BİYOLOJİ 9.

SINIF

HÜCRE

Bilimsel Yöntem
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji
 Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

• Bilimsel yöntem, bir problemi çözmek amacıyla gerçekleştirilen; mantık,

ölçme, gözlem ve deneylere dayalı, sistemli çalışmaların bütünüdür.

Hipoteze Dayalı
Problemin Tespit Edilmesi Verilerin Toplanması Hipotez Oluşturulması
Tahminler Yapılması

Kontrollü Deneylerin Sonuçların Hipotezin Gerçek Hâline

Deneylerin Tekrarlanması,
Tasarlanarak Uygulanması Değerlendirilmesi Gelmesi
Sonuçların Başka
Araştırmacılar Tarafından
Doğrulanması
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Verilerin Toplanması Hipot

Problemin Tespit Edilmesi

Bilimsel bir problem, araştırmacının belirli bir durum veya olaya ilişkin
yaptığı gözlemler ve topladığı veriler sayesinde kendisini rahatsız eden
durumu net bir şekilde tanımlamasıdır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

NİTEL GÖZLEM Ölçme araçları

kullanılmadan sadece
* Bugün hava soğuk. duyu organları ile
yapılan gözlemlerdir.
GÖZLEM

NİCEL GÖZLEM Ölçme araçları

kullanılarak yapılan ve
* Bugün hava sıcaklığı 10 OC. sonuçları sayısal olarak
ifade edilebilen
gözlemlerdir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Nitel gözlemler, öznel olup kesin sonuçlar içermez.

Nicel gözlemler nesneldir ve kesin sonuçlar içerir.

NİTEL GÖZLEM Ölçme araçları

kullanılmadan sadece
* Bugün hava soğuk. duyu organları ile
yapılan gözlemlerdir.
GÖZLEM

NİCEL GÖZLEM Ölçme araçları

kullanılarak yapılan ve
* Bugün hava sıcaklığı 10 OC. sonuçları sayısal olarak
ifade edilebilen
gözlemlerdir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Gözlem

Bir araştırmacı;

 Sebze salatasına tuz atıldığında

sebzelerin büzüştüğünü ve
salatanın sulandığını gözlemlemiştir.

 Sebze salatasına tuz atılmadığında

ise sebzelerin büzüşmediğini ve
salatanın sulanmadığını
gözlemlemiştir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Problemin Tespiti

Sebzelerin su kaybetmesinde tuzun

etkisi nedir?
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipoteze D
Problemin Tespit Edilmesi Hipotez Oluşturulması
Tahminler Ya

Verilerin Toplanması

Özel bir konu ile ilgili kayda alınmış bilgiler veri

olarak adlandırılır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipoteze Dayalı Kontrollü

Verilerin Toplanması
Tahminler Yapılması Tasarlanarak

Hipotez Oluşturulması

Gözlem ve verilere dayanan, sınanabilen ve sorgulanabilen

önermelere hipotez denir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipotez Oluşturulması

 Hücreler tuzlu (çok yoğun)

ortamlarda su kaybeder.

 Hücrelerin tuz yoğunluğu arttıkça su

kaybetme oranı azalır.
 Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Kontrollü Deneylerin Sonu

sı Hipotez Oluşturulması Değerle
Tasarlanarak Uygulanması

Hipoteze Dayalı
Tahminler Yapılması

Hipotezlerden tahmin adı verilen mantıklı

sonuçlar çıkarılır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipoteze Dayalı Tahminler

Yapılması

 Eğer hipotezler doğruysa su, yarı

geçirgen özellikteki bir zardan az
yoğun ortamdan çok yoğun ortama
doğru hareket eder ve yoğunluk
farkı arttıkça suyun geçişi hızlanır.
 Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipoteze Dayalı Sonuçların

lması Değerlendirilmesi
Deneyle
Tahminler Yapılması Son
Araştırm
D

Kontrollü Deneylerin
Tasarlanarak Uygulanması

Kontrollü deney, bir olayı etkileyecek faktörlerden sadece birinin

değiştirilip diğerlerinin sabit tutulmasıyla yapılan deneydir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

• Kontrollü deneylerde değişkenlerden biri hariç diğerleri sabit

tutulur. Deneyde değişken olan bu faktöre bağımsız değişken
denir.

• Bağımsız değişkene bağlı olarak değişen değişkene ise bağımlı

değişken denir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Kontrollü Deneylerin Tasarlanarak

Uygulanması
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Kontrollü Deneylerin Tasarlanarak

Uygulanması

Bağımsız değişken: Beherglas içindeki tuz çözeltisidir.

Bağımlı değişken: Çözelti içindeki tuzlu su miktarına göre değişen su
geçişidir.
• Bağımsız değişkenin sabit tutulduğu gruba kontrol grubu denir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Kontrollü Deneylerin Deneylerin Tekrarlanması, Hipotezin G

Tasarlanarak Uygulanması Sonuçların Başka Ge
Araştırmacılar Tarafından
Doğrulanması
Sonuçların
Değerlendirilmesi

Deney sonuçları hipotezi desteklemiyorsa…

Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipoteze Dayalı Kontrollü

Verilerin Toplanması
Tahminler Yapılması Tasarlanarak

Hipotez Oluşturulması
 Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Kontrollü Deneylerin Sonu

sı Hipotez Oluşturulması Değerle
Tasarlanarak Uygulanması

Hipoteze Dayalı
Tahminler Yapılması
 Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipoteze Dayalı Sonuçların

lması Değerlendirilmesi
Deneyle
Tahminler Yapılması Son
Araştırm
D

Kontrollü Deneylerin
Tasarlanarak Uygulanması
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Kontrollü Deneylerin Deneylerin Tekrarlanması, Hipotezin G

Tasarlanarak Uygulanması Sonuçların Başka Ge
Araştırmacılar Tarafından
Doğrulanması
Sonuçların
Değerlendirilmesi

Deney sonuçları hipotezi destekliyorsa…

Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Sonuçların Değerlendirilmesi
Bir süre bekledikten sonra bağırsaklardan tuz çözeltilerine doğru su
geçişinin olduğu ve yoğunluğu daha fazla olan çözeltilere yoğunluğu
daha az olan çözeltilere göre su geçişinin daha fazla ve daha hızlı
olduğu gözlemlenir.
 Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

neylerin Sonuçların Hipotezin Gerçek Hâline

gulanması Değerlendirilmesi Gelmesi

Deneylerin Tekrarlanması,
Sonuçların Başka
Araştırmacılar Tarafından
Doğrulanması

Veriler hipotezi destekliyorsa deneyler tekrarlanır ve elde edilen

sonuçlar diğer bilim insanları ile paylaşılır.
 Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

rın
Deneylerin Tekrarlanması,
rilmesi Sonuçların Başka
Araştırmacılar Tarafından
Doğrulanması

Hipotezin Gerçek Hâline

Gelmesi

Gerçek, herkes tarafından doğruluğu kabul edilen ve aynı

şartlarda aynı sonuçlara ulaşılan gözlemlerdir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Hipoteze Dayalı
Problemin Tespit Edilmesi Verilerin Toplanması Hipotez Oluşturulması
Tahminler Yapılması

Kontrollü Deneylerin Sonuçları Hipotezin Gerçek Hâline

Deneylerin Tekrarlanması,
Tasarlanarak Uygulanması Değerlendirilmesi Gelmesi
Sonuçların Başka
Araştırmacılar Tarafından
Doğrulanması
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

BİYOLOJİ
LABORATUVARINDA
KULLANILAN TEMEL
ARAÇ GEREÇLER
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

MİKROSKOP

Gözle görülemeyecek büyüklükteki yapıların

mercek sistemleri yardımıyla büyütülerek
görülmesini sağlayan araçtır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

LAM VE LAMEL

Lam, mikroskopta
incelenecek yapıların üzerine
konulduğu, lamele göre daha
büyük olan genellikle
dikdörtgen şekilli camdır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

DENEY TÜPLERİ

Yapılan deneylerde çeşitli maddeleri

karıştırmak ve içerisinde tepkime
gerçekleştirmek için kullanılan, ateşe
dayanıklı cam malzemedir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

PETRİ KABI

Bakteri, maya gibi canlıları

çoğaltmak için kullanılan; cam veya
plastik, kapaklı, yuvarlak şekilli kaptır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

BEHERGLAS

Değişik boyutlarda olabilen

beherglas, sıvıları karıştırmak ve
ısıtmak için kullanılan bir
laboratuvar aracıdır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

ERLENMAYER

Ağız kısmı ince, uzun olan; düz bir

tabanı ve konik bir gövdesi bulunan,
silindir şeklinde boyunlu, çözeltilerin
karıştırılması gibi işlemlerde
kullanılan cam malzemedir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

CAM BALON

Kaynatma işlemi için uygun, altı düz

veya yuvarlak olan cam laboratuvar
malzemesidir.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

BALONJOJE

Belirli bir hacimde sıvıyı içerecek

şekilde tasarlanmış cam
laboratuvar malzemesidir.
Genellikle belli miktarlarda çözelti
hazırlanması için kullanılır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

DERECELİ SİLİNDİR
(MEZÜR)

Sıvıların hacmini ölçmede kullanılan

silindir şekilli laboratuvar aracıdır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

PİPET

Pipet, genellikle belli bir miktarda

sıvıyı taşımak için kullanılan bir
laboratuvar aracıdır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

BÜRET

Çözeltinin miktarının ölçümü için

kullanılan laboratuvar aracıdır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

HAVAN

Laboratuvarlarda kullanılacak
malzemelerin ezme, toz hâline
getirme gibi işlemlerinde kullanılan
araçtır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

BİSTURİ

Değişik biçim ve boyutlarda olabilen

kesici araçtır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

SACAYAĞI VE İSPİRTO OCAĞI

İspirto ocağının ispirto konulan bir

deposu ve depodan çıkan bir fitili
bulunur.
Sacayağı, ısıtılacak nesnenin
ispirto ocağı üzerinde durmasını
sağlar.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

TERMOMETRE

Termometre, sıcaklığı ölçmek için

kullanılan araçtır.
Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Bir bilim insanı yaptığı çalışmada, eğer Mycobacterium

tuberculosis verem hastalığının sebebi ise bu hastalığa
yakalanmış kimselerde Mycobacterium tuberculosis bulunmalıdır,
görüşünü ileri sürmektedir.

Bu bilim insanı bilimsel yöntemin bu basamağına kadar

I. Kontrollü deney
II. Nicel gözlem
III. Hipotez kurma
aşamalarından hangilerini gerçekleştirmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji

Aşağıdaki tabloda verilen bilimsel bir problemin çözüm yolları ile

ilgili açıklamaları uygun terimlerle eşleştiriniz.

Probleme ait gerçekler A) Hipotez

Probleme ait geçici çözüm yolu B) Nitel gözlem

Ölçüm aletleri kullanılarak yapılan çalışmalar C) Nicel gözlem

Bir değişkenin ve kontrol gruplarının bulunduğu düzenekler Ç) Veri

Duyu organları ile yapılan gözlem çeşidi D) Kontrollü deney

Bilimsel Yöntem 9. Sınıf Biyoloji