Gatunki dziennikarskie - zespół reguł określających budowę poszczególnych utworów lub

materiałów dziennikarskich. Badaniem gatunków dziennikarskich zajmuje się genologia

dziennikarska. (...) Podstawę strukturalnej odrębności gatunków dziennikarskich stanowi ich
indywidualna funkcja i pozycja podmiotu mówiącego (dziennikarza).

INFORMACYJNE (kto? co? gdzie? kiedy? jak? dlaczego? (...); obiektywizm)

-wzmianka,
-notatka,
-sylwetka
-zapowiedź,
-faits divers (rodzaj notatki mający wywołać zaskoczenie, niezwykły splot wydarzeń)
-sprawozdanie,
-korespondencja,
-biogram, życiorys
-reportaż
-feature/raport, relacja
-prognoza pogody
-infografika
-kalendarium

PUBLICYSTYCZNE (pogłębianie i problematyzowanie wiedzy o rzeczywistości; subiektywizm)

-artykuł publicystyczny,
-artykuł wstępny,
-felieton,
-komentarz,
-recenzja,
-esej,
-reportaż problemowy
-nekrolog
-piktorial
-podpis pod fotografią

POGRANICZNE (informacyjno-publicystyczne; pokazując fakty, zarazem ujawniają poglądy osób

biorących udział w rozmowie (...) czasem noszą znamiona sensacji czy reżyserowanego skandalu
(m.in. talk- show)
-wywiad,
-wywiad hybrydyczny,
-debata,
-talk-show,
-czat,
-hipertekst,
-blogi reportażowe

Dziennikarstwo można podzielić na:

 prasowe (poprzez prasę), agencyjne (zob. agencja prasowa)

 radiowe
 telewizyjne
 internetowe (poprzez tzw. media elektroniczne);
 profesjonalne (wykonywane przez dziennikarzy) lub nieprofesjonalne
 komercyjne (realizowane dla zysku właściciela mediów)
 niekomercyjne (dla organizacji państwowych, społecznych, religijnych)
 lokalne, krajowe i międzynarodowe;
 polityczne, gospodarcze, sportowe, kulturalne i inne specjalne

Tworząc informacje dziennikarze opierają się na przewidywalnych elementach wydarzeń.

Socjologowie Harvey Molotch i Marilyn Lester obserwując praktyki dziennikarskie podzielili
wydarzenia przedstawiane przez media na cztery kategorie:

wydarzenia rutynowe – wydarzenie dominujące statystycznie.

skandale – wydarzenia kontrowersyjne.
wypadki – wydarzenia nieprzewidziane, nagłe.
szczęśliwe trafy – wydarzenia przypadkowe, dające możliwość zbudowania wokół niego
zainteresowania.

Niektóre wydarzenia można nazwać "uprzywilejowanymi" ze względu na ich szczególny charakter np.
wydarzenia dramatyczne lub po prostu te, do których dziennikarz ma łatwy dostęp

pakt faktograficzny- autor tekstu bierze na siebie pewne zobowiązania (rzetelność, prawda,
obiektywizm), a czytelnik ma pewne oczekiwania

STYL NAUKOWY
-artykuł
-studium
-rozprawa
-monografia
-esej
-raport
-encyklopedia
-krytyka
-recenzja

dziennikarstwo rewolwerowe- krwawe opisy i tematy sensacyjne na pierwszych stronach

GATU
NKI
DZIEN
NIKA
RSKIE
Internetowe gatunki dziennikarskie:

-wszystkie gatunki dziennikarskie przeszły do internetu (zmieniły się tylko nośniki)

-blog (termin zapisuje każdą formę gatunku-recenzja, komentarz, felieton, album fotograficzny itp.)

wszystkie gatunki dziennikarskie

przeszły do internetu (zmieniły
się tylko nośniki)
-blog (termin zastępuje każdą
formę gatunku – recenzja,
komentarz, felieton, album
fotograficzny,
itp.)
wszystkie gatunki dziennikarskie
przeszły do internetu (zmieniły
się tylko nośniki)
-blog (termin zastępuje każdą
formę gatunku – recenzja,
komentarz, felieton, album
fotograficzny,
itp.)
DZIENNIKI-sprzedaż (2018 r.)
– Związek Kontroli i Dystrybucji Prasy: ich łączny nakład wynosi 592 tys. egzemplarzy

1. Fakt – Ringer Axel Spiringer – 244 tys. egz. (8% mniej niż w 2017)
2. SuperExpress – ZPR Media Kapitał Polski – 118 tys. egz. (9% mniej niż w 2017)
3. Gazeta Wyborcza – Agora – 94 tys. egz. (17% mniej niż w 2017)
4. Rzeczpospolita – 45 tys. egz.
5. Gazeta Giełdy – 3,8 tys. egz

Media katolickie – media masowe, które kierują się zasadą eklezjalności – funkcjonują za zgodą i
przy poparciu władzy kościelnej); zaakcentowanie informacji z życia Kościoła, reprezentują
dziennikarstwo oparte na zasadach katolickich

Freedom House – organizacja, która rankinguje państwa na podstawie wolności mediów

Ustawa o radiofonii i telewizji - 29.12.1992 r.
Rewolucja ustawy:

1. Przekształcenie radia i tv państwowej w radio i tv publiczną

2. Powołanie do życia KRRiT – wyznaczenie zadań
3. Sprecyzowanie pojęcia „społecznej misji mediów publicznych” kiedyś: fundamentalny argument
potwierdzający potrzebę istnienia tych mediów
4. Określenie zasad emisji reklamy – reklama fundamentem istnienia mediów publicznych
5. Określenie udziału kapitału zagranicznego w spółkach radiowych i telewizyjnych

Art. 1.
1. Zadaniem radiofonii i telewizji jest:
1) dostarczanie informacji;
2) udostępnianie dóbr kultury i sztuki;
3) ułatwianie korzystania z oświaty, sportu i dorobku nauki;
3a) upowszechnianie edukacji obywatelskiej;
4) dostarczanie rozrywki;
5) popieranie krajowej twórczości audiowizualnej.

Art. 2.
Prawo do rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych przysługuje jednostkom
publicznej radiofonii i telewizji oraz osobom fizycznym, osobom prawnym i osobowym spółkom
handlowym, które uzyskały koncesję na taką działalność, albo – w przypadku programów
telewizyjnych rozpowszechnianych wyłącznie w systemach teleinformatycznych – wpis do rejestru
takich programów.

Art. 6. 1.
Krajowa Rada stoi na straży wolności słowa w radiu i telewizji, samodzielności dostawców usług
medialnych i interesów odbiorców oraz zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter radiofonii i
telewizji.

Art. 7. 1.
W skład Krajowej Rady wchodzi pięciu członków powoływanych: 2 przez Sejm, 1 przez Senat i 2
przez Prezydenta, spośród osób wyróżniających się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków
społecznego przekazu.

Art. 16. 1.
Przekazy handlowe powinny być łatwo rozpoznawalne.
2. Reklamy i telesprzedaż powinny być łatwo odróżnialne od materiału redakcyjnego. Reklamy i
telesprzedaż odróżnia się w programie za pomocą środków wizualnych, dźwiękowych lub
przestrzennych.
3. Reklamy i telesprzedaż nie mogą zajmować więcej niż 12 minut w ciągu godziny zegarowej.

Art. 16a
Nie można przerywać w celu nadania reklam lub telesprzedaży:
1) serwisów informacyjnych;
2) audycji o treści religijnej;
3) audycji publicystycznych i dokumentalnych o czasie krótszym niż 30 minut;
4) audycji dla dzieci.

nowelizacja – 29.12.2005:
-zastąpienie 9-osobowej komisji, 5-osobową (2 przedstawicieli Sejmu, 2 przedstawicieli Prezydenta,
1przedstawiciel Senatu)

MEDIA

 media państwowe (finansowane przez rząd w postaci dotacji)

 media publiczne (abonament, reklama)
 media społeczne (niekomercyjne – bez reklam, finansowane z dotacji i darowizn – ale nie
rządowe)

Polska Agencja Prasowa (PAP) – polska agencja informacyjna

manipulacyjne techniki dziennikarskie

– łączenie faktów z komentarzem (wtedy zaczyna się propaganda) – techniki:
1) stosowanie słownictwa emocjonalnie zabarwionego,
2) przemilczenie

Konwergencja (łac. convergere „zbierać się, upodabniać się”) – wiele procesów obejmujących
kojarzenie zjawisk znajdujących się na pograniczu działów telekomunikacji, informatyki i
multimediów.
Konwergencja to zjawisko dotyczące mediów, kultury itd. Wyróżnia się konwergencję mimetyczną i
mimikryczną, Mimetyczna to upodabnianie się form przekazu w mediach tradycyjnych do form
przekazu w mediach nowoczesnych (Internet, TV), a mimikryczna to proces odwrotny.