Professional Documents
Culture Documents
xf] of] pT;j, cf;'/L, k|s[lt jf cGofo 5f]8\g] lbg Û –uf]ljGb /]UdL
;d
;fdlos
zlQm pkf;gf
o;y{ eujtL k/d]Zj/L hubDaf g} xfdLnfO{
k/dfTdfsf] 1fg lbg ;lS5g\ / of] nf}lss Jojxf/sf]
b[li6af6 klg :jefljs / plrt 5 . h:tf], aRrf
s]jn cfˆgf] cfdfnfO{ dfq lrGb5 . afa'nfO{ lrgfpg]
sfd t cfdfn] g} ub{l5g\ .
;xk|f= 8f= lag'afaf cof{n
dft[b]jf] ej, lkt[b]jf] ej, cfrfo{ b]jf] ej .
zlQmaf6 /lxt eujfg\ slxNo} klg zlQmdfg dft[dfg\ lkt[ dfgfrfo{jfg\ k'?if] j]b===
x'g ;Sb}gg\ . zlQmdfg eujfg\af6 /lxt zlQm klg OToflb dGqx¿df cfdfnfO{ g} klxnf] :yfgdf /flvPsf]
x'g ;Sb}g . o;}n] oL b'j}nfO{ Ps csf{af6 :jtGq 5 . cfdf g} cflb u'? x'g\ / pgs} bof tyf cg'u|xaf6
dflgb}g / leGbfleGb} klg dflgb}g . ha k'?ifjfRo aRrfsf] nf}lss, kf/nf}lss Pjd\ kf/dfly{s sNof0f
zAbaf6 k/fTk/a|Xdsf] k|ltkfbg ub{5 ta p;nfO{ lge{/ ub{5 .
lji0f', lzj, a|Xdf, /fd, s[i0f cflb ¿kdf dflgG5 . ;f] b'uf{sf] pkf;gfdf zlQmsf] k|wfgtf x'G5 .
s'/f lji0f'k'/f0fdf pNn]v ul/Psf] 5 eg] ha :qLjfrs b]jtfsf] zlQmaf6 pgsf] hGd ePsf] xf] . pgL zlQmsL
zAbaf6 To; k/fTk/ a|Xdsf] k|ltkfbg dfGb5g\ ta k|ltdf x'g\ . zlQm pkfh{gsf] nflu b'uf{sf] pkf;gf
p;nfO{ b]jL, eujtL, zlQm cflbsf] ¿kdf hflgG5 . ul/G5 . pgsf] k"hf, pkf;gfaf6 cfkm"leq zlQmsf]
h;sf] j0f{g b]ljefujtdf kfOG5 . o; b[li6af6 x]bf{ ;~rf/ x'G5 . o; ;DjGwdf cfBzlQm eujtL b'uf{
a|Xdf, lji0f', lzj tyf zlQm oL ;a} k/fTk/ a|Xdsf] :jo+ eGg'x'G5–
gfd e]b dfq xf] tÎjtM leGg xf]Og . o;}n] eujfg\ z/Tsfn] dxfk"hf lqmot] ofr jflif{sL .
lji0f', lzj, a|Xdf, /fd cflb h;sf] pkf;gf ubf{ t:of dd}tGdfxTDo >'Tjf elQm ;dflGjtM ..
nf}lss cnf}lss nfe x'G5 ToxL nfe eujtL zlQmsf] ;j{jfwf ljlgd'{Qmf] wg wfGo;'tflGjtM
pkf;gfaf6 x'G5 . dg'iof] eTk|;fb]g eljiolt g;+zoM .
lzjM zSTof o'Qmf] olb eult zQmM k|eljt'd\ . z/b Ct' -jf;lGts gj/fq– r}qz'Sn
cyf{t\, zlQm ljgf O{Zj/ s]xL klg ug{ ;St}gg\ . k|ltkbfaf6 gjdL;Dd / zf/bLo gj/fq– cflZjg
zlQm ljgfsf] O{Zj/sf] pkf;gf Joy{ x'G5 . z'Sn k|ltkbfaf6 gjdL;Dd_df h;n] d]/f] dxfk"hf
o; k|;Ëdf bIf o1sf] kl/0ffdnfO{ pbfx/0fsf] cyf{t\ gj/fqsf] k"hf ub{5, >4f elQmsf ;fy d]/f]
¿kdf lng ;lsG5 . eujfg\ z°/sf] lt/:sf/af6 b]jL dxfTDo -;KtztL_sf] kf7 of >j0f ub{5, d]/f]
eujtL bfIffo0fL olt qmf]lwt eOg\ ls pgn] cfˆgf] s[kf k|;fbaf6 p;sf ;a} k|sf/sf] jfwfx¿ gi6 x'G5g\
k|f0fnfO{ bIf o1df cfx'lt ubf{ ?b| u0fx¿ jL/eb| / pm wgwfGo, kz'–k'qflbx¿h:tf ;DklQaf6 ;DkGg
cflbn] bIf o1nfO{ ljWj+; u/] . o;sf] cGtlg{lxt cy{ x'G5 .
xf], O{Zj/sf] zlQmgfzaf6 xfd|f] sfd lau|g] dfq xf]Og b]jL dxfTDonfO{ ;KtztLsf] ¿kdf hflgG5 h;df
gi6 e|i6 klg x'g k'U5 . xfd|f] zf:qx¿sf] l;åfGt ;'d]wf Clifn] /fhf ;'/y / ;dflw j}ZonfO{ &)) Znf]s
cg';f/ k/dfTdfsf] 1fg eujtLsf] cg'u|x cg'sDkfaf6 tyf dGqx¿sf] dfWodaf6 To; u|Gydf dxfsfnL,
dfq} x'G5 . c¿ s'g} tl/sfaf6 x'Fb}g .
9 uf}/L, dfl;s, -cfWoflTds ;flxTo_ @)&&, sflQs
dxfnIdL / dxf;/:jtLsf rl/q af/] j0f{g u/]sf 5g\ . rl/qsL b]jL dxf;/:jtL x'g\ . b'uf{sf] ck"j{ dlxdfsf]
gj/fqdf b'uf{sf] k"hf, pkf;gf ul/G5 . b'uf{sf] j0f{g dfs{08]o k'/f0f cGt/ut &# b]lv *% cWofo;Dd
k"hf ubf{ lsg gf} lbgnfO{ lnOPsf] eGg] ;Gbe{df ul/Psf] 5 . o;df &)) Znf]sx¿ 5g\ . o;}n] o;sf]
w]/} ts{x¿ 5g\ . ltgLx¿dWo] Ps ts{ 5, zlQmsf] gfd b'uf{;KtztL /x]sf] 5 . dfs{08]o k'/f0fsf] Ps
ljz]if pkf;gfsf] lglDt gf} ljBf /flvPsf] 5 . To;}n] dxÎjk"0f{ / k|l;4 c+z o; b'uf{;KtztLsf] gj/flqsf]
o;}nfO{ cfwf/ agfOPsf] xf] . To:t}, csf]{ ljifo 5, cj;/df kf7 u/]/ cfˆgf] sNof0fsf] nflu k|fy{gf
gjf0f{dGq . of] dGq zlQm pkf;gfsf] nflu ljz]if 5 ul/G5 . o; b'uf{;KtztLsf] cflwef}lts, cflwb}ljs /
o;sf] :j¿k xf]– P]+ x|L+ SnL+ rfd'08fo} ljRr] . cfWoflTds cy{ a8f] dxÎjk"0f{ 5 .
‘P]+’ of] ;/:jtLsf] aLh xf] . o;df b'O{ c+z x'G5– ‘P]’ cflbef}lts cy{
/ ‘laGb'’ . o;df P] sf] cy{ ;/:jtL / ljGb'sf] cy{ ;+;f/df b}jL zlQmx¿sf] ;fy cf;'/L zlQmx¿sf]
b'Mv gfzs cyf{t\ k|fb'ef{j tyf ;+3if{ ;w}+ rln/xG5 . c;'/ of b'i6 :jefjsf]
;/:jtL xfd|f] b'Mv JolQm w]/} pu| / w"t{
gfz ub{l5g\ . ‘SnL+’ x'G5g\ / o;} sf/0f
sf] cy{ s[i0f aLh, cf/Dedf b]j zlQmnfO{
sfnL aLh Pjd\ bjfpF5g\ . pgLx¿nfO{
sfd aLh . of] s, kL8f lbG5g\ . t/ ha
n, O{ / ljGb' rf/ b]jtfx¿ Ps x'G5g\
c+z xf] . h;sf] cy{ ta c;'/x¿sf] zlQm
xf]– s[i0f of sfd, gi6 x'G5 . lsgls
;j{>]i7, t'li7, c;'/x¿sf] ;+u7gdf
;'vdoL . P]+, x|L+ SnL+ cx+sf/, :jfy{, k/kL8g
tLg aLh ldnfpFbf h:tf] rl/q x'G5 eg]
cy{ lg:sG5 . b]jtfx¿sf] ;+u7gdf
dxfsfnL, dxfnIdL, Tofu, tk:of, k/f]ksf/,
dxf;/:jtL gfds ljZjsNof0f h:tf
tLg d"lt{x¿ ePsL– pRr efjgfx¿ lglxt
rfd'08fo} rf eg]sf] x'G5g\ . To;}n] ;+3if{df
lrt\, d' eg]sf] d"t{ h:tf];'s} dfofn]
;b\¿k 08f -Gbf_ 5nanaf6 sfd
eg]sf] cfgGb¿k . lnP klg cGTodf
rfd'08fo} eg]sf] ;t\ pgLx¿nfO{ k/f:t x'g'
lrt\ cfgGb¿kdf rfd'08fb]jL . ‘ljRr]’ ‘lj’ eg]sf] kb{5 / x'G5g\ klg . ;Ton] c;TonfO{ ;w}+ x/fpF5 .
hfGg', ‘Rr]’ eg]sf] lrGtg ug'{ . o;sf] qmd abn]/ cflbb}ljs cy{
eGg] xf] eg] klxn] hfGg], Wofg ug]{, lrGtg ug]{ clg cflbb}ljs b[li6af6 b]jL;KtztLsf] syfsf]
pkf;gf ug]{ h;af6 dg zfGt eP/ zlQm k|fKt x'G5 . cfzo ;[li6sf] cf/lDes kl/jt{gaf6} x'G5 . xfdLnfO{
zKtztL >L r08Lb]jL dxfTDosf] k|yd rl/qsL yfxf 5 r/fr/ ;[li6sf] d"n cfwf/ ;"o{ xf] . ;"o{sf]
b]jL dxfsfnL, dWod rl/qsL dxfnIdL / pQ/ k|sfz j[l4 x'g'eGbf cufl8 cGwsfn] 5fPsf] / c;'/n]
uf}/L, dfl;s, -cfWoflTds ;flxTo_ k"0ff{ª\s !&% 10
9fs]sf] lyof] . kl5 k|sfzsf] zlQm a9\b} hfFbf c;'/sf] cledfgsf] Bf]ts xf] . ;f+;fl/s j}ej / ;Ddfgaf6
of cGwsf/sf] zlQm 36\b} uof] . of] ;[li6 ljsf; of cx+sf/sf] pTklQ x'G5 . ha cx+sf/ a9\b5 ta a'l4
;[li6 /rgfsf] kl/jt{g s/f]8f}+ jif{kl5 ePsf] xf] . cGwsf/n] 5f]lkG5 . p;n] jf:tljstfnfO{ e'Nb5 .
b]jf;'/ ;+u|fd x'Fb} cfPsf] / cGTodf b]jn] g} lhTg] zf/Ll/s zlQmnfO{ p;n] ;j{:j dfGb5 . lg/Gt/ gfz
w|'j;To xf] . x'g' g} p;sf] :jefj aGb5 . h'g tfdl;s a'l4df
cfWoflTds cy{ cfl>t cx+sf/sf] kf]if0f x'G5 . To;}af6 ddTjledfgsf]
cfWoflTds b[li6af6 o; k|tLsfTds syfsf] cy{ ljsf; x'G5 .
dg'iosf] leq x'g] ;b\ / c;b\ j[lQx¿sf] ;+3if{ / cfTdk/fo0f a'l4sf] k|tLs b]jL x'g\ . pgsf] If]qdf
dfgl;s xnrn xf] . dg'iodf /x]sf] lgs[i6 ljrf/n] z'De lgz'De¿kL cx+sf/ / cledfgsf] j[l4 x'g;St}g .
tfd;L cx+efj k}bf ub{5 . h;af6 dg'iosf] cfGtl/s pgLx¿n] cledfg¿kL cfˆgf] ;]gf k7fP klg b]jLn]
;b\ljrf/ IfL0f x'ghfG5 . pm ;dfhsf] of ;+;f/sf] tL ;a}nfO{ k/f:t ul/g\ . ta tL c;'/x¿n] b]jLnfO{
nflu g} cljj]sL tyf Wj+;sf/L zq'sf] ¿k wf/0f k/f:t u/]/ Nofpg w'd|nf]rgnfO{ k7fP . w'd|nf]rg
ub{5 . o:tf] tfd;L / :jfy{Gwtfsf] ljrf/sf] gfd nf]esf] k|tLs lyof] .
g} dlxiff;'/ xf] . o; dlxiff;'/nfO{ k/f:t ug{ b}jL nf]en] x/]s k|sf/sf] cg}lts sd{ u/fpg
zlQmx¿sf] phfu/ ug'{ kb{5 . ta zlQm¿kdf b]jL Ps vf]Hb5 . ctM o;n]] b]jLsf] ;flTjs a'l4dfly 3ft
Ps u/]/ dg'iodf /x]sf] b'lj{rf/sf] ;]gfx¿nfO{ ;+xf/ k|lt3ftsf] sfd ub{5 . nf]en] h'g dg'iosf] hLjgdf
ub{l5g\ . cflwkTo hdfpF5 p;sf] hLjgsf] ;'v / zlGt gi6
zKtztLsf] jf}l4s JofVof x'G5 . t/ hf];Fu ljj]s x'G5 p;nfO{ w'd|nf]rgn] s]xL
dw' / s}6j /fu / å]ifsf k|tLs x'g\ hf] ;'Kt afwf÷gf]S;fg kfg{ ;St}g . pm :jo+n] cfTdsNof0fsf]
cj:yfdf /xg'ePsf eujfg\ lji0f'sf] sfg]u'hLaf6 sfo{ ug{ ;S5 . p;n] cfˆgf] a'l4 tÎjnfO{ kljq
pTkGg x'G5g\ . dw' / s}6j a|XdfnfO{ dfg{ bf}l8G5g\ . /fv]/ o;nfO{ gi6 ug{ ;St5 .
a|Xdf dgsf] Bf]ts xf] . /fu / å]if dgnfO{ b'lift ug]{ b]jLn] k/f:t u/]sf csf{ c;'/ r08d'08 x'g\ .
k|oTg ub{{5g\ . a|Xdf eujtLsf] z/0fdf hfG5g\ . lji0f' r08 sfdsf] k|tLs xf] eg] d'08 qmf]wsf] k|tLs . sfd
lgb|faf6 Ao'em]/ w]/} jif{;Ddsf] o'4af6 To; c;'/nfO{ / qmf]w dg'iosf] ljsf;sf] jfwf xf] . o;n] zlQmnfO{
x/fpF5g\ . x|f; ub{5 . sfd, qmf]wsf] jzdf k/]/ dg'ion] c;'/sf]
a'l4 b]jLsf] ¿k xf] . dgn] a'l4sf] ;xf/f lnof] h:tf] cljj]sL, b'i6, cg'lrt sd{ ub{5 . To;nfO{
eg] hLjsf] df]x lgb|f e+u x'G5 . a'l4af6 ljj]s hfu|t dfgl;s zq' dflgG5 . To;nfO{ k/fho ug{ ;lsPg
x'G5 . ljj]ssf] cufl8 /fuå]if¿kL cf;'/L zlQm l6Sg eg] dg'iosf] cfTd ljsf;÷cfTd sNof0f x'g ;St}g .
;Sb}g . x/]s hLjx¿df dw' / s}6jsf] cfqmd0f To;}n] o:tf tTjx¿nfO{ cfˆgf] lgoGq0fdf /fVg' kb{5 .
eO/xG5 . o; syfsf cg';f/, xfdLn] cf;'/L zlQmsf] ha b]jL logLx¿;Fu o'4 ub{l5g\ ta cfˆgf] wfl/nf]
;fdgf ug{sf] nflu a'l4sf] ;xf/f lng'kb{5 xf]Og eg] t/jf/n] oL c;'/¿kL tÎjnfO{ sf6]/ gi6 ul/lblG5g\ .
xfdL klg c;'/ g} x'G5f}+ . ctM dw' / s}6jsf] gfz r08–d'08kl5 b]jLsf] o'4 /QmaLh;Fu x'G5 .
ug{sf] nflu b'uf{sf] cfljef{j cjZoDefjL x'G5 . of];Fu o'4 ubf{ b]jL a8f] xf]l;of/ x'g' kb{5 . lsgls
;KtztLsf] kfFrf} cWofob]lv bzf}+ cWofo;Dd /QmaLhsf] /utsf] hlt yf]kf e"OFdf v:5, ToxL If0f
z'De / lgz'De;Fu b]jLsf] ;+3if{ / kl/0ffd :j¿k oL plQ g} /fIf;x¿ pTkGg x'G5g\ . To;}n] of] zlQmnfO{
c;'/x¿sf] xTofsf] j0f{g ul/Psf] 5 . o;n] klg b'h]{o -lhTg ufx|f]_ elgPsf] 5 . o; sfo{sf] nflu
k|tLsf/fTds cy{ af]s]sf] 5 . z'De cx+sf/ / lgz'De b]jLn] sfnLsf] ;xfotf lnlG5g\ . b]jLn] z:q k|xf/
11 uf}/L, dfl;s, -cfWoflTds ;flxTo_ @)&&, sflQs
ubf{ lg:s]sf] /utnfO{{ sfnLn] plQv]/} lkpg' kg]{ b]jLsf] ;fd'Gg] cfpF5 . lgz'De ddTjsf] k|tLs xf] .
cfb]z lblG5g\ tfls /utsf] yf]kf e"OFdf gv;f];\ . wg, ;DklQ, OR5fx¿ cfˆgf]kg oL ;a} ddTj leq
/QmaLhsf] clek|fo ljifo nf]n'ktf xf] . ljifonfO{ kb{5g\ . ddTjaf6 cf;lQm, cf;lQmaf6 kfk pTkGg
hlt ef]luG5 plt g} To;sf] nf]e, df]x, lnK;f x'G5 . cf;lQm g} kfksf] h8 xf] . kfkn] ktgsf] af6f]
al9/xG5 . Ps yf]kf e"OFdf v:gf;fy c;'/x¿sf] agfpF5 . To;}n] ktgsf] af6f]af6 aRg ddTjaf6 aRg'
pTklQ x'g'sf] tfTko{ ljifosf] jf;gf slxNo} gi6 kb{5 . o;af6 6f9f /xg' g} lgz'Dedfly ljhoL x'g'
gx'g' xf] . of] an]sf] clUgsf] /fk h:tf] al9/xG5 . xf] . lgz'Desf] d[To' ePkl5 cGTodf z'De -cx+sf/_
eujfg\n] OlGb|ox¿ pkef]u ug{sf] nflu agfPsf] xf] . :jo+ o'4 :yndf cfpF5 . / ljljw ¿kaf6 pkl:yt
OlGb|ox¿sf] pkef]u aGb ug'{x'Fb}g / ug'{ klg kb}{g . eP/ b]jL;Fu o'4 ub{5 . t/ cfTdk/fo0f a'l4sf]
u/]df hLjg ;+s6do aGb5 . cfTdsNof0fsf] ;a} cufl8 cx+sf/ l6Sg ;St}g .
of]hgf gi6 x'G5 . dg'iosf] hLjg g} ePg eg] ;a} z'De z/L/sf] efjgfdfly plePsf] x'G5 . Tof] g}
s'/f l;l4G5 . To;}n] dg'io hLljt x'g'kb{5 . o;sf] p;sf] jfxg xf] . b'u'{0f / b'lj{rf/ p;sf] c:q z:q
nflu o:tf] pkfo v]fHg' kb{5 ls ef]u klg /xf];\ t/ xf] . b]jLsf] cfTdk/fo0f a'l4 jfxg l;+x xf] . pm
To;sf] OR5f j[l4 gxf];\ . cyf{t\, Tofusf] efjgfaf6 kz'sf] /fhf xf] . p;sf] c:qz:q ;b\u'0f, ;b\ljrf/
ef]u u/f];\ . xf] . of] b]jf;'/ ;+u|fd x/]s o'udf x/]s sfndf, x/]s
ef]uk|lt cf;St x'Fbf a'l4 gi6 x'G5 . Tofuo'Qm dfgjsf] dgdf eO/xG5 . c;'/ zlQmzfnL zq' xf]
ef]usf] nflu sfnLtÎjsf] ljsf; ug'{kb{5 . sfnL t/ cGTodf b]jTjsf] g} ljho x'G5 . o;sf nflu
ljifodf g/fd|L, clk|o tÎjsf] k|tLs xf] . p ljifofzlQm a'l4 cfTdk/fo0fnfO{ phfu/ ug'{ kb{5 . oxL b]jL
lkO/xG5] . o; of]hgfaf6 lgTo Jojxf/ ef]uLsf] ¿kdf zKtztLsf] syfsf] ;f/f+z xf] .ï –aQL;k'tnL, sf7df8f}+
/x]sf] /QmaLh dfg{ klg ;Dej 5 . /QmaLh 5Fb} lgz'De -xfn cd]l/sf_
ljZn]if0f
uLtf
1fg
Pp6f dflg; :j:y eP/ /xg s] s:tf s'/fdf of :ofpsf] af]6n] cfkm"df nfu]sf] bfgfnfO{ Tofu ub}{
Wofg k'¥ofpg' knf{ < hfFbf pm emg d'h'/f xfn]/ l6sfp x'Fb} hfG5 . dflg;n]
;fdfGotof, clwsf+z dflg; lg/f]uL g} hlGdPsf lb;f, lk;fj, vsf/, l;+ufg, /h, jLo{, gª, skfn
kfOG5 . obfsbf sf]xL /f]uL klg hlGdPsf x'G5g\, Tof] kl;gf cflb ;a} Tofu ug'{ kb{5 . o;/L TofUg'kg]{
a]Un} s'/f xf] . To;kl5 aflx/sf] s'/fn] p;nfO{ /f]uL s'/fx¿ hlt TofUof] plt dflg; ;kmf / lg/f]uL aG5 .
agfpF5 . z'?df jftfj/0f, vfgkfg, of]ufEof; cflbsf] :j:y /xg xfdLn] jg:klt / hl8a'6Lx¿sf]
k|efj dflg;df kb{5 . jl/kl/sf] jftfj/0f;Fu hf]lug plrt k|of]u ug'{ hfGg'kb{5 . jg:kltsf] k|of]u ljz]iftM
;Sof] / k|fs[lts jftfj/0fdf tf/tDo ldnfpg ;Sof] tLg k|of]hgsf nflu x'G5– Pp6f wfld{s, bf]>f] b}lgs
eg] dflg; lg/f]uL x'G5 . ck|fs[lts of k|s[lteGbf ;fu;AhL / d;nfsf] nflu / t]>f] rflxF clt cfjZos
aflx/ x'Fb}uof] eg] /f]uL x'G5 . cln 7'nf] ePkl5 k/]sf] a]nfdf dfq . s'z, cfFk, lkkn, rfFk, b'jf], jfF;, k}oF'
vfgkfgn] k|efj kfb{5 . s'g} klg lrhsf] :jfb / u'0f nufotsf hl8a'6L wfld{s sfo{sf] nflu k|of]u ul/G5 .
glaufl/sg / ;do -df};d_ cg';f/ vfof] eg] Tof] o:tf ;fdu|Lx¿ a]nfa]nfdf ;do cg';f/sf] k|of]u ul/G5
lrhn] slxn] klg ljuf/ ub}{g . t/ xfdL xfd|f] vfgfsf] / To;n] xfdLnfO{ To:t} lsl;dsf] kmfObf x'G5 . b}lgs
:jfb klg lauf5f}{+, u'0f klg lauf5f}{+ . o;n] ubf{ ^ ;fu;AhL / d;nfsf] ¿kdf k|of]u ug]{ hl8a'6Lsf] lgoldt
OGrsf] lha|fsf] # OGrsf] :jfbsf sf/0f @& lkm6sf] k|of]u x'G5 . cfjZos k/]sf] a]nfdf dfq k|of]u ug]{ hl8a'6L
cfGb|f ;lxt ;f/f z/L/ lalu|/x]sf] x'G5 . ljxf/sf eg] /f]u jf :jf:Yo ;d:of ;dfwfg ug{ k|of]u ul/G5 .
sf/0fn] klg z/L/ c:j:y x'G5 . z/L/, df6f], xfjf, h:tf] k]6 b'Vof], 6fpsf] b'Vof] of s'g} ;d:of eof] eg]
kfgL, ljBf, ;DklQ / ;DaGw hlt rnfof] plt /fd|f] lr/fOtf] vfG5f}+ . Hj/f] cfof] eg] sfnf] lh/f ksfP/
x'G5 . o;/L z/L/ grn]kl5 /f]uL x'g] g} eof] . vfG5f}+ . o:tf hl8a'6L a]nfa]nfdf dfq k|of]u ul/G5 .
dfG5]sf] csf]{ sdhf]/L Tofu ug{ g;Sg' klg hl8a'6Ldf x]g]{ xf] eg] xfdLdf s'g} s'/fsf] cefj 5}g .
xf] . Pp6f ds}sf] af]6n] cfkm"df nfu]sf] 3f]ufnfO{ ltgsf] k|of]udf Wofg glbOPsf] dfq xf] .
Tofu ug{ g;Sbf 3f]uf;Fu} af]6 ;'s]/ d5{ . t/ ;'Gtnf oxfF cfo'j]{bsf] dfWodaf6 lj/fdLx¿sf] ;]jf
uf}/L, dfl;s, -cfWoflTds ;flxTo_ k"0ff{ª\s !&% 20
ub{}cfpg'ePsf] 5 . of] ljifodf s;/L 1fg k|fKt ;/n / ;xh 5 t/ ug{ TolQs} ufx|f] klg 5 . x'g
ug'{eof] < t c¿n] u/]sf] k]zf, c¿n] v]n]sf] s':tL / lxdfn
s'g} 8fF8f, kfvfdf /x]sf] Pp6f r'Rr] / k/af6 x]bf{ /dfOnf] nfU5 t/ cfkm"n] ug'{kbf{ /dfOnf]
pj8vfj8 ePsf] 9'Ëf]nfO{ dflyaf6 tn v;fof] eg] nfUb}g . dnfO{ klg d]/f] k]zf c;lhnf], cˆ6\of/f]
rf]Ol6G5 . Tof] 9'Ëf vf]nfdf k'Uof] eg] vf]nfsf] kfgLsf] nfUg' :jefljs xf] / klg Tolt c;xh rflxF 5}g .
wf/n] aufpFb} nfFbf rf/lt/ 7f]lSsb}–7f]lSsb} tn oxfFn] ljz]if u/L s:tf /f]usf] pkrf/ ug'{x'G5 <
au/df k'u]kl5 r'Rr] 9'Ëf uf]nf] ag]sf] x'G5 . dflg;sf] pkrf/sf nfvf}+ k4lt 5g\, s'g} bIf JolQmn]
hLjg klg To:t} x'G5 . cfkm" s] aGg] eGg] s'/f cfˆgf] cfkm"n] ug]{ pkrf/df (% k|ltzt 1fg xfl;n ug{
xftdf x'Fb}g . stf stf ljleGg 7fpFdf 7f]lSsFb} hfFbf ;Sg'x'G5 . d}n] rnfPsf] k4ltdf klg s]xL c+z hfGb5' .
dflg; cfˆgf] :j¿kdf cfpg] /x]5 . t/ d}n] hfg]sf] s'/f k|of]u u/]/ pkrf/ u¥of] eg] ;kmn
xfd|f] kl/jf/df kfFrf} k':tf cufl8b]lv g} x'g Tolt sl7gfO 5}g . ghfg]sf] s'/f / xr'jfsf] e/df
hl8a'6Lsf] w]/yf]/ 1fg /x]5 . To;n] klg dnfO{ o; pkrf/ ug{ yfNof] eg] hlxn] lg c;kmn eOG5 . ynf
;DaGwdf cln dfly k'¥ofof] . d cfˆgf] :jefj / ?lr k/]sf, lb;flk;fj Ps} 7fpFdf ug]{ JolQmnfO{ g} 7"nf]
ldNg] dflg;x¿;Fu a9L ;+ut u5'{ . o:t} ;+utsf qmddf /f]uL dflgG5 . tL dflg; pkrf/ kfP/ lxF8]/ hfg;s]
w]/} u'?x¿;Fu d]/f] e]6 eof], pxfFx¿sf lbJojf0fL u|x0f eg] Tof] 7"nf] eof] . d]/f] pkrf/df To:tf $)))–$@))
ub}{ uPF . o:t}df d}n] lbNnLaf6 ‘l8Knf]df Og g]r'/n dflg; pkrf/ u/]/ lgsf] agfPsf] 5' . ltg} JolQmsf
;fOG;’ u/]+ . kl5 To;}sf] cfwf/df gf8L lj1fgnfO{ sf/0f, pxfFx¿s} k|rf/n] ubf{ xfdLsxfF cfpg] dflg;x¿
cfTd;fy u/]/ /f]u klxrfg u/L ;fdfGo hl8a'6Ldfkm{t w]/} x'g'x'G5 . Tof] afx]s xfdLn] s'g} lj1fkg of k|rf/
cf}iflw pkrf/ ul//x]sf] 5' . k|;f/ u/]sf 5}gf}+, ub}{gf}+ klg .
s'g} klg lj/fdLnfO{ cf}iflwn] 7Ls ug]{ xf]Og dnfO{ O{Zj/n] Pp6f zlQm lbg'ePsf] 5 h;sf]
/x]5 . JolQmnfO{ l7s ug]{ eg]sf] p;sf] hLjgL zlQm sf/0f d}n] x]/]kl5 ;f] lj/fdLsf] pkrf/ ug{ ;S5',
/x]5 . s;}sf] hLjgL zlQm sxfF sdhf]/ ePsf] 5 ;lSbg yfxf x'G5 . ;S5' eg] u5'{ eG5' / ;lSbg
To;nfO{ s;/L xNsf a9fpg] eGg] lsl;dsf] ;f]r eg] cndnfP/ s;}sf] ;do / k};fsf] jjf{b ulb{g .
x'Fbf]/x]5 . Tof] hLjgL zlQm a9fOlbPkl5 p;sf] sfd daf6 To:tf] x'Fb}g . oxfF ljleGg k4ltx¿ 5g\ . Pp6f
pm cfkm}Fn] u5{ . h:tf] kf]v/Ldf hd]sf] kfgLnfO{ l8n k4ltn] gePsf] pkrf/ csf]{ k4ltn] x'G5, csf]{n]
vf]lnlbof] eg] cfkm}+ tn aUgyfN5, xfdLn] hfhf eGg' gePsf] csf]{ s'g}n] x'G5 .
kb}{g . /f]u klg To:t} xf] ljhftLo kbfy{sf] sf/0fn] tTsfn pkrf/ ug'{kg]{ s'g} /f]u 5 eg] xfdL
nfu]sf] /f]unfO{ Tof] afFw -afwf_ x6fOlbof] eg] pm cfkm}F cfw'lgs lrlsT;f k|0ffnL -Pnf]k]yL_df hfg ;Nnfx
lgsf] x'Fb} hfG5, p;s} hLjgLzlQmn] sfd u5{ . xfdLn] lbG5f}+ . nfdf] ;do pkrf/ ug'{ k¥of] eg] cfo'j]{lbs
s]xL ug]{ xf]Og . d To;}nfO{ dWogh/ ub}{ lj/fdLx¿ /fd|f] x'G5 / slxNo} pkrf/ gx'g] /f]u 5 eg] k|fs[lts
x]g]{ ub{5' . d gf8Laf6 lj/fdL hfFr u5'{ . lrlsT;f÷xf]df]k]lys cyjf j}slNks lrlsT;f /fd|f]
gf8Laf6 x]bf{ skm, lkQ, jfy tLg s'/fsf] x'G5 . s'g} k4lt cfkm}df g/fd|f x'Fb}gg\ . s'g} klg
klxrfg ul/G5 . oL tLgdf s] sf/s xf] < Tof] uf8L le/af6 n8\g ag]sf xf]Ogg\ uNtLsf sf/0f of
5'6\ofOG5 . To;kl5 s'g JolQmsf] s'g efu 5'g x'Fb}g c;Ifd rfnsn] nu]/ v;fNg] xf] . k4lt g/fd|f] xf]Og
eg]/ klxrfg ug{ h?/L 5 . gzf;DaGwL ePsf]n] s'g ug]{ dfG5]df e/ kg]{ s'/f xf] . ug]{ dfG5]n] tg, dg /
gzf 5'g x'Fb}g, s'g x'G5 eg]/ klxrfg ul/G5 . b]Vbf wg lbP/ ug'{k5{ .
ljz]iftf
–;GbLk ;fksf]6f
ljifok|:yfg 38f jf df6fsf] 3}6fdf ufO{sf] uf]a/ 6fF;]/ hf} 5/L
g]kfnLx¿n] xiff]{Nnf;sf ;fy dgfpg] dxfg\ rf8 36:yfkgf ug]{ k|rng /x]sf] kfOG5 . 38fdf uf]a/
bz}F zlQm pkf;gfsf] dxÎjk"0f{ kj{ ljz]if xf] . b]jL 6fF:g'sf] k5fl8 j}1flgs sf/0f /x]sf] 5 . uf]a/df
efujtdf atfOPsf rf/ gj/fq dWo] z/b Ct'df kg]{ cg]s k|sf/sf xflgsf/s ls6f0f' gfz ug]{ Ifdtf /x]sf]
ePsfn] o;nfO{ zf/bLo gj/fq, ;fdfGo hglha|f]sf] x'G5 . uf]a/n] lnk]sf] e"lddf jf uf]a/ /x]sf] 7fpFdf
af]nLdf bz}F / g]jf/L k/Dk/fdf df]lxgL gvM cyf{t e"tk|]t cfpg g;Sg] / uf]a/n] h}ljs cf}iflwsf ¿kdf
dVv kfg]{ rf8 cflb gfdn] ;Daf]lwt ul/G5 . bz}+df sfd ug]{ ePsfn] k~ruJodf ;d]t o;nfO{ ;dfj]z
cflZjg z'Sn k|ltkbfb]lv gjdLko{Gt b'uf{ ejfgLsf] ul/Psf] 5 .
k"hf cf/fwgf ug]{ / bzdLsf] lbgdf zf:qLo ljwfg 36:yfkgf ubf{ k|fozM df6fsf] 38f k|of]u ul/G5
cg';f/ b'uf{ lj;h{g u/L dfGohgsf] xftaf6 6Lsf lsgeg] df6f] k[YjLsf] c+u xf] . IfdfzLntf / wf/0f
hd/f u|x0f u/L cflZjg z'Sn sf]hfu|t k"l0f{df;Dd ug]{ u'0f k[YjLdf /x]sf] 5 . k[YjL lji0f'sL zlQm x'g\
dgfpg] k/Dk/f 5 . / df6f]df kfk x6fpg] Ifdtf ;d]t /x]sf] tYo xfdLn]
>Ldb\b]jLefujtdf atfOP cg';f/ q]tfo'usf] zf:qdf kfpg ;S5f}F / sxLsxLF tfdfsf] 38fsf] klg
cGTodf dof{bf k'?iff]Qd eujfg\ /fdrGb|n] ljZj– k|of]u ug]{ u/]sf] kfOG5 . tfdf klg k[YjLsf] ue{af6
sNof0fsf lglDt dg'iofjtf/ lnPsf] / cflZjg z'Snsf] lgsflnPsf] xf], k[YjLs} c+z xf] . 36:yfkgf ubf{ hf}
gj/fqdf eujtLsf] pkf;gf u/]/ ljhof bzdLsf] 6fF:g] k/Dk/f /x]sf] 5 . hf}sf] hd/f pdfg'{sf] tfTko{
;fOtdf n°fdf /fj0fsf lj?4 o'4 ug{ k|:yfg u/]sf] hf}sf] u'0f xf] .
/ /fj0f dfly ljho k|fKt u/]sf] k|;Ë pNn]v 5 . hf}df b'w ;dfgsf kf]ifs tÎjx¿ kfOG5 ;fy}
gj/yfdf gjb'uf{sf gf} ¿k z}nk'qL -;Defjgf zlQm_, cf}ifwLo u'0fx¿ k|r'/ dfqfdf /x]sf] x'G5 . hf} ;a}
a|Xdrfl/0fL -r'DasLo zlQm_, rGb|306f -Wjlg zlQm_, eGbf klxn] ;[li6 ePsf] cGg dflgG5 / ;j{yf z'4
s'idf08f -/f;folgs zlQm_, :sGbdftf -cfsif{0f dflgG5 . ofl1s sfo{x¿df klg b]ju0fx¿nfO{ xlj
zlQm_, sfTofogL -a|Xdf08Lo s]Gb| zlQm_, sfn/fqL ck{0f ug{ agfOg] r? ufO{sf] z'4 £o"df hf} d'5]/
-k|;f/0f zlQm_, dxfuf}/L -k|sfz zlQm_ / l;l4bfqL agfOG5 / lkt[ sfo{x¿df klg lkt[u0fx¿nfO{ hf}sf]
-ljB'tLo zlQm_ sf] pkf;gf ul/G5 . g]jf/ ;d'bfon] lk08bfg ul/G5 . 36:yfkgf ubf{ z'4 hnn] k"0f{
ci6dft[sf cyf{t\ a|Xdfo0fL -;[li6_, dfx]Zj/L -;+xf/_, 36df eujtLsf] cfXjfg ul/G5 . c? t/n kbfy{sf]
sf}df/L -g]t[Tj_, gf/fo0fL -l:ylt_, af/fxL -;+/If0f_, ;6\6f hnsf] k|of]u ug'{sf] sf/0f hn k~rtÎjdWo]sf]
OGb|fo0fL -zf;g_, rfd'08f-t]h_ / dxfnIdL -P]Zjo{_ Ps tÎj xf] . hn k[YjLdf hLjg ;DefJotfsf] k|d'v
sf] k"hf pkf;gf ub}{ df]lxgL gvM dgfpg] u5{g\ . ;"qfwf/ xf], k|f0fLnfO{ hnn] g} arfpg ;S5 . o;/L
36:yfkgfdflysf] j}1flgs b[li6sf]0f hLjgsf] k"0f{tfsf nflu cfjZos tÎjx¿sf] k"hg
clZjg z'Sn k|ltkbfsf lbgb]lv ;gftgLox¿n] / k|s[ltdf cGtlg{lxt zlQmnfO{ pmhf{df kl/0ft u/L
cfˆgf] s'n cfrf/ cg';f/ ;Dk"0f{ ju{n] 36 -38f_ cfkm"df lj:tfl/t ug'{ g} bz}F dgfpg'sf] d'Vo p2]Zo
sf] :yfkgf u/L dxfsfnL, dxfnIdL / dxf;/:jtLsf] xf] .
zf:qf]Qm ljlwn] cfjxfg u/L k"hg ub{5g\ . tfdfsf] ;KtztLsf] tLg rl/q / @! cf}F ztfAbLdf
25 uf}/L, dfl;s, -cfWoflTds ;flxTo_ @)&&, sflQs
;fGble{stf ;Gb]z lbG5 . s;}n] xfdL dfly an k|b{zg u5{ eg]
dfs{08]o k'/f0fsf] ;fj0fL{ dGjGt/ cGtu{tsf] xfdLn] klg To; andfly ;dfg ann] bdg ug'{k5{ t/
b'uf{ ;KtztL r08Ldf eujtLsf tLg rl/qsf] j0f{g ;Tosf] kIfdf . bf];|f] rl/q dxfnIdL / dlxiff;'/n] klg
ul/Psf] 5 . k|yd rl/qdf dxfsfnL / cgflbsfndf ;do ;fGble{s ;Gb]z lbG5 . dxfnIdL cyf{t\ tLg
lji0f'sf] gfleaf6 k|s6 ePsf] ;x;|bnsf] sdndf nf]s rf}w e'jgsf] dflnSgLnfO{ dlxiff;'/n] wgdbn]
pTklQ ePsf a|XdfhL, lji0f'sf] s0f{dn -sfg]u'hL_af6 an k|b{zg u¥of] / dbn] ubf{ cGTo ef]Ug' k¥of] .
k|s6 ePsf b'O{ zlQmzfnL dxfbfgj dw' / s}6esf] clxn]sf] kl/k|]Ifdf xfdL klg wgjfg\ x'g} k5{ tfsL
af/]df j0f{g 5 . a|XdfhLn] eujtL of]udfofsf] dfgl;s s;}n] xfdLnfO{ wgn] bdg ug{ g;sf];\ . wgfh{g
pkf;gf u/L bfgjx¿n] b'Mv lbPsf] s'/f eujtLnfO{ ug{ sd{ ug'{k5{, Tof] eg]sf] pBd ug'{ eg]sf] xf] .
cg'/f]w u/] . eujtLn] cfˆgf] of]uann] lji0f'nfO{ hfuf t];|f] rl/q dxf;/:jtL / /QmaLh xf] . o; k|;+un]
u/fO{ bfgjx¿sf] ;+xf/ u/L ;[li6 qmd a;fpg k]|l/t ljZj ;dfhdf o:tf k|fl1s ult/f]wx¿ cfpg ;S5g\,
ug'{eof] . ljleGg if8\oGqx¿ /lrg ;S5g\, To:tf ;d:ofx¿sf]
dWod rl/qdf eujtL dxfnIdL -b'uf{_sf] lg/fs/0fsf] nflu Pjd\ /Ltn] xfdL ljBfjfg\ x'g'k5{
pTklQ / dxf/fIf; dlxiff;'/sf] cft+s / b'uf{åf/f eGg] xf] .
dlxifjwsf] af/]df j0f{g 5 . dlxiff;'/n] b'Mv lbPsfn] gj/fqL k"hf
;fx|} cflht ePsf b]ju0fx¿ dxfb]jsf] z/0fdf uP gj/fqsf] ;ftf}F lbg ;KtdLdf ljz]if cf/fwfgfsf
/ dxfb]jsf] k|]/0ffdf ;a} b]ju0fsf] d'vaf6 t]h/fzL ;fy hd/f3/df gjklqsf leœofOG5 . k[YjLgf/fo0f
pTkGg eof] . t]h/fzLaf6 ljzfn Hof]lt k'~hsf] zfxaf6 ljzfn g]kfnsf] PsLs/0fsf] cleofgdf
lgdf{0f eof] . ToxL t]hk'~haf6 eujtL dxfnIdLsf] sf7df8f}+ pkTosf ljhokl5 bz}+df uf]/vfsf]
pTklQ eof] / b]ju0fx¿n] cfˆgf–cfˆgf zf:qf:qåf/f uf]/vsfnL dlGb/af6 sf7df8f}+df km"nkftL Nofpg]
eujtLnfO{ ;'zf]let u/] . dlxiff;'/;Fu eujtLsf] 7"nf] rng z'? ePsf] xf] . h'g lg/Gt/ /lxcfPsf] 5 .
/0f;+u|fd eof] / gjf}F lbg;Ddsf] o'4df a/fa/L ePsf] km"nkftL du/ hfltsf] k"hf/Ln] dfq leœofpg]] rng
/ bzf}F lbgsf] lbgdf eujtLn] dlxiff;'/ jw u/]sf] 5 . s]/f, bfl/d, wfgsf] jfnf, a];f/sf] af]6, dfgs, sr",
k|;+u pNn]v 5 . oxLaf6 g} bz}Fsf] cf}krfl/s yfngL a]nkq, czf]s, hoGtLsf] af]6 oL gf} rLh gjklqsfsf
ePsf] eGg] dt ljåfg\x¿n] lbPsf 5g\ . pQ/ rl/qdf ¿kdf sf]t3/ j;Gtk'/df leœofPkl5 sf7df8f}F
dxf;/:jtLsf] rl/q / z'De lgz'De tyf /QmaLhsf] 6'l8Fv]ndf xif{ a9fOF x'G5 clg dfq pkTosfjf;Lx¿n]
jwsf] af/]df j0f{g 5 . klxnf dxf;/:jtLn] z'De / 3/3/df km"nkftL leœofpF5g\ . gjklqsf leœofpg]
lgz'Desf] jw ug'{eof] . /QmaLh eujtL;Fu o'4 ug{ sd{ k|ToIf ¿kdf hd/f3/df k|s[ltsf] :yfkgf xf] .
tTk/ eof] t/ Ps yf]kf /ut e'OFdf em/] klg pm ;dfg gjklqsf leœofPkl5 eujtLnfO{ d"n gIfqo'Qm ltlydf
anzfnL b}To k|s6 x'g yfn] . of] b]v]/ eujtLn] sfnL ;/:jtLsf] cfXjfg ul/G5 . t/ sf7df8f}F pkTosfsf
¿k wf/0f ug'{eof] / Ps yf]kf /ut e'OFdf emg{ glbO{ df]lxgL gvMsf ¿kdf bz}F dgfpg] g]jf/ ;d'bfox¿n]
/QmaLhsf] /ut ;dfKt kf/]/ /QmaLh ;+xf/ ug'{eof] . km"nkftL leœofpFb}gg\ .
;KtztL r08Lsf oL tLg ;Tf\ rl/q / c;t\ dxfci6dLsf] lbgdf b'uf{ejfgLsf] ljz]if k"hf
rl/q clxn] PSsfO;f}F ztfAbLdf klg plQs} ;fGble{s x'G5 . zlQmkL7x¿df 3'OFrf] g} nfUg] u/L dflg;x¿n]
5g\ . k|yd rl/qsf dxfsfnL / dw's}6en] ;dfhdf eujtLsf] k"hf u5{g\ . o;} lbgdf hd/f /fVg]x¿n]
/x]sf zf/Ll/s an, /fhgLlts an, cflb h:tf andf lbgdf, ;fFemdf jf cfwf/ftdf sfn/fqL ;lxt
3d08 ug]{ dflysf] bdg ug{ zlQm k|fKt ug'{ eGg] ci6dft[sf, rf}F;7L of]lugL, ci6e}/j, eLd;]g,
t'ngf
;fljqL sfˆn]
xfdLn] jif{el/df dgfpg] hlt rf8 kj{x¿ 5g\ tL ljhof bzdLdf u|x0f ul/g] 6Lsf, hd/fn] em'sfasf] /
;a} g} dfgjLo tyf ;fdflhs dof{bf :yflkt u/fpg] Tofusf] efjgfdf j[l4 ub{5 . hd/fnfO{ lz/f]wfo{ ugf{n]
lj1fg;Ddt bz{go'Qm 5g\ . o;df klg bz} rf8sf] zf/Ll/s / dfgl;s cf/f]Uotf ldNb5 . k|ltkbfb]lv
:yfg / sfd b'j} ljlzi6 5 . k"l0f{df;Ddsf] ;don] ;dfhdf k|d] sf] Jofkstf, ;fdflhs
Ct'rqmdf cflZjg÷sflt{s dlxgfdf kg]{ z/b Pstf, dfgf]dflnGodf ;fldKotfsf] :yfkgf, s6'tfdf
Ct'nfO{ /f]uf]krf/b]lv cGo ;b\sd{sf] nflu cg'sn ' dw'/tfsf] j[l4 cyf{t ;fdflhs Pstf sfod /fVb5 .
;do atfOPsf] 5 . o;/L dfgj sNof0f cyf{t cfTd sf]hfu|t k"l0f{dfdf rGb|dfsf] k"0f{ k|sfzn] gj/fqsf
kl/isf/sf] nflu ul/g] zlQm ;fwgf kj{ bz} o; tkaf6 s;df slt, s'g :t/sf] zlQm hfu[t eof] egL
;dodf ldnfOPsf] k|li6G5 . pTs[i6 dfgj aGgsf] Goflos ;dLIff ub{5 .
nflu cfjZos anx¿– :jf:Yoan, ljBfan, wgan, bz}d+ f hf]l8Psf ;a} kIf ;flTjs 5g\ . t/,
ldqan, rft'oa{ n, k|lti7fan, ;fx;an cfTdan / cfhef]ln xfdL o;nfO{ ljk/Lt ultljlwtkm{ ws]Nb} 5f}+ .
w}oa{ nÙ oL gaansf] ;d"Rro ¿k dflglG5g\ b'uf{ . ;flTjs vfgkfgsf] ljk/Lt b'Jo{zgsf] dxfdf/Ldf e'ns ] f
o:tL zlQm :j¿lk0fL gjb'uf{sf] pkf;gfaf6 z'? x'G5 5f}+ . ;fwf/0f j:qsf] ljk/Lt pR>[ª\vn sk8fsf] k|of]u
bz} kj{ . u5f{+} . ;DkGg ju{n] kmh'n vr{ ubf{ ljkGg ju{df lxgtf
r08Ldf b]jLn] bfgjdfly ljho u/]sf] k|s/0f ;fy} cfqmf]z j[l4 ePsf] 5 . ;DkGg / ljkGgju{df b'/L
b]vfOPsf] 5 . o;n] s';:+ sf/ dfly ;';:+ sf/sf] ljho a9\b5 } .
x'G5 egL bzf{Psf] 5 . cfTd kl/isf/ k|lqmof cToGt bz}s + f ;dodf tk ;fwgfsf] j[l4 ug'k{ g]d{ f h'jf
ulx/f] tyf ;"Id k|lqmof xf] . z'4 vfgkfg, lrGtg / tf; h:tf ljs[ltdf cNdlnPsf 5f}+ . lgbf]z { kz'
rl/qo'Qm eO{ :jR5 jftfj/0fdf k|fs[lts lgoddf /xL xTofaf6 :jf:Yodf ljsf/ tyf lx+;|s dfgjsf] j[l4
zlQmsf] pkf;gfaf6 cfTd kl/isf/ x'G5 . o;} lgltnfO{ e}/x]sf] 5 . alnsf gfddf cfdfsf] sfvdf x'g] pgs}
k|of]u ul/g] ljlwo'Qm rf8 xf] bz} . lgbf]z{ ;Gtfgsf] qm'/ xTofn] dfgjtfsf] lubf]{ rl/qnfO{
bz}d+ f ljZj a|Xdf08sf] lj/f6 :j¿ksf] k|tLs lrlqt u/]sf] 5 . b]jzlQmn] bfgjzlQmdfly ljho
snzdf gjzlQmsL >f]t ljZjdftfsf] :yfkgf u/L kfPsf] pT;jsf ¿ksf xfdL bz}+ dgfpF5f}+ . t/, o:tf]
pkf;gf, hk, Wofg, ;fwgf, cg'i7fg, k'/ir/0f cflbaf6 ljk/Lt sd{ ub}{ /Xof}+ eg] bfgja'l4 ;fd' b]ja'l4
;b\zlQm cfh{g ul/G5 . k|fs[lts ;Dkbfsf] ;+/If0f k/flht x'gk' g]{ cj:yf cfpg ;S5 .
;Daw{gsf nflu ;fd'lxs ;b\sfo{ :j¿k km'nkftL ha;Dd CifLk|l0ft gLltaf6 ;dfh rn]sf] lyof]
leœofOG5 . cWof/f]af6 pHofnf]df nfuf}+ eGg] r]tsf ta;Dd ljs[lt d'Qm ;Eo ;dfh lyof] . ca klg lu/]sf]
;fy zlQmsf] ;b'kof]usf nflu xltof/ k'hg x'G5 . ;EotfnfO{ p7fpg, st{Jolgi7 dfgjtfjfbL dof{lbt
ci6dL ltlydf nf]e, df]x, Oiof{, å]if, cx+sf/ -k~rjnL_ Joltm, kl/jf/, ;dfh aGg log} ;"qx¿sf] k'ghf{u/0f
sf] ;dk{0f ub}{ k"hf x'G5 . gjdL kj{df ul/g] k"hfn] ug'e{ Gbf csf]{ ljsNk 5}g . o'uCifL k+= >L/fd zdf{
OlGb|osf] dof{bf, cfGtl/s zlQm ljsf;sf] cg'el" t cfrf{oHo"sf] egfO 5– xfdL ;'lw|P ;dfh ;'lw|G5, xfdL
cyf{t cfˆgf] kz' a'l4dfly b]j a'l4sf] cfTd1fg ablnP ;dfh ablnG5 . ctM xfdL ;a} g} ;b\dfu{tkm{
lbnfpF5 . cu|;/ xf}+ . bz}+ rf8nfO{ bz}s
+ } ¿kdf dgfpF .ï
tkaf6 kz'Tjdfly ldn]sf] ljhon] 7"nfsf] ;Ddfg, –ufoqL zlQmkL7, afF;af/L, sf7df8f}+
;fgfsf]] ;+/If0f ug'k{ g]{ efj ;fy} cflTdotf ljsf; ub{5 .
29 uf}/L, dfl;s, -cfWoflTds ;flxTo_ @)&&, sflQs
u
ljz]if
g]kfn cfon lgud ln= sf] vfgf ksfpg] Uof; -Pn=kL= Uof;_
k|of]ustf{x¿nfO{ ;'/Iff ;DaGwL clt cfjZos hfgsf/L
Pn= kL= Uof; cToGt} k|HjngzLn k]6«f]lnod kbfy{ ePsf]n] o;sf] k|of]u ubf{ kof{Kt ;ts{tf / ;fjwfgL ckgfpg'
h?/L x'G5 . o;}n] vfgf ksfpg] Uof;sf] r'xfj6n] b'3{6gfaf6 aRg b]xfosf s'/fdf ljz]if Wofg k'¥ofpg ;Dk"0f{
pkef]Qmju{df g]kfn cfon lgud cg'/f]w ub{5 .
b'3{6gfaf6 aRg Wofg lbg'kg]{ s'/fx¿M
!= l;ln08/ NofpFbf n}hfFbf gu'8fcf}+ . efG;fdf l;lnG8/ ;w}+ 7f8f]/fvL k|of]u u/f}+ . ;'tfP/, 3f]K6\ofP/ k|of]u
gu/f}+ .
@= /]u'n]6/, /j/, kfok r'nf]h:tf pks/0fx¿ u'0f:t/ ePsf] dfq k|of]u u/f}+ . ;fy} x/]s @ jif{df Uof;sf] kfok
km]/f}+ . vfgf ksfpFbf ;w}F ‰ofn, 9f]sf v'Nnf /fvf}+ / ;'tLsf] sk8f nufP/ vfgf ksfpg], vfg] gu/f}+ .
#= sfd ;s]kl5 ;w}F /]u'n]6/ aGb ug{ gla;f}+ .
Uof; r'xfj6 ePdf Wofg lbg'kg]{ s'/fx¿M
!= vfgf ksfpg] :yfgdf Pn= kL= Uof;sf] tLvf] uGw cfO/x]sf] 5 eg] Uof; r'lxPsf] 5 eGg] a'‰g' kb{5 . Uof;
lns ePdf klxn] /]u'n]6/sf] / kl5 r'nf]sf] gj aGb u/f}+ .
@= Uof; xfjfeGbf ux|f+} x'g] ePsfn] tn e'OF df a:5, o:tf] cj:yfdf ‰ofn 9f]sf ;a} v'Nnf u/f}+ / cfuf]sf] lemNsf lg:sg]
a:t'x¿ h:t} Uof; r'nf], ;nfO{, nfO6/, w'k cflb gafnf}+ . ;fy} ljh'nLaQL nufot s'g} klg a:t' grnfcf}+ .
#= Uof; lnu eO/x]df l;lnG8/af6 /]u'n]6/ 5'6fO eNndf ;]ˆ6L Sofk nufP/ 3/ aflx/ v'Nnf 7fpFdf /fvf}+ /
l56f]eGbf l56f] glhssf] Uof; ljqm]tf jf ;DalGwt Uof; pBf]unfO{ vj/ u/f}+ .