Inflacja 

– proces wzrostu przeciętnego poziomu cen w gospodarce Skutkiem tego procesu jest
spadek siły nabywczej pieniądza krajowego.
Przeciwnym zjawiskiem do inflacji jest deflacja.

Przyczyny inflacji

 nadmierne zwiększanie podaży pieniądza poprzez jego emisję przez bank

centralny lub kreację w bankach komercyjnych
 niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który
prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży
 wzrost zagregowanego popytu w gospodarce
 niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy)
 przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu inwestycyjnego finansowanego przez
państwo)
 wadliwa struktura gospodarki
 import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje wzrost
kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen)

Rodzaje inflacji
 Inflacja bankowa- powodowana przez banki.
 Inflacja budżetowa- powoduje że popyt na towar rośnie szybciej niż podaż.
 Inflacja cenowa- wzrasta cena i wzrasta wynagrodzenie.
 Inflacja otwarta- przejawia się w nieskrępowanym żadnymi ograniczeniami wzroście cen do
poziomu równoważącego na bieżąco strumienie popytu i podaży. Często nazywana jest inflacją
cenową.W gospodarce rynkowego kapitalizmu inflacja otwarta przejawiała się we wzroście
poziomu cen, które na bieżąco oczyszczały rynek.
 Inflacja jawna-  to rodzaj inflacji, która często utożsamiana jest z inflacją cenową w jej
klasycznym wydaniu. Występuje w krajach o gospodarce rynkowej, w Polsce również. Wyraża się
wzrostem cen, który nie jest hamowany przez państwo. Inflacja jawna wynika z mechanizmu
rynkowego, który powoduje powrót do stanu równowagi, gdy ceny rosną. Inflacja jawna jest
jednym z rodzajów inflacji otwartej.
 Inflacja ukryta-  jest wyrażona w trwałej nadwyżce popytu nad ograniczoną podażą dóbr i usług
przy administracyjnie regulowanym poziomie cen rynkowych.
 Inflacja popytowa - określana jest także jako inflacja nabywców, występuje wtedy gdy globalny
popyt jest większy od możliwości jego zaspokojenia. 
 Pełzająca – nie przekracza 5% rocznie
 Inflacja umiarkowana (krocząca) – oscyluje w granicach 5–10% rocznie
 Galopująca – roczny wzrost cen według stopy dwu- albo trzycyfrowej, od 20% w górę
 Hiperinflacja – miesięczny wzrost cen przekracza 150%

Bezrobocie- zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i pragnących ją

podjąć nie znajduje zatrudnienia.
Bezrobotny oznacza ogólnie osobę niezatrudnioną, nieprowadzącą działalności gospodarczej i
niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia .
Stopa bezrobocia= liczba bezrobotnych/czynny zawodowo(pracujący i bezrobotny) * 100% (w PL-9%)
Przyczyny bezrobocia
 Względnie wysokie dla pracodawców koszty pracy, niepokrywające korzyści ekonomicznych
płynących z zatrudnienia pracownika. Receptą jest obniżenie części tych kosztów, np. poprzez
obniżenie podatków, czy płacy minimalnej. Jest to jednak przedmiotem kontrowersji
natury politycznej.
 Niedopasowanie popytu i podaży na określony rodzaj pracy – bezrobocie strukturalne. Np. w
gospodarce może być za dużo rolników w stosunku do faktycznych potrzeb rynku, a
jednocześnie za mało chirurgów czy informatyków. Bezrobocie takie najczęściej dotyka sektory
gospodarki o niskiej wartości dodanej, dużej konkurencji i wrażliwe na cykle koniunkturalne.
 Sztywne i opresywne dla pracodawcy prawo pracy. Pracodawcy mimo, iż potrzebują w danej
chwili pracowników, mogą obawiać się zatrudniania ze względu na potencjalne późniejsze
problemy ze swobodnym zwalnianiem czy zapewnieniem określonych warunków pracy, którym
nie są w stanie podołać.
 Niedopasowanie terytorialne miejsc zapotrzebowania na pracę i zasobów siły roboczej.
Znalezienie pracy wymaga wtedy zmiany miejsca zamieszkania.
 Prawna reglamentacja pracy – konieczność uzyskiwania państwowych
bądź korporacyjnych pozwoleń oraz licencji na pracę. Efektem jest m.in. redukcja liczby
pracowników mogących wykonywać dany zawód, a co za tym idzie wzrost bezrobocia i spadek
konkurencyjności w branży[5].
 Między zakończeniem pracy w poprzednim miejscu pracy, a jej podjęciem w nowym mija
pewien czas. Ten typ bezrobocia określa się mianem bezrobocia frykcyjnego i jest ono zazwyczaj
niskie, a także nie ma istotnego wpływu na gospodarkę.
 Brak doświadczenia zawodowego wśród absolwentów. Dla pracodawcy adaptacja
nowozatrudnionego do stanowiska pracy zwykle jest inwestycją, której np. w warunkach
wysokiego bezrobocia nie ma sensu podejmować. Korzystniej jest zatrudnić pracownika
doświadczonego.
 Okresowo niski popyt na dany produkt czy usługę, spowodowany np. kryzysem gospodarczym,
słabym zarządzaniem przedsiębiorstwem, zmianami prawnymi bądź wysoką konkurencją.
Pracodawcy redukują skalę biznesu i w celu szybkiego ograniczenia strat zwalniają załogę.
Istnieją gałęzie i branże o niewielkiej wrażliwości na ten czynnik

Bezrobocie ukryte – bezrobocie, które nie jest wykazywane w oficjalnej ewidencji statystycznej.

Bezrobocie ukryte jest często nazywane agrarnym, gdyż często występuje w rolnictwie. Bezrobocie
ukryte występuje też w postaci wcześniejszych emerytur spowodowanych brakiem możliwości
zatrudnienia osób w wieku przedemerytalnym.
Do bezrobocia ukrytego można też zaliczyć zjawisko braku odpowiedniej pracy dla osób wykształconych,
które mają nieraz jedynie wybór pomiędzy byciem bezrobotnym lub wykonywaniem pracy
nieodpowiedniej do poziomu wykształcenia i specjalności.
Występuje również, gdy zwiększanie liczby pracowników nie powoduje zwiększenia produkcji.

Popyt – funkcyjna zależność między ceną produktu a jego ilością, którą skłonni są zakupić nabywcy. Na
tę skłonność składa się chęć (determinowaną preferencjami) oraz ekonomiczna możliwość
(determinowaną siłą nabywczą).

Krzywa Laffera – koncepcja teoretyczna, która za pomocą krzywej ilustruje zależność między stawką

opodatkowaniadochodów a dochodami budżetowymi państwa z tytułu podatków; opracowana w
połowie lat 70. XX wieku (1974) przez amerykańskiego ekonomistę Arthura Laffera[1]; jest często
używana jako argument za zmniejszeniem podatków[2]. Kształt krzywej jest nieokreślony i wzbudza
kontrowersje.

Wzrost stopy opodatkowania początkowo

skutkuje wzrostem wpływów budżetowych z
podatków, ale po przekroczeniu pewnego
poziomu wpływy te spadają.
T → dochód dla budżetu państwa; t → stawka
opodatkowania;
t* → stawka opodatkowania maksymalizująca
wpływy do budżetu; stopy t1 i t3 dają takie same
wpływy budżetowe