SELECCIÓN DE CÁNTIGAS

(A partir da recollida realizada polo

alumnado do centro no curso 2013/14 e
2014/15. O EDLG agradece a colaboración
das familias e o profesorado do centro.)

O cura e mais a criada Miña nai e mais a túa

ordenaron de cocer quedan cun ruído armado

a leña estaba no monte, por culpa dunha galiña

e o millo por moer. que ten amistá co galo.

O cura foi ó muíño Unha vella dixolle á outra

e caiu da ponte embaixo polo burato da porta:

acudídelle neniñas ti goberna a túa vida

que vai polo rio abaixo. que a miña nada che importa.

Polo castro abaixo vén Rodas Unha pera, dúas peras

arrimado a un pau de buxo non me deu máis a pereira

vénlle preguntar a Sinción unha é para o xastre

se a galiña branca puxo. e outra para a costureira

Miña sogra tenme rabia Entrei na Cruña cantando

porque lle ando co fillo preguntáronme de onde era

heille de mandar recado da parroquia de Cerqueda

que o meta no bolsillo. daquela bendita terra.

Adeus illas Sisargas Sei tocar a pandeireta

a volta che imos dando coa man e mais co puño,

a despedida é boa non me case,s miña nai

a volta sabe dios cando. cun oleiriño de Buño.

Baila que podes bailar, Eu caseime por un ano

baila que podes bailar, por saber que vida era

que mellores tocadoras, aghora que estou casada,

nas puideches buscar. quen solteiriña me dera.

Costureiriña bonita, Teño que cantar ó vivo,

dáme unha agulla de prata, teño que cantar ó vivo,

para sacar esta espiña as mociñas desta rúa

do corazón que me mata. téñeno ben merecido.

O meu amor é pequeño.

Dáme da pera que comes, eu tamén así o quero,

da mazán un bocadiño, métoo no peto da saia,

da túa boca unha fala, bailo con el cando quero.

do corazón un cariño.

Moito hai que non nos vemos, Por este que entrou no baile,

máis hai que non nos falamos; por ese que entrou aghora,

xa o camiño bota herba por ese que entrou no baile,

por onde nós paseabamos. tocarei a noite toda.

Bailador, bailadoriño, Para cantar veño eu,

Bailador, bailadoriño, para bailar meu irmán,

o que é bo bailador, para tocar o pandeiro,

ha de bailar amodiño. viva quen o ten na man!

Malpica dos meus amores, Pos o sombreiro de lado

o rei te quixo vendere, porque es fillo de rico,

para mercar a Malpica, pódelo poñer ó dereito

moitos cartos hai que tere. que eu de ti non necesito.

Toca miña nena toca, Aí vos vai a despedida,

toca coas dúas mans, mais non é para marchare,

non hai cousa máis bonita, é pa darlle a pandeireta,

que ver bailar dous irmáns. a quen a queira tocare.

Baila Ramonciño baila, Miña nai e mais a túa

ca túa cara morena, van xuntas á romería

que outro no baile non entra, á miña levouna Dios,

que mellor donaire teña. e a túa a Virxe María.

Indo cara non sei donde Miña nai, miña naiciña,

atopei a non sei quen, coma miña nai ningunha,

á porta de xa me esquence, que me quentou a cariña

non me podo acordar ben. á caloriña da súa.

Miña nai e mais a túa Túa nai anda dicindo

van xuntas á romaría que non me quere pra nora

a túa vai de chapeu aínda falta saber

e a miña vai de mantilla. se a quero eu pra sogra.

As de Malpica son pescas, Pasei a ponte Taboada

as de Buño son oleiras, cunha variña na man

as de Carballo modistas, adiós mozas de Entrecruces,

e en Silván son costureiras. que vou ver as de Silván.

Para Carballo vou rindo, As mociñas de Silván,

para Berdillo cantando, elas para todo son,

para o lugar da Torre, para cantar e bailar

vou coma a troita nadando. e tirar polo ligón.

Desde o biquiño da Cereixa, Quen te viu quen te verá,

hasta o medio de Silván mazanciña colorada,

todas son rosiñas quen te viu quen te verá,

plantadas da miña man. non che puiden ver a cara.

Vindo pola Torre abaixo, Eu hei de ir a Silván,

eu sentín un asubío, anque me poñan cancelas,

son os mozos de Silván anque bote toda a noite,

que andan de noite ó resío. abrindo e cerrando nelas.

Costureiriña bonita, Miña nai deume unha tunda

onde vas tan resalada, co aro dunha peneira

vou por aí a ver, miña nai teña vergonza

se hai algunha foliada. que vén a xente da feira.

O raposo berra, berra, Quen me compra, que lle vendo

no alto de Camariñas, catro cousas un real,

que lle leven os zapatos, un xastre, unha costureira,

que lle pican as espiñas. unha agulla e un dedal.

Xa fun a Marín, Non quero máis chocolate

xa crucei o mar, rompiume a chocolateira

xa comín laranxas aghora vou para Noia

do meu laranxal. aprender a costureira.

Teño lanchas, teño remos,

teño sardiñas no mar, Polo mar abaixo

teño unha nena bonita, vai unha formiga

pra que quero traballar. cunha man nas pernas

e outra na barrriga.

O paxaro de María,

anda nas miñas cereixas, Queridiña dóenche os ollos

come, paxariño, come, rézalle a santa Lucía

veremos as que me deixas. que chos cerre pola noite

que chos abra polo día.

Na feira de Santa Comba

comprei unha vaca mona Se queres que o carro cante

todo o camiño de Dios meu irmán Manueliño

veu tocando na zanfona. bótalle o eixo de freixo

e as troiteiras de sanguiño.

Manuel por ver as nenas

fixo unha casa de prata

as nenas non lle van pra ela O cregho vendiu e vendiu

Manuel todo se mata. o que non ten que vender

vendiu o rabo da burra

Manuel por ver as nenas por non lle dar de comer.

fixo una casa no monte

déixame pousada Manuel -Miñato, miñato

déixame pousada esta noite. Que levas no papo?

- Leite callado.

Polo mar abaixo vai - Quen cho callou?

un gato botando un berro -Marica do Rei.

que lle cortaron o rabo -Deixate que xa llo direi

para bigote dos creghos. Que lle levaches as chaves

da hucha ó rei.

Miña nai é unha pobre O cregho foi o muiño

e meu pai un vinculeiro metiu a cabeza dentro

non ten ghaliña nin ghalo trougho a fariña na croia

que lle quente no poleiro. para facer o formento.

 O carballo da portela

Unha vella vella vella abanea e mais non cai

vella da cabeza branca, así fai a boa nena

botou un peido na cama, que se guía por seu pai.

fixo levantar a manta.

No muíño onde eu moio

O carballo da portela tamén moe unha rianxeira

ten a folla revirada, tíralle o gran queridiña

que lla revirou o aire e báixalle a batalleira.

unha noite de xeada.

O muíño de meu pai

O raposo está berrando eu ben lle sei o tempero

na súa caseta nova se está alto baixalo

que lle leven as ghaliñas e se está baixo erguelo.

que ten a muller de engroda.

O cregho e mais a criada

O raposo está berrando ordenaron unha festa,

no alto de Camariñas peneiraron a fariña

que lle leven os zapatos ó abrigo dunha xesta.

que o pican as espiñas.

Miña nai cando peneira

Unha vella, vella, vella, todo o corpo zarandea

vella como o meu chapeu, ela non me quere xenro

tratáronlle o casamento eu xa llo teño na eira.

levantou as mans ao ceo.

Ai que pereira tan alta! Pasei pola túa porta

ai que peras máis bonitas ten! pedinche augha e non ma deches,

Elas abaixo non veñen cando pases pola miña

arriba non vai ninguén. fághoche o que me fixeches.

O muíño troula troula Non quero amores de Buño

a fariña por troular que os hai na miña terra,

a filla da muiñeira os de Buño son de barro,

arrabea por casar. de barro fainos calquera.

Este pandeiro que toco No muíño onde eu moio

éche de coiro de ovella, tamén moe unha señora,

inda onte comeu herba tízalle ó gran queridiña

hoxe toca que arrabea. tízalle ó gran que non roia.

Este pandeiro que toco

este que teño na man O raposo vai berrando

era de miña cuñada, polo camiño do carro

a muller de meu irmán. leva os ollos na cabeza

e o cu debaixo do rabo.

Miña sogra morriu onte

enterreina no palleiro, O paxaro cando chove,

deixeille un braciño fóra mete o rabo na silveira

para tocar o pandeiro. así fai a boa nena

cando non ten quen a queira.

Eu caseime cunha vella O gaiteiro de Soutelo

porque tiña moito ghando indo para Redondela,

o ghando foille morrendo perdeu a gaita no monte

e a vella vai quedando. anda chorando por ela.

Na miña vida tal vin Da uva sae o viño,

na miña vida tal vin da oliva sae o aceite,

unha cabra nunha roca e do meu corazón,

tocando no violín. o cariño para a xente.

As rapazas de Rus Miña nai é unha pobre,

son pequenas e redondas e meu pai un vinculeiro,

se lle apertas a barriga aínda ti non es o galo

botan peidos coma bombas. que canta no meu poleiro.

Vai calando, vai calando Fíxenche unha saia nova,

cara de leite fervido pensando que te casabas,

semellas o noso ghato fíxenche unha e mais outra,

cando está descolorido. e quedaches como estabas.

Eu fun a Montevideo Hei de ir a Montevideo

do cabalo dun mosquito anque que me poñan cancelas

pa que digan os señores: porque se me vai o tempo,

que cabalo máis bonito! abrindo e cerrando nelas.

Miña nena, ti es o demo Eu caseime cunha nena

que sempre me estás atentando porque ela cantaba ben

cae no río, cae no mar aghora morro de fame

sempre te encontro lavando. porque o cantar non me mantén.

Vella sen dentes

vella sen moas, Caseime cunha vella

pareces o demo para me fartar de rir

facendo filloas. heille de poñer a cama

onde non poida subir.

Para Carballo vou rindo

para Berdillo cantando Unha vella dixo a outra

para o lugar da miña terra polo burato da porta,

vou coma unha troita nadando. ti goberna a túa vida

que a miña nada che importa.

Se queres plantar salgueiros

venos plantar a Silván, O raposo berra berra

que na parroquia de Rus no bico do abeneiro

non se plantan nin se dan. cunha macheta na man

para aprender a carpinteiro.

Costureiriña bonita

lévame os bois a beber Un xurelo pequeniño,

pola nai que te pariu ten sangue no rabecho,

volverasmos a traer. os rapaces de Ferrol,

teñen o pelo crecho.

Quen me dera a min saber Asubía que vai vento,

onde a rula ten o niño asubía que vai vento,

na horta do señor cura tamén eu asubiaba

no máis alto ramalliño. cando era do teu tempo.

Vai calando, vai calando,

cara de cañoto seco, Un anillo doumo Pedro,

vai calando,vai calando outro doumo Xan

que eu contigo non me meto. como hei apañar a herba

con tantos anillos na man.

Vai calando, vai calando

cara de leite fervido Meu neno pequeniño

pareces o noso gato heiche de ensinar a todo,

cando está descolorido. a cocer e amasar

e a botar o pan no forno.

Vai calando, vai calando

cara de leite callado, Santa Minia de Brión

pareces o noso gato deitadiña na súa cama

cando está emborrallado. se santa Minia non fora

Brión non valía nada.

Vira e vira, Costureiriña bonita

e volve a virar, a túa agulla picoume

a volta do medio ti como es bonita

é mala de dar. a picada consoloume.

O paxaro cando bebe Caseime para a Maía

mete o rabo entre a silveira porque había moito pan

alegría rapaciñas o forno de miña sogra

que aí vén a xente da feira. bota silvas polo vran.

Telo pantalón rachado Polo mar abaixo

a chaqueta non é túa vai un abellón,

O sombreiro mal prestado cunha man nas pernas

e andas de rúa en rúa. e outra no calzón.

Polo mar abaixo A muller de Roque Troque

polo mar arriba ten un burato no cu

polo mar abaixo que llo fixeron os ratos

miña nai querida. pensando que era pan cru.

Sergiño ha de ser

Sergiño ha de ser Os amores de algún día,

pideme auga e dáme viño quen me dera de os ver,

é señal de me querer que lle quería preguntar

se querían volver a ser.

Cando era pequeniño

mandáronme coas ovellas

o raposo comeume unha Teño un amor,

aquí traio as orellas. teño dous, teño tres,

teño un amor na montaña,

teño un amor montañés.

Teño un amor que me fala Pasei pola túa porta

outro que me dá diñeiro, pedinche auga e non ma deches

outro que me desengana, cando pases pola miña

ese é o verdadeiro. fágoche o que me fixeches.

Indo por aquí abaixo Pasei pola túa porta

indo por aquí arriba e mirei polo tarabelo

rexubeira do inferno a ladra da túa nai

eu goberno a miña vida. encirroume o can rabelo.

Indo por aquí abaixo Dáme da pera que comes

como quen non quere a cousa da mazá un bocadiño

voulle decir a meu sogro da túa boca unha fala

que ten as cabras na chousa. do corazón un cariño.

Quen me dera saber

Un vello de Marín onde a rula ten o niño

cun peido matou un burro na horta do señor cura

demo de vello no máis alto ramalliño.

que tiña o cu ben seguro.

Miña sogra morriu onte

Meu amor pequeniño quen lle dera gloria santa

regaloume unha navalla que me deixou por herdeira

cun letreiro que poñía: dun xurelo e dunha manta.

“se queres comer, traballa”.

Se ti viras o que eu vin, Á túa porta, mociña

non te tiñas coa risa, púxolle Dios unha estrela,

vinte e cinco xastres xuntos pra me alumear a min,

cosendo unha camisa. cando vou petar a ela.

Oca, Traba , Rus e Artes, Panadeiro dáme pan

Bértoa, Verdillo, Carballo; dáme tamén unha bola,

Sísamo, Goiáns e Cances, que lle hei de rogar a Dios,

Leiloio, Xornes e Tallo. que o teu forno sempre coza.

O cura de Vigo é xastre Toca gaiteiro,

o de Marín mariñeiro, baila Martiño,

o de Ourense afiador, tres casamentos,

e o de Noia, zapateiro. cun neto de viño.

Isca paxariño isca, En Ardaña hai boas mozas

do rabelo do arado, en Carballo ganas delas

que ás rapaciñas de agora, e na baixa de Entrecruces

pícalle a mosca no rabo. bonitiñas coma estrelas.

O teu paxaro, María, Para sardiñas Aguiño,

anda nas miñas cereixas; para bolos Castiñeiras,

come paxariño, come para rapazas bonitas,

veremos as que me deixas. Santa Uxía de Ribeira.

As de Malpica son pescas Arrabeas porque canto,

as de Buño, son oleiras porque río moito máis,

as de Carballo, modistas teño que cantar e rir

as da Brea, panadeiras. para que arrabees máis.

Cando chove e quenta o sol Miña nai cando me reñe

anda o demo por Ferrrol peta co pé no sobrado.

cun saquiño de alfileres ela di que non quer xenro

picándolle o cu ás mulleres. eu xa llo teño buscado.

Teño bois e teño vacas, Panadeiros de Galicia,

e tamén teño cans madrugar pola mañán,

cando vou a Carballo non vos quededes durmidos,

non vexo máis ca lorcháns. non deixedes queimar o pan.

Unha pera dúas peras Teño unha herba na horta

non tiña máis a pereira que se chama corriola

unha será para o xastre se queres falar comigo

outra para a costureira. fáltache un ano de escola.

Nosa señora da Guía Chamáchesme pito choco

a guía dos mariñeiros, porque nacín no xaneiro

guíame a miña cuadrilla aínda ti non es o galo

toda de mozos solteiros. que canta no meu poleiro.

Miña cuñadiña nova A señora santa Eufemia

meu irmán é o do medio ten o camarín de pedra

se queres que medre algo ben o puidera ter de ouro

daraslle o almorzo cedo. miña virxe se quixera.

Vente comigo laranxa Unha nena nunha fonte

deixa quedar o limón por unha verza bebía

durmirás na miña cama a verza estaba rota

de par do meu corazón. toda a auga lle vertía.

Botei un limón correndo Señora María

na túa porta parou, reprenda o seu ghalo

non é dino que te eu busque que a miña ghaliña

que aínda o limón buscou. ten o cu furado.

Vámonos de aquí que é horas Por que non te casas Pedro

vámonos de aquí que é horas por que non te casas Xan

vai o carro das estrelas as que me dan non as quero

por riba das Casas Novas. as que quero non mas dan.

Anduvécheste alabando Se queres que o carro cante

que teu pai era moi rico móllalle o eixe no río

a riqueza de teu pai despois de o eixe mollado

lévaa o corvo no bico. canta como un asubío.

Miña nai deume unha tunda Se queres unha boa moza

co coto dunha rabiza, non vaias á romaría,

miña nai teña vergonza vaina buscar á casa do seu pai

que vén a xente da misa. en roupa de cada día.

Miña nai deume unha tunda Nosa señora do Carme

co rodo dunha peneira fixo unha casa na ría,

miña nai teña vergonza para mirar os mariñeiros,

que vén a xente da feira. como pescan a sardiña.

Miña sogra morriu onte Paxariño millarenco

e deixou caldo na cunca, dime onde tes o niño,

véñano comer señores téñoo na horta do cura,

pola alma da defunta. naquel alto ramalliño

Canta cuco, canta cuco Eu caseime para montaña,

na rabela do arado, pensando que había pan,

ás mociñas que hai aghora o forno de miña sogra,

pícalle a mosca no rabo. bota silvas polo vran.

Paxariño mazarico, Lugariño de Silván,

que estás enriba do toxo, cerqueino eu cunha liña,

ti fuches o enganador agora que eu marcho del ,

da nena do pelo roxo. cércao ti, miña neniña.

Desde o biquiño de Cereixa Por aquí pasa o camiño,

ata o fondo de Silván, por aquí pasa o carreiro,

todo son rosiñas brancas, por aquí pasa o camiño

plantadas da miña man. de Silván para o Ribeiro.

Algún día por te ver

abrín a porta da eira, San Antonio e mais San Roque

agora por non te ver, son dous santos carpinteiros,

cérroa ben de carreira. san Antonio fai as cuncas,

e san Roque os alzadeiros.

As rapaciñas de agora,

non é unha que son todas, O bombo que estou tocando

poñen tres pares de medias é de coiro de cacique,

pa facer as pernas gordas. se alguén me está escoitando,

que rañe onde lle pique.

Non te cases cun ferreiro

que é moi malo de lavar Miña nai por me casar

cásate cun mariñeiro ofreceume bois e vacas,

que vén lavado do mar. agora que me casei,

deume unha cunca de papas.

O meu amor é pequeno

eu así tamén o quero, Chamáchesme moreniña,

que o meto no bolsillo era do polvo da eira.

parrafeo cando quero. Se me viras os días santos

coma guinda na guindeira!

Unha vella fixo papas

e o pote botoullas fóra,

hai un ano que foi iso

e aínda hoxe a vella chora.

Agora xa non se usa,

matar as pulgas coa uña,

métense nunha burata,

e dáselle cunha cuña.

Xan do Campo vai na leña;

luns vai, martes chega,

corta talla, quinta pon,

viernes ata, sábado chegha.

Ei vén Xan, co feixe de leña!

Por que non te casas, Pedro?

Por que non te casas, Xan?

As que me dan, non as quero;

As que quero, non mas dan.