ΤΟ ΟΡΓΩΜΑ

Ο ήλιος λάμπει επάνω από τα βρεγμένα χωράφια. Χαμογελάει σαν βασιλιάς ευ-
χαριστημένος από τους ανθρώπους του. Τα φρεσκοπλυμένα πεύκα δέχονται το φως
του με πολλή χαρά. Στην άκρη από κάθε φύλλο τους λάμπει κι από μια δροσοσταλιά.
Αγνάντια η θάλασσα στέλνει τη μυρωμένη αλμύρα της, να ανταμώσει το μύρο του
θυμαριού. Μέσα στην απέραντη γαλήνη φλώρια και καρδερίνες και σπίνοι δοκιμά-
ζουν τις φωνούλες τους σε νέους κελαηδισμούς. Και πέρα στα πλάγια το τσοπανό-
πουλο έβγαλε τα πρόβατα στη βοσκή και παίζει τη φλογέρα του.
Ο κυρ-Πανάγος φτάνει με τον ψαρή και το ντορή και με τ’ αλέτρι. Κρεμάει στο
μεγάλο πεύκο το ταγάρι του με το μαύρο ψωμί, το τυρί και τη ντομάτα και ακουμπά-
ει στη ρίζα του το σταμνί με το νερό και όλα τα χρειαζούμενα.
Ψάχνει ο κυρ-Πανάγος για τα παλιά σημάδια των αυλακιών μεσ’ στο χωράφι.
Μα πριν αρχίσει το έργο του, βγάζει το σκούφο του και κοιτάζει προς τα ουράνια.
Κοιτάζει θαρρετά, σαν κάποιο γνώριμο να βλέπει ψηλά στη γαλάζια σκέπη τ’ ουρα-
νού. Κάνει το σταυρό του τρεις φορές:
─ Ευλογημένη η χρονιά!...
Και βάζει πάλι το σκούφο του στην ασημένια κορυφή του.
Φτύνει στις δυο παλάμες του τις ροζιασμένες από τη δουλειά, πιάνει γερά τ’ α-
λέτρι από τη χειρολάβα και μιλάει φιλικά στους συντρόφους του:
─ Άιντε, ψαρή μου. Έλα, ντορή μου. Τράβα.
Αρχίζει τ’ όργωμα της γης. Αυλάκια βαθιά χαράζονται στο χώμα.Σε λίγο λάμπει
από τη χαρά και από τον ιδρώτα το μέτωπο του κυρ-Πανάγου· λάμπουν και των αλό-
γων τα καπούλια σαν ατσάλι και εκείνα φιλότιμα προβαίνουν και στ’ όργωμα ξοδεύ-
ουν όλη τη δύναμή τους.
Αγναντεύω με θαυμασμό το γέρο εξωμάχο και όλο τον βλέπω να μεγαλώνει πα-
ράξενα στα μάτια μου. Όλα τα άλλα μου φαίνονται μικρά μπροστά του. Μικρή η πο-
λιτεία πέρα με τη μάταιη βουή της. Μικροί οι κύριοι και οι κυράδες, που περνούν με
χάχανα στα αυτοκίνητα. Μικροί οι ακαμάτηδες, που βγαίνουν στα χωράφια για περί-
πατο. Μόνο ο γερο-ξωμάχος είναι αληθινά μεγάλος.
Ο ήλιος χρυσώνει το ψημένο μέτωπό του. Και ο πρωινός αέρας μπαίνει από τ’
ανοιχτό του στήθος και χαϊδεύει το κορμί του, κορμί σφιχτό σαν το πουρνάρι. Τα μα-
τια του ξεγελιούνται από τη χαρά και βλέπουν από τώρα τα ολόξανθα στάχυα να κυ-
ματίζουν , στολισμένα με πλήθος παπαρούνες ολοκόκκινες. Και όλο μιλάει φιλικά με
τους συντρόφους του:
─ Άιντε, ψαρή μου. Έλα, ντορή μου. Τράβα.
 Στη μέση στο χωράφι υψώνεται το γιγάντιο πεύκο.
Τον καρτερεί για μεσημέρι. Στον ίσκιο του θα ξεϊδρώσει, θα φάει και θα γείρει.
Θα έχει για προσκέφαλο τα μυρωμένα χαμόκλαδα του σκίνου.
Στέκω και τον θαυμάζω άλλη μια φορά. Γυρίζει και με βλέπει. Βγάζω το καπέλο
μου.
─ Γεια σου, μου λέει, απλά, νομίζοντας πως τον καλημερίζω.
Μα δεν ήταν καλημέρισμα αυτό που έκανα. Ήταν κάτι ανώτερο· θέλησα να δεί-
ξω όλο το σεβασμό μου στο γέρο εξωμάχο· και έβγαλα το καπέλο μου, όπως το βγά-
ζουν στην εκκλησία.

Από το
ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟΝ Δ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ 1959
Γ. ΜΕΓΑ, Κ. ΡΩΜΑΙΟΥ, Σ. ΔΟΥΦΕΞΗ, Θ. ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ

Κατά Σπ. Μελά

Διασκευή: Ιωάννης Φρύδας

 ΤΟ ΟΡΓΩΜΑ: Ασκήσεις επεξεργασίας
1. Γράφω σε πέντε σειρές σύντομη περίληψη:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

2. Γράφω πέντε κοσμητικά επίθετα:

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

3. Γράφω τις παρομοιώσεις του κειμένου:

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

4. Γράφω τις μεταφορές του κειμένου:

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

5. Επιλέγω και γράφω πέντε σύνθετες λέξεις που βρίσκω στο κείμενο:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

6. Γράφω ποιες αισθήσεις κινητοποιούν, βάζουν σε λειτουργία οι περιγραφές του

κειμένου και δίνω σχετικά παραδείγματα:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

7. Ζωγραφίζω
μια
εικόνα
από
το
κείμενο
και
βάζω
σχετικό
τίτλο:
Ι. Φ