wyniku czynności ewaluacji – samooceniania • Poczucie własnej wartości nazywa się potocznie samooceną Poczucie własnej wartości adekwatne nieadekwatne wysokie niskie zawyżone zaniżone pewne niepewne pewne niepewne pewne niepewne pewne niepewne Przyczyny zaniżonego poczucia własnej wartości • błędy wychowawcze: nadmierne wymagania, nadopiekuńczość, niekonsekwencja, brak pochwał, brak zainteresowania • porażki, straty • porzucenie • depresja, zaburzenia osobowości Symptomy zaniżonego poczucia własnej wartości • nadmierna samokrytyka • brak pewności siebie • uzależnienie własnej samooceny od oceny innych • NASTAWIENIE DEFENSYWNE – ogólne negatywne nastawienie do każdej dziedziny życia • poczucie bezwartościowości • nieumiejętność określenia swoich potrzeb • niewiara we własne możliwości • poczucie bycia gorszym od innych • nieśmiałość • TRUDNOŚCI W PODEJMOWANIU DECYZJI dotyczących ich samych i innych osób • niezdolność lub duża trudność do pracy na kierowniczych stanowiskach (kiedy osoby z niską samooceną stają w obliczu problemu, zaczynają analizować go z każdej możliwej strony, zastanawiają się bardzo długo nad najdrobniejszymi szczegółami, wydłużając podjęcie decyzji w czasie. W sytuacjach wymagających szybkich decyzji nie potrafią się odnaleźć. Są sfrustrowane i przerażone odpowiedzialnością. Kierownik z niską samooceną jest prawdziwym koszmarem dla swoich podwładnych) • trudności z nawiązywaniem kontaktów i tworzeniem związków • nieufność • CIĄGŁE OPIEKOWANIE SIĘ INNYMI, a tym samym zaniedbywanie siebie • unikanie wyzwań i odpowiedzialności • PERFEKCJONIZM, dążenie do absolutnej bezbłędności, ciągła frustracja z powodu nie bycia idealnym • uzależnienie od innych w prawie każdej sprawie • izolowanie się od innych • NIEUZASADNIONA WROGOŚĆ, tendencja do wybuchania nawet bez poważnej przyczyny • rozdrażnienie • skłonność popadania w psychiczny dołek • POCZUCIE WSTYDU (wyglądam brzydko, zachowuję się nieodpowiednio do sytuacji, niezgodnie z oczekiwaniami otoczenia – Osoby wstydliwe chodzą ze spuszczoną głową, obawiają się patrzeć ludziom w oczy, trzymają się na uboczu, nie angażują się w grupowe działania, wolą skryć się w cieniu) Co możesz zrobić, by zacząć pozytywnie myśleć o sobie? • Zaakceptuj własne uczucia. Nauczono Cię, że niektóre uczucia np. gniew, złość, są niewłaściwe i należy je tłumić. Tymczasem podział na dobre i złe uczucia nie istnieje. Wszystkie Twoje uczucia są dobre, ponieważ to Ty ich doświadczasz i są one oznaką Twojej wewnętrznej wrażliwości na pewne sytuacje. Spróbuj zrozumieć, dlaczego odczuwasz je w taki a nie inny sposób. W dotarciu do źródeł niektórych ze swoich uczuć może pomóc Ci rozmowa z bliską osobą lub z terapeutą Przyjrzyj się swoim relacjom z innymi ludźmi
• Czy otaczające Cię osoby przyczyniają się
do wzrostu Twojego poczucia własnej wartości? Pamiętaj, że niektóre związki międzyludzkie mogą okazać się destruktywne dla Twojego rozwoju. Czy jest ktoś, kto regularnie wykorzystuje Twoją chęć pomocy i w czyjej obecności czujesz się wciąż niepewnie, nie potrafisz być sobą? Pamiętaj, że prawdziwy przyjaciel będzie afirmował Cię takiego, jakim jesteś naprawdę, będzie wspierał Cię w Twoich marzeniach i planach, a w razie niepowodzeń usłyszysz od niego tylko ciepłe słowa. Prawdziwa przyjaźń nigdy nie pomniejsza naszego poczucia własnej wartości Przejmij kontrolę nad swoim życiem
• Pamiętaj, że nie jesteś marionetką, którą steruje
los lub inni ludzie. Możesz być aktywny i dokonywać wyborów, które w różnym stopniu ulepszą Twoje życie. Oczywiście nie wszystko uda się przewidzieć a nasz wpływ na niektóre rzeczy jest ograniczony. Zmień to, co chcesz i możesz zmienić, nawet jeśli będzie to trudne i zajmie Ci sporo czasu, pomyśl, jaka będzie Twoja satysfakcja, kiedy wreszcie to osiągniesz Spróbuj zmienić utarte od lat, negatywne schematy myślenia o własnej osobie i zastąp je pozytywnymi sądami
• Na początku może to być trudne i będzie
wymagać od Ciebie samodyscypliny. Musisz zauważyć moment, kiedy w Twojej głowie „włącza się film” z negatywnymi opiniami o Tobie. Powiedz głośno „stop” i powoli zastępuj niedobre sądy pozytywnymi. Powtarzaj sobie codziennie te swoje zalety, które wydają Ci się szczególnie cenne Poświęcaj czas na realizację marzeń
• Postaraj się odróżnić swoje własne
pragnienia od tego, czego wymaga i oczekuje od Ciebie otoczenie. Tylko Ty możesz wiedzieć, co jest naprawdę dla Ciebie dobre i co sprawiłoby Ci największą satysfakcję. Marzenia są słodyczą życia, pozwól sobie je mieć, a te, które możesz, spełniaj Postaraj się na nowo ocenić swoje życie
• Zastanów się, co pozytywnego możesz
wyciągnąć ze swoich potknięć i upadków. Pomyśl o ludziach, którzy kiedyś sprawili Ci przykrość, wyrządzili krzywdę. Zapewne różne były powody, dla których to uczynili. Spróbuj pozbyć się żalu i zawiści w stosunku do nich – w ten sposób uwolnisz się od czegoś, co do tej pory niszczyło Cię wewnętrznie Dbaj o swoje ciało
• Zapewne nie raz słyszałeś, że ciało jest
domem dla duszy. Ważny jesteś cały Ty, więc Twoje ciało także zasługuje na troskę. Nie mów jestem brzydki. Piękno to rzecz względna, różnym ludziom podobają się inne typy urody. Ubieraj się w taki sposób, by czuć się dobrze i atrakcyjnie, pamiętaj o dobrym odżywianiu, sporcie, który lubisz. Niebawem na pewno poczujesz się lepiej w swoim ciele Droga do osiągnięcia pełnej samoakceptacji jest trudna. Należy wybaczyć sobie, jeśli co jakiś czas będą nękać nas negatywne myśli. Pokochanie siebie jest niezbędnym warunkiem szczęśliwego życia, np. zbudowania opartego na miłości związku uczuciowego