Professional Documents
Culture Documents
of] ejg lgdf{0f dfkb08 o; g=kf= sf of]hgf tyf k|fljlws zfvf k|d'v O{lGhlgo/ >L h}zL
nfn d08n, O{lGhlgo/ >L lktfDa/ gf/fo0f >]i7, ;j–O{lGhlgo/ >L /fdx/L >]i7, cl;:6]G6 ;xfos
O{lGhlgo/ u0f]z /fd d':ofVj, g/]z tfdf|sf/, cldg >L c?0f s[i0f >]i7sf] ;o'Qm k|of;af6 tof/
ul/Psf] xf] . of] dfkb08 tof/ ubf{ ag]kf gu/kflnsfsf] dfkb08 nfO{ ;|f]t ;fdfu|Lsf] ?kdf
lnO{Psf] 5 .
k|:tfljt ljlgodsf b'O{ p2]Zox? 5g\–
– klxnf], Aojl:yt zx/Ls/0f agfpg] tyf hgtfsf] hLjg:t/ (living condition) psf:g] .
– bf]>f], gu/kflnsf If]qsf] k|fs[lts / ;f+:s[lts ;Dkbfsf] ;+/If0f ug]{
o; ljlgodaf6 :yfgLo hgtfsf] hLjg:t/ plS;g] cfwf/x?
– ejgx?sf] 3gTj lgoGq0faf6 v'Nnf 7fp“ / xl/ofnL a9\g]5 .] .
– af6f]sf] rf}8fO{ ;DalGw lgoldttfaf6 ejgx? ;'ud x'g]5g\ .
– lgdf{0f :jLs[ltsf lglDt ;/;kmfO{ (Sanitation) ;DaGwL / cGo cfjZos lgodx? x'“bf :j:y
gu/sf] cjwf/0ffdf 6]jf k'Ug]5 .
– cfunfuL, e"sDk h:tf cfsl:ds b'3{6gfaf6 ;'/lIft x'g s]xL k|ltaGwfTds Joj:yfx? /flvPsf
5g\ .
1
!= kl/efiff
!=! jfNsf]gL (Balcony):
s'g} klg ejgdf ePsf] 5]sjf/ (handrail jf Balustraok) ;lxtsf] ejgsf] uf/f] eGbf jflx/
lgsflnPsf] cfjt hfjt ug{sf] lgldQ k|of]u ul/g] efunfO{ jfNsf]gL elgg]5 .
!=@ e"ldut tnf jf sf]7f (Basement):
s'g} klg ejgsf] ;a} jf cf+lzs ?kdf hdLg d'lg /x]sf] ;a}eGbf tNnf] efunfO{ e"ldut
tNnf jf sf]7f dflgg]5 .
!=# lgdf{0f /]vf (Construction Line):
s'g} klg lgdf{0fsf] lgldQ eljiodf lj:tf/ ug{ ;lsg] af6f] 3f6f] jf eO/x]sf]
af6f]nfO{ lj:tf/ ug]{ qmddf tf]lslbPsf] lglZrt /]vfnfO{ lgdf{0f ug{ kfpg]
lgdf{0f /]vf dflgg] 5 .
!=$ lgdf{0f (Construction):
s'g} klg lgdf{0fsf] s'g} klg efu h'g;'s} p2]Zon] / h'g;'s} ;fdu|Ln] agfOPsf] ePtf
klg dflg;sf] cfjf;sf] lgldQ ejg ;DaGwL cGo ;'ljwfx?sf ;fy} jflx/ lgsflnPsf] efu /
s'g} lrGx jf jflx/ lgsflnPsf] s'g} lgdf{0f jf efunfO{ 5f]Kg jf 5f]Kg] p2]Zon]
ul/Psf] lgdf{0f jf uf/f]sf] s'g} efunfO{ lgdf{0f dflgg]5 .
!=% rf]s (Court Yard):
hdLgsf] ;tx jf To:tf] ;txeGbf dfly k"/f jf cf+lzs ?kdf ejg jf lgdf{0fsf] leq jf
aflx/ /x]sf] / cfsfztkm{ v'nf /x]sf] efunfO{ rf]s dflgg]5 .
leqL rf]sM rf/}lt/af6 lgdf{0f eO{ 3]l/Psf] rf]snfO{ leqL rf]s dflgg] 5 .
jflx/L rf]sM slDtdf Psftkm{ lgdf{0f geO{ v'nf /x]sf] jf Psftkm{ g3]l/Psf]
rf]snfO{ aflx/L rf]s dflgg]5 .
!=^= 9flsPsf] If]qkmn (Covered Area):
s'g} klg k|sf/sf] lgdf{0fåf/f rlr{Psf] lKnGy ;txeGbf nuQ} dflysf] k"/f
efunfO{ 9flsPsf] If]qkmn elgg]5 . t/ tn pNn]v ePsf efux?nfO{ o;df ;dfj]z ePsf]
dflgg] 5}g .
2
au}+rf, Ogf/ / o; ;DaGwL lgdf{0f, lj?jfx?sf] g;{/L, kfgL kf]v/L, kf}8L v]Ng]
v'nf kf]v/L, rf}tf/f, 6+sL, a]Gr, lrKn]6L, s'jf, lgsf;sf] nflu agfOPsf] sne6{, kfgL
hfgsf] nflu agfOPsf ;fgf gfnLx?, Sofrlk6, uNnL kL6, OG;k]S;g r]Da/, 8'“8,
sDkfp08 3]g{ nufOPsf] kvf{n, 9f]sf, tnf gp7fOPsf] 8]p8L, v'nf e¥of·, r]Dj/
aflx/kl§ em'l08Psf] em\ofn / ufx|f]eGbf aflx/ kl§ k/]sf] sg]{;n] 9fs]sf] efu,
uf8{ a:g] sf]7f, kDk xfp;, kmf]x/ kmfNg] 7fp“, ljB't sIf, ;j :6]zg cflb h:tf ;]jf
k'¥ofpg cfjZos x'g] lgdf{0f cflb .
3
!=!# v'Nnf efu (Open Space):
Kn6df v'nf 5fl8Psf] efunfO{ v'Nnf efu dflgg] 5 .
gf]6M ejg jf lgdf{0fsf] s'g} ;fO8b]lv ;DalGwt ;fO8tkm{s} K6nsf] ;Ldfgf;Ddsf]
;aeGbf Go"gtd b"/LnfO{ v'nf efu dflgg]5 . o:tf] v'nf efu gfKbfv]l/ ejg jf
lgdf{0fb]lv Kn6sf] ;DalGwt ;Ldfgf;Ddsf] ;aeGbf ghLs /x]sf] 7fp“af6 gfKg' kg]
{5 .
!=!$ 5]sf (Partition):
s'g} klg ejg jf lgdf{0fsf] aLrsf efux? 5'6\ofpgsf] lgldQ s'g} klg k|sf/sf] ef/ glng]
u/L a9Ldf Ps tNnf;Ddsf] prfO{ dfq x'g] u/L p7fOg] jf nufOg] jf/, ufx|f]
cflbnfO{ 5]sf dflgg] 5 .
!=!% lKnGy (Plinth):
s'g} klg ejg jf lgdf{0fsf] hdLgsf] ;txeGbf dfly / hdLgsf] ;txeGbf dfly /x]sf]
e'“O{ jf tnfsf] ;txeGbf d'lgsf] efunfO{ lKnGy dflgg] 5 .
4
tof/L e'“Osf] ;txb]lv dfly tof/L l;ln·sf] ;tx;Ddsf] b"/LnfO{ sf]7fsf] prfO{ dflgg]
5 . 6fO{ ljd, ljd, blng cflb ePsf] / tof/L l;ln· gePsf] cj:yfdf To:tf] 6fO{–ljd, ljd
jf blngsf] d'lgkl§sf] efu;Dd gfKg' kg]{5 .
!=@@ ;]6 Jofs nfOg (Set Back Line) ÷;]6 Jofs (Set Back):
;DalGwt clwsf/Ln] Kn6leq} vf;u/L Kn6sf] ;Ldfgfsf] ;dfgfGt/ x'g] u/L
sf]l/lbPsf] /]vfnfO{ ;]6 Jofs nfOg dflgg] 5 / o; /]vfb]lv Kn6sf] l;dfgf;Dd s'g}
klg k|sf/sf] lgdf{0f ug{ kfOg] 5}g . o;/L 5f]l8Psf] Kn6sf] efunfO{ ;]6 Jofs
dflgg] 5 .
!=@# ;fO6 -Kn6_ (Plot):
aflx/L l;dfgfx? :ki6 x'g]u/L v'n]sf] hdLgsf] 6'qmf jf efunfO{ ;fO6 -Kn6_ dflgg]
5.
!=@$ ;fO6sf] ulx/fO{ (Depth of Plot):
;fO6sf] cufl8 k5fl8sf] l;dfgf aLrsf] b"/LnfO{ ;fO6sf] ulx/fO{ dflgg] 5 .
!=@% af6f] (Street):
s'g} klg k|sf/n] ;j{;fwf/0f hgtfsf] lx8\g] clwsf/ ePsf] jf s'g} lglZrt ;do;Ddsf] nflu
lgjf{w ?kdf lx8]sf] ;fljssf] jf s'g} of]hgf cGtu{t k|:tfljt ePsf] cfjt hfjtsf] lgldQ
cfjZos kg]{ efunfO{ af6f] dflgg] 5 . ;8ssf] k]6L, 6«flkms cfONof08, ;8ssf ?
vx?, /]ln· cflb h:tf af6f]sf] /]vfleq kg]{ ;Dk"0f{ a:t'x? af6f] cGtu{t kg]{ x'G5 .
17 x'vf{ dfu{ ;/:jtL ahf/ b]lv x'vf{dfu{ x'b} l;Gw'nL /fhdfu{ ;Dd 3 4=50 dL^/
x'vf{ dfu{ 3 4=50 dL^/
18 x'vf{ hS;g b]lv g]kfn ^]lnsd cuf*L x'b} l;Gw'nL /fhdfu{ ;Dd
19 ;'kf/L ^f/ gu/kflnsf dfu{ led;]g :yfgjf^ w"=g=kf= k|zf;sLo ejg x"b} #/]n" sfof{no hfg] 3 4=50 dL^/
jf^f]
20 Odfy]F dfu{ w"=g=kf= sfof{no hfg] hS;gjf6 Odfy]
hfg]jf6f] 3 4=50 dL^/
21 u'7'rf dfu{ ;/:jtL jhf/ b]lv u"&"rf x"b} l;Gw"nL /fhdfu{ hf]*\g] jf^f] 3 4=50 dL^/
23 uLtf dfu{ a;kfs{jf^ uLt ejg / l;Gw"nL /fhdfu{ x"b} h/g*f*f;Dd hfg] jf^f] 4 4=50 dL^/
24 u)F]ZF dfu{ k')f{;~hLjgL df=lj=jf^ xv+k"v" x"b} vf]h"^f]n hfg]jf^f] 5 4=50 dL^/
25 k')f{;~hLjgL df=lj= -u)f]z :yfg_ af^ l;Gw"nL dfu{ hf]*\g] jf^f]
u)F]ZF dfu{ 4/5 4=50 dL^/
7
36 s'Qfn hf]g rf]s af^ uf];fO{s")* hfg] af^f]
ah|of]lugL dfu{ 6 4=50 dL^/
37
s'Qfn dfu{ dflyNnf] s"Qfn jf6 tNnf] s"Qfn hfg]jf6f] ^ 4=50 dL^/
38
gj zflGt dfu{ afF; 3f/L af6 e08f/L ufFpF hfg] af6f] 6 4=50 dL^/
39
7f 8fF8f dfu{ s"Qfn hS;g b]lv cfrfo{ ufp+;Dd hfg]jf6f] 6 4=50 dL^/
40 k~rsGof lg=df=lj= jf6 r+v"a];L x"b} gof+j:tL
gofF a:tL dfu{ hfg]jf6f] 6 4=50 dL^/
41 6fl; 5\jlnª u'Daf af6 w'lnv]n #) ls=dL rf]s ;'wf/
^f;L %\j]ln* dfu{ ;Dd 6 4=50 dL^/
43 rFv'a]ZfL hfg] af6f] af6 e08f/L ufpF hfg]
e08f/L ufpF dfu{ af6f] 6 4=50 dL^/
44
dflyNnf] s"Qfn jf6 /ljcf]kL hfg]jf6f] 6 4=50 dL^/
45 afF;3f/L uNnL af+;#f/Laf^ uf];fO{s")* hfg] jf^f] 6 2=50 dL^/
46 eb|f dfu{ 28 lsnf] b]lv sf&df)*f} ljZjljBfno;Dd hfg] jf^f] 7 5=50 dL^/
47 e'dLky dfu{ sf&df)*f} ljZjljBfno hfg]] hS;gjf^ wf]aLvf]nf hfg] jf^f] 7 4=50 dL^/
48 e'dLky dfu{ wf]aLvf]nf b]lv yklnof ^F]n ;DDF hfg] jf^f] 7 4=50 dL^/
49
k~r s'df/L dfu{ af+;3f/Ljf6 kl/of/ 6f]n ;Dd hfg] jf6f] 7 4=50 dL^/
50 uf]/v gfy dfu{ c/gLsf] /fhdfu{jf6 5fk ufp+ hfg] jf6f] 7 4=50 dL^/
51 av'08f]n dfu{ sf&df)*f} ljZjljBfno hfg] hS;gjf^ ;]tLb]jL k|=lj= x"b}
7 4=50 dL^/
tf]nfé]^f]n vf=kf=^\of+sL ;Dd hfg]jf^f]
52 afaf dfu{ ;]tLb]aL k|f=lj=:s"n hfg] hS;gjf^ jg]kf hfg] k"/fgf] jf^f]
7 4=50 dL^/
53 ;Gt uf]/]6f] c/lgsf] /fhdfu{jf^ ;fg] du/sf] #/ x"b} du/ ufp+ hfg] jf^f] -uf]/^f]_
7 2=50 dL^/
59 e}/j dfu{ e}/j dlGb/ b]lv ag]kf 11 /f^df^] hfg] rf]s ;Dd
9 4=50 dL^/
60 >Lv08 dfu{ k")odftf vf]nf b]lv ag]kf 11 /f^df^] hfg] rf]s ;Dd
9 4=50 dL^/
61 >Lv08 dfu{ ag]kf 11 /f^df^] hfg] rf]s ag]kf 11 l;dfgf ;Dd
9 4=50 dL^/
62 ;f]x|v'6\6\]] dfu{ >Lv08k"/ uflGwj rf]saf6 k"0odftf vf]nf;Dd
hfg] jf6f] 9 4=50 dL^/
63 nfos' dfu{ sf7df08f} ljZjljBfnojf6 >Lv08k"/ lrjxfn ;Dd 9 4=50 dL^/
hfg] af6f]
64 lrjxfnjf6 k'a{ tkm{sf] zfxL6f]n x"b} k":tsfno
hfg]jf6f] 9 3=50 dL^/
65 e}/a:yfg jf^ jg]kf a"*f]n 11 hfg] jf^f]
9 3=50 dL^/
8
66 e"vf^f]n Ogf/jf^jg]kf a"*f]n 11 hfg] jf^f] 9 3=50 dL^/
l;Gw"nL /fhdfu{ / c/lgsf] /fhdfu{sf] bfof+ afof+ df lgdf{)f x"g] #/sf] nflu Right of way sf] nflu ;*s
s]Gb| /]vfaf^ b"a} tkm{ 25, 25 ld^/ %f]*L :yfoL vfnsf lgdf{)f sfo{ ug{ kfpg] . ;f] #/ lgdf{)f ug{ Set
back sf] nflu k"gM 1 ld^/ hUuf %f]*\g gkg]{ .
k"/fgf] #/sf] nfOg ldnfP/ #/ lgdf{)f ug{ kfpg] afx]s dfly pNn]v u/]sf] /fhdfu{ tyf cGo ;*sx?sf] nflu ;*ssf]
s]Gb| /]vfjf^ cfjZos b"/L %f]*L Set back sf] nflu k"gM 1 ld^/ hUuf %f]*L dfq :yfO{ vfnsf lgdf{)f sfo{
ug{ kfpg] .
gfkL gS;fdf s'nf] ;Fu hf]l8Psf] hUufdf s'nf]sf] ;]G6/ af6 #.# dL6/ bfofF afofF
5f]8\g' kg]{ .
lghL af6f]sf] xsdf ;8s s]Gb| af6 #.# dL6/ bfofF afofF 5f]8\g' kg]{ . ;fy} !
dL6/ ;]6 Aofs ;d]6 $ dL6/ 5f]8\g' kg]{5 .
eljiodf df]6/ hfg] uf]/]6f] af6f] ePsf] 7fpFdf uf]/]6f] af6f]sf] s]Gb| af6 $=%)
dL6/ bfofF afofF5f]8\g' kg]{.
eljiodf df]6/ ghfg] uf]/]6f] af6f]x?sf] xsdf uf]/]6f] af6f]sf] s]Gb| af6 @=))
dL6/ bfofF afofF 5f]8\g' kg]{ .
gfkLsf] gS;fdf 5'6]sf] t/ k/fk"j{ sfn b]lv rln cfPsf] uf]/]6f] af6f] nfO{ klg
eljiodf df]6/ hfg] uf]/]6f] af6f] ePsf] 7fpFdf uf]/]6f] af6f]sf] s]Gb| af6 $=%)
dL6/ bfofF afofF5f]8\g' kg]{ / eljiodf df]6/ ghfg] uf]/]6f] af6f]x?sf] xsdf uf]/]6f]
af6f]sf] s]Gb| af6 @=)) dL6/ bfofF afofF 5f]8\g' kg]{ .
;fa{hlgs kf6L÷kf}jf ÷kf]v/L ÷ s'jf ÷k'/ftflTjs ;Dkbfx? ÷lrxfg cfbLaf6 rf/}
tkm{ % dL6/ 5f]8]/ dfq ef}lts ;F/rgf x? lgdf{0f ug{ kfO{g]5 .
lghL If]qn] hUuf ljsf; ubf{ g=kf= af6 :jLs[tL lnO{ ug'{ kg]{ .
gf]6M
nfOg ldnfpg]sf] xsdf g=kf= n] pk/f]Qm rf}8fO{x? cfjZos gePdf kl/jt{g
ug{ ;Sg]5 .
@=!=@ gof“ aGg] af6f]x? ;jf/L ;fwg k|j]z ug{ slDtdf lhof]d]l6«s cfjZostfx? k"/f
x'g' kg]{5 . tn b]vfOPsf] 6]j'ndf g=kf= n] cfjf;;Dd k'Ug af6f]sf] Go"gtd
rf}8fO{x? ;fj{hlgs / lghL af6f]sf] nflu tf]lsPsf] 5 .
-cfjf;;Dd k'Ug af6f]sf] nDafO{ pQm af6f] hf]8]sf] d"n af6f]sf] /fO6 ckm j] b]lv
gflkg]5 .
9
l;= Aff6f]sf] nDjfO{ Go"gtd af6f]sf] s}lkmot
g+ rf}8fO{ ;]6 Jofs ;d]t
=
!=! !% dL6/;Dd - )=() dL6/ -# kmL=_ lghL af6f] lgdf{0f u/L Ps 3/sf]
lghL_ nflu dfq :jLs[lt lbOg] t/ o;/L
agfO{g] 3/sf] clwstd Plinth area
1200 a=kmL= eGbf a9L x'g]
5}g .
@= %)) dL6/ jf ;f] ^=)) dL= -@) gofF af6f] sfod ubf{ h'g h'g
eGbf a9L kmL=_ hUufsf lsQf sf6 eO{ jf geO jf
dGh'/L gfdf lbO{ af6f] sfod ePsf]
xf] ;f] nufot af6f] x?
clgafo{ sDtLdf @) lkm6 x'g'
k5{ .
@=!=# lgDg rf/ lsNnf leq e}/x]sf] k"/fgf] 3/sf] nfOg ldnfP/ 3/ lgdf{0f
ug{ kfpg] M
@=!=#=1= w"=g=kf= j*f g+=2,3,4 / 5 sf] k"/fgf] a:tL leq /x]sf] ;a} ;*sx? M
rf/ lsNnf
pQ/lkkn af]^ j*f g+= 4
blIf)fn+vgfdfO{ dlGb/ j*f g+= 3
k'j{;/:jtL jhf/ -dx]Gb| zflns _ j*f g+= 2 / 3
klZrdv*\uL ^f]n k")f{ ;~hLjgL n+vgfdfO{ pRr df=lj= j*f g+= 4 / 5
@=!=#=2= w"=g=kf= j*f g+=8 / 9 sf] k"/fgf] a:tL leq /x]sf] ;a} ;*sx?
rf/ lsNnf
pQ/e}/a :yfg j*f g+= 9 ,e'vf ^f]n,
blIf)f k|sfz k":tsfno, k")odftf rf}sf]^ hfg] jf^f]
k'j{ zfxL^f]n
klZrd v'^frf rf]s
@=!=$= cGo lgdf{0f sfo{x?, l;g]df xn, sGkm]/]G; xn, ;lk· sDKn]S; h:tf P;]Djn
ejgsf] nflu af6f]sf] rf}8fO{ lgDglnlvt cg';f/ x'g'kg]{ 5 .
@=!=%= s;}n] gof“ af6f] jf lghL af6f] vf]Ng rfx]sf] v08df pQm af6f]df kg]
{ ;Dk"0f{ hUuf wgLx? pQm af6f] k|of]u ug]{ k|of]u stf{x?n] ;d]t cfjZos k|
lqmof k'¥ofO{ lnlvt ?kdf gu/kflnsf;“u :jLs[t lng' kg]{5 / :jLs[lt kZrft gfkL
zfvfaf6 lsTtf sf6 ul/ hUuf wgL k|df0f k"hf{df ;d]t If]qkmn ldnfg ug{'kg{]5 .
cGoyf To:tf] af6f]x?df gS;f kf; ug{ :jLs[t lbOg] 5}g .
@=@= Kn6leqsf] v'Nnf efuM
@=@=! k|To]s ejg lgdf{0fdf slDtdf !%Ü v'Nnf efu x'g' clgjfo{ 5 .
@=@=@ k5fl8 / ;fO8leqsf] v'Nnf efuM aGg] 3/df em\ofn, 9f]sf, e]lG6n]zg jf cGo
s'g} v'Nnf efu /fVg k/]df c?sf] hUufsf] tkm{ ;fj{hlgs af6f]tkm{ jf
rf]stkm{ slDtdf )=() dL= -# kmL=_ hUuf 5f8\g' kg]{5 . olb c?sf]
hUuftkm{ e]lG6n]zg /fVg' k/]sf] v08df lnlvt dGh'/Lgfdf lbPdf dfq /fVg lbOg]5
. t/ d~h'/Lgfdfsf] cfwf/df c?sf] hUuftkm{ em\ofn /fVg lbOg] 5}g . j/08f /fVg
kbf{ hUufsf] ;f“waf6 j/08fsf] 5]p;Dd slDtdf )=^) dL= -@ kmL=_ 5f8\g kg]{5 .
@=@=#= 3/sf] v'Nnf efutkm{ zf}rfno lgdf{0fM a9Ldf $ j=dL= -$# j=kmL=_ /
prfO{ @=$) dL= -* kmL_ ;Ddsf] zf}rfno cfkm\gf] hUufdf 3/sf] v'Nnf efudf
agfpg 5'6 lbOg]5 . ;fy} ;f}rfno / ;]lK6s 6\ofÍ / ;f]s lk6sf] nfuL hUufsf] l;dfgf
af6 )=() dL= -# kmL=_ k/ x'g' kg]{5 . t/ sf]/ Pl/ofdf pQm )=() dL= -# kmL=_
5f8\g clgjfo{ x'g] 5}g . t/ af6f]tkm{sf] v'Nnf efudf eg] s'g} lgdf{0f
sfo{ ug{ lbOg] 5}g .
@=@=$= jiff{sf] kfgLM 5fgfaf6 cfpg] jiff{sf] kfgL tklsg kfgL 5fgfb]lv hdLgsf] d"n
kfOk;Dd kfOkåf/f cfkm\gf] hUufaf6 clgjfo{ ?kdf nfg] Aoa:yf ug'{ kg]{5 .
@=@=^= l;9L lgdf{0fM ;fj{hlgs af6f], rf]s jf ;]6 Jofs If]qleq s'g} klg l;l9x? lgdf{0f
ug{ lbOg] 5}g.
@=# If]qkmn / prfO{ ;DaGwL l;dfM
@=#=! If]qkmn / prfO{ l;df ;DaGwdf tf]lsPsf] F.A. R -Knf]/ Pl/of /lzof]_
adf]lhd x'g' kg]{5 .
w'lnv]n gu/kflnsfsf] ;Dk'0f{ If]qx?df xfn nfO{ F.A.R -Knf]/ Pl/of /lzof]_=4.00
sfod u/LPsf] 5 .
w'lnv]n / >L v08k"/ ahf/ If]qsf] core area sf] xsdf s'n hDdf $% lkm6
prfO{ ;Ddsf] agfpg kfOg]5 .
11
w'lnv]n / >L v08k"/ ahf/ If]qsf] core area sf] xsdf k"/fg]f 3/ eTsfO{ gofF 3/
agfpbf ;flass} rr]{sf] If]qkmndf agfpg kfO{g]5 t/ o;sf] nfuL k"/fgf] 3/ eTsfpg'
eGbf cuf8L eTsfO{g] 3/sf] kmf]6f] ;lxt o; g=kf= lga]bg lbO{ o; g=kf= af6
l:js[tL lng' kg]{5 / gofF3/sf] cuf8Lsf] df]x8f k"/fgf] z}nL emlNsg] u/L
lgdf0f{ ug'{ kg]{5 .
w'lnv]n gu/kflnsfsf] core area afx]ssf] If]qx?df Kn6sf] ;a} Kn6sf] If]qkmnsf]
a9Ldf *% k|ltzt hUuf cf]u6\g] u/L gofF 3/ lgdf{0f ug{ kfO{g]5 . t/ of] lgod
c/lgsf] /fhdfu{ tyf l;Gw'nL /fhdfu{df clgjfo{ x'g] 5}g .
@=#=@ prfO{ ;DalGw 5'6x?M em¥of· 5f]Kg] efu -olb s'g} sf]7f ghf]l8Pdf_
kf/fk]6 jfn, kfgL 6\of°L / o;nfO{ c8\ofpg agfOPsf s'g} lgdf{0fx?, ;f]nf/ ;DalGw
pks/0f, e]lG6n]zg / Pc/ slG8;g ;DalGwsf pks/0fx? ;d]t prfO{df u0fgf ul/g]
5}g .
@=$ ejgsf ljleGg efux?sf lglDt cfjZos Joj:yfM
@=$=! lKnGyM 3/sf] lKnGy n]en af6f]sf] n]enaf6 jf jl/kl/ hdLgsf] ;txaf6 slDtdf
)=$% dL= -!=%) kmL6_ dfly x'g' kg]{5 . t/ sf]/ Pl/ofleq of] lgod nfu" x'g] 5}g .
t/ g=kf= af6 s'g} af6f]sf] of]hgf ePdf lKnGy n]en g=kf= n] tf]Sg ;lsg]5 .
@=$=@ sf]7fsf] prfO{M cfjf;Lo / Jofkfl/s k|of]usf] nflu agfOPsf 3/x?df k|To]s
sf]7fsf] prfO{ slDtdf @=@* dL= -&=%) kmL6_ / a9Ldf !) lkm6 x'g' kg]{5 .
prfO{ gfKbfv]/L e'O{sf] lkmlgl;· n]enaf6 l;ln·;Dd gflkg] 5 . t/ :nf]k 5fgfsf]
xsdf klg cf};t sf]7fsf] prfO{ slDtdf @=@* dL= -&=%) kmL6_ x'g' kg]{5 .t/
of] prfO{ sf]/ Pl/ofdf nfu" x'g] 5}g . z}lIfs ;+:yfx?sf ejgdf sf]7fsf] prfO{ slDtdf
@=&% dL= -( kmL6_ x'g' kg]{5 .
@=$=# jfy?d / zf}rfnoM jfy?d / zf}rfnosf] prfO{ slDtdf !=*) dL= -^ kmL=_ x'g'
kg]{5 . jfy?d / zf}rfnosf] ;fOh slDtdf !=@) dL= x )=() dL= -$ kmL= x #
kmL6_ x'g' kg]{5 . zf}rfnosf] ;fOh slDtdf )=() dL= x )=() dL= -# kmL= x #
kmL=_ x'g' kg]{5 . jfy?d jf zf}rfnodf slDtdf Ps ;fO8df e]lG6n]zgsf] nflu v'Nnf
efu x'g' kg]{5 . o:tf v'Nnf efusf] em\ofn jf e]lG6n]zgsf] ;fOh slDtdf )=#) dL= x
)=^) dL= -! kmL= x @ kmL6_ x'g' kg]{5 .
@=$=$= ;]lK6s 6}°M k|To]s ejgdf ;]lK6s 6}° lgdf{0f ug'{ kg]{5 . olb 9nsf] Joj:yf
gePsf] v08df ;slk6sf] ;d]t Joj:yf ug'{ kg]{5 . h'g s'/f g=kf= n] lgwf{/0f ug]
{5 . ;]lK6s 6}+s lgdf{0f ubf{ tf]lsPsf] ejg lgdf{0f dfkb08 leq afx]s ;8ssf]
clwsf/ If]q leq lgdf{0f ug{ kfO{g] 5}g . ;]lK6s 6}° jf s'g} lsl;dsf] kfgL hDdf
ug{ hdLgleq lgdf{0f ul/Psf lgdf{0fx? vfg]kfgLsf >f]tx? h:t} Ogf/, s'jf jf
slDtdf !% dL= -%) kmL=_ 6f9f x'g' kg]{5 . ;]lK6s 6}°af6 lg:s]sf] t/n jf 7f];
kbfy{x? v'Nnf 9n, jf s'g} vfg]kfgLsf] >f]tdf cfjZos ?kdf k|zf]wg gu/];Dd hf]8\g
kfOg] 5}g .
12
@=$=%= e¥of·M e¥of·sf] rf}8fO{ slDtdf klg tn tflnsfdf b]vfP adf]lhd x'g' kg]{5 .
cfjf;Lo k|of]hgsf ejgx?df (Tread) sf] rf}8fO{ slDtdf )=@# dL= -( O~r_ /
cGo k|of]hgsf] ejgx?df (Tread) sf] rf}8fO{ slDtdf )=#) dL= -! kmL=_ x'g' kg]
{5 . s'g} klg k|sf/sf ejgx?df (Riser) sf] prfO{ a9Ldf )=@) dL= -* O~r_ eGbf
a9L x'g' x'“b}g .
@=%cfunfuL ;'/Iffsf] Joj:yfM
@=%=! 3/sf] lKnGy If]qkmn olb !!) j=dL= -!!*@=% ju{ kmL6 _ eGbf a9L ePdf
slDtdf @ j6f e¥of·sf] Joj:yf ug'{ kg]{5 .
@=%=@ ejgdf /xg] e¥of· k|To]s sf]7f jf 3/sf] s'g} efuaf6 a9Ldf #) dL= -(* kmL=_
sf] b"l/df /xg' kg]{5 .
@=%=# cfjf;Lo 3/x?df jfx]s cGo ejgx?df jflx/ lg:sg] 9f]sf cfunfuLsf] j]nf r]kdf
kg{ ;Sg] x'“bf jflx/tkm{ v'Ng] x'g' kb{5 . 9f]sf jf d"n 9f]sf /xg] :yfg cGo
9f]sfaf6 jf k];]haf6 g5]lsg] x'g' kb{5 .
@=%=$ ;ef ejg (Assembly) ejg / l;g]df ejgsf] nflu ;]6 JofsM o:tf ejgx?df
cfunfuLsf] j]nf ;'/Iffsf] nflu ;a}tkm{ slDtdf # dL -!) kmL=_ ;]6 Jofs 5f8\g' kg]
{5 .
@=%=% Hazardous ejgsf] nflu ;]6 JofsM xfhf8{; ejgx?df ;'/Iffsf]
nflu ;a} ;fO8tkm{ slDtdf $=% dL -!% kmL=_ ;]6Jofs 5f8\g' kg]{5 .
@=^ ljB't nfOg ;DaGwL Joj:yfM
13
ejg lgdf{0fsf] :jLs[t lbg] qmddf ljB't k|flws/0fsf] kf]n, tf/ / xfO{ 6]G;g nfO{g
cflb kg]{ 7fp“df ljB't Joj:yf lgodfjnL @)%) cg';f/ ;]6 Jofs nfOg nufOg]5 . ljB't
Joj:yf lgodfjnL kl/jt{g ePdf ;f] kl/jlt{t lgodnfO{ g} g=kf= n] nfu' ug{] 5 . ;fy}
3/ lgdf{0f ubf{ ;8s alQ :6}08sf] Aoj:yf u/]/ 3/ wgL cfkm}n] ;8s alQ /fVg' kg]
{5 .
@=& k]6«f]n kDk ;DalGw Joj:yfM
k]6«f]n kDk ;DalGw g]kfn cfon lgudsf] lgodfjnL adf]lhd dfk908 sfod ug]{ .
@=* hUufwgL k|df0f–k"hf{M
@=*=!= hUuf h;sf] gfddf 5 p;}sf] gfddf dfq lgdf{0f :jLs[lt k|df0f–kq g=kf= n]
lbg] 5 . t/ c?sf] xsef]usf] hUufdf lgdf{0f ug{] eP lghsf] xsef]usf] lg:;f / lg:;f ;lxt
lnlvt dGh'/Lgfdf k]z ug{' kg{]5 .
@=*=@= hUufdf hUufsf] gfd / cfsf/, hUuf wgL k|df0f k"hf{df b]vfOPsf] hUufsf]
If]qkmn / gfkL gS;f Ps cfk;df b'?:t x'g' kg]{5 . sy+sbflrt oL ltg} j:t'x?df d]n x'g
gcfPdf h'g rflx ;aeGbf sd b]lvG5 To;}nfO{ cfwf/ dflgg]5 .
@=*=#= olb hUufsf] gfk / cfsf/, hUuf wgL k|df0f k"hf{sf] If]qkmn / gfkL gSzf Ps
cfk;df d]n gePsf] v08df rf/}lt/sf] ;“lwof/x?n] ;“lwof/x?sf] s'g} efu grr]{sf] egL
lnlvt d~h'/Lgfdf lbPdf gSzf kf; ul/g]5 . t/ o:tf] l:yltdf ;fj{hlgs hUuftkm{ ldlrPsf]
jf gldlrPsf] g=kf= n] x]g]{5 .
@=(= hUuf ljsf; sfo{qmd (Land Pooling) ;DalGw lgodx?M
s'g} lghL jf ;xsf/L If]qaf6 hUuf ljsf; sfo{qmd (Land Pooling) cGt/ut 38]/L
ljqmL u/L cfjf; If]q ljsf; ug{ rfx]df To:tf JolQm jf ;+:yfn] lnlvt k|:tfj g=kf= df
k]z ug'{ kg]{5 / pQm k|:tfj :jLs[t ug]{ jf gug]{ / ;+zf]wg ug]{ clwsf/ g=kf=df
l;ldt /xg]5 .
#= jg ;+/If0f
#=! vfg]kfgL nufotsf services lines, cf/fd–dgf]/~hg :yn jfx]ssf] lgdf{0f sfo{ o;
If]qdf ug{ kfOg] 5}g .
#=@ o; If]qdf lgdf{0f sfo{ g=kf= sf] jf]8{sf] lg0f{o kZrft ug'{ kg]{5 .
#=# cf/fd–dgf]/~hg :ynsf] xsdf a9Ldf %) ju{ dL= -%)) j=kmL=_ / Ps tn] kf6L,
lkslgs :ynsf] lgdf{0f sfo{ ug{ ;lsg]5 .
$= v'nf / xl/ofnL
o; If]qsf] lglDt g=kf= n] tf]s] adf]lhdsf] lgodx? nfu" x'g]5g\ .
14
%= gbL ;+/If0f
%=! s'g} klg lsl;dsf ejgx? k'Godftf vf]nf ;Ldfaf6 b'j}lt/ !%–!% dL6/, wf]aL vf]nf /
cGo vf]N;fx?sf] l;df af6 b'j}lt/ %–% dL6/;Dd lgdf{0f ug{ kfOg] 5}g . 3f6sf]
l;dfaf6 !% dL= ;Dd s'g} ejg lgdf{0f ug{ kfOg] 5}g .
%=@3f6 / dlGb/sf] lgdf{0fsf] xsdf dflysf] lgod nfUg] 5}g . t/ lgdf{0f sfo{sf] :jLs[lt
gu/kflnsf af]8{af6 lbO{g] 5 .
^= ljljwM
^=! o; g=kf= If]qleq ul/g] s'g} klg :yfoL jf c:yfoL tyf ;'wf/ jf gof“ lgdf{0f / kvf{n
lgdf{0f ;d]t sfo{ ug{ JolQm, ljBfno, sfof{no, c:ktfn, u};;, cGt//fli6«o u};; /
cGo ;+:yfx? hf] ;'s}n] klg g=kf= sf] lnlvt :jLs[lt lng' clgjfo{ 5 .
^=@ dfkb08 ljk/Lt sfo{M– gu/kflnsf u7g kZrft cg'dlt glnO{sg dfkb08 ljk/Lt lgdf{0f
ePsf ;F/rgfx? -ejg, kvf{n, 6x/f , 3]/fjf/_ lgoldt gu/] ÷ gx6fP ;Dd lghnfO{ g= kf=
af6 pknAw u/fpg] ;'ljwfx? pknAw u/fO{g] 5}g .
^=# lgdf{0f :jLs[lt cfj]bg kmf/fd g=kf= sf] /fhZj pkzfvfaf6 z'Ns lt/]/ k|fKt
ug{ ;lsg]5 . lgdf{0f :jLs[lt ;DalGw ;Dk"0f{ z'Nsx? ;f]xL pkzfvfdf a'emfpg' kg]
{5 .
^=$ gSzfsf] cfsf/ %)x&% ;]=dL=-@) O{Gr x #) O{Gr _ sf] x'g' kg]{5 . ;a} gSzfx?
# k|lt k]z ug'{ kg]{5 .
^=% gSzfdf lgDg s'/fx? :ki6 bzf{OPsf] x'g' kg]{5 .
-s_ k|To]s km\nf]/ Knfg -!M%) jf !M!)) :s]ndf_, ld6/df ÷-!M$* jf !
M(* :s]ndf_,lkm6df .
-v_ rf/ df]x8f -!M%) jf !M!)) :s]ndf_, ld6/df ÷-!M$* jf !M(* :s]ndf_,lkm6df .
-u_ e¥of· b]lvg] / hub]lv ejgsf] ;aeGbf pRr ljGb';Ddsf]
prfO{ b]vfOPsf] ;]Szg -!M%) jf !M!)) :s]ndf_, ld6/df ÷-!M$* jf !
M(* :s]ndf_,lkm6df .
-3_ ;fO6 Knfg -! /f]kgLeGbf sd hUufnfO{ !M!)) :s]n, !–# /f]kgLnfO{ !
M@)) :s]n / # /f]kgLeGbf a9L hUufnfO{ !M$)) :s]ndf_,ld6/df ÷-!
/f]kgLeGbf sd hUufnfO{ !M(^ :s]n, !–# /f]kgLnfO{ !M!(@ :s]n / #
/f]kgLeGbf a9L hUufnfO{ !M#*$ :s]ndf_ ,lkm6df .
-ª_ nf]s]zg Knfg .
15
^=^ gu/kflnsf If]qleq 3/ agfp“bf ;DalGwt g=kf= df btf{ ePsf OlGhlgol/∙ sG;N6]G;L
jf l8hfOg/x?-dfGotf k|fKt z}lIfs ;+:yfaf6 cfls{6]S6 jf l;len ljifodf
Go"gtd ;l6{lkms]6, l8Knf]df jf jL=O{= tx pQL0f{_ af6 dfq 3/sf] gSzf
u/fO{ gSzf btf{ u/fpg' kg]{5 .
^=& gu/kflnsf If]q leq aGg] ;Dk"0f{ 3/x?s]f nflu structural drawing ;d]t ;dfj]z u/L k]z
ug{¬ kg]{5 .
^=* structural drawings df k]z x¬g¬ kg]{ gSzfx?
5_ SoflG6n]e/sf] ;]Szg .
17
^=@@ ejg lgdf{0f ;DkGg e};s]kl5 l5d]sL / jftfj/0fdf k|lts'n c;/ kg]{ u/L s'g}
lgdf{0f sfo{ ug{ kfOg] 5}g .
^=@# c:yfoL lgdf{0f sfo{ ug{ g=kf= df leGb} cfj]bg kmf/fd eg'{ kg]{5 . Knfg,
;fO6 Knfg / nf]s]zg Knfg free hard sketch g} dfGo x'g] afx]s c? sfo{ dflysf
a'“bfx? cg'?k g} x'g]5g\ .
^=@$ gS;f kf; 5'6sf] Aoa:yfM–
^=@$=! o; ljlgodsf] ljlgod @=!=# sf] @=!=#=! / @=!=#=@ df plNnlvt k'/fgf 3/x?
eTsfO{ k'/ftflTjs :j?if ÷ -k'/fgf] z}nL emlNsg] u/L _ glau|g] u/L lgdf{0f ug{ 3/
gS;f k]Zf u/]df l8=lk=l; -lKnGy_ n]an ;Ddsf] gS;f kf; b:t'/ nfUg]5. ;f]] eGbf
dflysf] ;F/rgfsf] nfuL lghsf] gS;f kf; lgz'Ns ul/g] 5. t/ 3/ lgdf{0f ;DkGg geP ;Dd
;f] lgz'Ns x'g] /sd w/f}6L :j?k /fVg' kg]{5 . pQm w/f}6L /sd 3/ lgdf{0f
sfo{ ;DkGg eP kZrft lkmtf{ u/Lg]5 .
^=@$=@ cfsfz] kfgL ;Fsng ug{ 3/sf] gS;f agfpFbf cfsf;] kfgLsf] ;Fsng ug]{ /
vfg]kfgL pkef]Qmf ;ldltsf] af6 kfO{k cfpg] kfgL ;Fsng ug]{ b'O{ -@_ 5'§f
5'§} 6\ofFsL /fVg] Aoj:yf u/]sf] ePdf s'n gS;fkf; /ssdf !) k|ltzt 5'6 lbO{g]5 . ;f]
5'6 lgdf{0f ;DkGg k|ltj]bg k|fKt eP kl5 pknAw u/fO{g]5 .
^=@$=@ cfsfz] kfgL ;Fsng ug{ 3/sf] gS;f agfpFbf cfsf;] kfgLsf] ;Fsng ug]{ /
vfg]kfgL pkef]Qmf ;ldltsf] af6 kfO{k cfpg] kfgL ;Fsng ug]{ b'O{ -@_ 5'§f
5'§} 6\ofFsL /fVg] Aoj:yf u/]sf] ePdf s'n gS;fkf; /ssdf !) k|ltzt 5'6 lbO{g]5 . ;f]
5'6 lgdf{0f ;DkGg k|ltj]bg k|fKt eP kl5 pknAw u/fO{g]5 .
^=@$=# bLuf] ?kdf kmf]x/ d}nf Aoj:yfkg ug{sf nfuL s;}n] 3/ lgdf{0f ubf{ ;]lK6s
6}+ssf] ;§fdf k'lS;ª k|ljlw jf cGo k|ljlwsf] afof]–UofF;sf] lgdf{0f ug{ gS;f k]Zf
u/L lgdf{0f u/]df !) k|ltzt 5'6 lbO{g]5 . ;f] 5'6 lgdf{0f ;DkGg eP kZrft dfq
pknAw u/fO{g]5 .
gf]6 M o; dfkb08 cg'?k ejg lgdf{0f :jLs[ltsf] k|s[ofdf dfkb08 leq lgodx? gkfO{g] /
gv'Ng] ;d:ofsf] lgsfzsf] lgldt g=kf= k|d'v, sfo{sf/L clws[t, ;DalGwt j8f
cWoIf÷j8f ;lrj / gSzfkf; ;+u ;DalGwt g=kf= O{lGhlgo/ ;d]tsf] ;ldltn] lg0f{o
lbg] 5 .
19
&=!%lgdf{0f ;DkGg kZrft ;DalGwt Joltmn] ;f] sf] hfgsf/L g=kf=df lbPkl5 g=kf=sf k|
fljlwsaf6 ;f]xL lbg jf ;f] sf] ef]lnkN6 3/sf] lgl/If0f ug{] / ;f] sf] l/kf]6{ ;f]xL lbg
jf ;f] sf] ef]lnkN6 k]z ug{] 5 . gSzf kf; cg';f/ ag]sf] eP lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq
k|bfg ul/g] 5 / gag]sf] eP cfjZos ;'wf/ u/]kl5 dfq lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq k|bfg
ul/g] 5 .
&=!^ lgdf{0f ;DkGg k|df0fkq k|fKt u/]kl5 dfq ;DalGwt lgsfo h:t}– ljB't k|flw/0f,
vfg]kgL ;+:yg cflbdf cfjZos l;kmfl/; lbg ;lsg] 5 .
&=!& lKnGy n]jn ;Ddsf] lgdf{0f sfo{sf] nflu gSzfkf; k|df0fkq k|fKt ePsf] ldltn] @-
b'O{_ jif{ leq lgdf{0f ;DkGg u/L ;Sg' kg{] 5 . sy+sbflrt ptm Dofb leq lgdf{0f
sfo{ ;DkGg ug{ g;s]df Dofb yksf] nflu gu/kflnsf ;dIf b/vf:t lbg'kg{] 5 . To; kl5
klxnf nfu]sf] b:t'/sf] % k|ltzt yk b:t'/ lt/L k'g @-b'O{_ jif{sf] nlfu Dofb yk ul/
lbg ;lsg] 5 .
20
l8hfOg ubf{ l8hfOg/n] Wofg lbg'kg{] s'/fx? M
! o; g=kf= If]qleq ul/g] s'g} klg :yfoL jf c:yfoL tyf ;'wf/ jf gof“ lgdf{0f /
kvf{n lgdf{0f ;d]t sfo{ ug{ JolQm, ljBfno, sfof{no, c:ktfn, u};;,
cGt//fli6«o u};; / cGo ;+:yfx? hf] ;'s}n] klg g=kf= sf] lnlvt :jLs[lt lng'
clgjfo{ 5 .
@ lgdf{0f :jLs[lt cfj]bg kmf/fd g=kf= sf] /fhZj pkzfvfaf6 z'Ns lt/]/ k|fKt
ug{ ;lsg]5 . lgdf{0f :jLs[lt ;DalGw ;Dk"0f{ z'Nsx? ;f]xL pkzfvfdf
a'emfpg' kg]{5 .
# gSzfsf] cfsf/ %) x &% ;]=dL=- @) OGr x #) OGr sf] x'g' kg]{5 . ;a}
gSzfx? # k|lt k]z ug'{ kg]{5 .
$ gSzfdf lgDg s'/fx? :ki6 bzf{OPsf] x'g' kg]{5 .
-s_ k|To]s km\nf]/ Knfg -!M%) jf !M!)) :s]ndf_, ld6/df ÷-!M$* jf !
M(* :s]ndf_,lkm6df .
-v_ rf/ df]x8f -!M%) jf !M!)) :s]ndf_, ld6/df ÷-!M$* jf !
M(* :s]ndf_,lkm6df .
-u_ e¥of· b]lvg] / hub]lv ejgsf] ;aeGbf pRr ljGb';Ddsf]
prfO{ b]vfOPsf] ;]Szg -!M%) jf !M!)) :s]ndf_, ld6/df ÷-!M$*
jf !M(* :s]ndf_,lkm6df .
-3_ ;fO6 Knfg -! /f]kgLeGbf sd hUufnfO{ !M!)) :s]n, !–#
/f]kgLnfO{ !M@)) :s]n / # /f]kgLeGbf a9L hUufnfO{ !
M$)) :s]ndf_,ld6/df ÷-! /f]kgLeGbf sd hUufnfO{ !M(^ :s]n, !–
# /f]kgLnfO{ !M!(@ :s]n / # /f]kgLeGbf a9L hUufnfO{ !
M#*$ :s]ndf_ ,lkm6df .
-ª_ nf]s]zg Knfg .
% g=kf= If]qleq 3/ agfp“bf ;DalGwt g=kf= df btf{ ePsf OlGhlgol/∙
sG;N6]G;L jf l8hfOg/x?-dfGotf k|fKt z}lIfs ;+:yfaf6 cfls{6]S6 jf l;len
ljifodf Go"gtd ;l6{lkms]6, l8Knf]df jf jL=O{= tx pQL0f{_ af6 dfq
3/sf] gSzf u/fO{ gSzf btf{ u/fpg' kg]{5 .
^ gu/kflnsf If]q leq aGg] ;Dk"0f{ 3/x?s]f nflu structural drawing
;d]t ;dfj]z u/L k]z ug{¬ kg]{5 .
& structural drawings df k]z x¬g¬ kg]{ gSzfx?
21
s_ hu (foundation trench) sf] Knfg / ;]Szg
v_ sf]ndsf] Knfg / ;]Szg
5_ SoflG6n]e/sf] ;]Szg
22
-`_ v'Nnf 7fp“, xl/ofnL Pl/of / ?vlj?jf O{=
-6_ d+h'/Lgfdf lnPsf] eP ptm hUufsf] v08 -Part)
!! pQ/ l;wf dflylt/ (upward) bzf{OPsf] x'g' kg]{5 .
!@ gSzf / lettring s]/d]6 ge} k|i6 ?kdf a'lemg] / ;kmf x'g' kg]{5 .
!# Designer / lgj]bsn] gSzfsf ;a} kGgf / cfj]bg kmf/fddf ;xL u/]sf] x'g'
kg]{5 / l8hfO{g/n] g=kf=df Joj;fo btf{ u/]sf] k|df0f–kqsf]
kmf]6f]skL ;d]t k]z ug{'kg{] 5 .
!% lKnGy n]en;Dd lgdf{0f sfo{ ;DkGg ug{sf] nflu g=kf= n] k|df0f kq k|
bfg ug]{5 / lKnGy n]en;Dd lgdf{0f sfo{ ;DkGg ePkl5 3/wgLn]
g=kf=df lgj]bg lbg' kg]{5 . tTkZrft\ g=kf= n] lgdf{0f sfo{ cl3
a9fpg :jLs[t gSzf kf; k|df0f kq k|bfg ug]{5 . kl5 lgdf{0f sfo{ ;DkGg
ePkl5 ;f]xL /Ltn] lgdf{0f sfo{ ;DkGg k|df0f kq k|bfg ug]{5 .
!^ s'g} klg ejgsf] l8hfOgn] ;f] ejgsf] lgdf{0f cj:yf ;'k/lehg ug'{kg]{ /
wgLnfO{ lgdf{0f sfo{ ;DkGg ePsf] lg:;f k|fKt ug{ ;DalGwt
gu/kflnsfdf lgj]bg lb“bf, ejg :jLs[t gSzf cg';f/ g} lgdf{0f ePsf] egL
l8hfOgstf{sf] l;kmf/Lz kq k]z ug'{ kg]{5 .
!& pk/f]Qm cg';f/ ejg ;DkGgsf] l;kmf/Lz kq lbOPsf]df ejg :jLs[t gSzf
cg';f/ geP lghdfly P]g sfg"g, lgodfg';f/ sfo{jfxL ul/g]5 .
!* s'g} klg ejg lgdf{0f sfo{ ubf{ rkL{, ;]lK6s 6\of° / ;f]s lk6 -8«]g]h
gePdf_ ;fy} aiff{sf] kfgL tsf{pg] kfO{k gSzfdf b]vfpg' kg]{5 /
lgdf{0f:yndf klg ;f] cg';f/sf] lgdf{0f ug'{ kg]{5 .
!( tnf yk / df]x8f kl/jt{g ug{ df}h"b tNnf ;d]t b]lvg] u/L dflysf lgodx?
cg';f/ s} gSzf tof/ u/L cfj]bg lbg' kg]{5 .
@) lgdf{0f sfo{ x'“bf cfjfudgdf afwf kg]{ u/L ;8sdf lgdf{0f ;fdu|L /fVg
kfOg] 5}g .
@! ejg lgdf{0f ;DkGg e};s]kl5 l5d]sL / jftfj/0fdf k|lts'n c;/ kg]{ u/L s'g}
lgdf{0f sfo{ ug{ kfOg] 5}g .
@@ c:yfoL lgdf{0f sfo{ ug{ g=kf= df leGb} cfj]bg kmf/fd eg'{ kg]{5 .
Knfg, ;fO6 Knfg / nf]s]zg Knfg free hand sketch g} dfGo x'g] afx]s c?
sfo{ dflysf a'“bfx? cg'?k g} x'g]5g\ .
23
@# ejg lgdf{0f dfkb08sf] lj:t[t cWoogsf] nflu ejg lgdf{0f dfkb08 @)^^
w'lnv]n g=kf= af6 cfjZos b:t'/ lt/L v/Lb ug{ ;lsg] 5 .
24
w'lnv]n gu/kflnsf
25