σ ετ ετ σε τ , σ τ σ τ ε ε ε τ δε α τε ε

τ α σ (Düppe, 2011).
ε δ α ε τ Friedman ε εαστε α τ ετ σ α α α τ
ε δ ατ Φ σ . Friedman σ ε ε ε τ τε τ ετ Φ σ α ε α
ε δε τ τ στ τ ε δ α α α ετ Φ σ ε α ε φα .Ό τ ε δ :

ε α α, ε ε α , ε α ε α ,
α α ε ε ε , α ε
ε ε (Friedman, 1953, .4).

Ε σ α ε α α ασ δ αφ ετα τ δ ε στ : στ , ε δε
αε ε ετ ε α ατ δ σ α ε στ Φ σ .Α τ ε α α
ατ δε αε α α α ε τ ε ε ε (Friedman, 1953,
σ. 5).

8.5. Samuelson - Friedman (F-twist).

τ ασ τ σ
τ σ α τ τ σε στ ε α, Friedman ε α
ε τ ε (F-twist), σ ε α ε τ δε ε α α ε ε σε α ε τ ε τ
σε α τ ε ε α δ στ τ δε σ στ α ατ τ τα
(Ζ , 2007, σ. 82). Δ αδ , ε τ F-twist ε ε τα ετ στ ε α ε α τ ε
τ τ ε ε τ α τ σε τ ε α - εα στ . ασ τ ε α τ
σε α ε α δ σε σ στ ε . Η σ τ Friedman εσε
α τ δ σε . Η στ ε α τ Paul Samuelson. Samuelson ε ε τ ε δ
σ σ F-twist ε α σ α αδ α α: ε α α ε αα ε τα ετ α α ε
τ ε ε τ τ τ α α τ α α ε τα ‘φα ταστ ’ στ ε α τ . Γ α τ α τ ,ε α
α α δε τ α τα ε ε αδ α ε α ε α τ ετ τε α α τ στ τ
(Samuelson, 1963 α α α , 1995). τ , τ τ Samuelson α τ σ F-twist
εστ ετα στα ε σ ε α:

Ε α α τ φασ α στ ετα τ σ τα σ ε σ ατα α ε α α

ε ε ε ε ε σε τ .
Ε α α α στ ε α ε , τα ε α τα σ ε σ ατα α ε α
α δε σ στ , τ σε α ε α στ σ τ ε α α α τ
ε τ δε ε ε ε δ στασ . ( α α , 1995, σ. 294).

Γ α τ Samuelson ε ε α εσ φε ε α α τα ετα , ε ε τ στ , στ
α ατ τ τα α α τ α τ Samuelson α α τ σε τ ε δ σ τ Friedman τ
ελιγμό τ στρίψιμο τ Friedman (Ζ , 2007, σ. 86).

8.6.
Hσ φ ασ τ δε ατ τ Homo Economicus ε α Θε α Α φ σε
(Θ Α). Η ε α α τ ε α ε ε δ σ ασ α α τ σ ε ασ .
σ ε α, Θ Α α τε ε τ σ τ ε α ατα σ α α τ ε α τ σ , τ
ε α ε δ σ , τ ε α δα ατα τ α ασ
ε τ ε ασ .Ε σ , σ ε τα α σε δ τ ,
στ τ ε ασ α , στ δ σα α α σ α α ε
α α δε τ . Ό α α α σ ε α στ ε τ τα α τ ε δ
ε α σ , τ τε ε τα ε δε αετ ε Θ Α ε σ ε ε α ε α σ α σε
ε ε στ ε . Γ α α δε α, σε σε στ τ Ε στ ε
ασ τα στ ε α α τ . Γε , τ Θ Α ε α τ σ σ α τ α σε α
στ τε τ σ φ α στ δ ατ σ τ ε σ ε στ σ ε ε στ

179
 0.89 α τ τα α δ 1δ α .
0.11 α τ τα α δ 1δ α .
.
0.89 α τ τα α δ 1δ α .
0.10 α τ τα α δ 5δ α .
0.01 α τ τα α δ 0δ α ( δε α τ εσ α).

.
0.89 α τ τα α δ 0δ α .
0.11 α τ τα α δ ε δ α .
.
0.10 α τ τα α δ 5δ α .
0.89 α τ τα α δ 0δ α .
0.01 α τ τα α δ 0δ α .

φ α ετ α ατ α ε α τ σα , τ σ α εσα στ ε δε α ε α
ε ε ετα α α α σε α τε σ ατα τα αε α α στ 2 ε (Hargreaves Heap et al,
1992). Έτσ , αδ τε τ σ α εσα στ ε Α α τ ε Β ε α ε ε α ε αστ
ετ α α τ α α τ στ . Α στα α α ατα α τ αταστ σ ετ τε
σε τ Α α Β ε τ σε (τ ε δε ε 0.89 α τ τα α δ 1δ α ) ε τ ε δε ε
0.89 α τ τα α δ 0δ α , τ Α ετατ ετα σε Γ α τ Β σε Δ. ε , α Α Β, τ τε Γ Δ
α α τ στ φα. Έτσ , τ σε α ατ α α τ Allais α α τ α τ
α ε α τ σ α – sure–thing principle – α ε α ασ ατε ε τ ε στ σ τ σ τ τα , αφ
α τ α α τε τ α σ τ α τ τ (Weber, 1998).

8.7. Kahneman Tversky

α ε φ ε α α α ε ε ε α στ σ σ , τ
α φ σ τε σ α τ δ αστ σε τ δ ε δ α α δ α τε α τ
α σ σ στ τ τα. Βασ τα στ σε α τ τ ε α ε α
Daniel Kahneman α Amos Tversky α α R. Thaler, C. Camerer, P. Slovic α
. Daniel Kahneman α Amos Tversky τα ,τ τα ε ε τ α τε σ ατα
σα δ α τ στ α ε στ σ τ σ τ σε σ σ ε τ ε δ
σε τ τ τα . α ε ατ τ α δε α σ α α
τ ε τ τ τα στ α φ σε . Ό φε δ Kahneman:

« ε α α α α ε α α ε
ε α ε ε ε
α α α ε δ α ε ε
α α ε α ε
ε ε α ε ε α α
α » (Kahneman, 2003, . 1449).

δ ε τ Kahneman α Tversky ε ασα δ α τε α τ Richard Thaler, α τ στ

α ε στ τ Chicago, α σε τ δα α στ τ α σ ε σ φε ε σ α τ
σε τ ε ε ατα α τ (consumer choice), σ ε φ ε σ (savings
behavior) α α τ ε (self control) (Earl, 1988; Sent, 2004).
αε ε ε ατα τ Kahneman α Tversky (1979), σε σ δ ασ ετ α α ασ τ
α ατ τ α ε α τ σ α ( . Allais) α τ τ τ Simon α ε σ τ τα,
δε α α αταστ τ α στ δ α τ ε α σδ ε σ τ τα . φ α
ε τ Kahneman & Tversky, ε α σδ ε σ τ τα α ε σ στ ατ α τ
σ ε φ τ ατ στ α ατ σ . Γ α α δε α, α σ α τ τ α
τ α σ φ – στ ε α τα ε ε δεδ αα τ Kahneman α Tversky

185
α α ε δ ασ τ ασ (framing effects). φ α ε τ ε δ ασ ασ , ε τ
ατ ε ε ετα α τ δ ατ σ τ ατ α τ ασ σα στ δ ατ ετα .

8.7.1. Framing effect

ε α δε α ατ δ τα α α τ δ ατ σε α τα σδ ε α α τε σ ατα α
ε ε σ τ τ αα τ α ε α εαα τ α:

: 90% τ ασ ε ε τ τ α
: 10% σ τ τα ασ ε τ τ α

τ α α α, τ 84% τ ατ τ δε ατ ε ε α ε ε σ α τ α
α τ α, τα δ ατ σ τα Α. Α τ ετα, τ 50% τ ατ ε ε α α τ α α τ α
ε ε σ , τα δ ατ σ τα Β. α τ εσ α α τ δε ε τ σ α τ ε δ ασ τ ασ
δ ατ σ στ α φ σε . φ α ε τ δ σ σ , τα τ α δε
ε ε τα α τ α σ δ ατ σ α ε α σε σ α δα σ δ α ε ε , τ
ε σε (Tversky & Kahneman, 1981). Η ε τ Kahneman α Tversky α δ ε ε
ε τ ατ ε σ τ ε σσ τε ε ε τα ε δ α σ τ σ . δασ τ
σε ε α ε ε ατα α τ σ δ α εσα στ α τ ατε ε τ ε τ
α τ α τ σ ε ετ ε τ σ σ .

8.8. .
ε δ ε α σ ε α σ σ σ τ ε δ α
τ ε ασ ε α τε ε στ σ α α ε α ετ ε α τ
ε σσ τε ε ε τ ε στ ε . Η σ α τ α α τ ε α τ Gary Becker στ
δε αετ α τ 1970, ε ε τ α σ ε φ ε αε ε ε σ τ ατ
ε στ σ σ τ τα . Γ α α δε α, σ α ε σ σε , ε ατ
σ ε φ α α τ α φ σε αε ε σ τ ε ασ δε α
ε στ σ σ τ τα ε σ (Becker, 1976). Α τ σ α ε τ ε
ε στ ε , α τ Ε στ α ε αα σ τ ε δ ατ
ε ασ ( α Stigler & Becker, 1977). ε δ ε α σ ε
α α σ ε α α ετ αδ . Γ α τ E. Lazear, ε δ ε α σ ε α
α τα δ α , δ τ τα α α στ ε δ ασ , τ
ε ε τ ετα α τ α ασ ατα: (1) τ ατ σ ε φ , (2) τ σ α,
α (3) τ α τε εσ ατ τ τα (Lazear, 2000).
ε σ τ ε δ ε ε σ τ ε α σ , σ σ τ
ε ασ ε ε ε τα ε σε εδ α τ ε στ α αδ σ α τα τ
α τ ε ε δ ( . Fine, 2000). Γ α α δε α, τ α φ σε τ σ
α α τα ε ε στ σ σ τ τα ε σ , σ φ α ε τ δε α
« σ » (Kydland & Prescott, 1977). ε α α ε δ τ δε ατ ,
σ ε στ ε ασ τ σ σ α ασ σ (N) α στα ε τ τα τ ( )
τ ε σ α α τ ε ε σ σ , α δε ε τ α τ ατ στασ ετα
σ α ασ σ α στα ε τ τα τ ( . . α Phillips). Η σ
α τ ετ ε τ α α τ α:

(8.13)

τ ε σ

(8.14)

186