ICS 21.060.70; 53.020.

30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
Bu standard metni 9 Nisan 2009 tarihli TSE Teknik Kurul toplantsnda
kabul edilerek yrrle girmi olup metin zerindeki redaksiyonel
dzeltmeler devam etmektedir.

TS EN 13411-5 + A1

ICS 21.060.70; 53.020.30

ELK TEL HALATLAR N SONLANDIRICILAR GVENLK - BLM 5: U-CVATALI TEL HALAT

KLEMENSLER
Terminations for steel wire ropes - Safety - Part 5: U-bolt wire
rope grips

TRK STANDARDLARI ENSTTS

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

n sz

Bu tasar, CEN tarafndan kabul edilen EN 13411-5 (2003) + A1 (2008) standard esas alnarak, TSE
Makina htisas Grubunca hazrlanmtr.

Bu tasarnn kabul ile TS 6207(1988) iptal edilecektir.

Bu standarda; A1 Eki ile yaplan deiiklik ve ilaveler

Bu standardn AB Direktifi/Direktifleri ile ilikisi

EN 13411 - elik tel halatlar iin sonlandrclar - Gvenlik standardnn dier blmleri:
-

iaretleri arasnda gsterilmitir.

Ek ZA (bilgi iin) ve Ek ZB (bilgi iin)

de verilmitir.

Blm 1: elik tel halat sapanlar iin ykskler,

Blm 2: Tel halat sapanlar iin rme gzler,
Blm 3: Kelepeler ve kelepe gvenlii,
Blm 4: Metal ve reine ile soketleme,
Blm 6: Asimetrik kamal soket,
Blm 7: Simetrik kamal soket.

Bu tasarda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent
hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

indekiler
0

Giri........................................................................................................................................................ 1

Kapsam .................................................................................................................................................. 1

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar......................................................................................... 1

Terimler ve tarifler ................................................................................................................................ 2

Tehlikeler listesi.................................................................................................................................... 2

izelge 1 - Tehlikeler ve ilgili kurallar................................................................................................................ 2

5

Gvenlik kurallar ve/veya tedbirleri ................................................................................................... 3

5.1
5.2

Malzemeler.......................................................................................................................................... 3
Mekanik zellikler................................................................................................................................ 3
Gvenlik kurallarnn dorulanmas ................................................................................................... 3

6.1
6.2
7

Personel nitelikleri ............................................................................................................................... 3

Tip deney............................................................................................................................................. 3
Kullanm bilgisi ..................................................................................................................................... 4

7.1
7.2
7.3

Tanmlama iaretlemesi ...................................................................................................................... 4

Balama talimatlar ............................................................................................................................. 4
Sertifika ............................................................................................................................................... 4

Ek A (Bilgi iin) Klemens-1in bir tasarm iin yapm ve boyut zellii .................................................... 5
A.1
A.2
A.3

Genel................................................................................................................................................... 5
Malzeme.............................................................................................................................................. 5
Boyutlar ............................................................................................................................................... 6

ekil A.1 Tel halat klemensi........................................................................................................................... 6

ekil A.2 Kpr .............................................................................................................................................. 6
ekil A.3 U-civata........................................................................................................................................... 6
ekil A.4 Halka somun................................................................................................................................... 6
izelge A.1 Boyutlar (ekil A1, ekil A2, ekil A3 ve ekil A4) .................................................................... 7
A.4

Balama talimatlar ............................................................................................................................. 7

ekil A.5 Klemens aralklar........................................................................................................................... 7

izelge A.2 Moment ve tel halat klemenslerinin says ................................................................................. 8
Ek B (Bilgi iin) Klemens-2nin bir tasarm iin yapm ve boyut zellii .................................................. 9
B.1
B.2
B.3

Genel................................................................................................................................................... 9
Malzeme.............................................................................................................................................. 9
Boyutlar ............................................................................................................................................. 10

izelge B.1 Boyutlar (ekil B1, ekil B2, ekil B3 ve ekil B4) .................................................................. 11
B.4

Balama talimatlar ........................................................................................................................... 12

ekil B.5 Balama klemensleri sras .......................................................................................................... 12

izelge B.2 Moment ve klemens says....................................................................................................... 13
Ek ZA (Bilgi iin)

Bu standard ve AB Direktifi 98/37/ECnin temel gerekleri arasndaki iliki ......... 14

Ek ZB (Bilgi iin)

Bu standard ve AB Direktifi 2006/42/ECnin temel gerekleri arasndaki iliki ..... 15

Kaynaklar........................................................................................................................................................ 16

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

elik tel halatlar iin sonlandrclar - Gvenlik Blm 5: U-civatal tel halat klemensleri
0

Giri

Bu standard, makina direktifi ve ortak EFTA dzenlemelerinin temel gvenlik gerekleri ile uyumunu salamak
amacyla hazrlanmtr.
Alclarn talep ettikleri mamullerin gerekli kalite seviyesinden tam olarak emin olmalar iin, tedariki
firmalardan bu standarda uygulanabilir onaylanm kalite gvence sistemini (rnein, EN ISO 9001)
szlemelerinde tanmlamalar tavsiye edilir.

Kapsam

Bu standard, demir esasl malzemeden imal edilen U-civatal tel halat klemenslerin ve imalat tarafndan
tasarland ekliyle kullanm iin U-civatal tel halat klemensleri ile gvenli hale getirilmi gz
sonlandrclarn emniyetli davran iin asgari kurallar kapsar.
Uygun kullanmlar, uygun emniyet faktrlerini dikkate alan kalifiye personel tarafndan deerlendirilmi olan
tekli kullanml kaldrma ilemlerini ve asl statik ykleri kapsar.
U-civatal tel halat klemensleri, spiral halatlarla kullanmlarda uygun deildir.
Bu standard, genel kaldrma uygulamalar iin gz sonlandrcl sapanlarda, maden ceraskallarnda veya
kren ceraskallarnda birincil gvenlik tertibat olan U-civatal tel halat klemenslerini kapsamaz.
Balama talimatlar ile birlikte klemens rnekleri, Ek A ve Ek Bde (bilgi iin) verilmektedir.
Bu standard kapsamndaki tehlikeler Madde 4de tanmlanmtr.

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr.
Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste hlinde verilmitir. Tarih belirtilen
atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas
artyla uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi hlinde en son basks
kullanlr (tadiller dhil).
EN, ISO, IEC
vb. No
EN 292-2:1991

EN 1050:1996
EN 1562

EN 123851:2002
EN 12385-2:
2003

Ad
TS No1)
(ngilizce)
Safety of machinery Basic
TS EN 292-2concepts, general principles for
design Part 2: Technical principles
and specifications
Safety of machinery Principles for TS EN 1050
risk assessment.
Founding Malleable cast irons
TS 519 EN
1562/A1

Ad
(Trke)
Makinalarda Gvenlik-Tasarm in
Temel Kavramlar, Genel Prensipler
Blm 2: Teknik Prensipler ve
zellikler Makinelerde gvenlik - Risk
deerlendirmesi prensipleri
Dkmler - Temper dkme
demirler (Dvlebilir)

Steel wire ropes Safety Part 1: TS EN 12385- elik tel halatlar Gvenlik
General requirements
1
Blm 1: Genel kurallar
Steel wire ropes Safety Part 2:
TS EN 12385- elik tel halatlar Gvenlik
Definitions, designation and
2
Blm 2: Tarifler, ksa gsterili ve
classification.
snflandrma

1) TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iaretli
olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr.
1

ICS 21.060.70; 53.020.30

EN, ISO, IEC
vb. No
EN 20898-2

EN ISO 898-1

EN ISO 4759-1

EN ISO 7500-1

TRK STANDARDI

Ad
(ngilizce)
Mechanical properties of fasteners Part 2: Nuts with specified proof load
values Coarse thread
(ISO 898-2:1992)
Mechanical properties of fasteners
made of carbon steel and alloy steel
- Part 1: Bolts, screws and studs
(ISO 898-1:1999)
Tolerances for fasteners Part 1:
Bolts, screws, studs and nuts Product grades A, B and C (ISO
4759-1:2000)
Metallic materials - Verification of
static uniaxial testing machines Part 1: Tension/compression testing
machines (ISO 7500-1:1999)

TS EN 13411-5 + A1

TS No

Ad
(Trke)
TS EN 20898- Balama Elemanlarnn Mekanik
2
zellikleri-Blm 2: Deney Yk
Deerleri Belirlenmi SomunlarNormal Adml
TS 3576 EN
Balama elemanlarnn mekanik
ISO 898-1
zellikleri Karbon elii ve
alaml elikten imal edilmi Blm 1: Cvata, vida ve saplamalar
TS 3699 EN
Balama elemanlar - Toleranslar
ISO 4759-1
Blm1: Cvata, saplama ve
somunlar Mamul kalitesi A,B ve C
TS EN ISO
7500-1

Metal malzemeler - Tek eksenli

statik deney makinalarnn
dorulanmas Blm 1:
ekme/basma deney makinalar
Kuvvet lme sisteminin
dorulanmas ve kalibrasyonu

Terimler ve tarifler

Bu standardn amac bakmndan, EN 12385-2de verilen terimler ve tarifler ile birlikte aadaki terimler ve
tarifler uygulanr.

3.1 U-civatal tel halat klemensi

Somunlarn sktrlrlmasyla halatn iki ksmnn birlikte preslenmesini salayan U-civata, kpr ve
somunlardan oluan takm.

3.2 Klemens emniyetli gzl sonlandrc

malat talimatlarna uygun olarak balanan tel halat klemensleri ile emniyete alnan gzl sonlandrc.

Tehlikeler listesi

Tel halat klemensinde, ykn kazaen veya tel halatn kopmas sonucu serbest kalmas durumunda,
dorudan veya dolayl olarak tehlike blgesinde olan kiilerin saln veya gvenliini riske sokar.
Scaklk tehlikesi, snrlandrlm scaklklarda kullanlan tel halat kapsamaz.
izelge 1, tel halat klemensleri iin zel ve nemli olan risk deerlendirilmesi ile tanmlanm risk azaltmak
iin tedbir alnmas gereken tehlikeleri ierir.
izelge 1 - Tehlikeler ve ilgili kurallar
EN 1050 Ek Ada tariflenen tehlikeler
Madde 1

Madde 1.7
Madde 10.4

Yetersiz dayanmdan
kaynaklanan mekanik
tehlike

Delme tehlikesi
Balama hatalarndan
kaynaklanan tehlike

EN 292-2 Ek Ann ilgili

maddesi
Madde 1.3.2
Madde 4.1.2.3
Madde 4.1.2.5
Madde 4.2.4
Madde 1.7.3
Madde 4.3.1
Madde 4.2.4
Madde 1.3
Madde 1.5.4

Bu standardn ilgili maddesi

Madde 5
Madde 5
Madde 6
Madde 6
Madde 5
Madde 7

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

Gvenlik kurallar ve/veya tedbirleri

5.1 Malzemeler
5.1.1 U-civata
EN ISO 898-1e uygun kalite snf en az 5.8 en fazla 8.8 olan karbon elii.

5.1.2 Kpr
EN 1562ye uygun W40-05 veya B35-10 kalitesinde dvlebilir dkme demir veya dvme, yalandrlmam
karbon elik.

5.1.3 Somun
EN 20898-2ye uygun kalite snf en az 5 ve EN ISO 4759-1e uygun mamul derecesi A olan karbon elii.

5.2 Mekanik zellikler

5.2.1 Klemens emniyeti/Klemens emniyetli gzl sonlandrcnn ekme yeterlilii
Madde 6.2.2ye uygun olarak deneye tabi tutulduunda, klemens emniyetli gzl sonlandrc, klemens
emniyetli gzl sonlandrcda 1 mmden daha fazla halat kaymas yapmakszn 5 dakika sresince halatn
en kk kopma kuvvetinin en az % 80sine eit bir kuvvete dayanmaldr.

5.2.2 Klemens emniyetli gzl sonlandrcnn darbe yorulma davran

Madde 6.2.3e uygun olarak deneye tabi tutulduunda, klemens emniyetli gzl sonlandrc en az 20.000
evrime dayanmaldr.
Yukarda yer alan darbe deneyine maruz kalan ayn klemens emniyetli gzl sonlandrc, Madde 6.2.2ye
uygun olarak deneye tabi tutulmal ve bu deneyden sonra klemenslerde gzle grlr herhangi bir atlak,
ekil bozukluu veya baka bir hasar olmamaldr.

Gvenlik kurallarnn dorulanmas

6.1 Personel nitelikleri

Btn deneyler ve muayeneler, kalifiye personel tarafndan yaplmaldr.

6.2 Tip deney

6.2.1 Genel
Tasarm, malzeme ve imalat yntemini kantlamak amacyla deney, klemenslerin tasarmland her bir halat
snf iin uygulanmaldr. Halat kalite snf, tasarmlanan klemensler iin en yksek kalite snfnda olmaldr.
Elyaf zl ve elik zl tek katmanl halatl kullanm iin tasarlanan klemenslerin her ikisine de deney
uygulanmaldr.
Bir ucunda klemens emniyetli gzl sonlandrcya sahip olan en az takm, deneye tabi tutulmaldr.
Not - Deney says, her iki uta klemens emniyetli gzl sonlandrcya sahip olan takmlar iin iki olarak
kabul edilmelidir.
Aada tanmlanan her iki deney iin uygulama kuvveti, yuvarlatlm pim ve/veya pimler yoluyla klemens
emniyetli gzl sonlandrcya iletilmelidir. Gz ile yaplan a 30 yi amamaldr.
Her uta klemens emniyetli gzl sonlandrcya sahip olan takmlar iin d klemensler arasndaki serbest
halatn en kk uzunluu, d anma halat ap olmak zere, en az 30d olmaldr.
Madde 6.2.2 ve Madde 6.2.3de belirtilen deneylerde kullanlan deney makinalar, EN ISO 7500-1e uygun
olmaldr.

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

Mekanik zelliklerin deiimine neden olabilecek herhangi bir d boyutun normal imalat toleranslarnda veya
imalat ynteminde, malzeme zelliinde, tasarmdaki her bir deiimde, deiime urayan elemanlarda
Madde 6.2.2 ve Madde 6.2.3de belirtilen tip deneyinin uygulanmasn gerektirir.

6.2.2 Klemens gvenlii ve ekme deneyi

Halatn en kk kopma kuvvetinin % 20sine eit bir kuvvet uygulandktan sonra, imalatnn talimatlarna
uygun olarak klemenslerde tekrar skma gerektiren durum hari olmak zere; deney yntemi, genellikle EN
12385-1, Madde 6.4.1de aklanan hususlara uygun olmaldr.
Uygulanan kuvvet halatn en kk kopma kuvvetinin % 80ine eit bir deere ulatnda deneye devam
edilmeyebilir.

6.2.3 Darbe yorulma deneyi

Halatn en kk kopma kuvvetinin % 20sine eit bir kuvvet uygulanmal ve imalat talimatlarna gre
gerekirse, klemensler tekrar sklmaldr.
Her bir takm, halat ekseni boyunca en kk ilgili halat kopma kuvvetinin % 15 il % 30u arasnda olan
evrimsel gerilmeye maruz braklmaldr. Klemenslerin tekrar skma ilemi imalat talimatlarna uygun
olmaldr.
Kuvvet uygulama frekansnn 5 Hzi amadndan emin olunmaldr.

6.2.4 Tip deneyleri kabul kriteri

takmn tamam, yukardaki deneylerin tmnden getiyse, tip deney iin sunulan boyuttaki elemann bu
standarda uygun olduu kabul edilmelidir.
Bir takm yukardaki deneylerden herhangi birinde baarsz olursa, iki ilave takm daha deneye tabi tutulmal
ve deneye sunulan boyuttaki elemann bu standarda uygun olduunu kabul etmek iin her iki takmda bu
deneyleri gemelidir.
ki veya takm yukardaki deneylerin herhangi birinde baarsz olursa, tip deney iin sunulan eleman
boyutunun, bu standarda uygun olmad kabul edilmelidir.

Kullanm bilgisi

7.1 Tanmlama iaretlemesi

Klemens boyutu, tasarlanm klemens iin anma halat ap/aplar ile gsterilmelidir.
Klemensler, klemens ls ve imalat tanmlamas ile imalat tarafndan kalc bir ekilde iaretlenmelidir.

7.2 Balama talimatlar

Klemens imalats, her bir uygun klemens iin halat ap, halat kalite snf ve halat snf, kullanlacak
klemenslerin says, malzemesi ve boyutlar, klemenslerin boluu, uyumlandrlmas ve gerekli skma
momenti deeri ile ilgili tavsiyeleri ieren balama talimatlarn salamaldr.
malat talimatlar aada yer alan bilgileri iermelidir:
a)
b)
c)

Kullanm scaklk aral,

Civata dileri ve dier yzeylerin yalamas,
Tekrar skma ve bunu takiben tekrar skma skl.

7.3 Sertifika
malat veya tedariki, talep zerine, aada belirtilen bilgileri ieren sertifikay salamaldr:
a)
b)
c)
d)

Bu standarda uygunluk beyan,

malatsnn veya yetkili temsilcisinin (varsa) ismi ve adresi
Tel halat klemensi anma boyutu (halat ap),
Tel halat klemensi belgesine atf yntemi.

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

Ek A
(Bilgi iin)
Klemens-1in bir tasarm iin yapm ve boyut zellii
A.1 Genel
Bu ek, bu standardn performans kurallarn salayan 1960 (dahil) ve st halat kalite snflar iin uygun olan
tel halat klemensinin bir tasarm iin malzeme, boyut ve yapm kurallarn belirtir.

A.2 Malzeme
A.2.1 U-civata
U-civata malzemesinin, son ilem ve deneyi aada belirtildii gibi olmaldr:
EN ISO 898-1e uygun kalite snf 6.8.
EN ISO 4042ye uygun son ilem, inko elektrolizle kaplama ve sar krom kaplama.
EN ISO 898-1e uygun deneye tabi tutma.

A.2.2 Kpr
Kpr malzemesinin son ilemi ve deneyi aada belirtildii gibi olmaldr:
ISO 5922ye uygun dvlebilir dkme demir derecesi W 40-05 veya B35-10.
EN ISO 4042ye uygun son ilem, inko elektrolizle kaplama ve krom kaplama.
EN 1562ye uygun deneye tabi tutma.

A.2.3 Halka somunu

Halka somunu malzemesinin son ilem ve deneyi aada belirtildii gibi olmaldr:
EN 20898-2ye uygun kalite snf 6.
EN ISO 4759-1e uygun mamul derecesi A.
EN ISO 4042ye uygun son ilem, inko elektrolizle kaplama ve sar krom kaplama.
EN 20898-2ye uygun deneye tabi tutma.

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

A.3 Boyutlar
Boyutlar izelge A.1e uygun olmaldr.

ekil A.1 Tel halat klemensi

ekil A.2 Kpr

Not - Btn kenarlar yuvarlatlm olmaldr.

ekil A.3 U-civata

ekil A.4 Halka somun

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

izelge A.1 Boyutlar (ekil A1, ekil A2, ekil A3 ve ekil A4)
Klemens
anma
boyutua

U-cvata

Kpr c

Halka somun

mm
mm
mm
ab b
d1
h1b a
d2
h2 h3
r1
r2
r3 r4
t
c
d1
d3
h4
s
5
12 13 M5
25
12 5,8 13 5
25
2,5 2 6,5
13 1
M5
10
5
8
6,5
14 17 M6
32
14 7
14 6
30
3,5 2 8
16 1,6 M6
12,5 6
10
8
18 20 M8
41
18 10 18 8,5 39
4
3 10
20 1,6 M8
17
8
13
10
20 24 M8
46
20 10 21 9
40
5
3 10
20 1,6 M8
17
8
13
12
24 28 M10 56
24 12 25 11 50
6
3 12
24 1,9 M10 20
10,5 16
14
28 31 M12 66
28 15 30 13 59
7
4 14
28 2,5 M12 24
12,5 18
16
32 35 M14 76
32 17 35 16 64
8
4 16
32 2,5 M14 28
13,5 21
19
36 36 M14 83
36 17 40 17 68
9,5 4 16
32 2,5 M14 28
13,5 21
22
40 40 M16 96
40 19 44 20 74
11 4 17
34 3
M16 30
16
24
26
46 50 M20 118 46 24 51 22 84
12 5 19
38 5
M20 37
24
30
30
54 55 M20 131 54 24 59 27 95
15 5 20,5 41 5
M20 37
24
30
34
60 60 M22 150 60 26 67 30 105 17 5 22,5 45 7
M22 45
30
34
40
68 65 M24 167 68 28 77 33 117 20 5 24,5 49 7
M24 45
30
34
a
Bu, halatn en byk anma apna eittir. Halatn ara anma aplar iin bir sonraki daha byk klemens boyutu
kullanlmaldr.
Anma boyutu 5, sadece anma halat ap 5 mmye uygulanr.
b

Toleranslar, EN 22768-1, kalite snf Cye uygun olmaldr.

Toleranslar, ISO 8062, kalite snf CT10a uygun olmaldr.

A.4 Balama talimatlar

Klemensler arasndaki mesafe e (ekil A.5), t kprnn genilii olmak zere (ekil A.2), en az 1,5 t olmal
ve 3 tden daha fazla olmamaldr.
Gz oluumunda yksk (radansa) kullanldnda, birinci tel halat klemensi ykskten hemen sonra
yerletirilmelidir. Kpr her zaman halatn yk tama blmne yerletirilmelidir.

ekil A.5 Klemens aralklar

Gz oluturulduunda ve kullanma sunulmadan nce halka somunlar, izelge A.2de verilen momente
uygun olarak sklmaldr.
Tavsiye edilen skma momentleri, yal yatakl yzeyler ve dili somunlu klemensler iindir.
Yk ilk kez uygulandktan sonra, moment tekrar kontrol edilmeli ve gerekliyse dzeltilmelidir.
Tel halat u sonlandrc kalifiye personel tarafndan muayene edilmelidir.
7

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

izelge A.2, halat boyutuna gre kullanlacak olan tavsiye edilen klemens saysn verir.
izelge A.2 Moment ve tel halat klemenslerinin says
Klemens anma boyutua
5
6,5
8
10
12
14
16
19
22
26
30
34
40
a
izelge A.1in dip notuna bk.

Skma momenti
Nm
2,0
3,5
6,0
9,0
20
33
49
68
107
147
212
296
363

Klemens says
3
3
4
4
4
4
4
4
5
5
6
6
6

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

Ek B
(Bilgi iin)
Klemens-2nin bir tasarm iin yapm ve boyut zellii
B.1 Genel

Bu ek, bu standardn performans kurallarn salayan halat kalite snf 1960 N/mm2 (dahil) ve st iin uygun
olup, tel halat klemensin tasarmnn malzeme, boyut ve yapm kurallarn belirtir.

B.2 Malzeme
B.2.1 U-civata
U-civata malzemesi, son ilemi ve deneyi aada belirtildii gibi olmaldr:
Malzeme: Karbon elii, tavsiye edilen moment ykne bozulma olmakszn dayanabilecek zellikte
olmaldr.
Son ilem: Plaka, (EN 12329a uygun), mekanik (ASTM B-695e uygun) veya scak daldrma galvanizleme
(ASTM A-153e uygun).
Deneye tabi tutma: EN 1677-1e uygun numune manyetik parak muayenesi.

B.2.2 Kpr
Kpr malzemesi ve son ilemi aada belirtildii gibi olmaldr:
Malzeme: Karbon eliinden dvlm tavsiye edilen moment ykne, bozulma olmakszn, dayanabilecek
zellikte olmaldr.
Son ilem: Plaka, (EN 12329a uygun), mekanik (ASTM B-695e uygun) veya scak daldrma galvanizleme
(ASTM A-153e uygun).
aretleme: malat tantm ve boyutu okunabilir olmaldr. Ayrc plakalar bulunmaldr.

B.2.3 Somunlar
Somun malzemesi, son ilemi ve deneyi aada belirtildii gibi olmaldr:
Malzeme: ASTM A563 G-a veya daha iyisi.
Son ilem: ASTM A-153e uygun galvanizleme.

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI

TS EN 13411-5 + A1

B.3 Boyutlar
Boyutlar izelge B.1e uygun olmaldr.

ekil B.1 Tel halat klemensi

ekil B.3 U-civata

10

ekil B.2 Kpr

ekil B.4 Somun

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI TASARISI

tst EN 13411-5 + A1

izelge B.1 Boyutlar (ekil B1, ekil B2, ekil B3 ve ekil B4)
Halat
Kpr
U-civata
anma
boyutu
mm
A
B
C
D
E
F

A
B
1/8
3-4
25
4,3
9,4
12
7,2
20,5
12
12
12-24 UNC
3/16
5
30
5,6
12,7
15
8,3
24
12
15
1/4-24 UNC
1/4
6-7
36,5
7,1
16,8
19
9,9
30
12
19
5/16-18 UNC
5/16
8
42
7,9
18,5
22,5
11,6
33,5
12
22,5
3/8-16 UNC
3/8
9-10
49
9,5
23
25,5
13,3
41,5
12
25,5
7/16-14 UNC
7/16
11
58
11
28,5
30
15,2
48,5
11
30
1/2-13 UNC
1/2
12-13
58
11
28,5
30
15,2
48,5
11
30
1/2-13 UNC
9/16
14-15
63,5
12
34
33,5
16,8
52,5
10
33,5
9/16-12 UNC
5/8
16
63,5
12
34
33,5
16,8
52,5
10
33,5
9/16-12 UNC
3/4
18-20
72
12
35,5
38
18,7
57
10
38
5/8-11 UNC
7/8
22
80,5
13
40
44,5
22
62
10
44,5
3/4-10 UNC
1
24-26
88
14,2
45
48
22
66,5
10
48
3/4-10 UNC
1 1/8
28-30
91
14,2
48,5
51
22
71,5
10
51
3/4-10 UNC
1 1/4
32-34
105
17,5
55
58,5
25,5
79,5
10
59
7/8-9 UNC
1 3/8
36
106
17,5
59
60,5
25,5
79,5
10
59
7/8-9
UNC
1 1/2
38-40
113
19
62
65,5
25,5
86,5
10
65,5
7/8-9 UNC
1 5/8
41-42
121
19
67,5
70
28,5
92
10
70
1-8 UNC
1 3/4
44-46
135
22,5
74
77,5
32,5
97
10
77,5
1 1/8-7 UNC
2
48-52
149
24
83
86
36
113
10
86
1 1/4-7 UNC
2 1/4
56-58
162
28,5
81
99
36
116
9
98,5
1 1/4-7 UNC
2 1/2
62-65
168
28,5
94
105
36
119
9
105
1 1/4-7 UNC
2 3/4
68-72
175
33
124
111
36
127
9
111
1 1/4-7 UNC
3
75-78
194
40
113
121
41,5
135
9
121
1 1/2-6 UNC
Not - 12-24 Unc: di boyutu numaras, her inde 24 hatveli dili 0,2078/0,2150 inlik anma apn gsterir.
Klemens
anma
boyutu

Somun
C
11
14
12,5
19
19
25,5
25,5
32
32
36,5
41
46
51
56
56
60,5
66,5
70
76
81
87,5
90,5
99

D
23
30
31
43
47,5
58,5
58,5
69,5
69,5
84
96
106
115
133
133
145
160
174
195
213
227
243
272

A
9,4
11
14,1
17,2
18,8
21,9
21,9
23,4
23,4
26,6
31,3
31,3
31,3
36
36
36
40,6
45,3
50
50
50
50
59,5

B
12-24 UNC
1/4-24 UNC
5/16-18 UNC
3/8-16 UNC
7/16-14 UNC
1/2-13 UNC
1/2-13 UNC
9/16-12 UNC
9/16-12 UNC
5/8-11 UNC
3/4-10 UNC
3/4-10 UNC
3/4-10 UNC
7/8-9 UNC
1-8 UNC
1/4-24 UNC
11/8-7 UNC
11/8-7 UNC
11/8-7 UNC
11/8-7 UNC
11/8-7 UNC
11/8-7 UNC
11/8-7 UNC

C
4,7
5,6
7,5
9,1
10,7
12,3
12,3
13,9
13,9
15,5
18,6
18,6
18,6
21,8
21,8
21,8
25
28,5
31
31
31
31
37,3

11

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI TASARISI

tst EN 13411-5 + A1

B.4 Balama talimatlar

Bu klemens, kalite snf 619 ve 636 olan 6 demetli sa el sarml halatlarla birlikte kullanm iindir.
Buradaki talimatlar takiben izelge B.2 referans alnr: Belirlenen halat miktar ykskten veya ilmekten geri
kvrlr. Halatn bo ucundan bir kpr genilii kadar mesafede ilk klemens uygulanr. U-cvata tel halatn
bo ucu zerinden geirilir - yk tayc halat ucu ise klemensin yuvasna oturmaldr. Tavsiye edilen
momente ulaana kadar bir somundan dierine geilerek sral ve dzenli bir ekilde somunlar sklr.
ki klemens gerekli olduunda, ikinci klemens mmkn olduu kadar ilmek veya ykse yakn olacak
ekilde uygulanr. Tavsiye edilen momente ulaana kadar bir somundan dierine geilerek sral ve dzenli
bir ekilde somunlar sklr.
ki klemensten fazla klemens gerekli olduunda, ikinci klemens mmkn olduu kadar ilmek veya ykse
yakn olacak ekilde uygulanr, ikinci klemens somunlar skca dndrlr, ancak sklmamaldr. Bir sonraki
adma geilir.
veya daha ok klemens gerekli olduunda ilave klemensler, ilk ikisi arasnda eit mesafe olacak ekilde
aralk braklmal, halat geveklii azaltlmal, tavsiye edilen momente ulaana kadar her bir U-civatadaki
somunlar, bir somundan dierine geilerek sral ve dzenli bir ekilde sklr.

Aklama
1
2
3
4

Birinci klemensin yeri

kinci klemensin yeri
nc/dier klemenslerin yeri
Geri- kvrma
ekil B.5 Balama klemensleri sras

U-cvata tel halatn bo ucu zerinden geirilir, yk tayc halat ucu ise klemensin yuvasna oturmaldr.
izelge B.2de gsterilen klips says; RRL veya RLL tel halat, kalite snf 619 ve 637, FC veya IWRC, IPS
veya XIP kullanm esas alnmaldr. Kalite snf 619 olan tam bitiik yapl veya benzer geni d taraf tel tip
yapl 1 in ve daha geni boyutlar iin kullanldnda, bir ilave klips eklenmelidir.
Ayrca gsterilen klips says; dnme direnli RRL tel halat, kalite snf 819, IPS, XIP, 1-1/2 in ve daha
kk boyutlar ve dnme direnli RRL tel halat, kalite snf 197, IPS, XIP, 1-3/4 in ve daha kk boyutlu
olanlara uygulanmaldr.
12

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI TASARISI

tst EN 13411-5 + A1

lk yk, takm deneye tabi tutmak iin uygulanmaldr. Bu yk, kullanmda beklenilen ykten daha fazla veya
eit olmaldr. Daha sonra, kontrol edilmeli ve tavsiye edilen momente kadar somunlar tekrar sklmaldr.
Periyodik olarak somunlarn tekrar sklmas, 10.000 evrimde (ar kullanm), 20.000 evrimde (orta
seviyede kullanm) veya 50. 000 evrimde (az kullanm) yaplabilir. evrimler bilinmiyorsa, zaman periyodu
olarak her 3 ayda, 6 ayda, yllk gibi kullanlabilir.
Tel halat u sonlandrc, anma, kt kullanm ve genel yeterlilik iin periyodik olarak muayene edilmelidir.
izelge B.2 Moment ve klemens says
Klemensin anma
ls

a
Geri kvrma iin
Moment
halat miktar
mm
Nm
2
85
6,1
2
95
10,2
2
120
20,3
3
133
40,7
3
165
61,0
3
178
88
3
292
88
3
305
129
3
305
129
4
460
176
4
480
305
5
660
305
6
860
305
7
1120
488
7
1120
488
8
1370
488
8
1470
583
8
1550
800
8
1800
1017
8
1850
1017
9
2130
1017
10
2540
1017
10
2690
1627
verilenden daha fazla sayda kullanlrsa, geri kvrm miktar orantsal

Anma ap

En az klemens
says

mm
1/8
3-4
3/16
5
1/4
6-7
5/16
8
3/8
9-10
7/16
11-12
1/2
13
9/16
14-15
5/8
16
3/4
18-20
7/8
22
1
24-25
1-1/8
28-30
1-1/4
32-34
1-3/8
36
1-1/2
38-40
1-5/8
41-42
1-3/4
44-46
2
48-52
2-1/4
56-58
2-1/2
62-65
2-3/4
68-72
3
75-78
Not - Klemens says, izelgede
olarak artrlmaldr.
a
izelgede verilen skma moment deerleri, dilerin kuru, temiz ve yadan arnm hali iin verilen
deerlerdir.

13

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI TASARISI

tst EN 13411-5 + A1

Ek ZA
(Bilgi iin)
Bu standard ve AB Direktifi 98/37/ECnin temel gerekleri arasndaki
iliki
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii tarafndan CENe verilen talimatlara gre
makina konusundaki 98/79/EC Direktifi ile tadil edilen 98/37/EC*) Yeni Yaklam Direktifinin temel
gereklerine uyumu salamak iin hazrlanmtr.
Bu standard, yukardaki direktif altnda Avrupa Birlii resmi dergisinde bir kez yer aldnda ve en az bir ye
lkede ulusal standard olarak yaynlandnda, bu standardn kurala uygun maddeleri ile uyumu, bu
standardn kapsam snrlar iinde, bu direktif ve ilgili EFTA dzenlemelerinin ilgili esas kurallar ile uyumunu
mzakere eder.
Uyar: Dier kurallar ve dier Avrupa Birlii Direktifleri, bu standard kapsamna giren mamul/mamullere
uygulanabilir.

*)

TSE Notu: Bu direktif, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanl tarafndan Makine Emniyeti Ynetmelii ad
altnda yaynlanmtr.
14

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI TASARISI

tst EN 13411-5 + A1

Ek ZB
(Bilgi iin)
Bu standard ve AB Direktifi 2006/42/ECnin temel gerekleri arasndaki
iliki
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii tarafndan CENe verilen talimatlara gre
makina konusundaki 2006/42/EC*) Yeni Yaklam Direktifinin temel gereklerine uyumu salamak iin
hazrlanmtr.
Bu standard, yukardaki direktif altnda Avrupa Birlii resmi dergisinde bir kez yer aldnda ve en az bir ye
lkede ulusal standard olarak yaynlandnda, bu standardn kurala uygun maddeleri ile uyumu, bu
standardn kapsam snrlar iinde, bu direktif ve ilgili EFTA dzenlemelerinin ilgili esas kurallar ile uyumunu
mzakere eder.
Uyar: Dier kurallar ve dier Avrupa Birlii Direktifleri, bu standard kapsamna giren mamul/mamullere
.
uygulanabilir

*)

TSE Notu: Bu Direktif, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanl tarafndan Makina Emniyeti Ynetmelii ad
altnda yaynlanmtr.
15

ICS 21.060.70; 53.020.30

TRK STANDARDI TASARISI

tst EN 13411-5 + A1

Kaynaklar
(1)

EN 1677-1 Components for slings Safety Part 1: Forged steel components, Grade 8

(2)

EN 12329 Corrosion protection of metals - Electrodeposited coatings of zinc with supplementary

treatment on iron or steel

(3)

EN 22768-1 General tolerances - Part 1: Tolerances for linear and angular dimensions without
individual tolerance indications (ISO 2768-1:1989)

(4)

EN ISO 4042 Fastners - Electroplated coatings (ISO 4042:1999)

(5)

ISO 5922 Malleable cast iron

(6)

ISO 8062 Castings - System of dimensional tolerances and machining allowances

(7)

ASTM B-695 Standard Specification for Coatings of Zinc Mechanically Deposited on Iron and Steel

(8)

ASTM A-153 Standard Specification for Zinc Coating (Hot-Dip) o Iron and Steel Hardware

(9)

ASTM A-563 Ga Standard Specification for Carbon and Alloy Steel Nuts

16