Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 27
Imię i nazwisko ....................................................

1 ( ... / 3 p.)
Na schematach przedstawiono dwa kierunki przemian
metabolicznych.
a) Określ, która przemiana (A czy B) przedstawia
przemianę kataboliczną. Odpowiedź uzasadnij
jednym argumentem.
b) Określ, która z przemian (A czy B) wymaga
dostarczenia energii.

2 ( ... / 1 p.)
Schemat przedstawia rozkład ATP.
Na jego podstawie podkreśl
w zdaniach poprawne określenia.
Podczas rozkładu ATP do ADP jest
uwalniana / magazynowana energia.
W ADP pomiędzy resztami
fosforanowymi(V) znajdują się dwa
wiązania / znajduje się jedno wiązanie
wysokoenergetyczne. Gromadzenie
energii w komórce polega na dołączaniu
reszty fosforanowej(V) do / odłączaniu
reszty fosforanowej(V) od nośnika
energii, którym jest ADP / ATP.
3 Podkreśl zredukowaną formę dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego. ( ... / 1 p.)

NAD+, NADH, FAD, FADH2

4 Podkreśl trzy nazwy cząsteczek, które mogą być częścią niebiałkową enzymów. ( ... / 1 p.)

aminokwasy, jony metali, witaminy, przenośniki elektronów

5 Na schemacie przedstawiono mechanizm przebiegu reakcji enzymatycznej. ( ... / 1 p.)

Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące ten mechanizm.

A. Enzym podczas tej reakcji enzymatycznej łączy się z jednym substratem.

B. Podczas katalizy enzymatycznej powstaje trwały kompleks enzym–substrat.
C. W wyniku tej reakcji enzymatycznej powstaje jeden produkt.
D. Enzym w trakcie tej reakcji enzymatycznej zmienia kształt centrum aktywnego.
E. Enzym w trakcie katalizy enzymatycznej nie zużywa się.

Grupa A | strona 1 z 3
6 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 1 p.)

Kataliza enzymatyczna to przyspieszenie / spowolnienie reakcji chemicznej pod

wpływem działania enzymu.
Dzięki połączeniu się enzymu z substratem obniża / podwyższa się energia aktywacji
reakcji.
Swoistość enzymów względem danego substratu oznacza, że enzymy wiążą się tylko
z określonymi substratami / przeprowadzają tylko dany typ reakcji.
Zaleganie w jelitach niestrawionych produktów nabiałowych jest spowodowane
niedoborem enzymu laktazy / maltazy.

7 ( ... / 3 p.)
Schematy przedstawiają różne
mechanizmy działania
inhibitorów enzymów.
a) Określ, na którym schemacie
(A czy B) istnieje strukturalne
podobieństwo między
substratem a inhibitorem.

b) Określi, który schemat (A czy B) przedstawia działanie antywitamin.

c) Określ, który typ inhibicji: zachodzącej według schemat (A czy B) można
przezwyciężyć poprzez zwiększenie stężenia substratu.
8 W celu zmniejszenia nadmiernego owłosienia (tzw. hirsutyzmu) stosuje się lek ( ... / 1 p.)

zawierający eflornitynę. Jest ona inhibitorem enzymu, który kontroluje wytwarzanie

trzonu włosa. Dzięki zablokowaniu enzymu poprzez trwałe wiązanie się leku z jego
centrum aktywnym dalszy porost włosów jest zahamowany.
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub F,
jeśli jest fałszywe.

Eflornityna jest nieodwracalnym inhibitorem enzymu, który

1. P F
kontroluje wytwarzanie trzonu włosa.
2. Eflornityna jest skutecznym środkiem w leczeniu łysienia. P F
Eflornityna stymuluje wytwarzanie trzonu włosa, co objawia się
3. P F
hirsutyzmem.
9 Przyporządkuj etapom oddychania tlenowego (A–D) miejsca ich zachodzenia ( ... / 2 p.)

w komórce (1–3). Uwaga: niektóre odpowiedzi możesz użyć kilkakrotnie.

A. Glikoliza.
1. Matrix mitochondrialne.
B. Reakcja pomostowa.
2. Cytozol.
C. Cykl Krebsa.
3. Wewnętrzna błona mitochondrium.
D. Łańcuch oddechowy.
10 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 1 p.)

W cyklu Krebsa powstaje jedna cząsteczka NADH / FADH2. Na wewnętrznej błonie

mitochondrialnej przebiega reakcja pomostowa / łańcuch oddechowy. Największa ilość
ATP jest wytwarzana podczas łańcucha oddechowego / cyklu Krebsa. Ubocznym
produktem cyklu Krebsa jest dwutlenek węgla / kwas pirogronowy. Syntaza ATP
wykorzystuje gradient protonów / elektronów.

Grupa A | strona 2 z 3
11 Podkreśl trzy czynniki zewnętrzne zwiększające intensywność oddychania ( ... / 1 p.)

tlenowego.
zwiększenie uwodnienia komórek, wzrost temperatury w przedziale wartości 35–40°C,
zmniejszenie uwodnienia komórek, obniżenie stężenia dwutlenku węgla, wzrost
temperatury powyżej 40°C, wzrost stężenia dwutlenku węgla
12 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 1 p.)

W wyniku fermentacji uwalnia się dużo mniejsza ilość energii niż w oddychaniu
tlenowym, ponieważ glukoza ulega w niej tylko częściowo utlenieniu / redukcji.
W wyniku fermentacji alkoholowej uwalnia się metan / dwutlenek węgla. Komórki
nowotworowe przeprowadzają fermentację alkoholową / mleczanową.
13 ( ... / 3 p.)
Schemat przedstawia przebieg pewnego
procesu.
a) Podkreśl nazwę procesu
przedstawionego na schemacie.
fermentacja alkoholowa, fermentacja
mleczanowa, oddychanie tlenowe

b) Podaj nazwy związków oznaczonych na schemacie literami A i B.

c) Określ, jakie liczby powinny być wpisane w miejsce liter X i Y.
14 Kwasy tłuszczowe w organizmie ulegają utlenieniu, którego przebieg przedstawiono na ( ... / 4 p.)

schemacie.

a) Określ, ile cząsteczek acetylo-CoA powstanie w wyniku utlenienia kwasu

tłuszczowego przedstawionego na schemacie.
b) Podaj nazwy procesów metabolicznych oznaczonych na schemacie cyframi 1 i 2.
c) Podkreśl nazwę obszaru komórki, w którym przebiega proces utleniania kwasów
tłuszczowych.
cytozol, mitochondrium, aparat Golgiego, siateczka śródplazmatyczna
15 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)

Glukoneogeneza zachodzi u zwierząt głównie w trzustce / wątrobie. Synteza glikogenu

zachodzi tylko w mięśniach / w mięśniach i wątrobie. Podczas rozkładu aminokwasów
powstaje mocznik / amoniak. Mocznik jest usuwany z organizmu głównie przez wątrobę /
nerki.
16 Zaznacz dwa zdania, które dotyczą przemian glicerolu. ( ... / 1 p.)

A. W mitochondriach utlenia się do acetylo-CoA.

B. Stanowi substrat w procesie glukoneogenezy.
C. W komórkach wątroby przekształca się w pirogronian.
D. Stanowi substrat do syntezy mocznika.
E. Ulega redukcji do kwasu mlekowego.

Grupa A | strona 3 z 3
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 27
Imię i nazwisko ....................................................

1 ( ... / 3 p.)
Na schematach przedstawiono dwa kierunki przemian
metabolicznych.
a) Określ, która przemiana (A czy B) przedstawia
przemianę anaboliczną. Odpowiedź uzasadnij
jednym argumentem.
b) Określ, która z przemian (A czy B) nie wymaga
dostarczenia energii.

2 ( ... / 1 p.)
Schemat przedstawia rozkład ATP.
Na jego podstawie skreśl w zdaniach
błędne określenia.
Podczas rozkładu ATP do ADP jest
uwalniana / magazynowana energia.
W ADP pomiędzy resztami
fosforanowymi(V) znajdują się dwa
wiązania / znajduje się jedno wiązanie
wysokoenergetyczne. Gromadzenie
energii w komórce polega na dołączaniu
reszty fosforanowej(V) do / odłączaniu
reszty fosforanowej(V) od nośnika
energii, którym jest ADP / ATP.
3 Podkreśl utlenioną formę dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego. ( ... / 1 p.)

NAD+, NADH, FAD, FADH2

4 Podkreśl trzy nazwy cząsteczek, które mogą być częścią niebiałkową enzymów. ( ... / 1 p.)

witaminy, przenośniki elektronów, aminokwasy, jony metali

5 Na schemacie przedstawiono mechanizm przebiegu reakcji enzymatycznej. ( ... / 1 p.)

Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące ten mechanizm.

A. W wyniku tej reakcji enzymatycznej powstaje jeden produkt.

B. Enzym podczas tej reakcji enzymatycznej łączy się z jednym substratem.
C. Enzym w trakcie tej reakcji enzymatycznej zmienia kształt centrum aktywnego.
D. Podczas katalizy enzymatycznej powstaje trwały kompleks enzym–substrat.
E. Enzym w trakcie katalizy enzymatycznej nie zużywa się.

Grupa B | strona 1 z 3
6 Podkreśl poprawne informacje w zdaniach. ( ... / 1 p.)

Swoistość enzymów względem danego substratu oznacza, że enzymy wiążą się tylko
z określonymi substratami / przeprowadzają tylko dany typ reakcji.
Dzięki połączeniu się enzymu z substratem obniża / podwyższa się energia aktywacji
reakcji.
Zaleganie w jelitach niestrawionych produktów nabiałowych jest spowodowane
niedoborem enzymu laktazy / maltazy.
Kataliza enzymatyczna to przyspieszenie / spowolnienie reakcji chemicznej pod
wpływem działania enzymu.

7 ( ... / 3 p.)
Schematy przedstawiają różne
mechanizmy działania
inhibitorów enzymów.
a) Określi, który schemat (A
czy B) przedstawia działanie
antywitamin.

b) Określ, który typ inhibicji: zachodzącej według schemat (A czy B) można

przezwyciężyć poprzez zwiększenie stężenia substratu.
c) Określ, na którym schemacie (A czy B) istnieje strukturalne podobieństwo między
substratem a inhibitorem.
8 W celu zmniejszenia nadmiernego owłosienia (tzw. hirsutyzmu) stosuje się lek ( ... / 1 p.)

zawierający eflornitynę. Jest ona inhibitorem enzymu, który kontroluje wytwarzanie

trzonu włosa. Dzięki zablokowaniu enzymu poprzez trwałe wiązanie się leku z jego
centrum aktywnym dalszy porost włosów jest zahamowany.
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub F,
jeśli jest fałszywe.
Eflornityna stymuluje wytwarzanie trzonu włosa, co objawia się
1. P F
hirsutyzmem.
Eflornityna jest nieodwracalnym inhibitorem enzymu, który
2. P F
kontroluje wytwarzanie trzonu włosa.
3. Eflornityna jest skutecznym środkiem w leczeniu łysienia. P F
9 Przyporządkuj etapom oddychania tlenowego (A–D) miejsca ich zachodzenia ( ... / 2 p.)

w komórce (1–3). Uwaga: niektóre odpowiedzi możesz użyć kilkakrotnie.

A. Glikoliza.
1. Wewnętrzna błona mitochondrium.
B. Reakcja pomostowa.
2. Matrix mitochondrialne.
C. Cykl Krebsa.
3. Cytozol.
D. Łańcuch oddechowy
10 Podkreśl poprawne informacje w zdaniach. ( ... / 1 p.)

W cyklu Krebsa powstaje jedna cząsteczka NADH / FADH2. Na wewnętrznej błonie

mitochondrialnej przebiega reakcja pomostowa / łańcuch oddechowy. Największa ilość
ATP jest wytwarzana podczas łańcucha oddechowego / cyklu Krebsa. Ubocznym
produktem cyklu Krebsa jest dwutlenek węgla / kwas pirogronowy. Syntaza ATP
wykorzystuje gradient protonów / elektronów.

Grupa B | strona 2 z 3
11 Podkreśl trzy czynniki zewnętrzne zwiększające intensywność oddychania ( ... / 1 p.)

tlenowego.
zwiększenie uwodnienia komórek, wzrost temperatury w przedziale wartości 35–40°C,
zmniejszenie uwodnienia komórek, obniżenie stężenia dwutlenku węgla, wzrost
temperatury powyżej 40°C, wzrost stężenia dwutlenku węgla
12 Podkreśl prawdziwe informacje w zdaniach. ( ... / 1 p.)

W wyniku fermentacji uwalnia się dużo mniejsza ilość energii niż w oddychaniu
tlenowym, ponieważ glukoza ulega w niej tylko częściowo utlenieniu / redukcji.
W wyniku fermentacji alkoholowej uwalnia się metan / dwutlenek węgla. Komórki
nowotworowe przeprowadzają fermentację alkoholową / mleczanową.
13 ( ... / 3 p.)
Schemat przedstawia przebieg pewnego
procesu.
a) Określ, jakie liczby powinny być
wpisane w miejsce liter A i B.
b) Podkreśl nazwę procesu
przedstawionego na schemacie.
fermentacja alkoholowa, fermentacja
mleczanowa, oddychanie tlenowe
c) Podaj nazwy związków oznaczonych na schemacie literami X i Y.
14 Kwasy tłuszczowe w organizmie ulegają utlenieniu, którego przebieg przedstawiono na ( ... / 4 p.)

schemacie.

a) Podaj nazwy procesów metabolicznych oznaczonych na schemacie cyframi 1 i 2.

b) Określ, ile cząsteczek acetylo-CoA powstanie w wyniku utlenienia kwasu
tłuszczowego przedstawionego na schemacie.
c) Podkreśl nazwę obszaru komórki, w którym przebiega proces utleniania kwasów
tłuszczowych.
cytozol, mitochondrium, aparat Golgiego, siateczka śródplazmatyczna
15 Podkreśl prawdziwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)

Glukoneogeneza zachodzi u zwierząt głównie w trzustce / wątrobie. Synteza glikogenu

zachodzi tylko w mięśniach / w mięśniach i wątrobie. Podczas rozkładu aminokwasów
powstaje mocznik / amoniak. Mocznik jest usuwany z organizmu głównie przez wątrobę /
nerki.
16 Zaznacz dwa zdania, które dotyczą przemian glicerolu. ( ... / 1 p.)

A. Stanowi substrat w procesie glukoneogenezy.

B. W mitochondriach utlenia się do acetylo-CoA.
C. Stanowi substrat do syntezy mocznika.
D. W komórkach wątroby przekształca się w pirogronian.
E. Ulega redukcji do kwasu mlekowego.

Grupa B | strona 3 z 3