BIG DATA

Big Data është një koleksion të dhënash që janë të mëdha në vëllim, por që rriten në mënyrë
eksponenciale me kalimin e kohës. Është një e dhënë me përmasa dhe kompleksitet kaq të
madh sa që asnjë nga mjetet tradicionale të menaxhimit të të dhënave nuk mund t'i ruajë ose
përpunojë në mënyrë efikase. Të dhënat e mëdha janë gjithashtu një të dhënë, por me
madhësi të madhe.

Llojet e big data janë:

 I strukturuar
 I pastrukturuar
 Gjysem i strukturuar
I strukturuar
Çdo e dhënë që mund të ruhet, aksesohet dhe përpunohet në formën e një formati fiks
cilësohet si e dhënë 'e strukturuar'. Gjatë periudhës kohore, talenti në shkencat kompjuterike
ka arritur sukses më të madh në zhvillimin e teknikave për të punuar me të dhëna të tilla (ku
formati është i njohur paraprakisht) dhe gjithashtu nxjerrjen e vlerës prej tyre. Megjithatë, në
ditët e sotme, ne po parashikojmë probleme kur një madhësi e të dhënave të tilla rritet në një
masë të madhe, madhësitë tipike janë në tërbimin e zetabajtëve të shumtë.

I pastrukturuar
Çdo e dhënë me formë ose strukturë të panjohur klasifikohet si e dhënë e pastrukturuar.
Përveç që madhësia është e madhe, të dhënat e pastrukturuara paraqesin sfida të shumta në
drejtim të përpunimit të tyre për nxjerrjen e vlerës prej tyre. Një shembull tipik i të dhënave
të pastrukturuara është një burim heterogjen i të dhënave që përmban një kombinim të
skedarëve të thjeshtë teksti, imazhe, video etj. Organizatat e sotme kanë shumë të dhëna të
disponueshme me to, por për fat të keq, ato nuk dinë se si të nxjerrin vlerë prej tyre pasi këto
të dhëna janë në formën e tyre të papërpunuar ose në formatin e pastrukturuar.

Gjysmë i strukturuar
Të dhënat gjysmë të strukturuara mund të përmbajnë të dyja format e të dhënave. Ne mund
t'i shohim të dhënat gjysmë të strukturuara si një formë të strukturuar, por në fakt nuk
përkufizohet me p.sh. një përkufizim tabele në DBMS relacionale. Shembull i të dhënave
gjysmë të strukturuara është një e dhënë e përfaqësuar në një skedar XML.

Mënyra si funksionojnë të dhënat e mëdha

Të dhënat e mëdha mund të kategorizohen si të pastrukturuara ose të strukturuara. Të dhënat
e strukturuara përbëhen nga informacioni i menaxhuar tashmë nga organizata në bazat e të
dhënave dhe tabelat; është shpesh në natyrë numerike. Të dhënat e pastrukturuara janë
informacione që janë të paorganizuara dhe nuk përfshihen në një model apo format të
paracaktuar. Ai përfshin të dhëna të mbledhura nga burime të mediave sociale, të cilat
ndihmojnë institucionet të mbledhin informacion mbi nevojat e klientëve.
Të dhënat e mëdha mund të mblidhen nga komentet e ndara publikisht në rrjetet sociale dhe
faqet e internetit, të mbledhura vullnetarisht nga pajisjet elektronike personale dhe
aplikacionet, përmes pyetësorëve, blerjeve të produkteve dhe kontrolleve elektronike. Prania
e sensorëve dhe inputeve të tjera në pajisjet inteligjente lejon që të dhënat të mblidhen në një
spektër të gjerë situatash dhe rrethanash.
Të dhënat e mëdha më së shpeshti ruhen në bazat e të dhënave kompjuterike dhe analizohen
duke përdorur softuer të krijuar posaçërisht për të trajtuar grupe të mëdha dhe komplekse të
dhënash. Shumë kompani software-as-a-service (SaaS) specializohen në menaxhimin e këtij
lloji të të dhënave komplekse.

Avantazhet dhe disavantazhet e të dhënave të mëdha

Rritja e sasisë së të dhënave në dispozicion paraqet mundësi dhe probleme. Në përgjithësi, të
kesh më shumë të dhëna për klientët (dhe klientët potencial) duhet t'i lejojë kompanitë të
përshtatin më mirë produktet dhe përpjekjet e marketingut në mënyrë që të krijojnë nivelin
më të lartë të kënaqësisë dhe të përsërisin biznesin. Kompanive që mbledhin një sasi të
madhe të dhënash u jepet mundësia për të kryer analiza më të thella dhe më të pasura për të
mirën e të gjitha palëve të interesuara.
Ndërsa analiza më e mirë është pozitive, të dhënat e mëdha gjithashtu mund të krijojnë
mbingarkesë dhe zhurmë, duke reduktuar dobinë e tyre. Kompanitë duhet të trajtojnë vëllime
më të mëdha të dhënash dhe të përcaktojnë se cilat të dhëna përfaqësojnë sinjale në krahasim
me zhurmën. Vendimi se çfarë i bën të dhënat relevante bëhet një faktor kyç.
Për më tepër, natyra dhe formati i të dhënave mund të kërkojnë trajtim të veçantë përpara se
të veprohet. Të dhënat e strukturuara, të përbëra nga vlera numerike, mund të ruhen dhe
renditen lehtësisht. Të dhënat e pastrukturuara, të tilla si emailet, videot dhe dokumentet
tekstuale, mund të kërkojnë aplikimin e teknikave më të sofistikuara përpara se të bëhen të
dobishme

Karakteristikat e big data

Të dhënat e mëdha mund të përshkruhen nga karakteristikat e mëposhtme:
1. Vëllimi
2. Shumëllojshmëri
3. Shpejtësia
4. Ndryshueshmëria

(i) Vëllimi - Vetë emri Big Data lidhet me një madhësi të madhe. Madhësia e të dhënave
luan një rol shumë të rëndësishëm në përcaktimin e vlerës së të dhënave. Gjithashtu, nëse një
e dhënë e veçantë mund të konsiderohet në të vërtetë si një e dhënë e madhe apo jo, varet nga
vëllimi i të dhënave. Prandaj, 'Vëllimi' është një karakteristikë që duhet të merret parasysh
gjatë trajtimit të zgjidhjeve të të dhënave të mëdha.

(ii) Shumëllojshmëria - Aspekti tjetër i Big Data është shumëllojshmëria e tyre.

Shumëllojshmëria i referohet burimeve heterogjene dhe natyrës së të dhënave, të strukturuara
dhe të pastrukturuara. Gjatë ditëve të mëparshme, tabelat dhe bazat e të dhënave ishin të
vetmet burime të të dhënave të konsideruara nga shumica e aplikacioneve. Në ditët e sotme,
të dhënat në formën e emaileve, fotove, videove, pajisjeve monitoruese, PDF, audio, etj. janë
duke u konsideruar edhe në aplikimet e analizës. Kjo shumëllojshmëri e të dhënave të
pastrukturuara paraqet çështje të caktuara për ruajtjen, nxjerrjen dhe analizimin e të dhënave.

(iii) Shpejtësia - Termi 'shpejtësi' i referohet shpejtësisë së gjenerimit të të dhënave. Sa

shpejt gjenerohen dhe përpunohen të dhënat për të përmbushur kërkesat, përcakton
potencialin real në të dhëna.
(iv) Ndryshueshmëria - Kjo i referohet mospërputhjes që mund të tregohet nga të dhënat herë
pas here, duke penguar kështu procesin e aftësisë për të trajtuar dhe menaxhuar të dhënat në
mënyrë efektive.

https://www.guru99.com/what-is-big-data.html#2

What Is Big Data? Definition, How It Works, and Uses

By 
TROY SEGAL
 

Updated March 28, 2022