You are on page 1of 24

Subskrybuj DeepL Pro, aby tłumaczyć większe pliki.

Odwiedź stronę www.DeepL.com/pro aby uzyskać więcej informacji.

Drug and Alcohol Review (wrzesień 2013), 32, 449-460 DOI:


10.1111/dar.12048

KOMPLEKSOWY PRZEGLĄD

Farmakoterapia uzależnienia od stymulantów typu amfetaminy:


Aktualizacja

MATTHEW BRENSILVER, KEITH G. HEINZERLING & STEVEN SHOPTAW

Wydział Medycyny Rodzinnej, David Geffen School of Medicine, Uniwersytet Kalifornijski, Los Angeles, USA

Streszczenie
Zagadnienia. Stymulanty typu metamfetaminy lub amfetaminy są drugim najczęściej używanym nielegalnym narkotykiem na
świecie, ustępując jedynie konopiom indyjskim. Terapie behawioralne są skuteczne, ale ich wpływ jest ograniczony, co
podkreśla potrzebę innych opcji leczenia, w szczególności farmakoterapii. Podejście. Dokonano przeglądu
randomizowanych, kontrolowanych badań farmakoterapii uzależnienia od metamfetaminy lub stymulantów typu amfetaminy,
korzystając z baz danych PubMed i Google Scholar. Przedstawiono dowody na skuteczność leków. Kluczowe wnioski.
Badania kliniczne nie przyniosły żadnych powszechnie skutecznych farmakoterapii. Zaobserwowano obiecujące sygnały dla
metylofenidatu, naltreksonu, bupropionu i mirtazapiny w podgrupach pacjentów w ograniczaniu stosowania stymulantów
(np. pacjenci z mniej poważnym uzależnieniem na początku badania i mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami), chociaż
żaden z nich nie przyniósł jednoznacznego, powtarzalnego sygnału skuteczności. Implikacje. Problemy występujące w
badaniach fazy II, w tym wysoki wskaźnik rezygnacji, brakujące dane i brak porozumienia co do wyników, komplikują
wysiłki zmierzające do znalezienia szeroko skutecznej farmakoterapii zaburzeń stymulacyjnych typu amfetaminowego.
Wysiłki mające na celu rozwiązanie tych problemów obejmują wezwania do lepszej walidacji docelowej ekspozycji
farmakologicznej, wiązania receptorów i modulacji funkcjonalnej. Istnieje również potrzeba porozumienia w zakresie
wykorzystywania wyników badań przedklinicznych i wczesnych faz procesu opracowywania leków w celu wyboru lepszych
kandydatów do farmakoterapii. Podsumowanie. Po ponad 20 latach wysiłków podejmowanych na całym świecie w celu
opracowania szeroko skutecznego leku na uzależnienie od stymulantów typu metamfetaminy lub amfetaminy, nie pojawił się
żaden kandydat. Podkreśla to potrzebę nowych związków, spójnych i rygorystycznych metod badawczych, lepszej integracji
między przedklinicznymi i klinicznymi etapami rozwoju leków oraz lepszej współpracy między rządem, przemysłem i
badaczami. [Brensilver M, Heinzerling KG, Shoptaw S. Farmakoterapia uzależnienia od stymulantów typu amfetaminy: An
update. Drug Alcohol Rev 2013;32:449-460].

Słowa kluczowe: amfetamina, metamfetamina, farmakoterapia, agonista, farmakogenetyka.

opioidów. W Indonezji ATS jest głównym


Wprowadzenie
narkotykiem nadużywanym przez ponad jedną trzecią
W latach 2008-2010 około 1,2% lub 1,3% dorosłych osób leczonych z powodu zaburzeń związanych z
na całym świecie zgłosiło używanie stymulantów używaniem substancji psychoaktywnych.
typu amfetaminy (ATS) obejmujących związki od Rzeczywiście, stosowanie ATS nadal stanowi
amfetaminy po szereg analogów amfetaminy, ale z znaczące obciążenie dla zdrowia publicznego na
wyłączeniem 3,4-metylenodioksy-N-metylamfetaminy całym świecie [2].
lub "ecstasy". Oznacza to, że szacuje się, że więcej osób W Australii niedawne (w ciągu ostatnich 30 dni)
używa ATS niż heroiny lub kokainy [1]. W wielu używanie ATS (z wyłączeniem ecstasy) spadło wśród
krajach azjatyckich odsetek osób używających ATS w dorosłych ze szczytowego poziomu 3,7% w 1998 r. do
celu podjęcia leczenia jest wyższy tylko od odsetka 2,1% w 2010 r., co nadal p o z o s t a j e jednym z
osób używających ATS w celu podjęcia leczenia. najwyższych wskaźników wśród innych krajów [3].
Ecstasy (krótko działający środek pobudzający) jest Australijczyków (3,0%). W Australii i
również często używanyR E przez
V I E W dorosłych

Matthew Brensilver PhD, Postdoctoral Fellow, Keith G. Heinzerling MD, MPH, Clinical Assistant Professor, Steven Shoptaw PhD, Professor and Vice
Dean. Korespondencja do Dr Steven Shoptaw, Department of Family Medicine, David Geffen School of Medicine, University of California,
10880 Wilshire Boulevard, Suite 1800, Los Angeles, CA 90024, USA. Tel: +1,310,794 0619; Fax: +1,310,794 2808; E-mail: sshoptaw@
mednet.ucla.edu
Otrzymano 19 października 2012 r.; zaakceptowano do publikacji 1 kwietnia 2013 r.

© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs


450 M. Brensilver et al.

W innych miejscach używanie długo działających (iii) łagodzić współwystępujące słabości psychiatryczne,
stymulantów, w szczególności amfetaminy i które mogą zakłócać powrót do zdrowia. Sama
metamfetaminy, jest nieproporcjonalnie popularne metamfetamina zwiększa pozakomórkowe poziomy
wśród określonych grup, w tym mężczyzn monoamin zarówno poprzez blokowanie wychwytu
uprawiających seks z mężczyznami [4], kobiet [5] i zwrotnego presynaptycznego, jak i stymulowanie
przestępców [6]. Mężczyźni w wieku 20-29 lat uwalniania katecholamin poprzez zakłócenie
pozostają grupą o najwyższym prawdopodobieństwie magazynowania pęcherzykowego [13,14]. Pozytywne lub
używania amfetaminy w Australii, pomimo pewnych nagradzające
dowodów na spadek wskaźników w ciągu ostatniej
dekady [3]. Używanie metamfetaminy na poziomie
uzależnienia wiąże się z wieloma chorobami, w tym
zakażeniem wirusem HIV, zapaleniem wątroby,
chorobami serca, zaburzeniami rodzinnymi i
poważnymi konsekwencjami psychiatrycznymi, w
tym psychozami [7,8]. Koszty społeczne związane z
nadużywaniem metamfetaminy są wysokie,
szacowane w 2005 r. na ponad 23 mld USD w USA i
obejmują przedwczesną śmierć, przestępczość, utratę
produktywności, szkody środowiskowe, schorzenia,
zaburzenia funkcji poznawczych, zakłócenia życia
rodzinnego i choroby zakaźne [7].
Podstawowymi interwencjami o udowodnionej
skuteczności są terapie behawioralne, które
zmniejszają używanie amfetaminy [9-12]. Jednak
wpływ tych terapii jest ograniczony, ponieważ
wymagają one znacznych inwestycji w systemy opieki i
przeszkolonych specjalistów w celu wiernego
wdrożenia interwencji. Terapie behawioralne mają
również umiarkowaną skuteczność pod względem
abstynencji i retencji, co podkreśla potrzebę
dodatkowych skutecznych strategii, zwłaszcza
farmakoterapii. W niniejszym przeglądzie opisano
uzasadnienie i cele farmakoterapii nadużywania lub
uzależnienia od ATS, dokonano przeglądu istniejących
dowodów dotyczących wybranych środków, omówiono
pojawiające się dane farmakogenetyczne i
zaproponowano kierunki przyszłych prac. Pierwszy
autor przeprowadził wyszukiwanie literatury w
bazach danych PubMed i Google Scholar. Wstępne
wyszukiwanie randomizowanych, kontrolowanych placebo
badań klinicznych dotyczących leczenia zaburzeń
związanych z używaniem amfetaminy lub
metamfetaminy, opublikowanych od 1980 roku do
lipca 2012 roku, przyniosło 468 wyników. Dalszy
przegląd zidentyfikował 21 badań. Autorzy
wybiórczo uwzględnili krótkie badania
detoksykacyjne, badania laboratoryjne na ludziach i
dane przedkliniczne.

Cele farmakoterapii długo działających


stymulantów: uzasadnienie
Farmakoterapie oceniane pod kątem uzależnienia od
amfetaminy lub metamfetaminy mają różne
podstawowe mechanizmy, które mogą: (i) zmieniać
neurobiologię wzmocnienia lub nagrody z narkotyku;
(ii) osłabiać negatywne wzmacniające skutki
odstawienia narkotyku i głodu narkotykowego; lub
Efekty zażywania metamfetaminy i amfetaminy są współistniejącej psychopatologii może poprawić wyniki
leczenia.

Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
wywoływane przez układy neuroprzekaźników, w
tym dopaminę, serotoninę i noradrenalinę [15], Leki oceniane w badaniach nad farmakoterapią
chociaż efekty dopaminergiczne wydają się być uzależnienia od amfetaminy lub metamfetaminy mają
główne w ostrych efektach euforycznych, co czyni mechanizmy działania, które można sklasyfikować
ten układ preferowanym celem farmakoterapii. jako antagoniści lub agoniści. W terapii
Początkowe pozytywne i nagradzające subiektywne antagonistycznej stosuje się leki blokujące działanie
efekty metamfetaminy słabną wraz z wielokrotnym agonisty w celu osłabienia lub wyeliminowania
używaniem narkotyku, sygnalizując rozwój szeregu pozytywnych efektów wzmacniających ostrego
neuroadaptacji. Koob i Le Moal [16] charakteryzują zatrucia metamfetaminą. Antagoniści konkurują z
ten proces jako rosnącą rekrutację procesów endogennymi monoaminami, ale nie mają
przeciwdziałających nagrodzie, w tym wewnętrznej aktywności w miejscu receptora. Istnieje
hipoaktywność układu dopaminergicznego i zmiany znaczne wsparcie dla oceny podejścia
w funkcjonowaniu osi podwzgórze-przysadka- antagonistycznego w innych obszarach uzależnienia
nadnercza. Motywacja do uzyskiwania nagród od narkotyków, w tym stosowania naltreksonu w
innych niż narkotyki jest osłabiona [17], a wczesna uzależnieniu od alkoholu i opioidów [22,23]. Z kolei
abstynencja wiąże się z przewlekłą drażliwością i terapie agonistyczne to leki, które wiążą się z
dysforią. Leki łagodzące objawy odstawienia mogą receptorami zaangażowanymi w proces uzależnienia i
wspierać ciągłą motywację osób do utrzymywania wyzwalają reakcje z tych receptorów, często
abstynencji, a tym samym stanowić dodatkowy naśladując działanie monoamin zaangażowanych we
racjonalny cel farmakoterapii. Wreszcie, osoby wzmocnienie, objawy odstawienne i motywacyjne
nadużywające długo działających stymulantów aspekty używania metamfetaminy lub amfetaminy.
często wykazują zarówno przedchorobowe, jak i Jako takie, terapie agonistyczne promują wczesną
związane ze stymulantami zaburzenia abstynencję, zapewniając umiarkowany poziom
psychiatryczne i neurokognitywne [18,19]. subiektywnych efektów, ale mogą mieć największy
Współwystępowanie uzależnienia od narkotyków i wpływ na minimalizowanie objawów odstawienia i
innych zaburzeń psychicznych jest dobrze negatywnych objawów afektywnych. Nikotynowe
udokumentowane [20] i komplikuje wyniki terapie zastępcze są skutecznymi agonistycznymi
leczenia, wywierając negatywny wpływ na wyniki metodami leczenia uzależnienia od nikotyny [24], a
leczenia uzależnienia od substancji metadon i buprenorfina są skutecznymi
psychoaktywnych [21]. Możliwe jest, że leczenie agonistycznymi metodami leczenia uzależnienia od
opioidów [25,26].
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs
laboratorium ani haloperidol, ani risperidon nie
osłabiały euforyzującego działania metamfetaminy
[33], osłabiając uzasadnienie dla dalszej oceny
Badania kliniczne farmakoterapii antagonistów dopaminy.
uzależnienia od ATS Opracowanie częściowego agonisty aripiprazolu
Strategie antagonistów wywołało entuzjazm jako potencjalny lek

Naltrekson jest antagonistą receptora opioidowego,


który został zatwierdzony do leczenia uzależnienia od
alkoholu. Podczas gdy główne pozytywne efekty
wzmacniające metamfetaminy są mediowane przez
dopaminę, receptory opioidowe częściowo modulują
efekty dopaminergiczne i mogą działać jako istotny
cel farmakologiczny. Po zachęcającym, otwartym
badaniu naltreksonu w leczeniu uzależnienia od
amfetaminy [27], 80 uzależnionych od amfetaminy
dorosłych Szwedów poddano randomizacji do grupy
otrzymującej placebo lub 50 mg naltreksonu [28]. W
analizie intention-to-treat naltrekson przewyższał
placebo zarówno pod względem średniej liczby
negatywnych próbek moczu, jak i wskaźników
ciągłej abstynencji. Retencja nie była jednak
znacząco lepsza w przypadku stosowania leków.
Ważne jest, aby pamiętać, że badanie wymagało
dwutygodniowego okresu abstynencji przed
randomizacją, co wykluczało
97 uczestników, którzy nie byli w stanie spełnić tego
kryterium i zhomogenizowali próbę do osób z mniej
poważnym uzależnieniem. Możliwe jest, że
włączenie uczestników uzależnionych od
metamfetaminy i amfetaminy w większym stopniu
może osłabić te pomyślne wyniki. Wreszcie, stosowanie
doustnego n a l t r e k s u jest nieoptymalne. W związku z
tym opracowano implant naltreksonu, aby sprostać temu
wyzwaniu. Tiihonen [29] ocenił implant naltreksonu
w 10-tygodniowym badaniu dla osób ze
współistniejącym uzależnieniem od opioidów i
amfetaminy. Naltrekson przewyższał implant placebo
pod względem retencji i odsetka próbek moczu
wolnych od narkotyków. Dane te są zachęcające, ale
czekają na potwierdzenie w kilku badaniach
klinicznych, które są obecnie w toku.
W dwóch stosunkowo niewielkich otwartych
badaniach oceniano mieszanego antagonistę
dopaminy i serotoniny - risperidon - na niewielkich
próbach osób dorosłych uzależnionych od
metamfetaminy, wykazując jego akceptowalność [30]
i zmniejszenie tygodniowego używania
metamfetaminy, które korelowało z poziomem
risperidonu w osoczu [31]. W randomizowanym
badaniu, które nie obejmowało placebo, z udziałem
80 hospitalizowanych dorosłych z chorobą afektywną
dwubiegunową i współwystępującym uzależnieniem
od kokainy lub metamfetaminy, stwierdzono, że
kwetiapina i risperidon w równym stopniu zmniejszały
objawy choroby afektywnej dwubiegunowej i głód
narkotykowy, przy czym zmniejszenie głodu
narkotykowego wiązało się ze zmniejszeniem
używania stymulantów [32]. Jednak u
nieuzależnionych ochotników w ludzkim
Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
Farmakoterapia uzależnienia od ATS 451 Po pozytywnych wynikach badań nad uzależnieniem
od opioidów i nikotyny, agonistyczne strategie
ze względu na jego potencjał do wiązania się z zastępcze zostały również ocenione pod kątem
receptorem dopaminy, ale wywoływania uzależnienia od stymulantów. Terapie agonistyczne
odpowiedzi submaksymalnej do pełnego agonisty wywołują efekty behawioralne i neurobiologiczne
[34]. Środek ten był testowany na uczestnikach porównywalne lub identyczne z lekiem
uzależnionych od amfetaminy w porównaniu z uzależniającym [39]. Deksamfetamina zwiększa
placebo i metylofenidatem w trójramiennym pozakomórkowe poziomy dopaminy poprzez
randomizowanym projekcie, ale analiza pośrednia wymianę za pośrednictwem nośnika w pęcherzykach
wykazała jatrogenny efekt aripiprazolu [35]. presynaptycznych. W niewielkim, niezaślepionym
Porównując 19 uczestników randomizowanych do badaniu z randomizacją Shearer [40] wykazał
leczenia arypiprazolem z 17 uczestnikami początkowe bezpieczeństwo i wykonalność terapii
otrzymującymi placebo, skorygowany iloraz szans zastępczej deksamfetaminą (60 mg/dobę) u osób
wskazywał na wyższy odsetek próbek moczu z uzależnionych od amfetaminy przyjmowanej drogą
dodatnim wynikiem testu na obecność amfetaminy w iniekcji. Badanie miało zbyt małą moc, aby wykryć
grupie aktywnej (iloraz szans = 3,8, 95% przedział różnice w leczeniu, ale nie zaobserwowano żadnych
ufności = 1,6-9,2). W analizie intention-to-treat poważnych zdarzeń niepożądanych.
99% próbek moczu w grupie leczonej Następnie Longo [41] losowo przydzielił osoby
arypiprazolem było pozytywnych na obecność uzależnione od metamfetaminy do przyjmowania
amfetaminy. Nasilenie używania narkotyków przez deksamfetaminy o przedłużonym uwalnianiu w
atypowe leki przeciwpsychotyczne nie jest dawce do 110 mg/dobę (n = 23) lub placebo (n = 26)
bezprecedensowe [36,37]. Niedawno Sulaiman przez 12 tygodni. Osoby w stanie deksamfetaminy
randomizował 37 uzależnionych od metamfetaminy ukończyły średnio 86 dni w porównaniu ze znacznie
dorosłych z psychozą w wywiadzie do leczenia krótszym okresem w stanie placebo (49 dni), ale nie
arypiprazolem lub placebo [38]. Aripiprazol zaobserwowano wpływu na używanie
łagodził objawy psychotyczne i wiązał się z 12 metamfetaminy. Chociaż podczas leczenia
dodatkowymi dniami utrzymywania leczenia w deksamfetaminą zaobserwowano pewne zmniejszenie
porównaniu z grupą placebo. Nie zaobserwowano głodu metamfetaminy, nie zaobserwowano poprawy w
różnic w stosowaniu metamfetaminy. używaniu narkotyków ani zatrzymaniu narkotyków w
grupie pacjentów leczonych deksamfetaminą.
kolejne badanie [42]. W badaniu Gallowaya oceniano
deksamfetaminę o przedłużonym uwalnianiu w
Strategie agonistyczne dawce 60 mg, która może być nieoptymalna w
leczeniu osób uzależnionych od metamfetaminy.
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs
452 M. Brensilver et al.

Dodatkowego wsparcia dla podejścia retencji lub używania metamfetaminy w pełnej próbie
agonistycznego dostarcza badanie Tiihonen [35]. W [49]. Analizy post hoc sugerowały, że w przypadku
tym 20-tygodniowym, randomizowanym, podwójnie modafinilu zaobserwowano większą redukcję używania
zaślepionym, kontrolowanym placebo badaniu stymulantów wśród uczestników, którzy stosowali się do
aripiprazolu, metylofenidatu lub placebo wśród zaleceń lekarskich. W innym randomizowanym,
uczestników uzależnionych od przyjmowania podwójnie ślepym, kontrolowanym placebo badaniu
amfetaminy we wstrzyknięciach, pacjenci przypisani Heinzerling [50] oceniał modafinil w dawce 400 mg
do dawki 54 mg/dobę metylofenidatu o powolnym dziennie, argumentując, że zbyt wysokie dawki
uwalnianiu (n = 17) mieli znacznie mniej próbek metamfetaminy stosowane przez osoby uzależnione
moczu z dodatnim wynikiem na obecność mogą wymagać wyższej dawki leku. Siedemdziesiąt
amfetaminy niż pacjenci otrzymujący placebo (n =
19; iloraz szans = 3,77; 95% przedział ufności 1,55,
9,18). Ponieważ badanie to zostało przerwane w
wyniku analizy okresowej z powodu obaw o stan
arypiprazolu, wyniki uznaje się za wstępne. W ramach
prac uzupełniających na Uniwersytecie
Kalifornijskim w Los Angeles, Ling prowadzi
obecnie badanie fazy II, kontrolowane placebo,
dotyczące metylofenidatu w leczeniu uzależnienia od
metamfetaminy.
Nietypowe stymulanty mogą wiązać się z
mniejszym ryzykiem rozbieżności niż czyści
agoniści, zwiększając tym samym potencjalną
akceptowalność jako środki terapeutyczne. Modafinil
to nieamfetaminowy środek stymulujący o
właściwościach pobudzających i poprawiających
funkcje poznawcze, który został zatwierdzony do
stosowania w leczeniu narkolepsji i innych zaburzeń
snu. Charakteryzuje się profilem farmakologicznym
innym niż konwencjonalne stymulanty i ma mniejsze
ryzyko nadużywania [43], chociaż dane przedkliniczne
[44] i badanie laboratoryjne na ludziach [45]
pokazują, że modafinil zwiększa dostępność dopaminy
w jądrze półleżącym, co budzi obawy dotyczące jego
stosowania w grupach podatnych na uzależnienie od
stymulantów. Rzeczywiście, w dawkach klinicznych
modafinil podnosi pozakomórkowy poziom
dopaminy poprzez hamowanie transporterów
dopaminy i noradrenaliny. Te podstawowe efekty mogą
katalizować szereg zmian w serotoninie, kwasie
gamma-aminomasłowym (GABA) i glutaminianie.
Efekty stymulujące w połączeniu ze wzmacniającym
funkcje poznawcze działaniem leku [46] budzą
zainteresowanie jako potencjalna farmakoterapia
uzależnienia od metamfetaminy.
Otwarte badania modafinilu w dawkach do 200
mg/dobę [47] u pacjentów zakażonych wirusem HIV
i nadużywających metamfetaminy oraz w dawce 400
mg/dobę na niewielkiej próbie dorosłych
uzależnionych od metamfetaminy [48] wykazały
niewiele działań niepożądanych i nie wykazały, by
lek ten powodował uzależnienie lub stwarzał ryzyko
przekierowania. W pierwszym z trzech
randomizowanych, podwójnie zaślepionych,
kontrolowanych placebo badań modafinilu w
leczeniu uzależnienia od metamfetaminy, modafinil
w dawce 200 mg/dobę nie był bardziej skuteczny niż
placebo we wstępnie zaplanowanych analizach
Jeden uczestnik szukający leczenia został losowo
Bupropion

Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
przydzielony do grupy placebo lub modafinilu na
okres 12 tygodni. Uczestnicy otrzymywali Chociaż nie jest uważany za agonistę, bupropion
również równoczesną cotygodniową terapię działa jako łagodny środek pobudzający i
poznawczo-behawioralną i zarządzanie przeciwdepresyjny. Bupropion jest nieselektywnym
uzależnieniami. Wyniki nie wykazały istotnego inhibitorem transporterów dopaminy i noradrenaliny,
wpływu modafinilu w porównaniu z placebo na a także działa jako antagonista nikotynowych
używanie metamfetaminy, retencję, objawy receptorów acetylocholiny [53]. Bupropion zwiększa
depresji lub głód narkotykowy. Anderson [51] transmisję dopaminy zarówno w jądrze półleżącym,
przeprowadził badanie z udziałem 210 osób jak i korze przedczołowej poprzez hamowanie
uzależnionych od metamfetaminy, którym losowo transportera dopaminy [54]. Przywracając obniżony
przydzielono placebo, 200 mg i 400 mg poziom dopaminy, bupropion może być skuteczny w
modafinilu. Nie znaleziono dowodów na korzyści łagodzeniu objawów odstawienia i deficytów
dla żadnego z leków pod względem odsetka poznawczych u pacjentów wychodzących z uzależnienia
uczestników z tygodniową abstynencją lub od metamfetaminy, zmniejszając tym samym
utrzymaniem abstynencji. Autorzy ostrzegają używanie metamfetaminy.
jednak, że ze względu na słabe przestrzeganie Elkashef i wsp. [55] przeprowadzili
zaleceń lekarskich, badanie nie stanowi randomizowane, kontrolowane placebo badanie z
ostatecznego testu skuteczności modafinilu. Pomimo podwójnie ślepą próbą z udziałem 151 leczonych
tych rozczarowujących wyników, nadal istnieje osób uzależnionych od metamfetaminy. W
pewien entuzjazm dla modafinilu w jego obecnej odniesieniu do podstawowych wyników, takich jak
postaci lub jednego z jego enancjomerów, R- zatrzymanie i próbki moczu wolne od metamfetaminy
modafinilu, jako metody leczenia uzależnienia od (MA), bupropion o przedłużonym uwalnianiu nie
środków psychostymulujących [52]. przewyższał placebo. Jednak we wcześniej
Niektóre miary skuteczności są korzystne dla zaplanowanych analizach podgrup osoby, które
dalszej oceny leków agonistycznych. Jednak używały metamfetaminy 18 lub mniej dni w miesiącu
kwestie, w tym odpowiedzialność za nadużywanie, poprzedzającym randomizację, wykazywały
dywersja, tolerancja i niepewne korzyści pozytywną odpowiedź na bupropion (zweryfikowano
funkcjonalne komplikują tę linię badań. Obawy ze mocz). Ponadto istniały pewne przesłanki wskazujące
strony specjalistów rządowych, klinicznych i na to, że brak objawów depresji i płeć męska były
politycznych dotyczące terapii substytucyjnych związane z lepszymi wynikami stosowania badanego
uzależnienia od stymulantów utrzymują się i leku.
osłabiają entuzjazm dla tego podejścia do leczenia.
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs
Farmakoterapia uzależnienia od ATS 453
okazały się w dużej mierze nieskuteczne.
Wykorzystując podobny projekt - dwutygodniowy Shoptaw i wsp. [60] oceniali selektywny inhibitor
podstawowy okres przesiewowy, po którym następowała wychwytu zwrotnego serotoniny sertralinę (50 mg dwa
randomizacja do 300 mg / dzień o przedłużonym razy na dobę) w czteroramiennym randomizowanym
uwalnianiu lub do placebo przez 12 tygodni w badaniu. Dwustu dwudziestu dziewięciu uczestników
kontekście cotygodniowej terapii poznawczo- zostało przydzielonych do grupy otrzymującej tylko
behawioralnej - Shoptaw i in [56] doszli do sertralinę, sertralinę i terapię interwencyjną, placebo i
podobnych wniosków. Używanie, retencja i głód terapię interwencyjną.
metamfetaminy nie różniły się w obu warunkach
leczenia. Podobnie jak Elkashef i wsp., uczestnicy z
mniejszą częstotliwością wyjściowego używania
metamfetaminy, ocenianą za pomocą testów na obecność
narkotyków w moczu podczas dwutygodniowego
okresu wyjściowego, częściej dostarczali testy na
obecność narkotyków w moczu wolne od
metamfetaminy podczas leczenia bupropionem w
porównaniu z placebo. Jednak uczestnicy, którzy
mieli trzy lub więcej pozytywnych wyników badań
moczu na obecność narkotyków z sześciu możliwych
w okresie wyjściowym, nie wykazali żadnych
korzyści z bupropionu. Das i wsp. dostarczyli
dalszych potwierdzeń w odniesieniu do bupropionu
(300 mg dziennie), wykazując akceptowalność leku
w randomizowanym, kontrolowanym placebo
badaniu z udziałem 30 mężczyzn wysokiego ryzyka
uprawiających seks z mężczyznami [57]. Badanie nie
miało mocy do wykrycia różnic w wynikach leczenia,
chociaż pozytywne wyniki były w kierunku aktywnego
ramienia leczenia. Rekrutacja i retencja są wykonalne,
a bupropion był dobrze tolerowany, na co wskazuje
brak zdarzeń niepożądanych i akceptowalne
przestrzeganie zaleceń lekarskich. Większe badanie
(n~200) bupropionu zostało zakończone, a jego
wyniki zostaną wkrótce opublikowane.
Podsumowując, leki zwiększające dopaminę
wykazały najbardziej spójny wpływ na ograniczenie
używania metamfetaminy, gdy oceniano je w
randomizowanych badaniach kontrolowanych
placebo. Jednym z wyzwań dla dalszej pracy z
wykorzystaniem tej strategii jest to, że czyści
agoniści są odpowiedzialni za nadużywanie, co
wywołuje obawy, które ograniczają wpływ. Jednak w
miarę gromadzenia dowodów na korzyść
agonistycznego podejścia do leczenia uzależnienia od
metamfetaminy i amfetaminy, klinicyści i decydenci
mogą mieć coraz większe trudności ze wspieraniem
opartych na dowodach metod leczenia innych
uzależnień, zachowując wyjątek w tym przypadku.

Leki serotoninergiczne
Chociaż metamfetamina ma największy wpływ na
układy związane z nagrodą i wzmocnieniem, ma również
wpływ na powiązane układy neuroprzekaźników, w
tym serotoninę. We wczesnych pracach oceniających
farmakoterapię uzależnienia od metamfetaminy,
imipramina
[58] i fluoksetyna [59] nie miały wpływu na stosowanie.
Próby innych leków serotoninergicznych również
Podsumowując, na podstawie negatywnych wyników
lub tylko placebo. Osoby we wszystkich warunkach badania fluoksetyny przeprowadzonego przez Batki i

Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
otrzymywały trzy razy w tygodniu grupy wsp. [59], zniechęcających wstępnych wyników
zapobiegania nawrotom. Zarządzanie badania paroksetyny przeprowadzonego przez
kontyngentami znacznie poprawiło wyniki Piaseckiego i wsp. [66] oraz widocznego pogorszenia
używania metamfetaminy, podczas gdy uczestnicy wyników leczenia sertraliną, Shoptaw i wsp. [60]
przypisani do warunku tylko sertraliny skutkowali doszli do wniosku, że dostępne na rynku inhibitory
gorszą retencją i niższym prawdopodobieństwem wychwytu zwrotnego serotoniny mogą być
trwałej abstynencji niż inne warunki leczenia. nieskuteczne w leczeniu uzależnienia od
Ondansetron, antagonista 5-HT3, ma właściwości metamfetaminy. Pozostaje faktem, że opracowywane
przeciwwymiotne i wcześniej wykazał pewne związki o selektywnym działaniu na określone receptory
nadzieje w leczeniu alkoholizmu [61,62]. Chociaż serotoninergiczne mogą być skutecznym podejściem.
ondansetron nie działa bezpośrednio na układ Rzeczywiście, jeden z takich leków, mirtazapina,
okazał się obiecujący.
dopaminergiczny, aktywacja receptora 5-HT3
moduluje centralną funkcję dopaminy [63], Mirtazapina jest farmakologicznie
charakterystycznym lekiem przeciwdepresyjnym o
podkreślając to jako potencjalny cel farmakoterapii.
właściwościach uspokajających i przeciwlękowych,
Na podstawie pewnych zachęcających danych
który zwiększa zarówno aktywność noradrenergiczną,
przedklinicznych Johnson i wsp. [64] ocenili trzy
jak i serotoninergiczną. Jej działanie na układ
dawki ondansetronu w podwójnie ślepym badaniu
serotoninergiczny różni się od działania selektywnych
kontrolowanym placebo z udziałem 150 uczestników
inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny,
uzależnionych od metamfetaminy. Nie
obejmując zwiększoną transmisję przez receptory 5-
zaobserwowano znaczących różnic dla leku w żadnej
HT1A oraz blokadę receptorów 5-HT2 i 5-HT3 [67]. Colfax i
z dawek w zmniejszaniu używania metamfetaminy
wsp. [68] przedstawili wyniki badania mirtazapiny
lub jakichkolwiek doniesień o uzależnieniu, głodzie
narkotykowym lub nasileniu uzależnienia. W (15 mg dwa razy na dobę) u 60 mężczyzn
poprzednim badaniu z kokainą zidentyfikowano uprawiających seks z mężczyznami, wykazując, że
nieliniową funkcję dawka-odpowiedź, w której 1 mężczyźni przydzieleni do otrzymywania
mg wywierało efekty jatrogenne, ale efekty mirtazapiny wykazywali mniej próbek moczu z
terapeutyczne obserwowano dla 4 mg [65]. Jednak dodatnim wynikiem metamfetaminy w porównaniu z
żadna z ocenianych dawek (0,50 mg, 2 mg i 8 mg) tymi, którym przydzielono placebo. Co ciekawe,
nie wykazała żadnych korzyści poza placebo pod mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami, którym
względem próbek moczu wolnych od przypisano mirtazapinę, wykazali również znaczne
metamfetaminy lub utrzymania leczenia. zmniejszenie ryzykownych zachowań seksualnych w
porównaniu z tymi, którym przypisano placebo.
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs
454 M. Brensilver et al.

placebo. Chociaż głównym wynikiem w tym badaniu jednak wśród osób, które były abstynentami na początku
nie była abstynencja po zakończeniu leczenia, która leczenia, topiramat wydawał się ułatwiać abstynencję w
pozostaje najistotniejszym czynnikiem przy drugiej połowie badania. W miarę rozwoju badań można
opracowywaniu wskaźnika uzależnienia od sobie wyobrazić, że konkretny lek może nie pomóc we
metamfetaminy, zachęcające jest to, że zgłoszono wprowadzeniu abstynencji, ale może być skuteczny w
prospektywnie zdefiniowane istotne odkrycie. zapobieganiu nawrotom (lub odwrotnie). Tabela 1
Planowane jest powtórzenie tego wczesnego podsumowuje
odkrycia. Mirtazapina była również oceniana jako
środek wspomagający. Cruickshank i wsp. [69]
oceniali mirtazapinę w randomizowanym badaniu z
podwójnie ślepą próbą z udziałem 31 dorosłych
uzależnionych od metamfetaminy. Nie wykryto
różnic w retencji ani w zgłaszanych przez siebie
objawach uzależnienia. Istotnym czynnikiem
ograniczającym możliwość interpretacji danych było
to, że lek był podawany przez
tylko 2 tygodnie, a odsetek osób rezygnujących był
znaczny (48%).

Mechanizmy GABAergiczne
Układ GABA oddziałuje z procesami
dopaminergicznymi, a jego aktywacja wywiera
hamujący wpływ na układ nagrody. Ta cecha
sugeruje, że środki GABA mogą mieć pewną
skuteczność w łagodzeniu wzmacniających efektów
stymulantów. Niektóre dowody przedkliniczne sugerują
umiarkowaną skuteczność selektywnego agonisty
GABAB baklofenu w leczeniu uzależnienia od kokainy,
a badanie kliniczne wykazało pewne wsparcie w
leczeniu uzależnienia od kokainy [70]. Gabapentyna
została pierwotnie opracowana jako lek
przeciwdrgawkowy, ale jej przydatność w leczeniu
bólu neuropatycznego została dobrze
udokumentowana. Nie wydaje się, aby blokowała
wychwyt lub metabolizm GABA [71], ale ma
globalny wpływ na GABA w mózgu [72].
Heinzerling i wsp. [73] randomizowali 88
uczestników do jednego z trzech ramion badania
klinicznego: baklofen (20 mg trzy razy na dobę),
gabapentyna (800 mg trzy razy na dobę) lub placebo.
Leczenie prowadzono przez 16 tygodni. Żaden z
leków nie różnił się od placebo pod względem
głównych wyników, chociaż istniały dowody na
sygnał dla baklofenu w zmniejszaniu używania
metamfetaminy wśród podgrupy uczestników, którzy
wykazali lepsze przestrzeganie zaleceń lekarskich. W
randomizowanym, kontrolowanym placebo badaniu
autorskiej mikstury zastrzyków flumazenilu
(antagonisty benzodiazepin), gabapentyny i
hydroksyzyny u 120 dorosłych uzależnionych od
metamfetaminy [74] nie zaobserwowano wpływu na
używanie metamfetaminy, utrzymanie leczenia ani
głód narkotykowy. Elkashef i wsp. [75] oceniali
topiramat w docelowej dawce 200 mg/dobę u 140
dorosłych uzależnionych od metamfetaminy. Nie
było wyraźnych dowodów na skuteczność leku;
najbardziej obiecujące leki i te wykazujące skutki predykcyjną tych innych zmiennych. Odkrycia te
zachęcają do starannego uwzględnienia

Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
jatrogenne.
podstawowych wzorców używania narkotyków w
planowaniu badań klinicznych.
Wyjaśnienie zmienności wyników leczenia Oprócz zmiennych wymienionych powyżej, cechy
genetyczne mogą funkcjonować jako moderatory
Zmienne moderujące i farmakogenetyka odpowiedzi terapeutycznej. Znaczna zmienność
Klinicyści i badacze od dawna zwracają uwagę na międzyosobnicza w odpowiedzi na leki, w połączeniu z
zróżnicowanie odpowiedzi na farmakoterapię, a ogólnie niewielką zmiennością wewnątrz pacjenta,
oczekiwanie, że jeden lek zaspokoi potrzeby sugeruje rolę czynników dziedzicznych w odpowiedzi
wszystkich pacjentów uzależnionych od na leki [80]. Obserwacje te wzbudziły duże
amfetaminy, jest nieuzasadnione [39]. zainteresowanie badaczy uzależnień farmakogenetyką -
Wcześniejsze badania wskazywały na niższy badaniem czynników genetycznych, które odpowiadają
poziom wykształcenia, większą ekspozycję na za zmienność odpowiedzi na leczenie. Poprzez różne
leczenie i większe wyjściowe używanie mechanizmy - metabolizm leków, wchłanianie,
metamfetaminy jako cechy wpływające na dystrybucję i wydalanie - czynniki genetyczne mogą
negatywne wyniki [76-78]. Wykorzystując dane z wchodzić w interakcje z farmakoterapią, wpływając na
randomizowanego kontrolowanego badania wyniki leczenia. Leczenie farmakologiczne
bupropionu, Dean [79] ocenił względną wartość dostosowane do konkretnych czynników genetycznych
funkcji neurokognitywnych, psychiatrycznych, może promować pozytywne reakcje terapeutyczne,
demograficznych i zmiennych związanych z łagodzić problemy związane z toksycznością i
używaniem substancji przed leczeniem w poprawiać przestrzeganie zaleceń.
przewidywaniu abstynencji i utrzymania leczenia. Kilka polimorfizmów pojedynczego nukleotydu
Wykorzystując metodologię statystyczną, która (SNP) zostało powiązanych z sygnalizacją
indukcyjnie ustala priorytety zmiennych na podstawie dopaminergiczną [ 8 1 ], co stanowi wyraźny cel dla
ich trafności predykcyjnej - klasyfikacji i drzew farmakologicznego podejścia do uzależnienia od
regresji - określono model wielowariantowy. metamfetaminy. Wstępne badania zidentyfikowały
Chociaż predyktory słabych wyników związki między SNP a podatnością na uzależnienie
obejmowały zaburzenia neurokognitywne i od metamfetaminy [82] i psychozę wywołaną
uzależnienie od nikotyny, poziom wyjściowego metamfetaminą [83], a badanie neurokognitywne
używania metamfetaminy przewyższał moc wykazało, że neurotoksyczne skutki używania
metamfetaminy różniły się w zależności od genu.
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs
Farmakoterapia uzależnienia od ATS 455

Tabela 1. Potencjalne leki wykazujące obiecujące sygnały i środki wykazujące skutki jatrogenne

Środek farmakologiczny (referencyjny) Projekt badania Wyniki Komentarz

Obiecujący agenci
Metylofenidat 54 mg/dobę (35) Badanie trójramienne z Pacjenci leczeni metyfenidatem Badanie zakończono
randomizacją rzadziej dostarczali próbki przedwcześnie z powodu
podwójnie ślepa próba amfetaminy w trakcie jatrogennego działania
(metylofenidat, leczenia (iloraz szans = 0,46; arypiprazolu. Trwa
arypiprazol, placebo); n P = 0,008). badanie metylofenidatu
= 53, 20 tygodni w leczeniu uzależnienia
leczenia, stosowanie od MA
iniekcji Brak różnicy między grupami
historia dla wszystkich w odniesieniu do
uczestników; próbki moczu pierwszorzędowego wyniku Istnieją sugestie, że mężczyźni
dwa razy w tygodniu w postaci mogą odnosić korzyści ze
Bupropion 150 mg dwa razy na dobę (55) Randomizowane badanie z prawdopodobieństwa stosowania bupropionu,
podwójnie ślepą próbą tygodnia wolnego od MA; podczas gdy kobiety nie
projekt kontrolowany podgrupa osób używających odnoszą żadnych korzyści.
placebo; n = 151, 12 bupropionu w
tygodni leczenia; próbki umiarkowanym stopniu
moczu trzy razy w (mniej niż 19 dni w ciągu
tygodniu ostatniego miesiąca) odniosła
korzyści pod względem
prawdopodobieństwa Bardzo podobny wzorzec
tygodnia wolnego od MA (P wyników do Elkashef i wsp.
= 0,03). [55] sugerujący, że wśród
Bupropion 150 mg dwa razy na dobę (56) Randomizowane badanie z Brak różnicy między grupami lekkich użytkowników
podwójnie ślepą próbą w odniesieniu do bupropion może być
projekt kontrolowany pierwszorzędowego wyniku skuteczny
placebo; n = 73, 12 w postaci
tygodni leczenia; próbki prawdopodobieństwa
moczu trzy razy w tygodnia wolnego od MA;
tygodniu podgrupa lekkich
użytkowników w 2-
tygodniowym okresie Niezwykle wysoka retencja w
wyjściowym odniosła tym badaniu. Replikacja tych
korzyści z bupropionu pod wyników jest w toku. W
względem badaniu z randomizacją o
Mirtazapina 30 mg/dobę (68) Randomizowane badanie prawdopodobieństwa zbyt małej mocy oceniano
kontrolowane placebo z tygodnia wolnego od MA skuteczność mirtazapiny w
podwójnie ślepą próbą; n (iloraz szans = 2,81); leczeniu odstawienia MA, co
= 60, próba złożona P < 0.001) dało wyniki zerowe (69)
wyłącznie mężczyzn Pacjenci leczeni mirtazapiną Przestrzeganie zaleceń
utrzymujących kontakty rzadziej dostarczali próbki lekarskich wynosiło 63%, a
seksualne z mężczyznami, metamfetaminy w trakcie przestrzeganie zaleceń było
12 tygodni leczenia; próbki silnie związane z wynikami
leczenia (ryzyko względne =
moczu raz w tygodniu leczenia
0,57; P = 0,02).
Kapsułki naltreksonu 50 mg/dobę (28) Randomizowane badanie z Znaczenie dla głównych
podwójnie ślepą próbą użytkowników amfetaminy jest
projekt kontrolowany Pacjenci w grupie
naltreksonu mieli więcej niejasne, ponieważ naltrekson
placebo; n = 80, 12 nie powodował większej liczby
próbek moczu wolnych od
tygodni leczenia; próbki próbek moczu ujemnych pod
moczu dwa razy w amfetaminy (P < 0,05).
względem amfetaminy w
tygodniu porównaniu z placebo.
Implant naltreksonu (Prodetoxon) Randomizowane badanie z Odsetek próbek moczu
podwójnie ślepą próbą wolnych od narkotyków
projekt kontrolowany wynosił 38% w grupie
naltreksonu i 16% w grupie
placebo; n = 100, próba
placebo (P = 0,01).
składała się z pacjentów z
jednoczesnym Retencja wynosiła 52% w
stanie naltexone i 28% w
uzależnieniem od
amfetaminy i opioidów; 10 stanie placebo (P = 0,01)
tygodni leczenia, próbki
moczu pobierane raz w
tygodniu
Leki o możliwym działaniu jatrogennym czteroramienne
Aripiprazol 15 mg/dobę (35) Trzyramienny randomizowany p
projekt (metylofenidat, o
arypiprazol i placebo); d
n = 53, 20 tygodni leczenia, w
historia stosowania ó
zastrzyków u wszystkich j
uczestników; próbki moczu n
pobierane dwa razy w i
tygodniu e
Sertalina 50 mg dwa razy na dobę (60) Randomizowane badanie
ś
w odniesieniu do stanu leku)
kontrolowana placebo. Pacjenci l e c z e n i Badanie zakończono
2 ¥ 2, sertralina vs. placebo,

Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
arypiprazolem częściej przedwcześnie z powodu
zarządzanie uzależnieniami dostarczali próbki jatrogennego działania
vs. brak zarządzania amfetaminy w trakcie arypiprazolu. Późniejsze
uzależnieniami); 12 tygodni leczenia (iloraz szans = 3,77; wyniki badań z
leczenia, próbki moczu P = 0,003). arypiprazolem były
pobierane trzy razy w zniechęcające
tygodniu
Nie zaobserwowano
głównego wpływu W połączeniu z innymi
sertraliny na stosowanie negatywnymi wynikami
MA; jednak w warunkach dotyczącymi fluoksetyny i
stosowania wyłącznie paroksetyny, SSRI wydają
sertraliny odnotowano się być słabymi
więcej próbek MA- kandydatami do
dodatnich farmakoterapii MA
(P < 0,05) i gorsza retencja
(P < 0,05)

© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs


456 M. Brensilver et al.

regulujące metabolizm leku [84], ale nie zostały jeszcze latach 2006-2007 do 82% w latach 2008-2009.
powtórzone. Haile i wsp. [85] dokonali przeglądu tych
dowodów i zasugerowali obietnicę farmakogenetyki
uzależnienia od stymulantów, chociaż ubolewali nad
brakiem badań wyraźnie badających reakcję na leczenie.
Wstępne badania farmakogenetyczne przeprowadzone
przez naszą grupę wykazały interakcję między dobrze
scharakteryzowanym SNP Val158Met w katechol-O-
metylotransferazie, enzymie metabolizującym
katecholaminy, a leczeniem modafinilem uzależnienia
od metamfetaminy u Latynosów, przy czym modafinil
przewyższał placebo u homozygot Val / Val, ale nie
nosicieli Met [86]. Wyniki z tej samej próby wskazują
na interakcję między SNP Val66Met a neurotroficznym
czynnikiem pochodzenia mózgowego (BDNF) i płcią w
odniesieniu do wyjściowej częstości używania
metamfetaminy, ważnego predyktora wyników leczenia,
z wyższą wyjściową częstością używania
metamfetaminy skoncentrowaną wśród kobiet z
genotypem Val/Val [87].
Choć wstępne, badanie podkreśla potencjał
biomarkerów, w tym markerów farmakogenetycznych,
do kierowania rozwojem leków na uzależnienie od
metamfetaminy. Liczne polimorfizmy prawdopodobnie
odgrywają rolę w odpowiedzi na leczenie, częściowo
wyjaśniając brak szeroko skutecznego leku.
Polimorfizmy związane z metabolizmem środka
farmakologicznego, metamfetaminy (lub amfetaminy)
lub powiązanych układów neuroprzekaźników mogą
mieć znaczenie w optymalizacji wyników leczenia.

Wnioski i przyszłe kierunki


Uzależnienie od amfetaminy i metamfetaminy
stanowi znaczne obciążenie dla zdrowia publicznego.
Chociaż wydaje się, że używanie metamfetaminy
ustabilizowało się w ciągu ostatniej dekady w
Australii i USA, inne trendy są bardziej niepokojące, w
tym nadreprezentacja nadużywania metamfetaminy w
hospitalizacjach i niepokojące obciążenia dla zdrowia
publicznego, takie jak przenoszenie chorób
zakaźnych. Interwencje behawioralne wykazują
skuteczność i stanowią obecnie najlepszą opcję
leczenia. Jednak wskaźniki nawrotów związane z
leczeniem behawioralnym są niedopuszczalnie
wysokie. Liczne farmakoterapie zostały ocenione w
randomizowanych badaniach kontrolowanych
placebo, ale większość z nich nie wykazała
skuteczności.
Nieudane próby kliniczne wymagają znacznych
zasobów, narażają uczestników na nieskuteczne
leczenie i odwracają uwagę naukowców od innych
kierunków badań. Niepowodzenia fazy II w
przypadku leków na uzależnienie od stymulantów są
jednak reprezentatywne dla szerszych trendów.
Centrum Badań nad Lekami przeanalizowało ostatnio
wskaźniki niepowodzeń fazy II w 16 firmach
farmaceutycznych, stwierdzając wzrost z 72% w
są niezrównoważenie wysokie [88]. Wskaźniki projektów na ludziach - które przyspieszają lub
usuwają środki z programów odkrywania leków [97].

Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
niepowodzeń w przypadku zaburzeń
ośrodkowego układu nerwowego wydają się Dąży się również do ściślejszej współpracy między
nawet wyższe niż w przypadku leków przemysłem a naukowcami akademickimi. W Stanach
opracowywanych dla innych wskazań [89]. Zjednoczonych utworzono niedawno National Center
Istnieje powszechna zgoda co do tego, że obecne for Advancing Translational Sciences z odpowiednimi
modele opracowywania leków muszą zostać obszarami priorytetowymi, w tym zmniejszaniem
zmienione, aby proces odkrywania leków był ryzyka w procesie terapeutycznym, toksycznością
bardziej przewidywalny i mniej kosztowny [90]. predykcyjną i walidacją celów. W Europie utworzono
Niektórzy badacze podkreślają potrzebę lepszej Innovative Medicines Initiative w celu wspierania
walidacji farmakologicznej ekspozycji docelowej, ściślejszej współpracy między przemysłem a badaczami
wiązania receptora i modulacji funkcjonalnej [91], akademickimi. W 2011 roku przedstawiciele przemysłu,
podczas gdy inni podkreślają problemy nawet na rządu i środowiska akademickiego zwołali spotkanie
wcześniejszym etapie rozwoju leku, a mianowicie poświęcone tematowi zmiany przeznaczenia leków [98].
identyfikacji celu [92,93]. Uzależnienie od długo W ostatnim czasie firmy farmaceutyczne udostępniły
działających stymulantów jest złożoną chorobą badaczom akademickim dziesiątki związków - wiele z
polegającą na stopniowej neuroplastyczności nich ukierunkowanych na OUN. Kandydaci na leki nie
obejmującej wiele układów mózgu [16,17]. są aktywnie wykorzystywani przez przemysł ze względu
Wprowadzając dodatkowe komplikacje, pojawiające na obawy dotyczące skuteczności, bezpieczeństwa lub
się dowody przedkliniczne sugerują, że układ względów rynkowych. Chociaż związki te nie wykazały
dopaminergiczny - główny przedmiot badań nad wyraźnej skuteczności, bezpieczeństwa lub możliwości
lekami uzależniającymi - jest zależny od wprowadzenia na rynek w ich początkowym wskazaniu,
właściwego funkcjonowania układu GABA [94] i wiele z tych leków posiada mechanizmy związane z
cholinergicznych interneuronów [95]. Określenie uzależnieniem i może jeszcze wykazać korzyści
optymalnych celów farmakologicznych jest kliniczne lub wyjaśnić patofizjologiczne mechanizmy
trudne. Aby zwiększyć efektywność badań, uzależnienia. Pomimo potrzeby współpracy między
potrzebne są nowe metodologie badawcze, które różnymi dyscyplinami badań podstawowych i
skutecznie oceniają obietnicę domniemanej klinicznych oraz różnych zawiłości prawnych,
farmakoterapii uzależnień [96]. Obecnie ekonomicznych i regulacyjnych, wysiłki związane z
prowadzone są prace mające na celu ocenę i repozycjonowaniem są bardzo obiecujące [99].
optymalizację trafności predykcyjnej metodologii Przestrzeganie zaleceń lekarskich nadal stanowi
badawczych - przedklinicznych i laboratoryjnych wyzwanie podważające wewnętrzną wiarygodność badań
klinicznych.
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs
Farmakoterapia uzależnienia od ATS 457
zwrócono również uwagę na związki, które
Niedawne badanie modafinilu jest tego przykładem przywracają homeostazę glutaminianu [108].
[51]. Jest prawdopodobne, że jeden lub więcej
skutecznych leków zostało odrzuconych z powodu
słabego przestrzegania zaleceń lekarskich. Zastosowano
różne strategie oceny i zachęcania do przestrzegania
zaleceń, w tym ilościowe oznaczanie ryboflawiny w
moczu, którą można sformułować z badanymi lekami,
liczenie tabletek i elektroniczną ocenę otwierania i
zamykania butelek z tabletkami (zakrętki "MEMS").
Jednak wszystkie te metody mają wady. Personel
amerykańskiego programu National Institute on Drug
Abuse (NIDA) podkreślił ostatnio znaczenie
rozszerzonych formuł dostaw dla kandydatów na leki w
rurociągu [100].
Chociaż większość wyników badań klinicznych była
negatywna, nie wszystkie wyniki były zniechęcające.
Agonistyczne terapie zastępcze są obiecujące. Pojawiły
się jednak obawy dotyczące wpływu tej strategii na
zdrowie publiczne. Ponadto terapie agonistyczne będą
prawdopodobnie wymagały znacznego wsparcia
behawioralnego i nadzoru w celu zapewnienia
znacznych korzyści dla zdrowia publicznego.
Zachęcająca jest konsekwentna obserwacja z
randomizowanych badań kontrolowanych, że
bupropion ma sygnał u osób, które są w stanie ustalić
pewne o k r e s y abstynencji od metamfetaminy w
tygodniach poprzedzających rozpoczęcie leczenia.
NIDA zakończyła drugie, potwierdzające badanie
bupropionu, a jeśli wyniki będą podobne do
istniejących badań, będzie istniało wsparcie dla
stosowania leku jako farmakoterapii.
Oceniane są również farmakoterapie o nowych
mechanizmach. Shoptaw i Heinzerling oceniają
ibudilast, inhibitor fosfodiesterazy, który może
osłabiać kaskadę aktywacji gleju i uwalniania cytokin
indukowaną metamfetaminą po początkowej
abstynencji. Badanie fazy I zostało zakończone, a
badanie fazy II związku rozpocznie się w 2013 roku.
Mirtazapina, lek przeciwdepresyjny o znaczącym
działaniu przeciwlękowym, wykazała obiecujące
wyniki w badaniu wstępnym i jest obecnie oceniana
w większym badaniu.
Wareniklina, częściowy agonista nikotynowych
receptorów acetylocholiny alfa-4, beta-2 [101], jest
badana jako farmakoterapia po uzyskaniu
obiecujących danych pilotażowych i zachęcających
wyników zarówno w przypadku kokainy [102], jak i
alkoholu [103]. Chociaż w niewielu badaniach
oceniano leki o mechanizmach cholinergicznych pod
kątem uzależnienia od metamfetaminy, dowody sugerują
zaangażowanie układu cholinergicznego w
neurochemiczne skutki używania metamfetaminy
[104], przywrócenie poszukiwania MA metamfetaminy
w modelach zwierzęcych [105] i zmniejszenie
subiektywnych skutków metamfetaminy w badaniu
laboratoryjnym z udziałem ludzi [106]. Ponieważ rola
mechanizmów glutaminergicznych staje się coraz
bardziej widoczna w modelach uzależnienia [107],
tasis. N-acetylocysteina, prekursor aminokwasu Referencje

Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
cystyny, przywraca poziom glutaminianu obniżony [1] Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i
przez przewlekłą ekspozycję na kokainę, a efekt ten Przestępczości. Światowy raport narkotykowy, 2012.
utrzymuje się długo po zaprzestaniu aktywnego Wiedeń, Austria: Biuro Narodów Zjednoczonych ds.
Narkotyków i Przestępczości, 2012.
leczenia [108]. Obiecujące badania przedkliniczne i
[2] Degenhardt LHW. Zakres używania nielegalnych
laboratoryjne na ludziach [109] z kokainą narkotyków i uzależnienia od nich oraz ich udział w
pobudziły zainteresowanie N-acetylocysteiną jako globalnym obciążeniu chorobami. Lancet 2012;379:55-
farmakoterapią uzależnienia od metamfetaminy, 70.
chociaż badanie fazy II jest odległe o lata. NIDA [3] Welfare AIoHa. 2010 national drug strategy household
survey report, 2011 edn. Canberra: Australijski Instytut
zasygnalizowała ostatnio zainteresowanie
Zdrowia i Opieki Społecznej, 2011.
receptorem dopaminy D3 w leczeniu uzależnienia [4] Shoptaw S, Reback CJ. Używanie metamfetaminy i
od kokainy [110]. Dwa randomizowane, zachowania związane z chorobami zakaźnymi u
kontrolowane badania będą oceniać buspiron jako mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami:
terapię zapobiegającą nawrotom wśród pacjentów implikacje dla interwencji. Addiction 2007;102 (Suppl
1):130-5. Epub 2007/05/12.
uzależnionych od kokainy, którzy są wypisywani z
[5] Brecht ML, O'Brien A, von Mayrhauser C, Anglin MD.
placówek leczenia szpitalnego [111]. Zachowania związane z używaniem metamfetaminy i
Po ponad 20 latach wspólnych wysiłków w celu różnice między płciami. Addict Behav 2004;29:89-106.
opracowania szeroko skutecznego leku na [6] Farabee D, Prendergast M, Cartier J. Używanie
uzależnienie od MA, nie pojawił się żaden kandydat. metamfetaminy i ryzyko HIV wśród przestępców
nadużywających substancji w Kalifornii. J Psychoactive
Podkreśla to p o t r z e b ę nowych metodologii
Drugs 2002;34:295-300.
badawczych, lepszej integracji między naukami [7] Gonzales R, Mooney L, Rawson RA. The methampheta
podstawowymi i klinicznymi oraz lepszej współpracy mine problem in the United States. Annu Rev Public
między rządem, przemysłem i badaczami Health 2010;31:385-98.
akademickimi. [8] Degenhardt L, Roxburgh A, Black E, Bruno R. The epi-
demiology of methamphetamine use and harm in Aus-
tralia. Drug Alcohol Rev 2008;31:385-98.
Podziękowanie [9] Roll JM. Zarządzanie awaryjne: oparty na dowodach
element leczenia zaburzeń związanych z używaniem
Autorzy z wdzięcznością dziękują za wsparcie metamfetaminy. Addiction 2007;102:114-20.
National Institute on Drug Abuse, P50 DA-12755, [10] Roll JM, Petry NM, Stitzer ML, et al. Zarządzanie
warunkowe w leczeniu zaburzeń związanych z
P50 DA-18185, K23 DA023558 i T32 DA026400. używaniem metamfetaminy. Am J Psychiatry
2006;163:1993-9.

© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs


458 M. Brensilver et al.

[11] Lee NK, Rawson RA. Systematyczny przegląd terapii uzależnienie: randomizowane badanie kontrolowane
poznawczych i behawioralnych w leczeniu uzależnienia placebo. Am J Psychiatry 2008;165:1442-8.
od metamfetaminy. Drug Alcohol Rev 2008;27:309-17. [29] Tiihonen J, Krupitsky E, Verbitskaya E, et al.
[12] Smout MF, Longo M, Harrison S, Minniti R, Wickes W, Naltrexone implant for the treatment of polydrug
White JM. Leczenie psychospołeczne zaburzeń dependence: a ran- domized controlled trial. Am J
związanych z używaniem metamfetaminy: wstępne Psychiatry 2012;169: 531-6.
randomizowane kontrolowane badanie terapii poznawczo- [30] Meredith CW, Jaffe C, Yanasak E, Cherrier M, Saxon
behawioralnej oraz terapii akceptacji i zaangażowania. AJ. Otwarte badanie pilotażowe risperidonu w leczeniu
Subst Abuse 2010;31:98-107. uzależnienia od metamfetaminy. J Psychoactive Drugs
[13] Homer BD, Solomon TM, Moeller RW, Mascia A, 2007;39:167-72.
DeRaleau L, Halkitis PN. Nadużywanie metamfetaminy i [31] Meredith CW, Jaffe C, Cherrier M, et al. Otwarte
upośledzenie funkcjonowania społecznego: przegląd badanie risperidonu podawanego we wstrzyknięciach w
podstawowych przyczyn neurofizjologicznych i implikacji leczeniu uzależnienia od metamfetaminy. J Addict Med
behawioralnych. Psychol Bull 2008;134:301-10. 2009;3:55-65.
[14] Fleckenstein AE, Volz TJ, Hanson GR. Wywołane [32] Nejtek VA, Avila M, Chen LA, et al. Czy atypowe leki
psychostymulantami zmiany w funkcji pęcherzykowego przeciwpsychotyczne skutecznie leczą
transportera monoaminowego-2: implikacje współwystępujące zaburzenia afektywne dwubiegunowe
neurotoksyczne i terapeutyczne. Neu- ropharmacology i uzależnienie od stymulantów? Randomizowane badanie z
2009;56:133-8. podwójnie ślepą próbą. J Clin Psychiatry 2008;69:1257-66.
[15] Fleckenstein AE, Gibb JW, Hanson GR. Zróżnicowany [33] Wachtel SR, Ortengren A, Wit H. Wpływ ostrego
wpływ stymulantów na transportery monoaminergiczne: haloperidolu lub risperidonu na subiektywne reakcje na
konsekwencje farmakologiczne i implikacje dla metamfetaminę u zdrowych ochotników. Drug Alcohol
neurotoksyczności. Eur J Pharmacol 2000;406:1-13. Depend 2002;68:23-33.
[16] Koob GF, Le Moal M. Uzależnienie i mózgowy system [34] Shapiro DA, Renock S, Arrington E, et al. Aripiprazol:
antyreaktywny. Annu Rev Psychol 2008;59:29-53. nowy atypowy lek przeciwpsychotyczny o unikalnej i
[17] Kalivas PW, O'Brien C. Uzależnienie od narkotyków jako silnej farmakologii. Neuropsychopharmacology 2003;
patologia etapowej neuroplastyczności. 28:1400-11.
Neuropsychopharmacology 2007; 33:166-80. [35] Tiihonen J, Kuoppasalmi K, Fohr J, et al. A comparison of
[18] Chen CK, Lin SK, Sham P, et al. Charakterystyka aripiprazole, methylphenidate, and placebo for ampheta-
przedchorobowa i współchorobowość osób używających mine dependence. Am J Psychiatry 2007;164:160-2.
metamfetaminy z psychozą i bez psychozy. Psychol [36] Kampman KM, Pettinati H, Lynch KG, Sparkman T,
Med 2003;33:1407-14. O'Brien CP. Pilotażowe badanie olanzapiny w leczeniu
[19] Scott JC, Woods SP, Matt GE, et al. Neurokognitywne uzależnienia od kokainy. Drug Alcohol Depend
skutki metamfetaminy: krytyczny przegląd i 2003;70:265- 73.
metaanaliza. Neuropsychol Rev 2007;17:275-97. [37] Grabowski J, Rhoades H, Silverman P, et al. Rysperydon w
[20] Kessler RC, Chiu WT, Demler O, Walters EE. leczeniu uzależnienia od kokainy: randomizowane badanie
Rozpowszechnienie, nasilenie i współwystępowanie 12- z podwójnie ślepą próbą. J Clin Psychopharmacol
miesięcznych zaburzeń DSM-IV w National Comorbidity 2000;20:305-10.
Survey Replication. Arch Gen Psychiatry 2005;62:617. [38] Sulaiman AH, Gill JS, Said MA, Zainal NZ, Hussein
[21] Charney DA, Palacios-Boix J, Negrete JC, Dobkin PL, Gill HM, Guan NC. Randomizowane, kontrolowane placebo
KJ. Związek między współistniejącą depresją i lękiem a badanie aripiprazolu w leczeniu uzależnienia od
sześciomiesięcznymi wynikami leczenia uzależnień. metamfetaminy i związanej z nim psychozy. Int J
Psychiatr Serv 2005;56:927-33. Psychiatry Clin Pract 2012;
[22] Ray LA, Chin PF, Miotto K. Naltrekson w leczeniu http://informahealthcare.com/doi/abs/10
alkoholizmu: wyniki kliniczne, mechanizmy działania i .3109/13651501.2012.667116 [Epub ahead of print].
farmakogenetyka. CNS Neurol Disord Drug Targets [39] Herin DV, Rush CR, Grabowski J. Farmakoterapia
2010;9:13-22. agonistyczna uzależnienia od stymulantów: badania
[23] Krupitsky EZE, Blokhina E, Verbitskaya E, et al. przedkliniczne, laboratoryjne i kliniczne. Ann N Y Acad
Randomizowane badanie implantu naltreksonu o Sci 2010;1187:76-100.
przedłużonym uwalnianiu w porównaniu z doustnym [40] Shearer J, Wodak A, Mattick RP, et al. Pilotażowe
naltreksonem lub placebo w zapobieganiu nawrotom randomizowane kontrolowane badanie substytucji
uzależnienia od opioidów. Arch Gen Psychiatry deksamfetaminy w leczeniu uzależnienia od
2012;69:973-81. amfetaminy. Addiction 2001;96:1289-96.
[24] Wood AJJ, Henningfield JE. Leki nikotynowe [41] Longo M, Wickes W, Smout M, Harrison S, Cahill S,
stosowane w rzucaniu palenia. N Engl J Med White JM. Randomizowane, kontrolowane badanie
1995;333:1196-203. podtrzymywania deksamfetaminy w leczeniu
[25] Johnson RE, Chutuape MA, Strain EC, Walsh SL, uzależnienia od metamfetaminy. Addiction
Stitzer ML, Bigelow GE. Porównanie octanu 2010;105:146-54.
lewometadylu, buprenorfiny i metadonu w leczeniu [42] Galloway GP, Buscemi R, Coyle JR, et al.
uzależnienia od opioidów. N Engl J Med Randomizowane, kontrolowane placebo badanie
2000;343:1290-7. dekstroamfetaminy o przedłużonym uwalnianiu w
[26] Johnson RE, Jaffe JH, Fudala PJ. Kontrolowane badanie leczeniu uzależnienia od metamfetaminy. Clin
leczenia uzależnienia od opioidów buprenorfiną. JAMA Pharmacol Ther 2011;89:276-82.
1992;267:2750-5. [43] Ballon JS, Feifel D. Systematyczny przegląd modafinilu:
[27] Jayaram-Lindström N, Wennberg P, Beck O, Franck J. potencjalne zastosowania kliniczne i mechanizmy
Otwarte badanie kliniczne naltreksonu w leczeniu działania. J Clin Psychiatry 2006;67:554-66.
uzależnienia od amfetaminy: zgodność i tolerancja. Nord [44] Bernardi RE, Lewis JR, Lattal KM, Berger SP.
J Psychiatry 2005;59:167-71. Modafinil przywraca kokainę uwarunkowaną preferencją
[28] Jayaram-Lindstrom N, Hammarberg A, Beck O, Franck miejsca po wyginięciu u szczurów. Behav Brain Res
J. Naltrekson w leczeniu uzależnienia od amfetaminy. 2009;204:250-3.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
Creative Commons.
męskim mózgu.
[45] Volkow ND, Fowler JS, Logan J, et al. Wpływ
modafinilu na dopaminę i transportery dopaminy w

© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs


Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
Farmakoterapia uzależnienia od ATS 459

ludzkiego mózgu: implikacje kliniczne. JAMA 2009;301: [63] Barnes NM, Sharp T. Przegląd centralnych receptorów
1148-54. 5-HT i ich funkcji. Neuropharmacology 1999;38:1083-
[46] Sofuoglu M. Wzmocnienie poznawcze jako cel 152.
farmakoterapii uzależnienia od stymulantów. Addiction [64] Johnson BA, Ait-Daoud N, Elkashef AM, et al. Wstępne
2010; 105:38-48. randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane
[47] McElhiney MC, Rabkin JG, Rabkin R, Nunes EV. Provigil placebo badanie bezpieczeństwa i skuteczności
(modafinil) plus terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu ondansetronu w leczeniu uzależnienia od metamfetaminy.
uzależnienia od metamfetaminy u gejów HIV+: badanie Int J Neuropsychop- harmacol 2008;11:1-14.
pilotażowe. Am J Drug Alcohol Abuse 2009;35:34-7. [65] Johnson BA, Roache JD, Ait-Daoud N, et al. Wstępne
[48] McGaugh J, Mancino MJ, Feldman Z, et al. Otwarte randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane
badanie pilotażowe modafinilu w leczeniu uzależnienia od placebo badanie bezpieczeństwa i skuteczności
metamfetaminy. J Clin Psychopharmacol 2009;29:488-91. ondansetronu w leczeniu uzależnienia od kokainy. Drug
Epub 2009/09/12. Alcohol Depend 2006; 84:256-63.
[49] Shearer J, Darke S, Rodgers C, et al. Podwójnie [66] Piasecki MP, Steinagel GM, Thienhaus OJ, Kohlenberg
zaślepione, kontrolowane placebo badanie modafinilu BS. Badanie eksploracyjne: stosowanie paroksetyny w
(200 mg/dzień) w leczeniu uzależnienia od leczeniu głodu metamfetaminy. J Psychoactive Drugs
metamfetaminy. Addiction 2009; 104: 224-33. 2002;34: 301-4.
[50] Heinzerling KG, Swanson AN, Kim S, et al. [67] Anttila SAK, Leinonen EVJ. Przegląd farmako-
Randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane logicznego i klinicznego profilu mirtazapiny. CNS Drug
placebo badanie modafinilu w leczeniu uzależnienia od Rev 2001;7:249-64.
metamfetaminy. Drug Alcohol Depend 2010;109:20-9. [68] Colfax GN, Santos G-M, Das M, et al. Mirtazapina w
[51] Anderson AL, Li S-H, Biswas K, et al. Modafinil w celu ograniczenia używania metamfetaminy:
leczeniu uzależnienia od metamfetaminy. Drug Alcohol randomizowane badanie kontrolowane. Arch Gen
Depend 2012;120:135-41. Psychiatry 2011;68:1168-75.
[52] Loland CJ, Mereu M, Okunola OM, et al. R-Modafinil [69] Cruickshank CC, Montebello ME, Dyer KR, et al.
(Armodafinil): unikalny inhibitor wychwytu dopaminy i Kontrolowane placebo badanie mirtazapiny w leczeniu
potencjalny lek na nadużywanie psychostymulantów. Biol odstawienia metamfetaminy. Drug Alcohol Rev
Psychiatry 2012; 72: 405-13. 2008;27:326-33.
[53] Dwoskin LP, Rauhut AS, King-Pospisil KA, Bardo MT. [70] Shoptaw S, Yang X, Rotheram-Fuller EJ, et al.
Review of the pharmacology and clinical profile of bupro- Randomizowane, kontrolowane placebo badanie baklofenu
pion, an antidepressant and tobacco use cessation agent. w leczeniu uzależnienia od kokainy: wstępne efekty u osób
CNS Drug Rev 2006;12:178-207. z przewlekłymi wzorcami używania kokainy. J Clin
[54] Rau KS, Birdsall E, Hanson JE, et al. Bupropion zwiększa Psychiatry 2003; 64:1440-8.
pęcherzykowy transport monoamin w prążkowiu. [71] Rose M, Kam P. Gabapentyna: farmakologia i jej
Neuropharmacol- ogy 2005; 49: 820-30. zastosowanie w leczeniu bólu. Anaesthesia
[55] Elkashef AM, Rawson RA, Anderson AL, et al. Bupropion 2002;57:451-62.
w leczeniu uzależnienia od metamfetaminy. Neu- [72] Petroff OAC, Rothman DL, Behar KL, Lamoureux D,
ropsychopharmacology 2008;33:1162-70. Mattson RH. Wpływ gabapentyny na stężenie kwasu
[56] Shoptaw S, Heinzerling KG, Rotheram-Fuller E, et al. gamma-aminomasłowego w mózgu u pacjentów z
Randomizowane, kontrolowane placebo badanie padaczką. Ann Neurol 1996;39:95-9.
bupropionu w leczeniu uzależnienia od metamfetaminy. [73] Heinzerling KG, Shoptaw S, Peck JA, et al.
Drug Alcohol Depend 2008;96:222-32. Randomizowane, kontrolowane placebo badanie
[57] Das M, Santos D, Matheson T, et al. Feasibility and accept- baklofenu i gabapentyny w leczeniu uzależnienia od
ability of a phase II randomized pharmacologic interven- metamfetaminy. Drug Alcohol Depend 2006;85:177-84.
tion for methamphetamine dependence in high-risk men [74] Ling W, Shoptaw S, Hillhouse M, et al. Podwójnie
who have sex with men. AIDS 2010;24:991-1000. ślepa, kontrolowana placebo ocena proto-kola
[58] Galloway GP, Newmeyer J, Knapp T, Stalcup SA, Smith PROMETA™ dla uzależnienia od metamfetaminy.
D. Kontrolowane badanie imipraminy w leczeniu Addiction 2012; 107:361-9.
uzależnienia od metamfetaminy. J Subst Abuse Treat [75] Elkashef A, Kahn R, Yu E, et al. Topiramat w leczeniu
1996;13:493-7. uzależnienia od metamfetaminy: wieloośrodkowe
[59] Batki S, Moon J, Bradley M, et al. Fluoksetyna w badanie kontrolowane placebo. Addiction
uzależnieniu od metamfetaminy - badanie kontrolowane: 2012;107:1297-306.
wstępna analiza. NIDA Research Monograph: [76] Hillhouse MP, Marinelli-Casey P, Gonzales R, Ang A,
Government Print- ing Office; 1999. p. 235. Rawson RA, Autorzy MTPC. Przewidywanie wyników
[60] Shoptaw S, Huber A, Peck J, et al. Randomizowane, leczenia i wyników po leczeniu u osób używających
kontrolowane placebo badanie sertraliny i zarządzania metamfetaminy. Addiction 2007;102:84-95.
kontyngentem w leczeniu uzależnienia od [77] Brecht ML, Greenwell L, Von Mayrhauser C, Anglin MD.
metamfetaminy. Drug Alcohol Depend 2006;85:12-8. Dwuletnie wyniki leczenia uzależnienia od
[61] Johnson BA, Roache JD, Javors MA, et al. Ondansetron w metamfetaminy. J Psychoactive Drugs 2006;38 (Suppl
celu zmniejszenia picia wśród biologicznie 3):415-26.
predysponowanych pacjentów uzależnionych od [78] Brecht ML, Greenwell L, Anglin MD. Leczenie
alkoholu. JAMA 2000;284:963-71. uzależnienia od metamfetaminy: trendy i predyktory
[62] Johnson BA, Ait-Daoud N, Seneviratne C, et al. zatrzymania i ukończenia leczenia w dużym stanowym
Pharma- cogenetic approach at the serotonin transporter systemie leczenia (1992-2002). J Subst Abuse Treat
gene as a method of reducing the severity of alcohol 2005;29:295-306.
drinking. Am J Psychiatry 2011;168:265-75. [79] Dean AC, London ED, Sugar CA, et al. Przewidywanie
przestrzegania leczenia uzależnienia od metamfetaminy na
podstawie zmiennych neuropsychologicznych i używania
narkotyków. Drug Alcohol Depend 2009;105:48-55.
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs
Creative Commons.
14653362, 2013, 5, Downloaded from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dar.12048 by Cochrane Polska, Wiley Online Library on [26/08/2023]. Zobacz Warunki korzystania (https://onlinelibrary.wiley.com/terms-and-conditions) w Wiley Online Library, aby zapoznać się z zasadami korzystania; artykuły OA podlegają odpowiedniej licencji
460 M. Brensilver et al.

[80] Evans WE, McLeod HL. Pharmacogenomics-drug dis- leków u ludzi. Clin Pharmacol Ther 2010; 88:109-14.
position, drug targets, and side effects. N Engl J Med [97] Lerman C, LeSage MG, Perkins KA, et al. Badania
2003;348:538-49. translacyjne w opracowywaniu leków na uzależnienie od
[81] Faraone SV, Perlis RH, Doyle AE, et al. Genetyka nikotyny. Nat Rev Drug Discov 2007;6:746-62.
molekularna zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z [98] Mullard A. Programy repozycjonowania leków ruszają z
deficytem uwagi. Biol Psychiatry 2005;57:1313-23. miejsca. Nat Rev Drug Discov 2012;11:505-6.
[82] Uhl GR, Drgon T, Liu QR, et al. Genome-wide associa- [99] Oprea TI, Bauman JE, Bologa CG, et al. Drug repurpos-
tion for methamphetamine dependence: convergent ing from an academic perspective. Drug Discov Today
results from 2 samples. Arch Gen Psychiatry 2008; 65: Ther Strateg 2011;8:61-9.
345. [100] McCann DJ. Najnowsze postępy w opracowywaniu
[83] Ujike H, Harano M, Inada T, et al. Dziewięć lub mniej leków stosowanych w leczeniu zaburzeń związanych z
powtórzonych alleli w polimorfizmie VNTR genu używaniem substancji psychoaktywnych. Referat
transportera dopaminy jest silnym czynnikiem ryzyka wygłoszony na 74. dorocznym spotkaniu College on
przedłużonej psychozy metamfetaminowej. The Problems of Drug Dependence. 2012: La Quinta, CA, 12
Pharmacogenomics J 2003; 3:242-7. czerwca 2012.
[84] Cherner M, Bousman C, Everall I, et al. Osoby [101] Mihalak KB, Carroll FI, Luetje CW. Wareniklina jest
intensywnie metabolizujące cytochrom P450-2D6 są częściowym agonistą receptorów nikotynowych
bardziej podatne na zaburzenia neuropoznawcze związane z alfa4beta2 i pełnym agonistą neuronalnych receptorów
metamfetaminą: wstępne ustalenia. J Int Neuropsychol nikotynowych alfa7. Mol Pharmacol 2006;70: 801-5.
Soc 2010; 16:890-901. [102] Plebani JG, Lynch KG, Yu Q, Pettinati HM, O'Brien CP,
[85] Haile CN, Kosten TR, Kosten TA. Farmakogenetyczne Kampman KM. Wyniki wstępnego badania klinicznego
metody leczenia uzależnienia od narkotyków: kokaina, warenikliny w leczeniu uzależnienia od kokainy. Drug
amfetamina i metamfetamina. Am J Drug Alcohol Alcohol Depend 2012;121:163-6.
Abuse 2009; 35:161-77. [103] Mitchell JM, Teague CH, Kayser AS, Bartlett SE, Fields
[86] Heinzerling KG, McCracken JT, Swanson A-N, Ray HL. Wareniklina zmniejsza spożycie alkoholu u
LA, Shoptaw SJ. COMT Val158Met, BDNF Val66Met i nałogowych palaczy. Psychopharmacology (Berl)
OPRM1 Asn40Asp i odpowiedź na leczenie 2012;223: 299-306.
uzależnienia od metamfetaminy: wstępne badanie. J Clin [104] Dobbs LK, Mark GP. Porównanie ogólnoustrojowego i
Psychopharmacol 2012;32:135-7. miejscowego leczenia metamfetaminą na poziom
[87] Heinzerling KG, Shoptaw S. Płeć, czynnik acetylocholiny i dopaminy w brzusznym obszarze
neurotroficzny pochodzenia mózgowego Val66Met i nakrywki u myszy. Neuroscience 2008;156:700-11.
częstotliwość używania metamfetaminy. Gend Med [105] Hiranita T, Nawata Y, Sakimura K, Anggadiredja K,
2012;9:112-20. Yamamoto T. Tłumienie zachowań związanych z
[88] Arrowsmith J. Obserwacja badań: niepowodzenia fazy poszukiwaniem metamfetaminy przez agonistów
II: 2008-2010. Nat Rev Drug Discov 2011;10:328-9. nikotynowych. Proc Natl Acad Sci U S A
[89] Paul SM, Mytelka DS, Dunwiddie CT, et al. How to 2006;103:8523-7.
improve R&D productivity: the pharmaceutical industry's [106] De La Garza R 2nd, Mahoney JJ III, Culbertson C,
grand challenge. Nat Rev Drug Discov 2010;9:203-14. Shoptaw S, Newton TF. Inhibitor
[90] Boguski MS, Mandl KD, Sukhatme VP. Repurposing with a acetylocholinoesterazy rywastygmina nie zmienia
difference. Science 2009;324:1394-5. całkowitego wyboru metamfetaminy, ale może zmniejszać
[91] Morgan P, Van Der Graaf PH, Arrowsmith J, et al. Czy pozytywne subiektywne efekty w laboratoryjnym modelu
można poprawić przepływ leków? Podstawowe zasady samopodawania dożylnego u ochotników. Pharmacol
farmakokinetyczne i farmakologiczne w kierunku poprawy Biochem Behav 2008; 89: 200-8.
przeżywalności fazy II. Drug Discov Today 2012; 17:419- [107] Kalivas PW, Volkow ND. Neuronalne podstawy
24. uzależnienia: patologia motywacji i wyboru. Am J
[92] Prinz F, Schlange T, Asadullah K. Believe it or not: how Psychiatry 2005;162:1403-13.
much we can rely on published data on potential drug [108] Reissner KJ, Kalivas PW, Reissner K, Kalivas P.
targets? Nat Rev Drug Discov 2011;10:712-3. Wykorzystanie homeostazy glutaminianu jako celu w
[93] Gashaw I, Ellinghaus P, Sommer A, Asadullah K. What leczeniu zaburzeń uzależniających. Behav Pharmacol
makes a good drug target? Drug Discov Today 2012; 2010;21:514-22.
17:S24-S30. [109] Moussawi K, Pacchioni A, Moran M, et al. N-
[94] Threlfell S, Lalic T, Platt Nicola J, Jennings Katie A, acetylocysteina odwraca metaplastyczność indukowaną
Deisseroth K, Cragg Stephanie J. Striatal dopamine kokainą. Nat Neurosci 2009;12:182-9.
release is triggered by synchronized activity in cholinergic [110] Newman AH, Blaylock BL, Nader MA, Bergman J, Sibley
interneurons. Neuron 2012;75:58-64. DR, Skolnick P. Medication discovery for addiction: trans-
[95] Tolu S, Eddine R, Marti F, et al. Koaktywacja neuronów lating the dopamine D3 receptor hypothesis. Biochem
VTA DA i GABA pośredniczy we wzmacnianiu nikotyny. Pharmacol 2012;84:882-90.
Mol Psychiatry 2013; 18: 382-93. [111] Winhusen T, Brady KT, Stitzer M, et al. Ocena
[96] Perkins K, Lerman C, Fonte C, et al. Walidacja krzyżowa buspironu w zapobieganiu nawrotom u dorosłych
nowej procedury wczesnego badania przesiewowego w uzależnionych od kokainy: badanie skuteczności
kierunku zaprzestania palenia tytoniu. przeprowadzone w świecie rzeczywistym. Contemp Clin
Trials 2012;33:993-1002.
© 2013 Australasian Professional Society on Alcohol and Other Drugs

You might also like