Professional Documents
Culture Documents
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 1/11
1. KAPSAM
Bu talimat, güç tahrikli veya elle tahrik edilen caraskalların periyodik kontrol ve muayene
faaliyetlerini kapsar.
2. REFERANSLAR
- TS EN 14492-2+A1 Vinçler (krenler) - Güç tahrikli vinçler ve ceraskallar - Bölüm 2: Güç
tahrikli ceraskallar
- TS EN 13157+A1 Vinçler (Krenler) - Güvenlik - Elle Tahrik Edilen Kaldırma Teçhizatı
- TS ISO 7592 Kalibre Edilmiş Yuvarlak Çelik Baklalı Kaldırma Zincirleri - Uygun Kullanım ve
Bakım Kılavuzu
- TS EN 818-1+A1 Kısa Baklalı Zincir- Kaldırma Amaçları İçin- Güvenlik- Bölüm 1: Genel
Kabul Şartları
3. İLGİLİ DOKÜMANLAR
RP.05 Caraskal Periydik Kontrol ve Muayene Raporu
MFR.05 Caraskal Periydik Kontrol ve Muayene Formu
4. İLGİLİ EKİPMANLAR/CİHAZLAR
Kumpas, Metre
5. PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE
5.1. Periyodik Kontrol ve Muayene Periyodu
5.1.1. Periyodik kontrol ve muayene, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği gereği, asgari yılda bir (1) defa yapılacaktır.
5.1.2. Ayrıca çelik halatlar, zincirler, kancalar, sapanlar, kasnaklar, frenler ve otomatik durdurucular,
yılda bir (1) bütünüyle kontrol edilecektir.
5.1.3. Kaldırma makinaları ve araçları her çalışmaya başlamadan önce, operatörleri tarafından
kontrol edilecektir.
5.2. Periyodik Kontrol ve Muayene Öncesi Alınacak Tedbirler
5.2.1. Aşağıda belirtilen tedbirler alınır:
1. Muayene personeli, İş Sağlığı ve Güvenliği Talimatı doğrultusunda faaliyetlerini
gerçekleştirir.
2. Muayene personeli, gerekli kişisel koruyucu ekipmanları (iş elbisesi, çelik burun ayakkabı,
eldiven, baret, gözlük, emniyet kemeri vb.) kullanır.
3. Muayeneye başlamadan önce, muayene yapılan alanı dış ortamdan izole etmek için,
barikatlar/güvenlik bantları veya bu alana girişi engelleyecek düzenlemeler yapılır.
4. Muayenelerin gerçekleştirilmesi öncesinde, muayeneye katılacak tüm kişilere ön
bilgilendirmeler yapılır.
5. Muayene öncesinde, kullanılacak tüm ekipmanlar/cihazlar kontrol edilir, doğru bir şekilde
çalıştıklarının teyidi yapılır.
6. Sadece yetkili personelin muayene alanına girişine izin verilir.
5.2.2. Aşağıda verilenler dikkate alınır:
1. Caraskal kapasitesinin en az 1,1 katı (dinamik yük testine yönelik) ve en az 1,25 katı (statik
yük testine yönelik) kadar test yükü ile uygun bağlama elemanları hazırlanmalıdır.
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 2/11
2. Muayene personeline refakat edecek yetkili (Caraskal Operatörü vb.) personel hazır
bulundurulmalıdır.
3. Muayenesi yapılacak tüm caraskalların, teknik bilgilerini içeren dosyaların (varsa sicil defteri)
ve önceki kontrol raporlarının muayene sırasında hazır bulundurulması gerekmektedir.
4. Muayenesi yapılacak caraskalların, gerekli bakım ve kontrolleri yapılmış olmalıdır.
Önemli Notlar
1. Yukarıda belirtilen hazırlıkların muayene öncesinden yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde
zaman ve işgücü kaybı söz konusu olacaktır. Zamanında yapılmayan hazırlıklardan dolayı
muayene yapılmayıp başka bir güne ertelenecek olursa ilave olarak ücret talep edilecektir.
A-Motor ve fren
B- Redüktör
C- Sürtünme tork sınırlayıcısı
D- Zincir tahrik dişlisi
E- Zincir destek bağlantısı
1- Tahrik Zinciri 5- Yük Zinciri F-Zincir dişlisi
2- Zincir Bağlantısı
G- Yük kancası
Makaraları 6- Yük
Kancası H- Zincir torbası
3-Muhafaza
4-Yük Zinciri 7- Yük Zinciri
Makarası 8- Zincir
Sınırlayıcısı
TS EN 13157+A1 Figure-2 TS EN 14492-2+A1 Figure A.2.1
Talep Edilen Periyot: İşyerinin periyodik kontrolü talep ettiği aralık yazılır. Bu süre caraskallarda 12
ayı aşamaz. İşyeri yöneticisine aşağıdaki standarda göre bilgilendirme yapılması yararlı olur.
Zincirlerin periyodik kontrol aralığı:
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 3/11
İEKSGŞY Md. 8- İşçilerin sağlık ve güvenliği yönünden, özel risk taşıyan iş ekipmanlarının
kullanılmasında aşağıdaki önlemler alınacaktır.
a) İş ekipmanı, sadece o ekipmanı kullanmak üzere görevlendirilen ehil kişilerce kullanılacaktır.
A.3) Talimat ve uyarılar: Kullanma talimatları ile çalışma sahasında kapasite ve uyarı levhaları
bulunmalıdır.
B. Görsel Kontroller
B.1) Caraskalın genel yapısı: Taşıyıcılar, kaynaklar, civatalar, destekler gözle kontrol edilir.
Çatlama, hasar, deformasyon vb. bulunmamalıdır.
B.2) Merdiven ve platform: Caraskal üzerinde bakım onarım için erişim sağlayacak uygun
merdiven veya platform olmalıdır.
B.3) Muhafaza ve korkuluklar: Caraskal hareketli parçaları uygun şekilde koruma altına alınmış
olmalıdır. Caraskal platformlarında en az 100 cm yükseklikte korkuluklar, ara korkuluklar ve
topuk levhaları olmalıdır.
B.4) Raylar: Caraskal raylarında aşınma, çökme, eğilme, tolerans sınırları dışında mesafe
farkları vb. kusurlar olmamalıdır. Ray birleşim yerlerinde güvenli çalışmayı riske sokacak
boşluklar olmamalıdır.
B.5) Tekerler: Köprü ve araba tekerleri sağlam olmalıdır. Aşınma, çatlak, deformasyon
olmamalıdır.
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 5/11
B.6) Motor: Motor hareketli parçaları ve elektrik bağlantıları güvenli şekilde muhafaza altında
olmalıdır. Çalışma sırasında olağandışı sesler, sürtünmeler ve titreşimler oluşturmamalıdır.
B.7) Elektrik elemanları: Pano ve pano kapağı olmalıdır. Elektrik bağlantıları kapalı ve tekniğe
uygun olmalıdır. Panoda şalter, sigorta, düğme ve lambaların fonksiyonları açıkça anlaşılır
şekilde işaretli olmalıdır. Ekipmana elektrik taşıyan kablolar hasarsız olmalıdır. Kablo taşıyıcılar
uygun kanallarda hareket etmeli ve hareket sırasında köprü ve rayla uyumlu hareket etmelidir.
Kablo uzunluğu tüm hareket sınırlarınca çalışmaya uyumlu olmalıdır. Çalışma alanı uygun ve
yeterli şekilde aydınlatılmış olmalıdır.
İEKSGŞY EK-1 2.1.1. İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları açıkça
görülebilir ve tanınabilir özellikte olur. Gerektiğinde uygun şekilde işaretlenir.
İEKSGŞY EK-1 2.3. Bütün iş ekipmanlarında, ekipmanı tümüyle ve güvenli bir şekilde
durdurabilecek bir sistem bulunur. Her bir çalışma yerinde, tehlikenin durumuna göre,
iş ekipmanının tamamını veya bir kısmını durdurabilecek ve bu ekipmanın güvenli bir durumda
kalmasını sağlayacak kumanda sistemi bulunur. İş ekipmanlarının durdurma sistemleri, çalıştırma
sistemlerine göre öncelikli olması gerekir. İş ekipmanı veya tehlikeli kısımları durdurulduğunda,
bunları harekete geçiren enerji de kesilecek özelliğe sahip olur.
İEKSGŞY EK-1 2.4. İş ekipmanının tehlikesi ve normal durma süresinin gerektirmesi halinde
iş ekipmanında acil durdurma sistemi bulunur.
İEKSGŞY EK-1 2.19. Bütün iş ekipmanları, çalışanların doğrudan veya dolaylı olarak elektrikle
temas riskinden korunmasına uygun olur.
B.8) Yük ve tahrik çarkları: Düzgün şekilde çalışmalıdır. Deformasyon olmamalıdır. Bağlantılar
sağlam ve güvenli şekilde yapılmış olmalıdır.
B.9) Yük zinciri toplama kutusu: Elektrikli, hidrolik, pnömatik caraskallarda yük zinciri toplama
kutusu olmalıdır.
TS ISO 7592 Md.3.7 - Köprülü kaldırmadan indirme durumunda gevşek zincir arzu
edilmediğinde, zincir taşıyıcı yerleştirilebilir. Bu taşıyıcının yeterli büyüklükte olması, uygun olarak
ayarlanması ve boşaltma için bir yere sahip olması gereklidir. Zincir baklalarından bir kaçı
taşıyıcının kenarlarından taşarsa (uygun olmayan ayarlama veya yetersiz kapasiteden dolayı)
zincirin tamamının taşıyıcının dışına taşmasına sebep olabilir.
Zincirin serbest ucu yığılırken koni şeklini alır. Zincirin gevşek kısmındaki yığın zincir gerginliğini
muhafaza etmek için çok yüksek olmamalıdır, aksi takdirde zincir dişli çarka yeniden uygun bir
şekilde girmeyebilir.
B.10) Yük zinciri bağlantıları: Zincirin caraskala, kancaya bağlantıları sağlam şekilde yapılmış
olmalıdır. Zincir bittiğinde düşmemesi için zincir sonunda uygun durdurucu bulunmalıdır.
TS ISO 7592 Md.3.8 - Kaldırma makinalarına bağlı zincirler genelde yükü otomatik olarak
kaldırmadan önce, zincirin herhangi bir şekilde kıvrılmasına karşı serbest dönmeli kancalarla
tespit edilmiş olmalıdır.
Bu zincirlerin kullanıldığı yerlerdeki tertibatlı sistemler (Örneğin, kaldırılacak cismin etrafında
zinciri geri kancalama ile geçirmek) emniyetli değildir ve işlem güvenli değildir. Yük zinciri ve
kancasının kısma tertibatı ile beraber kullanıldığında, yük zinciri zarar görebilir ve dişli çarkın
kullanım ömrü kısalabilir.
Sapanlı kaldırmalar daima kancaya bağlı ayrı bir ekipman kullanılarak yapılmalıdır.
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 6/11
İki veya daha fazla dizili zincir ile desteklenen kancaların kullanılması durumunda zincir
halkasının kanca üzerinde operatörün isteği dışında dönmesi ve kancanın, kanca bloğunun
üstüne dönmesinden önce gerekli tedbirler alınmalıdır. Böyle bir dönme meydana geldiğinde
zincir halkaları kanca üzerinden ters yönde geçirilerek düzeltilmelidir.
B.11) Zincir yapısı: Bakla çapında azalma, zincirde korozyon, aşınma ve deformasyon
olmamalıdır.
B.13) Yük kanca bloku: Kanca malzemesi çelik olmalıdır. Kanca bloku bağlantıları tam ve
sağlam olmalıdır. Kanca makara muhafazaları halatın çıkmasını ve sıkışmasını önleyecek
şekilde bulunmalıdır.
B.14) Yük kancası durumu: Kancada kaynak işlemi, aşınma, deformasyon bulunmamalıdır.
Kanca güvenlik mandalı bulunmalı, sağlam ve yük hareketi sırasında kancadan kurtulmayı
engelleyecek şekilde kanca ağzını kapatmalıdır. (Kanca ölçüleri için bkz. Md. 4.4 Tablo1 ve
Tablo 2)
B.15) Askı kancası durumu: Kancada kaynak işlemi, aşınma, deformasyon bulunmamalıdır.
Kanca güvenlik mandalı bulunmalı, sağlam ve yük hareketi sırasında kancadan kurtulmayı
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 7/11
engelleyecek şekilde kanca ağzını kapatmalıdır. (Kanca ölçüleri için bkz. Md. 4.4 Tablo1 ve
Tablo 2)
C. Fonksiyon Testleri: Yüksüz olarak gerçekleştirilir. Ekipman hareket sınırları boyunca hareket
ettirilir.
C.1) Kumanda kontrolü: Kumandada acil stop olmalı ve çalışmalıdır. Kumanda ve butonlar
sağlam olmalıdır. Yön işaretleri okunur durumda olmalıdır.
C.2) Frenler: Tüm hareketlerde (kaldırma, indirme, köprü ve araba yürütme) tehlike
oluşturmayacak şekilde vinci durdurmalıdır.
C.3) Seviye kesiciler: Kanca en alt ve en üst seviye sınırlayıcıları çalışır ve ayarlı durumda
olmalıdır.
C.4) Çarpma durdurma takoz, tampon ve kesicileri: Köprü ve araba ray sonlarında hareket
sınırlayıcı olarak en az tekerlek yarıçapı kadar olmak üzere takozlar olmalıdır. Takozlara
çarpma şiddetini azaltmak için tamponlar kullanılmalıdır.
C.5) Sesli ışıklı ikaz ve işaretlemeler: Caraskal hareketi sırasında sesli ve ışıklı ikaz olmalıdır.
Özellikle yük altında insan bulunma ihtimali olan yerlerde bu ikazlar duyulur ve görülür şekilde
olmalıdır.
D. Dinamik Deney: İşletme tarafından beyan edilen kapasitenin 1,1 katı ile test yapılır.
D.2) Araba /köprü yürüme-durdurma kontrolü: Araba hareketi durdurularak kontrol edilir.
Köprü hareketi bulunan caraskallarda köprü hareket kontrolü gerçekleştirilir.
D.3) Yürüme yolları, tekerler, mekanizmalar: Hareketler sırasında yürüme yolları, tekerler ve
hareket mekanizmalarının güvenli şekilde çalışması gerekir.
D.4) Aşırı yük/moment kesicisinin çalışması: CE’ye tabi ekipmanlarda (2004 sonrası üretilmiş)
beyan kapasitesi aşıldığında aşırı yük/moment kesicisi devreye girmelidir. Kaldırma kapasitesi
1.000 kg’nin veya devrilme momenti 40.000 Nm’nin altında olan kaldırma ekipmanlarında
zorunlu değildir.
E. Statik Deney: Beyan kapasitesinin 1,25 katından aşağı olmayan bir yükle test yapılır. Test
yükü yerden 10-20 cm kadar kesilerek askıda bekletilir. Test sırasında ve sonunda ekipman
bileşenlerinde hasar oluşmamalıdır.
E.2) Taşıyıcı elemanların durumu: Test sırasında taşıyıcı elemanlarda (kolonlar, putreller,
köprü vb.) tolerans sınırları dışında eğilme ve deformasyon olmamalıdır.
F.1) Zincir kontrolü: Zincirde tolerans sınırları dışında aşınma ve deformasyon olmamalıdır.
DIN 766’ya uygun zincirler için standarda uygun ölçüler ve toleranslar için Tablo-3’e
bakılmalıdır.
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 8/11
F.2) Kanca kontrolü: Kancada açılma, çatlak vb. bulunmamalıdır. Kanca ölçüleri için bkz. Md.
4.4 Tablo1 ve Tablo 2.
F.3) Caraskal ve taşıyıcı elemanlar kontrolü: Caraskal taşıyıcı yapısı, gövdesinde kalıcı hasar,
deformasyon, çatlak vb. bulunmamalıdır.
İEKSGŞY EK-3 Md. 1.3.1. Test, deney ve tahribatsız muayeneler dışında iş ekipmanı günlük
muayeneden geçirilir. Kullanım sırasında ekipman, çatlak, gevşemiş bağlantılar, parçalardaki
deformasyon, aşınma, korozyon ve benzeri belirtiler bakımından gözle muayene edilir.
İEKSGŞY EK-3 Md. 1.3.2 Çatlak, aşırı aşınma ve benzeri tespit edilen herhangi bir
iş ekipmanı daha ayrıntılı muayene için kullanım dışı bırakılır. Gözle muayene, operatör veya
iş ekipmanını ve işlevlerini bilen personel tarafından yapılarak kayıt altına alınır.
G. Önceki kontrol raporunda belirtilen eksiklerin giderilmesi: Daha önceden kontrol
yapılmışsa karşılaştırılarak eksiklerin giderilip giderilmediği yazılır.
İEKSGŞY Md.7.b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike
yaratabilecek iş ekipmanının; 1) Uzman kişilerce periyodik kontrollerini ve gerektiğinde testlerinin
yapılması, 2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre
kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan
sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için
uzman kişilerce gerekli kontrollerin yapılması, sağlanacaktır.
c) Kontrol sonuçları kayıt altına alınacak, yetkililerin her istediğinde gösterilmek üzere uygun
şekilde saklanacaktır.
4.4. Tablo ve Açıklamalar
32 200 160 132 80 000 63 000 50 000 40 000 32 000 25 000 20 000
40 224 180 150 100 000 80 000 63 000 50 000 40 000 32 000 25 000
50 250 200 170 125 000 100 000 80 000 63 000 50 000 40 000 32 000
63 280 224 190 160 000 125 000 100 000 80 000 63 000 50 000 40 000
80 315 250 212 200 000 160 000 125 000 100 000 80 000 63 000 50 000
100 355 280 236 250 000 200 000 160 000 125 000 100 000 80 000 63 000
125 400 315 265 320 000 250 000 200 000 160 000 125 000 100 000 80 000
160 450 355 300 400 000 320 000 250 000 200 000 160 000 125 000 100 000
200 500 400 335 500 000 400 000 320 000 250 000 200 000 160 000 125 000
250 560 450 375 - 500 000 400 000 320 000 250 000 200 000 160 000
d1: Kanca sapı çapı; a1: Kanca iç çapı; a2: Kanca ağız açıklığı. Malzeme Cinsi: M: St E 285; P: St E 355
Kanca No a1 a2 d1 a1 a2 d1
006 25 20 14
010 28 22 16
012 30 24 16
020 34 27 20
025 36 28 20
04 40 32 24
05 43 34 24 34 27 24
08 48 38 30 38 30 30
1 50 40 30 40 32 30
1.6 56 45 36 45 36 36
2.5 63 50 42 50 40 42
4 71 56 48 56 45 48
5 80 63 53 63 50 53
6 90 71 60 71 56 60
8 100 80 67 80 63 67
10 112 90 75 90 71 75
12 125 100 85 100 80 85
16 140 112 95 112 90 95
20 160 125 106 125 100 106
25 180 140 118 140 112 118
32 200 160 132 160 125 132
40 224 180 150 180 140 150
50 250 200 170 200 160 170
63 280 224 190 224 180 190
80 315 250 212 250 200 212
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 10/11
REVİZYON BİLGİLERİ
Rev.
Revizyon Tarihi Revizyon Açıklaması
No
0 - İlk yayın.
Referans standartlarda ve Muayene bölümü soru sırasına ve atıf yapılan standartlara
1 10.11.2019
göre düzenlendi
QUASER Teknik Kontrol, Muayene ve Gözetim Hizmetleri Limited Şirketi
CARASKAL
PERİYODİK KONTROL ve MUAYENE TALİMATI
Doküman No: TL.09 Yayın Tarihi: 01.06.2018 Revz.Tarihi:10.11.2019 Revz No:1 Sayfa 11/11
Hazırlayan Onaylayan
YÖNETİM TEMSİLCİSİ GENEL MÜDÜR