Trong tập tiểu luận “Trang giấy trước đèn”, Nguyễn Minh Châu từng viết, đại ý:

“Nhà văn tồn tại ở trên đời trước hết để làm công việc giống như kẻ nâng giấc cho những người cùng
đường tuyệt lộ, bị cái ác và số phận đen đủi dồn đến chân tường, để bênh vực cho những con người
không còn được ai bênh vực”

Anh (chị) hiểu nhận định trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua một truyện ngắn đã học hoặc đọc
thêm.

Dàn ý:

A, mở bài

B, thân bài:

– giải thích nhận định:

 Đó là vai trò, thiên chức và cũng là trách nhiệm, nghĩa vụ của nhà văn đối với cuộc đời; đồng
thời đó cũng là vai trò quan trọng của văn học với con người.

 Trước hết, nhà văn phải biết làm công việc “nâng giấc” cho những người cùng đường – tức là
nhà văn là người an ủi, động viên, chia sẻ, nâng đỡ con người, đặc biệt là những con người
đau khổ. (Đau khổ ấy hoặc là do “cái ác”, hoặc là do “số phận đen đủi” mà phải rơi vào cảnh
“bước đường cùng”…)

 Hơn thế, nhà văn còn phải biết “bênh vực” – tức là biết đấu tranh với nhiều cái xấu, cái ác để
bảo vệ (quyền sống, nhân phẩm) con người, nhất là những con người không còn được ai che
chở.

–khảng định ý kiến:

 Xuất phát từ mục đích của hoạt động sáng tạo nghệ thuật. (Nhà văn chân chính đến với văn
chương là từ nỗi “đau đớn lòng” trước “nhữngđiều trông thấy”) trong cuộc đời.

 Xuất phát từ vai trò, chức năng của văn học đối với con người. (Tác phẩm văn chương đích
thực chính là người bạn đồng hành cùng con người trong cuộc sống văn chương có thể chia
sẻ những ngọt ngào, mất mát với con người nhưng có thể giúp con người sống mạnh mẽ
hơn, nhân ái hơn…)

Mở rộng ý kiến:

Nhà văn muốn “nâng giấc” cho những người “cùng đường” thì trước hết phải là “nhà nhân đạo từ
trong cốt tủy” (như cách nói của Sê-khốp), trái tim nhà văn phải dễ rung động, nhạy cảm trước nỗi
đau của con người…

Nhà văn muốn “bênh vực” – thì trước hết cũng cần một trái tim say đắm với lẽ phải, công lí, với
những điều tốt đẹp trên đời… hơn nữa cũng cần có một dũng khí để “đứng trong vòng lao khổ” vừa
để thấu hiểu nỗi khổ và nguyện ước của con người, vừa nhận rõ được bộ mặt thật của những thế lực
tàn bạo.

Tóm lại: Thí sinh cần thấy được Nguyễn Minh Châu đã đề cao sứ mệnh cao đẹp của nhà văn (và cũng
là của văn chương) đối với cuộc đời, con người. (Thiếu sứ mệnh ấy, “sự tồn tại của nhà văn ở trên
đời” là rất ít ý nghĩa).
Đồng thời đó cũng là yêu cầu, đòi hỏi của Nguyễn Minh Châu đối với những nhà văn và tác phẩm văn
chương chân chính.

Dùng tác phẩm để chứng minh: