Afdeling Preventie

Koning Albert II-laan 35 bus 33

1030 BRUSSEL
T 02 553 35 00
recreatiewater@vlaanderen.be
www.zorg-en-gezondheid.be

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Veelgestelde vragen over het

coronavirus (SARS-CoV-2) in een
zwem(bad)omgeving
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Inhoud
1. Wat zijn Coronavirussen?................................................................................................................................................. 3
2. Wat zijn de symptomen bij een besmetting met het coronavirus (SARS-CoV-2)?........................ 3
3. Hoe kan het coranavirus (SARS-CoV-2) zich verspreiden? ........................................................................... 3
4. Kan je besmet worden door het aanraken van oppervlakte of materialen? ................................... 3
5. Hoe lang kan het coronavirus (SARS-CoV-2) overleven in de omgeving? .......................................... 3
6. Kan het coranavirus (SARS-CoV-2) langer overleven in een zwembadomgeving?........................ 3
7. Moeten de omkleedcabines na elk gebruik gereinigd of ontsmet worden?..................................... 4
8. Zijn er bijkomende maatregelen nodig bij melding van een persoon met COVID-19
besmetting? ......................................................................................................................................................................................... 4
9. Welke desinfectieproducten zijn geschikt voor coronavirussen? ........................................................... 4
10. Moeten oppervlakten en voorwerpen in openlucht bijkomend gereinigd worden? .................. 5
11. Kan het coranavirus (SARS-CoV-2) zich verspreiden via water? .............................................................. 5
12. Is het zwemwater voldoende gedesinfecteerd om besmetting met het virus te
voorkomen? ......................................................................................................................................................................................... 6
13. Hoe een drenkeling hulp bieden zonder zelf met het coronavirus besmet te worden? .......... 6
14. Wanneer kunnen zwembaden heropstarten? ..................................................................................................... 6
15. Wanneer kan hydrotherapie heropgestart worden? ...................................................................................... 6
16. Wanneer kunnen sauna’s en wellnesscomplexen heropstarten? ............................................................ 6

27 mei 2020 pagina 1 van 7

 17. Zijn zwemtrainingen of – lessen in openlucht zwembaden of open zwemvijvers
toegestaan? .......................................................................................................................................................................................... 7
18. Moet in een zweminrichting een “Corona”-plan beschikbaar zijn? ....................................................... 7
19. Moet er extra geventileerd worden.om het besmettingsrisico voor het coronavirus te
verminderen? ...................................................................................................................................................................................... 7

CONTEXT
Om de verspreiding van het coronavirus te bestrijden werden alle zwem- en sportcomplexen
verplicht om tijdelijk alle activiteiten stop te zetten. De zwem- en recreatiesector bereidt zich
voor op een heropstart na een lockdown van enkele maanden.
In dit document vind je een aantal veelgestelde vragen en antwoorden. Deze lijst wordt
regelmatig geactualiseerd; de publicatiedatum staat onderaan het document
Heb je na het lezen van deze informatie nog vragen stuur dan een email naar
recreatiewater@vlaanderen.be.

pagina 2 van 7 – versie: 27 mei 2020

VEELGESTELDE VRAGEN
1. Wat zijn Coronavirussen?
Coronavirussen zijn een familie van virussen die een infectie veroorzaken bij mensen en
verschillende dieren, waaronder vogels en zoogdieren zoals kamelen, katten en vleermuizen.
Sommige coronavirussen van dieren zijn zoönotisch, wat betekent dat ze kunnen overdragen
worden tussen dieren en mensen. Tot nu toe is aangetoond dat zeven coronavirussen ook bij
mensen een infectie kunnen veroorzaken. Wanneer dierlijke coronavirussen evolueren, mensen
besmetten en zich verder verspreiden tussen mensen, kan dit leiden tot uitbraken zoals MERS-
CoV en SARS.
2. Wat zijn de symptomen bij een besmetting met het coronavirus (SARS-CoV-2)?
De symptomen variëren van milde tot ernstige luchtwegaandoeningen met koorts, hoesten en
ademhalingsmoeilijkheden. Bepaalde bevolkingsgroepen worden beschouwd als “risicogroepen”;
zij zijn mee kwetsbaar voor het ontwikkelen van ernstige symptomen. Het gaat hier
voornamelijk over personen ouder dan 65 jaar en personen die lijden aan ernstige chronische
ziektes.
3. Hoe kan het coranavirus (SARS-CoV-2) zich verspreiden?
Het coronavirus SARS-CoV-2 verspreidt zich van mens op mens via kleine druppeltjes die bij
hoesten en niezen vrijkomen. Via die druppeltjes komt het virus terecht in de lucht, op
voorwerpen en oppervlakken waar het mogelijk enkele dagen kan overleven.
4. Kan je besmet worden door het aanraken van oppervlakte of materialen?
Een virus heeft altijd een mens of dier nodig om ‘in leven te blijven’ en zich te kunnen delen. De
kans dat je besmet wordt door het aanraken van materialen of oppervlak is klein, maar niet
helemaal uitgesloten. Het is daarom belangrijk om je handen regelmatig te wassen met water en
zeep of te desinfecteren met alcogel als er geen water beschikbaar is.
De oppervlakte en voorwerpen reinigen met water en de reguliere reinigingsmiddelen is
voldoende als algemene voorzorgsreiniging.
5. Hoe lang kan het coronavirus (SARS-CoV-2) overleven in de omgeving?
Laboratoriumonderzoek toont aan dat bij afwezigheid van ventilatie SARS-CoV-2 gedurende 3
uur levensvatbaar blijft in aerosol met een mediane halfwaardetijd van 1,1 - 1,2 uur.
Volgens experimentele metingen kan SARS-CoV-2 langer overleven op plastic (72 uur) en roestrij
staal (48 uur) dan op karton (24 uur) en koper (4 uur).
In de praktijk verkorten factoren zoals een hogere temperatuur, een lagere en hogere
luchtvochtigheid, ventilatie en zonlicht de 'levensduur' van het virus."
6. Kan het coranavirus (SARS-CoV-2) langer overleven in een zwembadomgeving?
De overlevingstijd van virussen zoals SARS-CoV op oppervlakken wordt beïnvloed door o.a.
luchttemperatuur, relatieve vochtigheid, zonlicht.
Coronavirussen overleven langer bij een lage temperatuur (4°C) en sterven sneller af bij een
hogere temperatuur (>20°C).
Bij lage (20%) en bij hoge relatieve luchtvochtigheid (80%) overleeft het virus langer dan bij een
matige relatieve luchtvochtigheid (50%).

27 mei 2020 pagina 3 van 7

7. Moeten de omkleedcabines na elk gebruik gereinigd of ontsmet worden?
In de meeste gevallen zijn er geen specifieke ontsmettingsmaatregelen nodig.
Het reinigen met water en de reguliere reinigingsmiddelen is voldoende als algemene
voorzorgsreiniging.
Afhankelijk van de gebruiksfrequentie kan het nodig zijn om vaker te reinigen.
Reinigen met water en zeep vermindert het aantal ziektekiemen alsook coronavirussen, vuil en
onzuiverheden op het oppervlak. Door desinfectie worden ziektekiemen op oppervlakken
gedood.
In de procedures moet er extra aandacht besteed worden aan oppervlakken en voorwerpen die
vaak worden aangeraakt zoals deurknoppen, lichtschakelaars, werkbladen, handgrepen,
klavieren, toiletten, kranen en wastafels,.…
Voorwerpen die niet goed gereinigd kunnen worden, kan men indien mogelijk best verwijderen.
8. Zijn er bijkomende maatregelen nodig bij melding van een persoon met COVID-19
besmetting?
Als een personeelslid of bezoeker met een bevestigde of vermoedelijke COVID-19-besmetting
aanwezig was, is het omwille van de ‘mogelijke’ overleving van het virus gedurende enkele dagen
in het milieu, aanbevolen om alle bereikbare oppervlakken in de desbetreffende ruimte grondig
te reinigen en bijkomend te desinfecteren. Het is aangeraden om extra aandacht te besteden aan
oppervlakken en voorwerpen die vaak worden aangeraakt, zoals deurknoppen, lichtschakelaars,
werkbladen, handgrepen, klavieren, toiletten, kranen en wastafels,…
Wanneer het bezoek aan de accommodatie langer dan 7 dagen geleden is, is een aanvullende
reiniging en desinfectie niet nodig.
Het is aanbevolen om de werkmethodes vast te leggen in een procedure.
9. Welke desinfectieproducten zijn geschikt voor coronavirussen?
Naargelang het oppervlak kan men na het reinigen met een neutraal reinigingsmiddel:
a. een op chloor gebaseerd desinfectiemiddel gebruiken (0,1% natriumhypochloriet);
• Chlooroplossing 1000 ppm wordt vers aangemaakt met chloortabletten of met
bleekwater:
• Chloortabletten (natriumdichloorisocyanuraat of NaDCC) oplossen in handwarm water,
aan een concentratie van 1000 ppm. Hoeveel tabletten hiervoor nodig zijn, hangt af van
het gewicht van de tabletten en van het percentage actieve chloor aanwezig in de tablet.
• Bleekwater moet verdund worden in koud water:

Commerciële Hoeveelheid Hoeveelheid

concentratie geconcentreerde geconcentreerde
chlooroplossing chlooroplossing chlooroplossing
chlooroplossing 10° 32 ml per liter water 160 ml per 5 liter water
chlooroplossing 12° 26 ml per liter water 130 ml per 5 liter water
chlooroplossing 15° 20 ml per liter water 100 ml per 5 liter water
chlooroplossing 20° 16 ml per liter water 80 ml per 5 liter water
Opm. 1° = 1 chlorimetrische (Franse) graad = 3,17 g/L = 3170 ppm
• De chlooroplossing minimaal 5 minuten laten inwerken.
• Naspoelen met proper water.
!! Meng nooit huishoudelijk bleekmiddel met ammoniak of een andere reiniger omdat er dan
chloordampen kunnen ontstaan.!!

pagina 4 van 7 – versie: 27 mei 2020

b. een alcoholoplossing gebruiken (70% ethanol);
!! Ethanol (70%) kan worden gebruikt voor desinfectie van kleine oppervlakken (max. 0,5 m²),
zoals deurklinken of lichtknoppen. Alcohol mag niet gebruikt worden voor grote oppervlakten
omwille van de brandbaarheid van het product en het risico op bedwelming.!!
c. Producten die antimicrobiële middelen bevatten gebruiken waarvan bekend is dat ze
effectief zijn tegen coronavirussen. (EN14476-norm).
Deze dienen te voldoen aan volgende voorwaarden):
• actief  tegen Vacciniavirus volgens de EN14476 (versies 2013 en/of 2015) (=> actief tegen
enveloppe virussen)
of
• actief tegen Poliovirus + Adenovirus + Norovirus volgens de EN14476 (versies 2013 en/of
2015) (=> volledige virucidie).
Hou er rekening mee dat EN14476 enkel betrekking heeft op virussen; maar natuurlijk ook de
andere soorten micro-organismen belangrijk zijn bij ontsmetting. Daarvoor gelden volgende
normen:
• Oppervlakteontsmetting (sprays/concentraten):
o Bacteriën: EN 13727 (2015) + EN 13697 (2015)
o Gisten: : EN 13727 (2015) + EN 13697 (2015)
• Oppervlakteontsmetting (wipes):
o Bacteriën: EN 13727 (2015) + EN 16615 (2015)
o Gisten: EN13624 (2013) + EN 16615 (2015)
• Ontsmetting door onderdompeling:
o Bacteriën: EN 13727 (2015) + EN 14561 (2006)
o Gisten: EN13624 (2013) + EN 14562 (2006)
Bespreek met de leverancier van de producten of deze aan bovenstaande eisen voldoen.
!!Volg steeds de toepassingsinstructies van de fabrikant.!!
Reiniging en ontsmetting wordt best uitgevoerd door personeel dat opgeleid is in het correct
gebruik van aangewezen persoonlijke beschermingsmiddelen.
10. Moeten oppervlakten en voorwerpen in openlucht bijkomend gereinigd worden?
Omwille van de aanwezigheid van zonlicht en wind wordt verwacht dat het virus op
oppervlakten en voorwerpen in het buitenmilieu nog minder goed zal overleven dan in het
binnenmilieu.
Minimaal 1,5m afstand bewaren en een goede handhygiëne zijn de belangrijkste maatregelen om
de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Het vernevelen of sproeien van reinigings-of ontsmettingsmiddelen over een groot oppervlak op
openbare terreinen is weinig zinvol en wordt ontraden.
11. Kan het coranavirus (SARS-CoV-2) zich verspreiden via water?
Momenteel zijn er geen aanwijzingen dat een besmetting met het coronavirus SARS-CoV-2 via
besmet water kan plaatsvinden. Coronavirussen kunnen sowieso niet goed in water overleven.

pagina 5 van 7 – versie: 27 mei 2020

12. Moet de chloorconcentratie in het zwembadwater verhoogd worden om besmetting met
het virus te voorkomen?
Net als andere coronavirussen heeft SARS-CoV-2 een fragiel buitenmembraan dat gevoelig is voor
oxidatiemiddelen zoals chloor.
Een geoptimaliseerde waterbehandeling en het respecteren van de waterkwaliteitsvereisten is
toereikend om het potentieel risico van een COVID-besmetting via het zwembadwater te
ondervangen is
Het is aan te bevelen om niet op de uitersten te balanceren maar te streven naar een pH van 7.2
bij een vrij beschikbare chloor van minimum 0.7 mg/l .

13. Hoe een drenkeling hulp bieden zonder zelf met het coronavirus besmet te worden?
Eerstehulpverlening kan niet gestart worden als de veiligheid van de hulpverlener of redder niet
gegarandeerd kan worden!
Omdat men niet of het slachtoffer met het coronavirus besmet is, wordt iedereen als
vermoedelijk besmet beschouwd.

Om in de context van Covid-19 op een veilige manier hulp te kunnen verlenen werkte De Vlaamse
Reddingsfederatie, RedFed, aangepaste EHBO- en reanimatierichtlijnen uit.;
http://www.redfed.be/images/Finale_handleiding_voor_leken_hulpverleners_en_redders_in_tijden
_van_corona.pdf
14. Wanneer kunnen zwembaden heropstarten?
De Nationale Veiligheidsraad bepaalt welke activiteiten onder welke voorwaarden heropgestart
kunnen worden.
De exitstrategie bestaat uit verschillende fases waarbij de overgang naar een volgende fase
afhankelijk is van de evolutie van verspreiding van het virus, de ziekenhuisopnames en de
verzadiging van de diensten intensieve zorg.
De situatie wordt op regelmatige tijdstippen geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie kunnen de
maatregelen afgezwakt of versterkt worden.
Alle informatie over de beslissingen van de Nationale Veiligheidsraad kan je terugvinden op de
website van de Federale Overheid: https://www.info-coronavirus.be/nl/
15. Wanneer kan hydrotherapie heropgestart worden?
Noodzakelijke bestaande (hydro-)therapieën kunnen voortgezet worden mits deze onder veilige
omstandigheden uitgevoerd kunnen worden. Het is aan de (kinesi)therapeut om na te gaan of
het gaat over een essentiële therapie en of de actuele richtlijnen inzake hygiëne en veiligheid
nageleefd kunnen worden.
Specifieke richtlijnen voor kinesitherapeuten zijn terug te vinden op de website van Sciensano:
https://covid-19.sciensano.be/nl/covid-19-procedures
Andere (hydro-)therapeutische activiteiten kunnen pas terug opgestart worden zodra de
Nationale Veiligheidsraad hiervoor de toelating heeft verleend.

16. Wanneer kunnen sauna’s en wellnesscomplexen heropstarten?

Wellnesscentra, met inbegrip van sauna’s worden door de Nationale Veiligheidsraad ingedeeld
als onderneming die diensten aanbieden.
De Nationale Veiligheidsraad bepaalt welke ondernemingen onder welke voorwaarden
heropgestart kunnen worden.
Alle informatie over de beslissingen van de Nationale Veiligheidsraad kan je terugvinden op de
website van de Federale Overheid: https://www.info-coronavirus.be/nl/

pagina 6 van 7 – versie: 27 mei 2020

17. Zijn zwemtrainingen of – lessen in openlucht zwembaden of open zwemvijvers toegestaan?
De Nationale Veiligheidsraad bepaalt welke activiteiten onder welke voorwaarden heropgestart
kunnen worden
Volgens de Coronavirus-infolijn is het op dit ogenblik nog niet toegestaan dat vergunde zwem-
of recreatievijvers terug opengesteld worden voor zwemactiviteiten en zijn zwemactiviteiten in
openlucht nog steeds verboden..
Enkel de brandingsporten zijn toegelaten. Een brandingsport is elke sportactiviteit die wordt
beoefend met onder meer surfplanken, kites, wakeboards, peddles, rafts, ...
Alle informatie over de beslissingen van de Nationale Veiligheidsraad kan je terugvinden op de
website van de Federale Overheid: https://www.info-coronavirus.be/nl/
18. Moet in een zweminrichting een “Corona”-plan beschikbaar zijn?
Om in de context van Covid-19 de gepaste preventiemaatregelen te kunnen uitvoeren is een
evaluatie van het potentieel besmettingsrisico op maat van de inrichting aangewezen..
Het is aan te bevelen om een plan van aanpak uit te werken met richtlijnen en maatregelen voor
de zwembadmedewerkers en zwembadbezoekers. Er moet o.a aandacht zijn voor: maatregelen
m.b.t. de vereiste afstandsregels, hygiënemaatregelen, maatregelen om groepsvorming te
voorkomen, opleiding medewerker, informatie (zwembad)bezoekers,….

Om zwembadbeheerders hierin te ondersteunen werkte Het Vlaams Instituut voor Sportbeheer

en Recreatiebeleid (ISB) richtlijnen uit: Protocol voor sportaanbieders en beheerders van
sportinfrastructuur en openbare ruimtes. Deze richtlijnen zijn raadpleegbaar op de website van
het ISB

De Generieke gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan – versie 04/05 is
raadpleegbaar op de website van Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal
Overleg
https://werk.belgie.be/sites/default/files/content/news/Generiekegids_light.pdf

19. Moet er extra geventileerd worden.om het besmettingsrisico voor het coronavirus te
verminderen?
Een goed werkende luchtbehandelingsinstallatie is essentieel in een zwembadomgeving.
Volgens het algemene advies van CDC moet ervoor worden gezorgd dat het ventilatiesysteem
goed functioneert en dat er zoveel mogelijk verse buitenlucht aangevoerd worden als
redelijkerwijs mogelijk is. Er kan technisch ingegrepen worden door de verse lucht toevoer op te
drijven, afhankelijk van de grootte van de zwembadhal, het aantal bezoekers, de
luchtvochtigheid in de zwembadhal en de atmosferische omstandigheden buiten.
In ruimtes die niet mechanische geventileerd kunnen worden moeten ramen en deuren
regelmatig gedurende een kwartier wijd open gezet worden.

pagina 7 van 7 – versie: 27 mei 2020