Lesson02 Turbines

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΡΟΒΙΛΟΜΗΧΑΝΩΝ
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Θεωρία ∆ινών
• Το τρίγωνο ταχυτήτων μεταβάλλεται απο το πόδι μέχρι την κεφαλή του πτερυγίου
επειδή η ταχύτητα U αυξάνεται με την ακτίνα.
• Ενας ακόμη λόγος είναι ότι η περιφερειακή συνιστώσα της ροής στην έξοδο των
ακροφυσίων προκαλεί την μεταβολή της στατικής πίεσης και θερμοκρασίας καθ’
ύψος του καναλιού.
• Η πτερύγωση σχεδιάζεται με μικρή στρέβλωση έτσι ώστε να λαμβάνει υπόψη τις
αλλάγες στις γωνίες ροής.
• Σε ατμοστροβίλους δεν χρησιμοποιείται η στρέβλωση αυτή παρά μόνο στις
τελευταίες βαθμίδες χαμηλής πίεσης που τα πτερύγια έχουν μεγάλο ύψος.
• Πειράματα έχουν δείξει ότι η βελτίωση που επιτυγχάνεται είναι πολύ μικρή, ακόμα
και στην περίπτωση του συμπιεστή που έχουμε σημαντική βελτίωση (της τάξης του
1.5%) το σημαντικότερο όφελος είναι η καθυστέρηση της ασταθούς λειτουργίας.
• Οι σχεδιαστές αεριοστροβίλων παρόλαυτα χρησιμοποιούν αυτή την μέθοδο
προσπαθώντας να βελτιστοποιήσουν την απόδοση όλων των επιμέρους
συνιστωσών.
Σχεδίαση Στροβίλων- 30
Απο την θεωρία δινών ισχυεί ότι αν:
a) Η ολική ενθαλπία h0 ειναι σταθερή (dh0/dr=0)
b) Η αξονική ταχύτητα είναι σταθερή (dVa/dr=0)
c) Η περιφερειακή συνιστώσα της ταχύτητας είναι αντιστρόφως ανάλογη με την
ακτίνα (Vu*r)=ct
Τότε ισχύει η συνθήκη ακτινικής ισορροπίας για τα στοιχεία του ρευστού.
• Μια βαθμίδα που σχεδίαζεται σύμφωνα με τα a, b και c ονομάζεται βαθμίδα
ελεύθερη από στροβιλισμό (free vortex).
• Εφαρμόζοντας το παραπάνω στη βαθμίδα, παρατηρούμε ότι με ομοιόμορφες
συνθήκες εισόδου στα ακροφύσια, εφόσον δεν υπάρχει έργο από το αέριο στα
ακροφύσια, το h0 πρέπει να είναι σταθερό στην έξοδο.
• Επιπλέον, εάν τα ακροφύσια ειναι σχεδιασμένα έτσι ώστε Va2=σταθερή,
Vu2r=σταθερή, είναι εύκολο να πούμε ότι η συνθήκη a θα ικανοποιείται, έτσι η
ακτινική ισορροπία θα επιτευχθεί στη θέση 3 επίσης.
• Αλλά όταν το έργο ανα μονάδα μάζας του αερίου είναι σταθερό στον δακτύλιο, και
το h0 είναι σταθερό στην είσοδο, τότε το h0 πρέπει να είναι σταθερό και στην έξοδο;
Άρα η συνθήκη α ικανοποιείται.
• Η σχεδίαση ελεύθερη δίνης είναι αυτή κατά την οποία το έργο ανά μονάδα μάζας
του αερίου είναι σταθερό στον δακτύλιο, και για τον υπολογισμό του παραγόμενου
έργου η συγκεκριμένη αυτή τιμή μπορεί να υπολογιστεί μόνο σε μια κατάλληλη
ακτίνα και να πολλαπλασιαστεί με τη παροχή μάζας.
• Πρέπει να επισημάνουμε ότι επειδή η πυκνότητα μεταβάλλεται από το πόδι μέχρι
την κεφαλή του πτερυγίου των ακροφυσίων και η αξονική ταχύτητα είναι σταθερή,
σταθερή
απαιτείται ολοκλήρωση καθ ύψος.
• Λαμβάνοντας υπόψη μια ροή δm μέσω ενός δακτυλιοειδούς στοιχείου με ακτίνα r
και πλατος δr έχουμε:
 m   2 2 r rVa 2
rt
m  2 Va 2   2 r r
rr
• Για λεπτομερές υπολογισμό, η χρήση υπολογιστή είναι απαραίτητη, μιας και
επιτρέπει το υπολογισμό της πυκνότητας σε μία σειρά ακτινών και ολοκλήρωση της
προηγούμενης εξίσωσης για τον προσδιορισμό της παροχής μάζας.
• Για τον προκαταρκτικό υπολογισμό, είναι αρκετά ακριβές να θεωρήσουμε ότι η
ολική παροχή μάζας είναι ίση με την παροχή μάζας, που υπολογίζεται
χρησιμοποιώντας την πυκνότητα (ρ2m, Va2) στην μέση διάμετρο πολλαπλασιαζόμενη
με το εμβαδόν του δακτυλίου (A2)
• Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο είναι κατάλληλη η σχεδίαση στροβίλου σε
συνθήκες μέσης διαμέτρου και χρησιμοποιώντας τις σχέσεις που θα αποδειχθούν
παρακάτω να υπολογίσουμε τις γωνίες ροής του αερίου σε άλλες ακτίνες.
• Χρησιμοποιούμε τον δείκτη m για τις ποσότητες στην μέση διάμετρο, η ελέυθερη
δίνης μεταβολή της γωνίας του ακροφυσίου α2 βρίσκεται:
Vu 2 r  rVa 2 tan a2   ή

Va 2   ή
• Επομένως η α2 σε οποιαδήποτε ακτίνα r σχετίζεται με την α2m , στην μέση διάμετρο rm από:
r 
tan a2   m  tan a2m
 r 2
• Ομοίως στην έξοδο της βαθμίδας
r 
tan a3   m  tan a3m
 r 3
• Οι γωνίες ροής στη είσοδο του πτερυγίου του ρότορα, β2, μπορούν να υπολογιστούν απο
τις παρακάτω εξισώσεις
U r   r  U
tan  2  tan  2    m  tan  2m    m
Va 2  r  2  rm  2 Va 2
• Ομοίως για την β3 έχουμε
r   r  U
tan 3   m  tan  3m    m
 r 3  rm 3 Va 3
Σχεδίαση Στροβίλου με χρήση της Θεωρίας ∆ινών

Για να δούμε την ελεύθερη δίνης μεταβολή των γωνιών ροής του αερίου σε σχέση με την
ακτίνα οι εξισώσεις θα εφαρμοστούν στον στρόβιλο της προηγούμενης σχεδίασης
λαμβάνοντας υπόψη ότι:
1. Οι γωνίες θα υπολογιστούν μόνο στο πόδι και την κεφαλή του πτερυγίου.
2. Πρέπει να ελέγξουμε οτι υπάρχει θετική αντίδραση στην ακτίνα ποδός.
3. Ο σχετικός αριθμός Mach στην είσοδο του ρότορα του πτερυγίου,MW2, δεν υπερβαίνει το
0.75
4. Από τα τρίγωνα ταχυτήτων θα αποδειχθεί ότι ο αριθμός Mach είναι μεγαλύτερος στο
πόδι του πτερυγίου και ότι μόνο σε αυτή την ακτίνα χρειάζεται να υπολογιστεί.
• Από τον υπολογισμό της μέσης διαμέτρου προκύπτει
 2m  58.38o ,  2 m  20.49o ,  3m  10o , 3m  54.96o

• Από τις υπολογισμένες τιμές των h και rm ισχύει rh=rm‐(h/2) και rt=rm+(h/2) έτσι
 rm   rm   rm   rm 
   1.164,    0.877,    1.217,    0.849
 rh  2  rt 2  rh 3  rt 3
Um Um 1
   1.25
Va 2 Va3 

• Εφαρμόζοντας τις παραπάνω εξισώσεις προκύπτει
α2 β2 α3 β3
Κεφαλή 54.93o 0 8.52o 58.33o
Πόδι 62.15o 39.32o 12.12o 51.13o
• Η μεταβολή των γωνιών ροής του αερίου με

την ακτίνα φαίνεται στο σχήμα
• Το Mw2=W2//√(γRT
(γ 2) είναι μ
μεγαλύτερο
γ ρ στο πόδι
του πτερυγίου όπως φαίνεται απο τα τρίγωνα
ταχυτήτων:
o η W2 είναι μέγιστη και
o το √(γRT2) ελάχιστο επειδή η πτώση της
θερμοκρασίας στο ακροφύσιο είναι
μεγαλύτερη στο πόδι του πτερυγίου.
• Η θετική αντίδραη είναι εμφανής επειδή W3r >
W 2r

• Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητος ο υπολογισμός του (Mw2)r , για να
επιβεβαιωθεί η ασφαλής σχεδίαση.
• Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα απο το αρχικό παράδειγμα έχουμε
W2r  Va 2 sec  2r  272 sec 39.32o  352m / s

V2r  Va 2 sec  2 r  272 sec 62.15o  583m / s
V2r 2 5832
T2 r  Tt 2   1100   952 K
2C p 2294
W2 r 2 3522
 M W 2 r    0.58
( RT2r ) (1.333  287  952)
• Αυτή η τιμή είναι αποδεκτή, και σίγουρα αντί για την εισαγωγή στροβιλισμού (α3)
στην έξοδο της βαθμίδας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μια υψηλότερη τιμή για
τον συντελεστή παροχής φ.
Σχεδίαση Στροβίλου με σταθερή γωνία ακροφυσίου

• Όπως και στον συμπιεστή δεν υπάρχει μόνο η σχεδίαση για ροή free vortex.
• Στην πραγματικότητα είναι επιθυμητή η χρήση ακροφυσίων σταθερής γωνίας
εξόδου.
• Αυτο προυποθέτει την μεταβολή των Va, Vu σύμφωνα με την εξίσωση της ακτινικής
ισορροπίας
dVa dVu Vu 2 dh0
Va  Vu  
dr dr r dr
• Έχοντας υπόψη την ροή στο διάστημα μεταξύ των ακροφυσίων και των πτερυγίων,
θεωρούμε την ροή ομοιόμορφη στην είσοδο των ακροφυσίων, έτσι η ολική
ενθαλπία θα πρέπει να είναι επίσης ομοιόμορφη, dh0/dr=0 στη θέση 2. Επίσης, εάν
η α2 είναι σταθερή
Va 2
 cot  2   ό
Vu 2
dVa 2 dVu 2
 cot  2
dr dr

• Αντικαθιστώντας στην εξίσωση της ακτινικής ισορροπίας έχουμε
2
dV dV V
Vu 2 cot 2  2 u 2  Vu 2 u 2  u 2  0
dr dr r

1  cot 2  2
dr

dVu 2 Vu 2

r
0
dVu 2 dr
  sin 2  2
Vu 2 r
• Ολοκληρώνοντας έχουμε
sin 2  2
Vu 2 r   ό
• Και με σταθερό το α2, Va2 Vu2 έχουμε
sin 2  2
Va 2 r   ό

Παρατηρήσεις
• Επειδή οι γωνίες εξόδου ακροφυσίου είναι συνήθως μεγαλύτερες των 60o μια καλή
προσέγγιση στην ροή που ικανοποιεί την ισορροπία είναι η σχεδίαση με σταθερή
γωνία ακροφυσίου και σταθερή γωνιακή ορμή (α2=σταθερή,Vu2r=σταθερή)
• Αν γίνει η παραπάνω προσέγγιση, και τα πτερύγια του ρότορα έχουν στρεβλωθεί για
να παρέχουν σταθερή γωνιακή ορμή, τότε, όπως ισχύει και στην ροή free vortex το
παραγόμενο έργο ανα μονάδα παροχής μάζας θα παραμένει το ίδιο για όλες τις
ακτίνες.
2
• Σε αντίθετη περίπτωση που χρησιμοποιηθεί η σχέση Vu 2 r sin  2   ό είναι
απαραίτητη η ολοκλήρωση της απο το πόδι μέχρι την κεφαλή του πτερυγίου για να
υπολογίσουμε το παραγόμενο έργο.
• Η διαφορά επίδοσης μεταξύ στροβίλων, χαμηλού ύψους, με στρεβλωμένη και

αστρέβλωτη πτερύγωση είναι ελάχιστη εξού και η προηγούμενη προσέγγιση είναι
απίθανο να υποβαθμίσει σημαντικά την επίδοση.
Σχεδίαση Στροβίλου με σταθερή παροχή μάζας

• Ένας αλλος τύπος σχεδίασης αποσκοπεί στο να ικανοποιήσει την ακτινική ισορροπία
και ταυτόχρονα να καλύψει μια συνθήκη σταθερής παροχής μάζας ανα μονάδα
εμβαδού σε όλες τις ακτίνες.
• Αυτό, σημαίνει ότι οι κατανομές της αξονικής και περιφερειακής ταχύτητας έχουν
επιλεγεί έτσι ώστε το γινόμενο ρ2Vα2 να είναι σταθερό για όλες τις ακτίνες.
• Αν και η απλή θεωρία δινών θεωρεί ότι δεν υπάρχει ακτινική συνιστώσα της
ταχύτητας, έχουμε μια ακτινική μετατόπιση των γραμμών ροής ακόμη και εάν ο
στρόβιλος σχεδιάζεται χωρίς διαπλάτυνση.
• Αυτή η μετατόπιση προκαλείται λόγω αύξησης της πυκνότητας από το πόδι στην
κεφαλή στη θέση 2.
• Η παραδοχή ότι η ακτινική συνιστώσα είναι μηδενική αληθεύει για στροβίλους
σταθερού δακτυλιοειδούς εμβαδού εφόσον οι βαθμίδες έχουν σχεδιαστεί για
σταθερή παροχή μάζας ανα μονάδα εμβαδού.
Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Μέχρι τώρα μελετήσαμε πώς υπολογίζουμε τις γωνίες ροής σε όλες τις ακτίνες και τα ύψη
των πτερυγίων.
Το επόμενο βήμα είναι η επιλογή της μορφής των πτερυγίων του ρότορα και του στάτορα
που να δέχονται την πρόσπτωση του αερίου στο χείλος προσβολής και να το εκτρέπουν
στην απαιτούμενη γωνία με την ελάχιστη απώλεια.
Ένας ολικός συντελεστής απωλειών Υ(ή λ) πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ακόλουθες πηγές
απώλειας τριβής
a) Απώλεια προφίλ‐σχετιζόμενη με την αύξηση του οριακού στρώματος στο προφίλ του
πτερυγίου
b) Απώλεια δακτυλίου‐σχετιζόμενη με την αύξηση του οριακού στρώματος στο
εσωτερικό και εξωτερικό τοίχωμα του δακτυλίου
c) Δευτερεύουσα απώλεια‐προκύπτει από δευτερεύουσες ροές που είναι παρούσες όταν
το οριακό στρώμα του οριακού στρώματος περιστρέφεται μέσω γωνίας από μια
παρακείμενη κυρτή επιφάνεια
d) Απώλεια ακτινικού διακένου‐πλησίον της κεφαλής του ρότορα του πτερυγίου το αέριο
δεν ακολουθεί την προοριζόμενη πορεία, αποτυγχάνει να συμβάλει την ποσόστωση
του στο παραγόμενο έργο, και αλληλεπιδρά με το εξωτερικό τοίχωμα του οριακού
στρώματος.

• Ο συντελεστής απωλειών προφίλ Υp μπορεί να μετρηθεί άμεσα απο δοκιμές
γραμμικών πτερυγώσεων παρόμοιες με αυτές της πτερύγωσης συμπιεστών
• Οι απώλειες b, c δεν διαχωρίζονται εύκολα και για αυτό εκφράζονται απο ένα
δευτερεύοντα συντελεστή απωλειών Υs.
• Ο συντελεστής απωλειών του ακτινικού διακένου εκφράζεται με Υk.
• Έτσι ο ολικός συντελεστής απωλειών Υ αποτελείται από την ακριβή μέτρηση της δι‐
διάστατης απώλειας Υp και την τρισδιάστατη απώλεια (Υs+Yk) η οποία προέρχεται
απο τα αποτελέσματα των δοκιμών της βαθμίδας του στροβίλου.

Συμβατική Πτερύγωση
• Το σχήμα απεικονίζει ένα
συμβατικό πτερύγιο ενός
ατμοστροβίλου το προφίλ του
οποίου αποτελείται από κυκλικά
τόξα και ευθείες γραμμές.
• Οι αεριοστρόβιλοι μέχρι
πρόσφατα χρησιμοποιούσαν
προφίλ
φίλ παρόμοια
ό με αυτά.
ά
• Για παράδειγμα: το Τ6 βασικό
προφίλ το οποίο είναι συμμετρικό
στον κεντρικό άξονα.
• Έχει λόγο πάχους/χορδής (t/c)
0.1,
• Ακτίνα χείλους προσβολής 12%
του t και
• Ακτίνα χείλους εκφυγής 6%
του t.

Συμβατική Πτερύγωση
• Για (t/c) 0.2 και σε συνδυασμό με
μία παραβολική γραμμή κύρτωσης
με το σημείο μέγιστης κύρτωσης
περίπου στο 40% του c, οδηγεί σε
ενα πτερυγίο παρόμοιο με αυτό του
σχήματος αλλά με μειωμένο χείλος
εκφυγής. Η πίσω πλευρά του
πτερυγίου εί
είναι
αι σχεδό
σχεδόν ευθεία
ευθεία.
• Άλλα προφίλ που έχουν
χρησιμοποιηθεί από τους Άγγλους
είναι τα RAF 27 και C7, που είναι
βασικά προφίλ τόσο σε κυκλικά όσο
και σε παραβολικά τόξα κυρτών
γραμμών.

• Αποτελέσματα δοκιμών γραμμικών
πτερυγώσεων που παρουσιάζουν την επίδραση
της πρόσπτωσης στον συντελεστή απωλειών
προφίλ για πτερύγια δράσεως και πτερύγια
αντίδρασης με β2=β3 εμφανίζονται στο σχήμα.
• Είναι εμφανές ότι με πτερύγωση αντίδρασης η
γωνία πρόσπτωσης μπορεί να ποικίλει από ‐15ο
μέχρι +15ο χωρίς αύξηση του Υp.
• Δεν διαφέρει πολύ και με την προσθήκη των
τρισδιάστατων απωλειών.
• Ο ρότορας ενός πτερυγίου μπορεί να σχεδιαστεί
με γωνία εισόδου β2 ίση με (β2r‐5) στο πόδι και
(β2r+10) στην κεφαλή για να μειωθεί η
στρέβλωση που απαιτεί η σχεδίαση δινών.
(vortex)
• Πρέπει να δοθεί ασφαλές περιθώριο εύρους
πρόσπτωσης έτσι ώστε να έχουμε ικανοποιητική
απόδοση σε συνθήκες λειτουργίας εκτός του Τα τρίγωνα ταχυτήτων δίνουν τις γωνίες
σημείου σχεδίασης. ροής του αερίου, όχι τις γωνίες
πτερυγίων!!!

• Όσο αφορά την γωνία εξόδου είναι
σύνηθες σε ατμοστροβίλους η γωνία
ροής του αερίου να είναι ίση με την
γωνία πτερυγίου.
cos 1  opening / pitch 
• Ο κανόνας του cos‐1(o/s) είναι υπέρ‐
διορθωτικός για πτερύγια μικρής
γωνίας εξόδου με χαμηλές
ταχύτητες ροής αερίου.
αερίου
• Το σχήμα δείχνει την σχέση μεταξύ
της γωνίας εξόδου της ροής και της
γωνίας του πτερυγίου που ορίζεται
από cos‐1(o/s)

• Σύγχρονα πτερύγια στροβίλων συνήθως δεν έχουν ευθεία‐πλάτη.
• Για αριθμούς Mach κάτω του 0.5 οι Ainley και Mathieson πρότειναν την αύξηση της β3
κατά 4(s/e) όπου e είναι η ακτίνα της καμπυλότητας της πίσω πλευράς υποπίεσης του
πτερυγίου.
• Για αριθμό Mach 1.0 η γωνία εξόδου δίνεται από
cos 1  o / s   f  s / e  sin 1  o / s 
• όπου η συνάρτηση f προσδιορίζεται με την σχέση
0.0541( s / e)
f ( s / e) 
1  1.49( s / e)  0.742( s / e)2
• Σε ενδιάμεσες τιμές αριθμού Mach χρησιμοποιείται γραμμική παρεμβολή.
• Για σύγχρονα πτερύγια οι παραπάνω σχέσεις υποεκτιμούν την γωνία στροφής.

• Μέχρι να βρεθούν οι τιμές του βήματος και της χορδής το πτερύγιο δεν μπορεί να
σχεδιαστεί και να καθορίσουμε το ‘άνοιγμα’, και να προχωρήσουμε με δοκιμές λάθους
(trial and error) για να κάνουμε τροποποιήσεις μέχρι να υπολογιστεί η απαιτούμενη
γωνία εξόδου ροής α2 η β3.
• Επιπλέον αυτή η διαδικασία πρέπει να γίνει για ένα αριθμό ακτινών από το πόδι μέχρι
την κεφαλή ώστε να συγκεκριμενοποιήσουμε το σχήμα του πτερυγίου συνολικά.
• Το βήμα και η χορδή πρέπει να επιλεγούν με γνώμονα:
1. Την επίδραση του λόγου βήματος/χορδής στον συντελεστή απωλειών του πτερυγίου
2. Την επίδραση της χορδής στο λόγο (h/c) υπενθυμίζοντας ότι το h έχει ήδη καθοριστεί
3. Την επίδραση της χορδής του πτερυγίου του ρότορα στις τάσεις του πτερυγίου και
4. Την επίδραση του βήματος του πτερυγίου του ρότορα στις τάσεις που εμφανίζονται
στο σημείο πρόσδεσης των πτερυγίων στον δίσκο του στροβίλου.

1. ‘Βέλτιστος’ λόγος βήματος/χορδής
• Από το σχήμα όσο μεγαλύτερη είναι η
απαιτούμενη απόκλιση της γωνίας
((α1+α2) για πτερύγιο στάτορα και
(β1+β2) για πτερύγιο ρότορα), τόσο
μικρότερος θα πρέπει να είναι ο
‘βέλτιστος’ λόγος (s/c).
• Ο όρος ‘βέλτιστος’ βρίσκεται μέσα σε
εισαγωγικάά επειδή
δή είναι
ί βέλ
βέλτιστος σε
συνάρτηση με το Yp, όχι την ολική
απώλεια Y.
• Για το ακροφύσιο και το πτερύγιο του
ρότορα του στροβίλου που μελετάμε:
 1m  0 o ,  2 m  58.38 o ,
 2 m  20.49 o ,  3 m  54.96 o
• Από το σχήμα προκύπτει ότι στην μέση
διάμετρο:
( s / c) N  0.86  ( s / c ) R  0.83

2. Λόγος (h/c)
• Αν ο λόγος h/c έχει χαμηλή τιμή, αυτό θα οδηγήσει σε δευτερεύουσες ροές και οι
επιδράσεις του ακτινικού διακένου θα καταλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό του ύψους του
πτερυγίου με αποτέλεσμα να αυξάνεται το Ys για τον στάτορα και το (Υs+Υk) για τον
ρότορα.
• Υψηλή τιμή του λόγου θα αυξήσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης κραδασμών:
τα χαρακτηριστικά των οποίων είναι δύσκολο να προβλεφθούν και εξαρτώνται από την
απόσβεση που παρέχεται μέσω της μεθόδου σύνδεσης των πτερυγίων στον δίσκο του
στροβίλου.
βίλ
• Μια τιμή μεταξύ 3 και 4 κρίνεται ως ικανοποιητική, και οποιαδήποτε τιμή κάτω του 1 μη
αποδεκτή.
• Για τον στρόβιλο που μελετάμε, έχουμε τα μέσα ύψη των πτερυγίων του ακροφυσίου
και του ρότορα
1
hN   0.046  0.0612   0.0536 m
2
1
hR   0.0612  0.077   0.0691m
2

2. Λόγος (h/c)
• Υιοθετώντας τιμή για το λόγο h/c ίση με 3, έχουμε
c N  0.0175 m , c R  0.023 m
• Χρησιμοποιώντας τις τιμές της χορδής σε συνδυασμό με τις επιλεγμένες s/c τιμές
προκύπτουν τα βήματα του πτερυγίου σε μέση ακτίνα 0.216μ ως
s N  0.01506 m  s R  0.0191m

• Και τους αριθμούς των πτερυγίων, από το 2πrm/s, ως:
n N  90  n R  71
• Είναι σύνηθες να αποφεύγουμε αριθμούς με κοινά πολλαπλάσια για να μειωθούν οι
όποιες πιθανότητες εισαγωγής συχνοτήτων συντονισμού.
• Κατά κοινή πρακτική χρησιμοποιούνται ζυγοί αριθμοί για τα πτερύγια του ακροφυσίου και
πρώτοι αριθμοί για τα πτερύγια του ρότορα.

3. Τάσεις πτερυγίου ρότορα
• Η σχεδίαση της βαθμίδας θα πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη αεροδυναμική
λειτουργία της βαθμίδας όσο και τα μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα τάσεων στα πτερύγια του
ρότορα.
• Οι πηγές των τάσεων είναι οι εξής
o Τάσεις φυγοκεντρικού εφελκυσμού (οι μεγαλύτερες, αλλά όχι και οι πιο σημαντικές
γιατί είναι σταθερές)
o Τάσεις κάμψης ροής (μεταβάλλονται καθώς τα πτερύγια του ρότορα περνούν από το
χείλος εκφυγής των ακροφυσίων)
o Τάσεις φυγοκεντρικής κάμψης (όταν τα κέντρα μάζας της διατομής του πτερυγίου σε
διαφορετικές ακτίνες δεν είναι επάνω σε μία ακτινική γραμμή)
• Όταν η περιστροφική ταχύτητα είναι συγκεκριμένη, η επιτρεπτή τάση φυγοκεντρικού
εφελκυσμού περιορίζει το δακτυλιοειδές εμβαδό αλλά δεν επηρεάζει την επιλογή χορδής
του πτερυγίου. Αυτή η περίπτωση αναλύεται εδώ.
• Η μέγιστη τιμή της τάσης εμφανίζεται στο πόδι του πτερυγίου και είναι
 b 2 t
 ct max   a r dr
ar r
• Όπου ρb πυκνότητα υλικού πτερυγίου, ω η γωνιακή ταχύτητα, α το εμβαδό διατομής του
πτερυγίου και αr η τιμή του στο πόδι του πτερυγίου.

3. Τάσεις πτερυγίου ρότορα
• Στην πράξη η ολοκλήρωση γίνεται αριθμητικά, αλλά αν τη διατομή του πτερυγίου είναι
ομοιόμορφη η εξίσωση απλοποιείται
 ct max  2 N 2  b A
• Όπου Α είναι το δακτυλιοειδές εμβαδόν , Ν η περιστροφική ταχύτητα σε rev/s
• Το πτερύγιο ενός ρότορα είναι συνήθως εκλεπτυσμένο στην χορδή και το πάχος από το
πόδι μέχρι την κεφαλή είναι τέτοιο έτσι ώστε αt/αh να είναι μεταξύ ¼ και ⅓.
• Στην προκαταρκτική σχεδίαση είναι αρκετά ακριβές να θεωρήσουμε ότι η εκλέπτυνση
μειώνει την τάση στα 2/3 της τιμής ενός μη‐εκλεπτυσμένου πτερυγίου. Έτσι
4
 ct max   N 2  b A
3
• Για τον διαπλατυσμένο στρόβιλο του παραδείγματος μας
1
A   A2  A3   0.094 m 2  N  250 rev / s
2
• Η πυκνότητα του Ni‐Cr‐Co κράματος που χρησιμοποιείται σε αεριοστρόβιλους είναι
περίπου 8000kg/m3, οπότε η τάση από την προηγούμενη εξίσωση είναι
 ct max  200 M N / m 2 ή (2000bar )
• Για να κρίνουμε αν αυτή η τάση είναι ικανοποιητική θα πρέπει να δούμε και τις υπόλοιπες
τάσεις.
Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Θα ήταν χρήσιμο να συνοψίσουμε τα αποτελέσματα της διαδικασίας σχεδίασης του
στροβίλου του παραδείγματος από το σχήμα και τα ακόλουθα.
• Παράμετροι μέσης διαμέτρου βαθμίδας
  2 c p  T0 s / U 2  2.88,   Va / U  0.8,   0.421

U  340 m / s
V a1  V1  V3  276.4 m / s , Va 2  V a 3  Va  272 m / s
V 2  519 m / s , W3  473.5 m / s
• Το πτερύγιο του ρότορα είναι σχεδιασμένο για i=0 με κατάλληλο προφίλ που έχει t/c=0.2.
• Στο τμήμα του ποδιού,
• το κύρτωμα≈β2r+β3r≈90ο και
• zr ≈0.00423mm3/mm χορδή δίνει
o (σgb)max≈ 93ΜΝ/m2.
o (σct)max≈ f(N,A) ≈ 200ΜΝ/m2

• Στο σχήμα παρουσιάζεται ο συντελεστής απώλειας
προφίλ Yp για πτερύγια τύπου‐ακροφυσίου (β2=0)
και πτερύγια δράσης (β2=β3) συμβατικού προφίλ
(Τ6) με λόγο πάχους/χορδής (t/c)=0.2 και λόγο
πάχους/βήματος για το χείλος εκφυγής (te/s) = 0.02
• Η τιμή του Yp αναφέρεται σε πτερύγια που
λειτουργούν σε μηδενική γωνία πρόσπτωσης,
δηλαδή όταν η γωνία ροής του αερίου στη είσοδο β2
είναι και η γωνία εισόδου του πτερυγίου.
• Για σταθερά πτερύγια η β2 γίνεται α1 και η β3
γίνεται α2.

• Βήμα 1: Υπολογισμός του (Yp)N και (Yp)R από τις γωνίες ροής του αερίου της
προτεινόμενης σχεδίασης μέσω του προηγούμενου σχήματος σε συνδυασμό με την
εξίσωση παρεμβολής
 2
 2    t / c  2 / 3
   
Y p  Y p    0     Y p     Y p  0    
 3     0.2 
2 2 3 2
 
• Η εξίσωση δίνει την μεταβολή των απωλειών σε σχέση με την γωνία εισόδου και εξόδου.
• Επίσης η εξίσωση παρέχει διόρθωση για t/c <> 0.2 και ισχύει για 0.15<t/c<0.25.
• Για το στρόβιλο του παραδείγματος μας, α1=0 έτσι το (Yp)N μπορεί να διαβαστεί
κατευθείαν από το γράφημα. α2=58.38ο και (s/c)N=0.86 οπότε
Y p  N  0.024
• Για τα πτερύγια του ρότορα, β2=20.49ο ,β3=54.96ο, (s/c)=0.83 και (t/c)=0.2 ώστε
  20.5 
2 
Y p  R   0.023  
 55
  0.087  0.023   0.032

 

• Βήμα 2: Σε περίπτωση που αποφασιστεί να σχεδιάσουμε πτερύγιο με κάποια γωνία
πρόσπτωσης στο σημείο σχεδίασης, απαιτείται μια διόρθωση για το (Yp).
• Αυτή η διόρθωση αφορά την χρήση δεδομένων από τις γραμμικές διατάξεις πτερυγίων
για να βρούμε την πρόσπτωση απώλειας στήριξης is (stalling incidence) για το
συγκεκριμένο πτερύγιο και
• χρησιμοποιώντας την καμπύλη Yp/Yp(i=0) έναντι του i/is να βρούμε το Yp για το
συγκεκριμένο i και έπειτα την τιμή του Yp που υπολογίστηκε στο βήμα 1.
• Βήμα 3: Οι δευτερεύουσες και οι απώλειες ακτινικού διακένου Ys και Yk έχουν
συσχετιστεί με χρήση των συντελεστών άνωσης και οπισθέλκουσας.
οπισθέλκουσας
• Για την γραμμική πτερύγωση ενός στροβίλου έχουμε
C L  2( s / c )(tan  2  tan  3 ) cos  m ; ό  m  tan  1   tan  3  tan  2  / 2 
• Είναι βολικό να εκφράσουμε τα Ys και Yk ως εξής

2
 k    C L   cos  3 
2

Ys  Yk     B      
  h    s / c   cos 3  m 
• Όσον αφορά τον όρο της πρώτης αγκύλης, η συνιστώσα του ακτινικού διακένου είναι
ανάλογη με το (k/h) όπου το k είναι η απόσταση και h το ύψος πτερυγίου. Η σταθερά Β
είναι 0.5 για ακτινικό διάκενο και 0.25 για πλευρικό διάκενο περιβεβλημένου πτερυγίου
(shrouded blade), όπως φαίνεται στο γράφημα 7.21.

• Η ποσότητα λ που εκφράζει την δευτερεύουσα
απώλεια δίνεται προσεγγιστικά από
  A cos   2  rh  
  f  3 3
 1   
A
  2 cos  2   rt  

• Ας υπολογίσουμε τώρα το (Ys+Yk) για τα πτερύγια του
παραδείγματος μας.
• Πτερύγια ακροφυσίου
• Υποθέτουμε τα ακροφύσια περιβεβλημένα, με ταινίες
υποστηριζόμενες από ένα διάφραγμα στην ακτίνα του
άξονα έτσι ώστε η απώλεια διαρροής να είναι πολύ μικρή. Έτσι το Β θεωρείται 0 και το λ
βρίσκεται ως εξής.
A2  0.0833 m 2 , A1  0.0626 m 2
cos  2  cos 58.38 o  0.524, cos  1  cos 0 o  1.0
 έ rh / rt  ύ  έ 1  2  1.29
2 2
 A2 cos  2   rh   0.0833  0.524   1 
  1       1    0.274
A
 1 cos  1   rt   0.0626  1.0   1.29 

• Από το γράφημα 7.22, λ=0.012
CL
 2(tan  1  tan  2 ) cos  m
s/c
 m  tan  1   tan  2  tan  1  / 2 
 
 tan  1  tan 58.38 o  tan 0 o / 2   39.08 o
 
CL
 2(tan 58.38 o  tan 0 o ) cos 39.08 o  2.52
s/c
cos 2  2 524 2
0.524
0
  0.589
cos 3  m 0.776 3
Ys  Yk N  0.012  2.52 2  0.589  0.0448
• Πτερύγια ρότορα
• Υποθέτουμε μη περιβεβλημένα πτερύγια ρότορα με ακτινικό διάκενο ίσο με 2% του μέσου
ύψους του πτερυγίου έτσι ώστε
B ( k / h )  0.5  0.02  0.01
• Για αυτά τα πτερύγια έχουμε
2 2
 A3 cos  3   rh   0.1047  cos 54.96 o   1 
   1       1    0.334
A
 2 cos  2   rt   0.0833  cos 20.49 o   1.38 

• Από το γράφημα 7.22, λ=0.015
 
 m  tan 1  tan 54.96o  tan 20.49o / 2  27.74o
 
CL
 2(tan 54.96o  tan 20.49o ) cos 27.74o  3.18
s/c
cos 2 3 0.5742
3
 3
 0.475
cos  m 0.885
Ys  Yk R   0.015  0.01  3.182  0.475  0.120
• Βήμα 4: Ο συντελεστής συνολικής απώλειας
  N  Ys  Yk N
YN  Y p  R  Ys  Yk R  0.032  0.120  0.152
 0.024  0.0448  0.0688; YR  Y p
• Εάν ο λόγος πάχους/βήματος για το χείλος εκφυγής (te/s) <> 0.02, πρέπει να γίνει
διόρθωση, 0.02 είναι η τιμή της πτερύγωσης για την οποία σχετίζεται το γράφημα 7.20,
αλλά το πάχος του χείλους εκφυγής επηρεάζει όλες τις απώλειες, όχι μόνο του προφίλ.
• Η καμπύλη διόρθωσης φαίνεται στο γράφημα 7.23 που προκύπτει από δοκιμές
στροβίλων.
• Μια μέτρια θερμοκρασία εισόδου στροβίλου, υποδεικνύει μία χαμηλού κόστους,
αυξημένης διάρκειας ζωής, εφαρμογή με βάση τα αεροπορικά πρότυπα αναφοράς και
δεν χρειάζεται αύξηση του πάχους του χείλους εκφυγής για τις διόδους ψύξης.

• Βήμα 5: Η επίδοση βαθμίδας μπορεί να υπολογιστεί. Πρώτα υπολογίζουμε τους
ισοδύναμους συντελεστές απωλειών σε όρους θερμοκρασίας. Για τα ακροφύσια:
YN 0.0688
N    0.0611
T /T  
1100
t2
/ 976.8
2 
• Για τον ρότορα: YR
R 
Tt 3 rel / T3 
• Έχουμε το Τ3 να είναι 913Κ, αλλά δεν ξέρουμε το Τt3rel. Λαμβάνοντας υπόψη ότι
(W32/2cp)=97.8Κ και ότι T3=922K προκύπτει:
 
Tt 3 rel  T3  W3 2 / 2 c p  1020 K ;  R 
0.152
1020 / 913
 0.136
• Η εξίσωση για την επίδοση βαθμίδας γίνεται
1 1
s    0.88
     
1   R W32 / 2c p   3 / 2  N V2 2 / 2c p  /  t1  t 3    922 
1   0.136  97.8  
982.7

 0.0611 117.3 145
   
• Έτσι προκύπτει ότι λΝ=0.061 και το ηs=0.88 σε σύγκριση με τις τιμές των 0.05 και 0.9 που
θεωρήθηκαν στην έναρξη. Μπορούμε να αυξήσουμε την επίδοση βαθμίδας με μικρή
αύξηση του βαθμού αντίδρασης, και η μείωση του έργου από την σχεδίαση θα
αναπληρώνεται από την προοδευτική αύξηση της Vα. Αυτό θα μειώνει και την
διαπλάτυνση του δακτυλίου.

• Βήμα 6: Οι προηγούμενες σχέσεις αναφέρονται σε συνθήκες χωρίς απώλειες
κρούσεις. Αν ο αριθμός Mach στην έξοδο του πτερυγίου >1 τότε οι απώλειες
διορθώνονται σύμφωνα με την παρακάτω σχέση.
Y p  Y p  1  60  M  1  
2
   
• Όπου Μ είναι MW3 για τα πτερύγια του ρότορα και MV2 για τα ακροφύσια.
• Ένας άλλος περιορισμός αφορά τον αριθμό Reynolds Re όπου θα πρέπει να είναι μεταξύ
1×105 και 2×105 με τον Re να καθορίζεται συναρτήσει του βήματος χορδής, της
πυκνότητας και της ταχύτητας στην έξοδο της πτερύγωσης.
• Αν η μέση τιμή του Re (μέση τιμή της πρώτης σειράς ακροφυσίων και τελευταίας σειράς
του ρότορα) διαφέρει περισσότερο από 2×105 τότε ο βαθμός απόδοσης διορθώνεται
σύμφωνα με την παρακάτω σχέση:
 0.2
 Re 
1   t     1   t Re  2105
 2  10 5 
• Για τον στρόβιλο του παραδείγματος μας έχουμε.
 2  4.11  10  5 kg / m s   3  3.95  10 5 kg / m s
 2V 2 c N 0.833  519  0.075
 Re  N   
 1.95  10  5
2 4.11  10 5
W c 0.702  473.5  0.023

 Re  R  3 3 R   1.93  10 5
3 3.95  10 5

• Η μέθοδος των Ainley‐Mathieson δίνει αποτελέσματα μέσα στο +‐3% για στροβίλους
αεροπορικών κινητήρων και δεν είναι ακριβής για μικρούς στροβίλους με μικρό h/c.
• Οι Dunham‐Came πρότειναν κάποιες βελτιώσεις της παραπάνω μεθόδου για να μπορεί
να έχει ισχύ σε μεγαλύτερο εύρος στροβίλων. Στην σχέση για τις δευτερεύουσες
απώλειες
a) λ, αντί να δίνεται από το γράφημα αντικαθίσταται από
 c   cos  3 
0.034    
 h   cos  2 
b) B(k/h) αντικαθίσταται από
0.78
 c  k 
B   
 h  c 
με το Β να είναι ίσο με 0.47 για ακτινικό διάκενο και 0.37 για πλευρικό διάκενο
περιβεβλημένων πτερυγίων.
• Για το στρόβιλο του παραδείγματος μας εφαρμόζοντας τις παραπάνω διορθώσεις οι

διαφορές είναι ελάχιστες με την προβλεπόμενη επίδοση να είναι 0.89 σε σύγκριση με το
0.88. Μεγαλύτερες διαφορές προκύπτουν όταν το h/c είναι περίπου 1.
Συνολική Επίδοση Στροβίλου

• Η ολική επίδοση είναι ίση με τον λόγο της
πραγματικής προς την ισεντροπική πτώση της
θερμοκρασίας.
• Εκφράζουμε το ηt και το m√T03/p03 έναντι του
λόγου πίεσης p03/p04 για διάφορες τιμές του
N/ √T03 όπως φαίνεται στο γράφημα 7.24.
• Η επίδοση είναι σχεδόν σταθερή για ένα μεγάλο
εύρος περιστροφικής ταχύτητας και λόγου
πίεσης.
• Αυτό είναι εξαιτίας της επιταχυνόμενης φύσης
της ροής που επιτρέπει την πτερύγωση
στροβίλου να λειτουργεί για ένα μεγάλο εύρος
γωνίας πρόσπτωσης χωρίς σημαντική αύξηση
του συντελεστή απώλειας.
• Η μέγιστη τιμή του m√T03/p03 επιτυγχάνεται σε
λόγο πίεσης κατά το οποίο δημιουργούνται οι
συνθήκες στραγγαλισμού στον στρόβιλο.

Lesson02 Turbines

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Lesson02 Turbines

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΡΟΒΙΛΟΜΗΧΑΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Vu 2 r  rVa 2 tan a2   ή

Σχεδίαση Στροβίλου με χρήση της Θεωρίας ∆ινών

 2m  58.38o ,  2 m  20.49o ,  3m  10o , 3m  54.96o

Σχεδίαση Στροβίλου με χρήση της Θεωρίας ∆ινών

• Η μεταβολή των γωνιών ροής του αερίου με

Σχεδίαση Στροβίλου με χρήση της Θεωρίας ∆ινών

W2r  Va 2 sec  2r  272 sec 39.32o  352m / s

Σχεδίαση Στροβίλου με σταθερή γωνία ακροφυσίου

Σχεδίαση Στροβίλου με σταθερή γωνία ακροφυσίου

Σχεδίαση Στροβίλου με σταθερή γωνία ακροφυσίου

• Η διαφορά επίδοσης μεταξύ στροβίλων, χαμηλού ύψους, με στρεβλωμένη και

Σχεδίαση Στροβίλου με σταθερή παροχή μάζας

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

• Ο συντελεστής απωλειών του ακτινικού διακένου εκφράζεται με Υk.

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

s N  0.01506 m  s R  0.0191m

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Επιλογή Προφίλ Πτερυγίου, Βήματος και Χορδής

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

• Παράμετροι μέσης διαμέτρου βαθμίδας

  2 c p  T0 s / U 2  2.88,   Va / U  0.8,   0.421

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

• Είναι βολικό να εκφράσουμε τα Ys και Yk ως εξής

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

W c 0.702  473.5  0.023

Εκτίμηση Επίδοσης Βαθμίδας

• Για το στρόβιλο του παραδείγματος μας εφαρμόζοντας τις παραπάνω διορθώσεις οι

Συνολική Επίδοση Στροβίλου

You might also like