A

Ay! - sakit, hirap

Aba - dukha
Adiyos - paalam, patnubayan ka ng Diyos
Adya - tulong, saklolo
Adhika - hangad, layon, mithi, nasa, pakay
Aglahi - pangungutya, pagmamaliit (lahi)
Aglahiin - hamakin, hiyain, insultuhin, libakin, tuyain, uyamin
Ahibay - pagkakaibigan, pagtutulungan
Akibat - sagisag, kalasag, kalakip, kasama
Aliban - basal, sariwa
Alibugha - bulagsak, gastador, mapaglustay, halaghag, labusak, labusaw,
pabaya, mapagwalang-bahala
Alimpuyo - uliuli, pagsiklab, tila ipu-ipong galaw ng hangin
Alindog - dingal, dilag, dikit, panloob na kagandahan
Alingawngaw - alalad, alatwat, alimaymay, alunignig, malakas na ingay
Amain - amba, tiyo
Ambil - api, amis, agrabyado
Ambil - palayaw, taguri
Amis - aba, alipusta, api, dusta, siil
Andukha, - aruga, alaga
Anluwagi - karpintero
Apula - pigil, hinto, supil
Arabal - karatig-pook, panirahang-pook sa paligid ng lungsod
Arok - pagsukat ng lalim
Asento - mga katibayan, suliraning pinag-uusapan
Ateista - taong hindi naniniwala sa Diyos
Atupag - alaga, ginagawa
 anumang bagay na bumara sa lalamunan
Binagtas - dinaanan
B Bininit - paghila ng palaso, pamamana
Binit - paghigpit (tali), pagbatak ng tali upang umigting,
Babal-ing - tinadhanaan, binalaan, pinatalastasan Bokasyon - gawain, trabaho
Badya - nakaabang, pagpapahayag ng ibig sabihin Bubot - lulot, yapsaw, hilaw, mura, di pa hinog
Baguntao - lalaking pumapasok sa yugto ng pagbibinata Bugso - bunton, dagsa, sagasa, daloy
Balabalaki - halu-halo, iba-iba, sarisari, samutsamot Bulid - pagkalagay sa bingit
Balakyot - balawis, imbi, lilo, maruming-budhi, palarama, salanggapang, Bulto - balot, balutan, pakita
Balakyot - taong tuso, mapanlinlang, mapagbalatkayo, masamang-loob, Bulusok - pababang takbo o agos ng anumang bagay
mahalay, totoong masama, barabas Bumalisbis - tumulo, dumaloy
Balantok - alakos, hugis-balukay, arko Burok - pamumula (pisngi), pagiging malarosa, pula ng itlog
Balatkayo - antipas, pagkukunwari, hindi tunay, magaling magkunwari Busog - lalagyan ng pana, pinakabalantok ng pana
Balawis - mabangis, mabagsik, suwail, mapanghimagsik
Balikwas - mabilis na pag-upo o pagtayo mula sa pagkakahiga
Balino - di-mapalagay, pagkabalisa, bagabag, tigatig
Balisbis - tuluy-tuloy na agos ng tubig o luha
Baluti - anumang kasuotang pansanggalang, aksiw, kutamaya
Bantayog - monumento, estatwa
Bantulot - alinlangan
Banyaga - dayuhan, estranghero
Barandila - gabay
Baras - baralan, haling, hadlang, tasukan
Basal - hindi pa nagagalaw o nagagamit, hindi pa natatamnam
(sa lupa)
Basalyo - alagad, tauhan, alipuris, alila, ustusan
Batalya - labanan, pagbabaka, paghahamok, pakikidigma
Batbat - balot, napalilibutan, napapalamutian
Batbat - puno, lipos, nagagayakan, namumutiktik
Batikan - patakan, bahiran
Bidbid - tali
Bihay - pilas, warak, wakwak
Bikig - balariid, bilatok, bulon, bunlok,
 Kiyas - tikas, kisig, itsura, asta, kiya, bikas, gilas
Koleto - pandobleng kasuotan tulad ng diyaket
K Kubkob - salikop, napaligiran, napalibutan,
Kunday - kumpas ng kamay
Kabaka - kadigma, kalaban, katunggali, kaaway Kuta - muog, tanggulan, muralya
Kabalintunaan - katiwalian, kahidwaan, kasawiang-palad Kutad - hindi namumunga, wala pang karanasan, baog
Kabalyero - taong maginoo, mandirigmang nakakabayo
Kabig - kakampi, kampon, kasagpi, kasangguyo, tagasunod, bulikil
batakin, hilain, hatakin, remorkihin, tamuhin, panalunan
Kahambal-hambal- kahapis-hapis, kalumbay-lumbay, kalungkot-lungkot
Kahila-hilakbot- kakila-kilabot, kasindak-sindak D
Kaimbihan - kasamaan, kahamakan
Kakatnig - kadikit, katabi Dagok - bigwas, buntal, sumbi, sapok, suntok, suliranin
Kalagyo - kapangalan, katukayo Dahop - kapos, hikahos, salat
Kalatas - pahatid, liham, sulat Dalahira - madaldal, masatsat, matsismis
Kalatas - pahatid, mensahe Dalamhati - galimgim, hapis, lungkot, pighati
Kaligkig - panginginig dahil sa ginaw Dalatan - mataas na lupang linangan
Kalingas-lingas- kadingas-dingas, kaningas-ningas, kaalab-alab Dalinsil - linsil, lisya
Kalis - sable, kris, espada Dambana - altar
Kalmante - mahinahon, payapa, tahimik Dapyuhan - dampiyuhan, higahirin, sagiin, sagilahan
Kalulunuran - kalulubugan ng araw, Kanluran Darag - pinilit, tinakot
Kamandag - abwab, lason Darang - bisa ng matamang pakiusap, paglapit na nakatutukso
Kapagkaraka - agad, kagyat, sa oras ding iyon Dawag - sapnit, tarabtab, matinik nab aging (katulad ng yantok)
Kapilas - kabahagi, kapiraso Dayukdok - dalurok, gutom, hayok, pasal
Karalitaan - karukhaan, kahirapan Dekreto - kautusan, batas o pasiya ng hukuman
Karangyaan - luho Dilag - dingal, ganda, dikit, karilagan
Karimlan - kamangmangan, pagiging madilm Dilidaili - bulaybulay, gunamgunam, pagwawari
Karsel - bilangguan, piitan, bilibid, kalabusan Dinanas - naranasan
Katigan - sang-ayunan, kampihan Dukado - mamamayang nasa ilalim ng pamamahala ng duke
Katkatin - payiin, pahiin, burahin Duklay - dulay, nakalaylay na sangang maaabot ng kamay
Kimi - dungo, duko, mahiyain, umid Dupikal - sunud-sunod na tunog (kampana)
Kinatkat - inalis, nilimot Durado - ginintuan
Kinta - bahay-bakasyunan
 Hilahil - dusa, dalita, hirap, pagtitiis, linggatong, lumbay, sakit
Himpil - tigil, hinto
E Hinagpis - dalamhati
Hinahod - magbigay ng pahintulot
Ehersito - hukbo Hinandulong - nilusob, sinalakay
Embahador - kinatawan, emisaryo, sugo Hinawan - nilinis
Emir - puno ng isang lalawigan sa Arabya o Turkiya Hugos - pagbaba (tali)
Hukluban - matanda
G Hulo - ilaya, haka, palagay
Humalinghing - dumaing
Gali - katuwaan, kasiyahan, seremonya, palatuntunan Humilig - kumiling, sumandig
Ganid - halimaw, hayop na maninila Humuwas - humagwag, maging payat
Garing - kulay krema, manila-nilaw na puti Hungkag - walang alam, walang anumang laman
Gaso - hindi mapalagay, kilos na maharot, pasukdol Huwad - di-tunay, di-totoo
o padaskul-daskol Huwaran - uliran, tularan, modelo
Gayak - bihis, nakabihis na, nakahanda na
Gerero - mandirigma, kawal I
Ginagap - hinawakan nang mahigpit
Gitgit - gatgat, gatlang na naiwan sa balat na tinalian Iapula - iampat, isawata, isupil
Gulilat - sindak, takot Ibulusok - isagatsat, itibusok, itirik
Gumitaw - lumabas, lumitaw Igtad - ibag, ilag, iwas, balikwas, lundag
Gunamgunam - pagwawari, bulaybulay Ikinaluoy - ikinalanta, ikinahulog, ikinabagsak, bigwalan,
Gunigunihin - kita-kitain, sala-salagimsim kawalang swerte
Imbi - walang-dangal, walang-puri, hamak, mahalay, kahiya-hiya,
walang halaga, marawal, karaniwan
Inamo - inalo, sinuyo
H Inaninaw - tiningnan, minasdan
Iniatas - iniutos, ibinilin, ipinatupad
Habag - awa Ininis - ginalit, niyamot, kinulob upang huwag makahinga
Hagap - akala, kuru-kuro, palagay, Insenso - kamangyan
Hagibis - bilis Inut-inot - dahan-dahan, unti-unti
Handulong - agresibo Ipanaog - ibaba, dalhin sa ibaba mula sa itaas
Hikbi - iyak Ipinagkanulo - nililo, tinaksil
Ipinanganyaya - ipinahamak Maligoy - maraming salita bago tukuyin ang sadya
Ipinangunguling- hindi dinidinig, binabalewala Maluwat - matagal na panahon
Ipinugal - ibinaliti, iginapos, itinali Mangilak - manghingi
Ipinupukol - inihahagapis, inihahalibas, ibinabato Marawal - di marangal, hamak
Iring - palagay, hamak na pagtingin Marilag - maganda
Itigis -ibigay, ibubo, ibuhos, Marusing - madumi
Iwa - pag-aalaga, pagkalinga Masinsinan - seryosong usapan
Iwi - taglay, hawak, pag-aari, pag-aalaga, nasasakupan Mataginting - malakas na tunog
Matiwasay - tahimik, payapa
Maulinigan - marinig
Mook - laban, hamok, sagupa
L Muog - kuta, muralya, pader, tanggulang-bato, balwarte

Lamuyot - masidhing paghimok o paghikayat

Lapang - kimpal, tipak, bahagi
Likat - tumigil, huminto N
Lukob - pagtulong, pagsaklob Nakabubulahaw – ingay na nakaiistorbo
Lihis - pag-iba ng tungo o layon, ilagan, iwasan Nakadaop - paglalapit ng dalawang bagay
Lilo - taksil Nakawangki - katulad, nakatulad
Lulan - karga, dala, sakay Nakahihindik - nakatatakot
Lingap - pagkalinga, pagtangkilik Nakipagbuno - nakipaglaban, nakipagsukatan ng lakas
Linggatong - pagkagulo ng isip, naguguluhan Nakudlitan - nagalusan
Linsil - mali, lisya Naggigitgitan - nagsisiksikan
Lugami - nanghihina dahil sa mga balakid o suliranin Naglisaw - naggala, nagkalat
Luhog - samo, nais Nagmarangya - naghambog, nagyabang
Nagpalumagak – tumigil
Nagpatibuwal - nagpakamatay, itinumba
M Nahan - saan, nasaan, saan naroon
Namumuhi - nasusuklam, lubos na nagagalit
Magapak - mabangal, mabali Namulas - lumabas
Magaso - kilos na maharot Nanaw - pumanaw, naglaho
Magkamayaw - nalilito sa gawaing sabay-sabay Nangangarilang- natutuyo
Mahinay - mabagal Nanghilakbot - natakot
Nangislap - nagningning Panimdim - anumang gumugulo sa isip
Napakislot - napakilos, napagalaw, biglang paggalaw Panlilibak - panunuya, panghahamak, pang-iinsulto
Napalugmok - napahiga Patriarka - ama, namamahala sa isang angkan,
Napamaang - natigalgal, natigilan isang matanda na marangal
Naparool - nasawi, nabigo Pihong - sigurado, tiyak
Nasambit - nasabi, nabigkas, nausal Pilapil - daan sa bukid, pagkrontol sa tubig
Nasnaw - lumakas Pilat - peklat
Natarok - naabot Pilosopo - taong mapagdunung-dunungan
Naungkat - napag-usapan Pintuho - pagsuyo, paghanga, paggalang
Nauntol - natigil, naudlot Pinupugod - sunud-sunod na pagbalya
Nauumid - natatakot magsalita, hindi makapagsalita Pita - ibig, gusto, matinding pag-asam
Nawatasan - naunawaan Pitagan - paggalang
Ningas - alab ng apoy, liyab Pugal - mahigpit na nakatali (nakapugal-nakawala)
Plumahe - palamuti na bungkong ng balahibo ng ibon
Pulpol - upod, mapurol
O Pumapasang - gumagalaw (isda)
Pupas - kupas, lipas na kulay
Obrero - manggagawa Pusikit - napakadilim
Orakulo - hula Putong - korona, bigkis ng bulaklak na nakapatong sa ulo

P
R
Pabulalas - biglang pag-iyak nang malakas
Paknit - nawala Relikya - natirang bahagi o piraso, natirang alaalang lumipas
Pagkatalungko- pagkaupo Repekehin - patunugin
Pagpapalahaw - pagsisigaw
Pahinuhod - pumayag, sumang-ayon
Paimpit - hindi malakas, pigil-tahimik S
Palalo - mayabang
Palamara - taksil Sakbibi - puno, marami
Pamimiyapis - pag-atake, pagdaluhong Sagwil - hadlang, sagabal
Pang-uuyam - panglalait Salat - kulang, dahop
Panihala - pamamahala Salimbayan - paghampas malapit sa isang tao o bagay
Samyo - bango, halimuyak Wawa - pag-unawang mabuti upang maliwanagan
Silakbo - pag-aalimpuyo, masidhing damdamin
Silat - butas, sira Y
Sumalimbay - mabilis na lumipad, sinibadSumigid - tumagos
Sumisikil - nagpapahirap, pumipigil, humahadlang Yamot - inis, inip
Sinaliwan - sinabayan
Sunong - dinadala na nakapatong sa ulo
Suplong - sumbong, malakas na buga ng apoy
Supalpal - nakasubo, naharang
Supling - anak, usbong ng halaman, murang sanga

T 1. tason – mangkok
2. sipiin – kopyahin / sulatin
Tikas - hugis, anyo o tindig
3. sipnayan – matematika (mathematics)
Tigmak - babad, basang-basa, pigta
Timawa - alipin, dukha, mahirap 4. agipayan – economics
Timbulan - tagapagligtas 5. aligin – variable
Tinalunton - sinundan 6. salipawpaw – eroplano
Tinutop - hinawakan 7. hatinig – telepono
Tugyayaw - malaswa o masamang salita, pagmumura, nauusal kapag
8. bilnuran – aritmitik
nagagalit ang sinuman
tulutan - payagan 9. dagitab – elektrisidad
Tumangkilik - mag-aruga, magkalinga 10. salumpuwit – silya
11. sulatroniko – email
U 12. miktinig – mikropono
Umibis - bumaba
Umukilkil - nanunuot, umusisa
Upod - maikli, manipis, pudpod

W
 kumalat kahit sa mga sentrong panlunsod na nagsasalita ng mga Cebuano kahit
pa may pagtutol ang mga lokal na politiko dito. Noong mga 1970, 55.3 ng
Ang Lumang Tagalog ay ginamit bago ang paggamit ng Filipino noong 1973. Ito populasyon ay kahit papaano nakagagamit ng pang-kalyeng Tagalog.
ay kinabibilangan ng mga sinaunang anyo ng tagalog gayundin ng mga salitang
inimbento ng mga purista na tila hindi na gaanong ginagamit sa kasalukuyang
panahon. Sinaunang Tagalog[baguhin | baguhin ang batayan]
Mga nilalaman Sinaunang Tagalog
  [itago] 
Proto Philippine
 1Pagkakahirang ng Tagalog bilang pambansang wika
 2Sinaunang Tagalog Rehiyon Philippines
o 2.1Patinig
o 2.2Mga Halibawa ng Salita Era c. 1000 BCE.(Ninuno ngWikang
 3Klasikong Tagalog Pilipino)
o 3.1Paraan ng Pagsusulat
o 3.2Ponolohiya Pamilyang wika Malayo-Polynesian
o 3.3Halimbawa ng mga Salita ng Matandang Tagalog
o 3.4Paraan ng Pananalita Sistema ng pagsulat Baybayin
 4Maugnyaing Pilipino
o 4.1Mga halimbawa ng salita Mga kodigong pangwika
 5Modernong Filipino
 6Mga halimbawa ng panitikang gumamit ng Lumang Tagalog ISO 639-3 phi-pro
 7Mga sanggunian
Talang panglinggwista phi-pro
Pagkakahirang ng Tagalog bilang pambansang
Ito ay tinatawagding Proto-Pilipino na buhat mulasa mga Austronesian na
wika[baguhin | baguhin ang batayan] nanirahan sa isla ng Luzon ahigit 2000 taon na angnakalilipas, Ito miyembero
Bagaman ang Cebuano ay sinasalita ng 40% sa bansa sa katimugan nito, ang ng Malayo-Polynesian. Ito din ang ninuno ng mga dayalekto sa buong Pilipinas .
Tagalog ay hinirang na pambansang wika noong 1939. Ang Tagalog ay tinawag
na Pilipino noong 1959, ngunit ito ay itinuturing na Tagalog pa rin. Sa mga Mga Patinig ng Sinaunang Tagalog
dekada 1950 hanggang 1960, may mga hindi matagumpay na demanda na
dinala sa mga hukuman upang pigilan ang pagtuturo ng nakasalig sa Tagalog na
"Pilipino". Gayunpaman, kahit walang suporta sa mga paaralan sa Kabisayaan,
ang pang-kalyeng Tagalog ay madaling natutunan sa pamamagitan ng Labi Ngipin/ Postalveolar/ Belaryo Glotta
mga komiks, telebisyon, radyo at mga pelikula. Bilang resulta, ang Tagalog ay Alveola
  *-ay
r Palatal l  *-aw
 *-uy
 *-iw
Nasal m n ɲ ŋ  *-oy
Mga Halibawa ng Salita[baguhin | baguhin ang batayan]
Tigil p b t d tʃ dʒ k ɡ ʔ  halibawang salita o trmino sa Sinaunang Tagalog / Pilipino

Words in
Fricative s ʃ h Equivalent
Proto- IPA /
in Classical Translation in Modern Tagalog
Philippin Pronunciation
Tagalog
e
Tap ɾ

ᜀᜐᜓ *aʃu (Asu) Aso Aso dog

Approximant l j w

Bahay (House /Structure/
Patinig[baguhin | baguhin ang batayan] ᜊᜎᜌ᜔ *ba̯Lãj (Balay) -
Buildings)
Mga Katinig ng
Sinaunang Tagalog
(ayon kay Blust) ᜊᜊᜓᜌ᜔ *babə̃j (Babuy) babuy Baboy (Pig)
Ha Gi Li
Heigh
ra tn ko
t
p a d ᜊᜌᜒ *bãjɜ̯ (Bayi) - Babae (Woman/ Girl/ lady)
Pags u /
i /i/
asara u/
ə / ᜇᜒᜃᜒ *dəkət - dikit(adhesive/stick)
Gitna
ə/
Pagb a /
uka a/ ᜇᜓᜍᜓ /
*zuRuʔ Dugo Dugo (Blood)
ᜇᜓᜄᜓ
Mga Diptonggo:
ᜑᜎᜒᜃ᜔ *hajək - Halik (Kiss)

Sistema ng Baybayin
pagsulat Kawi
Pangangaya
ᜃᜌᜂ *kajɐõ
̃  (Kayaw) Pangangaso (to Hunt)
w
Mga kodigong pangwika

ISO 639-3 otl

*ŋɡajan (Ngalan
ᜅᜎᜒᜈ᜔ - Pangalan (Name)
)
Talang otl
panglinggwista

ᜆᜓᜊᜒᜍ᜔ *tubiR Tubig Tubig (Water) Ang sinaunang Tagalog ang anyo ng Tagalog na ginamit noong sinaunang
panahon. Kabilang dito ang makikita sa Sulat ng Platong Tanso ng Laguna. Ito
ang wika ng Ma-i,Kaharian ng Tondo at Maynilad.
ᜎᜅᜓᜌ᜔ *lãɳũj Languy Langoy (to Swim)
Paraan ng Pagsusulat[baguhin | baguhin ang batayan]
Ang Lumang Tagalog ay isinusulat sa Baybayin,Isang silabaryong nangaling sa
ᜆᜏᜓ *ʈãœ̃ (Tawu) Tao Tao (Human) pamilya ng Brahmi. Bukot sa baybayin, gumagamit din ito ng Kawi (isang paraan
ng pagsusulat ng mga Malay, Dahil hindi maaring isulat sa baybayn ang mga
hiram na saita (tulad ngMalay at Sanskrit).

Klasikong Tagalog[baguhin | baguhin ang batayan] vow b k d/r g h l m n ng p s t w y

els
Klasiko / Matandang Tagalog
b ᜊ k ᜃ d g ᜄ h ᜑ l ᜎ mᜋ n ᜈ n ᜅ p ᜉ s ᜐ t ᜆ wᜏ y ᜌ
᜔ ᜔ ᜔ / ᜇ ᜔ ᜔ ᜔ ᜔ ᜔ g ᜔ ᜔ ᜔ ᜔ ᜔ ᜔
Old Tagalog
᜔
r

Rehiyon Philippines a ᜀ b ᜊ k ᜃ g h l
ᜄ ᜑ ᜎ ᜋ
m n
ᜈ n
p s t w y
ᜉ ᜐ ᜆ ᜏ ᜌ
Specialy in Tagalog Region a a a a a a a a a a a a
d ᜇ g ᜅ
a a
Era 10th century AD (Evolved intoArchaic /
Tagalog c. 16th century) i ᜁ
b ᜊ k ᜃ r g ᜄ h ᜑ l ᜎ mᜋ n ᜈ p ᜉ s ᜐ t ᜆ wᜏ y ᜌ
i ᜒ i ᜒ i ᜒ i ᜒ i ᜒ i ᜒ i ᜒ n ᜅ i ᜒ i ᜒ i ᜒ i ᜒ i ᜒ
Pamilyang wika Malayo-Polynesian
 -
e a g sas u/
b k g h l m n i p s t w y ara
e e e e e e e e e e e e Gitn ə /
ᜒ
n a ə/
u d
g
ᜂ i Pag
e
o b k / g h l m n p s t w y - a /
u u ᜃ r u u u u u u u u u u bub a/
ᜊ ᜓ i ᜄ ᜑ ᜎ ᜋ ᜈ ᜉ ᜐ ᜆ ᜏ ᜌ
ᜓ ᜇ g ᜓ h ᜓ l ᜓ mᜓ ᜓ ᜓ ᜓ ᜓ ᜓ ᜓ uka
b k ᜓ n n p s t w y
ᜒ
o o d o o o o o g o o o o o
e u Mga katinig sa Lumang Tagalog
/ ᜅ
ᜓ
r n
e g Pang- Pang-Ngipin/ Postalveolar/ Velary
o Glotal
Labi Alveolar Palatal o

d
u Nasal m n ɲ ŋ
/
r
u
ᜇ Hinto p b t d tʃ dʒ k ɡ ʔ
ᜓ
d
o
/ Prikatibo s ʃ h
r
o
Tap ɾ
Ponolohiya[baguhin | baguhin ang batayan]
Mga Patinig sa
Lumang Tagalog Approximant l j w
Hei Hara Git Ba
ght pan na ck Halimbawa ng mga Salita ng Matandang
Pag i /i/ u / Tagalog[baguhin | baguhin ang batayan]
Salita ng Matandang ᜇᜓᜍᜓ / ᜇᜓᜄᜓ *zuRuʔ Dugo (Blood)
IPA /Bigkas Salin sa Modernong Tagalog
Tagalog

ᜑᜍᜒ *ʜãRi (Hari) Hari (King,Emperor)

ᜀᜍᜂ *arãɜ (Arao) Araw (Sun / Days)

ᜑᜎᜒᜃ᜔ *hajək Halik (Kiss)

ᜀᜐᜓᜏᜅ᜔ *aʂũɐ̯n̩ Aswang (Ghoul / Monster)

ᜎᜓᜈᜆᜒᜀᜈ᜔ *jɜnTiãn (luntian) Luntian (Lush)/ Berde (Green)

ᜊᜓᜎᜀᜈ᜔ *bũLɑ̯n (Bulan) Buwan (Moon / Months)

ᜃᜏᜎ᜔ *kão̯ɐL Kaual Kawal (Knight)

ᜊᜊᜌ᜔ᜎᜈ᜔ *bãɓɜjaɲ̩ Babaylan (Priestess)

ᜋᜓᜆᜒᜌ *ɱuʈɪa (mutiya) Mutya or Perlas (Pearl)

ᜊᜌᜒ *bãjɜ̯ (Bayi) Babae (Woman/ Girl/ lady)

ᜋᜅ᜔ᜋᜅ᜔ *Mɐnɠ-Mɑŋɠ Mang mang (fool) / bobo (stupid)

ᜊᜎᜌ᜔ *ba̯Lãj (Balay) Bahay (House /Structure/Buildings)

ᜉᜈ᜔ᜆᜐ᜔ *pãɳ̩ta̯ʂ Pantas (genius/ wise / gifted)

ᜊᜊᜓᜌ᜔ *babə̃j (Babuy) Baboy (Pig)

ᜉᜓᜂᜇ᜔ *pũɜd (Puod) Bayan (Town)

Reyna,(Queen)
ᜇᜌᜅ᜔ *dãjãɳ (Dayang)
or Prinsesa (Princess)
ᜅᜎᜒᜈ᜔ *ŋɡajan (Ngalan) Pangalan (Name)

ᜇᜒᜃᜒ *dəkət Dikit (adhesive/stick)

ᜐᜈ᜔ᜇᜒᜄ᜔ *sɑ̃n̩dĩg) Sundalo (Soldier)
 (Sandig) hiya?

ᜆᜓᜊᜒᜍ᜔ *tubiR Tubig (Water) ᜊᜌ ᜑ

Bayâ ha dakit Pakiusap,Lisanin mo Leave the dakit tree
ᜇᜃᜒᜆ᜔ ᜈ
na, nu? na ang Puno ng Dakit. now, will you?
ᜈᜓ‖
ᜆᜍᜅ᜔ᜃᜑᜈ᜔ *taRãŋkaħɐɳ
̃ Tarangkahan (Gate)

ᜇ ᜃᜎᜄ᜔ Pakibabalik mo ang Shame/Bring [back] the

Paraan ng Pananalita[baguhin | baguhin ang batayan] Da kalág
ᜊᜒᜈᜄᜆ᜔ kalag na iyong soul that you encounter,
binagat, ha?
ᜑ‖ kinuha? okay?
 Mga trmino at pag sasalita sa Matandang Tagalog

Old Tagalog Translation

Translation
in Modern Tagalog
Translation in Englsh Maugnyaing Pilipino[baguhin | baguhin ang batayan]
Ito ay nilikha noong mga dekada 1950 hanggang 1960 ng Surian ng Wikang
Pambansa upang maging maugnayin ang mga salitang pang-agham. [1]
Nabuká na Mga halimbawa ng salita[baguhin | baguhin ang batayan]
ᜈᜊᜓᜃ ᜈ ᜊ ‖ nag-bukas na ba? Is it open now for sure?
ba?
Narito ang ilang mga halimbawa pati ang katumbas ng mga ito sa Ingles:

Dalin mo ang pag Kastila o Ingles ng Tagalog/

ᜋ ᜈ ᜎ| Labâ ma na Take it as a gain Tagalog Ingles
kakataong ito, Modernong Filipino
ᜇᜃᜒᜆ᜔‖ lâ, dakit already Dakit (tree)
sa Dakit (Puno),

agamahan relihiyon religion

Iyan ay
ᜋ ᜈᜒᜌ| Nínu ma niya That confused you for a
napakamalang
ᜋᜀᜈᜄ᜔ᜄ‖ mangga mango tree
mangga
agapayang kabit koneksiyong paralel parallel connection

ᜑᜒᜌ| ᜎᜀ| Gakatkat hiya iyan ba ay [It] just crossed out of

ᜅᜌ᜔ ᜀᜈ᜔ lâ ngay-an nakararamdam ng shame alone, is that so?
 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

agapayang alisbahabaybata histerektomiya hysterectomy

sirket na paralel parallel circuit
salikop

alunig resonasya resonance

agbarog arkitekto architect

angkan pamilya family

agham siyensiya science

anluwage karpintero carpenter

aghamtao antropolohiya anthropology

awanggan inpidad infinity

aghimuin teknikal technical

awanging tubo tubong bakum vacuum tube

agimatan ekonomika, ekonomiks economics

bahagimbilang praksiyon fraction

agsikapin inhinyero engineering

balamban membrano membrane

alaala memorya memory

balidasig akselerasyong negatibo negative acceleration

aligin baribulo variable

balikhaan regenerasyon regeneration

 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

balintataw balintataw pupil bilnuran aritmetiko arithmetic

balisultag imbolusyon involution binhay Kagaw germ

balisuplingan reproduksiyon reproduction buhagsigwasan pneumatika pneumatics

balnian magnetika magnetics buumbilang intedyer integer

basisig lakas na sentripugalo centrifugal force buturan nukleonika nucleonics

bathalaan teolohiya theology dagibalniing liboy kulot na elektromagnetiko electromagnetic waves

batidwad telegrama telegram dagikapnayan elektrokemistrya electrochemistry

batlag kotse car dagilap radyoaktibidad radioactivity

batnayan pilosopiya philosophy dagindas elektroda electrode

 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

dagisik elektrono electron earphone, headphone,

daktinig Pang-ulong Hatinig
loudspeaker

dagisikan elektronika electronics

dalas prekwensiya frequency

dagitab elektrisidad electricity

dalubaral iskolar scholar

dagsa momento momentum

dalubbanwahan pampolitika na agham political science

dagsin grabidad gravity

dalubbatasan batas na agham science of law

dagap kabuuan sum

dalubhalmanan botaniya botany

dakbatlag trak truck

dalubhasaan kolehiyo, instituto college, institute

daklunsod metropolis metropolis

dalubhayupan solohiya zoology

daksipat teleskopyo telescope

 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

dalubibunan ornitolohiya ornithology

dalub-isipan sikolohiya psychology dalwikaang bilinggwal bilingual

dalublahian etnonolohiya ethnologu damikay polinomyal polynomial

dalubsakahan agrikultura agriculture dantaon siglo century

dalubsakit-babae hinekolohiya gynecology dantay impulsa impulse

dalubtalaan astronomya astronomy danumsigwasan hidraulika hydraulics

dalub-ulnungan sosyolohiya sociology dasig akselerasyon acceleration

dalubtauhan antropolohiya anthropology dawit industansiya inductance

dalubulnungan sosyolohiya sociology dihaying walang organikong kimika inorganic chemistry

dalubwikaan linggwistika linguistics disaluyan di-konduktor nonconductor

 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

duhakay binomyal binomial hangganan hangganan limit (mathematics)

duhandas diyoda diode hatimbutod mitosiso mitosis

duyog elipsa ellipse hatinig telepono telephone

gilis hipotenusa hypotenuse hatintaon semestre semester

gitisig lakas na sentripetal centripetal force haying organikong kimika organic chemistry

habyog torka torque haykapnayan biyokimika biochemistry

hagibis belodidad velocity hayliknayan biyopisika biophysics

hagway proporsyon proportion haynayanon biyolohista biologist

hambinging bigat bigat na spekipiko specific weight haynayan biyolohiya biology (buhay-hanayan)
 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

(buhay-hanayan) isigan dimanika dynamics

himatay apopleksya apoplexy kaalkahan alkalinidad alkalinity

hinuha hipotesis hypothesis kaasdan akididad acidity

humihigop basyo vacuum kabatas tagapagpatupad ng batas law enforcer

hunain teorem theorem kabisa Andar function (mathematics)

ibutod nukleolus nucleolus kabtol lipat switch

initan kumpas beat kabuuran nukleo nucleus

initsigan termodinamika thermodynamics kapnayan

(sangkap- kimika chemistry
hanayan)
isakay monomial monomial

kapnayang
strukturang kimikal chemical structure
kayarian
ishay bakterya bacteria
 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

kapnayanon kimiko chemist laumin integral integral

kasagwilan resistibidad resistivity liboy dayulon wave

kasalukuyan digmaan prediction libuyhaba habang dayulon wavelength

katiktik detektiba detective liknayan

pisika physics
(likas-hanayan)

kuntadurya akwant accounting

lulan kapasitansiya capacitance

lahatan pangkalahatang kimika general chemistry

lulos hakbangan bypass

laktod maikling paligid short circuit

lunduyang-
sentrong pananaliksik research center
saliksik
lapya plano plane

malabuntala planetoid planetoid

larang ekwilibryo equilibrium

malasaluyan semikonduktor semiconductor

 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

mikhay mikroba microbe mulpikan atomikong pisika atomic physics, atomics

mikhaynayan mikrobiyolohiya microbiology mulsakitin patogeniko pathogenic

miksipat mikroskopyo microscope nagugulugudan bertebrado vertebrate

miksipatin mikroskopiko microscopic palaasalan etnika ethnics

miktataghay mikroorganismo microorganism palabaybayan ortograpya orthography

miktinig mikropono microphone paladutaan heolohiya geology

mulapik palasantingan aestetika aesthetics

molekulo molecule
(mulaang-butil)

palasihayan kitolohiya cytology

mulhagi elemento (matematika) element (math)

palasigmuan mekanismo mechanism

mulhay protosowa protozoan

palatangkasan teoriyang nakatakda theory of sets

 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

set algebra pangibayo amplipayer amplifier

palatumbasan teoriyang ekwasyon theory of equations panlulan kapasitor, kapasidor capacitor

palautatan estadistika statistics panulatan sulat writing

pamahagi denamineytor, denominador denominator pariugat kwadrat na ugat square root

pamilang numeral numeral sabansain nasyunalista nationalize

panakda numerator numerator sakwil resistansiya resistance

panakwil resistor resistor saliding saloy alternatibang kasalukuyan alternating current

panandaan alhebra algebra saligwil transistor transistor

panawit induktor inductor salikop sirkwit circuit

salipawpaw eroplano airplane

panghadlang insuleytor, insulador insulator
 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

saloy kasalukuyan current suglamuman potosintesiso photosynthesis

salumpuwit silya chair sukatan

(sukating kwantitatibang kimika quantitative chemistry
kapnayan)
saluyan konduktor conductor

sukgisan heometriya geometry

sanyo baribulo variable

sulatroniko email email

sayad ilalam ground

sunurang kabit seryang koneksiyon series connection

sigwasan mekanika mechanics

tablay elektrikong singil electric charge

siksin matatag solid

tadlong perpendikular perpendicular

sipnayan
matematika mathematics
(isip-hanayan)
talukay trinomyal trinomial

sugaan optika optics

talundas triyoda triode
 Kastila o Ingles ng Tagalog/ Kastila o Ingles ng Tagalog/
Tagalog Ingles Tagalog Ingles
Modernong Filipino Modernong Filipino

tatsihaan trigonometriya trigonometry

tayahan kalkulo calculus tunugan akustika acoustics

tigal intertya intertia tuwirang saloy idirektang kasalukuyan direct current

tigilan istatika statics urian

kwalitatibang kimika qualitative chemistry
(uriing kapnayan)

tikop kirkumperensiya circumference

Modernong Filipino[baguhin | baguhin ang batayan]
timbulog isperikal spherical Noong 1973, ang Pilipino ay pinalitan ng "Filipino" upang ang pambansang wika
ay kumatawan sa lahat ng mga Pilipino at hindi lamang ng mga nagsasalita ng
Tagalog na walang tunog na "f". Ang pagpapangalang ito ay naghudyat rin ng
bagong saloobin sa pagbuo ng pambansang wika. Ito ay wala na sa kamay ng
tingirin diperensiyal differential mga "purista". Ang mga salita at tunog mula sa ibang wika ay maaari nang
gamitin kabilang ang Ingles at Kastila.[1] Sa mga praktikal na termino, ang Filipino
ang pormal na pangalan ng Tagalog o ka-magkasingkahulugan nito.
tugoy oskilasyon oscillation

tugoysipat oskilaskopa oscilloscope

tumbasan ekwasyon equation