Virtual reality

Naam:
Klas:
Nr.:
1 Inleiding...............................................................................................................................3
2 3D........................................................................................................................................4
ONDERZOEK 1 Hoe kun je 3D kijken?.....................................................................................5
3 Van 2D naar 3D...................................................................................................................7
ONDERZOEK 2 Hoe kun je een vlakke (2D) foto of beeld in 3D zien?....................................7
4 Van 3D naar VR.................................................................................................................11
ONDERZOEK 3 Hoe kan een smartphone beweging registreren bij het dragen van een VR-
bril?.......................................................................................................................................12
ONDERZOEK 4 Hoe wordt een 3D-beeld (of 360°-beeld) gemaakt?....................................13
ONDERZOEK 5 Hoe werkt 3D-printing?................................................................................13
5 Ontwerpen/ mogelijke oplossingen.................................................................................13
6 Maken...............................................................................................................................13
7 Testen/evalueren..............................................................................................................13
8 Moeilijke woorden............................................................................................................13

Techniek Pagina 2 van 13

1 Inleiding
Je wilt heel graag naar de Efteling, maar door covid kan je maar niet gaan. Toch wil je zo
graag nog eens ervaren hoe het voelt om in een karretje van een rollercoaster te suizen.

Hoe kan je er op een betaalbare en veilige manier toch voor zorgen dat we de spanning en
kick van een achtbaan kan beleven?

Als we zelf een VR-bril willen maken moeten we eerst onderzoeken hoe dit werkt.

Techniek Pagina 3 van 13

2 3D
We willen alles steeds levensechter ervaren. De laatste jaren is 3D dan ook enorm populair
geworden. Waarschijnlijk heb je in de bioscoop al eens een film gezien door een 3D-bril. Of
je hebt een 3D-spel gespeeld op een spelconsole. Misschien heb je zelfs al een voorwerp in
3D geprint. Al die 3D-technologieën zijn nog steeds volop in ontwikkeling. Maar hoe werkt
3D-technologie en hoe zal die techniek in de toekomst ons leven nog meer veranderen?

Om er alvast een beetje in te komen kijk je naar de 3D-afbeeldingen op smartschool.

Om de 3D-technologieën verder te onderzoeken, moet je weten wat 3D betekent.

Waarvoor staat de afkorting 3D?
Welke dimensie komt er bij naast lengte en breedte (tweedimensionaal)?

Soms wordt er ook gesproken over de vierde dimensie. In de filmwereld wordt 4D als
marketingterm gebruikt om het extra entertainmentsysteem tijdens een film te beschrijven
zoals wind, regen, bewegende stoelen ...
Wat is wetenschappelijk de vierde dimensie?

Techniek Pagina 4 van 13

ONDERZOEK 1 Hoe kun je 3D kijken?
Je kunt diepte zien omdat je twee ogen hebt die op een zekere afstand van elkaar staan.
1. Meet met een schuifmaat of meetlat de afstand tussen de twee ogen van een
klasgenoot. Je meet van traanklier tot traanklier.
Hoe groot is die afstand?

2. Meet nu de breedte van één oog.

Hoe groot is die afstand?
3. Wat kun je hieruit besluiten?

Als je een nieuwe bril nodig hebt ga je naar een opticien.

Bij het aanpassen van een bril meet de opticien niet van traanklier tot traanklier. Welke
afstand meet hij wel?
Je gaat nu deze afstand meten bij een klasgenoot. Ga als volgt te werk.
1 Zorg ervoor dat jij en je klasgenoot op ongeveer
dezelfde hoogte zitten in een voldoende verlichte ruimte.
Laat je klasgenoot een liniaal op het neusbeen leggen.
2 De klasgenoot sluit het linkeroog en focust zich op een
voorwerp dat op 400 mm (0,4 m) staat.
3 Je let erop dat de 0 op de liniaal zich exact ter hoogte
van het centrum van de pupil bevindt.
4 De klasgenoot opent nu het linkeroog zonder het hoofd
of de liniaal te bewegen en sluit het rechteroog.
5 Lees nu het cijfer af op de liniaal dat correspondeert
met het centrum van de pupil van het linkeroog. Dat
cijfer duidt de grootte aan van de pupilafstand.
Welke pupilafstand heb jij berekend?

3 Doordat je ogen iets uit elkaar staan, zie je twee verschillende beelden, vanuit een iets
andere hoek. Ontdek dit zelf via de volgende opdrachten.

Techniek Pagina 5 van 13

Zet een doos, waarvan elke kant een andere kleur heeft, op 400 mm afstand voor je. Dek
om beurt je linker- en je rechteroog af, waardoor je de doos vanuit een andere hoek bekijkt.
Teken in de twee kaders het beeld dat je van de doos ziet.

Zie je ook twee dozen staan als je allebei je ogen opendoet? Hoe komt dat?

Op een gewone foto kun je inschatten hoe ver een voorwerp verwijderd is aan de hand van
de grootte van het voorwerp. Zo is een voorwerp kleiner als het op een grotere afstand
staat. Je ziet dus ‘diepte’ in de foto. Bestudeer de figuur hiernaast. Zie je diepte? Waarom
wel/niet?

Om diepte te zien in een (vlakke) foto, moet je jouw hersenen een beetje voor de gek
houden. Dat doe je door twee beelden te laten zien. Daardoor denken de hersenen dat je
naar iets kijkt dat diepte heeft en dus 3D is. Wat is een manier om dit te doen?

Techniek Pagina 6 van 13

3 Van 2D naar 3D
ONDERZOEK 2 Hoe kun je een vlakke (2D) foto of beeld in 3D zien?

Bekijk de foto hieronder.

Is het beeld links volledig identiek aan het beeld rechts? Indien niet, noteer wat er anders is.

Als je aan je linkeroog enkel het linker beeld toont en aan je rechteroog enkel het
rechterbeeld, dan worden deze twee verschillende beelden gelijktijdig naar jouw hersenen
gestuurd. Welk hulpmiddel heb je daarvoor nodig?

Techniek Pagina 7 van 13

Als je vandaag een 3D-film bekijkt, zie je echter geen twee beelden naast elkaar.
Bekijk de figuur hieronder. Beschrijf hoe er twee verschillende beelden getoond worden.

De 3D-foto werkt volgens de (oude) anaglyph-methode. Welke kleuren kun je waarnemen?

Om de beelden terug te splitsen en afzonderlijk te bekijken, hebben we opnieuw een

speciale bril nodig. Hoe kun je elk oog een ander beeld laten zien?

Techniek Pagina 8 van 13

Teken hieronder een schets van een 3D-bril waarmee je op basis van de anaglyph-methode
kunt kijken.

Als je met het linkeroog door het rode glas of de rode folie kijkt, welk beeld wordt er dan uit
de 3D-foto gefilterd?

Bekijk de figuur hieronder. Wat is het nadeel als het 3D-beeld van nature veel rode kleur
bevat?

Techniek Pagina 9 van 13

De anaglyph-methode werkt niet altijd optimaal in kleur. Er zijn echter nog andere
technologieën die minder gevoelig zijn voor kleur.
Bekijk de afbeelding. Je ziet dat er uit de figuur licht straalt (pijlen) dat in twee richtingen
trilt.

Hoe kan men twee verschillende beelden over elkaar te projecteren, waarbij elk oog toch
een afzonderlijk beeld te zien krijgt?

Geef de naam van deze 3D-methode. (De werking van een 3D bril - MediaMagie)

Techniek Pagina 10 van 13

4 Van 3D naar VR
Door het effect van 3D lijkt een foto of film nog levensechter. Voor sommigen is die
belevenis niet voldoende. Ze willen het gevoel krijgen dat ze er zelf bij zijn. Zo’n ervaring
kun je beleven met een VR-bril.

Bekijk het filmpje dat je het gevoel geeft mee in een achtbaan te zitten omdat je door een
VR-bril kijkt.
https://www.youtube.com/watch?v=hDKJUdwYgLw
Om het gevoel te hebben dat je levensecht kunt rondkijken, is het
belangrijk om bij VR rekening te houden met je blikveld. Hoeveel
graden is je blikveld wanneer je je hoofd en ogen stil houdt?

Bij dit project spitsen we ons toe op het ontwikkelen van een VR-bril
voor een smartphone. Welke verschillende soorten VR-brillen heb je nog?

Als je 360° om je heen kijkt, zal telkens het beeld met je kijkrichting meedraaien. Draai je
naar links, dan gaat het beeld van je VR-bril ook naar links. Hoe weet je smartphone dat hij
de kijkrichting moet aanpassen?

Om je hersenen te doen geloven dat je in een echte wereld bent, moeten er voldoende
beelden per seconde getoond worden. In welke eenheid wordt deze snelheid uitgedrukt?

Vanaf 24 beelden per seconde (fps) zie je al een vloeiende video. Moderne smartphones
kunnen zelfs al beelden aan 60 fps (of meer) maken. Het is belangrijk dat je vloeiende en
scherpe beelden ziet, anders gaat de magie van virtual reality verloren.

Techniek Pagina 11 van 13

 ONDERZOEK 3 Hoe kan een smartphone beweging registreren bij het dragen
van een VR-bril?
Als je de smartphone gebruikt in combinatie met een VR-bril moet de smartphone
automatisch de kijkrichting aanpassen wanneer jij met je hoofd van richting verandert. Maar
welke onderdelen of sturingen zorgen hiervoor?

Naast de supercomputer die je smartphone is, zitten er ook een twintigtal sensoren in de
smartphone die jouw leven een stuk gemakkelijker maken.
Bij het bekijken van een YouTube-filmpje kantel je de smartphone van verticale naar
horizontale stand. Wat gebeurt er dan?

Hoe weet de smartphone dat je hem kantelt?

Hoe werken die sensoren? Bekijk daarvoor het filmpje. Los nu de volgende opdrachten op.
https://www.youtube.com/watch?v=CxC1KCoGbIM
Plaats de volgende sensoren bij de correcte categorie: microfoon – gps – magnetometer –
gyroscoop – accelerometer – temperatuur – lichtsensor
audiovisueel beweging omgeving verbinding

Veel van die sensoren werken samen om nog meer toepassingen mogelijk te maken. Welke
sensoren hebben wij in de VR-bril nodig om ervoor te zorgen dat we exact in de virtuele
wereld kunnen gelokaliseerd worden (headtracking)?
Vul achter elke zin aan over welke sensor het gaat.
- De sensor bepaalt de stand, waarin je jouw smartphone vasthoudt.
- De sensor meet de kracht van de beweging in verschillende richtingen.
- De sensor zorgt ervoor dat je smartphone weet welke richting hij aanwijst.
Geef nog enkele andere voorbeelden van toestellen waarmee je in aanraking komt die door
middel van sensoren beweging gaan registreren.

Techniek Pagina 12 van 13

Naast sensoren die allerlei informatie waarnemen en signalen doorgeven, zijn er actuatoren
die dat signaal omzetten in een handeling. Als bijvoorbeeld de lichtsensor waarneemt dat de
omgeving rond de smartphone donker is, welke handeling zal de actuator dan uitvoeren?

Techniek Pagina 13 van 13