3.05.

2021 Metamfetamina – Wikipedia, wolna encyklopedia

Metamfetamina
Metamfetamina (N-metyloamfetamina, (rac)-N-metylo-1- Metamfetamina
fenylopropylo-2-amina) – organiczny związek chemiczny, N-
metylowa pochodna amfetaminy, stymulant oparty na
szkielecie β-fenyloetyloaminy. Jest optycznie czynna, przy czym
enancjomer dekstro ma silniejsze działanie psychoaktywne.

W Polsce występuje rzadko, jednak jest to popularna

substancja w Czechach i na Słowacji (pervitin, perwityna)[3].
W USA jest równie popularna jak w Polsce zwykła amfetamina,
jest tam również dostępna jako lek przeznaczony do leczenia (S)-(+)-metamfetamina

ADHD i otyłości pod nazwą handlową Desoxyn[4]. Nazewnictwo [pokaż]

Ogólne informacje
Wzór C10H15N
Spis treści sumaryczny
Masa 149,23 g/mol
Historia molowa

Otrzymywanie Identyfikacja
Przykładowe metody syntezy Numer CAS 537-46-2 (https://tools.wm
flabs.org/magnustools/ca
Właściwości fizykochemiczne s.php?language=pl&cas=
537-46-2) (wolna zasada)
Właściwości psychotropowe 51-57-0 (https://tools.wmfl
Zobacz też abs.org/magnustools/cas.
php?language=pl&cas=51
Przypisy -57-0) (chlorowodorek)

Linki zewnętrzne PubChem 10836 (http://pubchem.nc

bi.nlm.nih.gov/compound/
10836)
DrugBank DB01577 (http://www.drug
Historia bank.ca/drugs/DB01577)
InChI [pokaż]
Metamfetamina została po raz pierwszy zsyntetyzowana w 1893
Właściwości [pokaż]
r. z efedryny przez japońskiego chemika Nagoshiego Nagaia. W
roku 1919 krystaliczna metamfetamina została zsyntetyzowana Niebezpieczeństwa [pokaż]
przez Akirę Ogatę. Pokrewny związek chemiczny, amfetamina, Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
została zsyntetyzowana w Niemczech w roku 1887 przez Lazara
Edeleanu.
Klasyfikacja medyczna
Pierwsze zastosowanie metamfetaminy na szerszą skalę miało ATC N06 BA03
miejsce w czasie II wojny światowej, kiedy była stosowana jako
Legalność substancja
środek pobudzający dla żołnierzy, od których wymagano w Polsce psychotropowa grupy II-P
aktywności bojowej przez długi czas (lotnicy, czołgiści). Stosowanie kategoria C
w ciąży
W latach 50. XX wieku metamfetamina była stosowana jako
Farmakokinetyka [pokaż]
lek, między innymi w leczeniu otyłości. W latach 60. rozpoczęło
się stosowanie jej jako narkotyku. Znaczny wzrost użycia Uwagi terapeutyczne [pokaż]
metamfetaminy w USA miał miejsce od lat 80.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Metamfetamina 1/4
3.05.2021 Metamfetamina – Wikipedia, wolna encyklopedia

Otrzymywanie
Metamfetaminę otrzymuje się kilkoma metodami. W Azji najczęściej jako substrat wykorzystuje się
efedrynę lub pseudoefedrynę, natomiast w Europie substratem jest zwykle fenyloaceton, który
przekształca się w produkt na drodze reduktywnej aminacji lub za pomocą reakcji Leuckarta. W USA
stosowane są wszystkie te metody[5].

Przykładowe metody syntezy

Z fenyloacetonu na drodze reduktywnej aminacji (aminacja ketonu z powstaniem iminy, która w
drugim etapie redukowana jest do aminy):

Z fenyloacetonu za pomocą reakcji Leuckarta:

Deoksygenacja efedryny lub pseudoefedryny poprzez chloroefedrynę:

Deoksygenacja efedryny lub pseudoefedryny poprzez jodoefedrynę:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Metamfetamina 2/4
3.05.2021 Metamfetamina – Wikipedia, wolna encyklopedia

Właściwości fizykochemiczne
Metamfetamina podobnie jak amfetamina jest higroskopijną cieczą,
tworzącą azeotrop z wodą o odczynie zasadowym. Ciemnieje na
powietrzu, pochłaniając dwutlenek węgla. Posiada charakterystyczny,
dość intensywny zapach.

Z powodu tych właściwości dla celów komercyjnych przeprowadza się ją

w chlorowodorek (rac)-metamfetaminy. W laboratoriach stosuje się
właściwie tylko chlorowodorek, gdyż taka forma przechowywania amin
gwarantuje ich niską reaktywność, a przez to względną stabilność.

Bezwodny chlorowodorek mieszaniny obu enancjomerów, tak jak i (+)metamfetaminy, jest białym
proszkiem o gorzkim smaku. Chlorowodorek (+)metamfetaminy łatwo krystalizuje poprzez
wytrącanie chlorowodorem w bezwodnym eterze dietylowym z wolnej zasady (+)metamfetaminy,
tworząc kryształy.

Uliczna metamfetamina może być bezbarwna, żółta, pomarańczowa lub brązowa. Często jest też
lepka, o konsystencji miodu (ze względu na swoją higroskopijność i trudność w krystalizacji) i
przypomina brudny, mokry śnieg, skąd pochodzi jej uliczna nazwa.

Właściwości psychotropowe
Działanie psychotropowe jest ogólnie zbliżone do amfetaminy. Działa jednak dłużej i stan po spożyciu
jest dużo intensywniejszy. Jest jednak bardziej toksyczna – duże dawki powodują skrócenie drzewa
neuronowego w ośrodkowym układzie nerwowym.

Sole (+)-metamfetaminy (o konfiguracji absolutnej S) powodują bardzo silne pobudzenie seksualne.

Osoby, którym podano znaczną ilość tego enancjomeru metamfetaminy, tracą zazwyczaj wszelką
kontrolę nad swoimi odruchami seksualnymi. (-)-Metamfetamina nie ma tak silnych właściwości
stymulujących popęd płciowy i ma mniejsze działanie euforyzujące. (+)-Metamfetamina działa dwa
razy silniej euforyzująco od racematu (równomolowej mieszaniny obu enancjomerów)
metamfetaminy. Z kolei racemat (rac)-metamfetamina działa ok. 1,5 razy silniej od racematu (rac)-
amfetaminy.

Dawkowanie: zastosowania medyczne 10–40 mg/dobę; dawki uliczne zaczynają się od 100 mg.

Metyloamfetaminę można przyjmować na wiele sposobów: iniekcyjnie (domięśniowo i dożylnie),

poprzez palenie (odmiana ice), donosowo, doustnie, doodbytniczo itp.

Działanie (rac)metamfetaminy, jak i (+)metamfetaminy utrzymuje się ok. 6–24 godzin. W przypadku
czystej (+)amfetaminy są to 2 godziny, a dla kokainy tylko 30 minut.

Zobacz też
konsekwencje nadmiernego wysiłku
propylheksedryna
amfetamina
metylofenidat
efedryna
speedball

https://pl.wikipedia.org/wiki/Metamfetamina 3/4
3.05.2021 Metamfetamina – Wikipedia, wolna encyklopedia

Przypisy
1. Department of Chemistry, The University of Akron: Methamphetamine (http://ull.chemistry.uakron.
edu/erd/Chemicals/30000/29144.html) (ang.). [dostęp 2012-01-23].
2. Metamfetamina (nr M8750) (http://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/sigma/m8750?lang=pl&
region=PL) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck KGaA).
3. Anna Dietrich-Muszalska. Perwityna, „krystaliczna metamfetamina” – nowe zagrożenie na polskiej
scenie narkotykowej (http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.psjd-c43f27f4-963
a-4ae3-b4a5-41bd9967f2b5). „Psychiatria i Psychologia Kliniczna”. 12 (3), s. 187–192, 2012.
4. Desoxyn (Methamphetamine hydrochloride) Drug Information: User Reviews, Side Effects (http://
www.rxlist.com/desoxyn-drug.htm) (ang.). [dostęp 2012-01-23].
5. Vanitha Kunalan i inni, Characterization of route specific impurities found in methamphetamine
synthesized by the Leuckart and reductive amination methods, „Analytical Chemistry”, 81 (17),
2009, s. 7342–7348, DOI: 10.1021/ac9005588 (https://dx.doi.org/10.1021%2Fac9005588),
PMID: 19637924 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19637924), PMCID: PMC3662403 (http://
www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3662403/) (ang.).

Linki zewnętrzne
Raport Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii nt. metamfetaminy i
pochodnych (http://ar2006.emcdda.europa.eu/pl/page008-pl.html)

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w

Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Metamfetamina&oldid=62928713”

Tę stronę ostatnio edytowano 6 kwi 2021, 23:59. Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie
autorstwa, na tych samych warunkach (http:https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl), z możliwością
obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania
(http:https://foundation.wikimedia.org/wiki/Warunki_korzystania).

https://pl.wikipedia.org/wiki/Metamfetamina 4/4