Karabin (Karabina)

Kullanıcının kendisini direkt ya da endirekt bir şekilde bir istasyon noktasına bağlamasını sağlayan
aletleri bir araya getiren açılabilir bağlantı alet.

Somun kapılı karabin (Mağaracı karabini)

Kapısı vidalanarak kapatılan ve somun anahtarı ile torklanarak kilitlenen bir tip karabin.

Not: Somun kapılı karabinalar ayrıca mağaracı karabini, maillon rapides ve quicklink olarak da
bilinirler.

2.7.4 Karabinler

2.7.4.1 Sadece somun kapılı ya da otomatik kilit mekanizmalı gibi kapı kilitleme mekanizmalı

bağlantılar iple erişim için gerekli güvenliği sağlayabilenlerdir. Çelik kablolar, kelepçe ve

gözlü cıvataları bağlarken sadece çelik karabinler kullanılmalıdır. Bir istasyona bağlanmak

için kullanılan karabinler istasyonu gevşetmeden ve engel olmadan, istasyonun içinde

dönebilecek ve istasyona doğru oturacak tasarım ve boyutta olmalıdır.

2.7.4.2 Somun kapılı karabinler daha az sıklıkta açılıp kapatılması gereken ve/veya kapıya karşı daha

fazla yüklemenin olduğu bağlantılarda daha uygun olur.

2.7.4.3 Bir karabinin mukavemeti boy hattında (ana eksen) iki metal bar kullanarak dışarı doğru bir

kuvvet uygulamak suretiyle belirlenir (bkz. Şekil 2.1). Eğer karabinin asimetrik bir şekli varsa

test yükü omurgasına yakın çizgi doğrultusunda uygulanır. Eğer uygulanan yük bu şekilde bir

pozisyonda değilse – örneğin, geniş perlon bat ya da sapan veya çift ip kullanımı gibi –

karabinin daha zayıf olan kapı kısmı yükün büyük kısmını alacaktır ve hata yükü

belirlenenden daha az bulunabilecektir. Statik mukavemet testleri %45’e varan oranlarda

mukavemet kaybı göstermiştir. Bu sebeple asimetrik karabinler kullanılırken doğru

yüklemeye özen gösterilmelidir, yani omurgasına yakın çizgiden yükleme yapılmalı ya da

uygun bir güvenlik faktörü kullanılmalıdır. Bkz. Şekil 2.1.

2.7.4.4 Birçok karabinin en zayıf kısmı kapısıdır ve buraya gelecek yüklemelere dikkat edilmelidir.

Kapıya yapılan yüklemeler genelde kayış veya diğer bağlantı elemanlarının yükten

kurtulurken oluşan hareketlerle istenilen pozisyondan kaymasıyla bilinçsizce yapılmaktadır.

Ara bağlantıyı yerinde tutan gözlü karabinler kısmen bu problemin üstesinden gelebilir ve

tavsiye edilmektedir. Alternatif olarak üçgen ya da yarım daire somun kapılı karabinler veya

diğer özel tasarlanmış minör eksende mukavemet gösteren (kapıya karşı gibi) karabinler de

seçilebilir.

2.7.4.5 Karabinler için tavsiye edilen minimum statik mukavemetler Tablo 2.1 ile verilmiştir.
2.7.4.6 Bir karabin seçerken, kullanıcı, dışa atmaya (roll-out) karşı koruma sağlamak için, iple erişim

sisteminde karabinin nasıl ve nerede kullanılacağı ve kapı kilitleme mekanizmasını göz

önünde bulundurmalıdır. Dışa atma, karabinin kendisine bağlı istasyon hattı aleti, emniyet

kemeri bağlantı noktası (özellikle metalden yapılmışsa), dokuma ara bağlantı, istasyon hattı

veya başka bir karabin gibi başka bir elemanın kapıya baskı uygulaması sonucu oluşur. Eğer

kilitli kapıdaki bu baskı varken güvenlik mekanizması hareket ettirilirse karabin kakirliı

istemsizce açılmış olur ve komponentin karabinden dışarı salınması dışa atma (roll-out)

gerçekleşir.

2.7.4.7 Dışa atma esnasında, kilitli kapının tipine bağlı olarak, güvenlik mekanizması genelde

yanlışlıkla şu iki yoldan biriyle açılır:

a. İp ya da dokumanın bazı tip kapıların üzerinden geçmesi esnasında güvenlik mekanizmasının

burulma

hareketi;

b. Çift hareketli güvenlik kancalarında kişinin vücudu veya yapıya yaslanma ile istemsiz bir basınç

uygulanması.

2.7.4.8 Kapıya yükleme ve bunu müteakip dışa atma (roll-out) sorunu çoğunlukla kullanım sırasında

istemsizce kapıya nasıl baskı uygulanabileceğini dikkatlice düşünerek ve bu düşünceyi hesaba

katarak doğru tip karabinin seçilmesi ile engellenebilir.

2.7.4.9 Karabinler için seçim kriterleri şunları da kapsar:

a. Korozyon, yıpranma, aşınma ve kırılmaya karşı direnç;

b. Soğuk, kirli ve kumlu ortamlarda sağlıklı çalışma;

c. Zor koşullarda açılma, kapanma, kilitlenme kolaylığı, örneğin eldivenli ellerle gibi;

d. Kapı açıklığı ve tasarımı gibi elle çalışmaya uygunlukları, örneğin iskele borularına bağlanma gibi.

2.7.4.10 Karabinler için uygun standartların örnekleri:

a. Tüm tipler için (kendi kapanan ve kendi kilitlenen tipler dâhil) EN 362;

b. Sadece kendi kapanan ve kendi kilitlenen tipler ISO 10333-5; ANSI/ASSE Z359.12

Şekil 2.1 – Statik mukavemet testinde karabine uygulanan yük pozisyonları ve kullanımdaki

farkları, örneğin geniş dokuma bir ara bağlantıların kullanımı gibi

Birçok metal ekipman, örneğin karabinler, iniş aletleri, tırmanma aletleri gibi, bazen titanyum

gibi metallerden yapılmış olsalar da genelde çelik ya da alüminyum alaşımlarından yapılırlar.

Alüminyum alaşımlar ve paslanmaz çelik haricindeki birçok çelik birbirlerine benzerler. Fakat

bu metallerin performansları, özelliklede korozyon dirençleri çok fazla fark eder. Bu sebeple

kullanıcının ekipmanın hangi metalden yapıldığını bilmesi ona göre önlem alması çok

önemlidir.

Alüminyumdan yapılmış ekipmanların bazen yüzeyleri parlatılmış olabilir fakat genelde

anodize edilmiştir. Anodizasyon, ana metalden daha sert bir elektrokimyasal kaplama sağlar.

Bu kaplama ana metali korozyondan ve bir noktaya kadarda yıpranmalara karşı korur.
İple erişim ekipmanlarında kullanılan alüminyum alaşımların değişik karakteristikleri vardır.

Genel olarak alaşımın daha güçlü olması korozyona karşı daha hassas olduğunu işaret ederken

kullanım, bakım ve muayenede daha özenli olunmasını gerektirir. Alüminyum alaşımlar

özellikle deniz suyu ile temasta korozyona meyillidirler.

Farklı metallerin teması, özellikle ıslakken elektrolitik reaksiyon ile galvanik korozyona sebep

olabilir. Bu da ekipmanın ıslak depolanmaması için bir sebep daha sunar (bkz. 2.10.7).

Galvanik korozyon alüminyum ve bazı paslanmaz çelikleri de içeren birçok metali

etkileyebilir ve çinko gibi koruyucu kaplamaların çok hızlı tahrip olmasına sebep olur. Benzer

olmayan metallerin (örneğin bakır ve alüminyum gibi) özellikle ıslak ortamlarda, bilhassa da

deniz ortamında, uzun süreli temaslarından kaçınılmalıdır.

Bazı metaller gerilme altındadırlar ve aşındırıcı ortamlar yüzey çatlakları oluşturabilir. Bu

gerilmeli korozyon çatlaması olarak bilinir. Zamana bağlıdır ve görünür olması aylar alabilir.

Bu da ekipmanın düzenli muayenesinin neden bu kadar önemli olduğunu işaret eder.

Tamamen metalden yapılmış ekipmanlar deterjan ya da sabun içeren sıcak temiz su içinde

birkaç dakika bekletilerek temizlenebilir. Yüksek basınçlı buharlı temizleyiciler sıcaklıkları

tavsiye edilen maksimum 100°C’yi geçebildiği için kullanılmamalıdır. Temizleme için deniz

suyu kullanılmamalıdır. Temizledikten sonra ekipman soğuk su ile iyice durulanmalı ve ısı

kaynaklarından uzak bir yerde doğal kurumaya bırakılmalıdır.

Bir karabini direkt olarak yapıya bağlarken yerleştirme sırasında karabinin yanal

yüklemeye, örneğin bir kişinin ağırlığı veya bir düşmede üretilen kuvvet gibi,

maruz kalma ihtimalinden kaçınılmasına dikkat edilmelidir. Bu, karabinler yapıya

dik bağlandığında meydana gelebilir, örneğin dikey iskele direği ya da diyagonal

kafes gibi. Karabinler yanal yüklemelere karşı zayıftırlar.