26

Giriş görüntü belleği: Giriş arabirim devrelerine bağlanan dijital girişlerin durumunu
saklar. Bağlanan her giriş elemanının Lojik 0 veya 1 durumu bu bellekte saklanır. Eğer giriş
açık (Off) ise bu girişin, giriş görüntü belleğindeki durumu 0’dır. Giriş Lojik 1 (On) ise
bellekteki durumu 1’dir.

Çıkış görüntü belleği: Çıkış arabirimine bağlı olan cihazların kapalı / açık (On / Off)
durumları bu belleğe saklanmıştır. Eğer çıkış lojik 0 ise bu çıkışın, çıkış görüntü belleğindeki
değeri 0’dır, lojik 1 ise bellekteki değeri 1’dir. Bu değerler bellekten alınarak çıkış modülüne
transfer edilir.

İşlemci, Bellek ve Güç Kaynağı

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 27

Giriş Birimi Bağlantısı

Çıkış kontrollü, ( lambalar, küçük motorlar, selenoid valfler, röleler gibi ) ON / OFF
kontrole müsait olan cihazlarla sınırlandırılmıştır. Her ayrık I/O modülü gerilim kaynağı
tarafından beslenmektedir. Bu gerilimler farklı genlik ve tipte olduğu için I/O modülleri
değişik gerilim değerlerinde olabilir.

Şekil de giriş modülüne verilen alternatif akım için blok diyagramı gösterilmiştir.
Giriş devresi, güç bölümü ve lojik bölümü olmak üzere, temel iki birimden oluşmuştur. Şekil
de giriş modülüne verilen bir AC giriş için basitleştirilmiş şemayı ve bağlantı diyagramını
görülmektedir.

Buton kapatıldığında 220 V AC gerilim köprü doğrultmaca uygulanır. Led ve

optokuplör sayesinde Lojik 1 veya Lojik 0 sinyalleri elde edilir. Ayrıca aradaki optik
izolasyon endüstriyel ortamın neden olduğu elektriksel gürültü ve parazitlerin etkisini de
azaltır.

Giriş modülüne benzer olarak çıkış modülü de temel iki bölümden oluşur. Bunlar güç
ve Lojik bölümüdür. Lojik bölümü güç bölümüne optik izolatörle akuple edilmiştir.

Güç bölümü Lojik bölümünden gelen +5 V DC sinyalin kontrol edildiği elektronik

bir anahtar aracılığıyla çıkıştaki cihaz kontrol eder.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 28

Çıkış Birimi Bağlantısı

Bir diğer yöntem ise; çıkışa gelen +5V DC akım ledi yakar ve aradaki optokuplör ile
bir triyak iletime geçirilir ve çıkışa bağlı olan alıcı kontrol edilir. Lojik bölümdeki led
söndüğü zaman Lojik 0 durumu sağlanmış olur. Aradaki optik izolasyondan dolayı güç
bölümünde meydana gelebilecek bir arızadan PLC cihazı zarar görmez.

Alıcının Triyakla Sürülmesi

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 29

Özellikle çalışma sırasında çok sayıda yüksek hızlı açma ve kapama gerektiren
durumlarda, doğru akımda transistörlü, alternatif akımda triyaklı devreler tercih edilmelidir.
Yüksek akımlar kontrol edileceği zaman çıkışta triyak veya diğer yarı iletkenler
kullanılmamalıdır. Bunların yerine röleler kullanılmalıdır.

Bazı PLC lerde geri beslemeli kontrol uygulamaları için gerekli olan analog-dijital
çevirici (ADC) ve dijital - analog çevirici (DAC) gibi giriş/çıkış birimi bulunur.

Ayrıca bazı özel uygulamalar için gerekli hızlı sayıcı girişi ve kesme girişleri bulunan
PLC girişleri vardır.

İlk PLC ler yalnız ON/OFF kontrolü isteyen cihazları bağlamaya izin veren ayrık I/O
ara birimleri ile sınırlandırılmıştır. Bu nedenle PLC ler çoğu proses uygulamalarının kısmen
kontrolünü yapabiliyordu. Günümüzde kontrol işlemlerinin çoğunu analog olarak sağlayan
anolog arabirimleri ve ayrık Giriş / Çıkış arabirimleri içeren PLC ler mevcuttur. Analog giriş
modülleri analog girişlerden alınan analog akım ve gerilim sinyallerini kabul eder. Bu girişler
bir analog – dijital dönüştürücü sayesinde dijital sinyale çevrilir. Dijitale çevrilmiş analog
sinyal 12 bit binary veya 3 dijit olarak işlemci tarafından kullanılabilmek için düzenlenir.

Analog girişe genellikle sıcaklık, ışık , hız, basınç, nem sensörleri gibi algılayıcılar
bağlanır. Dijital veri analog formu elde etmek için bir dijital-analog dönüştürücüden
geçirilerek analog çıkış cihazları olan küçük motorlar , valfler , analog ölçü aletleri gibi
elemanlara verilir.

4.1.3.a. PLC ‘ nin Giriş Terminali

PLC ‘ nin Giriş Terminali

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 30

4.1.3.b. S 7 200 PLC ‘ nin Giriş ve Çıkış Bağlantıları

S 7 200 PLC ‘ nin Giriş ve Çıkış Bağlantıları

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 31

4.1.3.c. PLC ‘ nin Çıkış Terminali

PLC ‘ nin Çıkış Terminali

4.1.4. Programlayıcı Birim ( PROGRAMMABLE )

Kullanımı kolay programlama elemanları Programlanabilir Denetleyicilerin en önemli

özelliklerinden biridir. Programlama cihazı kullanıcı ile denetleyici arasındaki haberleşmeyi
sağlar. Programlama aygıtı, PLC denetleme programını kullanıcı tarafından cihaza
gönderilmesini sağlar. Bu terminaller kendi içerisinde gösterge ünitesi, klavye ve Merkezi
İşlem Birimi ile haberleşmeyi sağlayacak gerekli elektronik düzenekleri içerir.

CRT (Ekran) gösterimin avantajı programların ekranda izlenerek kolay

yorumlanmasını sağlamaktır.

Programlama Cihazı

Küçük PLC’leri programlamak için mini programlayıcılar ucuz ve taşınabilirdir.

Gösterge genelde LCD’dir ve klavye nümerik tuşlarla beraber programlama komutlarını ve
özel fonksiyon tuşlarını içerir. Böylece programlama yapılırken klavye üzerindeki hazır
fonksiyon tuşları kullanılmaktadır.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 32

Program yükleyiciler hazırlanan programları kaydetmek veya program komutlarını

işlemciye yüklemek için kullanılır.

Yükleyicilerin iki tipi vardır. Bunlar manyetik kaset veya diskler ya da elektronik
hafıza modülleridir. Kaset veya disk kaydediciler kullanıcı programını kaydetmek için
manyetik diskler ya da kasetleri kullanılır. Programın diske ya da kasete kaydedilmesi
programın istenildiği zaman kullanılmasını sağlar. Elektronik hafıza modülleri daha küçük
programları saklamayı ve tekrar cihaza yüklemeyi sağlar. Genellikle bu bellek modülü
programın yazılıp okunması için kullanılan bir EEPROM’dur.

Bilgisayar teknolojisinin ilerlemesiyle artık PLC’ ler diz üstü bilgisayar ile çok daha
kolay ve hızlı programlanabilmektedir. Yeni model PLC’ lerin çoğu bilgisayar ile
programlanabilmektedir.

4.2. PROGRAMLAYICILAR VE PROGRAMIN YÜRÜTÜLMESİ

Programlayıcılar, ayrıntılı olarak bir önceki bölümde anlatılmıştır. PLC işletim

sistemlerinde bir kullanıcı kontrol programının yürütülme biçimine ilişkin akış diyagramı
şekilde verilmiştir.

PLC Programı Akış Diyagramı

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 33

PLC “RUN” çalışma durumuna getirildiğinde sırayla aşağıdaki işlemler gerçekleşir.

1. Giriş birimindeki değerler giriş görüntü belleğine alınır ve saklanır. Bu değerler bir
sonraki taramaya kadar değişmez.
2. Yazılan kontrol programına göre adım adım sırayla deyimler işleme girer. Bu işlemler
yapılırken bir önceki adımda hesaplanan ara değerler daha sonraki adımlarda kullanılır.
Fakat giriş görüntü belleğinden okunan değerler değişmez. Hesaplama sürecinde giriş
biriminde oluşan değer değişimleri değerlendirilmez.
3. Kullanıcı programın yürütülmesi tamamlandıktan sonra hesaplanan değerler çıkış görüntü
belleğine yazılır ve çıkış birimine gönderilir. Çıkış birimine transfer işlemi
tamamlandıktan sonra tekrar birinci adıma dönülür. Çıkış görüntü belleği ve çıkış
birimindeki değerler bir sonraki çevrime kadar değişmez.

Genel olarak bütün PLC’lerde programın yürütülmesi bu şekilde gerçekleşir. Ancak

giriş görüntü belleğindeki değerlerin alınması ve çıkış görüntü belleğine değerlerin yazılması
işlemcilerin farklı yapıldığı PLC işletim sistemleri de vardır.

PLC’lerde bir çevrimin tamamlanması için geçen süreye tarama zamanı (scan time)
denir. Bir PLC tarama zamanı giriş çıkış sayısına, programın içeriği ve uzunluğuna, ve
Merkezi İşlem Birimi’nin çalışma frekansına bağlıdır. Örneğin 500 kelime program kapasitesi
10 girişi ve 6 çıkışı olan bir PLC’de giriş, çıkış tarama zamanı 2.6 ms, program yürütme
zamanı ortalama 12 ms’dir. Giriş-çıkış sayılarını artırmak için genişleme birimleri
kullanıldığında giriş / çıkış tarama zamanı birim başına 0.33 ms artmaktadır. Genel olarak
PLC’lerde tarama zamanı 3 ms ile 200 ms arasında değişmektedir. Tarama hızı genellikle
1024 byte başına işlem hızı olarak verilir.

4.3. ALGILAYICILAR ( Sensörler )

Bu elemanlar kontrol edilecek makine veya sisteme direkt olarak bağlanırlar.

Elektriksel akım değerlerini PLC ye aktarırlar.

 Sınır Anahtarları
 İşaret Üreticiler
 Fotoseller
 Sıcaklık Algılayıcılar

4.4. İŞ ELEMANLARI

Kontrol edilecek sisteme direkt olarak bağlanırlar. PLC nin gösterdiği işaretlere göre
durum değiştirirler. İş akışı bu durum değişikliklerine göre belirlenir.

 İkazlar ( Lambalar, Sesli İkazlar )

 Valf Sistemleri
 Göstergeler
 Kontaktörler
 Motor Yol Vericileri

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 34

4.5. YAZILIM ( Software )

PLC ‘ yi bilgisayar kullanarak programlamak mümkündür. Bunun için kullanacağımız

yazılım STEP 7 MICRO/WIN 32 ‘ dir. Önce bilgisayarla PLC arasındaki bağlantıyı
yapmamız gerekir.Bu bağlantı PC / PPI kablosu ile yapılır.

4.5.1 PC/PPI Kablosunu Bağlama

Aşağıdaki şekilde PC/PPI kablosuyla PLC ve programlama cihazı( PC ) arasındaki

bağlantı görülmektedir. PC/PPI kablosunu bağlamak için:

1. RS–232 konnektörünü ( üzerinde “PC”yazar) programlama cihazının seri portuna

( COM 1 veya COM 2 ) bağlayın.

2. RS–485 konnektörünü (üzerinde “PPI”yazar) PLC’ nin Port 0 veya Port 1’ine
bağlayın.

3. PC/PPI kablosu üzerindeki DIP sviçlerin aşağıda gösterildiği gibi olduğundan emin
olun.

Kablo ve Besleme Bağlantıları

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 35

Giriş ve Çıkış LED ‘leri Erişim Kapağı:

Konum Şalteri ( RUN/STOP )
Durum LED ‘ leri :
Analog Ayar Potansiyometresi
Sistem Hatası Genişleme Portu
RUN
STOP
Seçime Bağlı Kartuş : Klemens Bloğu
EEPROM
Saat
Pil
DIN Rayına Montaj İçin Klips
İletişim Portu

PLC Parçaları

4.5.2. STEP 7-Micro/WIN

STEP 7-Micro/WIN, uygulamanıza kumanda edecek lojik programın oluşturulması,

düzenlenmesi ve test edilmesi için rahat kullanımlı bir ortam sağlar. STEP 7 Micro/WIN,
sağladığı üç ayrı program editörüyle uygulamanın verimli olarak gerçekleştirilmesine olanak
verir.

4.5.3. Minimum Bilgisayar Özellikleri

STEP 7-Micro/WIN, bir PC’de veya Siemens programlama cihazında, örneğin Field
PG’de çalışır. Bilgisayarınız veya programlama cihazınızın minimum aşağıdaki özelliklere
sahip olması gerekir:

1. İşletim Sistemi:

Windows 95, Windows 98, Windows 2000,

Windows Me (Millennium Edition), veya
Windows NT 4.0 (veya daha ileri versiyonu)

2. En az 50M byte hard disk alanı

3. Mouse

4.5.4. STEP 7-Micro/WIN’in Kurulumu

STEP 7-Micro/WIN CD’sini bilgisayarınızın CD–ROM sürücüsüne yerleştirin.

Kurulum aracı otomatik olarak çalışır ve kurulum sürecinde size yol gösterir. Kurulum
hakkında daha detaylı bilgi için CD’de yer alan Readme dosyasına başvurabilirsiniz.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 36

4.5.5 STEP 7-Micro/WIN’i Açmak

Programı açmak için STEP 7-Micro/WIN simgesine tıklayınız. Program açılacaktır.

Programda araştırma çubuğuna dikkat edin. Buradaki simgeleri kullanarak

STEP 7-Micro/WIN projesi içerisindeki değişik elemanları açabilirsiniz.

İletişim diyalog kutusunu açmak için araştırma çubuğu içinde yer alan İletişim
Simgesini tıklatın. Bu diyalog kutusu ile STEP 7-Micro/WIN iletişim ayarları yapılır.

Araştırma
Çubuğu

İletişim
Simgesi

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 37

4.5.6. STEP 7-Micro/WIN İletişim Ayarlarını Kontrol Etmek

Uygulamalarımızda STEP 7-Micro/WIN ve PC/PPI kablo için standart ayarları

kullanacağız. Bu ayarların doğruluğunu kontrol etmek için:

1. İletişim diyalog kutusunda PC/PPI kablosu için girilen adres ayarının 0 olduğunu
doğrulayın.
2. Şebeke parametresinin PC/PPI kablo (COM1)’e ayarlı olduğunu doğrulayın.
3. İletişim hızının 9.6 kbps’e ayarlı olduğunu doğrulayın.

4.5.7. S7–200 ile İletişim Kurmak

S7–200 CPU ile iletişim kurmak için iletişim diyalog kutusunu kullanın:

1. İletişim diyalog kutusundaki Yenile (Refresh) simgesini çift tıklatın.

STEP 7-Micro/WIN, bağlı S7–200 cihazını araştıracak ve bulduğu zaman bir CPU
simgesi gösterecektir.
2. S7–200’ü seçin ve OK tuşunu tıklayın.

Eğer STEP 7-Micro/WIN programında S7–200 CPU’yu bulamazsa, iletişim ayarlarını

kontrol edin ve bu adımları tekrarlayın.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 38

4.5.8. STEP 7-Micro/WIN Programının Kullanımı

4.5.8.1. Yeni Proje Oluşturmak

File menüsünden New komutu çalıştırılır ya da New Project sembolü tıklanır.

4.5.8.2. Projeyi Kaydetmek

1. File menüsünden Save komutu çalıştırılır ya da Save Project sembolü tıklanır.
2. Projeyi saklamak istediğiniz dizin seçilir.
3. Dosya ismi yazılır.
4. Kaydet butonu tıklanır.

4.5.8.3. Kaydedilmiş Projeleri Açmak

1. File menüsünden Open komutu çalıştırılır ya da Open Project sembolü tıklanır.
2. Projenin saklandığı dizin bulunur.
3. Dosya ismi seçilir.
4. Aç butonu tıklanır.

4.5.8.4. Program Başlığı Oluşturmak

1. View menüsünden Properties komutu çalıştırılır.

2. Çıkan diyalog kutusundaki Name satırına program başlığı yazılır.
3. Author satırına programı yapan kişinin adı yazılır.
4. Comment satırına program ile ilgili gerekli açıklamalar yazılır.
5. OK butonu tıklanır.

4.5.8.5. Devre Başlığını Oluşturmak

1. Program Editöründeki NETWORK çift tıklanır.

2. Çıkan diyalog kutusundaki Title satırına devre başlığı yazılır.
3. Comment satırına devre ile ilgili gerekli açıklamalar yazılır.
4. OK butonu tıklanır.

4.5.8.6. Projedeki Hataları Denetlemek

Program yüklenmeden önce projedeki hatalar denetlenir.

1. PLC menüsünden Compile komutu çalıştırılır ya da sembolü tıklanır.
2. Hata sayısı ekranın altında gösterilir.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 39

4.5.8.7. PLC ‘ yi RUN ( Çalışma ) Konumuna Almak

PLC ‘yi RUN konumuna alması için cihazın üzerindeki konum şalterinin TERM veya
RUN konumunda olması gereklidir. S7–200’ü RUN konumuna alınca S7–200 programı
işletir:

1. PLC menüsünden RUN komutu çalıştırılır

ya da sembolü tıklanır.

2. Çıkan diyalog kutusunda YES butonu

tıklanır.

4.5.8.8. PLC ‘ yi STOP ( Durdurma ) Konumuna Almak

Stop konumuna almak için veya çalışmakta olan projeyi durdurmak için PLC
( CPU ) ‘nin üzerindeki konum şalterini STOP konumuna almak yeterlidir. Eğer PLC ‘ yi,
STEP 7-Micro/WIN programında STOP konumuna almak istersek aşağıdaki yolları
izlemeliyiz ;

1. PLC menüsünden STOP komutu çalıştırılır

ya da sembolü tıklanır.

2. Çıkan diyalog kutusunda YES butonu

tıklanır.

4.5.8.9. Projeyi PLC ‘ ye ( CPU ) Yüklemek

Proje yüklenirken CPU STOP konumunda

olmalıdır. CPU ‘ yu STOP konumuna almadan
projeyi yüklemeye başlarsanız, CPU ‘ yu STOP
konumuna alıp almayacağınızı soran bir diyalog
kutusu çıkar. Bu diyalog kutusunda Tamam
butonunu tıkladığınızda CPU STOP konumuna
geçer.

1. Yüklenecek proje açılır.

2. File menüsünden Download komutu
çalıştırılır ya da sembolü tıklanır.
3. Çıkan diyalog kutusunda proje
elemanlarını CPU ‘ ya yüklemek için
tüm bloklar işaretlenir.
4. OK butonuna tıklanır.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 40

5. Projenin güvenli bir şekilde yüklendiğini

belirten diyalog kutusu çıktığında, yükleme
işlemi tamamlanmış demektir.

4.5.8.10. Yüklenmiş Projeyi PLC ‘ den ( CPU ) Geri Almak

Yeni proje yüklemek için, CPU ‘ daki,

çalışan projeyi geri almaya gerek yoktur. CPU,
en son yüklenen projeyi çalıştırır. Çalışan
projeyi geri almak için CPU, STOP konumuna
alınır.

1. File menüsünden Upload komutu

çalıştırılır ya da sembolü tıklanır.
2. Çıkan diyalog kutusunda proje
elemanlarını CPU ‘ dan geri almak için
tüm bloklar işaretlenir.
3. Projeyi geri alırken program, kaydedilmemiş değişikliklerin silineceği uyarısını verir.
Eğer projeyi geri alırken boş çalışma alanı açtıysak, bu diyalog kutusunda Evet butonu
tıklanır.

4. Projenin güvenli bir şekilde geri alındığını belirten

diyalog kutusu çıktığında, geri alma işlemi
tamamlanmış demektir.

4.5.8.11. Yüklenen Projenin Çalışmasını Kontrol Etmek

1. Proje CPU ‘ ya yüklenir.

2. CPU, RUN konumuna alınır.
3. Debug menüsünden Program Status komutu çalıştırılır ya da sembolü tıklanır.
4. STEP 7 – Mıcro/WIN Programı sırasıyla aktif olan devre elemanları işaretleyerek,
projenin çalışmasını gösterir.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 41

I0.0 Girişi Lojik 0

I0.0 Girişi Lojik 1

I0.0 Girişi Lojik 0

I0.0 Girişi Lojik 1

4.5.9. STEP 7-Micro/WIN Programında Kullanılan Diğer Komutlar

1. Yazdır File Menüsü Print

2. Kopyala Edit Menüsü Copy

3. Yapıştır Edit Menüsü Paste

4. Geri Al Edit Menüsü Undo

5. Kes Edit Menüsü Cut

6. Büyüt View Menüsü Zoom

7. Baskı Önizleme File Menüsü Print Preview

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 42

5. STEP 7-Micro/WIN PROGRAMI ve EDİTÖRLERİ

Araç
Çubuğu

Araştırma Komut Program

Çubuğu Listesi Editörü

Araç çubuğunda sıklıkla kullanılan menü komutları için kısayol butonları yer
almaktadır. Araç çubuklarından istediğinizi gizleyebilir veya görüntüleyebilirsiniz.

Araştırma çubuğu, STEP 7-Micro/WIN’in değişik programlama olanaklarına erişim

için simgeler içerir.

Komut listesi, kumanda programınızı oluşturmak için gereken tüm proje bileşenlerini
ve komutları gösterir. Seçtiğiniz komutu buradan programınıza sürükleyip bırakabilirsiniz.
Ayrıca herhangi bir komutun üzerine çift tıklattığınızda imlecin bulunduğu yere o komut
yerleştirilir.

Program editörü program lojiğini ve lokal değişkenler tablosunu kapsar. Bu tabloda

geçici lokal değişkenler için sembolik isimler tanımlayabilirsiniz. Altprogramlar, program
editörü penceresinin alt kısmında bölmeler halinde görülür. Bu alanlara tıklayarak ana
program ve altprogramlar arasında geçiş yapabilirsiniz.

STEP 7-Micro/WIN, programınızı oluşturmak için üç ayrı editör sağlar: Ladder Lojic
(LAD), Komut Listesi (STL) ve Function Block Diagram (FBD). Bir kaç sınırlama dışında
herhangi bir editörle yazılan program, diğer editörlerle de görüntülenebilir ve üzerinde
değişiklik yapılabilir.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 43

5.1. LAD Editörü ( Ladder Lojic Programming - Ladder Diyagram)

Ladder programları tıpkı gerçek elektrik devrelerindeki gibi “bir enerji kaynağından
kontaklar vasıtasıyla akan enerjiyi” sembolize etmek şeklinde, kullanıcıya kolay gelebilecek
gösterim mantığına sahiptir. LAD programında sol tarafta gösterilen dikey çizgi enerji
kaynağını sembolize eder. ‘Kapanmış’ olan kontaklar enerji akışına izin verirken ‘açılmış’
kontaklar bu sembolik akışı bloke ederler.

Program, devre (Network) olarak

tanımlanan parçalara bölünmüştür. Program
akışı her devrede soldan sağa ve yukarıdan
aşağıya doğrudur. Şekilde örnek bir LAD
programını görülmektedir. Değişik komutlar,
grafik sembollerle gösterilmekte olup üç ayrı
grupta incelenebilir.

Kontaklar; sviç, buton, şalter veya dahili koşullar gibi lojik girişlere işaret eder.
Bobinler; lamba, kontaktör veya dahili çıkış koşulları gibi lojik sonuçlara işaret eder.
Kutular; zaman rölesi, sayıcı, matematik fonksiyonlar gibi ek özelliklere işaret eder.

LAD editörünü seçerken şu maddeleri dikkate alın ;

1. Ladder mantığı daha çok elektrik eğitimi almış kişiler ve yeni başlayanlar için
uygundur.
2. Şematik gösterim şeklinin anlaşılması kolaydır ve tüm dünyada popülerdir.
3. LAD editörü hem SIMATIC, hem de IEC 1131-3 komut setleriyle kullanılabilir.
4. LAD editörüyle yazılmış bir program her zaman STL ile görüntülenebilir.

5.2. STL Editörü ( Statement List Programming - Komut Listesi )

STL editörü, programın metin olarak girilmesini sağlar. STL editörü, LAD veya FBD
ile yazılamayacak bazı özel komutların girilebilmesini de sağlar. Şematik gösterimin oluşması
için geçerli bazı kısıtlamalar STL’de söz konusu olmadığından ve S7-200’ün makina koduna
en yakın gösterim şekli olduğundan, STL komutları en geniş imkanları sunar. Ancak, şekilde
görüldüğü gibi, bu gösterim şeklinin kullanımı elektrik veya elektronik eğitimi almış
kişilerden çok bilgisayar teknolojisine yatkın kişilere daha kolay gelmektedir.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK

 44

S7–200, programda yazılan her satırı yukarıdan aşağıya doğru birer birer işler ve sonra
tekrar başa döner. STL, ara sonuçları saklayabilmek için bir lojik ‘yığın’ kullanır. Böylece
ardı ardına yapılan lojik işlemlerin gerçekleştirilmesi mümkün olur.

STL editörünü seçerken aşağıdaki konuları dikkate alınız ;

1. STL daha çok uzman programcı ve bilgisayar eğitimi almış kişiler için uygundur.
2. STL bazı özel durumlarda LAD veya FBD editörü ile kolay olmayan çözümlere
kolayca ulaşmanızı sağlar. Buna karşın izleme fonksiyonları STL’de daha zordur.
3. STL editörünü sadece SIMATIC komut setiyle birlikte kullanabilirsiniz.
4. LAD veya FBD editörüyle yazılmış programı her zaman STL ile izlemek mümkün
olduğu halde bunun tersi doğru değildir. Bazı STL programları LAD veya FBD ile
görüntülenemez.

5.3.FBD Editörü (Function Block Diagram Programming-Görev Blok Diyagram)

FBD editörü, lojik kapıların kullanımına dayanan şematik bir gösterim şekli sunar.
LAD editöründe olduğu gibi kontaklar ve bobinler yer almaz, ancak eşdeğer kutular halinde
lojik kapılar bulunur. Şekilde bir FBD programı örneğini görülmektedir. FBD’de bir enerji
kaynağı ve nötr hattı söz konusu değildir. Kullanılan güç akışı deyimi, FBD lojik kapılarının
eşdeğeri (lojik 1) anlamındadır.

Bir komutun ( OR kapısının) sonucu bir başka komutun ( AND kapısının ) girişi
olarak kullanılabilir. Bu bağlantı kavramı pek çok lojik problemin çözümünü sağlar.

FBD editörünü seçerken şu durumları göz önüne alın ;

1.Şematik lojik kapı gösterim şekli program akışını izlemek için çok uygundur.
2.FBD editörü hem SIMATIC, hem de IEC 1131-3 komut setinde kullanılabilir.
3. FBD editörüyle yazılmış bir program her zaman STL ile görüntülenebilir.

En çok kullanılan programlama yöntemi ise Ladder Diyagram Editörü ile

programlamadır.

PLC Ders Notları OĞUZ IRK