What Is Hypnosis Ebook

Machine Translated by Google
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ;
Τι πρέπει να γνωρίζει κάθε άτομο
Σχετικά με την Ύπνωση
Ντρέικ Ίστμπερν
©Copyright 2011 Drake Eastburn
Ολα τα δικαιώματα διατηρούνται. Κανένα μέρος αυτής της δημοσίευσης δεν

επιτρέπεται να αναπαραχθεί, να αποθηκευτεί σε σύστημα ανάκτησης ή να
μεταδοθεί, με οποιαδήποτε μορφή ή με οποιοδήποτε μέσο, ηλεκτρονικό,
μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογραφημένο ή άλλο, χωρίς τη ρητή γραπτή άδεια του συγγραφέα.
Για πληροφορίες επικοινωνήστε με το Eastburn Hypnotherapy Center

7905 N. Zenobia St.
Westminster, CO 80030
303-424-2331
office@hypnodenver.com
Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου δεν -είτε άμεσα είτε έμμεσα-

χορηγούν ιατρική συμβουλή ή συνταγογραφούν τη χρήση οποιασδήποτε τεχνικής
ως μορφή θεραπείας για σωματικά, συναισθηματικά ή ιατρικά προβλήματα χωρίς
τη συμβουλή γιατρού. Η πρόθεση του συγγραφέα είναι μόνο να προσφέρει
πληροφορίες γενικής φύσης για να σας βοηθήσει στην αναζήτησή σας για σωματική,
ψυχική και συναισθηματική ευεξία. Ο συγγραφέας και ο εκδότης δεν αναλαμβάνουν
καμία ευθύνη για τις ενέργειές σας σε σχέση με τη χρήση (ή τη μη χρήση) των
πληροφοριών αυτού του βιβλίου. Δεν δίνονται υποσχέσεις ή εγγυήσεις — ρητές ή
υπονοούμενες.
Παραγγείλετε αυτό το βιβλίο ηλεκτρονικά στη διεύθυνση www.djamespublishing.com
ή σε μεγάλους διαδικτυακούς λιανοπωλητές βιβλίων.
Τυπώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
ISBN: 978-1-4269-4036-1 (sc)
D. James Publishing
www.djamespublishing.com
Επίσης από τον Drake Eastburn
The Power of Suggestion

(2011)
No Time to Waist—Ισχυρά υπνωτικά μυστικά απώλειας βάρους

Πρέπει να ξέρεις (2010 )
Power Patter
(2008)
The Power of the Past

(2007)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΑΦΙΕΡΩΣΗ ................................................ ............. vi

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ .......................................... vii
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ; ΧΟΡΗΓΟΙ ............................ χ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ..................................................... ....... 1
ΚΟΙΝΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΥΠΝΩΣΗΣ ................ 5
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ; ................................................ 9
ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ................................ 14
ΤΙ ΑΛΛΟ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ; ..................................... 21
Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΥΠΝΩΣΗΣ .......................................... 59
ΜΥΘΟΙ ..................................................... ...................... 66
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ ΤΗΣ ΞΥΠΝΩΣΗΣ; ............................ 82
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ PLACEBO ................................... 108
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ................................... 131
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ................................................. ........ 143
ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΟΡΩΝ ΥΠΝΩΣΗΣ ......................... 148
ΠΟΡΟΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝΤΑΙ
ΑΝΑΓΝΩΣΗ ................................................. ................ 225
ΑΦΙΕΡΩΣΗ
Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε όλους τους υπνωτιστές που

έχουν βρεθεί ποτέ να προσπαθούν να υπερασπιστούν ή/και να
ορίσουν την ύπνωση σε κάποιο άστοχο, φοβισμένο άτομο που απλά
δεν καταλαβαίνει τι είναι στην πραγματικότητα ο υπνωτισμός. Και
επίσης σε εκείνα τα μέλη της κοινωνίας που θα επωφεληθούν από
μια σαφέστερη κατανόηση της ύπνωσης. Ελπίζω ότι μέσω της
καλύτερης συνολικής κατανόησης του υπνωτισμού θα ανακουφίσουμε
ή ακόμα και θα εξαλείψουμε αυτούς τους φόβους και τις
αδικαιολόγητες πεποιθήσεις και το ευρύ κοινό θα έχει μεγαλύτερη
τάση να συμμετέχει και να επωφελείται από τη χρήση της ύπνωσης.
εμείς
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι και οργανισμοί που αξίζουν τις ευχαριστίες

μου. Η πρώτη μου επίσημη εισαγωγή στην ύπνωση ήταν στις αρχές
της δεκαετίας του εβδομήντα με τη μέθοδο Silva. Ο αείμνηστος Χοσέ
Σίλβα δημιούργησε μια εκπαίδευση ύπνωσης (αν και απέφυγε να
χρησιμοποιήσει τον όρο ύπνωση) που έχει υιοθετηθεί από πολλούς
όλα αυτά τα χρόνια. Η μέθοδος Silva ήταν η εισαγωγή στον κόσμο της
ύπνωσης για πολλούς ανθρώπους.
Ασχολήθηκα με τη Μέθοδο Σίλβα από τη δική μου επιθυμία για

προσωπική ανάπτυξη. Η μέθοδος Silva ήταν ένα εξαιρετικό μέρος για
να ξεκινήσετε. Επικεντρώθηκε στη θετική σκέψη και στη θετική νοητική
στάση. Σήμερα η ταινία The Secret έχει γίνει πολύ δημοφιλής. Ωστόσο,
η Μέθοδος Σίλβα είχε παρόμοια εστίαση πολλά χρόνια πριν εμφανιστεί
το Μυστικό .
Προέρχομαι από ένα πολύ δυσλειτουργικό και αρνητικό οικογενειακό

περιβάλλον. Τα πήγαινα πολύ άσχημα στο σχολείο και δεν ήταν πιθανό
να γίνω το είδος του ανθρώπου που θα διέπρεψε καθόλου στη ζωή.
Αλλά μέσω του Silva έμαθα ότι απλά αλλάζοντας τις σκέψεις μου, θα
μπορούσα να αλλάξω τη ζωή μου. Είμαι εδώ για να πω ότι αυτό είναι
απολύτως έτσι.
Παρόλο που ο Jose Silva πέθανε πριν από περίπου δέκα χρόνια,
πιστεύω ότι εξακολουθούν να γίνονται προπονήσεις και προχωρημένα
μαθήματα Silva Method . Η μικρότερη κόρη του Silva, η Laura, είναι μια
πολύ δυναμική ομιλήτρια και δασκάλα από μόνη της και πιστεύω ότι
εξακολουθεί να είναι ενεργή στον χώρο.
Εκείνες τις μέρες (τη δεκαετία του εβδομήντα) υπέφερα από ημικρανίες
και έμαθα τις τεχνικές του Silva για να ελέγξω αυτές τις ημικρανίες.
Μπορώ να πω ειλικρινά ότι δεν έχω ζήσει άλλη
vii
ημικρανία από τη δεκαετία του 1970, και σίγουρα έχω βοηθήσει πολλούς
άλλους να επιτύχουν αυτή την ελευθερία επίσης.
Πρέπει να ευχαριστήσω τους καλούς μου φίλους Patrick Shirk και τον
αείμνηστο Jerry Haskins. Όλοι γίναμε φίλοι σε ένα μάθημα ύπνωσης που
δίδασκε ο Πατ μέσω ενός τοπικού πανεπιστημίου. Ενώσαμε τις δυνάμεις
μας και ξεκινήσαμε τις επιχειρήσεις μαζί, εφαρμόζοντας τις αρχές της
ύπνωσης για να δημιουργήσουμε πλούτο. Ο Τζέρι πέθανε σε αυτοκινητιστικό
δυστύχημα πριν από λίγο καιρό, αλλά πιθανότατα θα ήταν ο πιο
ενθουσιασμένος από όλους μας για το πόσο έχει προχωρήσει η χρήση της
ύπνωσης.
Γνώρισα τη σύζυγό μου, Lynsi, πριν από εννέα χρόνια σε ένα συνέδριο του
National Guild of Hypnotists στο New Hampshire. Η επιρροή της στον τομέα
της ύπνωσης είχε βαθιά επίδραση στη δουλειά που κάνω σήμερα. Η
τεχνογνωσία της στον τομέα της ύπνωσης για τη γονιμότητα, τα μαθήματα
που διδάσκει σε αυτόν τον τομέα της ύπνωσης και το βιβλίο της It's
Conceivable! είναι σημαντικές συνεισφορές στον κόσμο της ύπνωσης
σήμερα.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνονται στην National Guild of Hypnotists

(NGH). Το NGH είναι ο μεγαλύτερος και πιο διάσημος οργανισμός του
είδους του στον τομέα της ύπνωσης.
Υπάρχουν και άλλες παρόμοιες οργανώσεις και ανήκα σε αυτούς και δίδαξα
γι' αυτούς. Ωστόσο, η NGH έχει τα υψηλότερα πρότυπα. Το Guild είναι το
μόνο όργανο του τύπου του που έχει τυποποιημένη εκπαίδευση, προωθεί
ένα πρότυπο ηθικής και πρακτικής που είναι το πρότυπο στον τομέα μας
και παρέχει μια ένωση και πολλά άλλα οφέλη για τον επαγγελματία
υπνωτιστή. Υπάρχουν πολλά άτομα εκεί έξω που κάνουν σπουδαία δουλειά
στον τομέα της ύπνωσης και τους αξίζει να αναγνωριστούν για τα
επιτεύγματά τους και αυτά τα επιτεύγματα πρέπει να γνωστοποιηθούν σε
αυτούς που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτά. Ωστόσο, εάν αυτά
τα άτομα δεν συμμετέχουν σε έναν οργανισμό όπως το NGH, τότε θα
παραμείνουν αγνώριστοι
viii
και το όφελος που θα μπορούσε να μεταφερθεί σε άλλους θα χαθεί.
Μερικές φορές μπορούμε να θεωρήσουμε τους οργανισμούς ως δεδομένους

είτε είναι εταιρείες, κυβερνήσεις ή εκείνοι όπως το Guild.
Οι άνθρωποι βρίσκουν εύκολο να παραπονεθούν για αυτούς τους οργανισμούς
κατά καιρούς. Ωστόσο, όσο περισσότερο ασχολούμαι με το Guild και όσο
περισσότερο γνωρίζω τους ανθρώπους που διευθύνουν το NGH, τόσο πιο
εντυπωσιασμένος είμαι με αυτά που έχουν προσφέρει στην κοινότητα της
ύπνωσης. Ο Dwight Damon και η οικογένειά του είναι η κύρια επιρροή που
υποστηρίζεται από ένα συμβούλιο επαγγελματιών και εθελοντών που βοηθούν
με πολλούς τρόπους, όπως η διεξαγωγή μαθημάτων για το Guild.
Τα συνέδρια του Guild είναι τα καλύτερα στον κλάδο και εμείς οι υπνωτιστές
είμαστε οι ωφελούμενοι των προσπαθειών τους. Το έργο που έχει κάνει το
National Guild of Hypnotists μπορεί να είναι η μοναδική μεγαλύτερη συνεισφορά
στον σύγχρονο κόσμο της ύπνωσης.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ πηγαίνει στον Jerry Kein και στο Omni Hypnosis. Ο Τζέρι
έχει εκπαιδεύσει περισσότερους ανθρώπους στη χρήση της ύπνωσης από ό,τι
θα μπορούσαμε να γνωρίζουμε ποτέ. Ένα από τα πράγματα που μου αρέσει
περισσότερο στον Τζέρι είναι ότι κάνει ύπνωση. Η ύπνωσή του δεν
αποδυναμώνεται ή δεν ξεχειλίζει με κάτι άλλο, είναι η πραγματική υπόθεση. Ο
Τζέρι ήταν τόσο γενναιόδωρος που μου επέτρεψε να χρησιμοποιήσω το διάσημο
μοντέλο του μυαλού του, το οποίο έχει γίνει ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για
μένα. Βρείτε περισσότερα για τον Τζέρι στην ενότητα αναφοράς.
Ευχαριστώ ιδιαίτερα τους καλούς μου φίλους Martie O'Brien και Anita
Distephano που έχουν κάνει τόσο καλή δουλειά στην πιστή επεξεργασία και
στοιχειοθεσία των βιβλίων μου. Η αγαπημένη μου σύζυγος, η Λύνση, είναι
κυρίαρχη στο μοντάζ, καθώς και στη στοιχειοθέτηση, και με τόση ευγένεια έχει
αφιερώσει πολύτιμο χρόνο σε αυτό το έργο.
ix
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ; ΧΟΡΗΓΟΙ
Aniela Johnson A
Higher Alignment
Denver, CO
303-519-6258
www.ahigheralignment.com
Η Aniela Johnson, CH είναι κλινική υπνοθεραπεύτρια από το

Ινστιτούτο Υπνοθεραπείας Eastburn του Ντένβερ. Αποφοίτησε από
το Metro State College με πτυχίο στην Επιστήμη της Συμπεριφοράς
και με ανήλικο στην εκπαίδευση. Η Aniela έχει λάβει εκτεταμένη
εκπαίδευση στην υπνοθεραπεία, καθώς και πιστοποιήσεις
ειδικότητας στα Birth by Hypnosis™, HypnoFertility®, Pain
Management, Past Life and Age Regression, Weight Management,
Anxiety, and Smoking Scessation. Η Ανιέλα είναι μέλος της Εθνικής
Συντεχνίας Υπνωτιστών. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να βοηθά τους
ανθρώπους να αναπτύξουν μια σύνδεση μυαλού/σώματος μέσω
της ύπνωσης.
Stacey Horn, LCSW, CH

Family Room CO, Inc.
Τ.Θ. 6042 Eagle
CO. 81631-6042 Τηλέφωνο
970-688-1401
www.familyroomco.net
Γραφεία σε Avon και Eagle
Η Stacey είναι Κλινική Κοινωνική Λειτουργός με επίκεντρο τις

λύσεις για 21 χρόνια, με ειδίκευση σε θέματα κατάχρησης ουσιών
και ψυχικής υγείας. Η Stacey γεννήθηκε με Hypnosis και 45 χρόνια
αργότερα χρησιμοποίησε το HypnoBirthing® για να γεννήσει την
κόρη της Moria! Ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή της στο Hypnosis με
το Eastburn Hypnotherapy Center, το οποίο ήταν ένα εξαιρετικό εργαλείο
Χ
την πρακτική της. Οι ειδικότητες της περιλαμβάνουν Γυναικεία Θέματα,

Διακοπή Καπνίσματος και διαχείριση πόνου με ή χωρίς φάρμακα και
Loves Nothing More Than A Challenge!
Karen L Riley, BSc, PDCHyp, D.Hyp, HBCE, HFT, MBSCH

Registered Clinical Hypnotherapist Director UK - HypnoFertility
Foundation
Clinical Hypnosis in Huddersfield, Halifax, West Yorkshire, Yorkshire, UK

01484 485380 01422 373321 Κινητό 07966 968367 E-Mail:
smiley.rileys@virgin.net http://karenriley-hypnotherapy.com
Η Karen Riley είναι κορυφαία κλινική υπνωτίστρια και υπνοθεραπεύτρια

με έδρα το Huddersfield του Δυτικού Γιορκσάιρ. Έχει ακαδημαϊκό
υπόβαθρο στην ανθρώπινη βιολογία και έχει εκτεταμένη εκπαίδευση
και εμπειρία στην Κλινική Ύπνωση, Υπνοθεραπεία, Υπνο-ανάλυση,
Θεραπεία Προτάσεων και EMDR.
Είναι πλήρες μέλος της διάσημης British Society of Clinical Hypnosis,

υπότροφος του NLPPA, Διευθύντρια του Ηνωμένου Βασιλείου του
Ιδρύματος HypnoFertility, καθηγήτρια στο London College of Clinical
Hypnosis και μέλος του Complementary Therapy Research Network. Η
Karen είναι επίσης διαπιστευμένη εκπαιδεύτρια ύπνωσης και διδάσκει
γιατρούς, ιατρικούς συμβούλους, μαίες και νοσοκόμες σχετικά με την
ύπνωση και την υπνοθεραπεία.
Η Karen συνεργάζεται με επιτυχία με ανθρώπους από όλο το Ηνωμένο

Βασίλειο, με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων στην κλινική της που εδρεύει στην
Huddersfield, όπου ειδικεύεται σε θέματα που βασίζονται στο άγχος,
xi
σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, γονιμότητα και τοκετό. Η Κάρεν μπορεί να

θεωρείται τακτικά ως η εμπειρογνώμονας της υπνοθεραπείας σε εθνικά περιοδικά
για γυναίκες και υγεία, έχει συνεισφέρει σε δημοσιευμένα βιβλία για την ύπνωση
και το HypnoFertility®. Η Karen είναι η δημιουργός του προγράμματος ύπνωσης
γονιμότητας και σύλληψης που πωλείται διεθνώς.
Robert Riddlemoser Τηλέφωνο:

303-623-2003 Κινητό:
720-256-0762 email:
rcfraia@gmail.com
Αγαπώντας τη Μάθηση. Ως παιδί σου άρεσε να μαθαίνεις, σου άρεσε τόσο πολύ
που δεν μπορούσες να σταματήσεις να κάνεις ερωτήσεις. «Μαμά, γιατί είναι ο
ουρανός μπλε», και συνέχεια. Κάτι συνέβη και οι περισσότεροι από εμάς βάλαμε
λάθος τη διακαή επιθυμία να μάθουμε. Αλλά, η επιθυμία μπορεί να προσεγγιστεί
και να αγκιστρωθεί με την ύπνωση. Ναι, μπορείς να σου αρέσει η μάθηση όπως και
σαν παιδί.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι το πλήρες φάσμα της υπνοθεραπείας,

συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του στρες, της παλινδρόμησης στην παιδική
ηλικία για ανάκτηση της χαράς και της αγάπης της μάθησης, της επίλυσης του
παρελθόντος τραύματος, της ενίσχυσης κινήτρων και της οργάνωσης για επιτυχία.
Ο Robert προέρχεται από τεχνικό επαγγελματικό υπόβαθρο, ενισχυμένο από τη

διδασκαλία και τη θεραπευτική εμπειρία και κατάρτιση. Είναι διπλωματούχος
αρχιτέκτονας και έχει εργαστεί ως μηχανικός και υπεύθυνος κατασκευής. Ως εκ
τούτου, φτάνει κατευθείαν στο σημείο, δίνοντας τη δυνατότητα στον πελάτη να
μάθει τις πληροφορίες, τις τεχνικές και τις ικανότητες επίλυσης προβλημάτων,
παρακάμπτοντας έτσι μια άσκοπη τελετουργία που ποτέ δεν λειτούργησε.
Ειδικεύεται στην ταχεία μάθηση στη Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εκπαίδευση, στα
Μαθηματικά, στις Φυσικές Επιστήμες, στην αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών,
στην ανακούφιση του άγχους των εξετάσεων, στη βελτίωση των δεξιοτήτων μελέτης και
στην κατάκτηση νέας γλώσσας.
xii
Tracy Jones, BA(Hons), MSc, ACMA, DipCAH, HPD,

MNCH (Lic)
Όνομα εταιρείας: Cariad Hypnotherapy

Τοποθεσίες: Wrexham & Chester, UK
Τηλέφωνο: +44 1978 363629 Ιστότοπος:
www.cariadhypnotherapy.co.uk Email:
tracy@cariadhypnotherapy.co.uk
Η Tracy είναι εγγεγραμμένος Κλινικός Υπνοθεραπεύτρια, Πιστοποιημένος

Ιατρός HypnoBirthing® και Θεραπευτής HypnoFertility® .
Έχει πολυάσχολες πρακτικές στη Βόρεια Ουαλία και στο Τσέστερ στο
Ηνωμένο Βασίλειο, δουλεύοντας με άτομα και ζευγάρια με στόχο να τους
δώσει τη δυνατότητα να κάνουν θετικές αλλαγές στη ζωή τους.
Ενώ ειδικεύεται στην ύπνωση για τη γονιμότητα, τον τοκετό και την
ανατροφή των παιδιών, εργάζεται επίσης με πελάτες για αλλαγές στον
τρόπο ζωής, όπως απώλεια βάρους και διατροφικές συνήθειες, διακοπή
του καπνίσματος, διαχείριση άγχους και στρες, αυτοεκτίμηση,
αυτοπεποίθηση και καθοδήγηση απόδοσης.
Tatiana Korol & Michael Smith

847.760.5000
www.TrainingInHypnotherapy.com
Η Τατιάνα και ο Μάικλ είναι οι ιδιοκτήτες του

AlternativePractitionerAcademy.com – Ένα σχολείο με άδεια από την
πολιτεία του Ιλινόις που παρέχει εκπαίδευση στον θεμελιώδη και
προηγμένο υπνωτισμό για περισσότερα από 10 χρόνια. Μεταξύ των
μαθητών, το σχολείο τους έχει κερδίσει τη φήμη ότι είναι «το μόνο μέρος
που μπορείτε να εμπιστευτείτε για την παροχή επαρκών πληροφοριών
από τους καλύτερους δασκάλους». Από την άλλη πλευρά, ειδικοί στον
τομέα όπως οι Lynsi Eastburn, Roy Hunter ή Ron Eslinger «βρίσκουν
σταθερά τους αποφοίτους APA (The Alternative Practitioner Academy) ως
γνώστες, ικανούς και επαγγελματίες υπνοθεραπευτές».
xiii
Η Τατιάνα και ο Μιχαήλ είναι πιστοποιημένοι στον Κλινικό & Ιατρικό

Υπνωτισμό και μέλη της Εθνικής Συντεχνίας Υπνωτιστών. Είναι επίσης
πιστοποιημένα HypnoFertility®
θεραπευτές. Ο Μάικλ Σμιθ ειδικεύεται στην αντιμετώπιση τραυμάτων
καθώς και σε φόβους και φοβίες. Το πάθος της Τατιάνας είναι στον
τομέα των σωματικών ζητημάτων όπως η ανεξήγητη υπογονιμότητα, η
ενδομητρίωση ή οι κύστεις. Η μοναδική και αποτελεσματική μέθοδος
Transpersonal Transformation της, την οποία διδάσκει τώρα σε άλλους
πιστοποιημένους υπνωτιστές, έχει βοηθήσει επίσης άτομα με δερματικά
προβλήματα όπως η ψωρίαση, προβλήματα αίματος όπως υψηλή
χοληστερόλη, σάκχαρο αίματος ή θρόμβοι αίματος να επιτύχουν βαθιά
αποτελέσματα που σε ορισμένες περιπτώσεις εντοπίστηκαν από οι
γιατροί ως «θαυματουργή θεραπεία».
xiv
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Είστε σε ύπνωση; Τώρα αμέσως? Θυμάσαι να είσαι σε έκσταση χθες; (Σύντομα θα

μάθετε γιατί κάνω αυτή την ερώτηση.)
Για αυτό το θέμα, τι είναι η ύπνωση; Ως διευθυντής του Διεθνούς Ετήσιου

Συνεδρίου του National Guild of Hypnotists, μου κάνουν αυτή την ερώτηση
τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα καθώς ταξιδεύω. Και, ευτυχώς, ο Drake
Eastburn ήρθε στη διάσωση με αυτήν την πολυαναγκαία διευρυμένη εξήγηση της
ύπνωσης με τέτοιο τρόπο που θα αναδυθείτε με πολύ καλύτερη κατανόηση.
Ο Drake είναι ένας συναρπαστικός οδηγός καθώς περιηγούμαστε στην ιστορία

προηγούμενων προσπαθειών «εξήγησης» της ύπνωσης και, στη συνέχεια, μας
βοηθά να κατανοήσουμε τα πιο αληθινά νοήματα.
Ο Drake ανακάλυψε, νωρίς στη ζωή του, τη δύναμη της ύπνωσης να επιφέρει
θετικές αλλαγές και στη συνέχεια μοιράστηκε αυτή τη γνώση με χιλιάδες πελάτες
με αυτό που μπορεί να ονομαστεί μόνο ιστορική επιτυχία.
Καθώς ξεκινάτε αυτό το ταξίδι με τον Drake, δύο πράγματα πρόκειται να συμβούν:
το πάθος σας για την ύπνωση θα είναι πιο δυνατό από ποτέ, όπως και η περιέργειά
σας για περαιτέρω εξερεύνηση. . . και τα δύο χαρακτηριστικά ενός σπουδαίου
βιβλίου.
— Έλσομ Έλντριτζ Τζούνιορ.

Συγγραφέας του The Obvious Expert
xv
xvi
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σκέφτομαι να γράψω ένα βιβλίο με τίτλο Τι είναι η ύπνωση εδώ και

αρκετά χρόνια. Πιστεύω ότι αυτό που οι περισσότεροι πιστεύουν ότι
είναι η ύπνωση είναι είτε εν μέρει σωστό είτε εντελώς εκτός βάσης.
Ακόμη και πολλοί υπνωτιστές δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν
πραγματικά τι είναι η ύπνωση.
Μια μέρα βρισκόμουν σε ένα κατάστημα μεταχειρισμένων βιβλίων και

έπεσα πάνω σε ένα μικρό χαρτόδετο με τίτλο What Is Hypnosis. Αυτό
το βιβλίο γράφτηκε από τον Andrew Salter και εκδόθηκε για πρώτη
φορά το 1941. Όταν είδα αυτό το βιβλίο σκέφτηκα, λοιπόν, ορίστε,
τελικά δεν θα χρειαστεί να γράψω αυτό το βιβλίο. Πλήρωσα ένα
δολάριο για το βιβλίο και ανακάλυψα ότι επικεντρωνόταν κυρίως στην
εξαρτημένη απόκριση (Pavlovian απάντηση) και στην πραγματικότητα
δεν εξηγούσε την ύπνωση πέρα από την εξαρτημένη απόκριση.
Σε αυτό το βιβλίο, θα δώσω μερικούς από τους κοινούς ορισμούς της

ύπνωσης και θα εξηγήσω τις ακρίβειες και τις ανακρίβειες αυτών των
ορισμών. Μέσα σε αυτό το κείμενο θα προσπαθήσω να δώσω την πολύ
ευρύτερη εικόνα του τι πιστεύω ότι είναι η ύπνωση.
Στο τέλος αυτού του βιβλίου θα βρείτε ένα μεγάλο γλωσσάρι σχετικών
όρων ύπνωσης. Προσπάθησα να το διατηρήσω αρκετά mainstream και,
ελπίζω, εύκολο να το κατανοήσω. Πιστεύω ότι όταν έχουμε μια καλή
κατανόηση της ορολογίας που σχετίζεται με οποιοδήποτε θέμα, τότε
θα έχουμε πολύ καλύτερη κατανόηση αυτού του θέματος γενικά.
Πιστεύω ότι όλοι θα ωφεληθούν από την καλύτερη κατανόηση της

ύπνωσης. Πάρα πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ύπνωση περιλαμβάνει
κάποιου είδους έλεγχο του νου ή πλύση εγκεφάλου που δημιουργεί μια
άμεση αίσθηση φόβου. Αλλά θα ήταν πολύ πιο διατεθειμένοι να
αναζητήσουν βοήθεια από τους δικούς τους
1
τοπικός υπνωτιστής εάν είχαν καλύτερη κατανόηση του τι είναι στην

πραγματικότητα η ύπνωση.
Η αλήθεια είναι, είτε το συνειδητοποιούν οι άνθρωποι είτε όχι, η ύπνωση

(trance) είναι μέρος της κανονικής, καθημερινής μας ζωής. Τείνω να
χρησιμοποιώ τους όρους «ύπνωση» και «έκσταση» εναλλακτικά και
νομίζω ότι όλοι θα κάνουμε καλά να υιοθετήσουμε αυτήν την ορολογία.
Η ύπνωση είναι φίλος μας αν την εκμεταλλευτούμε.
2
ΑΝ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ

ΥΠΝΩΤΙΣΘΗΚΕ. . .
«Δεν υπάρχει κανένας ζωντανός με

φυσιολογική νοημοσύνη και ηλικίας άνω των
δύο ετών που να μην έχει υπνωτιστεί, και αν
είστε στα τελευταία σας χρόνια, έχετε
υπνωτιστεί πολλές φορές. Αν αμφιβάλλετε
για αυτό, δεν ξέρετε τι είναι η ύπνωση».
—Dave Elman
Hypnotherapy, σελ. 17
3
4
Κεφάλαιο 1
ΚΟΙΝΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΥΠΝΩΣΗΣ
Ορισμός από τον Gil Boyne, τον πρόεδρο του The American
Σύμβουλος Υπνωτιστών Εξεταστών:
Μια εξαιρετική ποιότητα ψυχικής, σωματικής και συναισθηματικής

χαλάρωσης.
Μια συναισθηματική επιθυμία να ικανοποιηθούν οι οδηγίες, οι

οδηγίες και οι υποδείξεις του υπνωτιστή, εκτός από εκείνες που
δημιουργούν σύγκρουση με τις αξίες του υποκειμένου, π.χ.
χαρακτήρα, στάσεις, θρησκευτικές πεποιθήσεις και ηθικές αρχές.
5
DRAKE EASTBURN
Ο οργανισμός γίνεται αυτορυθμιζόμενος καθώς η έκσταση προκαλεί

ομαλοποίηση του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Αυξημένη και επιλεκτική ευαισθησία σε ερεθίσματα που γίνονται αντιληπτά

από τις πέντε αισθήσεις και τη βασική αντίληψη.
Άμεση άμβλυνση των ψυχικών άμυνων.
Έλλειψη ανταπόκρισης σε άσχετα, εξωτερικά ερεθίσματα.
Η λειτουργική θεωρία είναι ότι οι ηλεκτροβιοχημικές αλλαγές λαμβάνουν

χώρα στο νευρικό σύστημα ως αποτέλεσμα της διέγερσης του εγκεφάλου από
λέξεις και εικόνες.
Andre M. Weitzenhoffer:
Η ύπνωση είναι μια κατάσταση ή κατάσταση επιλεκτικής υπερπροβολής που

προκαλείται σε ένα άτομο (υποκείμενο) μέσω της χρήσης ορισμένων ειδικών
ψυχολογικών ή σωματικών χειρισμών αυτού του ατόμου από άλλο άτομο
(υπνωτιστής).
Ορισμός από τον Rev. Dr. C. Scot Giles, Επικεφαλής της Επιτροπής Δεοντολογίας
της NGH:
Κατά τη διάρκεια της υπνωτικής έκστασης, συμβαίνει μια αλλαγή στη δομή
του εγκεφάλου όπου συνδέονται τα δύο μισά. Εξαιτίας αυτής της αλλαγής,
περισσότερες πληροφορίες ρέουν από τη μια πλευρά του εγκεφάλου στην

άλλη από ό,τι θα συνέβαινε συνήθως.
Τα νευρικά κύτταρα στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τη συνήθεια

χάνουν μέρος του ηλεκτρικού τους φορτίου, επιτρέποντας σε κάποιον να
γίνει πιο δεκτικός στις αλλαγές αυτή τη στιγμή. Μέσω της απεικόνισης και της
θετικής πρότασης, μπορούν να δημιουργηθούν νέες συνδέσεις μεταξύ των
νευρικών κυττάρων, δημιουργώντας τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ορισμός από τη Wikipedia:
6
Η ύπνωση (από το ελληνικό hypnos, «ύπνος») θεωρείται συχνά ότι είναι «μια
κατάσταση έκστασης που μοιάζει με ύπνο αλλά προκαλείται από ένα άτομο του
οποίου οι προτάσεις γίνονται εύκολα αποδεκτές από το υποκείμενο». Ωστόσο, αυτό
αμφισβητείται και υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι οι συμπεριφορές, οι
εμπειρίες και τα φαινόμενα που σχετίζονται με την ύπνωση είναι στην πραγματικότητα
παραλλαγές των καθημερινών εμπειριών.
Ορισμός από τον Jerry Kein του Omni Hypnosis:
Η ύπνωση είναι η παράκαμψη του κρίσιμου παράγοντα του συνειδητού νου και η
εγκαθίδρυση της επιλεκτικής σκέψης.
Αυτό είναι πολύ παρόμοιο με τον ορισμό που χρησιμοποιεί ο Dave Elman.
Ο Έλμαν δήλωσε επίσης ότι η ύπνωση δεν είναι μια κατάσταση αλλά μια κατάσταση.
Ορισμός από το Hypnotism 1945 από τον Axel Wayne Bacon:
Η ύπνωση είναι απλώς μια περίπτωση υπερβολικής υπαινικότητας, που προκαλείται

από τον υπνωτιστή. Σε αυτή την κατάσταση το θέμα είναι πολύ συνεργάσιμο.
Definition from Practical Lessons in Hypnotism 1943, By WM. Wesley Cook, AM, MD
Καθηγητής Φυσιολογικής Ιατρικής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Σικάγο:
Ο υπνωτισμός είναι η επιστήμη και η τέχνη του διανοητικού ελέγχου των σκέψεων
και των πράξεων των άλλων. Η μελέτη του περιλαμβάνει τη γνώση των μεθόδων που
προσαρμόζονται καλύτερα για την ανάπτυξη της προσωπικής πνευματικής δύναμης
και την κατεύθυνση των νοητικών δραστηριοτήτων των άλλων.
Ορισμός από τον Lee Rindner:
Οποιαδήποτε υποσυνείδητη απάντηση είναι ύπνωση.
7
DRAKE EASTBURN
Ορισμός από τον Masud Ansari, PhD, από το βιβλίο του Modern
Υπνωση:
Σύγχρονη Ύπνωση: Λόγω της πολυμορφικής φύσης της ύπνωσης και των
διαφωνιών μεταξύ υπνωτιστών μελετητών σχετικά με την πραγματικότητά
της, δεν υπάρχει συναίνεση ή ορισμός.
Ο Ansari συνέχισε αναφέροντας τους Cooke και Vogt που δηλώνουν:
Η σημερινή γνώση της ύπνωσης θα μπορούσε χονδρικά να

μεταφραστεί στη γνώση της ηλεκτρικής ενέργειας πριν από μισό
αιώνα. Το ηλεκτρόνιο δεν ανακαλύφθηκε και έτσι ήταν αδύνατο να
οριστεί ο ηλεκτρισμός ως ροή ηλεκτρονίων μέσω ενός αγώγιμου
υλικού. Κι όμως, παρόλο που δεν ήταν δυνατός ο ορισμός, μια
πανίσχυρη επιστήμη και μια πανίσχυρη βιομηχανία αναπτυσσόταν
και νέες χρήσεις της ηλεκτρικής ενέργειας ανακαλύπτονταν
καθημερινά. Θα μπορούσε να ειπωθεί, επομένως, ότι κάποια ακόμη
άγνωστα ψυχολογικά ή φυσιολογικά (ηλεκτρόνια) μπορεί να μας
δώσουν, με τον καιρό, μια θεωρία ύπνωσης που θα εξηγεί όλα τα
παρατηρούμενα φαινόμενα. Προς το παρόν πρέπει να είμαστε
ικανοποιημένοι να πούμε ότι δεν ξέρουμε τι είναι, αλλά αρχίζουμε
να καταλαβαίνουμε πώς λειτουργεί.
Ο Ansari βρίσκει απαραίτητο να του δώσει έναν λειτουργικό ορισμό ως εξής:

«Η ύπνωση είναι μια συγκεκριμένη αλλοιωμένη κατάσταση επιλεκτικής
υπερπροβολής που προκαλείται σε ένα άτομο με τη χρήση ενός συνδυασμού
χαλάρωσης, καθήλωσης ή προσοχής και υπόδειξης».
Ορισμός από τον Ernest R. Hilgard:
Στη εις βάθος μελέτη του για την ύπνωση Η εμπειρία της ύπνωσης Ο Ernest R.
Hilgard στο κεφάλαιο Τι είναι η ύπνωση
δηλώνει, «Η ύπνωση αντιστέκεται στον ακριβή ορισμό».
8
Κεφάλαιο 2
Ενώ καθένας από τους ορισμούς του προηγούμενου κεφαλαίου έχει

κάποια αλήθεια, κάποιος από αυτούς περιγράφει πλήρως τι είναι η
ύπνωση; Αν η ύπνωση ήταν μια καρέκλα, θα ήταν εύκολο για μένα να
τραβήξω μια καρέκλα, να την δείξω και να πω: «Αυτό είναι ύπνωση».
Παρόλο που ορισμένες καρέκλες (ύπνωση) έχουν μια κάπως διαφορετική
μορφή, είναι όλες αρκετά εύκολο να αναγνωριστούν.
Το πρόβλημα είναι ότι στην πραγματικότητα τα πολλά πρόσωπα της
ύπνωσης ποικίλλουν πολύ. Η ύπνωση δεν είναι κάτι απτό όπως μια
καρέκλα που μπορούμε να επιθεωρήσουμε οπτικά για να προσδιορίσουμε
τι είναι. Εξαιτίας αυτού ο ορισμός της ύπνωσης γίνεται πιο διφορούμενος.
9
DRAKE EASTBURN
Ουίλιαμ Τζέιμς (Νεοφύτου, 1996): Η

κανονική μας εγρήγορση συνείδηση δεν είναι παρά ένας
ειδικός τύπος συνείδησης, ενώ όλα σχετικά με τις πιο
αδύναμες οθόνες, υπάρχουν πιθανές μορφές συνείδησης
διαφορετικές.
σύνολό. Κανένας
του δεναπολογισμός
μπορείεξνα είναι
τουοριστικός,
ολοκλήρου σύμπαντος
γεγονός
στο
. που αφήνει αυτές τις άλλες μορφές συνείδησης αρκετά
αγνοημένες.
Στον κόσμο μου δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά ύπνωση (έκσταση).
Είναι απλώς θέμα σε ποια κατάσταση ύπνωσης (έκσταση) μπορεί να
βρισκόμαστε ανά πάσα στιγμή. Για να έχουμε έναν ορισμό της
ύπνωσης θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ακριβώς τι δεν είναι η
ύπνωση. Θα μπορούσαμε τότε να πούμε ότι η «φυσιολογική
εγρήγορση» δεν είναι ύπνωση. Θα μπορούσα να συμφωνήσω με
αυτό, ωστόσο πιστεύω ότι ο όρος «συνείδηση κανονικής εγρήγορσης»
είναι επίσης μάλλον διφορούμενος.
Το βήτα είναι το επίπεδο συνείδησης που αναφέρουμε ως

φυσιολογική εγρήγορση. Η βήτα εμφανίζεται μεταξύ 14-21 CPS
(κύκλοι ανά δευτερόλεπτο εγκεφαλικών κυμάτων, που μετρώνται
από μια μηχανή ηλεκτροεγκεφαλογράφου). Το επίπεδο βήτα είναι
όπου βιώνουμε «κανονική» σωματική δραστηριότητα. Ωστόσο, το
άτομο που δημιουργεί 14 CPS βιώνει τον κόσμο το ίδιο με ένα άτομο
την ίδια στιγμή και μέρος που δημιουργεί 21 CPS;
Όταν μιλάω για αυτό σε οποιαδήποτε από τις τάξεις μου και όλοι
στην αίθουσα ακούνε αυτό που λέω, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε
ότι όλοι εμπίπτουν στην ίδια περιοχή 14-21 CPS και έτσι όλοι θα
μπορούσαν να θεωρηθούν ότι βρίσκονται σε κατάσταση beta.
Ωστόσο, στο δωμάτιο συμβαίνουν ταυτόχρονα εντελώς διαφορετικές
εμπειρίες. Ενώ ένα άτομο μπορεί να είναι τελείως προσηλωμένο και
να έχει διανοητικά κάθε λέξη μου, κάποιος άλλος μαθητής πρόκειται
να αποκοιμηθεί. Ένας άλλος μαθητής ονειρεύεται να καθίσει σε μια
τροπική παραλία με αυτόν τον ελκυστικό μαθητή
10
στο κάθισμα μπροστά τους. Κάποιος άλλος αναρωτιέται για το αντίγραφο

κίνησης του τραπεζικού λογαριασμού του ή πότε θα τελειώσει αυτό το μάθημα.
Κάποιος άλλος ελπίζει ότι απλά θα σιωπήσω και θα προχωρήσω σε κάτι
άλλο. Όλες αυτές οι διαφορετικές εμπειρίες συμβαίνουν ταυτόχρονα και
ωστόσο υποθέτουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν όλοι μια beta εμπειρία
του κόσμου.
Είναι όμως; Μπορούμε να υποθέσουμε ότι όλα αυτά τα άτομα εμπίπτουν

στην πραγματικότητα σε αυτό το εύρος 14-21 CPS; Και τα δύο πράγματα
είναι πιθανό να ισχύουν. Αμφιβάλλω ότι παραμένουμε σε ένα δεδομένο
εύρος συνείδησης (14-21 CPS) για πολύ. Και ακόμη και μέσα σε αυτό το εύρος
της συνείδησης θα μπορούσαμε να έχουμε πολύ διαφορετικά είδη εμπειριών.
Έτσι, μπορείτε να δείτε αυτό που πιστεύουμε ως «κανονική εγρήγορση
συνείδηση» είναι ένα αινιγματικό πράγμα. Ακόμα κι αν μπορούσαμε να
παρακολουθούμε συνεχώς τα εγκεφαλικά μας κύματα, δεν θα υπήρχε
απαραίτητα καμία ένδειξη για το εάν ήμασταν σε ύπνωση σε οποιαδήποτε
δεδομένη στιγμή. Πιστεύω ότι όλες οι καταστάσεις συνείδησης είναι ύπνωση.
είναι περισσότερο θέμα ποιου κράτους
της ύπνωσης (έκσταση) είμαστε σε κάθε δεδομένη στιγμή.
Ο Δρ Τζέιμς Μπρέιντ θεωρείται από τους περισσότερους υπνωτιστές ως ο

πατέρας της σύγχρονης ύπνωσης. Του δίνεται αυτή η διάκριση κυρίως επειδή
είναι αυτός που επινόησε τον όρο «ύπνωση», μια ελληνική λέξη για τον
«ύπνο». Ωστόσο, η ύπνωση δεν είναι ύπνος (ή ίσως όχι). Μόλις ο Braid
συνειδητοποίησε ότι ο όρος ύπνωση δεν ήταν ακριβής, προσπάθησε να τον
αλλάξει, αλλά ο όρος είχε ήδη επικρατήσει και κόλλησε.
Όταν η ύπνωση ορίζεται ως μια εξαιρετικά ή βαθιά χαλαρή κατάσταση, αυτή

η δήλωση μπορεί να ισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις.
Σίγουρα ως υπνωτιστές χρησιμοποιούμε συχνά τη λέξη χαλαρώστε (και όλες
τις παραλλαγές της) και πολλές φορές το χαλαρό είναι αυτό που επιδιώκουμε.
Αλλά δεν είναι υπνωτισμένο και το άτομο σε μια παράσταση ύπνωσης σκηνής
που τρέχει και φωνάζει παραλογισμούς; Φυσικά είναι υπνωτισμένος, απλά
όχι χαλαρός.
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου κάποιος υπνωτίζεται αλλά
11
DRAKE EASTBURN
όχι χαλαρή. Έτσι, ενώ το να λέτε ότι η ύπνωση είναι μια κατάσταση χαλάρωσης
μπορεί να σας βοηθήσει να πάρετε έναν επιτυχή βαθμό σε μια εξέταση, είναι
μόνο εν μέρει σωστό.
Αν όντως κοιμόμαστε, τότε σίγουρα δεν είμαστε υπνωτισμένοι, σωστά;

Ναι και ΟΧΙ. Τα άτομα που δεν έχουν βιώσει πολύ την ύπνωση μπορεί
να τη συσχετίσουν με τον ύπνο. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι
επειδή μερικές φορές ο ύπνος είναι το πιο κοντινό μοντέλο που έχουν
για την ύπνωση που μόλις έχουν βιώσει.
Αυτό δεν κάνει απαραίτητα τα δύο πράγματα ίδια.
Αν και κανονικά δεν αναφερόμαστε στον ύπνο και την ύπνωση ως το
ίδιο πράγμα, χρησιμοποιούμε τους όρους ύπνωση ύπνου ή υπνωτικός
ύπνος ή ύπνωση που συνδέεται με τον ύπνο. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει
ότι μπορούμε και έχουμε υπνωτικά αποτελέσματα ενώ βρισκόμαστε
σε κατάσταση ύπνου. Προτείνω ότι είναι ακόμη καλό να
χρησιμοποιήσετε αυτό το υπνωτικό αποτέλεσμα. Ένας εύκολος τρόπος
για να γίνει αυτό είναι μέσω ηχογραφήσεων. Μπορούμε να δώσουμε
στον εαυτό μας τις δικές μας θετικές προτάσεις ή να μάθουμε μια ξένη
γλώσσα όσο κοιμόμαστε το βράδυ. Το υποσυνείδητό μας είναι
διαθέσιμο για χρήση σε όλα σχεδόν τα επίπεδα συνείδησης, με πιθανή
εξαίρεση μια βαθιά κατάσταση Δέλτα.
Κάποιοι θα ορίσουν την ύπνωση ως μια κατάσταση αυξημένης

υπονοούμενας.* Αυτό είναι αλήθεια και σε ορισμένα επίπεδα
συνείδησης είμαστε πολύ πιο υποβλητικοί. Ωστόσο, μπορούμε να
είμαστε πολύ υποβλητικοί σε οποιαδήποτε κατάσταση, κάτι που τείνει
να ενισχύει την αίσθηση ότι είμαστε πάντα υπνωτισμένοι. Ακόμη και
στην πιο συνειδητή κατάσταση εγρήγορσης είμαστε υποδηλωτικοί.
Ανάλογα με το ποιος κάνει την πρόταση —και πώς δίνεται η πρόταση
— η επιρροή που θα έχουν αυτές οι προτάσεις σε εμάς θα έχει
διάφορους βαθμούς επιτυχίας.
Εάν ο γιατρός σας σας πει να κόψετε το κάπνισμα επειδή πρόκειται να

πάθετε στεφανιαία νόσο, αυτή η πρόταση μπορεί να είναι πιο
επιτυχημένη από ό,τι αν ο σύζυγός σας ή μια τηλεοπτική διαφήμιση
είχε δώσει την ίδια πρόταση. Ομοίως, αν ο λοχίας σας μπει στο δικό σας
12
πρόσωπο και απαιτήσεις να κάνετε κάποιου είδους δράση θα έχει

μεγαλύτερη επίδραση από ό,τι αν κάποιος φίλος ή μέλος της οικογένειας
πρότεινε το ίδιο πράγμα. Ακόμη και σε αυτή την κατάσταση εγρήγορσης
μπορούμε να επιτύχουμε αυτό που ονομάζεται ύπνωση εγρήγορσης, που
συχνά σημαίνει την επίτευξη της παράκαμψης της κριτικής ικανότητας (για
κάποιους αυτός είναι ο ορισμός της ύπνωσης). Θα εξηγήσω την παράκαμψη
της κριτικής ικανότητας αργότερα σε αυτό το κεφάλαιο.
*Είναι πιο ακριβές να πούμε ότι η αυξημένη υπαινικτικότητα είναι μια

κατάσταση της ύπνωσης.
Το παρακάτω δείχνει τα διάφορα επίπεδα συνείδησης στα οποία

αναφερόμαστε συχνά στην ύπνωση. Το CPS σημαίνει κύκλοι ανά
δευτερόλεπτο όπως μετράται από μια μηχανή ηλεκτροεγκεφαλογράφου.
13
DRAKE EASTBURN
ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
Βήτα
• 14 έως 21 CPS •
Θεωρείται ότι είναι φυσιολογική εγρήγορση ή
επίπεδο συνειδητού εξωτερικού
κόσμου • Βιώνεται η φυσιολογική φυσική δράση •

Κανονικός φυσικός κόσμος της όρασης, του ήχου, της αφής, της
όσφρησης και της γεύσης.
Άλφα
• 7-14 CPS • Η
αρχή των επιπέδων εσωτερικής συνείδησης •
Αυτο-ύπνωση • Διαλογισμός
• ESP •
Αυξημένη ενδείξεις •
Παραμόρφωση χρόνου • Ξεκινά
ο ύπνος (συμπεριλαμβανομένου του ύπνου REM)
Θήτα
• 4-7 CPS
• ESP
• Παραμόρφωση
χρόνου •
Υποτακτικότητα • Ύπνος,
συμπεριλαμβανομένου του
REM • Υπνηλία • Ανώδυνη χειρουργική και οδοντιατρική
Delta
• 4 CPS και κάτω •
Αναίσθητο • Δεν είναι
ιδανικό για ύπνωση ή ύπνο •
Ιδανικό για σωματική θεραπεία
14
Γάμα •
Πάνω από 21 CPS έως περίπου 40 CPS •
Κατάσταση υπερσυναγερμού • Μάχη ή φυγή
Έχω ήδη αναφερθεί στην κατάσταση βήτα ως αυτό που θεωρούμε

φυσιολογική εγρήγορση. Τώρα, θα εξηγήσω για την κατάσταση Άλφα.
Το άλφα είναι αυτό που αναφέρουμε ως η αρχή των επιπέδων εσωτερικής

συνείδησης. Ο Χοσέ Σίλβα αναφέρθηκε στην κατάσταση άλφα ως το επίπεδο
συνείδησης όπου έχουμε πρόσβαση στο συνειδητό και στο υποσυνείδητο
εξίσου. Αυτό καθιστά το επίπεδο άλφα ιδανικό για αυτο-ύπνωση, επειδή το
συνειδητό μυαλό είναι αρκετά παρόν για να δώσει προτάσεις, ενώ το
υποσυνείδητο είναι πιο δεκτικό σε αυτές τις προτάσεις.
Ομοίως, ο διαλογισμός εμφανίζεται σε αυτό το επίπεδο. Εάν ο διαλογιστής

έχει εμπειρία, μπορούν να επιτευχθούν ακόμη βαθύτερα επίπεδα
συνείδησης.
Η παραμόρφωση του χρόνου είναι κάτι με το οποίο είναι εξοικειωμένοι οι

υπνωτιστές και σίγουρα μπορούμε να το ζήσουμε αυτό σε επίπεδο άλφα.
Όλοι έχουμε βιώσει αυτή τη διαστρέβλωση σε διαφορετικές εποχές. Για το
μικρό παιδί που περιμένει τον Άγιο Βασίλη να φέρει αυτό το καινούργιο
κόκκινο ποδήλατο το πρωί των Χριστουγέννων, ο χρόνος θα τραβήξει για πάντα.
Όταν ο ήλιος αρχίζει να ανατέλλει το πρωί στο τέλος του πρώτου μεγάλου
ραντεβού σας με την Peggy Sue ή τον Billy Joe Bob, φαίνεται ότι δεν έχει
περάσει καθόλου χρόνος για να τελειώσει. Ως νέος δεν φαινόταν ότι οι
καλοκαιρινές διακοπές δεν θα ερχόντουσαν ποτέ; Και τότε η νέα σχολική
χρονιά ήταν μπροστά σας πριν το καταλάβετε. Ακόμη και μετά από μια
μακρά συνεδρία ύπνωσης, ο πελάτης θα αναφέρει συχνά ότι η συνεδρία
αισθάνθηκε ότι χρειάστηκε μόνο λίγα λεπτά. Αυτή είναι μια κοινή απάντηση.
Εάν, ωστόσο, ο υπνωτιστής προτείνει ότι ήταν πολύ μεγαλύτερος χρόνος,
τότε αυτή η μεγαλύτερη χρονική περίοδος είναι η εμπειρία που είναι πιθανό
να έχει ο πελάτης.
15
DRAKE EASTBURN
Στο επίπεδο θήτα , η χρονική παραμόρφωση, ο ύπνος

(συμπεριλαμβανομένου του REM) και η υπαιτιότητα είναι πολύ πιο
πιθανές. Αυτό είναι το επίπεδο συνείδησης που αρέσει στους
περισσότερους υπνωτιστές να χρησιμοποιούν όταν δίνουν προτάσεις
σε έναν πελάτη, επειδή το υποσυνείδητο είναι πιο προσιτό και πιο
πιθανό να δέχεται τις προτάσεις. Αυτή είναι η κατάσταση της ύπνωσης
όπου εμφανίζεται ο υπνωτισμός . Κυριολεκτικά μεταφρασμένος,
υπνωτισμός σημαίνει ξύπνιος και κοιμισμένος ταυτόχρονα, και έχει
καταλήξει να σημαίνει «μια βαθιά κατάσταση ύπνωσης». Σε αυτή την
κατάσταση ύπνωσης μπορεί να γίνει ανώδυνη χειρουργική επέμβαση και οδοντιατρική.
Υπάρχει πολύ λίγη δραστηριότητα εγκεφαλικών κυμάτων σε επίπεδο

δέλτα , 4 CPS και κάτω, (αλλά όχι πολύ κάτω, διαφορετικά θα πάψαμε
να υπάρχουμε). Αυτό το επίπεδο συνείδησης είναι πιθανώς το επίπεδο
που γνωρίζουμε λιγότερο. Δεν φαίνεται ότι είμαστε πολύ δεκτικοί σε
υποδείξεις σε αυτήν την κατάσταση και ενώ αυτό φαίνεται σαν μια
εξαιρετική κατάσταση για ύπνο, στην πραγματικότητα έχουμε καλύτερη
ποιότητα ύπνου σε εκείνα τα επίπεδα όπου ονειρευόμαστε. Οι
περισσότερες από τις έρευνες που γίνονται με το επίπεδο συνείδησης
δέλτα είναι ιατρικής φύσης. Γνωρίζουμε ότι αυτό το επίπεδο είναι καλό
για τη σωματική θεραπεία.
Το επίπεδο γάμμα της συνείδησης δεν είναι αυτό που χρησιμοποιούμε

πολύ ως υπνωτιστές. Γάμμα είναι εκείνη η κατάσταση συνείδησης που
επιτυγχάνουμε μετά το τέταρτο ή πέμπτο φλιτζάνι καφέ του πρωινού.
Μπορεί να είστε σε κατάσταση γάμμα εάν περπατάτε μέσα στο βαθύ
δάσος στη χώρα των αρκούδων και ακούσετε ένα κλαδί να χτυπάει πίσω
σας. Όταν η καρδιά σας χτυπά δυνατά από το στήθος σας και έχετε
ξεπλυθεί, μπορεί να είστε σε κατάσταση γάμμα. Το γάμμα δεν είναι μια
κατάσταση συνείδησης στην οποία θα θέλαμε να περάσουμε πολύ
χρόνο. προορίζεται για εκείνα τα επείγοντα γεγονότα όταν πρέπει να
ανταποκριθούμε γρήγορα για να σώσουμε τη ζωή μας (μάχη πτήσης).
Θα ήταν πολύ αγχωτικό να παραμείνετε σε κατάσταση γάμμα για
οποιοδήποτε χρονικό διάστημα.
16
Είναι πιθανό να είμαστε εξαιρετικά υποδηλωτές όταν βρισκόμαστε σε

κατάσταση γάμμα αφού υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχουμε μια πλήρη
παράκαμψη της κριτικής ικανότητας. Γνωρίζουμε ότι όταν έχουμε αυτή
την παράκαμψη, το υποσυνείδητο είναι πιο προσιτό για υπόδειξη. Το
πρόβλημα είναι ότι η κατάσταση γάμμα δεν είναι μια κατάσταση που
προσφέρεται για μελέτη ή κλινική χρήση. Το να βάζεις τους ανθρώπους
σε κατάσταση γάμμα για να δεις πόσο υποδηλωτές είναι δεν είναι πολύ
πρακτικό.
Μου φαίνεται περίεργο το γεγονός ότι σε τρεις από τις πέντε καταστάσεις
συνείδησης που εξετάσαμε μπορούμε να κοιμόμαστε. Σε δύο από αυτές
τις τρεις καταστάσεις μπορεί να κάνουμε πράγματα που θα μοιάζουν
πολύ διαφορετικά με τον ύπνο, παράγοντας όμως την ίδια ποσότητα
εγκεφαλικών κυμάτων—και στην πραγματικότητα αυτό συμβαίνει. Ενώ
μιλάω για τον ύπνο σε άλλα σημεία αυτού του βιβλίου, ο ύπνος φαίνεται
να συμβαίνει όταν υπάρχει πλήρης αναστολή της δραστηριότητας του
συνειδητού μυαλού. Αυτό σημαίνει ότι οποιοδήποτε από τα δύο θα
μπορούσε να συμβαίνει ενώ δημιουργείται η ίδια ποσότητα εγκεφαλικών
κυμάτων. Αν επιστρέψουμε στο παράδειγμα που έδωσα ότι όλοι οι
μαθητές στην τάξη μου έχουν πολύ διαφορετικές εμπειρίες ταυτόχρονα,
μπορούμε να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι αυτό.
Ένας από τους ορισμούς της ύπνωσης που αναφέρθηκα νωρίτερα ήταν
του Jerry Kein και έχει να κάνει με την παράκαμψη του κρίσιμου
παράγοντα. Ο Τζέρι δημιούργησε ένα μοντέλο μυαλού που χρησιμοποιούμε
συχνά για να περιγράψουμε πώς λειτουργεί το μυαλό από υπνωτική
σκοπιά και πώς διαμορφώνεται η κριτική ικανότητα. Περιλαμβάνω αυτό
το μοντέλο εδώ (δείτε την επόμενη σελίδα) με μια εξήγηση μιας και θα
αναφέρομαι σε αυτό κατά καιρούς.
Ο εξωτερικός κύκλος του διαγράμματος αντιπροσωπεύει το συνειδητό

μυαλό. Ο συνειδητός νους είναι όπου εμφανίζεται η διανοητική, κριτική,
ορθολογική, αναλυτική και επικριτική σκέψη και όπου αποθηκεύεται η
βραχυπρόθεσμη μνήμη.
Ο μεσαίος κύκλος αντιπροσωπεύει το υποσυνείδητο μυαλό. Αυτό είναι
17
DRAKE EASTBURN
το μέρος του μυαλού με το οποίο ασχολούνται περισσότερο οι υπνωτιστές.

Το υποσυνείδητο φιλοξενεί τα δημιουργικά, ευφάνταστα και συναισθηματικά
συστατικά και τη μακροπρόθεσμη μνήμη. Οι συνήθειες είναι επίσης μέρος του
υποσυνείδητου μυαλού.
Ο ασυνείδητος νους, για τους σκοπούς μας, ενσωματώνει το αυτόνομο νευρικό

σύστημα και το ανοσοποιητικό σύστημα. Μπορούμε και ελέγχουμε κατά καιρούς
πράγματα όπως η αναπνοή, ο καρδιακός ρυθμός ή η αρτηριακή πίεση. Ωστόσο,
ως επί το πλείστον δεν περπατάμε σκεπτόμενοι: «Πρέπει να αναπνεύσω ή να
αντλήσω περισσότερο αίμα στον εγκέφαλο». Γενικά αυτά τα πράγματα τα
θεωρούμε δεδομένα και ασχολούμαστε με την καθημερινότητά μας.
Όταν ερχόμαστε για πρώτη φορά στον κόσμο το υποσυνείδητό μας είναι
ορθάνοιχτο στη λήψη πληροφοριών. Πρέπει να είναι έτσι γιατί υπάρχουν τόσα
πολλά να ληφθούν υπόψη. Όλες οι πληροφορίες που έρχονται γίνονται αποδεκτές
ως αλήθεια (ανεξάρτητα από το αν είναι ακριβείς).

Αυτές οι πληροφορίες αρχίζουν να δημιουργούν μια ιστορία για εμάς, και το
κρίσιμος παράγοντας σχηματίζεται γύρω από αυτή την πληροφορία που
απορροφάται. Τα παραδείγματα, ή τα μοντέλα και οι πεποιθήσεις για το πώς

υποτίθεται ότι λειτουργεί ο κόσμος, αποτελούν μέρος της κριτικής ικανότητας.
Όσο περισσότερο λαμβάνουμε συγκεκριμένες εισροές, τόσο ισχυρότερη γίνεται η
κριτική ικανότητα γύρω από αυτήν την είσοδο.
Ας πούμε ότι ως μικρό μωρό, παίζεις με ένα παιχνίδι με έναν συγκεκριμένο τρόπο
που εντυπωσιάζει τους μεγάλους γύρω σου και σχολιάζουν πόσο καλό είναι αυτό
και πόσο έξυπνος είσαι. Όσο περνά ο καιρός, συμβαίνουν όλο και περισσότερα
από αυτά τα περιστατικά που δείχνουν υψηλό επίπεδο νοημοσύνης (ή αντιληπτή
νοημοσύνη), και πάλι οι ενήλικες συνεχίζουν να σχολιάζουν το επίπεδο

νοημοσύνης σας με θετικό τρόπο. Κάθε φορά που κάνουμε κάτι που φαίνεται
έξυπνο και ενισχύεται, η κριτική ικανότητα γίνεται πιο δυνατή. Αργότερα, μετά
την πλήρη συγκρότηση της κριτικής ικανότητας, κάθε αντικρουόμενη πληροφορία
που εισέρχεται απορρίπτεται επειδή δεν συνάδει με την
18
19
DRAKE EASTBURN
κριτική ικανότητα που δημιουργήθηκε γύρω από το να είσαι ευφυής.
Τι θα γινόταν αν αυτές οι πληροφορίες που έρχονται δεν ήταν ευνοϊκές; Τι κι

αν οι πληροφορίες που δόθηκαν από νωρίς είναι ότι εκείνο το μωρό κυνηγά
τη γιαγιά του και ξέρετε ότι δεν ήταν το πιο αιχμηρό εργαλείο στο υπόστεγο.
Κάτι τέτοιο μπορεί ακόμη και να φαίνεται αρκετά αβλαβές, αλλά μια
πεποίθηση, μια προσδοκία διαμορφώνεται, και μικρές προτάσεις εδώ κι εκεί
δημιουργούν μια πεποίθηση (ύπνωση) ότι αυτό το παιδί δεν είναι πολύ
έξυπνο. Αυτό δημιουργεί επίσης μια προσδοκία σε όλους τους εμπλεκόμενους
μέχρι να γίνει αποδεκτό ως γεγονός (είτε είναι πράγματι έτσι είτε όχι). Τώρα
η κριτική ικανότητα έχει διαμορφωθεί γύρω από το Είμαι ανόητος.
Οποιαδήποτε πληροφορία έρχεται που θα έρχεται σε αντίθεση με την κριτική
ικανότητα απορρίπτεται και αυτό το άτομο συνεχίζει να πιστεύει ότι είναι
ανόητο.
Όταν ο Τζέρι μιλά για την παράκαμψη του κρίσιμου παράγοντα, αναφέρεται
σε στιγμές που αυτή η ασπίδα δεν είναι εκεί για να απορρίψει πληροφορίες
και οι πληροφορίες (προτάσεις) θα γίνονται δεκτές, όπως όταν ήμασταν μικρά
μωρά. Αυτό για μένα είναι μια πολύ καθαρή μορφή ύπνωσης και σίγουρα
είναι ένας ορισμός της ύπνωσης, αλλά δεν είναι ολόκληρη η enchilada. Θα
μιλήσω περισσότερο για την κριτική ικανότητα και την παράκαμψη αργότερα
σε αυτό το βιβλίο.
Έτσι τώρα έχουμε μερικούς από τους τυπικούς ορισμούς της ύπνωσης που
έχουν χρησιμοποιηθεί με την πάροδο του χρόνου. Έχω θέσει μερικές
ερωτήσεις σχετικά με αυτούς τους ορισμούς, αλλά για να λασπώσουμε ακόμα
περισσότερο τα νερά, θα ρίξουμε μια ματιά στο τι άλλο είναι η ύπνωση.
20
κεφάλαιο 3
ΤΙ ΑΛΛΟ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ;
Νωρίς στη ζωή μου ζούσαμε σε ένα παλιό, υποβαθμισμένο μεζονέτα στο
Λίνκολν της Νεμπράσκα. Θυμάμαι ότι ήμουν απέναντι από το δρομάκι
από τη θέση μας, στην πίσω αυλή στο σπίτι της φίλης μου, της Δρουσίλλας.
Ήμουν ξαπλωμένος ανάσκελα στο γρασίδι και κοιτούσα τον ουρανό ενώ
παρακολουθούσα τους σχηματισμούς των νεφών να παρασύρονται.
Μέχρι σήμερα θυμάμαι ότι βίωσα ορισμένες αισθήσεις που ένιωσα πολύ καλά.
Θυμάμαι ότι ένιωθα πολύ χαλαρός και ένιωθα σαν να ήμουν κολλημένος
στο γρασίδι και δεν μπορούσα να κουνηθώ. Έμοιαζε σαν να μπορούσα
να είχα μείνει εκεί επ' αόριστον, απλώς απολαμβάνοντας αυτές τις
παρηγορητικές αισθήσεις.
21
DRAKE EASTBURN
Κοιτάζοντας πίσω, συνειδητοποιώ ότι αυτές οι ευχάριστες αισθήσεις που βίωνα

ήταν αισθήσεις ύπνωσης. Σίγουρα εκείνη την εποχή δεν είχα ιδέα τι αντίκτυπο θα
κατέληγαν στη ζωή μου αυτές οι απλές αισθήσεις. Δεν πρέπει να ήμουν περισσότερο
από τρία χρονών εκείνη την εποχή, και στα τρία χρόνια παράγουμε κυρίως
εγκεφαλικά κύματα στην περιοχή δέλτα, που σημαίνει ότι βρισκόμαστε πολύ στο
υποσυνείδητο στην ηλικία των τριών ετών. Ένας τυπικός ενήλικας που παράγει
κύματα δέλτα δεν θα ήταν το λιγότερο διαυγής, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για τα
παιδιά.
Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν μπορείτε να υπνωτίσετε ένα παιδί και
υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό, επειδή τα παιδιά είναι ήδη υπνωτισμένα.
Με τα παιδιά μπορούμε ακόμα να χρησιμοποιήσουμε την ύπνωση—απλώς δεν
χρειάζεται να περάσουμε από τις ίδιες διατυπώσεις όπως θα κάναμε με τους ενήλικες.
«Κλείσε τα μάτια σου φανταστείς το Sponge Bob Square Pants. Ο Μπομπ
Σφουγγαράκης βουρτσίζει πάντα τα δόντια του πριν κοιμηθεί. Ο Μπομπ
Σφουγγαράκης θέλει να βουρτσίζετε τα δόντια σας μαζί του, λίγο πριν τον ύπνο.
Είναι εντάξει για σένα;» Τέλος συνεδρίας. Αυτό είναι ένα λίγο απλοποιημένο
παράδειγμα, αλλά δείχνει πόσο εύκολο μπορεί να είναι να δουλεύεις με παιδιά. Το
τμήμα πρόσληψης (συλλογή ιστορικού) είναι επίσης πολύ πιο απλό, καθώς δεν
έχουν πολύ ιστορικό.
Ονειροπόληση:
Η ονειροπόληση είναι μια μορφή ύπνωσης και μπορεί να οδηγήσει σε πιο βαθιές
καταστάσεις έκστασης. Η ονειροπόληση μπορεί να μας βοηθήσει να μας μεταφέρει
(απομακρύνει) από την καθημερινή ή άβολες καταστάσεις της ζωής. Ποιος δεν έχει
καθίσει σε κάποια βαρετή διάλεξη και ονειρεύεται ότι βρίσκεται στο Ακαπούλκο —
ή σε ένα άλλο εξωτικό κρησφύγετο με τον αγαπημένο μας σταρ του κινηματογράφου
— ενώ πίνει ένα Mai Tai; Αυτή η πλήξη από την οποία ξεφεύγουμε είναι μια άλλη
μορφή ύπνωσης. Ως υπνωτιστές χρησιμοποιούμε την πλήξη ως μέθοδο επαγωγής.
Ο Δρ Milton Erickson συνήθιζε να λέει ότι δεν υπήρχε κανένας που δεν μπορούσε
να βαρεθεί στην ύπνωση.
22
Οδήγηση:
Η ύπνωση και η οδήγηση είναι τόσο στενά αλληλένδετες που γίνεται

δύσκολο να διαχωριστούν τα δύο. Ποιος δεν έχει οδηγήσει στο αυτοκίνητο
και έφτασε στον προορισμό του και αναρωτήθηκε πώς έφτασε εκεί; Ίσως
δεν θυμούνται καν ποια διαδρομή μπορεί να είχαν πάρει. Αυτό είναι
ύπνωση. Το υποσυνείδητο μυαλό ήταν ήδη προγραμματισμένο με το πώς
να οδηγεί και πώς να φτάσετε εκεί και δεν υπήρχε ανάγκη να εμπλακεί το
συνειδητό μυαλό.
Ίσως οδηγούσατε και χάσατε την έξοδό σας ή κατευθυνόσασταν προς το

σπίτι ενός φίλου αλλά αντίθετα βρεθήκατε στο πάρκινγκ στη δουλειά.
Αυτό είναι και ύπνωση.
Το υποσυνείδητο έχει προγραμματιστεί να κάνει κάτι (όπως να πάρει μια
συγκεκριμένη διαδρομή προς τη δουλειά) και όταν αρχίζουμε να
κατευθυνόμαστε προς αυτή τη γενική κατεύθυνση, το υποσυνείδητο
αναλαμβάνει και δεν σκεφτόμαστε καν το γεγονός ότι πρέπει να πάμε
κάποια άλλη κατεύθυνση .
Μπορεί να είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πώς ένα άτομο θα μπορούσε

να οδηγεί στον ανοιχτό δρόμο, οι στύλοι του φράχτη να περνούν με την
άκρη του ματιού, το βουητό της μηχανής να τον/την νανουρίζει σε
κατάσταση ύπνωσης. Πριν από χρόνια διάβασα κάπου ότι το ογδόντα
τοις εκατό των περιπτώσεων που οδηγούμε αυτοκίνητο δεν γνωρίζουμε
καν ότι οδηγούμε αυτοκίνητο. Ο τρόπος με τον οποίο οδηγούν μερικοί
άνθρωποι ίσως αναρωτιέστε αν βρίσκονται καν σε αυτόν τον πλανήτη.
Η οδήγηση είναι μια πολύ υποσυνείδητη (υπνωτική) εμπειρία. Είμαστε

στο υποσυνείδητό μας τις περισσότερες φορές που οδηγούμε. Ωστόσο,
υπήρξε μια στιγμή που οδηγούσαμε στο συνειδητό μυαλό. τότε ήταν που
μαθαίναμε να οδηγούμε. Ίσως παρακολουθούσατε ένα μάθημα
εκπαίδευσης οδηγών ή ίσως κάποιο μέλος της οικογένειας ή φίλος σας
μάθαινε να οδηγείτε. Ίσως θυμάστε όλες τις σπασμωδικές απογειώσεις,
το τρίξιμο των γραναζιών και πώς ήταν σχεδόν οι άνθρωποι
23
DRAKE EASTBURN
εκτοξεύεται μέσω του παρμπρίζ με κάθε εφαρμογή του πεντάλ του φρένου.
Καθώς ένα φανάρι μπροστά έγινε κίτρινο, ίσως σκεφτήκατε: "Ω, πρέπει να
αφήσω το γκάζι και να πιέσω τον συμπλέκτη καθώς πατάω το φρένο" και
το όχημα γλίστρησε σε ένα ουρλιαχτό, καπνιστό σταμάτημα. Όταν το φως
άλλαξε σε πράσινο, στη συνέχεια εφαρμόστηκε πάρα πολύ αέριο καθώς ο
συμπλέκτης απελευθερώθηκε και όλοι στο αυτοκίνητο κατέληξαν με
χτυπήματα. Στα 13 μίλια/ώρα σκεφτήκατε, «Πρέπει να είναι καιρός να
μπείτε στη δεύτερη ταχύτητα», ενώ ταυτόχρονα τρίβετε τις ταχύτητες και
χτυπάτε ξανά το λαιμό όλων. Αυτό είναι οδήγηση χρησιμοποιώντας το
συνειδητό μυαλό.
Καθώς περνά ο καιρός, το τελετουργικό οδήγησης εδραιώνεται γρήγορα

στο υποσυνείδητο. Όταν το φανάρι αρχίζει να αλλάζει, δεν σκεφτόμαστε
καν τι πρέπει να συμβεί στη συνέχεια. Το υποσυνείδητο φροντίζει τα
πάντα και αυτόματα αρχίζουμε να απορρίπτουμε το αέριο και να
επιβραδύνουμε με ομαλό, ελεγχόμενο τρόπο. Καθώς το φως γίνεται
πράσινο, αρχίζουμε να απομακρυνόμαστε, αλλάζοντας αυτόματα και
ομαλά ταχύτητες καθώς προχωράμε στον προορισμό μας.
Ωστόσο, υπάρχουν φορές που οι άνθρωποι προσπαθούν να οδηγήσουν

συνειδητά. Συνήθιζα να εργάζομαι έξω από το γραφείο ενός χειροπράκτη
και μεγάλο μέρος της πρακτικής του βασιζόταν στη θεραπεία ανθρώπων
που ήταν θύματα τροχαίων ατυχημάτων. Συνεργάστηκε εκτενώς με τις
ασφαλιστικές τους εταιρείες. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους είχαν
προβλήματα να ξεπεράσουν το τραύμα των τροχαίων ατυχημάτων τους,
υπέφεραν από διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) και
δυσκολεύονταν να οδηγήσουν. Ήταν σύνηθες για αυτούς τους ανθρώπους
να γίνονται υπερεπαγρυπνοί πίσω από το τιμόνι. Πιθανότατα έχετε
παρατηρήσει μερικούς από αυτούς τους ανθρώπους έξω στον
αυτοκινητόδρομο. Μπορεί να τους έχετε δει να οδηγούν στην αριστερή
λωρίδα με 35 μίλια/ώρα—μύτη πιέζονται στο παρμπρίζ—εμποδίζοντας την κυκλοφορία.
Αυτοί οι άνθρωποι αισθάνονται ότι παραμένοντας σε εγρήγορση για την

κίνηση γύρω τους θα μπορούν να διατηρήσουν τον έλεγχο.
24
Η αλήθεια είναι ότι η στρατηγική έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Τώρα

έχουν γίνει κίνδυνος για τον εαυτό τους και για όλους τους γύρω
τους. Ως υπνωτιστής η δουλειά μου είναι να κάνω αυτούς τους
ανθρώπους να χαλαρώσουν και να επιστρέψουν στο μέρος όπου
οδηγούν ξανά στο υποσυνείδητο και απολαμβάνουν πραγματικά τη διαδικασία.
Η ιδέα να οδηγείτε στο αυτοκίνητο και να μην έχετε συνειδητή

επίγνωση μπορεί να φαίνεται λίγο τρομακτική σε μερικούς ανθρώπους,
ωστόσο κάνουμε πολύ καλύτερη δουλειά όταν βρισκόμαστε σε αυτήν
την υποσυνείδητη (έκσταση) κατάσταση. Έχουμε πραγματικά μια
μεγαλύτερη αισθητηριακή επίγνωση ολόκληρου του (περιφερικού)
κόσμου γύρω μας στο υποσυνείδητο μυαλό. Ποιος δεν έχει οδηγήσει
στο δρόμο ονειροπολώντας τον Fabio ή τη Fabrina, όταν χωρίς
προφανή λόγο κοιτάς και βλέπεις κάτι να συμβαίνει και μπορείς να
αποφύγεις ένα ατύχημα; Αυτός ο τύπος αισθητηριακής εμπειρίας δεν
συμβαίνει όταν κάποιος οδηγεί με ταχύτητα 35 μίλια/ώρα, η μύτη έχει
κολλήσει στο παρμπρίζ, βιώνοντας τον κόσμο μέσω της όρασης στο τούνελ.
Είναι το υποσυνείδητο μυαλό που μας επιτρέπει να κατεβαίνουμε

στον αυτοκινητόδρομο με το τιμόνι με τα γόνατά μας ενώ ταυτόχρονα
μιλάμε στο κινητό, τρώμε ένα Whopper και καπνίζουμε ένα τσιγάρο.
Μην πειράζετε τον προειδοποιητικό βομβητή χαμηλού λαδιού που
σβήνει, απλώς αυξήστε την ένταση του ήχου στο ραδιόφωνο λίγο ακόμα.
Αποπληξία:
Το σοκ είναι μια μορφή ύπνωσης. Όταν έχει συμβεί ένα τραγικό
ατύχημα, οι άνθρωποι θα στέκονται τριγύρω με ένα κενό βλέμμα στα
πρόσωπά τους και δεν θα κάνουν τίποτα στη μέση μιας κατάστασης
που απαιτεί δράση. Δεν είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ανόητοι ή
αδιάφοροι. Είναι απλώς ότι δεν έχουν πρότυπα για να λειτουργήσουν
για τέτοιες καταστάσεις. Μια πλήρης παράκαμψη της κρίσιμης
ικανότητας τους μόλις συνέβη και δεν έχουν μοντέλα λειτουργίας για
να χρησιμοποιήσουν ως σημείο αναφοράς. Αυτοί οι άνθρωποι είναι
εντελώς υπνωτισμένοι και αν κάποιος τους έχει μυαλό και αρχίσει να
δίνει οδηγίες, αυτοί οι άνθρωποι θα τους ακολουθήσουν με χαρά.
25
DRAKE EASTBURN
Το μυαλό τους θέλει κάτι να έχει νόημα, αλλά δεν ξέρουν τι να κάνουν σε
αυτή την κατάσταση. Εάν κάποιος αρχίσει να φωνάζει οδηγίες όπως, "Καλέστε
το 911, θα πάρετε μερικές κουβέρτες και εσείς, βοηθήστε να μετακινήσετε
αυτά τα συντρίμμια!" και ούτω καθεξής, θα απαντήσουν.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το σοκ πιο επίσημα στην ύπνωση λέγοντας

ή κάνοντας πράγματα που δεν ταιριάζουν με τα συμβατικά παραδείγματα για
το πώς υποτίθεται ότι λειτουργεί ο κόσμος. Η λανθασμένη κατεύθυνση είναι
ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό χωρίς την ανάγκη ενός τραγικού
ατυχήματος. Μια παράκαμψη της κριτικής ικανότητας εξακολουθεί να
επιτυγχάνεται και το υποσυνείδητο θα δέχεται τις προτάσεις απευθείας, έτσι
ώστε ο κόσμος να έχει νόημα για άλλη μια φορά.
Διαλογισμός:
Σε τι διαφέρει ο διαλογισμός από την ύπνωση; Υπήρξα μαθητής διαφόρων

μεθόδων διαλογισμού στο παρελθόν. Τι διαχωρίζει λοιπόν την ύπνωση από
τον διαλογισμό; Η ύπνωση και ο διαλογισμός δεν είναι καθόλου διαφορετικά
πράγματα. Ο διαλογισμός είναι μια εφαρμογή της ύπνωσης - ένας τρόπος
πρόσβασης και εφαρμογής της ύπνωσης - τίποτα περισσότερο, τίποτα
λιγότερο. Αυτό δεν μειώνει τα βαθιά του οφέλη.
Οι ικανοί διαλογιστές μπορούν να επιτύχουν όλα τα επίπεδα συνείδησης και
να επιτύχουν εκπληκτικά κατορθώματα. Αλλά το να πούμε ότι ο διαλογισμός

είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και μοναδικό σε σύγκριση με την ύπνωση δεν
είναι σωστό. Ο διαλογισμός είναι μια μέθοδος πρόσβασης στην ύπνωση. Ο
διαλογισμός (άλλη μορφή έκστασης) με κάποια μορφή υπάρχει εδώ και πολύ
καιρό και αντιπροσωπεύει μια πρακτική εφαρμογή της έκστασης. Η ύπνωση
είναι ένας πολύ ευρύτερος όρος που περικλείει τον διαλογισμό ως μέρος του
τι είναι ύπνωση.
Μερικά άτομα μπορεί να έχουν μεγάλη προσκόλληση με τον έναν ή τον άλλο
όρο και θα ήθελαν να υπερασπιστούν τη θέση τους ως όντας
26
ανώτερος. Νιώθω ότι ο ένας όρος δεν είναι ανώτερος αλλά συμπληρωματικός
του άλλου.
Προϋπόθεση απάντηση:
Η υπό όρους απάντηση, που ήταν το επίκεντρο του βιβλίου του Salter What is
Hypnosis, είναι (το μαντέψατε) μια άλλη μορφή ύπνωσης. Αυτό το θέμα
εξετάζεται σε βάθος στο δικό του κεφάλαιο περαιτέρω σε αυτό το βιβλίο. Δείτε
επίσης το προηγούμενο βιβλίο μου Η Δύναμη του Παρελθόντος για πληροφορίες
σχετικά με τις άγκυρες και τις σκανδάλες, καθώς είναι σχεδόν οι ίδιες.
Κοιτάζοντας επίμονα στο διάστημα:
Έχετε πιάσει ποτέ τον εαυτό σας να κοιτάζει το κενό και να παρατηρεί πόσο
ωραία αισθάνεται; Ίσως ελπίζατε ότι κανείς δεν θα σας προσέξει ή θα σας
αποσπούσε την προσοχή, ώστε να μπορέσετε απλώς να παραμείνετε σε αυτή
την παρηγορητική κατάσταση. Το παράδειγμά μου νωρίτερα σε αυτό το
κεφάλαιο του ατενισμού στα σύννεφα που επιπλέουν στον ουρανό είναι ένα
παράδειγμα του να κοιτάς το βλέμμα στο διάστημα. Αυτό είναι άλλο ένα από
τα πολλά πρόσωπα της ύπνωσης.
Μια παραλλαγή αυτού είναι να κοιτάτε επίμονα σε μια φωτιά, όπως μια φωτιά
ή τζάκι, ή να κοιτάτε επίμονα τη φλόγα ενός κεριού που τρεμοπαίζει.
Επανάληψη:
Η επανάληψη είναι μια μορφή ύπνωσης. Όταν εκτελούμε την ίδια εργασία ξανά
και ξανά (όπως στο προηγούμενο παράδειγμα οδήγησης), αυτή εδραιώνεται
στο υποσυνείδητό μας μέχρι να μπορέσουμε να συνεχίσουμε αυτήν την εργασία
χωρίς καν να το σκεφτούμε.
Σίγουρα, όταν οι άνθρωποι εκτελούν επαναλαμβανόμενες εργασίες στη
δουλειά, είναι εύκολο για το μυαλό να περιπλανηθεί κάπου αλλού ενώ
ταυτόχρονα η δουλειά γίνεται. Οι άνθρωποι λένε ακόμη και «θα μπορούσα να
κάνω τη δουλειά μου στον ύπνο μου», και κυριολεκτικά σχεδόν θα μπορούσαν.
Σίγουρα μια γραμματέας που συνηθίζει να πληκτρολογεί
27
DRAKE EASTBURN
ώρες κάθε μέρα είναι μακριά σε έκσταση και μπορεί να μην έχει καν
ιδέα τι μόλις πληκτρολογήθηκε.
Η μητέρα μου (που δεν ασχολούνταν καθόλου με τις δουλειές του

σπιτιού) ήταν αρκετά ικανοποιημένη κάνοντας το σιδέρωμα. Έγινε
ήρεμη και γαλήνια και πήγαινε σε διαλογισμό (ύπνωση) ενώ έκανε το
σιδέρωμα.
Όταν κάνουμε μια επαναλαμβανόμενη άσκηση, όπως το ελλειπτικό

μηχάνημα, η κωπηλατική μηχανή ή το στατικό ποδήλατο, μπορούμε
να πάμε σε έκσταση. Ίσως να έχετε ασκηθεί με αυτόν τον τρόπο κατά
καιρούς και να εκπλαγείτε όταν κοιτάξετε κάτω και είδατε πόσο
καιρό είχατε ασχοληθεί με την προπόνησή σας. Αυτό το είδος
άσκησης είναι ιδιαίτερα ευεργετικό ως μια μορφή ανακούφισης από
το στρες.
Η επανάληψη συμβαίνει και σε πολλούς άλλους τομείς. Οι

διαφημιστές γνωρίζουν ότι μέσω της επανάληψης το προϊόν τους
εδραιώνεται στο υποσυνείδητό σας. Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι την
ώρα των εκλογών υπάρχουν μικρές πινακίδες κολλημένες στο γκαζόν
των ανθρώπων και καρφωμένες σε στύλους τηλεφώνου που γράφουν
Ναι στο 13. Ποιος ξέρει τι είναι το 13; Αλλά όπου κι αν στρίψεις,
βλέπεις Ναι στο 13. Όταν εμφανιζόμαστε στις κάλπες και βλέπουμε
την τροπολογία 13 για το μπαλέτο, σταματάμε και σκεφτόμαστε, ρε, ναι
στις 13, αυτό μιλάει πραγματικά στην καρδιά μου και ποιος είμαι ως
σκεπτόμενος, φροντισμένος άνθρωπος; Ή απλώς πατάμε αυτό το
κουμπί όπου λέει Ναι στο 13 επειδή έχουμε προγραμματιστεί να το
κάνουμε μέσω της επανάληψης; Μήπως η ομάδα πίσω από το Yes on
13 έχει απλώς περισσότερα χρήματα και περισσότερα από αυτά τα
μικρά σημάδια από την ομάδα που βρίσκεται πίσω από το Όχι στο 13;
Πόσες φορές έχετε ακούσει καμιά διαφήμιση εξήντα δευτερολέπτων

που επαναλαμβάνει το όνομα ή τον αριθμό τηλεφώνου του προϊόντος
εξήντα φορές μέχρι να σας τρελάνει; Ακόμη και ο εκνευρισμός που
έχει δημιουργήσει σε εσάς ο διαφημιστής είναι μια μορφή του
28
ύπνωση. Μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά η επανάληψη στρέφει την

προσοχή μας στο προϊόν τους.
Προσδοκία:
Η προσδοκία είναι μια μορφή ύπνωσης. Αυτό που περιμένουμε να συμβεί

είναι αυτό που τείνει να συμβεί (ένα είδος ύπνωσης σε εγρήγορση) και
μιλάω για το προσδόκιμο περισσότερο στην ενότητα για την ξύπνια
ύπνωση. Η προσδοκία είναι μια τεράστια δύναμη στην ύπνωση.
Διήγηση μύθων:
Όπως ακριβώς μια τηλεοπτική εκπομπή μπορεί να τραβήξει την προσοχή

σας, ένας καλός αφηγητής μπορεί να δημιουργήσει μια ισχυρή ύπνωση.
Αν λέω μια ιστορία που είναι πολύ τρομακτική ή έχει να κάνει με την
επιβίωση σε ακραίες χαμηλές θερμοκρασίες σε ένα σκληρό περιβάλλον,
μπορεί να εμφανιστούν εξογκώματα χήνας στο δέρμα σας (μια
υποσυνείδητη, υπνωτική, αντίδραση). Αναφέρω περισσότερα για αυτό
το φαινόμενο στο κεφάλαιο Ύπνωση εγρήγορσης.
Φαντασία:
Η φαντασία παίζει τεράστιο ρόλο στην ύπνωση. Η ονειροπόληση, η

αφήγηση, η καθοδηγούμενη οπτικοποίηση, οι διαδικασίες αυτο-ύπνωσης
και πολλά άλλα χρησιμοποιούν τη φαντασία (η οποία είναι μια καθαρά
υποσυνείδητη δραστηριότητα).
Τα παρακάτω είναι από το βιβλίο μου No Time to Waist—

Ισχυρά μυστικά απώλειας βάρους ύπνωσης που πρέπει να γνωρίζετε:
Συχνά οι άνθρωποι δεν παίρνουν τη φαντασία στα σοβαρά. Ωστόσο,

οτιδήποτε έχει σημασία ξεκινά με τη φαντασία.
Ίσως κάθεστε σε κάποιο κτίριο αυτή τη στιγμή και διαβάζετε αυτό το
βιβλίο. Ίσως αυτό το κτίριο να είναι το σπίτι, το γραφείο, η τάξη ή ένα
βιβλιοπωλείο ή κάποιο παρόμοιο είδος κτιρίου. Κάθεσαι σε αυτό το
κτίριο ακριβώς αυτό
29
DRAKE EASTBURN
στιγμή λόγω φαντασίας. Υπήρξε μια μέρα που κάποιος σκέφτηκε

ότι ένα κτίριο μπορεί να ήταν απαραίτητο για να εξυπηρετήσει
ορισμένους σκοπούς. Αυτό το άτομο φαντάστηκε στο μυαλό του
πώς θα μπορούσε να είναι αυτό το κτίριο και τι μπορεί να
χρειαζόταν να συμπεριληφθεί σε αυτό. Μια μέρα αυτό το άτομο
πιθανότατα πήγε σε έναν αρχιτέκτονα και είπε στον αρχιτέκτονα
αυτό που είχε φανταστεί στο μυαλό του/της. Ο αρχιτέκτονας τότε
φαντάστηκε στο μυαλό του πώς θα μπορούσε να είναι αυτό. Μαζί
άρχισαν να δημιουργούν σε χαρτί αυτό που είχαν φανταστεί. Μια
μέρα ο αρχιτέκτονας έδωσε αυτό το χαρτί σε έναν εργολάβο. Ο
εργολάβος φαντάστηκε στο μυαλό του πώς θα στρώσει τα πάντα,
και πώς θα έφερνε όλα τα υλικά, τους υπεργολάβους και τις
επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, μέχρι που, μια μέρα, κάθεστε σε
αυτό το κτίριο και διαβάζετε αυτό το βιβλίο. Και πίστεψέ με,
υπήρξε μια μέρα που σε φαντάστηκα να κάθεσαι εκεί και να
διαβάζεις αυτό το βιβλίο. Έχω λοιπόν πολύ δυνατή φαντασία, γιατί σε δημιούργη
Ό,τι μπορούμε να φανταστούμε μπορούμε να δημιουργήσουμε. Αν έχετε

παρακολουθήσει ποτέ τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ίσως θυμηθείτε τις τελετές απονομής.
Στους αθλητές απονέμονται χρυσά, αργυρά ή χάλκινα μετάλλια.
Πολύ πριν αυτός ο νικητής αθλητής λάβει το χρυσό μετάλλιο,
χιλιάδες φορές φαντάστηκε ότι στέκεται εκεί στην εξέδρα και
παίρνει αυτό το μετάλλιο. Είμαι σίγουρος ότι το είχε φανταστεί
και ο χάλκινος Ολυμπιονίκης. Αλλά το θέμα είναι ότι ο αθλητής
δεν θα είχε φτάσει ποτέ εκεί με το να φανταζόταν να τερματίζει
στην σαράντα έβδομη θέση. Πιστέψτε με, αν θέλετε να φτάσετε
στο στόχο σας, είτε είναι να φτάσετε στο επιθυμητό βάρος είτε να
δημοσιεύσετε ένα βιβλίο για το βάρος, απαιτεί θετική φαντασία
για την επίτευξη του στόχου σας.
«Η λογική θα σε πάει από το Α στο Β. η φαντασία θα σε πάει

παντού».
-Albert Einstein
30
Εικονικό φάρμακο:
Το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου είναι η πρόταση αφύπνισης και η

ύπνωση αφύπνισης στα καλύτερά της. Ανατρέξτε στις ενότητες αυτού του
βιβλίου που αφορούν την ύπνωση εγρήγορσης, την πρόταση αφύπνισης και
την προσδοκία για πιο λεπτομερείς πληροφορίες. Αν και η ύπνωση έχει
πολλά πρόσωπα, το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου και η ύπνωση είναι ένα
και το αυτό. Το εικονικό φάρμακο είναι μια μέθοδος εφαρμογής ύπνωσης.
Αυτό είναι ένα ευρύ θέμα και έχει το δικό του κεφάλαιο σε αυτό το βιβλίο.
Μασάζ:
Έχετε κάνει ποτέ μασάζ και βρεθήκατε κάπου αλλού όλη την ώρα; Παρόλο
που ο Guido περνούσε τον αγκώνα του μέσα από τα πλευρά στην πλάτη σου
και χειριζόταν το στέρνο σου από την πίσω πλευρά, εσύ αγνοούσες. Αυτό
είναι και ύπνωση.
Ένας θεραπευτής μασάζ που βλέπουμε φτάνει στο σημείο να δίνει θετικές
προτάσεις ενώ εργάζεται μακριά.
Το να φτιάξετε τα μαλλιά και τα νύχια σας ή να πάτε σε ένα σαλόνι

μαυρίσματος είναι επίσης σχετικό εδώ. Τόσο συχνά, όταν περιποιούμαστε
τον εαυτό μας ή μας περιποιούνται, είναι εύκολο να απομακρυνθούμε και
να πάμε στον δικό μας μικρό κόσμο έκστασης. Όποια και αν είναι η αξία των
σαλονιών μαυρίσματος, νομίζω ότι το ένα πλεονέκτημα που δεν φαίνεται να
προωθείται είναι το γεγονός ότι το να μπούμε στο σολάριουμ μας κάνει να
κλείνουμε τα μάτια μας και να σιωπάμε και να μην κάνουμε τίποτα για
τριάντα λεπτά. Ενθαρρύνω τις στιγμές περιποίησης για να απαλλαγείτε από
το άγχος και να αφήσετε το μυαλό να περιπλανηθεί.
Πάω περίπατο:
Η βόλτα μπορεί να έχει αποτελέσματα παρόμοια με ένα μασάζ ή/και με

αυτές τις στιγμές περιποίησης. Η γυναίκα μου και εγώ βόλτα με τα σκυλιά
κάθε μέρα και συχνά είναι πολύ αργά το βράδυ. Υπάρχει ένα
31
DRAKE EASTBURN
η περιοχή της ερημιάς ακριβώς απέναντι από το μέρος που ζούμε και
οι αργά το βράδυ περιπάτους μέσα από εκεί είναι πολύ γαλήνιες και
χαλαρωτικές, και επιτρέπουν τον προβληματισμό, μακριά από τη
φασαρία και τις δουλειές της καθημερινής μας ζωής. Καθώς κάνω
βόλτες πολλές σκέψεις και ιδέες για αυτές τις σελίδες έχουν έρθει στο μυαλό μου.
Ανία:
Η πλήξη είναι μια μορφή ύπνωσης. Έχετε βαρεθεί ποτέ τόσο κατά τη διάρκεια
ενός μαθήματος ή μιας συνάντησης ή ακούγοντας κάποιον ή ένα τηλεοπτικό
πρόγραμμα που σας αποσπάστηκε η προσοχή; Η πλήξη είναι επίσης μια μέθοδος
που χρησιμοποιούμε για να υπνωτίζουμε τους ανθρώπους.
Τρώει:
Ω Θεέ μου! Τρώω λόγω ύπνωσης; Λοιπόν, σίγουρα το φαγητό και

η ύπνωση συνδέονται. Το φαγητό μπορεί να είναι μια καθαρά
υποσυνείδητη απάντηση συνήθειας. Έχεις φάει ποτέ επειδή ήταν
μεσημέρι ή επειδή «τρώμε πάντα στις 6:00 εδώ γύρω» ή σταμάτησες
και σκέφτηκες «καλά είναι μεσημέρι, αλλά δεν πεινάω πολύ, απλά
θα περιμένω μερικά ώρες (δεν είναι πιθανό); Επιστρέφετε ποτέ
σπίτι στο τέλος της ημέρας και πηγαίνετε κατευθείαν στο ψυγείο;
Είπες στον εαυτό σου, "Γε, πεινάω πολύ και χρειάζομαι κάτι να
φάω" ή απλά πήγες και άνοιξες το ψυγείο επειδή αυτό έκανες χθες
και την προηγούμενη μέρα; Δεν βρίσκουν οι άνθρωποι να τρώνε
τα ίδια είδη φαγητών ξανά και ξανά επειδή αυτό έκαναν πάντα;
Μάντεψε?
Αυτό είναι και ύπνωση.
Ας πάμε λίγο παραπέρα με το θέμα του φαγητού και της ύπνωσης.

Έχετε ακούσει ποτέ ανθρώπους να αναφέρουν ορισμένες τροφές ως
τροφές άνεσης; Έχετε σταματήσει ποτέ να αναρωτιέστε γιατί συμβαίνει
αυτό; Δημιουργούμε μια υποσυνείδητη (υπνωτική) σύνδεση με
ορισμένες τροφές. Αν κάθε Κυριακή μαζευόταν όλη η οικογένεια και η
μαμά έφτιαχνε το συνηθισμένο της ψητό ή ζαμπόν στο φούρνο ή τηγανητό
32
κοτόπουλο τα συναισθήματα που σχετίζονται με αυτή την εμπειρία

(άγκυρα) συνεχίζουν να συνδέονται ακόμα και όταν η μαμά και η
οικογένεια δεν είναι πλέον κοντά. Τώρα, όποτε έχουμε ψητό σε κατσαρόλα
ή ζαμπόν ή τηγανητό κοτόπουλο, τα ίδια καλά συναισθήματα επανέρχονται
(σκανδάλη).
Έχουμε και άλλες υπνωτικές συνδέσεις με το φαγητό.

Όταν πηγαίνετε στο παιχνίδι με μπάλα, σκέφτεστε πόσο πεινασμένοι
είστε και ότι πρέπει να λάβετε τα κατάλληλα θρεπτικά συστατικά στο
σώμα σας σύντομα ή απλώς παραγγέλνετε ένα σκυλί τσίλι και μια μπύρα
επειδή αυτό κάνετε πάντα; Το να πηγαίνουμε στον κινηματογράφο είναι
μια έντονη σωματική δραστηριότητα που μας κάνει να πεινάμε ή η
μυρωδιά του ποπ κορν προκαλεί κάποια παλιά υπνωτική απόκριση σε
εμάς; Όταν μπαίνεις στο σπίτι κάποιου και σερβίρεται το κέικ, εξετάζεις
εξονυχιστικά ποιο είναι το επίπεδο της πείνας σου εκείνη τη στιγμή για
να προσδιορίσεις αν χρειάζεται να λαμβάνεις θρεπτικά συστατικά; Ή
απλώς επιδίδεστε στην τούρτα επειδή είναι εκεί ή πιστεύετε ότι είναι το
ευγενικό πράγμα που πρέπει να κάνετε;
Μετά τη νίκη στο παιχνίδι του μικρού πρωταθλήματος, όλοι πηγαίνουμε

στο Dairy Queen για να το γιορτάσουμε έτσι ώστε να νιώθουμε καλά και
το Dairy Queen είναι πλέον συνδεδεμένο. Υπάρχει επίσης το γεγονός ότι
εκείνα τα τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη ή
υδατάνθρακες προκαλούν ορισμένες καλές χημικές αντιδράσεις μέσα μας
και αν αισθανόμαστε ακατάλληλα, υποσυνείδητα έλκουμε σε αυτά τα είδη
τροφών που θα μας κάνουν να νιώθουμε καλά ” αισθήσεις.
Νοοτροπία αγέλης:
Είμαστε ζώα αγέλης και μαζί με αυτό έρχεται ένα είδος ύπνωσης.
Νιώθουμε ζεστά, θολά συναισθήματα όταν κάνουμε τα ίδια πράγματα με
το υπόλοιπο κοπάδι. τρώγοντας τα ίδια είδη φαγητών, ζώντας σε
παρόμοια είδη καταφυγίων, μεγαλώνοντας οικογένειες, ζητωκραυγάζοντας
για την πλευρά μας. Κάνουμε αυτά τα πράγματα επειδή έχει λειτουργήσει
στο παρελθόν (μέρος της φύσης μας) και επειδή υποσυνείδητα είναι πιο
εύκολο να ακολουθήσουμε τη ροή.
33
DRAKE EASTBURN
Στο παρελθόν αυτού του είδους η στρατηγική έδινε στους ανθρώπους μια
ορισμένη ποσότητα ασφάλειας και ασφάλειας, και επομένως ζήσαμε για να
μεταδώσουμε αυτά τα γονίδια και ο κύκλος συνεχίζεται. Ωστόσο, δεν έχει
πάντα νόημα να ακολουθείτε την ύπνωση της αγέλης, ειδικά αν αυτό που
κάνει το κοπάδι είναι επιζήμιο. Το να πηγαίνετε σε εστιατόρια γρήγορου
φαγητού ή να τρώτε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα ή να ψηφίζετε για
το ίδιο πολιτικό κόμμα με τους φίλους σας ή να είστε θαυμαστές των Cubs
είναι μερικά μόνο παραδείγματα. Δυστυχώς για πολλούς ανθρώπους είναι
πιο εύκολο να ακολουθήσουν μαζί με την ομάδα παρά να ξεκολλήσουν και
να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό.
Αυτός είναι στην πραγματικότητα ένας τομέας όπου η ύπνωση μπορεί να

είναι πολύ χρήσιμη επειδή μας επιτρέπει να αλλάξουμε ορισμένα από αυτά
τα μοτίβα και καθιστά δυνατό να κάνουμε πράγματα που είναι διαφορετικά
από το υπόλοιπο κοπάδι. Αυτό είναι συχνά αυτό που χρειάζεται για να
κάνουμε θετικές αλλαγές, ειδικά με πράγματα όπως οι διατροφικές μας
συνήθειες. Αν κάνουμε τα ίδια πράγματα που κάνει το υπόλοιπο κοπάδι, θα
έχουμε τα ίδια αποτελέσματα που έχει και το υπόλοιπο κοπάδι.
Ο Ερπετικός Εγκέφαλος:
Το ερπετοειδές μέρος του εγκεφάλου είναι ένα πολύ βασικό πρωταρχικό

μέρος του εγκεφάλου και του αρέσει να κάνει το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά
(ακούγεται κάτι σαν υποσυνείδητο;). Όλα τα ανώτερα ζώα από τις σαύρες
και πάνω έχουν αυτό το μέρος του εγκεφάλου.
Αυτό είναι, σε γενικές γραμμές, πώς λειτουργεί. Μια μέρα η σαύρα σύρθηκε
από την τρύπα του και γλίστρησε στον λόφο μέχρι που έπεσε σε μια λίμνη.
Ενώ ήταν στη λίμνη, έπιασε μερικά ζωύφια και πήρε λίγο νερό. Στη συνέχεια,
η σαύρα ανέβηκε στο λόφο με τον τρόπο που ήρθε, και επέστρεψε στην
τρύπα του. Τώρα κάθε μέρα η σαύρα σέρνεται κάτω από το λόφο προς τη
λίμνη και πιάνει μερικά ζωύφια και κατευθύνεται πίσω στην τρύπα της όπως
πριν. Αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά. Γιατί; Επειδή
λειτουργεί. Αν πάτε στα βουνά ή στην εξοχή θα βρείτε μονοπάτια μέσα από
τη βούρτσα ή το δάσος. Γιατί; Επειδή το μονοπάτι οδηγούσε σε
34
ένας ευεργετικός προορισμός και λειτούργησε. Μόλις τα ζώα πήγαιναν με αυτόν
τον τρόπο, ίσως ελάφια ή βοοειδή ή κάποια άλλα ζώα, λειτούργησε. Τώρα πάνε με
τον ίδιο τρόπο και ξανά και ξανά μέχρι να σχηματιστεί ένα μονοπάτι. Επειδή
λειτούργησε. Δεν χρειάζεται καν να είναι όμορφο. Χρειαζόμαστε απλώς να
επιβιώσουμε γιατί για τον εγκέφαλο των ερπετών, αν δούλευε μια φορά, θα
λειτουργήσει ξανά, και το γεγονός ότι επιβιώσαμε είναι αρκετή απόδειξη ότι
λειτουργεί.
Κάνουμε τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά. Μας αρέσει να πηγαίνουμε στα ίδια
εστιατόρια και να καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι ή να παρκάρουμε στους ίδιους
χώρους στάθμευσης ή να ακολουθούμε την ίδια διαδρομή για τη δουλειά.
Στέλνουμε τα παιδιά μας στο ίδιο κολέγιο που πήγαμε. Γιατί; Επειδή λειτούργησε.
Ο ερπετός εγκέφαλος είναι ένας τρόπος με τον οποίο δημιουργούμε συνήθεια, η
οποία είναι ένα ωραίο βήμα στο επόμενο θέμα μου.
Συνήθεια:
Οι συνήθειες διαμορφώνονται στο υποσυνείδητο μέσω της επανάληψης.

Μόλις κάτι γίνει συνήθεια θα συνεχίσουμε να το κάνουμε ξανά και ξανά γιατί είναι
εύκολο.
Οι συνήθειες μπορεί να είναι ο φίλος μας ή ο χειρότερος εχθρός μας. Αν

αναπτύξουμε καλές συνήθειες, όπως να πηγαίνουμε στο γυμναστήριο τέσσερις
φορές την εβδομάδα, θα λειτουργήσουν υπέρ μας. Αν αναπτύξουμε κακές συνήθειες,
όπως το να τρώμε συνεχώς γρήγορο φαγητό, τότε θα λειτουργήσουν εναντίον μας.
Επειδή οι συνήθειες είναι μέρος του υποσυνείδητου, δεν πληρώνουμε πρόστιμο

με τη μορφή άγχους. Ωστόσο, η προσπάθεια συνειδητής αλλαγής μιας συνήθειας
δημιουργεί άγχος και αυτός είναι ένας λόγος που γίνεται δύσκολο για τους
ανθρώπους να το κάνουν.
Έχουμε ένα ρητό στον τομέα της ύπνωσης: «Όταν το συνειδητό και το υποσυνείδητο
βρίσκονται σε σύγκρουση, το υποσυνείδητο θα κερδίζει πάντα». Αυτό συμβαίνει
επειδή το υποσυνείδητο δεν καταβάλλει άγχος από την πλευρά του. Το
υποσυνείδητο απλώς συνεχίζει να κάνει το ίδιο παλιό πράγμα ξανά και ξανά. Το
35
DRAKE EASTBURN
χρειάζεται συνειδητή προσπάθεια (στρές) για να ξεπεράσουμε τη

συνήθεια και το συνειδητό πιθανότατα θα χάσει.
Έχετε μπει ποτέ σε ένα δωμάτιο και γυρίσατε τον διακόπτη των φώτων
και τα φώτα ήταν ήδη αναμμένα; Επειδή το υποσυνείδητο έχει φτάσει
για αυτόν τον διακόπτη φωτός τόσες φορές πριν το ξανακάνει αυτόματα.
Καμία σκέψη ή άγχος δεν εμπλέκεται στο να πιάσετε το διακόπτη φώτων,
απλώς συμβαίνει αυτόματα (αντανακλαστική απόκριση).
Είναι καλύτερο να διδάξουμε στα παιδιά μας καλές συνήθειες από την
αρχή και αυτό θα κάνει τη ζωή όλων πολύ πιο εύκολη. Μέσω της
ύπνωσης και της πρόσβασης που αποκτούμε στο υποσυνείδητο,
μπορούμε να καταλήξουμε στο κατάστημα υγιεινής διατροφής αντί να
οδηγούμε από το παράθυρο.
Ψυχοσωματικό φαινόμενο:
«Είναι όλα στο μυαλό σου». Πιθανώς όλοι να έχουμε ακούσει αυτή τη
δήλωση πριν, είτε είχε εφαρμογή σε εμάς είτε σε κάποιον άλλο. Θα
μπορούσε να ήταν ένα σχόλιο ενός γιατρού ή κάποιου καλοπροαίρετου
φίλου ή συγγενή. Η δήλωση υπονοεί ότι επειδή κάποιο σύμπτωμα που
βιώνεται δεν έχει φυσική βάση, τότε είναι απλώς στο κεφάλι, οπότε
«ξεπέρασέ το», Σαν να μην ισχύει αυτό που συμβαίνει στο κεφάλι. Η
αλήθεια είναι ότι συμβαίνουν πολύ περισσότερα όσον αφορά τα
σωματικά συμπτώματα λόγω του κεφαλιού μας (συναισθημάτων) από
ό,τι οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήθελαν να παραδεχτούν.
Γνωρίζουμε και αποδεχόμαστε ότι ορισμένα σωματικά ζητήματα όπως

η αρτηριακή πίεση, τα έλκη, ο καρδιακός ρυθμός κ.λπ. είναι συχνά το
αποτέλεσμα ενός συναισθηματικού ζητήματος που σχετίζεται με το
άγχος, ωστόσο συνήθως δεν λέμε, «Ω, καλά, είναι μόνο στο κεφάλι σου .»
Έχουμε την τάση να παίρνουμε αυτά τα πράγματα πιο σοβαρά, ίσως
επειδή είναι θεραπεύσιμα με φάρμακα και χειρουργική επέμβαση, αλλά
αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν βρίσκονται στο κεφάλι (υποσυνείδητο).
36
Ψυχοσωματικό φαινόμενο είναι η σχέση (αλληλεξάρτηση) μεταξύ ψυχικών

και σωματικών φαινομένων.
Δεν είναι απαραίτητα κακό, αλλά αυτό μας έρχεται στο μυαλό όταν ακούμε
τον όρο. Η ψυχοσωματική μας εμπειρία θα μπορούσε να είναι ότι έχουμε
μια πολύ ισχυρή, υγιή γενετική κληρονομιά και ότι θα ζήσουμε μια μακρά
υγιή ζωή. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να πιστεύουμε ότι επειδή ο
πατέρας μας έπαθε καρδιακή προσβολή και πέθανε νωρίς, όπως και ο
πατέρας του, ότι πρέπει να τακτοποιήσουμε την περιουσία μας για να
προετοιμαστούμε για τον θάνατό μας. Το γεγονός ότι οι προκάτοχοί μας
ζούσαν σε μια δίαιτα με παϊδάκια και φλούδες χοιρινού, ήταν διακόσια
κιλά υπέρβαροι και κάπνιζαν, δεν φαίνεται να σημαίνει πολλά για εμάς.
Ο αδερφός μου και ο πατέρας μου είχαν και οι δύο στεφανιαία προβλήματα
και και οι δύο είχαν αγγειοπλαστικές. Και οι δύο είχαν πολύ υψηλή
χοληστερόλη και ήταν υπέρβαροι και ήταν βαρείς καπνιστές. Και οι δύο
παραιτήθηκαν από το γεγονός ότι η καρδιακή νόσος ήταν αρκετά σημαντική
στο μέλλον τους και έκαναν ελάχιστα για να την αποτρέψουν. Δεν υπήρχαν
γενετικά προβλήματα. Οι γονείς του πατέρα μου είχαν ζήσει σε μεγάλη
ηλικία με πολύ λίγα προβλήματα υγείας. Ακόμη και ο πατέρας μου —που
δεν φρόντιζε καλά τον εαυτό του— πέθανε σε ηλικία 83 ετών από αφύσικα
αίτια.
Εγώ, από την άλλη, ήμουν ακριβώς το αντίθετο. Λόγω του πολύ πιο
υγιεινού, δραστήριου, χορτοφαγικού τρόπου ζωής μου, απολαμβάνω τον
αριθμό της χοληστερόλης πολύ κάτω από τον εθνικό μέσο όρο και δεν είχα
ποτέ κανένα σοβαρό πρόβλημα υγείας ή προβλήματα βάρους. Όλα έχουν
να κάνουν με τα ψυχοσωματικά μας προφίλ.
Τι γίνεται με πράγματα όπως πονοκεφάλους και άλλους πόνους; Τι γίνεται

αν ξυπνάμε κάθε πρωί με πονοκέφαλο ή κάθε φορά που έχουμε μια
επαγγελματική συνάντηση ή οικογενειακή εκδήλωση υπάρχει αυτός ο
πονοκέφαλος; Οι γιατροί μας έχουν εξετάσει και μας έχουν κάνει μαγνητική
τομογραφία και δεν υπάρχουν σωματικές αιτίες για την ενόχληση, ωστόσο
συνεχίζουμε να υποφέρουμε και πάλι καταλαβαίνουμε ότι είναι όλα στο κεφάλι σας
απάντηση. Ναι, είναι στο κεφάλι μου και το νιώθω (και είναι πολύ
37
DRAKE EASTBURN
πραγματικός). Ακριβώς επειδή είναι «στο κεφάλι σας» δεν σημαίνει ότι δεν
είναι πραγματικό ή ότι είναι λιγότερο σημαντικό. Ωστόσο, είναι υπνωτικής
προέλευσης. Ενώ αποκαλούμε τους εαυτούς μας υπνωτιστές ή
υπνοθεραπευτές, η αλήθεια είναι ότι πολλά από αυτά που πραγματικά
κάνουμε είναι να αφυπνωτίζουμε τους ανθρώπους από την ύπνωση που
έχουν ήδη λάβει εν αγνοία τους. Αυτός είναι ένας λόγος που πιστεύω ότι η
ύπνωση είναι τόσο αποτελεσματική με τόσα πολλά διαφορετικά πράγματα:
ας πούμε έτσι, παλεύουμε με τη φωτιά με τη φωτιά. Εφόσον η ύπνωση
έφερε τα (ψυχοσωματικά) ζητήματα, τότε η ύπνωση θα πρέπει να είναι και
η λογική θεραπεία.
Αν το θέμα μας είναι πονοκέφαλοι και δεν υπάρχει οργανική αιτία τότε
ίσως έχουν συμβεί μέσω ύπνωσης. Κάποια στιγμή συνηθίσαμε στο γεγονός
(δημιουργήσαμε έναν συσχετισμό) ότι ορισμένες καταστάσεις οδήγησαν σε
πονοκέφαλο και επειδή συνέβη πριν από τότε σίγουρα θα ξανασυμβεί. Και
έτσι συμβαίνει ξανά ακόμα κι αν δεν χρειάζεται. Στις αρχές της δεκαετίας
του '70 υπέφερα από ημικρανίες. Θα τα κατάφερνα καλά τη εργάσιμη
εβδομάδα ενώ ήμουν υπό κάποιο άγχος, αλλά μόλις ερχόταν το
Σαββατοκύριακο θα είχα πάλι ημικρανία μέχρι τη Δευτέρα. Είναι πιθανό ότι
αυτές οι ημικρανίες με εξυπηρέτησαν κατά κάποιο τρόπο (δευτερεύον
κέρδος) ή ίσως το σύμπαν είχε ένα μεγαλύτερο σχέδιο για μένα και αυτή
ήταν η πύλη μου. Το λέω γιατί αυτές οι ημικρανίες έπαιξαν μεγάλο ρόλο
στο να με οδηγήσουν στην ύπνωση. Έμαθα υπνωτικές μεθόδους για να
απαλλαγώ από τις ημικρανίες και έκτοτε είμαι χωρίς ημικρανία.
Άλλος πόνος θα μπορούσε να λειτουργεί για εμάς με παρόμοιους τρόπους.

ποιος ως παιδί δεν έμαθε ότι η προσποίηση ενός στομαχόπονου θα μας
έβγαζε από αυτήν την εξέταση αύριο; Και ποιος δεν έχει παρατηρήσει ότι
όταν πραγματικά χρειάζεστε αυτόν τον πόνο στο στομάχι για να
λειτουργήσει υπέρ σας, θα εμφανιστεί;
Έχω δουλέψει εκτενώς με θέματα πόνου. Μου αρέσει περισσότερο να

δουλεύω με τον πόνο φάντασμα. Αυτός είναι πόνος που δεν έχει κανένα
πιθανό φυσικό λόγο ύπαρξης. Για παράδειγμα, κάποιος είχε τα δικά του
38
Το πόδι αφαιρέθηκε αλλά εξακολουθεί να αισθάνεται τον πόνο σε αυτό το

πόδι. Μια νεαρή γυναίκα με την οποία συνεργάστηκα υπέφερε από πόνους
στην πλάτη. Είχε τραυματιστεί ως παιδί και οι χειρουργοί είχαν αποκαταστήσει
τη ζημιά, ωστόσο συνέχισε να νιώθει τον ίδιο πόνο.
Οι χειρουργοί επέστρεψαν και πάγωσαν τα νεύρα που σχετίζονται με την
αποστολή του σήματος του πόνου στον εγκέφαλο από αυτή την περιοχή του
σώματος. Η διαδικασία παγώματος του νεύρου προκαλεί το θάνατό του.
Ωστόσο συνέχισε να νιώθει τον πόνο. Θα ήταν σαν να σου μιλούσα στο
τηλέφωνο και κάποιος να κόψει τις τηλεφωνικές γραμμές, ωστόσο συνεχίσαμε
να μιλάμε.
Αυτό που πιστεύω ότι συμβαίνει συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι το
μυαλό συνηθίζει τόσο (προσδοκία/υπνωτισμένο) να αντιμετωπίζει τον πόνο
που συνεχίζει να το κάνει παρόλο που δεν υπάρχει λογικός λόγος γι' αυτό.
Όταν εκείνη η νεαρή γυναίκα μπήκε στο γραφείο μου, τη ρώτησα αν μπορούσε
να αγγίξει τα δάχτυλά της. Προσπάθησε, αλλά δεν μπορούσε να πλησιάσει
ούτε τα δάχτυλα των ποδιών της. Μετά τη συνεδρία της, όχι μόνο μπορούσε
εύκολα να αγγίξει τα δάχτυλα των ποδιών της, αλλά ήταν απαλλαγμένη από
κάθε ενόχληση.
Πολλά πράγματα με τα οποία ασχολούμαι καθημερινά είναι τα αποτελέσματα

της ύπνωσης (conditioning) που λάβαμε και τα οποία δεν γνωρίζαμε και
σίγουρα δεν τα θεωρούσαμε ύπνωση. Οι φοβίες, το PTSD και κάθε είδους
συναισθηματικά ζητήματα είναι το αποτέλεσμα της ύπνωσης.
Μερικές φορές αυτή η ύπνωση ήταν η πλήρης παράκαμψη της κριτικής
ικανότητας, όπως μπορεί να είχε συμβεί με το PTSD ή για έναν πάσχοντα από
φοβία. Άλλες φορές μπορεί να είναι αποτέλεσμα ορισμένων υποκείμενων
μηνυμάτων που λάβαμε.
Ναι, μπορεί να είναι «μόνο στο κεφάλι σου», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν
είναι αληθινό και αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι εύκολα για
αυτό.
39
DRAKE EASTBURN
Προσευχή:
Ναι, η προσευχή είναι ύπνωση, αλλά μόνο όταν γίνεται με επίγνωση.

Όταν ο μικρός Τζόνι αναπηδά γύρω από την κρεβατοκάμαρα επαναλαμβάνοντας
Τώρα με ξαπλώνω να κοιμηθώ με τα μάτια του κλειστά, τα χέρια του ενωμένα,
αλλά ακόμα σε κίνηση δεν προσεύχεται.
Όταν η προσευχή γίνεται με συνειδητή πρόθεση και χρόνο, γίνεται ύπνωση.
Ο καλός μου φίλος και συνάδελφος πατέρας Τζέιμς Μαρτίνο λέει ότι η προσευχή
προορίζεται να διαρκέσει μισή ώρα. Λέει επίσης ότι η προσευχή είναι εμείς να
μιλάμε στον Θεό και ο διαλογισμός είναι να ακούμε τον Θεό. Πιστεύω ότι αυτά
τα δύο πράγματα (προσευχή και διαλογισμός) συνδέονται στενότερα από ό,τι
κάποιοι θα ήθελαν να παραδεχτούν.
Ωστόσο, μπορεί να θέλετε να τα δείτε και τα δύο μπορεί να είναι μια θετική
επιρροή στη ζωή μας.
Οι χάντρες προσευχής (και υπάρχουν διάφορες μέθοδοι που εφαρμόζουν

παρόμοια χρήση χαντρών) αποτελούν μέρος της διαλογιστικής (υπνωτικής)
διαδικασίας σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι χάντρες γίνονται εστίαση, ένα είδος
φυσικής μάντρας που βοηθά τον χρήστη να παραμείνει συνδεδεμένος με την
πρόθεσή του.
Αλλοιωμένες καταστάσεις συνείδησης:
Οποιαδήποτε αλλοιωμένη κατάσταση συνείδησης είναι ύπνωση. Οι αλλοιωμένες

καταστάσεις συνείδησης περιλαμβάνουν οποιαδήποτε κατάσταση επίγνωσης
που αποκλίνει από την κανονική κατάσταση συνείδησής μας, και αυτό το εύρος
είναι τεράστιο. Οι αλλοιωμένες καταστάσεις μπορεί να σημαίνουν οτιδήποτε,
από τον υπνάκο της γάτας μέχρι την ενεργοποίηση ενός απινιδωτή από έναν
γιατρό έκτακτης ανάγκης, ενώ βρισκόμαστε στη μέση μιας σοβαρής υπερβολικής
δόσης φαρμάκων.
Είτε είστε ο επίτιμος καλεσμένος σε ένα πάρτι γενεθλίων-έκπληξη είτε

παρακολουθείτε το σπίτι σας να καίγεται ολοσχερώς, βρίσκεστε σε μια
αλλοιωμένη κατάσταση συνείδησης (ύπνωση). Πυροβολώντας το
40
ορμητικά νερά, πηδώντας από ένα αεροπλάνο, καβαλώντας τα τρενάκια στο Six Flags,
γονατιστός κάνοντας πρόταση γάμου ή τρέχοντας από τις αρχές, είμαστε σε αλλοιωμένη
κατάσταση.
Ενώ μερικοί άνθρωποι εργάζονται σκληρά για να εισέλθουν σε αλλοιωμένες καταστάσεις

μέσω διαλογισμού, μουσικής, χορού Whirling Dervish ή κάποιου ναρκωτικού που
αφυπνίζει πνευματικά, άλλοι προσπαθούν να ξεφύγουν από την αλλοιωμένη κατάσταση
που για αυτούς αντιπροσωπεύει μια συναισθηματική φυλακή.
Δεν είναι η κατάθλιψη μια αλλοιωμένη κατάσταση και δεν θα ήθελαν πολλοί άνθρωποι
να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση; Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε για να ξεφύγουμε
από αυτές τις αλλοιωμένες καταστάσεις (για να επιτύχουμε «κανονικότητα») δεν
δημιουργούν απλώς μια άλλη αλλοιωμένη κατάσταση; Δεν υπάρχει σημείο που η
κατάθλιψη δεν είναι πλέον και αλλοιωμένη κατάσταση αλλά η φυσιολογική μας
κατάσταση;
Τι είναι φυσιολογικό; Αυτή η ερώτηση ανοίγει ένα νέο κουτί σκουληκιών.

Για να υπάρχει το φυσιολογικό θα πρέπει να υπάρχει συναίνεση για έναν ορισμό και η
υποκειμενική φύση (οι αντιλήψεις μας) προσφέρει ελάχιστη ελπίδα γι' αυτό. Ίσως το
φυσιολογικό δεν είναι το μόνο που πρέπει να είναι ούτως ή άλλως.
Σαμανισμός:
Οι σαμάνοι θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι οι πρώτοι χρήστες της επίσημης ύπνωσης.

Ο σαμανισμός είναι ένας ευρύς όρος για τους αρχαίους έως τους σύγχρονους
θεραπευτές. Οι άνδρες και οι γυναίκες της ιατρικής είναι σαμάνοι για τους οποίους
έχουμε ένα πρότυπο, αλλά αυτός ο όρος ισχύει για μια ποικιλία θεραπευτών.
Οι σαμάνοι χρησιμοποιούν μια μεγάλη ποικιλία από τελετές και τελετουργίες, μουσική
(τύμπανα), ψαλμωδίες, βότανα, φίλτρα και ξόρκια για να επιτύχουν θεραπευτικά
αποτελέσματα, τα οποία είναι όλα αγκυροβολημένα στην ύπνωση. Περισσότερα θα
βρείτε για αυτό το θέμα περαιτέρω σε αυτό το κεφάλαιο και στο κεφάλαιο Ύπνωση
εγρήγορσης.
41
DRAKE EASTBURN
Υπνος:
Ενώ ως υπνωτιστές εργαζόμαστε σκληρά για να δημιουργήσουμε μια διάκριση

μεταξύ ύπνωσης και ύπνου, ο ύπνος δεν είναι μια άλλη κατάσταση ύπνωσης
(σίγουρα είναι μια αλλοιωμένη κατάσταση συνείδησης);
Όταν εργαζόμαστε στην ύπνωση προσπαθούμε να αποφεύγουμε να συνδέουμε
τον ύπνο με την ύπνωση και ιδανικά εργαζόμαστε στην ύπνωση και όχι στον
ύπνο (ως επί το πλείστον).
Μου φαίνεται περίεργο ότι μπορούμε να είμαστε στα ίδια επίπεδα συνείδησης
(δραστηριότητα εγκεφαλικών κυμάτων) και να είμαστε σε ύπνωση ή να

κοιμόμαστε. Έχω πειραματιστεί με τον εαυτό μου ξανά και ξανά σε αυτό, ενώ
πέφτω για ύπνο το βράδυ. Φαίνεται να υπάρχουν πολύ διαφορετικά
συναισθήματα που σχετίζονται με τον ύπνο και με το να είσαι σε επίσημη
υπνωτική έκσταση. Μακάρι να μπορούσα να περιγράψω τις ακριβείς αισθήσεις
που διακρίνουν αυτές τις δύο εμπειρίες, αλλά το πρόβλημα είναι ότι όταν
κοιμάμαι αρκετά για να βιώσω τις αισθήσεις, το συνειδητό μυαλό δεν είναι
πουθενά γύρω για να το σημειώσει. Γι' αυτό μάλλον είναι ύπνος και όχι κάτι
άλλο.
Ο ύπνος, ελλείψει καλύτερου ορισμού, είναι η αναστολή της συνειδητής

δραστηριότητας. Ξέρω ότι υπάρχουν στιγμές που εργάζομαι με κάποιον σε
ύπνωση και θα ήθελα πολύ να δημιουργήσω μια αναστολή οποιασδήποτε
συνειδητής δραστηριότητας (για τον πελάτη) γιατί μερικές φορές μπορεί να
είναι εμπόδιο. Ωστόσο, χρησιμοποιούμε τον ύπνο για υπνωτικούς σκοπούς και
οι άνθρωποι μπορούν να είναι υποψιασμένοι ενώ κοιμούνται. Ο ύπνος είναι
σίγουρα μια αλλοιωμένη κατάσταση, επομένως φαίνεται λογικό ότι ο ύπνος
είναι ύπνωση ακόμα κι αν δεν προσφέρεται τόσο καλά για θεραπευτικές
πρακτικές.
Βρείτε περισσότερα για τον ύπνο στο κεφάλαιο Αντίδραση υπό συνθήκες.
42
Τελετή και τελετουργία:
Από το τύμπανο μέχρι το άσμα, το χορό και τις θυσίες, οι τελετές και οι
τελετουργίες παίζουν τεράστιο ρόλο στην ύπνωση. Οι ιατροί, οι μάγοι και
οι σαμάνοι όλων των τύπων έχουν βασιστεί σε τελετές και τελετουργικά που
είναι απαραίτητα για τη δημιουργία ύπνωσης που θα οδηγήσει στα
επιθυμητά θεραπευτικά αποτελέσματα. Οι θεραπευτές της πίστης είναι
υπνωτιστές περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Περνώντας την τελετή που
οδηγεί στη θεραπεία, όλοι υπνωτίζονται και ανοιχτοί στις πιθανότητες.
Μόλις ο πίστης θεραπευτής κάνει τα μαγικά του στον πρώτο πάσχοντα και
αυτό το άτομο αφήνεται να στριμώχνεται και να τσιρίζει στη σκηνή αφού
ανακτήσει την ικανότητα να περπατά, οι ακόλουθοι συμμετέχοντες γίνονται
στόκος στα χέρια του θεραπευτή. Βλέποντας το πρώτο άτομο να θεραπεύεται
δημιουργεί την προσδοκία ότι αυτό θα συμβεί ξανά. και έτσι συμβαίνει
(όπως και ο περίπατος στη φωτιά που θα συζητήσω στο κεφάλαιο Ύπνωση
εγρήγορσης).
Η τελετή και το τελετουργικό παίζουν ρόλο και με πολλούς άλλους τρόπους,

δημιουργώντας κάθε φορά μια σχετική ύπνωση. Ο αδερφός μου πήγε στον
John Elway Honda για να επικυρώσει το πιστοποιητικό γάμου του και ενώ
αυτή η «τελετή» δεν προκάλεσε το συναίσθημα ενός πιο παραδοσιακού
γάμου, ήταν εξίσου παντρεμένος στα μάτια του νόμου. Σίγουρα η ύπνωση
γύρω από το γάμο του αδερφού μου ήταν πολύ διαφορετική από αυτή που
δημιουργήθηκε για την πριγκίπισσα Νταϊάνα και τον πρίγκιπα Κάρολο.
Η αποφοίτηση από το γυμνάσιο, το κολέγιο ή τη νομική σχολή συνδέονται

με την τελετή και την ύπνωση. Και το ίδιο συμβαίνει και με την εκπαίδευση
του ασήμαντου και τη μετάβαση στο νηπιαγωγείο. ή την τελετή εισόδου του
δικαστή στην αίθουσα του δικαστηρίου. Πολλοί πολιτισμοί έχουν
τελετουργίες (δυστυχώς λείπουν στον πολιτισμό μας) που φέρνουν τους
νέους στην ενηλικίωση. Λέω ότι οι άνδρες όχι για να αποκλείσω τις γυναίκες,
αλλά επειδή οι γυναίκες έχουν φυσικές αλλαγές που σηματοδοτούν τη
μετακίνηση προς την ενηλικίωση περισσότερο από τους άνδρες.
43
DRAKE EASTBURN
Οι πολιτικές δραστηριότητες είναι γεμάτες τελετουργίες από την υπογραφή της

Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας έως τις πολιτικές συνελεύσεις, τα εγκαίνια και τις
ομιλίες για την κατάσταση του έθνους. Οι τελετές κοπής κορδέλας, το φτυάρι της
πρώτης σέσουλας βρωμιάς για να συμβολίσει την έναρξη ενός νέου έργου, η
οδήγηση της πρώτης ακίδας ενός νέου σιδηροδρόμου ή η υπογραφή ενός
σημαντικού νόμου σε ισχύ είναι επίσης τελετουργικά.
Η αγορά ενός νέου σπιτιού έχει όλα τα είδη των τελετουργιών που πρέπει να
κάνετε μέχρι την υπογραφή των τελικών εγγράφων και την παραλαβή των κλειδιών.
Η τελετή και το τελετουργικό είναι η ύπνωση εγρήγορσης που βοηθούν στη

δημιουργία της προσδοκίας ότι κάτι διαφορετικό συμβαίνει ή πρόκειται να συμβεί.
Χρησιμοποιούμε τελετή και τελετουργία στις συνεδρίες ύπνωσης. Για παράδειγμα,
το να οδηγείς κάποιον σε μια προηγούμενη ζωή απαιτεί μια τελετή για να γίνει
πιστευτή ή αποδεκτή από το μυαλό. Αν έλεγα, «Εντάξει, είσαι εκεί, πες μου τι
συμβαίνει», μπορεί να μην έπαιρνα μεγάλη απάντηση, αλλά επειδή περάσαμε από
μια ευφάνταστη τελετή σκηνικών, έχει συμβεί η προσδοκία ότι κάτι διαφορετικό
συμβαίνει τώρα.
Συναισθήματα:
Είναι εύκολο να συνειδητοποιήσουμε ότι όταν βρισκόμαστε σε συναισθηματική κατάσταση
βρισκόμαστε σε κατάσταση έκστασης - μια κατάσταση έκστασης που μπορεί να ποικίλλει πολύ.
Έχετε ερωτευτεί ποτέ ή έχετε παρατηρήσει κάποιον που έχει ερωτευτεί; Θα λέμε
και θα κάνουμε πράγματα και θα συμφωνήσουμε να κάνουμε πράγματα σε αυτήν
την κατάσταση που θα φαινόταν να πετάνε μπροστά στην κοινή λογική, ωστόσο
αποδεχόμαστε αυτήν την ασυνήθιστη συμπεριφορά (ίσως λόγω της λογικής
έκστασης, βλέπε γλωσσάρι).
Το να ερωτεύεσαι μπορεί να είναι ένα ακραίο παράδειγμα ευτυχίας (χαράς), αλλά
οποιαδήποτε εμπειρία απολαυστικού είδους είναι μια ακόμη από τις παραλλαγές
της ύπνωσης.
44
Ο ενθουσιασμός μπορεί επίσης να ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό από την

προσμονή ενός επερχόμενου πάρτι γενεθλίων έως το να κρεμόμαστε από
τα νύχια μας από έναν γκρεμό. Ο ενθουσιασμός, ο φόβος και ο τρόμος
είναι στενά ξαδέρφια. Έχετε πάει ποτέ σε ένα μεγάλο λούνα παρκ σαν
τρενάκι λούνα παρκ; Υπάρχει ενθουσιασμός μόνο στο λούνα παρκ με όλο
το πλήθος και τους ήχους και την αισθητηριακή διέγερση σε εξέλιξη.
Ανεβάζουμε αυτόν τον ενθουσιασμό σε ένα νέο επίπεδο όταν
αποφασίζουμε να μπούμε στη σειρά για τη γιγάντια βόλτα με το τρενάκι.
Το να κλειδώνουμε στη θέση μας ανεβάζει τον ενθουσιασμό καθώς
περιμένουμε την έναρξη της διαδρομής. Καθώς η διαδρομή αρχίζει να
κινείται, ανεβαίνουμε σε ακόμα μεγαλύτερο επίπεδο ενθουσιασμού και
συνειδητοποιούμε ότι δεν υπάρχει γυρισμός τώρα. Μεγεθύνοντας τις
ράγες γίνεται μια θαμπάδα συναισθημάτων, ενθουσιασμού, φόβου,
τρόμου και χαράς. Σε εκείνες τις στιγμές που συμβαίνει μια απροσδόκητη
στροφή ή βρόχος, μπορεί κάλλιστα να έχουμε την παράκαμψη της
κριτικής ικανότητας και την ευκαιρία να δώσουμε προτάσεις στο
υποσυνείδητο. Ωστόσο, είναι πιθανό ο υπνοθεραπευτής που κάθεται
δίπλα σας να είναι πολύ τρομοκρατημένος για να κάνει μια καλή πρόταση.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι η ύπνωση συμβαίνει
παντού σε μια στιγμή όπως αυτή.
Τι γίνεται με άλλα συναισθήματα που δεν είναι τόσο διασκεδαστικά; Η

λύπη, η κατάθλιψη, ο θυμός, το μίσος και η θλίψη είναι όλα δυνατά
συναισθήματα που προκαλούν τη δική τους μοναδική κατάσταση
έκστασης. Στο βιβλίο μου Η Δύναμη του Παρελθόντος μιλώ για το πόσο
δυνατά συναισθήματα μπορούν να τραβήξουν κάποιον σε μια υπνωτιστική
κατάσταση. Τα συναισθήματα βοηθούν τον θεραπευτή να κρατήσει το
θέμα στο υποσυνείδητο, έτσι ώστε η θεραπεία να συνεχιστεί ομαλά.
Ωστόσο, αυτά τα συναισθήματα μπορούν να βοηθήσουν τον θεραπευτή.
Ακόμη και όταν το άτομο δεν βρίσκεται στο γραφείο του θεραπευτή, η
ύπνωση εξακολουθεί να προκαλείται όποτε έχει αυτά τα συναισθήματα μόνο του.
Είναι λογικό μόνο ότι όλες οι θεραπευτικές μέθοδοι χρησιμοποιούν

ύπνωση (είτε ο θεραπευτής το γνωρίζει είτε όχι) απλώς λόγω των
συναισθημάτων του ίδιου του πελάτη. Αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει
45
DRAKE EASTBURN
το πλεονέκτημα της θεραπευτικής συνεδρίας. Δεν θα ήταν ωραίο αν όλοι

οι θεραπευτές είχαν καλύτερη κατανόηση της ύπνωσης και πώς να
εκμεταλλευτούν αυτές τις στιγμές;
Καθοδηγούμενη Οπτικοποίηση:
Η καθοδηγούμενη οπτικοποίηση είναι μια διαδικασία που χρησιμοποιείται

ευρέως ακόμη και από άτομα που δεν αυτοαποκαλούνται υπνωτιστές. Οι
θεραπευτές και οι εκπαιδευτές όλων των ειδών έχουν επικεφαλής ομάδες
σε οπτικά ταξίδια για να βοηθήσουν στην επίτευξη κάποιου στόχου. Θα
μπορούσε να είναι για κάποια διαδικασία αφθονίας, ταξίδι μεταφυσικού
τύπου, θέματα υγείας ή ζητήματα άγχους κ.λπ. Συνήθως η διαδικασία
ξεκινά με μια απλή επαγωγή όπως μια προοδευτική χαλάρωση ή μερικές
φορές δεν υπάρχει καθόλου επαγωγή.
Συχνά ο ηγέτης δεν αντιλαμβάνεται ότι χρησιμοποιεί ύπνωση και μπορεί

ακόμη και να την αποκαλεί με άλλο τρόπο. Αν ρωτηθεί, μπορεί να πει ότι
δεν είναι ύπνωση, αλλά απλώς άσκηση φαντασίας. Ανεξάρτητα από το πώς
μπορεί να το αποκαλέσει ο αρχηγός της οπτικοποίησης, και ανεξάρτητα
από το ποιος μπορεί να είναι ο συγκεκριμένος τίτλος τους, εξακολουθεί
να είναι ύπνωση.
Θρησκεία:
Ενώ μπορεί να μην θεωρούμε τη θρησκεία ως ύπνωση, η ύπνωση παίζει

μεγάλο ρόλο. Από την ξύπνια ύπνωση που δημιουργείται απλώς με το να
είμαστε σε ένα χώρο λατρείας ή γύρω από τον κλήρο που ειδωλοποιούμε,
μέχρι πραγματικές τελετές και τελετουργίες που δημιουργούν υπνωτικές
εμπειρίες (η λατρεία είναι μια υπνωτική εμπειρία). Το γεγονός ότι
συσχετίζουμε τους εαυτούς μας με άλλους που έχουν ομοϊδεάτες
πεποιθήσεις βοηθά στη δημιουργία συναισθημάτων—μια ατμόσφαιρα
(ύπνωση εγρήγορσης).
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να προσβληθούν σε τέτοιες συγκρίσεις, αλλά

είναι ο φόβος μας για το άγνωστο που δημιουργεί προκατάληψη. Ελπίζω
ότι αυτές οι ιδέες θα βοηθήσουν στην ενθάρρυνση της αποδοχής όλων
46
συστήματα πεποιθήσεων και έτσι μας επιτρέπουν να αγκαλιάσουμε πληρέστερα ο ένας την
διαφορετικότητα του άλλου.
Το Μεταφυσικό:
Θα ήθελα να συνδυάσω το μεταφυσικό με τη θρησκεία και ξέρω ότι αυτό

μπορεί να ενοχλήσει ορισμένους μεταφυσικούς επειδή πολλοί από αυτούς
προσπαθούν να αποστασιοποιηθούν από τις παραδοσιακές θρησκευτικές
πεποιθήσεις. Η αλήθεια είναι ότι οτιδήποτε πιστεύουμε ακράδαντα, και που
μας εξυπηρετεί και μας βοηθά να ορίσουμε τις φιλοδοξίες μας, είναι θρησκεία
είτε επικεντρώνεται στον Χριστό είτε στον Βούδα, στον Τζιμ Τζόουνς, σε μια
ανώτερη δύναμη ή στο πανίσχυρο δολάριο.
Ακόμη και το να είσαι άθεος γίνεται θρησκεία όταν το θεωρούμε ισχυρή
πεποίθηση που μας υποστηρίζει και ποιοι πιστεύουμε ότι είμαστε σε αυτόν
τον πλανήτη. Παρόλο που μπορεί να μην αποδεχόμαστε έναν Θεό καθεαυτό,
οι πεποιθήσεις μας μπορούν να γίνουν θεϊκές.
Η ύπνωση από την ίδια της τη φύση τείνει να είναι μεταφυσική, αλλά κάποιοι
θα την οδηγήσουν στο υψηλότερο. Μπορεί κάλλιστα να υπάρχει χώρος για
αυτό, ωστόσο γίνεται ένας τομέας όπου τα συστήματα πεποιθήσεων των
ανθρώπων μπορούν να προσβληθούν. Είναι καλύτερο και ασφαλέστερο να
ακολουθείτε πιο συμβατικές θεραπευτικές μεθόδους όταν εργάζεστε με το
ευρύ κοινό.
Διάφορες θεραπείες:
Στα κεφάλαια Waking Hypnosis και The Placebo Effect θα συζητήσω πώς η
ύπνωση παίζει μεγάλο ρόλο στην πρακτική της σύγχρονης ιατρικής. Η
απραγματοποίητη χρήση και πρακτική της ύπνωσης εμφανίζεται σε όλα τα
είδη θεραπειών.
Οι ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν την ύπνωση όλη την ώρα στις πρακτικές

τους είτε το γνωρίζουν είτε όχι. Το να κάθεσαι και να μιλάς με κάποιον,
ειδικά όταν αυτό το άτομο είναι συναισθηματικό, είναι μια αλλοιωμένη
κατάσταση συνείδησης. Καθώς μιλάω στο βιβλίο μου Η δύναμη του
παρελθόντος, τα συναισθήματα μας τραβούν
47
DRAKE EASTBURN
σε έκσταση (ύπνωση). Αυτό είναι όταν οι θεραπείες είναι στα καλύτερά

τους. Πιστεύω ότι μεγάλο μέρος του οφέλους που λαμβάνουν οι
άνθρωποι από τη θεραπεία οφείλεται στην ύπνωση που λαμβάνει
χώρα ακούσια κατά τη διάρκεια της εργασίας. Όλοι οι ψυχοθεραπευτές
καλό θα ήταν να έχουν καλή κατανόηση της ύπνωσης και να μάθουν
πώς να τη χρησιμοποιούν καλύτερα.
Ο Σίγκμουντ Φρόιντ θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης

ψυχοθεραπείας, αλλά αυτό που οι άνθρωποι συνήθως δεν
συνειδητοποιούν είναι ότι ξεκίνησε την ψυχοθεραπεία του ως
υπνωτιστής. Ο Φρόιντ έμαθε από μερικούς από τους καλύτερους
υπνωτιστές της εποχής του, κυρίως τον Σαρκό. Ο Φρόιντ δεν ήταν ο
πρώτος που μπήκε στον κόσμο της σύγχρονης ψυχοθεραπείας. Η
Janet ήταν ίσως ο πιο παραγωγικός χρήστης της ύπνωσης για
ψυχοθεραπεία εκείνη την εποχή και μετά οι Charcot, Braid και Bernheim μεταξύ άλλω
Όταν ο Φρόιντ εγκατέλειψε την ύπνωση (οι δεξιότητές του στην

ύπνωση δεν ήταν ιδιαίτερα καλές, ειδικά στον τομέα της σχέσης)
άρχισε να χρησιμοποιεί μεθόδους ελεύθερης σύνδεσης. Οι παλιές
εικόνες του Φρόυντ να κάθεται με την πλάτη στον πελάτη του, ενώ
κείτονται πάνω στον προπονητή και μιλάει μαζί του είναι ακριβείς.
Οι σύγχρονοι υπνωτιστές θα εξετάσουν το ενδεχόμενο να κάθονται
με την πλάτη προς κάποιον με πολύ κακή σχέση. Ωστόσο, δεν είναι
πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς τον Φρόιντ να κάθεται εκεί και να
μιλάει με κάποιον στον καναπέ και να υποθέτει ότι μπορεί να
παρασυρθεί σε μια υπνωτική έκσταση κατά τη διάρκεια της
διαδικασίας. Φυσικά είναι πιθανό να μιλούσαν για κάποια
συναισθηματικά ζητήματα και αυτό θα βοηθούσε επίσης να τους
φέρει σε κατάσταση έκστασης. Μέσα από όλα αυτά είναι πιθανό ότι
ορισμένοι άνθρωποι έλαβαν πραγματικά κάποιο όφελος από τη θεραπεία τους.
Όταν σπούδαζα Θεραπεία Gestalt στο Ινστιτούτο Gestalt των Rockies

συνειδητοποίησα ότι οι πελάτες gestalt βρίσκονταν σε ύπνωση και
επωφελούνταν από αυτήν, ακόμα κι αν ο συντονιστής της συνεδρίας
δεν είχε ιδέα.
48
Άλλες θεραπείες έχουν την ύπνωση που λειτουργεί και για αυτές.
Όταν ένας βελονιστής μας σπρώχνει μια βελόνα που έχει σχεδιαστεί για να
επηρεάσει κάποια ευεργετική αλλαγή, θα μπορούσε κάλλιστα η επούλωση να
συμβαίνει λόγω της ύπνωσης της εγρήγορσης ή του φαινομένου εικονικού φαρμάκου.
Όταν λαμβάνουμε θεραπεία από χειροπράκτη ή μας δίνεται κάποια θεραπεία

από έναν βοτανολόγο, μπορεί να είναι ότι, για άλλη μια φορά, η ύπνωση
προκαλεί τη θετική αλλαγή;
Ακόμα και το να βλέπεις ένα μέντιουμ έχει παρόμοιο αποτέλεσμα. Εάν το

μέντιουμ μας πει ότι πρόκειται να συναντήσουμε κάποιον νέο τους επόμενους
μήνες και το κάνουμε, αυτό σημαίνει ότι έβλεπε πραγματικά το μέλλον ή απλώς
μας έβαλε το μυαλό (προσδοκία) να επιτρέψουμε σε κάποιον να εμφανιστεί μας?
Είτε επιλέξετε να πιστεύετε στα μέντιουμ είτε όχι, μπορούν να προσφέρουν

χρήσιμη, φθηνή ψυχοθεραπεία. Μερικές φορές μόνο το να έχεις κάποιον να
μιλήσεις μπορεί να είναι πολύ θεραπευτικό. Εάν αντιληφθούμε ότι αυτό το
άτομο έχει κάποιες ειδικές δυνάμεις (ύπνωση εγρήγορσης) και μας πει ότι τα
πράγματα θα πάνε καλά τις επόμενες δύο εβδομάδες (προσδοκία) και αυτό μας
βοηθά να τα βγάλουμε πέρα, υπάρχει κάτι λάθος με αυτό; Ένας εξουσιοδοτημένος
ψυχίατρος τα πάει καλύτερα;
Θα μπορούσαμε να εντάξουμε μάγισσες, αναγνώστες καρτών ταρώ, αναγνώστες

παλάμης, αστρολόγους κ.λπ. σε αυτή την κατηγορία επίσης. Αυτό δεν σημαίνει
ότι η συγκεκριμένη μορφή τους έχει ή δεν έχει αξία από μόνη της, μόνο ότι η
ύπνωση παίζει σημαντικό ρόλο.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να υποθέσουν ότι διαφωνώ με άλλα είδη θεραπειών,

αλλά αυτό δεν συμβαίνει. Πιστεύω και χρησιμοποιώ όλες τις μεθόδους για τις
οποίες έχω μιλήσει και παραπέμπω τους πελάτες σε άλλους τύπους θεραπευτών
τακτικά. Ωστόσο, πιθανώς βλέπω τέτοιες πρακτικές από μια κάπως διαφορετική
οπτική γωνία.
49
DRAKE EASTBURN
ΜΟΥΣΙΚΗ:
Ναι, η μουσική είναι ύπνωση είτε χάνεσαι στους σκληρούς ρυθμούς κάποιου
ροκ συγκροτήματος είτε σε πιάνει το συναίσθημα μιας μπαλάντας. Έχετε πάει
ποτέ μαζί με το αυτοκίνητο ακούγοντας τον αγαπημένο σας ραδιοφωνικό
σταθμό όταν ακούγεται ένα τραγούδι που σας ταξιδεύει πίσω στο 1958 και
στον χορό του γυμνασίου με την Betty Sue; Αυτή είναι μια μορφή ύπνωσης
που ονομάζουμε άγκυρες και σκανδάλες. Μόλις δημιουργήσουμε μια
συσχέτιση με ένα πράγμα, τότε αυτό το πράγμα θα συνεχίσει να ενεργοποιεί
αυτόν τον συσχετισμό.
Δεν διαφέρει από την αντανακλαστική απόκριση ή την εξαρτημένη (Pavlovian)
απάντηση.
Κι αν είσαι εσύ ο μουσικός; Τότε συμβαίνει μια εντελώς διαφορετική ύπνωση

επειδή οι ικανοί μουσικοί μπαίνουν σε κατάσταση έκστασης ενώ παίζουν, και
ως απάντηση το κοινό τους βιώνει επίσης τη δική του ύπνωση.
Όπως η οδήγηση του αυτοκινήτου, το να παίξεις ένα όργανο όταν ξεκινούσες

χρειαζόταν πολλή πολύ συνειδητή προσπάθεια που περιελάμβανε το τρίξιμο
των χορδών και τις χαμένες νότες που είχαν σκυλιά σε όλη την πόλη να
ουρλιάζουν για έλεος. Ωστόσο, μετά από αφοσιωμένη εξάσκηση, η
δραστηριότητα έγινε υποσυνείδητη εμπειρία σε σημείο που οι έμπειροι
μουσικοί μπορούν να πάρουν ένα όργανο και να το παίξουν κατά βούληση.
Μαγεία:
Ενώ ο όρος μαγεία φέρνει στο νου όλα τα είδη των εικόνων κακών, άσχημων
γυναικών που καβαλάνε το φως του φεγγαριού πάνω σε σκουπόξυλα, κάνουν
κακά ξόρκια και δίνουν στα παιδιά δηλητηριασμένα μήλα, αυτές οι εικόνες
είναι ως επί το πλείστον ανακριβείς.
Η μαγεία πήρε ένα κακό ραπ κατά τη διάρκεια της Ιεράς Εξέτασης, όταν
άνθρωποι (κυρίως γυναίκες) απαγχονίζονταν και έκαιγαν στο
50
ο πάσσαλος, πνίγηκε και γκιλοτίνα για κάθε είδους ύποπτη συμπεριφορά.
Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι που αποκαλούμε μάγισσες ήταν εκείνοι

που συμμετείχαν στη χρήση λαϊκών θεραπειών για να βοηθήσουν τις
οικογένειες και τις κοινότητές τους. Πολλές από αυτές τις θεραπείες
περιελάμβαναν φίλτρα και τονωτικά. Ένα μεγάλο μέρος αυτού που έκαναν
ήταν μέσα από τελετουργίες που περιλάμβαναν ιερούς κύκλους, κάψιμο
κεριών, χορούς, ξόρκια (ύπνωση εγρήγορσης) και χρήση συμβόλων.
Ενώ μπορεί να υπάρχει μια σκοτεινή πλευρά σε οποιαδήποτε πρακτική
και πεποίθηση, η μαγεία είναι μακράν μια θετική επιρροή ακόμη και
σήμερα. Θα τολμούσα να πω ότι η μαγεία είναι πιο ζωντανή σήμερα στο
Σάλεμ της Μασαχουσέτης από ό,τι ήταν την εποχή των δοκιμών των μαγισσών.
Μερικές μάγισσες ασκούνται σήμερα ως μαίες, ντούλες και θεραπευτές.
Πλύση εγκεφάλου:
Κάθε προσπάθεια που αποσκοπεί στην ενστάλαξη συγκεκριμένων στάσεων

και πεποιθήσεων σε ένα άτομο μπορεί να ονομαστεί πλύση εγκεφάλου.
Ενώ ο όρος πλύση εγκεφάλου φέρνει στο νου όλα τα είδη των εικόνων από
μπαμπού που σπρώχνονται κάτω από τα νύχια ή βασανίζονται με σταγόνες
νερού και συνέχεια, αυτό δεν είναι απαραίτητα έτσι. Ναι, αυτό μπορεί να
είναι μέρος της πλύσης εγκεφάλου, ωστόσο, μερικές φορές οι αιχμάλωτοι
εχθροί αντιμετώπιζαν πολύ ευνοϊκά και τους κέρδιζαν οι απαγωγείς τους
που τους έκαναν φίλους και δημιουργούσαν εμπιστοσύνη. Καθώς περνούσε
ο καιρός, οι απαγωγείς τους έκαναν να αμφιβάλλουν για τα δικά τους
στρατεύματα (κυβέρνηση, φίλους, κ.λπ.) που εργάστηκαν για να κερδίσουν
την πίστη τους.
Με αυτόν τον ορισμό, η διαφήμιση, οι πολιτικές εκστρατείες, τα

εκπαιδευτικά συστήματα, η προπαγάνδα και οι θρησκείες θα μπορούσαμε
να πούμε ότι χρησιμοποιούν πλύση εγκεφάλου. Δεν σημαίνει ότι αυτό
είναι καλό ή κακό, αλλά απλώς ότι υπάρχει. Κατά κάποιο τρόπο αυτό θα
πρέπει να εμπίπτει στο κεφάλαιο Ο φόβος της ύπνωσης γιατί ως επί το
πλείστον αυτή είναι η ύπνωση που πρέπει να ανησυχείτε. αυτό είναι
51
DRAKE EASTBURN
να πούμε την ύπνωση που συμβαίνει εν αγνοία μας.

Κάτι που μας παρασύρει στο επόμενο θέμα.
Διαφήμιση:
Η διαφήμιση κάνει μεγάλη χρήση της ύπνωσης και με μεγάλη ποικιλία

τρόπων. Ένας τρόπος είναι μέσω απλών προτάσεων που ακούμε ξανά και
ξανά και που προκαλούν ένα σύνθετο αποτέλεσμα. Συχνά οι διαφημιστές
χρησιμοποιούν πολύ καλή υπνωτική γλώσσα. Στην πραγματικότητα,
συχνά αναφερόμαστε στη βιβλιογραφία της διαφήμισης και των πωλήσεων
για να διατυπώσουμε προτάσεις. Πολλές από αυτές τις προτάσεις δίνονται
μέσα από έξυπνα (ή αντιπαθητικά) μικρά κουδουνίσματα που συνεχίζουν
να κροταλίζουν στο κεφάλι μας, παρόλο που θα θέλαμε να μην το έκαναν.
Η δημιουργία συσχετισμών μεταξύ του προϊόντος τους και κάτι που

θεωρούμε επιθυμητό είναι μια κοινή στρατηγική διαφήμισης. Για
παράδειγμα, οι συσχετισμοί με το να είσαι νέος, υγιής ή σέξι συνδέονται
συχνά με το κάπνισμα, τα αναψυκτικά και τα αλκοολούχα ποτά ή
οποιοδήποτε άλλο θαυματουργό χάπι μπορεί να είναι.
Πριν από χρόνια δούλευα σε μια μεγάλη κομητεία, επισκευάζοντας τα

φορτηγά και τα μηχανήματα κατασκευής τους. Ένας από τους καταλόγους
πωλητών που είχαμε στη διάθεσή μας περιείχε ένα ελκυστικό μοντέλο με
μπικίνι που ήταν ξαπλωμένο πάνω από έναν συμπιεστή σκουπιδιών Dempsey
Dumpster. Αναρωτήθηκα τι σχέση είχε αυτή η νεαρή γυναίκα με τα φορτηγά
απορριμμάτων, αλλά για τον διαφημιστή δεν είχε σημασία. ήξερε ότι στους
ανθρώπους που αγοράζουν φορτηγά απορριμμάτων αρέσουν και τα κορίτσια
με μπικίνι, και ενώ αυτή η σχέση μπορεί να φαίνεται σαν μια δύσκολη θέση,
εξακολουθεί να λειτουργεί.
Η γυναίκα μου και εγώ οδηγούσαμε στο κέντρο της πόλης με κάποιους
άλλους φίλους υπνωτιστές που ήταν εκτός πόλης. Περνούσαμε μπροστά
από μια διαφημιστική πινακίδα με μια πολύ σαγηνευτική γυναίκα, όταν ο
φίλος μου σχολίασε: "Γιατί να ένιωθαν την ανάγκη να το κάνουν αυτό;" Η
απάντησή μου ήταν: «Σε έκανε να κοιτάξεις». Το σεξ στη διαφήμιση είναι
παντού και υπάρχει ένας καλός λόγος για αυτό
52
αυτό: λειτουργεί. Τα πρωτεύοντα είναι τα πιο σεξουαλικά όντα στη γη και

υποσυνείδητα ανταποκρινόμαστε σε οτιδήποτε σεξουαλικό.
Ο Lynsi και εγώ ήμασταν σε ένα εστιατόριο στη Φλόριντα για να γευματίσουμε
με τον Steven Parkhill, συγγραφέα του Answer Cancer , μιας πολύ γνωστής
πραγματείας σχετικά με τη χρήση της ύπνωσης για τον καρκίνο. Ο Στίβεν
είχε ξεκινήσει την καριέρα του στις πωλήσεις και μας έδειξε παραδείγματα
ακριβώς στο μενού για το πώς οι εικόνες των κοκτέιλ είχαν εμποτιστεί
υποσυνείδητα με σεξουαλικά σχήματα μόνο και μόνο για να δημιουργήσει
το μυαλό μας αυτή τη σύνδεση.
Τον τελευταίο καιρό έχω παρατηρήσει κάποιες τάσεις στη διαφήμιση και τη
χρήση της ύπνωσης. Παρατηρώ περισσότερες διαφημίσεις όπου πολλά
πράγματα (συνομιλία) συμβαίνουν ταυτόχρονα. Ενώ η κύρια εστίαση είναι
στη δραστηριότητα που εμφανίζεται στο προσκήνιο, υπάρχει μια άλλη
φαινομενικά ανόμοια δραστηριότητα που εμφανίζεται στο παρασκήνιο. Αν
ακούτε τι λέγεται, η διαφορετική συνομιλία στο παρασκήνιο χρονομετρείται
συνεχώς με τέτοιο τρόπο ώστε να υποστηρίζει σημαντικές δηλώσεις που
εμφανίζονται στο κύριο μέρος της διαφήμισης.
Αυτό δημιουργεί ένα είδος ενσωματωμένης πρότασης, ακριβώς το είδος της

τεχνικής που χρησιμοποιούμε στην ύπνωση, για να υποστηρίξουμε και να
κάνουμε πιο ισχυρές τις δηλώσεις που εμφανίζονται στο προσκήνιο.
Ένα άλλο πράγμα που έχω παρατηρήσει είναι ότι κάτι εντελώς εξωφρενικό
συμβαίνει σε σχέση με ένα προϊόν. Σε μια πρόσφατη διαφήμιση τσίχλας,
κάποιος έρχεται στο άτομο που μασάει αυτήν την τσίχλα και τη ρουφάει
απευθείας από το στόμα του και, στη συνέχεια, το προϊόν εμφανίζεται ξανά.
Θα μπορούσε να είναι ότι οι διαφημιστές προσπαθούν κατάφωρα να
παρακάμψουν την κριτική ικανότητα για να αποκτήσουν άμεση πρόσβαση
στο υποσυνείδητο με το μήνυμά τους.
Απλώς το να κάθεστε και να κοιτάξετε την τηλεόραση προκαλεί ένα υπνωτικό

αποτέλεσμα (καθήλωση ματιών) που μας κάνει να είμαστε πιο υποβλητικοί.
Συνδυάστε το με τη σύνθεση προτάσεων από
53
DRAKE EASTBURN
διαφημιστές και σύντομα ταμειακές μηχανές χτυπούν σε όλη τη χώρα.
Είμαι βέβαιος ότι, όσον αφορά τη διαφήμιση και την ύπνωση, μόλις έχω
γρατσουνίσει την επιφάνεια εδώ.
Χασμουρητό:
Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι όταν ένα άτομο αρχίζει να χασμουριέται, τότε
και άλλοι στο δωμάτιο θα αρχίσουν να χασμουριούνται επίσης. Ίσως
προσπαθείτε να αντισταθείτε, αλλά μπορείτε να νιώσετε την επιθυμία να
χασμουρηθείτε. Το χασμουρητό γίνεται ένα είδος μη λεκτικής πρότασης.
Έμετος:
Ίσως ως μικρός να ήσασταν στην τάξη ή στο σχολικό λεωφορείο όταν κάποιος
έκανε εμετό. Παρόλο που αισθανόσασταν καλά πριν από λίγες στιγμές, τώρα
νιώθετε να προκύπτουν αυτές οι ενοχλητικές αισθήσεις. Ίσως κάποιος άλλος
νεαρός να κάνει πραγματικά εμετό ως αποτέλεσμα. Επειδή ορισμένα
συναισθήματα ήταν αγκυροβολημένα με τους ήχους και τις μυρωδιές της
συγκεκριμένης δραστηριότητας, τώρα βγαίνουν στην επιφάνεια αρκετά
εύκολα. Όπως το χασμουρητό, υπάρχει και μια μη λεκτική πρόταση.
Οι ενήλικες έχουν παρόμοια ανταπόκριση, αλλά συχνά έχουμε

απευαισθητοποιηθεί σε αυτό με τα χρόνια.
Φύλο:
Τελικά! Έχω την προσοχή σας. Ναι, το σεξ είναι απλώς (καλά ίσως όχι μόνο)
ένα άλλο πρόσωπο ύπνωσης. Δεν θα ήταν περιττό να πούμε ότι όταν κάνουμε
σεξ είμαστε σε μια αλλοιωμένη κατάσταση. Μπορείτε να αγνοήσετε το
γεγονός ότι ένας αστυνομικός ρίχνει φως από το παράθυρο του αυτοκινήτου
ή ότι το ροτβάιλερ του ραντεβού σας ροκανίζει το πόδι σας (ένδειξη υπνηλία).
Εάν δεν είστε απόλυτα απορροφημένοι κατά τη διάρκεια του σεξ και σκέφτεστε
για δουλειά ή τα παιδιά ή κάποια άλλα καθήκοντα, εσείς
54
το κάνουν λάθος. Χαλαρώστε; απολαύστε το, αφήστε τον εαυτό σας να

γοητευτεί. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι αυτό το πράγμα ύπνωσης αρχίζει να
ακούγεται καλύτερα όλη την ώρα.
Βουντού:
Το βουντού καθιερώνει ένα είδος ξύπνιας ύπνωσης. Μπορεί να λειτουργήσει

καλά σε συγκεκριμένους πολιτισμούς όπου υπάρχει ισχυρή πίστη στη δύναμή
του. Αν κάποιος πιστεύει ότι του έχει γίνει ξόρκι βουντού, το ξόρκι θα μπορούσε
να έχει τα αρνητικά αποτελέσματα που προοριζόταν να έχει. ένα είδος
απάντησης nocebo. Θα μου φαινόταν απίθανο κάποιος σε κάποιο άλλο μέρος
του κόσμου με το οποίο δεν είχα καμία σχέση (ή πίστη στο σύστημά του) θα
μπορούσε να κολλήσει μια καρφίτσα σε μια κούκλα και να μου δημιουργήσει
κάποια αρνητική απάντηση.
Το βουντού απαιτεί ένα είδος συνεξάρτησης για να είναι αποτελεσματικό.
Προσποιούμαι:
Η προσποίηση είναι μια μορφή ύπνωσης. Εάν προσποιούμαστε αρκετά δυνατά,

δημιουργούμε μια κατάσταση έκστασης. Ένας τύπος υπνωτικής επαγωγής
ονομάζεται μέθοδος προσποίησης ή ενεργεί σαν να. Το να ζητάτε απλώς από
κάποιον να προσποιηθεί ότι είναι υπνωτισμένος έχει ως αποτέλεσμα να τον
κάνει να υπνωτιστεί.
Ο Δρ Τζέιμς Έλιοτσον δυσφημίστηκε από το βρετανικό ιατρικό κατεστημένο

όταν απέδειξε τον ακρωτηριασμό του ποδιού ενός άνδρα μπροστά σε άλλους
γιατρούς. Άλλοι γιατροί ισχυρίστηκαν ότι ο άνδρας πρέπει να είχε εκπαιδευτεί
με κάποιο τρόπο ώστε να μην παρουσιάζει πόνο. Λοιπόν, αυτό θα ήταν ένα
ωραίο κόλπο, αλλά ανεξάρτητα από τη χρήση της ύπνωσης θα ήταν σε ισχύ.
Εάν ο άνδρας ενεργούσε (προσποιήθηκε) ότι δεν βίωσε τον πόνο θα
εξακολουθούσε να οφείλεται σε υπνωτικό αποτέλεσμα, ωστόσο εκείνη την
εποχή δεν ήταν αρκετά γνωστά για την ύπνωση για να εξηγηθεί το φαινόμενο
στη στενή ιατρική κοινότητα της εποχής. Ένα πράγμα για το οποίο θα ήμουν
σίγουρος είναι ότι ο Έλιοτσον είχε κερδίσει την παράκαμψη της κριτικής
ικανότητας αυτών των γιατρών.
55
DRAKE EASTBURN
Το αυγό στο εξώφυλλο αυτού του βιβλίου:
Το γυάλινο αυγό στο εξώφυλλο αυτού του βιβλίου είναι η ύπνωση - ένα είδος
ύπνωσης σε εγρήγορση - μια μη λεκτική πρόταση.
Όταν ήμουν παιδί, μερικοί αγρότες χρησιμοποιούσαν αυτά τα γυάλινα αυγά
(και κάποιοι εξακολουθούν να κάνουν). Όταν μια νέα παρτίδα κότες έφτανε
στην ωρίμανση, αλλά δεν είχε αρχίσει να γεννά αυγά ακόμα, ο αγρότης έβαζε
αυτά τα γυάλινα αυγά σε μερικές από τις φωλιές των κοτόπουλων και ιδού
τα κοτόπουλα θα άρχιζαν να γεννούν αυγά. Ναι, οι αγρότες βασικά υπνώτιζαν
τα κοτόπουλα, δίνοντάς τους μια μη λεκτική πρόταση. Μόλις ένα κοτόπουλο
αρχίσει να γεννά αυγά τότε το υπόλοιπο θα μπει στη διαδικασία (μαζική
ύπνωση). Δεν πιστεύω ότι ο αγρότης έπαιρνε μια παράκαμψη της κριτικής
ικανότητας με τα κοτόπουλα, και δεν είμαι σίγουρος ότι θα υπήρχαν πολλά
να παρακάμψει με ένα κοτόπουλο, αλλά σίγουρα η ξύπνια ύπνωση έκανε τη
δουλειά της.
Όταν τοποθετούμε δόλωμα σε μια λίμνη, προκαλείται η προσγείωση των

υδρόβιων πτηνών σε αυτό το υδάτινο σώμα. Δεν είναι αυτή μια μορφή μη
λεκτικής πρότασης (αν και δόλια) παρόμοια με τα αυγά ωοτοκίας;
Τι δεν είναι λοιπόν η ύπνωση;
Από το ντους μέχρι τις λατρευτικές υπηρεσίες. να σηκώνεσαι το πρωί σε μια

μέρα στη δουλειά ή στο σχολείο, να δουλεύεις στον υπολογιστή, να τρέχεις,
να διαβάζεις, να κουρδίζεις τον σύζυγό σου, να χρησιμοποιείς ένα καταφύγιο
για τον ιδρώτα, μια σάουνα ή να είσαι απορροφημένος σε οτιδήποτε, θα ήταν
δύσκολο να βρεις κάτι η ζωή μας που δεν είναι ύπνωση. Ακόμα κι αν
επιστρέψουμε σε αυτό το πράγμα που ονομάζουμε φυσιολογική εγρήγορση
συνείδηση, θα ήταν δύσκολο να περιγράψουμε ότι αυτή η κατάσταση δεν
είναι επίσης ύπνωση. Είμαι βέβαιος ότι δεν έχω φτάσει κοντά στο να
περιγράψω τα πολλά πρόσωπα της ύπνωσης σε αυτό το κεφάλαιο. αυτό θα
ήταν ένα τρομακτικό κατόρθωμα. Αλλά αν έχω τουλάχιστον
56
σας έκανε να σκεφτείτε την ύπνωση και όλες τις πιθανότητες διαφορετικά,
τότε πέτυχα τον στόχο μου για αυτό το κεφάλαιο.
Υπάρχουν μόνο δύο πράγματα που μπορεί να υποστηριχθεί ότι δεν είναι η
ύπνωση. Το πρώτο είναι η διανοητική συγκέντρωση. αν και ακόμη και αυτό
θα μπορούσε να περιγραφεί ως ύπνωση και ένας ορισμός της ύπνωσης είναι
η εστιασμένη συγκέντρωση. Κάθε υπνωτιστής γνωρίζει πόσο δύσκολο είναι
να προσπαθήσεις να συνεργαστείς με κάποιον ενώ αυτό το άτομο παραμένει
στο συνειδητό, διανοητικό μυαλό. Ακόμη και αυτή η «εστιασμένη συγκέντρωση»
δεν σημαίνει ότι δεν είναι σε έκσταση (ύπνωση), απλώς δεν είναι η
συγκεκριμένη έκσταση που επιθυμούμε εκείνη τη στιγμή. Στην ταινία What

the Bleep Do We Know, οι κβαντικοί φυσικοί είπαν, «αυτό που πιστεύουμε ότι
είναι πραγματικό μπορεί να μην είναι πραγματικό, και αυτό που πιστεύουμε
ότι δεν είναι πραγματικό μπορεί να είναι αυτό που είναι πραγματικό». Οι
Αβορίγινες της Αυστραλίας πιστεύουν ότι η ώρα του ονείρου είναι αυτό που
είναι πραγματικό και ότι αυτό που οι άλλοι πιστεύουν ως κανονική συνείδηση
είναι το όνειρο.
Κάποιος μπορεί να έχει δίκιο.
Το δεύτερο πράγμα που μπορεί να μην είναι ύπνωση είναι ο ύπνος και αυτό
γίνεται λίγο ζόρικο. Ενώ η ύπνωση επικεντρώνεται στο υποσυνείδητο μυαλό,
στις περισσότερες περιπτώσεις η ύπνωση φαίνεται να χρειάζεται μόνο το
μικρότερο ποσοστό του συνειδητού νου γύρω για να είναι αποτελεσματική
(απαγορεύοντας ίσως μια πλήρη παράκαμψη της κριτικής ικανότητας). Αυτό
σημαίνει ότι αν κοιμόμαστε τότε δεν μπορεί να εμφανιστεί υπνωτικό
αποτέλεσμα; Νομίζω ότι γνωρίζουμε ότι αυτή η δήλωση δεν είναι απολύτως
αληθινή. Μέσα σε αυτό το βιβλίο μιλάω για μερικές από τις εφαρμογές της
ύπνωσης και του ύπνου. Ωστόσο, υπάρχει κατάσταση ύπνου όπου δεν θα
εμφανιστούν υπνωτικά αποτελέσματα;
Ίσως, αν και αυτό θα ήταν πιθανό μόνο σε μια βαθιά κατάσταση δέλτα και
χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα για να το προσδιορίσουμε με βεβαιότητα.
57
58
Κεφάλαιο 4
Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΥΠΝΩΣΗΣ

(Τι πρέπει να φοβόμαστε)
Ο Δρ Graham Wagstaff από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ

εμφανίστηκε στο πρόγραμμα A&E The Unexplained. Ο Δρ.
Ο Wagstaff, μαζί με τον καθηγητή Nicolas Spanos του Πανεπιστημίου
Carleton στην Οτάβα του Καναδά, προσπαθούν να εξηγήσουν ότι η
ύπνωση δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Ο Σπανός δεν πιστεύει ότι τα
υποκείμενά του πέφτουν σε «έκσταση», πιστεύει ότι η ύπνωση έχει να
κάνει με γνωστικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Ο Δρ.
Ο Γουάγκσταφ απασχολεί τον εαυτό του κάνοντας διαδηλώσεις για να
59
DRAKE EASTBURN
διαψεύδουν την ύπαρξη ύπνωσης ή τουλάχιστον για να δείξουν ότι δεν είναι
τίποτα άλλο από κάποια μορφή φυσιολογικής συνείδησης.
Υπάρχει αλήθεια σε αυτά που λένε αυτοί οι άνδρες, αν και δεν είμαι σίγουρος
ότι το γνωρίζουν. Η ύπνωση είναι μια φυσιολογική εμπειρία. Ο Δρ Wagstaff
καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διαψεύσει το φαινόμενο της
ύπνωσης ενώ χρησιμοποιεί την ύπνωση όλη την ώρα.
Προφανώς ο Δρ Wagstaff και ο καθηγητής Σπανός δεν έχουν αρκετές γνώσεις

για την ύπνωση ή την έκσταση για να καταλάβουν τι λένε ή κάνουν οι ίδιοι
σχετικά με αυτά τα θέματα.
Γιατί; Γιατί να τους ενδιαφέρει να μπουν σε όλο αυτό τον κόπο για να είναι
σε μια τηλεοπτική εκπομπή μόνο και μόνο για να απομυθοποιήσουν κάτι
που δεν καταλαβαίνουν; Υποθέτω ότι αυτή η δήλωση είναι η δική της απάντηση.
Γιατί όταν φοβόμαστε αυτό που δεν καταλαβαίνουμε, προσπαθούμε, όπως
ο Βάγκσταφ και ο Σπανός, να απομυθοποιήσουμε το φαινόμενο.
Στο τέλος της παράστασης ο Wagstaff καταλήγει στο συμπέρασμα ότι κανένα
από τα θέματά του δεν υπνωτίστηκε και ο αφηγητής σχολιάζει: «Δεν υπάρχει
πιο εύκολη εξήγηση, ίσως απλώς υπνωτίστηκαν;» Ο αφηγητής είχε δίκιο, τα
θέματα ήταν «απλώς υπνωτισμένα», ωστόσο ο Wagstaff δεν ήξερε αρκετά
για την ύπνωση για να συνειδητοποιήσει τι είχε κάνει στην πραγματικότητα.
Άνθρωποι σαν αυτόν μπορούν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό στην
κατανόηση της ύπνωσης. Όταν άτομα με διδακτορικά ή άλλα διακεκριμένα
διαπιστευτήρια επιμένουν σε θέματα για τα οποία αγνοούν, το ευρύ κοινό
μπορεί να αποδεχτεί αυτό που λένε αυτά τα άτομα, που είναι μια από μόνη
της ύπνωση (βλ. Ύπνωση εγρήγορσης). Ήταν ο φόβος ή η έλλειψη κατανόησης
του Wagstaff και του Σπανού που τους τράβηξε σε αυτό το πρόγραμμα. Και,
για ορισμένους θεατές, μπορεί να ήταν ο φόβος τους για την ύπνωση που
τους προσέλκυσε να παρακολουθήσουν.
60
Πολλοί άνθρωποι φοβούνται την ύπνωση. Όταν οι άνθρωποι

εκφράζουν φόβο για ύπνωση, αυτό που πιθανότατα εκφράζουν είναι
φόβος για το άγνωστο. Ελπίζω ότι αυτό το βιβλίο θα βοηθήσει να
μετριαστεί αυτός ο φόβος. Το να πούμε «φοβάμαι την ύπνωση»
σημαίνει «φοβάμαι τη ζωή», γιατί η ύπνωση είναι ένα συνεχές μέρος
της καθημερινής μας ζωής.
Σε αυτήν την επιχείρηση ύπνωσης λέμε συχνά ότι όλη η ύπνωση είναι
αυτο-ύπνωση. Τελικά πιστεύω ότι αυτή η δήλωση είναι αληθινή.
Σίγουρα, όταν έχουμε επίγνωση ότι η ύπνωση συμβαίνει, όπως σε ένα
κλινικό περιβάλλον ή όταν εκτελούμε τη δική μας αυτο-ύπνωση, είναι
πολύ αλήθεια. Τι γίνεται με την ύπνωση που δεν γνωρίζουμε;
Η ύπνωση που πρέπει να φοβάστε:
Υπάρχει ύπνωση που πρέπει να φοβόμαστε, αλλά δεν είναι η ύπνωση

που παίρνουμε στο γραφείο του υπνοθεραπευτή ή που βλέπουμε σε
μια παράσταση σκηνής. Είναι η ύπνωση που δεν γνωρίζουμε καν.
Είναι η ύπνωση που παίρνουμε από την τηλεόραση και άλλα μέσα.
Είναι δυνατόν ο κόσμος να είναι τόσο κακός όσο φαίνεται στις βραδινές
ειδήσεις; Βγείτε έξω και κοιτάξτε πάνω-κάτω στο δρόμο σας.
Πυροβολείται κανείς εκεί έξω, υπάρχει τσουνάμι ορμητικά στη γειτονιά
σας; Οι τρομοκράτες απαγάγουν την οικογένειά σας και την κρατούν
για λύτρα; Προσγειώνονται εξωγήινοι στην αυλή σας; Υπάρχουν
πραγματικά τόσα πολλά που πρέπει να ανησυχούμε ή τα μέσα
ενημέρωσης απλώς επωφελούνται από τους φόβους μας;
Πάρτε ένα γυναικείο περιοδικό και κοιτάξτε τις διαφημίσεις και

παρατηρήστε πόσες ολοσέλιδες διαφημίσεις υπάρχουν για
φαρμακευτικές εταιρείες. Οι περισσότερες από αυτές τις διαφημίσεις
έχουν να κάνουν με αντικαταθλιπτικά ή κάποια δυσλειτουργία που οι
κατασκευαστές θέλουν να πιστεύετε ότι μπορεί να ανακουφιστεί μόνο
με ένα απλό χάπι. Δεν σας λένε ότι η προσαρμογή του τρόπου ζωής
σας – η άσκηση, η σωστή διατροφή, η αλλαγή των σκέψεων και των
πεποιθήσεών σας – θα ήταν ένας πιο θετικός τρόπος για να επανέλθετε σε ισορροπία. Ε
61
DRAKE EASTBURN
Τα φάρμακα έχουν επίσης αρνητικές παρενέργειες. Είναι δυνατόν οι

φαρμακευτικές εταιρείες και άλλες εταιρείες να γνωρίζουν ότι παίζοντας με
τους φόβους μας θα αγοράσουμε ό,τι πουλάνε για να μετριάσουν αυτόν τον
φόβο;
Η διαφήμιση και η προπαγάνδα δεν είναι απαραίτητα κακά πράγματα.

Η διαφήμιση θα μπορούσε να μας βοηθήσει να γνωρίζουμε προϊόντα και
υπηρεσίες που διαφορετικά μπορεί να μην γνωρίζουμε ή ακόμη και να μας
βοηθήσει να κάνουμε καλύτερες επιλογές. Ωστόσο, ο κύριος λόγος που οι
εταιρείες και οι ομάδες προβάλλουν διαφημίσεις ή προπαγάνδα είναι για
να μας κάνουν να αγοράσουμε τα προϊόντα ή τα ιδανικά τους. Μπορεί να
είναι ή να μην είναι αυτό που πραγματικά θέλουμε ή αυτό που είναι
καλύτερο για εμάς. «Οι εκλεκτές μητέρες επιλέγουν τον Τζιφ». Πραγματικά?
Ή μήπως οι μητέρες θέλουν απλώς να θεωρούνται επιλεκτικές; Ή μήπως οι
μητέρες θέλουν απλώς να αρέσουν τα παιδιά τους που βλέπουν τον Τζιφ
να διαφημίζεται σε τηλεοπτικές εκπομπές; Το υπνωτικό αποτέλεσμα της
διαφήμισης κάνει τα παιδιά να ζητούν από τη μαμά να αγοράσει τον Τζιφ.
Ή τι θα γινόταν αν οι μητέρες που ήταν πραγματικά επιλεκτικές δεν
αγόραζαν φυστικοβούτυρο γεμάτο με υδρογονωμένα έλαια, συντηρητικά και γλυκαντικά;
Η προπαγάνδα και η διαφήμιση συχνά κρύβονται μέσω παράλειψης.

Οι κατασκευαστές, οι πολιτικοί, οι λατρείες κ.λπ. μας λένε αυτά που θέλουμε
να ακούσουμε και όχι αυτά που θα μας έκαναν να σκεφτούμε δύο φορές. Οι
διαφημιστές μας λένε όλα τα οφέλη που μπορούμε να επιτύχουμε
χρησιμοποιώντας το προϊόν τους, ενώ δεν αναφέρουν ποτέ ότι μπορεί να
υπάρχει κάποιος άλλος φθηνότερος, καλύτερος τρόπος για να έχουμε τα
ίδια αποτελέσματα.
Όλοι έχουμε την τάση να κάνουμε τα ίδια πράγματα σε κάποιο βαθμό. Όταν
δημοσιεύουμε το βιογραφικό μας, συμπεριλαμβάνουμε όλα τα υπέροχα
επιτεύγματα που είχαμε ακαδημαϊκά και κατά τη διάρκεια του εργασιακού
μας ιστορικού. Εξαιρούμε το μέρος όπου ασχοληθήκαμε με τις επιδρομές
σε εσώρουχα στο κολέγιο, μείναμε έγκυες τρεις γυναίκες στο Τέξας,
περάσαμε κάποιο διάστημα στη φυλακή ή είχαμε DUI.
62
Αποδεχόμαστε την πολιτική προπαγάνδα ενός υποψηφίου επειδή

γνωρίζουμε ότι είναι αλήθεια ή επειδή είναι αυτό που θέλουμε να
ακούσουμε; Έχει ψηφίσει κανείς ποτέ έναν υποψήφιο επειδή
επρόκειτο να αναθεωρήσει την υγειονομική περίθαλψη ή τάχθηκε
υπέρ της φορολογικής μεταρρύθμισης; Έχει συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο
ή μήπως παγιδευτήκαμε στην ύπνωση αυτού που υπόσχονταν;
Πιστεύετε ότι κάποιος ψήφισε ποτέ έναν υποψήφιο επειδή είχε
παγιδευτεί στην ύπνωση του να είναι στην ίδια ομάδα (Δημοκρατικός
ή Ρεπουμπλικανός); Γιατί δεν υπάρχει τρόπος να καταψηφίσεις αυτό
που προσφέρεται χωρίς να χρειάζεται να ψηφίσεις κάτι άλλο; Είναι
δυνατόν η ίδια ρητορική να μην είναι παρά να συνθέτουμε προτάσεις
μέχρι να αρχίσουμε να το πιστεύουμε;
Όταν ο Ross Perot ήταν υποψήφιος πρόεδρος, ένας καλός μου φίλος
ήταν ενθουσιασμένος με όλα όσα είχε να πει ο Perot και μιλούσε
συνεχώς για τον Perot. Όταν πλησίαζε η ώρα των εκλογών, είπα κάτι
που είχε ως αποτέλεσμα: «Υποθέτω ότι θα έχετε επιτέλους την
ευκαιρία να ψηφίσετε τον Περό». Η απάντησή του ήταν: «Ω, δεν
πρόκειται να ψηφίσω τον Περό». Ήμουν σαστισμένος και ρώτησα
για τι πράγμα μιλούσε και είπε, «Δεν νομίζω ότι ο Περό θα κερδίσει,
επομένως δεν πρόκειται να σπαταλήσω την ψήφο μου σε αυτόν».
Υποθέτω ότι πρέπει να είναι πιο σημαντικό να είμαστε στη νικήτρια
ομάδα από το να στηρίζουμε αυτό που πιστεύουμε. Όσο απαντάμε
με αυτόν τον τρόπο (αγοράζοντας την προπαγάνδα και θέλοντας να
είμαστε στη νικήτρια ομάδα) θα συνεχίσουμε να πάρτε περισσότερα
από τα ίδια.
Ο πρόσφατος πρόεδρός μας (George W. Bush) χρησιμοποίησε

ύπνωση για να βρει το δρόμο του είτε το γνώριζε είτε όχι. Τείνω να
πιστεύω ότι ήταν. Θυμάστε καθόλου πόσες φορές ο Μπους βγήκε
στην τηλεόραση και χρησιμοποίησε τη φράση «όπλα μαζικής καταστροφής;»
Ακούσαμε αυτή τη φράση ξανά και ξανά και ο φόβος συνδέεται με
αυτή τη φράση. Όταν ήρθε η ώρα να επιτεθεί ο Μπους στο Ιράκ,
όλοι ήταν στόκος στα χέρια του. Είχαμε τόσο πολύ φόβο ως χώρα
που θέλαμε να επιστρέψουμε
63
DRAKE EASTBURN
άνθρωποι που μας είπε ο Πρόεδρος Μπους μας επιτέθηκαν. Κανείς δεν
αντιστάθηκε πραγματικά ούτε αμφισβήτησε ποιος ή γιατί εισβάλλαμε σε άλλη
χώρα.
Έχουμε δει μερικούς πολύ καλούς υπνωτιστές σε όλη την ιστορία τους οποίους
μπορεί να μην σκεφτόμαστε ως τέτοιους: Χίτλερ, Ιησούς Χριστός, Βούδας, Τζιμ
Τζόουνς, θρησκευτικές οργανώσεις, κυβερνήσεις, εκπαιδευτικά συστήματα κ.λπ.
Όλοι χρησιμοποιούν τεχνικές ύπνωσης για να διαδώσουν το μήνυμά τους. Αν
και κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι αυτό είναι αρνητικό, και σίγουρα μπορεί
να είναι, μπορεί να είναι και θετικό. Τα εκπαιδευτικά συστήματα προωθούν
ορισμένες πεποιθήσεις και ακόμη και διοχετεύουν τους μαθητές προς μια
συγκεκριμένη κατεύθυνση. Αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι ωφέλιμο ή όχι και
αυτό εξαρτάται από τον μεμονωμένο μαθητή και τα στυλ μάθησης και τις
επιθυμίες του/της.
Τι γίνεται με την ύπνωση των βιντεοπαιχνιδιών; Τα παιδιά (και οι ενήλικες)

εθίζονται σε αυτά τα παιχνίδια, όπως οι άνθρωποι εθίζονται στον τζόγο. Οι
μικρές ανταμοιβές που λαμβάνουμε κερδίζοντας μερικά δολάρια ή μεταβαίνοντας
στο επόμενο επίπεδο κρατούν ένα άτομο κολλημένο σε αυτήν την οθόνη έως
ότου, όπως κατακτά αυτό το παιχνίδι, βγαίνει ένα νέο παιχνίδι. Τώρα μπορούν
να προχωρήσουν σε ένα ακόμα πιο υψηλό επίπεδο gaming - ενώ οι σπουδές
τους αγνοούνται, ο χλοοτάπητας μακραίνει και βρύα και μύκητες αναπτύσσονται
από τα άπλυτα ρούχα τους. Ένα άλλο ανησυχητικό πράγμα σχετικά με αυτά τα
βιντεοπαιχνίδια είναι η τεράστια εστίαση στο έγκλημα και τη βία. Πολλά
παιχνίδια έχουν να κάνουν με το να σκοτώνεις τον εχθρό το ένα μετά το άλλο
(και κατά εκατοντάδες) για να φτάσεις στον στόχο.
Ορισμένα παιχνίδια βασίζονται στη διάπραξη εγκλημάτων όπως η κλοπή

αυτοκινήτων και στη συνέχεια πυροβολισμός ή/και βιασμός ανθρώπων για να
μεταβείτε στο επόμενο επίπεδο. Πώς μπορεί όλη αυτή η εγκληματική
δραστηριότητα σε αυτά τα βιντεοπαιχνίδια να επηρεάζει τους ανθρώπους στον πραγματικό κόσμο;
Θα μπορούσε η παρακολούθηση αυτών των βίαιων παιχνιδιών σε κατάσταση
έκστασης να απευαισθητοποιήσει πραγματικά αυτά τα νεαρά μυαλά με τέτοιο
τρόπο ώστε να γίνουν τα βίαια εγκλήματα πιο αποδεκτά από αυτά; Υπάρχουν
λυτρωτικές ιδιότητες στα βιντεοπαιχνίδια και υπάρχει πραγματικά καμία ανάγκη
τα βιντεοπαιχνίδια να είναι τόσο βίαια;
64
Υπάρχει, φυσικά, η ύπνωση της πλύσης του εγκεφάλου και του ελέγχου
του μυαλού για την οποία μιλάω αλλού σε αυτό το βιβλίο.
Αυτή είναι η ύπνωση που πρέπει να μας απασχολεί, η ύπνωση που σπάνια
γνωρίζουμε. Η ύπνωση που λαμβάνουμε στο γραφείο ενός θεραπευτή
δεν είναι η ύπνωση που είναι πιθανό να δημιουργήσει πρόβλημα, αφού
γνωρίζουμε και μπορούμε να έχουμε τον έλεγχο σε αυτήν την κατάσταση.
Είναι η ύπνωση που σέρνεται - με τρόπους που δεν γνωρίζουμε πάντα -
που θα πρέπει να μας προκαλέσει
ανησυχία.
65
DRAKE EASTBURN
Κεφάλαιο 5
ΜΥΘΟΙ
Υπάρχουν πολλοί κοινοί μύθοι που σχετίζονται με την ύπνωση.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους μύθους έχουν δημιουργηθεί από φόβο λόγω
έλλειψης κατανόησης για το τι είναι πραγματικά η ύπνωση.
Μύθος #1
Κολλήστε στην ύπνωση:
Αυτός ο μύθος πιθανότατα προέκυψε από αισθήσεις που

συμβαίνουν σε αυτό που είναι γνωστό ως κατάσταση Esdaile (υπνωτικό
66
κατάσταση όπου εμφανίζονται αισθήματα αδυναμίας κίνησης ή

ομιλίας). Θυμάμαι ότι έβλεπα μια εκπομπή για την ύπνωση στην
τηλεόραση όταν ήμουν πολύ μικρός. Πρέπει να ήταν γύρω στο 1953
ή το 1954. Με κίνησε αρκετά το πρόγραμμα και παρουσιάστηκε
καλά, όπως θυμάμαι. Όπως κατέληξε στο συμπέρασμα, ένας
υπνωτιστής είχε κάποιον σε έκσταση και μόλις τελείωσε το
πρόγραμμα ο υπνωτιστής φαινόταν ανίκανος να βγάλει το θέμα από
την ύπνωση (για δραματικό αποτέλεσμα χωρίς αμφιβολία). Αυτό
άφησε το κοινό με μια εικόνα του θέματος κολλημένη αβοήθητα
στην ύπνωση.
Ενώ αυτού του είδους τα πράγματα κάνουν καλό δράμα για μια
τηλεοπτική εκπομπή, δίνουν επίσης λανθασμένη εντύπωση στο
ευρύ κοινό. Ναι, υπάρχουν φορές που κάποιος σε κατάσταση Esdaile
δεν βγαίνει εύκολα από την ύπνωση, αλλά το άτομο δεν είναι
παγιδευμένο στον πυθμένα της υποσυνείδητης λίμνης του/της να
παλεύει να φτάσει στην επιφάνεια, ακριβώς το αντίθετο. Ο λόγος
που δεν αναδύονται εύκολα είναι επειδή δεν το θέλουν.
Αισθάνονται τόσο καλά να βρίσκονται στην πολιτεία Esdaile που
θέλουν να μείνουν εκεί και να χλιδεύουν στα καλά συναισθήματα.
Μερικοί υπνωτιστές ανησυχούν όταν το υποκείμενο δεν επιστρέφει
αμέσως στην κανονική συνείδησή του, αλλά δεν υπάρχει λόγος
ανησυχίας. Το άτομο δεν αναδύεται επειδή δεν θέλει, όχι επειδή δεν
μπορεί. Όταν αναδύεται κάποιος από μια κατάσταση Esdaile, ο
θεραπευτής πρέπει να χρησιμοποιήσει μια διεκδικητική προσέγγιση
που δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το ποιο θα είναι το αποτέλεσμα.
Εάν υπάρχουν οποιεσδήποτε επιλογές στη λέξη εμφάνισης, εκτός
από την επιστροφή στην κανονική συνείδηση, τότε το θέμα μπορεί
να γίνει δύσκολο. Υπάρχουν άλλοι τρόποι για να ενθαρρύνετε αυτό
το άτομο να αναδυθεί, ωστόσο ακόμα κι αν δεν γινόταν τίποτα, το
άτομο τελικά θα έβγαινε από την ύπνωση μόνο του.
67
DRAKE EASTBURN
Μύθος #2
Το θέμα θα εμφανιστεί με μερικά κρυμμένα μυστικά:
Μερικοί άνθρωποι φοβούνται ότι θα αποκαλύψουν όλα τα βαθύτερα,

πιο σκοτεινά, τα πιο ενοχλητικά μυστικά τους στην ύπνωση. Δεν είμαι
σίγουρος πώς ξεκίνησε αυτός ο μύθος, αλλά με κάνει να αναρωτιέμαι
μήπως δεν υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι εκεί έξω με πάρα πολλά
μυστικά. Υπάρχουν πραγματικά τόσα πολλά πράγματα για τον καθένα
για τα οποία πρέπει να είμαστε τόσο μυστικοπαθείς; Ή αν ο υπόλοιπος
κόσμος γνώριζε, θα ενδιαφερόταν κανείς πραγματικά;
Συνήθως στην ύπνωση ο πελάτης δεν μιλάει εκτός και αν κάνουμε μια
διαδραστική διαδικασία (όταν ο πελάτης και ο θεραπευτής επικοινωνούν
κατά τη διάρκεια της έκστασης). Εάν ο πελάτης δεν μιλάει, πώς θα
μπορούσε να αποκαλύψει κάτι; Ακόμα κι αν κάναμε διαδραστική
διαδικασία, δεν σημαίνει ότι το θέμα θα πάει κατευθείαν σε κάποιο
βαθύ, σκοτεινό μυστικό και θα το αποκαλύψει. Ο πελάτης εξακολουθεί
να έχει τον έλεγχο και αν δεν αποκαλύπτει κάτι στην κανονική του
κατάσταση, τότε δεν θα είναι ούτε σε ύπνωση.
Τι θα γινόταν αν αποκάλυπτε κάποιο μυστικό; Ως υπνωτιστές είμαστε

υποχρεωμένοι από το νόμο να κάνουμε μια ανακοίνωση στις εθνικές
βραδινές ειδήσεις για να ενημερώσουμε τον κόσμο τι ήταν αυτό που
είπε ο πελάτης μας. Εάν κάποιος από την πρώτη τάξη του θέματος
μέχρι τους σημερινούς συναδέλφους του δεν το έπιασαν στις ειδήσεις,
είναι δουλειά μας να τον ενημερώσουμε με κούριερ για κάθε τελευταία
λεπτομέρεια που αποκαλύφθηκε. Ελπίζω να καταλάβατε ότι το λέω με
τη γλώσσα στο μάγουλο.
Οι επαγγελματίες υπνωτιστές έχουν ένα πρότυπο ηθικής και πρακτικής

που ακολουθούμε, το οποίο διαφέρει από πολιτεία σε πολιτεία.
Δεσμευόμαστε από πρότυπα εμπιστευτικότητας και δεν έχουμε ούτε
χρόνο ούτε ενέργεια να επιδοθούμε σε αντιεπαγγελματικά κουτσομπολιά.
Εάν ένας θεραπευτής παραβίαζε την εμπιστευτικότητα, ο πελάτης θα έπρεπε
68
αναφέρετε ότι στον οργανισμό πιστοποίησης του θεραπευτή ή στην

πολιτειακή κυβέρνηση του, όποιο ισχύει στην περιοχή τους.
Στην πολιτεία που ζω, τα πάντα πρέπει να τηρούνται εμπιστευτικά με

ορισμένες σπάνιες εξαιρέσεις όπως η παιδική κακοποίηση ή παραμέληση,
ή εάν ο πελάτης μπορεί να βρίσκεται σε κίνδυνο (αυτοκτονία) ή κίνδυνος
για κάποιον άλλο. Όλα τα άλλα είναι απολύτως εμπιστευτικά, εκτός εάν
ο πελάτης δώσει μια απελευθέρωση πληροφοριών.
Οπότε, όχι, δεν θα αποκαλύψετε μυστικά εκτός και αν αυτό θέλετε να

κάνετε.
Μύθος #3
Ο υπνωτιστής μπορεί να σας κάνει να κάνετε πράγματα πέρα από τον

έλεγχό σας:
Πιστεύω ότι αυτός ο μύθος εξελίχθηκε κυρίως από ανθρώπους που

παρακολουθούσαν σόου ύπνωσης σκηνής. Μερικές φορές φαίνεται ότι
ο υπνωτιστής έχει τον απόλυτο έλεγχο των θεμάτων και αυτή είναι η
ψευδαίσθηση που θέλει να δημιουργήσει ο υπνωτιστής. Είναι όμως έτσι;
Έβλεπα έναν υπνωτιστή σκηνής σε ένα τηλεοπτικό talk show πριν από
αρκετά χρόνια. Είχα δει τον συγκεκριμένο υπνωτιστή σε πολλές εκπομπές
εκείνη την εποχή και ήταν αρκετά καλός.
Ο υπνωτιστής είχε αρκετούς υπνωτισμένους στη σκηνή και έκανε

διαφορετικές ρουτίνες μαζί τους. Κάποια στιγμή έβαλε όλους να
παρατάξουν τις καρέκλες τους σαν να επρόκειτο να ζήσουν μια βόλτα με
τρενάκι. Ένας κύριος στην ομάδα είπε στον υπνωτιστή, «Δεν μπορώ να
είμαι στο τρενάκι του λούνα παρκ!» Ο υπνωτιστής ρώτησε γιατί όχι, και
ο άντρας απάντησε: «Φοβάμαι τα ύψη και δεν κάνω βόλτες με τρενάκι».
Ο υπνωτιστής πρότεινε αμέσως στον άνδρα να ενεργήσει ως φωτογράφος
της εκδήλωσης και να τραβήξει φωτογραφίες τους άλλους που οδηγούν
το σουβέρ. Αυτό πρέπει να κάνει ένας καλός υπνωτιστής: να δώσει σε
όλους μια δουλειά να κάνουν.
69
DRAKE EASTBURN
Ο τρόπος που έπαιξε η όλη σκηνή ήταν διασκεδαστικός και δεν

φαινόταν παράξενος στο κοινό. Ωστόσο, με βάση αυτό, απέδειξε ότι,
ακόμη και αν φαινόταν ότι ο υπνωτιστής είχε τον έλεγχο, δεν μπορούσε
να κάνει ένα άτομο να κάνει κάτι που δεν αισθανόταν άνετα.
Οι υπνωτιστές σκηνής εργάζονται για να δημιουργήσουν την

ψευδαίσθηση ότι έχουν τον έλεγχο και υπάρχουν πράγματα που
λειτουργούν υπέρ τους για να το κάνουν αυτό δυνατό. Σίγουρα στα
άτομα του κοινού φαίνεται ότι ο υπνωτιστής έχει ανθρώπους που
κάνουν πράγματα που δεν θα έκαναν ποτέ αυτοί (οι παρατηρητές) και
αυτό μάλλον είναι σωστό: πράγματα που δεν θα έκαναν ποτέ. Ο
υπνωτιστής, ωστόσο, είναι ικανός να διαλέγει τα ίδια τα είδη
ανθρώπων που θα έκαναν τα πράγματα που οι άλλοι δεν θα έκαναν
ποτέ , δημιουργώντας έτσι μια ψευδαίσθηση ελέγχου και ενισχύοντας
την ιδέα ότι ένας υπνωτιστής μπορεί να ελέγξει τους άλλους.
Πριν από χρόνια είδα μια ταινία με πρωταγωνιστή τον Robert Redford
που ονομάζεται The Hot Rock. Η ταινία αφορούσε ένα σχέδιο κλοπής
ενός πολύ πολύτιμου διαμαντιού. Κάποια στιγμή οι κλέφτες
χρειάστηκαν να μπουν σε μια θυρίδα ασφαλείας σε μια τράπεζα και
πήραν μια γυναίκα που ήταν υπνωτίστρια να τους βοηθήσει. Ανέβηκε
σε ένα ασανσέρ με τον ασφαλιστή της τράπεζας που πήγαινε στο
θησαυροφυλάκιο που περιείχε όλες τις θυρίδες ασφαλείας. Κατά τη
διάρκεια της βόλτας με το ασανσέρ, ο υπνωτιστής έστρεψε την
προσοχή του ατόμου ασφαλείας στην εμφάνιση των αριθμών του
ορόφου που αλλάζουν στον ανελκυστήρα και άρχισε να χρησιμοποιεί
αυτό ως μέθοδο επαγωγής (η οποία θα μπορούσε πραγματικά να
λειτουργήσει). Όταν έφτασαν στο πάτωμα με τις θυρίδες, είχε
υπνωτίσει πλήρως το άτομο ασφαλείας.
Η γυναίκα έβαλε τον φύλακα να ανοίξει μια προκαθορισμένη νόμιμη

θυρίδα. Μετά τον έβαλε να αφαιρέσει και να ξεκλειδώσει ένα κουτί
που δεν ήταν δικό της και το έκανε. Αν και αυτό έκανε μια ενδιαφέρουσα
ταινία, απλά δεν θα είχε συμβεί.
Κάποιος, ειδικά κάποιος σε θέση εμπιστοσύνης όπως π.χ
70
Αυτός ο άνθρωπος, δεν θα έκανε ποτέ κάτι όταν ήταν υπνωτισμένος που
θα έθετε σε κίνδυνο τα ήθη και την ηθική του.
Λέμε στους πελάτες μας ότι έχουν τον έλεγχο και αυτό είναι αλήθεια,
ωστόσο είναι καλύτερο για τον πελάτη να αναστείλει την ανάγκη να έχει
τον έλεγχο. Δεν είναι ότι ο πελάτης εγκαταλείπει τον έλεγχο, αλλά
μάλλον αποκτά τον έλεγχο με διευρυμένο τρόπο. Τα επιθυμητά
αποτελέσματα θα προκύψουν γρήγορα όταν ο πελάτης εμπιστευτεί τον
θεραπευτή και επιτρέψει στον θεραπευτή να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη συνεδρία.
Κανένας υπνωτιστής δεν μπορεί να κάνει κάποιον να κάνει αυτό που

δεν θέλει σε μια συνεδρία ύπνωσης. Τελικά, ο πελάτης είναι αυτός που
έχει τον έλεγχο.
Μύθος #4
Ένα άτομο θα πει την αλήθεια μόνο στην ύπνωση:
Η ύπνωση δεν είναι «ορός αλήθειας» ή μηχανή πολυγράφου. Είχα

ανθρώπους να φέρουν τους εραστές και τους συζύγους τους και να μου
ζητήσουν να τους υπνωτίσω για να δω αν απατούσαν (ή για κάποιον
άλλο σκοπό), αλλά είναι μια άσκοπη άσκηση.
Αν σου έχουν πει ψέματα για να πέσει το παντελόνι τους, τότε θα σου
πουν ψέματα για αυτό ακριβώς το ίδιο σε έκσταση.
Ένα πράγμα είναι αλήθεια. Σε έκσταση, το υποσυνείδητο μυαλό δεν λέει

ψέματα. Αυτό φαίνεται να σημαίνει ότι κάποιος δεν θα έλεγε ψέματα σε
ύπνωση. Ωστόσο, ο συνειδητός νους θα είναι πάντα αρκετά παρών για
να αναλάβει όλα τα ψέματα μια χαρά.
Είναι εύκολο για μένα να καταλάβω αν κάποιος λέει ψέματα απλά από
τον τρόπο που μιλάει σε ύπνωση, αν και δεν είναι πιθανό η γνώμη μου
να σημαίνει πολλά σε ένα δικαστήριο.
71
DRAKE EASTBURN
Κατά τη διάρκεια της εργασίας μου στις φυλακές με αρκετούς κρατούμενους,

πάντα ήξερα πότε μου έλεγαν ψέματα σε ύπνωση (προσπαθώντας να με κάνουν
να επηρεάσω τα δικαστήρια χωρίς αμφιβολία). Όταν τους κατέρριψα, κανένας
από αυτούς δεν αρνήθηκε ποτέ ότι είχαν προσπαθήσει να με τραβήξουν.
Βρήκα επίσης ότι είναι εύκολο να πιάσω τους ανθρώπους στο ψέμα όταν
χρησιμοποιώ ιδεοκινητική σηματοδότηση (επικοινωνία μέσω δακτυλικών
σημάτων και ερωτήσεις ναι ή όχι). Η υποσυνείδητη απάντηση μπορεί να έρθει
τόσο γρήγορα που ο συνειδητός νους δεν έχει χρόνο να επεξεργαστεί το σχόλιο.
Είχα ανθρώπους να πετάγονται από την έκσταση αρπάζοντας τα δάχτυλά τους
και λέγοντας, «Όχι, δεν εννοούσα αυτό», και γελάω καλά, αν και ιδιωτικά. Αλλά
είναι πολύ αργά, τους είχαν κάνει, ωστόσο αμφιβάλλω ότι αυτά τα ιδεοκινητικά
σήματα θα αντέξουν ούτε στο δικαστήριο.
Άρα, όχι, η ύπνωση δεν είναι τεστ ανιχνευτή ψεύδους.
Μύθος #5
Θα αναγκαστείτε να κάνετε κάτι παρά τη θέλησή σας:
Αυτός ο μύθος είναι ένα spinoff του μύθου για το να είσαι υπό τον έλεγχο του
υπνωτιστή και πιθανότατα προέρχεται από θεατρικές παραστάσεις και ταινίες.
Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο υπνωτιστής μπορεί να έχει ένα αποτέλεσμα που

μοιάζει με το Svengali, αναγκάζοντας κάποιον να ληστέψει μια τράπεζα και να
φέρει τα χρήματα πίσω. Αν αυτό ήταν πραγματικά δυνατό, δεν θα συνέβαινε
συνέχεια; Κάθε εγκληματίας στην πόλη θα ερχόταν σε μένα για να μάθει ύπνωση,
αν αυτό ήταν αλήθεια. Η γυναίκα μου αστειεύεται ότι αν μπορούσε να κάνει τους
ανθρώπους να κάνουν κάτι τέτοιο, δεν θα έχανε τον χρόνο της δουλεύοντας τόσο
σκληρά.
72
Τα υπνωτισμένα άτομα δεν μπορούν να αναγκαστούν να κάνουν σεξ

ή να κάνουν κάτι που συνήθως δεν θα έκαναν. Έχει δοκιμαστεί και
δοκιμαστεί, και πάντα αποτυγχάνει.
Ένα άτομο σε ύπνωση δεν θα κάνει τίποτα που παραβιάζει τα ηθικά

του πρότυπα.
Μύθος #6
Ο υπνωτιστής θα ελέγξει το μυαλό σας:
Αυτός ο μύθος ταιριάζει με το #3 και το #5. Μερικοί άνθρωποι

πιστεύουν ότι ο υπνωτιστής θα σας φυτέψει κάτι στο μυαλό ή θα
σας μετατρέψει σε ζόμπι ή θα σας κάνει να κραυγάζετε σαν πάπια ή
θα αλλάξει την πολιτική σας τοποθέτηση.
Οχι τόσο; ο πελάτης έχει τον έλεγχο και η ύπνωση συμβαίνει μόνο
επειδή ο πελάτης το επιτρέπει να συμβεί (αυτο-ύπνωση).
Μύθος #7
Δεν μπορώ να υπνωτιστώ ή μόνο ορισμένα είδη ανθρώπων μπορούν

να υπνωτιστούν:
Εάν έχετε διαβάσει αυτό το βιβλίο, πιθανότατα συνειδητοποιείτε ότι

όχι μόνο όλοι μπορούν να υπνωτιστούν, αλλά ότι όλοι έχουν
υπνωτίστηκε. Αν νομίζετε ότι επειδή έχετε υψηλό IQ ή ισχυρή θέληση
δεν μπορείτε να υπνωτιστείτε, δεν είναι έτσι.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το υψηλό IQ και την ισχυρή θέλησή σας για να
σας κάνουμε ένα υπέροχο υπνωτικό θέμα.
Οι υπνωτιστές λένε ότι για να είναι επιτυχής η επίσημη ύπνωση

χρειάζονται μόνο τρία πράγματα:
1. Ικανότητα να ακολουθείς απλές οδηγίες.
73
DRAKE EASTBURN
2. Επιθυμία να εμφανιστούν αυτές οι αλλαγές/προθυμία υπνωτισμού.
3. IQ πάνω από 70.
Είχα μερικούς πελάτες που πίεζαν αυτό το 70 IQ. Αυτό σε καμία

περίπτωση δεν πρέπει να είναι υποτιμητικό και οι περισσότεροι από
αυτούς τα κατάφεραν πολύ καλά. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι το υψηλό IQ
είναι ευεργετικό για την ύπνωση. Κάποια πρώιμη έρευνα για αυτό το
θέμα αναφέρεται στο βιβλίο Experimental Hypnosis από τον Leslie
LeCron.
Είχα μερικούς πελάτες που δεν μπορούσαν - ή δεν θα μπορούσαν -
ακολουθώ τις οδηγίες και δεν χάνω τον χρόνο μου μαζί τους.
Δεν έχει νόημα ο θεραπευτής να μπαίνει σε μια μάχη εξουσίας με το
θέμα. Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που χρειάζονται και θέλουν τη βοήθειά
μας και θα ήταν καλύτερη χρήση
ενέργεια.
Φυσικά, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την επιθυμία να αλλάξουν ή

δεν θα ήταν στο γραφείο σας, αναζητώντας τις υπηρεσίες σας.
Εάν κάποιος δεν θέλει να υπνωτιστεί, τότε μάλλον δεν θα είναι, αλλά
γιατί κάποιος να έρθει στο γραφείο ενός υπνωτιστή και να πληρώσει
χρήματα μόνο για να αρνηθεί να υπνωτιστεί;
Μερικοί άνθρωποι φαντάζονται ότι δεν έχουν υπνωτιστεί όταν, στην

πραγματικότητα, υπνωτίστηκαν πάρα πολύ. Νομίζω ότι μερικοί
άνθρωποι έχουν ένα τόσο ισχυρό μοντέλο στο μυαλό τους για το τι
υποτίθεται ότι είναι η ύπνωση που όταν βιώνουν πραγματικά ύπνωση
—και δεν ταιριάζει στο μοντέλο τους— αρνούνται να πιστέψουν ότι
υπνωτίστηκαν.
74
Μερικές φορές θα πουν πράγματα όπως, «Άκουσα κάθε λέξη

που είπες». Υποθέτω ότι κάποιοι πιστεύουν ότι υποτίθεται ότι
κωφεύεσαι όταν σε υπνωτίζουν. Άλλοι μπορεί να πουν, «Θα
μπορούσα να είχα ανοίξει τα μάτια μου ή να κουνηθώ αν το
ήθελα». Αυτό είναι επίσης αλήθεια? δεν παραλύεις αυτόματα
μόνο και μόνο επειδή είσαι σε ύπνωση.
Ήμουν σε ένα συνέδριο στη δυτική ακτή πριν από αρκετά

χρόνια. Κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου, ένας πολύ γνωστός
υπνωτιστής, ο Gil Boyne, έκανε τη διάσημη ρουτίνα επαγωγής
χειραψίας. Είχε είκοσι άτομα στη σκηνή και έδινε τα χέρια και
υπνώτιζε αμέσως κάθε άτομο. Μια γυναίκα στην ομάδα είπε ότι
δεν είχε υπνωτιστεί και, στην πραγματικότητα, επέμεινε ότι
είναι απλώς ένα από τα άτομα που δεν μπορούν να υπνωτιστούν.
Η Gil ζήτησε τη συμβολή του κοινού και ανταμείφθηκε με
διαφορετικά χαρακτηριστικά που είχαν δει τα μέλη του κοινού
για εκείνη και πόσο προφανές ήταν ότι είχε υπνωτιστεί. Ακόμη
και αφού πολλοί άνθρωποι περιέγραψαν την εμφανή υπνωτική
της κατάσταση, έφυγε από τη σκηνή ισχυριζόμενος ότι δεν είχε
υπνωτιστεί.
Αργότερα έπεσα πάνω σε αυτή τη γυναίκα στο λόμπι του

ξενοδοχείου. Ρώτησα αν πίστευε πραγματικά ότι δεν είχε
υπνωτιστεί και μου απάντησε ότι ήταν απλώς ένα από τα άτομα
που δεν μπορούσαν να υπνωτιστούν. Τη ρώτησα τι έκανε για
τα προς το ζην και μου είπε ότι ήταν υπνοθεραπεύτρια. Τη
ρώτησα με τι είδους πελάτες συνεργάστηκε και είπε ότι
ειδικεύεται στην απώλεια βάρους. Τη ρώτησα αν όταν δούλευε
με τους πελάτες της ήταν σε ύπνωση.
Εκείνη απάντησε καταφατικά και συνέχισα, «Και άρα πιστεύεις
ακόμα ότι δεν έχεις υπνωτιστεί;» Είπε, «Είμαι μόνο ένας από
αυτούς τους ανθρώπους που δεν μπορούν να υπνωτιστούν».
Έφυγα κουνώντας το κεφάλι μου με δυσπιστία. Είναι ένα
πράγμα να συναντάς κάποιον στο ευρύ κοινό που μπορεί να
έχει τέτοια πεποίθηση για την ύπνωση, αλλά
75
DRAKE EASTBURN
όχι κάποια που αποκαλεί τον εαυτό της υπνοθεραπεύτρια. Ελπίζω

ότι το συγκεκριμένο άτομο έχει γίνει καλύτερα μορφωμένο μέχρι
τώρα ή ίσως θα βρει ένα αντίγραφο αυτού του βιβλίου.
Υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι που είχαν μια βλάβη σε έναν

συγκεκριμένο φλοιό του εγκεφάλου που δεν θα τα πήγαιναν καλά ως
υπνωτικά θέματα, αλλά αυτή και οποιεσδήποτε άλλες εξαιρέσεις θα
ήταν εξαιρετικά σπάνιες.
Εάν έχετε αποκοιμηθεί ποτέ, μπορεί να υπνωτιστείτε.
Ναι, μπορείτε να υπνωτιστείτε, αν έχετε οποιαδήποτε επιθυμία να

υπνωτιστείτε καθόλου.
Μύθος #8
Θα υπνωτιστείτε μέσω της δύναμης του υπνωτιστή:
Κάθε ύπνωση είναι αυτο-ύπνωση που σημαίνει ότι η ύπνωση

συμβαίνει μόνο επειδή το υποκείμενο επιτρέπει να συμβεί. Πρέπει
να υπάρχει συμφωνία (συγκατάθεση), είτε σιωπηρή είτε άλλη, για να
συμβεί η ύπνωση. Ακόμη και σε μια παράσταση, οι συμμετέχοντες
δίνουν τη συγκατάθεσή τους να υπνωτιστούν απλά ανεβαίνοντας
στη σκηνή. Είμαι βέβαιος ότι στα στάδια της ύπνωσης φαίνεται
συχνά ότι ο υπνωτιστής έχει ανθρώπους υπό την εξουσία ή τον
έλεγχό του, αλλά αυτή είναι μια ψευδαίσθηση που δημιουργεί
οποιοσδήποτε καλός υπνωτιστής σκηνής.
Μύθος #9
Μόνο άτομα με αδύναμο μυαλό μπορούν να υπνωτιστούν:
Αυτό είναι εντελώς ψευδές και υπάρχει έρευνα που χρονολογείται

από τη δεκαετία του 1930 (Experimental Hypnosis, Le Cron) που δείχνει
76
ότι το να έχεις υψηλή νοημοσύνη είναι ωφέλιμο για να είσαι καλός

υπνωτικός. Είναι λογικό κάποιος με υψηλή νοημοσύνη να έχει ενεργή
φαντασία και να μπορεί να δημιουργεί καλά στο υποσυνείδητο μυαλό.
Επίσης: MM White στο Journal of Abnormal and Social Psychology, 1930,

25: 293-298.
Οι Davis and Husbands μελέτησαν αυτό το αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας
τεστ σχολαστικής ικανότητας του Αμερικανικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης.
Από τον Andrew Salter: What is Hypnosis
Μύθος #10
Η ύπνωση είναι επιβλαβής:
Είναι η ανεπιθύμητη, απραγματοποίητη ύπνωση που πρέπει να μας

ανησυχεί (δείτε το κεφάλαιο Φόβος της ύπνωσης).
Σε μια επίσημη συνεδρία ύπνωσης είμαστε απολύτως ασφαλείς και μπορούμε
με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι ο υπνωτιστής έχει κατά νου το καλύτερο
συμφέρον μας.
Στην ύπνωση ο συνειδητός νους διατηρεί κάποια παρουσία - ανεξάρτητα

από το πόσο μικρή μπορεί να είναι μερικές φορές -
και οι ηθικές αξίες και η ηθική μας δεν θα παρακαμφθούν όσο βρισκόμαστε
σε ύπνωση.
Μύθος #11
Η ύπνωση είναι ύπνος:
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ύπνωση είναι ύπνος και δεν είναι
δύσκολο να φανταστεί κανείς γιατί. Η λέξη ύπνωση είναι ελληνική για τον
ύπνο, επομένως είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι κάποιοι μπορεί να τη
θεωρούν ύπνο.
77
DRAKE EASTBURN
Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε ύπνωση συχνά φαίνονται σαν να

κοιμούνται, επομένως είναι εύκολο να συσχετιστούν τα δύο πράγματα.
Συχνά, όταν κάποιος υπνωτίζεται για πρώτη φορά, θα πει, «Μόλις
με πήρε ο ύπνος» ή «Ένιωσα σαν να κοιμόμουν». Εάν δεν έχετε
υπνωτιστεί ποτέ πριν, τότε το πιο κοντινό πράγμα που μπορείτε να
συνδέσετε με αυτόν είναι ο ύπνος, και επομένως είναι εύκολο να
βγάλετε αυτό το συμπέρασμα.
Μπορούμε να δημιουργήσουμε υπνωτικά εφέ όταν ένα άτομο

κοιμάται, αλλά ως επί το πλείστον πρόκειται για δύο μοναδικές και
ξεχωριστές πραγματικότητες. Από όσο καταλαβαίνω, για να κοιμηθώ
πραγματικά πρέπει να υπάρχει η πλήρης αναστολή του συνειδητού
νου και δεν πιστεύω ότι θα πάρουμε ποτέ αυτή την πλήρη αναστολή
και θα επιτύχουμε ύπνωση ταυτόχρονα.
Μερικές φορές ακόμη και ο υπνωτιστής μπορεί να ξεγελαστεί και να

πιστέψει ότι ο πελάτης έχει αποκοιμηθεί. σίγουρα μπορεί να φαίνεται
ότι κοιμούνται. Συνήθως διαπιστώνετε ότι ακόμη και στις πιο βαθιές
καταστάσεις οι πελάτες θα ακολουθήσουν απλές οδηγίες όπως να
προσαρμόσουν την αναπνοή τους μετά από πρόταση του υπνωτιστή.
Μερικές φορές μπορεί να προταθούν κινήσεις των δακτύλων ή άλλες
σωματικές κινήσεις. Ωστόσο, σε μια κατάσταση Esdaile, ο πελάτης
μπορεί κάλλιστα να είναι υπνωτισμένος, αλλά δεν θα ανταποκριθεί
στις υποδείξεις κίνησης του σώματος.
Μύθος #12
Οι υπνωτικές προτάσεις διαρκούν μόνο για πολύ μικρό χρονικό

διάστημα ή διαρκούν μόνο 48 ώρες:
Είμαι έκπληκτος που υπάρχουν ακόμα κάποιοι υπνωτιστές που το

πιστεύουν αυτό. Έχω ακούσει άλλους υπνωτιστές να λένε ότι πρέπει
να επιστρέψετε στο γραφείο τους εντός 48 ωρών από την πρώτη σας
συνεδρία ύπνωσης, ώστε να μπορούν να συνδυάσουν τις προτάσεις
πριν εξαφανιστούν. Και πάλι, ψεύτικο.
78
Ο Salter (What is Hypnosis) παρέθεσε ένα κομμάτι του Estabrooks που αφηγείται
μια πρόταση που δόθηκε στους στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου
Πολέμου, η οποία ήταν ακόμα αποτελεσματική περισσότερα από είκοσι χρόνια αργότερα.
Υπάρχουν επίσης παραδείγματα όπου ο Erickson έκανε προτάσεις που
διήρκεσαν περισσότερα από δέκα χρόνια.
Οι προτάσεις που εξυπηρετούν έναν σκοπό στη ζωή μας τείνουν να

έχουν καλή διάρκεια ζωής, αρκεί αυτή η πρόταση να μας εξυπηρετεί. Οι
προτάσεις που δεν έχουν πραγματικό σκοπό ή νόημα για εμάς τείνουν
να είναι βραχύβιες. Για παράδειγμα, εάν ένας υπνωτιστής σκηνής σας
προτείνει ότι κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνο θα γαβγίζετε σαν
σκύλος, αυτό μπορεί να είναι διασκεδαστικό αυτή τη στιγμή, αλλά δεν
εξυπηρετεί κανένα μακροπρόθεσμο χρήσιμο σκοπό και σύντομα θα
εξαφανιστεί. Ένας καλός υπνωτιστής σκηνής θα αφαιρέσει τυχόν μη
χρήσιμες προτάσεις πριν τελειώσει την εκπομπή του, απλώς για ευγένεια.
Τα δύο παραδείγματα της προηγούμενης παραγράφου ήταν προτάσεις
που δόθηκαν περισσότερο για ψυχαγωγικούς σκοπούς και παρόλα αυτά
διατήρησαν μεγάλη διάρκεια ζωής.
Ένα άλλο στοιχείο επηρεάζει τη διάρκεια της διάρκειας μιας πρότασης.

Μόλις το υποσυνείδητο μυαλό μάθει ένα νέο μοτίβο μέσω πρότασης (ή
οποιουδήποτε άλλου τρόπου) συνεχίζει να κάνει το ίδιο πράγμα ξανά

και ξανά. Τώρα η διάρκεια της αποτελεσματικότητας της πρότασης
γίνεται αμφισβητήσιμη, αφού η συμπεριφορά είναι πιθανό να συνεχιστεί
ανεξάρτητα.
Ένα ωραίο παράδειγμα αυτού του φαινομένου είναι μια γυναίκα που
ήρθε να με δει πριν από λίγο καιρό για να κόψει το κάπνισμα. Είχε πάει
για να δει έναν από τους άλλους θεραπευτές μας σχεδόν ένα χρόνο πριν.
Όταν τη ρώτησα τι είχε συμβεί, είπε, «Όλα ήταν καλά για περίπου οκτώ
μήνες και μετά η ύπνωση μόλις τελείωσε». Τη ρώτησα τι συνέβαινε όταν
είχε το πρώτο τσιγάρο και είπε ότι ήταν έξω για ένα ποτό με μερικούς
από τους φίλους της και
79
DRAKE EASTBURN
κάπνιζαν και της πρόσφεραν ένα τσιγάρο και αποφάσισε να το

δοκιμάσει. Ρώτησα πώς ήταν. Είπε ότι ήταν απαίσιο, είπε ότι της
έκανε ζάλη και ναυτία, και μάλιστα έκανε εμετό. Είπα, «Λοιπόν, η
ύπνωση πέρασε, ε;»
Με κοίταξε σαν, «α, ίσως όχι». Τη ρώτησα τι πίστευε ότι έπρεπε
να κάνει η ύπνωση πέρα από το να την κάνει να ζαλιστεί και να
αρρωστήσει και να κάνει εμετό;
Το αν η ύπνωση πέρασε ή όχι είναι άσχετο γιατί το υποσυνείδητό
της είχε ήδη αποδεχτεί μια νέα συμπεριφορά και είχε γίνει μη
καπνίστρια. Η ύπνωση λειτουργούσε καλά, αλλά δεν είμαι
σίγουρος για τον πελάτη.
Έχω ακούσει άλλα κάπως παρόμοια σχόλια όλα αυτά τα χρόνια

που είναι κάπως έτσι: «Πήγα σε έναν υπνωτιστή για να κόψω το
κάπνισμα και δεν πέτυχε». Όταν ρωτάω περαιτέρω το άτομο,
ανακαλύπτω κάτι σαν αυτό: «Έφυγα από το γραφείο του
υπνωτιστή και εξακολουθούσα να καπνίζω, αλλά λίγες εβδομάδες
αργότερα σταμάτησα μόνος μου». Αυτό που οι άνθρωποι δεν
αντιλαμβάνονται συχνά είναι ότι οι προτάσεις του υπνωτιστή
δεν σταμάτησαν μόνο τη στιγμή που σηκώθηκαν και έφυγαν από το γραφείο.
Για τις επόμενες εβδομάδες αυτές οι προτάσεις συνέχισαν να
σβήνουν στο υποσυνείδητό τους μέχρι που κατά κάποιο τρόπο
«μαγικά» κατέληξαν να μην καπνίζουν πια. Συνήθως δίνω
προτάσεις όπως το "No Suggestion Suggestion" (Power Patter)
που σκοπίμως προορίζονται να συνεχίσουν να εργάζονται στο
υποσυνείδητο μυαλό του πελάτη πολύ καιρό αφότου έχουν φύγει
από το γραφείο μου.
Άρα το συμπέρασμα αποδεικνύεται μεταβλητό. Η ζωή μιας

πρότασης δεν είναι καθορισμένη. μπορεί να έχει πολύ μεγάλη
διάρκεια ζωής, αλλά, εκτός από ψυχαγωγικούς σκοπούς, δεν είναι
ποτέ εξαιρετικά σύντομη.
80
Μύθος #13
Κάθε ύπνωση είναι αυτο-ύπνωση:
Ως υπνωτιστές χρησιμοποιούμε αυτή τη δήλωση ξανά και ξανά

και ουσιαστικά είναι αλήθεια. Ωστόσο, μια πιο ακριβής απόδοση
μπορεί να είναι: Κάθε επίσημη ύπνωση είναι αυτο-ύπνωση.
Υπάρχει ύπνωση που δεν γνωρίζουμε πάντα, και δεν την
ελέγχουμε, και έχει αντίκτυπο πάνω μας. Η τηλεόραση, η
διαφήμιση, η πολιτική, τα βιντεοπαιχνίδια δημιουργούν επίσης
μια ύπνωση. Δεν το γνωρίζουμε και επομένως επηρεαζόμαστε
σε κάποιο βαθμό πέρα από τον έλεγχό μας (δείτε το κεφάλαιο
Φόβος της ύπνωσης).
Η ύπνωση που γνωρίζουμε είναι η αυτο-ύπνωση είτε την

κάνουμε στον εαυτό μας (αυτούπνωση) είτε με έναν διευκολυντή
(ετερό-ύπνωση).
Η ύπνωση που γνωρίζουμε είναι η αυτο-ύπνωση επειδή την
αφήνουμε να συμβεί και έχουμε τον έλεγχο της. Φαίνεται
περίεργο ότι είναι η επίσημη ύπνωση που ενδιαφέρει τους
περισσότερους ανθρώπους, παρόλο που αυτή είναι η ύπνωση
που είναι πιο πιθανό να έχει θετική επίδραση πάνω μας.
Άλλες μορφές ύπνωσης, όπως η ονειροπόληση, το βλέμμα στο

κενό ή το βλέμμα σε μια φλόγα είναι επίσης αυτο-ύπνωση
(παρόλο που μπορεί να μην το γνωρίζουμε). Αυτές οι μορφές
ύπνωσης είναι πιθανό να έχουν θετική επίδραση και σε εμάς.
Έτσι, όλη η επίσημη ύπνωση είναι αυτο-ύπνωση.
81
DRAKE EASTBURN
Κεφάλαιο 6
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ ΤΗΣ ΞΥΠΝΩΣΗΣ;
Εξακολουθώ να με κυριεύει κάπως αυτό το

αίσθημα έκπληξης που με κατέλαβε στην πρώτη
μου επαφή με τον αμερικανικό λαό. Στην
πραγματικότητα, η απορία μου μεγαλώνει κάθε
μέρα με την υλοποίηση ιδεών που πολλοί
άνθρωποι φαίνεται να έχουν σχηματίσει για εμένα
και τις δυνάμεις μου. Δεν θέλω οι άνθρωποι να
έχουν κάποιου είδους φανατική πίστη σε μένα.
Είναι αλήθεια, φυσικά, ότι η τυφλή πίστη είναι
ένα πλεονέκτημα υπέρ των πιθανοτήτων ενός άρρωστου να γίνει καλά. Ανθ
82
που έρχονται σε μένα με την πεποίθηση που έχει ήδη

εδραιωθεί στο μυαλό τους ότι πρόκειται να θεραπευτούν
έχουν περάσει περισσότερο από το μισό του δρόμου
προς την ανάκαμψη πριν με δουν.
— Emile Coue
Η Μέθοδός μου, Σελίδα 82
Η ύπνωση της εγρήγορσης όπως ορίζεται από τον Dave Elman στο κλασικό
του βιβλίο Υπνοθεραπεία έχει ως εξής: «Όταν τα υπνωτικά αποτελέσματα
επιτυγχάνονται χωρίς τη χρήση της κατάστασης έκστασης, τέτοια υπνωτικά
αποτελέσματα ονομάζονται ύπνωση εγρήγορσης. Σε κάθε περίπτωση,
περιλαμβάνει μια παράκαμψη της κριτικής ικανότητας και την εμφύτευση
της επιλεκτικής σκέψης». Ο Έλμαν συνεχίζει εξηγώντας πώς η ύπνωση
εγρήγορσης, ή η υπόδειξη εγρήγορσης, έχει χρησιμοποιηθεί για χειρουργικές
επεμβάσεις και ανώδυνη οδοντιατρική.
Η παράκαμψη της κριτικής ικανότητας είναι μια πολύ υψηλή μορφή ύπνωσης
και μπορεί να είναι η πιο βαθιά χρήση και παράδειγμα ύπνωσης που
υπάρχει. Δεν ξέρω ότι ο Έλμαν καθόρισε ποτέ πλήρως τι σήμαινε γι' αυτόν
αυτή η παράκαμψη της κριτικής ικανότητας από την άποψη της ύπνωσης σε
εγρήγορση, και δεν ξέρω αν πίστευε ότι όλη η ύπνωση σήμαινε πλήρη
παράκαμψη της κριτικής ικανότητας ή αν θα μπορούσαμε επιτύχουν κάποιου
είδους μερική παράκαμψη της κριτικής ικανότητας. Μερικές από τις άλλες
αναφορές του στην παράκαμψη με κάνουν να πιστέψω ότι είτε πίστευε ότι
υπήρχε πάντα μια ολική παράκαμψη της κριτικής ικανότητας όταν συνέβαινε
η ύπνωση, είτε χρησιμοποίησε αυτό το ρητό ανεξάρτητα από το αν ήταν
πλήρης ή μερική παράκαμψη της κριτικής ικανότητας.
Ενώ αναφερόταν στην υπόδειξη εγρήγορσης, ωστόσο, ο Έλμαν αναφέρθηκε

στην υπόδειξη εγρήγορσης ότι δεν χρειάζεται την παράκαμψη της κριτικής
ικανότητας. Για να αναφέρω ευθέως τον Έλμαν, «Μια υπόδειξη εγρήγορσης
είναι μια πρόταση που δίνεται σε μια φυσιολογική κατάσταση συνείδησης η
οποία δεν προκαλεί μια κατάσταση εγρήγορσης ύπνωσης». Συνέχισε
χρησιμοποιώντας το παράδειγμα όταν ένα άτομο σε μια ομάδα αρχίζει να
χασμουριέται (μη λεκτική πρόταση),
83
DRAKE EASTBURN
και άλλοι θα αρχίσουν να χασμουριούνται, κάτι που είναι καλό

παράδειγμα ύπνωσης.
Κατά τη γνώμη και την παρατήρησή μου, η παράκαμψη της κριτικής

ικανότητας μπορεί να συμβεί σε μοίρες. Για παράδειγμα, όταν εργάζομαι
με κάποιον και είναι σε μια πιο ελαφριά έκσταση, όπως μια κατάσταση
Άλφα, υπάρχει αυτό που θα έλεγα χαλάρωση της κριτικής ικανότητας
που κάνει το υποσυνείδητο μυαλό να είναι πιο διαθέσιμο στις θετικές
προτάσεις που Δίνω.
Σε μια βαθύτερη κατάσταση, όπως στη Θήτα ή στο επίπεδο που
αποκαλούμε Υπνοψυχία, αυτό το μαλακτικό αποτέλεσμα είναι ακόμα
πιο βαθύ και οι προτάσεις είναι ακόμη πιο πιθανό να έχουν θετική
επίδραση στο υποσυνείδητο. Δηλαδή, κατά τη διάρκεια της κανονικής
εργασίας προτάσεων, δεν έχουμε ολική παράκαμψη του κρίσιμου
παράγοντα, αλλά θα μπορούσαμε να επιτύχουμε αυτήν την ολική
παράκαμψη τουλάχιστον μερικές φορές.
Συχνά η συνολική παράκαμψη της κρίσιμης ικανότητας είναι ένα πολύ

σύντομο παράθυρο που μπορεί να εκμεταλλευτεί ένας υπνωτιστής εάν
γνωρίζει το άνοιγμα. Για παράδειγμα, όταν χρησιμοποιούμε στιγμιαίες
επαγωγές, παίρνουμε μια πλήρη παράκαμψη της κριτικής ικανότητας
προκειμένου να φέρουμε τον πελάτη σε ύπνωση αμέσως.
Συχνά αυτή η παράκαμψη προκαλείται από λάθος κατεύθυνση. Η λάθος
κατεύθυνση συμβαίνει όταν ο νους περιμένει να συμβεί ένα πράγμα και
τότε συμβαίνει κάτι ριζικά διαφορετικό. Εκείνη τη στιγμή, όταν το
μυαλό δεν είναι σε θέση να καταλάβει τι συμβαίνει (ή αυτό που
συμβαίνει αυτή τη στιγμή δεν ταιριάζει σε κανονικά παραδείγματα), ο
υπνωτιστής έχει ένα σύντομο παράθυρο ευκαιρίας για να γίνει αμέσως
αποδεκτή μια πρόταση. Η κανονική πρόταση (ή εντολή) που δίνεται
κατά τη διάρκεια αυτού του παραθύρου ευκαιρίας είναι "ύπνος!"
Εφόσον σε εκείνη τη σύντομη στιγμή το μυαλό δεν ξέρει τι άλλο να
κάνει, συμβαδίζει με τη μία πρόταση ότι ξέρει πώς να κάνει. Ο
υπνωτιστής θα χρειαστεί στη συνέχεια να συνεχίσει να δίνει στο
υποσυνείδητο κάποια κατεύθυνση σε εκείνο το σημείο, έτσι ώστε η
κατάσταση έκστασης να συνεχιστεί.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το θέμα θα πάει κατευθείαν στο α
84
υπνοβολική κατάσταση τη στιγμή που ο «κοιμάται!»

δίνεται εντολή.
Μπορούμε να κερδίσουμε αυτή την παράκαμψη της κριτικής ικανότητας

όταν ο πελάτης είναι ήδη σε έκσταση. Μερικές φορές ο υπνωτιστής θα
χρησιμοποιήσει ξανά λάθος κατεύθυνση ή σύγχυση για να κερδίσει την
παράκαμψη της κριτικής ικανότητας.
Ενώ η παράκαμψη της κριτικής ικανότητας μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα

πολύ βαθύ παράδειγμα ύπνωσης σε εγρήγορση (και της ίδιας της ύπνωσης),
είναι μόνο μια μορφή ύπνωσης σε εγρήγορση.
Ο Μέλβιν Πάουερς μιλάει για την ξύπνια ύπνωση στο βιβλίο του Προηγμένες
τεχνικές ύπνωσης. Αναφέρεται στη χρήση της ύπνωσης της εγρήγορσης
καθώς χρησιμοποιείται σε ιατρικές και οδοντιατρικές καταστάσεις (που
μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιούν την παράκαμψη της κριτικής ικανότητας)
και παραθέτει ακόμη και ένα βιβλίο με τον τίτλο Suggestion
γραμμένο από τον George C Pitzer, MD Suggestion γράφτηκε το 1889 για
τις εμπειρίες του Pitzer με την ύπνωση της εγρήγορσης (έτσι αυτό είναι
γνωστό και χρησιμοποιείται εδώ και αρκετό καιρό). Πολλές εφαρμογές της
ιατρικής ύπνωσης χρησιμοποιούν το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου ή την
«αποστειρωμένη σύριγγα», όπως αναφέρεται μερικές φορές. Το φαινόμενο
εικονικού φαρμάκου είναι η ύπνωση και θα το εξηγήσω σε βάθος στο δικό
του κεφάλαιο.
Ο κ. Πάουερς συνεχίζει να συζητά τις άλλες εφαρμογές της ξύπνιας ύπνωσης

και αναφέρεται στη χρήση της μέσω προπαγάνδας και διαφήμισης. Συχνά
μιλάμε για τη χρήση υπνωτικής γλώσσας και πρότασης στη διαφήμιση και
ειδικά στην τηλεόραση. Ο κ. Πάουερς αναφέρεται στην ύπνωση στην
τηλεοπτική διαφήμιση και το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον από τότε που το
βιβλίο του εκδόθηκε το 1953. Ήμουν γύρω στο 1953 και δεν υπήρχε τίποτα
στην τηλεόραση το 1953, ωστόσο η χρήση της ύπνωσης ήταν ήδη καλά
ιδρύθηκε σύμφωνα με το Powers (είτε το γνώριζαν είτε όχι οι διαφημιστές).
85
DRAKE EASTBURN
Σίγουρα όταν εμείς, ως υπνωτιστές, κάνουμε ασκήσεις φαντασίας, (τεστ

προτάσεων) εφαρμόζεται η ύπνωση εγρήγορσης. Αυτές οι ασκήσεις
φαντασίας είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούμε (ατομικά ή ομαδικά) για να
προσδιορίσουμε την ικανότητα κάποιου να υπνωτιστεί ή, ακριβέστερα, να
δεχτεί πρόταση. Μερικοί άνθρωποι ανταποκρίνονται περισσότερο από
άλλους. Στο βιβλίο του New Master Course in Hypnotism (1948) ο
συγγραφέας Harry Arons επεκτείνεται σε αυτό και εξηγεί πώς να
προχωρήσετε τις ασκήσεις ακόμη περισσότερο χρησιμοποιώντας τις για
να οδηγήσετε το άτομο στον υπνωτισμό.
Ενώ όλα αυτά τα παραδείγματα ύπνωσης εγρήγορσης είναι έγκυρα, κανένα

από αυτά δεν μας δίνει πραγματικά μια ματιά στο πραγματικό εύρος και
βάθος του τι είναι η ύπνωση εγρήγορσης. Στην πραγματικότητα, η ύπνωση
της εγρήγορσης είναι τόσο πολύ μέρος της ύπαρξής μας που αγνοούμε
τον αντίκτυπό της και πώς να την εκμεταλλευτούμε.
Κάθε ένας από εμάς χρησιμοποιεί ή επηρεάζεται από την ύπνωση της
εγρήγορσης συνεχώς.
Κάνω διάλεξη στους μαθητές μου σχετικά με τη σημασία της κατανόησης

της ύπνωσης σε εγρήγορση και τη σημασία της σε αυτό που κάνουμε. Τους
λέω ότι αν είμαστε καλοί στην ύπνωση εγρήγορσης, τότε μόλις βάλουμε
τον πελάτη σε επίσημη ύπνωση, θα μπορούσαμε να του διαβάσουμε από
τον τηλεφωνικό κατάλογο και να επιτύχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Η προσδοκία είναι ύπνωση. Όταν περιμένουμε ότι θα προκύψει ένα

συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αυτό τείνει να συμβεί. Όταν δημιουργούμε την
προσδοκία στην ξύπνια ύπνωση ότι θα προκύψει ένα συγκεκριμένο
αποτέλεσμα ως αποτέλεσμα αυτού που κάνουμε εδώ σήμερα, τότε αυτό
είναι που τείνει να συμβεί. Ας πούμε ότι κάποιος μπαίνει στο γραφείο μου
και θέλει να κόψει το κάπνισμα.
Κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής συνομιλίας αυτού του ατόμου θα
τον/την πείσω ότι θα φύγει από το γραφείο μου ως μη καπνιστής για το
υπόλοιπο της ζωής του/της. Μόλις δημιουργήσουμε αυτό το προσδόκιμο
στο μυαλό του πελάτη, ο πελάτης εγκαταλείπει τη συνεδρία του/της ως μη
καπνιστής για το υπόλοιπο της ζωής του. Η επιτυχία του
86
Η συνεδρία ύπνωσης μπορεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ύπνωση

εγρήγορσης (δημιουργώντας προσδοκίες στον πελάτη).
Τα παραδείγματα (μοντέλα στα οποία λειτουργούμε) έχουν να κάνουν πολύ

με την προσδοκία μας και την κριτική ικανότητα επίσης. Όλοι λειτουργούμε
μέσα σε ένα σύνολο πεποιθήσεων και αυτές οι πεποιθήσεις βοηθούν στη
δημιουργία των προσδοκιών (αφύπνιση) της καθημερινής μας ζωής. Εάν έχω
ορισμένες πεποιθήσεις ή υποθέσεις για το πώς λειτουργεί ο κόσμος
(προσδοκία), τότε αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος τείνει να
λειτουργεί για μένα. Αν είμαι πορτοφολάς, μπορεί να δω τον κόσμο γύρω
μου ως μια ευκαιρία να βρω ένα εύκολο σημάδι. Ο αστυνομικός μπορεί να
περπατήσει στο δρόμο βλέποντας τους πάντες ως πιθανούς εγκληματίες. Ο
ευαγγελιστής μπορεί να βλέπει τον καθένα ως κάποιον προς προσηλυτισμό.
Αυτά τα παραδείγματα που λειτουργούμε μέσα στο χρώμα (υπνωτίζουν) την
εμπειρία μας από τον κόσμο γύρω μας. Δείτε το βιβλίο μου The Power of the
Past για περισσότερα σχετικά με αυτό το θέμα.
Το θρησκευτικό, πολιτικό και εκπαιδευτικό μας υπόβαθρο (και πολλά άλλα)

παίζει ρόλο στα παραδείγματά μας και επομένως στην εγρήγορση ύπνωσης
που σχετίζεται με αυτά τα πράγματα. Είχα την ευκαιρία τελευταία να βρεθώ
γύρω από μερικούς Χασιδίτες Εβραίους.
Η αφοσίωσή τους στο σύστημα πεποιθήσεών τους είναι εμπνευσμένη και η
εγρήγορση ύπνωση που δημιουργείται από αυτό πρέπει να επηρεάσει κάθε
σκέψη τους. Όσο πιο αφοσιωμένοι είμαστε σε ένα από αυτά τα συστήματα
πεποιθήσεων, τόσο περισσότερο η ξύπνια ύπνωση γύρω από αυτό το
σύστημα επηρεάζει κάθε σκέψη και κίνηση μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι μια
θρησκευτική ή πολιτική πεποίθηση ή εργασιακή ηθική κ.λπ. είναι σωστή ή
λάθος, αλλά απλώς ότι δημιουργεί μια μοναδική ύπνωση εγρήγορσης.
Πριν από πολλά χρόνια πίστευαν ότι ο κόσμος ήταν επίπεδος, και από μια
άποψη ήταν. Όχι λόγω της πραγματικής τοπογραφίας, φυσικά, αλλά επειδή
οι άνθρωποι ζούσαν (περιορίζοντας τη ζωή τους) σαν να ήταν ένας επίπεδος
κόσμος. Οι άνθρωποι περιορίζονταν βάσει περιορισμών του επίπεδου
κόσμου (ύπνωση εγρήγορσης). Πόσους τρόπους είναι η ξύπνια ύπνωση που
έχουμε δημιουργήσει
87
DRAKE EASTBURN
μέσω των συστημάτων πεποιθήσεών μας που μας επηρεάζουν; Είναι σωστά
αυτά τα συστήματα πεποιθήσεων (ύπνωση εγρήγορσης); Είναι καλοί, κακοί
ή αδιάφοροι;
Ενώ οι λέξεις που χρησιμοποιεί ένας υπνωτιστής είναι τα πιο ισχυρά

εργαλεία που διαθέτει, αυτές οι λέξεις δεν είναι οι μόνες μας επιλογές.
Σίγουρα μπορούμε να βοηθήσουμε στη δημιουργία ύπνωσης εγρήγορσης μέσω των
διαφημίσεών μας, όπως στα φυλλάδια μας, στις διαφημίσεις Χρυσού Οδηγού, σε ιστότοπους
στο Διαδίκτυο, σε διαφημίσεις σε εφημερίδες, σε πινακίδες ή σε επαγγελματικές κάρτες.
Η παρουσίαση είναι επίσης πολύ σημαντική. Ένας θεραπευτής μπορεί να

εργαστεί έξω από το υπόγειο του σπιτιού του/της. Ωστόσο, στον υποψήφιο
πελάτη, αυτό το περιβάλλον δεν φωνάζει «Επιτυχημένος, επαγγελματίας,
θεραπευτής!» Δημιουργεί μια ξύπνια ύπνωση, αλλά όχι την ξύπνια ύπνωση
που θέλουμε. Όταν ένας πελάτης μπαίνει σε μια από τις κλινικές μας,
έρχεται σε μια επαγγελματική, καλά διαχειριζόμενη εγκατάσταση. Τους
υποδέχεται ένας ρεσεψιονίστ και τους κάνει να νιώθουν άνετα. Τα γραφεία
αντικατοπτρίζουν μια επαγγελματική, επαγγελματική αίσθηση. Αυτό δεν
σημαίνει ότι πρέπει να είσαι στείρος ή απρόσωπος. στην πραγματικότητα,
καλό είναι να εξατομικεύσετε το γραφείο σας. Απλώς μην επιτρέψετε να
γίνει το καταναλωτικό μήνυμα για εσάς. Το να έχετε κάποια έργα τέχνης
είναι καλό, αλλά έχετε κατά νου ότι κάτι που μπορεί να βρείτε αρκετά
ελκυστικό μπορεί να αποσπά την προσοχή σε άλλους. Ανεξάρτητα από το
πώς διακοσμείτε το γραφείο σας, δημιουργείτε μια ξύπνια ύπνωση. Είναι
θέμα τι είδους ξύπνια ύπνωση θέλετε να δημιουργήσετε. Μπορεί να
αισθάνεστε ότι έχετε ταλέντο σε τέτοια πράγματα, αλλά επιτρέψτε και
κάποια δημιουργική συμβολή.
Μέρος της παρουσίασής σας και της ξύπνιας ύπνωσης είναι η δική σας
εμφάνιση. Το να φοράτε μακριές, ροές ρόμπες, να στάζουν κρύσταλλα, με
θυμίαμα να καίει κοντά στην κρυστάλλινη μπάλα σας και να παίζετε
μουσική σιτάρ στο παρασκήνιο μπορεί να λειτουργήσει εάν το γραφείο σας
βρίσκεται στο πίσω μέρος ενός μεταφυσικού βιβλιοπωλείου. Ωστόσο,
στους περισσότερους πελάτες θα φαινόταν πολύ αντιεπαγγελματικό. Το
επαγγελματικό ντύσιμο είναι σημαντικό και αυτό ποικίλλει ανάλογα
88
που είσαι ή τι κάνεις. Το να φοράς καουμπόικες μπότες μπορεί να λειτουργήσει

καλά στο Ώστιν, αλλά όχι στη Βοστώνη. Το να φοράς κοστούμι και γραβάτα
μπορεί να λειτουργήσει καλά σε ορισμένες ατμόσφαιρες, ειδικά αν αυτός που
φοράει το κοστούμι προσπαθεί να κερδίσει ένα πλεονέκτημα όσον αφορά τη
διαφορά ισχύος για να διαπραγματευτεί τις επιχειρήσεις. Σε μια πρακτική
ύπνωσης θέλουμε να παραμείνουμε επαγγελματίες, αλλά να μην φαινόμαστε
ραβδωμένοι ή σοβαροί. Οι περισσότεροι από τους πελάτες μας αντιμετωπίζουν
ήδη άγχος και ένα πουκάμισο με κουμπιά με παλτό και γραβάτα δεν λέει σε
κανέναν, «χαλάρωσε» ή «είμαι προσιτός». Μπορεί να είναι πιο εύκολο να
φορέσετε απλά ένα παλτό και γραβάτα, αλλά είναι πραγματικά αυτή η ξύπνια
ύπνωση που θέλουμε να δημιουργήσουμε; Θέλω οι πελάτες μου να αισθάνονται
άνετα και να μπορούν πραγματικά να χαλαρώσουν.
Ομοίως, εάν μιλάτε με τους πελάτες σας πίσω από ένα γραφείο, δημιουργείτε
μια διαφορά ισχύος που μπορεί να λειτουργήσει καλά για επιχειρηματικές
συναλλαγές, αλλά όχι για επιτυχημένη θεραπεία. Ανεξάρτητα από το είδος της
επιχείρησης που βρίσκεστε, είναι απαραίτητο να κοιτάξετε την παρουσίαση
που επικοινωνείτε (αγρύπνιση).
Εάν κάποιος έρθει σε μένα και θέλει να χάσει βάρος και εγώ ζυγίζω 350 λίβρες,
ποια είναι η εγρήγορση ύπνωσης που δημιουργώ; Η πιστευτότητα είναι μέρος
της ύπνωσης της εγρήγορσης. Αν αυτό που είμαι δεν είναι πιστευτό, ποια είναι
η ξύπνια ύπνωση που δημιουργώ;
Η συμπεριφορά είναι επίσης μέρος της ξύπνιας ύπνωσης. Οι ίδιες οι πράξεις

σας, ο τρόπος που κουβαλάτε τον εαυτό σας και ενεργείτε, είναι όλα μέρος της
ύπνωσης της εγρήγορσης. Έχετε παρακολουθήσει ποτέ έναν κωμικό να βγαίνει
στη σκηνή και να ανεβαίνει στο μικρόφωνο και να μην λέει τίποτα, ωστόσο το
κοινό ξεσπά σε γέλια; Αυτή είναι η ξύπνια ύπνωση. Ο κωμικός, για οποιονδήποτε
λόγο, είτε είναι μέσω της παρουσίασής του, της συμπεριφοράς του ή της
προσδοκίας που έχει δημιουργήσει, έχει κάνει οτιδήποτε κάνει (ακόμα και
τίποτα) να είναι αστείο. Αυτή είναι η ξύπνια ύπνωση του.
Το "Heeeeers Johnny" είναι μια δήλωση που χρησιμοποίησε ο Ed McMahon
89
DRAKE EASTBURN
πριν ο Τζόνι Κάρσον βγει στη σκηνή. Το "Heeeeers Johnny" έγινε

μια υπνωτική πρόταση, δημιουργώντας την προσδοκία στο κοινό
ότι κάτι αστείο επρόκειτο να συμβεί επειδή αυτό περίμενε το
κοινό. Ως αποτέλεσμα, ο Johnny μπορεί να μην ήταν στην κορυφή
του παιχνιδιού του μερικές νύχτες, αλλά οι άνθρωποι ήταν ήδη
στην άκρη των θέσεων τους με προσμονή και προσδοκία.
Ο γιατρός σας (ή οποιοσδήποτε επαγγελματίας) χρησιμοποιεί

ύπνωση εγρήγορσης, είτε το θέλει είτε όχι, και ότι η ύπνωση
αφύπνισης μπορεί να λειτουργήσει υπέρ ή εναντίον του. Ο
τρόπος που ντύνεται το άτομο, ενεργεί, μιλά, ακόμα και τα
διπλώματα στον τοίχο, δημιουργούν την ξύπνια ύπνωση. Κάποιος
σε θέση εξουσίας έχει περισσότερη δύναμη να δημιουργήσει
ξύπνια ύπνωση από τον σύζυγο ή τον κουνιάδο σας. Όταν ο
γιατρός σας λέει να κάνετε δίαιτα, είναι πιθανό να έχει μεγαλύτερο
αντίκτυπο από ό,τι αν η γυναίκα σας πρότεινε το ίδιο πράγμα. Το
να κάνουμε δίαιτα είναι εξίσου σημαντικό για την ευημερία μας,
ανεξάρτητα από το ποιος την προτείνει, αλλά όταν την προτείνει
ο γιατρός, της δίνουμε μεγαλύτερο σεβασμό. Από την άλλη
πλευρά, εάν ο ίδιος γιατρός σας πει ότι έχετε μόνο έξι εβδομάδες
ζωής, αυτή η δήλωση θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο, ακόμα κι αν
δεν είναι σωστή. Ανάλογα με τον τρόπο που δίνεται αυτή η
πρόταση, μπορεί να γίνει ακόμα πιο αποτελεσματική. Εάν ο
γιατρός μόλις πήρε τις εξετάσεις σας από το εργαστήριο και σας
πει "έχετε καρκίνο!" τη στιγμή που κάνει τη δήλωση, «έχεις
καρκίνο», μόλις έχει πάρει την παράκαμψη της κριτικής ικανότητας
και το επόμενο πράγμα που λέει θα έχει μια ξεκάθαρη διαδρομή
κατευθείαν στο υποσυνείδητό σου. Εάν τα επόμενα λόγια του
είναι «έχετε έξι εβδομάδες ζωής», τότε μόλις σας έχει δοθεί μια
πολύ ισχυρή πρόταση (ακόμα και αν δεν είναι σωστή) και αυτή η πρόταση θα έχει
Οι γιατροί, ή οποιοσδήποτε άλλος σε θέση εξουσίας, θα έχουν

ευκολότερη πρόσβαση στο υποσυνείδητο μόνο λόγω της θέσης ή
της κατάστασής τους. Αυτό σημαίνει ότι οι προτάσεις τους
90
θα ληφθούν πιο εύκολα και ότι θα είναι πιο ικανοί να επιτύχουν την
παράκαμψη της κριτικής ικανότητας.
Δούλευα με μια γυναίκα για απώλεια βάρους και ανταποκρινόταν

αρκετά καλά και είχε καλά αποτελέσματα.
Εμφανίστηκε ένα πρωί μια ώρα νωρίτερα για τη συνεδρία της.
Επειδή δεν ήμουν ακόμη μέσα, μπήκε στο ιατρείο στο πρώτο επίπεδο
του κτιρίου μου και ρώτησε τον γιατρό αν ήξερε πότε θα ήμουν μέσα.
Μου είπε ότι δεν ήξερε και ρώτησε γιατί με έβλεπε. Όταν του είπε ότι
με έβλεπε για απώλεια βάρους, εκείνος απάντησε: «Λοιπόν, κάνω και
ύπνωση και δεν λειτουργεί για απώλεια βάρους».
Προφανώς αυτός ο γιατρός δεν ήξερε πολλά για την ύπνωση, αλλιώς
δεν θα είχε κάνει αυτή τη δήλωση. Τώρα έμεινα με το καθήκον να
επαναφέρω την πελάτισσά μου σε καλό δρόμο, αφού αυτός ο γιατρός
μόλις είχε σαμποτάρει την καλή πρόοδο που έκανε.
Απλώς επειδή ήταν ένας γιατρός που του τοποθέτησε μια θέση εξουσίας
και γνώσης (ύπνωση εγρήγορσης) που του έδωσε την ικανότητα να
παρακάμψει αυτό που είχαμε καταφέρει. Ανεξάρτητα από το πόσο
καλός γιατρός μπορεί να ήταν, οι ελάχιστες γνώσεις του για την ύπνωση
ήταν αρκετές για να δημιουργήσουν προβλήματα, αλλά όχι αρκετές για
να βοηθήσουν οποιονδήποτε με προβλήματα βάρους.
Μερικοί γιατροί θα μιλήσουν αρνητικά για την ύπνωση. Αν καταλάβαιναν

πραγματικά τι είναι η ύπνωση και τι μπορεί να κάνει, πιθανότατα θα
αντιδρούσαν διαφορετικά. Η αλήθεια είναι ότι η ύπνωση είναι ένα
τεράστιο μέρος της ζωής των γιατρών, είτε το γνωρίζουν είτε όχι. Εάν
το καταλάβαιναν καλύτερα, θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν
προς όφελός τους, ακόμη και απλώς στην ξύπνια ύπνωση της
καθημερινής τους πρακτικής.
Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε επίγνωση του τι λέμε και τι κάνουμε.

Είναι ακόμη πιο σημαντικό τα άτομα που βρίσκονται σε θέση εξουσίας ή
αντιλαμβανόμενης εξουσίας να έχουν μεγαλύτερη επίγνωση.
91
DRAKE EASTBURN
Η γυναίκα μου, η Lynsi, και εγώ κάνουμε ένα συγκεκριμένο στυλ γιόγκα
αρκετά τακτικά. Όντας υπνωτιστές, γνωρίζουμε αρκετά τη γλώσσα των
ανθρώπων και την επίδραση που έχουν στους άλλους.
Όποιος βρίσκεται μπροστά σε μια ομάδα ανθρώπων θεωρείται ότι
βρίσκεται σε θέση εξουσίας, ανεξάρτητα από το πόσο αληθινό μπορεί
να είναι αυτό. Υπάρχει ένας πολύ λεπτός νεαρός που διδάσκει κάποιες
από τις τάξεις. Είναι καλός εκπαιδευτής. Ωστόσο, έχει κάνει συχνά
αναφορές στο πώς του αρέσει να κάνει τη γιόγκα, ώστε να μπορεί να
πάει στο Burger King και να φάει μια χοντρή και πατάτες χωρίς να
νιώθει ενοχές. Πολλοί άνθρωποι που έρχονται σε μαθήματα γιόγκα
προσπαθούν να κατανοήσουν καλύτερα τις επιλογές του τρόπου ζωής
τους και αυτός ο νεαρός άνδρας μπροστά στην ομάδα που προτείνει
ότι τα μπιφτέκια και οι πατάτες θα μπορούσαν με κάποιο τρόπο να
είναι εντάξει για αυτούς δεν βοηθά καθόλου την κατάσταση. Αρχικά, η
ξύπνια ύπνωση αυτού του νεαρού άνδρα είναι καλή επειδή είναι
αδύνατος και υγιής, αλλά στη συνέχεια υπονομεύει την καλή ύπνωση
με προτάσεις πρόχειρου φαγητού.
Κάθε φορά που κάποιος ηγείται μιας ομάδας, θα υπάρχει αρκετός

βαθμός ύπνωσης σε εγρήγορση (όπως το παράδειγμα του κωμικού και
του εκπαιδευτή γιόγκα). Εάν κάποιος δίνει μια ομιλία για ένα
συγκεκριμένο θέμα, δεν έχει σημασία πόσο γνωρίζει αν αντιμετωπίζει
έλλειψη αυτοπεποίθησης ή δεν είναι σίγουρος για τον εαυτό του. Από
την άλλη πλευρά, μερικοί άνθρωποι έχουν το χάρισμα να τραβούν την
προσοχή από μια ομάδα, ανεξάρτητα από το τι μπορεί να μιλάνε. Έχω
πάει σε πολλές ομιλίες που έχει δώσει ο Wayne Dyer ή ο Deepak Chopra.
Αυτά τα ηχεία έχουν μια πολύ καλή ύπνωση αφύπνισης που λειτουργεί
για αυτά. Έχουν δημιουργήσει μια συγκεκριμένη προσδοκία για το
πώς θα πάει η βραδιά και έτσι πάει. Ακόμη και άνθρωποι που δεν
έχουν πάει σε μια από τις ομιλίες τους πιθανότατα τους έχουν δει στην
τηλεόραση και έτσι έχει δημιουργηθεί μια ορισμένη προσδοκία.
Υποθέτω ότι ανεξάρτητα από την τοποθεσία ή τη χρονική περίοδο που
θα λάβει χώρα μια από τις ομιλίες τους, θα ήταν το αποτέλεσμα μια
παρόμοια ανταπόκριση και εμπειρία κοινού.
92
Ήμουν σε ένα ολοήμερο συνέδριο στο Boecher Hall, στο Ντένβερ,

πίσω στη δεκαετία του εβδομήντα, όπου πολλοί γνωστοί ομιλητές
είχαν έρθει για να μιλήσουν. Μια ομιλία που μου άρεσε πολύ εκείνη
την ημέρα ήταν του αείμνηστου Μπάκμινστερ Φούλερ. Την
παρουσίασή του ακολούθησε το μέντιουμ Jean Dixon. Δεν ήξερα
πολλά για τη Jean Dixon, αν και ήξερα ότι έκανε προβλέψεις για το
μέλλον και ότι είχε μια στήλη εφημερίδας. Ήταν έτος εκλογών και
πιστεύω ότι ο Ρόναλντ Ρίγκαν ήταν υποψήφιος για πρόεδρος. Όταν
βγήκε η Jean άρχισε να μιλά για τις εκλογές και τις απόψεις της για
τον Ronald Reagan.
Όποια και αν ήταν η γνώμη της για το θέμα, είχε λάθος κοινό και τα
πράγματα άρχισαν να γίνονται συγκρουσιακά. Θα έπρεπε να
μαντέψω ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που μιλούσε μπροστά σε
μια ομάδα και ότι θα ήξερε να εμμείνει στο θέμα για το οποίο ήταν
εκεί, αλλά όχι, επρόκειτο να σπρώξει ένα λιοντάρι που κοιμάται με
ένα ραβδί για να δω αν πεινούσε ή όχι.
Σύντομα όλο το κοινό γκρίνιαζε και ακόμη και εκείνοι που μπορεί
να συμμεριζόντουσαν τις πολιτικές της απόψεις ήθελαν να σωπάσει.
Δεν ήταν αρκετά ευαίσθητη για να δει πού κατευθυνόταν και να
αλλάξει οδηγίες για να σώσει την ομιλία της. Είχε δημιουργήσει
άθελά της μια ξύπνια ύπνωση (νοοτροπία όχλου) που δεν ήξερε πώς
να χειριστεί. Κάποιος της φώναξε ένα θυμωμένο σχόλιο και εκείνη
απάντησε, «Λοιπόν, τότε ποιος θα έπρεπε να είναι πρόεδρος;» Εκείνη
τη στιγμή φώναξα από πάνω μου, «Ντόναλντ Ντακ!» Όλος ο χώρος
έσκασε στα γέλια. Είχα πάρει την παράκαμψη της κριτικής ικανότητας
σε δύο χιλιάδες άτομα σε μια στιγμή, και η ενέργεια στο δωμάτιο
μετατοπίστηκε ακριβώς τόσο γρήγορα. Επειδή η διάθεση και η
ενέργεια όλων πήγαιναν προς μια κατεύθυνση και επειδή η πρότασή
μου ήταν τόσο παράλογη (λάθος κατεύθυνση) μπόρεσα να
παρακάμψω την κριτική ικανότητα (μετατόπιση της ξύπνιας
ύπνωσης) και όλοι είδαν πόσο γελοία είχε γίνει η κατάσταση. (Και
αποφεύχθηκε ένα λιντσάρισμα.) Προσωπικά, θα το έκανα
93
DRAKE EASTBURN
ψήφισα τον Ντόναλντ Ντακ, τουλάχιστον πιστεύω ότι είναι ανεξάρτητος.
Μετά την ξύπνια ύπνωση μου, η Jean μπόρεσε να επανέλθει στο σωστό
δρόμο και να περάσει την υπόλοιπη ομιλία της. Δεν κέρδισε ποτέ τον
σεβασμό μου, ωστόσο, αν ήταν ακόμα κοντά, θα μου χρωστούσε ένα δείπνο
και αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει.
Δεν ξέρω πόσο σίγουρη ήταν η Ζαν, αλλά πρέπει να είχε μια ορισμένη
αυτοπεποίθηση μόνο και μόνο για να σηκωθεί μπροστά σε όλους αυτούς
τους ανθρώπους. Η αυτοπεποίθηση παίζει τεράστιο ρόλο στην ύπνωση της
εγρήγορσης. Αν είμαι σίγουρος ως υπνωτιστής και είμαι σίγουρος ότι μπορώ
να βοηθήσω κάποιον, τότε αυτό τον κάνει πιο σίγουρο ότι θα πετύχουμε τον
στόχο του και επομένως το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι το αποτέλεσμα που
προκύπτει.
Η αυτοπεποίθηση είναι ύπνωση. Η αυτοπεποίθηση είναι τόσο λεκτική όσο

και μη λεκτική πρόταση. Δημιουργώ μια θετική ύπνωση εγρήγορσης όταν
μιλάω (δίνω προτάσεις) με αυτοπεποίθηση. Η ίδια η συμπεριφορά μας, το
πώς ενεργούμε, κοιτάμε και κινούμαστε, μπορεί να δώσει έναν αέρα
αυτοπεποίθησης (ύπνωση εγρήγορσης). Λέω στους μαθητές μου ξανά και
ξανά: «Να έχετε αυτοπεποίθηση. Εάν δεν νιώθετε αυτοπεποίθηση, τότε
ενεργήστε σαν να έχετε αυτοπεποίθηση, προσποιήστε το μέχρι να τα
καταφέρετε.» Γίνε ηθοποιός, οι ηθοποιοί γίνονται ο άνθρωπος, η διάθεση
που παίζουν, νιώθουν τα συναισθήματα. Όσο περισσότερο ενεργείτε με
αυτοπεποίθηση τόσο μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση θα αποκτήσετε. Όσο
περισσότερο εξασκείτε τις συναλλαγές σας, τόσο περισσότερες δεξιότητες
αποκτάτε και τόσο μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση θα είστε φυσικά.
Μιλήστε σαν τα επιθυμητά αποτελέσματα να είναι προδιαγεγραμμένο. Εάν η

επιτυχία είναι η μόνη διαθέσιμη επιλογή, τότε αυτό θα είναι το αποτέλεσμα.
Αν έλεγα στους καπνιστές ότι υπάρχει πολύ καλή πιθανότητα να φύγουν από
το γραφείο μου ως μη καπνιστές, θα άφηνα την ευκαιρία να συμβεί αποτυχία.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από τις αμφιβολίες που μπορεί να έχουν οι πελάτες
μου, τους αντικρούω με το
94
τη διαβεβαίωση ότι θα βγουν από αυτή την πόρτα ως μη καπνιστές για το

υπόλοιπο της ζωής τους.
Οι γονείς χρησιμοποιούν για πάντα την ύπνωση εγρήγορσης (πρόταση).

Ας πούμε ότι ο μπαμπάς φεύγει από την πόλη από καιρό σε καιρό για
δουλειές. Ο μπαμπάς έχει ένα επιχειρηματικό συνέδριο για να
παρακολουθήσει τον επόμενο μήνα στο Μαϊάμι. Η μαμά και ο μπαμπάς
αποφασίζουν ότι αυτό το επαγγελματικό ταξίδι θα ήταν μια εξαιρετική
ευκαιρία για αυτούς να παραμείνουν σε μια απόδραση για λίγο μόνο
χρόνο. Μόλις ληφθεί η απόφαση, αρχίζουν να λένε στον μικρό Billy και
στη μικρή Sally πώς η μαμά και ο μπαμπάς πρέπει να φύγουν από την
πόλη για δουλειές και πώς θα μείνουν στη φάρμα με τον θείο Tom και τη
θεία Sue και να παίξουν με τα ξαδέρφια τους για ένα εβδομάδα.
Υπενθυμίζουν στα παιδιά πολλές φορές τι ωραία θα περάσουν μένοντας
στο αγρόκτημα, ενώ ο μπαμπάς και η μαμά φροντίζουν τις δουλειές. Οι
γονείς δημιουργούν μια προσδοκία (ξυπνώντας ύπνωση) που θα
λειτουργήσει υπέρ τους. Όταν φτάσει η ώρα, τα παιδιά πηγαίνουν στο
αγρόκτημα με ενθουσιασμένη προσμονή για το πώς θα είναι η εβδομάδα
μακριά και όλα πάνε καλά. Οι γονείς μπορούν και δημιουργούν μια ξύπνια
ύπνωση σε αυτό το είδος κατάστασης που προκαλεί το αντίθετο
αποτέλεσμα λέγοντας: «Ο μπαμπάς και εγώ θα πρέπει να φύγουμε από
την πόλη για δουλειές και ξέρουμε ότι θα μας λείψετε πολύ και πιθανότατα
θα κλάψετε. αλλά ελπίζουμε ότι η θεία σου η Σου μπορεί να το κάνει
καλύτερο».
Οι γονείς χρησιμοποιούν επίσης την ύπνωση εγρήγορσης στα παιδιά

μέσω της γλώσσας του σώματός τους. Τα χέρια διπλωμένα στο στήθος
μπορεί να είναι αρκετά για να τραβήξουν την προσοχή ενός παιδιού.
Συνδυάστε αυτά τα διπλωμένα χέρια με ένα ανασηκωμένο φρύδι, ή
καθαρισμό του λαιμού ή ένα πόδι που χτυπάει (μη λεκτικές υποδείξεις)
και ο φόβος του Θεού κάνει το παιδί να ισιώσει. Επειδή αυτές οι στάσεις
του σώματος συνδέονται με κάτι άλλο (άγκυρες και σκανδάλες), όπως ένα
χτύπημα ή τάιμ άουτ, επηρεάζουν τον νεαρό με πλεονεκτικό τρόπο.
Υπάρχει μια εις βάθος εξήγηση σχετικά με τη χρήση αγκυρώσεων και
σκανδάλων στο βιβλίο μου The Power of the Past. Δείτε επίσης την
απάντηση υπό όρους σε αυτό το βιβλίο.
95
DRAKE EASTBURN
Η ομαδική ύπνωση εγρήγορσης μπορεί να συμβεί με πολλούς τρόπους.

Έχετε πάει ποτέ σε μια συνάντηση ή τάξη όπου ένα άτομο στο δωμάτιο
σχολιάζει τη θερμοκρασία του δωματίου (μια υπόδειξη εγρήγορσης), η
οποία στρέφει την προσοχή των άλλων στη θερμοκρασία δωματίου και,
στη συνέχεια, ίσως κάποιος άλλος συμφωνεί (προτάσεις συνένωσης); Πολύ
σύντομα όλοι στην αίθουσα επικεντρώνονται στη θερμοκρασία σε σημείο
να διαταράξουν τη συνάντηση. Τελικά ο φύλακας έρχεται και λέει ότι όλα
λειτουργούν μια χαρά και ρυθμίζει ακόμη και τη θερμοκρασία. ή ίσως η
συνάντηση καταλήγει να μετακομίσει σε άλλη αίθουσα. Εάν θέλετε ποτέ
να διακόψετε μια συνάντηση, απλώς συνεχίστε να αμφισβητείτε τη
θερμοκρασία στο δωμάτιο.
Έχω μια μικρή ρουτίνα που κάνω όταν μιλώ στις τάξεις μου για τεστ
υποδηλωτικότητας ή αν κάνω μια ομιλία κάπου. Φέρνω ένα φρέσκο λεμόνι
και αρχίζω να το κόβω στη μέση για να δουν όλοι ξεκάθαρα τι κάνω. Μετά
παίρνω μια μεγάλη μπουκιά από αυτό το λεμόνι ενώ όλοι παρακολουθούν.
Οι άνθρωποι στο κοινό κάνουν μορφασμούς και τα στόματά τους

μαζεύονται και τρέχουν τα σάλια μόνο και μόνο βλέποντάς με να δαγκώνω
το λεμόνι (μη λεκτική πρόταση). Αυτή είναι μια άλλη ομαδική ύπνωση αφύπνισης.
Όλοι ανταποκρίνονται σε αυτή τη διαδήλωση, κάποιοι περισσότερο από
άλλους. Όσο περισσότερο ανταποκρίνεται κάποιος σε αυτή τη διαδήλωση,
τόσο πιο πιθανό είναι να είναι καλός υποψήφιος για άλλες διαδηλώσεις
που θα κάνω εγώ. Αν δεν είχα ένα λεμόνι μαζί μου, θα μπορούσα απλώς
να μιλήσω για το λεμόνι και το δάγκωμα του και αυτό θα ήταν αρκετό για
να προκαλέσει την αντίδραση του κοινού.
Μπορώ να κάνω κάτι παρόμοιο με την αφήγηση. Εάν είμαι καλός στο να
αφηγούμαι μια ιστορία, μπορώ να προκαλέσω σωματικές και
συναισθηματικές αλλαγές στο κοινό, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλο ή
μικρό μπορεί να είναι αυτό το κοινό.
Στην πραγματικότητα, πριν από λίγο καιρό, επέστρεφα στην πόλη σε έναν
σκοτεινό επαρχιακό δρόμο και οι προβολείς μου ήταν το μόνο φως
96
διαθέσιμος. Μπροστά στα φώτα μου μπορούσα να δω ένα κουτάβι

δίπλα στο δρόμο που προφανώς είχε χτυπηθεί από διερχόμενο οδηγό.
Το κουτάβι πάλευε να σηκωθεί, αλλά τα πίσω του πόδια έμοιαζαν σαν
να είχαν παραλύσει. Όντας φιλόζωος περνούσαν από το μυαλό μου
διάφορες σκέψεις. Δεν υπήρχαν αγροικίες εκεί κοντά όπου μπορούσα
να πάω για να ζητήσω βοήθεια ή να μάθω πού μπορεί να ανήκει το
κουτάβι.
Ίσως κάποιος το είχε πετάξει αλόγιστα για να τα βγάλει πέρα.
Αναρωτήθηκα για το πού θα μπορούσε να είναι η πλησιέστερη
ολονύχτια κτηνιατρική κλινική. Δεν είχα καν κινητό να τηλεφωνήσω
και να μάθω αν υπήρχαν υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης κοντά.
Αναγκάστηκα να βγάλω τα ζώα από τη μιζέρια τους στο παρελθόν
γιατί είχαν φύγει πολύ μακριά, αλλά δεν είχα όπλο.
Καθώς πλησίαζα όλο και πιο κοντά στο μικρό κουτάβι, ανησυχούσα
όλο και περισσότερο. Ίσως το κουτάβι να είχε ένα κολάρο και μια
ετικέτα και αυτό θα με βοηθούσε να βρω τους ιδιοκτήτες του. Καθώς
έφτασα ακριβώς στο ταλαιπωρημένο κουτάβι και σταμάτησα, ήταν
ξεκάθαρο να δω στα φώτα του κεφαλιού μου ότι το τραυματισμένο
κουτάβι δεν ήταν παρά μια καφέ χάρτινη σακούλα που είχε κολλήσει
στη λάσπη στην άκρη του δρόμου και στον αέρα. του έδινε ζωή.
Ήταν μόνο η δική μου φαντασία που το έκανε να γίνει ένα
τραυματισμένο κουτάβι. Η δική μου φαντασία είχε δημιουργήσει μια
ξύπνια ύπνωση που γεννούσε κάθε λογής συναισθήματα σε μένα (και
τώρα σε σένα), και ενώ τα συναισθήματα και η ύπνωση ήταν αληθινά,
το κουτάβι ήταν μόνο μια χάρτινη σακούλα.
Μια ομαδική ύπνωση εγρήγορσης συμβαίνει όταν βρισκόμαστε και

στον κινηματογράφο. Οι ηθοποιοί στην οθόνη της ταινίας δημιουργούν
κάθε είδους διαφορετικές συναισθηματικές αντιδράσεις στο πλήθος
μέσω δισδιάστατων εικόνων και αναλογικού ήχου. Ποιος δεν έχει
βρεθεί να βγαίνει από μια ταινία νιώθοντας έμπνευση, ή γεμάτο χαρά
ή λυγμούς;
97
DRAKE EASTBURN
Συμμετείχα σε ένα εξαιρετικό παράδειγμα ομαδικής ύπνωσης αφύπνισης

πριν από πολλά χρόνια όταν παρακολούθησα το Fire Walk Experience
με τον Τόνι Ρόμπινς. Όταν μπήκα στη μεγάλη αίθουσα συνεδριάσεων
του ξενοδοχείου ήξερα ότι ήμουν έτοιμος να κάνω τη βόλτα με τη
φωτιά εκείνη τη στιγμή. Ήξερα ότι υπνωτιστικά είχα ήδη προετοιμαστεί
και ήμουν έτοιμος να φύγω. Ωστόσο, υπήρχαν άλλα τριακόσια άτομα
στην αίθουσα συνεδριάσεων που δεν είχαν ακόμη υπνωτιστεί σωστά
για να εκτελέσουν το καταπληκτικό κατόρθωμα.
Περάσαμε από μια μακρά τελετή (ύπνωση) που προετοίμασε το κοινό

να περπατήσει ξυπόλητος σε αναμμένα κάρβουνα. Η τελετή
περιελάμβανε διάφορες ασκήσεις που κάναμε, ακούγοντας ροκ μουσική,
καθώς και όλη η ομάδα να βγαίνει σε ένα πάρκινγκ και να βλέπει τα
ξύλα να απλώνονται σε ένα λάκκο και να καίγονται. Πολύς λόγος έγινε
για προηγούμενες εμπειρίες που είχαν οι άνθρωποι περπατώντας σε
αναμμένα κάρβουνα. Το τελευταίο πράγμα που κάναμε πριν
περπατήσουμε στα κάρβουνα ήταν να δούμε πρώτα τον Tony Robbins
να περπατά μέσα στα κάρβουνα.
Ο ένας μετά τον άλλο, περπατήσαμε όλοι με επιτυχία στα κάρβουνα
(μερικοί άνθρωποι μπορεί να επέλεξαν να μην το κάνουν) και κανείς
δεν παρουσίασε εγκαύματα ή φουσκάλες. Αυτή η εμπειρία Fire Walk
βασίζεται στους Kajunas. Οι Kajunas ήταν γνωστοί για τη βόλτα με τη
φωτιά που ακολουθούσε αρκετές ημέρες τελετουργίας. Ο Τόνι Ρόμπινς
είχε περιορίσει τις πολλές ημέρες της τελετουργίας σε μια βραδιά
τελετουργίας. Το βράδυ του τελετουργικού που οδηγεί στον περίπατο
με τη φωτιά δεν είναι τίποτα άλλο από ύπνωση εγρήγορσης και
αφυπνιστικές προτάσεις που δημιουργούν την προσδοκία (ύπνωση) ότι
θα περπατήσουμε με επιτυχία σε αναμμένα κάρβουνα χωρίς αρνητικά
αποτελέσματα.
Τι γίνεται με την ακόμη μεγαλύτερη ομαδική ύπνωση; Πόσο μεγάλο θα

μπορούσε να γίνει; Κάθε πολιτεία, χώρα και ήπειρος έχει μια ξύπνια
ύπνωση που συνδέεται με αυτήν. Εμείς στις ΗΠΑ έχουμε μια
συγκεκριμένη ύπνωση που μπορεί να αντανακλά τον άφθονο τρόπο
ζωής μας και την κάπως επαναστατική φύση μας. Σκεφτόμαστε και
μιλάμε για τους εαυτούς μας Αμερικανούς σε σημείο που αποκλείουμε
98
Ο Καναδάς, το Μεξικό και όλες οι χώρες της Νότιας Αμερικής, όταν

χρησιμοποιούμε τον όρο Αμερικανός.
Οι Σκανδιναβοί ή οι Ούννοι έχουν μια ξύπνια ύπνωση που τους περιβάλλει ότι
είναι πολύ δυνατοί και σκληροί, και δικαίως. Απλώς η πιθανή παρουσία τους
είχε μια συγκεκριμένη αφύπνιση που συνδέεται με αυτήν. Πιστεύουμε
στερεότυπα ότι κάθε Ασιάτης είναι έξυπνος και σίγουρα μια μαθηματική
ιδιοφυΐα, αλλά κατά κάποιο τρόπο δεν μπορεί να οδηγήσει αυτοκίνητο. Ένας
Ασιάτης κωμικός που είδα κάποτε στην τηλεόραση είπε ότι δεν ήταν καλός
Ασιάτης. Είπε ότι έκανε ακόμη και το μάθημα των μαθηματικών και ότι όταν
έκανε φλάουκ, πέντε λευκά παιδιά γύρω του έκαναν και αυτοί.
Όταν ένα έθνος ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με ένα θρησκευτικό ή πολιτικό

σύστημα, υπάρχει μια ύπνωση που συνδέεται με αυτό.
Οι σοσιαλιστές μπορεί να βλέπουν τον εαυτό τους πολύ διαφορετικά από ό,τι
εμείς στις ΗΠΑ. Σε όλους μας αρέσει να πιστεύουμε ότι ο Βασιλιάς, η Βασίλισσα,
ο Αρχηγός, ο Πρόεδρος ή ο Δικτάτοράς μας είναι ότι καλύτερο υπάρχει.
Άλλη ομαδική ύπνωση εγρήγορσης εμφανίστηκε σε αυτή τη χώρα κατά τις

ημέρες του ψυχρού πολέμου με τη Ρωσία. Είτε υπήρχε πραγματική απειλή
πολέμου είτε όχι, ζούσαμε τη ζωή μας με ένα σύννεφο απειλής να κρέμεται από
πάνω μας κάθε λεπτό της ύπαρξής μας. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης
συνέβαινε μια άλλη ξύπνια ύπνωση. Λίγοι από τους ανθρώπους που ήταν
παρόντες εκείνη την εποχή είναι ακόμη και τώρα, ωστόσο η νοοτροπία της
σπανιότητας (ύπνωσης) που δημιουργήθηκε εκείνη την περίοδο μεταβιβάστηκε
σε πολλούς από εμάς και είναι ακόμα ζωντανός και καλά, παρόλο που οι
συνθήκες που τη δημιούργησαν έχουν φύγει προ πολλού.
Ένα πρωί σηκώθηκα να πάω στη δουλειά και άνοιξα την τηλεόραση.
Η Katie Couric έπαιρνε συνέντευξη από έναν άνδρα στους δρόμους της Νέας
Υόρκης. Καθώς κοίταξαν στον ουρανό, ο άνδρας εξήγησε πώς είχε δει ένα μικρό
αεροπλάνο να πέφτει σε έναν από τους δίδυμους πύργους. Ήταν 11 Σεπτεμβρίου
2001. Τεράστια ομαδική ύπνωση
99
DRAKE EASTBURN
συνέβαινε εκείνη την ημέρα του Σεπτεμβρίου. Ο άνδρας που έλαβε τη

συνέντευξη είχε τη δική του ύπνωση σε εγρήγορση εκείνη τη στιγμή.
Παρόλο που είδε το αεροπλάνο να πέφτει στον πρώτο πύργο, το μυαλό
του δεν μπορούσε να τυλιχτεί γύρω από τίποτα εκτός από ένα μικρό
αεροπλάνο που έκανε κάτι τέτοιο. Τα παραδείγματά του για το πώς
υποτίθεται ότι λειτουργεί ο κόσμος δεν περιελάμβαναν αεροσκάφη που
πέφτουν σε ουρανοξύστες. Ενώ συνέχιζε να περιγράφει τι είχε δει ένα
αεροσκάφος να πέφτει στον δεύτερο πύργο. Τώρα πολλά παραδείγματα
αμφισβητήθηκαν.
Σίγουρα μια μαζική ύπνωση έλαβε χώρα εκείνο το πρωί του Σεπτεμβρίου
και αυτή η ύπνωση συνεχίστηκε σε κάποιο βαθμό από τότε. Δεν θα
ταξιδέψουμε ξανά σύντομα χωρίς να νιώσουμε τα αποτελέσματα εκείνου
του πρωινού. Έγινε επίσης μια οικονομική ύπνωση. Κάποιες επιχειρήσεις
τελείωσαν ως αποτέλεσμα, και σίγουρα αισθανθήκαμε τις επιπτώσεις.
Τι επίδραση έχουν τα μέσα ενημέρωσης στην ομαδική ύπνωση

αφύπνισης; Πιστεύω ότι τα μέσα ενημέρωσης έχουν τεράστια δύναμη
στη διαμόρφωση πεποιθήσεων και συναισθημάτων. Πόσο επιδεινώθηκε
το άγχος μας βλέποντας τους δίδυμους πύργους να κατεβαίνει ξανά και
ξανά; Ένα πρόσφατο άρθρο στο Psychology Today είπε ότι, λόγω του
φόβου που σχετίζεται με την 11η Σεπτεμβρίου, 1.000 άνθρωποι σε αυτή
τη χώρα πέθαναν απλώς επειδή επέλεξαν να οδηγούν στις διακοπές τους
αντί να πετούν. Πόσοι από αυτούς θα ήταν ακόμα ζωντανοί αν δεν είχαν
βομβαρδιστεί με τον συνεχή φόβο που γεννούσε ο Τύπος;
Ο John Stausall έκανε μια τηλεοπτική ιστορία πριν από ένα ή δύο χρόνια.
Ανέφερε πώς βρισκόμαστε τώρα στην πιο ασφαλή περίοδο της ιστορίας
στην οποία έχουμε βρεθεί ποτέ, αλλά πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε στη
λιγότερο ασφαλή στιγμή. Θα έπρεπε να δώσω πολλά εύσημα για αυτό
στα μέσα ενημέρωσης. Κάθε φορά που ανοίγουμε τις ειδήσεις ή
ανοίγουμε μια εφημερίδα τι είναι αυτό που βλέπουμε; Το πρωτοσέλιδο
ή η αρχική είδηση δεν αφορά ένα γατάκι που σώθηκε από ένα δέντρο.
Οι ειδήσεις επικεντρώνονται σε οποιαδήποτε καταστροφή συμβαίνει στον κόσμο. Σαν
100
Ως αποτέλεσμα, ο μέσος άνθρωπος αισθάνεται σαν να τον περιμένει ένας

μαζικός δολοφόνος ή ένα τσουνάμι στην μπροστινή αυλή.
Αν ένας τυφώνας είχε χτυπήσει τη Νέα Ορλεάνη πριν από εκατόν πενήντα
χρόνια, ποιος θα το ήξερε; Μέχρι να λάβουμε τελικά αυτές τις πληροφορίες,
θα ήταν μήνες αργότερα και θα ήταν πολύ αργά για να κάνουμε οτιδήποτε
γι' αυτό. Σήμερα, αν ο πρίγκιπας Χάρι τσιμπηθεί από κουνούπι ενώ κάνει
ελιγμούς, δημιουργεί πρωτοσέλιδα ειδήσεων σε όλο τον κόσμο.
Πριν από αρκετά χρόνια υπήρξαν δολοφονίες σε αυτοκινητόδρομο στα

ανατολικά. Μια είδηση κυκλοφόρησε ενώ η Lynsi και εγώ βλέπαμε τηλεόραση.
Ανέφεραν πώς έψαχναν για ένα λευκό βαν που είχε εντοπιστεί πολλές
φορές στους πυροβολισμούς. Είπα στη Lynsi, «Είναι ύπνωση». Είπε: «Τι
λες;» Της είπα ότι δεν υπάρχει λευκό βαν. Όλοι είναι τόσο επικεντρωμένοι
σε ένα λευκό φορτηγάκι που έχει δημιουργήσει μια ύπνωση γύρω από τα
λευκά φορτηγά. Είπα, «Πήγαινε σε οποιοδήποτε εμπορικό κέντρο σε αυτή
τη χώρα και δείξε μου ένα που δεν έχει λευκά βαν μέσα.
Η χώρα έχει επικεντρωθεί τόσο πολύ στο να υπάρχει ένα λευκό βαν που
δεν συνειδητοποιούν ότι δεν υπάρχει λευκό βαν». Και, σίγουρα, ήταν ένα
κυνηγητό άγριας χήνας επειδή οι δολοφόνοι δεν χρησιμοποιούσαν ένα
λευκό βαν. Τα μέσα είχαν βοηθήσει στη δημιουργία αυτής της ύπνωσης
και του φόβου. Σίγουρα, οι άνθρωποι θα υποστηρίξουν ότι πρέπει να
ξέρουμε τι συμβαίνει στον κόσμο, και σε κάποιο βαθμό το γνωρίζουμε,
αλλά κάποια στιγμή είναι αρκετά.
Εάν τα μέσα ενημέρωσης έχουν προκατάληψη για μια συγκεκριμένη ιδέα ή

πολιτικό υποψήφιο, τότε μπορούν να δημιουργήσουν μια ύπνωση υπέρ
των ιδανικών τους. Σε χώρες όπου ο Τύπος ελέγχεται από την κυβέρνηση,
οι αρχές θα δημιουργήσουν την ύπνωση που λειτουργεί υπέρ τους.
Μια ομαδική (ή ατομική) ύπνωση εγρήγορσης μπορεί να συμβεί σε ένα

πάρτι ή παρόμοιο είδος συγκέντρωσης. Αν κάποιος αρχίσει να λέει στο
πλήθος ότι η γροθιά ήταν βαριά
101
DRAKE EASTBURN
οι άνθρωποι με την Everclear θα αρχίσουν να φέρονται ανόητα-

γελώντας, και λέγοντας και κάνοντας γελοία πράγματα.
Μια άλλη ύπνωση εγρήγορσης εμφανίζεται γύρω από το σχολείο και τις
εξετάσεις. Αν υποθέσουμε ότι ένας συγκεκριμένος εκπαιδευτής είναι
σκληρός ή σκληρός βαθμολογητής, αυτό συμβαίνει. Όταν περιμένουμε ότι
οι επερχόμενες εξετάσεις ή οι τελικοί θα είναι δύσκολες, αυτό γίνεται μια
αυτοεκπληρούμενη προφητεία (ύπνωση).
Ένας συγκεκριμένος μυστήριος έχει δημιουργηθεί γύρω από τις εξετάσεις

δικηγορίας που πρέπει να περάσουν οι φοιτητές νομικής για να ασκήσουν
δικηγορία. Τα στατιστικά στοιχεία για την επιτυχία στις εξετάσεις δικηγορίας
δείχνουν ότι λίγοι θα το περάσουν με την πρώτη τους προσπάθεια, γεγονός
που οι φοιτητές έχουν γίνει καλά ενήμεροι από τη Νομική Σχολή. Έχει
δημιουργηθεί μια ξύπνια ύπνωση που λειτουργεί ενάντια στους φοιτητές
της Νομικής. Έχω συνεργαστεί με πολλά από αυτά τα άτομα. Δεν χρειάζονται
πολλά για να προσδιορίσουν ότι είναι έξυπνοι και γνωρίζουν το επάγγελμά
τους και ότι έχουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να περάσουν
τις εξετάσεις, ωστόσο έχουν πειστεί ότι αυτή η εξέταση δικηγορικού
συστήματος είναι ένα είδος
Τέρας.
Νωρίτερα σε αυτό το κεφάλαιο μίλησα για τη ρύθμιση του γραφείου και για
το πώς αυτό παίζει σε όλη την εμπειρία της ύπνωσης.
Αυτό ισχύει και για άλλες ρυθμίσεις. Ορισμένες επιχειρήσεις καταβάλλουν
κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιλέξουν χρώματα και διακόσμηση που
θα έχουν ευεργετική επίδραση στους θαμώνες τους. Ορισμένα χρώματα θα
έχουν χαλαρωτικά ή ενεργοποιητικά αποτελέσματα. Σε ένα σπα θέλετε ένα
εφέ που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να επιβραδύνουν και να
χαλαρώνουν, αλλά σε ένα άλλο περιβάλλον μπορεί να θέλετε η διακόσμηση
να ενθαρρύνει τη σκοπιμότητα και τον τζίρο μεγάλου όγκου.
Ίσως έχετε μπει σε έναν τόπο λατρείας και νιώσατε μια αίσθηση δέους. Η
είσοδος στην Καπέλα Σιξτίνα έχει μια πολύ διαφορετική ύπνωση εγρήγορσης
από το να μπεις στην κρεβατοκάμαρα του δεκατετράχρονου παιδιού σου.
Άνθρωποι σε αυτά
102
Οι εμπειρίες έχουν και μια ξύπνια ύπνωση συνδεδεμένη με αυτές.

Παρατηρήστε πώς αισθάνεστε παρουσία ενός μοναχού ή ενός ιερέα σε
σύγκριση με εκείνο το δεκατετράχρονο παιδί. Και αυτό ισχύει για πολλούς
ανθρώπους με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή. Το να έχετε μια
συνάντηση με τον πρόεδρο του κολεγίου σας ή τον διευθύνοντα σύμβουλο
της εταιρείας σας συνδέεται με μια πολύ διαφορετική ύπνωση αφύπνισης
από το να ρίξετε το ένα τέταρτο στο καπέλο κάποιου άστεγου.
Η ξύπνια ύπνωση που δημιουργείται σε έναν αθλητικό αγώνα μπορεί να

ποικίλλει ευρέως, ανάλογα με τις ομάδες ή τους αγωνιζόμενους και το
πόσο σκληρός γίνεται ο ανταγωνισμός. Είτε η ομάδα σας είτε ο ανταγωνιστής
κερδίζει ή χάνει μπορεί να δημιουργήσει μια εντελώς διαφορετική ύπνωση
εγρήγορσης. Υπάρχει πολλή ύπνωση εγρήγορσης στο Super Bowl, ακόμα
και μετά το τέλος του διαγωνισμού. Για μέρες μετά μπορεί να υπάρχει μια
εγρήγορση ύπνωσης σε όλη τη χώρα, ιδιαίτερα στις πόλεις και τις πολιτείες
των ομάδων που συμμετέχουν. Οι νικητήριες πόλεις και πολιτείες βιώνουν
μια πολύ διαφορετική ύπνωση εγρήγορσης από εκείνες στις περιοχές που
χάνουν. Και οι δύο πλευρές έχουν βιώσει την ύπνωση της εγρήγορσης που
συνοδεύει την υπερβολική κατανάλωση μπύρας και πίτσας, πατατάκια και
σάλσα.
Η ύπνωση εγρήγορσης που συνδέεται με ένα ράλι μπορεί να ποικίλλει

ευρέως. Μπορεί να συσπειρωθούμε πίσω από τον υποψήφιο πρόεδρο
τάξης στο τοπικό μας γυμνάσιο ή να συσπειρωθούμε για να ανατρέψουμε
την κυβέρνηση.
Εάν μπείτε σε ένα αυτοκίνητο που είναι καθαρό, τακτοποιημένο και καλά
συντηρημένο, θα έχετε την τάση να συμπεριφέρεστε διαφορετικά από ό,τι
θα κάνατε σε ένα άπλυτο όχημα που είναι σπαρμένο με περιτυλίγματα
φαστ φουντ και αποτσίγαρα.
Η ξύπνια ύπνωση αλλάζει ανάλογα με το περιβάλλον μας, με ποιον μπορεί

να είμαστε και ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή. Η ξύπνια ύπνωση
που βιώνει κανείς ενώ οδηγεί σε μια Lamborghini Macielago είναι αρκετά
μεγάλη
103
DRAKE EASTBURN
διαφορετικό από την ύπνωση που συνδέεται με την οδήγηση ενός Yugo.
Νιώθουμε πολύ διαφορετικά και σχετιζόμαστε με τον κόσμο διαφορετικά,
ενώ φοράμε ένα κοστούμι Armani από ό,τι όταν ντυθούμε με λιπαρές
φόρμες.
Η ύπνωση που σχετίζεται με τη ζωή σε ένα πολυτελές παλάτι είναι πολύ

διαφορετική από αυτή που δημιουργείται όταν ζεις κάτω από μια γέφυρα
και κοιμάσαι σε ένα χαρτόκουτο.
Οι τρόποι και η συμπεριφορά μας αλλάζουν ανάλογα με την ξύπνια

ύπνωση της στιγμής. Το να σκουπίζεις το στόμα σου με το μανίκι του
πουκαμίσου σου ενώ κάθεσαι μπροστά σε μια φωτιά κατασκήνωσης είναι
ένα πράγμα. Το δείπνο στον Λευκό Οίκο παράγει ένα διαφορετικό σύνολο
κοινωνικών συμπεριφορών συνολικά.
Ύπνωση εγρήγορσης και Οδοντιατρική:
Πολλοί οδοντίατροι είχαν κάποια έκθεση στην ύπνωση. Μερικοί

οδοντίατροι έχουν μεγάλη εξειδίκευση στη χρήση της ύπνωσης και άλλοι
μπορεί να είχαν μόνο ένα σύντομο μάθημα ή μια διάλεξη για την ύπνωση
ως μέρος της εκπαίδευσής τους. Πριν από την ανάπτυξη των σύγχρονων
αναισθητικών, η ύπνωση χρησιμοποιούνταν ευρύτερα στην οδοντιατρική.
Ενώ θεωρούμε την ύπνωση ως αναισθητικό, έχει επίσης πολλούς άλλους
πρακτικούς σκοπούς για τους οδοντιάτρους. Πολλοί ασθενείς έχουν
φόβους και άγχος για να πάνε στον οδοντίατρο και η ύπνωση μπορεί να
είναι πολύ αποτελεσματική στο να κάνει αυτά τα ταξίδια στον οδοντίατρο
πιο άνετα. Οι οδοντίατροι θα έκαναν καλά να συνεχίσουν να
χρησιμοποιούν την ύπνωση, έστω και μόνο στην αφύπνιση που βοηθά
στην άμβλυνση των φόβων.
Πριν από αρκετά χρόνια πήγα στον οδοντίατρό μου για να κάνω εξαγωγή
δοντιού. Ο οδοντίατρος που έβλεπα εκείνη την εποχή είχε κάποια
εκπαίδευση στην ύπνωση ως μέρος της κανονικής του σχολικής
εκπαίδευσης και υποστήριξε τη χρήση της, παρόλο που δεν την είχε κάνει
πολύ στην πρακτική του. Ωστόσο, παρατήρησα ότι η ξύπνια ύπνωση του
ήταν αρκετά καλή, είτε το γνώριζε είτε όχι.
104
Ένα από τα πράγματα που έκανε καλά ήταν να κρατήσει τη σύριγγα μακριά
από το οπτικό μου πεδίο. Ήταν πολύ επιδέξιος στο να κυκλοφορεί και να
κάνει ένεση Novocain σε εκείνες τις περιοχές που έπρεπε να νεκρωθούν
χωρίς να μου επιτρέψει να δω τη σύριγγα. Αφού ολοκληρώθηκε η διαδικασία
και έφευγα από την αίθουσα εξέτασης, είδα τη σύριγγα με τη βελόνα μήκους
δέκα ιντσών να βρίσκεται σε ένα δίσκο οργάνων. Σκέφτηκα από μέσα μου
εκείνη τη στιγμή ότι είχε κάνει εξαιρετική δουλειά με την ξύπνια ύπνωση.
Αυτή η μακριά σύριγγα είναι από μόνη της ένα είδος ξύπνιας ύπνωσης.
Οποιοδήποτε μήκος βελόνας θα μπορούσε να εγχύσει αρκετό αναισθητικό
για να κάνει τη δουλειά. Η μακριά βελόνα είναι μόνο για να σας βοηθήσει να
φτάσετε σε εκείνες τις δυσπρόσιτες περιοχές. Ωστόσο, υπάρχει κάτι σε αυτή
τη μακριά βελόνα που μας τραβάει ψυχολογικά, σαν να τραβάει την προσοχή
μας το να κοιτάμε κάτω από την άκρη ενός κυνηγετικού όπλου διπλής κάννης
12 διαμετρήματος. Ένα πιστόλι 22 διαμετρημάτων θα σας σκότωνε εξίσου
νεκρό, αλλά το να βλέπουμε αυτά τα μεγάλα, στρογγυλά ανοίγματα στο
πρόσωπό μας απαιτεί έναν σεβασμό που ένα 22 δεν θα πετύχει ποτέ.
Πιο πρόσφατα επισκέφτηκα έναν οδοντίατρο για έναν πιο δύσκολο τύπο
εξαγωγής. Αν και είμαι βέβαιος ότι γνώριζε πολύ καλά την οδοντιατρική
χειρουργική, η ύπνωση του ξύπνιου θα μπορούσε να κάνει κάποια βελτίωση.
Είπε ότι θα χρειαζόμουν κάποιον να με οδηγήσει στο σπίτι μετά τη διαδικασία,
καθώς επρόκειτο να χρησιμοποιήσει γενικό αναισθητικό. Είπα ότι δεν είχα
κάποιον να με οδηγήσει στο σπίτι και ότι θα έπρεπε απλώς να κάνει τη
διαδικασία χωρίς γενική αναισθησία. Με ρώτησε αν ήμουν κάποιου είδους
μαζοχίστας (ξυπνούσα ύπνωση) ή τι; Είπε ότι δεν είχε κάνει ποτέ αυτή τη
διαδικασία χωρίς γενική αναισθησία, (και πάλι, ευχαριστώ πολύ για την
ξύπνια ύπνωση) αλλά προχώρησε ούτως ή άλλως. Απέρριψα όλες τις
αρνητικές του προτάσεις γιατί στο μυαλό μου ήξερα ότι θα μπορούσα να το
παρακάμψω με τη δική μου ύπνωση. Ενώ περίμενα στην καρέκλα για να
ξεκινήσει, έκανα τη δική μου αυτο-ύπνωση. Έφυγα νιώθοντας καλά και μπήκα
σε ένα αεροπλάνο για την ανατολική ακτή το επόμενο πρωί χωρίς καμία
απολύτως δυσκολία.
105
DRAKE EASTBURN
Αντίστροφη ύπνωση εγρήγορσης:
Υπάρχει μια παραλλαγή της ύπνωσης κατά της εγρήγορσης που θα την
αναφερόμουν ως «αντιδραστική ύπνωση». Αυτό είναι ένα ανεπιθύμητο
υπνωτικό αποτέλεσμα που μπορεί να συμβεί μετά τη συνεδρία ενός πελάτη.
Ας πούμε ότι έχω συνεργαστεί επιτυχώς με έναν πελάτη από φόβο μήπως
πετάξω και τώρα είναι έτοιμος να μπουν σε ένα αεροπλάνο και να πάνε
κάπου. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι δεν θα ταξιδέψουν πουθενά για τους
επόμενους τρεις μήνες. Αυτό από μόνο του δεν είναι το πρόβλημα. Το
πρόβλημα προκύπτει όταν άλλα άτομα κοντά σε αυτό το άτομο (φίλοι και
οικογένεια) έχουν συμμεριστεί το θέμα των πελατών σχετικά με τις πτήσεις.
Τώρα ο πελάτης είναι απαλλαγμένος από το φόβο της πτήσης, ωστόσο, οι
άνθρωποι γύρω του είναι ακόμα παγιδευμένοι στην παλιά ύπνωση και δεν
έχουν αλλάξει. Στην πραγματικότητα, μπορεί να υπάρχει ακόμη και όφελος
για αυτούς από τη διατήρηση της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς από τον
πελάτη.
Δεδομένου ότι υπάρχει πολύς χρόνος πριν από την επόμενη πτήση του
πελάτη μου, υπάρχει επίσης μια καλή ευκαιρία για κάποιον καλό φίλο ή
μέλος της οικογένειάς του να το σκάσει. Παρόλο που ο πελάτης έχει βιώσει
τα θετικά αποτελέσματα για τα οποία ήρθε, υπάρχει χρόνος για κάποιον να
δημιουργήσει αμφιβολίες στο μυαλό του. Κάποιος μπορεί να πει κάτι σαν,
«Στοιχηματίζω ότι φοβάσαι πραγματικά αυτή την πτήση για Βοστώνη τον
Μάιο, θυμάσαι πόσο τρομακτική ήταν η τελευταία πτήση που έκανες;» ή
«Ύπνωση! Τι σκέφτεσαι? Αυτό δεν θα λειτουργήσει ποτέ, απλώς σπαταλήσατε
τα χρήματά σας» ή «Πρέπει να ανανεώσετε τη συνταγή σας για το Xanax,
ώστε να μπορείτε τουλάχιστον να ανεχτείτε αυτήν την πτήση».
Αυτού του είδους οι προτάσεις (αντιπροτάσεις) θέτουν αμφιβολίες στο

μυαλό του πελάτη και μπορούν να πυροδοτήσουν ξανά αυτά τα παλιά
συναισθήματα και αισθήσεις γύρω από την ανεπιθύμητη συμπεριφορά
(ύπνωση εγρήγορσης). Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο προσελκύω πελάτες
106
δοκιμάστε αμέσως την ύπνωση. Εάν επιβιβαστούν σε αεροπλάνο το

ίδιο απόγευμα και όλα πάνε καλά, θα είναι απίθανο κάποιο αδιάφορο
ή αδιάφορο άτομο να έχει την ευκαιρία να παρακάμψει την καλή
δουλειά που έχει γίνει.
Η αντίθετη πρόταση, παρόλο που έχει δοθεί σε «κανονική κατάσταση
εγρήγορσης», έχει πολλή υπνωτική δύναμη που σχετίζεται με αυτήν.
Δεδομένου ότι υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό συναισθήματος (ο
τρόμος συνέβη πριν) και λογικής (προηγούμενο ιστορικό αυτής της
αρνητικής εμπειρίας που είναι δύσκολο να αρνηθεί κανείς), μια
αντίθετη πρόταση θα μπορούσε ακόμη και να παρακάμψει την
κριτική ικανότητα.
Έτσι, ενώ η ύπνωση της εγρήγορσης περιλαμβάνει την παράκαμψη της

κριτικής ικανότητας όπως ανέφερε ο Έλμαν, είναι μόνο μια ματιά σε ένα μέρος
ενός πολύ μεγάλου ελέφαντα. Η ατμόσφαιρα, η ατμόσφαιρα, η στάση, η
προσδοκία και τα παραδείγματα συνεισφέρουν επίσης σε μεγάλο βαθμό στην
ύπνωση της εγρήγορσης. Και, φυσικά, αυτός ο ενοχλητικός μικρός δαίμονας
το εικονικό φάρμακο είναι μια άλλη παραλλαγή της ύπνωσης της εγρήγορσης.
107
DRAKE EASTBURN
Κεφάλαιο 7
ΤΟ ΕΠΙΔΡΑΣΗ PLACEBO
Αρκεί να σκεφτείς: έχω δυσκοιλιότητα για

να γίνω δυσκοίλιος! Είναι η ιδέα που έχουμε
ότι αν δεν πάρουμε το ένα και το άλλο
φάρμακο, δεν θα έχουμε εκκένωση των
εντέρων κάθε μέρα. Είναι αλήθεια, γιατί αν
κάποιος εισαγάγει κρυφά στο κουτί σας με
χάπια ή κάψουλες, φακελάκια που περιέχουν
άμυλο ή χάπια ψωμιού, που έχουν την ίδια
εξωτερική εμφάνιση με τα συνηθισμένα σας
κάψουλες ή χάπια, τα έντερά σας θα λειτουργούσαν σε
108
ακριβώς με τον ίδιο τρόπο σαν να είχατε πάρει το χάπι

σας από εκχύλισμα ραβέντι ή ένα φακελάκι που περιέχει
κασκάρα! Αλλά φυσικά, μόνο με την προϋπόθεση ότι
δεν ήξερες τίποτα για αυτό! Το ίδιο συμβαίνει και με
εκείνες τις ενέσεις αποσταγμένου νερού που κάνουν
στους ασθενείς, λέγοντάς τους ότι είναι ενέσεις
μορφίας! Πιστεύουν ότι είναι μορφία και νιώθουν
ανακούφιση!
— Emile Coue
Πώς να εξασκήσετε την πρόταση και
Αυτόματη πρόταση
Σελίδα 60
Ένας καλός φίλος, συνάδελφος και πρώην μαθητής μου, ο Greig (Greg)
Thomson μου είπε αυτή την ιστορία. Πριν από χρόνια ο Greig ήταν
μηχανικός στην General Electric. Η μικρή κόρη του Greig είχε προβλήματα
με κονδυλώματα στα χέρια της. Ένα βράδυ, όταν ο Greig έφτασε σπίτι από
τη δουλειά, είχε μαζί του ένα μυστηριώδες φιαλίδιο. Εξήγησε στην κόρη
του ότι αυτό το φιαλίδιο περιείχε κάποιο άκρως απόρρητο ατομικό νερό
που είχαν αναπτύξει στην General Electric. Μίλησε στην κόρη του για τις
εκπληκτικές θεραπευτικές δυνάμεις που είχαν ανακαλυφθεί σε αυτό το
ατομικό νερό και πώς κατάφερε να βγάλει λαθραία μέρος του.
Ο Greig έβαλε το «ατομικό» νερό στα κονδυλώματα της κόρης του και μέσα
σε λίγες εβδομάδες τα κονδυλώματα είχαν εξαφανιστεί εντελώς. Πολλά
χρόνια αργότερα, όταν η κόρη του Greig ήταν στα τριάντα της, ήρθε σε
αυτόν και τον ρώτησε αν του είχε απομείνει τίποτα από αυτό το ατομικό
νερό. Ο Γκρέιγκ απάντησε γελώντας: «Ω, γλυκιά μου, αυτό ήταν απλώς
κανονικό νερό βρύσης που είχα βάλει σε αυτό το φιαλίδιο».
Η κόρη του Γκρέιγκ αναστατώθηκε επειδή της είχε κάνει τέτοιο κόλπο.
Κοιτάζοντας πίσω, ο Greig θα ήταν καλύτερα
109
DRAKE EASTBURN
να αφήσει την ύπνωση σε ισχύ και να επιτρέψει στην κόρη του να συνεχίσει να
πιστεύει στο ατομικό νερό.
Ας μην γίνει λάθος, το εικονικό φάρμακο και η ύπνωση είναι ένα και το αυτό. Το
εικονικό φάρμακο δεν είναι κάτι διαφορετικό ή έστω στενός ξάδερφος της
ύπνωσης. Το εικονικό φάρμακο είναι μια εφαρμογή ύπνωσης.
Το εικονικό φάρμακο είναι η αφυπνιστική ύπνωση στα καλύτερά της. Εάν δείτε τη
λέξη εικονικό φάρμακο που χρησιμοποιείται σε σχέση με μια μελέτη, μπορείτε
απλώς να την αντικαταστήσετε με τη λέξη ύπνωση. είναι ένα και το αυτό.
Ακόμη και ο Pavlov βρήκε το φαινόμενο του εικονικού φαρμάκου να είναι ζωντανό
και υγιές στους σκύλους. Τα σκυλιά στα οποία χορηγήθηκαν μερικές ενέσεις
μορφίνης για πόνο σύντομα ανταποκρίθηκαν χωρίς καν να λάβουν την ένεση. Στην
πραγματικότητα, μόνο ο τεχνικός που έμπαινε στο δωμάτιο με το κουτί που
περιέχει τη σύριγγα θα προκαλούσε την απαραίτητη ανταπόκριση.
Ο Emile Coué συνειδητοποίησε επίσης την επίδραση του εικονικού φαρμάκου
κατά τη διάρκεια της καριέρας του ως φαρμακοποιός. Ο Emile παρατήρησε ότι οι
άνθρωποι συχνά ανταποκρίνονταν θετικά σε μια θεραπεία που δεν θα έπρεπε να
ήταν συναισθηματική. Σημείωσε επίσης ότι όταν επαίνεσε υψηλά τις θεραπευτικές
δυνάμεις κάποιου φαρμάκου, οι πιθανότητες ο ασθενής να ανταποκριθεί θετικά
αυξήθηκαν εκπληκτικά.
Για τους ερευνητές και τους κατασκευαστές φαρμάκων, το εικονικό φάρμακο είναι
ενοχλητικό. Θα κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν το εικονικό φάρμακο. Ωστόσο,
η δοκιμή ενός φαρμάκου έναντι ενός εικονικού φαρμάκου είναι συνήθης πρακτική.
Οι κατασκευαστές φαρμάκων θα ήθελαν η έρευνα και τα φάρμακά τους να είναι
μόνα τους και να είναι αποτελεσματικά από μόνα τους, αλλά όχι, υπάρχει αυτό το
ενοχλητικό εικονικό φάρμακο που ανακατεύει τα πράγματα. Είναι ιδιαίτερα
ενοχλητικό όταν εργάζονται σκληρά για να αναπτύξουν ένα προϊόν και στη
συνέχεια το εικονικό φάρμακο εκτελεί πραγματικά το προϊόν.
Τα φάρμακα συνδέονται με κάθε είδους αρνητικές παρενέργειες όπως αύξηση

βάρους, απώλεια βάρους, κατάθλιψη, τριχόπτωση, αυτοκτονία, απώλεια ενέργειας,
υπερκινητικότητα, προβλήματα μνήμης, προβλήματα συγκέντρωσης, απώλεια
λίμπιντο, καρδιακή προσβολή, διαρροή από τον πρωκτό, στυτική δυσλειτουργία,
θάνατος, και συνέχεια. Κάνω
110
τα εικονικά φάρμακα έχουν αυτές τις αρνητικές παρενέργειες; Λοιπόν, ναι και όχι.
Φυσικά δεν υπάρχουν αρνητικές παρενέργειες που να σχετίζονται με
ένα χάπι ζάχαρης ή ένα στείρο υποδερμικό. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια
μιας μελέτης εικονικού φαρμάκου, όταν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι
λαμβάνουν το φάρμακο που σχετίζεται με αυτήν τη μελέτη, συχνά
αναπτύσσουν ορισμένες από τις αρνητικές παρενέργειες (φαινόμενο
nocebo) παρόλο που έχουν λάβει μόνο ένα αβλαβές εικονικό φάρμακο.
Εάν ο νους πιστεύει ότι θα συμβεί ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αυτό
τείνει να συμβεί (ανατρέξτε στην προσδοκία στο κεφάλαιο Ύπνωση
εγρήγορσης).
Πριν από χρόνια διάβασα το The Journals of Lewis and Clark.

Ο Meriwether Lewis δεν ήταν απλώς ένας τυχοδιώκτης, ήταν επίσης
γιατρός. Την εποχή του Lewis, το να γίνεις γιατρός σήμαινε ότι
δημιούργησες μια σχέση με έναν γνωστό γιατρό και τον ακολουθούσες
μαθαίνοντας τις μεθόδους της ιατρικής μέσω της καθοδήγησης του
γιατρού.
Κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής η αιμοληψία ήταν το θεραπευτικό

θαύμα της ημέρας. Καθώς ο Lewis και ο Clark ταξίδευαν αναζητώντας
μια εμπορική οδό προς τη δυτική ακτή, συνάντησαν πολλές ινδιάνικες
φυλές. Φυσικά, υπήρχαν πολλοί Ινδοί που έπασχαν από προβλήματα
υγείας και ο Lewis εργάστηκε για να βοηθήσει να θεραπεύσει τις
διάφορες ασθένειές τους. Υπήρχαν πολλές καταχωρήσεις στο περιοδικό
σχετικά με τις εκπληκτικές επιτυχίες που γνώρισε ο Lewis με τη μέθοδο
της αιματοχυσίας.
Φυσικά, τώρα ξέρουμε ότι η αιμορραγία δεν θεράπευε τίποτα. Ωστόσο,

το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου ήταν ζωντανό και υγιές.
Ο Lewis είχε επίσης πολλά πράγματα για αυτόν όσον αφορά την
ύπνωση και ειδικά την ύπνωση αφύπνισης. Ο Meriwether ήταν ένας
λευκός γιατρός και σε αυτούς τους ανθρώπους, οι περισσότεροι από
τους οποίους δεν είχαν ξαναδεί λευκό άνδρα, οι μέθοδοί του διέφεραν
από αυτές των δικών τους γιατρών. Αυτό διαπότισε τον Lewis με ειδικές
και μαγικές δυνάμεις στο μυαλό τους. Η αιμοληψία δεν θα ήταν ένα
τεράστιο άλμα για να αποδεχτούν οι Ινδοί σε σύγκριση με
111
DRAKE EASTBURN
αυτό που ήδη έκαναν. Και τώρα είναι αυτός ο λευκός γιατρός από
κάποια μακρινή χώρα. Πρέπει να έχει δυνάμεις και μαγεία
πρωτόγνωρη σε αυτό το μέρος του κόσμου (που ισοδυναμεί μόνο
με περισσότερη ύπνωση σε εγρήγορση).
Ο Λιούις και ο Κλαρκ ανέβηκαν στον ποταμό Μιζούρι με βάρκες

που ήταν πολύ διαφορετικά από τα κανό που χρησιμοποιούσαν οι
Ινδοί. Η αποστολή είχε τον πιο πρόσφατο εξοπλισμό και είχαν
ακόμη και ένα κανόνι τοποθετημένο στο σκάφος τους, το οποίο
ήταν πολύ πιο προηγμένο από τα τόξα και τα βέλη που είχαν
συνηθίσει οι Ινδοί. Οι λευκοί άνδρες θα μπορούσαν να προκαλέσουν
πυρκαγιά και εκρήξεις, φαινομενικά κατά βούληση. Για τους
Ινδιάνους, το να βλέπουν αυτή την αποστολή να φτάνει δεν θα
ήταν λιγότερο εκπληκτικό από το να δούμε τώρα ένα UFO να
προσγειώνεται στη γειτονιά μας (σίγουρη παράκαμψη του κρίσιμου
παράγοντα). Εάν ένα UFO προσγειώθηκε στη γειτονιά σας, δεν θα
περιμένατε να έχει κάποιες άγνωστες δυνάμεις;
Οι Ινδοί, φυσικά, δεν ήταν ξένοι στο φαινόμενο του εικονικού

φαρμάκου. είχαν κάνει χρήση αυτής της δύναμης από τα αρχαία
χρόνια. Όταν ο ιατρός ή η γυναίκα έκανε μια θεραπεία, θα γίνονταν
κάθε είδους τελετή (ύπνωση εγρήγορσης) για να δημιουργηθεί η
προσδοκία που οδηγεί στην τελική θεραπεία. Φυσικά, ορισμένοι
ιατροί είχαν πιθανώς μεγαλύτερη επιτυχία από άλλους λόγω των
προσδοκιών που δημιούργησαν. Ένας γιατρός που ήταν μεγαλύτερος
μπορεί να θεωρούνταν σοφότερος και πιο έμπειρος, επομένως θα
είχε περισσότερες πιθανότητες να πετύχει με την ίδια διαδικασία
από ό,τι ένα νεότερο άτομο.
Σίγουρα όλοι γνωρίζουμε τους γιατρούς της χώρας που, όταν δεν
ήξεραν τι άλλο να κάνουν με τους ασθενείς τους, τους έδωσαν ένα
χάπι ζάχαρης και ο ασθενής θεραπεύτηκε. Αυτό το χάπι ζάχαρης
εξακολουθεί να χρησιμοποιείται, είτε το γνωρίζουμε είτε όχι, και
είναι ζωντανό σε ιατρικές μελέτες όπου ένα πραγματικό χάπι
ζάχαρης ή κάποια άλλη καλοήθη ουσία χρησιμοποιείται ως εικονικό φάρμακο.
112
Κάποτε αυτό που αναφερόταν ως αποστειρωμένη σύριγγα χρησιμοποιήθηκε

με τον ίδιο τρόπο. Η αποστειρωμένη σύριγγα δεν ήταν τίποτα άλλο από
καθαρό νερό που εγχύθηκε ως θεραπεία που παρήγαγε μια ευεργετική
φυσική απόκριση.
Ας πούμε ότι αφού δοκιμάστηκε ένα νέο φάρμακο αποδείχθηκε ότι το

εικονικό φάρμακο ήταν εξίσου αποτελεσματικό στο 35% των περιπτώσεων.
Αυτό σημαίνει ότι το 35% των ατόμων που έλαβαν ή θα τους χορηγηθεί
αυτό το φάρμακο ανταποκρίνονται επίσης στο φάρμακο απλώς και μόνο
λόγω του φαινομένου εικονικού φαρμάκου. Το φαινόμενο εικονικού
φαρμάκου, ανεξάρτητα από το τι μπορεί να πιστεύουν οι ερευνητές και οι
εταιρείες φαρμάκων, είναι καλό, και αν όντως πρόκειται να βοηθήσουμε
τους ανθρώπους, δεν θα είχε νόημα να τους βοηθήσουμε με κάτι που είναι
αβλαβές για αυτούς αντί να διοχετεύουμε χημικές ουσίες σε το σώμα τους;
Δούλευα με μια πελάτισσα πριν από αρκετά χρόνια και είχε μετακομίσει
πρόσφατα στο Κολοράντο από την ανατολική ακτή. Αυτή η γυναίκα ήταν
θεραπεύτρια κατάχρησης ουσιών. Μου είπε ότι λίγο πριν μετακομίσει στο
Κολοράντο είχε έρθει στην κλινική της ένας άντρας που ήταν εθισμένος
στην ηρωίνη και ήθελε να ξεκολλήσει από την ηρωίνη.
Εξήγησε ότι μέρος της θεραπείας των ηρωινομανών ήταν η τοποθέτηση

τους σε επιθέματα κλονοπίνης (χλοναζεπάνη), ένα φάρμακο κατά του
άγχους. Τα έμπλαστρα παρέχουν μια σταθερή, σταθερή δόση. Μου είπε ότι
αυτός ο πελάτης ήταν στο πρόγραμμα δύο με τρεις εβδομάδες πριν
συνειδητοποιήσουν ότι χρησιμοποιούσε λάθος μέρος της ενημέρωσης
κώδικα. Έπαιρνε το μέρος του εμπλάστρου με το φάρμακο μέσα και το
πετούσε στον κάδο απορριμμάτων και έβαζε το κολλώδες τμήμα στο
μπράτσο του, ωστόσο δεν αντιμετώπιζε καμία απόσυρση από την ηρωίνη.
Ως υπνωτιστής είμαι αυτό το κολλώδες πράγμα (placebo) για τους πελάτες
μου.
Ο φίλος μου ο Greig Thomson, τον οποίο ανέφερα προηγουμένως, είναι

εικονικό φάρμακο και το εννοώ με τον πιο ευγενικό τρόπο. Στα 70 του ο
Greig ήταν ο μεγαλύτερος απόφοιτος του σχολείου μας. Συχνά παρατήρησα
ότι ο Γκριγκ ήταν υπνωτιστής πριν περπατήσει
113
DRAKE EASTBURN
στην πόρτα μας. Αυτό που εννοώ με αυτό είναι ότι ο Greig ήταν απόλυτα
πιστευτός (αφύπνιση) στον ρόλο του υπνωτιστή. Είχε τη συμπεριφορά, το
βλέμμα, την εξουσία και την παρουσία που δημιουργούσε το τέλειο υπνωτικό
αποτέλεσμα. Με μια λέξη ο Γκριγκ ήταν πιστευτός. Εάν κάποιος πιστεύει ότι ο
υπνωτιστής έχει τη δύναμη να τον βοηθήσει, τότε οι πιθανότητες είναι καλές
συμβούν.
Αν κάποιος ερχόταν στο γραφείο μας με ένα πρόβλημα και του έλεγα ότι θα
τον έδινα στα χέρια ενός από τους πιο έμπειρους βετεράνους μας και μετά τον
παρέδιδα στον Γκρέιγκ, θα είχαν θετικά αποτελέσματα. Το "Seasoned
βετεράνος" θα μπορούσε να σημαίνει πολλά πράγματα και είμαι σίγουρος ότι
ο Greig είναι έμπειρος και βετεράνος σε κάτι. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να
πιστεύουν ότι αυτό θα ήταν παραπλανητικό, αλλά δεν είναι αυτό που κάνει το
εικονικό φάρμακο; Επιτρέποντάς σας να πιστεύετε ότι είναι ένα πράγμα,
κερδίζετε τα θετικά οφέλη αυτού του πράγματος ως αποτέλεσμα. Παρόλο που
ο Greig ήταν πολύ καλός σε αυτό που έκανε, αν έλεγα σε κάποιον, «Θα σε
παραδώσω σε κάποιον που μόλις αποφοίτησε πριν από μερικές εβδομάδες»,
θα δημιουργούσε μια διαφορετική ύπνωση εγρήγορσης (φαινόμενο εικονικού
φαρμάκου) από ό,τι αν παρουσίαζα τον σε πιο ευνοϊκό πρίσμα. Δεν είχε
σημασία που ο Greig ήταν πρόσφατος πτυχιούχος, γιατί ήταν ακόμα έμπειρος
υπνωτιστής και έμοιαζε και εκπλήρωσε τέλεια τον ρόλο. Και αυτό είναι ύπνωση.
Αυτή είναι η ξύπνια ύπνωση για την οποία μιλάω εκτενώς στο δικό της
κεφάλαιο. Οποιαδήποτε διάκριση μεταξύ του φαινομένου εικονικού φαρμάκου
και της ύπνωσης της εγρήγορσης είναι μια λεπτή, θολή γραμμή. Εάν
δημιουργήσουμε την πεποίθηση ότι ένα χάπι ή ένας υπνωτιστής έχει κάποιες
ειδικές δυνάμεις, τότε αυτό είναι πιθανό να συμβεί.
Όταν διεξάγεται μια μελέτη εικονικού φαρμάκου, αυτοί οι συμμετέχοντες

γνωρίζουν ότι αποτελούν μέρος μιας μελέτης εικονικού φαρμάκου. Επομένως
γνωρίζουν ότι υπάρχει πιθανότητα να μην λαμβάνουν το φάρμακο αλλά
κάποια αδρανή ουσία. Τι θα γινόταν αν αυτοί οι άνθρωποι δεν γνώριζαν ότι
κάποιος στη μελέτη λάμβανε εικονικό φάρμακο;
114
Πώς μπορεί αυτό να αλλάξει τα ποσοστά; Και τι γίνεται με τον τρόπο

παρουσίασης και χορήγησης του εικονικού φαρμάκου και από ποιον; Η
αλήθεια είναι ότι διαφορετικές αντιλήψεις θα άλλαζαν πολύ τα πράγματα.
Σε μια μελέτη, οι λήπτες ενός εικονικού φαρμάκου τα πήγαν αρκετά καλά.
Σε όσους δεν είχαν ανταποκριθεί επίσης, δόθηκε άλλο εικονικό φάρμακο,
μόνο αυτή τη φορά με τη μορφή ένεσης, οπότε και οι συμμετέχοντες
ανταποκρίθηκαν θετικά. Προφανώς η χορήγηση φαρμάκων μέσω σύριγγας
είναι πιο ισχυρή για εμάς παρά σε μορφή χαπιού. Μια άλλη μελέτη έδειξε
ότι το χρώμα, το μέγεθος και το σχήμα ενός χαπιού θα προκαλούσε
διαφορετική απόκριση, παρόλο που ήταν μια αβλαβής ουσία. Μελέτες
έχουν δείξει ότι τα κόκκινα, πορτοκαλί ή κίτρινα χάπια συνδέονται με
διεγερτικά, ενώ τα μπλε ή πράσινα χάπια τείνουν να προκαλούν υπνηλία.
Αυτά είναι περισσότερα παραδείγματα αυτού που ανέφερα ως απάντηση
nocebo.
Ως επί το πλείστον, θα έπρεπε να υποθέσω ότι οι άνθρωποι που κάνουν

μελέτες εικονικού φαρμάκου δεν είναι υπνωτιστές και οι περισσότερες
μελέτες εικονικού φαρμάκου στοχεύουν στην απόδειξη της
αποτελεσματικότητας των φαρμακευτικών προϊόντων και όχι του
εικονικού φαρμάκου. Παρόλο που τα άτομα που διεξάγουν τέτοιες μελέτες
μπορεί να προσπαθούν να παραμείνουν αμερόληπτα, η άρρητη (γλώσσα
του σώματος, στάση) ύπνωση εγρήγορσης μπορεί να έχει επίδραση στο
αποτέλεσμα. Εάν η έμφαση δημιουργούσε μεγαλύτερη προσδοκία για την
αποτελεσματικότητα του εικονικού φαρμάκου, πιθανότατα θα βλέπαμε
την επιτυχία του εικονικού φαρμάκου σε αυτές τις μελέτες να γίνεται ακόμη πιο εμφανής.
Θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι ένα άτομο πρέπει να έχει έναν

ορισμένο βαθμό ευπιστίας για να έχουν αποτέλεσμα τέτοιες απαντήσεις
nocebo. Οι μελέτες δείχνουν ότι δεν φαίνεται να υπάρχει καμία σχέση.
Ακριβώς επειδή κάποιος επιδεικνύει μια ανταπόκριση nocebo σε μια
μελέτη δεν φαίνεται να τον κάνει πιο πιθανό να ανταποκριθεί παρόμοια
σε μια άλλη μελέτη. Ακόμη και μέσω δοκιμών και συνεντεύξεων, είναι
δύσκολο να προσδιοριστεί ποιος μπορεί να ανταποκριθεί σε ένα εικονικό
φάρμακο ή ένα nocebo. Ωστόσο, αλήθεια
115
DRAKE EASTBURN
Οι μελέτες nocebo δεν διεξάγονται γενικά για λόγους δεοντολογίας.
Υπήρχε ένας κύριος στην ταινία My Big Fat Greek Wedding που έτρεχε
παντού με έναν διανομέα Windex. Αυτό το μπουκάλι Windex ήταν η
προσωπική του εκδοχή του λαδιού φιδιού και το χρησιμοποιούσε για
οτιδήποτε, από την επούλωση κοψίματος, τα ηλιακά εγκαύματα, τον
καρκίνο του δέρματος και τη διόρθωση του Pontiac. Ο ενθουσιασμός
του (ύπνωση εγρήγορσης) δημιούργησε μια προσδοκία για τις δυνάμεις
του Windex που έκανε ακόμη και αυτές τις θαυματουργές θεραπείες
πιστευτές στους άλλους γύρω του.
Όχι σε αντίθεση με τον κ. Windex στην ταινία, αυτοί οι πραγματικοί

πωλητές λαδιού φιδιού των περασμένων ημερών είχαν ύπνωση
εγρήγορσης και το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου που λειτουργούσε
με το μέρος τους. Πριν από την εποχή της σύγχρονης ιατρικής οι
άνθρωποι έψαχναν για οποιαδήποτε θεραπεία μπορούσαν να βρουν για
να αντιμετωπίσουν προβλήματα υγείας που τους απασχολούσαν. Εάν ο
πωλητής ελαίου φιδιού είχε ένα καλό χτύπημα (υπνωτικό μοτίβο)
δημιουργούσε ισχυρή ύπνωση αφύπνισης και η επιθυμία του ίδιου του
πελάτη να θεραπεύσει βοήθησε στη δημιουργία του φαινομένου
εικονικού φαρμάκου. Αν κάποιος δοκίμαζε το έλαιο φιδιού και έδειχνε
σημάδια βελτίωσης, τότε το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου γινόταν
ακόμη πιο πιθανό (πιστευτό) για όσους ήταν μάρτυρες της θεραπείας.
Είναι λάθος αυτό; Μήπως ο πωλητής φιδιού που έχει θετικά αποτελέσματα
κάνει κάτι λιγότερο ηθικό από κάποιον επαγγελματία ιατρό που
ενθαρρύνει τους ασθενείς να πάρουν ένα φάρμακο που δεν είναι πιο
αποτελεσματικό από το εικονικό φάρμακο, αλλά έχει δυνητικά απειλητικές για τη ζωή παρ
Τι γίνεται με τον φίλο μου τον Greig, που δίνει στην κόρη του το ατομικό
νερό για να θεραπεύσει τα κονδυλώματα της; Δεν ήταν ο Greig απλώς
ένας άλλος πωλητής λαδιού φιδιού που παρερμηνεύει το προϊόν του; Ή
μήπως ο Greig ήταν ένας πιο έξυπνος από τον μέσο όρο, ανησυχητικός
γονέας που έσωσε την κόρη του από την ταλαιπωρία μιας ασθένειας
που μπορεί να μην είχε ανταποκριθεί σε κάποια φαρμακευτικά προϊόντα
που συνέστησε ο γιατρός;
116
Μην με παρεξηγείτε. Υπάρχει ανάγκη για φαρμακευτικά προϊόντα και

συχνά στέλνω τους πελάτες μου για φάρμακα ή για να αξιολογήσουν τα
φάρμακά τους. Όμως, ίσως, έχουμε γίνει πολύ πρόθυμοι να δεχτούμε
οποιονδήποτε ισχυρισμό για ένα φάρμακο, όταν υπάρχουν άλλοι, πιο
θετικοί τρόποι για να επιτύχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Περισσότεροι γιατροί το συνειδητοποιούν και είναι πιο ανοιχτοί σε
εναλλακτικές προσεγγίσεις. Τον τελευταίο καιρό οι γιατροί γίνονται
απρόθυμοι να συνταγογραφήσουν αντιβιοτικά όταν δεν ενδείκνυνται
συγκεκριμένα.
Στις μέρες μας, οι φαρμακευτικές εταιρείες μπαίνουν σε πολύ κόπο για

να κάνουν τα παιδικά φάρμακα μασώμενα, με έντονα χρώματα, με γεύση
κεράσι και σοκολάτα, σε σχήμα δεινοσαύρου. Όταν ήμουν παιδί, πολλά
φάρμακα είχαν φρικτή γεύση και νομίζω ότι στο μυαλό μας αυτό μπορεί
να τα έκανε επίσης πιο αποτελεσματικά, ή ίσως κάπως οι άσχημες γεύσεις
μας έκαναν να θεραπευόμαστε πιο γρήγορα, ώστε να μην υποφέρουμε
από την κατάχρηση που σχετίζεται με τη χορήγηση άλλης δόσης
καστορέλαιου ή μουρουνέλαιου. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ύπνωση είχε τα
θετικά της αποτελέσματα πάνω μας.
Όσο ασχολούμαστε με το θέμα των παιδιών, τα περισσότερα παιδιά δεν

βοηθήθηκαν από το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου αυτής της γνωστής
γυναίκας γιατρού και υπνωτιστή, μαμά; Ποιος νεαρός δεν άκουσε «να το
φιλήσει η μαμά και να το κάνει καλύτερο;» Λειτουργεί επίσης. Επειδή η
μαμά δημιουργεί την προσδοκία ότι μπορεί να φιλήσει ένα boo boo και
να το κάνει να φύγει, κάνει ακριβώς αυτό.
Ένας από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές μας, ο Dani Star, μας έστειλε αυτό το e-mail
σχετικά με μια μελέτη που χρησιμοποιεί ύπνωση για εξάψεις σε επιζώντες από
καρκίνο του μαστού.
Πέμπτη, 25 Σεπτεμβρίου (HealthDay-News) – Οι

επιζώντες από καρκίνο του μαστού που υποφέρουν
από εξάψεις μπορούν να μειώσουν σημαντικά αυτές
τις κρίσεις με την ύπνωση, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Ζεστό
117
DRAKE EASTBURN
Οι λάμψεις είναι πρόβλημα για πολλές γυναίκες που

επιβιώνουν από τον καρκίνο του μαστού. Όχι μόνο
προκαλούν δυσφορία, αλλά διακόπτουν τον ύπνο,
προκαλούν άγχος και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής
της γυναίκας.
«Αυτή είναι μια πολύ ενθαρρυντική μελέτη της

ύπνωσης ως θεραπείας για τις εξάψεις σε άτομα που
επιβίωσαν από καρκίνο του μαστού», δήλωσε ο Δρ
Τεντ Γκάνσλερ, διευθυντής Ιατρικού Περιεχομένου
στην Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, ο οποίος
δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Αυτό είναι ένα σημαντικό
θέμα λόγω του υψηλού επιπολασμού αυτών των
συμπτωμάτων στους επιζώντες από καρκίνο του
μαστού και επειδή λίγες άλλες θεραπευτικές επιλογές
είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές για αυτόν τον
πληθυσμό», πρόσθεσε.
Υπήρξαν κάποιες άλλες μελέτες για την ύπνωση και

τον καρκίνο που δείχνουν ότι η θεραπεία είναι
χρήσιμη, αλλά επί του παρόντος δεν χρησιμοποιείται,
σημείωσε ο Gansler.
Η έκθεση δημοσιεύθηκε στο τεύχος Σεπτεμβρίου του

Journal of Clinical Oncology.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές με επικεφαλής τον Gary

Elkins, καθηγητή ψυχολογίας στην Ιατρική Σχολή του
Πανεπιστημίου Baylor, ανέθεσαν τυχαία 60 επιζώντες
από καρκίνο του μαστού που υπέφεραν από εξάψεις
σε πέντε εβδομαδιαίες συνεδρίες είτε ύπνωσης είτε
χωρίς θεραπεία.
Κατά τη διάρκεια κάθε συνεδρίας ύπνωσης, οι

γυναίκες λάμβαναν νοητικές εικόνες και προτάσεις
για χαλάρωση και δροσιά. Ήταν επίσης
118
είπαν να αποσυνδεθούν από τις εξάψεις. Επιπλέον,
διδάχτηκαν να χρησιμοποιούν θετικές προτάσεις και

εικόνες κατά τη διάρκεια της αυτο-ύπνωσης.
Οι γυναίκες που υποβλήθηκαν σε ύπνωση είχαν κατά

μέσο όρο 68% μείωση στη συχνότητα και τη σοβαρότητα
των εξάψεων, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Επιπλέον,
αυτές οι γυναίκες είπαν ότι βίωσαν λιγότερο άγχος και
κατάθλιψη. Είχαν επίσης σημαντικές βελτιώσεις στον
ύπνο και στην ικανότητά τους να εκτελούν καθημερινές
δραστηριότητες, σε σύγκριση με γυναίκες που δεν
έλαβαν καμία θεραπεία.
«Οι γυναίκες ενδιαφέρονται για εναλλακτικές λύσεις

στην παραδοσιακή ορμόνη
θεραπεία και φαρμακολογικές
παρεμβάσεις καιαυτή
η μελέτη καταδεικνύει τη σκοπιμότητα και την πιθανή
αποτελεσματικότητα της ύπνωσης ως εναλλακτικής
θεραπείας», κατέληξαν οι ερευνητές.
Αλλά δεδομένου ότι η ομάδα ελέγχου δεν έλαβε καμία

θεραπεία, είναι δύσκολο να πούμε εάν κάποια ή ακόμη
και όλη η βελτίωση αντιπροσωπεύει ένα «φαινόμενο
εικονικού φαρμάκου», σημείωσε ο Gansler. «Ωστόσο, οι
ερευνητές εύλογα προτείνουν ότι η βελτίωση είναι τόσο
σημαντική που είναι απίθανο να οφείλεται εξ ολοκλήρου
σε ένα φαινόμενο εικονικού φαρμάκου», είπε.
Η Nancy E. Avis, καθηγήτρια στο τμήμα κοινωνικών

επιστημών και πολιτικής υγείας στην Ιατρική Σχολή του
Πανεπιστημίου Wake Forest και συγγραφέας ενός
συνοδευτικού άρθρου σε περιοδικό, συμφώνησε ότι οι
εξάψεις είναι
119
DRAKE EASTBURN
ένα σύμπτωμα της θεραπείας του καρκίνου που

πρέπει να δοθεί προσοχή.
«Δεν έχουμε καλές παρεμβάσεις για εξάψεις», είπε ο
Avis. «Γνωρίζουμε ότι η ορμονοθεραπεία αντιμετωπίζει
τις εξάψεις, αλλά οι γυναίκες που είχαν καρκίνο του
μαστού δεν θέλουν να κάνουν ορμονοθεραπεία», είπε.
Πολλές προσεγγίσεις νου-σώματος είναι ελπιδοφόρες,

είπε ο Avis. «Η μελέτη της ύπνωσης έχει εντυπωσιακά
αποτελέσματα, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερη
έρευνα», είπε. «Με βάση αυτές τις μικρές μελέτες, δεν
είμαστε έτοιμοι να πούμε ότι λειτουργούν».
Η Avis πιστεύει ότι εναλλακτικές προσεγγίσεις όπως

η ύπνωση είναι ελκυστικές για πολλές γυναίκες.
Πολλές άλλες προσεγγίσεις, όπως ο διαλογισμός και
η γιόγκα είναι διαθέσιμες σε κέντρα καρκίνου,
σημείωσε.
«Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι δεν είναι

ασφαλείς», είπε ο Avis. «Η συμβουλή είναι - δοκιμάστε το -
δεν είναι κακό να προσπαθείς. Όσο το κάνεις με
κάποιον που ξέρει τι κάνει, δεν υπάρχουν
μειονεκτήματα», είπε.
Αυτός ο τύπος έρευνας που διεξάγεται από πανεπιστήμια και άλλους

ερευνητές είναι πολύ πολύτιμος στον τομέα της ύπνωσης και χρειάζεται
να γίνουν πολύ περισσότερα. Εάν αυτή η μελέτη είχε γίνει για ένα χάπι
που οδήγησε σε μείωση κατά 68% στη συχνότητα και τη σοβαρότητα
των εξάψεων, οι γιατροί και οι πάσχοντες θα ήταν παντού.
Αν σκεφτείτε το γεγονός ότι δεν θα υπήρχαν αρνητικές παρενέργειες (σε
αντίθεση με τα περισσότερα φαρμακευτικά προϊόντα), γίνεται ακόμα πιο
ελκυστικό.
120
Ανησυχώ λίγο που ακόμη και οι ερευνητές σε αυτό το επίπεδο δεν

έχουν καλή κατανόηση της ύπνωσης. Ο Gansler σημείωσε ότι δεδομένου
ότι δεν δόθηκε θεραπεία στην ομάδα ελέγχου, είναι δύσκολο να πει
κανείς εάν μέρος ή όλη η βελτίωση οφειλόταν στο φαινόμενο εικονικού
φαρμάκου. Δώσε μου εικονικό φάρμακο! Θα πάρω ό,τι έχεις, δώσε μου
μπουκάλια γεμάτα, μπαλώματα ή ενέσεις, δεν με νοιάζει, δώσε μου κι
άλλα. Δεν έχει σημασία αν υπήρξε ή όχι μια μελέτη εικονικού φαρμάκου,
όλα είναι ύπνωση. Δεδομένου ότι δεν υπήρχε μελέτη εικονικού
φαρμάκου, πιθανότατα θα υποθέταμε ότι δεν υπήρχαν επίσης
ανταποκρίσεις nocebo (όχι κακό για το 68%). Θα ήταν ενδιαφέρον εάν
στην ομάδα ελέγχου είχε δοθεί κάτι, για παράδειγμα, ένα φαρμακευτικό
προϊόν ή ένα εικονικό φάρμακο (ένεση, έμπλαστρο ή χάπι), απλώς για
σύγκριση.
Θα ήταν λογικό ότι εάν η ομάδα ελέγχου είχε λάβει ένα εικονικό
φάρμακο τα αποτελέσματα θα είχαν καταλήξει περίπου στο 68%, καθώς
και οι δύο όντως ύπνωσης. Οποιεσδήποτε διακυμάνσεις στα ποσοστά
μεταξύ της ομάδας ύπνωσης και της ομάδας ελέγχου εικονικού
φαρμάκου θα αντιπροσώπευαν τις διαφορές ή την αποτελεσματικότητα
των διαφορετικών μεθόδων εφαρμογής της ύπνωσης ή τις διαφορές
στις ίδιες τις ομάδες.
Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε από αυτό το e-mail τι συμπεριλήφθηκε

στη μελέτη. Συνήθως, όποτε χρησιμοποιείται ύπνωση σε μια μελέτη,
χρησιμοποιείται πολύ ακριβής διατύπωση για προτάσεις ή οπτικοποίηση.
Αυτό είναι απαραίτητο για να υπάρχει συνέπεια και να γίνονται
συγκρίσεις. Το πρόβλημα είναι ότι οποιαδήποτε διατύπωση μπορεί να
χρησιμοποιηθεί μπορεί να μην είναι τόσο αποτελεσματική όσο θα
μπορούσε να είναι. Επίσης, είναι πιθανό ότι αυτού του είδους η έρευνα
έλαβε χώρα σε ομαδικό περιβάλλον. Είναι εντάξει; Ωστόσο, είναι
απίθανο οι ερευνητές να μπορούσαν να γνωρίζουν καλά κάθε
συμμετέχοντα. Δηλαδή, σε μεμονωμένες συνεδρίες είναι πιθανό ο
υπνωτιστής να αξιολογήσει κάθε άτομο και να διαφοροποιήσει τη
διατύπωση και τις μεθόδους για να καλύψει καλύτερα τις προσωπικές
ανάγκες, αυξάνοντας έτσι το ποσοστό επιτυχίας ακόμη περισσότερο.
121
DRAKE EASTBURN
Νωρίτερα στη μελέτη ανέφερε ότι οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να

αποσυνδεθούν από τις εξάψεις. Η παροχή μιας εντολής όπως αυτή
μπορεί να είναι προβληματική ανάλογα με τον τρόπο που δίνεται.
Εάν αυτή η οδηγία δόθηκε σε συνειδητή, ξύπνια κατάσταση, θα
μπορούσε να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Εάν προσπαθούμε
συνειδητά να μην σκεφτούμε ή να μην παρατηρήσουμε ένα
συγκεκριμένο σύμπτωμα, μπορεί να χρησιμεύσει για να κάνουμε αυτό
το σύμπτωμα πιο εμφανές από ό,τι αν δεν είχαμε κάνει τίποτα. Είναι
πιο αποτελεσματικό εάν δοθεί στους συμμετέχοντες κάποια
στρατηγική, όπως η σύνδεση ευχάριστων συναισθημάτων με τα
συμπτώματα. Εάν αυτός ο τύπος διαχωριστικής μεθόδου δίνεται
λέγοντας: «Κάθε φορά που νιώθετε αυτές τις εξάψεις, θα φαντάζεστε
τον εαυτό σας στον βόρειο πόλο», μπορεί να είναι αποτελεσματική,
ωστόσο περιέχει τη δήλωση ότι θα έχουμε εξάψεις, οπότε είμαστε
δημιουργώντας μια προσδοκία ότι τώρα θα εμφανιστούν εξάψεις και μπορούμε να τις
Τι θα γινόταν αν χρησιμοποιούσαμε απλώς την ύπνωση για να τερματίσουμε όλες
τις εξάψεις;
Δεν υπήρχε εξήγηση για την ύπνωση της εγρήγορσης που οδήγησε
στις ασκήσεις στη μελέτη. Θα πίστευα ότι η ξύπνια ύπνωση θα ήταν
καλή, αφού οι ερευνητές θα ήταν σεβαστά πρόσωπα εξουσίας. Από
εκείνο το σημείο και μετά θα ήταν δύσκολο να κάνουμε εικασίες γιατί
δεν γνωρίζουμε ποια ήταν η τεχνογνωσία του υπνωτιστή ή πόσο
καλά κατανοούσαν την ξύπνια ύπνωση. Δεν είναι δύσκολο να
φανταστεί κανείς τους ερευνητές ως διανοούμενους ανθρώπους. Εάν
επρόκειτο να συνεχίσουν να μιλούν και να σκέφτονται και να δίνουν
προτάσεις σε πνευματικό επίπεδο, μπορεί να υπήρχε κακή ύπνωση
και προτάσεις.
Ένα άλλο πρόβλημα με την έρευνα και την ύπνωση εγρήγορσης είναι
ότι η έρευνα έχει ένα εγγενές πρόβλημα. Προκειμένου να καθοριστεί
πόσο αποτελεσματική ήταν η διαδικασία ύπνωσης, οι ερευνητές
πρέπει να κάνουν κάτι που είναι πολύ αντι-υπνωτικό, και αυτό είναι
να ακολουθήσουν τους συμμετέχοντες και να καθορίσουν πόσο
αποτελεσματικές ήταν οι μέθοδοι. Αυτό είναι απαραίτητο μέρος της
έρευνας, αλλά μπορεί να είναι αντιπαραγωγικό. Η ίδια η πράξη της ανάκρισης
122
Οι συμμετέχοντες δημιουργούν μια ανεπιθύμητη ξύπνια ύπνωση. Ας

υποθέσουμε ότι κάποια κλίμακα ή κλίμακες χρησιμοποιήθηκαν για τον
προσδιορισμό του επιπέδου δυσφορίας ενός συμμετέχοντα σε σχέση με
τις εξάψεις του. Σε κάποιο σημείο(α) αφού έχουν κάνει ύπνωση, οι
ερευνητές πρέπει να παρακολουθήσουν και να καθορίσουν την
αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Εάν οι ερευνητές πουν πράγματα όπως, "πού πέφτετε σε αυτό το επίπεδο

δυσφορίας τώρα;" ή "πόσο κακές είναι οι εξάψεις τώρα;" Αυτή η
αμφισβήτηση κάνει τον συμμετέχοντα να επικεντρωθεί στα αρνητικά
συμπτώματα και επομένως μπορεί να τον αναγκάσει να τα
αναδημιουργήσει. Εστιάζοντας στα ανεπιθύμητα συμπτώματα, απλώς
αναδημιουργούμε αυτά τα συμπτώματα (ακριβώς αυτό που δεν θέλουμε).
Κάνοντας επακόλουθες ερωτήσεις, δημιουργούμε επίσης αμφιβολίες στο
μυαλό των συμμετεχόντων ως προς το εάν αυτό που κάναμε ήταν
πραγματικά αποτελεσματικό.
Εάν αυτό το είδος έρευνας γινόταν διαφορετικά, θα μπορούσαμε να

αυξήσουμε αυτό το 68% ακόμη περισσότερο. Τι θα γινόταν αν με το να
είμαστε πιο προσεκτικοί σχετικά με την ύπνωση της εγρήγορσης ή να
εργαστούμε με κάθε συμμετέχοντα ξεχωριστά, θα μπορούσαμε να
αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα κατά 15% ακόμη; Τώρα έχουμε
αυξήσει την αποτελεσματικότητα γύρω στο 80%. Πολύ καλό για ένα
"φάρμακο" που δεν έχει αρνητικές παρενέργειες που να σχετίζονται με αυτό!
Υπάρχουν τόσες πολλές μεταβλητές που εντάσσονται στη μελέτη της

ύπνωσης στην έρευνα που γίνεται δύσκολο να προσδιοριστούν
συγκεκριμένα ποσοστά που θα συμβαίνουν με συνέπεια. Ένα διαφορετικό
άτομο που χρησιμοποιεί την ίδια λέξη θα μπορούσε να λάβει μια
σημαντικά διαφορετική (καλύτερη ή χειρότερη) απάντηση. Θα μπορούσε
να έχει να κάνει με την αξιοπιστία του παρουσιαστή ως υπνωτιστή ή
ερευνητή, την αυτοπεποίθησή του ή τις δεξιότητές του ως υπνωτιστή. Η
διάθεση και το είδος του κοινού, ακόμη και ο καιρός ή η πολιτική
ατμόσφαιρα της χώρας θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Η
Mayo Clinic χρησιμοποιεί και μελετά την αποτελεσματικότητα της ύπνωσης
εδώ και πολύ καιρό και υπάρχει μια δήλωση σχετικά με τους
123
DRAKE EASTBURN
ιστοσελίδα σχετικά με την έρευνά τους για την ύπνωση και όλες τις
μεταβλητές.
«Η πίστη του γιατρού στη θεραπεία και η πίστη του ασθενούς στον
γιατρό ασκούν αμοιβαία ενισχυτική επίδραση. Το αποτέλεσμα είναι ένα
ισχυρό φάρμακο που είναι σχεδόν εγγυημένο ότι θα επιφέρει βελτίωση
και μερικές φορές θεραπεία».
Petr Skrabanek και James McCormick, Follies
and Fallacies in Medicine, Σελίδα 13.
Μόλις πριν από δύο ημέρες είχα έναν πελάτη μου είπε ότι ο γιατρός
του του είχε δώσει εικονικό φάρμακο για ένα ιατρικό πρόβλημα επειδή
δεν είχε ανταποκριθεί σε άλλη θεραπεία. Ο γιατρός του είπε ότι του
χορηγούνταν εικονικό φάρμακο και είπε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι
ανταποκρίθηκαν καλά σε αυτό. Ο πελάτης μου ανταποκρίθηκε επίσης
καλά στο εικονικό φάρμακο, παρόλο που γνώριζε ότι έπαιρνε μια
αδρανή ουσία. Συνεχίζει να το παίρνει μέχρι σήμερα, απολαμβάνοντας
τα θετικά αποτελέσματα που δέχεται. Παρόλο που αυτό μπορεί να
φαίνεται περίεργο, υποθέτω ότι ο γιατρός είχε ακούσει ότι ένα ορισμένο
ποσοστό των ανθρώπων είχε ανταποκριθεί σε αυτό το εικονικό φάρμακο
και έτσι απλώς συνέχισε, πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να έχει τα ίδια
αποτελέσματα σε κάποιον άλλο.
Ο γιατρός του πελάτη μου δεν φαινόταν να είναι πολύ υπνωτιστής,

ωστόσο ακόμη και όταν είπε στον ασθενή του ότι θα έπαιρνε μια
αδρανή ουσία στην οποία οι περισσότεροι άνθρωποι ανταποκρίνονταν
καλά, ήταν αρκετή ύπνωση για να προκαλέσει θετική ανταπόκριση.
Περιμένω ότι αυτός ο πελάτης θα είναι ένα πολύ καλό θέμα για να
δουλέψω μαζί του.
Σε ένα άρθρο The Placebo Effect από την Annemarie Colbin, PhD (2004)
η Annemarie μιλάει για την ακρόαση μιας αναφοράς στο ραδιόφωνο
ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα δεν έχουν καλύτερη απόδοση από
ένα χάπι ζάχαρης ή εικονικό φάρμακο για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Αργότερα το ίδιο βράδυ στην τηλεόραση αναφέρθηκαν τα ίδια νέα και
ένας άνδρας που είχε περάσει σοβαρή κλινική κατάθλιψη
124
συμμετείχε στην κλινική δοκιμή ενός αντικαταθλιπτικού φαρμάκου και έγινε

πολύ καλύτερα, ανακαλύπτοντας αργότερα ότι έπαιρνε εικονικό φάρμακο.
Σε ένα άρθρο της Christine Kaminski (2003) The Placebo Effect: Redefining the
Role of the Mind Η Christine αναφέρεται σε μια άλλη μελέτη αντικαταθλιπτικών
όπου το εικονικό φάρμακο ήταν αποτελεσματικό στο 75% των περιπτώσεων—
σχεδόν το ίδιο με το ενεργό φάρμακο.
Η Christine συνεχίζει παραθέτοντας μια άλλη έρευνα φαρμάκων για το άσθμα,

στην οποία οι συμμετέχοντες έλαβαν το ίδιο εικονικό φάρμακο δύο φορές, αλλά,
επειδή τους είπαν ότι ήταν κάτι διαφορετικό κάθε φορά, είχαν εντελώς
διαφορετικές απαντήσεις.
Η Christine συνέχισε μιλώντας για το πώς ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται

πραγματικά διαφορετικά ανάλογα με την ανάγκη. «Ο νους λοιπόν πρέπει να έχει
την ικανότητα να διακρίνει τι είναι εικονικό φάρμακο και τι είναι «δραστική»
ουσία (ή πειραματικά φάρμακα).
Επομένως, το μυαλό πρέπει να έχει την ικανότητα να διακρίνει τι είναι εικονικό
φάρμακο και τι πειραματικό, και στη συνέχεια να δημιουργεί μια φυσική
απόκριση ανάλογα. Αυτή η περίπλοκη ικανότητα του νου να κάνει διακρίσεις
μας δείχνει περαιτέρω ότι ο νους είναι ένα πολύπλοκο όργανο ικανό που δεν
ξεγελιέται, αλλά δημιουργεί πολύ τεκμηριωμένες απαντήσεις».
Μου αρέσει αυτό που λένε αυτές οι γυναίκες για το θέμα. Νομίζω ότι το μυαλό
δεν κάνει διάκριση μεταξύ ενός εικονικού φαρμάκου και μιας δραστικής ουσίας,
όπως πρότεινε η Christine. Η ύπνωση μοιάζει περισσότερο με αυτό: Επειδή
δίνεται στο μυαλό μια πρόταση να θεραπεύσει μέσω της παρουσίασης ενός
χαπιού ή άλλης θεραπείας, το υποσυνείδητο προχωρά στη συνέχεια με όποιον
τρόπο χρειάζεται.
Το σώμα μας επιδιώκει πάντα τη βέλτιστη ομοιόσταση (φυσιολογική υγεία). Εάν

σπάσουμε ένα κόκκαλο, κολλήσουμε έναν ιό ή κόψουμε τον εαυτό μας, το σώμα
εργάζεται για να επιτύχει την ομοιόστασή του. Τα οστά θα αρχίσουν να
επισκευάζονται και να μεγαλώνουν ξανά μαζί. Αίμα
125
DRAKE EASTBURN
θα πήξει στο σημείο της κοπής, η αιμορραγία σταματά και τα κύτταρα

αρχίζουν να αναπτύσσονται ξανά μαζί. Το ανοσοποιητικό σύστημα
λειτουργεί για να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις, κ.λπ. Εάν βάλουμε έναν
επίδεσμο ή εφαρμόσουμε αντισηπτικά, θα μπορούσαμε να
χρησιμοποιήσουμε ένα εικονικό φάρμακο (ενθαρρύνοντας τη διαδικασία
επούλωσης), αλλά δεν μας νοιάζει. Και δεν χρειάζεται να ανησυχούμε
για το εάν το μυαλό επιλέγει ή όχι μια διαφορετική στρατηγική με βάση
το εάν έχει λάβει ή όχι ένα εικονικό φάρμακο ή μια ενεργή θεραπεία. Το
υποσυνείδητο ξέρει πώς να θεραπεύει τον εαυτό του, και το κάνει
συνέχεια, είτε παίρνουμε ενεργό ρόλο είτε όχι.
Θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι τα αντικαταθλιπτικά

εμφανίζονται τόσο συχνά σε αυτές τις μελέτες και πόσο καλά τα
εικονικά φάρμακα σε αυτές τις δοκιμές. Ως έφηβος υπέφερα για πολλά
χρόνια με σοβαρή κατάθλιψη. Η οικογένειά μου δεν ενδιαφερόταν για
τίποτα λιγότερο προφανές από ένα σπασμένο πόδι και δεν έλαβα θεραπεία.
Τελικά έφτασα σε ένα σημείο της ζωής μου όπου δεν ήμουν
διατεθειμένος να το αντέξω και έγινα αποφασισμένος να προχωρήσω.
Το έκανα και, ως αποτέλεσμα, έκτοτε έχω απαλλαγεί από την κατάθλιψη.
Η μόνη φαρμακευτική αγωγή ή θεραπεία που έλαβα ήταν η δική μου
θέληση να δημιουργήσω μια αλλαγή. Επειδή έδωσα στον εαυτό μου την
πρόταση ότι επρόκειτο να δημιουργήσω αλλαγή και ότι τίποτα άλλο
δεν θα ήταν αποδεκτό, κέρδισα τη θετική θεραπεία που επιθυμούσα.
Ξέρω ότι αλλάζοντας απλώς τις σκέψεις μας και μέσω της ύπνωσης (ή
άλλων μη χημικών μεθόδων) μπορούμε να πετύχουμε την απελευθέρωση
από την κατάθλιψη, χωρίς τις αρνητικές παρενέργειες.
Κάποιος μπορεί να θέλει να εξετάσει και την ηθική αυτού. Είναι ηθικό
για μια φαρμακευτική εταιρεία να προωθεί τη χρήση ενός φαρμάκου
που γνωρίζει μέσω έρευνας ότι δεν είναι πιο αποτελεσματικό από μια
καλοήθη ουσία ή θεραπεία, ειδικά όταν αυτό το φάρμακο αποδεικνύεται
ότι έχει αρνητικές παρενέργειες που μπορούν να μειώσουν τη λίμπιντο,
να αυξήσουν την κατάθλιψη, να προκαλέσουν αύξηση βάρους, απώλεια
βάρους, αυτοκτονία και άλλα; Είμαι όλοι υπέρ του
126
κερδίζοντας χρήματα, και πολλά από αυτά, αλλά μήπως ασχολούμαστε με το

κέρδος για την ευημερία και να κερδίζουμε χρήματα ανεξάρτητα από το
κόστος; Προσωπικά, μου αρέσει να κοιμάμαι καλά το βράδυ.
Ένα άλλο πράγμα που πρέπει να λάβετε υπόψη είναι το Active Placebo. Αυτά
είναι εικονικά φάρμακα που είναι καλοήθη αλλά περιέχουν κάποιες
παρενέργειες που μπορεί να μιμούνται τα πειραματικά φάρμακα. Για
παράδειγμα, ένα ενεργό εικονικό φάρμακο μπορεί να προκαλέσει ξηροστομία
σε έναν συμμετέχοντα, η οποία μπορεί να είναι παρόμοια με τις παρενέργειες
που σχετίζονται με το φάρμακο δοκιμής. Διαπιστώθηκε ότι όταν εμφανίζεται
αυτή η παρενέργεια προκαλεί μεγαλύτερη απόκριση εικονικού φαρμάκου,

παρόλο που είναι καλοήθης ουσία.
Ως επί το πλείστον, το ενεργό εικονικό φάρμακο θα φαινόταν καλή ιδέα,

ωστόσο, οι κατασκευαστές φαρμακευτικών προϊόντων κατασκευάζουν επίσης
εικονικά φάρμακα και ενεργά εικονικά φάρμακα. Αυτό τους δίνει την ευκαιρία
να δημιουργήσουν και ενεργό εικονικό φάρμακο που μπορεί να έχει
παρενέργειες πολύ παρόμοιες με τα φαρμακευτικά τους προϊόντα. Μέχρι εδώ
όλα καλά, αλλά έχετε ακούσει ποτέ μια διαφήμιση για ένα φαρμακευτικό
προϊόν όπου υπήρχαν πονοκεφάλους και άλλες αρνητικές παρενέργειες που
είναι παρόμοιες με τα χάπια ζάχαρης ή άλλο εικονικό φάρμακο; Μήπως το
ενεργό εικονικό φάρμακο που δίνουν στην ομάδα εικονικού φαρμάκου έχει
σχεδιαστεί για να δίνει αυτές τις παρενέργειες, έτσι ώστε να φαίνεται ότι το
προϊόν τους δεν είναι πιο επικίνδυνο από ένα χάπι ζάχαρης;
Τι γίνεται με τις δίαιτες μας—θα μπορούσε αυτό να έχει αποτέλεσμα εικονικού φαρμάκου;
Σίγουρα θα ήταν λογικό ότι εάν η διατροφή μας λείπει με κάποιο τρόπο (θα
μπορούσαμε ακόμη και να εμφανίζουμε συμπτώματα υποσιτισμού), η
κατανάλωση μιας πιο ισορροπημένης διατροφής θα μας παρείχε τις βιταμίνες
και τα θρεπτικά συστατικά που λείπουν από το σώμα μας και θα βελτιωνόταν
το επίπεδο υγείας και ενέργειας. αποτέλεσμα.
Τι γίνεται αν ακολουθούμε μια υγιεινή διατροφή (ή πιστεύουμε ότι κάνουμε)

και νιώθουμε αύξηση της ζωτικότητας, ακόμα και όταν το επίπεδο υγείας μας
δεν θα μπορούσε να αποδοθεί στη διατροφή μας; Τι θα γινόταν αν η απόλαυση
της καλής υγείας και ενέργειας ήταν απλώς ένα προϊόν
127
DRAKE EASTBURN
του φαινομένου εικονικού φαρμάκου; Γνωρίζουμε ότι ο μέσος Αμερικανός δεν

τρώει μια βέλτιστη υγιεινή διατροφή. Τα επίπεδα λίπους και χοληστερόλης είναι
πολύ υψηλά και βιώνουμε μια επιδημία διαβήτη τύπου ΙΙ.
Είμαι χορτοφάγος για πολλά χρόνια και απολαμβάνω υγιεινές εξετάσεις και
επίπεδα χοληστερόλης πολύ κάτω από τον εθνικό μέσο όρο. Οι χορτοφάγοι
στατιστικά τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα σε όλους τους τομείς της υγείας και
είναι πολύ λιγότερο πιθανό να έχουν προβλήματα βάρους.
Τι θα γινόταν αν, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ήταν η πεποίθηση ότι το να
είμαστε χορτοφάγοι έπαιζε ρόλο στην απόλαυση της καλής υγείας μας; Αυτό δεν
σημαίνει καλή χρήση της απόκρισης εικονικού φαρμάκου;
«Πριν από σαράντα χρόνια, ένας νεαρός καρδιολόγος από το Σιάτλ ονόματι
Leonard Cobb διεξήγαγε μια μοναδική δοκιμή μιας διαδικασίας που τότε
χρησιμοποιούταν συνήθως για στηθάγχη. Οι γιατροί έκαναν μικρές τομές στο
στήθος και έδεσαν κόμπους σε δύο αρτηρίες για να προσπαθήσουν να αυξήσουν
τη ροή του αίματος στην καρδιά. Ήταν μια δημοφιλής τεχνική - το 90 τοις εκατό
των ασθενών ανέφεραν ότι βοήθησε - αλλά όταν ο Cobb τη συνέκρινε με
χειρουργική επέμβαση εικονικού φαρμάκου στην οποία έκανε τομές αλλά δεν
έδεσε τις αρτηρίες, οι εικονικές επεμβάσεις αποδείχθηκαν εξίσου επιτυχημένες.
Η διαδικασία, γνωστή ως εσωτερική απολίνωση του μαστού, εγκαταλείφθηκε
σύντομα».
The Placebo Prescription by Margaret Talbot, New York Times
Magazine, 9 Ιανουαρίου 2000.
Είναι καλό να βλέπουμε ότι αυτό το εικονικό φάρμακο (ψευδή χειρουργική

επέμβαση) τερμάτισε μια φαινομενικά περιττή χειρουργική επέμβαση. Πόσο
συχνά γίνεται μια χειρουργική επέμβαση που θα μπορούσε να επιλυθεί με
εικονικό φάρμακο; Υποθέτω ότι μια εικονική χειρουργική επέμβαση θα είχε
μεγαλύτερη επίδραση εικονικού φαρμάκου από μια καλοήθη ουσία, απλώς και
μόνο επειδή εμπλέκεται περισσότερο.
Έχω αναρωτηθεί για το φαινόμενο εικονικού φαρμάκου και τα διάφορα φαρμακευτικά

προϊόντα για τη διακοπή του καπνίσματος. Κατά τη γνώμη μου, οποιαδήποτε μέθοδος
που χρησιμοποιούμε για να σταματήσουμε το κάπνισμα είναι ύπνωση. Είτε σταματήσουμε
128
το δικό μας, χρησιμοποιήστε κάποιο φαρμακευτικό προϊόν ή την ίδια την ύπνωση,
όλα είναι ύπνωση. Μου φαίνεται παράξενο ότι η χρήση επιθεμάτων νικοτίνης,
τσίχλας ή παστίλιες θα μπορούσε να βοηθήσει οποιονδήποτε να απαλλαγεί από τη νικοτίνη.
Η εισαγωγή περισσότερης νικοτίνης στα συστήματά μας φαίνεται να
διατηρεί τον εθισμό στη νικοτίνη. Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι
επιτρέπει στο άτομο να μειώσει αργά τη νικοτίνη. Ωστόσο, η περικοπή έχει
αποδειχθεί ότι είναι ένας από τους λιγότερο αποτελεσματικούς τρόπους
διακοπής του καπνίσματος. Αν έδινα επιθέματα νικοτίνης ή τσίχλες σε
κάποιον που δεν ήταν εθισμένος στη νικοτίνη, δεν θα εθιζόταν στη
νικοτίνη; Αν κάποιος ερχόταν σε μένα για να ξεκολλήσει από την ηρωίνη,
δεν θα του έδινα περισσότερη ηρωίνη.
Τι γίνεται με εκείνους τους ανθρώπους που συμμετείχαν στη μελέτη

εικονικού φαρμάκου για ένα έμπλαστρο ή χάπι υποκατάστασης νικοτίνης
και σταμάτησαν το κάπνισμα στο εικονικό φάρμακο; Λέγεται ότι η νικοτίνη
είναι πιο εθιστική από την ηρωίνη ή την κοκαΐνη, ωστόσο εδώ είναι
άνθρωποι που σταμάτησαν το κάπνισμα μόνο με τη βοήθεια μιας ανενεργής
ουσίας. Θα τολμούσα να πω ότι είναι πιθανό ότι τα πήγαν καλύτερα από
εκείνους που πέρασαν από τη μελέτη, προσθέτοντας νικοτίνη στα συστήματά τους.
Δεν έχει νόημα όταν κάποιος βάζει ένα έμπλαστρο στο μπράτσο του, να
κάνει στον εαυτό του μια υπνωτική πρόταση (δημιουργία προσδοκίας,
ύπνωση) ότι αυτό που κάνει θα τον κάνει να είναι μη καπνιστής; Οι οδηγίες
λένε ότι πρέπει να πάρετε αυτό το έμπλαστρο, και μετά αυτό το έμπλαστρο,
και ούτω καθεξής, έως ότου, σε τόσες μέρες είστε μη καπνιστής
(δημιουργώντας πάλι νοητική προσδοκία, ύπνωση). Οποιοδήποτε είδος
χαπιού ή έμπλαστρου θα δημιουργήσει αυτό το νοητικό προσδόκιμο
(ύπνωση) που θα μας οδηγήσει στο να γίνουμε μη καπνιστές. Επιπλέον,
αυτό το λεγόμενο φάρμακο συνταγογραφείται από αυτόν τον διάσημο
υπνωτιστή, τον γιατρό σας.
Ακόμη και το άτομο που κόβει το κάπνισμα μόνο του κάνει χρήση της
ύπνωσης. Οι δικές τους επιθυμίες και αποφασιστικότητα δημιουργούν
129
DRAKE EASTBURN
η δική τους ύπνωση που είναι που προκαλεί το επιθυμητό

αποτέλεσμα να συμβεί.
Το εικονικό φάρμακο (ύπνωση) είναι ζωντανό και καλά στον κόσμο μας και πρέπει
να το αγκαλιάσουμε και να αξιοποιήσουμε τα θετικά αποτελέσματα, αντί να
προσπαθήσουμε να το εξηγήσουμε και έτσι να αγνοήσουμε την αξία του.
Όταν πηγαίνουμε να δούμε έναν βελονιστή, φυσιοθεραπευτή, χειροπράκτη,

βοτανολόγο, ψυχολόγο, αρωματοθεραπευτή, υπνωτιστή, σαμάνο ή αλλοπαθητικό
MD, δεν ανταποκρινόμαστε τουλάχιστον σε ένα μέρος του χρόνου σε ένα εικονικό
φάρμακο;
Αυτή η καλοήθης ουσία, η διαδικασία, η ψευδής χειρουργική επέμβαση, η

αποστειρωμένη σύριγγα, το χάπι ζάχαρης κ.λπ. είναι μόνο ένα εικονικό φάρμακο
εξ ορισμού. Αυτή η διαδικασία χαπιού ζάχαρης ή εικονικού φαρμάκου είναι η
εφαρμογή ύπνωσης, και πολύ ισχυρής ύπνωσης, με τη μορφή μιας πρότασης
εγρήγορσης.
Το υποσυνείδητό μας θέλει να θεραπεύσουμε (να επιτύχουμε ομοιόσταση).

Μπορούμε να βοηθήσουμε αυτή τη διαδικασία βάζοντας γύψο σε ένα σπασμένο
άκρο, ράβοντας και επιδέσοντας μια πληγή, λαμβάνοντας υγρά ή αφαιρώντας
κάποιο εμπόδιο για την επίτευξη αυτής της ομοιόστασης. Αλλά, ως επί το
πλείστον, είναι το υποσυνείδητο μυαλό που κάνει τη θεραπεία και όχι κάποιος
τεχνικός εργαστηρίου στο Glasco, Smith, Klein.
130
Κεφάλαιο 8
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Εδώ είμαστε, πίσω στο θέμα του βιβλίου του Salter What is Hypnosis
στο σημείο όπου εστίασε στην εξαρτημένη ή Παβλοβιανή απόκριση.
Ενώ η εξαρτημένη απόκριση είναι σίγουρα η ύπνωση, είναι μόνο ένα
κομμάτι του παζλ της ύπνωσης, όπως οι τυφλοί που περιγράφουν τον
ελέφαντα από μια περιορισμένη εμπειρία του ζώου.
Όλο αυτό το θέμα της εξαρτημένης απάντησης θα μπορούσε εύκολα να

είναι ένα βιβλίο από μόνο του, όπως έγραψε ο Σάλτερ. Ενώ πολλοί στον
τομέα της ψυχολογίας έχουν κάνει χρήση της εξαρτημένης απόκρισης,
131
DRAKE EASTBURN
οι περισσότεροι πιθανότατα δεν γνωρίζουν ότι πρόκειται για ύπνωση.

Ο Σάλτερ είπε μάλιστα ότι «η ψυχοθεραπεία είναι θέμα προετοιμασίας».
Σίγουρα, η εξαρτημένη απόκριση είναι ζωντανή και καλά στη συμπεριφορική
θεραπεία.
Ο Pavlov δεν ξεκίνησε ποτέ να ανακαλύψει εξαρτημένη απόκριση, όπως η

εταιρεία 3M δεν είχε αρχικά ξεκινήσει να κατασκευάζει γυαλόχαρτο ή
χαρτονομίσματα Post-It . Ο Pavlov μελετούσε το πεπτικό σύστημα των σκύλων
και το σάλιο του σκύλου και τις επιπτώσεις του στα τρόφιμα. Παρατήρησε
ότι τα σκυλιά θα άρχιζαν να τρέχουν σάλια πριν εμφανιστεί το φαγητό. Αυτό
που βρήκε εξερευνώντας αυτό που ανέφερε ως «ψυχική έκκριση» και μετά
«αντανακλαστικό υπό όρους» ήταν πιο συναρπαστικό από το σάλιο του
σκύλου (φανταστείτε το).
Το γεγονός ότι ο Παβλόφ σκόνταψε σε εξαρτημένη απάντηση δεν μειώνει την
εγκυρότητα και τη σημασία της συνεισφοράς του, για την οποία του
απονεμήθηκε βραβείο Νόμπελ το 1904. Πολλές φορές, όπως συνέβη για τον
Pavlov, 3M, και τον Christopher Columbus, όταν αναζητούμε Ένα πράγμα, μια
ακόμη πιο σημαντική ανακάλυψη βγαίνει στην επιφάνεια. Θα μπορούσε να
είναι μόνο το γεγονός ότι ψάχνουμε που δημιουργεί βαθιά ανακάλυψη.
Συσχετίζουμε συνήθως τον Pavlov με το να χτυπάει ένα κουδούνι κατά τη

διάρκεια του χρόνου που ταΐζουν τα σκυλιά του, με αποτέλεσμα ο συνδυασμός
του κουδουνιού που χτυπάει και του φαγητού να εδραιώνεται σε σημείο που
μόνο το χτύπημα του κουδουνιού προκαλεί στα σκυλιά σάλια. Αυτό ήταν
μόνο ένα από τα πολλά ακουστικά και οπτικά ερεθίσματα που χρησιμοποίησε
ο Pavlov. Μερικά άτομα έχουν εκφράσει ακόμη και αμφιβολίες ότι
χρησιμοποίησε ποτέ κουδούνι.
Υπάρχουν πολλοί όροι που αναφέρονται στο φαινόμενο Pavlov: απόκριση

υπό όρους, εξαρτημένη απόκριση, απόκριση Παβλόφ, εξαρτημένο
αντανακλαστικό, συνειρμικό αντανακλαστικό, κλασική ρύθμιση, απόκριση
προσανατολισμού, ρύθμιση Παβλόφ, απόκριση χωρίς όρους, εξαρτημένο
ερέθισμα, αντανακλαστική απόκριση. Δεν χωρίς
κίνητρο, βρίσκωόρους
ανάγκη να πάω
132
στις περιπλοκές αυτών των όρων για τους σκοπούς αυτού του κειμένου,
ωστόσο υπάρχει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με τον Pavlov και
εξαρτημένη απάντηση που είναι διαθέσιμη αλλού.
Μόλις τεθεί σε ισχύ η εξαρτημένη απόκριση (είτε σε σκύλους είτε σε

ανθρώπους), δεν χρειάζεται εκούσια σκέψη. Μια εξαρτημένη απόκριση
είναι μια καθαρά υποσυνείδητη απάντηση (συνήθεια, αν θέλετε). Ο Salter,
στο βιβλίο του What is Hypnosis (χτύπησε ένα κουδούνι;), ανέφερε ένα
πείραμα του CV Hudgins, ο οποίος, χρησιμοποιώντας μεθόδους παρόμοιες
με τον Pavlov, προμήθευε την κόρη του ματιού ενός υποκειμένου να
συστέλλεται κατόπιν εντολής. Πρώτα ρυθμίζει την κόρη του ματιού
χρησιμοποιώντας ένα φως και χτυπώντας ένα κουδούνι.
Στη συνέχεια, το άτομο εκπαιδεύτηκε να χρησιμοποιεί χειρολαβή σε

συνδυασμό με το χτύπημα του κουδουνιού και σύντομα ο χειριστής έλεγε
«χαλάρωσε» σε συνδυασμό με το κουδούνι και τη χειρολαβή.
Η εντολή "χαλάρωση" άλλαξε σε "συμβόλαιο".
Τελικά το μόνο που χρειαζόταν για να συμβιβαστεί ο μαθητής ήταν η
εντολή «συμβόλαιο» του χειριστή. Είναι εκπληκτικό ότι μπορούσαμε, μέσω
μιας απλής εντολής, να προκαλέσουμε μια κανονικά ακούσια απόκριση
συμβούν.
Δεν θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε την εντολή «συμβόλαιο», όταν δίνεται

από τον χειριστή, ως μετα-υπνωτική πρόταση; Θα μπορούσε κανείς να
υποστηρίξει ότι δεν είναι μια μετα-υπνωτική πρόταση επειδή ο άνδρας δεν
ήταν σε κατάσταση ύπνωσης τη στιγμή που έγινε ο συσχετισμός. Ωστόσο,
θα μπορούσαμε εύκολα να υποστηρίξουμε ότι βρισκόταν σε κατάσταση
ύπνωσης είτε είχε προκληθεί επίσημη έκσταση είτε όχι. Θα ήταν εύκολο να
φανταστεί κανείς αυτό το θέμα να κάθεται σε μια καρέκλα (ίσως μια πολύ
άνετη καρέκλα) ενώ το φως πέφτει στο μάτι του και τα κουδούνια χτυπούν
και τα χέρια του πιάνονται. Θα μπορούσε να είναι εύκολο να φανταστεί
κανείς ότι αυτό πρέπει να συνέβη σε κάποιο χρονικό διάστημα για να
φτάσει στο σημείο όπου οι μαθητές ανταποκρίνονταν απλώς στην εντολή
«χαλάρωσε» και αργότερα στο «συμβόλαιο». Σίγουρα, θα ήταν εύκολο να
φανταστεί κανείς ότι μέσα σε αυτό το διάστημα το θέμα μπορεί να έχει
133
DRAKE EASTBURN
χαλαρώνουν ή βαριούνται ή με κάποιο άλλο τρόπο ανεπίσημα

οδηγείται σε κατάσταση ύπνωσης. Τουλάχιστον, και ανάλογα με
τον ορισμό που θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει, η ύπνωση
εγρήγορσης ίσχυε. Και εάν μια πρόταση δίνεται στην ύπνωση
εγρήγορσης, η οποία χρησιμοποιείται ξανά αργότερα για να παράγει
ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, τότε αυτή η πρόταση δεν είναι τώρα
μια μετα-υπνωτική πρόταση;
Χρησιμοποιήσαμε την εξαρτημένη απόκριση πολύ πριν τη μελετήσει

ο Pavlov. Η ανταπόκριση του σκύλου είναι ένας τομέας στον οποίο
χρησιμοποιούμε αυτό το φαινόμενο εδώ και πολύ καιρό. Οι
άνθρωποι με έχουν ρωτήσει αν ο σκύλος τους μπορεί να υπνωτιστεί
και η απάντησή μου είναι, "σίγουρα και το κάνουμε ήδη (τους
υπνωτίζουμε)." Όταν ο Old Blue είναι ξαπλωμένος και χαλαρώνει
στο οικογενειακό δωμάτιο με όλους τους άλλους και εσείς κάθεστε
και τον τρίβετε πίσω από τα αυτιά, δημιουργείτε μια εξαρτημένη
απόκριση. Το Old Blue συνδυάζει τώρα το τρίψιμο πίσω από τα
αυτιά με την αίσθηση χαλάρωσης. Όταν συμβαίνει κάτι άλλο, όπως
ένας ξένος που έρχεται στην πόρτα, ο Old Blue αρχίζει να ουρλιάζει,
και τι κάνεις; Λοιπόν, τρίβεις τον Old Blue πίσω από τα αυτιά και
αρχίζει να χαλαρώνει.
Όχι μόνο έχετε κάνει χρήση της εξαρτημένης απόκρισης, αλλά δεν
το είχατε καν συνειδητοποιήσει. Επιπλέον, ο Old Blue δεν ήταν ο
μόνος που επωφελήθηκε από την εξαρτημένη απόκριση, επειδή
είχατε ρυθμιστεί με τον ίδιο τρόπο. Ναι, όταν καθόσαστε εκεί στο
οικογενειακό δωμάτιο και τρίβατε το Old Blue πίσω από τα αυτιά,
δεν σκεφτόσασταν (πιθανότατα) «Ω, τρίβω το Old Blue πίσω από τα
αυτιά αυτή τη στιγμή, ώστε όταν κάποιος έρθει στην πόρτα να
μπορώ ηρεμήστε τον τρίβοντάς τον πίσω από τα αυτιά». Ωστόσο,
όντως εδραιώθηκε στο υποσυνείδητό σας και αρχίσατε αυτόματα
(υποσυνείδητα) να τον τρίβετε πίσω από τα αυτιά για να τον κάνετε
να χαλαρώσει (φανταστείτε το).
134
Αυτό είναι που αναφέρουμε στην ύπνωση ως άγκυρες και σκανδάλες. Η

εξαρτημένη απόκριση δεν είναι τίποτα άλλο από άγκυρες και
ενεργοποιήσεις (απόκριση ερεθίσματος). Όταν ένα πράγμα (αίσθημα)
συνδέεται με ένα άλλο ερέθισμα (άγκυρα), εδραιώνεται στο υποσυνείδητό
μας. Για παράδειγμα, όταν τρίβατε το Old Blue πίσω από τα αυτιά, το
τρίψιμο συνδέθηκε (αγκυροβολήθηκε) με τις χαλαρές αισθήσεις που
βίωνε εκείνη τη στιγμή. Αργότερα, όταν κάποιος ήρθε στην πόρτα και το
Old Blue ενθουσιάστηκε, τρίβοντας το Old Blue πίσω από τα αυτιά, το
ερέθισμα που σχετίζεται με τις χαλαρές αισθήσεις γίνεται τώρα το
«έναυσμα» που κάνει τις αισθήσεις χαλάρωσης να βγουν στην επιφάνεια.
Υπνωτίστηκε το Old Blue όταν δημιουργήθηκε ο συνειρμός του τρίψιμο

πίσω από τα αυτιά και της χαλάρωσης; Νομίζω ότι θα πρέπει να
απαντήσουμε ναι σε αυτό. Η χαλαρή κατάσταση για το Old Blue ήταν η
ύπνωση. Μπορούμε να υπνωτίσουμε τα ζώα; Ναι, και ενώ τα ζώα μπορεί
να μην έχουν μεγάλη πνευματική ικανότητα να αποκλίνουν από (ή αυτό
το IQ πάνω από 70 που δηλώνουμε ως απαραίτητο), μπορούν να
υπνωτιστούν, οπότε το τρίψιμο πίσω από τα αυτιά του Old Blue δεν είναι
τώρα μια μετα-υπνωτική πρόταση ? Δείτε το Animal Hypnosis από τον Dr.
FA
Volgyesi 1963 Wilshire Book Co.
Όταν η γυναίκα μου, η Lynsi, και εγώ ετοιμαζόμαστε να πάμε τον σκύλο
μας, τον Scout, μια βόλτα, η Lynsi έχει ένα συγκεκριμένο είδος βαριών
κάλτσες που φοράει πρώτα. Κάθε φορά που ο Scout βλέπει τη Lynsi να
φοράει αυτές τις κάλτσες, ενθουσιάζεται και είναι έτοιμη να κάνει τη βόλτα της.
Οι κάλτσες ήταν αγκυρωμένες με τη βόλτα και τώρα όταν τις βάζει η Lynsi
(σκανδάλη) αυτό είναι το μόνο που χρειάζεται για να ενθουσιαστεί ο
Scout. Ο Scout δημιούργησε τόσο έντονα αυτόν τον σύνδεσμο που μια
φορά στη μέση της νύχτας ο Scout δεν ένιωθε καλά και έπρεπε να βγει
έξω. Για να μας ενημερώσει τις ανάγκες της, πήγε και πήρε τις κάλτσες
της Λύνσης και τις τοποθέτησε δίπλα της στο κρεβάτι.
135
DRAKE EASTBURN
Όταν είμαστε έξω περπατώντας και χρειάζομαι την Scout να επιστρέψει

κοντά μου, σφυρίζω και έρχεται. Ο λόγος που η Scout ξέρει να έρθει είναι
γιατί όπως ήρθε σε μένα πριν, σφύριξα και έτσι δημιουργήσαμε μια
σύνδεση άγκυρας και σκανδάλης. Δεν θα είχε σημασία αν είχα
χρησιμοποιήσει ένα κουδούνι για να λάβω αυτή την απάντηση ή κάποια
άλλη μέθοδο. εξακολουθεί να είναι μια εξαρτημένη απάντηση. Η
εξαρτημένη απόκριση δεν είναι κάτι νέο όταν πρόκειται για εκπαίδευση
σκύλων ή σε άλλους τομείς.
Η Scout λατρεύει το τυρί και όσο αθόρυβα κι αν ανοίξω ένα περιτύλιγμα

τυριού έρχεται τρέχοντας από απομακρυσμένες περιοχές του σπιτιού για
να πάρει το μερίδιο της. Ο ήχος από το άνοιγμα του περιτυλίγματος
τυριού και η απόλαυση της λήψης τυριού δημιούργησαν μια άγκυρα και
έναυσμα (conditioned response) απόκριση μέσα στο Scout. Η Lynsi και
εγώ ήμασταν στην Ομάχα πριν από λίγο καιρό και ο Scout ήταν στο Ντένβερ.
Όταν άνοιξα ένα περιτύλιγμα τυριού στην Omaha, σχολίασα στη Lynsi,
«Στοιχηματίζω ότι τα αυτιά του Scout μόλις σήκωσαν».
Όταν ήμουν περίπου 11 χρονών, έπαιζα σε μια κούνια κάνοντας τον

εαυτό μου να περιστρέφεται σε κύκλους. Συνέχισα αυτή τη δραστηριότητα
μέχρι που τελικά κατάφερα να αρρωστήσω. Η μυρωδιά του Fritos
ενεπλάκη στη στιγμή (αγκυρώνω τον Fritos να αισθάνομαι άρρωστος) και
από τότε η μυρωδιά του Fritos με έκανε να νιώθω ναυτία. Ήξερα ότι δεν
υπήρχε τίποτα κακό με το να φάω το Fritos. Ακόμα και ως νέος ήξερα ότι
ήταν ο σύλλογος που είχα δημιουργήσει εκείνη την ημέρα και όχι κάτι
εγγενώς λάθος με τον Φρήτο. Ωστόσο, μου πήρε πολλά χρόνια μέχρι να
καταφέρω να σπάσω αυτόν τον σύνδεσμο και να φάω ξανά τον Fritos.
Η μυρωδιά του Fritos έγινε από μόνη της μετα-υπνωτική πρόταση; Ήμουν
υπνωτισμένος όταν δημιουργήθηκε αυτός ο σύνδεσμος;
Θα έπρεπε να πω ναι για άλλη μια φορά. Το να είμαι ένα νεαρό αγόρι που
παίζει στην κούνια θα μπορούσε εύκολα να σημαίνει ότι ήμουν σε μια
ευφάνταστη (υπνωτική) κατάσταση. Το να περιστρέφομαι στην κούνια
μέχρι να αρρωστήσω σίγουρα δημιούργησε μια αλλοιωμένη κατάσταση
136
συνείδηση (ύπνωση). Όταν τα άρρωστα, ζαλισμένα συναισθήματα

συνδέθηκαν με τη μυρωδιά του Fritos, αυτή η μυρωδιά έγινε η μετα-
υπνωτική μου πρόταση. Όχι σε αντίθεση με το τρίψιμο του Old Blue
πίσω από τα αυτιά ή τις κάλτσες, τις σφυρίχτρες και τα περιτυλίγματα
του τυριού του Scout, ο Fritos έγινε μια μετα-υπνωτική πρόταση.
Οι άγκυρες και οι σκανδαλισμοί (προϋποθέσεις απόκρισης) είναι

μεγαλύτερο μέρος του κόσμου μας από ό,τι πιθανώς συνειδητοποιούμε.
Όταν είμαστε στην τάξη και χτυπάει το κουδούνι του σχολείου, η
διάθεσή μας αλλάζει δραματικά σε ενθουσιασμό. είτε είναι ώρα να
βγούμε στην παιδική χαρά είτε να πάμε σπίτι για την ημέρα.
Έχετε παρατηρήσει ποτέ, όταν ένα παλιό τραγούδι έρχεται στο

ραδιόφωνο, πόσο γρήγορα αυτό το τραγούδι μπορεί να επαναφέρει
συναισθήματα και μνήμες που συνδέονταν με αυτό το τραγούδι από
παλιά; Αυτά τα συναισθήματα θα μπορούσαν να είναι από το ένα άκρο
του φάσματος στο άλλο, αλλά επειδή αυτό το τραγούδι έπαιζε τη στιγμή
που βιώνατε συγκεκριμένα συναισθήματα, τα δύο πράγματα έχουν
συνδεθεί (αγκυρωθεί) στο υποσυνείδητό σας. Τώρα, όταν αυτό το
τραγούδι παίζει ξανά (σκανδάλη) η συσχέτιση μεταξύ αυτών των δύο
πραγμάτων επανέρχεται στην επιφάνεια. Σε μια βροχερή μέρα, μερικοί
άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται μπλε. άλλοι, όπως ο Τζιν Κέλι,
χορεύουν στη βροχή. Εξαρτάται μόνο από το πώς ήμασταν
προσαρμοσμένοι στη βροχή.
Για να διευκρινίσω αυτές τις απαντήσεις χωρίς να βαρύνω το θέμα, θα

σας κάνω αυτή τη διάκριση σχετικά με τις απαντήσεις. Η Scout έδειξε
μια φυσιολογική άνευ όρων απόκριση όταν επέστρεψε τρέχοντας στη
Lynsi και σε εμένα ενώ ήμασταν έξω περπατώντας. Υπάρχει ασφάλεια,
άνεση, ακόμα και χαρά (αν θέλετε) για την επιστροφή στο μπουλούκι
της (εμείς) και επομένως όφελος (ερέθισμα). Αυτή είναι μια φυσιολογική
απόκριση για έναν σκύλο ή οποιοδήποτε είδος αγέλης. Όταν της
πρόσθεσα ένα σφύριγμα που επέστρεφε σε εμάς, δημιούργησα στη
συνέχεια την εξαρτημένη (Pavlovian, μαθημένη) απάντηση. Τώρα, όποτε
σφυρίζω, επειδή έχει συνδεθεί με την επιστροφή στο μπουλούκι της,
επιστρέφει. Εκείνο το σφύριγμα, όταν ήταν το πρώτο
137
DRAKE EASTBURN
που σχετίζεται με την επιστροφή στο πακέτο, δημιούργησε ένα εξαρτημένο

ερέθισμα (μια άγκυρα). Αργότερα, όταν το χρησιμοποιώ για να την καλέσω
πίσω σε εμάς, πυροδότησε τα συναισθήματα που σχετίζονται με την άνεση
του να είσαι με την αγέλη.
Όταν ήμουν μικρός, ένας φίλος μου είχε ένα σκυλάκι με τραυματισμένο πόδι.
Η σκυλίτσα χρειάστηκε να μεταφερθεί στο ιατρείο του κτηνιάτρου για να της
ραφούν και να της δέσουν το πόδι.
Φυσικά, το πόδι ενόχλησε τη μικρή σκυλίτσα και εκείνη κρατούσε το πόδι της
ψηλά και γκρίνιαζε αρκετά συχνά.
Όταν κρατούσε το πόδι της ψηλά και γκρίνιαζε, κάποιο αγαπημένο μέλος της
οικογένειας την κρατούσε και της έδινε την προσοχή. Χρόνια αφότου είχε
επουλωθεί το πόδι του μικρού σκύλου, το κρατούσε ψηλά και γκρίνιαζε όποτε
ήθελε την προσοχή.
Η μικρή σκυλίτσα είχε μάθει (απόκριση υπό όρους) ότι κρατώντας το πόδι της
ψηλά θα τραβούσε την αγάπη και την προσοχή της όποτε το ήθελε, και για
εκείνη δεν είχε πλέον καμία σχέση με τον τραυματισμό.
Φυσικά, κανένας άνθρωπος δεν έμαθε ποτέ ότι η προσποίηση κεφαλαλγίας ή

οσφυαλγίας ή κάποιας άλλης ασθένειας υγείας θα μπορούσε να τον
εξυπηρετήσει με κάποιο τρόπο. Ο πονοκέφαλος μπορεί να μας κάνει να

τρίψουμε την πλάτη ή τον λαιμό μας από έναν φροντισμένο σύζυγο ή να μας
βγάλει από το τεστ ή τη συναυλία του συγκροτήματος που φοβόμασταν.
Όταν ο Pavlov παρατήρησε για πρώτη φορά ότι τα σκυλιά έβγαζαν σάλια, θα
μπορούσε να οφειλόταν σε μυρωδιές ή ήχους, αν και στην πραγματικότητα
οφειλόταν για πρώτη φορά σε άτομα που φορούσαν εργαστηριακά παλτά
(άνευ όρων ερέθισμα ή σκανδάλη) που τα σκυλιά συνέδεσαν με την ώρα του
φαγητού. Αυτή ήταν η άνευ όρων απάντηση που πίστεψε αρχικά ότι ήταν
ψυχική έκκριση. Αργότερα, όταν εμφανίζονταν οι μυρωδιές ή οι ήχοι του
φαγητού που ετοιμάζονταν ή εμφανίζονταν άτομα με μανδύα εργαστηρίου, ο
Pavlov χτυπούσε ένα κουδούνι ή χρησιμοποιούσε κάποιο άλλο εξαρτημένο
(μαθημένο) ερέθισμα για να συσχετιστεί (αγκύρωση)
138
με φαγητό. Αργότερα, μόνο το χτύπημα του κουδουνιού (σκανδάλης) θα

προκαλούσε σάλιο στα σκυλιά.
Εάν η μόνη φορά που κάποιος παίρνει το σκυλί στο αυτοκίνητο είναι όταν ο
σκύλος πρέπει να πάει στον κτηνίατρο, αυτός ο σκύλος είναι πιθανό να
δημιουργήσει μια άβολη σχέση με την οδήγηση στο αυτοκίνητο. Η οδήγηση
στο αυτοκίνητο έχει αγκιστρωθεί στη δυσφορία της μετάβασης στον κτηνίατρο,
επομένως κάθε φορά που ο σκύλος ενθαρρύνεται να μπει στο αυτοκίνητο
(σκανδάλη), ο σκύλος πιθανότατα θα αντισταθεί ή θα γίνει νευρικός.
Αν, αντ' αυτού, χρησιμοποιήσουμε το αυτοκίνητο για να πάμε τον σκύλο στη
λίμνη ή στο πάρκο σκύλων, τότε η οδήγηση στο αυτοκίνητο θα στηρίζεται σε
καλά συναισθήματα και ο σκύλος θα είναι πρόθυμος να πάει μαζί, ακόμα κι αν
καταλήξουμε στον κτηνίατρο. .
Ένα άλλο μέρος όπου οι άγκυρες και οι σκανδάλες μπαίνουν στο παιχνίδι (μία
περιοχή που όλοι πρέπει να γνωρίζουν) είναι όταν πηγαίνουμε για ύπνο το
βράδυ. Κανονικά, το να γλιστράτε μέσα στα σεντόνια τη νύχτα έχει αγκιστρωθεί
στο να πέφτετε απευθείας για ύπνο. Έτσι, κάθε φορά που γλιστράμε κάτω από
τα σεντόνια τη νύχτα, εμφανίζεται μια φυσική απόκριση σκανδάλης (προσδοκία)
ότι θα παρασυρθούμε αμέσως για ύπνο.
Δύο πράγματα και δύο πράγματα πρέπει να συμβαίνουν μόνο όταν πηγαίνουμε
για ύπνο το βράδυ. Αυτά τα δύο πράγματα είναι ο ύπνος και ο έρωτας.
Και τα δύο πρέπει να οδηγήσουν σε έναν καλό ύπνο.
Μερικοί άνθρωποι έχουν χάσει την κανονική τους σκανδάλη για να

αποκοιμηθούν τη νύχτα. Όταν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το κρεβάτι για
άλλα πράγματα εκτός από τα δύο πράγματα που ανέφερα, μπορεί να
δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν τη νύχτα. Συχνά οι άνθρωποι χρησιμοποιούν
το κρεβάτι για να κάνουν κάθε είδους πράγματα που δεν αποκοιμούνται.
Για παράδειγμα, οι άνθρωποι θα ξαπλώνουν στο κρεβάτι για ώρες πληρώνοντας
τους λογαριασμούς, μιλώντας στο τηλέφωνο, εργάζονται στον υπολογιστή,
βλέποντας τηλεόραση ή εκτελώντας άλλα καθήκοντα που δεν έχουν καμία
σχέση με τον ύπνο. Το αποτέλεσμα είναι ότι το κρεβάτι έχει συνδεθεί με
139
DRAKE EASTBURN
πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με τον ύπνο ή το σεξ και το
έναυσμα για να κοιμηθούμε όταν γλιστράμε κάτω από τα σκεπάσματα
έχει πλέον εξαφανιστεί.
Εάν είστε κάποιος που δυσκολευόταν να αποκοιμηθεί, μπορεί να
αναγνωρίσετε για τι πράγμα μιλάω. Αφαιρώντας απλώς την τηλεόραση
και άλλους περισπασμούς από την κρεβατοκάμαρα και περιορίζοντας
το κρεβάτι μόνο στις δύο δραστηριότητες που ανέφερα, μπορούμε για
άλλη μια φορά να δημιουργήσουμε την άγκυρα και να ενεργοποιήσουμε
την απόκριση που είναι τόσο επιθυμητή. Αν δεν αποκοιμηθείς αμέσως,
δεν υπάρχει λόγος να ξαπλώσεις στο κρεβάτι και να το σκέφτεσαι.
Σηκωθείτε και πηγαίνετε να πλύνετε τα πιάτα ή με την ηλεκτρική σκούπα
ή κάποια άλλη αρκετά ανόητη αλλά παραγωγική δραστηριότητα και
μετά επιστρέψτε στο κρεβάτι μέχρι να πραγματοποιηθεί ο επιθυμητός
ύπνος. Το να ξαπλώνετε στο κρεβάτι και να σκέφτεστε πώς δεν κοιμάστε
και, φυσικά, υπάρχει αυτή η σημαντική συνάντηση αύριο για την οποία
θέλετε να είστε σε εγρήγορση, δεν θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε
την άγκυρα και να ενεργοποιήσετε την απάντηση που χρειάζεται. Γι'
αυτό καλό είναι να σηκωθείτε και να απομακρυνθείτε από το κρεβάτι
μέχρι να δημιουργηθεί με επιτυχία αυτή η άγκυρα και η σκανδάλη. Στη
συνέχεια, κάθε φορά που σέρνεστε στο κρεβάτι, η προσδοκία ότι θα συμβεί ύπνος παίρνε
πάνω από.
Από τη στιγμή που η εξαρτημένη ή άνευ όρων απόκριση (αγκυρώσεις

και σκανδαλισμοί) εδραιωθεί στο υποσυνείδητο, δεν απαιτείται βούληση
για τη διατήρησή της (συνήθεια). Αυτό μπορεί να είναι καλό ή όχι,
ανάλογα με το τι είναι αυτό που έχει ριζώσει στο υποσυνείδητο. Το
ωραίο είναι ότι μέσω της ύπνωσης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
αυτό το είδος απόκρισης για να δημιουργήσουμε πιο θετικές
συμπεριφορές στον κόσμο μας με σχετική ευκολία.
Για περισσότερα σχετικά με τις άγκυρες και τα ερεθίσματα, ανατρέξτε στο βιβλίο μου The
Power of the Past.
Έτσι, από την άποψη ενός υπνωτιστή, η εξαρτημένη απόκριση καταλήγει

σε ένα θέμα αγκυρώσεων και σκανδαλισμών και μετά την υπνωτική
πρόταση.
140
141
142
Κεφάλαιο 9
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ελπίζω να απολαύσατε αυτό το υπνωτιστικό ταξίδι και ελπίζω ότι,

αν μη τι άλλο, έχω υποκινήσει κάποια σκέψη και σας έκανα να
σκεφτείτε την ύπνωση κάπως διαφορετικά. Η ύπνωση ήταν ένα
καταπληκτικό ταξίδι και ενασχόληση, και όσο περισσότερο
ασχολούμαι με αυτόν τον τομέα τόσο πιο ενθουσιασμένος γίνομαι.
Το υποσυνείδητο είναι ένας τεράστιος κόσμος για εξερεύνηση και
μπορεί να έχουμε γρατσουνίσει μόνο την επιφάνεια όσο αγγίζουμε
αυτόν τον εκπληκτικό πόρο.
143
DRAKE EASTBURN
Τι είναι λοιπόν η ύπνωση;
Μακάρι να μπορούσα να σας δώσω απλώς μια ενιαία, περιεκτική πρόταση

που να ορίζει την ύπνωση, αλλά αυτό θα έμοιαζε πολύ με το να περικλείω
το νόημα της ζωής με λίγες λέξεις.
Όταν ο Leslie Le Cron προσπάθησε να ορίσει την ύπνωση στο βιβλίο του The
Complete Guide to Hypnosis , είπε απλώς: «Ήταν μια πολύ δύσκολη ερώτηση
να απαντηθεί». Συνέχισε λέγοντας, «Μπορούμε να το περιγράψουμε, αλλά
κανείς δεν έχει ακόμη καταλήξει σε μια θεωρία που να ταιριάζει σε κάθε
πτυχή».
Μου αρέσει αυτό που είχε να πει ο Masud Ansari, PhD, όπως παρέθεσα στην
αρχή αυτού του βιβλίου, το οποίο βασικά ήταν πολύ δύσκολο να περιγράψω
αυτόν τον ελέφαντα. Ως αποτέλεσμα, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί
τόσοι πολλοί ειδικοί σε αυτόν τον τομέα δεν μπόρεσαν να βρουν έναν ωραίο,
καθαρό ορισμό της ύπνωσης που να είναι σωστός και να λειτουργεί σε όλες
τις περιπτώσεις.
Συμπεριέλαβα έναν άλλο ορισμό στο πρώτο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου για
να δείξω πού ήταν η ύπνωση και πώς την είχαν σκεφτεί οι άνθρωποι στο
παρελθόν. Αυτός ο ορισμός είναι αυτός της WM.
Wesley Cook AM, MD. Ο Δρ Κουκ ήταν καθηγητής Φυσιολογικής Ιατρικής στο
Εθνικό Πανεπιστήμιο του Σικάγο εκείνη την εποχή.
Για να επαναλάβω, ο ορισμός του ήταν ο εξής:
«Ο υπνωτισμός είναι η επιστήμη και η τέχνη του διανοητικού ελέγχου των

σκέψεων και των πράξεων των άλλων. Η μελέτη του περιλαμβάνει τη γνώση
των μεθόδων που προσαρμόζονται καλύτερα για την ανάπτυξη της
προσωπικής πνευματικής δύναμης και την κατεύθυνση της νοητικής
δραστηριότητας των άλλων».
Αυτός ο ορισμός έρχεται σε αντίθεση με αυτό που γνωρίζουμε ότι είναι ο

υπνωτισμός. Αλλά καταδεικνύει πώς ο υπνωτισμός θεωρούνταν από
ορισμένους στο παρελθόν (μερικοί τον βλέπουν ακόμα με αυτόν τον τρόπο). Ευτυχώς,
144
Η πεποίθηση ότι ο υπνωτιστής («χειριστής») είχε εξουσία πάνω στον πελάτη του
ή ότι ο πελάτης ήταν υπό τον έλεγχο του υπνωτιστή ανήκει κυρίως στο παρελθόν.
Ωστόσο, δεν είναι δύσκολο να δούμε πώς έχουν γίνει οι φόβοι για την ύπνωση
όταν ένας υποτιθέμενος ειδικός στον τομέα ορίζει την ύπνωση ως έλεγχο του
μυαλού του υποκειμένου με τρόπο που επιθυμεί ο χειριστής. Πολλοί άνθρωποι
είναι πιθανό να πάνε τρέχοντας στον τοπικό υπνωτιστή τους, αν πιστεύουν ότι
κάποιος θα έχει τον έλεγχο του μυαλού τους.
Το αντίγραφο του βιβλίου του Δρ Κουκ Πρακτικά μαθήματα στον υπνωτισμό που
έχω ανατυπώθηκε το 1943 και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ως προς την αρχική
ημερομηνία πνευματικών δικαιωμάτων, επομένως μπορεί να είναι πολύ παλιό.
Ενώ υπάρχουν κάποιες ενδιαφέρουσες και αξιόλογες πληροφορίες στο βιβλίο
του Dr. Cook, μπορούμε επίσης να παρατηρήσουμε πώς ο χρόνος και η γνώση
έχουν αλλάξει τις απόψεις μας για τον υπνωτισμό.
Όταν το σκεφτείς, η σύγχρονη ύπνωση υπάρχει εδώ και περισσότερα από

διακόσια χρόνια. Η ύπνωση είναι τόσο παλιά όσο η ανθρωπότητα, και ακόμα
προσπαθούμε να την ορίσουμε. Αυτή η ιδέα είναι ακόμη πιο συγκλονιστική στο
πλαίσιο αυτού του βιβλίου.
Η ύπνωση είναι πιο συχνή στον κόσμο μας από οποιαδήποτε άλλη ψυχική
κατάσταση, αλλά εξακολουθούμε να προσπαθούμε να την αναγνωρίσουμε και να
την κατανοήσουμε.
Μπορεί να είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης μας να προσπαθήσουμε να

χωρίσουμε κάτι για να το κατανοήσουμε καλύτερα.
Ίσως δεν υπάρχει διαμέρισμα αρκετά μεγάλο για αυτόν τον συγκεκριμένο
ελέφαντα και προσωπικά είμαι εντάξει με αυτό, ωστόσο, το ευρύ κοινό θα ήθελε
πιθανώς έναν πιο οριστικό τρόπο για να διαμερισματοποιήσει την ύπνωση που
θα μετριάσει τους φόβους του.
Ένα πράγμα για το οποίο είμαι πολύ σίγουρος είναι ότι η ύπνωση είναι μια
κατάσταση του οργανισμού (δεν σας αρέσει να σας αναφέρουν ως οργανισμό;).
Περιγράφοντας την ύπνωση —όπως κάνουν ορισμένοι από τους ορισμούς— ως α
145
DRAKE EASTBURN
κατάσταση υποτασιμότητας, ή αυξημένη υπονοούμενα, ή

αυτορυθμιζόμενη, ή άμβλυνση των ψυχικών άμυνων, ή λειτουργική
θεωρία, ή αυξημένη επίγνωση ή επιθυμία να ακολουθήσει κανείς τις
οδηγίες του υπνωτιστή δεν είναι καθόλου ορισμοί της ύπνωσης,
αλλά περιγραφές καταστάσεων ύπνωσης. Δηλαδή η ύπνωση είναι
κατάσταση. Οι λεγόμενοι ορισμοί είναι απλώς χαρακτηριστικά αυτής
της κατάστασης.
Από όλους τους σύντομους ορισμούς της ύπνωσης που έδωσα στην
αρχή αυτού του βιβλίου, αυτός που μου αρέσει και έχω
χρησιμοποιήσει περισσότερο είναι αυτός του Jerry Kein: «Η ύπνωση
είναι η παράκαμψη του κρίσιμου παράγοντα του υποσυνείδητου
νου και η καθιέρωση του επιλεκτική σκέψη». Ακόμα κι έτσι, αυτή η
περιγραφή είναι επίσης πολύ περιοριστική.
Πήρα συνέντευξη σε μια τοπική ραδιοφωνική εκπομπή τις προάλλες

από τον καλό μου φίλο και συνάδελφο υπνωτιστή, Lee Rindner. Ένα
από τα πρώτα πράγματα που βγήκε από το στόμα του Lee ήταν το
ερώτημα πώς μπορώ να ορίσω την ύπνωση; Γέλασα και του είπα ότι
ήμουν ακριβώς στη μέση της συγγραφής αυτού του βιβλίου για να
απαντήσω σε αυτήν ακριβώς την ερώτηση. Μιλήσαμε λίγο και μετά
ο Lee είπε: «Απλώς λέω ότι οποιαδήποτε υποσυνείδητη απάντηση
είναι ύπνωση». Δεν είμαι σίγουρος αν ο Lee συνειδητοποιεί πόσο
βαθιά είναι αυτή η απλή δήλωση, αλλά αν παρακολουθείτε μαζί με
αυτό το βιβλίο, ξέρετε ότι σχεδόν όλα όσα έχω εκφράσει έχουν να
κάνουν με την υποσυνείδητη απάντηση.
Γυρίζουμε στον κόσμο εστιάζοντας στο συνειδητό μυαλό.

Σκέψη, συγκέντρωση, απομνημόνευση, μελέτη για αυτό το
διδακτορικό και συνέχεια. Ο κόσμος μας φαίνεται να επικεντρώνεται
- και να ανταμείβει - αυτή τη συνειδητή, αναλυτική σκέψη, αν και
αποτελεί μόνο το μικρότερο μέρος της εξίσωσης. Ναι, χρειαζόμαστε
αυτό το συνειδητό, διανοητικό μυαλό, και μας εξυπηρετεί, αλλά το
υποσυνείδητο είναι πραγματικά το θέμα.
146
Ο Τόμας Έντισον είχε μια μικρή τρύπα από την οποία έβγαινε κρυφά κατά τη
διάρκεια της ημέρας για να πάρει αυτό που αποκαλούσε μικρά γατούλα. Κατά
τη διάρκεια αυτών των μικρών catnaps (ύπνωση) ήρθε με κάθε είδους ιδέες για
εφευρέσεις. Ο Έντισον ήξερε το μυστικό όχι μόνο για να αγγίξει το δικό του
υποσυνείδητο μυαλό αλλά και να το βάλει σε λειτουργία για αυτόν. Δοκιμάστε

το, θα σας αρέσει.
Τώρα λοιπόν ο νέος αγαπημένος μου ορισμός μιας γραμμής για την ύπνωση
είναι αυτός του Lee Rindner:
«Οποιαδήποτε υποσυνείδητη απάντηση είναι ύπνωση».
Ετσι! Τι θα έκανε αυτό την υπνοθεραπεία; Η απάντησή μου σε αυτό είναι:
«Οποιαδήποτε θετική, υποσυνείδητη αλλαγή που συμβαίνει σε ένα άτομο

που υποβοηθείται από την καθοδήγηση ενός υπνοθεραπευτή ή
μέσω της αυτο-ύπνωσης είναι υπνοθεραπεία».
Αν σας αρέσει ο ευρύς ορισμός των Αλλομένων Πολιτειών του

Η συνείδηση που χρησιμοποίησα νωρίτερα στη συνέχεια ένας άλλος ορισμός για να
δοκιμάσω το μέγεθος είναι:
«Οποιαδήποτε αλλοιωμένη κατάσταση συνείδησης είναι ύπνωση».
147
DRAKE EASTBURN
ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΟΡΩΝ ΥΠΝΩΣΗΣ
Έχω σκεφτεί συχνά ότι ένα καλό γλωσσάρι όρων ύπνωσης θα ήταν πολύ
χρήσιμο. Προσπάθησα να διατηρήσω αυτό το γλωσσάρι αρκετά mainstream
και είμαι σίγουρος ότι δεν έχω συμπεριλάβει αρκετά για ορισμένα άτομα,
ωστόσο ελπίζω ότι οι περισσότεροι αναγνώστες θα το βρουν αυτό χρήσιμο.
Abreaction: Μια συναισθηματική ή σωματική απάντηση σε ένα συναισθηματικό

ερέθισμα. Μπορεί να είναι ένα φυσιολογικό προϊόν ορισμένων υπνωτικών
διεργασιών ή μπορεί να ενεργοποιηθεί κατά τη διάρκεια της έκστασης για
οποιονδήποτε αριθμό λόγων.
Πρόσβαση σε Ερωτήσεις: Ερωτήσεις που ενθαρρύνουν μια βιωματική

απάντηση εντός του πελάτη.
Ενεργήστε σαν: Δείτε: Τεχνική πρόβας.
Σχέδια Δράσης: Βλέπε: Εργασία για το σπίτι.
Εθισμός: Ο εθισμός συνήθως συνδέεται με χημικό εθισμό σε ναρκωτικά όπως

η νικοτίνη, η κοκαΐνη, η ηρωίνη κ.λπ.
Μπορούμε επίσης να εθιστούμε σε άλλα πράγματα, όπως: άλλα άτομα,
ιδρύματα, άσκηση κ.λπ. Ορισμένοι εθισμοί μπορεί να αναφέρονται ως θετικοί
εθισμοί όπως η άσκηση. Ακόμη και η άσκηση έχει χημικό εθισμό που σχετίζεται
με αυτήν με τη μορφή νευροδιαβιβαστών. Ένας εθισμός συνήθως συνδέεται
με τη συνήθη δραστηριότητα, αλλά είναι κάτι περισσότερο από καθαρή

συνήθεια.
Ενώ η αλλαγή μιας συνήθειας μπορεί να μας προκαλέσει κάποιο άγχος, δεν
υπάρχουν πραγματικά συμπτώματα στέρησης που να σχετίζονται με την αλλαγή συνήθειας.
Ο εθισμός, από την άλλη πλευρά, έχει σοβαρά συμπτώματα στέρησης που
σχετίζονται με αυτόν.
148
Διαφήμιση: Η ύπνωση, ανεξάρτητα από το αν το γνωρίζουν πάντα οι

διαφημιστές ή όχι, είναι ζωντανή και καλά στη διαφήμιση. Δείτε:
Διαφήμιση Κεφάλαια 3 και 4, Τι άλλο είναι η ύπνωση και ο φόβος της
ύπνωσης για περισσότερα σχετικά με αυτό το θέμα.
Affect Bridge (επίσης Somatic Affect Bridge): Τα συναισθήματα που

χρησιμοποιούνται σε μια υπνωτική παλινδρόμηση που επιτρέπουν στον
θεραπευτή να επαναφέρει κάποιον στο Αρχικό Γεγονός Ευαισθητοποίησης
(ISE). Δείτε: The Power of the Past, Drake Eastburn, 2007.
Επιβεβαιώσεις: Θετικές δηλώσεις που δίνονται στον εαυτό του ή από

κάποιον άλλο (υπνωτιστή), για να βοηθήσουν στη δημιουργία επιθυμητών
αλλαγών. Οι επιβεβαιώσεις είναι δηλώσεις ενεστώτα, πιστευτές,
επιτεύξιμες και μετρήσιμες. Η χρήση των επιβεβαιώσεων έγινε δημοφιλής
από τον Emile Coué. «Κάθε μέρα με κάθε τρόπο γίνομαι όλο και
καλύτερος». Οι επιβεβαιώσεις είναι μια μορφή θετικής πρότασης.
Επιβεβαιώσεις: Παρόμοια με τις επιβεβαιώσεις, οι επιβεβαιώσεις

χρησιμοποιούν τη λέξη "γιατί". Παραδείγματα: «Γιατί είμαι τόσο τυχερός;
Γιατί είμαι τόσο πλούσιος; Γιατί είμαι τόσο υγιής;» Σε αντίθεση με τις
επιβεβαιώσεις, όταν ρωτάμε γιατί, δηλώνουμε ότι το θετικό πράγμα που
επιθυμούμε είναι ήδη στην κατοχή μας. Τώρα το μυαλό είναι σε μια
αποστολή για να το αποδείξει, αντί να καταρρίψει παλιά παραδείγματα
σχετικά με το γιατί δεν το έχουμε. Γιατί απολαμβάνετε τόσο πολύ τους
σχηματισμούς;
Ηλικιακή πρόοδος: Το αντίθετο της παλινδρόμησης ηλικίας. Μετακινώντας

τον πελάτη μπροστά στο μέλλον, μπορούμε να προσδιορίσουμε πού θα
μας οδηγήσουν οι τρέχουσες ενέργειές μας (ένα είδος σταυροδρόμι), να
ενθαρρύνουμε τη θετική αλλαγή ή να αγκυρώσουμε περαιτέρω τη θετική
επιτυχία που είχαμε στην έκσταση. Είναι επίσης ένας τρόπος να
δοκιμάσουμε αυτό που έχουμε κάνει σε έκσταση και να πείθουμε τον πελάτη.
Εάν ο πελάτης δεν βρει τον εαυτό του στο μέλλον με τις νέες θετικές
αλλαγές, μπορεί να υπάρχει περισσότερη δουλειά να κάνει.
149
DRAKE EASTBURN
Συμφωνία: Για να συμβεί επίσημη ύπνωση, είτε για κλινικούς είτε για
ψυχαγωγικούς σκοπούς, πρέπει να υπάρχει προθυμία (συγκατάθεση)
είτε δηλώνεται είτε υπονοείται από το υποκείμενο.
Αρχή συμφωνίας: Ο υποσυνείδητος νους ακολουθεί αυτό που του έχει

δοθεί εντολή να κάνει. Βλέπε: Αρχή Συμμόρφωσης.
Aha Experience ή Aha Psychology: Αυτή η στιγμή συνειδητοποίησης όταν

(ανάβει το φως) συμβαίνει μια μετατόπιση. Στην ύπνωση, αυτό συμβαίνει
συχνά σε μια παλινδρόμηση τη στιγμή της άφιξης στο ISE ή μέσω μιας
Gestalt. Αυτό είναι που έχουν βασιστεί πολλοί υπνωτιστές στο παρελθόν
για να κάνουν αυτή τη στροφή στη συμπεριφορά στο ISE.
Άλφα: Το πρώτο επίπεδο που φτάσατε όταν μπείτε σε βαθύτερη

συνείδηση.
• 7-14 CPS (κύκλοι ανά δευτερόλεπτο της δραστηριότητας των

εγκεφαλικών κυμάτων) • Η αρχή των επιπέδων εσωτερικής
συνείδησης • Αυτο-ύπνωση • Διαλογισμός • ESP • Αυξημένη
προκλητικότητα • Παραμόρφωση χρόνου • Αρχίζει ο ύπνος,
συμπεριλαμβανομένου του ύπνου REM
Το άλφα λέγεται ότι είναι το επίπεδο στο οποίο έχουμε ίση πρόσβαση
στο συνειδητό και υποσυνείδητο μυαλό.
Αλλοιωμένες καταστάσεις συνείδησης: Οποιαδήποτε κατάσταση

συνείδησης που αποκλίνει από την κανονική μας κατάσταση συνείδησης.
Μπορεί να περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εμπειριών. Οι αλλοιωμένες
καταστάσεις μπορεί να είναι φυσιολογικές και φυσικές ή να προκληθούν
μέσω της χρήσης κάποιας ουσίας. Μερικοί άνθρωποι φοβούνται τον όρο
«αλλοιωμένες καταστάσεις συνείδησης», ωστόσο, ως επί το πλείστον,
αυτές οι καταστάσεις είναι πολύ φυσικές. Η ύπνωση είναι μια αλλοιωμένη
κατάσταση συνείδησης.
150
AMA: Η Αμερικανική Ιατρική Ένωση ενέκρινε επίσημα τη χρήση ύπνωσης το

1958.
Διφορούμενες προτάσεις: Προτάσεις που δεν είναι ξεκάθαρες στη σημασία

τους και θα μπορούσαν να έχουν περισσότερες από μία σημασίες, οι οποίες
επιτρέπουν στο υποσυνείδητο να πάρει οποιοδήποτε νόημα από την πρόταση
που λειτουργεί για αυτό.
Αμνησία: Απώλεια μνήμης. Μπορεί να προκληθεί από συναισθηματικό ή

σωματικό τραύμα και μπορεί να είναι επιλεκτικό σε ορισμένες χρονικές
περιόδους. Η ικανότητα ενός πελάτη να δημιουργεί αμνησία κατά τη διάρκεια
της ύπνωσης είναι ένδειξη του βάθους της έκστασης. Η αμνησία για την
υπνωτική εμπειρία μπορεί μερικές φορές να είναι αποτέλεσμα των προσδοκιών
του πελάτη ή να προκληθεί από υπόδειξη του υπνωτιστή.
Αναλγησία: Μείωση της αίσθησης. Η αναλγησία θα μπορούσε να είναι ο

στόχος στην ύπνωση ή ένα βήμα προς την επίτευξη ολικής αναισθησίας.
Αναισθησία: Ολικό μούδιασμα, έλλειψη αίσθησης σε οποιαδήποτε δεδομένη

περιοχή του σώματος.
Αναισθητική ύπνωση: Ακόμη και υπό χημική αναισθησία και κατά τη διάρκεια
της επέμβασης, το υποσυνείδητο μυαλό είναι ανοιχτό σε υποδείξεις.
Συνιστάται οι γιατροί και οι άλλοι στο χειρουργείο να γνωρίζουν τι λένε για
να μην επηρεάσουν αρνητικά τον ασθενή.
Άγκυρες: Όταν ένα πράγμα συνδέεται έντονα με ένα άλλο, έχει σχηματιστεί
μια άγκυρα. Η αναρρίχηση στο κρεβάτι και ο ύπνος είναι δύο πράγματα που
συνδέονται μεταξύ τους. Η μυρωδιά του ποπ κορν και οι ταινίες είναι δύο
πράγματα που συνδέονται μεταξύ τους. Για κάποιους, το να μπουν πίσω από
το τιμόνι του αυτοκινήτου τους και να ανάψουν ένα τσιγάρο είναι πράγματα
που έχουν αγκιστρωθεί μεταξύ τους. Δείτε: Ενεργοποιήσεις.
151
DRAKE EASTBURN
Animal Magnetism: Ένας όρος που έγινε δημοφιλής από τον Franz Anton
Mesmer, ο οποίος, μεταξύ άλλων της εποχής του, χρησιμοποίησε μαγνήτες
για να επιτύχει τη θεραπευτική κατάσταση που ονομαζόταν Mesmerism
και τώρα ονομάζεται ύπνωση.
Ο Mesmer υποστήριξε ότι ενώ η παρατήρηση αποκαλύπτει πώς οι

πλανήτες επηρεάζουν αμοιβαία ο ένας τον άλλον στις τροχιές τους, και η
σελήνη ελέγχει τις παλίρροιες των ωκεανών της γης, αυτές οι σφαίρες
ασκούν επίσης άμεση δράση σε όλα τα μέρη που αποτελούν τα έμψυχα
σώματα, ιδιαίτερα τα νευρικά συστήματα τέτοιων. ένα πλήρως διεισδυτικό
υγρό. Αυτή η δράση εκδηλώνεται μέσω της εντατικοποίησης και της
ύφεσης (διαστολή και συστολή) στο σώμα.
Υποστήριξε ότι όπως η θάλασσα εκδηλώνεται άμπωτη, έτσι και η δύναμη

στο σώμα θα διαστέλλεται και θα συστέλλεται. Ονόμασε αυτή την ιδιότητα
του ζωικού σώματος που το καθιστά υπεύθυνο για τη δράση των ουράνιων
σωμάτων και της γης, ζωικό μαγνητισμό. Πρότεινε ότι ενώ τα αστέρια
μπορεί να (έχουν) επιρροή, τα ίδια τα ανθρώπινα σώματα μπορεί να
φέρουν ένα μαγνητικό, θεραπευτικό ρευστό, έτσι ώστε να έχουν πιθανώς
μια θεραπευτική επίδραση το ένα στο άλλο.
Νευρική ανορεξία: Διατροφική διαταραχή (είδος ασιτίας) που

χαρακτηρίζεται από παραμορφωμένη εικόνα σώματος. Αυτό είναι ένα
πολύ περίπλοκο ζήτημα και η υπνοθεραπεία μπορεί να είναι ένα πολύ
χρήσιμο εργαλείο, ωστόσο ο εξειδικευμένος υπνοθεραπευτής πρέπει να
συνεργάζεται απευθείας με τους επαγγελματίες υγείας του πελάτη, επειδή
η ανορεξία είναι ένα απειλητικό ζήτημα για τη ζωή. Παρόλο που ο πελάτης
μπορεί να μην φαίνεται σοβαρά άρρωστος, ορισμένες συμπεριφορές
κοινές στην ανορεξία τον θέτουν σε κίνδυνο για ξαφνική καρδιακή
ανεπάρκεια και άλλα προβλήματα. Υπάρχουν άφθονες διαθέσιμες
πληροφορίες και συνιστάται σε όλους τους υπνωτιστές να εξοικειωθούν
με τη φύση αυτής της διαταραχής, έτσι ώστε, τουλάχιστον, ο θεραπευτής
να μπορεί να κάνει μια έξυπνη παραπομπή.
152
APA: Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση ενέκρινε τη χρήση της υπνοθεραπείας

το 1958.
Πρόβλημα κορυφής: Παρόλο που μια αλλαγή είναι προφανής και

παρατηρήσιμη από άλλους, το υποκείμενο δεν παρατηρεί ότι έχει συμβεί
μια αλλαγή. Αυτό το φαινόμενο είναι κοινό για την ύπνωση και το TFT
(Thought Field Therapy). Όταν μια αλλαγή (συνήθεια) συμβαίνει γρήγορα
και εύκολα, αισθάνεται σαν να είναι φυσιολογική (πάντα έτσι γινόταν) και
εμφανίζεται ένα είδος άρνησης ότι ήταν ποτέ με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.
Έτσι θα έπρεπε να είναι όταν η ύπνωση είναι επιτυχής γιατί όταν συμβαίνει
η μεταφορά πληροφοριών (ηλεκτρική ενέργεια) είναι σαν να μην υπήρξε
ποτέ αυτή η ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Σε αυτό το σημείο ο πελάτης θα
πρέπει να βγει από την πόρτα χωρίς να χρειαστεί ποτέ να σκεφτεί ξανά το
πρόβλημα. Συχνά στην ύπνωση ή στον θεραπευτή δεν δίνεται καμία πίστη
για τη μεταμόρφωση (την οποία ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να βρουν
ενοχλητικό). Ωστόσο, η κύρια εστίαση πρέπει να είναι ότι οι πελάτες
επιτυγχάνουν τους στόχους τους ανεξάρτητα από το εάν ο θεραπευτής ή η
θεραπεία τυγχάνει αναγνώρισης ή όχι.
Αφασία: Απροθυμία να μιλήσουμε, συχνή σε βαθύτερες καταστάσεις

ύπνωσης.
Apposition of Opposites: Προτάσεις που δημιουργούν ταυτόχρονες

πολικότητες εμπειρίας.
Μετέωρο βραχίονα: Μια μορφή καταληψίας. Μπορεί να είναι μια δοκιμή για το
επίπεδο βάθους έκστασης ή για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Κλίμακα βάθους Arons: Μια κλίμακα βάθους που αναπτύχθηκε από τον Χάρι
Άρονς και αγκαλιάστηκε από την Εθνική Συντεχνία που προσδιορίζει έξι
στάδια ύπνωσης.
Τεχνητός υπνωτισμός: Έχει την εμφάνιση υπνωτισμού, αλλά δεν έχει

εμφανιστεί αληθινή αμνησία και επομένως η πλήρης αναισθησία είναι
απίθανη. Είναι κι αυτός όρος
153
DRAKE EASTBURN
που χρησιμοποιήθηκε από τον Puysegar για να περιγράψει μια γοητευτική

κατάσταση που δεν περιελάμβανε σπασμούς (όπως ήταν συνηθισμένο με το
Mesmer) ή δυσάρεστες συνέπειες. ο υποκείμενος μπόρεσε να ανοίξει τα μάτια του
και να μιλήσει με μπερδεμένο τρόπο. Χωρίς να είμαι εκεί για να παρατηρήσω,
ακούγεται ότι ο Puysegar πέτυχε αληθινό υπνηλία.
Διεκδικητικός: Εξουσιαστικός, κατευθυντικός, επιτακτικός, πατρικό ύφος.

Χρησιμοποιείται εκτενέστερα στην εργασία παλινδρόμησης.
Εξουσιαστικός: Άμεσο και επιβλητικό στυλ. Οι υπνωτιστές σκηνής χρησιμοποιούν

αυταρχικό στυλ και χρησιμοποιείται επίσης σε θεραπευτικές συνεδρίες. Ήταν το
πιο κοινό στυλ με τους πρώτους υπνωτιστές. Δείτε επίσης: Σχέση Κυριαρχίας-
Υποβολής.
Auto Hypnosis: Ένας όρος για την αυτο-ύπνωση.
Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα: Φυσικές λειτουργίες που φροντίζονται περισσότερο

ή λιγότερο αυτόματα, όπως ο καρδιακός ρυθμός, η αρτηριακή πίεση και η αναπνοή.
Ενώ μπορούμε να έχουμε συνειδητή επίδραση σε αυτά τα πράγματα, συνήθως δεν
τους δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή.
Αυτόματη πρόταση: Οι αυτόματες προτάσεις είναι προτάσεις που δίνονται στον

εαυτό του. Μπορεί να χορηγηθούν σε συνειδητή ή υπνωτική κατάσταση.
Όταν ο Emile Coué επινόησε τον όρο πριν από πολλά χρόνια, πρόθεσή του ήταν
να χρησιμοποιηθούν σε κανονική κατάσταση συνείδησης και με πολλή επανάληψη.
Αποστροφή: Στην ύπνωση, η δημιουργία αποστροφής προς μια ανεπιθύμητη

συμπεριφορά είναι αποστροφή. Για παράδειγμα, η δημιουργία συσχέτισης με τη
σοκολάτα που την κάνει να έχει τις ιδιότητες των κοπράνων είναι μια μέθοδος
αποστροφής.
Θεραπεία αποστροφής: Είναι μια κοινή μορφή θεραπείας που χρησιμοποιείται

στην ψυχολογία και χρησιμοποιείται για την εξάλειψη ανεπιθύμητων συμπεριφορών
154
μέσω της συσχέτισης του απεχθούς ερεθίσματος με μια ανεπιθύμητη

συμπεριφορά. Το να δείχνετε στους καπνιστές τους άρρωστους πνεύμονες
των νεκρών καπνιστών ή να τους δείχνετε φωτογραφίες ατόμων που
καπνίζουν μέσω σωλήνων τραχειοτομής είναι μια κοινή μορφή θεραπείας
αποστροφής. Είναι η επίδραση στο υποσυνείδητο μυαλό (ύπνωση) που
κάνει αυτές τις μεθόδους καθόλου επιτυχημένες.
Awaken: Δείτε: Emerge.
BCH: Διαπιστευτήρια για πιστοποιημένο υπνωτιστή (υπνοθεραπευτή).

Αυτά τα διαπιστευτήρια είναι προηγμένα διαπιστευτήρια από το National
Guild of Hypnotists. Το άτομο που έχει επιτύχει BCH πρέπει: να έχει
ασκήσει την ύπνωση για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, να έχει
συνεχή εκπαίδευση και να υποχρεούται να περάσει γραπτές και
προφορικές εξετάσεις που διοικούνται από μέλη του συμβουλίου του
NGH. Ορισμένοι υπνωτιστές μπορεί να αναφέρουν τον εαυτό τους ως
πιστοποιημένο από τον πίνακα, αλλά εάν δεν πληρούν αυτές τις
απαιτήσεις, δεν είναι.
Αλλαγές συμπεριφοράς: Αλλαγές που γίνονται στην κανονική, καθημερινή

ζωή του πελάτη. Η αλλαγή εργασιακών συνηθειών, η άσκηση, το φαγητό
ή η καλύτερη αντιμετώπιση της οικογένειας και των σχέσεων είναι
μερικά παραδείγματα αλλαγών συμπεριφοράς.
Αξιοπιστία: Το πόσο πιστευτοί (αξιόπιστοι) είμαστε ως υπνωτιστές και

πόσο εύκολο είναι να δημιουργήσουμε προσδοκία βοηθά στη δημιουργία
της ύπνωσης της εγρήγορσης και του θετικού αποτελέσματος που
επιθυμούμε. Δείτε επίσης: Προσδοκία και ύπνωση εγρήγορσης.
Βήτα: Αυτό είναι το επίπεδο συνείδησης που αναφέρουμε ως

φυσιολογική, ξύπνια συνείδηση.
• 14 έως 21 CPS (κύκλοι ανά δευτερόλεπτο εγκεφαλικών κυμάτων
δραστηριότητα)
• Θεωρείται φυσιολογικό, η εγρήγορση συνείδησης ή

συνειδητό επίπεδο του εξωτερικού κόσμου
• Η φυσιολογική σωματική δράση βιώνεται
155
DRAKE EASTBURN
• Κανονικός φυσικός κόσμος της όρασης, του ήχου, της αφής, της όσφρησης
και της γεύσης
Between Life Regression: Πολλοί πιστεύουν ότι οι πληροφορίες είναι

διαθέσιμες σε εμάς μεταξύ των ενσαρκώσεων. Πιστεύεται ότι
συναντιόμαστε με περασμένα αγαπημένα πρόσωπα, φίλους, συγγενείς,
αγγέλους ή πνευματικούς οδηγούς, και επίσης ότι η συνειδητοποίησή
μας μπορεί να είναι πιο ξεκάθαρη, δίνοντάς μας πληροφορίες που
μπορούμε να φέρουμε στο προσκήνιο στην τρέχουσα ύπαρξή μας. Δείτε
επίσης: Παλινδρόμηση σκοπού ζωής.
Binaural Sounds (Binaural Beats): Ακούγοντας (συνήθως με ακουστικά)

δύο ελαφρώς διαφορετικές συχνότητες από το ένα αυτί στο άλλο, το
μυαλό τείνει να λειτουργεί στη συχνότητα που βρίσκεται μεταξύ αυτών
των δύο συχνοτήτων. Αυτή μπορεί να είναι μια γρήγορη, εύκολη μέθοδος
για να κάνετε κάποιον να μπει και να παραμείνει (για μια περίοδο) σε
ορισμένες εγκεφαλικές συχνότητες που θα παράγουν θετικά
αποτελέσματα, όπως: χαλάρωση, διαλογισμός, δημιουργικότητα, μάθηση
κ.λπ. μια μεγάλη ποικιλία επιλογών όσον αφορά τα προγράμματα και τις
συχνότητες που μπορεί κανείς να κάνει χρήση.
Bind of Comparable Alternatives: Ericksonian—δημιουργείται μια

κατάσταση αναγκαστικής επιλογής για τον πελάτη όπου οποιαδήποτε
επιλογή θα οδηγήσει στο θετικό αποτέλεσμα που επιθυμείται. Για
παράδειγμα, "Θα σας αρέσει να αφήνετε εδώ έναν μη καπνιστή στις 3:00
ή στις μισή ώρα;"
Βιοανάδραση: Οι μηχανές βιοανάδρασης είναι μηχανές που δίνουν

ανάδραση (μέσω του ήχου ή των φώτων) στο άτομο υποδεικνύοντας τις
εγκεφαλικές συχνότητες που παράγει. Χρησιμοποιώντας διαφορετικές
διαδικασίες σκέψης (οπτικοποίηση) ένας πελάτης μπορεί να μάθει να
παράγει εγκεφαλικά κύματα που είναι πιο συνεπή με τις αλλαγές που
επιθυμεί, όπως χαμηλότερο στρες ή άγχος.
156
Birth by Hypnosis™: Ύπνωση για τον τοκετό χρησιμοποιώντας τις βαθύτερες

καταστάσεις ύπνωσης. Αναπτύχθηκε από τους Lynsi Eastburn και Arthur Leidecker
—του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος HypnoFertility—ως μια φυσική εξέλιξη των
HypnoFertility® και Fertility by Hypnosis™. Ένα αυτόνομο πρόγραμμα
προσανατολισμένο στην επιτυχία, το Birth by Hypnosis™ χρησιμεύει επίσης ως
προηγμένη εκπαίδευση για όλους τους εκπαιδευτές τοκετού.
BMA: Η Βρετανική Ιατρική Ένωση ενέκρινε τη χρήση της ύπνωσης το 1955.
Χειρισμός σώματος: Με το χειρισμό τμημάτων του σώματος του ατόμου μπορεί

να προκληθεί ή να εμβαθύνει μια κατάσταση έκστασης. Η αγκύρωση, η αποδοχή
προτάσεων ή η κίνηση σε έκσταση μπορούν επίσης να ενθαρρυνθούν μέσω
χειραγώγησης σώματος.
Body Sway Test: Μια άσκηση πριν από την ύπνωση (δοκιμή υποτακτικότητας).
Μπορεί να γίνει ως δοκιμασία προς τα πίσω ή προς τα εμπρός και είναι πιο
προηγμένη από μια απλή καταληψία ή το εκκρεμές του Chevreul.
Ανία: Μια μορφή ύπνωσης. Η πλήξη είναι επίσης μέθοδος επαγωγής. Πολλές
επαγωγές χρησιμοποιούν την πλήξη τουλάχιστον εν μέρει (προοδευτική
χαλάρωση, αντίστροφη μέτρηση των σκαλοπατιών, κ.λπ.) για να οδηγήσουν έναν
πελάτη σε έκσταση.
Τεχνική γοητείας πλεξούδας: Δείτε: Hypno-disc.
Brain Washing: Κάθε προσπάθεια που αποσκοπεί στην ενστάλαξη ορισμένων

στάσεων και πεποιθήσεων σε ένα άτομο.
Βρουξισμός: Τρίξιμο των δοντιών, συνήθως όταν κοιμόμαστε. Μια διαταραχή

ελέγχου των παρορμήσεων που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή βλάβη στα
δόντια. Η ύπνωση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική για τον βρουξισμό.
Νευρική βουλιμία: Μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από

υπερβολική κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού (συνήθως τροφή υψηλής
157
DRAKE EASTBURN
περιεκτικότητα σε θερμίδες ή λίπος) σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η

κάθαρση (έμετος) μετά από υπερφαγία είναι συχνή. Όπως και με τη νευρική
ανορεξία, η υπνοθεραπεία μπορεί να είναι χρήσιμη, ωστόσο, όπως και με την
ανορεξία, ο θεραπευτής πρέπει να έχει τα προσόντα και να έρχεται σε επαφή με
(και να παραπέμπει) τον γιατρό του πελάτη, καθώς η βουλιμία μπορεί να είναι
επίσης απειλητική για τη ζωή (βλ. νευρική ανορεξία). Δημιουργείται μια νέα
κατηγορία που θα καλύπτει μόνο το φαγοπότι (χωρίς κάθαρση).
Μέθοδος Ημερολογίου: Μια μέθοδος παλινδρόμησης όπου ο πελάτης και ο

θεραπευτής υποχωρούν ανατρέχοντας σε ένα ημερολόγιο.
Μπορεί να πραγματοποιηθεί με χρήση ιδεοκινητικής σηματοδότησης και
εκτελείται επίσης με τον θεραπευτή να οδηγεί τον πελάτη.
Μέθοδος κεριού: Μια μέθοδος χρήσης ενός κεριού για την παραγωγή trance που
ήταν δημοφιλής στο παρελθόν. Αυτή η μέθοδος περιελάμβανε το κράτημα ενός
κεριού σε ύψος που θα προκαλούσε καταπόνηση των ματιών, περάσματα των
χεριών και υποδείξεις κούρασης ή υπνηλίας.
Καταληψία: Ακαμψία ή σύσφιξη διαφόρων μερών του σώματος. Στην ύπνωση το

φαινόμενο της καταληψίας εμφανίζεται με τρόπο όχι συνηθισμένο σε μια
συνειδητή κατάσταση. Μπορούμε να δημιουργήσουμε καταληψία σε διάφορα
σημεία του σώματος. Η καταληψία ματιών, βραχίονα και ολόσωμα είναι η πιο
κοινή. Η καταληψία είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που βοηθά στον προσδιορισμό
του επιπέδου έκστασης κάποιου και επίσης λειτουργεί ως πειστικός και ευχάριστος
κόσμος για ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Μέθοδος καταλύτη: Άλλες συσκευές που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή μιας
κατάστασης έκστασης (Dave Elman). Ο Έλμαν άρεσε να χρησιμοποιεί τη μέθοδο
του καπνίσματος τσιγάρων. Λαμβάνοντας τρεις ρουφηξιές από το τσιγάρο, κάθε
ρουφηξιά θα πήγαινε τον πελάτη πιο βαθιά και θα πετύχαινε το κλείσιμο των ματιών.
Η λήψη ενός ποτού από ένα ποτήρι νερό ή το χτύπημα στο κεφάλι χρησιμοποιήθηκε
με παρόμοιο τρόπο. Σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επιτευχθεί
το κλείσιμο των ματιών και η ύπνωση.
158
Κάθαρση: Μια ακραία συναισθηματική απόκριση (καθαρτική και

ανακουφιστική) κοινή σε ορισμένες θεραπευτικές εργασίες.
Κάθαρση: Η εξωτερική επίδειξη κάθαρσης όπως κλάμα, κραυγές και σωματικές

συσπάσεις.
Καθολική Εκκλησία: Ενέκρινε τη χρήση της ύπνωσης το 1957.
CCH: Διαπιστευτήρια για πιστοποιημένο κλινικό υπνοθεραπευτή όπως

χρησιμοποιούνται από ορισμένους φορείς διαπίστευσης.
Εντολή κυψέλης: Ένας τύπος υπνοθεραπείας που βασίζεται σε ιδεοκινητική

σηματοδότηση και σε μια σειρά ερωτήσεων ναι ή όχι σχετικά με το
συγκεκριμένο θέμα ενός υποκειμένου. Υπάρχουν παραλλαγές σε αυτό το
είδος δουλειάς, αλλά φαίνεται να βασίζεται στο έργο του Ed Martin.
Τελετή: Οι τελετές είναι χρήσιμες για τη δημιουργία μιας συγκεκριμένης

υπνωτικής εμπειρίας στην ύπνωση. Μπορούν να είναι μέρος μιας διαδικασίας
που βοηθά στη δημιουργία μιας εμπειρίας έκστασης. Δείτε: Κεφάλαιο 3, Τι
άλλο είναι η ύπνωση για περισσότερα σχετικά με την τελετή και το τελετουργικό.
CH: Διαπιστευτήρια που χρησιμοποιούνται από μέλη της NGH. Σημαίνει

πιστοποιημένος υπνωτιστής ή πιστοποιημένος υπνοθεραπευτής και τώρα
σύμβουλος υπνωτιστής. Το νόημα μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τις επιθυμίες
του ατόμου και τη ρύθμιση μιας τέτοιας ορολογίας που μπορεί να διαφέρει
πολύ από πολιτεία σε πολιτεία.
Αλυσίδα: Ένας τύπος μεθόδου αξιοποίησης που τοποθετεί οτιδήποτε μπορεί

να εκληφθεί ως απόσπαση της προσοχής σε μια πρόταση που βοηθά στην
ακύρωσή του. Για παράδειγμα: «Δεν είναι ωραίο που οι ήχοι του πληρώματος
του δρόμου που εργάζεται έξω σου παρέχουν την ελευθερία να εμβαθύνεις
στην ύπνωση;» Δείτε επίσης: Pacing and Leading και Sounds Patter.
159
DRAKE EASTBURN
Αλλαγή της προσωπικής ιστορίας: ορολογία Erickson για την παλινδρόμηση

ηλικίας.
Χημική ύπνωση: Υπνωτικά αποτελέσματα που επιτυγχάνονται με την

εφαρμογή χημικών ουσιών. Η αμυτάλη νατρίου, η πεντοθάλη νατρίου και
άλλα έχουν χρησιμοποιηθεί συνήθως στο παρελθόν για το σκοπό αυτό.
Εκκρεμές του Chevreul: Μια μέθοδος που χρησιμοποιείται συχνά ως τεστ

υποδηλότητας ή πειστή. Ένα άτομο μπορεί να επιτύχει απαντήσεις από το
δικό του υποσυνείδητο μέσω της σωστής χρήσης του εκκρεμούς. Μπορεί
επίσης να χρησιμοποιηθεί για επαγωγή έκστασης όπως η μέθοδος ρολογιού
τσέπης. Νωρίς χρησιμοποιήθηκε κάπως σαν πίνακας Ouija με γράμματα.
το εκκρεμές θα κινούνταν προς τα γράμματα που συλλαβίζουν λέξεις ή
φράσεις.
Τώρα τείνουμε να το χρησιμοποιούμε για πιο βασικές ερωτήσεις τύπου
ναι ή όχι.
CHt: Διαπιστευτήριο για πιστοποιημένο υπνοθεραπευτή που χρησιμοποιείται από

ορισμένους οργανισμούς.
Κλινική Ύπνωση (Κλινικός Υπνοθεραπευτής): Βασίζω αυτόν τον ορισμό

χαλαρά σε μια περιγραφή που μου ήρθε από το NGH μέσω του Αναθ. Δρ.
C. Scot Giles. Ολόκληρη η περιγραφή θα ήταν πολύ μεγάλη για να
συμπεριληφθεί εδώ, αλλά μπορεί να τη βρείτε στον ιστότοπο της NGH
(www.ngh.net) ή στον ιστότοπο του Eastburn (www.hypnodenver.com).
Δεν υπάρχει ορισμός λεξικού στον οποίο μπορούμε να υποδείξουμε με

αυθεντία. Μεγάλο μέρος του ορισμού είναι διφορούμενος και όσοι
χρησιμοποιούν ή δεν χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο τείνουν να έχουν
επιχειρήματα για το γιατί πρέπει ή δεν πρέπει. Θα μπορούσαμε να
υποστηρίξουμε ότι κάθε ύπνωση που στοχεύει να βοηθήσει τους
ανθρώπους με τα προβλήματά τους είναι κλινική ύπνωση. Ο όρος τείνει
να δημιουργεί εικόνες ανδρών και γυναικών με εκτεταμένους τίτλους
σπουδών που εργάζονται με παλτό εργαστηρίου που εκτελούν επιστημονικές μελέτες ή ιατρ
160
ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. Αυτό μπορεί να συμβαίνει ή μπορεί επίσης να
συμβαίνει ότι το άτομο που αυτοαποκαλείται Πιστοποιημένος Κλινικός

Υπνοθεραπευτής έχει παρακολουθήσει πρόσφατα κάποιο μάθημα
αλληλογραφίας και δεν έχει δει ακόμη τον πρώτο του πελάτη.
Έχω συναντήσει αρκετούς ανθρώπους στον τομέα της ύπνωσης που κάνουν ή
που θα ήθελαν να αναφέρονται στον εαυτό τους ως κλινικός υπνοθεραπευτής
περισσότερο από εγωισμό παρά οτιδήποτε άλλο και ο όρος μπορεί να

αναφέρεται μόνο αόριστα σε αυτό που κάνουν. Έχω ένα διαπιστευτήριο στον
τοίχο μου που λέει ότι είμαι πιστοποιημένος κλινικός υπνοθεραπευτής.
ωστόσο ποτέ δεν αναφέρομαι στον εαυτό μου με αυτόν τον τρόπο. Νιώθω ότι
αυτό που είμαι και αυτό που κάνω μιλάει από μόνο του.
Κατάσταση Κώματος (επίσης Υπνωτικό Κώμα): Αυτός είναι ένας όρος που
χρησιμοποιείται από ορισμένους υπνωτιστές για να περιγράψει την πολιτεία
Esdaile. Αυτός δεν είναι ένας όρος που θα πρέπει να χρησιμοποιείται με το ευρύ
κοινό γιατί μπορεί να προκαλέσει αδικαιολόγητη ανησυχία. Αυτή η κατάσταση δεν
είναι σε καμία περίπτωση αληθινό κώμα και δεν υπάρχει περίπτωση να κολλήσει
κάποιος σε αυτήν την κατάσταση στην ύπνωση (που είναι μια αβάσιμη πεποίθηση
που υποστηρίζουν ορισμένοι).
Συμπληρωματικό: Χρησιμεύει ως συμπλήρωμα. ολοκληρώνοντας –

παρέχουν αμοιβαία τις ανάγκες του άλλου. Η ύπνωση είναι συμπληρωματική
με άλλες ιατρικές ή ψυχολογικές διαδικασίες.
Αρχή Συμμόρφωσης: Το υποσυνείδητο μυαλό κινείται πάντα προς την

κατεύθυνση που το δείχνει ο συνειδητός νους.
Συνδυαστική αναισθησία: Εάν συμβεί οποιαδήποτε ποσότητα υπνωτικής

αναισθησίας, τότε μπορεί να ενισχυθεί για να προκαλέσει μεγαλύτερο βαθμό
αναισθησίας.
Compounding (επίσης Compounding Effect): Η επανάληψη κάνει τις προτάσεις

να γίνονται ισχυρότερες. Δείτε: Ο κανόνας των τριών.
161
DRAKE EASTBURN
Προϋποθέσεις Reflex: Δείτε: Conditioned Response.
Προϋποθέσεις απόκρισης: Η επανειλημμένη έκθεση σε ένα ερέθισμα που

σχετίζεται με μια συμπεριφορά θα ενεργοποιήσει ξανά αυτήν τη συμπεριφορά.
Αυτή είναι μια μορφή ύπνωσης. Επίσης Παβλοβιανή απάντηση. Δείτε επίσης:
Άγκυρες και σκανδάλες.
Προτάσεις σύγχυσης: Η σύγχυση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στην

ύπνωση είτε είναι μέρος του υπνωτικού μοτίβου που χρησιμοποιεί ο
υπνωτιστής είτε μέσω μιας συγκεκριμένης πρότασης.
Η σύγχυση τείνει να αποσυνδέει το συνειδητό μυαλό και να κάνει το
υποσυνείδητο πιο διαθέσιμο.
Σύγχυση: Οι επαγωγές, οι προτάσεις, οι ιστορίες και τα μπερδέματα που

προκαλούν σύγχυση τείνουν να υπερφορτώνουν το συνειδητό μυαλό και να
κάνουν το υποσυνείδητο πιο διαθέσιμο στον θεραπευτή.
Συνειδητός: Για τους σκοπούς μας ο συνειδητός νους είναι εκείνο το μέρος
του νου όπου εμφανίζεται η διανοητική, η κριτική, η κριτική, η αναλυτική
σκέψη καθώς και η βραχυπρόθεσμη μνήμη.
Συγκατάθεση: Βλέπε: Συμφωνία.
Επαφή: Μια μέθοδος επαγωγής με την οποία τα χέρια τοποθετούνταν σε

διάφορα σημεία και ασκούνταν πίεση. Ο Mesmer χρησιμοποίησε και πάσες
χεριών και επαφή. Απλώς τοποθετώντας ένα χέρι στον ώμο κάποιου μπορεί
να προκαλέσει μια αίσθηση χαλάρωσης. Εάν χρησιμοποιούμε ήπια πίεση σε
κάθε εκπνοή και απελευθέρωση κατά την εισπνοή, δημιουργούμε μια
κατάσταση βηματοδότησης και μια μη λεκτική επαγωγή. Μέθοδοι επαφής
έχουν χρησιμοποιηθεί για την υπνωτισμό των ζώων.
Προτάσεις περιεχομένου: Προτάσεις που είναι πολύ περιγραφικές για

σκέψεις, συναισθήματα, συναισθήματα ή άλλες λεπτομέρειες. Παραδείγματα:
«Βρεθείτε στη λίμνη στο ήσυχο λιβάδι. ο
162
οι κίτρινοι νάρκισσοι δημιουργούν μια ονειρική εικόνα. Το απαλό αεράκι

φέρνει το άρωμα του φρέσκου γλυκού αέρα της εξοχής στα ρουθούνια σας».
Προσπάθεια μετατροπής (The Law of Converted Effort): Η θέληση δεν είναι

μόνο ανίσχυρη απέναντι στην πρόταση, αλλά χρησιμεύει μόνο στην
ενίσχυση της πρότασης που θέλει να καταστρέψει (Charles Boudouin).
Βασικά αυτό σημαίνει ότι προσπαθώντας να επικεντρωθούμε (θα)
απομακρυνθούμε από αυτό που δεν θέλουμε, εξυπηρετούμε μόνο στη
δημιουργία αυτού που δεν θέλουμε. Αν κάποιος θέλει να είναι μη καπνιστής
και αφήνει τα τσιγάρα του και λέει στον εαυτό του: «Δεν θέλω τσιγάρο, δεν
πρόκειται να καπνίσω, δεν πρόκειται να πάρω τσιγάρο», πέρασε και Τέλος,
η θέληση αυτού του ατόμου είναι πιθανό να χάσει τη μάχη και η επιθυμία
για ακόμη ένα τσιγάρο θα νικήσει.
Συνομιλητικά αξιώματα: Ένας έμμεσος τρόπος υποβολής μιας πρότασης. Τα

Συνομιλητικά Αξιώματα είναι ερωτήσεις που μπορούν να απαντηθούν με
μια απάντηση ναι ή όχι, αλλά στην πραγματικότητα επιτυγχάνουν μια άλλη
απάντηση. «Θα ήθελες να καθίσεις και να χαλαρώσεις;» Ενώ η απάντηση σε
αυτή την ερώτηση θα μπορούσε να είναι ναι ή όχι, η επιδιωκόμενη απάντηση
είναι ότι το άτομο θα καθίσει και θα χαλαρώσει.
Έλεγχος: Το θέμα σε μια συνεδρία ύπνωσης έχει πάντα τον έλεγχο. Ωστόσο,
η προθυμία από την πλευρά του πελάτη να αναστείλει αυτόν τον έλεγχο
μπορεί να είναι πολύ παραγωγική σε μια συνεδρία ύπνωσης. Θεωρείται
χρήσιμο για τον υπνωτιστή να αναλάβει τον έλεγχο κατά τη διάρκεια της
συνεδρίας ύπνωσης.
Convincers: Απλές εργασίες δίνονται στον πελάτη σε έκσταση που βοηθούν

να πειστεί το μυαλό ότι κάτι διαφορετικό συμβαίνει και επομένως ότι η
ύπνωση λειτουργεί. Δείτε: Double Bind.
Couéism: Όρος που δίνεται στις μεθόδους εξάσκησης (αυτοσύσταση,

αυτοπρόταση) που αναπτύχθηκε από τον Emile Coué.
163
DRAKE EASTBURN
Ο Κουεϊσμός βασίζεται σε δύο θεμελιώδεις αρχές: Όλες οι προτάσεις

είναι αυτοπρόταση που είναι η δράση της «φαντασίας» ή του
«διανοητικού». Και η θέληση νικιέται με τη φαντασία.
Counter Suggestion: Μια πρόταση που υπερισχύει της αρχικής

πρότασης. Μερικές φορές αυτές οι προτάσεις δίνονται ακούσια και
από κάποιον καλοπροαίρετο αλλά αντιπαραγωγικό Σαμαρείτη. Μια
πρόταση ότι η γεύση της σοκολάτας μοιάζει με περιττώματα κουνελιού
που δίνεται σε έναν πελάτη μπορεί να λειτουργεί καλά μέχρι που
κάποιος καλοπροαίρετος φίλος λέει: «Φάε λίγη σοκολάτα, δεν ξέρεις τι
γεύση έχουν τα περιττώματα κουνελιού, έχουν γεύση σοκολάτας».
Τώρα η αρχική πρόταση έχει παρακαμφθεί.
Αντιμεταφορά: Συμβαίνει όταν ο θεραπευτής προβάλλει τις δικές του

συναισθηματικές ανάγκες στον πελάτη. Συχνά αυτό έχει να κάνει με
μια σεξουαλική προβολή. Η αντιμεταβίβαση δεν είναι καλό πράγμα. Οι
ανάγκες του πελάτη είναι αυτές που πρέπει να καλυφθούν σε μια
θεραπευτική συνεδρία, όχι του θεραπευτή.
Κάλυψη όλων των πιθανοτήτων: Προτάσεις όπου όλες οι πιθανές

απαντήσεις οδηγούν σε θετικό αποτέλεσμα.
Κριτική ικανότητα: Σύμφωνα με τον Dave Elman, «Η κριτική ικανότητα

είναι εκείνο το μέρος του νου που κρίνει. Διακρίνει τις έννοιες ζεστό
και κρύο, γλυκό και ξινό, μεγάλο και μικρό, σκοτεινό και ανοιχτό.
Η κριτική ικανότητα αποτελείται από πληροφορίες (ιστορικό) που

συσσωρεύουμε, ιδιαίτερα όταν είμαστε πολύ νέοι, οι οποίες αποτελούν
εμπόδιο έναντι πληροφοριών που είναι διαφορετικές (είτε αυτές οι
πληροφορίες είναι ακριβείς είτε όχι). Λειτουργούμε σε παραδείγματα
που βασίζονται στην κριτική μας ικανότητα.
Διαδικασία κρίσιμου περιστατικού: Ένας άλλος όρος για την παλινδρόμηση ηλικίας.
164
Σταυροδρόμι: Μια τεχνική που είναι καλή για τη λήψη αποφάσεων. μια τεχνική
μόχλευσης. Φέρνοντας έναν πελάτη σε μια διακλάδωση στο δρόμο μπορούμε να
ζωγραφίσουμε το αποτέλεσμα εάν συνεχίσει όπως ήταν (κάπνισμα, για παράδειγμα).
Τότε τους βάζουμε να στρίψουν και να κοιτάξουν τον άλλο, πιο θετικό δρόμο, χωρίς
αυτή την ανεπιθύμητη συμπεριφορά ή άλλη θετική αλλαγή στη ζωή τους τι θα συμβεί
στο μέλλον. Αυτή είναι μια τεχνική μόχλευσης και το μυαλό τείνει να επιλέξει την πιο
ελκυστική επιλογή. Για το καλύτερο αποτέλεσμα, κρατήστε την ανεπιθύμητη σκηνή
στον αριστερό δρόμο και θετική έκβαση στον σωστό δρόμο.
Κλίμακα Davis-Husband: Μια δημοφιλής κλίμακα βάθους που χρησιμοποιεί πέντε

κύριες διαιρέσεις για τον προσδιορισμό του βάθους έκστασης.
Εμβάθυνση: Μια ποικιλία μεθόδων που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν κάποιον

σε μια βαθύτερη κατάσταση έκστασης. Η χρήση του βραχίονα Elman ή η εστίαση στην
αναπνοή είναι δύο συνηθισμένοι τρόποι για να εμβαθύνετε έναν πελάτη.
Dehypnosis (επίσης dehypnotizing): Όσο κι αν αποκαλούμε τον εαυτό μας ως υπνωτιστές

ή υπνοθεραπευτές, μεγάλο μέρος της δουλειάς που κάνουμε είναι πραγματικά να
αφυπνωτίζουμε τους ανθρώπους από την ανεπιθύμητη ύπνωση που έχουν λάβει στο
παρελθόν.
Dehypnotize: Δείτε: Dehypnosis. Το Dehypnotize είναι επίσης ένας όρος που μερικές
φορές χρησιμοποιείται για την ανάδυση από την ύπνωση.
Δέλτα: Το Δέλτα είναι μια εξαιρετικά βαθιά κατάσταση συνείδησης και αυτή τη στιγμή
είναι ελάχιστα χρήσιμη για τον υπνωτιστή. • 4 CPS και κάτω (κύκλοι ανά δευτερόλεπτο
εγκεφαλικών κυμάτων
δραστηριότητα) •
Ασυνείδητο • Δεν είναι ιδανικό για ύπνωση ή ύπνο
• Ιδανικό για σωματική θεραπεία
Παραλήρημα: Μια παράλογη πεποίθηση που τηρεί κανείς ακόμα κι αν είναι αντίθετη με
αυτό που είναι προφανές. Κάποιος μπορεί να το πιστέψει
165
DRAKE EASTBURN
έχετε μια σχέση αγάπης με κάποιον άλλον, παρόλο που το άλλο άτομο δεν έχει
κάνει τίποτα για να επικυρώσει αυτή την πεποίθηση.
Οδοντιατρική: Η ύπνωση έχει μακρά παράδοση στην οδοντιατρική. Πολλοί

οδοντίατροι στο παρελθόν ήταν ειδικευμένοι στη χρήση της ύπνωσης ως
αναισθητικού. Ωστόσο, η ύπνωση μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να
ανακουφίσει το άγχος σχετικά με την επίσκεψη στον οδοντίατρο. Βλέπε:
Οδοντιατρική στο Κεφάλαιο 6, Waking Hypnosis.
Κλίμακες βάθους: Υπάρχουν πολλές παραλλαγές στις κλίμακες βάθους.

Ο Ντέιβ Έλμαν διατηρήθηκε σε πέντε χρησιμοποιήσιμα επίπεδα, ένα από αυτά
ήταν η ύπνωση εγρήγορσης. Κάποιοι το έχουν μειώσει σε τρία επίπεδα: ελαφρύ,
μεσαίο και βαθύ. Το Davis-Husband χρησιμοποιεί 22 επίπεδα, ενώ η κλίμακα
LeCron, Bordeaux προτείνει 50 αναγνωρίσιμα επίπεδα.
Η Leslie LeCron έχει κάνει πολύ θετική δουλειά στον τομέα της ύπνωσης και
είμαι βέβαιος ότι πρέπει να έχει γίνει πολλή έρευνα για τον εντοπισμό τόσα
πολλά χαρακτηριστικά σε τόσο μεγάλη κλίμακα. Ωστόσο, η πρακτικότητα της
χρήσης ενός τέτοιου συστήματος σε μια κλινική πρακτική θα φαινόταν δυσκίνητη.
Το National Guild ακολουθεί την κλίμακα βάθους έξι επιπέδων που

δημιουργήθηκε από τον Harry Arons και πιστεύω ότι αυτό είναι αρκετά επαρκές
για όλους τους πρακτικούς σκοπούς.
Δοκιμή Βάθους ή Δοκιμές Υπνωτικού Βάθους: Απλές εξετάσεις που δίνονται στον
πελάτη από τον υπνωτιστή για να προσδιοριστεί το βάθος της ύπνωσης. Η
οφθαλμική καταληψία και τα αρνητικά και θετικά τεστ παραισθήσεων είναι
μερικές από τις εξετάσεις που βοηθούν στον προσδιορισμό του βάθους της
έκστασης. Δείτε επίσης: Trance Management.
Δερματιλλομανία: Δείτε: Skin Picking.
DID: Διασχιστική Διαταραχή Ταυτότητας, παλαιότερα και ευρύτερα γνωστή ως

Διαταραχή Πολλαπλής Προσωπικότητας.
Η ύπνωση ήταν η πρώτη επιτυχημένη μέθοδος για την αντιμετώπιση αυτού του
ζητήματος και κυρίως από τον Pierre Janet. Η ύπνωση εξακολουθεί να είναι η
166
μέθοδος επιλογής? Ωστόσο, αυτό είναι ένα πολύ εμπλεκόμενο θέμα και θα
πρέπει να το χειριστεί μόνο ένας πολύ εξειδικευμένος υπνοθεραπευτής.
Άμεση πρόταση: Όχι διφορούμενη. μέχρι κάποιο σημείο.
Οδηγία: Ένα είδος πρότασης ή στυλ που είναι ευθεία, μέχρι το σημείο, ακόμη
και διεκδικητικό. Παράδειγμα: «Καθίστε αναπαυτικά και κλείστε τα μάτια
σας». Δείτε επίσης: Δεξιακτικός, Αυταρχικός και
Πατρικός.
Συγκαλυμμένη μέθοδος: Μια μέθοδος πρόκλησης έκστασης σε ένα απρόθυμο

θέμα που αναπτύχθηκε από τους Erickson και Kobie. Υπνωτίζοντας ένα
πρόθυμο υποκείμενο παρουσία ενός απρόθυμου υποκειμένου και
δημιουργώντας μια σχέση, στο απρόθυμο υποκείμενο δίνονται προτάσεις
έμμεσα και προκαλείται ύπνωση.
Dissociation: Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως ψυχολογικός όρος από

τον Pierre Janet. Όταν χρησιμοποιούμε μια στρατηγική για να αποφύγουμε
μια κατάσταση ή συναισθήματα, αποσυντονιζόμαστε. Η ονειροπόληση είναι
μια μορφή διάσπασης. η αποφυγή και η άρνηση είναι μορφές διάσπασης.
Θα μπορούσαμε επίσης να αποσυνδεθούμε χρησιμοποιώντας φάρμακα, ναρκωτικά
και αλκοόλ.
Χρησιμοποιούμε επίσης διασχιστικές μεθόδους κατά καιρούς στην ύπνωση.

Για παράδειγμα, για να απευαισθητοποιήσουμε μια υπερβολικά
συναισθηματική κατάσταση, μπορούμε να ζητήσουμε από τον πελάτη να
χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε από μια σειρά μεθόδων διαχωρισμού, όπως η
θέαση της άβολης σκηνής από απόσταση ή η προβολή της σκηνής μέσω ενός
βίντεο ενώ ελέγχεται το τηλεχειριστήριο ή η προβολή της σκηνής ως αν
παιζόταν σε σκηνή κ.λπ.
Σχέση Κυριαρχίας-Υποβολής: Στο παρελθόν, δόθηκε λιγότερη έμφαση στη

δημιουργία προσδοκίας (ύπνωση εγρήγορσης) και σχέση, και μεγαλύτερη
σημασία δόθηκε στο θέμα μετά από υποδείξεις του χειριστή. Απλά επειδή ο
χειριστής τοποθετήθηκε σε πιο κυρίαρχο ρόλο, το
167
DRAKE EASTBURN
ο πελάτης (υποταγμένος) ακολούθησε τις υποδείξεις όπως του είχε δοθεί

εντολή.
Double Bind: Δεν μπορούμε να διατηρήσουμε δύο αντίθετες έννοιες

ταυτόχρονα. Αυτό είναι που επιτρέπει την εμφάνιση διαφορετικών μορφών
καταληψίας. Για παράδειγμα (από τη στιγμή που τα μάτια κλειδωθούν

ερμητικά), «Όσο πιο σκληρά προσπαθείς να ανοίξεις τα μάτια σου, τόσο πιο
δύσκολο γίνεται, προσπάθησε, δεν μπορείς. Προσπάθησε και δεν μπορείς.
Έτσι είναι, τώρα χαλαρώστε». Εάν το άτομο ακολουθήσει τις οδηγίες (που
είναι απαραίτητο και είναι κάτι για το οποίο ελέγχουμε) τότε δεν μπορεί να
ανοίξει και να σφίξει ταυτόχρονα τα μάτια του ταυτόχρονα. Αυτό φαίνεται
απλό, αλλά δημιουργεί μια αίσθηση ασυνήθιστη για αυτούς στο θέμα. Αυτά
τα διπλά δεσμά γίνονται πειστικά.
Έκσταση διακοπής λειτουργίας: Δύο τύποι έκστασης συμβαίνουν ταυτόχρονα

κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας ύπνωσης. Ο πελάτης είναι συνήθως σε
έκσταση εκτός λειτουργίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να
διατηρήσει καμία συνειδητή επίγνωση. Ο θεραπευτής αναλαμβάνει τη
διαχείριση της συνεδρίας. Δείτε: Uptime Trance.
Δράμα: Η χρήση του δράματος στην ύπνωση ή στην ξύπνια ύπνωση μπορεί
να έχει θετική επίδραση. Το δράμα βοηθά στη δημιουργία της προσδοκίας
ότι θα προκύψει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Dream Hypnosis: Ένας παλιός όρος που περιγράφει μια κατάσταση που
ακολουθεί μια ήπια κατάσταση ύπνωσης. Πιθανώς μια βαθιά κατάσταση
άλφα ή ελαφριά κατάσταση θήτα.
DSM-IV: Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών που

χρησιμοποιείται από διάφορους θεραπευτές και γιατρούς για να βοηθήσει
στη διάγνωση ασθενών με βάση συγκεκριμένα, αποδεκτά κριτήρια.
Οι κωδικοί στο DSM-IV χρησιμοποιούνται επίσης για την κωδικοποίηση των ασφαλιστικών
απαιτήσεων.
168
Διπλή επαγωγή: Επίσης διπλή επαγωγή. Όταν δύο υπνωτιστές προκαλούν το ίδιο θέμα
την ίδια στιγμή, αυτό είναι διπλή επαγωγή. Η πρόθεση είναι ο υπνωτιστής που μιλάει
στο αριστερό αυτί του υποκειμένου να χρησιμοποιεί ρητά που κατευθύνεται στο δεξί
εγκέφαλο, ενώ ο υπνωτιστής που μιλάει στο δεξί αυτί κατευθύνει τη γλώσσα προς το
αριστερό εγκέφαλο.
Η λήψη διαφορετικών αλλά χρήσιμων πληροφοριών ταυτόχρονα προκαλεί σύγχυση

και πιθανώς παράκαμψη της κριτικής ικανότητας, έτσι ώστε το μυαλό να ακολουθεί
τις οδηγίες. Αυτός ο τύπος επαγωγής μπορεί να είναι πολύ γρήγορος και
αποτελεσματικός, αλλά έχει το μειονέκτημα ότι χρειάζεται δεύτερο διευκολυντή.
Ηλεκτρονική ύπνωση: Επί του παρόντος υπάρχουν πολλές ηλεκτρονικές συσκευές που
μπορούν να μας βοηθήσουν να χρησιμοποιήσουμε την ύπνωση. Υπάρχουν μηχανές
βιοανάδρασης που μετρούν πραγματικά την εγκεφαλική δραστηριότητα και βοηθούν
στην επίτευξη ορισμένων θετικών αποτελεσμάτων. Οι μηχανές GSR (γαλβανική
απόκριση δέρματος) μπορούν να είναι εξίσου αποτελεσματικές με τις μηχανές
βιοανάδρασης για ένα κλάσμα του κόστους.
Οι μηχανές ήχου ή ο συνδυασμός φωτός και ήχου μπορούν να δημιουργήσουν

ύπνωση. Πολλοί από αυτούς τους τύπους μηχανών περιλαμβάνουν τη χρήση
διφωνικών παλμών ή συχνοτήτων για να βοηθήσουν στην αποτελεσματικότητά τους.
Υπάρχουν διαθέσιμα μηχανήματα που διαθέτουν μεγάλη ποικιλία προγραμμάτων που
μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δημιουργήσουν μια ποικιλία θετικών

αποτελεσμάτων. Αυτά τα προγράμματα μπορούν επίσης να προσαρμοστούν για να
εξυπηρετούν μεγάλες ομάδες εάν είναι απαραίτητο. Μια εξωτερική πηγή μπορεί συχνά
να χρησιμοποιηθεί επίσης για την εξατομίκευση μιας συνεδρίας μέσω πρότασης ή για
την προσθήκη μουσικής. Σε ορισμένα μοντέλα μπορούν να προστεθούν συσκευές
εγγραφής για την εγγραφή της συνεδρίας για μελλοντική χρήση.
Αυτά τα μηχανήματα μπορεί να είναι πολύ χρήσιμα στη δική σας διαδικασία αυτο-
ύπνωσης και ορισμένοι υπνωτιστές τα χρησιμοποιούν εκτενώς στην επαγγελματική
τους πρακτική. Εάν αυτή είναι η μόνη μέθοδος που χρησιμοποιεί ένα άτομο στην
πρακτική του, τότε γίνεται περισσότερο τεχνικός παρά θεραπευτής. Ενώ αυτά τα
μηχανήματα έχουν τα δικά τους
169
DRAKE EASTBURN
θέση και μπορεί να είναι χρήσιμο, δεν υπάρχει υποκατάστατο για τη γνώση
της καλής υπνωτικής τεχνικής.
Elman Induction: Μια γρήγορη επαγωγή που αναπτύχθηκε από τον Dave
Elman που περιλαμβάνει δοκιμές βάθους και πειστικούς ενσωματωμένους
στην επαγωγή.
Ενσωματωμένες εντολές (επίσης Ενσωματωμένη πρόταση): Μια πρόταση

μέσα σε μια πρόταση. Η ενσωματωμένη εντολή ή πρόταση είναι συνήθως
πολύ κατευθυντική και δίνεται μέσα στο κείμενο μιας μεγαλύτερης πιο
ανεκτικής δήλωσης δημιουργώντας μια παύση ή αλλάζοντας τον τόνο της
φωνής κ.λπ.
Αναδυόμενος: Αναδυόμενος είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να βγάλετε

κάποιον από την έκσταση. Δεδομένου ότι ο πελάτης δεν κοιμάται,
αποφεύγουμε όρους όπως ξυπνώ, παρόλο που το awaken χρησιμοποιείται συνήθως.
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για να βγει κάποιος από έκσταση, μια απλή
μέτρηση από το ένα έως το πέντε είναι πιο συνηθισμένη (μερικές φορές
ακολουθείται με ένα χτύπημα του δακτύλου).
Emote: Η έκφραση των συναισθημάτων.
Ενούρηση: Δυσκολία στον έλεγχο της ουροδόχου κύστης, ιδιαίτερα τη νύχτα

και με παιδιά (βρέξιμο στο κρεβάτι). Η ύπνωση ήταν αρκετά επιτυχημένη με
την ενούρηση.
Ericksonian Hypnosis: Υπνωτική μεθοδολογία που διαδόθηκε από τον

αείμνηστο Milton Erickson. Μερικά χαρακτηριστικά της Εριξονικής ύπνωσης
είναι η χρήση της μεταφοράς, η έμμεση πρόταση, η αφήγηση και η χρήση
επιτρεπτικής ή μητρικής γλώσσας.
Esdaile State: Αυτή η κατάσταση ύπνωσης ονομάζεται κατάσταση Esdaile

λόγω του έργου του Dr. James Esdaile. Ο Esdaile επηρεάστηκε από τη χρήση
της ύπνωσης από τον Elliotson για αναισθησία.

Αυτή είναι η κατάσταση ύπνωσης που τελειοποίησε ο Esdaile πηγαίνοντας
τις μεθόδους του Franz Anton Mesmer σε ένα σημείο πέρα από το οποίο
170
Ο ίδιος ο Mesmer είχε πετύχει ποτέ. Ο Esdaile τελειοποίησε αυτή τη μέθοδο

πραγματοποιώντας χιλιάδες χειρουργικές επεμβάσεις χρησιμοποιώντας μόνο την
ύπνωση ως αναισθησία. Αυτή η κατάσταση ύπνωσης χρησιμοποιείται ακόμα και
σήμερα για την εκτέλεση χειρουργικών επεμβάσεων.
Η κατάσταση Esdaile χαρακτηρίζεται από αισθήσεις βαριών των χεριών

και των ποδιών (όπως ο μόλυβδος) καθώς και από συναισθήματα ευφορίας.
Ένα άτομο δεν μπορεί ή δεν θέλει να μιλήσει ή να κινηθεί στην πολιτεία
Esdaile. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι νιώθουμε τόσο καλά
να βιώνουμε αυτή την κατάσταση ύπνωσης που όταν σε αυτήν την
κατάσταση θέλουμε να διατηρήσουμε αυτές τις καλές αισθήσεις και η
ομιλία ή η κίνηση θα μείωνε μόνο τα καλά συναισθήματα.
Μερικοί άνθρωποι (φυσικοί υπνωτιστές) μπορούν να εισέλθουν στην

κατάσταση Esdaile (κώμα) μάλλον εύκολα. Μερικοί σκηνικοί υπνωτιστές
έχουν βιώσει ότι ένα πολύ υποβλητικό άτομο στο κοινό μπαίνει σε
ύπνωση ενώ εκείνος ή αυτή επικεντρωνόταν στο να βάλει τους ανθρώπους
στη σκηνή σε έκσταση. Αφού τελειώσει η παράσταση και όλοι σηκωθούν
και φύγουν, ο υπνωτιστής ανακαλύπτει ένα άτομο που κάθεται στο κοινό
φαινομενικά δεν ανταποκρίνεται. Πολλοί υπνωτιστές δυσκολεύτηκαν να
βγάλουν τέτοια άτομα από την έκσταση και εξαιτίας αυτού προκλήθηκε
κάποιος φόβος. Ο φόβος να κολλήσετε στην ύπνωση πιθανότατα προήλθε
από αυτές τις εμπειρίες. Ωστόσο, η ιδέα ότι ένα άτομο θα μπορούσε να
κολλήσει στην ύπνωση είναι εντελώς εσφαλμένη. Υπάρχουν τρόποι για
να βγάλετε ένα άτομο από αυτήν την κατάσταση εύκολα, αλλά ακόμα κι
αν δεν γινόταν τίποτα για να εμφανιστεί το άτομο, τελικά θα έβγαινε από
την έκσταση μόνοι του και θα σηκωνόταν και θα έφευγε.
Έκθεση (παλαιότερος όρος): Η δημόσια επίδειξη των διαφόρων βαθμών

υπνωτισμού, που δίνονται για ψυχαγωγικούς ή επιστημονικούς σκοπούς.
Προσδοκία: Αυτό που περιμένει ο νους να συμβεί είναι αυτό που τείνει
να συμβεί. Δημιουργούμε μια προσδοκία, μέσω της αφύπνισης
171
DRAKE EASTBURN
ύπνωση, ότι θα προκύψει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα και αυτό είναι

που τείνει να συμβεί. Δείτε επίσης: Πρόθεση, καθώς και την ενότητα
για την Προσδοκία στο Κεφάλαιο 8, Ύπνωση εγρήγορσης.
Προσδοκία: Αυτό που περιμένουμε να συμβεί είναι αυτό που τείνει να

συμβεί. Βλέπε: Κεφάλαιο 8, Ύπνωση εγρήγορσης.
Οφθαλμική καταληψία: Μια αίσθηση κλειδώματος των βλεφάρων

εμφανίζεται μέσω υπόδειξης που προκαλεί στον πελάτη να αισθάνεται
σαν να μην μπορεί να ανοίξει τα μάτια του. Γενικά αυτό γίνεται ως τεστ
υποδηλότητας, αλλά είναι πολύ πειστικό. Βοηθά τον πελάτη να
παρατηρήσει ότι συμβαίνει κάτι διαφορετικό (ύπνωση) και επομένως
γίνεται πιο δεκτικός σε περαιτέρω προτάσεις. Αυτό είναι ένα παράδειγμα
διπλής δέσμευσης. Εάν το υποκείμενο ακολουθήσει τις οδηγίες θα λάβει
το αποτέλεσμα απλώς και μόνο επειδή δύο διαφορετικά πράγματα δεν
μπορούν να συμβούν ταυτόχρονα.
Κλείσιμο ματιών: Αρχικά στάδια ύπνωσης και επαγωγής. Εάν ένας

πελάτης δεν κλείνει τα μάτια του όταν του ζητηθεί, τότε δεν ακολουθεί
απλές οδηγίες, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για επίσημη επαγωγή.
Φυσικά, οι άνθρωποι μπορεί να βρίσκονται σε ύπνωση με τα μάτια
ανοιχτά, και μερικές φορές αυτό είναι απαραίτητο. Κατά γενικό κανόνα,
εάν τα μάτια παραμείνουν ανοιχτά σε έκσταση για πολύ μεγάλο χρονικό
διάστημα, το οπτικό ερέθισμα θα τραβήξει το άτομο από την έκσταση.
Eye Fixation: Ένας τύπος επαγωγής. Απλώς κοιτάζοντας ένα σταθερό

σημείο μπορούμε να πετύχουμε μια υπνωτική έκσταση.
Πτερυγισμός ματιών: Ένδειξη έκστασης με ορισμένα άτομα.

Δεν είναι το ίδιο με το REM.
Eye Roll: Ο προσδιορισμός της δυνατότητας υπνωτισμού ενός ατόμου

μπορεί να γίνει μέσω της διαδικασίας του eye roll. Οι γιατροί Herbert και
172
Ο David Spiegel παρουσιάζει ένα σύστημα με το οποίο λειτουργεί αυτή η

διαδικασία στο βιβλίο του Trance and Treatment.
Eyes Open: Ύπνωση που επιτυγχάνεται με τα μάτια ανοιχτά. Μπορεί να είναι

χρήσιμο σε ορισμένες καταστάσεις και μπορεί να ανακουφίσει την αντίσταση.
False Memory: Ο όρος είναι κάπως εσφαλμένος, η εμφυτευμένη μνήμη μπορεί να

είναι πιο ακριβής όρος. Μια ψευδής μνήμη είναι μια μνήμη ενός συμβάντος που
υποτίθεται ότι ανακτάται κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας, αλλά το οποίο μπορεί
να μην έχει συμβεί στον πραγματικό κόσμο. Συνήθως η ψευδής μνήμη είναι μια
προβολή των πεποιθήσεων του θεραπευτή (η προσωπική του ατζέντα) στη
συνεδρία. Αν πω να δω έναν κήπο με τριαντάφυλλα στον πελάτη μου, το μυαλό
τους θα τον πάει σε έναν κήπο με τριαντάφυλλα. αν πω να δεις τον πατέρα σου να
σε κακομεταχειρίζεται το μυαλό μπορεί να πάει και εκεί. Αυτή είναι μια μορφή
καθοδήγησης του πελάτη και δεν πρέπει ποτέ να αποτελεί μέρος της θεραπείας.
Οικογένειες έχουν καταλήξει στα δικαστήρια και μάλιστα έχουν καταστραφεί για
καταστάσεις που δεν συνέβησαν λόγω της άστοχης ενθάρρυνσης ορισμένων
θεραπευτών. Πολλές πληροφορίες είναι διαθέσιμες για αυτό το θέμα.
Γοητεία (επίσης Δονατισμός μετά τον Ντονάτο): Ο Ντονάτο διέδωσε αυτή τη

μέθοδο επαγωγής και υπόδειξης που γίνεται με το να κοιτάζει το θέμα στα μάτια
του υπνωτιστή, προκαλώντας έτσι το θέμα να μιμηθεί τις κινήσεις του υπνωτιστή.
Αυτή η μέθοδος μπορεί να έχει εξελιχθεί από την παλιά μέθοδο Puysegurian που
γίνεται από καθιστή θέση.
Η γοητεία έχει επίσης χρησιμοποιηθεί αφότου ένα άτομο έχει υπνωτιστεί,

βάζοντάς το να στερεωθεί σε ένα αντικείμενο σε σημείο που θα ακολουθήσει αυτό
το αντικείμενο παντού όταν μετακινηθεί.
Μέθοδος Flowers: Μια απλή μέθοδος επαγωγής που περιλαμβάνει στερέωση των
ματιών που διαδόθηκε από τον Dr. Flowers.
173
DRAKE EASTBURN
Τυπική ύπνωση: Η ύπνωση εκτελείται φανερά, όπως σε μια θεραπευτική

συνεδρία, αλλά και για σκοπούς αυτο-ύπνωσης και ψυχαγωγίας.
Ιατροδικαστική ύπνωση: Η χρήση της ύπνωσης σε νομικό πλαίσιο, όπως η

κατάθεση στο δικαστήριο, η ανανέωση της μνήμης για σκοπούς κατάθεσης και
η επίλυση εγκλημάτων. Απαιτούνται εξειδικευμένη εκπαίδευση και τεχνικές
για την πραγματοποίηση ιατροδικαστικής ύπνωσης.
Κλασματική αυτούπνωση: ύπνωση ενός μέρους του σώματος κάθε φορά, όπως
σε ένα χέρι ή πόδι.
Κλασματοποίηση: Ξανα-υπνωτίζοντας ένα άτομο ξανά και ξανά για να τον

εμβαθύνετε στην ύπνωση. Μερικές φορές αναφέρεται λανθασμένα ως
διάθλαση. Αναπτύχθηκε από τον Vogt.
Μελλοντικός Προσανατολισμός: Δείτε: Ψυχική Πρόβα.
Μελλοντική Πρόοδος: Δείτε: Ψυχική Πρόβα.
Future Pacing (επίσης Future Orientation and Future Progression): Δείτε:

Mental Rehearsal.
Γκαμπλ: Επιταχυνόμενη ή ανόητη γλώσσα. Συχνά χρησιμοποιείται από

υπνωτιστές σταδίου, αλλά και σε πιο θεραπευτική ύπνωση.
Γάμμα: Μια κατάσταση συνείδησης που είναι μια κατάσταση αντίδρασης υπερ-
συναγερμού, μάχης ή φυγής. Δεν είναι πολύ πρακτικό για τους υπνωτιστές να
εργάζονται σε κατάσταση Γάμμα.
• Πάνω από 21 CPS έως περίπου 40 CPS (κύκλοι ανά δευτερόλεπτο

δραστηριότητας εγκεφαλικών κυμάτων)
• Κατάσταση υπερσυναγερμού
• Μάχη ή φυγή
Gestalt (θεραπεία): Η Gestalt (το σύνολο) είναι μια μορφή θεραπείας που
αναπτύχθηκε από τους αείμνηστους Fritz Perls, Laura Perls και Paul
174
Ο Goodman τη δεκαετία του 1940 – 1950. Ο όρος Gestalt

χρησιμοποιείται σε σχέση με την ψυχολογία από το 1800. Η Gestalt
είναι μια πολύ ευφάνταστη διαδικασία. έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς
στην κοινότητα της υπνοθεραπείας. Συχνά χρησιμοποιείται για την
αλληλεπίδραση (διάλογο) με άλλα άτομα (που μπορεί να είναι ή όχι
σε αυτό το επίπεδο) και για την επίλυση προβλημάτων μαζί τους.
Χαγχώμα: Μια αντίδραση που μερικές φορές εμφανίζεται κατά την

έναρξη της επαγωγής. Το γέλιο προκαλείται συνήθως από άγχος ή
αβεβαιότητα. Κανονικά τελειώνει καθώς ο υπνωτιστής προχωρά με
τη συνεδρία και απλώς την αγνοεί. Υπάρχουν μερικές τεχνικές για να
ξεφύγετε από το γέλιο, συνήθως μια καλή στιγμιαία επαγωγή θα
παρακάμψει την κριτική ικανότητα και είναι
πάνω από.
Glove Anesthesia: Η αναισθησία με γάντια υπάρχει εδώ και πολύ

καιρό. Δημιουργώντας αναισθησία σε ένα χέρι μπορούμε στη συνέχεια
να μεταφέρουμε αυτή την αναισθησία μέσω υπόδειξης και φυσικής
κίνησης του χεριού σε κάποια άλλη περιοχή του σώματος. Ένας
εύκολος τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να ζητήσετε από τον
πελάτη να φανταστεί ότι το χέρι βρίσκεται σε έναν κουβά με πάγο ή
παγωμένο νερό και να προτείνετε τις αισθήσεις μουδιάσματος που
συνοδεύουν αυτό. Μόλις ο πελάτης έχει επιτύχει μούδιασμα στο χέρι
του, τότε μπορεί να μεταφερθεί σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος.
Αυτή η διαδικασία μπορεί επίσης να θεωρηθεί πειστική. Μόλις το
υποκείμενο παρατηρήσει και βιώσει τις διαφορετικές αισθήσεις, η
αποδοχή περαιτέρω προτάσεων γίνεται πιο πιθανή. Η επίτευξη
κατάστασης υπνωτισμού είναι απαραίτητη για να συμβεί αναισθησία.
Καθοδηγούμενος Διαλογισμός: Μια άλλη μορφή ύπνωσης που

συνήθως περιλαμβάνει κάποιο απλό είδος επαγωγής, όπως μια
προοδευτική χαλάρωση. Γίνεται συνήθως με ομάδες ή μεμονωμένα
άτομα και με κάποιου είδους στόχο στο μυαλό. Ο καθοδηγούμενος
διαλογισμός είναι παρόμοιος με μια καθοδηγούμενη οπτικοποίηση.
175
DRAKE EASTBURN
Καθοδηγούμενη Οπτικοποίηση ή Καθοδηγούμενη Απεικόνιση: Μετάβαση ενός

ατόμου ή μιας ομάδας σε έναν συγκεκριμένο οπτικό τύπο υπνωτικού ταξιδιού. Αυτή
η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στην ανακούφιση από το
στρες, τη θεραπεία, την πνευματικότητα κ.λπ.
Συνήθεια: Μια ενέργεια ή κατάσταση που έχει γίνει ακούσια μέσω της
επανάληψης. Οι συνήθειες είναι μια υποσυνείδητη δραστηριότητα και
επομένως η ύπνωση μπορεί να λειτουργήσει καλά για να αφαιρέσει ή να
δημιουργήσει μια συνήθεια. Μόλις καθιερώσουμε μια ενέργεια για να γίνει
συνήθεια, χρειάζεται πολύ λίγη προσπάθεια για να διατηρήσουμε αυτή τη

δράση. Οι συνήθειες μπορούν να λειτουργήσουν υπέρ ή εναντίον μας. Για
παράδειγμα, όταν σηκώνουμε το πρωί, βουρτσίζουμε τα δόντια μας χωρίς να
το σκεφτόμαστε μόνο και μόνο επειδή αυτό κάνουμε πάντα. Και αυτή είναι μια καλή συνήθεια.
Μπορεί να πηγαίνουμε στο ίδιο φαστ φουντ κάθε μέρα και αυτό έχει γίνει
συνήθεια. Ωστόσο, οι αρνητικές επιπτώσεις αυτής της διατροφικής επιλογής
μπορεί να λειτουργούν εναντίον μας. Μέσω της ύπνωσης μπορούμε να
αλλάξουμε μια συνήθεια και ακόμη και να την αντικαταστήσουμε με μια νέα,
πιο υγιεινή συνήθεια (πηγαίνοντας γυμναστήριο τακτικά) και ακόμη και χωρίς
να χρειάζεται να κάνουμε όλη την επανάληψη.
Ψευδαίσθηση: Δείτε: Θετική και αρνητική ψευδαίσθηση.
Αύξηση χεριών: Όπως και οι μορφές καταληψίας, η αιώρηση χεριών μπορεί

να είναι ένα τεστ υπαιτιότητας, να πείσει ή να βοηθήσει στον προσδιορισμό
του βάθους έκστασης.
Περάσματα χεριών (επίσης περάσματα): Το Mesmer μπορεί να είναι υπεύθυνο

για αυτόν τον τύπο υπνωτικής επαγωγής που ενσωματώνει το πέρασμα των
χεριών πάνω από το σώμα. Καθώς ο Μέσμερ άρχισε να απομακρύνεται από
τη χρήση φυσικών μαγνητών, ένιωσε ότι διέθετε μαγνητισμό μέσα στην ίδια
του την ύπαρξη και ότι μπορούσε να προβάλει αυτόν τον μαγνητισμό στους
πελάτες του (που δεν είχαν τον κατάλληλο μαγνητισμό λόγω της ασθένειάς
τους) και να τους κάνει να θεραπεύσουν. Όχι σε αντίθεση με την τοποθέτηση
των χεριών, αλλά το πιο πιθανό είναι ότι ο Mesmer παρήγαγε μια υπνωτική
έκσταση ακριβώς μέσα από
176
προσδοκία που δημιούργησε. Σε μεταγενέστερους χρόνους χρησιμοποιήθηκε

περισσότερο για θεατρικούς σκοπούς.
Επαγωγή χειραψίας: Αυτή είναι μια επαγωγή που έγινε δημοφιλής από τον Ντέιβ
Έλμαν, με την οποία χρησιμοποίησε τρεις χειραψίες, με κάθε κούνημα να οδηγεί το
θέμα πιο βαθιά στην ύπνωση. Παραλλαγές αυτής της μεθόδου έγιναν δημοφιλείς
από τους Milton Erickson και Gil Boyne. Μου αρέσει να το χρησιμοποιώ όπως διδάσκει
ο Gil Boyne όπου μια χειραψία γίνεται μια στιγμιαία επαγωγή.
Ετερο ύπνωση: Ύπνωση που εκτελείται με άλλο άτομο (υπνωτιστής), σε αντίθεση με

την αυτο-ύπνωση που γίνεται μόνη της.
Αυτός ο όρος δεν είναι συνηθισμένος στις μέρες μας.
Εργασίες για το σπίτι (Σχέδια Δράσης): Εργασίες που δίνονται στον πελάτη για να
βοηθήσει στην ενσωμάτωση της θεραπείας του στην καθημερινή του ζωή.
Αυξημένη επιλεκτικότητα: Στην ύπνωση μπορεί να μας χρησιμεύσει να είμαστε

περισσότερο συγκεντρωμένοι σε ένα πράγμα (τη φωνή του υπνωτιστή) παρά σε ένα
άλλο (δυνητικά αποσπώντας εργασία που συμβαίνει έξω). Στην ύπνωση, παρόλο που
βιώνουμε αυξημένη αισθητηριακή επίγνωση, είμαστε σε θέση να εξαλείψουμε εκείνα
τα πράγματα που δεν μας εξυπηρετούν αυτή τη στιγμή.
Αυξημένη Προτατικότητα (επίσης Υπερπροτάσεις): Σε ορισμένες καταστάσεις

συνείδησης (θήτα, για παράδειγμα) είμαστε πιο δεκτικοί σε προτάσεις από ό,τι σε
άλλες καταστάσεις (βήτα).
Ύπνωση αυτοκινητόδρομου: Υπνωτικές επιδράσεις που εμφανίζονται κατά την

οδήγηση. Η ύπνωση εμφανίζεται κατά την οδήγηση για διάφορους λόγους. Δείτε την
ενότητα για την Οδήγηση στο Κεφάλαιο 4, Τι άλλο είναι η ύπνωση.
Hyper-Emperia: Χρήση υπνωτικής διαδικασίας για να ανέβει στο επίπεδο της

συνείδησης και όχι να κατέβει.
177
DRAKE EASTBURN
Υπερμνησία: Ζωηρή μνήμη και ανάμνηση, το αντίθετο της αμνησίας.

Μπορεί επίσης να γίνει ένας αμυντικός μηχανισμός που υιοθετείται από
μικρά παιδιά που τον συνεχίζουν μέχρι την ενηλικίωση. Επίσης μια μορφή
παλινδρόμησης για τη βελτίωση των λεπτομερειών μιας κατάστασης.
Υπερπροτασιμότητα: Κατάσταση αυξημένης υπαινικότητας.

Μερικοί άνθρωποι είναι από τη φύση τους πιο υποδηλωτικοί ή
υπνωτιζόμενοι από άλλους. Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση υπνωτισμού
είμαστε πολύ πιο υποβλητικοί. Είμαστε επίσης πιο υποδηλωτές όταν
υπάρχει παράκαμψη της κριτικής ικανότητας.
Υπναρκοθεραπευτής: Ένας διφορούμενος και —πριν από αυτό το γράψιμο

— όρος που δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ πριν, που υπονοεί ότι ο υπνωτιστής
σας έχει αποκοιμηθεί.
Υπνοανάλυση: Βασικά πρώιμη ορολογία για εργασία τύπου παλινδρόμησης

ηλικίας. Ο Hadfield πιστώνεται για τη δημιουργία αυτού του όρου. Κατά
τη διάρκεια των Πρώτων και Β' Παγκοσμίων Πολέμων και του Πολέμου της
Κορέας, πολλοί στρατιώτες υπέφεραν από «σοκ από οβίδες» ή νεύρωση
μάχης (αυτό που πιο πιθανό θα αναφέρεται ως PTSD στις μέρες μας). Η
έλλειψη ψυχιάτρων εκείνη την εποχή οδήγησε στην αναζήτηση ταχύτερων,
ευκολότερων μεθόδων θεραπείας, οι οποίες στη συνέχεια προώθησαν την
επιτυχή χρήση της ύπνωσης για να εργαστούν με αυτούς τους πάσχοντες.
Υπνο-αναισθησία: Επίτευξη ολικής απώλειας της αίσθησης σε κάποια

περιοχή ή περιοχές του σώματος μέσω της χρήσης ύπνωσης. Ενώ
χρησιμοποιείται ακόμη σήμερα, η χρήση της ύπνωσης για τη δημιουργία
αναισθησίας ήταν πιο δημοφιλής τις ημέρες πριν από την εμφάνιση των
σύγχρονων χημικών αναισθητικών.
HypnoBirthing®: Το HypnoBirthing είναι σήμα κατατεθέν της μεθόδου

Mongan της υπνωτικής γέννησης παιδιών. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι
επαγγελματίες που χρησιμοποιούν διαφορετικές μορφές εύκολου ή
ανώδυνου τοκετού. Ορισμένες μέθοδοι χρησιμοποιούν βαθιά ύπνωση
όπως η πολιτεία Esdaile, ενώ άλλες χρησιμοποιούν πιο ελαφριά
178
καταστάσεις ύπνωσης. Τα θετικά αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν μέσω

μιας σειράς διαφορετικών προσεγγίσεων. Ο όρος hypnobirthing έχει γίνει
συνώνυμος με οποιαδήποτε χρήση της ύπνωσης και του τοκετού.
Υπνόδραμα: Παίζοντας ρόλο στην ύπνωση που παραλληλίζεται με τη σύγκρουση

του πελάτη.
Hypnologic, Hypnology, Hypnologist: Η μελέτη του ύπνου και της ύπνωσης.
Hypnotic Ablation: Μια τεχνική υπνωτικής παλινδρόμησης (όχι συνηθισμένη).
Υπνωτική γέννηση παιδιού: Δείτε: Birth by Hypnosis™, Painless Childbirth,

HypnoBirthing®.
Υπνωτικό Κώμα: Βλέπε: Κατάσταση Κώματος.
Υπνωτική παράδοση: Παλαιότερη ορολογία για την ύπνωση για τον τοκετό.
Γινόταν συχνά στην πολιτεία Esdaile.
HypnoFertility®: Το HypnoFertility® είναι σήμα κατατεθέν των υπνωτικών

μεθόδων για την επίτευξη γονιμότητας μέσω της διαδικασίας που αναπτύχθηκε
από τη Lynsi Eastburn. Είναι το θέμα του βιβλίου της It's Conceivable! Ύπνωση
για τη γονιμότητα. Η χρήση της ύπνωσης για την επίλυση προβλημάτων
γονιμότητας υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό.
Hypno-Disc (επίσης Hypnotron): Ένας σπειροειδής τύπος περιστρεφόμενου

δίσκου που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό και χρησιμοποιείται για υπνωτισμό.
Μερικές φορές αναφέρεται ως η τεχνική της γοητείας της πλεξούδας.
Υπναγωγικός (επίσης Υπναγωγία ή Υπναγωγία): Μια υπνωτική κατάσταση που

βιώνουμε όταν πηγαίνουμε για ύπνο.
179
DRAKE EASTBURN
Hypno-Junkie: Ένας μη τεχνικός όρος για κάποιον που έχει ανακαλύψει τις
χαρές της ύπνωσης.
Υπνοειδής: Πρώιμα σημάδια ύπνωσης που περιλαμβάνουν χαλάρωση,

υπνηλία, φτερούγισμα των βλεφάρων, κλείσιμο των ματιών, ψυχική
χαλάρωση.
Υπνοπομπικές: Υπνωτικές εμπειρίες που συμβαίνουν κατά τη μετάβαση από

τον ύπνο σε μια κατάσταση εγρήγορσης.
Ύπνωση: Αυτός ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Δρ. James
Braid κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα. η λέξη ύπνωση είναι
ελληνική για τον ύπνο. Ο Braid συνειδητοποίησε ότι στην πραγματικότητα
δεν είχε να κάνει με τον ύπνο και προσπάθησε να αλλάξει το όνομα σε
μονοϊδεισμός, αλλά η λέξη ύπνωση είχε ήδη πιάσει.
Ύπνωση που συνδέεται με τον ύπνο: Σύμφωνα με τον Έλμαν, ο ύπνος

επιτυγχάνεται δίνοντας σε κάποιον μια μετα-υπνωτική πρόταση ότι θα
αποκοιμηθεί αμέσως.
Υπνωτικός ύπνος: Ενώ ο Έλμαν πίστευε ότι δεν θα μπορούσατε να

δημιουργήσετε ύπνο από την υπνωτική κατάσταση χωρίς να χρησιμοποιήσετε
μετα-υπνωτική πρόταση, το αντίστροφο δεν ήταν το ίδιο. Σε ένα άτομο που
κοιμάται θα μπορούσαν να δοθούν υπνωτικές προτάσεις και στη συνέχεια να
ξανακοιμηθεί. Ο Έλμαν έδωσε ακριβή βήματα για την επίτευξη αυτής της
διαδικασίας.
Υπνοθεραπευτής: Οι όροι υπνωτιστής και υπνοθεραπευτής χρησιμοποιούνται

συχνά εναλλακτικά. Υπάρχει μια διάκριση, ωστόσο, και τείνει να είναι
περισσότερο σε εφαρμογή και επίπεδο δεξιοτήτων.
Ενώ οι περισσότεροι οποιοσδήποτε υπνωτιστής θα μπορούσε να δημιουργήσει
κάποια θετικά θεραπευτικά αποτελέσματα με τις ικανότητές του στην ύπνωση,
ένας υπνοθεραπευτής θα πρέπει να είναι κάποιος του οποίου η κύρια εστίαση
είναι να βοηθά άλλους μέσω υπνωτικών θεραπευτικών μεθόδων.
180
Ένας υπνωτιστής σκηνής μπορεί να είναι πολύ επιδέξιος στη χρήση της
ύπνωσης για ψυχαγωγικούς σκοπούς και να μην είναι πολύ ταλαντούχος στο
να βοηθά άτομα με συναισθηματικά προβλήματα. Αν και από προσωπική
εμπειρία, αυτοί οι κόσμοι και οι μέθοδοι μπορούν να μεταφερθούν καλά.
Μερικοί από τους καλύτερους υπνοθεραπευτές της εποχής μας ήταν αρχικά
υπνωτιστές σκηνής. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν
ύπνωση και είναι ικανοί να βοηθήσουν πολλούς ανθρώπους σε βασικά
ζητήματα, αλλά δεν έχουν τα προσόντα (ή είναι ρυθμισμένοι στην περιοχή
τους ώστε να μην μπορούν) να κάνουν πιο εμπεριστατωμένη θεραπευτική
εργασία.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν υπνοθεραπεία που
έχουν πολύ περιορισμένες δεξιότητες στον τομέα του υπνωτισμού. Κατά τη
γνώμη μου, είναι σημαντικό να έχετε μια ισχυρή βάση στις καλές δεξιότητες
ύπνωσης πριν ξεκινήσετε περισσότερες εμπλεκόμενες ή θεραπευτικές
πρακτικές. Χωρίς μια καλή βάση στις θεμελιώδεις αρχές, ο θεραπευτής θα
μπορούσε να χρησιμοποιεί ένα κανόνι όταν το μόνο που χρειάζεται είναι μια
μυγοσκόπηση.
Ορισμός των ΗΠΑ για τον Υπνοθεραπευτή:
Ο Κατάλογος Επαγγελματικών Τίτλων των ΗΠΑ (Υπουργείο Εργασίας) (DOT

079.157.010) παρέχει τον ακόλουθο ορισμό:
«Υπνοθεραπευτής» – Προκαλεί την υπνωτική κατάσταση στον πελάτη για να

αυξήσει τα κίνητρα ή να αλλάξει τα πρότυπα συμπεριφοράς μέσω της
ύπνωσης. Συνεννοείται με τον πελάτη για να προσδιορίσει τη φύση του
προβλήματος. Προετοιμάζει τον πελάτη να εισέλθει σε υπνωτικές καταστάσεις
εξηγώντας πώς λειτουργεί η ύπνωση και τι θα βιώσει ο πελάτης. Δοκιμές που
υπόκεινται στον προσδιορισμό των βαθμών σωματικής και συναισθηματικής
προκλητικότητας. Προκαλεί υπνωτική κατάσταση στον πελάτη χρησιμοποιώντας
εξατομικευμένες μεθόδους και τεχνικές ύπνωσης που βασίζονται στην
ερμηνεία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων και στην ανάλυση του
προβλήματος του πελάτη. Μπορεί να εκπαιδεύσει τον πελάτη στην προετοιμασία αυτο-ύπνωσης
181
DRAKE EASTBURN
Υπνοθεραπεία: Απόσπασμα από το NGH μέσω του Αναδ. Δρ. άσκηση

των υπνωτικών τεχνών και επιστημών, ενώ η «υπνοθεραπεία»
αναφέρεται στην ψυχοθεραπεία μέσω υπνωτισμού. Αυτή η διάκριση
ενθαρρύνεται από το Guild. Ολόκληρη η δήλωση είναι πολύ μεγάλη
για να συμπεριληφθεί εδώ, αλλά αξίζει την περαιτέρω προσοχή σας.
Ελέγξτε τον ιστότοπο του Guild (www.ngh.net) ή τον ιστότοπο του
Eastburn: www.hypnodenver.com.
Υπνωτικό Κώμα: Δείτε: Esdaile State.
Υπνωτική Γλώσσα: Αν και μπορεί να φαίνεται ότι ο υπνωτιστής δεν

λέει τίποτα διαφορετικό από αυτό που θα περίμενε κάποιος να
ακούσει, οι λεπτές διαφορές στη γλώσσα μπορεί να έχουν μεγάλη
επίδραση στο υποσυνείδητο. Μερικές φορές η υπνωτική γλώσσα δεν
είναι γραμματικά σωστή. Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιούμε
χρόνους που μερικές φορές φαίνονται λανθασμένοι. Ωστόσο, το
υπνωτικό ή υποσυνείδητο αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει.
Hypnotic Lock: Μια πεποίθηση ότι ένας υπνωτιστής μπορεί να δώσει

και να κάνει ατομική μια πρόταση ότι κανένας άλλος υπνωτιστής δεν
θα μπορέσει να τον υπνωτίσει. Αυτή η αντίληψη φαίνεται να πέφτει
μπροστά στο ότι ο πελάτης έχει τον έλεγχο και ο υπνωτιστής δεν
μπορεί να δώσει στο άτομο απαράδεκτες προτάσεις. Ακόμα κι αν ένα
άτομο δεχόταν μια υπνωτική κλειδαριά, δεν θα χρειαζόταν πολλά για
να την σπάσει ένας έμπειρος υπνωτιστής.
Υπνωτική μάσκα: Η εμφάνιση χαλαρών μυών του προσώπου όταν

κάποιος βρίσκεται σε βαθιά ύπνωση.
Hypnotic Passes: Τα χέρια του υπνωτιστή που περνούν από το κεφάλι ή το

σώμα του υποκειμένου για να προκαλέσουν μια κατάσταση έκστασης. Αυτός
ο τύπος επαγωγής ήταν κοινός στις πρώτες ημέρες της ύπνωσης και
χρησιμοποιήθηκε από τον Mesmer και άλλους.
182
Υπνωτισμός: Η μη θεραπευτική χρήση της ύπνωσης, όπως: ενίσχυση του

αθλητισμού, μείωση του άγχους, δεξιότητες μελέτης κ.λπ. Δείτε: Υπνοθεραπεία.
Υπνωτιστής: Το άτομο (μερικές φορές γνωστό ως χειριστής) που διευκολύνει τη

χρήση της ύπνωσης που θα μπορούσε να είναι για κλινικούς, πειραματικούς ή
ψυχαγωγικούς σκοπούς. Δείτε επίσης: Υπνοθεραπευτής.
Δυνατότητα υπνωτισμού: Στο παρελθόν έχουν αναφερθεί διαφορετικές

πεποιθήσεις και στατιστικές ως προς το ποιοι και πόσο υπνωτιζόμενοι είναι οι άνθρωποι.
Το γεγονός είναι ότι κάθε φυσιολογικό άτομο με υψηλή λειτουργικότητα είναι
υπνωτιζόμενο. Αν και μπορεί να υπάρχει κάποια αξία σε διαφορετικές θεωρίες
και μελέτες, όταν πρόκειται για θεραπευτική ύπνωση, ο καθένας μπορεί να είναι
καλός υποκείμενος. Και, φυσικά, η ικανότητα του θεραπευτή μπορεί να βοηθήσει
στην εξασφάλιση θετικών αποτελεσμάτων για τους περισσότερους.
Η σκηνική ύπνωση βοήθησε στη δημιουργία της ιδέας ότι μόνο ορισμένοι
άνθρωποι θα κάνουν καλά υπνωτικά θέματα, και για σκηνικούς σκοπούς θα
συμφωνούσα. Ωστόσο, κάποιος που μπορεί να μην έχει καλή απόδοση σε ένα
περιβάλλον ψυχαγωγίας μπορεί να τα πάει πολύ καλά σε ένα πιο θεραπευτικό
περιβάλλον.
Hypnotron: Δείτε: Hypno-Disc.
Hypno-Vision ή HypnoVision: Η χρήση της ύπνωσης για τη βελτίωση της όρασης.

Προφανώς δεν είμαστε εγκλωβισμένοι στις δημοφιλείς πεποιθήσεις ότι
γεννιόμαστε με προβλήματα όρασης ή ότι τα μάτια πρέπει να χειροτερέψουν με
τον καιρό. Ο πατέρας μου φορούσε γυαλιά σε όλη του την ενήλικη ζωή, αλλά η
όρασή του βελτιώθηκε με την ηλικία και χωρίς καμία προσπάθεια από μέρους
του. Όταν ήταν στα 80 του, η συνταγή του ήταν τόσο χαμηλή που μπορούσε να
κάνει χωρίς τα γυαλιά του τις περισσότερες φορές. Βελτίωσα τη δική μου όραση
ως νέος με τη χρήση ασκήσεων για τα μάτια. Ένας φίλος μου φόρεσε γυαλιά από
μπουκάλι οπτάνθρακα και άρχισε να κάνει τις ασκήσεις για τα μάτια και δίπλα
στο
183
DRAKE EASTBURN
τέλος της σχολικής χρονιάς είχε πετάξει τα γυαλιά του.

Η Lisette Scholl (HypnoVision Westwood Publishing 1997) χρησιμοποιεί
την ύπνωση για τη βελτίωση της όρασης και αυτό που έχει να πει ο
συγγραφέας είναι πολύ λογικό.
Υστερία: Ο Charcot περιέγραψε την ύπνωση ως μια κατάσταση υστερίας.

Η υστερία ήταν το κύριο μέλημα πρώιμων θεραπευτών όπως ο Φρόιντ.
Πίστευαν ότι τα ψυχολογικά προβλήματα ήταν γυναικεία. Δεν είναι
δύσκολο να φανταστεί κανείς πόσο ανδροκρατική και κυρίαρχη σκέψη
ήταν εκείνη την εποχή, και έτσι δόθηκε μεγάλη προσοχή στην εξήγηση
αυτών των παράξενων συμπεριφορών στις γυναίκες.
Σήμερα κατανοούμε περισσότερο τις διαφορές των φύλων και
αποδεχόμαστε ότι όλοι (άνδρες ή γυναίκες) έχουν συναισθηματικές
ανάγκες που μπορούν να βοηθηθούν μέσω της θεραπείας. Ανεξάρτητα
από το πόσο άβολες μπορεί να φαίνονται αυτές οι πρώιμες απόπειρες
ψυχοθεραπείας, έθεσαν τις βάσεις για μεθόδους που ήταν οι σωτήριες για πολλούς.
Ideomotor Signaling (επίσης Ideomotor Response): Ένας τύπος

αλληλεπίδρασης μεταξύ του πελάτη και του θεραπευτή όπου δεν
χρησιμοποιείται λεκτική. Τα σήματα δημιουργούνται πριν και/ή κατά τη
διάρκεια της έκστασης που θα επιτρέψουν στον πελάτη να επικοινωνήσει,
συνήθως με το κούνημα των δακτύλων.
Η επικοινωνία περιορίζεται σε ερωτήσεις ναι ή όχι.
Η λεκτική έκφραση τείνει να εμπλέκει το συνειδητό μυαλό και είτε θα
ελαφρύνει την κατάσταση έκστασης είτε θα δημιουργήσει περισσότερη
ασάφεια μέσω της εμπλοκής του συνειδητού νου. Η ιδεοκινητική
απόκριση γίνεται άμεση απόκριση του υποσυνείδητου. Αυτό το είδος
υπνωτικής εργασίας αναπτύχθηκε από τον David B. Cheek.
Υπονοούμενες οδηγίες: Χρησιμοποιώντας μια έμμεση πρόταση μπορούμε

να δημιουργήσουμε ένα άλλο, πιο άμεσο αποτέλεσμα. Είναι κάπως
παρόμοιο με μια ενσωματωμένη πρόταση αν και χωρίς αλλαγές στη
φωνή. Παράδειγμα: "Όταν παρατηρήσετε την αλλαγή της θερμοκρασίας
σε μια στιγμή, θα βυθιστείτε δύο φορές πιο βαθιά."
184
Αποτύπωση: Συμπεριφορά που προκαλείται από μεγάλο σωματικό ή

συναισθηματικό στρες. Συνήθως εμφανίζεται πολύ νωρίς στη ζωή και
μπορεί να είναι η αιτία ενός ISE ή αυτό που ορισμένοι μπορεί να αναφέρουν
ως βασικό ζήτημα.
Επαγωγή: Μια μέθοδος για να βοηθήσετε επίσημα κάποιον σε κατάσταση

ύπνωσης. Η επαγωγή μπορεί να πραγματοποιηθεί από εκπαιδευμένο
υπνωτιστή σε άτομο ή ομάδα. Ένα άτομο μπορεί να κάνει τη δική του
επαγωγή στον εαυτό του ως μέρος της δικής του διαδικασίας αυτο-ύπνωσης.
Ένας άτυπος τύπος επαγωγής συμβαίνει όταν βρισκόμαστε να κοιτάμε το
βλέμμα στο διάστημα ή ίσως να παρακολουθούμε μια φλόγα που
τρεμοπαίζει, κ.λπ.
Έμμεση ύπνωση: Συγκαλυμμένη ύπνωση, ύπνωση που παράγεται χωρίς να

το γνωρίζει το υποκείμενο. Η συγκαλυμμένη μέθοδος του Milton Erickson
θα ήταν ένα παράδειγμα έμμεσης ύπνωσης.
Έμμεση πρόταση: Προτάσεις που επιτρέπουν στον πελάτη να τις ερμηνεύσει

με τον δικό του τρόπο. Οι έμμεσες προτάσεις μπορεί να είναι κρυφές και
διακριτικές και μπορεί να μην ασχολούνται άμεσα με το θέμα του πελάτη.
Παράδειγμα: «Αναρωτιέμαι για την αποφοίτησή μου από το γυμνάσιο, ίσως
αναρωτιέστε για την αποφοίτησή σας από το γυμνάσιο κατά καιρούς». Οι
έμμεσες προτάσεις μπορούν να λάβουν ένα ευρύ φάσμα προτάσεων, όπως:
διφορούμενες προτάσεις, λογοπαίγνια, ενσωματωμένες προτάσεις,
μεταφορές κ.λπ.
Άτυπη έκσταση: Το Trance εισήλθε χωρίς τη βοήθεια υπνωτιστή και συχνά

χωρίς την επίγνωση του ατόμου ότι πηγαίνει στην κατάσταση. Η ύπνωση
στον αυτοκινητόδρομο ή το βλέμμα στις φλόγες μιας φωτιάς ή ενός κεριού
θα ήταν παραδείγματα άτυπης έκστασης.
Ενημερωμένο παιδί: Στη θεραπεία του εσωτερικού παιδιού και της

παλινδρόμησης, το ενημερωμένο παιδί είναι το παιδί που, λόγω του χρόνου
και του ιστορικού, έχει καταστεί ικανό να κατανοήσει την αιτία για ορισμένα
γεγονότα (τραύματα) και να κατανοήσει αυτά τα ζητήματα.
185
DRAKE EASTBURN
Inner Child: Θεραπευτικό έργο που έχει διαδοθεί από τον John Bradshaw και
έχει αγκαλιαστεί στην υπνοθεραπευτική διαδικασία από πολλούς.
Στιγμιαία επαγωγή: Μια επαγωγή που είναι στιγμιαία. Η παράκαμψη της
κριτικής ικανότητας επιτυγχάνεται, συνήθως μέσω κάποιας μορφής

λανθασμένης κατεύθυνσης (που πιθανώς προκαλεί μια απόκριση
ξαφνιάσματος). Ένα υποκείμενο μπορεί στην πραγματικότητα να μεταβεί
απευθείας σε μια υπνωτιστική κατάσταση, ωστόσο ο υπνωτιστής πρέπει να
συνεχίσει να διατηρεί τον υπνωτισμό έτσι ώστε το υποκείμενο να παραμείνει
υπνωτισμένο.
Πρόσληψη (επίσης Προ-ομιλία): Το μέρος της συνεδρίας πριν από την

ύπνωση που περιλαμβάνει τον προσδιορισμό της πρόθεσης της συνεδρίας,
τη συλλογή ιστορικού πελάτη, την εκπαίδευση του πελάτη σχετικά με την
ύπνωση, την αντιμετώπιση των ανησυχιών και των ερωτήσεων του πελάτη
και τον έλεγχο υποδηλότητας.
Πρόθεση: Αυτό που σκοπεύουμε να συμβαίνει συχνά είναι το αποτέλεσμα.

Δημιουργούμε μια πρόθεση κατά τη διάρκεια του τμήματος πρόσληψης
(ύπνωση εγρήγορσης), καθώς και στην κατάσταση έκστασης, ότι θα προκύψει
ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Δείτε επίσης: Προσδοκία.
Διαδραστική διαδικασία: Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της ύπνωσης όταν ο

θεραπευτής μιλάει στον πελάτη και ο πελάτης απαντά προφορικά.
Δείτε επίσης: Ideomotor Signaling.
Διασπορά προτάσεων: Επανάληψη λέξεων-κλειδιών και φράσεων σε μια

σειρά προτάσεων.
ISE: Το αρχικό συμβάν ευαισθητοποίησης. Κυριολεκτικά η πρώτη φορά που

προκλήθηκε ένα συναίσθημα (τραύμα) που αυτή τη στιγμή προκαλεί
συναισθηματικό πρόβλημα στη ζωή του πελάτη. Δείτε επίσης: Αποτύπωμα.
186
Κάρμα: Η συλλογή από Σαμσκάρα (εμπειρίες) που συγκεντρώνει κανείς, η

οποία μπορεί να μεταφερθεί από τη μια ζωή στην άλλη και είναι θετική
και αρνητική. Εάν αυτή η διαδικασία είναι σωστή τότε μπορούμε να
έχουμε επίδραση σε αυτό το Κάρμα μέσω ορισμένων υπνωτικών
διαδικασιών.
Λέξη-κλειδιά ή φράσεις-κλειδιά: Λέξεις ή φράσεις που επαναλαμβάνονται

και αφορούν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θα μπορούσε να είναι κάτι
απλό όπως, «χαλάρωσε» ή «χαλάρωσε τώρα» ή μπορεί να είναι κάτι πιο
εμπλεκόμενο που έχει να κάνει με τον στόχο του πελάτη. Λέξεις-κλειδιά
ή φράσεις μπορεί να αποτελούν μέρος της αυτο-ύπνωσης ως κοντίσιονερ
ή θα μπορούσαν να συλλεχθούν από την πρόσληψη ενός πελάτη από τον
υπνωτιστή και να επαναληφθούν αργότερα σε έκσταση.
Κιναισθητικές άγκυρες: Μια φυσική συσχέτιση (όπως το άγγιγμα) με ένα

συναισθηματικό συναίσθημα δημιουργεί μια κιναισθητική άγκυρα. Για
παράδειγμα, από τη στιγμή που ένας πελάτης αποκτά θετικές
συναισθηματικές αισθήσεις σε έκσταση, το να τον αγγίξει απλώς μια
θέση στο σώμα (ιδιαίτερα τη θέση που σχετίζεται με τα θετικά
συναισθήματα) δημιουργεί μια κιναισθητική άγκυρα την οποία μπορούμε
να χρησιμοποιήσουμε αργότερα. Δείτε: Ενεργοποιήσεις.
Κιναισθητική: Σωματική και συναισθηματική αίσθηση. Επίσης ένας

αισθητηριακός προσανατολισμός, καθώς μερικοί άνθρωποι μπορεί να
βιώνουν κυρίως το περιβάλλον τους οπτικά ή μέσω ακουστικών ή ακόμα
και οσφρητικών αισθήσεων. Άλλοι είναι κιναισθητικοί και βιώνουν και
μαθαίνουν σε συναίσθημα. Οι κιναισθητικοί άνθρωποι θα μάθουν πιο
εύκολα μέσω μιας πρακτικής προσέγγισης ή μέσω της διαίσθησης.
Κιναισθητικός αποπροσανατολισμός: Με το χειρισμό του σώματος,

ιδιαίτερα του κεφαλιού, εμφανίζεται μια αίσθηση αποπροσανατολισμού,
σύγχυσης και δυσφορίας. Γίνεται παράκαμψη του κρίσιμου παράγοντα
και η επιθυμία να κατανοήσει κανείς τι συμβαίνει προκαλεί το υποκείμενο
να ακολουθήσει τις υποδείξεις του υπνωτιστή. Αυτή η διαδικασία
επιτρέπει στο υποκείμενο να περάσει σε έκσταση και να αποδεχτεί
προτάσεις.
187
DRAKE EASTBURN
Δακρυσμα: Δακρύρροια ή αυξημένη δακρύρροια των ματιών. Συχνά

παρατηρούμε ένα δάκρυ που σχηματίζεται στη γωνία του ματιού και αυτό είναι
ένδειξη υπνωτικής έκστασης.
Νόμος της αντίστροφης επίδρασης: Ακόμα κι αν ένα υποκείμενο αντιστέκεται

συνειδητά στην ύπνωση, τελικά θα δυσκολευτεί να παραμείνει ενήμερο και θα
παρασυρθεί σε μια υπνωτική κατάσταση. Αυτός ο νόμος, που ξεκίνησε από τον
Emile Coué, δηλώνει ότι η προσδοκία μιας αίσθησης (είτε είναι επιθυμητή είτε
όχι) τείνει να προκαλέσει αυτή την αίσθηση επειδή η φαντασία είναι ισχυρότερη
από τη δύναμη της θέλησης.
Όσο πιο δύσκολο προσπαθεί κανείς να κάνει κάτι (χρησιμοποιώντας τη δύναμη
της θέλησης) τόσο πιο δύσκολο γίνεται. Το να έχετε συνεχείς αρνητικές σκέψεις
θα τις πραγματοποιήσει. Όσο πιο δύσκολο προσπαθούμε να κοιμηθούμε ή να
θυμηθούμε ένα όνομα, τόσο πιο δύσκολο γίνεται.
Νόμος του κυρίαρχου αποτελέσματος: Αναγνωρισμένο από τον Frederick Pierce,

οπαδό του Coué, ένα ισχυρό συναίσθημα τείνει να αντικαταστήσει ένα πιο
αδύναμο. Οι μέθοδοι αποστροφής εκμεταλλεύονται αυτόν τον νόμο.
Lay Hypnotist: Ένας όρος που χρησιμοποιείται μερικές φορές για να περιγράψει
κάποιον που δεν είναι επαγγελματίας υπνωτιστής, όπως χομπίστας ή κάποιος
που χρησιμοποιεί την ύπνωση ως συμπλήρωμα σε άλλη εργασία. Πολλοί
θεραπευτές που έχουν εκπαιδευτεί σε άλλες μεθόδους ψυχοθεραπείας έχουν
κάνει κάποια σύντομη πορεία στην ύπνωση, αλλά δεν είναι ειδικευμένοι στη
χρήση της, ή τη χρησιμοποιούν μόνο περιστασιακά και, ως εκ τούτου, είναι
λαϊκοί υπνωτιστές.
Laying on of Hands: Χρονολογείται από την εποχή της Βίβλου και δεν είναι
διαφορετικό από το Royal Touch. Ακόμη και σήμερα, το να το αγγίζει ο Πάπας ή
κάποιο άλλο άγιο πρόσωπο θεωρείται ότι έχει ειδικές θεραπευτικές δυνάμεις.
Βασικά η προσδοκία που δημιουργείται προκαλεί την ύπνωση (πιστευτικότητας).
Κορυφαίος: Συνήθως η ηγεσία είναι κάτι που θέλουμε να αποφύγουμε οι

υπνωτιστές. Εάν ένας θεραπευτής οδηγεί τον πελάτη, όπως κατά τη διάρκεια ενός
188
παλινδρόμηση, το πιθανό αποτέλεσμα θα είναι μόνο μια ψευδοπαλίνδρομη. Ο

κορυφαίος θα ήταν ο θεραπευτής να πει κάτι σαν, «Ο πατέρας σου σε αυτή τη
νέα σκηνή σε χτυπάει ξανά;» Αντί για μια μη ηγετική ερώτηση όπως, "Τι
συμβαίνει τώρα;"
Υπάρχουν φορές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το leading και είναι

κατάλληλο, όπως όταν κάνουμε μια καθοδηγούμενη οπτικοποίηση, είτε με
ομάδα είτε μεμονωμένα. Μπορεί να θέλουμε να δημιουργήσουμε μια ομαδική
άσκηση όπου όλοι έχουν παρόμοια εμπειρία ή μπορεί να οδηγούμε έναν
πελάτη ή μια ομάδα μέσω μιας διαδικασίας επούλωσης στο σώμα, κ.λπ., και σε
αυτούς τους τύπους καταστάσεων η καθοδήγηση είναι πιο κατάλληλη. Σίγουρα
η ηγεσία δεν μπορεί να λάβει χώρα καθόλου σε μια συνεδρία Forensic Hypnosis.
Ηγετικές δηλώσεις: Βλέπε: Βηματοδότηση και ηγεσία.
LeCron, Bordeaux Scale: Μια κλίμακα βάθους ύπνωσης που προσδιορίζει 50

διαφορετικά επίπεδα.
Λήθαργος: Τα αρχικά στάδια της ύπνωσης, ένας όρος που εφαρμόστηκε για
πρώτη φορά στην ύπνωση από τον Charcot.
Τεχνικές μόχλευσης: Τεχνικές ή προτάσεις που τείνουν να γίνονται αποδεκτές

επειδή υπάρχει διαφορά ισχύος. Όταν το μυαλό παρατηρεί ότι η μία επιλογή
είναι πιο ελκυστική από την άλλη, τείνει να επιλέξει την πιο ελκυστική επιλογή.
Δείτε: Crossroads and Sandwich Technique.
Παλινδρόμηση σκοπού ζωής: Έχει γίνει δημοφιλές τα τελευταία χρόνια για

τους ανθρώπους να ανακαλύπτουν ποιος ήταν ο σκοπός τους να έρθουν στην
τρέχουσα ζωή τους. Πιστεύεται ότι μεταφέροντας ένα άτομο πίσω στον χρόνο
ακριβώς μετά την πιο πρόσφατη ενσάρκωσή του και λίγο πριν από αυτόν τον
χρόνο ζωής, μπορούμε να αποκτήσουμε πληροφορίες για το σκοπό της ζωής
μας. Ο παγκοσμίου φήμης συγγραφέας και ομιλητής Dr. Wayne
189
DRAKE EASTBURN
Ο Dyer περιγράφει μια παλινδρόμηση σκοπού ζωής που είχε με έναν

υπνοθεραπευτή στο βιβλίο του Inspiration.
Lucid Dreaming: Βασικά όνειρα που έχουμε τον έλεγχο.

Τώρα, αν παίρνουμε τον έλεγχο σε ένα όνειρο, δεν θα σήμαινε αυτό ότι
το συνειδητό μυαλό θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον λίγο παρόν; Μήπως
το διαυγές όνειρο είναι ένα είδος αυτο-ύπνωσης;
Lucid Sleep: Ένας όρος που εφαρμόζεται στον ζωικό μαγνητισμό από
τον José Custodio de Faria που θα ήταν ένας πρώιμος όρος για την
ύπνωση.
Μαγνητικός ύπνος: Ενώ περνούσε μαγνήτες πάνω από ένα άρρωστο

άτομο, ο Pusegur (1784) παρατήρησε ότι το άτομο πήγε σε κατάσταση
που δεν ήταν ούτε κατάσταση ύπνου ούτε κατάσταση εγρήγορσης. Το
ανακάλυψε την ίδια στιγμή που ο Mesmer απαξιωνόταν από την ιατρική
επιτροπή. Φυσικά, τώρα γνωρίζουμε ότι αυτή η κατάσταση είναι ύπνωση.
Μάντρα: Επαναλαμβανόμενες (ιερές) λέξεις ή φράσεις που βοηθούν

στην εστίαση του νου από τις συνειδητές σκέψεις και στην επίτευξη
μιας κατάστασης έκστασης (ύπνωση), συνήθως για πνευματικούς
σκοπούς.
Χειροκίνητη σύνθεση: Σύνδεση λεκτικών προτάσεων με σωματικές

ενδείξεις. Χρησιμοποιώντας τη σωματική χειραγώγηση μπορούμε να
συνθέσουμε τη λεκτική πρόταση: «Κάθε φορά που αγγίζω το μέτωπό
σου βυθίζεσαι πιο βαθιά στην ύπνωση». Το μπράτσο Elman μπορεί και
έχει χρησιμοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο.
Μαζική ύπνωση: Ύπνωση που εμφανίζεται σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων,

όπως μια ολόκληρη χώρα. Δείτε: Ύπνωση εγρήγορσης.
190
Master Hypnotist: Παρά αυτό που φαίνεται να δείχνει, ο κύριος υπνωτιστής είναι
ένας όρος που χρησιμοποιείται από ορισμένους οργανισμούς για να αναγνωρίσουν
την πιστοποίηση ύπνωσης επιπέδου εισόδου.
Ταίριασμα: Μια στρατηγική οικοδόμησης σχέσεων που δημιουργήθηκε από τον Dr.
Μίλτον Έρικσον. Υποθέτοντας παρόμοια στάση σώματος με τους πελάτες μας (ή
άλλους) αρχίζουμε να δημιουργούμε μια σχέση με αυτό το άτομο. Μερικοί
άνθρωποι το αναφέρουν ως καθρέφτισμα, αλλά στην πραγματικότητα δεν
επιδεικνύουμε την ίδια ακριβώς στάση με το άλλο άτομο.
Μητρικό: Επιτρεπτική πρόταση ή στυλ που σχετίζεται με το μητρικό ή γυναικείο

στυλ. Αυτός ο τύπος πρότασης ή στυλ έγινε δημοφιλής από τον Milton Erickson.
Δείτε επίσης: Επιτρεπτικό.
Mayo Clinic: Μία από τις πρώτες μεγάλες ιατρικές εγκαταστάσεις σε αυτή τη χώρα
που αγκαλιάζει την ύπνωση. Ο Dave Elman εκπαίδευσε τους αναισθησιολόγους της
Mayo Clinic στη χρήση της ύπνωσης και σύντομα η Mayo Clinic έγινε το μέρος για
χειρουργική επέμβαση.
Η Mayo Clinic εξακολουθεί να είναι μια από τις καλύτερες ιατρικές εγκαταστάσεις.
Είναι μεγάλος υποστηρικτής της ύπνωσης και έχει πολλές πληροφορίες διαθέσιμες
στην ιστοσελίδα της.
Διαλογισμός: Ο διαλογισμός καλύπτει ένα ευρύ φάσμα μεθοδολογίας και θεωρίας.

Ο διαλογισμός έχει ένα ευρύ φάσμα σκοπών και χρησιμότητας. Είναι ένας τρόπος
να αγγίξετε το υποσυνείδητο και να βάλετε κάποιο σκοπό σε αυτό. Ο διαλογισμός
είναι μια εφαρμογή της ύπνωσης.
Ψυχική πρόβα: Μετακίνηση του πελάτη σε έκσταση στο παρόν ή το μέλλον. Αυτό
βοηθά στον προσδιορισμό εάν η δουλειά που έχουμε κάνει ήταν επιτυχής ή/και ως
εργαλείο που θα επιτρέψει στον πελάτη να δει πώς θα είναι η ζωή του εάν
συνεχιστεί η τρέχουσα στρατηγική του ή υιοθετηθεί μια νέα στρατηγική.
Mesmeric Coma: Βλέπε: Esdaile State.
191
DRAKE EASTBURN
Μέθοδος Mesmeric: Μια μέθοδος πρόκλησης έκστασης που περιλαμβάνει

περάσματα χεριών και μπορεί να ακολουθηθεί από τεστ για καταληψία
βραχίονα για να διασφαλιστεί η επιτυχία.
Μεσμέρισμός: Ένας παλιός όρος για την ύπνωση. Προήλθε από την εποχή
του Franz Anton Mesmer, ο οποίος μπορεί να είναι ο πρώτος σύγχρονος
υπνωτιστής. Οι όροι «μεσμερισμός» και «μαγευτικός» χρησιμοποιούνται
ακόμη και σήμερα.
Μεταφορά: Θεραπευτικές ιστορίες ή αναλογίες που προορίζονται να

προκαλέσουν και να καθοδηγήσουν τις εσωτερικές συσχετίσεις του πελάτη.
Οι μεταφορές είναι μια μορφή έμμεσης πρότασης που μπορεί να έχει
πολλαπλές λειτουργίες και είναι χρήσιμες για την αντιμετώπιση ενός
θέματος προβλήματος που μπορεί να παραλληλίσει η μεταφορά. Οι
μεταφορές δεν είναι απειλητικές και ελκυστικές επειδή σχετίζονται μόνο
έμμεσα με το θέμα.
Μεταφυσική ύπνωση: Η ύπνωση είναι μεταφυσική από τη φύση της. Ωστόσο,

ορισμένα στυλ ύπνωσης την απογειώνουν ενσωματώνοντας πράγματα όπως
πνευματικούς οδηγούς, σαμανικό τελετουργικό, αγγέλους, λευκό φως κ.λπ.
Μέθοδος μετρονόμου: Μια μέθοδος επαγωγής με τη χρήση ενός μετρονόμου

που διαδόθηκε από τον Watkins.
Τεχνική Middle of Nowhere: Μια τεχνική που δημιουργήθηκε από τον Milton
Erickson για να δημιουργήσει διαχωρισμό στον πελάτη, δημιουργώντας έτσι
έναν διαχωρισμό και διαφορετική προοπτική που επιτρέπει την αλλαγή.
Ήπια ύπνωση: Ένας πρώιμος όρος για την κατάσταση φωτός (άλφα).
Το θέμα έχει καλή αίσθηση επίγνωσης, αλλά είναι πιο υποδηλώσιμο.
Έλεγχος μυαλού: Αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα και ορισμένοι ορισμοί λένε
ότι δεν πρέπει να συγχέεται με την πλύση εγκεφάλου. Οι υπολοιποι
192
συγκρίνετε τα στενά, κάτι που φαίνεται λογικό, αν και ο έλεγχος του μυαλού
φαίνεται να έχει πολλές περισσότερες αρνητικές εφαρμογές που σχετίζονται
με αυτόν.
Πολλά πράγματα μπορούν και επηρεάζονται από τον έλεγχο του νου,
συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, του ελέγχου της πληροφορίας, του
κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος, της χειραγώγησης και της ιερής
ιδεολογίας που είναι παραπάνω από αμφισβήτηση. Οι κοινές λέξεις ή
φράσεις μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετική σημασία, έτσι ώστε οι ξένοι
να μην καταλαβαίνουν τι πραγματικά λέγεται.
Λάθος κατεύθυνση: Οδηγώντας το μυαλό προς μια κατεύθυνση, και μετά

απογειώνοντας προς μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, προκαλούμε
λάθος κατεύθυνση. Αυτό μπορεί να παρακάμψει τον κρίσιμο παράγοντα για
τον σκοπό της άμεσης επαγωγής ή των προτάσεων εμφύτευσης.
Μονοϊδεισμός: Αφού ο James Braid επινόησε τον όρο «ύπνωση»

(στα ελληνικά για ύπνο) κατάλαβε ότι στην πραγματικότητα δεν ήταν ύπνος
και προσπάθησε να αλλάξει το όνομα σε μονοϊδεισμός (μονοϊδεατισμός),
ωστόσο ο όρος «ύπνωση» είχε επικρατήσει (και είναι πολύ πιο ελκυστικός).
Διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας: Δείτε: DID.
Μυοκλονικό τράνταγμα: Το ακούσιο τράνταγμα των μυών που παρατηρείται

συνήθως όταν πέφτει για ύπνο. Μερικές φορές οι αισθήσεις σπασμωδικού
τραντάγματος συνδέονται με τρόμο και μπορεί ακόμη και να αναγκάσουν
ένα άτομο να καθίσει. Αυτές οι σπασμωδικές κινήσεις δεν είναι ασυνήθιστες
στην ύπνωση και γενικά δεν προκαλούν ανησυχία.
Μερικοί υπνωτιστές ανησυχούν ότι η έκσταση έχει τελειώσει—
ειδικά αν ο πελάτης κάθεται όρθιος—αλλά αυτό δεν συμβαίνει, εκτός από
εκείνες τις στιγμές που ο πελάτης μπορεί να ξαφνιαστεί από έκσταση. Ο
πελάτης μπορεί γρήγορα να επανεισαγωγηθεί όπως απαιτείται.
Μύθοι: Υπάρχουν πολλοί μύθοι που συνδέονται με την ύπνωση. Βλέπε:

Κεφάλαιο 6, Μύθοι.
193
DRAKE EASTBURN
Δάγκωμα νυχιών (ονυχοφαγία): Καταναγκαστικό δάγκωμα ή μάσημα στα νύχια

και/ή στο περιβάλλον δέρμα, τα πετσάκια κ.λπ. Μια επαναλαμβανόμενη
συμπεριφορά εστιασμένη στο σώμα ή διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων.
Η ύπνωση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική για το δάγκωμα των νυχιών.
Μέθοδος Nancy: Μια μέθοδος επαγωγής που περιλαμβάνει το βλέμμα επίμονα

σε δύο από τα δάχτυλα του υπνωτιστή, ενώ οι προτάσεις να νυστάζει δίνονται
με μονότονο τόνο.
Nancy School of Hypnosis: Μια διάσημη σχολή ύπνωσης στο Nancy της Γαλλίας
που ιδρύθηκε από τον Ambroise A. Liebealt και τον Hippolyte Bernhiem, ο
οποίος ήταν καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Nancy. Πολλά από τα πρώιμα
ονόματα στην ύπνωση συνδέονται τόσο με τη Σχολή Nancy όσο και με τη
Σχολή Salpêtrière, συμπεριλαμβανομένου του Sigmund Freud.
Φυσική μέθοδος: Ένας τύπος εμφάνισης κατά τον οποίο επιτρέπεται στον
πελάτη να μείνει μόνος μέχρι να επιστρέψει φυσικά σε μια φυσιολογική
κατάσταση συνείδησης. Αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται συχνά, καθώς το
υποκείμενο θα ήταν τότε υπεύθυνο και ο υπνωτιστής πρέπει να πάει στον

επόμενο πελάτη.
Αρνητική ψευδαίσθηση: Δεν βλέπουμε κάτι που υπάρχει. Μπορούμε να

αξιολογήσουμε το βάθος έκστασης κάποιου με βάση την ικανότητά του να
δημιουργεί αρνητική ψευδαίσθηση.
Αρνητικές προτάσεις: Οι αρνητικές προτάσεις λειτουργούν σε ένα είδος

αντίστροφης ψυχολογίας. Ο υπνωτιστής μπορεί να προκαλέσει μια απάντηση
προτείνοντας στον πελάτη να μην ανταποκριθεί. Παραδείγματα: «Μη σκέφτεστε
τον Πύργο του Άιφελ. Δεν χρειάζεται να σκέφτεστε πόσο καλά νιώθετε
πραγματικά. Μην σκεφτείτε καν να ασκηθείτε μετά τη δουλειά».
Ο τρόπος που λειτουργεί το μυαλό πρέπει να σκεφτόμαστε κάτι για να μην το

σκεφτόμαστε. Δεν μπορούμε απλά να μην θεωρούμε κάτι που αναφέρεται
(ουφ).
194
Νεύρωση: Λειτουργικές διαταραχές ψυχικής υγείας όπως κατάθλιψη, φοβίες,
άγχος, ψυχαναγκαστικές διαταραχές κ.λπ.

Η ύπνωση μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για τέτοιου είδους ζητήματα.
Νευρυπνολογία: Νευρικός ύπνος. Ο Δρ Τζέιμς Μπρέιντ έγραψε για αυτό το θέμα

που περιελάμβανε τις ιδέες του για την ύπνωση. Δήλωσε ότι η ύπνωση θα
μπορούσε να παραχθεί πιο εύκολα με το κάρφωμα των ματιών προς τα πάνω
και όχι ευθεία. Αυτή ήταν η αρχή της αποδοχής της ύπνωσης από την ιατρική
κοινότητα τη δεκαετία του 1840.
NGH: Το National Guild of Hypnotists είναι ο παλαιότερος, μεγαλύτερος και πιο

διάσημος οργανισμός πιστοποίησης ύπνωσης στον κόσμο.
NLP: Ο Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός είναι μια θεραπευτική μεθοδολογία

που αναπτύχθηκε από τους Richard Bandler και John Grinder. Χρησιμοποιεί τις
βασικές μεθόδους ύπνωσης σε μια πιο γνωστική κατάσταση. Το NLP βασίστηκε
στο έργο των Milton Erickson, Fritz Perls και Virginia Satir —κυρίως Milton
Erickson.
Nocebo: Λατινικά σημαίνει «θα βλάψω». Το φαινόμενο nocebo είναι ένα είδος
αντίθετης επίδρασης του εικονικού φαρμάκου. Nocebo είναι όταν βιώνουμε μια
ανεπιθύμητη επίδραση που δεν υπάρχει σε αυτήν την ουσία. Για παράδειγμα,
κατά τη διάρκεια μιας μελέτης εικονικού φαρμάκου, εάν το άτομο που λαμβάνει
το εικονικό φάρμακο πιστεύει ότι λαμβάνει το πραγματικό φάρμακο, μπορεί
επίσης να βιώσει τις αρνητικές παρενέργειες που σχετίζονται με αυτό το
φάρμακο (το nocebo).
Το nocebo μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος ψυχοσωματικής απόκρισης. Βλέπε:
Κεφάλαιο 8, Επίδραση εικονικού φαρμάκου.
Μη συνειδητό μυαλό: Ένας όρος που χρησιμοποιείται επί του παρόντος για να
περιγράψει αυτό που αναφέρουμε ως υποσυνείδητο μυαλό. Μερικοί άνθρωποι
πιστεύουν ότι ο όρος «υποσυνείδητο» σημαίνει εκείνο το τμήμα του νου που
βρίσκεται κάτω από το συνειδητό μυαλό, υπονοώντας ότι είναι λιγότερο
195
DRAKE EASTBURN
σημασία, επομένως ο όρος «μη συνειδητοποιημένος» θεωρείται καλύτερη

επιλογή. Ποιος ξέρει αν αυτός ο όρος θα κερδίσει μεγαλύτερη αποδοχή, ωστόσο
μόλις ένας όρος όπως το υποσυνείδητο γίνει κλισέ τείνει να παραμένει κοινός.
Ο James Braid προσπάθησε να αλλάξει το όνομα της ύπνωσης σε μονοϊδεισμός,

αλλά η ύπνωση είχε ήδη πιάσει. Παρόλο που ο όρος Διαταραχή Πολλαπλής
Προσωπικότητας έχει αλλάξει σε Διασχιστική Διαταραχή Ταυτότητας
(DID) ο αρχικός όρος εξακολουθεί να είναι ο πιο συχνά χρησιμοποιούμενος.
Μη λεκτική επαγωγή: Η έκσταση επιτυγχάνεται χωρίς τον προφορικό λόγο.

Πολλά πράγματα μπορούν να μας οδηγήσουν σε έκσταση χωρίς να μας μιλήσει
κάποιος. απλώς παρατηρώντας τους άλλους σε έκσταση μας κάνει να θέλουμε
να κάνουμε το ίδιο. Η τοποθέτηση ενός χεριού στον ώμο ή η χρήση μιας
σκανδάλης που έχει προηγουμένως αγκυρωθεί μπορεί να είναι μια μη λεκτική
επαγωγή. Η επαγωγή της αύρας είναι μια καλή μη λεκτική επαγωγή που μπορεί
εύκολα να αποδειχθεί. Δείτε επίσης: τις ενότητες για την ύπνωση ή την οδήγηση
στο Κεφάλαιο 4,
Τι άλλο είναι η ύπνωση.
.
Μη λεκτική πρόταση: Προτάσεις που δίνονται χωρίς ομιλία. Ένα βλέμμα, ένα
βλέμμα, ένα ανασηκωμένο φρύδι, το να δείχνεις ή να δίνεις ένα αντικείμενο σε
κάποιον είναι μη λεκτικές προτάσεις.
Το αυγό στο μπροστινό μέρος αυτού του βιβλίου είναι μια μη λεκτική πρόταση.
Αριθμητική αμνησία: Η εξαφάνιση των αριθμών είναι ένας δημοφιλής τρόπος

για να διαπιστωθεί εάν ο υπνωτισμός έχει επιτευχθεί και μπορεί να ευχαριστήσει
το πλήθος για λόγους επίδειξης ή ψυχαγωγίας.
Υπνηλία με ανοιχτά μάτια: Μια βαθιά κατάσταση ύπνωσης που επιτυγχάνεται με

τα μάτια ανοιχτά. Έχει αποδειχθεί ότι είναι χρήσιμο ιδιαίτερα σε ορισμένες
ιατρικές εφαρμογές.
Χειριστής: Ένας όρος που έχει γίνει λιγότερο κοινός, αλλά περιγράφει το άτομο
που κάνει την ύπνωση (υπνωτιστής, υπνοθεραπευτής) σε κάποιον άλλο
(υποκείμενο).
196
Αλυσίδα βηματοδότησης: Η δημιουργία μιας μεγάλης σειράς δηλώσεων

βηματοδότησης οδηγεί τον πελάτη σε έναν πολύ αποδεκτό χώρο. Αυτό
που αναφέρω ότι οδηγεί το μυαλό στο χαρούμενο μονοπάτι. Απαιτούνται
ελάχιστες, αν υπάρχουν, ηγετικές δηλώσεις. Δείτε επίσης: Βηματοδότηση
και ηγεσία.
Ρυθμός Τρέχουσα εμπειρία: μια απλούστερη εκδοχή βηματοδότησης και

οδηγού, που κάνει χρήση της χρήσης στο πλαίσιο μιας συντομότερης
δήλωσης.
Pacing and Leading: Η βηματοδότηση και η καθοδήγηση είναι η διαδικασία

παροχής μιας σειράς δηλώσεων στον πελάτη. Ο εμπειρικός κανόνας είναι
τρεις δηλώσεις βηματοδότησης που ακολουθούνται από μια κορυφαία
δήλωση, αν και αυτό δεν έχει καθοριστεί. Οι δηλώσεις ρυθμού είναι
άκρως αληθοφανείς αλήθειες. Αυτές οι βηματικές δηλώσεις είναι εύκολο
να τις αποδεχτεί το μυαλό και δύσκολο να τις αντικρούσει. Η κύρια
δήλωση είναι η δήλωση που μπορεί να είναι λίγο λιγότερο πιστευτή,
αλλά μας βοηθά να κινήσουμε τον πελάτη προς την κατεύθυνση που
πρέπει να πάμε. Αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αυτό που, στις πωλήσεις,
αναφέρεται ως «σετ ναι». Κάθε δήλωση βηματοδότησης που οδηγεί σε
μια απάντηση ναι θα κάνει το μυαλό να συνεχίσει να δίνει μια απάντηση
ναι (η οποία οδηγεί τον πελάτη στο ενδεχόμενο "Ναι, θα υπογράψω στη
διακεκομμένη γραμμή").
Παράδειγμα: «Μπορεί να παρατηρήσετε τον ήχο του συστήματος

εξαερισμού όταν ανάβει. Μπορεί να παρατηρήσετε τους ήχους των
ανθρώπων στο κτίριο. Μπορεί να παρατηρήσετε ένα τηλέφωνο να
χτυπάει σε άλλο γραφείο. Και οποιοσδήποτε από αυτούς τους ήχους θα
σας οδηγήσει όλο και πιο βαθιά στη χαλάρωση. Μπορεί να παρατηρήσετε
ήχους που έρχονται από έξω, όπως η κίνηση ή ο καιρός. Μπορεί να
παρατηρήσετε ότι κρατάω σημειώσεις. Μπορεί να με προσέξετε να
ανακατεύω χαρτιά. Και οποιοσδήποτε από αυτούς τους ήχους θα σας
οδηγήσει όλο και πιο βαθιά στη χαλάρωση."
Οι τρεις πρώτες δηλώσεις είναι οι δηλώσεις βηματοδότησης. η

πιστευτότητά τους κάνει αυτές τις δηλώσεις εύκολες για το μυαλό
197
DRAKE EASTBURN
αποδέχομαι. Με βάση την αποδοχή αυτών των τριών πρώτων βηματικών

δηλώσεων, το μυαλό είναι πιο διατεθειμένο να αποδεχτεί την τελευταία
δήλωση (πλάγια γραφή), την κύρια δήλωση. Η κύρια δήλωση είναι όπου
θέλουμε να καταλήξει ο πελάτης (χαλαρά σε αυτό το παράδειγμα). Αυτό το
παράδειγμα βηματοδότησης και καθοδήγησης είναι επίσης ένα παράδειγμα
μορφοποίησης ή χρήσης ήχων.
Πόνος: Η ύπνωση μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για την ανακούφιση του
πόνου. Ο πόνος είναι ένα σήμα από το σώμα ότι κάτι δεν πάει καλά και
χρειάζεται προσοχή. Πρέπει να γίνουν ιατρικές εξετάσεις πριν
χρησιμοποιήσουμε υπνωτικές μεθόδους ανακούφισης από τον πόνο. Μπορεί
να είναι εύκολο να απαλλαγείτε από πονοκεφάλους, για παράδειγμα, με
ύπνωση. Ωστόσο, είναι σημαντικό να προσδιορίσουμε πρώτα την αιτία. Εάν
ο πελάτης έχει όγκο στον εγκέφαλο, αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτα.
Δείτε επίσης: Ζωγραφισμένες λέξεις.
Ανώδυνος τοκετός: Η χρήση της ύπνωσης για τη δημιουργία ενός τοκετού

χωρίς πόνο. Αυτός ο τύπος υπνωτικού τοκετού συνήθως χρησιμοποιεί την
κατάσταση ύπνωσης Esdaile.
Βαμμένες λέξεις: Συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις που περιγράφουν

άμεσα τα συμπτώματα του πελάτη όπως: πόνος, πονοκέφαλος, φόβος, άγχος,
ανικανότητα, ύψη, εξέταση κ.λπ.
Στην ύπνωση αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε αυτές τις λέξεις που

περιγράφουν άμεσα το θέμα του πελάτη. Εάν ο θεραπευτής χρησιμοποιεί τη
ζωγραφική λέξη, τότε εφιστούμε την προσοχή σε αυτό ακριβώς από το οποίο
επιθυμούμε να είμαστε ελεύθεροι. Εάν ο πελάτης μου θέλει να απαλλαγεί
από τον Πύργο του Άιφελ, πρέπει να αποφύγω να αναφερθώ απευθείας στον
Πύργο του Άιφελ. Κάθε φορά που αναφέρομαι στον Πύργο του Άιφελ, το
μυαλό πρέπει να το δημιουργήσει. Αν πω «Μην σκέφτεσαι τον Πύργο του

Άιφελ», τι συμβαίνει; Για να μην σκεφτούμε κάτι πρέπει να το σκεφτούμε.
Είναι σαν υπολογιστής, οι λέξεις Πύργος του Άιφελ μπορεί να μην έχουν
εμφανιστεί ποτέ στην οθόνη του υπολογιστή πριν από τώρα, αλλά μόλις
πληκτρολογήσουμε τις λέξεις Πύργος του Άιφελ, ο υπολογιστής αρχίζει να
ψάχνει σε τράπεζες δεδομένων για τον Πύργο του Άιφελ. Ως υπνωτιστές μπορούμε
198
προτείνετε πράγματα όπως: «Οι παλιές, ανεπιθύμητες αναμνήσεις απλά ξεφεύγουν»

και με αυτόν τον τρόπο δεν έχουμε αναφέρει ποτέ αναμνήσεις από τον Πύργο του
Άιφελ.
Επίσης, μπορούμε να αντικαταστήσουμε άλλες λέξεις που είναι λιγότερο

φορτισμένες από τις ζωγραφισμένες λέξεις, όπως «αισθήσεις» αντί για «πόνος». Η
αποφυγή ζωγραφισμένων λέξεων στο τέλος της συνεδρίας είναι επίσης πολύ
σημαντική. Αν έλεγα μετά τη συνεδρία, "Τώρα, πώς είναι αυτός ο πονοκέφαλος" ή
"Ο πονοκέφαλος σου έφυγε;" Μόλις ανακάλυψα ότι υπάρχει ένας πονοκέφαλος και
έστειλα τον πελάτη σε μια αποστολή να τον βρει. Και είναι πιθανό να το κάνουν.
Parts Therapy: Ένας τύπος υπνωτικής θεραπείας όπου τα προβλήματα μπορούν

να επιλυθούν δουλεύοντας (μιλώντας) με διαφορετικές πτυχές του εαυτού. Ενώ
αυτός ο τύπος εργασίας ενσωμάτωσης ανταλλακτικών έγινε δημοφιλής από τον
αείμνηστο Τσαρλς Τεμπέτς, υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό. Η Janet, ο Charcot και ο
Bruer αναφέρθηκαν σε αυτό, όπως και ο Carl Jung, αλλά ο Asagioli προηγήθηκε
όλων.
Η θεραπεία μερών μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης

της εσωτερικής σύγκρουσης ή να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς λήψης αποφάσεων.
Ο προστατευόμενος του Tebbetts, Roy Hunter, έχει γράψει εξαιρετικό υλικό σε αυτό
περιοχή.
Πάσες: Βλέπε: Πάσες χειρός.
Παλινδρόμηση της προηγούμενης ζωής: Ένας τύπος ύπνωσης που οδηγεί τους
ανθρώπους σε προηγούμενες ζωές για να επιλύσουν ζητήματα με ή για να έχουν
θετική επιρροή στην τρέχουσα ζωή τους (ή για ψυχαγωγικούς σκοπούς). Υπάρχουν
διαφορετικές απόψεις ως προς το εάν προηγούμενες ζωές υπάρχουν στην
πραγματικότητα ή όχι, και για το εάν είναι απλώς υποσυνείδητες μεταφορές για
ζητήματα στη ζωή του πελάτη.
Ωστόσο, συνιστάται ένας καλός υπνωτιστής να έχει γνώσεις και δεξιότητες σε
αυτόν τον τομέα, προκειμένου να διευκολύνει αποτελεσματικά τη διαδικασία του
πελάτη εάν είναι απαραίτητο. Αυθόρμητο παρελθόν
199
DRAKE EASTBURN
Η παλινδρόμηση της ζωής μπορεί και συμβαίνει μερικές φορές. Δείτε επίσης:
Κάρμα.
Πατρικό: Προτάσεις ή στυλ που είναι άμεσο, αυταρχικό, πιο χαρακτηριστικό

ανδρικό στυλ.
Patter: Η επαναλαμβανόμενη γλώσσα που χρησιμοποιείται από υπνωτιστές,

spiel, shtick ή γραπτά ή απομνημονευμένα σενάρια.
Απόκριση Παβλόφ: Ο Ιβάν Παβλόφ ανέπτυξε ή διέδωσε τη θεωρία της

εξαρτημένης απόκρισης προκαλώντας τα σάλια στα σκυλιά όταν χτυπούσε
ένα κουδούνι. Δείτε: Απόκριση υπό όρους.
Επιτρεπτικό: Πιο ήπιες, λιγότερο κατευθυντήριες προτάσεις ή στυλ που

σχετίζονται με το μητρικό. Παράδειγμα: «Όποτε νιώθεις ότι θέλεις, μπορεί να
θελήσεις να καθίσεις αναπαυτικά και να κλείσεις τα μάτια σου».
Οι επιτρεπτικές προτάσεις και το στυλ συνδέονται με τον Milton Erickson,
ωστόσο ο Erickson δεν ήταν ούτε επιτρεπτικός ούτε αυταρχικός. Χρησιμοποίησε
όποιο στυλ ταίριαζε καλύτερα αυτή τη στιγμή.
Pharsing: Μια τάση για το μυαλό να χάνει το αληθινό νόημα μιας δήλωσης
εστιάζοντας μόνο σε εκείνες τις λέξεις που το μυαλό θεωρεί σημαντικές. Αυτή
η τάση εμφανίζεται όταν χρησιμοποιούνται λέξεις που δεν έχουν παράγωγο,
όπως δεν μπορώ, δεν μπορώ, δεν μπορούσα, δεν θα έπρεπε, κ.λπ. Για
παράδειγμα, στην ακόλουθη πρόταση: «Μην ξεχνάς Βιβλίο." Το μυαλό τείνει
να μην παρατηρεί το μη μέρος της πρότασης και απλώς ακούει «ξέχασε το
βιβλίο σου». Ως αποτέλεσμα, συχνά παίρνουμε ακριβώς την απάντηση που
δεν θέλαμε. Είναι καλύτερο να αποφεύγετε δηλώσεις που χρησιμοποιούν
λέξεις μη παράγωγες, ειδικά όταν δίνετε υπνωτικές προτάσεις. Ωστόσο,
μπορούμε να κάνουμε αυτό το φαινόμενο να λειτουργήσει και υπέρ μας. Για
παράδειγμα, αν έλεγα: «Μην σκέφτεσαι όλη τη διασκέδαση που θα μπορούσες
να έχεις ενώ κάνεις κάμπινγκ», αυτό που συνέβη είναι ότι το μυαλό είναι τώρα
200
σκέφτομαι να διασκεδάσω στο κάμπινγκ. Αυτό στην πραγματικότητα λειτουργεί

καλά αν η πρόθεσή μου ήταν να διασκεδάσετε στο κάμπινγκ.
Να είστε προσεκτικοί όταν δίνετε εξετάσεις. Οι ερωτήσεις που περιέχουν

λέξεις μη παράγωγης είναι από εκείνες τις ερωτήσεις που είναι πιο πιθανό να
κάνουμε λάθος, παρόλο που γνωρίζουμε τη σωστή απάντηση στην ερώτηση.
Το Pharsing είναι επίσης αναμφίβολα προϊόν διαπαραγωγικής αναζήτησης

που σημαίνει ότι όταν προσπαθούμε να δώσουμε νόημα από λέξεις
μετατρέπουμε αυτές τις λέξεις στην εμπειρία που συνδέεται με αυτές τις
λέξεις. Ουσιαστικά, έχουμε την τάση να φανταζόμαστε αυτό ακριβώς που
προσπαθούμε να αποφύγουμε.
Το Pharsing συμβαίνει επίσης με οπτικές ενδείξεις. Η πινακίδα «Απαγορεύεται

το Κάπνισμα» με ένα Χ μέσα από αυτό δεν προκαλεί σε κάποιον να μην θέλει
να καπνίσει. Μην φέρετε σημάδια κανενός τύπου με το μεγάλο Χ μέσα από
αυτά μόνο σε εκείνο το πράγμα που επιθυμούμε να μην συμβεί.
Φοβία: Καταναγκαστικός και επίμονος φόβος. Όλοι έχουμε φυσικά κάποιους

φόβους, για παράδειγμα, το να έχουμε κάποιο φόβο για τα ύψη θα ήταν
φυσιολογικό, αλλά το να μην μπορείς να κατέβεις από το κράσπεδο ή να
ανέβεις τις σκάλες είναι ακρωτηριαστικό. Η ύπνωση είναι η πιο γρήγορη και
αποτελεσματική μέθοδος εξάλειψης των φοβιών. Δείτε: The Power of the Past,
Drake Eastburn, 2007.
Φυσική μέθοδος: (αναδύεται) υπάρχουν πολλές μέθοδοι για να βγει κανείς

φυσικά ένα θέμα από την έκσταση, όπως το φύσημα στα βλέφαρα, το άνοιγμα
των βλεφάρων με δύναμη, το ράντισμα με κρύο νερό, το τρίψιμο των
βλεφάρων, η χρήση αιχμηρού ήχου (κτύπημα δακτύλου) κ.λπ.. Αυτό έγινε
περισσότερο στο παρελθόν και θα έπρεπε να είναι εφεδρική μέθοδος και όχι
κύρια.
Placebo: Λατινικά σημαίνει «θα παρακαλώ». Μια αδρανής ουσία που

παρουσιάζεται να έχει θεραπευτικές δυνάμεις ή να είναι φάρμακο
201
DRAKE EASTBURN
που δεν είναι. Επίσης, είναι μια μελέτη που χρησιμοποιεί αδρανείς ουσίες για
τη σύγκριση της αποτελεσματικότητας ενός μη εικονικού φαρμάκου. Δείτε
επίσης: Nocebo και Κεφάλαιο 8, The Placebo Effect.
Plenary Trance: Μια θλιβερή κατάσταση κατά την οποία κάθε αυθόρμητη
δραστηριότητα αναστέλλεται. Οι Leslie Le Cron και Erickson το αναφέρουν ως
μια κατάσταση σωματικού και ψυχικού λήθαργου, βαθύτερη από ό,τι θα
θεωρούσαμε υπνηλία.
Το Plenary trance είναι η βαθύτερη κατάσταση που εμφανίζεται στην κλίμακα
βάθους Le Cron Bordeaux των πενήντα.
Σημείο αναφοράς: Μια προηγούμενη φορά που το υποκείμενο βίωσε αισθήσεις

που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να ενθαρρύνουμε τον πελάτη προς
μια θετική κατεύθυνση. Για παράδειγμα, εάν ο πελάτης πρόκειται να δώσει μια
σημαντική εξέταση, μπορούμε, ως μέρος της υπνωτικής διαδικασίας, να τον
επαναφέρουμε σε μια εποχή που είχε την εμπειρία να τα πάει πολύ καλά σε μια
εξέταση. Μπορούμε να αναβιώσουμε αυτή την πρώιμη σκηνή και να
ενσωματώσουμε εκ νέου τα καλά συναισθήματα και τις αισθήσεις από την
προηγούμενη εμπειρία για να δημιουργήσουμε τη νέα κατάσταση δοκιμής.
Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια αρνητική εμπειρία προς όφελος του

πελάτη με παρόμοιο τρόπο. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να πάμε κάποιον
πίσω σε μια εποχή (σημείο αναφοράς) όπου τα τσιγάρα είχαν φρικτή γεύση
(όπως την πρώτη φορά που κάπνισαν ποτέ) και να συσχετίσουμε τα απαίσια
συναισθήματα και τις αισθήσεις που είχε νωρίτερα με απαίσιες αισθήσεις που
σχετίζονται με το κάπνισμα από τώρα και στο εξής.
Θετική ψευδαίσθηση: Βλέποντας κάτι που δεν υπάρχει.

(Βλέπε αρνητική ψευδαίσθηση). Ενώ τείνουμε να θεωρούμε τις παραισθήσεις
ως οπτικό πράγμα, μπορούμε επίσης να βιώσουμε παραισθήσεις γεύσης,
όσφρησης, θερμοκρασίας και ήχους. Όταν ένας πελάτης πετυχαίνει θετικές ή
αρνητικές παραισθήσεις σε έκσταση είναι ένδειξη βάθους έκστασης.
202
Θετικές προτάσεις: Είναι ένας πολύ κοινός τύπος πρότασης και

κάπως αυτονόητος. Οι θετικές προτάσεις δεν περιορίζονται σε έναν
αυστηρά καθορισμένο τύπο πρότασης, αλλά περισσότερο σαν
οποιαδήποτε πρόταση που θα προκαλούσε θετική απάντηση, η
οποία θα μπορούσε να είναι μια άμεση πρόταση, ενσωματωμένη,
μεταφορά, διφορούμενη κ.λπ. Οι θετικές προτάσεις δίνονται συχνά
με τη μορφή επιβεβαίωση. Παράδειγμα: «Κάθε μέρα με κάθε τρόπο
είσαι όλο και καλύτερος».
Μετα-Υπνωτική Αμνησία: Αμνησία για ό,τι συνέβη κατά τη διάρκεια

της συνεδρίας ύπνωσης. Αυτό μπορεί να προκληθεί από μια πρόταση
από τον υπνωτιστή ή μπορεί να συμβεί αυθόρμητα. Αυτό το
φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από τον Philippe François
Deleuze και τον Marquis de Puysegar γύρω στο 1784. Η χρήση της
μετα-υπνωτικής αμνησίας ήταν δημοφιλής μεταξύ ορισμένων
υπνωτιστών που πίστευαν ότι θα βοηθούσε όταν τα πράγματα
συναισθηματικής φύσης αποκαλύφθηκαν σε έκσταση. Συχνά οι
υπνωτιστές σκηνής δίνουν στους συμμετέχοντες μια πρόταση ότι
δεν θα θυμούνται μερικά ή κανένα από τα πράγματα που έκαναν στη
σκηνή. Μερικά υποκείμενα σταδίου θα βιώσουν αυθόρμητα μετα-
υπνωτική αμνησία, ίσως για να αποφύγουν την αμηχανία να
εξηγήσουν πράγματα που είπαν ή έκαναν ή επειδή πιστεύουν ότι η
αμνησία είναι φυσιολογικό αποτέλεσμα.
Μετα-Υπνωτική Απόκριση: Η απόκριση που εμφανίζεται στον

πραγματικό κόσμο του πελάτη ως αποτέλεσμα της μετα-υπνωτικής
πρότασης.
Μετα-Υπνωτική Πρόταση: Προτάσεις που δίνονται κατά τη διάρκεια

της συνεδρίας ύπνωσης που θα έχουν θετικό αποτέλεσμα αργότερα
μετά τη συνεδρία. Παράδειγμα: «Όταν φτάνεις στο γραφείο της
τάξης σου για να δώσεις την τελική σου εξέταση, παρατηρείς τα ίδια
συναισθήματα αυτοπεποίθησης που παρατηρείς αυτή τη στιγμή».
203
DRAKE EASTBURN
Ταλαντίαση στάσης: Ένα είδος προκαταρκτικής άσκησης (δοκιμή

υποτακτικότητας). Είναι πιο προχωρημένο από την οφθαλμική καταληψία ή
το εκκρεμές του Chevreul και πρέπει να αντιμετωπίζεται με αυτόν τον τρόπο.
Η οπισθοστατική ταλάντευση και οι παραλλαγές της είναι πιο συχνές,
ακολουθούμενη από την εμπρός ορθοστατική ταλάντευση. Μπορεί να ληφθεί
κατευθείαν σε υπνωτική επαγωγή.
Μετα-Υπνωτισμός ή Μετα-Υπνωτισμός: Πρώιμοι όροι για μετα-υπνωτική

πρόταση.
Προσευχή: Όταν η προσευχή γίνεται με την κατάλληλη πρόθεση γίνεται

κατάσταση έκστασης (ύπνωση). Δείτε: Κεφάλαιο 4, Τι άλλο είναι η ύπνωση.
Προεγχειρητική στάση: Η ύπνωση εγρήγορσης πριν από μια χειρουργική

επέμβαση. Φυσικά θέλουμε αυτό να είναι το πιο θετικό δυνατό. Ο Έλμαν
πρότεινε να μην γίνει χειρουργική επέμβαση σε κάποιον που είχε κακή
προεγχειρητική στάση.
Προϋποθέσεις: Μια πρόταση που προϋποθέτει ότι θα προκύψει ένα

αποτέλεσμα. πότε θα συμβεί μπορεί να είναι κάπως διφορούμενο.
Παράδειγμα: «Θα είναι ωραίο να βιώσεις πώς νιώθεις όταν καταλαβαίνεις τα
πάντα σε αυτό το βιβλίο».
Pre-Talk ή Pre-Induction Talk: Δείτε: Πρόσληψη.
Μέθοδος προσποίησης (Επίσης ενεργήστε σαν): Δείτε: Μέθοδος πρόβας.
Proe-Hypnotic Suggestion: (From General Techniques of Hypnotism,

Wietzenhoffer.) Είναι το αντίστροφο μιας μετα-υπνωτικής πρότασης και
λειτουργεί ουσιαστικά μέσω του ίδιου μηχανισμού. Δηλαδή, μπορεί κανείς
να δώσει μια πρόταση εγρήγορσης η οποία θα είναι αποτελεσματική κατά ή
κατά την πρώτη (ή κάποια άλλη) περίπτωση που το υποκείμενο υπνωτίζεται.
Όταν στη συνέχεια το υποκείμενο υπνωτιστεί, καμία άλλη πρόταση
204
δίνεται. Η υπνωτική κατάσταση φαίνεται να λειτουργεί ως καταλύτης για την

υπόδειξη εγρήγορσης. Παρουσιάστηκε από τον Stembo.
Προτάσεις διαδικασίας: Προτάσεις που είναι λιγότερο λεπτομερείς ή

συγκεκριμένες και επιτρέπουν στον πελάτη να συμπληρώσει τα δικά του
στοιχεία. Για παράδειγμα, αντί να περιγράφω συγκεκριμένα λεπτομερώς μια
χαλαρωτική σκηνή για τον πελάτη μου, θα μπορούσα απλώς να πω:
«Φανταστείτε τον εαυτό σας οπουδήποτε σας κάνει να αισθάνεστε χαλαροί».
Προοδευτική Χαλάρωση: Ένας πολύ κοινός αργός τύπος επαγωγής που

εστιάζει στην προοδευτική χαλάρωση μεμονωμένων μυϊκών ομάδων σε όλο
το σώμα μία κάθε φορά.
Προπαγάνδα: Μηνύματα που δίνονται για να επηρεάσουν μεγάλο αριθμό

ανθρώπων. Η προπαγάνδα δεν είναι απαραίτητα κακό πράγμα, αλλά συχνά
λειτουργεί με το να μην δίνεις την πλήρη εικόνα ή να λες ψέματα από παράλειψη.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ακούσαμε πολλά για τη ρωσική
προπαγάνδα, αλλά πόσα από αυτά ήταν απλώς δική μας προπαγάνδα.
Σίγουρα η διαφήμιση μπορεί να είναι μια μορφή προπαγάνδας.
Οι διαφημιστές μας υπενθυμίζουν τα υπέροχα πράγματα που μπορεί να
κάνει το προϊόν τους για εμάς, αλλά ποτέ δεν φαίνεται να μας λένε ότι θα
μπορούσατε να έχετε καλύτερα αποτελέσματα με κάποιον άλλο ή φθηνότερο τρόπο.
Η προπαγάνδα έχει τον τρόπο να μας παρασύρει σε ένα είδος ύπνωσης όπου
θέλουμε να πιστεύουμε αυτό που ακούμε.
Ψευδο-παλίνδρομος: Δεν είναι αληθινή παλινδρόμηση (ψευδής). Συνήθως

συμβαίνει όταν ο θεραπευτής οδηγεί τον πελάτη του αντί να τον βοηθά να
συνειδητοποιήσει τις δικές του συνειδητοποιήσεις ή όταν ο πελάτης δεν
είναι αρκετά βαθιά σε έκσταση ή/και έχει υπερβολική συνειδητή εμπλοκή.
Ψυχολογική Μέθοδος: (Emergence) αυτού του είδους η μέθοδος περιλαμβάνει

να πούμε στον πελάτη ότι κάποια στιγμή θα είναι εκτός έκστασης. Συνήθως
χρησιμοποιείται μια καταμέτρηση από το 1 έως το 3 ή το 1 έως το 5 και
μερικές φορές ακολουθείται από ένα χτύπημα του δακτύλου ή κάποιος άλλος
ήχος.
205
DRAKE EASTBURN
Ψυχονεύρωση: Ήπια ψυχική διαταραχή λειτουργικού τύπου.
Ψυχοσωματική: Η αλληλεπίδραση (αλληλεξάρτηση) των ψυχικών (συναισθηματικών)

και σωματικών φαινομένων. Τα σωματικά συμπτώματα μπορεί να είναι αποτέλεσμα
της ψυχικής/συναισθηματικής μας κατάστασης. Δείτε το Psychosomatic στο Κεφάλαιο
4, Τι άλλο είναι η ύπνωση;
Ψύχωση: Σοβαρή ψυχική διαταραχή. Αυτό περιλαμβάνει πράγματα όπως η παρανοϊκή

σχιζοφρένεια και άλλες σοβαρές διαταραχές. Κανονικά δεν χρησιμοποιούμε ύπνωση
με αυτές τις διαταραχές. Απαιτείται σαφής διάκριση ως προς το τι είναι
πραγματικότητα και τι φανταζόμαστε για την επιτυχή εφαρμογή της ύπνωσης και οι
περισσότεροι ψυχωτικοί δεν το αποδεικνύουν.
PTSD: Διαταραχή μετατραυματικού στρες. Μια διαταραχή που συνήθως συνδέεται
με μια τραυματική εμπειρία που θα βρισκόταν έξω από τη σφαίρα της κανονικής
ανθρώπινης εμπειρίας, όπως ένας φόνος —ειδικά κάποιος με τον οποίο είμαστε
κοντά— πόλεμος ή άλλα τραγικά περιστατικά. Το PTSD μπορεί επίσης να εμφανιστεί
από μακροχρόνια έκθεση σε στρες όπως δυσλειτουργική οικογενειακή ζωή,
καταχρηστική οικογένεια ή σχέση κ.λπ.
Η ύπνωση μπορεί να είναι ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για το PTSD όταν
χρησιμοποιείται από έναν εξειδικευμένο επαγγελματία. Η ύπνωση χρησιμοποιήθηκε
εκτενώς μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο για αυτό που τότε
αναφερόταν ως σοκ με κέλυφος. Ο Δρ Herbert Spiegel, ο οποίος είναι πολύ γνωστός για
το έργο του στην ύπνωση, ήταν ένας από τους ανθρώπους που χρησιμοποίησαν την
ύπνωση για αυτόν τον σκοπό μετά τον πόλεμο.
Λογαιοπραγία: Το χιούμορ μπορεί να λειτουργήσει καλά στην ύπνωση και τα

λογοπαίγνια είναι μια μέθοδος αναπλαισίωσης. Ωστόσο, κάποιος πρέπει να είναι
προσεκτικός όταν χρησιμοποιεί χιούμορ, ώστε να μην προσβάλει κανέναν.
Ταχεία Επαγωγή: Μια επαγωγή που διαρκεί περίπου τρία λεπτά ή λιγότερο.
206
Σχέση: Αρμονική συμφωνία ή σχέση. Η δημιουργία σχέσης είναι πολύ

σημαντική στην ύπνωση καθώς και σε άλλες μορφές θεραπείας. Είναι
σημαντικό να δημιουργήσουμε μια σχέση (εμπιστοσύνη) με τους πελάτες
μας και να μην μιλάμε παραπάνω ή να προσβάλλουμε τη νοημοσύνη
του πελάτη μας. Μπορούμε επίσης να δημιουργήσουμε σχέσεις μέσω
της γλώσσας του σώματός μας. Ο Pierre Janet συνειδητοποίησε νωρίς
τη σημασία της σχέσης.
Rapport Transfer: Μια μεταφορά rapport συμβαίνει όταν ένας χειριστής

μεταφέρει τη διαδικασία ύπνωσης σε έναν άλλο.
Παραδείγματα: Εάν ο υπνωτιστής συνεργάζεται με έναν πελάτη για
οδοντιατρικά προβλήματα, ο υπνωτιστής θα δημιουργήσει την
κατάλληλη ύπνωση στο γραφείο μαζί με μια πρόταση ότι όταν ο
οδοντίατρος πει ή κάνει κάποια (προκαθορισμένη) ενεργοποίηση, ο
πελάτης θα επιστρέψει αμέσως σε αυτήν την επιθυμητή κατάσταση της ύπνωσης.
Ο οδοντίατρος μπορεί ή δεν χρειάζεται να έχει εμπειρία στην ύπνωση
για να επωφεληθεί από μια μεταφορά σχέσης.
Ένας άλλος τύπος μεταφοράς σχέσης συμβαίνει σε ένα περιβάλλον

εκπαίδευσης ή έρευνας όπου ένας υπνωτιστής μπορεί να παραδώσει τη
συνεδρία έκστασης σε έναν άλλο. Αυτό το segue βοηθά στην αποφυγή
οποιασδήποτε διακοπής ή σύγχυσης που θα μπορούσε να διακόψει τη
συνεδρία του θέματος και διατηρεί τη σχέση που δημιουργήθηκε από
τον πρώτο χειριστή.
Μέθοδος ανάγνωσης: Μια μέθοδος ανώδυνου τοκετού που αναπτύχθηκε

από τον Δρ Grantly Dick Read της Αγγλίας. Ο Δρ Ρεντ δεν είχε εκπαιδευτεί
στην ύπνωση και δεν πίστευε ότι χρησιμοποιούσε ύπνωση.
Ωστόσο, έγινε πολύ προφανές ότι χρησιμοποιούσε ύπνωση στη
διαδικασία του.
Reframing: Στην ύπνωση και το NLP, επαναπροσδιορισμός, επανερμηνεία,

αλλαγή σκηνής ή συναισθήματος για πιο θετικό αποτέλεσμα.
207
DRAKE EASTBURN
Τεχνική Πρόβας (Επίσης Λειτουργήστε ως Μέθοδος Αν ή Προσποιήσου):

Ενεργώντας σαν να βρισκόμαστε σε ύπνωση, υπνωτιζόμαστε.
Παλινδρόμηση: Ένας τύπος θεραπείας που χρησιμοποιείται από ειδικευμένους

υπνοθεραπευτές για την επίλυση συναισθηματικών ζητημάτων όπως, αλλά δεν
περιορίζεται σε, φοβίες.
Εμπειρία Χαλαρής Σκηνής: Μια μέθοδος επαγωγής με την οποία πηγαίνετε

κάποιον σε μια χαλαρή σκηνή δημιουργεί τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Παρόμοια με τις καθοδηγούμενες εικόνες. Δείτε επίσης: Safe Place.
REM: Γρήγορη κίνηση των ματιών. Το REM χαρακτηρίζεται από τα μάτια που
κινούνται γρήγορα κάτω από τα βλέφαρα. Το REM σχετίζεται με τον ύπνο και
τα όνειρα και επίσης με την ύπνωση.
Εμφανίζεται κυρίως στο επίπεδο θήτα της συνείδησης, αν και μπορεί επίσης
να υπάρχει σε κατάσταση άλφα. Δεν είναι το ίδιο με το πτερυγισμό των ματιών.
Καταπιεσμένη Μνήμη: Μια μνήμη που έχει κρατηθεί κάτω από τη συνειδητή
αναγνώριση, συνήθως λόγω της τραυματικής φύσης της.
Σημειώθηκε για πρώτη φορά από τον Φρόιντ. Συχνά οι πελάτες γνωρίζουν μια
στιγμή στη ζωή τους όπου φαίνεται να λείπει ένα κομμάτι. Στην ύπνωση η
μνήμη αναζωογονείται και μπορεί να επέλθει θεραπεία.
Πρόσφατα, το θέμα της καταπιεσμένης μνήμης έχει αναδυθεί σε περιπτώσεις

απαγωγής από εξωγήινους και σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης που δεν
συνέβη. Οι άνθρωποι μπορούν πραγματικά να βιώσουν εφιάλτες, PTSD, κ.λπ.
από αναμνήσεις που δεν έχουν συμβεί ποτέ (Are Recovered Memories Real? By
Jill Neimark [Discover Presents The Brain] 2009).
Είχα εμπειρίες να οπισθοδρομήσω κάποιον σε μια εποχή που πιστεύονταν ότι

είχε συμβεί μια απαγωγή από εξωγήινους και όσο θα ήθελα να αποκαλύψω
μερικά καταπληκτικά και αληθινά
208
εμπειρία δεν έχει ακόμη συμβεί. Ένας υπνωτιστής που χρησιμοποιεί μια
κορυφαία μέθοδο ύπνωσης μπορεί να καταλήξει σε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα,
ωστόσο αυτό θα οδηγούσε σε ψευδοπαλίνδρομο και θα εμπίπτει στην κατηγορία
της ψευδούς μνήμης.
Η μνήμη δεν είναι μια ακριβής καταγραφή του τι συνέβη στο παρελθόν και
κάποιες ζωντανές αναμνήσεις που μπορεί να μην είχαμε συμβεί ποτέ, ωστόσο
μπορούν να προκαλέσουν τα συναισθήματα που συνδέονται με αυτές τις
αναμνήσεις. Δείτε επίσης: Ψεύτικες αναμνήσεις.
Αντίσταση: Ένας παράγοντας ή παράγοντες που προκύπτουν μέσα στον πελάτη

που μπορεί να κάνει την επίτευξη του στόχου του δύσκολη ή αδύνατη. Ο Dave
Elman είπε ότι η αντίσταση εμφανίζεται λόγω έλλειψης κατανόησης της έκστασης
και ότι εκπαιδεύοντας τον πελάτη θα αφαιρέσουμε την αντίσταση. Αυτό είναι
αλήθεια, αλλά είναι απίθανο να μπορέσουμε ποτέ να αφαιρέσουμε όλο τον φόβο
ή ότι θα χρειαζόμασταν. Η εμπιστοσύνη από την πλευρά του υπνωτιστή θα
βοηθήσει στην άμβλυνση κάθε αντίστασης. Η αντίσταση φαίνεται να είναι πιο

εμφανής για τους υπνωτιστές που υποχωρούν στην παρουσία της (αν
περιμένουμε ότι είναι ένα θέμα, πιθανότατα θα είναι).
Αναζωογόνηση: Αναβιώνω. Στην περίπτωση της ύπνωσης η αναζωογόνηση

μπαίνει στο παιχνίδι με διαφορετικούς τρόπους.
Η αναζωογόνηση μπορεί να είναι μια επαγωγή, «Επιτρέψτε στον εαυτό σας να
παρασυρθεί πίσω στην τελευταία φορά που κάθεστε σε αυτό το ανάκλιντρο,
βυθίζοντας βαθιά στις χαλαρωτικές αισθήσεις της ύπνωσης» κ.λπ.
Επίσης, η επανεξέταση άλλων σκηνών του παρελθόντος και η αναδημιουργία
τους για θεραπευτικούς ή ιατροδικαστικούς σκοπούς. Η τεχνική του Σημείου
Αναφοράς κάνει χρήση της αναζωογόνησης.
Τελετουργία: Οι τελετουργίες δημιουργούν υπνωτικά εφέ (ύπνωση εγρήγορσης).

Δείτε επίσης: Ενότητες για την τελετή και το τελετουργικό στο Κεφάλαιο 4, Τι
άλλο είναι η ύπνωση.
Περιστροφική Μέθοδος (Μέθοδος του Dr. Luy): Μια μέθοδος επαγωγής που
συνίσταται στην κούραση του οπτικού νεύρου κοιτάζοντας επίμονα σε μια σειρά
209
DRAKE EASTBURN
από μικρούς περιστρεφόμενους καθρέφτες. Ομάδες ανθρώπων θα μπορούσαν να υπνωτιστούν
γρήγορα χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο.
Κανόνας Τριών (επίσης Σύνθετος): Ο κανόνας των τριών δηλώνει ότι η πρώτη
πρόταση είναι αδύναμη, η δεύτερη πρόταση έχει περισσότερη δύναμη και η
τρίτη πρόταση έχει τη βέλτιστη δύναμη.
Όταν ο Ντέιβ Έλμαν αναφέρθηκε σε αυτό το φαινόμενο, έλεγε ότι οι
προτάσεις δεν έπρεπε να είναι οι ίδιες προτάσεις, αλλά απλώς η παροχή
προτάσεων ενίσχυε την επίδρασή τους. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι η επανάληψη
της ίδιας ή παρόμοιας πρότασης ξανά και ξανά βοηθά στην εξασφάλιση της
αποδοχής της.
Safe Place (AKA ειδικό μέρος, χαρούμενο μέρος, εμπειρία χαλαρής σκηνής
κ.λπ.): Ένα υπνωτικό καταφύγιο όπου δημιουργούμε άνεση και ασφάλεια για
να καταπολεμήσουμε το άγχος και στο οποίο μπορούμε να αποσυρθούμε για
ασφάλεια.
Σχολή Salpêtrière: Μια ανταγωνιστική σχολή σκέψης στη σχολή Nancy,

επηρεασμένη από τον Charcot. Ο Φρόιντ εκπαιδεύτηκε κυρίως με τον Charcot,
αλλά και τους Bernhiem, Liebault, Breur και Janet. Ο Charcot πίστευε ότι η
ύπνωση είναι μια κατάσταση υστερίας, ενώ ο Bernhiem και ο Liebault
πίστευαν ότι η ύπνωση είναι μια φυσική κατάσταση και φυσικά ο Bernhiem
και ο Liebault έχουν αποδειχθεί σωστοί.
Τεχνική σάντουιτς: Βάζοντας μια αρνητική πρόταση ανάμεσα σε δύο θετικές

προτάσεις δημιουργούμε ένα σάντουιτς πρότασης (μόχλευση).
Σενάριο: Patter που παραδίδεται από τη μνήμη ή διαβάζεται από ένα σενάριο
από τον υπνωτιστή στον υπνωτισμένο πελάτη.
Séance: Αυτός ο όρος τείνει να φέρνει στο νου εικόνες μιας τσιγγάνας σε ένα
αμυδρά φωτισμένο δωμάτιο με κεριά και μια κρυστάλλινη μπάλα που έρχεται
σε επαφή με τον αποθανόντα. Σίγουρα υπάρχουν
210
ύπνωση που χρησιμοποιείται σε αυτή τη σκηνή. Στην προηγούμενη ιστορία, ο

όρος «séance» χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την εκτέλεση πειραμάτων
υπνωτισμού παρουσία λίγων επιλεγμένων ατόμων.
Δευτερεύον κέρδος: Ένα όφελος για τον πελάτη που θα έχανε με την επίλυση
του ζητήματός του. Για παράδειγμα, κρατώντας υποσυνείδητα το υπερβολικό
βάρος, ο πελάτης αποφεύγει να κάνει σεξ με έναν ανεπιθύμητο σύζυγο. Ή,
έχοντας ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, ο πελάτης μπορεί να αποφύγει να πάει
στη δουλειά ή να κάνει δουλειές στο σπίτι ή συνεχίζει να λαμβάνει έλεγχο
αποζημίωσης.
Αυτο-ύπνωση: Ύπνωση που εκτελείται στον εαυτό του χωρίς τη βοήθεια

συντονιστή. Είναι επίσης γνωστή ως αυτούπνωση. Λέμε ότι κάθε τυπική ύπνωση
είναι αυτο-ύπνωση αφού οφείλεται μόνο στην προθυμία του υποκειμένου να
καθοδηγηθεί από άλλον που επιτρέπει τη διαδικασία να συμβεί.
Διέγερση Αισθήσεων: Η ύπνωση μπορεί να παραχθεί από τη διέγερση ή την

υπερδιέγερση των αισθήσεων. Προσηλώνοντας σε οποιοδήποτε είδος
αντικειμένου ή οποιονδήποτε αριθμό αντικειμένων, μπορούμε να κουράσουμε
τα μάτια έτσι ώστε να τους κάνουμε να θέλουν να χαλαρώσουν. Απλώς βάζοντας
τον πελάτη να κοιτάξει ψηλά στο δάχτυλό μας ή σε κάποιο άλλο αντικείμενο
(ρολόι τσέπης) θα κουράσουμε τα μάτια και θα προκαλέσουμε μια επιθυμία χαλάρωσης.
Διαχωρίζοντας την πρόθεση από τη συμπεριφορά: (Erickson) ενώ μια συνήθεια

μπορεί να είναι ανεπιθύμητη, μπορεί να υπάρχει ένα αντιληπτό όφελος όπως,
"Καπνίζω για να χαλαρώσω". Έτσι, η πρόθεση είναι να χαλαρώσετε, κάτι που
μπορεί τώρα να είναι το επίκεντρο της συνεδρίας και όχι απλώς «να μην
καπνίζετε». Υπάρχουν άλλοι πιο ωφέλιμοι τρόποι για να αποκτήσετε χαλάρωση
και μπορούμε να το δείξουμε στον πελάτη.
Πρόθεση συνεδρίας ή καθορισμός της πρόθεσης: Μπορούμε να σκεφτούμε την

πρόθεση συνεδρίας ως τον στόχο που θέλουμε να επιτύχουμε. Είναι σημαντικό
να είμαστε σαφείς (μεταξύ του πελάτη και του θεραπευτή) σχετικά με το ποια
είναι ακριβώς η πρόθεση. Μπορεί να είναι εύκολο για τους
211
DRAKE EASTBURN
ο θεραπευτής να υποθέσει αυτό που πιστεύουν ότι είναι η πρόθεση και

ωστόσο η υπόθεση θα μπορούσε να είναι εσφαλμένη. Η εστίαση στην
(επανάληψη) της πρόθεσης της συνεδρίας γίνεται πρόταση και δημιουργεί
την πρόθεση (προσδοκία) ότι το αποτέλεσμα που επιθυμούμε θα είναι
πράγματι το θετικό αποτέλεσμα που βιώνεται. Δείτε επίσης: Προσδοκία.
Σαμάνοι: Ο όρος σαμάνος καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεραπευτών της

φυλής, όπως γιατρούς. Οι σαμάνοι ήταν μερικοί από τους πρώτους
υπνωτιστές, που έκαναν χρήση τελετών, τελετουργιών, βοτάνων, φίλτρων
και ξόρκων για να επιτύχουν τις θεραπείες τους. Οι μάγισσες και η μαγεία
θα μπορούσαν εύκολα να συμπεριληφθούν στον σαμανισμό.
Σοκ: Ξαφνική ή βίαιη διαταραχή στις νοητικές ή συναισθηματικές

ικανότητες. Όταν συμβαίνει σοκ (τα παραδείγματα καταρρέουν) είμαστε
σε μια υπνωτική κατάσταση, έχει συμβεί μια παράκαμψη της κρίσιμης
ικανότητας και είμαστε αρκετά ανοιχτοί σε υποδείξεις.
SIE: Συμβάν εντατικοποίησης συμπτωμάτων: Πολύ παρόμοιο με ένα SSE

(επακόλουθο συμβάν ευαισθητοποίησης), ωστόσο αυτά τα συμβάντα
συμβαίνουν μετά το SPE (συμβάν που παράγει συμπτώματα). Δείτε επίσης:
SPE, SSE και ISE.
Κάθισμα (παλαιός όρος): Η εκούσια, αλλά ιδιωτική υποταγή οποιουδήποτε

ατόμου στην υπνωτική επιρροή ενός άλλου.
Skin Picking (Dermatillomania): Εμμονικό μάζεμα στο δέρμα. Διαταραχή

ελέγχου παρορμήσεων. Η ύπνωση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική
με το μάζεμα του δέρματος καθώς και με άλλα τέτοια θέματα.
Ύπνος: Μια φυσική περιοδική αναστολή της συνείδησης.

Ενώ η ύπνωση και ο ύπνος δεν είναι απαραίτητα το ίδιο πράγμα, είναι
τουλάχιστον στενά ξαδέρφια και μπορούμε να προκαλέσουμε υπνωτικά
αποτελέσματα με τον ύπνο. Συχνά οι πελάτες αισθάνονται ότι κοιμούνται.
Ωστόσο, αν δεν έχουμε υπνωτιστεί ποτέ επίσημα, τότε ο ύπνος είναι το
πιο κοντινό πράγμα που πρέπει να τον συγκρίνουμε
212
με και έτσι το μυαλό μπορεί εύκολα να πάει εκεί. "Υπνος!" ήταν η εντολή
που δόθηκε από τους υπνωτιστές σταδίου και τους πρώτους ασκούμενους
να αποκτήσουν την κατάσταση της ύπνωσης. Δεν είναι ότι ο ύπνος είναι
στην πραγματικότητα αυτό που προσπαθούμε να επιτύχουμε, αλλά η λέξη
«ύπνος» είναι η λέξη που θα δεχτεί το μυαλό. Αν φώναζα «ύπνωση» σε
κάποιον για να επιτύχω μια κατάσταση έκστασης, είναι απίθανο το μυαλό
να το αποδεχτεί αφού δεν υπάρχει μοντέλο (παράδειγμα) για αυτόν τον
όρο. Ο ύπνος λοιπόν λειτουργεί σε αυτή την περίπτωση ακόμα κι αν δεν
είναι ακριβώς αυτό που θέλουμε. Δείτε επίσης: Sleep Attached to Hypnosis
και Hypno-Sleep.
Εκμάθηση ύπνου: Μέσω ηχογραφήσεων ένα άτομο μπορεί να μάθει μια

ξένη γλώσσα (ή άλλα πράγματα) ενώ κοιμάται, λόγω της υπαινικότητάς μας.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αυτή η μέθοδος
χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τις ένοπλες δυνάμεις μας, έτσι ώστε οι
στρατιώτες να μπορούν να μάθουν τις γλώσσες των χωρών που
προσπαθούσαμε να καταλάβουμε. Έβαλα έναν κύριο στο γραφείο μου πριν
από μερικά χρόνια, ο οποίος ήταν πιλότος βομβαρδιστικών κατά τη
διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και είπε ότι οι πιλότοι απομνημόνευσαν
τα σχέδια πτήσης τους για την επόμενη μέρα υποβάλλοντάς τους σε
ηχογραφήσεις που παίζονταν ενώ κοιμόντουσαν όλη τη νύχτα.
Ο Έλμαν αξιοποίησε αυτό το φαινόμενο για να κάνει υπνοανάλυση στον

γιο του για να τον βοηθήσει με αλλεργίες. Ο Έλμαν χρησιμοποίησε ένα
είδος ιδεοκινητικής σηματοδότησης και ενώ σε λίγες συνεδρίες δεν ήταν σε
θέση να ολοκληρώσει την ανάλυση, αλλά οι αλλεργικές αντιδράσεις ήταν
εξαιρετικά μειωμένες. Άλλοι είχαν επιτυχία με αυτήν την προσέγγιση.
Φαίνεται ότι η χρήση απλής πρότασης θα ήταν η ευκολότερη προσέγγιση.
Έχω ενθαρρύνει τους πελάτες με παιδιά που αντιμετωπίζουν ενούρηση

(ενούρηση στο κρεβάτι) να δίνουν στα παιδιά τους προτάσεις ύπνου, με
καλά αποτελέσματα περίπου τις μισές φορές.
Ναοί ύπνου: Γνωστοί και ως ναοί ονείρων ή αιγυπτικοί ναοί ύπνου.

Πιθανότατα προέρχεται από Ινδουιστές της αρχαίας εποχής
213
DRAKE EASTBURN
Ινδία, αλλά διαδόθηκαν στην Αίγυπτο, την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή.
Πολλές από τις θεραπείες που δόθηκαν ήταν ψυχολογικής φύσης μέσω της
χρήσης έκστασης και ψαλμωδίας, θρησκευτικής τελετουργίας, υποδείξεων
θεραπείας, κ.λπ. Σίγουρα οι ναοί ύπνου ήταν ένα πολύ πρώιμο παράδειγμα
εφαρμογής των θεραπευτικών αποτελεσμάτων της ύπνωσης.
Ροχαλητό: Το ροχαλητό έκανε το κόψιμο για δύο λόγους: ο ένας είναι ότι
είναι κάτι που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ύπνωση για να
επηρεάσουμε, και δεύτερον, οι υπνωτιστές πιστεύουν συχνά ότι το ροχαλητό
σημαίνει ότι ο πελάτης τους έχει αποκοιμηθεί. Αυτό δεν ισχύει απαραίτητα
καθόλου. Ρωτήστε τον πελάτη: «Γνωρίζετε τον ήχο της φωνής μου;» Τις
περισσότερες φορές θα λάβετε μια καταφατική απάντηση παρόλο που
συνεχίζουν να ροχαλίζουν μακριά.
Somatic Bridging: Δείτε: Affect Bridge.
Somnambulism: Κυριολεκτικά μεταφρασμένος, somnambulism σημαίνει

ξύπνιος και κοιμισμένος ταυτόχρονα. Συνηθέστερα έχει καταλήξει να
σημαίνει μια βαθιά κατάσταση ύπνωσης. Ο υπνωτισμός είναι μια εξαιρετική
κατάσταση στην οποία μπορεί κανείς να δώσει προτάσεις και είναι η
κατάσταση όπου μπορεί να γίνει ανώδυνη οδοντιατρική και χειρουργική επέμβαση.
Somnambulist (επίσης Natural Somnambulist): Κάποιος που μπαίνει εύκολα

στη βαθιά ύπνωση.
Sounds Patter: Δείτε: Pacing and Leading and Utilization.
SPE (Symptom Producing Event): Ένα συμβάν που προκαλεί μια ανάλυση
των κανονικών στρατηγικών αντιμετώπισης. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν
ένα άτομο έρχεται για να ζητήσει βοήθεια για το πρόβλημά του.
Ειδικό μέρος: Δείτε: Ασφαλές μέρος.
Αθλητική ύπνωση: Η ύπνωση εφαρμόζεται σε αθλητικές επιδόσεις.
214
Αυθόρμητη παλινδρόμηση: Εμφανίζεται όταν μια καταπιεσμένη μνήμη βγαίνει

στην επιφάνεια. Θα μπορούσε να προκληθεί από κάτι άλλο στη συνεδρία και
θα μπορούσε να είναι μια τρέχουσα εμπειρία ζωής ή μια προηγούμενη ζωή.
SSE (Subsequent Sensitizing Event): Γεγονότα που έχουν τον ίδιο ή παρόμοιο
συναισθηματικό δεσμό και που χρησιμεύουν για την ενίσχυση του ISE (Initial
Sensitizing Event). Μπορεί να υπάρχει μεγάλος αριθμός από αυτούς. Δείτε

επίσης: ISE.
Ύπνωση σκηνής: Η ύπνωση σκηνής είναι η χρήση ύπνωσης μπροστά σε μια

ομάδα για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Μερικές από τις τεχνικές που προέρχονται
από την ύπνωση σταδίου έχουν επίσης αποδειχθεί χρήσιμες σε κλινικό
περιβάλλον, όπως οι στιγμιαίες επαγωγές.
Απόκριση ερεθίσματος: Η θεωρία επιβεβαιώνει ότι μια απόκριση ενός

οργανισμού σχετίζεται άμεσα με το ερέθισμα που προηγείται.
Σχετίζεται με εξαρτημένη απόκριση ή απόκριση Παβλόβιου.
Στρες: Ένας παράγοντας που προκαλεί συναισθηματική και σωματική ένταση.

Η κανονική, καθημερινή μας ζωή (εργασία, σχέσεις και άλλες αλλαγές)
συμβάλλουν στο άγχος που βιώνουμε. Κάποιο άγχος είναι φυσιολογικό και
ακόμη και επιθυμητό. Το άγχος μπορεί να είναι κίνητρο, αλλά το πολύ άγχος
μπορεί να προκαλέσει σοβαρές συναισθηματικές και σωματικές αντιδράσεις.
Η ύπνωση είναι ένας πολύ καλός τρόπος αντιμετώπισης του στρες. Οι αλλαγές
συμπεριφοράς είναι μάλλον ενδεδειγμένες για το άτομο που έχει υπερβολικό
στρες.
Μείωση του στρες: Πολλές μέθοδοι μείωσης του στρες είναι κοινές στην
ύπνωση, όπως: καθοδηγούμενη οπτικοποίηση, εμπειρία χαλαρής σκηνής,
σημείο αναφοράς κ.λπ. Από τη φύση της η ύπνωση είναι ένα εξαιρετικό
εργαλείο για θέματα άγχους.
Υποσυνείδητο: Το υποσυνείδητο μέρος του νου είναι το ευφάνταστο,

δημιουργικό, συναισθηματικό, συνήθεια που αποτελεί μέρος του
215
DRAKE EASTBURN
μυαλό. Εκεί αποθηκεύεται η μακροπρόθεσμη ή μόνιμη μνήμη.

Ο όρος υποσυνείδητο πιστώνεται στον Pierre Janet.
Μερικές φορές οι λέξεις «υποσυνείδητο» και «ασυνείδητο» χρησιμοποιούνται
εναλλακτικά.
Θέμα: Ένας όρος που μερικές φορές χρησιμοποιείται για να περιγράψει το

άτομο ή τα άτομα που υπνωτίζονται.
Υποκειμενικός χρόνος: Ο χρόνος που αντιλαμβάνεται το άτομο σε ύπνωση.
Υποσυνείδητα: ακουστικά ή οπτικά μηνύματα κρυμμένα στο πλαίσιο ενός

μεγαλύτερου μηνύματος. Για παράδειγμα, κατά την ακρόαση μιας ηχογράφησης,
πιο λεπτά μηνύματα μπορούν να κρυφτούν (χαμηλότερη ένταση) μέσα σε αυτό
το μεγαλύτερο κείμενο που εξακολουθεί να λαμβάνει το υποσυνείδητο. Η
αποτελεσματικότητα των υποσυνείδητων μηνυμάτων δεν είναι ξεκάθαρη.
Μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικά όταν ο χρήστης γνωρίζει ποια είναι τα
κρυμμένα μηνύματα, τα οποία θα δημιουργούσαν μια προσδοκία, ένα είδος
έμμεσης πρότασης που θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα ή ακόμα και μια
απάντηση σαν εικονικό φάρμακο για τον χρήστη.
Υποκατάστατα αίτια: Αυτό που πιο πιθανόν θα αναφέραμε ως αναπλαισίωση

τώρα. Ο Έλμαν αναφέρθηκε σε υποκατάστατα αίτια με αποδοκιμασία, στις
μέρες μας αυτή έχει γίνει μια δημοφιλής και αποτελεσματική μέθοδος
αναπλαισίωσης (αλλαγή της προσωπικής ιστορίας στην ορολογία του Erickson).
Στην έκσταση δημιουργείται ένα νέο, πιο ελκυστικό αποτέλεσμα στη θέση της
παλιάς ιστορίας, και τώρα ο πελάτης ανταποκρίνεται σαν να ήταν πάντα έτσι.
Επίπεδο SUD (Subsequent Units of Distress): Μια μέθοδος κοινή για την
ψυχοθεραπεία και την ύπνωση που βοηθά στη μέτρηση της αποτελεσματικότητας
της εργασίας που κάνουμε. Κλίμακα 1-10, με το ένα να είναι καμία ενόχληση
σε ένα ερέθισμα και το δέκα να είναι η πιο σοβαρή ποσότητα δυσφορίας. Πριν
από την έναρξη μιας θεραπευτικής διαδικασίας, το επίπεδο των SUD ελέγχεται
υποβάλλοντας τον πελάτη στο αρνητικό του ερέθισμα (μπορεί
216
βάλτε τα πραγματικά σε ένα ασανσέρ ή χρησιμοποιήστε άλλα ερεθίσματα όταν

είναι διαθέσιμα ή απλώς αναζωογονήστε μια μνήμη κ.λπ.). Μετά την ολοκλήρωση
της διαδικασίας, το επίπεδο SUD του πελάτη ελέγχεται ξανά υποβάλλοντάς τον σε
αυτό το αρνητικό ερέθισμα και το επίπεδο SUD θα έπρεπε να είχε πέσει σημαντικά
εάν ήμασταν επιτυχείς.
Προτάσεις: Πόσο δεκτικό μπορεί να είναι ένα άτομο στην αποδοχή μιας πρότασης.
Τα τεστ υποτακτικότητας βοηθούν στον προσδιορισμό της υποδηλότητας κάποιου.
Τεστ υποτακτικότητας: Απλές ασκήσεις που χρησιμοποιούνται για τον

προσδιορισμό της ικανότητας ενός ατόμου να λαμβάνει τις υπνωτικές προτάσεις.
Πρόταση: Η πρόταση είναι ένα κοινό εργαλείο που χρησιμοποιείται από τον
υπνωτιστή για να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Οι προτάσεις μπορούν να
δοθούν ως μεμονωμένες δηλώσεις (επιβεβαιώσεις) ή με πιο μακροσκελή μοτίβο.
Υπάρχουν πολλά είδη προτάσεων.
Αντικατάσταση συμπτώματος: Αντικατάσταση ενός συμπτώματος για να γίνει πιο

διαχειρίσιμο. Για παράδειγμα, η μετακίνηση ενός πόνου από μια περιοχή στην
άκρη του δακτύλου θα διευκόλυνε την αντιμετώπισή του και θα μπορούσε κανείς
να δει ότι δεν θα χρειαζόταν πολλά για να τον εξαλείψει από εκεί.
Συστηματική Απευαισθητοποίηση: Ένα σύστημα τυπικό γνωστικών τύπων

θεραπείας, και επίσης εφαρμόσιμο στην ύπνωση, όπου ο πελάτης ενθαρρύνεται
να αντιμετωπίσει τους φόβους του σε πολύ μικρά βήματα μέχρι να μπορέσει
τελικά να λειτουργήσει κανονικά.
Η θεραπεία έκθεσης είναι πολύ παρόμοια. Το να αντιμετωπίζουμε τους φόβους
μας είναι κάτι θετικό. Το παλιό ρητό, «Όταν σε πετάξουν από ένα άλογο, πρέπει να
επιστρέψεις αμέσως» είναι καλό. Αν ενδώσουμε στους φόβους μας, τότε το άλογο
γίνεται όλο και μεγαλύτερο μέχρι να μην μπορέσουμε ποτέ να σκαρφαλώσουμε.
217
DRAKE EASTBURN
Στην ύπνωση, προκαλούμε αυτή την αλλαγή να συμβεί πιο γρήγορα,

παίρνοντας τον πελάτη στον φόβο του και βασίζοντας σε αυτά τα
συναισθήματα, και στη συνέχεια επαναφέροντάς τον σε μια ασφαλή, άνετη
σκηνή που δημιουργήσαμε προηγουμένως. Μόλις εξαφανιστούν τα
ανεπιθύμητα συναισθήματα, μπορούμε να τα επαναφέρουμε στη άβολη
σκηνή και να τους δώσουμε να βιώσουν τα συναισθήματα που σχετίζονται με
αυτήν τη σκηνή και μετά να επιστρέψουν στην ασφαλή σκηνή και να έρθουν
σε επαφή με τα άνετα συναισθήματα. Αυτό το είδος πινγκ πονγκ συνεχίζεται
μέχρι να μειωθούν τα ανεπιθύμητα συναισθήματα.
Είναι γενικά καλό να έχει ο πελάτης να αντιμετωπίζει εκείνες τις καταστάσεις

στις οποίες ένιωθε άβολα πριν ή που μπορεί να τις απέφευγε. Μόλις το μυαλό
βιώσει την επιτυχία σε αυτούς τους τομείς, τείνει να συνεχίσει με αυτόν τον
θετικό τρόπο.
Διακοπή συμπτωμάτων ή διακοπή μοτίβου: Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι

εξοικειωμένοι με απλές μεθόδους διακοπής μοτίβων ή συμπτωμάτων, όπως
η τοποθέτηση λάστιχου γύρω από τον καρπό. Κάθε φορά που έχουμε μια
σκέψη ή μια επιθυμία για κάποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά, απλώς
κουμπώνουμε το λάστιχο, το οποίο όχι μόνο προκαλεί διακοπή αυτού του
σχεδίου, αλλά και αρνητική συσχέτιση με αυτό επίσης.
Στην ύπνωση μπορούμε να επιτύχουμε διακοπή σχεδίου μέσω της χρήσης

σύγχυσης, μεταφορών, ενσωματωμένων προτάσεων, εσφαλμένης κατεύθυνσης
κ.λπ.
Θήτα: Τα βαθύτερα επίπεδα συνείδησης βιώνονται σε επίπεδο θήτα.
• 4-7 CPS (κύκλοι ανά δευτερόλεπτο δραστηριότητας εγκεφαλικών

κυμάτων) • ESP
• Παραμόρφωση χρόνου
• Υποτακτικότητα •
Ύπνος, συμπεριλαμβανομένου του
REM • Υπνηλία
218
• Ανώδυνη χειρουργική και οδοντιατρική
Παραμόρφωση χρόνου: Ένα συχνό φαινόμενο της ύπνωσης είναι η χρονική

παραμόρφωση. Στο τέλος ακόμη και μιας πολύ μακράς συνεδρίας ύπνωσης,
ο πελάτης γενικά αισθάνεται ότι ήταν σε έκσταση μόνο για ένα μικρό
χρονικό διάστημα (κοινό). Μέσω της πρότασης μπορούμε να κάνουμε τον
χρόνο στην έκσταση να φαίνεται πολύ μικρός ή πολύ μεγάλος.
TMJ (Κροταφογναθική άρθρωση και μυϊκές διαταραχές): Σφίξιμο της

γνάθου, κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου. Διαταραχή ελέγχου
παρορμήσεων. Η ύπνωση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική για τέτοιου
είδους ζητήματα.
Trance: Είναι ύπνωση. Ένας ορισμός της έκστασης είναι η ύπνωση.
Trance Logic: Η λογική που εμφανίζεται σε μια συνεδρία ύπνωσης.

Πράγματα που φαίνεται να έχουν νόημα ενώ βρίσκεστε σε έκσταση δεν θα
είχαν νόημα σε μια κανονική κατάσταση εγρήγορσης. Για παράδειγμα, στην
ύπνωση θα μπορούσα να πω στον πελάτη, «Παρατήρησε ότι υπάρχει μια
μεγάλη, πράσινη καμηλοπάρδαλη μπροστά σου». Στην ύπνωση αυτή η
δήλωση είναι απολύτως λογική, ωστόσο αν έλεγα το ίδιο πράγμα σε
κάποιον που καθόμουν δίπλα στη στάση του λεωφορείου, μπορεί να με
θεωρούσε τρελή. Αυτός ο όρος εφαρμόστηκε πιθανώς για πρώτη φορά από
τον Orne, ο οποίος δήλωσε ότι το υποκείμενο ανέπτυξε μια ανοχή στις
λογικές ασυνέπειες.
Διαχείριση έκστασης: Εκτελώντας ορισμένες δοκιμές και παρακολουθώντας

ορισμένες ενδείξεις, μπορούμε να διαχειριστούμε το βάθος της έκστασης
στο οποίο μπορεί να βρίσκεται ένας πελάτης ανά πάσα στιγμή. Αυτό μπορεί
να είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν εργάζεστε με πόνο, χειρουργική
επέμβαση, γέννηση παιδιού κ.λπ. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ της
επίτευξης αναλγησίας και αναισθησίας.
Κατάλοιπο έκστασης: Αφού βγήκε από την ύπνωση, το υποκείμενο

εξακολουθεί να είναι σε κατάσταση υψηλής υποβλητικότητας. Αυτή η
κατάσταση αναφέρεται συχνά ως υπόλειμμα έκστασης.
219
DRAKE EASTBURN
Μεταβίβαση: Συμβαίνει όταν κάποιος κάνει κάποιον άλλο στο επίκεντρο των
συναισθηματικών του αναγκών. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν ένας πελάτης

προβάλλει τις συναισθηματικές του ανάγκες στον θεραπευτή.
Για παράδειγμα, ο πελάτης μπορεί να δει τον θεραπευτή ως τον γονέα, τον φίλο
ή τον εραστή που του λείπει στη ζωή του. Ορισμένες θεραπείες έχουν τον
θεραπευτή να υποδύεται τον ρόλο αυτού του άλλου ατόμου, γεγονός που
διευκολύνει τον πελάτη να προβάλει στον θεραπευτή του. Αυτό είναι λιγότερο
συνηθισμένο λόγω της φύσης της υπνοθεραπείας, αλλά όλοι οι υπνωτιστές θα
πρέπει να το γνωρίζουν καθώς μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, όπως ένας
πελάτης που κάνει τον θεραπευτή αντικείμενο αγάπης (ή μίσους) σε σημείο
καταδίωξης κ.λπ. Δείτε επίσης: Counter Transference.
Τραύμα: Ασυνήθιστο σοκ ή τραυματισμός. Μπορεί να προκαλέσει φοβία ή άλλο

συναισθηματικό πρόβλημα.
Εθισμός στα ταξίδια: Η πεποίθηση ότι η αφαίρεση μιας αρνητικής συνήθειας σε

έναν τομέα θα προκαλέσει μια άλλη κακή συνήθεια να εμφανιστεί για να πάρει
τη θέση της. Ο Έρικσον είπε ότι αυτό δεν συμβαίνει και θεωρώ ότι έχει δίκιο
τις περισσότερες φορές.
Τριχοτιλλομανία: Εμμονικό τράβηγμα των μαλλιών. Το τράβηγμα μπορεί να

περιορίζεται στο τριχωτό της κεφαλής, στα βλέφαρα, στις βλεφαρίδες, στις
ηβικές τρίχες ή σε άλλες τρίχες του σώματος ή το τράβηγμα μπορεί να είναι αδιάκριτο.
Μερικές φορές η απώλεια μαλλιών είναι ελάχιστα αισθητή και άλλες φορές
μπορεί να έχουν φύγει όλες οι τρίχες. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί η
κατανάλωση των μαλλιών ή το δάγκωμα των ριζών. Συχνά η τριχοτιλλομανία
συνδυάζεται με μάζεμα δέρματος. Αναφέρεται ως Διαταραχή Ελέγχου
Παρορμήσεων στο DSM-IV. Η ύπνωση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική
για αυτό το ζήτημα.
Ενεργοποιητές: Όταν μια κατάσταση συνδέεται στενά με ένα ερέθισμα, αυτό το

ερέθισμα μπορεί αργότερα να πυροδοτήσει την ίδια κατάσταση. Για παράδειγμα,
όταν πηγαίναμε για ύπνο το βράδυ, η πράξη του σκαρφαλώματος στα σεντόνια
ακολουθήθηκε από τον ύπνο (απάντηση χωρίς όρους) έτσι ώστε οποιαδήποτε
στιγμή σκαρφαλώνουμε στο
220
φύλλα στη συνέχεια, έχει δημιουργηθεί ένα προσδόκιμο (σκανδάλη) έτσι

ώστε ο ύπνος να γίνει το φυσιολογικό αποτέλεσμα. Αυτό το είδος
συσχέτισης δημιουργείται ξανά και ξανά στη ζωή μας. Απλώς το να είμαστε
κοντά ή να σκεφτόμαστε κάποιον με τον οποίο είχαμε συναισθηματική
σχέση θα επαναφέρει (πυροδοτήσει) αυτά τα συναισθήματα. Ένα παλιό
τραγούδι έρχεται στο ραδιόφωνο και προκαλεί τα συναισθήματα που
χορεύετε με την αγαπημένη σας στο Junior Prom.
Ως υπνωτιστές δημιουργούμε και χρησιμοποιούμε αυτές τις άγκυρες και

τα ερεθίσματα προς όφελός μας. Ακόμα και το ανάκλιντρο γίνεται έναυσμα.
Επειδή ο πελάτης έχει καθίσει σε αυτό το ανάκλιντρο στο παρελθόν και
έχει χαλαρώσει πολύ, προκύπτει η προσδοκία (σκανδάλη) ότι αυτό
συμβαίνει φυσικά. Ο υπνωτιστής μπορεί να το εκμεταλλευτεί στρέφοντας
την προσοχή του πελάτη στις αισθήσεις ή στην ανάκλιση και στις αισθήσεις
χαλάρωσης (αξιοποίηση) και να δημιουργήσει μια επαγωγή ή άλλες
χρήσιμες αισθήσεις. Μπορούμε να αγκυρώσουμε συναισθήματα σε
έκσταση που μπορούμε να προκαλέσουμε αργότερα για να τα
χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας .
Truisms: Μια πρόταση που από τη φύση της είναι τόσο πιθανή και τόσο
πιστευτή που γίνεται εύκολα αποδεκτή από το υποσυνείδητο.
Uptime Trance: Υπάρχουν δύο τύποι έκστασης που μπορεί να εμφανιστούν

ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας ύπνωσης. Ο θεραπευτής
βρίσκεται σε αυτό που ονομάζεται έκσταση χρόνου λειτουργίας. Αυτό
σημαίνει ότι ο θεραπευτής βρίσκεται επίσης σε μια υπνωτική έκσταση,
αλλά μόνο σε ένα επίπεδο στο οποίο μπορεί να εκτελέσει όλες τις
απαραίτητες λειτουργίες. Δεν μπαίνουν όλοι οι υπνωτιστές σε έκσταση.
κάποιοι θα παραμείνουν πολύ αναλυτικοί και συνειδητά συγκεντρωμένοι.
Το uptime trance θεωρείται θετικό φαινόμενο.
Ασυνείδητο: Το ασυνείδητο, για τους σκοπούς μας, είναι το μέρος του νου
που έχει να κάνει με το αυτόνομο νευρικό σύστημα, τις σωματικές
λειτουργίες και το νευρικό σύστημα. Οι λέξεις
221
DRAKE EASTBURN
Το «ασυνείδητο» και το «υποσυνείδητο» χρησιμοποιούνται μερικές φορές
εναλλακτικά.
Under Hypnosis: Αυτός είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται πολύ συχνά από
λαϊκούς, καθώς και από ορισμένους υπνωτιστές, που δεν πρέπει να εφαρμόζεται
στην ύπνωση. Ο πελάτης δεν υποβάλλεται σε τίποτα και ο υπνωτιστής δεν βάζει
κανέναν. Νομίζω ότι το υποκείμενο μήνυμα είναι ότι κάποιος θα είναι υπό τον
έλεγχο ή το ξόρκι του υπνωτιστή (ή σαν να είμαστε υπό την επήρεια ενός
ναρκωτικού) και αυτό δεν ισχύει. Μπαίνουμε σε κατάσταση ύπνωσης ή
πηγαίνουμε σε κατάσταση ύπνωσης και όχι κάτω από τίποτα.
Χρήση: Χρήση στην ύπνωση αυτού που είναι προφανές στον κόσμο του πελάτη.
Αυτός ο όρος έχει καταλήξει να σημαίνει διαφορετικά πράγματα.
Όταν ο Milton Erickson έκανε δημοφιλή τη χρήση αυτού του όρου, φαινόταν να
αναφερόταν στη χρήση αντικειμένων και γεγονότων που συμβαίνουν στο
περιβάλλον ενός πελάτη για να βοηθήσουν στην πρόκληση θετικών αποτελεσμάτων—
ένα είδος μετα-υπνωτικής πρότασης. Ένα παράδειγμα θα ήταν: Το να περάσετε
από το παλιό σχολικό σπίτι κοντά στο λιβάδι ή να σταματήσετε στο Piggly
Wiggly, μοιάζει πολύ με όταν ήσασταν με τα παιδιά σας (προκαλώντας ορισμένα
συναισθήματα και αλλαγές).
Θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλές από αυτές τις εμπειρίες χρήσης που
παρουσιάζονται σε έκσταση.
Η χρήση μπορεί επίσης να σημαίνει την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών

πραγμάτων που μπορεί να προκαλέσουν αναστάτωση στη συνεδρία ενός
πελάτη, ώστε να αφαιρεθούν ως πιθανή απόσπαση της προσοχής. Για
παράδειγμα, οι ήχοι του πληρώματος του δρόμου έξω χρησιμεύουν μόνο για
να σας πάνε πιο βαθιά. Δείτε επίσης: Sounds Patter and Pacing and Leading
που είναι μέθοδοι αξιοποίησης.
Voodoo: Είναι πιθανώς ένα εφέ nocebo περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Εάν
πιστεύουμε (προσδοκία) ότι μας έχει επιβληθεί ξόρκι, μπορούμε να
ανταποκριθούμε με τον επιδιωκόμενο τρόπο.
222
Ύπνωση εγρήγορσης: Τα υπνωτικά αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν σε

κατάσταση εγρήγορσης. Βλέπε: Κεφάλαιο 7, Ύπνωση εγρήγορσης.
Πρόταση εγρήγορσης: Προτάσεις εγρήγορσης είναι εκείνες οι

προτάσεις που δίνονται σε φυσιολογική κατάσταση συνειδητότητας
και επιτυγχάνουν υπνωτικά αποτελέσματα. Βλέπε: Κεφάλαιο 7,
Ύπνωση εγρήγορσης.
Εμπειρία μήτρας: Μέσω της θεραπείας παλινδρόμησης, πολλές αιτίες

για άγχος ή φοβίες εντοπίζονται στον χρόνο πριν από τη γέννηση
του ασθενούς, όταν αυτός ή αυτή ήταν στη μήτρα.
Μαγεία: Η αληθινή μαγεία είναι στην πραγματικότητα η εφαρμογή

της λαϊκής παράδοσης και των λαϊκών θεραπειών. Ορισμένες από
αυτές τις θεραπείες χρησιμοποιούν βότανα και φίλτρα, αλλά μπορούν
επίσης να περιλαμβάνουν τελετουργίες που ενσωματώνουν
πράγματα όπως κάψιμο κεριών, κάψιμο συμβόλων, σχηματισμός
ιερών κύκλων, ψαλμωδίες, μάγισσες κ.λπ. ως σαμάνοι. Σίγουρα
μπορούμε να δούμε ότι η ύπνωση είναι μέρος της παράδοσης της
μαγείας.
Ναι Ορμή: Βλέπε: Βηματοδότηση και Προώθηση.
Yes Set: Δείτε: Pacing and Leading.
223
DRAKE EASTBURN
224
ΠΟΡΟΙ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ

ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Πολλά από τα βιβλία που χρησιμοποιώ ως αναφορά είναι παλιά και

εξαντλημένα. Πολλά από αυτά τα βιβλία μπορούν να βρεθούν σε
μεταχειρισμένα βιβλιοπωλεία ή στο διαδίκτυο. Μου αρέσει να πηγαίνω σε
ένα μεταχειρισμένο βιβλιοπωλείο και να βρίσκω κάποιο σκονισμένο, παλιό
βιβλίο για την ύπνωση. Μερικά από τα παλιά βιβλία που βρίσκετε μπορεί
να είναι απλά γέλια, να μιλούν για τον έλεγχο του μυαλού των ανθρώπων
και άλλα τέτοια, αλλά πολλά άλλα έχουν υπέροχες και κατάλληλες
πληροφορίες που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Λάβετε υπόψη την
εποχή κατά την οποία γράφτηκαν μερικά από αυτά τα βιβλία και ποια ήταν
τα σημερινά παραδείγματα εκείνη την εποχή και να ξέρετε ότι μάθαμε
πράγματα που θα έκαναν κάποιες από αυτές τις πληροφορίες άσχετες αυτήν τη στιγμή.
Ο Sigmund Freud είχε κάποιες πεποιθήσεις σχετικά με την ύπνωση που

γνωρίζουμε ότι είναι εντελώς ανακριβείς τώρα. Αν δεν είχε τηρήσει κάποιες
από αυτές τις λανθασμένες πεποιθήσεις για την ύπνωση και συνέχιζε να τη
χρησιμοποιεί ως μέθοδο ψυχοθεραπείας, ο κόσμος της ύπνωσης και η
χρήση της θα ήταν πιθανότατα πολύ διαφορετικός τώρα. Είναι εκπληκτικό
για μένα πόσο καιρό συνεχίζεται αυτό το ταξίδι ύπνωσης και τι μπόρεσαν
να επιτύχουν μερικοί από αυτούς τους πρωτοποριακούς πρωτοπόρους.
The Rev. C. Scot Giles, D.Min, BCC, DNGH With Arthur A.

Leidecker, BCH, CI Complementary Medical
Hypnotism Certification National Guild of Hypnotists
The National Guild of Hypnosis (NGH)

Merrimac, NH
www.ngh.net
225
DRAKE EASTBURN
General Techniques of Hypnotism André

M. Wietzenhoffer 1957 Grune
& Stratton, Inc.
Hypnotism
Axel Wayne Bacon 1945
Nelson Hall Co.
Hypnotherapy
Dave Elman
1964 Αυτό το
κλασικό βιβλίο είναι ακόμα αρκετά διαθέσιμο
Westwood Publishing Co. και θα πρέπει να υπάρχει στη
βιβλιοθήκη κάθε υπνωτιστή.
Advanced Techniques of Hypnosis Melvin

Powers 1953 Wilshire Book Co.
Αυτο-ύπνωση
Melvin Powers
1956 Wilshire Book Co.
Ο υπνωτισμός
αποκαλύφθηκε
Melvin Powers 1949 Wilshire Book Co.
Ο πλήρης οδηγός για την ύπνωση

Leslie LeCron
1971 Barnes & Knoble
Gerald F. Kein
Omni Hypnosis
830 North Woodland Blvd
Deland Florida 32720 ~ www.omnihypnosis.com
226
Διαθέσιμα σεμινάρια, βίντεο και βιβλιογραφία
Modern Hypnosis
Επιμέλεια και Σύνταξη από
Lesley Kuhn και Salvatore
Russo, Ph.D Πολλοί
συνεισφέροντες, συμπεριλαμβανομένου του
Erickson 1947 Psychological Library Publishers
Hypnosis In The Relief Of Pain Hilgard

and Hilgard 1975 William
Kaufman Inc.
Τι είναι η ύπνωση
Άντριου Σάλτερ
1941 The Noonday Press
Η Δύναμη του Παρελθόντος

Ντρέικ Ίστμπερν
2007 Trafford Publishing
Power Patter
Drake Eastburn
2007 D. James Publishing
Δεν υπάρχει χρόνος για μέση—Ισχυρά μυστικά απώλειας βάρους ύπνωσης

Πρέπει να ξέρεις
Drake Eastburn
2010 D. James Publishing
The Power of Suggestion Drake

Eastburn 2011 D.
James Publishing
Είναι νοητό! Hypnosis for Fertility Lynsi Eastburn
227
DRAKE EASTBURN
2006 Trafford Publishing
HypnoVision
Lisette Scholl
1997 Westwood Publishing
Νέο Μεταπτυχιακό Μάθημα στον Υπνωτισμό

Χάρι Άρονς
1948 Power Publishers
Experimental Hypnosis
Leslie M. LeCron και πολλοί συνεισφέροντες
1948 The Macmillan Co.
Έχω αναφερθεί σε αυτό το βιβλίο πολλές φορές και
συνεισφορές σε αυτό το βιβλίο έγιναν από μερικά από τα μεγαλύτερα
ονόματα της ύπνωσης, όπως οι Milton Erickson, Wietzenhoffer,
Watson, Le Cron και άλλοι. Αν συναντήσετε ένα αντίγραφο αυτού
του βιβλίου, θα σας πρότεινα να το πάρετε. Υπάρχει κάποια
θαυμάσια εικόνα για τον κόσμο της ύπνωσης όπως τον ξέρουμε
τώρα.
Tracework
Michael D. Yapko
1990 Brunner/Mazel, Inc.
Άμεσα διαθέσιμο και συνιστάται ανεπιφύλακτα. Αυτή είναι
μια από τις πιο ολοκληρωμένες και σύγχρονες πραγματείες
για τη σύγχρονη κλινική ύπνωση που μπορεί να βρεθεί.
Το Yapko έχει και άλλα αξιόλογα βιβλία.
The Journals of Lewis and Clark

Bernard DeVoto Houghton
Mifflin Co.
Η Μέθοδος Silva
Google τα και θα βρείτε έναν εκτενή ιστότοπο με
πληροφορίες.
228
DRAKE EASTBURN
Trance and Treatment Dr.

Herbert and David Spiegel 1978
American Psychiatric Press Αυτό το
βιβλίο περιέχει τη χρήση της μεθόδου των ματιών για τον
προσδιορισμό της υπνωτικότητας.
Από τον Mesmer στον Freud

Adam Crabtree
1993 Yale University Press
The Gestalt Institute of the Rockies Golden,

Co. 80401 303-426-8211
303-985-3534
Analytical Hypnotherapy/Principles and Practices EA Barnett,

MD 1989 Westwood Publishing
Σύγχρονη Ύπνωση
Masud Ansari, PhD
Mas-Press 1982
Franz Anton Mesmer- Between God and Devil James

Wycoff 1975 Prentice-Hall Ένα στολίδι αν
μπορείτε να το βρείτε. Αυτό το βιβλίο δίνει
πραγματικά μια εικόνα για την πρώιμη σύγχρονη ύπνωση και
μια καλή ματιά στον κόσμο την εποχή του Mesmer και σε αυτούς
που τον επηρέασαν και ποιους επηρέασε.
Unleashing Your Brilliance Brian

E. Walsh, PhD 2005 Walsh
Walsh Seminars Ltd.
Box 963, Victoria, BC V8W 2R9 Canada
229
www.UnleashingBook.com
Συνιστάται ανεπιφύλακτα.
Υπνοθεραπευτικές Τεχνικές
Η Πρακτική της Κλινικής Ύπνωσης Τόμος Ι
John G. Watkins, PhD 1986
Irvington Publishers Inc.
Animal Hypnosis Dr.

FA Volgyesi 1963
Willshire Book Co.
Μετάφραση από παλαιότερες γερμανικές εκδόσεις.
Πρακτικά Μαθήματα Υπνωτισμού

WM. Wesley Cook, AM, MD
1943 Willey Book Co. (Αυτή είναι η ημερομηνία επανεκτύπωσης και
δεν υπήρχε αρχική ημερομηνία πνευματικών δικαιωμάτων στο
βιβλίο, αλλά εικάζω ότι είναι αρκετά παλιό.)
The Experience of Hypnosis Ernest

R. Hilgard 1965 Harbinger
Πώς να εξασκήσετε την πρόταση και την αυτόματη πρόταση

Emile Coue
1992 Sun Publishing Company
Αρχικά δημοσιεύτηκε από την American Library Services το 1923
My Method
Emile Coué
1923 Doubleday Page and Company 1999
Arthur A. Leidecker The Leidecker Center
Elgin, Illinois artsprivatemail@aol.com
230
Διατίθεται επίσης από την Υπνοθεραπεία Eastburn
• Εκπαίδευση πιστοποίησης Υπνοθεραπείας •

Προηγμένα Εκπαιδευτικά Μαθήματα Υπνοθεραπείας •
Εκπαίδευση DVD Υπνοθεραπείας: o Επαναλαμβανόμενες
συμπεριφορές εστιασμένες στο σώμα o ύπνος o
Επανάληψη μετασχηματισμού (παλίνδρομος) o
Puffed Enuff™ (διακοπή καπνίσματος)
Ειδικές ηχογραφήσεις από τον Drake Eastburn:
• Weight Mastery for Youth—Daytime & Nighttime CDs • Prosperity—

Daytime and Nighttime CDs • Lift Your Spirits—Affirmations & Afformations
CDs • Nighttime Healing CD • CD Reduction Stress • Sports Enhancement/
Endurance CD
Βιβλία του Drake Eastburn:
• Δύναμη του παρελθόντος

• Power Patter • Τι
είναι η ύπνωση; • Η Δύναμη

της Πρότασης
Ειδικές ηχογραφήσεις από τη Lynsi Eastburn:
• HypnoFertility® CD • Βοηθός
IVF—4 Πακέτο CD • Φυσική Γονιμότητα—
4 Πακέτο CD • Άπειρο Ευεξίας: Κιτ ύπνωσης/
αρωματοθεραπείας
Βιβλία της Lynsi Eastburn:
• Είναι νοητό! Ύπνωση για τη γονιμότητα
Και πολλα ΑΚΟΜΑ . . . Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά

με το Eastburn Hypnotherapy Center, επικοινωνήστε μαζί μας:
www.hypnodenver.com ~ 303-424-2331
231
232

What Is Hypnosis Ebook

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

What Is Hypnosis Ebook

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Machine Translated by Google

Machine Translated by Google

Τι πρέπει να γνωρίζει κάθε άτομο

Σχετικά με την Ύπνωση

©Copyright 2011 Drake Eastburn

Ολα τα δικαιώματα διατηρούνται. Κανένα μέρος αυτής της δημοσίευσης δεν

Για πληροφορίες επικοινωνήστε με το Eastburn Hypnotherapy Center

Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου δεν -είτε άμεσα είτε έμμεσα-

Παραγγείλετε αυτό το βιβλίο ηλεκτρονικά στη διεύθυνση www.djamespublishing.com

ή σε μεγάλους διαδικτυακούς λιανοπωλητές βιβλίων.

Τυπώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

ISBN: 978-1-4269-4036-1 (sc)

Επίσης από τον Drake Eastburn

The Power of Suggestion

No Time to Waist—Ισχυρά υπνωτικά μυστικά απώλειας βάρους

The Power of the Past

ΑΦΙΕΡΩΣΗ ................................................ ............. vi

Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε όλους τους υπνωτιστές που

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι και οργανισμοί που αξίζουν τις ευχαριστίες

Ασχολήθηκα με τη Μέθοδο Σίλβα από τη δική μου επιθυμία για

Προέρχομαι από ένα πολύ δυσλειτουργικό και αρνητικό οικογενειακό

Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνονται στην National Guild of Hypnotists

και το όφελος που θα μπορούσε να μεταφερθεί σε άλλους θα χαθεί.

Μερικές φορές μπορούμε να θεωρήσουμε τους οργανισμούς ως δεδομένους

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΝΩΣΗ; ΧΟΡΗΓΟΙ

Η Aniela Johnson, CH είναι κλινική υπνοθεραπεύτρια από το

Stacey Horn, LCSW, CH

Η Stacey είναι Κλινική Κοινωνική Λειτουργός με επίκεντρο τις

την πρακτική της. Οι ειδικότητες της περιλαμβάνουν Γυναικεία Θέματα,

Karen L Riley, BSc, PDCHyp, D.Hyp, HBCE, HFT, MBSCH

Clinical Hypnosis in Huddersfield, Halifax, West Yorkshire, Yorkshire, UK

Η Karen Riley είναι κορυφαία κλινική υπνωτίστρια και υπνοθεραπεύτρια

Είναι πλήρες μέλος της διάσημης British Society of Clinical Hypnosis,

Η Karen συνεργάζεται με επιτυχία με ανθρώπους από όλο το Ηνωμένο

σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, γονιμότητα και τοκετό. Η Κάρεν μπορεί να

Robert Riddlemoser Τηλέφωνο:

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι το πλήρες φάσμα της υπνοθεραπείας,

Ο Robert προέρχεται από τεχνικό επαγγελματικό υπόβαθρο, ενισχυμένο από τη

Ειδικεύεται στην ταχεία μάθηση στη Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εκπαίδευση, στα

Μαθηματικά, στις Φυσικές Επιστήμες, στην αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών,

στην κατάκτηση νέας γλώσσας.

Tracy Jones, BA(Hons), MSc, ACMA, DipCAH, HPD,

Όνομα εταιρείας: Cariad Hypnotherapy

Η Tracy είναι εγγεγραμμένος Κλινικός Υπνοθεραπεύτρια, Πιστοποιημένος

Tatiana Korol & Michael Smith

Η Τατιάνα και ο Μάικλ είναι οι ιδιοκτήτες του

Η Τατιάνα και ο Μιχαήλ είναι πιστοποιημένοι στον Κλινικό & Ιατρικό

Είστε σε ύπνωση; Τώρα αμέσως? Θυμάσαι να είσαι σε έκσταση χθες; (Σύντομα θα

Για αυτό το θέμα, τι είναι η ύπνωση; Ως διευθυντής του Διεθνούς Ετήσιου

Ο Drake είναι ένας συναρπαστικός οδηγός καθώς περιηγούμαστε στην ιστορία

— Έλσομ Έλντριτζ Τζούνιορ.

Σκέφτομαι να γράψω ένα βιβλίο με τίτλο Τι είναι η ύπνωση εδώ και

Μια μέρα βρισκόμουν σε ένα κατάστημα μεταχειρισμένων βιβλίων και

Σε αυτό το βιβλίο, θα δώσω μερικούς από τους κοινούς ορισμούς της

Πιστεύω ότι όλοι θα ωφεληθούν από την καλύτερη κατανόηση της

τοπικός υπνωτιστής εάν είχαν καλύτερη κατανόηση του τι είναι στην

Η αλήθεια είναι, είτε το συνειδητοποιούν οι άνθρωποι είτε όχι, η ύπνωση

ΑΝ ΝΟΜΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ

«Δεν υπάρχει κανένας ζωντανός με

ΚΟΙΝΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΥΠΝΩΣΗΣ

Μια εξαιρετική ποιότητα ψυχικής, σωματικής και συναισθηματικής

Μια συναισθηματική επιθυμία να ικανοποιηθούν οι οδηγίες, οι

Ο οργανισμός γίνεται αυτορυθμιζόμενος καθώς η έκσταση προκαλεί