Ang talasalitaan ay ang listahan
Pang-uuyam - paglait
ng mga salita at kahulugan.
bumabalong – umaagos
linggatong – suliranin
legwas – 1 metro
sasalitin – isasalaysay
kintang – pahingahan
tumok – kagubatan
duklay – nakalaylay
malawig – matagal
maniig – namihasa
magbata – magtiis
nunukal – likas
gali – paligsahan
nananaw – nawala
bait ko’y luminis – pagkatao’y
tumaas
minunakala – binalak
ditsong – usapan
hinandulong – pinagtataga
di nagpakundangan – di-
gumalang
pinagsasabihan ng mga sikreto –
kalihiman
sasakyang-dagat – daon
sumulpot – bumugso
sulat – kalatas
lalabanan – kakabakahin
real – maharlika
kubkob ng kabaka – ligid ng
kaaway
makitil – mamatay
amis – kaawa-awa
makipanig – makisali
lulugso – babagsak
pangwalat – pangwasak
maglamas – maglaban
matabil – masalita
matatap – matuklasan
pinuno ng mga Muslim – emir
pagseselos – pangimbulo
mabagal – mahinhin
paghihirap – pagkatimawa
sumugod – susumang
Medialuna – bandilang Muslim
maglamas – maglaban
nagbiktorya – nagwagi
sandatahan – sundalo
uhaw sa aking dugo –
paghihiganti
mariing hampas – parusa
makalawang niligid ni Pebo –
dalawang araw
napahinuhod – napasunod
kahambal-hambal – kaawa-awa
mawakawak – mapahamak
nabalino – naguluhan
makasasayod – makapagsasabi
piping gulo – usap-usapan
makapanlulumay – makaakay
ilugso – halayin
nahambal – naawa
ehersito – hukbo
natitik- naisulat
pinanganganibang -
kinatatakutan
karalitaan - kahirapan, kadukhaan
hilahil - suliranin, pasanin
lalagi - titigil (stay)
maidlip - matulog ng mababaw
lang
namamanglaw- nagdidilim,
nalulungkot
dusa - paghihirap
ninitang - makikit
panimdim-tigatig
tulasing- labis na maramdamin
bantad na- sanay na
lawig- tagal o haba ng panahon
mandala- malaki at mataas na
bunton ng gaspag ng katawan ng
palay na may uhay pa
pitak- bawat hati ng tubigan
ligalig- hindi mapakali
kapok- bulak
among- bulgar na tawag sa pari
lalik- makinang ginagamit sa pag-
ukit
garing- ivory
bastidor at dala- mga kagamitan
sa pagbuburda
kampupot- kapamilya ng
halamang sampaguita, mas
makapal ang talulot nito
batikan- sanay
pithaya- nais,ibig
parang- malawak na kapatagan
napanagimpan- napanaginipan
talulot- bawat hati ng
bulaklak,petal
hagkan- halikan
dilag- gandang may ningning
sakdal- ubod
katoto- kaibigan
lintik- kidlat
lunos- pagkabagabag ng
damdamin dahil sa lungkot
huramentado- nagwala
palaba- mabilog na liwanag na
nasa paligid ng buwan
naulinigan - narinig
sisiluin- hihiluhin
padaskol- padabog
buhalhal-bulagsak
handulong-sugod
ibay-lasing
lapang-piraso
kalampi-kasama
tunggalian- labanan
iluluwalhati- paparangalan o
gagantimpalaan
Katigan - sang-ayunan,
kampihan
2. Pangangamkam - pagkuha
3. Masinsinan - seryosong
pag-uusap
4.
5. Sagrado - banal
6. Hinawan - nilinis
7. Pitagan - paggalang
8.Tumangkilik - nag-aruga
9. Tinalunton - sinundan
10. Mauulinigan – Maririnig
 Sinasaliwan – Sinasabayan
 Mangilak – manghingi
 Marilag – maganda
 Kararangyaan – luho
 Nakasaksi – nakakita
 Mataginting napakatunog
 Kagawad – miyembro ng
lipon
 Makasasalungat–
makakalaban
 Naggigitgitan –
nagsisiksikan
 Supling - usbong ng
halaman/murang sanga;
anak
 Tikas– hugis; anyo o
kalagayan at tinig ng
katawan ng isang tao
 Kalo – kasangkapang may
gulong at kanal sa
kabilugan na dinaraanan
ng lubid o kawad ng
panghila sa itinataas o
ibinabaang karga.
 Relikya– anumang
natitirang alaalang
lumipas; natitirang
bahagi o piraso
 Silakbong – pag-
aalimpuyo at pagligid ng
maraming alikabog
 Isuplong – ipagharap ng
sakdal o sumbong;
malakas na buga ng apoy
 Batikan – patakan,
bahiran
 Kaimbihan – kasamaan,
masama na pag-uugali;
kahamakan
 Tungyayaw – malaswang
o masasamang salitang
nabubukas sa bibig o
nauusal kapag nagagalit
ang sinuman.
 Hampas-lupa – walang
hanapbuhay, taong
tamad at walang
hanapbuhay, palaboy
 Mag-aabuloy – tutulong,
magbibigay ng
kontribusyon
 Humihikbing – umiiyak
 Bantulot – alinlangan
 Napakislot– gumalaw na
pabigla-bigla
 Karosa – kotseng may
mga palamuti
 Nasambit – nabigkas
 Tungyayaw – pagmumura
 Kitil – patay
 Kabigha-bighaning –
hikayat
 Tulisan – bandido
 Umuukilkil – umuusisa
 Malumanay – dahan-  Putong - Korona o  Limpak-Malaking
dahang magsalita at bulaklak na piraso
kumilos nakapatong sa ulo  Binagtas -Dinaanan
 Patiyad – tayo o lakad na  Maligoy- Hindi tiyak o  Naglisaw -Naggala,
ang mga daliri ng paa ay marami pang sinasabi nagkalat
sumasayad bago tukuyin ang  Simboryo (png.)-
 Matwasay – tahimik, sadya Pabilog na bubong ng
payapa  Sumusuray-suray - simbahan
 Mahinay – mabagal Lumalakad na parang  Bantayog (png.)-
 Namamangha– nagugulat, tutumba Monumento o estatua
nagtataka  Umuumid - takot  Nakabubulahaw (pd.
 Nabinat– nagkaroon ng magsalita o kumilos )-Ingay nakakaisturbo
sakit na pagaling na kahit alam ang ng paligid o
ngunit lumala dahil sa gagawin katahimikan
pagkilos  Gagapusin - Itatali  Hungkag (pu.)-
 Pagpapatiwakal – kusang  Halughugin - Walang alam
pagtikil sa sarili,
Hahanapin o  Kasiki (png)-
nagpakamatay
hahalungkatin Panginoon na may
 Yungib – lungga, kuweba
 Alingawngaw - kapangyarihan/lupa
 Sawimpalad – bigo
Paulit-ulit na ingay  Magkamayaw (pd.)-
 Karatig – katabi
 Malalagas - Sabay-sabay na hindi
 Gusgos– marami at punit-
Matatanggal maintindihan
punit na damit; marumi
 Kabesera - Kapital ng  Paimpit (pa.)-Pigil-
at mailbag
lalawigan o bansa tahimik, hindi malakas
 Yamot – inis, inip
 Sisibol- Tutubo  Pabulaslas (pa.)-
 Kurap – pikit
 Salok - Pagkuha ng Biglang pag-iyak na
 Pisi – tali/panali
tubig sa balon o gripo malakas,
 Tuod – puno ng kahoy na
 Baklad - Bitag na yari pagnguyngoy ng
naiwan sa pagputol
sa kawayan at pahiyaw
 Pag-alipusta –
nakatusok sa mababa  Maselan (pu.)-
pagkahamak
na ilog o dagat upang Sensitibo
 Kutob– kaba
makulong ang isdang  Sawimpalad (pu.)-
 Namumuhi – nasusuklam;
lubos na nagagalit papasok Mahirap na tao na
 Palugit - Dagdag ng ginagamit ng may
 Tigmak – punong-puno
panahon kapangyarihan
 Sabungero - Taong
 Nakadaop -  Tinutop (pd.)-
nagpapalaban ng
Nakasayad na Hawakan
manok
pagkakalapit ng  Dagok (png.)-Suntok
 Bakas - Marka o
dalawang bagay  Borlas (png.)-
tanda
 Mapusok - Mainit ang Panlawit ng damit,
 Humahangos -
ulo panyo, tuwalya, atbp.
Namamadaling
 Pumapasag -  Niyugyog (pd.)-
parang pagod na
Gumagalaw (na isda Kinalog
pagod
kapag ihinula na)  Hitik (pu.)-Maraming
 Inaaninaw -
 Nakasandig - bunga o bulaklak and
Tinitingnan kung may
Nakasandal pananim
tao o wala
 Natinag - Natakot  Repekehin (pd.)-
 Napalugmok -
 Makubli - Malalim; Patunugin
Napahiga
malihim  Nitso (png.)-Butas sa
 Balikwas- Mabilis na
 Iiling-iling - semento na inilalagay
pag-upo o pagtayo
Paggalaw ng ulo na ang patay
mula sa paghiga
nagsasaad ng awaw,  Nagpatibuwal (pd.)-
 Nanghihilakbot -
hindi Tinumba
Natatakot
 Dupikal - Sunud-  Pagpapalahaw (png.
 Pinupugod - Sunud-
sunod na tunog ng )-Pagsisigaw
sunod na marami
kampana  Salimbayan (pd.)-
 Sunong - Dinadala na
 Nagbuntung-hininga Paghampas malapit sa
nakapatong sa ulo
- Ang paghinga ng isang tao o bagay
 Nagpapalaluan -
malalim at mahaba  Barandila (png.)-
Nagyayabang
 Dampi-Magaang Gabay
 Inilatag - Ibinaba o
paghawak 
inilagay ng palapad
 Namamanata-  pusong - payaso
 Maulinigan - Marinig
Nagdebosyon  ragandang - darang
 Pagkakanulo -
 Kapanalig -Kasama,  ramilyete - pumpon ng
Pagtataksil
kaisa ng paniniwala bulaklak
 Ginagap - Hinawakan
 Balisa-Hindi mapakali  refran - kasabihan;
nang mahigpit
 Yabag -Tunog ng salawikain
 Sinisikil - Pinipigilan
habag o yapak  rueda - gulong
o hinahadlangan
 Lulan -Sakay,  sagadsad - dausdos;
 Nanlilibak -
pasahero tuloy-tuloy
Nanunuya o iniinsulto
  salanggapang -
walanghiya
 salapsap - pagbalat ng
prutas gamit ang
kutsilyo
 simpan - ingat; sinop
 sinamomo - isang uri
ng halaman
 sinsay - awit; pigil-pigil
 taborete - upuan
 takap - hamon
 tangkakal - tanggol;
ligtas
 taol - kombulsiyon
 tapapetso - panakip sa
dibdib
 tika - mithi
 tingkala - unawa; isip
 tulig - tuliro; taranta
 tungayaw - talak
 tuwang - tulong
 wani - ayos; husay;
kalinisan
 yamo - imbot; sakim
 buhalhal - busalsal;
bulagsak
 burok - pula
 buyo - akit; himok
 duhagi - api; dusta
 gaso - gaslaw; harot
 gipalpal - punong-
puno
 handulong - daluhong;
sugod
 hibo - hikayat
 hinuhod - sang-ayon
 ibay - lango; lasing
 imbot - hangad; sakim
 iring - ayaw, tanggi
 kalampi - kalakip;
kasama
 kawas - bawas
 lalik - torno
 lanyos - lambing
 lapang - piraso; hati
 libay - babaeng usa
 linab - grasa
 lukong - concave
```` karatig- katabi
 limatik- linta
 muni-nilay
 barandilya- pasamano
 gayak- dekorasyon
 maringal- elegante
 gloryeta- kiyosko
 balag- trellis
 borlas- palawit
 pawikan- pagong
 nagninilay- nagiisip
 tigagal- pangangba
 nabulalas- nahinto
 nababanaag- bahagyang
nakikita
 napakislot-
nabigla/gulat
 agam-agam-
 bonsod- hudyat
 mangahas-
sumubok/subok
 uusig- hahatol
 kinuyumos- nilusot
 coloniales- kolonialismo
 reberensya- kagalang
galang
 abito/toga- gamit ng
pari
 tumatabing- tumatakip
 erehe- di paniniwala sa
diyos/ laban sa
simbahan
 pilibustero- laban sa
pamahalaan
 parangal- pagbigay
dangal
 tinatalunton- pagtunton
sa isang landas
 pag-aglahi- paghamak
 nililibak- iniinsulto
 nangamkan- nang-angkin
 pinaratangan-
pinagbintangan
 kulimlim- malamlam ang
sikat ng araw
 tumatagos- lumalagos
 pagtunghay-
pagtanaw/pagsipat
 nababanaag- bahagyang
nakikita
 busilak- totoong maputi
 garing- pangil ng
elepante
 hapis-malungkot
 sapupo- salo
 tinag- kilos/galaw
 kabantugan- kasikatan
 santwaryo-
dambana/kanlungan
 kalasag- pananga
 nangilag- umiwas/ilag
 pamintuho-paggalang
 taghoy-pagluho
 karibal-kaagaw/kaaway
 malamlam-mapanglaw
 mababanaag-
bahagyang nakikita
 exodo- pagtakas
 nayamot- nainis
 sinisiyasat- sinusuri
 natitigatig-
nababagabag
 beateryo- kumbento
 paglaboy- paglagalag
 tinikis- pinilit
 sumbat- pagsisi
 natigib- napuspos
 pumakaw-gumising
 tatanghod-tatanaw
 sumasalimbay-lumipad
 masangsang-mabaho
 lulon-sakay
 tumuligsa-imulat
 saserdote-padre/kura
 yamot-inis
 kamkamin-angkinin
 pagiimbot-pagnanasa
 mapusok- marahas
 dungisan- dimihan
 kahangalan- katungaan
 lantad- hayag
 nanaisin- gugustuhin
 kahabaghabag-
kaawaawa
 namamatnugot-
nangagasiwa
 pagkadusta-
pagkaalipusta
 salungatin- kontrahin
 hataw-hambalos
 pagaayuno- pagbiga
donasyon
 bantog-bunyi
 tumalis- tumakas
 pinatawan- pinarusahan
 ihimlay-ipahinga
 Engkantado- inakala sa
pagkawala ng matandang
espanol
 Alamat- kwentong
pinagmulan bagay
 unos-delubyo
 nagtirik-lagay/tayo
 To dos’ lo santos- araw
ng mga santo
 Pahangos- pabilis
 Krus ng bezantina- krus
ni Rafael Ibarra
*symbolo ng
kapangyarihan
 banta- babala
 tinalunton- nilandas
 nakahimlay-nakahiga
 kumukunday- kumikidlat
 natutop- nabitawan
 maestro-guro
 purgatoryo-
pansamantalang tirahan
ng mga kaluluwa
 baliw- wala sa sariling
bait
 santa Barbara- kaawa
awing santa
 palahaw- sigaw
 batakin- hilahin/hatakin
 kuro-kuro- tagpi-tagping
damit