BİYOLOJİ

TYT

 Canlıları inceleyen bilim dalına biyoloji denir

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

1)- Hücresel Yapı

 Organizmaların işlevsel birimidir
 Hücreler iki çeşittir;
 Çekirdeği ve zarlı organelleri bulunmayan hücrelere prokaryot hücre denir
 Çekirdeğe ve zarlı organellere sahip olan hücrelere ökaryot hücre denir
 Canlıların bazıları tek hücreli bazıları ise çok hücrelidir

2)- Beslenme
 Canlılar madde ve enerji ihtiyaçlarını karşılamak için beslenmek zorundadır
 İhtiyaç duyduğu besinleri kendi üretebilen camlılara üretici (ototrof) denir
 Besinlerini dışarıdan hazır olarak alan canlılara tüketici (heterotrof) denir

3)- Solunum
 Canlılar yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar
 Bu enerji ATP molekülünden karşılanır
 Oksijenli solunum, oksijensiz solunum, fermantasyon olmak üzere üçe ayrılır.
4) Boşaltım
 Canlıların metabolik faaliyetleri sonucunda oluşan atık maddeleri hücre veya
vücuttan dışarı atmasına boşaltım denir

5) Hareket
 Canlılar avlanmak, göç etmek, üremek, yavrularını beslemek, ışık veya suya
ulaşmak için çeşitli nedenlerle hareket eder.

6)- Uyarılara Tepki

 Canlılar, iç ve dış ortamdan gelen uyarılara tepki gösterir. Bu durum, canlıların
çevreleriyle uyum içinde olmaları ve yaşamlarını devam ettirebilmeleri için
önemlidir.

7)- Metabolizma
 Organizmadaki yapım ve yıkım tepkimelerinin tümü metabolizma olarak
adlandırılır
 Basit moleküllerin birleştirilerek daha karmaşık moleküllerin sentezlendiği yapım
tepkimelerine anabolizma denir
 Büyük moleküllerin daha basit bileşiklere yıkıldığı kimyasal tepkimelere
katabolizma denir

8)- Homeostazi
 Bütün çevresel değişimlere rağmen organizmada kararlı bir iç ortamın sağlanması
ve korunması olayına homeostazi denir.
 Canlılardaki tüm sistemler homeostaziyi korumaya yönelik çalışır

9)- Uyum
 Uyum (adaptasyon) bir organizmanın yaşadığı çevrede hayatta kalma ve üreme
şansını arttıran kalıtsal özelliklerin tamamıdır
 Nesilden nesle aktarılır

10)- Organizasyon
 Tek hücreli canlılarda organizasyon, hücre içindeki yapıların uyumlu çalışmasını
ifade eder. Çok hücreli canlılarda ise hücre, doku, sistem, organizma vb. oluşur

SAYFA 1
11)- Üreme
 Canlıların soylarını devam ettirebilmek için yeni bireyler oluşturmasına üreme
denir
 Eşeyli ve eşeysiz olarak iki çeşittir;
 Eşeyli üreme, dişi ve erkeğe ait üreme hücrelerinin birleşmesiyle olur eşeysiz
üreme ise ana birey kendisiyle aynı kalıtsal özelliklere sahip yavrular oluşturur

CANLILARDAKİ TEMEL BİLEŞİKLER

A) İnorganik Bileşikler
 Su
 Mineraller
 Tuzlar
 Asitler
 Bazlar

B) Organik Bileşikler
 Karbonhidratlar
 Lipitler
 Proteinler
 Enzimler
 Hormonlar
 ATP
 Nükleik asitler
 Vitaminler

SAYFA 2