Professional Documents
Culture Documents
1. KAPSAM
Bu talimat, aşağıda verilen iş ekipmanların periyodik kontrol faaliyetlerini kapsar:
- İstif Makinaları
- Transpaletler
2. REFERANSLAR
- İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
- TS EN ISO 3691-1 Endüstriyel araçlar - Güvenlik gereksinimleri ve doğrulama - Bölüm 1:
Sürücüsüz kamyonlar, değişken erişimli kamyonlar ve yük taşıyan kamyonlar hariç, kendinden
tahrikli endüstriyel araçlar
- TS EN ISO 3691-5 Endüstriyel araçlar - Güvenlik gereksinimleri ve doğrulama - Bölüm: 5 - Yaya
tarafından kumanda edilen araçlar
- TS ISO 5053 Motorlu Endüstriyel Araçlar - Terimler
- FEM 4.004 Periodic Inspection of Industrial Trucks
3. İLGİLİ DOKÜMANLAR
MFR.12 İstif Makinası – Transpalet Periyodik Kontrol Formu
RP.12 İstif Makinası – Transpalet Periyodik Kontrol Raporu
4. İLGİLİ EKİPMANLAR/CİHAZLAR
Kumpas, Metre
5. PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE
5.1. Periyodik Kontrol ve Muayene Periyodu
5.1.1. Periyodik kontrol ve muayene, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği gereği, asgari yılda bir (1) defa yapılacaktır.
5.2. Periyodik Kontrol ve Muayene Öncesi Alınacak Tedbirler
5.2.1. Aşağıda belirtilen tedbirler alınır:
1. Muayene personeli, İş Sağlığı ve Güvenliği Talimatı doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirir.
2. Muayene personeli, gerekli kişisel koruyucu ekipmanları (iş elbisesi, çelik burun ayakkabı,
eldiven, baret, gözlük, emniyet kemeri vb.) kullanır.
3. Muayeneye başlamadan önce, muayene yapılan alanı dış ortamdan izole etmek için,
barikatlar/güvenlik bantları veya bu alana girişi engelleyecek düzenlemeler yapılır.
4. Muayenelerin gerçekleştirilmesi öncesinde, muayeneye katılacak tüm kişilere ön
bilgilendirmeler yapılır.
5. Muayene öncesinde, kullanılacak tüm ekipmanlar/cihazlar kontrol edilir, doğru bir şekilde
çalıştıklarının teyidi yapılır.
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
İSTİF MAKİNASI VE TRANSPALET
PERİYODİK KONTROL TALİMATI
Doküman No: TL.11 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi :08.12.2019 Revz No: 03 Sayfa 2/9
kullanılmaktadır:
• Palet Aracı: Yaya olarak veya binilerek kumanda edilen, istifleme yapmayan, çatal kollu
kaldırma aracıdır. (TS ISO 5053:1998 Md. 3.3.3.2.1)
• Sahanlıklı ve Taşıma Tablalı Araç: Yaya olarak veya binilerek kumanda edilen, yük taşıma
sahanlıklı veya tablalı, istifleme yapmayan kaldırma aracıdır. (TS ISO 5053:1998 Md. 3.1.3.2.2)
• Paletli Taşıyıcı: Mafsallı bir dümen kolu kullanan yaya bir operatör tarafından pürüzsüz,
düzgün, sert yüzeylerde elle itilecek, çekilecek ve yönlendirilecek ve dümen kolunun
pompalanmasıyla bir yükü taşıma için yeterli yüksekliğe yükseltebilecek şekilde tasarımlanmış,
paletleri yükleme-boşaltma için çatal kollarla desteklenen tekerlekleri bulunan taşıt (TS EN ISO
3691-5 (En) Md. 3.2)
• Düşük kaldırmalı araç: Kaldırma yüksekliği 300 mm’ye ve kaldırma kapasitesi 2.300 kg’ye
kadar olan araç.
Yürüyüş Tipi:
- Kendinden Tahrikli Taşıt: Bir operatör tarafından kontrol edilen, her türlü yükü taşımak, çekmek,
itmek, kaldırmak, istiflemek veya raflarda düzenlemek amacıyla tasarlanmış, bir güç kaynağından
enerjiyle yürüme mekanizmalı, ray üzerinde hareket edenler dışındaki, en az 3 tekerlekli taşıt. (TS
EN ISO 3691-1 Md. 3.1)
- Yaya Tahrikli Taşıt: Mafsallı bir dümen kolu kullanarak bir yaya operatör tarafından elle itilecek,
çekilecek ve yönlendirilecek şekilde tasarımlanmış ve pürüzsüz, düzgün, sert yüzeyde çalışan, taşıt.
(TS EN ISO 3691-5 Md. 3.3’ten yararlanılmıştır)
İEKSGŞY Md. 10 – (1) İşveren, iş ekipmanları ve bunların kullanımına ilişkin olarak çalışanların
bilgilendirilmesinde aşağıda belirtilen hususlara uymakla yükümlüdür.
a) Çalışanlara, kullandıkları iş ekipmanına ve bu iş ekipmanın kullanımına ilişkin yeterli bilgi ve
uygun olması halinde yazılı talimat verilir. Bu talimat, imalatçı tarafından iş ekipmanıyla birlikte
verilen kullanım kılavuzu dikkate alınarak hazırlanır. Talimatlar iş ekipmanıyla beraber
bulundurulur. Bu bilgiler ve yazılı talimatlar en az aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde hazırlanır.
1) İş ekipmanının kullanım koşulları.
2) İş ekipmanında öngörülen anormal durumlar.
3) Bulunması halinde iş ekipmanının önceki kullanım deneyiminden elde edilen sonuçlar.
(2) Çalışanlar, kendileri kullanmasalar bile çalışma alanında veya işyerinde bulunan iş
ekipmanlarının kendilerini etkileyebilecek tehlikelerinden ve iş ekipmanı üzerinde yapılacak
değişikliklerden kaynaklanabilecek tehlikelerden haberdar edilir.
(3) Bu bilgiler ve yazılı talimatların, basit ve kolay anlaşılır bir şekilde olması gerekir.
A.4. Uyarı ve kapasite levhaları:
İEKSGŞY EK-I Md. 2.15. İş ekipmanlarında, işçilerin güvenliğinin sağlanmasında esas olan ikaz
ve işaretler bulunacaktır.
Kapasite diyagramı: Md.3.2.2: Yüklerin kaldırılması için kullanılan makinalarda, kaldırılabilecek
maksimum yük açıkça görülebilecek şekilde işaretlenmiş olacak, makinanın değişik şekillerde
kullanımında da maksimum yükü gösteren levhalar veya işaretler bulunacaktır.
Kaldırma için kullanılan aksesuarlar da güvenli kullanım için gereken özelliklerini gösterecek şekilde
işaretlenmiş olacaktır.
B. Görsel Kontroller: İstif makinasının görsel kontrolleri sorulara uygun olarak gerçekleştirilir.
Cihazın genel durumu, hidrolik sistemi, akü, tekerlekler, personel platformu (varsa), ayaklar, çatal,
ataçman, zincirler, asansör cıvataları, asansör makaraları, kızaklarda aşınma ve boşluklar, ayak
koruyucular kontrol edilir.
B.3. Akü
FEM 4.004
- Md. 5.4.1. Akü durumu ve bağlantıları görsel olarak kontrol edilir, ayrıca bütünleyen kablolar ve
bağlantıların sağlamlığı ve yalıtımlarının uygunluğu kontrol edilir.
- Md. 5.4.2. Akü sınırlayıcıların lift üreticisinin belirlediği spesifikasyonlara uygunluğu görsel
olarak kontrol edilir.
- Md. 5.4.3. Akü voltaj ve ağırlık bilgilerini lift üreticisinin, cihaz üzerindeki tip plakasına
uygunluğu kontrol edilir.
B.4. Tekerlekler:
FEM 4.004 Md.5.2.6: Lastikler aşınma, hasar ve kusurlar için gözle kontrol edilir. Tekerlekler ve
montajlarının durumu, güvenliği, sabitlenmesi ve uygulanabilirse basıncı görsel olarak muayene
edilir.
B.4. Personel platformu (Varsa): İstif makinasında personel platformu varsa, platform sağlam
olmalıdır. Platform üzerinde çalışan olmadığında kapanmalıdır.
B.6. Ayaklar: Lift ayaklarında ve özellikle kaynak dikişlerinde deformasyon, çatlak kontrolü görsel
olarak yapılır.
B.7. Çatal: Çatalların sap, ağız, burun, dirsek ve kancaları gözle kontrol edilir. Bu noktalarda çatlak,
deformasyon, aşınma, eğilme, ek veya yama kaynağı, ekleme olmamalıdır. Kaynak dikişlerinde
çatlama olmamalıdır.
B.8. Ataçman: Ataçmanların gözle muayenelerinde deformasyon, kaynak çatlakları, yüzeylerde
sorunlar, işlev sorunları, varsa hidrolik bağlantılarda sorunlar olmamalıdır.
B.9. Zincirler
Aşınma, Çatlama: Zincir pimleri, yapraklar, deliklerde aşınma, çatlak ve korozyon kontrolü
yapılmalıdır.
Ayar bozukluğu: Zincir gerginlikleri dengeli olmalıdır. Çatallar yerden kesilmişken zincirlere
ortadan bastırıldığında eşit olarak hafif esnemelidir.
B.10. Asansör kep cıvataları (İstif Mak.): Asansör bağlantı ve kep civatalarında eksik, gevşek ve
arızalı cıvata olmamalıdır
B.11. Asansör makaraları (İstif Mak.): Asansör makaraları gözle kontrolü yapılmalı çatlak, kırık ve
pim boşlukları olmamalıdır. Dönüşlerde salınım olmamalıdır.
B.12. Asansör kızaklarında aşınma ve boşluk (İstif Mak.): Asansör kızakları görsel olarak kontrol
edilir. Asansör kızaklarında çalışmadan veya diğer etkenlerden kaynaklı aşınma ve boşluklar
oluşmamış olmalıdır.
B.13. Ayak koruyucular: Lift ve tekerleklerinde ayakların ezilmesini engellemek için koruyucular
bulunmalıdır.
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
İSTİF MAKİNASI VE TRANSPALET
PERİYODİK KONTROL TALİMATI
Doküman No: TL.11 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi :08.12.2019 Revz No: 03 Sayfa 6/9
Yaya Tahrikli Araçlar: Taşıt şasisinin sınırları gerisine uzanan tekerlekler veya nakil tekerlekleri ve
itme çekme tutamakları ile teçhiz edilmiş istifleme ve platform taşıtlar, normal çalışma konumundayken
operatör ayaklarını korumak için Şekil 13’te gösterildiği gibi muhafazalar ile teçhiz edilmelidir (bk.
Şekil 1 ila Şekil 11). Şekil 13 tipik tekerlek muhafazasını göstermektedir. (TS ISO 3691-5 Md. 4.10.1)
Kendinden Tahrikli Araçlar: Yaya kontrollü kendinden tahrikli araçlarda operatör tekerleklerin
temasına karşı korunmalıdır. (TS ISO 3691-1 Md. 4.7.5.2)
C. Fonksiyon Testleri: Yüksüz olarak gerçekleştirilir. Ekipman hareket sınırları boyunca hareket
ettirilir. Yürüyüş, dönüş, denge, acil stop, kumanda, korna ve göstergeler, frenler, kesici sviçler,
kaldırma fonksiyonu kontrolleri yaptırılır.
Şekil-1. Dümen kolu üzerindeki kumanda tertibatının konumları (Kaynak: TS EN ISO 3691-5 Fig. 12)
İEKSGŞY Ek-1 Md. 2.1. İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları açıkça
görülebilir ve tanınabilir özellikte olacak ve gerektiğinde uygun şekilde işaretlenecektir. (…) Kumanda
sistemleri güvenli olmalıdır. Bunlarda meydana gelebilecek herhangi bir hasar veya kırılma tehlikeli
bir duruma neden olmamalıdır. Kontrol sistemleri güvenli olacak ve planlanan kullanım şartlarında
olabilecek arıza, bozulma veya herhangi bir zorlanma göz önüne alınarak uygun nitelikte seçilecektir.
İEKSGŞY Ek-1 Md. 2.2. İş ekipmanlarının çalıştırılması, bu amaç için yapılmış kumandaların ancak
bilerek ve isteyerek kullanılması ile sağlanacaktır.
Bu kural, işçiler için tehlike oluşturmadığı sürece;
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
İSTİF MAKİNASI VE TRANSPALET
PERİYODİK KONTROL TALİMATI
Doküman No: TL.11 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi :08.12.2019 Revz No: 03 Sayfa 7/9
D. Yük Deneyleri: Kapasite diyagramına göre yüklü halde test yapılır. Yüklü olarak ekipmanın
yürüme, durma, dönüş, fren, kaldırma-indirme hareketleri yapılarak ve statik deney yapılarak güvenli
çalışması kontrol edilir.
Yük testi, eğitimli ve yetkili personel ile yapılmalıdır. Çevrede yeterli genişlikte güvenli alan
bırakılmalıdır. Zemin sağlam ve düz olmalıdır. Test öncesinde tekerlerin ve çatalların uygun
durumda olduğu ve boş olarak hareket ekipmanlarının güvenli çalıştığı kontrol edilmelidir.
Operatöre test hakkında bilgi verilmeli, hareketlerin kontrolör talimatlarına uygun olarak yavaş
şekilde yapılması ve tehlike hissedildiğinde durulması istenmelidir. Kontrolör, kaldırılmış yüklere
mümkün olduğunca yaklaşmamalı, işaretleme ölçüm gibi işlemler için, daha uygun yöntem
bulunamıyorsa, kısa süre için ve güvenliğe dikkat ederek yüke yaklaşmalıdır.
Tercihen yük ağırlık merkezine ve nominal kapasitesine uygun ağırlıktır. Daha düşük test yükü ile
test yapılacağı zaman, kapasite diyagramına göre yük ağırlık merkezi uzaklaştırılarak test yapılır.
Yük çatal uzunluğunun dışına taşmamalı ve güvenli şekilde yerleştirilmelidir. Yük, ağırlığı bilinen,
düzgün yayılı, test sırasında veya olası bir kaza durumunda ek tehlikeler oluşturmayacak şekilde
seçilmelidir.
D.1. Yürüme, durdurma, dönüş: Test yükü yerden kesilerek liftin yürüme, fren, kaldırma, indirme
hareketleri yaptırılarak güvenli şekilde yapıldığı görülecektir.
D.2. Fren kontrolü: Test yükü altında istif makinası yürütülüp, durdurularak frenlerin etkinliği kontrol
edilir.
D.3. Kaldırma, indirme, durdurma: Test yükü altında kaldırma, indirme hareketleri birkaç kez
tekrarlanarak kaçaklar ve mekanizmalar kontrol edilir.
D.4. Statik Deney
• Kaldırma sistemi kaçak kontrolü: Beyan kapasitesinde yapılan statik deneyde 10 dakika bekletilir
ve hidrolik kaçak miktarı ölçülerek değerlendirilir.
Kendinden Tahrikli Araçlar:
• FEM 1.004 Md. 5.5.1. Kaldırma sistemini kapasite yükünde kontrol edilir: 10 dakika içinde
maksimum 100 mm (10 ton’a kadar kapasitelerde); veya 10 dakika içinde maksimum 200 mm (10
ton’dan büyük kapasitelerde), ISO 3691 veya üreticinin spesifikasyonları göz önünde
bulundurularak kontrol edilir. Bu test, hidrolik yağ çalışma sıcaklığında iken ve tüm kaldırma
silindirleri basınç altında olarak gerçekleştirilir.
Yaya Tahrikli Araçlar:
• TS EN 1757-2 standardına göre üretilmiş olan (2016 yılı öncesinde) beyan kapasitesine eşit bir
yükün, hidrolik sistemdeki bir iç kaçak sebebiyle inmesi ilk 10 dakikada 10 mm'yi geçmemelidir.
(TS EN 1757-2 Md. 5.4.2)
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
İSTİF MAKİNASI VE TRANSPALET
PERİYODİK KONTROL TALİMATI
Doküman No: TL.11 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi :08.12.2019 Revz No: 03 Sayfa 9/9
• TS EN 3691-5 standardına göre üretilen (2016 sonrası) yaya tahrikli araçlarda beyan
kapasitesine eşit bir yükün, hidrolik sistemdeki iç sızıntı nedeniyle inmesi ilk 10 dakikada 25
mm'yi aşmamalıdır. (TS EN 3691-5 Md. 4.4.3.2)
D.5. Deney Sonrası Kontrol: Test sonrasında mekanizmalar, hortumlar, bağlantı noktaları, zincirler,
çatallar vb. de deformasyon, sızıntı kontrolü yapılacaktır.
E. Önceki kontrol raporunda belirtilen eksiklerin giderilmesi: Daha önceden kontrol yapılmışsa
karşılaştırılarak eksiklerin giderilip giderilmediği yazılır.
İEKSGŞY Md.7.b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek
iş ekipmanının; 1) Uzman kişilerce periyodik kontrollerini ve gerektiğinde testlerinin yapılması, 2)
Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi
iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında
belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için uzman kişilerce gerekli
kontrollerin yapılması, sağlanacaktır.
c) Kontrol sonuçları kayıt altına alınacak, yetkililerin her istediğinde gösterilmek üzere uygun şekilde
saklanacaktır.
REVİZYON BİLGİLERİ
Rev.
Revizyon Tarihi Revizyon Açıklaması
No
0 - İlk yayın.
1 17.09.2019 İstif makinesi ve tarnspalet için yapılacak kontroller bölümü eklendi.
Talimatın ismi rapor ve formlarla uyumlu hale getirildi. Referanslar güncellendi.
2 17.11.2019 5.3 Muayene Faaliyetlerinin Gerçekleştirilmesi bölümündeki gereksiz bölümler
çıkarıldı.
Referans standartlara TS EN ISO 3691-1 ve TS ISO 5053 eklendi. Ekipman türü
3 08.12.2019 ve tahrik cinsinin tanımları yapılarak araç özellikleri ve tabi olduğu standartlar
netleştirildi. Ekipman cinsi ve yürüme tahrik cinsine göre farklılıklar belirtildi.
Hazırlayan Onaylayan
YÖNETİM TEMSİLCİSİ GENEL MÜDÜR