‫ماللۍ دلوړو زده کړو مؤسسه‬

‫دطب پوهنځۍ‬
‫دپاراکلینک څانګه‬

‫د فزیک مضمون‬

‫استاد ‪ :‬انجیرن عبدالنارص اصیل‬

‫‪1‬‬
11/16/2021
2
 ‫فهرست‬
‫‪3‬‬

‫په نوموړی درس کي به الندي موضوعات ولولو‬

‫دوان ډي ګراف جرناتور لنډه پیژندنه‬ ‫‪‬‬

‫دوان ډي ګراف جرناتور د کار طریقه‬ ‫‪‬‬

‫دوان ډي ګراف جرناتور تاریخچه‬ ‫‪‬‬

‫دوان ډي ګراف جرناتور د استعامل ځایونه‬ ‫‪‬‬

 ‫تعریف‬
‫‪4‬‬

‫دوان ډي ګراف جرناتور د لوړ پوتانشیل توپیر ایجادولو لپاره چي تقریبا یو میلیون ته رسیږي استعاملیږي‬ ‫‪‬‬

‫نوموړی لوړ ولټیج کوم چي د جرناتور پوسیله تولیدیږي د اتوم د کوچنیو ذرو د چټکتیا د زیاتولو لپاره استعاملیږی‬ ‫‪‬‬

‫چی د جرناتور څخه پدي خاطر د فزیک په تحقیقاتو کي کار اخیستل کیږي‬

‫یا په لنډ ډول ویالی سو چي دا دايس یوه اله ده چي ساکنه برېښنا پر یو متحرکه پټه یا کمربند تولیدوي او تولید‬ ‫‪‬‬

‫سوی چاج د چارج جمع کوونکي کري ته انتقالوي‬

 ‫تاریخچه‬
‫‪5‬‬

‫‪ ‬دوان ډي ګراف جرناتور په ‪ ۱۹۹۲‬کي د امریکایي فزیک پوه رابرت وان دي ګراف پواسطه‬
‫اخرتاع سو‬
‫‪ ‬دنني عرص دوان ډي ګراف جرناتور تقریبا تر پنځه میګا ولټه برېښنایي توپیر تولیدوای‬
‫يس‬
‫‪ ‬دوان ډي ګراف جرناتور ته د ثابتي برېښنایي منبع خطاب هم کوالی سو کوم چی د‬
‫خازن او ډیر غټ برېښنایي مقاومت رسه په موازي ډول وصل کیدای سی‬
 ‫وان ډي ګراف جرناتور‬
‫‪6‬‬

‫د وان ډي ګراف جرناتور د ساکني بریښنایی د تولید ماشین دی کوم چی متحرکه‬ ‫‪‬‬

‫بریښنایی پټه پکښی ددې لپاره کارول سویده چی په پراخه کچه ثابت ساکن‬
‫بریښنایی ولټیج په منځ خايل فلزي کره کي راجمع کړي‬
 ‫جوړښت‬
‫‪7‬‬

‫د وان ډي ګراف جرناتور له الندي اجزاوو څخه جوړ شویدی‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬منځ خايل فلزي کره‬

‫‪ ‬پاسنی الکرتود‬
‫‪ ‬پاسنی رولر (فلزی)‬
‫‪ ‬د پټې یو طرف چی مثبت چارج لري‬
‫‪ ‬د پټی بل طرف چی د منفي چارج درلودونکی دی‬
‫‪ ‬الندنی رولر‬
‫‪ ‬الندنی الکرتود (ګراونډ)‬
‫‪ ‬کروي اله چي د منفی چارج درلودونکې ده‬
‫‪ ‬سپارک کوم چی د پوتانشیل د توپیر په وجه پیداکیږی‬
 ‫وضاحت‬
‫‪8‬‬

‫‪ ‬یو ساده د وان ډی ګراف جرناتور یوه پټه لري چی د وریښم او یا وریښم ته‬
‫ورته د یو بل ډای الکرتیک موادو څخه جوړه وي چی ددوو فلزی څرخو‬
‫ترمنځ تاویږي‬

‫‪ ‬نوموړې پټه ددوو څرخو پوسیله ګرځي چي الندنی څرخ یي د یو موټر‬

‫پوسیله څرخي‪.‬‬
 ‫وضاحت‬
‫‪9‬‬

‫‪ ‬دوې فلزی ږمنځي چي دواړو څرخو ته نژدي ځای پر ځای سویدي د چارج‬
‫میکانیزم بشپړوي‪.‬‬

‫‪ ‬څرخونه د مختلفو موادو څخه جوړ دي‪.‬‬

 ‫وضاحت‬
‫‪10‬‬

‫‪ ‬الندنی څرخ مثبت چارج پر پټه تولیدوي او پاسنی څرخ منفی چارج پر پټه تولیدوي‪.‬‬

‫مثبت چارج پر پټه لوړ طرف ته ځي هوا چی د پټې او ږمنځي ترمنځ ده ایونایز کیږي‬ ‫‪‬‬

‫په نتیجه کي هغه ږمنځ کوم چي په پاسني طرف کي واقع ده مثبت چارج د پټي‬ ‫‪‬‬

‫څخه ترالسه کوي‪.‬‬

 ‫وضاحت‬
‫‪11‬‬

‫‪ ‬د کرې برېښنایي پوتانشیل تر دايس حده زیاتیږي چی د هوا د ماتیدين درجې ته‬

‫ورسیږي بیا نو د هوا له الري و یوې بيل املونیمي کرې ته چی تقریبا (‪ )20‬سانتی‬

‫مرته قطر لري دچارج انتقال صورت نیسی‬

 ‫د استعامل ځایونه‬
‫‪12‬‬

‫کله چی لوړ ولټاج ته په ډیر کم جریان یا کرنټ کی رضورت وي‬ ‫‪‬‬

‫هغه کرنټ یا جټکه کوم چی د پوتانشیل د توپیر پوسیله منځته راځي د هستوي تعامالتو په رشوع‬ ‫‪‬‬

‫کولو کي استعاملیږي‬

‫په طبابت کي د نوموړي جټکې څخه د رسطان په ملنځه وړلو کي کار اخیستل کیږي‬ ‫‪‬‬

‫په فزیک کي د اتوم په ماتولو کي استعاملیږي د مختلفو اهدافو او تجربو لپاره‬ ‫‪‬‬
 Thank you!
13

11/16/2021
14