‫ﺍﶈــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻷﻭﱃ ‪ ،‬ﺇﺯﺍﻯ ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬؟‬

‫اﻟﺠﺰء اﻷول‬
‫ﶈـــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻟﻜــــﻮﻣﺒــــﻮ‬
‫أول ﻣﻌﻠــﻮﻣﻪ ﻋﺎﻳﺰك ﺗﻌﺮﻓﮫﺎ ﻣﻦ ال ‪، Access‬أﻳــﻪ اﻟﺨﻄﻮات اﻟﻠﻰ ﺑﻌﻤﻠﮫﺎ ف ال ‪ Access‬؟‬

‫ﺍﻟﺮﺍﺟﻞ ﺑﺘﺎﻉ ﺍﻷﻭﺑﺮﺗــﻒ ﻭﺭﺍﻧﺎ ﻭﺭﺍﻧــﺎ ‪"G.V. black " (:‬‬

‫‪1-Outline Form‬‬
‫‪Def : External reflection of Internal anatomy‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺎ ﻣﺒﻌﻤﻠﺘﺶ اﻟﺸﻜﻞ ده ﻋﻠﺸــﺎن ﺑﺤﺒــﻮ ‪،،‬ﻻ اﻧﺎ ﻣﺠﺒــﻮر ﻋﻠﯿــﻪ ‪،،‬ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺎ ﻣﺤﻜﻮم ب‪...‬‬
‫‪) shape , size‬ذى ال ‪ old‬ﺑﯿﻜــﻮن ﺿﯿــﻖ ‪،،‬وال ‪ young‬ﺑﯿﻜــﻮن واﺳﻊ(‪..‬‬
‫وﻛﻤـــﺎن ﻣﺤﻜــﻮم ب ‪) root canals & Number of roots‬ﻛﻤـــﺎن ﺷﻮﻳﻪ ھﻨﺎﺧﺪِﺳﻨــﻪ ﻣﺮﺑﺮﺑــﻪ‬
‫اﺳﻤﮫــﺎ ‪ ، Lower 6‬ﻟــﻮ ‪ Canals ٣‬ھﺘﻜــﻮن ‪،، Triangle‬وﻟــﻮ ‪ Canals ٤‬ھﺘﻜــﻮن ‪( trapezoid‬‬
‫‪2-Convenience Form‬‬
‫أﺣﻔﻈﻠﻰ ﺟﻤــﻠﻪ واﺣﺪه ﺑﺲ " ‪" straight line access cavity‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺘﻔﺘﺤﻠﯿﺶ ال ‪ access‬ﻛﺪھــﻮن ‪،،‬وﺗﻘﻮﻟﻰ اﻧﺎ ﺷﺎﻳﻒ ال ‪ Orifices‬ﻃﯿﺐ ھﺘﻌﺮف ﺗﺸﺘﻐﻞ ﻓﯿﮫﻢ؟‬
‫‪،،‬ﻃﯿﺐ ﺑﻼش ال ‪ File‬ھﯿﻌﺮف ﻳﺨﺶ ﻓﯿﮫﻢ ؟!!!‬
‫اﻻﺟﺎﺑﻪ ‪ :‬ﻧــــــــﻮ ‪،،‬ﻻن ال ‪ Conv Form‬ﻣﻌﻨﺎھــﺎ‬
‫‪،، STAIGHT‬ﻟﯿـــﻪ ؟ ‪..‬ﻳﻌﻨﻰ ‪ straight access cavity‬ﻟﻠـــــ ‪،،Orifice‬ﻳﻌﻨﻰ ﺗﺪﺧﻞ ﻟﻞ ‪ Orifice‬داﺧــﻠﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﺮﻳﺤﻪ‬
‫دا ﻣﺶ ﻛﺪا وﺑﺲ‪،،‬دا اﻧﺎ ﻋﺎﻳﺰك ﺗﺪﺧﻞ ﻟﺤﺪ ال ‪ apical foramen‬داﺧﻪ ﻣﺴﺘﺮﻳﺤﻪ‬
‫اﻧﺎ ﻛﻤﺎن ﻋﺎﻳﺰ ال ‪ Instrument‬ﺗﻜــــﻮن ‪ Unstrained‬ﻋﻠﺸﺎن ﻣﺘﺪﺧﻠﺶ وﺗﻌﻤﻠﻰ ﻛﻞ ال ‪ Errors‬دى‬
‫)‪،perforation , ledge‬وﻣﻤﻜﻦ ﻛﻤﺎن ﻣﻊ ال ‪ pressure‬ﺗﻌﻤــﻞ ‪( Broken File‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺎ ﻋــــﺎﻳﺰك ﺗﺒﻘﻰ اﻧﺖ اﻟﻠﻰ ﻣﺴﯿﻄﺮ ع ال ‪ Instrument‬ﻣﺶ ھﻰ اﻟﻠﻰ ﻣﺴﯿﻄــﺮه ﻋﻠﯿــﻚ ‪(: (:‬‬
‫اﺧﯿـﺮا ‪،،‬اﻧﺎ ﻋﺎﻳﺰك ﺗﻮﺳﻌﻠﻰ ال ‪ Access‬ﺑﺪرﺟﻪ ‪ enough‬ﻋﻠﺸــﺎن ﻧﻘﺪر ﻧﻌﻤﻠﮫﺎ ‪.. Obturation‬‬
‫ﻻن ‪ :‬ال ‪ File‬ﻣﻌﺪن ‪..‬ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻌﺎﻓﺮ وﺗﻘﺪر ﺗﺨﺶ ‪،،‬وﻣﻤﻜﻦ ﻛﻤﺎن ﺗﻜﻮن ‪pre-curved‬‬
‫اﻧﻤــﺎ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﻘﻰ ف ال ‪،،، Obturation‬ودى اﻟﻠﻰ ﻛﻠــﻜﻮ ﺑﺘﻘﻌﻮا ﻓﯿﮫﺎ ف اﻣﺘﺤﺎن اﻟﻌﻤﻠﻰ ‪،،‬اﻧﺖ ﺷﻐﺎل‬
‫‪ Mechanical‬ﺣــــﻠﻮ اوى ‪ ،،‬ﺑﺲ ﺣﻄﯿــﺖ ‪ ٢‬او ‪ ٣‬ﻛـــــﻮن ‪،،‬وﻣﻔﯿــﺶ ﺣﺎﺟﻪ ﺗﺎﻧﻰ ﺑﺘﺨــﺶ ‪،،‬اوﻣﺎل‬
‫اﻟﺘﻨﻀﯿــﻒ اﻟﻠﻰ اﻧﺎ ﻋﻤــﻠﺘﻮ ﻛــﻠﻮ راح ﻓﯿــﻦ ؟‬
‫ﻻن ال ‪ Obturation‬ﺣﺘـــﻪ ﺑﻼﺳﺘﯿﻚ ‪،،‬اﻧﺖ ﻋﺎﻣﻠﮫﺎ اﻟﺪﻧﯿﺎ ﻣﻦ ﻓــﻮق ﺿﯿﻘــﻪ ‪،،‬ھﺘﺨﺶ ﻟﺤﺪ ﺣﺘﻪ ﻣﻌﯿﻨﻪ‬
‫وﺗﻘﻒ‬
‫‪3-Removal of caries & defective restorations‬‬
‫ودى ﻣﺸﻜﻠﻪ ﻛﺒﯿــﺮه ﺑﺘﯿﺠﻰ اﻟﺴﻨــﻪ ب ‪ caries‬ﻋﻨﯿــﻒ ‪،،‬ﻟﻜﻦ ط ــﻆ ‪،،‬اﻧﺎ اﻟﻤﮫﻢ ﻋﻨﺪى اﻋﻤﻞ ‪ access cavity to the root‬وﺳﺎﻳﺐ‬
‫ﻛﻞ ال ‪ caries‬وال ‪undermind‬‬
‫اﻟﻤﺸﻜﻠﻪ ان ده ﻳﺎ دﻛﺎﺗﺮه ﻣﻠﯿﺎن ﺑﻜﺘﺮﻳﺎ ‪،،‬ﻳﻌﻨﻰ " ‪،، " source of infection‬ھﯿﺨﺶ ال ‪canal‬‬
‫ﻏﯿﺮ ان ﻋﻨﺪك ‪ Pt‬ﻋــﺎﻣﻞ ‪ Amalgam‬اﻧﺖ ﺑﻘﻰ ﻓﺘﺤﺖ ﺟﻮا ال ‪،، Amalgam‬وﻟﺴﻪ ﺑﺎﻗﯿﮫﺎ ﻣﻮﺟﻮد ‪،،‬ﻗـــﻮم أﻳﻪ ﺑﻘﻰ اﻟﺤﺸــﻮه‬
‫ﺗﺘﻜﺴﺮ‪،،‬وﻳﺪﺧﻞ ﻣﻨﮫﺎ ﺟﺰء ﺟﻮه ال ‪ ، canal‬وﺗﻘﻔﻠﮫﺎ ‪،‬ﺗﻌﺮف ﺗﻄﻠﻌﮫــﺎ اﺑﻘﻰ ﻗﺎﺑﻠﻨﻰ !! ‪(:‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ﻳﺎدﻛﺎﺗﺮه ‪،،‬ﻻزم اﺷﯿــﻞ ‪ caries‬او ‪ defective restoration‬او ‪ undermined enamel‬ﻋﻠﺸﺎن ﺣﺎﺟﺘﯿﻦ ) ‪source of leakage‬‬
‫‪ + of bacteria‬و اﻧــﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﻳﺘﻜﺴـــﺮ وﻳﻌﻤﻠﻰ ‪ Obstruction‬ف ال ‪canal‬‬
‫‪4-Toilet Of the cavity‬‬
‫واﺧﯿــﺮا ﻛﺎﻟﻌﺎده ﻻزم اﺷﻄــﻒ ال ‪،، cavity‬اوﻋــﻮ ﻳﺎدﻛﺎﺗﺮه ﺣﺪ ﻳﻌﻤﻞ ‪ toilet of the cavity‬ﺑﺎﺳﺘﺨﺪام ال ‪chip syringe‬‬
‫‪..‬ﻧــــــــــــــــــــــﻮ‬
‫اﺣﻨﺎ ﺑﻨﻐﺴﻞ ال ‪ cavity‬ازاى ؟ ‪..‬ﻋﻦ ﻃﺮﻳﻖ اﻧﻚ ﺗﻌﻤﻞ ‪ irrigation‬ب ‪NaOCl‬‬
‫‪ --‬ﻧﻘﻄــﻪ ﺗﺎﻧﯿﻪ‬
‫‪ --‬ﻋﺎﻳﺰك ﺗﻌﺮف ان ال ‪ access cavity‬ﻋﺒــﺎره ﻋﻦ ‪ ٣‬ﺧﻄــﻮات ‪..‬‬
‫‪1-Gaining access ..‬‬
‫اﻧﺘــﻮ ﻣﺠﺎزا ﺑﺘﺴﻤــﻮھﺎ‪ drop ,,‬ﺑﻨﻌﻤﻠﮫﺎ ﺑﺎى ؟ ‪ Instrument‬ﺑـــ ‪ Round bur‬أو‪ Round stone ,,‬اﻻﺗﻨﯿﻦ ﺻــﺢ‬
‫ال ‪ Net result ,,‬اﻧﺎ ﻋﺎﻳﺰ اﻋﻤﻠﮫﺎ ﺑﺤﺎﺟﻪ "‪ "End cutting‬ھـــــﺎ ﻓﻰ ﺧﻼف ع ﻛﺪه ؟؟ ‪ ..‬ﻻ‬
‫‪2-Derofing‬‬
‫ودى ﺗﺎﻧﻰ ﺧﻄــــﻮه وﺑﺸﯿﻞ ﻓﯿﮫــﺎ ال‪Roof‬‬
‫‪3-Flaring‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺎﻋﻤﻠﺖ‪ derofing ,,‬اﻧﺎ ﻋﺎﻳﺰ ال ‪ access cavity‬ﻳﻜــﻮن ‪ flared‬ﻋﻠﺸﺎن اﻗﺪر ادﺧــﻞ ‪ instrument‬ﻣﺴﺘﺮﻳﺤــﻪ ‪،،‬ﻓﺒﻌﻤﻞ ﺗﺎﻟﺖ‬
‫ﺧﻄــﻮه وھﻰ ال‪flaring‬‬
‫ﺧﻠﻠــﻰ ﺑﺎﻟﻚ ﺑﻘﻰ ‪ ،‬ورﻛﺰ ﻣﻌﺎﻳﺎ ﻋﻠﺸﺎن اﻟﺠﺎى ھﻮ اﻟﻤﮫﻢ ‪ ،،‬ال ‪، derofing‬وال ‪ flaring‬ﺑﻌﻤﻠﮫﻢ ﺑﺎى ‪ instrument‬؟؟‬
‫ﺑﻌﻤﻠﮫــﻢ ب ‪ stone‬او ‪ Endo Z bur‬ﻋﻠﺸــﺎن ﻣﻌﻨﺪھﺎش ‪Non cutting end ... cutting instrument...‬‬
‫ﻓﺎﻗﻌــﺪ ﺑﻘﻰ راﻳﺢ ﺟﺎى ع ال ‪ floor‬ﻻ ﺑﺘﻌﻤﻞ ‪ perfopation‬وﻻ ﺗﻌــﻮروا‬
‫× ﻟﻤــﺎ ﻳﺠﯿﻠﻚ ﺳﺆال ‪ T‬او ‪.. ..... F‬ھﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺘﻌﻤﻞ ال ‪ Endo Z bur‬ف ال ‪ gaining access‬؟؟ ‪ ..‬اﻻﺟﺎﺑــﻪ ‪Noooo‬‬
‫ﻟﯿــﻪ ﻋﻠﺸﺎن ھﻰ ‪.. Non cutting end‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ال ‪ ganing access‬ﻻزم ﺗﻜﻮن ب ‪،، end cutting‬اﻧﻤــﺎ ال ‪ derofing‬و ال ‪ ،، flaring‬اﻧﺖ ﺣــــﺮ ﻟــــﻮ ﻣﺴﯿﻄــﺮ وﻣﺶ ھﺘﻌــﻮر‬
‫‪،،‬اﺷﺘﻐﻞ ب ‪ stone‬ﻟﻜﻦ ﻟــﻮ ھﺘﻌــﻮر اﺷﺘﻐﻞ ب ‪.. Endo Z‬‬
 ‫ﺍﶈــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻷﻭﱃ ‪ ،‬ﺇﺯﺍﻯ ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬؟‬
‫اﻟﺠﺰء اﻟﺘﺎﻧﻲ‬
‫ﶈـــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻟﻜــــﻮﻣﺒــــﻮ‬

‫ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻤﺤــﺎﺿﺮه اﻻوﻟﻰ ‪ ..‬أزاى ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬ﺑﺮدك‬

‫ﺑﺺ ﻳﺎﺳﻴــﺪﻯ ﺑﺪﻝ ﻣﺎﺗﺬﺍﻛﺮ ﺷﺎﺑﱰ ﺍﻝ ‪ space morphology‬ﻫﻨﺬﺍﻛــﺮ‬

‫ﺍﻟﻜﺎﻡ ﻛـﻮﻣﻨﺖ ﺩﻭﻝ ‪..‬‬

‫‪ -١‬ال ‪ pulp‬ﻋﺒــﺎره ﻋﻦ ﺟﺰﺋﯿﻦ ‪،،‬اﻟﺠــﺰء اﻟﻠﻰ ف ال ‪ ،، Crown‬ﻣﺶ ال ‪ Crown‬ب ال ‪.. C‬ﻳﺒﻘﻰ‬

‫ﻧﺴﻤﯿــﻪ ‪) coronal pulp‬ف ﺣﺘﯿﺘﯿــﻦ ﻃﺎﻟﻌﯿﻦ اﺳﻤﮫﻢ ‪ pulp horn‬واﻟﺒﺎﻗﻰ اﺳﻤـــﻮ ‪( pulp chamber‬‬
‫واﻟﺠــﺰء اﻟﻠﻰ ف ال ‪ root‬ﻣﻦ ﺗﺤﺖ اﺳﻤــﻮ ‪.. radicular pulp‬‬
‫ﻣﻦ اول ال ‪..radicular pulp‬ﺳﺒﺤــﺎن اﷲ ‪ smile emoticon‬ﻋﻨﺪى ‪ Orifice‬وﺑﻌــﺪ ﻛﺪه ‪،، canal‬‬
‫وﺑﻌـﺪ ﻛﺪه ف اﻻﺧﺮ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﯿﻨﺘﮫﻰ ب ‪.. foramen‬‬

‫‪-٢‬ﻋﻨﺪك ‪ option‬اﻟﻠﻰ ھــﻮ ‪Lateral canal‬‬

‫‪.by the way‬ال ‪ Lateral canal‬ھــﻰ ھــﻰ ‪ accessory canal‬ھــﻰ ھــﻰ ال ‪ furcation canal‬ﺑــﺲ‬
‫ﺑﺎﻟﺬﻛﺎوه ﻛﺪه‬
‫‪ ..‬اﺳﻤــﮫﺎ ‪ furcation canal‬اﻣﺘﻰ ؟؟ ﻟﻤــﺎ ﺗﻜــﻮن ف ال ‪furcation area‬‬
‫‪..‬ﺃﻭﻝ ﻣﻌــﻠﻮﻣﻪ‪..‬‬
‫ھﺘﻜﺘﺒﮫﺎ وراﻳﺎ ان ال ‪lateral canals can be present any where in the root .‬‬
‫ﻟﻜـــﻦ ھﻰ ‪ More common‬ف ال ‪ apical‬ﻋﻦ ‪ coronal‬او ال ‪.. middle‬‬
‫وﺑﺘﺒﻘــﻰ ﻣﻮﺟﻮده ف ال ‪ post teeth‬اﻛﺘــﺮ ﻣﻦ ال ‪Ant teeth‬‬
‫ﺗﺎﻧﻰ ﻣﻌــﻠﻮﻣﻪ ‪..‬‬
‫ﻟﻮ ﺟﯿﻨــﺎ ﺑﺼﯿﻨــﺎ ع ال ‪ root‬ﻣﻦ ﺗﺤــﺖ ﻳﺎ دﻛﺎﺗﺮه ‪،،‬ﻗﺎﻟﻚ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﻘﻰ ﻛﺒﺮﻟﻰ اﻟﺤﺘــﻪ دى وﻧﺒﺺ ﻋﻠﯿﮫــﺎ‬
‫ﺑﺮاﺣﺘﻨــﺎ‬
‫ادى ال ‪ pulp‬ﻳﻔﻀــﻞ ﻳﻤﺸﻰ ﻳﻤﺸﻰ ‪،،‬وﻳﻀــﯿﻖ ﻳﻀــﯿﻖ ‪....‬وھﻮﺑــــــــــــﺎ ﺑﯿﻮﺳﻊ ‪..‬ﻟﯿــﻪ ﺑﻘﻰ ؟؟‬
‫‪ ..‬اﻓﻜﺮك ﺑﺴــﺮﻋﻪ ‪ .‬اﻧﺎ ﻋﻨﺪى ال ‪ structure‬اﻟﻠﻰ ﻣﻦ ﺑﺮه ده اﺳﻤــﻮ ‪ cementum‬واﻟﻨﺎﺣﯿﻪ اﻟﺘﺎﻧﯿﻪ‬
‫اﺳﻤــﻮ ‪.. cementum‬وده ‪ Dentine‬وده ‪،، Dentine‬ﺧﻠﻠﻰ ﺑﺎﻟﻚ ﺑﻘﻰ اﻧﺎ ﺑﻘﻰ ﻋﻨﺪى داﻳﺮﺗﯿﻦ ‪،،‬داﻳﺮه‬
‫ﺻﻐﯿــﺮه وداﻳﺮه ﻛﺒﯿــﺮه‬
‫اﻟﺪاﻳﺮه اﻟﺼﻐﯿــﺮه ﻳﺎ دﻛﺎﺗﺮه ‪،،‬ﻟﯿﮫﺎ ‪ ٣‬اﺳﺎﻣﻰ ‪،،‬ھﻨﺤﻔﻈﮫــﻢ ‪ ..‬اول اﺳﻢ‪ ،، Minor diameter ..‬ھﻰ‬
‫ھﻰ ‪" Apical constriction‬ﻋﻠﺸﺎن ﺿﯿﻘﻪ "‪،،‬ھﻰ ھﻰ ﺑﺮدوِ‪ " Anatomical apex‬ﻻن ‪by the‬‬
‫‪ anatomy‬اﻟﻨﻘﻄـﻪ دى ﺑﺘﻤﺜــﻞ ال ‪ apex of the tooth‬اﻟﻠﻰ ھــﻰ ‪"C.D.J‬‬
‫وھﻰ دى اﻟﻨﻘﻄــﻪ اﻟﻠﻰ ھــﻮﻗﻒ ﻋﻠﯿﮫــﺎ ‪ .. mechanical preparation‬وھﻮﻗﻒ ﻋﻨﺪھــﺎ ال ‪obturation‬‬
‫ﻟﯿـــﻪ ؟؟‬
‫ﻻن دى اﻟﻨﻘﻄــﻪ اﻟﻠﻰ ال ‪ pulp‬ﺑﯿﺨﻠﺺ ﻋﻨﺪھــﺎ ‪،‬وﻣﺎﺗﺤﺖ ذﻟﻚ ھﻮ ‪ .. P.L‬ﻳﻌﻨﻰ ال ‪ P.L‬داﺧﻞ ﺟــﻮه‬
‫اﻟﺴﻨــــﻪ ؟؟ أأأأأأه‬
 ‫ﺗﻌﺎﻟــﻮ ﺑﻘﻰ ﻧﺘﻜﻠﻢ ﻋﻦ اﻟﺪاﻳﺮه اﻟﻜﺒﯿــﺮه ‪،،‬اول اﺳــﻢ ‪ .. Major diameter‬ھﻰ ھﻰ ‪ " Apical foramen‬اﻟﺨــــــﺮم‬
‫اﻟﻜﺒﯿــــــــــــﺮ ‪ .. " smile emoticon‬ھﻰ ھﻰ ﺑﺮدك ‪radiographic apex‬‬
‫ﻟﯿـــﻪ ﺑﻘﻰ ﺑﻨﺴﻤﯿﮫـــﺎ ‪ radiographic apex‬؟؟ ﻋﻠﺸــﺎن دى ال ‪ apex‬اﻟﻠﻰ ﺑﺸــﻮﻓﮫﺎ ف ‪ .. X-ray‬ﻃﯿﺐ أوﻗــﻒ ﻋﻨﺪھﺎ ال‬
‫‪ Obturation‬؟؟ ‪NoOooo‬‬
‫ﻻن اﻧﺖ ﻛﺪه ﺗﺒﻘﻰ ﻋﻤﻠﺖ ‪..Over extetion‬‬
‫ﻃﯿﺐ ال ‪ space‬ﺑﯿﻦ اﻟﺪاﻳﺮﺗﯿﻦ ﻗــﺪ اﻳﻪ ؟؟‬
‫‪ . by the anatomy‬راﺣــﻮ ﺟﺎﺑــﻮ ﺳﻨـــــﺎن ﻛﺘﯿـــﺮه ‪..‬وﻛﺴــﺮوھﺎ ﺑﺼــﻮ ﻋﻠﯿﮫﺎ ‪..‬ﻟﻘــﻮ ال ‪ space‬ﻣﺎﺑﯿﻨﮫﻢ ﻣﻦ ‪ ٠.٤‬اﻟﻰ ‪ ٠.٧‬ﻣﻠﯿﻤــﺘﺮ‬
‫‪..‬‬
‫ﺑﺲ ﻣﺤﺪش ﺑﯿﻘــﻮل ﻛﺪه ﻓﺎﺣﻨﺎ ف اﻟﺴﻜﺎﺷﻦ ﺑﻨﻘــﻮل ﻣﺠﺎزا ﻣﻦ ‪ ٠.٥‬اﻟﻰ ‪mm١‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺖ ﻻزم ﺗﻘﻒ ع ﺑﻌﺪ ‪.. mm١‬ﻋﻨﺪ ال ‪ .. apical constriction‬اﻟﻠﻰ ھــﻰ اﻟﺪاﻳﺮه اﻟﻀﯿﻘــﻪ‬
 ‫ﺍﶈــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻷﻭﱃ ‪ ،‬ﺇﺯﺍﻯ ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬؟‬
‫اﻟﺠﺰء اﻟﺘﺎﻟﺖ‬
‫ﶈـــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻟﻜــــﻮﻣﺒــــﻮ‬

‫ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻤﺤــﺎﺿﺮه اﻻوﻟﻰ ‪ ..‬أزاى ﻧﻌﻤــﻞ ‪...... Gaining Access‬‬

‫ﺍﻟﻨﻘﻄــﻪ ﺩﻯ ﻣﻬﻤــﻪ ﺍﻭﻯ ‪Types of root canals ..‬‬

‫‪.. Mature root --‬‬

‫ﻣﻌﻨﺎھــﺎ اﻳــﻪ ؟؟ ﻳﻌﻨﻰ ‪ root‬ﻋﻨﺪو ‪Apical constriction‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ‪ root‬ﻃـﻮﻳﻞ ﻣﺘﻜﺎﻣﻞ ‪،،‬ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺎ واﻧﺖ وھﻰَ ‪ ..‬ﻋﻨﺪﻧﺎ ‪ root‬ﻃــﻮﻳﻞ ‪،،‬وف اﻻﺧــﺮ ﻓﯿــﻪ ‪Apical‬‬
‫‪constriction‬‬
‫‪ -‬ﻋﻨﺪﻧــﺎ ﻣﻨــﻮ ‪ .. straight‬ﻳﺒﻘﻰ ‪Mature straight root‬‬
‫وﻧــﻮع ﺗﺎﻧﻰ ﺑﺲ ‪.. curved‬وده ﻓﯿـــــﻪ ﻣﻨــﻮ اﻧﻮاع ‪..‬‬
‫‪Slightly curved ..Severly curved ..Dilacerated ..Byonet‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻳــﻪ ‪ Dilacerated‬؟؟‪ ..‬ﻳﻌﻨﻰ ﻓﯿﻪ ‪،، shrp bent‬ﻳﻌﻨﻰ ﻓﯿـﻪ ‪Angle‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻪ ‪ Byonet‬؟؟ ‪ ..‬ﻳﻌﻨﻰ ﻓﯿــﻪ ‪Angles ٢‬‬
‫ﺳــﺆﺍﻝ ‪ .. MCQ‬أﻛﺘــﺮ ﺳﻨــﻪ ﻓﯿﮫﺎ ‪ Dilaceration‬؟؟ ھﻰ ال ‪Upper 5‬‬
‫‪--‬‬
‫‪.. Immature root‬‬
‫ﻣﻌﻨﺎھــﺎ ان ال اﻟﺴﻨــﻪ ﺣﺼﻠﮫﺎ ‪ eruption‬ف ﺑﻖ اﻟﻌﯿــﺎن ﺑﺲ ال ‪ root‬ﻟﺴــﻪ ﻣﻜﻤﻠﺶ ‪..‬‬
‫ﺧﻠﻠﻰ ﺑﺎﻟﻚ ‪ ،،‬اﻟﺴﻨﻪ دى ﻣﻌﻨﺪھﺎش ‪ Apical constriction‬ھﻰ ﻋﻨﺪھﺎ ‪ Foramen‬وﻛﺒﯿــﺮ ﻛﻤﺎن‬
‫‪،،‬ﺑﺲ ﻣﻔﮫﺎش ﻗﺎﻓﻠﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻔﮫﺎش ‪Apical constriction‬‬
‫ھﺘﺤﻔﻈــﻮ اﻟﻤﻨﻈﺮ ده ﻳﺎدﻛﺎﺗﺮه ‪،،‬ال ‪ Immature‬ﻓﯿــﻪ ﻣﻨــﻮ ﻧﻮﻋﯿﻦ ‪..‬‬
‫ﻣﻨﻈــﺮ ﺑﺘﺒﻘﻰ ‪ .. Tubular Canal‬ﻳﻌﻨﻰ ال ‪ Canal‬ﻋﺎﻣﻠﻪ ذى اﻻﻧﺒــﻮﺑﻪ‬
‫وﻣﻨﻈــﺮﺗﺎﻧﻰ ﺑﺘﺒﻘﻰ ‪ .. Blunder buss‬ودى ﺑﺘﺒﻘﻰ ﺷﺒــﻪ زھــﺮه اﻟﻠﻮﺗﺲ ‪،،‬ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺒـــﻮﺑﻪ ﺑﺲ‬
‫ﻃﺎﻟﻌﻪ ع اوﺳﻊ ﺷــﻮﻳﻪ "‬
‫‪--------------------------------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫ﻧﺴﯿــﺐ ﺑﻘﻰ اﻟﻘﻠﻢ ‪ ،،‬وﻧﺮﻓﻊ اﻳﺪﻳﻨــﺎ ف اﻟﮫــﻮا ‪،،‬ﻟﻤﺎ ﻳﻜــﻮن ﻋﻨﺪك اﻛﺘــﺮ ﻣﻦ ‪ canal‬ﺟــﻮه ﻧﻔﺲ ال‬
‫‪root‬‬

‫‪... Type 1‬‬

‫وده ﺑﯿﻜـــﻮن ﺳــﺎﻧﺪوﺗﺶ ‪One Foramen ..One Canal ..One Orifice..‬‬
‫‪.. Type 2‬‬
‫‪ ..‬ﺟﻌــﺖ وﻧﻔﺴﻚ ف ﺳﺎﻧﺪوﺗﺶ ﺗﺎﻧﻰ ‪One Foramen ..Two Canal .. Two Orifices .‬‬
‫ﻓﺘﺪﻳﻨﻰ أﺣﻠﻰ رﻗﻢ ﺳﺒﻌﻪ ‪..‬‬
 ‫‪..Type 3‬‬
‫ﺣﺴﺒﻰ اﷲ وﻧﻌﻢ اﻟﻮﻛﯿــــﻞ ‪I I .. smile emoticon‬‬
‫‪Two Foramen ... Two Canals ... Two Orifices‬‬
‫‪.. Type 4‬‬
‫‪ ..‬ﻓﻜــﺮوﻧﻰ ﻛﺪه ‪ Type 2‬ﻛﺎن ﻋﺎﻣﻞ ازاى ) ﻛــﺎن ﻋﺎﻣﻞ رﻗﻢ ﺳﺒﻌﻪ ( ‪ ..‬ﻳﺒﻘﻰ ‪ Type 4‬ھﻨﻼﻗﯿﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﺪھــﻮن )رﻗﻢ ﺗﻤــﺎﻧﯿﻪ ( ‪"..‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ‪ Type 2‬ﺑﺘﺒﺺ ﻟﻔــﻮق ‪ Type 4 ،،،‬ﺑﺘﺒــﺺ ﻟﺘﺤﺖ ‪" smile emoticon‬‬
‫‪ --‬ﺗﻜﺘﺒﻠﻰ ﺑﻘﻰ ﺑﯿﻦ ﻗــﻮﺳﯿﻦ ﻛﺪه ان ال ‪ Type 4‬ھﻰ ھﻰ ال ‪Apical delta‬‬
‫‪ -‬ﺳــﺆﺍﻝ ‪MCQ ..‬‬
‫‪Apical delta is most comman in ...... lower premolars‬‬
‫ﻃﯿــــﺐ اﻧﮫــﻰ واﺣﺪ ﻓﯿﮫـﻢ ﺑﻘﻰ ؟؟ ‪Lower 5 ......‬‬
‫‪..Type 5‬‬
‫ﺧﻤﺴــﻪ ﻛﺒﯿــﺮه ‪.. smile emoticon ..O ..‬ﺧﻤﺴـــﻪ دى وﻻ ﻣﺶ ﺧﻤﺴــــﻪ ‪.. smile emoticon‬‬
‫‪One Foramen ... Two Canals ..One Orifice‬‬
‫ودى ﺑﺘﺒﻘﻰ ‪ orifice‬واﺣﺪه ‪،،‬ﺑﯿﺘﻘﺴﻤــﻮ ل ‪ ،، canals٢‬وف اﻻﺧﺮ ﻳﻌﻤﻠــــﻮ ‪foramen‬‬
‫‪..Type 6‬‬
‫ﻓﻜﺮوﻧﻰ ﺑﻘﻰ ﻛﺪه ‪ Type 2‬ﺷﻜﻠﮫﺎ ازاى )رﻗﻢ ﺳﺒﻌــﻪ ( ‪ ،،‬و ‪ Type 4‬ﺷﻜﻠﮫﺎ ازاى )رﻗﻢ ﺗﻤــﺎﻧﯿﻪ ( ﻧﻀﻤﮫـــﻢ ع ﺑﻌﺾ ‪،،‬ﻳﺪﻳﻨﺎ‬
‫اﺣﻠﻰ ‪smile emoticon Typ 6‬‬
‫‪--‬‬
‫ﻧﺘﻔــﻖ ﻣﻊ ﺑﻌﺾ اﺗﻔــﺎق ﻛﺪه ﻗﺒﻞ ﻣﺎﻧﺒﺘﺪى ‪..‬‬
‫ﻣﻔﯿﺶ ﺳﻨــﻪ ﻓﯿﮫﺎ ‪ Type 5‬او ‪.. Type 6‬‬
‫‪smile emoticon‬‬ ‫‪١,٢,٣‬‬‫‪..‬‬ ‫‪١,٢,٣‬‬ ‫ﻛﻞ اﻻﺳﻨﺎن ھﺘﻼﻗﯿﻨﻰ ﻋﻤﺎل اﻗــﻮﻟﻚ‬
‫اﻧﻤــﺎ ‪ Type 4‬ﻣﺶ ھﻨﻼﻗﯿﮫــﺎ ﻏﯿﺮ ﻓﯿﻦ ﺑﺲ ‪Lower 4,5 ..‬‬
 ‫ﺍﶈــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻷﻭﱃ ‪ ،‬ﺇﺯﺍﻯ ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬؟‬
‫اﻟﺠﺰء اﻟﺮاﺑﻊ‬
‫ﶈـــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻟﻜــــﻮﻣﺒــــﻮ‬

‫ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻤﺤــﺎﺿﺮه اﻻوﻟﻰ ‪ ..‬أزاى ﻧﻌﻤــﻞ ‪...... Gaining Access‬‬

‫ﻫﻨﺒﺘﺪﻯ ﳓﻔﻆ ﺍﻟﻨﺴــــﺐ ﺑﺘﺎﻋﻪ ﻛﺎﻡ ‪،، root‬ﻭﻛـــﺎﻡ ‪ root canal‬؟؟‪..‬‬

‫ﻋﻠﺸﺎﻥ ﺍﻟﺪﻛﺎﺗﺮﻩ ﺑﺘﺤﺐ ﺗﺴﺎﻝ ﻓﻴﻬﻢ‪..‬‬

‫‪--‬‬
‫‪Upper cental ,Upper latral ..‬‬
‫‪1 root , 1 root canal.. Triangle ,With Incisal base,,cervical apex‬‬
‫‪--‬‬
‫‪.. Upper canine‬‬
‫ھﻨﺤﻄـــــﻮ ﻣﻌﺎھﻢ ‪ ،،، One root ,,One root canal ،،‬وﺑﯿﻜـــــــﻮن ‪Oval‬‬
‫‪-‬ﺑﺎﻟﻤـــﺮه ﺑﻘﻰ‪ ،،‬ﺑﺺ ﻳﺎﺳﯿﺪى ‪..‬‬
‫ﻛﻞ اﻻﺳﻨﺎن ال ‪.. Anterior .. upper 1,2,3 .. lower 1,2,3‬‬
‫ﻋﻨﺪھــــــــــــــــﺎ ‪Lingual sholder‬‬
‫اﻟﻠﻰ اﺣﻨــﺎ ﻛﻠــﻨﺎ ﺑﻨﻨﺴــﻰ ﻧﺸﯿﻠــﻮا ف اﻻﻣﺘﺤﺎن ‪..‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺟﺮى اﻟﻌﺮف ﻳﺎﺳﯿﺪى اﻟﻔﺎﺿﻞ ان اى ﺳﻨــــﻪ ف اﻟﺪﻧﯿﺎ ﻋﻨﺪھــﺎ ‪... Cingulaum‬وﻋﺎﻣﻞ ذى‬
‫اﻟﻜـــﺮش ﻛﺪھـــــﻮن ‪smile emoticon‬‬
‫وﺑﺎﻟﺘﺎﻟﻰ ھﯿﺒﻘﻰ ﻋﺎﻣــﻠﻰ ‪.. Convixty‬ﻳﻌﻨﻰ ﻛﺮش ﺻﻐﻨــﻦ ﻛﺪه ﺟﻮه اﻟﺴﻨــﻪ ‪..‬ﺗﻤـــــــﺎم‬
‫ﻟﻮ اﻧﺖ ﺑﻘﻰ ﻣﺸﯿﻠﺘــﻮش ﻛــﻮﻳﺲ ‪ ،،‬واﻧﺖ ﺑﺘﻌﻤﻞ ‪.. Access cavity‬ﻛﻞ ال ‪ Area‬دى اﻟﻠﻰ ھــﻰ ﻋﺒﺎره‬
‫‪ pulp tissue‬ﻣﺴﺘﺨــﺒﻰ واﻧﺖ ﻣﺶ ﺷﺎﻳﻔﮫﺎ ﺧﺎﻟﺺ‬
‫ﻓﻠــﻮ ﻣﻌﻤﻠﺘﻠﮫﺎش ﺑﻘﻰ ‪ proper removal‬ﻛﺪھــﻮن ‪ ..‬ھﺘﻼﻗﻰ ال ‪ Instrument‬ﺑﺘﺎﻋﺘﻚ ﻏﺼﺐ ﻋﻨﮫــﺎ‬
‫داﺧﻠﻪ ﺗﻌﻤﻞ اﺣﻠﻰ ‪Perforation‬‬
‫ﻧﻘــﻮل ﺗﺎﻧﻰ ‪..‬‬
‫اﻧﺖ ﻋﻨﺪك ‪ Cingulaum‬ﻛــﺮش ﻣﻦ ﺑﺮه ‪،،‬وﻋﻨﺪك ﻗﺪاﻣـــﻮ ﻛﺮش ﻣﻦ ﺟــﻮه ‪ ،،‬اﻟﻜـــــــــــﺮش ده ﻻزم‬
‫ﺗﺸﯿﻠـــــﻮ‬
‫واﻻ اﻧﺖ ھﺘﺒﻘﻰ ﺳﺎﻳﺐ ‪.. pulp tissue‬اﻧﺖ ﻣﺶ ﺷﺎﻳﻔﮫﺎ ‪..‬ﺑﺲ ھﻰ ﻣﺴﺘﺨﺒﯿﻪ ‪.....‬ده ﻏﯿﺮ اﻧﻚ ﻣﺶ‬
‫ھﺘﻌﺮف ﺗﻌﻤﻞ ‪ proper control‬ع ال ‪Instrument‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ﻛﻞ اﻻﺳﻨﺎن ﻋﻨﺪھــﺎ ‪ ... Lingual sholder‬وﺧﺼــــﻮﺻﺎ ال ‪.. Upper Canin‬ھﺘﻼﻗﯿـــــــــــﻪ‬
‫ﻣﺒﻘــﻠﻆ اوى ‪smile emoticon‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ واﻧﺖ ﺷﻐﺎل ع ﺳﻨــﺎن ‪.. Anterior‬‬
‫ﻻزم ﺗﻨﺰل ‪ ٤٥‬درﺟــﻪ ‪،،‬وﺗﺴﺤــﺐ ‪ palatally‬ﻋﻠﺸــﺎن ﺗﺸﯿﻠــﻮ ﻛﻮﻳﺲ‬
‫ﻛﻤـــﺎن ﻣﻨﻨﺴــــﺎش ان ال ‪ access‬ﻓﻰ ال ‪ ...... Upper 3,4,5‬ﺑﯿﻜــﻮن ‪Oval‬‬
‫اﻧﻤــﺎ ال ‪ access‬ﻓﻰ ال ‪..... lower 3,4,5‬ﺑﯿﻜـــﻮن ‪Ovoid‬‬
‫‪ --‬ال ‪ upper4‬ﺑﯿﺤــﺐ ‪ .. roots ٢‬وﺑﯿﺒﻘﻰ داﻳﻤﺎ ﺑﻨﺴﺒــﻪ‪... %٨٥‬ﻳﻌﻨﻰ ھﯿﻜﻮن ﺟﺪرﻳﻦ ‪،،‬ﻣﻌﻨﻰ ﻛﺪه ھﯿﻜﻮن ﻋﻨﺪك ﻧﺴﺒـــﻪ‬
‫‪%١٥‬ھﺘﻜـــﻮن ﻛﺎم ؟؟‪One root .....‬‬
‫وال ‪ one root‬ده ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻜﻮن ‪ one canal‬او ‪ two canals‬ﻋﺎدى ﻣﻔﯿﮫﺎش ﺣﺎﺟﻪ ‪. smile emoticon‬‬
‫وﺳــﻮاء ‪ roots٢‬او ‪ root١‬ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻜــﻮن ‪root canal Type 1,2,3‬‬
‫‪-‬‬
‫وھﺼــﺪﻣﻚ وھﻔﺤــﻤﻚ ‪..‬‬
‫وھﻘــﻮﻟﻚ ان ﻓﯿﻪ ﻧﺴﺒـــﻪ ﺿﺌﯿــﻠﻪ ﺟﺪا ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻮﺻﻞ ‪ %٦‬ﺑﺘﻜﻮن ‪..ROOTS ٣‬‬
‫ﻋﻠﺸــﺎن ﻟﻤﺎ ﻳﺠﯿﻠﻚ ف ال ‪ T‬او ‪.. F‬‬
‫ﻳﻘــﻮﻟﻚ ال ‪ upper 4‬ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻜـــﻮن ‪...... roots ٣‬اااااااااااه ﻣﻤﻜﻦ ‪..‬‬
‫وﺑﯿﺴﻤـــﻮ اﻟﻌﻤﻠﯿﻪ دى ‪MOLARIZATION‬‬
‫وﺑﯿﻜــﻮﻧﻮ ‪ buccal٢‬و ‪palatal ١‬‬

‫ﺍﻟﻠﻰ ﻳﻬﻤــﲎ ﺑﻘﻰ ﺍﻟﺘﺎﱃ ‪..‬‬

‫ﺑﯿﺠﻰ ﺳﺆال ف اﻟﻌﻤﻠﻰ ‪..‬ھﯿــﺪﻳﻠﻚ ورﻗﻪ وﻗﻠﻢ وﻳﻘﻮﻟﻚ ارﺳﻢ ال ‪ Access‬ﺑﺘـــﺎع ال ‪..upper 4,5‬ﻣﻔﯿــﺶ اﺳﮫـــﻞ ﻣﻦ‬
‫ﻛﺪه ‪smile emoticon‬‬
‫اول ﻣﺎﻳﻘــﻮﻟﻚ ارﺳﻢ ‪،،‬اﺣﻨﺎ ﻣﺶ ﻋﺎﻳﺰﻳﻦ اﻟﻔﻨﺎن اﻟﻠﻰ ﺟــﻮاك ‪،،‬اﻧﺎ ﻋﺎﻳﺰك ﺗﻌﻤﻠﻠﻰ رﺳﻤــﻪ ‪ Premolar‬ﻋــﺎدﻳﻪ ﺟﺪا‬
‫واول ﻣﺎﻳﺪﻳﻠﻚ اﻟﺮﺳــﻤﻪ ﻣﺘﺮﺳﻤﺶ ع ﻃــﻮل ﻻزم ﺗﻘــﻮﻟﻮ اﻻول ده ال ‪Buccal..Palatal..Mesial..Distal‬‬
‫ﻃﺎﻟﻤــﺎ ‪ upper‬ﻳﺒﻘﻰ ‪.. Oval‬‬
‫اول ﺣﺎﺟﻪ ﻻزم ﺗﺒﻘﻰ ﻋﺎرف اﻣــﺎﻛﻦ ال ‪.. Orifices‬اﻧﺖ ﻋﻨﺪك ‪canals ٢‬‬
‫‪ -‬ال ‪ buccal‬ﻣــﻮﺟﻮده ﻓﯿــﻦ ؟؟‪.....‬ﺗﺤﺖ ال ‪.. buccal cusp tip‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻟﻤﺎ ﻧﺮﺳﻤــﻮ ﻧﺮﺳﻤﻮ ﻋﺎﻟﻰ ﺷﻮﻳﻪ ﺗﺤﺖ ال ‪ buccal cusp tip‬ﺑــــ ‪mm١‬‬
‫‪-‬اوﻣــﺎل ال ‪ palatal‬ﻣـــﻮﺟﻮد ﻓﯿﻦ ؟؟ ‪..‬‬
‫‪..‬ﻣــﻮﺟﻮد ﻋﻨﺪ ال ‪... base‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎﻟﺒﻠﺪى ﻛﺪه ‪..‬ﻣﺎﺑﯿﻦ ال ‪ cusp tip‬وال ‪.. Groove‬ﻳﻌﻨﻰ ف ﻧﺺ اﻟﻤﺴــﺎﻓﻪ ﺑﯿﻦ ال ‪cusp tip‬‬
‫وال ‪Groove‬‬
‫ﻳﻌﻨــﻰ اﺣﺲ ان ال ‪ access‬ﺑﺘﺎﻋﻚ ﻣﺸــﻔﺖ ﺷــﻮﻳﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ال ‪Buccal‬‬
‫‪--‬‬
‫اﻟﻜﻼم ده ﺑﯿﻨﻄﺒــﻖ ع ال ‪ upper 4‬وال ‪..upper 5‬ﺑﺲ ﻻﺣــــﻆ‬
‫‪ -‬ال ‪.. upper 5‬ﻧﺴﺒﺘــــﻮ اﻟﻜﺒﯿﺮه ‪ %٧٥‬ودى ﺑﺘﻌﺒﺮ ﻋﻦ ال ‪One root ..One root canal‬‬
‫ﻟﻜﻦ ﻋﻨﺪك ﻧﺴﺒــﻪ ال ‪ %٢٥‬دى ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻜﻮن ‪roots..2 root canals٢‬‬
‫ال ‪ upper 5 -‬ﻋﻤــﺮو ﻣﺎﻳﻜــﻮن ‪roots٣‬‬
 ‫ﺍﶈــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻷﻭﱃ ‪ ،‬ﺇﺯﺍﻯ ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬؟ اﻟﺠﺰء اﻟﺨﺎﻣﺲ‬
‫ﶈـــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻟﻜــــﻮﻣﺒــــﻮ‬

‫ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻤﺤــﺎﺿﺮه اﻻوﻟﻰ ‪ ..‬أزاى ﻧﻌﻤــﻞ ‪...... Gaining Access‬‬

‫ﻧﻴﺠﻰ ﺑﻘﻰ ﻟﻠﺒﻌﺒــﻊ ‪،،‬ﺍﻟﺸﺮﺱ‪،،‬ﺍﻟﺸﺮﻳــﺮ ‪..‬‬

‫ﻭﺩﻩ ﳑﻜﻦ ﳚﻰ ﺳــﺆﺍﻝ ﻧﻈﺮﻯ ﻟﺴﻨــﻪ ﺗﺎﻟﺘﻪ ‪،،‬‬
‫ﺍﻭ ﺳــﺆﺍﻝ ﻧﻈﺮﻯ ﻟﺴﻨـــﻪ ﺭﺍﺑﻌﻪ ‪..‬‬

‫اوﻻ ‪ :‬ال ‪.. upper 6‬‬

‫داﻳﻤـــﺎ ﺑﯿﺒﻘﻰ ‪3 roots ..‬‬
‫)‪1 palatal ..2 buccal (Mesio buccal .. Disto buccal‬‬
‫ﺛﺎﻧﯿـــــــــــــﺎ ‪:‬‬
‫ﻟﻤـــﺎ ﻳﻘﻮﻟﻚ ارﺳﻤﻠﻰ ال ‪ Access cavity‬ﺑﺘﺎع ال ‪..upper 6‬‬
‫ﻟﻤﺎ ﻧﯿﺠﻰ ﻧﺮﺳﻢ اﺣﻨﺎ ﻣﺶ ﻋﺎﻳﺰﻳﻦ اﻟﻔﻨﺎن اﻟﻠﻰ ﺟــﻮاك ‪..‬اﺣﻨﺎ ﻋﺎﻳﺰﻳﻦ ﻧﺮﺳﻢ ﺣﺎﺟﻪ ﻛﺪه ﺷﺒﻪ‬
‫اﻟﻤﺴﺘﻄﯿــﻞ ‪،،‬ﺑﺲ ع ﺷﺮط ‪،،‬اﻧﺎ ﻋﺎﻳﺰك واﻧﺖ ﺑﺘﺮﺳﻢ ال ‪ surface‬ده ﺗﺮﺳﻤﮫــﻮﻟﻰ ﻋﺎﻟﻰ ﺷــﻮﻳﻪ ‪..‬‬
‫واول ﺣﺎﺟﻪ ﻧﻌﻤﻠﮫﺎ‪،،‬ﻗﺒﻞ ﻣﺎﺗﺤﻂ ﺧــﻂ ‪ ،،‬ﻧﻘﻮل ده ال ‪،Buccal..Palatal..Mesial..Distal‬‬
‫وھﻨﺘﻔــﻖ ﻣﻊ ﺑﻌﺾ ان ال ‪ .. Mesio-buccal orifice‬ھــﻮ "رأس اﻟﺤــﺮﺑﻪ "‪..‬ﻳﻌﻨﻰ اﻳــــــﻪ ؟؟‬
‫ﻳﻌﻨﻰ داﻳﻤــﺎ ﻣﻜﺎن أﺳﺎﺳﻰ‬
‫ﺗﻤــﺎم أوى ‪..‬‬
‫ھــﺎ ال ‪ Mesio-buccal orifice‬ﺑﯿﺒﻘﻰ ﻣﻜﺎن ﻓﯿﻦ ؟؟‪..‬‬
‫ﺗﺤﺖ ال ‪Mesio-buccal cusp tip‬‬
‫ﻃﯿﺐ اﺣﻂ ال ‪ Disto-buccal orifice‬ﻓﯿــﻦ ؟؟‬
‫ﻣﺶ اﺣﻨـﺎ ﻛﻨﺎ ﻗﻮﻟﻨﺎ ﻳﺎدﻛﺎﺗﺮه ارﺳﻤﻠﻰ اﻟﺨﻂ ده ﻋﺎﻟﻰ ﻣﻦ ﻓــﻮق وﻧﺎزل ﻣﻦ ﺗﺤﺖ ﺷــﻮﻳﻪ ‪..‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ال ‪ DBO‬راﻳﺢ ﻧﺎﺣﯿﻪ ال ‪ distal‬وﻧﺎزل ﻧﺎﺣﯿــﻪ ال ‪ palatal‬ﺷـــــﻮﻳﻪ‬
‫‪--‬‬
‫ﻓﺎﺿﻞ ال ‪ palatal orifice‬وده ﻣﻜﺎﻧــﻮ ﻓﯿــــــﻦ ؟؟‬
‫ده ﻣﻜﺎﻧﻮ ﻋﻨﺪ ال ‪.. base of the cusp‬ﻳﻌﻨﻰ أﻳﻪ ؟؟‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ‪ ٢/١‬اﻟﻤﺴــﺎﻓﻪ ﺑﯿﻦ ال ‪ Groove‬وال ‪cusp‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻨﺰﻟﻰ ﻣﻦ ‪ disto-buccal‬ﻛﺪه ب ‪.. Stright line‬أﻛﻨــﻚ ﻧﺎزل ﻋﻤـــﻮدى ع ال ‪Lingual surfce‬‬
‫‪..‬وﺗﻮﻗﻔﻠﻰ ھﻨﺎ ف ف ﻧﺺ اﻟﻤﺴﺎﻓﻪ‬
‫ﺗﻌﺎﻟــﻮ ﻧﻮﺻﻞ ﺷﻜــﻞ ال ‪ access‬ﺑﻘــﻰ أﻳﻪ؟؟ ﺑﻘﻰ ‪Tringle‬‬
‫‪--‬‬
‫وﺗﻜﺘﺒﻠﻰ ﺟﻨــﺐ اﻟﺮﺳﻤﻪ دى ‪..‬‬
‫ان اﺣﻨﺎ ﺷﻐﺎﻟﯿﻦ ف اﻟﻨــــﺺ ال ‪ Mesial‬ﺑﺘــﺎع اﻟﺴﻨــﻪ‬
‫"‪" Mesial half of the tooth‬‬
‫اﻧﺎ ﻣﺒﻌﺪﻳﺶ ﻧﺎﺣﯿــﻪ ال ‪.. Distal half‬‬
‫ﻻن ﻋﯿــﺐ اوى وده ﺑﻨﻨﻘﺺ ﻋﻠﯿــﮫﺎ ف اﻻﻣﺘﺤﺎن ‪..‬وﻳﺤﺴﻮ ان اﻧﺖ ﻣﺶ ﻓﺎھﻢ ﺣﺎﺟﻪ ‪،،‬ﻟﻤﺎ ﻧﻼﻗﻰ‬
‫‪ MBO‬ف اول اﻟﺴﻨــﻪ و ال ‪ DBO‬ف اﺧـــــﺮھﺎ‬
 ‫ﺗﺎﻧﻰ اﺣﻨﺎ ﻛﻞ اﻟﺸﻐﻞ ﺑﺘﺎﻋﻨﺎ ف ال ‪.. mesial half‬اﻧﻤــﺎ ال ‪ distal‬ﻣﺒﻠﻤﺴــــــــــــــﻮش‬
‫رﺳﻤــﻪ ﻓﯿﺠــﺮ ‪... ٤‬‬
‫‪--‬‬
‫ھـــﻞ ده اﻟﻤﻨــﻈﺮ اﻟﻮﺣﯿــﺪ اﻟﻠﻰ ھﻨﺸــﻮﻓﻮ ف ال ‪ upper 6‬؟؟‬
‫‪NOOooOooo‬‬
‫ﻻﻧــﻮ ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻜــﻮن ‪ 3 roots‬ﺑﺲ ‪4 canals‬‬
‫ھﻨــﺮﺳﻢ ﻧﻔﺲ اﻟﺮﺳــﻤﻪ ﺗﺎﻧﻰ ‪ ،،‬واﻟﺤﺘــﻪ دى ﻣﻦ ﻓــﻮق ﻋﺎﻟﯿﻪ ﺷـــﻮﻳﻪ ذى ﻣﺎﺗﻔﻘﻨﺎ‬
‫وﻗﺒﻞ ﻣﺎﺗﺤــﻂ ﺧـــﻂ ﻧﻘـﻮل ده ‪"...M,D,B,P‬اﻟﺨﺮﻳﻄـــــــﻪ ﺑﺘﺎﻋﺘـــﻚ ‪" smile emoticon‬‬
‫‪ -‬ﻧﻘــــﻮل ﺗــــــﺎﻧﻰ ‪..‬‬
‫ال ‪ MBO‬ﻣﻜــﺎﻧﻮ ﻓﯿــﻦ ؟؟‪......‬داﺋﻤــﺎ واﺑﺪا ‪ ،،‬ﺗﺤـــﺖ ال ‪MB cusp tip‬‬
‫‪ -‬وال ‪ DBO‬ﻣﻜــــﺎﻧﻮ ﻓﯿﻦ ؟؟‬
‫ﻧﻄــــﻠﻌــﻮ ﻟﻔــﻮق ﺷــﻮﻳﻪ ‪،،‬ﺑﺤﯿﺚ ﻳﺪﻳﻨﻰ ﺧــﻂ ﻣـــــﻮازى ﻟﻞ ‪buccal surface‬‬
‫‪ -‬ال ‪ DO‬ﻣﻜــﺎﻧﻮ ﻓﯿﻦ ؟؟‬
‫اﻧــــﺰل ﻛﺪــﺪھــﻮ ﻟﺤﺪ ‪ ٢/١‬اﻟﻤﺴﺎﻓــﻪ ﺑﯿﻦ ال ‪ Groove‬وال ‪cusp tip‬‬
‫‪--‬‬
‫ﻓـــﺎﺿﻞ واﺣﺪ اﻟﻠﻰ ھــﻮ اﺳﻤــﻮ ال ‪.. MB2‬‬
‫ﻣﺶ اﺣﻨــﺎ راﺳﻤﯿـﻦ ال ‪ MB‬ﻋﺎﻟﻰ أھـــﻮه ‪ ..‬وﻧﺰﻟــﺖ ﻣﻨــــﻮ ال ‪ DB‬اھــﻮه‬
‫ھﻨـــﺰل ﻣﻨـــﻮ ال ‪ MB2‬ﺑﺲ ﺑﺨــﻂ ﺻﻐﯿــﺮ ﻣﻦ اﻟﻨﺎﺣﯿــﻪ اﻟﺘﺎﻧﯿﻪ ذى اﻟﺴﺘــﺎره ‪..‬اﻟﺸﻜــﻞ اﻟﻨﺎﺗﺞ ده ﻋﺒﺎره ﻋﻦ ‪Quadri-latral‬‬
‫‪" shape‬ﻛﻞ ﺿﻠــــﻊ ﻣﻠــﻮش دﻋــﻮه ﺑﺎﻟﺘﺎﻧﻰ "‬
‫رﺳﻤــﻪ ﻓﯿﺠــﺮ ‪.. ٥‬‬
‫ﺑﻤﻨﺎﺳﺒــﻪ ال ‪ .. MB2‬ھﻨﻘــﻮل ان ﻧﺴﺒــﻪ ال ‪ MB2‬ف ال ‪ upper 6‬؟؟‬
‫‪.. More than 90%‬‬
‫‪..‬ﻣﺸﻜﻠﺘﻨــﺎ اﻧﻨﺎ ﻣﺒﻨﻠﻘﮫــﺎش ﺑﺲ ھﻰ ﺑﺤــﻖ رﺑﻨﺎ ﻣــﻮﺟﻮده ﻳﻌﻨﻰ ‪،،‬واﺣﻨــﺎ ﻛﻤﺎن ﺑﻨﺸــﻮﻓﮫﺎ ﺑﺲ ﺑﻨﻌﻤﻞ اﻧﻨﺎ ﻣﺶ واﺧﺪﻳﻦ‬
‫ﺑﺎﻟﻨــﺎ ‪smile emoticon‬‬
‫_‬
‫وﻋﻠﺸــﺎن ﻛﺪه ف اﻻﻣﺘﺤــﺎن اﻟﻌﻤــﻠﻰ ﻧﺠﯿـــﺐ ﻛﻠﻨﺎ ‪..Lower Molrs‬‬
‫ﻻن ال ‪ MB2‬ﻣﺶ ھﺘﻌﺮﻓــﻮ ﺗﻼﻗﻮھﺎ ف ال ‪ upper‬ﺑﺴﮫـــﻮﻟﻪ‬
‫وﺑﻜــــﺪه ﺷﻜــﻞ ال ‪ access‬ف ال ‪..... upper 6‬‬
‫‪ .‬ﻳـﺎﻣﺎ ‪3 canals‬‬
‫)‪.. Taraiangle (base.. buccal ,,apex.. palatal‬‬
‫وﻳــﺎﻣــــﺎ ‪4 canals‬‬
‫‪.. Quadri-latral‬‬
‫**‬

‫ﺗﻌــﺎﻟﻮ ﺑﻘﻰ ﻧﺘﻜــﻠﻢ ع ال ‪... upper 7‬‬

‫ال ‪ upper 7‬ﻳﺸﺒــــــــــﻪ ﺑﺎﻟﻈﺒﻂ ‪upper 6‬‬
‫ﻳﻌــــــــﻨﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻜــﻮن ‪ canals٣‬او ‪.....canals٤‬ﺑﺲ ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻨــﺰل ﻋﻠﯿــﻪ ‪ Offer‬ف اﻟﺼــﯿﻒ ‪.smile emoticon‬‬
‫‪،‬وﺗﻠﺤـــــﻘﻮووو وھـــﻮ ‪) 2 canals‬ﺑﺘﺒﻘﻰ واﺣﺪه ‪ buccal‬وواﺣﺪه ‪( palatal‬‬
‫ﺑﺲ ﺧﻠﻠﻰ ﺑﺎﻟﻚ ‪...‬‬
‫ال ‪ offer‬ده ف ال ‪ upper 7‬ﺑــــــــﺲ ﻣﺶ ف ال ‪.... upper 6‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ‪ Never..Never..Never‬ﺗﻼﻗﻰ ‪ 2 canals‬ف ال ‪upper 6‬‬
 ‫ﺍﶈــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻷﻭﱃ ‪ ،‬ﺇﺯﺍﻯ ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬؟ اﻟﺠﺰء اﻟﺴﺎدس‬
‫ﶈـــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻟﻜــــﻮﻣﺒــــﻮ‬

‫ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻤﺤــﺎﺿﺮه اﻻوﻟﻰ ‪ ..‬أزاى ﻧﻌﻤــﻞ ‪...... Gaining Access‬‬

‫ﺍﺣﻨــــــﺎ ﻛﻞ ﺩﻩ ﺑﻨﺘﻜﻠﻢ ﻋﻦ ﺍﻻﺳﻨﺎﻥ ﺍﻝ ‪... Upper‬ﻧﻨﺰﻝ ﲢـﺖ ﻉ ﺍﻝ‬

‫‪.. Lower‬ﺻﺒـﺎﺡ ﺍﻟﻠﺨﺒﻄـــــﻪ ‪smile emoticon‬‬

‫ال ‪ Lower anteriors‬ﻳــــﺎ دﻛﺎﺗﺮه اﺣﻨــﺎ ﻓﺎھﻤﯿﻦ ﺑﺎﻟﻐﻠﻂ اﻧﮫﻢ ﻣــﺆدﺑﯿﻦ ‪،،‬ﺑﻤﻌﻨﻰ اﻧﮫﻢ‬
‫‪.. Singl root..Single root canal‬ﻛــﻼ اﻟﺒﺘًـــــــــﻪ ‪ ،،‬ﻛﻼ اﻟﺒﺘًــــــــــــــــﻪ ‪smile emoticon‬‬
‫ال ‪.. Lower Anteriors‬ﺣــــﺎﺟﺘﯿﻦ ‪،،‬ﺗﻜﺘﺒـــﻠﻰ ان ‪..‬‬
‫‪) %٦٧‬ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻦ ‪٦٠‬اﻟﻰ ‪(%٧٠‬‬
‫‪.. Just One root ..One root canal..‬‬
‫وﻃﺒﻌــﺎ ﻃﺒﻌـــﺎ ھﺘﻜــﻮن ‪. Type 1‬‬
‫ﺑــــــﺲ ﻋﻨﺪك ‪ ٣/١‬اﻟﻨﺴﺒــــــــﻪ اﻟﻠﻰ ھـــﻮ )ﻣﻦ ‪ ٣٠‬اﻟﻰ ‪... (%٤٠‬‬
‫ده ﺑﯿﺒﻘﻰ ﻋﺒﺎره ﻋﻦ ‪ 2 canals‬اﻟﻠﻰ ھﻰ ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻜﻮن ‪ Type 2‬او ‪.Type 3‬‬
‫ﺳـــﺆﺍﻝ ﻓﲎ ﺑﻘﻰ ‪،‬‬
‫ال ‪ 2 canals‬دووول اﺳﻤــﮫﻢ أﻳـــــــــــﻪ ؟؟ ‪....‬‬
‫أﺣﻤﺪ وﻋﻠــﻰ ‪ .. smile emoticon‬اﺳﻤﮫﻢ ‪Buccal ,Lingual‬‬
‫ﻋﻠﺸــﺎن ﻛﺪه اﻛﺘﺒـﻠﻰ ﺑﺨﻂ ﻋﺮﻳﺾ ‪..‬‬
‫‪ALL THE TEETH ARE WIDER BUCCO-LINGUALLY THANE MESIO-‬‬
‫‪DISTALLY...exept : upper central + pulp champer of lower 6‬‬

‫اﻟﻤﮫــﻢ ‪..‬أﻳﻪ اﻟﺤﻜﻤـــﻪ ﻣﻦ اﻟﺠﻤﻠــﻪ اﻟﻔﻈﯿﻌﻪ دى ‪ smile emoticon‬؟‬

‫ﻗﺎﻟﻚ ﻻ اﻧﺖ اى ﺳﻨــﻪ ف ﺑــﻮﻗﻚ ‪..‬ﻟﻮ ﻛﺎن ﻓﯿﮫﺎ ‪ Extra canal‬ھﯿﺒﻘﻰ اﺳــﺎﻣﻰ ال ‪ canals‬دول أﻳﻪ ؟‬
‫‪ buccal‬و ‪...lingual‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻣﺜﻼ ﻟﻞ ‪ Lower central‬ال ‪ 2 canals‬اﻟﻠﻰ ﻋﻨﺪى ﻣــﻮﺟﺪﻳﻦ ‪ BL‬وﻻ ‪ MD‬؟؟‬
‫ﻻ ﻣــﻮﺟﻮدﻳﻦ ﻛﺪه ‪ Buccal‬و ‪Lingual‬‬
‫ﻃﯿﺐ ال ‪ Lower canine‬ال ‪ ٢ canals‬ﻣﻘﺴــﻮﻣﯿﻦ أﻳﻪ ؟؟‬
‫‪ buccal‬و ‪lingual‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻮ ﺑﻘﻰ ﻧﺒﺺ ع اﻟﻜﻼم ده ‪ ،،‬وﻧﺮﺟﻊ ﻟﻤــﺮﺟﻮﻋﻨــﺎ ﺗﺎﻧﻰ‬
‫ال ‪.. Lower central ,Lower latral‬ﺗﻠﺘﯿﻨـــﮫﻢ )‪.. One canal .. (% ٨٠-٧٠‬‬
‫اﻧﻤــﺎ )‪2 canals .. (%٤٠ -٣٠‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟـﻮ ﻧﺸــﻮف ال ‪.. Lower canine‬ﻏﺎﻟﺒــﺎ ﻧﺴﺒﺘــﻮ ﻋﺎﻟﯿﻪ اوى اﻧﻚ ﺗﻼﻗﯿﻪ‬
‫‪" single root ,single root canal‬اﻟﻨﺴﺒــﻪ اﻟﻜﺒﯿﺮه "‬
‫وﻟﻜﻦ ﺑﻨﺴﺒــﻪ ‪ %٦‬ﺑﯿﻜــﻮن ‪" canals٢‬اﻟﻨﺴﺒـــــﻪ اﻟﺼﻐﻨـــﻨﻪ ‪" smile emoticon‬‬
 ‫ﺗﺎﻧﻰ‪،،‬اﺳــﺎﻣﻰ ال ‪ canals‬دى ھﯿﺒﻘﻰ أﻳــﻪ ؟؟‬
‫‪buccal ,lingual .....type 2 or type 3‬‬

‫ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻧﻤﺴـــﻚ ال ‪Lower 4,5‬‬

‫ﻛﻨـــﺎ اﺗﻜﻠﻤﻨـــﺎ ﻋﻦ ال ‪.. upper 4,5‬ﻃﯿﺐ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻧﻤﺴﻜﮫﻢ ھﻨﺎ وﻧﻌﻤﻠﮫﻢ ‪ packge‬واﺣﺪه‬
‫ﺑﺺ ﻳﺎﺳﯿﺪى ﻛﻞ ال ‪، packge‬اﻟﻨﺴﺒــــﻪ اﻟﻠﻰ ھﻘــﻮﻟﮫﺎ ﺗﻌﺒــﺮ ﻋﻦ ‪One root ,one root canal‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ أﻳــﻪ )‪ ( upper 5,lower 4,5‬ﺑﻨﺴﺒــﻪ ‪one root ,one root canal.. % ٧٥‬‬
‫وال ‪ canals‬ھﻨـــــﺎ ھﻨﻼﻗﯿﮫــــﺎ ‪ type 1‬او ‪ type 2‬او ‪type 3‬‬
‫او ‪ type 4‬اﻟﻠﻰ ھﯿـــﺎ ھﻰ ال ‪Apical delta‬‬
‫وﻗــﻮﻟﻨﺎ ال ‪ .... type 4 ..Most comman in‬؟؟‬
‫‪.. Lower 5‬ﺗﻤــﺎم‬
‫ﺟــــــــﻪ اﻟﻮﻗﺖ اﻟﻠﻰ اﻧﺎ ھﺤﯿــﺮك وﺑﺮﺟﻠﻚ واﻗــﻮﻟﻚ‬
‫اﻧﻚ ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻼﻗﻰ ‪ canals٣‬ف ال ‪.. smile emoticon Lower 4‬ﻟﯿـــﻪ ﺑﻘﻰ ؟؟‬
‫ﻏﻼﺳـــــﻪ ‪tongue emoticon‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ﺗﺎﻧﻰ ال ‪ .. lower 4‬ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻜــﻮن ‪one canal ,,2canals , 3canals..‬‬
‫ودى ﻣﺒﯿﺘﺴــﺎﻟﺶ ﻓﯿﮫــﺎ ف اﻟﺸﻔــﻮى ‪،،‬ﺑﻤــﺎ ان اﺣــﻨﺎ ﻟﺴﻪ ﺳﻨــﻪ ﺗﺎﻟﺘﻪ وراﺑﻌــﻪ ‪،،‬‬
‫ﺑﺲ اﻟﺪﻛﺎﺗﺮه ﺳﻌــﺎت ﺑﯿﻨﺴـــﻮ ‪،،‬ﺟﻞ ﻣﻦ ﻻﻳﺴﮫــﻮ ‪smile emoticon‬‬
‫ﺷﻜﻞ ال ‪ access‬ﺑﻘﻰ ﻳﺎﻣﻌﻠﻢ ف ال ‪ Lower 3,4,5‬ﺑﯿﻜــﻮن ‪ Oval‬وﻻ ‪ .. Ovoid‬وده اﻟﻮﻗﺖ اﻟﻠﻰ ھﻘــــﻮﻟﻜــــﻮ ﻓﯿﻪ أﻳﻪ اﻟﻔﺮق ﺑﯿﻨﮫﻢ‬
‫؟؟‬
‫ﺑﺼـــﻮ ﺑﻘﻰ ‪ ،،‬ال ‪ oval‬ﻣﻌﻨﺎھــﺎ ان اﻟﻄـــــﻮل ﺿﻌﻒ اﻟﻌﺮض‬
‫اﻧﻤــﺎ ال ‪.. Ovoid‬ﻣﻌﻨﺎھﺎ ان اﻟﻄــﻮل اﻛﺘﺮ ﺷــﻮﻳﻪ ﻣﻦ اﻟﻌﺮض ‪،،‬ﻟﻜﻦ ﻣﺶ اﻟﻀﻌــﻒ‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ‪ Oval‬ﺑﺲ اﻧﺘﻰ ﺷﺪﺗﯿـــﻪ ﺷﻮﻳﻪ ﻣﻦ اﻟﺠﻨﺐ ‪smile emoticon‬‬
‫ودى ﻣﺤﺪش ھﯿﺴـــﺎل ﻓﯿﮫـــﺎ وﻟﻜﻦ ﻋﻠﺸــﺎن ﺗﺴﺘﺮﻳﺢ ﻧﻔﺴﯿـــﺎ ‪smile emoticon‬‬
‫أﺷﮫــــــــﺮ ﺳــﺆال ﺑﯿﺠﻰ ع اﻧــﻨﺎ ﺣﺎﻓﻈﯿﻨـــﻮ‪ ،،‬ﺷﻜـﻞ ال ‪ access‬ﺑﺘـــﺎع ال ‪ Lower 6‬؟؟‬
‫اوﻻ ‪ ،،‬ال ‪ Lower 6‬ﻛﺎم ‪ root‬؟؟‬
‫‪..‬ﺣﻠــــــــــﻮ اوى‬
‫ارﺳﻢ ﻣﻌﺎﻳﺎ ‪ ..‬وﻗﺒﻞ ﻣﺎﺗﺤﻂ ﺧﻂ ھﺘﻜﺘﺐ ﻣﻌﺎﻳﺎ ‪ ..‬ال ‪B,L,M,D‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻮ ﺑﻘﻰ ﻧﺮﺳﻢ ﻣﻊ ﺑﻌﺾ‪..‬اﺣﻨﺎ اﺗﻔﻘﻨـــﺎ ان ال ‪ Lower 6‬ﺑﯿﻜــﻮن ‪roots٢‬‬
‫ﻟﻜﻨــــــﻮ داﺋﻤــﺎ واﺑﺪا ‪ ..‬ﺑﯿﺒﻘﻰ ‪ canals٣‬او ‪canals ٤‬‬
‫وھﺘﺤﻔﻆ ﻣﻌﺎﻳﺎ ان ال ‪ .. roots‬اﺳـــــﺎﻣﯿﮫﻢ ﻳﺎ ‪ M‬ﻳﺎ ‪D‬‬
‫ال ‪ .. Mesial root‬داﺋﻤـــﺎ واﺑﺪا ﺑﯿﻜﻮن ‪،، canals ٢‬ﻣﻔﮫـــــﺎش اوﻓـــــﺮ ‪..‬‬
‫واﺣﺪه اﺳﻤﮫـــﺎ ‪ .. M buccal‬وواﺣﺪه اﺳﻤﮫــﺎ ‪ .. M lingual‬ﻋﻠﺸــﺎن ال ‪ T‬و ‪F‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ال ‪ Lower 6‬ﺑﯿﻜــــــﻮن ‪ roots٢‬؟؟ اااااااااااه ‪..‬‬
‫ﺑﺲ ‪ canals ٣‬او ‪ .. canals ٤‬ﻓﯿﮫــﻢ ‪ root‬داﺋﻤــــﺎ واﺑﺪا ‪ .. canals ٢‬اﻟﻠﻰ ھــــﻮ ‪M root‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻮ ﺑﻘﻰ ﻧﺮﺳﻢ ‪..‬‬
‫ﻗﻮﻟﻨـــﺎ داﻳﻤــﺎ ان ال ‪ M B Orifice‬ھــﻮ راس اﻟﺤﺮﺑﻪ ‪ ..‬ﻛﺎن ﻣﻜــﺎﻧﻮ ﻓﯿﻦ ف ال ‪ Upper‬؟؟‬
‫ھﻰ ھــﻰ ف ال ‪ Lower‬ﺗﺤــﺖ ال ‪.. M B cusp tip‬ﻋﻨــﺪ اﻋﻠﻰ ﺣﺘــــﻪ ف اﻟﻤﺜﻠﺚ‬
‫ﻃﯿﺐ ال ‪ M L Orifice‬ﻣﻜــﺎﻧﻮ ﻓﯿــﻦ ؟؟‬
‫‪ On the same stright line‬ﻣﻊ ال ‪M B Orifice‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺎ ﻋﺎﻳﺰك واﻧﺖ ﺑﺘﺮﺳﻢ اﻳﺪﻳــﻚ ﺗﻌﻤﻠﻰ ال ‪ Mesial surface‬ﺑﺘــﺎع ال ‪ access‬ﻳــﻜﻮن ‪ parallel‬ل ال ‪ Mesial surface‬ﺑﺘﺎع‬
‫اﻟﺴﻨــﻪ ﻣﻦ ﺑﺮه‬
‫ﻓﺎﺿﻞ اﻋﺮف ﻣﻜﺎن ال ‪.. D Orifice‬‬
‫ﻃﯿــﺐ ﻣﺎﺣﻨــﺎ ﺑﻨﻘــﻮل ‪.. distal‬ﻳﺒﻘﻰ ‪.. distal‬ﻷﻷﻷﻷﻷﻷﻷﻷﻷ ﻏﻠﻂ‬
‫ﻣﺶ اﺣﻨﺎ ھﻨﺎ ﻋﻨﺪﻧﺎ ‪ central pit‬ﺧﻠﯿــﻪ ‪ mm١‬وراھــــﺎ ‪ ،،‬وارﺳﻤﮫــﻮﻟﻰ واﺣﺪ ﺑﺲ ‪ Oval‬وﻛﺒﯿـــــﺮ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻧــﻮﺻﻞ ‪ ،،‬وﻗﺒﻞ ﻣﺎﻧﻮﺻﻞ رﻛــﺰ ﻣﻌــﺎﻳﺎ ‪،،‬‬
‫ھﺘﻼﻗﯿﻨﻰ ﺑﻌﻤﻞ ال ‪ Lingual surface‬ﺑﺘﺎع ال ‪ .. access‬ﻣــــــﻮازى ﻟﻞ ‪ Lingual surface‬ﺑﺘﺎع اﻟﺴﻨــــﻪ ‪ ،،‬ﻣﺶ ﻋﺎﻳﺰ اﻳﺪﻳﻚ ﺗﺒﻘﻰ‬
‫ﻣــﺎﻳﻠﻪ ‪ ..‬ﻋﺎﻳﺰھﺎ ﺗﺒﻘﻰ ‪stright line‬‬
‫وال ‪ distal surface‬ﻳﻜــﻮن ‪ parallel‬ﻟﻞ ‪ distal surface‬ﻣﻦ ﺑﺮه‬
 ‫اﻟﻮﺣﯿـــﺪ اﻟﻠﻰ ﻣﺶ ‪ parallel‬ھـــــــــــــﻮ ‪ ..‬ال ‪ .. buccal surface‬ﻳﺪﻳـــﻚ اﺣﻠﻰ ﺷﻜﻞ‬
‫رﺳﻤـــﻪ ﻓﯿﺠـــﺮ ‪smile emoticon ٦‬‬
‫واﻧﺎ ﻗﺎﺻﺪ اﻧﻰ اﻗــﻮل ﻟﻤﺎ ﻳﺒﻘﻰ ‪ Distal surface‬ﺑﯿﻜـــــــــــﻮن ‪ OVAL‬وﻛﺒﯿــــــــــﺮ ‪ ..‬ﺧﻼص‬
‫ﻻﻧـــﻮ ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻜﻮن اﺗﻨﯿــﻦ ﺻــﻮﻏﻨﻨﯿﻦ ‪ ..‬ﻣﺶ إﺷﻜﺎل ‪ ،،‬ھﺘﺮﺳﻤﻠﻰ واﺣﺪ ﻓﻮق ال ‪ groove‬و واﺣﺪ ﺗﺤﺖ ال ‪.. groove‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻮ ﺑﻘﻰ ﻧﺮﺳﻢ ال ‪ varition‬اﻟﺘﺎﻧﯿﻪ ‪..‬‬
‫ﺑﺲ اﻧﺖ ﺑﺘﺮﺳﻤــﻮ واﻧﺖ ذﻛﻰ ‪ ..‬اﻧﺖ ﻋﺎرف ان ال ‪ Lingual surface‬ده ‪ parallel‬ﻟﻞ ال ‪ lingual surface‬ﻣﻦ ﺑﺮه ‪ ،،‬ﻣﺘﺮﺳﻤﻠﯿﺶ‬
‫ال ‪ Lingual‬ﺗﺤﺖ اوى ‪ ،،‬ﻋﺎﻳﺰه داﻳﻤــــﺎ اﻳﺪﻳﻚ ﻋﺎﻣﻠﻪ ‪stright Line‬‬
‫اﻟﻮﺣﯿﺪ اﻟﻠﻰ ھﯿﺒﻘﻰ ﻋﺎﻣﻞ ﺷـــــﻮﻳﻪ ‪ angulation‬ھــﻮ ال ‪.. Buccal‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻟﻮ ‪ canals ٣‬ھﯿﺒﻘﻰ ‪ Triangl‬وﻟـــــﻮ ‪ canals ٤‬ھﯿﺒﻘﻰ ‪.. Trapizoid‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻮ ﻧﺸـــــﻮف ‪..‬‬
‫اﻧﺖ ﺑﺘﺘﺤــﺎﺳﺐ ع ال ‪ under extened cavity‬وھﺘﺴﻘــــــــﻂ ﻟﻮ ﻓﯿــﻪ ‪ .. Missed canal‬ﻟﯿـــﻪ ؟؟‬
‫ﺑﺴﺒﺐ اﻟﺬﻛـــــﺎوه ‪ ..‬ﻣﺎﻧﺖ ﻟﻤـــﺎ ﻳﻜﻮن ﻓﯿــﻪ ‪ canal‬واﺣﺪه ف ال ‪ distal‬ھﺘﺒﻘﻰ واﺳﻌﻪ وﻛﺒﯿــــﺮه‬
‫‪ --‬ﻟﻜــﻦ ﻟﻮ ﻟﻘﯿــﺖ واﺣﺪه ﺿﯿــــﻘﻪ و ‪ shifted‬ﺷــــﻮﻳﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ال ‪ Lingual‬اﻃﻠــﻊ ادور ع ال ‪disto buccal‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ال ‪ distal‬ﻓﯿﮫــﺎ ‪.. option ٢‬‬
‫‪smile emoticon‬‬ ‫ﺻﻐﻨﻨﯿــﻦ‬ ‫ﻳﺎواﺣﺪه ﻛﺒﯿـــﺮه ‪ ،،‬ﻳﺎ اﺗﻨﯿﻦ‬
‫وﻛﻤﺎن ﺧﻠﻠﻰ ﺑﺎﻟﻚ ف ال ‪.. canals ٤‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﻳﺒﻘﻰ ال ‪ orifices‬ﻻزﻗﯿﻦ ف ﺑﻌﺾ ‪ ،،‬وﻳﻤﻜﻦ ﻳﺒﻘـــــﻮ ﺑﻌﺎد ﻋﻦ ﺑﻌﺾ ‪،،‬‬
‫ﺑﺲ ‪ still‬ھﻤـــــــﺎ ‪Orifices ٤‬‬
‫ﺗﻌــــــﺎﻟﻮ ﺑﻘﻰ ﻧﺸــــﻮف ال ‪ Lower 7‬ﻛﺎم ‪ canal‬؟؟‬
‫ذى ال ‪Lower 6‬‬
‫‪ canal٣‬او ‪ canal ٤‬وﺑﯿﻨـــﺰل ﻋﻠﯿـــﻪ ‪ OFFER‬وﻳﺒﻘﻰ ‪.. canals ٢‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﻳﺒﻘﻰ ‪ smile emoticon ( : One canal‬؟؟‪...‬‬
‫آآآآآآآآه ﺗﺨـــــﯿﻞ ‪ ،،‬ﻛــﺎﻧﮫــﺎ ‪Upper central‬‬
‫ﺑﺲ ﺧﻠﻠﻰ ﺑﺎﻟﻚ ‪،،‬‬
‫ودى اﻟﺤﺘــــﻪ اﻟﻠﻰ ھﻨﺘﺴــﺎل ﻓﯿﮫﺎ ‪ ....‬ال ‪ " C shaped‬ﻣﮫﻤـــﻪ ﺟﺪا "‬
‫‪ --‬ال ‪ lower 7‬ﻣﺸﮫــــﻮر اﻧﻚ ﺗﻼﻗﻰ ﻓﻰ ﺣﺎﺟﻪ اﺳﻤﮫــــﺎ ‪ .. C shaped canal‬ﻣﻌﻨﺎھــﺎ أﻳــﻪ ؟؟‬
‫ﺟﺮى اﻟﻌﺮف ‪ ،،‬ان ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻋﻨﺪك‬
‫ادى ‪ Orifice‬وادى ‪ Orifice‬واادى ﻛﻤـــﺎن ‪ Orifice‬وﻣﺎﺑﯿﻨﮫﻤــــــــــــﺎ ‪Dentine‬‬
‫اﻳــﻪ اﻟﻠﻰ ﺣﺼﻞ ف اﻟﺤﺎﻟﻪ دى ؟؟‬
‫ﺣﺼــﻞ ‪ ،، fussion of the roots‬او ان ال ‪ pulp‬ﺑﻘﻰ ﻋﺎﻣﻞ ذى اﻟﺸــﺮﻳﻄــﻪ‬
‫ادى ھﻨــﺎ ال ‪ pulp‬ﻋﺎﻣﻞ ذى اﻟﺼــﻮاﺑﻊ ‪..‬‬
‫أﻧﻤــﺎ ھﻨﺎ ف ﺣﺎﻟﻪ ال ‪..... C shaped‬ﺑﯿﺒﻘﻰ داﻳـــﺮاً داﻳـــﺮ ‪Along fussion roots ..‬‬
‫‪ --‬ﻳﻌﻨﻰ ال ‪ pulp‬ﺑﯿﺒﻘﻰ ﻋﺎﻣﻞ ذى ال ‪ ٤‬ﺻﻮاﺑﻊ دول ﺑﺲ ﻣﻠﺤــﻮﻣﯿﻦ ف ﺑﻌﺾ ‪،،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ال ‪ Orificess‬ﻣﺒﻘﺘﺶ دواﻳﺮ‬
‫ﺑﻘﺖ ﺷــﺮﻳﻄﻪ ‪ ،،‬وﺑﻨﺴﻤﻰ اﻟﻤﻨﻈﺮ ده ‪C shaped canal‬‬
‫و ﺑﺘﺒﻘﻰ ‪ One Orifice‬و ‪ One pulp‬و ‪... One foramen‬‬
‫‪smile emoticon‬‬ ‫ﺑﺠﺪ‬ ‫ﻣـــــﻮﻃﻨﮫﺎ اﻻﺻﻠﻰ اﺳﯿــﺎ ‪ .. smile emoticon‬واﷲ‬
 ‫ﺍﶈــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻷﻭﱃ ‪ ،‬ﺇﺯﺍﻯ ﻧﻌﻤــﻞ ‪ Gaining Access‬؟‬
‫اﻟﺠﺰء اﻟﺴﺎﺑﻊ‬
‫ﶈـــﺎﺿﺮﺓ ﺍﻟﻜــــﻮﻣﺒــــﻮ‬

‫ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻤﺤــﺎﺿﺮه اﻻوﻟﻰ ‪ ..‬أزاى ﻧﻌﻤــﻞ ‪...... Gaining Access‬‬

‫ﺇﻳــــﻪ ﻫﻰ ﺑﻘﻰ ﺍﻝ ‪ Errors‬ﺍﻟﻠﻰ ﳑﻜﻦ ﻧﻌﻤﻠﻬﺎ ﻑ ﺍﻝ ‪ Access‬؟؟‬

‫ﺗﻌــــﺎﻟﻮ ﻧﻤﺴﻚ اﻟﺴﻨﻪ ال ‪.. Anterior‬‬

‫ﺍﻭﻝ ﻏﻠﻄــــــﻪ ﻳﺎدﻛﺎﺗﺮه ‪ ،،‬ﻧﯿﺠــﻰ ﻧﻔﺘﺢ ‪ Access‬ﺑﺰاوﻳﻪ ‪ ٤٥‬درﺟـــــﻪ ‪ ..‬ﺷﻐﺎل ﺷﻐـــﺎل ﺷﻐﺎل ‪..‬‬
‫ھﻮﺑــــــﺎااااا ﻋﻤﻠﻨﺎ ‪smile emoticon perforation‬‬
‫‪--‬‬

‫ھﺴــﺎﻟﻚ ﻓﯿﻦ ال ‪ perforation‬ده ‪ ..‬وأدﻳﻚ ‪ .. Options‬ﺑﯿﻜـــﻮن ‪ B‬وﻻ ‪ P‬وﻻ ‪ M‬وﻻ ‪ D‬؟؟‬

‫ﻳﺎدﻛﺎﺗﺮه ال ‪ perforation‬اﻟﻠﻰ ﺑﯿﺤﺼﻞ ف اﻟﺴﻨــــﺎن ال ‪ Anterior‬ﺑﯿﺤﺼــﻞ ‪Libio-Cervical‬‬

‫ﻟﯿــــــــــــــــــــــــــــــــــﻪ ؟؟‬
‫ﻻﻧﻚ ﺑﺘﺒﻘﻰ ﺷﻐﺎل ﺑﺰاوﻳﻪ ‪ ٤٥‬درﺟــﻪ ‪ ،،‬وﻟﺴــﻪ ﻣﺶ ﻇﺎﺑﻂ أﻳﺪك ع ال ‪ ٤٥‬درﺟــــﻪ دى ‪ ..‬ﻓﺘﻔﻀﻞ‬
‫ﺷﻐــــــــــﺎل ‪،،‬ﺷﻐــــــﺎل ‪ ..‬ﻟﺤﺪ ﻣﺎﻳﺤﺼﻞ أﺷﮫﺮ ﺧﺮم ھﻨــﺎ ھــﻮ ‪smile Libio- cervical ..‬‬
‫‪emoticon‬‬

‫‪--‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﻏﻠﻂ ﻏﻠﻄـــﻪ ﺗﺎﻧﯿﻪ ؟؟ آآآآآآآآه ‪..‬‬
‫ﻏﻠﻄــﻪ اﻟﺴﻜﺎﺷﻦ ‪ ..‬أﻧﺖ ﻣــﺎﺷﺎء اﷲ ﺷﻐﺎل وﺳﺮﺣــﺎن ‪ ..‬وﻋﻤﺎل ﺗﻜﻠﻢ ﺻﺎﺣﺒﻚ وﻋﻤﺎل ﺗﺮوح ﻳﻤﯿﻦ‬
‫وﺷﻤــﺎل ‪..‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻌﻤﻞ ‪ Perforation‬ھﻨــــﺎ ھــــﻮ ‪ ..‬ﻣﻤﻜﻦ ﻳﺒﻘﻰ ‪Disto Or Mesio Cervical‬‬
‫ﺑﺲ أﺷﮫـــﺮ ‪ Perforation‬ﺑﻨﺴــﺎﻟﻜﻮ ﻓﯿــﻪ ھﻮ ده ‪Libio-cervical ......‬‬

‫__‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻮ ﻧﻤﺴﻚ ال ‪ perforation‬اﻟﻠﻰ ﺑﯿﺤﺼﻞ ف ال ‪ Premolars‬او ال ‪.. Molars‬‬

‫ﺑﯿﺤﺼﻞ ﻓﯿــﻦ ؟؟‪..‬‬

‫ﺑﯿﺤﺼﻞ ھﻨــﺎھــﻮه ف ال ‪ .. Furcation area‬اﻧﺖ ﻧﺎزل ﻋﻤﺎل ﺗﻌﻤﻞ ‪Drilling ,,Drilling‬‬
‫ﻟﺤﺪ ﻣﺘﻼﻗﻰ اﻟﻜــﻮﻧﺘﺮا ﻃﻠﻌﺖ ف ال ‪ .. Furcation area‬وﺑﻨﺴﻤﯿﮫــﺎ ‪furcation Perforation‬‬
 ‫ﻃﯿﺐ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻧﻌﻤﻞ ﻏﻠﻄﻪ ﺗﺎﻧﻴﻪ ‪..‬‬
‫اﻧﺖ ﻋﻤﻠﺖ ‪ .. under extended cavity‬أدى ال ‪ premolar‬ﺑﺘﺎﻋﻚ أھـــــﻮه ‪ ..‬اھــﻮه‬
‫ﻧﻔﺴﻚ ﺗﻼﻗﻰ ال ‪ canal‬واﻧﺖ ﺑﺘﻔﺘﺢ ال ‪ upper 4‬ﻋﻠﺸــﺎن ﺗﺨﻠﺺ اﻟﻠﯿﻠﻪ ‪..‬‬
‫ﻓﺎﻟﻠﻰ ﺑﯿﺤﺼﻞ ﺑﺘﻔﺘﺢ ال ‪ access‬ﻛﺪھــﻮن‬
‫‪ ،،‬ﻓﯿﺤﺼﻞ ‪.. Under extended cavity‬‬
‫وﺑﺎﻟﺬﻛﺎوه ﻛﺪه ﻏﺎﻟﺒﺎ ‪ ..‬ﻟﻤﺎ ﺑﺘﻌﻤﻞ ‪... under extended cavity‬ﺑﯿﻜــــﻮن ﻋﻨﺪك ‪Missed canal‬‬

‫‪ -‬وﻳﺒﻘﻰ دى ﻏﻠﻄــﻪ ﺗﺎﻟﺘﻪ ﺑﻨﺴﻤﯿﮫــﺎ ‪Missed canal‬‬

‫ﻳﺒﻘﻰ ﻋﻨﺪى ‪Perforation -١‬‬

‫‪ .. under extended cavity -٢‬ودى ﻣﻤــﻜﻦ ﺗــﺆدى أﻟﻰ ‪:‬‬
‫‪Messid canal -٣‬‬
‫‪Over extended cavity -٤‬‬

‫__‬
‫ﻳﻌﻨﻰ أﻳﻪ ﺑﻘﻰ ‪Over extended cavity‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺖ ﺑﮫــﺆﺗﮫـــﺎ ‪.. smile emoticon‬وﺧﻠﺘﮫــــﺎ ) ﺣﻠـــــــــــــــﻪ ‪..( shape‬‬
‫اﻟﻠﻰ ھــﻮ ﺑﺺ ﻳﺎدﻛﺘــﻮر ﻋﻤﻠﺘﻠﻚ ‪ cavity‬ان ﺷﺎﷲ ﺗﺤﻂ ﻓﯿــﻪ ‪smile emoticon File ٥٠‬‬
‫اﻟﻤﺸﻜﻠــﻪ ﻟﻤﺎ ﺑﺘﻌﻤﻞ ‪.. Over extented cavity‬اﻧﺖ ﺑﺘﻌﻤﻞ ‪Guge‬‬
‫ﺷــــﺎﻳﻒ اﻟﺴﻠﻤــﻪ اﻟﺤﻠــﻮه دى ‪،‬أﺣﻨــﺎ ﺑﻨﺴﻤﯿﮫـــــــﺎ ‪... smile emoticon Guge‬‬
‫اﻧﻤـــــﺎ ال ‪ Ledge‬ده اﻟﻠﻰ ﺑﯿﺒﻘﻰ ف ال ‪ Root‬ﻣﺶ ف ال ‪Crown‬‬

‫‪--‬‬
‫اﻧﻤـــﺎ ﻟﻤﺎ أﺟﻰ اﻋﻤﻞ ‪ Access‬ﺻﺢ ‪..‬‬
‫ﻟﻮ ﻓﺮﺿﺖ ان ﻋﻨﺪى ‪.. premolar‬اﻟﻤﻔﺮوض ﻟﻤﺎ ﺗﯿﺠﻰ ﺗﻌﻤﻞ ‪.. Access cavity‬‬
‫اﻟﻤﻔﺮوض ان اﻟﺪﻛﺘــﻮر ﻟﻤﺎ ﻳﺠﻰ ﻳﻌﻠﻤﻠﻨﺎ اﻟﺴِﻨّــﻪ ‪..‬ﺑﯿﻌﺪى اﻟﺒـــﺮوب ‪..‬‬
‫ﻓﯿﻼﻗﻰ ال ‪ Orifice‬ﻋﻨﺪ ال ‪ Line angle‬ﺑﺘﺎع ال ‪Cavity‬‬

‫**‬
‫ﻟﻜﻦ ﻟﻮ ھﺘﺎﺧﺪ ﺑﺎﻟﻚ ف ﺣﺎﻟﻪ اﻧﻨــﺎ ﻋﻤﻠﻨﺎ ‪ Over extended cavity‬وﺑﺎﻟﺘﺎﻟﻰ ﻋﻤﻠﻨــﺎ ‪ Guge‬ھﻨﻼﻗﻰ ال ‪ wall‬اھـــــــﻮه ‪،،‬‬
‫وﺑﻌﺪ ﻛﺪه ﺳﻠﻤــــــــــــﻪ ‪،،‬وﺑﻌﺪ ﻛﺪه ال ‪smile emoticon Orifice‬‬
‫وﺑﻨﺴﻤﯿﮫـــﺎ ‪.. guge‬وﺑﯿﺘﻨﻘﺺ ﻋﻠﯿﮫــــﺎ ف اﻻﻣﺘﺤﺎن ‪smile emoticon‬‬

‫__‬
‫ھﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻐﻠﻂ ﻏﻠﻄـــﻪ ﺗﺎﻧﯿﻪ ؟؟ ااااااااه‬

‫ﻣﻤﻜﻦ ﺗﺨﯿـــﺶ ﻏﻠﻂ ﻳﺎﻣﻌﻠﻢ ‪ ،،‬ﺗﺮﻛﻦ ﻏﻠﻂ ‪ ،،‬ﻳﻌﻨﻰ رﻛﻨﺘﻚ ﻃﻠﻌﺖ وﺣﺸــﻪ اوى‬
‫ﺗﻘــﻮم ﻋﺎﻣﻞ إﻳـــﻪ ‪ ،،‬ﺗﻘـــــــــــــﻮم داﺧﻞ ﻛﺪھــــﻮه ‪،،‬ﻣﻌﺮﻓﺶ ﺣﻀﺮﺗﻚ ﺑﺘﺪور ع إﻳـــــــﻪ‬
‫ودى ﺑﻨﺴﻤﯿﮫـــﺎ ‪Miss Direction‬‬

‫وﺑﻜﺪه ھﻨﻼﻗﻰ ﻣﻌﻈﻢ ال ‪ Errors‬ﺑﺘﺪوووور ﺣﻮاﻟﯿــﻦ ال اﻟﻜﺎم واﺣﺪه دول‬

‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪--‬‬

‫‪،،‬ﻫﻨﻄﻠﻊ ﻣﻦ ﻛﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﲟﻌﻠﻮﻣــﻪ ‪..‬‬

 ‫**‬
‫اﺣﻨﺎ ﻋﺮﻓﻨﺎ ان ال‬
‫‪ .. Upper caentral,latral,canin‬ﺑﺘﻜــﻮن ‪One root ,,One root canal‬‬
‫وان ﺷﻜــﻞ ال ‪ Access‬ﻓــ اﻟــ ‪Upper central ,latral + Lower central, Latral‬‬
‫ﺑﯿﻜـــﻮن ‪Triangle‬‬

‫‪--‬‬
‫ﻧﻌﻤﻞ ﺗﺠﻤﯿﻌــﻪ ﺗﺎﻧﯿﻪ ‪ ،،‬ال ‪ .. upper 3,4,5‬ﺷﻜﻞ ال ‪ Access‬ﻓﯿﮫﻢ ﺑﯿﻜــﻮن ‪Oval‬‬
‫أﻧﻤـــﺎ ال ‪ ... Lower 3,4,5‬ﺷﻜﻞ ال ‪ Access‬ﻓﯿﮫــﻢ ﺑﯿﻜــﻮن ‪.. Ovoid‬‬

‫**‬
‫ال ‪.. Upper 4,5 + Lower 4,5‬‬
‫ھﻨﻘــﻮل ان ﻧﺴﺒﻪ ال ‪ Upper 4‬ﻛـــــــﺎم ؟؟‪ %٨٥ ..‬وﺑﯿﻜــﻮن ‪. Roots ٢‬‬
‫أﻧﻤﺎ ال ‪.. upper 5‬ﻧﺴﺒﺘــــﻮ ﻛﺎم ؟؟‪ %٧٥ ..‬وﺑﯿﻜــﻮن ‪.. One root .. One canal‬‬
‫ﻃﯿﺐ ھﻨﻌﻜﺲ اﻟﻨﺴﺐ ‪ ،،‬ﻓﯿﺠــﺮ ‪٧‬‬

‫**‬
‫ﺳــﺆال ‪ .. T or F‬ھــﻮ ﻣﻤﻜﻦ ال ‪ Upper 4‬ﻳﻜــﻮن ‪ roots ٣‬؟؟‪ .....‬آآآآآآآآآه )‪(T‬‬
‫**‬
‫ﻃﯿﺐ ﻣﻤﻜﻦ ال ‪ Upper 5‬ﻳﻜـــﻮن ‪ roots ٣‬؟؟ ‪ ....‬ﻷﻷﻷﻷﻷﻷ )‪(F‬‬

‫ﺷﻜــــــــــﺮاً ‪smile emoticon‬‬

‫**‬
‫ﻧﺮﺟﻊ ﺗﺎﻧﻰ وﻧﻘــﻮل ال ‪ Upper 6‬ﻛــﺎم ‪ Root‬؟؟ ‪Roots٣ ..‬‬
‫ﺷﻜــﻠﮫﻢ أذاى ؟؟ اﺗﻨﯿــﻦ ‪ Buccal‬وواﺣﺪ ‪Palatal‬‬
‫ﻃﯿﺐ ھـــﻮ ﻛﺎم ‪ canal‬؟؟ ‪ ..‬ﻳﺎ ‪ ٣‬ﻳﺎ ‪ .. ٤‬ﺧﻼص‬

‫اﻟﺮاﺑﻌــﻪ ﺑﯿﺒﻘﻰ اﺳﻤﮫــﺎ ‪.. MB2‬‬

‫ﻣﻤﻜﻦ ﻳﺠﺒﮫﺎﻟـــﻨﺎ ف ال ‪ MCQ‬وﻳﺴﻤﯿﮫــﺎ‬
‫‪) Mesio .Palatal‬ﻋﻠﺸــﺎن ھﻰ راﻳﺤــﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ال ‪( Mesial‬‬

‫‪--‬‬
‫ﻳﺒﻘﻰ ال ‪ MB2‬ھﻰ ھﻰ ال ‪Mesio-Palatal‬‬
‫ﻧﺴﺒﺘﮫـــﺎ ﻗﺪ إﻳــــﻪ ف ال ‪ Upper 6‬؟؟‬
‫وده ﺳــﺆال ﻟﻠﺸــﻔﻮى ‪ ..‬ﻣﺒﯿﺠﯿـﺶ ف اﻟﻨﻈﺮى ‪.. More than 90% ..‬‬
‫ﻃﯿﺐ ﻧﺴﺒﺘﮫــﺎ ال ‪ Upper 7‬ﻗــﺪ أﻳــﻪ ؟؟ ‪%٧٥‬‬
‫‪ --‬ﻣﺸﻜﻠﺘﮫــﺎ إﻳــــــــﻪ ؟؟‬
‫ھﻲ ﻣـــﻮﺟﻮده ‪،،‬ﺑﺲ اﺣﻨــﺎ ﻣﺒﻨﻌﺮﻓﺶ ﻧﺠﺒﮫـــﺎ ‪ ،،‬وﻟﻮ ﻟﻘﯿﻨﮫــﺎ ﻣﺒﻨﻌﺮﻓﺶ ﻧﻨﻀﻔﮫــﺎ ‪،،‬ﻻﻧﮫﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎً ‪Calcified‬‬

‫‪--‬‬
‫ﻃﯿﺐ ﻳﺎ دﻛﺘﻮر ف اﻻﻣﺘﺤـــﺎن ‪ ..‬ال ‪ .. MB2‬أﺷﺘﻐﺎﻟﮫـــﺎ وﻻ أﺳﯿﺒﮫـــــﺎ ‪ ..‬؟؟‬

‫وأﻧﺖ أﺻﻼ ﺗﺠﯿﺐ ﺳِﻨــــــــَــﻪ ‪ Upper 6‬ف اﻻﻣﺘﺤـــﺎن ﻟﯿـــــــــــــــﻪ ؟؟‬

‫اﻧﺖ ﻟﻤﺎ ﺗﺠﯿﺐ ﺳﻨﺘــﻚ ھــﺎ ‪.. Lowr 6‬‬
‫ھـــﻮ اﻻﺣﺴﻦ ‪ Upper 6‬وﻻ ‪ Lower 6‬؟؟‬
‫ﻷ ﻃﺒﻌــــــﺎ ال ‪.. Lower 6‬ﺑﺲ اﻋﻤﻞ ‪ X-Ray‬وﻛﺪه ‪..‬ﻋﻠﺸــﺎن ﻣﺘﻠﻘﯿﮫــﺎش ‪Curved‬‬

‫**‬
‫ال ‪ .. upper 7‬ﻗــﻮﻟﻨﺎ ان ھــﻮ ذى ال ‪ .. upper 6‬ﻛــــﺎم ‪ Canal‬؟؟‬
‫‪ ..‬ﺑﯿﻜــﻮن ‪ ٣‬أو ‪ .. ٤‬وﻣﻤﻜﻦ ﻳﻨﺰل ‪.. canals ٢‬وﻣﻤﻜﻦ ﺗﺒﻘﻰ ‪One Canal‬‬

‫**‬
 ‫ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻧﻤﺴــﻚ ال ‪.. Lower‬‬
‫‪--‬‬
‫ال ‪ .. Lower Central ,Latral‬ﻣﻤﻜﻦ ﺗﺒﻘﻰ ‪ .. canals ٢‬ﻧﺴﺒﺘﮫﻢ ‪% ٤٠-٣٠‬‬
‫‪--‬‬
‫ﻃﯿﺐ ال ‪ .. Lower canine‬ﻣﻤﻜﻦ ﻳﺒﻘﻰ ‪.. canals٢‬ﻧﺴﺒﺘﮫﺎ ‪.. %٦‬‬
‫ﺑﺲ ھـــﻮ ‪Mainly One Canal‬‬

‫‪--‬‬
‫ﻃﯿﺐ ال ‪ .. Lower 4,5‬ال ‪ Typs of canals‬ﺑﺘﺒﻘﻰ أﻳﻪ ؟؟‪..‬‬
‫ﻗــﻮﻟﻨﺎ ﻓﯿﮫــﺎ ‪.. Type 1,2,3,4‬ﻃﯿﺐ ‪ Type 4‬أﺳــــﻢ اﻟﺪﻟﻊ ﺑﺘﺎﻋﮫــﺎ أﻳــــﻪ ؟؟‬
‫‪Apical Delta‬‬
‫‪--‬‬
‫ﻃﯿﺐ ال ‪ .. Type 4‬اﻟﻠﻰ ھﻰ ال ‪ Apical delta‬ﺑﺘﻜــﻮن ‪ Most Comman‬ﻓﯿــﻦ ؟؟‬
‫ﻓــ اﻟــ ‪Lower 5‬‬
‫‪--‬‬
‫ﻃﯿﺐ ال‪ Dilaceration‬ﺑﯿﻜــﻮن ‪ Most Comman‬ﻓﯿﻦ ؟؟‬
‫ﻓــ اﻟــ ‪Upper 5‬‬

‫‪--‬‬
‫ﻃﯿﺐ أﺧــﺮ ﺣﺎﺟﻪ ال ‪ C-shape canal‬ﺑﺘﻜــﻮن ‪ Most Comman‬ﻓﯿــﻦ ؟؟‬
‫ﻓــ اﻟــ ‪Lower 7‬‬
‫ﺷﻜــﺮا ‪smile emoticon‬‬