Zamieszczone przeze mnie pliki służą

wyłącznie do celów indywidualnego

kształcenia. Nie wyrażam zgody na ich
utrwalanie, przekazywanie osobom trzecim
ani rozpowszechnianie

Dr inż. Tomasz Budzik

INFLACJA
 INFLACJA

wzrost ogólnego poziomu cen

w gospodarce w określonym
czasie, najczęściej
długookresowy
 PRZYCZYNY INFLACJI:

 przeinwestowanie gospodarki

 ingerencja państwa w politykę emisyjną

banku centralnego (nadmierna ilość
pieniądza)

 brak równowagi pomiędzy popytem a

podażą w gospodarce (wzrost popytu);
 PRZYCZYNY INFLACJI:
 gwałtowny wzrost kosztów produkcji (ograniczenie
podaży);

 import inflacji (wzrost cen artykułów

importowanych co powoduje wzrost kosztów
produkcji, a co za tym idzie wzrost cen);

 wzrost cen podstawowych surowców

energetycznych (wzrost kosztów produkcji i wzrost
cen).
W zależności od przyczyn
wyróżnia się inflację:

 popytową (ciągniona przez popyt);

 kosztową (podażowa, popychana przez

koszty).
 Inflacja popytowa
(wywołana przez konsumentów):

 popyt jest większy niż podaż;

 chętnych do zakupów jest więcej niż

towaru na ryku.
 Źródła pobudzania popytu:
 Przyczyna: nadmierna ilość pieniądza
w obiegu;
 wzrost wynagrodzeń pracowników;

 wzrost wydatków publicznych, co prowadzi

do wzrostu podaży pieniądza, a to z kolei
do wzrostu cen;

 wzrost popytu inwestycyjnego.

Luka inflacyjna
 nadwyżka popytu nad podażą przy pełnym
wykorzystaniu czynników produkcji;

 produkcja nie może się zwiększyć, aby

zaspokoić rosnący popyt;

 efektem jest wzrost cen, który ma

unormować nadmierny popyt –
przywrócenie równowagi
 Inflacja kosztowa
(podażowa, wywołana przez producentów)

 pojawiają się ograniczenia w podaży

zasobów i występuje wzrost ich cen;

 wywołana ograniczeniem podaży w wyniku

wzrostu cen materiałów, co prowadzi do
wzrostu kosztów produkcji.
 Czynniki zewnętrzne wywołujące
inflację kosztową:

 Ograniczenie podaży paliw na rynkach

światowych (wyższe ceny w kraju);

 Nieurodzaj w rolnictwie (wzrost cen

żywności).
 Czynnikami wewnętrzne
wywołujące inflację kosztową:

 zmonopolizowana gospodarka;

 wzrost płac;

 wzrost podatków pośrednich.

Inflacja ze względu na tempo
wzrostu cen:

 pełzająca;

 krocząca;

 galopująca;

 hiperinflacja
 Inflacja pełzająca (powolna,
łagodna):
 jednocyfrowa stopa wzrostu cen (do 5%);
 niewielkie zakłócenia gospodarowania;
 gospodarka jest stabilna;
 ceny rosną powoli;
 kontrolowana przez Bank Centralny;
 cel inflacyjny większości banków
centralnych w rozwiniętych gospodarkach
to inflacja 1-3%
Inflacja krocząca (umiarkowana):

 Podwyższony poziom inflacji (5-9%);

 Inflacja galopująca:
 ceny zaczynają rosnąć wg stóp dwu- lub
trzy-cyfrowych, np. 10 czy 50% rocznie;
 występuje duża niepewność inwestycji
i oszczędzania;
 nie można przewidzieć, jakie dobra
produkować w większej ilości oraz gdzie
lokować środki pieniężne.
 Inflacja galopująca:
 realna stopa procentowa[1] gwałtownie
spada, (spadek oszczędzania i większa
skłonność do kredytów długoterminowych
o stałej stopie procentowej);
 presja na podwyższanie płac,
 zakłóca stabilność gospodarczą kraju
i uniemożliwia wzrost gospodarczy;
[1]różnica między nominalną stopą a stopą inflacji
 Hiperinflacja
 ceny rosną w tempie przekraczającym 50%
miesięcznie;

 pieniądz traci na wartości z każdym dniem,

(tendencja do wyzbywania się waluty takiego kraju);

 prowadzi do załamania całej gospodarki i w

rezultacie do wstrząsów politycznych i społecznych;

 nie pozwala prognozować kształtowania się cen

w przyszłości;
 podmioty nie oszczędzają, a lokują śr. pieniężne w
towary mające większą wartość niż pieniądz.
Hiperinflacja
Niemcy, 1923r.
Banknoty tak bardzo straciły
na wartości, że
wykorzystywano je jako
tapetę.
 Hiperinflacja
Największą hiperinflacją w historii była hiperinflacja na
Węgrzech po zakończeniu II wojny światowej, gdzie
w 1946 roku największym nominałem był banknot
100 000 000 000 000 000 000 pengő
(100 trylionów, gdzie trylion to jedynka z 18 zerami)
 Hiperinflacja
Na Węgrzech przygotowano do wprowadzenia
banknot o nominale miliard bilionów (tryliarda)
pengo, tj. jedynki z 21 zerami.
W tym czasie inflacja wyniosła
41 900 000 000 000 000 %
(41,9 biliarda) % w skali miesiąca,
co oznaczało podwajanie się cen przeciętnie w
ciągu każdych 15 godzin.
 Hiperinflacja
Podczas wojny towarzyszącej rozpadowi byłej
Jugosławii w pierwszej połowie lat 90. inflacja
sięgała 100% dziennie.

Banknot o nominale 500 miliardów dinarów

 Hiperinflacja
W Zimbawawe w 2008 r. inflacja wynosiła kilka
milionów procent w skali rocznej

Banknot
100 bilionów dolarów
Zimbabwe
 Hiperinflacja
Polskę hiperinflacja dotknęła dwukrotnie. Pierwszy raz
kilka lat po odzyskaniu niepodległości, po 1918 r.
a drugi raz na przełomie lat 80. i 90. XX wieku
700,00%

600,00%

500,00%

400,00%

300,00%

200,00%

100,00%

0,00%

-100,00%
 KONSEKWENCJE INFLACJI:
1. Powoduje redystrybucję dochodów pomiędzy
różne klasy,

Wzrost poziomu cen oznacza spadek siły

nabywczej pieniądza [2].

[2]Siła nabywcza wskazuje jaką ilość dóbr i usług można

nabyć za określoną sumę pieniędzy.
 KONSEKWENCJE INFLACJI:

2. Inflacja wpływa na sytuację

pożyczkobiorców i pożyczkodawców.

Zachęca do brania pożyczek przy stałej stopie

procentowej, ale zniechęca do ich udzielania.

 KONSEKWENCJE INFLACJI:

3. Zniechęca do oszczędzania, ponieważ

oszczędności nie są przed nią chronione.

 Metody przeciwdziałania inflacji:

 działania banku centralnego poprzez

ograniczenie kreacji pieniądza;

 zmniejszanie deficytu budżetowego, poprzez

utrzymywanie wydatków państwa na niskim
poziomie;
Metody przeciwdziałania inflacji:

 przeciwdziałanie powstawaniu
monopoli, pobudzanie konkurencji;

 hamowanie wzrostu kosztów w

przedsiębiorstwach.
 Deflacja:

 jest zjawiskiem o charakterze pieniężnym;

 jest przeciwieństwem inflacji;

 przejawia się trwałym spadkiem poziomu cen;

 występuje w czasie kryzysu gospodarczego;

Przyczyna deflacji:
 w gospodarce jest zbyt mało pieniędzy.
Dlaczego jest groźna?
mało pieniędzy na rynku

zbyt niski jest popyt

producenci mają kłopot ze sprzedażą

rosną zapasy towarów

obniżka cen i ograniczanie skali produkcji

 Sprzedaż po obniżonych cenach
=
strata finansowa

Rekompensowana jest ona redukcją kosztów:

1.obniżając płace pracowników,
2. zmniejszając zatrudnienie.

Oznacza to dalsze ograniczenie popytu i

dalszą presję na spadek cen i produkcji,
wzrost bezrobocia.
 Deflacja:

 zwiększa się skłonność społeczeństwa do

utrzymywania gotówki;

 w bankach pojawia się nadpłynność;

 Deflacja:

 występują oczekiwania deflacyjne, polegające

na odkładaniu zakupów w czasie w
oczekiwaniu dalszego spadku cen;

 zmniejsza się sprzedaż, produkcja

i zatrudnienie.
Dlaczego deflacja jest uważana za zjawisko
groźne dla gospodarki?
 cen = popytu

 coraz niższe ceny zabierają przedsiębiorcom

zyski i zmuszają do redukcji:

• kosztów.
• zatrudnienia,
• obniżki pensji,
• spadku inwestycji

 popyt w gospodarce zmniejsza się jeszcze

bardziej, co może powodować dalszy spadek cen
i jeszcze głębszą gospodarczą zapaść.
 STOPA INFLACJI

(POZIOM CEN W ROKU BIEZĄCYM – POZIOM CEN W

ROKU POPRZEDNIM)

POZIOM CEN W ROKU POPRZEDNIM

X 100%