1392 ،‫ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‬،‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ‬


‫ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ‬
(‫)ﻳﺎدداﺷﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ‬

(2) (1)
‫ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺣﺒﻴﺒﻲ‬ ‫ﻣﻬﺪي اﻳﺰدﭘﻨﺎه‬

‫ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭼﻨﺪﻳﻦ روش ﺗﻮﺳـﻌﻪ و ﻣـﻮرد‬،‫ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‬.‫ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬،‫ﭼﻜﻴﺪه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي‬
‫ ارزﻳﺎﺑﻲ دو روش»ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ« و»ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ« در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي‬،‫ ﻫﺪف از ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ‬.‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‬
‫ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي آنﻫﺎ ﺑﺎ دو روش ﻣﺰﺑﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ‬،‫ ﭼﻨﺪ ﻗﺎب اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و ﺗﺤﺖ اﺛﺮ رﻛﻮردﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬،‫ ﺑﺪﻳﻦﻣﻨﻈﻮر‬.‫ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬
‫ ﺗﺨﻤﻴﻨـﻲ دﺳـﺖ ﭘـﺎﻳﻴﻦ از ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜـﺎن را در ارزﻳـﺎﺑﻲ‬،‫ ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دو روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ‬.‫ﮔﺮدﻳﺪ‬
‫ ﻧﺴـﺒﺖ‬،‫ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ داراي دﻗﺖ ﺑﻪﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗـﺮي‬،‫ﺳﻄﻮح ﻋﻤﻠﻜﺮدي اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه‬
.‫ﺑﻪ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

.‫ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي‬،‫ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ‬،‫ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‬،‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي‬

Evaluation of accuracy of capacity spectrum and improved capacity spectrum methods for
determination of performance of concrete frames

M. Izadpanah A.R. Habibi

Abstract Performance seismic evaluation is an important topic in earthquake engineering. In this

regard, several methods have previously been developed and used. The main objective of present
research is to evaluate two methods including “Capacity Spectrum Method (CSM)” and “Improved
Capacity Spectrum Method (ICSM)” in determination of seismic performance of concrete frames. For
this purpose, several sample frames are subjected to several different earthquake records, seismic
performance of them are evaluated using these two methods. It was demonstrated that CSM and ICSM
methods underestimate displacement at seismic performance level. Based on the numerical results of this
study, it was concluded that the ICSM method is more accurate than the CSM Method.

Keywords Concrete frames, Capacity spectrum method, Improved capacity spectrum method, Ductility,
Seismic performance. 

.‫ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬91/11/1 ‫ و ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش آن‬89/8/18 ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‬

.‫ ﻛﻨﮕﺎور‬،‫ ﮔﺮوه ﻋﻤﺮان‬،‫ داﻧﺸﻜﺪه ﻓﻨﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬،‫ واﺣﺪ ﻛﻨﮕﺎور‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ‬:‫( ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻣﺴﺆول‬1)
.‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺮدﺳﺘﺎن‬،‫( اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان‬2)
 
 
 ‫ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪...‬‬ ‫‪122‬‬

‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣـﺪلﺳـﺎزي ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ در ﺣﺎﻟﺖ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ و اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوزه ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺳـﺎزهﻫـﺎي‬
‫روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﻃﺮاﺣــﻲﺷــﺪه ﺑــﺮ اﺳــﺎس ﺿــﻮاﺑﻂ ﻣﻮﺟــﻮد‪ ،‬در ﺑﺮاﺑــﺮ‬
‫در اﻳﻦ روش ﻧﻘﻄـﻪي ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺑﺎﻳـﺪ دو ﺷـﺮط زﻳـﺮ را‬ ‫زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺧﺴﺎرات ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻢزﻣﺎن ارﺿﺎ ﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫از اﻳﻦرو ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي اﻳﻦﮔﻮﻧـﻪ ﺳـﺎزهﻫـﺎ از‬
‫‪ .1‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ روي ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫‪.2‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ روي ﻃﻴﻒ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ ﻗـﺮار ﮔﻴـﺮد‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد در دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ‪ [1] ATC40‬ﺑﺮاﺳـﺎس‬
‫ﺷﻜﻞ)‪.(1‬‬ ‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺳﺎزه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺧﺎﺻﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ روش اﺑﺘـﺪا‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻳﻢ ]‪ [2‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻮ و ﻫﻤﻜﺎران ]‪ [3‬اﻳﻦ‬
‫روش را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎراﻓﺰون و ﻃﻴﻒ ﻧﻴﺎز‬
‫اﻻﺳﺘﻴﻚ ﺑﻴﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺒﻴﺒﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫اﻳﻦ روش ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗـﺎبﻫـﺎي ﺧﻤﺸـﻲ ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﺴـــﻠﺢ ﺑـــﺎ اﺳـــﺘﻔﺎده از اﻧـــﺪﻳﺲ ﺧﺴـــﺎرت ﺳـــﺨﺘﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 1‬ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻤﻠﻜﺮد در روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ]‪ .[4‬ﮔﻨﻜﺘﻮرك و اﻟﻨﺎﺷﻲ در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮد ﭘﺎﺳـﺦ‬
‫ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﭼـﻮﺑﻲ را ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روش ﻃﻴـﻒ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴـﺎﺋﻞ در روش ﻃﻴـﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي آن ﺑﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻛﺎرﻫـﺎي آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎﻫﻲ‬
‫ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺳﺎزه در ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ و ﺗﻬﻴـﻪي‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ]‪ .[5‬ﻟﻴﻦ و ﭼﺎﻧﮓ ﺑـﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪي‬
‫ﻃﻴﻒ ﻧﻴـﺎز ﻛـﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اﻧﺠـﺎم ﺗﺤﻠﻴـﻞ‬ ‫روش ﺿــﺮاﻳﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜــﺎن و ﻃﻴــﻒ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ﺑــﺎ ﻧﺘــﺎﻳﺞ‬
‫ﺑﺎراﻓﺰون و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ ،‬ﺳـﺎزه وارد ﻓـﺎز‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﻣﺴـﻠﺢ ﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ]‪.[6‬‬
‫ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﺨﺘﻲ آن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ‬ ‫آﻛﺎر و ﻣﻴﺮاﻧﺪا ﺑـﻪ ارزﻳـﺎﺑﻲ آﻣـﺎري روشﻫـﺎي ﺗﻘﺮﻳﺒـﻲ‬
‫از ﻣﻨﺤﻨــﻲ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ﺑــﺎ اﺳــﺘﻔﺎده از رواﺑــﻂ ﻣﻮﺟــﻮد در‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ]‪.[7‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ)‪ 11‬و ‪ ، (1‬ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻣﻌﺎدل‪ ،‬دورهي ﺗﻨﺎوب و ﺳـﺎﻳﺮ‬ ‫ﺑﺮﺗﺮو و رﻳـﻦﻫـﺮن ]‪ [8,9‬و ﻓـﺎﻳﻔﺮ ]‪ [10‬اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﻨﻈـﻮر‬ ‫ﻃﻴﻒ ﻏﻴﺮاﻻﺳﺘﻴﻚ را در روش ﻃﻴـﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺑـﺎ ﻳـﻚ ﻣﻨﺤﻨـﻲ دو ﺧﻄـﻲ‬ ‫ﻛﺮدﻧــﺪ‪ .‬ﭼــﻮﭘﺮا و ﮔﻮﺋــﻞ در ﺳــﺎل ‪ 1999‬روش ﻃﻴــﻒ‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮔﺮدد ﺑﻪﮔﻮﻧـﻪاي ﻛـﻪ ﺳـﻄﺢ زﻳـﺮ دو ﻣﻨﺤﻨـﻲ‪،‬‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘـﻪ را ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ ﻃﻴـﻒ اراﺋـﻪ‬
‫ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﻞ ﺗﻼﻗﻲ دو ﺧﻂ در ﻣﻨﺤﻨﻲ دو ﺧﻄـﻲ‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ ]‪ .[11‬ﻧﺴﻴﻢ ﻛﺎﺷﺎﺗﺎرات و ﻫﻤﻜﺎران ﻧﺸﺎن دادﻧـﺪ‬
‫ﻧﻘﻄﻪي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺳﺎزه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ در رواﺑـﻂ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬ ‫اﺳــﺘﻔﺎده از اﻳــﻦ دو روش ﺑــﺮاي ﭘــﻞﻫــﺎي ﺑﺰرﮔﺮاﻫــﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻴﺮاﻳــﻲ و ﭘﺮﻳــﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼــﺎت اﻳــﻦ ﻧﻘﻄــﻪ ﻣــﻮرد ﻧﻴــﺎز‬ ‫ﺳﻄﻮح ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ را ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ]‪.[12‬‬
‫اﺳﺖ]‪.[1‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد‬
‫در روش ﻃﻴـﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺑﻬﺒـﻮد ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮد زﻳـﺎد روش ﻃﻴـﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ در ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬
‫ﭼــﻮﭘﺮا و ﮔﻮﺋــﻞ ]‪ [11‬در ﺳــﺎل ‪ 1999‬ﻣﻄــﺮح ﮔﺮدﻳــﺪ‪،‬‬ ‫ﻟﺮزهاي ﺳﺎزهﻫـﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﺤـﺪودي در ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﻴﻒ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎ ﺷـﻜﻞﭘـﺬﻳﺮي ﺛﺎﺑـﺖ ﺑـﻪﺟـﺎي‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ اﻳﻦ روش وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﻫـﺪف از ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻣﻌﺎدل ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي ﻃﻴـﻒ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ روشﻫﺎي ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ و ﻃﻴـﻒ‬

‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪  1392 ،‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ‬
 ‫‪123‬‬ ‫ﻣﻬﺪي اﻳﺰدﭘﻨﺎه‪ -‬ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺣﺒﻴﺒﻲ‬
‫‪ ‬‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎر اﻓﺰون‪ .‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎراﻓﺰون)‪(Pushover Analysis‬‬ ‫ﻏﻴﺮاﻻﺳﺘﻴﻚ در اﻳﻦ روش ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞﺗﺮ از ﺗﺨﻤﻴﻦ آن‬
‫ﻳﻜﻲ از روشﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﺳﺎزهﻫﺎﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻣﻌﺎدل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ در ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻪ در دو دﻫﻪي اﺧﻴﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬ ‫ﻃﻴﻒ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮﻳﻮد ﻻزم اﺳﺖ ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴـﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺧﻄﻲ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻻﺳﺘﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زﻟﺰﻟﻪ ﺑـﻪﺻـﻮرت‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬روﻧﺪ ﮔﺎمﺑﻪﮔﺎم ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي اﻳـﻦ ﻃﻴـﻒ در ﻣﺮﺟـﻊ‬
‫ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻪﻃﻮر ﮔﺎمﺑﻪﮔﺎم اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫]‪ [13‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺗﺴﻠﻴﻢ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎﻛﻨﻮن اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺘﻨـﻮﻋﻲ ﺑـﺮاي ﻧﺤـﻮهي ﺗﻮزﻳـﻊ‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﺳﺎزه ‪ ‬‬
‫ﺑﺎرﺟﺎﻧﺒﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻟﮕﻮي ﺑﺎرﮔﺬاري اﻧﺘﺨـﺎب‬ ‫در اﻳــﻦ ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﺑــﺮاي اﻧﺠــﺎم ﻛﻠﻴــﻪي ﺗﺤﻠﻴــﻞﻫــﺎ از‬
‫ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‪ ،‬اﻟﮕـﻮي ﺗـﻮاﻧﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﻧﺮماﻓـﺰار‪ IDARC V6.1‬اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ]‪ [14‬ﻛـﻪ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ FEMA273‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در آن اﺛﺮات‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ ﺳـﺎزهﻫـﺎ‬
‫ﻣﺪﻫﺎي ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﮔﺮدد ]‪.[15‬‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳـﺎزهﻫـﺎي‬
‫ﺑﺘﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺪلﺳﺎزي رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ اﻋﻀﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ‬
‫ﺗﺤﻠﻴــﻞ دﻳﻨــﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄــﻲ‪ .‬اﻳــﻦ روش ﻳﻜــﻲ از‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﻣـﺪل ﭘﻼﺳﺘﻴﺴـﻴﺘﻪ ي ﮔﺴـﺘﺮده‬
‫روشﻫــﺎي ﭘﻴﭽﻴــﺪه در ﺗﻌﻴــﻴﻦ ﻧﻘﻄــﻪي ﻋﻤﻠﻜــﺮد ﺳــﺎزه‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﻜﻞ )‪ (2‬ﻣـﺪل ﺗﻮزﻳـﻊ ﻧﺮﻣـﻲ در‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ روش‪ ،‬ﺳﺨﺘﻲ و ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼـﻪﻫـﺎي‬ ‫ﻃﻮل ﻳﻚ اﻟﻤﺎن ﺑﺘﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻄﻲ ﻓﺮض ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬
‫ﺳﺎزه در ﻫﺮ ﻟﺤﻈـﻪ زﻣـﺎﻧﻲ اﺻـﻼح ﻣـﻲﺷـﻮد و ﭘﺎﺳـﺦ‬ ‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﻪﻣﻨﻈـﻮر اﻓـﺰاﻳﺶ دﻗـﺖ ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬
‫ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﺳﺎزه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬از ﻣﻮارد ﻣﻬـﻢ در اﻳـﻦ‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‪ ،‬از ﻳﻚ ﻣﺪل ﺳـﻪ ﺧﻄـﻲ ﻟﻨﮕـﺮ‪ -‬اﻧﺤﻨـﺎ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻫﻴﺴـﺘﺮزﻳﺲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺮاي‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ )‪ (3‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮوي ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣـﺪل ﻫﻴﺴـﺘﺮزﻳﺲ اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺪل ﻫﻴﺴـﺘﺮزﻳﺲ ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎدي ﭘـﺎرك‬
‫در ﻧﺮماﻓـﺰار ‪ IDARC‬اﺳـﺖ ]‪ [14‬ﻛـﻪ در آن ﻣـﻲﺗـﻮان‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺨﺘﻲ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻣﺪل ﻛﺮد‪ .‬ﺿـﺮاﻳﺐ‬
‫ﻣﺪل در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺘﻮﺳـﻂ در ﻧـﺮماﻓـﺰار ‪ IDARC‬اﺳـﺖ‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪ 2‬ﻧﺤﻮهي ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺮﻣﻲ در ﻣﺪل ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‬
‫]‪ .[14‬در اﻳﻦ ﻣﺪل ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘـﺎوت و ﺳـﺨﺘﻲ و ‪ ...‬ﻣـﺪل‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺎم زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﻳـﻦ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ‪ ،‬داراي اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﮔﺎم زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﻏﻠﺐ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﻧﺎﻣﺘﻌـﺎدل‬
‫ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ را در ﻣﺪلﺳﺎزي ﻫﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺳـﺒﺐ ﻧﺎﭘﺎﻳـﺪاري ﻋـﺪدي در‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮔﺮدد ]‪ .[14‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ‬
‫از روش ﻧﻴﻮﻣﺎرك و ﺗﺮﻛﻴﺐ آن ﺑﺎ روش ﺷﺒﻪ ﻧﻴﺮو اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 3‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻟﻨﮕﺮ‪ -‬اﻧﺤﻨﺎي ﺳﻪﺧﻄﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ]‪.[14‬‬

‫‪ ‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ ‪ ‬‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪1392،‬‬
 ‫ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪...‬‬ ‫‪124‬‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت آن ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ زﻟﺰﻟـﻪي‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻋﺪدي‬
‫وارد ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﻳــﻦ ﻗﺴــﻤﺖ ﺑــﻪﻣﻨﻈــﻮر ﺑﺮرﺳــﻲ دﻗــﺖ روشﻫــﺎي‬
‫ﻏﻴﺮﺧﻄــﻲ ﻣــﻮرد ﻧﻈــﺮ‪ ،‬ﺗﻌــﺪاد ﭘــﻨﺞ ﻗــﺎب ﺑــﺘﻦ ﻣﺴــﻠﺢ‬
‫ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛـﻪ ﻃﻴـﻒ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ از‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﺎت و ﭘﺮﻳﻮدﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ را‬
‫ﭘﻮﺷﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل اول ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻳﻚ ﻗﺎب ﺳﻪﻃﺒﻘـﻪ‬
‫و دو دﻫﺎﻧﻪ و ﭼﻬﺎر ﻣﺜﺎل ﺑﻌﺪي داراي ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘـﺎت ‪،5‬‬
‫‪12 ،8‬و‪ 15‬و ‪ 4‬دﻫﺎﻧــﻪ ﻣــﻲﺑﺎﺷــﻨﺪ ﻛــﻪ در آنﻫـﺎ ارﺗﻔــﺎع‬
‫ﻫﺮﻃﺒﻘﻪ ‪ 3‬ﻣﺘﺮ و ﻃﻮل دﻫﺎﻧﻪﻫﺎ ‪ 4‬ﻣﺘﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴـﻪي‬
‫ﻗﺎبﻫﺎ در ﺑﺴﺘﺮ آﺑﺮﻓﺘﻲ و ﺑـﺮاي ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺑـﺎ ﺧﻄﺮﭘـﺬﻳﺮي‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 4‬ﻃﻴﻒ ﻃﺮح و ﻃﻴﻒ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ رﻛﻮردﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪي‬
‫ﻧﻮرﺗﺮﻳﺞ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد )ﻗﺎب ﺧﻤﺸﻲ ﺑﺘﻨـﻲ وﻳـﮋه( ﻃﺒـﻖ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ [16] 2800‬ﺑﺎرﮔﺬاري و ﻃﺒﻖ آﺋـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪي آﺑـﺎ ﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫ﻗﺎبﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ دو روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑـﺎراﻓﺰون ﻗـﺎبﻫـﺎي اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ در‬
‫و دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در روش اﺳـﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬ ‫ﻣﺮاﺟﻊ ]‪ [4,17‬ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑـﻪﻣﻨﻈـﻮر ارزﻳـﺎﺑﻲ‬
‫ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﭘﺲ از ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻄﻮح ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ در ﻧﻈـﺮ‬
‫از ﻗﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻤﻠﻜـﺮد آنﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روش‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬دراﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﭼﻬﺎر زﻟﺰﻟﻪي ﻣﻌـﺮوف دﻧﻴـﺎ‬
‫ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ال ﺳﻨﺘﺮو ‪ ،1940‬ﻛﻮﺑـﻪ ‪ ،1995‬ﻧـﻮرﺗﺮﻳﺞ ‪ 1994‬و‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﺷـﺪه‪،‬‬ ‫ﻃﺒﺲ ‪ 1978‬ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪاﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ زﻟﺰﻟـﻪﻫـﺎ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻗﺎبﻫﺎ‪ ،‬در ﻛﻠﻴﻪ ي روشﻫﺎ ﺑـﺎ‬ ‫ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺑﺴـﺘﺮ ﻗـﺎبﻫـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﻮاﺑﻂ ‪ [15] FEMA273‬ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧـﺮماﻓـﺰار ‪seismomatch‬‬

‫ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻤﻠﻜﺮد از روش ‪ B‬ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫‪ ATC40‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ اﻣﺎ ﺑـﻪﺟـﺎي اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓـﺮض‬
‫ﺳﺎدهﻛﻨﻨﺪهي اﻳﻦ روش ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ﻇﺮﻓﻴـﺖ را ﺑـﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﻣﻨﺤﻨــﻲ دو ﺧﻄــﻲ ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ‪ ،‬از ﻣﻨﺤﻨــﻲ واﻗﻌــﻲ‬
‫ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ اﻳـﻦ‬
‫روش ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ روي ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻣﻌﺎدل‬
‫)روش ﻃﻴــﻒ ﻇﺮﻓﻴــﺖ( و ﺷــﻜﻞﭘــﺬﻳﺮي )روش ﻃﻴــﻒ‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ( ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ و ﻃﻴﻒ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑـﺎ‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑـﻪدﺳـﺖ آﻣﺪﻧـﺪ‪ .‬ﺳـﭙﺲ ﺷـﺘﺎب‬
‫ﻃﻴﻔﻲ)‪ (Sa‬ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜـﺎن ﻃﻴﻔـﻲ)‪ (Sd‬آن ﻧﻘﻄـﻪ از‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻪدﺳـﺖ آﻣـﺪ و ﻧﻘﻄـﻪاي ﺑـﺎ ﻣﺨﺘﺼـﺎت‬
‫)‪ (Sd,Sa‬ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﻘﻄـﻪي ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬
‫در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪي ﻓـﺮض ﺷـﺪه‪ ،‬ﻛﻨﺘـﺮل ﺷـﺪ و ﻧﻬﺎﻳﺘـﺎً‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻫﺮ ﺳﺎزه ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﺷﻜﻞﻫﺎي‬
‫ﺑﻪﺻـﻮرت ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ ﻃﻴـﻒ ﻃـﺮح اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪،2800‬‬
‫اﺻﻼح ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﻗﺎب ﺷﻤﺎرهي ‪10 ،2‬‬
‫رﻛﻮرد از اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻟﺰﻟﻪي ﻧﻮرﺗﺮﻳﺞ ﻣﺮﺑـﻮط‬
‫ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ آﺑﺮﻓﺘﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻬﺎﻳﺘـﺎً ﻃﻴـﻒ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫رﻛﻮردﻫﺎي اﺻﻼح ﺷﺪه ﻛﻪ در ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻜﻞ )‪ (4‬ﺑﻪدﺳـﺖ‬
‫آﻣﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛـﻪ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد ﻃﻴـﻒ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﺣﺪوداً ﺗﺎ دورهي ﺗﻨﺎوب ‪ ،2‬ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺧﺘﻼف را ﺑﺎ ﻃﻴﻒ‬
‫ﻃﺮح دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻗﺎب ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻣﺤﺪودهي ‪ 0/2‬ﺗـﺎ ‪1/5‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ دوره ي ﺗﻨﺎوب اﺻﻠﻲ‪ ،‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﺪوده اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫واﻗﻊ در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه رﻛﻮردﻫﺎ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﺪم‬
‫اﻧﻄﺒﺎق را از ﻧﻈﺮ ﺳـﻄﺢ اﻧـﺮژي‪ ،‬ﻣـﺪت زﻣـﺎن ﺣﺮﻛـﺎت‬
‫ﺷﺪﻳﺪ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺤﺘـﻮاي ﻓﺮﻛﺎﻧﺴـﻲ و ‪ ...‬ﺑـﺎ ﻃﻴـﻒ ﻃـﺮح‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺎبﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ اﻧﺠـﺎم‬

‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪  1392 ،‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ‬
 ‫‪125‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮي ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ﺛﺎﺑﺖ در روش اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮات‬
‫ﺑــﺎرﺑﺮداري در روش اﺳــﺘﺎﺗﻴﻜﻲ و‪ ...‬داﻧﺴــﺖ‪ .‬ﺣــﺪاﻛﺜﺮ‬
‫اﺧﺘﻼف روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴـﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ ‪29/8‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ درﺣﺎﻟﻲﻛـﻪ ﺑـﻴﺶﺗـﺮﻳﻦ اﺧـﺘﻼف روش‬
‫ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺑﻬﺒـﻮدﻳﺎﻓﺘـﻪ ﺑـﺎ ﺗﺤﻠﻴـﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ ‪19/8‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﻣﺮاﺟﻌـﻪ ﺑـﻪ ﺟـﺪول )‪ ،(1‬ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ي ﻣﻮارد اﺧﺘﻼف ﺑـﻴﻦ روش ﻃﻴـﻒ‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺘﻼف‬
‫روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻛـﻢﺗـﺮ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺧـﺘﻼف در روش ﻃﻴـﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ‬
‫‪ 22/48‬درﺻﺪ و در روش ﻃﻴـﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺑﻬﺒـﻮد ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫‪ 11/75‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼـﻪ اﻳـﻦ روشﻫـﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒـﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻴﺰان اﺧﺘﻼف روش ﻃﻴـﻒ‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ ﻛـﻢﺗـﺮ از روش‬
‫ﻃﻴــﻒ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺗﻔــﺎوت دو روش »ﻃﻴــﻒ‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ« و »ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ« ﺑﻪدﻟﻴـﻞ ﻣﺘﻔـﺎوت‬
‫ﺑﻮدن ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻜﻞﭘـﺬﻳﺮي و ﻣﻴﺮاﻳـﻲ ﻣﻌـﺎدل و ﻧﺤـﻮهي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻃﻴﻒ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ دو ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از روشﻫﺎي ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ و‬
‫ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺎﺷﻲ از ﭘﻴﭽﻴـﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﻬﺪي اﻳﺰدﭘﻨﺎه‪ -‬ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺣﺒﻴﺒﻲ‬
‫‪ ‬‬
‫)‪ (5-9‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ ADRS‬ﻫـﺮ ﻳـﻚ از ﻗـﺎبﻫـﺎ و ﻣﻨﺤﻨـﻲ‬
‫ﻣﻮزي ﺷﻜﻞ ]‪ [1‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم ﺳـﻌﻲ و ﺧﻄـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺮ ﻗﺎب ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺷــﻜﻞ )‪ (10‬ﻣﻨﺤﻨــﻲ ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺨﭽــﻪي زﻣــﺎﻧﻲ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺑﺎم ﻫﺮ ﻗﺎب در ﺗﺤﻠﻴـﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ‬
‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮاي ﻗﺎب ﺷﻤﺎرهي )‪،(2‬‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎن ﺑﺎم ‪ 10‬رﻛـﻮرد از زﻟﺰﻟـﻪي ﻧـﻮرﺗﺮﻳﺞ‬
‫ﺗﺮﺳــﻴﻢ ﺷــﺪه اﺳــﺖ(‪ .‬در اﻳــﻦ ﺷــﻜﻞﻫــﺎ ‪ μ‬ﺿــﺮﻳﺐ‬
‫ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي‪ α ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺳﺨﺖﺷﺪﮔﻲ‪ ξ ،‬ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻣﻌـﺎدل‪،‬‬
‫‪(Improved Capacity Spectrum Method) ICSM‬‬
‫ﻧﺸــﺎندﻫﻨــﺪهي روش ﻃﻴــﻒ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘــﻪ و‬
‫‪ (MethodCapacity Spectrum)CSM‬ﻧﺸــﺎندﻫﻨــﺪهي‬
‫روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬رﻛﻮردﻫـﺎي زﻟﺰﻟـﻪي در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻗﺎب در ﺟـﺪول )‪ (1‬ﻣﺸـﺨﺺ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺘــﺎﻳﺞ ﻧﺸــﺎن ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ‪ ،‬ﻣﻘــﺎدﻳﺮ ﻧﻘﻄــﻪي ﻋﻤﻠﻜــﺮد‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﺷﺪه ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از دو روش ‪ ICSM, CSM‬در‬
‫اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد از ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﺷﺪه ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ ﻛـﻢﺗـﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﺧـﺘﻼف‬

‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 5‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺎب ‪ 3‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺨﺘﺼﺎت ‪ADRS‬‬

‫‪ ‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ ‪ ‬‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪1392،‬‬
 ‫ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪...‬‬ ‫‪126‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 6‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺎب ‪ 5‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺨﺘﺼﺎت ‪ADRS‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 7‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺎب ‪ 8‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺨﺘﺼﺎت ‪ADRS‬‬

‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 8‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺎب ‪ 12‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺨﺘﺼﺎت ‪ADRS‬‬

‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪  1392 ،‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ‬
 ‫‪127‬‬ ‫ﻣﻬﺪي اﻳﺰدﭘﻨﺎه‪ -‬ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺣﺒﻴﺒﻲ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 9‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺎب ‪ 15‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺨﺘﺼﺎت ‪ADRS‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ 10‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي زﻣﺎﻧﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎم‬

‫ﺟﺪول ‪ 1‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ در ﻧﻘﺎط ﻋﻤﻞﻛﺮد ﻣﺜﺎلﻫﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ و ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺎي آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‬

‫درﺻﺪ‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫)‪( 3‬‬

‫)‪( 3‬‬ ‫)‪( 2‬‬ ‫)‪( 1‬‬ ‫)‪( 2‬‬ ‫)‪( 1‬‬
‫اﺧﺘﻼف‬ ‫اﺧﺘﻼف‬ ‫ﻃﻴﻒ‬ ‫رﻛﻮردﻫﺎي‬
‫ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﻃﻴﻒ‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ‬
‫)‪(ICSM‬‬ ‫)‪ (CSM‬ﺑﺎ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ‬ ‫زﻟﺰﻟﻪ در ﻧﻈﺮ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺷﻤﺎره‬
‫وﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‬ ‫وﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‬ ‫وﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ‬ ‫دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬
‫ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﻃﺒﻘﺎت‬ ‫ﻗﺎب‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﻲ ‪%‬‬ ‫ﻧﺴﺒﻲ ‪%‬‬ ‫ﻧﺴﺒﻲ ‪%‬‬ ‫)‪(CSM‬‬ ‫ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‬
‫دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬ ‫دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬ ‫)‪(ICSM‬‬
‫‪1/93-LS‬‬ ‫‪1/52-LS‬‬ ‫‪2/09-LS‬‬ ‫‪-7/64‬‬ ‫‪-27/51‬‬ ‫‪17/41‬‬ ‫‪13/65‬‬ ‫‪18/85‬‬ ‫ﻃﺒﺲ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1/16-IO‬‬ ‫‪0/71-IO‬‬ ‫‪1/017-IO‬‬ ‫‪13/57‬‬ ‫‪-29/18‬‬ ‫‪18/49‬‬ ‫‪11/42‬‬ ‫‪16/28‬‬ ‫ﻧﻮرﺗﺮﻳﺞ‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪0/73-IO‬‬ ‫‪0/67-IO‬‬ ‫‪0/91-IO‬‬ ‫‪-19/81‬‬ ‫‪-24/52‬‬ ‫‪18/84‬‬ ‫‪17/37‬‬ ‫‪23/49‬‬ ‫ﻛﻮﺑﻪ‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪0/47-IO‬‬ ‫‪0/45-IO‬‬ ‫‪0/51-IO‬‬ ‫‪-7/32‬‬ ‫‪-11/27‬‬ ‫‪18/05‬‬ ‫‪17/28‬‬ ‫‪19/47‬‬ ‫الﺳﻨﺘﺮو‬ ‫‪12‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪0/60-IO‬‬ ‫‪0/54-IO 0/67-IO‬‬ ‫‪-10/45‬‬ ‫‪-19/32‬‬ ‫‪28/83‬‬ ‫‪25/98‬‬ ‫‪32/21‬‬ ‫الﺳﻨﺘﺮو‬ ‫‪15‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪ ‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ ‪ ‬‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪1392،‬‬
 ‫ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪...‬‬ ‫‪128‬‬

‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﺧﺎص‪ ،‬رواﺑﻄﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘـﺎﻧﻲ‬ ‫در واﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴـﺎن ﻛـﺮد ﻛـﻪ در روش‬
‫ﭼﻮن ﻧﻴﻮﻣﺎرك و ﻫﺎل‪ ،‬ﻛﺮاوﻳﻨﻜﺮ و ﻧﺼﺮ‪ ،‬ﻓﺎﻳﻔﺮ و وﻳﺪﻳﭻ‪،‬‬ ‫ﻃﻴــﻒ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ﻛــﻪ از ﻣﻔﻬــﻮم ﻣﻴﺮاﻳــﻲ ﻣﻌــﺎدل اﺳــﺘﻔﺎده‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻴﻒ ﻃـﺮح اراﺋـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ]‪ [11‬و در‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎر‬
‫ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻃﻴﻒ‬ ‫ﺟــﺎﻧﺒﻲ در ﺗﺤﻠﻴــﻞ ﺑــﺎراﻓﺰون و ورود ﺳــﺎزه ﺑــﻪ ﻓــﺎز‬
‫ﻏﻴﺮاﻻﺳﺘﻴﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﭼﻮﭘﺮا ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﺰرگ ﺑﺮﺳـﺮ راه‬ ‫ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﺳﺎزه اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷـﺘﻪ ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻇﺮﻓﻴـﺖ‪ ،‬ﻣـﻲﺗـﻮان ﻣﻴﺮاﻳـﻲ ﻣﻌـﺎدل آن ﻧﻘﻄـﻪ را‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ روش ﻣﻮﺟـﻮد در اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺳﭙﺲ ﻃﻴﻒ ﻧﻴﺎز ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ را ﺑﺮاﺳـﺎس اﻳـﻦ‬
‫ﻋﻤﻠﻜـﺮدي ﻣﺎﻧﻨــﺪ ‪ ATC40‬و ‪ FEMA273‬روش ﻃﻴــﻒ‬ ‫ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻣﻌﺎدل ﻣﺠﺪد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤـﻮد ﻛـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي اﻳـﻦ‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳـﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻧﻴـﺎز‬ ‫ﻃﻴﻒ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺧﻄﻲ‪ ،‬ﻗﺎﺑـﻞ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮي در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳــﺖ‪ .‬اﻣــﺎ در روش ﻃﻴــﻒ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ﻛــﻪ از ﻣﻔﻬــﻮم‬
‫در اداﻣﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻛﻞ‬ ‫ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳـﻦﮔﻮﻧـﻪ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻨﺤﻨـﻲ دوﺧﻄـﻲ ﻛـﻪ در ‪ATC40‬‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎر ﺟﺎﻧﺒﻲ در ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﺑـﺎراﻓﺰون و‬
‫ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﺳﺖ و در ﻣﺮاﺟـﻊ ]‪ [11, 12‬اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه‬ ‫ورود ﺳﺎزه ﺑﻪ ﻓﺎز ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ‪ ،‬ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎزه اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ در ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳـﺐ وارد‬ ‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﭼﻮﭘﺮا رواﺑﻄﻲ اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان در ﻫﺮ‬
‫ﻛﻨﺪ )ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در روش‪ ،(ICSM‬در ﻧﻘﻄـﻪاي ﺑﺴـﻴﺎر‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ از ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي آن ﻧﻘﻄﻪ را ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳــﻚ ﺑــﻪ ﻧﻘﻄــﻪي ﻋﻤﻠﻜــﺮد در ﻗــﺎب ‪ 15‬ﻃﺒﻘــﻪ‬ ‫و ﺳﭙﺲ ﺑﺘﻮان ﻃﻴﻒ ﻧﻴـﺎز ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ را ﺑﺮاﺳـﺎس اﻳـﻦ‬
‫)روش‪ (ICSM‬ﻳــﻚﺑــﺎر ﻃﻴــﻒ ﻏﻴﺮاﻻﺳــﺘﻴﻚ ﺑــﺎ ﻓــﺮض‬ ‫ﺷﻜﻞﭘﺬﻳﺮي ﻣﺠﺪداً ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي‬
‫ﺳﺎدهﻛﻨﻨﺪه )ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ( و ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻪﺻﻮرت دﻗﻴﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴـﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ‬
‫ﺷﺪه ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ در ﺷﻜﻞﻫﺎي )‪ 12‬و‪ (11‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه‬ ‫ﻧﻴﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻋﺪدي ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ ﻛـﻪ روش‬
‫ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﻤﻮاره ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ دﺳﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ از ﺟﺎﺑﺠـﺎﻳﻲ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﭼﻨﺪان ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺑﺮﺧﻼف ﺗﻘﺮﻳـﺐﻫـﺎي دﺳـﺖ‬
‫ﺑﺎﻻ‪ ،‬در ﺟﻬﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻧﻴﺴـﺖ و ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ در ﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﻤﻞﻛﺮد‪ ،‬ﺳﺒﺐ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﻧﺠﺎمﺷﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ روش‬
‫ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ اﺻﻼحﺷﺪه داراي ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻣﻨﺎﺳـﺐﺗـﺮي‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ اﻣـﺎ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي‬
‫ﻃﻴﻒ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺷـﻜﻞﭘـﺬﻳﺮي ﺧـﺎص‪ ،‬ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ دارد ﻛـﻪ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 11‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ دﻗﻴﻖ و ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ)ﻓﺮض دوﺧﻄﻲ( ﻧﻘﻄﻪي ﺗﺴﻠﻴﻢ و‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪه و وﻗﺖﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻣـﺎ ﻻزم ﺑـﻪ ﻳـﺎدآوري اﺳـﺖ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‬ ‫آنﭼﻪ در اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻃﻴﻒ ﻃﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖﺗـﺮ از‬
‫ﻃﻴﻒ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻣﻨﻈـﻮر ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي ﻃﻴـﻒ ﻃـﺮح‬

‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪  1392 ،‬‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ‬
 ‫‪129‬‬ ‫ﻣﻬﺪي اﻳﺰدﭘﻨﺎه‪ -‬ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺣﺒﻴﺒﻲ‬
‫‪ ‬‬
‫اﺧــﺘﻼف ﻛــﻢ‪ ،‬ﺧﻄــﺎي اﻳﺠــﺎد ﺷــﺪه ﺣــﺪود ‪ 3‬درﺻــﺪ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫در ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﺣﺎﺿــﺮ ﺑــﻪ ارزﻳــﺎﺑﻲ دﻗــﺖ دو روش ﻃﻴــﻒ‬
‫ﻇﺮﻓﻴــﺖ و ﻃﻴــﻒ ﻇﺮﻓﻴــﺖ ﺑﻬﺒــﻮد ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﺟﻬــﺖ ﺗﻌﻴــﻴﻦ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي ﻗﺎبﻫﺎي ﺑﺘﻨـﻲ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﻣﺪلﺳﺎزي ﻏﻴﺮﺧﻄﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎزه ﺗﺤﺖ اﺛـﺮ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 12‬ﻃﻴﻒ ﻏﻴﺮاﻻﺳﺘﻴﻚ دﻗﻴﻖ و ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ )ﻓﺮض دوﺧﻄﻲ(‬
‫زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺳـﭙﺲ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻟـﺮزهاي‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس دو روش ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪ و ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞﻫـﺎي ﻣﺰﺑـﻮر ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻠﻴـﻞ دﻳﻨـﺎﻣﻴﻜﻲ ﻏﻴﺮﺧﻄـﻲ‬ ‫اﺳﺖ اﻳﻦ ﻓﺮض ﺳﺎده ﻛﻨﻨـﺪه‪ ،‬ﺳـﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎي‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺎبﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬ ‫ﻣﺆﺛﺮ ﻫـﺮ ﻧﻘﻄـﻪ ﺑـﺮ روي ﻣﻨﺤﻨـﻲ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﻣـﻲﺷـﻮد و‬
‫ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ در ﺑﻴﺶﺗـﺮ ﻣـﻮارد ﺑـﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ )‪ (12‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد دو ﻃﻴـﻒ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮﻣﻜﺎنﻫﺎي دﺳﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ در ﻧﻘﺎط ﻋﻤﻞﻛﺮدي ﺳﺎزهﻫﺎ‪،‬‬ ‫رﺳﻢ ﺷـﺪه ﺑـﺮاي اﻳـﻦ ﻧﻘﻄـﻪ در ﺑﺮﺧـﻲ ﻧـﻮاﺣﻲ داراي‬
‫ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺑﻬﺒـﻮد‬ ‫اﺧﺘﻼف ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ داراي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪﺗﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨـﻴﻦ ﻧﺸـﺎن داده‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻤﻠﻜﺮد را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺴـﺘﻪ‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ روش دو ﺧﻄﻲ ﻛﺮدن ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ در ارزﻳﺎﺑﻲ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزه در ﻛـﺪام ﻧﺎﺣﻴـﻪ ي ﻃﻴـﻒ ﻗـﺮار‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻟﺮزهاي‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺐ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد اﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ زﻳﺎد ﻳﺎ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻤﻠﻜـﺮد در ﻣﺤـﺪودهاي ﺑـﺎ‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫"‪1. Applied Technology Council, ATC40,. "Seismic Evaluation and Retrofit of Concrete Buildings‬‬
‫‪California Seismic Safety Commission, (1997).‬‬
‫‪2. Freeman, SA., "Prediction of response of concrete buildings to severe earthquake motion". Publication‬‬
‫‪SP-55. Detroit (MI): American Concrete Institute; p. 589-605, (1978).‬‬
‫‪3.Yu Y, Symans MD, Mclean DI, Cofer WF. "Evaluation of analysis methods for assessing seismic‬‬
‫‪response", Transportation research record no. 1688.Washington D.C.: Transportation research Board-‬‬
‫‪National Research Council .p. 163-72, (1999).‬‬
‫‪4. Habibi, A.R., Moharrami, H. and Tasnimi, A.A. "Evaluation of seismic performance of RCMRF using‬‬
‫‪stiffness damage index", Journal of University College of Engineering, 40, pp. 701–712, (2006).‬‬
‫‪5. B. Gencturk, S. Elnashai. "Development and application of an advanced capacity spectrum method",‬‬
‫‪Engineering Structures 30, pp. 3345-3354 , (2008).‬‬
‫‪6. lin Y-Y, Chang K-C, Wang Y-L. "Comparison of displacement coefficient method and capacity‬‬

‫‪ ‬ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ ‪ ‬‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪1392،‬‬
 ...‫ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﺖ روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ و روش ﻃﻴﻒ ﻇﺮﻓﻴﺖ‬ 130

spectrum method with experimental results of RC columns". Earthquake Struct Dyn, 32(13):2013-25,
(2003).
7. Akkar SD, Miranda E." Statistical evaluation of approximate methods for estimating maximum
deformation demands on existing structures", J Struct Eng, 131(1):160-72, (2005).
8. Bertero VV."Tri-service manual methods". In: Vision 2000. Sacramento: Stractural Engineering
Association of California , (1995).
9. Reinhorn AM."Inelastic analysis techniques in seismic evaluations". In: Fajfar P.Krawinker H, editors.
Seismic design methodologies for the next generation of codes. Rotterdam: Balkema, pp. 277-87,
(1997).
10. Fajfar P.," Capacity spectrum method based on inelastic demand spectra", Erthq Eng Struct
Dyn,28(9):979-93, (1999).
11. Chopra AK, Goel RK," Capacity-demand-diagram-methods for estimating seismic deformation of
inelastic structures:SDF Systems", Report No. PEER-1999/02. Berkeley(CA): Pacific Earthquake
Engineering Research Center, University of California at Berkeley, (1999).
12. Nasim K. Shattarat, Michael D.Symans, David I.McLean, William F.Cofer." Evaluation of nonlinear
static analysis methods and software tools for seismic analysis of highway bridges", Engineering
Structures 30,pp. 1335-1345, (2008).
13. Chopra AK. "Dynamic of structure: Theory and applications to earthquake engineering", 2nd ed.
Englewood Cliffs (NJ): Prentice Hall, (2001).
14. R. E. Valles, A. M. Reinhorn, S. K. Kunnath, C. Li4,and A. Madan.. IDARC version 4.0"a program
for the inelastic damage analysis of reinforced concrete structures", Technical Report NCEER-96-
0010, National Center For Earthquake Engineering Research, State University of New York at
Buffalo, (1996).
15. Federal Emergency Management Agency, FEMA273," NEHRP Guideline for The Seismic
Rehabilitation of Building. Building" Seismic Safety Council, Washington DC, (1997).
16. Building and Housing Research Centre, "Iranian code of practice for seismic resistant design of
buildings", Standard No. 2800, (1999).
17. Habibi, A.R., "Optimal Seismic Performance-Based Design of Two Dimensional Reinforced Concrete
Frames", Ph.D. Thesis, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran, (2006). 

  1392 ،‫ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‬،‫ﺳﺎل ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان ﻓﺮدوﺳﻲ‬