BİYOLOJİ 9.

SINIF

YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ

Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri

Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Metabolizma
• Organizmadaki yapım ve yıkım tepkimelerinin tümü metabolizma
olarak adlandırılır.
• Basit moleküllerin birleştirilerek daha karmaşık moleküllerin
sentezlendiği yapım tepkimelerine anabolizma denir.

Anabolizma örnekleri neler olabilir?

• Büyük moleküllerin daha basit bileşiklere yıkıldığı kimyasal

tepkimelere katabolizma denir.

Katabolizma örnekleri neler olabilir?

Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Metabolizma
• Anabolizma ve katabolizma olayı, canlının yaşamı süresince
değişik hızla devam eder.
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Homeostazi
• Bütün çevresel değişimlere rağmen organizmada kararlı bir iç
ortamın sağlanması ve korunması olayına homeostazi denir.
(İç denge)
• Canlılardaki tüm sistemler, homeostaziyi korumaya yönelik çalışır.
• Örneğin; vücut sıvılarının asit baz dengesinin ayarlanması, vücut
sıcaklığının sabit tutulması, zararlı atıkların vücut dışına atılması.
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Uyum
• Uyum (adaptasyon), bir organizmanın yaşadığı çevrede hayatta
kalma ve üreme şansını artıran kalıtsal özelliklerin tamamıdır. Bu
özellikler nesilden nesle aktarılır.
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Organizasyon
• Tek hücreli canlılarda organizasyon, hücre içindeki yapıların
uyumlu çalışmasını ifade eder.
• Çok hücreli canlılarda ise organizasyon; atom, molekül, organel,
hücre, doku, organ, sistem ve organizmadan oluşur.
 Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Organizasyon
• Çok hücreli canlılarda görev
ve yapı bakımından benzer
hücreler bir araya gelerek
dokuları, dokular organları,
organlar sistemleri, sistemler
ise organizmayı meydana
getirir.
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Üreme
• Canlıların soylarını devam ettirmek için yeni bireyler
oluşturmasına üreme denir.
• Eşeyli ve eşeysiz olmak üzere iki çeşit üreme vardır.
• Eşeysiz üremede ana birey, kendisiyle aynı kalıtsal özelliklere
sahip yavrular meydana getirir.
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Üreme
• Eşeyli üreme, dişi ve erkeğe ait üreme hücrelerinin birleşmesiyle
yeni bireyler meydana gelmesidir.
• Eşeyli üremeyle oluşan yavrular hem anadan hem de babadan
gelen özellikleri taşır. Bu şekilde kalıtsal çeşitlilik sağlanır.
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Büyüme ve Gelişme
• Büyüme tek hücreli canlılarda sitoplazmanın hacimce ve kütlece
artışı ile çok hücreli canlılarda ise hücre sayısının ve hacminin
artışıyla sağlanır.
• Gelişme ise canlının sahip olduğu yapıların zamanla değişerek
fonksiyonel olarak olgunlaşmasıdır.
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Soru: Görselde verilen

canlı örneklerini hücresel
yapılarına göre nasıl
gruplandırırsınız?
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Soru: Görselleri verilen canlılardan hangileri üretici, hangileri

tüketici olabilir?
Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji

Soru: Aşağıdakilerden hangileri adaptasyon örneğidir?

• Çölde yetişen bir kaktüs bitkisinin yapraklarının diken şeklinde
olması
• Deniz kenarında on gün kadar kalınca tenimizin bronzlaşması
• Karada yaşayan hayvanların solunum organlarının vücut içine
çekilmesi
• Kartalın keskin bir göze sahip olması