ΦΑΙΑ ΣΗΨΗ

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

ΦΑΙΑ ΣΗΨΗ (ΜΟΝΙΛΙΑ)
•Ασθένεια των φυλλοβόλων οπωροφόρων
(γιγαρτοκάρπων, πυρηνοκάρπων)
•Ιδιαίτερα προβληματική σε υγρές τοποθεσίες
•Προσβάλλει άνθη, βλαστούς, κλάδους και καρπούς,
σπάνια τα φύλλα
•Προκαλεί και μετασυλλεκτικές σήψεις καρπών

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

Κυριότερες ζημιές
Σοβαρή μείωση της ετήσιας παραγωγής
Εξασθένηση των δέντρων ‐ πλήρης αποξήρανση σε
ευπαθείς ποικιλίες
Υψηλό κόστος παραγωγής εξαιτίας των ψεκασμών

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Συμπτώματα

Στα άνθη: καστανός μεταχρωματισμός και

αποξήρανση. Εμφάνιση φαιόγκριζων
καρποφοριών σε υγρό καιρό

meyvefidanim.com aujardin.org

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Συμπτώματα
•Σε κλαδίσκους: Προσβολή από πληγές ή
μέσω του ποδίσκου της ταξιανθίας ήδη
προσβεβλημένων ανθέων
•Βυθισμένη νεκρωτική κηλίδα με ρωγμές ‐
έλκος
•Έκκριση κόμμεος στα πυρηνόκαρπα

Φωτογραφία Ε. Τζάμος (από Χ. Παναγόπουλο)

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

Συμπτώματα
•Τα φύλλα γίνονται καστανά και
νεκρώνονται
•Προσβάλλονται σπάνια και μέσω
του μίσχου τους από το ήδη
μολυσμένο κλαδί

inra.fr

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

Συμπτώματα

•Μόλυνση φύλλων μέσω του μίσχου

•Διακρίνονται οι νεκρωμένες
ταξιανθίες

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ

ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ
 Συμπτώματα
•Εμφάνιση νεκρών
βλαστών και
φύλλων ανάμεσα
στους υγιείς

Φωτογραφίες: Κ. Θανασουλόπουλος
ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ
ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ
 Συμπτώματα
•Τα νεκρά
παραμένουν επί
του δέντρου όλο
το καλοκαίρι και
διακρίνονται
ανάμεσα στα υγιή

http://www.houtwal.be
www.biolib.cz
ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ
ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ
Συμπτώματα
•Οι καρποί είναι πιο ευπρόσβλητοι
όταν πλησιάζουν στην ωρίμαση
•Μολύνονται από πληγές
•Εμφανίζεται καφετιά κηλίδα που
uhliste.cz
αυξάνεται ταχύτατα

archive.bio.ed.ac.uk

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Συμπτώματα

archive.bio.ed.ac.uk

www.caf.wvu.edu

•Η κηλίδα αυξάνεται ταχύτατα σε έκταση και βάθος και η σήψη παίρνει

σφηνοειδή μορφή
•Οι ιστοί της κηλίδας διαλύονται με ελαφρά πίεση

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ

ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ
 Συμπτώματα
•Στους μολυσμένους καρπούς
εμφανίζονται γκρίζες μάζες
μυκηλίου που μοιάζουν με
μαξιλαράκια (σποριοδόχεια)

inra.fr inra.fr

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Συμπτώματα

inra.fr

CUniversity of Lleida

•Πάνω στις μυκηλιακές μάζες

σχηματίζονται σποριοδόχεια
http://archive.bio.ed.ac.uk

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ

ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ
Συμπτώματα

www.agf.gov.bc.ca

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Συμπτώματα

•Οι καρποί βαθμιαία αφυδατώνονται,

ξεραίνονται και ζαρώνουν ενώ το
μυκήλιο εξωτερικά μετατρέπεται σε
σκληρωτιώδη μάζα

 μουμιοποίηση καρπών

apsnet.org

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

Μουμιοποιημένοι καρποί

Φωτογραφία: Κ. Θανασουλόπουλος

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Ομοιότητα με άλλες ασθένειες‐
προσβολές
Συμπτώματα που μοιάζουν με τα αντίστοιχα συμπτώματα της
Φαιάς σήψης προκαλούν:

•Βακτηριολογικές προσβολές  έλκη σε κλάδους, αποξηράνσεις

ανθέων

•Ανοιξιάτικος παγετός  αποξηράνσεις ανθέων

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

Ομοιότητα με Βακτηριακό
Έλκος Πυρηνοκάρπων
ΜΟΝΙΛΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΟ ΕΛΚΟΣ

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Ομοιότητα με Βακτηριακό
Κάψιμο Μηλοειδών
ΜΟΝΙΛΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΟ ΚΑΨΙΜΟ

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

Ομοιότητα με ζημιά από παγετό
ΜΟΝΙΛΙΑ ΠΑΓΕΤΟΣ

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ

ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ
Παθογόνο αίτιο
Κλάση: Ascomycetes
Γένος: Monilinia (syn. Sclerotinia) με ατελή μορφή Monilia
Είδη: M. laxa, M. fructigena, M. fructicola

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Παθογόνο αίτιο
• Σχηματίζει κονίδια σε σποριοδόχεια

 Σποριοδόχεια

Κονίδια 
http://archive.bio.ed.ac.uk

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Παθογόνο αίτιο
•Σπανίως σχηματίζονται
αποθήκια σε
μουμιοποιημένους καρπούς
στο έδαφος

http://cals.arizona.edu

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

Αποθήκια

http://www.apsnet.org

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Εξέλιξη ασθένειας ‐ επιδημιολογία
•Διατηρείται με κονίδια και μυκήλιο:
1. σε μουμιοποιημένους καρπούς
2. στα έλκη των βλαστών
•Την άνοιξη πρωτογενή μολύσματα αποτελούν τα:
1. κονίδια που παράγονται από το μυκήλιο στους
μουμιοποιημένους καρπούς
2. μυκήλιο και κονίδια από τα έλκη
3. ασκοσπόρια που παράγονται από τα αποθήκια στους
μουμιοποιημένους καρπούς (σπάνια)
•Άρα μόλυσμα υπάρχει πάντα διαθέσιμο σε τεράστια ποσότητα

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Εξέλιξη ασθένειας ‐ επιδημιολογία
•Πρωτογενείς μολύνσεις γίνονται στα άνθη
•Παράγεται νέα γενιά κονιδίων που μολύνει τους καρπούς =
δευτερογενείς μολύνσεις

•Τα κονίδια μεταφέρονται με τον άνεμο

•Ευνοϊκές συνθήκες για τη μόλυνση:
• Τ = 0‐30οC, άριστη 25οC
• Υγρασία σε σημείο κορεσμού
• Ιδανικές συνθήκες για την ασθένεια = καιρός βροχερός και
συννεφώδης, με Τ = 10‐15οC και ελαφρούς ανέμους

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Καταπολέμηση
Προληπτικά μέτρα
1.Επιμελής καθαρισμός και καταστροφή όλων των ξερών κλαδίσκων
και εκείνων που φέρουν έλκη
2.Καταστροφή μουμιοποιημένων καρπών που υπάρχουν στο
έδαφος (π.χ. με όργωμα) και πάνω στα δέντρα (συλλογή)
3.Προστασία καρπών από εντομολογικές προσβολές
4.Καλός αερισμός της κόμης (σωστό κλάδεμα, αποφυγή
υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης)

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ

 Καταπολέμηση (συνέχεια)
Προληπτικά μέτρα
5. Προστατευτικοί ψεκασμοί
Ενδεικτικά και ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες προτείνονται
•Στη διόγκωση των οφθαλμών
•Στη διάρκεια της άνθησης
•Με το τέλος της πτώσης των πετάλων
•Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορεί να χρειαστούν ακόμα:
•Με την πτώση των σεπάλων
•15‐20 ημέρες αργότερα
•15‐20 ημέρες πριν τη συγκομιδή

ΕΙΔΙΚΉ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑ / Α. ΛΑΓΟΠΌΔΗ / ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΊΑΣ ΑΠΘ