ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΠΗΓΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΤΟΜΕΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ
Καθηγητής Μανώλης Σ Σαμουηλίδης
Διευθυντής τομέα θαλασσίων κατασκευών

ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΝΤΟΧΗ ΠΛΟΙΟΥ 5ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ

ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ 3h00’ (12:00-15:00)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΡΩΤ. ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΒΑΡΥΤΗΤΑ
ΒΕΛΤΙΩΣΗ 1.1 10 %
e-mail: 1.2 20 %
2.1 20 %
2.2 15 %
2.3 15 %
3.1 20 %
Βαθμός 100 %

Να διατυπώνετε με σαφήνεια ότι παραδοχές θεωρείτε.

ΑΣΚΗΣΗ 1η

Πλοίο μεταφοράς ξηρού φορτίου έχει χαρακτηριστικά, που αναφέρονται στο Σχήμα 1.
Στο ίδιο σχήμα φαίνεται μία απλοποιημένη μορφή της μέσης τομής στην οποία έχουν
σημειωθεί και τα πάχη των ελασμάτων. Το πλοίο είναι κατασκευασμένο από χάλυβα με
επιτρεπόμενη ορθή τάση για κάμψη στο κατακόρυφο επίπεδο 240 MPa σε μία άνω
ζώνη που περιλαμβάνει το κατάστρωμα και σε απόσταση 1,5 m από αυτό και χάλυβα με
επιτρεπόμενη ορθή τάση για κάμψη στο κατακόρυφο επίπεδο 190 MPa σε μία κάτω
ζώνη που περιλαμβάνει τον πυθμένα.

1.1 Να προσδιορίσετε τις ακρότατες ροπές σε ήρεμο νερό, που επιτρέπεται να φέρει
το πλοίο εν πλώ.

1.2 Το πλοίο μετασκευάζεται α) αυξάνοντας το μήκος του παράλληλου τμήματος

κατά 10 m και β) αυξάνοντας το πάχος του πυθμένα στην περιοχή του παράλληλου
τμήματος και σε όλο το πλάτος του κατά 8 mm. Να προσδιορίσετε τις ακρότατες ροπές
σε ήρεμο νερό, που επιτρέπεται να φέρει το μετασκευασμένο πλοίο εν πλώ. Να
θεωρήσετε ότι το βύθισμα του μετασκευασμένου πλοίου είναι το ίδιο πριν τη μετασκευή.

32m

1,5 m άνω ζώνη 12 m

16 m

κάτω ζώνη

Μήκος: 240,00 m
Πλάτος: 32,00 m
Κοίλο: 16,00 m ΠΑΧΗ ΕΛΑΣΜΑΤΩΝ
Βύθισμα σχεδίασης: 14,80 m κατάστρωμα: 36 mm
Ύψος διπύθμενου: 3,00 m 4,00 m εσωτερικός πυθμένας: 30 mm
Συντελεστής γάστρας 0,83 εξωτερικός πυθμένας: 30 mm
Συντελεστής μέσης τομής 0,96 κατακόρυφα ελάσματα: 30 mm

Σχήμα 1
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Υπολογισμός ροπής αντίστασης διατομής:

Μέγιστη επιτρεπόμενη ροπή:

min 25.167  240kN  m, 30.648 190kN  m, 27.726 190kN  m 

 min 6.040.032kN  m, 30.648 190kN  m, 5.267.966kN  m  5.267.966kN  m  537.000 t  m

   300  L   2
1,5

MWAV,HOG  0,190  10,75      L  B  cb 

  100  
  300  240  
1,5

 0,190  10,75      240  32  0,83kN  m 

2

  100  

 0,190  10,285  2402  32  0,83kN  m  2.989.638kN  m  304.754 t  m

MWAV,SAG  0,110  10,285  240 2  32   0, 83  0.7  kN  m  3.190.591kN  m  325.239 t  m

Μέγιστη επιτρεπόμενη ροπή σε ήρεμο νερό:

MSW,SAG  5.267.966kN  m  3.190.591kN  m  2.077.375kN  m

MSW,SAG  537.000 t  m  325.239 t  m  211.761t  m

MSW,HOG  5.267.966kN  m  2.989.638kN  m  2.278.328kN  m

MSW,HOG  537.000 t  m  304.754 t  m  232.245 t  m

Σημείωση: αρκεί να δοθεί η απάντηση σε kN·m ή t·m.

Μετά τη μετασκευή η επιφάνεια, θέση του ουδέτερου άξονα και ροπή αδράνειας
διατομής είναι:

A  8mm  32m  256m  mm

A  A  5.952  256  6.208m  mm

256  7,613
yB  m  0,314m
6.208

yB,C  7,613  0,314  7,299m

yD,C  16  7,299  8,701m

y1,5,C  7,201m
IC  211.076  256  7,6132  6,208  0,3142 

 211.076  14.837  612  225.301m3  mm

και οι αντίστοιχες τιμές της ροπής αντίστασης πυθμένα, καταστρώματος και ορίου είναι
30.868 m2∙mm, 25.894 m2∙mm, 31.287 m2∙mm

Μέγιστη επιτρεπόμενη ροπή:

min 25  894  240kN  m, 31.287 190kN  m, 30.868 190kN  m 

 min 6.214.576kN  m, 31.287 190kN  m, 5.864.839kN  m  5.864.839kN  m  597.843 t  m

Ροπές σχεδίασης σε κυματισμό:

  300  L   2
1,5

MWAV,HOG  0,190  10,75      L  B  cb 

  100  
  300  250  
1,5

 0,190  10,75      250  32  0,835kN  m 

2

  100  

 0,190  10,285  2502  32  0,835kN  m  3.264.289kN  m  332.751t  m

MWAV,SAG  0,110  10,285  250 2  32   0,83  0.7  kN  m  3.473.779kN  m  354.106 t  m

Μέγιστη επιτρεπόμενη ροπή σε ήρεμο νερό:

MSW,SAG  5.864.839kN  m  3.264.289kN  m  2.391.060kN  m

MSW,SAG  597.843 t  m  354.106 t  m  243.737 t  m

MSW,HOG  5.864.839kN  m  3.473.779kN  m  2.600.550kN  m

MSW,HOG  597.843 t  m  332.751t  m  265.092 t  m
ΑΣΚΗΣΗ 2η

2.1 Η φορτηγίδα με τομή στο διάμηκες επίπεδο συμμετρίας ως στο Σχήμα 2 έχει
ορθογωνικές διατομές σταθερού πλάτους B=10 m και ορθογωνικές ισάλους. Τα βάρη
της φορτηγίδας κατανέμονται ομοιόμορφα εντός τριών ισομήκων κυτών, ένα πρυμναίο,
ένα μεσαίο και ένα πρωραίο, ως φαίνεται στο Σχήμα 3. Να υπολογίσετε τη διατμητική
δύναμη και τη καμπτική ροπή στο μέσο νομέα. Να προσδιορίσετε τις τιμές και τη φορά
τους. Παρατήρηση: η φορτηγίδα είναι συμμετρική ως προς το μέσο νομέα.

2.2 Έστω ότι η φορτηγίδα πλέει χωρίς διαγωγή με βύθισμα T και ότι μετατόπιση
φορτίου P σε απόσταση d προκαλεί μικρή διαγωγή γωνίας φ. Να δείξετε ότι η τιμή της
ροπής στο μέσο νομέα, που προκαλεί η μεταβολή της άντωσης λόγω της διαγωγής,
Pd
ισούται με .
2

2.3 Μεταφέρεται φορτίο 200 t από το μεσαίο κύτος στο πρυμναίο κύτος. Να
υπολογίσετε τη ροπή στο μέσο νομέα στη νέα κατάσταση.

L=90 m Πλάτος φορτηγίδας B=10 m (σταθερό)

D=7,5 m
AE FE

Lp=25 m Lp=25 m

Σχήμα 2

L=30 m L=30 m L=30 m

πρυμναίο κύτος μεσαίο κύτος πρωραίο κύτος

1800 t

600 t 600 t

AE FE

Σχήμα 3
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

2.1 Η φορτηγίδα με τη διαμήκη τομή στο διάμηκες επίπεδο συμμετρίας ως στο

Σχήμα 2 έχει ορθογωνικές διατομές σταθερού πλάτους B=10 m και ορθογωνικές
ισάλους. Τα βάρη της φορτηγίδας κατανέμονται ομοιόμορφα εντός τριών ισομήκων
κυτών, ένα πρυμναίο, ένα μεσαίο και ένα πρωραίο, ως φαίνεται στο Σχήμα 3. Να
υπολογίσετε τη διατμητική δύναμη και τη καμπτική ροπή στο μέσο νομέα. Να
προσδιορίσετε τις τιμές και τη φορά τους. Παρατήρηση: η φορτηγίδα είναι συμμετρική ως
προς το μέσο νομέα.

Από την ισσοροπία βάρους W και άντωσης A υπολογίζεται το μήκος της ισάλου,
2∙Lp+2∙s, και το βύθισμα T (βλέπετε Σχήμα, που ακολουθεί). Με B, ρ, g συμβολίζονται το
σταθερό πλάτος της φορτηγίδας η πυκνότητα του θαλασσίου ύδατος και η επιτάχυνση
της βαρύτητας αντίστοιχα. Η γωνία θ φαίνεται στο Σχήμα.

AW
1
2
 
 2  Lp  2  Lp  2  s  T  B    g 

   
 2  Lp  s  T  B    g  2  Lp  s  s  B    g  tan  

 B    g  tan   s2  2  Lp  B    g  tan   s2  W  0 

W
 s2  2  Lp  s  0
B    g  tan 

4W
 2  Lp 
2
2  Lp    
B    g  tan  W
s  Lp   1  2  1
2  Lp  B    g  tan  
 

 W 
 T  Lp   1  2  1  tan 
 Lp  B    g  tan  
 

Στο Σχήμα που ακολουθεί φαίνονται οι δυνάμεις που ασκούνται στο τμήμα της
φορτηγίδας πρώραθεν του μέσου νομέα.
 30 m
900 t

600 t

M0 L=4,684 m
θ
s=12,490 m

1200 t 300 t

Εφαρμογή

 3000 t  9,81m / s2 
s  25m   1  2 2  1  12,490m 
 25 m  10m  1,025 t / m3
 9,81m / s 2
 7,5 20 
 

T  12,490m  7,5 20  4,684m

w m  4,684m  10m  1,025 t / m3  9,81m / s2  471,0kN / m  48,01t / m

Λόγω συμμετρίας (γεωμετρίας και φόρτωσης) τα βάρη και η άντωση ισορροπούν

πρώραθεν/πρύμνηθεν του μέσου νομέα και η διατμητική δύναμη στο μέσο νομέα ισούται
με 0. Υπολογισμός ροπής Μ0 στο μέσο νομέα (θετική προκαλεί εφελκυσμό στο
κατάστρωμα - hogging):

15  30 
M0  900 t  m  600 t   15  m
2  2 

25 1  1 
48,01t / m  25m  m   48,01t / m  12,49m   25  15  12,49  m 
2 2  3 

 6750 t  m  18000 t  m  15003 t  m  8744 t  m  24750 t  m  23747 t  m  1003 t  m

2.2 Έστω ότι η φορτηγίδα πλέει χωρίς διαγωγή με βύθισμα T και ότι μετατόπιση
φορτίου P σε απόσταση d προκαλεί μικρή διαγωγή γωνίας φ. Να δείξετε ότι η τιμή της
ροπής στο μέσο νομέα, που προκαλεί η μεταβολή της άντωσης λόγω της διαγωγής,
Pd
ισούται με (P, d > 0).
2

Υπολογισμός της απόλυτης τιμής της ροπής ΔΜ στο μέσο νομέα, που προκαλεί η
μεταβολή της άντωσης λόγω μικρής διαγωγής φ (βλέπετε Σχήμα):

1
   2 1
   
3
M   Lp  s  Lp  s    B    g   Lp  s   Lp  s B    g 
2 3 3

Για μικρές μεταβολές της διαγωγής ισχύει ότι φ=Mex/(IL∙ρ∙g), όπου Mex η ροπή που
προκαλεί τη διαγωγή, IL η ροπή αδράνειας της ισάλου επιφανείας, ρ η πυκνότητα του
νερού καθ g η επιτάχυνση της βαρύτητας. Με LL συμβολίζεται το μήκος της ισάλου.

1
  1
  Mex 1
  Mex
3 3 3
M   Lp  s B   g    Lp  s B  g   Lp  s B 
3 3 IL    g 3 IL

3
 Lp  s  Mex P  d
1
  Mex
3
  Lp  s   4   Mex  
3 LL3 12  LL  2 2

ΔM φ

ή εναλλακτικά
Lp  s Lp  s Lp  s
 M  Mex 2
M     x  B  dx    g  x    ex  x  B  dx    g  x  
    x  B  dx 
I g
LCF  L  IL
LCF LCF

Mex IL Mex P  d
   
IL 2 2 2
1.3 Μεταφέρεται φορτίο 200 t από το μεσαίο κύτος στο πρυμναίο κύτος. Να
υπολογίσετε τη ροπή στο μέσο νομέα στη νέα κατάσταση.

Στο παραπάνω Σχήμα παρουσιάζεται το τμήμα της φορτηγίδας πρώραθεν του μέσου
νομέα. Ροπή αδράνειας ισάλου επιφανείας. Η ροπή λόγω μεταβολής της άντωσης
ισούται με

200 t∙ 30 m / 2 = 3.000 t∙m

με τη φορά, που φαίνεται στο Σχήμα.

Η μεταφορά του βάρους δεν επηρεάζει την υπολογιζόμενη ροπή στο τμήμα πρώραθεν
του μέσου νομέα, άρα η μεταβολή της ροπής ισούται με τη ροπή που υπολογίστηκε, η
οποία προκαλεί θλίψη στον πυθμένα – hogging.

Η ροπή μπορεί να υπολογιστεί θεωρώντας το τμήματης φορτηγίδας πρύμνηθεν του

μέσου νομέα. Στην περίπτωση αυτή υπολογίζεται πό τη σχέση:

200 t∙ 30 m - 200 t∙ 30 m / 2 = 3.000 t∙m

ως αναμένετο.

Η ροπή στο μέσο νομέα μετά τη μεταφορά ισούται με

1.003 t∙ 30 m + 3.000 t∙m = 4.003 t∙m

ΑΣΚΗΣΗ 3η

3.1 Έστω η συμμετρική διατομή δοκαριού του Σχήματος 4, που υπόκειται σε διατμητική
δύναμη Q λόγω κάμψης. Στο Σχήμα αναφέρονται κάποια γεωμετρικά στοιχεία της
διατομής (με t συμβολίζεται το πάχος των ελασμάτων του κεντρικού φορέα με πλάτος 4c
και ύψος 2c). Να προσδιορίσετε τη διαφορά των διατμητικων ροών qA, που ασκείται στο
σημείο A στον κλάδο AC, και qB, που ασκείται στο σημείο B στον κλάδο BD, με φορά ως
φαίνεται στο Σχήμα 4, ως συνάρτηση των γεωμετρικών στοιχείων I (ροπή αδράνειας
διατομής), t (πάχος ελασμάτων), c (μήκος) και της δύναμης Q.

qA

C A t

t 2∙ c t
Q

t
qB
B
c
ουδέτερος άξονας

4∙ c

Ροπή αδράνειας: I
Επιφάνεια: A

Σχήμα 4
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Ισχύει (βλέπετε παρακάτω Σχήμα):

q1  q 2  q  


q B  q 4  q 3 

q B  q A  q 2  q 3  q1  q 4  0 

Q Q Q
 q A  qB  2c t 2c  2c t 3c  2c t c  0
I I I

Q 2
 q B  q A  12  c t
I

qA q1

t
q2

t 2∙ c t
Q
q3 q4
t
qB

c
ουδέτερος άξονας

4∙ c

Ροπή αδράνειας: I
Επιφάνεια: A