ป ชญา วไป

ผศ.ดร. ไลพร จ ตธรรม ล

ภาค ชาป ชญาและศาสนา
คณะม ษยศาสต
รั
วิ
นุ
วิ
รั
ทั่
ร์
สุ
ริ

กุ

 Course
Syllabus

ขอใ สแกน 

เ อทราบ

รายละเ ยด

ของ ชา


พื่
วิ
ห้
อี
นี้


 ไ โดน
ใครหลอก
ม่
 มาท ความรู ้จกั กับ “ปรัชญา” กันเถอะ
น้อง
พี่
ำ


6
 • “The Liberal
Arts” 
• By Herrade
de
Landsberg

ปรัชญา
ราชินีแห่งวิทยาการ
และ มารดาของ
ศาสตร์ งหลาย
ทั้

Philosophy is…..

the art of wondering.

How to live? What is truth?
What is the ultimate value of life?

 ต้นไม้ล้มในป่าลึก ไม่มีคน ไม่มีสัตว์ ..ท่านคิดว่าจะมีเสียงลมมั้ย?

12
Philosophy
Who?
Beliefs
What?
Assumptions
When?
Values
Why?
How?
Mental Health Warning!

How do you see the world?

15
 ปรัชญาคืออะไร
• ปรัชญา คือ ความคิดเพ้อฝันของคนบ๊องๆ บวมๆ ?
• ปรัชญา คือ ทฤษฎีนอกโลก สู งส่ งยากแก่การเข้าใจ ?
• ปรัชญา คือ วิชา มีแต่ตวั หนังสื อมีต ราหนาๆ
ต้องท่องจ น่าเ อหน่าย?
• ปรัชญา คือ วิชาส หรับคนหน้าแก่ และหัวโบราณทึนทึก ?
• ปรัชญาเป็ นวิชา ไม่เห็นให้ประโยชน์อะไร....ว๊า...น่าเ อซะ
ไม่มี......
ำ
ที่
ที่
บื่
ำ
ที่

บื่

 อย่าเพิ่งตัดสินวิชาปรัชญาซะแย่ขนาด
นั้น !
ถ้าจะบอกว่า.... “ปรัชญา ก็คือ ความคิด และ
ชีวิต ของคุณ นั่นแหละ และคุณทุกคนก็มีความ
เป็นนักปรัชญาอยู่ในตัว............ดังนั้นปรัชญาจึง
ไม่ใช่เรื่องนอกโลก แต่เกี่ยวข้องโดยตรงกับชีวิต
และการใช้ชีวิตของคุณ.....คุณจะเชื่อหรือไม่ ?....






 ปรัชญา....ท้าทายให้คุณ
เข้ามาทำความรู้จัก

• ...เพื่อที่ว่าคุณอาจจะรู้จักตัวของคุณเอง....รู้จักกับโลก
และสังคมที่คุณอยู่...รวมทั้ง เข้าใจในชีวิตและสิ่งต่างๆได้
ดียิ่งขึ้น..มิใช่มีชีวิตที่อยู่กับความเคยชินไปวันๆ.....โดยที่
คุณเองก็ไม่รู้ตัว......และที่สำคัญ การศึกษาปรัชญาช่วย
ให้คุณฝึกใช้ศักยภาพของตัวเองในการ “คิดและใช้
เหตุผล”อย่างเป็นตัวของตัวเอง เป็นระบบ และ
สร้างสรรค์


ความหมายของปรัชญา
1). ความหมายตามรูปศัพท์
ปรัชญา（Philosophy）มาจากภาษากรี กโบราณ，
โดยประกอบด้วย （Philo+sophia）
“PHILOS (LOVE) + SOPHIA (WISDOM)
LOVE OF WISDOM ซึ่งแปลว่า “รักในความรู้” หรือ “ความ
รัก อันเป็นพลังผลักดันให้แสวงหาความรอบรู้” หรือ “รักที่
จะรู้” ความอยากรู้อยากเห็น ความไฝ่รู้เพื่อให้ได้มาซึ่ง
ปัญญา

 ปรัชญาคือ อะไร
ค ว่า ปรัชญา มี มา มาจากภาษาสันสกฤต หมายถึงความรู ้
อันประเสริ ฐ โดยมีรากศัพท์มาจากค ว่า ปร +ชฺ ญา ปร แปล
ว่าประเสริ ฐ กับ ค ว่า ชฺ ญา มาจาก ญา ธาตุในความรู ้
ภาษาสันสกฤตปรัชญา ตรงกับภาษาบาลี ปั ญญา
ท ไมใช้ค ว่า “ปรัชญา” ท ไมไม่ใช้ “ปั ญญา”
ปรัชญา ตามพจนานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน แปลว่า
วิชาว่าด้วยหลักแห่งความรู ้และหลักแห่งความจริ ง
อยากรู ้หรื อยัง รัก อยากจะรู ้หรื อยังเอ่ย
ำ
ำ
ำ
ที่
ำ
ที่
ำ
ำ

ที่
ปรัชญาเป็ นเ องของความรู ้
ทั้งการแสวงหาความรู้ (Seeking Wisdom)
และความรู้ที่ค้นพบแล้ว (“Wisdom Sought”)
1. ในขั้นแสวงหา..มนุษย์มีความสงสัย จึงตั้งคำถาม
แล้ว คิดหาคำตอบอย่างมีเหตุผลเรียกขั้นนี้ว่า “การคิด
แบบปรัชญา”
2. เป็นผลสืบเนื่องมาจากการแสวงหา นั่นคือในที่สุด
มนุษย์ก็ได้ค้นพบคำตอบเกี่ยวกับความจริง ซึ่งเรียกว่า
“ความรู้เชิงปรัชญา”
***** ทายได้ไหมว่า แล้ว “Philosopher” หรือ “นักปรัชญา” แปล
ว่าอะไร.......?

รื่

 2) ความหมายตามลักษณะเนื้อหา
“ปรัชญา” คือ การแสวงหาความรู้ หรือ
ความจริงเกี่ยวกับมนุษย์ โลก ธรรมชาติ
และชีวิต ด้วยการใช้เหตุผล



 3) ความหมายตามการใช้
“ปรัชญา” หมายถึง แนวความคิด
คติ ความเชื่อ หรือ ข้อคิดต่างๆ ในชีวิต
ประจำวัน
เช่น.. “ระยะทางนับหมื่นลี้ ต้องเริ่มต้นจากก้าว
แรก”, “ความเพียรเป็นศัตรูแล้วเป็นมิตร ความเกียจ
คร้านป็นมิตร แล้วเป็นศัตรู” , หากคิดจะรัก ต้องรัก
ด้วยปัญญา ถ้ารักอย่างหลงใหล ผลคือโง่และเจ็บ
ปวด”

What does Ph.D. Stand for?

Smith Doctoral Programs, Univ of Maryland Robert H Smith School of Business
Cr. Dr. Barry Vaughan
https://www.ranker.com/list/famous-people-
who-majored-in-philosophy/reference
 ท ไมถึงมีปรัชญา ศาสนา
1. เพราะหลาย งในโลก มนุษย์กลัวและไม่รู้ =
unknown factor
เพราะมนุษย์เจอกับ ง ไม่แน่นอน
เจอกับภัยพิบตั ิ งภัยธรรมชาติและภัย
มนุษย์สร้าง น (ระเบิดนิวเคลียร์)
เพราะมนุษย์เจอข้อจ กัดเ องความตาย
มนุษย์จึงทุกข์เพราะความกลัว
งความกลัว มาจากความไม่รู้
ำ
ซึ่
ขึ้
ทั้
สิ่
ำ
สิ่
ที่
นี้
รื่
นี้
ที่

ที่

 การเกิด นของความคิดทางปรัชญา วิชาปรัชญา

ความคิดทางปรัชญาเกิด นมาพร้อมกับมนุษย์ ไม่
กว่า 2 ล้านปี มาแล้ว
วิชาปรัชญาเ งมี นเ อประมาณ 3,000 ปี มา เอง
* หลักฐานแรก คือ คัมภีร์พระเวทของอินเดีย เกิด
นมาประมาณ 3,000-3,500 ปี มาแล้ว
* ทางโลกตะวันตก เ มต้นจากค สอนของทาเลส
(Thales 624-550 ก่อน ค.ศ. ) งเป็ น “Father of
Philosophy”



ขึ้


ต่
ำ
ขึ้
พิ่
ขึ้
มื่

ขึ้
ซึ่
ริ่
ำ

นี้

 มูลเหตุของการเกิดปรัชญา
2. มนุษย์มีความสามารถในการคิด
• ปรัชญาเริ่มต้นมาจากความสงสัยต่อโลกต่อตัวเรา
เอง ต่อสิ่งต่างๆที่อยู่รอบตัวเรา
• ทั้งนี้เพราะมนุษย์มีความสามารถในการคิด
( Man is a thinking animal – Aristotle )

 ง มนุษย์สงสัย นมีมากมาย เช่น

• เราเกิดมาท ไม / ท ไมเราต้องตายด้วย
จะมีชีวติ เป็ นอมตะไม่ได้หรื อ /
พระเจ้าและจิตวิญญาณมีจริ งหรื อไม่
• โลกเกิด นมาได้อย่างไรและเกิดมาจากไหน/เราจะเ อ ง เห็นได้หรื อ
ไม่ /เ อมนุษย์เราตายแล้วจะเป็ นอย่างไรและไปอยู่ ไหน / บาป บุญ
คุณ โทษ นรก สวรรค์ มีจริ งหรื อไม่ / ความดีคืออะไรความดีคืออะไร
/นิพพานมีจริ งหรื อไม่ /เราจะพ้นจากความทุกข์ได้อย่างไร
สิ่
ที่
มื่
ขึ้
ำ
ำ
นั้

ชื่
ที่
สิ่
ที่


 โลก มีความเป็ นธรรมหรื อไม่/ รักแท้เป็ นเช่น
ใด มีอยูจ่ ริ งหรื อไม่ /
เราจะรู ้ได้อย่างไรว่า งไหนดีหรื อ ว /
เราควรจะเ อหรื อไม่เ ออะไร/
เราควรจะใช้ชีวติ อย่างไร มีจุดหมายอย่างไร?
และสุ ดท้ายถ้าต้องเลือกระหว่างความสุ ขส่ วนตัวกับ
ความสุ ขส่ วนรวม เราจะตัดสิ นใจอย่างไร เป็ นต้น




ชื่
นี้

ชื่
สิ่

ชั่

 ▪ …..และเ อมนุษย์สงสัย หรื อเกิดความอยากรู ้อยาก

เห็น........เขาจึง งค ถามและ....พยายามแสวงหาค ตอบ
โดยการใช้ความคิดด้วยเหตุผล..... งอาจจะเป็ นแค่ค ตอบ
เ อสนองความอยากรู ้ (อะไร ท ไม) หรื ออาจจะเป็ นค ตอบ
เ อเป็ นแนวทางในการใช้ชีวติ หรื อแก้ปัญหาชีวติ ก็ได้
(อย่างไร).........
▪ ....ปรัชญา..จึงเกิด นด้วยประการฉะ
พื่
พื่
มื่
ตั้

ำ
ำ
ซึ่
ขึ้
ำ
ำ
ำ
นี้
 ความใฝ่ รู ้เป็ นอารมณ์ของ
นักปรัชญา ปรัชญาเ มต้น
ความใฝ่ รู ้
• โสคราตีส (Socratis)
– พ.ศ. -
• “ห งเดียว ข้าพเจ้ารู ้ คือ รู ้วา่
ข้าพเจ้าไม่รู้อะไร”
ที่
7
3
1
4
4
นึ่

ที่
ริ่





 ศนะของ กป ชญา อความ

หมายของ าป ชญา
! เพลโต “ป ชญา ง จะเ าใจ ง เ น นด และแ นแ ของ
สรรพ ง
! อ สโตเ ล “ป ชญาเ นศาสต นค าหาความจ งของ ง อ
ใน
วเอง”
! าน “ป ชญา อศาสต า วยความ และการสอบสวนความ ”
! สเปนเซอ “ป ชญาเ นการรวบรวมความ สม ร ”
! น “ป ชญาเ นการรวบรวมความ จาก ทยาศาสต สาขา
างๆ
! กอง “ป ชญาเ นศาสต นตอของศาสต งปวง”
!
รองศาสตราจาร เมธ เมธา ทย ล, 2540 : 2 - 3
ทั
ค้
วุ้
ต่


ริ
ต์

ต์

ท์

ติ
ร์


รั
ย์
รั
ตั
สุ
รั
รั
นั
คำ
รั
รั
คื
วิ
สิ่
ป็
มุ่
ป็

กู

ว่
ที่
ป็
ป็
รั
ร์
ข้
ที่
รั
ร์
ว่
ต้
ด้
สิ่
ร์
ที่
ที่
ที่
ค้
มี
ป็
ต่
รู้
นิ
ว้
รั
รู้
รู้
วิ
ที่
ร์
ร์
ทั้
บู
ก่
ริ
ณ์

ร์

ท้
สิ่
ที่

ยู่
รู้

 การ ดผล มฤท ในการเ ยน

๑. การเข้าเรี ยนและการมีส่วนร่ วมใน นเรี ยน ๑๐ คะแนน
๒. รายงานกลุ่ม “Phil Present” ๒๐ คะแนน
๓. กิจกรรมกลุ่ม “Phil Movie” ๑๐ คะแนน
๔. กิจกรรม “Phil Think about it” ๒๐ คะแนน
๕. การสอบปลายภาค ๔๐ คะแนน
รวม ๑๐๐ คะแนน

*หมายเหตุ นิสิตจะต้องมีเวลาเรี ยนไม่ กว่า ๘๐%

(ขาดเรี ยนได้ไม่เกิน ๖ ค ง)
ตามระเบียบของมหาวิทยาลัย เ อรักษาสิ ท ในการสอบ
ธิ์





วั


สั

ธิ์


พื่




รั้
รี
ต่



ชั้

 ง Think about it ๒๐ คะแนน

! ลงใน facebook ก ม ด Phil Think
about it และใ ร ส ต กค ง
! ง อน 9 pm.ของ Sun Tue Thu
! ปดา ละค ง ๑๕ ค ง ๑๕
คะแนน
!มาเสนอบนเว ( วแทนก ม) ๕
คะแนน
วิ
ทำ
ส่
ทำ
ธี
ก่
สั
ส่
ห์
ที
ส่
รั้
หั
ตั
นิ
สิ
ลุ่
ปิ
ทุ
รั้
ลุ่
รั้

 Schedule

Present Discuss Phil

1 1

Present Discuss think

2 2
Present Discuss About
3 3

Present Discuss it
4 4

Movie Movie Gen.

1 1

 Schedule

Present Discuss Phil

1 1

Present Discuss think

2 2

Present Discuss About

3 3

Present Discuss it
4 4
Movie Movie Gen.
1 1

Grop Project Phil present

 Phil present ๒๐ คะแนน

!ก มให ก มละ ๗ คน รายงานตาม ว อ

หนด
! เสนอ วย ๒๐ นา
!การ ง ถาม ก ม น เสนอ ๕ คะแนน
! การรายงาน เสนอ ๑๐ คะแนน
! ลาความสามารถการตอบ ถาม ๕
คะแนน
นำ
กำ
ทำ
ลี
ลุ่
ตั้
คำ
ญ่
ด้
ลุ่
พี
นำ
พี
ที่
ที
ลุ่
อื่
พี
ทำ
นำ
พี
ที
คำ
ที

หั
ข้
ที่
 Phil Movie ๑๐ คะแนน
!ก มให ก มละ ๕ คน
! เสนอ วย ๘ นา
! การรายงาน เสนอ
!ค ป โอ ๘ นา ๕ คะแนน
! รายงาน เคราะ ๕ คะแนน
( งเ นรายงาน ปเ ม ๕ - ๑๐ ห า
กระดาษ )
นำ
ทำ
ลุ่
ลิ
ส่
วี
ดี
ญ่
ด้
ป็
วิ
ลุ่
พี
นำ
พี
ห์
ที
ที

รู
ล่

พี
ที
พี

ที
น้

 ตกามารยาท
!ก มละ ๗ คน วห าก ม เ น วแทนประสาน
บอาจาร (สส. สมา กสภา แทน ต ชา
ป ชญา)
!ขอความ วม อ งดใ อ อ ยกเ นอาจาร ใ ใ
!ยก อเ อขอไม ด
!ห บไ แ ามชวนเ อน ย เ นมารยาทในการ
เ ยน ใ เ ยร สอน และเ นการ กษาผล
ประโยช การเ ยนของ น
กิ
กั
รี
ลุ่
ลั
รั
มื
ด้
พื่
ห้
น์

ร่
ต่
ย์
กี
ห้
มื
หั
ติ
รี
ค์
ผู้
พู
น้
พื่
ช้
มื
ชิ
ผู้
ลุ่
อื่
คุ
ถื
ป็
ป็
ผู้
ป็
ตั
ว้
รั
นิ
สิ
วิ
ย์
ห้
ช้
 ตกามารยาท
! วห าก ม เ น วแทนประสาน บอาจาร
(สส. สมา กสภา แทน ต ชาป ชญา)
! แ งกาย ภาพ และอ ใน า ง พ อมจะเ ยน
! ขอความ วม อ งดใ อ อ ห อ APP น
ยกเ นอาจาร ใ ใ ในขณะเ ยน
! ขอใ วม จกรรมอ างกระ อ อ น และรอ
ใ อาจาร เ ยก งเ ดไม ไ
! ห บไ แ อ าไป อ าง น (เพราะบาง
ตใ ก งคง วยเ ยนอ )
หั
กิ
จิ
ห้
ต่
ลั
ว้
ห้
ต้
น้
ด้
ร่
สำ
สุ
ร่
นึ
ต่
ลุ่
ย์
ชิ
กิ
ยั
ย่
รี
มื
ย์
ป็
จึ
ห้
ตั
ผู้
ช่
ทำ
ช้
ปิ
ย่
ช้
ยู่
ย่
มื
รี
นิ
สิ
ถื
ค์
ท่
อื่
ตื
วิ
ด้
ยู่
นั่
รี

รื
รื
ที่
กั
ร้
รั

ร้
อื่

ที
รี
ย์

 Phil Think about it

! 1. ณเคย ดเ องความตายห อไ เ อ
ใด เพราะอะไร
!2. าหมอบอก ณ า ณเห อเวลาใน
ต กแ 3 เ อน ณจะ อะไร ไม ง
ด จะ อ าง น
! 3. ไมคน นจะ น ด า วตาย แ คน
ไ จะ น นรนเ อใ ตอ
ชี
คิ
ม่
วิ
มี
ถ้
คุ
ทำ
ที่
อี
กิ
ทำ
ค่
ดิ้
คิ
ย่
มี
อั
ดื
รื่
คุ
นั้

พื่

ว่
กิ
คุ
ห้
คิ
มี
คุ
ชี
ฆ่
ทำ
วิ
ตั
ลื
ยู่
รื
ม่
ทำ
ต่
มื่
ถึ