BİLGİ FELSEFESİ (EPİSTEMOLOJİ)NEDİR?

Konuya kısa bir giriş

Keith DeRose,

Yale Üniversitesi

Felsefe Bölümü

Sanırım birçok insan epistemolojinin felsefenin bir dalı olduğunu biliyor ama bunun ötesinde bir şey
bilmiyor.( pekala ! epistemolojinin ne olduğu hakkında daha fazla bir şey bilmeden - henüz genel
şüpheciliğe giriş yapmayalım!) sorumuza çok kısa bir standart cevap epistemolojinin (bilgi felsefesi)
bilgi teorisi olduğudur. Aslında şimdiye kadar ‘’epistemoloji’’ ve ‘’bilgi teorisi’’ nin üniversite ders
kataloglarında birbirlerinin yerine kullanıldığını söyleyebilirim. Öyleyse epistemoloji, bilginin doğası,
kapsamı ve kaynakları ile ilgili sorularla ilgilenen felsefe dalıdır. Bunun devamında, epistemologların
uğraştığı konulardan birkaçını kısaca tanımlayacağım. Bu size epistemolojinin ne olduğunu ve
epistemoloji dersi almayı düşünenler için böyle bir dersten ne beklemeleri gerektiği konusunda biraz
daha fikir verecektir. Devamını okumak isteyenler için bu sayfanın alt kısmında, epistemolojinin belirli
konuları hakkında doğası gereği giriş niteliğinde olan (çoğunlukla Stanford Felsefe Ansiklopedisi'nden,
harika bir çevrimiçi kaynaktan) makalelere bağlantılar vardır.

1-) Bir kişi hangi koşullar altında bilebilir?:Bilginin analizi

Epistemoloji bilgi teorisi olduğundan, alanın temel sorusu şudur: Bir özne hangi koşullar altında bir
şeyin böyle olacağını bilir? Çoğu genel epistemoloji sınıfı (belirli bir epistemolojik konuya odaklanan
özel ileri düzey kursların aksine) bu soru üzerinde en azından biraz zaman harcar ve çoğu bununla
başlar. Bu konuyla ilgili çok önemli bir makale -belki de epistemoloji derslerinde en sık verilen ödev -
Edmund Gettier'in kısa klasiğidir, “Gerekçelendirilmiş Doğru İnanç Bilgisi midir?” (Analiz 23 (1963):
121-123 [Analiz dergisi, cilt 23, 1963 yılında basılmıştır, 121-123. sayfalarda]), burada çevrimiçi olarak
mevcuttur. Gettier'in hedefi, başlangıçta cezbedici bir bilgi açıklamasıdır: bilgiyi gerekçelendirilmiş
doğru inanç olarak analiz eden, genellikle bilinen adıyla “JTB” hesabı. Böyle bir açıklamaya göre, bir S
öznesi, P'yi ancak ve ancak şu takdirde bilir (Gettier, “eğer ve ancak” için IF'nin genel felsefi
kısaltmasını kullanır):

1. P doğrudur,

2. S, P'ye inanıyor ve

3. S, P'ye inanmakta haklıdır.

Bu açıklamaya göre, dışarıda yağmur yağdığını biliyorsunuz, örneğin,dışarıda yağmur yağdığı ancak ve
ancak dışarıda yağmur yağıyorsa ve siz dışarda yağmur yağdığına inanıyorsanız siz buna inanmakta
haklısınız