Αποθήκευςη

Ζλεγχοσ επιβλαβϊν οργανιςμϊν

Ποιοτικόσ ζλεγχοσ

Ελιςςάβετ Γαβριήλ
Υποψ. Διδάκτορασ
Εργαςτήριο Γεωργίασ
Τμήμα Επιςτήμησ Φυτικήσ Παραγωγήσ
Επεξεργαςίεσ μετά τθν Ξιρανςθ

1. Διαχωριςμόσ φφλλου-ςτελζχουσ
2. Κακαριςμόσ (κόςκινο, ξζνα ςϊματα, ςκόνθ, χϊμα κτλ)
3. Τεμαχιςμόσ
4. Εξυγίανςθ (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
5. Ροιοτικόσ ζλεγχοσ- Διαλογι - Τυποποίθςθ
6. Συςκευαςία (ανάλογα με τον προοριςμό)
7. Αποκικευςθ
Επεξεργαςίεσ μετά τθν Ξιρανςθ
1. Διαχωριςμόσ φφλλου-ςτελζχουσ
2. Καθαριςμόσ (κόςκινο, ξζνα ςϊματα, ςκόνη, χϊμα κτλ.)
3. Τεμαχιςμόσ

Κοπτικό μηχάνημα για ΦΑΦ Τριβείο ΦΑΦ

Επεξεργαςίεσ μετά τθν Ξιρανςθ
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
Οι δρόγεσ οι οποίεσ προορίηονται για άμεςθ χριςθ ωσ φάρμακα
(ολόκλθρεσ ι κονιοποιθμζνεσ), είναι απαραίτθτο να πλθροφν τουσ
βαςικοφσ κανόνεσ υγιεινισ οι οποίοι ιςχφουν κατά περίπτωςθ.

Μζθοδοι που ζχουν δοκιμαςθεί για την αποςτείρωςη των

δρογϊν:
1. Χλωριωμζνο νερό,
2. Αικανόλθ (οινόπνευμα),
3. Αικυλενοξειδίου και
4. Ζκκεςθ ςε ακτινοβολία
5. Ατμόσ
6. Σε περιβάλλον με CO2
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
• Η ςυλλογι και μεταχείριςθ των ΦΑΦ δεν πραγματοποιοφνται
υπό αςθπτικζσ ςυνκικεσ με αποτζλεςμα να επιμολφνονται ςε
κάκε ςτάδιο ζωσ τθν αποκικευςι τουσ.
• Ζτςι επθρεάηεται θ περίοδοσ ςυντιρθςθσ κακϊσ και το δυνθτικό
όφελόσ τουσ.
Πηγζσ μικροβιακήσ επιμόλυνςησ μποροφν να αποτελζςουν:
1. Ο τρόποσ καλλιζργειασ των φυτϊν κακϊσ και θ διαδικαςία
ςυγκομιδισ και αποξιρανςθσ τουσ
2. Η μθ τιρθςθ των κανονιςμϊν κατά τθν διαδικαςία
ειςαγωγισ και εξαγωγισ
3. Η διαδικαςία μεταποίθςισ τουσ
4. Εφαρμογι ακατάλλθλων κερμοκραςιϊν κατά τθν
αποκικευςθ, και μεταφορά
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)

• Τα ΦΑΦ περιζχουν εκείνουσ τουσ μικροοργανιςμοφσ που

υπάρχουν ςτο χϊμα και ςτθ χλωρίδα τθσ περιοχισ όπου
καλλιεργοφνται κι επιβιϊνουν τθσ διαδικαςίασ τθσ αποξιρανςθσ.
• Σκόνθ, ζντομα, περιττϊματα πουλιϊν και τρωκτικϊν κι
ενδεχομζνωσ χριςθ επιμολυςμζνου νεροφ αποτελοφν τισ κφριεσ
πθγζσ επιμόλυνςθσ.
• Το μικροβιακό φορτίο μπορεί να ποικίλλει από καλλιεργθτικι
περίοδο ςε καλλιεργθτικι περίοδο εξαρτϊμενο από τθν
περιεχόμενθ υγραςία, και τισ ςυνκικεσ αποκικευςθσ.
• Η μικροβιακι ποιότθτα των ΦΑΦ ςυχνά αντικατοπτρίηει τθν
υγιεινι κατάςταςθ τθσ περιοχισ παραγωγισ και των χειριςμϊν.
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
• Ρολλοί ερευνθτζσ ζχουν μελετιςει το μικροβιακό φορτίο των
ΦΑΦ κι ζχουν αναφζρει τθν παρουςία πακογόνων βακτθρίων
όπωσ πχ. Staphylococcus aureus, Salmonella spp., Escherichia coli,
μφκθτεσ, ηφμεσ, ολικι αερόβια μεςόφιλθ χλωρίδα και
εντεροβακτιρια.
• Τα ΦΑΦ περιλαμβάνουν εκτόσ από βακτιρια και υψθλά ποςοςτά
μυκιτων κακϊσ και μεταβολίτεσ αυτϊν.
• Επομζνωσ, επιμόλυνςθ με μφκθτεσ επίςθσ προκαλεί ανθςυχίεσ
διότι κάτω από κατάλλθλεσ ςυνκικεσ οριςμζνοι μφκθτεσ
(Aspergillus spp., Penicillium spp., Fusarium spp.) παράγουν
δευτερογενείσ τοξικοφσ μεταβολίτεσ (μυκοτοξίνεσ) είτε πριν τθ
ςυγκομιδι είτε μετά.
• Το τελευταίο ςυμβαίνει εάν η ξήρανςη καθυςτερήςει και αν κατά
τθν αποθήκευςη τουσ, το νερό επιτραπεί να υπερβεί τισ κρίςιμεσ
τιμζσ για την ανάπτυξη των μυκήτων.
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)

• Τα πιο κοινά γζνθ μυκιτων που ανιχνεφονται ςτα αρωματικά

φυτά είναι τα Aspergillus spp., Penicillium spp., Fusarium spp.,
Alternaria spp., Rhizopus spp. και Mucor spp
• Επιπλζον, ζχει παρατθρθκεί μια ςχετικά υψθλι ςυχνότθτα
τοξικογενϊν μυκιτων και ςυγκεκριμζνα, Aspergillus flavus, A.
parasiticus, A. fumigatus, A. ochraceus, Penicillium citrinum
και P. islandicum .
• Βζβαια, δεν υπάρχει ςαφισ ςυςχζτιςθ μεταξφ του βακμοφ
επιμόλυνςθσ και τθσ ςυγκζντρωςθσ ςε αφλατοξίνεσ ςτισ
δρόγεσ
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
• Τα ανωτζρω ςυνθγοροφν ςτθν αποξιρανςθ του φυτικοφ υλικοφ
όςο το δυνατόν πιο γριγορα προκειμζνου να αποφευχκεί
αλλοίωςθ ενϊ παράλλθλα να διατθρθκοφν τα επικυμθτά
χαρακτθριςτικά.
• Η αποξιρανςθ των ΦΑΦ φαίνεται να μειϊνει τον αρικμό των
παρόντων βλαςτικϊν βακτθρίων.
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
• Η εναπομζνουςα μικροχλωρίδα αποτελείται κυρίωσ από
ςποριογόνα βακτιρια και μφκθτεσ τα οποία ζχουν τθν ικανότθτα
να επιβιϊνουν ςε ξθρό περιβάλλον για μεγάλο διάςτθμα.

• Εξαιτίασ τθσ αργήσ οξείδωςησ ο βιϊςιμοσ αρικμόσ κυττάρων

μπορεί να ελαττωκεί κατά τθ αποκικευςθ των δρογϊν.

• Αυτόσ εν μζρει μπορεί να είναι και ο λόγοσ που οι δρόγεσ είναι

περιςςότερο επιμολυςμζνεσ κατά την ζναρξη τησ
αποθήκευςησ απ’ότι ςτο λιανικό εμπόριο
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)

• Λόγω τθσ χαμθλισ ενεργότθτασ φδατοσ, (ςυνικωσ 0,3 - 0,65)

ουςιαςτικά δεν υπάρχει βακτηριακή αλλοίωςη των δρογϊν
μετά την αποξήρανςη.
• Ωςτόςο, οι μφκθτεσ μποροφν να αναπτυχκοφν ςε αυτζσ πριν και
κατά τθ διάρκεια τθσ αποξιρανςθσ, τθσ αποκικευςθσ και τθσ
διάκεςθσ του τελικοφ προϊόντοσ αν θ ςχετικι υγραςία και θ
κερμοκραςία φτάςουν ςε επιτρεπτά όρια ι αν βραχεί τοπικά το
φυτικό υλικό.
• Ο πλθκυςμόσ ςποριογόνων βακτθρίων ςε δρόγεσ που
χρθςιμοποιοφνται ωσ ςυςτατικά ςε χαμθλισ οξφτθτασ προϊόντα,
τα οποία υπόκεινται ιπια κερμικι μεταχείριςθ, μπορεί να
προκαλζςει αλλοίωςθ.
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)

• Οι δρόγεσ αποτελοφν μία από τισκφριεσ αιτίεσ επιμόλυνςθσ

ςυγκεκριμζνων τροφίμων με μφκθτεσ.
• Κατά αυτόν τον τρόπο μπορεί να προκλθκεί αλλοίωςθ ςε
τρόφιμα κατάλλθλα για ανάπτυξθ μυκιτων ειδικά αν δεν
υποςτοφν επαρκι μεταχείριςθ για τθν καταςτροφι τουσ.
• Ακόμθ και ςε περιπτϊςεισ όπου υπάρχει μικρι πικανότθτα
πρόκλθςθσ αλλοίωςθσ, οι δρόγεσ ωσ ςυςτατικά μποροφν να
προκαλζςουν ανεπικφμθτουσ πλθκυςμοφσ μικροοργανιςμϊν.
• Τζλοσ δεν αρκεί μόνο να περιοριςτεί το μικροβιακό φορτίο των
δρογϊν, κακϊσ πρζπει να αποφευχκεί θ επιμόλυνςθ τουσ
γεγονόσ που επιτυγχάνεται με εφαρμογι ςυςτιματοσ HACCP.
Επεξεργαςίεσ μετά τθν Ξιρανςθ
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
Ππωσ αναφζρει θ Αμερικανικι Ζνωςθ Εμπορίου Μπαχαρικϊν
(ASTA) ςε οδθγία που εξζδωςε το 2011, τα ΦΑΦ παραμζνουν
επιμολυςμζνα με υψθλό φορτίο βακτηρίων και μυκήτων, παρά το
γεγονόσ ότι μζροσ του αρχικοφ πλθκυςμοφ μειϊνεται κατά τθν
αποξιρανςι τουσ.
Το γεγονόσ αυτό ςυνιςτά δυνθτικό κίνδυνο ςε περίπτωςθ που
προςτεκοφν ςε ζτοιμα προσ κατανάλωςθ τρόφιμα μετά τθν επαρκι
κερμικι τουσ επεξεργαςία.
Επεξεργαςίεσ μετά τθν Ξιρανςθ
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
Τα τελευταία ζτθ παρατθρείται μια ςυνεχισ αφξθςθ των οδθγιϊν
και των κανονιςμϊν (European Spice Association, 2018) όςον
αφορά το μικροβιακό φορτίο των ΦΑΦ, θ οποία αναμζνεται τελικά
να οδθγιςει ςτθ κεςμοκζτθςθ ειδικισ νομοκεςίασ.
Επεξεργαςίεσ μετά τθν Ξιρανςθ
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
Οι μζκοδοι εξυγίανςθσ που ευρζωσ χρθςιμοποιοφνται για τθ
μεταςυλλεκτικι μεταχείριςθ των ΦΑΦ μπορεί να παρουςιάςουν
υπολειμματικότητα (χθμικι επεξεργαςία), να είναι ιδιαίτερα
ενεργοβόρεσ και να ενζχουν κινδφνουσ υποβάθμιςησ τησ
ποιότητασ του προϊόντοσ (κερμικι επεξεργαςία), ι να ενζχουν
υψηλό κίνδυνο κατά την εφαρμογή τουσ (χριςθ ακτινοβολιϊν)
Επεξεργαςίεσ μετά τθν Ξιρανςθ
4. Εξυγίανςη (περιοριςμόσ Μικροβιακοφ Φορτίου)
Η χριςθ του όηοντοσ ωσ απολυμαντικό μζςο ςε αγροτικά προϊόντα
ζχει επιτραπεί από το 2001 (FDA). Η χριςθ του είναι φιλικι προσ το
περιβάλλον, παρουςιάηει μθδενικι υπολειμματικότθτα, ενϊ θ
διαδικαςία πραγματοποιείται με μικρό κόςτοσ και εφκολο ςτθ
χριςθ εξοπλιςμό.
Στο Ιράν εφαρμόςτθκε αζριο όηον για τθν απολφμανςθ δειγμάτων
Σαφράν (Crocus sativus), Μζντασ (Mentha piperita), Θροφμπι
(Satureja hortensis), Ινδικισ Βαλεριάνασ (Valeriana wallichii),
Μελιςόχορτου (Melissa officinalis) και Ιρανικοφ Θυμαριοφ (Zataria
multiflora)
Αντίςτοιχα ςτθν Τουρκία μελετικθκε θ αποτελεςματικότθτα του
όηοντοσ ςτθ μείωςθ του πλθκυςμοφ ςαλμονζλασ (Salmonella spp.)
που ανιχνεφτθκε ςε δρόγθ ρίγανθσ
 Μικροβιολογικζσ Ρροδιαγραφζσ ΦΑΦ
• Ο κίνδυνοσ αλλοίωςθσ που ςχετίηεται με αρτφματα προςτικζμενα
ςε τρόφιμα εξαρτάται από τθν πικανότθτα επιμόλυνςθσ με
αλλοιωγόνουσ ι και πακογόνουσ μικροοργανιςμοφσ και τοξίνεσ.

• Τα αρτφματα προςτίκενται ςε πολλά είδθ τροφίμων. Γι’ αυτό είναι

ικανά να ειςάγουν μικροοργανιςμοφσ που δεν κρίνονται ωσ
ςθμαντικοί για οριςμζνα τρόφιμα ενϊ για κάποια άλλα να είναι.
Επομζνωσ, οι κίνδυνοι αςφάλειασ και αλλοίωςθσ πρζπει να
αξιολογθκοφν ςτο πλαίςιο τθσ ςυγκεκριμζνθσ χριςθσ τθσ
αρτυματικισ φλθσ.

• Το γεγονόσ αυτό ςυνεπάγεται τθ διατιρθςθ αυςτθρϊν απαιτιςεων

αναφορικά με τα αρτφματα που προςτίκενται ςε ζτοιμα προσ
κατανάλωςθ γεφματα κακϊσ δεν υπόκεινται ςε περεταίρω κερμικι
επεξεργαςία.
 Μικροβιολογικζσ Ρροδιαγραφζσ ΦΑΦ
• Δεν υπάρχουν μικροβιολογικζσ προδιαγραφζσ αποξθραμζνων
ΦΑΦ ωςτόςο ο κϊδικασ ορκισ πρακτικισ υγιεινισ ορίηει ότι οι
δρόγεσ θα πρζπει να είναι ελεφθερεσ παθογόνων
μικροοργανιςμϊν ςε επίπεδα που θα μποροφςαν να
αποτελζςουν κίνδυνο για την υγεία και ςυνιςτά τθν απουςία
Salmonella ςε ζτοιμα προσ κατανάλωςθ τρόφιμα.

• Η European Spice Association (ESA) κακορίηει τθν απουςία

Salmonella ςε 25 γρ δείγματοσ και ότι οι υπόλοιπεσ
μικροβιολογικζσ απαιτιςεισ ςυμφωνοφνται μεταξφ αγοραςτι
και πωλθτι κακϊσ πολλοί αγοραςτζσ ΦΑΦ ζχουν δικζσ τουσ
κακοριςμζνεσ προδιαγραφζσ ςχετικά με τα επικυμθτά επίπεδα
δραςτικϊν ςυςτατικϊν και μικροβιακοφ φορτίου.
Οι γενικζσ απαιτήςεισ τησ αγοράσ για τισ δρόγεσ ΦΑΦ είναι:
1. Να είναι απαλλαγμζνεσ από πακογόνουσ και τοξικογόνουσ
μικροοργανιςμοφσ κάτω από τα επίπεδα που μπορεί να παρουςιάηουν
κίνδυνο για τθν υγεία και κα πρζπει να ςυμμορφϊνονται με τισ διατάξεισ για
τα πρόςκετα τροφίμων
2. Να μην περιζχουν ουςίεσ που προζρχονται από μικροοργανιςμοφσ,
ιδιαίτερα μυκοτοξίνεσ, ςε ποςότθτεσ που να υπερβαίνουν τα όρια ανοχισ ι
τα κριτιρια που ζχουν κεςπιςτεί από τθν επιτροπι του Codex Alimentarius
(Διατροφικόσ κϊδικασ)
3. Να μην περιζχουν επίπεδα επιμόλυνςησ από ζντομα, πουλιά και τρωκτικά
ςε βακμό που υποδθλϊνει ότι επεξεργάςτθκαν κάτω από ανκυγιεινζσ
ςυνκικεσ
4. Να μην περιζχουν χημικά κατάλοιπα που προκφπτουν από τθν
επεξεργαςία ςε ποςοςτά που να υπερβαίνουν τα όρια ανοχισ ι τα κριτιρια
που ζχουν κεςπιςτεί από τθν επιτροπι του Codex Alimentarius
5. Να ςυμμορφϊνονται με τισ διατάξεισ για τισ προςμείξεισ και τα μζγιςτα
επίπεδα για τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων που κακορίηονται από τθν
επιτροπι του Codex Alimentarius
 Το ηιτθμα τθσ ποιότθτασ των ΦΑΦ γίνεται ολοζνα και πιο
ςθμαντικό. Οι επιχειριςεισ που εμπορεφονται τζτοια προϊόντα
γίνονται ολοζνα και πιο απαιτθτικζσ κατά τθν παραλαβι των
υψθλισ ποιότθτασ πρϊτων υλϊν.
 Τα προγράμματα διαςφάλιςθσ τθσ ποιότθτασ που εφαρμόηονται,
απαιτοφν από τουσ παραγωγοφσ να τεκμθριϊνουν τθν παραγωγι
τουσ.
 ΡΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
 Με τον τρόπο αυτό, για κάκε παρτίδα
να μπορεί να ελζγχεται θ ποιότθτά τθσ
ςε οποιοδιποτε ςθμείο τθσ πορείασ
τθσ κακϊσ και θ μζκοδοσ παραγωγισ
τθσ.
 Αν και τα προγράμματα διαςφάλιςθσ
δεν είναι ακόμθ υποχρεωτικά για τα
ςυγκεκριμζνα προϊόντα, αναμζνεται
να γίνουν ςτο μζλλον.
 Το γεγονόσ αυτό, κα δυςκολζψει
περιςςότερο τουσ παραγωγοφσ ςτθ
διάκεςθ των προϊόντων τουσ ςτα
επόμενα χρόνια
ΡΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
• Ο ποιοτικόσ ζλεγχοσ των ΦΑΦ είναι πολφ ςθμαντικόσ αν και
ςτθν Ελλάδα είναι ακόμθ υποτυπϊδθσ, λόγω ζλλειψθσ
πλθροφόρθςθσ.
• Συνικωσ, πραγματοποιοφνται αναλφςεισ μόνο ςτθ
περίπτωςθ που ηθτθκοφν από τον υποψιφιο αγοραςτι.
• Η ποιότθτα εξαρτάται από το φυτικό είδοσ, τισ
εδαφοκλιματικζσ ςυνκικεσ, τα φυτοχθμικά χαρακτθριςτικά
του φυτοφ, τθν περιοχι και τον τρόπο καλλιζργειασ και τισ
ςυνκικεσ ξιρανςθσ.
 ΡΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
• Εκτόσ από τον ζλεγχο εδάφουσ και νεροφ κατά τθν
καλλιζργεια απαιτοφνται και μεταςυλλεκτικοί ζλεγχοι για να
προςδιοριςτεί θ ποιότθτα των παραγόμενων προϊόντων
(ΥΡΑΑΤ, 2017).
• Οι ζλεγχοι αυτοί αφοροφν α) το μικροβιακό φορτίο, β) τα
υπολείμματα φαρμάκων, γ) τθ ςυςςϊρευςθ βαρζων
μετάλλων δ) τθν περιεκτικότθτα και τθ χθμικι ςφςταςθ του
αικζριου ελαίου και γ) τθν περιεκτικότθτα ςε δραςτικζσ
ουςίεσ (ολικά φαινολικά ςυςτατικά, αντιοξειδωτικά
ςυςτατικά κλπ.)
 Αποκικευςθ
• Η αποκικευςθ των ΑΦΦ είναι ςθμαντικι διαδικαςία για
τθν ςυντιρθςι τουσ για όςο χρονικό διάςτθμα απαιτείται
μζχρι τθν χριςθ τουσ από τον τελικό χριςτθ.
• Αναλόγωσ τθσ φφςθσ του προϊόντοσ κα πρζπει να
επιλζγονται οι κατάλλθλεσ αποκθκευτικζσ ςυνκικεσ και
πρακτικζσ.
• Πςα ΦΑΦ εμπορεφονται νωπά (βαςιλικόσ, δυόςμοσ,
μαϊντανόσ κ.λπ.) κα πρζπει να αποκθκεφονται ςε τζτοιεσ
ςυνκικεσ που να εγγυοφνται τθν αςφαλι παραμονι τουσ
ςτον χϊρο αποκικευςθσ και τθν ευχάριςτθ κατανάλωςι
τουσ από τον καταναλωτι
 Αποκικευςθ
• Τζτοιοι χϊροι αποκικευςθσ ζχουν χαμηλά επίπεδα
θερμοκραςίασ ζτςι ϊςτε να διατθροφν τα προϊόντα τθν
εμφάνιςθ, τθ ηωντάνια τουσ και να μθν επιτρζπουν να
αναπτφςςονται μφκθτεσ.
 Αποκικευςθ
• Τα αποξθραμζνα ΦΑΦ κα πρζπει να αποκθκεφονται ςε
ςυνκικεσ χαμθλισ ςχετικισ υγραςίασ και να είναι
προςτατευμζνα από τυχόν αφξθςθ τθσ υγραςίασ του
περιβάλλοντοσ χϊρου αποκικευςθσ.

• Με άλλα λόγια κα πρζπει θ αποκικθ να είναι ξηρή χωρίσ

καμία πθγι υγραςίασ και τα προϊόντα κα πρζπει να είναι
ςυςκευαςμζνα ςε τζτοια ςυςκευαςία που κα προςτατζψει
το περιεχόμενο ςε περίπτωςθ εμφάνιςθσ υγραςίασ.
 Αποκικευςθ
Τα αποκθκευμζνα ΦΑΦ
πρζπει να προςτατεφονται
και από τθν ηλιακή
ακτινοβολία θ οποία
υποβακμίηει τθν ποιότθτά
τουσ γι αυτό και θ
αποκικευςι τουσ γίνεται ςε
ςκοτάδι.

Τζλοσ, αν τα παραγόμενα ΦΑΦ προορίηονται για παραγωγι

αικερίων ελαίων τότε αυτά κα πρζπει να προςτατεφονται από τθν
ζντονη εξάτμιςη των οφτωσ ι άλλωσ πτθτικϊν αικερίων ελαίων
αλλά και τθν οξείδωςή τουσ λόγω επαφισ με τον ατμοςφαιρικό
αζρα.
 Αποκικευςθ
Για αυτό το λόγο κα πρζπει να αποφεφγονται οι μεγάλεσ
κερμοκραςίεσ και να διατθροφνται για όςο το δυνατό μικρότερο
χρονικό διάςτθμα ϊςτε να ελαχιςτοποιθκοφν οι ποςότθτεσ που
τελικά κα διαφφγουν λόγω εξάτμιςθσ.
Ευχαριςτϊ για την προςοχή
ςασ