Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim2d

27.11.
2020 F z ksel Büyüme ve Motor Gel ş m
FİZİKSEL BÜYÜME VE MOTOR GELİŞİM
PROF. DR. ÇAĞLAYAN DİNCER DR. ÖĞR. ÜYESİ CANSU TUTKUN
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ
https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 1/124

27.11.2020 F z ksel Büyüme ve Motor Gel ş m

İçindekiler
1. F z ksel Gel ş m
Grş
1.2. Bebekl k Dönem nde F z ksel Gel ş m
1.3. Erken Çocukluk Dönem nde F z ksel Gel ş m
1.4. Okul Dönem nde F z ksel Gel ş m
1.5. Ergenl k Dönem nde F z ksel Gel ş m
Bölüm Özet
Ün te Soruları
2. F z ksel Gel ş m Etk leyen Etmenler
Grş
2.1. Doğum Önces Ve Sırasındak Etmenler
2.2. Kalıtım
2.3. Beslenme
2.4. C ns yet
2.5. Çevresel Etkenler
2.6. B reysel Etkenler
Bölüm Özet
Ün te Soruları
3. Motor Gel ş m
Grş
3.1. Bebekl k Dönem nde Motor Gel ş m
3.2. İlk Çocukluk Dönem nde Motor Gel ş m
3.3. Okul Dönem nde Motor Gel ş m
3.4. Ergenl k Dönem nde Motor Gel ş m

Bölüm Özet
Ün te Soruları
4. Motor Gel ş m Özell kler
Grş
4.1. Büyük Kas Becer ler
4.2. Küçük Kas/ nce Motor Becer ler
4.3. Büyük Ve Küçük Kas Becer ler n n Komb nasyonu
Bölüm Özet
Ün te Soruları
5. Motor Becer ler
Grş
5.1. D kkat
5.2. Hız Ve Tepk Hızı
5.3. Kuvvet
5.4. Çev kl k
5.5. Güç
5.6. Dayanıklılık
5.7. Esnekl k
5.8. Koord nasyon (eş Güdüm)
5.9. Denge
Bölüm Özet
Ün te Soruları
6. Motor Gel ş m n Kuramsal Temeller
Grş
6.1. Refleks f Hareketler Dönem (0–1 Yaş)

6.2. İlkel Hareketler Dönem (0-2 Yaş)

6.3. Temel Hareketler Dönem (2-7 Yaş)
6.4. Özelleşm ş Hareketler Dönem (7-14 Yaş Ve Üstü)
Bölüm Özet
Ün te Soruları
7. Temel Hareket Gel ş m : Lokomotor, Lokomotor Olmayan Ve Man pülat f

Becer ler
Grş
7.1. Lokomotor Becer ler
7.2. Lokomotor Olmayan Becer ler (dengeleme Becer ler )
7.3. Man pülat f Becer ler
Bölüm Özet
Ün te Soruları
8. Hareket Eğ t m Ve Önem
Grş
8.1. Çocukların F z ksel Akt v te İht yaçları
8.2. Hareket n B l şsel Gel ş me Faydaları
8.3. Hareket n Sosyal-Duygusal Gel ş me Faydaları
8.4. Hareket n F z ksel Gel ş me Faydaları
Bölüm Özet
Ün te Soruları
9. Erken Çocukluk Dönem nde Hareket Eğ t m
Grş
9.1. Erken Çocukluk Dönem nde Hareket Eğ t m
9.2. N tel kl B r Hareket Eğ t m Programının Temel B leşenler
9.3. Hareket Eğ t m nde A leler n Rolü

9.4. Hareket Eğ t m nde Eğ t mc n n Rolü

Bölüm Özet
Ün te Soruları
10. Hareket Eğ t m nde Kullanılan Yöntem Ve Tekn kler
Grş
10.1. Hareket Eğ t m nde Öğret m
10.2. Doğrudan Öğret m
10.3. İstasyon Tekn ğ
10.4. Tam Öğrenme (sonuca Dayalı)
10.5. B reyselleşt r lm ş Öğrenme
10.6. Akran Öğret m
10.7. İş B rl kç (kubaşık) Öğrenme
10.8. Sorgulama Yoluyla Öğret m
10.9. Keşfetme (buluş) Yoluyla Öğrenme
10.10. Problem Çözme Yoluyla Öğrenme
10.11. Araştırma/ nceleme Yoluyla Öğret m
Bölüm Özet
Ün te Soruları
11. Hareket Eğ t m n n B leşenler
Grş
11.1. Hareket Eğ t m nde Ortamın Düzenlenmes
11.2. Hareket Eğ t m nde Kullanılacak Materyaller
11.3. Hareket Eğ t m nde Kullanılacak Öğret m B ç m n n Bel rlenmes
11.4. Hareket Eğ t m Etk nl kler nde D kkat Ed lmes Gereken Noktalar
11.5. Hareket Eğ t m Sırasında Eğ t mc n n Görevler
Bölüm Özet
Ün te Soruları

12. Hareket Eğ t m n n Planlanması
Grş
12.1. Hareket Etk nl ğ Planlama
12.2. Isınma Aşaması
12.3. Egzers z Aşaması
12.4. Becer Gel şt rme Aşaması
12.5. Değerlend rme Aşaması
Bölüm Özet
Ün te Soruları
13. Erken Çocukluk Dönem nde Hareket Eğ t m Ve Küçük Kas Becer ler İle İlg l
Etk nl k Örnekler
Grş
13.1. Çamaşırları Asalım Etk nl ğ
13.2. Hayd P kn ğe G d yoruz Etk nl ğ
13.3. Sen Sakın Üşüme Etk nl ğ
Bölüm Özet
Ün te Soruları
14. Erken Çocukluk Dönem nde Hareket Eğ t m Ve Büyük Kas Becer ler İle İlg l
Etk nl k Örnekler
Grş
14.1. Bahçıvan Oldum, Meyve Sebze Topladım Etk nl ğ
14.2. Rakamlar Şatosu Etk nl ğ
14.3. Şek ller Ve Renkler Öğrenen Yıldız Etk nl ğ
Bölüm Özet
Ün te Soruları

8. HAREKET EĞİTİMİ VE ÖNEMİ
Giriş
İk nc bölümde; çevresel etmenler n, vücut yapısı, skelet yapısı, kas gel ş m ve kas gücü, eklem esnekl ğ ,
aerob k kapas te g b b reysel etmenler n çocukların f z ksel gel ş mler n nasıl etk led ğ ; dördüncü bölümde
büyük ve küçük kas becer ler n n neler olduğunu; beş nc bölümde; çocukların motor becer ler n n gel şmes
ve performanslarının artmasında kuvvet, dayanıklılık, tepk hızı, esnekl k, koord nasyon, d kkat ve denge g b
becer ler n nasıl etk led ğ ve b r öncek bölümde lokomotor, lokomotor olmayan ve man pülat f becer ler n
neler olduğu konuları hakkında b lg ver lm şt r. Bu bölümde se yukarıda adı geçen özell kler ve becer ler
ışığında hareket n çocukların b l şsel, sosyal-duygusal ve f z ksel gel ş mler ne ne g b faydaları olduğu
hakkında b lg ver lecekt r.
8.1. Çocukların Fiziksel Aktivite İhtiyaçları

Günümüzde, teknoloj k gel şmelere bağlı olarak daha harekets z b r yaşam tarzı ben msenmekted r. Bu
yaşam tarzının etk led ğ yaş gruplarından b r de çocuklardır. Hareket, b r çocuğun temel
gereks n mler ndend r ve bedensel gel ş m ç n çok öneml d r. Çocukluk dönem nde hareket etk nl kler n n;
büyüme ve gel şmen n daha y olması, motor becer ler n gel şt r lmes , akt f yaşam tarzı kazandırılması,
gelecekte oluşab lecek hastalık r skler n n azaltılması ve aşırı k lo alımının önlenmes g b olumlu etk ler
bulunmaktadır (MEB, 2016).
Res m 1. Çocukların yaşamları boyunca akt f kalmasına yardımcı olacak en öneml unsur, f z ksel akt v teye
karşı olumlu b r tutum gel şt rmeler d r.

Res m 2. Çocukların yakın çevres ndek yet şk nler n hareketler ve davranışları, bu tutumları öneml ölçüde
etk lemekted r.

Res m 3. Bu nedenle f z ksel akt v teye katılmanın eğlencel , heyecan ver c ve faydalı olduğuna l şk n
çocuklara model olmak öneml d r.
Hareket becer ler n n gel ş m , beden n daha etk n kullanılmasını sağlamakta ve genel sağlığı
desteklemekted r. Bu hareket becer ler çocukların gelecektek yaşamlarında gereks n m duyacakları
hareketler n altyapısını oluşturmaktadır. Bu nedenle hareket becer ler n n etk l ve güvenl kullanımı
çocukların gel ş m nde öneml d r (Kovar, Combs, Campbell, Napper-Owen ve Worrell, 2012; MEB, 2016).
Çocukların günlük f z ksel akt v teler serbest oyun, spor, ulaşım (yürüyüş, b s klet), eğlence etk nl kler ve
hareket eğ t m n çermekted r ve günlük f z ksel etk nl k ht yaçları Tablo 1’de yer almaktadır.
Tablo 1.Çocukların Günlük F z ksel Akt v te İht yaçları[C5]

8.2. Hareketin Bilişsel Gelişime Faydaları
Erken çocukluk dönem nde z h n ve beden arasındak l şk y çeren becer ler n gel ş m öneml d r. Hareket,
çocukların b l şsel gel ş m alanıyla etk leş m çer s nded r ve çocuklar b l şsel becer ler n akt f olarak
gel şt rmek ç n çeş tl yollar kullanmaktadır (Kovar vd., 2012; Sev ml , 2008).
Öncel kle bebekler çevrede f z ksel olarak hareket ederek ve çevredek nesneler eller yle hareket ett rerek
yan hareket yoluyla öğrenmekted r. Çocuklar yardımsız b r şek lde ayakta durmayı öğrend kler nde, sözlü
let ş m hızla gel şmekted r.

Res m 4. Yürüme, çocukların çevrey keşfetmeler n ve ç nde yaşadıkları dünya hakkındak kavramsal
b lg ler n gen şletmeler n sağlar.
Çocuklar kavramları öğren rken - örneğ n, köpekler ve ked ler n dört bacağı vardır ya da köpekler havlar ve
ked ler m yavlar g b - sözlü let ş m kurma yetenekler daha etk l hale gelmekted r (Kovar vd., 2012).
Hareket aynı zamanda küçük çocukların nasıl let ş m kurmaları, kurallar ve yönergeler nasıl tak p etmeler ,
nesneler n ve şek ller n nasıl tanınması gerekt ğ n anlamalarına, vücudun çevrede nasıl hareket ett ğ n n,
problemler n nasıl çözüleceğ n n ve yüksek- alçak, hızlı- yavaş, yakın- uzak ve alt- üst g b kavramların
öğren lmes ne yardımcı olmaktadır. Çocuklar hareket hal ndeyken aynı anda hem düşünür hem de
h ssederler, bu nedenle daha yüksek sev yedek hareket akt v teler daha yüksek akadem k başarılara yol
açmaktadır. Bununla b rl kte çocuklar b l şsel olarak d ğer çocuklarla oynarken yaşadıkları akran
etk leş mler nden yararlanmakta ve d kkat, odaklanma, davranış ve öğrenmey çeren f z ksel akt v teler n
gel şt rmekted r (Kovar vd., 2012; Sev ml , 2008).
8.3. Hareketin Sosyal-Duygusal Gelişime Faydaları

Res m 5. Hareket, çocukların sosyalleşmes nde ve f z ksel gel ş m nde öneml b r faktördür.
Çocuklar b rl kte oynayarak hareket yoluyla sosyalleşmey , şb rl ğ , dostluk, adalet ve doğru olanı yapma
kavramlarını öğren rler. Toplumda hang sosyal ve ahlak davranışların kabul ed leb l r veya kabul ed lemez
olduğunu öğren rler. Bu sosyal gel şme, çocuklar b rl kte oynadıklarında (serbest oyun sırasında ya da
hareket etk nl kler sırasında) ve b rl kte çalıştıklarında (büyük ve küçük grup etk nl kler nde) meydana
gelmekted r. Hareket etk nl kler ç nde denenen ve gel şt r len bu becer ler, yaşamın d ğer tüm alanlarında
da etk n b r şek lde kullanılmaktadır.
Çocukların serbest oyun sırasında oynayacakları etk nl kler kend kend ne seçmeler , onların kend
seçt kler k ş lerle, seçt kler b r faal yete katılmalarını sağlamaktadır. Bu durum karar verme becer ler n ve
başkalarıyla olan l şk ler n gel şt rmeler ne, dolaylı olarak çocukların kend ler ne olan güvenler n
artırmalarını sağlamaktadır. Öğretmen yönlend rmes olmaksızın çocukların kend l ğ nden f z ksel
akt v telere katılmaları, aşağıdak ler g b sosyal etk leş m becer ler n uygulamalarını ve öğrenmeler n
sağlamaktadır:
• Eylemler n n sorumluluğunu alma,

• Grup davranışı ç n kuralları bel rleme,
• Kurallara uymamanın sonuçlarını bel rleme,
• Sırasını bekleme,
• Başkalarını önemseme,
• Grup akt v teler ne l derl k etme ve yönergelere uyma,
• Başkalarının oyuna katılmasına z n verme.
Res m 6. Hareket yoluyla çocuklar etk leş m kurar, b rb rler ne karşı farkındalık gel şt r r ve sosyal gruplar
oluşturmaya başlar.
Oyun genell kle harekete dayanır; motor gel ş m n yanı sıra duygusal, sosyal gel ş m üzer nde de dolaylı b r
etk s vardır. Oyun, çocukluğun ortalarında daha yapısal b r grup akt v tes ne dönüştükçe, çocuklar kend
yeterl l kler n n ve sosyal kabuller n n daha fazla farkına varmaktadırlar. D ğer çocuklarla karşılaştırıldığında
kend ler n nasıl gördükler ne bağlı olarak kend ne değer verme ve öz saygı duygularını gel şt r rler. Çocuklar
kend ler n sosyal gruplarda yetk n h ssett kler nde, f z ksel etk nl klere katılımları artmakta, d ğer akranları
tarafından daha kolay kabul görmekte ve bu durum hem sosyal hem de motor gel ş mler n olumlu yönde
etk lemekted r. Ancak, kend ler n “başarısız” olarak gördükler nde, f z ksel etk nl kler olumsuz benl k algısı

ve düşük benl k saygısından etk lenmekted r. Hem sosyal hem de motor gel ş m, başkaları tarafından
yeterl /yeters z olarak algılanmasında öneml b r etkend r. Örneğ n, gel şm ş hareket performansı, b r akran
grubunda çocuğun statüsünü ve kend ne güven n olumlu yönde etk lemekted r.
Res m 7. Çocuklar hareket etk nl kler yle enerj ler n boşaltarak, ger l mden kurtulur, f z ksel ve ruhsal olarak
rahatlarlar.
Çocukların kend ler hakkındak olumlu algı, duygusal gel ş m ç n çok öneml d r, çünkü duygusal gel ş m,
hem b l şsel hem de motor alanlar üzer nde etk l d r. Hareket, küçük çocukların let ş m, ş b rl ğ , l derl k ve
k ş ler arası becer ler n gel şt rmeler ne de yardımcı olur. Elde ett kler kazanımları, problem çözme, hedef
bel rleme, plan yapma g b süreçlerde kullanarak let ş m becer ler n , ş b rl ğ , sosyal sorumluluk, l derl k,
doğaya duyarlılık ve farklılıklara saygı becer ler n gel şt r rler. Hareket hal nde arkadaşlıklar kurarlar,
kend ler n n ve başkalarının sorumluluğunu almayı öğren rler. Hareket aynı zamanda çocuklara kazanma ve
kaybetme le nasıl başa çıkılacağını öğretmekte; r sk almak ç n b r fırsat sağlamakta, öz d s pl n ve benl k
saygısını gel şt rmeler ne yardımcı olmaktadır. Çocukların hareket gel ş m sayes nde kazandıkları f z ksel
güven, daha sonra ps koloj k güvene dönüşerek, çocuğun benl k saygısının artmasında etk l b r unsur
olmaktadır. Çocuklar harekete l şk n becer ler başardıkça kend ler ne güvenler ve mutlulukları artmakta ve
bu durum onların bağımsızlık duygularını desteklemekted r (Güven, 2005; Kovar vd., 2012; MEB, 2016;
Sev ml , 2008)
8.4. Hareketin Fiziksel Gelişime Faydaları
Erken çocukluk dönem nde ver len hareket fırsatları, çocukların koşma, zıplama, atlama ve yürüme g b
temel hareket becer ler n gel şt rmeler ne yardımcı olmaktadır. Hareket ederken çocuklar dokunarak,
h ssederek, koklayarak ve h ssederek çevreler n tanımaktadır. Bu sayede çocuklar vücutlarını kontrol
edeb lmek ç n genel ve k ş sel alanlarının farkında olmaya başlamaktadırlar. Çocuklar ne kadar çok hareket
ederlerse, f z ksel olarak motor kontrol becer ler de o kadar gel şmekted r (Sev ml , 2008). Ayrıca f z ksel
akt v telere etk n b r şek lde katılan çocukların, kalp ve akc ğer kond syonları da gel şmekted r (Kovar vd.,
2012).
Hareket etk nl kler , çocukların nce ve kaba motor faal yetler n n gel şmes n , vücut bölümler n koord nel
kullanmalarını sağlamaktadır. Çocuk, hareket etk nl kler yle gücünü arttırmakta, tepk yeteneğ n
gel şt rmekte, durgun ve d nam k denge becer s ne sah p olmakta, bedensel esnekl k kazanmakta ve
hareketler nde gerekl olan hızı kazanmayı öğrenmekted r. Çocuk yaşlarda; f z ksel, duygusal ve sosyal
yararlar sağlayan motor becer ler n ortaya çıkışı, çocuğun daha akt f ve daha yararlı b r yaşam standardı
sağlamasına yardım edeb l r. Gel şen motor yetenekler sayes nde, çocuğun kend ne güven gel şecekt r
(MEB, 2016).
Bölüm Özeti
Çocukların günlük f z ksel akt v teler serbest oyun, spor, ulaşım (yürüyüş, b s klet), eğlence etk nl kler ve
hareket eğ t m n çermekted r. Çocuklar hareket hal ndeyken aynı anda hem düşünür hem de h ssederler,
bu nedenle daha yüksek sev yedek hareket akt v teler daha yüksek akadem k başarılara yol açmaktadır.
Çocuklar b l şsel olarak d ğer çocuklarla oynarken yaşadıkları akran etk leş mler nden yararlanmakta ve
d kkat, odaklanma, davranış ve öğrenmey çeren f z ksel akt v teler n gel şt rmekted r. Hareket, çocukların
sosyalleşmes nde ve f z ksel gel ş m nde öneml b r faktördür. Çocuklar b rl kte oynayarak hareket yoluyla
sosyalleşmey , şb rl ğ , dostluk, adalet ve doğru olanı yapma kavramlarını öğren rler. Çocuklar ne kadar çok
hareket ederlerse, f z ksel olarak motor kontrol becer ler de o kadar gel şmekted r. Ayrıca f z ksel
akt v telere etk n b r şek lde katılan çocukların, kalp ve akc ğer kond syonları da gel şmekted r.
Kaynakça
Güven, N. M. (2005). Okul öncesi ve ilköğretimde beden eğitimi. Ankara: Kök.

Kovar, S. K., Combs, C. A., Campbell, K., Napper-Owen, G. & Worrell, V. J. (2012). Elementary classroom
teachers as movement educators. New York, NY: McGraw-H ll.
MEB. (2016). Oyun ve hareket etk nl kler .

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Oyun%20ve%20Hareket%20Etk nl kler .pdf.
Sev ml , S. (2008). Movement educat on n early ch ldhood educat on: The v ews of parents and school
adm n strators. (Yayımlanmamış yüksek l sans tez ). YÖK Ulusal Tez Merkez ver tabanından elde ed ld . (Tez
no: 227690)

Ünite Soruları
1. Aşağıdak lerden hang s çocukluk dönem nde hareket etk nl kler n n faydaları arasında yer
alır?
A) Büyüme ve gel şmen n daha y olması
B) Motor becer ler n gel şt r lmes
C) Akt f yaşam tarzı kazandırılması
D) Gelecekte oluşab lecek hastalık r skler n n azaltılması
E) Heps
2. Aşağıdak lerden hang s çocukların günlük f z ksel akt v teler arasında yer almaz?
A) Eğlence etk nl kler
B) Serbest oyun
C) K tap okuma
D) Spor
E) B s klete b nme

3. 0-12 ay arası bebekler n günlük f z ksel akt v te ht yaçlarına l şk n aşağıdak lerden hang s
yanlıştır?
A) Uzanma etk nl kler yapmalıdır.
B) Gün boyunca en az 30 dak ka ayakları üzer nde hareket etmel d r.
C) Sürünme etk nl kler yapmalıdır.
D) Zem n temell etk nl kler yapmalıdır.
E) Günde b rçok kez f z ksel olarak akt f olmalılardır.
4. 1-2 yaş arası küçük çocukların günlük f z ksel akt v te ht yaçlarına l şk n aşağıdak lerden
hang s yanlıştır?
A) Gün boyunca 180 dak ka f z ksel etk nl kler gerçekleşt r lmel d r.
B) Akt v teler eğlencel olmalıdır.
C) Yürümeye başlayan çocukları yen şeyler keşfetmeye teşv k etmel d r.
D) Çocuklar yüzmeye teşv k ed lmel d r
E) Planlı, organ ze ve yapılandırılmamış hareket etk nl kler gerçekleşt r lmel d r.
5. Aşağıdak lerden hang s 3-6 yaş arası okul önces dönemdek çocukların günlük
gerçekleşt reb lecekler f z ksel akt v telerden b r değ ld r?

A) Dans etmek
B) Atlamak
C) Zıplamak
D) Emeklemek
E) Koşmak
6. Boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s gelmel d r?

“Bebekler çevrede f z ksel olarak hareket ederek ve çevredek nesneler eller yle hareket
ett rerek yan ………………………öğrenmekted r.”
A) Beslenme yoluyla
B) Eğ t m yoluyla
C) Hareket yoluyla
D) İş tsel yollarla
E) Görsel yollarla
7. Aşağıdak lerden hang s bebekler n çevrey keşfetmeler n ve ç nde yaşadıkları dünya

hakkındak kavramsal b lg ler n gen şletmeler n sağlamada öncel kl olarak etk l d r?
A) Yürüme
B) Beslenme
C) Uyku
D) Bakım Alma
E) H çb r
8. Aşağıdak lerden hang s hareket n çocukların b l şsel gel ş mler ne katkıları arasında yer alır?
A) Şek ller n nasıl tanınması gerekt ğ n anlamalarına
B) Problemler n nasıl çözüleceğ n anlamalarına
C) Alt- üst g b kavramların öğren lmes ne
D) Vücudun çevrede nasıl hareket ett ğ n n öğren lmes ne
E) Heps
9. Aşağıdak lerden hang s çocukların f z ksel akt v telere katılmalarının yararları arasında yer
almaz?
A) Sırasını beklemey öğrenme
B) Grup akt v teler ne l derl k etmey öğrenme
C) Eylemler n n sorumluluğunu almayı öğrenme
D) Başkalarının oyuna katılmasına z n vermey öğrenme

E) Kalıtımsal özell kler n öğrenme
10. Aşağıdak fadelerden hang s yanlıştır?
A) F z ksel akt v telere etk n b r şek lde katılan çocukların, kalp ve akc ğer kond syonları da
gel şmekted r.
B) Çocuklar hareket etk nl kler yle enerj ler n boşaltarak, ruhsal olarak rahatlarlar.
C) Gel şm ş hareket performansı, çocukların b r akran grubundan dışlanmasına neden

olab lmekted r.
D) Çocuklar kend ler n “başarısız” olarak gördükler nde, f z ksel etk nl kler bu durumdan
olumsuz etk lenmekted r.
E) Gel şen motor yetenekler sayes nde, çocuğun kend ne güven gel şecekt r.
CEVAP ANAHTARI
1. e 2. c 3. b 4. d 5. d 6. c 7. a 8. e 9. e 10. c

9. ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE HAREKET EĞİTİMİ
Giriş
B r öncek bölümde hareket n çocukların gel ş m nde ne kadar öneml b r durum olduğu ve hareket n
çocukların b l şsel, sosyal-duygusal ve f z ksel gel ş mler üzer ndek öneml etk ler ne değ n lm şt . Bu
bölümde se, çocukların gel ş mler n desteklemek üzere hazırlanacak n tel kl b r hareket eğ t m
programının temel b leşenler ve hareket eğ t m nde anne babaların ve eğ t mc ler n nasıl b r k l t rolde
olduğu konusunda b lg ver lecekt r.
9.1. Erken Çocukluk Döneminde Hareket Eğitimi
Hareket, b r çocuğun en doğal ve tatm n ed c fade aracıdır ve kend ç nde b r değer vardır. Çocuklar
etraflarındak nsanları gözlemleyerek ve onlarla etk leş me g rerek, çevreler ndek nesnelerle oyun
oynayarak öğren rler. Gerçek olanı ve hayal olanı keşfetmek ç n hareket kullanırlar. Düşünceler n,
duyguların ve eylemler n bu zeng n etk leş m , çocukların dünyayı anlamalarına yardımcı olur ve hareket
b lg s le hareket becer ler ed nmeler ne yardımcı olur. Bütün bunlar çocukların yaşamlarındak hareket n
değer n göstermekted r (Sev ml , 2008). İnsan hareketler n n oluşturulması ç n çeş tl s stemler (organ zma,
çevre ve görev), s n r s stem yle etk leş me g rmekted r. Organ zma s stemler anatom k ve f zyoloj k alt
s stemler olarak, kalıtım, çevre, algı ve d kkat g b çsel faktörlerle tems l ed lmekted r. Hareket, görev n
talepler , konunun amacı, mot vasyon, kend n ve başkalarını algılama, deney mler, s n r s stem
olgunlaşması, mekan k kuvvetler, vücut organlarının uzunluğundak değ ş kl kler, hafıza, d kkat ve daha
fazlası doğrultusunda sürekl değ şmekted r. Bu nedenle hareket, sürekl b rb r n etk leyen ve değ şt ren alt
s stemlerden ve b leşenlerden oluşan çoklu s stemler n etk leş m n n b r ürünüdür. Çevre se, b rey n
harekete l şk n öncek deney mler , mot vasyon, cesaretlend rme ve görev sırasında kullanılan materyal g b
unsurlardan etk lenmekted r (Garc a ve Garc a, 2006).
Hareket öğrenmek ve hareket hakkında öğrenme b rb r nden farklı kavramlardır. Hareket öğrenmek,
f z ksel uygunluğun ve motor performans yeteneğ n n gel ş m n fade etmekted r. Motor öğrenme, uygulama
veya deney m sonucu performansta n speten kalıcı b r değ ş kl ğ fade etmekted r. Öğrenme doğrudan
gözlenemese de, motor performans sırasında çıkarım yapılab lmekted r. Çocuğun performansının
tekrarlanan gözlemler sayes nde, b r becer n n öğren l p öğren lmed ğ veya gel şt r l p gel şt r lmed ğ
anlaşılab lmekted r. F z ksel uygunluk, daha sağlıklı b r yaşam sürmek ç n vücut s stemler n güçlend rmek
ç n hareket etmey çermekted r. N tel kl motor performans, temel hareket becer ler n (örneğ n, fırlatma,
koşma) mükemmel hale get rmey ve bel rl durumlarda etk l b r şek lde uygulamayı çermekted r. Bu
nedenle, hareket öğrenme, çocuklar motor becer ler n uygularken veya f z ksel uygunluklarını gel şt r rken
gerçekleşmekted r. Hareket hakkında öğrenme se, f z ksel uygunluk veya motor becer gel şt rme le lg l
b lg çer ğ öğret ld ğ nde oluşmaktadır. Örneğ n, hareket hakkında öğrenme, çocuklar düzenl olarak
egzers z yapmanın yararlarını ya da f z k yasalarına dayanarak hareket prens pler n öğrend ğ nde meydana
gelmekted r.

Res m 1. Amuda kalkan çocuklar.
Örneğ n, b r amudu gerçekleşt r rken ağırlık merkez n nerede tutacağı ya da topu fırlatma sırasında nasıl
güç üret leceğ g b . Hareket yoluyla öğrenme, sosyal, duygusal, b l şsel ve f z ksel olarak tüm gel ş m
alanlarına katkıda bulunmaktadır. Hareket yoluyla öğrenme kend m z hareketl nsanlar olarak tanımayı
gerekt r r - ne yapab l r z, ne yapmaktan hoşlanırız, yaşadıklarımız nelerd r? Hareket yoluyla öğrenme,
b rb rler yle anlaşmayı öğren rken de ortaya çıkab lmekted r - örneğ n, çocuklar ş b rl kç oyunlar oynarken
veya spor yaparken d ğerler ne saygı duymayı öğren rler. Hareket yoluyla öğrenme ayrıca dans etmek, oyun
oynamak ya da yen b r oyunda stratej gel şt rmek ç n gerekl olan b lg y de fade etmekted r (Kovar, Combs,
Campbell, Napper-Owen ve Worrell, 2012).
Temel hareketler, çocukların f z ksel becer ler öğrenmeler ve gel şt rmeler n sağlamak amacını taşır. Bu
hareketler aracılığıyla vücutlarını etk l b ç mde kullanırlar. Başarı ve güven duygusu ç nde, çevres n kontrol
etme yeteneğ n kazanırlar. Denge oyunları ve toplarla yapılacak olan çalışmalar ve buna benzer egzers zler,
çocuğu dış çevreye karşı deney ms z olmaktan kurtarır. Karşılarına çıkacak b r engel , kolayca aşab lme

yeteneğ n kazandırır. Çocuk, gücünü yer nde ve zamanında kullanma alışkanlığı ed n r. Atma, atlama,
sallanma, tırmanma, sıçrama, kaçma, tme, çekme, asılma g b hareketler bu grup çer s nde yer alır (MEB,
2016).
Erken çocukluk dönem nde, üç la altı yaş arası çocuklar ç n gel ş msel olarak uygun hareket etk nl k
programlarını fade etmek ç n “hareket eğ t m ” ter m yaygın olarak kullanılmaktadır (Sev ml , 2008).
Hareket çocuğun yaşamının odak noktasıdır. Çocuklar kend ler n hareket yoluyla fade etmekted r.
Hareketler yoluyla çevreyle nasıl etk leş mde olacaklarını, nasıl let ş m kuracaklarını ve nasıl tepk de
bulunacaklarını öğrenmekted rler (Öztürk, 2009). Özell kle erken çocukluk dönem ndek çocuklar ç n
hareket, “oynamakla” eş anlamlı olarak kullanılmakta, yürüme, koşma, nesneler hareket ett rme, tırmanma,
dolapları açma, nesneler oyuncak kutusundan alma, b s klete b nme g b hareketler çermekted r (Kovar
vd., 2012). Çocukların küçük yaşta tüm becer ler öğrenmeler ne ve her durumda oynamalarına yardımcı
olmak, onlara başarılı olmaları ç n eş t fırsatlar vermekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
Okul önces eğ t m programında yer alan hareket etk nl ğ n n amacı, çocukların temel hareket becer ler n
gel şt rerek çocuğun f z ksel, motor, b l şsel, d l, sosyal ve duygusal, gel ş m ne ve öz bakım becer ler ne
katkıda bulunmaktır. Böylece çocuğun, f z ksel etk nl klere, yaşam boyu katılımı da sağlanab l r. Hareket
etk nl kler , çocukların f z ksel ve motor yeterl l kler n n, algısal motor gel ş mler n n ve hareket becer ler n n,
yan yer değ şt rme, nesne kontrolü ve denge becer ler n n gel şt r lmes n çeren etk nl klerd r. Bu etk nl kler
süres nce çocukların temel hareket becer ler , beden farkındalığı, motor yeterl l ğ (güç, koord nasyon, hız,
çabukluk) ve f z ksel yeterl l ğ (esnekl k, kuvvet, dayanıklılık) gel şt r lmel d r (MEB, 2016). Ayrıca çocukların:
Beden ve alan farkındalığı, l şk ler ve hareket n n tel kler g b hareket kavramlarını çeş tl lokomotor
ve vücut yönet m becer ler ne uygulamaları,
Yürüme, koşma, atlama ve zıplama g b çeş tl lokomotor becer ler n kullanarak etk n b r şek lde
hareket etmeler ,
Lokomotor ve lokomotor olmayan becer ler hareket temalarıyla b rleşt recek etk nl klere katılmaları
(örneğ n, vücut ağırlığını desteklemek, köprüler oluşturmak, ağırlığı almak ve aktarmak),
Bankta, denge çubuklarında, b reysel paspaslarda ve atlama kutuları da dah l olmak üzere zem nde ve
aletlerde vücut yönet m becer ler n uygulamaları,
Savurma, atma, yakalama ve tekme atma g b çeş tl man pülat f becer ler kullanmaları,
Temel r t mler, yaratıcı r t mler ve bas t danslar g b çeş tl ortamlarda r tm k hareket etmeler ,
Hayvan yürüyüşler , vücut hareketler , bas t dengeler ve ters dengeler g b bas t j mnast k becer ler n
uygulamaları,
Koşma, kaçma, sıyrılma ve durmak g b oyun ortamlarında çeş tl lokomotor becer ler n
kullanmalarının sağlanması gerekmekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).

Hareket etk nl ğ , çocukların motor gel ş mler n n desteklenmes ve hareket becer ler n n kazandırılması
amacıyla ele alınmaktadır (MEB, 2013). Tüm alanlardak gel ş m ç n hareket deney mler gerekl d r ve bu
gel ş m alanlarına hareket eğ t m n n b rçok faydası bulunmaktadır. Bu nedenle, çocukların akt f olmaları ç n
desteklend kler ve farklı hareket becer ler n keşfetmeye teşv k ed ld ğ b r ortam düzenlemek, çocukların
farklı f z ksel akt v teler denemeye stekl olmaları, etk nl kler gerçekleşt rmen n eğlencel b r uğraş
olduğunun farkına varmaları çok öneml d r (Pangraz ve Be ghle, 2016; Sev ml , 2008). Hareket gel ş m
açısından 3-7 yaş arası, temel hareketler n (koşma, sekme, sıçrama, fırlatma, yakalama, tırmanma, topa
ayakla vurma vb.) kazanıldığı dönemd r. Bu hareketler beden eğ t m le lg l temel unsurları oluştururlar
(Öztürk, 2009). Beden eğ t m ne l şk n çocukların erken yaşta farklı spor dallarına g rmeler teşv k
ed lmel d r. Erken yaşlarda hareket eğ t m ne katılan çocuklar, katılımcı olmayanlara göre daha yetenekl
görünmekted r, çünkü 4 ya da 5 yaşlar, gerekl becer ler uygulamak ve bu becer ler gel şt rmek ç n en uygun
yaşlardır. Sonuç olarak, “erken başlayanlar” organ ze b r hareket eğ t m nde bulunmayan çocuklara göre
daha ler düzeyded r (Pangraz ve Be ghle, 2016). Çocuklar, hareket etk nl kler ne katılım sonucunda, temel
hareket becer ler olarak s mlend r len; yürüme, koşma, atlama, yuvarlanma vb. yer değ şt rerek yapılan
hareketler ; eğ lme, esnetme, dönme, ağırlık aktarımı vb. dengeleme hareketler ; atma, tutma, yakalama, top
sürme vb. nesne kontrolü hareketler yapab lmekted r (MEB, 2016). Etk nl kler n sınıf ç nde, açık havada ya
da bahçede en az 30 dak ka sürmes , bu süren n lk 5 dak kası ısınma oyunları, 20 dak kası b r öncek
uygulamanın tekrarı ve yen temel hareket becer ler , son 5 dak kası da soğuma etk nl kler olması
öner lmekted r (MEB, 2013). Gel ş msel olarak uygun hareket eğ t m programları le yapılan erken
müdahaleler, sonrak yıllarda çocuğun yaşam kal tes n öneml ölçüde etk lemekted r (Sev ml , 2008). Ayrıca
çocukların problem çözme ve keşfetme becer ler n gel şt rmekte, onlara f z ksel, sosyal ve duygusal olarak
çeş tl faydalar sağlamaktadır (Pangraz ve Be ghle, 2016).
Hareket etk nl ğ , çocukların yaşam boyu sağlıklı yaşamalarını ve f z ksel akt v telere katılmalarını teşv k
etmek ve çocukların temel hareket becer ler n gel şt rerek çocuğun f z ksel, motor, b l şsel, d l, sosyal ve
duygusal, gel ş m ne ve öz bakım becer ler ne katkıda bulunmaktır. Bu etk nl kler çocukların f z ksel ve motor
yeterl l kler n n, algısal motor gel ş mler n n ve hareket becer ler n n yan yer değ şt rme, nesne kontrolü ve
denge becer ler n n gel şt r lmes n çeren etk nl klerd r. Süreçte çocukların temel hareket becer ler , beden
farkındalığı, motor yeterl l ğ (güç, koord nasyon, hız, çabukluk) ve f z ksel yeterl l ğ (esnekl k, kuvvet,
dayanıklılık) gel şmekted r. Çocukların büyümes n ve gel ş m n olumlu yönde etk lemekte, en üst düzeyde
büyüme ve gel şme ç n akt f b r yaşam tarzının değer n desteklemekted r. Böylece çocuğun f z ksel
etk nl klere yaşam boyu katılımı da sağlanab lmekted r. Kalp hastalığı g b bazı sağlık sorunlarının görülme
sıklığı, harekets z b r yaşam tarzı le bağlantılıdır. Yaşam boyu f z ksel akt v teye katılım genell kle erken
dönemlerde f z ksel etk nl klere katılım ve bu katılımdan kazanılan memnun yete bağlıdır. Erken yaşta motor
becer ler n gel şt r lmes , yaşam boyunca f z ksel olarak akt f olab lmek ç n gereken koşulları sağlamaktadır.

Hareket eğ t m n n öneml b r noktası, tüm çocukların çalışmalar sırasında başarılı olmalarını sağlamaktır.
Araştırmalar, çocukken f z ksel akt v te konusunda olumlu b r deney me sah p çocukların, b r ömür boyu
f z ksel akt v te le lg lenecekler n göstermekted r. Çocukların çeş tl f z ksel akt v telere ve hareket eğ t m
etk nl kler ne katılımı, onların özgüven, öz yeterl k ve öz saygılarını artırmaktadır. D ğer tara an yen
deney mler denemeye ve etk nl klere katılmaya stekl olmak, çocukların algıladıkları yetenek sev yeler n ve
yetk nl kler n nasıl h ssett kler nden kaynaklanmaktadır. Algılanan yeterl l k, çocuklar olgunlaştıkça daha
bel rg n hale gelmekted r. 4-7 yaş arası küçük çocuklar, genel olarak her konuda yetk n olduklarını
düşünmekted r. Çocukların yaşları büyüdükçe, kend ler n n her alanda olmasa da bazı alanlarda daha y
olduklarının farkına varmaktadırlar. Bu bağlamda erken dönemlerden t baren beden farkındalığını
(beden n omuz, bel, d rsek ve b lek g b değ ş k bölümler ), alan farkındalığını (yukarı, aşağı, ön, arka, sağ,
sol g b ), kuvvet, hız, çabukluk, esnekl k, dayanıklılık ve koord nasyonu gel şt r c etk nl kler
gerçekleşt rmen n çocukların benl k algıları üzer nde öneml etk ler bulunmaktadır. Çocukların b reysel
özell kler n d kkate alan, onları güdüley c , benl k algılarını ve özgüvenler n pek şt r c etk nl klere yer
ver lmel d r. Uygulamalarda çevre düzenlemes ne, çocukların yaşlarına uygun ve temel hareket becer ler n
kazandırmada etk l olacak materyaller seç lmes ne özen göster lmel d r (MEB, 2013; Pangraz ve Be ghle,
2016).
Erken çocukluk dönem nde hareket eğ t m ne l şk n çocukların;
• K ş sel alan, hareket n n tel kler , beden farkındalığı ve hareketler n b rb r yle l şk s g b temel hareket
kavramlarını anlamaları,
• Çevres nde, arkasında, üzer nde, arasında ve paralel g b nesnelerle çeş tl l şk ler tanımlayan kavramları
öğrenmeler ,
• B r grup ortamında lokomotor hareketler yaparken mekânsal olarak kend ler n n farkında olmaları ve
hareketler n kontrol altında tutmaları,
• Fırlatma, tekme atma, vurma ve yakalama g b özel becer ler n ardındak temel mekan ğ anlamaları çok
öneml d r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
9.2. Nitelikli Bir Hareket Eğitimi Programının Temel Bileşenleri
Öğretmenler, çocukların n tel kl b r hareket eğ t m deney m ed nmeler n sağlamalıdır.
Nitelikli hareket eğitim programları, çocukların bireysel gelişim özellikleri ve farklılıkları dikkate alınarak
düzenlenir. Öğretmenler sıklıkla, olgunlaşma sev yes nden bağımsız olarak çocuklardan aynı oranda
öğrenmeler n stemekted r. Bu uygulama daha hızlı veya daha yavaş olgunlaşan çocukların gel ş m ne zarar

vereb lmekted r. Çocuklar aynı oranda olgunlaşmazlar ve öğrenmeye l şk n hazırbulunuşluk sev yeler aynı
değ ld r. Bu nedenle hareket eğ t m etk nl kler hazırlarken, gen ş b r gel ş msel etk nl k çeş tl l ğ sunmak,
çocukların olgunluklarına bakılmaksızın başarılı olmalarını sağlar.
Nitelikli hareket eğitim programları çocuk merkezlidir ve çocukların gelişimsel gereksinimlerine,

özelliklerine ve ilgi alanlarına dayanır. Çocukların, öğrenmeler gereken becer ler ve etk nl kler, onların
f z ksel ve duygusal gel ş mler ne uygun düzenlen rse en y şek lde öğren rler. Çocukların gereks n mler yle
uyuşmayan ancak öğretmenler n yeterl l kler yle uyuşan etk nl kler n programa dah l ed lmes , çocukların
gel ş mler nde herhang b r etk ye yol açmayacaktır. Bu nedenle öğretmenler n kend yeterl l kler dışında
çocukların gel ş mler ne uygun, onların becer ler n gel şt recek etk nl kler planlamaları gerekmekted r.
Nitelikli hareket eğitim programının temelinde fiziksel aktivite ve motor becerilerin geliştirilmesi yer
almaktadır. Tüm okul programlarında çocuklar hareket eğ t m yoluyla, motor becer ler öğren rler. Bu
nedenle hareket eğ t m programı, çocukların becer ler n gel şt rmeye ve n tel kl f z ksel etk nl klere
katılmalarına odaklanmak zorundadır.
Nitelikli hareket eğitimi programları, yönetim becerilerini ve öz disiplini öğretir.
Nitelikli hareket eğitimi programları, tüm çocuklara yöneliktir. Eğ t m n, en çok yardıma ht yacı olan, yan
daha az becer l çocukları ve özel gereks n ml çocukları da kapsaması gerekmekted r. Becer sah b ve
doğuştan gelen yetenekler olan çocukların öğrenmek ç n b rçok fırsatları bulunmaktadır. Ancak özel
gereks n ml ya da akranlarına göre daha az becer sah b olan çocukların kend ler ne güvenler çok fazla
olmadığı ç n, bu süreçten b r yarar elde edemezler. Hareket eğ t m , bu çocukların şefkatl ve olumlu b r
ortamda becer ler öğrenmeler ç n en uygun ortamdır. Daha az becer l ve daha az mot ve olmuş çocukları
çeren ve onları teşv k etmek ç n tasarlanan yönergeler, olumlu ve başarılı b r deney m sağlayacaktır. Özel
gereks n ml ve becer yeters zl ğ olan çocukların, f z ksel etk nl kler önemsemeler ve bu etk nl klere katılım
sağlamaları ç n kend ler n başarılı olarak algılamaları gerekmekted r. Bu nedenle öğretmenler n hareket
eğ t m programları hazırlarken bu çocukları da kapsayan etk nl kler planlamaları ve çocukların becer ler n
gel şt reb lecekler b r ortam oluşturmaları önem kazanmaktadır.
Nitelikli hareket eğitimi programları, becerilerin gerçekleştirilmesinin sonucundan çok, öğrenme

becerileri sürecine odaklanır. Çocuklar yen motor becer ler öğren rken, becer n n doğru şek lde
gerçekleşt r lmes becer n n sonucundan daha öneml d r. Çocukların önce uygun tekn kler öğrenmeler ve
sonra becer y gerçekleşt rme sürec ne odaklanmaları gerek r. Başka b r fadeyle, b r çocuğa b r topun uygun
şek lde yakalanmasını öğretmek, kaç tane yakaladığı veya kaç taney kaçırdığı konusunda end şelenmekten
daha öneml d r. Bu nedenle öğretmenler n sonuçtan çok sürece odaklanmaları gerekmekted r.

Nitelikli hareket eğitimi programları, çocukların sıhhatlerini ve kişisel sağlıklarını iyileştirmek için
kullanabilecekleri yaşam boyu aktiviteleri öğretir. B r anlamda çocuklar, yet şk n olduklarında katılmaya
devam edeb lecekler etk nl klere l şk n farkındalık kazanırlar. Eğer çocuklar erken dönemlerde f z ksel
akt v telere l şk n olumsuz b r algı gel şt r rlerse, etk nl kler n değerl ve eğlencel olduğunu düşünmezlerse,
yet şk n olduklarında çeş tl sporlara katılım göstermemekte ve b s klet sürme, koşu, yüzme ve aerob k g b
hareketl akt v teler gerçekleşt rmek stememekted r. Bu nedenle n tel kl b r hareket eğ t m n n geleceğe
dönük olarak, çocukların zevk alab leceğ ve yet şk n olduklarında kullanab leceğ etk nl kler sunması
gerekmekted r.
Nitelikli hareket eğitimi programları işbirliği ve sorumluluk öğretir ve çocukların farklılıklarına ve cinsiyet
konularına duyarlılık geliştirmelerine yardımcı olur. Özell kle okul önces dönemdek çocuklara yönel k
hazırlanacak etk nl klerde, çocuklara rekabete g rmekten önce ş b rl ğ öğret lmel d r. Grup etk nl kler n n
eğlencel b r şek lde gerçekleşmes ç n, çocukların kurallara uymayı kabul etmes gerek r. B rçok problem
davranış ve f z ksel ş ddet, çocuklar hareketl b r etk nl ğe katılırken ortaya çıkmaktadır. Hareket eğ t m ,
çocukların başkalarının davranışlarını gözlemlemeler ve sorumlu davranmayı öğrenmeler ç n etk l b r
ortam sunar. Bu açıdan f z ksel etk nl kler sırasında ortaya çıkan durumlar, çocukların çatışmaları barışçıl b r
şek lde çözmeler ç n fırsatlar sağlamaktadır (Pangraz ve Be ghle, 2016).
9.3. Hareket Eğitiminde Ailelerin Rolü

Res m 2. A leler, çocuklarının hareket becer ler n n gel ş m nde ve hareketl b r yaşam tarzını
ben msemeler nde öneml b r etk ye sah pt r.
F z ksel akt v tey teşv k eden, kolaylaştıran, çocuklarına rol model olan ve çocuklarıyla b rl kte hareket
etk nl kler gerçekleşt ren anne babalar, çocuklarının yet şk nl kte harekets z b r yaşam tarzı ben mseme
eğ l m nden kaçınmalarına yardımcı olurlar. Ancak genell kle a leler çocuklarının akt f b r yaşam tarzı
gel şt rmeler n n kend sorumluluklarının b r parçası olarak düşünmemekted r. Bu nedenle pek çok çocuk,
hareket eğ t m n okul yoluyla almaktadır. Hareket eğ t m çocuklara çeş tl eğ t msel ve davranışsal
deney mler sunarken, etk nl k süres n n sınırlı olması neden yle, çocukların genel olarak hareket becer ler n
gel şt rmeye ve hareket gereks n mler n tamamen karşılamaya yeterl olmamaktadır. Bu bağlamda
çocukların akt f yaşam kalıpları gel şt rmeler ç n, evde hareket etk nl kler n teşv k ed c mesajlar almaları ve
deney mler yaşamaları öneml d r.
A leler n çocuklarının hareket becer ler n gel şt rmeler ve hareketl b r yaşam tarzı ben msemeler ç n
yapab lecekler şöyled r (Welk, 1999):


Res m 3. A leler n çocuklarının akt f b r yaşam tarzı ben msemeler nde rol model olmaları öneml d r.
9.4. Hareket Eğitiminde Eğitimcinin Rolü
Hareket eğ t m nde eğ t mc n n rolü, hareket eğ t m sırasında çocukların gel ş mler ne uygun olarak çeş tl
f z ksel akt v teler ve becer temell etk nl kler sunmak, çocukların çeş tl f z ksel akt v telere katılmanın
onlara yaşattığı olumlu f z ksel, sosyal ve duygusal sonuçlara odaklanmak ve ebeveynler çocuklarının okul
dışında f z ksel gel ş mler n desteklemeye teşv k etmekt r.
Tüm çocuklar farklı oranlarda gel ş p, olgunlaşmaktadır. Hareket eğ t m ne yönel k etk nl k hazırlarken,
etk nl ğ n tüm çocukların ht yaçlarını karşıladığından em n olunması, çocuklara gel ş msel olarak uygun
etk nl klerle dolu güvenl ve eğlencel b r hareket eğ t m deney m sunulması öneml d r. Bu bağlamda
hareket eğ t m nde çocukların yaş ve gel ş m düzeyler göz önünde bulundurularak, tüm çocukların
katılımını sağlayacak etk nl kler düzenlemek ve oyun oynarken eğlenmeler n sağlamak gerekmekted r.
Hareket eğ t m nde çocukların eğlenmey ve becer ler n gel şt rmey , b r oyunu kazanmaktan daha değerl
olarak algılamaları, hareket eğ t m ne yönel k olumlu tutumlar ben msemeler n teşv k etmekted r.

Eğ t mc ler, çocukların güvende olmalarını ve f z ksel akt v telerden zevk alarak büyümeler n sağlayan
anahtar k ş lerd r. Eğ t mc ler n hareket eğ t m sırasında d kkat etmeler gereken k unsur bulunmaktadır.
Bunların lk etk nl kler sırasında çocukların f z ksel yaralanmalarına ve oluşab lecek kazalara karşı önlem
almaktır. D ğer konu se çocukların harekete l şk n olumlu tutumlar ve duygular gel şt r p, bunları yaşam
boyu gel şt r p sürdürmeler n teşv k etmekt r.
F z ksel akt v teler sırasındak çocuklarda performansı etk leyen faktörler arasında, yeters z ısınma, aşırı
f z ksel zorlama ve ısıyı tutan uygunsuz kıyafetler yer almaktadır. Bu faktörler öğretmenlere çocukları
etk nl ğe uygun şek lde hazırlama (sıvı alma ve uygun kıyafet), etk nl ğ n yoğunluğunu değ şt rme ve
çocuklara düzenl d nlenme ve su çme molaları sunma sorumluluğunu vermekted r. Eğ t mc ler n açık
havada ve sıcakta gerçekleşt r len hareket eğ t m nde çocukların su çmeler ç n etk nl k çer s nde zaman
ayırmaları öneml d r. Su, sıcak havadak yorucu etk nl klere katılmak ç n zorunludur. Açık havada ve sıcakta
gerçekleşt r len hareket eğ t m nde öğretmenler n d kkat etmeler gereken noktalar şu şek lde sıralanab l r:
· Hava sıcaklığına bağlı olarak çocuklarla gerçekleşt r len etk nl kler n yoğunluğu ve süres azaltılab l r.
· Hareket eğ t m ne geçmeden önce tüm çocukların yeterl m ktarda su çmes sağlanmalıdır. Etk nl kler
sırasında per yod k olarak su çme araları ver lmel d r.
· Çocukların etk nl kler sırasında kıyafetler n n mümkün olduğunca ter em c özell kte olması öneml d r.
Çocukların terl kıyafetler kuru olanlarla değ şt r lmel d r.
Açık havada gerçekleşt r len etk nl klere katılımda güneşten korunma da öneml b r konudur. Bu nedenle
eğ t mc ler n çocukları güneşten gelen zararlı ışınlardan korumak ç n önlem alması gerekmekted r. Hareket
eğ t m 10.00 ve 16.00 saatler arasında açık havada yapılacaksa, çocukların pamuklu kıyafetler g ymeler ve
şapka takmaları sağlanmalıdır (Pangraz ve Be ghle, 2016).
Bölüm Özeti
Hareket etk nl kler , çocukların f z ksel ve motor yeterl l kler n n, algısal motor gel ş mler n n ve hareket
becer ler n n, yan yer değ şt rme, nesne kontrolü ve denge becer ler n n gel şt r lmes n çeren etk nl klerd r.
Hareket eğ t m n n öneml b r noktası, tüm çocukların çalışmalar sırasında başarılı olmalarını sağlamaktır.
Çocukların çeş tl f z ksel akt v telere ve hareket eğ t m etk nl kler ne katılımı, onların özgüven, öz yeterl k ve
öz saygılarını artırmaktadır. N tel kl hareket eğ t m programları, çocukların b reysel gel ş m özell kler ve
farklılıkları d kkate alınarak düzenlen r. N tel kl hareket eğ t m programları çocuk merkezl d r ve çocukların
gel ş msel gereks n mler ne, özell kler ne ve lg alanlarına dayanır. N tel kl hareket eğ t m programının
temel nde f z ksel akt v te ve motor becer ler n gel şt r lmes yer almaktadır. N tel kl hareket eğ t m
programları, yönet m becer ler n ve öz d s pl n öğret r. N tel kl hareket eğ t m programları, tüm çocuklara
yönel kt r. N tel kl hareket eğ t m programları, becer ler n gerçekleşt r lmes n n sonucundan çok, öğrenme

becer ler sürec ne odaklanır. N tel kl hareket eğ t m programları, çocukların sıhhatler n ve k ş sel
sağlıklarını y leşt rmek ç n kullanab lecekler yaşam boyu akt v teler öğret r. N tel kl hareket eğ t m
programları şb rl ğ ve sorumluluk öğret r ve çocukların farklılıklarına ve c ns yet konularına duyarlılık
gel şt rmeler ne yardımcı olur. A leler, çocuklarının hareket becer ler n n gel ş m nde ve hareketl b r yaşam
tarzını ben msemeler nde öneml b r etk ye sah pt r. A leler n çocuklarının hareket becer ler n gel şt rmeler
ve hareketl b r yaşam tarzı ben msemeler ç n a lesel teşv k, a le katılımı, a lesel olanaklar ve rol model olma
konularında çocukları desteklemeler öneml d r. Hareket eğ t m nde eğ t mc n n rolü, hareket eğ t m
sırasında çocukların gel ş mler ne uygun olarak çeş tl f z ksel akt v teler ve becer temell etk nl kler sunmak,
çocukların çeş tl f z ksel akt v telere katılmanın onlara yaşattığı olumlu f z ksel, sosyal ve duygusal sonuçlara
odaklanmak ve ebeveynler çocuklarının okul dışında f z ksel gel ş mler n desteklemeye teşv k etmekt r.
Eğ t mc ler, çocukların güvende olmalarını ve f z ksel akt v telerden zevk alarak büyümeler n sağlayan
anahtar k ş lerd r. Eğ t mc ler n hareket eğ t m sırasında d kkat etmeler gereken k unsur bulunmaktadır.
Bunların lk etk nl kler sırasında çocukların f z ksel yaralanmalarına ve oluşab lecek kazalara karşı önlem
almaktır. D ğer konu se çocukların harekete l şk n olumlu tutumlar ve duygular gel şt r p, bunları yaşam
boyu gel şt r p sürdürmeler n teşv k etmekt r.
Kaynakça
Garc a, C. & Garc a, L. (2006). A motor developmentand motor learn ng perspect ve. JOPERD. 77(8), 31-33.
MEB. (2013). Okul önces eğ t m programı. http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okulonces /ooproram.pdf.
MEB. (2016). Oyun ve hareket etkinlikleri.

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Oyun%20ve%20Hareket%20Etk nl kler .pdf.
Öztürk, A. (2009). 5-6 yaş grubu çocuklarda farklı hareket eğitim modellerinin fiziksel gelişim ve fiziksel
uygunluk özelliklerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek l sans tez ). YÖK Ulusal Tez Merkez ver
tabanından elde ed ld . (Tez no: 236746).
Pangraz , R. P. & Be ghle, A. (2016). Dynamic physical education for elementary school children. (E ghteenth
Ed t on). Un ted States: Pearson.
Sev ml , S. (2008). Movement educat on n early ch ldhood educat on: The v ews of parents and school
adm n strators. (Yayımlanmamış yüksek l sans tez ). YÖK Ulusal Tez Merkez ver tabanından elde ed ld . (Tez
no: 227690)
Welk, G. J. (1999). Promot ng phys cal act v ty n ch ldren: Parental nfluences. ERIC, 436-480.

https://www.car ngfork ds.cps.ca/handouts/phys cal_act v ty

Ünite Soruları
1. Organ zma s stemler anatom k ve f zyoloj k alt s stemler olarak, hang çsel faktörlerle tems l
ed lmez?
A) Kalıtım
B) Çevre
C) Algı
D) Yaş
E) D kkat
2. Aşağıdak lerden hang s f z ksel uygunluğun ve motor performans yeteneğ n n gel ş m n

fade eder?
A) Hareket Öğrenme
B) Motor Öğrenme
C) Motor Performans
D) F z ksel Uygunluk
E) Hareket Hakkında Öğrenme

3. Çocuklar düzenl olarak egzers z yapmanın yararlarını ya da f z k yasalarına dayanarak

hareket prens pler n öğrend ğ nde aşağıdak lerden hang s meydana gel r?
A) Hareket Öğrenme
B) Motor Öğrenme
C) Performansı Öğrenme
D) F z ksel Öğrenme
E) Hareket Hakkında Öğrenme
4. Aşağıdak lerden hang s çocukların motor yeterl l k becer ler arasında yer almaz?
A) Güç
B) Esnekl k
C) Koord nasyon
D) Hız
E) Çabukluk
5. Erken yaşlarda hareket eğ t m ne katılan çocuklar, katılımcı olmayanlara göre

……………………….. görünmekted r. İfadede boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s
gelmel d r?

A) Daha ger de
B) Daha çek ngen
C) Daha yetenekl
D) Daha pas f
E) Daha gel ş msel
6. Çocuklarla gerçekleşt r lecek hareket etk nl ğ n n en az kaç dak ka sürmes öner lmekted r?
A) 10
B) 15
C) 20
D) 25
E) 30
7. Hareket eğ t m n n öneml b r noktası, tüm çocukların çalışmalar sırasında ……………….

olmalarını sağlamaktır. İfadede boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s gelmel d r?
A) Akt f
B) Kararlı
C) Başarılı
D) Öz denet ml
E) Yeterl
8. Aşağıdak lerden hang s n tel kl b r hareket eğ t m programının temel b leşenler arasında

yer almaz?
A) Çocukların b reysel gel ş m özell kler ve farklılıkları d kkate alınarak düzenlen r.
B) Çocuk merkezl d r.
C) Çocukların gel ş msel gereks n mler ne, özell kler ne ve lg alanlarına dayanır.
D) Normal gel ş m gösteren çocuklara yönel kt r.
E) Yönet m becer ler n ve öz d s pl n öğret r.
9. Aşağıdak lerden hang s a leler n çocuklarının hareket becer ler n gel şt rmeler ve hareketl
b r yaşam tarzı ben msemeler ç n yapab lecekler arasında yer almaz?
A) A lesel Yapı
B) A lesel Teşv k
C) A lesel Olanaklar
D) Rol Model
E) A le Katılımı

10. Açık havada ve sıcakta gerçekleşt r len hareket eğ t m nde öğretmenler n d kkat etmeler
gereken noktalara l şk n aşağıdak fadelerden hang s yanlıştır?
A) Hareket eğ t m ne geçmeden önce tüm çocukların yeterl m ktarda su çmes sağlanmalıdır.
B) Hava sıcaklığına bağlı olarak çocuklarla gerçekleşt r len etk nl kler n yoğunluğu ve süres
azaltılab l r.
C) Çocukların etk nl kler sırasında kıyafetler n n mümkün olduğunca sentet k özell kte olması
öneml d r.
D) Çocukların terl kıyafetler kuru olanlarla değ şt r lmel d r.
E) Etk nl kler sırasında per yod k olarak su çme araları ver lmel d r.
CEVAP ANAHTARI
1. d 2. a 3. e 4. b 5. c 6. e 7. c 8. d 9. a 10. c

10. HAREKET EĞİTİMİNDE KULLANILAN YÖNTEM VE

TEKNİKLER
Giriş
B r öncek bölümde çocukların gel ş mler n desteklemek üzere hazırlanacak n tel kl b r hareket eğ t m
programının temel b leşenler ve hareket eğ t m nde eğ t mc ler n nasıl b r roller olduğuna değ n lm şt r. İy
hazırlanmış b r hareket eğ t m programıyla eğ t mc , çocukların motor becer ler n kazanmak ç n gereken
n tel kl eğ t m almalarını sağlayab l r. Hareket eğ t m ne yönel k etk nl k hazırlamadan önce eğ t mc ler n,
etk nl k ve öğrenme süreçler ne l şk n bazı konularda karar vermeler gerekmekted r. Öğret m alanının nasıl
düzenleneceğ n ve hang yöntem n kullanılacağını b lmek, öğretmenler n çocukların öğrenmeler n en üst
düzeye çıkarmasına yardımcı olmaktadır. Öğret m planlaması yaparken atılacak lk adımlardan b r , her b r
becer ç n en etk l öğret m yöntem n seçmekt r. Bu bağlamda, bu bölümde doğrudan öğret m, stasyon
tekn ğ , tam öğrenme, b reyselleşt r lm ş öğrenme, akran öğret m , şb rl kç öğrenme, sorgulama yoluyla
öğret m, keşfetme yoluyla öğrenme, problem çözme yoluyla öğrenme ve araştırma/ nceleme yoluyla öğret m
g b hareket eğ t m nde kullanılan yöntem ve tekn kler hakkında b lg ver lerek, bunların eğ t m ve öğret me
yansıtılması konusunda farkındalık kazandırılacaktır.
10.1. Hareket Eğitiminde Öğretim
Çocukların yaş ve gel ş m düzeyler ne uygun performans gel şt rmeler ç n n tel kl b r hareket eğ t m
gerekl d r. Öğret m, hedefe yönel k olmalı ve tüm çocukların öğrenmeye teşv k ed lmes ç n olumlu b r
öğrenme ortamı oluşturulmalıdır. Olumlu öğrenme deney mler n kolaylaştırmak ç n anahtar stratej ler
arasında uygun öğret m yöntem ve tekn kler n n seç lmes ve gel ş msel olarak uygun hareket fırsatları
yaratılması yer almaktadır. İy hazırlanmış b r hareket eğ t m programıyla eğ t mc , çocukların motor
becer ler n kazanmak ç n gereken n tel kl eğ t m almalarını sağlayab l r (Kovar, Combs, Campbell, Napper-
Owen ve Worrell, 2012).
Hareket ortamındak etk l öğret m, sını ak nden çok farklı değ ld r. Hareket etk nl kler n n hazırlığı sırasında
eğ t mc , çocukların etk nl klere katılımlarını sağlayacak ve becer kazanmaya odaklanacak en uygun yöntem
ve tekn kler seçmel d r. Bu bağlamda eğ t mc ler n, motor becer ler n öğren lmes n kolaylaştıran
uygulamalar hakkında b lg sah b olmaları ve b rden fazla öğret m yöntem ve tekn ğ kullanmaları
gerekmekted r (Kovar vd. 2012; Pangraz ve Be ghle, 2016).

Hareket eğ t m ne yönel k etk nl k hazırlamadan önce eğ t mc ler n, etk nl k ve öğrenme süreçler ne l şk n

bazı konularda karar vermeler gerekmekted r. Öğret m alanının nasıl düzenleneceğ n ve hang yöntem n
kullanılacağını b lmek, öğretmenler n çocukların öğrenmeler n en üst düzeye çıkarmasına yardımcı
olmaktadır. Eğ t mc ler, gel ş msel özell kler n, b reysel farklılıkların, ger b ld r m n ve uygulamanın öğrenme
becer ler üzer ndek etk s n n de farkında olmalıdır. İşlevsel b r hareket eğ t m , sürekl olarak çocukların
performansını zlemey , güvenl ğ sağlamayı ve çocukların etk nl klere stekl b r şek lde katılımlarını
sağlamak ç n b r yöntem gel şt rmey gerekt rmekted r.
Planlama, etk l b r hareket eğ t m n n kr t k b r parçasıdır. Planlama, b r öğret m yöntem seçmey ,

materyaller etk n kullanmayı, etk nl k zamanını ve süres n ayarlamayı, etk nl ğ n gerçekleşt r leceğ öğretme
alanını düzenlemey ve uygun tekn klerden yararlanmayı çermekted r. Planlama aynı zamanda esnek,
anlamlı öğrenme süreçler tasarlamayı ve uygulamayı da çermekted r. Gün çer s nde, beklenmeyen,
öngörülemeyen durumlar gerçekleşeb lmekted r. Bu yüzden eğ t mc ler n, etk nl kler planlamadan önce bu
g b durumları göz önünde bulundurmaları gerekmekted r. Etk nl kler ve öğrenme süreçler n d kkatl
planlamamak, öğret m n etk s n azaltab lmekted r.
Öğret m planlaması yaparken atılacak lk adımlardan b r , her b r becer ç n en etk l öğret m yöntem n
(Şek l 1) seçmekt r. B r öğret m yöntem ; b lg sunma, uygulama, düzenleme, ger b ld r m verme, çocuklara
uygun becer ler kazandırma, kazanım ve göstergelere yönel k lerlemen n zlenmes ç n yönlend rmeler
yapmayı çermel d r. Öğret m yöntemler genell kle ortamın planlanması ve düzenlenmes , kullanılan
öğret m tekn kler , çocukların etk nl k sırasındak sorumlulukları ve çocukların beklenen gel ş m ve
lerlemeler n kapsamaktadır (Pangraz ve Be ghle, 2016).

Şek l 1. Hareket Eğ t m nde Kullanılan Yöntem ve Tekn kler
Tek b r “en y ” veya evrensel öğret m yöntem bulunmamaktadır. Bazı eğ t mc ler sadece en sevd kler
öğret m yöntem n kullanmaktadırlar. Ancak yapılan araştırmalar, h çb r yöntem n d ğer nden daha etk l
olmadığını göstermekted r. Uygun b r öğret m yöntem n seçmek aşağıdak ler de dah l olmak üzere b rçok
değ şken çermekted r (Şek l 2).

Şek l 2. Öğret m Yöntem Bel rlerken Göz Önünde Bulundurulması Gereken Değ şkenler
· Etkinlik hedefleri: Becer ve hareket gel şt rmey , b lg ve sosyal davranışları,
· Öğretilecek etkinlikler: Vücut yönet m becer ler n , man pülat f becer ler veya r tm k hareket becer ler n ,
· Çocuklar: B reysel özell kler , lg alanları, gel ş m düzeyler , sosyoekonom k durumları, mot vasyonları ve
geçm ş yaşantılarını,
· Öğretmen: B reysel yetenekler , becer ler ve deney mler n ,
· Ortam: Sını ak çocuk sayısını, ortamın gen şl ğ n ve hareket eğ t m ne uygunluğunu,
· Materyal: Eğ t m ç n uygun materyaller ve ortamları çermekted r.
Öğretmenler b r etk nl k hazırlarken bu değ şkenler göz önünde bulundurarak farklı yöntem ve tekn kler n
b rleş m n kullanab lmekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
10.2. Doğrudan Öğretim
Doğrudan öğret m, öğretmen merkezl b r yaklaşımdır. Öğretmen tüm sınıfa ya da küçük gruplara yönergeler
vererek, kazandırılmak stenen becer y öğretmeye çalışır. Doğrudan öğret m genell kle gel şt r lecek
becer ler n açıklanması ve göster lmes le başlamaktadır. Çocuklar uygulama ç n b reysel, küçük grup ya da
büyük gruplar hal nde ayrılırlar. Çocuklar uygulama yaparken, öğretmen etra a gezerek çocuklara rehberl k
eder, hataları düzelt r, teşv k eder ya da gerçekleşt r len becer ye l şk n çocuklara soru sorar. Çocukların
becer y bağımsız uygulamaları sırasında, öğretmen çocukları zler ve denetler. Bu süreçte öğretmen,
çocukların performanslarını değerlend rmek, yönergeler vermek ya da başka b r becer ye odaklanmak ç n
çocukları b r araya get r leb l r. Çocuklar, zamanlarının çoğunu bel rlenm ş hedeflere ulaşmak ç n önceden
bel rlenm ş b r konuda çalışarak geç r rler. Doğrudan öğret m, öğretmen , temel öğret c , mot ve ed c ,
düzenley c , d s pl n sağlayıcı, yönet c ve hataları düzelt c olarak merkeze almaktadır.
Doğrudan öğret m, f z ksel becer ler n öğret lmes ç n etk l d r. Öğretmene daha fazla kontrol sağladığı ç n,
doğrudan öğret m yöntem etk l b r d s pl ne ht yaç duyulduğunda kullanışlıdır. Ayrıca sını ak çocuk sayısı
fazla olduğunda, çocuklar yen okula başladıklarında, deney ms z olduklarında bu yöntem n kullanılması
öğretmenlere avantajlar sağlamaktadır.
Doğrudan öğret m yöntem , çocuklar ç n güvenl , kontrollü b r sınıf ortamı yaratmaktadır. Doğrudan
öğret m yöntem etk n olarak kullanıldığında, çocukların pas f olarak zlemeler n , b r göster y d nlemeler n
veya sırada beklerken geç rd kler zamanı en aza nd r r. Bu yöntem kullanırken tüm çocukların ht yaçlarını
karşılayan etk nl kler sunmak zor olab l r. Öğrenme etk nl kler çok kolay ya da çok zor olduğunda, daha
yüksek ya da daha düşük becer l çocuklara bu durum engel olab l r. Bununla b rl kte, bu sorun, değ şen
zorluktak öğrenme görevler sunarak önleneb l r.
10.3. İstasyon Tekniği
İstasyon tekn ğ yle öğret m yöntem nde, öğrenme görevler b rkaç öğrenme alanında veya stasyonda
düzenlen r ve sunulur. Çocuklar öğrenme stasyonları arasında geç şler yapar. Her stasyonda, öğretmen
yönergeler n en az sev yede olduğu çeş tl hareketler gerçekleşt r rler. Örneğ n, çocuklar, tanımlanmış b r
görev yer ne get r rken dört ya da beş stasyondan b r nde beş dak ka geç reb l rler. Süre dolduğunda,
öğretmen onları yen b r stasyona geçmeler ç n yönlend r r. Bu yöntem, çocuklara doğrudan öğret m
yöntem nden daha fazla özgürlük sunar çünkü çocuklar stasyonlarda farklı etk nl kler yapab l r.
İstasyon tekn ğ n kullanmak, öğretmenler n öğret m sürec nde merkezde olmalarından uzaklaşmalarını
sağlamaktadır. Öğret m, öğrenme stasyonlarını z yaret etmeye ve yardıma ht yacı olan çocuklarla etk leş me
odaklanmaktadır. Grubu b r bütün olarak yönetmek ve yönlend rmek ç n daha az zaman harcanır. Bu
yaklaşım, görevler n planlanması ve tasarlanması ç n daha fazla hazırlık süres gerekt rmekted r. Çocukları
akt f tutmak ve uygun şler üzer nde çalışmak ç n yeterl olanaklar, donanım ve öğret m yönergeler
gerekl d r.
İstasyon tekn ğ ne uygun b r etk nl k seçme, planlama ve uygulama konusunda şlem basamakları şu
şek lded r:

1. Etk nl ğ n temel becer ler n kapsayan kazanım ve göstergeler n seç lmes .
2. Gel ş msel olarak uygun etk nl kler n oluşturulması. Kazanım ve göstergelere yönel k hazırlanan
etk nl kler, en yetenekl çocukları gel şt rmel , daha az yetenekl çocukların başarılı olmasına yardım
etmel d r.
3. Etk nl kler ç n top, atlama p , çember, kronometre g b ger b ld r m ve mot vasyon sunan eğ t m
materyaller n n bel rlenmes .
4. Yüksek güvenl k r sk taşıyan etk nl kler n terc h ed lmemes .
5. İstasyonların b rb r nden kol bandı ya da farklı materyallerle ayrılması.
6. Her b r stasyonda gerçekleşt r lecek etk nl ğ n adımlarına l şk n görev kartlarının hazırlanması, duvara ya
da zem ne yerleşt r lmes . Görevler n görselleşt r lerek kartların hazırlanması, çocukların o stasyonda
yapmaları gerekenler anlamalarını kolaylaştırmaktadır. Etk l görev kartları, becer n n ne olduğunu ve nasıl
yapıldığını uygun b r şek lde açıklamalıdır.
7. Çocukların görevler doğru b r şek lde anlayıp anlamadıklarının ve uygulamalarının düzenl olarak kontrol
ed lmes .
İstasyon tekn ğ , çeş tl gruplandırma modeller n çereb lmekted r. Çocuklar b reysel, eşl ya da küçük b r
grupta çalışab l rler. Eşl veya karşılıklı gruplama model , büyük sınıflar, sınırlı m ktarda materyal, eşler n
b rb rler n zleme ya da anal z etme gereks n m duydukları becer ler ç n kullanışlıdır. Örneğ n b r eş, topu
olduğu yerde r tm k olarak sekt r rken d ğer onu zler ve nasıl sekt rd ğ n gözlemler. Etk nl kler, bas tten
zora doğru hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. İstasyonun lk başlarında çocukların başarıya ulaşması ve
ardından kend ler n daha zorlayıcı görevler yer ne get rmek ç n hazırlamaları öneml d r. Kazanımlar ve
göstergeler, sınıfın lerlemes ne bağlı olarak günlük olarak veya tekrarlanarak değ şt r leb l r. Uygun
planlama, organ zasyon ve denet m le stasyon tekn ğ çocukları çeş tl görevler yer ne get r rken kend
hızlarında uygulamaya teşv k etmekted r.
10.4. Tam Öğrenme (Sonuca Dayalı)
Tam öğrenme, genel b r program sonucunu becer ler n lerlemes n sağlayan, öğret lecek becer ler daha
küçük parçalara bölen öğret m yöntem d r. Bu alt becer ler öğrenmen n odak noktasıdır ve çocukların daha
karmaşık becer ler denemeden önce ustalaşması gereken görevler olarak fade ed lmekted r. Alt becer
sayısı, çocukların öğrenmes gereken motor becer n n karmaşıklığına bağlıdır. Çocukların tam
öğrenememeler durumunda, düzelt c etk nl kler, alternat f öğret m materyaller , akran öğret m ya da d ğer
uygun öğrenme akt v teler g b farklı şek llerde öğrenmeler ne yardımcı olunab l r (Pangraz ve Be ghle,
2016).

Örneğ n MEB (2013) Okul Önces Eğ t m Programında da çocuklar tarafından ulaşılması gereken sonuçları
gösteren kazanımlara dayalı olarak oluşturulmuş olan göstergeler, genell kle kend ç nde bas tten
karmaşığa, somuttan soyuta ve b rb r n zleyen aşamalar hâl nde sıralanarak bel rlenen kazanımın
gerçekleşmes ne h zmet etmes amacıyla daha küçük parçalara bölünmüştür.
Tam öğrenme aşağıdak şlem adımlarını çermekted r:
1. Çocuklara kazandırılması hedeflenen becer ler, sıralı ve aşamalı b r mlere ayrılmalıdır,
2. Gerekl (önkoşul) yetk nl kler değerlend r lmel d r,
3. Ardışık öğrenme b r mler n n her b r ç n becer hedefler bel rlenmel d r,
4. Çocukların her b r bel rlenen göstergeler gerçekleşt r p gerçekleşt rmed kler konusunda gözlemlenmel
ve değerlend r lmel d r,
5. Değerlend rmelere göre gerekl becer y kazanmış çocukların, b r sonrak öğrenme hedef ne geçmes
sağlanmalıdır,
6. Değerlend rmey geçmeyen çocukların, alternat f etk nl kler veya düzelt c önlemler kullanarak becer
uygulamalarına devam etmeler teşv k ed lmel d r.
Tam öğrenme çocukların motor becer ler n n desteklenmes açısından yararlı b r yöntemd r. Bu yöntemde
çocuklar, bel rlenen sonuçlara ulaşmak ç n gereken ön becer ler gel şt rmeler n sağlayan k ş selleşt r lm ş
b r hızda hareket ederler. Bu nedenle yöntem, özel gereks n ml ya da akranlarına göre daha az becer l olan
çocuklar ç n çok uygundur. Bununla b rl kte bu yöntem, çocuklar tarafından kend kend ne yönlend rme
gerekt rd ğ nden, bazılarının gerekl d s pl n kazanması daha uzun süreb l r ve daha büyük yaş grubu ç n
daha uygun olab l r. Çocuklarla bu yöntem kullanırken d kkatl olunması ve özyönet m becer ler n n
önem n öğretmek ç n zaman ayırılması gerekmekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
10.5. Bireyselleştirilmiş Öğrenme
B reyselleşt r lm ş öğrenme yaklaşımı, b reyselleşt r lm ş b r öğrenme sürec yle çocuk merkezl öğrenmeye
dayanır. Bu yöntemde, çocukların b reysel b r şek lde lerlemeler n sağlamak ç n tasarlanmış çeş tl öğret m
stratej ler kullanılır. Her çocuğun gel ş msel sev yes ve ht yaçları bel rlen r, bu ht yaçları karşılamak ç n
uygun b r hareket eğ t m programı hazırlanır.
B reyselleşt r lm ş öğrenme yaklaşımı, bel rleme, planlama, gel şt rme, değerlend rme ve güçlend rmey
çeren beş adımdan oluşmaktadır:
1. Bel rleme: Öğretmen her çocuğun b l şsel ve motor gel ş m düzey n bel rler.
2. Planlama: Her çocuğa, mevcut gel ş m düzey ne göre b r öğrenme sürec planlanır.
3. Gel şt rme: Çocuklar öğrenme sürec ndek kazanım ve göstergeler yer ne get rene kadar çalışırlar.
4. Değerlend rme. Öğretmen her çocuğun motor ve b l şsel gel ş m n değerlend r r. Bu adım, öğretmen n her
çocuğa rehberl k sunmasını ve çocukların gel ş m ndek kr t k noktaları pek şt rmes n sağlamaktadır.
5. Güçlend rme: B r çocuk görevler başarıyla tamamlarsa, öğretmen olumlu pek şt rmelerde bulunur,
çocuğun gel ş m dosyasına lerleme ç zelges ndek ver ler kaydeder ve çocuğun gereks n mler ne göre yen
b r öğrenme sürec bel rler. Çocuk görev başarıyla yer ne get rmezse, öğretmen hedefe ulaşmak ç n olası
alternat fler sunar. Öğrenme süreçler , b reyselleşt r lm ş öğrenmen n temel n oluşturur. Öğrenme
sürec nde, çocuğun anlamlı b r sırada başarması gereken becer ler l stelen r. Aşağıdak kısımlardan
oluşmaktadır:
1. İçer k sınıflandırma raporu, öğren lmes gereken görev veya kavramı açıklar. Bu, motor b r görev (örneğ n
küçük kas kullanımı gerekt ren hareketler yapma g b ) veya b l şsel b r görev (örneğ n, yönergeler
doğrultusunda yürümey öğrenmek g b ) olab l r.
2. Amaç bölümünde, öğrenme sürec nde çocuk ç n ne yapılacağı açıklanır. Örneğ n, “Bu öğrenme sürec , tek
ayak sıçrayarak bel rl mesafe lerlemes n sağlayacak etk nl kler kapsamaktadır.”
3. Öğrenme hedefler ne öğren leceğ n , öğrenmen n nasıl gerçekleşeceğ n ve çocuğun öğrenme

gerçekleşt ğ nde nasıl b r performans göstereceğ n açıklar.
4. Bel rleme test (ön test) çocuğun gel ş m ve becer sev yes n bel rler.
5. Öğrenme akt v teler bölümü b r becer , kavram ya da akt v tey öğrenmen n farklı yollarını sunar.
6. Son değerlend rme, çocuğun başarısının gözlemleneb l r b r ölçüsüdür. Öğretmen çocuğun motor ve
b l şsel öğrenmeler n gözlemler ve değerlend r r.
Çocuklar yen becer ler öğrenmeye başladıklarında, uygulama yapmak ç n maks mum fırsatlara ht yaçları
bulunmaktadır. Örneğ n, performansın başlangıç aşamasında p atlamayı öğrenen çocuklar ç n, kend
pler yle b reysel çalışma en y s d r. Çocuk b reysel olarak p atlarken pler kontrol etmey öğrenme fırsatları
daha fazladır. Her çocuk bağımsız olarak çalıştığında eğ t mc de, daha k ş selleşt r lm ş, uyumlu ger b ld r m
sağlayab lmekted r (Kovar vd., 2012; Pangraz ve Be ghle, 2016).
B reyselleşt r lm ş öğret m yöntem , çocukların öğrenme oranını, yönlend rmeler n ve lerleme hakkında
k ş selleşt r lm ş ger b ld r m almalarını sağlamaktadır. B reyselleşt r lm ş öğrenme yöntem n n yararları şu
şek lde sıralanab lmekted r:
· Çocuktan ne beklend ğ ve neler n başarıldığı tam olarak bel rlenmel d r.
· Kend kend ne yönlend rme çoğu çocuğun mot vasyon sev yes n arttırır.

· Çocuklar bel rlenen kazanımlara ulaştıklarında kend ler n başarılı h ssederler yen becer ler denemek ç n
daha stekl olurlar.
· Çocuklar, öğrenme ç n daha fazla sorumluluk almaya stekl olurlar.
· Öğretmenler b reysel lg gösterme ve ger b ld r m verme konusunda daha fazla özgürlüğe sah pt r.
B rçok avantajına rağmen, b reyselleşt r lm ş öğret m yöntem n n bazı dezavantajları da bulunmaktadır. En

öneml s öğretmenler ç n çok zaman alıcı b r uygulamadır, öğretmenler sınıflarında bulunan her b r çocuk
ç n performans hedefler gel şt rmel ve çocukların ulaştıkları kazanımlara göre öğrenme sürec n rev ze
etmel d r. Öğretmenler n ayrıca çocukların gel ş mler n zlemek ç n s stemat k b r değerlend rme s stem
gel şt rmes gerekmekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
10.6. Akran Öğretimi
Akran öğret m , çocukların b rb r ne yardım ett kler ve öğreterek öğrend kler b r öğret m yöntem d r.
Süreçte akranlarına göre motor becer ler daha gel şm ş olan b r çocuk, sınıf çer s nde b r ya da b rkaç
arkadaşına becer y öğreteb lmekted r. Akran eğ t m n n faydaları, çocukların ve akranlarının yaş ve yetenek
düzeyler ne, çocukların ş b rl ğ yapma mot vasyonuna, görev n n tel ğ ne ve ş b rl ğ ne yönel k tutumları
çeren faktörlere bağlıdır. Öneml b r faktör de, akranlar arasındak yeterl l k sev yeler d r. Eğ t mc n n akran
öğret m n gerçekleşt recek çocuğu seçerken bu çocuğun becer y tam olarak öğrend ğ nden em n olmalıdır.
Ayrıca öğreten ve öğrenen çocukların b rb rler yle uyumlu b r şek lde çalışab lmes , aralarında herhang b r
let ş m problem n n bulunmaması da öğret m n etk s n artırmaktadır. Akran öğret m farklı şek llerde
gerçekleşt r leb lmekted r. Akran öğret m doğru b r şek lde uygulandığında hem öğret c hem de öğrenen
çocuklar açısından karşılıklı faydası bulunmaktadır (Cadop ve W nnykamen, 2002).
10.7. İş Birlikçi (Kubaşık) Öğrenme
İş b rl kç öğrenme, ortak hedeflere ulaşmak ç n çocukların b rl kte çalışmalarının önem ne odaklanan b r

yöntemd r. İş b rl kç öğrenmede, çocuklar gruplar hal nded r ve her üye ortak hedeflere ulaşmak ç n çalışır.
İş b rl kç etk nl klerde, çocuklar kend ler ve grup ç n yararlı sonuçlar elde ederler.
İş b rl kç öğrenme, çocuklar arasındak yapıcı l şk ler gel şt rmeye yardımcı olmaktadır. Öğretmenler
b reysel sonuçlardan z yade ortak noktaları vurgular ve akranlar düzenl olarak b rb rler yle çalışma fırsatı
bulurlar. Bu açıdan bu yöntem çocukların motor gel ş mler n desteklemekle beraber sosyal ve duygusal
gel ş mler n de desteklemekted r.
Bu yöntem kullanırken, öğretmenler çocuklara ek p olarak tamamlamaları ç n b r etk nl k ya da kazanım

bel rler. Çocukların heterojen olarak gruplandırılmış olması öneml d r (yan , c ns yet, yetenek veya
sosyoekonom k sev yeler ne göre), bu nedenle takım ç nde çeş tl l k vardır. Genell kle her b r grupta 2-5

arasında çocuk yer almaktadır. Tüm grup üyeler becer y anlayana ve tamamlayana kadar öğrenme sürec
boyunca çalışırlar. İş b rl kç öğrenmen n doğası, çocukların tek başlarına hedefe ulaşamadıklarını
anlamalarına yardımcı olmaktadır. Eğer sonuçlar anlamlıysa ve tüm üyeler b rl kte çalışıp hedefe ulaşmak
ç n katılım gösterm şse, grup başarılı olarak kabul ed lmekted r.
Öğretmenler n tüm üyeler n katkıda bulunmalarını sağlamak ç n grupları zlemes gerek r, ancak başarının
anahtarı çocukların gerçekten ş b rl ğ yapma yeteneğ d r. Seç len etk nl kler, tüm grup üyeler n n b lg ler n
paylaşmalarını ve çaba harcamalarını gerekt rmel d r. Eğer çocuklar görev tamamlamak ç n ş b rl ğ n n
gerekl olmadığını düşünürlerse, bu yöntem etk l olmayacaktır. Katılımlarının m ktarı değ şse b le, ek b n
tüm üyeler ne ht yaç duyulduğu açık b r şek lde çocuklara açıklanmalıdır. Bu yöntemde çocuklara ver len
görevler, b l şsel ya da motor becer ler gel şt rmeye yönel k etk nl klerden oluşab lmekted r. İş b rl kç
öğrenme yöntem yle kullanılab lecek bazı hareket etk nl kler şunlardır:
· Her grup üyes n n katılım ç n b r veya k egzers z yapmasını gerekt ren b r hareket etk nl ğ planlanab l r.
Hazırlanan etk nl k gruptak tüm çocuklara uygun olmalı ve çocukların tüm vücut kısımlarını
kullanab lecekler şek lde dengel olmalıdır.
· Her grup üyes ne becer öğrenmes n sağlayan ve tüm grup üyeler n n gel şmes n destekleyen b r etk nl k
tasarlanab l r. Etk nl kler b rb r ne bağlı ve öğren lmes gereken tek b r becer ye odaklanmalıdır (örneğ n,
hedefe top atma, p atlama vb.).
· Çocukların öğreneb leceğ kolaylıkta b r müz k, çocukların r t m tutab lecekler b r şek lde küçük parçalara
ayrılab l r. Her grup üyes , bölümlerden b r n n öğret lmes nden sorumludur. Örneğ n b r grup eller n
b rb r ne, d zler ne, göğsüne, kollarına vb. vurur, d ğer grup parmak şaklatarak, ayaklarını yere vurarak r tme
uyar. D ğer gruplar se davul, tef, r t m çubuğu, marakas g b r t m aletler yle r t m tutab l rler. Her b r grup
b rb r ne müz k eşl ğ nde nasıl r t m tuttuklarını göstereb l r ve süreç sonunda müz k eşl ğ nde tüm grup
r t m tutarak müz ğe eşl k edeb l r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
10.8. Sorgulama Yoluyla Öğretim
Sorgulama yoluyla öğret m yöntem , ürüne odaklanmak yer ne sürece odaklanmaktadır. Bu nedenle
çocukların öğrenme sürec nde yaşadıkları deney mler, ortaya çıkan üründen ya da sonuçtan daha fazla
vurgulanmaktadır. Bu tür b r öğret m sırasında öğretmen, soruları, problemler , örnekler ve öğrenme
etk nl kler n b r arada kullanarak çocukları çözümlere yönlend rmek yer ne onlara rehberl k eder. Çocuklar,
yanıtları sorgulamalarını, tahm n etmeler n , fade etmeler n , anal z etmeler n ve keşfetmeler n gerekt ren
öğrenme durumları yaşarlar. Öğret m ortamı, çocukların deneme ve soru sorma konularında başarısızlık
korkusu olmadan, kend ler n rahat h ssett kler let ş me açık b r ortam olarak d zayn ed l r.

Sorgulama yoluyla öğret m n avantajları arasında çocukların düşünme becer ler n , yaratıcılıklarını
gel şt rmes , becer ler n daha y anlaşılmasını teşv k etmes , b reysel yeterl ğ ve yaşam boyu öğrenme
kalıplarını gel şt rmes yer almaktadır. D ğer tara an bu yöntem n hareket etk nl kler uygulamalarında
kullanılmasının bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Özell kle motor becer ler n en y şek lde
gerçekleşt r lmes ç n, hızlı b r şek lde açıklanması ve uygulama deney mler ne geç lmes gerekt ğ göz
önünde bulundurulduğunda bu yöntemle gerçekleşt r len uygulamalarda b r konu ya da becer ye çok fazla
zaman ayrılması olumsuz b r durum olarak kabul ed lmekted r. Ayrıca sınıf çer s nde b rb r nden çok farklı
düzeyde çocukların bulunduğu düşünüldüğünde, tüm çocukları kapsayıcı şek lde öğret m n planlanması
zordur.
10.9. Keşfetme (Buluş) Yoluyla Öğrenme
Keşfederek öğrenme, öğretmen çocuklardan önceden bel rlenm ş tek b r seç m ya da sonucu keşfetmeler n
sted ğ nde kullanılır. Örneğ n eğ tmen “Nesne kontrolü gerekt ren hareketler yapar.” kazanımının
“Raket/sopa le sab t topa vurur.” gösterges n öğretmey hedefled ğ nde, (sağ el n kullanan b r çocuk,
ayaklarını sol ayak öne bakacak şek lde sab t b r konuma get rmel d r) bu yöntem kullanab lmekted r.
Keşfetme yoluyla öğrenme yöntem kullanılarak, çocuklar en y vuruş poz syonunu seçmek amacıyla farklı
ayak ve el desenler n uygularlar. Ayaklarını b r arada tutarak, sağ ayağını öne çıkartarak sağ elle ya da sol
elle topa vurma denemeler yapab l rler. Dört farklı ayak poz syonunu uyguladıktan sonra, çocuklar en y
atış potans yel ne sah p poz syonu seçerler. Çocukların en y çözümler keşfetmek ç n deneyeb lecekler
bazı etk nl kler şu şek lded r:
Yakalama sırasında eller n yerleşt r lmes ,
Farklı materyallerle, uzaktak hedef vurmaya yönel k topu atma hızının deney mlenmes ,
Başlangıç ç zg s nde, farklı spor becer ler ç n hazır ol konumunda en uygun bekleme,
Hızlı b r şek lde durmak ve oyuna başlamak ç n farklı takt kler deneme,
İp atlama oyununa g rmek ç n zamanı en y şek lde ayarlama çalışmalarının yapılması.
10.10. Problem Çözme Yoluyla Öğrenme
Problem çözme yoluyla öğrenme yöntem b lg toplama, der nlemes ne düşünme, uygun çözümü seçme ve
yanıtı ortaya çıkarma aşamalarını çermekted r. Problemler yapılandırıldığı ç n, problemde tek b r doğru
yanıt bulunmamakta, b rden çok doğru yanıta ulaşılab lmekted r. Bas t b r problem, “B r topu zıplatmanın ya
da b r topu fırlatmanın farklı yolları nelerd r?” olarak çocuklara yönelt leb l r. Probleme bulunan çözümler,
çocuklar b reysel, eşl ya da küçük gruplara ayrılarak farklı eşleşt rmelerle fade ed leb l r. Problem
çözmedek adımlar şu şek lded r (Şek l 3):

Şek l 3. Problem Çözmeye Dayalı Öğrenme Yöntem n n Aşamaları
Problem çocuklara sunulur. Çocuklara düşünmeler n teşv k ed c ve sorgulama becer ler n gel şt r c
sorular yönelt l r.
Yöntem belirlenir. Çocuklardan b r çözüme ulaşmak ç n gereken şlem basamaklarını ya da

yöntemler n düşünmeler sten r.
Deneme ve keşfetme. Çocukların farklı çözümler denemeler , değerlend rmeler ve çler nden en
uygun olanı seçmeler sağlanır. Süreçte çocukların kend kend ler ne ed nd kler deney mler öneml d r.
Öğretmen b r rehber konumunda hareket eder; çocukların sorularını yanıtlama, yardım etme,
yorumlama ve teşv k etmede çocuklara destek sağlar ancak çocuklara çözüm yolunu sunmaz.
Gözlem, değerlendirme ve tartışma. Tüm çocuklara b r çözüm önerme ve başkalarının keşfett ğ

şeyler gözlemleme fırsatı ver l r. Tartışma, bel rl b r çözümü haklı göstermeye odaklanır.
Düzeltme ve genişletme. Çocukların çözümler gözlemlemeler sağlandıktan sonra, başkalarının

f k rler n göz önünde bulundurarak, hareket kalıplarını yen den deneme fırsatı ver l r.

Problem çözme, kavramları, l şk ler , stratej ler ve becer ler n özel çözümler ç n uygun kullanımları
öğret rken faydalıdır. Bununla b rl kte problem çözme yoluyla öğrenmede çocuklar ç n zor olab lecek b r
unsur, problem n çocukların daha önceden karşılaşmadıkları ya da h ç deney mlemed kler b r konuda
olmasıdır. D ğer b r zorluk se çocuklara sunulan problem n çözümünü b len b r çocuğun, sını ak d ğer
arkadaşlarına çözümü söyleyeb lmes d r; bu durumda keşfetme ve çözme sürec engellenm ş olmaktadır.
Keşfederek öğrenme ve problem çözme, çocuklara öğrenme sürec n n yönü ve çer ğ üzer nde daha fazla
kontrol sağlayan k tür sorgulama yoluyla öğret m şekl d r. Bu yöntemlerde amaç, çocukların motor
becer ler n gerçekleşt rmeye yönel k yen ve daha farklı yöntemler kullanma olduğunda daha etk l d r.
10.11. Araştırma/İnceleme Yoluyla Öğretim
Araştırma/ nceleme yoluyla öğret m, en çocuk merkezl öğrenme yöntem d r. Bu yöntemde öğretmen n
rehberl ğ n n katkısı, öğret m materyaller n n seç lmes ve keşfed lecek becer n n bel rlenmes le sınırlıdır.
Öğretmen çocuklara “Bugün, sürec n lk kısmı ç n, herhang b r materyal seçeb l r ve onunla neler
yapab leceğ n z göreb l rs n z” ya da “İp atlayarak yen b r etk nl k oluşturmayı deneyeb l rs n z.” g b
yönergeler ver r. Öğretmen çocukların güvenl kler n n sağlanması dışında, çocuklara herhang b r sınırlama
get rmemekted r. Gerek rse, hareket eğ t m nde kullanılan p, top, denge tahtası g b materyaller güvenl b r
şek lde nasıl kullanacaklarını çocuklara önceden anlatır ya da süreç çer s nde hatırlatmalarda bulunur. Bu
yöntem, çocuklara yen materyal, kavram ve f k rler sunmak ç n etk l b r şek lde kullanılır, böylece çocuklar
süreçte yen f k rler ve yanıtlar oluştururlar. Bu yöntem özell kle lk kez bu tarz etk nl k ve durumları yaşayan
küçük çocuklarda çok yararlı olmaktadır.
Araştırma/ nceleme yoluyla öğret mde öğretmen, bazı sonuçları çok erken göstermek ve çocukları övmekten
kaçınır. Çünkü bu g b durumlar çocuklarda takl t ed c ve yaratıcı olmayan davranışlara yol açab lmekted r.
Öğretmen, b reysel soruları teşv k etmek, açıklığa kavuşturmak ve yanıtlamak ç n çocuklar arasında hareket
ederek sürece katılım sağlamaktadır. Çocuklar öğrenme sürec nde kend öğrenmeler nden ve
deney mler nden sorumlu oldukları ç n, çocukların elde ett kler sonuçlardan çok, mot ve ed c çabalarına
odaklanılması öneml d r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
Bölüm Özeti
Hareket etk nl kler n n hazırlığı sırasında eğ t mc , çocukların etk nl klere katılımlarını sağlayacak ve becer
kazanmaya odaklanacak en uygun yöntem ve tekn kler seçmel d r. Bu bağlamda eğ t mc ler n, b rden fazla
öğret m yöntem ve tekn ğ kullanmaları gerekmekted r. Doğrudan öğret m, öğretmen merkezl b r
yaklaşımdır. Öğretmen tüm sınıfa ya da küçük gruplara yönergeler vererek, kazandırılmak stenen becer y
öğretmeye çalışır. Doğrudan öğret m, f z ksel becer ler n öğret lmes ç n etk l d r. Öğretmene daha fazla
kontrol sağladığı ç n, doğrudan öğret m yöntem etk l b r d s pl ne ht yaç duyulduğunda kullanışlıdır.

İstasyon tekn ğ yle öğret m yöntem nde, öğrenme görevler b rkaç öğrenme alanında veya stasyonda
düzenlen r ve sunulur. Çocuklar öğrenme stasyonları arasında geç şler yapar. B reyselleşt r lm ş öğrenme
yaklaşımı, b reyselleşt r lm ş b r öğrenme sürec yle çocuk merkezl öğrenmeye dayanır. Çocuklar, öğrenme
ç n daha fazla sorumluluk almaya stekl olurlar. Öğretmenler b reysel lg gösterme ve ger b ld r m verme
konusunda daha fazla özgürlüğe sah pt r. Akran öğret m , çocukların b rb r ne yardım ett kler ve öğreterek
öğrend kler b r öğret m yöntem d r. Süreçte akranlarına göre motor becer ler daha gel şm ş olan b r çocuk,
sınıf çer s nde b r ya da b rkaç arkadaşına becer y öğreteb lmekted r. İş b rl kç öğrenme, ortak hedeflere
ulaşmak ç n çocukların b rl kte çalışmalarının önem ne odaklanan b r yöntemd r. Sorgulama yoluyla
öğret m yöntem , ürüne odaklanmak yer ne sürece odaklanmaktadır. Sorgulama yoluyla öğret m n
avantajları arasında çocukların düşünme becer ler n , yaratıcılıklarını gel şt rmes , becer ler n daha y
anlaşılmasını teşv k etmes , b reysel yeterl ğ ve yaşam boyu öğrenme kalıplarını gel şt rmes yer almaktadır.
Keşfederek öğrenme, öğretmen çocuklardan önceden bel rlenm ş tek b r seç m ya da sonucu keşfetmeler n
sted ğ nde kullanılır. Problem çözme yoluyla öğrenme yöntem b lg toplama, der nlemes ne düşünme,
uygun çözümü seçme ve yanıtı ortaya çıkarma aşamalarını çermekted r. Problemler yapılandırıldığı ç n,
problemde tek b r doğru yanıt bulunmamakta, b rden çok doğru yanıta ulaşılab lmekted r.
Araştırma/ nceleme yoluyla öğret m, en çocuk merkezl öğrenme yöntem d r. Bu yöntemde öğretmen n
rehberl ğ n n katkısı, öğret m materyaller n n seç lmes ve keşfed lecek becer n n bel rlenmes le sınırlıdır.
Kaynakça
Cadop , M. & W nnykamen, F. (2002). Peer tutor ng n a phys cal educat on sett ng: Influence of tutor sk ll
level on nov ce learners’ mot vat on and performance. Journal of Teaching in Physical Education, 22, 105-123.

Ünite Soruları
1. Hareket etk nl kler n n hazırlığı sırasında eğ t mc , çocukların etk nl klere katılımlarını

sağlayacak ve becer kazanmaya odaklanacak en uygun …………… ve ……………… seçmel d r.
İfadede boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s gelmel d r?
A) Oyuncak ve Masaları
B) Oyuncak ve Tekn kler
C) Yöntem ve Tekn kler
D) Tekn k ve Öğret m
E) Öğret m ve Yöntem
2. Uygun b r öğret m yöntem n seçmede aşağıdak unsurlardan hang s yer alır?
A) Öğretmen
B) Ortam
C) Materyal
D) Etk nl k Hedefler
E) Heps

3. Ayşe öğretmen sınıfındak 18 çocukla b r hareket etk nl ğ yapmayı planlamaktadır. Ancak

öğretmen n hazırladığı etk nl k ç n sını a yeterl materyal bulunmamaktadır. Ayşe öğretmen n
bu etk nl ğ gerçekleşt reb lmes ç n hang öğret m yöntem ve tekn ğ nden faydalanması uygun
olur?
A) B reyselleşt r lm ş Öğrenme
B) Sorgulama Yoluyla Öğret m
C) Tam Öğrenme
D) Doğrudan Öğret m
E) İstasyon Tekn ğ
4. Hareket eğ t m nde kullanılan yöntem ve tekn klerden hang s öğretmen merkezl b r

yaklaşımdır?
A) Akran Öğret m
B) Doğrudan Öğret m
C) İstasyon Tekn ğ
D) Problem Çözme Yoluyla Öğrenme
E) Araştırma/İnceleme Yoluyla Öğret m
5. Aşağıdak lerden hang s b reyselleşt r lm ş öğrenme yöntem n n yararlarından b r değ ld r?

A) Öğretmenler ç n zamandan tasarruf sağlar.
B) Çocuğun mot vasyon sev yes n arttırır.
C) Çocuklar bel rlenen kazanımlara ulaştıklarında kend ler n başarılı h ssederler
D) Öğretmenler b reysel lg gösterme konusunda daha fazla özgürlüğe sah pt r.
E) Çocuklar, öğrenme ç n daha fazla sorumluluk almaya stekl olurlar.
6. Çocukların b rb r ne yardım ett kler ve öğreterek öğrend kler öğret m yöntem hang s d r?
A) B reyselleşt r lm ş Öğrenme
C) Tam Öğrenme
D) Akran Öğret m
E) İstasyon Tekn ğ
7. Aşağıdak lerden hang s sorgulama yoluyla öğret m n avantajları arasında yer almaz?
A) Çocukların yaratıcılıklarını gel şt rmes
B) Becer ler n daha y anlaşılmasını teşv k etmes
C) Çocukları kapsayıcı şek lde öğret m n olması

D) Yaşam boyu öğrenme kalıplarını gel şt rmes
E) Çocukların düşünme becer ler n gel şt rmes
8. Aşağıdak lerden hang s problem çözmeye dayalı öğrenme yöntem n n aşamalarından

b r d r?
A) Yöntem bel rleme
B) Düzeltme
C) Değerlend rme
D) Deneme ve keşfetme
E) Heps
9. İş b rl kç öğrenmeye l şk n aşağıdak lerden hang s yanlıştır?
A) Çocukların homojen olarak gruplandırılmış olması öneml d r.
B) Çocuklar arasındak yapıcı l şk ler gel şt rmeye yardımcı olmaktadır.
C) Akranlar düzenl olarak b rb rler yle çalışma fırsatı bulurlar.
D) Genell kle her b r grupta 2-5 arasında çocuk yer almaktadır.
E) Çocukların b rl kte çalışmalarının önem ne odaklanan b r yöntemd r.

10. Hareket eğ t m nde kullanılan yöntem ve tekn klerden hang s en çok çocuk merkezl b r
yaklaşımdır?
A) Akran Öğret m
C) İstasyon Tekn ğ
D) Problem Çözme Yoluyla Öğrenme
E) Araştırma/İnceleme Yoluyla Öğret m
CEVAP ANAHTARI
1. c 2. e 3. e 4. b 5. a 6. d 7. c 8. e 9. a 10. e

11. HAREKET EĞİTİMİNİN BİLEŞENLERİ
Giriş
B r öncek bölümde eğ t mc ler n çocukların öğrenmeler n en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olmaları
amacıyla doğrudan öğret m, stasyon tekn ğ , tam öğrenme, b reyselleşt r lm ş öğrenme, akran öğret m ,
şb rl kç öğrenme, sorgulama yoluyla öğret m, keşfetme yoluyla öğrenme, problem çözme yoluyla öğrenme
ve araştırma/ nceleme yoluyla öğret m g b hareket eğ t m nde kullanılan yöntem ve tekn kler hakkında b lg
ver lm şt . Bu bölümde se, hareket eğ t m nde ortamın düzenlenmes ,hareket eğ t m nde kullanılacak
materyaller , hareket eğ t m nde kullanılacak öğret m b ç m n n bel rlenmes n , hareket eğ t m
etk nl kler nde d kkat ed lmes gereken noktaları ve hareket eğ t m sırasında eğ t mc n n görevler
konusunda b lg ver lecekt r.
11.1. Hareket Eğitiminde Ortamın Düzenlenmesi

Çocukların hareket eğ t m etk nl kler n gerçekleşt rd kler ortam, öğretme sürec n ve öğrenmen n
etk l l ğ n etk lemekted r. Ortam, materyal ve güvenl k g b faktörler etk l b r deney m planlamak ç n
öneml d r. Çocukların hareket etk nl kler ne l şk n stek ve lg ler n n aks ne, çevresel faktörler tamamen
eğ tmen tarafından yönet lmekted r. Planlama yaparken bu faktörler n göz önünde bulundurulması
gerekmekted r.
Hareket eğ t m nde gerçekleşt r lecek etk nl klere ve sını ak çocuk sayısına bağlı olarak çevre
düzenlemes n n yapılması lk adımdır. Süreçte çocukların bu etk nl kler ç n daha gen ş alanlara ht yaçları
olduğunda, okulun olanakları göz önünde bulundurularak çocuklar daha gen ş b r uygulama alanına
götürülmel , etk nl kler gerçekleşt recekler alan ve sınırlamalar hakkında çocuklara b lg ver lmel d r. Gen ş
alanlarda okul önces dönemdek çocuklarla etk nl kler gerçekleşt rmen n bazı olumsuz yanları
bulunab lmekted r. Örneğ n alan gen ş olduğundan tüm çocuklarla let ş m kurmak ve yönetmek zordur ve
b rçok çocuk eğ tmen n gösterd ğ hareketler görme ya da duyma konusunda problem yaşayab lmekted r.
Uygulanacak becer ler ve eğ t mc n n sınıf yönet m , alanın bel rlenmes nde öneml d r.
Çocuklar yen b r becer y öğren rken, sürekl ger b ld r m ve yönlend rmeye ht yaç duyduğunda, eğ tmen n
çocukların yanında olmaları öneml d r. Bu nedenle çocukların öğret m ç n daha yakına geleb lecekler ve
uygulama ç n daha büyük alana ger döneb lecekler küçük b r alan oluşturulab l r.
Çocukların katılımını en üst düzeye çıkarmak ç n mevcut alanın daha küçük alanlara bölünmes genell kle
etk l b r yöntemd r. Oyun alanları b rb r ne çok yakınsa, b r alandak çocuklar d ğer alandak çocuklarla
karşılaşab l r. Bu durum çocukların b rb rler ne çarpmaları, düşmeler g b güvenl k r sk taşıyan durumlar
oluşturab lmekted r. Ortam düzenlemes nde, uygulama alanı kon , eş t aralıklarla yerleşt r lm ş nesneler, p,
renkl elektr k bandı, kol bandı g b materyaller kullanılarak sınırlandırılab l r.
Hareket eğ t m nde ortamın düzenlenmes nde en öneml konulardan b r de güvenl kt r. Öğretmenler n,

çocukların yaralanmasına neden olab lecek tehl kel durumları öngörmes beklen r. Hareket eğ t m nde
çocukların yaralanmalarını önlemek amacıyla planlama ve ön hazırlık çalışmalarının yapılması; etk nl k
sırasında se, güvenl ve uygun davranışları teşv k edecek kuralların çocuklara öğret lmes ve uygulanması
gerekmekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
Hareket etk nl ğ n n gerçekleşt receğ ortam güvenl olmalıdır. Salon ya da sını a çocuklara zarar vereb lecek
araç gereçler bulunmamalı, oynarken takılıp düşeb lecekler ya da çarpab lecekler eşyalar sınıf
düzenlen rken ayrı b r köşeye yerleşt r lmel d r. Ayrıca açık havada oyun oynanacak mekânlarda da
düzenlemeler yapılmalı, bahçe ç tle çevr lmel , çukur, kuyu ve benzer alanlar kapatılarak emn yetl b r ortam
sağlanmalıdır. Bu tür tehl keler olduğunda bahçen n d ğer bölümler n n de kullanılması sakıncalı olab l r.

Mekân, gerçekleşt r lecek etk nl k ç n uygun olmalıdır. Örneğ n gen ş alanda gerçekleşt r lecek etk nl kler n
küçük b r sını a oynanması kazalara ya da çocukların etk nl kten zevk almamalarına neden olab l r. Etk nl k
ç n seç len ortamın normalden sıcak ya da soğuk olması, fazla aydınlık ya da karanlık olması, yeter nce
havalandırılmamış olması da çocukların etk nl ğe lg ler n n azalmasına neden olab l r.
Etk nl k açık havada gerçekleşt r lecekse, mekânda kontrol altına alınmamış, ya da etrafı güvenl şek lde
çevr lmem ş çukur, kuyu ve benzer yerler n olması çocukların can güvenl ğ açısından oldukça sakıncalıdır.
Etk nl klerde çocuk ç n tehl ke yaratab lecek nesne ya da durum olup olmadığına d kkat ed lmel d r. Bu
durumların önceden bel rlenerek düzenlenmes , çocukların güvenl ğ ve oyunun kes nt s z b r şek lde devam
edeb lmes ç n öneml d r (MEB, 2014).
11.2. Hareket Eğitiminde Kullanılacak Materyaller
Hareket eğ t m nde b rçok materyal kullanılab lmekted r (Şek l 4), ancak bazı durumlarda materyaller
sınırlayıcı b r unsur da olab lmekted r. Eğ t mc n n, etk nl k planlamadan önce, bu etk nl ğ n yapısını
etk led ğ ç n ne kadar materyal n mevcut olduğunu bel rlemes gerekmekted r.
Örneğ n, eğ t mc n n sınıfında 20 çocuk ç n sadece 10 adet kürek ve top varsa, bu etk nl k ç n ş b rl kç

öğrenme ya da stasyon tekn ğ g b farklı öğret m yöntem ve tekn kler nden yararlanarak küçük grup
çalışmasına yönel k düzenlemeler yapılmalıdır.

Res m 1. Ayrıca eğ t mc n n kurumda hang materyaller n olduğunu ve bu materyaller n kullanım ç n uygun

olup olmadığını da tesp t etmes gerekmekted r.

Res m 2. Raket, sopa ve top g b b reysel kullanım gerekt ren materyaller n gerekl olduğu etk nl klerde, her
çocuk ç n ayrı materyal bulundurulmalıdır.

Res m 3. Grup odaklı etk nl klerde, dörtten fazla çocuğun sırada beklememes gerekmekted r.
Örneğ n eğ t mc “Topu olduğu yerde r tm k olarak sekt r r” gösterges n çocuklara kazandırmak amacıyla 20
k ş l k sınıfı k ye böldüğünde, her gruptan b r çocuk topu yerde sekt r rken, sını ak d ğer çocukların sırada
beklemes hem bu çocukların zamanlarını boşa harcamalarına hem de beklemekten sıkılmalarına neden
olab lmekted r.
Etk nl k önces nde ve süres nce çocukların akt f katılımını sağlamak ve sürdürmek ç n ufak materyal
çeş tlend rmeler de yararı olacaktır. Örneğ n tavşanlarla lg l b r etk nl kte her çocuğa yetecek kadar tavşan
kulağı hazırlamak, korsan rolüne g rmeler n hızlandırmak ç n korsan maskeler kullanmak ya da çocukların
tarladak meyveler toplamaları ç n meyve görseller hazırlamak, bazen de sağdak yolu tak p etmeler n
kolaylaştırmak ç n her çocuğun sağ koluna b lekl k takmak hem çocukların sürece hızlıca dah l olmalarını
hem de süreçte daha key fl canlandırmalar yapmalarını sağlayacaktır.
Kurumun olanaklarının yeterl materyal sağlayamadığı durumlarda, çocukları küçük gruplara ayırarak
etk nl kler gerçekleşt r leb l r. D ğer b r yaklaşım se sınıfı k ye bölmek ve b r grubun b r etk nl k üzer nde
çalışması, d ğer n n se farklı b r etk nl k üzer nde çalışmasıdır. Örneğ n kürek ve topların yeterl olmadığı b r
koşulda, b r grup kürek ve toplarla oynarken d ğer grup, atlama, konma, başlama, durma le lg l denge
hareketler n gerçekleşt reb l r. D ğer b r çözüm se, akran öğret m d r, b r çocuk etk nl ğ uygularken, b r
akranı ger b ld r m ve değerlend rme sunar. Bu durumda eşler materyal paylaşır, sırayla deneme ve
uygulama yaparlar.

Res m 4. Ek pman ve materyaller her zaman çocukların gereks n mler ne, yaş ve gel ş m sev yeler ne uygun
şek lde düzenlenmel d r.
Yeterl materyal sağlanması, kal te b r etk nl ğ n öneml b r b leşen d r. Materyaller n etk n b r şek lde
kullanımı se etk nl ğ n çer ğ ne bağlıdır. Ek pman ve materyaller her zaman çocukların gereks n mler ne, yaş
ve gel ş m sev yeler ne uygun şek lde düzenlenmel d r. Çocukların gel ş m düzeyler n n çok altında ya da çok
üzer nde olan materyaller etk n b r uygulama ç n yeterl olmayacaktır (Pangraz ve Be ghle, 2016).

Res m 1-4.Artık materyallerle yapılmış etk nl kler

Şek l 4. Hareket Eğ t m ne Yönel k Materyaller (MEGEP, 2006).
11.3. Hareket Eğitiminde Kullanılacak Öğretim Biçiminin Belirlenmesi
Uygun öğret m b ç mler öğrenme deney mler n kolaylaştırmaktadır. Yer nde yapılan etk nl kler (lokomotor
olmayan), çocukların hareket ett ğ (lokomotor) ve topların ya da farklı nesneler n atıldığı, fırlatıldığı,
tutulduğu ya da başka b r şek lde ele alındığı (man pülat f) etk nl kler ç n farklı öğret m b ç mler ne
gereks n m duyulmaktadır. Öğret m b ç m seç l rken bütün çocukların gel ş mler n desteklemeye ve en üst
düzeyde hareket sağlamaya dayalı b r öğret m b ç m n n seç lmes gerekmekted r. Çocukların ayakta
beklemek ya da sıra beklemek ç n harcadıkları zamanı en aza nd rmek ç n, grupların dört ya da daha az

çocuk le sınırlandırılması, öğret m n eğlencel ve etk l olmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca b r öğret m
b ç m seç l rken çocukların yaşlarının göz önünde bulundurulması öneml b r noktadır (Pangraz ve Be ghle,
2016).
11.4. Hareket Eğitimi Etkinliklerinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Etk nl ğe geçmeden önce çocuklar mümkünse sağlık kontrolünden geç r lmel d r.
Yaptırılacak hareketler, çocukların gel ş m özell kler ne uygun olarak seç lmel d r.
Çocukların gel ş m değerlend r lmel ve bel rl aralıklarla zleme çalışmaları yapılmalıdır.
Hareketler, bas tten zora doğru düzenlenmel d r. Çocukların b ld ğ ve hoşlandığı hareketlerle etk nl ğe
başlanması onların lg ler n artırmaktadır.

Res m 5. Hareketler sırasında tef, davul, marakas g b r t m araçları ve müz kten yararlanılması, etk nl kler
daha eğlencel hale get rmekted r. Bunun yanı sıra eğ t mc n n ya da çocukların çıkardığı r tm k seslerle de
(hop- sek, hop-sek g b ) hareketler daha zevkl b r şek lde kazandırılab l r.
Hareketler sırasında takl d hareketlere ve dramat zasyona yer ver leb l r. “İk ayak üzer nde ç ayak
zıplayın” yer ne, “Neh r üzer nden atlayalım, karşıdak eve g del m” şekl nde fadeler çocukların daha
çok lg s n çekmekted r. Ayrıca değ ş k r t mlerde kuş, penguen, c vc v g b hayvanların yürüyüşler
takl t ed lerek de hareketler gerçekleşt r leb l r.
Çocuklar etk nl k sırasında esnek, yumuşak, terletmeyen pamuklu g ys ler g ymel d r. Uygulamalar
sırasında spor ayakkabı ya da kaydırmaz tabanlı pat k kullanılab l r. Parke ya da kaygan zem n üzer nde
kayma tehl kes olduğu ç n çocukların çorap le çalışmamasına d kkat ed lmel d r.
Eğ t mc hareketler sırasında açıklamalar yapmalı ve çocuklara model olmalıdır.
Etk nl kler mutlaka oyun temell hazırlanmalı, müz kl oyun, dans, eşl hareketler g b grup
etk nl kler ne yer ver lmel d r.
Etk nl klerde çocukların sosyal gel ş mler n destekleyecek, ş b rl ğ becer ler n artıracak grup
etk nl kler ne yer ver lerek sosyal gel ş mler desteklenmel d r (Güven, 2005).
11.5. Hareket Eğitimi Sırasında Eğitimcinin Görevleri
Eğ t mc , sınıfında bulunan çocukların heps n çok y tanımalı; onların b reysel özell kler n ,
farklılıklarını b lmel ve çocukları etk nl klere ona göre yönlend rmel d r. Kron k kalp yetmezl ğ ya da
solunum rahatsızlığı olan çocukları hareketl oyunlara katılması ç n zorlamamalı, daha pas f roller
ver lmel d r.
Eğ t mc , sınıfında bulunan çocukların yaşlarına göre gel ş m özell kler n b lmel ve buna göre etk nl k
hazırlamalıdır. Yaş ve gel ş m sev yes n n üzer nde oyunlar oynatıldığında çocuk başarısız olacaktır. Bu
da oyuna ve gruba lg s n azaltacaktır. Tırmanma, basamak n p çıkma, atma, tutma, tek ayak üzer nde
durma g b hareketler yapmayı gerekt ren becer ler ancak bu hareketler yapab lecek olgunluğa ve
gel ş m düzey ne er şen çocuklar tarafından yapılab l r. Örneğ n 2–3 yaşlarındak çocuklara grup
oyunları oynatmaya çalışmak yanlış b r uygulama olacaktır.
Eğ t mc , bel rlenen etk nl k ç n uygun grup ya da gruplar oluşturmalıdır. L derl k özell ğ olan b rkaç
çocuk aynı grupta olursa oyunda sorun yaşanab l r. Ayrıca her çocuğa oyunda l der olma fırsatı
tanımalı ve gruplarda her k c ns yetten çocuk olmasına özen göstermel d r.
Çocuklara model olmak ç n hareketler kend s de yapmalı ve sözel açıklamalarda bulunmalıdır.
Hareketler sırasında eğ t mc hareketler gerçekleşt rmekten zevk almalı, sıcak ve sam m b r ortam
yaratmalıdır. Bunun yanı sıra çocukların yönergeler n tak p ett ğ ve yönergeler ne uyduğu b r l der
özell ğ taşımalıdır. Çocuklar eğ t mc n n l derl ğ nde kurallara uyma alışkanlığı kazanmalıdır.

Çocuklar arasındak b reysel farklılıkları d kkate alarak, uygun beklent çer s nde olmalıdır.
Çocuklarla lg l deney mler n değerlend rerek, etk nl kler gerekt ğ nde rev ze etmel , çocuklar ç n en
uygun ve etk l olacak farklı öğret m yöntem ve tekn kler nden yararlanmalıdır.
Çocukların bell b r hareket çok sık aralıklarla tekrar etmeler , onlarda steks zl k yaratab lmekted r. Bu
durumda hareket değ ş k materyal ve malzemeler kullanarak tekrar lg çek c hale get rmel d r.
Çocukların gerçekleşt rmede zorlandıkları hareketler olduğunda çocuklara rehberl k etmel ve onları
cesaretlend rmel d r.
Çocuklar hareketler tam olarak öğrend kten sonra bu hareketler çeş tlend r p değ şt rerek yen
hareketler üreteb l rler. Bu durumda eğ t mc çocuklara serbest b r şek lde kend ler n fade
edeb lecekler ortamlar yaratmalıdır.
Hareketler sırasında çocukların vücut parçalarının s mler n ve bazı kavramları öğrenmeler ç n

eğ t mc hareketler yaparken bu sözcükler kullanmalı ve çocukların yaparak- yaşayarak öğrenmeler
sağlanmalıdır.
Çocukların gel ş msel özell kler ve sev yeler anne babalarıyla paylaşılarak, anne babalara gerekl
yönlend rmelerde bulunmalıdır.
Eğ t mc , etk nl k sırasında mümkün olduğunca az müdahale etmel d r. Eğ t c n n etk nl ktek görev ,

çocukların hareket becer ler n gel şt rmeler ç n teşv k etmek, etk nl k sırasında çocuklar ht yaç
duyarlarsa yardımcı olmak, çocukların hareketle lg l sorularını cevaplamak ve etk nl k ç n gereken
materyaller eks ks z ve tam olarak tem n etmekt r. Eğ t c etk nl ğ denet m altında tutmaya
çalışmamalı; fazlaca etk nl ğ n ç nde ya da tamamen dışında olmamalıdır. Ayrıca etk nl ğe katı
kurallarla yaklaşmamalıdır (Güven, 2005; MEB, 2014).
Bölüm Özeti
Çocukların hareket eğ t m etk nl kler n gerçekleşt rd kler ortam, öğretme ve öğrenmen n etk nl ğ n
etk lemekted r. Bu nedenle ortamın düzenlenmes nde; etk nl ğ n çer ğ ne göre alanın bel rlenmes , ortamın
farklı materyallerle küçük alanlara ayrılarak sınırlarının bel rlenmes , bu alanların oluşab lecek
yaralanmalara karşı uygun mesafeler bırakılarak bölünmes , ortamda gerekl güvenl k önlemler n n alınması
öneml d r. Ayrıca etk nl ğ n gerçekleşt r leceğ ortamın ısısı, aydınlatması, hava dolaşımı g b f z k koşulların
da kontrol alınması gerekmekted r. Hareket eğ t m nde çocukların büyük ve küçük kas becer ler n
gel şt recek b rçok materyal kullanılab lmekted r. Çocuklara yönel k etk nl k planlamasında kullanılacak
materyaller n sayısı, materyaller n çocukların yaş ve gel ş m sev yeler ne uygun olması g b hususlar ayrıca
materyaller n yeterl olmadığı durumlarda yapılab lecek farklı alternat f yolların ne olab leceğ n n tesp t
ed lmes öneml d r. Uygun öğret m b ç mler öğrenme deney mler n kolaylaştırmaktadır. Yer nde yapılan
etk nl kler (lokomotor olmayan), çocukların hareket ett ğ (lokomotor) ve topların ya da farklı nesneler n
atıldığı, fırlatıldığı, tutulduğu ya da başka b r şek lde ele alındığı (man pülat f) etk nl kler ç n farklı öğret m
b ç mler ne gereks n m duyulmaktadır. Öğret m b ç m seç l rken bütün çocukların gel ş mler n
desteklemeye ve en üst düzeyde hareket sağlamaya dayalı b r öğret m b ç m n n seç lmes gerekmekted r.
Hareket eğ t m etk nl kler nde; yaptırılacak hareketler n, çocukların gel ş m özell kler ne uygun olarak
seç lmes , bas tten zora doğru düzenlenmes , etk nl kler n çocuklar ç n eğlencel hale get r lmes , çocukların
etk nl k sırasında esnek, yumuşak, terletmeyen g ys ler g ymes n n sağlanması, etk nl kler n oyun temell
hazırlanması, eğ t mc n n çocuklara model olmasına d kkat ed lmel d r. Eğ t mc , sınıfında bulunan
çocukların yaşlarına göre gel ş m özell kler n b lmel ve buna göre etk nl k hazırlamalı, çocuklar arasındak
b reysel farklılıkları göz önünde bulundurarak çocuklardan beklent çer s ne g rmel , çocukları etk nl k sırası
ve sonrasında değerlend rerek, gerekt ğ nde etk nl kler rev ze etmel , çocuklara rehberl k etmel ve
çocukları cesaretlend rmel d r.
Kaynakça
MEB. (2014). Çocuk gel ş m ve eğ t m oyun etk nl ğ -1.

http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Oyun%20Etk nl kler %20-1.pdf.
MEGEP. (2006). Meslekî Eğ t m ve Öğret m S stem n n Güçlend r lmes Projes , Ps ko-Motor Gel ş m.
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Ps ko-
motor%20Gel %C5%9F m%20Akt v teler .pdf.

Ünite Soruları
1. Hareket eğ t m ne yönel k ortam düzenlemede aşağıdak güvenl k önlemler nden hang s n

gerçekleşt rmek doğru b r yaklaşım olmaz?
A) Ortamda güvenl ve uygun davranışları teşv k edecek kuralların bel rlenmes
B) Ortamın ısınma, aydınlatma, havalandırma g b f z k koşullarının kontrol ed lmes
C) Ortamın b rb r ne çok yakın daha küçük alanlara bölünmes
D) Ortamda çocuklara zarar vereb lecek eşyaların bulundurulmaması
E) Ortamın etk nl kler uygulanmaya başlanmadan önce kontrol ed lmes
2. Yeterl ……………… sağlanması, kal te b r etk nl ğ n öneml b r b leşen d r. İfadede boş

bırakılan yere aşağıdak lerden hang s gelmel d r?
A) Çocuk
B) Materyal
C) Ortam
D) Öğret m
E) Yöntem

3. Aşağıdak lerden hang s büyük kas becer ler n destekleyecek materyaller arasında yer
almaz?
A) Atlama p
B) Oyun hamuru
C) Denge Tahtası
D) Çember
E) Zıplama Balonu
4. Aşağıdak lerden hang s küçük kas becer ler n destekleyecek materyaller arasında yer
almaz?
A) Halat
B) Boya
C) Kağıt
D) Makas
E) Fırça
5. Aşağıdak lerden hang s hareket eğ t m etk nl kler nde d kkat ed lmes gereken noktalardan
değ ld r?

A) Yaptırılacak hareketler, çocukların gel ş m özell kler ne uygun olarak seç lmel d r.
B) Hareketler, bas tten zora doğru düzenlenmel d r.
C) Hareketler sırasında takl d oyunlara ve dramat zasyona yer ver leb l r.
D) Çocuklar etk nl k sırasında esnek, yumuşak çoraplar g yeb l rler.
E) Etk nl kler mutlaka oyun temell hazırlanmalıdır.
6. Hareket eğ t m etk nl kler nde çocukların gruplara ayrılmasına l şk n aşağıdak fadelerden

hang s doğrudur?
A) Gruplara ayırmada homojen b r yaklaşım ben msenmel d r.
B) Kız ve erkek çocukların aynı grupta olmamalarına özen göster lmel d r.
C) Çocuklar gruplara 24 aydan t baren ayrılarak etk nl kler gerçekleşt reb l rler.
D) L derl k özell ğ olan çocuklar aynı grupta yer almalıdır.
E) Çocuklar b reysel farklılıklarına göre karışık b r şek lde gruplara ayrılmalıdır.
7. Etk nl klerde çocukların sosyal gel ş mler n destekleyecek, ş b rl ğ becer ler n artıracak grup
etk nl kler ne yer ver lerek …………gel ş mler desteklenmel d r. İfadede boş bırakılan yere
aşağıdak lerden hang s gelmel d r?
A) B l şsel
B) Duygusal

C) F z ksel
D) Öz Bakım
E) Sosyal
8. Aşağıdak fadelerden hang s yanlıştır?
A) Eğ t mc , sınıfında bulunan çocukların heps n çok y tanımalı.
B) Yaş ve gel ş m sev yes n n üzer nde oyunlar oynatıldığında çocuk başarısız olacaktır.
C) Eğ t mc , solunum rahatsızlığı olan çocuklara daha akt f roller ver lmel d r.
D) Eğ t mc , çocuklara model olmak ç n hareketler kend s de yapmalıdır.
E) Eğ t mc hareketler gerçekleşt rmekten zevk almalıdır.
9. Çocukların bell b r hareket çok sık aralıklarla tekrar etmeler , onlarda ………………………
yaratab lmekted r. İfadede boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s gelmel d r?
A) İsteks zl k
B) Mutsuzluk
C) Sev nç
D) İlg

E) Mot vasyon
10. Hareket eğ t m sırasında eğ t mc n n görevler ne l şk n aşağıdak fadelerden hang s

yanlıştır?
A) Eğ t mc , çocukların hareket becer ler n gel şt rmeler ç n teşv k etmel d r.
B) Eğ t mc , etk nl k sırasında çocuklar ht yaç duyarlarsa yardımcı olmalıdır.
C) Eğ t mc , çocukların hareketle lg l sorularını cevaplamalıdır.
D) Eğ t mc , etk nl ğe katı kurallarla yaklaşmamalıdır.
E) Eğ t mc , etk nl k sırasında mümkün olduğunca çok müdahale ederek hareketler n doğru

öğren lmes n sağlamalıdır.
CEVAP ANAHTARI
1. c 2. b 3. b 4. a 5. d 6. e 7. e 8. c 9. a 10. e

12. HAREKET EĞİTİMİNİN PLANLANMASI
Giriş
B r öncek bölümde hareket eğ t m nde ortamın düzenlenmes ,hareket eğ t m nde kullanılacak materyaller ,
hareket eğ t m nde kullanılacak öğret m b ç m n n bel rlenmes n , hareket eğ t m etk nl kler nde d kkat
ed lmes gereken noktaları ve hareket eğ t m sırasında eğ t mc n n görevler hakkında b lg ve farkındalık
kazanılmıştı. Tüm bu b lg ler ışığında bu bölümde se, hareket eğ t m ne yönel k etk nl kler n planlanması
hakkında b lg ver lecek ve planlama aşamaları tartışılacaktır.
12.1. Hareket Etkinliği Planlama
Okul önces dönemdek çocuklara yönel k olarak hazırlanacak etk nl k planları, etk nl ğ n çer ğ , düzey ,
öğretmen n deney m , çocukların yaş grubu g b değ şkenlere bağlı olarak değ ş kl k göstermekted r. Etk nl k
planları, çocuğun, f z ksel çevren n ve a len n değ şen özell kler ne göre uyarlanmaya ve gerekt ğ nde
b reyselleşt r lmeye uygun olmalı, öğretmene ortaya çıkab lecek günlük ve anlık değ ş mlere göre gerekl
değ ş kl kler yapab lmes ne fırsat vermel d r.
Tablo 1. Planlama Önces , Sırası ve Sonrasında Yapılması Gereken Anahtar Noktalar

Hareket etk nl ğ planlanırken, çocukların gel ş mler n destekleyecek kazanım ve göstergeler göz önünde
bulundurularak hem çocukların kavramları öğrenmes hem de davranışların kazandırılması daha kolay ve
eğlencel olacaktır. Çünkü hareketl etk nl kler n çoğunluğu koşma, atlama, tırmanma g b hareket çeren ve
çocukların hoşuna g den eğlencel oyunları çerd ğ nden, çocuklar bu oyunları oynarken aynı zamanda
büyük kas gel ş mler de desteklenecekt r. Boncukları pe d zme, yoğurma maddeler le yapılan etk nl kler
se öncel kle küçük kas gel ş m n , eş güdüm ve koord nasyon becer s gel ş m n destekley c oyunlardır
(MEB, 2014).
Etk nl k planları hazırlanırken şu noktalar öneml d r:
Kazanım ve göstergeler: Çocukların hareket gel ş mler n desteklemek ç n ele alınacak kazanım ve
göstergeler n bel rlenmes .
Mekan: Kazanım ve göstergeler n çer ğ ne göre etk nl kler n gerçekleşt r lmes ç n uygun mekân
bel rlenmel d r. Etk nl ğ n özell ğ ne göre, salonda ya da açık hava da mı, gen ş ya da dar mekânda mı
oynanacağına karar ver lmel d r. Etk nl k eğer açık havada gerçekleşt r lecekse zem n n yumuşak/sert,
ç m; alanın boş ya da ağaçlık olup olmayacağı bel rlenmel d r.
Gerekli materyaller: Gerekl materyal ve malzeme sayısının ve bunların çocuklara nasıl dağıtılacağının
bel rlenmes .
Öğrenme süreci: Çocuklara kazandırılması hedeflenen hareket becer ler n n bel rlenmes . MEB (2013)
programında yer alan kazanım ve göstergeler kend ç nde bas tten karmaşığa, somuttan soyuta ve
b rb r n zleyen aşamalar hâl nde sıralanmaktadır. Uygulanacak etk nl kler n de uygun gel ş m sırasına
göre gerçekleşt r lmes gerekmekted r.

Etkinlik planı: Materyaller n hazırlanması, etk nl k süres n n bel rlenmes , çocukların gruplanması,
uygun öğret m yöntem ve tekn kler n n bel rlenmes de dah l olmak üzere gerekl hazırlıkların
yapılarak etk nl k planına kayded lmes .
Oyun temelli: Okul önces dönemdek çocuklara yönel k hazırlanacak tüm etk nl kler n oyun temell
olmasına d kkat ed lmes gerekmekted r.
Değerlendirme: Etk nl ğ n değerlend r lmes n n nasıl yapılacağının bel rlenmes (MEGEP, 2006;
Pangraz ve Be ghle, 2016).
Şek l 1. Hareket Etk nl k Aşamaları
Hareket etk nl kler dört aşamada gerçekleşt r leb lmekte ve genell kle ısınma, egzers z, becer gel şt rme
uygulamaları ve değerlend rme etk nl kler n çermekted r (Şek l 5). İlk k aşama ısınma hareketler nden,
üçüncü aşama becer ler n kazandırılmasına yönel k etk nl klerden ve son aşama da etk nl ğ n b r oyun
ortamı çer s nde eğlencel b r şek lde b t r lmes nden oluşmaktadır. B r etk nl k planında bu aşamalardan en
az k s n n bulunması gerekmekted r (Güven, 2005; Pangraz ve Be ghle, 2016).
12.2. Isınma Aşaması

Çocukları etk nl k ç n hazırlamaktadır. Bu aşamada, değ ş k tempolarda (yavaş, hızlı, neşel , sak n) yürüme,
koşma, sıçrama g b hareketler gerçekleşt r l r. Çocuklar bu hareketler sırasında bütün sınıf alanını
kullanırlar. Uygun vücut duruşu ve doğru hareket becer s kazanılmasını sağlayan bu hareketler, olanaklar
dah l nde çeş tlend r lmel d r.
Isınma hareketler , çocuğun ps koloj k ve f z ksel olarak rahatlamasını yanı sıra çocukların stekle etk nl ğe
katılımlarını da sağlayacaktır. Parmak oyunları, bas t beden hareketler , nefes çalışmaları, takl t yürüyüş ve
takl t koşuları ısınma hareketler ne örnekt r. Bu çalışma, yaklaşık olarak 5 dak ka sürdürülmel d r (Güven,
2005; MEB, 2014; Pangraz ve Be ghle, 2016).
Isınma hareketler n gerçekleşt rmen n amaçlarından b r çocukların hızlı b r şek lde etk nl ğe başlamalarına
yardımcı olmaktadır. Çocuklar, oturmak, sess z kalmak ve yönergeler d nlemek yer ne hemen hareket etmek
sterler. Bu nedenle çocuklarla ısınma hareketler n gerçekleşt rd kten sonra becer öğret m ne geçmek,
eğ t mc n n açıklamalarını, yönergeler n ve öğrenme basamaklarını d nlemede çocuklara yardımcı
olmaktadır. Aynı zamanda ısınma çalışmaları, çocukların hareket eğ t m ne geç şte f zyoloj k olarak da b r
ısınma şlev görmekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
12.3. Egzersiz Aşaması
Bu aşamada, eklemler hareketlend rme, kasları güçlend rme ve esnekl k kazandırmaya yönel k hareketler
gerçekleşt r lmekted r. Eğ t mc , hareketler n amacına ulaşması ç n kontrollü olmalı ve hareketler n etk n b r
şek lde yapılmasını sağlamalıdır. Hareketler sırasında eller, kollar, omuzlar, bel, kalça, bacaklar, d zler, ayak
b lekler çalıştırılmalıdır. Hareketler ayakta, oturarak ya da yatarak gerçekleşt r leb l r. Hareketler n eklemler
çalıştırmasının yanı sıra çocuklara esnekl k kazandıracak n tel kte olmasına d kkat ed lmel d r (Güven, 2005;
Etk nl ğ n k nc kısmı yaşam boyu f z ksel akt v tey de teşv k etmekted r. Çocukların akt f b r yaşam tarzını
sürdürmek ç n gen ş seçenek yelpazes n deney mlemeler ç n çeş tl egzers zler yapmaları öneml d r.
Etk nl ğ n bu aşamasında erken dönemlerde çocuklara sağlıklı b r yaşam tarzı sürdürmek ç n gerekl olan
egzers zlere l şk n farkındalık kazandırılması da amaçlanmaktadır (Pangraz ve Be ghle, 2016).




12.4. Beceri Geliştirme Aşaması
Bu aşama etk nl ğ n en öneml aşamasıdır. Bu aşama çocuklara hareket becer ler n öğretmek ç n
tasarlanmıştır. Çocukların etk nl k le lg l kazanımlarını elde etmeler ne yardımcı olacak öğrenme
deney mler n çermekted r. Bu aşamanın odağında becer ler n uygulanması, tekrarı ve y leşt r lmes yer
almaktadır. Etk nl ğ n bu kısmı becer ler n doğru şek lde gerçekleşt r lme sürec n kapsamaktadır ve yaklaşık
15-25 dak ka arası sürmes öner lmekted r (Pangraz ve Be ghle, 2016).
Çocukların yaş düzeyler , gel ş msel özell kler göz önünde bulundurularak, gel ş m destekleyen ve oldukça
fazla becer çeren etk nl kler planlanmalıdır. Bu aşamada j mnast k, atlet zm, voleybol, basketbol g b farklı
uygulamalar da gerçekleşt r leb l r. Çocuklar becer ve gel ş msel özell kler ne göre gruplara ayrılarak,
m nder, denge tahtası, kasa, p, top, çember g b materyal stasyonları kurulab l r. Çalışmalar sırasında akran
öğret m nden yararlanılarak, akranlarına göre daha becer l çocuklar, d ğer arkadaşlarına yardımcı
olab l rler. Böylece çocukların ş b rl ğ çer s nde etk nl kler gerçekleşt rmeler ne fırsat tanınab l r (Güven,
2005).
Bu aşamada eğ t mc öncel kle etk nl kle lg l genel b lg ler çocuklara ver r ve çocuklara becer ler tanıtır.
Çocuklara sade b r d lle ve onların hareketler gerçekleşt rmek stemeler n sağlayacak b r fade le etk nl k
açıklanmalıdır. Bu şek lde çocuklar, ps koloj k olarak etk nl ğ uygulamaya hazır hale get r lm ş olur. Eğ t mc ,
çocuğa etk nl kte gerçekleşt r lecek hareketler hakkında b lg ver rken becer lerle lg l k taplar, res mler,
fotoğraflar kullanab l r, çocuklara farklı v deolar zlett reb l r (MEB, 2014).
12.5. Değerlendirme Aşaması
Yapılan eğ t m n çocuk üzer ndek etk ler hakkında b l nçl b r yargıya varılması değerlend rme sayes nde
gerçekleşmekted r. Eks kl kler, hatalar, yanlışlıklar, aksamalar, başarılı ve olumlu yönler değerlend rme
sonucunda bel rlen r. Böylece eğ t mc , b r sonrak etk nl klerde olumsuzlukları ortadan kaldırma ve başarılı
yönler gel şt reb lme olanağı bulur (MEB, 2014).
Değerlend rme aşaması, günün başarılarının değerlend r lmes yle, yan öğren len becer ler vurgulayarak ve
pek şt rerek, performans tekn kler n gözden geç rerek ve b l şsel kavramları kontrol ederek b t r lmes d r.
Bu aşamada, etk nl kte hedeflenen becer lere yer veren b r oyun, çocukların eğlend kler müz kl b r oyun,
serbest hareketler ya da yen kazandırılacak olan hareketler n basamakları yaptırılab l r (Güven, 2005;
Bölüm Özeti
Okul önces dönemdek çocuklara yönel k etk nl k planları hazırlanırken; uygun kazanım ve göstergeler n
bel rlenmes , etk nl k ç n ortamın düzenlenmes , gerekl materyaller n tem n ed lmes , öğrenme sürec n n
uygun gel ş m sırasına göre ele alınması, etk nl kler n oyun temell olarak hazırlanması ve etk nl ğ n
değerlend rmes n n nasıl yapılacağının önceden planlanması hususlarına d kkat ed lmel d r. Hareket
etk nl kler dört aşamada gerçekleşt r leb lmekte ve genell kle ısınma, egzers z, becer gel şt rme
uygulamaları ve değerlend rme etk nl kler n çermekted r. İlk k aşama ısınma hareketler nden, üçüncü
aşama becer ler n kazandırılmasına yönel k etk nl klerden ve son aşama da etk nl ğ n b r oyun ortamı
çer s nde eğlencel b r şek lde b t r lmes nden oluşmaktadır. B r etk nl k planında bu aşamalardan en az
k s n n bulunması gerekmekted r. Isınma aşaması; çocukları etk nl k ç n hazırlamaktadır. Bu aşamada,
değ ş k tempolarda (yavaş, hızlı, neşel , sak n) yürüme, koşma, sıçrama g b hareketler gerçekleşt r l r.
Çocuklar bu hareketler sırasında bütün sınıf alanını kullanırlar. Uygun vücut duruşu ve doğru hareket
becer s kazanılmasını sağlayan bu hareketler, olanaklar dah l nde çeş tlend r lmel d r. Isınma hareketler ,
çocuğun ps koloj k ve f z ksel olarak rahatlamasını yanı sıra çocukların stekle etk nl ğe katılımlarını da

sağlayacaktır. Parmak oyunları, bas t beden hareketler , nefes çalışmaları, takl t yürüyüş ve takl t koşuları
ısınma hareketler ne örnekt r. Bu çalışma, yaklaşık olarak 5 dak ka sürdürülmel d r. Egzersiz aşamasında;
eklemler hareketlend rme, kasları güçlend rme ve esnekl k kazandırmaya yönel k hareketler
gerçekleşt r lmekted r. Eğ t mc , hareketler n amacına ulaşması ç n kontrollü olmalı ve hareketler n etk n b r
şek lde yapılmasını sağlamalıdır. Hareketler sırasında eller, kollar, omuzlar, bel, kalça, bacaklar, d zler, ayak
b lekler çalıştırılmalıdır. Hareketler ayakta, oturarak ya da yatarak gerçekleşt r leb l r. Hareketler n eklemler
çalıştırmasının yanı sıra çocuklara esnekl k kazandıracak n tel kte olmasına d kkat ed lmel d r. Beceri
geliştirme aşaması; etk nl ğ n en öneml aşamasıdır. Bu aşama çocuklara hareket becer ler n öğretmek ç n
tasarlanmıştır. Çocukların etk nl k le lg l kazanımlarını elde etmeler ne yardımcı olacak öğrenme
deney mler n çermekted r. Bu aşamanın odağında becer ler n uygulanması, tekrarı ve y leşt r lmes yer
almaktadır. Etk nl ğ n bu kısmı becer ler n doğru şek lde gerçekleşt r lme sürec n kapsamaktadır ve yaklaşık
15-25 dak ka arası sürmes öner lmekted r. Değerlendirme aşaması ise; eğ t m n çocuk üzer ndek etk ler
hakkında b l nçl b r yargıya varılmasını sağlamaktadır.
Kaynakça
MEB. (2014). Çocuk gel ş m ve eğ t m oyun etk nl ğ -1.

http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Oyun%20Etk nl kler %20-1.pdf.
MEGEP. (2006). Meslekî Eğ t m ve Öğret m S stem n n Güçlend r lmes Projes , Ps ko-Motor Gel ş m.
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Ps ko-
motor%20Gel %C5%9F m%20Akt v teler .pdf.

Ünite Soruları
1. Aşağıdak lerden hang s çocuklara yönel k olarak hazırlanacak etk nl k planlarında yer alan
değ şkenlerden b r değ ld r?
A) Etk nl ğ n İçer ğ
B) Düzey
C) Öğretmen n Deney m
D) Çocukların Yaş Grubu
E) Plan Formatı
2. Aşağıdak lerden hang s etk nl k planı uygulama önces yapılması gereken anahtar
noktalardan b r değ ld r?
A) Etk nl ğ n Amacı
B) Etk nl ğ n Yer
C) Etk nl ğ n Süres
D) Etk nl ğ n Düzenlenmes
E) Etk nl kler n Sırası

3. Aşağıdak lerden hang s etk nl k planı uygulama sonrası yapılması gereken anahtar
noktalardan b r d r?
A) Çocuklardan ger b ld r m alma
B) Öğretmen n çocukları değerlend rmes
C) Öğretmen n kend n değerlend rmes
D) Öğretmen n etk nl ğ değerlend rmes
E) Heps
4. Boncukları pe d zme, yoğurma maddeler le yapılan etk nl kler se öncel kle

………………………….. gel ş m n , eş güdüm ve koord nasyon becer s gel ş m n destekley c
oyunlardır. İfadede boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s gelmel d r?
A) Küçük kas
B) Büyük kas
C) Dayanıklılık
D) Tepk hızı
E) Güç
5. Hareket etk nl k aşamalarından “Değerlend rme Aşamasına” l şk n aşağıdak fadelerden


A) Yapılan eğ t m n çocuk üzer ndek etk ler hakkında b l nçl b r yargıya varılması
değerlend rme sayes nde gerçekleşmekted r.
B) Bu aşamada b r oyun ya da serbest hareketler gerçekleşt r leb l r.
C) Bu aşamanın 15-25 dak ka sürmes öner lmekted r.
D) Değerlend rme le eğ t mc , b r sonrak etk nl klerde olumsuzlukları ortadan kaldırma olanağı

bulur.
E) Eks kl kler, hatalar, yanlışlıklar, aksamalar, başarılı ve olumlu yönler değerlend rme
sonucunda bel rlen r.
6. Hareketl etk nl kler n çoğunluğu koşma, atlama, tırmanma g b hareket çeren ve çocukların
hoşuna g den eğlencel oyunları çerd ğ nden, çocuklar bu oyunları oynarken aynı zamanda
…………..gel ş mler de desteklenecekt r. İfadede boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s
gelmel d r?
A) Küçük kas
B) Büyük kas
C) Dayanıklılık
D) Tepk hızı
E) Güç
7. Aşağıdak lerden hang s hareket etk nl k aşamalarından b r değ ld r?
A) Isınma Aşaması
B) Egzers z Aşaması
C) Becer Gel şt rme Aşaması
D) Uygulama Aşaması
E) Değerlend rme Aşaması
8. B r etk nl k planında hareket etk nl k aşamalarından en az …………..bulunması

gerekmekted r. Yukarıdak boşluğa gelecek uygun fade hang s d r?
A) B r n n
B) İk s n n
C) Üçünün
D) Dördünün
E) Heps n n
9. Hareket etk nl k aşamalarından “Isınma Aşamasına” l şk n aşağıdak fadelerden hang s

yanlıştır?
A) Ortalama 15-20 dak ka sürdürülmel d r.
B) Çocukların hızlı b r şek lde etk nl ğe başlamalarına yardımcı olur.
C) Parmak oyunları, nefes çalışmaları, takl d yürüyüş ısınma hareketler ne örnekt r.

D) Çocuklar bu hareketler sırasında bütün sınıf alanını kullanab l rler.
E) Uygun vücut duruşu ve doğru hareket becer s kazanılmasını sağlar.
10. Hareket etk nl k aşamalarından “Becer Gel şt rme Aşamasına” l şk n aşağıdak fadelerden
A) Bu aşama etk nl ğ n en öneml aşamasıdır.
B) Bu aşamanın odağında becer ler n uygulanması, tekrarı ve y leşt r lmes yer almaktadır.
C) Çalışmalar sırasında akran öğret m nden yararlanılab l r.
D) Bu aşama becer ler n doğru şek lde gerçekleşt r lme sürec n kapsamaktadır.
E) Bu aşamada, eklemler hareketlend rme, kasları güçlend rme ve esnekl k kazandırmaya

yönel k hareketler gerçekleşt r lmekted r.
CEVAP ANAHTARI
1. e 2. d 3. e 4. a 5. c 6. b 7. d 8. b 9. a 10. e


VE küçük kas BECERİLERİ İLE İLGİLİ ETKİNLİK
ÖRNEKLERİ
Giriş
Bu bölümde bölümde küçük kas becer ler n n neler olduğundan bahsed lm ş, b r öncek bölümde se
hareket eğ t m ne yönel k etk nl kler n planlanması hakkında b lg ver lm ş ve planlama aşamaları konularına
değ n lm şt . Bu bağlamda öğren len b lg ler n hayata geç r lmes ve yaşamla l şk lend r lmes açısından bu
bölümde 36-48, 48-60 ve 60-72 aylık çocuklara yönel k, çocukların küçük kas becer ler n destekleyecek
etk nl kler örnekler ncelenecekt r.
13.1. Çamaşırları Asalım Etkinliği
Etk nl ğ n Adı: Çamaşırları Asalım
Etk nl k Çeş d : Matemat k ve Hareket (Bütünleşt r lm ş Küçük Grup Etk nl ğ )
Yaş Grubu: 36-48 ay
Materyaller: Çocuk sayısı kadar kazak, pantolon, etek görseller , mandal, p, sepet, kum saat , çocukların
sevd kler hareketl b r müz k CD s ve müz k çalar.
Sözcükler: Mandal, kum saat
Kavramlar: M ktar: az-çok
Kazanımlar ve Göstergeler :
B l şsel Gel ş m
Kazanım 6. Nesne ya da varlıkları özell kler ne göre eşleşt r r.
Göstergeler : Nesne/varlıkları şekl ne ve kullanım amaçlarına göre ayırt eder, eşleşt r r.
Kazanım 7. Nesne ya da varlıkları özell kler ne göre gruplar.
Göstergeler : Nesne/varlıkları şekl ne ve kullanım amaçlarına göre gruplar.
Sosyal Duygusal Gel ş m

Kazanım 7. B r ş ya da görev başarmak ç n kend n güdüler.
Göstergeler : Başladığı ş zamanında b t rmek ç n çaba göster r.
Motor Gel ş m
Kazanım 4. Küçük kas kullanımı gerekt ren hareketler yapar.
Göstergeler : Nesneler takar, pe vb. d zer (MEB, 2013).
Öğrenme Sürec :
Öğretmen çocuklardan etk nl k önces çember şekl nde yerleşt r lm ş m nderlere oturmalarını ster. Bugünü
tem zl k günü lan ett ğ n açıklar. Çocuklara, “Biliyor musunuz çocuklar bugün tıpkı evlerimizde yaptığımız gibi
sınıfımızı temizlememiz gerekiyor. Hepinizden bana yardım etmenizi istiyorum. Kiminiz kitapların tozunu
alacaksınız, kiminiz oyuncakları yıkayacaksınız, kiminiz de yıkanan çamaşırları iplere asacaksınız. Hazır
mısınız?” d ye sorar ve ısınma hareketler ne ve egzers zlere başlar.
Isınma ve Egzers z
“Temizlik öncesi biraz eğlenelim ne dersiniz?” d yerek b r hareketl müz k açarak çocuklarla b rl kte dans
etmeye başlar. Dans ederken b r tara an da “Haydi çocuklar yerleri süpürelim” d yerek süpürme hareket
yapar, “Biraz da toz alalım” der ve sank etrafın tozunu alıyormuş g b yapılır. “Haydi, şimdi çamaşırları
yıkayalım, birde sıkalım ve elimizdeki çamaşırları silkeleyelim ve artık asalım ki kurusun.” D yerek çamaşır
yıkama, sıkma, s lkeleme ve asma öykünmeler çocuklarla b rl kte yapılır. “Şimdi yorulduk şöyle ellerimizi
dinlendirelim, açıp kapatalım, iki elimizi birleştirip karşıya uzatalım, şimdi de ellerimizi arkada birleştirmeye
çalışalım.” d yerek ellerle lg l hareketler çocuklarla b rl kte yapar.
Tam o sırada sınıfa başka b r öğretmen g rer ve öğretmene, “………. Öğretmenim size bir mektup var.” der.
Öğretmen mektubu açar ve çocuklara bu mektubun çok sevd ğ b r komşusundan geld ğ n , bugün onun da
ev nde tem zl k günü olduğunu ve çok yorulduğunu, kend s nden ve çocuklardan yardım sted ğ n açıklar.
Çocuklar, “Acaba ne yapmamızı istiyor komşum, durun ben tam okuyayım mektubu ve hemen yardıma
gidelim.” der. Daha sonra çocuklara, “Biliyor musunuz Elif Teyze bugün çok çamaşır yıkamış. O kadar yorulmuş
ki onları asacak gücü kalmamış. Bizden çamaşırlarını asmamızı istiyor. Haydi, gidip çamaşırları asalım ve
asarken de yine eğlenceli bir oyun oynayalım.” der.
Becer Gel şt rme
Öğretmen daha önceden hazırlanmış olan çamaşır görseller n b r sepet ç nde sınıfa get r r. Daha önceden
de sını a üç ayrı yerde k sandalye arasına p gererek asılacak yerler bel rler. İpler n üzer nde de mandallar
bulunmaktadır. Her sandalye ç ne b r eşya görsel yapıştırılmıştır. Örneğ n kazakların asılacağı yerdek
sandalyelere kazak, d ğerler ne pantolon, d ğerler ne de kazak görsel yapıştırılmıştır. “Çocuklar biliyor
musunuz benim komşum Elif Teyze çok titiz ve düzenli bir insan. Bizden pantolonları bir yere, etekleri bir yere,
kazakları da bir yere asmamızı istiyor.” d ye açıklama yapar. Daha sonra her çocuktan sepetten b r eşya
almasını ve ona benzeyen görsel n olduğu sandalyeye g tmes n ster. Böylel kle çocuklar üç gruba ayrılır.
Öğretmen, “Şimdi ben kum saatini çevirdiğimde elinizdeki giysileri iplerdeki mandallar yardımıyla asmanızı
istiyorum. Hazırsanız başlayalım mı? der ve kum saat n çev rerek tüm çocukların g ys ler mandallar
yardımıyla plere asmalarını sağlar.
Değerlend rme:
Öğretmen kum saat ndek kumlar b tt ğ nde çocuklara süren n dolduğunu söyler. Tüm çocuklara yardımları
ç n çok teşekkür eder. Sıra le pler çocuklarla b rl kte gezer ve plere asılı olan g ys ler çocuklarla sayarak
hang ptek hang eşyadan kaç tane olduğunu, d ğer g ys lere göre az ya da çok olduğu üzer ne konuşulur.
A le Katılımı:
A lelere çocukları le b rl kte çamaşır asma oyunu oynamaları öner leb l r.
Uyarlama:
• İpe d z lecek olan çamaşırları asılacak yerlerle eşleşt rmede akran yardımı gerekeb l r.
• Çocukların mandalı açıp kapaması ç n yet şk n yönlend rmes ve nasıl kullanacağına yönel k pucu
gerekeb l r.
13.2. Haydi Pikniğe Gidiyoruz Etkinliği
Etk nl ğ n Adı: Hayd P kn ğe G d yoruz
Etk nl k Çeş d : Hareket (Bütünleşt r lm ş Büyük ve Küçük Grup Etk nl ğ )
Materyaller: Boş makaralar, 20-30 cm uzunluğunda pler, top, boncuklar, kâğıt tabaklar, üzer nde b r büyük
kare ç z lm ş olan fon kartonları, üzer nde k üçgen ç z lm ş olan fon kartonları, çocuk sayısı kadar makas,
çocukların sevd kler b r CD ve müz k çalar.
Sözcükler: Makara, p kn k
Kavramlar: Geometr k şek l: kare, üçgen; zıt: hızlı-yavaş
Motor Gel ş m
Kazanım 1. Yer değ şt rme hareketler yapar.

Göstergeler : Isınma ve soğuma hareketler n b r rehber eşl ğ nde yapar. Bel rlenen mesafede yuvarlanır.
Bel rl b r mesafey sürünerek g der.
Kazanım 2. Denge hareketler yapar.
Göstergeler : B reysel ve eşl olarak denge hareketler yapar. Ç zg üzer nde yönergeler doğrultusunda yürür.
Kazanım 3. Nesne kontrolü gerekt ren hareketler yapar.
Göstergeler : Atılan topu eller le tutar. Küçük topu tek elle yerden yuvarlar.
Göstergeler : Nesneler toplar. Nesneler pe vb. d zer. Malzemeler keser, yapıştırır (MEB, 2013).
Öğrenme Sürec :
Öğretmen etk nl ğe başlamadan önce çocuklarla sohbet eder ve bugün havanın çok sıcak olduğunu ve
bahçede oynayab lecekler n daha sonra da p kn k yapab lecekler n açıklar. “Haydi, hazırlanın bahçeye
çıkıyoruz.” der ve tüm çocuklarla b rl kte bahçeye çıkılır.
Isınma ve Egzers z
Bahçede varsa ç m olan alanda öğretmen çocukların sted kler g b ç mlere uzanıp yuvarlanab lecekler n
açıklar. Tüm çocuklar bel rl b r süre bahçede yuvarlandıktan sonra, öğretmen çember olmaları ç n çocukları
yanlarına çağırır. B rl kte oyun oynayacaklarını söyler.
Öğretmen çocukların ç çe k çember olup el ele tutuşmalarına yardımcı olur. İçtek çemberdek çocukların
yüzler dıştak çemberdek çocuklara dönük olacak şek lde dururlar. Öğretmen müz k açar ve müz k
eşl ğ nde çocuklardan yan yan yürümeler n ster. Müz k durduğunda öğretmen, her çocuğun önünde yüz
yüze geld ğ arkadaşıyla tokalaşmasını söyler. Tekrar müz k açılır, çocuklar y ne yan yan yürürler. Müz k
durduğunda bu sefer öğretmen karşılarındak çocukla el ele tutuşup yere ya da ç mlere oturmalarını ster. El
ele tutuşan çocukların ayaklarını b rb rler ne uzatmaları ve b rl kte b s klet çev rmeler sten r. Bu sırada
öğretmen çocuklara hızlı, yavaş, çok yavaş, çok hızlı g b yönergeler vererek bu yönergeye uygun hareket
etmeler n söyler. Daha sonra oturur poz syonda ayaklarını b rb rler nden ayırmadan el ele tutuşup kayık
g b b rb rler n öne arkaya hareket ett rmeler sten r. B r süre hızlı- yavaş kayık çeken çocuklardan
öğretmen, ayağa kalkmalarını ster. Sırt sırta ver p b rl kte yapışık olarak sırtlarını h ç ayırmadan, sonra da
yan yana b rb rler nden h ç ayrılmadan bahçede dolaşmalarını ve b rl kte hareket etmeler n söylen r. B r
süre bu şek lde bahçede çocuklar dolaşırlar.
Öğretmen eşlerden b r n yanına alır ve başka b r oyun oynamak üzere tüm eşlere arka arkaya sıra olmalarını
söyler. İk k ş l k sıralar oluştuktan sonra bahçen n d ğer tarafına geç l r.

Becer Gel şt rme
Bahçede öğretmen daha önceden çocuklara stasyon çalışması ç n k grup şekl nde ortamı hazırlamıştır.
Eşlerden b r b r gruba d ğer eş d ğer gruba yönlend r l r. Çocukların karşılarına önce k sepet çıkar.
Sepetler n ç nde boş makaralar ve bel rl uzunlukta pler vardır. Daha sonra b r yol bulunmaktadır. Yolun
sonunda se m nder, b r kutu ve kutunun ç nde de boncuklar yerleşt r lm şt r. Önler nde bel rl aralıklarla
duran k masa ve bu masaların b raz uzağında da üzer nde üç ayrı tabak (b r nde makas, d ğer nde büyük b r
kare resm ç z lm ş olan fon kartonları, d ğer nde se k üçgen resm ç z lm ş olan fon kartonları) bulunan b r
d ğer masa yerleşt r lm şt r. İlk masanın üzer boş, k nc masanın üzer nde se çocuk sayısı kadar tabak
bulunmaktadır.
Öğretmen önce kend s model olarak tek tek her stasyonda ne yapmaları gerekt ğ n çocuklara bas t
cümlelerle açıklayarak ve yaparak anlatır. “Çocuklar, sizlere bahçede oyun oynayıp piknik yapacağımızı
söylemiştim. Fakat yiyecekleri hazırlamak için yardımınıza ihtiyacım var. Gelin birlikte hazırlayalım.” der.
“Öncelikle herkes bu sepetten bir makara, diğer sepetten de bir ip alacak, sonra tebeşir ile çizilen yol boyunca
aldığınız ipi makaraya sararak ilerleyecek ve yolun sonuna geldiğinizde minderlere oturup kutudan aldığınız
boncukları makaraya sardığınız ipe dizeceksiniz. Dizme işiniz bitince, önünüzdeki masanın altından elinizdeki
ipe dizilmiş boncuklarla sürünerek ilerleyeceksiniz. Daha sonra ipe dizilen boncuklar bu masanın üzerindeki
tabaklara bırakılacak, diğer masadan bir tabak, diğer masadan da bir makas, bir kare şekli çizili olan karton
ile iki üçgen şekli çizili olan kartonu alacaksınız. Unutmayın onlar sizin ekmeğiniz ve peynirleriniz. Onları
dikkatlice kesip tabaklarınıza koyup çim alanda istediğiniz yerde pikniğinizi yapabilirsiniz.” der.
Tüm çocukların stasyondak hareketler d kkatl ce yapmaları ç n öğretmen süreçte onlara yardım eder.
Değerlend rme:
Öğretmen, “Çocuklar piknikte top oynanmadan olmaz. Haydi, birlikte top oynayalım.” der ve çocuklara
oyunun kuralını anlatır. Çocuklar yere çember şekl nde otururlar ve m n k b r topu karşısındak arkadaşına
yerden zıplatmadan yuvarlayarak ulaştırmaya çalışır. Top tüm çocuklara ulaştığında oyun b t r l r.
A le Katılımı:
Öğretmen a lelere kullanılmış esk derg lerden çocuğun lg s n çekeceğ n düşündüğü res mler kesmes ç n
öner lerde bulunab l r.
Çocukların sevd ğ b r görsel n arkasına karton yapıştırıp kenarlarını del k zımba le delerek ucu s vr lt lm ş p
le d kme çalışmaları önereb l r.
Ayakkabı bağcığına ya da evdek kalan plere boncukları d zmes n ve onlarla kolye yapab lecekler n
söyleyeb l r.

Uyarlama:
• İpe d z lecek olan boncukların del kler n n çocukların geç rmes n kolaylaştıracak gen şl kte olmasına
d kkat ed lmel d r. Ayrıca pler n daha kalın olması ve ucunun bantla sertleşt r lmes de çocukların ş n
kolaylaştıracaktır.
• Çocukların makası doğru kullanmaları ç n daha becer s yüksek arkadaşlarının yanında olmasına ya da
öğretmen n kesme süres nce yakında olmasına özen göster lmel d r.
13.3. Sen Sakın Üşüme Etkinliği
Etk nl ğ n Adı: Sen Sakın Üşüme
Etk nl k Çeş d : Oyun ve Hareket (Bütünleşt r lm ş Büyük Grup Etk nl ğ )
Materyaller: Renkl elektr k bantları, kullanılmış beyaz kâğıt parçaları, çocukların kullandığı g ys ler (yelek,
mont, hırka, atkı, bere, eld ven, büyük numaralı bağcıklı bot),s yah boncuklar, m n k b r havuç, çocuk
sayısının yarısı kadar kar görsel ve top görsel , naylon poşet, askı, sepet, düdük.
Sözcükler: -
Kavramlar: Yön/mekânda konum: sağ-sol, ön-arka,
Motor Gel ş m
Göstergeler : Isınma ve soğuma hareketler n b r rehber eşl ğ nde yapar. Yönergeler doğrultusunda yürür.
Ç ayak sıçrayarak bel rl mesafe lerler. Tek ayak sıçrayarak bel rl mesafe lerler. Bel rlenen mesafede
yuvarlanır.
Kazanım 2. Denge hareketler yapar.
Göstergeler : Ç zg üzer nde yönergeler doğrultusunda yürür.
Göstergeler : Nesneler sıkar. Malzemelere eller yle şek l ver r. Malzemeler değ ş k şek llerde katlar.
Öz Bakım Becer ler
Kazanım 2. G y nme le lg l şler yapar.

Göstergeler : G ys ler n , ayakkabılarını çıkarır-g yer, düğme açar-kapar, ayakkabı bağcıklarını çözer-bağlar.
Kazanım 3. Yaşam alanlarında gerekl düzenlemeler yapar.
Göstergeler : Ev ve okuldak eşyaları katlar, asar, yerleşt r r (MEB, 2013).
Öğrenme Sürec :
Öğretmen etk nl ğe başlamadan önce yol olarak kullanılacak yere (kor dor olab l r) düz b r ç zg şekl nde
renkl elektr k bandı yapıştırır. Ayrıca kardan adam yapmak ç n kullanılacak alan eğer sınıf dışında başka b r
yer se önceden kullanılmış beyaz kağıtları yere dağıtarak ortamı hazırlar.
Isınma ve Egzers z
“Merhaba çocuklar. Havalar iyice soğudu ve artık üşümeye başladık değil mi? Acaba hangi mevsime girdik?”
d ye öğretmen çocuklara sorular yönelterek etk nl ğe g r ş yapar. Çocuklardan “kış” d ye cevap vermeler
beklen r. “Doğru, kış mevsimine girdik. Bugün sizinle beraber kartopu oynayamaya gideceğiz. Haydi, dışarıya
çıkalım. Ama önce çok sıkı giyinmemiz lazım. Haydi, o zaman giyinelim.” der ve çocuklarla g y nme
öykünmeler yapılır.
- İlk önce kalın kazağımızı giyelim.
- Şimdi de pantolonumuzu giyelim. Pantolonumuzun paçası içine kaçmış onu çıkaralım.
- Sıra montumuzda. Montumuzu giyelim fermuarını çekelim.
- Atkımızı boynumuza sıkı sıkı dolayalım. Beremizi başımıza geçirelim. Ama biraz dar geldi galiba. Beremizi
elimizle genişletmeye çalışalım. Genişledi. Şimdi başımıza tekrar takalım. Eldiven almayı unutmayın.
Eldivenlerimizi giyelim, her parmağımızı tek tek yerleştirelim.
- Sıra botlarımıza geldi. Önce sağ ayağımıza botumuzu giyelim, sonra sol ayağımıza şimdi de bağcıklarını sıkı
sıkı bağlayalım. Fakat montumuz o kadar kalın ki eğilemiyoruz. Dizlerimizi bükmeden botumuzun bağcıklarını
bağlayalım. Bağlamak çok mu zor geldi, o zaman dizlerimi büküp eğilerek bağlayalım. Evet şimdi
hazırız………
“Evet, çocuklar kartopu oynamaya hazırız. Dışarıya çıkıyoruz. Fakat kartopu oynayacağımız yere kadar biraz
yürümemiz lazım. Çocuklar yavaş yavaş yürüyelim, yoksa kara batarız. Biraz hızlanalım mı ne dersiniz? Hızlı
adımlarla yürüyelim. Karın kalınlığı git gide artıyor. Bata çıka yürüyoruz (büyük adımlarla ayağı yerden
kaldırarak zorlanarak yürüme hareket yapılır). Gideceğimiz yere az kaldı. Şu köprüyü de geçtiğimiz zaman
geldik sayılır. Ama bu köprü sadece bir kişinin yükünü taşıyabiliyor. O yüzden tek tek geçeceğiz.” Öğretmen n

daha önceden yere ç zd ğ düz ç zg üzer nde çocuklar tek sıra hal nde ç zg n n üzer nden ç ayak sıçrayarak
lerlemeye çalışırlar. “Evet, çocuklar kartopu oynayacağımız yere geldik, ama biraz yorulduk değil mi? Haydi şu
kenarda duran odunların üzerine oturup dinlenelim.”
Çocuklar sını a bulunan m nderlerde otururlar. Öğretmen “Otururken boş durmayalım dizlerimizi
dinlendirmek için bacaklarımızı yana açıp kapatalım, ayaklarımızı öne arkaya hareket ettirelim, önce sağ
bacağımızı kaldırıp indirelim, sonra sol bacağımızı kaldırıp indirelim, otururken belimizi önce bir yana sonra
diğer yana çevirelim. Aaaa! yana döndüğümüzde yandaki arkadaşımıza iki elimizle “çak” yapalım, sola
döndüğümüzde soldaki arkadaşımıza iki elimizle “çak” yapalım.” D yerek çocuklardan verd ğ yönergelere
uygun hareket etmeler n bekler.
“Bu kadar dinlenmek yeter değil mi? Haydi şimdi kardan adam yapalım. Herkes yerdeki karları yuvarlayarak
kocaman bir kartopu oluştursun.” Öğretmen n önceden sınıfa dağıttığı beyaz kağıtlar çocuklar tarafından
toplanır, toplanan kağıtlar sıkıştırılır ve tüm çocukların sıkıştırdığı kağıtlar b rleşt r l p b r büyük d ğer küçük
k top hal ne get r lerek şe af ya da beyaz elektr k bandı le b r araya get r l p b r büyük b r de küçük yuvarlak
yapılır. Böylece kardan adamın başı da gövdes de hazırlanmış olur. Sını a bulunan şapka, atkı le kardan
adam g yd r l r. İsten rse gözüne s yah boncuklar, burnu ç n m n k b r havuç takılab l r.
Öğretmen çocuklara “Aferin çocuklar kardan adamımız tamamlandı. Haydi, şimdi hep beraber karın üzerinde
yuvarlanalım.” der ve çocuklar yerde sted ğ yönlere yuvarlanırlar. Öğretmen artık okula dönme vakt
geld ğ n ve tek sıra şekl nde y ne aynı yoldan okula dönülmes gerekt ğ n söyler ve bu sefer çocuklar ç zg
üzer nden tek ayak sıçrayarak okula dönerler.
Becer Gel şt rme
Öğretmen çocuklara sınıfa dönüldüğünde, b r oyun oynayacaklarını söyler ve torba ç ndek kartlardan b r
tane çekmeler n ster. Gelen karta göre çocuklar “kar” grubu ve “top” grubu olarak k ye ayrılır. Sını an da
k stekl çocuk model olarak seç l r. Her k grubun ortasına sepetlere ya da eğer mümkünse askılarda asılı
olarak kışın g yd ğ m z kalın gerçek g ys ler (düğmel gömlek, çıt çıtlı süveter, fermuarlı mont, bağcıklı büyük
numara bot, atkı, bere, eld ven vb.) yerleşt r l r.
Her k gruptak çocuklar model olan arkadaşları le aralarında beş metre kalacak şek lde sıra olurlar. Bu beş
metrel k yol üzer nde kar grubundak çocuklar yerdek kar görseller n n; top grubundak çocuklar se top
görseller n n üzer ne tek ayak sıçrayarak arkadaşlarına ulaşmaya çalışırlar. Öğretmen n düdük çalmasıyla
oyun başlar ve her çocuk sırayla askıdan ya da sepetten b r g ys seçer ve grubunun s mges n n üzer nde tek
ayak sıçrayarak lerler ve el ndek g ys y arkadaşına tam olarak g yd r r. G yd rme sürec tamamlanmadan
d ğer oyuncu yola çıkmamalıdır. Sıra başa geld ğ nde bu sefer g yd r len kıyafetler model olan çocuklardan

tek tek çıkarılmalı ve askıya asılmalı ya da sepete katlanarak yerleşt r lmel d r. Hang grup önce model olan
arkadaşının üzer ndek g ys ler çıkarırsa oyunu o grup kazanır ve her k grupta katılımlarından ve
çabalarından dolayı kutlanır.
Gruplardak g ys ler n özell kler n n ve gruptak çocukların sayısının eş t olması öneml d r.
Değerlend rme:
Öğretmen çocukları dörder k ş l k gruplara ayırarak masalara oturtturur. Her gruba b r düğmel , fermuarlı,
çıt çıtlı, bağlamalı g ys vererek, her çocuğun b r g ys önüne almasını sağlamalıdır. Öğretmen el ndek
düdüğü çaldığında çocuklar önündek g ys y çıt çıtlayarak ya da l kleyerek yanındak arkadaşına vermel d r.
Çocuklar önüne gelen g ys y çözüp tekrar l klemel d r. Dört kez düdük çaldığında g ys ler n son durumu
kontrol ed l r.
Tüm çocukların düğmeler l klemes , fermuarları açıp kapatması, çıtçıtları çıtçıtlaması, bağcık bağlama
çalışması yapması sağlanır. Eğer öğretmen bazı çocukların desteklenmes gerekt ğ n ve daha çok denemeye
gereks n m olduğunu gözlemlerse onlarla etk nl k dışı zamanlarda hamur oynama, boncuk d zme, d k ş
d kme çalışması yapması gerekeb l r.
A le Katılımı:
A lelere çocuklarının g y nme-soyunma becer ler n kazanması ç n fırsatlar ver lmes gerekt ğ ve bu sürec n
hızlandırılmamasının öneml olduğu açıklanmalıdır. Bu becer ler kazanmaları ç n, zaman zaman kend
g ys ler n g yerken çocuklardan yardım b le steneb l r.
Ayrıca hamurlu y yecekler yapılırken, b r m ktar da hamurun çocuklara ver lmes ve onların da sıkma, bükme,
sıkıştırma vb. hareketler yaparak becer kazanmaları sağlanab l r.
Uyarlama:
• Düğme l kleme, çıt çıtlama, bağcık bağlama sürec nde daha becer s yüksek b r akranı le b rl kte oyuna
katılması sağlanab l r.
• Düğme l kleme, çıt çıtlama, bağcık bağlama sırasında doğru hareket konusunda pucu ver leb l r, gerek rse
örnek olunab l r.
• Çocukların düz ç zg üzer nde yürümes gerekt ğ durumlarda dengede yürümes n desteklemek ç n
öğretmen n yakınında bulması gerekeb l r.
• Etk nl k ç nde alternat f görev ve sorumluluklar ver leb l r.
Bölüm Özeti

Çocuklara yönel k küçük kas motor gel ş mler n desteklemek üzere hazırlanan
“Çamaşırları Asalım”,
“Hayd P kn ğe G d yoruz” ve
“Sen Sakın Üşüme” s ml etk nl klerde ısınma ve egzers z aşamalarında yapılması gerekenler , becer
gel şt rme aşamalarında yapılması gerekenler ve değerlend rme aşamalarında yapılması gerekenler
öğrend k.
Kaynakça

Ünite Soruları
1. Çamaşırları Asalım etk nl ğ nde aşağıdak göstergelerden hang s yer almaz?
A) Nesne/varlıkları şekl ne ve kullanım amaçlarına göre ayırt eder, eşleşt r r.
B) Isınma ve soğuma hareketler n b r rehber eşl ğ nde yapar.
C) Nesne/varlıkları şekl ne ve kullanım amaçlarına göre gruplar.
D) Nesneler takar, pe vb. d zer.
E) Başladığı ş zamanında b t rmek ç n çaba göster r.
2. Çamaşırları Asalım etk nl ğ nde aşağıdak gel ş m alanlarından hang s yer almaz?
A) B l şsel Gel ş m
B) Motor Gel ş m
C) Sosyal Gel ş m
D) D l Gel ş m
E) Duygusal Gel ş m
3. Çamaşırları Asalım etk nl ğ n n çeş d ned r?

A) Matemat k ve Hareket
B) Oyun ve Hareket
C) Hareket ve Müz k
D) Sanat ve Hareket
E) Müz k ve Matemat k
4. Aşağıdak lerden hang s “Çamaşırları Asalım” etk nl ğ nde kullanılan materyallerden değ ld r?
A) İp
B) Kum saat
C) Gözlük
D) Etek görseller
E) Sepet
5. Hayd , P kn ğe G d yoruz etk nl ğ nde aşağıdak göstergelerden hang s yer almaz?
A) Nesne/varlıkları şekl ne ve kullanım amaçlarına göre gruplar.
B) Bel rlenen mesafede yuvarlanır.
C) Bel rl b r mesafey sürünerek g der.

D) B reysel ve eşl olarak denge hareketler yapar.
E) Nesneler toplar.
6. Hayd , P kn ğe G d yoruz etk nl ğ nde aşağıdak kavramlardan hang s yer almaz?
A) Hızlı
B) Kare
C) Yavaş
D) Üçgen
E) Da re
7. Hayd , P kn ğe G d yoruz etk nl ğ n n değerlend rme aşaması hang yöntemle

gerçekleşt r lm şt r?
A) Soru- cevap
B) Oyun
C) Sanat
D) Drama
E) H çb r

8. Sen Sakın Üşüme etk nl ğ nde aşağıdak göstergelerden hang s yer almaz?
A) Isınma ve soğuma hareketler n b r rehber eşl ğ nde yapar.
B) Yönergeler doğrultusunda yürür.
C) Ç ayak sıçrayarak bel rl mesafe lerler.
D) Bel rl b r mesafey sürünerek g der.
E) Ev ve okuldak eşyaları katlar, asar, yerleşt r r.
9. Sen Sakın Üşüme etk nl ğ nde aşağıdak kavramlardan hang s yer almaz?
A) Dış
B) Sağ
C) Sol
D) Ön
E) Arka
10. Sen Sakın Üşüme etk nl ğ n n çeş d ned r?
B) Oyun ve Hareket

D) Sanat ve Hareket
CEVAP ANAHTARI
1. b 2. d 3. a 4. c 5. a 6. e 7. b 8. d 9. a 10. b


VE büyük kas BECERİLERİ İLE İLGİLİ ETKİNLİK
ÖRNEKLERİ
Giriş
Bu bölümde büyük kas becer ler n n neler olduğu ve büyük, küçük kas komb nasyonundan bahsed lm ş, b r
öncek bölümde se 36-48, 48-60 ve 60-72 aylık çocuklara yönel k, çocukların küçük kas becer ler n
destekleyecek etk nl kler örnekler ncelenm şt r. Bu bölümde de öğren len b lg ler n hayata geç r lmes ve
yaşamla l şk lend r lmes açısından 36-48, 48-60 ve 60-72 aylık çocuklara yönel k, çocukların büyük kas
becer ler n destekleyecek etk nl kler örnekler hakkında b lg ed n lecekt r.
14.1. Bahçıvan Oldum, Meyve Sebze Topladım Etkinliği

Etk nl ğ n Adı: Bahçıvan Oldum, Meyve Sebze Topladım
Etk nl k Çeş d : Fen ve Hareket (Bütünleşt r lm ş Büyük Grup Etk nl ğ )
Materyaller: Çocuk sayısı kadar fon kartonundan yapılmış şapka, farklı ağırlıkta ve büyüklüktek eşyalar, k
sepet, renkl elektr k bantları, kalın p, çok sayıda farklı boyutlarda elma ve patlıcan res mler , hareketl b r
müz k CD’s ve müz k çalar.
Sözcükler: Bahçıvan, tarla
Kavramlar: Boyut: büyük-küçük; yön/mekânda konum: alçak-yüksek
B l şsel Gel ş m
Kazanım 4. Nesneler sayar.
Göstergeler : İler ye doğru b rer b rer r tm k sayar.
Kazanım 7. Nesne ya da varlıkları özell kler ne göre gruplar.
Göstergeler : Nesne/varlıkları büyüklüğüne göre gruplar.
Motor Gel ş m
Bell b r yüksekl ğe zıplar. Ç ayak sıçrayarak bel rl mesafe lerler.
Göstergeler : Nesneler kaldırır, taşır (MEB, 2013).
Öğrenme Sürec :
Öğretmen etk nl ğe başlamadan önce sınıfı, kor doru ya da uygun olan gen ş b r alanı oyun ç n hazır duruma
get r r. Yere renkl elektr k bantları le yol hazırlar. Oyun oynanacak alanın b r ucundan d ğer ucuna bell b r
yüksekl ğe ağ şekl nde kalın p gerer. Meyve ve sebze bahçes ç n gen ş b r alan oluşturur. Patlıcan tarlası ç n
yere bel rl uzaklıkla patlıcan res mler yerleşt r r. Her çocuk ç n fon kartonundan şapkalar yapar ya da b r
öncek etk nl kte çocukların da yardımıyla bas t şapkalar hazırlanır.
Isınma ve Egzers z

Öğretmen sınıfa bahçıvan şapkasını takıp bahçıvan rolünde g rer ve kısa b r tekerleme söyleyerek etk nl ğ
başlatır;
Ben bir bahçıvanım,
Adım adım bahçeyi dolaşırım,
Ağaçları budar,
Meyve sebze toplarım.
“Merhaba çocuklar, ben bir bahçıvanım ve bizim kocaman bir meyve sebze bahçemiz var. Tek başıma olduğum
için işleri zamanında yetiştiremiyorum. Bahçe işlerini yapmamda bana yardım ederseniz çok memnun olurum.”
der ve her çocuğun kısa b r sürel ğ ne bahçıvan olduğunu, açık havada çalışacakları ve başlarını güneşten
korumak ç n şapka gerekl olduğunu söyleyerek çocuklara şapkalar dağıtır.
Çocuklara öncel kle bahçede çalışmak ç n kuvvetl olmak gerekt ğ , bu nedenle de bacaklarını ve kollarını
güçlend rmeler açıklanır. Çocuklardan sırt üstü yatmalarını bacaklarını yerde ve havada yanlara doğru açıp
kapatmalarını, karınlarına çekmeler n ve b s klet çev rmeler n , bacaklarına sarılıp yanlara yuvarlanmalarını
ster. Daha sonra çocuklara ayağa kalkıp kollarını güçlend rmek ç n, kollarla ger nme, yukarı doğru uzanma,
kolları öne doğru uzatıp önde çapraz yaparak açma kapama vb. hareketler yaptırılır.
Artık yeter nce güçlü oldukları ve bahçeye ulaşmak ç n önler ndek z kzaklı yolda bel rlenen yere kadar ç
ayak sıçrayarak lerlemeler söylen r. Bel rlenen yere geld kler nde etra a b rçok kuş olduğu ve kuşları
korkutmamak ç n parmak ucunda yürüyerek lerlemeler gerekt ğ söylen r. Hazırlanmış yolda lerleyen
çocuklar bahçeye ulaşırlar. “Burası bizim bahçemiz ama gördüğünüz gibi çok işimiz var. Önce bahçedeki
gereksiz eşyaları (farklı ağırlıkta ve büyüklükteki) temizlememiz lazım. Haydi, onları toplayıp büyük olanları
bir sepete küçük olanları diğer sepete koyalım.” d yerek çocuklardan eşyaları gruplandırmaları sten r.
Bahçıvan “Şimdi bahçemiz temizlendi artık rahatça meyve sebze toplamaya hazır mısınız?” d ye sorar ve
oyuna geç l r.
Becer Gel şt rme
Öğretmen önceden sını a, kor dorda ya da gen ş b r alanda b r uçtan b r uça ağ şekl nde kalın p germ ş ve
ucunda farklı boyutlarda elma res mler n n olduğu pler sarkıtmıştır. Çocukların zıplayarak almalarını
sağlayacak yüksekl kte pler n ger l olmasına d kkat ed lmel d r. Öğretmen hareketl b r müz k eşl ğ nde
çocuklardan elmaları zıplayarak toplamalarını ster. Tüm elmalar toplandıktan sonra hep b rl kte elmalar
sayılır ve büyük ve küçük olarak k gruba ayrılarak sepetlere yerleşt r l r.

Bahçıvan, “Şimdi sıra sebzeleri toplamada.” der ve çocuklarla b rl kte yere sp ral şekl nde elektr k bantları le
bel rlenm ş yolda lerlen r ve patlıcanların ek l olduğu tarlaya ulaşılır. Öğretmen önceden alanın farklı
yerler ne büyüklü küçüklü patlıcanlar yerleşt rm şt r. Çocuklardan tüm tarlayı çömelerek dolaşmaları ve bu
sefer alçak b r mesafede bulunan patlıcanları çömelerek y ne müz k eşl ğ nde toplamaları sten r.
Bahçıvan, “Çocuklar hem elmaları hem de patlıcanları toplamama yardım ettiğiniz. Siz olmasaydınız işleri bu
kadar çabuk bitiremezdim. Çok teşekkür ediyorum sizlere.” der ve tüm çocuklar çabalarından ve
yardımlarından dolayı alkışlanır.
Değerlend rme:
Çocuklarla b rl kte çember şekl nde oturulur ve yapılan etk nl k hakkında konuşulur. Sohbet sırasında;
• Bugün k me yardım ett k?
• Başkalarına yardımcı olmak s zlere neler h ssett rd ?
• Elmaları nereden nasıl topladık?
• Patlıcanları tarladan mı yoksa ağaçtan mı topladık?
• Başka hang sebzeler tarladan toplarız?
• Başka hang meyveler ağaçtan toplarız? g b sorular sorularak çocukların süreç hakkındak yaşantılarını
fade etmeler ne fırsat ver l r.
Daha sonra müz k eşl ğ nde tüm çocuklar, öğretmen n verd ğ yönergeler doğrultusunda hareket etmeler
ç n yönlend r l r. Örneğ n müz k çalarken “Haydi çi ayak sıçrayarak dolaşalım, şimdi parmak ucunda
yürüyelim, şimdi yükseğe zıplaya zıplaya ilerleyelim.” vb. yönergelerle müz ğe eşl k etmeler sağlanır.
A le Katılımı:
Öğretmen a lelere çocuklarının ev ç nde hareket sırasında ver len yönergelere uygun davranmalarını
steyeb l r. Örneğ n, odasından b r eşyayı get rmes n sted ğ nde “Bana odandaki kitabı getir ama odana
giderken çi ayak sıçrayarak git, yanıma gelirken parmak ucunda yürü” vb. yönergeler ver p uymalarını
sağlayab l rler.
Uyarlama:
• Öğretmen verd ğ yönergelerde sade ve açık b r d l kullanab l r.
• Çocukların daha net göreb lmes ç n yere ya da pe asılan görseller n şek l ve zem n özell kler ne d kkat
ed lmes gerekmekted r.

• Elmaları büyüklüğüne göre gruplandırmaları ç n çocuklara ek zaman ver leb l r. Ayrıca karşılaştırma
yapmaları ç n k görsel (büyük elma le küçük elma) b rl kte kullanılab l r.
• Tarladak patlıcanları ya da ağaçtak elmaları toplarken akran desteğ ya da öğretmen yardımı ver leb l r.
14.2. Rakamlar Şatosu Etkinliği
Etk nl ğ n Adı: Rakamlar Şatosu
Etk nl k Çeş d : Matemat k, Oyun ve Hareket (Bütünleşt r lm ş Büyük Grup Etk nl ğ )
Materyaller: Kral ve kral çe taçları, top, sayı peler n .
Sözcükler: Şato
Kavramlar: Sayı/sayma: 1-10 arası rakamlar; yön/mekânda konum: sağ-sol
B l şsel Gel ş m
Kazanım 1. Nesne/durum/olaya d kkat n ver r.
Göstergeler : D kkat ed lmes gereken nesne/durum/olaya odaklanır.
Kazanım 4. Nesneler sayar.
Göstergeler : Bel rt len sayı kadar nesney göster r.
Motor Gel ş m
Yönergeler doğrultusunda koşar. Bel rl b r mesafey sürünerek g der.
Göstergeler : Topu olduğu yerde r tm k olarak sekt r r (MEB, 2013).
Öğrenme Sürec :
Öğretmen ya da okulda görevl b r yet şk n üzer nde rakamların olduğu b r peler n le sınıfa g rer. “Merhaba
çocuklar ben Bayan Rakam. Rakamlar ülkesinden geliyorum. Şatomdaki saatlerin rakamları bir anda yok oldu
ve ben de onları aramaya çıktım buralara kadar gelmişim. Ama hala onları bulamadım. Çok şaşkın ve
mutsuzum çünkü ben rakamlarım olmadan hiçbir şey yapamam. Yolda kaç adım yürüyeceğimi onlardan

öğrenirim, gece kaçta yatacağımı ve sabah kaçta kalkacağımı bana hep rakamlarım söyler. Siz de
yaşamınızda rakamları kullanıyor musunuz? Evet, bu yüzden rakamlarım çok önemli. Benimle onları bulmak
için rakamlar ülkesine gelir misiniz? Beni takip edin ki kaybolmayın.” der.
Isınma ve Egzers z
“Haydi, çocuklar şimdi rakamlar ülkesine doğru yola çıkalım. Yolumuz uzun o nedenle kendimizi çok yormadan
önce küçük adımlarla yola başlayalım. Sizce kaç küçük adım atmalıyız acaba?”, çocuklardan gelen
yönlend rmeler doğrultusunda ….küçük adım atılır. “Haydi, hep birlikte sayalım.” den r ve atılan küçük
adımlar b rl kte sayılır. “Artık adımlarımızı büyütelim. “Acaba, sizce kaç büyük adım atmalıyız?” y ne
çocuklardan gelen yönlend rmeler doğrultusunda ….büyük adım atılır. “Oooo! Çocuklar yerler çamur ç nde.
Parmak ucumuzda yola devam edel m k , ayaklarımız k rlenmes n. “Acaba, sizce parmak ucunda kaç adım
atmalıyız?” y ne çocuklardan gelen yönlend rmeler doğrultusunda ….parmak ucunda adım atılır. Çocuklar
ş md b raz küçük adımlarla koşalım. “Acaba, sizce kaç küçük adım koşmalıyız?” y ne çocuklardan gelen
yönlend rmeler doğrultusunda koşan küçük adımlar b rl kte sayılır. “Artık adımlarımızı büyütelim. Acaba kaç
büyük koşan adım atmalıyız?” d ye sorulur ve gelen cevaplara göre ….koşan adım atılır.
Becer Gel şt rme
“Bundan sonra yolumuza devam etmek için rakam sporu yapmamız gerekiyor. Başlayalım mı? Şimdi hepimiz
el ele tutuşup bir çember olalım.”
1) Önce el çırpıp başını 1 kere sola 1 kere sağa çevir.
2) Sonra el çırpıp başını 2 kere öne 2 kere arkaya salla.
3) Şimdi de el çırp ellerini sağa yukarı kaldır sonra ellerini sola yukarı kaldır. Bu hareketi 3 kere yapalım.
4) Şimdi de el çırp 4 kere eller yanda küçük daireler çiziyoruz.
5) Sonra da el çırp 5 kere eller yanda büyük daireler çiziyoruz.
6) Ellerimizi çırpıp yere eğiliyoruz. Bu hareketi 6 kere yapıyoruz.
7) Şimdi oturuyoruz. Ayaklarımızı açıyoruz. El çırpıp sağ elimizi sol ayağımıza değdiriyoruz. Sol elimizi de sağ
ayağımıza değdirelim. 7 kere tekrarlıyoruz.
8) Ayaklarımızı uzatalım. El çırpıp dizleri karına çek, 8 kere tekrarla…
9) Herkes uzansın şimdi. Bacaklarımızı açıp kapatacağız. 9 kere bacaklar açılıp kapatılacak.
10) Hepimiz yan yatıp ayaklarımızı 10 kere yukarı kaldırıp indireceğiz; şimdi diğer ayağımızı 10 kere yukarı
kaldırıp indireceğiz.

Sporumuzu bitirdik. Şimdi hepimiz rakamların kral ve kraliçeleri olmayı hak ettik. Taçlarımızı takabiliriz…
Öğretmen n önceden hazırladığı taçlar çocuklara dağıtılır. “Çocuklar rakamlar şatosuna ulaşmamız için biraz
daha yürümemiz gerekiyor. Ama bu yol biraz dar ve ağaçlarla kaplı. Eğer ayakta yürürsek ağaçlara takılırız.
Oturup ayaklarımızı bağdaş kurarak popomuzun üzerinde ilerleyelim.” der ve yerde oturur poz syonda
sürünerek lerlen r.
“Şatomuzun önüne geldik. Şatonun kapısını açmak için bir oyun oynayıp şifreyi çözmemiz gerekiyor. Herkes
karşılıklı geçsin. Şimdi size bir top vereceğim. Karşınızdakine topu atarken bir rakam söyleyeceksiniz. Topu
tutan karşısındakinin söylediği rakam kadar topu sektirecek ve topu atarken yine bir rakam söyleyerek atacak.
Sırayla topu atıp şatonun şifresini çözeceğiz.” d ye açıklama yapılarak söylenen rakamlarla ş fre çözülür.
Evet, ş frey çözdük. Artık şatoya g reb l r z…
Değerlend rme:
Çocuklarla müz k eşl ğ nde dans ed l r. Öğretmen n söyled ğ sayı kadar sten len hareket yapmaları sten r.
Örneğ n öğretmen dört ded ğ nde çocuklardan dört kez zıplamalarını ster. Rakamlar ve hareketler
değ şt r lerek oyuna devam ed l r.
A le Katılımı:
Öğretmen a lelere çocukları le sayma oyunları oynamalarını ve bu oyunlara hareket katmalarını önereb l r.
Uyarlama:
• Rakamları b lmeyen çocuklar ç n yakınlarında b r yet şk n n olması ve ona pucu sağlaması etk nl ğe
katılımını kolaylaştırır.
Oyun sırasında söylen len rakam kadar hareket yapması ç n desteklenmel , rakam çocuğa b rkaç kez
söylenmel d r.
14.3. Şekilleri ve Renkleri Öğrenen Yıldız Etkinliği
Etk nl ğ n Adı: Şek ller ve Renkler Öğrenen Yıldız
Etk nl k Çeş d : Matemat k ve Hareket (Bütünleşt r lm ş Büyük Grup Etk nl ğ )
Materyaller: Çok sayıda fosforlu yıldız ve fosforlu ay,üstü yıldız şek ller yle süslenm ş olan b r peler n,
alüm nyum folyo kaplı b r taç, ana ve ara renklerde farklı boyutta, basıklıkta, çarpıklıkta kare, üçgen, da re ve
d kdörtgen şek ller (toplam 24 şek l olmalı), her yüzünde ana ve ara renkler n olduğu büyük b r küp, çocuk
sayısı kadar hazırlanmış şek l kolyeler , fasulye torbası.

Sözcükler: Fosforlu, peler n.
Kavramlar: Geometr k şek ller: kare, d kdörtgen, üçgen, da re; renk: ana ve ara renkler.
B l şsel Gel ş m
Kazanım 1. Nesne/durum/olaya d kkat n ver r.
Göstergeler : D kkat ed lmes gereken nesne/durum/olaya odaklanır.
Kazanım 6. Nesne ya da varlıkları özell kler ne göre eşleşt r r.
Göstergeler : Nesne/varlıkları reng ne, şekl ne, göre ayırt eder, eşleşt r r. Eş nesne/varlıkları göster r.
Motor Gel ş m
Yönergeler doğrultusunda koşar. Ç ayak sıçrayarak bel rl mesafe lerler. Bel rl b r mesafey sürünerek
g der.
Göstergeler : Farklı boyut ve ağırlıktak nesneler hedefe atar (MEB, 2013).
Öğrenme Sürec :
Öğretmen etk nl ğe başlamadan önce sını ak b r duvarı fosforlu (geceler ışık saçan) yıldız ve ay şek ller yle
süsler. Öğretmen başka b r k mseden yıldız olmasını steyeb l r. Bu rolü üstlenecek olan k ş ç n, üstü yıldız
şek ller yle süslenm ş olan b r peler n ve alüm nyum folyo kaplı b r taç hazırlanab l r.
Isınma ve Egzers z
Öğretmen çocuklara geceler gökyüzüne baktıklarında neler gördükler n sorar. Çocukların “yıldızlar”
cevabını vermes le çocuklarla yıldızlar hakkında sohbet ed l r. Öğretmen çocuklardan kısa b r süre ç n
gözler n kapatmalarını ster. Bu sırada sını ak ışık kapatılır ve perdeler örtülerek sınıf karanlık yapılır.
Çocuklar gözler n açtıklarında d kkatler fosforlu yıldızlar ve ay le süslenen duvara yönelt l r. Gece olduğu
söylen r ve o sırada yıldız rolüne g ren k ş n n ses duyulur. “Heeyyy, bekleyin ben geliyorum.” der yıldız olan
k ş ve bu sırada b r gürültü duyulur. Yıldız gökyüzüne nm şt r. Öğretmen “Acaba ne oldu? Sen de kimsin?”
der. “Ben yıldızım. Gökyüzünde çok sıkıldım, çünkü sizleri çok merak ediyorum. Orada ben öyle beklerken siz
durmadan bir şeyler yapıyorsunuz. Ben de yıldız ailemden bugünü sizinle geçirmek için izin aldım.”

Öğretmen ve tüm çocuklar yıldıza “hoş geldin” der ve kend ler n tanıtırlar. Daha sonra öğretmen, “Haydi
yıldıza yavaş yavaş yürümeyi gösterelim.” der ve tüm sınıf b rl kte küçük adımlarla yürürler. “Haydi, şimdi
adımlarımız büyüsün ve kocaman adımlarla yürüyelim.” der ve tüm sınıf b rl kte büyük adımlarla yürürler.
Daha sonra parmak ucunda yürüme, topuk üzer nde yürüme, yan yan yürüme, ger ger yürüme vb. farklı
yürüme çeş tler yıldıza öğret l r.
Yıldız, çocukların en çok eğlend kler yer olan “parka” g tmek sted ğ n söyler ve çocuklarla b rl kte parka
g d l r. Mümkünse bu sırada bahçeye çıkılab l r ya da okula yakın b r yerdek parka g d l p etk nl ğe açık
havada devam ed leb l r.
Öğretmen yıldıza “Biliyor musun burası kocaman bir park ve burada biz birbirimize çarpmadan koşuyoruz.
Önce haydi yavaş yavaş koşalım, şimdi hızlanalım ve şimdi biraz daha hızlı koşalım.” d ye yönergelere ver p
yıldızın ve tüm çocukların yönergeye uymasını bekler. Bu arada yıldız etrafında gördüğü her şey ncelemekte
b r sağa, b r sola, önüne, arkasına bakmaktadır. Öğretmen, “Haydi çocuklar şimdi de biz yıldızın yaptığını
yapalım.” der ve çocuklardan yıldızı takl t etmeler n ster. Yıldız nereye bakarsa çocuklar da oraya bakarlar.
Bu sırada başı sağ ve sol omuza değd rme, başı öne ve arkaya eğme vb. baş le lg l hareketler yapılır. Hareket
etmekten çok hoşlanan yıldız, kollarını yanlarda çev rmeye, bacaklarını karnına çek p yürümeye, etrafında
dönmeye başlar. Tüm çocuklar da onun yaptığını yaparlar. Öğretmen, “Artık biraz dinlenelim, herkes yere
yüzükoyun uzansın dinlensin.” der ve yerde yapılacak olan ısınma hareketler ne geç l r.
“Sevgili yıldız, biz çocuklar ve büyükler böyle hareket ediyoruz ama bebekler nasıl hareket ediyor görmek ister
misin?” d ye sorar. Yıldız ve çocuklar emeklemeye ve yerde kollarının üzer nde sürünmeye başlarlar. Bell b r
süre emeklen p yerde süründükten sonra, d nlenmek ç n sırt üstü yere yatılır. Yıldız d nlend kten sonra,
çocuklara renkler ve geometr k şek ller öğrenmek sted ğ n söyler. Bunun üzer ne öğretmen çocuklarla
b rl kte, yıldızın hem renkler hem de geometr k şek ller öğrenmes ç n ona b r oyun hazırlarlar.
Becer Gel şt rme
Fon kartonlarından kes lerek hazırlanmış farklı renkte, boyutta, basıklıkta, çarpıklıkta kare, üçgen, da re ve
d kdörtgen şek ller yere dağınık b r şek lde yerleşt r l r. Çocuklara boyunlarına asmaları ç n şek l kolyeler
dağıtılır. Ayrıca üç ana (kırmızı, mav ve sarı) ve üç ara renkle (mor, turuncu, yeş l) kaplı olan b r küp
hazırlanır. Her çocuk sıra le küpü atar ve küpte gelen renktek boynundak şekl yerde bulup o şek l üzer ne
el ndek fasulye torbasını atmaya çalışır. Fasulye torbası atıldığında, o renktek şekle değerse çocuk alkışlanır
ve çocuk o şekl almaya hak kazanır. Örneğ n, çocuğun şek l kolyes da re ve attığı küpte gelen renk mav se,
çocuk mav da rey yerde önce bulmalı ve yer n bel rlemel , el ndek fasulye torbasını ona değd recek şek lde
atmaya çalışmalıdır. D ğer çocuklara gelen renktek şek l daha önce başka b r çocuk tarafından alındıysa
çocuğun b r kez daha küpü atma hakkı olur.

Kalabalık gruplarda k küp ve k fasulye torbası le oyun oynanarak daha hızlandırılab l r ve daha eğlencel
hale get r leb l r.
Değerlend rme:
Öğretmen renkl elektr k bantlarıyla yere dört geometr k şekl ç zer. Müz k açarak çocukların bu yerdek
geometr k şek ller n (kare, üçgen, da re ve d kdörtgen) ç nde-dışında-çevres nde dans etmes n ster. Müz k
durduğu zaman öğretmen çocuklardan söyled ğ şekl n ç ne g rmeler n ster. Örneğ n, öğretmen kare
ded ğ nde tüm çocukların yere ç z len kare şekl n n ç ne g rmes beklen r. Açıkta kalan çocuk oyun dışında
kalır. Her çocuktan sonra şek ller b raz daha daraltılır ve böylece çocukların daralan şek ller n ç ne g rmes
sağlanır.
A le Katılımı:
A lelere evde çocuklarıyla şek llerle lg l oyun oynamaları öner leb l r. Havaya el yle, ayağıyla, d rseğ yle veya
d z yle b r şek l ç z p çocuğun bu şekl tahm n etmes steneb l r.
Uyarlama:
• Oyuna daha becer s yüksek b r akranı le b rl kte katılması sağlanab l r.
• Oyun sırasında doğru renktek şekl bulması ç n pucu ver leb l r.
• Çocuklar bulması gereken renktek şekl söylemes ç n destekleneb l r.
Bölüm Özeti
Çocuklara yönel k büyük kas motor gel ş mler n desteklemek üzere hazırlanan “Bahçıvan Oldum, Meyve
Sebze Topladım”, “Rakamlar Şatosu” ve “Şek ller ve Renkler Öğrenen Yıldız” s ml etk nl klerde ısınma ve
egzers z aşamalarında yapılması gerekenler , becer gel şt rme aşamalarında yapılması gerekenler ve
değerlend rme aşamalarında yapılması gerekenler öğrend k.
Kaynakça

Ünite Soruları
1. Bahçıvan Oldum, Meyve Sebze Topladım etk nl ğ nde aşağıdak göstergelerden hang s yer
almaz?
A) İler ye doğru b rer b rer r tm k sayar.
B) Isınma ve soğuma hareketler n b r rehber eşl ğ nde yapar.
C) Nesne/varlıkları şekl ne ve kullanım amaçlarına göre ayırt eder, eşleşt r r.
D) Nesneler kaldırır, taşır.
E) Nesne/varlıkları büyüklüğüne göre gruplar.
2. Bahçıvan Oldum, Meyve Sebze Topladım etk nl ğ nde aşağıdak gel ş m alanlarından hang s
yer alır?
A) B l şsel Gel ş m
B) Öz Bakım
C) Sosyal Gel ş m
D) D l Gel ş m
E) Duygusal Gel ş m

3. Bahçıvan Oldum, Meyve Sebze Topladım etk nl ğ n n çeş d ned r?
B) Oyun ve Hareket
D) Fen ve Hareket
4. Aşağıdak lerden hang s “Bahçıvan Oldum, Meyve Sebze Topladım” etk nl ğ nde kullanılan
materyallerden değ ld r?
A) Kalın p
B) Kum saat
C) Renkl elektr k bantları
D) Sepet
E) Fon kartondan şapka
5. Rakamlar Şatosu etk nl ğ nde aşağıdak göstergelerden hang s yer almaz?
A) Bel rlenen mesafede yuvarlanır.

B) D kkat ed lmes gereken nesne/durum/olaya odaklanır.
C) Topu olduğu yerde r tm k olarak sekt r r.
D) Yönergeler doğrultusunda koşar.
E) Bel rt len sayı kadar nesney göster r.
6. Rakamlar Şatosu etk nl ğ nde aşağıdak kavramlardan hang s yer alır?
A) Büyük- küçük
B) Uzun-kısa
C) Sağ- sol
D) Altında-üstünde
E) Az-çok
7. Rakamlar Şatosu etk nl ğ n n değerlend rme aşaması hang yöntemle gerçekleşt r lm şt r?
A) Soru- cevap
B) Akran öğret m
C) Sanat
D) Drama

E) Oyun
8. Şek ller ve Renkler Öğrenen Yıldız etk nl ğ nde aşağıdak göstergelerden hang s yer almaz?
A) D kkat ed lmes gereken nesne/durum/olaya odaklanır.
B) Ev ve okuldak eşyaları katlar, asar, yerleşt r r.
C) Yönergeler doğrultusunda koşar.
D) Farklı boyut ve ağırlıktak nesneler hedefe atar.
E) Ç ayak sıçrayarak bel rl mesafe lerler.
9. Şek ller ve Renkler Öğrenen Yıldız etk nl ğ nde aşağıdak kavramlardan hang s yer almaz?
A) Kare
B) Küre
C) D kdörtgen
D) Üçgen
E) Da re
10. Aşağıdak lerden hang s “Şek ller ve Renkler Öğrenen Yıldız” etk nl ğ nde kullanılan
materyallerden değ ld r?

A) Şems ye
B) Şek l kolyeler
C) Fasulye torbası
D) Peler n
E) Küp
CEVAP ANAHTARI
1. c 2. a 3. d 4. b 5. a 6. c 7. e 8. b 9. b 10. a

Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim2d

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Fiziksel Büyüme Ve Motor Gelişim2d

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

27.11.

2020 F z ksel Büyüme ve Motor Gel ş m

FİZİKSEL BÜYÜME VE MOTOR GELİŞİM

PROF. DR. ÇAĞLAYAN DİNCER DR. ÖĞR. ÜYESİ CANSU TUTKUN

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 1/124

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 2/124

2. F z ksel Gel ş m Etk leyen Etmenler

3.4. Ergenl k Dönem nde Motor Gel ş m

4. Motor Gel ş m Özell kler

5. Motor Becer ler

6. Motor Gel ş m n Kuramsal Temeller

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 4/124

6.2. İlkel Hareketler Dönem (0-2 Yaş)

7. Temel Hareket Gel ş m : Lokomotor, Lokomotor Olmayan Ve Man pülat f

9. Erken Çocukluk Dönem nde Hareket Eğ t m

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 5/124

9.4. Hareket Eğ t m nde Eğ t mc n n Rolü

10. Hareket Eğ t m nde Kullanılan Yöntem Ve Tekn kler

11. Hareket Eğ t m n n B leşenler

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 6/124

12. Hareket Eğ t m n n Planlanması

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 7/124

8. HAREKET EĞİTİMİ VE ÖNEMİ

8.1. Çocukların Fiziksel Aktivite İhtiyaçları

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 9/124

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 10/124

Tablo 1.Çocukların Günlük F z ksel Akt v te İht yaçları[C5]

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 11/124

8.2. Hareketin Bilişsel Gelişime Faydaları

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 12/124

8.3. Hareketin Sosyal-Duygusal Gelişime Faydaları

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 13/124

• Eylemler n n sorumluluğunu alma,

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 14/124

• Grup davranışı ç n kuralları bel rleme,

• Kurallara uymamanın sonuçlarını bel rleme,

• Grup akt v teler ne l derl k etme ve yönergelere uyma,

• Başkalarının oyuna katılmasına z n verme.

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 15/124

8.4. Hareketin Fiziksel Gelişime Faydaları

Güven, N. M. (2005). Okul öncesi ve ilköğretimde beden eğitimi. Ankara: Kök.

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 17/124

MEB. (2016). Oyun ve hareket etk nl kler .

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 18/124

A) Büyüme ve gel şmen n daha y olması

B) Motor becer ler n gel şt r lmes

C) Akt f yaşam tarzı kazandırılması

D) Gelecekte oluşab lecek hastalık r skler n n azaltılması

A) Eğlence etk nl kler

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 19/124

A) Uzanma etk nl kler yapmalıdır.

B) Gün boyunca en az 30 dak ka ayakları üzer nde hareket etmel d r.

C) Sürünme etk nl kler yapmalıdır.

D) Zem n temell etk nl kler yapmalıdır.

E) Günde b rçok kez f z ksel olarak akt f olmalılardır.

A) Gün boyunca 180 dak ka f z ksel etk nl kler gerçekleşt r lmel d r.

B) Akt v teler eğlencel olmalıdır.

C) Yürümeye başlayan çocukları yen şeyler keşfetmeye teşv k etmel d r.

D) Çocuklar yüzmeye teşv k ed lmel d r

E) Planlı, organ ze ve yapılandırılmamış hareket etk nl kler gerçekleşt r lmel d r.

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Guz/f z ksel_buyume_ve_motor_gel s m/1/ ndex.html 20/124

6. Boş bırakılan yere aşağıdak lerden hang s gelmel d r?