Ryszard Jan Szurkowski urodził się 12 stycznia 1946 w Świebodowie, zmarł 1 lutego 2021 w

Radomiu. Był polskim kolarzem szosowym, najbardziej znanym ze zdominowania przez kilka
lat z rzędu Wyścigu Pokoju.
Ukończył liceum ogólnokształcące we Wrocławiu, a następnie Akademię Wychowania
Fizycznego we Wrocławiu. Z wykształcenia był nauczycielem wychowania fizycznego oraz
trenerem kolarstwa. Kolarstwo zaczął uprawiać w Miliczu, m.in. dzięki relacjom Polskiego
Radia z Wyścigu Pokoju, z których usłyszał o sukcesach w tym wyścigu Stanisława Królaka. W
zawodach kolarskich startował od 1963, początkowo jako niezrzeszony amator. Swoją
karierę rozpoczął w Radomiu, pod okiem trenera kolarzy Radomiaka Radom, Ryszarda
Swata, na trasach w okolicach Garbatki-Letnisko, gdzie odbywał zasadniczą służbę
wojskową. Po odbyciu służby wojskowej, za namową starszego brata Czesława postanowił
kontynuować swoją karierę, kierując się do klubu KS „Dolmel” Wrocław. Pierwszymi
sukcesami było mistrzostwo Polski w kolarstwie przełajowym w Prudniku, wicemistrzostwo
Polski w wyścigu górskim oraz 4. miejsce w mistrzostwach Polski w wyścigu ze startu
wspólnego w 1968. Zauważony przez trenera kadry narodowej szosowców Henryka Łasaka
oraz lekarza reprezentacji Zbigniewa Rusina został ostatecznie kolarzem szosowym, będąc
od 1969 członkiem kadry narodowej, kiedy to po raz pierwszy wystartował w Wyścigu
Pokoju i od razu stanął na drugim miejscu podium. Kolejne lata to pasmo wielu osiągnięć,
dzięki którym Ryszard Szurkowski zyskał miano najlepszego kolarza-amatora na świecie,
m.in. czterokrotnie wywalczył pierwsze miejsce w Wyścigu Pokoju, dwa razy zdobywał
srebrne medale w drużynowej jeździe na czas, a 1973 zdobył na mistrzostwach świata w
Barcelonie złoty medal w wyścigu ze startu wspólnego amatorów oraz drużynowej jeździe
na czas. Pięciokrotnie został indywidualnym mistrzem Polski w wyścigu szosowym, raz
mistrzem Polski w wyścigu górskim w 1974 oraz trzykrotnie mistrzem Polski w jeździe
parami. Był również dwukrotnie mistrzem Polski w wyścigu drużynowym, będąc
zawodnikiem klubu KS „Dolmel” Wrocław. Siedmiokrotnie zdobywał tytuł wicemistrza
Polski: raz w wyścigu indywidualnym w 1973, trzykrotnie w wyścigu górskim w latach,
dwukrotnie w jeździe parami oraz drużynowo z KS „Dolmel” Wrocław. Do kolekcji medali
mistrzostw Polski należy dodać również 9 medali brązowych (łącznie w mistrzostwach Polski
zdobył ich aż 28). Zwyciężał także w zagranicznych wyścigach, m.in.: Circuit de la Sarthe
(1969), Wielka Nagroda Annaby (1971), Dookoła Bułgarii (1971), Dookoła Szkocji (1972),
Tour du Limousin (1974), Dookoła Dolnej Austrii (1977) czy Dookoła Egiptu (1979). W 1980
skończył karierę reprezentacyjną, a dwa lata później będąc zawodnikiem KS „Polonez”
Warszawa zakończył karierę klubową. Po raz ostatni jako zawodnik wystąpił w październiku
1984, w wyścigu Marynarki Wojennej, po którym zakończył ostatecznie swoją karierę. W
latach 1984–1988 był trenerem kadry narodowej kolarzy szosowych. Jego podopieczny, Lech
Piasecki, zwyciężył w Wyścigu Pokoju oraz został mistrzem świata w wyścigu indywidualnym
w 1985, zaś drużyna zdobyła srebrny medal na igrzyskach w Seulu. W 1997 był szefem
wyszkolenia Polskiego Związku Kolarskiego. W latach 1988–1989 prowadził pierwszą w
Polsce zawodową grupę kolarską Exbud Kielce, potem założył Klub Sportowy „Szurkowski” w
Warszawie (1991), był także dyrektorem polskiej części Wyścigu Pokoju. W latach 2007–
2008 był prezesem zawodowej grupy kolarstwa górskiego MTB Halls Team. Prowadził sklep z
artykułami kolarskimi w Warszawie przy ul. Erazma Ciołka 35. W okresie od 31 marca 2010
do 5 marca 2011 był prezesem Polskiego Związku Kolarskiego. W latach 1985–1989 był
posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z listy krajowej (jako bezpartyjny). W
2005 kandydował do Sejmu RP, otwierając wrocławską listę Socjaldemokracji Polskiej, która
nie osiągnęła progu wyborczego (także będąc bezpartyjnym). Był członkiem honorowego
komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2015. Po
zakończeniu czynnej kariery kolarskiej uczestniczył w wielu wyścigach organizowanych m.in.
dla tzw. weteranów. 10 czerwca 2018 w Kolonii podczas jednego z takich wyścigów miał
groźny wypadek, po którym został przewieziony do szpitala, przechodząc następnie kilka
operacji. Została zorganizowana zbiórka pieniędzy przez „Stowarzyszenie Lions Club Poznań
1990” potrzebnych na jego rehabilitację. W akcję pomocy zaangażowali się wybitni polscy
sportowcy, przekazując na licytację zorganizowaną 18 grudnia 2018 przez Program 1
Polskiego Radia wiele cennych swoich pamiątek. W ostatnich latach ciężko chorował,
przechodząc m.in. operację układu pokarmowego. Zmarł 1 lutego 2021 po kilku dniach
pobytu w radomskim szpitalu na skutek choroby nowotworowej, przechodząc wcześniej
zapalenie płuc.