BİYOLOJİ 9.

SINIF

YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ

Sağlıklı Beslenme
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

• Sağlıklı beslenme; yeterli,

düzenli ve dengeli beslenmedir.

• Yeterli ve dengeli beslenme için

su ve minerallerle birlikte diğer
besin grupları yaşa, kiloya, sağlık
durumuna göre ve uzmanların
önerdiği ölçüde günlük olarak
tüketilmelidir.
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

• Yeterli ve dengeli beslenme için 4

temel besin grubu;

1. Süt Grubu
2. Et, Yumurta ve Kuru Baklagil Grubu
3. Sebze ve Meyve Grubu
4. Ekmek ve Tahıl Grubu
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

1. Süt Grubu Besinler

• Öncelikle yetişkin kadınlar, çocuklar

ve gençler olmak üzere tüm bireylerin
süt ve süt grubu besinleri her gün
tüketmesi gerekir.

• Bu grupta süt, yoğurt, peynir ve kefir

gibi besinler yer alır.

• Bu besinler protein, kalsiyum, fosfor

ve B vitamini gibi birçok besin
ögesinin önemli kaynağıdır.
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

1. Süt Grubu Besinler

Kalsiyum yönünden zengin olan bu

besin grubu;
• kemiklerin ve dişlerin sağlıklı
gelişmesinde,
• hücresel faaliyetlerde önemli rol
oynar.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

2. Et, Yumurta ve Kuru Baklagil Grubu

Besinler

• Ceviz, fındık, fıstık gibi yağlı tohumlarla

et, tavuk, balık, yumurta, kuru fasulye,
nohut ve mercimek gibi besinler bu
grupta yer alır.

• Bu besinler protein, demir, çinko, fosfor

ve magnezyum gibi minerallerin yanı
sıra A ve B vitamini içerir.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

2. Et, Yumurta ve Kuru Baklagil Grubu

Besinler

• Hücre yenilenmesi, doku onarımı ve

görme işlevinde görev alan besinlerdir.
• Kan yapımı için gerekli olan en önemli
besin ögeleridir.
• Sinir sistemi, sindirim sistemi ve cilt
sağlığında görev alan besin ögeleri en çok
bu grupta bulunur.
• Hastalıklara karşı direnç kazanılmasında
da en önemli besin grubudur.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

3. Sebze ve Meyve Grubu

• Folik asit (B9 vitamini), A vitamininin öncü

maddesi olan beta-karoten, B, C, E
vitamini, kalsiyum, potasyum, demir ve
magnezyum bakımından zengindir.

• Ayrıca bu besinlerin lifli yapısı sindirimi

kolaylaştırır.

• Kuvvetli antioksidan özelliğe sahip bir

besin grubudur.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

3. Sebze ve Meyve Grubu

• Büyüme ve gelişmeye yardım eder.

• Hücre yenilenmesini ve doku onarımını

sağlar.

• Cilt ve göz sağlığı için temel ögeler içerir.

Diş ve diş eti sağlığını korur.

• Kan yapımında görev alan ögeler

bakımından zengindir.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

3. Sebze ve Meyve Grubu

• Hastalıklara karşı direncin oluşumunda

etkilidir.

• Doygunluk hissi sağlar.

• Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık ve

kronik hastalıkların oluşma riskini azaltır.

• Bağırsakların düzenli çalışmasına

yardımcı olur.
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

4. Ekmek ve Tahıl Grubu

• Buğday, pirinç, mısır, çavdar, yulaf gibi

tahıllar ve bunlardan yapılan un, bulgur,
yarma, gevrek ve benzeri ürünler bu
grup içinde yer alır.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

4. Ekmek ve Tahıl Grubu

• Tahıl ve tahıl ürünleri; vitaminler,

mineraller, karbonhidratlar (nişasta, lif)
ve diğer besin ögelerini içermesi
nedeniyle sağlık açısından önemli
besinlerdir.

• Tahıllar protein de içerir. Bu proteinin

kalitesi düşük olmakla birlikte kuru
baklagiller ya da et, süt ve yumurta gibi
besinlerle bir arada tüketilerek protein
kalitesi artırılabilir.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

• Sağlıklı beslenme herkes için özellikle

de çocuklar için çok önemlidir.

• Yetersiz ve dengesiz beslenen

çocukların bedensel ve zihinsel
gelişimleri geri kalır.

• Çocukluk dönemindeki hatalı

beslenme alışkanlıkları; yüksek
tansiyon, kalp-damar hastalıkları ve
obezite için risk oluşturur.
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

Obezite, vücuda alınan besinlerden elde edilen enerjinin harcanan

enerjiden fazla olmasından kaynaklanır. Bunun sonucunda vücut yağ
kitlesi artar.
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

Obezite;
• diyabet,
• hipertansiyon,
• kalp damar hastalıkları,
• solunum zorluğu,
• felç,
• karaciğer yağlanması,
• kas ve iskelet rahatsızlıkları,
• ruhsal bozukluklar,
• kanser,
gibi sağlık sorunlarına neden olmaktadır.
Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

Obeziteden korunmak ve kilo kontrolünü

sağlamak için;

• fast food tarzı gıdalardan uzak

durulmalı,
• fiziksel aktivite içeren hareketli yaşam
tarzı benimsenmelidir.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

• Obezite ile diyabet arasındaki bağlantı

insülin direnci ile ilişkilidir.

• İnsülin direnci, insülin hormonuna

karşı vücutta duyarsızlık gelişmesidir.

• İnsülin, kan şekeri yükseldiğinde

pankreastan salgılanır ve kan şekerini
düşürür.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

• İnsülin direnci gelişmeye devam

ederse kan şekeri normalden yüksek
seyrederek diyabet denilen şeker
hastalığı ortaya çıkar.

• Diyabetli bireylerde kan şekerinin

yükselmesi; kalp-damar hastalıkları,
böbrek sorunları, görme sorunları,
körlük, felç, duyu kayıpları, ayak
yaraları, yara iyileşmesinde gecikme
gibi sorunlara neden olur.
 Sağlıklı Beslenme 9. Sınıf Biyoloji

• Sağlıklı beslenme için ihtiyaç duyulan

karbonhidrat, yağ, protein, vitamin ve
mineraller düzenli olarak vücuda
alınmalıdır.
• Tüm bunları içeren günlük menüler
oluşturulmalıdır.
• Et, süt, yumurta, yoğurt, peynir,
baklagiller, tahıllar, kuru yemişler,
taze sebze ve meyve düzenli
tüketilmelidir.
• Kahvaltı yaparak güne başlanmalıdır.
• Günlük 8-10 bardak su içilmelidir.