MUNICIPAL SOCIAL WELFARE AND DEVELOPMENT OFFICE

Santa Maria, Bulacan

Silangan 1 Child Development Center
Ramos St. Silangan, Santa Maria, Bulacan

SILANGAN 1
CHILD DEVELOPMENT CENTER

ENRICHED
PARENT
EFFECTIVENESS
SERVICE SEMINAR

Prepared by:

Teresa C. Sapungan
Child Development Worker

MUNICIPAL SOCIAL WELFARE AND DEVELOPMENT OFFICE

Santa Maria, Bulacan
Silangan 1 Child Development Center
Ramos St. Silangan, Santa Maria, Bulacan

ENRICHED PARENT EFFECTIVENESS SERVICE SEMINAR

TOPIC: MYSELF AS A PERSON AND AS A PARENT
 SPEAKER: AMELIA BAUTISTA
DATE: JANUARY 27, 2023
Ang unang topic para sa aming EPESS ay ang “Myself as a Person and as a
Parent”. Dito ay nalaman ng mga magulang na ang bawat tao ay may lakas at kahinaan.
Nagkaroon din sila ng pagkakataon upang suriin ang kanilang kalakasan at kahinaan na
nakakaapekto sa kanilang pagkatao. Naibahagi rin ng tagapagsalita ang pagiging mabuti
at epektibong magulang para sa kanilang mga anak.
Narito ang mga paksang tinalakay ng tagapagsalita.
Ang isang tao ay nahuhubog ng mga sumusunod na aspeto:
1. Genetics – ito ay tumutukoy sa mga ugaling namana ng isang tao.
2. Parenting – ito ay tumutukoy sa mga ugaling nahubog mula sa mga magulang.
3. Environment – ito ay tumutukoy sa mga ugaling nahubog mula sa kanyang
paligid.
4. Societal variables – ito ay tumtukoy sa mga ugaling nahubog na dinidikta ng
lipunang kinabibilangan ng isang tao.
5. Ongoing interaction – ito ay tumutukoy sa mga ugaling nahuhubog mula sa
impluwensyang kanyang nakakasalumuha araw – araw.
Natutunan din ng bawat isa na tayo ay magkakaiba, magkakaiba sa kilos at pag
uugali, magkakaiba kung ano ang gusto at ayaw at magkakaiba ng prinsipyo o pangarap
sa buhay. Sa pagiging ama o ina, may mga magulang na bigay lahat ang luho para sa
kanilang mga anak, may mga magulang naman na mahigpit o masyadong istrikto
pagdating sa kanilang mga anak. Kaya naitanong din ng tagapagsalita, “Ikaw kilala mo
ba ang iyong sarili o ang iyong pagkatao?” Sapagkat may mga taong tapat at may mga
taong sinungaling, may mga taong mabait at may mga taong masasama at may mga taong
tumatanaw ng utang na loob at may mga taong walang utang na loob. May mga taong
may matatag at matibay na pananampalataya sa ating Panginoong Diyos at may mga
taong mali o liko ang pananampalataya. Ito ang ibat – ibang uri ng tao sa mundong ating
ginagalawan. Dapat kilala natin ang ating sarili, hangga’t maari gumawa tayo ng mabuti
para sa ating sarili matutunan nating mahalin at igalang ang ating sarili o maging ang
ating kapwa. Ang ating puso at isip ang magdidikta kung ano ang dapat nating gawin na
makabubuti sa ating sarili hanggang tayo ay nabubuhay gumawa tayo ng tama para sa
ating sarili at kapwa.
Ang pagiging magulang naman ay tumutukoy sa iba't ibang uri ng mga aksyon na
ginagawa ng mga magulang kapag tinuturuan ang kanilang mga anak. Mayroong iba't
ibang mga uri ng pagiging magulang depende sa paraan ng pagtuturo ng mga magulang.
Ang uri ng ginamit na pagiging magulang ay susi kapag ang bata na pinag-uusapan ay
tumatanggap ng isang serye ng halaga na mahusay na nakakaimpluwensya sa kanilang
pag-unlad. Isasagawa ang pag-uuri ng magulang sa paligid ng dalawang mahahalagang
aspeto: ang antas ng pagmamahal sa mga anak at ang uri ng mga pamantayan na ipinataw
ng mga magulang. Nakilala ng mga mananaliksik ang apat na uri ng estilo ng pagiging
magulang::
 Democratic
 Authoritarian
 Permissive
 Uninvolved
 Ang bawat estilo ay tumatagal ng iba't ibang pamamaraan sa pagpapalaki ng mga
bata, at maaaring makilala ng maraming iba't ibang mga katangian.
1. Demokratikong istilo (Democratic)
Para sa mga magulang na may istilong demokratikong pang-edukasyon, ang dalawang
pangunahing priyoridad ay ang lumikha at mapanatili ang isang mabuting ugnayan sa
kanilang mga anak, at pangalagaan ang pagpapanatili ng disiplina at hikayatin ang
pagsusumikap ng mga bata. Samakatuwid, mataas ang iskor nila sa parehong init at
inaasahan. Ang mga magulang na nagpapakita ng ganitong istilo ng pagiging magulang
ay madalas na maraming inaasahan mula sa kanilang mga anak, kaya't lumikha sila ng
lahat ng uri ng mga patakaran at regulasyon tungkol sa kung paano sila dapat kumilos.
Gayunpaman, upang gawin ito, palagi nilang naisip kung ano ang pakiramdam ng mga
bata, at ipinapaliwanag ang mga dahilan sa likod ng bawat isa sa kanila. Ang mga
kahihinatnan ng paglabag sa mga patakaran ng mga magulang na ito ay karaniwang
malupit, ngunit ang mga nagpapakita ng istilong demokratiko ay ginusto na turuan sa
pamamagitan ng paggamit ng mga pampalakas at gantimpala. Pinahahalagahan nila na
ang mga bata ay komportable, ngunit sa huli, palagi nilang ipinapakita na ang nasa
hustong gulang ang siyang may kontrol. Sapagkat sinubukan ng mga demokratikong
magulang na iwasan ang lahat ng mga uri ng mga problema bago sila maganap, at
hinihimok nila ang kalayaan at pagsisikap mula sa mga anak, ang kanilang mga anak ay
madalas na lumaki upang maging masaya at responsable na mga may sapat na gulang.
Kapag lumaki na sila, nagkakaroon sila ng mga kasanayan tulad ng pagiging
assertiveness, at may kakayahang gumawa ng mga desisyon at pagkuha ng lahat ng uri ng
peligro. Para sa lahat ng mga kadahilanang ito, ang istilong demokratiko ay madalas na
isinasaalang-alang ang pinakamahusay sa apat.
2. Estilo ng awtoridad (Authoritarian)
Ang pangalawang istilo ay magkatulad sa naunang isa ang pagkakaroon ng isang
malaking bilang ng mga patakaran at regulasyon. Gayunpaman, ang paraan upang
mailapat ang mga ito ay ibang-iba. Ang mga awtoridad na magulang, dahil mababa ang
kanilang iskor sa inis, halos hindi isinasaalang-alang ang damdamin ng kanilang mga
anak o pag-aalaga tungkol sa pagtataguyod ng isang mahusay na relasyon sa kanila. Sa
kabaligtaran, naniniwala ang mga magulang na ang pagpapanatili ng awtoridad ang
pinakamahalagang bagay. Kaya, ang paglabag sa mga panuntunan ay madalas na
nagdadala ng napakatindi ng mga parusa. Sa kabilang banda, hindi alam ng mga bata ang
mga dahilan sa likod ng mga patakaran, dahil ang pagsunod ay itinuturing na mas
mahalaga kaysa sa anumang uri ng negosasyon. Sa pangkalahatan, ang mga magulang na
ito ay naniniwala na ang mga bata ay hindi maaaring makatulong sa kanilang sarili. Dahil
dito, itinataguyod nila ang lahat ng uri ng mga patakaran upang maiwasan na harapin ang
mga hadlang o malutas ang mga problema. Kapag nagkamali ang kanilang mga anak, sa
halip na turuan silang matuto mula dito, pinaparusahan sila upang masama ang kanilang
pakiramdam sa kanilang nagawa. Ang mga bata na may ganitong uri ng mga magulang
ay natututong sumunod sa mga patakaran sa liham. Gayunpaman, ang ugali na ito ay
nagmumula sa isang gastos: bilang matanda, madalas silang maraming mga problema sa
kumpiyansa sa sarili. Sa pangkalahatan, sila ay naging mga may sapat na gulang na
walang kakayahang gumawa ng mga desisyon, at may mga problema sa galit at pagiging
agresibo.
3. Estilo ng mapagbigay (Permissive)
Ang istilo ng mapagbigay ay ang kumpletong kabaligtaran ng may kapangyarihan,
kasama ang mga magulang na nagpapakita ng mataas na pag-iskor sa init ngunit mababa
sa inaasahan. Para sa mga taong ito, ang pinakamahalagang bagay ay ang kagalingang
emosyonal ng kanilang mga anak, at ang pagsunod sa mga regulasyon ay hindi gaanong
mahalaga sa kanila. Sa gayon, ang mga mapagpahintulot na mga magulang ay maaaring
magtakda ng ilang mga patakaran, ngunit madalas itong tumatagal ng maraming
pagsisikap upang ipatupad ang mga ito. Kung ang isang bata ay lumabag sa isang
panuntunan, karamihan sa mga oras ay hindi maparusahan ng mga magulang. Kaya,
mabilis na malaman ng mga bata na walang mga kahihinatnan para sa kanilang mga
aksyon, at nagtatapos sila sa pagbuo ng mga problema sa disiplina at pag-uugali. Ang
papel na ginagampanan ng ganitong uri ng magulang ay higit pa sa isang kaibigan kaysa
sa isang nasa hustong gulang. Ang kanilang mga anak ay madalas na sinasabi sa kanila
ang tungkol sa kanilang mga problema, ngunit sa pangkalahatan ay hindi nila ito
sineryoso. Para sa kadahilanang ito, kapag lumaki na sila, ang mga batang ito ay may
posibilidad na magkaroon ng mga problema sa maraming mga lugar: halimbawa, sa
akademiko, o kahit emosyonal, na makakagawa ng mga karamdaman tulad ng
pagkalungkot o pagkabalisa.
4. Istilong pabaya (Uninvolved)
Ang huling istilo ng pagiging magulang ay binubuo ng mga taong mababa ang iskor sa
mga inaasahan, at mataas sa lamig. Samakatuwid, ang mga magulang na ito ay hindi
lamang nagtakda ng mga patakaran tungkol sa kung paano dapat kumilos ang mga bata,
ngunit wala silang masyadong pakialam sa kanilang kagalingan. Sa pangkalahatan, ang
mga tao sa pangkat na ito ay walang pakialam sa kanilang mga anak dahil kailangan
nilang harapin ang kanilang sariling mga personal na problema.
Sa gayon, sa loob ng pangkat na ito nakakahanap kami ng mga adik sa lahat ng uri ng
sangkap, mga taong kailangang gugulin ang kanilang oras sa trabaho, at ang mga taong
may malubhang karamdaman na hindi hinayaan silang magalala tungkol sa anupaman.
Ang mga anak ng ganitong uri ng mga magulang ay praktikal na itaas ang kanilang mga
sarili, dahilan kung bakit natututo silang maging malaya at magsasarili.Gayunpaman,
madalas silang may mga problema sa pagpapahalaga sa sarili sa buhay ng may sapat na
gulang, pati na rin ang pagiging agresibo at sama ng loob sa kanilang mga magulang.

Prepared by:

Teresa C. Sapungan
Child Development Worker

MUNICIPAL SOCIAL WELFARE AND DEVELOPMENT OFFICE

 Santa Maria, Bulacan
Silangan 1 Child Development Center
Ramos St. Silangan, Santa Maria, Bulacan

ENRICHED PARENT EFFECTIVENESS SERVICE SEMINAR

TOPIC: MYSELF AS A PERSON AND AS A PARENT
SPEAKER: AMELIA BAUTISTA
DATE: JANUARY 27, 2023

Ang pagtalakay ni CDW Amelia Bautista sa topic na “Myself as a Person and as a Parent”.

Prepared by:

Teresa C. Sapungan
Child Development Worker

MUNICIPAL SOCIAL WELFARE AND DEVELOPMENT OFFICE

 Santa Maria, Bulacan
Silangan 1 Child Development Center
Ramos St. Silangan, Santa Maria, Bulacan

ENRICHED PARENT EFFECTIVENESS SERVICE SEMINAR

TOPIC: THE FILIPINO FAMILY
SPEAKER: RESTITUTO GOLE CRUZ
DATE: JANUARY 27, 2023
Nagbigay kaalaman ang module na ito sa mga magulang na ang pamilya ay
pangunahing institusyon sa lipunan na nabuo sa pamamagitan ng pagpapakasal ng isang
lalaki at babae dahil sa kanilang walang pag iimbot, puro at romantikong pagmamahal
kapwa nangakong magsasama hanggang sa wakas ng kanilang buhay.
Dahil nga sa kasal nagsisimula ang isang pamilya ay nalaman din ng bawat isa ang
kahalagahan ng kasal; una, ito ang pundasyon ng pamilya at ikalawa, ito ay tugon sa
ating bokasyon. Ang pamilya ay karaniwang binubuo ng tatlong miyembro;
1. Ama – ang haligi ng tahanan na siyang pangunahing nagdedesisyon at
nagtataguyod ng pamilya.
2. Ina – ang ilaw ng tahanan na siyang nag – bibigay kaayusan sa bahay.
3. Anak.
Natalakay rin sa module na ito ang mga uri ng Pamilya sa Pilipinas. Ito ang mga
sumusunod;
1. Nuclear Family – binubuo ng ama, ina at mga anak.
2. Extended Family – binubuo ng ama, ina at mga anak kasama ang iba pang kamag-
anak gaya ng lolo, lola, tito, tita at mga pinsan.
3. Joint Family or Step Family – binubuo ng mga magulang, kanilang mga anak at
ang mga anak mula sa unang asawa.
4. Forgotten Family – mag – asawang walang anak.
5. Single – Parent Family – isang pamilya na mayroon lamang isang pamilya.
6. Grandparent Familya – isang pamilya na ang tagapag – alaga o guardian ng mga
bata ay ang lolo at lola.
7. Same – sex Family – isang pamilya na ang mga magulang ay pareho ang kasarian.
Dagdag pa ng tagapagsalita na ang pamilya ay isang natural na institusyon ng: 1.)
pagmamahal; 2.) pagtutulungan at 3.) pananampalataya.
Nagbigay rin ang tagapagsalita ng mga Hakbang upang mapatibay ang ugnayan ng
pamilya:
1. Pagsasama sama sa hapag kainan.
2. Manalangin bilang pamilya .
3. Magtulungan sa mga gawaing bahay .
4. Wastong paggamit ng gadgets
5. Palalimin ang ugnayang mag asawa
6. Magbasa ng mga aklat na makapagpapatibay ng inyong samahan.

Prepared by:

Teresa C. Sapungan
Child Development Worker
MUNICIPAL SOCIAL WELFARE AND DEVELOPMENT OFFICE
 Santa Maria, Bulacan
Silangan 1 Child Development Center
Ramos St. Silangan, Santa Maria, Bulacan

ENRICHED PARENT EFFECTIVENESS SERVICE SEMINAR

TOPIC: THE FILIPINO FAMILY
SPEAKER: RESTITUTO GOLE CRUZ
DATE: JANUARY 27, 2023

Ang pagtalakay ni G. Restituto Gole Cruz sa topic na “The Filipino Family”.

Prepared by:

Teresa C. Sapungan
Child Development Worker
\

MUNICIPAL SOCIAL WELFARE AND DEVELOPMENT OFFICE

 Santa Maria, Bulacan
Silangan 1 Child Development Center
Ramos St. Silangan, Santa Maria, Bulacan

ENRICHED PARENT EFFECTIVENESS SERVICE SEMINAR

TOPIC: CHILD DEVELOPMENT
SPEAKER: ANGELIKA DELA CRUZ
DATE: JANUARY 27, 2023
Nagbigay kaalaman ang module na ito sa mga magulang ang tungkol sa
development ng mga bata.
Mula pagkapanganak hanggang sa pagtanda, tayo ay dumadaan sa mga stages of
human development psychology. Ang mga kasanayan tulad ng paglalaro at pagsasalita ay
kabilang sa mga milestones na nagsasabi sa mga magulang kung lumalaki ng maayos ang
kanilang anak. Ang mga stages of child development na ito ay napakahalaga sa larangan
ng child psychology. Karaniwang gawain ng mga researchers ng child psychology ang
paghahanay sa iba’t-ibang dibisyon ang paglaki ng mga bata. Sa papamagitan nito, mas
nauunawaan nila kung bakit nangyayari ang mga pagbabagong ito, at kung paano ito
naaapektuhan ng environment at culture. Ang mga sumusunod ay ang five stages ng child
development:
1. Newborn
During the first month of life, newborns exhibit automatic responses to external stimuli.
In other words, a newborn will turn her head toward your hand when you stroke her
cheek or grab your finger when you place it in her hand. A newborn is able to see close-
up objects, recognize certain smells, smile or cry to indicate a need, and move her head
from side to side. Newborns may show signs developmental disabilities, such as spina
bifida, genetic disorders and fetal alcohol syndrome.
2. Infant
Infants develop new abilities quickly in the first year of life. At three to six months, an
infant can control his head movements and bring his hands together. By six to nine
months old, an infant can sit without support, babble and respond to his name. Between
nine and twelve months old, a baby can pick up objects, crawl and even stand with
support. Slow development in infants may be signs of Down’s syndrome and other
developmental disabilities.
3. Toddler
As children reach the ages between one and three years, toddlers learn to walk without
help, climb stairs and jump in place. They can hold a crayon, draw a circle, stack one
block on top of another, use short sentences and even follow simple instructions. The
Centers for Disease Control and Prevention (CDC) recommends screening for autism at
18 to 24 months, or whenever a parent or health care professional has a concern.
4. Preschool
Between the ages of three and five years, children refine their motor skills. They can
throw a ball overhand, skip and hop, stand on one foot for ten seconds or longer, dress
themselves, and draw a person with features. Signs of developmental disabilities, such as
cerebral palsy, may appear during this stage of development.
 5. School Age
School age children are six to 12 years old. They are capable, confident, independent and
responsible. Peer relationships, particularly relationships with friends of the same gender,
are important to school age children. The older school age child begins to develop sexual
characteristics. Signs of ADHD, such as trouble staying focused and being easily
distracted, may appear in school age children. If you worry that your child is falling
behind, contact RISE, innovative human services network originally established in 1987.
RISE offers a variety of helpful services for people with disabilities, including day
programs, employment assistance, managed care, residential settings, and home and
community based services. The developmental specialists at RISE provide early
intervention services, such as occupational therapy, speech therapy, physical therapy for
children with developmental disabilities.
Prepared by:

Teresa C. Sapungan
Child Development Worker
 MUNICIPAL SOCIAL WELFARE AND DEVELOPMENT OFFICE
Santa Maria, Bulacan
Silangan 1 Child Development Center
Ramos St. Silangan, Santa Maria, Bulacan

ENRICHED PARENT EFFECTIVENESS SERVICE SEMINAR

TOPIC: CHILD DEVELOPMENT
SPEAKER: ANGELIKA DELA CRUZ
DATE: JANUARY 27, 2023

Ang pagtalakay ni CDW Angelika Dela Cruz sa topic na “Child Development”.

Prepared by:

Teresa C. Sapungan
Child Development Worker