Digitalna transformacija

Planska i programska struktura održavanja stručnih prezentacija

Univerzitetskih profesora i radnika BH Telecoma, u BH Telecomu
u 2021.g.
  Cilj organizovanja prezentacija DIGITALNA TRANSFORMACIJA“ je:
-Upoznavanje zaposlenika sa terminom „Transformacija -opšteno“ i Digitalna transformacija
BH Telecoma i okruženja.
- Prezentovanje iskustava u segmentu Digitalne Transformacije u: privredi, školstvu,
zdravstvu, poljoprivredi, organima uprave, evropski projekti.....
- Realizovanje zajedničkih projekata od interesa za BH Telecom i Univerzitete u F BiH.
- Proširenje saradnje na sve fakultete koji se bave obrazovanjem kadrova u segmentu
telekomunikacija i informaciono komunikacionih tehnologija.
- Nakon npr. godinu dana napraviti evaluacija rezultata i zadovoljstva slušalaca na zadatu
temu.

 Predavanja i prezentacije „Digitalna transformacija“ je planirano da se realizuje u dva

nivoa, i to:

1. Nivo 1- organizovanje predavanja na temu „ DIGITALNA TRANSFORMACIJA-

UOPŠTE“. Ovaj nivo prezentacije bi bio dostupan i po mogućnosti da ga svi zaposleni
odslušaju.
Predavanje bi bilo snimljeno, i postavljeno na odgovarajućem Linku odgovorne OJ za
segment obuke.
Nakon odslušanih predavanja (Nivo 1) predviđeno je on-line testiranje.

2. Nivo 2- predavanja/radionice, koje bi bile oslonjene na predstavljanje praktičnih

iskustva digitalne transformacije u mnogim sverama života. Takođe, bila bi
predstavljena iskustva iz neposrednog okruženja i iskustva iz Evropskih projekata.
I ova predavanja bi bila snimljena i postavljena na linku odgovarajuće OJ.
Slušaoci bi mogli da postavljaju pitanja i da diskutuju o zadatoj temi, koja bi bila
interesantna za BH Telecom.

 Predavanja/radionice bi se održavali jednom mjesečno, uz najavu.

 Za svaku radionicu bi bile usaglašene ciljne grupe slušalaca-diskutanata.

 Otvaranje mogućnosti da se studenti predstave softversko Hardwerska rješenja

(prototipi) a koji bi mogli biti interesantni BH Telecomu.
 PROGRAMSKA STRUKTURA PREZENTACIJA

 Digitalna transformacija- uopšteno-Nermin, Mujo

 Pregled stanja Digitalne transformacije u okruženju i EU,

Nermin

 Digitalna transformacija u zdravstvu-Aljo

 Digitalna transformacija u privredi (transport, proizvodni

obrt...-Mujo

 Digitalna transformacija u obrazovanju-Mujo

 Digitalna transformacija u javnom sektoru (općina, kanton,

entiteti, država)-Škaljo

 Digitalna transformacija u poljoprivredi- Aljo

 Investicije u službi digitalne transformacije-Anis

PREZENTACIJA: DIGITALNA TRANSFORMACIJA – UOPŠTENO

 Cilj predavanja:
 Upoznavanje slušaoca sa ulogom investicija u digitalnoj transformaciji,
 Digitalna transformacija i inesticije u okrežnju BiH
 Pozitivni primjeri poboljšanja efikasnosti investiranja u mrežnu infrastrukturu
 Kompetencije
 Slušalac je upoznat sa terminom „Transformacija“ i terminom Digitalna
transformacija

 Program predavanja
 Predstavljanje važnosti digitalne transformacije i investicija u BH Telcomu
 Predstavljanje parametara pračenja investiranja u BH Telecomu
 Uopšteno o ciljevima poslovnog djelovanja
 Problemi u investiranju i izgradnje mrežne infrastrukture
 Pozitivni primjeri u okruženju
 Digitalna transformacija izvan privrede
 Zaključak

 Izvođenje predavanja i pregledavanje istog

 Predavanje bi se realizovalo tako što bi se isto snimilo, te bilo dostupno za
pregledanje na linku određenom od strane odgovarajuće OJ.
 Pregledavanje predavanja bi bilo ostvareno klikom na link za snimljeno
predavanje

 Provjera znanja o odslušanom predavanju

 Predviđena je provjera znanja na temu predstavljenog predavanja.
 Link za provjeru znanja bi bio dostupan svima.

 Literatura
  Misija i vizija BH Telecom
Smjernice poslovnog djelovanja dioničkog društva BH Telecom određene su
njegovom usvojenom misijom i vizijom.
Globalne društven zajednice kreću se prema digitalizaciji poslovnih procesa odnosno
u fazi su digitalne transformacije. Da bi se održala finasijska dobiti zbog koje društvo
postoji potrebno je odgovoriti novim zahtjevima tržišta, u praksi to znači da se
ponuda kreće za potražnjom kako bi se održao stepen prodaje. Ako preduzeće ne
bude pratilo taj trend dolazi do smanjenja prodaje odnosno do pada finansijskih
prihoda.

 Strateški ciljevi BH Telecoma

Strateški cilj BH Telecoma jeste transformacija u DSP operatera. To podrazumijeva
prilagođavanje novim poslovnim procesima – modelima u domenu:
 Prodaje
 Podrške
 Pružanja i naplate digitalnih servisa
 Pružanje rješenja noe generacije
 Izgradnja strateških ekosistema

 Uloga investiranja u digitalnoj transfomaciji DSP operatera

Ovdje će mo fokus staviti na investiranje u domenu izgradnje mrežne infrastrukture.

U domenu izgradnje mobilnih i fiksnih mrežnih infrastruktura digitalna transformacja
zahtjeva od istih mogućnost zadovoljenja kvaliteta usluga za zahtjevne aplikacije –
usluge.
Precizan uvid u domen investiranja izgradnje mrežne infrastrukture dioničko društvo
BH Telecom vrši kroz kontrolu ključnih parametara uspješnosti KPI.
Ovdje su uočeni određeni nedostaci i zadati su ciljni parametri kao što je skaračenje
izgradnje infrastrukturnih projekata na 15 mjeseci od momenta uvođenja izvođača u
posao pri optimalnim uslovima.
Pri čemu je naglasak stavljen na realizaciju projekata iz plana investicija koji su u
direktnoj vezi sa digitalnom transformacijom BH Telecoma.
Dakle društvo je deffinisalo parametre investiranja u fiksnu u mobilnu mrežnu
infrastrukturu koja će biti osnova za svako dalje pružanje digitalnih usluga u novom
poslovnom okruženju.
  Mrežne infrastrukture koje mogu da zadovolje uslove
DSP operatora iskustva i preporuke iz okruženja VDSL
VDSL i FTTC rješenja
Prema ocjenama digtalnih agendi i strategija razvoja širokopojasnih mreža VDSL i
FTTC rješnja ne predstavljaju dugoročna i ekonomski efikasna rješenja. Ovo iz
razlog jer strateški cilj navedene agende da večina domačinstava ima širokopojasni
internet sa brazinama večim ili jednakim 100Mb/s. Da bi to postigli sa VDSL
tehnologijom mora se izgraditi veliki broj uličnih ormara kako bi smanjili dužinu parice
ispod 200m. Ulični ormari zahtjevaju napajanje, klime općenito su ekološki
neprihvatljivi.
Problem postaje izraženiji za ruralna područja gdje bi sa jednim ormarom opsluživali
samo par korisnika.
Pored toga 100MB/s je limit za VDSL tako da ova infrastruktura nije dio buduće
Gbitne zajednice koju digitalne agenda 2020/2022 predviđa.

 Mrežne infrastrukture koje mogu da zadovolje uslove

DSP operatora iskustva i preporuke iz okruženja FTTH i
4G/5G

BiH nije članica EU i njenim pristupnim obavezama nije definirano da mora slijediti
DAE. Međutim tržište je globalizirano i bez obzira što u BiH nema recimo autonomnih
vozila, večina ostalih aplikacija se koristi među njima i one koje imaju povečane
zahtjeve kada su u pitanju parametri kvalitete usluga. To znači da mrežna
infrastruktura mora da bude tipa mreža sljedeće generacije odnosno tipa FTTH
fiksna ili 4G/5G mobilna mrežna infrastruktura. To su mreže koje predstavljaju
dugoročna rješenja.
U digitalnim agendama ili u strategijama razvoja digitalnog društva FTTH i 4G/5G
jesu prepoznate kao mreže budućnosti, ali su također prepoznati i problemi koji prate
investiranje u ove mrežne infrastrukture.
Zaključak je da se investiranje mora napraviti efiksanijim i sa kraći periodom
izgradnje.
Dva osnovna problema koji su detektovani tokom investrianja u infrastrukturu su
zakonska regulativa i izbor izvođača za infrasrukturne radove.
Za navedene probleme u okruženju postoje pozitivna rješenja koja će biti navewdena
u nastavku.

 Mrežne infrastrukture koje mogu da zadovolje uslove

DSP operatora iskustav i preporuke iz okruženja FTTH i
4G/5G
Segmentacija mreža
  Izvršena je segmentacija mreža prema geografskoj naseljenosti i
finansijkim karaktteristikama građana
 Određene su granice finansijske isplativosti izgradnje FTTH mreža
 Određeni su uslovi za korištenje mobilnih mreža 4G/5G
 Segmentacija je urađena sa finom podjelom

 Mrežne infrastrukture koje mogu da zadovolje uslove

DSP operatora iskustva i preporuke iz okruženja FTTH i
4G/5G
Zakonska regulativa
Obzirom da se jako puno vremena troši na dobijanje građevisnkih dozvola nađeni su
određeni modeli ubrazanja.
- Određeni projekti označeni su kao nacionalnli interes u cilju pobloljšanja
kvalitete života
- Sa jedinicam lokane samouprave koje izdaju građevinske dozvole sklopljeni
su sporazumi o partnertstvu i zajedničkom ulganju
- To praktično znači da će zarad bržeg dobijanja dozvole recimo investitor
odvojiti jednu cijev kablovske kanalizacije za novu pametnu rasvjetu
- Izgrađen je odnos partnerstva uz zabranu konkurentnosti

 Mrežne infrastrukture koje mogu da zadovolje uslove

DSP operatora iskustva i preporuke iz okruženja FTTH i
4G/5G
Novi pristupi sa vazdušnim mrežama gdje je teško kopati ili dobiti građevinsku
dozvolu za podzemnu mrežnu infrastrukturu.
Ovbakve primjere imamo čak i u BH Telecomu kao što je PM Gubavica ili PM
Tihovići.
Potrebno je na ovaj način iskorsititi postoječu infrastrukturu podzemnu, a dalje ili
dograditi ili iskoristi postojeću nadzemnu infrastrukturu

 Mrežne infrastrukture koje mogu da zadovolje uslove

DSP operatora iskustav i preporuke iz okruženja FTTH i
4G/5G
Izbor izvođača
- Kapitalni projekti svugdje idu na javne tendere
- Projekti srednje vrijednosti kao što su prsupne mreže BH Terlecoma realizuju
se putem vendor lista kvalificiranih izvođača.
- Načini formiranja vendor lista ovise od broja projekata i rokova njihove
ralizacije.
 Zaključak
 Literatura