Professional Documents
Culture Documents
K M . 0 0 71 2 6
JACQUES CLARISSE
NGUYEN THI HUNG
PHAM NGOC HOA
• •
H I N H A N H H O C
SON AO
X q u a n g c a t la p d ie n t o a n
C o n g h a a n g tCf
- J. CLARISSE
G iao su bac si H inh anh hoc, D ai hoc Y khoa L ille
N guyen T ruong khoa Bo m on H inh anh hoc B enh vien R oger Salengro - D ai hoc
Y khoa L ille, Phap
N g ir o i d ic h :
- LE T U PHUCKNG THAO
Bac si Y khoa, T ien si Y hoc
G iang vien Bo m on T h in kinh Dai hoc Y khoa Pham N goc T hach (T T D T B D CBYT)
T ruong khoa ThSn kinh, Benh vien N han dan G ia D inh, TP H 6 C hi M inh
X Q U A N G C A T L O fP D I $ N T O A N
C Q N G H lJ d N G TLf
TRUONG
CAO DANG
Y T§'
PHU T H O
•THU V IE N
so
_____ cHO/iol/
LCH G i a i THIEU
Vcri circmg vi la C hu tich Hoi Chan doan hinh anh T hanh pho Ho Chi M inh tir nam 1995
den 2005, cho phep toi dugc co doi Idi to bay long ton kinh voi G iao su Jacques C larisse ve nhirng
viec ong da lam cho tat ca chiing ta, nhirng bac si chan doan hinh anh. bac si noi than kinh va
ngoai than kinh cua V iet Nam.
Tir khoang m irdi hai nam nay G iao su Jacques Clarisse cua C H U De Lille da danh nhieu
tinh cam , thoi gian cho V iet N am cung nhu ong da su dung phucmg tien cua chinh ong de den
Viet Nam giang day ve Hinh anh hoc than kinh trong khuon kho c h uong trinh dao tao FFI va
chuong trinh dao tao lien tuc FM C ve hinh anh hoc y khoa dirge to chuc bcri G R E F va Dai sir
quan Phap phoi hop voi Dai Hoc Y Ha Noi va T rung Tam D ao Tao Boi Ducmg C an Bo Y Te.
C huong trinh FFI ve hinh anh hoc y khoa da dat nhieu thanh tiru Ion voi hang tram bac sT
Chan doan hinh anh V iet N am dugc dao tao tai Phap FFI cap 1, FFI cap 2, Pho G iao su hay G iao
su cong tac. Ho hien tai xay dung nen nganh C han doan hinh anh hoc V iet Nam.
C h uong trinh dao tao lien tuc ve hinh anh hoc y khoa ma G iao su Jaques C larisse la ngucri
ggi y dau tien da giup ich rat nhieu cho cac bac si V iet N am , du noi tieng A nh, cung tan dung
duoc co hoi d u g c dao tao cac kien thirc m oi ve Hinh anh hoc Y khoa boi cac giao su va bac si
chan doan hinh anh Phap.
N goai hai c h uong trinh tren, G iao su Jaques C larisse con den V iet N am n h u m ot ky si don
thuong doc m a tir 7 nam nay, moi nam it nhat 2 lan den V iet N am de giang day ve H inh anh hoc
than kinh o TP H o C hi M inh, Hue va Ha Noi.
Dac biet, tai benh vien C h g Ray tat ca cac bac si chan doan hinh anh, bac si noi than kinh va
ngoai than kinh m ien nam V iet N am ai cung deu biet den G iao su Jaques Clarisse.
N am nay, vao thang 4 G iao su Jaques C larisse d u g c U y ban N han D an T hanh pho trao Bac
dau boi tinh vi su nghiep cong hien cua ong cho V iet Nam.
D ieu lam toi an tu o n g nhat a ong la su trung thuc, loi song d o n gian, su thang than va them
vao do la ly luan hgp logic cua ong trong chan doan hinh anh hoc, do la dieu lam toi n h d lai cau
cham ngon cua M ontaigne : « M ot cai dau co to chuc thi tot hon m ot cai dau chira day kien
thirc ».
N h o vao cac c h u o n g trinh nay ma trinh do chan doan hinh anh hoc V iet N am , dac biet la
trinh do chan doan hinh anh hgc than kinh, tien bo nhieu trong vai nam vira qua.
N hirng bai giang cua G iao su Jaques C larisse d u g c hieu dinh m oi nam va hien thoi dugc
xuat ban trong quyen sach Hinh anh hoc than kinh voi su tham gia cua Bac si Pham N goc Hoa,
Nguyen Thi H ung va Phi Ich Nghi.
Dai dien cho Hoi C han doan hinh anh T hanh Pho Ho C hi M inh toi bay to long biet o n sau
sac den G iao su Jaques C larisse va gidi thieu quyen sach nay den tat ca dong nghiep va sinh vien
y khoa.
T oi xin cam doan voi quy dong nghiep rang quyen sach nay co the giiip ich rat nhieu trong
chan doan benh ly than kinh.
V
X in c h a n th a n h c a m o n :
- JP FRA N CK E
Bo m on G iai phau hoc
D ai Hoc Y K hoa Lille - V ien Dai Hoc L uat va Y Te LILLE
- G SA LA M O N
Dai Hoc Y K hoa M A R SE IL L E
- N G U Y E N Q U Y KH O A N G TP HO CH I M INH
- N G U Y E N AN THAN H
- N G U Y E N T H A N H THUY
- HO H O A N G PH U O N G
- N G U Y E N BA T H A N G
- N G U Y E N THI KIM H U O N G
- N G U Y E N THJ CA M TU
- t r An DU G si
VI
LOfI NOI DAU
Day la m ot quyen sach nhap m on ve hinh anh hoc than kinh va cung la m ot « so tay thirc hanh »
hinh anh hoc. Sach bao gom 3 phan :
Phan nhac lai m ot so diem can luu y ve giai phau va giai phau benh can thiet
Phan gicri thieu ve ky thuat tien hanh khao sat
Phucmg phap doc va ly giai hinh anh
M uc dich chung toi giai thieu sach nay la de cac ban co the tham khao cac sach kinh dien, dac biet
hai quyen sach m ai cua A nn O sborn
- N h u tat ca cac loai hinh anh khac, hinh anh hoc y khoa chira dung n hung thong tin m a
khong the dien dat bang tir n g u de doc gia suy dien ra hinh anh ... nhieu thong tin se bi bien doi
hoac that lac trong qua trinh chuyen doi hinh anh - tir n g u - hinh anh.
- C hinh vi the can cho doc gia nhieu thong tin nhin thay dugc qua « ngan hang d u lieu » do
ca nhan tu thu thap va luu tru thucrng xuyen. Sach nay la m ot quyen sach ve hinh anh giiip doc gia
nhin vao do m a lien he lai voi ngan hang dir lieu ca nhan cua m inh.
2 / X in d u g c trinh bay voi doc gia m ot « kirn chi nam » trong viec ly giai cac hinh anh thSn
kinh so nao.
DM Dong mach
DNET Dysembryoplasic neuroepithelial tumor - U bieu mo than kinh loan san phoi
gado Gadolinium
T2 FLAIR T2 Fluid attenuated inversion recovery - Chuoi xung hoa tin hieu cac dich
TK Than kinh
V III
MUC LUC
Lfri gioi thifu
- 1/ G IA I PH AU VA GIAI PH A U X Q U A N G : 3
- Hop so - M ang nao va khoang m ang nao - N ao bo - D ong m ach - Tinh m ach 3
i6i 1 - CA C C H U O I C H IN H
- T1 Spin Echo 39
- T2 Spin Echo : 1° echo ( mat do proton ) 39
2° echo 39
- T2 Inversion R ecuperation : T2 FLA IR 44
- T2 Echo G ra d ie n t: T2 * 45
- H inh anh hoc khuech tan : b 1000, ban do AD C 46
- T1 G A D O LIN IU M 53
2 - C A C C H U O I D A C B IET
- H inh anh hoc . D ong m ach co, dong m ach nao : dong, gado 57
. Cac tinh m ach nao : dong, gado 67
. D ong dich nao tiiy 71
- T1 Inversion R ecuperation, T1 Fat Sat, T1 gado bii dong 73
- Phan giai rat cao : C ISS 75
- H inh anh hoc trong tir cung ... 76
- H inh anh hoc khuech tan : gadolinium 77
- H inh bo than kinh : hinh anh hoc sue c&ng khuech tan (tenseur de difusion) 80
- H inh anh hoc chuc nang nao Echo Planar Im aging 81
- Phep do pho C H T 82
- 3 / D QC V A LY GIAI : 81
. A / D O C hinh anh :
- DSu hieu ton th u o n g (dau hieu true t ie p ) :
1 - M uc do ve m at do hoac tin hieu; tu o n g quan voi loai cau true 81
2 - Vi tri cua ton th u o n g , giai phau - X quang, tuong quan voi dau hieu lam sang : 83
roi loan v an dong, roi loan cam giac, roi loan chuc nang cao cap, day than kinh so
3 - H inh thai va vi tri co goi y m ot vung tuoi dong m ach khong? (xem trang 145)
4 - C4u true ben trong nao co con nguyen ven khong? khoang V irchov R obin con nguyen ven ? 100
5 - T on th u o n g duy nhat hay nhieu ton th uong? 101
- C ac hau qua cua ton th u o n g len cac cau true binh th u o n g (dau hieu gian tiep) :
6 - Phu 103
7 - D ay lech cac cau true lan can : ranh vo nao, d u o n g giua. ban trong ... 105
8 - T hoat vi : the chai, moc thai duong, thuy nhong phan tren, hanh nhan tieu nao 105
9 - G ian nao that : 109
. Do tac nghen D N T trong nao: bj u dong, lo M onro, kenh Sylvius, nao that IV, lo M agendie 109
. Do tac nghen D N T ngoai nao : viem m ang nao, tran dich nao that ap lire binh thucmg 114
. Do teo nao; phoi hop voi : gian cac khoang V irchov - Robin, thoai hoa chat trang 116
. D o di dang nao 1 18
IX
. B / C ac dau hi?u ggi y C A N N G U Y E N
1 - U trong nao :
- B enh than kinh dem u te b a o d e m 119
- M o than kinh PN E T, D N E T 129
- M o tao m au lym phom , u lircri m ach 131
- Di can nao theo duomg m au, d u o n g ducri nhen 133
- T ru o n g hcrp dac biet u trong nao that, u quai 136
gia u : u m ach d ang hang, phinh dong m ach 140
hoi ch u n g can ung th u 140
3 - B enh ly viem : X o cu n g rai rac, benh chat trang cap tinh, benh saccoit 208
*4 - N hiem trung : - N hiem vi trung : ap xe, chan d o an cac ton th u o n g " dang nang " 218
tu mil, viem m ang nao, viem day m ang nao
- N hiem virut : viem nao herpes, H I V ,... 231
- N hiem ky sinh trung, nhiem nam 235
5 - B ?nh ly thoai hoa : benh P arkinson, teo nao da o he thong, b en h A lz h eim er ... 239
x o cu n g hai m a 245
6 - B enh ly nhiem doc : rucru, m a tuy, o x y t c a c b o n ... 247
7 - B enh ly bien d u o n g : loan d u o n g chat trang thircmg than, tang m u c opolysaccarit, L eigh ... 249
- TO N T H U O N G TR O N G N A O V A / H O A C N G O A I N A O
- M O T SO T H U A T N G U THLTONG D U N G T R O N G C O N G H U O N G T l j SO N A O 340
X
NHU’NG DIEU CAN BIET KHI T H U t HIEN KY T H U AT H i N H ANH H OC
CHI D IN H :
- XQCLDT - K h a n c a p th a n k in h - C h a n th u o n g so
- T a i b ie n m a c h m a u n ao
- T a n g a p n o i so c a p
- H in h a n h h o c v u n g m a t : T ai m u i h o n g ( T M H ) , n h a n k h o a , k h o a m ie n g
- N g o a i le X Q C L D T m o i b o s u n g c h o C H T : d o n g vo i ? k h a o sat n e n so ?
- CHT - T a t c a c a c b e n h ly th a n k in h k h o n g k h a n c a p :
. N g h i n g o b e n h ly . U , n h ie m tru n g , v iem , n h ie m k y s in h tru n g
. T h o a i h o a , n h ie m d o c , di d a n g
. L a m s a n g k h o n g y nghTa : D o n g k in h , n h in d o i, n h u c d a u , s a s u t tri tu e ...
- C H T b o su n g ch o X Q C L D T : C h a n th u o n g so v a X Q C L D T k h o ly g iai ,
N h o i m a u n a o , k h o i m a u tu : b o s u n g th o n g tin
- T r u o n g h o p k h a n : N g h i n g o n h o i m a u n a o scrm ducri 3 g io : th irc h ie n ly g ia i h u y e t k h o i ?
V ie m ta c tin h m a c h n a o , v ie m n a o d o h e rp e s
M at thj g ia c d o t n g o t ...
DQ C V A LY G IA I :
. P h a n tic h to n g th e :
- D u lie u la m s a n g : tu o i, tie n ca n , d a u h ie u lam s a n g , d ie n tie n to n t h u o n g th e o th o i g ia n
- K e t q u a k h a o sat h in h a n h c u v a c a c k h a o s a t c a n lam s a n g kh ac
- D o c h in h a n h tre n m a n h in h , xur ly h in h a n h n g a y k h i do
- T o n g h o p ta m then c a c th o n g tin :
. V i tri to n th u o n g , k ic h th u o c , h in h th a i, so lu o n g ; tu o n g h o p v o i c a c d a u h ie u lam s a n g
. M a t d o tre n X Q C L D T , tin h ie u tre n C H T , v a d o i c h ie u v o i lo ai c a u tru e g iai p h l u
. C a c y e u to h in h a n h g o i y v e m o t c a n n g u y e n d a c b ie t
. V ie t tu o n g trin h k e t q u a : 1 / D o c h in h a n h
2 / C a c y e u to g o i y c a n n g u y e n
.C H T / N H A N SV V A K H O A :
. B ac s i - T h e o d o i k h a o s a t tie n h a n h : th a y d o i c a c h th irc h ie n ? c a n tie m h a y k h o n g tu y k h o n g d u tru ?
- C h u a n bi k h a o sat tie p th e o :
. C o d a t d u o n g tru y e n tin h m a c h k h o n g ?
. C h a m s o c b e n h n h a n ra s a o ?
. C a c h th irc h ie n : c h u o i n a o ? c a t th e o m a t p h a n g n a o
- L y g ia i c a c k h a o sat c u v a th irc h ie n k h a o sat
- T ie p n h a n y k ie n c u a d o n g n g h ie p v e c h i d jn h k y th u a t, ly g iai
. K y th u a t v ie n : - N a m ro c a c c h o n g c h i d in h c u a C H T
- D a t d u o n g tru y e n tin h m a c h n c u c a n
- T h u c h ie n k h a o sat
- S a o c h e p le n C D , in p h im
1
CH T S Q - NAO TlTONG TRINH KET QUA / TIT KHOA
TEN NGAY :
C H I DJNH
KY T H U A T - Loai chuoi : hinh anh T l . T 2 Spin E cho 1° ech o , 2° echo. T2 F L A IR , T 2 *, kh u ech tan b 1000
va ban d o A D C . T l gadolinium
- trucm g hg p dac b iet : hinh anh hpc d o n g m ach , tinh m ach : do n g , g ado
T l In version R ecu p eratio n , T2 C ISS, T l Fat Sat, ...
hinh anh tu o i m au , hinh bo th£n kinh, h in h anh ch u c n ang, p h ep do pho
- C at ngang ( hucmg nao ? C A - C P , th eo su n g thai ducm g ), m at ph an g tran, m at p h an g d u n g dpc________
LY G IAI
. A / D Q C hinh anh : m o ta dau h if u, ly giai du a theo v| tri, cau tru e giai p hau , so lu v n g
D au hi?u ton th u o n g : dau hieu tru e tiep
1 - Tin hieu trong m oi chuoi k h ong tiem ? tin hieu sau tiem ?
K et q u a :. T on thucrng : phu, ton th u o n g dac
. X uat huyet, voi hoa, m o
. D ang nang : tin hieu cua d ich thay do i th eo n o n g dQ p ro tein
. D o n g nhanh, dong cham ...
. Bat hay k hong bat gadolinium
. T o n th u o n g d o n g nhat ? k hong d o n g n hat ,
2 - Vi tri ton th u o n g : thuy nao, ducm g giu a, ho sau, nen sp ... C o tu o n g hgrp v6 i d au h i?u lam sang khong ?
3 - H inh thai va vi tri ph u hp p voi v u n g tucri dQng m ach k h o n g ?
4 - T on trpng, k hong thay doi cau true ben tro n g nao bo ? C ac k h o an g V irch o v R obin k h o n g bj anh hucm g?
5 - T on th u o n g du y n hat hay n h ieu to n th u o n g ?
- T ac d p n g cua ton th u o n g len cac cau true b in h thucrng lan can : d au h ieu g ian tiep
6 - Phil ne
7 - D ay cac cau true lan can : cac ranh vo nao, ducm g g iu a, ban tro n g xucm g so ...
8 - T yt nao - T o n th u o n g tren leu : tut the chai , m oc thai ducm g, h anh n h a n tieu n3o
- Ho sau: thuy n h o n g tren, h anh nh an tieu nao
9 - G ian n o nao that Do tac ng h en D N T : tac nghen tro n g n ao ? h ay ng o ai n ao ?
- Do teo nao
- Do nao k h o n g p h at trien : dj d ang
B / C4c dau hieu gyi y CAN NGUYEN tuy theo . Tien can, lam s&ng, khao s&t khac, dien tien
. Doc cac dau hi£u tren CHT
TON TH U O N G TRONG NA O
1 - U tro n g nao : - T han kinh dem u te b ao d em
- M o than kinh u n g u y en b ao tuy, D N E T
- M o tao huyet ly m p h o m , u lucri m ach
- Di can nao th eo d u o n g m au , th eo ducm g ducri n h en
- T ru o n g h o p d ac b iet: u q u ai, u tro n g nao th at, hoi ch u n g can un g th u
Tai bien m ach m au nao : - nhoi m au nao: v u n g tucri d o n g m ach , m at d o v a tin hieu , can n guyen
- x u a t hu y et nao, x u at h u y et m an g nao
- u h ang, u m ach tinh m ach
v iem h u y et khoi trnh m ach nao
3 - Benh ly viem x o c u n g rai rac. b enh ch at trang n ao cap , b en h s a c c o i t ...
4 - B ?nh ly nhiem trung n h iem vi tru n g : ap xe, tu m u, v iem m an g nao
6 - B enh ly nhiem virut b enh n ao do h erpes, H IV , ...
5 - N hiem ky sinh trung b en h g ao , ...
6 - B enh ly th o ai hoa b enh P ark in so n , teo n h ieu o h? th o n g , b e n h A lz h e im e r ...
7 - Benh ly nhiem doc rucru, m a tuy, o x y t cacb o n ...
8 - Benh ly b ien d u o n g loan d u o n g chat tran g th u o n g th an , tan g m u co p o ly sa cc a rit, B en h Leigh ...
- T O N T H U O N G N G O A I N A O : u va g ia u tu y theo vi tri
I 9 - V dm so
10 - N en so : tan g tru o c, tu y en y en . vung y en . d u o n g g iu a. ho sau
TON TH U O NG TRONG NAO - - NGOAI NAO
11 - C h an th u o n g so-nao
12 - Di d ang nao, di d a n g m an g nao. di dan g so
Di d ang toan nao tru o c , vo sinh. di n g u y en . u m a . u qu ai, C hiari
. N ang m an g nhen. th o at vi m an g nao
. D inh lien khcrp so
13 - Hoi ch u n g th an k in h -d a : u x o T K . xcr cim g n ao cu. S tu rg e W eb er. V o n H ippel L in d a u d a u lucn m ad
- DT nhien co the th ao luan n h ieu can n guyen cac kha n an g ? do c h ac ch an ?
T uv y kien d o n g n g h iep co hucmg \ u tri : k h an '1 k hao sat h in h a n h khac? k h ao sat can lam san g k h ac'1
KY TEN
GlAl PHAU va GlAl PHAU X QUANG
T A l L IE U : - J P F R A N C K E , X D E M O N D IO N
B p m o n G ia i p h a u
D a i h p c Y k h o a L ille - V ie n D a i h o c L u a t - Y te - L ille 2
- G SALAM O N :
D a i h o c Y k h o a M A R S E IL L E , D ai hoc U C LA USA
A tla s g ia i p h iu c l t la p , N X B S a n d o z
1 ho m £t 8 lo b a u d u e 1 x u ’a n g h a m tre n 7 d a u xu 'cm g h a m d ip a i
2 x u ’a n g s a n g 9 lo ra c h 2 cung go ma 8 16 g a i h a y lo c a n h
3 m g t tre n th a n x u ’a n g b u a m 10 d in h x u ’a n g d a 3 m o m c h a n x u ’a n g b i/ a m 9 m au nen
4 c a n h Idm x u -o n g b ir o m 11 lo o n g ta i tro n g 4 c a n h x u a n g h a m d u ’a i 10 lo c h a m Io n
5 m a u g iu ’o n g tru ’a c 12 d o c y e n (c liv u s ) 5 lo ra ch 11 d o t d oi
6 cu yen 13 ra n g d o t tru e 6 lo b a u d u e 12
7 ho yen 14 16 c h a m la n
3
CAC BAO CUA NAO BQ HOP SO VA CAC KHOANG MANG NAO QUANH NAO
da va
mo te bao d ira i da : ma
hop so ban ngoai : xu’ang dac
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHI' tuy : mo
ban trong : xu’ang dac
da, m o du'O’i da
doi khi co the thay nai bam cua cor nhai
ban ngoai
tuy (diploe)
ban trong
4
MANGCUNG : LI6M 0AI N A O -L £ U T l£ U NAO
L ie m d a i n a o v a le u tie u n a o
K h a n a n g th o a t vi (tu t) n a o :
- thoat vi the chai duoi liem dai nao
- th o a t vi thai du’O’ng vao lo bau due
- th o a t vi h a n h n h a n tie u n a o v a o lo c h a m Io n
5
HE THONG n a o t h A t , c A c k h o a n g m A n g n A o QUANH NAO
D|CH NAO TUY
. Bai tiet - cuon mach mac, mai mach mac nao that III
- dam roi mach mach nao that IV va dam roi ngach Luschka
. Dong - nao that III, kenh Sylvius, nao that IV, lo Magendi
- cac khoang ducri nhen quanh nao
. Hap thu - cac hat Paccionni / xoang tinh mach doc tren, xoang ben
Vai trd ca hpc, vai tro tham thau, vai tro nuoi du&ng
1. si>ng tran, 2. sung thai ducrng, 3. moc thai du'cng, 4. than nao that, 5. nga tu> nao that
6. sung cham, 7. ho ben hay thung lung Sylvius, 9. thuy dao
- T ra n d jc h n a o th a t k h o n g th o n g t h u o n g 1 d o ta c n g h e n D N T ta i c a c n a o th a t b en ,
c a c 16 lie n n a o th a t, k e n h s y lv iu s , n a o th a t IV h a y lo M a g e n d i
- T ra n d jc h n a o th a t th o n g t h u o n g ' d o t ^ c n g h e n D N T ta i c a c k h o a n g m a n g n a o q u a n h tie u n a o , lo b a u d ue .
c a c ra n h b e n , c a c k h o a n g m a n g n a o c u a p h a n lo i b a n c a u n a o h a y c a c h a t P a c c io n n i tro n g c a c x o a n g tTnh m a d -
6
DAM R 6 l MACH MAC : hinh thai binh th im n g va cac bien the
D£m r6i Lushka D£m roi cua sung thai duong Hinh 3nh T1 sau tiem
V| TRl
. Cu0n mgch mgc : . nga tu nao thlit ben, san cua cac than nao that
. lo lien nao that Monro, mai mach mac cua nao that III
. dam roi lan den dau mut phia truftc cua cac sung th&i duong
. khong co dam roi mach mach trong cac sung tran lan sung cham
. D£m roi mgch mgc O’ ho sau : cac ngach ben cua nao that IV
Id Lushka, goc cau tieu nao
MAT 0Q, TlN HiEU : - thuong co hien tuong hoa nang va dong voi
- b it manh chat tuong phan
B ie n th e c u a d a m ro i m a c h m a c : h o a n a n g o b e n p h a i. v o i h o a a b e n tra i
7
NAO BQ
1 dau nh§n duoi 7 b a o tro n g 19 p h & n id i th e c h a i
2 beo sim 8 c 3 n h ta y tru -o c c u a b a o tro n g 20 duoi nhan duoi
3 phan n go ai cua cau nhat 9 c 3 n h ta y s a u c u a b a o tro n g 2 1 d a m ro i m a c h m a c
4 p h a n tro n g c u a c a u n h a t 1 0 ,1 7 th e ta m gicic 2 3 n g a t i f n a o th a t
5 n h a n tru ’f r c t i l i n g 1 1 ,1 2 ,1 3 c a c n h a n d o i th j 2 4 g o i c u a b a o tro n g
6 bao ngo3i 14 d o i c h a m c u a d o i th j (p u lv in a r)
8 c a n h ta y tru ’crc
c u a b a o tro n g
10 m e p t r l n g tru c rc
11 n a o th a t III
12 ha d oi
13 d a i th j
16 th a n th e c h a i
17 h o i d a i (g y ru s c in g u la ire )
20 d o n g m a c h th a n n e n
24 th e h a n h n h a n (a m y g d a lo id e )
cua h oi hai m a
1 than kinh thj 15 the g6i trong
2 giao thoa thj giac 16 h£i m3
3 dai thj 17 the hgnh nhin
4 ha doi 18 nao th lt ben: sung du6i hay sung th£i duang
5 nao that III, ng£ch tuyen yen 19 h6i hoc mlt-tr£n
6 the vu 20 ho b£n cua nao hay thung IQng Sylvius
7 be thj-giao thoa thj gi£c 21 dong mach nao giua hay dm Sylvius
8 be lien cuong 22 dong mach nao sau
9 nhan do 23 doi chlm cua d6i thj (pulvinar)
10 chat den phiin dac 24 the goi ngoai
11 chat den phln ludri 25 khe ngang cua nao hay khe Bichat
12 bo vo-gai hay bo thap 26 hoi canh hai ma
13 trung nao : chat xam 27 d£i khuu
14 cong nao
10
ph An b 6 c u a c h At t r A n g v A c h At xA m
Ho sau : . than nao : - chat xam : chat lu’O’i, nguyen uy thu-c s u cua cac day than kinh so
- chat t r in g : bo vo-gai, bo gai-vo
cac cuong tieu nao : chat trang va nhan rang
cac ban cau tieu nao va thuy giun : thanh phan chu yeu la chat xam. c h u a rat nhieu te bao
TO CHl>C B£N TRONG CUA NAO BQ
- T o c h u c n a o n h u 1 v a y d u p e th a y tre n h in h a n h C H T th i T 2 d p p h a n g ia i c a o :
. ta n g tin h ie u c u a c a c c a u tru e v o i s u t u o n g p h a n d ic h : D N T + c& c tTnh m a c h n h o c o d o n g c h $ m
. c a c tie u d o n g m a c h , n h o h o n , k h o n g th a y d u p e
- T o c h u c n a y c h o p h e p h ie u d u p e m o t s o h in h a n h C H T th i T 2 d p p h a n g ia i c a o :
- g ia n n o c a c k h o a n g m a n g n a o -m a c h m a u tro n g t r u o n g h o p te o n a o lie n q u a n d e n tu o i h a y d o t 6 n thuo^ng lam
o c h a t t r ln g , h in h a n h c a c to n t h u o n g m a t m y e lin d p c th e o c i c trg c n iy ,
- g iu n g u y e n s u p h a n b o c a c tru e n a y tro n g n h o i m a u n a o , x i o trp n c a c c i u tru e n a y tro n g b e n h ly u.
- H in h a n h T 2 d u p e q u a n s a t tre n m a n h in h q u a c u a s o ra t h e p
c a c k h o a n g V irc h o v R o b in
12
G. SALAMON tiem vao cac mau gi^i phllu, cat nhieu lat lien tiep va chyp X quang lat c it mong
13
CAC 0Q N G MACH NAO
Dong mach nao Dong mach nao giOa Dong m$ch n3o
truo’C hay dong mach Sylvius sau
D a g ia c W illis :
dong m ach nao tm a c
d o n g m a c h th o n g t r i/ a c
x ip h o n g c a n h
d o n g m a c h n a o giO a
d o n g m a c h th o n g sa u
d o n g m a c h n a o sa u
th a n n en
14
D p c h e th 6 n g d $ n g m a c h tro n g m a t p h in g c i t n g a n g : c a c d o n g m a c h c a n h , he d o t s o n g -th a n n en .
0 Qng m a c h c 6 tin h ie u th a p d o h ie u i/ n g d o n g
15
C A C TTNH M A C H M A N G N A O , C A C X O A N G TTNH M A C H
2 xoang th in g
3 xoang doc dira i
4 bau Galien
5 tTnh mgch nen Rosenthal
6 tTnh mach nao trong
8 tTnh mgch doi thj-th& van
9 tTnh mach v^ch
10 tTnh mach tripac trung tam
11 tTnh mach thuy nhpng trSn
1 xoang ngang
2 xoang doc tren
3 xoang th in g
4 xoang ngang du'O’i
5 tTnh mach Labbe
6 xoang da tren
7 xoang da du o i
8 xoang hang
9,16 dam roi tTnh mach chan bu’dm
10 tTnh mach nao giCra nong
11 tTnh mach Trolard
12 xoang sigma
13 tTnh mach canh trong
14, 15 tTnh mach hoc m ilt
T 1 g a d o lin iu m
8 0 la t c h o n g n h a u ,
d a y 1 m m tro n g ta i ta o M P R
16
X oang hang
- tTnh mach m it
- xoang vanh
- xoang hang
- xoang bu’di'm
- xoang da tren
mao xu’O'ng da
- xoang da dim i
mat doc (clivus)
- xoang ben
- xoang nen
- xoang cham
- hop Ilfu xoang sau
. p h a n s a u c u a d a g ia c W illis
n i m b e n d u o i g ia o th o a th j g ia c
hO sau
- tie u c h u a n n g a n g : d u o n g C h a m b e rla in
tip k h a u c a i c u n g d e n b o s a u
c u a lo c h a m k5rr
m a u ra n g b e n d u o i d u c rn g n a y
- tie u c h u a n tru c rc -s a u : d u a n g n e n .
la d u o n g k e o d i i c u a m a t d o c (d ivu s)
m a u r i n g n i m tru c rc d u o n g n a y
18
le tam giac
Di thj
nh mach nao trong
ay tTnh mach Galien
j nao sinh tu
jo n g tie u n a o tre n
jo n g tie u n a o g iu 'a
„J o n g tie u n a o duoi
an c a u tie u n a o
19
- t £ n GOI - L O S O N O I D A Y T K 01 R A - lA m s Ang
II th a n k in h thj o n g thi n h in m o , m il m a t
III th a n k in h v a n n h a n kh e o m i t tre n s u p m i,
( hay van nhan chung) h a y k h e b ip o m g ia n d o n g t u \ le m i t ra ngoai
IV th a n k in h ro n g ro c kh e o m i t tre n n h in d oi
V th a n k in h s in h ba d a u th a n k in h V 6 m at
- th a n k in h m i t W illis k h e o m a t tre n (tra n , le , m u i)
- th a n k in h h a m tre n 16 tro n (h a y 16 tro n Io n ) d a u th a n k in h V 6 m it.
c o t h i t ni>a m a t
- th a n k in h h i m d u o i 16 b a u d ue d a u th a n k in h V 6 m a t
VI th a n k in h v a n n h a n n g o ii k h e o m i t tre n le m i t v i o tro n g
21
1 th u y tra n 6 th u y d in h 1 lie m d a i n a o 5 n a o t h l t IV 9 h a n h tu y
2 ra n h ben 7 ra n h d in h -c h a m 2 th e ch a i 6 le u tie u n a o 10 p h a n lo i t h i chai
3 ra n h t r u o c tru n g ta m 8 th u y th a i d u o n g 3 tu y e n ye n 7 cuong nao 11 le u tie u n ao
4 ra n h tru n g ta m 9 th u y c h a m 4 n a o th a t III 8 cau nao 12 h a n h n h in
5 ra n h sa u tru n g ta m 10 b i n c a u tie u n a o tie u n io
1 m a u tra m 1 m a t d o c (c liv u s ) 5 v o i th in h g ia c
2 T M c a n h tro n g 2 tra m h a n h tu y 6 n ga ch hau
3 D M c a n h tro n g 3 th a p h a n h tu y 7 b a n c a u tie u n a o
4 loi c a u x u o n g c h a m 4 h a n h n h a n tie u n a o
23
X QUANG CAT LOP DIEN TOAN (XQCLDT) VA CONG HIKING TU’ (CHT) :
_____________________ CAT THEO m a t p h A n g n A o ?____________________
1/ Mat p h ln g CA - CP (mep tr ln g tru a c - mep tr ln g sau)
c A
m6 p trSng tap6 c
commissure
blanche ant6 rieu
C P
m6 p trln g sau
commissure
blanche
post&rieuse
B ie n th e : m a t p h in g n o i h a i th e c h a i
tiep tuyen . vdri mo the chai
. va v 6 i loi the chai
m$t p h in g nay gan giong mat p h in g CA - CP
va d i dang djnh vj han
- 2 / C ac m at phang khac
- LOM (ligne orbito meatale) - Mat p h in g VIRCHOV - Mat p h in g CAC SU N G THAI DUO N G
du’drng hoc m it lo tai ngoai va th in g goc vai mat p h in g n&y
m$t p h ln g tifa n g t y mat p h in g CA-CP mat p h in g co tinh chat " Ijch sir khao sat hoi hai ma / benh canh sa sut tri tue
th in g goc vai than nao mat p h in g nay ti/a n g t i/ mat phang than kinh
hoc m it
dung trong XQCLDT
dau sao cung chi phong chung
vi djnh vi bo ngoai hoc m it
khong ro rang tren trim n g quan sat
(scout view)
25
XQ C LD T : Ky thuat, mat do
May tinh tai tgo c£c con so cua m$t dp cua tung diem
C£c khai niem : ma tran (thi du 256 h£nq / 256 hana). pixel : be mat. voxel (diem khoi) the tich (pixel x do dav cua lat cat)
26
XQCLDT MAT OQ / U H (do-n vj Hounsfield)
- xirong d$c
- v 6 i hoa
MAT 0 0
CAO
- iot
+ 100 UH - cu c m au d ong
c u c m iu dfing
©ONG + 30 UH c ^ a t xam
M A T 0 Q + 1Q UH Ch a t t r ln g
- phu
- O NT
- mo
MAT 0 0
THAP
27
MAT DQ CAO
- XUONG + 1.000 UH
- VOl HOA
- cue m Au o Ong
nhieu h 6 ng c iu
X o n§o cu Boum eville M£u ty ngodi m dng cung
- T i§ m lO T x lp xi v 6 -i 100 UH
- m 6 N H lE U T £ B AO + 60 UH
u m £ng nao, u d a y tha n kinh, u lym ph o ...
U mdng n3o g6c lifem dgi nflo- lAu tiAu ndo.
____________khftng va c 6 tiflm ________________
- P R O TE IN nong dp tren
5 gam I lit
o O n g m a t DQ
m at do THAP : 4 m uc
- DN T
... va xu at huye t m ^ n g nao
kh on g co ege m £u dong
- MCf
- KHi - 1.000 UH
Nang dang t>i kyste Oermotde) G3y t5ng tn/oc O ">& so
- T h u th§p: b& d a y ca c ISt ca t tu y th e o m a y: ti> 1 den 4 mm.
B A O N H l£ u L A T C A T ? . T ^ j ( ^ 0 v(^j d a y 4 h o 5 c 5 mm
- H 6 sau : 16 den 20 l£ t do d a y 4 m m sat nhau
T u o n g q u a n g ia i p h lu
xem trang 2 0 , 21
29
Cua so
100 UH 60 50
40 30 20
- 2 / Q ua n s£t m p t c£ch he tho n g, tgi ban dieu khien, toan bp cac l£ t cat
q ua c u a s 6 rpng, c u a so x u o n g ... c i c th o n g tin d o i khi co tin h ch at q u ye t d jnh
+ 1.000 U H / O S
C u a s 6 rpng
« xuong »
+ 60 UH 4
c u a so hpp
mo m em "
20 UH i
I 000 UH KHI
Tai tao nhi^u m at phlng, r i t h&u ich de xac dinh vj tri ton thirong
i
T a i ta o d a m a t p h ln g
120 l£ t . be day 1 mm
Tat sq nghieng hop so bat xCrng do hien tu-pmg hoa x i/o n g va dinh khdrp
som mQt ben, dong som d i/o n g khop vanh ben tra'
hinh anh tong ke tn /a c dieu tn
32
XQCLDT mgch m£u cac d<?ng mach co, XQCLDT- mach mau cac dong mach nao
- C h i d jn h :
- K y th u ^ t :
- XQCLDT- mgeh mSu thy-c hi§n trong 10 gieiy, ti§m 80 cc c h it c^n quang 300 mg / lit, 3 - 4 cc moi giay
- xi> ly hinh in h tu in ty tu1 dOng m?ch c6 r6 i dOng mach n3o, d#c biet 13 da gi£c Willis
- xi> ly . mode MIP : Maximum Intensity Projection
. mode VRT : Volume Rendering Technique, d$c bi$t trong trucrng hp-p v 6 i h6 a dOng mach
- K y thu a t :
- L y g ia i:
U nao :
. hinh anh tu’b’i mau
. khcio s^t nhieu t h i tich dich
... sinh t h iit cac vung tang tvrd'i m6 u
Chi dinh dac biet cua XQCLDT- mach mau: chan doan chet nao
. tru oc khi lay tang
. de quyet djnh ngung hoi sue
- D ien n ao do : « p ha ng »
. X Q C L D T nhie u hang do
. tie m tin h m a ch va thu th a p tro n g vo n g 60 g iay
. ch an doan ch e t nao:
- n g u n g tua n h oan tai ca c vj tri x ip h o n g ca nh h o a c d o a n n ga ng cu a D M n §o g iu a
- ca c tieu ch ua n nay hien d u o c m o rpng ra nhu 1 sau:
tha y xi-ph on g ca c dong m a ch ca n h va d oa n n ga ng cu a d p n g m a ch n ao g iu a n h u n g :
. kh on g th a y d oa n xa cu a d on g m a ch n a o giO a
. kh on g th a y ca c tin h m ach nao sau cu ng nhu 1 tTnh m a ch n a o n on g
34
HiNH A nh c o n g hif & ng T ir
Ky thuat, tin hieu
C£c lo?i song: dai sdng, t i n so Tiromg tac giu»a m pt loai song vo»i m pt cau true giai p h iu
3 (H z) 3 m th a n h n g h e d u v c
6 sb n g si§ u 3 m s i£ u A m
8 s 6 n g ra d io
b . Idm n6ng c£c m6
. c in c6 khung F araday G am m e radio FM
9 s 6 n g tru y e n h in h , rada
12 tia h o n g n go ai
16 tia e y e tim
22
T1 Spin Echo
- . T2 Spin Echo: 1 °e ch o = mat do proton
2° echo: "T2 th y c s y "
. T2 FLAIR: fluid attenuated inversion recuperation
. T2 *: echo gradient
. Hinh anh khuech t3n : b1000 va ban do ADC : he so khuech tan bieu tn/n g
- hinh anh hpc . d$ng mach: dong d$ng mgeh TO F 3D, chyp mach b in g CHT: gado
. tinh mach: dong tTnh mach TO F 2D, T1 gado
. dong DNT
- T 1 inversion recuperation
- dp phan giai rat cao: T2 CISS
- h inh anh nhanh: trong tuyen yen, hinh anh hoc trong ti> cung, .
djnh hu’6 ,ng neu tan so cac song cao tan giong va i tan so xoay cua proton H
c£c proton HYDROGEN nhOng proton n^y, do cpng h ira n g , se tich tg n3ng I^Q-ng
-C A O T A N : 3 logi CHU O l
- SE Spin Echo
- IR Inversion Recuperation
- EG Echo G radient
moi chu&i bao gom c£c dac tinh:
TR Tem ps de Repetition th a i gian I3p Igi
TE Tem ps d ’ Echo th a i gian phan hoi
Tl Tem ps d ’ Inversion th a i gian dao nghjch
- C H O N G C H l D |N H C P A C Q N G H U ’O’N G TL f:
. 1 / C h o n g c h i d jn h le n q u a n t a i ti> tru a n g :
. ch o n g c h id jnh tu y e t doi:
- m a y ta o nhjp , va n tim b ln g kirn lo a i th e h e cu,
- lu’O’i lo c tTnh m a ch ch u m a i d at, s te n t d o n g m a ch c a n h m a i d a t ... d u o i 2 tu a n
- clip cu tren p h in h m a ch , tre n 15 nam
- m a n h kim lo ai tro n g h o c m a t ca n p hai di kh a m b a c sT,
nhCmg tru a n g h a p n a y ca n th u ’c h ie n X q u a n g q u i u a c s o n ao .
- va n nao th a t-p h u c m a c d ie u c h in h b ln g ti>, tru ’ khi d u n g ta m m o t lo a i d ie u c h in h m a i tro n g th a i g ia n ng£n
- bo p ha n c a y o c tai, ca c o n g th o n g tro n g p h ir a n g p h a p k ic h th ic h d ie n n a o sa u (b e n h P a rk in s o n )
- b a m tie m t y d on g
. kh o n g ch o n g c h i djnh :
- bo phan ghep kim loai: cot song, hang, chi
- bo phan g h e p ra n g c o d jnh ... nhipng la y§ u to g a y n h ie u h in h a nh
- bo p ha n g h e p d on g m a ch cu , lu a i lo c tTnh m a ch c h u cu
. 3 / C h o n g ch i d inh lien q ua n t a i b en h n ha n:
- benh nhan s a n lm trong mot hop kin. benh nhan kich dong: can dung thuoc tru a c ?
- nen thu-c hien cac chu6i co th a i gian n g in , trong vong 1 phiit, b i t dau b ln g cac chuoi cho nhieu thong tinrfl
36
-OAI HlNH ANH thi&n T 1 .T 2 : thdri gian d l c^c proton tr6 Igi th£ng b in g
2 logi hinh 3nh c 6 t h i thu nh$n du’O'c trong 3 logi chu 6 i khac nhau
Spin Echo, Inversion Recuperation, Echo Gradient
AT C A T - tru-drng (FOV, Field Of View), ma trgn: 256 ?, 512 ?, doi xtrng ?, b it doi xi>ng ?
- dO d£y ( 1 - 5 mm)
- s6 Icpong l£t c i t (20 - 150)
- kich thu’d'c d ilm 3nh? D ilm kh 6 i?
Logi may
Lat c it
m u c (niveau)
do day
tru an g
ma tran
do nghieng
Ci>a so
be rong
m i/c (hauteur)
37
T1 S p in E cho T 2 SE 1° E C H O T 2 SE 2° E C H O T 2 F L A IR
m$t dO proton
CAC CHUOl
TRONG CHT
l' \ V
- it n h it
15 lo ai h inh 3nh
- tro n g 3 m $ t p h ln g
. . r it nhi&u
q u y trin h
k h ^ o s3 t
fT \
' v ^ ^
\-u U v
T1 SE g ad o dOng mgch
■ tinh mgch
dbng DNT
-1 1 : Inversion R ecuperation T1
- Vj T R I? to n th u a n g th u y tra n ? th u y d in h ? , ... ph3n giai r i t cao CISS
hinh 3nh hoc trong cung
h o sau, tu y e n y e n ? ...
tu a n g u n g d un g v a i ca c d au h ieu la m sa n g ?
- 12: hinh £nh hoc ti/on mau
- ro i lo a n v a n d p n g , ca m g i3c, m a t tie n g noi, c h u c n a n g c a o ca p , tri n h a . 5aoo*mium
- c a c th a n kin h s q v a n d<?ng h a y c a m g ia c
- d o n g kin h B ra v a is Ja c k s o n ... - 13: hinh b<b th in kinh
size c5ng < r tin
- H iN H T H £ g ^ i y : th e o vu n g t u a i cu a d o n g m a ch ?
- 14: hinh anh hoc ch u c n£ng
■ S O L lfC ^ N G c a c t o n t h u o n g : ton th u a n g d u y n h a t? n h ie u to n th u a n g ?
- 2 / CAC LAP u nhoi mau, xuat huyet-7 ap xe7 xa cung rai rac-7 nhiem ky sinh tn jn g ? n h ilm d$c? c n i r tr^/cr^g j
L U A N H l/ Q N G V £ n3o? h u y it khoi tinh mach nao7 benh ly roi loan chuyen hoa’ thoai hoa? d| dang? so n £ c ')
CAN NG UYEN?
38
C 3 c tin hi$u tr§n S pin E cho T1 v3 T2
■ P7 T
* 5 - K ■ '
v
T in thuang phu: nh 6 i m^u bao trong bSn ph3i: tin hi§u tr§n T1 th lp , T2 echo thu11 tSng, T2 echo thur 2 tang
T 6 n thuang x u it huyet: m&u ty dr nhSn d$u ben phdi v^o ng^y thu 7: tin hieu a T1 tang. T2 echo thu -1 t£ng, T2 echo thu 2 tang
vi6 n xung quanh giam tin hieu do hemosiderine.
g a d o lin iu m T1 phu
nang
it protein
tin hieu cao
hogi ti>
trung binh
= xam sang
DNT
d 6 ng tin hieu
= x£m v ir a
phu
ton thu-ang phu
tin hi0 u thap
nang
tru ng b inh it p rotein
= xam sam
hogi tCr
xu’a n g
tin hieu thap v 6 i hoa xu o n g
ro ret dong dong m gch voi hoa
= den m pt so dong dong d on g m gch,
tTnh m gch dong tTnh m gch
hem osid e nn hem osid e nn
khi ▼ T khi
39
CAC TiN Hlgu C A O tren S pin Echo T1
- 1 / C y c m ciu d o n g
n h o i m a u n g & y thi> 1 0
hogi ti> v 6 n§o dang I6 p
-3 1 Mo
nang dang bi tin hieu cao 6 d inh x u o n g d£: m a b inh thub-ng cua tu y x u a n g s q ? p rotein?
cho tha y Ipi ich cua chuoi bao hoa m a
T1 F at S at mfj
- 4 / M e la n in
d i ca n cu a u h i e to
T1 khong tiem
- 6 / D o n g . tTnh m a c h : tin h ie u th a y d o i
tre n T 1
... tin h ie u co th e ta n g
d o h ie n t u p n g d i v a o la t c l
. th e o vj tr i d p n g m a c h : d o n g d o n g m a c h c h a m ? (h ie u ipng di v a o la t c i t )
... k h o ly g ia i tro n g tr u o n g h o p p h in h m a c h d o n g m a c h b| h u y e t k h o i m o t p h a n
- 7 / G a d o lin iu m
di can u h lc to
- 2 di can thuy tran ben trai
. tang tin hieu t u phat
. sau khi tiem ton th u a n g co kich th ira c la n h an
b i t gadolinium m ot phan
40
CA C T lN H lg U tr6n Spin Echo T2: echo th u n h lt, m gt dp protons
. 21 C hudi nay h u u ich de khao sa t cac nhan xam trung tam / benh Parkinson:
chat t r ln g co tin hieu tha p ro rgt, nhan xam co tin hieu cao
I C u a so hep co the m ang lai Igi ich vi D N T co hien tu a n g dong tin hieu hay tin hieu tang nhe
41
CAC TIN HIEU tren Spin Echo T2. echo thi> 2, T 2 th y c s i/ '
Luu y: . tren T2 Spin Echo echo th u 1 va echo th u 2: viec chinh ca c h inh anh a cua so hep tren ban d ieu khien la r i t q ua n trpng
. mQt tin hieu rat m gnh tren T2 co the che k h u it mQt ton th u a n g ... do do can th iet s u dgng c u a so r i t hep
T2 FLAIR
T2 SE, echo th u 1: cu a so rong "b in h th u a n g ' C ira so hep nhoi m au doi thi p hia sau hai b e'-
42
T n /b 'n g h<?p d $ c bi$t; tin hi£u cua c£ c c£u true chi>a protein tren spin echo
-0 - 1g/l
T 1 S pin E cho T2 echo th tr 1 T2 echo thi> 2
DNT: 0,20g/l
A .
m
fg j W m
T1 T2 echo thi> 1 T2 echo thu 12
- 1 - 15g/l
nang cua u
phu
T1 Spin Echo
- 3 0 - 4 0 g/l
- tr§n 40g/l
43
CA C TIN HIE U tren T2 FLAIR
. Fluid A tte nu a ted Inversion R ecup e ra tion : h inh anh 1 2 n h i/n g cho tin hi£u DNT 'd e n '
. la chuoi cho nhieu thong tin nhat
-1 / T u o n g phan ro r$t g iu a ton th u o n g co tin hi#u ca o (phu) va DNT, d $ c bi$t 6 nhOng p h ln \6\ cua W n c iu dai nSo
* r K ^
( \ v ' - •> : 7
* )
/« '
T2 SE echo thi> 1
44
CA C TIN H l£ U trdn T 2 *
- V i d y: m at ngon n g u d ot ngOt a m pt benh nhan thuan tay phai c3ch nay 4 ngay :
T2 SE echo thi> 1 echo thi> 2 T2 FLAIR khuech tan b 1000 T2 * kh6i mdu ty
NhOng hinh anh n£y kh6ng cho th ly du’O'c ton thirong th£i duang b§n tr£i
T 2 FLAIR
45
T1 T2 SE 2° echo T2 FLAIR T2 •
- Nguyen t ic : . d $t m $t g ra die n t bo sung de dao pha: bO, b500, b 1 .000 (m illi te sla s/m m 2)
. d p i roi d £t mOt g radient hoi pha tu a n g tu
. n iu c3c ph3n tu nu’d’c c 6 chuyen dQng gi3m (khuech t3n hgn c h i) , g ra die n t h 6 i pha c 6 hieu qua:
tin hi$u cao tren T2 van ton tgi
neu c3c ph3n tu n u ^ c c 6 chuyen dpng nhieu: n i/a c , DN T (khuech tan tang),
hoi pha khong hoan to3n = m at tin hieu: DN T v3 djch tu do c 6 tin hieu t h ip tren blOOO
- K h3o s3t tin h chuyen dQng tu do cua ca c phan t u n u 6 c ben trong mQt m oi tru-ang :
- djch chuyen d§ng tu do: djch nao tuy, djch cua nang trong u cua tui chUa D N T, c 6 it te b3o
linh dQng r 6 , k h u lc h t3n nhi&u :
- khuech tan b1000: DNT, nang: "den", tin hieu thap
- ban do A DC: DNT, nang: "trin g " , tin hieu cao
- djch it chuyen dQng tu do h a n / thanh te bao :
c h it x3m v3 c h it trin g , nhoi m au cu, u nao ...
- c iu true "xam ", dong tin higu tren khuech tan b 10 00 v3 ban d 6 ADC
- 1 / N hoi m 3u nao :
. chan do3n mQt hay nhieu vung nhoi m au m ai. co the n im g iu a nhOng ton th i/a n g cu
ly gi3i huyet khoi? h inh anh khuye ch tan xac djnh dQ lan rong cua vu ng phu dQC te bao kh on g h 6 i phg c d u t/c nOa
- 2 / L y gi3i mQt ton th u a n g dgng nang:
. khuech t3n han che: ap xe
. khuech t3n gia tang: u hogi tu (u nguyen bao dem . di c3n)
46
-K9 thu$t c h u ii 2 0 lat trong vbng 30 gidy,
cb t h i 2 c h u ii 2 0 lat c i t t£p trung vdo vung h 6 sau roi den 2 ban cau dgi nao
. (H inh in h sau khi s u d yn g m pt tru b n g b 500: d i khao sat nao bo, it la i ich h a n b1000 trong khao sat nao bd)
. Hinh £nh sau khi s u d yn g m it tru a n g b1000: 2 logi h inh in h , bo sung cho nhau:
. 1/ K h u ic h ten: h inh anh hon h op : m pt phan la hinh anh T2 (gpi la "T2 xuyen qua"), m pt p h in la h inh anh khuech ten
teng tinh hi$u tr§n T2 SE hay FLAIR, tru-ang h y p th u b n g gap, se d u a den tang tin higu tren b1000 do higu i>ng cua T2
v i va y tang tin hieu tren b 1 0 0 0 khong n h it thiet dong nghTa v a i khuech ten hgn che
can d o c ban do A D C ("khuech ten th u c s y ) : tim s y giam tin higu ro r?t c iia khuech ten hgn c h i
. 21 Ban d 6 A DC: "h g so khuech ten bieu trim g " c 6 du-p’c b in g cach tinh ti> bO va b1000
. logi t r y thanh phan T2 cua hinh anh: h inh anh "th y c s y " cua khuech ten
. dpc b in g cach so sa nh "bang m at th ira n g " g iu a ben lin h va ben bgnh
hoac c 6 the do d g c D N T = 2 den 3, c h it tr in g : 0,3 den 1,2; lu-u y s y so sanh b in g phan tram g iu a p h in lanh
va phan bgnh la c h ic c h in han cac so do tuye t doi
- h inh tr in g va den: A D C giam = den, do nhay gia tang:
nhoi m au m a i, ... va ca m au tu r i t m a i, ap-xe
A D C teng = trin g , djch chuyen dong: DNT. n ang cua khoi u
- h in h mau: A D C giam = xanh d u a n g
A D C tang = do
KH U E C H TA N trong th y c hanh
- Lam sang gp*i y nhoi m au da 3 gib 1 - 6 ngay: nhoi m au m 6 i, d a n thuan hay trong n h u n g vung nhoi m au cO
. X Q C LD T va C H T benh ly: m a t do t h ip tren X Q C LD T, tang tin hieu tren T2 FLAIR
. H inh in h khuech ten co y nghTa ve nhoi m au m a i: teng tin hieu tren b 1000, ban do A D C : giam tin higu
(L u u y: tren b10 00 co the nham v a i hieu u n g T2; sau 3 g ia vie c dpc them ban do A D C la can thiet
. Ton th u a n g co T A N G TIN HIE U T2, dong tin hieu b1000, tru a c tien n g h i ta i m ot tin h trang khuech ten b inh th u a n g
... d iu sao cung kiem ch u n g Igi tren ban do A D C : ton th u a n g giam tin higu tren ADC do khuech tan hgn c h e 7
. Ton th u a n g khong dong n h it: thanh phan x u it huyet, voi hoa, m a co tin hieu t h i p tren khuech ten va ban do A D C j
... kho ly giai ca c ton th u a n g khong d ong n h it tren khuech ten
47
KHUfzCH TAN GlAM
TANG
Nhoi m au nao :
dien tien tin hieu ng£ y 6 nga y 60
tren khuech tan
AD C k h u ic h ta n b in h th u frn g
tr a ve binh th u ’drng hay
k h oang n g ^ y th u 6 k h u ic h ta n gia tang
... I^ i ich cua vig c tin h n g a y x3 y ra n h li m au nao ( g iln g n h u D NT)
- giam tin hieu / ban do ADC
trong tarOng hop h6c n3o
- 2 / D q n h ly teng: mu tro ng ap xe
T2 FLAIR k h u £ c h t A n b1000 BAN DO ADC ... k h u ic h tan giam
TANG tA n g GiAM
k h u ic h ten gi3m vi :
A n - n h ilu t l bao: bach c lu da nhan
- t l bao phi dai: phu tro ng t l bao
do doc t l bao
(ngoai le:
ap xe d o toxo p lasm a, c h it chi>a ben tro ng hoai tu
tin hieu tu a n g t y n h u cua u hoai tCr)
- 3 / Nhieu t l bao
... k h u ic h ten g i^m . Lym p h o m
( p h a n b*gt vtri u
n g u yg n b do dgm)
T2: giam tin hieu k in dao
U n g u yg n b ao tuy
khoang co chi>a it djch : n h ilu t l bao
(ph a n t> gt vdn u mang
k h u ic h tan b 1 0 0 0 : ta n g tin h igu r6
6 n g nfy tuy)
khong the giai th ich bang h igu u n g T2 tru n g binh
DNET
sinh t h ilt: lym phom nao
(va kh d n g phai Igc chfi
c h i t xam)
. U m ang n io
T2 F LA IR : ta n g tin higu U dg y t h i n kinh
. k h u ic h ta n b 1000 tang kh fin g r6 N ang d a n g bi
tang tin h igu d o higu u n g T2
hay d o hgn c h i s i/ k h u ic h tan? Cac Igp iu3n kh6 ng 06
ban d 6 AD C tin h k h ln g Sinh
tin higu th a p ro 'g o i y d 4 n '
d o hgn c h i k h u ic h tan c l n so s a n h vb i
sin h thiet: lym p h o m nao ca c d l u khac
khuech tan b 1000
48
| KHUECH TAN GIA TANG | djch ■ ti/ do *
- 3 / G ia ta n g d o n h a y v d i ti> tin h
£ v t d a u h ie u p h i> c tg p tre n k h u e c h ta n : h e m o s id e n n
W - m a u ty (b a n c a p )
' ‘ v V
' '
- 4 / Ky nude / m a
u m a , u quai
xem tin h ie u m a d u d i d a th a i d u a n g
T1 T2 FLAIR KHUECH TAN b1000 b3n d6 ADC
( ' J
- KHI
KHCNG KHUECH TAN
- V C l HO A
m -
■ K - . V '
49
LQ I ICH C U A K H U E C H TAN: 9 thi dy
^ 3
Sfci.
m$t dO protons T2 echo thi> 2 kho6cti tin b 1000
Nhi&u h in h dnh dgng khuyet trong v6 n§o: khuyet h ay nhAi m £u ngo? t6 n th u a n g mGi ha y cu ? c5 n n guygn?
K h u ic h ten ch o thdy: . d£u la t6n th u a n g m ai: tin higu cao trgn b1000, t6n th u a n g cO c6 tin higu d6ng
. d 6 Id n h u n g nhoi m £u dudri v6 c h ir kh6ng phdi lA kh u yg t d o thodi h 6a lypoh ya lin
. nhAi m du m 6i, da phdn ngm ben trdi trgn khuech tdn: c6 th g d o thu yg n td c tir dgng m g ch c
L u u y: c d c chuAi kinh d ien T1 va T2 Spin E ch o khong ch o nhigu thgng tin ;
ph6i h a p v 6 i d ay ban trong x u a n g trdn
T1 T2 FLAIR
H ai nhoi m au d g n g kh uye t ke can nhau: m ot to n th u a n g m a i7 cat n a o 7
50
5/ B $nh nhan 6 khoa h6i si>c / lam t6ng k6 tdn th u a n g , ti£n lu p n g ?
. b$nh nhan h6n m § sdu sau nh6i m au co- tim tu 6 ngay tru d c
sang; kh6ng c6 tripu ch u n g than kinh m pt ben
Ap xe
U hogi tu
51
C ic Igp lugn tren khuech tan giup tiep can c h in doan giai p h iu b$nh cac u:
- 1/ Ton th u a n g nhieu te bao: lym phom , u nguy§n bao tuy, DNET. u d ay t h in kinh, u m ang nao
= khuech tan han che, tin hieu cao tr£n b1000
-2 / Ton th u a n g it te bao, "co tin h phu ": u te bao dem nao, di can
= khuech tan b inh th u & n g , dong tin hieu tren b1000
T o m lai chan d o a n nang d ang bieu bi (kyste e p id e rm o id e ) iu ha t ng o c) ia gan nhu rat dung
C h in doa n kh on g d u p e kiem c h u n g lai. benh nhan khong m o C o th e kiem tra d ien tien b in g C H T th u c hien v o i th o i gia"- -
52
T 1 G A D O L IN IU M
- C H l D |N H T l£ M ? lu-u y H A N G R A O M A U N A O
- CHT kh O n g T I£ m k h o a n g 4 0 / 1 0 0 c ^ c k h a o sa t
- C H T C 6 T l£ M 6 0 /1 0 0
- tai b ie n m a ch m a u nao: . c h g p m g ch b in g C H T (C H T -M M )
. nghi n g d v ie m h u y e t kh oi tTnh m a ch nao
. h in h a n h kh o n g d ien h in h t h i y tre n c a c c h u o i kh o n g tiem
G hi ch u: th e o n g u y e n t i c an to a n , m a n g th a i la m o t ch o n g c h i d jn h tie m g a d o lin iu m
- k Et q u A
- n a o bp - m a n g nao
- d p n g m a ch : d o n g n ha nh , tin h ieu th a p - d a m roi m a ch m a c
(tru khi c h u 6 i b a o h o a d o n g d u p e si> d u n g ) - tu y e n yen
- tTnh m a ch
T O N T H U m iG kh o n g b a t g a d o lin iu m b a t g a d o lin iu m
- u te b ao dem : kh o n g tu a n g u n g
- p hu n ao : q u a n h u
g iu a p ha n d o u va d o b i t tu a n g phan
v ie m nao
- di can
- m o t s o u te b a o d e m , p ha n d o th a p
- lym p h o m
- n ho i m a u m o i, n h o i m a u cu u m a n g nao. u d a y th a n kin h
- kh oi m a u tu
- m o t so n h o i m a u sa u 6 n g a y
- dj d a n g n a o - m a n g n ao
ch u vi q u a n h kh o i m a u tu
- u q ua i
- a p xe, tu m il
- x a c u n g rai ra c (m a n g d a n g h o a t d o n g )
53
T 1 g a d o lin iu m : k y t h u a t th u t h a p
-1 / T h u th ^ p T 1 S p in E c h o : 2 0 la t c i t d a y 5 m m , c 3 c h q u ^ n g 2 h a y 3 m m , tro n g 3 m $ t p h ln g
T 5 n g tin h i$ u d o t i I? p ro te in ta n g v a d o e y e h u y l t k h 6 i
- c h u o i t r u b ’c v a s a u tie m g a d o lin iu m : v l n d e v e d ie u c h in h c u a s o
. k h i b i t t u o n g p h a n y e u : n e n d u n g c u a s o n h u n h a u g iiip s o s a n h c a c h in h 3 n h c 6 d p t u o n g p h a n g»6ng n h a u
. tu y n h ie n k h i t u o n g p h £ n t r u o c tie m ro re t, h o £ c k h i b i t m a n h g a d o lin iu m , k h d n g t h i n a o g iu c h u n g c u a s i
- 2 / T h u th g p T 1, m o d e 3 D
- s o s a n h g iu a . 1 / h in h a n h th u th a p tre n s p in e c h o , m o d e 2D
21 h in h a n h th u th a p tre n T 2 * m o d e 3D
th in gian 1 x 4 phut
♦ tai tao
th u th a p 0 .9 m m tro n g m $t p h ln g c i t ngang roi tai tao tro n g m at p h ln g cat ngang tran va d u n g d o c lat c i t da y 5 mm
54
- Di&m chii y :
1 / Lp'i ich quan trcpng cua ccic chu6i sau tiem de chan doan ton thuong
T1 gadolinium
.21 Lp’i ich cua chu6i sau tiem trong vi?c phan do u te bao dem
T1 gadolinium
- ton thu ’O'ng tha m n h ie m ke c^n nga t u nao tha t b e n p h a i, lan d e n th e chai day len den nga tu- doi ben
- b a t g a d o lin iu m k in d a o n h u n g c h i c c h i n c o b i t , c o c a c tTnh m a c h d an lu u
- s in h th ie t: u te b £ o g a i it n h a n h ( o lig o d e n d ro g lio m e ) d o II h a y d o III: hien tu o n g oat g ad olin ium xep ton th u o n g thanh do III
55
3 / Khong nen giai han the tich khoi u chi a ton thuang co b it gadolinium
- d o d o s in h th ie t p h ii kh d o s a t kh o n g n h u n g v u n g b i t g a d o lin iu m m i c a n h u n g v u n g I3n c£ n kh 6 n g b i t c h i t tu a n g p h in
T o n th u a n g th a i d u a n g g iu a tro ng K h ln g d jn h to n th u a n g th a i d u a n g g iu a tro n g
- n h u n g ton th u a n g c u n g la n t& i h oi h a i m § v a c u e t h i i d u a n g
- h in h th a i k h o n g g a i y mQt phu p h in u n g , vdri t6 n th u a n g
th u a n g a tru n g ta m n h u n g la mOt u te b a o d $ m kh 6 n g d6ng nh^t
- sin h th ie t n h ie u c h o k h ln g d jn h s u la n rp n g c u a u d i n t o i n bO thuy
th a i d u a n g
56
C Q N G H l/d N G T L f cac 0 Q N G M A C H va T IN H M A C H C 6 va T R O N G S Q
- 1 / DOng m g ch c 6 : - A / b o c ta c h ? T1 F a t S a t - B / C H T - m a ch m a u (C H T -M M )
- 2 / DOng m g c h n i o : -A / T1 v a T 2 - B / T O F 3D
-C l C H T -M M -D I c h u p m g ch so hoa xo a nen
- 3 / K h a o s a t d 6 n g th d i dOng m g ch va tTnh m g c h : M P R g a d o , T O F 3D sa u tiem
- LSm sang: tai b iln mgch mau nao thoang qua hay <33 hinh thanh
- cb t h i trifb c <36 cb (3au vung co t y phat
- ho$c khbi phat do c h in thirang tryc tilp ho3c gian tiep: thu thu3t xoa bop CQt s6ng, xoay dau dot ngot
- C ln thyc hi$n c h in doan kh ln. d l quyet djnh d ilu trj khang dong
- K hlo sat cac dbng mach c£nh trong va dpng mgch dot song:
. 15 I4t trong m$t phlng c it ngang, cac iat c it ngang thi T 1 bao h6a mb’ (Fat Sat). ti> ngang dot song C5 d in nen so
. 3 bflo h6a - bao h6a ma de c h in doan tin hi$u cao cua eye mau dong dirai lap ngoai mac cua mach mau so vai mb vung co
- bao hba dbng tTnh mach ti> tren di xuong de loai tri> nhOng hinh anh c6 t h i c6 cua dbng tTnh mach binh thi/bng tang tin
hi$u tren T1... hien tuang di vbo iat c it
- bao h6a dbng dbng mach tu dubi di len, n lu dbng bj cham lai. co t h i tang tin hi$u tren T1.
- bao hoa m d
- bao hoa dong dong mach di len
cac lat c i t phia d u d i
57
0 nh&ng b$nh nhan tre, nen tim boc tach dOng mgch tr£n T1 Fat Sat c it ngang m$t c ic h th u a n g qui
. dau vung c6 khong th u a n g x u y ln
. cdc d lu hi£u hep dpng mach thay tr§n CHT-M M c6 t h i r i t it ho$c khPng c6
. p h li th y c hien chuoi T1 Fat Sat truO c khi l£m CHT-MM vPi gadolinium
T 1 Fat Sat: boc tach d u P i npi m ac dpng mgch dot song ben phai
... b6c t£ch t y phat, phat hien nhP dau nh6i mau trong vung tu 6 i cua dpng mgch t ilu ndo sau duPi b6n phdi
CHT-MM: d$ng mgch dot song ben phgi c6 k h lu kinh hep v£ khong deu
... c h in do£n boc tach dong mgch khong the c6 d u p e neu khong th y c hi$n chu6i T 1 Fgt Sat cat ngang
T 1 Fat Sat: b6c t£ch d u P i n$i m gc dOng mgch c£nh trong bdn phli
(luu y: x6a dbng tinh mgch chu-g dgt y§u c£u)
C6 the s u dgng gnten be m$t vung co: dp phgn giai khong gian va do phan giai tin hieu tot nhat
Mgc dich: . 1 / t h iy d u p e ege mdu dong cug boc tach dpng mgch
. 2 / thay d u p e cau true mang x a vu a :
mdng xa ? lipit? ege mau dong nho? voi hoa nho hay lan?
Anten be mat
vung co
H Ngu6n X Lederc
58
B / CHT-M M cAc DQNG M A CH VUNG CO iat c i t theo mat p h ln g tran sau khi tiem gadolinium
- 5 0 d 6 n 7 0 Idt / d $ d d y: 0 .7 - 1 m m / m $ t p h ln g tr£n
- tifim g a d o lin iu m , d £ n h m 6 c th d i g ia n khi c h i t tu a n g p ha n d e n q ua i d o n g m g c h chu
- thdri g ia n t h i/c h i$n c h u fii 34 giS y
- xCr ly h in h 3 nh : xo £ n&n, M IP , tg o vi&n cA c d o g n d o n g m a c h d a n g ch u y, tg o h in h x o a y
chinh ta m : lat cat sau cung n£m m$t ia t cat ch6ng 5 0 iat cat I6n nhau
dr sau cung sau cua d6t d§i
59
X a vu a dQng mgch c ln h : hep? huyet khoi? mang x a vu a loet?
T f
V
ao de s s u s de la sien ose
60
- 2 I C A C D Q N G M ACH NAO:
-A/ O qc c ic chufii kinh d iln T1 v i T2 dQng mgch kh6ng c6 tin hiQu do dong chay nhanh
- B / K hdng tifim gadolinium TOF 3D, hinh Snh ddng, 60 l i t tren m$t p h ln g c i t ngang, d iy 0,8 mm
• J H L
r * m
Dbng DM c in h trong b6n phii: Nhbi m3u DM n3o giua ben tr3i trubc trung tam
tin hi$u th ip cua dogn trong hang do dbng d$ng mgch binh thuang do h u ylt kh6i D M canh trong
- Huy^t kh6i DM c in h trong b6n tr£i: tin hi§u cao v i. khbng c6 dbng c h iy . xiphong D M canh trong doan xoang hang ben trai cb tin hi§u cao
. eye mau dbng . xiphong D M cin h trong doan xoang hang b£n phai binh thi/bng.
tin hieu thap
Kh6ng c6 tin higu thap cua dong chay a xiphong D M canh ben phai -> kiem chung tren T 1 gado va CHT-m gch mau: huyet khoi
hoan toan DM canh trong ben phai
61
BI K h o n g tiem ga do lin iu m : hinh anh d on g d p n g m ach: TOF 3D
- 50 - 100 iat c it ngang, day 0,7 -1 mm, thbi gian thu th$p: 5 d&n 7 phut
- "hOp" kh£o sat bj gi6*i hgn vbi be day 50 den 70 mm ;
toan b$ tu in ho3n DM nao cb the khao sat trong 2 chuoi libn tiip nhau ... 6 phut
- thu thap trong m$t phing c it ngang, th in g goc vbi tryc DM c3nh v£ than n&n
. eye mau dbng cb tin hieu cao trbn T1 iam c3n trb vi^c ly giai c3c tiii phinh mach
. ki&m tra sau khi iam thuybn tic : cb the cb anh giei liSn quan den coil
chbng cac iat cat: 1 trong so 50 lat c it ngang tbi tao trbn m$t phin g trdn
mode MIP bbc tach 2 xiphong DM canh h u y it kh6i DM nao giCra b6n ph^i do thuydn tic
cue mbu dbng dubi npi mac DM cbnh ben phai b it s3n DM nao tn fb c b6n ph3i
C I CHT-mgch mau: chyp mgch m£u bing cpng huang ti>
c3c iat c it tr6n m$t phlng tran k6o dai 30 giay dupe thyc hiQn 20 giay sau khi tiem gadolinium
. ky thu$t tuang ty nhu- chyp mach mau cac DM vung co
t^ch biet cac DM nflo ra, sau 66 xu ly hinh anh.
- l/u d ilm : k9 thu$t nhanh, khdng bj ch lng hinh anh cac tTnh mgch nao
■ Khuylt d ilm khao sat bj hgn c h i trong mQt dQ day 50 mm tr6n mat phlng tran
. doan xa cua DM trong nao it tuang phan va sau d6 khdng th iy du’p’c nOa
. bQnh nhan c6 than hinh dai: kh6 bao trum tru’d-ng khao sat ti> quai DM chu cho d in toan t h i sq nao
I f
X lp ly h in h anh
f >
{ \
- Chit lupng hinh anh DM dang dua c cai thiQn nhung hiQn nay chua du de c6 the thay the chyp mach mau quy ucrc hay XQCLOT-mach mau
trong tong kfe x u lt h u y lt mang nao.
- Ngoai ra. bj han che boi mot "hop "co do day 50 d in 70 mm: khong the khao sat toan bo he thong DM trong so
• Chit lupng khi§m t6n ho$c khong th iy dupe cac nhanh DM xa.
63
0/ CHT - DSA : Digital Substraction Angiography
IRW DSA
NguAn: JY GAUVRfT
L uu y C H T c6 t h i tot h a n chyp m gch m3u quy u 6 c trong vi$c k iim tra theo ddi c3c dj dgng dOng-tTnh mgcti sau khi da 1dm thuyf
t i c v3/ ho$c xg trj, dg c bi^t khi dbng chay r i t ch$m:
... hinh the "binh thud-ng" tr§n chyp m gch m 3u vi d<> tu a n g ph3n y iu v£ c h it tu a n g ph£n i6t d in t r i
... hinh 3nh b it th u ic t r i c£c tTnh m gch tr§n T1 gadolinium
C H T-M M c6 thay t h i ky thugt chyp m gch m 3u d i k iim tra theo d6i
- 3 / K H A O S A T D Q N G T H O I c a c D Q N G M A C H v a T IN H M A C H :
A I TO F 3D sau tie m : thu th^p d u p e trong m$t phSng cSt ngang / lat cSt 2mm
. Lpi ich cua k9 thu$t n&y khi 13m s£ng khong n ghi den chi djnh k h io s3t c3c dQng mgch hay c3c tTnh mgch
. Luu y: kheio Scit toan bO tuan hoan nao dong mach v£i tTnh mgch, tu l6 c h im Idn d in dinh v6m sq
64
B / H in h Anh h y c d d n g dQng m g ch TO F 3D c 6 ti§ m g a d o lin iu m
X
■L
65
^ C I MPR g a d o : 120 Idt c i t 1 mm
- Mat p h ln g thu th£p: - th u a n g Id mat p h in g d irn g dQC r6i tdi tgo trong m$t p h in g trdn vd m ^t p h in g d i/n g <Jqc
- c6 the c i mat p h in g c i t ngang d i k h io sdt d $c bi$t da gidc Willis
Ky thu$t ndy it dung ho-n hinh dnh ddng TO F 3D khong tiem gadolinium vi cb s i/ chAng I6n cua cdc tTnh m ^ch
Ky thuat c6 ich trong vi$c khdo sdt s i/ cung c ip mdu nudi cdc u trong hay ngodi ndo ho£c cdc dj dgng dQng-tTnh mach
thu th^p trong mp dung dpc x ip chAng 30 trong s6 120 l£t c it tdi tgo trong m$t p h in g trdn
1 trong s6 120 d in 200 iat c it c£c l£t c it v6i d$ d dy thay dt»
dOng mgch + tTnh mgch
_ f. ; • S ' ~-
> s y
9 T 7 ’I t , ' * ' ■ \
: > J
, *« * *
* • '
- y • ^ P .fJ a • : • • - \ '
- 4 / CH T cdc TTNH MACH NAO
- A 1 / C h u 5 i T 1, kh d n g ti6 m :
. cac tTnh mgch binh th u a n g c6 th& tin hieu cao t u phat tren T 1: hien tu p n g di vao lat cat
nhung mOt tin hi$u cao rd r§t, d6ng nhdt, 6- xoang tTnh mgch la benh ly: eye mau dong
v .
Tang tin hi$u do ddng binh th u o n g hay do cuc mdu dong? ' Tang tin hieu tren T2 SE echo th u 2 va T2 FLAIR:
T1 khdng y nghTa ... dQC hinh anh T2 gp'i y huyet khoi xoang tTnh mgch dpc trdn
cdc chuoi ndy cung cho thong tin n h u cac chuoi dong tTnh mgch hay cac chuoi co tiem gadolinium
f t -f V \ / / _ \ t V
k ( m ,
T2 SE T2 FLAIR T2 SE T2 FLAIR
binh thu d ng = xoang doc tren co tin hieu thap huyet khoi tTnh mach nao = xoang co tin hieu cao
67
-A 3 / H in h a n h d o n g tTnh m a c h kh o n g tie m g a d o lin iu m : T O F 2D
ho$c thu thgp m$t chuoi theo mgt ho$c tot hon, thu thdp mOt chuAi 120 Idt c i t ddy 2mm theo m dt p h in g ngang
p h in g trdn rAi tdi tgo d un g doc vd d un g d oc rAi tdi tgo theo cdc mdt p h in g khde
TOF 2D T1 gado
TOF 2D: hinh anh nhim lin vbi huyAt kh6i tTnh mgch xoang t>6n b6n trti
T1 gado: xoang ben bbn tr£i c6 d6 d iy thu6c, dudng kinh nh6 nhung thdng thoAng
- 1 / H inh anh dong: "khong thay" xoang ben ben trai 2 / Chuoi T 1 gadolinium thu thdp trong m dt phdng d u n g dQC
bat san? huyet khoi tTnh mgch nao? 100 Idt c it , tai tgo trong mdt phdng tran
xoang ben ben trai gidm sdn, n h u n g con hoat ddng
ca 2 chuoi, dbng tTnh mgch va T1 gadolinium MPR, phai d u p e thu c hien mot cach th u o n g qui trong tru o n g h pp
nghi n g o huyet khAi tTnh mgch ndo
Thu thap theo mode 3D : 200 iat c^t day 0.8 mm trong mat phang dCrng doc va tai tao
thu thap theo mode 3D, ch6ng anh theo mode MIP v6 i dp day thay doi tai tao trong mat phang tran
Huy^t khoi tTnh mgch nao . xoang tTnh mgch doc tren
xoang ngang phai
b it gadolinium tgi thanh cac xoang tTnh mgch: thanh viem, day len
... s i/ day len nay cua thanh cac xoang co the d ua den sai sot trong ly giai
m ot xoang tTnh mach bi huyet khoi ma thanh day len do
hien tu o n g viem bi ly giai thanh mot xoang thong thoang
vi£c doi chieu v d i hinh anh dong tTnh mgch khong gadolinium , TO F 2D. la can thi§t
- A 5 / H in h a n h h p c d o n g tTnh m g c h b in g tu o n g p h a n pha
69
- B I Khao s£t tru>6»c phau thugt tinh thong thoang cua cac xoang tinh mgch ke c$n m$t u m*ng nao
. U mang nao dinh v6m sq ; bam vao xoang tinh mach doc tren
. Cau h6i: tang tin higu cua xoang do dbng hoac do xam lln cua u?
- X3m lin vao xoang? co the l l y bo xoang tTnh mgch, cat b6 toan b<> u mang nao
- Xoang tTnh mach thong thoang? khong l i y bo xoang, c i t u khdng trpn vgn
1/ Hinh anh T1 gadolinium : khong c6 cau tra Idi cho cau h6i ... do la d6ng tTnh m gch? hay u mang nao?
J
2/ Hinh anh d6ng tTnh mgch ... c6 cau tra Idi: khong c6 dong tTnh mgch, gian n o cac tTnh mach k& c^n ... phai giO nguySn
xam lln cua u vao xoang tTnh m gch dQC tren
70
D 6 N G D|CH n a o t u y
n hir vay - khbng n h lm lln g iua I n h gia vdi hinh I n h cgc mau dbng do x u lt huyet mang nao
. khbng ly giai tin hi^u cao cua x u lt h u y lt mang nao n hu la mQt hinh anh binh th u d n g cua DNT
- K y th u $ t:
4 ^ 1 / Khao sat T2 Spin Echo . dbng chay nhanh cb tin hieu t h ip ty le v d i toe dQ cua dbng
" . thi dg: dbng DNT ngang nao t h i t III, kenh Sylvius, nao t h it IV
be tru d c song, tru d c hanh tuy va b l lien cubng
\ r
T2: cua s6 binh th u d n g ; thbng th u o n g g iua DNT va thoat vj mang nao?
71
2 / Khao s^t tren T2 FLAIR dong DNT:
T1 in v e rs io n re cu p e ra tio n
- Leri ich : . P h a n b i$ t c h i t x£ m va c h it t r in g :
d $ c bi£t ia k h ^ o sat vb nao, h in h th a i g ia giai p ha u cu a n ao bO
- K ^ th u $ t : . H in h a n h T1 d $ c b i$ t ... (JO tu a n g p ha n th a y d oi th e o s o lo gi ch uo i va th e o lo ai m a y
- C a c c i u true x u a n g bj xo a h in (IR ) h a y xo a mOt p h in (T u rb o In v e rs io n R e c u p e ra tio n )
- D b n g d p n g m g ch kh o n g tie m c b tin h ieu ca o
- C a c c i u tru e c b tin h ip u th a y d o i d a c b ie t la ca c ton th u o n g p hu va c a c e ye m a u d o n g :
... d o d b, c h u o i n a y kh o n g th e th a y th e T 1 S p in E cho
Xo» h a i m a
- T u rb o In ve rsio n R e cu p e ra tio n :
- T o n th u o n g h ai th u y thai d u o n g
c b tin h ie u ca o
- T u o n g p h a n tre n T IR tu o n g tu
n h u tu o n g p ha n tre n T 2 F L A IR
D o n g k in h th a i d u o *n g
N h ie u d i d g n g vo n ao
. d c a c b an ca u n ao va c a c hoi hai m a
. d b an ca u tie u n a o tra i
73
H inh anh co d o phan g ia i cao : T2 CISS
- 6 0 Icit, <30 d a y 0 .7 m m ,
khcio sSt g id i h gn tro n g mOt d 0 d a y 4 0 m m
m a tr$ n c a o : 3 2 0 / 5 12
- T h u th £ p th e o m ^ t p h in g c a t n g a n g h o g c m a t p h in g tra n
- D ie m kh 6 i n h 6 h o n 1 m m 3 :
. ta i tg o tro n g 3 m $ t p h a n g va m p i th e ch e ch
. tai tg o t u 6 - 1 2 ia t cu a v u n g c h in h o in k h a o sa t
- T in h igu ca o r5 r$ t tgi c a c kh o a n g dich
n h u n g dO p ha n g ia i kh o n g g ia n kern :
kh o n g p ha n b ig t d u p e g iu a c h a t t r in g v a c h a t xa m
- C h i d jn h :
. b $n h ly g 6 c c i u t i i u n ao
. tim c a c v a ch n g a n b en tro n g c a c to n th u o n g co d jch: T2 CISS T 1 gadohnium
K ha o s a t ta i g i& a
. c h u 6 i C IS S th u th £ p th e o m ^ t p h in g tra n
. ch 6 n g n ha u cu a 30 iat
C h it lu p n g p ha n g ia i khOng g ia n :
. ti&n d in h , 6 c tai,
. c a c o n g ban k h u y § n ...
T1 g a d o lin iu m v6»i ky th u a t bu do ng
- N g u ye n t i c : b 6 su n g mOt g ra d ie n t xo a bo h ig u u n g d on g
... c a c dOng m g c h h ign len v o i tin h ig u c a o sa u k h i tie m g a d o lin iu m
- T rig u c h u n g :
- T 1 s p in e c h o kh o n g bu d o n g : c a c dOng m g c h kh o n g t h i y d u p e ;
c h u n g c 6 tin h igu t h i p b e n tro n g DNT c u n g c o tin h ieu t h i p
.... h ig u u n g tro n g cu a d o n g lien q u a n d e n d o n g " c h d " g a d o lin iu m
- T 1 sp in e c h o v d i bu d o n g : d on g m g ch c o tin h ieu ca o
. c6 th e s u d y n g mOt each th u d n g q ui ky th u a t n a y ch o t i t ca ca c
ch u o i T1 g a d o lin iu m
. K h u y e t d ie m :
- th o i g ia n thu th g p 3 - 4 p h u t
- tro n g to n g k e k h a o s a t d i ca n va to n g ke b g n h x o c u n g rai ra c
h ign tu p n g " t h i y q u a ro d o n g m g ch " co th e g a y k h o kh a n tro n g ly giai:
c6 b i t b i t th u d n g g a d o lin iu m kh o n g ?
74
T1 va bao hoa m o -: T1 Fat Sat
L p i Ich - k h £ o s£ t h 6 c m i t +++
- h in h 5 n h kh ftn g d iln h in h cu a n&n sp
T2 Spin Echo
T1 F a t S a t : tin h ieu t h i p
p ha n m d n h 6 l§ n th u § c tu y x u o n g sp
75
76
CHT : H inh anh hoc TLFCN MAU
- Ky th u $ t: - t i i m n h a n h , 5 c c m o i g iiy , b in g m a y tiem
- khi p h it h i£n lieu g a d o lin iu m d e n q u a i d p n g m a ch chu
th u c h ign c h u o i 1 2 - 2 4 l a t 'c it n ga ng m o i 2 g ia y tro n g v o n g 4 0 g ia y
- T1 S p in E c h o h a y T1 E ch o d e G ra d ie n t / e c h o P la n a r Im a ging
- k h io s i t m u c s y t g ia m tin h ig u ty Ip v d i n on g d o g a d o lin iu m
- x u ly h in h i n h d v u n g q u a n tam
- K i t q u i : d in h g i i t h i tic h m i u d p n g m a ch n h o -m a o m a ch va d o n g d o n g m a ch n h o -m a o m a ch :
- g ia m t u d i m i u khu tru : th e tic h v i d on g g iim
- t in g t u d i m i u kh u tru : th e tic h b in h th u d n g , d o n g tan g
- u tr$ tTnh m a c h : th e tic h tan g v i d o n g b in h th u d n g
77
kh u £ch t An v A t l t Cti m Au
N h o i m a u n a o ra t m o i, d u o i 4 g io : c o th e c h i d jn h ly g ia i h u y e t kh6i
X Sc d jnh vu n g " tra n h toi tra n h sa n g c 6 kh a n a n g h oi p h y c d ir p c nhdr ly g i i i h u y ^ t k h &
lam p h e p trip giO a k h u e ch tan v £ t i/ d i m £ u
V S C : v o lu m e s a n g u in c e re b ra l = th 4 tic h m 3 u n ao
. " p h a n ben tro n g *’ d ip d n g bi&u diSn
M T T = m e a n tim e tra n s it
th o i g ia n x u l t h i£n g a d o lin iu m
78
C H T T l/ d n M A U : L p i di&m tro n g t6 n g k§ u n 3o
- x a c <3jnh tin h c h lit u ?
- PhSn <30 u ?
- D jn h vj d e sin h th ie t nhO ng v u n g to n th u o n g ta n g t u o i m a u ?
. H in h a n h T 1 , T 2 , T1 g a d o : ra t c o th e la u te b a o d gm
. C a c lg p lu #n gp-i y u te bao d $ m tre n h in h a n h k h u e ch ta n : kh o n g co hgn ch e k h u e c h tan
. H in h a n h t u d i m a u : t u d i m a u u kh 6 n g d 6 n g n ha t
vj t r i s in h t h i e t : tim v u n g ta n g t u d i m au
79
H inh bo tha n kin h : H inh anh s ire cang khuech t i n
T a i lieu : R iv is ta N e u ro ra d io io g ic a
80
CHT CHl/C NANG
- N guydn t ic :
. 1/ H o g t h 6a c h u c n a n g v$ n d pn g, ca m g iac, tri tue
. 2 / T 3 n g d a n g k£ d d n g m a u n ao tro ng v u n g c h u c n a n g . n ha n len g a p 10 lan
. 3 / Du- th u a d a n g ke oxy. va vi vg y su* m a t b a o hoa o x y kh o n g du
. 4 / H a u q u a : ta n g d a n g ke n 6n g dp d e s o x y h e m o g lo b in e c o tin h c h a t ca n ti>
. H i^ u u n g B O L D ( b lo o d o x y le v e l d e p e n d a n t) d u o c do
. K et q u a ch 6 n g h in h len v d i m p t h in h a n h k in h d ie n T1 h o a c T2
- K y th u g t : n g u d i ch U ng h o a c b gn h n ha n th u c h ien
- n h ie u lan m p n h Ipnh: va n d p n g , noi, lam v ie c tri o c
- h o a c d u o c d a t d u o i m o t kic h th ic h la p d i la p lai v e thi g ia c, th in h g ia c
... v u n g c h u c n a n g se d u o c h o a t hoa
- C h i d jn h :
- D jn h vj c a c vu n g c h u c n a n g t r u d c khi p ha u th u a t, d a c b ie t ia v u n g va n d p n g : d a y le ch, x a m la n ?
- N g hien c u u c o b an : n h ie u n g h ie n c u u ve s in h ly, ta m ly, ta m th a n ...
- K y th u a t k h a c : P E T s c a n : tie u th u o x y g e n , d u d n g
T o n g ke v e m a t c h d c n an g t r u d c khi
D ie u tri p h lu th u a t m o t u n ao
D in h vi v u n g v a n d p n g
81
CHT / PHEP DO P H 6
- Kh£o s^t c iu true sinh h6a cua mpt s6 phan tu tan trong n u d e : phan tich c h u y ln djch h6a hoc d iln hinh cua cac ph£n tu nay sau khi
loai bo tin hieu cua n ud e va t h ilt lap mOt ti> tru d n g bo sung.
- Thu th$p di> li£u theo m$t p h ln g c i t ngang ; thdi gian thu th£p 5 - 1 0 p h u t; xi> ly hinh anh va ly giai 5 phut d in 1 g«P
- Do cac pho d cac vung quan tam : cac d ilm kh6i cua 1 the tich nhd /1 cm3 : khao sat n h ilu d ilm khAi cua m$t khdi u phai luu y
loai ra ngoai vung quan t§m t i t ca cac c iu true c6 t h i tgo ra anh gia : xu o n g v6m sq hay n ln sp, khi kh6 khao sat cac t&n th u o n g v6
nSo, anh gia do hien dien cua khi, cuc mau ddng, vdi h6a ...
- Trinh bay cac pho qua hinh anh nhu-ng d ud ng b ilu d iin : dinh cao ho$c d u d i dang ban dA cua m fii c h it b iln duP n g pang cach d£t
c h ln g cac c iu true binh th u d n g vdi cac d u true b£nh ly
-T E d a i, 135 ms, khao sat . choline : c h it danh d lu mang t l bao va n h u v£y li§n quan s u tang sinh t l pao
. creatine : chi diem nang lu p n g , lip it : hogi tu , la c ta t: hogt d^ng y lm khi
. N Acetyl A spartate : c h it danh d lu naron / chf d ilm s u t h it thoat noron
. m yo in o sito l: c h it danh d lu t l bao d£m, taurine : u nguy&n bao tuy
- TE n g ln , 35 ms, khao sat cac c h it b iln duP ng tr§n va cac lactat, lipit. glutam in - g lu ta m a t...
- 0 o ph6 d u p e th g c hi$n trong lln kh^o sat d lu , ho$c thdng th u d n g d u p e b6 sung trong t6ng k§ sau d6
- Chi djnh :
- Cac nghifen cuu dang t iln hanh : cac b§nh b iln dua ng , b$nh ly vi6m, benh ly c a , b$nh ly tim ...
82
C A C D A U H IE U T O N T H L fa N G
- thuytr An
1 T in th u a n g tru d c trung tam
2 T in th u a n g tran g iu a
3 T in th u a n g c u e tran
THUY OlNH
4 Ton th u a n g sau trung tam
5 T in th u a n g d inh
THU Y CHAM
6 T in th u a n g c h lm
C h ilu lln N G A BA N A O T H A T
7 T in th u a n g n ip cong hay nga ba nao ... ranh g id i ?
-5 HQ SAU
. D ie y in (c liv u s ), be tr u d c c i u nao, D M tha n n ln
. thSn nao, nao t h i t 4, th u y nh$ ng (giun), t ilu nao
. x u a n g da , g 6 c c iu - tie u nao
. ban l l s q - cQt s in g ____________________
-6 C A C n h A n X A M T R U N G TA M
. n h in d ufii, d i i thj, n han b eo (nhan d$u)
. thuy dao, bao tro ng
83
T o n th u 'O ’ n g t r u ’O’C r a n h t r u n g t a m ? t o n t h i w r n g s a u r a n h t r u n g t a m ?
^ 4 ,
H inh c h ie u cu a chi tren
v& chi d u d i nga n g mi>c
"ia t c i t cuoi cung"
N ip
<r
rolan d o
s ? *< v
V j tri cua bo vo -g ai
. Tro n g m g t p h in g tran
. Trong m a t p h in g c i t ngang
84
- Ojnh vj ranh trung t3m hay ranh Rolando
3 d i u h igu c h in h
- 1 : D a n g h in h m o c d g c b ig t
- 3 : V u n g v ^ n dQng de>y h o n v u n g c a m g i£ c
2 d iu h igu p h g , k h o n g t h u d n g g a p
- 4 : H oi n a o tre n v ie n
= ra n h d a i m 6 tro n g , p h ia s a u ra n h tru n g ta m
- 5 : R a n h s a u tru n g ta m c h ia d oi
v& c h ie u n g a n g u n g v d i h o i tre n v ie n
85
- C 3 c tie u c h u a n k h £ c g iu p d jn h vj ra n h tru n g ta m : s o vo-i m a t p h ln g D l/ N G D Q C d d u d n g g iu a
ro i m a n g le n m a t n go cii n a o bp
C d c tie u c h u in n £ y k h o n g c h in h x a c b in g tie u c h u in N a id ic h n h u n g c u n g c o ic h kh i c a c ra n h v o n a o c o h in h theii khfing
d ie n h in h h o a c k h i k h o n g th a y d u a c c a c ra n h v o n a o : n h a t la X Q C L D T c u a tre e m h a y c u a n g u d i tre .
- 1 / P h u a n g phtep Talairach : so v d i d u d n g CA - CP
p h u o n g phap d u p e sip dung tren C H T / m at p h ln g d u n g d p c d d ip d r
ve d u d n g CA - CP , ccic d u d n g th in g goc va "d u d n g cheo sau ", roi chieu d u d n g n&y len ca c mgt d p c canh d ud ng giua
86
. T i n t h i r o n g t h u y trA n 7 Hay T 6 n t h ir o n g th u y th a i d i r o r g ? C a n x e m ra n h b e n h a y ra n h S y lv iu s
Primary auditory
cortex
Lfim s£ng : b in d u u u the, h0« ch u n g G ertsm an ; b in d u khong u u the, hOi ch u n g B abinski A nton
VCing n ip cong : m $t n g o ii cu a nao bO u n g v d i vj tri c h ilu len cua nga ba nao t h i t ... khdng co g id i han ch inh xac
89
Tri nho1 : the c h a i, vbm nao , hai m a kh£i n i^m v6ng P apez cbn dang d u v c ban c3i
90
- Ceic ducrng th j gtec trong nao :
. Nhin mdr, ruAi bay , lo giac , can d<J>ng kinh BJ thj giac , mu tam thin
. Ph6p do thj trudrng : g6c manh , ban manh dAng danh m0t b§n
- M$t phlng c ! t : djnh vj c a c d a y th in kinh thj g ia c b in g chuAi ca c iat c i t - G ia i han giO a th u y thdi d u a n g va th u y c h lm : ranh th in g g6c
dirng dpc r in h c y a phan chia th u y c h lm tro n g m at p h ln g c i t ngang
M$t phlng CA - CP kh6 ng thu an Ip i tro n g v i£ c khao sa t ca c du-d-ng thj giac
cac duang thj giac phan bo - Phia trong va phia ngoai sung thai duang
- Phia tren va phia duai cua sung thai duang
B0nh nhan c6 the khong biet minh bj ban manh va goc manh , ghi nhan « nhin ma »
mu
mpt mit
ban manh
thai duang hai ben
ban manh
dong danh ben trai
goc manh
ban manh
dong danh ben trai
mil tam than
vung phoi hap
91
- Hpi c h im g tie u nao
- B£nh ly cac day than kinh sp
v6m
xoa ng da sdu
dOng m ach thd
clivus : ph£n r
p h in
cAu ndo
hdnh tu y ---------------
hanh nhdn tiAu nao
bA 16m -----------------
ban l& sp-cOt sAng
mAu r a n g -------------
tu y sAng
t £ n g q i t h A n k in h s q l O r a k h Oi h q p s q LAM SANG
VII than kinh mat va TK trung gian (VII bis ) lo ong tai trong (CAI ) liet m$t ngoai bien
co th it nCra mat /mi mit
VIII than kinh tien dinh-oc tai lo ong tai trong diec mot ben
( TK thinh gi^c va than kinh tien dinh) 16 ong tai trong chong mj-it, u tai
92
93
Cap thu* I : Cac than kinh khtru
LS m s £ n g • p h iu
m iu m ao ga
m 3 n h s3 n g
ta m p h ln g xu ’a n g b u d m
m iu g iu d rn g tr u d c
l6i c u h 6 y £ n
XQCLDT
94
- Ill : Th£n kinh v$n nhan ho$c than kinh van nhan chung
L6 ngocii, g i£n dAng t ir . syp mi
B §nh nhdn gi£, sgp m i khi thi>c ddy T 1 .T 2 FLA IR , T 1 g a d o : n hoi m du tru n g nao (cu6ng nao)
L6 trong
95
V : than kinh sinh ba
III
K hao sa t d l y V :
Leri ich cua d c l i t c i t the o m § t p h ln g t r ln 4 m m n6i ti4p nhau,T
do phan giai cao ti> g o c m ui den ban c iu t)4u n3o
T h in kinh sinh ba
96
-VII Th&n kinh m$t
• VIII T h in kinh thlnh g iic , th in kinh ti&n dinh Bo thin h g iic - mat
97
- XII : Than k in h ha th ie t lo>n : N hai kho
Teo nCra Icpo’i
v v V \'
Hi
H pi c h u n g C la u d e B e rn a rd H o rn e r
. L£m s^n g : co d6ng tin ph£n i>ng , lom m i t ( m it thu t ra sau), hep khe m i m i t
98
Tuy song : Cic duang v$n dong
hach gai
99
4 I CAU TRUC BEN TRONG cua ton thirang
C H T cho phep biet d u o c cau true ben tro ng cua ton thu-ong , n h it Id 6 T2 , c u a sA hep ve> trfen h in h anh diffu sio n
1 / Lyi ich trong viec phan biet u te bao dem va nhoi mau nao :
- U te bao dem ph£ h uy cau true nao : n ha t la u te bao dem do ac cao
Nhoi mau n§o trong vung tird i mdu cua dong mgch tieu ndo sau d uoi (P IC A ); ngoai yeu to hinh thdi vd vj tri giO nguyen d u true ti6u ndo
Ban do ADC
T 1 . diffusion b 1000 : hinh th a i" dien hinh * cua mau tu sau Ton thucrng khong dong tam
... T6ng ke vd dieu tri mot khoi mau tu 7
Ton trong cac cuon nao thuy dao va cdc vdn ben trong cua era', tam
Giam tin hieu dang xuat huyet cb khia nhoi mau xudt h uy& ta c 36ng mgcti
Tong ke va dieu tn nhoi mau nao x u it huy4t
100
5 / S 6 LIT^NG : T6n th iro m g duy nhat ? Nhieu t o n thiP O » ng ?
. D png kinh BJ v$n dpng bSn tr£i, c a n d lu ti&n, khdng cb t iin c3n
. T h u a n g ton a h i i tru d c trung tSm b§n p h li :
u te b£o d0m ? di cSn ? ...
. T h iy d u p e t i n th u a n g th u 2. t ilu nao p h li
. Di cSn da 6 ...
th a y d6i t in g kS tru d c d iiu trj v£ cdch d iiu trj
T h ua n g t i n d u y n h it h a y nhieu th u a n g ton? Kha nang bo s6t m ot th u a n g ton nho vi hien tu p n g " t h i tich b£n p h in "
■ R it c ln th y c hien chuoi xung T1 co gado tro ng 3 m gt p h ln g
-IN
iat c i t 1
5 mm ^ ¥ 5 mm
1 Idt c it
c«ich quang
2 mm
Nguy ca bo s6t
m$t t6n thuang
kich th u d c 5 mm
do hi£n tuang
■ t h i tich b£n p h in " T in thuang thu hai. kich thu d c 3 mm. thay ro tren mat p h ln g c it ngang va dung doc
khong thay ro tren mat p h ln g tran di can nhieu nai
101
. U nguyfen bcio dem vung nhSn duoi , d6i thj , p h in trong th£i duong U nguyen b^o d$m c£c nh£n xam trung tAm
. Thuang t6n duy n h it nhung c6 t h i b it chat tuang phan n h ilu ch6 lan sang d6i ben r6 ret do thSm n h ilm t h i chai
tdn thuang hai b§n nhung lai la duy n h it
102
H A U Q U A C U A C A C T H U a N G T 6 N LE N C A C C A U T R U C B iN H THUCTNG
( c ic d iu hieu g ia n tie p )
1 - PHU
1 -1 : Phu "p h in irn g " d k i c$n th u a n g t i n n g u y in nhan
1 - 2 : Phu "do u " : c h in (Jo in phu bao g6m c i tin h trgng t h im n h ilm cua ca c te b io u :
u t l b io <J$m dO i c t h ip d k i c in u dO i c cao
- 1 / Phu :
1-1 : Phu "phan i>ng” ke c?n m pt thu’O’ng ton co bat chat tiro'ng phan
T2 FLAIR T1 gado
- Ap xe nao
c h it ben trong tang tin hieu
d b1000 do g iim chuyen dong
103
1-2 : Phu va thu’O’ng ton te bao d^m tham nhiem
Kho chan doan phan biet g iu a phu "thuan tuy" vd phu bao g6m cd cdc t l bdo u rdi rdc
... dieu quan tam chu y lu cua cac p h u a n g phdp d iiu trj
T uy nhien, co "n h un g dau hieu nho" g o i y phu do u thdm n h ilm ( chu y lu Id u t l bdo d$m dQ d c t h ip )
- Phu co it hoac khong co hieu i>ng choan cho g o i y tru d c tien td i u thdm n h ilm
- Phu c6 g ia i han ro, khong phat t r iln rQng dgng ngon tay m ang gdng vdo cd c h6i ndo. g o i y tru d c ti^n td i u thd m n h ilm
- Phu hai ben, lam d ay t h i chai, la do u tham nhiem
- Phu dong tam , g id i han ro, g a i y tru d c tien td i u tham nhiem
- Phu lech tam, g a i y tru d c tien ta i u tham nhiem
- S inh t h ilt :
. T iln t r iln m $t p h in thdnh u nguyftn bdo d$m
. U t l bdo sao it nhdnh g rade II
104
2 / P ly c^c cau true lan cgn
Bien dang cac nao that ben : hinh thai tren mat p h ln g cat ngang
105
- Thoat vj moc thai du’cng
B in h thu’d’ng : tu a n g quan g iu a hoi n ao T 5 cua thuy thai du-ang v6-i b e q u anh cu6ng ndo
U m ang nao vung pterion Nang m ang nhen 6 thung lung S ylvius
T hoat vj m 6c thdi d u o n g M oc thai d u o n g phai thoat v; man tinh
106
- Thoat vj phin trdn thiiy nh^ng ti>du6i I6n tr£ n v d o tro n g lo b a u d u e d o m p t th u -o n g to n 6 h o sa u
Thoat vj p h in tr§n th u y nhpng : . T h o a t vj ban cau tieu nao phai va phan tren thuy nhQng
. Gi&m tin hieu T1 vd tang tin hieu T2 cr phan tren th iiy nhpng do phu
. B ien dgng cuong nao, cdc nao th£ t ben gian vu a phai
. G iai phau benh : u nguyen bao tuy (m edulloblastom e)
107
- Thoat vi hanh nhan tieu nao
L am s a n g : C d c d a u h i? u c h e n e p h a n h tu y
- N h jp tim c h $ m
- R o i lo a n h u y e t a p
- N g lit ... ti> v o n g d o t n g o t
Hinh dnh "chgc ba" dgc tru ng , diem giam tin hieu a trung tdm
g iua hdnh tuy vd cdc hgnh nhdn tieu nao
Hanh tu y bien dgng h inh tam gidc : dau higu ndng
Chan doan phan biet thoat vj hgnh nhan tieu nao : hanh nhan tieu nao dai. tron
- Xoa be la n , e ye d u a i cua hanh nhan tieu nao ndm ben d u a i m at phdng cua lo cham
- N h ung . Con ton tgi cdc khoang dich quanh hanh tu y ... khong bien dang hanh tuy do chen dp
. Khong bien dang nao that IV, khong co ton th u a n g choan cho a ho sau cung n h u a tang tren leu
108
4 / Gian nao that
4 -1 Do t i c
cac d u d n g djch lu u thdng TRO NG nao
.
C ac nao th it, cdng sylvius, l6 M agendi = tran djch nao that khong thong th u a n g
.
Thu-ang t in + phu + thoat vj nao + t i c DN T = khai niem "vong luan quan
. 4-2 : Do t i c
cac d u d n g djch lu u thdng NG O Al nao
= tran djch nao t h i t thong th u a n g
. T ru d n g h ap dac bi$t : tran djch nao that ap lu c b inh th u a n g
. T ru d n g h ap d£c bi$t : hinh anh hQC va d in lu u DNT : van dan luu, m a thong nao that vao be
djch nao - tuy qua da
. 4 - 3 : D o teo nao : tu 6 i, ru y u , c h in th u a n g , ca c nhoi m £u nao lo khuyet
. 4 - 4 : Do dj dgng . gian nao t h i t do khdng phat trien / tat khong hinh thanh ban cau n a o , C h ia ri...
U cupn m ach m gc : u nhu cua dam roi mgch m gc ? u m ang noi tuy ? u m ang nao ? di can ?
giai p h iu benh ly : u m ang noi tuy (ependym om e) do II
- Chan doan phan b ie t : nang m ang noi tuy; cu a so hep cho phep thay d u a c thanh nang
109
B - Lo g ia n n a o th a t m o n ro
Cac n3o t h i t c6 dgng tr 6 n, "tang ap ly c "
C 6 th4 c6 cac d lu hi$u DNT th lm xuy 6 n vao nao
XPa ca c ranh v 6 nao
T r^n djch nao that "dang hogt don g" ch i 6 mpt nao that Tran dich nao t h it "dang hogt dOng" dr hai nao th£t
C - T i c n g h e n c o n g S y lv iu s h o a c cr n a o th a t IV :
gian cac nao that ben va nao that III
- 1 : H e p b a m s in h c o n g S y lv iu s
Bieu hien d gc tru n g v fti s y hien dipn cua rat nhieu lo thung co kich th u a c d u a i 1 mm thay the cong b inh thuO ng
. Chan doan a tre s a sinh hogc nhu nhi : tran djch nao that khong thong th u a n g tien trien
. N h ung cung c 6 khi chan doan tre, a thieu nien hoac a n g u o i la n . T h i du : C H T trong benh canh vo kinh ngu yen phat
- Nao that 3 gian ro r e t ; m anh vuong rut n g ln Igi ch u n g to bj hep da iau
- K hao sat T1 va T2 c i t d un g d pc xem hinh the cua cong, cua cu nao sinh tu , tuyen tung, bong G alien
de logi tru nguyen nhan hep do u : cu nao sinh tu la n a i th u a n g gap cua u te bao dgm it nhanh
- Khong the chan doan phan biet g iu a hep bam sinh vcri hep th u phat sau nhiem trung hoac xuat huyet neu ti 6 n can
khong ghi nhgn n hu ng benh nay
110
- 2 H ^ p cdng n3o do u khdng bat Gado
T1 gado
- Cac nao tha t cb dang tron, giam dam do quanh nao that do DN T tham xuyen vao nao xoa cac ranh vo nao
- U m ang n 0 i tuy
111
D : LO MAGENDI
gian c£c nao that b&n, nao th£ t III ndo thekt IV
U hanh nh§n tieu n§o : G i^i phau benh : u m ^ng n0i tuy
L uu y : Di c£n qua d u o n g d u d i nhen be gian cuong, be tren thuy nhQng
T1 T2 SE T2 FLAIR
. Cac ng£ch Luschka cua nao tha t IV, nao tha t ben, cung khong thong ;
. 6 1 T2 FLAIR c 6 anh gia do nhjp dap cua DN T trong nao that IV
112
T6n th u a n g + phu ♦ tho£t vj n5o + t3c nghen DNT - khai niem vong luan quan_________
2 vi dg :
1 / Ch4n th u a n g sq nao -> X u4t huyAt va phu nao -» Thoat vj nao. gian nao that -> "N ao bj ton thu-ang" -> Phu nao
M yc dich : DiAu trj nguyfin nhan n£u dirQC : mau ty ngoai m ang cu ng , u ...
va / hoac di&u trj h$u Qua : ch 6 ng phii nao, khi c iin co the m o so giai ap
Ch£n th u o n g SQ-nao : mau ty d u o i m ang cu n g vung vom nao va leu tieu nao, phu nao
xu a t huyet d u o i m ang nhen, xuat huyet trong nao t h a t : nao that ben, cong sylvius
Gian n3o t h i t ben ben trai do ta c nghen DNT, can lu u y gian nao that nay vi co yeu to can bang cac cau true d u o n g g iu a
2/ Di can nao
Dau hieu try c tiep : Di can g a y nghen lo gian nao that ben trai
Di can thuy d inh cham ben phai
Dau hieu gian tiep : - G ian nao tha t p hia ben trai do tac nghen DNT
- Phu nao ban cau phai: hieu u n g choan ch 6
- Dan lu u nao tha t ben trai de giai ap co the lam
benh nhan nang them
113
4 - 2 : Gian nao that do TAC NGHEN cac dircrng liru thong djch NGOAI n3o
- C£c b i n in thung IQng Sylvius, cac khoang mang nh$n vung v 6 m nao
sq ,
= tran djch nao t h it "dang hoat dong" thdng thuang
- Gian d iu d$n ca 4 n io th it
kh&i d iu x6 a cac r§nh v 6 nao, sau do dien tien tdi gian nao th it do teo nao
khdng c 6 d iu hi$u t i c nghen cac dudrng luu th 6 ng djch trong nao
DNT khdng th im xuySn vao nao
- D iin tiin : . tSng tin hi$u quanh nao th it do b^nh ly c h it trin g c6 li£n quan d in "ton thuang nao"
. sau d 6 gian nao th it h&n hap : t ic luu thong djch va teo n3o
T 1 gado
T ru ’O’n g h o p d a c b ie t : T ra n d jc h n a o t h a t a p ly e b in h t h u a n g
- H0i ch u n g gap o’ n g u 6 i gia, khong ro nguyen nhan, hiem gap sau viem m ang nao hoac xuat huyet m ang nao
- Roi loan hap thu DNT do cac hat P accionni / xoang tTnh m ach giam c h u c nang
- Lam sang : tam ch u n g AKIM : sa sut tri tue. roi loan dang di, roi loan c a vong
- Tren X Q C LO T cung n h u tren CHT, khong co dau hieu nao co y nghTa ch u n g to tran djch nao that ap ly e b inh th u o n g
. Lam s in g nghi n g a chan doan
. Chan doan d y a vao chQC d o tuy song rut d jch ra nhieu lan :
neu lam sang cai thien ro, co chi djnh dan lu u nao that
- X Q C LO T va C H T :
. G ian ca c nao that, thung lung S ylvius va cac ranh vo nao
tu a n g t y n h u trong teo nao
. Khong co gian chon loc su n g thai d u a n g hoac su n g tran g a i y den benh A lzh eim er hoa c benh Pick
- C H T : Mpt dau hieu g a i y n hu ng khong c h ic c h in cua tran djch nao that ap lu c b inh th u a n g :
Tang toe dong chay DN T gan cac lo gian nao that, a cong S ylvius va a nao that IV
thay tren T2 Spin Echo, PD, hoac tren T2 FLAIR
xem CH T / cac chu 6 i xung chinh / tin hieu cua DNT
- Mpt can nguyen dac b ie t : "h0i ch u n g bua" : benh canh tran djch nao that ap lu c binh th u a n g lien quan tai
. N hip tam thu cua ap ly c trong nao that
. X ay ra do dong mach than nen dai va la n lam bien dang san nao tha t III.
"H oi ch u n g bua" D ong mach than nen to va dai. gian nao that, cac ranh vo nao g ia '- 1
Nao that 3 va cong sylvius giam tin hieu do dong chay DN T tan g : 6 c
114
4 -1 v a 4 - 2 H in h g n h h p c v a d i£ u trj g ia n n a o th a t d o ta c n g h e n lu u th o n g d jc h n a o tu y
» * »
Djnh vj c3c catheter trong nao t h it b in g C H T ... c 6 tru in g hop kh 6 x^c djnh
O
X Q C LD T trong tong ke :
- V an khong hoat dQng, nao t h i t gian ?
- HQi ch un g giam ap ly c npi sq do "van hoat dQng qu3 tot"?
. Xep nao th it, dac biet hai su n g tran xep nho
H . Thieu nien : vom sq phi dai lan toa do m i t ap ly c tu nao
-2 1 M d thdng nao t h i t vao be dich nao - tuy qua da : tran djch nao t h i t khong thong th u o n g
- Myc ti§u : tgo mQt lo g iu a ngach pheu cua nao t h i t III, dang bj gian, vo i be gian cuong nao dang binh th u o n g ;
. Ky thugt nay chf co c h i djnh tro ng tru d n g hQp t i c nghen DN T trong nao : cong S ylvius, nao t h i t IV
. D 6 ng th d i can phai co
. Tang ap ly c nao t h i t nhieu
. Ap ly c binh th u d n g d cac be nen so
. H ip thu DN T b inh th u d n g d ca c xoang tin h mach
= T£i lap lu u thong D N T ben trong, h o p v d i sinh ly
■ Ky thugt: P h iu thuat t h in kinh qua npi soi: lo khoan sq vung tran, tham chi xuyen the chai
115
4 -3 : Gian nao that do teo nao
T h o a i h o a c h i t t r in g (le u c o a ra io s e ), c a c k h o a n g V irc h o v R o b in g ia n n d g ia n an g
- N h ie u n g u y e n n h a n :
. " M it sinh d u a n g " (abiotrophie) lien quan td i tuoi Teo nao ia m pt hien tu p n g Iu 6 n Iu 6 n c 6
nhu ng thay doi tu n g u d i nay sang n g u d i khac tu o n g t y n h u hien tu o n g da n g u d i gia, th$n
n g u d i gia ...
- H in h th a i g ia i p h a u h in h a n h h p c :
. Ton th u o n g c h it t rin g , c h it x3m nguyen vpn :
- T eo d u d i v 6 , vd kh 6 ng teo v 6 nao
- C ac ban c iu tieu nao c iu tgo chu yeu ia
c h it xam nen it bj anh h u d n g
. C h it t r in g :
Trong giai dogn d iu , gian n d cac khoang V irchov Robin
Sau d 6 ton th u o n g lan t 6 a : giam dam d0 lan t 6 a tr§n X Q C LO T
giam tin hi§u T1 vd tang tin hi£u T2 tr£n CH T . Trgng thai d 0ng kinh
. Phu nao lan t o i
va p h u c h$ : bien doi ty le n u d e / m d
. C ac th u o n g t 6 n d ban c iu n3o trai
hang rao mau - m o th im t h iu b i t th u d n g d iin tien thanh teo nao nhi&u
cac khoang V irchov Robin gian thy dong
- C a c h a u q u a c u a te o n a o le n c a c kh o a n g m a n g n a o k h o n g p h a n b ie t n g u y e n n h a n n a o :
1 / G ian cac nao t h i t ben, nao t h i t III. thung lung S ylvius va ca c ranh v 6 nao
2 / Gian cac khoang V irchov Robin d cac nhan xam trung u o n g , cac thuy d io , ca c e y e thai d u o n g
3 / Thoai hoa c h it t r in g : tang tin higu lan toa quanh nao t h it
. Thong th u d n g la hau qua thoai hoa h yalin-m d d cac dong mgch tan, bgnh ly thoai h 6 a khac v d i m ang vu a
. Tuy nhien h inh thai cung tu o n g tu n h u trong teo nao nhieu do gian n d cac khoang V irch ov R obin
116
GiSn cac khoang Virchov Robin Thoai hoa chat tr in g
*
Vv A
Teo ndo ngu6n g6 c n h ilm <J0c G idn n d cd c khoang V irchov R obin
d mOt n g u d i trd : n h ilm <30c ru a u . Phu m o ke
gian todn bp cdc khoa ng V irch o v R obin
... th$m c h i cd th iiy thdi d u o n g
Phdt hien tinh c d .... C H T trong tong ke chong mat d m0t phu n u tre
Gidn hai ben, chu yeu ben trai, cac nao that ben gian v u a phdi
Cdn nguyen ? . Di ch un g cua nhuyen nao quanh nao that chu sinh ?
. Di ch u n g cua thieu m au nao hai ban cau tu trong bao thai ?
. Logn d u d n g chat tr in g : the khdng bieu hien iam sang ro cua benh H urler ?
y v
■»' t
_ O '
117
4 - 4 I Gian nao that do dj dang nao
Dj dgng khong hinh thanh ban cau nao the vo thuy: gian nao that do nao khong phat trien
san nao that III khong phinh vao be quanh cuong d ira i dgng "cai d a y 2 tui (en besace)"
118
U TRONG NAO Hinh anh hpc
- LAM S A N G : n gh i n gd ” u n a o :
- T h ilu sd t t h i n kin h n $ n g d a n "th e o v e t d au lo an g "
- D 0 ng kin h : ... ch f 4 / 1 0 0 c a c c a n d a u tie n co n g u o n g o c u
- T a ng ap n0i sp
- Tien can c 6 kh oi u ta n s in h ?
- HlN H A N H H Q C :
- N eu co m a y C H T :
. X Q C L O T kh o n g c o la i t r u tru d n g h y p c l p c u u : ta n g ap lu c n oi sp ca p tin h ... ca n dan lu u n a o th a t ?
. T h y c h i$ n X Q C L O T kh d n g tie m ; k h d n g ca n tie m vi tro n g th d i g ian n g ln n u a se p hai t h y c h ien C H T
- N lu kh d n g cd m a y C H T : X Q C L O T
. C a n p h a i c d X Q C L O T t r u d c tie m v a sa u tie m
N h it ia neu X Q C L O T k h d n g tie m b in h th u d n g ... c d kh a n a n g cd u d o n g d a m d o va kh d n g g a y h igu u n g ch o a n ch o
119
- C a c h tie n h a n h k h a o s a t C H T : - T1 S E
Ti£ m Gadolinium n g ay sau chuAi xung T1
- T 2 F L A IR cat ngang
- T 2 * c i t ngang
- K huech tan (diffusion) b 1000. ban dA A D C
T1 g a do d u n g ngang, T1 gado d u n g dQC. T 1 ga<Jo cat n gang
Ghi chu :
- T1 cSt ngang t 6 t han 1 chuoi xung T1 d un g doc (djnh vj) d l cb t h i so sanh chuAi T1 khdng ti6m vd cd t)^m trong cung mdt m$t ph4ng
- T1 gado: 3 m$t p h ln g ; ket thuc bang chuoi cat ngang
. de kdo dai thdi gian giu-a luc ti£m vdi thdi diem cat ngang, chuAi cho nhilu thdng tin
. d l giam anh gia d ho sau c6 li§n quan tdi nong dd gado trong cac xoang tTnh mgch b€n
- ChuAi T2 Spin Echo cat ngang ? K it qua chuoi T2 Spin Echo tu a n g t y v d i T2 FLAIR
... chuAi T2 * cd y nghTa han : hemosiderin ? ddng vdi ?
... bQ chuAi xung : T1, T2 FLAIR, T2 * tren th y c t l cho n h ilu thdng tin han bO chuAi xung: T1, T2 FLAIR. T2 Spin Echo
- Hinh anh hoc tu d i mau ? H ilm khi th y c hi0n ;
Lai ich : . Djnh vj vung ton thu-ang chinh, tang tu d i mau, giup xac djnh n ai c£n sinh t h ilt
. Tai phat / tang tu d i mau hogc hogi tip do tia / giam tu d i mau
- Ph 6 p do pho? Xem ch u a n g "ky thugt"
/ T »
■<
Ban dA ADC
T h u a n g to n u sa u ra n h tru ng tam
s in h th ie t ( h ucrn g s a u -tru d c )
C h a n d o a n : u n g u y e n b a o dem
D o m o t ca ch he th o n g kic h th u a c 3 c h ie u cu a u d e s o sa nh
A/ U T g B A O D E M C lIA N A O :
1/ C a c y e u to qg*i y c h a n d o i n g ia i p h a u b g n h d g c b ie t
- U t l bSo sao dang I6ng: u t l bao d#m duy nhat d$ I, u te bao dem d u y nhat co tien Itrong tot lau dai
tr6 em h o jc th ilu nien
v j tri : g in d u b n g g iu a : thd n n ao , b a n ca u tie u nao
ddc, khd n dn g c 6 lin g d o n g h e m o s id e n n b n g o a i vi : co th e n h a m v o i u hang
. b i t c h it tuo-ng p h in , n g a y ca d o d c th a p
c 6 the d ang nang : tim u tre n th d n h n a n g tro n g ba m a t p h ln g
. d ie u trj p h lu thu # t: Idnh benh
- U t l b d o s a o th d m n h ie m : . to n th u o n g c h i t t r in g
. c h i m $ t cu 0 n nao, to a n bo m o t th u y, th a m c h i ca m o t b an ca u n do
. h o i c h u n g u k in d a o n h u n g co th u c : m 0 t c u 0 n n ao Ion , b a o tro n g Io n ...
. t 6 n th u o n g d o n g n ha t, d o n g d d m d o, d o n g tin hieu T 1 , ta n g tin h ieu T2
. kh o n g b i t g a d o lin iu m h o g c b i t it : c o kh a n dn g la yeu to c i n th ie t d e p hd n do a c neu n gh i n g b
. g ia i p ha u b e n h : kh o n g b i t : d o II; co b i t : d o III
. d ien tie n ra t ch g m ; p ha u th u g t v u n g kh o n g c o c h u c n dn g
. to n th u o n g it n h a y v d i tia xa, kh o n g n h a y h oa trj n g o a i t r u u te b d o s a o lo ai a n a p la siq u e
. p h e p d o p h o : c h o lin e tan g , N A c e ty l A s p a rta te g ia m , ty le c h o lin e / cre a tin e tdn g
- U t l b do sa o -h g t va n g : . ch a n d o a n g ia i p ha u benh
. c o th e gp'i y c h a n d o d n n d y tre n h in h i n h tro n g tru o n g h o p u tre n leu, b n g u b i tr§
. u v u n g v o nao, n a o v a m a n g n do
. n o t 6 m d n g n ao , "d a u h ie u d u o i m a n g c u n g ", c o th e la m v d i u m a n g n ao
T6n thuong tham nhiem nhan dau-bao trong-d6i thi phai CHT T2 SE cho nhieu thong tin hon
XQCLDT sau tiem Ton thuorig lan sang h6i truoc trung tam
O iy nao th it 3 vua phai
Giai phau benh u t6 bao sao tham nhi£m <30 II Giam d$m do nhe truoc ranh trung tam ben trai Sinh thiet duong vao hucmg tardc-sau
u te bao sao do II
121
71 Oar. diem cac u than kinh dem a nao
U te b a o s a o
2-1 / K hS i n ie m d o i c
U te b a o g a i it n h a n h P h 3 n lo g i d a n g ia n h 6 a
U m a n g o n g n o i tu y
U nguyen bao dem
BOJ DO II °0 III DO IV
122
2 - 3 / C 6 m 6 i t u a n g q u a n g iO a <30 d c c iia u v d i m u c d p b i t t u a n g p h a n k h o n g ?
w -4 r i
& f \
T on th u o n g thdm nhiem
ke c ^ n nga ba n ao t h i t ben phai
lan r 0 ng qua l6 i the chai
den nga ba ndo doi bdn
C h ic c h in co b i t g a d o lin iu m du b i t nhe
Sinh t h ie t :
U te b do g ai it nhanh, d 0 II ho$ c III
Xep dO III do u b i t c h it tu o n g phan
2 -4 / P Q la n rp n g c u a to n t h u a n g lo a i te b a o d e m
T 6 n thu o ng p h in trong thuy thai duo ng g iua P CHT khang djnh ton thu o ng 6 phan trong thuy thai duo ng giua ben
nhung cung cho thay ton th u o n g lan rQng den hai ma va cue thai duong
hinh thai khong giong phu phan ung
Sinh t h iit n h ilu tin g k h in g djnh u lan r6 ng k h ip thuy thdi d uo ng : U te bao sao do III b phan sau
do II o phan truoc
123
2 -5 / B i t c h i t t im n g p h a n g a d o lin iu m d th a n h c a c u d g n g n a n g
. P hai q ua n s i t tro ng ba m a t p h in g :
- B it tu a n g phan : can tie n hanh l l y b6 t h in h cua u nang
- K hong b i t tu a n g p han : g iu n gu yen t h in h nang
C o the p h ii khao sat giai phau bgnh ti>c th i, n g a y tro ng khi m6, qua sinh t h i lt t h in h n ang n lu h in h i n h h o c n g h i n g d
X em the m trigu c h u n g hQC / tru d n g h y p d a c b ig t : c h in d o in t6n th u a n g b i t c h it tu a n g p h in d gn g v ^ n
T on th u o n g hai ben
Phi dai loi cua the chai
C o t h i l i u te bao dgm h o # c lym phom
U t l b io sa o it n h in h dO II
L y i ich cua C H T k h u y lc h tan d iffu sio n :
. Ton th u o n g it t l bao? u t l bao dgm - Lan d in l6 i t h i chai r 6 i d in
tang tin higu tren h inh b 1 0 0 0 n ip co n g d b£n trai
. T on th u o n g g iau t l bao? lym ph om
tin higu b in h th u d n g tren b 1 0 0 0 - C h in d o in tr§ n T 2 FLAIR
- C 6 c h i dinh d o ph 6
L y i ich cua p he p do pho
T y le ch oline / N A A tang
... n h u n g " b it b u 0 c" sinh t h ilt:
U t l bao gai it n h in h do III
124
T1
V
-i f ; > .
\ ‘ V * V
T1 gado
- U d $ c kh on g d o n g n h a t ; x u a t h u y e t tro n g u g a n d ay, tre n d u d n g giCra, va x u a t h u y e t m a i, p h ia n go ai
- U tham n hie m toa n b p th a n n a o ; b a o q u a n h d o n g m a c h th a n nen
- Gian ca c n ao th a t b en , x o a c a c ra n h v o nao
- C 6 the sin h th ie t nga tra n c h o d e n n o i noi h an h tu y v d i tu y so n g
3 -4 / U n g u y e n b a o d e m d n g u d i g ia
T 1
g ad olin ium
U n g u y e n b a o d # m p h a t trie n
d o c th e o c a c kh o a n g V irc h o v R o bin
125
4/ D iffusion va thu’O’ng ton it te bao, va th ifg n g ton nhieu te bap ?
U m em .
T h o a t vi v a o lo ch a m
126
6/ Hinh anh hoc sau di4u trj : p h iu thuat, xg trj, hoa tri
- K e t q u a to t : u "b ie n m a t" h o a c m a t 9 0 / 1 0 0
- G ia m m p t p h a n : g ia m 5 0 / 1 0 0
- U d c lu o n g kh o n g th a y d o i : d u d i 5 0 / 100 va tre n 2 5 / 1 0 0
- N ang h on : ta n g tre n 2 5 / 1 0 0
- T ru d n g h o p n g h i n g d :
. P h e p d o p ho
- T a n g h am lu p-ng ch o lin e - P ho d o b in h th u d n g h o a c b ien d oi it
- G ia m h am lu o n g N A A
P E T s c a n , h a y xa h in h v d i s e s ta m ib i / b ie n th e cu a te c h n e tiu m
M y c tie u : k h a o s a t m a t d o te b a o c u a to n th u a n g
N e u tai p ha t, ty la p th e b i t c h a t d o n g vj p h o n g xa
T h o n g tin n a y tin c a y h o n v ie c k h a o sat h a n g ra o m a u - u, kh o n g co y nghTa nhie u
127
H in h a n h 6 th a n g sau khi k e t th u c d ie u trj
/ — ~ N
f #V &] 1
T2 SE
echo 1 v ^ 2
T o n th ir o n g k ic h thirdrc 4 mn
b i t g a d o lin iu m
C 6 n s 6 t u h a y u tai p ha t ?
... c iin k ie m tra
n g a y sa u p h iu thu$t
de c o th e s o sanh
H in h a n h 1 n am sa u k h i ket th u c d ie u trj :
128
BI U N G U 6N GOC THAN KINH : PNET, DNET
- H iim h a n u t i b d o d$m
- G $p d t r 6 e m h o $ c n g u d i tr 6
- U p h d t s in h t ir c£ c t i b a o n g u in g i c t h i n Kinh
- H in h a n h h p c kh 6 ng ch o p h 6 p c h in d oa n c h in h x a c c h ic c h in
1/ PNET : p r im a r y n e u ro e c to d e r m a l t u m o r : U b ie u m o t h a n k in h n g u y e n p h a t
- U n g u y in b a o tu y : . T o n th u a n g d ^ c , d o n g n h it
n h iiu t i b ao : . ta n g d a m d o t r u d c tie m
. d o n g tin h ie u T 1, ta n g tin h ie u n he T 2 vi kh o a n g d ich bi h an ch e
. d iffu s io n : ta n g tin h ie u tre n b 1 0 0 0 v i kh o a n g d ich b j h an che
. B i t c h it tu a n g p ha n d a n g d a m (d a n g k h o i)
. T h u d n g g a p di ca n d u d i m a n g n h e n . tro n g n a o va tro n g o n g so ng
XQCLOT khong tiem Diffusion b 1000 : Tang tin hieu T1 gado Tang tin hieu
T3ng dgm dp do met do te bao cao n u d e chuyen dong han che do mat do te
bao cao, d iu hieu phan biet va i u mang ong
npi tuy, it te bao
T2 T 1 gado
129
2 I DNET : D y s e m b ry o p la s ic N e u ro E p ith e lia l T u m o r - U bi6u m d th£n kin h lo an s£ n phfx
T h e nang
T 2 tin hieu ta n g m a n h
B at g a d o d n g o a i vi
. The dac
. P h i d g i c h i t xam
. T 2 ta n g tin h ie u rd
. D a y v a o b an tro n g so
. T h e d a nang
. T a n g d gm dQ tre n X Q C L D T :
v d i hda
. T 2 tin h ie u ta n g rd
. K h d n g b i t g a d o lin iu m
. H ie u u n g ch o a n ch o i t :
d u d n g g iu a kh d n g di lech
. V o m s q m d n g di
1 2 FLAIR T1 gado
P h i d ai c h a t x a m th u y d a o
K h d n g xo a th u n g lung S ylv iu s
K h d n g b i t g a d o lin iu m
To n th u o n g tu o n g t u
130
C l LYMPHOM NAO
XQC LD T sau ti 6 m lym phom da A trong nao va lym phom phat tnen trong nao that
131
Dl U L i r a i MACH hay U NGUYEN BAO MACH (HEMANGIOBLASTOME)
C hgp m gch m au
n h ie u to n th u o n g . g ia u m a c h nu 6 i
T o n th u o n g n h ie u n o i: - h o sau
v o n g m ac
tu y so n g / u d ich o n g s a o tu y d o t i c n g h e n o n g m a n g n oi tu y
h o a c d o m o t h a y n h ie u vi tri u k h a c d tu y so n g
132
El CAC Dl CAN :
T in h c h a t d a d a n g c u a d i c3n
E-1/ Di cdn ndo theo dircrng mdu
- N h in c h u n g , to n th u a n g . d ^ c , d o n g n ha t
. b i t c h a t tu a n g p ha n
. co phu bao quanh
- N h u n g c u n g c o th e g a p
. T h e h oa i t u
. The nang . c h u a dich
. c h u a th e ke o
. T h e x u a t h u y e t . m a u tu la n ca n
. m £ u ty tro n g u
. H ie m g 3 p di ca n vo i hoa
. N g u y c o b 6 s o t di can
. di Ccin x u o n g vb m s o h o $ c d ^ y s o (s a n so )
. h o c m i t / l6 i m it ?
. tu y e n yen
X e m th e m : D lu h ieu ton th u o n g / m o t h a y n h ie u t 6 n th u o n g ?
tra n g 1 0 1 , 102
Di ca n th e k e o t u m p t u n g th u p h o i Di c a n t u u ng th u v u ; h oa i tip tru n g ta m
T o n th u o n g t h u h a i ' N h ie u to n th u o n g
133
Lam sang va hinh anh hoc : K h a n a n g la d i c a n , c a u h o i vd hudng xi> tri
- 1/ C o b ie t c 6 ung t h u n g u y e n p h a t k h o n g ? da sin h th ie t c h u a ? da m 6 chua?
- 2 / U n g t h u n g u ye n p h a t d a d u o c kie m s o a t h a y c o th e k ie m s o a t d u o c k h d n g ?
... lo i ich c u a v i$ c d ieu trj m o t h o a c c a c di c a n n a o n eu u n g u y§ n p h a t c h u a d u o c k iim so a t
- 3 / Di c ^ n d o n d o c ? - Cy v u n g kh o n g c h u c n a n g : p h a u th u £ t h a y d a o g a m m a
- Cy vu n g c h u c n a n g : d a o g a m m a
N h ie u to n th u o n g : . 2 - 3 to n th u o n g : d a o g a m m a va xa tri bo s u n g to a n th4
. tre n 3 to n th u o n g : xa tri to a n the
T r u d c tie m S a u ti§ m
Di ca n t u u h a c to
K ie m tra sa u xa tri da ch u m
T2 SE m a t d o p ro to n
T 1 G ado
134
E-2/ Di cdn theo d i/frn g dtrfri nh?n
- CSn n g u y 6 n : - U m d n g 6 ng nOi tu y
- U nguy& n b a o d £m
- U n g u y fin b ao tuy
- Vj tri t 6 n th u o n g
- T ro n g n a o t h i t
- D u d i nhpn
- T u y s 6 ng
- C hum dudi n gya
.... C H T n a o va 6 n g s 6 ng
- Tidn lu o n g : tip v o n g sa u v a i t u l n
D i can
. T ro n g n a o t h i t
. O cac b l DNT
T1 T2 FLAIR
X Q C LO T kh 6 ng ti£ m c 6 tie m
Di ca n d u d i n hp n
C a th e te r tro n g c o n g S ylv iu s
T1 qado
T1 T2 SE T2 FLAIR T1 gado
T o n th u o n g thai d u o n g p h a i c o v e n h u tro n g n ao
Di c a n d u d i n h p n th u o c th u n g lung S ylv iu s va n h ie u to n th u o n g di ca n d u d i n he n k h a c
Di c a n ia to n th u o n g ra t n h ie u te bao, d o n g tin h ip u , th a m c h i g ia m tin hieu tre n T 2 S p in E c h o va T 2 F L A IR
T o n th u o n g m a n g n ao . n g o a i n ao . kh o n g g a y p h u n ao
135
F/ U TRONG NAO : t ru c rn g h o p d a c b ip t
A . U trong n io t h it
B . P h it trien vao trong nao ti> u ho$c gia u n g o ii n io
u m in g n io thung lung Sylvius, nang dgng bi, tui phinh d$ng mgch
C . H0i chung c#n ung th u
- T 6 n th u o n g d a n g u, d n ga ba n a o th a t tr£ i
. "O ’ d o n g " d s u n g thdi d u o n g : n g h e n D N T d u o c tie t ra t u ca c d a m ro i m a c h m a c
. H in h anh h o c cu n g n h u g ia i p ha u b en h d ai the kh o n g g iu p x a c d in h cd n n g u y e n :
u m d n g n ao , u n hu , u m a n g o n g n oi tu y ...?
- C h a n d o a n g ia i p h iu b en h ... u m a n g o n g n pi tuy
U tro n g nao t h a t : u m a n g o n g n oi tu y ? U n hu ?
T u d n g trin h p ha u t h u a t : u n hu d im ro i m a ch m a c n a o th a t 4
T2 SE T1 gado
T o n th u o n g d a n g u tro n g n a o th a t : u m a n g nao, u n h u , u m a n g o n g n oi tu y 7
X Q C L O T co y nghTa h o n C H T : u c u o n m a c h m a c
C h a n d o a n tro n g khi m o va g ia i p h a u b en h : u m a n g n a o c u a d a m ro i m a c h m a c
136
2 : N a n g m a n g 6 ng nOi tu y
137
F-2/ Tien trien trong nao cua u hogc gia u ngoai nao:
T1 gado T1 gado
•Tl
i f P V T \
\ t
Diffusion b 1000 Diffusion b 1000 B in do ADC
N g o ii yeu t 6 vj tri v i hinh t h i i g p i y Phan trung tam u co tin higu nhu cua m ^t u it t l b io t iln t n ln ter hoai h> :
T in hi£u cho thay t6 n th u o n g thu$c loai nhieu te bao T in g tin hieu T2
. It tin hi^u T2 FLAIR Diffusion tin g Giam tin hi£u b 1000.
. Diffusion hgn che : tin g tin hieu b1000 T in g tin hi$u tr§n b in d 6 ADC
Tin hieu vung ngoai bien thuoc loai "co hogt tinh*. nhieu t l bao
138
2 : U q u a i, n a n g d g n g b i
MG m d , v d i h 6 a n g o g i b idn
D iu h i$u g id n t i i p k h d n g c d h o $ c cd it
M d di d p n g tro n g s u n g th d i d u o n g phdi
do n a n g v d
M y c n dm n g a n g m d - djch
Khd n d n g v id m m d n g n d o vd tru n g n eu v d vdo
cd c kh o a n g d u d i n h$ n
Xem th d m t 6 n th u a n g trd n l&u
XQ C LD T T1
X Q C LD T
X Q C L D T sa u tie m : to n th u a n g
T in h ieu kh o n g d o n g n h a t tre n T1
G ia m tin h ipu ro tre n T 2 lie n q u a n td i n ong
p ro te in ca o , x e m tra n g 43
T ie n trie n ra t c h a m
. K h o i p h a t tu 1 tro n g b un g m e ?
. K h o n g tu o n g x u n g g iu a th e tic h u Idn
v a c a c d a u h ie u g ia n tie p it
. K h o n g phu lan can
. T h o a t vi v a o lo b a u due
khong chen ep cuong nao nhieu
C H T d oi v d i n h u c d a u m d i :
. G ia n v u a p h a i n a o th a t d oi d ie n
. X oa c a c ra n h v o n ao
- N a ng d a n g b ieu b i -
Thuong ton tien trien rat cham. tang tin hieu T 2 S E , c h u a n h ie u d ich . ich lo i cu a h in h d iffu sio n
139
T2 SE echo thi> 1 Hinh dnh dbng chdy d$ng mg<*i TOF 3D
v d d 0 n g m a c h n d o giCra trdi
. M a ndp sq : ta o th o n g n 6 i g iu a
. D p n g m a c h th d i d u a n g vd d p n g m a ch n do giOa
. Nhdr ta o h in h b d n g tin h m a c h h ie n tro n g
khi th o n g n oi th o n g th u a n g : dQ ng m a ch n do g iu a
T2 SE echo thi> 2
g ia m tin h ip u d o c 6 d b n g c h d y
R o i lo a n ta m th a n / . B e n h n h a n c o c a c x in o m p hoi te b ao n h o
. T h e ch a i ta n g tin h ie u lan d e n hoi d ai (h o i vie n )
140
- B$nh nhdn Nam 52 tudi
- DOng kinh BJ chi tr6n vd chi d u d i b6n trdi, / • M
XQCLDT
khdng
ti§m
C H T . T1 g a d o
. D iffu s io n b 1 000
. Ban do A D C
- X Q C LD T g g i y chan doan
n hoi m d u n a o m d i
- C H T d iffu s io n k h d n g d in h
chan doan
141
G - T ru o n g h o p dac bie t : cha n do an cac VOI H 6 a a ndo
C h in d o a n v o i h 6 a, v a c 6 kh a n a n g ch a n d o a n cd n n g u y e n :
. D e tre n x quang quy u6c va X Q C L D T , ci>a s o h e p vd cua s 6 r0ng
XQ C LD T vuQt trpi hon C H T trong ch in dodn cdc voi hod
. Kho tren C H T neu khong co chuoi xung T 2 * : gidm tin hi£u T1 vd T 2 S p in E ch o h a y F L A IR do k h d n g c b p ro to n
- G id m tin h i?u n d y bj n h a m l l n v 6 i c d c g ia m tin h i$ u k h d c n iu v 6 i h o d "d a n g d $ c ‘
- G id m tin h ieu th u frn g bj x o d mdr d o td n g tin h ipu c a o cu a cd c th d n h p h in p ro te in tro n g tAn th u a n g :
c d c t 6 n th u o n g kh d n g d o n g n h it , m p t p h in Id m 6 m im , td n g tin hi$u , mQt p h in v fii hQa. g id m tin hi$u
- C h u 6 i x u n g T 2 * r i t n h a y ■■■ b i t b u $ c
- C in p ha n biQt g id m tin h ip u d o vd i hod v 6 i c d c g id m tin h i$ u d o Idng d p n g h e m o s id e n n d y a vd o Idm
sd n g , h in h th d i, v j tr i ... n h u n g k h fin g c 6 b d n g c h u n g c h i c ch d n
- T u d 6 ru t ra m o t d ie m ye u c u a C H T s o vb'i X Q C L D T :
1 / M a t th o n g tin d e c h in d o d n ca n n g u ye n
th i d y : . V o i h oa "d a n g d d m m d y kh 6 i" r i t g o i y d e n u t i b d o it n h d n h
. V o i h o d cu a u s o h iu r i t c 6 g id trj tro n g c h in d o d n m Q t u tro n g h 6 y§ n
2 / K h o n g d u th o n g tin c u n g c i p c h o c h i d jn h vd k y th u d t s in h t h i i t n do :
S in h th ie t t h i t b g i ; th a o ta c kh 6 , th $ m c h i n g u y h iim
CHT : voi hoa dong tin higu CHT : voi h 6 a dong tin hi$u
Can nguyen
V o i h oa b in h th u o n g : - T u y in tun g , d d m ro i m a ch m a c
- L iim dai n ao . leu tie u n ao
V o i h oa b en h ly :
V o i hoa mQt n o i - U .. u te b a o it n h a n h , u s o h au , u q u a i, u m o c u a t h i ch a i
- S au c h a n th u o n g : m a u tu d u o i m d n g c u n g d o n g voi
- M a ch m a u : m a n g v u a d o n g m a c h , d i d a n g dong-tTnh m a c h : sen tin h m a ch
V o i h o a n h ie u n o i : - B e n h t h i n kin h -d a x o c u n g n a o cu B o u m e v ille . b e n h S tu rg e W e b e r K rabbe
xem : B p n h th a n kin h -d a
- N h ie m tru n g : n h ie m to x o p la s m a
- T h o a i hoa : b en h F a h r x e m : B p n h ly th o a i h oa
142
TAI b i£ n m a c h m a u n a o hinh anh hpc
T ru d c m<?i b $n h nhdn n ghi n g d bj tai b iin m ach m du ndo, luon luon th y c hien X Q C L D T n ao kh on g tie m ca n q ua ng k h in cap
XQ C LD T : - X d c d jn h T B M M N th u 0 c loai t h iiu m du h a y x u a t huye t
- X d c d jnh 0 6 i v d i t i n th u a n g : vj tri, kic h th u d c , so lu a n g ...
D 6 i v d i cd c c iu true Idn can : tin h tra n g g ian nao that, th o d t vj nao 7
. Bdc s i Idm sdng s§ c 6 tro ng ta y cdc k i t qud :
. Ldm sd ng : - T h iiu s 6 t t h in kinh v in t i n tai? tho d ng q ua ? tin h tra n g tri g idc, liet ban than, m a t n gon ngO, ligt ca c d a y sq
- T u ii? t in g tra ng ? t iin cdn : cao h u ye t dp, t i i u d u o n g , vie m dQng m a ch chi d u a i, n hoi m du c a tim ?
. X Q C LD T , cd c x 6 t n g h i^ m sinh h 6 a c a bdn
Todn bO thdng tin tr§n ch o phdp : . L |p t in g ke ton th u a n g
. X d c d jnh cdn ngu yen
. C h o c h i d jn h - K iim tra n ao bQ s a m b dng C H T n iu co the
- C 6 t h i kdm sieu a m D o p p le r D M vu ng co, D o p p le r xu yen th y c quan
. Q u y it d jnh d iiu trj
. T ie n lu a n g d y hau .
TrSn th y c t i , n iu c h in d oa n X Q C L D T 1a :
Nhoi m au n ao (N M N ):
. C ho ch i d jnh sie u am D o p p le r cd c m a ch m du vu ng co
. N eu d o p p le r b inh th u d n g h a y n iu d o p p le r c h o th a y h ep d on g m a ch d u a i 50 / 100 : lam C H T nao
. N iu d o p p le r c h o th a y h gp tre n 50 / 100 : c h i d jnh C H T d on g m ach co va C H T n ao bQ
... C H T th y c hipn 1 lan h a y n iu co t h i th a n h 2 lan : C H T nao roi C H T m a ch co : co b o c tach kh on g? , C H T -m a ch m au
To ng hQp : - Lam sa ng ( a m thoi m a ch ca n h ? ) + d o p p le r + C H T m ach co ( h ep tren 70 / 100 ) tu a n g u n g nhau :
q u y it d jnh p ha u th u a t h o a c nong g ia n d on g m a ch : dQng m g ch ca nh , dQng m g ch song
- K i t q ua kh o n g tu a n g u n g nhau : . C o t h i th y c hign X Q C L D T -m a ch m au / m ay da hdng do
. Lam lai sieu a m D o p p le r do 1 b a c s i co kinh ngh ig m
K h ii ty m du sau a n g u d i g ia : n g u n g ; kh on g lam C H T, kh on g c h y p m ach m au; the o doi d ie n t i i n b in g X Q C L D T
K h ii m du ty a thu y, x u it h u y it m ang nao, khoi m du ty sau a n g u d i tre ;
C h y p m a ch m du dong m a ch ca n h vd d ong m g ch so n g -th an nen, cd t h i lam C H T
MOt tru d n g h g p d $ c bigt cd c h i d jnh ly g iai h u ye t khoi khan.
I - Hinh dnh hQc: X Q C L D T may da hang do : chyp mgch mau bdng X Q C LD T , X Q C L D T tudi mau,
! h o ^c, vd tot h a n , nen th y c h ien C H T
| - Khi dd cd c ky th u a t n a y p h a i th y c hien rat k h in tro n g vo ng 3-6 g id sau khi x u a t h ign trig u c h u n g dau tien
-1 / VI T R l V A H iN H T H A l N H O l M A U N A O : cd c vu n g tu d i m du d on g m ach
- D p ng m ach nao tr u d c - D o n g m a ch m a ch m ac tr u d c
- D o ng m g ch n a o g iu ,a - D o n g m ach tha n nen, c a c d on g m a ch t iiu nao
- D p ng m g ch n do sau
- N hoi m du vu n q tie p q iao
I -2 / d iE n t i £ n T H E O T H Cy\ G IA N C U A n h O i m A u N A O
4 g id d in 5 n g a y : P hu n gu on g o c m a ch m du
D iu hieu tre n X Q C L O T , D a u h igu C H T : T1, T2, d iffu sio n
N g a y sau tai b ien : ly giai h u y it kh oi kh an ? C h u p tro n g vo n g 3 g id sau khi cd dau hieu Idm sang
DQng mach co mang vu’a? logn san SQi-ca dong mach? hau qua : boc tach? hep ? huyet khoi7
Dong mach ndo nhoi mau vd tui phinh dong mgch, nhoi mau va boc tach dong mach nao. benh dang tinh bot
viem dong mach do viem : lupus, benh Gougerot
143
QUI TRiNH THUC HIEN KHAO SAT BANG CHT
Nhoi mau nao <5a hinh thanh tren lam sang hay tai bi&n thieu m ^u thoang qua
1 / C6 t h i Idn chuang trinh th y c hipn 2 khdo sdt CHT cdch nhau 1 hay n h iiu ngdy :
- T1 SE c i t ngang
- diffusion b1000 va ban do ADC
- T2 FLAIR c i t ngang
- T2 * c it ngang
- T2 SE c it dung ngang. echo tre
( - H iim khi T1 gado : chi th y c hien trong mpt vdi tru d n g h op h iim , khi c in can thi$p trdn b$nh cdnh hep ddng mach
khong tien hdnh p h iu thudt neu nhdi mdu cd th im th iu hdng rdo mdu - ndo )
- T h yc hi$n lai chudi T1 SE va T2 FLAIR c i t ngang neu : nhoi mdu tiin triin v i mdt gidi p h iu ?
- B6c tdch cdc dpng mach co? T 1 fat sat (xod m o ) c it ngang vung c6 t u C5 d in ddy sp
- Khdo sdt da gidc W illis : dong chdy d$ng mgch bdng TOF 3D, xCr ly hinh dnh
- CHT-mach mdu : chyp mach mdu cdc dpng mgch c6 vd dpng mach ndo. 50 Idt cdt d ung ngang. xu ly hinh dnh
- Ndo bp : chu6i cdt ngang T1 gadolinium, khdng th y c hipn trong khdo sdt th u n h it
cd th im th iu hdng rdo mdu - nao ?
- 2 / T huc hi$n 1 lin khdo sdt CHT cho cdc thong tin
3 -1 . Hodc qui trinh "dpn gian" : Idm sdng + XQCLDT khdng tiem ( cd c h it lu pn g ) :
. Quyet djnh ly giai huyet khoi chi dua tren Idm sdng + XQCLOT, phdi b iit r i t ro cdc tidu c h u in an todn
. Cdch x u tri it ton kem va khong m it thi g id : khong Idm CHT
- Tieu c h u in lam sdng : Khiem khuyet van dpng dpt ngpt, m it ngon ngu, lipt cdc ddy TK sp ... Idm sdng khdng t y cdi thi$n
. Rat nhieu kha ndng tai bien mach mdu ndo : tuoi, tien cdn bpnh ly dpng mach
. Khdng cd tien cdn nhu c nua dau, khong c h in thu a ng , khdng cd d iu tdng dp nd« sp
. Khdng cd tien cdn gai y huyet khoi tTnh mach ndo
- Sinh hda k h in : loai tru ha d ud ng huyet, nhiem dpc
- XQCLDT khdng tiem : . Binh thudng, nhat la Khong cd tdng dam dp t y phdt / mdu ty
. Khdng cd giam dam dp / nhoi mdu phu dd hinh thanh
Loai tru mdu tu d u d i mdng cung, mpt "khdi choan cho* u. dp xe
Xoang tTnh mach binh thu d ng ... van nghi ngd, tidm: h u y it khA» tTnh mach 7
Hodc phu ndo md the tich khdng qua 1/3 the tich vung tu d i mdu cua dpng mach ndo g iua ty gidi h u y it khdi
Hodc phu ndo md the tich Idn han 1/3 the tich vung tu d i mdu cua dpng mach ndo g iua dung
3- 2 Neu cd san may XQCLOT da hang do XQCLOT cdt ngang ♦ XQCLOT tu d i mdu + XQCLOT-mach mdu
Binh thu d ng hodc vung giam dam dp gidi han
X Q C LD T-tudi mdu vd XQCLOT-MM Cdc dpng mach cp cd thdng tdt? huyet khoi dong mach nao g iua 7
Luu lu p n g mdu tdi ndo. the tich mdu ndo : vung tranh to« tranh sang ?
144
CUA NHOl MAU NAO : Cac viing tu>cri mau dong mach
D o ng m g ch n go tru o c
D o ng m gch n go g iu a
D o n g m g ch ngo sgu
N hoi m au x u a t h u ye t vu n g tu o i m au D M nao g iu a
K ho n g anh h u o n g vu n g tu o i m au cua d on g m ach nao t r u o c va nao sau
Di c h u n g : tan g sin h te b ao d em nao, hoc kh uye t nao
145
1 - 1 V ung tu rn mau cua do ng mach nao tri/o c
N h o i m a u h o i d a i (h6i v i6 n ) :
n&u ton th u o n g m<>t b6n
kh o n g cb h o ^ c c6 it d lu hi$u
la m s ^n g
D in h n a o th a t b en
x a c d in h gicn h an ngodi
cua v u n g tu o t m au thuOc dOn9
m a c h n a o ta rcrc
1 46
1 -2 V iin g tirfri mau cua dyn g mgch nao giu»a
. T o dn bO vu n g tudri m £u c iia dOng m gch n3o g iu a ... hi$u u n g ch oa n cho, t£ c m o t phan ca c d u o n g lu u th o n g dich
2 tru d n g h o p lam sa ng :
. Khi6 m khuyet d iin tien trong 24 h
. Lu lln h6 n m 6
1/
147
D ong mach nao giOa
V un g n on g : ye u liQt, d o n g kin h BJ vu n g m a t v& / hoSc chi tren
- V un g sau, c £ c dQng m ach va n : li?t n u a ngu’dyi h oan toa n , kie u ton th u o n g bao tro ng
Nhoi m £u va o g ib 36 : ton th u o n g chu yeu b ch at xa m , n ha n duo i, n ha n b 6 o (nhcin d a u )
148
- V un g s£u : vu n g xa cu a c ^ c dQng m ach vSn
T2 Spin Echo
T 6 n th u o n g to£ n bQ b 6 vo - gai
T ru d n g h o p d $ c b iQ t: c a c dQng m a ch nuoi th u y d ao
- Thuy d 3o la m $ t th u y cu a d o a n n ao
149
1 - 3 Vung tu>cyi mau cua dong mach nao sau
L3m sang : - B an m a n h, g o c m anh
- C o n BJ thi g iac
- C 6 th e co dau kieu d oi thj do di c h u n g
V u n g chi ph 6 i : a *
- 4 / 5 tr u d c cua cu $n n §o T1 v& T2 '- j
kh on g tu d i m £u e y e th a i d u o n g
- T h u y c h lm : g id i han n go ai t h in g / d inh s u n g c h lm
*
- T h u y d in h : vu n g tu d i m au cu a dpng m a ch n ao sau
lan len tre n tran ca c nao t h i t ben
- 2 / 3 tro n g v£ sau cu a doi thj
- C u on g nao : . C h it den
. K ho n g tu d i m £u bd v d - gai
M 12 FLAIR T1 Gado
N h oi m au x u lt h u ye t vu n g t u d i m a u cu a d o n g m a ch n a o sau
T2 F LA IR
. N h oi m a u cu d a n g l6 khuy 6 t
. C d ton th u crn g m d i khdng ?
D iffu sio n
N h oi m au m c r vu n g tu d i mau
d o n g m a ch n a c sau ben trdi
150
DOng m gch m ach m a c sau : nha nh cua <J0ng m ach nao sau
T h iy t 6 n th u o n g d ranh g id i cu a hai vu n g tu d i m £u
- N h oi m au vu n g tie p g ia p d o g ia m cu n g lu o n g m au G iu a ca c vu ng tu d i m au cua d on g m a ch n ao g iu a
va d on g m a ch n ao tru d c
G iu a ca c vu ng tu d i m au cua d on g m ach n ao g iu a
va d o n g m a ch nao sau (m ui ten)
DM mm trudc
Dpng macn
nao giOa
DM nao sau
- 3 / D o n g m ach cua tha n va duoi nhan duoi
| D iffu sion b 10 00 N h oi m au m d i / D o n g m a ch m a ch m a c tr u o c
152
1 -6 Hg th o n g dQng mach cQt song - than nen : vun g Upom mau cua cac dong mach tieu nao
- DOng m g ch tid u n do sau d u 6 i (P o ste rior Infe rio r C e re b e lla r A rte ry ) : P IC A h a y dQng m a ch tieu n ao d u 6 i
- HO' ch un g W allenberg: nh 6 i m du vu n g tu'6 'i m du cua D M ho ben h dn h tuy N hoi m d u d o n dQC v u n g tuQ-i m d u
c u a d Q n g m a c h c u a h o b e n h d n h tu y
- PICA trdi t h i y d u g c / mGi tSn ; P IC A phai kh o n g th a y d u g c
- KhOng dnh h u d n g v iin g tu d i cua D M tieu nao t ru a c - d u d i
gi6 i han n ga ng d ien h inh giOa ca c vu ng tu b 1! m au cua P IC A vd A IC A
- P IC A : tird 'i 8 0 / 1 0 0 bdn c iu t ilu ndo
. V un g tu d i m au cu a P IC A ben p hdi :
nhdnh bdn c iu d u d i
. K hong a nh h u o n g vu n g tu d i m du cua
A IC A , tru o c
1 '/ ■ 7 * / ■
/
. f
______ y
W & - » - i
T2 Spin Echo
153
- D o ng m ach t i l u nao tr u a c d u d i (A n te ro In fe rio r C e re b e lla r A rte ry ) : A IC A , h a y dOng m a ch t i l u n do giOa
T1 T2 SE T2 FLAIR T1 gado
N h oi m au n a i t ilp g ia p g iu a vu n g tu d i m ^ u cu a P IC A v& A IC A
1 54
N h 6 i m du d o t 6 n th u a n g Di c h u n g nhoi m au n a i tiep g iap g iu a v iin g tu d i m au cua
cdc dOng m gch xu y£n n uoi cu o n g nao . D o ng m a ch nao sau, d m e ngoai ,
. C a c d on g m a ch xu yen cua tha n nen d m e trong
C a c d o n g m a ch ca u n ao d u d i : h u d n g len, g id i han d n g a y d u d n g g iu a
. U th u d n g kh o n g to n tro n g ca c tie u ch u a n v e vi tri va h in h the
. H u y m ye lin tru ng tam ca u n ao kh o n g ton tro ng ca c tie u ch ua n ve vi tri va h inh the
T 1 G a d o : PP bu tru d on g ch ay
ca c d on g m a ch tan g tin hieu
T i c ta m th d i no'i tan c u n g d o n g m g ch tha n nen sau do co tai lap tua n hoan lai m o t phan
155
- 21 d i^ n t i £ n t h e o t h o i g ia n c u a N H bl m a u
2 -1 4 gio» d e n 5 n g a y P hu n gu on g o c m a ch m du
. H in h anh - X Q C LD T : D au h ieu lu c k h a i p ha t
- CHT T 1 , T2, d iffu sio n g iup k h ln g djnh bdn c h it m d i xdy ra cu a n h & m d u
N h 6 i m d u cu, 6 th d n g
T a n g tin h i$ u cu a c h i t t r in g
. T in h i$ u c u a c h i t xdm
tr d v i b in h th u a n g
Si>ng tr3 n g ian d o te o n do
Nh&i m ^ u m<5ri, 2 n g d y .
. C h i t xa m ta n g tin h»$u
. C h it t r i n g ta n g tin ht£u n h irn g k6m hon
Nhoi mau / 24 h
Tang tin hieu a chat xam
156
XQ CLDT : C<ic dau hi$u s d m cua nh&i mau nao
- 1 / 0 6 n g dam do d c h it x£m : "xoa m d " hign tuQ-ng tan g d am d o b in h th u d n g cu a ch at xam
M i t ngd n n g u d 0 t n gpt X Q C L D T g ia th u 6
D i in tie n sau 4 8 g ia
B £n trai: g iiim da m d p d c h i t Xcim th u y d a o
X Q C L D T g ia th u 6 D ien tie n sa u 36 g id 1
Ben p h d i: gi&m d gm d<? d c h a t xa m vu n g vo th u y tra n va th u y d a o Tai lieu cua Cl Manelfe
C ue m au d on g tro n g m p t n ha nh xa
c iia d on g m a ch n ao g iu a trai
N h 6 i m au th u o c vu n g tu d i m au c iia . 2 d on g m ach n ao tr u d c
. D o ng m a ch n ao g iu a trai
Do h u y it khoi d o n g m a ch ca nh tro ng ben trai
va b at san d oa n n g a n g cua dong m ach nao tr u d c ben phai
157
CHT I C a c d a u h ie u s a m c u a n h o i m a u n a o xem them : hinh in h hgc khuActi tar (affusion)
a/ Phu nao
1 - Nhoi m au m a i. g ift thu’ 4, tru a c trung tam ben trai : dong tin hieu T 1. tang tren T2, tang tren diffu sio n b 10 00 giam trdn
ban do ADC
2 - Nhoi m au cu, 5 thang, tru a c trung tam ben phai dong tin hieu T1. tang tren T2. d ong tren diffu sio n b 10 00 d 6 ng trfen
ban do ADC
. gian n a than nao that ben
3 - Nhoi mau rat cu, tu 1 nhieu nam tru a c . thuy d in h phai giam tin hieu T 1. tang tren T2, giam tren d iffusion blOOO tdng trfen
ban do ADC tu a n g u n g v a i tin hieu DNT
gian ro ca c ranh vo nao
. tang sinh te bao dem seo hoa khong thay d u a c
158
(J giai d oan r£ t s ftm , tru ftc g ift thi> 3 ho$ c 4, h inh dnh X Q C L O T va C H T th u ftn g q u y d eu b inh th u ftn g hod c kh o ly giai
.... h inh 3 n h h p c khud ch tan (d iffu s io n ):
1/ G iu p ch £n d oa n :
- T2 FLAIR
nh 6 i m au ?
- D IF F U S IO N
n hoi m au
Diffusion b1000
~ \ > \
^ \ ■
r \
■ tr
T2 FLAIR T2 SE echo thCr 2 Diffusion b1000 Ban do ADC
159
CHT C a c dau higu s a m kh ac g p i y nhoi m du nao
- b / Tang tin higu tro ng dong m ach tren T 2 S E : do khong cQ d 6 ng ch ay va do c6 eye m au d dn g tro n g k in g d ftn g m g c h
TSng tin hi$u tro ng dong m a ch tren T 2 F LA IR : do d on g ch ay b j ch ^m lai nhi&u hod c do cg c m au <36og
- N hoi m au n ao D M nao g iu a rong men tren d iffu sio n tang tin h ieu tren d iffu s io n b10 00 . giam tin h ieu tren s a ^ 36 A D C
- D au h ieu g ia n tie p : . T h oa t vj the ch ai d u a i liem dai nao. th o a t vi m oc th u y th a i d u a n g ben phai
C h en e p c 6 ng S ylviu s va n ao th a t III g ia n nao th a t doi ben
D a y g iao thoa thi g iac va ch en ep dai thi ben phai
160
2 - 2 / Ngdy thi> 5 den ngay thu* 60 :
Dai th y c b d o h oa t dOng = hdm lu p n g protein cao va cdc m ao m ach tha m thau
H$u q ud 1- "H i$ u i>ng s u a n g m u" trdn X Q C LD T
2 - N h 6 i m du phu - x u lt h g y lt
3 - B i t c h d t tu a n g phdn
4 - H o ai tu v 6 n do d an g Id p m 6 ng
5 - G id n m a ch : tu d i m du "xa xi"
XQCLDT kh 6 ng tiem
5 ngdy sau khi c6 cac X Q C L D T co tiem
D iu hi$u Idm sdng
N h o i mciu v u n g tu rn m au
XQCLDT binh thudng cu a 2 d o n g m ach n a o sau
B dt ch dt tu a n g phan
X Q C LD T khong tie m n g a y t h u 7
T o n tro ng h inh t h i cd c v iin g
t u d i m du d o n g m ach
. T on th u a n g chu yeu
th u o c c h a t xam
X Q C LD T b inh th u d n g
2 / N h o i m a u p h u - x u a t h u y e t / xe m th e m : c h a n d o a n m a u tu tro n g n a o
T 1 gado T2 SE
. H inh a n h "m d u tg sa u " tre n T 1 ... n h u n g h in h thai ton tro ng d un g the o v iin g tu d i m a u cua ca c D M van ca tro ng 3 m a t pha ng
- T 1 : C g c m au d o n g : h in h th a i gion g n h u cu a n hoi m au ca c d on g m a ch van. xem tra ng 148
- T 2 : C g c m au d o n g + p h ii lan can, m au tg tga n thu d un g h inh t h i v iin g tu d i m au cu a ca c d on g m a ch van
G id i han n dm n ga ng n ga ng m u c tran cua than n ao that
. T u a n thu ca c d o n g m a ch th iiy d ao va ca c d on g m a ch d a u - v a n . c a c n h a n h " d o a n n a o " c iia d o n g m a c h n a o g iu a
. N h oi m a u p h ii-x u a t h u ye t D M nao g iu a sau th y c hien ton g ke c a n n g u y e n c iia n h o i m a u n a o c h u k h o n g c iia k h o i m a u tu
... D a so c a c "kh d i m a u tg sag d n g u d i khong ca o hgye t a p d e u la n h o i m a u x u a t h u y e t h o a c n h o i m a u d a x u a t h u y e t
1 61
3 / H o a i tip v o d a n g la p m o n g : Tu- nga y th u 8 , hod c n g a y t ir ngd y thu 3 tro ng tru g n g h o t) m ^ u r0ng
X Q C L D T kh o n g tiem X Q C L D T c 6 ti6m
. T a ng d am do t y p ha t nhe
a cd c ranh v o nao
H d ng rao m d u n do th£m thiu
do tan g h am lu g n g
a vi tri c h ^ t xdm
. T a c d pn g cua dai th y c bao
T1 T2 FLAIR T2 * T1 Gado
162
4 / Bat c h i t c i n q u a n g i6 t h o d c g a d o lin iu m
- N h 6 i m du n a o n g d y th u 9 n a i tie p gidp
. O pn g m g ch n do g iu a
. D o n g m a ch n ao sau ben tra i
- N h 6 i m du phu
. K hong c h u y ln d an g x u it huye t
. K hong tie n trie n tha n h hogi ti> v 6 ndo d gn g Ibp
m ong
X Q C LO T
T2 F L A IR T 1 gado
Di ch un g nh 6 i m du D M n ao g iu a ben phai
- T ir khi co c h uo i xu ng d iffu sio n
Dj cdm m dt - ca nh ta y ben pha i, h$i c h u n g G ertsm an
ch uo i xu ng T1 g ad o kh on g g iu p ich nhieu
Khfing c 6 t 6 n th u a n g vu n g n ga ba n ao t h i t ben trdi
- N h oi m d u n a i tie p g idp d in h -c h a m trd i g iu a c d c vu n g tu fti
H irdn g x u tri :
m du cu a d on g m gch n ao g iu a vd dpng m g ch n do sau
. 1/ H ogc X Q C LO T c o tiem
... nh 6 i m du m 6 i h a y cu?
. 21 Hay to t h a n la lam C H T :
- Neu kh on g c6 h inh d iffu sio n, tiem g a d o lin iu m c o the g iup
. D iffu sion
x d c d inh bdn c h it m a i cua n hoi m du d in h trd i
. Neu kh on g co d iffu sio n : Idm T1 gado
Trigu c h u n g hQc ch o p he p p ha n b ie t g iu a u vd n hoi m du d u a tre n c d c yeu to h inh th d i v a vj tri ton th u a n g ton trong
theo vung tu fri m du cu a d p n g m gch, c d c n hd nh cua d oa n M1 cu a d pn g m a ch n ao g iu a _______________________________
N h oi m au nao
. G ian m g ch Igi ca n g n h ie u h a n khi vu n g n hoi m du rong d on g m g ch n ao g iu a
n g d y th u 7
. G ian dQ ng m gch, tTnh m g ch , d dm roi m g ch m g c
r i ■ J
\ 4n
Diffusion b1000 Ban do ADC T 1 gado Diffusion b 1000 Ban do ADC T1 gado
Nh6 i mau DM nao giu-a vung nong ngay thu- 2 : Ii0t mgch vu-a phai Dien tien vao ngay thu 4. nhoi mau lan rong. liet mach nhieu
163
TriFcrng ho»p dac bi$t
- 1 / B g n h d a n g tin h b o t
B $nh n hd n t iiu d u d n g
- 2 / B e n h ly m a c h m a u d o c a o a p
X Q C LD T
G ia m d d m d o d o i x u n g
d hai th u y ch a m
164
T1 T2 F L A IR T1 g ad o kh ech tan b 10 00
T 2 F L A IR T1 g ado
Benh ly m gch p h ia sa u hoi p h u c d im e : the n an g, co the g a y ti> vo ng
... to n t h u a n g la n to a h o n : tie u n a o , th u y c h a m , tr u n g ta m b a n b a u d y e
T1 g a d o : . H a n g r a o m a u n a o k h o n g th a m th a u b a t th u ’O’n g
. L oai tr u m o t ca ch c h ic c h in huye t khoi tTnh m a ch nao
- 4 / C a d a s il
165
2 -3 I Ve lau dai
- Nh&i mau n ao IS k h u y e t: hien tu a n g d a y m6 s p i-h y a lin & c ic dong mgch t j n (6 xa) v i c ic A nhAi m iu n hd
- B#nh chat tring : tang tin hi§u quanh nao th it i>ng vdri tinh trang teo n io do nhiAu nguyfin nhin, b«nh ly 04ng mach
n h u n g cu ng co th e d o ch a n th u a n g , ngd d o c ...
- Di c h u n g n h6i m du v iin g vd n ao : . T a n g sin h te b a o dgm , te o ndo
. H oc k h u ye t nao
1 - Cac nhoi mau nao lo khuyet: nhoi mau vung xa ; kich thu dc du&i 15 mm
- C h in d od n de khi c d d au h igu Idm sang : tuoi, tie n can ve bgnh ly m gch m du, Id d lu hi$u g a i y
- C han dodn cd th e kho neu thieu d u kign lam sang, n ha t Id bgnh nhan tro n g kh od ng 40 d £n 6 0 tuAi
. T o n th u a n g g id m dgm d o n hg tren X Q C LO T . M o t h o a c nhie u ton th u a n g , g id m tin h igu nhi&u trd n T1 "l6 den"
tan g tin higu nhe tren T 2 C H T ho d c tdn g tin h i$u r i t ca o trd n T2
Nhoi m du
d an g lo k h u y it X a cu n g
rai rdc
166
2 - B $ n h c h £ t t r in g : Td ng tin h i£u q ua nh ndo t h i t u n g v 6 i tin h tra ng teo nao
d o nhi&u ngu ydn nhdn, b#nh ly dpng m gch n h u n g cu ng co the do ch a n th u a n g , ngo d p c ... xem tra n g 116, 117
3 - Di c h u n g nh6i m du v6 ndo : . Tdng sinh t& b do d$m , te o ndo
. h 6 c kh uye t ndo
T1 g a d o Ti
T u a n g tu
T d n g s in h te b do d em ro ... tin h ieu tu a n g tu n h u cua DN T
T2*
167
2 - 4 I Tru’d’ng ho*p dac b ie t : phai ly giai huyet khoi kh£n ?
Toi khan, thuc hign khao sat hinh anh trong v6ng 1 d in 4 gift sau khi cd d iu ht£u &m sang
- M g c dich G iu p d on g m a ch kh on g co n t i c m o t cd ch k h in c ip
T h o i g ian la ye u to q u ye t d jn h : . G ia m thcri g ia n th y c h i$n C H T
. X Q C L D T th a y t h i C H T n iu n h u kh d n g c6 n g a y m d y C H T
X Q C L D T T L /O 1! M A U ( kh dn g tu o n g d u o n g v d i C H T d iffu sio n )
168
Hinh in h KH UtC H TAN Hinh anh T l/ a i MAU
V *
16 g iay 18 g ia y 20 g iay 24 g iay
binh thudng___
K hao sa t the tich m au nao :
"p h an ben tro ng " d u a n g b ieu d iin
b$nh ly \ \ \
M T T = m ean tim e tra nsit
JF i th e tich ch o tu n g d a n vj th a i gian
H o ai t u neu d u a i 18 c c /p h iit /1 0 0 g ra m m o nao
V u n g tra nh toi tra nh sa ng neu d u a i 30 cc.
Vung
tranh toi
tranh sSng
C h i d jn h ly g ia i h u y e t k h o i la d u n g
Khong co chi dinh ly giai huyet khoi
169
L ie t ni>a ngi/cri trai d<?t ngpt CH T v£o thdri <Ji£m 2 g ift
170
•3/ HiNH A n h HQC VA CAN NGUYEN CUA N H 6l MAU - 4 / CAC DQ NG M ACH NAO BQ ?
- C H T d on g c h a y TO F 3D +++
Xem : C H T / K y th u # t / K h io s i t cSc dOng m ?ch cd - C H T -m a ch m du g ad o
K hdo sdt cdc d Q n g mach nao - X Q C L D T -m a ch m du
- C h gp m a ch m du q u y udrc?
- M dng x o v u a
- B oc tdch dQng m a ch d o loan san
- Lupus, B. B eh ce t, HC M oya M oya
- 3 / CAC DQ NG MACH V U N G CO ?
- Lam sdng : a m thoi
- D o p p le r +++
- C H T -m a ch m du g a d o +++,
b oc tdch T1 Fat S at
- X Q C L D T -m a ch m du ?
- M ang v u a
- Loan san s g i-c o
- V ie m dQng m ach, hiem g ap
■2 / TIM ?
- Ldm sdng
- ECG
- X q ua ng n g u c
- S ie u am tim
S ieu am qua ngd th y c quan
• 1 / BEN H TO N G Q U AT
- R oi loan d on g m du
- C a c hoi c h u n g A n tip h o sp h o lip id e s
- N g uye n n h a n tim :
Nghi n g o tren : - Lam sa ng
- C H T : n hoi m a u da o, hai ben, m a i, th a y tren C H T diffu sio n
. 1 t i * *
Diffusion b1000
.2 1 - L o a n s a n s y i- c a
C han d od n d i tre n ch up m a ch mdu,
C han d o d n k h o t r e n C H T -M M / k h o n g d u dQ p h a n g id i
________________________ tr o n g k h o n g g ia n
171
. 4/ - B oc tic h c a c d ong m ach co xem tra ng 57
- B enh n han tre ,c6 yeu to n g u y c o d pn g m ach, tie n cd n C H A , d au vu ng cA t y p h d t h a y sau m p t ch d n tfu n m g rd t n h 6 .
th e nh? h a y th e ndng cua benh loan sa n s g i-c o , b pn h M arfan, bpnh E h le rs D anlos
- V j tri b o c tdch : d oa n d u a i x u o n g d d cu a d pn g m a ch ca n h tro ng , d pn g m a ch cp t sPng n ga ng C 2 . C 3 . C4
- C H T : - 1 / D p n g m a ch g ian do b o c tdch
- 2 / C y c m d u d on g tro n g th a n h :
tin h ipu tre n T 1 th a y doi, tu y th e o kh o a n g th fri g ian t u luc b 6 c td ch tfri khi Idm C H T ; d a n g h in h li£m
- 3 / B oc tdch m o t b en h o d c hai ben
- 4 / L6ng d pn g m ach le ch tam : tin h ipu tu y th e o toe d p d on g c h d y / khPng c6 tin h i$u n £u d o n g c h d y nhanh
kha ndng c6 h u ye t kh oi D M ca n h , cu c m du d on g lan n g u p c d bn g d6n n a i ch ia dPi dPng m g c h cd nh
- 5 / C o the bj n hoi m du nao d o g ia m lu u lu a n g m du h o a c d o e ye n gh en m a ch
xe m tra n g 57, 58
- X Q C LO T , kh do sd t X Q C L O T -M M : IPng d on g m a ch h pp Ipch tdm
Tu i p h in h d p n g m a ch d u a i x u a n g dd v a i co tui ro n g, d o b o c tach
D iin tie n sau 4 thd n g : h pp d on g m a ch canh, T u i p h in h d on g m a c h c a n h tro n g b6n trdi
Tu i p h in h m a ch kh on g tu a n g phan nhieu d oa n d u d i x u a n g da
do d on g ch ay? d o cue m a u dong tro n g tui p h in h ? do v e t th u a n g b dn g d a c
... T ie p tu c d ieu tri kh an g d o n g , d ieu tri b dn g d u a n g noi m a ch 7 G id m kh a u k in h d p n g m a ch
172
B - Bfrnh ly dpng mgch ngo :
. 1 / Tu i p h in h (JQng m g ch vd nhPi m du n d o ;
. 3 / Vidm dQng m g ch n d o ;
XQCLOT vd C H T d lu t h i lu s 6 t tro ng
Chdn dodn vid m d pn g m a ch n ao :
Khdo sdt "b in h th u d n g "? p hu n ao lan toa?
• Vidm dOng m gch d o lu pu t, h pi c h u n g G o u g e ro t S jogren
- Vidm dOng m gch t i i n t r il n vP cd n : hpi c h u n g M o ya M oya
. V idm dOng m gch d o v id m kh on g ro n g u ye n nhan
thdy d trd em n h u n g ca o’ n g u d i Idn
. Vidm dOng m g ch tdn g s in h Idm td c d og n g in d pn g m g ch :
D a g id c W illis,
D ogn A1 vd M1 cu a c d c d p n g m g ch nao
. Hinh thdnh m g n g lu d i th o n g noi q ua cd c dQng m g ch vdn
- B0nh h iim :
. NhPi m du dQng m g ch n a o g iu a d ngudi tre
. Tdng tin h i$u hai b dn d T 1 .. c h u khong d T2
d o i x irn g / n h a n x d m tru n g u o n g
/ h in h th d i kh o n g d g c higu
. T e o ndo
. C h in d od n : b pn h t l b do ty Igp t h i
. C hdn d od n kh 6 : h e p d o m a n g v u a ?
hdu q u d cu a g ia m lu u lu o n g d o c y c th u y d n td c ?
. Nguydn nhdn n h u c n u a ddu ?
■ Nguydn nhdn n ha n tg o : d u n g d an xu d t cua c u a m g ch ?
. N g uydn n hd n n h ilm d p c ?
T ru d n g h p p d d c b ig t : co th d t vd x u d t h u y it m dng ndo
... c h y p m g ch m d u q u y u d c vd n cd n th iet d e c h in d od n co th d t d pn g m g ch
173
TAI Bl£N MACH MAU NAO XUAT HUYfcT
m A u Tg, x u A t h u y £ t m A n g n Ao
X Q C LO T k h in kh6ng ti6m
20 / 100 : X U A TH U Y £T 80 / 100 n h O i m Au
Mau ty sau ? mau ty d thuy? Nh6< m iu phu n l?
X u lt h u y it mang nao ? N h it m iu p hu -xu lt huyit?
■ S au d o ... tru d n g h a p d g c b ie t tu y th e o la m sa n g va ke t q ua cu a c a c c h u o i t r u d c d 6 :
Mau ty sSu t y phat : bgnh nhan gia, cao HA, tieu d ud ng , bgnh nhan dang dieu trj khang dbng, hdn me ...
- NG UNG
- Luu y : Khong iam hinh anh hQc dong chay dQng mgch, khong T1 gado, khong chyp dOng mgch
T ru tru d n g h ap h iim c6 mau ty sau d n g u d i tre khong tien can dac b i$ t :
TO F 3D, CHT-mgch mau, thgm chi chyp dQng mgch qui u d c
Lam sang, XQC LD T va nhung chuoi xung CHT d lu tien g a i y tui phinh dQng mgch :
NG UNG , vi can th y c hien chup mgch mau c£ 4 tryc dQng mgch nuoi nao
Kha nang mau ty do u : tien can ung thu, mau ty k£m phu ne :
- T1 g a d o c i t n g a n g , d u n g n g a n g v a d u n g dQC ; kh o so sa n h v d i ta n g tin h i$ u c u a m iu ty tre n T1 k h o n g ti£ m Gado
174
1 / Cac ton thu’O’ng
1.1 Kh6i m iu tg
- Vj tri, kich thu’d'c, sA lu g n g , d$m <30t r in X Q C LO T, tin hi£u tr§n CH T
- T i c dOng cua khAi m iu tg : phii I3n c in ? t h o it vj n io ? t r in djch nao tha t dp tin h do t i c n gh en DNT?
XQCLDT
- Mdu tg nhdn ddu - Mdu tg thuy trdn d6 vdo c ic nao th it
/£i bao trong - Cgc mdu dong tdng ddm d0
- Cgc mdu dong trong vung th ip cua nao t h it - Cgc mdu ddng trong vung th ip cua ndo th it
- Nghen cdc d uo ng lifu thong djch - Xuat huyet mdng ndo vd mdu tg d iro i mdng cung lien bdn c iu
- Cgc mdu dong tren dam roi mach mac bdn trdi - Tdc mpt phan cong Sylvius : gidn ndo t h it
-DNT 0 UH DAM DO
thAp
175
X Q C L O T v £ C H T : tin h i$ u c u a kh 6 i m £ u tu
| XQ C LO T CHT
R&t cAp tinh d6ng oxyhemoglobine ding tin hi$u T1 tdng tin hi$u T2 trung tdm tdng tin tdng On ding Onl i
0 - 3 gid sau 66 tdng d^m d i viin gidm tin hi§u c6 th i nhim v&i ♦♦♦ viin ngoai vi nhv/ m$t -Vxr mOi
nhoi mdu ndo giim tin hi$u nhi( mdu ndo 1 rr»*u r&O '
C6p tinh tdng d$m dp desoxyhemoglobine ding tinhi$uT1 gi^m tin hi$u T2 gidm tin hi$u T2 * trung tdm p&m d in f l h o * *
4 gidr - 3 ngdy ch4t thufin tir khdi <3hu v iin tdng viin hemosidenne t*ng k M d o fl
Bdn c£p s6m tdng d$m dO methemoglobine tdng tin hi$u T1 tdng tin hi$u T2 tdng tin hi$u T2 trung tim gidm ding ho«c
ngay 4" - 7" trong t i bdo ti> ngo^i biin viin hemosidenne v'An tdng
vdo trung tdm
Bdn c£p tr& tdng methemoglobine tdng tin hi$u T1 tdng tin hi$u T2 tdng tin hiiu T2 tdng tin h«$u ding ho|c f t r
ngay 7° - r6i ding ngodi t6 bdo
tuAn thi> 4 r6i gidm d$m d{> v iin gidm tin hi$u viin gidm tin hi$u
hemosidenne hemosidenne hemosidenne
ngoai bi6n
Man tinh binh thu’dng, Dinh thi/irng binh thirdrng binh thi/dyng gidm. hemosidenne tdng hodc dAng ding hodc giir
tr6n 1 thdng ho$c d ing d^m d$
hay hemosidenne v i Idu ddi
hi6m, l6 khuyet ndo DNT gidm tin hi$u T 1 tdng tin hi$u T2 SE tdng tin h iiu T2 gidm tin rw$u tdng tin hi$u
= gidm d$m d i giim tin hi$u T2 FLAIR nr»J DNT nhir DNT
L umj y : tin hi$u cu a m au tg khong luon luon g io n g nhu- tro n g b a n g tre n ddy; n g u ye n d o vi cd c kh o i m du tg kh 6 n g g i6 n g nhau
b ie n d o i th e o H em a tocrit, co th e co th u o c khang do n g , tin h tra n g n d o Idn cdn : b$nh n h d n trd ? teo n d o ? kh d n g d 6 n g ’’
. X u i t dQ chay m au lai : m au tu hai th i, b a th i; ch a y m du lai tre trdn n en di c h u n g m du tg
. M du c g c th o d t va o tro n g n ao th it , tro n g cd c rdnh v6 ndo m du tg du'Q'C D N T "rU a sach"
X Q C LD T / gid1thu* 4° CHT / g ig th u 5° :
. T a ng tin hieu T 1 , m o t p h in , 6 tru ng tdm , tien t r iin
. G iam tin hieu T2, n h it la T 2 *
tren X Q C LD T va T2*. the tich m au tg giong nhau, tren cd c ch u6 i kh dc thu crn g ddnh gid nh6 hon
XQ C LO T: T a ng tin hieu T 1
G iam tin hieu T2. ro. m oi chuoi
C gc m au dong t iic thi kich th u o ’C n ho h on
T2 * g iup xac d inh the tich th a t s u zCa ~.au tg
tan g dam do tren X Q C LD T
176
CHT / m^u tg gifr thir 6 d£n gifr thir 48
, t \ z
- D i§ n tie n b tru n g tSm m £u ty, d o n g tin hi§u sau d o tang tin hi§u
G hi chu: tru n g t«im m £u ty tSng tin hieu tr§ n b 1000 va giam tin h i^u tren ban d 6 AD C n h u nhoi m au nao
- N go g i b i§n : . V i&n h e m o sid e rin e bat d lu trgn T2 *
. P hu "p h ^ n ipng" nhe cua m 6 n§o k l c ^ n m au tu tr§n T 2 FLAIR
/ i \
T2 FLAIR T2 * T 1 g a do
gi6ng T2 SE Vi&n hemosidenne dien hinh
177
- C H T n g £ y thu* 8 ° , va tro n g nhieu thang, m ^ u tg c6 tin hi$u cao ir trung tam
vi&n giam tin hi$u b ao q u anh : hem osidenn
T1 m
- Dien tien m £u tg
luc 1 th£ng :
. T h ^ i g ia n d e m £u tg ly
g i^ i th a y d6i
b in (36 ADC
S au nhieu thang
. H o ac t ra ve nhu1b in h th u a n g ta r o c day
. Hoac, hiem h a n , h em osid e nn m a n g nao
. H o gc khoi m au tg nho lai
n h u n g van ton tgi h inh anh "ve t xam " X ua t huye t li ti va tich tg h em osid e rin e
d o hem osiderine
tai . M ang nuoi cua n ao bo
. T h an kinh so v£ c p t song
G h i c h u : vj t r i k in h d ie n c u a m a u tu s a u :
v u n g y e u " c a h p c " giO a:
. N h a n b e o , th u p c m e te n c e p h a le
. v a th u y d a o , th u p c d o a n n a o
178
1.2 Xuit huyet mang nao (xuat huyet dw&i nh$n)
- XQCLDT k h in
n iu binh thudng : chpc dd tiiy s in g
- Sau dd chyp mgch mau 4 ddng mach nudi nao : n h iiu tui phinh dong mach? co that dpng mach xa cho phinh mach?
- Khdng chi djnh CHT tru- khi D iu hi$u iam sang va XQCLDT khdng tuong xung
N h iiu tui phinh dpng mach: tui phinh nao x u it huyet?
XQCLDT
Tang dam do
. d cac be nen day sp
d thung lung Sylvius
d cac ranh vd nao
chu yeu ben trai
CHT v a x u a t h u y e t m a n g n a o
C h in doan . tren T2 F LA IR
. tren T 2 * +++
T2 *
hemosiderin
179
C H T va x u it huye t m ang nao / n g ^ y thi> 2
ir T 1 V *'
. . .
T 2 * : chuoi xung rat nhay : thay du’Q’c c g c m au dong a ca c ranh vo nao ben phai
khong chan doan du’O'c tren ca c ch uo i kh ^ c
\ \ \
T2 SE T2 FLAIR
C h i co chuoi T 2 * ch o thay cuc m au d o n g tro n g phan th a p cua si>ng ch a m phai
180
2 1 C3c diu hi$u hinh anh ggH y cSn nguyen
[2 - 1 * M au tu sau "tu phat", m au tg than nao N G U N G ... khong iam CHT, khong lam quang mach
M6u tg d s3u : b$nh nhan gia, cao huyet ap, tieu dudng : gia thiet di dgng dpng - tTnh mach rat it kha nang xay ra
. Lpi Ich vua phdi cua chuoi xung ddng chay TOF 3D
. Chu6i xung CHT-mgch mau gado khong co Igi ich
Gia th u y it dj dgng d$ng-tTnh mach r i t thap -
Ngung; khdng chgp mgch mau 4 trgc dpng mgch nuoi nao \
ARM / gado
181
Can nguyen cua mau tg sau
- 1 / C a o h u y it dp : vo- cac vi tui phin h dgng m gch cr dogn xa cua cdc d$ng m gch vdn
. DT nhidn Id khong t h i thdy d u o c cdc vi tui phinh d$ng mgch trdn XQCLDT vd CHT
. T6ng ke chyp mgch mdu khdng mang Igi loi ich gi doi v6i vi phinh mgch Charcot
tru1dc ngufri d u6 i 50 tuoi khong co tien c^n cao huyet dp de logi tn> dj dgng d<>ng-tTnh mgch (tuy htAm)
Tren XQCLDT va ca CHT cdc hinh anh nay d u o c ly giai nhu la "mdu tu sdu"
Th yc ra d6 la hinh anh nhoi mdu dong mach van, nhoi mdu co xuat huyet ngay tuc thi
Ly do la . Hinh thdi y het nhu hinh thdi cua nhoi mdu phu
. Tren ban do ADC, cau true ben trong ton trong cau true nao bo va nhat 1a cdc cuQn nao ciia thuy dao
Tong ke can nguyen nhoi mau se day du hon tong ke lam cho mdu tu
Du gia thiet la nguyen nhan ndo, cung khong mo lay mau tu
182
- M ^t tAn th i/c rn g x u i t h u y it ndm d u n g trong vung tu d i m du ddng m gch. d o la nhoi m au xuat h u y it
- C h in do dn b ao gd m c i n tAng k6 nhAi m du / D oppler. C H T -m ach m au vung co khdng c h y p m ach m du nao
. ChuAi m $t p h in g trdn c d ich : h in h th d i nh6i m du phu vd c6 m pt phan x u l t h u ye t th u d c vung tu'6'i m du sdu d p n g m ach nao g iu a
. K h ln g djnh nhAi m du : h u y it khAi d d n g m ach cdnh : x ip h o n g canh trong xo a n g hang trdi tdng tin h i§u trdn T2
ty thein nao? hay d ung hern la n hoi m au than nao ngay tu c thi co xuat h uyet? : ton th u a n g khong d ong n h a t ,
d$m dO khdng tang n h ilu , try c la n n lm ngang, ton trpng h in h thai chat xam , tAn th u a n g dAi xu n g
. G ia i han tro n g th d n g vd d u n g th e o d u d n g g iu a
. T u a n th e o vung tu d i cua d d n g m ach t i l u ndo
g iu a
. C au true tren T2 ' ra t khdng d d n g n h it
... N hoi m du
To n g ke can n g uyen nhoi m du 1a can t h ilt
183
- C / C d c ngu yen nhan m ach m du
. P h in h m gch n a i ch ia ba c u a d 0 n g m g ch n do g iu a
. V a d d y tu i p h in h m ach
X Q C L O T : x u lt h u y it m d n g n d o n g d y th ir 9*
S au tidm
...kh d n g Ich Ig i v l ch g p m g ch m ^ u cu n g d p n h ilu thdng tin hon
. ThuO c v d o tu i p h in h d m n d o g iu a
. H in h d n h "d g n g b ia " tu a n g u n g v fri v u n g nhOn n do ngogi
b idn bd t t h u l c tu a n g phdn
C .2 / X u a t h u y e t m d n g n a o = ch gp q ua ng m gch bdn k h in ( 24 g id r)
= chg p m gch m du 2 d m cdnh + 2 dm song m dt cd ch hd th d n g ( kh d ndng cd n h ilu tu i p h in h dOng m a ch )
T d n g kd 4 trg c d d n g m gch
X Q C L O T h u d n g d i n ky th u d t
v d dQC k i t qud td n g kd ch g p m g c h m du
3 g ia i d o a n Idm s d n g cu a x u lt h u y it
- C h g p m g ch m du : tu i p h in h d d n g m g ch tgi n o i c h ia ba
cu a dOng m g ch n d o g iu a
184
. Chgp X Q C LO T -m gch m iu h ay C H T -m ach m iu ( d in g ch/5y T O F 3 D. C H T -m ach m iu cd gado )
c 6 t h i th a y t h i c h yp m ach m iu quy U'O'C 4 try c d png m ach khong?
. Chup XQCLDT-mach m iu : tiin b« rS v»i XQCLOT m4y da hSng dd; c4u h6i v in cdn dang d in h g ii
. C H T-m gch m a u kh dn g du:
- T u i p h in h dOng m gch kich th u d c vai m m ?
- V l n d l d $ t ra khi dOng m gch g$p g6c, danh gia c a c dQng m ach d da gia c W illis khi c6 co t h i t dQng m gch?
- K h dn g t h i y h o $ c t h i y khdng rd p h in xa cua c£ c d d n g m gch : tui p h in h dOng m gch 6- xa?
- T ru d n g qu an sdt cu a h inh ddng chay d$ng m gch T O F 3D h o a c C H T -m g ch m au cd g a d o lin iu m kh d n g d u .... 5 0 - 70 mm
- C y c m du ddn g ta ng tin hi$u bao quanh p h in h m gch cd t h i g a y kho khan ch o vi£ c ly giai
- Ly g id i tu i p h in h d d n g m gch cd h u y it k h ii m dt p h in ?
/
T2 FLAIR Hinh Anh ddng chiy dQng mgch TOF 3D
Cgc m iu dflng trong thung IGng Sylvius, tui phinh <Jm n§o gi&a . Khdng du y lu t6 d l quyit djnh d iiu tn
ESSES
CHT-MM cho k it q u a b in h th ucrn g Tui p h in h dQng mgch d n a i tg n cua d o n g mgch than nen :
hinh tai tgo be mat - Nhanh dQng mgch phat sinh tu chinh tui phinh dQng mach
nhung c h it lu’Q’ng kh d n g p ha i lu c n a o cung tdt - Tui phinh dQng mgch thir 2° cd kich th u d c nho han n lm tren d m nao sau ben phai
- Cd kha nang cd hinh anh cua vd tui phinh d day tui phinh
185
C .3 / D i d a n g d o n g - tTnh m a c h
. Lam sdng : x u lt h u y it nao-mang nao ho$c x u it h u y it mdng nao dan th u in , ddng kinh. th ilu sdt th in kinh. nhuc i» a d£u khdng dlAn hlnti
. H in h dnh h o c :
- Mo ta ton thuang : . DOng mach den, o dj dgng (n id u s ): vj tri, kich thud^c. hinh thai
. Cac mao mach dj dang hinh thanh nhirng v in tuan thu phan bO ciia cac trv»c t iiu dOng mach - mao mgch
. Cac tTnh mach d in luu gian, hiem khi dbng v6i : sdi tTnh mgch
- Ton thuang ket hap : mOt hoac n h ilu tiii phinh dOng mgch do tang luu lu ong mau
- Bien chung : kh6i mau ty? di chung cua mau ty?
- H iim khi co dj dang dOng-tTnh mgch nhieu nai ... bOnh th in kinh-da
- XQCLDT : T in thuang cb hinh thai mach mau dOng dam dO hay tang dgm dO d trd em : mau luu thdng cd hematocrrte cao
Khdng d iy hoac d ly it cac c iu true I3n can ; sOi tTnh mgch
Khdng c in hinh c6 tiem vi se thuc hi$n CHT hoac chup mgch mau
- CHT : Hinh anh 0 cac xung T1, T2 Spin Echo. T2 *, TOF 3D khong tiem va sau tidm ; cd khi chyp ca CHT-mgch mdu c6 gado
- Chyp mgch mau : Cho th iy cac dac diem ve hinh thai va chuc nang cua 6 dj dgng (nidus)
. D ieu trj : - Ngogi th in kinh trong mOt sO trudng hap h iim hoi do mau tg gay chdn 6p
- Gay t i c mgch sau d6 xg trj da chum (chum tia chia nho lilu ) Idn p h in 6 dj dgng khdng gay t ic mgch duo c
- Theo ddi sau d iiu trj b in g CHT : trj khdi bdnh? cdn sdt Igi mdt p h in 6 dj dgng? hogi tu do tia7 c in chgp mgch mdu klAm tra
- Theo ddi d iiu t r j : khao sat CHT mdi 6 thang va chup mach mau k iim tra vao nam th u 2
Trudng hap d$c b i$ t: - Tui phinh ddng-tmh mach d bdng Galien : u mgch mau nhd. gian tTnh mgch rd
- Cac dj dgng dpng-tTnh mgch cd h u y it khdi tu phat cue ky h iim ; c h in doan phan bi$t vdn u hang?
- Trudng hap cd hi£u ung choan chd : cd t h i la u ludi-m geh ... u r i t giau mgch nudi gia hinh thai di dgng mgch mdu
186
D iiu trj b in g cd ch gay t i c m ach
Trudrng h a p d dc bi$t : tui phin h b6ng G alien, p hd t hi§n 6 nhu nhi, trd em va 6 ca n g u a i la n
M ^t dj dg ng dQng-tTnh m gch cu a nhdn xdm tru n g u a n g duQ-c d i n lu u tTnh m g ch tru e t i i p s/do bbng G alien giSn lOn
C .4 D o d o n g - tTnh m a c h m a n g ci> ng
- D 0ng m gch d i n nu6i : c d c d o n g m gch ca n h n g o d i vd / h o $ c canh tro n g , th o n g noi (sh u n t) nho, mQt h o $ c nhieu shunt. tTnh m gch
- D iiu trj b in g cdch g dy t i c m gch q u a dudrng dQng m g ch ha y tTnh m gch : t i c xoa n g tTnh m gch; c6 th e tdi phat
T2 FLAIR TOF 3D
. X u i t h u y e t li ti th a i d u a n g phai
. N h ii m d u dQng m g c h n a o g iu a nong vd sSu
. D d m d n g c u n g th a i d u a n g phai
. D 6 m d n g c u n g c u e tra n phai / < C
/
D Q ng m g c h d e n n uoi dQng m gch c a n h trong
187
C .5 U m a c h d a n g h a n g : x e m tra n g 191 d e n 1 98
- Nhdi mdu hai thuy c h lm do b$nh |y mgch mdu c6 t h i h6i phgc / PRESS; h iim gdp t h i x u lt h u y it
- X u lt h u y it li ti lan t6a; xdy ra n h ilu n h it 6 noi t ilp gidp c h it xdm - c h it trin g
C .6 B e n h d a n g tin h b o t, x e m tra n g 1 64
188
D / M £ u tg tro n g n a o c 6 n q u 6 n g 6 c u :
T h i x u lt h u y it cua cdc u nguyfin bdo d$m vd di cdn : tu u th^n, tu y ln giap u h lc to
Khd c h in dodn vl. tr6n XQCLOT, n h lm lln giua mdu tg vd u, n h it Id sau khi ti6m
Tuang ty cung kh6 c h in dodn trfin CHT, n hlm lln giua tdng tin hi$u cua mdu ty vd b it gadolinium
Ghi chu : mdu tu c6 phu chung quanh Idm chung ta phdi nghi d in di can x u lt huyet
Sau 2 thdng. XQCLOT cung c lp n h ilu thflng tin han CHT : kh6i mdu tu h ip thu boi, u tien trien th6m
XQCLOT CHT
- Khoi mdu tu ke can nga tu nao t h it - Tang tin hieu T2 a ngang muc
do mot phan vao trong nao th it nga tu nao that hai ben va a the chai
- Giam dgm dp lan can, do phu ne ? do ton thuang tham nhiem? - Sinh thiet u te bao it nhdnh do III
- Phi dgi the chai. lan sang doi ben
- U x u lt huyet
Mau tu thuy tran
Mau tu thuy thai duang
- T 1 gado di can lan rpng a
Mang nao lan can
T1 T2 FLAIR T2 * T1 gado
189
E / M a u ty d o c h a n t h ir a n g
- C6 tru in g h yp khdng b iit c6 c h in thuang tru 6c
- Ton thuang to vung "cyc" cua thuy tr£n, thuy th^i duang, thuy ch im
Hoi chung tre em bj n guac dai ;CHT co ly i vi giup tim ra nhi&u t6n thuang
Mat y thuc va chan thuang sp nao : tam quan trang cua hoi bgnh sir
- Mau ty trong nao la do chan thuang?
Hay tai bien mach mau nao da gay ra mat y thuc va chan thuang so nao :
va tui phinh dpng mach, thuyen t ic nao, huyet khoi dong mach ...?
- Chan doan quan trpng vi . Neu co xuat huyet m^ng n§o, co chi dinh tong ke chup mach m£u
. Co lien quan van de phap y
190
u MACH DANG HANG
. Phat triAn ti> cdc mao mgch b it thudng bj huyAt khdi ngay l$p tire; khdng cd ddng chdy .
. B im c h it b im sinh, cdc thA gia dinh
■ Phdi hop vdi mOt hay nhiAu budu mdu tTnh mgch : d in luu tTnh mgch cd dang kh6ng diAn hinh b im sinh
. 2 logi - 1 / U mgch dgng hang khdng xuAt huyAt : dOng kinh, ph^t hi$n tinh ctj
. OiAu trj : - Khdng diAu trj ? : lin i y nguy ca xuAt huyAt ?
- Ngogi thAn kinh ? : ngan ngua xuAt huyAt
cd thA khdng diAu trj khdi ddng kinh vi lidn quan tdi tang sinh tA b£o ddm phan ung d vung ldn cdn
- Dao gamma : hi$n nay chi djnh nay chua d u o c cdng nh^n ... xg trj vdi liAu giam mdt nua ?
- 2 / U mgch dgng hang xuAt huyA t: thiAu sdt thAn kinh xuAt hi$n ddt ngdt, nhuc dAu, hdn md
. DiAu trj : - Ngogi thAn kinh
- Vj tri : Thiiy tran, thai duang, than nSo, nai tiAp giap gi&a chAt tring va c h it xam
tuy nhidn cOng cd cac u mgch dgng hang ngoai ndo, cac bA nAn so. vi tri trong tuy sdng
Sd luong : Thay ddi, hiAm khi ddc nhAt, cd thA ti> 1 dAn 40
- Chyp mgch mau : . Khdng cd chi djnh ... u mgch dgng hang khdng cd mgch mdu tdi nudi
. B udu mdu tTnh mgch d u a c c h in doan b in g XQCLOT hay CHT cung khdng c in chyp mgch mdu.
- Cd trudng hop u mgch dgng hang xdy ra sau diAu trj bdng xg trj.
- 1 /U mgch dgng hang khong chay mau ; dQng kinh, phdt hien tinh ccx...
XQCLOT khdng tidm ; u hang diAn hinh : hinh thdi tdng ddm dQ lim tim , khdng cd higu ung choan chd
191
U m ach d an g n an g gi£ u
( j nhu nhi
T2 *
192
C 6 b i t c h it ti/a n g p h ln trdn X Q C LO T vd tren C H T khong ?
Trdn ly t h u y l t : khfing b d t ; trdn th i/c t l : c6 k h i ndng c6 b i t = d au h ieu ton th u a n g tien trien
T1 T2 FLAIR T2 * T1 gado
3hi chu : hinh T 2* d ^n h gi£ u m gch d a n g hang la n h a n th y c te d o xa o anh (artefacts); the tich c h in h xa c d u a c danh gia to t h a n tren 1 2 FLAIR
C a n dQng kinh dau tien a m o t thanh nien : u m ach dang hang thuy thai d u a n g
CH T : tang tin hieu tre n T2 F LAIR , bdt g a d o lin iu m : D lu hieu t iin trien va ngu y c a chay mau
U m g c h d g n g h a n g n g o a i n a o ; b e g o c c a u -tie u n a o
R i t c 6 the la u m g ch d g n g hang khong m o b e n h nhan
. T 3 n g tin h ie u a tru n g tSm tr§nT1 ; ham lu a n g p rotein cao
. N h ilm h e m o s id e n n a m £ n g nao g i n u v& a tren leu : ranh vo nao phan vom nao
d o c h a y m a u lim t i m tai di t£ i Igi
193
u m gch dgng hang h&nh tuy phat tridn vao trong nao tha t 4, ch ay m ^ u m d i
M
j
T2 * tro n g 3 m$t phdng
3 is a
C a c t h e g ia d in h
- Nao ngu’b'i m e : cdc u m gch dgng hang khong xuat huyet; the g a y dong kinh; tren 30 u m gch d gn g h an g kich thuG c nhd
- N a o con gai ; cac u m gch dgng hang xu a t huyet; tren 40 u m gch dgng hang I6n nho
Tuydn y£n
vi th h*dm
tdng k£ bdt binh thudng
194
- 2 / U mgch dgng hang x u it hu yit
XQCLOT
- Vi v6i hba
- Mdu ty mOi k6 cdn
T2 *
. T2 * ci>a s6 r i t hep
. Hinh thuc t iin trien cua u mgch dang hang: cdc mao mach bat thu’O’ng co huyet khoi
. Tien trien v6i nhung dot cap khong the d u bdo, ve thoi gian cung nhu ve m uc dp ndng
. Tdng lu ong mdu 61cdc mao mgch Idn cgn ... kha ndng vo mao mgch khi u mgch dgng hang tien trien
C l / ;
1 95
U MACH DANG HANG : C H A N O O A n P H A N B l£ T
Cdc di cdn
tu1u hdc to
T1 gado 3 di cdn
Mau bgnh p h im
Kho chan dodn
giai phau
n iu khong co a cdc vi tri khdc
Bgnh F a h r:
Cac ton thuang doi xung
a nhdn xdm trung tam
Cdc kha nang . the mpt ben
. t h i lan toa
Xa cUng ndo cu Boumeville hign di^n cac cu d u a i ^nang 6ng n$i tuy
196
B u d u m d u tTnh m a c h
T1 Gado
D6ng tinh mgch r i t ch am : tin higu cua b u d u m du m gch tTnh m ach tu o n g tu v d i tin hieu cua DNT
T1 Gado : b u d u m du tTnh m gch n ga m thuoc; so sanh kinh dien ; dgng "dau N u than M eduse vd m di toe” ("dang d lu su a ")
T1 Gado
G hi nhdn :
- T rdn T 2 * : thay d u p e u hang rat^nho cua thuy d in h phai n h u n g khong chan doan d u p e tren cac chuoi xung khac
- C a n th u c hi$n lo g t h in h co tiem iot hay gad olin ium de ch an doan cdc b u o u m au tin h mach
197
. U m gch dgng hang cuong tieu nao g iu a ben trai
. B u d u m du tTnh mgch
T1 gado
T2 SE T1 gaoc
198
HUY£T KH6l (VIEM TAC) TINH MACH NAO
C o dja - T iin sdn, hdu sdn +++
- V idm tai, vidm xoang, n h ilm trung rang, phau thu a t tai-m ui-hong
- Tinh trgng tang ddng, d iiu trj b in g npi t ilt , tien can vidm tin h m ach chi d u a i
- N h ilm trung h u y it, tong trgng y lu , bgnh saccoit, benh B e h c e t...
- C h in th u a n g sp ndo
LAm sdng khdng d$c hidu : . N h u c dau keo dai, khdng giam v d i cac thu o c thdng th u d n g
. T h ilu sdt t h in kinh, hon m d ....
Mdi khi th u c hidn khdo sdt X Q C LO T hogc C H T, can phai n g h i td i benh canh lam sang cd t h i lien quan tdi
H u y it khdi tinh mgch ndo ; ket qua X Q C LO T khdng tiem va k i t qua C H T T1 va T2 cd t h i h u d n g tdi
C h in dodn : q u y it djnh th u c hign ngay cd c h inh X Q C LD T v d i iot hoa c C H T v d i G adolinium , va th u c
hidn CHT ddng chay tin h mgch
Hinh dnh hQc : - T h u c hidn khan vi cd chi djnh d iiu trj khdng ddng nga y tu c thi
- N iu cd m dy C HT, nen th u c hign khdng va cd tidm gadolinium , thdng tin n h ilu h an X Q C LD T
- N iu khdng, X Q C LO T khdng va cd tiem :
. XQ C LO T, da hang dd cdng tot
. N iu tren X Q C LO T khdng tidm, nghi n g d h u y it khoi tTnh m gch nao
va n iu sau dd khdng lau, cd the ch up C H T thi khdng cdn t ilp ty c X Q C LO T cd tiem
... C H T cung ca p n h ilu thdng tin h an
- Cach t iin hdnh khao sa t C H T khi nghi n g d vie m tdc tTnh mgch nao
- D dng ch ay tTnh m g ch TO F 2D, tru d c tiem G adolinium . 120 lat cdt ngang. 2 mm
th u c hign hinh trong m gt phdng d u n g ngang, tai tg o h inh cdt ngang vd d u n g dpc
- T1 g ad o M P R . th u c hien h inh d u n g dpc, tdi tgo hinh cd t ngang va d u n g ngang
C ac chudi xu ng ddng chay tTnh m gch va M P R co gad olin ium bo tu c cho nhau. chuoi nay bo sung thieu sdt ciia
c h uo i kia
- Kha nang sai sdt cua h inh anh ddng chay tTnh mach d u o n g tin h gia cd huyet khoi tTnh mach
tuy theo h u d n g cua xoang tTnh m ach the o mat p h ln g ca t lat
thi dg : khdng thay xoang tTnh mach ben kich th u d c nho du xoang van thong th u a n g
- Kha nang sai sot cua M P R co gado ( h inh anh sai lech cua ddng chay b inh th u d n g i
do bat chat tu o n g phan tren thanh cua xoana t'n n m ach bi viem
199
XQCLOT va huyet khoi tTnh mgch n§o
. 1 / C h a n d o a n h u y e t k h o i c u a m o t h o a c n h ie u x o a n g tin h m a c h
X Q C LO T khong tiem sau do co tiem neu trong th d i g ian gan khong the th y c hi£n d u p e C H T
- X Q C L D T c o tie m :
- 1 / C h a n d o a n h u y e t k h o i c u a m o t h o a c n h ie u x o a n g tTnh m a c h : d a u h ie u d e lta
- 2 / C han doa n nhoi m au : b i t ch a t tu o n g phan
X Q C L D T k h o n g tie m X Q C L D T c o tie m
. Tang dgm dp d tru d c ranh trung tam ben trai : D am do khong doi cua vung nhoi m au ben trai
kho chan doan nhoi m au xuat huyet neu b i t tiro n g phan bgnh ly ben phai, sau ranh trung tam m ang nao ?
khong co tien can ro rang nhoi m au phu v d i hang rao m a u -na o tham t h i u ?
. C ac xoang tTnh mach "hien len qua ro" cung Co d iu delta vi:
kho chan doan : cac xoang tTnh m ach cung tang - B it tu o n g phan d thanh m ang c u n g d a y do v ^ m
d am do trong tru d n g h p p hem ato crite cao. la - Khong co iot trong ca c xoang tTnh mgch
b inh th u d n g d tr£ em, hogc do m i t n u d e d cu c m au dong tan g dam do tu p ha t n h u n g t h i p hem
n g u d i Idn dam do cua thanh xo an g bi viem
- Co the ch yp X Q C LO T- m gch m au bo sung, khong can ch yp neu cac hinh khong va cd tiem can qua ng da ro
70 lat c i t d iy 2 mm trong 30 giay
. Tiem tTnh m gch, c h d 20 giay, ca c lat cat mong. day 2mm
D ac bigt chu y h inh tai tgo d u n g d oc d d u d n g g iu a
Tai tgo iat cat mong, 1mm, vi bat tu o n g phan d thanh xoang co the tao anh g ia ia long xo an g cd thdng th u o n g
200
C H T v d h u y i t k h 6 i t in h m g c h n § o
T 1 : tin hi$u cao Xoang tTnh mach c6 huydt kh6i tdng tin hi$u
khdng ly gidi d u p e T2 SE FLAIR : xoang tTnh m gch b inh thucrng do khong c6 ddng chdy vd do cyc mdu ddng
hi$n tupng 9 'dm tin hipu Nguyen nhan n h lm Idn: cd thd c6 gidm tin hi$u vdo ngdy
"di vdo Idt c it " thi> 2 do hidn di£n hemosiderine ,
Do d6 cdn c6 chudi xung ddng chdy vd chudi T 1 gado
j i -
T1 T2 FLAIR
XQCLDT khdng tidm CHT T2 SE
. D lu delta . Tdng tin hipu d xoang doc tren T 1 : Mau tu hoi thai duong giua ben trai ... cdn nguydn ?
Gidm ddm dp vung dinh / . Tang tin hi$u vung dinh 12 FLAIR : huyet khoi tTnh mach xoang doc tren
nh6i mdu phu
T1 T2 SE T2 FLAIR T1 gado
Nhdi mdu phu sau ranh trung tdm hai bdn khdng didn hinh: nguyen nhan dpng mach7 huyet khoi tTnh mach 7
T1 gado : . huydt khdi tTnh mach xoang dpc trdn, mdng cung phi dai ro r$t, dang viem
. tdng tin hipu nhu md nao
... Choc dd tuy sdng : vidm mdng ndo. bidn chung : huydt khdi tTnh mgch ndo
201
- 3/ D 6ng ch ay tTnh m gch TO F 2D
120 Idt cd t ngang, 2 m m ,
h inh tai tgo d u n g d<?c va d u n g ngang
D 6ng c hdy tTnh m gch : H u y it kh6i tin h m gch xo a n g do c trdn, xo a n g th in g , xoa n g bdn bdn phdi
D in lu’u tTnh m ach n do b i t th i/O n g : gidn v d n h d a i tTnh mach b i/d ro - sytvus
P hi d a i cd c tTnh m ach xuydn x i/o n g so vd d u d i da
T rd n m p r gado : gid h in h thdi cua xoang tTnh m gch th o n g thu’O’ng b inh th i/O n g / thd n h xo a n g tTnh m g ch vidm
C d c th fin g tin b6 sung v ! cd n nguydn cua h u ye t kh6i tTnh m ach trdn X Q C L D T vd C H T : vidm xo a n g s d n g vd v id m xo a n g btrdrm
202
Cdc bi&n th£ gidi ph iu
’ d
f * ,/ i
— *
i • /
c
y
DOng ch d y tTnh m gch T O F 2D C hup m gch m du
- X oang d oc trSn n6i t i i p v d i m $t xo a n g b6n d u y n h it, b&n phdi, cung kich th i/O c
d iu hi$u nd y d u o c k iim ch irn g Igi cdc l6 tin h m gch cdnh, khOng d6i x irn g
- N a i chia xoang d p c trdn th d n h hai xo a n g bdn thirO ng ndm trdn d u O ng giOa ;
tro n g tri/O n g h o p b i t sdn, n a i n6i t i l p nd y bj Idch ve bdn xo a n g bdn du y n h it
Cd t h i sai sOt 1
trdn hinh dOng c h dy tTnh m gch T O F 2D
1
J S S V
r f
- DOng c h d y tin h m ach : khong t h i y xoang bdn bdn trdi d o huyet kh6i tTnh m ac ? d o b i t d6i xirn g b im sinh?
- M P R g a d o : xoang bdn gidm sdn, v i n th o n g thu’a n g
.2/ Hinh khuyet ben trong mpt xoang tTnh mach lan
203
Huyet khoi tinh mach sau
Gidm ddm dp 6 d6i thj trai Ddm dp khdng thay doi 6 t in thircrng dAt thi : h u y it k h ii tTnh mgch
Tdng ddm dO V phdt 6 xoang thdng Bdt i6t quanh b6ng Galien
Trong trirdng ho1? ndy, XQCLDT khdng tidm mang tinh quyet djnh
T2 FLAIR
Ton thu’ang phu hai d ii t h j:
n h li mdu tTnh mgch?
Tdng tin hidu xoang doc trdn
204
T1 gado
T1 gado
- T6n th u a n g phii khong doi x u n g a hai doi thj ; b i t G ad o khong dong n h a t ... the viem t i c tTnh mgch gia u
- Huyet kh6i to£n bQ xoang th in g ; huyet khoi bein p h in dr . X oang dQC tren, phan tran xoang tTnh mgch giSn
. Xoang ben ben p h li
... MQt ton th u a n g doi x u n g hoac khong doi xu n g a d6i thj g a i y chan doan viem t i c tTnh mgch nao
V iem tac tTnh m gch nao nong va sau : the xuat huyet
205
Viem t i c tinh mgch m0t tTnh mgch v6 n3o
K ho chan do£n vi :
- Nhoi m au tTnh m ach g id i han
- Khong ky thuat h in h anh nao cho chan doan c h ic c h in
V e mQt tTnh mach vo nao khong cd ch a t tu’o n g phan
- MQt tTnh m ach vo nao tang tin higu tren T 1, nhoi m au phu vu ng ranh trung tam tr^i
- C ac xoang tTnh mach Idn tren du’d n g g iu a khong bj anh h u d n g
g ian cac tTnh mach vo nao vung tran ; tTnh m ach dan thoat
206
The ban cap
207
BENH LY VIEM hinh anh hpc
Q ui trin h khao sat CH T : k h io sat nao sau d6 khao sat tuy song
T rong truO ng h o p co dau hieu lam sang cua viem th in kinh thi sau nhan c iu :
- T 2 Fat S at d u n g ngang 3 m m noi tiep nhau : tir nhdn d u den g iao thoa thj, c6 the ca T1 g a d o Fat S at di>ng ngang
T u y s6ng :
- T r u in g khao sdt 400 m m ( d£» phan giai khong gian kdm n iu dung truO ng 5 00 m m ), Idt dd y 3 mm
- C hu§i xung th u 1 : n g y c - t h i t lu n g , T 2 S TIR d u n g doc tdp trung tgi ch6p cung
- Sau do 4 chu&i xung de khao sdt tuy song co vd n g y c :
. T 1 Spin Echo d u n g doc
. T2 S TIR d iin g do c ( truO c khi ti§m gadolinium )
... tiem gadolinium
. T2 Spin Echo d u n g dQC
. T1 gadolinium d u n g dQC / neu khong t h iy to n th u o n g : ngu n g
. Neu co ton th u a n g : Idt c i t c i t ngang T2 *, nhieu thong tin h a n c h u fii T 1 gado
H in h a n h h p c p h a i tr a lo i c a c c a u h o i s a u :
4
** I x i.
- 7
208
. Vj tri t h u d n g g $ p c u a c £ c t6 n th u o n g
- Khdo sat CH T c6 gid trj c h in doan tu a n g tu n h u gid trj cua cac d iu hieu lam sang ,
cua khdo sat sinh hoa te bao D N T vd cua cdc nghiem phdp c h u c nang t h in kinh
- T6n th u a n g SEP : - M0t p h in g c i t ngang : ton th u a n g kich th u d c tren 3 mm, khong anh h u d n g vung lanh lan can
- Tu y song : lan theo chieu cao, d u d i 2 than dot song
21 Lan rgng theo khong gian : tieu c h u in M ac Donald = lam sang + C H T + co the DN T
- M$t ton th u a n g m d i tang tin hieu T2 x u it hien tren 30 ngay sau m ot khao sdt C H T ch u n g to benh dang tien trien
- Du Idm sdng khong co d iu hipu tien trien, C H T van phai d u p e th u c hipn lai sau 3 thang
cho t h i y cac ton th u a n g m d i ? b i t gadolinium ?
mpt ton th u a n g m d i tang tin hipu tren T2 ho$c c6 b i t gadolinium du de xd c djnh c h in dodn
- Neu lan khdo sdt th u 2 khong ch o them thong tin ndo,
th u c hipn khao sat lan 3 cOng 3 thang sau lan C H T th u 2 ...co ton th u a n g m d i tren T2 ? ton th u a n g b i t g ad olin ium ?
Vj tri va hinh thai dien hinh cua ton thuong xo cung rai tac
. Ton thuong duoi mang ong noi tuy, day rong
. Ton thuong phan bo dang tia / khoang Virchow Robin
Ton thuong cac sgi dang U / mOi ten
. Vj tri chu yeu quanh nga ba nao that
d the chai
... Loi ich cua chuoi T2 FLAIR trong mat phing dung dpc
. B it tuong phan dang vien
209
D a m d o va tin h i$ u c u a t6 n th u c rn g m A t m y e lin : ti£ n tn 4 n th e o t h in g ia n
-1 / T o n th u ’O’n g m o i . D ong dam dp tren X Q C LO T, giam tin hi$u T1 va tang tin hi$u T2 tr6n C H T
. B it c h it tu o n g phan
. Ton th u o n g co dang tron hay bau dye, theo try c cua khoang V irch ow Rotxn
. Chung co the dong tam hog c co dang "m 6ng n g u a " : t6n th u o n g cac bo cu ng dutfn v6
- Ceic ton th u a n g khong mOi I3m lan toa, so lu a n g nhieu, khong b3t gadolinium
T1 T2 FLAIR T1 Gado
C au true cac m ang dang hoat dpng : . G iam tin hieu T 1, tang tin hieu 1 2, bSt g a d o dang vien tren c a c so^ d a n g U
210
Lgri ich c u a h in h d iffu s io n ?
-2 / T 6 n th u o n g k h o n g m o i l i m :
- D ong dam do tren X Q C LO T
- M ang g iam tin hieu T1 va tang tin hieu T2 m ot cach tiem an khong that ro n h u tru’a n g h a p tren
- "C ha t t r in g d o " ton th u a n g lan toa trong chat t r in g : nga ba nao, trung tam ban bau due
- Khong b i t ch a t tu a n g phan
- Tien trien dan ta i teo nao
C hat trang d a ”
. T6n th u a n g m i t m yelin lan toa ; ca c ton thu 'a ng quanh nao tha t tu a n g tu n h u benh ly thoai hoa
c h it t r in g (leu co a ra io se ) n h u n g co t6n th u a n g cuong tieu nao g iu a ben phai va a than nao
. Ti£u c h u in B arkov : kho xac djnh dung so lu a n g ton th u a n g trong tru a n g h a p nay
- 3 / T 6n th u a n g cu - G iam dam do tren X Q C LD T do ton th u a n g tien then dan den tao hoc
- G ia m tin hieu T 1: "lo den", tang tin hieu T2 tu a n g tu tin hieu D N T
- C a c m ang m i t m yelin la n va teo nao ro ret
211
C&c tieu chuan phan biet giua nhoi mau lo khuyet n§o v£ c^c m^ng m it myelin
. C h in d o ^ n d e k h i c o c ^ c d i u h ie u 13m s £ n g rd : tu 6 i, t i i n cSn b $ n h m g c h m £ u
. C h in d o a n c o th e k h o n e u k h o n g c 6 c ^ c d i u h i$ u trd n , n h i t Id tro n g k h o a n g tu6* 4 0 - 6 0
1 / Y e u to h in h a n h g g i y n h o i m a u l6 k h u y e t n a o 2 / Y i u t6 h in h d n h g g i y x a c im g r£i rd c
. T o n th u ’a n g c ^ c h x a th a n h n a o t h i t . T o n th u a n g k h o n g d o i x u n g , d u d i m d n g 6 n g n d ' tu y
D oi xung
K h o n g d n h h u o n g b a n c a u tie u n ao . T o n th u a n g la n t6 a , k h 6 n g d d i x u n g : b d n c i u t i i u nSo,
th u y th a i d u a n g c u o n g tie u n a o , th u y th d i d u o n g
. T o n th u a n g " l i m t i m " d u a i c u a s o th a t h ep . T o n th u a n g d o n g n h i t h o $ c d g n g v ie n
. T o n th u a n g trd n h a y b au d y e . T o n t h u a n g b a u d y e , th e o h u d n g c u a c a c tTnh m g c h n h 6 :
v id m q u a n h tTnh mgch
. K h d n g b i t c h i t t u o n g p ha n . T r u d n g h o p m 0 t h o £ c n h ii u m d n g d a n g h o a t <30ng,
T r u n g o g i le : o k h u y e t r i t m a i b i t d g n g v ie n h o ^ c b i t to £ n b d m a n g d a n g h o g t ddng
C a c vj tri k h d n g d a c b ie t :
- T o n th u a n g d u d i vd .
- T o n th u o n g th e c h a i
- T o n th u a n g th a n n a o
- T u o i : 5 0, k h d n g c d tie n ca n d a c b ie t
- L a m s a n g n h u n h a u : m d i d a y c d di c a m c h i tre n b en p h a i, th o & n g q u a , ta i lai
N h o i m a u lo k h u y e t
212
The <5#c bi$t cua cac benh mat myelin
1
B$nh Balo : . X a chai dong tam , h in h d an g "v o h a n h " kin h d ie n , to n thu ’a n g hai th u y d in h , doi x u n g
. Tro n g t r u in g hp-p n ay, th e hoai tu \ g ia m tin h ieu ro tre n T 2 * d o phan xu a t huye t
. Tien trie n den hoai tu
. D ien t iin ia m sa n g xa u di n ha nh ch on g
B$nh S childer
- 6 tr6 em h o $ c n g u d i tre
- HOi ch u n g th a p hai ben, noi kh6
D iln tien td i s u y g id m tri tho n g m inh , m u , d ie c
- CHT : T6n th u a n g kh on g d a c hieu , ta n g tin h ie u a ca c tru n g tam ban b au d ue roi lan sa n g ca c thu y thai d u a n g
- V j tri tu y s o n g c u a b e n h x o h o a d a o
- Phdi khdo sa t tuy so n g m p t c a ch he tho n g, nghTa la phai kh a o s a t C H T hai lan vi kh on g the n ao tro n g cu n g m p t lan,
c6 t h i kh do sa t d u n g d in v y a nao bo, v u a tu y so n g : xe m tra n g 208
■T6n th u a n g
g io n g n hu 1ton th u a n g a n ao
. cOt sau vd cp t ben, co kh a n an g co ton t h y a n g ch at xam
. kich th u d cton th u a n g va i m m ;
. khfing qua hai tha n so ng , k h a c v a i v ie m tu y c i t n ga ng
■Trong th y c t l :
213
T2 E c f o d e G ra d ie n t
- C in kh a o s a t tu y so n g T 2 S p in E ch o va T 2 S T IR
T 2 S T IR : d o phan gidi tro n g kh on g g ian ke m h o n n h irn g do p ha n g ia i tin h ie u to t h o n :
T d n g tin h ie u O’ C 3 , C 4, C5
214
B 0 n h c h i t t r i n g n § o c l p t in h ra i ra c : LEAD
r 1
4
% i
' - j
i *
T 2 Spin Echo
L w T 1 gado
215
Benh chat trin g nao da o tien trien, LEMP
- C h an d o a n phan b i e t : n h ie m to x o p la s m a ? lym p h o m ( b at c h a t tu a n g p ha n ) ? co th e p h a i s in h t h i it
T 2S E
A
Benh saccoit n§o, mang nao
B$nh saccoit mang nao : hinh thai khong dien hinh tren CHT ; cac ton thu’ang lan rang den doc yen (clivus) va ong song
. Ton thuong nao va ton thuong tuy tuong tu nhu ton thuong xo cung rai rac; CHT khong dac hieu
. Cac nhoi mau nao di kern
T2 F L A IR
B en h
G o u g e ro t
217
BENH LY NHI^M TRUNG : DO VI TRUNG, DO VIRUT, DO KY SINH TRUNG
Hinh dnh hpc kh6ng ddc h i|u d i i v d i cdc tdn thu’a ng n h ilm trung trong vd ngodi ndo
MOt s6 hinh thdi cOng g ai y b$nh ly n h ilm trung nhung chi nhOng xdt nghi$m sinh hpc m di cho phdp khdng <Jjnh chAn dodn xdt nghidm miu.
xdt n g h i|m djch ndo tuy, vd r i t h iim khi phdi sinh t h ilt nao
Cdc t iin bO v l CHT cOng xdc thu c : hinh Anh hQC k h u ic h tan (diffusion), ddc bi$t phdp do phA cho phdp phdn t*dt dp xe vtn u dgng nang h»yu
hogi tu.
Trong th y c t l . Hodc todn bO : tiin can, 13m sdng, XQCLDT, CHT gpi y benh ly n h ilm trung, do virut hay do ky smh tn jn g .
vd co t h i ly gidi nhu1sau " dua theo t iin can, Idm sdng vd tri|u chUng hinh dnh hoc.
c h in dodn c6 the Id......"
cdc xdt nghiOm sinh hQc se giup khdng djnh hodc loai b6 c h in dodn d l xudt
. Hodc todn b0 : tiin cdn, Idm sdng, XQCLDT, CHT khong giup ly g id i: hinh dnh t in thiro ng trbn.
mdng ndo ddy ... khi d6 ly gidi phdi cdn thdn : " d ua theo t iin cdn, Idm sdng vd tndu chUng hinh dnh hpc.
c6 t h i g pi y gia th u y lt b$nh ly n h ilm trung / do virut / do ky sinh trung "
bdc sT Idm sdng se cho thuc hi$n cdc xdt nghi$m sinh hpc, khdo sdt djch ndo tuy
- A / Mo td t in thuang : . Vj tri, kich thu d c, hinh th i, ddm d | vd tin hi$u, tru d c vd sau tidm
... t in th i/a n g ndo, mdng ndo, mdng 6ng n |i tuy, mgch mgc, tinh mgch, xuang
t in thira ng n h ilu nai ?
. Phu quanh t in thu’ang ? thodt vj ndo ? tdc nghen du’dng lu’u thdng djch ?
. Nhiem trung do vi trung khdng ddc hi$u : vi trung th i/d n g, hay n h ilm trung ddc hi$u : lao
- 1 / Vidm ndo tru d c khi tgo mu vd dp xe ndo : c h in dodn cdc t in th u a n g dgng v iin sgu tidm
- 2 1 Tg mu d u d i mdng cung hgy ngodi mdng cung
- 3 / Vidm mdng ndo do vi trung / tru dn g hpp ddc b i$ t: c h in dodn vidm ddy mdng ndo
1 / - T1 SE cdt ngang
tidm gadolinium nggy sgu c h u li T1
- T2 FLAIR cdt nggng
- T2 * cdt nggng
- Diffusion vd bdn d l ADC cdt nggng : . b 1000 : mu tdng tin h i|u / diffusion hgn c h i
. bdn d l ADC : mu giam tin hi$u
- T1 gado SE cdt dung ngang, dung dpc, cdt ngang
- C6 t h i thg c hipn phdp do pho
218
1/ Vidm nao t r im c khi t? o mu va ap xe ; chan doan cac t h u ’O’n g ton vien
1 .1 : V ie m n d o t r ir & c k h i t? o m u : T6n thuang g iim dO lan toa, dang phu. trong 36 se xu^t hi#n v6 dp xe sau ndy
Ap xe khftng phat thAn ti> mOt tAn thucrng c i/c nh6 : ton thuong viem nao tru a c khi tao mu id [an toa trong d6 se hinh thdnh mOt
mdng sinh mu
Ap xe tiip theo <36 se phdt triln d in d in do hogt d$ng cua mdng sinh mu vd tich tu mu
. ( j giai dogn ndy, khdng bdt hodc bdt c h it tuang phan it
. Hi$u ung chodn c h i vi>a phdi
. Sau tidm, c6 d iu hi$u vidm mdng ndo
. Cd t h i binh thud-ng trdn XQCLDT ( giai dogn sd-m )
. C6 t h i khdi n iu d iiu trj khdng sinh hi£u qud
giai dogn ndy kdo ddi n iu d iiu trj chf ddp i>ng m$t p h in
1 - 2 : A p xe :
, Vung gidm ddm dp trdn XQCLDT, giam tin higu T1 vd tdng tin higu T2 tren CHT, ranh gi<fri rd, thdnh mong vd d iu d$n, bdt tu a n g phdn
phu Idn cdn, higu ung choan cho
. Hodc d iin tiin khd quan : trd Igi binh thuang
Ho$c d iin tiin khdng thugn lai : tgo nang, v6 ddy
. V in cdn diffusion hgn che : tdng tin higu b 1000, phu ne giam ;
. Hdng rdo mdu nao tham thau i t : bdt tua n g phan yeu, khdng sinh chi hieu qud mpt phan
Diffusion b 1 0 0 0 T 1 gado
A p xe :
nhung khong chdc chdn neu khong thuc hign hinh diffusion
= diffusion hgn c h i : . b 1000 : mil tdng tin hieu
. ban do ADC mu giam tin hieu
219
XQCLOT s a u tiAm
Ghi chu :
Neu nghi n g6 giua dp xe vd u
Kh6ng dung cocticoit chAng pftfl
Nguy c o dp xe diAn tiAn nharftl
T1 gado :
■ S M
m
T2 SE 1° echo
T l zavz
Viem tai xu an g chOm cap tinh tien trien tu 2 tudn le. didu tri khang sinh roi phau thuat
- Ap xe lan a tieu ndo phai . tin hieu cua mu tua n g tu DNT
bdt gadolinium khong manh Idm tdc dung cua viec dieu tri bdng khang s - -
- Viem tai xu'ang chum ke can
- C6 the viem tac tTnh mach a cdc tTnh mach bdn cau tieu nao Idn cdn. Id trung gian g iua viem tai va ac »e
Tuy nhien, cdc xoang ben ben phai va ben trai thucrng van con thong thuang
220
D i l n t i6 n c u a £ p x e : khi ndo n g u n g d iiu trj khdng sin h ? c d c y lu t6 trdn X Q C L D T vd C H T
T1 gado
m
V ! /
T1 T2 FLAIR diffusion b 1000 bdn dA ADC
U nguyen bdo ddm (glioblastom e) sau ranh trung tdm ben trdi da mo
. B iln chung n h ilm trung hdu p h iu : ap xe nao ben trai cgnh dud ng g iua ngang vdi ndp so phau thuat
d iiu trj khdng sinh tu 2 thdng
. CHT k iim tra : T iin th in khong thugn l a i : dp xe hai ben, diffusion hgn che b 1000 va ban do ADC
Khdo sdt xoang doc trdn :
- Chu6i xung T1 gado khdng giup c h in dodn chdc chdn : huyet k h ii 9 mang cung vidm ?
- Chu6i xung TOF 2D g iiip logi trU gid th u y lt vidm tdc tinh mgch ddng chdy tTnh mgch tdng tin higu
221
1-3 I T ri£ u c h tp n g h p c : C h a n d o a n c a c to n t h i / a n g d a n g v id n s a u ti6 m
-A / C a c dau hieu h u d n g td i dp xe :
Ap xe :
- MQt hay nhieu ton thi/crng dgng tron, " khong c6 dp lu c "
- Nhieu t&n th i/a n g d ke cgn
- D u di cua so hep, khdng thdy vdch bdn trong : mu / hinh dnh gid vdch ngdn khi 2 dp xe kd nhau
- Thdnh ddy ddu : v6 dp xe
- XQCLDT : gidm ddm <30 nhidu hodc it / chdt bdn trong cd d0 protein cao ; bdt tiro n g p>hdn id< manh
CHT : . T1 : mu ddng tin hidu hodc hai gidm tin hidu ... nhidu td bdo
T2 . mu rdt tdng tin hidu T2 SE. tdng tin hidu vi>a phdi trdn T2 FLAIR, thay ddi tuy theo hdm lu ?n g protein
. Diffusion han chd : mil tdng tin hidu b 1000 vd gidm tin hidu trdn bdn <30 ADC ( " n g iro c tin hidu DNT ” )
Ngoai Id : " mu " dp xe do nhidm toxoplasma / AIDS, tu a n g tu tin hidu cua cdc u dang nang
. Phep do phd : Khdo sdt thdnh nang : binh thu d ng ? khdng tdng choline, khdng gidm NAA
Khdo sdt lactat. lipid, glutamine- glutamat...
. Cdn nguydn ? : . Ap xe cd ngudn gdc TMH ? vidm tai ? viem xu’a ng chum ? phdu thudt m di hodc cG ?
. Nhidm trung rdng ? nhidm trung huydt ?
Ngoai Id : dp xe do toxoplasma
- B / C a c d au h igu h u d n g td i c h in d oa n u :
222
C h in dodn c6 t h i la u
n h irn g kh d n g t h i c h in dodn
logi u
U t i bdo d im dO a c ca o hod c
di can hogi ti> ?
T1 gado
diffusion b 1000
C6 t h i logi tru mdt cach chdc c h in gia thuyet ap xe da 6 trong mQt 6 viem nao lan toa nhd vdo hinh anh hoc diffusion
B 1000 giam tin hi§u tu a n g tu DNT. khdng hgn che diffusion
223
- C / Cac thu’O’ng t6n dgng vien khac :
- X o c im g r i i ra c th ^ n h m a n g : co th e c6 b at tu o n g phan d gn g v iin
/t i > - v « • '
4
'S . *
V,
V * % •r >
^ "V , •
S. v' *_ ^
T2 SE 2 ° echo
A ' > - Trong m$t p h ln g c i t iat ndy : sau tifim h i|n I6n m#
t in thu a ng dgng viin
£ , ; - K h u ic h tan : tin h i|u thay d ii i t :
y* < j . Diffusion b1000 binh thuOng
\ ..A . . H ai tang tin h i|u t r ln b£n d l ADC
I Hinh thai khfing phu h op v6i ap xe
T ru o n g h g p d g c b ie t tre n X Q C L D T : m au tu d an g h ap thu d on g d g m d p b a t tu o n g p ha n a n g o g i vi
. Nghi v ln tr§n XQCLDT sau tiem, khong co van de tren CHT ( vien hemosiderin c6 y nghTa )
. Khoi mau tg dang hap thu dong dam do
. B it tu a n g phdn 61ngogi vi cua m£u tg, a vung nhuyen nao quanh mau tg
XQCLDT
sau tiem
224
- 2 / T g m u d i r 6 i m c in g c u n g v £ n g o & i m a n g c ir n g
- T g m il du&\ m £ n g ci> ng
T 1 gado
Ty mu d u d i mang cung o’ vung vdm nao va khoang lidn ban cau ben t r a i; CHT kiem tra sau choc dd
. Mu gidm tin hieu rd
. Cy ben phdi, b it gadolinium dang th in g : hinh anh viem t i c tinh mach vd nao ?
. Vidm t i c tTnh mach di kern ? neu khdng cd chuoi xung ddng chay, khdng ly giai d u a c tang tin hieu cua xoang dQC tren
th^nh mang nao cua xoang dQC tren day ten do viem ? ddng chay tTnh mgch binh th u d n g ?
. Vidm xoang tran : cd the ia nguyen nhan cua tg mu d u d i mang cung
Tg mu ngoai m ang c u n g
225
- 3 / Viem mang nao
C h i d inh cu a h in h i n t i h p c :
C
. K ha nang co v ie m n a o th a t va v ie m cd c d am roi m a ch m a c
V ie m m d n g nao
T1 g a d o
/T f c .
& • */•
T2 SE T2 FLAIR
226
T1 gado
CHT : . Cdc hinh khong tiem : Tang tin hieu a nhan duoi va b6o s lm ben phai : nhoi mau nao khong dien hinh ? chan doan khac ?
Gian ndo that, cac ranh vo nao binh thu’ang tren T1, gian tren T2, ly giai ?
. T1 gado :
- Todn bo khoang d u a i nhen tang tin hi£u va day lan toa
c h in doan hi£n nhien Id viem mang nao .... trong tru a n g hop khong tiem co the bo sot chan doan viem mang nao
- Tdng tin hieu O' cac xoang tTnh mach sau tiem lien quan tai dong chay tTnh mach binh thu a ng hoac viem thanh xoang
do viem t i c tTnh mgch ; co the thu c hien mot chuoi xung dong chay tTnh mach TOD 2D de xdc dmh chinh xdc tinh
trgng thong thu a ng cua cac xoang : xoang doc tren, xoang th in g
Liru y tdng tin hieu tren T2 a nhan duoi ro rang la nhoi mdu trong vung tu a i mau cua cac dong mach van do viem dong mgch nhiem trung
gian ndo t h it Id m$t tru an g h ap trdn djch nao t h it thong thu’a ng do t i c cdc d uo ng dich quanh nao
227
Trirfrng ho-p d£c bi£t: chin do£n " vi6m d£y mdng n§o
- " Rf DNT " : rd DNT kdo ddi do nhidu nguydn nhdn khdc nhau
. C h in thu’ang sq ndo, cd t h i nhe vd khdng de y d in , tiin cdn p h iu thudt ndo .
. Cd giai doan m it nude c ip tinh
. Ong sdng : cdc dj dang hiem gdp cua cdc bao r i th in kinh vd dd DNT: CHT n gi/c vd thdt li/n g
. Bdnh Marfan
- CHT : . Hinh dnh hQC T1 vd T2 thu d ng Id binh th u d n g ... cd t h i bd sdt c h in dodn n iu khdng cd chuAi sau tidm
. Cd t h i t h iy v iin djch tdng tin hidu trdn T2 SE, t h iy r6 han trdn T2 FLAIR
. Sau tidm, mdng cUng ddy d iu
. Cdc c iu true du’dng giua sa vdo lo b iu dye vd lo c h im Idn
r r \
t •
<
. Khd hogc khdng the chan dodn tren XQCLDT : nham lan g iua . Tang dam dQ cua mdng ndo
. Bdn trong cua vdm sq
. CHT : hinh dnh tren T1 binh thu d ng ; tren T2 cdc khoang djch quanh ndo ddy 3 - 5 mm
c in cd chuoi sau tiem : bdt mgnh c h it tua n g phan
C d n ngu yen :
- b 1 : Tg dich d u o i m a n g cu n g , mot ben hoac hai ben, cd the tim d u a c nguyen nhdn hogc khdng
\ '
1 1
228
b 2 : V i6 m m d n g n 3o do nhiSm trung hay d o vi6 m : iam sang, choc do that lung
- B$nh saccoit
a n * A
V45 v ■«± t
Vi6m mdng n3o saccoit ; c h in dodn dua tren cdc vj tri ton thira ng khdc, hach, ph&i
MOt y lu t6 CHT giup c h in dodn : t6n thu a ng mang ndo saccoit hien ten dang gidm tin hi$u tren T2
T 1 gado
Tdi lieu ciia Vai de Grace
TSng tin hi$u to cdc d u true mdng nao ke c$n cuong nao vd cdc th in kinh v$n nhan chung vd than kinh sinh ba.
- b 4 : Di ca n d o g ie o r i c th e o d u frn g d u a i nhen
mang cu ng vd cac khoang du’dyi nh£n ddy lan toa nhung khong deu
229
T r u o n g h o p d a c b ie t . la o n a o , la o m £ n g n a o
(Cdc) u hat - Khong co ba dau (caseum) a trung tam : hinh dnh dgng thu o ng tAn ddc
- Co ba dau (caseum) o trung tam : hinh dnh dgng vien
230
- 4 / V i§ m n § o , v i§ m m a n g n a o d o v ir u t
- D iiu trj k h in c ip b in g zovirax : 6n djnh cac t in thu’ang v i mdt gidi p h iu , cdi thign cdc d iu higu lam sang
- XQCLOT hodc CHT : . Viem ndo hogi ti> vd cO khd ndng c6 x u it h u y it, tiin triin thdnh nhung t in thu’ang teo ndo vlnh v iin ;
di chung gidi p h iu vd ch uc ndng thu’ang Id tr im trong
. T in thuang . Dgng phu : gidm ddm d i tren XQCLOT, gidm tin hidu tren T1 vd tdng tin higu trdn T2 CHT
. Dgng x u it h u y it : tdng ddm d$ trdn XQCLOT, tdng tin hidu T1 vd giam tin hidu trdn T2 CHT b trung
tdm t in thu’ang
- a / . Thuy ddo, hdi md, hoi thdi du-ang trong, cac nhan xam trung tdm,
bO trdn cua thung lung Sylvius nhung cung cO vj tri khong g o i y : thuy dinh, th iiy c h im
. T in thu’ang m$t hogc hai ben, khong d ii xung
. Cdc t in thu a ng khdng tuan thu vung tuo-i mau dgng mgch va nhu1the co the phdn biet d a o c vai nhoi mdu
C h in dodn n h ii mau tTnh mgch / huyet k h ii tTnh mach nao co the kho han : nhoi mau phu hay p h u -xu it h u y it
... Trong truOng hop nghi ngcr, khao sdt cac xoang tTnh mgch bdng XQCLOT-Mgch Mau hay CHT-Mgch Mau.
. Hi$u Ung choan c h i thay d ii, m uc do trung binh
- b / Cdc d iu hi$u viem cua mdng nao : liem dgi nao, leu t iiu nao, thung lung Sylvius, mang ndo vung vdm ndo
Y« */'■; I '
s
2 31
NhLKC d lu dO d ii r i i h6n me : vi§m n3o do herpes dien hinh
CHT k h in :
T2 FLAIR : TSng tin hi$u 6- tr£n-theii dipong- thuy dao b§n tr£i
T1 gado : B it chu y lu 6 c h it xam
V ie m n ao h erp e s
. Tang tin hi$u a thai dira ng giu’a va c y c thai d i/a n g ben trai : vi tri khong theo vung tu-Oi m ^u dong mach
hon hop giu’a vung ti/a i mau cua dong mach nao giu’a va vung tirOi m£u cua d in g mgch nao sau
. T in thu’ang thuy dao va phan trong thai d uo ng ben phai. p h ii hop dien hinh cua viem n§o do herpes
/ '' y & v
! ■> ' * j p
T1 T2 FLAIR T2 SE
V ie m n ao h erp e s
T 1 : G iim tin hi$u thap phan trong thai ducmg ben trai. ket hap mpt vung nho tSng tin hieu : t in th u a n g co mOt phAr r u l t h u y it
T2 : T in thu’ang phan trong thai d u a n g va phan trong thuy tran 2 b a cua thung lung Sylvius, t in th u o n g d & thi sau
232
- 5 / A ID S : V i6 m n£o d o H IV vd c£ c t6n th ira n g p h£ t sinh
. Tdn thu o ng v ir u t: Vi£m nao do cytom egalovirut CMV : viem mang 6ng nO* tuy hoai tip, b it ti/o n g p h in
. NhiSm ky sinh trung : - N h iim toxoplasma : . T6n thu o ng dac, t6n th iro n g dgng nang : . No-i t iip giap c h it trin g / c h it xam
. U hat b it ti/crng p h in
. Thud n g gap ... di&u trj khang toxoplasma neu chu’a phan bi$t d irp c nhi£m toxoplasm a vdi lymphom
dap irng di&u trj trong vdng 10 ngay
. Ap xe do toxoplasm a : tru’O’ng hqyp dac bi$t tren diffusion : diffusion gia tang, tin hi$u n h i/ cua DNT
- Nhiem cryptococcus : vidm mang nao, nang gia / khdng b it thuoc tu’ong phan sau t)6m
- Nhiem n im : aspergillus, actinomyces
. Phat sinh u Lymphom nao ... Dien tien nhanh, c in sinh thiet nao
Neu nghi n g d ... khdng dung corticoit vi corticoit iam thu’ang t6n khdng cdn b it thu6c va sinh th iit dm tlnh
- B$nh Kaposi
. Nhdi mau nao thu phat sau viem dong mach nao
- 6 / B $nh C re u tzfe ld t Ja ko b :
Hinh anh dien hinh cua ton thu o ng : hinh th a i" moc hockey "
234
- 7 1 Nhi&m ky sinh trung, nh ilm n im
TAn th i/a n g d ii dang giAi phAu x quang : - TAn thira ng n§o dang dac hoac dang nang
. Phu ISn c£n tuy theo hoat tinh cua ky sinh trung
HiAm gSp, viSm mang nao Ian toa hay ton th i/o n g mang nao khu tru
.A u trung san dai heo (taenia solium); ky chu trung gian : heo
Vj trl Nai tiAp giap gi&a chAt trAng-chAt xam, tAn thu-o-ng tr§n va d i/6 i lAu
C6 thA c6 tAn thu-ong trong nao thAt; c6 kha nang gay tran djch nao thAt d p
4 giai dogn : - Cac nang : . Nang bAu dye, thanh mAng, kich th ir6 c trung binh 5-15mm, thAy dAu cua Au trung
. TAn thu-ang c6 kha nang rAt nhiAu va l&n
. NhiAu nang, hiAm khi m$t nang
, TAn th u ^ n g phat triAn ch$m, it hoac kh6ng gay phu; dAu hi£u lam sang trA
- Cac nang thA keo / Au trung thoai h6a : djch tang dam dQ v6i vA bao day, bat tu’ang phan
- Cac nAt dgng u h a t : thM ky thuySn giam; thA tich va bat tiro n g phAn giam
- Cac nAt v6i h6a
Hinh Anh h<?c : . OAm dA va tin hi$u tuy theo giai doan tiAn triAn
. Lu’u y : T2 FLAIR : nAt tang tin hieu, chuAi nay nhay de tim cac nang trong nao thAt
11 gado
T1 T2 SE
XQCLDT sau tifem ,
Cac nang, cac nang the keo
235
- N hi& m T o xo p la sm a
. Th6 chu sanh (tri/6 c va sau khi s a n h ): t6ng k§ tran djch nao thdt
. Tr§ em, ngiFdri I6n : phat hi^n tinh ci r n h ilu v6i h6a trong nao, d$c bi$t « dgng vAt m6ng tay »
. B$nh nhan HIV + : th& c lp tinh
- Thirfrng nhi&u t6n thira ng , gap chu y&u i r . N oi ti6p giap v6 - d i/6 i v6
. & nhan xam trung tarn
. Nhi&u u hgt vi§m . 12 : Tang tin hi§u nhi^u nai, u hgt trung tam giam tin hi$u hem
T 1 gado : bat c h it tiro n g phan
. Sau d6, c6 kha nang c6 ap xe do toxoplasma : . C h it b6n trong I6ng kh6ng ph^i ia mu / dich hoai tir
. Diffusion b 1000 va ban d& ADC tin hi$u khdng <J»ln hinh,
tiro n g t y n hir tin hi$u cua c£c u dang ra n g . cua DNT
- La nhCmg t6n th i/o n g d n phan bi$t v6i lymphom nao; kh6ng c6 dAu hi$u c h ic chan trdn hinh anh hoc
Oi6u trj thi> : d ilu trj dac hi$u, t6n thu-ong do toxoplasma se giam trong v6ng 2 tu ln
T2 SE T 1 gado
U hat <Ji6n hinh do Toxoplasma ( tdi li$u Val de Grace )
-
O i
N h ie m Listeria :
• •
c a c vdt h6a trong n3o
Tran dtch n3o th lt d3 <Ji6u trj
Tdi I«u
Val de Grace
Y k
1f j o• *•
' 4&
T1 gado
236
Nhi&m crypto coccus : giSn nd c£c khoang Virchov-Robin, vi§m mang nao
- N h ilm histop la sm a
T in thuxrng t ilu n§o, ton thuong tuy song khong d$c hi#u
237
T 6 N TH U ’CTNG n a o d o t h o a i h o a
1 - B ?nh P a rkinso n
. Khfing d £t ra v l n d& c h in d o d n h in h d nh d oi v ^ i b en h P a rkin so n h a y hpi c h irn g P a rkin so n . 0 6 Id n hO n g ton thu ’O'ng th o d i h6a.
NhCrng t h l tri$u c h u n g Id n go ai le vd th u b -n g di ke m v ^ i tie n ca n vd c a c d a u h ieu Idm sa n g d d c b i e t :
P arkinson c6 n gu 6n g o c m a ch m du, u, ch a n th u o ’n g ( vd sT q u y e n a n h ), n h ie m d p c ..
Tuy nhidn, hinh dnh v in cdn thiet trong tong ke tru’O’C dieu trj / ddt cac dien cue kich thich than kinh tai cdc nhdn dirdri d6i ;
CHT g iup loai tri> m p t cd ch c h d c ch d n m p t ton th u o ’ng n g u y e n n ha n v d de lo ai tn> c d c d i c h u n g cu a n h o i m a u n d o tro n g v u n g tu,6'i
M lu cua cd c dpng m geh van. K hi do, h in h d n h h o c c h o th a y vd c u n g n h d m cu n g c a p to n g ke v e g ia i p ha u : te o ndo n h ie u khPng ?
DO I6ti cua nao t h l t 3 ?
• C lc qui trin h kh d o s d t C H T :
. Trong tu’O'ng lai, h in h a nh d iffu s io n c d c b o s g i than kin h co th e m a n g lai th o n g tin tro n g to n g ke c d c ci> d o n g b a t th u o n g .
239
2 - B£nh Alzheimer
X Q C LD T va C H T cho ket qua khong d a c hi$u, chan doan b#nh A lzh eim er v ln la c h in doan d i/a trftn & m sang
C lc d au hi$u teo nao Ian toa, khong d $ c hi$u, tu’o n g Crng v6\ tu6i cua b ^n h nhan ...
tu y nhi§n chan doan it c h ic c h in neu khong co teo nao tren X Q C LD T hay CHT
ve m $t hinh I n h : kho chan doan phan bi$t vdri tran djch nao t h l t ap ly e b inh th ird n g n hirng ca c d lu h*£u iam sang thl khac nhau
- Tong ke tin h trang sa su t tri tue. roi loan tri n ho \ benh A lz h e im e r: qui trin h khao s i t C H T
- Can nguyen thoai hoa n hu ng cOng co sa sut tri tu? co nguon g o c m gch m au, sa sut tri tu # do nhi£m dOc : rugu
240
4 - Li#t tren nhan tien trien / b en h S teele R ich a rd so n O ls z e w s k i
. Chu&i xu n g b6 su n g T 2 6 c h o t h ir 1 m d t p hd ng c d t n ga ng 3 m m q u a cu o n g n a o v a ca u nao
- T e o n ao to£ n d ie n n h u n g ch u yeu c a c to n th ip o n g a cu o n g n § o va c ^ u n §o
- T a i c a c vj tri n ay, tren m a t p h ln g c l t n ga ng , h in h a n h " d a u th ^ p “ d o ta n g tin h i$u T2 c u a c h i t tra ^ g
- G ia m tin hieu ca c n ha n rang
- T e o b e o sam
- T e o tr^ m - ca u - tie u n ao
T e o th a n n a o ro re t C a c n a o th a t b en b in h T j ? - g ^ o a c g ia n nhe
g ia n th u n g lu n g S . . _s j j b phai
242
6 - B$nh FAHR
. BAnh th i/A n g gdp, 6 b$nh nhdn cao tuAi nhung cOng cA thA gdp 6 ngi/cri trA
- KhAng cA twcrng dAng rfl r£t giOa 13m sdng v&i h$i ch im g ngoai thap
. VAi hAa 6 cdc nhdn xdm trung tdm, nhiAu, hai b§n, dAi xi>ng
thdt ra Id vAi hAa A' chdt trdng ngay kA c$n v 6 i c h it xdm
. CA thA g dp thA mAt bAn, c h in dodn khA hern
OAi v6 i cdc thA tiAn triAn, cdc tAn thu’O'ng Ian tAa vd dnh hu’O'ng cd c nhdn rdng vd c h it trdng cua trung tdm bdn bdu due ;
khi cdc tAn thi/o-ng nhiAu, cA thA cA rAi logn nhdn thine d o tAn thu-ong chat trdng
243
- Cdc voi h6a trong so nhi&u ncri
. C dc nhdn xdm trung tdm , cdc nhdn rdng
. V 6 ndo : n o i tiep g idp giOa chat trdng vd chdt xdm
B $nh Fahr
. C 6 the c6 cdc v6i h6a 6 m pt ben thdy tren X Q C LD T
. C d c voi h6a dr hai ben t h i y tr£n C H T cho phep chan dodn b£nh
* . T . *
’«.
v
O T* * T
/
244
Xo» ci>ng hai mi
BiAn thd binh thudrng : cdc h6i ndo thdi d iro n g trong T4 vd T5 c6 do ddy th a y d oi / chu yeu 6 chdt xam
H$u qud : Gidm tin hi$u T1, tdng tin hi$u T2 FLAIR dong nhat, hai ben, doi xi>ng, 6 cdc hoi nao T4 vd T 5 ,
C6 khd ndng c6 gidn cd c su n g thdi d iro n g
M S
■ A t*
245
X o * c i > n g h a i m a : c a c c h a n d o e in p h ^ n b i^ t tr§ n h in h d n h h<?c
c h i n d o a n c ^ c t 6 n t h i r a n g 6 p h lin t r o n g t h ^ i d i/ a n g
C d c d au h i$u t h i n kin h, d p n g k in h m d i
- 1 / N h 6 i m d u v u n g tip 6 i m a u cu a d $ n g m g c h n a o sa u : khdri p h d t d $ t ng£>t, b a n m a n h d 6 n g d an h
- 2 1 V ie m n do h e rp e s : so t, n h ir c d au , ro i lo a n tarn th a n
- 3 1 V ie m n a o hp v ie n : kh oi u tan s in h n g u y e n phat, u te b d o d $m
D § n g k in h lau n g d y
- 4 / X a cCrng hdi m a : d o n g kin h ti> thucr n ho
- 5 / U : u t i b d o d p m hach (g a n g lio g lio m ): d p n g kin h dr ngu'dri tre
- 6 / U m g ch d g n g h an g : th e x u i t h u ye t, p h d t h ie n tin h c a
- 7 / Dj d g n g c h it xd m : la c vj (h e te ro to p ie ), dj d a n g c d c ra n h v 6 ndo __________________________________
-3 1 V ie m n a o h$ v ie n : kh oi u tan s in h n g u y e n phdt, u te b d o d pm
-4 / U : u te b do d p m h a ch (g a n g lio g lio m )
D o n g kin h dr n g ir a i tre
T2 SE T1 gado
-5 / U m a ch d gn g h an g : . P h a t h ie n tin h c a
. T h e kh o n g x u it h u ye t
h o a c co x u i t h u ye t
- 6 / Di d a n g c h i t xa m / v o n ao
Dj d g n g c a c ra n h vo n ao L g c vj c h a t xa m
246
CAC TON THU’O'NG NAO nguon goc NHliM DOC
Teo nao du-dri v6 Ian t6a, d&u d$n, thu’dmg Id ro r e t ; ton thu’O'ng dac biet a phan tren thuy nh<?ng
HOi chtrng G ayet W ernicke : tSng tin hieu T2 a . cuong dgi nao, cac the vii, cdc doi thj.
. chat xdm quanh cong nao
B$nh Machiafava Bignam i : h0i ch un g K orsakoff
- Cdc tdn th u ’O'ng the chai : d£u, than, l6i
- Cdc t6 n th u ’O'ng p h u ; cb th& b i t c h i t t u o n g p h a n
. Hogi tCr h a i b6o s im
. Huy myelin b trung tarn c£u nao
X Q C LD T c6 ti£m T1 Gado
B$nh M achiafava B ignam i : ton th u o n g goi va loi the chai, bat chat tu o n g phan
Teo n ao b n g iro i tre, teo du’d’i vo : gian n o cac khoang V irch ov Robin cua hai ban cau nao
247
- O x y t c a rb o n : vj tri cdc t6n th i/a n g (y beo nhgt sau d6 d in b6o s lm
cd c t6n th i/a n g giam dam dp tr§n X Q C LD T , tang tin hi$u T1 vd T2 tr6n CH T
- C h a t kh&C : nhiSm d0c kim logi : dong, th ilc / c h it di0t n lm , thuy ngan : t6n thirang 6 tilu nao. chi khdng c6 t6n thi/ang nao
nhi£m dpc cong nghipp : dung m6i : ton thu’O'ng b6o s lm va nhan dudi
. Ton th u a n g cap tinh do viem dpng mgch nao do nhiem d p c : nh6i m au nao phu, nh6i m au nao x u it h u y lt. cac mau tg (j sau
- Vi£m t ilu dong mach cua nhan xam trung tam , benh nao phan p hia sau c6 t h l h6i phyc
- ViSm t ilu dpng mgch cua than nao : tip vong do qua lieu
. N hoi m au tieu nao, nhieu o nhoi m au a vu ng tiep g iap ca hai ban c£u
benh nao phan phia sau co the hoi phgc
. Khong viem t i c tin h m ach nao
248
BENH LY B|£n DU’O’NG
- Loan d u a n g c h a t t r in g - th u o n g tha n
Ton th i/a n g mat m yelin gap o loi the chai, sau do 6 vom nao (fo rn ix , roi toi bo vo - gai
B £nh L e ig h : giam tin hieu T 1, tang tin hieu T2, doi xCmg
Cdc hgch nen
Cac doi thj, nhan duoi
-C dn g<?i Id huy myelin trung tam cau nao ; ton th r o n g Ian toa h en cua chat tr in g : Toan bo than nao
N h un g cQng 6 the chai, cac trung tam ban bau due
-Thip phdt sau cac roi loan bien d u o n g nang : sodium va cac c h it dien giai khac. n lm 6 khoa hoi su e keo dai
VOM SO, MANG NAO
H in h a nh h pc: - K y th u a t: X q u a n g q u y u o c , X Q C L D T , C H T
- Ly giai: - 1 / V i tri c u a ton thu’O'ng? m a t d o, tin hieu / c 6 tiem thu6c tuong ph^n khdng? kicti thuprc? sA lucmg?
- 2 / C a c yeu to g o i y c a n nguyen: trung ta m cu a t6n thuong cr d£u?
b a n n g o a i, b a n tro n g , tu y x u o n g sq ? m d n g c im g ? n h u m d n d o & n c £ n ?
-1 / T o n th u o n g s p v a / h o a c to n th u o n g m a n g n a o kh u tru:
.1-1 c a c to n th u o n g d o n g d a c: u m a n g n ao , d d y x u o n g trd n b e n tro n g
. 1 - 2 to n th u o n g n g o a i n a o ke c a n v o m sp , h a y to n th u o n g tro n g n d o (u t& b £ o d £ m . di cd n n 3 o )?
. 1 - 3 c a c h in h k h u y e t la n h t in h : . c h o le s te a to m , u m a ch x u o n g (a n g io m e o s s e u x )
. tre e m : u h a t u a e o s in , b e n h H a n d S c h u lle r C h n sb a n
. n g u o i g ia : x o p x u o n g cd g id'i h an ro
. 1 - 4 to n th u o n g h u y x u o n g a c tin h : di c a n x u o n g , da u tu y, s a c c o m , u m a ch t& b £ o q u a n h m a o m 9 ch
(hemangk>p6ricytome)
- 2 / T o n th u o n g toa n bo h o p sp: b p n h P a g e t, b e n h te b a o h in h lie m , b e n h x u o n g h 6 a d a (o s te o p e tro s e )
- 3 / B ie n d oi h in h th e h o p sp: d in h k h o p sp , h o p sp b a t x u n g
da
m Cr di/on da
c6 th4 Id ncn bam c o nhai
m dng cu n g
khoang dir6n mdng cirng (bj bong ra:
khi 6 xdc ch4t)
ban ngodi
tu y v6m s<p
bdn trong
m o te b a o d u o i da
x u o n g : b a n n g o a i, tu y x u o n g sp, b a n tro n g
m a n g c u n g , x o a n g tTnh m a c h
XQ C LD T n h ie u h an g d o
- 180 la t c d t
- 0 ,8 m m
- 3 0 g ia y
- L o c m o m e m va lo c x u o n g
- K h a o s a t c a u tru e c a c to n th u o n g
o d u o i c u a s o d a c biet:
. M uc : + 1 50 0 UH
. Be ro n g: h e p / 2 0 0 UH
H in h a n h d o n g d a c: u x u o n g la n h tin h
giu' n g u y e n ca u tru e c a c th o x u o n g
250
Vdm sp: c3c bien the
251
-1 / Ton thu’O'ng sq va / hoac ton thuo’ng m£ng nao khu tru:
1-1 Ton thu’ona dona dac u mAna nao
Harvey CUSHING
- c a c th e g ia i p h a u -x q ua ng :
. d o n g d a c d o p h a n i>ng ta o x i/ a n g n a i u th a m n h ie m
k h a n an g voi h oa tro n g u, m o t p h ln h o a c to a n bo u: u c £ t m 3 n g n3o
(p sa m n o m e )
T1 T2 FLAIR T1 GADO
U m a n g n a o kh o n g x a m Ian:
- tin hieu : ton th ira n g co tin h c h it d o n g n h lt . d 6 n g tin h ie u tre n T1 T 2 = to n th i/a n g to n th ir a n g co tin h c h a t ta n g m at
d o te b ao , b i t g a d o lin iu m d o n g n ha t: u m a n g n a o d ie n h inh
- p h i d ai b an tro n g v a tu y x u a n g s o d o p ha n lin g ta n g x u a n g lie n q u a n t a i s u th a m n h ie m c iia u m a r g - a o
- kh o n g c o p hu n a o q u a n h u___________________________________________________________________________
U m a n g nao x a ~ an
n h ie u u r r a r g - h z ’ m e n in g io m e s
m u ltip le s ” kh o r-g z ^ a a b e n h u mang
n a o Ian toa ' g io m a to s e d iffuse’
(co tin h t o a r c i/n g tn jn g
g ia n )
252
U mdng n<Jo dgng mdng:
T1 T1 gado
H in h d nh u m d n g n a o nh6, u x u o n g I6 n : ro rd n g la kh 6 n g c6 thS m n h i£ m u m d n g n§o vd o
tro n g x u o n g n h u n g , v e m a t g id i p ha u b en h, hien d ie n nhie u te b a o u m d n g n 3o
T1 T2 FLAIR T1 gado
253
Tang sinh xircyng ban trong xLrcrng tran
b pn h c u a p hg nO I6 n tu o i
c o khci nSng bj nhi> c d £ u v u n g tra n khi c o nhO ng d o i b $n h ti&n tn&n
hOi c h im g M o rg a n i M o re l: ta n g s in h xu ’o n g cu a b3n tro n g x i/ o n g tr£ n , b 6 o p h i, c h im g r$ m Idn g . c d c r6 i lo a n c u a tuy^n
"3 b in xu a n g ”
- the m o hoa
ft m ' j s
t 7 ' 'V
254
1-2 T 6 n th u ’crng n g o a i nao . ke c a n v o m s o , h a y to n t h r o n g tr o n g n a o (u te b a o d e m . d i c a n n a o )?
Tin thi/ang trong n§o: u te bao (J$m ke can vom so? Ton thu ong ngoai nao: u mang nao?
- D a y kh 6i u hep - D a y kh 6i u rong
- T ru n g tam khoi u xa vo m so - T ru n g ta m n g a y tre n vo m sp
- G 6 c tie p xu c nhQn - G o c tie p x u c tu
- M ^ n g ci>ng b in h thu-ang - M a n g c u n g d a y len
- C h it xa m s a t v o i vo m so - C h a t xa m bi d a y v a o tro ng
- D p n g va tTnh m a ch bj d a y ra n go ai - D o n g va tTnh m a ch bi d a y va o
tro n g
- M g t d o te bao it: g ia m d a m d o tren - M a t do te b a o nhie u
C T, T1 c o tin h ie u th a p d o n g d a m d o h o a c ta n g d am di
- T h u o n g kh o n g d o n g n h a t - Thu'O ng d on g n ha t
- it g a y hieu i>ng ch o a n ch o - C o h ieu u n g ch o a n ch o ro ret
ton th i/a n g kie u "th a y th e " to n th u o n g " th e m va o
n hu m o la nh cu a nao nhu m o lanh c iia n ao
- P hu d a n g ke - P hu kh o n g d a n g ke
= u? = p ha n u n g
■ Xu’ong tra n b in h th u o n g . k h o n g d a y m a n g c u n g ke ca n
kh o n g di Ipch c h i t xa m
■ C lu true u kh o n g d o n g n h a t. T 1 co tin h ie u th a p - T o n th u o n g c?a, : -a : xam
kh6ng d a y su-ng tra n t6 n th u o n g d a n g th a m n hi§ m - D a y ca c tin h - " a ; 1 vo r a o
K4t q ua tu 'd n g trin h p h a u th u a t: u tro n g nao, c u c tran - Xuong r^org f
Giai p hau b en h u te Dao sa o it n h a n h (o lig o d e n d ro g lio m e ) - M ang cu ng * a y <
■
p ha n d o ca o
255
1-3 : C a c h in h a n h k h u v e t s o la n h tin h
Cholesteatom vom so
. U m ach xu ’O’ng
(A n g io m e osseu x)
La to n th i/a n g h ie m g a p a h o p so ;
. d a u h ie u ti/ o n g tu> n h i/ u m a c h cu a th a n d o t so ng
. h in h th e d g n g tia , to n th i/a n g . co c a u tru e to c h irc ro
. tie n trie n ra t ch a m
256
U h g t w a e o s in (G r a n u lo m e e o s in o p h ile )
Khuyet so nhi&u n o i g 3p a tre nhu nhi hogc tren tre em , co tin h c h a t tie n trien
Hi£m khi d ien tien th a n h benh H and S chu lle r C h ristia n n h u n g neu x a / ra thi se tra m trong
- h in h kh uye t "d a n g ban do",
- l6i m l t d o tran h o c m i t bj huy,
- d 3i th a o n ha t d o Ian toa b$nh ly vie m d en sa n n ao th a t III
U hat wa eosin: dien tien trong vong 6 thang Benh Hand Schuller Christian
Cua so
hop so
- X6p xu’a n g g ia i han ro tro n g b en h xo p x u 'o n g S ch u lle r: h in h a nh k h u ye t sp Io n co b a ro d u p e ghi nhan 6 phu nQ’ Ion tuoi
257
1-4 : Ton th u o n g huy xu’on g ac tinh: di can xu>o»ng, da u tiiy, saccom, u mach quanh mao m?ch
(H em angiopericytom a)
. Di can tuy xipong so:
- c h in d o a n d e tre n x q u a n g q u y i/ o c
- c6 th e c h in d oa n d ir g e tre n X Q C L D T , n e u n h u t h i/c h ipn h in h a nh 6 ci>a s6 h ep
- c h in d o a n k h o tre n C H T ... da s o c a c d i ca n d e n v o m so hoeic n en s o d e u kh d n g d i/ g c n h $ n ra do
tin h ip u kh o n g d o n g n h lt va tin h c h i t chipa m o m p t p h ln cu a tu y x ir a n g sp;
to n th i/a n g co tin h ip u t h l p tre n T1, tin h ipu ca o tre n 1 2 F L A IR v £ b i t g a d o lin iu m
h in h k h u y e t b a kh o n g ro
to n t h i/a n g g ia u m a ch nuoi: H in h 3 n h c h g p X q u a n g Idt c i t
. g ia n c a c ra n h x i/ a n g cua m 6 n g (m ic ro ra d io g ra p h ie )
d o n g m a ch m a n g n ao giO a cu a m $ t m i u b $ n h p h lm :
. th g n trp n g : s in h th ie t c h a y m au
r l t nhie u ... ceich di& n ti&n
to n t h i/a n g n g u y e n ph£t: than, h in h £ n h di cSn
tu y e n vu , tu y e n g iap h u y x i/a n g
T1 T2 FLAIR T1 gadolinium
Hinh anh cua ung thu1phoi da biet / . di cSn nhieu o
. di c3n du’crng kinh 15 mm a x ira n g dinh trai b it gadolinium
... c6 the n h lm Ian va i hinh anh tin h?u cao cua m a trong tuy x i/a n g so; dSy lei c h in doein kh6, chi nghi ngO c h in doein
tren T1 khdng ti§m thu6c tira n g phdn.
h in h a nh h u y x i/a n g
m a n h x i/ a n g v u n tro n g v o m sp tro n g benh
ca n h di ca n (kh o n g th a y c a c m a n h x i/a n g
v y n tro n g t r i/ a n g h g p u m a n g nao )
m a n g c im g bj xa m lln :
. p hu n ao
. xo a c a c ra n h v o n ao
- h u y x i/a n g
- ke d e n d l y m a n g c ir n g v a n hu m d ~a o
T 1 Gado - ke d e n la m d ir t d o a n m a n g c ir n g
p ho i h g p di c a n x u 'o n g v a di ca n m a n g nao - xa m l l n x o a n g tin h m a c h d o c tre n
258
T6n thi/ang nhi&u kh2 n^ng £c tinh ... di can?, u tu y ? , u m a c h t§ b a o q u a n h m a o m a c h (h e m a g io p e r ic y to m e ) ? s a c c o m '
tAn thirang r lt d§ chciy m^u: sinh thiAt blng kim , kh on g sinh th ie t b an g p hau thuat
Hinh einh h uy x i/a n g : b an n g o a i, tu y x i/a n g sp, ban tro n g ; "p h a n t>ng" m a n g n ao Ian rong ra n go ai ton th i/a n g x i/a n g
bat mgnh g a d o lin iu m ... v e h in h a n h h pc, ch a n d o a n d a y la to n th i/a n g a c tin h , kh on g th e c h a n d o a n c h in h x a c h a n
259
- 2 / Ton th u ’O'ng toa n bo hop s o : benh Paget, b^n h hong cau h in h Hem, b^n h n ira n g hoa d i
(o ste o p e tro se )
- B enh P aget
C 6 s i/ phS n ly giCpa:
- d i/c rn g C h a m b e rla in
. kh a u cai c irn g
. b o sa u 16 c h lm l&n
v£
- d ircrn g M a c G re g o r
. k h a u ca i c irn g
. d ie m th a p c u a tra i xin yn g ch im
B § n h T h a l a s s e m i: . n ho i m a u n ao d a o d o d a h o n g cau
. p hi dai v o m so d o h ie n tim n g ta n g sin h h o n g c a u , n en s p t im n g d o i d i/ g c g iir n g u yen
260
-X i/ang hoa da (Osteopetrose): b$nh A lb e rs S ch o e n b e rg
2 61
- 3 / Cac bien doi hinh the hop sp:
- Dinh khcyp sp hoac hep hpp sp
j \
-r* ' #
# 4
V %L> /
■ S o h in h t a m g ia c H in h a n h X Q C L O T o b $n h n h a n g a y m e to a n th a n , 1 40 la t c o d o d a y 1 m m . tai ta o h in h 2nh
262
T$t sq nghieng: hOp sp khdng d6i xi>ng
dinh khdrp sp mOt b6n ; dong sPm d im n g k h a p v a n h b en trai
263
Hpp sp bat doi xi>ng
B #n h ly h o p so H 3u q u a cu a m 0 t b $ n h ly n $i so
*
di chi>ng T B M M N
o tre em
b en h S tu rg e W e b e r K ra b b e
< - r : ^
’- ■ A '
T e o m o t ni>a h o p s p va n a o tra i
264
TANG TRirfrC CUA s A n sp
lA m s a n g
- ngh^t mui
vi6m xoang t3i di tei Igi
hiAm khi ch ^y nird-c mui
ty mu, vi6m mang nao, ap xe thuy tran
HiNH A n h hqc :
- xoang sang :
- u bieu bi te bao M alpighi
- xoang tran :
- nang n h ly
U m ang nao TK kh iru giac Kiem tra h inh anh sau p h lu thu ^t, h £ng nSm r6i m 6i hai n3m
khong co dam dac x iro n g kha nang tai ph£t m& khdng co dau h i£u 13m s&ng
day m ang ci>ng : duoi cua u m ang nao
266
-Chin do^n phdn bi0t u mdng n§o : logn s3n spi cua xi/ang, benh Jaffe Lichtenstein
267
- D i c a n XU’O 'ng: tien c5n co ung th i/ th ich di can x ira n g va m ang tin h huy x i/a n g ung th u th£n. vu. t u y in g id p ?
- dieu trj?
- ti§n lu p n g trung binh
N a n g n h a y x o a n g tra n k ic h t h im c Io n :
. T6n th u o n g xoang tran Ian den ho nao tru d c ... gia thuyet n g u g c lai it khi xa y ra:
mpt ton th u o n g trong sp khong xam Ian den cac xoang khi
. Hinh anh voi hoa 6 trung tam kho ly giai
. P h lu thuat: ia nang nhay tuy nhien khong dien hinh
. Giai phau benh: nang nhay va boi nhiem nam a spergillus giai th ich h inh anh voi hoa
269
B $nh ly TR O N G y £ n
TUY£N YEN - VUNG HO YEN t6n th i/a n g d $ c : u tuyAn nh6 (m icro a d e n o * ^ ; cu a tu y6 n y6 n ♦♦♦
hiAm gdp u so h £u tro n g y *o
di Cdn tu y ^ n y4n
v*6m n h t^m tu y ^ n yftn
"n a n g djch " : . u tu y6 n nh6 d a n g nang
. u so hAu trong y6n d a n g nang
nang cua tui R athke
. dp xe tu y6 n y6n
. th o a t vj m dng nh£n tro n g y£ n h6 yftn trdng
. giSn nSo t h l t III
. p h in h d o n g m gch tro n g yfin
B $nh ly T R £ N y £ N :
B enh ly B ^ N y £ n :
- u tu y ^ n I6 n (m acro a d e n o m e ) cu a t u y ln y&n lan v d o trong xoang hang
- u m ang n ao cu a xo a n g ha n g , u d a y t h in kinh s in h ba
- u n g uy£n s6ng, di can
- b ^ n h ly viSm , hQi c h u n g T o lo sa H unt
- p h in h m ach d$ng m ach ben ySn, d 6 dOng m a ch ca n h -x o a n g hang
- vi£m xu-ang b ir 6 m , nang nh&y xo a n g b i/d m
- s ir lan r$ng m $t kh6i u tai m ui hong: u bi£u m 6 (e p ith e lio m a ), u so1*
(fib ro m e ) v u n g m u i-h lu
B enh ly D U '6'I Y E N :
- u tu ye n I6 n cu a tuyen y§n lan va o tro n g xo a n g bi/crm
- u n g uyen s6ng, di can
- viem x i/a n g b i/ftm , nang n h£y xo a n g b i/6 m
- s y lan rpng m 0t kh6i u tai m ui hpng: u b i lu m d (e p ith e lio m a ), u s p i
(fib ro m e ) v u n g m u i-h lu
- T ru o n g h g p dac b ie t:
. d p t q u y tu y e n yen
. c a c to n t h u o n g d g n g d jc h tro n g y e n : u tu ye n n ho d a n g nang: u so h au tro n g yen d a n g nang:
n an g cua tui R athke: ap xe tu ye n yen th o a t vi m ang n h e n tro n g yen: h o yen trong: gian n o nao th £ t III
. v ie m t u y e n y e n
. tu i p h in h d p n g m a c h
270
Leim s&ng
u tuy^n nhd cua tuydn y6n
. 1 1 Cdc d lu hi$u r»Oi t i l t
hy tuy^n y6n
- Tflng t i l t II : thAn kinh thj
- TRH m l t kinh, t i l t s&a III : thAn kinh v$n nhSn
m l t libido d6i v 6 i dan 6ng chung
- GH : horm one than t h l : b£nh to d l u chi ci OM cdnh trong
- ACTH b$nh C ushing d o nguy§n nhSn " tr§n cao" s sp xoang bi^rm
- K h ilm k h u y lt h6c m 6n
- suy nh i/p'c, n h g l nhgt
- hQi ch irn g S hee han h$u s£n
- c h $ m d $ y th i, A i1 * . 5 SP v
b6o phi b tr£ vj thanh ni§n
- dai thao nhat
- Giai phau
271
>- Tuyen yen : hinh anh binh thuong, cdc b iln th4
T1 T1 G ado
- bdi t i l t horm on
- b i t g ad olin ium ... nhu m o khdc v d i sdn ndo t h l t III
- ghi chu: cu6ng tuyen yen bdm vdo
. hoa c tgi n o i noi giOa tien yen vd hdu yen
. ho$ c tai dogn g iu a cua tien ydn
.XQCLDT
. CHT
- 3 chu6i khdng the t h ilu : - T1 SE di>ng n g ang 3 m m tai h o ye n - T1 SE d u n g do c 3 m m - T2 SE di>ng ngang 3 m m echo thu- 2
- 2 chufii c6 tinh hO’U ich : T 2 SE c l t ngang vd T 2 SE di>ng d pc
- 2 / N g hi n gd 1u tu y e n la n c u a tu y e n y e n
Chon b ! deiy leit c lt s ir dung tuy theo kich thu’d’c u tuyen Ion th ly dupe tren chudi thir n h a t: 3 mm ? 4 mm 7 5 mm ?
273
- G hi chu ky t h u a t : u tuye n n hd : c3 c chudi "ddng" sau tidm ; c3 c c h i djnh
T1 gado
- U tuyen nhd d ben trai d ird n g kin h 6 m m ... chan doan d y a tren T2 SE
L gi ich cua gad olin ium la g i?
... chudi nhanh sau tiem g ad olin ium b i t thu’d n g nhu’ng khdng ich lg i ... chuoi tre de g a y nham lan
chudi T1 gado nhanh la c ln th ie t... vi chudi T1 gado t r i cung co dong tin hieu
274
U tu y e n n h o : t ir o n g tr in h k e t q u a
.M6UJ:
. 1 / TAn thu-ang trong tu y ln ygn, thuy trai, kich thutoc (do da c d e danh gia dien ti&n sau dieu tri)
c4u true c6 tin h chat p h ii, T1 tin hi£u h a i th lp , T 2 tin hieu cao, khdng b i t gado lin iu m (it nhat trong giai doan s d m )
- 2 / Cac h£u qua cua tdn thirang : lan r$ng : l§n tren nang hoanh yen; khdng ch6n ep giao thoa thi giac
d l y n he cu6ng tuy&n y6n
. ra ngoai xoang hang cdn nguyen v?n
vao trong da y rat nhe cuong tuyen yen
. xu6ng dip6i lam ha thap san h6 yen ma khong lam m ong vo x i/a n g
S u la n rQng cu a u tu y e n n h o .... u tu y e n Io n
275
- 1 / L a n le n tr e n y e n
i t
XQCLDT sau tiem :
. u tu y in khdng b£i t iit T2 SE
c h in dodn rat tre : Giao thoa thj gi£c bi nang l§n, bien
hQi chim g thuy tr£n dang va t£ng tin hieu
u tuyen ton
trong v£ trSn y§n
.1 -
- j l
T2 S pin E cho T 1 G AD O
- Vet tich con lai hay tai phat u tuyen Lpi ich cua th yc hien hinh anh kiem tra sorn hau N1 hay N2
dac biet trong truang hpp nghi nga kha nang con vet tich khoi u
- U tuyen v u p t qua duong noi giua doan trong hang
I va doan tren hang cua xiphong canh
- Neu u tuyen bai tiet (lam sang, sinh hoa): co chi dinh xa tn da chum
- Neu u tuyen khong bai tiet theo doi b ln g CHT
276
- Xdm l i n xoang hang b6n tr£i : s y lan rQng cua kh6i u d u a l doan trong xoang hang cua xiphong canh trong
- O iy thanh trong cu a xoang hang ben phai : xoang co tin hieu dong nhat tren T1 va T2
. T h iy d u y c thanh trong cua xo a n g hang trdn T1 va T2 / khong co s u xam lan va o xoang hang
. C hufii sau ti&m ch o it th d n g tin h o n : khdng cho p h 6 p phan biet g iu a s u tang tin hieu do dong tTnh m ach
va s u tang tin hieu d o lan rong cua kh6i u
N ghifin ci>u tin hi£u cua xoang hang b in h th u d n g &r ben p h a i:
D6ng khdng c6 h o$c rat ch ^m ; xo a n g hang la mOt « ho m au » th o n g noi v o i toan the tTnh m ach nen so
xem giai phau tra n g 17
- T r§n T1 : dong hoac tang tin hi$u t y phat lien quan den hien tu y n g di va o lat c a t : dong tTnh m ach rat cham
- Trfen T 2 : tang tin h ieu ca c tTnh m ach; ca c ddng tTnh m ach khdng du nhanh de tg o nen h inh anh giam tin hieu cua
d d n g chay
- T r6n T1 gado : tang tin hieu ro, dong nhat, th y c ra lien quan d en hien tu y n g cac ddng rat cham
- T rong t i t ca cac chuoi ddng d o n g m ach lu c n ao cung g ia m tin hieu
- 3 / U tuyen lan ; su lan rong len tren, ra ngoai, xuong d u o i ra truoc, ra sau
T1 gadolinium vdi ky thugt bao hoa dd n g : th a y d u o ’C he dong m ach cd tin hieu cao
- U tu y e n « u-a m a u » k h o n g b a i tie t : p h a t h ie n n h o h o i c h u n g u v o i n h u ’n g b ie u h ie n k h a c n h a u
- H in h a n h Io n ro n g c u a h o y e n : to n th u o n g c o tru n g ta m b e n tro n g y e n
- S y la n ro n g . le n tre n : g ia o th o a th j g ia c k h o n g th a y ro , h in h a n h c l t c u t n g a c h t r u o c c u a n a o th a t III
. ra t r u o c : m o t p h a n c o tin h c h a t n a n g , m y c n u o c n g a n g
. x a m la n v a o x o a n g h a n g tra i v a x o a n g b u o m , la n ro n g d e n h 6 th a i d u o n g
- U tu y e n c o x u a t h u y e t it tre n T 2 *
- U tuyen : (Jieu trj / kiem tra lam sang + sinh hoa + hinh anh
P h l u th u g t X a tri d a c h u m
277
H in h a n h hQc u tu y e n h i/ a n g v 6 t h ir g n g th $ n
- B e n h C u s h in g d o t u y in ydn
- U t u y in n h d b ai t i i t , k ic h th u d c nhd, th g m c h i tin h b ln g m ilim at
- C h an doein c d t l m q u a n trpng vi dieu trj n0i khoa khdng phai luc ndo cung h i$u q ua
... cd c h i d jnh c l t b o u t u y in q ua nga xu yd n xoa n g b u d m : c l t n ira t u y in ydn, ban n do ?
- H in h a nh h p c p ha i c h in doan u tuyen nhd d i tranh phai do lu y n g horm on tro n g m au l l y q u a d u d n g th d n g ca th e te c £ c xo a n g da d u d i
r
m i
▼V
v* ^ S -
\ JBU !
•
t r' \
T1 tin hi$ u h a i t h i p T2 tin h i§u cao T 1 g a d o 3 phut B$nh nhdn khac :
T 1 gado 45 phut sau tidm :
b it tu o n g phdn dang vdnh,
khdng d iln hinh.
U tu y e n cu a tu y e n .
. H o y en " q u a c u n g " : p h i dai vd x u a n g . xoang b u d m . hoa n h yen
. u tu yen cd tin hieu dong tre n T1 va tin hieu thap tren T2. khdng bat g a d o lin iu m , n g a y ca thi t r i
ket q ua tu d n g trin h phau th u a t tin hieu th a p T 2 do h oai ti> va nong do p ro te in cao; kh d n g cd dich t^a'. - j y e t
. lan len tren ye n : chen ep g ia o thoa thj gia c
lan d en p ha n ben yen : xam l l n xo a n g hang ben phai tren m at p h ln g tra n va m at p h ln g c l t ngang
. P h lu th u a t c a t b o m pt p h ln : th u d n g co hien tu a n g tai phat c l n xa tn da chum b o sung
278
- C a c to n t h i r o n g t r o n g y e n : c a c t r ir o n g h a p d a c b ie t
A/ U tuyen xuat h u y e t: nhoi m au xuat huyet." dot quy tuyen yen "
- B/ C £c ton th u o n g djch trong yen
- C / Viem nhiem tuyen yen
- D/ P hinh dong m ach trong yen
- A / U tuyen xuat huyet, nhoi mau xuat huyet, «dot quy tuyen yen»
Mu d ot n go t d m o t phy nO tre
U tuyen cua tuye n yen khong bai tiet: can thiep khan qua nga xuyen xoang b u o m
M u c ngang dien hinh do lang dpng cac ch at tho a i bien ti> mau
279
- B / Chan doan ceic t6n thi/ang djch trong y§n
D ii n b in c u a mQt
u t u y in x u it h u y it:
mi>c n g ang d iln h inh
XQCLDT cho nhieu thong tin han CHT trong viec chan doan u so hau : dong voi dang " vo trung "
... d lu hieu nay khong th iy d u o c tren CHT
- Phat hien tinh c o " ho yen lo-n " o mot ngucri Ion . ton thuong duong thj giac d ud i mire lam sang
- CHT : ton thuong co . tin hieu cao tu phat tren T1 nang chua protein
. tin hieu cao T2 SE khong dong n h it, tin hieu th ip T2 * voi hoa
tuyen yen bat thuoc binh thuong: khong bien doi tin hieu cua u so hau. giai han ben trong mong. tin hieu thae
. ha th ip san ho yen, day nhe giao thoa thj giac
280
. B 3 / Nang cua tui Rathke
Bien the cua binh thuong, co the b| nhuc sa_ "c c mat
Thay ro cuong tuyen yen ben trong ho ye r *rer 3 mat p -a rg
Ket hp-p (hiem gap) voi u tuyen nho
- B 6 / Gian nao tha t III "gia u"
282
Benh ly TREN YEN
Cac ton th u o n g
- benh saccoit, viem m ang nhpn thj-g iao thoa thj giac. benh m 6 bao X
. Lam sang :
X? trj da chum se kho khan vi g in giao thoa thj giac va cac th&n kinh thj giac
N /
A t J
S M r
iN b
T1 T2 SE T 1 gado
- U m ang n ao cu a h oa nh yen :
284
U te bao dem cua giao thoa thj giac
T1 gado
XQCLOT sau tiem : phi dai deu dan 2 than kinh thj va giao thoa thj giac
lan rong u te bao dem den cac nhan xam trung tam
B?nh u s y i than kinh Von Recklinghausen : u te bao dem than kinh thi ben phai
Ghi chu: t6n thi/a n g tin hieu cao tren T2 d thuy tran trong ben phai, o te bao dem hen quan den b en* da-tk (phacomatose)
285
U sp hau
- G£p 61t r i em va th iiu nidn, nhung cung c6 khi c h in dodn t r i ngudi Idn va n gu di cao tuAt
- C iu tru e :
Ph6i hpp cac t6n thuong , 0 $ c : bat c h it tuong phan?
d ilu trj n iu cd t h i d up e bang ngogi khoa
Dang nang . c h it chua ben trong cd thanh p h in protein hoac m d cdc tinh t h i cholesterin
m$t nang duy n h it, c6 vach ngdn? n h iiu nang9
c6 t h i d ilu trj bang d in luu va tru y ln nho gipt hogt c h it phdng xa rhenium
. V6i h6a thanh kh6i hay thanh nhung v£t th in g CHT khfing c h in doan d i/o c
- Li6n quan vdi . Giao thoa thj giac? th in kinh thj? cu6ng tu y in y&n? tu y in y6n
. San nao t h it III? cac 16 Monro : nghen d ud ng luu thdng djch?
. B i li£n cuong? b i tru d c c iu ? da giac Willis
...quyet djnh d ilu trj? d ud ng vao p h iu thuat qua nga nao?
- K iim tra hinh anh tuy theo dien t iin iam sang va kiem tra moi 2 nam n iu khPng c6 d iu hi$u tiln th in trfen 15m sang,
sau d6 m6i 10 nam vi nhu’ng tru dn g hpp tai phat co the khdng tri^u chung
U sp h iu v6i h6a Tang tin hipu t y phat d T1 :m 6 m& ho$c djch cd n&ng d$ protein cao
U sp hau vdi mot phan dang dec va chu yeu la dang nang.
Do kich th u d c cac nang tuy vao kich th u d c co the dieu tn dan li/u ngoai va dieu tri cune me *e
tiem hoat chat phong xa rhenium neu chi mpt nang duy nh£t
286
U s o h a u d a n g d a c va n a n g
B enh nhan 14 tuoi. ch a m phat tnen roi loan th i lu c
D ie u trj n g o a i kh o a q ua n ga d u d i tran
- X a tri b o sung
. CHT
• Tdn thuang khdng d o n g n h a t d a n g nan g . c h u a m d , voi hoa
tin hieu g a n n h u g io n g nhau tren T 1, T 2 SE . T 2 F LA IR , T1 G ado
- N^m d d u d n g g iu a tren yen, lan d en cd c th u n g lung S ylviu s,
- Khfing dnh h u d n g sa n n a o th a t III : d a u hieu p h d n bie t v d i u sp hau
- Ti6n tri&n r£t c h am , k h d i p h d t tr u d c k h i c h d o d d i h o a c chu sinh ; d au h ieu ia m s a n g tre. co the d u a c phat h ien tin h c d
- Khfing c6 dciu hieu g id n tie p
287
Cac ton th u o n g cua san nao th a t III
c h in d oa n ca n n g u yen kho. co the d u g c ? tre n h in h anh hpc
... Huong xu t r i:
. Khao sat DNT : sinh hoa, te bao lympho?
. Khong sinh thiet
. Co the dieu trj th u : dieu tri bang corticoid
Giai p h lu benh : U t l bao d$m san ndo t h lt III
T1 g a d o lin iu m ... Ton th u o n g hai ben g iao tho a thi g ia c va doi thj: co the la u te b ao d e m g ia o th o a thj g iac
. C han d oa n cu oi cu ng sau khi lam ton g ke: u te b ao m a m
. H inh th e ca c ton th u a n g khong phai la d a c hieu
288
- Hamartom cua c£c CU VU tang sinh cua mfl binh thudrng ; cd th& day thi s6m
T1
Hinh the dien h inh ia h in h a nh "d a p va o c a i ch uo ng ", tin hieu gion g n h u tin hieu cua c h it xam : dong tin hi£u 6 T1 va 12
Lao
B0nh saccoit
289
B$nh ly B£ n YeN
- U t u y in Idn cu a tu y£ n y6 n lan sa ng xo a n g h an g
- U m dng n 3o cua xo an g hang
- U d 3 y t h i n kinh sin h ba
- U te b ao try (cylin d ro m e )
- Di can
- P h in h m gch d $n g m ach, d d d m ca n h - xo a n g hang
- H$i c h u n g T o lo sa H unt
290
>
f1
B$nh u sqm thdn kinh tip 2 : u mdng ndo cua xoang hang, u mdng nao cua loi c iu xuang cham; xac dinh hinh anh cua mdng cirng :
phdn ngodi xoang hang cua u mdng ndo c 6 th& p h lu thudt dug c, phdn trong xoang hang khong can thi£p dup'c
in '
xquang
Cuong tuyen yen - Khong phai tat ca u cua mang nao deu la u mang nao
<atridachiim
a trj theo k/ch thirdc hinh d^ng
n va xoang hang
SpinEctwroll
- Q u y e t d jnh th e o doi d ien tien khong dieu trj; neu lan rong : sin h th ie t q ua n ga tai m ui hong
291
U day than kinh sinh ba
- P hi d ai deu dan m o t p ha n hoa c to3 n bo d a y th lm kinh sinh ba
T 2 SE
292
u te b4o hinh try (cylindrome)
. U Sc tin h tai c h i, phdt t r ii n cham , khdng nhay v » i X9 tri. kh6 hoSc kh dn g the ca n thi$p ngoai khoa
. Tdn th u cm g p hd t t h in the o du-crng (Ji cua t h in kinh hdm du”a i
Di cSn khu tru tro ng xo an g hang h o a c lan d en xo an g hang t u m o t di can cua tha n x u o n g b u o m ?
P h6i hp-p nh& ng di c3n ra t n ho 6 c iu n3o
B$nh nhSn tr§, r6i logn thj lye Ton thirang ben yen co tin heu khong dong nhat tren T1 va T2
Lo?n s in <J0ng mgeh : . Tren ly thuyet co the la voi hoa, co the la
dOng mgeh cdnh dogn c6 phinh lan hemosiderine hay dong dong mach
hii phinh mgeh gia u tren y£n . Hinh anh dong TOF 3D : phinh dong mach gia u
kha nang huyet khoi mot phan ben trong tui phinh
Do dpng m ^ch canh - xoang hang : xem phan chan thu a ng sp-nao
293
Benh ly DUOI YEN
U nguyen song
T in hieu dien h inh : tan g ro tin hi£u tre n T2, nhieu v£ ch ngSn
B i t g a d o lin iu m kh on g dong n h lt
T re n X Q C L D T c6 the t h l y c£ c m anh vo x u a n g
294
- DI cin n&n sp
- C 6 th e ch an d o a n s o t tren CH T
T 1 GADO
DLffifNG GlO'A PHIA TRU’O'C / D U O N G G lt/A PHlA SAU
D u’O’ng giO a p h ia t r ir a c
H inh anh h o c : I . Vj tri ... trung tam cua ton th u a n g ? h inh thai?
m at do hay tin hieu. tru a c hay sau tiem
j Cac lap luan h u a n g d in can nguyen
296
U m dng n d o & bdr t y d o c u a lie m d ai n a o
Tdn th u a n g d6ng n h lt, ngodi ndo, phi dgi liem dgi nao
U te bdo dgm
cua vdch trong suot
T1
U khdng d in g n h it : vung hoat d$ng a ngoai bifen, c6 tinh c h it n h iiu t l bao : T1 dong tin hieu, T2 tang, khuech tdn han che
tdng tin hieu b 1000 I ADC d6ng tin hi#u
b it mgnh gadolinium
vung trung tSm hoai t i r : tin hifeu d6ng a T1 vd T2 do n6ng do protein cao. giam tin hieu tren khuech tan
kh6ng bi han c h i khuech tdn
Di c3n theo lan t6a cua dirdT>g cJltcti nhfen : bdt gadolinium lan tda trfen mang nuoi cua than nao
297
Nang the keo cua nSo thlt III
N ong dO protein cao : d iin t iin d$ c bie t cua tin hieu N ang t h i ke o Icrn cu a nao t h l t III :
tS n g T I, g i£ m T 2 S E , gi£m T2 FLAIR N h irc d lu theo tir the sau d o nht>c d l u lidn tyc :
nghen cdc 16 liSn n ao t h lt
- U mang nao a goc liem dai nao - l&u tieu nao. u m ang nao cua m ai mach m ac cua nao t h l t III. u nhu dam roi
mach m ac hiem hon
- Goi the chai : u te bao dem tham nhiem , u nguyen bao dem , lym phom , x o ci>ng rai r£c, benh saccoit
- Ton th u o n g tuyen tung : chan doan nhd sinh thiet : u te bao m lm , u quai, u tuyen tung, di can, u h lc to
- Ton th i/a n g cua m anh tip giac: vj tri th ira n g gap cua u te bao sao it nhanh
298
U mang n§o cua g6c liem dai nao - leu tieu nao
T 1 Gado
C H T hau phau : tong ke ch inh xac mipc dp lan rpng cua u m ang nao trong 3 m at phdng
xam lan xoang th in g
N a n g m a n g n h e n c u a b e la n
299
U tuyen tung : u t l bdo mdm, u qudi, u tuyin tung, di cdn. u hdc tl, u tl bdo d$m ...
- U t l bdo m&m : u d$c, c6 tin h chdt n h ilu t l bdo n£n cb m at d0 cao hodc d in g m dt d$. n h ilu nang nh6 . khdng 6 & *ur»g gn‘r han r6
c6 t h i bao quanh tu y in tung v6 i h6a
b i t chdt tu a n g phdn,
t i n th u a n g u k i t h g p : sdn ndo thdt III ( " u tu y in tung Igc c h i ")
lan theo dudrng d u 6 i nh$n :
cdc b i n in so, cd c khodng tro n g m ang cirn g cua c$t s in g
- U t u y in tung, u ngu yfin bdo tu y in tung: . V6 i h6 a trong u
. G id i han khdng rd, xdm idn d 6i thj
... nhu n g h inh th d i tu a n g tu n h u cdc u khdc cua t u y in tung cdn sinh th»lt
- U h l c t6 : t i n th u a n g c6 tin hi§u cao d T 1
K t ''
*■
U tu yin tung
- C h in d o d n g id i p h lu b$nh :
u t u y in tung
- N ghen kdnh S ytvius
- G hi c h ii : dj d a n g C h ia ri I
300
H6 SAU : CAC TdN THl/PNG NGOAI NAO
tai giua
mang nhT
tai ngoai
voi Eustache
3 01
IRM T2 chuoi CISS: 50 iat, dp ctey : 0,7 mm, tai tgo
ChuSi nay mang lai n h iiu thdng tin han chuoi T1 gadolinium
D lu sao chu6i T1 gadolinium v ln cOn d u p e th i/c hien de c h in doan u day th in kinh cua bd t h in kinh thinh giac- thin kinh m$t
nhu’ng mi>c dp it han so v d i dung de c h in doan phan bi$t : t in th u a n g vi&m cua b6 thinh giac- th in kinh m$t ? cua m6 dgo?
- Thu’C hi$n tong ke mot tru d n g h ap D i£ C mpt b§n n$ng d in , mpt tru d n g h pp L l£ T MAT NGOAI B l£ N
- T 1 TSE c l t ngang toan bo hpp so va T1 c l t ngang 3mm d 6ng tai trong
c6 ti§m gado
- T2 FLAIR c l t ngang toan bo hpp sp; hinh anh khuech tan
- T2 CISS c l t ngang hoac t6t han iam tren m$t p h ln g tran. t£p trung tgi x u a n g da : xem p h ln tai trong. tai giO-a,
tai tgo d m$t p h ln g khac
phim : 5 lat t$p trung tai ong tai trong va 1 MIP toan dien d i khao s&t 6c tai va cac 6ng ban khuyftn).
- T1 c l t ngang gado 3 mm (phim : 6 lat tap trung tai 6ng tai trong)
- Tong ke mpt tru d n g h pp benh Meniere. CHO NG MAT, U TAI, mpt tru d n g h pp diec dpt ngpt mpt ban
... Binh th u d n g ? nhoi mau than nao ? x a c irn g rai rac ? viem naron do virut ? u ? xem p h ln m6 dao.
Them chuoi T2 d irng dpc dp phan giai cao 3 mm. khao sat than nao. c6 the iam T2 FLAIR d irn g dpc 4 mm
- Tong k§ mQt trudng hpp DAU THAN KINH V d MAT, CO THAT NLfA MAT trfen th in kinh m$t, co that nira mat d udi th in kinh sinh ba
- Di dgng A RNO LD CHIARI . nghi n gd d ua tren iam sang hoac do ket qua XQC LO T cu
Khao sat dinh khoang mang phoi. cpt song co. ho sau va xoang hang
- T1 TSE c l t ngang toan bo hpp sp
- T2 TSE d irn g ngang, do phan giai cao
tru d n g rong nguc-co
- T2 TSE d un g ngang 3 mm tap trung tai vung yen
- T2 d irn g dQC tru d n g rpng nguc-co
- Neu 13 u. tiem gadolinium va th u c hien cac chuoi trong 3 mat p h ln g
302
U th£ n kin h kic h th u d c n h o cu a b o th a n k in h th in h g i^ c - th£n kinh m £ t
M d binh th u d n g
cua dinh x u a n g d£
U dSy TK kich
th u d c nhd
T1 gado
T2 CISS x£c djnh vj tri cua u day than kinh so v a i mao tien dinh
giup ich cho d u d n g v^o phau thuat than kinh qua nga xuyen me dao
T1 gado
303
U dSy th£n kinh kich th u d c Idn cua bd th&n kinh thinh gi£c- thAn lunh m #
U day than kinh kich thuac lan : dien tien den hoai ti> dang nang
- U day than kinh luc dau n lm trong ong tai trong phat trien dan den be g6c cau tieu n3o
- Phan bi#t v d i u cholesteatom hay u hat ngQC khong phat trien trong ong tai trong
U day than kinh hoai ti> : giam tin hieu d T1 va tang tin hieu d T2 : nguy c o b| bo sot neu khong
U m dng nao 6 go c cau tieu nao
. Ldm tie Ang tai trong nhung khdng xuyen vdo trong
. Lan dAn cdc tA bdo cua dinh xu a n g dd
. Xoang bAn cdn t h ly d u p e , thdng thodng
. Phu bdn c !u ti&u ndo rd ret
... u mdng ndo " xdm lln ‘ /
. Cdc vj tri u mdng nao ket hap :
m$t ddc (clivus), xoang hang
T2 FLAIR, T1 gado
- U day th in kinh cua 2 bd thinh giac-m at hai ben va cua cac day than kinh so hon h ap ben phai va trai
- U m ang nao : benh da u mang nao lan toa
. Liem dai nao, phan vdm cua nao trai
. Xoang hang ben phai va trai
• Mdt d dc (c liv u s ): chen ep hanh tuy, m ang cu ng trong ong sdng cho den dot tryc
305
L un n en sp
- A / Benh Paget co s u phan ly giCra d u d n g Cham berlain d u d n g noi khau cai cu n g - b d sau lo cham Idn
va d u d n g Mac G regor d u d n g noi khau cai cu ng - diem trung ciia trai xu a n g c h a ~ ecaiile o ccip ita l),
d u d n g nay cat ngang qua mau rang, do la bat th u d n g
310
- B / Tgo xuang b£t toan
Bi6n dgng c a hpc cua n&n sq Nen so det p h ln g , cac xu a n g da doc len
3- G ii lun n&n sp
. n&n sp binh thu d ng
. b$nh ly cua d6t dpi-dot true
-1 / B$nh ly viSm
311
CHAN TH U ’O'NG SQ - NAO Hinh anh hoc
- Ccic c h in th u a n g sq nSo m d i :
- X QUANG HQP SQ QUY U’O’C ? ... Khao sat "khong c6n dung nua", ngoai trir nhu nhi va trd em b| n gu oc ddi.
. Ngudi ta nh$n th ly X quang quy u d c khdng cung c ip thong tin q u y lt djnh nao giuo c6 hudng xir tri
Kh6ng c6n huu ich de thuc hien X quang quy u d c
X quang quy u d c chi cho t h ly cac t in thuang cua hop sq
Chgp X quang quy u d c tham chi co the . iam ch$m tre vide chi djnh XQCLDT
. tao su an toan gia tao khi ma ket qua binh thudng
Ngoai ra, khdng chgp X quang quy u d c cung tiet kiem duo c ve mat tai chinh
va Idm giam nhiem birc xa trong dan s i
X quang quy u d c hi$n nay khong dii gia tri phap y.
cac l$p lugn ve phap y khong the tien triien them dua vao x quang quy u d c
ViQC bo iam tin g ke x quang quy u d c chi lien quan den hinh anh chup hop sq ma thdi
c6n tin g kd vd cac c h in thuang vung mat : h ie m lt. ham tren, xuang that s u ciia mOi v in phai co X quang quy u d c
312
XQCLDT
Chi djnh
■Chi djnh rit rQng: ■ XQCLOT dugc chi djnh ngay ca khi c6 chut nghi ngd tren 13m sang
Trudng hgp d$c bi$t: . Thiiu m3u khdng giai thich dirge x£y ra sau chin thirang s q n§o a nhu nhi va tr£ em
. Cd thi thyc hi$n XQCLDT s q nao de dam bao an toan trudc mQt trudng hgp gay m6 toan than
k6o dai khdng cho phep theo ddi iam sang duac nua.
K? thu^t XQCLOT dugc thyc hi$n khin, ddi khi t6i khin
It nhit 20 lat cit ngang ; XQCLOT da hang dd : 20 - 40 lat
hay 100 lat cit ngang b i sung giiip tai tao hinh anh mat phing dirng dQC va dirng ngang cd chit li/gng cao
Khao sat hinh scout view : dudng g3y ? gay kit hgp d c0t song co : cac iat c it va tai tao 9
Khdo sat toan bd cac iat cit qua hai cua so hep va cua so rdng :
. Dudng gay, Idm s q . tg khi trong s q , dj vat ?
Ngoai ra cOng khao s£t cac iat c it d cua s6 trung binh d i chin doan cac mau tg k i can vdm s q ;
nh&ng loai mau tu nay se bj lin vdi vdm s q d cua s6 hep. va bi x6a mit hin d cua s i xuang
XQCLOT cd ti§m chit can quang tTnh mach ? Chi djnh ngoai IQ
. Nghi ngd mau tg dudi mang cung cd dong mat dQ. rnQt hoac hai ben : tang dO tuang phan cua nao
. Ldm s q d vdm s q : phai khao sat trudc m6 tinh thdng thoang ciia xoang tTnh mach doc tren .
ddi khi cd the sir dgng XQCLDT-MM
. Nghi ngd dd dQng mach canh - xoang hang : lot mit cd tinh chit d£p theo nhip, cd 3m thii (XQCLDT-MM hay CHT)
O giai dQan sau, khi benh nhan tram tTnh, tuy vdo diu hieu 13m sang, cd the khao sat
. Xuang da vdi iat cit be d£y tinh bing milimet / tren benh nhan cd chay nude tai. chay nude mui
. Ting trudc ciia nin s q / tren benh nhan cd chay nude mui
. Vung mat : tren benh nhan cd chin thuang SQ-mat
. D qc vd ly giai
iik \ V v *
- "kiem tra”
-dudng gay ? cdtsong c i 9
Ldm s q phai dugc phiu thuat de nang len ... va tinh huong nay khong duac tim thiy d cua so hep
. c / X Q C L D T nhieu hang do : chat lu’Q’ng hinh anh tai tao ti> 120 lat c it co dQ day 1 mm +++
313
- CHT : . C h at lu’Q’ng hinh anh to t nhat n h u n g :
. gia th ^ n h ca o va co s in m ay d e th u c hign khong
. b i t d on g tro ng 20 p h iit, kho the o doi lam sa ng khi d ang nam trong m ay
. C h i d jnh :
- c6 s y kh on g dong bo giO a lam sa ng nang ne va X Q C LO T b in h th u d n g : . T6n th u a n g li tj s<n try c d o tru Q l d irt dogr
. D $p nSo d 6n g m £ t dQ tr6 n X Q C LD T?
- kh6 ly giai h inh anh X Q C L D T . T on th u o ’ng tro ng nao ? T6n th u a n g ngoai n ao ?
. Vj tri cua ton th u a n g so vd’i ranh tru ng tam ?
- c h in d oa n va lam tong ke m o t tru d n g h a p do dong m a ch ca nh - xo an g hang
. P ha c do kh ao sat :
- M ^ t p h ln g c l t ngang: - T 1S E - T2 F L A IR - T 2 *: h em o sid e rin e ? - K h u e ch tan b 1000 va ban d6 A D C
- M gt p h ln g tra n: -T2 F LAIR , phan giai tu a n g phan (re so lu tio n en co ntra ste)
- H o # c T2* m at p h ln g tran, xu a t huye t li ti, tuy the o ke t qua cua n h u n g ch u6 i xu n g tru d c d6
- D o i khi co the : -T 2 F LA IR d u n g d oc: . T 6n th u a n g the chai
. K hao sa t ban le SQ -C Q t song, t u y so ng d u a c kh a o sa t ch o d in C5
- dong dQng m a ch T O F 3 D, thu tha p c l t ngang, tai tao tro ng 3 m $ t p h ln g
... V d dong m a ch ? N g u n g tuan hoan ?
- nghi n g d d o d on g m a ch ca nh - xo an g hang :
T1 g a d o M P R , thu tha p d u n g dQC, tai tao
- C h in doan x u it h u y lt li ti do "trug t c lt" giua chat xam c6 ty trqng cao han va c h it trin g cd ty trong th ip han
314
Mau tu ngoai mang ci>ng
C h in thi/ang sq :
v lt thi/a n g da thdi duang-cham trdi
. Mdu ty ngodi mdng cung
. B6ng khi trong kh6i mdu ty
. Dap ndt tran phai do cu dpi
. Thoat vj the chai d u a i liem dgi nao
- Mdu ty trong vd ngodi nao thi/ p h d t: mdu ty cQ the chi x u it hien mQt cdch tu tu. trong vong vdi gia hay vai ngay
NAu XQCLDT d i/ac thyc hien khong lau sau c h in thi/ang, no co the binh thuang
• Vi vdy ro rq2ng mQt XQCLDT binh thi/ang ro rang khong the bo di viec theo doi lam sang deu dan
- Ldm lgi XQCLOT neu benh nhan nang han hodc khong cai thien
■ Mdu ty g in nen sq hodc dinh vom sq : co the bo sot tren XQCLOT do nham lln giua mdu ty vai tinh trang tang dam do cua vom sq hodc nen sq
Lpi Ich cua XQCLOT lat mong tinh b ln g milimet va tai tao; co the thyc hien CHT bo sung
■ Mdu ty ngodi mdng cung vung dinh vom so . iQi ich cho phau thuat vien biet d u a c tinh trang cua xoang tTnh mach doc tren :
. co the th yc hien XQCLOT-MM hoac CHT co gadolinium
. co vet thuang xoang khong?
M §3 A *
CHT : mdu ty ngodi mdng cung vung dinh vdm sq , mdu ty trong nao vung day thuy tran ben trai di kem
XQCLDT : XQCLDT lat c lt ngang 5 mm c6 t h i bo s6t c h in dodn ... nham lan giua mau tu va vom so
. Cdt bo sung tren XQCLDT 120 lat day 1mm vd tdi tao theo mat phang tran co the cung cap cac thong tin nhu CHT
315
Mau tu duc^i mang ctrng
. Mau ty m$t (JO cao, kh6ng d in g n h lt a vung vdm n5o b£n phai
Gi6i han trong 16m
C/ mOt ho$c hai b§n
L6p mdng DNT gi&a n io va mau ty
khoang d udi nh$n
. Bj gidi hgn b6i cac xoang tTnh mach, khdng bong Idn du’Q'c ,
. Lan d in lilm dai nao, llu tilu nao
. H ip thu kh6ng d lu
C6 t h i c6 mau ty d tu6i khac nhau
D iln tiln c6 t h i thanh
- Mau ty d ud i mang ci>ng mat dO ddng
- Ty djch m$t dO th ip
. T6n tgi mQt Idp DNT m gt dO dong giua nao va kh6i mau ty.
trong khoang d u d i nh$n XQCLOT kh6ng tidm
S inh ly b?nh
T2 FLAIR T1 gadolinium
Chup mach mau keo cang cac tTnh mgch tree o_>6c cua nao bO
Co the co d irt mgch mau mau tu nn <eu tn i
316
Mau ty dti’O'i mang ci>ng dong dam dp
-M&u ty di/6'i mdng ci>ng c6 thA c6 mdt dQ ddng . Tuy nhidn c6 the c h in doan d u a c khi dung cua so hep
"ddy qud m uc cua c h it xdm"
• B0i khi chu6i sau tidm tuang phdn cd thA ldm tang ddm d$ nhu mo nao.
.Ityttru’d'ng hap d$c bifet: cdc ndo th it cQ dang "tai th6” : cdc ndo that ben hep. co the doi xung hodc khong
bj khdi ty djch d u 6 i mdng ci>ng hai bdn chdn 6p : hinh dnh cua "chat xam qua lan"
XQCLDT kh6ng ti£m XQCLDT c6 tiem XQCLDT khong tiem XQCLDT co tiem
ku ty du’d'i mdng cung kh6ng dong n h it, mat do dong hogc hai cao Hinh anh "c h it xam qua I6n"
chu6i c6 tiem giup cung cap thong tin nao mat dp thap do phu Chuoi giup cung cap thong tin
_____ khdng tifem: mdu ty d u a i mang cung dong mgt dQ v(y\ chat xdm XQCLOT sau tiem: mdu ty d ua i mdng cung
... Phu bdn c iu nao co mat dQ thap
I I
T a i ta o tro n g m a t p h l n g tr a n d u a c th u c h ie n t h u a n g q u i
3<7
Bong tu khi
- Cdc bong tg khi trong so sau chan thi/ang la hau qua cua mot vet rdch mang cung va thodt D N T
cdc b6 ng khi Ipt vdo khoang d uai nhen roi co the vdo cac ndo that ben do khi di qua cdc 16 Magendi
- C h in dodn phai d i/a c nghi den vi chi hien dien mQt bong khi rat nho cung phai d iiu tq khdng sinh phOng ngua vi^fn mdng ndo
- Ngodi ra, cung c in tim vi tri cua vet rdch mdng nao de co the dieu tri ngoai khoa
- Gdy xi/ang tin g tru ac co the lam rdch bao mang nao ciia cac sa> th in kinh nho khi/u gidc :
trdn ldm sdng benh nhan bieu hien chay n i/a c mui
tren XQCLDT : Idt r i t mong. tai tao mdt phdng tran
. Co mdt do djch trong cdc te bdo xoang sdng
hay dan gian chi Id day cdc niem mac ke cdn manh sang.
. Cdc b6 ng khi a trong cdc be cua tin g tru a c hodc dQC theo thdnh sau cua xoang trdn
d iiu trj c6 t h i Id tai tgo tin g tn/ac.
- Gdy xuang dd :
. Benh nhdn co the bieu hien chay nufrc lo tai hoac chay n i/a c mui qua v 6 i Eustache
tim cac bong khi phia sau manh tu gidc
. Sau d 6 , khdo sdt xuang dd a tung Idt mong tinh bdng milimet vd tdi tao
. C 6 the dieu trj bdng phau thuat
Cac bong tu khi co the r i t nho can phai c h in doan ra nguy co viem mang nao dieu tn khang sinh du ohonc
318
Mau tu trong nao
M£u tg trong ndo
V
'/
- Trong tn/dng hap c h in thi/ang, mau tg trong nao c6 t h i li£n quan tGi ban than chan thi/ang
- Mau tg cGng c6 t h i xay ra tg phat hay ia h$u qua ciia v& phinh mgch .
Khi d6, c h in thi/ang Id h$u qua cua tinh trgng mat y thuc do tai b iin mgch mau nao .
Chin doan ia quan trpng vi n iu chay mau mang nao, chi djnh tin g ke chgp mach mau se d upe d$t ra
- Lpi Ich cua vi$c nghifen cuu lgi tinh h u in g xay ra c h in thi/ang; Ipi ich v i mat phap y la r6 rang
C h in thuang sp nao ... mau tg sau c h in thi/ang ? hay v a tui phinh dpng mgch nao giua ben trai, m it y thuc va c h in thuang ?
- D$p n ^ t nao
Vdi d$c tru n g la n h ilu ch 6 x u a t h u ye t li ti. C h un g lien quan ta i s y kh ac biet ve ty tro n g giOa ch at xam va ch a t t r in g von co
thanh p h in m o h a i nhe h a n . Khi co s y g ia m toe d o t ngpt, s y kh ac biet ty trp n g g a y ra n h u n g chuye n dong e y e nho lam ton
thuang cac dpng m gch nho. H ipn ty p n g n a y d a c b ie t n g h ie m trp ng vi d y p c g h i nhan a the chai, c a c nhan xam tru ng ta m va
than n§o.
- Nhung t6n th u a n g n a y kh o h o g c kh on g the th a y d y p c tren X Q C LD T . L a i ich cua C H T, d a c biet la cac ch uo i E cho G ra dien t
khi c6 s y m a t d ong bp g iu a tin h tra n g lam sa ng nang va X Q C L D T "b in h th u a n g ” .
XQCLDT
M$t dO cao trong nhu m6 T2 *
L6p mau tg m6ng d u a i X u it huyet li ti do hieu ung ’ tru a t cat’ a loi the chai
mdng cirng liSn ban c iu
319
Phu nao lan toa, ton thu’O'ng nao do gidm tram trpng lisu lif ^ n g tuan ho£n
B$nh cdnh v& mdt gidi p h lu -X quang gdp sau mQt c h in thuang sq ndo ndng
nhu’ng cQng c6 the gdp trong b it c u trudrng hap nao th ilu oxy ndo keo ddi: c h it du6i, trgng thdi dQng kinh. nh& mdu co tim
• Mdt dO th ip d hai bdn c iu dai ndo, chu yeu d c h it xdm v6 ndo vd c h it trdng cua trung tdm bdn b lu due
■ Cdc nhdn xdm trung tdm vd tilu ndo co ve nhu tdng dam dQ tuang d6i
■ Todn bO hd thong ndo that nho lai hodc bj x6a hdn
• Bdnh sinh phuc tap : . Phu do t6n thuong li ti lan toa: roi loan su tiep noi cdc sai tryc lidn quan tdi cdc t&n thuong do tinh trang tro ly ciia ndo
. Phu vdn mach do giarm luu luong tu ln hoan :
chdm hdn tu ln hoan ndo hoac ngung tu ln hodn
. Tao mQt vong lu ln q u in giua phu vd nh6i mdu
• N iu cdc tidu c h u ln ldm sdng vd dien ndo d6 goi y c h it ndo, c6 the thuc hign XQCLOT-MM d l khdng djnh tinh trang ngung tu ln hodn
. Ngung c h it tuong phan trong dQng mach canh trong d cho di vdo khoang d u d i nh§n d vj tri trdn hang
. Hodc cdc tieu c h u ln c h it ndo it chdt che hon tren XQCLOT-MM: co c h it tuang phdn trong d$ng mach ndo giua doan g in
nhung khong d6 d ly d cdc doan xa
khdng th ly c h it tuang phdn d cd tTnh mach sdu lln tTnh mgch ndng
XQCLOT-MM co the thay dien nao do vd chgp mgch ndo quy u d c trong vigc c h in dodn c h it ndo tru dc khi c h u ln bi lly tang. •
O
XQCLDT sau tifem
Gidm d|im d$ cua todn bO c h it trin g
x6a hfe th6ng n io t h lt vd ranh vo ndo
XQCLDT sau tiSm
NhSn xdm trung tdm c6 mdt d$ binh thud’ng
C h it trin g co mdt do r it th ip do phu th ilu oxy
D lu hifeu "tieu ndo trin g " so vdi ndo bO
Chup mach mdu
Ngirng tu ln hodn nflo
. Vi tri d a c biet cua cac ton th u o n g : vung tu d i cua dong m ach nao g iu a va tru d c
vung tu d i cua d ong m ach so ng -th an nen b inh th u d n g : ho sau, dpng m ach nao sau, d$ng m gch m a ch m ac sau
. T in hieu ca o T1 : hoai ti> Idp vo nao; tang tin hieu lan toa tren T2 F LA IR : ch a t xam va ch at tr in g
. K h in g d jnh phu ngu on g o c dong m ach d u a vao khuech tan blOOO va ban do A D C
. B i t g a d o lin iu m d v o n ao va ca c cau true d u d i nhen lan can
. K ho n g cd huye t khoi tTnh m a ch nao
320
H# qua cua todn bO cdc t6n thirang len cac c£u true binh thirong
. T h od t v j nao
- T h o a t vj thA ch ai d i/ 6 i lil m dgi nao: . kha nang c6 t6n th u a n g x u it h u y lt lien quan c h in h th o a t vj i y
. kha nang c6 nhoi m au tro ng vu ng tu’d’i cua mQt hoa c hai dOng m g ch nao trud-c
- T h oa t vj m 6c thai d u a n g : g ian ddng tip, syp mi
- T h oa t vj hgnh nhan t ilu nao : ch6n 6p hanh nao, ch $m n h jp tim , n g u n g h6 h ip - t u in hoan
. Trdn djch n ao thAt c i p tin h
L u u y "vbng lu in q u in "
hOp sq khong g ian ra d u a c , d in td i "vo n g lu in q u in " can p hai phan tich c h in h xa c truQ’c mQi tha o tac p h iu thuat
Chin thirang sp n d o --------► x u it h u y lt vd phu ndo ----------► thoat vj nao, gian nao th it
--------► “t in thu-ang ndo" ----------► phu ndo lan tda ------► thodt vj n a o ------► ngung tu in hodn .
Muc tifiu : D ilu trj nguydn nhdn neu c6 t h i : mdu ty ngodi mdng cirng
Vd / hodc d ilu trj hdu qud : chong phu nao, c6 t h i m a hop so giai dp (trong tn/drng hap ngoai le)
321
Bien chu ng nhiem trung a p xe nao, ty m u d u o i h a y ngoai m ang c irn g , vi6 m m ang nao
000
XQCLDT khong tiem
C h in thu’O'ng tu 10 ng&y trub’c ; nhi>c dau, s6t
Ton thuong ngo£i n§o khong dien hinh, thuQc logi ngo^i m&ng cung,
Gi3m d#m do
Phu n§o, hi$u ung cho£n cho
C h in do^n lam Scing : loi m lt co nhjp dap a ben ph^i x u it hi§n thu phat sau c h in thuang
§m th6i noi sp, gian tTnh mach ket mac
322
Di c h u n g cua chan th ip o n g sp nao
. Di£n tidn mdu ty dw&i mdng cirng thdnh mdu ty d u6i mdng cirng dong dam do va sau do thdnh tg dich d uai mdng cirng man tinh
- Ddp ndt cdc "d in h ": 2 eye trdn, 2 eye thdi duong, 2 eye cham
. di&n tiln cdc ton thirang den teo nao vd tao hoc nao, Di chung ciia dap ndo
. gidn cdc sirng ndo that vd cdc ranh v6 nao ke can hai eye trdn
. hinh thdnh mo dem seo vd dong kinh hai eye thdi dirang
- thoat D N T va n h u c dau do "ri D N T " : C H T co tie m I P hi dai m ang cu ng d ieu tri b ang blood patch
- v6i h6a cu a m a u tu cu d u o i m ang c u n g : h in h anh "m ai m u c "
323
Dj DANG NAO, Dj DANG MANG NAO
2 / Dj dang du-dyng giOa Bat san mQt p h ln hay to in bp th£ chai, u mo the chai
Nang cua v ich trong suot, cua mang mach mac n io th lt III, cua cavum vergae
Hep kenh Sylvius blm sinh
B it san cuong tuyen yen
Di dang Dandy Walker, bien the cua Dandy Walker
- Khdng k£ : - Dj dgng dOng-tTnh mgch, tui phinh mgch cua b lu Galien, xoang quanh sp
- Cdc u qudi khac ngPai u m a : nang dang bi, nang dgng bieu bi, u sp h£u
- DNET : dysem bryoplasic neuroepithelial tum or = u bieu mo th&n kinh loan sdn ph6i, nang tui Rathke
- Dj dgng nao : - Dinh kho-p sp : - Lun nen sp
. Gian nao th£t "hogt dong", co dp lye, do tdc nghen cac duPng luu thong djch trong ndo hogc ngodi ndo
b nguP i I6n, neu cP the, can phan biet v6i trdn djch nao that dp lye binh thu’P'ng do khi&m khuyAt h ip thu DNT,
... chpc thao djch nao tuy co ket qua trong tri/P ng hpp nay?
. Teo nao, hau qua cua cdc roi loan luu thong DNT
. Gian nao that "co khoang khong", do nao khong phat trien
- Khuyen cao di truyen : hinh anh hpc co the cung cap mot so thong tin
XQCLOT : XQCLDT khong tiem chat tu a n g phan. th i/a n g sir dung thuoc an than cho bgnh nhdn.
hiem khi phai cho gay me toan than
XQCLOT nhieu hang do 130 lat co dp day 1 mm, tai tao dirng dpc vd dirng ngang
324
1 - DI DANG BAN CAU
ndo thAt ddc nhAt nhung cdc thuy ndo tdch bi$t nhau
. KAt hQ-p :
- Nang mdng nhgn cua be
m
cua bdu Galien
- Thodt vj mdng nh$n trong yen
. Logn sdn vdch-thi De M o rs ie r: . Bat sdn cuAng tuyAn ydn, suy phdn tien yen
. Teo thj
. Khdng cd vdch lidn th lt
Da hAi ndo nhd : khdng dAi xung, vd nSo cd dQ ddy binh thu d ng
benh khdng di truyAn
325
. D p n g k in h & ngudri tre : th& n he cu a d a h6i n § o nh6, g ia m san h3i m 3
L g c ch o c h a t xam
T o n t h u a n g g a y d Q n g k in h
C a c n o ro n n g u n g ch uye n d jch ti> m ang n$i m a c nao th a t ra vo n ao : h ign d ign c h it x£ m lg c ch o
C h an d oa n b ln g X Q C L D T va C H T : . M g t do va tin h igu y h gt n h u cu a n ao b<?
. K ho n g b i t tu a n g phan
K ho n g co h igu u n g ch oa n cho, nguQ’c lgi c6n g ian ca c k h o a n g m a n g n ao l£n c$n
3 lo g i: - L gc ch 6 c h it xa m d gn g n o t : gia u n §o
kha n an g p ha t trie n c a c tin h m g ch kh o n g d ien h in h
- C a c h gt c h it xam d u o i m a n g nQi m g c nao t h l t iam b ien d gn g th a n h cu a nao t h l t
- L gc ch o c h it xa m d gn g I6 p : h in h the cua "v o n ao k6 p"
L a c c h o dgng not
C d c n o t c h a t xa m duo-i m a n g npi m a c n a o th a t V o n a o k6 p
X Q C LD T T1
K h o c h in d o a n p ha n b ig t v o i D N E T
L a c ch 6 c h it xam d an g n ot Lo-i ich c iia p he p d o p h o : p h o b in h th u a n g
D o n g d g m d o va d on g tin h ieu so v o i c h a t xam tro n g tru crn g hQ-p lo g n sa n vo n a o
326
2 - Dj DANG 0U&NG GlCPA
B^t s£n t h i chai
- U ma the chai :
U m fi t h i chai :
phat t r iin sau - tr u d c
Dj dgng n lm k i c$n t h i ch ai
U m d t h i chai:
t h i phipc tgp
B it san t h i ch ai do p h a t t r iin
u m d quanh t h i ch a i va g iu a
hai thuy tran
U m d bpc q u a n h ca c d on g
mgch n ao tru d c
327
3 - Dj DANG MANG NAO
N e u n an g g a y trig u c h u n g : co the d in lu u n a n g -p h u c m ac
C a n p hai b ao d am kh on g c o th o n g th u a n g g iu a n an g v a i c a c kh oa ng d u d i nhgn
. D ong D N T kh a o sa t tren T 2 S pin E cho va T 2 F LA IR
. T a n g tin h ieu tren T 2 do tan g nong d o p ro te in th a m chi ta n g r i t it
XQCLDT T1
Nang mang nhen d p h in loi so nao co the co chen ep dang 'kin h dong h o ' cua ban trong hQp so
328
. Nang vd ch tro n g su6t
T d ch d di vd ch lid n n do t h it , g ifii han b p hia sau Id 16 lidn tha t
H in h th d i b in h th u fin g tru P c sa nh vd nhO nhi; c6 t h i ton tai a n g u o i Io n : b ien the b in h th u a n g
- Cavum ve rg ae
. P hdt t r ii n ra sa u m fit nang cu a vdch, ra p hia sau c d c lo lidn t h i t , ch o den loi the chai
. T h fin g th u a n g vd'i djch tro n g ndo t h i t :
• Nang cua m^ng mach mac nao that III (velum interpositum) t^ fla ir ^ d6n9 ^
. Nang phdt triin d y a trdn cdc c iu true mdng ndo cua khe Bichat
gib’i han trdn la t h i tam gidc, c6 hinh dang tam gidc
. Nang khfing phdi nguydn nh3n sinh b£nh nhung Id trieu chUng cua tinh trang h o tiep d uo ng giOa
V 6i tinh trang n3y nang c6 the di kdm v&i b$nh canh tdm than do mat lien ket g iua ban c iu phai vd tr3i
N ang m a n g n hg n be Ion : c h in d oa n p ha n b ie t n h o
. H oc djch tro n do D N T bai t i i t ben tro ng
. K ho n g tdc ngh en d u o n g lu u th o n g dich
Di dang Dandy Walker
329
jlj V V
■ **
, t » r ■ - ^
_ - >•
T h o £ t vj m ^ n g n ao o vu n g sa ng - b u o m
. T h o a t vj m ang nao vu n g d in h vo m sp
330
4 - D| DANG ARNOLD CHIARI
- Dj dang C hiari : loai II : dj d ang p h u c tap ; dj d an g nay co the la n g u yen nhan sin h benh va g a y ra cd c dau hieu lam sang
- Dj dang C hiari : loai III : dj d an g n an g : th o a t vj n ao -m a n g nao vu n g ch am co
Hinh dnh h p c :
. Dj dang dau tie n 1a "m p t ho sau n hd " :
M d t d o c (c liv u s ) n gd n, xo an g tTnh m ach thd n g b am t h ip , leu tie u nao bam t h ip
H$u q ua 1a p hd t t r ii n b i t th u d n g cua than n ao vd c a c ban c iu t iiu nao
- T g t n o i g ia o tie p h anh tu y -tu y so n g vd c d c hanh nhdn tie u nao
v d o tro ng o ng so ng den tan d o t dpi vd d o t trg c
- T h o d t vj t u d u d i len tren cua th u y n ho ng q ua lo b iu d g c rpng
- P hd t trie n th u y n h u n g t iiu nao xu n g qua nh va tha m c h i d p hia tru d c hdnh tuy
- B ie n d a n g th d n h h in h tam g id c cua m anh t u g idc
- K en h S ylviu s h o a c d j d an g, h o a c bj ch e n ep tu sau ra tru d c : cd the cd t i c n gh en D N T
C h ia ri I C h ia n II C h ia n III
331
C h ia r i I : Hinh anh hpc : mo xe m p h ia trfin
binh thi/drng
XQCLOT : c£c dau hieu cua dj dgng C h a ri: c3c hanh nhSn "bao quanh" h3nh nSo
. Lo c h im gian ra. hanh nh3n tiiu n3o th ip .
. Gian nao t h it khong dien hinh : t£p trung chu yeu a sung c h im
. X6a Ccie ranh vo nao v3 thung lung Sylvius
Chiari II : 2 loai
332
C h ia ri II : khdng rd ti&n cdn; d $ t van d an lu u ; Nhi>c dau g an d ay, oi mi>a CHT
C h ia ri I hoa c C h ia ri II C h ia ri I
. Dj d an g n hp
C h o tie p noi h an h n io - tu y
C h o tie p noi h anh tuy h an h nh3n ti&u n ao
so ng ha t h i p
C h ia ri II -tu y so ng ha th a p ? v a ch o ti&p n6i h a n h n a o -tu y s6ng
D in h khoi C 2 -3 b am sinh . O' djch 6 n g tu y m p t d o a n 6 vu n g cA
O’ djch o n g tu y ro if d jch o n g tu y ro
Dj d an g d o t so ng . M a t d 6 c (c liv u s ) n ga n d o b i t san cac d6t
tu y so n g bj d in h
va Cp djch o n g tu y dj dang s6 n g v u n g c h im
p h iu th u a t d ie u trj g a i d6i
ti> C 6 d en D3 H au q ua : g a p g o c nhi&u
giCra m a t d 6 c va m iu rang
- Dj d an g ke t h p p g iu a nen sp va ban le s p -c o t so ng :
- M a t d o c (clivu s) ngan
- T a n g g o c g a p giO a m a t d o c (c liv u s ) va d o t tru e : ch en ep h an h tu y
- P hi d ai (bu tru ? ) cu ng trip o c c iia d o t dpi
- Lo ch a m Ion g ia n rong
- B at san cu n g sa u d o t dpi
A rn o ld C h ia ri d a p h lu th u a t
- R ong 16 ch a m Ion
- C a t bo cu ng sau cu a d o t d pi va d ot try c
- T ru o n g h p p n go ai le, di n ga t r u a c xu yen q ua m ien g d e giai ep m a t
tr u a c hanh tu y
334
BENH THAN KINH - DA
• N F1 : b im sinh hay Id td / 1 trdn 3.000 / u spi th in kinh d u d i da, dom ca phe sOa / tuAi thQ trung binh 67 tu6i
A / T in th i/a n g tang sinh . U t i bdo dem giao thoa thj gidc : d tre em, u te bdo dem dien tien r i t chdm. 3 /1 0 0 tru dn g h ap cd tinh
c h it xdm lin
lan ra phia tru d c den mot hodc hai day th in kinh thi gidc
lan ra phia sau den cdc ddi thj, den doi thj
h iim khi thodi h6a thdnh saccom s a ' th in kinh (neurofibrosarcome)/ b it manh gadolinium
. cdc mo tdng sinh te bdo dem nao : lanh tinh, khong tien triin , khdng thodi h6a, d ud ng kinh d u d i 15 mm
c h in dodn kho neu n h i/ khong nghT den benh u sgi th in kinh / xem p h in cdc lo k h u y it ndo
. U ddy t h in kinh dang ddm r6i (ndvromes p le xifo rm e s): di/6'i da, h6c mdt, m i m d t.
. U cufin : u cu0n ddng mach cdnh, cupn canh, cuon mdng nhT
. U nfii tuy
B / Logn sdn : . Loan sdn cdnh Idn x i/a n g b ud m , loi mdt do khuyet t r in h6c mdt
gidn Idn . Cdc ong tai trong md khdng tim t h iy u ddy th in kinh
. Cdc 6ng thj gidc md khdng t h iy u te bdo dem
c6 the gidi thich Id do nhjp dap binh th i/d n g cua DNT tdc dpng Idn cdc c iu true x i/a n g dd b iin dAi
thodt vi mdng nhen trong yen
. K h u y it cdc d u d n g khdp sp
. H0p sp to khdng kdm trdn djch ndo th it
. Tui phinh dQng mach, hep ddng mach
. C0t sdng : veo cdt song, lom cdc thdn dot song, thodt vj mdng tuy n gi/c
. Cdc c h i: kh dp gid
• NF 2 : b im sinh, di truyen nhiem sdc the trpi / 1 tren 30.000 / d iu hieu than kinh / tuAi thp trung binh 35 tuAi
. K it hap giOa u th in kinh "dang chuoi" vd i u mdng nao ; nhieu u mang ndo (meningiomes multiples) hay bdnh u mdng ndo lan
tda (mdningiomatose diffuse) n h it Id u than kinh hai ben ciia bo th in kinh thinh g id c-th in kinh m$t, u th in kinh ciia ddy sinh ba
. U t i bdo ddm v d i nhieu phdn dp khde nhau
. U mdng Ang npi tuy trong tuy
. C i/d m mdt, ham artom vong mac
- Benh u s&\ th a n k in h lo a i I
B$nh V on R e cklin g h a u se n
- Cdc A t i bao d dm h oa n h ie u n o i:
335
- Benh u spi than kinh loai I loan san xirong, logn san I6p trung bi
. H in h k h u y e t dr tra i c h im (ecaille
o c c ip ita l)
. N a n g m6r>g n h $ n dr b fin d u d i
. K h u ye t a ca n h Io n x u a n g b u a m
. T h o a t vj va o tro n g h o c m l t c a c hoi tro n g cu a th u y th £ i d u o n g , loi m l t
. P h i dai b an ca u ben phai
x x T1 Gado
- U s a i th a n kin h hai b en cu a bo th a n kin h th in h g ia c -th a n kin h m a t va cu a c a c d a y th a n kin h sp hon h o p
- P h i d ai lan to a c a c x o a n g hang
- B en h u m a n g n a o la n to a 6 h £ rr d ai n a o
- U m a n g n a o c u a m a t d o c ( d iv u s i
336
b $nh x a n Ao c u b o u r n e v il l e
- PhAi hap
- T in thuang mgch mau : gian mgch, t i c mgch
- Da u mang nao
- U than, u n h ly tim ...
- Tho£i h6a : u te b a o g a i it n h a n h
ho$c u te b ao s a o lo ai te b a o la n
Bgnh STURGE WEBER KRABBE
. B$nh u mgch nao - th4n kinh sinh ba mdt bdn
. U mgch da trong vung chi ph6i cua th£n kinh sinh ba
. Vdi h6a vo n3o phat triAn tu sau ra tru d c, giong n h u v6i hoa dfing mgch,
d6ng th d i co thA cd u mgch vung mj-it cung bdn
nguy c a bd sdt vdi hoa tren CHT : tin higu thap trdn t£t c6 c3c chudi
. Teo s<?-n3o mpt ben rd rgt
. 0 6 m rdi mgch mgc Idn
Chan doan lam sang : u mgch da d toan bp hoac mpt phan vung chi phdi cua th^n kinh sinh ba, ddng kinh
338
B $ n h V O N H IP P E L L IN D A U : u lu o i m g ch
. N h ie u u / u lu a i m g ch ; to n th u o n g r i t gteu m g ch n u o i, c o th e l& g ia u m g ch
to n th u o n g d $ c, d o n g n h lt h o $ c d $ c v a n an g : u bai tie t t u th& nh, c o th e n h o du6n 1 cm .
. V j t r i : tie u n ao , th a n nao, v o n g m g c, tu y co, n g y c : p hoi h o p v 6 i u d jch o n g tu y
p h 6 i h o p u tu y th u p ’ng th g n mQt h o g c h ai b en , v a i u ng th u th§ n
- Tieu nao
Vong mgc
Tuy song: u djch trong ong tuy
- T1W
o T hoi gian T l: con goi la thcri gian hoi gian doc (longitudinal relaxation). Then gian T l co gia trj
tir khoang 100ms -> 3000m s. T rong m ot tir tnrcmg nhat dinh thcri gian T l cua cac m o co gia tri
khac nhau. M o m a co th ai gian T l ngan nhat (20 0 -^2 5 0 m s), n u a c tir do cang nhieu thcri gian Tl
cang dai (>2000m s). C hat trin g co thoi gian T l ngan hem chat xam vi chat trang chira nhieu md
hem. Tren hinh cong huang tir cac m o co thoi gian T l khac nhau se tao m uc do trin g den tucmg
phan.
o Tren hinh trong T l (T l-W ) sir khac biet giua cac m o dircrc tao nen khi chung ta chon thai gian
TR va thai gian TE sao cho cac m o co thcri gian T l khac nhau cang nhieu de tin hieu co cuong
do khac nhau cang 1cm. Do do ta chon TR ngan (600m s)va TE ngan (20m s). M o nao co T l ngin
se co tin hieu m anh (trang) va m o nao co T l dai se co tin hieu yeu (den). C u the m a se co mau
trang nhat, cac m o m em co m au xam h a n va cac loai djch co m au den.
- T2W
o T hoi gian T2: con goi la thai gian hoi gian ngang (transverse relaxation). Thcri gian T2 ngin
ha n nhieu so vdi T 1, thirang thay doi tir khoang 40m s -> 200m s, sir khac biet cac m o cung tuang
tu T l nhung nguac lai; tren hinh trpng T2 ta chon thcri gian T R dai va TE dai. M o co T2 dai s6
cho tin hieu m anh (trang) va m o co T2 ngan se co tin hieu yeu (den). D ay la yeu to phan biet
giua hinh trpng T l va hinh trpng T2.
o Tren hinh trong T2 (T2-YV). T rong c a the, gan co thai gian T2 ngan nhat (40m s). m a (80m s) va
djch nao tuy co thai gian T2 dai nhat (160m s). T ren hinh T2W djch nao tuy a nao that va khoang
d u a i nhen co m au trang. cac m o m em co m au xam va vo xucmg hau n h u khong co tin hieu nen
co m au den.
- PDW
o D am do proton: So lupng proton co trong te bao va m o, khong lien quan vcri thcri gian T l va
th ai gian T2. M o nao co dam do proton cang cao thi tin hieu cong hucmg tir cang m anh.
o Tren hinh trong dam do (Proton density w eighted , PD -W ) ta chon TR dai va TE ngan de co
tin hieu tot nhat. H ien nay hinh anh PD W d u p e sir dung trong chuyen khoa than kinh va ca
x u a n g khap, tren thuc te lam sang PD W co gia tri khi can danh gia cau true co tin hieu th ip nhu
m o spi.
- Thin gian TR (R epetition tim e): La khoang thai gian giura hai lan phat xung kich thich. Thcri
gian TR co lien quan m at thiet v a i thcri gian T l ciia cac m o khac nhau. D e co tin hieu cong
h u a n g tir m anh nhat TR > thai gian T l, n gupc lai tin hieu se yeu. T R < 1000m s d u p e xem la
ngan.
- T hoi gian TE (echo tim e): La khoang thcri gian nhat djnh ke tir liic t i t xung kich thich d§n liic
do tin hieu. T h ai gian TE co m oi lien he chat che v ai thcri gian T2 ciia cac m o. D e co tin hieu
cong hucmg tir m anh nhat TE phai kha nho so v a i th ai gian T2. TE < 30m s dirpc xem la ngin,
> 80m s la dai.
- T rong ky thuat cong h u a n g tir. cucmg do tin hieu cua m o cang m anh thi hinh anh cang tring.
T rong thirc hanh lam sang, tin hieu cao (high signal) de m o ta viing trin g va tin hieu th ip (low
signal) de m o ta viing den. Sir khac biet tin hieu giua cac m o. n g u a i ta dung thuat n g u tang tir
hieu (hypersignal), dong tin hieu (isosignal) va giam tin hieu (hyposignal).
- V O X E L hay con goi la diem vat. la khoi the tich nho cua la p cat co chiSu cao b i n e do day lof
cat va dien tich day la kich thudc no chiem trong m ot tnrcmg nhin. T he tich cua m oi voxel canj
nho thi so lupng voxel cang 1cm.
340
. PIXEL hay con goi la difim anh, la phan dien tich cua voxel tuong ung khi no bieu lo tren be
mSt cua lop cat.
. Ma tran anh la tdng s6 pixel co d u a c trong m ot tru an g nhin. Khi so pixel cang Ion thi kich thudc
moi pixel cang nho va the tich voxel tuong img cang nho. do phan giai khong gian cang cao, luc
do chi tiet cua c iu true tren trucmg nhin cang ro.
. Ty If tin hi$u / n h ilu hay ty If SN R (signal to noise ratio) la do Idn cua tin hieu thuc so vdi do
nhieu, ty le SN R cang Idn thi do trung thuc cua anh cang cao nghta la hinh anh chi tiet va sac
net. Muon d u a c nhu the ta can phai giam kich thudc cua voxel cang nho cang tot dong thdi phai
co tir trudng m anh va ty le SN R cung phu thuoc vao thdi gian do tin hieu (acquisition time).
- Chuoi xung spin echo (SE) la chuoi xung d a n gian va dugc su dung nhieu nhat. Cac anh trong
ky thuat T1W , T 2W va PDW deu dung ky thuat nay. T rong chudi xung SE thudng cd thdi gian
TR kha dai do do thdi gian chup thudng dai hern cac chudi xung khac. Chuoi xung nay thudng
khdi dau bang m ot xung kich thich vdi goc lat 90 do, tai thdi diem TE/2 m ot xung tai lap 180 do
ducrc phat ra va ghi nhan hinh d thdi diem TE.
- Chuoi xung G radient echo(G R E): chudi xung nay cd 2 dac diem khac vdi chudi xung SE la:
o Chudi xung GRE khdng dung xung tai lap 180 do ma su dung them 1 thuy hoi pha de dieu chinh
tinh trang lech pha do tac dung cua thuy khir pha gay ra.
o Xung kich thich dung goc lat a < 90 do.
- Hinh thu dugc trong chudi xung GRE c a ban la hinh trong T2W . Vdi chudi xung nay ta co the
phat hien dugc cac ton thuong vdi hda chira canxi hoac xuat huyet chira sat ma chudi xung SE
khdng thay dugc.
- Ky thuat hoi phuc dao nguwc (Inversion recovery, IR) la dang m d rong cua chudi xung SE.
Chudi xung IR khac chudi xung SE la tai thdi diem nhat dinh trudc khi phat xung kich thich 90
do ngudi ta phat m ot xung dao 180 do. K hoang thdi gian tir luc phat xung dao nay den luc phat
xung kich thich 90 do dugc goi la thdi gian dao ngugc TI (inversion tim e). T rong thuc te ngudi
ta thudng dung 2 loai chudi xung hoi phuc dao ngugc la:
o Chuoi STIR (sh ort tim e inversion recovery) la chudi xung lam m at tin hieu cua m d m d, do
vay thdi gian dao ngugc TI dugc chon kha ngan gan vdi thdi gian T l cua m d m a va khi phat
xung kich thich, cac m d cd T l dai se cho tin hieu m anh hern cac m d cd T l ngan. Chudi xung
STIR thudng cd T R dai va TE ngan va hinh thu dugc bang chudi xung STIR la hinh dao ngugc
am ban cua hinh T l W.
o Chuoi F L A IR (fluid attenuated inversion recovery) la chudi xung xoa tin hieu cac dich, nhu
dich nao tuy. Ta chon thdi gian TI that dai > 2000m s phu hop vdi cac thdi gian T l dai cua dich.
Chuoi xung FL A IR cd TR that dai va TE dai. Hinh thu dugc tir chudi xung FLAIR thuoc loai
hinh T2W nhung cac thanh phan thuan nude khdng cd tin hieu (den).
Ky thuat bao hoa tuong tu nhu ky thuat hoi phuc dao ngugc. nghta la ngudi ta chuyen xung tir
hda doc thanh tir hda ngang de lam tra m ot m d nao dd. khdng cd tin hieu khi phat xung kich
thich. Phuong phap bao hda m d (fat saturation, FS) la m ot trong cac ky thuat nay.
- Ky thuat khir mo' hay xoa mo' (fat suppression) la phuong phap xoa m d bang ky thuat cong tin
hieu cua 2 anh nghjch pha va ddng pha cua nude va m d. 2 chat nay quay vdi toe do khac nhau va
dugc do bdi ky thuat SE kep. D ay la ky thuat Dixon.
- Ky thuat EPI (echo planar im aging): ky thuat nay dugc su dung gan day vdi diem noi bat la
thdi gian chup toan bo rat ngan. thudng < 100m s va cd the dat a mire 20m s nen loai bo dugc cac
xao anh (artefact) va cd the ghi nhan dugc nhieu qua trinh sinh ly xay ra nhanh nen no cd the
danh gia dugc chuc nang m ot so co quan. Ky thuat nay cd the dung xung kich thich duy nhat
(mot phat, single shot) hoac nhieu xung kich thich (nhieu phat. multi shot I. Mot bien the cua ky
thuat nay la SE + EPI. Do thdi gian chup rat ngan nen trong benh ly than kinh ky thuat nay dung
de danh gia kha nang tudi m au (perfusion) cho nhu m d nao. kha nang khuech tan (diffusion) cua
34 1
nude qua cac m o nao. Hien nay EPI la c a s a nen tang cho linh vuc cong h u a n g tu chirc nSng
(funtional M RI).
K y thu at spin echo nhanh (fast spin echo) la phien ban nhanh cua SE cung giong n h u EPI la
phien ban nhanh cua GRE.
H IE U ifN G D O N G C H A Y (flow effect): dong m au chay trong long m ach tuan theo dinh lu |t
huyet dpng hpc. D uai anh h u a n g cua tir trucrng dong m au dang chay co nhung tin hi?u khac han
v a i m o tTnh xung quanh, sinh ra cac hieu img dong chay. Tiiy theo dong chay deu (lam inar flow),
dong chay don (plug flow), dong chay xoay (turbulent flow ) se co cac tin hieu khac nhau tren
cong hucmg tir ve dong chay:
o H ifu irng trong dong (flow void) la tinh trang m ach m au trong, khong co tin hieu (den) tren
chuoi xung SE nhat la khi TE kha dai trong hinh T2W .
o H ieu u n g nQi dong (inflow effect): phan m au d trung tam long m ach chay nhanh hem dong mau
or sat thanh m ach cho ra tin hieu cao (trang) han. D ay d u a c goi la hieu ung noi dong,
o H ieu ung can thanh: phan m au a sat thanh m ach chay cham h a n va co toe do khac nhau khien
cho tin hieu chung cua toan voxel bj m at, gay ra tinh trang m at tin hieu (den) cr viing sat thanh
m ach.
C on g hirffng tir m ach mau (M RA): khac vcri CT va DSA can phai dung thudc can quang de tao
tu a n g phan m ach m au, ky thuat M RA cd the cd hoac khdng su dung chat tu a n g phan tir. Kha
nang khdng sir dung chat tu a n g phan tir la m ot uu diem cua cong hucmg tir so vdi cac ky thuat
khac. M RA cd thudc tu a n g phan thudng giup danh gia m uc do va pham vi cua ton th u a n g nhieu
h a n , ro h a n va thdi gian chup cung ngan han nhieu.
M R A khdng dung thudc tu a n g phan d u a c chia lam 2 nhom : ky thuat m au toi (dark blood), ky
thuat m au den (black blood), hay ky thuat m au sang (bright blood) hay ky thuat m au trang (white
blood). T rong ky thuat m au toi, ngudi ta dua vao hieu ling trdng ddng (flow void) va su dung
chudi xung nhanh FSE ; trong ky thuat m au sang ngudi ta su dung hieu im g noi ddng (ky thuat
T O F) hay ky thuat tu an g phan pha.
K y thu at m au sang T O F (tim e o f flight) dua vao hieu im g noi ddng va sir dung chudi xung
GRE. Cd 2 ky thuat TO F 2 chieu (2D TO F) va T O F 3 chieu (3D T O F) trong dd de danh gia viing
m au chay nhanh n h u viing dong m ach canh va viing da giac W illis n gudi ta th u d n g dung ky
thuat 3D TO F va vdi viing cd ddng m au chay cham ngudi ta thudng dung ky thuat 2D TOF.
K y thu at tu’ffng phan pha (phase contrast, PC) sir dung su lech pha cua ddng m au dang chay
cua giua 2 lan chup de tinh ra toe do ddng chay. No cd the loai bo tin hieu cao cua cac m d dung
yen n h u m a va cac san pham ciia m au tot h a n ky thuat TO F nhung ton thdi gian chup nhieu han.
K Y T H U A T D l/N G H iN H la quy trinh tai tao hinh thuc hien bdi cong nghe m ay tinh.
o K y thuat M PR (m ultiplanar reform ation) la ky thuat tai tao nhieu m at phang theo nhiiu
hucmg khac nhau tir dur lieu cua m ot m at cat nao dd. H ien nay ky thuat nay d u p e su dung rit
nhieu trong CT va M RI giup lam giam thdi gian rat nhieu n hung v in cd day du nhidu m at cit
khac nhau de chan doan.
o K y thu at M IP (m axim um intensity projection) la ky thuat giiip chiing ta nhin he thong mach
m au hay m ot to chirc khac tir m ot goc do nao do m a hinh anh m ach m au hien ro han tren m ot n£n
toi h a n d xung quanh. T rong ky thuat M IP hinh anh se giu lai cac voxel cd tin hieu cao n h it tren
m ot h udng nhin den vat (trong CT la cac viing cd thudc can quang, trong M RI la cac voxel cd tin
hieu cao nhat). T rong M RA . ky thuat M IP cd the dung dupe trong ca n hung tnrcm g hop khdng
dung thudc tu a n g phan va d u lieu tao hinh bang ky thuat m au sang,
o K y thu at d u n g be m at (surface ren dering) la kv thuat lam hien thi cac voxel nam a b d cua mot
cau true, cac voxel khac cdn lai dupe cho an di tao ra m ot hinh be m at cua cau true. Ky thuat nay
342
thudng dugc su dung dS quan sat be m at cua ong tieu hda, khi quan, m ach m au goi la noi soi ao
hoSc ngoai soi ao (virtual endoscopy, exoscopy).
Ky thuat dirng khoi (volum e rendering): day la ky thuat ket hgp 2 ky thuat M IP va ky thuat
dung b6 mat; ky thuat su dung toan bo d u lieu 3 chieu va voxel dugc hien thi hay khong hien thi
dua vao mot ngudng chgn trudc. Ky thuat nay cho phep dung lai toan bo khoi c o the can khao
sat va cd the boc khoi nay thanh tung ldp.
Nguyen ly khuech tan (DW ): C huyen dong a goc do sinh hoc la bieu thi hoat dong chirc nang
cua c a the ma qua trinh sinh ly xay ra tir mire do dai the den mire do vi the deu dugc bieu hien cu
the bang hinh anh. Gan day MRI da m d ra m ot llnh vuc m di la cong hucmg tir chirc nang trong
dd 2 ky thuat c a ban la ky thuat khuech tan va ky thuat tudi mau.
Hi?n tirong khuech tan: N gudi ta dua vao chuyen dong cua phan tir nude khi dat trong mot tir
trudng, ggi la chuyen dong Brown theo moi hudng. He so khuech tan (diffusion coefficient, mm
vuong/giay) dugc bieu hien bdi he so khuech tan bieu kien AD C (apparent diffusion coefficient).
He so ADC ciia m di m d cang Idn thi kha nang khuech tan trong m d dd cang manh. He so khuech
tan bieu thj theo 3 chieu khdng gian x, y, z va dugc sir dung de tao ra hinh cong huong tir cd ten
la ban dd ADC. He so nhay khuech tan b dugc tinh bang dcrn vj giay / m vuong. Gia trj nhay
khuech tan thudng dugc su dung trong lam sang thay ddi tir 500 1500 giay m vuong. De tao
hinh khuech tan ngudi ta thudng dung xung EPI vi kha nang chup nhanh ciia no. Mot bo hinh
anh de danh gia hien tug n g khuech tan gom cd T2W , DW va ban dd ADC. Trong dd hinh T2W
chup bang xung EPI cd gia tri b = 0, hinh khuech tan DW theo 3 true khdng gian va hinh ban dd
ADC cd gia trj b= 500-> 1500. T rong hinh DW viing m d cd hien tuong khuech tan kern se cd tin
hieu cao (trang) va tren hinh ban dd AD C viing m d kem khuech tan se cd tin hieu thap (den).
Nguyen ly tiroi mau: Hoat dong chirc nang cang nhieu thi lugng m au den nuoi cang Idn nhu vay
danh gia tinh trang tudi m au m ot vung thdng qua cac chi so huyet dong giup ta danh gia mire do
hoat dong chirc nang dang xay ra tai cho trong m ot don vj thdi gian. Cac chi so thudng dung la
the tich mau trong m d (tissue blood volum e, TBV ), lugng m au chay qua m d (tissue blood flow,
TBF) hay thdi gian qua canh (transit tim e , TT). De thuc hien danh gia viec tudi m au ta cd 2
phucrng phap dung chat noi sinh hay ngoai sinh. Chat ngoai sinh thudng dung la chat tuong phan
tir ngoai bao lam giam thdi gian T l va T2. Viing giam tin hieu dugc xem nhu viing cd tudi mau
kem. Ta cd the dirng phuo n g phap bom nhanh (bolus) va dung chudi xung EPI de nhan xet thay
ddi tin hieu khac nhau trong vung. C hat noi sinh la cac proton trong ddng m au dugc danh dau tir
tinh trudc khi chay vao vung m d can khao sat va su dung phuo n g phap bao hda hoac phuong
phap dao ngugc.
343
H IN H A N H H O C SO N A O
X QUANG CAT L 0 P DIEN TOAN
C 0 N G H l/C fN G T f
N H A X U A T BAN Y H O C
352 Doi Can - Ba Dinh - Ha Noi
BT: 04.762 5922 - FAX. 04.762 5923
G IA: 2 5 0 .0 0 0 0