Vitaminler

Nükleik Asitler ve ATP

5. GÜN

25 GÜNDE TYT

BIYOLOJI

VİTAMİNLER
Sindirime ................. (Basit yapılı olduğu için)
Bitkiler kendileri için gerekli
Enerji ................... olan tüm vitaminleri sentezleyebilirken,
Düzenleyici moleküllerdir. insanlar ve hayvanlar çoğunu
hazır olarak alır.

Vitaminler

Suda Çözünenler Yağda Çözünenler

................................. .................................
Karaciğer ve yağ
Depolanamazlar dokuda depolanır.
Eksikli belirtileri ................. Eksiklik belirtileri ................
görülür. görülür.
Vücuda fazla alındığında Vücuda fazla alındığında
.......................... ..................
 Deride kuruma ve pullanma, kemik ve diş problemleri, gece körlüğü,
A Vitamini
vücut direncinde azalma
Provitamin A → A vitamini

Pellegra (psikolojik sorunlar, kansızlık, ishal, ağız içi yaralar), beriberi (kas
B Vitamini erimesi, refleks kaybı, yürüme bozukluğu, ödem), anemi = kansızlık (yeterli
O 2 ve CO 2 taşıyamama) B bakterisi → B vitamini

Skorbüt (diş eti kanaması), anemi, gelişme geriliği, bağışıklık sisteminde

C Vitamini
zayıflama, halsizlik, iştahsızlık, yaraların geç iyileşmesi

Çocuklarda raşitizm, büyüme ve gelişmede gerileme, yetişkinlerde

D Vitamini
osteoporoz, osteomalazi Provitamin D → D vitamini

E Vitamini Karaciğer hastalıkları, kısırlık, kas gelişim bozuklukları, erken yaşlanma

Bağışıklık sisteminde zayıflama, yaraların geç iyileşmesi, kanamaların

K Vitamini
durmaması
K bakterisi → K vitamini

SORU

Vitaminler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) İnsanda, deri altında UV ışınları ile D vitamini sentezlenir.
B) A vitamini eksikliğinde renk körlüğü oluşur.
C) Uzun süre antibiyotik kullanan kişilerde B ve K vitaminlerinin
eksikliği görülebilir.
D) Vitaminler, enzimlerin yapısına yardımcı kısım olarak katılabilir.
E) E vitamini eksikliğinde üreme sorunları ortaya çıkabilir.
 NÜKLEİK ASİTLER
Hücrede kalıtsal bilginin taşınması, yeni nesillere aktarılması, hücrenin
yönetilmesi ve protein sentezinin yapılması gibi görevleri vardır.
Yapı birimlerine ......................... denir.

zit

r
iko

te
es
gl
............................ ..................... .....................

Pürin .....................................
Azotlu Organik (Beşgen ve altıgen iki halkadan oluşuyor.)
Bazlar
Pirimidin ................................
(Altıgen tek halkadan oluşuyor.)

!
.................................................. Bir nükleozitin yapısında
5C’lu Şeker fosfat grubu yoktur.
..................................................

“Daha önce sordular”

Fosfat Grubu ..................................................

DNA
Çift polinükleotit zincirinden oluşur. İki zincir birbirine zayıf
hidrojen bağı ile bağlıdır.
Prokaryotlarda ....................
Ökaryotlarda ......................

A ..... T G ..... S Bir DNA molekülünde

çift zincirde
............ H ............ H Nükleotid Fosfat Deoksiriboz Azotlu
bağı bağı sayısı = sayısı = sayısı = baz sayısı

A G Pürin A + G A + T
= = = = ............ = ............
T S Pirimidin T + S G + S
 DNA Replikasyonu
Hücre bölüneceği zaman hücredeki DNA ların kendini hatasız bir şekilde kopyalamasına denir.
DNA kendini yarı korunumlu olarak eşler.

T A T A T
A
G S G S G
S
S G S G S
G
A T A T A
T
T A T A T
A
1. zincir 2. zincir

Her canlı DNA Replikasyonu yapar ancak

her canlı hücre DNA replikasyonu yapamaz.
KAPGEÇ
K as (çizgili)
A lyuvar (olgun)
R etina
S inir

RNA
DNA tarafından sentezlenir.
Tek polinükleotit zincirinden oluşur.

RNA

zayıf H bağı içermez ribozom yapısına katılırken

katlanma yaptığı için
kendi üzerinde katlanma
zayıf H bağı içerir.
yaptığı için zayıf H bağı
vardır.
UYARI
Bir hücrede RNA moleküllerinin bulunma miktarı
................. > ................... > ................. şeklindedir.
DNA ve RNA’nın Karşılaştırılması

DeoksiriboNükleik Asit (DNA) RiboNükleik Asit (RNA)

Çift ipliklidir Tek ipliklidir
Yapısında adenin, sitozin, guanin ve Yapısında adenin, sitozin, guanin ve
............ organik bazları bulunur. ............ organik bazları bulunur.
Yapısında ................... şekeri bulunur. Yapısında ............ şekeri bulunur.
Yapısında inorganik fosfat bulunur. Yapısında inorganik fosfat bulunur.
Kendini eşleyebilir ve onarabilir. Kendini eşleyemez ve onaramaz.
Prokaryot hücrelerde sitoplazmada Prokaryot hücrelerde sitoplazma ve
bulunur. ribozomda bulunur.
Ökaryot hücrelerde çekirdek, Ökaryot hücrelerde sitoplazma, ribozom,
çekirdekçik, mitokondri ve kloroplastta çekirdek, çekirdekçik, mitokondri ve
bulunur. kloroplastta bulunur.
Protein sentezine şifre verir. Protein sentezinde görev yapar.

ATP
Tüm canlı hücrelerinde sentezlenir.
Adenin Riboz Fosfat Fosfat Fosfat
Depolanamaz
Hücreden hücreye taşınamaz
......................
Yapısındaki riboz şekeri ile
RNA ya benzer.
......................
ATP yapımına ....................
......................
ATP yıkımına ......................
......................

defosforilasyon
ATP + H2O ADP + P + Enerji
fosforilasyon

BİLELİM
ATP’nin yapımı enerji alan (endergonik)
bir reaksiyondur.
yıkımı enerji veren (ekzergonik)
 Sağlıklı Beslenme

Vücut için gerekli olan, karbonhidrat, yağ, protein, vitamin ve minerallerin

vücuda düzenli alınmasına ............... beslenme denir.

SAĞLIKLI BESLENME Şeker, tuz ve yağ içeriği fazla yiyecek

YETERLİ ve içeceklerin tüketimi birçok hastalığı
DENGELİ beraberinde getirir.
DÜZENLİ
beslenmektir.

UYARI
Aşırı ve dengesiz beslenmede diyabet, obezite, insülin direnci, hipertansiyon, kalp– damar
hastalıkları, solunum zorluğu, karaciğer yağlanması, kas ve iskelet rahatsızlıkları ve
ruhsal bozuklara neden olur.

SORU ÖSYM GİBİ

I. Azotlu organik baz bulundurma

II. Protein sentezinde görev yapma
III. Amino asitleri tanıma
IV. Pentoz şekeri içerme
Yukarıda verilenlerden hangileri RNA, DNA ve ATP moleküllerinin
tümü için ortaktır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
 SIRA
SORU SENDE

ATP molekülü ile ilgili aşağıda belirtilenlerden hangisi yanlıştır?

A) Sentezine fosforilasyon, hidrolizine defosforilasyon denir.

B) Her hücre kendi üretir ve tüketir.
C) Hücrede depo edilmez.
D) Üç tane yüksek enerjili fosfat bağı taşır.
E) Hücreden hücreye aktarılmaz.