You are on page 1of 328

qarTuli

hagiografiuli Zeglebi

3 tomad

tomi III

1
mivesalmebiT winamdebare naSromis gamocemas.
migvaCnia, rom es gamocema daaaxloebs saqarTvelos eklesiis
sulier memkvidreobasTan moswavleebs, studentebs, mrevlis
wevrebs da yvela dainteresebul mkiTxvels.

sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi,


mcxeTa-Tbilisis mTavarepiskoposi ilia II
qarTuli
hagiografiuli Zeglebi
originaluri teqstebi
da
axali qarTuli Targmanebi

redaqtori: levan abaSiZe

mxatvruli gaformeba: giorgi peraniZe


tomi III

ISBN 978-99940-755-4-6 (samive tomi)


ISBN 978-99940-755-7-7 ( III tomi)

© bTi
Tbilisi 2008

2 3
We greet the publication of Georgian Hagiographic Literature.
This publication will certainly help students, parishes and wide public
to become closer to the spiritual heritage of the Georgian Church.

I LIA I I
Catholicos-Patriarch of All Georgia,
Archbishop of Mtskheta and Tbilisi

GEORGIAN HAGIOGRAPHIC
LITERATURE
Original texts and translation into modern Georgian

VOLUME III
Redactor: Levan Abashidze

Design: Giorgi Peranidze

ISBN 978-99940-755-4-6 (all three volumes)


ISBN 978-99940-755-7-7 (volume III)

© BTC Tbilisi 2008

4 5
Content sarCevi

Foreword ....................................................................................................... 8 Sesavali ......................................................................................... 8

Life of Saint Ioane of Zedazeni ................................................................... 19 cxovreba wminda ioane zedaznelisa ...................................... 19
Translated by Ekvthime Kochlamazashvili and Maia Areshidze Targmna eqvTime koWlamazaSvilma da maia areSiZem

Life of Saints Ioane of Shio and Evagre ...................................................... 69 cxovreba Rirsi Siosi da evagresi ........................................ 69
Translated by Maia Kobiashvili Targmna maia kobiaSvilma

Life of Saint David of Garegi .................................................................... 101 cxovreba wminda daviT garejelisa .................................... 101
Translated by Levan Abashidze Targmna levan abaSiZem

Life and martyrdom of Saint Abibos of Nekresi ...................................... 135 cxovreba da wameba wminda abibos nekreselisa ................. 135
Translated by Eter Shengelia Targmna eTer Sengeliam

Life of Saint Serapion of Zarzma ............................................................. 153 cxovreba wminda serapion zarzmelisa ............................... 153
Translated by Edisher Tchelidze Targmna ediSer WeliZem

Martyrdom of Saint Gobron ..................................................................... 249 wameba wminda gobronisa ......................................................... 249
Translated by Eter Shengelia Targmna eTer Sengeliam

Martyrdom of Saint Konstanti the Georgian ........................................... 283 wameba wminda konstantisa ..................................................... 283
Translated by Nino Khakhiashvili Targmna nino xaxiaSvilma

Life of Saints Ioane and Ekvthime ............................................................ 311 cxovreba wminda ioanesi da eqvTimesi ................................. 311
Translated by Medea Glonti Targmna medea Rlontma

Life of Saint Giorgi of Athos .................................................................... 433 cxovreba wminda giorgi mTawmindelisa ............................. 433
Translated by Ekvthime Kochlamazashvili Targmna eqvTime koWlamazaSvilma

6 7
Sesavali ni gamoiyena da swored aRniSnuli mniSvnelobiT: “ma-
Sasadame, saWiroa, rom erTi im kacTagan, romelnic
qristianuli srulyofilebis idea ar icvleboda sa- CvenTan iyvnen mTeli im xnis manZilze, roca ufali ie-
ukuneebis manZilze da Tavisi arsiT marad igive rCeba. so movida CvenTan da wavida Cvengan, ioane naTlismcem-
amis miuxedavad, is gzebi da saSualebebi, romlebiTac lidan moyolebuli, vidre im dRemde, roca is amaR-
qristianebi cdilobdnen mieRwiaT am idealisTvis, gan- lda Cvengan, - erTi maTgani unda SemogvierTdes Cven
sxvavebuli iyo sxvadasxva epoqaSi da sxvadasxva garemo- da CvenTan erTad iyos mowme misi aRdgomisa” (saqm.
ebebSi, romlebSic qristianebs uxdebodaT cxovreba. 1:22). Tavis am pirvel sajaro gamosvlaSi petre saub-
mociqulTa xanaSi da mis Semdgom, qristianTa didi dev- robs Tavis Tavze da sxva mociqulebze, rogorc “mowa-
nis periodSi, qristianuli srulyoflebis umaRles ga- meebze” (mowmeebze), romlebmac ixiles mkvdreTiT aR-
movlinebad miCneuli iyo sarwmunoebisTvis sicocxlis mdgari qriste. Tavis pirvel epistoleSi, petre aseve
gawirva – mowameoba. moixseniebs Tavis Tavs, rogorc “qristes vnebaTa mow-
mes” (1 petr. 5:1).
am adreul magaliTebSi ukve moCans sityva “mowa-
qristiani wmindanebi: mowame da sulieri mowame mis” axleburi, qristianobisTvis damaxasiaTebeli
mniSvneloba. qristes mowafeebi ar iyvnen ubralod
berZnuli sityva “martvili” (martys), iseve, rogorc mowmeebi, romlebic sasamarTloSi iZlevian Cvenebas.
misi Zveli qarTuli Sesatyvisi – “mowame”, aRniSnavda es ukanasknelni Cveulebriv ar igdeben Tavs safrTxe-
sxva arafers, Tu ara mowmes, romelic mowmobs da adas- Si, rodesac isini mowmoben da adastureben imas, rac
turebs imas, rac unaxavs, risi momswrec yofila da ami- ixiles. maTgan gansxvavebiT, qristes mowmeebi yovel-
tom danamdvilebiT icis. Tavdapirvelad, swored am dRiurad idgnen safrTxis winaSe Tavisi mowmobis gamo
mniSvnelobiT Cndeba es sityva qristianul literatu- da es mowmoba dReniadag SeiZleboda gamxdariyo mZime
raSi. mociqulebi iyvnen mowmeebi (mowameebi) yovelive- sasjelis da TviT sikvdiliT dasjis mizezi. wminda
si, rac maT ixiles qristes amqveyniuri cxovrebidan da stefane iyo is mowme, romelmac pirvelma qristiano-
aseve, rac iswavles misi swavlebidan. da isini mzad iy- bis istoriaSi, Tavisi mowmoba Tavisi sisxliT dabeW-
vnen, daemowmebinaT yovelive es “ierusalemSi, mTel iu- da. misi mowameobis ambavs vxvdebiT wignSi “saqme moci-
deaSi da samariaSi da qveynierebis kidemde” (saqm. 1:8). qulTa”, sadac aRwerilia, Tu rogor dasajes is sik-
petre mociqulma, Tavis mimarTvaSi sxva mociqul- vdiliT.
Ta da mowafeTa mimarT, rodesac dadga iudas Sem- mociqulTa saqmianoba did safrTxesTan iyo dakav-
cvleli mociqulis arCevis sakiTxi, swored es termi- Sirebuli da TiToeulma maTganma Tavisi mowmobis-

8 9
Tvis miiRo sasjeli ama Tu im saxiT. maTi umetesobis- anuli srulyofilebisken da sxvagvarad miebaZaT qris-
Tvis es sasjeli sikvdiliT dasja iyo. tesTvis. mravalma qristianma gadawyvita srulad ga-
amgvarad, ukve mociqulTa xanaSi, termini “mowame” ewyvita Tavisi kavSiri am qveyanasTan da gandegilobis
aRniSnavda im mowmes, romelsac nebismier dros SeiZ- gza aerCia, raTa zedmiwevniT aResrulebina saxarebi-
leba daaZalon sakuTari mowmobis uaryofa da, uaris seuli mowodebebi. asketuri cxovrebisadmi amgvari
SemTxvevaSi, mas mZime sasjeli emuqreba, sikvdilis swrafva IV saukunemdec aRiniSneboda eklesiaSi. jer
CaTvliT. kidev II saukuneSi eklesiis mravali maswavlebeli ga-
aqedan gasagebi xdeba, Tu rogor SeiZina termin- nixilavda amgvar asketur msaxurebas, rogorc mowame-
ebma “mowame” da “wameba” (damowmeba), Tavisi saboloo obis Tanaswor Rvawls da RvTisadmi siyvarulis umaR-
mniSvneloba, romliTac is qristianul literatura- les gamovlenas. asketuri msaxureba miiCneoda ro-
Si dasabamidanve ixmareba: mowame, anu mowme qristesi gorc yoveldRiuri mowameoba (martyrium cotidianum), da am-
aris is, visac SesaZloa, ar unaxavs qriste Tavisi Tva- gvarad gaCnda sulieri mowameobis idea.
liT, magram imdenad mtkiced swams qriste, misi Rmer- es azri marad cocxali iyo eklesiaSi da mas qar-
Tkacoba, aRdgoma da qristianobis WeSmariteba, rom Tul hagiografiul literaturaSic vxvdebiT.
amjobinebs miiRos sikvdili, vidre uaryos qriste. giorgi merCule wminda grigolis da mis ZmaTa Rvaw-
ukve pirveli saukunis miwuruls, wminda ioane maxa- lis Sesaxeb wers:
rebeli swored am mniSvnelobiT iyenebs sityvas mowa- `dRiTi-dRe mravldebodnen Zmebi, radgan ematebo-
me (martvili). is saubrobs warmarTobidan moqceul da ufals meTerTmete saaTis muSebi WeSmariti vena-
antipaze, romelic aris qristes “marTali mowame xis dasamuSaveblad da isini pirvel marTalTa Tana-
(martvili), romelic mokles Tqven Soris, sadac me- ziarni da wminda mowameTa monawileni xdebodnen, rad-
fobs satana” (gamocx. 2:13). igive ioane laparakobs gan monazvnobis RvawlSi wminda mowameebis msgavsad,
moklulTa sulebze, “romlebic mokles RvTis sityvi- — da maTze metad, — mxneobdnen, radgan martvilebi
sa da mowmobisaTvis (martyria)” (gamocx. 6:9). martooden erT dros ewamnen, eseni ki yovel dros ewa-
mowameobis xanam or saukuneze met xans gastana, sanam mebodnen qristes saxelisTvis, rogorc ambobs daviTi:
meoTxe saukunis dasawyisSi imperatorma konstantinem „SenTvis vixocebiT Cven yovel dRe~, da pavle ambobs:
ar gamoacxada qristianobis kanoniereba (313 w.). mogvi- „me yoveldRe qristesTvis vkvdebi~.
anebiT qristianoba romis imperiis sarwmunoeba gaxda.
rodesac dasrulda qristianTa masobrivi devnis,
da Sesabamisad, mowameobis xana, qristianTaTvis dadga
aucilebloba, sxvagvarad gamoexataT swrafva qristi-

10 11
hagiografia raturas, romelic msoflio hagiografiuli litera-
turis ganuyofeli nawilia.
amgvarad, eklesiaSi dasabamidanve iyo wmindanTa saWiroa aRiniSnos, rom qarTuli hagiografiuli
ZiriTadad ori tipi: martvili da asketi. orive maT- Zeglebi xasiaTdebian gansakuTrebuli individua-
gani da msgavseba maT Soris bunebrivad momdinareobs lobiT, movlenebis aRqmisa da gadmocemis sicxove-
saxarebidan. liT, mkafioobiT da utyuarobiT. yoveli qarTuli
wmindanTa Tayvaniscema da gandideba dasabamidanve hagiografiuli Zegli marTlac TavisTavadi Rire-
axasiaTebda eklesias rogorc aRmosavleTSi, iseve bulebis naSromia, epoqis pirmetyveli xatia, marad
dasavleTSi. eklesiis uadresi istoriidan Cvenamde gauxunari saunjea.
moaRwia mravalma dokumentma, romlebic asaxaven ama
Tu im adgilobrivi eklesiis mier Sedgenil wmindanTa
siebs maTi dResaswaulis TariRis aRniSvniT. mogvia- amitom migvaCnia mniSvnelovnad Tanamedrove mkiT-
nebiT am siebma dasabami misces saeklesio kalendrebs xvelisTvis srulad miwodeba rogorc Tavdapirveli
da e. w. martirologiebs. adreve Cndeba mowameobis aR- teqstisa, aseve am teqstebis Targmanisa, raTa xsenebuli
werebi da wmindanTa mokle biografiebi, rac aris ha- teqstebi ar darCes mxolod mecnier-mkvlevarTa Seswav-
giografiuli literaturis dasawyisi. eklesiaSi im- lis sagnad da gza gaexsnaT maT yoveli mkiTxvelisTvis.
TaviTve iyo survili da saWiroeba, aReweraT wmindan-
Ta cxovreba da Rvawli, rom is cnobili yofiliyo sxva Zveli qarTuli teqstebi momzadebulia ediSer WeliZis mier
ilia abulaZis redaqtorobiT gamocemuli Zveli qarTuli
qristianTaTvis, romlebic dacilebulni iyvnen am
hagiografiuli literaturis Zeglebis pirveli da meore
wmindanebisgan sivrceSi da droSi. cxovrebebs xSirad
tomebis mixedviT.
Tanamedrove da TviTmxilveli qmnida, Tumca iyo Sem-
levan abaSiZe
Txvevebi, rodesac, avtori gasuli Taobis wmindanTa
Sesaxeb Sekrebda mowmobebs da aRwerda mis cxovrebas.
amgvarad Seiqmna vrceli da mdidari hagiografiu-
li literatura, romelic qristianTaTvis dausrule-
bel wyaros warmoadgenda swavlisTvis da mibaZvisTvis.
saqarTvelos eklesiaSi, rogorc msoflio eklesiis
ganuyofel nawilSi, aseve arian wmindanebi, romlebsac
eklesia ganadidebs. qarTul enaze dawerili maTi cxov-
rebis aRwerebi Seadgens qarTul hagiografiul lite-

12 13
asurel mamaTa cxovreba

14 15
winaTqma da iyos kaTalikos arsen II-is (915-980) mier, romelic iyo kaci
ganaTlebuli da mwignobari. daviT garejelis cxovrebis av-
tori ucnobia da is ufro adre unda iyos Sedgenili. ueWve-
asurel mamaTa cxovreba lad iarsebebda asurel mamaTa cxovrebis werilobiTi wya-
roebi, romlebic maTi cxovrebis kvaldakval Seiqmneboda, da
saqarTvelos da misi eklesiis istoriaSi udidesi adgi- romlebsac eyrdnobodnen 3-4 saukunis Semdeg moRvawe avto-
li uWiravT asurel mamebs – ioanes da mis Tormet mowafes. rebi. abibos nekreselis wameba SemorCenilia mxolod gvian-
asureli mamebi meeqvse saukuneSi movidnen saqarTveloSi deli, ganvrcobili (metafrastuli) redaqciiT.
asureTidan (siriidan). es Zeglebi mogviTxroben asurel mamaTa cxovrebaze, maT
es mZime periodi iyo saqarTvelosTvis rogorc politi- garSemo mowafeTa Sekrebasa da monatrebis daarsebaze, rom-
kuri, iseve sarwmunoebrivi TvalsazrisiT. sparseTi imdenad lebic qristianobis ganmtkicebisa da ganaTlebis centrebad
mkvidrad idga kavkasiaSi, rom im periodSi qarTlis mmarTve- iqcnen.
lebi mTavrebad iwodebodnen da ara mefeebad. mimdinareob-
da sarwmunoebrivi kamaTebi qristologiur sakiTxebze, rac levan abaSiZe
bizantiis (romis) imperiaSi V saukuneSi dawyebuli kamaTebis
gamoZaxili iyo. am kamaTebis kulminacia iyo 451 wlis qalke-
donis msoflio saeklesio kreba, da am krebis miRebis Tu armi-
Rebis sakiTxi eklesiis mZime ganxeTqilebas iwvevda. sul uf-
ro Rrmavdeboda naprali qalkedonis krebis momxreebs (dio-
fizitebi) da mowinaaRmdegeebs (monofizitebi) Soris. kavka-
siis eklesiebi iZulebulni iyvnen kamaTis arss Caswvdomod-
nen da arCevani gaekeTebinaT.
amave dros, saqarTveloSi jer kidev Zlieri iyo warmar-
Toba da SedarebiT axladdamkvidrebul qristianobas Semdgo-
mi qadageba da ganmtkiceba sWirdeboda.
yvela am sakiTxs amZimebda sparseTi, romelic mzad iyo
nebismieri sarwmunoebisa, Tu konfesiisaTvis daeWira mxari,
romelic kavkasiis xalxebs bizantias (sparseTis umTavresi
mowinaaRmdeges) daaSorebda.
am mZime periodSi Camovidnen qarTlSi asureli mamebi, ro-
melTa Rvawls udidesi mniSvneloba hqonda. maT ganamtkices
qristianoba aRmosavleT saqarTveloSi, udidesi wvlili Se-
itanes samonastro da gandegiluri cxovrebis damkvidreba-
sa da ganviTarebaSi. isini saqarTvelos eklesiis udidesi
wmindanebi arian.
asurel mamaTa cxovrebis uadresi nusxebi daTariRebuli
unda iyos meaTe saukunis meore naxevriT (k. kekeliZe). ioane
zedaznelisa da Siosa da evagres cxovrebebi Sedgenili un-

16 17
cxovreba wminda ioane
zedaznelisa

18 19
cxo rebaA wmid
cxorebaA isa mamisa Cuen
wmidisa isa iovane
Cuenisa cxovreba Cveni wmida mamis iovane zedazneli-
isaA. romel
zedaZnelisaA.
zedaZnel rZaneb
romelii bbrZaneb iTa
rZanebiTa sa, romelic RmrTis brZanebiTa da suliwmidis
RmrTisaATa da w winamZRurob
inamZRurob iTa sul
inamZRurobiTa isa
sulisa megzurobiT (winamZRvrobiT) SuamdinareTidan
wmidisaATa
wmid moivlina
isaATa moivl queyaniT
ina queyan Suamdinar
iT Suamd inariT
inar iT gamogzavnil iqna qarTlis qveyanaSi Tavis
qarTlisad
queyanad qarTl aTormetTa
isad aTo rmetTa mowafeTa
Tormet wmida mowafesTan erTad
misTa wmidaTa Tana. 1

ganaaxla da ganavrco wmidaman mamaman Cuenman qristes mier ganaaxla da ganavrco wmida mamam arseni kaTalikosma
arseni kaTalikozman.

guakurTxen, mamao! saubars Tavisi mizezebi aqvs, romelnic aRZraven mas,


da igi swored am mizezebs gadmoscems. sityvebi jer grZno-
mizezni arian aRmZrvel sityYsa da sityuaA ars mimTxro- bis organoebTan aRweven, Semdeg isini miarTmeven mimRe-
bel mizezTa, romlisaTYs pirvel mivlenan sagrZnobelTa da bels1, mimRebeli gadascems ganmsjel-Semfasebels,2 da es
miarTYan mimRebelsa, da mimRebelman miscis ganmkiTxvelsa, ukanaskneli _ damcvel-Semnaxvels.3 amgvarad gamosaxuli,
da ganmkiTxvelman – dammarxvelsa. da esreT gamosaxuli igi igi kvlav dabrundeba Tavisi enis sayvirTan da gaazrebu-
moiqcis da daeberis nestusa enisa TYsisasa da gangebul(ad), lad gamoscems xmas, raTa sxvaTa sasmenels gadasces. asevea
oxrin, raATa kualad sasmenelTa sxuaTa miscemdes TYT Tana- Cveni axlandeli kvlav-miqceva saTqmelisadmi, radganac
ziarebiTa smenisaATa, romel ars awindeli ese Cueni moqcevaA. jerovani moqmedebaa, ZvelTagan moRweul sanatrel gad-
mocemaTa mixedviT saubari da gamocxadeba im did moRva-
weTa Sesaxeb, romelnic Seimkvnen WeSmaritebis gamocxade-
biT, da amitomac unda iqadagebodnen mTel qveynierebaze
sityvis msaxurTa4 mier RmrTivSTagonebiT.

1 igulisxmeba msmeneli.
2 igulisxmeba goneba.
3 igulisxmeba guli adamianisa.
1 xelnawerebis nusxa: A: A-199; B: Ier.-36; C: H-136. 4 sityvis msaxuri _ ritori, mwerali, mqadagebeli.

20 21
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

rameTu jer-ars gamocxadeba sanatrelTagan uwyebasa, – advil sazrunavs ki ar veZebT, aramed gvsurs zRvis siR-
KeliTmoKsenebulTagan werilTasa, – sityuad didTa maTTYs, rmidan mZime SromiT mosapovebel patiosan margalitTa sa-
romelni ganfenil qadagebad jer-arian yovelsa sofelsa msa- aSkaraod gamotana, romelnic gamzadebulni arian imisaT-
xurTagan sityYsaTa gamocxadebiTa maRlisaATa, romelni gan- vis, rom saRmrTo wyalobis Seumusravi saganZuri gauna-
Suendes gamocxadebiTa WeSmaritebisaATa. ara Tu advilad sa- wilon Cvens ers, sityvieri madlis saxiT.
uravsa rasme veZiebT, aramed siRrmeTagan zRYsaTa patiosan- wavikiTxe Seni savedrebeli werili, Zmao miqael, da Se-
Ta margalitTa, SromiT mosagebelTa, gunebavs cxadad gamo- vityve Seni sasurveli saTxovari da Zalian momewona Seni
CinebaA, romelni ganmzadebul arian ganyofad simdidresa, ux- swavlismoyvareoba, radganac moisurve, aRmewera didi io-
rwnelsa safasesa saRmrToTa niWTasa, naTesavisa mimarT Cue- vane zedaznelis cxovreba da Tqveni monastrisaTvis Semewi-
nisa sityYTa madlisaATa. ra; jer erTi, imisaTvis, rom Cveni wmida mamisa da moZRvris
wigni vedrebisa SenisaA aRmovikiTxe, Zmao miqael, da Txo- saTnoeba siRrmeSi dafluli ar darCeniliyo, da meorec, imi-
visa Senisa wadierebaA gulisKma-vyav da friad mTnda swav- saTvis, raTa maTgan sargebloba migveRo. zogi ram Cveni ma-
lis moyuarobaA Seni, rameTu geneba, raATamca didisa iovane mis iovane zedaznelis saqmeTa Sesaxeb wavikiTxe im mcire wig-
zedaZnelisa cxorebaA aRvwere da miuZRuane Tquensa mas udab- nSi, romelic CvenTvis gamogigzavnia, zogi ram, rogorc wmi-
nosa. pirvelad, raATa ara siRrmesa Sina dafarul iyvnen saT- da mamis, ise mis mowafeTa Sesaxeb, agreTve maTi samoRvaweo
noebani wmidisa mis mamisa da moZRurisani, da merme, maT gamo, adgilebis Sesaxeb sxvadasxva pirTagan gamovikiTxeT.
raATa sargebeli vpooT. da qartaA igi wulili, romeli war- (Seni Txovna da xsenebuli pirvelwyaros gamogzavna)
mogeZRuana Cuenda, romelTagani (!) saqmeTa mamisa Cuenisa ze- hgavs im kacis saqciels, romelic marcvlovani oqroTi ama-
daZnelisani warvikiTxe da zogi raAme gamovikiTxeT misTYs ragebs romelime ostats, raTa man am marcvalTa erTad Sek-
da misTa maT mowafeTa maTTa, maT Sina adgilTaTYs, viTarca rebiT mSvenieri WurWeli daamzados. amgvari mondomebiT
vin marculeuli oqroA warscis visme Kelovansa, raATa Seq- Sen ufro mets gvaZlev, vidre Cvengan iTxov, ise, rogorc
mnes igini WurWlad Suenierad erTad SekrebulTa. ufali didebisa,1 jurRmulTan misuli, samariteli deda-
da amiT eseviTariTa wadierebiTa ara Tu ras miiReb Cuen- kacisagan wyals iTxovda,2 magram misgan ki ar iRebda, ara-
gan, aramed momcem, viTarca ufali igi didebisaA misruli med TviTonve mianiWebda mas sicocxlis wyaros. aseve vi-
jurRmulsa mas zeda da wyalsa iTxovda dedakacisa misgan Reb me Sengan da ara gaZlev. CemTan mosuli keTili stuma-
samaritelisa, ara Tu moiRebda, aramed wyarosa cxorebisasa ri rom davinaxe, sixaruliT Sevegebe, aviyvane zemo sar-
mianiWebda. esreT moviReb da ara Tu migcem. xolo me, viTar Tulze da misi SimSilis dacxroba movindome, rasac igi
vixile keTili igi stumari, romeli movida Cemda, sixaruliT eZiebda.3
mivrbiode da aRviyvane igi qorsa Cemsa da minda ganZRebad Sim- 1 igulisxmeba iesu qriste.
Sili misi, romelsa-igi eZiebda. 2 Sdr. in. 4:4-15.
3 keTil stumrad, romelic saWmels iTxovs, igulisxmeba qriste; Sdr.
m. 25:41-45

22 23
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

da viTar aRvixile saunje Cemi, vpove igi naklulevanad roca Cemi codnis saganZuri davaTvaliere, da vnaxe mi-
mcired mecnierebisa Cemisagan da, rameTu ena-brkYnval var si naklulevaneba, radganac gamarTulad saubaric ar Se-
da ver-metyuel, vinaAT viwye wmidisa misTYs Txrobad saT- miZlia, amitomac misi saTnoebis Sesaxeb Txrobas Sevude-
noebaTa misTa! aramed ganvizraxe, raATa vemsgavso futkarsa qi. ganvizraxe, davemsgavso Sromismoyvare futkars, da su-
Sromis moyuaresa da samoTxeTa SuenierTa wignTa mier movi- lier wignTa baRis yvavilTagan Sevkribo neqtari, raTa
wilne yuavilni, raATa ganumzado Wamadi tkbili wadierTa sa- tkbili saWmeli movumzado amis mosurneT, Cvens sadideb-
didebelad Cuenda. aramed jer-ars, raATa locvaA winaAT wa- lad. amisTvis ki saWiroa, locva wavumZRvaroT am saqmes;
ruZRuanoT, Keli SemoyavT Cem Tana vedrebiTa! Tqvenc SegvewieT vedrebiT, radganac yoveli sikeTis gan-
rameTu yovelTa keTilTa ganmasurnelebel locvaA ars. masurnelebeli locvaa. man dedis mucelSive ganaZliera
aman mucelsa Sina dedisasa ganapoxa samoel da winaAswarmet- samoeli da winaswarmetyvelad gamoaCina.1 naxeT nayofi
yuelad gamoaCina. ixileT-Ra nayofi igi locvisaA – winaA- locvisa! _ siyrmidanve WeSmaritebis winaswarmetyvelad
swarmetyuel iqmna WeSmaritebisa siyrmiTgan, rameTu iTxova iqca samoeli, radganac misTvis cremliTa da locviT eved-
igi ana cremliTa da locviTa. reboda dedamisi, ana.2
kualad sjulis-mdebelsa moses mo-raA-aqundes ficarni aseve, rodesac mose sjulmdebels sjulis ficrebi un-
igi sjulisani, ormeoc dRe locvaA da marxvaA safuZvel yo. da wamoeRo, amis safuZvlad locva da marxva dado. jer
da moses ficarni, dawerilni TiTiTa RmrTisaATa, gardamoa- RmrTis xeliT dawerili ficrebi Camoitana mosem mTidan,
qundes mTisa misgan erTgzis da meored – srulebad, rameTu Semdeg sxva ficrebi, maTi Semcvleli, radgan Tavdapirve-
pirvelni igi Seimusrnes, viTarca uriani, xolo meoreni pa- li ficrebi daimsxvra, huriaTa msgavsad, xolo meore fic-
tiv-icnes mocvalebiTa. misTYs jer-ars, raATa yovelman, ro- rebi pativiT Seimosnen, [warmarTebTan] misvliT.3
melman Kel-yos saRmrTosa msaxurebasa, iTxov[o]s misgan, ro- amitomac saWiroa, yvelam, romelic saRmrTo msaxure-
meli-igi uxuad mimniWebel ars RmerTi, da miscems sazrdelsa, bas mihyofs xels, misgan iTxovos, romelic uxvad momniWe-
viTarca ityYs iakob mociquli: “ukueTu vinme naklulevan belia da sakvebs aZlevs yvelas (e. i. RmerTi), rogorc am-
ars Tquengani sibrZniTa, iTxoven, da mosces mas RmerTman niWTa bobs iakob mociquli: `Tu vinme sibrZniT naklulia Tqven-
ganmyofelman”. gani, iTxovos, da RmerTi, niWTa (wyalobaTa) mimcemeli, mis-
cems~.4

1 Sdr. msaj. 16:17; galat. 1:15.


2 Sdr. I mef. 1:1-20; 3:20.
3 Sdr. gamoslv. 32:14-19; 34:1; 34:28-29.
4 Sdr. iakob. 1:5.

24 25
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

xolo dawyebasa mweralTasa jer-ars moKsenebaA didisa mweralTaTvis weris dawyebisas saWiroa didi moses mox-
mosesi, damwyebelisa saxlis weriTa, WeSmaritisa momaswave- senieba, romelic WeSmaritebis momaswavebeli saxlis aRwe-
beliTa, igi, romel noes msgavsad kidobnisa mis wyalsa zeda riT iwyebs.1 igi, noes kidobnis msgavsad, wyalze mimoiqceo-
iqceoda SeWurvili didebisagan, SiSiTa gangdebul, ganri- da, RmrTis mfarvelobiT daculi. (faraonis winaSe) SiSis
nebul iqmna moRuawebiTa RmerTTaATa, faraoAs asulisagan gamo gadagdebul iyo, magram Tavisianebis SemweobiT2 gadar-
ganipoxa saxlsave mas Sina misve mefisasa, mokla megYpteli Cenil iqna; faraonis sasaxleSive aRizarda misi asulis mi-
igi, siZe faraoAsi, ara mSorebeli da uCinoA, aramed maxlobe- er. merme mokla megvipteli, romelic Soreuli da ubralo
li faraoAsi viTarca iyo saxe yovelTave WeSmaritisa, pirve- kaci ki ar iyo, aramed siZe faraonisa (rogorc axali sju-
li igi – axlisa mis sjulisa siZe igi faraoAsi, faraoA uKor- lis saxe iyo Zveli sjuli, aseve faraonis siZe _ usxeulo
coAsa mis faraoAsi, viTarca egYpte jojoxeTisaA, erTier- faraonisa,3 xolo egvipte _ jojoxeTisa). gaeqca mose mefis
Tisa maxlobelni saxiTa. meot iqmna risxvisagan mefisa, gan- risxvas, udabnoSi wavida, sinas mTaze. mayvlovanSi, romelic
vida udabnod mTasa sinasa. gamoecxada angelozi RmrTisaA qalwulis saidumloa,4 RmrTis angelozi gamoecxada cec-
cecxliTa mayulovansa mas Sina, saidumloA qalwulisaA, da xlis saxiT da SeZrwunda am xilviT. angelozma cecxlidan
zarganKdili movida xilvad. mis mier uwoda da tyavi igi ubrZana, mkvdris tyavi ganeZarcva fexidan,5 da, maSasadame,
mkudrisaA gansZarcua ferKTagan cxoveli da warmoidgina ga- cocxlad warmoaCina mose, iseve, rogorc RmerTi faraonisa
mocxadebad, romeli misve maRlisagan iwama yofad igi Rmer- _ sibnelis mTavrad, umaRlesi sikeTisagan gandgomilad. WeS-
Ti faraoAsi, mTavrisa bnelisa da gandgomilisa uzeSTaesisa- marit sjulismdebels, umwvervales mTebze ufro maRlad
gan keTilisa, igi, romel maRalTa umwuervalesTa mTaTa umaR- gamoCinebuls, gzavnida RmerTi israelis gamosaxsnelad ni-
les iqmna (saxe igi WeSmaritisa mis sjulisa mdebelisaA!), mas SebiTa da saswaulebiT.
Ksnad israelisa waravlinebda saswauliTa da niSebiTa. 1aq `saxlad~, SesaZloa, igulisxmebodes kidobani, romliTac yrma mo-
se sikvdils gadaurCa (ix. gamosvl. 2:3).
2 ZvelqarTul teqstSia: `moRuawebiTa RmerTTa Ta~, rac aSkara nonsensia.
teqsti, samwuxarod, erTaderTi xelnaweriTaa SemorCenili, da am adgi-
lis gamarTva variantuli kiTxva-sxvaobebiT jerjerobiT SeuZlebelia
(meore nusxis aRmoCenamde); Sinaarsis mixedviT ki, vfiqrobT, unda iyos:
`moRuawebiTa T sTa Ta~, radgan yrma moses gadarCenisaTvis Tavisianeb-
ma (`T sTa~), saxeldobr, dam da dedam izrunes (e. i. `iRuawes~). grafiku-
li msgavsebis gamo `T sTa Ta~, SeiZleboda, arasworad amokiTxuliyo _
`RmerTTa Ta~, rac am konteqstSi sruli uazrobaa.
3 igulisxmeba boroti suli, satana.
4 saidumlo _ gamomsaxveli, alegoria, saxe.
5 mkvdris tyavi _ igulisxmeba tyavis fexsacmeli. imis xazgasma, rom
tyavi mkvdari pirutyvis nawilia, _ aluziaa adamisTvis RmrTis mier
tyavis samoslis Cacmevisa, samoTxidan gamoZevebis dros. mkvdari
cxvris tyavisagan damzadebuli samoseli, eklesiis mamaTa azriT (gri-
gol noseli, `didi kateqeturi sityva~), mokvdavebis momaswavebelia.

26 27
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

xolo momavlinebeli igi Tavsa TYssa gamoucxadebda, vin- xolo gamgzavneli (RmerTi) Tavis Tavs ucxadebda, Tu
igi iyo, da Tqua: “me var RmerTi abraamisi, RmerTi isakisi, vin iyo: `me var RmerTi abraamisi, RmerTi isakisi, RmerTi
RmerTi iakobisi” da mauwyebelisa mamaTa SenTaAsa. saxelsa mis- iakobisi~.1 RmerTi Tavis saxels mTidan auwyebda; sami di-
sa mTiT auwyebda samTa maT naxapetTa, didTa maT da marTalTa, di mamaTmTavris RmrTad moixsenia man Tavi.
saxel-idva RmrTad. merme isev hkiTxa RmerTs sjulismimRebelma mosem: `Tu
merme kualad ikiTxavs-ve RmerTsa mimRebeli igi mose: mkiTxaven, vin mogavlinao, ra vupasuxo?~ _ erTi ufskru-
“ukueTu mrquan, vin mogavlina, raA vTqua?”. erTi igi ufskru- liseburi siRrme aswavla saTqmelad da uTxra: `ase upa-
liT siRrme aswava Tqumad da hrqua: “esreT arqu, “romeli-igi suxe: romelic aris, man momavlina~.2 igi aris arsi, romel-
ars, man momavlina”. ars igi ars, romlisa dasabam ara ars”. da sac dasabami (dasawyisi) ara aqvs. amis dasarwmuneblad aTi
marwmunebelad miscna aTni igi did-didni saswaulni, romli- didi saswauli misca moses, romliTac igi mamaTa RmerTia.
Ta ars igi RmerTi mamaTaA, raATa hrwmenes WeSmaritisa RmrTis vinc ar irwmunebs WeSmarit RmerTs, am did naTels, maT
mecnierebisa sazRvari, naTeli igi didi, Seipyrnes igini bnel- bneli moicavs da siRrmeSi CainTqmebian. WeSmariti naTe-
man da siRrmesa dainTqnen. da romeli naTeli igi ars, erTi uxi- li _ erTi uxilavi da ucvalebeli RmerTia; ara dasabamis
lavi da ucvalebeli RmerTi ars ara dasabamieri, arca gasru- mqone, arc sisrulisaken mimavali, ganuzomeli, maradis
lebadi, ganuzomeli, maradis kurTxeuli, naTeli samebisaA, ra- kurTxeuli, naTeli samebisa, radganac igi (sameba) hkrebs
meTu ese usaRmrTeebisa Sehkrebs samguamovnebasa mamisa, Zisa mamis, Zisa da suliwmidis samgvamovnebas. ase Sekrebulad
da sulisa wmidisa Tana. aRiracxebis esreT Sekrebulad Seur- aRiracxeba, Seurwymeli (pirebiT) da ganuyofeli (bune-
wymeli da ganuyofeli, da ara jer-ars daklebad Ze mamisagan biT), da mamas Ze ar moakldeba da arc suli _ Zes. ase rom ar
da arca suli Zisagan. da ukueTumca ara esreT iyo RmrTeebaA, yofiliyo RmrTeeba, esoden didebuli ar iqneboda, rad-
vidre-memca ara didebul iyo friad, rameTu ars igi uxilav, ganac igi aris uxilavi, drois miRma, dautevneli,3 ucva-
uJamo, dautevnel, ucvalebel, – ucvalebel TYnier viTare- lebeli; viTarebis, raodenobisa da xatebis gareSe; Seup-
bisa, TYnier raodenobisa, xatebisa, – Seupyrobel da Seunawev-
rebel, TYT iZrvis maradis ZrviTa, TaviT TYsiT Zlier. daRaTu
miiwevis pirvelisa mizezisa yoveli, romeli misi ars viTarca
Ze, mxoloA cxoveli da ganmacxovelebeli, momcemeli cxore-
bisaA, viTarca ityYs: “me cxovel var da Tquenca cxovel iyve-
niT, da romelsa hrwmenes Cemi, igica cxovndes Cem mier”, naTe-
li igi, maradis kurTxeuli da brwyinvale, ganurCeveli uzeS-
Taesisagan bunebisa arsebisa, saukunebr naTeli smeniT-re. da
suli wmidaA, mTavrobisa ufali, warmavlinebeli, ganmkuTnve- 1gamosvl. 3:6.
2Sdr. gamosvl. 3:14.
li, taZrad TYsa moqmedi, viTar hnebavn da vis Tanaca unebn. 3igulisxmeba: ganuzomeli, romelsac veraviTari sivrce ver daitevs.

28 29
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

rameTu suli momcemeli da Semoqmedi da ara Seqmnuli, yrobeli,1 Seunawevrebeli,2 Tavad moZraobs maradiuli moZ-
romlisagan dadga Seqmnilica igi naTeli meoreTa maT brwyin- raobiT; Tavis TavSi Zlierebis mqone. pirvel mizezTan3 aR-
valebaTaA, angelozTasa vityY, da naTeli mesame [...]ci ese, daw- wevs yovelive, romelic misia, rogorc Ze, cxoveli da gan-
yebulni pirvelisa misgan naTlisaA, dasabamisaA igi, romlisa- macxovelebeli,4 momcemeli cxovrebisa, rogorc Tavadve
gan samni da samisagan erTi, garna ese xolo. rameTu mama ara Ze ambobs: `me cocxali var da Tqvenc cocxlebi iqnebiT, da
da Ze ara mama da suli wmida arca mama, arca Ze. da ese ara gan- vinc Cemsas irwmunebs, isic icocxlebs Cem mier~.5 naTeli,
yofs bunebasa, aramed ganiyofvin bunebasa Sida da moaswa- maradis kurTxeuli da brwyinvale, arsebiT ganuyofeli
vebs erTobasa. xolo romelTa samebisa erTsworoba ver gu- uzeSTaesi (umaRlesi) arsis bunebisagan; da suliwmida,
lisKma-yves, bnelsa Sina arian da eCquebian. hrcxuenoden ari- mTavrobis ufali, [sikeTis gzaze] damyenebeli, da Tavis sam-
ozs, romelman dabadebulad ikadra Tqumad sityuaA igi yofelad ganmkuTvneli im adamianebisa, romelTac moisur-
RmrTisaA, romeli-igi misi iyo da ara sxuaA. da ese SeemTxYa, vebs.
rameTu ver cna sazRvari guamisa da bunebisa misisaA, xedvida radganac suli momcemelia; Semoqmedi da ara Seqmnili,
mas kacad da bunebaA RmrTeebisaA dausabamoA vera cna. romlis mierac ganmtkicda meore, Seqmnili naTelic, meo-
da kualad ariannica, romelni ityYan qristesa, viTarmed re brwyinvaleba, rogoricaa angelozTa dasi, da mesame na-
sityuaA iyo RmrTisaA, da suli kualad dabadebulTa Seaer- Teli ki _ kaci; isini dawyebulni (dasabamierni) arian pir-
Tes da ityYan, viTarca adamio, sityuaA igi dahbada RmerTman, veli naTlisagan, romelicaa wmida sameba, samebiT erTi. is,
rameTu [...]1. yovelTa kacTa uugunuresno, ukueTu sityuaA misi rom mama araa Ze da Ze araa mama, suliwmidac araa arc Ze da
iyo, viTar-memca iyo zogi RmrTeebisa misisaA dausabamod da arc mama, _ es ar niSnavs bunebis ganyofas, aramed samebis
zogi dabadebuli? romeli-igi xuroman qmnis, sueti gina ta- pirni ganiyofian saRmrTo bunebaSive, da amiT erTobas mo-
Zari, ara iTqumis sityuaA xuroAsaA mis, aramed sityYTa Seq- aswavebs. romelTac samebis erTsworoba6ver Seicnes, sibne-
mnili. da aw viTarmca iyo sityuaA RmrTisaA qriste da kua- leSi imyofebian da siSleges misdeven. Sercxves ariozi, ro-
lad dabadebuli sityuaA igi?! vidre maTi dasjis maT! ukue- melmac gabeda, RmrTis sityva (qriste), romelic misi (e. i.
Tu sityuaA igi ara iyo mis Tana, dausabamoA ukanaAT daebada?! RmrTisa) iyo da ara sxva (e. i. RmrTeebisagan ganyofili), qmni-
pirvel utyu vidre-me iyoa RmerTi Senisa sityYsaebr?! da ku- lebad gamoecxadebina. es cdomileba ariozs imiT SeemTxva,
alad hnebavs, raATa miugon mkiTxvelsa yovelTa, romelni er-
Tsworebasa samebisa wmidisasa ara Seiwynareben, RmerTi Sem- 1 Seupyrobeli _ is, rasac ver Seipyrob, raime CarCoSi ver moaqcev.
wynarebeli SesrulisaA ars anu ara? ukueTu aRiaros, viTar- 2 Seunawevrebeli _ nawilebisagan Seudgeneli, e. i. martivi.
3 pirvelmizezi _ igulisxmeba mama RmerTi.
med RmerTi ara Semwynarebeli ars SesrulisaA, vikiTxoT: sit-
4 cxoveli da ganmacxovelebeli _ cocxali da sicocxlis mimniWebe-
yuaA RmrTisaA Sesruli ars anu ara? ukueTu Tquas, Sesruli li.
5 Sdr. in. 11:25.
1 aq raRac unda akldes, Tumca xelnawerSi es daklebuloba araa riTime aR- 6 termini `erTsworoba~ gamoxatavs samebis pirTa erTobas da maT
niSnuli. Tanasworobas.

30 31
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

ars, uvar-vyo, romeli igi aRviare, aramed nu iyofvin, viTar- rom ver mixvda gansxvavebas misi pirisa (e.i. pirovnuli Tvi-
mca Se-raAme-vida RmrTisa Tana, romelica ara iyo, ukueTum- sebisa) da bunebisa; xedavda mis kacobas da dausabamo saR-
ca Semwynarebeli igi Cans, rameTu yovelsa Semwynarebelsa mrTo buneba ver ganWvrita.
aRematebis da daakldebis, da viTar SesaZlebel ars ese RmrTi- iseTi arianebic arian, romelnic qristes RmrTis sit-
saTYs Tqumad, viTarmed: aRematebis da daakldebis. daSTa, raA- yvad miiCneven, magram suliT isev dabadebulad (qmnile-
Ta iyos SanT, rameTu yoveli oriTave ganiyofvis: SanTiTa da bad) Seracxes da amboben, _ sityva, ise rogorc adami, Rmer-
SesruliTa. da romeli ara iyos Sesruli, Cans, rameTu SanTi Tma dabadao. yvela kacze ufro ugunurno, Tu misi (e.i. ma-
ars igi. da romeli SanTi ars, mdgomare arian igini TaviT mis) sityva iyo, rogor SeiZleboda, misi RmrTeebis naxeva-
TYsiT. xolo romeli RmrTisa ars, ese ars dambadebeli da ara ri dausabamo yofiliyo, sxva naxevari ki _ Seqmnili (e. i.
dabadebuli. vityY sityuasa dausabamosa, romlisa mier dah- dasabamieri)?
bada RmerTman yoveli dabadebuli. da ver SemZlebel ars yo- roca mSenebeli qmnis taZars an svets, amaT mSeneblis
fad, rameTu yovelive ganiyofvis or pirad: dabadebuli da sityvas ki ar uwodeben, aramed misi sityviT (azriT, gone-
dambadebeli. da romeli dambadebeli ars, da ars dabadebul, biT) Seqmnils; maS, rogorRa SeiZleboda, qriste RmrTis
da Cans, rameTu sityuaA igi ara dabadebuli ars da, raATa mok- sityvac yofiliyo, da Tanac dabadebuli (e. i. Seqmnili)?
led vTquaT, viTarca araraA ars dabadebulTa Soris, romel- TviT maTive (arianelTa) sityva amxels maT: Tu sityva
mca dambadebel iyo. ar iyo masTan (mamasTan) erTad dausabamo, maS mogvianebiT
Seiqmna? maS RmerTi Tavdapirvelad utyvi yofila, ro-
gorc Sen ambob!
kidev minda, kiTxviTve vupasuxo yovel mkiTxvels, ro-
melic wmida samebis erTsworobas ar aRiarebs: RmerTi Se-
mavalis mimRebeli aris Tu ara? Tu aRiareben, rom RmerTi
Semavalis mimRebeli araa, vkiTxavT: sityva RmrTisa Sema-
valia (masSi) Tu ara? Tu ityvis, Semavali da Sesuliao, e.
i. uarvyof, rac vaRiareo, mivugeb: SeuZlebelia, raime ise-
Ti Sevides RmerTSi, rac manamde ar yofila; radganac, ra-
ime Semavalis mimRebeli rom iyos igi, yovel mimRebels xom
(am miRebiT) emateba an akldeba raime, da rogor SeiZleba,
RmerTze vTqvaT, _ raime moemata an moakldao! dagvrCa, va-
RiaroT, rom (Ze RmrTisa) bunebiTad masTan myofia,1 radga-

1`bunebiTad masTan myofis~ Sesatyvisad Zvel teqstSi gvaqvs `SanTi~.

32 33
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

esreTve vityY sulisa wmidisaTYsca. xolo makedon ikadra nac yovelive, rac SeiZleba iyos, orTagan erTia _ an buneb-
sulisa wmidisa dabadebulTa Soris SerTva da madliT mov- rivad myofi an SeZenili (Sesuli), da, rac Sesuli (SeZeni-
lena TYTmflobelisa mis sulisa wmidisa. kadnieri igi, Tav- li) araa, Cans, _ bunebrivad myofi yofila! bunebrivad myo-
Kedi, romelsa Tavi TYsi raAme egona yofad, romeli-igi ara fi ki TavisTavadi arsia (sxva raimeze araa damokidebuli).
iyo. aman enaA TYsi RmrTis mbrZolad ganaZliera Semdgomad (amrigad, Ze RmrTisa _ TavisTavadad RmerTSia, da ara
saSinelisa mis smenisa, viTarmed: “yovelni codvani da gmoba- garedan Sesuli), xolo romelic RmrTisaa, igi Semoqmedad
ni mietevnen kacTa, xolo sulisa wmidisa gmobaA ara miete- unda vaRiaroT da ara Seqmnilad. vsaubrobT dausabamo sit-
os”. da arca gulisKma-yo winaAswarmetyuelisa daviTis yvaze, romlis mierac Seqmna RmerTma yoveli qmnileba. yove-
Tq[u]muli igi, viTarmed: “sityYTa uflisaATa cani daemtkic- li arseba orTagan erTia: an Semqmneli (da Tavad Seuqmneli,
nes, da suliTa pirisa misisaATa yoveli Zali maTi”. ukueTu suli TviTarsi), an Seqmnili. aSkaraa, sityva RmrTisa Seqmnili ki
pirisa misisaA ars, wmidaA igi suli viTarmca iyo dabadebul! araa, aramed Semoqmedi; da mokled rom vTqvaT, SeqmnilTa
rameTu yoveli, romeli ars, misi ars. ukueTu dabadebul, usu- Soris araferia, rac SeiZleboda Semoqmedi yofiliyo.
lo viTarme iyo mamaA vidre dabadebadmde mis sulisa! aramed amasve vityvi suliwmidis Sesaxebac. makedonma gabeda,
dambadebeli misi suli igi WeSmaritebisaA, romeli mamisagan qmnilebaTa Soris Seeracxa TviTarsi suliwmida, da mad-
gamovals da Zisa Tana Tayuanis-icemebis, igi suli, romeli liT (mowyalebiT) movlenilad warmoidgina igi. im Tav-
wyalTa zeda iqceoda da qceviTa miT maT zeda gamosaxvida da xedma, romelsac Tavisi Tavi raRac egona, rac namdvilad
dahbadebda yovelTa dabadebulTa da madliT warmoaCinebda ar yofila. imis Semdeg, rac smenoda sakrZalveli sityve-
TiToeulsa, viTarca mas unda; igi suli, romeli cecxlisa bi _ `yvela codva da gmoba mieteveba kacs, xolo suliwmi-
msgavsad gardamoKda mociqulTa zeda, uzeSTaesiTa sakYrve- dis gmoba ar mietevebao~,1 _ man mainc gaaZliera RmrTis
lebiTa enani ganuyvna. aha madli gamouTqumeli, ebraulad winaaRmdeg brZola. ver mixvda daviT winaswarmetyvelis
ityYs mociquli erTiTa xolo eniTa da yovelTa eniTa barba- naTqvams: `uflis sityviT ganmtkicdnen cani, da misi piri-
rozTa esmina! dan gamomavali suliT _ yoveli maTi Zala~.2 Tu misi
(RmrTis) piris sulia (e. i. sunTqva), rogor SeiZleba, Seq-
mnili iyos! radganac yvelaferi, rac misia, saRmrToa (da
Seuqmneli)! qmnileba rom yofiliyo suliwmida, rogor iq-
neboda mama, usulod, am sulis Seqmnamde? namdvilad ki
suliwmida Semoqmedi mamis sulia, suli WeSmaritebisa,
romelic mamisagan gamodis da ZesTan erTad Tayvanis-ice-
meba. es sulia, romelic wylebze mimoiqceoda,3 da am
1. mT. 12:31
2. fs. 32:6
3. Ses. 1:2.

34 35
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

amis sulisagan suli sibrZnisa da mecnierebisa da gulis- mimoqceviT saxes aZlevda da qmnida yovel qmnilebas, da
Kmis-yofisaA movedin Cuen zeda da moecin povnad madli sit- Tavisi wyalobiT TiToeul qmnilebas imgvarad warmoaCen-
yYsaA enasa Cuensa, raATa wmidisa mis iovane zedaZnelisaTYs da, rogorc mas surda. es suli, romelic cecxlis saxiT
vityodi ucTomelad Semkobad, sargebelisaTYs spodionTa gadmovida mociqulebze, umaRlesi sakvirvelebiT enebi ga-
udabnoTaAsa (romel arian moswrafebani). xolo Tquen gan- nuyo maT. ai, gamouTqmeli mowyaleba! ebraulad saubrobs
mzadeniT sasmenelni Tquenni da sarwmunoebiT SeiwynareT, nu mociquli, mxolod erTi eniT, da yvela ucxo enaze mosa-
viTarmca gesma saTnoebaA yovlisa mis kacisaA, aramed mcire ubres esmis (Tav-TavianT enebze!).
mravlisagan dayovnebiTa JamisaATa. dae, Cvenc mogveces amave sulisagan suli sibrZnisa da
mecnierebisa, madliT Seimosos Cveni sityvebi, raTa Seuc-
domlad vityodeT wmida iovane zedaznelis qebasa da Sem-
kobas monastris mkvidr moswrafeTaTvis (gulmodgine msme-
nelTa), Tqven ki Tqveni sasmeneli (yuri) moamzadeT da rwme-
niT miiReT, ara yvelaferi am kacis saTnoebaTa Sesaxeb, ara-
med mcire raime nawili, rac droTa svlas gadaurCa.

36 37
dasabami cxo reb
cxoreb isa wmid
rebisa isa mamisa
wmidisa dasabami Cveni wminda mamis, ioane
Cuen isa iovane zedaZnel
Cuenisa isaA
zedaZnelisaA zedaznelis cxovrebisa

I. ese netari iovane iyo queyaniT SuamdinariT, da winam- netari ioane iyo SuamdinareTidan da suliwmindis
ZRurebiTa sulisa wmidisaATa moiwia queyanasa qarTlisasa, max- winamZRvrobiT movida qarTlis qveyanaSi, Cveni
lobelad deda-qalaqsa amas Cuensa mcxeTas, romelman ganu- dedaqalaqis, mcxeTis siaxloves. man Tavisi Tavi
kuTnva Tavi TYsi siyrmiTa TYsiTgan qristesa. siyrmidanve qristes miuZRvna.
da aRiRo uReli mZime siWabukiTgan TYsiT da dajda mZime uReli itvirTa siWabukidanve, ganmartovda da be-
TYsagan da dayudna, rameTu ars sasoebaA TmenisaA. pirvelad rad Sedga, radgan hqonda imedi daTmenisa. Tavdapirvelad
TYssave queyanasa asureTs iwyo monazonebad. da iqceoda yov- Tavissave qveyanaSi, asureTSi, iwyo beroba da cxovrobda sru-
liTa simdabliTa, marxviTa da mRYZarebiTa, cremliTa da ved- li morCilebiT, marxviTa da Ramis TeviT, cremliTa da ved-
rebiTa. SromiTa da moTmeniTa dRiTi-dRe waremateboda, raATa rebiT. SromiTa da moTminebiT dRiTi dRe waremateboda, ra-
srulebasa mas miemTxYos, romelca-igi miiRos, romelsa Ta srulyofilebisaTvis mieRwia da mieRo is, rasac ufali
ityYs: “irekdiT da gangeRos, eZiebdiT da hpovoT”. brZanebs: “daakakuneT da gagiReben, eZieT da hpovebT”.1
viTar-igi ganaTlda, didebasa mas miiwia pirvel, da mSo- igi ise ganaTlda, rom uzenaes didebas miaRwia, Sore-
rebelsa mas, viTarca mas maxlobelsa, xedvida. da gamobrwyin- uls axlos myofiviT xedavda da varskvlaviviT gamobrwyin-
da viTarca varskulavi. da ganmravldes Zalni igi, romelni da. gaumravlda niWebi, romelnic mas RvTisagan eboZa, niWe-
iqmnnes misgan RmrTisa mier, kurnebaTa mravalferTa saxeTa bi mravalgvar senTa kurnebisa borot sulTa gansadevnad.
senTasa gansxmad eSmakTasa. maSin datova is adgili, sadac cxovrobda da wavida
maSin dauteva adgili igi, sada iqcevin, da warvida gan- ganSorebul udabnoSi. ipova gamoqvabuli da damkvidrda
Sorebulsa udabnosa. da pova quabi da dajda mas Sina mowa- Tavis mowafeebTan erTad. didxans aravin icoda is adgi-
feTa TYsTa Tana. da aravin icoda adgili igi mraval Jam. da li. iSviaTad Tu sadme gagzavnida mowafeebs sazrdelis
iSYT sadame ganavlinis mowafeTa misTagani moRebad sazrde- mosatanad. ase dafarulad cxovrobda.
lisa. da esreT farulad iyofvoda xolo, hgonebda farvasa xolo RmerTma kvlav gamoaCina Tavisi msaxuri, radgan
Tavisa TYsisasa. aseTia RvTis wesi: “yvela, vinc Tavs daimdablebs, amaRlde-
xolo RmerTman mermeca gamoacxada TYsi igi monaA, ra- ba”2. kvlav iwyes mosvla masTan, vinc gamoqvabulSi imale-
meTu CueulebaA ese ars RmrTisaA: “yoveli, romeli daimdab- boda. sakaceebiT mihyavdaT sxvadasxvagvarad tanjuli sne-
lebdes Tavsa TYssa, igi amaRldebis”. iwyes kualad moslvad ulebi da maSinve ganikurnebodnen.
munca misa, romel damalul iyo quabsa Sina. miaqunda sneu-
1 mT. 7:7; lk. 11:9.
2. mT. 23:12; lk. 18:14.

38 39
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

lebi cxedrebiTa, ferad-feradad guemulni da munTques lxi- roca amas vambob, mis romelime iqaur ambavsa da cxov-
neba povian. rebas ki ar gauwyebT Tqven, Zmano, aramed mogiTxrobT, ra
amas raA vityY, ara Tu mun romelTame saqmeTa da cxore- mizeziT movida Cvens qveyanaSi. xolo netaris adrindeli
basa missa gauwyeb Tquen, Zmano, aramed romliTa mizeziTa mo- cxovreba da saqmeni pirvel wignSi weria da CvenTvis sasi-
iwia sofelsa amas Cuensa, migiTxrob, xolo pirveli igi cxo- xaruloa misi meored aRwera.
rebaA da saqmeni igi amis netarisani weril arian pirvelsa mas
wignsa da Cuenda netar ars meored aRwerad.

II. maSin iwyo netarman iovane ganzraxvad gonebasa TYssa, 2. maSin netarma ioanem ganizraxa, Soreul qveyanaSi
raATamca warvida igi Sorsa sofelsa, sadaca ara iyo yolad- wasuliyo, sadac srulebiT aravis smenoda mis saTnoebaTa
ve KmaA smenisa saTnoebaTa misTaA, da ityoda: “vinaA vekrZalo, Sesaxeb, da ambobda: “sad davimalo? gavemarTebi iqiT, sai-
jer-iyos warmarTebaA slvisa misisaA”. Tac RmerTs nebavs”.
daRaTu hgonebda igi xolo, ganmgebelman misman, sul- is mxolod ganizraxavda, xolo misma ganmgebelma wmin-
man wmidaman, wams-uyvna mas queyanad Crdilod, raATa miuZ- da sulma mianiSna CrdiloeTis qveyana, raTa waruZRves
Rues queyanad qarTlad. xolo ars, romelsa unebs warmos- qarTlSi. visac aqeT wamosvla surda, imis momyvani sxva iyo.
lvaA aqaT, aramed sxuaA iyo mimyvanebeli misi. romelman-igi is, vinc odesRac abraams dauZaxa da uTxra: “datove Seni
odesme abraams uwoda da hrqua: “gamoved queyanisagan Senisa qveyana da naTesavebi, midi qveynad, romelsac me giCveneb”.1.
da Soris naTesavTa SenTa, mived queyanad, romeli me giCueno erTi da imave qveynidan, erTi da imave modgmidan gamoiy-
Sen”. erTisagan queyanisa, erTisagan naTesavisa gamoiyvana ab- vana abraami da ioane. WeSmaritad abraamis naSobTagani iyo
raami da iovane; da rameTu WeSmaritad naSobTagan abraamisTa wminda ioane. usmine pavle mociquls, ras ambobs: “Tu Tqven
iyo wmidaA iovane. ismine pavle mociqulisaA, rasa ityYs: “uku- qristesni xarT, maSasadame, abraamis Svilni xarT, misi aR-
eTu Tquen qristesni xarT, abraamisni vidre-me Svilni xarT, Tqmis memkvidreni”.2 WeSmaritad wminda Zirma aRmoacena
aRTqumisa misgan mkYdrni”. WeSmaritad wmidaman Zirman ke- keTili.
Tili aRmoacena. maSin daiwyo fiqri sanatrelma ioanem da Tavis mowa-
feebs uTxra: “Tqven aq iyaviT, radgan minda Sors wavide
maSin iwyo netarman iovane ganzraxvad da hrqua mowafeTa da iqneb vipovo, rasac veZeb”. xolo sanatrelma mowafeebma
TYsTa: “iyveniT Tquen aqa, rameTu minebs, raATa warvide gaixsenes winaswarmetyvel elises sityva: “cocxalia ufa-
ganSorebulsa queyanasa, daRaTu vpovo, romelsa veZieb”. li, cocxalia suli Seni, ar gagiSvebT Sen marto”,3 sadac

1. Sdr. Sesaqm. 12:1.


2. gal. 3:29.
3. Sdr. IV mef. 2:2.

40 41
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

xolo netarTa mowafeTa moiKsenes sityuaA winaAswarmet- midixar. wyaros, romelsac yoveldRe vsvamT da miT vkma-
yuelisa elisesi: “cxovel ars ufali, cxovel ars suli Seni, yofildebiT, ar movaklebT Cvens Tavs isedac Cveni mokle
ara gangiteoT Sen martoA, vidreRa xYdode. da wyaroA igi, sicocxlis ganmavlobaSi da, rac SenTvis gangizraxavs ke-
romelsa vsuamT maradRe, ganvZRebiT misgan, ara naklulevan Tilad, CvenTvisac gaimete”.
vqmnneT Tavni Cuenni mciredTa amaT dReTa CuenTa. da romeli hoi, mSvenieri moZRvris mowafeTa keTilo SeTqmule-
Tavisa SenisaTYs ixile keTilad, CuenTYsca egre saTno iCine”. bav! siyvarulis borkils Seukravs isini, qristes mier gav-
N SuenierTa moZRurisa mowafeTa keTili igi SeTqumu- lebul xnuls mihyvebian erTobiT.
lebaA! sakrvelsa mas siyuarulisasa Seekrnes, ornatsa mas qris-
tessa mizidvides erTobiT.

III. maSin warmoemarTa igi TYsiT queyaniT queyanad qar- 3. maSin gamoemarTa igi Tavisi qveynidan qarTlSi im
Tlisa winamZRurobiTa Zalisa mis uxilavisaATa, romeli-igi uxilavi Zalis winamZRolobiT, romelic odesRac var-
odesme saxiTa varskulavisaATa moguTa uZRoda. moiwia Cuen- skvlavis saxiT mogvebs win uZRoda. moaRwia Cvens dedaqa-
sa amas deda-qalaqsa mcxeTas. da viTar Tayuanis-sca wmidaTa laqs, mcxeTas, da, roca Tayvani sca wmida eklesiebs, Sevi-
eklesiaTa, Sevida igi winaSe wmidasa kaTolike suetsa, RmrTiv da igi RvTisagan aRmarTul wminda kaTolike svetTan1, di-
aRmarTebulsa, didiTa sakYrvelebiTa zegardamo gamoCine- di sakvirvelebiT zegardmo gamoCinebulTan, romelic ka-
bulsa, romeli-igi karTa ze daepyra mravalJam, romelsa-igi rebs zemoT idga didxans. mas xedavda mTeli qarTlis eri.
xedvida yoveli eri qarTlisaA, romeli-igi daamtkica Rmer- igi daamtkica RmerTma da ara kacma, raTa misi safuZveli
Tman da ara kacman, raATa iyvnen safuZvelni misni SeuZrvel iyos Seuryevlad ukunisamde, romlis ambavic gavrcelda
ukunisamde, romlisa-igi ambavi ganKda yovelsa queyanasa da mTel qveyanaze da romlis aRmarTvac sami dRis manZilze
romeli-igi yovelman RonisZiebaman xuroTaman da mefeTaman verafriT SeZles verc xuroebma da verc mefeebma, mTeli
simravliTa uricxYTa ver uZles aRmarTebad sam dRe. warmo- Zala daxarjes, datoves da wavidnen saRamos. yvelanairi
acalieres yoveli Zali maTi, dauteves da warvides mimwuxri, iaraRi Tan waiRes sasowarkveTilebma.
da yovelni manqanebani maTni Tana warixunes da sasoebaA wari- imave Rames mTeli qarTlis sikeTis mizezma, wminda da
kueTa. ayvavebulma dedam Cvenma, ninom, daiwyo cremliT locva
masve Ramesa yovelTa maT qarTlisa keTilTa mizezi igi da qristesagan, Cveni Zlieri RmerTisagan, vedrebiT Se-
wmidaA da aRyuavebuli dedaA Cueni nino daadgra locvasa wevnas iTxovda. male Tavad tyvem daatyveva mefis Zala da
cremliTa da yovliTa vedrebiTa iTxovda Zlierisa-gan qris- xuroTa ostatoba. locviT aiRo cxoveli sveti da erT
tes, RmrTisa Cuenisa, Sewevnasa da mswrafl tyue-qmnida tyue wyrTaze gaaCera haerSi.
igi yovelsa mas Zalsa mefisasa da siKelovnesa xuroTasa. 1 igulisxmeba sveticxoveli

42 43
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

locviTa miiRo sueti igi cxoveli da dahkida zeda aerTa aR- roca gaTenda, mirian mefe da mTeli xalxi qarTlisa mo-
Sorebulad xarisxisagan wyrTa erT, marTl ze dga. da viTar vida da ixiles didi sakvirveleba, RvTiuri saidumlo, ro-
ganTena, aha mirian mefe da yoveli simravle qarTlisaA moi-
melic maTi cxonebisaTvis moxda. nela Camovida, sanam gamza-
wivnes da ixiles didi igi sakYrvelebaA, RmrTisamieri sai-
debul Tavis kvarcxlbeks ar daemyara. yvela SekrTa, ukvir-
dumloA, romeli-igi iqmna cxorebisa maTisaTYs. da nelad Ca-
movida mcired, vidre daemtkica ganmzadebulsa TYssa xaris- daT aseTi didi rwmena, adidebdnen mamasa da Zesa da wmidasa
xsa zeda. gankrTes yovelni, daukYrda sarwmunovebaA igi di- sulsa. morwmuneebs ganuaxldaT rwmena. amis mere aRmarTes
di, adidebdes mamasa da Zesa da wmidasa sulsa. da SeeZineboda sxva svetni da aaSenes eklesia, romlisTvisac pavle mociqu-
morwmuneTa maT ganaxlebaA igi sarwmunoebisaA friad. mieriT- li ambobs: “rogor unda moiqce RvTis saxlSi, romelic aris
gan aRemarTnes sxuani igi suetni da aRaSenes eklesiaA, rom- eklesia, sveti da simtkice WeSmaritebisa, romelic eCvena
lisaTYs pavle mociquli aKsenebs: “viTar-igi jer-ars sax- anglozebs, iqadaga warmarTTa Soris da irwmuna qveyanam”.1
lsa Sina RmrTisasa yofad, romel ars eklesiaA, sueti da sim- am naTliT Semosili svetisaken, rogorc RvTisagan ga-
tkice WeSmaritebisaA, romeli-igi, eCuena angelozTa, iqada- moCinebuli sakvirveli da pativcemuli adgilisaken, mi-
ga warmarTTa Soris da hrwmena sofelsa”. iswrafoda wminda ioane. Tvaleb da xelebapyrobili eved-
amis naTlisa Semosilisa suetisa winaSe moiswrafa wmi-
reboda igi RmerTs, dasTxia patiosani cremli cxoveli sve-
daman iovane, viTarca RmrTiv gamoCinebulisa sakYrvelisa da
pativ-cemulisa adgilisa. evedreboda igi RmerTsa da aRi- tis winaSe, raTa euwyebina is adgili, sadac Tavis svlas
xilna Tualni da aRipyrna Kelni da dasTxivna patiosanni igi daasrulebda.
cremlni winaSe cxovelisa mis suetisa, raATamca auwya adgi- maSin man, vinc Tavis moSiSTa nebas aRasrulebs, uCvena
li igi, sada srbaA TYsi aRasrula. maT erTi mTa axlos, mcxeTis aRmosavleTiT, da cxoveli
maSin igi, romelman yvis nebaA moSiSTa misTaA, adre uCu- jvris CrdiloeTiT, raTa asuliyo im mTis wverze da iq dar-
ena maT mTaA ese erTi maxlobelad mcxeTas aRmosavaliT-re Ceniliyo. roca igi gaemarTa, gadacura mdinare aragvi. mi-
da cxovelsa juarsa CrdiloAT kerZo, raATa aRvides wuersa vida cxovrebis momniWebeli jvris winaSe, romlis frTaTa
zeda mis mTisasa da iyofvodis mun. da viTarca waremarTa igi, qveS mravali dafarula yovelgvari boroti SemTxvevisa-
wiaR-vlo mdinare aragY, miiwia igi winaSe momcemelsa cxo- gan maRlidan didi sakvirvelebiT gamoCinebuli da RvTi-
rebisasa juarsa, romlisa frTeTa queSe misTa daufaravs yo-
sagan damtkicebuli naTlis mier. didxans loculobda, ga-
veli yovlisagan SemTxuevisa borotisa maRliT sakYrvele-
movida da avida maRal mTaze, romelsac zedazeni hqvia, sa-
biTa didiTa gamoCinebulsa naTelsa da RmrTiv damtkicebulsa
naTelsa. da yo locvaA myovar Jam, da gamovida mier da aRvida dac axla mis mier aSenebuli monasteria, radgan is adgili
mTasa mas maRalsa, romelsa hrqYan zedazaden, sada-igi aw mo- sruliad uRrani iyo. rogorc ki ixila, moewona da Tqva:
nasteri misi aRSenebul ars. rameTu iyo adgili igi yoladve “es aris Cemi navsayudeli, amieridan aq unda davemkvidro,
maRnar. da viTar ixila igi, saTno-iyo da Tqua: “ese ars gansa- radgan ase msurs. nadirni misni mikurTxebia”.
suenebeli Cemi, ukue amas davemkYdro, rameTu mTnavs ese, na-
dirni misni kurTxeviT vakurTxne”. 1 Sdr. I tim. 3:15-16.

44 45
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

xolo me viTar vhgoneb, netaro Seni ars sityuaA ese: xolo, rogorc me vfiqrob, netaro, Senia es sityvebi:
“vinmca mcna me frTeni viTarca tredisani, aR-mca vfrindi. “vin momcems frTebs, rogorc mtreds, rom avfrinde, av-
aRvimaRle, mi-mca-ved, ganvisuene udabnos”. maRlde, mivide da ganvisveno udabnos”.1
rameTu ufalman yo damkYdrebaA igi misi aqa orisa saq- ufalma ori saqmisaTvis daamkvidra igi aq. pirveli,
misaTYs: pirvelad, raATa samkaul iqmnas da gYrgYn Cuenisa raTa samkauli da gvirgvini iyvnen Cveni qalaqisa is da mi-
amis qalaqisa igi da mowafeni misni, aTormetni igi Tualni si mowafeni, pativcemuli Tormeti Tvali2, Sesamkobelni
pativ-cemulni mixedviTa, gandgmul kuarTsa mas aronissa, sar- aaronis kvarTisa3, sargeblobis momtanni da mkurnalni qa-
gebel da mkurnal yovelTaTYs myofTa qalaqisa amis Cuenisa, laqSi myofTaTvis, romelnic uxmoben maT (razec Semdgom
romelni xadian maT, romeli mcired Semdgomad migeTxras. da mogiTxrobT mcireoden); da meore, radgan is adgili, sa-
meored, rameTu adgili igi, romelsa miivlina, godoli iyo dac RmerTma moavlina, godoli iyo upirveles warCine-
pirvelTa maT warCinebulTaA, sada-igi kerpTmsaxurebaA aR- bulTa, iq kerpmsaxureba sruldeboda da borot sulebs
maRlebul iyo. da eSmakni maT mier imsaxurebodes nazorevTa SesawiraviT emsaxurebodnen, unda ganewminda RvTismsaxu-
maT kuamliTa, raATamca maTve adgilTa amaRlda RmrTis-msa- rebis aRdgeniT, iqidan ganedevna Sxamianoba ukeTur eS-
xurebaA, ganwmidna mier geslovanebaA igi ukeTurTa maT eS- makTa, rogorc odesRac sabam – kastelis adgilebSi, roca
makTaA, viTarca yo odesme saba adgilsa mas kastelisasa, gani- gandevna eSmakTa gundi. loculobda netari beri da ga-
otna eSmakTa gundni1. ilocvida netari igi beri da evedre- mudmebiT evedreboda RmerTs. idga auRelvebeli, avi su-
bin yovelsa Jamsa RmerTsa da dgan igi SeuSfoTebelad, yo- lis yvela Semotevas iTmenda. locvasa da marxvas, rogorc
velTa maT zeda moslvaTa eSmakisaTa moiTmenda, locvasa da dedas gonierebisas, miendoboda.
marxvasa, viTarca dedasa gonierebisasa Seevedra.

IV. eneba wmidasa mamasa Cuensa iovanes, raATamca martod 4. surda Cvens wminda mama ioanes, rom marto yofili-
iyofvoda, wadier iyo TYssa sayoflad qalaqsa mas, romlisa yo, ewada, damkvidrebuliyo qalaqs, zeciur ierusalims,
xuroTmoZRuar da Semoqmed RmerTi ars, zecisa ierusalems, romlis xuroTmoZRvari da Semoqmedi RmerTia, raTa ze-
ganmcxromelsa maT Tana dResaswaulsa SerTvad keTilTa va- ciuri margalitis maZiebeli SeerTeboda keTil vaWarTa
WarTa zecisa margalitisa meZiebeli. aqa moikudina Tavi TYsi, mxiarul dResaswauls. aq uari Tqva Tavis Tavze, raTa po-
raATa povos cxorebaA saukunoA. merme keTilman man moZRuar-
1 fsalm. 54:6.
man mouwoda dResa erTsa TYsTa maT mowafeTa da hrqua maT:
2 igulisxmeba ioane zedaznelis Tormeti mowafe.
3 aaroni – moses Zma. aaroni da misi Svilebi iyvnen ebraelTa rCeuli
1 rogorc Cans, arsen kaTalikozs mxedvelobaSi aqvs Rirsi sabas cxorebis 27- mRvdlebi. RvTis brZanebiT, mosem aaroni Semosa kvarTiT da mosasxa-
e TavSi moTxrobili ambavi. ix. mamaTa cxorebani, britaneTis muzeumis qarTuli miT, romlebic Semkuli iyo Zvirfasi TvlebiT, kerZod, samkerduli 12
xelnawerebi XI saukunisa, vaxtang imnaiSvilis gamocema, Tb. 1975 w., gv. 70-71. TvaliT israelTa 12 tomis saxelebis mixedviT iyo gawyobili.

46 47
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

“raAsa sdgaT uqmad? anu ara uwyiTa, rameTu sargebelisaTYs vos saukuno cxovreba. keTilma moZRvarma erT dRes uxmo
amis queyanisa warmoguavlinna ufalman RmerTman Cuenman ie- Tavis mowafeebs da uTxra: “ratom xarT uqmad? gana ar
su qristeman, rameTu axal nerg arian kacni ese amis soflisa- iciT, rom am mxareSi sargeblobisaTvis warmogvavlina
ni? jer-ars Tquenda, raATa warxYdeT kacad-kacadi da ga- ufalma RmerTma Cvenma, ieso qristem, radgan axlad moq-
namtkicebdeT ZmaTa, romelTa aRuarebies qriste, ufali Cue- ceulni arian am qveynis mcxovrebni? gmarTebT, waxvideT
ni, ara sityYTa, moZRurebiTa TqueniTa, aramed raATa Tavnica TiToeuli Tqvengani da ganamtkicoT Zmebi, romelTac uRi-
Tquenni saxed miscneT. amisTYs aRreulad damitevna Cuen arebiaT qriste, ufali Cveni, ara sityviT, Tqveni moZRvre-
ufalman warmarTTa Soris, raATa ixilnen saqmeni Tquenni ke- biT, aramed imiT, rom Tqveni Tavi magaliTad misceT. imi-
Tilni da adidebden mamasa Tquensa zecaTasa”. tom Segvria Cven ufalma warmarTTa Soris, rom naxon Tqve-
“nura giyuarn, Zmano, ufroAs RmrTisa. vecxlis-moyua- ni keTili saqmeni da adidebdnen Tqvens zeciur mamas.
rebaA da simdidre ganbasreT, Suebasa da uZRebebasa, Wamadsa “nuraferi giyvarT, Zmano, RmerTze metad, vercxlis-
nu Tavs-idebT Tquen, rameTu Suebisa da saWmlisagan iSva ur- moyvareba da simdidre dagmeT, fufunebasa da sixarbes nu
CebaA igi adamisi, romeli naSobTa misTa zeda dadgromil ars. emonebiT, radgan gancxromisa da saWmlisagan iSva adamis
aman gamoKada igi samoTxisa misgan saSuebelTaAsa. ukueTum- urCoba, rac mis STamomavlobas awevs. aman gamoaZeva igi ke-
ca sjuli igi marxvisaA daemarxa, aramca mocemul iyo Cuenda Tilgansacxromeli samoTxidan. marxva rom daecva, aRar
eklovani ese queyanaA, aramca sikudili uflebda Cuen zeda, mogvecemoda es ekliani qveyana, aRarc sikvdili imefebda
daRaTu ZlierebaA igi maRliT daamdablebda. miixuna Korcni, Cvenze, Tuki Zliereba maRlidan damdabldeba. Seisxa xor-
mis mier mivemTxYeniT Cuen sawadelsa mas Cuensa pirvelsa, sa- ci, mis mier vewieT Cven mTavar sawadels, samoTxeze umaR-
moTxisa uzeSTaessa, da moviReT xisa misgan cxorebisa da less, da miviReT cxovrebis xis nayofi da amieriTgan gav-
vcxovndiT ukue. dauteveT gzaA igi sacavi qerobinisaA mis, cocxldiT. davtoveT is gza, romelsac qerubini icavs da
da zecad avmaRldiT ukudav, maxlobel RmrTisa viqmneniT Cu- zecad avmaRldiT ukvdavad, maxlobeli RvTisa SeviqeniT
en.” Cven.
“xolo RYnisaTYs metsa vhgoneb Cemsa sityuasa, rameTu xolo Rvinis gamo bevrs ar getyviT, radgan sruliad
araraA arsve monazonTaA, vinaATgan mociqulman pavle Zirad miuRebelia monazonTaTvis. mociqulma pavlem sibilwis Zi-
da moqmedad sibilwisa gamoaCina da Tqua: “nu daiTrobiT RYni- rad da mqmnelad miiCnia da Tqva: “nu daTvrebiT RviniT,
Ta, romliTa ars sibilwe”. wamali ars makudinebeli da dedaA romlSic aRviraxsnilobaa”1. momakvdinebeli sawamlavi,
gulis-TqumaTa maT borotTaA da aRmZrveli maTi. da ukuanaA- borot gulisTqmaTa deda da maTi warmomSobia. sabolo-
sknel Teslisa misgan borotisa boroti mkaA iqmnis. moiZule od, misi boroti Teslisagan mosavalic boroti iqneba. Se-
igi, nu Seiwynareb wam erTca amaT. mamaT-mTavarni ganZarcuna iZule igi, erTi wamiTac nu Seiwynareb. mamaTmTavrebi gaa-
ara Tu uZRebebiT, aramed gamoucdelobiT, romelman-igi Tu- SiSvla ara urcxvobam, aramed gamoucdelobam, ramac Tva-
alni ganusisxlnis da feri ganuwiTis da Suenieri igi saxe
1 efes. 5:18.
48 49
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

uSuerad gardaaqcivis. raA Zes Seni da borotad moyuarisa lebi gausisxliana, mSvenieri saxe gauwiTla da uSnod ga-
mis! da ukueTu ara ganiSoro igi, misi igi sicruve adre ga- dauqcia. ra saerToa Sensa da borotebis moyvaruls So-
moaCinos Sen Soris. Zmano Cemno, nu mcire giCanan Tavni Tqu- ris! Tu ar ganiSoreb mas, misi mzakvroba maleve gacxadde-
enni, viTarca warmavalTa da ganmaqarvebadTa, romelman Zal- ba SenSi. Cemo Zmebo, Tqven Tavs umniSvnelod nu miiCnevT,
man Tavi TYsi icnis, man uwyin yoveli, raATa uwyodiT, rameTu rogorc warmavals da ganqarvebads. Zalam, romelmac Ta-
arsebani varT ukudavad da ganuqarvebelad, dabadebulni uf- visi Tavi icis, uwyis yoveli, raTa vicodeT, rom ukvdavi
roAs yovelTa dabadebulTa, xilulTa pativ-cemulni arse- da ganuqarvebeli arsebani varT, upiratesni yovel daba-
biTa dausrulebeliTa. da amisTYs jer-ars, raATa Tavni TYsni debulTa Soris, xilulTa Soris pativcemulni, dausru-
davicvneT da vekrZalneT mermisa misTYs cxorebisa.” lebeli arsebis mqoneni. amitom gvmarTebs, rom Tavi da-
vicvaT da movufrTxildeT mas momavali cxovrebisaTvis.
<<< aq, arsebuli xelnaweris teqsti bundovania, da ar
mogvyavs>>> <<<< aq aklia teqsti >>>>

da viTarca ese da sxuani mravalni miixunes, hrqua maT: roca es da mravali sxvac miiRes, uTxra maT: “wadiT da
“warvediT da ganamtkicebdiT qristes samwysoTa maT”. da wa- ganamtkiceT qristes samwyso”. wargzavna zogierTi maTga-
ravlinna romelnime maTganni kaxeTad da romelnime kuxeTad ni kaxeTs, zogierTni – kuxeTs da zogierTni – zemo mxares,
kerZo, da romelnime zena kerZo sofliT, da erTi vinme gare- erTni – qveynis gareT da sxvani – Cveni samefo qalaqis ir-
SeTad, da sxuani garemo qalaqsa amas Cuensa sameufosa. xolo gvliv. xolo isini wavidnen da damkvidrdnen zogni Wala-
igini warvides da daemkYdrnes romelnime WalakTa da ro- kebSi, zogni mTebSi, qveynis gamoqvabulebsa da napraleb-
melnime mTaTa, quabTa da KurelTa queyanisaTa.* Si.

V. da movidodes maTa yovliT kerZo da aReSenebodes sit- 5. maTTan modiodnen yoveli mxridan da maTi sityva da
yuaTa da saqmeTa maTTagan, romelni eqmnebodes maT mier, gan- saqme sikeTiT aRavsebda yvelas, ganamtkicebdnen morwmu-
mtkicneboda maT mier simravle morwmuneTaA. neebs.
xolo romelni-igi warmoeyvannes Tana moslvasa missa wmi- wamosvlisas wminda ioanes Tan wamoeRo wminda mowame-
dasa iovanes wmidaTa mowameTa nawilni uricxuni friad, aqun- Ta uricxvi nawili, romelnic sul Tan hqonda, yvelaze
des igini winaSe TualTa misTa, ufroAs yovelTa safaseTa xe- Zvirfas ganZad miiCnevda. maT evedrebian da nugeScemul-
davn maT, viTarca gundTa mravalTa gare modgomilTa misa. ni arian maTgan. WeSmaritad, es udidesi saganZuri, yvela
Tvalze ufro patiosani, mowameTa Zvalni, mxne mxedrebi-
* redaqcia: xolo ezderios Walaksa samTavisisasa. da esreT ganeSornes ur-
TierTas da daeyudnes, viTarca sulman wmidaman saTno-iyo.
sa, romelTac daanTxies sisxli imisTvis, vinc Tavisi sis-

50 51
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

da esven da nugeSinis-cemul arian maT mier: da nandYlve did- xliT gamogvisyida Cven. es aris kacTa modgmis zRude. Tu
ni igi safaseni yovelTa TualTa upatiosnesni, Zualni mowa- vinmes uWirda, maT mieltvoda, evedrebodnen xmeleTisa da
meTani, mKneTa mKedarTani, Ruawlsa Sina uZlevelni, romel- zRvis binadarnic. xolo mama ioanes win edo wmindanTa na-
Ta dasTxivnes sisxlni maTni misTYs, romelman-igi TYsiTa sis- wilebi. TiTqos xedavda dReebs maTi brZolisa, ise fiqrob-
xliTa mogYyidna Cuen zRudeni kacTa naTesavisani. Wirveul da maTze da ganicdida TiToeulis satanjvels. yoveldRe
Tu vinme arn, maTda miivltin, moxaruli maTve miirbies (!), eved- martvilobda da Tavis Rvawls Sehmatebda, evedreboda maT
rebied maT Kmelisani da zRYsanica. xolo mamasa iovanes wi- da didi surviliT eamboreboda. zogjer gagzavnida Ta-
naSe epyrnes nawilni igi wmidaTani, viTarmca xedvida dResa vis mowafeebs, miscemda maT wminda mowameTa nawilebs, ra-
mas Ruawlisa maTisasa, egreT zraxavn maT da ganicdin TiTo- Ta TavianT mfarvelad hqonodaT. eklesiebsac, aSenebdnen
eulisa satanjvelTa gonebiTa TYsiTa. yovelTa dReTa ewa- maTi saxeliT yovel adgilas, romelic gamouCndebodaT
mebin da SromaTa TYsTa Sematebn. evedrebin maT da ambors- RvTis madliT.
uyofn surviliTa didiTa. odesme waravlinebda mowafeTa
TYsTa, misca maT nawilTagani wmidaTa mowameTaA, raATa aqun-
des safarvelad Tavisa maTisa, da eklesiaTaca aRaSenebden sa-
xeliTa maTiTa TYToeulisa sayofelTa, romelTa ganemzade-
bodis madlisagan RmrTisa.

VI. netari igi beri martod iqceoda erTisa msaxurisa Ta- 6. netari beri erT msaxurTan erTad im mTaze marto
na maTisa mTasa mas zeda moRuawebiTa didiTa. da locvaA misi cxovrobda didi RvawliT. misi locva cad aRevlineboda,
aRvidoda cad, aerTa ganswmedda da ganvlida aTiersa. xolo haers ganwmendda da eTers gaivlida. xolo keTilis moZu-
keTilis moZuleni igi eSmakni, romelni damkYdrebul iyvnes le boroti sulebi, romlebic adre damkvidrebuliyvnen
pirveliTgan mTasa mas, ver daiTmendes mamisa Cuenisa iovanes im mTaze, ver eguebodnen Cveni mamis, ioanes, locvasa da
locvaTa da vedrebaTa, rameTu sawertel eqmnebodes, viTar- vedrebas, radgan ise Cxvletdnen, rogorc mxurvale isar-
ca isarni ganKurvebulni. dResa erTsa aRiZrnes yovelni igi ni. erT dRes ajanyda yvela bneli Zala da roca gailaS-
Zalni bnelisani da viTarca miuKdes wmidasa iovanes da iwyes qres wminda ioaneze, sxvadasxva xerxiT dauwyes brZola,
brZolad misa bevriTa manqanebiTa, SeSfoTnes garemos missa, aaforiaqes garemo. dRe da Rame Tavs esxmodnen, aSinebdnen,
aSinebdes, dRe da Rame zeda daesxmodes, reca Tu Zal raAme rac Zala hqondaT, cdilobdnen, kldidan gadmoegdoT.
edebis. da azmnobdes kldesa mas Camogdebad.

52 53
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

xolo netari igi beri aRiWurvoda juariTa qristesiTa magram netari beri aRiWurveboda qristes jvriT da
da arad Sehracxda maTsa mas ocnebasa da aha – etyYn – esera arad agdebda maT ganzraxvas. “aha – eubneboda – aq var, iq-
var, ukueTu SendobaA migiRebies. neb Sendoba miiRoT”.
dResa erTsa yoveli igi simravle aRiZra da gamoCnda cxa- erT dRes eSmakTa mTeli es simravle ajanyda da cxa-
dad. gare moadges netarsa iovanes da etyodes: “raAsaTYs mo- dad gamoCnda, Semoexvivnen netar ioanes da eubnebodnen:
xued aqa?” da erTman maTganman, umTavresman eSmakTaman, uKmo “risTvis moxvedi aqa?” erTma maTganma, borotTagan umTav-
saxeliT: “iovane, raAsaTYs guacilob, anu vinaA moiwie, Cueni resma, saxeliT mimarTa: “ioane, ratom gvecilebi, an sai-
ars adgili ese da Sen ver Zal-gic yofad aqa. anu ara uwyia, dan moxvedi. Cvenia es adgili da Sen aq yofnis ufleba ar
rameTu kadnierebaman magan Senman Cuenda momarT wargwymi- gaqvs. ar ici, rom Cven winaaRmdeg ver waxval, Seni kadni-
dos Sen sruliad, rameTu ver Zal-gic yovelsa mas simravle- ereba Cvens mimarT bolos mogiRebs sruliad, radgan ver
sa winaaRdgomad, da Tavsa TYssa nu icTuneb”. SeZleb janys win aRudge, da Tavs nu moityueb”.
miugo netarman iovane da hrqua maT: “keTilisa ganzrax- netarma ioanem miugo: “keTili arasodes gangizraxavT
vaA ara odes migiRebies naTesavisa CuenisaTYs da me viTar vis- Cveni modgmisaTvis da me rogor davijero Tqveni? Tqveni
mino Tqueni? aramed – adgili Tqueni bneleTi ars, ivlto- adgili bneleTia, iq wadiT”.
deT mun.” “o, damsmeno, Sen is ara xar, vinc samoTxe fufunebisa
“N masmenelo, ara Sen xara, romelman adgili igi mimiRe, wamarTvi? radgan Cemi iyo da Sen amgvarive RonisZieba ix-
samoTxe fufunebisaA, rameTu Cemi iyo da Sen RonisZiebaA ese- mare adamis mimarT da igi iqidan gamoaZeve. iyo gza da gav-
viTari moiRe-ve adamisTYs da gamoKade igi mier. da iyo gza xdiT sakbilo sikvdilisa Seni borotgamzraxvelobiT. mag-
da viqmneniT sazrdel sikudilisa SeniTa manqanebiTa. xolo ram RmerTma ver moiTmina Tavisi xatebis sruli Seurac-
RmerTman ver daiTmina TYsisaTYs xatisa sruliad Seuracxe- xyofa, movida, pova igi lafSi damarxuli, wamoayena, gana-
baA, aramed movida da pova igi dafluli siRrmesa Sina da aR- axla da gankurna yvela Sen mier gvemiuli. da ai, dRes yo-
marTa igi, ganaaxla da gankurna yoveli igi naguremi Seni. da veli kuTxidan idevnebi mis naSobTagan, radgan ganefina
aha esera dRes idevnebi yovliT kerZo naSobTa misTagan, ra- saboZvarni mTel qveyanas da Seni adgili aRar darCa, gar-
meTu ganefinnes niWni igi yovelsa sofelsa da ara ars Senda da bneleTisa. rogorc Sen TviTon moiZule naTeli da Se-
adgil gareSe bneleTisa, viTarca-igi TYT TaviT TYsiT mo- iyvare bneli, angelozi iyavi da satana gaxdi, maqebeli iya-
iZule naTeli da Seiyuare bneli, rameTu angeloz iyav da vi da macduri gaxdi. xolo Cven Sen mier mzakvrobiT aR-
mKdom iqmen maqebel iyav da masmenel dagedva. xolo Cuen Sen Tqmuli adgili mTlianad wagarTviT da ai, aseTi samkvid-
mier igi zakuviT aRTqmuli adgiliT moviRoT srulebiT. da reblidan cad gadavdivarT”.
aha esera sayofelisa amisgan cad mivicvalebiT”. eSmakTa simravle qristes ZaliT saswrafod ganSorda
da mswrafl ivltodes egeodeni igi simravle ZaliTa mas da Sesabralisi xmiT ambobda: “vai Cvens Tavs, radgan
qristesiTa, sawyalobeliTa KmiTa ityodes: “vaA Cuenda, rame- iesos xseneba Cven yvela adgilidan gagvaZevebs, xolo Za-

54 55
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

Tu saxelisdebaA iesuAsi yovliT adgiliT ganguasxams Cuen, las aZlevs maT, vinc mas gahyveba. Cven ki wavalT da war-
xolo miscems Zalsa, romelni Seudges mas, aramed warvideT marTebTan davsaxldebiT”. da imwamsve, im mTidan gamovida
da uSinaresTa warmarTTasa davemkYdrneT mun”. da myis, vi- xSiri da bneli nisli da CrdiloeTiT gauCinarda. xolo
Tarca nisli KSiri da bneli, gamoKda mTisa misgan da uCino netari ioane madlobas swiravda RmerTs, roca maTi dace-
iqmna da mimarTa CrdiloAT kerZo. xolo netari iovane mad- ma da warwymeda ixila.
lobda RmerTsa, viTar ixila dacemaA da warwymedaA maTi. im mTis midamoebSi es ambavi yvelam Seityo, ixiles di-
esma saqme ese yovelTa garemoAs myofTa mTasa mas da ixiles di saocreba sakvirvelTmoqmedi RmerTisa, rac mama ioa-
sakYrvelebaA igi didebuli sakYrvelT-moqmedisa RmrTisaA nes locviT moxda, romelmac aRasrula moSiSTa neba, rad-
(romeli iyo locviTa mamisa Cuenisa iovanesiTa), romelman gan adridanve uwyodnen boroteba im avsulTa, romlebic
aRasrulis nebaA moSiSTa misTaA. rameTu icodes winaATve im adgilebSi cxovrobdnen, da adidebdnen RmerTs.
siborote igi maTi eSmakTaA, romelni damkYdrebul iyvnes xolo netari beri im mTaze marto cxovrobda da Tavi-
adgilsa mas, da adidebdes RmerTsa. si mowafe emsaxureboda. yoveldRiurad ganaaxlebda Ta-
xolo netari igi beri iqceoda mTasa mas marto da mowa- vis Tavs, Cqarobda, rom xelcarieli ki ar sCveneboda Ta-
fisa misgan TYsisa imsaxureboda. dRiTi-dRe ganaaxlebda Tav- vis ufals, aramed yoveldRiurad keTili saqmeni mierTmia
sa TYssa, iswrafda, raATa ara calieri eCuenos TYssa ufalsa, ZRvnad misTvis.
aramed keTilni saqmeni miixunes ZRunad yovelsa dResa wina- es mTa Tavdapirvelad uwylo iyo da wyali srulebiT
Se missa. ar moipoveboda im aremareze. Tumca mravali RonisZieba
rameTu mTaA ese pirvel urwyuli iyo da yoladve ver sa- ixmares adre godolSi myofma warmarTebma. ver SeZles gam-
povnebel wyali garemoAs misa, daRaTu mravali RonisZiebaA xmari miwidan wylis amoyvana, bevri Txris miuxedavad. ne-
iyo pirvelTa maT godolsa Sina myofTa warmarTTaA, rameTu tari ioane xedavda Tavisi mowafis did Sromas, Tu ro-
ver SemZlebel iyvnes wylisa aRmoyvanebad ficxeliTa Txri- gor ahkidebda virs wyals im mTis Ziridan da aqonda bere-
Ta Kmelsa mas queyanasa. xolo netari iovane xedvida TYsisa bisaTvis. yoveli mxridan Znelad asasvleli da grZeli aR-
mis mowafisa SromaTa didTa, viTar-igi aRikidis wyali ZiriT marTi iyo. Seebrala bers Tavisi mowafe ilia. loculob-
mis mTisaAT da aRiRis saKmarad mis berisaTYs. rameTu ars ad- da da Tavis ufals evedreboda, rom axlos mieca wyali mis-
gili igi yovliT kerZo aRsavali ficxel da aRmarTi grZel. Tvis.
da Seewyala bersa mowafe igi TYsi elia, ilocvida da eved- maSin iman, vinc misca wyali udabnoSi Tavis ers - isra-
reboda ufalsa TYssa, raATa mosces mas wyali maxlobelad. els, Tavisi monis, moses xeliT, kverTxis dakvriT gadmo-
maSin romelman mosca wyali udabnosa ersa TYssa israelsa uSva gamomxmari kldidan mdinareni, ara erTgzis an or-
KeliTa mosesiTa, monisa TYsisisaATa, da gamoutevna mdinareni gzis, aramed mravaljer gadaarCina Tormeti tomi, israe-
kldisagan Kmelisa cemiTa kuerTxisaATa. ganarinna aTormetni lis Zeni, didi banaki, rogorc pavle mociquli ambobs:
naTesavni, Zeni israelisani, banaki igi didi ara erTgzis, anu “radgan isini svamdnen sulieri kldisagan, romelsac mis-

56 57
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

orgzis, aramed mravalgzis, viTarca ityYs pavle mociquli: dies, xolo is klde qriste iyo”.1 klde qristes xati iyo
“rameTu sumides igini sulierisa misgan kldisa, romelsaca da kverTxi – jvris aCrdili da radgan netari Seudga
Seudges, xolo klde igi iyo qriste” [I kor. 10:4]. klde igi qristes, manac ismina misi locva da evedreboda ra im ad-
saxe qristesi iyo da kuerTxi igi – aCrdili juarisaA. da gils, sadac qristes jvari aRimarTa, rogorc mosem - kver-
rameTu netarica igi yoladve Seudga qristesa, romelman Txi, gamomxmar miwas, iseve man dahkra jvari iq, sadac ara-
ismina locvaA misi, da iyo meyseulad vedrebasa missa adgilsa vis enaxa wyali; da gadmovida uxvad kargi, grili da me-
mas, sada juari qristesi aRemarTa, da viTarca kuerTxisa mis tad mSvenieri wyali, romelic dResac dis im monastris
wil mosesisa juariTa miT sca Kmelsa mas queyanasa, romeli myofTaTvis da ara marto maTTvisaa sakmarisi, aramed did-
aravis exilva yolad wyali mun, da gamoKda wyali tkbili, Zali xalxisTvisac.
grili da friad Suenieri mdidrad, romeli dRes dis rogorc ki es saswauli moxda, yoveli mxridan modi-
myofTaTYs mis monastrisaTa da ara xolo Tu maT kmaeyofvis, odnen sanaxavad, radgan icodnen im garemoTa mkvidrebma,
aramed simravlisaTYs didZalisa. rom im adgilas wyali ar iyo. xolo wminda mamis madliT
da viTarca iqmna saswauli ese didi, movides yovliT ker- ara marto mosaxmareblad gamoiyeneboda, aramed mravals
Zo xilvad, rameTu icodes garemoAs mkYdrTa maT, viTarmed gankurnavda kidec. mohyavdaT mravalgvari sneulni da eS-
wyali ara iyo adgilsa mas. xolo madliTa mis wmidisaATa wya- makisgan gvemulni. vinc wyaros wyals icxebda, ganikurne-
roA igi iqmna ara Tu samsaxurebelad, aramed kurnebanica mra- boda. wyali Tan mihqondaT. vinc rwmeniT midis am wyal-
valni iqmnebodes. moaqunda uZlurebi ferad-feradi da eS- Tan, dResac Sewevnas poulobs.
makeulebi, da raodenni icxebdes mis wyaroAsagan, ganikurne- xolo aSeneba ar isurva im adgilas, aramed ise iyo, ro-
bodes. da waraqunda igi Sorad soflad. xolo romelni sar- gorc martodmyofis wesia. kldis napralSi ipova mcire
wmunoebiT movlen, dRendelad dRedmde sargebel eyofvis. gamoqvabuli, sadac didi siRaribiT SeWirvebulma patio-
xolo SenebaA ara ineba mas adgilsa, aramed viTarca ars sani mwiroba aRasrula, romlis Rirsi ar iyo es qveyana2.
wesi martod myofobisaA, iyofvoda; napralsa mas kldisasa da rodesac RmerTma ganamravla ioanes mier aRsrule-
epovna quabi mcire, romelsa Sina aRasrula mwirobaA sarwmu- buli saswaulebi, gavrcelda ambavi mis Sesaxeb mTel qar-
noAsa amis cxorebisaA “naklulevanebiTa didiTa Wirveuli, TlSi da gamoubrwyinda qveyanas, rogorc ganTiadis var-
ZYr-xiluli, romlisaTYs Rirsve ara iyo sofeli ese”1 da Sem- skvlavi, is, vinac farulad adida RmerTi da RvTis mier
dgomi amisi. ganavrco RvTis wiaRni da daitia zecidan mosuli naTe-
da viTar ganamravlebda ufali mis mier saswaulebsa mas, li. magram vinc aanTebs sanTels, ar dadgams mas magidis
ganKda ambavi misi queyanasa qarTlisasa da gamoubrwyinda vi- qveS, arameddadgams zemoT, rom moefinos naTeli xalxs3.
Tarca mTiebi ganTiadisaA, romelman farulad adida RmerTi
1 kor. 10:4.
2 Sdr. ebr. 11:37-38.
1 ebr. 11:37-38 3 Sdr. mT. 5:15.

58 59
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

da mis mier ganavrcna wiaRni misni da daitia naTeli igi didi Tu surT maT, rom dafaron TavianTi Tavi, rogorc menel-
maRliT moyvanebuli, rameTu ver SesaZlebel iyo, viTarmca sacxeblem, romelmac aavso WurWeli sulneliT, Cadga sxva
vin aRanTo sanTeli da dafara queSe KYmirsa, aramed zeda sa- WurWelSi da saimedod Seinaxa; fiqrobs menelsacxeble,
sanTlesa, raATa naTobdes kacTa. daRaTu unebn maT, raATamca rom dafaruli aqvs, magram yvelas, vinc miuaxlovdeba, nel-
dafarnes Tavni TYsni, viTarca menelsacxebleman raA aRavsis sacxeblis suni ecema. aseve keTili saqme ver daifareba, rac
SivSagi sulneliTa da STaagdis igi sxuasa WurWelsa da Sex- unda ecados misi moqmedi.
Yis igi keTilad, da hkidis igi warRebad, sadaca hnebavn. da erT dRes misi msaxuri, netari ilia diakoni, wylis
hgonebn mesurnele igi, viTarmed dafarulad aqus mas, xolo dasalevad mivida im RvTiT mocemul wyarosTan. da iqve,
yovelTa maT, romelni mieaxlnen, ecemin sisurnele mis nel- wyarosTan, idga uRrani tyis didi da saSineli daTvi. Za-
sacxebelisaA. esreTve keTilni saqmeni ver daifarnian, daRa- lian SeSinda sanatreli ilia, gaiqca da uambo did ioa-
Tu ara hnebavn moqmedTa maT. nes. xolo igi mivida da eubneboda daTvs: “Tu es wyali ar
dResa erTsa msaxuri igi misi netari elia diakoni mivida dagilevia, svi da wadi”. wesi daudo mas da uTxra: “ufli-
wyarosa mas RmrTiv mocemulsa moRebad wylisa. da mun dga, sa Cvenisa ieso qristes saxeliT geubnebi, aRarasodes mia-
wyarosa mas Tana, daTY maRnarisaA didi da saSineli friad. da yeno boroteba da vneba adamianebs, romlebsac mTaze Sex-
SeeSina friad netarsa elias da gare-iqca da uTxra didsa vdebi”.
iovanes. xolo igi movida da etyoda daTusa mas: “ukueTu ara rogorc ki miiRo brZaneba mxecma berisagan, rom ara-
gisuams wyali ege, su da vidode”. da rCuli daudva mas da hrqua: visTvis evno, wavida da, rogorc tkbilad metyvel mego-
“saxeliTa uflisa Cuenisa iesu qristesiTa getyY, nuRaramca bars, ukan moxeda, Tavi moudrika da mSvidad daemorCila.
gaqus flobaA borotebad da vnebad maTa, romelTa SeemTxueode srulebiT ar avlenda mxecur bunebas, arc garboda, rad-
kacTa mTasa mas zeda”. da viTar moiRo brZanebaA mKecman man gan Secvala Tavisi siborote da iqca keTilad. wmindanis
berisagan, ganswavla ara visa vnebad, waremarTa da viTarca locviT, ager aqamde, visac ki Sexvdeboda, rogorc wynari
megobarsa tkbilad metyuelsa ukumoxedvida, Tavi moedrika cxvari, Tan gahyveboda. es ar aris sakvirveli, radgan mxe-
da myudroebiT morCilebisa saxesa aCuenebda. da yoladve cebma ician pativiscema, ekrZalvian winamZRols da naTels.
mKecebrivi bunebaA, arca sivltolaA eCina, rameTu cvala TYsi igi, vinc jurRmulSi mxecTa Soris Cavarda da maSinve
igi siborote da gardaiqca keTilad. da locviTa mis wmidisaATa piri dauRes saWmels moklebulma da metad mSierma lo-
moaqamomde romelTa SeemTxueoda, viTarca cxovari mSYdi mebma, maT Soris andamatis qvasaviT mtkiced idga da verc
Tana-warvals. da ara sakYrvel ars ese, rameTu ician mKecTaca erTma mxecma mikareba ver gabeda. mividnen, fexebs ukoc-
pativisa cemaA, mmarTebelTa mixed[v]en da naTelsa. nidnen da ambobdnen: es araa is xorci, romelic Cven unda
romeli-igi jurRmulsa Soris mKecTasa STavarda da pi- vWamoT, radgan man araferi igema samefo tablidan, garda
ri dauyo pirveliTgan sazrdel-moklebulTa da friad mSi- marcvlisa. sami kvira arc puri Wama da arc wyali sva. Cven
erTa lomTa, maT Soris viTarca qvaA andamatisaA ganutexeli gvmarTebs, viswavloT mmarxvelTa pativiscema.

60 61
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

idva da yoladve ver ikadrebdes Sexebad misa mKecni igi ara- xolo netarma berma Tavisi mkacri marxviT ar ineba, Ta-
med mouKdes da loSnides ferKTa misTa. da viTarca ityo- vidan moeSorebina xorcis mWameli mxeci, aramed waravli-
des, ese igi Korcni ara arian, romelnica Cuen sazrdel gu- na rogorc mociquli Tavis mociqulTa, naTesavTa da moy-
eqmnes, vinaATgan ara Tavs-idva man tablisagan sameufoAsa sa- vareTa mimarT, radgan naSobni naSobTanica TavianT naTe-
novageTa gemoAs-xilvaA, garna Teslsa xolo. aman samTa SYde- savebs...
ulTa puri ara Wama da wyali ara sua. jer-ars Cuenda, raATa,
viswavlneT mmarxvelTa igi pativisa pyrobaA.
xolo netarman man berman TYsiTa ficxeliTa SromiTa mar-
xvisaATa ara Tavs-idva, raATamca TYsisagan xolo ganeyena mKe-
ci igi Korcis mWameli, aramed viTarca mociquli warivlina
TYsTa mimarT mociqulTa, naTesavTa da moyuareTa, rameTu na-
Sobni naSobTaca maTTa naTesavTa . . .

<... aq teqsts aklia> < aq teqsti aklia>

. . . raATa aravis avnon. da mcnebaA igi aRYr-eqmna maT po- raTa aravis avnon. is brZaneba foladis aRvirad eqcaT,
lotik, da kbilni maTni moalbna, da hgian vidre dRendelad maTi kbilebi moucviTa, da dRevandel dRemde arian im mTa-
dRedmde mTasa mas da aravis avneben. ze da aravis avneben.
mrcxuenin da Sevwuxdi, ese-Ra mesmin, viTar mKecebrivsa mrcxvenia da vwuxvar, esRa vici, rom utyvsa da ugu-
mas bunebasa utyusa da ugunursa esmina sityuaA igi wmida- nur mxecur bunebas Seugnia wmindanTa sityva da Cven mxe-
TaA, da Cuen mKecTa uborotesad gamovCndiT, yofilTa maT So- cebze ufro borotni aRmovCndiT. gardasul ambebs vkiT-
ris aRmovikiTxavT da mocemulni igi mcnebani guasmian da vne- xulobT, mocemuli mcnebani gvesmis da Cveni moyvasis vne-
bad moyuasTa CuenTa ara davscxrebiT. dayenebul varT Kor- bas Tavs ar vanebebT, akrZaluli gvaqvs xorcis Wama da Cve-
cis Wamisagan da KorcTa moyusisa CuenisaTa vcoxniT, mKecTa ni moyvasis xorcs ki vWamT. mxecebs vemsgavsebiT da ara [xor-
maTRa Tu vemsgavsneT da ara [Korcis?] mWamelTa kacTa. mig- cis ?] mWamel adamianebs. RvTisagan mcnebad migviRia, Se-
YRebies mcnebaA RmrTisagan, raATa SeviyuaroT moyuasi vi- viyvaroT moyvasi, rogorc sakuTari Tavi, xolo Cven Sevi-
Tarca Tavi TYsi, xolo Cuen vaiZuleT igi Tavisa TYsisa Tana, ZuleT igi Cvens TavTan erTad, radgan siZulvili moyvasi-
rameTu siZulili moyusisaA siZulili ars Tavisa TYsisaA, mo- sa siZulvilia sakuTari Tavisa. mizezi amisa aris Suri.
matyuebel amissa ars Suri. o, Suriano, ganeSore Surs. Suri sikvdilia, gaecale
N moSurneo, ganeyene Sursa. Suri sikudili ars, evlto- mas, raTa ar mokvde. nu gSurs warmatebulTa saTnoeba da
de misgan, ra[A]Ta ara mokude. nu Surob warmatebulTa saT- aRiare, rom Suriani xar. qebulia Suri – sixaruli sik-

62 63
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

noebaTa da aRiare, viTarmed moSurne xar. qebul ars Suri – vdilisa gamo. igi sicocxlis mxsnelia, romelic moalbobs
siyuaruli igi sikudilisaTYs. ese cxorebisaTYs mKsnel da misi momgoneblis gonebas. daemorCile wminda wignebs, hpo-
aRWeqileb(!), romelman gankafnis gonebani momgonebelTa mis- ve xsna da mibaZe saTnoebiT srulyofilT. nu gSurs, raTa
Tani, aramed erCdi werilTa da pove gamoKsnaA, da baZevdi gan- ganerido mtris sacdurs.
srulebulTa saTnoebasa Sina. nu Surob, raATa ganero mci- adre Tqmuls unda mivubrunde. amis Semdgom maT mouy-
red sabrKesa mterisasa. vanes koWli, TiTqosda rkiniT Sekruli, Zalze davardni-
da kualad munve movide, romelsa-igi miwyies. li, mTeli sxeuli dawyluleboda, vinaidan mravali wlis
Semdgomad amissa moarTues maTda Rrekili, Sekruli manZilze metismetad itanjeboda.1
viTarca rkiniTa, da Zniad ganrRueuli, rameTu wylul iyvnes erTxel Cvens wminda mamas, ioanes, sakaciT miuyvanes
yovelni Korcni misni, rameTu guemul iyo igi JamTa mravalTa davardnili koWli, romelsac mTeli sxeuli moduneboda,
ficxel...1 da evedrebodnen: “Seiwyale, wmindao, es sneuli,
amas wmidasa mamasa Cuensa iovanes moarTues odesme cxed- radgangvwams, rom qristes ZaliT SegiZlia gankurno”. is
riTa Rrekili da ganrRueuli da daKsnil iyunes yovelni aso- sneulic eubneboda: “Semiwyale wmindao, Semiwyale
ni misni. Seiyvanes winaSe missa, evedrebodes wmidasa iovanes: daumarxavi mkvdari, mciredi madli miboZe, raTa
“Seiwyale, wmidao RmrTisao, ganrRueuli ese, rameTu gur- ganvikurno”.
wams, viTarmed SemZlebel xar gankurnebad qristes ZaliTa”. xolo netar ioanes TumcaRa es saqme TavisTvis saZne-
da kualad ganrRueuli igi Kmobda: “Semiwyale, monao RmrTi- lod miaCnda, gaaxsenda pavles sityva, romelic ambobs:
sao, mkudari ese dauflveli da mommadle mciredi madli, raATa “Zlierebma uZlurni itvirTeT”. amitom uTxra: “gangkur-
ganvikurno”. navs Sen ufali Cveni ieso qriste”.2 da maSinve wamodga igi
xolo netarsa iovanes daRacaTu mZime uCnda saqme ese mis fexze da sxeulis sneuli nawilebi umal ganikurna. vinc
mier, aramed moeKsena sityuaA igi pavlesi, romel ityYs, vi- es ixila, madlobas swiravda RmerTsa da wminda ioanes.
Tarmed: “ZlierTa uZlurni itYrTeniT”. amisTYsca hrqua: kvlav moiyvanes eSmakisagan metismetad gvemuli, ro-
“gangkurnebs Sen ufali Cueni iesu qriste”, da masve Jamsa aRe- melsac sityvis Tqmac ki ar SeeZlo. naxa igi ioanem da Seeb-
marTa igi ferKTa zeda TYsTa da asoni igi daKsnilni mswrafl rala. miugo wminda ioanem da uTxra: “sulo boroto, rad
ganikurnnes. da romelTa ixiles, hmadlobdes RmerTsa da wmi- tanjav magas, radgan Seni adgili udabnosa da uwylo ad-
dasa iovanes. gilasaa, uflisa Cvenisa ieso qristes saxeliT geubnebi,
kualad moiyvanes eSmakeuli friad guemuli, romel sit- gadi mag kacisagan!” xolo avi suli brZanebisTanave ganvi-
yuadca ver SemZlebel iyo. da ixila igi da Seewyala. miugo da da is kaci ganikurna. yvelas gaukvirda. da beri ase am-
wmidaman iovane da hrqua: “sulo ukeTuro, raAsa stanjav ma- bobda: “rad gikvirT, mkurnali ar var, magram uflisa Cve-

1. mark. 12:31.
1 amaze wydeba A xelnaweris teqsti. 2 . Sdr. rom. 15:1.

64 65
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa iovane zedaznel
wmidisa isa
isaAA
zedaznelisa cxovreba wminda ioane zedaznelisa

gas, rameTu micemul ars Senda adgili udabnoA da urwyuli. nisa ieso qristes xsenebiT yoveli seni da yoveli bneli
getyY Sen saxeliTa uflisa Cuenisa iesu qristesiTa, ganved Zala ukuiqceva. radgan man Tavad brZana: “visac Cemi swams,
kacisa magisgan!” xolo igi brZanebasave Tana missa ganvida. da rasac me vizam, isic iqms da Cemze metsac iqms”.1
ganikurna kaci igi. da yovelTave daukYrda. da beri esreT mraval did saqmeTagan es mciredni aRvwereT didi dro-
etyoda: “da rasa gankYrvebul xarT, rameTu ara var mkurna- is gasvlis gamo, magram aq moTxrobili sakmarisia ganRmrTo-
li, aramed saxelis-debiTa uflisa Cuenisa iesu qristesiTa bili kacis ambavTa Sesatyobad, rogorc didi mdinaris ge-
ivltis yoveli seni da yoveli Zali bnelisaA. rameTu man Ta- mos gageba SesaZlebelia erTi WurWliT, aseve Seityobs ne-
vadman brZana: “romelsa hrwmenes Cemdamo, romelsa me viqm, man- tari ioanes ambavs is, visac es surs. xolo mravlad aris
ca qmnes da ufroAs Cemsa qmnes”. saswauli, romelic qmna Cvenma wminda mama ioanem.
ese mciredi mravalTagan didTa saqmeTa davwereT mimyov- xolo mis sanatrel mowafeTa Sesaxeb, romlebic ganaT-
rebisaTYs Jamisa. xolo gemoAs-xilvad RmerTSemosilisa mis ldnen saRmrTo madliT da sxvebic gananaTles, vityviT,
kacisaTYs kma-arian. viTarca mdinarisa didisaA takukiTa er- rom maT monastrebi aRaSenes, romlebic dRemde arian, da
TiTa ixilvebis, Tu raA gemoA aqus, egreTve netarisa iovane- iq kurnebanic aResruleba, xolo yvela ambis saTiTaod moT-
si, romelTaca enebos. xolo mraval arian saswaulni, romel- xroba ar SegviZlia.
ni qmnna mamaman Cuenman wmidaman iovane. erTma mowafeTaganma, saxelad TaTam, im mTis Ziras aRa-
xolo aw netarTa mowafeTa misTaTYs vityodiT, romelni Sena monasteri, sadac berebi gamravldnen da yovelmxri-
ganaTldes madliTa saRmrToATa da sxuanica gananaTlnes da vi wesrigianobiT cxovrobdnen. xolo sxvebs Semdgom mo-
monasterni aRaSennes, romelni vidre aqamomde hgian da kur- vixsenebT, da vadidebdeT RmerTs, romlis aris dideba uku-
nebani iqmnebian, romelTaA TYToeulad moTxrobaA ver Zal- niTi ukunisamde, amin.
gYc.
erTman mowafeTaganman, saxeliT TaTa, queSe Zirsa mis mTi-
sasa aRaSena monasteri, romelsa Sina ganmravldes monazonni
da yovliTave wesierebiTa iqceodes xolo sxuani Semdgomad
amissa moviKsenneT da RmerTsa vadidebdeT, romlisaA ars di-
debaA ukuniTi ukunisamde, amen.

1. in. 14:12.

66 67
cxovreba Rirsi Siosi da
evagresi

68 69
cxorebaA da moqalaqobaA Ri
cxorebaA rs
Rirsisa
rsisa cxovreba da moqalaqeoba Rirsisa mamisa
mamisa Cuen isa
Cuenisa
Cvenisa Siosi da evagresi
SioAs
SioAsii da evag res
resii
evagres
gvakurTxe, mamao.
VII
VII. xolo netari ese da RmrTiv ganbrZnobili mamaA Cueni
wmidaA Sio movida winamZRurobiTa sulisa wmidisaATa da 7. xolo sanatreli da RvTiv ganswavluli wminda mama
daemkYdra dasavaliT kerZo deda-qalaqsa mcxeTas. da pova Kevi Sio suliwmidis winamZRvrobiT movida da daemkvidra de-
RrmaA friad ficxeli, udabnoA da urwyuli da naklulevani daqalaq mcxeTis dasavleTiT, da ipova Zalze mkacri, Rrma,
yovelTa saKmarTagan, da haeri zafxulisaA ficxel da egreTve udaburi da uwylo xevi, sadac araviTari saxmari nivTi
zamTrisaA uficxles. da pova mun mcire quabi da dajda mas
ar moipoveboda, zafxulSi haeri iyo mkacri, zamTarSi -
Sina dayudebiT sasoebiTa RmrTisa mindobisaATa, Kel-yo
saqmesa amas da sikudilad misca Tavi TYsi misTYs, romelman ufro metad mkacri. da ipova iqve patara gamoqvabuli, da-
araodes ugulebels yvnis mosavni misni. eyuda iq RmrTis imediT aRvsili, wamoiwyo saqmianoba da
ese wmidaA mamaA Cueni iyofeboda raA quabsa mas Sina, iloc- Tavi gaswira misTvis, vinc arasodes uaryofs Tavis mosavT.
vida da ityoda: “N iesu saxiero, romeli moxued queyanad cxo- wminda mama gamoqvabulSi yofnisas loculobda da am-
rebisaTYs kacTaAsa da iSev wmidisagan qalwulisa, raATa ac- bobda: "hoi, mowyaleo ieso, romelic moxvedi amqveynad kac-
xovnne, romelni mKurvaliTa guliTa Segidgen da gmsaxureb- Ta xsnisaTvis da iSev wminda qalwulisagan, raTa ixsna isi-
den Sen. aw momec meca moTminebaA, raATa saTnod Senda aRvas- ni, romelnic mxurvale guliT gamogyvebian da mogemsaxu-
rulne mciredni ese dReni cxorebisa Cemisani da Rirs myav ke- rebian Sen. aw mec momeci moTmineba, rom Sens mosawonad
TilTa SenTa saukuneTa meoxebiTa uxrwnelisa dedoflisa Cu-
ganvvlo Cemi cxovrebis mcire dReebi, Rirsi gamxade Seni
enisa da dedisa Senisa maradis qalwulisa mariamisiTa da meo-
xebiTa didebulTa wmidaTa mociqulTa SenTaATa da wmidisa sanetaro maradiuli sasufevlisa meoxebiTa uxrwnelisa
mamisa Cuenisa iovanesiTa”. dedoflisa Cvenisa da dedisa Senisa maradis qalwulisa
amas ityoda cremliTa da gangrZelebiTa locvisaATa ia- mariamisiTa da SenTa didebul wminda mociqulTa da wmin-
taksa daaltobda, da ganhmzada Tavi TYsi iatakad Suenierad. da mamisa Cvenisa ioanes SemweobiT".
da viTarca daadgra samaradisod mouwyinebelad locvasa da amas ambobda tiriliT da xangrZlivi locviT iataks
ixila RmerTman guls-modgined moTminebaA misi da viTar ara- asvelebda da iatakze wveboda, da radgan loculobda mud-
raA ipoveboda udabnosa mas nugeSinis-sacemeli KorcTaA, manve mivad da mouwyineblad, ixila RmerTma misi gulmxurva-
saxierman da dafarulTa mxedvelman RmerTman, romelman ga- le moTmineba; da vinaidan udabnoSi ar ipoveboda xorcie-
mozarda elia da udabnosa Sina yornisa mier, egreTve wmidaA
li sazrdo, manve, mowyale da saidumloTa mxedvelma Rmer-
ese mamaA Cueni gamozarda, rameTu tredisa mier dRiTi-dRe
uboZebda sazrdelsa. xolo marjueniT kerZo quabisa mis uboZa Tma, romelmac elia gamokveba yornis daxmarebiT1, aseve
1 Sdr. 3 mef. 17:2-7

70 71
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

wyali mcire kldisagan Kmelisa, romeli kma-sayofel misda wminda mama gamokveba, romelsac mtredi yoveldRe awvdi-
iyo. xolo eseviTari raA RmrTisa wyalobaA ixila mis zeda, da sakvebs. gamoqvabulis marjvena mxares ki misca mas mci-
madlobasa Seswirvida RmrTisa da ityoda: “N ufalo didebi- re wyali, mSrali kldidan gamomdinare, romelic misTvis
sao, kurTxeul ars saxeli Seni da did ars wyalobaA Seni kac-
samyofi iyo. xolo mama Siom, rodesac ixila RvTis aseTi
Ta zeda da vinaA var me uRirsi ese wyalobisaA, garna yovelsa-
wyaloba, madlobas swiravda RmerTs da ambobda: "hoi, ufa-
ve zeda vhmadlob saxierebasa Sensa”.
da ixarebda suliTa da adidebda RmerTsa. da mieriTgan lo didebisao, kurTxeulia saxeli Seni da didia Seni wya-
ganZlierda uxilavTa mterTa zeda. loba kacTa zeda, da vin var me, uRirsi Seni amgvari wya-
lobisa, aramed yovlisaTvis gmadlob saxiero da mowya-
leo".
da ixarebda suliTa da RmerTs adidebda da amis Sem-
dgom uxilav mtrebze gaZlierda.

8. da rodesac simartovis aRgznebul cecxlSi yofnis


VIII. da viTar mravalni Jamni warvlna aRgznebulsa mas saK-
milsa Sina martod myofobisasa, ineba zegardamoman gangeba- mravalma welma gaiara, zeciurma gangebam ineba, rom aRar
man, raATa ara iyos dafarul brwyinvale igi varskulavi. yofiliyo damaluli brwyinvale varskvlavi. amis gamo ga-
amisTYs gamoacxada igi kacTa Soris. xolo saxe gamocxade- moaCina igi kacTa Soris. xolo misi gamocxadeba ase iyo: im
bisa misisaA esreT iyo. rameTu mas Jamsa iyo vinme mTavari, sa- dros iyo erTi mTavari, saxelad evagre, qristes moyvare,
xeliT evagre, qristes moyuare da saRmrToTa wignTagan swav- saRmrTo wignebiT ganswavluli da qristianTa Svili.
luli da qristeaneTa Svili. xolo gangebiTa RmrTisaATa dRe- RvTis nebiT, erT dRes Tavis Svilebsa da msaxurebs uTxra,
sa erTsa hrqua SvilTa TBsTa da monaTa: “ganvideT nadiro- sanadirod wavideTo. gaiares mtkvari da pirdapir im ad-
bad”. da ganvles mtkuari da ganvides damarTebiT adgilsa mas,
gilze mividnen, sadac beri iyo damkvidrebuli. yvela ga-
sada mjdomare iyo beri. xolo yovelnive mimodaibnivnes da
ifanta da mxolod evagre idga, mimoixedavda, raTa raime
evagre dga martoA da mimoixedvida, raATa ixilos nadirTa-
gani raAme. xolo miSuebiTa RmrTisaATa ixila tredi igi, ro- nadiri enaxa, RvTis nebiT ki ixila mtredi, romelic Sios
meli miarTumida sazrdelsa Sios. xolo evagre ganicdida sazrdos awvdida. evagre uyurebda gaocebiT da naxa, sa-
mkYrsed da ixila, sada-igi Sevida. xolo viTarca inadires, dac igi Sevida. nadirobis Semdeg yvelani saxlSi wavid-
warvides saxed TYsad. nen.
da xvalisa dRe kualad ganvides. da viTarca yovelni meore dRes isev gavidnen da rodesac yvelani movid-
movidodes da mTavari evagre dga maxlobelad quabisa mis, sa- nen, mTavari evagre gamoqvabulTan axlos mivida, sadac be-
da mjdomare iyo beri. da aha kualad ixila tredi igi da mo- ri iyo damkvidrebuli. da isev ixila mtredi, romelsac
aqunda sazrdeli berisaTYs. da viTarca ganicada netarman
sakvebi miqonda berisTvis, da rogorc ki dainaxa sanat-

72 73
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

evagre tredi igi, gankYrda da Seudga kualsa missa da ixila relma evagrem mtredi, gaocda da mis kvals gahyva, da ixi-
wmidaA igi Sio mjdomare quabsa Sina, daukYrda da hrqua: “raA la gamoqvabulSi myofi wminda Sio, gaukvirda da uTxra:
xar, anu vinaA?” xolo berman hrqua: “kaci var ucxoA da qris- “vin xar, an saidan xar?” berma uTxra: “ucxo kaci var, qris-
tes mosavi da var quabsa amas Sina mciresa, raATa dayudebiT
tes mosavi, da am patara gamoqvabulSi vimyofebi, raTa aq
aRvasrulne dReni cxorebisa Cemisani da esreT uSfoTvelad
dayudebiT aRvasrulo Cemi cxovrebis dReebi da uSfoT-
saTno-veyo RmerTsa”. xolo netarman evagre hrqua bersa:
“cxovel ars ufali, ara dagiteo Sen da arca warvide saxed velad saTno-veyo RmerTs”. sanatrelma evagrem uTxra bers:
Cemda”. xolo berman hrqua: “Svilo, ver Zal-gic tYrTvad si- “RmerTi cocxalia, ar migatoveb Sen da arc waval Cems sax-
ficxlesa amas udabnoAsasa, rameTu gxedav mravliTa fufu- lSi”. berma ki upasuxa: “Svilo, ver SeZleb itvirTo am
nebiTa aRzrdilsa”. udabnos simkacre, radgan, rogorc vxedav, did fufuneba-
xolo evagre hrqua: “daRacaTu dResve iyos sikudili Si xar aRzrdili”.
Cemi Sen Tana, arave dagiteo”. evagrem ki upasuxa: “dResve rom movkvde SenTan, mainc
xolo viTarca ganicada berman simtkice gonebisa misi- ar migatoveb”.
saA, hrqua esreT, viTarmed: “me raAca grqua, yav”. xolo man
xolo roca ixila berma misi nebis simtkice, uTxra: “me
hrqua: “yovelive, raAca mibrZanos siwmideman Senman, vyo”. xo-
rasac getyvi, is gaakeTe”. man upasuxa: “yvelafers gavake-
lo berman misca mas kuerTxi TYsi da hrqua: “warved da kuer-
Txi ese Cemi Cayav mtkuarsa, xolo igi gza-gcems da ganved Teb, rasac Seni uwmindesoba mibrZanebs”. xolo berma misca
Kmelad da warved saxed Senda da yovelive sacxorebeli Seni Tavisi kverTxi da uTxra: “wadi, Cemi kverTxi Cayavi mtkvar-
ganage da warmoved. da viTarca moiwio mtkuarsa zeda, kua- Si, igi gzas mogcems, gadi xmeleTze, wadi saxlSi da moa-
lad Cayav kuerTxi Cemi da, ukueTu gza-gces, moved Cemda, da wesrige Seni sacxovrebeli da wamodi; da rogorc ki mou-
ukueTu ara gza-gces, warved Sina, rameTu ara sTnavs Rmer- axlovdebi mtkvars, isev Cayavi Cemi kverTxi da, Tu gzas
Tsa saqme ege, romelsa hlami”. mogcems, CemTan modi, Tu ar mogcems gzas, saxlSi dabrun-
xolo man ficiT moimtkica beri, raATa ara ivltodis di, radgan ar moswons RmerTs is saqme, romelic Sen gwa-
adgilisa misgan. xolo man aRuTqua da igi warvida. da viTarca
dia”.
miiwia kidesa mdinarisasa, STayo kuerTxi igi berisaA da
xolo man daafica beri, ar wasuliyo im adgilidan. ber-
wyalman gza sca da Kmelad ganiara.
da viTarca ganago yovelive da movida da STayo kuer- ma aRuTqva da evagre wavida. da rogorc ki miuaxlovda
Txi igi, kualadca gza-sca. mdinares, Cayo beris kverTxi da wyalma gza misca da mSra-
da movida winaSe berisa da hrqua: “mamao wmidao, viTar- lad gadavida.
ca mibrZane, yovelive vyav”. da rodesac moawesriga yvelaferi, movida, isev Cayo
kverTxi da mdinarem gza misca.
movida berTan da uTxra: “wminda mamao, rogorc mib-
rZane, yvelaferi ise gavakeTe”.

74 75
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

IX. xolo man hrqua: “Svilo evagre, uwyode, rameTu ami- 9. xolo man uTxra: “Svilo evagre, icode, rom amieri-
eriTgan ganmravlebad arian Zmani udabnosa amas Sina. amis- dan udabnoSi Zmebi momravldebian, amisTvis saWiroa ek-
TYsca jer-ars, raATa eklesiaA aRvaSenoT, sadaca gYbrZanos lesiis aSeneba, sadac ufali gvibrZanebs”. avidnen im qed-
Cuen ufalman”. xolo aRvides qedsa mas zeda, romlisa Zirsa
ze, romlis ZirSic damkvidrebuli iyo wminda Sio. da ro-
mjdomare iyo wmidaA Sio. da viTarca iloces, moiRo cecxli
desac iloces, nakverCxali da cecxli aiRo wminda berma,
wmidaman berman da daiyara nebsa zeda TYssa da daasxa zeda
sakumeveli. xolo sakumeveli igi aRemarTa viTarca sueti da daiyara Tavis xelis gulze da daado zed sakmeveli. xo-
merme dadrka dasavaliT kerZo qedisa mis da Cadga adgilsa lo sakmeveli aRimarTa rogorc sveti da mere gadaixara
erTsa, viTarca sueti Kevsa mas Sina. qedis dasavleTis mxares da Cadga erT adgilze, rogorc
xolo igini gardamovides. da adgilsa mas, sada uCuena sveti xevSi.
ufalman, dasca saTxari mamaman Cuenman wmidaman Sio da aRa- xolo isini Camovidnen da adgilze, sadac ufalma uC-
Senes eklesiaA sadidebelad RmrTisa. vena, dahkra bari wminda mama Siom da aaSenes eklesia RvTis
xolo evagres Sehmosa saxe monazonebisaA. da ganiTqua sadideblad.
hanbavi misi da yovliT kerZo movidodes da monazon iqmnebo-
xolo evagre aRikveca monazvnad da gavrcelda misi am-
des.
bavi da yoveli mxridan modiodnen da monazvnad aRikvece-
bodnen.

X. da viTarca ganmravldes Zmani, saKmar iyunes maTTYs 10. da rodesac gamravldnen Zmebi, maTTvis saWiro gax-
saKedarni metYrTeni mosaRebelad sazrdelisa da wylisaTYs. da tvirTmzidi saxedrebi sakvebisa da wylis mosatanad.
amisTYsca moidgnes karaulni. xolo iyo adgili igi tyiani amisTvis moiyvanes virebi. is adgili iyo tyiani da kldo-
da kldovani. amisTYsca mKecni friad iyunes adgilTa maT Si- vani, ris gamoc im adgilebSi mxecebi mravlad iyo.
na.
rodesac virebi saZovarze wavidodnen, gamovidodnen
xolo ganvidian raA karaulni Zovnad, gamovidian mKecni
mxecebi da zians ayenebdnen maT, ris gamoc Zmebi Sewuxebul-
igi da mavnebel eqmnebodian karaulTa maT. amisTYsca Zmani
mwuxare iyvnian. maSin wmidaA mamaA Cueni Sio evedra ufalsa, ni iyvnen. maSin Cveni wminda mama Sio evedra RmerTs, rom
raATa saxilvel missa yvnes mKecni igi. xolo locvasave missa misTvis xiluli gamxdariyvnen mxecebi. misi locvisas yve-
Tana yovelni igi mKecni movides winaSe berisa da hrqua maT: la mxeci gamovida beris winaSe, da uTxra maT: “ratom av-
“raAsaTYs mavnebel eqmnebiT karaulTa ZmaTa CuenTasa? aw nebT Cvens virebs? axla getyviT Tqven Cveni uflis ieso
getyY Tquen saxeliTa uflisa Cuenisa iesu qristesiTa, ro- qristes saxeliT, romelmac dagbadaT Tqven, wadiT am ad-
melman-igi dagbadna Tquen, warvediT areTagan amaT Sors, xo- gilebidan da mxolod erTi Tqvengani darCes RvTis sadi-
lo erTi oden dadegin sadidebelad RmrTisa Cuenisa, raATa deblad, raTa Cveni Zmobis virebs aZovebdes”. da maSinve yve-
aZoebdes karaulTa ZmaTa CuenTasa”. da masve Jamsa yovelnive
la mxeci gaifanta, mxolod erTi mgeli idga mowiwebiT,

76 77
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

ganibnivnes, garna erTi xolo mgeli dga mowiwebiT, viTarca rogorc msaxuri, mis winaSe, da uTxra: “Cveni uflis ieso
monaA winaSe misa, da hrqua: “saxeliTa uflisa Cuenisa iesu qris- qristes saxeliT gibrZaneb Sen, mxecsa, rogorc keTilma
tesiTa gibrZaneb Sen, mKecsa magas, raATa viTarca mwyemsi ke- mwyemsma aZove Cveni virebi, sanacvlod Cemi Zmebis Sewuxe-
Tili aZoebde karaulTa CuenTa, raATa amiT ukmouzRo, ro-
bisa; da Seni sakvebi iyos is, riTac Cven vikvebebiT. diliT
mel Segiwuxebian Zmani ese Cemni da sazrdel Senda iyos, rom-
waiyvane da Sebindebisas moiyvane da iyavi mwyemsi da mcve-
liTaca Cuen vizardebiT. xolo ganasxemdi dilasa da Jamsa
mwuxrisasa moasxemdi, da iyav mwyems da mcvel saKedarTa Cu- li Cveni saxedrebisa”.
enTa”. mgeli, rogorc msaxuri, daemorCila da beris brZane-
xolo mgeli igi iqmna morCil, viTarca monaA. da hyofda bisaebr akeTebda.
brZanebisaebr berisa. iyo erTi ZmaTagani, saxelad konon, romlis viri gada-
xolo iyo erTi ZmaTagani, saxeliT konon, da karauli misi varda kldeze da mokvda. mgelma ki droze adre moasxa sa-
gardaiWra kldesa da mokuda. xolo mgelman man uwinares Ja- xedrebi da, rogorc ki miiTvales, kononma ver ipova Tavi-
misa moasxna saKedarni da, viTarca moiTualnes, konon verRa- si viri. mivida da bers uTxra: “hoi, wmindao mamao, es ra
ra pova viri misi. mivida da hrqua bersa: “N wmidao mamao, raA
gaakeTe, rom mwyemsad mgeli dagvidgine, ager, Cemi viri
hyav, rameTu mgeli mwyemsad moguec; egera karauli Cemi Se-
SeuWamia”. da rodesac bers amas eubneboda, mgeli moekida
uWamia”. da amas raA etyoda bersa, mgeli igi moekida kalTasa
kononissa da mizidvida. xolo berman hrqua: “warhyev, raATa konons kalTaze da mozida. berma uTxra: “wahyevi, raTa giC-
giCuenos, Tu raA sWirs virsa Sensa”. da viTarca mivides Tavsa venos, ra daemarTa virs”. rodesac mividnen kldis Tavze,
mis kldisasa, sada gardaWril iyo, totiTa uCuenebda viTar- saidanac gadavardniliyo viri, mgeli adamianiviT TaTiT
ca kaci da wkmuiliT imarTlebda Tavsa TYssa. da viTarca STa- uCvenebda da wkmuiliT Tavs imarTlebda. rodesac Cavid-
vides, ixiles, rameTu momkudar iyo. xolo viTarca movida nen, naxes, rom momkvdariyo. rodesac berTan mivida, kononma
berisa, etyoda: “ubralo ars, mamao, mwyemsi ese CuenTa saKe- uTxra: “udanaSauloa, mamao, Cveni saxedrebis mwyemsi, rad-
darTaA, rameTu kldesa gardaWril ars da momkudara viri Ce- gan Cemi viri kldidan gadavardnila da momkvdara”.
mi”.
“hoi, Zmano Cemno sayvarelno! ase adidebs Tavis moSi-
N Zmano Cemno sayuarelno! esreT adidebs RmerTi moSiS-
Sebs RmerTi, romelsac veluri mxecebic ki msaxurisaviT
Ta misTa, romel mKecnica velurni, viTarca monani, daemor-
Cilebian. aw Cuenca saTno veyuneT RmerTsa marxviTa, locvi- emorCilebian. Cvenc vaamoT RmerTs marxviT, locviT, siw-
Ta, siwmidiTa, glaxakT mowyalebiTa, ucxoT moyuarebiTa, sim- mindiT, glaxakTa mowyalebiT, ucxoebis siyvaruliT, sim-
dabliTa, simSYdiTa da urTierTas siyuaruliTa da yovliTa- dabliT, simSvidiTa da urTierTsiyvaruliT da yoveli ke-
ve saqmiTa keTiliTa, romelica moguatyuebs keTilTa sauku- Tili saqmiT, romelic mSvenier saiqiosa da zeciur Sveba-
neTa da saSuebelTa zecisaTa. sa da gancxromas mogvapovebinebs”.

XI. xolo jer-ars, raATa moviKsenoT erTi mowafeTagani 11. xolo saWiroa movixsenoT wminda ioanes erTi mowa-
wmidisa iovanesTaA, saxeliT ise, ganTqumuli yovliTave saT-
feTagani, saxelad ise, ganTqmuli yovelgvari sikeTiT, sa-

78 79
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

noebiTa, nergi igi samoTxisaA, yuavili Suenieri da yovlisa moTxis nergi, mSvenieri yvavili da yoveli sikeTis Ziri.
keTilisa Ziri. wminda mamaTmTavarma, kaTalikosma, waiyvana sanatre-
ese netari ise Seipyra wmidaman mamaTmTavarman, kaTali- li ise da wilknis saydris episkoposad akurTxa. da rad-
kozman, da akurTxa igi ebiskopozad saydarsa zeda wilknisa-
ganac ise ver tvirTulobda am saqmes, mdablad iTxovda gaS-
sa. da daRacaTu igi ara Tavs-idebda saqmesa mas da SevrdomiT
vebas.
iTxovda gantevebasa.
xolo man unebliiT daasxna Kelni da wargzavna saydarsa magram man daasxa xeli da iZulebiT gaagzavna RvTis de-
RmrTisa dedisasa da dedisa mis, romelman dedaA TYsi cTomi- dis saxlSi, im dedisa, romelmac Tavisi deda codvisagan
sagan aRadgina; dedisa mis, romelman dedani wyevisagan iK- aRadgina, im dedisa, romelmac dedebi wyevisagan ixsna, im
snna; dedisa mis, romeli Suamdgomel RmrTisa da kacTa iqmna dedisa, romelic RmerTsa da adamianebs Soris Suamavlad
da acxovna yoveli naTesavi kacTaA, romelnica sarwmunoebiT iqca da ixsna kacTa modgma, romlebic TavianTi sarwmuno-
Tayuanis-scemen qristesa, misgan Sobilsa RmerTsa. ebiT Tayvans scemen qristes, mis mier Sobil RmerTs.
N yovlad wmidao RmrTis mSobelo mariam, kurTxeul ars hoi, yovladwmidao RmrTismSobelo mariam, kurTxeu-
nayofi muclisa SenisaA da kurTxeul ars saxeli wmidaA di-
lia nayofi Seni muclisa da kurTxeulia misi didebis wmin-
debisa misisaA, rameTu queyanisaganni viyveniT da aw Sen mier
da saxeli, radgan Cven qveyanisaganni viyaviT da axla Sen
zecisa angelozTagan vimsaxurebiT da Sen mier uxrwnelebaA
da cxorebaA saukunoA movigeT. amisTYs Suenis, raATa saydarsa mier zeciuri angelozebi gvemsaxurebian, xolo Sengan ux-
didebisa Senisasa wmidani da suliTa ganaTlebulni kacni iyu- rwneli da saukuno cxovreba movipoveT. amitom Sehferis,
nen zedamdgomelad taZrisa Senisa da amisTYsca gamorCeul rom Seni didebis saydars wminda da suliT ganaTlebuli
iqmna Rirsi ese wmidaA ise zedamdgomelad saydrisa Senisa, adamianebi meTaurobdnen, amitom gamoirCia Rirsi wminda
wmidao dedofalo! ise Seni saydris xelmZRvanelad, wmindao dedofalo!
xolo wmidaman aman mamaman da ebiskopozman iwyo swavlad wminda mamam da episkoposma isem daiwyo Tavisi samwysos
da wurTad samwysoTa TYsTa. da mihmarTa CrdiloAT kerZo, swavleba da wvrTna, da gaemarTa CrdiloeTis mxares, sa-
rameTu jereT mouqcevel iyunes da mtkiced epyra kerpT-msa-
dac jer kidev mounaTlavni iyvnen da mtkiced emsaxure-
xurebaA.
bodnen kerpTayvanismcemlobas.
da iwyo swavlad maTda swavliTa simSYdisaATa da yovli-
Tave RonisZiebiTa da saswaulTa moqmedebiTa moaqcevda sar- da iwyo maTi swavleba simSvidiT, yoveli RonisZiebi-
wmunoebad, rameTu sneulTa hkurnebda da eSmakTa brZanebiT Ta da saswaulebis CvenebiT moaqcevda sarwmunoebaze, rad-
ganasxmida; da mravalni sakYrvelebani qmnna da esreT keTi- ganac sneulebs gankurnavda, eSmakebs ganasxamda brZanebiT
lad swavliTa mravalni sulni moaqcivna da taZarni kerpTani da mravali saswauli qmna, da amgvari keTili swavlebiT
dalewna da eklesiani aRaSenna da yovelTa naTel-sca da ga- mravali suli moaqcia, kerpTa taZrebi dalewa da eklesi-
namtkicna qristes sarwmunoebasa zeda. da eseviTariTa saqmi- ebi aRaSena da yvelani monaTla da ganamtkica qristes sar-
Ta keTiliTa Semkuli movida saebiskoposod TYsad wmidaA ese wmunoebaSi. da amgvari keTili saqmeebiT Semkuli wminda
episkoposi ise.
episkoposi ise movida Tavis saepiskoposoSi.

80 81
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

XII. xolo mas Jamsa ineba wmidaman mamaman iovane, raATa mo- 12. im dros wminda mama ioanem isurva, enaxa Tavisi mo-
ixilnes mowafeni TYsni da cnas, Tu romelsa sazomsa miwev- wafeebi da gaego, ra sazoms miaRwies, raTa gamoeCina maTi
nul arian, da raATa gamoacxadnes saqmeni maTni keTilni kacTa keTili saqmeebi adamianebs Soris, radgan rwmenaSi nor-
Soris, rameTu axal nerg iyunes kacni da uKmda ganmtkicebaA.
Cni iyvnen adamianebi da saWiro iyo maTi ganmtkiceba; da
da viTarca moiwia saydarsa mas wmidisa RmrTisa dedisasa, mo-
uwoda wmidasa mamasa Cuensa Sios. da viTarca moikiTxnes ur- rodesac mivida wminda RvTis dedis taZarSi, dauZaxa wmin-
TierTas siyuaruliTa sulieriTa da dasxdes, maSin moiTxoa da mama Sios; da rodesac moikiTxes erTmaneTi sulieri siy-
wmidaman iovane TBnier Cueulebisa sasumeli. da moarTua mas varuliT da dasxdnen, maSin wminda ioanem Cveulebisamebr
elia diakonman da aRuvso WiqaA da misca bersa. xolo netari moiTxova sasmeli. ilia diakvanma miarTva mas sasmeli, auv-
igi beri etyoda ises, viTarmed: “pirvelad ebiskopozisaA jer- so Wiqa da miawoda bers. sanatrelma berma uTxra ises: “jer
ars locvaA”. xolo man Tayuanis-sca da iTxova SendobaA. xo- episkoposis locvaa saWiro”. man ki Tayvani sca da Sendoba
lo wmidaman iovane ze aRipyra WiqaA, iloca, juari daswera
iTxova. wminda ioanem maRla aswia Wiqa, iloca, jvari ga-
da ganuteva haersa Sina WiqaA igi da dadga viTarca myarsa
queyanasa zeda. xolo romelman avlina petre zRuasa zeda vi- dasaxa da datova haerSi da Wiqa TiTqos myar miwaze dad-
Tarca Kmelsa queyanasa, manve mosca madli amisda qmnad wmi- ga. xolo romelmac petre atara zRvaze, rogorc xmeleT-
dasa iovanes. da viTar myovar Jam ipyra WiqaA igi haersa Sina, ze, manve misca wminda ioanes madli amis gasakeTeblad. da
hrqua iovane mowafeTa: “vin Tquenganman miiRos WiqaA ese Ke- radganac didxans iyo Wiqa haerSi, ioanem mowafeebs uT-
lisagan haerisa?” da aravin ikadra miyofad Kelisa. xra: “romeli Tqvengani aiRebs haerSi mdgar Wiqas?” mag-
maSin wmidaman iovane daswera juari da miiRo WiqaA igi, ram veravin gabeda xelis Sexeba.
da samTave miiRes nakurTxevi igi da sxuaTaca mravalTa. ma-
maSin wminda ioanem gadaswera jvari, Wiqa aiRo da sa-
Sin hrqua wmidaman iovane mamasa Sios: “jer-ars madlisa mi-
cemaA RmrTisa, romelman yo Cuen Soris sakYrveli ese”. xolo mivem miiRo nakurTxi sasmeli da bevrma sxvamac. maSin wmin-
wmidaA Sio morCil eqmna bersa da moiRo nakuercxali da da- da ioanem uTxra mama Sios: “saWiroa pativis migeba RvTi-
ikriba nebsa zeda marjuenesa SiSuelsa da daasxa sakumeveli sadmi, romelmac es saswauli mogvivlina”. xolo wminda
mas zeda da aRuteva sakumevelman suli surneli da iwyo mo- Sio daemorCila bers, aiRo nakverCxali, daido SiSvel xe-
kumevad da ukumia mun myofTa. da ixiles raA ese, daukYrda lisgulze, daado zed sakmeveli da gauSva sakmevelma sur-
yovelTa da adidebdes RmerTsa, romelman mosca madli esevi- neli da daiwyo kmeva, da iq myofT ukmia; da rodesac es
Tari moSiSTa misTa. da Tqua wmidaman iovane: “raAsa dagik-
ixiles, yvelas gaukvirda da adidebdnen RmerTs, romel-
Yrdebis, Zmano, rameTu icis cecxlmanca ridobaA RmrTis
mcnobelTaA, rameTu aman cecxlman icnna samni yrmani babilons, mac esoden didi magaliTi misca Tavis moSiSebs. wminda io-
raJams-igi saKumilsa Sina SesTxivnes qaldevelTa. xolo sa- anem Tqva: “ratom gikvirT, Zmebo, radgan cecxlic erideba
Kumilsa mas Sina mdgomareTa cuari zegardamo ecureoda. xo- RvTis mcodneebs, am cecxlma icno sami yrma babilonSi, sa-
lo garemoAs mdgomareni Seiwuvebodes da yrmani uvnebelad dac qaldevelebma RumelSi Seyares, xolo RumelSi Sey-
daicvebodes, rameTu winaSe RmrTisa araraA SeuZlebel ars rilebs zevidan cvari epkureboda. garSemo myofni iwve-
da misi ars sakYrvelT moqmedebaA ese”.
82 83
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

da merme mixedna wmidaman iovane ises da hrqua: “mamao bodnen, yrmebi ki uvneblad iyvnen1, radgan RmerTisTvis Se-
mflobelo, gYnebs, raATa kurTxevaA moviRoT Senganca, ro- uZlebeli araferia da igia saswaulTmoqmedi”.
meli guaqundes saKsenebelad Senda”. xolo igi morCil iyo Semdeg mixeda wminda ioanem ises da uTxra: “mamamTava-
da savse suliTa wmidiTa da ver ikadrebda urCebasa. aRdga da
ro, gvinda kurTxeva Senganac miviRoT, romelic Sens mo-
aRipyrna Kelni da Tualni zecad mimarT da myovar Jam Rmer-
sagoneblad gveqneba”. xolo ise morCili iyo, savse suliw-
Tsa evedreboda. da merme modrka da queyanasa cremliTa da-
altobda da hrqua bersa: “locva-yav CemTYs, wmidao mamao, da midiT, da ver gabeda urCoba. adga, aswia xelebi, Tvalebi
mcired Semomideg”. da mihmarTa wmidaman ise mdinared qsnad. zecas miapyro da RmerTs didxans evedreboda. Semdeg da-
viTarca miiwivnes wyalsa mas zeda wmidani igi mamani, na- ixara, miwas cremliT asvelebda da bers uTxra: “iloce Cem-
Telni soflisani, iwyo wmidaman ise locvad. da ze aRixilna Tvis, wmindao mamao, da momyevi mcire xans”. da wminda ise
Tualni gonebiTurT da RmrTisa Sewevnasa mouwodda, rame- mdinare qsnisken gaemarTa.
Tu igi hyofs, raAca enebos. da evedreboda wmidasa RmrTis- rodesac mividnen wyalTan wminda mamebi, soflis na-
mSobelsa da ityoda cremliT: “movedin Cem zeda, wmidao de- Telni, wminda isem daiwyo locva. aRapyro Tvalebi sib-
dofalo, SewevnaA Sengan SobilisaA, raATa wyali ese dague-
rZniT da RvTis Sewevnas mouxmo, radgan RmerTi akeTebs
morCilos. da viTar myovar Jam iloca da merme ganyo kuer-
imas, rac unda. evedreboda wminda RvTismSobels da ti-
Txi, romeli aqunda KelTa, da Tqua: “saxeliTa uflisa Cueni-
sa iesu qristesiTa getyY Sen, wyalo, Semoudeg kuerTxsa amas riliT ambobda: “Semewie, wmindao dedofalo, Semewie Sen-
Cemsa”. da madliTa sulisa wmidisaATa myis Seudga RmerTSe- gan Sobils, raTa es wyali dagvemorCilos”. da rodesac
mosilTa maT mamaTa. xolo queyanaA igi uqmi iyo, daRmrdebo- didxans iloca, kverTxi, romelic xelSi eWira, aswia da
da, viTarca kuerTxi igi mieTria da wyali ukuana mividoda. Tqva: “Cveni uflis ieso qristes saxeliT, gibrZaneb Sen, wya-
da esreT miiyvana saydarsa wmidisa dedoflisasa wilkans sa- lo, mohyevi Cems kverTxs”. da suliwmidis madliT maSinve
didebelad mamisa da Zisa da wmidisa sulisa.
1 daniel., T. 3. mefe nabuqodonosorma gaakeTa oqros kerpi, dadga
babilonis qveyanaSi da brZana, yvelas, ganurCevlad asakisa Tu Tanam-
debobisa, Tayvani eca misTvis. vinc brZanebas ar Seasrulebda, cec-
xliT gaxurebul RumelSi daiwveboda. marTlac, yvelam Tayvani sca
sami axalgazrdis – Sadraqis, meSaqisa da yabed-negos garda. maT ama-
yad amcnes mefes, rom isini Tayvans scemdnen erTaderT RmerTs, ro-
melsac Seswevda Zala, daecva isini yovelgvari Zalmomreobisagan. gan-
risxebulma mefem axalgazrdebis RumelSi Cayra moiTxova. isini, vinc
maT cecxlSi yridnen, mxurvalebisagan daixocnen, samni ki uvneblad
mimodiodnen cecxlis SuagulSi da RmerTs adidebdnen. cecxlSi iw-
vebodnen isinic ki, vinc Rumels axlos Cauvlida, ise iyo Rumeli gaxu-
rebuli. am dros uflis angelozi CamoeSva RumelSi da cecxlis ali
gamodevna iqidan. gaognebulma nabuqodonosorma cecxlidan gamoiy-
vana sami axalgazrda da, saswauliT gancvifrebulma, brZaneba gasca,
sami yrmis RmerTisTvis yvelas pativi miego.

84 85
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

ixiles ese yovelTa mkYdrTa mcxeTisaTa da garemo sof- mihyva RmerTSemosil mamebs. xolo miwa iyo daumuSavebe-
lebisaTa da yovelni adidebdes RmerTsa. li, da Rrmavdeboda, saiTac kverTxs mimarTavda, wyalic
eha didebuli sakYrveli, rameTu kacTa miwisaganTa wyal- mihyveboda. ase miiyvana wminda dedoflis taZarSi wil-
nica daemorCilebian! erTi haersa warmoadginebs msaxurad da
kans, mamisa da Zisa da wmida sulis sadideblad.
meore cecxlisa bunebasa daSrets da warsdevnis mKurvale-
yovelive es ixila mcxeTisa da garSemo soflebis mo-
basa missa, sxuaA wyalsa da miwisa bunebasa daimorCilebs. amas
yovelsa hxedvides da RmerTsa adidebdes yovliT kerZove. saxleobam da yvelani adidebdnen RmerTs.
xolo war-raA-vidoda wmidaA iovane, Tana-aRhyves mowa- eha, didebulo saocrebav, radgan amqveyniur adamianebs
fenica misni da dayunes mis winaSe mciredni dReni da mis Tana wyalic emorCileba! erTi haers aqcevs msaxurad, meore cec-
ixarebdes suliTa. xlis bunebas aqrobs da mis mxurvalebas gandevnis, sxva
wyalsa da xmeleTs daimorCilebs. yovelive amas xedavdnen
da yoveli mxridan RmerTs adidebdnen.
xolo rodesac wavida ioane, mowafeebic gahyvnen, mas-
Tan dayves ramdenime dRe da sulierad masTan erTad ixa-
rebdnen.

XIII. xolo raJams eneba warmoslvaA mier, netari Sio eved- 13. rodesac moisurva wasvla, sanatreli Sio evedre-
reboda wmidasa iovanes, raATa ubrZanos mas dayudebiT cxo- boda wminda ioanes, raTa ebrZanebina misTvis dayudebiT
rebaA. xolo man hrqua: “migemadlen RmrTisa mier saTxoveli cxovreba. man ki uTxra: "RmerTma ismina Seni saTxovari da
Seni da mogecin moTminebaA, raATa aqa iwroebiT cxorebiTa sa- geboZa Sen moTmineba, raTa aq SeWirvebuli cxovrebiT sai-
ukunesa mas hpoo gansuenebaA da farToebiT SuebaA. aramed war- qioSi samaradisod ipovo mosveneba da Sveba. aramed wadi
ved da moaKsene pirvelad mamaTmTavarsa da, ukueTu brZanos
da pirvelad moaxsene episkoposs, da Tu gibrZanebs Sen am-
Seni esreT cxorebaA, uwyode, rameTu ars nebaA RmrTisaA, vi-
gvar cxovrebas, maSin icode, rom aseTia RvTis neba, ro-
Tarca ityYs pavle mociquli: “erCdiT winamZRuarTa Tquen-
Ta, rameTu igini iRYZeben sulTa TquenTaTYs”. gorc pavle mociquli ambobs: “daemorCileT Tqvens winam-
da aswavebda beri, raATa gonebaAca KorcTave Tana Seaye- ZRvarT da qedi mouxareT maT, radganac fxizloben Tqveni
nos da yoveli zrunvaA queynieri ganagdos, viTarca mkudar- sulebisaTvis”.1
man, daflulman da dafarulman, rameTu ese ars kanoni dayu- da aswavlida beri, rom xorci gonebam moicvas da yo-
debiT cxovrebulTaA. xolo wmidaman Sio miixuna berisagan veli amqveyniuri sazrunavi ganagdos, rogorc mkvdarma,
mcnebani, anbors-uyo ferKTa, da tirodes yovelni igi Zmani, damarxulma da damalulma, radgan aseTia dayudebiT mcxov-
viTarca ukuanaAsknelisa jmnisaTYs, da hrqua maT: “locva- rebTa kanoni. xolo wminda Siom miiRo berisagan mcnebani,
yavT CemTYs”. da warmovida, da viTarca Sevida kaTolike ek-
1 ebrael. 13:17

86 87
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

lesiad, Tayuanis-sca wmidasa suetsa da cremliT evedrebo- fexze eambora; da yvela Zma tiroda, TiTqos ukanasknelad
da RmerTsa, raATa Rirs yos dayudebiT msaxurebasa missa. emSvidobebodnen. man uTxra: “iloceT CemTvis”, da wamovi-
da Sevida winaSe mamaT-mTavrisa. xolo man sixaruliT da, da rogorc ki Sevida kaTolike eklesiaSi, wminda svets
Seiwynara. da viTarca moikiTxnes, wmidaman Sio warmouTxra
Tayvani sca da cremliT evedreboda RmerTs, rom Rirsad
yovelive da wadierebaAca gulisa misisaA.
eqcia dayudebiT msaxurebisaTvis.
xolo man sulT-iTquna da tiroda da etyoda: “waremar-
Te, mamao, keTilsa magas gzasa da yavn ufalman mRYme igi ki- da wardga mamamTavris winaSe. man ki sixaruliT miiRo
bed, aRmyvanebelad Senda zecad mimarT, da bneli igi – mim- da, roca moikiTxes erTmaneTi, wminda Siom miuTxro yove-
yvanebel naTelsa mas dauRamebelsa! da Jamisa amis Wiri geyavn live da Tavisi gulis wadilic gaumxila.
saukunod gansasuenebel da ara Sen oden, aramed yovelTa, ro- man amoioxra, atirda da uTxra: “mihyevi, mamao, mag ke-
melTa Semdgomad Sensa iRuawon adgilsa mas Sina! da dauTme Til gzas, ufalma eg mRvime kibed aqcia Sens asamaRleb-
brZolasa eSmakTasa, rameTu mraval-Rone ars brZolaA maTi”. lad zecaSi da sibnele igi – dauRamebel naTelTan mimyva-
xolo wmidaA Sio evedreboda da etyoda: “locva-yav neblad! da amqveyniuri Wiri sakmarisad geqneba saukuno
CemTYs uflisa mimarT, raATa neStni ese dReni Cemni mommad-
gansasveneblad, da ara mxolod Sen, aramed yvelas, vinc
lnes nebisaebr misisa”. da daiwera juari da warvida da Sevi-
Sen Semdgom iRvawebs am adgilas! da daiTmine eSmakTa brZo-
da udabnosa TYssa. da mouwoda yovelTa ZmaTa da hrqua: “me
esera aRvirCie dayudebiT cxovrebaA brZanebiTa berisaATa da la, radgan mravalnairia maTi brZola”.
wmidisa mamaT-mTavrisaATa; xolo Tquen ganekrZaleniT saf- wminda Sio ki evedreboda da eubneboda: “iloce Cem-
rKeTa eSmakisaTa da moigeT umetes yovlisa simdable da mor- Tvis uflis mimarT, raTa darCenil Cems dReebs momadlos
CilebaA da simSYde, romeli uCino-hyofs risxvasa, da siyua- misi survilisamebr”, gadaiwera pirjvari da wavida da
ruli, romlisa mier RmerTi moigebis, da marxvaA, romeli wa- Sevida Tavis udabnoSi, mouxmo yvela Zmas da uTxra: “me
riotebs bilwebasa, da locvasa Sina siwmide gonebisaA, rome- wminda berisa da episkoposis brZanebiT avirCie dayude-
li ganaqarvebs yovelsa Zalsa mterisasa, da daucxromeli ti- biT cxovreba; Tqven erideT eSmakTa safrTxes da moipoveT
rili, romeli moatyuebs sixarulsa saukunosa, da moipoveT
yvelaze metad simdable da morCileba, da simSvide, rome-
siglaxake, raATa saukunod simdidre hpooT; moiZuleniT saq-
lic risxvas malavs, da siyvaruli, romlis gziTac RmerTs
meni soflisani, iwurTidiT werilTa, raATa maradis frTxil
iyos gonebaA Tqueni; iqmneniT wmida KorciTa, raATa suliTa moipovebT, da marxva, romelic ganagdebs sibilwes, da loc-
wmida iqmnneT da mxiarulni SexBdeT qorwilsa uflisasa; mi- vis dros wminda goneba, romelic yovelgvari mtris Zalas
eyrdeniT mkerdsa uflisasa, raATa siwmidiT eziarebodiT mas, gafantavs, da daucxromeli tirili, romelic mogcemT sa-
da nu hgonebT, Tumca uWirvelad cxovrebaA saukunoA hpoeT, ukuno sixaruls, da moipoveT siglaxake, raTa saukuno sim-
rameTu pavle ityYs, viTarmed: “mravliTa WiriTa gYRirs Ses- didre moigoT; moiZuleT ama soflis saqmeebi, iswavleT
lvad sasufevelsa caTasa”. da kualad ityYs: moTminebiTa Tqu- wminda werli, raTa mudmivad fxizlobdes Tqveni goneba;
eniTa moipovneT sulni Tquenni”. iyaviT xorciT wminda, raTa suliTac wmindad iqceT da mxi-
arulad SexvideT uflis qorwilSi. mieyrdeniT uflis

88 89
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

“uwyodeT, Zmano Cemno, rameTu aqaA ese yoveli warmaval mkerds, rom siwmindiT eziarebodeT mas da nu ityviT, rom
ars, xolo saukunoA waruval. miTxarT-Ra, sayuarelno, uku- saukuno cxovreba uWirvelad miiReT, radgan pavle ityvis,
eTu guSin yovelTa gansuenebaTa Sina yofil iyos kaci ese rom: “Cven gvmarTebs didi tanjvis fasad SevideT RmrTis
da xvale arRaraA hqondis da arcaRa sxuasa waRmarT moelo-
sasufevelSi”1, da kidev ambobs: “moTminebiTa TqveniTa mo-
dis ras TYnier Wirisa da tanjvisa, ara didi daWirvebaA ars
ipoveT suli Tqveni”2.
misa?!”
“icodeT, Cemo Zmebo, rom aq yvelaferi warmavalia, ma-
radiuli sasufeveli ki waruvali. miTxariT, sayvarel-
no, Tuki guSin kaci yvelanair mosvenebas eZleoda da xval
ukve aRaraferi eqneba da aRarc raimes moelis momavalSi,
Wirisa da tanjvis garda, gana es metad Zneli ar iqneba mis-
Tvis?”

14. mravali swavlis Semdeg maT uTxra: “gamoarCieT er-


XIV. da Semdgomad mravlisa swavlisa hrqua maT: “gamoar-
CieT erTi, romelica iRuwides cxovrebasa Tquensa, rameTu Ti, romelic iRvawebs Tqveni cxovrebisaTvis, radgan me gan-
me megulebis dajdomaA mRYmesa amas Sina, romeli aRvaSene zraxuli maqvs mRvimeSi dajdoma, romelic Cems dasamar-
dasaflvelad Tavisa Cemisa”. xad avaSene”.
maSin Sewuxnes Zmani igi da tirodes mwared, xolo igi maSin Sewuxdnen Zmebi da mwared tirodnen, is ki anu-
nugeSinis-scemda. geSebda maT.
maSin yovelTa erTobiT gamoarCies yolad qebuli evag- maSin yvelam erTad airCia yovladqebuli evagre. Si-
re. xolo man mouwoda da hrqua: “Svilo Cemo, ufali Cueni om ki moixmo evagre da uTxra: “Cemo Svilo, ufali Cveni
ityYs: “romelsa undes Tquen Soris did yofaA, iyos yovel-
ambobs: ‘romel TqvenTagansac unda pirveloba, is unda iyos
Ta mona”; da aw jer-ars Senda, raATa didebisa momatyuebeli
yvelas msaxuri’3; da axla saWiroa SenTvis, raTa didebis
simdable miiRo”. xolo wmidaA evagre mSYd iyo da mdabal gu-
liTa da ara Tavs-idebda mTavrobasa ZmaTasa da gonebisa uZ- mosapovebeli simdable miiRo”. wminda evagre ki iyo mSvi-
lurebasa wina daudebda da etyoda: “ver vageb msaxurebasa di, mdabali guliT da ver tvirTulobda ZmaTa meTauro-
ZmaTasa”. hrqua mas berman: “ukueTu me damemorCilo, mravali bas da nebisyofis uZlurebas imizezebda da eubneboda: “ver
sasyideli miiRo RmrTisagan da didebaA saukunoA daimkYdro, SevZleb Zmebis msaxurebas”. berma uTxra: “Tu me damemorCi-
da ukueTu urC meqmne, urCTa Tana daisajo”. lebi, mraval sazRaurs miiReb RvTisagan da saukuno di-

1 saqm. 14:22
2 lk. 21:19
3 mk. 10:44

90 91
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

xolo man Tayuanis-sca da hrqua: “raAca mibrZano, vyo, ma- debas daimkvidreb, da Tu SemewinaaRmdegebi, urCebTan er-
mao patiosano”. da waremarTa msaxurebasa ZmaTasa. Tad daisjebi”.
man Tayvani sca da uTxra: “rasac mibrZaneb, yvelafers
gavakeTeb, patiosano mamao”; da wavida Zmebis samsaxureb-
lad.

XV. xolo wmidaA Sio, mkYdri udabnoAsaA da yuavili Su- 15. xolo wminda Sio, udabnos mkvidri, mSvenieri yva-
enieri, nergi ukudavebisaA, gamomRebeli nayofsa keTilsa gu- vili, ukvdavi nergi, keTili nayofis gamomRebi, mxurvale
liTa mKurvaliTa molodebisaTYs sasufevelisa da gansue- guliT momlodine sasufevlisa, saukuno gansvenebisa da sa-
nebisaTYs saukunoAsa da cxovrebisaTYs samaradisoAsa STaK- maradiso cxovrebisaTvis mRvimeSi dasaxlda.
da mRYmesa mas Sina. hoi, netaro da yovlad sanatrelo, yoveli madliT mox-
N netaro da yovlad sanatrelo, yovlad madliT moKse-
senebulo, rogor vaqo Seni simxne da sibrZne, ra enam Tqvas,
nebulo, viTar vaqebde simKneTa SenTa da sibrZneTa, romeli
rom yvela brZenze ubrZnesi xar. radgan dausrulebeli
enaA ityodis, rameTu ufroAs yovelTa brZenTa ubrZnes iqmen.
rameTu naTlisa mis dausrulebelisaTYs wuT Jamisa ese sib- naTlisaTvis mcire xnis sibnele daiTmine da arad misaCne-
nele moiTmine da ganqarvebadisa wil sawuTroAsa da gansue- vi sawuTros nacvlad saukuno sasufeveli moipove da gan-
nebisa saukunoA didebaA da gansuenebaA miiRe, rameTu daniel sveneba miiRe. radgan danieli ZaliT Seagdes lomTa gamoq-
unebliaAT STaagdes mRYmesa mas Sina lomTasa da RmrTisagan vabulSi da man RvTisagan maradiuli dideba miiRo; Sen ki
samaradisoA pativi miiRo. xolo Sen nefsiT TYsiT STahKed nebiT Sexvedi gamoqvabulSi uxilav mtrebTan sabrZolve-
mRYmesa bnelsa brZolad uxilavisa mis mterisa, romelica da- lad, daamarcxe da daanarcxe Sen fexqveS da meore naTlis-
ec da Sehmusre queSe ferKTa SenTa da meoriTa miT naTlis- RebiT miwas apkurebdi, rom mSvidTa qveyanaSi gexara.
Rebisa saxiTa iataksa mas apkurebdi, raATa queyanasa mas
wminda Sio ase cxovrobda, xorciT itanjeboda, suliT
mSYdTasa ixarebde.
ki ganaTldeboda. amitom bnel gamoqvabulSi ise iyo, ro-
ese wmidaA Sio esreT iyofeboda, KorciTa itanjeboda,
xolo suliTa ganaTldeboda. amisTYsca bnelsa mas Sina gorc naTelsa da gancxromaSi.
mRYmesa viTarca naTelsa da gansuenebasa Sina iSuebda.

16. xolo moZRvar ioaneze unda vTqvaT. netari mama Cveni


XVI. xolo moZRurisa misisa iovanesTYs vityodiT. xolo ioane daberda gamoqvabulSi da didi RvawliT aRasrula
netari mamaA Cueni iovane daberda quabsa mas Sina da aRasru- Tavisi sicocxle, mouZlurda da daiwyo dasusteba.
la srbaA TYsi mravliTa RuawliTa. mouZlurda da iwyo mok- uxmo Tavis ramdenime mowafes – TaTas, romelic im mTis
lebad.
ZirSi imyofeboda, da ilia diakvans, da uTxra: “Svilebo,

92 93
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

da mouwoda mowafeTa romelTame da TaTas, romeli iyo- Cemi aRsasrulis dro movida, mival Cems ufalTan da Za-
feboda queSe mTasa mas, da elia diakonsa da hrqua: “Svilno, lian meSinia haeris-mcvelebisa, romlebic sazarelni ari-
Jami aRsasrulisa CemisaA mowevnul ars da mival uflisa Ce- an da xels uSlian suls, rom sasufevelSi mivides. amas
misa da friad meSinis haeris-mcvelTagan, rameTu sazarel ari-
Tqvenc unda moelodeT, sayvarelo Svilebo, da axlave if-
an, daayeneben sulsa, raATa ara aRvides sasufevelad. da amas
rTxileT da CemTvis iloceT; sxva vin gvixsnis maTi xeli-
Tquenca moelodeT, Svilno Cemno sayuarelno, da awve ganak-
rZaleniT Tavni Tquenni da CemTYs ilocevdiT. da vinmca sagan, Tu ara RmerTi, romelmac moavlina Tavisi Ze, ufa-
gYKsnna sxuaman KelTagan maTTa, garna RmerTman, romelman li Cveni ieso qriste, da man gagvaTavisufla Cven sikvdi-
moavlina Ze TYsi, ufali Cueni iesu qriste, da man ganmaTavi- lisagan da yovelgvari saeSmako cdunebisagan, oRond mxo-
suflna sikudilisagan da yovlisa saeSmakoAsa vnebisa, garna lod isini, vinc mxurvale guliT mihyvebian da hmsaxure-
igini oden, romelni mKurvaliTa guliTa Seudgen da siwmi- ben mas. amitom gevedrebiT, rom siwmidiT da simarTliT
diT hmsaxurebden mas. da amisTYs gevedrebi, raATa siwmidiT moviqceT”.
da samarTliT viqceodiT”. maT sTxova, rom misi neSti daesaflavebinaT misive sac-
xolo amcno, raATa Korcni misni dasxnen masve adgilsa mwi-
xovrebel adgilas, gulSi Caikra siwmindeebi, aRapyro Tva-
robisa misisasa. da moixuna siwmideni da aRixilna Tualni da
lebi da mxiaruli saxiT xedavda viRaceebs, mis sanugeSeb-
mxiaruliTa piriTa xedvida vieTme nugeSinis-cemad missa mos-
rulTa. da miayvanna Tualni viTarca megobarTa da ganuteva lad mosulT. gaayola Tvali, rogorc megobrebs, suli ga-
suli da Sehvedra ufalsa. nuteva da ufals Seavedra.
xolo kibe igi iakobisi aqaca ixilveboda da angelozni iakobis kibe aqac Cndeboda, romelic miwaze dgas da
RmrTisani gardamovidodes. xolo ufali damtkicebul iyo TaviT cas swvdeba, uflis angelozebi adi-Camodian kibe-
Tavsa zeda mis kibisasa, romelman hrqua mas: “me var RmerTi ze. aha, ufali dgas kibis Tavze da eubneba: “me var ufali,
abrahamisi, mamisa SenisaA; aw moved Cemda, raATa gangisueno RmerTi abraamisa, mamaSenisa”1. axla modi CemTan, rom Seni
SromaTa SenTaTYs”. esreT adidebs, Zmano, RmerTi madidebelTa SromisTvis dagasveno. ai, ase adidebs, Zmebo, RmerTi Ta-
misTa!
vis madideblebs!
xolo mowafeni misni tirodes ganSorebisaTYs maTgan wmi-
mowafeebi ki tirodnen wminda mamasTan ganSorebis gamo.
disa mamisa.
xolo sityuaA berisaA udeb-yves, rameTu sawunel uCnda maT wminda mamis anderZi uaryves, radgan daiwunes is
adgili igi, sada euwya dasxmaA KorcTa misTaA, rameTu movi- adgili, sadac sTxova Tavisi neStis damarxva. movidnen
des mRdelni da diakonni da simravle erisaA da warmoixunes mRvdlebi, diakvnebi, eri da wamoiRes beris wminda nawi-
nawilni berisani, dasxnes monastersa TaTaAssa, mowafisa mi- lebi, dades misi mowafis TaTas monasterSi, gaakeTes mSve-
sisasa, da Seqmnes luskumaA patiosani da mun Sina dahkrZalnes nieri luskuma2 da iq dakrZales netari mama ioanes wminda
wmidani igi Korcni netarisa mamisa Cuenisa iovanesni. neSTi.
xolo mowafeni igi misni tirodes da ityodes: “keTilo
mamao, raAsaTYs dagYteven Cuen? vis Tana-Ra vixiloT saxe an- 1 Ses. 28:12-13
2 Casasvenebeli, kubo

94 95
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

gelozebri, anu vin iyos mkurnali uZlurebasa kacTasa, anu misi mowafeebi tirodnen da ambobdnen: “keTilo mamao,
vin aRmadginebeli gonebiTa dacemulTaA da wamali eSmakTa ratom dagvtove Cven? visTan vixiloT angelozis saxe da
mier mowylulTaA, anu vin rwyvides cremlTa mier wmidaTa vin iqneba kacTa uZlurebis mkurnali, dacemulTaTvis go-
soflebsa Cuensa?” da esreT mtiralni warvides.
nebis aRmadginebeli da eSmakebis mier dacemulTa wamali,
xolo wmidaman iovane ara Tavs-idva udeb-yofaA sityYsa
an vin morwyavs Cvens qveyanas cremliT?” da ase mtiralni
misisaA, aramed sada-igi moepoa dayudebiT madli da raATa vi-
xiloT da gurwmenes, viTarmed Semdgomad micvalebisaca cxo- wavidnen.
vel ars da aqus kadnierebaA winaSe RmrTisa, amisTYsca ineba wminda ioanem ar dauSva Tavisi anderZis ugulebel-
nawilTa misTa munve dasxmaA. da iqmnes adgilsa mas, sada is- yofa, da amitom, sadac moipova dayudebiT cxovrebiT mad-
xnes Korcni misni, sastikni Zrvani, da kacni mis adgilisani igu- li, da imisTvisac, raTa Cven vixiloT da virwmunoT, rom
emnes. da moeKsena mcnebaA igi berisaA da gulisKma-yves, vi- gardacvalebis Semdgomac cocxalia da RvTis winaSe gam-
Tarmed misTYs arian Zrvani igi. amisTYsca auwyes mamaT-mTa- bedavi, amitom Tavisi neStiT iqve damarxva isurva. da im
varsa. xolo igi gankYrda da warvida mRdelTa Tana da dia- adgilas, sadac misi neSti iyo dasaflavebuli, iyo saSi-
konTa da didiTa pativiTa aRiyvanes adgilsave TYssa da miT-
neli miwisZvra, da im adgilas adamianebi itanjebodnen.
ve luskumiTa daasuennes nawilni misni. da Semdgomad missa
maSin moagondaT beris anderZi da ifiqres, rom amis gamoa
aRaSenes eklesiaA. xolo Semdgomad aRmoyvanebisa dascxra
ZrvaA igi. da sxuanica mravalni saswaulni iqmnnes nebiTa qris- miwisZvrebi. acnobes episkoposs, mas gaukvirda da mRvdle-
tesiTa da madliTa wmidisa iovanesiTa, rameTu mravalni sne- bisa da diakvnebis TanxlebiT wavida da didi pativiT aiy-
ulni, Rrekilni da eSmakeulni ganikurnnes aRmoyvanebasa da vanes Tavis adgilze da Tavisive luskumiT daasvenes misi
yovelni, romelni xedvides, RmerTsa adidebdes. da ukueTu nawilebi. amis Semdeg aaSenes eklesia. nawilTa gadasvene-
oden sarwmunoebiT mivides, awca iqmnebian mis mier kurneba- bisTanave miwisZvrebi dacxra, da qristes nebiTa da wmin-
ni. da ioanes madliT mravali saswauli moxda, radgan mrava-
li sneuli, koWli da eSmakeuli ganikurna wminda nawile-
bis gadasvenebis dros; da yvelani, romelnic yvelafers
xedavdnen, RmerTs adidebdnen. da Tuki sarwmunoebiT vin-
me miva, axlac xdeba kurnebis saswaulebi.

17. didi xnis Semdeg wminda klementi kaTalikosma ek-


XVII. xolo Semdgomad mravlisa Jamisa wmidaman klemen- lesiis aRmosavleTiT aaSena sxva eklesia wminda naTlis-
toz kaTalikozman aRmosavaliT kerZo eklesiisa sxuaA ekle- mcemlis saxelze, wminda erTarseba samebis sadideblad.
siaA aRaSena saxelsa zeda wmidisa naTlis-mcemelisasa sadi- sanatreli ioanes erTma mowafem aaSena alaverdi, sa-
debelad samebisa wmidisa erT-arsebisa.
dac didi saswaulebi xdeba dRemde; sxvam - iyalTos gamoq-

96 97
cxo reba
rebaAA Ri
cxoreba rs
Rirs isa Sios
rsisa Siosii da evag res
resii
evagres cxovreba Rirsi Siosi da evagresi

xolo amis netarisa iovanes mowafeTaganman aRaSena ala- vabuli, sxvebma ki aaSenes monastrebi kaxeTSi. daviTma aRa-
verdi, romlisagan gamovlen didni sakYrvelebani, vidre Sena garejis udabno da didxans iyo gveleSapTan erTad.
dRendelad dRedmde. da sxuaman quabi iulTisaA da sxuaTa aRa- bolos ubrZana da iqidan gaiyvana eSmakTa bude, da sxva mra-
Sennes kaxeTs monasterni. xolo daviT aRaSena udabnoA igi
vali saswauli aRasrula; erTma zena sofels aRaSena mo-
garesjisaA da dayuna mravalni Jamni veSapsa Tana. ukuanaAsknel
nasteri, sadac mdedri ver Seva da verc raime frinveli
ubrZana da muniT ganavlina bude igi eSmakTaA. da sxuani mra-
valni saswaulni aRasrulna. xolo erTman zena sofels aRa- daibudebs iq. da yvelafers ver gadmovcemT. wminda ise
Sena monasteri, romelsa Sina dedali veraraA Sevals da ver- wilknis episkoposi gaxda, da netaris saflavi dRemdea Se-
ca raA mfrinveli ibudebs. xolo yovelTaA ver Zal-gYc moK- monaxuli.
senebaA. da wmidaA ise wilkans ebiskopos iqmna da aqamomde Cans
samarxoA mis netarisaA.

18. sanatrelma mama Siom mRvimeSi ipova zeciuri


XVIII. xolo netarman aman mamaman Cuenman Sio mRYmesa mas
margaliti da mravali suli Seswira qristes, radgan
Sina pova zecisa igi margaliti da mravalni sulni Sewirna
mravlad Sekriba monazvnebi da misi madliT aqamde savse
qristesa, rameTu friad Sekribna monazonni da madliTa misi-
Ta aqamomdeca savse arian yovliTa keTiliTa sulieriTa da arian yovliTa keTiliTa, sulieriTa da xorcieliTa,
KorcieliTa, iSueben da ixareben suliTa da adideben mamasa ganscxrebian da ixareben sulierad da adideben mamasa da
da Zesa da sulsa wmidasa aw da maradis da ukuniTi ukunisam- Zesa da sulsa wmidasa aw da maradis da ukuniTi ukunisamde,
de, amen. amen.

98 99
cxovreba wminda daviT
garejelisa

100 101
cxorebaA da moqalaqobaA wmid
cxorebaA isa mamisa
wmidisa Cveni wminda mamis, daviT garejelis
Cuenisa daviT garesjel
Cuenisa isaA 1
garesjelisaA cxovreba da moqalaqeoba

guakurTxen, mamao!

I. xolo ese wmidaA mamaA Cueni daviT warvida adgilTa 1. Cveni wminda mama, daviTi, wavida udabur da uwylo
udabnoTa da urwyulTa sjad Tavisa TYsisa, raATa wuT erTi- adgilas sakuTari Tavis gansasjelad, imisTvis rom erTi
Ta WiriTa moipoos saukunoA igi da waruvali SuebaA da gan- wuTi Wiris daTmeniT moepovebina saukuno da waruvali
suenebaA. amisTYsca aRirCia aqa sjaA garegan udabnoTa Sina. Sveba da gancxroma. amitom airCia aq, am udabur adgilas
amisTYs ewodebis udabnosa mas garesjaA. gansja. amitom ewodeba am udabur adgils gareja.
xolo hyvanda mis Tana erTi mowafe, saxeliT lukiane. da mas Tan erTi mowafe hyavda, saxelad lukiane. rodesac
viTarca miiwivnes udabnosa mas urwyulsa, moewyura maT fri- mividnen im udabur da uwylo adgilas, mowyurdaT friad
ad da poves mcire wyali Sekrebuli wYmisagan napralsa Sina da naxes dagubebuli wvimis wyali kldis napralSi, dalies
kldisasa da sues misgan da dasxdes gansuenebad Crdilsa ras- da dasxdnen dasasveneblad kldis CrdilSi.
me kldisasa. rodesac isxdnen, Tqva Cvenma wminda mamam daviTma: “Zmao
da viTarca sxdes igini mun, Tqua wmidaman mamaman Cuenman lukiane, davrCeT am adgilas da vevedroT RmerTs, rom
daviT: “Zmao lukiane, davdgeT adgilsa amas da vevedrneT simSvideSi vedrebiT, cremlis RvriTa da mciredi
RmerTsa, raATa myudroebiT vedrebiTa da cremlTa daTxevi- moTminebiT mogvitevos Cveni auracxeli codvebi da
Ta da moTminebiTa mcirediTa mogYtevnes RmerTman aurac- braleuloba, da mogvaniWos gancxroma da gansveneba caTa
xelni codvani da bralni Cuenni da moguaniWnes saSuebelni sasufevelSi, radgan aqauri Wiri mcirea da warmavali,
da gansuenebani sasufevelisa mis caTaAsani, rameTu Wiri aqaA xolo iqauri dideba ki mouklebeli, waruvali da saukuno.
mcire ars da warmaval, xolo didebaA igi mun mouklebel ars amitom aq gvmarTebs moTmineba.”
da waruval da didebaA saukunoA. amisTBsca jer-ars aqa moT- lukianem miugo: “RmerTSemosilo mamao, WeSmaritad
minebaA”. ise aris, rogorc Sen brZane da miecema TiToeul kacs maTi
miugo lukiane da hrqua: “RmerT-Semosilo mamao, WeSma- keTili saqmeebis da Sromis Sesabamisad. magram, me vxedav,
ritad egreT ars da brZanebisaebr Senisa da miegebvian kacad- rom es udaburi adgili friad mwiria da mZime, ar
kacadsa keTilni saqmeTa maTTaebr da SromaTa. garna vxedav moipoveba sazrdeli da wyali; Cven ki adamianebi varT,
friadsa iwroebasa da sificxlesa amis udabnoAsasa, rameTu xorcielad uZlurni da rogor avitanT am udabnos Wirsa
upovar ars yovlisagan saKmrisa, sazrdelisa da wyalisa; da da gansacdels?”
1 xelnawerebis nusxa: A: A – 833; B: H – 1336 wminda mamam, daviTma, miugo: “Zmao lukiane, iman, vinc

102 103
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

Cuen kacni varT myofni KorcTa uZlurebasa Sina da viTar udabnoSi gamozarda israelTa eri da kldidan gamoadina
Tavs-visxneT Wirni da gansacdelni amis udabnoAsani?” wyali maTTvis, vinc mwyeris wvima gamoagzavna maT banakze,
xolo wmidaman mamaman daviT miugo da hrqua: “Zmao luki- da vinc ilias yornis mier awvdida sakvebs da antonis da
ane, romelman-igi udabnos gamozarda eri igi israHlTaA da sxva wminda mamebs (romlebic mTasa da udabnoSi iyvnen
kldisagan myarisa wyali aRmoucena da mwyer-marKili uwYma damkvidrebulni) sazrdels aZlevda, imave RmerTs ZaluZs
Soris banakisa maTisa, da elia yornisa mier gamozarda da wmi- Cvenc mogvces sazrdeli Cveni sxeulis da misi uZlurebis
dasa antonis da sxuaTaca mamaTa wmidaTa, romelni damkYdre- nugeSissacemad. mxned iyavi, Zmao lukiane, da nu geSinia,
bul iyvnes mTaTa da udabnoTa Sina da misca maT sazrdeli, radgan mowyale aris RmerTi da ar mogvagebs Cveni
igive RmerTi da awca SemZlebel ars mocemad Cuenda saz- codvebis Sesabamisad, aramed sitkboebiT zrdis mis
rdelsa nugeSinis-sacemelad KorcTa CuenTa uZlurebisa. aw moSiSebs”.
mKne iyav, Zmao lukiane, da nu geSinin, rameTu mowyale ars am sityvebiT gamxnevda lukiane da Tqva: rogorc Sen
RmerTi da ara moguagebs codvaTa CuenTaebr, aramed sitkbo- brZaneb, wmindao mamao, ise moviqceT yvelaferSi”. maT
ebiT zrdis yovelTa moSiSTa misTa”. moiares is adgilebi da ipoves erTi naprali kldeSi,
amaT sityuaTa mier ganmtkicna lukiane da hrqua: “viTar- sadac bina daides. roca dacxeboda, an wvima wamovidoda,
ca hbrZano, wmidao mamao, egreT vyoT yovelive”. da mimovles isini naprals afarebdnen Tavs. xolo sazrdelad
imier da amier da poves parexi raAme kldisaA, romelsa queSe moipovebdnen balaxis fesvebs, radgan gazafxuli iyo da
daivanes. da raJams dascxis anu iyvis wYmaA, parexsa mas queSe sakmaod moipovebdnen sxeulisaTvis nugeSiscemas. ase
ganisuenian. xolo sazrdeli moirewian ZirTagan raTme mde- moipovebdnen sakvebs da adidebdnen RmerTs, romelic aris
loTa. rameTu iyo Jami gazafxulisaA da uxuebiT povian nu- momcemeli yovelive keTilisa.
geSinis-sacemeli KorcTaA. da esreT moirewdes sazrdelsa ramdenime dRis Semdeg daWkna da gaxma balaxi sicxisa-
da adidebdes RmerTsa. momcemelsa yovelTa keTilTasa. gan da moakldaT maT nugeSiscema. Sewuxda lukiane da uT-
da viTarca gardaKdes dReni raodennime, daberdes mde- xra wminda daviTs: “wmindao mamao, axla raRa iqneba Cveni
loni igi da ganKmes sicxisagan da moaklda nugeSinis-sace- uZluri sxeulis nugeSissacemad? radgan gaxma balaxi, ro-
meli igi maTi. da Sewuxna lukiane da hrqua wmidasa daviTs: melic iyo imedi Cveni sxeulebis keTildReobis.”
“wmidao mamao, aw raA-Ra iyos nugeSinis sacemelad uZlure- miugo wminda daviTma: “Zmao lukiane, nu daamyareb Sen
basa KorcTa CuenTasa, rameTu ganKmes mdeloni ese, romlisa- imedebs balaxze da amqveyniur mcenareebze. xom ici, rom
gan iqmneboda sasoebaA KorcTa CuenTa gansuenebisaA”. yovelive miwieri cvalebadia da warmavali. ar gagigia
miugo wmidaman daviT da hrqua: “Zmao lukiane, nu dagic wminda werilidan, rom “moTminebiT moipoveT Tqveni su-
sasoebaA mdeloTa mimarT da mcenareTa queyanisaTa. da viTar li” 1. Sen ki swrafad gamoaCine sulmokleoba da ar gax-
ara uwyi, rameTu yovelni nivTni queynierni cvalebad da war- sovs, rom Tu davixocebiT SimSiliT an wyurviliT qris-
maval arian? da ara gasmia wmidaTa werilTagan, viTarmed: 1 lk. 21:19

104 105
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

“moTminebiTa TqueniTa moipovneT sulni Tquenni?” xolo Sen tes mcnebaTaTvis, cocxlebi viqnebiT RmerTTan ukunisam-
mswrafl sulmokle qmnil xar da ara uwyia, ukueTu movwydeT de. Sen ki friad mSfoTvare xar da daiqance xrwnad sak-
SimSiliTa gina wyuriliTa qristes mcnebaTaTYs, cxovel vebze fiqriT.”
varT winaSe RmrTisa ukunisamde? da Sen friad SfoT xar da rodesac amas ambobda, movida sami iremi, romelTac ukan
ganilevi ganxrwnadTa WamadTaTYs”. mosdevdnen maTi nukrebi. isini dadgnen maT win, rogorc
viTar-igi amas etyoda, meyseulad movides samni iremni, mSvidi cxvrebi. Tqva wminda mama daviTma: “lukiane, Zmao,
romelTa ukuana sdevdes nukrni maTni da warmoudges winaSe aiRe WurWeli da mowvele irmebi”. man mowvela, da rode-
maTsa viTarca cxovarni damSYdebulni. da hrqua mamaman da- sac gaavso WurWeli, miutana bers. wminda daviTma gadawe-
viT: “lukiane, Zmao, miiRe pinaki da mowuelen iremni isi”. xo- ra jvari da rZe xaWod iqca. maT Wames da gaZRnen da adi-
lo igi aRdga da mowuelna da viTarca aRavso pinaki, moiRo debdnen RmerTs. uTxra lukianem wminda daviTs: “ mamao
winaSe berisa. xolo man daswera juari da Seiqmna xaWod, da wmindao, sakvirvelia RmerTi mis wmindanTa Soris; axla
Wames da ganZRes da adidebdes RmerTsa. da hrqua lukiane wmi- ganmtkicda Cemi guli da gamxiarulda Cemi suli; amieri-
dasa daviTs: “mamao wmidao, sakYrvel ars RmerTi Soris wmi- dan romc ganixrwnes Cemi sxeuli da dailios SimSiliTa
daTa misTa; da aw ganmtkicna guli Cemi da mxiarul ars suli da wyurviliT, srulebiT aRar vizruneb am mokvdavi sxe-
Cemi da amieriTgan, ukueTu ganixrwnen Korcni Cemni da gani- ulisaTvis da amao sawuTrosTvis”. wminda mama daviTma
livnen SimSiliTa da wyuriliTa, yolad ara rasve vzrunvide Tqva: “ kurTxeul ars RmerTi, romelmac ganamtkica Seni
mokudavTa amaT KorcTaTYs da amaoAsa sawuToAsaTYs”. da wmi- guli da kurTxeul ars saxeli wminda didebisa misisa uku-
daman daviT hrqua: “kurTxeul ars RmerTi, romelman ganam- nisamde”.
tkica guli Seni da kurTxeul ars saxeli wmidaA didebisa mi- amieridan yoveldRe midiodnen irmebi oTxSabaTis da
sisaA ukunisamde”. paraskevis garda da Tan hyavdaT maTi nukrebi da amgvarad
da mieriTgan mividian iremni yovelTa dReTa, TYnier oT- magrdebodnen sxeuliT da ixarebdnen suliT.
xSabaT-paraskevisa da Tana-hyvian maT nukrni maTni da esreT
iSuebdes KorciTa da ixarebdes suliTa.

II. xolo quemo kerZo, parexisa mis, romelsa Sina iyofe- 2. im napralis qvemoT, romelSic iyo wmindani, iyo ki-
bodes wmidani igi, iyo sxuaA parexi, romelsa Sina iyofeboda dev erTi naprali, romelSic binadrobda didi da saza-
veSapi didi da sazareli, romelsa esxnes Tualni sisxlis ferni reli gveleSapi, romelsac hqonda sisxlisferi Tvalebi
da rqaA iyo Sublsa da faCari friad qedsa missa. da rqa Sublze da didi fafari kiserze.
xolo dResa erTsa warmovles iremTa maT kari mis parexi- erT dRes irmebma Cauares im napralis Sesasvlels, da
saA, da mieteva maT veSapi igi da Seipyra nukri erTi da STan- mivarda maT gveleSapi da moitaca erTi nukri da gaday-

106 107
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

Tqa igi. da iremni igi miivltodes berisa SeSinebulni da lapa. SeSinebulma irmebma ki miirbines berTan da kanka-
Zrwodes. da ixilna raA igini lukiane mZrwolareni, hrqua wmi- lebdnen. rodesac lukianem ixila isini, uTxra wminda da-
dasa daviTs: “mamao wmidao, iremni ese movides meotni da sa- viTs: “mamao wmindao, irmebi movidnen, gamoqceulebi da sa-
Sinelad Zrwian da ara hyavs maT Tana nukri erTi. xolo igi Sinlad SeSinebulni, da ar aris maTTan erTi nukri.” ga-
gamovida da KelTa aqunda kuerTxi. da viTarca Cavlo adgi- movida wminda daviTi da xelSi hqonda kverTxi. rodesac
li igi, romel amoevlo iremTa maT, ixila veSapi igi da hrqua: Caiara im adgilas, sadac irmebma gamoiares da dainaxa gve-
“boroto veSapo, rad mavnebel eqmen iremTa CuenTa, romelni leSapi, Tqva: “boroto gveleSapo, ratom avne Cven, irmebs,
momcna RmerTman nugeSinis-sacemelad uZlurebasa KorcTa romlebic gamogvigzavna RmerTma Cveni uZluri sxeulis
CuenTasa? aw gamoved adgiliT magiT da warved SorTa udab- nugeSiscemisTvis? axla gamodi mag adgilidan da wadi So-
noTa, da ukueTu ara ismino Cemi, ZaliTa uflisa Cuenisa iesu reul udabnoSi da, Tu ar ismen Cem sityvas, Cveni uflis,
qristesiTa CemiTa amiT kuerTxiTa muceli Seni ganvxeTqo da iesu qristes saxeliT, Cemi kverTxiT mucels gagifatrav
saWmel matlTa gyo Sen”. da matlebis saWmelad gaqcev”.
xolo igi Kmobda: “nu mrisxav, monao RmrTisa maRlisao, veSapi pasuxobda: “nu ganmirisxdebi, monao RvTisa maR-
da ukueTu gnebavs gamoslvaA Cemi amier, aRmomyev Tavadmde lisao, da Tu gnebavs Cemi aqedan gamosvla, gamomyevi am mTis
amis mTisa da Tavs-mdeb meqmen, raATa ara miaqcivne Tualni wverze da dampirdi, rom Sen mzeras ar momacileb, sanam
Senni Cemgan, vidre ara STavide wyalsa mas, romeli dis sam- ar Caval im wyalSi, romelic am mTis samxreTiT miedineba,
xriT kerZo mTisa amis, rameTu meSinis me mexis-texisagan da radgan meSinia, mexi ar dameces da amitom ver gamovdivar”.
miT ver gamoval me”. wminda daviTma piroba misca, rom ase izamda. gamovida
xolo wmidaman daviT aRuTqua yofad, da gamovida veSapi gveleSapi, xolo wminda daviTi win mihyveboda da fsal-
igi. da wmidaA daviT wina-uZRoda da ityoda fsalmunsa: “ro- muns ambobda: ”romeli damkvidrebul ars SewevniTa maR-
meli damkYdrebul ars SewevniTa maRlisaATa safarvelsa lisaTa, safarvelsa RmrTisasa ganisvenos” 1. veSapis svlis-
RmrTisasa, zecas ganisuenos”. xolo slvasa mas veSapisasa lod- gan im adgilis lodebi iryeoda; rodesac es lukianem ixi-
ni igi mis adgilisani iryeodes; da ixila raA ese lukiane, Se- la, SeeSinda da davarda pirqve da iwva, rogorc mkvdari.
eSina da daeca pirsa zeda da idva viTarca mkudari. wminda daviTi ahyva mas mTis wverze da gveleSapi uf-
da wmidaA daviT aRhyva Tavadmde mTisa mis da iwyo veSap- ro swrafad gaemarTa da rodesac gavida mindorze da mi-
man umalesad-re slvaA. da viTarca ganvida mindorsa udab- dioda pirdapir, wminda daviTi Tvals ar aSorebda.
noAsasa, marT mividoda da Tualni mamisa daviTisni mis kerZo uflis angelozma dauZaxa mas ukana mxridan sityvebiT:
iyvnes. “daviT, daviT!” da moixeda daviTma. rogorc ki miixeda,
xolo angelozman uflisaman Kma-yo ukuana kerZo missa veSaps mexi daeca da sruliad dawva. rodesac es wminda
da hrqua: “daviT, daviT!” da man miixila gare. da mixedvasa mas daviTma ixila, Sewuxda friad da Tqva: ”ufalo, meufeo
missa veSapsa mas eca mexi da daiwua igi sruliad. maSin viTar- 1 fsal. 90

108 109
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

ca ixila ese wmidaman daviT, Sewuxna friad da Tqua: “ufalo, didebisao, ratom mokali gveleSapi, romelic me momendo,
meufeo didebisao, rad mohkal veSapi isi, rameTu sasoebiT mon- Sen ki sastikad gaanadgure is?”.
dobil iyo igi Cemda, xolo Sen sastikad warswymide igi?” maSin upasuxa mas RvTis angelozma: “ratom xar mwuxa-
maSin hrqua mas angelozman RmrTisaman: “raAsa mwuxare xar, re, saTnoo uflisa Cvenisa iesu qristesi? rom Casuliyo
saTnoo uflisa Cuenisa iesu qristeso? rameTu ukueTumca gveleSapi wyalSi, iqidan zRvaSi gadavidoda, Tevzis Wa-
STasrul iyo veSapi isi wyalTa Sina, mier warvidoda zRuaTa miT didad gaizrdeboda da mraval gems gaanadgurebda
Sina da mas Sina TevzTa WamiTa gandidneboda friad da mra- zRvaSi da mraval suls daRupavda wyalSi. nu wuxar amis-
valTa navTa daaqcevda zRuaTa Sina da mravalTa sulTa war- Tvis, radgan ase ineba ufalma. jobs wadi Sens gamoqvabul-
swymedda wyalTa Sina. da nu mwuxare xar misTYs, rameTu es- Si, radgan Seni mowafe lukiane dacemulia pirqve gvele-
reT saTno-iCina ufalman. aramed Sen warved quabad Senda, Sapis SiSiT. mieci xeli da aayene da ganaZliere da ganam-
rameTu mowafe Seni lukiane dacemuli mdebare ars pirsa ze- tkice da, orivem erTad, adideT RmerTi, romelmac gaga-
da SiSisagan veSapisa. xolo Sen upyar Keli da aRadgine da TavisuflaT saZageli veSapis SiSisagan”.
ganaZliere da ganamtkice igi da ornive zogad adidebdiT angelozis sityvisamebr gadmovida mTas wminda davi-
RmerTsa, romelman gangaTavisuflna SiSisagan saZagelisa mis Ti da naxa lukiane SeSinebuli da SeZrwunebuli miwaze
veSapisa”. da misca xeli da aayena da uTxra: ”Zmao lukiane, ratom
da sityuasa mas zeda angelozisasa gardamovida mier mTiT SegeSinda erTi Wiisagan, romelic erT wamSi gaanadgura
da pova lukiane SeSinebuli da SeZrwunebuli mdebare miwasa RmerTma cecxliT?” nuRar geSinia, radgan RvTis Zliere-
zeda. da upyra Keli da aRadgina da hrqua: “Zmao lukiane, raAsa ba CvenTan aris da madli RvTisa faravs yvela mis moSiSs”.
SeSindi erTisagan Wiisa, romeli wamsa Sina erTsa ganlia is gamxiarulda beris am sityvebze da madloba Seswira
RmerTman cecxlisa mier? aw nu geSinin, rameTu ZlierebaA ufals.
RmrTisaA Cuen Tana ars da madli RmrTisaA hfaravs yovelTa
moSiSTa misTa”. xolo igi ganmxiarulda sityuaTa amaT zeda
berisaTa da madlobaA Sewira uflisa.

III. da Semdgomad amisa war-raA-Kdes dReni raodennime, 3. ramdenime dRis Semdeg mividnen im adgilas monadi-
movides mun kacni vinme monadireni kerZoTagan kaxeTisaTa, ra- reebi kaxeTidan, radgan im udabur adgilebSi mravlad iyo
meTu udabnoTa maT vidre aqamomdeca friad ars nadiri, iremi nadiri: irmebi, gareuli Txebi da sxva. monadireebi stvi-
da gareTxaA da sxuaTa nadirTa TYTo-saxeTa uricxuebaA mra- rebiT ustvendnen aqeT-iqiT da naxes wminda beris irmebi,
vali. da viTarca movides monadireni igi, imstYrvides imier romlebic kldis napralSi Sediodnen da gaekidnen maT,
da amier. da ixilnes iremni igi berisani Semavalni parexsa mas radgan egonaT, rom kldis napralSi moimwyvdies isini. ro-

110 111
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

kldisasa da mswrafl Seudges ukuana monadireni igi, raA- desac beris gamoqvabulSi Sevidnen, naxes iq mdgari irme-
Tamca Seawyudivnes igini parexsa mas kldisasa. da viTarca mi- bi da wminda lukiane, romelic maT wvelida. rodesac es
iwivnes quabad berisa, ixilnes iremni mdgomareni da wmidaA ixiles, SiSis zari daecaT maT, miirbines wminda berTan,
lukiane wuelda iremTa maT. da viTarca ixiles kacTa maT, za- fexebSi Cauvardnen da uTxres: “rogor aris es SesaZlebe-
ri ganhKda da mirbiodes da Seuvrdes ferKTa wmidisa beri- li, wmindao mamao, rom irmebi, romlebic velis nadirni
saTa da etyodes: “viTar ars ese, wmidao mamao, romel iremni arian, ase mSvidad dganan, rogorc saxlis ezoSi gazrdi-
ese, nadirni velisani, esreT damSYdebul arian, romel um- li cxvrebi?”.
SYdes arian cxovarTa ezoTa Sina saxlisaTa aRzrdilTa?!” wminda daviTma upasuxa: ”ratom gikvirT RvTis dide-
xolo igi etyoda: “rad gankYrvebul xarT didebulebaTa ba? ar gsmeniaT, rogor daamSvida danielma lomebi da sa-
zeda RmrTisaTa, ara gesmaa, viTar-igi daniel lomni daam- mi yrma cecxlisagan daicva uvneblad? irmebi raRa gasak-
SYdna da samni yrmani cecxlisagan uvnebelad daicvna? da aw viria?! wadiT da sxva nadirze inadireT, radgan es irmebi
iremTa raA sakYrvelebaA ars?! xolo Tquen warvediT da sxuaA RmerTma gamogvigzavna Cveni uZlurebisaTvis”.
nadiri inadireT, rameTu eseni ufalsa uZlurebisa CuenisaTYs xolo maT Tqves: “did ars dideba uflisa, Cvenc Rirs
uboZebian”. gvyav Seni siwmindis ziarebisa, wminda mamao”. maT guli
xolo igini ityodes: “did ars didebaA uflisaA, garna Cu- auCuydaT, tirodnen da ambobdnen: “aRar wavalT Cven sax-
enca Rirs myven ziarebad siwmidisa Tquenisa, wmidao mamao”. lebSi, aramed davrCebiT aq SenTan da aRar migatovebT ami-
aRuCCua maT guli maTi, tirodes da ityodes: “arRara miviq- eridan”. wminda daviTma upasuxa: “Svilebo da Zmebo, es ad-
ceT Cuen saxlad Cuenda, aramed davadgreT aqa Sen Tana da ar- gili gaWirvebiTa da simZimiT gamoirCeva; jobs Tqven sac-
Rara dagiteoT Sen amieriTgan”. xolo igi etyoda: “Svilno xovrebels daubrundeT”.
da Zmano, adgili ese saWiro ars da Znelovan, aramed warve- Zlivs daarwmuna isini, rom wasuliyvnen. maT inadires
diT sayofelad Tquenda”. da wavidnen, gaavrceles wminda daviTis ambavi mTel qve-
da ZliT sadame daarwmuna warslvaA maTi. da viTarca ina- yanaSi. amis Semdeg modiodnen yoveli mxridan masTan da
dires, warvides da ganTques hanbavi misi yovelsa mas queyana- evedrebodnen, rom masTan darCenis Rirsad mieRo. xolo
sa. da yovliT kerZo morbiodes winaSe wmidisa daviTissa da man uTxra: “Zmebo, es adgili mZimea, da aranairi nugeSis-
evedrebodes, raATa Rirs yvnes yofad igini winaSe missa. xo- cema ar moipoveba aq sxeulisTvis”. isini ki evedrebodnen
lo man miugo da hrqua: “Zmano, adgili ese saWiro ars da ara- da etyodnen: “nu gagviSveb, wmindao mamao, da Tu movkvde-
raA nugeSinis-sacemeli KorcTaA ipoebis adgilTa amaT”. da biT Sen winaSe, arafrad CavagdebT sikvdils”. rodesac ver
igini evedrebodes da etyodes: “nu gangYteob, wmidao mamao, gadaarwmuna isini, uTxra: “radgan gaqvT sasoeba RvTis mi-
da ukueTu iqmnes sikudili Cueni Sen winaSe, arave gYCndes marT, wadiT da moitaneT miwis saTxreli iaraRebi da gaT-
sikudilad”. da viTar ver daarwmuna, hrqua maT: “vinaATgan da- xareT auzebi wvimis wylis Sesagroveblad da gamoqvabu-
gic RmrTisa mimarT sasoebaA, warvediT da moixueniT saTxar- lebi - sacxovreblad”.

112 113
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

ni da TxareniT lakuani sawyleni da quabica sayofelad Tqu- isini damorCildnen da misi brZanebis mixedviT gaake-
enda”. Tes yvelaferi. rodesac ganmravldnen Zmebi, es ambavi mi-
xolo igini erCdes da yves brZanebisaebr misisa. da viTar- vida wminda da Rirs mama dodomde. is movida mama daviT-
ca ganmravldes Zmani da esma hambavi misi wmidasa da Rirssa Tan da moikiTxes erTmaneTi.
mamasa dodos, movida, igica winaSe mamisa daviTissa da moi- ramdenime dRis Semdeg, rodesac kidev SemoemataT Zme-
kiTxnes urTierTas. bi, uTxra daviTma mama dodos: “wadi, Zmao, im kldis Tavze,
da viTarca warKdes mciredni dReni, Semokriba simravle romelic Cven pirdapir aris da waiyvane Tan Zmebi, radgan
sxuaTaca ZmaTaA da hrqua daviT mamasa dodos: “warved, Zmao, mowadinebulni arian, rom gaisarjon xorciT, sulis cxo-
rqasa amis kldisasa, romel ars pirispir Cuensa, da waritanen nebisTvis”. daemorCila mis sityvas wminda dodo da aRa-
Tana sxuanica Zmani, rameTu wadier arian, raATa gare isjebo- Sena is udabno Cveni yovlad wminda dedoflis, RvTismSob-
dian KorciTa sulTa maTTa cxorebisaTYs”. da erCda brZane- lis saxelze da sadideblad mamisa da Zisa da wmindisa su-
basa missa wmidaA dodo da warvida da aRaSena udabnoA igi lisa. da yoveldRe emateboda maT Zmebi da yvelani erTad
saxelsa zeda yolad wmidisa dedoflisa Cuenisa RmrTis-mSo- adidebdnen RmerTs.
belisasa da sadidebelad mamisa da Zisa da wmidisa sulisa da
dRiTi-dRe SeeZineboda simravle ZmaTaA da yovelni zogad
adidebdes RmerTsa.

IV. xolo wmidaA mamaA daviT dRiTi-dRe ganvidis parexTa 4. wminda mama daviTi yoveldRe gadioda kldeTa nap-
kldeTasa da martoA myudroebiT aRasrulebda wmidaTa loc- ralebSi da simartovesa da myudroebaSi aRasrulebda
vaTa, da oflTa da cremlTa nakaduliTa rwyvida udabnoTa wminda locvebs da oflisa da cremlis nakadulebiT rwyav-
maT. da dResa erTsa esreT raA ilocvida igi, movida barba- da udabnos. erT dRes, roca ase loculobda, movida erTi
rozi vinme naTesaviT adgilTagan ruAsTavisaTa da inadirob- barbarozi ruisTavidan sanadirod. man miuSva Tavisi qo-
da nadirTa. da miuteva qori kakabsa maxlobelad adgilsa mas, ri kakabs im adgilTan axlos, sadac wminda daviTi locu-
sada ilocvida wmidaA daviT. da kakabica igi miivltoda be- lobda. kakabi mivida berTan da dajda mis fexebTan, xolo
risa da dajda igi ferKTa Tana misTa, xolo qori maxlobe- qori dajda mis maxloblad. es moxda RvTis gangebiT, raTa
lad misa. da ese iqmna gangebiTa RmrTisaATa, raATa monadire monadire monadirebuliyo mowyalebiT. barbarozi movi-
igi moinadiros mowyalebiTa TYsiTa. xolo barbarozi igi mi- da, rom gamoerTmia kakabi qorisTvis. rodesac man ixila
iswrafda, raATa mouRos kakabi qorsa mas. da viTarca ixila locvaSi myofi wminda daviTi da mis gverdze mjdomi ka-
wmidaA igi mdgomare locvasa Sina da kakabi igi ferKTa wmi- kabi, gaukvirda da Tqva: “vin xar Sen?”
mama daviTma miugo somxurad: “me kaci var codvili,

114 115
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

disa mis Tana mjdomare, daukYrda barbarozsa mas da hrqua: mona uflisa Cvenisa iusu qristesi da vevedrebi mis mow-
“vinaA xar Sen?” yalebas, rom momitevos Cemi codvebi, rom myudroebiT da
miugo man somxuriTa eniTa: “me kaci var codvili, monaA uSfoTvelad gaviaro es Cemi wuTieri cxovreba”. kidev
uflisa Cuenisa iesu qristesi, da vevedrebi mowyalebaTa mis- hkiTxa ucxom: “vin gkvebavs da gpatronobs Sen?” man miugo:
Ta, raATa momitevnes yovelni codvani Cemni da raATa myud- “visac me vesav da Tayvans vcem; is kvebavs da patronobs yve-
roebiT da uSfoTvelad ganvlo wuTi ese cxorebaA Cemi”. da la misgan qmnils da dabadebuls; da mis mier ikvebebian pi-
kualad hrqua: “vinaA ars aqa mzrdeli da nugeSinis-mcemeli rutyvebi, mcenareebi, cis frinvelebi da zRvis Tevzebi.
Seni?”. da miugo man da hrqua: “romelsa-igi me vesav da Tayu- ai es kakabic gamoiqca Seni qoris SiSiT da movida CemTan,
anis-vscem, igi ars mzrdeli da nugeSinis-mcemeli yovelTa qristes codvil monasTan; Sen ki wadi da sxva nadiri moi-
SeqmnulTa da dabadebulTa misTaA da mis mier izardebian yo- nadire, radgan es kakabi dRes me Semomexizna, rom sikvdils
velni kacni da yovelni pirutyuni da yovelni mcenareni, gadaurCes”. miugo ucxom: “me Seni mokvla msurs da kakabs
mfrinvelni cisani da Tevzni zRYsani, da aha esera kakabica rogor gadaarCen sikvdilisgan?”
ese ltolvili SiSisagan qorisa Senisa moivltis Cem codvi- wminda daviTma uTxra: “ar SegiZlia Sen arc Cemi da
lisa monisa qristesisa, xolo Sen warved da sxuaA nadiri ina- arc am kakabis mokvla, radgan ufali Cemi aris CemTan da is
dire, rameTu ese dRes Cemda Semoxuewil ars, raATa ganeres aris Cemi savedrebeli”.
sikudilisagan”. miugo barbarozman man da hrqua: “me mokudi- beris am sityvebis gagonebaze barbarozma xmals staca
nebaA Seni mnebavs da Sen viTar ganarino kakabi sikudilisa- xeli, rom daekra wminda daviTisTvis, da maSinve meyseu-
gan?” lad Seaxma xeli da gauSeSda. maSin mixvda Tavis ukeTure-
xolo wmidaman daviT hrqua: “ara Kel-gewifebis sikudi- bas, gadmovida cxenidan da davarda beris fexebTan da crem-
li Cemi da arca kakbisaA amis, rameTu ufali Cemi Cem Tana ars liT evedreboda, rom mietevebina misi cdomileba.
da igi ars Kelis-ampyrobeli Cemi”.
da sityuasa mas zeda berisasa barbarozman man mjdomare- Seecoda igi wminda daviTs da Seevedra ufals: “ufa-
man hunesa zeda iwuada Krmali, raATa sces zeda wmidisa davi- lo iusu qriste, RmerTo Cveno, romelic moxvedi kacTa
Tissa. da viTarca aRiRo Keli, meyseulad SehKma igi da iqmna modgmis sicocxlisTvis, keTilo da mowyaleo, romelmac
viTarca SeSaA. maSin gulisKma-yo barbarozman man ukeTure- gankurne gamxmari xeli; Senve, meufeo, axlac moiRe Seni
baA TYsi da gardahKda hunesa da davarda ferKTa Tana berisa- madli da wyaloba imaze, vinc ikadra xelis aRmarTva Sen
Ta da cremliT evedreboda, raATa miuteos cTomilebaA igi uRirs monaze da gankurne barbarozis gamxmari xeli, mis-
misi. Tvis, rom gulisxma yos da gicnas Sen da adidebdes Sen
maSin Seewyala igi wmidasa daviTs da evedreboda ufal- saxels”.
sa da Tqua: “ufalo iesu qriste RmerTo Cueno, romeli mo- wminda daviTma Seaxo mas wminda xeli da meyseulad ga-
xued cxorebad naTesavisa kacTaAsa, saxiero da mowyaleo, ro- nikurna RvTis SewevniT. rodesac man ixila RvTis dide-

116 117
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

melman ganhkurne Keli igi ganKmeli, Senve meufeo, romel- buleba, kvlav daiwyo cremliT mxurvale vedreba da eub-
man-ese ikadra aRebad Keli uRirssa zeda monasa Sensa, move- neboda wminda daviTs: “monao cocxali RmerTisa, Cems sax-
din awca madli da wyalobaA Seni da gankurne Keli ese gan- lSi aris Cemi Ze, koWli orive fexiT, romelic fexze ver
Kmeli barbarozisaA, raATa gulisKma-yos da gicnas Sen da adi- dgeba. axla me vesav Tqven siwmindes, rom ikurTxos Tqvens
debdes saxelsa Sensa”. mier; da me da mTeli Cemi saxleuli Tayvans vcemT qriste
da miyo Keli misi wmidaA da Seaxo raA, meyseulad gani- RmerTis saxels da movitanT Sens winaSe sarCo-sanovages
kurna SewevniTa RmrTisaATa. da viTarca ixila didebulebaA Cemi saxlidan da ixareb Sen da yvela Seniani.” wminda da-
RmrTisaA, kualad iwyo vedrebaA missa cremliTa mKurvaliTa viTma miugo: “wadi, da Tu nebavs RmerTs, dagxvdeba Seni
da etyoda wmidasa daviTs: “monao RmrTisa cxovelisao, ars Svili gankurnebuli”.
saxlsa Sina Cemsa Ze Cemi koWli oriTave ferKiTa, romeli yo- igi wavida gaxarebuli Tavis saxlSi, radgan nadiric
lad ver SemZlebel ars ze aRdgomad da aw vesav siwmidesa bevri moenadira. rodesac miuaxlovda Tavis saxls, ixila
Tquensa, raATa evedro ufalsa Sensa misTYs da ukueTu gani- qristes dideba, radgan misi koWli vaJiSvili, romelic
kurnos igi, umetes ididos saxierebaA misi da yrmaA igi mo- im dRemde mxolod forTxviT dadioda, sixaruliT gamoe-
viyvano winaSe siwmidisa Tquenisa, raATa ikurTxos igi Tquen geba mamas. rodesac ixila mamam janmrTeli da yovelmxriv
mier, da me da yovelTa saxleulTa CemTa Tayuanis-vsceT sa- unaklo Svili, cxenidan Camovida da ufals madloba Ses-
xelsa qristes RmrTisasa da moviRo winaSe Tquensa friadi wira. xolo, roca saxlSi Sevida, Tavis meuRlesa da oja-
saKmari da nayofTagan saxlisa CemisaTa iSuebde Sen da yo- xis wevrebs hkiTxa, rodis ganikurna misi Ze. maT upasuxes,
velni SenTanani”. miugo wmidaman daviT da hrqua: “warved sa- rom dRes mesame Jams adga da daiwyo sirbili, rogorc qur-
xed Senda da, ukueTu enebos RmerTsa, hpoo Ze Seni gankurne- cikma. mas gaaxsenda, rom swored im dros uTxra mas berma:
buli”. “Tu nebavs RmerTs, ganikurneba Seni Svili”, da gaaxsenda
xolo igi warvida ganmxiarulebuli saxed TYsad, rame- yvelaferi, rac wminda daviTma qna da uTxra. amis Semdeg
Tu nadirica friad enadira. xolo viTarca miiwia igi saxid yvela erTad adidebda RmerTs, ufals Cvensas, ieso qristes.
TYsad, eha didebulebaTa SenTa, qriste! rameTu yrmaA igi koW- rodesac gaTenda, datvirTa barbarozma saxedrebze
li, bRunviT mavali, sixaruliT wina miegebvoda mamasa mas uamravi sarCo, puri, Rvino, Tevzi da xili mravalnairi,
TYssa. da viTarca ixila igi mamaman misman mrTeli da yovli- da wavida mama daviTTan. Tan waiyvana Tavisi gankurnebu-
TurT unakluloA, gardahKda hunesa da madlobaA Sewira li vaJiSvili da kidev ori. rodesac movidnen im adgilas
RmrTisa. da viTarca Sevida taZarTa TYsTa, hkiTxa meuRlesa da ver naxa iq beri, Sewuxda da uTxra msaxurs, rom moenaxa
da saxleulTa: “romelsa Jamsa ganikurna yrmaA ese?” miuges is.
mas da hrques: “dRes mesamesa Jamsa aRdga ege da xldomiT vi-
doda viTarca qurciki”. xolo moeKsena mas, rameTu mas Jamsa
hrqua mas berman, viTarmed: “enebos RmerTsa, ganikurnos yrmaA

118 119
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

igi Seni”. da yovelive, raAca eqmna da eTxra misda wmidasa da- msaxuri Camouyva dabla daRmarTs da ipova wminda da-
viTs, warmouTxra man. da yovelni zogad adidebdes RmerTsa, viTi da misi Zmebi, dabrunda da auwya barbarozs. is sixa-
ufalsa Cuensa iesu qristesa. ruliT mivida berTan, Cauvarda fexebSi da cremliT eub-
da viTarca ganTena, ahkida saKedarTa friad saKmari: puri neboda: “WeSmaritad gipove sulTa da sxeulTa mkurnali.
da RYnoA, Tevzi da xili mravalferi da warvida mamisa davi- ai, Sen winaSe dgas Wabuki, romelic koWli iyo da dRes
Tissa. da Tana-hyva Zeca igi gankurnebuli da orni Zeni sxuani. Tqveni locviT gankurnebulia da janmrTeli. es Cemi ki-
da viTarca miiwivnes igini adgilsa mas moKsenebulsa, da vi- dev ori vaJiSvilia, romlebic moviyvane Tqveni siwmindis
Tarca beri ver ixila, SeuZnda friad da hrqua monasa, raATa winaSe, raTa Seexon Sen samosels da ikurTxon Sen mier”.
iZios igi.
da viTarca STavides quemo kerZo, poves igi sxuasa Tana. wminda daviTma daado mas Tavisi wminda xeli da Tqva:
movides da auwyes mas. xolo igi sixaruliT STavida berisa, “RmerTma, romelmac akurTxa iakobi, manve, saxierma gakur-
davarda ferKTa Tana misTa wmidaTa, cremliT etyoda: “WeS- TxoT Tqven da wminda embazis Svilebad gagxadoT”. rode-
maritad gpove mkurnali sulTa da KorcTaA: da aha esera wi- sac isini moikiTxa wminda daviTma, ubrZana bubaqrma (ase
naSe Tquensa dgas yrmaA igi uferKoA, xolo dRes locviTa erqva barbarozs) Tavis msaxurebs, rom mierTmiaT beris-
TqueniTa gankurnebuli da uvnebeli, da sxuanica ese orni Ze- Tvis yvelaferi, rac moutanes. berma Sekriba Zmani, da maT
ni Cemni momiyvanebian winaSe siwmidisa Tquenisa, raATa Seex- Wames da sves. rodesac isini sufridan adgnen, uTxra mama
nen samoselsa Sensa da ikurTxnen Sen mier”. daviTma bubaqrs: “ra gnebavs Sen, rom miiRo Cvengan?” bu-
xolo man dasdva wmidaA Keli misi da hrqua: “RmerTman, ro- baqri Seevedra, naTloba mieRo misgan. mama daviTma uTxra:
melman akurTxa iakobi, manve saxierman gakurTxnes da Svil “aiRe Seni ZRvenis nawili da midi mama dodosTan da miar-
wmidisa embazisa gyvnes Tquen”. da viTarca moikiTxna igini, Tvi mas, rom gaunawilos iq myof Zmebs da rom ikurTxo maT-
ubrZana bubaqr monaTa TYsTa (rameTu ese iyo saxeli barba- ganac. mas hyavs patiosani mRvdeli da uTxari, rom gamoga-
rozisaA mis), raATa miuZRuanon bersa yoveli, raodeni moeRo yolos da is naTels gcems Sen da mTel Sens saxleulT”. wmin-
misTYs. xolo berman Sekribna yovelni Zmani, da Wames da sues da daviTma gaayola maT lukiane da daabara masac, rom ga-
da ganZRes. da viTarca aRdges serobisagan, da hrqua mamaman eyolebinaT mRvdeli bubaqrisTvis, rom mas moenaTla bu-
daviT bubaqrs: “raA gnebavs Sen aw, raATa giyoT Sen?” xolo baqri da mTeli misi saxleuli.
igi evedreboda, raATa naTel-sces maT. xolo igi etyoda: wminda dodom yvelaferi ise gaakeTa, rogorc wminda
“aRiRe raodenime safaseTa SenTagani da warved mamisa do- daviTma brZana. rodesac moinaTla bubaqri, kidev erTxel
doAsa da miarTu mas, raATa uRuawos mun myofTa ZmaTa da ga- mivida wminda daviTTan naTlis Svili1. man Tan moitana saT-
nusuenos, da ikurTxo maT mierca”. da hyva mas mRdeli patio- xreli iaraRebi da moiyvana muSebi da aaSena ZmaTa salo-
sani da miumcno mas, raATa Tana-warmogayolos da man naTel-
1 naTlis Svili (Ze naTlisa) – igulisxmeba monaTluli, naTelRebuli.
gces Sen da yovelTa saxleulTa SenTa. maSin Tana-warayola aq: bubaqri.

120 121
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

wmidaA lukiane da miumcno mas, raATa Tana warayolos mRde- cavad eklesia, romelic bolo dros gaafarTova da akur-
li, raATa naTel-sces bubaqrs da yovelTa saxleulTa misTa. Txa wmida da ganRmrTobilma mama ilarionma, da romel-
xolo wmidaman dodo yo brZanebisaebr berisa. da viTarca Sic samxreT nawilSi gaakeTa mSvenieri luskuma, romel-
naTels-iRo bubaqr, kualad movida winaSe wmidisa daviTissa Sic dasvenebulia wminda daviTis nawilebi, da dRemde am
Svili igi naTlisaA. da Tana miatanna saTxarni da muSakni da samarxidan amodis surneli da yvela, vinc sarwmunoebiT
Seuqmna eklesiaA salocvelad ZmaTa, romeli-igi ukuanaA- miiRebs mcire miwas im wminda samarxidan, ganikurneba yve-
sknel wmidaman da RmerT-Semosilman ilarion ganavrcela da la sneulebisa da uZlurebisagan. wminda lukianes samar-
akurTxa, romelsa Sina samxriT kerZo eklesiasa mas Seqmna lus- xi aris sakurTxevlis win da isic aris Semwe da nugeSis-
kumaA Suenieri, romelsa Sina dakrZalul arian nawilni wmi- mcemeli yvela mvedrebelisTvis.
disa mamisa Cuenisa daviTisni. da vidre aqamomde samarxoAsa
misgan aRmodis suli surnelebisaA da yovelTa, romelTa sar-
wmunoebiT miiRon mtueri samarxoAsa misgan wmidisa, hkur-
nebs yovelsa sensa da uZlurebasa kacTasa. xolo samarxoA wmi-
disa lukianesi ars damarTebiT wina kerZo sakurTxevelisa. da
ars igica Semwe da nugeSinis-mcemeli da Kelis-ampyrobeli
yovelTa mvedrebelTa maTTa.
da ese aqamomde. xolo wmidisa mamisa da samaradisoAsa Cu-
enisa daviTisTYs vityodiT.

V. xolo viTarca warKdes amas Sina Jamni raodennime da 5. ramdenime xnis Semdeg gaizarda ZmaTa raodenoba. ma-
ganmravlda simravle ZmaTaA, miuwoda mamaman daviT lukianes ma daviTma dauZaxa lukianes da uTxra: “Zmao lukiane, me
da hrqua: “Zmao lukiane, me warval wmidad qalaqad ierusa- waval wminda qalaq ierusalims, Sen ki winamZRvrad dar-
lemd, xolo Sen wina-uZRodi ZmaTa amaT Cuen mier Sekrebul- Ci Cven mier Sekrebil ZmebTan.” lukianem miugo: “Tu wax-
Ta”. miugo lukiane da hrqua mas: “ukueTu warxYde, meca war- val, mec wamoval Sen siwmindesTan erTad”.
movide winaSe siwmidisa Tquenisa”. wminda daviTma upasuxa: “ara, Zmao, ar qna es, es ar iqne-
xolo wmidaman daviT hrqua mas: “nu Zmao, nu iqm, ara saTno ba RvTisaTvis saTno. ase rom vqnaT, da orive wavideT, ma-
ars RmrTisa, rameTu, ukueTu ege vyoT da ornive warvideT, Sin aq Sekrebili Cveni Zmebi gaibnevian dabebSi da qala-
Zmani ese Cuen mier Sekrebulni, TYToeulni ganibnivnen daba- qebSi, daecemian da warwymdebian codvili gulisTqmaTa-
Ta da qalaqTa Sina, daecnen da warwymden gulis-TqumaTa mi- gan da maTi sulis warwymedisaTvis RmerTi Cven mogvTxovs
er codvilisaTa da warwymedaA sulTa maTTaA Cuen mier iZios pasuxs. me marto waval da vevedrebi RmerTs CemTvis, Sen-

122 123
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

RmerTman. xolo me warvide martoA da CemTYs, SenTYs da Sen- Tvis da SenTan myof ZmaTaTvis. nu ggonia, Zmao, rom marto
TanaTa amaT ZmaTaTYs vevedro RmerTsa; da nu hgoneb, Zmao, Tu CemTvis minda cxoneba. Tu me wavedi da wyalobiT momxeda
Cemi oden martoAsaA mnebavs cxovnebaA, ukueTu me warvide da RmerTma da Tavisi saxierebisa da sitkboebis gamo erT wveT
wyalobiT moxedva yos RmerTman Cem zeda da saxierebisa da madls gadmoadens Cemze, maSin vevedrebi RmerTs yvela
sitkboebisa misisaTYs daadinos Cem zeda wueTi madlisa da qristianisTvis da yvelasTvis, vinc am udabnoSi mkvid-
sitkboebisa, Sen da SenTanaTa amaT ZmaTa erTbamad gYxaro- robs, rom erTobiT Rirsi gagvxados saukuno sikeTisa mis
den, rameTu erTbamad yovelTa qristeaneTaTYs da yovelTa, yvela wmindanTan erTad.”
romelni amas udabnosa Sina mkYdr iyvnen, yovelTa Sewyale- amgvarad da am sityvebiT daarwmuna lukiane, darCeni-
bisaTYs vevedrebi RmerTsa, raATa erTobiT Rirs myvnes saSu- liyo ZmebTan. TviTon ki gaemarTa ierusalims sxva ramde-
ebelTa saukuneTa yovelTa wmidaTa misTa Tana”. nime ZmasTan erTad. rodesac miuaxlovda adgils, romel-
esreT da eseviTariTa sityYTa daayena lukiane ZmaTa Tana. sac ewodeba qedi madlovanebisa (radgan pirvelad am ad-
xolo igi waremarTa sxuaTa raodenTame ZmaTa Tana da warvi- gilidan gamoCndeba wminda ierusalimi), aRapyres xelebi
da ierusalHmd. da viTarca miiwivnes adgilsa mas, romel ars da madloba Seswires RmerTs. wminda daviTi ki davarda
qedi madlovnebisaA, rameTu muniT aCndebis wmidaA ierusal- miwaze, cremliT asvelebda mas da ambobda: “ufalo Rmer-
Hmi, maSin aRipyrnes Kelni da madlobaA Sewires RmrTisa. xo- To iesu qriste, romelic moxvedi miwaze kacTa modgmis
lo wmidaA mamaA davarda da iataksa daaltobda cremliTa da cxovrebisTvis, Cven codvilTaTvis jvars ecvi da sikvdi-
ityoda: “ufalo RmerTo iesu qriste, romeli moxued queya- li igeme Seni saxierebis da mowyalebis gamo. meufeo, kur-
nad cxorebisaTYs kacTa naTesavisa da Cuen codvilTaTYs ju- Txeul ars saxeli wminda didebisa Senisa, romelmac mec,
ar-cumaA da sikudili Tavs-idev saxierebisa da mowyalebisa uRirsi mona Seni, Rirs myav am wminda adgilTa xilvisa. me
SenisaTYs, meufeo, kurTxeul ars, ufalo, saxeli wmidaA di- aRar gavbedav win wasvlas da Cemi fexiT im miwis datkep-
debisa SenisaA, romelman meca uRirsi monaA Seni Rirs myav xil- nas, romelzec Seni wminda fexebi idgnen.” tiroda da Ta-
vad adgilTa amaT wmidaTa; xolo me arRara vikadro waRmarT vis wminda cremls Rvrida.
slvad da datkebnad ferKiTa CemiTa adgilTa amaT, sada dad- misi Tanmxlebni ki arwmunebdnen, wasuliyo maTTan er-
ges ferKni Senni wmidani, rameTu kma ars Cemda xilvaA oden Tad da Sesuliyo ierusalimSi. wminda daviTma miugo: “ver
TualiTa”. da tiroda da dasTxevda cremlTa misTa wmidaTa. gavbedav ufro win wasvlas. Tqven ki wadiT da iloceT Cem-
xolo moyuasni igi etyodes warslvad maT Tana da Ses- Tvis, codvilisaTvis.” rodesac bevri mcdelobis Semdeg
lvad ierusalHmd. miugo da hrqua: “arRara vikadreb me waR- ver gadaarwmunes, cremliT eambornen mas, datoves da wa-
marT slvad, aramed Tquen warvediT da Cem codvilisaTYs loc- vidnen.
va-yavT”. da viTarca friad aiZules da igi ara erCda, crem- ase rom moiqca wminda daviTi, moxeda RmerTma mis wmin-
liT anbors-uyves, dauteves da warvides. da gonebas da mianiWa ufro meti madli, vidre yvela imaT,
vinc ieruslimSi Sedis. wminda daviTma bevri evedra

124 125
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

xolo ese raA yo wmidaman daviT, mixedna RmerTman wmida- ufals, Semdeg aiRo sami qva im adgilidan, Caido abgaSi,
sa gonebasa missa da mianiWa mas madli umetes yovelTa, ro- rogorc siwminde, da wamovida.
melni Sevlenan ierusalHms. im Rames mouvlina RmerTma angelozi [ierusalimis]
xolo wmidaA daviT adgilsa mas friad evedra ufalsa, da patriarqs da uTxra mas: “Cem saxlTa1 movida Cemi msaxuri
aRixuna adgilisa misgan samni qvani da STaisxna maxalaksa ev- daviTi da rwmeniT waiRo Tan ierusalimis mTeli madli.
logiad da ukuniqca mier. Sen malemsrbolni daawie mas. is axla qalaq nablusis gza-
xolo Ramesa mas miuvlina angelozi RmerTman elia pat- zea, acvia Zveli da gacveTili samosi da mxarze abga hki-
riaqsa da hrqua: “moiwia vidre saxlad Cemdame sakuTari monaA dia, romelSic sami qvaa, im adgilidan rom waiRo, saida-
Cemi daviT da sarwmunoebiTa misiTa wariRo sruliad madli nac gabrunda. uTxari malemsrbolebs, rom gamoarTvan qve-
ierusalHmisaA. xolo Sen swien malemsrbolni kacni, rameTu bi da mxolod erTi dautovon da uTxran, ufali Sen ieru-
mivals igi gzasa qalaqisa nabulissa. da ars igi mosili sa- salimis madlis mesameds giboZebs da gibrZanebs, rom rwme-
mosliTa ZueliTa dabebkuliTa da hkidavs mas Zueli maxalaki, niT waiRo es madli. me mnebavs ori nawilis ukan dabrune-
romelsa Sina usxen samni lodni, romelni-igi miixuna adgi- ba, erTi mesamedi ki SenTvis momicia. wadi da waiRe Sen
lisa misgan, sadaAT-igi ukuniqca; da miumcen Sen kacTa maT udabnoSi da wminda yav udabno Seni misvliT. yvela, vinc
malemsrbolTa, raATa mouxunen maxalakisagan lodni igi da miva udabnoSi da rwmeniT Seexeba Sens Zvlebs, miiRebs su-
erTi oden miscen mas”. da hrqua, viTarmed: “mouniWebies Sen- lisa da sxeulis kurnebas da mieteveba mas codvebi. eg er-
da ufalsa mesamedi madli ierusalHmisaA da gibrZanebs, vi- Ti qva iqneba amis mosaxseneblad.”
Tarmed sarwmunoebiTa SeniTa wargeRo madli ierusalHmi- angelosma es yvelaferi uTxra patriarqs da gauCinar-
saA. xolo me vinebe ori nawili ukunqcevad da mesamedi momi- da. patriarqi erT xans gancvifrebuli iyo angelosis am
niWebia Senda. warved da waritane udabnosa Sensa, wmida yav sityvebis gamo, Semdeg davarda pirqve, vedreba Seswira
igi mislviTa SeniTa. da romeli moiwios udabnosa mas da sar- ufals, dauZaxa malemsrbolebs, uTxra maT es yvelaferi
wmunoebiT Seexos samarxosa ZualTa SenTasa, miiRos kurne- da ubrZana, ukan daebrunebinaT daviTi. isini wavidnen, da
baA sulTa da KorcTaA da miutevnes mas codvani misni. xolo rodesac daewivnen, uTxres mas patriarqis mier dabare-
lodi ege erTi iyos mosaKsenebelad Jamisa amis”. buli sityvebi, gamoarTves sami qva da daubrunes erTi.
da viTarca warmouTxra ese yoveli patriaqsa angeloz- roca wminda daviTma maTgan es moismina, jer SeZrwun-
man uflisaman, miefara igi TualTagan misTa. xolo patriaqi da da Semdeg Tayvani sca ufals da cremliT ambobda: “di-
pirvelad gancYbrda sityuaTa maT zeda angelozisaTa, merme deba Senda, qriste RmerTo Cveno! da dideba Senda, same-
davarda pirsa zeda da cremliT vedrebaA Sewira uflisa da bao wmindao, erT-RmrTeebao, erT-arsebao! dideba Senda,
mouwoda kacTa malemsrbolTa da miuTxra ese yoveli da mi- RmerTo, romelman Rirs myven Cven povnad wyalobisa!”. ase-
umcno maT, raATa ukmoaqcion, da iginica SeemTxYnen mas. xo- Ti sityvebiT man madloba Seswira ufals.
lo igini warvides. da viTarca ewivnes igini, miuTxres mas, 1 igulisxmeba ierusalimi.

126 127
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

romeli-igi moemcno patriaqsa da aRmouxunes samni igi lodni, malemsrbolebi aiZulebdnen wminda daviTs, ierusalim-
da erTi igi misces mas. Si dabrunebas, rogorc patriarqma maT daabara, magram is
da viTarca esma ese yoveli wmidasa daviTs, pirvelad SeZ- ar daemorCila. isini eambornen mama daviTs, daemSvido-
rwunda da merme Tayuanis-sca ufalsa da cremliT ityoda: bnen da gauSves.
“didebaA Senda, qriste RmerTo Cueno! da didebaA Senda, same- roca wminda daviTi dabrunda Tavis udabnoSi, mas si-
bao wmidao, erT-RmrTeebao, erT-arsebao! didebaA Senda Rmer- xaruliT miegebnen Zmebi da adidebdnen RmerTs, romelmac
To, romelman Rirs myven Cuen povnad wyalobisa!” da eseviTa- daubruna mwyemsi da macocxlebeli maTi sulebisa. rode-
riTa sityYTa madlobaA Sewira uflisa. sac daviTTan erTad ierusalimSi wasulma Zmebma moilo-
xolo kacTa maT malemsrbolTa aiZules wmidasa daviTs ces da, daviTis Semdeg, udabnoSi dabrundnen, maT yvelas
ukunqcevad ierusalHms, viTarca emcno patriaqsa. xolo igi uambes, rac ixiles da moismines wminda daviTis Sesaxeb.
ara erCda maT, da anbor-uyves da ganuteves igi. amis Semdeg yvela mxridan modiodnen Zmebi da gaivso udab-
xolo wmidaA daviT miiwia raA udabnosa TYssa, yovelni no, xolo zogierTi gandegilad cxovrobda kldis napra-
Zmani sixaruliT miegebvodes da adidebdes RmerTsa, romel- lebSi.
man kualad uCuena mwyemsi da macxovari sulTa maTTaA. da vi-
Tarca moiloces ZmaTa maT, daviTis Tana warsrulTa ieru-
salHms, Semdgomad amissa movides iginica udabnosa mas wmi-
disa daviTissa. da ganTques hambavi misi da yoveli, raAca ixi-
les da esma wmidisa daviTisTBs. da yovliT kerZo Semokrba
simravle ZmaTaA da aRivso udabnoA igi, da romelnime daeyudnis
napralsa kldeTasa.

VI. maSin wmidaA mamaA da mwyemsi keTili wmidaA daviT dRi- 6. wminda mama da mwyemsi keTili, wminda daviTi, yo-
Ti-dRe ganvidis mokiTxvad ZmaTa maT ganSorebulTa, martod veldRe gadioda moSorebiT gandegilad mcxovreb ZmaTa
myofTa dayudebulTa da yovelTa nugeSinis-scemda, ganam- mosanaxuleblad da yvelas nugeSs aZlevda, ganamtkiceb-
tkicebda da ganaZlierebda da axarebda maTTYs ganmzadebulsa da, ganaZlierebda da axarebda maTTvis ganmzadebul caTa
sasufevelsa caTasa. sasufevels.
xolo mivida odesme erTisa ZmaTaganisa, romeli iyofe- erTxel, mama daviTi mivida erT ZmasTan, romelic
boda Zirsa rasme kldisasa da hkiTxa mas da hrqua: “viTar xar, kldis Ziras cxovrobda da hkiTxa mas: “rogor xar, Zmao?”
Zmao?” miugo man: “keTilad, locviTa SeniTa wmidiTa, garna man miugo: “kargad, Seni wminda locviT; mxolod es wyali,
wyali ese, romel swuTis kldesa amas, ars ese friad mware, da romelic kldidan wveTavs, friad mwarea da rodesac vsvam,

128 129
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

odes miviRo misgan, ganmimwarebs sagrZnobelTa. da egreTve gemos mimwarebs. es balaxic, romelsac es wyali rwyavs, ase-
mxalni ese, romelni mis mier irwyvebian, eseca mware arian, ve mwarea, rogorc naRveli; magram me Cems Tavs vaiZuleb
viTarca navReli, garna viiZuleb me Tavsa Cemsa da vityY: “fri- amiT davkmayofilde da veubnebi: “bevrad ufro mwarea jo-
ad umwares arian satanjvelni jojoxeTisani da ukueTu ara joxeTis satanjvelni da aq erTi wuTi moTmena bevrad jobs
wuT erT daiTmino, umjobes ars Senda da mun ukunisamde ar- SenTvis, rom ar mogiwios ukunisamde jojoxeTis simware-
Rara iWirvodi simwaresa mas Sina jojoxeTisasa”. Si yofna”.
xolo ese raA hrqua wmidasa daviTs, Seewyala igi da hrqua: rodesac es moismina, Seecoda is wminda daviTs da Tqva:
“nu mwuxare xar, Zmao. aramed vevedrneT ufalsa da romel- “nu xar mwuxare, Zmao, aramed vevedroT ufals, romelmac
man-igi merans daatkbna wyalni, manve saxierman daatkbnes ese- maraSi mware wyali gaamtknara1, igive saxieri ufali am
nica”. da aRdges da evedrnes ufalsa. da aRavso sarwyuli da wyalsac gaamtknarebs”. adgnen da evedrnen ufals. Semdeg
daswera juari da misca bersa. da viTarca ixila gemoA wyli- aavses WurWeli da wyali iyo saukeTeso gemosi. im wyals
saA mis, utkbiles iyo igi yovelTa wyalTa, da vidre aqamom- da balaxs dRemde saukeTeso gemo aqvT. im droidan moyo-
deca tkbil ars wyali igi da mxalica, rameTu mieriTgan dgas lebuli iq izrdeba niaxuri da, yvela, vinc miva im adgi-
adgilsa mas niaxuri da romelni mividen adgilsa mas, miiRe- las, madlad miiRebs wyals da balaxs.
ben evlogiad wylisa misgan da mxlisa. aseTia saswaulebi, romelsac Cveni mama daviTi iqmoda
eseviTarni arian saswaulni, romelTa iqmoda mamaA Cueni da gankurnebda adamianTa yvela uZlurebas. mama daviTis
daviT da ganhkurnebda yovelsa uZlurebasa kacTasa. xolo brZanebiT aReSena mTagoriani udabno wminda ioane naTlis-
brZanebiTave mamisa daviTisiTa aReSena udabnoA mravalmTisaA mcemelis saxelze.
saxelsa zeda wmidisa ioane naTlis-mcemelisasa.

VII. da viTarca warKdes amas Sina Jamni raodennime, cna 7. gavida dro da mama daviTs euwya, rom is sxeulidan
mamaman daviT ganslvaA misi KorcTagan. da mouwoda yovelTa unda gasuliyo. man dauZaxa Zmebs da uTxra: “suliero Zme-
ZmaTa da hrqua: “Zmano da Svilno sulierno, me esera ganval bo da Svilebo, me sxeulidan gaval, rogorc erTi adamian-
KorcTagan, viTarca erTi kacTagani, xolo Tquen nu SeZrwun- Tagani; Tqven ki nu SeZrwundebiT, aramed ganmtkicdiT da
debiT, aramed ganmtkiceniT da ganZlierdiT da daucxrome- gaZlierdiT da dauRalavad evedreT RmerTs Tqven sulTa
lad evedrebodiT RmerTsa sulTa TquenTa cxorebisaTYs”. cxonebisaTvis.”
ubrZana mRdelTa SewirvaA msxuerplisaA da eziara wmida- mRvdlebs ubrZana msxverplis Sewirva2, eziara qriste
sa msxuerplsa qristes RmrTisasa da aRipyrna Kelni da mad- RmerTis wminda msxverpls, aRapyro xelebi da madloba Ses-
lobaA Sewira RmrTisa da esreT Sehvedra suli TYsi wmidaA 1 gamosvl. 15:23-25.
2 igulisxmeba usisxlo msxverpli – wirva, wminda evqaristia.

130 131
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa daviT garejel
wmidisa isa
isaAA
garejelisa cxovreba wminda daviT garejelisa

ufalsa. da yovelni igi Zmani tirodes daklebisaTYs mwyemsi- wira RmerTs da ase Seavedra Tavisi wminda suli ufals.
sa mis keTilisa. Zmebi tirodnen, rom wavida maTgan mwyemsi keTili.
da iyo maT Soris erTi ZmaTagani, romelsa erTi Tuali ara ZmaTa Soris iyo erTi, romelsac erTi Tvali aklda.
edga, da Se-raA-exo guamsa mas wmidasa, meyseulad ganikurna, rodesac man xeli Seaxo mama daviTis wminda gvams, im wam-
da yovelni adidebdes RmerTsa. eseviTarTa saswaulTa iqmo- sve ganikurna da yvela adidebda RmerTs. aseT saswaulebs
da wmidaA mamaA daviT Semdgomad sikudilisaca. da dahkrZa- iqmoda wminda mama daviTi sikvdilis Semdegac. is pati-
les esreT pativiT luskumasa mas zemoKsenebulsa. da romelni viT dakrZales zemoxsenebul dasasvenebel adgilas da yve-
sarwmunoebiT mivlen samarxosa mas, miiReben kurnebasa sul- la, vinc rwmeniT miva im samarxze, iRebs sulTa da xorcTa
Ta da KorcTasa da adideben mamasa da Zesa da wmidasa sulsa aw kurnebas da adideben mamasa da Zesa da wmindasa sulsa aw
da maradis da ukuniTi ukunisamde, amen. da maradis da ukuniTi ukunisamde, amin.

132 133
cxovreba da wameba wminda
abibos nekreselisa

134 135
Tuesa noenbersa ib. 12 noemberi
isa mRdelmowamisa ab
wmidisa
wmid ibos
abibos xseneba wminda mRvdelmowame abibos,
nek
nekresel
resel eeppiskopos
iskoposisa, romelii iwama
isa, romel nekreseli episkoposisa, romelic
cecxlismsaxurTa
cecxl Tqumulii
ismsaxurTa mier qarTls, Tqumul cecxlTayvanismcemlebma awames qarTlSi,
arsen did
arsenii d idisa
id qarTlisa
isa qarTl kaTalikos
isa kaTal isaA 1
ikosisaA
ikos gadmocemuli qarTlis kaTalikosis
arseni didis mier

guakurTxen, mamao! gvakurTxe mamao!

I. xolo jer-ars, raATa mcired Suva SemoviRoT KsenebaA 1. saWiroa, rom male davawesoT xseneba wminda da ubi-
wmidisa da ubiwoAsa mRdelT-moZRurisa da mowamisaA, romel- wo mRvdelTmoZRvrisa da mowamisa, romelsac samarTlia-
sa-igi samarTliv moniWebul-iyo pativi ganmzadebulisa mis nad mieniWa pativi marTalTa Soris ganmzadebuli kurTxe-
sasoebisaA didebisa saydari, uzeSTaesi Soris marTalTa di- uli taxtisa, misi didi siwmindisa gamo, ufro metad ki
disa misisa siwmidisaTYs, umetesad yovelTa mier wamebul yvelasTvis sarwmuno WeSmaritebisaTvis, ganmamtkicebeli-
WeSmaritebisaTYs, damamtkicebeli sisxliTa TYsiTa, romel- sa Tavisi sisxliT; man imas Seswira Tavi msxverplad, vinc
man-igi Sewira msxuerplad Tavi TYsi misa, romelman igi TYsi- Tavisi sisxliT gamogvixsna Cven da Tavisi nebiTa da zecad
Ta sisxliTa miKsnna Cuen. daidga gYrgYni ZlevisaA TYT mo- amaRlebiT Zlevis gvirgvini daidga; romelmac zenaaris
tacebiTa, aRfrinebiTa maRlad, romelman nayofni. gamouxuna SewevniT gamoiRo siwmindis samoci da mowameobis aseuli
TYsiT TaviT TYT SewevniTa maRlisaATa siwmidisa igi sameo- nayofi 1 da Svideulis ganmasrulebelTan SeerTebiT
ci da mowamebisa aseuli, da TYT Tavisa TYsisa Tana SeerTe- mRvdelmoZRvrobis madli miiRo da gaxda mRvdelT-moZ-
biTa SYdeulisa ganmasrulebel ipova igi mRdelT-moZRuari Rvari, Suamdgomeli RvTisa da kacisa - qalaq nekresis epis-
madlisaA, Suamdgomeli RmrTisa da kacTaA netari abibos nek- koposi abibosi, romelic wmindanTa or krebulSi warmoC-
resel qalaqisa episkoposi, romeli orTa ganwyobilTa kre- nda: samRvdlo ubiwo saydris moziare Seiqmna da aseve mo-
bulsa wmidaTasa warmodga, mRdelobisa saydrisa modgamTa wameTa Rvawls miaSura, maT asparezs Seudga da myis ga-
maT Tana ubiwoTa saydari daipyra da kualad mKneTa maT Tana moCnda rCeulTa da marTali rjulis maZiebelTa Soris.
mowameTa Ruawlsa miiswrafa da asparezi igi mswrafl wari-

1 xelnawerebis nusxa: A: A – 832; B: A – 130; C: A – 170; D: A – 176; E: H – 2077;


F: H – 1672; H: H – 2121; L: M - 21 1 igulisxmeba uflis igavi ‘’mTesvelze’’ (mT. 13:3-8; mk.4:8).

136 137
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa ab
wmidisa ibos nek
abibos resel
nekresel isa
isaAA
reselisa cxovreba wminda abibos nekreselisa

taca, da gYrgYniTa pativ-cemulTa Soris ipova Suris-meZi- Cemia es mowame da ara sxvisi, Cemi saydrisa, mSvenieri
ebelTa marTalTa rCulisaTa. nayofi, naTeli vardi, CemTvis surnelovani haeris momfe-
Cemi ars mowame ese da ara sxYsa, Cemisa amisgan saydrisa, ni, romelmac Tavisi naTeli daanTo maRal mTaze, rom mTe-
nayofi Suenieri, mxiarulebisa Cemda momRebeli, spetaki var- li qveyana xedavdes mis dauSretel naTels1, ormxriv ma-
di, haerisa sulnel-myofeli, Cemda momfeneli, romelman san- naTobels, RvTis winaSe Semwirvelsa da RvTis sakurTxev-
Teli TYsi aRanTo zeda maRalsa mTasa, raATa yoveli sofeli lisTvis Sewiruls, uSjulo gamgebelis mier Sewiruls.
hxedvides mas naTelsa dauSretelsa, orpirad manaTobelsa,
RmrTisa mimarT Semwirvelsa TYT mis sityBsa dausabamoAsa
Korcsa, ukuanaAsknel masve sanatrelsa sakurTxevelsa Tavi
TYsi Sewira, mrguliad dasawuelad missa mimarT, Seswirvi-
des KeliTa usjuloAsa mis marzapnisaATa, romelmanca Sewi-
ra.

II. aw mnebavs, sayuarelno, raATa uwyodiT mizezi saqmisa 2. aw msurs,sayvarelno, icodeT viTareba saqmisa. qar-
amis. rameTu daepyra qarTli mefesa sparsTasa da igini Kel- Tli saparseTis mefes daupyria, isini mefoben Cvens qveya-
mwife iyvnes Cuensa amas sofelsa, da bilwsa mas kerpTmsaxu- naSi, bilw kerpTmsaxurebas ewevian dReniadag, zogjer oq-
rebasa – cecxlisa mis Tayuanis-cemasa da msaxurebasa – aRas- ros an sxva rames, zogjer cecxls scemen Tayvans, cecxls
rulebdes maradis; babilovnursa mas Cueulebasa, sadame oq- daanTeben xolme, TiTqos TavianTi maswavleblisgan, eSma-
rosa da sxuani sxuasa rasme da odesme cecxlsa Jamad-Jamad, kisgan iwvodnen. amis gamo, mravali adgilia ganmzadebu-
viTarca iwueodes TYsisa misgan borotad maswavlelisa eS- li cecxlis samsaxureblad qveyanaSi da mraval Wkuanakls
makisa. amis gamo adgilni mravalni ganhmzadnes maTisa mis sam- acduneben meryev sarwmunoebaSi.
saxurebelisa cecxlisaTYs queyanisa da mravalTa SeacTu- xolo netari abibosi, kaxeTis xevis nekreseli episko-
nebdes daumtkicebelsa sarwmunoebasa gonebiTa naklulevan- posi, aRiZra saRvTo SuriT, ar moemsaxura ucxos, daasxa
Ta. cota xeneSi2 wyali da daSrita igi. es rom uSjulo spar-
xolo netari abibos nekresel qalaqisa episkoposi, Kevisa selebma gaiges, Zlier scemes, cotac da, moklavdnen netars,
kaxeTisaA, aRiZra SuriTa saRmrToATa da ver Tavs-idva uc- da sapyrobileSi Seagdes, metad SeaWirves da mravaljer
xoAsa mis samsaxurebelisa maxlobelad misa yofad da daasxa tanjes. myisve amis Sesaxeb misweres zemo samTavros gamge-
mcired wyali xeneSi da daSrita igi. ese raA cnes uSjuloTa bels,xolo man brZana, saCqarod SeekraT da mis winaSe
maT sparsTa, friad guemes, knin-Ra vidremeRa mokles netari
1 Sdr. mk. 4:21; lk. 8:16
igi, da sapyrobilesa Seayenes didiTa iwrovebiTa da mravliTa 2 xeneSi - cudi, myrali.

138 139
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa ab
wmidisa ibos nek
abibos resel
nekresel isa
isaAA
reselisa cxovreba wminda abibos nekreselisa

tanjviTa. amisa Semdgomad miweres mswrafl zena-soflad waredginaT. mividnen masTan mivlinebuli jalaTebi da
marzapnisa saqme ese. xolo man brZana mswrafl misi SekrvaA da brZanebisaebr waiyvanes igi, mravaltanjvamiyenebuli.
miyvanebaA misi mis winaSe. da mivides mivlinebulni igi mtar- xolo netari episkoposi abibosi megobari iyo brwyin-
valni da wariyvanes, viTarca brZanebul iyo; mravalferiTa vale mnaTobisa, antioqieli svimeon mesvetisa. arasodes
WiriTa miiyvanes igi. unaxavT erTmaneTi sadme, aramed uyvardaT sulieri siyva-
xolo netari igi episkoposi abibos megobari iyo brwyin- ruliT, romelic Soreuls axloblad aqcevs, maT mociqu-
valisa mis mnaTobisa sYmeon mesuetisa antioqelisaA, ara Tu lis mier motanili weriliT gaicnes erTmaneTi. rodesac
xilviTa exilva sadame erTmanerTi, aramed sulieriTa miT si- wminda abibosi mihyavdaT sofel ialdoSi, mas Sexvda wminda
yuaruliTa, romliTa ixilvebis Soreuli viTarca maxlobe- svimeon mesvetis mociquli, miarTva kurTxevis werili da
li, da kualad wigniTa da mociquliTa iyo maT Soris Seswave- kverTxi wminda sakvirvelmoqmedi antioqieli svimeon mes-
baA. mas oden Jamsa, odes mihyvanda wmidaA abibos, daemTxYa mas vetisa. episkoposma rom miiRo, TviTonac misca kurTxeva,
mociquli igi wmidisa sYmeon mesuetisaA sofelsa, romelsa gaixara friad da Zlier ganmtkicda. misi wamomyvanebi rom
hrqYan ialdo, da moarTua mas wigni evlogiad da kuerTxi wmi- Semoxvdnen, uTxres mas: “Tu wasvla ar ginda, Cven migabru-
disa sYmion mesuetisa antioqelisa sakYrvelT-moqmedisaA. da nebT“, man uari Tqva, radganac iswrafoda da surda mar-
viTarca miiRo wigni igi episkoposman, aRmoikiTxa, da miupyra tviloba.
mas evlogiaA igi da kuerTxi, da ganixara sixaruliTa didiTa Cvens samefo qalaq mcxeTas rom miuaxlovdnen, uxmobda
da ganmtkicna friad. da Tana warmoixuna igini da ganmxiaru- dedamiss, raqels, romelic aris erTi kaTolike samoci-
lebuli movida, daRaTu SesaZlebel iyo misa ara-moslvaA. mom- qulo eklesia da ambobda: “dedao, Seni Svili iosebi wa-
yvanebelTa maT daemTxYnesca, da hrques: „ukueTu ara gnebavs viyvane egvipteSi tyvesaviT Sekruli da, rogorc iTqva:
warslvis, Cuen mogiRoT da ukungaqcioT”. xolo man ara Tavs- ara amgvarad, aramed mzad xar sufevad mSvenier nayofTa
idva, rameTu iswrafda da hsuroda martYlobaA. mier, momwons Seni es gza da minda, viaro masze“. maSin Se-
da viTar moiwivnes maxlobelad Cuensa amas sameufosa qa- evedra igi jalaTebs, misuliyvnen netar SiosTan mRvime-
laqsa mcxeTisasa, hxadoda igi dedasa TYssa raqels, romel Si, wina Tves gaicno da surda misi xilva. maT gauSves is
ars erTi kaTolike eklesiaA samociquloA. da vidreRa Tu it- da Cavida udabnoSi da ixila man netari beri. iloces maT
yodaca, viTarmed: “dedao, aha esera Svili Seni ioseb warvhyav da moikiTxes erTmaneTi. saubrisas wminda episkoposma uT-
egYpted kruli, viTarca tyue; da viTarmca vin hrqua: ara eg- xra bers: ‘’iloce, mamao, radgan uSjulo sparselebi ga-
re, aramed sufevad ganemzadebi nayofTa maTgan SuenierTa, ficxebulan Cven mimarT, ampartavnebisa gamo, raTa daip-
saunjeTa maTgan TYsTa; mTnavs Seni ege gzaA da vidode mas yron Cveni qveyana. Sen ici, rom babiloni1 maradis kerpebs
zeda”. maSin evedra mtarvalTa, raATa mivides igi netarisa uxmobs da Rones eZebs, rom yovel kaci aiZulon, mas Tayvani
SioAsa mRYmed, rameTu icoda igi winaATve da surviel iyo sces: maSin samma yrmam, Ze RvTisas axlos mdgomarem, misive
igi xilvad misa. xolo maT ganuteves igi da STavida udab- 1 babiloni (babilovani) - aq: kerpTayvaniscemis kera.

140 141
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa ab
wmidisa ibos nek
abibos resel
nekresel isa
isaAA
reselisa cxovreba wminda abibos nekreselisa

nod da ixila netari igi beri. da yves locvaA da moikiTxes ZaliT kerpi daadno da mospo da ZaliT Searcxvina. axlac
urTierTas. da viTarca zraxvides, hrqua wmidaman episkopos- am uSjuloebs ganuzraxavT adamianebisTvis maxis dageba,
man bersa: “locva yav, mamao, rameTu usjuloni ese sparsni gan- rom cecxlsa scen Tayvani.“
ZYndes Cuen zeda ampartavanebiTa TYsiTa, rameTu daipyres so- berma miugo: “mamao, radganac uSjuloTa cecxli sru-
feli ese Cueni. Sen uwyi, rameTu babilovni maradis kerpT- liad daSrite, mogmadlos ufalma Zala imisa, rom uxila-
mawuevel ars da Ronis-meZiebel arian, raATamca yovelni kacni vi cecxli, romelic eSmaks Sens gansacdelad daunTia, ad-
Tayuanis-aceminnes kerpTa. maSin sadame samTa yrmaTa, Zesa vilad Caaqro, damaluli ar aris Seni siwminde. mravali
RmrTisasa Tana-mdgomareTa, mismieriTave ZaliTa kerpi igi da- gansacdelis gadatanaa saWiro RvTis sasufevelSi Sesvlis-
adnves da ganaqarves da mZlavri igi yovliT ZaliT misiTurT Tvis. nu SegeSindeba maTi Zaladobisa, radganac mociqu-
kdemasa queSe Seayenes, da awca maT usjuloTa misTa saxed li ambobs: “Tqvens SemWirveblebs - Wiri, xolo Tqven Se-
egulebis, raATamca kualad ganages bade da Seayennes kacni Wirvebulebs - lxini“1, icode, rom maTi Wiri Sen waruval
da Tayuanis-aceminnes cecxlsa”. didebas moganiWebs, xolo Seni Wiri maT dascems da ganab-
miugo berman da hrqua: “vici, mamao mflobelo, rameTu nevs.“
daSrite cecxli igi maTi sruliad, romelsa esvides usju- beris xangrZlivma saubarma ganamtkica netari abibo-
loni igi, aramed mogmadlen ufalman, raATa aRtyinebulica si, locva aRavlines da RvawlisaTvis sixaruliT gaemza-
igi uCinoA cecxli, romel aRugznies SenTYs eSmaksa gansac- da. roca is zemo sofelSi, xevSi, gamgebelTan miiyvanes,
delad, daSrito adYlad. ara umecar ars siwmide Seni, rame- uamravi episkoposi, mRvdeli da erismTavari Seikriba.
Tu mravliTa WiriTa gYRirs Seslvad sasufevelsa RmrTisa- vrceli moedani gadaSliliyo gamgeblis winaSe.
sa, xolo nu SesZrwundebi maTisa misgan mZlavrebisa, vinaA- waradgines wminda abibos episkoposi. gamgebelma hkiT-
Tgan ityYs mociquli, viTarmed: “maWirvebelTa TquenTa Wi- xa mas: “ratom uaryavi mefeTmefis Zalaufleba da mokali
ri da Tquen WirveulTa lxini”. uwyode, rameTu Wiri maTi Sen Cveni RmerTi“? abibosma miugo: “me aravin vici mefe, garda
dideba geqmnes waruval da Wiri ege Seni maT dacema da gan- uflisa Cvenisa, ieso qristesi, xolo is cecxli davSrite,
bneva”. rom eSmakis sacduri gamenadgurebina. gevedrebiT, rom ga-
da Semdgomad mravlisa sityYsa ganmtkicna netari abi- nudgeT amao msaxurebas da erTaderTi RmerTi icnoT, rom-
bos berisagan da yves locvaA, da waremarTa Ruawlsa mas sixa- lisagan Seiqmna yoveli, da mxolod mas emsaxuroT, radga-
ruliT. da viTarca miiyvanes igi marzapnisa mis zena soflad, nac dawerilia: “ufalsa RmerTsa Sensa Tayvanisce da mas
sofelsa romelsa hrqYan reKi, da Sekrba mun simravle epis- mxolosa hmsaxurebde“2. gamgebelma uTxra mas: ‘’me gekiTxe-
koposTa da mRdelTa da eris mTavarTaA, da Teatroni didi iq- bi, risTvis mokali Cveni RmerTi da ratom ginda, Sens
mna winaSe marzapnisa. RmerTs vemsaxuroT“? xolo netarma abibosma uTxra:
maSin warmoadgines wmidaA abibos episkoposi da hrqua mas
1 Sdr. 2 Tes.1:6-7
marzapanman man: “raAsaTYs uvar-hyav uflebaA mefeT-mefisaA 2meore rjl. 6:13; mT. 4:10; lk. 4:8

142 143
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa ab
wmidisa ibos nek
abibos resel
nekresel isa
isaAA
reselisa cxovreba wminda abibos nekreselisa

da mohkal RmerTi Cueni?” miugo abibos da hrqua: “me aravin “icode, rom me RmerTi ar momiklavs, aramed cecxli dav-
vici meufed, garna ufali Cueni iesu qriste, xolo cecxli Srite. is RmerTi ar aris, aramed sxva Tviseba aqvs, im niv-
igi, romel davSrite igi, raATamca sacTuri ganvaqarve eSma- TierTagania, romlisganac Seqmna RmerTma es sofeli. er-
kisaA. xolo glocav, raATa ganeyenneT undosa mas msaxurebasa Tianad aris Seqmnili haeri, wyali, miwa da cecxli, er-
da RmerTi mxoloA icnaT, romlisa mier daebada yoveli, da TmaneTs emorCilebian, Tanabarni arian erTmaneTis mimarT,
mas mxolosa hmsaxurebdeT, rameTu weril ars: “ufalsa Rmer- da Tuki erTi meores aRemateba, gaqreba meore.1 Tqveni cec-
Tsa Sensa Tayuanis-sce da mas mxolosa hmsaxurebde”. hrqua xli im cecxlis bunebisaa, romelic miwasa da wyals ebrZvis
mas marzapanman man: “me vikiTxav, raAsaTYs mohkal RmerTi Cu- da SeSas nTqavs. mciredi wyali davasxi, sZlia da mokla
eni da Sen gnebavs, raATamca Senisa RmrTisa wargYyvanne?” xo- igi, radgan masze Zlieri aRmoCnda wyali. mikvirs Tqveni
lo netarman man abibos hrqua: “uwyebul iyavn Senda, viTar- sisulele, rogor ar grcxveniaT, rom RmerTs uwodebT mas,
med RmerTi ara momiklavs, xolo cecxli davSrite. ara ars romelsac aseTi mokle sicocxle aqvs (Tqveni cecxli Tqve-
RmerTi igi, aramed sxuaTa bunebaTagani ars, erTisa nivTisa- nive monaa, da verc kerpebis Seuracxmyoflebis winaSe uZ-
gan mcired nawili, romelTagan aRhmarTa RmerTman sofeli luria). nuTu SeiZleba, es RmerTi iyos?! Tqven ambobT, rom
ese. gansworebiT dabadebul arian notiaA, civi, Kmeli da cec- Tqvens qveyanaSi Tqven mier satanjvelad gamzadebul oq-
xli, romel erTi-erTisa mpyrobelobaA aqus simrgulesa mas ros kerps moemsaxurebiT, da amas RmerTi hqvia?!
Sina. esreT gansworebiTa nawilTaATa dganan eseni, da ukue- maSin Zalian gabrazda mefis gamgebeli. mravali gvemi-
Tumca erTierTsa aRemata, gan-mca-qarda meore igi. xolo sa da sakvirveli tanjvis Semdeg qviT Caqoles netari abi-
Tqueni igi cecxli misve cecxlisa bunebisa nawil ars Kmeli- bosi, mokles da gaaTries qalaqgareT. mcvelebi daudgi-
Ta da civiTa aRmdgomi SeSisa WamiTa myovar Jamier. erTi mci- nes mas, rom mxecebs da frinvelebs SeeWamaT misi sxeuli;
re wyali davasx, mZle eqmna da mokla igi, rameTu ufroAs misa eSinodaT, rom qristianebi movidodnen, waasvenebdnen da
ipova wyali igi. aw mikYrs Tqueni eseviTari sicofe, viTar didebiT dakrZalavdnen.
ara sircxYl giCns misi saxelis-debad RmrTad, romelsa ese-
odeni suli aqus (rameTu Tqueni ese cecxli Tquendave mona
ars da kerpTa Seuracxis-myofelTa vervis hxedavs), ukueTu
RmerT ars ege? Tquen ityYT, rameTu odesme Tquensave so-
felsa ganhmzadeT msaxurebaA mis kerpisaA, romel-igi hqme-
niT oqroAsaA. satanjvelad ganmzadebulsa mas Tquen mier ma-
Sindelsa aw RmerT ewodebis?!”
maSin ganrisxna friad marzapani igi mefisaA da Semdgo-
mad mravlisa guemisa da sakYrvelTa satanjvelTaAsa qviTa
gantYnes igi, netari abibos, da mokles da ganaTries gareSe 1 antikuri swavleba oTxi stiqiis Sesaxeb

144 145
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa ab
wmidisa ibos nek
abibos resel
nekresel isa
isaAA
reselisa cxovreba wminda abibos nekreselisa

qalaqsa. da mcvelni ganewesnes mis zeda, raATa mKecTa da magram samgzis sanatrel mis sxeuls aranairi frinve-
mfrinvelTa SeWamnen Korcni misni, rameTu eSinoda, nuukue li da mxeci ar Sexebia, cota xani isxdnen da Semdeg wavid-
qristeaneni moviden da warixunen igi da didebiT dahkrZal- nen mcvelebi. gamovidnen garSemo qalaqebSi myofi mamebi
nen. da maTma mowafeebma aaSenes monasteri da wminda abibosis
xolo samgzis sanatrelsa mas, KorcTa misTa, araraA See- sxeulis nawilebi iq dakrZales didebiT. ase Seiwira wmin-
xo yoladve mKecTa da mfrinvelTagan. da viTar myovar is- da abibosi, rogorc wminda msxverpli, da rogorc WeSma-
xnes, dauteves mcvelTa maT da warvides. gamovides mamani igi, ritad iTqva: mosaxelea igi zaqariasi, ioanes mamisa, ara
romelni myof iyvnes garemos qalaqebsa mas reKisasa, da maT- saxeliT, aramed magaliTiT, romelsac wilad xvda mRvdel-
Ta mowafeTagansa aReSena monasteri igi, da aRixunes nawil- TmoZRvroba da misi sisxlic wmindad daiTxia.
ni igi wmidisa abiboAsni da dahflnes adgilsa mas didebiTa
didiTa. da esreT Seiwira wmidaA abibos, viTarca msxuerpli
wmidaA da marTliadmca vinme Tqua, viTarmed: “sexna ars igi
zaqariaAssa, mamisa ioanessa, ara Tu saxeliTa, aramed saxiTa,
romelsa-igi wili xuedrebul iyo mRdelT-moZRurebisaA da
kualad sisxlica misi wmidad daiTxia”.

3. yovelive amiT netari abibos episkoposis yovelgvar


III. amas raA giTxrob Tquen netarisa episkoposisa abibo- saqmesa da Rvawls rodi gauwyebT - Tu rogor dalewa ker-
sissa, ara Tu yovelTa saqmeTa da SromaTa da RuawlTa misTa pebi wminda samebis saxeliT, an Tundac dedakacs rogor
gauwyeb Tquen, anu viTar-igi dalewna kerpni da uRmrToTa uwinaswarmetyvela. amis Semdeg, mokle xanSi, movidnen ber-
maT arwmuna qriste da naTel-sca maT saxeliTa wmidisa same- Znebi da daipyres Cveni qveyana; rogor aumxedrdnen am de-
bisaATa, anu viTar dedakacsaca mas uwinawarmetyuela Semdgo- dakacs berZnebi, gandevnes uSjulo sparselebi da daip-
mad xolo missa moslvaA berZenTaA da dapyrobaA queyanisa amis yres Cveni qveyana. amieridan erisTavebi da mravalni sxva-
CuenisaA, romelica-igi iqmna mswrafl. missave dedakacisa ze ni gaxdnen mpyrobelni Cveni qveynisa, rogorc misi wamebis
movides berZenni da ganasxnes usjuloni igi sparsni da daip- wignSia gadmocemuli.
yres queyanaA ese Cueni mieriTgan erisTavni iqmnnes mpyrobel aramed minda gauwyoT, Zmano, rom qveynis amgvari ange-
qarTlisa, da sxuani mravalni, viTarca weril arian wignsa mas lozebi, qveynis naTelni, nelsacxebliT savse WurWelni,
wamebisa misisasa. romlebmac TavianTi sibrZniT ganamSvenes Cveni qveyana erT
aramed minda, raATa gauwyo Tquen, Zmano, viTarmed esevi- dros, rogorc oqros jaWviviT erTimeoreze gadabmuleb-
Tarni queyanisa angelozni, naTelni soflisani, Wurni savse- ma: wminda nekreseli episkoposi abibosi da netari ioane
ni nelsacxebeliTa, romelTa TYsiTa miT simKniTa ganaSuenes zedazneli da RirsebiT moxsenebuli wilkneli

146 147
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa ab
wmidisa ibos nek
abibos resel
nekresel isa
isaAA
reselisa cxovreba wminda abibos nekreselisa

sofeli ese Cueni erTsa Jamsa Sina, iyvnes viTarca jaWY oq- episkoposi, da madliT savse beri Sio da netari ioane ze-
roAsaA modebuli erTierTsa: wmidaA episkoposi abibos nekre- daznelis sxva mowafeeebi, romlebmac TavianTi didebuli
seli da netari ioane zedazadneli da RirsebiT moKsenebuli saqmiT Seamkes eklesia. maTi wminda nawilebiT daunjebu-
ise wilkneli episkoposi da madliTa savse beri Sio anu sxuani li Cveni qveyana sanatrel iqmna. xolo, aw, Zmano sayvarel-
igi mowafeni misnive netarisa ioane zedazadnelisani, romel- no, vedrebiT viTxovoT Cveni RmerTisgan, qristesgan, rom
Ta SuenieriTa miT slviTa Seamkves eklesiaA.1 maTi wminda locviTa da meoxebiT mivbaZoT maTs saTnoebas,
erTman vinme maTganman aRaSena alaverdi, romlisagan ga- romelsac Svenis pativi da Tayvaniscema aw da maradis da
movlen vidre dRendelad dRedmde didni sakYrvelebani da ukuniTi ukunisamde , amin.
mravalni kurnebani, ganTqumulni garemos yovelsa mas sofel- erT-erTma maTganma aaSena alaverdi, romlisganac di-
sa; da sxuaman quabi iulTisaA, da sxuaTa dahnergnes kuxeTs di saswaulebi da mravali kurneba aResrula, rac mTel im
monasterni, da erTman udabnoA garesjisaA da mravalni sak- aremareSi ganTqmulia; zogma iulTis gamoqvabuli daam-
Yrvelebani qmnna. xolo erTman zena-sofelsa aRaSena monas- kvidra, zogma - kaxeTis monastrebi, erTma - garejis udab-
teri da dadva saswauli ese, raATa araraA dedalTagani Sevi- no da mravali saswauli moaxdina, erTma zemo sofelSi aa-
des mas Sina. romelman mfrinvelni cisani da quewarmavalni go monasteri da daawesa, rom mdedri ar Sesuliyo Sig-
enasa TYssa daamorCilna, ver ikadrebdes dabudebad mas Sina, niT; man cis frinvelebi da qvewarmavlebi Tavis enas dau-
romelsa-ese Tualni Cuenni xedvides dRes. da viTar-igi gan- morCila, masSi ver dabuddeboda is, rasac dRes Cven vxe-
Suenebul arian yovelni adgilni maT wmidaTani da yuavian davT. wmindanTa adgilebi gamSvenebulia da yvavis. Tu vin-
dRes, ukueTumca visme uxilavi igi maTi didebaA ara hrwmena, mes maTi uxilavi didebisa ar swams, moixilos maTi adgi-
viTar gulisKma-yomca maTi igi kadnierebaA winaSe uflisa lebi. yvelas ver movixseneb, am mciredi sityviT didebu-
adgilTa maTTagan?! xolo sxuaTa maT yovelTa ver Zal-mic li vicnoT da vixiloT wminda wyaroTa gemo da adideb-
moKsenebad. aramed mcirediTa amiT sityYTa didi igi vcnaT diT Tqvens zecier mamas.
da gemoA vixiloT wmidaTagan wyaroTa da adidebdiT mamasa netarma Siom mRvimeSi ipova zeciuri margaliti1 da
Tquensa zecaTasa. daeufla mas da iswrafoda, misuliyo imis winaSe,
xolo netarman Sio mRYmesa mas Sina pova zecisa igi mar- romelic man Seimosa, miiyvana iq, sadac surda da ganisve-
galiti da moiRo Tavsa Sina TYssa da daamkYdra, da iswrafda na. Sekriba uamravi beri da, Cveulebis mixedviT, dakrZa-
mislvasa mis winaSe, romeli-igi moiqua man, miiyvana adgilsa

1 redaqcia: da wmidani mcnebani misni saTnoATa moqalaqobiTa warmarTebulTa


etBrTnes. da eseve queyanaA Cueni wmidaTa nawilTa maTTa daunjebiTa sanat-
rel iqmna. xolo aw, Zmano sayuarelno, vedrebiT viTxovdeT qristes RmrTi-
sagan, raATa wmidiTa locviTa da meoxebiTa maTiTa Rirs myvnes mibaZvad saTno-
ebaTa maTTa da maradis didebis-metyuelebad samebisa wmidisa romelsa Sue-
nis pativi da Tayuanis-cemaA aw da maradis da ukuniTi ukunisamde, amen. 1 igulisxmeba igavi margalitze, mT. 13:45-46

148 149
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa ab
wmidisa ibos nek
abibos resel
nekresel isa
isaAA
reselisa cxovreba wminda abibos nekreselisa

mas, sadaca suroda da Seisuena didiTa gancxadebulebiTa. da les misi sxeuli im adgilas. netaris dResaswaulad daa-
Sekrba mun simravle monazonTaA, msgavsad Cueulebisa dahmar- weses paseqis dResaswaulis xuTi ricxvi, kvira dRe, amis
xnes Korcni misni mas adgilsa, da ganaweses dResaswauli mis Semdeg wminda da keTilad moRvawe evagre Cajda mRvime-
netarisaA mexuTesa zatiksa, dResa kYriakesa. da Semdgomad Si, rom ar Sewyvetiliyo moRvaweoba, raTa saTnoeba dam-
amisa wmidaA da keTilad moRuawe evagre Cajda mRYmesa mas, kvidrebuliyo, rac saqmiT aRasrula.
raATa ara daacalieros adgili TYsisa mis moZRurisaA da raATa
saTnoebaTa misTa mkYdr iqmnes, romelica aRasrula saqmiT.

150 151
cxovreba wminda serapion
zarzmelisa

152 153
winaTqma saZlebelia, bevri ram, yofiTad Znelad asaxsneli, gasagebi
gaxdes.
rac Seexeba sakuTriv aRweris realisturobas, rac TviT-
basili zarzmelis Txzuleba “cxovreba da moqalaqoba
mxilvelis (serapionis Tanamosagris) naambobis utyuarobidan
RmerTSemosilisa netarisa mamisa Cuenisa serapionisi” aRwers
gamomdinareobs, am mxriv “serapionis cxovreba” istoriuli
samonastro cxovrebas samcxeSi. aRniSnuli Zegli daculia er-
aspeqtiTac fasdaudebel wyarod gvevlineba da saeklesio
TaderT xelnawerSi (A 69), rac aRmoaCina da pirvelad gamos-
sityvaxelovnebis kuTxiTac gauxunari feradovnebis mxatvrul
ca mose janaSvilma.
tilod warmodgeba mkiTxvelis winaSe.
dReisaTvis dadgenilia, rom didi wmindani serapioni moR-
yvelaze aRmatebuli Rirseba aRniSnuli Zeglisa, cxadia,
vaweobda IX s-Si. es iyo epoqa, rodesac samxreT saqarTvelo-
aris samonastro mSeneblobaTa sulieri mewinamZRvreebis,
Si cnobili saeklesio pirebi daucxromelad iRvwodnen su-
udabnoTa axali mnaTobebis Sesaxeb vrceli uwyeba, riTac ba-
lieri cxovrebis ganaxlebisa da aRorZinebisaTvis. rogorc
sili zarzmelis Sroma uTuod gamorCeul adgils ikavebs sa-
viciT, amave epoqis saxelganTqmuli moRvawea wm. grigol xan-
eklesio hagiografiis maradcocxal wiaRSi.
cTeli, romelic arsebiTad aRniSnuli regionis samonastro
mSeneblobaTa mesafuZvled gvevlineba. basili zarzmelis Sro-
ediSer WeliZe
ma saSualebas gvaZlevs gavavloT damakavSirebeli xazi gri-
golidan serapionamde. marTlac, serapionis moZRvaria miqel
parexeli, es ukanaskneli ki, rogorc giorgi merCulisgan vi-
ciT, mowafea grigol xancTelisa. ase rom, serapioni grigo-
lis mowafis mowafea, imave sulier Rvawls Sedgomili, ra-
sac 859 wlamde dauRalavad winamZRolobda swored grigol
xancTeli.
RvTis gansakuTrebuli wyalobaa, rom Cvenamde TiTqmis
sruli saxiT SemorCa aRniSnuli epoqis udides sulier Zvra-
Ta ori vrceli aweriloba basili zarzmelisa da giorgi mer-
Culis zemoxsenebul SromaTa saxiT. miuxedavad mravali sa-
erTo niSnisa, orive maTgans moepoveba individualuri ganu-
meorebeli Rirsebani, riTac isini erTimeores avseben da er-
Toblivad STaubeWdaven mkiTxvels epoqis cxovel xats.
basili zarzmelis Sromis didi nawili, rogorc cnobi-
lia, eTmoba serapionisa da misi sulieri Zmebis mogzaurobas
gauval da gzagaugnebel maRnarSi RvTivmoswavebul adgil-
Ta mosaZieblad. savsebiT dasaSvebia, rom is zedmiwevniT re-
alisturi suraTi, rac aRniSnuli mogzaurobis dawvrilebi-
Ti aRwerisas ikveTeba basilis SromaSi, sulieri TvaliTac
SevimecnoT, rogorc codvili wuTisoflis bneleTSi gan-
RmrTobis bilikebis Zieba da RvTismcodneobis mwvervalis-
ken swrafva. Tu am TvaliTac wavikiTxavT xsenebul Zegls, Se-

154 155
cxorebaA da moqalaqobaA RmerT-
cxorebaA Cveni RmerTSemosili netari mamis,
Semosil
Semosil isa netar
ilisa isa mamisa Cuen
netarisa isaA
CuenisaA serapionis, cxovreba da moqalaqeoba
serappion
sera ionis
isii
is

guakurTxen, mamao!
1. marTlac metad mSvenieri, mravalsawadeli da saR-
I. friad ukue Suenierisa da mraval-sawadelisa da saR- vTo qebisa da brwyinvaled xotbis Sesxmis Rirsni arian
mrToAsa qebisa da brwyinvaled Sesxmisa Rirs arian moyuareni RvTis moyvarulni da misi saRvTo mcnebebis aRmsrulebel-
RmrTisani da aRmasrulebelni saRmrToTa mcnebaTa misTani. ra-
ni, radgan TviT Cveni meufe da RmerTi netaryofs maT saxa-
meTu Tavadi meufe da RmerTi Cueni hnatris maT brZanebaTa Si-
rebiseul brZanebulebebSi, ambobs ra: "netar iyvnen suliT
na saxarebisaTa, ityodes raA: `netar iyvnen glaxakni suliTa~
da SemdgomiTi-Semdgomad sxuani igi yovelni netarebani. xo- glaxakni"_ (aseTivea Semdeg da Semdeg yvela sxva netare-
lo dasasrulsa viTarca niWsa rasme da gYrgYnsa brwyinvale- ba), amasTan, netarebaTa daboloebas, rogorc ram brwyin-
sa wina uyofs da sasyidlad SromaTa mihmadlebs da etyYs: `gi- vale ZRvensa da gvirgvins, win daudebs maT da amas mihmad-
xaroden da mxiarul iyveniT, rameTu sasyideli Tqueni did ars lebs garjilobaTa sazRaurad, etyvis ra: "gixarodeT da
caTa Sina~. da sxuasa adgilsa ityYs: `amas zeda nu gixaris, ra- mxiarulni iyaviT, radgan Tqveni sazRauri didia caTa Si-
meTu sulni borotni dagemorCilebian, aramed gixaroden, ra- na",_ da sxva adgilas ambobs: "imaze nuki ixarebT, rom bo-
meTu saxelebi Tqueni aRweril ars caTa Sina~. da kualad mamaA roti sulebi gemorCilebaT, aramed is gixarodeT, rom
RmrTisaA daviT ityYs: `amisTYs ganixara gulman Cemman da ga-
Tqveni saxelebi aRwerilia caTa Sina";_ da kidev, RvTis
lobda enaA Cemi~, da `viTar mxiarulTa yovelTa mkYdrobaA Sen-
dami ars~. xolo ese sixaruli moiwevis saRmrToAsa misgan ne- mama daviTi ambobs: "amisTvis gaixara Cemma gulma da galob-
tarebisa, romelsa igive winawarmetyueli dasabamsa fsalmun- da Cemi ena",_ da: "rogorc Sendamia yvela mxiarulis mkvid-
Tasa daswers netarebasa kacisasa `romeli ara vals gzasa uR- roba",_ xolo es sixaruli modis im saRvTo netarebidan,
mrToTasa~ da kualad: `netar arian ubiwoni gzasa mavalni rasac igive winaswarmetyveli fsalmunTa dasawyisSi ada-
Sjulsa uflisasa~. da yolad brZnisa mamisa yolad brZeni Ze mianis netarebad wers, adamianisa, "romelic ar midis uR-
solomon ityYs: `netar ars kaci, romelman moigo gonierebaA mrToTa gzaze";_ da kidev: "netarni arian ubiwoebi, mavalni
da mokudavman, romelman pova mecnierebaA~. xolo oqroA aedo- uflis sjulis gzaze",_ da yovladbrZeni mamis yovlad-
ni eklesiisaA pavle Kmobs: `gixaroden maradis uflisa mier da brZeni Ze solomoni ambobs: "netaria is adamiani, romel-
kualad getyY: gixaroden~. rameTu sarwmunoebaA Tqueni sama-
mac SeiZina goniereba da is mokvdavi, romelmac hpova cod-
radisosa netarebasa mogatyuebs Tquen da amiT sasoebiTa gan-
mtkicebulTa Zuelisa da axlisa sjulisa wmidaTa iswaves moT- na",_ xolo eklesiis oqroiadoni pavle ambobs: "gixarodeT
minebaA da sarwmunoebiT rbiodes gYrgYnsa mas zecisa Cinebi- maradis uflis mier da kidev geubnebiT: gixarodeT",_ rad-
sasa, viTarca igive pavle, piri qristesi, ityYs: `rameTu ars gan Tqveni sarwmunoeba samaradiso netarebas mogipovebT

156 157
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

sarwmunoebaA mosavTa misTa Zal saqmeTa mamxilebel ara xilul- Tqven. ai, am imediT ganmtkicebulma Zveli da axali aRTqmis
Ta, rameTu amas Sina iwamnes moxucebulni~ Zuelsa da axalsa wmindanebma iswavles moTmineba da isini sarwmunoebiT
Sina saRmrTod ganbrwyinvebulni. rameTu viTarca-igi erTi- rbodnen zeciuri xmobis gvirgvinisken, rogorc ambobs amas
sa misgan mdidrad aRmomdinarisa wyaroAsa mravalni irwyvebi-
igive pavle, qristes piri: “radgan sarwmunoeba misdami
an mtilni da samoTxeni da simravle nergTa TYTo-saxeTaA mad-
msasoebelTa safuZvelia, daunaxav saqmeTa gamomaaSkarave-
lisa misgan da niWisa saRmToAsa, egreTve moefinebis yovelTa
TiToeulad ganfena madlTa, viTarca igive pavle Kmobs: `gan- belia, radgan amaSi miiRes dasturyofa uxucesebma”,_ rom-
fenani madlTani arian~ da Teslad-Tesladi enaTa. da kualad lebic saRvTod gabrwyindnen Zvelsa da axal aRTqmaSi, rad-
ityYs: `pirvelad mociqulni, mwyemsni da moZRuarni da mamani gan iseve, rogorc erTi uxvad amomCqefare wyarodan bev-
daewesnes~, rameTu SemdgomiTi-Semdgomad ara daaklebs mad- ri yvavilnari, baRi da nairgvar mcenareTa simravle ir-
li sulisa aRmoSobad SvilTa maT embazisaTa viTarca-igi sit- wyveba, aseve saRvTo madlisa da saboZvarisgan saTiTaod
yuaA metyueli, viTarmed: `moimowafeniT yovelni warmarTni miefineba yvelas madlTa gadaSla, rogorc xmobs amas igi-
da naTel-scemdiT saxeliTa mamisaATa da ZisaATa da sulisa wmi- ve pavle: “madlTa gadaSlani aris”_ da enaTa gvareoba. da
disaATa~; da `aha esera me Tquen Tana var~ da Semdgomi. da sxYT
kvlav ambobs igi: “pirvelad mociqulebi, Semdeg ki mwyem-
`aRorZndiT da ganmravldiT da ganavseT queyanaA~, da kualad
sebi, moZRvrebi da mamebi dadgindnen”,_ radgan Semdeg da
mociquli ityYs: `iesu qriste, guSin da dRes da igi Tavadi
ukunisamde~, romelman awca aRmoabrwyinva viTarca raA elva- Semdeg ar Seamcirebs sulis madli embazis SvilTa aRmo-
ciskrovnebaA axalTa amaT mnaTobTaA axalsa samyarosa wmidisa Sobas, rogorc ambobs amas sityva: “moimowafeT yvela war-
eklesiisasa, raATa viTarca mTiebi brwyinviden pirsa yovlisa marTi da monaTleT isini mamis, Zisa da sulis saxeliT”,_
soflisasa da baZvad saRmrTod moqalaqobisa gulsa yovelTa da: “aha, me TqvenTan var”_ (da momdevno), da sxvagan: “izar-
moswrafeTasa. rameTu aha esera jer-CinebiTa RmrTisaATa Jam- deT, gamravldiT da aavseT miwa”;_ da kidev, mociquli am-
Taca CuenTa ixilvnes axalni mnaTobni da moZRuarni da maswav- bobs: “ieso qriste guSin da dRes, da Tavad igi aris uku-
lelni, viTarca Zuelsa Sina elia da iovane, da Semdgomad pav- nisamde”,_ romelmac axlac amoabrwyina am axal mnaTobTa
le Tebeli da didi antoni, makari, efTYmi, saba da gerasime. da
elvaciskrovnebis msgavsi ram wminda eklesiis axal simya-
rad gYKms TYToeulad warmoTqumaA, yovelni msgavsni da mo-
reSi, rom mTiebisebr brwyinavdnen isini mTeli qveynis wi-
baZavni maTni, romelTa vles moswrafebiT iwroA da saWirveli
naSe da yvela mowadinis guls saRvTo moqalaqeobis baZ-
visken aRZravdnen, radgan aha, RvTis ganzraxulebiT Cvens
droSic gamoCndnen axali mnaTobebi, — moZRvrebi da mas-
wavleblebi, — rogorc Zvel aRTqmaSi elia da ioane, maT
Semdeg ki: "pavle Tebeli, didi antoni, makari, eqvTime, sa-
ba da gerasime (an ki rad gvinda TiToeulad dasaxeleba?)
— yvelani, maTi msgavsni da mbaZvelni, romlebmac wadierad

158 159
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

gzaA, mimyvanebeli zecisa qalaqad, romlisa xuroT-moZRuar ganvles viwro da Zneli gza, mimyvani zecis qalaqamde, rom-
da Semoqmed RmerTi ars. lis xuroTmoZRvari da Semqmneli RmerTia.
xolo ityYan vieTnime, viTarmed: `JamTa amaT CuenTa ar- xolo amboben zogierTebi, rom “am Cvens droSi aRara-
Raravis Kel-ewifebis msgavsebaA pirvelTa mamaTaA, rameTu
vis SeuZlia pirvel mamaTa msgavseba, radgan saRvTo ram
gangebiTa raATme saRmrToATa mifarul ars~. aramed Sen ismi-
gangebiT mifarulia es”, magram Sen ismine gulmodgined,
ne guls-modgined, sayuarelo, romlisaTYs aw sityuaA war-
marTebul ars. rameTu yovliTurT msgavs iqmna amaT wmidaTa sayvarelo, imis Sesaxeb, visTvisac axla sityvaa aRZruli,
mamaTa yolad brwyinvale da zecisa Cinebisa Rirsi yolad wmi- rameTu yovelgvarad miemsgavsa igi am wminda mamebs. esaa
daA mamaA da moZRuari netari serapion. garna vityodiT zogs- yovladbrwyinvale da zeciuri xmobis Rirsi yovladwmin-
raAme SekrebulTa cxorebisa misisaTa aRweriT moTxrobad da da mama da moZRvari, netari serapioni.
saRmrToTa smenis-moyuarisa siwmidisa Tquenisa moKsenebad, mxolod nawilobriv visaubrebT misi cxovrebisgan Se-
N patiosano da saRmrToo krebulo da mwyobr-mdgomobiT mim- nakrebTa Sesaxeb, aRweriTi Txrobis saxiT, rom movaxsenoT
sgavsebulono zecisa dasTano, romelni mkYdr Cinebul xarT es yovelive Tqvens siwmindes, moyvaruls saRvToTa Sesa-
talavarTa namuSakevTa misTa, mRdelno da mamano udabnoAsa
xeb smenisa,— hoi patiosano da saRvTo krebulo, mwyobri
didisa zarzmisano, romelTa wil keTil gxuda didi ese mna-
ganlagebiT zeciur dasebs mimsgavsebulo, — Tqven, rom-
Tobi mamaA, mamaTa moZRuari da maswavleli, raATa guesmodian
swavlani da saRmrToni saqmeni da Sromani misni da vadideb- lebic xmobilni xarT mis mier namuSakev karavTa memkvid-
deT mamasa zecaTasa, viTarca-igi ufali ityYs, viTarmed: `es- reebad, didi zarzmis udabnos mRvdelno da mamano, rom-
reT brwyinevdin naTeli Tqueni winaSe kacTa, raATa ixilnen lebsac kargi wili gxvdaT — es didi mnaTobi, mama mamaTa,
saqmeni Tquenni keTilni~, da Semdgomni. xolo jer-ars Cuen- moZRvari da maswavlebeli, raTa gvesmodes misi swavleba-
da, Zmano, raATa Cuenca Zalisaebri vaCinoT baZvaA didisa mis ni, misi saRvTo saqmeni da Rvwani da vadidebdeT zecaTa
moZRurisa da mwyemsisaA; da aw guls-modgined da Sromis- mamas, rogorc ambobs ufali: "ase brwyinavdes Tqveni si-
moyuarebiT visminoT mcire ese sityYsamieri gamoxatvaA vrce- naTle adamianTa winaSe, rom ixilon maT Tqveni kargi saq-
lisa mis friad sawadelisa cxorebisa misisa da awindelisa aqa
meebi"_ (da momdevno). magram gvmarTebs Cven, Zmano, rom
SemokrebisaA. xolo cremliT vevedrebi siyuarulsa Tquensa
Cvenc SeZlebisdagvari mbaZveloba gamoviCinoT am didi moZ-
yolad uRirsi ese, raATa Tana-lmobil iqmneT uZlurebisa
Rvrisa da mwyemsis mimarT. axla ki gulmodgined da Sro-
mismoyvared visminoT misi metad sawadeli vrceli cxov-
rebis da amJamindeli aq Semokrebilobis es mciredsityvis-
mieri gamoxatva; amasTan, cremliT vevedrebi Tqvens siyva-
ruls me, yovlad uRirsi, rom TanaugrZnoT Cems uZlure-
bas, raTa usityvoTa sityviermyofeli da uZlurTa gamaZ-
lierebeli sityvis mier momeces Rirseuli sityva Cemi

160 161
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

Cemisa mocemad sityuaA Rirsi aRebasa pirisa Cemisasa sityYsa piris gaxsnisas, radgan Seudgeba sityva dawyebas misi cxov-
mier usityurTa sityYer-myofelisa da uZlurTa ganmaZlie- rebisas.
rebelisa, rameTu iwyebs sityuaA dasabamsa cxorebisa misisasa.

2. es netari da yovladqebuli serapioni daibada klar-


II. ese netari da yolad qebuli serapion aRmoscenda que-
yanasa klarjeTisasa mSobelTagan RirsTa da patiosnebiT da jeTis qveyanaSi Rirseuli mSoblebisgan, romlebic pati-
litonad cxorebulTa, romelni SromiT da queyanis-moqme- osnad da ubralod cxovrobdnen, Tavs irCendnen SromiT
debiT izardebodes da naSromisagan maTisa mdidrad zrdi- da miwis damuSavebiT. isini Tavisi naSromisgan uxvad apu-
des glaxakTa, da Zalisaebrsa miscemdes uRonoTa Kelis-ap- rebdnen glaxakebs, uZlurebs SeZlebisdagvarad xels umar-
yrobasa, da simSYdiT da simdabliT iyofvodes msgavsad sawi- Tavdnen da simSvidiT da simdabliT myofobdnen, msgavsad
nawarmetyueloAsa sityYsa: `vis mivxedne, garna mSYdsa da mda- sawinaswarmetyvelo sityvisa: “vis mivxedav, Tu ara mSvidsa
balsa~ da Semdgomi. xolo mamasa amis netarisasa ewodeboda da mdabals?”_ (da momdevno). netari serapionis mamas er-
kYpriane, xolo saxelsa dedisa misisasa umecar varT, ara Tu
qva kvipriane, xolo misi dedis saxeli ar viciT, araTu ra-
saxe borotebisa raAsaTYsme, aramed JamTagan dafarvisaTYs,
ime ukeTursaxeobis gamo, aramed droJamisgan dafarvis mi-
rameTu romelman eseviTari gamoiRo nayofi, ver egebis misi
uSuerebiT da undod warwymedaA, viTarca ufalica ityoda: zeziT, radgan dauSvebelia, rom amgvari nayofis gamom-
`ver Kel-ewifebis xesa keTilsa nayofisa xeneSisa gamoRe- Rebi umsgavsod da ugvanad daRupuliyo, rogorc ambobda
bad~. esreT dedaA amisi netarisaA saxel-mouKsenebelad dai- ufalic: "ar ZaluZs karg xes ukeTuri nayofis gamoReba"._
fara sofliT, rameTu naTlad raA gamoiyvana wmidaA ese na- ase rom, netari serapionis deda saxelmouxseneblad mie-
Sobi orTa Tana ZmaTa misTa, romeli erTi igi uxuces iyo da fara am soflidan, mas Semdeg, rac sinaTleze gamoiyvana
erTi umrwemes, romlisa KsenebaA mravalgzis egulebis sit- man es wminda naSobi, Tavis or ZmasTan erTad, romelTagan
yuasa, rameTu Svna raA samni ese naSobni da ganixara SvilT- erTi ufrosi iyo, erTi — umcrosi (am ukanasknelis xsene-
sxmisagan, viTarca mefsalmune daswers: `dedaA SvilTa zeda
ba mravalgzis mouwevs sityvas), radgan Sva ra man es sami
saxarulevani~ naTlad gamomyvanebeli maTi naTlad waruva-
naSobi da gaixara SvilierebiT (rogorc wers mefsalmu-
lad miicvala. xolo umrwemesi Ze iovane daSTa yolad usru-
li da ena-brgunili. igi ukue azarda mamaman misman kYpriane, ne: "deda SvilTaTvis moxaruli"_ ), TviT igi, amaTi sinaT-
viTarca Sehgavs mamasa SvilT-moyuaresa. aramed Semdgomad leze gamomyvani, waruvali sinaTlisken miiqca, xolo um-
ara mravalTa welTa aResrula mamaAca amaT netarTaA da wina- crosi Ze, ioane, darCa sruliad Cvili da aumetyvelebe-
Se RmrTisa miicvala siberiTa keTiliTa ganpoxebuli. da daS- li. igi gazarda misma mamam, kviprianem, rogorc Sehferis
Tes samnive igi yrmani msgavsad babilovnisa yrmaTa alsa mas es SvilTmoyvare mamas, Tumca arcTu bevri wlis Semdeg
Sina siglaxakisasa SeTxeulni. aResrula am netarTa mamac da miicvala igi RvTis winaSe,
kargi siberiT damSvenebuli, samive bavSvi ki darCa, babi-
loneli bavSvebiviT, siRaribis alSi Secvenili.

162 163
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

xolo aqa egulebis sityuasa mcired wiaRslvaA sxuad mi- magram aq sityvas ganzraxuli aqvs cotaTi sxva mxares
marT, raATa umetes gamoCndes keTilTa maT nergTa nayofT- gadasvla, rom ufro metad warmoCndes am kargi nergebis
mcenarebaA, da amissa Semdgomad kualad ara oden aswil, ara- nayofTaRmomacenebloba da amis Semdeg, kidev, ara mxolod
med umetesca rto-ganrTxmiT gardafenilebaA ocdaaTeulad,
aswilad, aramed ufro metadac rtogadaSliT maTi gada-
samoceulad da aseulad, raATa dasasrulsa Txrobisasa gu-
feniloba ocdaaTeulad, samoceulad da aseulad, rom
lisKma-hyoT, Tu viTari tkbili da Suenieri damwifda tevani
maTisa mis moZRurebisa namuSakevTaA. Txrobis dasasruls SeicnoT, Tu rogori tkbili da mSve-
nieri mtevani damwifda maTi moZRvrebis namuSakevTagan.

III. aramed aw jer-ars Cuenda, raATa didTa maTTYs udab- 3. magram axla did udabnoTa da monasterTa Sesaxeb
noTa da monasterTa moviKsenoT, Tu vinaA iqmna SenebaA maTi, gvmarTebs moxsenieba, kerZod, Tu rogor moxda maTi aSene-
anu vin iyvnes maSenebelni igi, pirvelad _ suli igi da mad- ba anda, vin iyvnen maSeneblebi (pirvelad — saRvTo suli
li saRmrToA, da merme _ mis mier aRZrulni wmidani igi mama-
da madli, Semdeg ki — mis mier aRZruli wminda mamebi),
ni. rameTu aReSena raA wmidaA da didi udabnoA opizaA mona-
radgan, rodesac aSenda wminda da didi udabno opiza mo-
zonTa mier, romelTa ewodeboda amona, andria, petre da ma-
kari. xolo amissa Semdgomad movida muniT da aRaSena uwye- nazonTa mier, romlebsac erqvaT: amona, andria, petre da
biTa saRmrToATa mcire eguteri da Sesakrebeli mcireTa Zma- makari, amis Semdeg aqedan movida is, vinc saRvTo uwyebiT
TaA adgilsa kldoansa da uvalsa kacTagan, romelsa parex uwo- aaSena mcire egvteri da cota Zmis Sesakrebeli kldovan
dian. xolo ese sityuaA mamaTa mier movals Cuenda, rameTu mi- da adamianTagan gauvlel adgilas, romelsac parexs uwo-
qael iyo aRmaSenebeli, saswaulTa da niSTa moqmedi maRalTa deben, xolo es gadmocema mamebidan aris mosuli Cvenamde,
da didTaA, romeli iyo mowafe didisa SioAsi sakYrvelT-moq- rom misi amSenebeli iyo miqaeli, maRal da did saswaul-
medisaA, romeli, viTarca mTiebi ganTiadisaA, brwyinvida que- Ta da niSTa moqmedi, romelic iyo mowafe didi da sakvir-
yanasa qarTlisasa. amisa netarisa miqaelis mimarT waremarTa
velTmoqmedi Siosi, qarTlis mxareSi rom brwyinavda cis-
yolad brZeni serapion, romelsa Tana-hyva ZmaA mcire hasakiTa.
kris varskvlavisebr.
rameTu didsa miqaels, viTarca raA mamasa sulTasa da mzrdel-
sa obolTasa, Sehvedra Tavi TYsi. xolo netarsa mas sxuanica am netari miqaelisken gaemarTa yovladbrZeni serapi-
mravalni aqundes mowafeni, srulni da brwyinvaleni saTnoe- oni (romelsac Tan axlda asakiT patara Zma), radgan swo-
biTa, viTarca didsa antonis ilarion da makari, egreTve miqa- red mas, did miqaels, rogorc sulTa mamas da obolTa gam-
els basili da markelaoz. da maT Tana Seivedra netari sera- zrdels, Seavedra man Tavisi Tavi, Tumca netar miqaels
pion Tana-ZmiTurT da TanaaRracxil yvna dassa mowafeTasa. sxva mowafenic bevri hyavda, saTnoebiT srulni da brwyin-
xolo uxucesi igi ZmaA wesiTa msoflioATa dampryobel eqmna valeni. kerZod, iseve, rogorc hyavda did antonis ilari-
mamulsa samkYdrebelsa da igive Seitkbo talanti, moRuawe- oni da makari, aseve hyavda miqaels basili da markelaozi.
bisaA ucxoTa da glaxakTaA.
ai, amaTTan SerTo man netari serapioni ZmasTan erTad da

164 165
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

amissa Semdgomad mo-raA-iwia Jami wmidaA mamaA Cueni vi- Caricxa isini mowafeTa dasSi (rac Seexeba serapionis uf-
Tarca Rirsi brZanebiTa miqaelisiTa pativiTa mRdelobisaATa ros Zmas, igi, amqveyniuri wesisamebr, daeufla mamiseul
srul iqmna da RirsebiT msaxur saRmrToAsa sakurTxevelisa. samemkvidreos da igive madli Seitkbo — ucxoTa da gla-
da aman yolad ganTqumulman da didTa niSTa moqmedman miqa-
xakTa movla-patronoba).
el aRzardna da srulebad saTnoebisa aRiyvanna igini, vinaAca
amis Semdeg, rodesac movida dro, Cveni wminda mama, ro-
xedvides saRmrTosa mas moqalaqobasa missa da mdinareTa um-
didresTa swavlaTa da niSTa da saswaulTa didTa mis mier aR- gorc Rirsi, miqaelis brZanebiT mRvdlobis pativiT sru-
srulebulTa, romelni Semdgomad sikudilisa misisa aRwer- liqmna da gaxda saRvTo sakurTxevlis Rirseuli msaxuri,
nes mowafeTa misTa. amas raA yovelsa xedvides wmidani igi, xolo am yovladsaxelganTqmulma da did sakvirvelebaTa
viTarca magaliTTa keTilTa STaxedvides msgavsad Kelovan- moqmedma miqaelma aRzarda isini da aiyvana saTnoebis
Ta mxatvarTa da mismierTa madlTa moRebiTa aSenebdes safuZ- srulqmnilebamde, radgan xedavdnen mis saRvTo moRvawe-
velsa zeda swavlaTa misTasa ara Tivasa lerwamsa, aramed oq- obas da mis mier aRsrulebul did niSebsa da saswaulebs,
rosa, vecxlsa da TualTa anTrakTa. xolo mis mier Seyuare- rac misi sikvdilis Semdeg aRweres misma mowafeebma. da
bul iyvnes viTarca keTilad mimRebelni swavlaTa misTani.
xedavdnen ra am yovelives es wmindanebi, daxelovnebul
amiT eseviTariTa saqmiTa aRasrules Jami mravali winaSe mis-
mxatvarTa msgavsad, karg magaliTad Wvretdnen mas da mi-
sa da yovliTurT mobaZav missa iqmnnes.
seul madlTa SeZeniT misve swavlebaTa safuZvelze aSeneb-
dnen ara lerwam-balaxs, aramed oqros, vercxls da anTra-
kis Tvlebs. amasTan, misgan Seyvarebulni iyvnen, rogorc
miseul swavlebaTa kargad SemTviseblebi.
ai, amgvari RvwiT dahyves maT didi xani mis winaSe da
yovliTurT misi mbaZvelni gaxdnen.

IV. xolo Cuenda jer-ars, raATa neSti TxrobisaA guls- 4. magram gvmarTebs Cven, rom ambis darCenili nawili
modginebiT visminoT, Tu viTar moiwivnes sanaxebTa queyani- gulmodgined movisminoT da vTqvaT, Tu rogor moaRwies
sa samcxisaTa. esera vTquaT, rameTu iyo raA didi igi mamaA da maT samcxis qveynis mxareebSi, rameTu rodesac iyo didi
moZRuari miqael mdgomare locvasa Ramisasa, gankYrvebaA raA- mama da moZRvari miqaeli Ramis locvaze damdgari, raRac
me daeca da aRitaca zecad da ixila vinme, viTarca mRdel- gaucnaureba daemarTa mas, atacebul iqna zecad da ixila
Suenierad Semosili, da etyoda mas, raATa mis mier ganswav- viRac, samRvdelo Rirsebisamebr Semosili, romelic eub-
lulni igi mowafeni myis waravlinnes queyanad samcxisa, ro- neboda mas, rom mis mier ganswavluli mowafeebi, serapio-
mel arian serapion da iovane. da uCuenebda niSTa raTme da ni da ioane, dauyovnebliv gaegzavna samcxis mxareSi, amas-
saxeTa, Tu romelsa mividen adgilsa; poon, mividen raA, sas-
Tan, uCvenebda raRac niSnebsa da simboloebs imisas, Tu

166 167
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

wauli igi da mun Kel-yon aRSenebaA monastrisaA da Sekrib- romel adgilas unda misuliyvnen isini, xolo rodesac mi-
nes mas Sina sulni mravalni sadidebelad RmrTisa da meufisa vidodnen da ipovidnen aRniSnul niSans, iq daewyoT mo-
yovelTaAsa. da ese CuenebaA aqamomde iyavn! nastris aSeneba da SeekribaT masSi mravali suli sadi-
xolo mo-raA-ego gonebasa wmidaA igi, romelsa mravalni
deblad RvTisa da yovelTa meufisa.
exilvnes niSni saRmrToni, da mouwoda wmidaTa maT da SeW-
es xilva aqamde iyos!
munebuliTa piriTa hrqua serapions: `sayuarelo Svilo da
qristes mier Zmao serapion, friad mZimed aRmiCnda brZanebaA rodesac moego gonebas wmindani, romelsac mravali
ese, rameTu friadca uyuars sulsa TanazrdilobaA da uf- saRvTo niSi hqonda nanaxi, mouxmo xsenebul wmindanebs da
roAs-Ra, romelni saRmrToATa siyuaruliTa Sekrul iyvnen. mWmunvare saxiT uTxra serapions: "sayvarelo Svilo da
aw vinaATgan saRmrToA ars brZanebaA ese, raATa ganxYde amier qristes mier Zmao serapion! Zalian mZimed meCvena es brZa-
da aRaSeno sulT-samzrunveloA, sada-igi giCuenos Sen Rmer- neba, radgan suls Zalian uyvars TanaSezrdiloba da gan-
Tman~. xolo mas esma raA wmidisa mier, davarda ferKTa Tana sakuTrebiT isini, romlebic saRvTo siyvaruliT arian Se-
misTa da myovar Jam uKmod mdebare iyo. xolo wmidaman upyra kavSirebulebi. axla, radgan saRvTo brZanebaa es, unda wax-
Keli, aRadgina da etyoda: `gulpyrobil iyav, Svilo, rameTu
vide aqedan da aaSeno sulTa mosavlel-sapatronebeli ad-
SeuZlebel ars brZanebasa saRmrTosa mciredca wina-ganwyo-
gili, sadac giCvenebs Sen RmerTi". gaigona ra wmindanis-
baA, da eseca brZanebaAve ars, raATa romeli getyoda juarisa
oden martod tYrTvasa, igive getyYs, raATa cxoveli xati gan es, serapioni mis ferxTiT daeca da karga xans uxmod
gankacebisa misisaA itYrTo da egreT ganxYdeT, raATa aR-raA- iyo dawolili, magram wmindanma mohkida xeli, wamoayena
aSenoT wmidaA eklesiaA, mas Sina aRmarToT igi Tayuanis-sa- da uTxra: “gamxnevdi, Svilo, radgan SeuZlebelia saRvTo
cemelad da senTa da uZlurTa ganmdevnelad da sulTa mra- brZanebasTan mcirediTac dapirispireba da esec brZanebaa,
valTa gamosaKsnelad~. eseviTari raA mravali esma wmidasa mas, radgan is, vinc geubneboda, rom martooden jvari getvir-
sityYsa wil cremlTa simravle gardamoadina da hrqua: `uku- Ta, igive geubneba, rom itvirTo misi gankacebis cxoveli
eTu saTno ars, mamao, winaSe Sensa, evedre RmerTsa CemTYs, xati da ase waxvideT, raTa wminda eklesiis aSenebis Sem-
raATa ara ganmaSoros wmidasa krebulsa Sensa da maradis xil-
deg masSi aRmarToT igi Tayvansacemad, agreTve sneuleba-
vad wmidasa pirsa Sensa~. xolo man miugo da hrqua: `raATa ara
Ta da uZlurebaTa ganmdevnelad da mravali sulis gamo-
daaklde saRmrTosa gYrgYnsa morCilTasa, amier daacaden
sityYs-gebani da mza-yav Tavi Seni slvad gzaTa, da Tana- saxsnelad”.
rodesac amgvari bevri moismina wminda serapionma, pa-
suxis nacvlad cremlTa simravle gadmoadina da uTxra:
“Tu es gesaTnoeba Sen, mamao, Seevedre RmerTs CemTvis, rom
ar gamaSoros Sens wminda krebuls da rom maradis vxedav-
de Sens wminda saxes”. man ki miugo da uTxra: “imisaTvis,
rom ar daaklde morCilTa saRvTo gvirgvins, amis Semdeg
SeaCere Sepasuxebani da moamzade Seni Tavi gzebze

168 169
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa
cxovreba wminda serapion zarzmelisa

mogzaur Senda yav ZmaA Seni iovane da oTxni ZmaTa amaTganni~. savalad, xolo Sens Tanamgzavrad gaxade Seni Zma ioane da
xolo auwyna niSni raAme mis adgilisani, raATa advilad icnan am ZmaTagan oTxni”. amasTan, auwya im adgilis ram niSnebi,
adgilni igi, romlisa aRSenebad brZanebaA moeRo. da eseca rom advilad ecnoT is adgilebi, romlis aSenebis brZane-
hrqua, viTarmed: `uwyodeT, Svilno, rameTu sulTa mravalTa
ba hqonda miRebuli. Tan esec uTxra: "icodeT, Svilebo, rom
mizez eqmneT4 cxorebad saukunod, raATa viTarca ityYs mo-
mraval suls gauxdebiT saukuno cxovrebis mizezi, rom,
ciquli: `Kmasa mas Tana sayYrisasa mravalTa Tana Sen ZliT
cxovnebulTa warmoudge meufesa~. eseviTarni raA sityuani mociqulis Tqmisebr, "sayviris xmasTan erTad Sens mier cxo-
esmnes wmidisa misgan, arRara ikadra wina-ganwyobaA, aramed nebulebTan erTad warudge meufes".
Seuvrda cremliT da mowled6 Seitkbnes urTierTas wmidaTa wmindanisgan amgvar sityvaTa mosmenis Semdeg serapi-
maT, da egreTve msgavsad yovelni Zmani, da locvaA wmidisaA onma aRar Sehbeda SewinaaRmdegeba. piriqiT, cremliT Se-
sagzal TYssa yves. uvrda mas da wmindanebma siyvaruliT Seitkbes erTimeo-
re, iseve rogorc yvela Zmam, da maT wminda miqaelis loc-
va sagzlad waiRes.

V. xolo warmoemarTnes raA, maT Tana-etYrTa cxoveli 5. xolo rodesac gamoemarTnen, Tan itvirTes feris-
xati feriscvalebisaA Tana-Semwed da sasod yovelTa qris- cvalebis cxoveli xati yvela qristianis Semwed da ime-
teaneTa. xolo slvasa mas maTsa, viTarca sameufoTa palatTa, dad. amasTan, siarulisas ise gauWirveblad midiodnen, ro-
uWirvelad vidodes, vidremdis moiwines mTasa mas, viTarca gorc samefo palatebSi. ase miaRwies mTas, TiTqosda cis
simaRlesa cisasa aRZrulni, da dadges adgilsa mas, romelsa simaRlemde asulebma da gaCerdnen im adgilas, romelsac
beras juar ewodebis. xolo wmidaman man viTarca TiTiTa uCu- "berasjvari" ewodeba, xolo wmindanma, TiTqosda TiTiT,
ena maT adgili igi, sada eguleboda aRSenebaA monastrisaA. uCvena maT is adgili, sadac ganzraxuli iyo monastris aSe-
da viTarca STamovides dasasrulsa mas Kevisasa, romel ars
neba; da rodesac Camovidnen xevis boloSi, romelic aris
utyYsa, movides adgilsa rasme ZinZed saxel-debulsa, ga-
"utyvisa", mividnen raRac adgilTan, romelsac erqva Zin-
nimstures raAme da ganicades, da ixiles, rameTu udabno iyo
da Secvul tyeTa da KevTa. da Seiyuares igi ZmaTa maT. xolo Ze, mimoixedes, daakvirdnen da naxes, rom udaburi iyo igi
wmidaA igi etyoda, viTarmed: `ara arian saswaulni igi ad- da Semortymuli tyeebiTa da xevebiT. SeuyvardaT es ad-
gilsa amas, romeli gYbrZana warmomgzavnelman moZRuarman gili Zmebs, magram wmindani eubneboda maT: ”am adgilas ar
Cuenman~. xolo egreTca Kelyves da iwyes Senebad mcire ta- aris is niSnebi, rac gvamcno Cvenma gamomgzavnma moZRvar-
lavari da adgili raAme monastirsaA, da dayvnes mun ara ma”. miuxedavad amisa, mainc daiwyes da Seudgnen isini mci-
mciredni dReni. re talavarisa da monastris adgilis Senebas, da dahyves
iq arcTu mciredi dRe.

170 171
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

xolo euwya raA ufalTa mis dabisaTa, viTarmed ucxoTa xolo rodesac ecnobaT im dabis patronebs, rom viRac
vieTme monazonTa hnebavs adgilsa mas aRSenebad monasteri, ucxo monazonebs nebavT im adgilas monastris aSeneba, maT
xolo maT ara inebes, rameTu iyvnes yovliTurT mKecebriv, es ar inebes, radgan yovliTurT mxecis msgavsni iyvnen, uwi-
uwirav da borot, rameTu ara inebes kurTxevaA wmidaTa maT-
ravni da borotni, rameTu ar inebes am wmindanTagan kur-
gan. amisTYs zeda-mietevnes maT da viTarca igi weril ars
Txeva. amis gamo Tavs daesxnen maT da iseve rogorc nazare-
kacTa maTTYs nazarevelTa, viTarmed `moiyvanes qriste wue-
ramde mis mTisa, romelsa zeda qalaqi maTi daSenebul iyo~, vel kacTa Sesaxeb aris dawerili, rom "moiyvanes qriste
egreTve wmidani ese _ piramde mis mdinarisa, romel ars aR- im mTis wveramde, romelzec maTi qalaqi iyo daSenebuli",_
mosavaliT adgilsa mas. da wiaR-movles raA mdinare igi da aseve es wmindanebic miiyvanes im mdinaris piramde, rome-
movides dasavaliT missa, viTar or milion, adgilTa yolad lic aris xsenebuli adgilis aRmosavleTiT; da rodesac
tyeTa da uvalTa kacTa mier, da mimo-raA-vidodes WiriT da gadalaxes mdinare, mividnen mis dasavleTiT, daaxloebiT
SromiT adgilTa maT iwroTa, poves niSebi da saswaulebi, uw- sam kilometrSi, yovlad tyian da adamianTagan gauvlel
yebuli didisa misgan moZRurisa, da ganixares didiTa sixaru- adgilebamde, xolo mimodiodnen ra gaWirvebiTa da jafiT
liTa. da gulsavsebiT mecnier iqmnes, viTarmed ara cud da
viwro adgilebSi, naxes maT didi moZRvrisgan nauwyebi ni-
amao ars gzaA igi saWiroebiT slvisa maTisaA. da ixiles raAme
Sebi da saswaulebi, ris gamoc didi sixaruliT gaixares
borcY mcire, umaRlesi sxuaTa maT adgilTaA, da aRmosavaliT
borcusa mas wyali aRmomcenare, mdinari da Suenieri, rome- da darwmunebiT Seicnes, rom fuWi da amao ar yofila gza
li-igi gulsavse-hyofda wadilsa mas mgzavrobisasa. xolo mi- maTi najafari msvlelobisa, Tanac naxes mcire ram borcvi,
moganimstures da ixiles, da ara ipova adgili veloani da far- sxva adgilebze ufro maRali, da am borcvis aRmosavle-
ToebiT Semwynarebeli maTi. da ubrZana wmidaman man, raATa sa- TiT — amomdinare wyali, mCqefare da saamuri, rac sar-
Sual wyarosa mas da borcusa moiqmnas adgili da aReSenos wmunos xdida maTi mgzavrobis wadils. amasTan, rodesac
mcire talavari, romeli eqmna maT Semwynarebel ucxoebisa mimoixiles da daakvirdnen, da ver hpoves mindvriani ad-
maTisa, da raATa cxoveli igi xati mas Sina Tayuanis-icemebo- gili, rac Tavisuflad daitevda maT, brZana wmindanma, rom
dis maT mier.
wyarosa da borcvis SuaSi damuSavebuliyo adgili da aSe-
nebuliyo mcire talavari, rac gaxdeboda maTi TavSesafa-
ri ucxoobaSi da mis SigniT maT mier Tayvancemuli iqne-
boda is cxoveli xati.

VI. xolo Cuen aqa warvmarToT sityuaA da gancxadebulad 6. aq ki Cven sityvas ganvagrZobT da cxadad warmovu-
warmouCinoT siyuarulsa Tquensa, Tu viTar iyo adgilisa mis CenT Tqvens siyvaruls, Tu rogor xdeboda im adgilis da-
warmarTebaA, anu vin iyo kaci igi, romelman yovelive viTar- muSaveba an kidev, vin iyo is adamiani, romelmac, TiTqos-
ca RmrTisamieriTa brZanebiTa keTilad warumarTa maT. rame- da RvTismieri brZanebiT, yvelaferi kargad mougvara maT,
Tu iyo vinme mTavari didi da warCinebuli queyanasa amas,
rameTu am mxareSi iyo erTi vinme didi mTavari da

172 173
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

romeli yovelTa hmatda simdidriTa da simravliTa erTa da warCinebuli, yvelaze aRmatebuli simdidriT da xalxisa
agarakTaATa, romlisa sivrce sazRvarT-vrcel da mraval iyo. da mindor-velebis simravliT, romelTa ganfenilobac
da ara Tu queyanierTa da quemeTrevTagan mdidrooda, ara- farTosazRvrebiani da didi iyo. mas ara mxolod amqvey-
med RmrTis-msaxurebiT cxorebulTaca yovelTa ereoda. da
niuri da miwieri simdidre hqonda, aramed RvTismsaxure-
viTarca iobisTYs weril ars: `WeSmaritad marTal da ubra-
biTi cxovrebiTac sZlevda yvelas, rogorc es dawerilia
lo~. eseviTari ese kaci iyofoda da mravalTa taZarTa da ka-
ravTa iqceoda, romelsa saxeli ewoda giorgi, meored _ Cor- iobis Sesaxeb: “WeSmaritad marTali da ubralo”. ai, am-
Caneli, romlisa taZarni Sen iyvnes sanaxebsa CorCanisa da za- gvari adamiani iyo igi, romelic bevr sasaxlesa da tala-
navisasa, xolo umravlesTa JamTa inadirobn igi adgilTa maT varSi cxovrobda. saxelad erqva mas giorgi, meore saxe-
cxroWa wodebulTa, rameTu iyo mun simravle TxaTa da sxua- lad — CorCaneli, romlis sasaxleebi aSenebuli iyo Cor-
Ta nadirTa velurTaA, da areTa maT eSena saxli, romel odes- Canisa da zanavis mxareebSi, Tumca bevrad ufro xSirad
me ewiis Rame, sadgur yvian mas Sina sibnelisaTYs Ramisa da igi nadirobda cxroWad wodebul adgilebSi, radgan iq
uvalobisa da siKSoAsa tyeTaAsa. iyo Txebisa da sxva veluri nadirebis simravle da im are-
da iyo, raJams daibanakes wmidaTa maT adgilsa mas zemoK-
mareSi aSenebuli hqonda mas saxli, rom Tu rodisme Rame
senebulsa da qmnes talavari maxlobelad borcYsa mis, da
wamoeweoda, iq daivanebda Ramis sibnelisa da tyeebis ga-
aRagznes cecxli, da viTarca aKda kuamli didZali. xolo vi-
Tarca ixila giorgi morwmuneman, iyo raA mdevar nadirTa, gan- uvalobisa da sixSiris gamo.
kYrda friad da hrqua winaSemdgomelTa: `vinaA ars adgilsa rodesac wmindanebma zemoxsenebul adgilas daibanakes
imas siKSoA kuamlisaA, anu Tu vis rad uKms cecxli? ukueTu da karavi gamarTes borcvis axlos, daanTes maT cecxli da
vinme eZiebs nadirTa, rad kadnier da urcxYno qmnil ars? da- rogorc ki avarda didZali kvamli, dainaxa ra es morwmu-
RaTu sxuaA saWiro raA vis uKms, Cuen viTar ara mecnier varT?~ ne giorgim, romelic nadirebs misdevda, gaukvirda Zali-
aramed veravin misca pasuxi, vinaAca myis ubrZana erTsa visme an da uTxra msaxurebs: "saidan aris im adgilas xSiri kvam-
monaTagansa: `da warved mswrafl~, hrqua, `da zedamiwevniT li, anda vis rad dasWirda cecxli? Tu vinme nadirebs eZebs,
can Zali saqmisaA amis da mauwye Cuen, Tu raA-me ars saxilavi
ratom gaTavxedebula da ar erideba? xolo Tu sxva ram
ese?~
aucilebeli sWirdeba vinmes, Cven rogor ar viciT es?" rad-
xolo warvida myis yrmaA igi da WiriT da SromiT mihyva
kuamlsa mis cecxlisasa. xolo viTarca miiwia mun, ixila ta- gan veravin upasuxa mas, amitom myisve ubrZana erT-erT mo-
lavari igi da kacni Semosilni xalenebiTa ucxoATa meudab- nas: “wadi swrafad, zedmiwevniT gaige saqmis arsi da gva-
noeTaATa. ganhkrTa ukue kaci igi, xolo iginica gankYrdes. uwye Cven, Tu ra aris es sanaxaoba”.
da mivlinebuli igi hkiTxvida vinaobasa anu raA-me arian saq- dauyovnebliv wavida mona da gaWirvebiT da jafiT mih-
meni maTni, romelni eseviTariTa siglaxakiTa ixilvebian da ese- yva igi cecxlis kvamls, xolo rodesac miaRwia iq, naxa ta-
viTarsa amas uRuawsa adgilsa ixilvebian? xolo maTca miu- lavari da adamianebi, romlebsac emosaT ucxo meudabnoe-
ges da hrques: `da sayuarelo, Sen ukue vin xar, anu rad giKms Ta tyavebi. Secbunda is kaci. amaTac gaukvirdaT. ekiTxe-
zedamiwevniT cnobaA Cuenisa viTarebisaA?~ da kaci igi etyoda:
boda gagzavnili mona maT sadaurobas da imas, Tu ra iyo

174 175
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

`mTavrisa var me didisa, romlisa saxeli giorgi, romlisa mi- maTi saqme, Candnen ra esoden siglaxakeSi da Tanac esoden
er movivline me, rameTu daukYrda eseviTarsa amas adgilsa velur adgilas. amaTac miuges da uTxres: "da Sen ki, sayva-
kuamli cecxlisaA da yolad yofaA kacisaA~. xolo wmidasa mas relo, vin xar an rad gesaWiroeba zedmiwevniT gaigo Cveni
viTarca esma, rameTu mTavari ars da ufali adgilTa maT, ga-
mdgomareoba?" is kaci upasuxebda: "me vekuTvni did mTa-
moikiTxa gamowulilviT yoveli saqme misi. da viTarca cna ze-
vars, romlis saxeli aris giorgi, visganac gamovigzavne
damiwevniT, viTarmed ufal ars maT adgilTa da mpyrobel yo-
velTa maT sanaxebTa, meyseulad iwyo wmidaman serapion da myis me, radgan gaukvirda mas aseT adgilas cecxlis kvamli da
warmouTxra pirveliTgan vidre mun Jamamde, Tu romlisa mi- saerTod adamianis aq yofna". rodesac Seityo wmindanma,
zezisaTYs moiwines adgilsa mas, da viTarmed egulebis aR- rom mTavari da am adgilTa patroni yofila axlomaxlo,
SenebaA monastrisaA. da eseca SesZina, viTarmed: `brZanebaA ars gamowvlilviT gamoikiTxa mTeli misi saqmianoba da ro-
saRmrToA, da mowafeni varT niSTa da saswaulTa mier gan- gorc ki gaigo zedmiwevniT, rom marTlac am adgilTa pat-
brwyinvebulisa miqael parexelisani~. ronia igi da mTeli im mxareebis mflobeli, dauyovnebliv
da viTarca esma ese yoveli kacsa mas da raA-igi ixila, yo- daiwyo wminda serapionma da myisve mouTxro mas, Tavidan
veli miuTxra didsa mas mTavarsa da yovelTa winaSemdgomel-
vidre am dromde, Tu ra mizeziT movidnen am adgilas da
Ta. xolo igini mTavriTurT SiSman da gankYrvebaman Seipyrna
rom ganizraxaven monastris aSenebas. dasZina kidec Sem-
da saocar raAme hgones saqme igi. xolo kaci igi etyoda maT,
viTarmed: `kacni minaxvan yolad KorciTa myofni, xatiTa da degi: "saRvTo brZanebaa es da mowafeebi varT niSebiTa da
saxiTa monazonTaATa da ara saocrad, aramed cxadad~. xolo saswaulebiT gabrwyinebuli miqael parexelisa".
ganTenna raA, kualad ubrZana mTavarman orTa sakuTarTa TYsTa gaigo ra im kacma da naxa ra es yovelive, yvelaferi
da gonebiTaca frTxilTa, raATa zedamiwevniT cnan yovelive. amcno did mTavars da yvela msaxurs, romlebic mTavarTan
xolo warmovides kacni igi. da viTarca moiwines winaSe wmi- erTad SiSma da gakvirvebam Seipyro da moCvenebad CaTva-
disa mis mamisa, da ixilna igini da gulisKma-yo, rameTu mTa- les es ambavi, magram is kaci eubneboda maT: "adamianebi vna-
varni arian da sakuTarni didisa mis mTavrisani, miegeba da mow- xe, yovliTurT xorcielad myofni, monazonTa xatiTa da
led moikiTxna wmidaman man da winaSe xatsa waravlinna, da Ta-
saxiT, ara moCvenebiT, aramed cxadad". rodesac gaTenda,
yuanis-sces raA, da ikurTxnes da ganixares didad friad.
kvlav ubrZana mTavarma or Tavis axlobels, romlebic go-
nebiTac frTxilni iyvnen, rom zedmiwevniT gaegoT yove-
live. wamovidnen es kacebi da rodesac movidnen isini wmin-
da mamis winaSe, wmindanma ki Sexeda maT da Seityo, rom
mTavarni arian da im didi mTavris axloblebi, miegeba da
siyvaruliT moikiTxa. Semdeg xatis win waradgina isini
da maTac, Tayvani sces ra, kurTxeva miiRes da gaixares me-
tismetad.

176 177
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

maSin hrques mTavarTa maT wmidasa serapions da sxuaTa maT maSin am mTavrebma uTxres wminda serapions da sxva
ZmaTa: `vhmadlobT RmerTsa, wmidano meufeno, romelman Jam- Zmebs: ”vmadlobT RmerTs, wminda meufeno, romelmac amJa-
Ta amaT moxedva-yo Cuen zeda da queyanasa zeda gYCuenna kacni mad moixeda Cvenze da miwaze gviCvena zecis adamianebi, ax-
zecisani. xolo aw gulsavse guyveniT Cuen, Tu romlisaTYs
la ki is gviTxariT sarwmunod, Tu ris gamo ineba Tqvenma
jer-iCina siwmideman Tquenman moslvaA uRuawTa amaT da uval-
siwmindem am velur da gauval adgilebSi mosvla". maSin
Ta adgilTa. maSin wmidaman mamaman serapion saxe patiosnisa
juarisaA gamosaxa da sulT-iTquna siRrmiT sulisaAT da es- wminda mama serapionma gamosaxa patiosani jvaris saxe, su-
reT hrqua maT: `Cuen, N sayuarelno, daRacaTu codvil varT, lis siRrmidan amoikvnesa da ase uTxra maT: "Cven, hoi say-
kacni varT qristeaneni, da gurwams qriste RmerTi Cuenisa varelno, TumcaRa codvilebi varT, adamianebi varT qris-
cxorebisaTYs gankacebuli da moveliT aRdgmasa yovelTasa tianebi da gvwams qriste RmerTi, Cveni cxonebisTvis gan-
da wmidaTaTYs ganmzadebulsa netarebasa, romel aras vityYT kacebuli, da moveliT yvelas aRdgomas da wmindanebisTvis
garegan WeSmaritebisa, rameTu mowafeni varT didisa mis da gamzadebul netarebas. amitom, arafers vityviT WeSmari-
ganTqumulisa miqael parexelisani da brZanebiTa saRmrToATa tebisgan daSorebuls, radgan mowafeebi varT didi da sa-
mis mier warmovlenilni, da raATa adgilsa amas aRvaSenoT Se-
xelganTqmuli miqael parexelisa da mis mier warmogzav-
sakrebeli cxovarTa pirmetyuelTaA~. da yovelive warmouT-
nilebi saRvTo brZanebiT, rom am adgilas avaSenoT sit-
xra SemdgomiTi-Semdgomad. xolo maT viTarca gulisKma-
yves, rameTu WeSmarit arian sityuani maTni, saxeli didisa mis yvier cxvarTa Sesakrebeli". da ase mouTxro, Semdeg da Sem-
moZRurisaA esma, Tayuanis-sces xatsa mas cxovelsa, da wmida- deg, yvelaferi, xolo maT, rogorc ki Seicnes, rom WeSma-
ni igi moikiTxnes da waremarTnes da miiwines, raATa winaSe ritia misi sityvebi, da didi moZRvris saxelic esmaT, Tay-
giorgi RmrTis-msaxurisa yovelive xiluli da smenili war- vani sces cxovel xats, moikiTxes es wmindanebi, Semdeg ki
mouTxras. xolo mas esma raA, viTarmed mowafeni miqaelisni wamovidnen da warsdgnen RvTismsaxuri giorgis winaSe,
arian, irwmuna WeSmaritebaA sityuaTa maTTaA da ganixara, da rom eTqvaT misTvis yvelaferi, rac naxes da gaigones, man
warvida saxid TYssa da surviel iyo xilvasa maTsa. ki rodesac Seityo, rom miqaelis mowafeebi arian, irwmu-
na maTi sityvebis WeSmariteba, gaixara da wavida Tavis sax-
lSi, survili hqonda ra maTi naxvisa.

VII. xolo Semdgomad samisa dRisa ubrZana, raATa mza-yvnen 7. sami dRis Semdeg brZana man, rom gaemzadebinaT im
gzani mimyvanebelni adgilsa mas, romelsaca iyvnes wmidani adgilamde misasvleli gzebi, sadac iyvnen wmindanebi. Sem-
igi. da aRekazma da aRiRo mciredi raAme evlogiaA, romeli deg Seikazma igi, aiRo mcire ram mosakiTxi, rac Seefere-
Seetyueboda kacTa maT meudabnoeTa, da mis Tana wariyvanna boda am meudabnoe adamianebs, TavisTan waiyvana xucesebic
xucesnica sacecxur-sakumevelebiTa. da waravlinna winaAT sacecxlur-sakmevlebiT da win gauSva malemsrbolebi, rom
mkYrcxl mavalni, raATa ganhmzadebden gzaTa; da mi-raA-iwi- maT gzebi moemzadebinaT. rodesac miaRwies im adgils, sa-
nes adgilsa mas, romelsa wmidani igi iyvnes. xolo cnes raA
dac wmindanebi iyvnen, da am wmindanebmac gaiges ra, myisve

178 179
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

wmidaTa maT, da myis wina miegebnes mTavarsa da sada-igi wya- win miegebnen mTavars da gavidnen im adgilas, sadac wya-
roA ars, ganvides adgilsa mas, vinaAca gardaKda saKedarsa da roa. is ki CamoqveiTda saxedridan da Seuvrda cxovel
Seuvrda xatsa mas cxovelsa, da egreTve wmidani igi moikiT- xats, aseve, moikiTxa wmindanebi da ikurTxa maTgan. maSin
xna da ikurTxa maT mier. maSin miugo mTavarman mamaTa maT ne-
uTxra mTavarma netar mamebs, eubneboda ra mduRare su-
tarTa da mduRariTa suliTa etyoda: `da vhmadlob RmerTsa
liT: "vmadlob RmerTsa da meufes, hoi wmindanebo, romel-
da meufesa, N wmidano, romelman ara ugulebels-yo uRirse-
baA Cueni da dReTa Sina CemTa yo Cem Tana saswauli, romelman mac ar ugulebelyo Cveni uRirseba da Cems sicocxleSi
aw Rirs-myo yolad araRirsi ese pirvelad Tayuanis-cemad moaxdina CemTan saswauli, romelmac axla Rirsi gamxada
cxovelsa xatsa missa, da merme _ wmidaTa pirTa TquenTa~. me, yovlad araRirsi, jer Tavisi cxoveli xatis Tayvanis-
xolo sanatreli serapion aRivso suliTa wmidiTa da cemisa, Semdeg ki — Tqveni wminda saxeebisa".
msgavsad mdinarisa aRmoadinebda TaflmwTolvariTa miT eni- sanatreli serapioni aivso suliwmindiT. igi Taflad-
Ta swavlaTa saRmrToTa. da viTarca mdinare edemisaA aRmo- mwveTavi eniT mdinarisebr amoadinebda saRmrTo swavle-
uwyarooda oqronakaduliT piriT misiT, romlisaTYsca gan- bebs da rogorc edemis mdinare, Tavisi oqronakaduliani
kYrda mTavari igi da yovelni winaSemdgomni, romlisaTYsca
piridan amouwyaroebda maT am yovelives, riTac gakvirve-
Seuvrdes ferKTa misTa da etyodes: `viTarca erTi mociqul-
buli darCnen mTavari da yvela msaxuri. amis gamo isini
Tagani qristeman mogavlina, aw ukue jerisaebrsa yofad
gYbrZanebdi, mamao!~ da wmidaTa maT Zalisaebr hrques ara yov- ferxTiT Seuvrdnen mas da eubnebodnen: "rogorc erT-er-
nebad saRmrTosa brZanebasa, viTarca jer-ars adgilsa amas aR- Ti mociquli, ase mogavlina Sen qristem. amitom axla is
Senebad monasteri Sesakrebelad sulTa RmrTis-moyuareTa. gvibrZane, mamao, Tu ris gakeTeba gvmarTebs". wmindanebmac
xolo mTavari igi Seuvrda maT da etyoda: `gevedrebi, N wmi- uTxres, rom ramdenadac SesaZlebeli iyo, nu daayovneb-
dano, nu daamZimebT Cem zeda saTxovelsa, rameTu aha esera xe- dnen saRvTo brZanebas, raTa am adgilas, rogorc saWiroa,
davT, viTar yovliTurT uqm da uRuaw ars adgili ese, da yo- aSenebuliyo monasteri RvTismoyvare sulebis Sesakrebad.
lad uRonod gxedav Tquen msgavsad mociqulTa. xolo vinaA- mTavari Seuvrda maT da eubneboda: "gevedrebiT, hoi wmin-
Tgan RmerTsa moRuawed Cemda mouvlinebieT, saqmeni ese, ro-
danebo, nu daamZimebT Cemze Tqvens saTxovars, radgan vxe-
melTa ityYT, TYnier Cemsa ara waremarTebian. aw ukue ars
dav, Tu rogor yovliTurT fuWia da veluri es adgili
adgili, romeli marjue ars da momzavebel amaT saqmeTa, vi-
naAca brZanen siwmideman Tquenman, raATa mun aRvaSenoT mo- da Tqvenc yovlad arasmqoned gxedavT msgavsad mociqul-
nasteri, rameTu aqa SeuZlebel ars yolad raAsaca egeviTa- Ta, xolo radgan RmerTs CemTan mouvlenixarT samoRvawe-
risa saqmed~. od, es saqme, Tqven rom ambobT, Cems gareSe ar gakeTdeba.
amitom, radgan aris adgili, romelic am saqmisTvis mosa-
xerxebelia da Sesaferisi, brZanos Tqvenma siwmindem, rom
iq avaSenoT monasteri, radgan aq yovlad SeuZlebelia ra-
ime amgvaris gakeTeba".

180 181
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

xolo wmidaA igi etyoda mas: `RmerTman, romelman ubrZa- wmindani ki amas etyoda: “RmerTi, romelmac ubrZana
na moses kuerTxiTa ganpebaA zRYsaA da kualad udabnos kldi- moses zRvis gapoba kverTxiT da kidev, udabnos frialo
sagan uRaRisa aRmocenebad wyali, da moRebasa sazrdelisasa kldisgan wylis gadmodineba, xalxs ki saWmlis miRebisas
uwYma mananaA ersa, vinaA igive ars aqaca, romelman Znelovan-
manana uwvima, igive aris aqac, romelic Seni nebiT da saR-
ni advil yvnes jer-CinebiTa SeniTa da SewevniTa saRmrToA-
vTo SewevniT siZneleebs gaaadvilebs, xolo is, rom saR-
Ta. xolo SeuZlebel ars, raATamca brZanebasa saRmrTosa wi-
na-ganvewyveniT da adgili ese sxuad vcvaleT, rameTu niSni vTo brZanebas SevewinaaRmdegoT da es adgili sxvaSi Sev-
da uwyebani adgilsa amas uwameben~. xolo mTavarman hrqua: cvaloT, SeuZlebelia, radgan niSebi da monaTxrobebi am
`egebisa ese, mamao, raATa kacman nefsiT Tavi WirTa misces da adgils emowmebian”. mTavarma uTxra: “gana egebis, mamao, rom
ukuanaAsknel mokicxul da maSural ipoos cudad?~ xolo wmi- adamianma nebayoflobiT misces gaWirvebas Tavi, bolos ki
daA igi etyoda: `gonierad ismine, N mTavaro, igavi ese, rame- Sercxvenili da fuWad damaSvrali aRmoCndes?” wmindani
Tu margalitni da Tualni patiosanni mimoganbneul raA iy- upasuxebda: “gonivrulad ismine, hoi, mTavaro, es igavi: Tu-
vnen Tana-aRreviT miwasa, ara esreT brwyinven winaSe Tualebsa ki margalitebi da patiosani Tvlebi gaifantebian da mi-
xilvis-moyuareTasa, viTar-igi raJams gamoiKurvnen da gan-
was Seerevian, ise rodi ibrwyineben xilvismoyvareTa Tval-
wmden da oqroTxzulebiT Seiwyvnen keTilTa mier mWedel-
win, rogorc maSin, rodesac karg mWedelTagan gamoiwve-
Ta, maSinRa gamoCndes brwyinvalebaA maTi da iqos muSaki da
SuenierebaA maTi. egreTve adgili ese raJams Kel-yon Kelo- bian, ganiwmindebian da oqroTxzulad Seiwyobian. swored
vanTa muSakTa, maSin ixilos Tualman mxilvelTaman Suenie- maSin gamoCndeba maTi brwyinvaleba da Seiqeba ostatic da
rebaA adgilisa amis, vinaAca nu guaiZuleb datevebad adgi- maTi mSvenierebac. aseve, rodesac daxelovnebuli ostatebi
lisa amis da sxuad cvalebad, rameTu ese ver egebis Cuen mier~. daamuSaveben am adgils, maSin naxavs damnaxveli Tvali am
ese raA esma mTavarsa, Tavi moidrika da dadumna. amissa Sem- adgilis mSvenierebas. amitom, nu gvaiZuleb am adgilis da-
dgomad aRdga, iloca da hrqua maT: `locva yavT CuenTYs, wmi- tovebas da sxvagan gadasvlas, radgan ar egebis es Cvengan”.
dano, rameTu me ara mSurs adgili ese, xolo sxuad Tanalmo- rodesac mTavarma moismina es, daxara Tavi da dadum-
baA da SewevnaA yolad SeuZlebel ars~. da mohguares mas sa-
da. amis Semdeg adga igi, iloca da uTxra maT: “iloceT
Kedari da warvida, da etyoda da hrqua wmidaTa maT: `ara Tu-
CvenTvis, wmindanno, radgan me ar mSurs es adgili, sxva
re Rirs viyav locvasa Tquensa~. da warvida mwuxare. da vi-
Tarca mivida mdinaresa mas winaSe maTsa myofsa, da ixila mci- mxriv ki Tanalmoba da Sewevna yovlad SeuZlebelia”. da
re raAme klde da gardaKda mas zeda da dajda. da mouwoda mouyvanes mas saxedari da wavida, Tan es miugo da uTxra
erTsa yrmaTagansa da hrqua mas: `mived, Zmao, da arqu wmidaTa wmindanebs: “nuTu ar viyavi Rirsi Tqveni locvisa?”, da
maT, raATa moviden adgilsa amas~. xolo viTarca wargzavna wavida damwuxrebuli, xolo rodesac mivida igi mdinares-
Tan, maT winaSe rom iyo, naxa mcire ram klde, gadavida mas-
ze da dajda. Semdeg mouxmo erT-erT monas da uTxra mas:
“midi, Zmao, da uTxari im wmindanebs, rom movidnen am ad-
gilas”, xolo rodesac gagzavna isini, uTxra Tavis

182 183
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

igi, hrqua TYsTa sakuTarTa: `vinaATgan ara inebes wmidaTa maT axloblebs: "radgan ar inebes im wmindanebma zanavis adgi-
adgilTa mas zanavisaTa, raATamca mun gueSena udabnoA didi lebi, rom iq agveSenebina didi da maRali udabno, amje-
da maRali, aw ukue raA jer-ars yofad?~ xolo maT hrques: rad raRa unda vqnaT?" maT miuges: "is, rom ar davabrko-
`raATa ara davabrkoloT guls-modginebaA maTi~.
loT maTi gulmodgineba".
xolo mTavarman hrqua: `saRmrToAsa Zalisa ganugebelad
mTavarma uTxra: "saRvTo Zalis gangebulebis gareSe
ara ars saqme ese kacTagan. amisTYsca jer-ars, raATa Zalisa-
ebri vaCuenoT SewevnaA~. da viTarca moiwines wmidani igi ad- adamianTagan ar xdeba es saqme. amitomac saWiroa, rom SeZ-
gilsa mas, da kualadca etyoda maT mTavari igi: `gevedrebi, lebisdagvari Semweoba gamoviCinoT"; da rodesac movid-
wmidano RmrTisano, raATa erTi mommadloT me, rameTu arian nen wmindanebi im adgilTan, kvlav uTxra maT mTavarma: "ge-
adgilni mravalni da keTilni da naSenebiTa Ronierni da ixil- vedrebiT, RvTis wmindanebo, rom erTi ram mommadloT me,
neT1igini, da ukueTu didad moaSundes sulsa Tquensa, aha ad- rameTu aris mravali adgili, kargi da Zlierad moSene-
gilni da Sesavalni da yoveli saKmari uxuebiT~. xolo netarman buli. naxeT isini da Tu Zalian esaTnoeba Tqvens suls, aha
serapion kualadca hrqua: `msgavsad mociqulisa vityodi: adgilebi, Sesasvlelebi da yovelgvari saxsari uxvad". mag-
“ukueTumca angelozi maxarebda, gareSe missa, romeli gue-
ram netarma serapionma kvlav miugo: "mociqulis msgavsad
xara, ara gurwams.~
vityodi: Tundac rom angelozi maxarebdes imis garda, rac
maSin giorgi mouwoda visme Wabuksa asakiTa, romel ars
ZaliTa da hrqua: `Svilo sayuarelo, gza-hyev wmidaTa amaT da gvexara, ar gvwams".
xvale ganTiadiTgan vidre mwuxramde raodeni SemoweriT Se- maSin giorgim mouxmo viRacas, asakiT (ese igi SeZle-
movlon, mimicemies maTda, vinaATgan adgilsa amas wadier arian. biT) Wabuks da uTxra: “sayvarelo Svilo, umegzure am wmin-
da ukueTu vinme ipoos damaxrwevel maTda ucxoebisaTYs, yo- danebs da xval ganTiadidan saRamomde ramdensac Semowe-
velTave auwye, viTarmed TavisuflebiT da nebisaebr aSene- riTad Semovlian, mimicia maTTvis, vinaidan am adgilis
ben monastersa sabrZanebelsa Sina Cuensa~. xolo wmidaTa maT msurvelni arian da, Tu aRmoCndeba vinme xelisSemSleli
mamaTa etyoda: `gulpyrobil iyveniT, viTarmed yovliTa Za- maTTvis, radgan ucxoebi arian, yvelas auwye, rom isini Ta-
liTa TanaSemwe Tquenda var me da mzrunvel, da aravin wina-
visuflad da nebisamebr aSeneben monasters Cvens sabrZane-
aRmdgom Cuenda ars adgilTa amaT, romelTa gegulebis dap-
belSi”, wminda mamebs ki eubneboda: “darwmunebuli iyaviT,
yrobad, xolo Semdgomad samisa dRisa kualad gixilne,
ufalsa Tu enebos~. vinaA wmidaTa maT ganixares friad da mad- rom mTeli ZaliT TanaSemwe var Tqveni da mzrunveli da
lobaA aRuares. da mamaTa Rame igi kldes mas zeda ganaTies. da aravin aris Cveni mowinaaRmdege am adgilebSi, romelTa
eseca sityuaA WeSmarit ars, mowevnuli Cuenda, viTarmed xil- dapatronebac ganizraxeT, Tumca sami dRis Semdeg kvlav
vaA angelozisaA ixila Ramesa amas, romeli ganaZlierebda mas gnaxavT, Tu ufali inebebs”. amis gamo Zalian gaixares wmin-
da guls-modginebiT Sromad ubrZanebda, romlisaTYsca Sem- danebma da samadlobeli aRmoTqves. Semdeg is Rame klde-
dgomad orisa dRisa Seqmnna orni juarni wmidaman man Keli- ze gaaTies mamebma da es sityvac, Cvenamde mosuli, WeSma-
Ta TYsiTa da kldesa mas zeda aRmarTna saxelsa zeda wmidaTa ritia, rom am Rames angelozis gamocxadeba ixila serapi-
mTavar-angelozTasa. xolo ukuanaAsknel mcire eguterica
onma, romelic ganaZlierebda mas da gulmodgine Sromas

184 185
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

aReSena, rameTu niSni da kurnebani sneulTani iqmnebodes saR- ubrZanebda, risTvisac ori dRis Semdeg wmindanma gaakeTa
mrToAsagan madlisa wmidaTa maT mTavarangelozTaAsa. ori jvari Tavisi xeliT da im kldeze aRmarTa mTavaran-
gelozTa saxelze, mogvianebiT ki mcire egvteric aSenda,
radgan niSebi da sneulTa gankurnebebi xdeba wminda mTa-
varangelozTa saRvTo madliT.

VIII. xolo Cuen kualad aRvideT pirvelsave sityuasa da 8. magram Cven kvlav davubrundeT pirvel sityvas da
Zalisaebr vipyraT wesi TxrobisaA. rameTu gan-raA-aTies Rame SeZlebisdagvarad vflobdeT Txrobis wess, radgan rode-
igi da mze aRmobrwyindeboda, aRdga wmidaA igi da ZmaA misi sac gaaTies maT is Rame da mze amobrwyinda, adga wmindani,
iovane da erTi ZmaTa maTgani, romelTa ricxY equs iyo, da misi Zma ioane da erT-erTi ZmaTagani, romelTa raodeno-
waremarTnes Wabuksa mas Tana samni igi da samni daetevnes ad- bac iyo eqvsi, da es sami wavida im WabukTan erTad, xolo
gilsa mas. xolo iwyes slvad pirsa mis mdinarisasa dasavliT sami adgilze darCa; imaT ki msvleloba daiwyes mdinaris
kerZo. da viTar vles, miiwines Sesakrebelsa orTa maT wyal-
pirze dasavleTisken. iares ra, miaRwies ori wylis Sesak-
Tasa. xolo iyo mun wisqYli, saxli raAme Sesakrebelsa mas Sua
rebels, sadac iyo wisqvili, — raRac saxli wyalTa Sesak-
wyalTasa, romelsa saZmo ewodeboda. da amas Sina iyvnes kac-
ni raAme ukeTurni, yolad mKecebrivni, viTarca adgilisa uka- reblis SuaSi, rasac "saZmo" ewodeboda. mis SigniT iyvnen
coAsa da ucxoAsani. vinme ukeTuri adamianebi, yovlad mxecismsgavsni, rogorc
da viTarca miviwieniT adgilsa mas, maSin Wabuki igi, moZ- ukacrieli da ucxo adgilis mkvidrni.
Ruari Cueni, guetyoda: `wmidano RmrTisano, saAT gnebavs "... da roca mivaRwieT im adgils, maSin Cvenma winam-
slvaA?~ xolo Cuen gueneba, raATa gare-SeweriT SemovloT ZRolma Wabukma gviTxra: “RvTis wmindanebo” saiTken gne-
simgrgule maT adgilTaA, vinaA piri samxriT viqcieT Tana-aR- bavT wasvla?" Cven ki gvsurda, rom gareSeweriTad Semog-
yolad erTisa mis mdinarisa. xolo gYxilnes raA kacTa mis vevlo im adgilTa wre, ris gamoc samxreTisken vibruneT
daba-wisqYlisaTa, iwyes yenebad Cuenda, da viTarca cofni wi-
piri, rom Tan avyolodiT erT-erT mdinares, magram rode-
na rbiodes. xolo Wabuki igi ayenebda maT da risxviT uTqumi-
sac dagvinaxes im daba-wisqvilis adamianebma, daiwyes Cve-
da, romelTaca mieqca wmidaA igi da risxviT etyoda winawar-
metyuelebiT: “vixile uRmrToA aRmaRlebuli naZuTamde li- ni SeCereba da rogorc cofianebi, win darbodnen. Wabuki
banisaTa da Tana-wavhKed, da ara ipova adgili misi.~ aCerebda maT da mrisxaned emuqreboda, wmindani ki miub-
xolo, Sen, ixile, sayuarelo, Tu viTar saRmrToATa su- runda da risxviT uTxra winaswarmetyvelurad: “vnaxe uR-
liTa savse iyo wmidaA ese, anu Tu rasa-Ra moaswavebda kacTa merTo amaRlebuli libanis naZvebamde da Cavuare, da ar
maTTYs sityYTa miT sawinawarmetyueloATa, aramed Semdgo- aRmoCnda misi adgili”.
mad mciredisa mooKrebasa da sruliad uCino-yofasa xolo Sen, sayvarelo, naxe, Tu rogor savse iyo es wmin-
dani saRvTo suliT, anda sxvas raRas moaswavebda igi sa-
winaswarmetyvelo sityviT im adamianebisTvis, Tu ara

186 187
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

adgilisagan maTisa, romeli-igi Semdgomad mciredisa dro- cota xnis Semdeg maTi adgilis daqcevas da srul mospo-
mec, sayuarelo, da sityuaman warmogiCinos. bas, rasac cota xnis Semdeg, — madrove sayvarelo da, —
xolo aw pirvelsave SevexneT Tqumad. rameTu aRvhyeviT sityva warmogiCens.
pirsa mis mdinarisasa da miviwieniT Kevsa rasme Rrmasa da
axla ki Tavdapirvel saTqmels SevexoT, radgan ... "av-
uRaRsa, romelsa goderZisa ewodebis, da friad ZliT Seve-
yeviT mdinaris pirs da mivaRwieT raRac Rrma da frialo
diT mas Sina, vinaAca siKSoAsa misgan myovar Jam verRara vixi-
leT caA anu mzisa Saravandedi, romlisaTYsca WiriT da Sro- xevs, romelsac "goderZisa" ewodeba, da ZalisZalad Seve-
miT dayovnebulni, viTarca sizrqiT almurisaAT anu siRrmiT diT SigniT ise, rom sixSiris gamo karga xans veRar davi-
uyisaAT aRmoSobilni, aRvediT raA Tavsa mis Kevisasa da vixi- naxeT ca, anda mzis sxivi. amis gamo, gaWirvebiT da jafiT
leniT mcireni raAme yanobirni da mcire dabaA. da myis mier dayovnebulebi, rogorc armuris sisqisgan, anda Waobis
moguegeba kaci vinme keTili, mKcovani, da mowled moikiT- siRrmisgan aRmoSobilebi, avediT xevis Tavze da vnaxeT mci-
xvida wmidasa mas da awuevda, raATa mcired ganisuenos Sro- re ram yanebi da mcire daba. iqidan myisve Semogvegeba mxco-
misa misgan, rameTu gansmenil iyo moslvaA Cueni yovelTa maT vani viRac kargi kaci, romelic siyvaruliT moikiTxavda
sanaxebTa. da gukiTxvida kaci igi, Tu rad gYKms ugzoTa da
wmindans da exveweboda, rom cotaTi daesvena am jafisgan,
uvalTa adgilTa slvaA. xolo Wabukman man icna igi da yove-
radgan Cveni mosvla gaxmaurebuli iyo mTel im mxareebSi.
live saqme Cueni zedamiwevniT miuTxra. da viTarca mraval-
gzis guevedreboda kaci igi, raATa Ramesa mas savane vyoT sax- gvekiTxeboda is kaci, Tu rad gvWirdeboda ugzo da gau-
lsa missa. xolo wmidaman man madlobiT miiTuala keTili igi val adgilebSi siaruli. Wabukma icno igi da mTeli Cveni
gonebaA misi da hkiTxa saxeli da hrqua, viTarmed: `SeuZlebel ambavi zedmiwevniT auwya mas, xolo radgan mravalgzis gve-
ars ara-mislvaA Cueni adgilsa mas drossa~. da kaci igi etyo- vedreboda is adamiani, rom im Rames mis saxlSi mogvesve-
da: `saxeli Cemi ia, xolo dayovnebul Tquenda ars adgilsa nebina, wmindanma madlierebiT miiRo misi es kargi ganzrax-
mas mislvaA, romelsa ityYT~. vinaA wmidaA igi etyoda: `sayu- va, hkiTxa saxeli da uTxra: “SeuZlebelia, rom ar mivideT
arelo Zmao ia, Sroma Tavs-idev RmrTisaTYs da mcired Tana- Cven "drosis" adgilas”. da is kaci eubneboda: “Cemi saxe-
mogzaur meqmen Cuen~. xolo moiRes mcired puri da marili
lia ia, xolo Tqveni misvla im adgilas, romelsac ambobT,
da yveli. da romelTa eneba, Wames, xolo wmidasa mas yolad
dagvianebulia”. wmindani miugebda: “sayvarelo Zmao ia,
araraAsa gemoA uxilavs.
xolo kaci igi ia Tanamogzaur gueqmna Cuen. da warve- RvTisTvis gaswie jafa da cota xniT Cveni Tanamgzavri gax-
marTeniT aRmosavaliT kerZo da vidodeT qedTa raTme maRalTa, di”. miiRes maT cotaodeni puri, marili da yveli, da rom-
tyianTa da lodoanTa. da viTarca aRvediT umaRlesTa adgil- lebsac undodaT, Wames, xolo wmindans saerTod arafris
Ta, da hkiTxa mas kacsa wmidaman man: `sayuarelo ia, raA ewode- gemo ar gausinjavs.
bis adgilsa amas?~ xolo igi etyoda: `rameTu ars ese Sesak- xolo is kaci, ia, Tanamgzavrad gagvixda Cven da gave-
rebeli nadirTa velisaTaA da bakTa ewodebis~. xolo wmida- marTeT aRmosavleTisken. mivdiodiT raRac maRal, tyian
man man aRiRo KeliTa TYsiTa orToKi6 rkinisaA da gamoaqan- da kldovan qedebSi da rodesac avediT umaRles adgileb-
dakna juarni lodTa raTme zeda did-didTa, romelni-igi
Si, hkiTxa im kacs wmindanma: “sayvarelo ia, ra ewodeba am

188 189
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

ixilvebian vidre dRendelad dRemde. kualad miixila wmida- adgils?” man miugo: “radgan es aris velis nadirTa Sesak-
man da ixila aRmosavaliT kerZo qedsa zeda mas tbaA aRreuli rebeli, amitom "bakTa" ewodeba”. wmindanma aiRo Tavisi xe-
laliTa, romeli-igi saxed mwYrisa ixilveboda. dagYkYrda liT rkinis orToxi da did-did ram lodebze gamoaqanda-
Cuen friad da vhkiTxeT kacsa mas: `raA ars adgili ese ucxoAsa
ka jvrebi, romlebic dRevandel dRemde Canan. kidev, gai-
amis wylisaA?~ xolo ia momigo Cuen: `ese ars tbaA mRrYe yo-
xeda wmindanma da dainaxa aRmosavleT mxares qedze laliT
ladve, romelsa ewodebis saTaKue. da ars amas Sina simravle
TaKuTa da sxuaTa nadirTaA da dedaA SfoTTa da brZolaTaA, Sereuli tba, romelic Waobisfrad Canda. gagvikvirda Cven
rameTu Jamsa amas aqa ixilvebian mdevarni nadirTani, Sekre- Zalian da vkiTxeT im kacs: "ra aris am ucnauri wylis ad-
bulni TYToeulTa sanaxebTani da urTierTas mdevarni saqme- gili?" iam mogvigo Cven: "esaa mTlianad mRvrie tba, ro-
Ta ujeroTani, romelni klvadca mza arian TYToeulisa~. da melsac ewodeba "saTaxve", da aris masSi Taxvebisa da sxva
viTarca warvemarTeniT tbisa mis mimarT, da kaci igi ia Seuv- nadirTa simravle, ris gamoc mSfoTvarebaTa da brZolaTa
rda wmidasa da RmrTisa madlobasa aRuarebda xilvisaTYs Cu- dedaa igi, radgan am dros aq Cndebian da yoveli mxridan
enisa. da esreT guetyoda, raATa yoladve ubrZanebdeT, ukue- ikribebian nadirTa mdevrebi, urTierTmdevarni umsgavsi
Tu raA guenebos mis mier. xolo wmidaman hrqua mas: `nu war-
saqmeebisa, romlebic TiToeuli maTganis mosaklavadac
xual jereT, Zmao, rameTu Wabuki ese umecar ars adgilTa
mzad arian". rodesac gavemarTeT im tbisken, is kaci, ia,
amaT~. da ia etyoda: `qristeman mommadlos, raATa maradis vi-
yofvode siwmidisa Tquenisa Tana, mamao~. da viTarca STave- Seuvrda wmindans da RmerTs samadlobels aRuvlenda Cveni
diT pirsa mis tbisasa, vhkiTxeT kacsa mas Jami dRisaA. xolo man naxvis gamo, Tan ase gveubneboda, rom uTuod gvebrZanebi-
momigo: `mwuxr ars da midrekil dRe~. xolo wmidaman man mi- na, rac ki mogvesurveboda misgan. wmindanma uTxra mas: “nu
ugo: `raA ars imieriT qedTa amaT tyianTa, anu simaRle didisa waxval jer, Zmao, radgan am Wabukma ar icis es adgilebi”.
amis mTisaA, romel ars zemoT Cuensa?~ da man miugo: `mTaA ese ia upasuxebda: “mommadlos qristem, rom mudam Tqvens siw-
maRali ars, Tavi yovelTa amaT qedTaA, romelsa hrqYan Tavi mindesTan vimyofebode, mamao”. da roca CavediT tbis pi-
SeSaTaA; rameTu Tavi ars yovelTa amaT maRnarTaA, amisTYs Se- ras, vkiTxeT im kacs saaTi dRisa. man mogvigo: “saRamoa da
Sis – Tav ewodebis. da uval ars kacTa da pirutyuTagan si-
gadaxrilia dRe”. wmindanma hkiTxa: “ra aris im tyiani qe-
maRlisaTYs misisa. xolo winaAT Cuensa arian adgilni mcired
debis iqiT, anda rogoria simaRle am didi mTisa, rac Cvens
kacrielni, da aw vinaATgan moswrafe xarT, raATa adgilsa mas
drossa mixYdeT, ara jer-ars yovnebad, raATa ara uJamod ge- zeviTaa?” man upasuxa: “es mTa maRalia, Tavia yvela am qe-
wios Rame~. vinaAca eneba wmidasa mas, raATa tbaA igi marjueniT disa, mas hqvia "Tavi SeSaTa", radgan yvela am tyis Tavia
igi. amitom "SeSisTavi" ewodeba mas da Tavisi simaRlis gamo
miuvalia adamianTa da pirutyvTagan, xolo Cven win aris
mcirediT dasaxlebuli adgilebi da radgan Tqven imas es-
wrafviT, rom "drosis" adgilas mixvideT, ar SeiZleba da-
yovneba, Rame rom udrood ar wamogvewios”. amitom surda

190 191
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

warvloT da warvideT ReleTa mier, romelni iyvnes winaSe wmindans, rom is tba marjvnidan gagvevlo da wavsuliya-
Cuensa. viT Releebis gaswvriv, romlebic Cven win ido.
da viTarca vidodeT, aha esera movides vinme kacni uke- da rodesac mivdiodiT, aha movidnen viRac ukeTuri
Turni, romelni guetyodes, raATa davacadoT slvaA kerZoTa
adamianebi, romlebic gveubnebodnen, rom SegveCerebina
maT, romelTa miguemarTa, rameTu Jami arso nadirTaA, romelni
svla im mxares, saiTkenac mivemarTebodiT, radgan nadir-
movlen tbasa amas, rameTu mza arian monadireni adgilTa amaT,
raATa ara iqmnas cTomaA maTi Tquen mier. da ara gYtevnes raA- Ta droao, romlebic tbasTan unda mosuliyvnen, da mona-
TurTiT warslvad kerZoTa maT. da Wabuki igi, moZRuari Cue- direebic gzad ariano am adgilebSi, Tqven gamo ki ar mox-
ni, Zlierad winaaRudgeboda maT, da ara iyo maT Tana smenaA, des maTi Secdenao. amitom, aranairad ar dagvanebes im mxa-
aramed gare-uku-moguaqcines da piri igi zRYsaA mis dasava- res wasvla. is Wabuki, Cveni winamZRoli, Zlier ewinaaR-
liT wiaR-vleT, movediT Tavsa STasavalisa mis qedisasa, ro- mdegeboda maT, magram aravin usmina mas, piriqiT, Semog-
mel ara iyo yolad kuali mgzavrobisaA da arca gzaA. xolo vabrunes da im zRvis napiri dasavleTisken gadaviareT, ri-
kaci igi ia gYCuenebda mciresa rasme dabasa da saxel-sdebda Tac mivediT im qedis Casasvlelis TavTan, sadac aranairi
kacsa saxeloansa da keTilsa, romelsa ewoda garbanel da gu-
kvali ar iyo arc navalisa, arc gzisa, xolo is kaci, ia,
etyoda: `mivediT adgilsa imas amis iwroAsa mier gzisa, da
gviCvenebda mcire ram dabas da asaxelebda saxelovan da
kacman man advilad migiyvannes adgilsa mas, sadaAT iqmna wi-
aRslvaA Tqueni ganTiad~. karg kacs, romelsac ewodeboda garbaneli, da gveubnebo-
da: “midiT im adgilas am viwro gziT da is kaci advilad
migiyvanT imave adgilze, saidanac daiwyo Tqveni msvle-
loba ganTiadisas”.

9. magram, sayvarelo Zmebo da gulmodgined smenismoy-


vare mamebo, ufro metad is gvmarTebs, rom visminoT sak-
IX. aramed, sayuarelno Zmano da guls-modgined smenis-
virveli saqmeebi da vadidoT RmerTi, romelmac amgvari
moyuareno mamano, umetesad jer-ars Cuenda, raATa vismen-
deT sakYrvelTa amaT saqmeTa da vadidebdeT RmerTsa, romel- mama da moZRvari mogvmadla Cven. rodesac movediT im ad-
man eseviTari mogumadla Cuen mamaA da moZRuari. da viTarca gilas, romelsac "babgens" uwodeben, vnaxeT patara veli
movediT adgilsa mas, romelsa babgen uwodian, da vixileT mci- "bobxad" wodebul adgilas da gviTxra Cven iam yvelaferi
re veli adgilsa mas bobxa wodebulsa, da gYTxra Cuen ia yo- im kacze, garbanelze. maSin ia Seuvrda wmindans da siyva-
velive kacisa misTYs garbanelisa. maSin ia Seuvrda wmidasa ruliT moikiTxa, wmindanma ki jvari gadaswera da uTxra
mas da mowled moikiTxa. xolo wmidaman man juari daswera da mas: "RmerTma mogagos Seni Tanamgzavrobis sanacvlo, Zmao!
etyoda mas: `RmerTman mogagos nacvali mgzavrobisa SenisaA, getyvi ki Sen, rom male naxav im boroti da SfoTismoyvare
adamianebis misagebels".

192 193
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

Zmao! xolo getyY Sen, rameTu adre ixilo misagebeli kacTa rodesac gagvSorda da wavida igi, Cven CavediT im TiT-
maT borotTa da SfoTis-moyuareTaA~. qosda wyalTa CasaqanebelSi da roca mivediT im dabaSi,
xolo viTarca igi gangeSora da warmovida, Cuen STamo- aha, zemoxsenebuli kaci midioda Tavis saxlSi or Tavis
vediT STasaqanelsa mas, viTarca wyalTasa. da viTar mivediT
ZesTan erTad, da rodesac dagvinaxa Cven amgvari ram Sesa-
dabasa mas, aha esera zemo kaci igi Ksenebuli mividoda saxed
xedaobiT, gancvifrda, siyvaruliT mogvikiTxa da dagvaT-
TYsad orTa Tana ZeTa misTa. da viTarca gYxilna Cuen esevi-
TariTa raATme saxiTa, ganhkrTa da mowled gangYkiTxvida da valiera, xolo rodesac gaigo, rom swored isini viyaviT,
gangYxilvida Cuen. da viTar cna, viTarmed igini arian, ro- romlebic movediT am adgilebSi monastris asaSeneblad,
melni mosrul arian adgilTa amaT aRSenebad monastrisa, da amasTan naxa ra, rom aRar iyo Cvenze Cvens SesamoselTa na-
ixila raA, viTar-igi arRara iyo Cuen Tana saxe samoselTa Cu- saxi da, rom mTlianad damskdari iyo Cveni sxeulis nawi-
enTA da yovliTurT dabZarul iyvnes asoni Cuenni, maSin crem- lebi, cremliT moexvia igi wmindans da eambora mis fexebs,
liT moexYa da ambors-uyofda ferKTa mis wmidisaTa. da es- xolo wmindanma, naxa ra es kaci, uTxra: "sayvarelo da qris-
reT ixila raA wmidaman man kaci igi, etyoda: `sayuarelo da tes mier Zmao garbanelo, modi, cotaodeni TanalmobiT Se-
qristes mier Zmao garbanelo, aw aha esera mcired Tanalmo-
ewie axla Cvens mgzavrobas da gagviZexi mdinaremde, rome-
biT Seewie mgzavrobasa Cuensa da raATa wargYZRue vidre mdi-
lic Cvens CrdiloeTiTaa", is ki gulmodgined da cremliT
naremde, romel ars CrdiloAT Cuensa~. xolo igi guls-mod-
gined da cremliT etyoda, viTarmed: `ara egebis ege, N wmi- miugebda: “ar egebis es, hoi, RvTis wmindano, radgan, aha,
dao RmrTisao, rameTu esera daslvasa mzisasa RmerTman mo- mzis Casvlisas mogiyvanaT RmerTma Tqvens codvil monas-
giyvanna codvilisa monisa Tquenisa, da vxedav wylulebasa Tan da vxedav Tqvens fexTa wyluls, ris gamoc gevedrebiT,
ferKTa TquenTasa da gevedrebi, raATa mcired ganisuenoT ma- mcirediT daisvenoT Tqveni mgzavrobis daqanculobisgan,
Suralobisagan mgzavrebisa Tquenisa da raATa zedamiwevniT raTa zedmiwevniT gavigo, Tu ra aris Tqveni sulis esode-
vcna, ukueTu raA-ars esodeni ese mduRarebaA sulisa Tque- ni mduRareba, ramac agrerigad gaiZulaT Tqven, rom gada-
nisaA, romel esreT gaiZula dadebad suli uRaRTa amaT da gewyvitaT am frialo da gauval gzebze svla”. wmindanma
uvalTa gzaTa slvad~. wmidaman hrqua mas: `SeuZlebel ars Cem-
uTxra mas: “SeuZlebelia CemTvis, rom ar mivideT dawese-
gan, raATamca ara mivediT adgilsa mas ganCinebulsa~. xolo
bul adgilas”. maSin Seirbina Sin im kacma da kvlav gamo-
Serbioda Sina kaci igi da kualad gamovida Tana meuRliTurT;
msgavsad sarefTelisa da somanitelisa Seuvrdes ferKTa wmi- vida meuRlesTan erTad. isini sarefTelisa da somanite-
disaTa, da viTar ver arwmunes, maSin Wabuki igi, moZRuari lis msgavsad, ferxTiT Seuvrdnen wmindans, magram radgan
ver gadaarwmunes, amjerad Cveni winamZRoli Wabuki Seuv-
rda mis Zmas, ioanes, da uTxra: “aha, aRar aris darCenili
CvenTan suli da davemorCiloT am kacs, radgan aRaraa si-
arulis dro”. magram wmindani miugebda: “romelmac gaba-
onSi iso navesas SeuCera mze da kidev — wminda bers besa-
rions, igive gagvxdis imis Rirss, rom am mzesTan erTad

194 195
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

Cueni, Seu[v]rda Zmasa missa iovanes da etyoda: `aha esera ara vnaxavT da Tayvans vcemT mis wminda xats". maSin gamouZRva
daSTomil ars suli Cuen Tana, davemorCilneT kacsa amas, ra- is kaci da rodesac gamoemarTnen, Wabukma uTxra wminda-
meTu arRara ars Jami slvisaA~. xolo wmidaA igi etyoda: `ro- nebs: "iloceT CemTvis, wmindanno, radgan xval, Tu RmerTi
melman-igi gabaons iso navessa dauyena mze da kualad wmida-
inebebs, Sevexebi Tqvens wminda fexebs". xolo es moxda RvTis
sa mas bersa besarions, amanve Cuenca Rirs myvnes mzesa amas
gangebiT, rom Tanamowame yofiliyo igi im didebuli sas-
Tana xilvad da Tayuanis-cemad wmidasa xatsa missa~. maSin war-
mouZRua kaci igi da warmo-raA-emarTnes, Wabukman man hrqua waulisa, risi warmoTqmac cota xnis Semdeg aqvs ganzra-
wmidaTa maT: `locva yavT CemTYs, wmidano, rameTu xvale ine- xuli sityvas.
bos Tu RmerTman, SevemTxYo wmidaTa ferKTa TquenTa~. vi- da rodesac wamovediT, gamoCnda Cvens win raRac gza,
naAca ese gangebulebiT iqmna, raATa Tana-ewamos igi didebul- viwro da Zalian saZnelo. garbanelma ubrZana Tavis Zes, rom
sa mas saswaulsa, romelsa Semdgomad mciredisa egulebis sit- Tanamgzavroba gaewia CvenTvis vidre mdinaris piramde. ro-
yuasa warmoTqumaA. desac iq CavediT da kvlav zeviT avediT, dagvinaxes Zmebma
da viTarca warmovediT, ipova winaSe Cuensa gzaA raAme, da Semogvegebnen.
iwroA da Zniad saWirveli. xolo garbanelman ubrZana Zesa
Sen ki, sayvarelo, daukvirdi am sakvirvelebas! rode-
TYssa, raATa Tana gza-myves vidre piramde mdinarisa, romel-
sac im kacisgan wamovediT, sanam aq movidodiT, mze kvlav
sa STavediT raA, da aRmavalni kualad gYxilnes ZmaTa maT, mo-
guegebnes. im adgilze imyofeboda wmindanis sityvisebr, rac gvik-
xolo Sen, sayuarelo, ganixile-Ra sakYrveli ese, rame- virda da vadidebdiT RmerTs, romelic maradis adidebs
Tu raJams kacisa misgan warmovediT da vidre moslvamde Cu- Tavis madideblebs, xolo rodesac gvnaxes iq myofma Zmeb-
enda, kualad ego mze adgilsa mas sityYsaebr wmidisa, rome- ma, acremldnen Cvens gamo, radgan Cveni samosi saerTod
li-ese gYkYrda da vadidebdiT RmerTsa, madidebelTa misTa. aRar arsebobda, Cveni fexebi ki daCeCqvili da damskdari
xolo gYxilnes raA ZmaTa mun myofTa, cremloodes Cuen ze- iyo. mcire ram nugeSiscemad miviReT saWmeli, rac aRmoC-
da, rameTu samoseli Cueni yolad arRara iyo, da ferKni Cu- nda maTTan, xolo rodesac gaTenda, SevwireT locvebi, xo-
enni dajejkil da dabZarul iyvnes. da mcired raAme nugeSi-
lo wmindanma Tavisi xeliT aiRo SeSa da, rogorc adre
nis-vieciT sazrdeli, romeli pova maT Tana, xolo ganTena raA,
vTqviT, gaakeTa jvrebi da aRmarTa wminda mTavarangeloz-
SevwireniT locvani. da moiRo wmidaman man KeliTa TYsiTa
SeSaA, da viTarca pirvel vTquT, da Seqmnna juarni da aRmar- Ta saxelze. rodesac iyo dro mesame Jamisa, vloculobdiT
Tna saxelsa zeda wmidaTa mTavar-angelozTasa. da viTarca ra im adgilas, aha, is kaci, garbaneli, da Cveni winamZRo-
iyo Jami samJamisaA, vilocevdiT raA adgilsa mas, da aha esera li Wabuki, agreTve ori adamiani (ucxo kacebi) aCqarebiT
kaci igi garbaneli da Wabuki igi, moZRuari Cueni, da orni kac- movidnen CvenTan, Cven ki, davinaxeT ra, gavixareT, xolo
ni, ucxoni kacni, da moiwines swrafiT Cuenda. xolo Cuen vi- isini Sepyrobilebi iyvnen raRac didi SiSiT, xolo is ucxo
xileniT raA, ganvixareT. da igini iyvnes Sepyrobil SiSiTa adamianebi Sesaxedavad iyvnen rogorc mkvdrebi. Cven ve-
raATme didiTa, da kacni igi ucxoni _ viTarca mkudarni xed- kiTxebodiT mizezs, Tu ratom movidnen isini kvnesiT da
viTa. xolo Cuen vikiTxevdiT mizezsa, Tu raAsaTYs sulTqumiT
oxvriT, an Tu vin iyvnen es kacebi, mkvdarTa msgavsad uxmoni

196 197
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

da eqYT moiwines igini, anu vin arian kacni igi, romelni sa- da usityvoni? maSin daiwyo Txroba garbanelma da uTxra
xed mkudarTa uKmo da usityu arian? xolo iwyo Txrobad gar- wmindanebs: “rodesac wamoxvediT Tqven, es Wabuki iyo Za-
banelman da hrqua wmidaTa maT: `raJams-igi warmoxuediT Tqu- lian daqanculi; Tan Rame iyo da miviReT saWmeli, gvik-
en, da Wabuki ese eyo friad maSural, da iyo Rame, da miviReT
virda ra Tqveni metismeti mxneoba. vadideT RmerTi da da-
sazrdeli da gYkYrda friadi simKne Tqueni da vadideT Rmer-
viZineT, xolo rodesac gaTenda, Tqvenken wamosasvlelad
Ti da daviZineT. xolo gan-raA-Tena, winaSe Tquensa warmos-
lvad vemzadebodiT. aha esera iqmna ZrvaA da oxraA raAme, vi- vemzadebodiT da, aha, moxda raRac ryeva da qarisebr xma-
Tarca qarisaA da ganvkYrdiT friad. da Semdgomad mciredisa uri, rac Zalian gagvikvirda. cota xnis Semdeg movidnen
movides kacni ese, viTarca-ese xedavT, da ZliT iwyes sityu- es kacebi, rogorc Tqven xedavT, da Zlivs daiwyes lapara-
ad. da viTarca vhkiTxevdiT, Tu: `raAme iyo KmaA ese da ZrvaA?~ ki. rodesac vekiTxebodiT, Tu ra iyo es xma da ryeva, amaT
xolo amaT mogYges da gurques, rameTu `ganipo klde igi, mogviges da gviTxres: “gaipo klde, romelic im tbis da-
romeli iyo dasavaliT tbisa mis, da warvides wyalni igi savleTiT iyo, da gadadinda mRvrie wyali, xolo Cven, rom-
mrRYeni, da Cuen, romelni vipoeniT garemos adgilisa mis, gan- lebic im adgilis garSemo aRmovCndiT, Zlieri SiSisgan
vibnieniT Zlierisa misgan zarisa da STamovediT kacisa amis,
gavifanteniT da CamovediT am kacTan, radgan gvicnobda
rameTu mecnier iyo Cuenda~. da viTarca igini amas ityodes,
Cven”. rodesac isini amas ambobdnen, maTi sityvebis mowmed
mowamed sityuaTa maTTa ixilveboda mdinare igi, rameTu ar-
Rara itevdes adgilni TYsni, rameTu yovliT kerZo gardaeca Canda mdinare, radgan veRar itevda mas kalapoti, rameTu
mrRYe, viTarca mwYre, romlisaTYsca gankYrvebaman Seg- yovel mxares gadaedina mRvrie wyali, rogorc lafi, ris
Ypyrna yovelni.” gamoc gakvirvebam Segvipyro yvela.”
xolo Wabuki igi etyoda wmidasa mas: `aha esera vxedav, ra- xolo is Wabuki eubneboda wmindans: “aha, vxedav, rom
meTu sityuani Senni saqme arian, vinaA maKsovs guSindeli igi, Seni sityvebi saqmea, radgan maxsovs guSindeli, rodesac
raJams-igi ubrZanebdiT kacsa mas, romeli Tanamogzaur gu- ubrZanebdiT im kacs, romelic Tanamgzavrad gagvixda "sa-
eqmna vidre tbamde saTaKYisa, viTarmed: `adre ixilo misage- Taxvis" tbamde, male naxavT misagebels am SfoTismoyvare
beli kacTa amaT SfoTis-moyuareTa da kualad kacTa maT, ro-
kacebisTvis da kidev im kacebisTvis, eSmakebiviT win rom
melni-igi Sesakrebelsa mas wyalTasa wina rbiodes viTarca
darbodnen wyalTa SesakrebelTan, radgan vfiqrob, rom
eSmakeulni; rameTu vhgoneb, romel arcaRa Tu kuali ipoos
adgilisa mis~. kvalic ki ar aRmoCndeba im adgilisa”.
xolo viTarca dascxra mdinarisa mis didroaA, vcanT WeS- rodesac dacxra mdinaris wyaldidoba, gavigeT sinam-
mariti, viTarmed adgili igi tbisaA ixilvebis velad lodoa- dvile, rom tbis adgili Canda kldovan velad, xolo wis-
nad, xolo adgili igi wisqYl-saxlTaA kualad warRunil da qvil-saxlTa adgili ki walekiliyo da gauCinarebuliyo.
uCino. amissa Semdgomad Seuvrda wmidasa Wabuki igi da mii- amis Semdeg Seuvrda wmindans Wabuki, miiRo dalocva da
Ro locvaA, da hrqua: `ufalsa Tu enebos, adre gixilne, xolo uTxra mas: “ufali Tu inebebs, male gnaxavT, xolo Tu rai-
ukueTu raA gnebavs mTavrisa mier, mibrZaneT, rameTu masca hne- me gsurT mTavrisgan, mibrZaneT, radgan masac surs Tqveni
bavs xilvaA Tqueni adre~. da wmidaman hrqua: `TYnier
male naxva”. wmindanma miugo: “saRvTo kurTxevis gareSe

198 199
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

saRmrToAsa kurTxevisa araraAs mkadre varT winaSe missa, ra- arafers SevkadrebT mas, radgan TviTon ufro kargad icis
meTu TYT umjobesad uwyis yoveli, sityYsaebr solomonisa: yovelive, solomonis sityvisebr: “brZenis yurni mudam mza-
`yurni brZnisani maradis mza arian saRmrToTa sityuaTa~. da daa saRvTo sityvebisTvis”. wavida is Wabuki, xolo Cven
warvida Wabuki igi da Cuen davSTiT adgilsave mas.
imave adgilas davrCiT.
xolo mi-raA-iwia Wabuki igi winaSe mTavrisa, da yove-
rodesac miaRwia Wabukma mTavarTan da Tanamimdevru-
live warmouTxra SemdgomiTi-Semdgomad. da romelTa esma,
gankYrvebaA daeca, zari ganhKda, da adidebdes RmerTsa, maSin lad mouTxro yvelaferi, yvela, vinc gaigona, Secbunda,
RmrTis-msaxuri igi SiSiTa da sixaruliTa aRivso da ware- Tavzari daeca da adidebda RmerTs. maSin RvTismsaxuri
marTa xilvad saswaulTa maT da niSTa, da yovelni sabrZane- mTavari SiSiT da sixaruliT aivso da mTel Tavis sabrZa-
belni misni mis Tana da garemo sanaxebni maT areTani, romel- nebelTan erTad gaemarTa saswaulTa da niSTa sanaxavad,
Taca asmioda didi ese sakYrvelebaA, da myis krebuli didZali iseve, rogorc im adgilebis mezobeli mxareebi, romleb-
Sekrba adgilsa mas, sada-igi iyvnes wmidani igi. da viTarca sac ki gaegonaT es didi sakvirveleba. myisve didZali kre-
movida mTavari, ambors-uyo xatsa mas cxovelsa, da Sevrdo- buli Seikriba im adgilas, sadac wmindanebi iyvnen, xolo
miT moikiTxna igini, da gankYrvebiT ikiTxvida saswaulTa
rodesac movida mTavari, eambora igi cxovel xats da Sev-
maTTYs. da yovelive zedamiwevniT cna kacTa maT mier, ro-
rdomiT moikiTxa isini, Tan gakvirvebiT gamoikiTxa saswa-
melni mas warevlinnes, viTar adgili tbisaA mis veloan qmnil
ars da Sesakrebeli igi wyalTaA dafarul iyo qYSaTa mier da ulTa Sesaxeb da yvelaferi zedmiwevniT gaigo im kacTa-
lodTa, romelsa kacni igi Wirisa misgan ganromilni TYT war- gan, romlebic mas gaegzavna, rom, Tu rogor qceuliyo ve-
moityodian. lad tbis adgili da rogor dafaruliyo qviSiT da lo-
xolo movides mRdelni da monazonni TYToeulTa maTgan debiT wyalTa Sesakrebeli, rasac im ubedurebas gadarCe-
adgilTa da sixaruliT moikiTxvides wmidaTa maT. da sxuani- nili adamianebi TviTve ambobdnen.
ca monazonni mravalni Semokrbes. da adgilisa misgan mis mdi- movidnen agreTve mRvdlebi da monazvnebi yoveli ad-
naris-kidisa locviT da litaniiT adgilsa mas pirvel Ksene- gilidan da sixaruliT moikiTxavdnen wmindanebs. sxva mo-
bulsa borcusa aRvediT. da brZanebiTa mTavrisaATa moiqmna
nazonebic bevrni Seikribnen da mdinaris piras im adgi-
adgili igi da veloan iqmna. da sxuanica mTavarni moiwines
lidan locviT da litaniiT adre xsenebuli borcvis ad-
garemoTa adgilTani da TYToeulni uTxrobdes wmidaTa maT
simarjuesa samonastreTa adgilTasa, da kacica igi, romel gilas avediT. mTavris brZanebiT damuSavda is adgili da
pirvel iota ZinZed wodebulisa misgan adgilisa, mowled Se- velobi gaxda. mezobeli adgilebidan sxva mTavrebic mo-
uvrdeboda da awuevda, raATa mun aSenebden. romelsaca miu- vidnen da yoveli maTgani amcnobda wmindanebs mosaxerxe-
go wmidaman da hrqua: `sulsa Sina ukeTursa SiSi RmrTisaA bel samonastro adgilTa Sesaxeb. is kacic, romelic adre
ara daemkYdrebis, arca jer-iyo margalitsa dasxmad winaSe gandevna man "ZinZed" wodebuli adgilisgan, siyvaruliT
RorTa, rameTu brmaAca Tana-warhKdebis oqrosa mis winaSe Seuvrdeboda da exveweboda, rom iq eSenebinaT, romelsac
wmindanma ase miugo da uTxra: “ukeTur sulSi RvTis SiSi
ar mkvidrdeba, arc SeiZleba margalitebis dayra Rorebis

200 201
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

mdebaresa, aramed Sendobil iyavn pirveli cTomaA Seni, xolo win,_ radgan brmac gverds uvlis mis win dadebul oqros,
Cuen nu vin guaiZulebs sxuad cvalebad adgilisa~. xolo magram Segendos Seni adrindeli Secdoma, Cven ki nuravin
yoveli igi krebuli didad gansTqumides: `ese saswaulni Ta- gvaiZulebs adgilis sxvagan Secvlas”. mTeli is krebuli
namodgam arian moses mier qmnilTa maT ganpebasa zRYsasa da
metad ganadidebda mas: “es saswaulebi Tanaziaria moses-
kldisagan aRmocenebasa wylisasa da kualad kidobnisa mier
gan qmnili zRvis gapobisa da kldisgan wylis aRmodinebi-
ganpebasa iordanisasa da kualad grigolis mier sakYrvelT
moqmedisa ganKmobasa mis tbisasa, romeli iyo mizez mtero- sa, agreTve kidobnis mier iordanis gapobisa da kidev gri-
bisa mis ZmaTaAsa. egreTve tbaA ese mizezi SfoTTa da kacis- gol sakvirvelTmoqmedis mier im tbis gaxmobisa, rac iyo
klvaTaA ganKma wmidaTa amaT mier~. xolo wmidaA igi, viTarca ZmaTa urTierTmtrobis mizezi. aseve gaxma am wmindanTa mi-
iyo ucxoA zuaobisagan, miugo da hrqua maT: `nu hgonebT, mTa- er es tbac, mizezi mSfoTvarebaTa da kaciskvlaTa”. magram
varno da erno, Tumca CueniTa raATme ZaliTa qmnil iyvnes sas- wmindani Sors iyo ampartavnebisgan da, amitom, miugo da
waulni ese, aramed rameTu adida xati pirisa TYsisaA qriste- uTxra maT: “nu ifiqrebT, mTavarno da xalxo, rom TiTqos
man RmerTman, raATa Tquen grwmenes, viTarmed ara tyuvil da Cveni ram ZaliT moxda es saswaulebi, aramed qriste Rmer-
amao arian saqmeni ese, romelTa Tquen xedavT~. mieriTgan ewo-
Tma adida xati Tavisi pirisaxisa, raTa irwmunoT Tqven,
da saxeli Semsgavsebuli saqmeTa adgilsa mas, rameTu ewoda
rom ar aris sicrue da amaoeba es saqmeebi, rasac Tqven xe-
zarz-ma erTa maTgan, romelni zariTa da SiSiTa miuTxrobe-
liTa Sepyrobil iyvnes. xolo locviT da galobiT ganaTies davT”. amis Semdeg ewoda xsenebul adgils saqmeTa Sesafe-
Rame igi da ganTiad moikiTxnes wmidani igi da sixaruliT war- risi, radgan zarzma daarqva mas im xalxma, romelic auwe-
vides saxid TYsa. reli SiSiT da zafriT iyo Sepyrobili. locviT da galo-
biT gaaTies maT is Rame, ganTiadisas ki moikiTxes wminda-
nebi da sixaruliT wavidnen TavianT saxlebSi.

X. xolo RmrTis-msaxuri giorgi daSTa maT Tana da ub- 10. xolo RvTismsaxuri giorgi darCa maTTan da ubrZa-
rZana, raATa moiZion adgili, sada hnebavs aRSenebad eklesiaA.
na, rom moeZiaT adgili, sadac isurvebdnen eklesiis aSe-
da miscna saKmarni uxuebiT. da warvidoda raA, ubrZana kua-
nebas. amasTan, uxvad misca maT, rac ki saWiro iyo da was-
ladca moslvaA. mieriTgan iwyes Ziebad adgilsa, sada uSenon
RmerTsa sadidebelad eklesiaA. xolo wmidasa mas eneba, raA- vlisas ubrZana, rom kvlav misuliyvnen masTan. amis Semdeg
Tamca borcusa mas zeda umaRlessa aRaSena eklesiaA. da ZmaA daiwyes maT adgilis Zebna, Tu sad aeSenebinaT RvTisTvis
misi iovane da sxuani Zmani etyodes: `nu, wmidao mamao, adgilsa sadideblad eklesia. wmindans surda, rom ufro maRal
amas, rameTu maRal da civ ars, da Zmani ese SiSuel da glaxak~. borcvze aeSenebina eklesia, magram misi Zma ioane da sxvebi
romlisaTYsca iqmna cilobaA Soris maTsa. da viTarca-igi ge- eubnebodnen: ”am adgilas ara, wmindao mamao, radgan maRa-
deon sawumisi dadva gamocdad saqmeTa da kualad didman lia igi da civi, es Zmebi ki SiSvlebia da Raribebi”. amis
gamo kamaTi warmoiqmna maT Soris. amitom, iseve rogorc

202 203
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

Tevdosi naKSirTa mier moiZia adgili, sada aRaSenos monas- gedeonma sawmisi dado saqmeTa gamosacdelad1 da kidev
teri, egreTve amaT netarTa yves, rameTu aRavsnes orni kan- iseve, rogorc didma Tevdosim naxSiriT moiZia is adgi-
delni sworiTa zeTiTa da dadgnes adgilTa maT cilobisaTa. li, sadac unda aeSenebina monasteri, amgvaradve gaakeTes
rameTu iyo mcire Rele samxriT adgilsa mas umaRlessa, da
am netarebmac, radgan aavses ori kandeli Tanabari zeTiT
kandeli iovanesi dadga mun TYT iovane, xolo borcusa mas
da dadges isini sacilobel adgilebze, rameTu iyo pata-
zeda _ wmidaman serapion. da ornive dadges locvad. xolo
viTarca ganTena, ixilva davsebulad kandeli igi serapionisi, ra Rele ufro maRali adgilis samxreTiT da iq daidga
xolo kandeli igi iovanesi brwyinvida vidre Sua samxramde. ioanes kandeli TviT ioanesgan, xolo xsenebul borcvze —
rameTu ese gangebulebaA iyo saRmrToA, raATa ara swrafiT, wminda serapionis mier. Semdeg orive locvad dadga da
aramed friad Suenierad Jamsa TYssa aReSenos saydari maRalsa rodesac gaTenda, naxes serapionis kandeli Camqrali, xo-
mas adgilsa. ese raA ixiles yovelTa, daamtkices, raATa mun lo ioanes kandeli brwyinavda Sua samxrobamde, radgan
iwyon Senebad eklesiisa. RvTis gangeba iyo es, rom ara naCqarevad, aramed Tavis dro-
xolo wmidaman man hrqua Zmasa TYssa TaflmwTolvariTa ze metad mSvenivrad aSenebuliyo saydari im maRal adgi-
miT eniTa: `Zmao iovane, RmerTman gaCuena sakYrveli ese di-
las. amitom, rodesac maT naxes momxdaric, gadawyvites,
debuli, rameTu ixila naklulevanebaA gonebisa SenisaA. xo-
rom iq2 daewyoT eklesiis Seneba.
lo ese uwyode, viTarmed Semdgomad mciredisa adgilsa amas
aReSenos saydari friad Suenieri~. da Sehkazmes adgili igi, magram wmindanma TafladmwveTi eniT uTxra Tavis Zmas:
da Seemateboda ricxusa ZmaTasa, rameTu moizidvida saxel- “Zmao ioane, RmerTma giCvena es didebuli sakvirveleba,
ganTqumulebaA kacisa mis RmrTisaA, da saxed mdinarisa ir- radgan ixila Seni gonebis sinaklule, Tumca es icode, rom
wyvebodes tkbilTa maT sityuaTa misTagan. rameTu kaci igi cota xnis Semdeg am adgilas3 aSendeba metad mSvenieri say-
pirvel Ksenebuli garbaneli da orni igi Zmani, romelni dan- dari”. maT ki moamzades is adgili..._ xolo ZmaTa ricxvs
Tqmasa tbisasa ganernes, ikurTxnes monazonad KeliTa mis wmi- emateboda, radgan am RvTis kacis saxelganTqmuloba bevrs
disaATa, vinaATgan axalsa amas moses ebrZana axlisa isra lisa izidavda, romlebic mdinarisebr irwyvebodnen misi tkbi-
winamZRurobaA, amisTYs uKmdes Tana-Semwed saqmesa mis kar-
li sityvebiT. amasTan, zemoxsenebuli kaci garbaneli da
visa axalni beseliel da eliab. rameTu ara Tu nislsa Sevida
misi ori Zma, romlebic tbis danTqmas gadaurCnen, wminda-
da ficarni qvisani moixuna, romelsa Sjuli da mcnebani weril
nis xeliT monazonebad ekurTxnen. vinaidan am axal moses
ebrZana axali israelis winamZRvroba, amis gamo esaWiroe-
boda mas karvis Senebis saqmeSi TanaSemweebad axali bese-
lieli da eliabi,_ radgan araTu nislSi Sevida igi da

1
Sdr. msj. 6:37-38.
2
RelesTan, sadac ioanem aanTo sanTeli.
3
maRal borcvze.
204 205
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

iyvnes, aramed TYT igi aRmwereli maTi gonebiTa moaqunda, qvis ficrebi miiRo, romlebzec sjuli da mcnebebi iyo da-
romeli masve, moses, napralsa kldisasa dafarulsa etyoda: werili, aramed TviT amaT damwers atarebda gonebiT, vinc
`me var, romeli igi var~. da mTasa zeda Taborsa moses da eli- imave moses, kldis napralSi dafaruls, eubneboda: "me var,
as Tana zraxvida, TavTa maT Tana mowafeTasa, ese aqa KorciTa
romelic var, da vinc Taboris mTaze mosesTan da eliasTan
gamosaxuli mKarTa zeda etYrTa da Tayuanis-sacemelad mor-
erTad metyvelebda mowafeTa korifeebTan erTad;_ swored
wmuneTa aRemarTa. romlisaTYsca iwyes Senebad eklesiisa da
dadves safuZveli adgilsa mas, romeli iovane gamoarCia. xo- igi, aq xorciT gamosaxuli, mxrebze itvirTa man da aRmar-
lo saWiro iqmna SenebaA misi, rameTu qvani maT adgilTani tye- Ta morwmuneTa Tayvansacemad, risTvisac daiwyes eklesiis
Tagan dafarul iyvnes, vinaAca wylisagan raAsme Ronierob- Seneba da saZirkveli dades im adgilas, romelic ioanem
des da uSuersa rasme qvasa muniT gamoiRebdes. gamoarCia, Tumca gaZnelda misi Seneba, radgan im adgilebze
xolo iyvnes xuroTmoZRuar da zedamdgomel saqmisa mis qvebi tyeebiT iyo dafaruli. amitom, wylisgan Tu axer-
garbaneli da orni igi Zmani. xolo ganiTqua raA, viTarmed ese- xebdnen rames da iqidan gamohqondaT uSveri ram qvebi.
viTarni ese kacni esreT aRaSeneben eklesiasa, iwyes saxed mdi- xuroTmoZRvarni da am saqmis zedamxedvelni iyvnen gar-
narisa moslvad saqmesa mas eklesiisasa. da ara ipova raATur-
baneli da is ori Zma, xolo rodesac gavarda xma, rom ase-
TiT qvaA, da WiriT da SromiT mdinarisa misgan moiRebdes. vi-
Ti adamianebi amgvarad aSeneben eklesias, daiwyes mdina-
naAca kualadca movida mun RmrTis-msaxuri igi giorgi da
ganicada yoveli saqme maTi, da iurvoda, raATamca keTilad risebr mosvla eklesiis saSeneblad, magram radgan vera-
aReSena eklesiaA igi. da mouKda gulsa da hrqua wmidaTa maT: nairad ver moipoves qva, mdinaridan gamohqondaT igi ga-
`qristes mier ganbrZnobilno mamano, ukueTu sTnavs siwmi- WirvebiT da jafiT. amitom, kvlav mivida iq RvTismsaxuri
desa Tquensa, ars adgili erTi, sada eklesiaA misi dacemul giorgi, romelic daakvirda mTel maT saqmianobas da wux-
ars Zrvisagan. aw, ukueTu hbrZanoT, advil ars, raATa igi mo- da ra imaze, rom kargad aSenebuliyo eklesia, erTi azri
viRoT~. xolo cnes raA wmidaTa maT, rameTu uKmrad mdebare gauCnda da uTxra wmindanebs: "qristes mier gabrZnobilo
ars eklesiaA igi, brZanes, raATa swrafiT Kel-yon saqmesa mas. mamebo, Tuki esaTnoeba Tqvens siwmindes, aris adgili, sa-
da iwyes moRebad meyseulad raodeni eKmareboda eklesiisa
dac dacemulia iqauri eklesia miwisZvrisgan da axla, Tu
misTYs. da icnobebian qvani igi zogs-raAme kuTxTa mier da
brZanebT, advilia misi wamoReba". gaiges ra wmindanebma,
kamaraTa. xolo ars saxeli adgilisa mis umwaA, romeli So-
ravs aTormet milion. rom gamouyeneblad iyo dadebuli is eklesia, brZanes, rom
xolo Semdgomad samisa wlisa srul iqmna eklesiaA da Se- male daewyoT saqme. dauyovnebliv daiwyes imdenis wamo-
imko yovliTa gangebiTa, romeli Sehgvanda Jamsa mas. da aR- Reba, ramdenic sWirdebodaT eklesiisTvis (ramdenadme ic-
marTes mas Sina cxovels-myofeli xati feriscvalebisaA. da noba kidec es qvebi kuTxeebiTa da kamarebiT). TviT im ad-
gilis saxelia "umwa", romelic moSorebulia daaxloebiT
Tvrameti miliT.
dasrulda eklesia sami wlis Semdeg da Seimko igi yo-
velgvari wesiT, rac ki Sehferoda im dros. aRmarTes mas-

206 207
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

amissa Semdgomad senakebica iSenes ZmaTa. da Semokrba krebu- Si feriscvalebis cxovelmyofeli xati, xolo amis Semdeg
li didZali ZmaTaA, rameTu madli sulisaA da saxelganTqumu- Zmebma senakebic aiSenes. Seikriba ZmaTa didZali krebuli,
lebaA kacisa mis RmrTisaA moizidvida yovelTa. rameTu ityYs radgan suliwmindis madli da am RvTis kacis saxelgan-
ufali, viTarmed: `sadaca iyvnen orni, gina samni, Sekrebul
Tqmuloba izidavda yvelas, radgan ambobs ufali: "sadac
saxelisa CemisaTYs, mun var me maT Soris~. raoden ufroAs mra-
iqneba ori anda sami, Sekrebili Cemi saxelisTvis, iq var
valTa Tana SekrebulTa RmrTis-msaxurebisaTYs! xolo
RmrTis-msaxurman giorgi miscna yovelni saKmarni, jorebi me maT Soris",_ da Tu orTan da samTan aris igi, ramdenad
da karaulebi, da raodeni raA uKmda simravlesa ZmaTasa. xolo ufro — bevrTan erTad, romlebic Seikribnen RvTismsa-
wmidaman man ganaCina wesni da kanonni saeklesioni, romlisa xurebisaTvis? RvTismsaxurma giorgim misca maT yovelive
mier irwyvebodes saRmrToATa madliTa, vinaAca soflebnica mosaxmarisi, jorebi, virebi da rac ki ram sWirdeboda Zma-
(!) miscna kacman man RmrTisaman giorgi, vidremdis moswrafe Ta simravles. wmindanma ganaCina saeklesio wesebi da ka-
iyo, raATa yovelive adgilisa misTYs waragos. xolo mra- nonebi, rac saRvTo madliT rwyavda maT, RvTis kacma gi-
valTa iwyes mibaZvebad misa. da viTarca pirvel karavsa moses- orgim ki soflebic miuboZa, im zomamde, rom mosurne iyo
sa TualTa da margalitTa da sxuaTaca maT nivTTa aRSenebi-
am adgilisTvis gaeRo yovelive. amasTan, bevrma daiwyo misi
saTYs karvisa, egreTve saxed Zalisaebr aCuenebdes Sesawiravsa
mibaZva da rogorc Zvelad moses karvisTvis gascemdnen
axlisa amis karvisasa, romel ars eklesiaA qristesi.
Tvlebs, margalitebs da sxva nivTebsac, rom aSenebuliyo
es karavi, amgvaradve Zalisamebr aCendnen Sesawiravs am axa-
li karvisaTvis, rac aris qristes eklesia.

XI. xolo aqa sxuad icvalebis leqsi sityYsaA usakuTre- 11. magram aq sxva mxares icvleba sityvaTSewyoba, rom
sad Tqumad saswaulTa wmidisa amis kacisaTa da raATa cxov- ufro zedmiwevniT iTqvas am kacis saswaulTa Sesaxeb da
rebaAca RmrTis-msaxurisa giorgisi umetes gamocxadnes. xo- RvTismsaxuri giorgis cxovrebac ufro metad gacxaddes.
lo mogueTxra ese ara Tu uCinoTa vieTme mier kacTa, aramed
xolo gveuwya es araTu vinme umniSvnelo adamianebis, ara-
friadca saCinoTa da brwyinvaleTa, vityYT ukue giorgis
med Zalian gamoCenilTa da brwyinvaleTa mier. kerZod, vgu-
ebiskopossa mawyuerelsa, romeli-igi aRmoscenda Kevisagan
Suartylisa, mSobelTagan warCinebulTa da RmrTis-moSiS- lisxmob giorgis, mawyverel episkoposs, romelic daiba-
Ta, xolo aRizarda igi ganTumulsa mas udabnosa opizas, ra- da "Suartylis" xevSi, warCinebuli da RvTismoSiSi mSob-
meTu ityoda RmerT-Semosili igi utyuveliTa miT piriTa, vi- lebisgan, xolo aRizarda opizis ganTqmul udabnoSi, rad-
Tarmed: viyav raA udabnosa opizisasa, sayofelsa wmidisa wi- gan ambobda es RmerTSemosili Tavisi utyuari piriT: "ro-
namorbedisa naTlis-mcemelisasa, da mier aRved didisa mamisa desac vimyofebodi opizis udabnoSi, wminda winamorbedi-
miqaelisa da viyav raA winaSe missa, maSin waravlinna miqael sa da naTlismcemlis savaneSi, aqedan avedi did mamasTan,
orni mowafeTa misTaganni da miuwera ebistole serapions da miqaelTan, da viyavi ra mis winaSe, wargzavna man Tavisi
Zmasa missa iovanes mswrafl mislvad winaSe missa, rameTu
ori mowafe da miswera epistole serapions da mis Zmas

208 209
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

icoda Jami ganslvisa TYsisaA, raATa ixilvnen urTierTas da ioanes, raTa saswrafod mosuliyvnen masTan (radgan ico-
raATa zedamiwevniT cnas, Tu viTar iqmna SenebaA zeciT uwye- da Tavisi micvalebis Jami), rom enaxaT maT erTimeore da,
bulisa mis adgilisaA. xolo igi, viTarca iyo brZanebasa moZ- amasTan, isic zedmiwevniT Seetyo, Tu rogor moxda aSene-
Rurisasa morCil, mswrafl movida TYsiT ZmiTurT, romelsa
ba zecidan uwyebuli adgilisa. serapionic, radgan igi iyo
sxuanica mravalni Zmani hyves. da viTarca ixiles urTierTas
morCili moZRvris brZanebisa, swrafad movida Tavis Zmas-
didman miqael da serapion, ganiSues, viTarca Sehgavs mxiaru-
lebiT, cremlTa Tana aRreviT hmadlobdes RmerTsa da miiRes Tan erTad, axlda ra kidev sxva bevri Zmac da rodesac na-
kurTxevaA yovelTa ZmaTa urTierTas. da viTarca gardaKdes xes erTimeore didma miqaelma da serapionma, rogorc Se-
orni dReni da ganvisueneT, mesamesa dResa iwyo didman miqa- saferisia, gaixares mxiarulebiT, madlobdnen ra RmerTs
el da gamohkiTxa warmarTebaA da viTarebaA adgilisa mis, anu cremlTa urTierTSereviT. yvela Zmam erTimeorisgan kur-
Tu vin iyo Tana-Semwe da moRuawe maTda. xolo netarman se- Txeva miiRo. rodesac gavida ori dRe da movisveneT, mesa-
rapion iwyo pirveliTgan da yoveli warmouTxra: da viTar Tana- me dRes Seudga didi miqaeli imis gamokiTxvas, Tu rogor
Semwe maTda iqmna didi igi mTavari giorgi CorCaneli, da yo- waremarTeboda saqme da ra viTareba iyo im adgilTan da-
velive maT zeda mowevnuli, da viTar adgilsa mas orZis sim-
kavSirebiT, an Tu vin iyo maTi TanaSemwe da meurve. netar-
ravle ZmaTa, da saswaulTa maTTYs didTa ganKmobisaTYs tbi-
ma serapionma daiwyo Tavidan da yovelive auwya, Tu ro-
sa da kacTa maTTYs urCTa dafarvisa, da yovelive, raAca iq-
mna, SemdgomiTi-Semdgomad. vinaA ganixara wmidaman man da mad- gor gauxda maT TanaSemwed didi mTavari giorgi CorCane-
li misca RmerTsa da akurTxa kurTxeuli igi kaci giorgi Cor- li, Tu ra gadaxdaT saerTod maT Tavs, Tu rogor izrdeba
Caneli; da Tu viTar Semsgavsebuli saxeli ewoda zarzma er- ZmaTa simravle; uambo tbis daSrobisa da urCi adamiane-
Ta mier, saswaulTa sakYrvelTa zarganKdilTa. ese yoveli raA bis danTqmis did saswaulTa Sesaxeb, agreTve yvelafer ima-
esma wmidasa mas, ixarebda suliTa. ze, rac TandaTan moxda (amiT gaixara wminda miqaelma, aRuv-
amissa Semdgomad mouwoda mamaman miqael kelarsa da lina madloba RmerTs da akurTxa is kurTxeuli kaci —
hrqua, raATa mza-yos seri. mere warTqunes ganwesebulni giorgi CorCaneli). amcno isic, Tu rogor uwoda sakvir-
fsalmunni Jamsa cxraJmisasa da dasxdes serobad, da iwdies
veli saswaulebiT Tavzardacemulma xalxma im adgils Se-
RYno, da sulieri da Korcieli sixaruli ganzaves. maSin wmi-
saferisi saxeli zarzma. ismina ra wmindanma es yovelive,
daman mamaman didTa niSTa da saswaulTa mier brwyinvaleman
miqael mixeda netarsa serapions da hrqua: `N sayuarelo Svi- ixarebda suliT.
lo da Zmao serapion, mrwams WeSmaritad RmrTisa saswaulTa amis Semdeg mouwoda mama miqaelma mnes da uTxra, rom
gaemzadebina vaxSami. Semdeg warmoTqves mecxre Jamis dros
dawesebuli fsalmunebi, dasxdnen savaxSmod, Sesves Rvino
da sulieri da xorcieli sixaruli ganazaves. maSin wmin-
da mama miqaelma, didi niSebiTa da saswaulebiT brwyinva-
lem, Sexeda netar serapions da uTxra: "hoi, sayvarelo Svi-
lo da Zmao serapion, WeSmaritad mwams RvTisa im

210 211
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

maTTYs Sen mier aRsrulebulTa, anu Tu viTar iyos warmar- saswaulTa gamo, Sen rom aRasrule; amasTan, Tu rogor wa-
TebaA adgilisa mis, gulsavse viqmne, ukueTu ese iqmnes~. xo- remarTeba saqme im adgilTan dakavSirebiT, amaSi darwmu-
lo gangebiTa saRmrToATa iyo kedelsa eklesiisasa rtoA ba- nebuli maSin viqnebi, es Tu moxdeba". xolo saRvTo gange-
AaAsaA mraval-Jameuli. da aRiRo KeliTa TYsiTa mamaman miqa-
biT iyo eklesiis kedelTan balis Zveli toti, rac aiRo
el da misca wmidasa serapions da hrqua: `Svilo, dahnerge ese
Tavisi xeliT mama miqaelma, misca wminda serapions da uT-
maxlobelad eklesiisa, da ukueTu ganedldes, uwyode WeS-
maritad, rameTu nayofierebaA ars adgilisa mis, warved da xra: “Svilo, darge es eklesiis axlos da Tu ganedldeba,
guls-modgined aSenebdi~. vinaAca gankYrvebaman Seipyrna yo- WeSmaritad icode, rom nayofiereba eqneba im adgils. wa-
velni mun msxdomareni da hrques urTierTas: `ara did ars or- di da gulmodgined aSene”. amis gamo gakvirvebam Seipyro
Tave amaT mier sidide saswaulisaA~. xolo yolad ucxoA igi yvela iq msxdomi, romlebmac uTxres erTmaneTs: “gana ori-
zuaobisagan Seuvrda wmidasa mas da etyoda: `wmidao RmrTi- ve maTganisgan didi ar aris am saswaulis sidiade?” mag-
sao, winaSe Sensa araraA SeuZlebel ars, rameTu KelmwifebaA ram iyo ra serapioni medidurobisgan yovliTurT ganSo-
mogiRebies mTaTaca cvalebamde~. da gamouRo KelTa misTa da rebuli, Seuvrda wmindans da uTxra: "RvTis wmindano, Sens
dahnerga queyanasa. xolo Semdgomad mciredisa ganedlda da
winaSe araferia SeuZlebeli, radgan miRebuli gaqvs Za-
rto-gardafeniT qadagebda didebulsa mas saswaulsa. da vi-
laufleba TviT mTebis Secvlamde". da gamoarTva xelidan
Tarca ixiles yovelTa, gankYrdes da adidebdes RmerTsa. da
viTarca ganisma saswauli ese garemoTa maT udabnoTa, yovelni is toti da Cargo miwaSi, rac cota xnis Semdeg ganedlda
ganhkrTes da misces didebaA RmerTsa da moqmedsa sakYrve- da rtogadaSliT qadagebulhyo es didebuli saswauli.
lebaTasa. rodesac yvelam naxa igi, gaukvirdaT da adides RmerTi,
xolo rogorc ki cnobili gaxda es saswauli axlomdebare
udabnoebisTvis, yvelas Tavzari daeca da adides maT Rmer-
Ti, sakvirvelebaTa moqmedi.

12. xolo saswauls mihyva saswauli, ris Tqmasac api-


XII. xolo Seudga saswauli saswaulsa, romelsa egulve-
rebs sityva, kvlav miubrundeba ra igi Tavis sazRvrebs,
bis TqumaA da kualad-qcevaA sazRvarTave TYsTa sityYsaTa. ra-
meTu vidreRa iyvnes esreT Jam raodenme mxiarulni suliTa da radgan sanam isini garkveuli droiT iyvnen ase mxiarulni
SuebiTa, da yovelni aRivsebodes saRmrToATa madliTa, xolo suliT da lxeniT, da yvelani aRivsebodnen saRvTo mad-
dResa erTsa ilocvides raA Jamsa samJmisasa da aha esera daeca liT, erT dRes, rodesac loculobdnen mesame Jamis gange-
gankYrvebaA wmidasa mas da myovar Jam dga gancYbrebuli. amis- bas,_ aha, gaucnaurda wminda miqaeli da karga xans idga
sa Semdgomad viTarca rulisagan Rrmisa ganRYZebulman mi- gancvifrebuli. amis Semdeg man, TiTqosda Rrma Zilisgan
xedna netarsa serapions da hrqua: `iswrafe, Zmao, da warved ad- gaRviZebulma, Sexeda netar serapions da uTxra: “iCqare,
gilTa namuSakevTa SenTa, rameTu SfoTni raAme SemTxuevad Zmao, da wadi Sens namuSakev adgilebSi, radgan raRac
arian Jam raodenme, xolo Tu undes RmerTsa, adre iqmnas
mSfoTvarebani atydeba garkveuli xniT, xolo Tu RmerTs

212 213
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

ganqarvebaA maTi, garna me vera mixilo odesca sofelsa amas, endomeba, male moxdeba maTi dacxroma, Tumca me veRaraso-
rameTu adre warval amier. xolo Sekrebasa mas yovelTasa ne- des mnaxav am sofelSi, radgan male waval aqedan, im sayo-
biTa RmrTisaATa gixilo mxiaruli da brwyinvale, viTarva raA velTao Sekrebisas ki RvTis nebiT gnaxav mxiaruls da gab-
muSaki keTili, sasyidliTa ganmdidrebuli. xolo ZmaA Seni io-
rwyinebuls, rogorc karg mSromels, sazRauriT gamdid-
vane mivedin adgilsa sxuasa, romeli, iswaos raA, Senebasa missa
rebuls, xolo Seni Zma ioane sxva adgilas wavides, rome-
moswrafed Tana-mzrunvel eqmnas kacTa maT, romelni povnes
adgilsa mas, romelsa monasteri aSenos. da misca mas saswauli lic eniSneba ra, mis Senebaze gulmodgined izrunos im ada-
da niSi, romelsa eguleboda mislvaA iovanes. mianebTan erTad, xsenebul adgilas rom ipovis, sadac mo-
xolo eseviTari raA tkbili anderZi warmoTqua da yove- nasteri unda aaSenos". da misca mas im adgilis saswauli
li yofadi winaAswar mouswava da wargzavnna cremliTa aR- da niSi, sadac unda misuliyo ioane.
savseni da ufroAs-Ra, rameTu ara esvides kualad xilvasa mis- warmoTqva ra es tkbili anderZi da yovelive samomav-
sa. xolo moiwines raA didsa mas udabnosa klarjeTisasa, opi- lo winaswar moaswava ra maTTvis, amis Semdeg gauSva isi-
zas, moegebnes maT mamani da surviliT mowled moikiTxnes da ni, romlebic cremliT savse iyvnen. da es gansakuTrebiT
Semsgavsebuli pativi winauyves. da viTarca dayvnes dReni rav-
imitom, rom aRar hqondaT misi kvlav naxvis imedi. rode-
dennime...
sac klarjeTis did udabnos, opizas miaRwies, moegebnen
xolo viTarca iyo wmidaA igi mdabal da aRuzuavebel,
tkbiliTa da daSniTa KmliTa ixilveboda mdgomared xuroTa mamebi, romlebmac wadierad da siyvaruliT moikiTxes isi-
Tana saeklesioTa, rameTu iyo sxuaTave Tana saTnoebaTa mec- ni da Sesaferisi pativi miages, xolo rodesac dahyves iq
nier sjulTa saeklesioTa da friad Semkul wesiTa xucobi- ramdenime dRe ...
saATa. magram radgan wminda serapioni iyo Tavmdabali da
vinaA ixila vinme igi eseviTariTa saxiTa zuavman da sila- araamayi, saeklesio xuroebTan mdgomad xedavdnen mas Ta-
RiTa Sepyrobilman, iwyo gmobad wmidisa mis da ityoda: `aha visi tkbili da saamuri xeliT, iyo ra sxva saTnoebebTan
didi da ganTqumuli serapion viTar-Ra usityu da uKmo ixil- erTad, saeklesio sjulTa mcodnec da xucobis wesiT me-
vebis da raATurTiT eseviTarTa pativTa yolad ara Rirs ars
tad Semkuli.
ese~. amas raA ityoda SuriTa saeSmakoATa aRsavse igi, eha sak-
amitom, aseTi saxiT rodesac naxa igi viRac amparta-
YrvelebaTa SenTa qriste! rameTu sityuaA winawarmetyueli-
saA srul iqmna, romeli ityYs: `ufalman miagos usjuloebaA vanma da siamayiT Sepyrobilma, daiwyo wmindanis gmoba da
maTi~, da kualad: `utyu iyavn enaA mzakuari metyueli mar- Tqva: “aha didi da saxelganTqmuli serapioni rogor usit-
TlisaTYs usjuloebasa~. xolo viTarca mdgomare iyvnes ek- yvo da uxmo Cans da saerTod, aranairad ar aris igi am-
gvar pativTa Rirsi”. ambobda ra amas da iyo ra eSmakeuli
SuriT aRvsili, — hoi, Sens sakvirvelebebs, qriste, — aR-
srulda sityva winaswarmetyuelisa, romelic ambobs: “ufa-
li miagebs maT usjuloebas maTsas”,_ da kidev: “utyvi gax-
des ena mzakvari, romelic marTlisTvis usjuloebas

214 215
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

lesias, myis winaSe yovelTasa daeca kaci igi uKmod mdebare metyvelebs",_ xolo radgan eklesiaSi idgnen, myisve yve-
da gardamoagdo enaA gansivebuli, saSinelTa perooda da gor- las Tvalwin daeca is kaci, gaxda uxmod mdebare, gadmoag-
vida. maSin gankYrvebaman Seipyrna yovelni igi dasni mgalo- do gasiebuli ena, saSinlad wamouvida duJi da goravda.
belTani, xolo romelTa asmioda kacisa misgan gmobaA igi wmi-
maSin gakvirvebam Seipyro mgalobelTa mTeli dasi, xolo
disaTYs, urTierTas ityodes: `nuukue mis mier moiwia
romlebsac gaegonaT am kacisgan wmindanis gmoba, erTimeo-
mswrafli ese mxilebaA~. xolo kaci igi moiego gonebasa da
gulisKma-yo cTomilebaA TYsi da daRacaTu eniTa ver met- reSi ambobdnen: "nuTu mis mier daemarTa amas es dauyovne-
yuelebda, aramed egreTca Seuvrda mwyobrsa mas mamaTasa da beli mxileba?"is kaci ki gons moego, mixvda Tavis cTomi-
winaSe maTsa aRiara cTomilebaA TYsi. xolo yovelni igi Se- lebas da Tumca eniT ver laparakobda, magram mainc Seuv-
uvrdes wmidasa mas, raATa miuteos codvaA igi. da igi esreT rda mamaTa mwyobrs da maT winaSe aRiara Tavisi Secdoma.
etyoda maT: `krebulo wmidao da mwyobro rCeulo, nu iyo- maSin yvelani Seuvrdnen wmindans, rom mietevebina misTvis
fin, Tumca Cem ZliT raA SehmTxueoda Zmasa amas, aramed sit- codva, wmindani ki ase eubneboda maT: “wminda krebulo da
yYsaebr iakob mociqulisa: `Tana-guac ZmaT-moyuarebiT, raA- rCeulo mwyobro, nu moxdeba ise, rom Cem gamo hqondes ra-
Ta yovelTa ulocoT, da ufalman yos lxinebaA uZlurisaA
ime SemTxveuli am Zmas, aramed iakob mociqulis sityvisebr
amis~. xolo yovelni igi umetes Seuvrdes wmidasa amas: `miu-
"gvmarTebs yvelas vulocoT ZmaTmoyvarebiT, da ufalma mis-
teve, wmidao RmrTisao, da Seiwyale sawyalobeli ese~. xolo
wmidaA igi etyoda: `aha da meca mza var Tquen Tana~. da moid- ces Sveba am uZlurs”._ magram ufro metad Seuvrda wmin-
rikna muKlni da Tqua: `ufalo iesu, Zeo RmeTisa mamisao, ro- dans yvela: “miuteve, RvTis wmindano, da Seiwyale es sab-
meli moxued soflad moZiebad SecTomilTa, viTarca-igi sit- ralo”. wmindani miugebda: “aha, TqvenTan erTad mzad var
yYTa aRatyue yruA igi da uytY, egreTve, meufeo ufalo mec”. moidrika man muxlebi da Tqva: “ufalo ieso, mamaR-
RmerTo, gankure yrmaAca ese, romeli SescTa siveragiTa eS- merTis Zeo, romelic moxvedi soflad SecdenilTa mosaZi-
makisaATa~. da viTarca ese Tqua, myis dascxra friadi igi sas- eblad, iseve, rogorc sityviT aametyvele yru da utyvi,
tikebaA enisa misisaA da kualad-ego adgilsave TYssa. da ro- amgvaradve, meufeo ufalo RmerTo, gankurne es Wabukic,
melTa ixiles, gankYrvebulni adidebdes RmerTsa.
romelic Secda eSmakis siveragis gamo”. rogorc ki Tqva
man es, myisve daucxra im kacs enis mZafri tkivili da kvlav
da ganiTqua saswauli ese yovelTa Soris da ityodes: `ro-
melman-igi rtoA baAaAsaA ganKmeli furclis-mSoblad gamo- daubrunda Tavis adgils, xolo vinc naxa igi, gakvirvebu-
aCina msgavsad ganKmelisa mis Kelisa, romeli-igi gaknurna li adidebda RmerTs.
ufalman, da ahronis mier ganedlebulisa mis kuerTxisa da es saswauli yvelasTvis cnobili gaxda. ase ambobdnen:
kualad xisa mis, romeli miyrdnobiTa didisa mowamisa xara- ”romelmac baiis gamxmari toti furclis gamomRebad ga-
lampisaTa ganedlda, da myis nayofier iqmna, da kualad moaCina msgavsad im gamxmari xelisa, romelic gankurna
ufalma, agreTve msgavsad im kverTxisa, ahronis mier rom
ganedlda, an kidev msgavsad im xisa, romelic didmowame
xaralampis miyrdnobiT ganedlda da myisve nayofieri

216 217
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

akrakantelTa naTelman grigoli, amaT saswaulTa araraAT uda- gaxda, anda msgavsad agrigantelTa naTlismcemlis grigo-
res arian. aw aRsrulebulni ese wmidisa serapionis mier. ra- lisa, — am saswaulebze arafriT udaresi ar aris yove-
meTu ityYs ufali: `romelsa me vhrwmene, umetesi Cemsa qmnes~, live is, rac wminda serapionis mier aRsrulda, radgan
da sakYrvel ars RmerTi wmidaTa Soris misTa. amaT da amaTvi-
ufali ambobs: "vinc me mirwmunebs, Cemze ufro mets gaake-
TarTa urTierTas utyodes yovelni igi da adidebdes Rmer-
Tebs"._ RmerTi xom sakvirvelia Tavis wmindanTa Soris”.
Tsa.
amas da amis msgavss eubnebodnen yvelani erTimeores da
adidebdnen RmerTs.

XIII. amier kualad vipyraT neSti igi TxrobisaA da pir- 13. aqedan kvlav ganvagrZobT darCenil ambavs da pir-
velsave sityuasa aRvideT. da viTarca ese saswaulni iqmnnes vel sityvas davubrundebiT. rodesac es saswaulebi mox-
wmidisa mis mier adgilTa maT, romelTa aRzrdil-Ra iyo, da da wmindanis mier im adgilebSi, sadac TviTonve iyo aR-
winaSe moZRurisa, romeli iyo Tav da warmarTeba yovelTa saq- zrdili, da im moZRvris winaSe, romelic iyo Tavi da war-
meTa misTa, da ZmaAca igi maTi uxucesi, romeli pirvel vaKse-
mmarTveloba yvela misi saqmisa, serapionma da ioanem na-
neT, ixiles da surviliT moikiTxes. da Tana eqceoda yovelsa
xes da wadierad moikiTxes TavianTi ufrosi Zmac, rome-
mas mun yofasa Sina maTsa, xolo ijmnes wmidaTa maT udabnoA-
sa misgan, da moikiTxnes wmidani igi mamani da warvides. da lic adre vaxseneT da romelic mTeli maTi iq yofnisas maT-
viTarca gardavles mTaA igi arsian wodebuli da mivides Kev- Tanve imyofeboda. magram wmindanebma datoves is udabno,
sa yvelisasa, xolo iqmna raAme munca naklulevanebisa srul gamoemSvidobnen iqaur wminda mamebs da wavidnen. rode-
yofad gangebulebiT, rameTu aha esera moegebnes kacni vinme sac gadaiares maT mTa, romelsac erqva "arsiani" da mivid-
monazonni da hrques: `keTilad moxuediT, saRmrTono muSak- nen "yvelis" xevSi, iqac moxda raRac sinaklulis srulyo-
no qristes venaKisano, rameTu brZanebul ars, raATa adgilTa fa gangebulebiTad, radgan aha, moegebnen maT viRac mona-
amaT Tquen mier aReSenos monasteri, romelsa Cuenca viWir- zoni adamianebi da uTxres: “kargad moxvediT, qristes ve-
viT, da mogeliT Tquen, viTarca uwyebulni, rameTu aqaca Tqu-
naxis saRmrTo muSakno, radgan nabrZanebia, rom am adgi-
enve xarT winamZRuar da maswavlel saqmeTa amaT~. da uCuenes
lebSi Tqven mier aSendes monasteri, romlis gamo damaS-
adgili, romelsa zeda ixilvnes niSni igi brZanebisaebr didi-
sa miqaelisisa, da ubrZana wmidaman serapion Zmasa TYssa, raATa vralni varT Cvenc da mogeliT Tqven, radgan nauwyebi
guls-modgined iwyos da aRaSenos monasteri brZanebisaebr gvaqvs, rom aqac Tqvenve xarT am saqmeTa winamZRvrebi da
wmidisa mis. romlisaTYsca saqme ese friad SeuZnda iovanes, maswavleblebi”. da uCvenes maT adgili, romelzec Canda
garna ver mkadre iqmna wina-ganwyobad orTave maT brZanebasa, didi miqaelis mier nabrZanebi niSebi. maSin ubrZana wmida
aramed ese xolo hrqua serapions: `ukueTu jer-ars, raATa Ja- serapionma Tavis Zmas, rom gulmodgined daewyo da aeSene-
bina monasteri wminda miqaelis brZanebisamebr. ioanes Za-
lian daumZimda es saqme, magram ver ikadra winaaRmdego-
bis gaweva orive brZanebisaTvis da mxolod es uTxra

218 219
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

miTiT vixilvide saRmrTosa pirsa Tquensa, mza var me aRsru- serapions: "Tu SesaZlebelia, rom drodadro vnaxo Tqveni
lebad brZanebaTa SenTa~. xolo wmidaman ubrZana yoladve xil- saRvTo saxe, mzad var aRvasrulo Seni brZanebebi". wmin-
vad urTierTas. da aReSena monasteri igi brZanebisaebr didisa danmac aRuTqva, rom yovelTvis naxavdnen erTimeores. da
mis moZRurisa. da Seamko yovliTa samkauliTa, viTarca Seh-
aSenda is monasteri didi moZRvris brZanebisamebr. Seam-
gvanda, da uwoda saxeli sexnaA TYsi, rameTu iovane-wmida ewo-
ko igi ioanem yvela samkauliT, rogorc es Sesaferisi iyo
debis adgilsa mas. movidoda JamiTi-Jamad Zmisa TYsisa Tana
da iswavebn yovelsave gangebasa monastrisasa. da uwoda mas Tavis Tanamosaxeled, radgan "ioanewminda"
aramed aqa neSti sityYsaA winaukmo vcvaleT, rameTu Se- hqvia im adgils. amasTan, midioda igi JamiJam Tavis Zmas-
ezava sityuaA sityuasa da verRara ganvyavT aRSenebaA igi Tan da swavlobda misgan monastris yovelgvar gangebas.
monastrisaA, romeli saxelad iovanessa aReSena. da viTarca magram aq piruku unda SevcvaloT sityvis darCenili
warvida mier wmidaA serapion da movida TYsTa maT Tana kre- nawili, radgan Seezava sityva sityvas da veRar gavkveTeT
bulTa, da yovelni miegebnes sixaruliT da moikiTxes survi- ioanes saxelze agebuli monastris aSenebis ambavi. rode-
liT, da moixilna igini da raodeni raA eSena axalsa mas xu- sac wavida aqedan wminda serapioni da mivida Tavis kre-
roT-moZRuarsa da viTar simravle ZmaTa simravled didad aR-
bulTan, yvelani sixaruliT miegebnen da wadierad moikiT-
wevnulad, ese yoveli raA ixila, ganmxiarulebuli hmadlob-
xes. serapionma moixila isini, Semdeg ki naxa, Tu ramdeni
da RmerTsa.
ram aeSenebina axal xuroTmoZRvars da rogor asuliyo did
simravlemde ZmaTa raodenoba. rodesac ixila man es yove-
live, gamxiarulebuli hmadlobda RmerTs.

XIV. xolo aqa egulebis sityuasa kualad qcevaA sxuad mi- 14. magram aq kvlav sxva mxares mibrunebas apirebs sit-
marT. rameTu miuTxres RmerT-Semosilsa mamasa serapions si- yva: Seatyobines RmerTSemosil mama serapions im adgilis
kudili didisa mis mTavrisa giorgisi, romeli iyo aRmaSene-
amSenebeli didi mTavris, giorgis, sikvdili, xolo man ga-
beli adgilisa mis. ese raA esma, viTarca Sehgvanda, didad ig-
igona ra es, didad iglova, rogorc Sesaferisi iyo; daR-
lova, cremlooda viTarca mKsneli lazares zeda da umetes,
romel ara Tana-daxuda sikudilsa missa, vinaAca hrqua iko- vara cremlic, iseve rogorc macxovarma lazares gamo; da
nomossa da xucesTa da ZmaTa yovelTa, raATa xvalis dRe mivi- ufro metadac, radgan ver daeswro mis sikvdils. amitom
den saflavad missa, adgilsa mas zanavisasa, sada-igi monas- uTxra ikonomoss, xucesebs da yvela Zmas, rom meore dRes
teri Suenieri Sen ars, romelsa-igi iyvnes pirvelni aRmaSe- misuliyvnen giorgis saflavze, zanavis adgilas, sadac aSe-
nebelni amaspo da qurdia. xolo aw kualad daA giorgisi, ro- nebulia mSvenieri monasteri, romlis pirvelmaSeneble-
meli iyo coli didisa mTavrisa mirianisi, Zisa beSqen bahla- bi iyvnen amaspo da quardia, axla ki xelmeored — gior-
undisaA Zisa iovanesi. xolo giorgi SvilTagan oKer da uqm gis da, romelic iyo beSqen bahlaundis Zis, didi mTavris
iyo, rameTu orni Svilni siCCoebasave Sina wasrul iyvnes da
mirianis coli. TviT giorgi Svilebisgan daklebuli da

220 221
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

Semdgomad maTisa dedaAca, naTlad gamomyvanebeli maTi, mi- martodSTenili iyo, radgan ori Svili CvilobaSive mok-
icvala, da sxYsa meuRlisa SeerTebaA araodes Tavs-idva. da vdomoda mas, imaT Semdeg ki gardacvliliyo maTi dedac,
viTarca vTquT, garda-raA-icvala yolad kurTxeuli igi gi- romelmac sinaTleze gamoiyvana isini, xolo giorgis sxva
orgi, yovelive, raAca aqunda, da mamuli da yovelni eklesia-
meuRlis SerTva aRar uvaldebulebia. ase rom, rodesac
ni da monagebi misi dasa missa Sehvedra da SvilTa misTa sa-
gardaicvala, rogorc ukve vTqviT, yovladkurTxeuli gi-
kuTrebiT ganuTYsa, romelTa ewoda sula, beSqen da lakla-
ki. xolo viTarca vTquT, mivida wmidaA igi saflavsa zeda mis- orgi, yvelaferi, rac mas hqonda — mamuli, yvela eklesia
sa, mowled da Tana-lmobiT itira. da viTarca jer-iyo, moi- da Tavisi SenaZeni, — Tavisive das miabara da sakuTrad
kiTxa da nugeSis-sca dasa missa latavris, romelsa ukuanaA- ganukuTvna mis Svilebs, romlebsac erqvaT: sula, beSqen
sknel Tekla ewoda, da kurTxeviTa saRmrToATa akurTxna sam- da laklaki. maS, rogorc vTqviT, mis saflavze mivida wmin-
nive igi yrmani msgavsad samTa yrmaTa abramianTa. merme moiRo dani, siyvaruliT da TanalmobiT itira, Semdeg, wesisa-
anderZi didisa mis mTavrisa giorgisi da warikiTxa aRsavseman mebr moikiTxa da nugeSi sca giorgis das latavris, ro-
cremliTa, da iloca misTYs da akurTxa kurTxeuli igi kaci, melsac mogvianebiT Tekla ewoda, da saRvTo kurTxeviT
rameTu mdidrad mieca yovelive uxuebiT: agarakni Tavisuf-
akurTxa samive is yrma msgavsad sami abramiani yrmisa. amis
lebiT da saqoneli mravalferi da simravle saKedarTa da
Semdeg xelT ipyra man didi mTavris giorgis anderZi, wa-
mrowleTaA. da sasoebiT Sehverda suli wmidisa mis kacisaA.
da amas Sina gardaKdes welni da aorZndeboda da waremate- ikiTxa igi cremliT savsem, iloca giorgisTvis da akur-
boda adgili igi friad. Txa es kurTxeuli kaci, radgan uSurveli siuxviT eboZe-
xolo moviwieniT raA sityuasa amas, jer-ars gulisKmis- bina mas monastrisTvis yvelaferi: gadasaxadisgan Tavisu-
yofiTre smenaA, Tu viTarTa madlTa Rirs qmnul iyo didi igi fali miwebi, mravalgvari saqoneli, simravle saxedrebi-
mamaA miqael, rameTu aha adgili igi, romeli uwinawarmetyu- sa da naxirisa. wmindanmac sasoebiT Seavedra ufals am ka-
ela netarsa serapions, viTarmed SfoTni da gansacTelni Sem- cis suli. ase gavida wlebi, is adgili ki Zalian aRorZin-
Txuevad arian adgilsa mas namuSakevsa Sensa, aha esera war- deboda da waremateboda.
movTquaT. da viTarca iyo didsa dawynarebasa da mSYdobasa
magram mivediT ra am sityvamde, saWiroa yuradRebiT
Sina adgili igi Semdgomad gardacvalebisa didisa mTavrisa
visminoT imis Sesaxeb, Tu ragvar madlTa Rirsi gamxdari-
giorgisisa da keTilad waremateboda yoveli sabrZanebeli mi-
si, romeli daeteva disa misisa TeklaAsa da SvilTa misTada, yo didi mama miqaeli, radgan aha, esaa is adgili, romlis
vinaA birebiTa eSmakisaATa iqmna uwesoA amboxi, rameTu mokla gamoc uwinaswarmetyvela man netar serapions (rom "Sfo-
Ti da gansacdeli SeemTxvevao im adgils, Sens namuSakevs");
amaze unda warmovTqvaT axla: rodesac did siwynaresa da
simSvideSi iyo es adgili didi mTavris, giorgis, gardac-
valebis Semdeg, kargi winsvla hqonda ra mTel mis sabrZa-
nebels, misganve datovebuls Tavisi dis, Teklasa da misi
SvilebisTvis, eSmakismieri gadabirebiT Seiqna uweso

222 223
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

laklakman disiZe TYsi, rameTu mZlavrebiT etyoda, viTarmed areuloba, radgan mokla laklakma Tavisi dis qmari, ro-
nawil-uc mamulsa Tana Tquensa dasa amas Tquensa, vinaATgan melic Semtevad eubneboda: "am Tqvens dasac aqvs wili
Tquenca dedisa mier gaqus, romlisaTYsca ganmravldes Tqvens mamulSi, radgan Tqvenc dedisgan gaqvT igi". amis
sityYs-gebani urTierTas. da esreT mokla disiZe TYsi. da ese
gamo gaxSirda urTierTSepasuxebani. Sedegad, mokla lak-
raA esreT iqmna, gangrZelda saqme ese sam wel. xolo welsa
lakma Tavisi dis qmari, xolo moxda ra ase, gaWianurda es
meoTxesa amaT saqmeTasa ganabrwyinva RmerTman didi igi
mRdelT-moZRuari giorgi Suartyleli, romelman daipyra saqme sami weli. am daZabulobaTa meoTxe wels gamoabrwyi-
saydari awyurisaA, rameTu ara jer-iyo cxedarsa queSe da- na RmerTma didi mRvdelTmoZRvari giorgi Suartyleli,
farvaA sanTlisaA. da KelT-idva raA gangebaA samcxisaA, daaw- romelmac daikava awyuris saydari, radgan ar iyo marTe-
ynara yoveli sabrZanebeli TYsi, viTarca wes-iyo, da daipyra buli sawolis qveS dafarva sanTlisa. man xelSi aiRo sam-
yoveli mamuli da eklesiani pirvelTa maT meSfoTeTani. xo- cxis mmarTveloba, wesisamebr daawynara mTeli Tavisi sab-
lo adgili igi, zarzmad wodebuli, ego uZravad yoladve Se- rZanebeli da daikava pirvel SfoTismoTaveTa mTeli ma-
wevniTa RmrTisaATa da madliTa saswaulTa mier niSeb-Semo- muli da eklesiebi, xolo is adgili, zarzmad wodebuli,
silisa mamisa serapionisiTa. da viTarca gardaKda weliwadi
yovliTurT SeuZravad narCundeboda RvTis SewevniT da
SYdad aRTualuli, dascxres da dadumnes yovelnive SfoTni
niSebSemosili mamis serapionis saswaulTa madliT. rode-
da uwesoebani wmidisa amis mRdelT-moZRurisa giorgis mi-
er. xolo yovelTa amaT saqmeTa simravlisaTa metyueli piri sac gavida Svidad aRricxuli weliwadi, dacxra da daw-
da enaA didsave Tana giorgis mawyuerelsa iyo netarica mamaA ynarda yvela mSfoTvareba da uwesrigoba am wminda
serapion. vinaAca yovelni ese saswaulni da saqmeni, romelni- mRvdelTmoZRvris, giorgis, mier, xolo yvela am mraval-
igi pirvel episkoposobisa da ukuanaAsknel exilvnes, momiT- ricxovani saqmis mauwyebeli piri da ena did giorgi maw-
xrnes, pirman man utyuvelman, giorgis vityY mawyuerelsa, yverelTan erTad iyo netari mama serapionic. amitom, yve-
viTar-igi baAaAsaA rtoA ganedlda da viTar eSmakisa birebiTa la es saswauli da saqme, rac ki episkoposobamde da epis-
cTunebuli igi zuavi da ampartavani enA gankurna, rameTu yo- koposobis Semdeg enaxa mas, — vambob giorgi mawyverels,
velTave TYTmxilvel qmnul iyo.
— manve, utyuarma pirma, mogviTxro Cven. kerZod, Tu ro-
gor ganedlda baiis toti, anda, rogor ganikurna eSma-
kismieri gadabirebiT cTunebuli amayi da ampartavani ena,
radgan am yovelives TviTmxilveli iyo igi.

XV. xolo aw kualad aRvedin sityaA Cueni pirvel dawye- 15. magram axla Cveni sityva TandaTanobiT kvlav unda
bulTa sityuaTa SemdgomiTi-Semdgomad. da viTarca iqmna daubrundes adre dawyebul sityvebs. rodesac moxda
dawynarebaA SfoTTaA maT, da dRiTi-dRe SeeZineboda warma- mSfoTvarebaTa dawynareba, dRiTidRe matulobda warma-
tebaA monastrisaA mis da ZmaAca misi iovane zedaAs-zeda mo- teba monastrisa. serapionis Zma ioanec gamudmebiT modi-
valn da ikurTxevin mis mier da iswavlin yovelsa, raAca ak-
oda da kurTxevas iRebda misgan, amasTan swavlobda yvela-
lda mis mier Senebulsa mas monastersa. xolo ese wesi daud-
fers, rac Tavisgan aSenebul monasters aklda, xolo im ne-
224 225
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

ves TavTa TYsTa netarTa maT, rameTu locvasa Ramisasa Kel- tarma mamebma aseTi wesi daudes sakuTar Tavs: Ramis loc-
ganpyrobiT dgian dassa Tana mgalobelTasa. xolo moeaxlis vaze xelaRpyrobiT unda mdgariyvnen mgalobelTa dasTan,
raA ciskari, ganeSornian viTar qvis-satyorcel oden, da ciskris moaxlebisas ki ganSorebodnen maT qvissatyorcn
myudroebiT da cremliT Seswirvidian vedrebaTa, raATa amiTca
manZilze da iq SeewiraT vedrebani myudroebiT da crem-
emsgavsnen TYssa meufesa. da esreT dRiTi-dRe SesZinebdes
liT, rom amiTac mimsgavsebodnen TavianT meufes. am saxiT
talantsa, raATa miarTuan aRnadginebiTurT ganmyofelsa mas
madlTasa. esreT raA Sua warKda simravle welTaA da siberiTa dRiTidRe “ganamravlebdnen isini talants”, rom Senama-
keTiliTa ganpoxnes da fufunebul da CYl iqmnes saRmrToA- tiTurT mierTmiaT igi madlTa gamyofisTvis. ase gavida
Ta cnobiTa. da iyo amissa Semdgomad gardaicvala daAca igi welTa simravle. isinic “kargi siberiT gamSvendnen” da
giorgisi Tekla, da daSTes samnive igi Zeni misni, da waremar- saRvTo codniT “Svebulni da daCvilebulni gaxdnen”._ amis
Ta uflebaA maTi, da ikurTxa Tesli maTi, viTarca abrahamisi Semdeg gardaicvala Teklac, giorgis da; darCa misi sami-
da iakobisi. ve Ze, romelTa mflobelobac warmatebuli gaxda da ikur-
Txa maTi Tesli, rogorc abraamisa da iakobisa.

XVI. garna aw jer-ars, Zmano, raATa guls-modgined vis-


minoT aw Tqumuli ese. da gesmodis raA dasabami da aRsasruli 16. magram axla saWiroa, Zmano, rom gulmodgined vis-
netarisa amis cxorebisaA, gikYrdes da adidebdeT RmerTsa. minoT, rasac axla vityviT, amasTan, gaigonebT ra netari
rameTu maxlobel raA iqmna sofliT warslvisa da mwuxarebi- serapionis cxovrebis dasabamsa da aRsasruls, gikvirdeT
sagan sixarulad mislvisa, mouwoda krebulsa mas ZmaTasa da da adidebdeT RmerTs, radgan rodesac igi miuaxlovda am-
hrqua: `Zmano da mamano! msurs me, raATa mociqulisaebr vit- soflidan wasvlas da mwuxarebisgan sixarulTan misvlas,
yodi: `srbaA aRsrulebul ars da sarwmunoebaA damimarxavs~, mouxmo ZmaTa krebuls da uTxra: “Zmano da mamano! msurs me,
xolo vityY ara Tu zuaobiTa, aramed vesav, rameTu `amieriT- rom mociqulisebr vTqva: "srbola aRsrulebulia da sar-
gan mimelis me simarTlisa igi gYrgYni~, ara me, aramed yo-
wmunoeba daculi maqvs". vambob araTu medidurobiT, ara-
velTa, romelTa Seiyuares gamoCinebaA misi, rameTu esreT mza
med imedi maqvs, rom “amieridan momelis me simarTlis gvir-
arian gYrgYnni moyuareTaTYs misTa, viTarca TYT Tavadi
ityYs: `movediT Cemda yovelni maSuralni da tYrT-mZimeni gvini”, ara me, aramed yvelas, vinc Seiyvara misi gamoCine-
da me gangisueno Tquen~, `iswaveT Cemgan, rameTu mSYd var da ba, radgan asea gamzadebuli gvirgvinebi misi moyvarule-
mdabal guliTa~, xolo Tquen, Svilno, iswaveT metyuelisa: bisTvis, rogorc amas TviTve ambobs Tavad: “modiT CemTan
`Seiyuare ufali RmerTi Seni yovliTa guliTa SeniTa da yov- yvela damaSvrali da tvirTmZime da me mogasvenebT Tqven.
liTa suliTa da gonebiTa, da moyuasi, viTarca Tavi TYsi~. da iswavleT Cemgan, radgan mSvidi var da guliT mdabali”.
Tqven ki, Svilno, iswavleT misgan, vinc ambobs: “Seiyvare
Seni ufali RmerTi mTeli Seni guliT, mTeli suliT da
gonebiT, da moyvasi, rogorc sakuTari Tavi”. da kidev

226 227
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

kualad ityYs: `ukueTu gindes, raATa giyon kacTa, egreT ambobs: "rac gindaT, is rom gagikeTon adamianebma, aseve ga-
hyofdiT Tquen maTda mimarT. da amaT mcnebaTa da yoveli sju- akeTeT Tqvenc maT mimarT, da am mcnebebze hkidia mTeli sju-
li da winawarmetyuelni damokidebul arian~, da `amiT cnan li da winaswarmetyvelebi",_ da "amiT gaigos yvelam, rom
yovelTa, viTarmed mowafeni Cemni xarT, ukueTu iyuarebo-
Cemi mowafeebi xarT, Tu geyvarebaT erTimeore"._ xolo
diT urTierTas~. xolo Tquen, Zmano, daimarxeT yovlisa pir-
Tqven, Zmano, daicaviT pirvelyovlisa RvTis da moyvasis
velad siyuaruli RmrTisa da moyusisaA, viTarca Tavi sju-
lisa da winawarmetyuelisaA, da maradis ilocevdiT, raATa ara siyvaruli, rogorc Tavi sjulisa da winaswarmetyvele-
SexYdeT gansacTelsa, rameTu locvaA mimaaxlebeli ars bisa da mudmivad loculobdeT, rom ar SexvideT gansac-
RmrTisaA da bWe sasufevelisaA, SemaerTebeli angelozTaA da delSi, radgan locva mimaaxloebelia RmerTTan da karib-
damcemeli eSmakTaA. rameTu wmidaTa da RmerT-SemosilTa ma- Wea sasufevlisa, angelozebTan SemaerTebelia da damce-
maTa locvaA Tques saWurvelad, marxvaA zRuded da wmidani mia eSmakebisa, rameTu wminda da RmerTSemosilma mamebma
cremlni sabanelad, xolo morCilebaA wamebad, romeli-ese Ru- locva saWurvelad Tqves, marxva — galavnad, wminda crem-
awliT SemosilTa mowameTa Tana dauTxevelad sisxlTa lebi — gansabanelad, xolo morCileba — mowameobad, rac
gYrgYnosan hyofs kacsa~.
RvawlSemosil mowameebTan erTad gvirgvinosans xdis ada-
eseviTari mravali warmouTxra wmidaman man oqronakadu-
mians sisxlis daRvris gareSe".
liT piriT misiT mowafeTa TYsTa. da kualad hrqua: `me, Zmano,
aha esera warval Semdgomad mciredTa dReTa, xolo Tquen iZi- amgvari ram bevri amcno wmindanma oqronakaduliani
eT mamaA da winamoZRuari, romeli SemZlebel iyos mwysad Tqu- piriT Tavis mowafeebs da kidev uTxra: "me, Zmano, aha miv-
enda, viTarca SvilTa da ZmaTa~. xolo yovelni igi aRvsebul- divar ramdenime dRis Semdeg, xolo Tqven moZebneT mama da
ni cremliTa tirodes friad da aravin miugo tirilisa misgan winamZRvari, vinc SeZlebs, rom dagmwysoT Tqven rogorc
friadisa. da mo-raA-egnes TavTa TYsTa, miuges esreT da hrqu- Svilebi da Zmebi", isini ki yvelani, cremliT avsebulni,
es: `Cuen, mamao, vinaATgan obol viqmeniT tkbilisa da yolad metismetad tirodnen da am metismeti tirilis gamo ve-
mowyalisa mamisagan, ara uwyiT raA migigoT~. da wmidaman ravin upasuxa, magram rodesac gons moegnen, ase miuges da
hrqua: `vinaATgan, Svilno, aras miTxrobT, me, glaxaksa, Tana-
uTxres: "Cven, mamao, vinaidan tkbili da yovladmowyale
mac, raATa me-ve vityodi ferisaebr~.
mamisgan daoblebulebi vxdebiT, ar viciT ra gipasuxoT".
da iyo vinme mRdelTagani kaci keTiliTa saTnoebiTa
brwyinvale da tkbili sityYTa da saqmiTa, saxeliT giorgi. wmindanma miugo: "vinaidan, Svilno, arafers meubnebiT me,
amas mouwoda wmidaman da hrqua: `N sayuarelo Svilo gior- glaxaks, mmarTebs, rom meve vTqva saWiroebisamebr".
gi, rameTu wil keTil xuedrebul ars Senda, raATa Semdgo- iyo viRac mRvdelTagani, adamiani mbrwyinavi kargi saT-
mad Cemsa samwysoA ese qristesi viTarca mamaman sulT-moyua- noebiT, tkbili sityviTa da saqmiT, saxelad giorgi. mas
reman keTilad damwyso, da viTarca Sehgavs SvilTa mamis- uxmo wmindanma da uTxra: "hoi, sayvarelo Svilo giorgi,
kargi wili gxvda Sen, rom Cem Semdeg jerovnad damwyso es
qristes samwyso, rogorc sulTmoyvare mamam, isini ki ga-
mohyvnen Sens xmas, rogorc SehferiT mamismoyvare Svilebs".

228 229
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

moyuareTa, Seudgen Kmasa Sensa~. ese sityuani raA esmnes gi- rodesac es sityvebi gaigona giorgim, cremliT avsebulma
orgis, aRvsebuli cremliTa etyoda: `mZime ars, N wmidao, da- uTxra: "mZimea, hoi, wmindao, Cems beWebze dasadebad es Zne-
debad beWTa CemTa tYrTi Zniad satYrTavi, da gevedrebi, raATa lad sazidi tvirTi. amitom gevedrebi, rom lmobiereba
SendobaA hyo da arRara mibrZano kualadca~. xolo wmidaA igi
gamoiCino da metad aRar mibrZano". wmindani ki upasuxeb-
etyoda: `ara me, aramed qriste gYbrZanebs Cem mier~. da sit-
da: "ara me, aramed qriste gibrZanebs Cem mier". am sityviT
yYTa amiT daarwmuna winamZRurobaA ZmaTa maT, romlisaTYsca
yovelTa maT ganixares. rameTu msgavsadve misa xedvida yove- daarwmuna man igi, rom ewinamZRvra ZmaTaTvis. amis gamo
li igi krebuli. da Sehvedra samwysoA igi TYsi giorgis, da yvelam gaixara, radgan mTeli is krebuli xedavda mas, ro-
ganuCinna yovelni, raodenni uKmdes mneni eklesiisani. da ga- gorc serapionis msgavss. amitom mas Seavedra serapionma
nawyo krebuli igi gangebiTa saRmrToATa da friad Suenie- Tavisi samwyso, amasTan, daudgina imdeni mne eklesiisa, ram-
riTa, vinaAca dResa meSYdesa yovelTa amaT saqmeTasa mcired denic dasWirdeboda, da ZmaTa krebuls ganuwesa saRvTo
raAme dasneulda da miwva cxedrad. xolo dResa mexuTesa aR- da metad mSvenieri gangeba, xolo yvela amgvar RvwaTa meS-
dga, viTarca axal ganWabukebuli, da miiwia wmidad sakur- vide dRes mcirediT dasneulda igi da miwva loginze, Tum-
Txevelad da SeemTxYa wmidasa trapezsa da ganmacxovelebelsa
ca mexuTe dRes adga, rogorc axlad gaWabukebuli, mivida
xatsa qristes kacebisasa. da ubrZana, raATa aziaron Korcsa
wminda sakurTxevelTan, mieaxla wminda trapezs da qris-
da sisxlsa qristessa. da daibeWda saufloA juari da moi-
kiTxa TiToeulad simravle igi ZmaTaA da hrqua: `iloceT tes gankacebis cxovelmyofel xats, amasTan ubrZana, rom
CemTYs, Zmao, da cxondiT, rameTu amieriTgan arRara mixiloT eziarebinaT igi qristes xorcTan da sisxlTan, gadaibeW-
sofelsa amas~. da warvida da miiwia cxedrad Jamsa meequsesa. da sauflo jvari, TiToeulad gamoemSvidoba ZmaTa simrav-
da mecxresa Jamsa Sehvedra suli TYsi KelTa RmrTisaTa, rom- les da uTxra: "iloceT CemTvis, Zmano, da icocxleT, rad-
lisaA surviel iyo maradis. xolo ara mcired igloves mamaTa gan amieridan veRar mnaxavT am sofelSi". da wavida igi da
lavrisaTa jerisaebr da cremliT. mivida loginTan meeqvse Jams, mecxre Jams ki miabara Tavi-
maSin movida ZmaA misi iovane, rameTu uwyebul iyo suli- si suli RvTis xelebs, romelic surda mas yovelTvis. lav-
sagan, viTarca RrubliTa aRtacebuli. da Semokrba simravle
ris mamebma aramcired igloves wesisamebr da cremliT.
garemoTa monasterTa da sofelTaA. xolo movida RmerT-Se-
maSin movida misi Zma ioane, radgan suliwmindisgan
mosili giorgi mawyuerelica juariTa yovelTa Tana mwyob-
rTa eklesiisaTa. da eseca vTquaT, rameTu mwyobrni angeloz- hqonda mas nauwyebi da misganve iyo, rogorc RrubliT, ze-
Tani krebulsa Tana yovelTa wmidaTasa SeerTebulni moiwi- atacebuli. Seikriba maxlobeli monastrebis da soflebis
nes, viTarca Tana-mokarvisa da Tana-mosagrisa maTisa. da yo- simravle, movida RmerTSemosili giorgi mawyverelic
velTa aRityuelnes Kelni sixaruliTa da zecas aRiyvanes yo- jvriT eklesiis mTel dasTan erTad, da esec unda vTqvaT,
lad sanatreli igi suli misi. da zecisani ganmxiarulebulni rom angelozTa dasebic yvela wmindanis gundTan erTad
movidnen masTan, rogorc maTsave TanamkvidrTan da Tana-
mosagresTan. yvela angelozma sixaruliT "Semohkra taSi"_
da maT zecad aiyvanes misi yovladsanatreli suli; zecaSi

230 231
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

adidebdes RmerTsa, xolo queyanisani guamisa mis wmidisa Se- myofni gamxiarulebulebi adidebdnen RmerTs, xolo mi-
xebiTa senTa da salmobaTagan Ksnilni madlobasa da Tayua- waze myofni mis wminda sxeulTan SexebiT sneulebebisa da
nis-cemasa Seswirvides da jerovniTa galobiTa da sanTelTa tkivilebisgan Tavisufldebodnen da madlobasa da Tayva-
simravliTa da sakumevelTa sulnelebiTa Semures da dadves
niscemas aRavlendnen. wesisamebri galobiT, sanTlebis sim-
saflavsa, romeli-igi TYT Seemzada mas aRmosavaliT sakur-
ravliTa da sakmevelTa surnelebiT Semures igi da Caasve-
Txevelisa, raATa dRiTi-dRe xilviTa misiTa iKsenebdes si-
kudilsa, romeli-igi samaradisod winaSe TualTa aqunda. da nes saflavSi, rac TviT mas hqonda gamzadebuli sakurTxev-
esreT srul yves wesi igi samkudroA. da mravalni Jamsa mas lis aRmosavleTiT (rom am saflavis yoveldRiuri danax-
daflvisa misisasa mravalferTa senTagan ganikurnnes, raATa viT gaexsenebina sikvdili, romelic mudamJams TvalTa wi-
yovelTa uwyodian, viTarmed sikudilisaca Semdgomad cxo- naSe hqonda). ase Seasrules damarxvis wesi da bevri vinme
vel ars da iRuwis sarwmunoebiT SevedrebulTa. misi dasaflavebis dros ganikurna sxvadasxva senisgan, ra-
Ta yvelas scodnoda, rom sikvdilis Semdegac cocxalia
xolo simravle saswaulTa misTaA verca Tu gonebaTagan igi da meurveobs misdami sarwmunoebiT Sevedrebulebs.
misawuTomel ars, garna kerZo-raAme da mciredi moviKsenoT
xolo misi saswaulebis simravle gonebisgan miuwvdo-
da merme dumili mivsceT sityuasa.
melia, Tumca zogierTsa da mcireodens vaxsenebT da Sem-
jereT cxedarsave aqunda mraval-moRuawe igi guami wmi- deg dumils ganvukuTvnebT sityvas:
disa mis da aha esera moiwia kaci vinme yolad ganKmeli, rome- jer kidev loginze iyo wmindanis mravalmoRvawe sxe-
li friad raAme sastikebiT ganiWreboda tkivilisa simZafri- uli, rodesac movida viRac kaci mTlianad gamxmari, ro-
Ta, rameTu sisxli warsdioda sarcxYnelsa missa da Kmobda melic raRac metismeti sisastikiT ganirRveoda tkivilis
KmiTa uSueriTa. da viTarca myis moiwia, moexYa mowled cxe- simZafrisagan, radgan sisxli misdioda mis sarcxvenels,
darsa missa, da aha esera kaci igi iqmna viTarca mkudari. da da isic gahyviroda umsgavsi xmiT. rodesac ki moaRwia man,
meyseulad saxilvelad yovelTa asosa mas Teslmcenaresa war- siyvaruliT moexvia mis logins da, aha, es kaci gaxda ro-
scYes orni qvani gansakrTomelni sididiTa. da iqmna kaci igi
gorc mkvdari. myisve yvelas dasanaxad mis Teslmdinare
yolad mrTel, viTarca araraA SemTxueoda1a vnebaA igi. da yo-
asos dascvivda SemaSinebeli sididis ori qva da es kaci
velTa, romelTa ixiles, adides RmerTi, madidebeli wmidaTa
misTaA. vinaAca Jamsa mas moiwia simravle TiTo-saxeTa sneul- gaxda mTlianad janmrTeli, ise, TiTqos arasodes SemTxve-
TaA da yovelni ganikurnebodes da adidebdes RmerTsa. xolo oda xsenebuli vnebuleba. yvelam, vinc es naxa, adida Rmer-
Semdgomad daflvisa misisa da miwad mifarvisa vidre dRen- Ti, Tavis wmindanTa madidebeli. amis gamo im dros movida
delad dRemde miuwudomel arian niSni da Zalni mis mier aR- sxvadasxva saxis sneulTa simravle. yvela ikurneboda da
srulebulni TYToeulTa zeda sneulTa, da kacobrivisa eni- adidebda RmerTs. wmindanis dasaflavebisa da miwaSi da-
sa mier SeuZlebel ars warmoTqumaA da aRweraA yovelTa maT farvis Semdeg ki, vidre dRevandel dRemde, miuwvdome-
lia yovel sneulze mis mier aRsrulebuli niSebi da sas-
waulebi, da adamianuri enisgan SeuZlebelia warmoTqma

232 233
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

saswaulTaA, romelni-igi sarwmunoTa kacTa ficiT mogYTxres da aRwera yvela im saswaulisa, romlebic sarwmuno kaceb-
Cuen. ma ficiT mogviTxres Cven.
xolo CuenTa amaT JamTa xiluli da smenili viTar miuT- an ki am Cvens droSi nanaxi da gagonili rogor vuam-
xraT siyuarulsa Tquensa, rameTu uSurvelad fSYs madli na-
boT Tqvens siyvaruls, radgan uSurvelad surnelobs mis
wilTa misTaA sarwmunoebiT mvedrebelTaTYs, romeli-igi ma-
nawilTa madli sarwmunoebiT mvedrebelTaTvis, rac mara-
radis aResrulebis sadidebelad RmrTisa.
dis aResruleba RvTis sadideblad.

XVII. xolo amieriTgan moviKsenoT, Tu viTarsa madlsa 17. magram amis Semdeg vaxsenoT, Tu rogori winaswar-
Rirs qmnul iyo winawarmetyuelebisasa, rameTu aha esera egu- metyveluri madlis Rirsi gamxdariyo igi, radgan, aha, api-
lebis sityuasa moKsenebad sityuaA igi, raJams hrqua Zmasa rebs sityva gaxsenebas im sityvisas, rodesac uTxra man Ta-
TYssa iovanes, viTarmed: `JamTa borcusa amas zeda aReSenos vis Zmas, ioanes: “gava dro da am borcvze aSendeba metad
eklesiaA friad Suenieri~. rameTu aha Jami igi winawarmetyu-
mSvenieri eklesia”. marTlac, aha, dadga dro misi winas-
elebisaA moiwia, rameTu vidre-Ra igi cocxal iyo, wmidaA ese
warmetyvelebisa, radgan jer kidev cocxali iyo wminda-
yovelTa mier sayuarel da yovelTa megobar iyo da moZRuar,
romlisaTYsca daemowafa wmidasa amas kaci vinme yolad uc- ni, rodesac mas, rogorc yvelasgan sayvarels, yvelas me-
nauri. da iyo kaci igi adgilisagan mcirisa, romelsa ZarRuas gobars da moZRvars, daemowafa viRac yovladucnauri ka-
sofel ewodebis. da dRiTi-dRe movidis kaci igi da etyoda ci. es kaci iyo patara adgilidan, romelsac "ZarRuasso-
wmidasa mas, viTarmed: `makurTxe, mamao, wmidiTa KeliTa Se- feli" ewodeba. igi yovel dRe modioda wmindanTan da eub-
niTa da SemrTe wmidasa krebulsa Sensa~. xolo igi ayenebda neboda mas: “makurTxe mamao, Seni wminda xeliT da Semaer-
Jamad, raATa ufroAs gamoCndes sakYrveli misiTa miT eriska- Te Sens wminda krebuls”, is ki aferxebda mas garkveuli
cad mimyovrebiTa. xolo igi etyoda: `makurTxe, mamao, da mi- droiT, rom ufro metad gamoCeniliyo sakvirveleba am ka-
iRe mcire evlogiaA da warage saSenebelad monastrisa~. xo-
cis eriskacobaSi dayovnebis gziT. is mainc eubneboda: "ma-
lo igi kualadca ubrZanebda, raATa dro-yos da TYT movals
kurTxe, mamao, miiRe mciredi Sesawiravi da daxarje igi
Jami, raATa iqmnes monazon da evlogiaA. romel gangimzadebi-
es, friad raAme eKmaros. monastris asaSeneblad". wmindanic kvlav ubrZanebda, rom
xolo viTarca moiwia Jami da miicvala wmidaA igi, moiwia daexanebina da Semdeg TavisTavad movidoda dro imisa, rom
mesame dRe micvalebisa misisaA da daedva wmidaA igi pirvel monazoni gamxdariyo igi, maSin ki es Sesawiravi, rac gam-
Ksenebulsa mas saflavsa, romeli TYT eSena aRmosavaliT sa- zadebuli hqonda, Zalian dasWirdeboda.
kurTxevelsa damarTebiT sarkumelsa. da movida kaci igi, vi- da rodesac dadga dro da miicvala wmindani, dadga
mesame dRe misi micvalebisa da Casvenda wmindani zemoxse-
nebul saflavSi, romelic TviTve aeSenebina sakurTxevlis
aRmosavleTiT, pirdapir sarkmlis qveS. maSin movida is

234 235
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

Tarca vTquT, dResa mesamesa micvalebisa misisasa da itira kaci, romelic vaxseneT, misi micvalebis mesame dRes, iti-
friad da wmidasa mas eSjoda viTarca cxovelsa ara KeliTa ra Zalian da Tan edaveboda wmindans, rogorc cocxals,
misiTa aRkuecisaTYs misisa. romlisaTYsca ityoda, viTarmed: Tavisi xeliT rom ar aRkveca igi. amis gamo eubneboda mas,
`ara ganeSoros saflavsa, vidremdis ara monazon iqmnes da
rom ar ganSordeboda saflavs, vidre ar gaxdeboda mona-
evlogiaAca igi dadvas adgilsa mas samarxosa misisasa~. da vi-
zoni da rom im Sesawiravs dadebda misi samarxis adgilas.
Tarca esreT mduRare iyo kaci igi, maSin ubrZana mamasaxlis-
man mneTa eklesiisaTa, raATa moiRon samKari da kunkuli da iyo ra es kaci agrerigad mduRare, ubrZana mamasaxlisma
aRkuecon kaci igi. xolo maT mswrafl Seudgines saqme sit- eklesiis mneebs, rom moetanaT samxre da kunkuli da aRek-
yuasa, da aRkueces kaci igi da aRasrules mis zeda yoveli vecaT igi. mneebma myisve moadevnes sityvas saqme, aRkveces
wesi monazonTaA. da viTarca warvida kaci igi soflad TYssa, is kaci da Seasrules masze mTeli samonazvno wesi. rode-
icnes igi kacTa da megobarTa, da ganhkrTes, ixiles raA uc- sac wavida es kaci Tavis sofelSi, icnes igi iqaurma adami-
xoATa samosliTa Semosili, da eneba kualad erisagan yofaA. anebma da megobrebma, Secbundnen, naxes ra igi ucxo samose-
da viTarca ver SeuZles morCilebaA misi, uTxres ese ufalsa liT Semosili, da undodaT, rom kvlav eriskacad eqciaT
missa, rameTu iyo kaci igi saKmar da msrbol gzaTa SorTa.
igi, magram radgan ver SeZles misi damorCileba, uTxres
xolo kacman man viTarca agrZna, viTarmed ara uteveben
es ambavi mis batons, radgan iyo es kaci saWiro piri da
nebisaebr misisa, maSin aRiRo evlogiaA igi da raodeni raA eZ-
lo saxliT TYsiT da sivltolaA iKumia. vinaAca devna-uyves Sori gzebis Sikriki.
ukuana missa, da SewevniTa mis wmidisaATa ver ewines. da vi- magram rodesac am kacma igrZno, rom ar uSveben Tavis
Tarca Sevida kaci igi monastrad da mdevarnica igi ukuana nebaze, aiRo is Sesawiravi, risi waRebac SeeZlo Tavisi
missa, da viTarca eneba, raATa Seipyran da waruRon, raA igi saxlidanac da gaqceva irCia, ris gamoc ukan gamoedevnen
aqunda, da miiwia kaci igi damarTebiT sarkumelsa eklesiisa- mas, magram wmindanis SewevniT ver daewivnen. da rodesac
sa da Seagdo, raA-igi aqunda KelT-saKocelsa Sina gamok- Sevida is kaci monasterSi, mdevrebic ukanve mihyvnen, rom-
rul. da esreT uRono raA iqmnes mdevarni igi, evedrnes wi- lebsac undodaT, rom SeepyroT igi da waerTmiaT, rac hqon-
namZRuarsa giorgis, raATa ganexunen karni eklesiisani da raA-
da. is kaci ki mivida pirdapir eklesiis sarkmelis qveS da
Ta wmidasa mas Tayuanis-scen da maTca ixilon, raA-igi Seewi-
Seagdo Sig, rac hqonda mas xelsaxocSi gamokruli. rode-
ra evogiaA kacsa mas. eha gangebulebaA saRmrToA, da raATa cnan
yovelTa, viTarmed micvalebisaca Semdgomad Zal-uc wmida- sac ase uZluri gaxdnen mdevrebi, Seevedrnen isini winam-
sa mas qmnad, raAca enebos. da viTarca ganexunes karni da Se- ZRvar giorgis, gaexsna eklesiis kari, rom Tayvani ecaT
vides wmidad eklesiad da aRvides sakurTxevelad da iZies, wmindanisTvis da maTac enaxaT, Tu ra Sesawiri gaueRo im
raA igi cxadad Sevrdomil iyo saxilvelad yovelTa da arRara kacs. eha, saRvTo gangebuleba, rac aRsrulda, raTa yvelas
gaego, rom micvalebis Semdegac ZaluZs wmindans imis gake-
Teba, rac nebavs. rodesac kari gaiRo, Sevidnen wminda ek-
lesiaSi, avidnen sakurTxevelTan da Zebnes is, rac yvelas

236 237
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

ipova maT mier, da SiSman da gankYrvebaman Seipyrna yovelni dasanaxad iqna Segdebuli, Tumca veRar ipoves, ris gamoc
da adidebdes RmerTsa. SiSma da gakvirvebam Seipyro yvela da adidebdnen RmerTs.

18. rodesac gavida mravali weli da gardaicvala wi-


XVIII. xolo viTarca warKdes welni mravalni da winam-
namZRvari giorgi, mis monacvled dadga vinme miqaeli, ro-
ZRuari giorgi gardaicvala, romlisa monacvaled dadga mi-
qael vinme, romelsa giorgive amcno, viTarmed: `iwyeT Sene- melsac giorgimve amcno: “daiwyeT eklesiis Seneba mama se-
bad eklesiisa brZanebisaebr mamisa serapionisa da nuraras zru- rapionis brZanebisamebr, xolo xarjebisTvis nu iwuxebT,
nav warsagebelisaTYs, rameTu CuenebiT meuwya wmidisa mier, radgan xilvaSi mauwya wmindanma, rom is Sesawiravi, im kac-
viTarmed evlogiaA igi, romel moiRo kacman man, igi damar- ma rom moitana, damarxulia jvris qveS, rac iyo wminda-
xul ars queSe kerZo juarisa (romeli iyo TaviT kerZo wmi- nis TaviT. amoiReT igi da mieciT yvela muSas, xolo is kar-
disa mis), aRmoiReT igi da mieciT yovelTa muSakTa, da kaci gi kaci gaxdes yvelafris gamge, iseve, rogorc Cem mierac
igi keTili yavT ganmge yovlisa, viTarca-igi Cem mierca gan- gamge iyo monastris yvela saWiro samsaxurisa”. am miqae-
mgebel iyo yovelTa saWiroTa samsaxurTa mosantrisaTa~. da
lis dros ivnisis Tvis oTxSi, xuTSabaT dRes, daiwyes is
amis miqaelis ze iwyes eklesiaA igi, winaAswar gamosaxuli wmi-
eklesia, rac winaswar gamosaxa wmindanma, radgan miqael-
disa mier TTuesa ivnissa oTxsa, dResa xuTSabaTsa, rameTu Ke-
lovnebiT ganTqumulsa kacsa mouwoda miqael queyanisagan ma, patronTa brZanebiT, mouxmo ostatobiT saxelganTqmul
berZenTasa, adgilisagan xufaT wodebulisa, brZanebiTa ufal- adamians berZenTa qveynidan, im adgilisgan, romelsac "xu-
TaATa, romelsa Tana-Semwed aqunda galatoz saxeliT Suar- faTi" hqvia. mas TanaSemwed hyavda kalatozi Suartylis
tyleli. da ese ornive iyvnes moZRuar da maswavlel simrav- xevidan. orive maTgani iyo muSaTa simravlis moZRvari da
lesa muSakTasa. da viTarca uwyoda mamaman miqael uwyebiTa maswavlebeli. mama miqaelma, mama giorgis uwyebisamebr, Zeb-
mamisaATa giorgisiTa, Zebna evlogiaA igi, rameTu mivides na is Sesawiravi, radgan movidnen mRvdlebi saxarebiTa da
mRdelni saxarebiTa da sanTlebiTa sakumevelTa Tana, da TYT sanTlebiT sakmevliTurT, da TviT is kacic, Sesawiravis
kaci igi momRebeli evlogiisaA mis. da viTarca warikiTxes
momtani. rodesac maT waikiTxes ioanes Tavis saxareba: "pir-
saxarebaA iovanes TavisaA: `pirveliTgan iyo sityuaA~, da mo-
velad iyo sityva", moidrikes muxli, evedrnen wminda se-
idriknes muxlni da evedrnes wmidasa serapions, da gardau-
suenes juari igi, viTarca uwyebul iyo mamisa giorgisda, rapions da gadausvenes jvari, rogorc es nauwyebi iyo ma-
eha sakYrvelebaTa SenTa, qriste!rameTu ipova yolad SeuZ- ma giorgisTvis. eha, Sens sakvirvelebebs, qriste, radgan
rvelad beWedi, romeli ixila raA kacman man, gankYrda. da yo- aRmoCnda yovlad SeuZravad beWedi, da rodesac naxa igi
velTa madlobaA misces RmerTsa da wmidasa serapions. xolo im kacma, gaukvirda. yvelam madloba gadauxada RmerTsa
ikiTxes kacisa mis mier ricxY oqroAsaA da viTarebaA. xolo da wminda serapions, amasTan, gamoikiTxes im kacisgan rao-
man hrqua: `oqroA ege ars oqroAsagan Tlilisa da wmidisa, sa- denoba da xarisxi oqrosi. man ki Tqva: “eg oqro aris Tli-
xiTa pirvelTa mefeTaATa, xolo ricxYT iyo beWedsa amas Sina li da wminda oqrosgan pirvel mefeTa gamosaxulebiT, xo-
drahkani samasi xuTiTurT~. da viTarca gnhKsnes mandili, ro-
lo raodenobiT am beWdis SigniT iyo samasi oqros fuli

238 239
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

melsa Sina gamokrul iqmna, da ipova, viTarca pirvel eTqua da kidev xuTi”. rodesac gaxsnes maT mandili, raSic ga-
kacsa mas. da iwyes Senebad guls-modgined. da yves kaci igi mokruli iyo Sesawiravi, aRmoCnda ise, rogorc windawin
ganmgebel ara Tu galatozTa, aramed ZmaTa ikonomosobaA er- hqonda naTqvami am kacs. maSin daiwyes gulmodgine mSeneb-
wmuna. da esreT waremarTa SenebaA igi eklesiisaA. vinaAca sa-
loba da is kaci gaamweses gamged ara mxolod kalatozebi-
fuZveliT da xarisxTaATgan iRuwoda kaci igi yovelTa mu-
sa, aramed masve miendo agreTve ZmaTa ikonomosobac. ase wa-
SakTa TYnier sanovageTasa. da viTarca aReSena StoATurT
vidre sarkumelTamdis, dailia oqroA igi kacisaA mis, sada- rimarTa eklesiis Seneba. saZirkvlidan da safexurebidan-
igi ga-moqandakebiT qadagebs, viTarmed: `aqa dailia safase Cemi, ve yvela muSis xarjs is kaci swevda, garda sanovagisa. ro-
sada esera mdgomare var da mitYrTavs juari qristesi~. da desac aSenda eklesia vidre sarkmlebamde, stovas CaTvliT,
iyo viTar gasrulda sarkumlamde, gamoxates TYT miqaelca dailia im kacis oqro, rasac TviTve qadagebs, im adgilas
orTa maT Tana galatozTa zeda sarkumelsa aRmosavalisasa. gamoqandakebuli: "aq dailia Cemi qoneba, sadac ager mdgo-
xolo madli wmidisaA maradis moscemdis warsagebelTa, rame- mare var da mitvirTavs qristes jvari". xolo rodesac sar-
Tu saxed mdinarisa Semosdiodes saKmarni. da aReSena vidre kmlebamde dasrulda Seneba, gamoxates iq TviT miqaelic
samKuremde mamobasa miqaelissa. da dauteva cxorebaA ese da
im or kalatozTan erTad aRmosavleT sarkmelTan. amasTan,
warvida uflisa.
wmindanis madli mudamJams gamouCenda maT saxarjo sax-
amissa Semdgomad daidgina monacvled misa pavle vinme xu-
cesi, kaci wamebuli yovlisa mier erisa. vinaAca aman pavle srebs, radgan mdinarisebr SemosdiodaT qoneba. da aSenda
srul yo eklesiaA da Seamko yovliTa samkauliTa. da aRmar- eklesia vidre samxremde miqaelis mamobaSi, romelmac da-
Tes mas Sina xati feriscvalebisaA, da akurTxes yovliTa kur- tova es cxovreba da wavida ufalTan.
TxeviTa mamobasa Sina pavlessa. da kacica igi, momRebeli ev- amis Semdeg dadginda monacvled vinme pavle xucesi,
logiisaA, siberiTa keTiliTa ganpoxebuli, da warvida ufli- kaci dafasebuli mTeli erisgan, radgan am pavlem daasru-
sa. da ese aqamomde iyavn. la eklesia da Seamko igi yvela samkauliT. maSin aRmarTes
mis SigniT feriscvalebis xati da akurTxes eklesia sru-
li kurTxeviT pavles mamobaSi. da is kacic, Sesawiravis
momtani, kargi siberiT damSvenebuli wavida ufalTan. da
es aqamde iyos.

XIX. xolo Cuen Semdgomad amisa sxuaAca moviKsenoT da 19. xolo Cven amis Semdeg sxva ramec vaxsenoT da ase
egreT davibeWdoT sityYsa, rameTu TYT daswers basili, ro- davadoT beWedi sityvas, radgan basili, romelmac wmin-
melman cxorebaA ese wmidisaA aRwera, da ityYs, viTarmed: `me danis es cxovreba aRwera, TviT wers da ambobs: "me, basili,
basili, Zmiswuli wmidisa serapionisi, unarCevesi yovelTa mo- wminda serapionis Zmiswuli, yvela moweseze udaresi, im
weseTaA, Semdgomad JamTa micvalebisa misisasaTa moviwie ze- droTa Semdeg, rodesac igi miicvala, mivedi mis wminda
da wmidasa samarxvosa missa da vixile yolad brwyinvaled da
samarxze da vnaxe yovladbrwyinvaled da kargad mTeli mi-

240 241
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

keTilad yovelive namuSakevi misi, da ganviSY da ganvixare. si naSromi, riTac Sveba miviRe da gavixare, magram rode-
xolo raJams vixile saflavi misi adgilsa farulsa, romelsa sac vnaxe misi saflavi dafarul adgilas, romlisganac yve-
yovelni uZlurni miiRebdes dRiTi-dResa kurnebasa, amis- la uZluri iRebda yoveldRiur kurnebas, amis gamo uf-
TYsca brZanebiTa ufalTaATa Kel-vyav da Sevhmzade larnaki
lis brZanebiT Sevudeqi da Sevamzade qvis kubo. Semdeg gav-
qvisa da aRvaRe saflavsa missa, romlisa mier gamoKda suli
xseni misi saflavi, saidanac gamovida miuwvdomeli sur-
sulnelebisaA, miuwdomelisaA, da yovelni aRvivseniT madli-
Ta da sakYrvelebaTagan. maSin qmnilTa vadideT RmerTi, ra- nelebis suni da yvela avivseT madliTa da sakvirvelebe-
meTu mravalni uZlurni Se-raA-exnes wmidaTa maT ZualTa mis- biT. maSin Cven, qmnilebebma, vadideT RmerTi, radgan bev-
Ta, mravalni senni daiKsnnes da ganmxiarulebulni miiqceo- ri uZluri, Seexo ra mis wminda Zvlebs, mravali senisgan
des da adidebdes RmerTsa sakYrvelebaTasa. da sanTelTa sim- gaTavisuflda, romlebic gamxiarulebulebi brundebod-
ravliTa da madliTa mgalobelTaATa davsxeniT larnaksa Sina nen ukan da adidebdnen sakvirvelebaTa RmerTs. amrigad,
axalsa, da aRvmarTeT mas zeda juari saxelsa zeda winamor- sanTlebis simravliT da mgalobelTa madliT davasveneT
bedisasa saCinosa Stosa axlisa eklesiisasa da ganvaCineT, raA- wmindanis Zvlebi axal kuboSi da aRvmarTeT masze jvari
Ta erTi mRdelTagani Seswirvides mas Sina msxuerplsa sauf-
(ioane winamorbedis saxelze) axali eklesiis gamosaCen sto-
losa. xolo ganvaweseT saKsenebeli wmidisa amis galobiTa da
aSi da davadgineT, rom erT-erT mRvdels ewira masSi sa-
SesxmiTa sulieriTa, da Ramis TeviTa, dResaswaulobiTa, ok-
donbersa oc da cxrasa, da Semdgomad Jamsa mis wirvisasa su- uflo msxverpli, rom wmindanis mosaxsenebeli aRniSnuli-
liersa Tana Suebad KorcielTa sanovageTa mier mdidrad da yo ocdacxra oqtombers sulieri galobiT, xotbis SesxmiT,
uxuebiT, raATa orkerZove mxiarulTa vadidoT RmerTi, ro- RamisTeviTa da dResaswaulobiT, agreTve Jamiswirvis Sem-
meli adidebs wmidaTa misTa~. deg sulierTan erTad xorciel sanovageTa mier mdidru-
xolo Cuen kualad erTiRa mivsceT saswaulTa misTagani li da uxvi Sveba-lxeniT, rom orive mxriv mxiarulebs gve-
Txrobasa da merme SevevedrneT navT-sayudelsa myudro-du- didebina RmerTi, romelic adidebs Tavis wmindanebs".
milisasa, rameTu viTarca oden guedga larnaki igi wmidisaA Cven ki misi saswaulebidan kidev erTi ganvukuTvnoT
da galobaA iyo pirsa Sina yovelTasa, aha esera moiwia kaci,
Txrobas da Semdeg SevefaroT myudroeba-dumilis navsa-
romelsa mravliT JamiTgan elmoda Tuali marjuene, rameTu
yudels. rodesac mxolod wmindanis kubo gvedga da yve-
naTlisagan sruliad daklebul iyo. xolo friadi igi tkivi-
li cxad-hyofda erTisa misca dabrmobasa. da viTarca vixi- las pirze galoba iyo, aha, movida adamiani, romelsac di-
leT yovelTa, guelmoda yovelTa mis Tana. xolo iyo kaci igi di xnidan stkioda marjvena Tvali, radgan mTlianad mok-
dabisagan bobRa wodebulisa. da viTarca moiwia kaci igi, Se- lebuli iyo sinaTles, xolo metismeti tkivili meoris
uvrda larnaksa wmidisasa. da vixileT yovelTa sakYrvelebaA dabrmavebasac moaswavebda. rodesac yvelam vnaxeT igi, yve-
didi, rameTu yolad mrTelad ipova myis kaci igi. da yovelTa las gvtkioda masTan erTad (es kaci iyo im dabidan, ro-
melsac "bobRa" hqvia). rodesac movida xsenebuli kaci, Se-
uvrda igi wmindanis kubos da vnaxeT yvelam didi sakvir-
veleba, radgan myisve mTlianad janmrTeli gamoCnda es

242 243
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

vadideT RmerTi, romeli yoladve iqms dRiTi-dRe larnaksa kaci. yvelam vadideT RmerTi, romelic sul aRasrulebs
zeda missa wmisisasa ZalTa da saswaulTa. xolo amissa Sem- yoveldRe wmindanis kuboze niSebsa da saswaulebs.
dgomad basili miiTuala winamZRurobaA, romelman-igi keTi- xolo amis Semdeg basilim miiRo winamZRvroba, romel-
lad iRuawa Jam raodenme adgili igi namuSakevi mamis-Zmisa
mac ramdenime xans kargad upatrona Tavisi mamis Zmis naS-
TYsisaA.
rom adgils.

XX. aramed Cuen, glaxakTa da uswavlelTa, Sendave mivaq- 20. magram Cven, glaxakebi da uswavlelebi, Senkenve mo-
cioT sityuaA Cueni, N mamao mamaTao, dido moRuaweo yovel- vabrunebT Cvens sityvas, hoi, mamaTa mamao, dido moRvawev
Tao, viTarca-igi pirvel Cuensa, egreTve SemdgomiTi-Sem- yvelasaTvis (rogorc Cvens uwinaresTa, aseve SemdgomTa da
dgomad. awca Cuen uZlurTa da uRirsTa Svilad Senda saxel- SemdgomTa); amJamadac, Cven, uZlurebsa da uRirsebs, rom-
debulTa nu odes damiviwyeb da nuca gare-ukun-aqcev meo- lebic Sens Svilad varT wodebulebi, nurasodes dagvi-
xebad da Ruwad gamzadebulsa pirsa Sensa simravlisaTYs cod-
viwyeb da nurc ukan miabruneb meoxebisa da meurveobisTvis
vaTa CuenTaAsa. xolo Cuen raA SesxmaA migiZRuanoT, rameTu
gamzadebul Sens saxes Cveni codvebis simravlis gamo. anki
uzeSTaes kacTa bunebisa ars brwyinvalebiT warmatebaA cxo-
rebisa SenisaA, vinaAca Senisave moRuawebisa sityuaTa Sevwi- Cven ra xotba unda giZRvnaT, radgan aRmatebulia adami-
ravT Senda, vedrebiTa SegivrdebiT raA, meoxebiTa SeniTa hyo anTa bunebaze Seni cxovrebis brwyinvaled warmatebulo-
lxinebaA SecodebaTa CuenTaA, N angelozTa Tanamzraxvalo, ba. amitom Senive moRvaweobis aRmwer sityvebs SevwiravT
samebisa wmidisa sarwmunoo monao, romelman as wilad aRaor- Sendami da vedrebiT SegivrdebiT, rom Seni meoxebiT Sen-
Zine talanti rwmunebuli Senda, N uZlurTa mkurnalo, Wir- dobil hyo Cveni Secodebebi, hoi, angelozTa TanambWobe-
veulTa Semweo, Relva guemulTa navT-sayudelo, glaxakTa lo, wminda samebis sarwmuno monao, romelmac asmagad ga-
simdidreo, ucxoTa da mogzaurTa nugeSinis-mcemelo, mo- zarde Sendami rwmunebuli "talanti"._ hoi, uZlurTa
RuaweTa samkaulo, monazonTa rCeulebao, mamaTa siqadulo,
mkurnalo, SeWirvebulTa Semweo, xomalddanTqmulTa nav-
winamZRuarTa dido mnaTobo, da yovelTa Senda moltolvil-
sayudelo, glaxakTa simdidreo, ucxoTa da mogzaurTa ma-
Ta navT-sayudelo uRelvoo, xolo morCilTa saRmrToAsa Su-
risa maswavlelo, mamaTa didebao, da raATa mokled vTquaT, N nugeSebelo, moRvaweTa samkaulo, monazonTa rCeulobao,
yovlisa saxelisa da saqmisa keTilisa Rirso, Seiwiren Cemmi- mamaTa siamayeo, winamZRvarTa dido mnaTobo, yvelasTvis
erni saTnoebaTa SenTa sityYT gamosaxvani uRirsTagan bage- mSvido navsayudelo, vinc ki Sendami moiltvis, xolo mor-
Ta aRmoTqumulni, da viTarca xar monaA RmrTisa sityYsaA, mi- CilTaTvis saRvTo Suris maswavlebelo, mamaTa didebao da,
emsgavse qristesa meufesa, romelman-igi qurivisa wulilni mokled rom vTqvaT, hoi yoveli kargi saxelisa da saqmis
Rirso, Seiwire Seneul saTnoebaTa Cemmieri sityviTgamo-
saxvani, uRirsi bageebiT aRmoTqmulni, da radganac xar
RvTis sityvis mona, miemsgavse meufe qristes, romelmac

244 245
cxo reba
rebaAA wmid
cxoreba isa sera
wmidisa serappion zarzmelisa
isaAA
zarzmelisa cxovreba wminda serapion zarzmelisa

miiTualna, da nu gare miiqcev alabastrsa uRirsTa bageTasa, qvrivis wvrili fulic miiRo, nu ganiSoreb uRirs bageTa
viTarca qristeman meZavisa mis, da savane yav Cuen Tana, N wmi- sanelsacxeble WurWels, iseve rogorc ar ganiSora qris-
dao, viTarca ufalman saxlsa zaqessa, da miKsen Cuen locvi- tem sanelsacxeble WurWeli meZavisa, daivane CvenTan, hoi,
Ta SeniTa yovelTagan mterTa manqanebaTa, da viTarca sofelsa
wmindao, rogorc ufalma — zaqes saxlSi, gvixsen Cven Tqve-
amas wmidasa moZRurebisa Senisa mowafed wodebuli varT, eg-
ni locviT mtris yovelgvari mzakvrobisagan da rogorc
reTve ziar-myven mermesa mas ukuanaAknelsa dResa didebiT
moslvasa meufisasa, dgomad maxlobelad Sensa yovelTa Tana varT Cven am sofelSi wodebulni Sens mowafeebad, amgva-
wmidaTa, marjueniT uflisa da RmrTisa, uRirsni ese mowa- radve meufis didebiT mosvlis im samermiso ukanasknel
feni Senni, samgzis sanatrelo mamao wmidao serapion, meoxe- dRes Cven, Seni uRirsi mowafeebi, moziareni gagvxade Sens
biTa wmidisa RmrTis-mSobelisaATa da madliTa da locviTa axlos dgomisa yvela wmindanTan erTad, uflisa da RvTis
SeniTa da wmidaTa mociqulTa da winawarmetyuelTa da mo- marjvniv, samgzis sanatrelo mamao, wmindao serapion, yov-
wameTaATa da yolad qebulTa mRdelT-moZRuarTaATa da mama- ladwminda RvTismSoblis meoxebiT, agreTve Seni, wminda
TaATa, raATa Rirs viqmneT uRirsni ese smenad Kmasa mas zati- mociqulebis, winaswarmetyvelebis, mowafeebis da yovlad-
kobisasa wmidaTa angelozTa Tana, romelni sam-wmidaarsobiT
qebuli mRvdelTmoZRvrebisa da mamebis madliTa da loc-
adideben samebasa erT-arsebasa, romelsa Suenis yoveli di-
viT, rom Rirsi gavxdeT Cven, uRirsebi, sadResaswaulo xmis
debaA, pativi da TayuaniscemaA aw da maradis da ukuniTi uku-
nisamde, amin. smenisa wminda angelozebTan erTad, romlebic samwminda-
arsobiT1 adideben erTarseba samebas, romelsac Sehferis
yoveli dideba, pativi da Tayvaniscema aw da maradis da
ukuniTi-ukunisamde, amin.

1
igulisxmeba locva: "wmida ars, wmida ars, wmida ars
ufali sabaoT".
246 247
wameba wminda mowame
gobronisa

248 249
winaTqma

914 wels somxeTsa da saqarTvelos arabTa laSqari Semo-


esia abul-kasimis meTaurobiT, romelmac orive qveyana gaa-
nadgura da mokla somexTa mefe sumbati. abul-kasimma alya
Semoartya yuelis cixes, romelSic imyofebodnen aznaurni da
maT Soris erTi mTavari, romelsac miqeli erqva da aseve gob-
rons eZaxodnen. is daiWires da abul-kasims mihgvares, romel-
mac mas musulmanobis miReba mosTxova.
gobroni uars ambobda sarwmunoebis Secvlaze. rodesac
arc dapirebebma da arc muqaram ar gaWra, mas Tavi mohkveTes.
wminda gobronis wameba aRwera gobronis Tanamedrovem,
stefane mtbevarma, rogorc TviTon wers, aSot kuxis brZane-
biT.
nawarmoebSi mokled da mkafiod aris daxatuli imdroin-
deli politikuri viTareba, keTilmorwmune mTavris cxovre-
ba, arabebis Semoseva da qristianTa devna.
es Txzuleba sayuradRebo nawarmoebia, rogorc sarwmu-
noebrivi, iseve istoriuli TvalsazrisiT.

250 251
wamebaA wmidisa mowamisa gob
wmidisa ron
gobron is
ronis
isi,i, wameba wminda mowame gobronisa,
romelii gan
romel iyvanes yvel
ganiyvanes is c
yvelis ixiT 1
cixiT romelic gaiyvanes yvelis cixidan
TTuesa noenbersa: iz:
me, stefane mtbevarma episkoposma, davwere ese aSot
erisTavTa-erisTavis brZanebiT
me stefane mtbevar episkoposman davwere brZanebiTa aSot
erisTavTa-erisTvisaATa
gvakurTxe, mamao!
guakurTxen, mamao!

I. CueulebaA aqus gangebasa RmrTisasa swavlad gonebasa 1. RvTis gangebas wesad aqvs, rom misgan dabadebulTa
zeda dabadebulTa misTasa, viTarca iyo ioseb da yovelni ma- gonebis wvrTnisas, iosebisa da yvela mamaTmTavris msgav-
maT-mTavarni, Ti-Toeulad gamoicadnes msgavsad Zalisa Cue- sad, TiToeuli Tavisi Zalisaebr gamoicados. rogorc io-
nisa. viTarca ityBs iob: “netar ars kaci, romelsa amxila
bi ambobs: “netaria kaci, romelic amxila ufalma da yov-
ufalman da swavlasa yovlisa mpyrobelisasa nu ganiSoreb, ra-
meTu man almis da kualad agis”. da solomon ityBs: “Svilo, lis mpyrobelis wvrTnisas nu ganeSorebi mas, radgan igi
ukueTu moxval monebad uflisa, Tavi Seni ganumzade gansac- SeaWirvebs da kvlavac ganamtkicebs”.1 solomoni ambobs:
delTa”. da kualad: “Svilni, romelni uyuaran ufalsa, swav- “Svilo, Tu ufals mieaxlebi msaxurebisTvis, gansacdelis-
lnis da tanjnis”. da mociquli ityBs: “srulTaTBs ars mtki- Tvis ganimzade Tavi”.2 da kvlav: "Svilebs, romlebic uy-
ce igi sazrdeli, romelni swavlasa uflisasa madlobiT Sew- vars ufals, gvems da tanjavs igi”.3 mociquli ambobs:
ynarebad Rirs iqmnnes da codvisa risxviTa gulis-wyromisa “mZlavri sazrdeli srulTa kerZia, romelTa grZnobebic
misisaATa Cuenebad Zali misi”; romel dauTmenies marTliTa gawvrTnilia CveviT, raTa keTilisa da borotis garCeva
sulgrZelebiTa migebad usjuloTa ukeTurebisaebr maTisa, SeZlon”,4 usjuloTaTvis migeba didi sulgrZelebiT rom
viTarca ityBs daviT: “amaRldi, msajulo simarTlisao, da mi-
dauTmeniaT, rogorc daviTi ambobs: “amaRldi, msajulo
age misagebeli ampartavanTa” da pavle ityBs: “amisTBs moi-
wios risxvaA RmrTisaA naSobTa zeda urCebisaTa” viTarca da- simarTlisao, da miage misagebeli ampartavanTa”.5 xolo
pavle ambobs: “urCobis gamo moawevs risxva RvTis qmnile-

1 iob. 5:17-18
2 ziraq. 2:1
3 ziraq. 30:2
4 Sdr. ebr. 5:14
1 xelnawerebis nusxa: A: A-130; B: A-170; C: A-176; D: H-2077; E: H-1672; F: H- 5 fsalm. 93:2
2121; G: H-22 (leningr.); H: S-3637; I: H-487. 6 kolas. 3:6

252 253
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

sabamsa dabadebisasa noes ze warwymedasa ampartavansa kacTa- baze”,6 rogorc mSvidobis aRTqmisas, noes dros, RvTis xa-
sa, romelni xatad RmrTisa dabadebul iyvnes. tad Seqmnil ampartavan adamianTa warwymedisas.
agebulebaA TBsi ver eswava umadloTa maT naTesavTa da umadurma modgmam Tavisi agebuleba ver Seicno da msa-
msgavsebaA mTavrobisa TBsisaA ver gulisKma-eyo, romelTa xa-
julis msgavseba ver gulisxmayo da Semoqmedi RvTis xati
ti Semoqmedisa RmrTisaA Seuracx-yves, damdabldes da emsgav-
snes Zleulsa mas bunebasa dedaTasa, romlisa urCebiTa siku- Seuracxyo, ris gamoc damdabldnen isini da miemsgavsnen
dili SemoKda, viTarca pavle ityBs: “adam ara scoda, xolo dedakacTa dacemul bunebas, romlis urCobiT sikvdili mo-
dedakaci igi scTa” da codvaA Sva. naSobTa maT SereulTa gar- iwia, rogorc pavle ambobs: “adami ki ar Secda, aramed –
dareuliTa miT uSueriTa codviTa ganarisxes RmerTi da Se- dedakaci”.1 RvTis Svilebma gadametebul uSver codvaTa
ananes kaci. ara eufla daTmenad miuwdomeli mowyalebaA, rom- aRreviT ganarisxes RmerTi da Seananes kacs. ar daiTmina
lisaTBs ganaxuna saqanelni wyalTani da warwymidna yovelni ufalma uwinaresi mowyaleba, amitomac miuSva man movar-
wyliT rRuniTa. xolo netarisa noes mier dauSTa Tesli dnili wyali da warwymida yovelni warRvniT. mxolod ne-
mkYdrobisaA sofelsa, esreTve nergTa maT wyevisaTa, TeslTa
tari noesgan darCa memkvidreoba am soflad.
simwarisaTa, moKsenebad saZagelTa sodomelTa loTis ze mar-
Tlisa uwesoTa SereviTa, da ara dauteves adgili wyalobi- amgvaradve, dawyevlilma modgmam, sneulma tomma, lo-
saA, romelTa zeda awBma RmerTman cecxli da wunwubaA da ga- Tisdroindel bilw codvaTa ganzraxviT, didZal usju-
reskneliTa miT ZBriTa warwymedisaATa aRiKocnes igini. da loebasTan aRreviT, wyalobisaTvis ar daitova adgili da
kualad dedakacman man usaxurman iezabel gardahmata usju- awvima RmerTma maTze zeciuri cecxli da ara borotisa-
loebaA, romliTa elias epatiJa SuriTa saRmrToATa caTa Sek- gan, aramed TviTon wariwymidnen isini.
rvad da siymili SemoarTua israHlsa zeda, viTarca eva siku- kvlavac, ukeTurma dedakacma iezabelma2 gadaameta us-
dili soflad SemoiRo, romlisaTBs elia ityBs: “raA Zes Cemi juloebas, rodesac elias, RvTis nebiT, caTa SekvriTa da
da saxlisa amis aqabisi”.
israelze SimSilis SemomatebiT, sasjeli moevlina, ise, ro-
aqunda mas urCebisa misTBs iezabelisa nayofi igi uw-
BmroebisaA. amisTBs sikudilsa borotsa mieca igi da ter- gorc evam sikvdili SemoiRo am soflad, ris Sesaxebac elia
fTagan cxenTasa ganiWrnes Korcni misni. da mis zeda aResru- ambobs: “ra Camovarda Cemsa da aqabis am saxls Soris?”3
iezabelis urCobis nayofad gvalva moiwia masze, ris-
Tvisac borot sikvdils mieca igi – cxenis terfebma gaupo

1 I timoT. 2:14
1 aSiaze AC-Si mxedruliT sweria: `aqa bevri aklda dedas~ da svetis naxe- 2 iezabeli iyo israelis yvelaze uwminduri mefis, aqabis me-
varze metia gaSvebuli dauwerlad (aSiaze wauwerlad carieli adgili uRle, man qmari gadaibira, rom Tayvani eca kerpisaTvis, ro-
gaSvebulia BCDEFG-Sic); G-Si sqolioSi darTulia SeniSvna: `vhgoneb melsac baali erqva, da aego misTvis taZari. is cdilobda,
me, romel aklia aqa (tabiZe). hswored egreT ars ufalo s. tabiZe \ p. i.~ I-Si moespo WeSmariti RvTis morwmuneni (III mefeTa, 17:1-6).
aq adgili araa gamotovebuli da arc raime SeniSvna aqvs gakeTebuli. 3 Sdr. III mefeTa, 17:18
4 iob. 5:2

254 255
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

la werili igi, viTarmed: “ugunuri igi, risxvaman moklis”. sxeuli da mis mimarT aResrula werili, rom “ugunurs
xolo vinaATgan1 wyliT rRunaA aRibeWda da cecxliT mowu- risxva moklavs”.4 ra droidanac warRvna moxda da zeciu-
vaA zegardamo daeca, da mieriTgan maxBli ganewesa RmrTisa ri cecxli daeSva, maxvili ganewesa RvTis mier ukeTur
mier Suris sagebelad ukeTurebasa kacTasa, viTarca esaia
adamianebze Suris saZieblad, rogorc esaia ambobs: “Tu Cem-
ityBs: “ukueTu isminoT Cemio, keTilsa queyanisasa sWamdeT,
ukueTu ara isminoT, maxBlman SegWamnes Tquen”. sas SeismenT, qveynis keTil nayofs SeWamT, Tu ar SeismenT,
da romelni Jamad-Jamad SeemTxBnes gansacdelni israH- maxvili SegWamT”.1
lsa codvasa midrekiTa, ese mcired moiKseneT, viTarca Tqua gansacdelebi, romlebic drodadro SeemTxveoda isra-
daviT: “moviKsenen me dReni pirvelni da vityode yovelTa mi- els codvisken midrekis gamo, ase mokled gadmogeciT, ro-
marT mcnebaTa SenTa”, raATa moKsenebiTa pirvelTa maT saqme- gorc daviTma Tqva: “movigone uwinaresi da yvela Sen mcne-
TaATa mosruli da momavali samarTali RmrTisa mecnierTaTBs bas movixseneb”2, rom adrindeli saqmeebis SexsenebiT arse-
krZalul iyos da orive saxH keTilisa da borotisaA naTesav- buli da momavali samarTali daculi iyos RvTis mcnobel-
Ta momavalTa mieTxras, raATa sxuaTa SemTxuevaTa gamocdil TaTvis da orive saxe, keTilisa da borotisa, momaval mod-
ipovnen, viTarca Tqua mose: “davsdeb Tquen zeda kurTxevasa
gmas gadaeces, raTa sxva SemTxvevaSi gamocdilni iyvnen,
keTilisaTBs”, rameTu RmrTiv mqadagebelTa mier sarwmuno-
Ta, metyuelTa sulisa wmidisa mier swavlulTa, moswavebul rogorc mosem Tqva: “sikeTisaTvis gakurTxebT Tqven”3, rad-
ars RmerTi marTlmsajulad WurTa maT zeda wyalobisaTa da ganac RvTis mqadagebelTagan, sarwmuno, suliwmidisagan
sitkboebisaTa dacemulTa zeda sastikebiTa, raATa odes ixi- ganswavlulTa metyvelebiT gamoCndeba RmerTi msajulad
lon WeSmaritTa maT Tayuanis-mcemelTa RmrTisaTa nayofi igi dacemulTaTvis wyalobiTa da sitkboebiT Zalis datane-
simarTlisa wyalobisaA, RmrTisa mosav iyvnen da moTminebiT biT; radganac, rodesac RvTis WeSmariti Tayvanismcemle-
moelodian sasyidlisa kualad gebasa da kualad, odes esmas bi simarTlis wyalobis nayofs ixilaven, moTminebiT dae-
cruTa simarTlisa sasjeli, RmrTisa patiJisa SeeSinos, dau- lodebian sazRauris miRebas da asev, roca Seityoben cru-
teos ukeTurebaA da sinanulad moiswrafos, viTarca ninevel-
Ta simarTlis sasjels, RvTis sasjelisa SeeSindebaT, da-
Ta, da ganernen daqcevisagan sulisa da KorcTaAsa.
toveben ukeTurebas da sinanulad miiqcevian, rogorc ni-
esreTve scoda boroti didman saxlman somxiTisaman, vi-
Tarca Tqua ieremia winawarmetyuelman godebaTa Sina misTa: nevelebi, da ganeridebian sulisa da xorcis danTqmas.
“sityBTa gmobisaATa Seawuxes suli wmidaA da saqmiTa bilwe- amgvarad Sescoda da qmna boroti somxiTis didma sax-
bisaATa gardareulad ganarisxes Semoqmedi TBsi, romlisaTBs lma, rogorc Tqva ieremia winaswarmetyvelma Tavis gode-
msgavsad usjuloebisa maTisa moiwia risxvaA RmrTisaA dad- baSi: “saginebeli sityviT Seawuxes suli wmida da bilwi
saqmiT metismetad ganarisxes TavianTi RmerTi, risTvisac
maTi usjuloebisaebr, moiwia RvTis risxva dasasadgureb-
1 fsalm. 142:5
1 stefane mtbevari mcdarad uTiTebs aq ieremias godebis wigns. masSi
namdvilad ar moipoveba mis mier damowmebuli citati. 2 Sdr. lev. 25:21
2 rogorc Sinaarsidan Cans, aq moxmobili unda iyos esaia 10,33-34 3 esaia 1:20-21

256 257
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

gromad”1 da miscna igini maxBlsa borotsa da tyueobasa saw- lad”1, da miecnen isini borot maxvils, sabralo tyveobas,
yalsa da salmobasa siymilisasa ganmamrudebelsa da srvasa si- SimSilis damaqcevel tanjvas da sikvdilis uwyalo musrs,
kudilisasa uwyalosa, romelTa mflvel aravin iyo. da daec- da maTi dammarxveli aravin iyo, da miwieri xeebiviT da-
nes viTarca xeni queyanasa, viTarca ityBs esaia winawarmet-
ecnen, rogorc esaia winaswarmetyveli ambobs: “ara Tumca
yueli: “ara Tumca ufalman yovlisa (..)" 2. umjobHs iyo maT-
ufalman yovlisa ... 2 “umjobesi iyo maTTvis, SeecnoT WeS-
da, ukueTumca gzaA igi WeSmaritebisaA ara ecnave, ara vidre
cnobasa da kualad ukunqcevasa”, rameTu mociqulTa mier qa- maritebis gza, vidre SeecnoT da mere ukuqceuliyvnen”3,
dagebuli marTlmadideblobisa igi sarwmunoebaA wmidisa ka- radganac maT mociqulTa mier qadagebuli marTlmadideb-
Tolike eklesiisaA ganagdes da moZRuarTa mier wmidaTa kre- luri sarwmunoeba wminda kaTolike eklesiisa ganagdes da
baTa RmrTiv sulierTa ganwesebuli kanoni saeklesioA Seu- wminda krebebis moZRvarTa mier, RvTis STagonebiT ganwe-
racxyves. sebuli, saeklesio kanoni Seuracxyves.
amisTBs Ziri igi simwarisaA daenerga maT Soris da Ruar- amitom simwris fesvi dainerga maT Soris, siborotis
Zli igi siborotisaA aRmoscenda, da codvaA igi wvalebisaA RvarZli aRmocenda, mwvaleblobis codva aRorZinda da
aRorZnda da nayofi igi warwymedisaA gardaemata maT zeda.
warwymedis nayofi momravlda maT Soris, radganac somxi-
rameTu miwaA igi somxiTisaA ampartavan, da mkBdrni misni cu-
Tis miwa ampartavania da misi mkvidrni amaod amayni, anga-
dad mzuaobar, angahr, laR da codvis moyuare, ampartavan, uw-
yalo, uyuarul da yovliTa ukeTurebiTa savse, romelsa Sina rebianni, laRni da codvis moyvareni, umowyaloni, usiy-
ara ipova Tavisa misadrekeli qristHsi, romelTaTBs qriste varuloni da yoveli ukeTurebiT savseni arian, maT Soris
cudad mokuda. ar moiZebna qristes Tavis misadrekeli, da qriste amaod
da ese ars sazRvari misi da saxelebi KevTa misTaA: vanandi, mokvda maTTvis.
aSornia, bagrevandi, apahunisi, walkoitni, Wakati, kogoviti \ xevis sazRvari da saxelebi aseTia: vanandi, aSornia,
ori Kevi, Saruri, vaspuragani \ aTormeti Kevi, vaAZori \ oTxi bagrevandi, apahunisi, walkotni, Wakati, kogoviti, ori
Kevi, dvinadaSti \ sami Kevi, gelaqunia \ oTxi Kevi, sivnieTi \ xevi, Saruri, vaspuragani – Tormeti xevi, vaiZori – oTxi
aTi Kevi, taSiri da kolbofori.
xevi, dvinadaSti – sami xevi, gelaqunia – oTxi xevi, sivnie-
ese oTxmeoc da SBdi Kevi mooKrda pirisagan uflisa,
Ti – aTi xevi, taSiri da kolbofori.
ZBrisagan codvaTa maTTaAsa amisTBs, rameTu ara ipova amaT
es oTxmocdaSvidi xevi aoxrda uflis sityviT maTi bo-
roti codvebis gamo, vinaidan ar moiZebneba am xevebSi mar-

1 stefane mtbevari aq SecdomiT uTiTebs ieremias godebis


wigns.
2 aq teqsti aklia. Sinaarsidan Cans, rom moxmobili unda iyos
esaia 10:33-34.
3 2 petr. 2:21

258 259
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

KevTa Sina saydari marTlmadidebelTa episkoposTaA, arca mo- Tlmadidebel episkoposTa saydari, arc marTlmadidebel
nasteri marTlmadidebelTa morwmuneTa monazonTaA, viTar- morwmune monazonTa monasteri. rogorc abraami hkiTxavs
ca abraham hkiTxavs RmerTsa: “ukueTu iyvnen xuTni marTalni, RmerTs: “Tu xuTi marTali iqneba, warwymed im qalaqs?” xo-
warswymidoa qalaqi igi?” da Tqua ufalman: “ara”. da ityBs:
lo ufalma Tqva: “ara”1 da ambobs: “vinc wminda iyo, wariw-
“vin wmida iyo da warwymda, anu sada WeSmaritni ZiriTurT
ymida, an marTlebi Zirianad aRmoifxvrnen”2, Tu sadme am-
aRifxurnes”1]. Tu sadame ityBs msgavsad sityBsa mis, romeli
hrqua RmerTman elis “aR-xolo ara-vKoco kaci Seni sakur- bobs Tavisi im sityvis msgavsad, romelic RmerTma elias
Txevelisagan Cemisa, raATa xedvides da eKuebodis, da raATa uTxra: “aRar warvxocav Sens kacs Cemi sakurTxevlidan, ra-
esenica xedviden da eKuebodis”2. Ta xedavdes da iRupebodes da esenic xedavdnen da iRupe-
bodnen”.3

II. amaT queyanaTa zeda ganewyo ufali risxviTa gulis- 2. am miwa-wyalze ganrisxda ufali da, RvTis nebiT,
wyromisa misisaATa, da miSuebiTa RmrTisaATa aRiZra mefH sar- ajanyda sarkinozi mefe, saxelad abul-kasim, amira abul-
kinozi, saxeliT abul-kasim, ZH abul-sajisi amirisaA, da ufa-
sajis Ze, da mflobeli sparseTisa, romelsac emsaxurebo-
li sparseTisaA, romelsa hmonebda sameoci qalaqi did-didi
da samoci didi qalaqi da emorCileboda Svidi Zlieri
da SBdni mefeni hmorCilebdes Zlierni.
ese aRiWura eriTa mravliTa, kaetebiTa rCeuliTa, romel- mefe.
TaA hyvanda aTaseuli da bevreuli. Sevida qalaqsa dvinisasa ase aRiWurva igi aTasobiT da aTiaTasobiT adamianiT,
da oxraA gulis wyromisa misisaA moaswavebda oKrebasa som- mTavrebiT, Sevida qalaq dvinSi da misi guliswyromis yvi-
xiTisasa, viTarca ninevelTa daqcevasa, raATamca Seinanes amaT- rili moaswavebda somxiTis aoxrebas, rogorc ninevelTa
ca. xolo gulni maTni ganficxebul iyvnes viTarca rvalni, daqcevas, rom amaTac SeenanaT, xolo maTi guli spilenZi-
da dayenebul viTarca samyaroA, rameTu codvaA wvalebisa ma- viT iyo gasastikebuli da myari sxeuliviT Semdgari, rad-
TisaA daweril iyo “ficarsa mas rkinisasa frCxiliTa andaman- ganac maTi mwvaleblobis codva dawerili iyo “ficarze
tisaATa”, viTarca ieremia ityBs. amisTBs ver eZlo moqcevad,
almasis frCxiliT”4, rogorc ieremia ambobs. amitom ver
rameTu emsgavsa saxli igi somxiTisaA kacsa mas ugunursa, ro-
moeqcnen, somxiTis saxli daemsgavsa ugunur kacs, romel-
melman dadga safuZvelsa zeda sacTurebisasa da qBSasa zeda
wvalebisasa, da viTar aRdges kueTebani, “daeca da iyo dace- mac sacdurebisa da mwvaleblobis qviSaze daamyara safuZ-
maA misi did friad”. viTarca iob ityBs: “me vixilen ugunur- veli, da roca mdinareebi da qarebi amovardnen da ekveT-
ni igi, romelTa Zirni ara daebnes, aramed meyseulad SeiWama nen im saxls, “is daeca da friad didi iyo misi dacema”1.
rogorc iobi ambobs: “me vnaxe fesvgadgmuli ugunuri da

` Sdr. Sesaqm. 18:24-26


2-?
1=? 3-?
2=? 4 ierem. 17:1

260 261
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

roWiki maTi da ganeSornes Zeni maTni cxovrebisagan”, rameTu meyseulad SevaCvene misi bina, Sors arian misi Svilebi
mZlavrebaA maTi da Kelmwifebisa maTisa sulgrZelebaA gamos- xsnisagan, karibWesTan scemes maT, aravin iyo mSveleli”2,
wovda Zalsa maTsa. radganac maTi Zaladoba da xelmwifeba srutavda maT Zalas.
rameTu ese ars CueulebaA maTi: pirvelad xarkni igi Tana-
maTi Cveuleba aseTia: uwin gadasaxdeli vali, Sesawi-
nadebni Zebnnes, ZRuenni da niWni kaetTa maTTaTBs, rameTu mo-
ravi da saCuqari maTi mTavrebisaTvis, gamoCxrikes, rad-
xarke misa iyvnes. merme wina Jamisa begarani sTxovnes. da uca-
loebasa TBssa hambavad ityBan, daqcevasa TBssa aswrafeben. ganac maTi moxarkeebi iyvnen. Semdeg adrindeli xarki iT-
da esreT manqanebiT daacalierna safaseTa maTTagan, raATa ad- xoves da TavianT garjas ambad hyvebian, TavianT danTqmas
vilad mZle eqmnas, romelica iyo esreT. aCqareben; da iseTi xerxiT dacarielda maTi qoneba, rom
da viTar mosZlevda sarkinozi igi da ara ipova Rone wi- advilad daeZlia, rac moxda kidec.
naaRdgomisa somexTa mefisa, arca ganrinebisa, rameTu Rmer- radganac sarkinozi imarjvebda da somexTa mefem verc
Tsa ganexeTqa mefobaA igi misi, maSin miivltoda igi mTaTa winaaRmdegoba gauwia da verc Tavi daaRwia, vinaidan
zeda afxazeTisaTa, romeli igi ukuanaAsknel sikudilsa ver RmerTs Seewyvita misi mefoba. maSin gaiqca is afxazeTis
ganera. xolo KelmwifH igi Seudga mas Ziebad sasjelsa si-
mTebisken. Semdgomad amisa, igi sikvdils ver gadaurCa, xo-
kudilisasa mrisxanebiTa didiTa.
lo xelmwife Seudga mis Ziebas, sastiki sikvdiliT rom
daesaja.

III. da movides igini cixesa mas yvelisasa, romeli iyo gur- 3. movidnen isini yvelis cixeSi, romelic iyo gurgen
gen erisTavTa erisTvisa, romelsa Sina iyvnes aznaurni war- erisTavTa erisTavisa, sadac iyvnen warCinebuli aznaure-
Cinebulni da sanatreli mowamH qristHsi gobron maT Tana. bi da maTTan erTad - qristes sanatreli mowafe, gobroni.
movides da moadges cixesa mas yvelisasa, gare moadges karve- miadgnen isini yvelis cixes, garSemo TovliviT Semoawyves
bi igi maTi, viTarca Tovli, romelni xuTisa soflisa saz- TavianTi karvebi, sul xuTi soflidan iyvnen da gaWirve-
RvarTa da-oden-etivnes iwroebiT.
biT daetivnen. maTi karvebis Tokebi gadaewna erTmaneTs,
da sabelni igi karvebisa maTisani ganeTxzna urTierTas,
radganac aseTi iyo dasadgurebis wesi saZageli, uRmrTo,
rameTu ese iyo CueulebaA dadgromisa maTisaA, naTesavTa maT
saZagelTa, uRmrToTa, ficxlad moisarTa, romelni Wamdes ZaR- sastikad moisari modgmisa, romelic ZaRlebs, Tagvs, kac-
lTa, Tagusa, kacsa da yovelsa arawmidasa. da esreT ganemzad- sa da yovelgvar arawmidas Wamda. ase gaemzadnen qvis sat-
nes brZolad filekavnebiTa mravliTa. da simravlH tyorce- yorcnebiT, da maT mier natyorcn isarTa simravle mzes fa-
bulTa maT isarTaA Seipyrobda haersa mzisasa, romelsa aqun- ravda. isari ki aseuli aqlemiT moezidaT da aseve Sube-
da aseuli tBrTi aqlemisaA isari oden da egreTve horoli. bic. sastik brZolaSi mecixovneebi mxned iyvnen, xocavdnen
da brZolasa mas ficxelsa mKne iqmnnes cixovanni igi da
dahKocdes mbrZolTa maT da dahyrides KorcTa maTTa, viTar-
ca skoresa queyanasa. xolo maT yovelTa uwinarHs ipova sim- 1 mT. 7:27
2 iob. 5:3-4

262 263
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

KniTa netari gobron, da Zali brZolisa misisaA yovelsa mas meomrobs da maTi sxeulis nawilebs ise yridnen, rogorc
simravlesa zeda sacnaur iyo. da saxeli icvala, viTarca yo- nakels miwaze. maTgan mamacobiT gamoirCeoda netari gob-
velTa wmidaTa, viTarca petres klde da savles pavle, amas roni da misi brZola yvelasTvis cnobili gaxda. man yvela
ewoda pirvelad miqel da merme gobron \ romeli esmina mefe-
wmindaniviT saxeli Seicvala, rogorc petres klde ewo-
sa mas da daeswava sityuad gobron da sasmenelTa eoceboda
da da savles – pavle, amas – miqel, da Semdgomad – gobron.
da gulsa gamoiwera, rameTu trfialebiTa Zlierad brZolisa
da axovnebisa misisaTBs aRiSurva sarwmunoebisa misisa qris- es ukanaskneli mefes gaugonia, dauxsomebia sityva gobro-
teanobaA. ni, mosasmenad eucnaura da gulSi Caimarxa, radganac
da odesme gamoetevnian simravleni igi zRvarsa artaoni- mZlavri brZolis siyvarulisa da misi axovnebis gamo mi-
sasa da, romelni povnian Tavisa mkrebelni da msxuertelni ya- sive qristianuli sarwmunoebisadmi saRvTo moSurneobiT
nobirisa maTisani, romelni SimSilisagan SiSsa sikudilisasa aRiZra..
Seuracx-hyofdes, Sekribnian maxlobelad cixesa mas, viTar- zogjer gamovidodnen xolme artaonis sazRvarze da vi-
ca cxovarni saCuenebelad maTa da daWrnian Korcni maTni; da sac naxavdnen yanidan TavTavis amRebs, romlebic SimSilis
sisxli igi ubraloA, viTarca msxuerpli sulneli, Seiwirvo-
gamo sikvdilis SiSs arad agdeben, Sekrebdnen cixis maxlob-
des RmrTisa, viTarca sisxli igi abelisi marTlisaA, romelTa
lad, rogorc cxvrebs, da daklavdnen, da maTi ubralo sis-
ricxB igi maTi RmerTman uwyis mxoloman, da uricxuni igi
erni marTlmadidebelTani aWaras da SavSeTs Sewyudeul iy- xli, surnelovani msxverpliviT Seiwireba RvTisadmi, ro-
vnes, romelni viTarca mkalni mosWamdes furcelsa xeTasa da gorc marTali abelis sisxli. maTi raodenoba mxolod
mwuanvilovansa queyanisasa. RmerTma uwyis. uamravi marTlmadidebeli adamiani aWara-
sa da SavSeTSi kaliasaviT xis foTolsa da balaxs Wamda.

IV. mas Jamsa iqmna SavSeTi bak mKecT-Seuval, rameTu ego- 4. maSin SavSeTi velurTagan miudgomeli zRude gax-
denni igi naTesavni maxlobelad dges, viTar sadilobisa gza
da. uamravni iyvnen. erTi Ramis savali gzis siaxloves id-
oden, romelTa queyanaA ver itevda. RmerTman ara aufla STas-
gnen, qveyana ver itevda maT. RmerTma ar dauSva maTi iq
lvad mas Sina madliTa didebulTa udabnoTaATa da locviTa
wmidaTaATa, romelTa saTnoebani maTni keTilni viTarca su- SeSveba did meudabnoeTa da wmindanTa madliT, romelTa
etni caTani ganmtkicebul arian da viTarca zRudeni rafa- saTnoebebi, rogorc cis svetni, ganmtkicebul arian da ra-
Tisani wina-aRudges. faTis zRudesaviT win aRudgnen maT.
xolo KelmwifH igi hbrZoda cixesa mas oc da rva dRe da xelmwife mecixovneebs ebrZoda ocdarva dRe da Sevi-
nabakni SeuKdes, romelTa ganKurites kldH da ganarRBes da laSqari, romelmac gatexa klde da gaarRvia zRude.
zRudH, romelTa gamouKdis netari gobron da gandevnis da maT gamouxta netari gobroni da gandevna isini da Tavisi
Zlevisa misgan umetHs ganakBrvna yovelni. da viTar ara iyo ZleviT man gaakvirva yvela. radganac arc Sewevna iyo da

264 265
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

SewevnaA, arca winaaRdgomaA, safici iTxoves, rameTu Rmer- arc winaaRmdegoba, iTxoves ficis wigni, rameTu RmerTma
Tman ganiWna igini. gadaarCina isini.
esrHT gamoiyvanna igini da ganuyvna kaetTa TBsTa ricxBT ase gamoiyvana isini, daaxloebiT orasi, da warudgina
viTar orasni oden. xolo netarisa gobronisi amcno umetHs
Tavis mTavrebs. yvelas ubrZanes, Cumad SeepyroT gobroni
yovelTasa krZalviT pyrobaA da esrHT waremarTa. da mgzavr
da asec moxda. gzad zogi agulianebda da sikvdiliT emuq-
romelTame abirebn da aqadebn sikudilsa, da romelTa miav-
linebn misa da aRuTquamn keTilTa, da esrHT aiZulebn wina- reboda, zogs agzavnidnen masTan da aRuTqvamdnen sikeTes.
dacueTad da datevebad qristHsa. ase aiZulebdnen winadacveTas da qristes datovebas.
xolo netarsa gobrons SeemsWualnes Korcni TBsni SiS- xolo netari gobroni gamsWvaluli iyo RvTis SiSiT,
sa RmrTisasa da ganumzada Tavi TBsi qristesTBs satanjve- da qristesTvis satanjvelad, sikvdilis dasaTmenad gaam-
lad da sikudilsa daTmenad (viTarca qristeman sikudili da- zada Tavisi Tavi (iseve, rogorc qristem daiTmina sikvdi-
iTmina yovelTaTBs) da mociqulisa sityuasa etyBn maT: “cxo- li yvelasTvis), mociqulis sityvebs eubneboda maT: “Cemi
rebaA Cemda qriste ars da sikudili SesaZinel”, da moiwivnes cxovreba qristea da sikvdili – sargebeli”1. miuaxlov-
Talins. da ravdenni ubraloni sisxlni daiTxines maTgan, aR-
dnen Talins. ramdeni udanaSaulo sisxli daiRvara, kac-
racxad vinme SeuZlos?
Tagan aRuricxvelia.

V. xolo mefH igi sumbat ukunvida kualad TBssave que- 5. xolo mefe sumbati wminda gobronis wamebis Semdeg
yanasa Semdgomad martBlobisa wmidisa gobronisa. viTar sxuaA isev dabrunda Tavis qveyanaSi, radganac sxva Rone ver ix-
RonH vera ipova, Sevida igi cixesa kapoetisasa, romeli-igi mara, Sevida igi kapoetis cixeSi. is yvelaze brZen kacad
ubrZnHs iTqumoda yovelTa kacTa mis JamisaTa. da viTarca miaCndaT im dros da, radganac RvTis Sewevna ganeSora mis-
SewevnaA RmrTisaA ganeSora misgan, RonH yoveli daelia, da gan, yovelgvari Zala gamoelia da gamoucdeliviT gamoem-
viTarca gamoucdeli Seewyudia da mis Tana eri mravali. eg-
wyvdia da masTan erTad - mravali adamiani. amgvaradve mi-
reTve saxed moadga masca cixesa da brZolisa mravlisa Sem-
adga xelmwife im cixes da didi brZolis Semdeg aiRo igi,
dgomad gamoiRo da yovelni mTavarni, didni somxiTisani da
aznaurni tyue-yvna. da yvela mTavari, didebuli da aznauri tyved Caigdo.
da mefH igi mravlisa tanjvisa Semdgomad mokla da Tav- mefe bevri tanjvis Semdeg mokla da TavmokveTili xe-
mokueTili Camohkida Zelsa saSuval qalaqsa dvinisasa. Tquas ze Camokida, dvinSi, Sua qalaqSi. umecari, vinc arc wig-
Tu vinme umecarTaganman gankiTxvaTaTBs saRmrToTa, romelTa nis moZRvreba, arc RvTis Zala icis, ilaparakebs RvTis sa-
ara ician swavlaA wignisaA, arca Zali RmrTisaA, Tu viTar amaT marTalze da ityvis: am usjulo modgmas amdeni Zalado-
naTesavTa uqristoTa, usjuloTa, eseodeni mZlavrobaA mZlav- biT Cagvra da amxela simdidre rom daupyria, nuTu rame
robisaA da farToebaA SuebisaA daupyries, Ture raAme flobaA Zala aqvs RvTis sasoebasa da sulgrZelebaso? ase nu ityviT!
sasoebisaA, anu sulgrZelebisa RmrTisaA Tavs-udebies
1 filip. 1:21

266 267
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

daTmenad. ese zraxvaA nu iyofin, aramed viTarca pavle ityBs: aramed rogorc pavle ambobs: “ra Sedarebaa naTelsa da
“raA sworebaA ars naTlisa da bnelisaA, anu raA sworebaA ars bnels Soris, an bnelsa da qristes Soris, an ra wili udevs
beliarisa qristHs Tana, anu raA nawili uc urwmunosa mor- urwmunos morwmunesTan?” (2kor. 6:14-15) ufali ambobs:
wmunisa Tana”, da ufali ityBs: “ukueTu vinme ara iSues meo-
“vinc meored ar iSveba, ver SeZlebs RvTis sasufevlis xil-
red, ver Kel-ewifebis xilvad sasufeli RmrTisaA”, da ukue-
vas” (in 3:3). “Tu ar SeWamT kacis Zis xorcs da ar SesvamT
Tu ara SWamoT Korci Zisa kacisaA da hsuaT sisxli misi, ara
gaqundes cxorebaA TavTa TquenTaA”. da kualad “romeli urC mis sisxls, ar geqnebaT sicocxle”(in. 6:53), da kidev: “vinc
iyos Zisa, mamaAca ara hrwams, ara ixilos man cxorebaA sauku- Zis urCia da mamac ar swams, ver ixilavs saukuno sicoc-
noA, aramed risxvaA RmrTisaA dadgromil ars mis zeda”. aw vi- xles, aramed RvTis risxva daivanebs masze”(Sdr. in. 3:36).
naA aqundes sasoebaA sulTa cxorebisaA warwymedulTa maT, ro- saidan unda hqondeT warwymedil sulTa xsnis imedi maT,
melTaTBs sityuaA juarisaA sicofe ars [1 kor. 1:18], romelTa visTvisac jvris sityva sigiJea (1kor. 1:18), romelTa Rmer-
RmerT muceli ars, didebaA maTi sircxBlsa Sina maTsa [filip. Ti mucelia, maTi dideba ki sircxvilSia (filip. 3:19). esaia
3:19]. da esaia ityBs: “vin cna gonebaA uflisaA, anu vin Tanam- ambobs: “vin mixvda uflis ganzraxvas, an vin iyo misi Tanam-
zraxval eyo mas”. romeli saidumloA cxorebisaA sibrZniTa
zraxveli?” (esaia 40:13) sicocxlis da xsnis saidumlo, ro-
dambadebelisaATa ganmzadebul ars samwysoTa maTTBs qris-
melic dambadeblis sibrZniTaa gamzadebuli qristes sam-
tHsTa da eklesiaTa RmrTisaTa, viTarca saxed cxovarni, Tu
visme edgnen mravlad, ara moignena maTTBs ZaRlnica mcuve- wysosa da RvTis eklesiisTvis, rogorc, magaliTad, cxvre-
lad, raATa ara odesme aRsaWrel iyvnen mgelTagan? egreTve bi hyavs vinmes mravlad, gana ZaRlebs ar dauyenebs maT mcve-
eseni, viTarca ZaRlni Znelni mocul arian mcuvelad cxovarTa lad, rom ar aiklon isini? aseve eseni, rogorc ficxeli
maTTBs qristHsTa, da ierusalHmi, qalaqi igi siwmidisa meu- ZaRlebi, qristes cxvrebis mcvelebi arian da ierusalimi,
fisa didisaA, romlisa Tqua mose: “Tualni uflisani mas zeda didi meufis siwmindis qalaqi, romlisTvisac mosem Tqva:
hgian maradis dasabamiTgan da ukunisamde”, ese daSHnebul ars “uflis Tvali maszea maradis – dasabamidan ukunisamde”
Soris udabnoTa vrcelTa, romelTa Soris damkBdrebul arian (II sjul. 11:12). is vrcel udabnoebs Soris aris gaSenebu-
kacni mKecisa bunebani, mtacebelni, romelTa saxli ars da cxo-
li, sadac mxecuri bunebis adamianebi arian damkvidrebu-
rebaA aqlemisa zurgi, naTesavni uricxuni, romelTaTBs vi-
li, romelTa saxli da cxovreba aqlemis zurgia; uricxvi
Tarca ZaRlni mbrZolni arian mKecTa maT velurTa, raATa ek-
lesiani RmrTisani mSBdobiT egnen, romelTa zeda mravalni modgma velur mxecebs Soris mebrZoli ZaRliviTaa, rom
ZBrni da samwysoni igi qristHsni myudroebiT iswaveboden RvTis eklesiebi mSvidobiT idgnen, romelTa zeda mrava-
RmrTis msaxurebasa, da ara brZolasa, viTarca winawarmetyu- li siavea. qristes samwyso mSvidad unda swavlobdes RvTis
eli ityBs: “dasWriden maxBlebsa maTsa manglad da laxureb- msaxurebas da ara brZolas, rogorc winaswarmetyveli am-
sa maTsa saKnisad”, da arRara iswavebden merme brZolasa, vi- bobs: “maxvilebisgan namglebs gamoWedaven, xolo laxvre-
Tarca aw yoladve ara ekadrebis qristeaneTa augad maxBlisa bisgan – saxnisebs” (esaia 2:4). mere aRar iswavlian brZo-
maT Soris da arca mKedari aRjdomad cxensa. da amisa Sem- las, rogorc axla srulebiT ar ekadreba qristianebs sa-
dgomad esaia ityBs: “maSin Zovden mgelni kravTa Tana da vef-
marcxvinod maxvili maT Soris da arc mxedars cxenze am-

268 269
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

xi ganisuenebdes TikanTa Tana, KboA da kuroA da lomi erTad xedreba. amis Semdeg esaia ambobs: “maSin moZoven mglebi kra-
Zovden”. mglad da vefxad siborotisa maTisa mZBnvarebasa vebTan da vefxvi daisvenebs TiknebTan; xbo, kuro da lomi
ityBs, mKecis saxed \ moswrafed daTxevasa sisxlisasa, da lo- erTad moZovs” (esaia 11:6). mgliTa da vefxviT maTi sibo-
mad \ mZlavrobasa mas, maTsa mTavrobasa, ityBs danielis Cue-
rotis mZvinvareba iTqmis, mxecis saxiT – sisxlis daTxevis
nebiTa xilvasa mas mKecTasa; daTuad moaswavebs sparsTa me-
moaxloeba, lomiT – maTi mTavrobis Zaladoba, danielis
fobasa babilovns da lomad sarkinozTa mefobasa baRdads ba-
bilovnisasa, da Tiknad mwvalebelTasa ityBs, romelni mdum- gamocxadebiT – mxecTa xilva; daTvi moaswavebs babilonSi
riad aCueneben da Sinagan mgel, viTarca Tqua ufalman: “ma- sparsTa mefobas da lomi – sarkinozTa mefobas babilonis
Sin daadginnes Tikanni marcxeniT missa, romelTa hrquas: war- baRdadSi, Tikani mwvaleblobas iuwyeba, romlebic mdu-
vediT wyeulno cecxlsa mas saukunosa, romeli ganmzadebul mared moaCveneben Tavs, Sinaganad ki mglebi arian, rogorc
ars eSmakisaTBs da msaxurTa misTaTBs”, da kravad \ WeSmaritni Tqva ufalma: “maSin daayenebs Tiknebs Tavis marcxniv, rom-
samwysoni qristHsni, da Kbod \ umankoebaA igi, da kuroA wmi- lebsac etyvis: wadiT, wyeulno, saukuno cecxlSi, rome-
daTave pirutyuTagani ars, da sarqeneli igi ZlevaA juarisaA lic eSmakisa da misi msaxurebisTvisaa gamzadebuli” (mT.
mterTa mimarT, da orni igi rqani \ sarwmunoebaA gansrule-
25:41). kravi qristes WeSmariti samwysoa, xbo – umankoeba
buli saqmeTagan keTilTa msgavsad orTa maT danakTa saxiere-
da kuro wminda pirutyvia, mtris mZleveli jvris Zala;
bisaTa. da noeca moaswava sarwmunoebaA eklesiisaA kidobansa
mas Sina Seyvanebad SBd-SBdi wmidaTagani da or-ori araw- ori rqa aris sarwmunoeba keTili saqmiT aRsrulebuli,
midaTaA. xolo aw madliTa RmrTisaATa aseulad ganfenil ars msgavsad ori sikeTis maxvilisa. noemac aCvena niSani ekle-
simravlH qristHs morwmuneTaA maT da ara unaseben. da lom- siis rwmenisa kidobanSi Svid-Svidi wminda da or-ori
Ta maT da mgelTa ara aqus flobaA ganxeTqad kravTa maT sam- arawmindas SeyvaniT. xolo axla, RvTis madliT, aseulo-
wysoTa qristHsTa, romelni erTad Zoven mSBdobiT. biT arian ganfenilni qristes morwmuneni da maT ar avne-
ben. lomebsa da mglebs ar aqvT ufleba, gawyviton qristes
samwysos kravebi, romlebic erTad wynarad Zoven.

VI. da raJams moiwia Jami igi, gamovida brZanebaA Kelmwi- 6. Jami rom dadga, gamovida xelmwifis brZaneba, rom
fisa misgan wodebad CinebulTa maT tablasa mas wamebisasa da mis mier moxmobilebi swveodnen mowmeTa magidas da wam-
wardgomad daliWsa mas saSinelsa ganCinebasa sikudilisasa, dgariyvnen sasamarTloSi sikvdilis saSineli ganaCenis
viTarca dResa mas gankiTxvisa uflisasa. saSinel da SesaZ- winaSe, rogorc uflis gankiTxvis dRes. saSineli da Se-
rwunebel ars dRH igi sasjelisaA, meored moslvaA uflisaA, maZrwunebelia sasjelis is dRe, uflis meored mosvla, ro-
odes cani daiqcnen da wesni icvalnen, mnaTobni daSrten yo- ca cani daiqcevian da wesebi Seicvleba, yvela mnaTobi Caq-
velni da queyanaA Seimusros, oxraA igi sayBrisaA zar-scem- reba da qveyana daifSvneba, sayviris xma zars scems yovel
des yovelTa dabadebulTa da ZrwoliT xedviden mefesa qris-
dabadebuls da SiSiT Sexedaven mefes, qristes, jvriT mo-

270 271
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

tesa, momavalsa juariTa. daRaTu ese WeSmarit ars, aramed mavals. es araTu WeSmaritia, aramed rwmeniT aris mosa-
sarwmunoebiTave mosalodnel ars, viTarca pavle ityBs1. lodneli, rogorc pavle ambobs (Sdr. ebr. 11:1-3).
ars sarwmunoeba mraval Zal, saqmeTa mamxilebel ara xi- sarwmunoeba mravlis SemZlea – uxilav saqmeTa Tu xi-
lulTa da kacTa bunebisa xilul ufroAs sarwmunod Serac-
lulad, ufro sarwmunod miCneul saqmeTa mamxilebeli, sa-
xil Txrobilsa da xilulTa Soris saSinel ars, elva-texil
Sineli da mkacri, magram dro gadis da, rac moxda,swra-
sastiki da, amasca dro-ecis, romeli ganiWebul arn, mswrafl
ganitacis. xolo KorcTa Sina myofisa kacisaTBs amisa usa- fad gaivlis. cocxali kacisaTvis imaze saSineli da sas-
SinelHs da uficxHs araraA sagonebel ars, Tu kaci SiSueli tiki warmosadgeni araferia, rom umsgavsoebs, SiSveli
sikudilad ganCinebuli Kel-pyrobiT mohyvandes winaSe erTa xmlebiT aRWurvilebs, SubiT momarTulebs, isarmomarjve-
uricxuTa, upirulTa, aRWurvilTa KrmliTa KdiliTa da ho- bulebs, daniT momzadebulebs SiSveli kaci xelapyrobi-
roliTa momarTebuliTa, isriTa dapyrobiliTa, daniTa momza- li miyavdeT uamravi xalxis winaSe, da am dros ra Rone
debuliTa, da kacsa Rone hqondis ganrinebisa da qristHs si- unda hqondes mas Tavis daRwevisa, rom qristes siyvaru-
yuarulisaTBs daiTminos, viTarca netarman gobron daiTmina. lisTvis daiTminos, rogorc netarma gobronma daiTmina.
rameTu esrHT iyo CueulebaA sarkinozTaA, raJams gamoK-
aseTi iyo wesi sarkinozebisa – roca gamodioda brZa-
dis brZanebaA moklvad qristeanisaA, aRiWurnian viTarca dResa
neba qristianis sikvdiliT dasjisa, SeiaraRdebodnen, ro-
brZolisasa da almaWuri yvian da aRlesnian maxBlni maTni mos-
wrafed daTxevad sisxlisa da erTierTsa uswrobn, viTarca gorc brZolis dRes da, lesavdnen TavianT maxvils sisxlis
SesaZinelsa didsa safasisasa. swrafad dasaRvrelad da erTmaneTs ise aswreben, TiTqos
da raJams gamohyvandes pyrobilni igi, romel gamoiyvan- didi ganZis SesaZenad irjebian.
nes yvelis cixiT, romelni-igi gamoirCina RmerTman martBlad roca gamoyavdaT Sepyrobilebi yvelis cixidan, ric-
TBsa, ricxBT viTar as oc da aTcameti viTarca-igi samoelis xviT as ocdacameti, romlebic gamoarCia RmerTma Tavis mo-
mier saTno iyo RmerTman daviT cxebulad TBsa, xolo Cine- wameebad, rogorc samoelis mier saTno hyo RmerTma davi-
bulni igi aznaurni daeyennes msgavsad misa, romelni adarna- Ti Tavis cxebulad. amis msgavsad mowveuli aznaurebic da-
se mefeman gamoiKsnna.
ayenes, romlebic mefe adarnasem gamoixsna.
xolo wmidaTa wodebasa mas cnes, raA-igi yofad iyo, da
wmindanebs rom mouxmes, mixvdnen, rac xdeboda, da yve-
Tques yovelTa erTobiT: “gualeT, Zmano, qristHs Tana da nu
vin Cuengani SeorguldebiT”. da sixaruliT gamovides da ur- lam Tqva: “wavideT Zmebo, qristesTan erTad da nurc erTi
TierTas aswavebdes mxiaruliTa piriTa ficxelsa mas satan- Cvengani nu Seuorguldeba”. sixaruliT gamovidnen isini
jvelsa sikudilsa, viTarca saSuebelsa keTilsa. umravlHsni da erTmaneTs eubnebodnen, mieRoT sikvdilis mZime satan-
maTganni moiyvannes winaSe laSqarTa maT saSinelTa, aRmza- jveli, rogorc keTili gancxroma. umetesi maTgani maxvi-
debulTa TiTosaxeTa maTgan maxBlTa. lebiT SeiaraRebul laSqars warudgines.
maSin viTarca mKecni borotni ganZBnebulni Seerines aR- maSin gaficxebulebi boroti mxecebiviT daerivnen maT
reulad da erTierTsa uswrobdes, romelnime maxBliTa da erTmaneTs aswrebdnen – zogi maxviliT scemda, zogi
1 pavle mociqulis werlebSi es adgili ver vipoveT

272 273
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

scemdes, romelnime horoliTa da isriTa SesCxuepdes da das- SubiTa da isriT Cxvletda maT sxeulebs, danebiT Wrid-
Wrides KorcTa maTTa, danebiTa ganapebdes, da RBZlebi igi nen, maT RviZlebs piriT glejdnen, rogorc ZaRlebi.
maTi, viTarca ZaRlTa piriTa ganetaca, da esrHT dasTxines ase daiRvara maTi sisxli da damTavrda maTi wameba
sisxlni maTni, da esrHT srul iqmna wamebaA maTi qristHs mier.
qristes mier, xolo netari gobroni waradgines amiras wi-
xolo netari gobron waradgines winaSe amirisa mis. da
naSe. uTxra man gobrons: “mebraleba Seni siWabuke da sik-
hrqua netarsa gobrons: “mewyalis me sikeTH siWabukisa Seni-
saA da mSuris sikudilisaTBs mKedrobaA Seni, romeli saxe- vdilisaTvis menaneba SenisTana mxedari, saxelovani xar
lovan xar winaSe Cuensa. da aw, viTarca Svilsa sayuarelsa, Cven winaSe. axla, rogorc sayvarel Svils, gmoZRvrav, mi-
gaswaveb Sen, dauteve ugunurebisa Senisa Sjuli, romliTa atove Seni suleluri rjuli, riTac verafriT isargeb-
vera irges moyuasTa SenTa, da aRiare WeSmariti Sjuli Kel- les Senma moyvasebma, da aRiare Cveni rjuli, romelsac
mwifebisa CuenisaA, romelsa damorCilebul ars yoveli; da aR- yvela emorCileba, da aRgiTqvam amieridan, Tu samTavros
giTquam Tquen, viciT Cuen amis subuqisa Semdgomad, romli- ufrosobas inebeb, mogcem palats, karvebs, monebs, sasaxles,
saca kaetisa inebo mTavrobaA, mogce Sen, palati, karvebi, mo- aqlemebs, uamrav mSvenier ganZs, da iqnebi Cemi erT-erTi
nebi, taZari, aqlemebi, saWurvelTa SuenierTa simravlH, da
rCeulTagani. sayvareli iqnebi Cem winaSe da am laSqris-
gyo Sen viTarca erTi rCeulTa CemTagani. sayuarel iyo Cem
gan pativcemuli.”
winaSe da pativcemul yovelTa amaTgan laSqarTa”.
miugo wmidaman gobron da hrqua amirasa mas: “gevedrebi, wminda gobronma miugo amiras da uTxra: “gevedrebi,
Kelmwifeo, nu maiZuleb me datevebad qristeanobisa, romli- xelmwifev, nu maiZuleb, mivatovo qristianoba, romliTac
Ta aRmzardes me mSobelTa CemTa, da aRbeWdul var suliTa aRmzardes mSoblebma da monaTluli var suliwmidiT. ra
wmidiTa. da raA mizezi ars ese mizezi sikudilisa CemisaA? mra- aris mizezi Cemi sikvdiliT dasjisa? bevri qristiania
val arian Sen queSe qristeaneni da meca ara davaklo monebaA Sens qveSevrdomobaSi, mec, rogori saxiTac geneboT, ar da-
Kelmwifebasa Sensa yovliTa saxiTa, romliTa genebos Sen. da vakleb msaxurebas Tqvens xelmwifebas. es ki namdvilad ico-
ese WeSmaritad uwyode Sen, rameTu arca keTilTa SenTa aR- deT, rom arc Seni keTili aRTqmiTa da arc Sengan Cemze
TqumaTa, arca ZBr-ZBrTa borotTa SenTa Cem zeda mowevniTa
Zlieri borotebis mowevniT ver ganmayeneb Cemi ufali ie-
SemiZlo ganyenebad ufalsa Cemsa iesu qristesa”.
so qristesgan.”
xolo amiraman hrqua monaTa TBsTa: “wariyvaneT ege da uCu-
eneniT moklulni igi moyuasni misni TiTosaxed daWrilni. da xolo amiram Tavis msaxurebs uTxra: “waiyvaneT es da
kualad uCueneniT palatni da karvebi, da arwmuneT micemad uCveneT sxvadasxva Wriloba, miyenebuli misi moyvasebisaT-
magas, vin uwyis, ukue SiSman sikudilisaman anu SesaZinebel- vis, aseve uCveneT palatebi da karvebi da daarwmuneT, vin
man keTilisaman modrikos guli misi”. da viTar moavles yo- icis, iqneb sikvdilis SiSma an sikeTis SeZenis survilma
veli igi da movides winaSe amirisa mis, hrqua amiraman: “raA modrikos misi guli”. yvelgan rom Semoatares da amiras
gamoirCie Tavisa SenisaA?”. hrqua mas wmidaman gobron: “me pir- winaSe warsdgnen, uTxra amiram: “ra amoirCie SenTvis?”
veladve giTxar Sen, ara midrekad qristHs uflisa Cemisa- wminda gobronma miugo: “me Tavidanve giTxari, rom ar gan-
gan”.
veridebi Cem ufals, qristes.”

274 275
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

xolo amiraman hrqua monaTa TBsTa: “ara icis magan Wiri xolo amiram Tavis msaxurebs uTxra: “ar icis man sik-
sikudilisaA, wariyvaneT ege, da warwymideniT magis winaSe vdilis simware. waiyvaneT da mis winaSe daxoceT darCeni-
darComilni qristeaneni, da mcired wyalT ege, da kualad mo- li qristianebi, mcire Wriloba amasac miayeneT da kvlav
iyvaneT”. da kualad wariyvanes netari gobron, da daadgines
moiyvaneT”. isev waiyvanes netari gobroni, Caayenes darCe-
Soris daSTomilTa maT moyuasTa da uridad Seerines maT max-
nilebs Soris da daundoblad daerivnen maxviliT. maTi
BliTa. da cemasa mas maTsa uwyalod sisxli maTi epkureboda
mas, da romelime guami davardis mis winaSe da romlisame gu- umowyalo cemisas sisxli epkureboda mas, zogi gvami mis
ami Segordis queSe ferKTa misTa. da esreT aResrulnes wa- win davarda, zogi fexebSi Seugorda; da ase saSinlad awa-
mebani maT yovelTani saSinelebiTa; ver SeaZrwunes guli mi- mes yvela, misi guli ki ver SeaZrwunes.
si. maSin moudrikes qedi, orjer sces maxvili da mcired
maSin warupyres qedi misi da sces maxBliTa orgzis oden, daWres. netarma gobronma borkilisagan gamoiRo xeli, Ta-
da wyles mcired. da gamoiZro Keli netarman man krulebisa visi sisxli jvris saxiT gamoisaxa Sublze da Tqva: “madlo-
misgan da sisxli igi TBsi gamoiwera juaris saxed Sublsa ba, ufalo ieso qriste, romelmac uRirsi da codvili, am
TBssa da Tqua: “gmadlob Sen, ufalo iesu qriste, romelman
samkvidreblis ukanaskneli memkvidre, mowameobis Rirsi gam-
Rirs myav me uRirsi ese da codvili da ukuanaAskneli yovel-
xade. ufalo, didia Seni mowyaleba da sitkboeba Cemze da
TaA nawilsa amas mkBdrobisasa da mowamebisasa. ufalo, srul
yav mowyalebaA Seni da sitkboebaA Cemdamo, da nura damabrko- nu damabrkolebs rame mizezi, eSmakis xerxi da am usjulos
lebn mizezi raAve, manqanebaA da mZlavrebaA usjuloAsa amis”. sxva Zaladoba”. kvlav miyavdaT is amirasTan da brwyinavda
da kualad mohyvanda igi winaSe amirisa mis da brwyinvida piri misi piri da Subli elvarebda. zogma qristianma, romelic
misi da Subli misi elvared, da romelnime qristeaneTaganni maxloblad idga, ixila Tavisi TvaliT, rogor edga mas
maxlobel iyvnes, ixiles igi TualiTa sarwmunoebisaATa, vi- gvirgvini da irwmuna misi damowmebis (martvilobis) WeS-
Tarca gBrgBnosani zegardamo, da hrwmena WeSmaritad mar- mariteba. ise amSvenebda mas Sublze gamosaxuli sisxli, ro-
tBlobaA misi. da esrHT uSuenoda igi sisxlisa mis gamowe- gorc maSin, roca ufali Cveni gadarCenisaTvis vnebas aRas-
riTa Sublsa missa, viTarca igi, raJams ufali Cueni cxovre-
rulebda. gamoiyvanes igi eklis gvirgviniT da yvelam ixi-
bisasa mas vnebasa aRasrulebda, da gamoiyvanes igi eklisa
la. amis gamo ufali ambobs: “mowafisTvis sakmarisia iyos
gBrgBniTa, ixiles igi yovelTa. da eseviTarisa msgavsebi-
saTBs ufali ityBs: “kma ars mowafisa mis, Tu iyos, viTarca iseTi, rogorc misi moZRvari da ufalia”.1
moZRuari TBsi da ufali TBsi”. maSin irwmuna mefe adarnasem misi WeSmariti mowameo-
maSin wama adarnase mefeman WeSmariti martBlobaA misi, ba, rogorc giorgisi da Teodoresi. roca waradgines is
viTarca giorgisi da Teodoresi. da raJams waradgines igi amiras winaSe, romelic alersiT ver arwmunebda mas, dae-
winaSe amirisa mis, mravliTa sityBTa liqnisaATa ver ajereb- tovebina qriste da eubneboda: “es icode, Tu ar damemor-
da amas datevebad qristHsa da etyoda: “ese uwyode, ukueTu Cilebi, veranairi RoniT ver gaeqcevi sikvdils. axla is-
ara moiqce morCilebad Cemda, vera romliTa RoniTa ganere mine Cemi, rogorc keTilis mzraxvelisa, da nu wariwymed
sikudilsa. da aw ismine Cemi, viTarca keTilisa ganmzraxisaA,
1 mT. 10:25

276 277
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

da nu warswymed Tavsa Sensa, da me ubrZano mkurnalsa gan- Tavs, me vubrZaneb mkurnals, Seni mciredi Wrilobisgan gan-
kurnebaA Seni mciredisa magisgan wylulisa, da pirvelni igi gkurnos da adrindel aRnaTqvams Sevasruleb”. uTxra mas
aRnaTquemni mtkice vyvne Sen zeda”. hrqua mas wmidaman gob- wminda gobronma: “gaakeTe, rac gnebavs, me qristiani var
ron: “iqmode, raAca gnebavs, me qristeane var da arasada uvar-
da arasodes uarvyof mis saxels”. maSin brZana amiram wmin-
vyo saxeli misi”. maSin brZana amiraman moklvaA wmidisa gob-
da gobronis mokvla. waiyvanes igi, mohkveTes Tavi da da-
ronisi. da wariyvanes da warhkueTes Tavi misi, da daagdes mok-
lulTa maT Tana. esrHT srul iqmna wamebaA misi TTuesa noen- agdes moklulebTan. ase aRsrulda misi wameba Cvidmet no-
bersa: iz:-sa da miemTxBa gBrgBnsa dauWnobelsa wmidaTa Ta- embers da miiRo uWknobi gvirgvini wmindanebTan, mociqul-
na mociqulTa da yovelTa mowameTa. Ta da yvela wamebulTan.
kualad Seimosa eklesiaman samkauli sixarulisa da brwyin- kvlav Seimko eklesiam sixarulisa da brwyinvalebis
valebisaA sisxliTa misiTa, daidga gBrgBni Suenierebisa da samkauli misi sisxliT, daidga mSvenierebisa da didebis
didebisaA simKniTa misiTa. da qristeaneTaganman aravin ikad- gvirgvini misi simamaciT. qristianTagan veravin SeZlo mas-
ra miaxlebad misa. xolo amiraman ubrZana moTxrad sami mTxreb- Tan miaxleba. xolo amiram brZana, amoeTxaraT sami Txri-
li, da Sekribnes Korcni maT yovelTa moklulTani da STa-
li. Sekribes yvela moklulis sxeuli da Sig Cayares; da
yarnes mas Sina. da ubrZana, raATa aravin qristeaneTagani mie-
brZana, arc erTi qristiani ar mihkareboda.
axlos maT.
xolo RmerTman, romelman ara ugulebels-yvna monani TB- xolo RmerTma, romelmac ar ugulebelyo Tavisi msa-
sni, da adidna maqebelni TBsni da aCuenna saswaulni zegarda- xurebi da adida Tavisi maqebelni, saswauli moavlina ze-
mo, \ naTelni brwyinvaleni Rame yovel, viTarca lamparni aR- cidan: naTeli brwyinavda anTebuli lamprebiviT da da-
nTebulni, da daadginian zeda mTxreblsa mas. mravalTa ixiles adga Txrils. mravalma ixila es saswauli, morwmunem Tu
ese saswauli yovelTa morwmuneTa da urwmunoTa, movides da urwmunom. mividnen da uTxres amiras, xolo man ase axsna,
uTxres amirasa. xolo man mizezi uTxra, viTarmed: “ese sarki- rom: “es im sarkinozebTanac xdeba, romlebsac berZnebi
nozTaca zeda iqmnebis, romelni berZenTagan moiklvian”. klaven”.

7. aw. sayvarelno, mociqulis sityvas davemorCiloT


VII. aw sayuarelno, mociqulisa sityuasa verCdeT da Kse-
nebasa wmidaTasa veziarneT da saKsenebelsa maTsa aRvasru- da wmindanTa xseneba aRvasruloT. wminda mowameebma Ta-
lebdeT! viTarca wmidaTa mowameTa sulni maTni warudginnes vianTi xorcieli tanjviT suli warudgines RmerTs. Sen
RmerTsa guamTa maTTa tanjviTa, nu egre Senca SemZlebel ar SegiZlia aseTi msxverplis gaReba, ramdenadac dRes
xar egeviTarisa msxuerplisa wardginebad winaSe RmrTisa. ra- aravis SeuZlia gaapos Seni sxeuli maxviliT Sens satan-
meTu raodenca dRes aravin ars, romelman wamebisaTBs daW- jvelad; aramed Sen siglaxakiT, Seni nebiT daiferfle maT-
rna Korcni Senni maxBliTa, aramed Sen SemZlebel xar dawu- gan uflisaTvis; amqveyniuri SesaZlo keTildReobisa da
ad maTa iwroebiTa da mwuxarebiTa da nebsiT siglaxakiTa uf-
lisaTBs, romeli viTarca-igi SemZlebel iyos, soflisa sa-

278 279
wameba
wamebaAA wmidisa gob
wmidisa ron
gobron is
isii
ronis wameba wminda gobronisa

SuebelTa da gansuenebaTa, da nebsiT aRirCios mwuxarebaA da simSvidis nacvlad Wiri da wuxili airCie. qristes mowa-
iwroebaA nacvalad misa. igi ars, romeli Seswiravs msxuer- me gobronma RvTis didebiT msxverpli Seswira mis winaSe.
plsa qebisasa winaSe RmrTisa, viTarca mowameman qristHsman aw ukve moakvdineT Tqveni xorci da jvars acviT igi
gobron.
SromiTa da marxviT, mowameobis gvirgviniT, risTvisac Za-
aw ukue moakudineniT Korcni Tquenni da juars-acuT igi
lauflebis mqoneni mowameebs klavdnen da isini ewamebod-
SromiTa da marxBTa, gBrgBiniTa mowameTaATa, romlisaTBs
igi mZlavrni martBlTa moswyueddes da iwamnes. xolo Sen nen, xolo Sen nebiT gaswire Tavi WirTa TmeniT. es aris ubi-
nebsiT Tavi TBsi moswyBde iwroebiT. da ese ars msxuerpli wo msxverpli, romelsac ar sWirdeba Semwirveli mRvde-
ubiwoA, romelsa ara uKms mRdeli Semwirveli, rameTu rome- li, radganac, vinc amqveynad damdabldeba, is caSi amaR-
li amas queyanasa zeda damdabldes, igi caTa Sina amaRldebis ldeba Cveni uflis, ieso qristes mier, romlisa ars dide-
qristH iesuAs mier uflisa Cuenisa, romlisaA ars didebaA ma- ba mamisa Tana suli wmidiTurT, aw da maradis da ukuniTi
misa Tana suliT wmidiTurT, aw da maradis da ukuniTi ukuni- ukunisamde. amin!
samde, amHn.

280 281
wameba wminda konstantisa

282 283
winaTqma

“cxovreba da wameba konstanti kaxisa” daiwera mecxre sa-


ukuneSi. mecxre saukunis pirvel naxevarSi qarTlSi cxovrob-
da erisTavi, saxelad konstanti, romelsac aseve kaxs uwo-
debdnen misi mamulis mixedviT.
es is dro iyo, rodesac TbilisSi amira sahak ismailis Ze
ganudga Tavis xalifas. mis dasasjelad xalifam didi jari
gamoagzavna buRa Turqis meTaurobiT. am ukanasknelma sZlia
sahaks da Tbilisi gadawva. konstanti sahakis mxareze ibrZo-
da. damarcxebis Semdeg is Seipyres da TbilisSi buRa Turqs
mihgvares. mas musulmanobis miReba mosTxoves jer TbilisSi,
xolo Semdeg qalaq samaraSi da uaris Semdeg mas Tavi mohkve-
Tes”.
avtoris sityviT, es ambavi moxda Teodora dedoflis me-
fobis dros “samefosa berZenTasa” anu bizantiis (aRmosavleT
romis) imperiaSi. konstantis wamebis aRweris Semdeg avtors
moyavs Teodoras werili konstantis Svilebisa da naTesave-
bisTvis, romelSic imperatrica ulocavs konstantis naTesa-
vebs da mTel qarTvel ers, rom maT konstantis saxiT gamouC-
ndaT “meoxi winaSe qristesi”. es werili sainteresoa istori-
uli TvalsazrisiT, imdroindeli politikuri mdgomareobis,
kerZod bizantiis mesveurTa aRmosavleTis erTmorwmune qar-
Tvelebis mimarT arsebuli politikis gasagebad.
avtori konstantis Tanamedrovea, rac misi Semdegi sit-
yvebidan Cans: “...mec, araRirsma, vinebe winamorbedebis mibaZ-
va da aRvwere wmida da netari mowame konstantis cxovreba
da wameba, rac Cvens dros moxda”.

levan abaSiZe

284 285
cxo rebaA da wamebaA wmid
cxorebaA isa mowamisa
wmidisa cxovreba da wameba wmida mowame konstanti
kostantis
kostant isii qarTvel
is isaA, romel
qarTvelisaA, romelii iwama qarTvelisa (konstantine kaxisa), romelic iwa-
babilonelTa
bab mefisa
ilonelTa mef jafaris
isa jafar is mier 1 ma babilonelTa1 mefe jafaris mier
TTuesa noenbersa: i:
guakurTxen, mamao!
gvakurTxe, mamao!

I. sayuarelno, gancxadebul ars yovelTaTYs, viTarmed 1. sayvarelno, gancxadebulia yvelasTvis, rom aravis
aravin yo aRweraA igi wignTaA garna madliTa sulisa wmidi- dauweria wignebi suliwmidis madlis gareSe, radgan pir-
saATa, rameTu didman man mose pirvelad iwyo aRwerad Sesaq- velad didma mosem aRwera cisa da qveynis Seqmna, romelic
misa cisa da queyanisa, romel arasada exilva, aramed uwyebi- arasodes uxilavs, aramed suliwmidis uwyebiT aRwera is,
Ta sulisa wmidisaATa aRwera igi viTarca TualiTa xiluli.
rogorc sakuTari TvaliT nanaxi. da amis Semdgom dawera
da misa Semdgomad aRwerna sxuanica wignni, romelTa Sina
auwya gamoslvaA igi ZeTa israHlisaTaA SemdgomiTi-Semdgo- sxva wignebic, romlebSic TanmimdevrobiT gadmosca isra-
mad vidre aRsrulebadmde misa. elis2 egviptidan gamosvla, mis aRsasrulamde.
merme aRiwernes Tqumulni igi winawarmetyuelTan
inawarmetyuelTanii , Semdeg daiwera winaswarmetyvelTa mier Tqmuli, rasac
romelsa qadagebdes moslvisaTBs uflisa Cuenisa iesu qris- qadagebdnen uflisa Cvenisa ieso qristes mosvlisa da misi
tHsa da Korcielad Ruawlisa misisaTBs. xolo Semdgomad xorcieli Rvawlis Sesaxeb. xolo Cveni uflis, ieso qris-
moslvisa uflisa Cuenisa iesu qristHsa aR[i]wernes oTxni ese tes mosvlis Semdeg, daiwera oTxi saxareba, romliTac exa-
evangelen
evangelenii, romelTagan exarebis naTesavTa momavalTa mos- ra kacobriobas mosvla uflisa da RvTaebrivi gangebuleba
lvaA igi uflisaA da gangebulebaA misi KorciTa miT, romel-
misi xorcielad gankacebisa, qalwulisagan mariamisa, Cve-
igi miixuna qalwulisa mariamisgan wyalobisaTBs Cuenisa. da
ni wyalobisaTvis. amis Semdeg aRiwera mociqulTa saqmee-
amisa Semdgomad saqmen
saqmenii mociqulTan
iqulTanii , viTar-igi mohvli-
mociqulTan
des yovelsa sofelsa da axarebdes sityuasa mas cxorebisasa, bi, rogor moiares maT mTeli qveyniereba da rogor axares
da mravalTa hrwmena maTi da “naTel-iRebdes saxeliTa mami- cxonebis sityva, da mravalma irwmuna maTi, da “naTel-iRo
saATa da ZisaATa da sulisa wmidisaATa” saxeliTa mamisaTa da ZisaTa da sulisa wmidisaTa”3.
xolo maradis mteri igi da moSurnH ara vinaA dascxra
1 babilonelebi – aq: arabebi.
winaaRmdgomad WeSmaritebisaTBs, da aRazrzinna mefeni mis 2 Zeni israelisani – israeli ewoda iakobs, isaakis Zes, mas Sem-
deg, rac ufali mas gamoecxada: israeli “mxilveli uflis” (sa-
1 xelnawerebis nusxa: A: A-130; B: A-170; C: A-176; D: H-2077; E: H-1672; F: ba); zogadad “Zeni israelisani” ebraeli eris aRmniSvnelicaa.
H-2121; G: H-22 (leningr.); H: S-3637. 3 Sdr. mT. 28:19

286 287
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

Jamisani da igini aiZulebdes morwmuneTa maT msaxurebad ker- xolo maradiuli mteri da moSurne aRar dacxra WeS-
pTa TBsTa. xolo romelni ara erCdes maTganni, moswyueddes maritebis mtrobiT da aRZra im drois mefeni. isini aiZu-
maT piriTa maxBlisaATa da cecxliTa daswuvides. lebdnen morwmuneebs kerpebis Tayvaniscemas. xolo vinc ar
maSin aR-vinme-dges kacni morwmuneTaganni, iwyes aRwe-
daemorCileboda, maxviliT klavdnen an cecxlSi wvavdnen.
rad cxorebaA wmidaTa mowameTaA da viTar saxiT arn aRsasru-
maSin zogierTma morwmunem iwyo wmida mowameTa cxov-
li Ruawlisa maTisaA, sadidebelad wmidaTa mowameTa da aRsa-
baZvelad, romelTa-igi Suri saRmrToA aqundes. rebisa da maTi Rvawlis aRwera, wmida mowameTa sadideb-
amisve mizezisaTBs meca araRirsman vinebe mibaZvad pir- lad da imaT misabaZad, visac saRmrTo Suri hqondaT.
velTa maT da aRvwere cxorebaA da wamebaA wmidisa da netari- amave mizeziT mec, araRirsma, vinebe winamorbedebis mi-
sa mowamisa kostantisi, romeli iyo dReTa CuenTa mefobasa baZva da aRvwere wmida da netari mowame konstantis cxov-
RmrTis msaxurisa Teodora dedoflisa, romeli-igi mefob- reba da wameba, rac Cvens dros moxda, RvTismsaxur Teodo-
da samefosa berZenTasa, vidre-igi yrma-Ra iyo ZH igi misi mi- ra dedoflis mefobisas, vinc berZenTa samefos ganagebda,
qael. vidre Ze misi miqaeli mcirewlovani iyo.
aman netarman ganwmida saberZneTi yoveli sacTurisa mis-
netarma dedofalma gawminda saberZneTi yvela im sac-
gan, romeli iyo dReTa qmrisa misisaTa, xatisa urwmunoebisa.
Turisagan, rac urwmunoebis saxiT misi qmris mefobisas
da ganamtkica Ruawli berZenTaA da mravalni Walakni aRaS-
Hnna, romelni mooKrebul iyvnes agarianTa mier. iyo, da ganamtkica Rvawli berZenTa da aRaSena mravali
samkvidrebeli, romelic agarianTa1 mier iyo mooxrebuli.

II. mas Jamsa oden iyo vinme queyanasa qarTlisasa, sanaxebsa 2. im dros qarTlSi, zena soflis mxreSi cxovrobda
zena soflisasa, kaci, romelsa saxeli erqua kostanti, ro- erTi kaci, romelsac saxelad konstanti erqva, da Tavisi
melsa ewoda kaxaA saxelad mamulisa mis queyanisa. kaci ese iyo kuTxis saxelis mixedviT ewoda kaxi (kaxai). is iyo friad
warCinebul friad didad yovelsa queyanasa qarTlisasa, fri-
warCinebuli didgvarovani mTels qarTlSi, hqonda did-
adi simdidrH aqunda da mravali saSuebeli amis soflisaA. da
Zali simdidre da uamravi amqveyniuri gansacxromeli, gan-
ganTqumul iyo saxeli misi queyanaTa SorielTa, vidremdis
mefeTaca mismenil iyo misTBs. Tqmuli iyo misi saxeli Soreul qveynebSic, mis Sesaxeb me-
da ese netari Semkobil iyo orkerZoATave miT saqmiTa, vi- feebsac ki smenodaT.
Tarca xH furcliTa da nayofiTa. da aqunda mas sarwmunoebaA netari konstanti ormxriv iyo Semkobili, rogorc xe
uflisa Cuenisa iesu qristHs mimarT Seuorgulebeli da um- foTlebiTa da nayofiT. mas Cveni uflis ieso qristes Seu-
tkicHsi mTaTa. da kualad aqunda netarsa mas sarwmunoebaA orgulebuli rwmena hqonda, mTaTa umtkicesi. da aseve,

1 agariani – arabi, musulmani. bibliuri agaridan. agari iyo


saras mxevali, romelmac abraamisgan gaaCina Svili – ismaili,
romlisganac, gadmocemis Tanaxmad, dasabams iRebs arabTa eri.

288 289
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

mRdelT-moZRuarTa mimarT da yovelTa moweseTa eklesiisa- swamda mas mRvdel-moZRvarTa da eklesiis yoveli mowese-
Ta, viTarca-igi Rirs ars da marTal. da uyuardes mas mona- si, rogorc Rirseulsa da marTals, uyvarda monazvnebi1,
zonni da aqunda maTa mimarT sarwmunoebaA, da moswrafe iyo sjeroda maTi da maT msaxurebas eswrafvoda. Tu vinme mo-
msaxurebasa maTsa. da ukueTu vinme monazonTagani, gina yo-
nazoni, anda nebismieri moweseTagani2mis saxlSi mivido-
ladve moweseTagani mividis saxlad misa, miegebvin igi sixa-
da, sixaruliT Seegebeboda, Tayvans scemda, kargad moas-
ruliT, Tayuanis-scis pirsa zeda queyanisasa da friad ganu-
suenis mas da mravliTa niWiTa wargzavnis igi. venebda, da Semdeg dasaCuqrebuls gaistumrebda.
xolo stumarT-moyuarebisa da glaxakT-mowyalebisa mi- misi stumarTmoyvareobisa da glaxakTa Semwynareblo-
sisaTBs vervis Zal-uc miTxrobad Rirsad, aramed mciredi bis Sesaferisad gadmocema aravis SeuZlia, mxolod mci-
oden raAme vTquaT. vin, sada vin mivida misa mSieri, anu wyu- reodens vityviT: vin unda misuliyo masTan mSieri an
rieli, da aramca ganaZRo igi, anu SiSueli da ara Semosa igi mwyurvali, rom igi ar daepurebina, anda SiSveli ar See-
sixaruliT?! mravalni moivltied misa SoriT queyaniT ltol- mosa sixaruliT? mravali mevaleTagan devnili moiltvo-
vilni TanamdebTa TBsTagan, xolo man mxiarulebiTa didiTa da misken Soreuli qveynebidan da is didi sixaruliT ix-
gardahKadis Tananadebi igi maTi. vin-a sada ixila man oboli,
dida maT valebs. gana unaxavs sadme vinme, oboli an qvrivi,
gina qurivi, da ara mswrafl iRuawa igi?! da amas yovelsa Ta-
da mswrafl ar uzrunia maTze? yovelive amasTan erTad,
na friad moRuawe iyo igi naklulevanTaTBs saxlisa TBsisa-
Ta, rameTu esmina Tqumuli igi pavlHs mociqulisaA, viTar- is agreTve Tavis sasaxleSi mcxovreb upovarebze zrunav-
med: “ukueTu vinme TBsTa, da ufroAs-Ra saxleulTa, ara mo- da, radgan axsovda pavle mociqulis sityvebi: `xolo Tu
Ruawe iyos, sarwmunoebaA uvar-uyofies mas da ars igi ur- vinme TavisianTa da, miT umetes, saxleulTaTvis ar zru-
wmunoTa uZBrHs”. navs, rwmenis uarmyofelia da urwmunozedac uaresi”3.
aqunda netarsa mas simdablH da Tavs-debaA ufroAs yo- sxva adamianebTan SedarebiT netari gamoirCeoda Tav-
velTa kacTaA, rameTu esmina sityuaA igi mKsnelisa da mac- mdablobiT da morCilebiT, radganac yurad eRo sityvebi
xovrisaA, viTarmed: “iswaveT Cemgan, rameTu mSBd var da mda- Cveni mxsnelisa da macxovrisa: `iswavleT Cemgan, rameTu
bal”. da Seeracxa Tavi TBsi ucodvilHs yovelTa kacTa da
mSvidi var da mdabali”4, da miiCnevda, rom yvelaze cod-
cremlovin igi codvaTa TBsTaTBs, da mravalgzis TqBsca,
vili iyo, tiroda Tavisi codvebis gamo, da mravalgzis
viTarmed: “ara vin[aA] vesav motevebasa codvaTasa, garna daT-
xeviTa sisxlTa CemTaATa misTBs, romelman-igi dasTxivna sis- ambobda: `arsaidan maqvs imedi codvaTa mitevebisa, mxolod
xlni CuenTBs”. sakuTari sisxlis daRvriT misTvis, vinc TviTon daRvara
guli uTqumida taZarsa mas mislvad ierusalHmd, da Ta- Tavisi sisxli CvenTvis.”
yuanis-cemad wmidasa golgoTasa, sada-igi iqmna “ganaxlebaA surda netar kostantis ierusalimis monaxuleba, da
wmida golgoTisa, sadac moxda Cveni ganaxleba uflis mar-

1 mowese – monazoni, beri, gandegili...


2 I timoT. 5:8
3 mT. 11:29
290 291
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

Cueni marjuenisagan maRlisa” da naTliT Semosilisa da cxo- jveniT1, naTliT Semosili da cxovrebis momcemeli safla-
rebis momcemelisa saflavisa da wmidisa sionisa, dedisa ek- visa da wmida sionis, eklesiaTa dedis, da yvela wmida ad-
lesiaTaAsa, da yovelTa wmidaTa adgilTa, romelTa dadges gilis Tayvaniscema, sadac ki ufals fexi daedga. da ro-
ferKni uflisani. da viTarca miiwia igi ierusalHmd, da mo-
gorc ki mivida ierusalimSi da moiloca wmida adgilebi,
ilocna wmidani igi adgilni, da safasH didZali misca ekle-
didi qoneba uboZa eklesiebs, glaxakebsa da ierusalimis
siaTa, glaxakTa da mkBdrTa ierusalHmisaTa, da merme gamo-
vida ierusalHmiT da movlna yovelni monasterni udabnoA- mkvidrT, Semdeg gamovida ierusalimidan da moiara udab-
sani da mkBdrni iordanisani. da mravali gansuenebaA da nuge- nos yoveli monasteri da moinaxula iordaniis mkvidrni,
Sinis-cemaA miemadla maT. xolo maT mravliTa locviTa da kur- daamSvida isini da nugeSi sca; xolo maT, mravali loc-
TxeviTa warmogzavnes igi. viTa da kurTxeviT gamoemSvidoba.
da viTar moiqca igi queyanadve TBsa, cxondeboda igi da rodesac dabrunda is Tavis qveyanaSi, siwmidiTa da
brwyinvaled mravliTa RmrTis msaxurebiTa. da mieriTgan ar- dauRalavi RvTismsaxurebiT ganagrZo cxovreba. amieridan
Rara daacadebda igi survielad kiTxvasa ierusalHms mSBdo- aRar aklebda ierusalimSi guliTad mokiTxvebsa da gla-
basa da aRSHnebasa glaxakTasa, romelni myof iyvnes mas Sina,
xakTa Semweobas, romlebic iq iyvnen. erT wels Tavis msa-
da raA weliwad warscis erTsa msaxurTa misTagansa sami bevri
xurebs gaatana ocdaaTi aTasi vercxli, zogi wmida adgi-
vecxli, romelime misgani wmidaTa adgilTaTBs, da romelime
udabnoTaTBs, da romelime glaxakTaTBs, romelni mkBdr iy- lebisaTvis, nawili udabnosTvis da nawili ki glaxakebi-
vnes ierusalHms Sina. rameTu esmina mcnebaA igi pavlHsi mo- saTvis, romlebic ierusalimSi mkvidrobdnen. radganac
ciqulisaA, romeli miwera korinTelTa mimarT, viTarmed: “na- icoda pavle mociqulis sityvebi, romlebic miswera ko-
metnavi ege Tqueni iyavn naklulevanTa maTTBs, romelni arian rinTelebs: “amJamad Tqvenma nametma Seavsos maTi naklu-
ierusalHms, raATa maTica igi nametnavi iyos Tquenisa mis nak- lovaneba, xolo Semdeg maTma nametma Seavsos Tqveni nak-
lulevanebisaTBs”. lulovaneba, raTa iyos TanasworobiT”2.

III. da viTar moxucebul iyo, iqmna netari igi oTxmeoc da


3. roca igi moxucda, 85 wlis gaxda, mTels qarTlSi
xuTisa wlisa. JamTa oden hasakisa misisaTa aRdga devnulebaA
didi qristeaneTa zeda yovelsa queyanasa qarTlisasa. da iy- qristianTa didi devna daiwyo. iyo didZali Semosevebi
vnes wyobani didni da moisrnes mravalni qristeaneTaganni maT da uamravi qristiani, qristes sjulisaTvis mebrZoli, mok-
Sina, romelni iRuwides SjulisaTBs qristHsisa. les.
xolo netari igi Seipyres Kelad, viTarca winamZRuari da sanatreli konstanti Seipyres, rogorc winamZRoli da
warCinebuli yovelsa queyanasa qarTlisasa da piri naTesavTa gamorCeuli mTels qarTlSi da Tavis xalxis warmomadge-
misTaA, da Seborkiles igi da egreT wariyvanes qalaqad tfi- neli, borkilebi daades, ise waiyvanes TbilisSi da daam-
lisad da Seayenes igi sapyrobilesa. xolo igi yoladve ara
1 Sdr. fsalm. 76:11
2 2 kor. 8:14

292 293
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

SeSinda, arca SeZrwunda, aramed sixaruliT Seiwynara mowev- wyvdies sapyrobileSi. xolo mas sulac ar SeSinebia, arc
nuli igi mis zeda da hmadlobda igi ufalsa. Semdrkala, aramed sixaruliT miiRo Tavs datexili ube-
xolo SepyrobaA igi netarisa mis kacisaA ara Tu TBnier dureba da RmerTs madlobda.
raAme RmrTisa iyo, aramed romeli-igi ganagebs yovelsave da
netari konstantis Sepyroba RvTis nebis gareSe ar mox-
miscems mizezTa cxorebisaTa naTesavsa kacTasa dafaruliTa
dara, aramed imisi faruli gangebulebiT, vinc yovelTvis
gangebulebiTa. amas zedaca ineba sixaruliTi igi mSBdobaA,
raATa saxilvel iyos angelozTa da kacTa keTili igi safu- ganagebs da adamianTa modgmas aZlevs mizezs cxovrebisa
vari guls-modginebisa misisaA, romeli-igi man winaAswarve (xsnisa). misTvisac ineba sasixarulo simSvide, angelozeb-
icoda, aramed ara daacada winadapyrobaA misi, rameTu esvida sa da adamianebs1 rom exilaT misi gulmodginebis “keTili
axovnebasa mas TBssa da viTarca-igi iyo iobis zeda da yo- safuari”, rac ufalma winaswarve icoda; amitomac ar Seu-
velTa wmidaTa SemdgomiTi-Semdgomad. Sala xeli mis Sepyrobas, radganac misi mxneobis imedi hqon-
da, rogorc iobis, da yvela Semdgomi wmindanisa.

4. da rodesac warudgines netari konstanti Tbilisis


IV. da viTar waradgines netari igi tfiliss Sina winaSe
mZlavrisa mis, romelsa saxeli erqua buRa, ayuedrebda igi mas mpyrobels, romelsac saxelad erqva buRa, ayvedrida igi
da etyoda: “anu ara uwyode Sen, rameTu ganrinebad iyav siv- da Seuracxyofda netars: “ar icodi gana, rom xelidan ver
ltoliTa SeniTa KelTagan CemTa, rameTu aravin ars gandgo- damisxltebodi, radganac ar aris arc erTi ajanyebuli,
milTagani, romelsaca ara vsZle, da arca romeli ganemzade- vinc ar vZlie, da arc iseTia vinme, vinc SegvebrZoleba da
bis wyobad Cuenda da ara vereodeT, rameTu aha esera mogucna ar davamarcxebT, rameTu, aha, dRes RmerTma mogvca Tqveni
Tquen RmerTman dResa amas mosasrvelad KelTa CuenTa”?! Tavi mosaspobad Cveni xeliT?!”
miugo mas sanatrelman kostanti da hrqua: “meca uwyi, vi- sanatrelma konstantim miugo mas: “mec vici, rom Rmer-
Tarmed RmerTman migucna KelTa TquenTa, aramed ara siyua-
Tma Cagvyara Tqvens xelSi, magram ara Tqveni siyvaruli-
rulisa TquenisaTBs, arca saqmeTa TquenTaTBs keTilTa, ara-
saTvis, arc Tqveni keTili saqmeebis gamo, aramed imisTvis,
med rameTu ara davimarxeniT Cuen mcnebani misni; amisTBsca
naTesaviTa miT urCebisaATa gangukafna Cuen, rameTu mraval- rom ar davicaviT Cven misi mcnebebi; amitom urjuloTa Se-
gzis israHlica miscis ufalman KelTa ucxoTeslTasa, ra- mosevebiT dagvqanca, iseve rogorc israeli mravalgzis
Jams ara vidodian igini gzaTa misTa. xolo Cemda keTil ars, misca ucxo tomelebs ufalma, roca isini misi gziT ar mi-
rameTu damamdabla me ufalman, raATa davimarxne mcnebani diodnen. CemTvis ki ukeTesicaa, radgan amiT damamdabla
misni”. ufalma, raTa davicva misi mcnebebi”.2
da simKniT daiTmenda igi ukeTurisa mis mZlavrebaTa, ra- mxned daiTmenda ukeTuris Zaladobas, radgan axsovda
meTu eKsena mas sityuaA igi RmrTisaA, romelsa ityBs: “netar
1 Sdr. korinT. 4:9
2 Sdr. fsalm. 118:71

294 295
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

iyvneT Tquen, raJams gdevniden da gyuedriden, da Tquan yo- uflis sityvebi: “netar xarT Tqven, roca dagiwyeben
veli sityuaA boroti Tquenda momarT sicruviT CemTBs”. gmobas, devnas da crumetyvelni dagwameben yovelgvar bo-
da vidre pyrobil-Ra iyo mowamH qristHsi tfilis Sina, rots Cemi gulisaTvis”1.
miwera wignebi yovelTa mimarT meudabnoeTa qalaqisaTa da ma-
vidre mowame qristesi Tbilisis sapyrobileSi iyo, we-
masaxlisTa monastrisaTa, romelsa weril iyo esreT. – “uwyi
rilebi miswera yvela meudabnoesa da monastris winam-
me, rameTu gasmies Tquen, raA-ese moawia RmerTman Cem zeda
codvaTa CemTaTBs, aramed gevedrebi Tquen, wmidano mamano ZRvars, sadac ewera: “vuwyi me, rom SeityveT, rac Cemze mo-
da WeSmaritno moRuaweno qristHsno, raATa moiKsenoT sur- awia RmerTma Cemi codvebis gamo, da gTxovT, wmida mamano
vili Cemi da sarwmunoebaA Tquenda momarT, da inebeT CemTBs da WeSmaritno qristes moRvaweno, gaixsenoT Cemi survi-
locvisa yofaA uflisa mimarT, ara xolo Tu, raATamca miKsna li da Tqvendami rwmena, da ineboT locvebi CemTvis uflis
me KelTagan usjuloAsaTa, aramed raATa momces me Zali qris- winaSe, ara imisTvis, rom urjuloTa xelidan mixsnas, ara-
teman, WeSmaritman RmerTman, winamdebarisa amisTBs safrKi- med, raTa momces Zala qristem, WeSmaritma RmerTma, moma-
sa, romeli daurwyavs mtersa Cemsa, romelsa hnebavs dabrko- vali safrTxis dasaZlevad, romelic CemTvis daugia mters,
lebaA Cemi gzisa misgan, romlisaTBs hsuris sulsa Cemsa”.
romelsac surs Cemi daSoreba im gzisagan, rac Cems suls
swadia”.

V. da Semdgomad mciredTa dReTa Sekres igi ficxliTa sak-


rveliTa rkinisaATa da warsces igi queyanad babilovnisa, qa- 5. ramdenime dRis Semdeg Sekres igi sastiki borkile-
laqsa, romelsa hrqBan samaraA. mihguares igi mefesa mas isma- biT da waiyvanes babilonis qveyanaSi, qalaqSi, romelsac
itelTasa, romelsa saxeli erqua jafar, ZH abrahamisi. xolo samara2 hqvia. mihgvares igi ismaitelTa3 mefes, romelsac
raJams waradgines mowamH qristHsi winaSe misa, hrqua mas: “aha saxelad erqva jafari, abrahamis Ze. rodesac mas qristes
esera mocemul xar Sen KelTa CemTa da meufebaA maqus Sen mowame warudgines, uTxra: „ai, Cems xelT xar Sen da Zal-
zeda yofad keTilisa da borotisa, aramed ismine da merCdi
miZs keTilica da borotic; jobs ismine Cemi da damemorCi-
me, \ aRiRe rCuli Cueni da uvar-hyav cTomaA igi Seni qristHs
le – miiRe Cveni rjuli da uaryavi Seni cdomileba, qris-
RmrTisaTBs, rameTu gonierad gxedav Sen; da viTar aw li-
tonsa kacsa, dedakacisagan Sobilsa, RmerTad aRiareb? das- tes RmerTad aRiarebisa, radganac gonieri mgonixar da
cxer amieriTgan, rameTu ver SesaZlebel ars sityuad, viTar- rogor aRiareb ubralo kacs, dedakacisagan Sobils, Rmer-
Tad? dadumdi amieridan, radganac SeuZlebelia imis Tqma,

1 mT. 5:11
2 Sdr. fsalm. 78:2
3 babilonis qalaqi samara – am qalaqis gaSeneba daiwyo xali-
fa miutasimma (833-842), xolo daamTavra xalifa mutevaqilma
(847-861); iarseba as welze cota meti.

296 297
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

mca ZH esua RmerTsa. xolo aw moiqec cTomilebisagan Senisa, rom RmerTs Ze hyavda. xolo axla ganudeqi Sen cdomile-
da miiRo Cemgan keTili da uaRrHsi pativi, da gyo Sen Tanam- bas, da miiReb Cemgan udides pativsa da sikeTes, Cems mrCe-
zraxvelad Cemda da udidebulHs yovelTa moyuasTa SenTa. velad gaqcev da yvela Sens axlobelze aRmatebuli iqne-
da ukueTu ara ismino Cemi, sikudiliTa mohkude Sen piriTa
bi. xolo Tu ar Seismen Cems naTqvams, mokvdebi maxviliT,
maxBlisaATa da Korcni Senni mivscne saWmelad mfrinvelTa
Sens xorcs ki saWmelad cis frinvelebs1 mivcem, da vin da-
cisaTa, da vin ars, romelman gangarinos Sen KelTagan Cem-
Ta?” gixsnis Cemi xelidan?“
miugo mas wmidaman mowameman qristHsman da hrqua: “meca miugo mas qristes wmida mowamem: “mec vici, Zalaufle-
uwyi, rameTu KelmwifebaA gaqus KorcTa CemTa zeda, aramed ba rom gaqvs Cems xorcze - sxeulze, magram ara sulze2, ro-
ara sulsa, viTarca ityBs ufali Cemi da RmerTi. amisTBsca gorc ambobs ufali Cemi da RmerTi, amitomac ar meSinia
ara meSinis me maxBlisagan Senisa, aramed misa meSinis, rome- Seni maxvilis, aramed imisi meSinia, visac SeuZlia sulisa
li-igi SemZlebel ars mowyuedad sulisa da KorcTa, da kua- da xorcis mokvla da isev gacocxleba, iseve rogorc mok-
lad KelmwifebaA aqus gancxovelebad, viTarca-igi mosiku- vdineba. amitomac sixaruliT moviTmen misi saxelisaTvis,
did. amisTBsca sixaruliT moviTmen saxelisa misisaTBs, ra-
rameTu igia WeSmariti RmerTi, xelmwife Zlieri, mSvido-
meTu igi ars WeSmariti RmerTi, “Zlieri KelmwifH da mTava-
bis mTavari da maradisobis mama”3 rogorc es weria. amis
ri mSBdobisaA, mamaA mermeTa maT saukuneTaA”, viTar weril
ars. aw ukue viTar Seuracx-vyo igi da verCde brZanebasa Sensa Semdeg rogor Seuracxvyo igi da Sens brZanebas davemor-
da sjulsa Tquensa, romelTa winawarmetyueli gayuedrebs Cilo da Tqvens rjuls, romelsac amxels winaswarmetyve-
da ityBs: “ara esmis qanans, arca gamoCnda Temans, arca ZeTa li da ambobs: “ar gaisma qanaanSi, arc gamoCnda TemanSi,
agarisTa, mefeTa da mezRapreTa, gamomeZiebelTa gonierebi- arc agaris Svilebma, mefeebma da mezRapreebma, miwieri
saTa queyanasa zeda. xolo gzaA igi WeSmaritebisaA ara gu- codnis gamomeZieblebma, ver gulisxmayves WeSmaritebis
lisKma-yves da arca moiKsennes alagni misni, da warwymdes gza, da verc gaixsenes misi gza-bilikebi, da warwymdnen
igini msgavsad misa”, aw romelsa winawarmetyueli Seasmens TavianTi ugunurebiT”4. visac winaswarmetyveli ase mimar-
esreT da warwymedasa aqadebs, viTar maTi vismino? aramed aRas-
Tavs da warwymediT emuqreba, rogor vismino maTi? gaake-
rule Cem zeda, raA-igi gegulebis”.
Te, rac ginda”.
xolo viTarca esmnes sityuani ese mefesa mas, aRivso igi
guliswyromiTa didiTa da risxvaA guliswyromisa misisaA sas- rodesac mefem es sityvebi moismina, gagulisda da gu-
tikebiT ufroAs-Ra aRatydeboda mis zeda. da brZana micemaA liswyromis mTeli risxva Tavs daatexa, da brZana misi Cag-
misi sapyrobilesa ficxelsa. da miavlinna misa orni igi eris- deba mkacr sapyrobileSi. masTan ori erisTavi miagzavna,

1 ismaiteli – arabi, musulmani. bibliuri ismailis


2 Sdr. mT. 10:28
3 esaia 9:5
4 Sdr. baruq. 3:22-23; Sdr. baruq. 3:27(abraamis Zis) STamomava-
li.

298 299
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

Tavni, romelni tyueobiTve mieyvannes somxiTiT da uvaris- romlebic somxeTSi aseve daetyvevebinaT. maT qristes uar-
yofiTa qristHsiTa pativcemul iyvnes mis winaSe. da viTar yofiT mefis karze pativi hqondaT miRebuli. rodesac mi-
mivides igini, hrques netarsa mas: “amas ityBs ufali Cueni vidnen isini, uTxres netar konstantis: “amas gveubneba Cveni
mefH, viTarmed erTgzis gamxileb-Ra ugunurebasa Sensa, ra-
mbrZanebeli mefe, rom kidev erTxel gamxiloT Sen ugunu-
meTu samgzis rCul-debul ars Cuenda urwmunoTa mxilebaA;
rebaSi, radgan valdebulni varT rjuliT samgzis vamxi-
aw ismine Cueni, raATa scxonde, da nu esav sasoebasa magas ara-
sasosa, rameTu RmrTisa mier mocemul xar Sen KelTa CuenTa. loT urwmunoni: axla ismine Cveni, rom gadarCe, da arasa-
da Cuenca esreTve gazraxebT Sen, nu dadgromil xar Sen si- imedos imedi nu gaqvs, radganac RmerTma Cagagdo Cvens xel-
ficxlesa magas Sina, viTarca ugulisKmoA, rameTu gonierad Si. Cvenc imaves geubnebiT, nu ficxob, rogorc ugunuri,
giciT Sen, da Cuenca qristeanenive viyveniT, aramed ver Se- radgan gonieri Canxar Sen. Cvenc qristianebi viyaviT ad-
uZleT winaaRdgomad brZanebasa mefisasa, amisTBsca movigeT re, magram ver SevewinaaRmdegeT mefis brZanebas, amisaT-
misgan pativi, xolo saukunesa mas cxorebasa, vin uwyis, raA vis ki misgan didi pativi miviReT. xolo samaradiso cxov-
umjobHs ars!” rebaSi, vin icis, ukeTesi ra aris!”.
maSin miugo wmidaman kostanti movlinebulTa maT da hr-
maSin wmida konstantim mogzavnilebs ase upasuxa: “uT-
qua esre: “arquT mefesa Tquensa: hgoneb-ve rasa eseviTarsa
xariT Tqvens mefes: Sen Cemgan imaves moiTxov? marTalia,
saqmesa Cemgan, daRacaTu CueulebaA mefeTa babilovnisaTaA ga-
iZulebs Sen, rameTu iginica winaaRmdgom iyvnes WeSmarite- babilonis mefeTa Cveuleba gaiZulebs, magram isinic WeS-
bisa, aramed brZane Sen yofad, raA-igi gegulebis yofad, iq- maritebis mtrebi iyvnen. ubrZane, Seasrulon, rac ganiz-
mode. xolo Tquen rasaRa zedamdgomelobT da damesxmiT, vi- raxe! xolo Tqven raRas dgaxarT da Tavs mesxmiT, mec rom
Tarmca meca Tquen gemsgavse? amieriTgan ganmeSoreniT Cem- Tqven dagegmsgavsoT? amieridan gamSordiT, rom Cemi Rmer-
gan, raATa gamoviZine me mcnebani RmrTisa Cemisani”. Tis mcnebebi gamoviZio”1
da aRipyrna Kelni TBsni zecad, aRaRo piri TBsi winaSe aRapyro xelebi zecad da RaRadebda: “Sen gigalob, ufa-
maTsa da ityoda: “gigalob Sen, ufalo, RmerTo ZalTao, Rmer- lo, RmerTo ZalTao, RmerTo saukuneTao, romelmac mome-
To saukuneTao, romelman momec me Zali winaaRdgomad uke-
ci me Zala am ukeTuri msajulis winaaRmdgomad, rogorc
Turisa amis msajulisa, viTarca-igi winaAswar sTqu, viTar-
winaswar Tqvi, rom: “Tqven momeciT Tqveni gulebi da me mog-
med: “Tquen momceniT gulni Tquenni da me migec Zali Cemi”.
Rirs myav me naTelsa pirisa Senisasa, rameTu Senda movivlti, cemT Cems Zalas”2, Rirs myav me Seni naTlisa, radgan Senda-
qriste, Zeo RmrTisao, da aha esera mouZlurebul var me yo- mi moviltvi, qriste, Zeo RvTisao; da ai, davuZlurdi war-
velTagan warmarTTa saxelisa SenisaTBs wmidisa da ufroAs- marTisagan Seni wmida saxelis gamo, ufro ki am urjulo
Ra usjuloAsa amisgan mefisa. da aw, ufalo, RmerTo Cemo, Se- mefem. axla, ufalo, RmerTo Cemo, Seiwire es Cemi msxverpli
iwire msxuerpli ese Cemi da Seivedre suli Cemi KelTagan war-

1 Sdr. fsalm. 118:10


2 igav. 23:26

300 301
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

marTTasa da mommadle aRTqumaA, romel aRuTqu, viTarmed: da daifare Cemi suli1 warmarTTa xelTagan da mommadle
“romelTa aRmiaron me winaSe kacTa, pativ-sces mamaman Cem- aRTqma, rogorc aRgviTqvi: “vinc maRiaros winaSe kacTa,
man”; da viTarca-igi amasve adgilsa adiden wmidani igi yrma- aRiaros is mamam Cemma”2, da rogorc amisTvis (adre) adide
ni, romelTa aRgiares Sen, da meca Rirs myav maT Tana, rome-
wmida yrmebi3, romelTac gaRiares Sen, mec Rirsi gamxade
li-ege gamosCndi maT Tana meoTxed. da viTarca-ese me aRgia-
maTTan erTad, romelic gamoCndi maT Soris meoTxed; da
reb winaSe usjuloAsa amis mefisa, Senca, saxiero ufalo, aR-
miare me winaSe angelozTa SenTa, da viTarca-igi dRendelsa rogorc me gaRiareb am urjulo mefis winaSe, Senc, saxie-
amas dResa Sina adide Rirsi Seni mowamH wmidaA giorgi da ro ufalo, maRiare Sens angelozTa winaSe4, da rogorc
Seiwiren Sromani misni da daTxevaA ubiwoAsa sisxlisa misisaA, dRevandel dRes adide Rirseuli Seni mowame giorgi, Se-
Seiwiren undonica ese sisxlni Cemni, da momec me nawili mis iwire misi Rvawli da misi ubiwo sisxlis daTxeva, Seiwi-
Tana, raATa wil-mxudes rCeulTa SenTa Tana, rameTu sam- re Cemi gamousadegari sisxlic, da damide wili masTan,
kBdrebeli Seni mtkice ars Cemda”. rom wilad mxvdes Sens rCeulebTan erTad yofna, radgan
da amas raA ityoda wmidaA mowamH, nakadulni cremlTani samkvidrebeli Seni CemTvis mtkicea”5
gardamodiodes TualTagan misTa Cueulebisaebr misisa. xo-
da rodesac ambobda amas wmida mowame, cremlTa naka-
lo garemoAs mdgomareni igi misni scemdes pirsa missa da mrav-
duli gadmosdioda TvalTagan Cveulebisamebr, xolo mis
liTa tanjviTa stanjvides mas, aramed enaA misi ver daabrko-
les galobad. xolo erisTavni igi miiqces da uTxres mefesa garSemo mdgomni saxeSi scemdnen da mravali satanjveliT
mas yoveli, raAca esma da ixiles. stanjavdnen, magram galoba ver Seawyvetines. xolo eris-
maSin ufroAs-Ra ganrisxna mefH igi da waravlinna igini Tavebi dabrundnen mefesTan da moaxsenes mas yvelaferi, rac
da ubrZana mokueTaA Tavisa misisaA, aramed amiT gamoscdida- moismines da naxes.
ca maT, rameTu aqunda mas iWB maTa mimarT. xolo igini mivi- maSin ufro ganrisxda mefe, gaagzavna isini da ubrZa-
des da scemdes maxBliTa qedsa missa winaSe daliWsa mas da na, Tavi moekveTaT misTvis. amiT maTac gamoscdida, radga-
veraras avnebdes mas. nac eWvianobda maTze. erisTavebi mividnen da darbazis wi-
da viTar auwyes ese usjulosa mas mefesa, waravlina man
naSe qedze maxvili dahkres, magram mas veraferi avnes.
erTi winaSe-mdgomelTagani, ucxo Tesli, da man mohkueTa Tavi

1 fsalm. 142:9
2 Sdr. ioane 12:26
3 wmida yrmebi – sami yrma: anania, azaria, misaeli – iudeveli
Wabukebi, romlebic babilonis mefe nabuqodonosoris brZane-
biT anTebul RumelSi Cayares, radganac kerpebs ar scemdnen
Tayvans. RvTis saswauliT maTTan erTad RvTis angelozi gaC-
nda, isini uvneblad gadarCnen da RmerTs adidebdnen. (dan. )
4 Sdr. lk. 12:8
5 Sdr. fsalm. 15:6

302 303
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

misi maxBliTa da SearTua mefesa TBssa, viTarca-igi Tavi io- da rodesac urjulo mefes es ambavi auwyes, man erTi
ane naTlis-mcemelisaA herodes, xolo guami misi damohkides ucxo tomeli msaxuri gaagzavna da man mohkveTa maxviliT
Zelsa friad maRalsa. yovelman erman ixiles saswauli didi Tavi, da miarTva mefes, rogorc Tavi ioane naTlismcemli-
guamsa mas zeda. da mivida wmidaA igi mowamH qristHsi ad-
sa herodes, xolo sxeuli Zalze maRal Zelze dakides. yve-
gilsa mas gansasuenebelisasa, romlisagan ganSorebul arian
lam ixila didi saswauli da mivida qristes wmida mowame
yovelni salmobani, mwuxarebani da Wirni, sada-igi hxedavs na-
Teli pirisa SenisaA, ufalo, sada-igi ver miswuTebian enani gansasvenebel adgils, romlisagan ganSorebulia yovel-
ZBris-metyuelTani, aramed sixaruli dausrulebeli ars mun gvari tkivili, mwuxareba da Wiri, sadac Seni piris naTe-
da wmidaTa angelozTa Tana moqalaqobaA. lia, ufalo, sadac SeuracxmyofelTa ena ver miswvdeba,
xolo aResrula igi keTiliTa aRsaarebiTa TTuesa noen- aramed iq dausrulebeli sixarulia da wmida angelozeb-
bersa aTsa, dResaswaulsa wmidisa giorgissa, romlisaca Tana Tan erToba.
ziar iqmna. dRH iyo paraskevi, dasabamiTganni weliwadni iy- is aResrula keTilmorwmuneobiT aT noembers, wmida
vnes equs aTas oTxas ormeoc da aTCBdmet, xolo zedaweril- giorgis dResaswaulze, romlis Tanaziaric gaxda. dRe
sa ismaitelTasa oras oc da aTormetsa.
iyo paraskevi, dasabamidan eqvsi aTas oTxas ormocdaCvid-
da ese mravlisagani mciredi aRiwera simKneTagani wmidi-
meti weli, xolo ismaitelTa aRricxviT oras ocdaTor-
sa kostantisi, raATa iyos Tqumuli ese Semoklebul da srul,
raATa ara iyos Semawuxebel naklulevanebiTa, arca nametnav meti.
gangrZobiTa, sadidebelad mamisa da Zisa da wmidisa sulisa aw amgvarad, mravlisagan mciredi aRiwera wmida konstan-
da maradis da ukuniTi ukunisamde, amHn. tis mxneobis Sesaxeb, raTa Tqmuliyo mokled da srulad,
rom arc naklulevanebiT yofiliyo Semawuxebeli da arc
nametani sididiT, sadideblad mamisa da Zisa da wmidisa
sulisa aw da maradis da ukuniTi ukunisamde, amin.

6. da roca gaiges pirvelad moxseniebulma wmida mefe-


VI. da viTarca miesma pirvel moKsenebulTa wmidaTa mefe-
Ta martBlobaA wmidisa kostantisi, ganixares sixaruliTa di- ebma1 wmida konstantis mowameoba, didad gaixares da we-
diTa da miweres epistolH SvilTa mimarT misTa da naTesavTa rili misweres mis Svilebsa da naTesavebs, rameTu Zalian
saxlisa misisaTa, rameTu friad mraval iyvnes igini, romelsa bevrni iyvnen isini, visTvisac daiwera es yovelive:
weril iyo esreT. „Cvens yuramde moaRwia ambavma, romelic iuwyeba, Tu
“rameTu, romelni-igi pirvelad sityuani moiweodes sas- ras iqmodiT simarTlisaTvis, xolo axla, Tqveni saqmeebi,
menelTa CuenTa, romel-igi iqmneboda Tquen mier simarTli-
saTBs, da iqadageboda. xolo aw saqmeni Tquenni, romelTa iq-
modiT, mowame arian Tquenda, da Tqumuli igi daemtkica fri- 1 wmida mefeebi – igulisxmeba saberZneTis dedofali Teodo-
ra da ufliswuli miqaeli (rogorc es I TavSia moxseniebuli).

304 305
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

ad, da daenerga keTilad sjulierebaA Tqueni. da WeSmaritad romlebsac akeTebdiT, Tqveni mowmea, da naTqvami damtkic-
guls-modginebisa Tquenisa saqmH, rameTu mciriTa miT mize- da kidec, da keTilad dainerga Tqveni sarwmunoeba. WeSma-
ziTa, romeli iyo damtkicebuli gulTa TquenTa sarwmunoe- ritad, Tqveni gulmodgineba, im ubralo mizeziT, rom gan-
bisa, gamoacxadeT igi uRmrToTa zeda. da viTarca srulni
mtkicebuli iyo sarwmunoebiT, gamoucxadeT uRmerToebs.
qristeaneni, yofilni erTbamad, erT-sityua iqmneniT da vi-
rogorc yvela qristiani, erTad myofni, gaerTiandiT, da
Tarca erTsa sjulsa Sina iyveniT da ufalsa pirispir Tquen-
sa yovelsa Jamsa xedevdiT. Seuryevelni urTierTas daadge- vidre erT sarwmunoebaSi iyaviT da ufals pirispir xe-
riT sasoebiTa qristHsiTa mterTa zeda juarisaTa da qristHs davdiT, Seuryevelni erTmaneTs daudeqiT gverdSi qris-
Tana moswrafebiT mamakac iqmneniT da pirni maTni ginebiTa tes jvris sasoebiT mtris winaaRmdeg da qristesTan swra-
aRavseniT da ZleviT-SemosilTa SeerTebulTa sivltolaA igi fad gamamacdiT, da isini SeuracxyofiT aRavseT da erTi-
maTi ganucxadeT. da ese iqmna ZaliTa RmrTisaATa, \ saqmH gan- ani ZaliT gaaqcieT. es yovelive moxda RvTis ZaliT – saqme
srulebuli da siqaduli mamaTa TquenTaA, da raATa davatkbneT gasrulebuli da Tqveni mamebis siqaduli, raTa davatkboT
sityuani CuenTBs da TquenTBs, jer-ars netarisa amisa mo- sityvebi TqvenTvis da CvenTvis, saWiroa movixsenoT wmida
wamisa kostantisi da winaaRmdgomaA ( ) simKnisa misisaA mter-
mowame konstanti da misi mxneoba uxilavi mtris mimarT.
Ta mimarT uxilavTa.
“gaCvenebT Tqven, sayvarelTa CvenTa, romlebic WeSma-
“da giCueno Tquen, sayuarelTa CuenTa, romelni-ege xarT
WeSmaritad Svilni misni da xatni Korcielebisa misisani, vi- ritad misi Svilebi da misi xorcieli xatebi xarT, Tu ro-
Tarca raJams hbrZoda igi eSmakTa SiSiTa RmrTisaATa, Kor- gor ebrZoda igi eSmakebs RvTis SiSiT, Tavisi xorci maT
cni TYsni wina daupyrna, ara Tu siKSoATa amiT saqmiTa Kor- dauTmo, ara Tu mravali xorcieli saqmisa Semyure iyo,
cielebisaATa mimxedvel iyo, arcaRa brwyinvale uCnda mas na- arc warmavali mzis sinaTle eCveneboda brwyinvalebad,
Teli mzisa amis warmavalisa, arcaRa tkbil uCnda mas simcxin- aRarc ganqarvebadi mzis Tvalis simcxunvare etkbilebo-
vare mzis Tualisa ganqarvebadi da gulis-wyromiTa naTlisa da da momavali naTelis (uflis) guliswyromiT amomava-
mis momavalisaATa Rrublad hxedvida mzesa amas aRmomavalsa, li mze Rrublad eCveneboda, da qristes siyvaruliT ama
da siyuaruliTa qristesiTa yovelni gemoni soflisani, vi-
soflis yoveli sitkboeba, rogorc kbilidan momdinare
Tarca sisxli kbilTa, egreT warmohnerwyua surviliTa di-
sisxli, ise moiSora didi surviliTa da brZnuli sazria-
disa mis gulis-saTqumelisaATa da sibrZniTa zraxvisa misi-
saATa Zmaculebisa mimarT. nobiT mzakvrobis winaSe.“
“amisTBsca yoveli didebaA amis soflisaA viTarca nage- “amitom ama soflis yoveli dideba, rogorc nagavi, ise
vi, egreT Sehracxa, raATa qriste oden SeiZinos. da aw amis- Seracxa, raTa mxolod qriste SeeZina. da axla amitomac
TBsca misni arian cani da queyana da yoveli, raA ars mas Sina, misia ca da qveyana, da yovelive, rac masSia, radganac yve-
rameTu yovelive dauteva da RmrTisa oden iqadoda, rome- laferi miatova da mxolod RmerTiT iwonebda Tavs, vinc
li-igi qebul ars RmrTisa mier da angelozTa misTa, da saq- RvTisa da misi angelozebis mieraa kurTxeuli da Tavisi
meTa misTagan ukunisamde iqebis. saqmeebiT ukunisamde idideba.

306 307
wameba
wamebaAA wmid isa konstant
wmidisa is
isii
konstantis wameba wminda konstantisa

“aw ara gBKms Cuen nugeSinis-cemaA Tqueni misTBs, vinaA- “da axla Cven ar gvmarTebs Tqveni nugeSiscema, radgan
Tgan igi ars nugeSinis-mcemel da meoxi Cueni da Tqueni wi- is aris nugeSismcemeli da Suamdgomeli Cveni da Tqveni
naSe qristesa. aramed dauteoT aw aradateobili ese da Tqu- qristes winaSe. aramed, axla, davtovoT aramisatovebeli,
enda moviqceT sityuad SewynarebulTa RmrTisaTa da Cuen Tana
da Tqven mogmarTavT sityviT, RvTisgan Sewynarebulebs da
da sadgurisa Tquenisa patiosnebaA Cuen winaSe warsrulisa
CvenTan myofT, Tqveni savanis didebuli warsuli Cven wi-
mis pativiTa sityBT da saqmiT gauwyo Tquen, raATa gulpyro-
bil iyvneT Cemda momarT da daefarneT queSe frTeTa meufe- naSe didebiT dasrulebuli, sityviT da saqmiT gamcnoT
bisa CemisaTa, rameTu nebasa Sjulisasa mxedvel xarT da yo- Tqven, raTa mTeli guliT mogvendoT da Cemi meufebis
veli, romeli mas wina-aRudgebis, ganagdebs qristesa Tquen frTebqveS SeefaroT, radgan sarwmunoebis mimdevarni
Soris metyuelsa. moswrafebiT ismineT da mis mier cxebul- xarT da yoveli, romelic win aRudgeba mas, ganagdebs Tqven
Ta Tavni Tquenni daumdableniT da uRelsa Cuensa queSe qris- Soris metyvel qristes. gulmodgined moismineT da, mis
tesmiersa qedni Tquenni warupyreniT da subuqisa tBrTisa mier kurTxeulebma, Tavi Tqveni daumdableT da qedi mo-
Cuenisa aRkidebaA mKarTa TBsTa zeda ara gare-waricodeT. udrikeT Cvens qristesmier uRels, nu uaryofT Cveni msu-
Tquen xarT WeSmaritni mindobilni ufalsa, da mTasa sionsa
buqi tvirTis mxrebze mokidebas. Tqven xarT WeSmaritad
emsgavseniT da godol Zlierebisa pirsa mterisasa eCueneniT
ufals mindobilni, da emsgavseT sionis mTas, dauxvdiT
Tquen, saqmeTagan gamoacxadeT, viTarmed kualsa RmrTisa da
kacTa mier sakBrvelisa mis mamisa Tquenisa kurTxeulisa mos- mtrebs Zlierebis godolad, Tqveni saqmiT gamoaCineT, rom
wrafebiT SeudgeT stumarT-moyuarebiTa da gzaTa mamSBdeb- RvTisa da adamianTa Soris sakvirveli Tqveni kurTxeuli
lobiTa, monazonTa da SorielTa SewynarebiTa. aw amas zeda mamis kvals SeudgeT stumarTmoyvareobiTa da gzaTa mSvi-
daadgeriT da srul-yavT moqalaqobaA netarisa mis, rameTu dobis myofelobiT, ber-monazonTa da ucxoTa Semwynareb-
safarvelman mefobisa Cuenisaman iRuawos TquenTBs da mTa- lobiT. amieridan ase moiqeciT da srulyaviT netaris
man sididisa Cuenisaman qristHsmierman aRadginos dabrkole- Rvawli, rom dagicvaT Cveni mefobis safarvelma da Cvenma
baA Tqueni. da aw amas zeda iqmodeT da miT gulpyrobil iyve- qristesmieri didebis mTam SeaCeros Tqveni cduneba. ase
niT.
moiqeciT da gamxnevdiT.
“amas ara Tu Tquen oden gibrZanebT, aramed yovelTa, ro-
“amas ara marto Tqven gamcnobT, aramed yovel qarTvels,
melni Cuen kerZo da KelTa queSe Cuensa arian qarTvelni, ra-
meTu yovelTave qristHs moyuareTa da mefobisa Cuenisa vinc Cvens da Cvens mxares aris, da Cvens mfarvelobaSia,
RmrTisamierTa da viTarca SvilTa sakuTarTa TquenTa Tana radgan yvela qristesmoyvaresa da Cveni RmrTismieri me-
Sevhracx, aramed kualad aRdegiT da ganZlierdiT uflisa mi- fobis mosurnes TqvenTan erTad sakuTar Svilebad migiC-
er. nevT, kvlavac aRsdeqiT da uflis mier gaZlierdiT.
“da sididiTa Zalisa misisaATa laxuarni Tquenni mterTa “da misi Zalis sidiadiT laxvari Tqvens mtrebze ga-
zeda ganabrwyinveniT da nu vis scemT maTgansa Tquen Soris nabrwyineT da maTgan nuravis miscemT Tqven Soris samkvid-
samkBdrebelsa, raATa moiRoT keTili Cueni da aRTqumuli igi rebels, raTa miiRoT Cvengan sikeTe da uflis mier aRTqmu-
pativi keTilis moqmedTaTBs uflisa mier moiRoT.”
li dideba keTilmsaxurebisaTvis ”.

308 309
cxovreba wminda ioanesi da
eqvTimesi

310 311
winaTqma

SeuZlebelia, gadaWarbebiT Seafaso Rvawli eqvTime mTaw-


midelisa (963-1028) _ qarTul enaze sasuliero literaturis
mTargmnelobis klasikosisa. romelmac mSobliuri mwerloba
bizantiuri saeklesio-saRmrTismetyvelo literaturis sau-
keTeso qmnilebebiT gaamdidra da brwyinvale margalitebiT
Seavso is naklovaneba, rasac qarTuli mwerloba imJamad ga-
nicdida.
akad. k. kekeliZis marTebuli SeniSvniT, Tu ara eqvTime
da giorgi mTawmidelebis titanuri Sroma, qarTuli litera-
turis Semdgomi ganviTareba didad Seferxdeboda da sruli-
ad sxvagvarad warimarTeboda.
eqvTimes, rogorc didi saeklesio moRvawisa da mwigno-
bar-RmrTismetyvelis, profesiuli Camoyalibeba moxda mama-
misis _ aTonis qarTvelTa samoRvaweo centris damaarsebli-
sa da pirveli winamZRvris iovane mTawmidelis mcdelobiT.
pirveli cnobebi eqvTimes literaturuli muSaobis Sesaxeb
swored mis anderZSia Semonaxuli, romelic qarTuli kultu-
ris aRorZinebisaTvis dauRalav moRvawes misive Zis mier Tar-
gmnili erT-erT saRmrTismetyvelo naSromisaTvis daurTavs.
eqvTimes moRvaweobis Sesaxeb vrceli istoriul-hagiografi-
uli naSromi ki aTonis literaturuli skolis meore didma
burjma _ giorgi mTawmidelma SeTxza.
eqvTimes biografiis Sedgenisas giorgim gamoiyena sando
pirvelwyaroebi da TviTmxilvelTa gadmocemebi. amitomac mi-
si naSromi iTvleba utyuar dokumentur Zeglad, rogorc sa-
kuTriv eqvTimes biografiisaTvis, ise aTonis qarTvelTa mo-
nastris istoriisaTvis, dasabamidan (965 wlidan) XI saukunis
Sua xanebamde.

eqvTime koWlamazaSvili

312 313
cxo rebaA netar
cxorebaA isa mamisa Cuen
netarisa isa
Cuenisa giorgi mTawmindeli
efTYmesii da uwyebaA Ri
iovanesii da efTYmes
iovanes rs
Rirs isa
rsisa
isa maTisaA, aRwer
moqalaqobisa
mis moqalaqob il
ilii
aRweril cxovreba ioanesi da eqvTimesi
glaxakisa
glaxak georgis
isa geo xucesmonazonisa
rgis mier xucesmonazon isa 1

mamao guakurTxen!
1. kurTxeulia RmerTi, romelsac nebavs yoveli adami-
I. kurTxeul ars RmerTi, romelsa yovelTa kacTaA hnebavs anis xsna da WeSmaritebasTan miiyvans, romelic Tavisi
cxorebaA da mecnierebasa WeSmaritebisasa moslvaA2 romeli-
gamouTqmeli gangebulebiT yovelTvis keTilad awesebs, da
igi gamouTqumeliTa miT gangebulebiTa TYsiTa umjobessa
yovelTasa ganawesebs, da miuwTomeliTa saxierebiTa TYsiTa Tavisi miuwvdomeli saxierebiT sxvadasxva dros Tavis
TYToeulTa JamTa Sina RirsTa da saTnoTa TYsTa gamoaCinebs rCeulebs moavlens kacTa modgmis sasargeblod da RvTis
sargebelad kacTa naTesavisa da sadidebelad RmrTeebisa TY- sadideblad1 da romelmac Cvens droSic moavlina Cveni
sisa; romelman CuenTaca amaT JamTa Sina gamoaCinna netarni netari mamebi: ioane da eqvTime, da ioane, da ninowminde-
mamani Cuenni: iovane da efTYme da iovane da arseni episkoposi li episkoposi arseni, da ioane grZelisZe, da mere da mere,
ninowmideli da iovane grZelis Ze da SemdgomiTi-Semdgo- maTi sxva mowafeebi, maTive saTnoebis mimbaZvelni, romelTa
mad sxuani igi mowafeni maTni da mobaZavni saTnoebisa maTisa- saxelebi Cawerilia sicocxlis wignSi2. maTi meoxebiT Cvenc,
ni, romelTa saxelebi aRweril ars wignsa mas cxorebisasa. uRirsnic, imis Rirsni gagvxados, raTa mivbaZoT maT saT-
romelTa meoxebiTa Cuenca glaxakni ese Rirs guyvenin ufal-
noebebs da maTTan erTad Cvenc gvergos marjveniT dgoma.3
man mobaZav yofad saTnoebaTa maTTa da nawilsa mas mar-
jueneTasa mimTxuevad. vinaidan JamTa svliT yovelive daviwyebas eZleva, Tum-
xolo vinaATgan sigrZe JamTaA yovelsave daviwyebad moi- caRa RvTis winaSe yvelaferi cxadia da saCino, da uwyis
Rebs, daRacaTu winaSe RmrTisa yovelive cxad ars da saCino,
1 sadideblad RmerTebisa Tvisisa – Tavisi RvTaebriobis
sadideblad.
2 wignsa mas cxovrebisasa – marTalTa zeciuri savanis simbo-
lo; sicocxlis wigni ixsenieba bibliis ramdenime wignSi (mo-
ses xuTwigneuli, fsalmunni, saxarebani, gamocxadeba da sxva.
wminda ioane oqropiris TqmiT, sicocxlis wigni aris RvTae-
brivi xsovna da codna, sadac Cveni saTnoebania aRbeWdili (ix.
1 xelnawerebis nusxa: A : A-558; B : A-130; C: A-170; D : A-176; E : H-1672; lk. 10:20).
F : H-2077; G : S-3637; H : H-1413: L : leningr. 3/M 21. 3 nawilisa mas marjuenaTasa mimTxuevad – a) maTi gamarjvebis
2 tim. 2:4. monawileni gavxdeT, b) maTi keTili xvedri gavinawiloT.

314 315
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

da uwyis yovelTa dasabami da aRsasruli, da romelTa-igi dasabami da aRsasruli yovelTa, romelTac RvTisaTvis
saTnod misa aRasrules cxorebaA TYsi, winaSe missa brwyinven saTnod ganvles TavianTi cxovreba, mis winaSe maradis
maradis, da arca erTi raA uKms Cuenmieri KsenebaA, aramed es- brwyinaven.
reT ganawesa yovlad brZenman man gangebulebaman misman, raATa
arc erT maTgans ar ekadreba Cvenmieri xseneba, magram
wignTaca Sina aRiwernen saRmrToni igi da yolad Suenierni
ase ganawesa yovlad brZenma gangebulebam, raTa wignebSic
saqmeni soflis-Sesaqmisani da saufloni igi mcnebani da
brZanebani misni da RirsTa maT da netarTa monaTa misTa yolad aRiweros da Caiweros samyaros Seqmnis saRvTo da yovlad
qebulni cxorebani da moqalaqobani, romelni TYToeulTa mSvenieri ambebi, sauflo mcnebebi da RvTis sityva, misi
JamTa Sina jer-iCinna gamoCinebad saxierebaman misman sarge- Rirseuli da netari monebis yovlad qebuli cxovreba da
belad kacTa naTesavisa, [4] raATa saRmrToTa maT da maRalTa moqalaqeoba, risi gamoCineba sxvadasxva Jams ineba saxier-
saqmeTa mier didebis-metyuelebad da survilad misa aRviZr- ma RmerTma kacTa modgmis sasargeblod da Sesawevad, raTa
vodiT da saufloTa maT brZanebaTa mier ganvnaTldebodiT am saRvTo saqmeTa mier mis saqebrad da misken swrafvis
da aRsrulebad maTda moswrafe viqmnebodiT. xolo didTa maT surviliT aRviZraT, misken miviqceT da sauflo mcnebebi
da sakuTarTa monaTa misTa KsenebiTa Surad da baZvad movi-
gulmodgined aRvasruloT. xolo im did monaTa da RvTis
dodiT saRmrToTa maT moqalaqobaTa maTTa, romelni-igi, vi-
msaxurTa xsenebiT gagviCndes mibaZvis survili maTi saRv-
Tarca xatni metyuelni, wina sxenan saxed saTnoebisa da swav-
lad sibrZnisa da simKned axovnebisa yovelTaTYs, romelTaca To moqalaqeobisa, cocxali xativiT rom dgas Cven winaSe
hnebavs SeslvaA cxorebasa saukunesa. da ese cxad ars dasa- – saTnoebis magaliTad da sibrZnis dasaufleblad, da imaT
bamiTgan soflisaAT da vidre aqamomde aRwerilTa wignTagan gasamxneveblad, romelTac saukuno cxovreba nebavT.
da gamobrwyinvebulTa wmidaTa da romelTa-igi iRuawes da yovelive es naTliT gabrwyinebuli wmindanebis cxovre-
aRwernes cxorebani maTni da Ruawlni da Sromani, keTilad biT aris gacxadebuli qveynis dasabamidan dRemde aRwer-
Ksenebul arian wmidaTa eklesiaTa Sina da Rirs locvisa da ili wignebSi. wminda eklesiaSi locviT keTilad ixsenie-
kurTxevisa. bian isini, romelnic gaisarjnen da aRweres imaTi cxovre-
vinaATgan ukue zemoKsenebulni ese netarni mamani Cuenni
ba, Rvawli da Sroma.
araraAT unaklulo iyvnes pirvel gamoCinebulTa wmidaTasa,
zemoxsenebuli Cveni netari mamebi aranakleb unaklo-
aramed yovliTave saTnoebiTa Semkul da aRmasrulebel mc-
nebaTa RmrTisaTa, ara jer-viCineT mouKsenebelad dateobaA ni iyvnen, adre gamoCenil wmindanebTan SedarebiT, aramed
cxorebisa maTisaA da mamaTaca CemTa sulierTa mibrZanes amisi yovelgvari saTnoebiT Semkulni da RvTis mcnebaTa aRm-
Kel-yofaA. vinaAca vevedrebi Rirsebasa Tquensa, RmerTSe- srulebelni. amitom ar miviCnieT Sesaferad maTi cxovre-
mosilno mamano, raATa ara braleul viqmne amis pirisaTYs. bis mouxsenieblad datoveba; da Cemma sulierma mamebmac
xolo daRacaTu Cuen Semdgomad mravlisa Jamisa RmrTisa mibrZanes am saqmis dawyeba. amitom gevedrebiT, Rirseulo
mimarT mislvisa maTisa Kel-vyavT mciredTa amaT sityuaTa RmerTSemosilo mamano, raTa ar davisajo am saqmis gamo.
TumcaRa Cven maTi gardacvalebidan didi xnis Semdeg
movkideT xeli mokled aRweras, magram nuravin SeeWvde-

316 317
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

aRwerad, garna urwmunomca nuvin ars, rameTu Cuen TaviT ba, radgan Cven sakuTari Tavis mindobiT araferi aRgviwe-
TYsiT araraA aRgYweria, aramed raA-igi viswaveT kacTa sar- ria, aramed mxolod is, rac SevityveT Rirseuli da san-
wmunoTagan da sulierTa mamaTa, romelTa-igi exilvnes da do adamianTa da mamaTagan, romelTac uxilavT isini da
emsaxura maTda, romelni-igi ucxo iyvnes yovliTurT tyu-
samsaxuric gauweviaT maTTvis, da Tavadac aRvsilni iyvnen
vilisagan da savse madliTa zegardamoATa. da TYT mebr maT
zeciuri madliT. isic aRvwereT saqmeTagan, romelnic
saqmeTagan, romelni-igi dumiliT wameben da KmamaRlad qad-
ageben RuawlTa da SromaTa maTTa: lavraA ese didebuli da dumiliT mowmoben da RaRadeben imaT Rvawlsa da Sromaze:
yovliTa SuenierebiTa Semkuli da yovliTa samkauliTa gan- es aris didebuli da mSvenieri lavra (monasteri), yovelg-
Suenebuli, romeli-ese mravliTa SromiTa da ofliTa aRaSenes vari samkauliT 1 damSvenebuli, romelic didi SromiTa
maT netarTa gansasuenebelad sulTa mravalTa, romelsa Sina da ofliT aaSenes netarma mamebma mravalTa sulTa gansas-
aRhmarTnes eklesiani caTa mobaZavni da aRavsnes igini wignTa veneblad; da sadac aRmarTes zecas mimsgavsebuli eklesie-
mier RmrTiv-sulierTa da ganabrwyinvnes igini xatTa mier bi, gaavses RvTivsulieri wignebiT da gaabrwyines pati-
patiosanTa. da mougnes dabani da sofelni da monasterni da osani xatebiT, lavras SesZines miwebi, soflebi, monast-
dasayudebuloni da ganuwesnes wesni da kanonni didebulni
rebi da dasayudebeli senakebi, daaweses samonastro cx-
da yolad Suenierni da dausxnes simtkiceni da KeliT-wer-
ovrebis didebuli da keTilmSvenieri kanonebi da gange-
ilni da oqro-beWedni RmrTis-msaxurTa mefeTani. da
Sekribnes mas Sina monazonni da moweseni angelozTa mobaZav- ba. yovelive amis dasturad datoves RvTismsaxur mefeTa
ni da Seamkves da aRayuaves enaA Cueni da queyanaA TargmanebiTa beWdiT dadasturebuli sigelebi, Sekribes aq monazvnebi
wmidaTa werilTaATa, sadaAT-ese WeSmaritad, viTarca sioniT, da angelozTa mbaZveli berebi, da Cveni ena da qveyana wmin-
gamovida Sjuli da sityuaA uflisaA, viTarca ierusalemiT, \ da werilis TargmnebiT da ganmartebebiT2 Seamkes da aay-
sityYsaebr Kma-maRlisa esaAaAsa1 vaves. WeSmaritad, viTarca sionidan gamovida rjuli,
rameTu WeSmaritad Rirsi iyo da sayuareli RmrTisaA ne- xolo sityva uflisa – viTarca ierusalimidan, “xma-maRal-
tari mamaA Cueni iovane, romelman-igi, msgavsad abrahamisa, ma” esaiam rogorc Tqva3.
WeSmaritad RvTis Rirseuli megobari iyo Cveni netari

1. samkauli – morTuloba. aq: monastrisaTvis saWiro saRvTism-


saxuro nivTebi (barZimi, feSxumi, sasanTleebi da sxva).
2. “rjuli sionidan gamova da uflis sityva – ierusalimidan”
(es. 2:3) – es winaswarmetyveleba aRsrulda: moses sionis mTaze
mieca RvTisgan rjuli (in. 1:17), xolo uflis sityva, anu
qristes swavleba ierusalimidan gavrcelda mTel warmarTul
samyaroSi.
3 sityva “Targmaneba” niSnavs rogorc Targmans iseve ganmarte-
1 es. 2:3 bas.

318 319
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

ucxoebaA aRirCia da mwirobiT da siglaxakiT cxorebaA, da mis- mama ioane, romelmac, abraamis 1 msgavsad, ucxoobaSi
ca Tavi TYsi morCilebasa sulierTa mamaTasa, vinaAca, msgavsad siglaxakiT cxovreba irCia da sulier mamebs daemorCila,
missa, eseca adida RmerTman da saxelovan yo yovliTa saTnoe- ris gamoc igi abraamisve msgavsad ganadida RmerTma da
biTa da ufroAs yovlisa sanatrelisa mis Svilisa miniWebiTa, saxeli gauTqva yovelgvari saTnoebiT, ufro ki sanatre-
romel ars netari efTYme, romlisa-igi saxeli oden kma ars
li Svilis moniWebiT2, romelic aris netari eqvTime.
saTnoebaTa misTa simaRlisa gamoCinebad, romeli-igi gamoCn-
da samkaulad naTesavisa Cuenisa da mobaZavad wmidaTa mo- eqvTimes saxelis xsenebac ki sakmarisia misi saTnoebis si-
ciqulTa, gananaTla qarTvelTa enaA da queyanaA. rameTu, vi- maRlisa da didebulebis gamosaCenad. igi gamoCnda Cveni
Tarca wameben mis mier TargmnilTa wignTa Sina aRwerilni eris Semamkoblad da wminda mociqulTa mimbaZvelad, da
anderZni, amis Rirsisa moRuawebiTa ganswavlul iqmna yovli- gananaTla qarTvelTa ena da qveyana. rogorc mis mier Targ-
Ta sibrZniTa ganmanaTlebelad da Semamkobelad eklesiaTa mnil wignebSi Cawerili anderZni amowmeben, am Rirseuli
CuenTa, romlisa-igi namuSakevi axarebs SorielTa da maxlo- mamis Rvawlis meoxebiT ganiswavlnen qarTvelni sibrZniT
belTa, da TargmnilTa misTa wignTa sitkboebaA, viTarca nes- – Cveni eklesiis gansanaTleblad da Sesamkobad, visi namu-
tY oqroAsaA Kma-maRali, oxris yovelsa queyanasa, ara xolo Sakevi axarebs Soreulsa da maxlobels. mis mier Targmni-
qarTlisasa, aramed saberZneTisasaca, rameTu balahvari da
li wignebis sitkboeba xmamaRali oqros sayviriviT JRers
abukuraA da sxuanica raodennime werilni qarTulisagan Targ-
mTels qveyanaze, ara mxolod saqarTveloSi, aramed bizan-
mnna berZulad.
garna romlisa-igi zemore meguleboda TqumaA, igi xolo tiaSic, radgan balahvari da abukura3, aseve ramdenime sxva
vTqua pirvelad, da merme, raA-igi ufalman mogumadlos, mok- Txzulebac, qarTulidan Targmna berZnulad.
liTa sityYTa migiTxra. rameTu vinaATgan dReTa amaT ukua- risi Tqmac mindoda, jer mxolod imas vityvi, da mere,
naAsknelTa moviwieniT da, viTarca xedavT, friadi sigrile rasac ufali mogvamadlebs, mokled mogiTxrobT. ukanaskne-
ixilvebis Cuen Soris, nuukue vinme hgonebdes da acTunebdes li dReebi mogviaxlovda da, rogorc xedavT, Zalzed didi
Tavsa TYssa, Tu pirveliTgan esreT iyvnes Zmani Cuenni; nu iy- gulgriloba SeimCneva Cven Soris. nuTu vinme moityuebs
ofin! aramed yovliTa wesierebiTa da saRmrToATa moqalaqo- Tavs da ifiqrebs, rom winaTac ase iyvnen Cveni Zmebio. nu
biTa cxovndebodes, vidremdis samgzis sanatrelni igi mamani
ifiqrebT amas! isini keTilgonierebiTa da saRvTo
Cuenni iovane da efTYme ganagebdes da ipyrobdes wessa
winamZRurobisasa, romelni-igi yovliTurT, msgavsad pirvel- 1. abraamis ucxo qveyanaSi gasvla niSnavs cxovrebis Zvel wesT-
Ta maT RmerTSemosilTa mamaTa, uZRodes maTda rwmunebulsa an kavSiris gawyvetas da RvTis gzaze Sedgomas.
mas samwysosa. vinaATgan kula netarman iovane Seisuena da 2. ioanes iseve mieniWa RvTisagan Zed eqvTime, rogorc abraams
– isaki.
3. “sibrZne balavarisi” arabulidan unda iyos qarTulad Targ-
mnili, xolo eqvTime mTawmindelis mier berZnulad Targmnis
meSveobiT evropaSi gavrcelda. Teodore abukura arabi war-
moSobis mweralia, romelmac, rogorc varaudoben, Tavis mow-
afeebs uambo “miqael sabawmindelis cxovreba”. es Txzuleba
unda iwodebodes “abukurad”.

320 321
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

RmerTSemosilman mamaman Cuenman efTYme ijmna winamZRuro- moqalaqeobiT cxovrobdnen manamde, sanam samgzis
bisagan, mieriTgan ganmravlda Cuen Soris yoveli sulmok- sanatreli Cveni mamebi, ioane da eqvTime, ganagebdnen da
lebaA da sigrile. aramed vevedrneT RmerTsa, raATa meoxe- winamZRvrobis wesi epyraT.
biTa maTiTa keTilad ganagos Cuenica ese cxorebaA da ara
isini pirvel RmerTSemosil mamaTa msgavsad uZRodnen
Kuebul guyvnes, arca ganguaSornes sanatrelTa maT mamaTa
maTze mondobil samwysos. rogorc ki netari ioane garda-
da ZmaTa CuenTa sixarulsa da gansuenebasa saukunesa mas Sina
cxorebasa. icvala da Cveni RmerTSemosili mama eqvTime winamZRvro-
bas gamoeTxova, im droidan gamravlda Cven Soris sulmo-
kleoba da gulgriloba. xolo Cven vevedroT RmerTs, raTa
maTi meoxebiT keTilad warimarTos Cveni cxovreba, ar mog-
vaklos, ar gangvaSoros Cvens sanatrel mamaTa da ZmaTa
sixaruls da mSvidobas saukuno cxovrebaSi.

2. xolo Cven pirvelsave sityvas mivubrundeT. Cveni


II. xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT. ese netari mamaA
Cueni iovane iyo naTesaviT qarTveli, mSobelTa da papTaATgan netari mama ioane warmoSobiT iyo qarTveli, mama-papaTa-
didebuli da warCinebuli da saCinoA mTavarTa Soris daviT gan didebuli da warCinebuli, daviT kurapalatis1 mTa-
kurapalatisaTa, mKne da axovani da ganTqumuli wyobaTa Sina, varTa Soris gamoCenili, mxne da axovani, brZolebSi saxel-
maRali da Suenieri hasakiTa da agebulebiTa guamisaATa da ganTqmuli da Tval-tanad mSvenieri, brZeni da gonieri,
brZeni da gonieri gonebiTa da gulisKmis-yofiTa, da savse aRsavse RvTis SiSiTa da yovelgvari keTili saqmiT, didi
SiSiTa RmrTisaATa da yovliTave keTilisa saqmiTa, da friad megobari da daaxloebuli piri keTilad xsenebuli daviT
sayuareli da sakuTari keTilad Ksenebulisa daviT kurapal- kurapalatisa.
atisaA.
radganac qristesadmi siyvarulis cecxli mis gulSi
xolo vinaATgan cecxli igi qristHs-siyuarulisaA gulsa
mZlavrad aenTo, amsofliuri yovelgvari dideba arad
missa mZafriad aRetyina, yovelive didebaA amis soflisaA Seu-
racx-yo da nagevad Sehracxa da monagebni da simdidre da gan- Caagdo da nagvad miiCnia, srulad moiZula da ugulebe-
suenebaA, meuRle da Svilni TYsni da naTesavni da, raodenica lyo qoneba, simdidre da gancxroma, Tavisi meuRle da
raA ars amis soflisaA, sruliad moiZula da ugulebels-yo Svilebi, naTesavebi da, rac ki ram aris amqveynad; mere ki
da merme kualad Tavica TYsi, sityYsaebr uflisa, da aRiRo sakuTari Tavic, uflis sityvisaebr, da aiRo jvari Tavis
juari mKarTa TYsTa zeda dafarulad yovelTagan sivltolaA
1. daviT kurapalati – daviT III didi, kurapalati (gardai-
cvala 1001 wels), adarnese III-is Ze, bagrationi. mis dros ga-
Zlierda tao-klarjeTi, misi kultura, daedo dasabami er-
Tiani qarTuli saxelmwifos Seqmnas.

322 323
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

iKumia da ijmna yovelTagan da mxoloA lavrasa didebulsa mxrebze da yvelas gaecala, farulad wavida da martod-
oTxTa eklesiaTasa Sevida. da romelni-igi mas Sina brwyin- marto mivida oTxTa monasterSi, sadac imxanad saTnoebiT
vides saTnoebiTa maT JamTa, mamaA mose da mamaA gelasi, amaT brwyinavdnen mama mose da mama gelasi – amaT eCvena da faru-
gamoucxada Tavi TYsi da maTgan farulad kurTxevaA mona-
lad aRikveca berad. ramdenime xans didi SromiT mieca
zonebisaA miiRo da Jam raodenme RuawliTa ZlieriTa morCile-
morCilebas da yvela iq myofi moRvawe gaakvirva.
basa misca Tavi TYsi da yovelni igi mun myofni moRuaweni
ganakYrvna. radganac gacxadda misi saqme, netari mamebisagan
xolo vinaATgan iwyo gancxadebad saqmeman misman, netar- kurTxeva miiRo da bizantias mimarTa, vinaidan gaurboda
Ta maT mamaTa locvaA miiRo da saberZneTisa queyanad mihmar- kacTa didebas. ase mivida ulumbos mTaze1 da erT monas-
Ta, rameTu evltoda didebasa kacTasa. da esreT mTasa ulum- terSi karga xans moTminebiT itvirTa jorebis movla da
boAsasa miiwia da monastersa erTsa Sina JamTa ara-mciredTa sxva upatio saqmianobac TavmdablobiT Seasrula.
jorTa msaxurebisa Ruawli axovnad Tavs-idva da sxuani un- imxanad bizantiis mefem zemo miwebi2 daviT kurapal-
doni msaxurebani da Seuracxni simdabliT aRasrulna. ats misca da aznaurTa Svilebi mZevlad iTxova misgan. mama
xolo vinaATgan maT JamTa Sina berZenTa mefeman zemoni
ioanes colisZmebma misi Ze, eqvTime, sxva didaznaurTa
queyanani daviT kurapalatsa miscna da aznaurTa Svilni mZev-
SvilebTan erTad mZevlad mihgvares mefes. es rom Seityo
lad iTxovna misgan, colis-ZmaTa mamisa iovanesTa Ze misi
efTYme sxuaTa Tana uflis-wulTa mZevlad mohguares mefe- ioanem, undoda Tu ara, iZulebuli gaxda, Tavi gaecxade-
sa. ese raA cna iovane, unda Tu ara, uneblieT Tavi TYsi gamo- bina da sameufo qalaqSi (konstantinepolSi) mivida. mefe-
acxada da sameufod qalaqad aRvida. da vinaATgan mefeni mec- ni icnobdnen abuharbis, mama ioanes simamrs, da ioanesadmi
nier iyvnes abuharbisa, romeli iyo simamri mamisa iovanesi, da didi siyvaruli gamoiCines, keTilad moikiTxes.
iovanesdaca friadi siyuaruli aCuenes mis zeda da keTilad didxans gagrZelda dava ioanesa da mis simamrs Soris
moikiTxes. eqvTimes gamo, radgan ar undoda simamrs misi micema
da amisa Semdgomad gangrZobilad sityYs-gebaA iqmna So- ioanesTvis. ioanem igi daadanaSaula da uTxra: “ra aris
ris iovanessa da simamrisa misisa efTYmesTYs, rameTu ara eneba
es? gana Svilebi ara gyavT Tqven? magram, cxadia, sakuTari
mocemaA misi. da friad abrala mas iovane, viTarmed: “raA ars
Svilebi SeibraleT, Cemi Ze ki, viTarca oboli, mZevlad
ese? nuukue Svil ara gesxnesa Tquen? garna ese cxad ars,
romel maT swyalobdiT, viTarca TYsTa SvilTa, da Ze Cemi, gawireT!” da ase, RvTis gangebiTa da mefeTa
viTarca oboli, mZevlad gaswireT! garna ufalman Segindven
1. mTa ulumbosi – mTa mcire aziaSi, biTviniaSi, igive olim-
pos mTa.
2. zemoni queyanani saberZneTisani – moicavda samxreT basians,
karins (arzeums), Woroxisa da araqsis saTaveebTan mdebare
ramdenime cixesimagres da Tems, vanis tbis Crdilo-dasav-
leTiT ganlagebul provinciebs. am miwebis gamo saqarTvelo-
sa da bizantias xangrZlivi ciloba hqondaT.

324 325
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

Tquen!” da esreT gangebiTa saRmrToATa da bWobiTa mefeTaA- gadawyvetilebiT, Tavisi Svili wamoiyvana da kvlav
Ta TYsi Svili miiyvana da kualad ulumbadve ukun-iqca. ulumbos mTaze dabrunda.
xolo Semdgomad raodenisame Jamisa, vinaATgan ganiTqua ramdenime xnis Semdeg, radganac gaiTqva saxeli da did
saxeli misi, da pativsa uyofdes berZenni da qarTvelni, SeuZn-
pativs miagebdnen berZnebic da qarTvelebic, Seawuxa aman
da saqme ese, da amis pirisaTYs kualad ucxoebasave mihmarTa.
da am mizeziT isev ganmartovda. waiyvana Tavisi Ze da ram-
rameTu aRiRo Ze TYsi da ravdennime mowafeni da mTawmidas
movida, lavrasa didisa aTanasessa, da mun Seewynara. da aqun- denime mowafe, movida mTawmindaze1, aTanase didis lavra-
da Tavi TYsi farulad, da yovelTave saqmeTa morCilebisaTa Si, da iq daemkvidra. iyo iq farulad da yovelgvar upa-
simdabliT da udrtYnvelad iqmoda, da dayo mzareulobasa tio saqmes udrtvinvelad akeTebda, ori weli, an cota
Sina ori weli gina umetes. meti, mzareulobas eweoda.

3. imxanad misi naTesavi, didi Tornike2, Tavis qveyana-


III. da maT JamTa Sina TYsi misi didi Tornik TYssa queya-
nasa monazon iqmna da, rameTu asmioda iovanesTYs, viTarmed Si berad aRikveca da, radganac smenoda ioanes ambavi,
ulumbaTa ars da vinaATgan friadi siyuaruli aqunda missa ulumbozeao, da didi siyvaruli hqonda mis mimarT,
mimarT, mas mohmarTa da ulumbaTa STamovida da, vinaATgan mun iqiTken gaemarTa da ulumboze mivida, magram iq ver hpova,
ver pova, farulad gamoiwulila da cna, viTarmed mTawmidas farulad, zedmiwevniT gamoiZia da Seityo, rom
ars, da, TYnier cnobisa mefeTaAsa, idumal mTawmidas movida mTawmindazea da, mefeTagan ucnobelad, farulad Cavida
da kurTxevaA monazonebisaA KelTagan iovanesTa miiRo. mTawmindas da iq berad aRikveca ioanes mier.
rameTu, viTarca vTquT, mTawmidas STamovida da lavrasa rogorc vTqviT, Tornike mTawmindas Cavida da aTanase
didisa aTanasessa miiwia da, vinaATgan dafarvaA arRaraA ege-
didis lavraSi mivida. radgan Tavis dafarva aRar Sei-

1. mTawminda – saberZneTSia, qalkedonis naxevarkunZulis


aRmosavleT nawilSi, koncxze, romelic SeWrilia egeosis
zRvaSi. VIII saukunis bolos qarTvelma berebma aq mcire sa-
vane daafuZnes. pirveli didi monasteri mTawmindaze aago
aTanase didma, dediT lazma; aqve daarsda aTonis iverTa mon-
asteri, RvTismSoblis saxelze.
2. didi Tornike – Tornike erisTavi, daviT III kurapalatis
saxelganTqmuli sardali. Tornikes SewirulobiTa da uSua-
lo monawileobiT aSenda aTonis iverTa monasteri. gardai-
cvala 985 wels.

326 327
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

boda, urTierTars gamoecxadnes da siyuaruliTa sulieriTa Zleboda, isini erTmaneTs Sexvdnen da sulieri siyvaru-
Seitkbnes da friadi sixaruli iqmna monastersa Sina mas dResa, liT gadaexvivnen erTmaneTs. didi sixaruliT aivso mon-
rameTu arca didi aTanasi umecar iyo Tornikis saqmesa da asteri im dRes. radgan arc aTanase didisTvis iyo ucnobi
warCinebulobasa da axovnebasa. amisTYsca mieriTgan didiTa
Tornikes saqmeni, warCinebuloba da simamace. amitom im
pativiTa epyrnes igini, rameTu daRacaTu maT ara unda ese,
droidan didi pativiscemiT epyrobodnen, radgan, romc
garna RirsTa TYsTa RmerTi gamoacxadebs da adidebs.
da Semdgomad raodenisame Jamisa ganiTqua hambavi maTi da ar moendomebinaT, Tavis rCeulT RmerTi gamoaCens da ga-
icnoba, viTarmed mTawmidas arian. da iwyes mieriTgan nadidebs xolme.
qarTvelTa moslvad da ganmravlebad. da ese raA ixiles ramdenime xnis Semdeg gaiTqva maTi ambavi da cnobili
netarTa mamaTa CuenTa, viTarca iyvnes savseni yovliTave gaxda, rom mTawmindaze arian. im drodan daiwyes qarTve-
sibrZniTa, ganizraxes, viTarmed: “ara jer-ars Cueni monaster- lebma aq mosvla da mravlad damkvidrdnen. es rom ixiles
sa Sina yofaA, rameTu sxuanica mogumarTeben, da gare-Se- yovelgvari sibrZniT aRsavse Cvenma netarma mamebma,
qcevaA SeuZlebel ars”. da esreT ganzraxviTa mamisa aTanas- ifiqres: “ar SeiZleba Cveni darCena monasterSi, radgan
esiTa lavrisagan ganSorebulad, viTar milion erT, udabno-
sxvebic mogvaSureben, da ukan gabruneba SeuZlebelia”. mama
sa Sueniersa wmidisa iovane maxarebelisa eklesiaA aRaSenes
aTanases rCeviT, lavrisagan kilometr-naxevris daSorebiT,
da senakebi, da mun iyofebodes mraval Jam viTarca angeloz-
ni RmrTisani. mSvenier udabnoSi, wminda ioane maxareblis1 eklesia da
senakebi aaSenes da iq imyofebodnen, viTarca angelozni.

IV. da mas Jamsa iqmna gandgomilebaA skliarosisaA, da 4. im dros skliarosi2 ganudga bizantiis mefes da xme-
KmeliT kerZi yoveli daipyra da mefeni da dedofali Sewyu- leTis mxare mTlianad daipyro. mefeni da dedofali3
deulad iyvnes qalaqsa Sina didiTa WiriTa da iwroebiTa. da gamomwyvdeulni iyvnen qalaqSi (konstantinepolSi),
amas raA Sina iyvnes, ganizraxes, viTarmed: “Cueni Semwe daviT
CagvriTa da SeviwroebiT Sewuxebulni. am dReSi rom iy-
kurapalatisagan kide aravin ars”. da vinaATgan gzani yovelni
vnen, ifiqres: “Cveni Semwe daviT kurapalatis garda ar-
avin aris”. vinaidan yvela gza skliaross daepyro, kacis

1. wminda ioane maxarebeli – igive wminda ioane RvTismetyve-


li, macxovris usayvarlesi aTormet mowafeTagani, saxarebi-
sa da gamocxadebis, anu apokalifsis avtori.
2. barda skliarosi (X s.) - bizantiis imperiis aRmosavleT
provinciebis mmarTveli. igi aujanyda ufliswulebs - basi-
lis da konstantines. es ajanyeba Caaqro qarTvelTa laSqarma
Tornike erisTavis sardlobiT.
3. basili da konstantine da maTi deda.

328 329
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

skliarossa daepyrnes, kacisa wavlenaA ara egeboda, da didsa gagzavnas ver SeZlebdnen, da didad wuxdnen, radgan ar-
zrunvasa Sina iyvnes, rameTu arca vin iyo egeviTari kaci, avin iyo kacTagan, vinc aasrulebda maT guliswadils. amis
romelmanca srul-yo nebaA gulisa maTisaA. da esreT raA iur- gamo ase rom wuxdnen, esmaT ioanes da Tornikes ambavi, rom
vodes amis pirisaTYs, esma iovanesTYs da TornikisTYs da cnes,
aTanase didis lavraSi arian. sevistofori, im dros same-
rameTu lavrasa didisa aTanasessa arian. da meyseulad sev-
fo karze warCinebuli kaci, samefo werilebiT saswrafod
astofori, kaci warCinebuli maT JamTa Sina mTavarTa Soris
dedoflisaTa, wignebiTa sameufoATa lavras warmoavlines. da, gaagzavnes lavraSi da, mivida Tu ara, rogorc nabrZanebi
viTarca mivida, misca wignebi TYToeulad, viTarca aqunda hqonda, werilebi cal-calke gadasca: erTi - aTanases, erTi
brZanebaA, erTi aTanasis da erTi Torniks da erTi iovanes. da - Tornikes da erTi - ioanes. amas swerdnen: “uRvTo skliar-
ese piri moewera, viTa: “uRmrToA skliarosi gaguadga da osi gangvidga da xmeleTis mxare mTlianad daipyro. aw
KmeliT kerZi yoveli daipyra. aw vevedrebiT siwmidesa Tquen- Tqvens siwmindes SevavedrebT, raTa yoveli mizezis gareSe
sa, raATa TYnier yovlisa mizezisa iovane-Tornik movides movides ioane-Tornike Cvens mefesTan”. da sxva mravali
mefobisa Cuenisa”. da sxuani mravalni vedrebani da qenebani xvewna-mudarac ewera samefo werilebSi.
ewernes sameufoTa maT wignTa Sina.
amis gamo did gasaWirSi Cacvivdnen aTanase da ioane
ese raA esreT iqmna, friadsa uRonoebasa STavardes aTan-
da iZulebuli gaxdnen, Sevedrebodnen Tornikes, raTa same-
ase da iovane, da, unda Tu ara, Seuvrdes Torniks da iwyes ve-
drebad missa, raATa aRvides mefeTa winaSe. xolo mas raA esma fo karze warmdgariyo mefeTa winaSe. maTi vedreba rom
vedrebaA maTi, friad Sewuxna da etyoda, viTarmed: “wmidano moismina, Zalzed Sewuxda Tornike da eubneboda: “wminda
mamano, me codvaTa CemTaTYs mosrul var amas wmidasa adgil- mamano, me Cemi codvebis gamo var mosuli am wminda adg-
sa da SeuZlebel ars Cemi mefeTa winaSe warslvaA, rameTu me ilze da ar SeiZleba Cemi wasvla mefeTa winaSe, radganac
vici, Tu romlisa pirisaTYs miKmoben, da, vinaATgan RmerTman vici, risTvisac mixmoben; RmerTma Rirs-myo da berad Sevd-
Rirs-myo da saxe monazonebisaA Sevimose, me amieriTgan ar- eqi, amitom amieridan aRarc mefeTa winaSe maqvs mosaride-
caRa mefeTa Tana mic Sesapovari, arcaRa sxuasa vis queyanasa beli da aRarc sxva romelimes winaSe amqveynad. Tqvens si-
zeda. aw vevedrebi siwmidesa Tquensa, RmrTisa siyuaruli-
wmindes Sevavedreb, RvTis siyvarulisTvis SemindeT da nu
saTYs SemindveT da nu maiZulebT amis pirisaTYs, rameTu, uku-
maiZulebT am saqmes, radganac, Tu waval, kvlav amqveyniur
eTu wavide, amis soflisave SfoTTa STamagdeben”. da igini
evedrebodes, viTarmed: “ukueTu amas Jamsa urC veqmneT mefe- oromtrialSi Camagdeben”. xolo isini evedrebodnen: “Tu
Ta, didsa risxvasa movawevT Cuen zeda da monastersa amas axla veurCebiT mefeebs, did risxvas movawevT Cvens Tavsac
zeda”. da amas cilobasa zeda gardaKda SYdeuli erTi. xolo da monastersac”. bolos ki, yoveli codva mama aTanasem da
ukuanaAsknel, unda Tu ara, yoveli brali mamaman aTanasi da mama ioanem ikisres da Tornikes wasvla aiZules.
mamaman iovane miidves da ZliT daarwmunes warslvaA.

330 331
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

V. xolo basili da kostanti mas Jamsa wuTRa yrma iyvnes 5. basili da konstantine im dros jer kidev bavSvebi
da yoveli gasagebeli dedofalsa epyra da parakimenonsa. da iyvnen da mmarTveloba mTlianad dedofals da parakime-
viTarca aRvida Tornik sameufod, meyseulad Seiyvana igi pa- nons1 epyraT xelT. rogorc ki mivida Tornike samefo karze,
rakimanosman mefeTa winaSe. da mefeni da dedofali ze aRudg-
saswrafod Seiyvana igi parakimenonma da mefeebis winaSe
es, da pativiT moikiTxes da guerdiT daisues. da ubrZana ded-
waradgina. mefeni da dedofali fexze wamodgnen, pativiT
ofalman basilis da kostantis, da ferKTa Seuvrdes. da ded-
ofalman miugo, viTarmed: “wmidao mamao, raAca amaT obolTa moikiTxes da gverdiT daisves. ubrZana dedofalma basi-
Tana hqmna, RmerTman moagos sulsa Sensa!” lis da konstantines, da isini fexebSi Caucvivdnen
da eseviTari raA Jami daxuda iovanes, Sina-gamoRebiT Tornikes. dedofalma uTxra: „wmindao mamao, rasac am ob-
mravalferTa saqmeTaTYs amxila dedofalsa. da man yoveli lebisaTvis gaiReb, RmerTma miagos Sens suls!“ amgvar Sexve-
simdabliT Seiwynara da aRuTqua, viTa: “wmidao mamao, raAca dras raki miuswro, ioanem mourideblad amxila dedofa-
mibrZanos mamobaman Tquenman, Tquensa brZanebasa ara gar- li sxvadasxva saqmis gamo. man yovelive TavmdablobiT mii-
davhKde, oden, RmerTman dagarwmunos, SromaA Tavs-idev da, Ro da aRuTqva: „wminda mamao, rasac mibrZanebT Tqveni mamo-
romliTaca saxiTa gnebavs, warved kurapalatisa winaSe da
brivi siyvaruliT, Tqvens brZanebas ar gadaval, oRond
yoveli Wiri Cueni auwye, da vesav RmerTsa, romel iotoT igi
RmerTma dagarwmunos da gaisarjo, ra saxiTac gnebavs,
uRmrToA skliarosi da Cuen Wirisagan ganguarinneT”. friad
evedra dedofalsa, raATamca ganaTavisufla. da viTar ixila midi kurapalatTan da Cveni gaWirveba auwye; RvTis imedi
moudrekelobaA misi, miugo esreT, viTarmed: “me CemTa cod- maqvs, rom gandevniT im uRvTo skliaross da Wirisagan
vaTaTYs Sevimose saxe ese, da uwyis ufalman, romel sworad dagvixsniT“. Tornike didxans evedra dedofals, rom gae-
sikudilisa mZime ars ese saqme Cem zeda. garna raA vyo, ara vici, Tavisuflebina am saqmisagan, da raki darwmunda dedof-
wmidasa mefobasa Tquensa urC ver veqmnebi”. da kualad ded- lis uryeobaSi, ase uTxra: „me Cemi codvebis gamo Sevimose
ofalman da parakimanosman hrques, viTarmed: “Sen oden amaT beroba da uwyis ufalma RmerTma, rom sikvdilze ufro
obolTa Keli aRupyar da, raAca brali iyos, RmerTman Cuengan mZimea es saqme CemTvis. magram ra vqna, ar vici, Tqvens wmin-
iZien”. da esreT wignebi vedrebisaA daweres kurapalatsa Tana.
da mefobas ver veurCebi“. dedofalma da parkimenonma kv-
lav uTxres: „Sen oRond am oblebs xeli SeaSvele da, ra
codvac iyos, RmerTma Cven mogvkiTxos“. da maT Txovnis wer-
ilebi misweres kurapalats.

1. parakimenoni - berZn. parakimanosi - mesawoleTuxucesi, bi-


zantiis imperatoris karis umaRlesi moxele.

332 333
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

VI. da esreT ijmna mefeTagan da romliTaca saxiTa kura- 6. ase gamoemSvidoba Tornike mefeebs da mivida kura-
palatsa winaSe miiwia Tornik. xolo ixila raA igi kurapal- palatTan. Zalzed gaixara kurapalatma, igi rom dainaxa.
atman, friad ganixara da wignebi mefeTaA miiTuala, da yove- man mefeTa werilebi miiRo. Tornikem yovelive Seatyobi-
live saqme Tornik gaacada, romlisaTYsca ganzraxvaA qmnes,
na, rac gadawyvites: laSqari bizantiaSi unda wargzavnon,
raATa laSqarni warmgzavnen saberZneTs, da spasalarad Tornik
mxedarTmTavrad Tornike daadginon. Tornikem kurapala-
ganaCines. xolo Tornik kurapalatisa da Tavisa wignebi mefe-
Ta winaSe warsca da yoveli nebaA kurapalatisaA auwya. da ma- tisa da Tavisi werilebi gaugzavna mefeebs da kurapala-
Sin miscnes mefeTa zemoni queyanani saberZneTisani kurapal- tis neba auwya. maSin mefeebma bizantiis zemo miwebi misces
atsa, raATa Tavisa sicocxlesa hqondin. kurapalats, raTa mTeli sicocxlis manZilze hqonoda
xolo Torniks mouweres: “viciT, romel RmerTi Segewe- sakuTrebaSi.
vis da nuraras orgulob, da odes RmerTman wargimarTos, xolo Tornikes misweres: “viciT, rom RmerTi Segewe-
yovelni winaaRmdgomni Cuenni datyuenen da yovelive naty- va, da nuraferi dagaeWvebs. da roca RmerTi gagamarjve-
uenavi maTi Seni iyos”. romlisaTYsca misca kurapalatman binebs, yvela Cveni mteri daatyveve da mTeli maTi alafi
Tormeti aTasi mKedari rCeuli Torniks. da SewevniTa qris-
Seni iyos”. kurapalatma Tormeti aTasi rCeuli mxedari
tesiTa aota skliarosi da vidre sparseTamde meotad wariq-
misca Tornikes. qristes SewevniT, man gaaqcia skliarosi
cia. da merme Seiqca da sityYsaebr mefeTaAsa datyuenna yo-
velni didebulni saberZneTisani da monagebi maTi iavar-yo da da sparseTamde sdia gaqceuls. Semdeg dabrunda da, mefe-
romelime laSqarTa ganuyo da romelime TYT daimWira naty- Ta brZanebisamebr, sparseTisa da bizantiis yvela didebu-
uenavi didZali friad: oqroA da vecxli da stavraA da sxuaA li (skliarosis momxre) daatyveva, maTi qoneba moaoxra,
eseviTari. da ukuniqca, da moikiTxa kurapalati da didad moi- nawili laSqars uwilada, TviTon didZali nadavli dai-
madla da ijmna, da mefeTave winaSe movida. tova: oqro, vercxli, stavra da sxva amgvari. da ukan mo-
xolo igini didiTa pativiTa miegebnes da mowled brunda, moikiTxa kurapalati da didad moimadliera,
moikiTxes. ijmna ukue maTganca da gamoeTxova. da kualad gamoemSvidoba da bizantiis mefeTa winaSe wardga.
mTawmidasve moiqca, lavrad didisa aTanasessa. xolo mamani
xolo isini didi pativiT miegebnen Tornikes da guli-
sixaruliT miegebnes da ambors-uyves da hmadlobdes RmerT-
Tadad moikiTxes. Semdeg maTac gamoemSvidoba Tornike da
sa, romelman kualad moaqcia mSYdobiT.
isev dabrunda mTawmindaze, aTanase didis lavraSi. mame-
bi sixaruliT miegebnen, gadakocnes da RmerTs mad-
lobdnen, rom isev mSvidobiT daabruna igi, uamravi sim-
didriTa da ganZiT, rac mTlianad misca Tavis sulier ma-
mas, ioanes, da Tavi sruliad uaryo.

334 335
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

VII. da amisa Semdgomad ganizraxes mamaTa CuenTa da Tques, 7. amis Semdeg gadawyvites Cvenma berebma da Tqves: “Cveni
viTarmed: “aqa yofaA Cueni SeuZlebel ars, kacni varT aq yofna SeuZlebelia, saxelovanni varT da qarTvelebi
saxelovanni da qarTvelni mogumarTeben”. da ese gamoarCies, mogvaSureben”. is amjobines, rom moSorebiT calke aeSene-
raATa kide Tavisuflad TYsi monasteri aRaSenon. daRaTu uZn-
binaT TavisTvis monasteri. TumcaRa uZneldeboda es saqme
da saqme ese iovanes, garna qarTvelTa gansuenebisaTYs da
ioanes, magram, qarTvelTa dasamSvideblad da ufro
ufroAs xolo Tornikis aSenebisaTYs Tavs-idva amisi Kel-
yofaA. da RmrTisa momadlebiTa poves adgili Suenieri Sua Tornikes sasikeTod, Tavs ido, xeli moekida am saqmisaTvis.
mTawmidisa da aRaSenes monasteri da eklesiani wmidisa Rmr- RvTis wyalobiT, mTawmindis Sua adgilze mSvenieri adg-
Tis-mSobelisa saxelsa zeda da wmidisa iovane naTlis- ili ipoves da mravali ofliTa da garjiT aaSenes monas-
mcemelisasa friadiTa ofliTa da RuawliTa. da adgilni mrav- teri da eklesiebi wminda RvTismSoblisa da wminda ioane
alni, monasterni da sadayudebuloni garemoAs didisa monas- naTlismcemlis saxelze. didi monastris garSemo iyides
trisa vidre imerad zRuadmde TYsiTa safasiTa iyidnes, mravali sxva adgili, monastrebi da senakebi, romlebic
romelni-igi Suenier arian da sawadel da momzavebel suli- mSvenieri, sasurveli da Sesaferia monazonTa samyofelad.
erTa monazonTa sayoflad.
da aseve RvTis msaxurma mefeebmac, raki aseTi samsaxu-
da egreTve RmrTis-msaxurTa mefeTa, vinaATgan eseviTarni
ri gauwies da didi saqmeebi mougvares, romeli mxareebi
msaxurebani hmsaxurnes da didni saqmeni uqmnnes, romelnica
adgilni da sofelni sTxovnes, yovelni oqrobeWdiTa daumt- da adgilebic sTxoves, yvelaferi oqrobeWdiT daumtkic-
kicnes, romelni-igi mravalca arian da rCeul friad, viTarca es. es adgilebi (soflebic) mravlad arian da uaRresad
amas queyanasa Sehgavs. gamorCeulnic, rogorc am qveyanas Sehferis.
xolo iyo raA Tornik aRmosavaleTs, mravalni fiCosanni aRmosavleTSi1 rom iyo Tornike, mravali saxelovani
da saxelovanni monazonni Camoitanna, simravle aramciredi, ber-monazoni Camoiyvana, Zalze mravalni, radgan surda,
da eneba, raATa qarTvelni oden iyvnen monastrisa amis mkY- rom mxolod qarTvelni yofiliyvnen am monastris mkvid-
drni yovelni. garna, vinaATgan amisi qmnaA SeuZlebel iyo, ii- rni. magram, radganac amis miRweva TiTqmis SeuZlebeli
Zulnes berZenTaca SemoyvanebaA, rameTu Cuen, viTarca xedavT,
iyo, iZulebulni gaxdnen, berZnebic SemoeyvanaT, radganac
zRYsa raATurTiT gamocdilebaA araA guaqus, da Cueni yove-
Cven, qarTvelebs, rogorc xedavT, sazRvaosno gamocdile-
li gasaromeli zRYT Semovals, da merme TYnier mWedelTa
da xuroTa da galatozTa da mevenaKeTa da navis-moqmedTa da ba sruliad ar gvaqvs. yvelanairi sarCo ki zRvidan Semo-
sxuaTa eseviTarTa amis eseviTarisa vrcelisa lavrisa damWir- dis, mWedelTa, xuroTa, kalatozTa, mevenaxeTa da gem-
vaA uRono ars. da ese yoveli gamonaxes wmidaTa mamaTa CuenTa SenebelTa gareSe ki esoden vrceli lavris movla SeuZle-
da, Tu unda da Tu ara, viTarca vTquT, Seiwynarnes iginica. belia. Cvenma wminda mamebma, yoveli maTgani gamonaxes da,
da esreT RmrTisa SewevniTa srul iqmna SenebaA monastrisaA. undodaT Tu ara, rogorc vTqviT, isinic miiRes. RvTis
SewevniT, amgvarad gasrulda monastris Seneba.

1 aq saqarTvelo igulisxmeba.

336 337
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

xolo Tornik, vinaATgan iota skliarosi da kualad aqave mas Semdeg, rac skliarosi gaiqca, Tornike kvlav mon-
moiqca uricxYTa safasiTa da ganZiTa, \ rameTu ufroAs asterSi dabrunda didZali qonebiTa da ganZiT - aTas oras
aTormetisa kendinarisa moiRo ganZi oden, sxuaTa turfaTa- litraze1 meti, da sxva ZvirfaseulobiTac. yovelive Tavis
gan kide, \ romeli-igi yovelive mamisa TYsisa sulierisa io-
sulier mamas misca, TavisTvis araferi daitova; saxel-
vanes KelTa misca da Tavi TYsi sruliad uar-yo da arca Tu
ganTqmulma da gamoCenilma kacma sakuTari Tavi uaryo,
mciredi raAme dauteva Kelmwifebasa queSe TYssa, aramed
egeviTarman man ganTqumulman da saCinoman kacman yovelive sakuTari neba moikveTa da sruli morCilebiT Seudga io-
nebaA TYsi moikueTa da srulebiT Seudga morCilebasa missa. anes. imgvari mondomeba aCvena, rom misi brZanebis gareSe
da esezomi mKurvalebaA aCuena, romel, ukueTumca Sesa- arc wylis gemos ixilavda, arc sityvas ityoda da arc
Zlebel iyo, TYnier misisa brZanebisa arcamca wylisa gemoA fuls axlebda xels, aramed yovelives, sadac saWiro iyo,
ixila da arcamca sityuaA erTi aRmoTqua da arca Tu folsa mama ioane ganagebda da aZlevda, Tavisi wesisamebr.
erTsa zeda ufal iyo, aramed yovelsave mamaA iovane ganagebn radganac yovelgvari saTnoebis Tavi sulieri mamisad-
da miscemn, viTarca enebis da sadaca jer-iyvis. mi morCileba da sakuTari nebis mokveTaa, asec hqonda; da
xolo vinaATgan saTnoebaTa yovelTa Tavi morCilebaA ars
imdenad didi iyo morCileba, rom TviT saZagel gulisTq-
sulierTa mamaTaA da nebisa TYsisa gankueTaA, da ese esreT
masa da survilebsac ki tiriliT umJRavnebda netar io-
aqunda, viTarca vauwyeT RmrTis-moyuarebasa Tquensa, da
friad umaRlesad, rameTu undoTaca gulis-sityuaTa ti- anes da sasjelsa da Sendobas iTxovda. netaris sxva saT-
riliT gamoucxadebn netarsa iovanes da kanonsa da Sendoba- noebaTa zedmiwevniT aRweras Tavi avarideT, radganac
sa iTxovn. sxuaTa maT saTnoebaTa misTa gamowulilviT aRw- WeSmaritad yovelgvari saTnoebiT aRsavse iyo netari:
erasa nefsiT Tana-warvhKediT, rameTu WeSmaritad yovliTave TavmdablobiT, gulwrfelobiTa da umankoebiT. ase eubne-
saTnoebiTa savse iyo netari ese: simdabliTa, siwrfoebiTa da boda xolme did ioanes: “mamao, Tavad ici, rom codvili
umankoebiTa. da maradis etyYn didsa iovanes, viTarmed: “mamao, var, sikvdili Cemi moaxloebulia da Tqveni wminda nebis
TYT ici, romel didad codvil var da sikudili Cemi moaxle- Rirsi ar var, aramed Cemi neba da Cemi Tavi, RvTis Semdeg,
bul ars da unebeli siwmidisa TquenisaA ara var, aramed nebaA
SenTvis momicia; rogorc gnebavs, acxovne suli Cemi”.
Cemi da Tavi Cemi Semdgomad RmrTisa Senda momicemia; viTarca
amgvar mondomebas rom xedavda Cveni netari mama io-
gnebavs, acxovne suli Cemi”.
amas raA eseviTarsa mKurvalebasa missa xedvida netari ane, cdilobda, aranairi nakli ar epova misi, jerovnad
mamaA Cueni iovane, friad moswrafe iyo raATa araraA ipovos scemda pativs da swyalobda, amSvidebda da ufrTxilde-
raATurTiT mis Tana naklulevanebaA raAme da jerovnad pa- boda moxucebuls.
tiv-scemn mas da eridebin da ganusuenebn da swyalobn sib- didi Tornike brZolebsa da saomar saqmeebSi iyo si-
eresa missa. yrmidanve gamowrTobili da amis Sesaxeb saubari da Txroba
xolo vinaATgan didi Tornik wyobaTa Sina aRzrdil iyo uyvarda. mama ioane erideboda, ar undoda, rom emxila igi,
da salaSqroTa saqmeTa, amaT eseviTarTa pirTaTYs ubnobaA da

1. kendinari - 100 litra; aTormeti kendinari - 1200 litra.

338 339
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

hambavi uyuarda, da, viTarca vTquT, mamaA iovane eridebin da raTa guli ar etkina. imJamad iq myofi warCinebulni
ara unda, raATamca amxila mas, raATa ara mowylas gonebaA misi. mividnen mama ioanesTan da amis Taobaze uTxres. maSin, raki
da viTarca iyvnes mas Jamsa kacni warCinebulni da patiosanni, darwmunda, rom Tornike alalad akeTebda amas, mama io-
Sevidian da eubnebodian mas zemoTqumulTa amaT pirTaTYs.
anes SeeSinda, vaiTu, amis gamo raime suleluri vneba
maSin, viTarca ixila iovane, rameTu siwrfoebiT iqms amas,
SeemTxves Rirs mamasac da Tavad mas. amisaTvis uTxra mas
SeeSina, nuukue amis saxisaTYs zRvevaA raAme sulieri SeamTx-
Yos Rirssa mas da TYssaca sulsa. amisTYsca hrqua mas mamaman mama ioanem: “sayvarelo Zmao, vxedav, rom RvTis madliT,
iovane, viTarmed: “sayuarelo Zmao, vxedav, romel madliTa keTilad waremarTebi RvTis mcnebaTa aRsrulebaSi da ar
RmrTisaATa keTilad warmarTebul xar mcnebaTa Sina RmrTi- minda, rom Cemi TavSekavebiT raime vneba davmarTo Sens
saTa da ara mnebavs, raATa krZalvisa gziTa zRvevaA raAme mo- suls. axla Tavi daanebe amqveyniur saqmeebze saubars da
vatyua sulsa Sensa. aw daacade soflioTa magaT saqmeTa ub- amieridan sxvas nuRaravis etyvi, gabriel xucesis garda”.
nobaA da amieriTgan sxuasa nu vis eubnebi, garna gabriels xucesi iseTi kaci iyo, rom misi piridan sawuTisuflo si-
xolo xucessa. xolo xucesi igi eseviTari kaci iyo, romel tyva ar amovidoda, aramed mxolod saRvTo da sulieri.
pirsa missa msoflioA sityuaA ara gamovidoda, aramed yove-
es rom gaigona Rirsma mamam, maSinve davarda mis ferxTiT
live saRmrToA da sulieri. ese raA esma Rirssa mas, meyseulad
da acremlebuli eubneboda: “rad dumdi aqamde da ratom
davarda ferKTa Tana misTa da cremliT etyoda, viTarmed: “da
rad daidume aqamomde da ara mamxile, wmidao da RmerTSe- ar mamxile, wminda RmerTSemosilo mamao?” mama ioanem igi
mosilo mamao?” xolo mamaman iovane aRadgina igi da hrqua: wamoayena da uTxra: “ufalma Segindos, magram axla ki
“ufalman Segindven, garna aw xolo ekrZale!” da mieriTgan moeride!” da im droidan monastris Zmebs aRar esaubrebo-
monastrisa ZmaTa arRara vis eubnebin, garna Tu ucxoA vin da, mxolod ucnobebs Tu miugebda mcirediT. amgvari sul-
movidis da mciredi raAme sityuaA miugis mas. da esreT esevi- ieri cxovrebiT galia man Tavisi sicocxlis dReebi da
Tarsa amas suliersa cxorebasa Sina aRasrulna dReni TYsni RmerTTan mivida, gardaicvala. WeSmaritad brZanes Cven-
da RmrTisa mivida, da WeSmaritad wames mamaTa CuenTa misTYs, ma mamebma, rom: “RmerTma Seundo mas codvebi da saukuno
viTarmed: “RmerTman Seundvna codvani misni da saukunesa
cxovrebis Rirsad aqcia”.
cxorebasa Rirs-yo”.

VIII. amaT RirsTa da sanatrelTa mamaTa CuenTa didni safa- 8. Rirsma da sanatrelma Cvenma mamebma didZali qoneba
seni da mravalni turfani Sewirnes didsa lavrasa da yovel- da mravali Zvirfaseuloba Seswires did lavras da mTaw-
Ta monasterTa mTawmidisaTa, romelni-igi mas Jamsa wuTRa mindis yovel monasters, romlebic imJamad jer kidev ga-
glaxak iyvnes da ara ganmravlebul esoden. da saSovalsa,
Raribebulni iyvnen da arcTu ise momravlebulni. mTaw-

340 341
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

romel ars yovlisa mTisa Sesakrebeli, friadni saKmarni da mindaze myofT1 uamravi saWiro nivTi da qoneba misces -
monagebni miscnes. da yovelTave zogad da TYToeulad kacad- TiToeuls cal-calke gauyves, romelTagan ramdenimes
kacadsa friadi safase ganuyves, romelTagani raodenime mo- gavixsenebT, danarCenebze ki davdumdebiT, raTa sityva ar
viKsenoT da sxuaA igi davacadoT, raATa ara friadi simravle
gagvigrZeldes da mkiTxveli ar gagvinawyendes.
werilisaA iqmnas da sawyino viqmnneT mkiTxvelTa da msmenel-
did lavras misces, rogorc vTqviT, oqrobeWedi2 oras
Ta.
didsa ukue lavrasa misces, viTarca vTquT, oqrobeWedi ormocdaoTxi drahkanis3 Sesaxeb, romelic CimiSkim uboZa
ganZisa oras ormeocda oTxisa drahknisaA, CimiSkisa boZebuli ioanes, da es ganZi yovel wels eZleva sasaxlisagan lavras;
iovanesda, da ese yovelTa welTa aqus palatiT lavrasa, da aseve kunZuli, romelsac neos ewodeba, romelic basili
kunZuli, romelsa neos ewodebis, basili mefisa boZebuli io- mefem uboZa ioanesve, rasac yovelwliuri Semosavali
vanesdave, romlisagan gamovals gamosavali yovelTa welTa moaqvs 14 litra4, xan TxuTmeti da zogjer ocic. aseve
id litraA, gina aTxuTmeti da odesme ocica. da kualad misces misces 25 litra oqro da Zeli cxovelis nawili, vercx-
oqroA ganZad aTualuli ke litraA, da Zelisa cxorebisa nawili lis budiT, da ori didi vercxlis barZimi, feSxumi kovz-
vecxlisa budiTa da orni barZimni didni vecxlisani da feSxumi
iTurT da brwkaliT5 da nawili vercxlis CasasvenebliT.
kovziTurT da brwkliT da nawilis STasasuenebeliT
es yovelive oqrocurvili iyo. aseve oqros ZafiT nakeri
vecxlisaAT. da ese yovelni oqrocurvebulni. sakurTxevel-
is Sesamoseli oqronemsuli da meore oqsinoA. orni wignni sakurTxevlis Sesamoseli da sxva Zvirfasi qsovili. mar-
oqropirisani – margalitni, sxuaA wigni wmidisa efremisi, galitebiT Semkuli wminda oqropiris ori wigni, wminda
sxuaA wigni swavlani wmidisa kYrilesni, sxuaA wigni, romel- efremisa da wminda kiriles swavlani; wigni, sadac Cawer-
sa swerian yovelnive Zuelni wignni da sawinaAswarmetyueloA ilia Zveli aRTqmis yvela wigni da winaswarmetyvelTa da
da makabelTaA, sxuaA wigni sadResaswauloA saCinoTa wmidaTaA, makabelTa; sadResaswaulo wigni didTa wmindaTa da did
oTxTavi stavraATa Semosili da vecxlisa RilokiloATa da dResaswaulTa; stavriT6 Semosili oTxTavi vercxlis Ses-
juariTa. juari salitanie vecxlisaA oqrocurvebuli akraviTa da jvriT. salitanio vercxlis jvari melazmagis
melazmagisa xatebiTa, juars-cumisa xati cYloani didi, as
mooqrovili xatebiT, jvarcmis cviliani didi xati, as
drahknad fasebuli; sxuaA didi xati vedrebisaA, sxuaA xati
drahkanad Rirebuli; vedrebis xati, mefe nikiforesgan
gardamoKsnaA, nikifor mefisa niWebuli, sxuaA xati, kankeli
aTormetTa mociqulTaA, sxuaA xati wmidaTa didTa mowameTaA, boZebuli gardamoxsnis xati, Tormet mociqulTa kandeli;

1 yovlisa mTisa Sesakrebeli - aq: mTels mTawmindaze erTad


myofT.
2. oqrobeWedi - sigeli
3. drahkani - oqros fuli
4. sawyaos erTeuli, daaxloebiT girvanqa (409,5 grami) [il.
abulaZe].
5. jvaredi dasadgami feSxebze [il. abulaZe].
6. oqromkerdiT naqsovi [sarjvelaZe].

342 343
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

sxuaA xati cYloani naTlis-mcemelisaA, sxuaA xati cYloani wminda didTa mowameTa xati; naTlismcemlis cviliani
wmidisa evstratisi. da alvaA asi litraA da oTxni jorni da xati, asi litra sakmeveli, oTxi jori, sami cxeni, xuTas
samni cxenni, da navi xuTasisa modisaA. da kelinni, romelTa modiani1 xomaldiT, senakebi, romelTa asaSeneblad dax-
zeda waages saSenebelad: zemoTa zeda xuTasi drahkani da
arjes asidan xuTas drahkanamde TiToeulisTvis. yovelive
quemoTa – asi drahkani da sxuaA eseviTari. da ese yoveli TYT
es TviT mama eqvTimes xeliT dawerili nusxidan amoviwer-
wmidisa mamisa efTYmes KelTa nusxisagan dagYweria, vinaAca
WeSmarit ars da utyuvel. eT, rac WeSmaritia da utyuari.
egreTve saSoalsa misces ganZi indiktionsa H litraA me-8 indiktions agreTve misces ToTxmeti litra gan-
aToTxmeti gasayofelad yovelTa. da kualad ia indiktionsa Zi, me-11 indiktions - 14 litra; karis eklesias, romelic
gauyves sxuaA id litraA. da misces kariisa eklesiasa, romel yovelTa Sesakrebelia, misces vercxlis barZim-feSxumi,
ars Sesakrebeli yovelTaA, barZim-feSxumi vecxlisaA, oqro- mooqrovili xatebiT, sauflo dResaswaulebis kankeli,
curvebuli xatebiTa, da kankeli saufloTa dResaswaulTaA, saxarebis ganmarteba, kedrebis sami didi xati, ori Zvir-
da TargmanebaA saxarebisaA da samni xatni didni vedrebisani fasi qsovili (skaramangi) da ori jori. ekonomoss2 misces
da orni skaramangni da orni jorni. da misces ikonomossa saS-
erTi litra ganZi saxarjod da WaRebis, samkaulTa, jaWve-
oalisasa litraA erTi ganZi saSoalisaTYs wasagebelad sasy-
bis da kelaptrebis sayidlad. Tornikes sikvdilis Semdeg,
idlad qorakandelTa, veSapakTa da jaWuTa da kelaptarTa. da
kualad Semdgomad Tornikis sikudilisa i g indiktionsa me-13 indiktions, mTas gasayofad misces 28 litra. eri-
misces mTasa gasayoflad litraA ocdarva. da erisons misc- sions misces Svid litrad nayidi RobeSemovlebuli sax-
nes saxlni, SYd litrad syidulni, zRudiTurT, sadgurad mi- lebi, wasuli Zmebis samyofad. iqve aseve misces saukeTeso
mavalTa ZmaTa, da kualad misces munve venaKi rCeuli, xuT li- venaxi, xuT litrad Rirebuli. da es yovelivec Cveni mame-
trad fasebuli. da eseca yoveli mamaTave CuenTa dawerilis- bisave xeliT dawerilidan CavwereT.
agan dagYweria. vin aRricxavs TiToeulisaTvis cal-calke micemuls,
kacad-kacadisa kula micemuli vin aRracxos, romelsa- rac zecaSia Cawerili. wminda eqvTimem orasi drahkani
igi TYToeuli maTi KmamaRlad qadagebs da RmerTsa caTa Sina
gaiRo Tavisi monastrisaTvis, romelic winamZRvrobisagan
aRuweries! da mamamanca efTYme, amis zemo werilisagan kide,
gadadgomis Semdeg aaSena “mTasa gare”.
misca TYsisa monastrisaTYs efTYme-wmidisa saSoalsa orasi
drahkani, romeli-igi Semdgomad winamZRurobisagan jmnisa axla ki unda SevwyvitoT amaze saubari, radgan,
aRaSena mTasa gare. rogorc vTqviT, SeuZlebelia maTi yvela im sikeTis cal-
aqa ukue davacadoT eseviTarisa amis pirisaTYs sityuaA, calke CamoTvla, rac mowyalebad - saTnoebaTa Soris upi-
rameTu, viTarca vTquT, arca Tu SesaZlebel ars yovelTa maT rates saTnoebad Seitkbes da Seimoses, viTarca samoseli.
qvelis-saqmeTa maTTa TiToeulad warmoTqumaA, romelTa-igi
umetes yovelTa saTnoebaTa mowyalebaA Seetkbo da viTarca
samoseli Seemosa.
1. modi – xomaldis tevadobis erTeuli.
2. monastris sameurneo saqmeTa gamge.

344 345
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

IX. Semdgomad Tornikis micvalebisa ganizraxa netarman 9. Tornikes gardacvalebis Semdeg Cvenma netarma mama
mamaman Cuenman iovane, raATa aRiRos Ze TYsi da ravdennime ioanem ganizraxa, raTa Tavisi Ze da ramdenime mowafe waey-
mowafeni da ivltodis spaniad, \ rameTu pirveliTganve uZnda vana da espaneTSi wasuliyo. Tavidanve umZimda SuRli da
SuRlianobaA da SfoTi, garna Tavs-edva mun Jamamde Torni-
SfoTi, Tumca Tavs ido Tornikes sulis saoxad. man Seit-
kis aSenebisaTYs da raATa SeiZinos suli misi, \ rameTu asmio-
yo, rom qarTvelTa modgma iq arcTu ise cota mkvidrobda.
da, viTarmed qarTvelni aramciredni naTesavni da erni mkYdr
arian mun. da amis pirisaTYs warvida vidre avidosamde, raATa am mizniT miaRwia avidoss, raTa espaneTisaken mimavali
mier povos navi, kerZoTa spaniisaTa mimavali, da warvides mun. xomaldi moeZebna. avidosis imJamindel mTavars friad
da romeli-igi mas Jamsa mTavrobda avidoss, friad sayuareli uyvarda ioane, romelmac Tavisi gulisnadebi gamoucxada
iyo mamisa iovanesi da megobrobisa misisaTYs gamoucxada mas megobars. avidosis mTavari win aRudga da, rogorc SeeZ-
gulis-sityuaA TYsi. xolo igi winaaRudga da, raoden Sesa- lo, abrkolebda. da roca darwmunda, rom mama ioane mt-
Zlebel iyo misgan, abrkolebda. da viTar ixila mamaA iovane kiced idga Tavisaze, gaubeda da uTxra: “wminda mamao, Sen
damtkicebuli TYssave gulis-sityuasa zeda, gamoucxada da ici, Tu rogori siyvaruli aqvT mefeebs Sendami, da Tu
hrqua, viTarmed: “wmidao mamao, ara umecar xar Sen, Tu rabami
gagiSveb, didi boroteba meweva. mivwer mefeebs da, rogorc
siyuaruli aqus mefeTa Rirsebisa SenisaA da, ukueTu gag-
brZaneben, ise moiqeci”.
itevne, didi boroti mowevnad ars Cem zeda. miuwero mefeTa
da, viTarca brZanon, egreca qmen”. da rodesac miswera, mefeebma brZanes, raTa samefo
da, viTarca miuwera, ubrZanes mefeTa, raATa samefos war- karze mosuliyvnen. roca mividnen, didi pativiT moikiTx-
avlinnes. da viTarca aRvides, didiTa pativiTa moikiTxnes es mefeebma isini, Tan usayvedures da uTxres: “wminda mame-
igini mefeTa da didad abrales da hrques, viTarmed: “wmidano bo, Cven didi siyvaruli gvaqvs Tqvendami, ra aris es, ratom
mamano, Cuen didi siyuaruli guaqus siwmidisa TquenisaA, da garbixarT Cvengan da ucxo qveyanaSi midixarT?” netarma
raA ars ese, romel esreT ivltiT Cuengan da ucxosa queya- ioanem miugo da uTxra: “RvTismsaxuro da TviTmpyrobelo
nasa warxualT?” miugo netarman iovane da hrqua: “RmrTis- mefeno! erTi glaxaki eriskaci viyavi am wuTisofelSi, yve-
msaxurno da TYTmpyrobelno mefeno! glaxaki ese eris-kaci
lanairi codvis Camdeni, da mindoda, sadme ucxo qveyana-
viyav sofelsa Sina myofi da Tanamdebi yovlisa bralisaA da
Si wavsuliyavi da Cemi suli mecxona da siRaribeSi vyo-
meneba, raATa ucxoebasa same warvide da suli Cemi vicxovno
da glaxakebiT viyofebodi. da Tu viTa mohKda, ara uwyi; mov- filiyavi. da rogor moxda, ar vici; movida Cemi naTesavi
ida TYsi Cemi Tornik da misiTa gziTa didTa SuRlTa STav- Tornike da misi gamoisobiT did SuRlsa da areulobaSi
vardi da eris-krebasa da mnebavs, raATa amis yovlisagan Tavis- Cavvardi da minda, rom yovelive amisagan gavTavisuflde
ufal viqmna da sulisa Cemisa zrunvasa Seudge”. da Cemi sulisaTvis zrunvas Sevudge”.
mravalTa JamTa didiTa pativiTa daimWires da merme did- didxans daayovnes ioane didi pativiT, mere ki xvewna-
iTa qenebiTa ZliT daarwmunes monastradve SeqcevaA da did- mudariT Zlivs daarwmunes, monasterSi dabrunebuliyo,
iTa boZiTa ganuteves. da esreT kualad Seiqca TYssave da mravali saCuqriT gauSves. amgvarad, isev Tavis monas-
monastersa.
terSi dabrunda wminda ioane.

346 347
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

X. da, Semdgomad mciredisa Jamisa, nikrisisa sensa STavarda 10. mcire xnis Semdeg mama ioanes nekrisis qaris seni
da mravalTa welTa cxedarsa zeda davrdomili mdebare iyo Seeyara, mravali weli iyo sawols mijaWvuli da Zlier
da friadTa tkivilTa moiTmenda. da maradis hmadlobda tkivilebs iTmenda; maradis madlobda RmerTs da iseTsave
RmerTsa da esreT mxiarul iyo sensa mas zeda sastiksa, vi-
sixaruls ganicdida am sastiki senis gamo, rogorsac did-
Tarca safasesa zeda didZalsa da viTarca pativsa da niWsa
Zali simdidrisa da pativis an samefo saboZvaris miReba
sameufosa.
da viTar ixila eseviTari uZlurebaA TYsi, evedreboda ganacdevinebs kacs.
mamasa efTYmis, raATa miiTualos zrunvaA monastrisaA. xolo Tavisi uZlurebis gamo mama eqvTimes evedreboda, raTa
igi mowiwebiT aiZulebda mas, raATa Seundos, rameTu uZnda monastrisaTvis zrunva etvirTa, xolo igi mowiwebiT sTx-
SfoTi amis soflisaA da ara Tavs-idebda SfoTTa STavrdo- ovda, Seendo misTvis, radgan umZimda da amsofliur SfoT-
mad. garna vinaATgan SeuZlebel iyo mamisa moxucebulisa da Si Tavis Cagdebas ver ikisrebda. magram raki SeuZlebeli
senTagan gankafulisa urCebaA, unda Tu ara, morCil eqmna mas, iyo seniT dauZlurebuli moxucebuli mamis urCeba, undo-
da vidre KorcTa-Ra Sina iyo, morCilebiTa da brZanebiTa misiTa da Tu ara, daemorCila mas da, vidre cocxali iyo, misda-
ganagebda saqmeTa monastrisaTa viTarca ikonomosi da TYni-
mi morCilebiTa da misi brZanebiT ganagebda samonastro
er misisa brZanebisa araras iqmoda.
saqmeebs, viTarca ikonomosi, da misi brZanebis gareSe
arafers akeTebda.

XI. mas Jamsa Sina sanatreli da wmidaA beri iovane grZelis 11. sanatreli da wminda mama beri ioane grZelis Ze
Ze cxovndeboda viTarca uKorcoA dayudebiT oTxTa eklesi- oTxTa monasterSi asketurad cxovrobda, uxorcoTa1
aTa lavrasa Sina. da egreTve arseni ninowmideli, kaci maRali msgavsad; aseve arseni ninowmideli, maRali saTnoebis
saTnoebiTa da muSaki qristes mcnebaTaA, romelman-igi Rmr- mqone kaci da qristes mcnebaTa muSaki. man RvTisaTvis Tqva
TisaTYs dauteva episkoposobaA da daviT kurapalatisa winaSe
uari episkoposobaze, eaxla daviT kurapalats, xolo
movida, xolo man keTilad moKsenebulman Rirsad siwmidisa
keTilxsenebulma daviTma misi siwmindis Sesaferisad
misisa moikiTxa da oTxTa eklesiaTa warmgzavna. da esreT igica
dayudebiT cxovndeboda TYsisa moZRurisa Tana. amaT ukue moikiTxa da oTxTa eklesiaSi gagzavna. da isic asketurad
netarTa mamaTa CuenTa – iovanes da arsenis – friadi siyuaru- cxovrobda Tavis moZRvarTan erTad. Cvens netar mamebs -
li aqunda erTmanerTisaA da mraval Jam iRuwides mun keTilsa ioanes da arsenis - didi siyvaruli hqondaT erTmaneTisa
mas Ruawlsa monazonebisasa. xolo xedvides, rameTu, viTar- da didxans eweodnen iq keTilmonazvnur Rvawls. magram
igi unda myudroebiT cxorebaA, ver iyofebodes, amisTYs xedavdnen, rom imgvar asketur cxovrebas ver eweodnen,
rameTu awyinebdian mamasaxlisni da Zmani monastrisani, da rogoric undodaT, radgan monastris winamZRvarni da
kurapalatica zedaAszeda miuwern da evlogiasa warscemn, Zmani awuxebdnen, kurapalatic xSirad ugzavnida xolme
egreTve episkoposni da aznaurni. amis ukue mizezisaTYs gan-
1 uxorconi - angelozni.

348 349
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

izraxes, raATa warviden ucxosa queyanasa. romlisaTYsca war- werilebsa da ZRvens, aseve episkoposebi da warCinebuli
vides kerZoTa pontoAsaTa udabnoTa adgilTa da miemTxYnes eriskacebi. am mizeziT ganizraxes, raTa ucxo qveyanaSi
mamasaxlissa visme suliersa, romelman-igi sixaruliT Sei- wasuliyvnen. amisaTvis wavidnen pontosaken, udabur adg-
wynarna da misca monasteri Suenieri adgilsa udabnosa, da
ilebSi, da erT winamZRvars Sexvdnen, romelmac sixaru-
yovelsave saKmarsa maTsa uxuebiT miscemda.
liT miiRo isini, mSvenieri monasteri misca udabnoSi da
da Semdgomad raodenisame Jamisa euwya mamaTa CuenTa maT-
TYs, viTarmed mun iyofebian. da waravlines ZmaA erTi da miu- uxvad aZlevda yvelanair saWiro nivTs.
weres wignebi, viTarmed: “wmidano mamano, gueuwya siwmidisa ramdenime xnis Semdeg wminda mamebma Seityves maT Ses-
TquenisaTYs da vcanT manda yofaA Tqueni da friad gulkle- axeb, rom iq arian. gagzavnes erTi Zma da misweres werilebi:
bul varT, romel ara inebeT amas wmidasa da saxelovansa mTa- “wminda mamano, Tqveni siwmindis Sesaxeb SevityveT da gav-
sa moslvaA, raATamca Tqueni wmidaA locvaA mogueRo. aw veve- igeT Tqveni mand yofna; metad gulnaklulad varT, rom ar
drebiT siwmidesa Tquensa, raATa moxYdeT da erTgan viyofe- inebeT am wminda da saxelovan mTaze mosvla, raTa Tqveni
bodiT, vinaATgan uwyiT, romel Cuenca ucxoebasa varT”. wminda kurTxeva migveRo. aw gevedrebiT, raTa moxvideT
ese raA aRmoikiTxes, maTca gaesuena, da meoresa xolo wel-
da erTad viyoT, vinaidan iciT, rom Cvenc ucxoobaSi varT”.
sa Camovides. da viTarca cnes mamaTa CuenTa, sixaruliTa
es rom amoikiTxes, mcirediT Seicades da mxolod me-
aRivsnes da madli Sewires RmrTisa da mowled moikiTxnes da
sulierad da Korcielad nebisaebr maTisa aRaSennes da udab- ore wels Camovidnen. es rom gaiges Cvenma mamebma, sixaru-
nosa adgilsa senakebi uSenes da RmrTisa saTnoATa moqalaqo- liT aRivsnen, madloba Seswires RmerTs, siyvaruliT
biTa cxovndebodes. moikiTxes, maTi sulieri da xorcieli survilisaebr
auSenes udabnoSi senakebi da RvTisaTvis saTnod cxov-
robdnen.

12. amis Semdeg Cveni sanatreli mama ioane, adrexseneb-


XII. amisa Semdgomad sanatrelman mamaman Cuenman iovane,
uli tkivilebiT dauZlurebuli, gardaicvala da RmerT-
pirvelTqumulsa mas salmobasa Sina gankafulman, Seisuena da
RmrTisa mivida, ganmdidrebuli tYrTiTa saTnoebaTaATa da Tan mivida, saRvTo saqmeebiT sulierad gamdidrebuli da
nebis-myofeli RmrTisaA. RvTis nebis aRmsrulebeli.
da eguleboda raA aRsrulebaA, yoveli KelmwifebaA da igrZno ra aRsasruli, mTeli Zalaufleba da mma-
uflebaA mamasa efTYmes misca, raATa, romelica gangebaA da rTveloba mama eqvTimes gadasca, raTa is gangeba da wesi
wesi enebos, igica daudvas monastersa da mas zedaca gana- daedo monastrisaTvis, ise daekanonebina Sin da gareT,
kanonos da Sina da gare, viTarca enebos, egreT ganagos. da rogorc inebebda. isic ubrZana, rom Tavis Semdgom monas-
merme Semdgomad TYsa ubrZana, raATa giorgis dauteos tris winamZRvroba giorgisTvis daetovebina, romelic
mamobaA, romeli-igi TYsive iyo maTi, kaci saxeloani da frTx-
maTi naTesavi iyo, kaci saxelovani da xorciel saqmeSi

350 351
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

ili KorcielTa saqmeTa zeda. da kualad ubrZana, raATa gior- frTxili. aseve ubrZana, rom giorgisac sxvisaTvis gadae-
gi Semdgomad misa sxuaA dautevos winamZRuari, romeli ipoos ca winamZRvroba, ZmaTa Soris sityviT da saqmiT umjobess
sityYT da saqmiT sxuaTa umjobesi ZmaTa Soris. da esreT ga- visac ipovida. da ase daadgina, rom TiToeulma winamZR-
nawesa, raATa TYToeuli mamasaxlisi, Semdgomad TYsisa aR-
varma, Tavisi winamZRvrobis dasrulebis Semdgom, sxvas,
srulebisa, sxuasa dautevebdes winamZRuarsa, Rirssa da saT-
Rirssa da saTnos dautovos winamZRvroba. aseve brZana:
nosa. xolo ukueTu vinme ipovos mSleli gangebasa mamisa
efTYmissa da maSfoTebeli da winaaRmdgomi ZmaTaA, krulo- Tuki vinme aRmoCndeba, romelic mama eqvTimes marTva-ganm-
biTa da SeCuenebiTa saSineliTa gankanona egeviTari igi da geblobas SeuSlis xels, SfoTs aRZravs da ZmaTa winaaRm-
RmrTisagan ganagdo da brZana, raATa egeviTari igi meyseu- deg iurCebs, saSineli wyevliTa da SeCvenebiT daisajos
lad krebulisagan ganidevnos, raATa ara yovelsa guamsa da myisve ganidevnos, rom es momakvdinebeli da gamryvne-
krebulisasa ganezavos makudinebeli igi seni misi da li seni ZmaTa mTel krebuls ar Seeyaros.
ganmryuneli. mmarTvelad da zedamxedvelad TviTmpyrobeli mefeni
da ganmgebelad da epitropad TYTmpyrobelni mefeni ga- daudgina da Tqva: “vinaidan saWiroa mwyalobeli da damx-
nawesna da Tqua, viTarmed: “vinaATgan mwyalobeli vinme da
mare, ra unda vqna me, Raribma da uvargisma? TumcaRa
Kelis-ampyrobeli da ganmgebeli saKmar ars, raA vyo glaxak-
gabedulad, magram am tkbil wyalobasa da saxierebaze min-
man aman da undoman, rameTu, daRacaTu kadnier ars sityuaA
ese, aramed mindobiTa tkbilsa mas mowyalebasa da saxiereba- dobiT vambob, rom swored imaTi SewevniT avaSene monas-
sa, romeli-ese maTiTa wyalobiTa da SewevniTa aRvaSene la- teri, da CemTan erTad maTsave xels vabareb da mivandob
vraA, maTTave KelTa Sevhvedreb da Cem Tana monaTa da maT monebs da mlocvelebs - eqvTimes da giorgis. TumcaRa
mlocvelTa maTTa efTYmes da giorgis. rameTu daRacaTu yo- mTel qveyanas swyaloben da yoveli RaribisaTvis zrunaven,
velsa queyanasa swyaloben da yovelTa glaxakTa eurvian, ar- magram yvelaze metad CvenTvis, uRirsTaTvis gamoiCines
amed Cuen uRirsTa zeda umetes yovelTasa aCuenes wyalobaA, wyaloba, radgan maTi didi sikeTiTa da qvelmoqmedebiT
vinaAca saZirkueliTgan didTa maT qvelismoqmedebaTa maTTa avaSene es monasteri”.
mier aRvaSene lavraA ese”.
Zmebs ki uTxra: “Tqven, Cemo sasurvelo da sayvarelo
xolo ZmaTa hrqua, viTarmed: “Tquen, sasurvelno da say-
Svilebo, Tuki RvTis mcnebaTa dacviT iSromebT da gair-
uarelno Svilno Cemno, ukueTu mcnebaTa RmrTisaTa damarxvaA
iRuawoT da wesisaebr da kanonisa saRmrToAsa iyofebodiT da jebiT, saRvTo kanons aRasrulebT, uzakveli morCileba
winamZRuarTa mimarT gaqundes uzakuveli morCilebaA da geqnebaT winamZRvarTa mimarT, xolo erTmaneTisadmi - mSvi-
urTierTars mSYdobaA da erTobaA, mrwams RmrTisaA, romel doba da erToba, mwams RvTisa, rom RmerTi aranair sikeTes
araraA keTili ara mogaklos RmerTman, aramed mefeni da mTa- ar mogaklebT, mefeni da mTavarni, da yvelani, wyalobiT
varni da yovelni kacni wyalobad Tquenda aRZrnes da umetes aRiZrebian Tqven mimarT da ufro da ufro warematebiT.
da umetes warematneT. amieriTgan numca vin gangaSorebs amieridan nuravin gangaSorebT Tqven RvTisaTvis sayvare-
Tquen saqmisa amisgan keTilisa da RmrTisa sayuarelisa, romel li da keTili saqmisagan, romelic aris uzakveli mor-
ars uzakuveli morCilebaA da ganukueTeli erTobaA da mSY-
Cileba da urRvevi erToba da mSvidoba, raTa qriste mefis

352 353
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

dobaA, raATa amasca sawuTrosa uSfoTveli cxorebaA aRas- kacTmoyvareobiT am wuTisofelSi cxovreba daasruloT da
ruloT da saukunesa mas momavalsa cxorebaA saukunoA daim- momaval maradiul cxovrebaSi saukuno sicocxle
kvidroT kacT-moyuarebiTa qristes meufisaATa. da igi sax- daimkvidroT. saxieri da mravalmowyale RmerTi iyos
ieri da mraval mowyale RmerTi iyavn mwyalobel Tquenda da
Tqveni mwyalobeli da Tavisi wminda nebisa da RvTis mc-
wargiZeRYn wmidasa nebasa missa da saRmrToTa misTa mcneba-
nebaTa aRsrulebaSi wargiZRveT win, yovladwminda
Ta, meoxebiTa yolad wmidisa RmrTis-mSobelisaATa da yov-
elTa wmidaTaATa, a~n. RvTismSoblisa da yovelTa wmindaTa meoxebiT, amin.
stumris-moyuarebasa nu daiviwyebT da, raA RmerTsa ebo- stumarTmoyvareobas nu daiviwyebT da, rac RmerTma
Zos, glaxakTa miupyrobdiT, msgavsad Zalisa Tquenisa, da mi- giboZoT, Raribebs mieciT, Tqveni SeZlebisaebr; maradis
locevdiT da maKsenebdiT, sayuarelno Svilno da Zmano Cem- iloceT CemTvis da momixsenieT, Cemo sayvarelo Svilebo
no, maradis, raATa yos RmerTman wyalobaA sawyalobelisa da da Zmebo, raTa RmerTma wyaloba uyos codvebiT mocul Cems
codvaTa Sina ganfrdilisa sulisa Cemisa Tana da Semindvnes suls da Semindos yvela Cemi codva. da aseve moixsenieT
yovelni codvani Cemni. da egreTve suliersa Zmasa Cuensa io- Cveni sulieri Zma ioane svingelozi, radgan Rrma rwmeniT
vane sYngelozsa, rameTu friadiTa sarwmunoebiTa movida
aRsavse movida CvenTan am wminda mTaze, da Cveni sulieri
Cuenda wmidasa amas mTasa, da sulierisa mamisa Cuenisa aTanas-
mama aTanase wlidan wlamde moixsenieT wminda Jamiswir-
es saKsenebelsa wliTi-wlad aRasrulebdiT da moiKsenebdiT
wmidaTa Jamis-wirvaTa Sina”. vaSi”.
da viTarca ese yoveli warmoTqua da aRweriT dauteva, es yovelive rom warmoTqva da werilobiT datova, ne-
merme akurTxa netari efTYme zegardamoATa kurTxeviTa da tari eqvTime zeciuri kurTxeviT akurTxa, Sehvedra Tavi-
KelTa Sina misTa wmidaA suli TYsi RmerTsa Sehvedra da mSY- si wminda suli RmerTs da mSvidobiT miiZina 14 ivniss, da
dobiT mas zeda dawva da daiZina1, TTuesa ivnissa id
id, da meox meoxia igi Cveni sulebis gadarCenisaTvis.
ars cxorebisaTYs sulTa CuenTaAsa. Cvenma RmerTSemosilma mama eqvTimem misi patiosani
xolo patiosani igi guami misi RmerT-Semosilman mamaman neSti jerovnad Semosa da maxloblad dakrZala, mis sa-
Cuenman efTYme jerovnad Semosa da TYsagan dahmarxa da zeda
flavze wminda mTavarangelozTa saxelze aaSena eklesia.
eklesiaA wmidaTa mTavarangelosTaA aRaSena. da romelnica
vinc rwmeniT miva, wyalobisa da Sendobis Rirsi gaxdeba.
sarwmunoebiT miuKdebian, madlsa da lxinebasa Rirs iqmnebi-
an. rameTu eSmakeuli vinme mouKda mas odesme da sua kandli- erTi eSmakeuli mivida da im kandelidan mosva, romelic
sa misgan, romeli ekida saflavsa zeda missa, da meyseulad mis saflavze ekida da myisve ganikurna da RmerTs adidebda.
ganikurna da adidebda RmerTsa.

1 Sdr. fsal. 4:9.

354 355
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

XIII. xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT. rameTu, vi- 13. xolo Cven pirvel sityvas mivubrundeT. rogorc
Tarca-igi zemore vTquT, wariyvana sameufoAT Svili TYsi zemoT vTqviT, mama ioanem mefis sasaxlidan waiyvana Tavi-
efTYme mamaman iovane. da pirvelad qarTuli swavlaA aswava si Svili. pirvelad qarTuli mwignobroba aswavla da Sem-
da merme berZulad gaaswavla yovliTave swavlulebiTa
deg yovelgvari sibrZne berZnulad Seaswavla. bavSvobi-
srulebiT. da siyrmiTganve madli RmrTisaA iyo mis zeda da
danve RvTis madli iyo masze, RvTisgan eboZa wminda wigneb-
RmrTisagan mieca gulisxmis-yofaA werilTaA da sulisa
wmidisa madliTa aRivso. viTarca euwya netarsa iovanes, ma- is wvdomis unari da suliwmidis madliT aRivso. rogorc
masa missa, gamocxadebiTa wmidisa RmrTis-mSobelisaATa, ram- wminda RvTismSoblis gamocxadebiT euwya netar ioanes, mis
eTu Jamsa siWabukisa misisasa, vidre yrmaRa iyo, seniTa mZaf- mamas, eqvTime axalgazrdobaSi, sanam yrma iyo, mZime seniT
riTa Sepyrobil iqmna da sikudilsa mieaxla, da ityoda ne- daavadda da sikvdilis pirad iyo. netari ioane ambobda:
tari iovane, viTarmed: “sasoebaA warviwire cxorebisa misisaA, “misi gadarCenis imedi davkarge, yovel wams velodi misi
rameTu, vhgonebdi meysa Sina sulTa aRmoslvasa, vinaATgan sulis amosvlas, radgan aRarc metyvelebis unari SerCen-
arcaRa sityuaA daSTomil iyo mis Tana, arca KmaA. da viTar- oda, aRarc xma. da radganac SeSfoTebuli viyavi, wminda
igi SeSfoTebul viyav, warved taZarsa wmidisa RmrTis-mSo-
RvTismSoblis taZarSi wavedi, wminda dedoflis xatis
belisasa da davvardi winaSe xatsa wmidisa dedoflisasa da
winaSe davemxe da mxurvale cremliT vevedrebodi uxr-
cremliTa mKurvaliTa vevedrebode uxrwnelsa maradis qal-
wulsa RmrTis-mSobelsa, raATa Semwe eyos da yos lxinebaA. wnelsa da maradis qalwul RvTismSobels, raTa Sesweo-
da vamcen mRdelsa, raATa mswrafl aRmovides da aziaros Ko- da. vacnobe mRvdels, raTa amosuliyo da uflis xorcisa
rcsa da sisxlsa uflisasa. da viTar-igi SeSfoTebul viyav da sisxlisTvis eziarebina. metad SeSfoTebuli viyavi da
da aRviswrafdi xilvad, Tu raA-Zi iqmna, ganvaRe kari senak- vCqarobdi, menaxa, Tu ra moxda. gavaRe im senakis kari, sa-
isaA, sada-igi dameteva mwolare, da meyseulad viynose suli dac mwoliare davtove, da imwamsve vigrZeni sakvirveli
sulnelebisaA sakYrveli, rameTu iqmna moxedvaA wmidisa Rm- surneli, radgan wminda RvTismSobelma wyalobiT moxeda,
rTis-mSobelisaA da vixile efTYme, rameTu madliTa misiTa da vnaxe eqvTime, romelic misi madliTa da wyalobiT
aRdgomil iyo da jda cxedarsa zeda yovliTurT mrTeli da
wamomjdariyo sawolze savsebiT gankurnebuli da
uvnebeli.
uvnebeli.
da viTar-igi ganhkrTa gonebaA Cemi da vhkiTxevd mas, vi-
Tarmed: “raA ars ese, Svilo?”, momigo da mrqua me, viTarmed: gons movedi da vkiTxe: “es ra aris, Svilo?” momigo da
“awRa warmomidga vinme didebuli dedofali da mrqua qar- miTxra: “es-esaa gamomecxada erTi didebuli dedofali da
TuliTa eniTa: “raA ars, raA gelmis, efTYme?” xolo me varqu, qarTulad miTxra: “ra aris, ra gtkiva, eqvTime?” xolo me
viTarmed: “movkudebi, dedofalo”. da viTarca ese vTqu, mome- vuTxari: “vkvdebi, dedofalo”. es rom vTqvi, momiaxlov-
axla da mipyra Kelsa da mrqua: “araraA ars vnebaA Sen Tana, da, xelze Semexo da miTxra: “araferi gWirs, adeqi, nu geS-
aRdeg, nu geSinin da qarTulad Ksnilad ubnobdi”. da aha ese- inia, da qarTulad Tavisuflad ilaparake!” da ai, rogorc
ra, viTarca mxedav, yovladve arRaraA melmis”. da ityoda ne- mxedav, sul aRaraferi mtkiva”. netari ioane ambobda: “im
tari iovane, viTarmed: “mun Jamadmde Zniad ubnobn qarTulad
dromde Zlivs laparakobda qarTulad da amis gamo Sewux-

356 357
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

da friad mwuxare viyav amis pirisaTYs, xolo mieriTgan dauy- ebuli viyavi, xolo mas Semdeg Tavisuflad, wyarosaviT
enebelad, viTarca wyaroA aRmodin uwmides yovelTa aRmoCqefs misi piridan qarTuli sityva, yvela qarTvelis
qarTvelTasa. xolo me, raA vixile ese, davvardi winaSe wmidisa metyvelebaze wminda. es rom davinaxe, davemxe wminda
RmrTis-mSobelisa da madli Sevwire sasoAsa mis Cuenisa da
RvTismSoblis winaSe da madloba Sevswire Cvens imeds,
vhmadlobdi da vadidebdi RmerTsa, amen”.
vmadlobdi da vadidebdi RmerTs, amin”.
etyYn mamaA iovane, viTarmed: “Svilo Cemo, qarTlisa quey-
anaA didad naklulevan ars wignTagan da mravalni wignni ak- mama ioane eqvTimes eubneboda: “Svilo Cemo,
lan, da vxedav, romel RmerTsa moumadlebia Senda. aw iRuawe, saqarTveloSi wignebis didi naklebobaa da bevri wigni
raATa ganamravlo sasyideli Seni RmrTisagan”. da igi, viTarca aklia; vxedav, rac RmerTs SenTvis mouniWebia. axla iSrome,
iyo yovelsave zeda morCili, moswrafed Seudga brZanebasa raTa gaamravlo RvTisagan mocemuli niWi”. da isic, yve-
missa da iwyo Targmnad da yovelnive ganakYrvna, rameTu laferSi morCili, gulmodgined mihyva mamis naTqvams, da
egeviTari Targmani, gareSe maT pirvelTasa, arRara gamoC- iwyo Targmna da yvela gaakvirva, radgan aseTi mTargmne-
inebul ars enasa Cuensa da vhgoneb, Tu arcaRa gamoCinebad li, im adrindel (bibliis wignebis) mTargmnelTa garda,
ars.
ar movlinebia Cvens enas da, mgonia, rom aRarc gamoCndeba.
da mravalni wignni warscnis winaSe daviT kurapalatisa,
bevr wigns ugzavnida daviT kurapalats da, raki mor-
romelni-igi ixilna raA, viTarca iyo morwmune, sixaruliTa
aRivso da adidebda RmerTsa da ityoda, viTarmed: “madli wmune iyo mefe, sixaruliT aRivso, adidebda RmerTs da
RmerTsa, romelman CuenTa amaT JamTa axali oqropiri gamo- ambobda: “madloba RmerTs, romelmac Cvens droSi axali
aCina”. da zedaAs-zeda mouwern, raATa Targmnides da warscem- oqropiri1 gamoaCina”. xSirad moswerda xolme, rom eTarg-
des. da igi sanatreli Seusuenebelad Targmnin da raATur- mna da gaegzavna xolme. sanatreli mama eqvTime Seusvene-
TiT ara scemda gansuenebasa Tavsa TYssa, aramed dRe da Rame blad Targmnida da sruliad ar aZlevda sakuTar Tavs mos-
tkbilsa mas Taflsa wignTa saRmrToTasa Sureboda, romlisa venebas, aramed dRedaRam saRvTo wignebis tkbil Tafls
mier daatkbo enaA Cueni da eklesiaA. rameTu Targmnna wignni iZleoda, riTac Cveni ena da eklesia daatkbo. man Targmna
saRmrToni, romelTa aRricxuvaA kninRa-da SeuZlebel ars,
saRvTo wignebi, romelTa daTvla TiTqmis SeuZlebelia,
romelTaganni raodennime moviKsenneT, raATa maT mier sxu-
maTgan ramdenimes gavixsenebT, raTa amiT sxva wignebzec
aTaTYsca euwyos qristes morwmuneTa. rameTu ara Tu ulum-
baTa da mTawmidas oden Targmnna, raATamca aRvricxueniT Ti- Seityon qristes morwmuneebma. imaTgan, rasac CamovTvliT,
Toeulad, aramed sameufosca da gzasa da sxuaTa eseviTarTa ara mxolod ulumbosa da mTawmindaze Targmna, aramed same-
adgilTa. fo karzec da sxva adgilebSic.

1. oqropiri - igulisxmeba wminda ioane oqropiri (IV-V ss.).


eklesiis didi maswavlebeli, RvTismetyveli, mqadagebeli da
ubadlo mWevrmetyveli.

358 359
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

Targmna ukue viTarca vTquT: TargmanebaA iovanes Tavisa maS ase, rogorc vTqviT, man Targmna:
saxarebisaA. - ioanes saxarebis ganmarteba
swavlani wmidisa mamisa Cuenisa didisa basilisni. - Cveni wminda mamis basili didis swavlani
misive TargmanebaA fsalmunTaA.
- misive fsalmunTa ganmarteba
wigni wmidisa klemaqsisi.
- wminda klemaqsis1 wigni
wigni wmidisa makarisi.
maqsimes swavlani. - wminda makaris wigni
wigni wmidisa isakisi, romelsa Sina arian sxuaTaca mamaTa - maqsimes swavlani
gamorCeulni swavlani. - wminda isakis wigni, romelSic aris sxva mamaTa
wigni wmidisa doreTesi. gamorCeuli swavlani
wamebaA da saswaulni wmidisa mTavarmowamisa dimitrisni. - wminda doroTes wigni
cxorebaA da wamebaA wmidisa stefane axlisaA. - wminda mTavarmowame dimitris wameba da saswaulebi
cxorebaA da wamebaA wmidisa klementos hromTa papisaA. - wminda stefane axlis cxovreba da wameba
wamebaA wmidisa klimi ankYrelisaA.
- romis papis wminda klimentis cxovreba da wameba
cxorebaA wmidisa da didisa basili kesarielisaA.
- wminda klimi ankvirelis wameba
wamebaA wmidisa akefsimaAsi.
cxorebaA wmidisa grigol RmrTis-metyuelisaA da - wminda basili didi kesarielis cxovreba
Tqumulni misni. - wminda akefrimas cxovreba
cxorebaA wmidisa bagratisi. - wminda grigoli RvTismetyvelis cxovreba da misi
wamebaA wmidaTa mina-ermogineTi. Tqmulni
wmidisa grigol noselisa Tqumulni: SesxmaA Zmisa TYsisa - wminda bagratis cxovreba
didisa basilisi da qalwulebisaTYs, da wmidisa “mamao Cue- - wminda mina-ermogineTis wameba
noAsa” Targmani, da wmidaTa marxvaTaTYs, da wmidisa mose - wminda grigol noselis Tqmulni: Tavis Zmis, wmin-
winaAswarmetyuelisa cxorebisa Targmani, saxed dayudebisa,
da basili didis Seqeba, qalwulobisaTvis, “mamao Cvenos”
romeli Zmasa visme eTxoa.
ganmarteba, wminda marxvaTaTvis, wminda mose winaswarme-
iovane maxarebelisa xilvaA da xilvisa Targmani andrea
kritelisaA. tyvelis cxovrebis ganmarteba, asketobis wesi, romelic
Tqumuli wmidisa iovane damaskelisaA orisa bunebisaTYs erT Zmas uTxovia.
qristesisa. - ioane maxareblis gamocxadeba da gamocxadebis an-
dria kritelis ganmarteba
- wminda ioane damaskelis Tqmuli qristes ori buneb-
isaTvis

1 ioane kibis aRmwereli.

360 361
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

sxuaA wmidisa RmrTis-mSoblisa SobisaTYs. - sxva Tqmuli wminda RvTismSoblis SobisaTvis


cxorebaA didisa aTanasesi. - aTanase didis cxovreba
wamebaA wmidaTa samTa yrmaTa: alfios, filadelfos da - wameba wminda samTa yrmaTa: alfiosi, faladelfo-
kYrinesi.
si da kvirinesi.
cxorebaA wmidisa onofri mZovrisaA.
- wminda onofre mZovaris cxovreba
cxorebaA wmidisa mariam megYptelisaA.
swavlani wmidisa zosimesni. - wminda mariam megviptelis cxovreba
swavlani wmidisa mamisa efremisni sarwmunoebisaTYs. - wminda zosimes swavlani
sYnaqsari saweliwdoA, umcroAsi. - wminda mama efremis swavlani sarwmunoebisaTvis
mimoslvani da qadagebani wmidisa iovane maxarebelisani. - mcire saweliwado svinaqsari
TargmanebaA galatelTa da TesalonikelTa da hromaelTa - wminda ioane maxareblis mimosvlani da qadagebani
epistolisaA. - galatelTa, TesalonikelTa da romaelTa mimarT
dasdebelni marxvaTani sruliad, da mravalTa wmidaTa ga- pavles epistoleebis ganmarteba
lobebi.
- marxvaTa dasdebelni srulad da mraval wmindanTa
wamebaA wmidisa mowamisa prokopisi.
galobebi
TargmanebaA wmidisa maTes Tavisa saxarebisaA.
mimoslvani da qadagebani wmidisa andrea mociqulisani. - wminda mowame prokopis wameba
sqemis kurTxevaA berZuli da monazunis kurTxevaA. - wminda maTes saxarebis ganmarteba
rCulis kanoni wmidisa iovane mmarxvelisaA da meequsisa - wminda andria mociqulis mimosvlani da qadagebani
krebisaA. - sqemis berZnuli kurTxeva da monazvnis kurTxeva
Zeglis-weraA marTlisa sarwmunoebisaA. - wminda ioane mmarTvelisa da meeqvse krebis rjulis
locvani wmidisa martYliisani. kanoni
wamebaA wmidisa febroniaAsi. - Zegliswera marTlisa sarwmunoebisa
wamebaA wmidisa anTimoAsi da wmidisa vlasisi da orTa bev-
- wminda martviliis locvebi
rTaA.
- wminda febronias wameba
wamebaA wmidisa Teodore stratelatisaA da Teodore
pYrgelisaA da wmidaTa evstrateTi; da wmidisa evstaTisi da - wminda anTimos, wminda vlasisa da ori aTasis wameba
SvilTa misTaA. - wminda Teodore stratilatis, Teodore pvirge-
swavlani wmidisa kasianesni. lis, wminda evstratesi da masTan myofTa, wminda evstaTi-
wigni dialoRoni. si da misi Svilebis wameba
- wminda kasianes swavlani
- dialoRonis wigni

362 363
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

wmidaTa mTavarangelosTa saswaulni. - wminda mTavarangelozTa saswaulebi


cxorebaA wmidisa nikolaozisi. - wminda nikolozis cxovreba
wigni RmrTis-metyuelisa grigolisi. - grigoli RvTismetyvelis wigni
maqsimesi rvaTa gulis-sityuaTaTYs.
- maqsimes rva survilisaTvis
basilis Tqumuli kaenis SYdTa Suris-gebaTaTYs.
- basilis Tqmuli kaenis Svidi SurisgebisaTvis
SuaRamisani berZulni.
locvani berZulni mamisani da kanonni. - berZnuli SuaRamisani
cxorebaA wmidisa didisa antonisi. - berZen mamaTa locvebi da kanonebi
- wminda antoni didis cxovreba
ese yovelni da amaTsa friad umravlesni wignni Targmnna
RmerT-Semosilman mamaman Cuenman da esreT aRaorZina misda yovelive es da sxva umravlesi wigni Targmna Cvenma
rwmunebuli igi talanti. da umravlesni zemoTqumulTa amaT RmerTSemosilma mamam da ase gaamravla misTvis boZebuli
wignTaganni Targmnna, vidre-Ra mamaA misi iovane cocxal iyo talanti1. am wignTagan umetesi maSin Targmna, vidre cocx-
da yoveli zrunvaA da sauravi monastrisaA mas etYrTa. ram-
ali iyo misi mama, ioane; monastris mTeli sazrunavi eqv-
eTu, viTarca zemo vTquT, netarman iovane mravalni welni
Times etvirTa, radgan, rogorc vTqviT, netari ioane mrav-
dayvna sneulebasa Sina da igi hmsaxurebda uZlurebasa missa
dRe da Rame. da kualad winamZRurobasa Sina dayo aToTxmeti ali weli iyo avad da dauZlurebuls igi emsaxureboda
weli da samasisa sulisa zrunvaA da didisa lavrisa gangebaA dRedaRam. Semdeg winamZRvrobaSi gaatara ToTxmeti weli,
da mTawmidelTa ufroAsni sauravni mis netarisa mier iurve- samasi suli berisTvis zrunva, didi monastris mma-
bodes da TYssa kanonsa didsa da mZimesa Zlierad aRasruleb- rTveloba da mTawmindel berTaTvis netari eqvTime zru-
da. da amis yovlisa Tana keTilsa mas Sromasa Targmanebisasa navda, Tavis mZime wessac mtkiced aRasrulebda. yovelive
ara daacadebda, arca scemda gansuenebasa Tavsa TYssa, aramed amasTan erTad, Targmnas ar moscdeboda, mosvenebas ar
yovladve iWirvin da RameTa aTevn, rameTu ufroAsni wignni aZlevda sakuTar Tavs, aramed sul Sromobda da Rameebs
RamiT sanTliTa uTargmnian, viTarca vTquT, friadisa uca-
aTevda xolme. wignTagan umetesi sanTlis Suqze uTargm-
loebisagan da sauravTa.
nia, rogorc vTqviT, metismeti mouclelobisa da sazru-
navis gamo.

XIV. vidre-Ra mamaA iovane cocxal iyo, mo-vinme-vida mon- 14. vidre ioane cocxali iyo, romis qveynidan movida
azoni hromisa queyanisaA, kaci ganTqumuli saTnoebiTa, rom- erTi monazoni, saTnoebiT ganTqmuli kaci, Zma veneventos
lisa saTnoebaTa wamebda queyanaA hromisa da saberZneTisaA, ZmaA dukisa, warCinebuli, romlis saTnoebazec romma da sab-
veneventos dukisaA, warCinebuli naTesaviT. ese movida equs- erZneTma kargad icoda. es kaci Tavis eqvs mowafesTan er-
Ta mowafeTa TYsTa Tana mTasa amas wmidasa locvad. da viTar
1. uflis igavidan “talantebze” (mT. 25:15-28)

364 365
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

ixiles mamaTa CuenTa madliTa Semkobili saxH misi, viTarca Tad movida mTawmindaze salocavad. Cvenma mamebma madliT
TYsi da mecnieri esreT moikiTxes da sixaruliT Seiwynares Semkobili misi saxe rom ixiles, ise moikiTxes, rogorc
da evedrebodes aqa yofasa da etyodes, viTarmed: “Cuenca naTesavi da nacnobi, sixaruliT miiRes, aq darCenas eve-
ucxoni varT da Senca ucxo xar”. da ZliT daarwmunes, ram-
drebodnen da eubnebodnen: “Cvenc ucxoni varT da Senc
eTu eneba, raATamca erTgan iyvnes monastersa Sina. xolo igi,
ucxo xar”. ZaliT daarwmunes, rom erT monasterSi yofnas
vinaATgan saCinoA kaci iyo da saxeloani, viTarca cnes hrom-
Ta, romelni iyvnes samefos da sxuaTa qalaqTa, mravali eri dasTanxmdeboda. radganac gamoCenili da saxelovani kaci
Semokrba, raATamca monazon iqmnnes misgan. merme mamaTaca iyo, gaiges Tu ara romaelebma, samefo Tu sxva qalaqebidan
CuenTa gaazraxes wmidasa mas bersa, viTarmed: “wmidao mamao, mravali Seikriba aq, raTa misgan monazvnoba mieRo. Sem-
vinaATgan esodenTa sulTa acxovneb, umjobes ars, raATa deg Cvenma mamebma urCies am wminda bers: “wminda mamao,
mohparsne da mizez cxorebisa eqmna sulsa maTsa da RmerTsa radgan amden suls acxovneb, umjobesia, gakriWo, gadaar-
miupyrne. uwyiT, rameTu sxuaAca eri moslvad ars, raATa saxH Cino maTi sulebi da RmerTs miuZRvna. viciT, rom sxvebic
monozonebisaA KelTa SenTagan miiRon. Cuen giyidoT adgili apireben aq mosvlas, raTa Seni xelidan miiRon monazvnoba.
da yovliTave saKmriTa SegewineT”. xolo daRacaTu uZnda
Cven giyidiT adgils da yvelafriT dagexmarebiT”. Tumca
wmidasa mas kacsa SfoTi da zrunvaA, ara ineba urCebaA brZaneb-
ki umZimda am wminda kacs es sazrunavi, mainc ar ineba maTi
isa maTisaA. vinaAca aRaSena monasteri Suenieri da Zmani mrav-
alni Sekribna da TanadgomiTa mamaTa CuenTaATa srul-yo yo- urCoba. aaSena mSvenieri monasteri da mravali Zma Sekriba,
velive saqme SenebisaA. da zedaAs-zeda movaln igi xilvad maT- Cveni mamebis TanadgomiT yovelive srulyo. xSirad modi-
da, da dayvnis dReni mravalni, da kualad miiqcis TYssave mon- oda xolme maT sanaxavad, mraval dRes dahyofda da isev
astersa. da igi xolo monasteri ars hromTaA dRes mTawmidas Tavis monasterSi brundeboda. dRes es erTi monasteri aqvT
da keTilad da wesierad cxovndebian kanonsa da gangebasa zeda romaelebs mTawmindaze, keTilad da wesierad cxovroben
wmidisa benetiktessa, romlisa cxorebaA weril ars dialoRon- wminda benediqtes kanonisa da wesis mixedviT, im benetiq-
sa Sina. tesi, romlis cxovreba aRwerilia “dialoRonSi”.
pirvel moKsenebulsa mas Rirssa mRdelsa gabriels qarTv-
adre xsenebul Rirs mRvdel gabriel qarTvels da am
elsa da amas wmidasa bersa didsa leons hromsa friadi siy-
wminda bers, did leons, romidan Camosul veneventoss,
uaruli aqunda sulieri, da odesca movidis xilvad mamaTa,
maxlobelad senaksa gabrielissa aqunda senaki, da mun dayvnis didi sulieri siyvaruli hqondaT. mamaTa sanaxavad rom
dReni igi. da TYsisa enisagan kide arca man icoda, arca man. da modioda xolme, gabrielis senakis maxloblad hqonda sen-
viTarca Sebneldis, gamovidian TYsTa senakTagan, da locva- aki da iq rCeboda ramdenime dRes. mSobliuri enis garda
yvian, da dasxdian da vidre ciskrisa rekadmde ubnobdian si- arc iman icoda da arc aman. Sebneldeboda Tu ara, senake-
tyuaTa saRmrToTa. da vidre warslvadmde amas esreT hyof- bidan gamovidodnen, loculobdnen, dasxdebodnen da cis-
dian yovelTa mwuxrTa. da ityodes mamani Cuenni, viTarmed: kris zarebamde saRvTo sityvasa da ambebze saubrobdnen
“garemoAs maTsa iyvnes sulierni Zmani da ficiT daguarwmunes, xolme. ase iqmodnen yovel mwuxrze. Cveni mamebi ambobdnen:
viTarmed: “odesca movidis didi leon, maradis esreT hyofen
“maT garSemo sulieri Zmebic iyvnen da ficiT

366 367
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

igi da gabriel mRdeli”, da wamebdes, viTarmed: “maTisa siw- dagvarwmunes, “movidoda Tu ara leoni, yovelTvis amas
midisagan yovelive SesaZlebel iyo da sarwmuno, rameTu did iqmodnen is da gabriel mRvdeli”, da dasZendnen: “maTi
iyvnes igini winaSe RmrTisa da srul”. siwmindiT yovelive SesaZlebeli da sarwmuno iyo, radgan
isini maRalni da srulni iyvnen RvTis winaSe”.

XV. maT dReTa Sina iyo vinme kaTalikozi Tesalonikes, 15. imxanad TesalonikSi iyo erTi RvTivsulieri kaTa-
saRmrToA da sulieri, megobari mamaTa CuenTaA, da aqunda likosi, Cveni mamebis megobari. mama eqvTimes Cvevad hqon-
CueulebaA mamasa efTYmes da mravalgzis mivaln misa da odesme da, mravalgzis movidoda xolme masTan, xan kide mas ai-
man miiyvanis iZulebiT. xolo iyo Tesalonikes huriaA vinme Zulebda mosvlas. TesalonikSi iyo erTi ebrauli rjulis
Sjulis-mecnieri, da unda kaTalikozsa, raATamca moaqcia igi mcodne. kaTalikoss undoda, igi qristianad moeqcia da
qristeaned, da zedaAs-zeda eubnebin. da iyo raA mis Tana mamaA xSirad esaubreboda xolme. mama eqvTime masTan iyo da ka-
efTYme, evedra kaTalikozi, raATa ezraxos huriasa mas. da vi-
Talikosi Seevedra, rom im ebraelTan esaubra. ixmes da
Tarca mouwodes, iwyes zraxvad Sjulisa. da viTarca Sei-
rjulze daiwyes laparaki. ebraels gauWirda da uZluri
wrda da uRono iqmna huriaA igi winaSe netarisa mamisa
efTYmesa, iwyo gmobad qristeaneTa ubiwosa sarwmunoebasa. aRmoCnda netari mama eqvTimes winaSe. maSin rjulis mcodne
da viTarca esma mamasa efTYmes, Sewuxna, da Sehrisxna da hr- qristianTa da maTi wminda sarwmunoebis gmobas Seudga.
qua mas: “daiyavn piri Seni, bilwo huriao”. da masve Jamsa utyu es rom gaigona mama eqvTimem, Sewuxda, Serisxa mas da uTxra:
iqmna, da gare-mieqca piri misi. iyvnes mun mdgomare sxuanica “ena gaaCere, bilwo uria”. da imwamsve ena waerTva, utyvi
huriani. da Seuvrdes ferKTa mamisa efTYmesTa, raATa Seun- Seiqna da piri miabruna. iq sxva ebraelebic idgnen, isini
dos. da man miugo, viTarmed: “romeli-igi gmo, misgan Sein- fexebSi Caucvivdnen mama eqvTimes, raTa Seendo misTvis. man
dos da sarwmunoebad movides, da me Semindobia”. da merme miugo: “vinc gmo, misgan miiRos Sendoba, misi rwmena mii-
evedra kaTalikozi, raATa Seundos da locva-yos. da viTarca
Ros, me ki Semindviao”. Semdeg kaTalikosi evedra, raTa
locva-yo da juari daswera, masve Jamsa moiqca piri misi da
Seendo da eloca misTvis. roca iloca da jvari gadasaxa,
sityuad iwyo. da meyseulad Seuvrda ferKTa misTa da qris-
teane iqmna da didad morwmuned kacad gamoCnda. imwamsve moabruna piri da ametyvelda. maSinve Cauvarda
sxuaAca vinme huriaA Sjulis-mecnieri da swavluli friad fexebSi, gaqristianda da didad morwmune gaxda. aseve
da ganTqumuli cilobasa zeda, zuaobiTa huriebriviTa mouK- erTi ebrauli rjulis mcodnec, Zalzed ganswavluli da
da mamasa efTYmes da eneba sityuad. xolo netarsa mas uZnda ganTqmuli mokamaTe, ebrauli ampartavnobiT mivida mama
saqme ese, aramed brZanebiTa iovanesiTa iiZula zraxvad misa. eqvTimesTan da saubari indoma. netar mamas umZimda es saqme,
da viTarca iwyo cilobad da kiTxvad, aRuKsnida mas da ganu- magram ioanes brZanebiT iZulebuli gaxda, dalaparakebo-
martebda yovelsave uaRres cnobisa. da mzakuvarman man, vi- da mas. dava da SekiTxvebis dasma rom iwyo, uxsnida da im-
Tarca ixila ZleulebaA TYsi, iwyo Tqumad sityuaTa gmobi-
aze mets ganumartavda, vidre iTxovda. mzakvarma Tavisi

368 369
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

saTa. SeuZnda ese sanatrelsa mas da hrqua, viTarmed: “ukue- damarcxeba rom igrZno, gmoba daiwyo. amis mosmena gauWir-
Tumca sityuasa werilTasa ikiTxevd, gangimarteTmca da, uku- da sanatrel mamas da uTxra: “Tu wminda werilidan ikiTx-
eTumca Cuen gukiTxevd, migigeTmca, vinaATgan kula gmobasa av, gangvimarte; Tu Cven gvekiTxebi - pasuxs Cven gagcemT;
maRlisa mimarT ityY, daiyavn piri Seni mgmobari!” da viTarca
magram raki isev maRal RmerTs gmob, Seni mgmobari piri
esma, meyseulad utyu iqmna, da xvalisa dRe sulni warhKdes.
daiyavi!” es rom esma, maSinve waerTva ena da meore dRes
suli ganuteva.

XVI. iqmna odesme gualvaA friadi da maisi da ivnisi da iv- 16. erTxel didi gvalva iyo. maisma, ivnisma, ivlisma
lisi da agYstosi uwYmrad gardavlo, da didad misWirda da agvistom uwvimod gadaiara. Zlier gauWirda qveyanas.
queyanasa, vidre-Ra furceli xeTa da venaKTaA gaKma da scY- xeebi da venaxebi gaxma, metad wuxdnen amis gamo. mTawmind-
oda, da didsa urvasa Sina iyvnes kacni. ars mcire monasteri aze, Cvens monasterTan aris erTi mcire monasteri, wminda
monastrisa CuenisaA mTasa zeda, sada-igi Sen ars eklesiaA
elia winaswarmetyvelis saxelobisa. wminda elias dResas-
wmidisa elia winaAswarmetyuelisaA. da viTar moiwia dResas-
wauli rom moaxlovda, mama ioanem ubrZana Tavis Svils,
wauli wmidisa eliaAsi, pirvel dRisa erTisa ubrZana mamaman
iovane Svilsa TYssa efTYmes, viTarmed: “wariyvanen Zmani, da eqvTimes: “waiyvane Zmebi, wadiT wminda elias eklesiaSi da
warvediT eklesiasa wmidisa eliaAssa da Rame aTieT da Jamis- RamisTeviT aRasruleT Jamiswirva”. amas rom eubneboda,
wirvaA aRasruleT”. da odes amas ubrZanebda, mravalni Zmani mravali Zma Sekrebiliyo mama ioanes winaSe da odnav Sex-
Sekrebul iyvnes winaSe mamisa iovanessa da reca gancxromis umrebulad ubrZana: “ymawvilebo, sawvimrebi Tan waiReT,
saxed ubrZana, viTa: “yrmano, sawYmrebi ukuana waiReT, ram- radgan imedi maqvs RvTisa, rom amaod ar davSvrebiT”. wav-
eTu vesav RmerTsa, romel ara SeviqceT amaod”. warvides da idnen da Rame gaaTies. Jamiswirvis dro rom moaxlovda,
Rame aTies. da viTar moiwia Jamis-wirvisa Jami, Seimosa wmidaA Cveni wminda mama eqvTime Seimosa. locva rom daiwyes, sax-
mamaA Cueni efTYme. da viTar iwyes locvad, pirvel saxarebisa
arebis wakiTxvamde erisionze (mTis Tavze) patara Rrube-
warkiTxvisa gamoCnda mcire Rrubeli erisonsa zeda, da masve
li gamoCnda da imwamsve ca RrublebiT aivso. ziarebamde
Jamsa aRivso caA RrubliTa da vidre Jamisa ziarebadmde Seiqm-
na wYmaA saSineli, da daaTro yoveli queyanaA. da viTarca ix- saSineli wvima wamovida da mTeli qveyana wyliT daaTro.
iles ese, RmerTsa KelapyrobiT hmadlobdes; da viTarca Jamis- es rom ixiles, xelapyrobiT madlobdnen RmerTs. rogorc
wirvaA aRasrules da sazrdeli miiRes, warmovides Sina. da ki Jamiswirva aRasrules, sazrdeli miiRes da Sin wamov-
romelTa ZmaTa aqunda sawYmrebi, molxinebiT STamovides idnen. visac sawvimari hqonda, mxiarulad Semovida monas-
monastrad, xolo romelTa ara aqunda, \ SromiT da WiriT. da terSi, visac ar hqonda - gaWirvebiT dabrunda. yvela mad-
esreT ornive hmadlobdes RmerTsa da netarsa mamasa iovanes. lobda RmerTs da netar mama ioanes.

370 371
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

XVII. odesme ineba wmidaman mamaman Cuenman efTYme aRslvaA 17. erTxel Cvenma wminda mama eqvTimem feriscvalebi-
mTasa aTonisasa feris-cvalebad da, viTarca ars wesi mTaw- sTvis aTonis mTaze ineba asvla; rogorc mTawmindelTa wesi
midelTaA, eri friadi Sekrbebis Txemsa zeda mTisasa amas iyo, didZali xalxi ikribeboda xolme mTis Txemze am
dResaswaulsa da Ramesa aTeven. da viTar RamH ganaTies, da
dResaswaulis dros da Rames aTevdnen. Rame rom gaaTies
moiwia Jami Jamis-wirvisaA da Seimosa wmidaA mamaA Cueni efTYme
da Jamiswirvis dro moaxlovda, Cveni wminda mama eqvTime
da sxuani mRdelni mis Tana, da viTarca siwmide Seiyvanes da
“wmida arsi” aRiRes, ixiles mamaA Cueni efTYme viTarca cecx- da sxva mRvdlebi Seimosnen. rogorc ki siwminde1 Seitanes
li mgzebarH. da zarman Seipyrna yovelni. da masve Jamsa isma da “wminda arsi”2 iloces; dainaxes, Cveni mama eqvTime dgas
KmaA viTarca yivili erisa mravlisaA, da SeiZra mTaA igi Zrvi- viTarca mgznebare cecxli. SiSis zarma moicva yvela. am
Ta didiTa, da yovelnive pirsa zeda daecnes. da viTarca aRadg- dros didZali xalxidan yiviliviT gaisma xma, Zlierad
inna igini mamaman efTYme, SiSisagan viTarca mkudarni iyvnes. iZra mTa da yvelani pirqve daecnen. mama eqvTimem isini rom
da viTar ixilna esreT SeZrwunebulni, hrqua maT: “nu geSin- wamoayena, SiSisagan mkvdrebiviT iyvnen. ase SeZrwunebulni
in, Zmano, rameTu moxedvaA saRmrToA iqmna, da qristeman TYsi rom ixila, uTxra: “nu geSiniaT, Zmebo, radgan RmerTma
dResaswauli adida”. xolo maT yovelTa nugeSinis-eca da
mogvxeda da qristem Tavisi dResaswauli adida”. maT didi
misces didebaA RmerTsa.
nugeSi miiRes da adides RmerTi.

XVIII. saydarTa Soris sakaTalikozoTa saCino ars da 18. sakaTalikoso saydarTa Soris gamoCenili da
warCinebul saydari wmidisa epifane kYprelisaA. da JamTa ba- warCinebulia wminda epifane kviprelis saydari. basilis
sili mefisaTa odesme aResrula mTavarepiskoposi, romeli iyo mefobis dros iq gardaicvala mTavarepiskoposi. mefe ne-
mun. da friad aiZula mefeman netarsa efTYmes, raATa miiTu- tar eqvTimes aiZulebda, raTa mas mieRo mmarTveloba
alos gangebaA misi. xolo man yoladve ara Tavs-idva, rameTu (episkoposoba). magram man Tavs ar ido, radgan igi didi
yovliTa moswrafebiTa evltoda didebasa kacTasa da SfoTsa
mondomebiT gaurboda kacTa didebas da amsofliur SfoTs,
soflisasa da simdablesa Seitkbobda.
da Tavmdablobas Seitkbobda.

XIX. da viTarca iyo netari mamaA Cueni efTYme savse ze- 19. raodeni zeciuri madliTac iyo aRsavse Cveni ne-
gardamoATa madliTa, egreTve saRmrToni wesni da gangebani tari mama eqvTime, iseTive madliT daadgina man saRvTo wesi
daesxnes monastersa TYssa: pirvelad wesni eklesiisani da da mmarTveloba Tavis monasterSi: upirvelesad Seadgina

1 siwminde – wminda ZRvenis (ziarebis) mosamzadebeli WurWeli


2 “wminda arsi” - locvaa, romelic ase iwyeba.

372 373
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

gangebani yovlisa weliwdisani, viTarca weril ars didsa sYn- yovelwliuri wesi da gangeba eklesiisa, rogorc es did
aqsarsa srulebiT da dauklebelad. svinaqsarSi weria, srulad da daukleblad.

1. da maradis evedrebin ZmaTa, raATa moswrafe iyvnen mis-


1) mudam evedreboda xolme Zmebs, rom eklesiaSi misv-
lvad eklesiad da wesierad dgomad da mKurvaled locvad.
lis survili hqondeT, wesierad idgnen da mxurvaled
da TYT mis netarisa sayofeli simaRlesa iyo, godolsa zeda
maRalsa, da vervin ver miuswris ciskrisa locvasa, da TYnier loculobdnen. netaris samyofeli maRali koSkis Tavze
kuerTxisa da kedelsa miyrdnobisa dgan igi eklesias yovli- iyo. veravin daaswrebda mas ciskris locvaze mosvlas.
Ta moswrafebiTa da krZalulebiTa. da odes mcire raAme saqme ukverTxod, kedelze miuyrdnoblad idga xolme igi ekle-
arn, mowafesa TYssa saidumlod ubrZanis, da igi warvidis. da siaSi, didi mondomebiTa da krZalviT. da roca raime saqme
gina Tu ikonomosisada ebrZanis, gina Tu parikonomosisada, gamoCndeboda, Cumad ubrZanebda Tavis mowafes da is midi-
mozidnis neliad da Stosa gaiyvanis da mun uTxris brZanebaA oda; ikonomosis1 an parikonomosisTvis2 Tu iyo raime saqme,
mamisaA. da odes raAme didi iyvis, TYT gavidis Stosa, da daiub- frTxilad gaixmobda, stoaSi3 gaiyvanda da iq ubrZanebda.
nis. eklesiasa kula Sina yoladve ubnobasa vervin ikadrebda.
xolo Tu didi saqme iyo, TviTon gavidoda xolme stoaSi
da iq daelaparakeboda. eklesiaSi laparaks veravin
2. da daRacaTu Zmani kedelsa Tana dgian, garna kedelsa
aravin mieyrdnobin, rameTu iginica mas netarsa hbaZvides bedavda.
msgavsad Zalisa. WabukTada gaewesa saSoval eklesiasa dgomaA
da orkecad da samkecad dgian KelmoWdobiT da mowiwebiT. 2) Zmebi kedelTan Tu idgnen, kedels aravin mieyrdno-
da skamebi saSoval dadgian da odes jer-arn egreTve orkec- boda, radgan isinic netars baZavdnen TavianTi SeZlebisae-
ad da samkecad dasxdian. da dekanozi odes awuevn anu mnaTH br. axalgazrdebs eklesiis SuaSi daudgina dgoma, or da
gina wignis kiTxvasa, gina wardgomasa, gina Tu romelsaca sam- sam rigad idgnen xolme moWidebiT da mowiwebiT. skamebic
saxurebelsa eklesiisasa, guerdiT mividis da Tayuanis-scis, SuaSi idga da, roca saWiro iyo, aseve or da sam rigad
da uTxris, romel mas oden esmin, da man Tayuanis-scis, da
dasxdebodnen xolme. vinmes dekanozi Tu iwvevda an mnaTe
waremarTis TYssa msaxurebasa.
wignis sakiTxavad, wardgomad an sxva saeklesio msaxureb-
isTvis axlos mdgomi mividoda, Tayvans scemda da eubnebo-
da, rac gaigona, da isic TayvaniscemiT waremarTeboda xol-
me samsaxureblad.

1. ikonomosi - monastris sameurneo saqmeTa gamgebeli


2. parikonomosi - ikonomosis moadgile
3. stoa, Stoa - gadaxuruli Sesasvleli

374 375
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

3. orni epitiritisni, romel arian damxedvarni, daedginnes, 3) ori epitiritisi, anu zedamxedveli daadgina, metad
kacni saRmrToni da RmrTis-moSiSni, erTi uxucesi da erTi RvTismoSiSni - erTi ufrosi da erTi umcrosi. maT gaag-
umrwemesi misa queSe, romelsa waravlinebn senakebsa ZmaTasa zavnida xolme Zmebis senakSi, raTa Sin darCenilebi moey-
da moiyvanebn Sina daSTomilTa. ukueTu vinme ara movidis vanaT. Tuki ciskarze dawesebul dros vinme ar movidoda,
dawesebulTa zeda ciskrisasa, gankanonis jerovnad, viTarca saTanadod dasjida, rogorc mamas daewesa. vinc bevrs Sro-
ganewesa mamasa. da romelni Zlierad Surebodian dRe yovel,
mobda yoveldRiurad da ZilisTvisac ar iclida, dRisiT
da ara moecalebin Zili, dRisi igi SromaA maTi locvadve dau-
gaweul Sromas locvad miuTvlida xolme. vinc usaqmod
Tualis. romelni kula anu mocalebiT iyvnian anu subuqTa
iyo an ioli samsaxuri hqonda, mRvdeli iqneboda, diakoni
samsaxurebelTa, gina Tu xucesni guna Tu diakonni gina Tu
mJa[36]mobelni, ukueTu Wabukni iyvnian, asi muKli moadrekiis Tu mgalobeli, axalgazrdebi Tu ki iyvnen, sakurTxevlis
sakurTxevelsa wina, ukueTu kula berni da uZlurni iyvnian, win asjer unda moedrikaT muxli, da Tuki moxuci iyo an
uRYnobaA da usa[W]mlobaA ganuwesis mas dResa Sina. uZluri, im dRes Rvinisa da sakvebis miReba ekrZalebodaT.

4. locvasa yoladve eklesiisa karTa Tana dgann uxucesi 4) locvis dros eklesiis karTan idga xolme ufrosi
epitiritisi da gamavalTa ZmaTa hkiTxavn mizezsa ganslvisasa, zedamxedveli da gareT gamaval Zmebs gasvlis mizezs ekiTx-
ukueTu raAme diad saWiroA saqme ara aqun, vervin ikadris gan- eboda. Tu raime didad saWiro saqme ar hqonda, veravin
svlaA. xolo ukueTu raAme saWiroA iyvis, uTxris epitiritis- gabedavda gasvlas. magram Tu raime aucilebeli saqme iyo,
sa, da kualad moswrafed Seiqcis. ukueTu kula daeyovnis, zedamxedvels etyoda da swrafadve brundeboda. Tu Sey-
didad abralis da daumowmis, viTarmed: “amas nuRara iqm!” da ovndeboda da mosvlas daagvianebda, daadanaSaulebda da
ukueTu kula qmnis-Ra, satrapezos ara SeuSYs, aramed Kmeli-
daumowmebda, rom amas metad nuRar izamda. da Tuki kvlav
sa purisa WamaA ganuwesis mas dResa, anu asi muKli moadreki-
gaimeorebda, satrapezoSi aRar SeuSvebdnen, im dRes xmel
is.
purs an as muxldrekas daudgendnen.
5. mSromelTa da maSuralTada ganewesa mamasa, da Semdgo-
mad dawesebulTa warvidian, da gamoisuenian vidre meored 5) mSromelebsa da SromiT daRlilebs mamam daudgina
rekadmde, da merme kualad eklesiadve movidian. ukueTu kula dasveneba meore rekvamde: iSromebdnen da isvenebdnen, da
daKsndian, epitiritisTa moiyvanian. Semdeg isev eklesiaSi movidodnen. Tuki Tavisuflebi iy-
vnen da ar hqondaT saqme, zedamxedvelTan mihyavdaT.
6. ukueTu vieTnime Seilalnian Zmani, mouKmis mamaman da
naKnis, da brZanebasa missa ara urC eqmnebodes, mSYdobaA qmni- 6) Tuki Zmebi waiCxubebdnen, mama ixmobda da gaigebda,
an. ukueTu kula gulficxelni ipovnian da masve zeda ra moxda; mis brZanebas ar eurCebodnen da mSvidoba Camo-
daadgrian, ganewesa, romel vidre dagebadmde trapezsa ver vardeboda maT Soris. da Tu mainc gulgaficxebulni dar-
Seviden da pursa xolo da wyalsa iKmarebden, xolo ukueTu Cebodnen, sanam ar Serigdebodnen trapezze 1 ver
winamZRuari ara arn, ikonomosman gankanonnis.
1 trapezi – sufra, nadimi

376 377
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

7. odesca eklesias Sevidodian – pirvelad mamaA efTYme Sevidodnen da marto pursa da wyals miiRebdnen.
da merme Zmani yovelni – vidre muKlTa zeda ara modrkian, da winamZRvari Tuki ar iyo, ikonomosi dasjida maT.
Tayuanis-scian wmidasa RmrTis-mSobelsa, romel ars bWeTa
zeda, ara Sevidian. da odesca mamasa wina wauvlidian Zmani – 7) vidre eklesiaSi Sevidodnen, jer mama eqvTime da
gina eklesias gina sadaca – vidre ara modrkian, da Tayuanis-
Semdeg yvela sxva Zma - muxlis moudreklad da Tayvanis-
scian mdablad, ara warhvlidian. da egreTve ne tari mamaA Cue-
cemis gareSe wminda RvTismSoblis winaSe, romelic karis
ni efTYme ara Tu sapatioTa kacTa oden, aramed maT axlad mos-
zemoT iyo - ar Sevidodnen SigniT. roca mamis win unda
rulTaca que modrekiT Tayuanis-scemn da wyalobiT moikiTx-
avn. gaevloT Zmebs, gind eklesiaSi da gind sxvagan, vidre mux-
ls ar moidrekdnen da Tayvans ar scemdnen, ar gaivlidnen.
8. da ukueTu vinme ixilnis moswrafeni Zmani, romelni aseve Cveni netari mama eqvTimec, araTu pativcemul kacTa,
zrunvidian sulTa TYsTaTYs, egeviTarTa maT miRmarT aras aramed axalmosulTa winaSec qvedadrekiT Tayvans scemda
ubrZanebn. xolme da wyalobiT moikiTxavda.

9. ukueTu kula vinme ixilnis udebni da daKsnilni da axal- 8) Tu romelime gulmodgine Zmas naxavda, romelic Tavi-
mosrulni, maT zedaAs-zeda eubnebin, aswavebn, amxilebn da si sulisaTvis zrunavda, amaT mimarT arafers brZanebda.
nugeSinis-scemn da KelosanTa dahvedrebn, raATa marjued
eqceodian da araras miaWirvebden.
9) magram Tu romelime zarmacs, usaqmurs an axalmo-
suls naxavda, maT xSirad esaubreboda, aswavlida, amxel-
10. raA serobisa ilocian, ara Kel-ewifeboda ZmaTa arca
da, nugeSs scemda da gamocdilT evedreboda, rom sa-
senaksa Sekrebad ubnobisaTYs, arca monastersa Sina ubnobad.
da Tu vinme povnian, epitiritisTa daacxrvnian da TYsTa kel- marTlianad da guldadebiT mohqceodnen da araferi moek-
inTa warmgzavnnian. ukueTu kula winaaRdgomaA vinme ikadris loT maTTvis.
maTi, mamaman ubrZanis da ficxlad gankanonnis.
10) mwuxris locvisas ZmaTagan aravis SeeZlo sasaubrod
11. odes ixilnian vinme WabukTa ZmaTaganni gina erTmaner- damdgariyo arc senakSi da arc eklesiaSi. Tuki vinmes
Tsa Tana ubnobad anu sicilad anu Kelis-miyofad, ficxlad ipovidnen, zedamxedveli daaSoSminebda da Tavis senakSi
amxilian. da ukueTu meored qmnian-Ra, mamasa moaKsenian, da gaagzavnida. magram vinme mainc Tu gabedavda winaaRmde-
man mZimed gankanonnis. gobas, mama ubrZanebda da mkacrad dasjidnen.

11) Tuki naxavdnen romelime axalgazrda ZmaTagans an


erTmaneTTan mosaubreT, an mocinarT, an kidev amis dawye-
bas rom apirebda, mkacrad amxeldnen. Tu meored SeniSnavd-
nen, mamas moaxsenebdnen da is mZimed dasjida xolme.

378 379
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

12. ukueTu raAme mohKdis mterisa mier: erTmanerTisa mi- 12) Tuki raime moxdeboda eSmakisagan: erTmaneTTan didi
marT ficxeli SfoTi gina wuerTa daglejaA, gina mimTxuevaA, Cxubi, an wveris gleja, an dartyma - aseTi wesi hqonda Cvens
wesi iyo mamisa CuenisaA, romel mas Tana KmamaRlobaA da uwesoA mamas, rom am dros xmamaRla an guliswyromiT ki ar mima-
gulis-wyromaA ara iyo, viTa iyo yovliTave saTnoebiTa
rTavda, aramed yovelgvari saTnoebiT Semkuli tkbili da
Semkuli, \ tkbiliTa da hamoATa sityYTa daiubnnis wignTagan
saamo sityviT daelaparakeboda da esaubreboda, ama Tu im
da zepiriT. da hrqYs, viTarmed: “Svilno! ukueTu migiSune
amas saqmesa zeda, pirvelad sulTa TquenTa waiwymedT da merme wignidan aswavlida. da eubneboda xolme: “Svilebo! es saqme
monasteri uwesod gava, vinaATgan egre mohKda, romel rom daganeboT, jer sakuTar sulebs wawymedT da Semdeg
RmerTman me damadgina Tquenda msajulad da ganmgebelad, monasterSic uwesoba iqneba; radgan ise moxda, rom RmerT-
ukueTu uwurTelad migiSune, uwyodeT, viTa mas saukunesa ma me damadgina Tqvens msajulad da ganmgeblad, dausjel-
mwared gaisjebiT. ukueTu kula me aqa mcired gwuarTne da ni rom dagtovoT, icodeT, rom saukunod mwared daisjebiT.
madlobiT miiTualoT, mrwams RmrTisagan, viTa mis saukunoAsa magram Tuki aq mcirediT dagsjiT da sasjels madliere-
gankiTxvisagan ganerebiT”. da esreT raA daarwmunis, cnis Zali biT miiRebT, mjera rom saukuno gankiTxvas gadaurCebiT”.
mis saqmisaA ZmaTagan da, ukueTu orTaAve arn brali, ornive
ase rom daarwmunebda, kargad gamoikiTxavda am ZmaTa saqmes
wuarTnis, da, ukueTu erTisaA, \ erTi. viTari-Zi iyvis SfoTi
da, Tu orives brali iyo, orives sjida, Tu erTisa - erTs
igi, ukueTu didi iyvis, didad wuarTnis da, ukueTu mcire –
mcired; samamos miiyvannis da ubrZanis ganrTxmaA. da Zmaman man dasjida. rogori Cxubic iyo, imisda mixedviT, did an mcire
Tayuanis-scis da ganirTxis Tavi TYsi. da erTi ZmaA Tavsa sasjels gamoutanda. samamoSi1 miiyvanda da ubrZanebda gan-
umWiravn da erTi ferKTa da erTTa CoKaTa zeda miamTxYan rTxmas. Zma Tayvans scemda da dawveboda. erTi Zma Tavs uWer-
RuediTa: romelsame l da romelsame m da romelsame samoci. da, meore - fexebs, mesame ki tansacmelzeve gadahkravda
xolo ukueTu vinme ipovis asabiaA da erTi-meorisa meSueli, Rvedebs: vis - ocdaaTs, vis - ormocs da vis - samocs. vinme
didad mougindis, da ficxlad wuarTis. da maT cemulTa mSveleli Tu gamoCndeboda, metad gauWirdeboda, radgan
Semdgomad cemisa muKlT-modrekiT Tayuanis-scian da ufro sastikad tanjavdnen. cemis Semdeg nacemi muxldrekiT
cremliT SendobaA iTxovian mamisagan. da romelmanme ori
Tayvans scemda da cremliT Sendobas iTxovda mamisagan.
msgefsi dayvis que mwolareman da romelmanme sami. da JamiTi-
zogi ori kvira iwva amis Semdeg, zogi ki sam kvirasac. dro-
Jamad mivaln mamaA da nugeSinis-scemn sityYT da saqmiT da
sanukvarsa warscemn da KelosanTa dahvedrnis, raATa nugeS- dadro mama movidoda xolme da nugeSs scemda sityviT da
inis-scemden. da vinca wuarTis TYnier yovlisa mizezisa, saqmiT, sazrdos aZlevda da ostats evedreboda, rom nuge-
nugeSinis-scis da aRaSenis: anu CoKiTa anu sabeWuriTa anu Si ecaT maTTvis. visac umizezod scemdnen, nugeSsac scemda
sxYTa raATme saKmriTa. da yoladve ara iyo drtvinvaA gina da sikeTiTac aavsebda: an samosels miscemda, an wamosasxams,
gulis-klebaA cemulTa maT Tana, aramed esreT Seeracxis, vi- an sxva raime saWiro nivTs. arasodes drtvinavda da arc
Tarmca qristes KelTagan wurTil iyvnes. gulnakluli rCeboda nacemi, aramed ise miiRebda, TiTqos
qristes xeliT iyoso wvrTnili.
1 samamo - monastris mamasaxlisis senaki (il. abulaZe).

380 381
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

13. eseviTari CueulebaA aqunda wmidasa mamasa Cuensa 13) erTi aseTi Cveuleba hqonda Cvens wminda mama eqv-
efTYmes: rameTu samTa dReTa SYdeulisaTa, \ orSabaTsa, oTx- Times: kviraSi sam dRes - orSabaTs, oTxSabaTs da paraskevs
SabaTsa da paraskevsa, senaksa TYssa mzisa daslvasa puri da Tavis senakSi iyo da mxolod mzis Casvlisas miiRebda pur-
wyali iKmaris TYnier didTa dResaswaulTasa, da sxuaA
sa da wyals, garda didi dResaswaulebisa. sxvebi ki sat-
yoladve trapezsa mivaln. garna Tu lavreli movidis anu pro-
rapezoSi mividoda. Tuki vinme lavridan movidoda an ar-
ti, rameTu maSin esre irCies ZmaTa, raATa kide Seukazmviden
pursa gina Tu samamos anu Tu sadaca enebos, raATa ara daeyo- qimandriti, maSin Zmebi moumzadebdnen sazrdos samamoSi,
vnos ZmaTa satrapezos mizezisaTYs Sromisa, rameTu friad an sadac inebebda, rom ar daegvianaT satrapezoSi, radgan
moxarke iyvnes Zmani maSin Sromasa. Zalze mondomebulni irjebodnen Zmebi.

14. netari mamaA Cueni RYnosa ara odes iKmarebn TYnier 14) Cveni netari mama siberemde Rvinos arasodes iReb-
Jamis-wirvisa anu didisa raAsme mizezisa vidre siberedmde. da, garda Jamiswirvisa an raime didi mizezisa. trapezs
xolo trapezsa odesca dajdis, ebrZana metrapezisada, romel rom miujdeboda, metrapezes1 ubrZanebda, rom TasiT Rvino
ZmaTa RYnisagan yoladve TasiTa RYnosa daudgmides, da gemosa
daedga ZmebisaTvis, raTa gemo gaesinjaT. Tu kargi iqnebo-
ixilavn. da ukueTu marjued arn, araraA brZanis, ukueTu kula
da Rvino, arafers brZanebda, magram Zmriani an meti wyali
anu Zmriani arn, anu meti wyali erTis, Semdgomad trapeziT
adgomisa daeubnis mevaJinesa, viTarmed: “Zmao, amaT ZmaTa nug- Tu iqneboda gareuli, trapezis Semdeg mnes daelaparake-
eSinis-sacemeli sxuaA ara sadaAT aqus amis trapezisagan kide. boda xolme da etyoda: “Zmao, am Zmebs nugeSisacemeli sxva
ukueTu subuqi RYnoA iyos, yola nu urTav wyalsa, da ukue- araferi aqvT, am trapezis garda. msubuqi Tu gamodga
Tu saSuvali iyos, jerisaebr urTe, da ukueTu umjobesi-re Rvino, wyals nuRar gaurev, Tu saSualod iyos - jerovnad
iyos, viTarca jer-iyos”. egreTve daRacaTu TYT aras iK- gaurie, da Tu saukeTeso iyos, rogorc saWiro iqnebao”.
marebn, ZmaTa saWmeli moaRebiis Tavisa wina da misica gemoA aseve, TviTon Tuki ar iRebda, Zmebs saWmels moataninebda
ixilis. da ukueTu zeTi akldis, kelari daiubnis da amcnis da mas gemos usinjavda. Tuki zeTi aklda, mnes daelapar-
ganmarTebaA, xolo ukueTu umgbari iyvis anu umariloA anu
akeboda da sTxovda damatebas; Tu mouxarSavi iqneboda an
mariliani, odes trapeziT aRdgis, mzareuli daiubnis da hr-
umarilo, an mariliani, trapezidan wamomdgari, mzareuls
qYs, viTarmed: “SiSiTa RmrTisaATa iqmode, Zmao, samsaxu-
rebelsa Sensa da nu ityY, Tu kacTa vhmsaxureb, aramed esreT daelaparakeboda da etyoda: “RvTis moSiSebiT akeTe, Zmao,
gaqundin, viTarmca angelosTa RmrTisaTa hmsaxurebdi, raATa Seni saqme da nu ityvi, adamianebs vemsaxurebio, aramed ise
sasyideli Seni ara wargiwymdes”. iqmode, TiTqos RvTis angelozebs emsaxurebi, raTa Seni
sazRauri ar wagiwymdes zecaSi”.

1 metrapeze - sufris gamgebeli

382 383
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

15. wesi iyo mamisa CuenisaA, romel trapezsa zeda yoladve 15) Cvens mamas aseTi wesi hqonda, trapezze saerTod ar
ara ubnobn, garna Tu vinme ucxoni iyvnian da iSYT sadme ne- laparakobda, vinme ucxo Tuki ijda, iSviaTad ityoda
liad sityuaA miugis. gina Tu wyali undis, gina Tu evlogia- raimes, da wynarad miugebda. wyali moundeboda, kurTxe-
sa visme warscemn, gina Tu raAme saWiroA saqme iyvis trapezsa
vas aZlevda an sxva raime saWiro saqme Tu hqonda trapez-
zeda, mouKmis mowafesa da idumal ubrZanis, romel sxuaman
ze, mowafes mouxmobda da Cumad ubrZanebda, rom sxvas ar-
vervin cnis. sxuaA kula ZmaTagani yoladve vervin ikadrebn
ubnobasa. metrapeze kula da Kelosanni, ukueTu saWiroA raAme avis gaego. ZmaTagan veravin gabedavda laparaks. metrapeze
saqme iyvis, idumal daCurCnian. egreTve ZmaTa, ukueTu saWi- an sxva ostati, raime aucilebloba Tuki iqneboda, wynar-
roA raAme saqme iyvis, gina Tu wyalsa iTxovdian gina Tu sxu- ad CurCulebdnen. Zmebic aseve Cumad iTxovdnen xolme
asa rasme, idumal iTxovian. wyals an sxva raimes.

16. da eseca gaewesa metrapezisada, viTarmed: “ukueTu vinme 16) metrapezes esec daudgina: “vinmes Tu naxav mosau-
ixilo gina ubnobad, gina sicilad, gina laRobad trapezsa bres, an mocinars, an Tavxedurad mjdoms trapezTan, Seu-
zeda, SeuTuale, viTa: “magas nuRara iqm, Tu ara mamasa gau-
Tvale – magas nuRar izam, Torem mamas daudgenia, rom ga-
wesebia, romel gare gagiyvano”. ukueTu vinme ipovis gina
reT gagiyvanoo”. magram vinme eSmakis aRZvriT an sasmeliT
mterisagan gina sasumlisagan da kualadca iwyis ubnobad, gina
gancxromad, SeeTuala mamasa eklesiasa Sina ZmaTada, viTa: Tu mainc ar gaCerda da ganagrZo saubari an mxiaruleba,
“damimcnia metrapezisada, romel aravin aRgidges wina gare SeuTvale eklesiis mamis nabrZanebi: “metrapezes vavaleb,
ganyvanebisaTYs”. da arca vin ikadrebda winaaRdgomasa, da rom aravin SeuSalos xeli mis gareT gayvanaSi”. veravin
gare gaiyvanis egeviTari igi, vidremdis saxH ganigis. bedavda winaaRmdegobas, gareT gahyavdaT, vidre ar gamos-
wordeboda.
17. mSromelTada dResaswaulTa da kYriakeTa da gina Tu
haeri arn, maSin gaewesa msaxurebaA, da Sromisa dReTa Sinamy- 17) Tu dResaswaulebi iyo, kvira (sauflo) dReebi an
ofni da xucesni da diakonni hmsaxurebdian, viTarca mixude-
cudi amindebi, daudgina samsaxuri imaT, vinc Sinmyofi iyo
bin da sxuaA mocale eri.
- mRvdeli iqneboda Tu diakoni, ise emsaxuraT, rogorc
18. wesi iyo mamisa CuenisaA, romel, ukueTu didi raAme saqme SexvdebodaT da aseve sxva saqmisgan Tavisufal xalxsac.
arn gina samefoA gina bWisaA, eklesias daiubnnis Zmani. da uku-
eTu sakrebuloA raAme arn, ZmaTa uKmis, romelTa aqun mis saqmi- 18) Cveni mamis wesi iyo, romelime didi saqme Tu gamoC-
sa mecnierebaA, \ gina Tu samWedloA iyvis, gina saxurovnoA, ndeboda - gind samefo, gind sasamarTlo, eklesiaSi dae-
gina savenaKH, \ da maT Tana daiurvis samamos. ese kula sxuani laparakeboda Zmebs; Tuki raime samonastro saqme iqnebo-
saqmeni wurilni ikonomossa Tana daiubnnis, rameTu, daRaca- da, im Zmebs uxmobda, ra xelobac icodnen - samWedlo iyo,
Tu yovelsa saqmesa mecnier iyo samgzis sanatreli mamaA Cue- xurosi, savenaxe - da maT esaubreboda samamoSi. sxva, ufro
wvril saqmeebze ekonomoss daelaparakeboda. Tumca yvela

384 385
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

ni efTYme, garna didiTa miT simdabliTa TYsiTa TYnier saqmis mcodne iyo samgzis sanatreli Cveni mama eqvTime,
kiTxvisa ara ras iqmoda. magram udidesi TavmdablobiT ukiTxavad arafers akeTeb-
da.
19. da siberesa missa zeda ara Tavs-idebda argniTa ekle-
siad Seslvad. xolo uZlurTa ZmaTada gaewesa, da eklesiisa
19) moxucebulobaSi joxiT ar Sedioda eklesiaSi. dau-
Stosa dgian miyrdnobiT kuerTxTa maTTa zeda. xolo romelni
metadre uZlurni iyvnian, maTda ebrZana, romel Stosave Sina Zlurebuli ZmebisTvis ki daawesa eklesiis stoaSi
sxden igini skamTa zeda. kverTxze dayrdnobiT dgoma. ufro metad dauZlure-
bulebs ebrZanaT, rom stoaSive skamze msxdariyvnen.
20. da ufroAs yovlisa ese uZnn wmidasa mamasa Cuensa: uku-
eTu vieTme tyuviliT gina eklesiisaTYs gina Zmisa visTYsme 20) yvelaze metad Cvens wminda mamas es umZimda: Tuki
sityuaA raAme uTxrian. da amisTYs mtkiced daemowma, raATa, vinme tyuils ityoda eklesiaze, an romelime Zmaze raimes
ukueTu zedamiwevniT ara icodian, yoladve ara ikadron moK- etyodnen. amis gamo mtkiced iTxovda, rom nu gabedavdnen
senebad. xolo ukueTu tyuviliT raAme moaKsenian, mZimed
raimes Tqmas, vidre zedmiwevniT ar Seityobdnen yove-
gankanonnis. da amis mizezisaTYs mravalni Zmani monastrisa-
lives. Tu tyuils moaxsenebdnen, mZimed dasjidnen. am
gan gaasxna, raATa krebuli mSYdobiT iyoso.
mizeziT mravali Zma gaaZeva monastridan, raTa iq mSvido-
21. Tuesa Sina orgzis da samgzis kYriaobaTa daiubnis Zm- ba yofiliyo.
ani swavliTa sulieriTa da, viTarca iyo savse madliTa Rmr-
TisaATa, wmidaTa werilTagan aswavebn maT sargebelsa sulTa 21) TveSi orjer an samjer, kviraobiT, Zmebs sulierad
maTTasa. da esoden lmobier iqmnian yovelni, vidre-Ra mrava- ganaswavlebda da, RvTis madliT aRsavse, sulisaTvis sas-
li cremli dasTxiian da hmadlobdian RmerTsa, da sityuaA misi argeblo swavlebas awvdida wminda werilidan. imgvari
esreT Seiwynarian, viTarca qristesi. xolo aswavebn maT siy- TanagrZnobiT ekideboda yovelives, rom cremlmoreulni
uarulisaTYs da simdablisa, morCilebisaTYs da krZaluleb-
madlobdnen RmerTs da mis sityvas ise iRebdnen, viTarca
isa, simSYdisaTYs da uSfoTvelobisa, moTminebisaTYs da msax-
qristesas. aswavlida maT siyvarulsa da Tavmdablobas,
urebisa da moswrafed mislvisaTYs eklesiad da sxuaTa yov-
elTave wesTa krebulisaTa mKurvaled aRsrulebisaTYs. da morCilebasa da krZalvas, simSvidesa da uSfoTvelobas,
ityYn, viTarmed: “esreT vixarkoT, Zmano, romel SekrebaA Cueni moTminebasa da msaxurebas, eklesiaSi mondomebiT siaruls
amas wmidasa adgilsa arca cudad iyos, arca amaod iqmnas gan- da sxva saeklesio wesis mxurvaled aRsrulebas, da eubne-
slvaA Cueni amier sofliT”. da sxuani mravalni swavlani, vi- boda: “ise gavisarjoT, Zmebo, rom Cveni am wminda adgilze
Tarca RmerTman moscis pirsa missa, miuTxrnis. yofna fuWi ar iyos, da arc Cveni am soflidan gasvla iyos
amao”. sxva mraval swavlasac miawvdida, rac RmerTs mieni-
Webina misTvis.

386 387
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

22. da yovlisave Korcielisa saKmrisagan uzrunvel ey- 22) yvelanairi aucilebeli xorcieli nivTiT iyvnen
vnes Zmani, da yovelsave igi miscemn vidre swavladmde da nem- uzrunvelyofilni Zmebi da yovelives aZlevda, TviT sak-
sadmde. da mizezi gardaekueTa, raATa aras vin zrunvides da eravisa da nemsis CaTvliT. yvela mizezi aRkveTa, raTa
arca gahyiddes da arca iyiddes da arca ras moirewdes da
aravin zrunavdes da arc gayidos, arc iyidos, arc iSovos
arca ras moigebdes TYnier misisa brZanebisa. da ukueTu vis-
da arc SeiZinos misi brZanebis gareSe. vinme Tu indomebda
me undis Zmisa raAme micemaA, TYnier mamisa brZanebisa vervin
ikadris micemaA, vidre ara hkiTxis. da ukueTu vinme gardahK- Tavisi ZmisaTvis raimes micemas, mamis brZanebis gareSe ver
dis mcnebasa missa, da iyidis gina Sesamoseli, gina sxuaA raAme, gabedavda, vidre ar hkiTxavda. da Tu vinme daarRvevda mis
gina safase moigis, ficxlad amxilis da Zlierad gankanonis. brZanebas - an iyidda Sesamosels an sxva raimes, an qonebas
da mravalgzis gYxilavs, romel gina sabeWurni iyvnian gina SeiZenda - mkacrad amxelda da mZimed dasjida. xSirad
Sesamoseli anu Tu kunkuli, cecxliTa dawunis zRudesa Sina. gvinaxavs, rom mosasxami an sxva samoseli Tu Tavsaburavi
rameTu iyo vinme mTavardiakoni, Rirsi kaci da Seracx- cecxlSi rom dawva RobesTan.
ilTa Svili da aramciredi safase mieca monastrisada da TYsi iyo erTi mTavardiakoni, Rirseuli adamiani, warCineb-
Sesamoseli, romeli daedva eklesias, ara hnebavn, raATamca
ulTa Svili, romelsac aramcire qoneba Seewira monastri-
vinme Seimosa igi TYnier missa. dResa erTsa eneba wmidasa ma-
saTvis. Tavisi samoseli eklesiaSi hqonda da ar undoda
masa Cuensa SewirvaA usisxloAsa msxuerplisaA da hrqua sxuasa
visme mTavardiakonsa, raATa Seimosos kuarTi igi Sesamoseli rom, mis garda vinmes Seemosa. erT dRes wminda mamam usisx-
pirvel Ksenebulisa mis mTavardiakonisaA. xolo man miugo, lo msxverplis Sewirva ineba da sxva mTavardiakons uTxra,
viTarmed: “mamao suliero, nuukue Sewuxnes ZmaA igi, rameTu rom im mTavardiakonis samoseliT Semosiliyo. xolo man
ara hnebavs, raATamca vinme Seimosa kuarTi misi”. esma raA ese miugo: “suliero mamao, vaiTu is Zma Sewuxdes, radgan ar
mamasa, mouwoda mTavardiakonsa mas da hrqua simSYdiT da tk- unda, rom vinmem Seimosos misi samoseli”. es rom gaigona
bilad, viTarmed: “gnebavsa, raATa Seimosos Zmaman man kuarTi mamam, mTavardiakoni ixmo da mSvidad da tkbilad uTxra:
Seni da hmsaxuros sakurTxevelsa Cuen Tana?” da ixila, ram- “ginda, rom am Zmam Seimosos Seni samoseli da sakurTxev-
eTu Sewuxna igi da ara unda, raATa Seimosos. da viTarca aR-
elSi imsaxuros CvenTan erTad?” da naxa, rom Sewuxda igi
asrula wmidaA Jamis-wirvaA, mouwoda zemoxsenebulsa mas
da ar unda, rom Seimosos. Jamiswirva rom aRasrula, ixmo
mTavardiakonsa da etyoda, viTarmed: “miTxar WeSmariti, raA
dagitevebies sofelsa Sina?” xolo man hrqua, viTarmed: “wmi- zemoxsenebuli mTavardiakoni da eubneboda: “miTxari mar-
dao mamao, ara umecar ars RirsebaA Seni, rameTu mSobelni da Tali, ra miatove am wuTisofelSi?” man uTxra: “wminda
Zmani da safaseni da monagebni aramciredni damitevebian da mamao, TqvenTvis ucnobi ar aris, rom mSoblebi, Zmebi, did-
raA igi KelTa SenTa wmidaTa mimicemies, TYT uwyi”. hrqua Zali simdidre da qoneba damitovebia da, rac SenTvis mo-
mas mamaman Cuenman: “da jer-giCnsa, Svilo, raATa magis yov- micia, TviTonac ici”. uTxra mas Cvenma mamam: “da gana saWi-
lisa madli da sasyideli wariwymido kuarTisa amis SenisaTYs?” rod migaCnia, Svilo, rom eg madli da sazRauri dakargo
xolo man hrqua: “nu iyofin, mamao!” da meyseulad ubrZana moRe- am Seni samoselis gamo?” man uTxra: “nu iqneba ase, mamao!”
baA cecxlisaA da TYsiTa KeliTa STaagdo kuarTi igi cecxlsa,
maSinve brZana cecxlis motana, Tavisi xeliT Caagdo is

388 389
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

da esreT daiwua. xolo ZmaA igi Seuvrda wmidaTa ferKTa misTa samoseli cecxlSi da ase dawva. is Zma ki mas fexebSi Cau-
da SendobaA iTxova. da egreTve, ukueTu visme aqun Sesamose- varda da Sendoba iTxova. aseve, Tuki vinmes hqonda
li gina sxuaA raAme saKmari da ara hnebavn mas, raATamca aKmara Sesamoseli an sxva raime saWiro nivTi, da ar undoda, rom
igi Zmasa TYssa, raJams uKmn mas, egreTve dawYs cecxliTa da
Tavis Zmas gamoeyenebina, cecxlSi wvavda im nivTs da
ityYn, viTarmed: “sulTa CuenTa dadebaA brZanebula ZmaTa
eubneboda: “Cven sulis dadeba gvebrZana Cveni ZmebisTvis
CuenTaTYs da Sen ganxrwnadsa saKmarsa aRirCev ufroAs Zmisa
Senisa da ara gekdimebisa?” xolo maT swavlaA misi viTarca da Sen xrwnad nivTs amjobineb Sens Zmas, da ara grcxvenia?”
wamali cxorebisaA miiTualian, da hmadlobdian RmerTsa, isini mis swavla-darigebas sakurnebel wamlad iRebdnen
romelman mihmadla maT eseviTari mkurnali sulTaA. da madlobdnen RmerTs, romelmac sulis amgvari mkurnali
mihmadla maT.
23. maradis aswavebn ZmaTa, viTarmed: “jer-iyo, raATamca
araras veZiebdiT sxuasa gareSe trapezisa, vinaATgan uwyiT, 23) mudam ase aswavlida xolme Zmebs: “saWiroa, rom sx-
Tu viTariTa iwroebiTa warvles wmidaTa yovelTa sawuTroA vas arafers veZiebdeT, garda trapezisa, radgan viciT, Tu
ese, romel arca Tu wyliTa ganiZRebdes TavTa maTTa kacni,
rogori gaWirvebiT ganvlo es wuTisofeli yvela wmind-
romelTa Rirsve ara iyo sofeli ese, ubraloni da ubiwoni da
anma; wyliTac ki ar gaiZRobdnen Tavs isini, romelTa Rir-
wmidani yovlisaganve codvisa. xolo Cuen, romelni-ese savse
varT yovliTa codviTa, ara kma arsa Cuenda gansuenebaA tra- si ar iyo es wuTisofeli1, radgan iyvnen ucodvelni, ubi-
pezisaA da orgzis dResa Sina miRebaA sazrdelisaA savsebiT woni da wmindanni yoveli codvisagan. xolo Cven, rom-
da unaklulod RYniTa da saWmliTa? kma ars WeSmaritad da lebic codviT varT aRsavseni, ar gvyofnis Cveni trapezi
nametnav. xolo vinaATgan ara gunebavs mciredca iZulebaA da arc sazrdelis dReSi orjer miReba RviniTa da saWm-
TavTa TYsTaA da mravalTa mizezTa vmizezobT, ukueTu vinme liT? namdvilad sakmarisia da zedmetic ki. da radganac
trapezsa oden ver dasjerdebodis, da gina me da gina Tu Kel- ar gvinda, cotaTi mainc vaiZuloT sakuTari Tavi da
osanman misces saKmari raAme, TYT man xolo martoman iKmaren, mraval mizezs vimizezebT, Tuki vinme ver dasjerdeba mar-
da sxuasa Zmasa bralsa nuRara STaagdebn. da ukueTu ese ara
to am trapezs da an me, an sxva vinme miscems raimes, TviTon
qmnas, orTave bralsa RmerTi misgan iZevs”.
man gamoiyenos da sxva Zmas nuRar Caagdebs codvaSi. da Tu
24. ese kula syidaA gina RYnisaA, gina TevzisaA yoladve amas ar izams, orives codvas RmerTi misgan moikiTxavs.”
ara Ksenebul ars monastersa Sina TYnier zeTisa, da igica
romelni mkiTxvelni iyvnian anu mweralni, da wasanaxavad anu 24) Rvinis an Tevzis yidva monasters ar axsovs, garda
sawerlad ainTian. sxuaA kula ara iyo wesi, raATamca anu kan- zeTisa, rasac wignis mkiTxvelni an gadamwerni SeiZendnen
delsa inTebdes, anu xatTa daisuenebdes senakTa Sina, aramed xolme da kiTxvisa Tu weris dros anTebdnen. sxva dros ar
juari erTi gina xati erTi esuenis, raATa, raJams ilocviden, iyo wesi, rom kandeli aenToT, an xatis win daedoT senakSi.
jvari an erTi xati win edoT, rodesac loculobdnen,
1 ebr. 11:38

390 391
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

maT winaSe Tayuanis-scemden da emTxueodin. odes kula anu Tayvans scemdnen da emTxveodnen. rodesac vinme mamis
zeTi iyidis vinme anu RYnoA TYnier mamisa sityYsa, dauTxi- daukiTxavad iyidda zeTs an Rvinos, ezoSi gadauRvrid-
ian avlinsa Sina. nen xolme.

25) mZimed dauZlurebulis garda, aravin imzadebda


25. xolo TYnier didisa uZlurebisa saWmelsa aravin Seiq-
moda, rameTu Sevidis mamaA samzareulos, da ukueTu koWobni saWmels. mama Sevidoda xolme samzareuloSi da, cecxlze
ixilnis cecxlis kidesa, ikiTxis mzareulisagan, Tu visni ar- Semodebul qoTans Tu naxavda, mzareuls ekiTxeboda, Tu
ian. da ukueTu uZlurTani iyvnian, miuSYs; ukueTu kula nay- visi iyo igi. Tu dauZlurebulis aRmoCndeboda, nebas rTav-
rovnebiT vin iqmn, zogjer gare ganTxevaA ubrZanis da zogjer da, magram Tu gaumaZRrobiT iqmoda amas vinme, an gareT
saerosa saWmelsa Tana CasxmaA. gadasxmas brZanebda, an kidev saerTo saWmelSi
Caasxmevinebda.
26. mravalni movidian safasiTa didiTa moqalaqeni da sxu-
aTa adgilTagan, raATamca moiparsnes. daiTrgunnis 1 Jam
26) bevri modioda didZali qonebiT qalaqebidan da sxva
raodenme, da ganusuenis da merme ubrZanis “SegYndveT ver
adgilebidan, raTa gaekriWaT, ramdenime xans iSromebdnen
mogparsavT: Tquen kacni xarT saxeloanni da Cuen kacni varT
glaxakni da ucxoni, da odes safase misceT eklesiasa, gas- da daisvenebdnen, ris Semdegac maT eubnebodnen: “Segvin-
uenebiT gnebavs yofaA, da nuukue ver gagisuenoT, da merme deT, magram ver gagkreWT: Tqven saxelovani xalxi xarT da
SeswuxdeT; da kualad Zmani yovelni Zlierad Surebian da Cven ki Raribni da ucnobni; qonebas rom SeswiravT ekle-
ukueTu vieTnime mocaled iyvnen, iginica Sewuxdebian. da sias da mosvenebulad gindaT yofna, aq ver dagasvenebT da
esreT mravalTa ujmnis, da warvidian. xolo ukueTu vinme mere ki SewuxdebiT; Zmebi aq bevrs Sromoben da, Tuki vinme
movidis ZmaA mSromeli da mdabali, ityYn mamaA, viTa: “grwmen- usaqmod iqneba, isinic Sewuxdebian”. bevri gaecleboda
in, Zmano, amaTi mirCevia SewynarebaA, vire aTasimca vin drahkani xolme iqaurobas da midiodnen. magram Tu mSromeli da
momca”.
Tavmdabali Zma movidoda, mama etyoda: “gwamdeT, Zmebo, amis
iyvnes pirveliTgan didebulni kacni: ilarion kananaxi,
miReba mirCevnia, vidre aTasi drahkani rom momces”.
aRdgomisa diakoni, pirvel Senebasa monastrisasa mosrul iyo
aqa, da missa ikonomosobasa aReSena monasteri, da viTa TYssa adridanve iyvnen aq didebulebi: ilarion kananaxi,
Zmasa xedvides mamani Cuenni. da evedra maT, raATa warvides aRdgomis diakoni, romelic jer kidev monastris mSene-
ierusalHms. da warmgzavnes mun, da mravalni welni dayvna blobis dros iyo mosuli aq, misi ikonomisobisas aSenda
diakonobasa Sina. da mamaTa mravalgzis miuweres da kualad monasteri. Cveni mamebi Tavis ZmasaviT uyurebdnen. ilari-
moiyvanes aqave. da pirvelsaca moslvasa da meoresaca, romel oni Seevedra maT, raTa ierusalimSi wasuliyo, da warg-
zavnes iq, sadac mravali weli iyo diakonad. mamebma mrav-
aljer misweres da isev daabrunes. pirveli da meore mos-
1 A-Si kideze am sityvis gaswvriv sxva xeliT Camatebulia sityva: “iRu-
awnis”. vlisas Seswira oc litraze meti vercxli, oqro da

392 393
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

moiRo vecxlad da oqrod da stavrad da saKedrad, ufroAs stavra, aseve saxedari. misces mas mowafe da daudgines ul-
ocisa litrisa iyo. da mas misces mowafH da gakueTili Seu- ufa: Tavisi kaTxis garda, TveSi erTi koka Rvino, erTi yve-
qmnes Tavisa krasovulisagan kide, kokaA erTi RYno Tuesa Sina li, sami litra zeTi, erTi dRiuri puri. sul es iyo misi
da yveli erTi da sami litraA zeTi da dRiv erTi puri. da ese
ulufa.
iyo gakueTili misi.
aseve movida gvirpeli, jojikis meganZeTuxucesi, moin-
kualad movida gYrpeli, jojikis meganZurTa-uxucesi, da
moinaTla, rameTu somexi iyo, da arseni uwodes. da diswuli aTla, radgan somexi iyo, da uwodes arseni. mas Tavisi dis-
TYsi hmsaxurebda mas. da Semdgomad mravalTa welTa kualad wuli emsaxureboda. mravali wlis Semdeg isev gamoeTxo-
gamoeTxova, raATamca naxna Tavisa uflis-wulni. da orsave va, raTa Tavisi batonis Svilebi (jojikisa) enaxa. orive-
moslvasa ufroAs aTxuTmetisa litrisa moiRo da misca mon- jer TxuTmet litraze meti Seswira monasters. masac kanan-
astersa. da igive kananaxisa gakueTili mas Seuqmnes. axis ulufa dauweses.
kualad movida aTanase periTureli ZiTurT, didad saK- aseve movida aTanase periTureli ZesTan erTad, didZa-
mari eklesiisaA, da hqonda kareas monasteri, romeli-igi da li qonebiT eklesiisaTvis. mas hqonda monasteri kareaSi,
sxuaA friadi safase mosces mamaTa CuenTa. xolo maT gayides
romelic sxva qonebasTan erTad Cvens mamebs gadasces. xolo
monasteri igi samas ormeoc drahknad, da igive kananaxisa
maT gayides samas ormoc drahkanad. masac igive kananaxis
gakueTili mas hqonda.
da maT JamTa Sina, vinca vin movidis egeviTari kaci, naxe- ulufa hqonda.
vari safasisa TYsisaA eklesiasa Sewiris da naxevari sapyarad vinc ki movidoda amgvari kaci, naxevar qonebas ekle-
miscis. sias swiravda, naxevars ki Sesanaxavad aZlevda.

27. wmidisa mamisa Cuenisa moRuawebaTa da erisa sauravTa 27) Cvens wminda mamas, saero sazrunavsa da wignTa Targ-
Tana da wignTa Targmnasa eseca didi zrunvaA etYrTa, ram- mnasTan erTad, sxva didi sazrunavic hqonda, radgan arc
eTu arca proti, arca sxuani mamasaxlisni TYnier misisa winamZRvari, arc sxva mamasaxlisebi, misi brZanebis gareSe
brZanebisa araras iqmodes da iSYTi dRH gardaKdis, romelsa
arafers akeTebdnen. iSviaTad Caivlida dRe ise, rom aTi
aTi anu aTxuTmeti mamasaxlisi ara movidis maT winaSe. da kual-
an TxuTmeti mamasaxlisi ar misuliyo masTan. aseve didi
ad zrunvaA didisa lavrisaA, saqme mZime da mravalferi mis
zedave iyo, rameTu didsa aTanasis misda miendo sauravi da samonastro sazrunavic mas daekisra, radgan aTanase dids
daxedvaA da gangebaA misi. misTvis miendo mTeli mmarTveloba.

28. da misTa SromaTa da RuawlTa zeda, odesca raAme saer- 28) Sromisa da Rvawlis garda, roca raime samonastro
oA saqme arn monastrisaA, TYnier ucaloebisa Tanave gavidis sameurneo saqme iyo xolme, mouclelobis miuxedavad,
gina Tu navisa gamozidvasa, gina Tu navi movidis xuarbliTa, sxvebTan erTad gadioda navis gamosaTrevad; an xorbliT
gina Tu venaKTa asarvasa, gina Tu ajojvasa, gina Tu sTule- datvriTuli navi Tu Camodgeboda; aseve vazis sarze asa-
basa. rameTu vinaATgan axalnerg iyvnes wuT-Ra venaKni,
kvrelad an gasafurCqnad, an rTvelisas. venaxi jer sul

394 395
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

yovelTa sariTa gangebaA unda. da ufroAsni dReni venaKTa axali gaSenebuli iyo da yovel vazs sariT gamarTva sWird-
Sromasa Sina dayvnian, da yoladve mamaA maT Tanave iyvis, eboda. dReebs umetesad venaxis movlaSi atarebdnen da mama
TYnier didisa mizezisa. yovelTvis maTTan iyo xolme, Tu raime mniSvnelovani saqme
ar hqonda.
29. da kualad burRalTagan yovelni sofelni Wirsa Sina
iyvnes da kninRa ukacrul. da Wirisa magier ufroAsi saTesavi
mTasa Sina iqmneboda ToKiTa: sawune da dikaA da seli da Tiv- 29) soflebs uWirda, yvela TiTqmis ukacrieli iyo.
isa TibaA. da amas yovelsa Zmani Surebodian da, vinaATgan yo- gaWirvebis gamo yanis umetesi nawili mTaSi ToxiT muSavde-
velni iqmodes, ara umZimda, aramed udrtYnvelad da sixaru- boda: sawvne marcvleuli, dika, kanafi da saTibavi balaxi.
liT iqmodes. da amaT yovelTa saqmeTa mamaA zedaAs-zeda yovelive amas Zmebi amuSavebdnen xolme da, radgan yvela
mivaln da nugeSinis-scemn sityYT da saqmiT da sazrdeliTa saqmianobda, ar eZnelebodaT, aramed udrtvinvelad da
da sasumliTa. sixaruliT Sromobdnen. mama xSirad akiTxavda momuSave
Zmebs, nugeSs scemda sityviTa da saqmiT, sazrdeliTa da
30. yoladve etyYn netari mamaA Cueni ikonomossa, vi-
sasmeliT.
Tarmed: “uwuerulTa muSakTa nu Seiwynareb, amisTYs rameTu
mavnebelni arian ZmaTani: da zogTame gonebiTa evnebis da zogTa
SexedviTa. nuras exueW safasisa daklebasa; umjobes ars, 30) Cveni netari mama yovelTvis amas eubneboda ikono-
romel daguakldes aTi da TxuTmeti drahkani, da ZmaTa moss: “uasako mSromels nu miiReb, radgan ZmaTaTvis es
savnebeli araA SeemTxYos”. mavnebelia: zogi fiqriT Sescodavs, zogi - SexedviT. nu
gafiqrebs qonebis dakleba; umjobesia, aTi da TxuTmeti
31. kualad ukueTu ZmaTa vieTme moiyvannian TYsni naTe- drahkani dagvakldes, vidre Zmebs vneba da ziani SeeyaroT”.
savni uwuerulni, mamasaca hnebavn, raATamca iswavles swav-
laA da KelovnebaA. garna monastersa ara daimWirnis, aramed 31) ZmaTagan Tu vinme moiyvanda Tavis uasako naTesavs,
gare sofelTa gagzavnnis, sada icodis umjobesi da sulieri
mamasac is undoda, rom eswavlaT da daostatebuliyvnen.
da gamocdili ikonomosi, da mun aRizardnian. da odes wue-
magram maT monasterSi ar aCerebda, aramed axlos, sofleb-
riTa Seimosnian, maSin Semoiyvannis monastrad.
Si gagzavnida, sadac sulierad warmatebuli da gamocdi-
32. sajores yovelni Zmani iyvnian mejored: da orni eris- li ikonomosi eguleboda, da iq aRzrdidnen. da roca zr-
ganni hyvian msaxurad da mxuetlad, da sxuani Zmani iyvnian. da dasrulobas miaRwevdnen, maSin Semoiyvandnen monasterSi.
ara Tu umZimn, aramed ufroAsad uxarin, rameTu morwyul iy-
vnian sulni maTni swavliTa da moZRurebiTa wmidisa mamisa 32) jorTa sadgomSi mejoreebad Zmebi iyvnen xolme:
saero pirTagan orni hyavdaT msaxurad da damgvelad, sxva
Zmebic iyvnen xolme. ara Tu umZimdaT, aramed metad uxar-
odaT, radgan maTi sulebi Cveni wminda mamis swavliTa da

396 397
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

CuenisaATa, rameTu yoladve ityYn, viTarmed: “krebulsa Sina darigebiT iyo morwyuli; sul amas ambobda xolme: “ekle-
myofni amiT samiTa saqmiTa cxovndebian: simdabliTa da mor- siaSi myofi am sami saqmiT gadarCeba: TavmdablobiT, mor-
CilebiTa da TYsisa nebisa datevebiTa”. CilebiTa da sakuTari nebis uaryofiT”.

33. xolo odes ixilis ZmaTagani vinme udbad da moZilad


33) ZmaTagan vinmes daudevrobas an mZinarobas Tu SeamC-
eklesiisa locvasa, hkiTxis, viTarmed: “rad gZinavs eklesiasa
Sina? ara geyofisa senaksa Sina Zili?” da Tu uTxris, viTarmed: nevda eklesiaSi locvisas, ekiTxeboda xolme: “rad gZinavs
“Sina viRYZeb da miT dameZinebian”, ubrZanis, viTarmed: “ege, eklesiaSi? ar gyofnis senakSi Zili?” da Tu pasuxad etyo-
sayuarelo, mterisa safrKH ars, raATa mcirisaTYs didi da- dnen, rom Sin vfxizlob da amitom meZinebao, ubrZanebda
gaWirvos. eklesias mimavalisa kacisagan eZiebs RmerTi, raATa xolme: “eg, sayvarelo, eSmakisgan dagebuli maxea, raTa
frTxilad da lmobierad dges; Tu ese ver SegiZlia, raATamca mcirediT didi Wiri Semogaxvios. eklesiisken mimavali
eklesiasaca iRYZebdi da senaksaca ZiliTa gaZRebode da aqa kacisagan RmerTi imas eZeibs, rom idgas fxizlad da sinan-
nu daiZineb, Tu ara, mZimed gagkanoneb”. uliT; Tu ar SegiZlia, rom eklesiaSi ifxizlo da senakSi
ZiliT gaZRe, icode, aq nuRar daiZineb, Torem mkacrad
34. mekaresa monastrisasa yoladve frTxilsa da sulier-
dagsji”.
sa kacsa daadginebn. da esreT daemcno, ukueTu ese adgilisa
mrorineni monazonni movidodian, ukueTu mwuxrsa moviden,
iseron da samxari Wamon da gaujmen da daumowme, romel 34) monastris mekared yovelmxriv frTxilsa da suli-
uJamod ara movidodin. xolo kelarTada ebrZana raATa eris- erad Zlier kacs daayenebda xolme; ase ubrZanebda: “Tuki
ganTa igini istumrebden da ujmniden. da kelrisa karsa monastris kars aqa-iq mimomavali monazvnebi moadgebian,
raATurTiT ara gaswydeboda Sekrebad mravalferTa da Tuki mwuxrze movlen, ivaxSmon da gaecalon, Tan auxse-
vnebaTaTYs. xolo ucxoni Tu movidian, mesamesa dResa Sem- ni, rom udrood nuRar movlen xolme”. xolo mnes ebrZana,
dgomad Wamisa ebrZana, raATa mekare ujmnides. ese kula karTa raTa stumrad mosuli erisaganni maT mieRoT da gae-
zeda Sekrebasa anu monastersa Sina anjmansa anu senakTa Sina
cilebinaT, radganac mnis karTan mravalgvari vnebis momta-
ubnobasa urgebsa raATurTiT aravin ikadrebda yoladve.
ni Tavyrilobani ara da ar wydeboda. ucnobebi Tu movi-
35. sakelroAsa wesi esreT gaewesa, raATa saWmelsa ara iq- dodnen, sami dRis Semdeg mekare miacilebda xolme. da
modin, garna Tu ucxoni iyvnian anu mSromelni vinme da maT- kidev, monastris SesasvlelTan Sekrebas an monasterSi
TYs zogjer adgilsa Seqmnian da zogjer samzareulos da sja-baass, anda senakebSi urgeb saubars veravin gabedavda.

35) samneo wesi ase daadgina: saWmels ar amzadebdnen;


roca ucxo stumari an vinme muSakTagani movidoda, maT-
Tvis zogjer aqve amzadebdnen, xan samzareuloSi, da iq

398 399
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

mun waiRian. kelarni kula samxrad yoladve satrapezos mi- mihqondaT. mneebi sadilad yovelTvis satrapezoSi mivi-
vidian, \ erTi pirvelsa da meore meoresa tablasa, \ da egreTve dodnen – erTi pirvel magidasTan, meore – meoresTan, da
mevaJineni. magra kelarTa mwuxrsa Tu raAme eKmarebin, Sina aseve mgaloblebic. magram mneebs mwuxrisTvis Tu raime
iKmarian.
dasWirdebodaT, Sin miiRebdnen.
36. yovlisa ufroAs epistatisaTYs, romel ars muSaTa ux-
ucesi, hvedrebn mamaA efTYme da etyYn, viTa: “numca raA 36) yvelaze metad epistatisTvis, anu muSakTa ze-
daakldebis epistatsa, romel ara Sewuxdes da ocdaaTi anu damxedvelisTvis evedreboda xolme mama eqvTime mnes da
ormoci muSaA ara moacTunos, da eseTni ganZi bediT waKdes, eubneboda: “nuraferi moakldeba zedamxedvels, rom ar
romlisaA Tana-guac maTda micemaA. mosenaeTa kula mowafeni gauWirdes da amiT ocdaaTi Tu ormoci muSaki ar moscdes
yovelsave saerosa samsaxurebelsa gavidodian. da da esodeni ganZi fuWad ar gveqces, maTTvis misacemlad rom
mzaraulisada daemcna, raATa maTi saWmeli man Seuqmnas. da Tu gvaqvs”. senakSi myofi berebis mowafeebi saero saqmeebisa-
saWiroA raAme saqme ara arn, mamisaca mowafeni ZmaTave Tana Tvis gadiodnen xolme. mzareuls ebrZana, rom saWmeli man
wavidian msaxurebasa. da ufroAsjer mosenaenica ZmaTa saT-
moamzados maTTvis. da Tu raime aucilebeli saqme iyo, mama
noebisaTYs ZmaTave Tana gavidian, ufroAs-Ra, odes mamaA mun
eqvTimes mowafeebic ZmebTan erTad wavidodnen. ufro sen-
iyvis.
akSi myofi berebis mowafeTa sasikeTod midiodnen xolme
37. apoTiki da bostani da wisqYlni kelrisa sauravni iy- Zmebi erTad; gansakuTrebiT didi sikeTe mohqonda, Tuki
vnes. da amaTgansa, raAca vis eKmarebin, kelari eurvin ikono- mamac maTTan erTad iyo xolme.
mossa Tana da mamasaxlissa. xolo saparikonomosoA da sawan-
groA da sajore da samWedloA da xuroni da kalafatni da man- 37) sawyobi, bostani da wisqvili mnis sazrunavi iyo.
drinni da venaKni da menaveni – ese ikonomosisa gasagebelni maTgan, visac ra sWirdeboda, mne zrunavda ikonomossa da
iyvnes. kelarsa venaKTa zeda yurZnisaTYs ara hqonda Kel- mamasaxlisTan erTad. saparikonomoso1, saxarazo, jorTa
mwifebaA, egreTve ikonomossa xilisaTYs; gina Sina monaster-
sadgomi, samWedlo, xuroebi da kalfatni2, mwyemsebi, ve-
sa, gina gare metoqTa kelrisa gasagebelni iyvnes, gina Tu
naxebi da menaveebi – eseni yvelani ikonomosisi gangeblo-
bis qveS iyvnen. mnis saqme ar iyo venaxi da yurZeni, iseve,
rogorc ikonomosisa – xili. monastersa Tu monasters ga-
reT, metoqebi3, mnis gamgeblobas ekuTvnoda, aseve yvela-

1 parikonomosis (ikonomosis moadgilis) oTaxi.


2 kalfati - mgmanavi (il. abulaZe), xelosani.
3 metoqi – monastris gareT mdebare monastris kuTvnili saxli.

400 401
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

zeTisxili iyvis, gina Tu nigozi, gina Tu sxuaA xili. odes nairi xili: zeTisxili, nigozi Tu sxva. Tuki raime gasag-
kula raAme wasacemelad saKmar arn, kelarsa gaezraxis ikono- zavni iyo, ikonomosi mnes eTaTbireboda. xili rom
mosi. xolo odes moiwifis, kelarni zedaAs-zeda gavidodian damwifdeboda, mneebi xSirad gadiodnen xolme metoqeeb-
metoqTa da mohnaxvidian xilnarTa da mun myofTa mouCuenian
Si, daaTvalierebdnen xilnars da iq myofT daarigebdnen:
da daamcnian, viTarmed: “Sina da gare didad eKmarebis ZmaTa
“Sinauri da ucxo didad exmarebian Zmebsa da eklesias; mar-
da eklesiasa; romliTa gaerebodi, igi xolo daimWire da nu-
ras daakleb”. da veraras ikadrebdes uwesosa saqmesa qmnad, to is Seinaxe da nurafers daakleb”. uweso saqmes ver be-
yoveli kelarsa Sevidoda da uxuebiT hqonda misacemeli sat- davdnen, TiToeuli mnesTan midioda; satrapezos uxvad
rapezos da sadaca saKmar arn warsacemelad. ukueTu kula hqonda gasacemi da gasagzavni. Tu mnes exmarebodnen mon-
eKmarebodian kelarsa anu monazonni anu erisganni, ikonomo- azvnebi an eriskacTaganni, maT ikonomosi aZlevda xolme.
sman miscnis.
38) rodesac mama Sin iyo, vinc rasac exmareboda, mamas
38. odes mamaA Sina arn, raAca vis eKmarebin, TYT mamasa moaxsenebdnen xolme, ikonomoss aravin sTxovda; da Tu vin-
moaKsenis, ikonomossa aras vin sTxovn, da Tu vinme sTxois,
me iTxovda, mamasTan gagzavnidnen, roca mama Sin ar iyo,
mamasa Tana miavlinis, odes kula Sina ara arn, merme gaagebn
maSin ikonomosi ubrZanebda da is gascemda.
ikonomosi.

39. ikonomosisa ganwesebuli SYdi krasovuli iyo da odes 39) ikonomosisTvis Svidi kaTxa iyo dawesebuli. mwux-
trapezsa dajdis mwuxrsa, oTxi krasovuli miarTYan. ukue- risas trapezze rom dajdeboda xolme, oTx kaTxas miarT-
Tu kula Sina ara iyvis, daemcna mamasa: “saWmelsa erTsa Seuq- mevdnen. Tu Sin ar iyo, mama brZanebda: “saWmeli moumza-
modeTo da xilsa da zeTis-xilsa da raAca iTxoos, miscem- deT, xili, zeTisxili da, rac iTxovos, is mieciT; rac
diT”. da raAca dauSTis, sakelrosave warscis. darCeba, samneoSi gagzavneT”.

40. maSin wesi ese iyo, romel kelrisada daemcna winamZRu-


40) maSin aseTi wesi iyo: winamZRvars nabrZanebi hqon-
arsa saKmrisa micemaA ZmaTa da KeloanTaA: gina Tu gakueTili
da, rom ZmebisaTvis Tu ostatebisaTvis gasacemi, vinc ras-
maTi, gina Tu metsa vin iTxovn. da amisTYs ikonomossa Tana
aravin ras mivaln, ukueTu mamaA Sina ara arn, ukueTu kula ac iTxovda, ulufa iqneboda Tu damatebiTi sazrdo,
stumarni vinme movidian, magra ikonomosman ganagis. sxuaA mnesTan unda misuliyo; ikonomosTan aravin mividoda, mama
kula saKmari ikonomosisagan iTxovian, \ gina Tu moguni[?], romc ar yofiliyo Sin. magram stumrebi Tu movidodnen,
gina Tu Caflani, gina Tu tyavi, gina Tu sablebi, gina Tu seli, maSin ikonomosi ganagebda. sxva saWiro nivTs ikonomosisa-
\ eseviTari ikonomosisagan iTxovian. da esreT yovelive saqme gan iTxovdnen xolme: Ceqma iqneboda, fexsacmeli, tyavi,
ganwesebulad iyo da uSfoTvelad iyvnes yovelni. Tasma, Toki Tu seli. ase iyo yvela saqme ganwesebuli da
yvelani uSfoTvelad iyvnen.

402 403
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

41. agaraTa monastrisaTa, viTa sisikoni ars da karavni da 41) monastris dasasvenebel adgilebSi, sadac RvTis-
RmrTis-metyueli da sxuaTa eseviTarTa, Tavisa gasaromelsa metyvelni Tu sxva misTanebi imyofebodnen, sarCos
srulebiT miscemdian monastriT. da raAca iqmnis mun, yovel- monastridan iReben. rasac monasterSi amzadeben, yve-
sa que moiRebdian, TYnier raodenisame, romeli mun myofTa
lafers miutanen, garda ramdenimesi, raTa iq gamoiyenon.
dautevian maTda saKmarad.

42. kualad mosenaeTada gaewesa wmidasa mamasa Cuensa: da 42) senakebSi myofTaTvis Cvens wminda mamas dauwesebia:
ukueTu puri dauSTis, ara aqun KelmwifebaA sadave micemad, Tu puri darCeba, ufleba ara aqvT, sadac moundebaT, iq
aramed kelarsave miscian. waiRon, aramed mnes unda miscen.

XX. iyvnes ukue Sinaca da gareca sulierni da RmerTSe- 20. monasterSi da monasters gareT iyvnen RmerTSemo-
mosilni mamani: sanatreli arseni ninowmideli da wmidaA beri
sili mamebi: sanatreli arseni ninowmindeli, wminda beri
iovane grZelis-ZH da suliTa Semosili iovane beri martod-
ioane grZelis Ze, suliwmindiT Semosili ioane beri mar-
myofi da sxuani mobaZavni maTni, kacni zegardamoATa madliTa
ganaTlebulni da angelosTa mobaZavni cxorebiTa. da sxuaTa todmyofi da sxva maTi mimbaZvelni, zeciuri madliT ga-
maT saTnoebaTa maTTa zeda da moxucebulebasa amasca iqmodes, naTlebulni da TavianTi cxovrebiT angelozTa msgavsni.
romel veraraAT ver daarwmuna mamaman, raATamca sneulTa puri moxucebulobisas isini ver daarwmuna mamam, raTa sneul-
da RYnoA aiRes, aramed ZmaTa pursa da, Tu eKmarebin, kraso- TaTvis gankuTvnili puri da Rvino mieRoT. mainc Zmebisa-
vulsa maTsa kmaiyofdes. daRacaTu ara mciredi Sesawiravi Tvis kuTvnil purs iRebdnen, Tu dasWirdebodaT xolme,
mieca monastrisada. aramed araras Tavs-idebdes aRebad gareSe imaT samyof kaTxas ikmarebdnen. mciredi Sesawiravi Tu
saWiroAsa mis da undoAsa KorcTa saKmrisa. da kualad yov- gamouCndeboda monasters, arafers iRebdnen, aucilebelis
elTa aznaurTa CuenTa didi sarwmunoebaA aqunda maTisa Rirse-
garda, sul mcire xorcs. yvela Cveni warCinebuli didi
bisa mimarT da mravalgzis evlogiasa warmoscemdes maT wi-
rwmeniT iyo aRZruli maTi Rirsebis mimarT da xSirad
naSe. xolo maT Kelad miiRian da ulocian da, viTa dabeWdu-
li iyvis, egreTve mamasa Tana warcian. mravalgzis evedrebin ugzavnidnen ZRvens. isini miiRebdnen xolme ZRvens, dalo-
mamaA, raATa raodenime glaxakTa miscen, gina sadaca enebos, cavdnen gamomgzavns da xeluxleblad agzavnidnen mamas-
xolo maT netarTa hrqYan, viTarmed: “wmidao mamao, Cuen sasu- Tan. mravaljer Seevedra mama, rom nawili glaxakebisTvis
leni varT eklesiisani da sasuleTagan RmerTi eseviTarTa miecaT, nawili ki survilisamebr gamoeyenebinaT. netari
saqmeTa ara eZiebs”. da pursa, romel monastriT waiRian, arca mamebi ki eubnebodnen: “wmindao mamao, Cven sasuliro pir-
misgan miscian glaxakTa, aramed TqYan, viTarmed: “monasteri ni varT, eklesiisa, da sasulieroTagan RmerTi amgvar
zrdis glaxakTa”. xolo ukueTu aqun xili, gina mxali, gina saqmes ar eZiebs”. monastridan wamoRebul pursac ar
sasumeli, eseviTari raAme miscian glaxakTa. ukueTu kula puri
aZlevdnen glaxakebs, aramed ambobdnen: “glaxakebs

404 405
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

dahmetdis, meorisa msgefsisaA arRara aRiRian. da kualad monasteri zrdis”. magram Tu hqondaT xili, mxali, sasmeli
litonTa dReTa TYs-TYs iRuwidian viTarca uKorconi, an amdagvari ram, glaxakebs amas aZlevdnen. Tuki zedmeti
xolo dResaswaulTa da kYriobaTa erTgan aRasrulian wesi puri aRmoCndeboda, meore kviramde ar miiRebdnen. ubra-
locvisaA da piri erTgan iKsnian.
lo, sadag dReebSi cal-calke Sromobdnen, uxorcoTa
da iyo xilvaA cxorebisa maTisaA WeSmaritad, viTarca an-
msgavsad, dResaswaulebze da kviraobiT erTad aRas-
gelosTa RmrTisaTaA da sityuaA wesier da tkbil. da esreT
aRasrules cxorebaA maTi, da srulni yovliTa saTnoebiTa wi- rulebdnen locvas da erTadve ixsnilebdnen.
naSe RmrTisa miicvalnes da ixareben yovelTa wmidaTa Tana maTi cxovrebis wesis Semyures namdvilad gaaxsendebo-
da CuenTYs iTxoven RmrTisagan wyalobasa. da WeSmaritad wama da RvTis angelozebi, gamarTuli da tkbili sityva-pasux-
maTTYs RmerT-Semosilman mamaman Cuenman efTYme, viTarmed: iT. ase aRasrules TavianTi cxovreba da yovelgvari saT-
“ukuanaAsknelTa amaT JamTa arRara gamoCinebad arian esevi- noebiT aRsavseni wardgnen RvTis winaSe, da xaroben yvela
Tarni srulni da maRalni saTnoebiTa”, rameTu araraA iyo saT- wmindanTan erTad da CvenTvis iTxoven RvTisagan wyalo-
noebaA, romelimca ara aqunda maT srulebiT da maRlad da bas. WeSmaritad dagvimowma maTTvis Cvenma RmerTSemosilma
ucTomelad. xolo ganwmedilni igi da SromiTa gankafulni
mama eqvTimem da Tqva: ukanasknel dromde amgvari maRali
guamni maTni daisxnes saflavsa Sina winaSe taZarsa wmidisa
saTnoebiT aRsavse aRar gamoCenila, radgan ar arsebobs
sYmeon moxucebulisasa, erTsa Sina samarxvosa, maxlobelad
TYsTave maT moRuawebisa senakTa, romel arian karavaTa. saTnoeba, isini rom ar yofiliyvnen Semosilni srulyo-
filebiT, xolo SromiT dauZlurebuli da ganwmendili
maTi gvamebi daimarxa wminda svimon moxucebulis taZris
win, erT sasaflaoze, maTsave senakebis maxloblad.

XXI. mbrZoli igi wmidaTaA da moSurne kacTa cxorebisaA 21. wminda berebis winaaRmdgomi mteri, eSmaki, kacTa
beliar, xedvida raA sulierTa amaT wesTa, romel daesxnes ma-
avis msurveli, maTi sulieri aRorZinebis Semxedvare, rac
masa Cuensa efTYmes, da warmatebasa ZmaTasa da Targmnasa wign-
Cvens mama eqvTimes daewesebina da ra warmatebiTac iRwvod-
Ta saRmrToTasa, friad elmoda da ganileoda SuriTa. da pova
vinme sawyalobeli, saxiTa monazoni, da aRZra igi moklvad nen Zmebi da saRvTo wignebs Targmnidnen, Zlier SfoTavda
wmidisa mis; rameTu gamouCnda da hrqua mas viTarmed: “ukue- amis gamo da Suri klavda. man ipova erTi sawyali monazo-
Tu mohkla mbrZoli Cemi efTYme, friadi keTili vyo Sen Tana”. ni da wminda eqvTimes mosaklavad ganawyo. eCvena eSmaki da
vinaAca Seimzada maxYli da eneba moklvaA misi, aramed cud yo uTxra: “Tu moklav Cem winaaRmdeg mebrZol eqvTimes, did
RmerTman ganzraxvaA misi. sikeTes mogcem”. manac moimarjva maxvili, magram RmerTma
rameTu dResa erTsa, aRvida raA godlad da dahKSa kari fuWad uqcia ganzraxva.
mowafeman, da TYT STavidoda TYssa senaksa. da viTarca erT dRes, koSkis Tavze mowafem Caketa kari da Tavisi
mcired STavlo kibeTa godlisaTa, SeemTxYa mas gancofebuli
senakisaken gaemarTa. mcirediT rom Caiara koSkis kibe,

406 407
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

igi monazoni da hrqua, viTarmed: “winaSe mamisa aRval da gacofebuli monazoni Sexvda da uTxra: “mamasTan avdivar
miJame”. xolo igi etyoda, viTarmed: “ara jer-ars esreT da neba momecio”. is ki eubneboda: “ar SeiZleba udrood
uJamod aRslvaA mamisa”. da igi etyoda: “SeuZlebel ars, vi- asvla mamasTan”. is kidev ambobda: “SeuZlebelia, rom ar
Tarmca ara aRved!” da viTar ara utevebda aRslvad sanatre-
avide”. da radganac ar uSvebda mamis sanatreli mowafe,
li igi mowafH mamisaA, meyseulad gancofebulman man iKada
gacofebulma iSiSvla saeSmako maxvili, umowyalod daWra
maxYli igi saeSmakoA da esreT uwyalod daCxuepa sanatreli
igi ZmaA da TYT ivltoda warslvad, da viTar-igi ivltoda, sanatreli Zma da TviTon gaecala; am dros mas mamis sxva
SeemTxYa mas sxuaAca mowafH mamisaA da igica daCxuepa maxY- mowafe Sexvda da isic daWra maxviliT.
liTa. Seiqmna CoCqoli da xmauri, es gaigona Cvenma wminda
xolo iqmna raA KmaA da amboxi, cna ese wmidaman mamaman mamam da maSinve Cavida, Seasrula wesi, orive Zma aziara
Cuenman da meyseulad STavida da srul yvna igini sqemiTa da wminda saidumlos da, wamebis gvirgviniT Semkulni, orive-
aziarna wmidaTa saidumloTa, da esreT, gYrgYniTa wamebisaA- ni wardgnen RvTis winaSe. xolo im borotma aRiara eSmak-
Ta Semkulni, miicvalnes winaSe RmrTisa. xolo medgarman man ismieri waqezeba da, Tavisi borotebis Sesaferisad,
aRiara mterisamieri igi aRZrvaA TYsi da, Rirsad ukeTurebi-
sazarlad aRmoxda suli.
sa TYsisa, mwared warhKda ubadruki igi suli misi.
sxva dros eSmakma monastris mebostne waaqeza da wmin-
kualad sxuasa Jamsa aRZra eSmakman mebostne monastrisaA
da azraxa masca moklvaA wmidisaA mis. da viTarca Kel-yo mey- da mamis mokvla STaagona. rogorc ki Seexo igi mamas, xeli
seulad uqm iqmna Keli misi da daSTa viTarca SeSaA ganKmeli, gauSeSda da gamxmari xesaviT SerCa, sanam ar aRiara yve-
vidremdis aRiara yoveli da locviTa misiTa miiRo kurnebaA laferi da mamis locviT ar miiRo kurneba, da adidebda
da adidebda RmerTsa. RmerTs.
yovelTa maT saTnoebaTa Tana aqunda eseca didi saTnoe- yvela saTnoebasTan erTad, mama eqvTimes is didi saT-
baA, rameTu TYnier gankiTxvisa araras iqmoda yoladve, ram- noebac hqonda, rom gamouZieblad arafers akeTebda, da
eTu ityoda, viTarmed: “mindobaA Tavisa TYsisaA da TYssa ambobda: “Tavis Tavze mindoba da sakuTari survilebis ay-
ganzraxvasa SedgomaA warmwymedeli ars sulisaA, xolo gank-
ola sulis damRupvelia, xolo gamoZieba gadarCenis
iTxvaA winamZRuari ars cxorebisaA, viTarca Tques wmidaTa
sawindaria, rogorc es Cvenma wminda mamebma Tqves”. da es
mamaTa CuenTa”. da ese wesi vidre aRsasruladmde TYsad daim-
arxa. wesi man sikvdilamde daicva.

XXII. iyo wmidaA mamaA Cueni efTYmi saxiTa myudro da 22. iyo Cveni mama eqvTime saxiT mSvidi, gonebiT marTa-
gonebiTa wrfel da mdabal da suliTa ganaTlebul da wmida li, Tavmdabali, suliT ganaTlebuli da wminda, sxeuliT
da guamiTa Zlier saRmrToTa Sina saqmeTa da moRuawebaTa da Zlieri, saRvTo saqmesa da RvawlSi, simaRliT zomieri,
hasakiTa wesier, da TYnier wamebiTa werilTaATa araras daamt- saSualo simaRlisa. wminda werilis damowmebis gareSe
kicebn TaviT TYsiT, gina ityYn, da eklesias dgomasa mKne,
arafers ityoda TavisiT. eklesiaSi mxned idga xolme,

408 409
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

rameTu dgan igi TYnier kuerTxisa da kedelsa miyrdnobisa kverTxis gareSe, Seuryeveli svetiviT, Tavdaxrili da
KelmoWdobiT viTarca sueti Seuryeveli. da piri da Tualni miwisken macqerali. senakSi gaweuli misi Sromis aRricx-
misni iyvnian queyanad mimarT mxedvel. xolo senaksa Sina va vis SeeZleba, es mxolod RmerTma uwyis! radgan yve-
moRuawebaTa misTa aRracxvaA vismca Zal-edva, romelni-igi
lafers farulad iqmoda. samoslad ZaZa hqonda da ZaZaze
RmerTman mxoloman uwynis! rameTu yovelnive farulad aRes-
mZime jaWvi ekida. ra saTnoebac unda gamoeZiaT, keTilad
rulebodes mis mier. xolo arn samoslad misa ZaZaA da ZaZisa
mis zeda jaWY mZimH. da romelica vin saTnoebaA gamoiZios, da mSvenivrad hqonda mas aRsrulebuli. siwminde da ubi-
mis Tana poos mis mier aRsrulebulad keTilad da Suenierad. woeba Seuryvnelad daicva, rogorc RvTis angelozma da
xolo siwmide da qalwulebaA Seuxebeli da ubiwoA daemarxa, caTa Sina myofma. yvela saTnoebaze aRmatebuli mis mier
viTarca angelozsa RmrTisasa da caTa Sina myofsa. xolo Sesrulebuli wignTa Targmaneba iyo, rac Cveni enis gan-
TargmanebaA wignTaA aqunda nametnavad yovelTa saTnoebaTa sanaTleblad gaswia man.
da gYrgYnad da ganmanaTlebelad naTesavisa Cuenisa. Cvenma wminda mama eqvTimem, Tavisi mamis gardacvaleb-
aRasrulna wmidaman mamaman Cuenman evTYmi aToTxmetisa is Semdeg, ToTxmeti weli iwinamZRvra. Semdeg Seevedra
wlisa Jamni, Semdgomad mamisa TYsisa aRsrulebisa, winamZRu-
zemoT xsenebul berebs – episkopos arsens da ioane grZe-
robasa Sina da merme vedrebiTa zemo KsenebulTa maT wmida-
lis Zes, raTa ganTavisuflebuliyo winamZRvrobisagan. xe-
Ta berTaATa – arseni episkoposisaATa da iovane grZelis ZisaA-
Ta – ijmna winamZRurobisagan. rameTu xedvides Rirsni igi davdnen Rirsi berebi, rom mravalgvari zrunvis gamo xeli
berni, romel mizeziTa mravalferTa zrunvaTaATa daexrwe- eSleboda wminda wignebis TargmanebaSi. axla ki moicala
oda Targmanebisagan wmidaTa werilTaAsa, da esreT moicala da Tavis senakSi dajda. Zmebs Seevedra, raTa winamZRvroba
da TYssa senaksa dajda. da winamZRurobaA ZmaTaA Sehvedra giorgis mieRo, rogorc es mama ioanisagan hqonda na-
giorgis, romlisaTYs emcno mamasa iovanes, TYssave naTesav- brZanebi. TviTon ki saRvTo wignebis Targmanebas Seudga
sa. da Tavadi wignTa saRmrToTa Targmanebasa Seudga da fri- da uamravi wigni Targmna, romelTagan ramdenime zemoT
adni wignni Targmnna, romelTaganni raodennime zemo vaxseneT.
gYxsenebian.

XXIII. xolo aqunda zrunvaAca didisa lavrisaA da, vidrem- 23. didi monastris gamoc zrunavda da, sanam emorCile-
dis erCdes, keTilad ganagebda. xolo ukuanaAsknel iwyes bodnen, keTilad ganagebda. bolo dros gaTavxednen,
TavKedobad da abmoxebad da winamZRuarTa zedaAs-zeda cva- (berZnebi), SfoTi Semoitanes, winamZRvrebs cvlidnen
lebad da umetes da umetes aRorZndeboda amboxebaA maTi, vid- xSirad da SfoTic ufro da ufro matulobda, vidre same-
remdis sameufod aRvides da auwyes kostanti mefesa Sfo- fo karze ar mividnen da ar auwyes mefe konstantines am
Tisa maTisaTYs. xolo cna raA mefeman, viTarmed didi evTYmi SfoTis ambavi. mefem rom gaigo, didi eqvTimea maTi mma-
ars ganmgebeli maTi, aRuwoda mas sameufod, raATa yoveli rTvelio, ixmo sasaxleSi, raTa misgan Seetyo simarTle,

410 411
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

WeSmariti iswaos misgan, rameTu didi sarwmunoebaA da siy- vinaidan didad endoboda da uyvarda misi saTno bunebisa
uaruli hqonda misa mimarT Rirsebisa misisaTYs. da Rirsebis gamo.
da viTarca warvidoda winaSe mefisa, Sekribna Zmani yo- sanam wavidoda mefesTan, mama eqvTimem yvela Zma Sekriba,
velni da nugeSinis-sca da tablaA keTili ganumzada da
nugeSi sca, saukeTeso sufra gauSala, akurTxa da evedra,
locvasa daevedra. da merme warvida sanatrelisa da qristes
misTvis elocaT. Semdeg mivida sanatrel da qristes nebis
nebis-myofelisa Teofane xucisa, romlisa mimarT didi siy-
uaruli aqunda mamasa evTYmes, rameTu siyrmiTgan aqa aRzrdil myofel Teofane xucTan, romlis mimarTac didi siyvaru-
iyo da yovliTa saTnoebiTa ganSuenebul iyo. da iyo igi mRde- li hqonda mama eqvTimes, vinaidan bavSvobidan aq iyo
li saTnoA uflisaA da swavluli friad da KelovnebiT mwer- aRzrdili da yovelgvari saTnoebiT Semosili. uflisa-
ali wignTa saRmrToTaA, romlisaTYs wamebda mamaA efTYme, Tvis saTno mRvdeli friad ganswavluli iyo, saRvTo wign-
viTarmed: “ufroAs aTas xuTasisa drahknisa uwerian wignni Ta weraSi daxelovnebuli, ris Sesaxebac mama eqvTime
monastrisani Sina da gare”. da vinaAT arseni da iovane Seis- brZanebda: “aTas xuTas drahkanze meti Rirebulebis monas-
uenes, mravalgzis mas hkiTxavn sulierad mamaA Cueni. amis ukue tris wignebi dauweria Sin da gareT”. arsenisa da ioanes
netarisa berisa warvida da moikiTxa igi tiriliT da locvasa
gardacvalebis Semdeg Cveni mama xSirad mas ekiTxeboda
daevedra. xolo igi moexYa da cremliT hrqua, viTarmed: “vaAme
xolme. swored am netar berTan wavida, tiriliT moikiTxa
ubadruksa, rameTu arRara odes gixilo Sen Korcielad, N
wmidao mamao!” da TYT mamaAca efTYme ewameboda sityuaTa da masac sTxova, eloca misTvis. xolo igi moexvia da acrem-
misTa, romeli-igi iqmna da aResrula orTave winawarmety- lebulma uTxra: “vai me, ubadruksa, radgan aRarasodes
uelebaA. gnaxav xorcielad, hoi, wmidao mamao!” da TviTon mamac
rameTu, viTarca vTquT, aRvida RmerTSemosili mamaA Cueni emowmeboda mis am naTqvams; asec moxda, da orives winas-
efTYme sameufod, da viTarca cna mefeman mislvaA misi, did- warmetyveleba aRsrulda.
iTa pativiTa moikiTxa igi da gamohkiTxa saqme lavrisaA. da rogorc vTqviT, Cveni RmerTSemosili mama eqvTime miv-
vidre daurvebadmde yovlisa sauravisa mravalni Jamni ida samefo karze. mefem misi mosvla rom Seityo, didi pa-
gardaKdes da moiwia dResaswauli wmidisa iovane RmrTisme-
tiviT moikiTxa da monastris saqmeebi gamohkiTxa. didma
tyuelisaA da, viTarca aqunda CueulebaA, didebulad
drom ganvlo, vidre yvela sazrunavs mouvlida. wminda
gardaiKada da mravalni glaxakni iRuawna da monazonTa maT,
romelTa Tana iyo, keTilad nugeSinis-sca da TYT TaviT ioane RvTismetyvelis dResaswaulmac moaRwia da,
TYsiT hmsaxura da yovliTa keTiliTa aRavsna. Cveulebisamebr, didebulad gadaixada, glaxakebisaTvis
da amisa Semdgomad Tavadman piri iKsna da mcired ganis- izruna, im monazvnebs, romlebic Tan axldnen, nugeSi sca,
uena Sromisagan. da viTarca aRdga, moeKsena xati wmidisa io- TviTon emsaxura da yvelanairi sikeTiT aavso.
vane maxarebelisaA, romeli mxatvrisada mieca gansagebelad, amis Semdeg man piri gaixsnila da cota daisvena. roca
da ubrZana mowafesa, raATa warvides da uTxras, viTar jer- wamodga, gaaxsenda wminda ioane maxareblis xati, romelic
ars SekazmvaA misi. da merme hrqua, viTarmed: “viTar-igi gYKms mxatvrisaTvis mieca gansaaxleblad. ubrZana mowafes, raTa
wasuliyo da ekiTxa, rogor aris misi ganaxlebis saqmeo.

412 413
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

Cuen, nuukue da ver gaagono, Svilo! aramed damisxen saKe- magram Semdeg uTxra: “vaiTu Cven rogorc gvWirdeba, ver
darsa da me TYT warvide”. gaagebino, Svilo! jori Semikazme da me TviTon wavalo”.
xolo iyo jori igi axlad syiduli da mankieri, da maT ara es jori axladnayidi iyo da avzniani gamodga. maT ar
icodes simedgre misi da znoanebaA. da viTar warvles xani
icodnen am pirutyvis uvargisoba da avznianoba. erTxans
raodenime, pova vinme glaxaki, romeli iTxovda qvelis-saq-
rom iares, erT glaxaks Sexvdnen, romelic mowyalebas iTx-
marsa, da dadga wmidaA mamaA Cueni, raATamca misca mas qvelis-
saqmari. xolo igi aRdga Semosili ZonZebiTa da mohmarTa miRe- ovda. Cveni wminda mama SeCerda, raTa mowyaleba mieca, xolo
bad qvelis-saqmisa. xolo viTarca daxedna mankierman man sax- ZonZebiT Semosili glaxaki miexala mamas. avznianma jorma
edarman, myis ganhkrTa da iwyo sivltolad da aqa da iqi rom daxeda mas, ucbad dafrTxa, gaqanda, Tan aqeT-iqiT aw-
ekueTeboda, vidremdis ficxlad mowyla wmidaA igi da ydeboda, sanam Cveni sanatreli mama saSinlad ar daaSava
sanatreli mamaA Cueni. da viTarca gardamoagdo, friadi eri da ar mokla. roca gadmoagdo, didZali xalxi Seikriba,
Sekrba mis zeda, rameTu yovelni mecnier iyvnes da yovelni radgan yvela icnobda mas, da yvelani tirodnen da iglovd-
tirodes da iglovdes. da merme wariRes monastrad, sada-igi nen. Semdeg gadaasvenes monasterSi, sadac misi savane iyo.
savane eyo.
konstantine mefem es rom Seityo, didad Sewuxda,
da viTar esma kostanti mefesa, didad Sewuxna da warav-
gamogzavna erTi Tavisi axlobeli da miusamZimra. aseve
lina TYsi vinme sakuTari da moikiTxa igi. da egreTve mo-
qalaqeTa, didebulTa da mTavarTa da palatisaTa didi sarw- moqalaqeni, didebulebi, mTavarni da kariskacebi – yvelas
munoebaA da siyuaruli aqunda, da yovelni movidodes da crem- didi rwmena da siyvaruli hqondaT misadmi, modiodnen da
liTa iltobvodes da ambors-uyofdes da warvidodes. cremlad iRvrebodnen, eamborebodnen da midiodnen.
qarTvelTaTYs kula raA vin Tquas? rameTu yoladve ga- qarTvelebze ra unda iTqvas? isini sul ar moSorebi-
nuSorebel iyvnes angelosTa mobaZavsa mas guamsa missa da an angelozTa msgavs mis neSts, TavSi cemiTa da moTqma-
tyebiTa friadiTa eglovdes sioblesa TYssa. godebiT iglovdnen TavianT daoblebas.
da esreT locvasa Sina da madlobasa RmrTisasa gardai- amgvari locviTa da RvTisadmi madlierebiT gardai-
cvala samgzis sanatreli igi da RmerTSemosili mamaA Cueni
cvala Cveni sanatreli da RmerTSemosili mama eqvTime;
efTYme da friadi mwuxarebaA moiwia Cuen zeda, romelni da-
udidesi mwuxareba dagvatyda Tavs, raTgan ganvSordiT
vakldiT tkbilsa mas da sawadelsa mamasa Cuensa. xolo igi
warvida winaSe RmrTisa naTelsa mas miuaCrdilebelsa, yov- Cvens tkbilsa da sasurvel mamas, xolo igi wardga RvTis
elTa Tana wmidaTa, romelni saukuniTgan saTno-eyvnes RmerT- winaSe maradiul naTelSi da yvela wmindanTan erTadaa,
sa, da meox ars cxorebisaTYs sulTa CuenTaAsa winaSe samebisa romelnic odiTganve saTno-eyo1 RmerTs da igi Suam-
wmidisa. xolo patiosanni igi nawilni misni aRmoiyvannes TYs- dgomelia wminda samebis winaSe Cveni sulebis cxonebisa-
save monastersa da daisxnes samarxosa luskumasa, taZarsa Sina Tvis. misi patiosani neSTi miasvenes missave monasterSi,
wmidisa iovane naTlis-mcemelisasa. da romelni sarwmunoebiT da Caasvenes luskumaSi2, wminda ioane naTlismcemlis

1. saTno-yofa – mowoneba
2. samarxo luskuma – kubo, maRali dasamarxavi adgili

414 415
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

mouKdebian, kurnebisa madlTa aRmoivseben uxuebiT kadniere- taZarSi. vinc rwmeniT uaxlovdeba, kurnebis madliT ivse-
biTa misiTa winaSe RmrTisa. ba uxvad, misive kadnierebiT RvTis winaSe.
aResrula samgzis sanatreli mamaA Cueni evTYmi Tuesa mais- samgzis sanatreli Cveni mama eqvTime gardaicvala
sa aTcametsa, dResa orSabaTsa, indiktionsa aTerTmetsa,
camet maiss, orSabaT dRes, meTerTmete indiqtionSi, qvey-
welTa dasabamiTgan soflisaAT equs aTas xuTas ocdameaTe-
nis dasabamidan eqvsi aTas xuTas ocdameTeqvsmete wels1,
qusmetesa welsa, sadidebelad mamisa da Zisa da sulisa wmidisa,
romlisaA ars didebaA da pativi aw da maradis da ukuniTi uku- sadideblad mamisa da Zisa da sulisa wmidisa, romlisa ars
nisamde, amen1. dideba da pativi aw da maradis da ukuniTi ukunisamde.
amin.

XXIV. xolo vinaATgan wmidaman mamaman Cuenman evTYme 24. rodesac Cvenma wminda mama eqvTimem monastris
winamZRurobaA monastrisaA dauteva da, viTarca zemo vTquT, winamZRvroba miatova da, rogorc zemoT vTqviT, giorgi
giorgi mamad daadgina, kninRa-da umetesni zemoKsenebulTa
daadgina, zemo xsenebuli wesebi giorgim, cotad Tu bev-
maT wesTaganni Secvalna da TYssa nebasa da ganzraxvasa
rad, Secvala, Tavis nebasa da survils mihyva da ramdenime
Seudga da sxuaTa raTme wesTa da kanonTa eneba damtkicebaA.
xolo didsa evTYmis daRacaTu uZnda saqme ese, aramed, sxva wes-kanonis damtkicebac ineba.
vinaATgan mSYdobis-moyuare iyo da savse siyuaruliTa, marTalia, did eqvTimes umZimda misi es saqme, magram,
yoladve ara acila, aramed TYssa msaxurebasa gankrZalul iyo vinaidan mSvidobismoyvare da siyvaruliT savse iyo, ar
da wignTa saRmrToTa Targmnasa Seqceul. xolo igi Korciel- moaSora winamZRvrobas. Tavad saRvTo wignebis TargmniT
Ta saqmeTa zeda frTxil iyo da mis Jamisa warCinebulTa da iyo dakavebuli. xorcieli, amqveyniuri saqmeebis mimarT
mTavarTa winaSe saxelovan, da mTaA yoveli didad pativs-scem- frTxili iyo da im dros warCinebulTa da mTavarTa wi-
da da ekrZalvoda. da kualad berZenni friad raAme Seiyuarna naSe saxelganTqmuli, mTeli mTawminda didad scemda pa-
da ganamravlna da sruliad maTda mimarT midrka, xolo
tivs da krZalviT epyroboda. berZnebi metad Seiyvara,
qarTvelni, viTarca nasxurni raAme da undoni, ugulebels-
moamravla isini da mTlianad maTken gadaixara, qarTvelebi
yvna da Seamcirna. rameTu, viTarca uwyiT yovelTa, adre Se-
viryeviT da mimosulasa moswrafed SeudgebiT da amiT mizez- ki, rogorc arad Casagdebni da uvargisni, ugulebelyo da
iTa friad vavnebT TYsTaca sulTa da adgilsaca. xolo igi Seaviwrova. rogorc yvelam viciT, swrafad davadgebiT
viTarca iyo frTxili da mZime kaci, meti raAme Sepovnebani da xolme meryeobas, aqeT-iqiT mimosvlas veSurebiT, da am
liqnani ver SeeZlnes, da kualad, vinaATgan ixila, romel fri-
adi eri saKmar iyo sivrcisaTYs monastrisa da simravlisaTYs 1. indiqtioni – 532-wliani cikli (iwyeboda 1 seqtembers); ese
samsaxurebelTaAsa, da Cuen ara davdgebodeT, berZenTa mieq- igi, meTermete indiqcionia 532 jer 11=5852 weli. dasabamidan
6536 weli aTvlilia bizantiuri sistemiT. sazogadod, qveynis
gaCenidan qristemde Cven viTvlidiT 5508 wels, maSasadame,
1 aq wydeba H xelnaweri. wminda eqvTime gardacvlila: 6536 – 5508 = 1028 wels!

416 417
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

ca da igini ganamravlna. garna, vinaATgan WeSmaritisa jer- mizeziT sakuTar sulsac vivnebT da sakuTar samyofsac.
ars TqumaA, ukueTu movidis vinme qarTveli, romelsa krebul- rogorc frTxilsa da dinj kacs, pirferoba da liqna ar
sa Sina SeeZlis msaxurebaA, raAca eKmarebin, yovliTave fer- SeeZlo, da naxa, rom monasterSi didi adgili iyo darCe-
iTa aRaSenis, xolo ukueTu krebulsa Sina ara enebis yofaA,
nili, sadac xalxs SeeZlo msaxureba, Cven ki ar vCerdebod-
sadaca soxasterTa monastrisaTa enebis dajdomaA, pursa ar-
iT. amitom berZnebs miubrunda da isini moamravla. ise ki,
avis uyenebn qarTvelsa; ese kula viTa Savi grigol iyo da
zaqaria mirdatis-ZH da arseni da sxuani eseviTarni kacni, simarTle unda iTqvas: romelime qarTveli rom modioda
didiTa pativiTa pativ-scemn da mowled moikiTxavn da, vi- xolme, romel eklesiaSic inebebda, iq SeeZlo emsaxura; Tu
Tarca hnebavn, aRaSenebn. eklesiaSi ar inebebda yofnas, monastris romel soxaster-
da amas eseviTarsa saqmesa Sina gardaKdes Jamni ravden- Sic1 inebebda, iq SeeZlo dajdoma. purs aravin uWerda
nime. da amisa Semdgomad, JamTa romanoz mefisaTa, didad qarTvels. Savi grigoli, zaqaria mirdatis Ze, arseni da
warCinebul iqmna giorgi winaSe romanoz mefisa da didad sak- sxva maTi msgavsnic, didi pativiT iyvnen, gulmxurvaled
uTar da pativcemul. da merme – Tu viTar iqmna, RmerTman moikiTxavdnen xolme aq mosulT da, rogorc undodaT, ise
uwyis – gandgomilebaA da orgulebaA daswames diogenisa
aSenebdnen da sikeTiT avsebdnen aqaurobas.
visTYsme, romlisaTYs Tques, Tu misi undao mefobaA gior-
amgvarad ganvlo ramdenime xanma. amis Semdeg, ro-
gis, da amis mizezisaTYs eqsoria-iqmna giorgi monovats da
mun aResrula eqsoriobasa Sina. da monasteri da Cuen yovel- manozis mefobis dros, giorgim didad gaiTqva saxeli mefe
ni, romelni daSTomil viyveniT mas Jamsa, didsa Relvasa da romanozis winaSe da dauaxlovda mas. mere ki, rogor mox-
mimotacebasa STavcYveniT, rameTu samgzis daityuena monas- da, RmerTma uwyis, - gandgomileba da orguloba daswames
teri da, raAca dristi turfaA iyo mamaTa CuenTa mogebuli, vinme diogenis gamo, romelzec ambobdnen, amisi gamefeba
yoveli iavar-iqmna, da egreTve ganZi da kumaSi. undodao giorgis. am mizeziT giorgi monovatSi gaaZeves
da iq gardaicvala. monasteri da Cven yvelani, vinc im dros
viyaviT aq, did SfoTSi, tanjvasa da gasaWirSi CavcvivdiT,
radgan samjer mooxrda monasteri, rac ki Zvirfasi ganZi
hqondaT Cvens mamebs SeZenili, yvelaferi miitaces, aseve
sxva Zvirfaseuloba da qoneba.

XXV. da vinaATgan berZenTa eseviTari Jami poves, Kelyves 25. berZnebma amiT isargebles da yvelanair Rones mi-
yovliTa Ronis-ZiebiTa, raATamca qarTvelni amis monastris- marTes, raTa qarTvelebi am monastridan amoeZirkvaT. ami-
agan aRmohfxurnes. da amis pirisaTYs didi moswrafebaA aC- saTvis didi mondomeba gamoiCines, mTeli mTawminda amoi-
uenes da mTaA yoveli Tana-Seiwies da saberZneTisa didebul- yenes gverdiT, saberZneTis didebulebi da samefo karis
ni da palatisa warCinebulni yovelni midriknes da mravali
1 soxasteri – sadayudebeli, Camosajdomi.

418 419
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

SromaA da Wiri da rudunebaA Cuen zeda moa wies. da, raATa yvela warCinebuli gadaibires da mravali Sroma, garja
mokled vTqua, rameTu, ara Tumca ufali Seweul iyo Cuenda da gansacdeli dagvawies. mokled rom vTqvaT, rom ar yo-
da meoxebaA wmidisa RmrTis-mSobelisaA da maT wmidaTa mama- filiyo Cvens Semwed ufali, wminda RvTismSoblis meoxe-
Ta CuenTa madli da locvaA, dRes arcamca erTi qarTveli ara
ba da Cveni wminda mamebis madli da locva, dRes verc erT
ipoebis eseviTarsa amas vrcelsa da didebulsa lavrasa Sina,
qarTvels veRar vnaxavdiT am vrcel da didebul monaster-
romeli-ese friadiTa warsagebeliTa da mravliTa ofliTa maT
wmidaTa mamaTa CuenTaATa Cuen qarTvelTaTYs aRSenebul iyo Si, romelic Cveni wminda mamebis udidesi garjiTa da of-
da aRmarTebul. liT aSenda da aRimarTa CvenTvis – qarTvelebisaTvis.
da amis pirisaTYs, raATa eseviTari ese boroti, romeli imisaTvis, rom ar daviviwyoT is boroteba, rac berZneb-
moawies Cuen zeda berZenTa, ara daviwyebul iqmnas, da kual- ma dagvawies da, momavalSic rom ar CavcvivdeT amgvar
ad Semdgomad Cuensa momavalni eseviTarsave Wirsa STacYven, gaWirvebasa da gansacdelSi - yvela Zma erTad SevikribeT
amisTYs zogadiTa ganzraxviTa yovelni Zmani erTad Sevker- da erTxmad am saxiT davwereT qvemoT motanili anderZi
biT da erTiTa ganzraxviTa ese quemowerili mosaKsenebeli mama svimonis winamZRvrobis dros, da amas vambobT:
davwereT amiT piriTa da saxiTa JamTa sYmeon mamisaTa da es-
“RvTis madliTa da wyalobiT aRiZrnen Cveni wminda
reT vityYT:
mamebi: ioane, ioane da eqvTime, da am wminda mTaze movid-
“vinaATgan madliTa da wyalobiTa RmrTisaATa aRiZrnes
wmidani mamani Cuenni iovane da iovane da efTYmi da amas wmi- nen mravalTaTvis gansasveneblad da Cveni modgmis aq mosam-
dasa mTasa moiwines navT-sayudelad sulTa mravalTa da gan- ravleblad, da didi RvawliTa da udidesi xarjiT aaSenes
mamravlebelad naTesavisa Cuenisa da didiTa RuawliTa da fri- es didebuli monasteri qarTvelTa dasamkvidreblad, Sem-
adiTa warsagebeliTa aRaSenes didebuli ese lavraA samkY- deg berZeni RvTismsaxuri mefeebis samsaxuris wil maTive
drebelad qarTvelTa da merme RmrTis-msaxurTa berZenTa boZebulobiT, skliarosis gandgomilobis dros, gaafar-
mefeTa msaxurebiTa da momadlebiTa, JamTa gandgomilisa Toves, gaamdidres da miuerTes miwebi da monastrebi,
skliarosisaTa, ganavrces da ganamdidres da mougnes dabani oqrobeWdiT damtkicebuli, rogorc zemoT aRvwereT, da
da monasterni da oqrobeWedni, viTarca zemoweril ars, da
keTilad daasrules sicocxle da saukuno cxovreba daim-
keTiliTa aRsasruliTa daiZines da warvides cxorebad sauku-
kvidres.
nod.
“da mkYdrad da ganmgebelad dauteves netari evTYmi, ganmgeblad netari eqvTime datoves, romelmac es wmin-
romelman yovliTa wesiTa keTiliTa ganaSuena wmidaA ese ad- da adgili keTili wes-kanoniT Seamko, wminda werilis
gili da TargmanebiTa wmidaTa werilTaATa gananaTla da Seam- TargmanebiT gaanaTla, gaamSveniera Cveni modgma da ena,
ko naTesavi da enaA Cueni da JamTa mravalTa keTilad damwyso mravali xnis manZilze mwyemsa misdami rwmunebuli samw-
samwysoA ese misda rwmunebuli da, vinaATgan siSorH quey- yso. Cveni qveyana metad Sors iyo da am vrcel didebul
anisa CuenisaA did iyo, da sivrce adgilisa amis didebulisaA adgilze Semwed da msaxurad man berZnebi Seiwynara Tavi-
friad iyo, Semwed da msaxurad Seiwynarna berZenni umankoe- si umankoebiTa da gulwrfelobiT, da ase gamravlda am
biT da siwrfoebiT da esreT ganmravlda naTesavi berZenTaA
monasterSi berZenTa modgma. amis Semdeg man uari Tqva

420 421
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

lavrasa amas; da Semdgomad mciredisa Jamisa ijmna winamZRu- winamZRvrobaze da Tavisi naTesavi giorgi daadgina
robisagan da TYsi naTesavi giorgi mamad daadgina da Tavadi winamZRvrad, TviTon ki mSvidad cxovrobda. misi saTnoeba
myudroebiT cxovndeboda, romlisa-igi saTnoebaTa saxeli da da Rirseba mTels saqarTvelos ganefina, da ara mxolod
RirsebaA yovelsa saqarTvelosa ganefina da ara xolo
saqarTvelos, aramed saberZneTsac. amis gamo mravali Rirsi
saqarTvelosa oden, aramed saberZneTsaca; da amis mizezisaTYs
da wminda adamiani modioda mis saxilvelad da naTliT
mravalni Rirsni da wmidani kacni movidodes misa da ganaTlde-
bodes xilviTa misiTa, viTarca saxed: iovane grZelis-ZH da ivseboda, rogorebic iyvnen: ioane grZelis-Ze, arseni
arseni episkoposi ninowmideli da Rirsi iovane xaxuleli da ninowmindeli episkoposi, Rirsi ioane saxuleli da
oqropiri da sxuani mobaZavni maTni da merme netari beri gr- oqropiri, da sxva misi mimbaZvelni; Semdeg netari beri
igol, axali abraham stumrismoyuarH, da zaqaria mirdatis ZH grigoli, axali abraam stumarTmoyvare, zaqaria mirda-
da arseni da sxuani mobaZavni maTni, romelni-igi viTarca mama- tis Ze, arseni da sxvebic, romlebic, viTarca saxierma mamam,
man saxierman Seitkbnis da yovliTa gansuenebiTa ganusuenis; Seitkbo da mSvidobiT miiRo. ase saTnod, saRvTo moqalaqe-
da esreT saTnod RmrTisa moqalaqobasa Sina uflisa mimarT obiT miicvala uflis winaSe, rogorc zemoT vTqviT,
miicvala, viTarca zemo moviKseneT, da Zmani qarTvelni mama-
qarTveli Zmebi mama giorgis da mama grigolis Seavedra.
sa giorgis da mamasa grigols Sehvedrna.
cota xnis Semdeg mama giorgi daviwyebas mieca, ara-
“da ara mravlisa Jamisa Semdgomad mamaA giorgi daviwye-
bad movida, da arca erTi raA zrunvaA aqunda qarTvelTa aRor- nairad aRar zrunavda qarTvelTa asaRorZineblad, aramed
ZinebisaA, aramed sruliad berZenTa mieqca da igini ganamrav- mTlianad berZnebisken gadaixara da isini moamravla. ram-
lna, da Semdgomad raodenisame Jamisa miicvala eqsoriobasa denime xnis Semdeg gaaZeves da iq miicvala, rogorc zemoT
Sina, viTarca zemo moviKseneT. da mieriTgan wmidaA beri gr- vaxseneT. amis Semdgom wminda beri grigoli gaxda
igol iyo navT-sayudel qarTvelTa naTesavisa da nugeSinis- qarTvelTa navsayudeli da nugeSismcemeli.
mcemel. radganac mama giorgi Sors, gadasaxlebaSi miicvala,
“xolo viTarca mamaA giorgi eqsoriobasa Sina miicvala xolo Cven metad cotani viyaviT, berZnebma amiT isargebles
da Cuen friad Semcirebul viyveniT, Jami poves berZenTa, da
da cecxliviT aRegznen Cven winaaRmdeg, Cveni sruliad
viTarca cecxlni aRegznnes Cuen zeda da sruliad aRmofxu-
amoZirkva da Cveni samkvidreblis dapyroba indomes.
raA Cueni eneba da dapyrobaA samkYdrebelisa CuenisaA. da umZ-
imesi ese iyo, rameTu, romelsa-igi maSin winamZRurobaA epyra, yvelaze mZime is iyo, rom vinc maSin winamZRvrobda, is gax-
igi iyo Semwe maTda, giorgi ukeTuri, araAT umolxinesi pir- da imaTi Semwe – giorgi ukeTuri, arafriT iyo umjobesi
velisa mis giorgisi, romeli winaaRudgeboda didsa aTanasis, im pirvel giorgize, romelic win aRudga aTanase dids,
daRacaTu ukuanaAsknel Seinana. da amis mizezisaTYs didsa Tumca bolos ki Seinana. am mizeziT did gasaWirSi viya-
Wirsa Sina viyveniT da sawunel da saZulel maTda. da TYToeu- viT, maTgan Seuracxyofilni da moZulebulni. arc ki Sei-
lad arca Tu SesaZlebel ars yovlisave warmoTqumaA, ravdenni Zleba yovelive imis Tqma, Tu ramden ginebas, ramden Seu-
ginebani, ravdenni Seuracxebani da yuedrebani moiweodes maT racxyofasa da sayvedurs viTmendiT yoveldRe; cemasa da
mier Cuen zeda dRiRi-dRe; da cemiTa da guemiTa da
gvemaSi, metad did devnasa da urvaSi viyaviT,

422 423
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

mwvalebelad xadiTa Seiwrebulni didsa urvasa Sina viyven- mwvalebladac ki Segvracxes. isic ki indomes, rom
iT. da eseca eneba, raATamca saxelica maSenebelTaA mSenebelTa saxelebi aRmoefxvraT.
aRmohKoces. yovelive amas rom xedavda netari mama grigoli, guli
“amas yovelsa raA xedvida netari mamaA grigoli, elmoda
stkioda da ewvoda, maradis cremliT evedreboda RmerTs,
guli misi da Seiwueboda wyalobiTa CueniTa da maradis crem-
raTa ukeTesi wili ergunebina CvenTvis. ase rom wuxda,
liT evedrebin RmerTsa, raATa umjobesi Cueni ganigulos. da
esreT raA eurvoda, misca RmerTman kaci oriTave marjuH da misca RmerTma ori marjve da gonieri kaci – netari arse-
savse gonierebiTa, \ netari arseni, romelman-igi ara Seiwya- ni, romelmac ar daindo sakuTari Tavi, aramed mTeli Tavi-
la Tavi TYsi, aramed yovelive moswrafebaA aCuena damtkice- si mondomeba Cvens aq damkvidrebas moaxmara, ramdenime sxva
bisa CuenisaTYs, sxuaTa ravdenTame qristes moyuareTa ZmaTa qristes moyvare ZmasTan erTad, romelTa xseneba da kurTx-
Tana, romelTa-igi saukunomca ars saKsenebeli da kurTxevaA eva saukunod iqneba. arc SeiZleba imis aRricxva, Tu ram-
maTi. rameTu arca Tu egebis, ravdenni Ruawlni moiTminnes, deni Sroma da Rvawli daiTmina TiToeulma maTganma: zR-
yovelTave TiToeulad aRricxuvaA: mimoslvaA Cueni zRYT da viTa da xmeleTiT mimosvla afxazeTsa da qarTlSi, save-
KmeliT da afxazeTs da qarTls savedrebelTa wignTaTYs
drebeli werilebiT berZen mefeTa winaSe; ramdenjer
berZenTa mefeTa winaSe, da ravdengzis moviRiT wigni TYTmpy-
mogvitania TviTmpyrobelTa werili da CamovsulvarT,
robelTaA da CamovidiT, da kualad ginebiTa da SeuracxebiTa
wargudevnnian usagzloni da uKamurni Jamsa RelvaTa-texi- magram isev lanZRviTa da SeuracxyofiT gavuZevebivarT
sa da zamTrisasa. da esreT anu TxoviT aRvidiT kualad sameu- usagzloni da fexSiSvelni Relva-texasa Tu zamTarSi.
fod anu RmrTis-moyuareTa kacTa wyalobiTa da kualad Semdeg isev avdiodiT TxovniT samefo karze, isev Sevsti-
SevstirodiT da vesamarTlebodiT mefeTa. da kualad mun aR- rodiT da samarTals viTxovdiT mefeebisagan. da iq kvlav
gYdginnis RmerTman mourneni da guzrdidian, viTar-igi mogvivlenda xolme RmerTi mzrunvelebs, da isinic gviv-
qristes-moyuareni Zmani – CorCaneli da farsman, romelTa- lidnen, rogorebic iyvnen qristes moyvare Zmebi – CorCane-
igi didad aRgYpyres Keli wyalobi saA, – aTas wilad miagen li da farsmani – rac wyalobisaTvis xeli mogvimarTes –
ufalman! da amaT raA WirTa Sina viyveniT aramciredni gan-
aTas wilad miagos maT ufalma! amgvar gasaWirSi rom viya-
sacdelni moiweodes dRiTi-dRe ZmaTa zeda da ufroAsad ne-
viT, aramcire gansacdeli yoveldRiurad xvdebodaT Zmebs,
tarsa arsenis, rameTu iguemaca, da mravali SromaA daiTmina
da sapyrobiled SewyudevaA da kicxevaA da basrobaA, da egreTve ufro ki, netar arsenis, radganac igvema kidec, mravali
ZmaTa yovelTa. xolo wmidaA beri grigol nugeSinis-gucemn sxva tanjvac daiTmina: sapyrobileSi damwyvdeva, dacinva
da ganguamKnobn, raATa ara sulmokle viqmnneT. da gakicxva; da amis msgavsad sxva Zmebmac. xolo wminda beri
”ese yoveli raA ixila RmerTman yolad Zlierman, saxiere- grigoli, nugeSs gvcemda xolme, gvamxnevebda, raTa sulmo-
biTa TYsiTa lmobier yo guli miqael qristes-moyuarisa me- kleni ar gavmxdariyaviT.
fisaA da wyalobad Cuenda moaqcia da Semdgomad didTa bWo- yovelive es rom ixila yovladZlierma RmerTma, Tavi-
baTa da gamoZiebaTa Rirsi mamaA Cueni grigoli wyalobiT si saxierebiT guli moulbo qristesmoyvare mefe miqaels
da wyalobiT Semoabruna Cvenken. didi bWobisa da

424 425
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

moikiTxa da nebiTa RmrTisaATa kualad dagYmkYdra adgili gamoZiebis Semdeg Cveni Rirsi mama grigoli wyalobiT
Cueni da sayofeli winaZRomiTa da moRuawebiTa grigolisiTa moikiTxa, RvTis nebiT, kvlav dagvimkvidra Cveni adgil-
da arsenisiTa da yovelTa ZmaTa CuenTaATa, romelTa-igi iRu- samyofeli, grigolis, arsenis da sxva Zmebis
awes vidre sisxlTa daTxevadmde. da Cuen SemovkerbiT da mad-
winamZRolobiT, romelTac sisxlis daTxevamde ibrZoles.
li miveciT RmerTsa da mravalTa maT WirTagan ganvisueneT.
Cvenc SemovikribeT, madloba SevswireT RmerTs da
“da gardaKdes raodennime Jamni da mixael mefH Tesalo-
nikes Camovida. kualad aRetyinnes Cuen zeda berZenni, da mTaA mravali gasaWirisagan davisveneT.
yoveli aRZres da didebulni yovelni gandriknes da eneba, gavida ramdenime xani. mefe miqaeli TesalonikeSi
raATamca pirveli igi bWobaA da RmrTisamieri Cuen zeda Camovida. kvlav aRiZrnen Cven winaaRmdeg berZnebi, mTeli
wyalobaA cudmca yves da amao. aramed ganacruva RmerTman mTawminda Seagulianes da yvela didebuli gadaibires,
zraxvaA maTi da amao yo aRZrvaA maTi, rameTu kualadca Keli undodaT, rom is gadawyvetileba da RvTis wyaloba amaod
wyalobisaA aRgYpyra RmerTman da ara ganguTxina wmidaman darCeniliyo. magram gaucrua RmerTma maT es ganzraxva,
RmrTis-mSobelman taZrisagan TYsisa, romlisa-igi Kel-yves kvlav wyalobis xeli ganipyro Cvenken RmerTma da ar
yovliTave Ronis-ZiebiTa, raATamca, vinaATgan monasteri ver
gamogvaZeva wminda RvTismSobelma Tavisi taZridan; yvela
wagYRes, baremca didi eklesiaA raAT migYRes. reca samarTal-
RoniTa da xerxiT ecadnen, raTa didi eklesia mainc waeg-
ica Seswevda, rameTu, vinaATgan aRSenebul iyo, maT hqonebo-
da igi eklesiaA, da, viTarca hxedavT, uaRres qebisa aRmate- lijaT, raki monasteri ver wagvarTves. marTlac uaRresi
bul ars haerovnebaA da Sue nierebaA misi, romel amas mTasa qebis Rirsia misi aRmatebuli brwyinvaleba da mSveniere-
Sina, daRacaTu friad arian monasterni, garna msgavsi misi ara ba, ise rom, TumcaRa bevria am mTaze monasteri, magram misi
ipoebis, da ara xolo mTasa, aramed sxuaTaca mravalTa adg- msgavsi ar moipoveba ara mxolod mTawmindaze, aramed sxva
ilTa. garna esreTca urgeb iqmna Kel-yofaA maTi, rameTu wmi- adgilebSi. magram usargeblo iyo maTi cda, radgan wmin-
daman RmrTis-mSobelman Cuen glaxakTa gYboZa didebuli igi da RvTismSobelma Cven, glaxakebs, gviboZa Tavisi didebu-
didebisa TYsisa taZari, da yoladve gYRuwis da gufaravs uR- li taZari da mudam zrunavs da gvifaravs Cven, uRirsebs,
irsTa amaT da ucxoTa madidebelTa da samwysoTa TYsTa. da,
mis madidebel samwysos. rogorc vTqviT, es mZime brZola
viTarca vTquT, raJams esreT mZimed brZola gYyves, dajda
rom gagviCaRes, kvlav dajda qristesmoyvare mefe mixae-
kualad qristes-moyuarH mixael mefH da friadiTa gamoZie-
biTa ganbWo da eklesiaA da monasteri yovliTurT monagebiT li, kargad gamoiZia yovelive, eklesia da monasteri yve-
da simdidriT Cuen gYboZa da friadi wyalobaA da sitkboebaA la misi simdidriTa da qonebiT Cven gviboZa da udidesi
mogufina, miagen qristeman aTas wilad sulsa missa! wyaloba da sitkboeba mogvafina – miagos qristem aTas
“mamaA grigol pirvel amis meorisa bWobisa micvalebul wilad mis suls!
iyo. xolo arseni Semdgomad amis meorisa bWobisa miicvala. mama grigoli pirveli gansjis dros gardacvlili iyo,
da ese mravlisagan mciredi mogYKsenebia. xolo arseni am meore gansjis Semdeg gardaicvala. mcireds
mogaxsenebT mxolod.

426 427
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

“da vinaATgan ese yoveli da amisa umravlesi moiwia Cuen vinaidan yovelive es da amaze umetesic gadagvxda Tavs,
zeda da mravalni ZmaTa CuenTagannica gardaiqces da mieqces da Cvens ZmaTagan mravali gadaixara da miemxro Cvens
CuenTa winaaRmdgomTa, da amis yovlisagan SegueSina da mo- winaaRmdgomebs, SevSindiT, es anderZi davwereT da dav-
saKsenebeli ese aRvwereT da davdeviT Semdgomad Cuensa
deT Cven Semdgom momavalTaTvis, raTa ar daiviwyon da ar
momavalTa naTesavTaTYs, raATa ara daviwyebul iqmnas da gare-
ugulebelyon es mravalgvari SfoTi da Relva. yvela
war eseviTari ese mravalferi RelvaA. da erTiTa erTobiTa
amas vityYT, viTarca erTisa piriTa yovelTa qarTvelTa Tana, qarTvelTan erTad erTxmad amas vambobT, sadac arian isini
romelni sadaca arian aRmosavalisaTa da Savisa mTisaTa da – aRmosavleTiT, Sav mTaze, ierusalimSi – sadac ki arian
ierusalHmisaTa da sadaca arian Zmani Cuenni: ukueTu vinme Cveni Zmebi: Tuki gamoCndeba Cveni modgmis kaci – gind mama-
gamoCndes naTesavisa Cuenisagan kaci, \ gina mamasaxlisi, gina saxlisi, gind ikonomosi, ginda sxva vinme – da raime RoniT,
ikonomosi, gina sxuaA vin, \ da raATaca RoniTa anu manqanebiTa xerxiTa Tu simdidris ndomiTa da sixarbiT, an berZenTa
anu safasisa sixarbiTa anu siyuaruliTa berZenTaATa anu ka- siyvaruliT, an vinmes moridebiT Tu sxva raime veragobiT
cisa visme SepovnebiTa anu sxYTa raATme zakuviTa eorgulos uRalatebs da uorgulebs am wminda adgils, an gaasxvisebs
amas wmidasa adgilsa, gina gansces miwaA mTasa gina gare, anu
miwas mTawmindaze Tu mis gareT, an Sinagamcemeli gaxdeba
qarTvelTa Sina-ganmcemel eqmnes, da aswyYdnes da ese adgi-
qarTvelebisa, an qarTvelebs adgils raime mizeziT dau-
li qarTvelTa Tavisa raATme saqmiTa gamougdos da igini
gaasxnes da Cueni saKsenebeli amoswyYdos, yovelTa wmidaTa kargavs, gamoyris da Cvens saxsenebels gawyvets – yvela
juariTa da madliTa krulmca ars da wyeul da SeCuenebul wminda jvriTa da madliT kruli iyos da wyeuli da
da gankueTil wesisagan qristeaneTaAsa da maT Tanamca Ser- SeCvenebuli da gankveTili qristianebisagan, imaT Soris
acxil ars, romelni-igi Sinaganmcemel eqmnes ufalsa Cuensa Seiracxos, romlebmac gasces ufali Cveni ieso qriste, da
iesu qristesa, da a-mca-Kocil ars igi nawilisagan qriste- aRmofxvrili iqneba igi qristianeTagan! da vinc Seeswre-
aneTaAsa! da romelni Tana daxuden da ewamnen ZmaTa CuenTa- ba da daumowmebs am mzakvars, isic wyeuli iyos da SeCveneb-
ganni eseviTarsa mas mzakuvarsa, iginicamca wyeul arian da uli! xolo vinc qarTvelTa gamravlebisaTvis izrunebs da
SeCuenebul! da romelTa qarTvelTa ganmravlebaA iRuawon
am wminda adgils Cvens modgmas daumtkicebs, saukunod
da ese wmidaA adgili naTesavsa Cuensa daumtkicon, saukunomca
iyos misi xseneba da kurTxeva! am didebuli monastris ZmaT-
ars saKsenebeli da kurTxevaA maTi! da romelnica Zmani amis
didebulisa lavrisa samarTlobasa da damtkicebasa Tana moRu- agan vinc samarTlianobisa da ganmtkicebisTvis gaisarjeba,
awe eqmnnes, anu moRuawe eqmnen, saukunomca ars saKsenebeli saukunod iyos misi xseneba da kurTxeva Cvens wminda mamebT-
da kurTxevaA maTi wmidaTa maT mamaTa CuenTa da maSenebelTa an, maSeneblebTan da yvela pirvelxsenebul RirsTa da saT-
da yovelTa maT pirvel moKsenebulTa RirsTa da saTnoTa Zma- no Cvens ZmebTan erTad, aseve isinic, romlebic am wminda
Ta CuenTa, romelni wmidasa amas adgilsa Sina gamoCndes gina adgilze gamoCndnen an gamoCndebian! madliTa da locviT
gamoCnden! madliTa da locviTa guakurTxen da aRguaorZin- gvakurTxos da agvaRorZinos ufalma, saukuno satanjvelT-
en ufalman da saukuneTa maT satanjvelTagan gYKsnen da sas- agan gvixsnas da caTa sasufevelSi dagvamkvidros meoxebiTa
ufevelsa caTasa mkYdr gYCinen meoxebiTa wmidisa

428 429
cxo reba
rebaAA iovanes
cxoreba iovanesii da efT
efTYY mes
mesii cxovreba ioanesi da eqvTimesi

RmrTismSobelisaATa da wmidisa da netarisa mamisa Cuenisa wmindisa RvTismSoblisa da wmindisa da netarisa Cveni
efTYmesiTa da yovelTa wmidaTaATa, romelni saukuniTgan mamisa eqvTimesiTa da yovelTa wmindaTa, romlebic saTno-
saTno-eyvnes RmerTsa, romlisaA ars didebaA, simtkicH da eyo RmerTs, romlisa ars dideba, simtkice da sufeva aw da
sufevaA aw da maradis da ukuniTi ukunisamde, amin”.
maradis da ukuniTi ukunisamde, amin”.

XXVI. saxeliTa mamisaATa da ZisaATa da sulisa wmidisaATa 26. saxeliTa mamisaTa da ZisaTa da sulisa wmindisaTa
da meoxebiTa wmidisa RmrTis-mSobelisaATa me, mamaman gior- da meoxebiTa wmindisa RvTismSoblisaTa me, mama giorgim,
gi, mamobasa Cemsa movcvalen nawilni wmidisa efTYmesni naT- Cemi winamZRvrobis dros wminda eqvTimes nawilebi naTlim-
lis-mcemelisa eklesiiT didsa eklesiasa RmrTis-mSobelisasa cemlis eklesiidan RvTismSoblis eklesiaSi gadmovitane;
da gaukueTeT zeTi me da ZmaTa yovelTa weliwadsa Sina me- me da Zmebma yovelwliurad davuweseT erTi mitra zeTi
traA erTi samsaxurebelad samarxosa maT wmidaTa mamaTaTYs, saflavze samsaxureblad im wminda mamebisaTvis, rom gam-
romel imsaxurebodis Tuesa maissa ig ig, dResaswaulsa amis oiyenon camet maiss, am wminda mamis dResaswaulze; zeTi
wmidisasa, miecemodis kandelaksa SemdgomiTi-Semdgomad. da
TandaTan mieces mnaTes. nuravin gabedavs moklebas; vinc amas
numca vin ikadrebs daklebasa, da romelman ikadros, man gasces
gabedavs, man TviTon gasces pasuxi RmerTs, wminda mama eqv-
RmerTsa pasuxi da wmidasa mamasa efTYmes da maT wmidaTa mama-
Ta msgavsTave misTa! da romelman Sehmatos msaxurebasa guls- Times da im wminda mamebsac! vinc gulmodgined imsaxurebs,
modginebiT, saukunomca ars saKsenebeli misi da kurTxevaA saukunod iyos misi xseneba da kurTxeva meoxebiTa Cveni
meoxebiTa wmidisa mamisa Cuenisa efTYmesiTa da yovelTa wmi- wminda mama eqvTimesi da yovelTa wmindaTa, romlebic
daTa misTaATa, romelni saukuniTgan saTno-eyvnes ufalsa odiTganve saTnoeyo ufalsa Cvensa ieso qristes, romlisa
Cuensa iesu qristesa, romlisaA ars didebaA ukuniTi uku- ars dideba ukuniTi ukunisamde, amin.
nisamde, amin. hoi, wmindao da RmerTSemosilo mama eqvTime, Segvi-
N wmidao da RmerTSemosilo mamao efTYme, SegYwyalen wyale monani Senni, mwirni da glaxakni, ucxoobaSi myof-
monani ese Senni, mwirni da glaxakni, ucxoebasa amas da gYTx-
ni, da gviTxove Cveni auracxeli codvebis Sendoba gank-
ove SendobaA SecodebaTa CuenTa auracxelTa dResa mas gank-
iTxvis dRes, da am cxovrebaSi dagvicavi eSmakis maxisagan
iTxvisasa da amas cxorebasa dagYcven sabrKeTagan eSmakisaTa
da mzakuvarebaTagan kacTaAsa. da kacTa mzakvrobisagan.
tkbilo mamao suliTa da gonebiTa, saukunomca ars saK- tkbilo mamao suliTa da gonebiTa, saukunod iyos
senebeli mamisa giorgisi, amin. xseneba mama giorgisa, amin.

430 431
cxovreba wminda giorgi
mTawmindelisa

432 433
winaTqma

berZnulidan qarTulad sasuliero literaturis Targmna


gansakuTrebiT davalebulia Cveni mwerlobis erT-erTi udi-
desi warmomadgenlis – giorgi mTawmindelisgan (1009-1065), ro-
melmac Rirseulad ganagrZo eqvTime mTawmindelis mier daw-
yebuli literaturuli tradicia aTonis mTisa.
giorgi mTawmindelis cxovreba da moRvaweoba brwyinva-
le ostatobiT aRwera misma mowafem, “TvaliT mxilvelman da
xeliT msaxurman” giorgi xucesmonazonma, romelic ufro gi-
orgi mciris saxeliTaa cnobili. misTvis am mosaxseneblis Sed-
gena dauvalebia Sav mTaze moRvawe “moZRvarTa winamZRvars”,
giorgi Seyenebuls, giorgi mTawmindelis moZRvars.
TviTmxilvelis mier aRwerili “cxovreba” didad faseu-
lia, rogorc utyuari saistorio wyaro, romelic detalu-
rad gvacnobs ara marto didi mTawmindeli moZRvris biogra-
fias, aramed gvawvdis agreTve mraval mniSvnelovan cnobas
XI saukunis Suaxanebis saqarTvelos istoriisTvis.
avtoris saxeli Tavad TxzulebaSi ar Cans. igi CvenTvis
cnobilia im anderZiT, romelic mas daurTavs 1083 wels mis
mierve gadaweril “samociqulos” giorgiseuli Targmanis nus-
xisaTvis (amJamad es xelnaweri daculia xelnawerTa erovnul
centrSi A584 nomriT).
“giorgi mTawmindelis cxovreba” aaSkaravebs misi avto-
ris did ganswavlulobas, uzado mxatvrul gemovnebasa da li-
teraturul talants. hagiografiuli JanrisTvis niSandob-
livi bibliuri paralelebis garda, masSi uxvadaa gamoyene-
buli bizantiuri sasuliero literaturis mravali SesaniS-
navi Zegli, Targmnili giorgi mTawmindelis mier. CarTulia
citatebi grigol RvTismetyvelis, grigol noselis, andrea
ierusalimelis da sxva mweralTa Txzulebebidan. “giorgi
mTawmindelis cxovreba”, rogorc mxatvruli qmnileba, erT-
erTi saukeTesoa qarTul originalur mwerlobaSi.

eqvTime koWlamazaSvili

434 435
cxorebaA da moqalaqobaA wmid
cxorebaA isa
wmidisa cxovreba da moRvaweoba wmidisa
da netarisa mamisa Cuen
netarisa isa
Cuenisa da netarisa mamisa Cvenisa
giorgi
gio mTawmidelisaA
rgi mTawmidel isaA giorgi mTawmidelisa
guakurTxen, ufalo!

I. KsenebaA marTalTaA qebiT aResrulebiso, – ityoda brZe- 1. `marTalTa xseneba qebiT aResrulebao~1, _ ase aqebs
ni solomon Sesxmasa mas Sina marTalTasa, romelsa suliTa da ganadidebs marTal da wmida adamianebs brZeni solo-
wmidiTa winaATve moaswavebda gamoCinebadTa maT wmidaTaTYs, moni, im wmindanebs, romelTac suliwmidis STagonebiT wi-
romelni Semdgomad qristes moslvisa gamoCndes mociqulni, naswar moaswavebda, da romelnic qristes mosvlis Semdgom
mRdelT-moZRuarni, mowameni da mamani da yovelni wmidani da unda gamoCeniliyvnen: mociqulebi, mRvdelTmoZRvarni, mo-
marTalni, romelTa mier aRivso yoveli sofeli didebiTa wameni, Rirsni mamani da sxva yoveli wmida da marTali ada-
RmrTisaATa, viTarca ityYs winawarmetyueli, viTarmed:
miani. am adamianTa mier mTeli msoflio RmrTis didebiT
“wyalTa mravalTa dafarono piri yovlisa queyanisaA”. da ku-
aivso, rogorc ambobs esaia winaswarmetyveli: `mravali
alad ityYs esaia gankYrvebiT: “vin arian eseni, romelni vi-
Tarca Rrubelni frinviT movlen”; rameTu Rrublad uwoda wyali dafaravs mTeli qveynis zedapirso~.2
maT KorcTa uvaris-yofisaTYs da nivTierTa saqmeTagan amaR- igive winaswarmetyveli kvlav ityvis gakvirvebiT: `vin
lebisa da gonierTa da sacnaurTa RrubelTa Tana SerTvisa, arian eseni, romlebic RrubelTa msgavsad freniT modi-
romelTa zeda mjdomare ixilvos momavalad TYT Tavadi, vi- an?~3. Rrublad moixsenia wmida adamianebi, radgan maT Ta-
Tarca igi amaRlda TualTagan mowafeTaAsa. vianTi xorci uaryves da xorciel da amqveyniur saqmeTa-
gan ze-amaRldnen, da SeuerTdnen gonier da sacnaur Rrub-
lebs.4 e. i. zeciur angelozebs, romelTa zeda mjdomared
gamoCndeba qriste meored mosvlis Jams, imis msgavsad, ro-
gorc igi amaRlda mowafeTagan.5

1 igavni 10:7
2 Sdr. es. 11:9
3 es. 60:8
4 `gonieri~ da `sacnauri~ niSnavs `simbolurs~, “mistikurs”,
`alegoriuls~, `saxismetyvelebiTs~. `gonier da sacnaur
Rrublebad~ alegoriulad moixsenebian angelozebi, romleb-
zedac ganisvenebs (e. i., maTzea dabrZanebuli) ufali RmerTi.
5 saqm. 1:9-11; 1 Tes. 4:17

436 437
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

rameTu eseviTarTa maTTYs ityoda didi pavle, viTarmed: amgvar wminda adamianebze ambobda didi pavle moci-
“qristesTa maT juars-acunes Korcni maTni vnebiTurT da gu- quli: `qristes mimdevarT jvars-acves TavianTi sxeuli,
lis-TqumiT”, romelTaTYs igi nayofTa sulisaTa warmo- vnebebTan da gulisTqmasTan erTad~1. maT Sesaxebve ambobs
ityYs.
igi sulis nayofTa Sesaxebac2.
da kualad TYT macxovari etyoda mowafeTa TYsTa aRe-
garda amisa, TviT macxovarma ubrZana Tavis mowafeebs,
bad juarisa da Sedgomad missa, rameTu KorcTa, juars-cu-
miTa KorcielTa maT uKorcoebasa moaswavebda, raJams-igi aeRoT jvari da mas gahyolodnen3. sxeulis jvarcmiT ufa-
TYsTa da naTesavTa uvaris-yofiTa assa wilsa miRebad aqaAT li xorciel adamianTa (wmidaTa) uxorcoebas (e. i. angelo-
aRuTqumida da dasasrulsa cxorebasa saukunesa mianiWebda, zebTan mimsgavsebulobas) mianiSnebda, rodesac naTesavTa
romelsa-igi trfial yvna moyuareni saTnoebisani da meZie- da axlobelTa uaryofis nacvlad asjer metis miRebas
belni sasufevelisani da mismieriTa miT brwyinvalebiTa aqa- aRuTqvamda, da samaradiso sicocxliT ajildoebda4. am ma-
ve ganaTlebulni, romelTa Tana SeerTo axali ese moRuawe radiuli cxovrebis surviliT aRagzna ufalma saTnoebis
da Cuen mier saqebelad winamdebare, romlisa-igi RuawlTa moyvareni da sasufevlis mZebnelni, romlebic miseuli
da SromaTa ara umecar xarT, romelTa-igi TYT TualiTa gi-
brwyinvalebiT amqveynadve ganaTlebulni iyvnen. am wmidaTa
xilavs da romelTada smeniT uwyebul ars. da kualad yovel-
dass SeuerTda es axali moRvawec, romlis qeba da Sesxma
nive erTobiT namuSakevsa mas da nayofsa gonebisa misisasa Tu-
alTa mier gancdiTa da yurTa smeniTa viTarmca mas Tavadsa amJamad gangvizraxavs. mis Rvawlsa da Sromas Tqven yvela
TYT xedevdiT, romlisaA daRacaTu davidumoT simravlisa- icnobT, romelTac igi sakuTari TvaliT gixilavT an mis
gan zogadi maRalTa maT RuawlTa misTaA, romelni RmrTisa Sesaxeb gsmeniaT. rodesac mis naSrom-samuSakevsa da misi
eklesiisaTYs Tavs-isxna. garna vaKsenoTca, romelTa-igi Kse- gonebis nayofs SevxedavT da yuriT movusmenT, amiT TiT-
nebaA wmida ars da sargebel, da saTnoebaTa da moRuawebaTa qos TviT mas davinaxavT. dawvrilebiTac rom ar aRvweroT
mimarT mawuevel, viTarca ityYs grigol RmrTis-metyueli, simravle misi maRali Rvawlisa, romelic RmrTis eklesi-
viTarmed: kacsa raAca-raA uyuarn da aqebn, missa mimarT miis- isaTvis man Tavs-ido, unda vaxsenoT mainc, romelTa moxse-
wrafin. da viTarca sxuaTa yovelTa mcnebaTa aRsrulebaA Ta-
nieba wmida da sulisaTvis margebelia, ramdenadac isini
namdeb ars keTilTa kacTaTYs, egreTve Jamsa sityYsasa sit-
saTnoebisa da moRvaweobisaTvis aRgvZraven. amasve ambobs
yuaA da moyuareTa saTnoebisaTa qebaA.
grigoli RmrTismetyveli: rac uyvars kacs, da rasac aqebs,
Tavadac misken miiswrafvis; da iseve, rogorc yoveli sxva
mcnebis aRsruleba evaleba keTil adamianebs, aseve _ sit-
yvis dros sityvis Tqma da saTnoebis moyvareTa qeba.

1 gal. 5:24
2 gal. 5:22
3 mT. 16:24
4 mT. 19:29

438 439
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

rameTu ara daacada mowyalebaman RmrTisaman JamiTi-Ja- RmrTis mowyaleba ar ayovnebs, da TiToeul Jams gamoa-
mad gamoCinebad RirsTa misTa nugeSinis-sacemelad uZluri- Cens xolme Rirseul adamianebs, uZluri da davrdomili
sa amis da daKsnilisa naTesavisa Cuenisa ganmaZlierebelad da Cveni modgmis gansaZliereblad da gasamxneveblad, raTa
ganmamKnobelad, raATa xedviTa da smeniTa saTnoebaTa maTTaAsa
maTi saTnoebis xilvam da mosmenam maTken miswrafebisa da
Surad da baZvad Rirsebisa maTisa aRviZrvodiT; da Zalsa mas
mibaZvis survili aRgviZras, da Cveni sulieri Zalebi gan-
sacnaursa sulisa Cuenisasa, viTarca orbisa siWabukesa, gan-
vaWabukebdeT da viTarca mToaresa egreT ganvaaxlebdeT, raA- vaWabukoT, orbis siWabukis msgavsad1,da ganvaaxloT, ro-
Ta Ramesa Sina amis cxorebisasa, viTarca dResa Sina, Suenie- gorc ganaxldeba mTvare; raTa amqveyniuri cxovrebis Ra-
rad vidodiT da yovelTave bnelis-moyuareTa myofTa sulTa meSi viaroT, rogorc dReSi, mSvenierad2, da Cveni suli-
CuenTagan ganviotebdeT. da esreT saTnoebaTa mimarT warma- sagan warvdevnoT yovelive bnelismoyvareoba, da, amgvarad,
tebulni Semomavalsa mas da brwyinvalesa dResa ukuanaAsknel- saTnoebebSi warmatebulni, movelodeT ukanasknel brwyin-
sa, viTarca ciskarsa ganTiadisasa aRmoslvad ganmzadebulni vale dRes qristes mosvlisas, rogorc ganTiadis ciskars.
movelodiT. ridesac sinaTled da sixarulad, didebad da gvirgvi-
raJams brwyinvale igi mnaTobi naTesavisa CuenisaA didi
nad, Cveni ugunurebis gonier-myofelad da sibrZnis mom-
efTYme aRmogYbrwyinda naTlad da sixarulad, didebad da
niWeblad aRmogvibrwyinda Cveni eris ganmanaTlebeli di-
gYrgYnad, gonier myofelad da ganmabrZnobelad ugunure-
bisa Cuenisa, romelman umecrebisa igi saburveli mosZarcua di eqvTime, man Cvens gonebas umecrebis saburveli Semos-
gonebaTagan CuenTa; da viTarca dReman RmrTiv-ganaTlebul- Zarcva; manve, rogorc RmrTivganaTlebulma dRem, Cvens su-
man mWmunvare igi nisli ugulisKmoebisaA ganKada sulisagan lebs gadahxada ugulisxmoebis (Seugneblobis) mwuxare nis-
Cuenisa da sivrciTa da simaRliTa RmrTiv-TargmnilTa wmi- li, da RvTaebrivad Targmnili wminda wignebiT Cveni eni-
daTa wignTa misTaATa naklulevanebaA enisa CuenisaA aRavso. sa da literaturis naklovaneba Seavso. Cven, romelnic us-
da romelni-ese barbaroz wodebul viyveniT elenTa mier us- wavlelobisa da umecrebisaTvis berZenTa mier barbarozad
wavlelobisaTYs da umecrebisa Cuenisa, maT Tanave aRgurac- viyaviT wodebuli, eqvTimem Tavisi RmrTivmocemuli sib-
rZniT maT Tanasworad Segvracxa. xolo rodesac am wminda
kacis amqveyniuri dReni aRsruldnen, da miicvala wmida-
Ta brwyinvale samyofelSi, RmerTTan, am uecarma ganSo-
rebam daCrdila Cveni sixaruli.
magram ase ineba RmrTis gangebulebam, Tavis Cveulebi-
samebr, rogorc araerTxel uqmnia, raTa marto erT rome-
lime kacs ki ar mohfinos Tavis madlTa Saravandedi

1 Sdr. fs. 102:5


2 rom. 13:13

440 441
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xna RmrTisa mier mocemuliTa miT sibrZniTa TYsiTa. xolo ra- (brwyinvaleba), aramed yoveldRiurad aRorZindebodes da
Jams wmidaA ese sofliT aRivso da RmrTisa miicvala da wmi- farTovdebodes RmrTis eklesia da ufro da ufro meti
daTa brwyinvalebasa Seemata, da ara srul iqmna sixaruli Cu- simaRlisaken miemarTebodes, rogorc ambobs winaswarmet-
eni myissa Sina sofliT ganslvisa misisaTYs.
yveli: `ase iqneba: ukanasknel dReebSi Cemi sulisagan miv-
da egreT ineba gangebulebaman RmrTisaman Cueulebisa-
fen yovel xorciels; da Tqveni Zeni da asulni iwinaswar-
ebr TYsisa, viTarca-igi mravalgzis yo, raATa ara erTsa zeda
oden gina orsa mihfinos Saravandedi madlTa TYsTaA, aramed, metyveleben da Cvenebas ixilaven, xolo Tqvens moxucebu-
raATa dRiTi-dRe aRorZndebodis da ganvrceldebodis lebs gamovecxadebi~1. aseve, mociquli (pavle) madlis anu
RmrTisa eklesiaA, da umaRlesisa mimarT warematebodis, vi- RmrTis wyalobis ganyofisas saRmrTo niWad da suliwmi-
Tarca ityYs winawarmetyueli: “da iyos ukuanaAsknelTa maT dis mier mocemul nawilad enaTa Targmnas uwodebs2, rad-
dReTa mivhfino sulisagan Cemisa yovelsa zeda Korcielsa, gan RmrTis madli uSurvelia3; daunaneblad da uxvad mih-
da winawarmetyuelebden Zeni Tquenni da asulni Tquenni, xil- fens yvelas, misi nebis aRmasrulebels; rogorc didi mo-
vasa ixilviden da moxucebulTa TquenTa CuenebiT ganvecxa- se eubneboda isus: `vin momcems mTel am xalxs uflis winas-
doo”. da kualad mociquli ganyofasa mas Sina madlTasa ni-
warmetyvelad?~4
Wad saRmrTod da nawilad sulisa mier mocemulad Targmane-
ase ambobda, radgan icoda RmrTis neba da siuxve mad-
basa enaTasa uwods; rameTu Seunanebel arian madlni RmrTi-
sani, uSurvelad da uxuebiT mifenil yovelTa zeda nebis-myo- lTa micemisas. rodesac mama Cveni, wminda da didi eqvTime
felTa misTa, viTarca-igi didi mose isus etyoda, viTarmed: amqveynidan gavida, rogorc ukve vTqviT, ramdenime xnis Sem-
“vin momces me yoveli ese eri winawarmetyuelad uflisa”. deg RmrTis saxierebam (sikeTem) da wmida mamis (eqvTimes)
rameTu icoda man nebaA RmrTisaA da uxuebiT micemaA mad- locviTma madlma, kvlav gamoaCina saRmrTo madlis didi
lTa misTaA, romlisaTYsca, wmidaA raA mamaA Cueni didi ef- muSaki _ wmida mama Cveni giorgi, romelsac Seexeba Cveni
TYme sofliT ganvida, viTarca pirvel vTquT, Semdgomad ra- sityva, da aw Tqvens winaSea dadebuli, raTa aRuweros da
odenTame JamTa kualadca saxierebaman RmrTisaman da madlman mouTxros Semdgom Taobebs, maTive sulieri wvrTnisa da
mamisa Cuenisaman Jamsa TYssa gamoaCina didi ese muSaki saR-
ganbrZnobisaTvis.
mrToAsa madlisaA, wmidaA mamaA Cueni giorgi, romlisaTYs ars
rogorc netarma giorgim aRwera didi eqvTimes cxov-
sityuaA Cueni, da winamdebare ars aRwerad da miTxrobad Sem-
dgomTa naTesavTa sawurTelad da gulisKmis-sayofelad. reba nimuSad, saxed da magaliTad momavali TaobebisaT-
viTarca man netarman didisa efTYmes cxorebaA aRwera sa- vis, RmrTis SewevniT arc Cven davizaroT, da aRvweroT
xed da xatad saTnoebisa momavalTa naTesavTaTYs, romeli-ese misi cxovrebis yoveli mxare, dabadebidan aRsrulebamde.
arca Cuen daviconoT SewevniTa RmrTisaATa, aramed yoveli
saxe cxorebisa misisaA aRvweroT SobiT misiT da vidre aR-
srulebamde. 1 Sdr. iovel. 2:28
2 ix. 1 kor. 12: 4-10
3 rom. 11:29
4 ricxv. 11:29

442 443
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo iyavn Cuen Tana RmerTi igi mis mier Seyuarebuli Segvewios am saqmeSi da CvenTan iyos RmerTi, romelic
da misi Semyuarebeli, da locvaA wmidisa mis mamisaA, romel- ase uyvarda wmida mamas giorgis, da RmerTsac uyvarda igi;
man amisi KelyofaA Cuen guaiZula sadidebelad RmrTisa, rom- Segvewios im wmida mamis locvac, romelmac gvaiZula, xe-
lisaA ars didebaA aw da maradis da ukuniTi ukunisamde, amen.
li mogvekida am saqmisaTvis, RmrTis sadideblad, romli-
sacaa dideba, aw da maradis da ukuniTi-ukunisamde, amen.

II. ese wmidaA mamaA Cueni giorgi iyo naTesaviT qarTveli. 2. wmida mama Cveni giorgi erovnebiT qarTveli iyo. xo-
xolo vinaATgan RmrTis-msaxurebisa saidumlosa Sina erTi lo vinaidan RmrTismsaxurebis saidumloSi erTi samSob-
mamuli pativcemul ars, romel ars samoTxe, pirvelisa mis ma- loa pativdebuli, _ samoTxe, Cveni pirveli mamis (adamis)
misa Cuenisa sayofeli, da erTi qalaqi, romel ars zecisa ie- samyofeli; da aseve, erTi qalaqi _ zeciuri ierusalemi,
rusalemi, cxovelTa maT qvaTa mier aRSenebuli, romlisa Se- aSenebuli cocxali qvebisagan1, romlis Semoqmedi da xu-
moqmed da xuroT-moZRuar RmerTi ars; da erTi naTesavobaA, roTmoZRvari Tavad RmerTia2; aseve, erTi erovnebaa pativ-
romel ars TYsebaA RmrTisaA. aramed nu vin hgonebn, Tu ara-
debuli _ RmrTis naTesaoba; magram nuravis egoneba, rom
raA guaqus patiosanTagani mamulisaTYs da naTesavTa wmidisa
araferi gvaqvs pativdebuli Cveni wmida da netari mamis
mamisa CuenisaTa miTxrobad da reca CemebiT moviparavT WeS-
maritebasa saqmeTa mier sayuedrelTa – rameTu iyo netari samSoblosa da naTesaobis Sesaxeb mosaTxrobad. erovnebiT
ese, viTarca vTquT, naTesaviT qarTveli, xolo mamis-mameu- igi, rogorc vTqviT, qarTveli iyo. mama-papa im RmrTis-
lad RmrTis-msaxurisa misgan da RmrTiv-dacvulisa queyani- msaxuri da RmrTivdaculi qveynidan hyavda, romelsac sam-
sa, romelsa samcxe ewodebis. xolo TYT aRmoecena igi que- cxe ewodeba. Tavad ki TrialeTis mxareSi daibada.
yanasa Tr ialeTisasa
TrialeTisasa
ialeTisasa, viTarca pirman saqmisaman gauwyos. morwmune da RmrTismsaxuri mSoblebi hyavda. mamas ia-
rameTu mSobelni amisni iyvnes RmrTis-msaxurni. ewode- kobi erqva, dedas _ mariami. iakobi RmrTismsaxuri mefis
boda mamasa iakob, xolo dedasa – mariam. ese iakob iyo er- giorgis axlobeli da erTguli iyo. erTxel romeliRac
TgulTagani da sakuTarTa RmrTis-msaxurisa mefisa giorgis-
saerTgulo saqmeze mefis mier sparseTSi iqna wargzavni-
TaA. da saqmisa romlisaTYsme saerTguloAsa mociqulad wa-
li. RmerTis nebiT gaemarTa davalebis Sesasruleblad, da
rivlina mefisa mier sparseTs. da viTarca waremarTa nebiTa
RmrTisaATa, savane-yo dabasa mas da saxlsa, romelsa iyofo- gzad im dabaSi Seisvena, romelSic cxovrobdnen mariamis
des mSobelni wmidisa amis dedisani. xolo iakob viTarca ixi- mSoblebi. rodesac iakobma naxa am ojaxis wesiereba da saT-
la wesieri igi da saTnoA cxorebaA maTi da, umetesad-Ra vTqu- noeba, da metic, _ RmrTismoyvareoba gonebisa, _ moewona
aT Tu, RmrTis-moyuarebaA gonebisa maTisaA, sTnda yoveli gan- maTi keTili cxovreba da mis mimarT trfobiT aRivso. mSob-
gebaA maTi da etrfiala keTilsa cxorebasa maTsa. xolo Svi- lebs erTaderTi qaliSvili hyavdaT, mariami. siyvarulis
lad mxolodSobilad esua maT mariam. da siyuarulisaTYs mi-

1 Sdr. 1 pet. 2:5


2 Sdr. ebr. 11:10

444 445
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

sisa araA vinaA mieTxova, daRacaTu mravalTa mier Ziebul iyo gamo mas ver eleodnen mSoblebi, da aravisTvis mieTxove-
sZlad miyvanebad saxed TYsad. xolo iakob ixila raA Suenie- binaT, Tumca bevri cdilobda, Tavis saxlSi waeyvana rZlad
rebaA xatisa misisaA da nanari igi da dawynarebuli qcevaA mi- maTi qali.
si da gankrZaluli saxe, hrqua mSobelTa misTa: “damimarxeT
roca iakobma ixila misi mSveniereba, faqizi da wynari
Svili ege Tqueni keTilad, raATa, mo-Tu-viqce mSYdobiT, me
qceva, da mokrZalebuli saxe, mis mSoblebs uTxra: `kargad
viqorwino ege da sruliad Tquen Tana davemkYdro”. da esreT
waremarTa gzasa TYssa. da nebiTa RmrTisaATa keTilad gane- SeminaxeT eg Tqveni Svili, raTa, Tu mSvidobiT davbrun-
marjua da mSYdobiT moiqca, da mefe didad moimadla. debi, masTan viqorwineb, da mTlianad TqvenTan davmkvid-
da esreT movida zemoKsenebulTa maT mSobelTa Tana qal- rdebi~.
wulisaTa, da iqorwina SjulieriTa da wmidiTa qorwinebiTa, ase gaemarTa iakobi Tavis gzaze. RmrTis nebiT, xeli
viTarca ityYs mociquli: “wmida ars qorwili da sawoli Se- moemarTa da mSvidobiT dabrunda. mefis madlobac daim-
uginebel-o”. da esreT akurTxna igini RmerTman, viTarca di- saxura.
di iakob da raqel, rameTu Korcielsaca Tana simdidresa Svi- amis Semdeg movida qalwulis mSoblebTan da iqorwina
lierebiTaca pativ-sca, rameTu esxnes samni Zeni da samni asul-
Sjulieri da wminda qorwinebiT, radganac, mociqulis
ni. xolo netarTa amaT meuRleTa keTilad ganizraxes, raATa
sityviT, `qorwili wmindaa, da sawoli _ Seubilwveli~1.
pirveli nayofi TYsi RmrTisa Sewiron. xolo mieca pirvelad
nayofad asuli, romelsaca uwodes saxeli Tekla da pativ- RmerTma akurTxa iakob da mariami, rogorc didi ia-
sces saxeliTa pirvelmowamisaATa. kobi da raqeli2; qonebriv simdidresTan erTad Svilebis
da viTarca iqmna igi SYdis wlis, Sewires igi RmrTisa, yoliTac mianiWa pativi. mSoblebs sami vaJi da sami asuli
viTarca aReTqua. da wariyvanes igi samcxes monastersa sa- SeeZinaT.
dedosa, romelsa taZr is
isii ewodebis. da misces igi KelTa wi-
taZris netarma meuRleebma ganizraxes, rom pirveli Svili
namZRuarsa mis monastrisasa, romelsa sabaia ewodeboda, de- RmrTisaTvis SeewiraT. pirvel nayofad maT asuli hyavdaT,
dakacsa Rirssa da wmidasa, romelmanca Seiwynara igi, viTar- romelsac pativi mianiWes imiT, rom uwodes wmida pirvel-
ca Svili TYsi, da keTilad aRzarda.
mowamis Teklas3 saxeli.
rodesac Tekla Svidi wlisa Seiqna, aRTqmis mixedviT,
Seswires igi RmerTs, da waiyvanes samcxeSi, erT-erT de-
daTa monasterSi, romelsac taZrisi ewodeba, da Caabares
am monastris winamZRvars, saxelad sabaias, Rirseul da

1 ebr. 13:4
2 dab. 29:16-30
3 Tekla pirvelmowame (I-II ss.) _ ikonieli qalwuli, warCine-
buli ojaxidan; daemowafa pavle mociquls da qristesTvis
mravali wameba ganicada (xsenebis dRe _ 24 seqtemberi).

446 447
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da kualad Sves sxuaA wuli Svili, romelsa uwodes Teo- wminda dedakacs. man qalwuli SviliviT miiRo da keTi-
dore. da esreT kualad ganizraxes keTilTa maT mSobelTa, lad aRzarda.
raATa, ukueTu iSves maTda sxuaA wuli, Sewiron igi RmrTisa, mSoblebs qalis Semdeg vaJi SeeZinaT, romelsac Teo-
rameTu verZisaA jer-arso Sewirvad.
dore uwodes. keTilma mSoblebma ganizraxes, rom, Tu sxva
xolo mariams, eZina raA TYsagan, Ramesa erTsa eCuena mas
vaJic SeeZinebodaT, isic RmrTisaTvis SeewiraT; marTalia,
brwyinvale vinme da didebuli, romeli etyoda: “aha esera hSve
yrmaA wuli, verZi rCeuli RmrTisaA, Sewire igi missa, romli- erTi qaliSvili ukve hyavdaT RmrTisaTvis Sewiruli, mag-
sada aRgiTquams, da saxeli uwode mas giorgi”. da viTarca ram vaJis Sewirvac moisurves, radgan RmrTisaTvis ver-
ganiRYZa dedakacman man, SiSiT da sixaruliT miuTxra ese yo- Zis1 Sewirvaa ufro marTebuli.
veli qmarsa TYssa. da aRdges ornive erTobiT da cremliT mad- erTxel mariams RamiT, ZilSi gamoecxada vinme brwyin-
lobaA Sewires RmrTisa da moelodes aRTqumulsa mas saR- vale da didebuli kaci, romelmac uTxra: `Sen hSob vaJs,
mrTosa. RmrTis rCeul verZs. Seswire igi imas, visTvisac gaqvs aR-
ixileT-Ra, N morwmuneno, viTar saxelis-wodebiTa amiT Tqmuli. saxelad ki giorgi uwode~. roca gaiRviZa deda-
yrmisaATa Cuenebasa Sina Ramisasa cxadi da ganmartebuli saq-
kacma, SiSiTa da sixaruliT mouTxro Cveneba Tavis qmars.
me moeswaveboda, rameTu saRmrTosa da suliersa muSakobasa
orive wamodga fexze da RmerTs cremliT madloba Seswi-
dedasa yrmisasa maxarebeli igi misi winaAswar auwyebda da ur-
natTa eklesiisaTa mis mier momuSakebad moaswavebda da sa- res. amieridan isini elodnen aRTqmulis aRsrulebas.
unjesa morwmuneTasa RmrTis-msaxurebisa ifqliTa aRvsebad SexedeT, morwmuneno, Rameuli Cvenebisas yrmis saxelis
axarebda, rameTu berZuliTa eniTa giorgi muSakad gamoiTar- wodebiT rogori cxadi da aSkara saqme iqmna miniSnebuli!
gmanebis. CvenebiT gamocxadebulma maxarobelma yrmis dedas winas-
war auwya misi Svilis sulieri muSakoba, mis mier eklesi-
is xnulTa damuSaveba mianiSna, da axara, misi naSromi
RmrTismsaxurebis fqviliT aavsebs morwmuneTa beRelsao.
amas niSnavda yrmisaTvis giorgis Serqmeva, radganac ber-
Znulad giorgi miwis muSaks niSnavs.

III. xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT. Semdgomad 3. Cven ki isev pirvelsave sityvas davubrundeT.
dReTa raodenTame iSva maTda RmrTisa mier aRTqumuli igi ramdenime dRis Semdeg mSoblebs SeeZinaT vaJi _ Rmr-
niWi. da izardeboda Korcielisa Tana hasakisa sulieriTaca Tis mier aRTqmuli jildo. xorcieli sxeulis zrdasTan
hasakiTa. da ganipo[10]xeboda madliTa sulisa wmidisaATa. da erTad yrma sulieradac izrdeboda; suliwmidis madliT
iyo igi siyrmiTgan savse SiSiTa da siyuaruliTa RmrTisaATa. mdidrdeboda. siyrmidanve RmrTis SiSiTa da siyvaruliT
da viTarca weril ars: dRe da Rame Sjulsa uflisasa iyo ne-
1 verZi _ mamali cxvari

448 449
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

baA misi. da Sjulsa missa zraxavn igi dRe da Rame. amisTYsca iyo savse, ise, rogorc fsalmunSi weria: dRedaRam misi
iqmna igi viTarca xe danerguli Tanawarsadinelsa wignTa Rm- neba _ uflis SjulTan iyo SemsWvaluli, da am Sjulze
rTiv-sulierTasa. da gamosca Jamsa TYssa nayofi Suenieri da fiqrobda igi dRe da Rame. amitomac daemsgavsa igi RmrTiv-
zecisa saunjeTa Rirsi.
sulier wignTa mdinarebasTan dargul xes, da droulad
rameTu viTarca iqmna igi SYdis wlis, aRTqumaA igi aRas-
gamoiRo mSvenieri nayofi, zeciur saganZurSi Senaxvis
rules mSobelTa misTa da masve zemoKsenebulsa monastersa
taZr iss disa TYsisa Tana RmrTisa Sewires, da hmadlobdes
taZriss Rirsi1.
RmerTsa momcemelsa keTilisa mis nayofisasa. rogorc ki Sesrulda Svidi wlisa, mSoblebma Seasru-
aramed vinaATgan siyrmesave TYssa mSobelTa moRuawebi- les Tavisi aRTqma, da vaJi imave zemoxsenebul monaster-
sagan daaklda da viTarca morCi keTili aRmocenebasave TYssa Si, taZrisSi, Seswires RmerTs, Tavis dasTan erTad. isini
Tana yofadsa mas warmatebasa auwyebs queyanis-moqmedTa, vi- madlobas swiravdnen RmerTs, am keTili nayofis momce-
Tarca ityYs daviT: “marTali viTarca finiki ayuavdes da vi- mels.
Tarca naZY libanisaA ganmravldes danerguli saxlsa RmrTi- siyrmeSive moaklda giorgis mSoblebis zrunva, magram
sasa, ezoTa saxlisa RmrTisa CuenisaTa yuaodis”. da esreT vi-
igi, rogorc jansaRi ylorti, aRmocenebisTanave mianiS-
Tarca axalnergi Suenieri izardeboda monastersa mas Sina.
nebda mzrunvelT Tavis momaval zrda-warmatebas. rogorc
da iswavlida werilTa saRmrToTa dedakacisa misgan Rirsisa
disa TYsisa da moaswavebda winaAswarve gamoRebad nayofsa mas, daviTi ityvis, `marTali finikiviT ayvavdeba, da libanis
romeli yofad iyo, rameTu simaxYliTa da moswrafebiTa go- naZviviT ganmravldeba; RmrTis saxlSi darguli, Cveni
nebisaATa sagonebel iyo mxilvelTagan, Tu ayuavebasa Tana mey- RmerTis saxlis ezoSi iyvavilebs~2. aseve, giorgi mSvenie-
seulad nayofsa gamoiRebso. rameTu viTarca mosesTYs we- ri axali nergiviT izrdeboda monasterSi, da Rirseuli
ril ars: “siCCoATganve TYsiT mkYrcxli iyo RmrTisaA yrmaA dedakacisagan, Tavisi disagan, swavlobda saRmrTo we-
igi”. da viTarca dayo monastersa mas Sina sami weli da iqmna rils. winaswarve Canda, rom yrma did nayofs gamoiRebda.
hasakiTa aTis wlis, xolo gonebiTa viTarca mKcoani da moxu- misi gonebis simaxvilisa da sibejiTis mxilvelni fiqrob-
cebuli ixilveboda sakYrvelad mxilvelTa da msmenelTagan.
dnen, ayvavebisTanave gamoiRebso igi nayofs; iseve, rogorc
xolo mnebavs, raATa siCCoATganve farvaA RmrTisaA da Se-
moses Sesaxeb weria: `Cvilobisasve mkvircxli iyo yrma
wevnaA misi gauwyo yrmasa zeda wmidasa. rameTu viTarca iyo
RmrTis mimarT~.3 monasterSi yrmam sami weli gaatara, da
aTi wlisa gaxda, gonebiT ki mxcovnad da moxucebulad Can-
da, da akvirvebda mis mxilvelTa da msmenelT.
axla minda, gauwyoT, rogor ifaravda da Seeweoda
RmerTi am wminda yrmas Cvilobidanve. jer kidev

1 Sdr. fs. 1:3


2 fs. 91:13-14
3 gamosvl. 2:2; saqm. 7:20; ebr. 11:23

450 451
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

wuT mSobelTa TYsTa Tana da viTarca ars CueulebaA yrmaTa mSoblebTan yofnisas, rodesac, yrmaTa Cveulebisamebr, ve-
velad ganslvisaA mRerad da gancxromad, xedvida keTilis- lad gadioda igi saTamaSod da gasarTobad, Cveni modgmis
moZule igi mteri naTesavisa CuenisaA boroti eSmaki, viTar- mteri, keTilis moZule eSmaki xedavda, rom misi Zalis fex-
med damTrgunvelad Zalisa misisa izrdeboda yrmaA igi wmi-
qveS gasaqelad izrdeboda es wminda yrma, da SeZrwunda:
daA, SeZrwunda: nuukue sruliad ganqiqnes mis mier siboro-
vaiTu, savsebiT Semusrviliyo mis mier siborote misi. ami-
te misi. amisTYsca siCCoATganve iwyo brZolad misda.
tomac Cvilobidanve daiwyo mis winaaRmdeg brZola.
rameTu gYTxrobda TYT wmidaA ese, viTarmed: “viyav raA Tavadve gviambobda wminda mama: `rodesac viyavi didi
mdinarisa mis didisa pirsa, romelsa kciaA ewodebis, wiaR-ker-
kciaA mdinaris piras, romelsac qcia ewodeba, mdinaris gaRma
Zo mdinaresa vixili yrmaA Semosili cecxlis-feriTa da miK- mxares vxedavdi xolme cecxlisfrad Semosil yrmas, ro-
mobn: “moved da vimReroT”. da viTarca warvemarTi, yrmaA Su- melic TavisTan mixmobda: modi, viTamaSoTo. rodesac mis-
enieri, spetakiTa mosili, momekidis saKelsa da metyYn: “iyav ken gavemarTebodi, maSinve saxeloSi xels momkidebda sxva
aqa Cem Tana, rameTu me umjobesi moyuasi var Seni”. yrma, TeTriT Semosili da mSvenieri, da metyoda: `CemTan
xolo ese sacnaur ars, romel wiaR-kerZo mdinarisa cec-
darCi, radgan me ukeTesi megobari var Seni~.
xliTa miT saukunoATa Semosili boroti eSmaki iyo da egu-
aSkaraa, mdinaris gaRma mxares _ saukuno cecxliT Se-
leboda wyalTa maT Sina warwymedaA yrmisaA mis, xolo speta-
kiTa mosili igi angelozi iyo, romeli siCCoATganve daudgi- mosili boroti eSmaki iyo, romelsac surda, mdinareSi
na RmerTman, raATa scvides mas, viTarca ityYs daviT, viTar- daexrCo wminda yrma; xolo TeTriT Semosili _ angelozi
med: “daibanakebs angelozi uflisaA garemoAs moSiSTa TYsTa iyo, romelic Cvilobidanve daudgina mas RmerTma mcvelad,
da iKsnnes igini ufalman”. da kualad wamebs didi basili, vi- rogorc daviTi ambobs: `uflis angelozi RmrTismoSiSTa
Tarmed: yovlisa morwmunisada micemul ars angelozi mcve- irgvliv daisadgurebs, da ixsnis maT ufali~1. amasve emow-
lad cxorebisa misisa. meba basili didi, romelic ambobs: yoveli morwmunisaT-
da kualad iyo raA wmidaA ese wuT monastersa mas Sina ze- vis RmrTis mier angelozia dadgenili misi cxovrebis mcve-
moKsenebulsa, SuriTa eSmakisaATa aRedva cecxli monaster-
lado.
sa mas da sruliad Semrgualda. xolo yrmasa mas netarsa eZina
iyo aseTi SemTxvevac: rodesac wminda yrma monaster-
Rrmad. da movida kualad gamoCinebuli igi, spetakiTa mosi-
li, ganaRYZa da upyra Kelsa da Soris cecxlisa mis uvnebe- Si imyofeboda, eSmakis mowadinebiT, cecxli moekida am mo-
lad ganavlo. da iyo monastersa mas maxlobelad eguteri er- nasters, romelmac mTlianad moicva igi. am dros netar
Ti, viTar utevan erT, mun miiyvana angelozman man da TYT yrmas Rrmad eZina. masTan mivida TeTriT Semosili ange-
lozi, gaaRviZa, xeli mohkida, da cecxlSi uvneblad gaa-
tara. monastris maxloblad, daaxloebiT erTi utevanis2
manZilze, erTi eguteri (samlocvelo) iyo; iq miiyvana uf-

1 fs. 33:8
2 manZilis erTeuli, daaxloebiT 185 metri

452 453
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

miefara. xolo viTar vhgoneb, saswauli ese ara umcires ars lis angelozma, TviTon ki gauCinarda. es saswauli, vfiq-
saswaulsa mas samTa yrmaTasa. rob, naklebi araa sami yrmis saswaulze.1

IV. aramed me sarbielsave sityuaTa CemTasa vidodi da aqa 4. magram me kvlav Cemi sityvis sarbiels davubrundebi,
srul vyo samcxes zrdilobisa misisaTYs sityuaA da merme da samcxeSi yrma giorgis aRzrdis Sesaxeb sityvas aq davas-
movicvalo gonebiTa da xaxuls mislvisa da swavlisa misi- ruleb; Cems fiqrs mivapyrob xaxulSi mis wasvlas, da misi
saA. da vTqua, Tu sruliad ganaTlebisaTYs yovelive sulmci-
iq ganswavlisa da, metic, sruli ganaTlebis Sesaxeb mcired
red da mokled migiTxra, viTarca ufalman Zali momces, ra-
da SemoklebiT mogiTxrobT, rogorc ufali momcems Zalas,
meTu igi eqmna mizez yovlisa keTilisa, viTarca ityYs gri-
gol RmrTis-metyueli aTinisaTYs, viTarmed: romeli igi me radgan xaxulSi ganswavla giorgisaTvis yovelive sikeTis
oqroAsa qalaq meqmnao. xolo daRacaTu saxe ese saxisa wina- mizezad gadaiqca; iseve, rogorc grigoli RmrTismetyvel-
aRmdgom ars, aramed gulisKmis-myofelman suliersa zeda ma Tqva aTenis Sesaxeb: `igi CemTvis oqros qalaqad iqcao~.
gulisKma-yav. marTalia, warmarTuli sibrZnis kera, aTeni, sulierebis sas-
xaxuls
esxnes netarsa amas orni mamis-Zmani [xaxuls
xaxuls], ornive uxu- wavl adgils, xaxuls, ar Seesabameba, da piriqiT, ewinaaR-
cesni mamisa misisani, kacni RmerTSemosilni da savseni saR- mdegeba, magram mimxvedrma sulierad igulisxmos.
mrToATa madliTa. uxucesisa mis saxeli giorgi mwerali, ro- giorgis ori biZa (mamis Zmani) hyavda xaxulis monaster-
meli yofil iyo mweralTa zeda mTavarad kurapalatisaTa.
Si; orive maTgani mamamisze ufrosi iyo asakiT; eseni iy-
vnen RmerTSemosili kacebi, saRmrTo madliT aRsavseni. uf-
rosi Zma, giorgi, mwerali2 iyo; kurapalatis mweralTa3
ufrosad iyo namsaxurevi.

1 igulisxmeba danielis winaswarmetyvelebaSi moxseniebuli


sami yrma _ anania, azaria da misaeli, romlebic mefe nabuqo-
donosorma cecxlSi Cayara; uflis angelozma ki cecxlisagan
ixsna isini (dan. 3:19-24)
2 e. i. mwignobrobis mcodne
3 e. i. mdivan-mwignobarTa

454 455
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo meorisa mis saxeli saba, kaci wrfeli da umankoA. meore Zmas ki saba erqva. es iyo wrfeli da umanko kaci.
eseni mkYdr iyvnes xaxuls oriTave cxorebiTa Sezavebulad, orive maTgani xaxulSi iyo damkvidrebuli, da ornairi
rameTu simdidresa Tana saRmrToAsa moqalaqobisasa Korcie- cxovrebiT cxovrobdnen Sezavebulad: saRmrTo moRvawe-
lica simdidre uxuebiT aqunda.
obiT gamdidrebulT, materialuri simdidrec uxvad hqon-
amaT RirsTa berTa viTarca euwya yrmisa giorgis sikeTe
daT.
da RmrTis-moSiSebaA, mswrafl miumcnes Zmasa TYssa iakobs,
raATa yovliTa swrafiTa yrmaA igi giorgi maTa moiyvanos. xo- rodesac am Rirseul berebs auwyes yrma giorgis sike-
lo mas viTarca esma, mswrafl aRasrula brZanebuli maTi da Te da RmrTismoSiSeba, Tavis Zma iakobs SeuTvales, yrma
wariyvana xaxulad Svili TYsi. pirvelad Sehvedra igi yov- giorgi saswrafod CvenTan moiyvaneo. iakobma, Zmebis sur-
lad wmidasa RmrTis-mSobelsa, romlisa-igi erTgul msaxur vili rom Seityo, saCqarod aRasrula maTi brZaneba, da Ta-
da sakuTar mona yofad iyo, da merme TYsTa ZmaTa miuTuala visi Svili xaxulSi waiyvana. jer igi yovladwmida
da TYT sixaruliT warvida saxed TYsa. RmrTismSobels Caabara, romlis erTguli msaxuri da sa-
xolo netarTa maT viTarca ixiles gonierebaA igi da daw- kuTari mona unda yofiliyo, Semdeg Tavis Zmebs mihgvara
ynarebulebaA saxisa misisaA, uSfoTveli igi da aRuZrveli qce-
yrma, TviTon ki kmayofili da gaxarebuli dabrunda Tavis
vaA misi, ganixares sixaruliTa didiTa da hmadlobdes Rmer-
saxlSi.
Tsa, rameTu ixiles maT yrmaA moxucebulebiTa Semkuli da Wa-
buki siberiTa ganSuenebuli, viTarca ityYs didi basili, vi- roca netarma berebma naxes giorgis goniereba, wynari,
Tarmed: mKce ars sibrZne da gonierebaA kacTa Soris, Tu ara uSfoTveli da auRelvebeli qceva, didi sixaruliT gai-
sispetake TmaTaA arad sargebel arso. da kualad gYswavies xares da RmerTs hmadlobdnen, radgan ixiles yrma, moxu-
danielisTYs da ieremiaAsTYs, rameTu erTi igi msajul mo- cebulobiT1 Semkuli, da Wabuki, siberiT gamSvenierebuli;
xucebulTa iqmna, xolo meore igi saSoATgan ganwmedili wi- rogorc ambobs basili didi: namdvili mxcovaneba kacisa _
nawarmetyuelebda. sibrZne da gonierebaa, Torem TmaTa siTeTres araviTari
xolo viTarca vTquT, ixiles raA keTilTa maT berTa Zmis- sargebloba ar moaqvso. amisi magaliTi gvaqvs daniel da
wuli TYsi esreT Semkuli, mihguares igi mamasa makaris, ro-
ieremia winaswarmetyvelTa cxovrebidan, radgan pirveli
meli-igi mas Jamsa RirsebisaTYs misisa winamZRuari iyo didi-
maTgani moxucebulTa ganmsjeli gaxda, meore ki _ dedis
sa mis lavrisaA. xolo man viTarca ixila, friad ganixara da
viTarca Svili Seitkbo. akurTxa igi kurTxeviTa miT muclidanve ganwmendili winaswarmetyvelebda.
abrameaniTa, eklesiisa evlogiasa monawile yo da sulisa rodesac keTilma berebma Tavisi Zmiswuli ase Semkuli
ixiles, igi mihgvares monastris mamasaxliss makaris, ro-
melic Tavisi Rirsebis gamo imJamad xaxulis did lavras2
winamZRvrobda. mama makarim Zalze gaixara, da giorgi Svi-

1 igulisxmeba: sibrZniT
2 lavra _ didi monasteri

456 457
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

TYsisa Svilad uwoda. da egreTve didsa masca basilis bagra- liviT Caixuta, akurTxa igi abramiseuli kurTxeviT1, ek-
tis Zesa mihguares da wmidaA kurTxevaA misi miRebad sces, ro- lesiis evlogia2 uwilada da Tavisi sulieri Svili uwo-
meli-igi mas Jamsa Sina iyo moZRuari da ganmanaTlebeli que- da.
yanisa CuenisaA. da kualad RmerTSemosilman antoni mnaTeman
giorgi warudgines did basilisac, bagratis Zes, ro-
ixila raA, ganixara da yovliTa kurTxeviTa akurTxa. da esreT
melic imxanad Cveni qveynis moZRvari da ganmanaTlebeli
yovelTa mamaTa kurTxevaA miaRebies da merme-Ra wariyvanes
saxed TYsad. iyo, da misi wminda kurTxeva miaRebines.
maSin ganizraxes saRmrToTa maT moxucebulTa Tana-zrax- aseve, rodesac RmerTSemosilma antoni mnaTem ixila
viTa zemoKsenebulTa amaT mamaTaATa, raATa pirvel yovlisa yrma, gaixara da yovelive kurTxeviT akurTxa. yvela sxva
RmrTiv-suliersa visme da mwyemssa keTilsa Sehvedron Svi- mamebmac kurTxeva miaRebines, da amis Semdeg waiyvanes Ta-
li TYsi, raATa sulieriTa hasakiTa aRorZndebodis da saR- vis saxlSi.
mrToTa maT swavlaTa sZesa mis mier sumides da sisruled saT- maSin am RvTiurma moxucebulebma zemoxsenebul mameb-
noebaTa warematebodis. Tan moilaparakes, rom giorgi, pirvel yovlisa, miebare-
da vinmca poves sxuaA umaRlesi saTnoebiTa da sulierTa
binaT romelime RmrTivsulieri da keTili mwyemsisaTvis
moZRurebaTa Sina ganTqumuli, garna didi ilarion Tualoe-
(moZRvrisaTvis), raTa misi xelmZRvanelobiT sulierad aR-
li, romeli-igi mas Jamsa viTarca mTiebi brwyinvida krebul-
sa Soris mamaTasa, romlisa saTnoebaTa da moRuawebaTa aw war- zrdiliyo, mis mier saRmrTo swavlaTa rZe Seesva.3
moTqumaA SeuZlebel ars. sxva vin unda epovaT, saTnoebiT ufro amaRlebuli da
sulier moZRvrebaSi ganTqmuli, Tu ara ilarion Tualo-
eli, romelic imJamad mnaTobiviT brwyinavda wmida mama-
Ta sakrebuloSi! misi saTnoebisa da Rvawlis aRwera SeuZ-
lebelia.

1 igulisxmeba bibliuri abraami, rCeuli eris mamaTmTavari


2 evlogia (berZn. `kurTxeva~) _ ase ewodeba saeklesio siwmi-
deebs (sefiskveri, nakurTxi wyali, kandelis zeTi, jvari, xa-
ti, sasuliero literatura da sxva wminda nivTebi), romle-
bic usasyidlod gaicema eklesia-monastrebSi, rogorc kur-
Txeva
3 `rZed~ pavle mociquli moixseniebs saRmrTo swavlebis mar-
tiv, iolad SesaTvisebel formas, romelic damwyebTaTvisaa
gamiznuli, zrdasrulTaTvis gankuTvnils ki _ `saWmelad~. aq
saRmrTo swavleba Sedarebulia Cvili yrmebis sakvebTan, rom-
lebic jer rZes svamen, Semdeg ki, rodesac saamisod momwif-
debian, _ saWmelsac (Sdr. 1 kor. 3:2; 1 pet. 2:2)

458 459
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

amas netarsa Sehvedres Svili TYsi da monazonebisa mi- am netar mamas Caabares Tavisi Svili, da Seevedrnen,
marT warmarTebad evedrebodes. xolo wmidaman man, viTarca samonazvno sisrulisaken warmatebaSi Sesweoda yrmas. xo-
RmrTisa mier mocemuli keTili Svili, egreT Seiwynara da lo wminda ilarionma ise miiRo giorgi, rogorc RmrTis
wesierebisa mimarT da saTnoebisa wurTiTa uwyis, da esreT
mier micemuli keTili Svili, da wesierebasa da saTnoeba-
waremateboda nebiTa RmrTisaATa. da viTarca nergi keTili
Si misi wvrTna daiwyo. RvTis nebiT, giorgi sulierad wa-
danerguli Tanawarsadinelsa RmrTiv-sulierTa swavlaTasa
dRiTi-dRe aRorZndeboda. remateboda, da rogorc keTili nergi, RmrTivsulier swav-
xolo uwyes swavlaTaca saeklesioTa da samRdeloTa, ro- laTa mdinaris piras darguli,1 dRiTi-dRe izrdeboda.
melTa Sina umetes yovelTa hasakis-sworTa misTasa waremata. daiwyes misi ganswavla saeklesio da samRvdelo sakiT-
da sagalobelni igi saweliwdoni da Sewyobilebani igi ga- xebSic, romelSic yvela Tanatols ajoba. saweliwado sa-
lobaTani yovelnive meysa Sina zepiriT daiswavna. saRmrToTa galobelni2 da yovelgvar galobaTa Sewyoba3 zepirad da-
kula wignTa kiTxvisaTYs rad saKmar ars sityuad, romelTa- iswavla.
igi Sina uaRres Zalisa TYsisa daSura da gamoicada, romelsa saRmrTo wignebis kiTxvaze raRa saWiroa laparaki; im-
Sina ara scemda Zilsa TualTa TYsTa da hrulsa wamTa TYsTa.
deni iSroma da iseTi gamocdileba SeiZina, rom sakuTar
xolo gansuenebasa kula KorcTasa yoladve ara Tavs-idebda.
Zalebsac gadaaWarba. Tvalebs ZiliT mosvenebis saSuale-
maSindeli igi werilTa gulisKmisyofaA viTarca windi raA-
me momavalTa saqmeTaTYs miiRo da esreT yovelnive saRmrToni bas ar aZlevda, da wamwamebs _ mirulvisas. sxeulis mosve-
werilni Zuelisa da axlisa Sjulisani, romelni oden Cuensa nebas savsebiT ar etaneboda. mis mier wminda wignebis ma-
enasa povna, yovelnive keTilad gulad ixuna. Sindeli gaazreba da mixvedra _ sawindari iyo im mwig-
nobruli saqmianobisaTvis, romelic momavalSi eloda. saR-
mrTo werilis yvela wigni, Zveli da axali aRTqmisa, rom-
lebic Cvens enaze moipoveboda, mTlianad gaiTavisa.

1 Sdr. fs. 1:3


2 saweliwado sagalobelni _ saeklesio sagalobelni, romel-
nic wlis TiToeul dRes mosaxsenebel wmidaTa da dResaswa-
ulTa gansadideblad igalobeba saeklesio RmrTismsaxure-
bis dros
3 galobaTa Sewyoba _ samgaloblo xelovneba, galobis kilo-
sa da melodiis Seswavla

460 461
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

V. xolo uwyi, viTarmed mravalTa gsurs smenad, Tu vinaA 5. vici, mraval Tqvengans surs, Seityos, saidan miiRo
iswava berZuli swavlaA, gina vinaA dagYunja safase ese mo- berZnuli ganswavluloba, anda saidan dagvigrova es au-
uklebeli feris jojikis Zeman, dis-siZeman basili bagratis racxeli saunje. esaa damsaxureba ferisisa, jojikis Zisa,
Zisaman.
romelic iyo basil bagratis Zis dis siZe.
raAsaTYs-me vaKsene daA basilisi? amisTYs, rameTu ityo-
risTvis vaxsene basilis da? _ imisaTvis, rom Rirsi ma-
dis wmidaA igi, viTarmed: ”ara udares iyo Rirsi ese dedakaci
RmrTis-msaxurebiTa Zmasa TYssa, netarsa basiliso”. ma giorgi ambobda xolme: `RmrTismsaxurebiT es dedakaci
aman feris da meuRleman misman ganizraxes keTilad, raA- ar Camouvardeboda Tavis Zmas, netar basiliso~.
Ta kaci saRmrToA iZion sulisa maTisa keTilisa maswavlelad ferisma da misma meuRlem ganizraxes, rom moeZiebinaT
da uwesoebisa damayenebelad da raATa yoladve maxlobelad vinme RvTiuri kaci TavianT sulier moZRvrad, yoveli si-
maTsa iyos. amis pirisaTYs orTave gamoiZies da daamtkices, keTis maswavleblad da uwesoebis damSlelad, da es moZ-
viTarmed giorgi mwerlisa ugonieressa veravis hpoeben. Rvari mudam TavisTan hyolodaT. gamoikiTxes am saqmeze,
amisTYs didiTa vedrebiTa da qenebiTa giorgi mwerali wa- da daaskvnes, rom zemoxsenebul giorgi mweralze, xaxu-
riyvanes da yoveli saqme maTi sulieri da Korcieli mas daa-
lel moRvaweze ufro goniers veravis ipovidnen. amito-
morCiles. xolo aman giorgi netari Zmis-wuli TYsi, yrmaA gi-
mac didi xvewna-mudariT giorgi mwerali waiyvanes Tavis-
orgi, Tana wariyvana, rameTu friad eKmareboda zepiriT kana-
naxobasa da wignis-kiTxvasa da missa msaxurebasa, rameTu mo- Tan, da Tavisi yvela saqme, rogorc sulieri, ise xorcie-
xucebul iyo. li, mas daumorCiles.
xolo viTarca ixiles keTilTa maT meuRleTa, ganixares giorgi mweralma Tavisi netari Zmiswuli, yrma gior-
friad. da saRmrToman man dedakacman Svilad TYsad aRiara gic Tan waiyvana, radgan TviTon moxucebuli iyo, da gi-
igi. da dayves mravali Jami keTilsa da RmrTisa saTnosa cxo- orgis daxmareba sWirdeboda zepiri kananaxebiT1. wignis
rebasa Sina. kiTxviTa da sxva saqmianobiT.
roca keTilma meuRleebma ixiles igi, didad gaixares.
RvTiurma dedakacma giorgi Tavis Svilad aRiara, da
RmrTivsaTno da keTili cxovrebiT mravali Jami dayves.

1 kananaxeba _ karnaxi; wignis xmamaRali kiTxva, imisaTvis, ra-


Ta sxvam Caiweros. momdinareobs berZnuli `kanonarqidan~ (niS-
navs `sagalobeli kanonis damwyebs~). ase ewodeboda saeklesio
moweses, romelic uZRveboda galobas RmrTismsaxurebis dros.
igi wamoiwyebda pirvel muxls sagaloblisas, romelic Semdeg
danarCen mgalobelT unda gaegrZelebinaT imave kiloze.

462 463
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo amissa Semdgomad risxviTa basili mefisaATa feriss amis Semdeg basili keisris risxviT, feriss Tavi mohk-
Tavi warekueTa, rameTu gandgomilebaA daswames. da esreT veTes, radgan Ralati da gandgomileba daswames. mefis
brZanebiTa sameufoATa ese Rirsi dedakaci eriTurT TYsiT brZanebiT, ferisis qvrivi Tavisi SinaymebiTurT konstan-
kostant ine
kostantine poled wariyvanes, vinaA-igi dayves aTormeti
inepoled
tinepolSi waiyvanes, sadac Tormeti weli gaatares.
weli.
konstantinepolSi yofnisas sakvirveli yrmis, gior-
xolo maTsa mas mun yofasa mamis-Zmaman amis sakYrvelisa
yrmisaman da, ufroAs-Ra vTqua Tu, saRmrToman man dedakac- gis biZam, giorgi mweralma, da ufro ki im RvTiurma deda-
man saswavlod misces yrmaA igi giorgi kacTa filosofosTa kacma (ferisis qvrivma) igi saswavlebelSi miabares filo-
da ritorTa, oriTave cxorebiTa SemkobilTa, ara eriskacTa, sofosTa da ritorT1, orive cxovrebiT2 SemkulT; ara eris-
aramed monazonTa RmrTis-moSiSTa da yovelTa mier wamebul- kacT, aramed monazvnebs, RmrTismoSiSebsa da yvelas mier
Ta. da esreT aTormetsa mas welsa yovelive moswrafebaA da aRiarebulT.
guls-modginebaA erTbamad Semoikriba, vidre-Ra maxYlTa go- swavlis 12 wlis ganmavlobaSi yrma giorgim srulad
nebiTa da mraval Jam gamocdilTa moswrafebiTa waremata; xo- moikriba swavlisadmi gulmodgineba; TanamowafeTagan yve-
lo moswrafeTa da guls-modgineTa simaxYliTa gonebisaATa
laze gonebamaxvilT da gamocdilT sibejiTiT gauswro, be-
aRemata. da orkerZove srul qmnulTa erTkerZo Tana-warhKda,
jiTebsa da gulmodgineebs ki gonebis simaxviliT ajoba;
vidre-Ra didad gankYrdes yrmani igi berZenTani missa mas
egodensa moswrafebasa da simaxYlesa gonebisasa, hnatrides da orive mxriv srulqmnilebic ukan Camoitova. berZenTa
guls-modginebasa missa da Zalisaebr baZvad missa aRiZrvo- bavSvebi didad gakvirvebulebi iyvnen misi aseTi sibeji-
des. TiTa da gonebis simaxviliT; mis gulmodgineobas Sehnat-
da da-raA-yo swavlasa mas Sina, viTarca vTquT, aTormeti rodnen da, SeZlebisdagvarad, mis mibaZvas cdilobdnen.
weli, da viTarca queyanaman keTili Tesli swavlulebisaA Se- swavlaSi, rogorc vTqviT, Tormeti weli gaatara da,
iwynara urnatTa Sina sulisa TYsisaTa, romeli-igi Jamsa rogorc niadagma - jansaRi Tesli, ise miiRo swavlulebis
TYssa gamoRebad edva aRvsebad sulsa mSierTasa da ganmdid- keTili Tesli Tavisi sulis xnulebSi, romelic Tavis dros
rebad RmrTisa eklesiasa. amissa Semdgomad brZanebiTa sameu-
nayofs gamoiRebda, aavsebda mSierTa suls da gaamdidreb-
foATa kualad TYsTave prastinTa miiqca saRmrToA ese deda-
da RmrTis eklesias.
kaci tvarwatafs da Tana-wariyvana yrmaA giorgi mamis-Zmi-
save TYsisa Tana. xolo euwya, viTarmed dedaA misi micvale- amis Semdeg mefis brZanebiT Tavissave mamulSi, tvar-
bul iyo, xolo mamaA misi wuT cocxal iyo, romeli-igi Zmaman watafSi daabrunes yrma giorgis mfarveli RvTiuri de-
misman giorgi Tavisa TYsisa Tana moiyvana tvarwatafs da dakaci, romelmac igi, mis biZasTan erTad, Tan waiyola.
iq Seityves, rom yrma giorgis deda gardacvliliyo;
mama jer kidev cocxali hyavda. Zmam, giorgi mweralma, isic

1 ritori (berZ.) _ swavluli, mWevrmetyveli


2 e. i. sulieriT da xorcieliT

464 465
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

erTbamad iyofodes. xolo yrmaA giorgi warvida xaxuls ma- tvarwatafSi moiwvia, da erTad cxovrobdnen. yrma gior-
mis-Zmisa TYsisa Tana sabaAsa. gi ki xaxulSi dabrunda Tavis meore biZasTan, sabasTan.

VI. da viTarca iqmna ocdaxuTis wlis, tkbilsa mas uRelsa 6. roca ocdaxuTi wlisa Seiqna, giorgim qedi moud-
monazonebisasa qedi TYsi moudrika. rameTu daRacaTu siy- rika monazvnobis1 tkbil uRels. marTalia, siyrmidanve igi
rmiTganve monazoni iyo, xolo wuT kurTxevaA monazonebisaA monazoni iyo, magram aqamde jer ar mieRo samonazvno kur-
ara mieRo. rameTu moZRuari misi sulieri da RuawlTa mimarT Txeva. giorgis sulieri moZRvari, samonazvno moRvaweo-
monazonebisaTa mwurTeli didi ilarion wuT KorcTaRa Sina baSi misi gamwvrTneli, didi ilarioni jer kidev cocxa-
iyo da KelTagan misTa miiRo kurTxevaA monazonebisaA. rame- li iyo, da misi xelidan miiRo samonazvno kurTxeva, rad-
Tu igi iyo pirveli moZRuari misi da mizezi yovlisa keTili- gan igi iyo misi pirveli moZRvari, da yovelive sikeTis
saA.
mizezi.
amisa Semdgomad aRZrviTa zegardamoATa mouKda survi-
amis Semdeg, zeciuri STagonebiT, mouvida survili
li ucxoebisa da siglaxakisaA da TYsTa da mecnierTagan gan-
SorebisaA da, ufroAs-Ra vTqua Tu, survili Tayuanis-cemi- gandegilobisa, ucxoebaSi siglaxakiT cxovrebisa, Tavisi-
saTYs wmidaTa maT da ganmacxovelebelTa adgilTa, vinaA-igi anebisa da nacnobebisagan ganSorebisa, da, metsac vityvi,
aRasrula yoveli gangebulebaA cxorebisa CuenisaA sityuaman _ survili im wminda da macocxlebeli adgilebisa, saida-
mamisaman mosrulman KsnisaTYs Cuenisa. nac aRasrula Cveni cxovrebis gangebuleba RmrTis sityvam,
xolo iyoca gangebulebaA RmrTisaA saqmesa amas Sina, ro- Cveni xsnisaTvis mosulma.
meli-igi winaAswar yovelsave mecnier ars da yofadTa viTarca am saqmeSi RmrTis gangebac eria, radgan RmerTi yov-
yofilTa xedavs, viTarca igi moses raA winawarmetyuelad ga- lismcodnea, da momavlis ambebs iseve Wvrets, rogorc uk-
namzadebda, pirvel yovlisa TYsTagan gamoiyvana da abrahams
ve momxdars. man, rodesac amzadebda moses sawinaswarmet-
raA Tana aRTqumasa dasdebda, queyanisa TYsisa datevebaA ub-
yvelo moRvaweobisaTvis, pirvel yovlisa, Tavisianebisa-
rZana. da egreTve mravalTa wmidaTaTYs weril ars: hnebavn raA
miaxlebaA RmrTisaA, pirvel yovlisa TYsTagan da megobarTa gan ganaSora igi. aseve, rodesac abrahamTan aRTqmas deb-
da, Tavisi qveynis datoveba ubrZana mas. msgavsi ram _ mra-
vali wminda adamianis Sesaxebac dauweriaT: rodesac un-
daT xolme RmerTTan miaxloeba, pirvel yovlisa Tavisia-
nebisagan da megobrebisagan ganeSorebian da mxolod ma-

1 monazvnoba _ uqorwinebeli cxovreba RmrTis sadideblad


da RmrTismsaxurebaSi warsamateblad, monasterSi (e. i. mona-
zonTa saerTo sacxovrebelSi) an gandegilad cxovreba

466 467
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

ganeSornian da WeSmariti igi TYsebaA da zraxvaA RmrTisaA Sin pouloben WeSmarit naTesaobasa da Tana-zraxvas Rmer-
maSin-Ra povian, viTarca vityode wmidisa amisTYs. TTan1. igive moxda Rirsi mamis giorgis cxovrebaSic.
mouKda survili ucxoebisaA da TYsTagan ganSorebisaA, gauCnda survili ucxoebaSi yofnisa da Tavisianebisa-
dafarulad yovelTa megobarTagan da mecnierTa sivltolaA
gan ganSorebisa. megobar-nacnobTagan dafarulad gamoi-
iKumia da waremarTa ierusalemiT kerZo.
para da ierusalemisken gaemarTa.
xolo viTarca cna mamaman makari da yovelTa maT RmerT-
SemosilTa berTa, Sewuxnes friad da yovliT kerZo meZiebelni rodesac es ambavi Seityves makari winamZRvarma da xa-
da Sempyrobelni ganavlinnes, da yovelni gzani moicvnes. xulis mkvidrma RmerTSemosilma berebma, Zalze Sewuxdnen
maSin viTarca gulisKma-yo, rameTu Seipyrobdes, saR- da yoveli mxriv dauwyes mas Zebna. dagzavnes mdevrebi da
mrToA Rone iKumia viTarca didman aTanasi, da Sesamoseli yvela gza daikaves.
TYsi friad keTili misca glaxaksa visme da misi igi dabebku- giorgi mixvda, rom mis Sepyrobas cdilobdnen, da Ta-
li Seimosa. da pova mwuxare erTi winamZRurisagan dateobi- vis dasaRwevad RvTiur xerxs mimarTa, iseve, rogorc didma
li, upyra wina da waremarTa gzasa TYssa. da esreT ganera da- aTanasem2; Tavisi Zvirfasi Sesamoseli gzad Sexvedril erT
maxrwevelTa gzisa mis keTilisaTa, rameTu daRacaTu siyua-
glaxaks misca, da sanacvlod misi CamoZonZili samosi Sei-
ruliTa iqmodes, aramed ara keTil iyo momavalTa saqmeTaTYs.
mosa. moZebna suliT avadmyofi da winamZRvrisagan mito-
xolo ityoda TYT wmidaA igi, viTarmed: udabnosa adgil-
sa SegYRamdao tyeTa Sina, da iyo elva-quxili da haeri bo- vebuli erTi kaci, win gaiZRola da ase gaswia Tavis gzaze,
roti da SYdgzis daakueTa eSmakmano mwuxare igi mas Ramesa, raTa Tavi daeRwia mdevarTagan, romelTac surdaT misi
da perovin da iRrWenn da yivin, xolo me vlocevdio. Seferxeba keTil gzaze. marTalia, isini siyvaruliT ake-
ixileT-Ra uSiSi ese suliTa da axovani gonebiTa, viTar Tebdnen amas, magram momaval saqmeTaTvis umjobesi iyo, xe-
ara SeZrwunda, aramed Rame yovel evedreboda RmerTsa li ar SeeSalaT.
mogvianebiT Rirsi mama giorgi igonebda: gzad udabur
adgilze dagviRamda tyeSi. elavda da quxda. haeri damZi-
mebuli iyo. Cemi Tanamgzavri, suliT avadmyofi kaci eS-
makma Svidjer dasca Zirs da awamebda. mas piridan duJi
sdioda, kbilebs aRrWialebda da kioda; me ki vloculob-
dio.
SexedeT suliT uSiSar da gonebiT Zlier bers! nanaxma
ki ar SeaZrwuna, aramed mTeli Rame RmerTs evedreboda

1 Tana-zraxva (Zv.) _ saubari, axlo urTierToba


2 aTanase didi _ wminda mama da eklesiis maswavlebeli, udi-
desi Teologi, aleqsandriis mTavarepiskoposi (IVs.)

468 469
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

gankurnebisa misisaTYs, vidremdis ganiota kacisa misgan su- mis gankurnebas, manamde, sanam boroti suli ar gandevna
li igi boroti. da yovliTurT uvnebeli monastersa erTsa im kacisagan, da sruliad uvnebeli ar miiyvana erT monas-
miiyvana, sada-igi gankurnebulsa mas eneba. terSi, iq, sadac gankurnebuls surda.
da hmadlobda RmerTsa, romelman iKsna sulisa misgan
giorgim madloba Seswira RmerTs, romelmac arawmi-
arawmidisa. da esreT mxoloA waremarTa gzasa TYssa mravli-
da sulisagan ixsna misi Tanamgzavri, da amis Semdeg mar-
Ta SromiTa da RuawliTa, rameTu dahqenjnida da aWirvebda
KorcTa TYsTa, viTarca mociquli ityYs, viTarmed: “aRvik- to gaagrZela gza, didi tanjva-wvalebiT. sakuTar sxeuls
rZalav KorcTa CemTa da davimoneb, raATa ara sxuaTa uqada- awamebda da gansacdelSi agdebda, rogorc mociquli am-
gebde da me gamoucdel viyo”. egreTve hyofda wmidaA ese, ra- bobs: `Cems sxeuls gasaWirSi vagdeb da davimoneb, raTa mar-
meTu ZaZaA Seemosa da uKamloA da TavRia, uRYnoA da uwue- to sxvebs ar vuqadagebde, da me ki araferi gadavitano~1.
loA vidoda gzasa mas iwrosa, rameTu dResa Sina erTgzis mi- aseve iqceoda wminda mama giorgi; uxeSi tansacmeli ecva,
iRis puri da wyali. fexSiSveli da TavRia midioda viwro gzaze, sagzlis _
Rvinisa da yvelis gareSe. dReSi mxolod erTxel iRebda
pursa da wyals.

VII. da eseviTariTa SromiTa da moRuawebiTa Semkobili mi- 7. aseTi SromiTa da tanjviT Semkulma miaRwia Sav mTas;
iwia Savsa mTasa
mTasa. da merme aRvida mTasa sakYrvelsa
sakYrvelsa, Tayu- Semdeg avida sakvirvel mTaze, sadac Tayvani-sca da eambo-
anis-sca da ambors-uyo larnaksa wmidisa da sakYrvelT-moq- ra wminda da sakvirvelTmoqmedi svimeonisa da misi dedis,
medisasa sYmeonissa da Rirsisa dedisa misisa netarisa mar- netari marTas samarxebs. yvela monasteri moiloca; moi-
TaAssa. da yovelni monasterni moilocna da wmidani mamani mo- naxula wminda mamebi da yvela maTganisagan locva-kurTxeva
ikiTxna da yovelTagan locvaA miiRo. miiRo.
xolo yovlisa pirvelad iwyo Ziebad winamZRurisa da moZ-
uwinares yovlisa, daiwyo Zieba sulieri moZRvrisa da
Rurisa sulierisa, rameTu uwyoda, viTarmed TYnier moZRu-
winamZRvrisa, radganac icoda: moZRvris gareSe sulis
risa ara ars cxorebaA sulisaA da warmarTebaA monazonebisaA.
da pova mTasa sakYrvelsa napralsa Sina kldisasa beri wmi- cxovneba da samonazvno moRvaweobaSi warmateba _ SeuZle-
daA Seyenebuli, viTarca guriti ubiwoA da tredi umankoA, belia. sakvirvel mTaze erTi kldis napralSi ipova kidec
erTi wminda dayudebuli beri2, ubiwo gvritisa da umanko

1 1 kor. 9:27
2 dayudeba _ asketuri moRvaweobis iseTi saxea, rodesac gan-
degili monazoni Tavis senakSia Caketili locviTi Rvawli-
saTvis, da iqidan arasodes gamodis, aucilebeli saWiroebis
garda.

470 471
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

kaci zecisaA da angelozi queyanisaA, yovliTurT ucxoA da mtredis msgavsi, zeciuri kaci da amqveyniuri angelozi,
ganSorebuli KorcTagan da KorcielTa zrunvaTa da gone- sruliad ganSorebuli xorcieli sazrunavisagan da go-
biTa RmrTisa micvalebuli, giorgis vityY dayudebulsa, did- nebiT RmerTTan myofi. es iyo giorgi dayudebuli, warmo-
sa mas mnaTobsa naTesavisa Cuenisasa, kacsa yovelTa mier gu-
SobiT qarTveli, Cveni eris didi mnaTobi, yovelTaTvis gu-
lis-saTqumelsa, romelman-ese Cuen undoTa amaT amisi aRwe-
liT sawadeli kaci, romelmac me, uZlursa da mcires, yo-
raA guaiZula. amas daemowafa netari ese, viTarca odesme mTasa
sinasa netari iovane didsa martYris. velive amis aRwera maiZula. amas daemowafa netari mama
xolo man, viTarca ixila sikeTe sulisa misisaA da ganica- giorgi, iseve, rogorc odesRac sinis mTaze netari ioane
da talanti igi mis Soris daunjebuli, ganixara sixaruliTa did martviris daemowafa1.
didiTa da suliTa gulisKma-yo, raA-igi yofad iyo. rameTu rodesac giorgi dayudebulma Rirsi mama giorgis su-
surviel iyo wmidaA ese beri, raATamca kualad gamo-vinme- lis mSveniereba da masSi daunjebuli talanti ixila, di-
aCina mowyalebaman RmrTisaman naTesavsa Soris Cuensa kaci, ro- di sixaruliT gaixara da suliwmidis madliT mixvda, rac
melmanca srul yo naklulevanebaA enisa CuenisaA, romeli-igi unda momxdariyo. es wminda beri, didi xania, mosurne iyo,
wmidisa mamisa Cuenisa efTYmesgan daSTomil iyo da nebiTa
RmrTis mowyalebas Cvens erSi, eqvTime mTawmidelis Sem-
RmrTisaATa pova, romelsa-igi eZiebda, da madlobaA Sewira
deg, kvlav gamoeCina kaci, SemZlebeli Cveni enisa da sasu-
RmrTisa, romeli araodes ugulebels hyofs siglaxakesa Cu-
ensa meoxebiTa wmidisa RmrTis-mSobelisaATa. liero literaturis naklovanebaTa Sevsebisa, romlebic
xolo daamkYdra igi romana-wmidas
romana-wmidas. da dayo mas Sina sami eqvTime mTawmidelis Semdeg, iyo darCenili. axalgazrda
weli didiTa SromiTa da moRuawebiTa, marxviTa da mRYZare- giorgis saxiT berma giorgi Seyenebulma RmrTis nebiT ipo-
biTa da ufroAs xolo simdabliTa da morCilebiTa, romelni- va, visac eZebda, da amisTvis madloba Seswira RmerTs, ro-
ese frTe eqmnebian monazonsa aRslvad RmrTisa Tana, rameTu melic, wminda RmrTismSoblis SemweobiTa da Suamdgomlo-
yovelTa uZlurTa igi hmsaxurebda. biT, arasodes ugulebelyofs Cvens sisustesa da siglaxa-
da esreT yovliTa saTnoebiTa Semkuli KorcieliTa hasa- kes.
kiTa iqmna ocdaaTis wlis, xolo sulieriTa mKcovan da
moZRvarma giorgi roman-wmindis monasterSi daamkvid-
moxucebul.
ra. iq man sami weli dayo, didi SromiTa da RvawliT, mar-
xviTa da sifxizliT, da ufro ki TavmdablobiTa da mor-
CilebiT, romlebic monazons frTad gamoadgeba, ze-asaf-
renad da RmerTTan misasvlelad. giorgis morCileba (sa-
morCilo samsaxuri) _ avadmyofTa movla iyo.
amrigad, yovelive saTnoebiT Semkuli monazoni xor-
cielad ocdaaTi wlisa Sesrulda, sulierad ki _ mxcovan
moxucebulad.
1 igulisxmeba wm. ioane sineli (+649), “kibis” avtori.

472 473
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da viTarca ixila netarman man berman giorgi Seyenebul- rodesac misma moZRvarma, netarma berma, giorgi Seye-
man moZRuarman misman, viTarmed yovliTa srulqmnil ars ha- nebulma ixila, rom misi mowafe ukve yovelmxriv srul-
sakisa Tana sibrZniTa da gonierebiTa, sqemiTa akurTxa, da es- qmnilia _ xorcieli asakiTac da sibrZne-gonierebiTac, _
reT srul-yo monazonebisa moRuawebaA sqemisa gYrgYniTa da
akurTxa sqemiT.1 amgvarad dagvirgvinda da srul-iqmna gi-
merme-Ra ierusalemad wargzavna.
orgis samonazvno moRvaweoba, da mxolod amis Semdeg gag-
ixileT-Ra saxierebaA CuenTYs gankacebulisa meufisaA,
romelman-igi araA uRirs iCina Tanaziar-yofad monisa TYsi- zavna igi moZRvarma ierusalemSi.
sa sarwmunoAsa, rameTu viTarca man ocdaaTisa wlisaman Kor- ixileT CvenTvis gankacebuli meufis (iesu qristes)
cieliTa hasakiTa naTel-iRo, egreTve monaA TYsi Rirs-yo mo- mowyaleba da sikeTe! _ Tavisi erTguli mona Rirsi gaxada,
Rebad meoresa amas naTlis-Rebasa, romel ars madli wmidisa misi Tanaziari yofiliyo. Tanaziari im mxriv, rom, ro-
sqemisaA miTve hasakiTa, da mier aRslvad xilulsa mas ierusa- gorc man ocdaaTi wlis asakSi naTel-iRo, aseve Tavisi mo-
lemsa, raATa gonebiTa uxilavsa mas zecisa ierusalemsa mi- nac Rirsi gaxada, es meore naTloba (e. i. madli sqemis kur-
icvalos. Txevisa) imave asakSi mieRo, da amis Semdeg asuliyo xilul
da viTarca miiwia netari ese wmidad qalaqad, moilocna
ierusalimSi, raTa gonebiT zecis uxilav ierusalimamde
yovelnive wmidani da Tayuanis-sacemelni adgilni sulisa
mieRwia.
surviliTa da gonebisa simKurvaliTa. da maradis cremlTa mi-
er iltobvin, iKsenebn raA vnebaTa meufisaTa, romelni-igi rodesac netari mama wminda qalaqSi Sevida, moiloca
man Cuenisa cxorebisaTYs adgilTa maT Sina wmidaTa Tavs-is- yvelayvanissacemi da wminda adgili sulieri wadiliTa
xna. da esreT arn gonebaA misi, viTarmca mas Tavadsa TualTa da gonebis mxurvalebiT. xSirad asvelebda cremli, qris-
winaSe xedvida. te meufis vnebas rom igonebda, kacTa cxovrebisaTvis aR-
da dayo mciredi Jami eseviTariTa yofiTa, da merme gan- srulebuls, am wminda adgilebSi. gonebaSi ise cxadad war-
gebiTa RmrTisaATa kualad moZRurisave TYsisa moiqca da es- moedgina es ambebi, TiTqos ufals sakuTari TvaliT
reT yovliTurT srulqmnilsa saRmrToA ese talanti KelT xedavda.
udva, romel ars TargmanebaA wignTa saRmrToTaA berZulisa-
mcireoden xans am yofaSi iyo, da Semdeg, RmrTis gan-
gan qarTulad.
gebiT, kvlav moZRvarTan dabrunda. yovelmxriv srulqmnil
xolo ese netari araA Tavs-idebda, aramed esreT ityoda,
viTarmed: “SeuZlebel ars ese Cemgano, da eseviTarTa gan- mowafes moZRvarma locva-kurTxeva misca saRmrTo wignTa
berZnulidan qarTulad Targmnisa, rogorc saRmrTo ta-
lanti (niWi, jildo).

1 sqema (berZn. `saxe~; igulisxmeba angelozuri saxe) _ samonaz-


vno Sesamoseli, romelsac monazons ukurTxeven gansakuTre-
biT mZime asketuri RvawlisaTvis

474 475
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

RmrTobilTa kacTa Suenis, viTarca iyo wmidaA mamaA Cueni ef- netari mowafe ver kisrulobda am tvirTs, da ambobda:
TYmi”. xolo beri etyoda, viTarmed: “Svilo, romelman wmi- `CemTvis SeuZlebelia im saqmis aRsruleba, rac iseT
daA igi sikudilisagan iKsna da qarTuli enaA ganumarta, igi- RvTiuri sibrZnis mqone kacT Sehferis, rogoric Cveni
ve SemZlebel ars Sendaca Sewevnad, rameTu mas didad ewya-
wminda mama eqvTimeao~. moZRvari ki eubneboda: `Svilo, vinc
lis da uyuars naTesavi Cueni. da TYT mas wmidasa mamasa ef-
igi (wminda eqvTime) sikvdilisagan ixsna da qarTul enaze
TYmes vevedrneT, raATa Segewios, romel neSti daSTomili
misi Sen srul-hyo madliTave misiTa, viTarca pavle qristesi”. metyveleba SeaZlebina, igive Sens daxmarebasac SeZlebs,
radgan mas didad uyvars da ebraleba Cveni eri.1 vevedroT
TviT wminda mama eqvTimesac, raTa Seewios, da, rac mas darCa
qarTulad uTargmneli, Sen daamTavro misi madliT, ise-
ve, rogorc pavle mociqulma _ qristesi~.2

VIII. da esreT didiTa iZulebiTa Zliv daarwmuna da wmidisa


8. amrigad, didi iZulebiT moZRvarma Zlivs daarwmu-
sYmeonis da marTaAs madliTa SezRudvili mTawmidas wamog-
na giorgi monazoni, da wminda svimeonisa da marTas mad-
zavna. da viTarca mowafe sarwmunoA da Svili erTguli da
ZRueni Semsgavsebuli siwmidisa misisaA wmidasa mamasa Cuensa liT aRWurvili3, mTawmindaze warmogzavna, da rogorc

1 aq miniSnebulia eqvTime mTawmidelis cxovrebis erTi adgi-


li: erTxel bavSvobisas eqvTime mZimed avad Seiqna; ise, rom
mamamisma misi gadarCenis imedi dakarga. igi mxurvaled eved-
ra RmrTismSobels Zis gadarCenisaTvis. RmrTsmSobelma Seis-
mina mamis vedreba, gamoecxada yrma eqvTimes da uTxra: adeqi,
nu geSinia; aRaraferi gtkiva; da qarTuladac gamarTulad
ilaparakeo~. Turme manamde eqvTimes qarTulad laparaki
uWirda, RmrTsmSoblis madliT ki yvela qarTvelze ufro
wmindad alaparakda am enaze (ix. cxovreba wm. eqvTime mTawmin-
delisa).
2 aq igulisxmeba, rom pavle mociqulma Tavisi epistoleebiT
Seavso is saRmrTo moZRvreba, romelic qristes qadagebis sa-
xiT wminda saxarebaSia mocemuli.
3 giorgi Seyenebulis samoRvaweo adgilas, sakvirvel mTaze,
rogorc zemoT iyo aRniSnuli, wminda svimeon mesvetisa da
dedamisis marTas wminda nawilebi (neSti) iyo dasvenebuli.

476 477
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

efTYmes mouZRuana, raATa vinaA-igi wyaroAs-Tuali sibrZni- Rirseuli mowafe da erTguli Svili, da misi siwmindis
saA aRmoecena momrwyvelad naTesavisa Cuenisa, mierve aRmo- Sesaferisi ZRveni, Cvens wminda mamas eqvTimes moarTva, ra-
ivsnes nektarni gulisKmis-yofisani kacman aman RmrTisaman Ta, saidanac amovida wyaro sibrZnisa, Cveni eris momrwyve-
da mdidrad daaTros samyaroA eklesiaTa CuenTaA, rameTu vi-
lad, iqidanve amoiRos zeciuri Semecnebis neqtari am
Tarca ityYs winawarmetyueli esaia, viTarmed: “gamovides
RvTis kacmac, da uxvad daaTros Cveni eklesiis samyaro,
Sjuli sioniT da sityuaA RmrTisaA ierusalemiT Sjideso”.
egreTve daRacaTu pirveliTganve guqondes werilnica da radganac, rogorc ambobs esaia winaswarmetyveli, `Sju-
sarwmunoebaA WeSmariti da marTali, garna queyanaA Cueni Sors li sionidan gamodis da RmrTis sityva ierusalimidan gan-
iyo queyanisagan saberZneTisa
saberZneTisa. da viTarca Teslni arawmi- sjiso~1.
dani Soris Cuensa daTesul iyvnes borotni igi Teslni so- aseve, Tumca uZvelesi droidan gvqonda saRmrTo wig-
mexTani, gularZnilni da manqanani, da amis mier friad guev- nebic da marTali da WeSmariti sarwmunoebac, magram Cve-
neboda, rameTu naTesavi Cueni wrfeli iyo da umankoA; xolo ni qveyana Sors iyo saberZneTisagan, da rogorc uwmindu-
igini reca mizeziTa wesierebisaATa, reca cTunebad guazmnob- ri Tesli, Cvens Soris CamoTesili iyvnen somexTa boroti
des, da romelnime wignnica guqondes maTgan Targmnilni.
STamomavalni, mrudeni da macTurni, da amis gamo bevri
amaT eseviTarTa mizezTaTYs moxedna mowyalebaman
ziani gvqonda, radganac Cveni eri wrfeli da umanko iyo,
RmrTisaman naTesavsa Cuensa da aRgYdgina axali oqropiri wmi-
daA mamaA Cueni efTYme. da viTarca meaTcameteman mociqul- xolo maT, wesierebisa da sizustis momizezebiT, cTuneba-
man queyanaA Cueni amaT zemoKsenebulTa RuarZlTagan sru- Si SevyavdiT, da zogierTi wigni maTgan gvqonda naTar-
liad ganwmida mravlad TargmanebiTa wmidaTa werilTaATa, vi- gmni. amis gamo RmrTis mowyalebam mohxeda Cvens ers da ga-
Tarca dasabamsave sityYsa Cuenisasa vTquT, da wesni da ka- mogviCina axali oqropiri _ Cveni wminda mama eqvTime. man,
nonni eklesiisani damamtkicebelni sarwmunoebisa Cuenisani, rogorc mecamete mociqulma, wminda werilTa mravali Tar-
ese yovelni aRwerilad dagYtevna, romelni-igi wmidisa amis gmanebiT sruliad ganwminda Cveni qveyana zemoxsenebuli
mTisagan da RmrTiv-aRSenebulisa lavrisa, viTarca mdinari- RvarZlisagan (somxuridan naTargmni wignebisagan), da ro-
sagan edemeanisa nakadulni cxorebisani pirsa zeda queyanisa
gorc Cveni sityvis dasawyisSic vTqviT, eklesiis ganmam-
da naTesavisa Cuenisasa miefinnes.
tkicebeli wesebi da kanonebi _ es yovelive werilobiT dag-
xolo viTarca pirvelve vTquT, adre micvalebiTa mamisa
CuenisaATa ara srul iqmnnes werilni Cuenni, amisTYs saxie- vitova. isini am wminda mTisagan da RmrTiv-aRSenebuli
rebaman RmrTisaman kualad moguaniWa Semdgomad mosessa isu, lavrisagan, rogorc edemis mdinarisagan _ cxovrebis na-
kadulni, mTel qveyanasa da mTel Cvens ers moefinen.
magram, rogorc Tavidanve vTqviT, Cveni mamis (eqvTi-
mes) naadrevi gardacvalebis gamo bolomde ver dasrul-
da qarTul enaze saRmrTo wignTa Targmna. amis gamo RvTis

1 es. 2:3

478 479
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

Semdgomad ahronisa eleazar, Semdgomad eliaAsa elise, Sem- ganuzomelma sikeTem misi gamgrZelebeli mogvivlina, ise,
dgomad pavlesa timoTe, da msgavsadve maTsa srul-yo nebaA rogorc moses Semdgom _ isu naves Ze, ahronis Semdgom _
moZRurisa TYsisaA da yoveli mis mier daklebuli aman netar- eleazari, elias Semdgom _ elise, pavles Semdgom _ timo-
man mamaman giorgi srul-yo.
Te, maT msgavsadve netarma mama giorgim Tavisi moZRvris
xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT. warmoemarTa wmi-
neba aRasrula, da yovelive, rac mas (eqvTimes) daaklda,
daA ese SeWurvili locviTa moZRurisa TYsisaATa miTve pir-
veliTa moRuawebiTa da friad uficxesiTaca, xolo miiwia mdi- man Seavso da ganasrula.
naresa erTsa didsa, rameTu mart[oAs i]yo. da viTarca Sevida Cven ki kvlav Tavdapirvel sityvas davubrundeT.
mdinaresa mas, ver uZlo wiaRslvad simdidrisagan misisa, ra- moZRvris locviT aRWurvili wminda mama giorgi ga-
meTu didrooda. maSin ixila wiaRkerZo Wabuki Suenieri, am- moemarTa mTawmindisaken, da iseTive tanjva-wvaleba gada-
Kedrebuli cxensa zeda spetaksa da hrqua: “Semoved, nu geSi- itana, rogorc Tavdapirvelad, da imaze ufro mZimec. erT-
nin”. da upyra Kelsa missa da wiaR iyvana mSYdobiT. xolo igi erT adidebul mdinares rom miadga, gaRma gasvla ver SeZ-
TYT uCino iqmna. da ityoda TYT wmidaA igi, viTarmed: “gul- lo wyalTa siuxvis gamo. maSin meore napirze dainaxa er-
savsebiT vcan, viTarmed gamoCinebuli igi, romelman wyalTa
Ti mSvenieri Wabuki, TeTr cxenze amxedrebuli, romelmac
Sina sikudilisagan miKsna, didebuli mTavarmowame giorgi
uTxra: `Semodi, nu geSinia~. xeli gauwoda da mSvidobia-
iyo”.
da esreT nebiTa RmrTisaATa mSYdobiT moiwia wmidasa amas nad gaiyvana gaRma mxares. Tavad ki maSinve gauCinarda.
mTasa, Tayuanis-sca wmidasa RmrTis-mSobelsa da madlobaA Se- amis Sesaxeb wminda mama giorgi ambobda xolme: `dar-
wira, da merme surviliT ambors-uyo samarxosa wmidisa mamisa wmunebuli var, rom is, vinc maSin gamomiCnda da wyalSi
Cuenisa efTYmessa. xolo ZmaTa sixaruliT Seiwynares da ga- daxrCobisagan mixsna, didebuli mTavarmowame giorgi iyo~.
nusuenes da didad pativ-upyres da hmadlobdes RmerTsa, ro- amrigad, RmrTis nebiT, mSvidobianad miaRwia mTawmin-
meli miuZRua mun. das; Tayvani-sca RmrTismSobels da madloba Seswira. Sem-
deg didi surviliT eambora wminda mamis eqvTimes saflavs.
monastris Zmebma (monazvnebma) sixaruliT miiRes mama gi-
orgi, moasvenes da didi pativi miages. hmadlobdnen
RmerTs, romelmac aqamde moiyvana igi.

IX. xolo iyofeboda netari ese monastersa mas Sina mo- 9. netari giorgi monasterSi imyofeboda iseTi moRva-
RuawebiTa bunebaTa uaRresiTa, marxviTa da locviTa, simdab- weobiT, romelic kacTa bunebas aRemateba; marxviTa da
liTa da simSYdiTa, morCilobiTa da moTminebiTa da umetes locviT, TavmdablobiTa da simSvidiT, morCilebiTa da
yovlisa Tavisa TYsisa Seuracx qmniTa. rameTu vidre Jam rav- moTminebiT, yvelaze qvemoT sakuTari Tavis dayenebiT. ram-
denme viTarca litoni da uswavleli sagonebel iyo yovelTa
denime xans yvelas igi erTi ubralo da uswavleli vinme

480 481
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

mier, rameTu misca Tavi TYsi msaxurebasa da morCilobasa Zma- egona, radgan yvela Tana-Zmas emsaxureboda da emorCile-
Tasa. da weliwadsa SYdsa Seuracxad sagonebelTa saqmeTa sim- boda. Svid weliwads arad Casagdeb saqmeebze msaxurobda
dabliT hmsaxurebda da arn yoladve mglovare da Tavdadre- Tavmdablad. yovelTvis Tavdaxrili da TiTqos mglovia-
kili, rameTu KorcieliTa TualiTa yoladve queyanad xedavn,
re iyo; xorcieli TvaliT mudam dedamiwas dascqeroda,
xolo Tualni sulisani maradis uxilavsa mas didebasa RmrTi-
sulieri TvaliT ki RmrTis uxilav didebas uxilavad ga-
sasa uxilavad ganicdidian, romel-ese mcireTa mier mosapov-
nebel arian, saqme bunebiTi da mravalTagan Znelad sagonebe- nicdida, risi mopovebac cota vinmes Tu SeuZlia. buneb-
li, raATamca TYnier saWiroTa saqmeTa aravin axedvebda Tu- riv saqmes iqmoda, rac bevrs Znelad miaCnia, _ aucileblo-
alTa TYsTa, romeli-igi man viTarca bunebiTi SeiTYsa siy- bis gareSe Tvals aravis gausworebda; es Cveuleba man siy-
rmiTgan da vidre siberedmde. rmeSive SeiTvisa da siberemde mihyva.
rameTu mas Jamsa, odes-igi aRmosavleTs viyveniT, dResa erTxel, rodesac aRmosavleTSi viyaviT,1 keTilsaxur-
erTsa ineba RmrTis-msaxurman mefeman bagrat gamocdaA ne- ma bagrat mefem am netari moxucebulis gamocda moisurva
tarisa amis moxucebulisaA da hrqua mTavarTa TYsTa: “gne- da Tavis warCinebulT uTxra: `gindaT, gaCvenoT sakvirve-
bavsa, raATa giCueno Tquen sakYrveli saqme da yoladve dau-
li da sruliad daujerebeli ram? rodesac CvenTan Semo-
jerebeli? raATa odes Semovides Cuenda giorgi mTa-wmide-
va giorgi mTawmindeli, daakvirdiT, rom sanam ar gava, arc
li da dascadoT yovelTa vidreca ganslvadmde misa, raATa
ara moguxednes da arca ganicados xati Cueni”. maSin ubrZana Semogvxedavs da arc daaTvalierebs Cvens garegnobas~. ma-
winaSemdgomelTa mowodebaA berisaA. da viTarca Semovida sa- Sin uTxra mxlebelT, iq moewviaT beri. da rogorc Semovi-
meufosa mas karavsa, aRdges yovelnive didebulni da awYes da samefo karavSi, wamodgnen didebulebi da miiwvies be-
bersa, rameTu umetesni TYT mowafeni iyvnes misni. da viTar- ri; maTi umetesoba misive mowafeni iyvnen. da rogorc daj-
ca dajda, iwyo mefeman ubnobad misa mravalsaxed sargebe- da, mefem saubari gauba sulisaTvis sasargeblo sxvadas-
lisaTYs sulisa, da egreTve ebiskoposTa da mTavarTa msxdo- xva sakiTxebze, aseve iq msxdomare episkoposT da mTavarT.
mareTa. xolo netari igi TYToeulad yovelTave pasuxsa mis- yvela maTgans netari beri saTiTaod aZlevda pasuxs da su-
cemda da swavlaTa mier sulierTa mohrwyvida da queyanad mi-
lieri swavlebiT rwyavda, magram pirispir ki ar uyureb-
marT xedvida. da aRasrules dRe igi egre viTarca equs Ja-
da, aramed Tvaldaxrili iyo. ase daasrules dRe daaxlo-
madmde.
xolo beri viTarca ijmnida warslvad, hrqua mas mefeman: ebiT eqvs saaTamde.
“mamao, yav siyuaruli da ganmicade, Tu viTari var”. xolo ber- roca beri wasasvlelad moemzada, mefem uTxra: `mamao,
man reca RimiliT mcired mixedna da hrqua mas: “N mefeo, aha siyvarulis gulisaTvis, Semomxede da naxe, rogori var~.
esera vxedav pirsa Sensa, viTarca pirsa qristessa, rameTu yov- berma gaiRima, odnav Sexeda da uTxra: `aha, mefeo, vxedav
liTurT RmrTismsaxur xar da RmrTiv-dacvul”. Sens pirisaxes, rogorc saxes qristesas, radganac yvelaf-
riT RmrTismsaxuri xar da RmrTivdaculi~.

1 igulisxmeba aTonis mTidan ramdenime wliT saqarTveloSi


Camosvla giorgi mTawmidelisa mefe bagrat IV-is miwveviT

482 483
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da ese amisTYs vaKseneT, raATa scnaT, viTarmed ara xolo es ambavi imisaTvis gavixseneT, rom gveCvenebina: ara mar-
Tu oden siWabukesa ara ganicdida xatsa ucxosa, aramed sibe- to siWabukisas erideboda adamianTaTvis saxeSi Sexedvas,
resa Sina da moxucebulebasa. aramed siberesa da moxucebulobaSic.

X. xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT. da viTarca 10. Cven isev pirvel sityvas davubrundeT. wminda mama
iyo wmidaA ese didsa amas lavrasa Sina egeviTariTa cxorebi- aTonis am did lavraSi iseTi simdabliT moRvaweobda, ro-
Ta da moRuawebiTa, viTarca zemo vaKseneT, euwya netarsa mas gorc zemoT vaxseneT; mis moZRvars, netar bers giorgis mi-
bersa moZRuarsa missa giorgis, viTarmed wuT arca mRdelo- uvida ambavi, rom giorgi monazons jer arc mRvdlobis xa-
bisa pativi miuRebies da arca werilTa Targmnad uwyies. Se- risxi hqonda miRebuli da arc wignebis Targmnas Sedgo-
wuxna friad da warmoavlina SaviT mTiT mowafe TYsi, kaci mia. Zalze Sewuxda da Savi mTidan gamogzavna Tavisi mowa-
Rirsi da saxieri, saxeliT iovane da didi mdurvaA moumcno fe, Rirseuli da sikeTiT savse kaci, saxelad ioane, da di-
ara aRsrulebisaTYs nebisa misisa.
di sayveduri SeuTvala misi nebis SeusruleblobisaTvis.
xolo netari ese ara Tu urCebiT iqmoda amas, aramed yov-
magram netari giorgi urCebis gamo ki ar iqceoda ase,
liTurT ararad da undod Seeracxa Tavi TYsi, rameTu eKsena
sityuaA igi uflisaA, viTarmed: “romelman aRimaRlos Tavi aramed imitom, rom sruliad ararad da mcired miaCnda
TYsi, igi damdabldes”. da kualad ityYan mamani, viTarmed: Tavisi Tavi, da mudam axsovda uflis sityva: `vinc aimaR-
dedaA ars yovelTa vnebaTaA cudi didebaA. xolo wmidaA ese lebs Tavis Tavs, igi damdabldebao~1. aseve, mamebs uTqvamT:
ara nebsiT miiRebda, aramed iZulebiT brZanebiTa moZRurisaA- `yovelTa mankierebaTa mSobelia uRirsad gandideba~. gi-
Ta. maSin mravliTa cremliTa da sulTqumiTa, mowiwebiT da orgi monazoni arafers Tavisi nebiT ar iRebda, aramed moZ-
SiSiT miiRo pativi mRdelobisaA. ara iyo egeviTari, viTar- Rvris brZanebiTa da iZulebiT. amitomac didi cremliTa
ese aw mravalni pirvel Tavisa TYsisa ganwmedisa sxuaTa gan- da gancdiT, SiSiTa da mowiwebiT miiRo mRvdlobis xaris-
mwmedel iqmnebian, da viTarca undoAsa raAsame saqmisa mimarT
xi. igi ar iyo iseTi, rogorc amJamad mravalni arian, rom
egreT mRdelobisa mimarT miiswrafian da pirvel wuerTa ga-
sakuTari Tavis ganwmendamde sxvaTa ganwmendas lamoben, da
moslvisa moxucebulTa umoZRurian, viTarca ityYs grigol
RmrTis-metyueli. mRvdlobis mimarT ise iswrafian, TiTqos ubralo saqme
xolo wmidaman aman mcired-mcired Sedga ferKi xarisxsa iyos, da sanam wveri amouvidodeT, moxucebulTa moZRvro-
mas zeda kibisasa da egreTca Tavsa zeda kibeTasa daisaydra. bas kisruloben, rogorc ambobs grigol RmrTismetyveli.
rameTu pirvel gareSe karvisa ezoTa hmsaxurebda suetTa da Cvenma wminda mamam ki nel-nela Sedga fexi kibis safe-
xurze, da bolos kibis saTaveSi dabrZanda. Tavdapirvelad
karvis gareT, ezoSi msaxurobda, svetebTan da svetis-

1 mT. 23:12

484 485
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

suetis TavTa misTa xarisxTa, manaTa da sabelTa, da merme Si- TavebTan, boZebTan da TokebTan1; Semdeg ufro SigniT, sam-
nagan WurWelTa samRdeloTa; merme kidobnisa mtYrTvel iq- Rvdelo WurWelTan; bolos ki sxvaTa asaRebad ganmzade-
mna sxuaTa mier aRsaRebelad Semzadebulisa. da rasaRa mra- buli kidobnis2 mtvirTveli (amRebeli) gaxda. bevri rom
valsa vityodi, mcired-mcired Sinagan wmidisa wmidaTaAsa
aRar vTqvaT, nel-nela wminda-wmindaTaSi (e. i. eklesiis
warmodga mRdeli wmidaA, sxuaTaca wmidamyofelad ipoa, ra-
sakurTxevelSi) wardga wminda mRvdeli, romelic sxvaTa
meTu, viTarca vTquT, miiRo raA pativi mRdelobisaA, Semdgo-
mad mciredisa mTavrad eklesiisa ganiwesa, uxucesad mRdel- ganmwmedelic gaxda; rogorc ki miiRo mRvdlobis xaris-
Ta da mgalobelTa daidgina. xi, mcire xnis Semdeg eklesiis mTavrad3 anu mRvdelTa da
da amas Sina raA dayo mciredi Jami, moeKsena patiJi igi mgalobelTa ufrosad iqna ganwesebuli.
talantis-damflvelisaA mis da ufroAsad-Ra SeeSina urCe- am Tanamdebobaze yofnisas mcire xani rom gavida, mas
bisaTYs moZRurisa TYsisa. amisTYsca viTarca brZenman xu- gaaxsenda, ra sasjeli eloda talantis mflobels, rome-
roT-moZRuarman pirvelad keTili safuZveli dadva, iwyo raA lic am talants miwaSi Caflavs da ar gamoiyenebs4. amito-
Senebad RmrTisa eklesiasa, rameTu pirvel yovlisa sYnaqsari mac ufro SeeSinda moZRvris winaSe urCobis gamoCenisa.
Targmna, rameTu ese ars safuZveli eklesiaTaA, romlisa TYnier
da, rogorc brZenma xuroTmoZRvarma, RmrTis eklesiis aSe-
nebisaTvis jer kargi saZirkveli moamzada5; imiT, rom pir-

1 `ezoSi msaxurebad~ avtori moixseniebs Sav samuSaoebs, ro-


melsac monastris yvelaze umcrosi binadarni ewevian. `kara-
vi~ da `ezo~ aq naxsenebia Zveli aRTqmiseuli moses karvis ana-
logiiT
2 `kidobani~ anu yuTi aq moxsenebulia Zveli aRTqmiseuli `sju-
lis kidobnis~ analogiiT. am frazis qveteqsti aseTia: gior-
gim xelSi aiRo siwmindis kidobani, e. i. is WurWeli, romel-
Sic uzenaesi siwminde, uflis xorci da sisxlia moTavsebu-
li; esaa barZim-feSxumi, romelic msxverplis Semwirvels,
mRvdels upyria xelT. maSasadame, `kidobnis mtvirTveli~ am
SemTxvevaSi mRvdels, saRmrTo msxverplis Semwirvels niSnavs
3 eklesiis mTavari (berZ. eklesiarqi) –monastris erT-erTi
pirvel moxeleTagani, romelsac evaleba uxelmZRvanelos sa-
eklesio RvTismsaxurebas, tipikonis ganwesebaTa zustad Ses-
rulebas. “eklesiarqis” Sesatyvisad Zvel liturgikul Zeg-
lebSi zogjer “dekanozi” ixsenieba.
4 Sdr. mT. 25:15-29
5 Sdr. 1 kor. 3:10

486 487
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

SeuZlebel ars warmarTebaA eklesiisaA. rameTu romelsa ek- vel yovlisa svinaqsari1 Targmna, romlis gareSe SeuZle-
lesiasa sYnaqsari ara hqondis, daRacaTu yovelni wignni hqon- belia eklesiis warmateba, radganac igi safuZvelia
din, Taflsa Wamn, xolo sitkboebasa sasaA ver scnobs. RmrTismsaxurebisa. Tu svinaqsari ar eqna eklesias, Tun-
ese ars, viTarca vTquT, pirveli samkauli eklesiisaA, ra- dac sxva yvela saRmrTismsaxuro wigni hqondes, es imis
meTu daRacaTu eTargmna wmidasa mamasa efTYmesca sYnaqsa- msgavsi iqneboda, rom kaci Tafls Wamdes, magram mis sit-
ri, garna friad sulmcired aRewera sxuaTa wignTa Targmnisa kboebas ver grZnobdes.
ucaloebiTa. da guasmies eseca, romel ukueTumca wmidani es aris, rogorc vTqviT, pirveli samkauli eklesiisa.
dReni misni sxmodes-Ra, srulebiT Targmnida.
Tumca mama eqvTimes ukve naTargmni hqonda svinaqsari, mag-
kualad Targmna wmidaman mamaman giorgi Semdgomad sYnaq-
ram _ Zalze SemoklebiT, mouclelobis gamo, radganac sxva
srsa saxarebaA gamokrebuli saweliwdoA, pavle gamokrebuli
mraval wignsac Targmnida. gadmocemiT viciT, rom, Tu co-
saweliwdoA, sawinawarmetyueloA saweliwdoA, merme didni
ta gagrZeldeboda misi cxovrebis wminda dReebi, svinas-
kurTxevani, Targmani dabadebisaA, romel ars cxorebaA abra-
hamisi, Tue sekdemberi, romeli TYTo galobiTa pirvel mamasa qsars srulad Targmnida.
efTYmes eTargmna, igi srul-yo. svinaqsaris Semdeg giorgim Targmna gamokrebuli (sa-
weliwado) saxareba, aseTive gamokrebuli (saweliwado)
epistoleni pavle mociqulisa, da saweliwado sawinaswar-
metyvelo2. amis Semdeg _ didni kurTxevani3; ganmarteba

1 svinaqsari _ saeklesio dResaswaulebisa da sxva kalenda-


ruli dReebis saRmrTismsaxuro wesebis krebuli, tipikoni
konstantinepolis didi eklesiisa. tipikoni giorgis gansa-
kuTrebis sWirdeboda misi Tanamdebobis gamo, rac RvTismsa-
xurebis wesebis zust Sesrulebaze zust zedamxedvelobas gu-
lisxmobda.
2 gamokrebuli (anu saweliwado) saxareba, samociqulo (pav-
les epistoleni) da sawinaswarmetyvelo ewodeba saRmrTis-
msaxuro daniSnulebis sakiTxavTa krebulebs, romlebSic sa-
xarebis, samociqulosa da bibliur winaswarmetyvelTa wigne-
bi teqstualuri TanmimdevrobiT ki araa Setanili, aramed im
rigis mixedviT, romliTac es sakiTxavebi (mcire monakveTebi
aRniSnuli wignebisa) ikiTxeba dResaswaulebze, e. i. kalen-
daruli rigiT
3 `kurTxevani~ ewodeba eklesiis saidumloTa (naTlisReba, mi-
roncxeba, ziareba, sinanuli, mRvdeloba, qorwineba, sneulsa
zeda zeTis kurTxeva) da adamianis cxovrebis sxva mniSvnelo-
van momentebTan dakavSirebul RmrTismsaxurebaTa wesebis, ri-

488 489
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

kualad Targmna didi pavle sruli da kaTolikeni wmida- `dabadebisa~, romelSic gadmocemuli iyo abrahamis cxovre-
Ta mociqulTani. ese rvaA Tavi wigni Targmna mTawmidas Ta- ba1; seqtembris Tve2, romelic nawilobriv (TiTo galobiT)
visa saKmriTa da yovelni ese eklesiisa msaxurebasa Sina, ra- naTargmni hqonda mama eqvTimes, giorgim ki mTlianad Seavso.
meTu, viTarca vTquT, dekanozad daedgina. garda amisa, srulad Targmna pavles epistoleni da
xolo Semdgomad amisa viTarca gamoicada mravalTa Sina
wmida mociqulTa kaTolike epistoleni. es rva wigni Tar-
saqmeTa da yovelsa Sina, ipoa wmida da umanko, viTarca oqroA
gmna giorgim mTawmindaze, Tavisive xarjiT, da yovelive
mravalTa brZmedTa mier gamocdili. maSin yovelTa ZmaTa er-
TiTa nebiTa da ganzraxviTa maRalsa mas kibesa winamZRurobi- es _ saeklesio msaxurebis paralelurad, radganac, ro-
sasa aRiyvanes da saydarsa wmidisa mamisa Cuenisa efTYmessa gorc vTqviT, dekanozad iyo dadginebuli.
dasues. amis Semdeg, rodesac gamoicada mravalgvar saqmeSi da
da sanTeli sasanTlesa zeda dadges sityYsaebr saxarebi- yovel maTganSi wminda da umanko aRmoCnda, rogorc oqro,
sa, raATa savsebasa ZmaTasa unaTobdes. esreT aRamaRlebs sim- mravali brZmedis mier gamocdili, maSin monastris mTel-
dable momgebelTa TYsTa da adidebs aqaca da ufroAsad sau- ma saZmom erTsulovnad da erTxmad igi winamZRvrobis
kunesa. umaRles safexurze aiyvana da Cveni wminda mamis eqvTimes
savarZelSi dasva.
sanTeli sasanTleze dades, saxarebis sityvisamebr, ra-
Ta mTel saZmos anaTebdes.3 ase amaRlebs xolme Tavmdabloba

tualebisa da saRmrTismsaxuro teqstebis, anu `kurTxevaTa~


krebuls. saxelwodeba `didni kurTxevani~ migviTiTebs, rom
giorgi mTawmidelis mier naTargmn am wignSi didi raodeno-
biT iyo Tavmoyrili sxvadasxva saxis saRmrTismsaxuro wese-
bi, `kurTxevani~
1 `dabadeba~ Zveli aRTqmis sjulis pirveli wignis saxelwo-
debaa. giorgiseul TargmanSi, rogorc Cans, ganmartebuli iyo
ara mTeli `dabadeba~, aramed misi nawili, kerZod, abrahamis
cxovrebis amsaxveli Tavebi (dab. 11:27 – 25:10). giorgi mTawmi-
delis es Targmani Cvenade moRweuli araa
2 `Tueni~ _ ase ewodeba saRmrTismsaxuro himnografiul kre-
buls, romelSic Tavmoyrilia wlis yvela Tvis TiToeul ric-
xvSi moxsenebul wmidaTa da dResaswaulebis gansadideblad
SeTxzuli sagaloblebi, tipikonuri TanmimdevrobiT. `Tue-
nis~ erT-erTi (meTormetedi) nawilia `seqtembris Tve~
3 Sdr. mT. 5:15

490 491
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo nuvin hgonebn, Tu esreT advilad da sixaruliT Se- imas, vinc mas SeiZens, da ganadidebs aqac, da ufro metad _
iwynara uReli igi winamZRurobisaA, nu iyofin! aramed yov- saukuno cxovrebaSi.
liTa ZaliTa TYsiTa winaaRudgeboda. rameTu samgzis wil- magram nuravis egoneba, rom advilad da sixaruliT mi-
ugdes orTa ZmaTa sxuaTa Tana, viTarca iyo wesi monastrisaA
iRo winamZRvrobis uReli. ara, mTeli ZaliT ewinaaRmde-
SewirviTa usisxloAsa msxuerplisaATa, queSe wmidasa trapezsa
geboda saZmos. samgzis uyares wili or sxvasTan erTad, mo-
dasxmiTa wilTaATa, da samgzisve mas xuda. da amis mier gu-
lisKma-yo, viTarmed ars nebaA RmrTisaA, da zegardamo gul- nastris wesis mixedviT: samjer Sewires usisxlo msxver-
savse qmnilman miiRo kuerTxi mwyemsobisaA. pli. samjer daawyes wilebi trapezis qveS, da samjerve mas
Sexvda. amiT darwmunda, rom RmrTis neba iyo, da, zecidan
guldajerebulma, miiRo sulieri mwyemsobis (e. i. winam-
ZRvrobis) kverTxi.

11. amis Semdeg netari mamis Rvawli da Sroma auracxe-


XI. xolo amieriTgan netarisa amis Ruawlni da Sromani au-
li da miuwvdomelia. amis Semdeg kidev ufro mZime moRva-
racxel da miuwdomel arian, rameTu misca Tavi TYsi fic-
weobas misca Tavi, vidre manamde; im zomamde, sanamde dai-
xelsa moRuawebasa ufroAs pirvelisa, romelsa oden daitevs
kacobrivi bunebaA; rameTu ijmna sruliad RYnisagan da wue- tevs kacobrivi buneba: savsebiT aikrZala Rvinis sma da yve-
lisa. da hmosied samoslad misa queSe ZaZaA ficxeli, xolo mas lis Wama. qveda Sesamoseli uxeSi ZaZisa hqonda, zeda sa-
zeda safarvelad CoKaA erTi da, raATa ara ganvagrZo sityuaA farvelad ki _ erTi Coxa, da, raTa sityva ar gavagrZelo,
Cemi, yovelnive saTnoebani Tavsa Soris TYssa daiunjna da Tavi yovelive saTnoeba Tavis TavSi Semoikriba, da yvelas Ta-
TYsi yovelTa saxed daudva; ara sityYT aswava, aramed saqmiT visi Tavi magaliTad warmoudgina. sityviT ki ara, saqmiT
uCuenna gzani saukunoAsa cxorebisani samwysoTa TYsTa. ra- uCvena Tavis samwysos saukuno cxovrebis gzebi, radganac,
meTu ukueTu ara poos Keloanman nivTi Semsgavsebuli TYsi- Tuki xelovani Tavisi xelovnebis Sesaferis nivTs ar moi-
sa KelovnebisaA, viTar gamoaCinos brwyinvalebaA saqmeTa TYs-
povebs (Seqmnis), rogor gamoaCens Tavis saqmeTa brwyinva-
TaA?! anu Tu viTar sacnaur iqmnas menaveT-moZRuari, ukueTu
lebas? anda, rogor SeiZleba, naosnobis xelmZRvanelis os-
RelvaTa Sina zRYsaTa ara gamoicados?! gana mKedrisa axov-
nebaA vinaA sasmenel iqmnas da ididos, ukueTu ganwyobilTa tatoba gamoCndes, Tuki zRvis RelvaSi ar gamoicdeba? an,
ara ekueTos mravalgzis?! egreTve wmidaman aman odes miiRo mxedris simamace da Zliereba rogor SeiZleba ganididos,
kuerTxi mwyemsobisaA, maSinRa sacnaur iqmna sruliad dafa- Tu mtris gunds mravalgzis ar ekveTa? _ aseve am wminda
ruli igi sibrZne sulsa Sina missa, da yovlisa pirvelad ese mamam, rodesac miiRo mwyemsobis (winamZRvrobis) kverTxi,
yo, romel yovliTa guls-modginebiTa da friadiTa sarwmu- maSinRa gamoCnda mTeli sisruliT mis sulSi dafaruli
noebiTa da sasoebiTa esreT mKurvaled Seudga kualsa wmi- sibrZne. pirvel yovlisa, igi iseTi didi sarwmunoebiTa
disa mamisa Cuenisasa efTYmissa da yovelni wesni da kanonni da sasoebiT, sruli gulmodginebiTa da mxurvalebiT Se-
udga wminda mamis eqvTimes kvals, da mis mier ganwesebuli

492 493
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da ganwesebani misni esreT Seitkbna, viTarca pirisagan RmrTi- wesebi da kanonebi iseTi dajerebiT miiRo, rogorc Rmr-
sa gamosrulni da wmidaTa mociqulTa mier damtkicebulni. Tis pirisagan gamosuli da wminda mociqulebis mier dam-
rameTu pirveliTganve, vinaATgan movida igi wmidasa amas tkicebuli.
mTasa, yovliTa moswrafebiTa da wadierebiTa da guls-mod-
Tavidanve, mas Semdeg, rac mTawmindaze movida, mTeli
gined gamowulilviTa gamoikiTxa da gamoiZia mowafeTagan
gulmodginebiT, surviliTa da mcdelobiT dawvrilebiT
da megobarTa wmidisa mamisa efTYmisTa usxeuloTa mimsgav-
sebuli da kacTa bunebisa aRmatebuli cxorebaA da moqalaqo- gamoikiTxa da gamoiZia wminda mama eqvTimes mowafeTa da
baA misi da netarisa mamisa maTisa iovanesi da sxuaTaca wmida- megobarTagan misi angelozTa mimsgavsebuli da kacTa bu-
Ta berTaA da didebulisa amis lavrisa SenebaA, da wesni da gan- nebaze aRmatebuli cxovreba da moRvaweoba, da masTan er-
gebani, romelni wmidasa mamasa efTYmes daesxnes. ese yovelni Tad misi netari mamis, iovanesi da sxva wminda berebisa,
aRweriT dagYtevna da xatad cxovelad da Zeglad pirmetyu- agreTve ambebi am didebuli lavris aSenebisa, wesebi da
elad sawurTelad da saxilvelad momavalTa naTesavTa aRu- gangebani, romlebic wminda mama eqvTimes daedgina mis
marTa, romlisa-igi mkiTxvelni da msmenelni suliT da Kor- mkvidrTaTvis. yovelive es aRwerilad dagvitova, da coc-
ciT ganaTldebian. da ese aRwera, vidre-Ra iyo igi dekano-
xal xatad da metyvel Zeglad aRmarTa, momavali Taobebis
zad, garna romeli-igi gonebasa Sina daeunja da daewera, mas
sanaxavad da sawvrTnelad. misi mkiTxvelni da msmenelni
Jamsa aRwerasa missa Tana-warhKda, raATa raJams saqmiT aRas-
rulos, maSin aRweros, ese igi ars SenebaA samartYloAsaA da suliT da xorciT ganaTldebian. es wigni maSin dawera, ro-
SemkobaA misi yovliTa samkauliTa, romelsa aw yovelni xe- desac jer kidev dekanozad iyo. xolo wminda mamis samar-
davT. tvilos1 ageba da yovelive samkauliT Semkoba, rasac gone-
rameTu aman netarman raJams kuerTxi winamZRurobisaA mi- baSi ganizraxavda, magram jer saqmiT aRsrulebuli ar
iRo, yovlisa pirvelad iRuawa da patiosani ese larnaki Seh- hqonda, imJamad aRuwereli darCa, raTa, rodesac saqmiT
mzada saunjed Semwynarebelad mzisa ubrwyinvalesTa da mar- Seasrulebda, maSin aRewera.
galitisa uwmidesTa maT nawilTa wmidisa RmerTSemosilisa rodesac netarma giorgim winamZRvrobis kverTxi mii-
mamisa Cuenisa efTYmisTa, vinaA-igi wyaroA kurnebaTaA da mad-
Ro, pirvel yovlisa sapatio sanawile2 moamzada, wminda da
li saswaulTaA uxuebiT aRmodis. da eseni didiTa pativiTa,
RmerTSemosili mamis eqvTimes mzeze ufro brwyinvale da
margalitze ufro wminda nawilebis dasaunjeblad,3 sai-
danac saswaulTa madli uxvad amodis da kurnebis (mkur-
nalobis) wyarodaa qceuli. es nawilebi didi

1 samartvilo _ wmidaTa saflavis Zegli, samarxi


2 sanawile _ wminda nawilebis (wmidaTa neStis) Sesanaxi Zvir-
fasi kidobani
3 saunje _ saganZuri, Zvirfaseulobis sacavi. daunjeba _ sa-
ganZurSi Senaxva

494 495
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

fsalmuniTa da galobiTa, sulnelebiTa sakumevelTaATa da ke- pativiscemiT, fsalmunebiTa da galobiT, keTilsurnele-


reonTa brwyinvalebiTa yolad didebulad da RmrTiv-Sueni- baTa kmeviT da kelaptarTa brwyinvalebiT, yovladdide-
erad mocvalna naTlis-mcemelisa eklesiiT didebulsa amas bulad da RvTaebrivi mSvenierebiT gadmoasvena naTlis-
eklesiasa Sina yolad wmidisa RmrTis-mSobelisasa. rameTu
mcemlis eklesiidan yovladwminda RmrTismSoblis am di-
jerca esreT iyo. vinaATgan uwyiT yovelTa, viTarmed wmida-
debul eklesiaSi. asedac iyo saWiro, radgan yvelam viciT,
ni didebiTi-didebad amaRldebian uxilavsa mas Sina didebasa,
viTarca angelozTaTYs weril ars, viTarmed: ZaliTi-Zalad rom wmindanebi didebidan didebisaken amaRldebian im uxi-
warematebiano. egreTve netari ese mamaA Cueni xilulad yo- lav didebaSi (sasufevelSi), rogorc angelozTaTvis we-
velTa didebiTi-didebad moicvala tYrTuli KelTagan ka- ria: Zalidan Zalisaken aRematebiano.1 aseve, Cveni es neta-
cisa amis sakYrvelisaTa, raJams-igi viTarca ahron samRde- ri mama (eqvTime) xilulad gadanacvlda didebidan dide-
loATa miT samkauliTa aRmkul iyo ara aCrdilsa Sina daSTo- baSi, am sakvirveli kacis (giorgis) xelebze dasvenebuli.
madiTa, aramed madlsa Sina ganbrwyinvebadiTa. da viTarca ki- am dros giorgi samRvdelo samkauliT iyo Semkuli ahro-
dobani siwmidisaA TYT etYrTa guami igi wmidaA mtYrTveli nis msgavsad, magram ara aCrdilSi2 darCeniliT, aramed
saRmrToTa maT siwmideTaA. da esreT Sinagan wmidisa amis taZ-
madliT gabrwyinvebuliT. mas siwmindis kidobaniviT ay-
risa Semoiyvana da wmidasa amas larnaksa Sina dausuena, vi-
vanili mohyavda wminda gvami (eqvTimesi), saRmrTo siwmin-
Tarca-ese yovelni xedavT.
da merme meoreman aman elise ara Tu xaleni moiRo eliaA- dis mflobeli.3 da ase, Semoasvena am wminda taZarSi, da
si, aramed friad umaRlesi da uzeSTaesi marjuene igi gan- daasvena, rogorc axla xedavT.
macxovelebeli, mwerali maRalTa maT RmrTis-metyuelebaTaA. am meore elisem xaleni ki ar miiRo eliasi, aramed mas-
ese aRiRo nawilad mkYdrobisa TYsisa mrCoblsa mas Tana da ze bevrad ufro maRali da aRmatebuli ram _ misi macoc-
ganmacxovelebelsa sulsa, ara Tu iordane ganapo samgzis xlebeli marjvena,4 maRali RmrTismetyvelebis mwerali.
es miiRo man Tavis samkvidro wilad, ormag madlad da ma-
cocxlebel sulad.5 iordane ar ganupia Tavisi mosasxamis
1 Sdr. fs. 83:8
2 aCrdilad moixsenieba Zveli aRTqmis Sjuli, madlad _ axa-
li aRTqma iesu qristesi
3 eqvTimes gvami Sedarebulia `siwmidis kidobanTan~, anu aR-
Tqmis kidobanTan
4 eqvTime Sedarebulia eliasTan, giorgi _ elisesTan. ise, ro-
gorc elisem eliasagan xaleni (mosasxami) miiRo, misi sawinas-
warmetyvelo msaxurebis gagrZelebis niSnad (4 mef. 2:13), ase-
ve giorgim eqvTimesagan miiRo samwerlo-mTargmnelobiTi ni-
Wi.
5 aq igulisxmeba, rom, rogorc elisem miiRo ormagi madli
eliasi (4 mef. 2:9), aseve giorgim _ ormagi madli eqvTimesi.

496 497
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

cemiTa xalenisaATa, aramed friad iordanisa umdidresni da samgzis dartymiT, magram iordaneze bevrad didi da Rrma
uRrmesni mdinareni saRmrToTa werilTani madliTa wmidisa mdinareebi saRmrTo werilisa, wminda marjvenis madliT
mis marjuenisaATa ganapna da notiobisagan ugulisKmoebisa gaapo, da Seugneblobis sinestisagan fexdausveleblad ga-
daultolvelad ganvida da wyalni igi mwareTa maT moZRu-
vida, da mware moZRvrebaTa (mwvaleblobaTa) wylebi Tavis
rebaTani sityuaTa TYsTa mariliTa daatkbna, da yrmebr mbas-
sityvaTa mariliT daatkbo,1 da bavSvebiviT ugunuri da
robelni igi da ZYris-mzraxvelni ugunurTa enani daadumna.
rameTu viTarca etyoda macxovari TYsTa mowafeTa, vi- borotismetyveli maTi enebi daaduma.
Tarmed: “mravalTa guli uTqumida xilvad, romelsa-ese Tqu- rogorc macxovarma uTxra Tavis mowafeebs _ `mraval-
en xedavT, da ver ixiles ese”. viTarca pirvel vTqu, RmrTiv- ni isurvebdnen imis xilvas, rasac Tqven xedavT, magram ver
ganbrZnobilman aman mamaman gamoiyvana marjuene igi ganmac- ixiles~. rogorc ukve vTqviT, RmrTivganbrZnobilma mama
xovelebeli, romelman Cuen ganguanaTlna. da uqmna guadru- giorgim gadmoasvena Cveni ganmanaTlebeli da macocxle-
ci Suenieri da mun Sina STausuena sxuaTa wmidaTa nawilTa beli marjvena (eqvTimesi), da gaukeTa mSvenieri sanawile
Tana wmidisa stefane pirvelmowamisaA, wmidisa egnati Rmer- (neStis Sesanaxavi Zvirfasi WurWeli) da masSi sxva wmin-
TSemosilisaA, wmidisa iakob daWrilisaA, wmidaTa kozman-da-
danTa nawilebic Caasvena _ wminda stefane pirvelmowami-
mianeTa arabielTaA, wmidaTa ormeocTaA, wmidisa panteleimo-
sa, wminda egnate RmerTSemosilisa, wminda iakob daWri-
nisi da sxuaTa mravalTa wmidaTa evlogiebi da cxovels-myo-
felisa saflavisaA. lisa, wminda kozman da damianesi (arab mowameTa), wminda
amaT yovelTa wmidaTa martYlTa Tana dausuena Keli mar- ormoci mowamisa, wminda panteleimonisa da sxva mraval
juene wmidisa mamisa Cuenisa efTYmisi da TYT TaviT TYsiT wmindaTa da macocxlebeli saflavis (qristes saflavis)
hmsaxurebn, da odes gzasa valn, TYT utYrTavn wmidaA igi evlogiebi2.
guadruci. amiT eseviTariTa saxiTa kninRa-da yovlisa sof- am wminda martvilTa nawilebTan erTad Caasvena Cveni
lisa saxilvel da Tayuanis-sacemel yo mTawmid iTgan vid-
mTawmidiTgan wminda mamis eqvTimes marjvena xeli; Tavisi xeliT emsaxu-
re Savsa mTasa da yovelsa asureTsa da ierusalemsa da ra wminda nawilebis gadasvenebas; gzad Tavadve atara wmin-
aRmosavaladmde wmidaA mamaA Cueni efTYmi marjuenisa mier
da sanawile yuTi. am saxiT TiTqmis mTeli msoflios sa-
TYsisa mefeTagan da mTavarTa, mRdelT-moZRuarTagan da
xilveli da Tayvanissacemeli gaxada wminda mama Cveni eq-
mRdelTa da yovlisa erisa.
vTime, mTawmindidan dawyebuli Sav mTamde, aseve mTel asu-
reTSi, ierusalimsa da aRmosavleTSi; mefeTa da mTavar-
Ta, mRvdelTmoZRvarTa, mRvdelTa da mTeli xalxis winaSe.

1 Sdr. kol. 4:6


2 evlogia (berZ. `kurTxeva~) _ aq: wminda nawilebi da relik-
viebi)

498 499
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT. da viTarca da- xolo Cven kvlav Tavdapirvel sityvas davubrundeT.
usuenna nawilni mamisa Cuenisani, keTilman man muSakman sib- rodesac daasvena wminda mamis eqvTimes nawilebi, sibrZnis
rZnisaman ganizraxa ganzraxvaA RmrTiv-Suenieri, Semsgavse- am keTilma msaxurma RmrTivmSvenieri ram ganizraxa, Sesa-
buli sibrZnisa TYsisaA, raATa mizezi igi yovelTa keTilTaA
ferisi Tavisi sibrZnisa: yovelive sikeTis mizezi da Rmr-
da dasabami wyalobaTa RmrTisaTaA, Tuali wyaroAsa da Ziri
Tis wyalobaTa dasabami, ukvdavebis wyarosTvali da Ziri
ukudavebisaA wmidaA mamaA iovane, mamaA wmidisa mamisa Cuenisa
efTYmesi, ara dauteos gareSe samartYloAsagan Zisa TYsisa _ wminda mama iovane, Cveni wminda mamis eqvTimes mama, Tavi-
efTYmessa, rameTu esuena igi pirvel eklesiasa wmidaTa mTa- si Zis samartvilos (sanawilis) gareSe ar daetovebina (Tav-
varangelozTasa, da egreTve sxuanica igi wmidani berni: ne- dapirvelad igi dasvenebuli iyo wminda mTavarangeloz-
tari arseni ninowmideli ebiskoposi da saRmrToA beri iovane Ta eklesiaSi); aseve _ sxva wminda berebic _ netari arseni,
grZelis-Ze, romelni-igi garegan monastrisa soxastersa er- ninowmindeli episkoposi, da RvTiuri beri iovane grZe-
Tsa Sina eklesiasa wmidisa sYmeon moxucebulisasa esuennes, lis-Ze, romelnic monastris gareT, erT-erT sadayudebu-
rameTu mun dayudebiT cxondebodes. eseni didad TanamoRua- loSi (soxasterSi)1 wminda svimeon moxucebulis (RmrTis-
we eqmnnes wmidasa mamasa Cuensa efTYmes Targmanebasa Sina
mimqmelis) eklesiaSi iyvnen dasvenebulni. Tavdapirvelad
wmidaTa werilTasa, da moSurne da mobaZav wmidaTa saTnoeba-
aq daasvenes, radgan sicocxleSi iqve cxovrobdnen dayu-
Ta misTa iqmnnes. da mravalni wignni eklesiisani Jamsa siberi-
sasa TYsiTa KeliTa aRwernes. debiT. isini wminda mama eqvTimesTan erTad moRvaweobdnen
pirvelad aRmoiyvanna nawilni wmidisa mamisa iovanesni, vi- wminda werilTa Targmnis saqmeSi, da mis saTnoebaTa mim-
Tarca vTquT, da Svilsa TYssa Tana dahkrZalna. da merme iwyo baZvelebi da moswrafeni iyvnen. mravali saeklesio wigni
Ziebad zemoKsenebulTa amaT wmidaTa mamaTa nawilTa, xolo siberis Jams Tavisi xeliT gadaweres.
ara uwyoda adgili da didad mwuxare iyo. xolo gangebiTa pirvelad gadmoasvena (giorgim) wminda mamis iovanes
RmrTisaATa eseviTariTa saswauliTa povna sawamebelad da pa- neSti, da, rogorc vTqviT, Tavisi Zis nawilebTan dakrZa-
tivad wmidaTa nawilTa maTTa Rirsebisa, rameTu xeni dafni- la. Semdeg Seudga sxva zemoxsenebul wminda mamaTa nawi-
sani aRmosrul iyvnes saflavsa maTsa zeda, xolo Zirni xisani
lebis Ziebas, radgan maTi adgilsamyofeli ar icoda, da
que STasrul iyvnes da garemoAs wmidaTa maT nawilTa moxue-
amis gamo didad wuxda. RmrTis gangebiT, saswaulebrivad
ul iyvnes da esreT viTarca cxovelTa ze etYrTnes patio-
sanni igi nawilni maTni, da surnelebaA friadi iynoseboda. da ipova es nawilebi, wminda berTa Rirsebis dasamowmeblad
da pativsacemad: maT saflavebze amosuli iyo dafnis xee-
bi, romelTa fesvebi qvemoT Rrmad Cazrdiliyvnen da wmin-
da nawilebs gars Semohxveodnen. ase, rogorc cocxal ar-
sebebs, xelT epyraT pativiT Semosili neSti wminda

1 soxasteri (berZ. `isixasterion~ _ sadayudebulo, gandegil


berTa samyofeli, romelnic mdumarebis Rvawls ewevian

500 501
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

esenica aRmoiyvanna da dausuenna queSe kerZo nawilTa wmi- berebisa. irgvliv didebuli surneleba idga. es wminda na-
disa mamisa Cuenisa efTYmesTa da dahkrZala samartYloA igi wilebic amoasvena giorgim da Cveni wminda mamis eqvTimes
ganuRebelad vidre dRendelad dRedmde. da Seamko igi yov- nawilTa qvemoT daasvena. amis Semdeg Caketa samartvilo
liTa samkauliTa, xatiTa da juariTa, qorakandliTa, sasanTli-
(samarxi) maTi gauReblad, da dRemde asea daculi. Seamko
Ta da ezoATa da sxYTa yovliTave brwyinvalebiTa, viTarca
igi yovelgvari samkaulebiT, xatebiTa da jvriT, WaRiT,
Suenoda wmidaTa maT.
da ganawesa, raATa mouklebelad sami kandeli enTebodis sasanTliT, ezoTi (?), da sxva yovelive brwyinvalebiT, ro-
da yovelive wesi Seucvalebelad aResrulebodis madliTa gorc am wmindanebs Sehferoda.
wmidisa mamisa Cuenisa efTYmesiTa da meoxebiTa wmidisa daawesa, ganuwyvetliv anTebuliyo maT winaSe sami kan-
RmrTis-mSobelisaATa, amen. deli, da es wesi ar moSliliyo arasodes Cveni wminda ma-
da viTarca didi ese da maRali saqme esreT RmrTiv-brwyin- mis eqvTimes madliT da wminda RmrTismSoblis meoxebiT,
valed da RmrTiv-Suenierad srul yo, kualad iwyo moRua- amen.
webad eklesiisaTYs, rameTu zeda tyYvi ara iyo da wyali STa- rogorc ki es didebuli da amaRlebuli saqme ase
dioda, viTarca wameben xatni, romelni aKocil arian. rameTu
RmrTivbrwyinvaled da RmrTivSvenierad daasrula, kvlav
Cueni SuenierebaA ese eklesiaA ars da ese esreT uSuer iqmne-
daiwyo eklesiisaTvis zrunva. saxuravs tyvia ar hqonda
boda. xolo aman netarman keTili Rone moipova, rameTu war-
vida winaSe RmrTis-msaxurisa mefisa kostanti monamaxisa qa- dafenili da wyali Cadioda (wylis Jonvas mowmoben waS-
laqad sameufod. da viTarca Sevida winaSe missa, jeroani mo- lili freskebi). monastris mSveniereba _ es eklesiaa, da
kiTxvaA miageba bersa mefeman, rameTu didi sarwmunoebaA aqun- saxuravis dazianebis gamo uSnovdeboda. netarma giorgim
da missa mimarT, da esvida wmidaTa locvaTa misTa da hrqua jerovnad izruna amisTvis, da samefo qalaqSi (konstanti-
mas, viTarmed: “raAsaTYs moSura siwmide Seni, kaco RmrTi- nepolSi) wavida keTilmsaxur mefe konstanti monomaxTan.
sao, Cuenisa momarT Kelmwifebisa?”. rogorc ki Sevida mis winaSe, mefem Rirseulad moikiTxa
hrqua mas berman: “gixaroden qristes mier, N brwyinva- beri, radgan mis mimarT didi rwmena hqonda, da misi loc-
leo TYTmpyrobelTa Soris, gibrZanebs Cem mier glaxakisa yo-
vebis mimarT _ sasoeba. Semdeg hkiTxa: `risTvis gaisarje,
lad wmidaA igi sasoA da Sesavedrebeli RmrTismsaxurebisa
RmrTis kaco, da moxvedi sameufo qalaqSi?~
SenisaA, wmidaA RmrTis-mSobeli, raATa maradis sadidebeli ta-
Zari misi ara ganiryunas wyalTagan, romeli Camodis zeda ubu- berma uTxra: gaixare qristes mier, TviTmpyrobelTa
raobiTa monastersa Cuensa. aw brZanen mefobaman Senman mo- Soris ubrwyinvaleso. Cemi, glaxakis, piriT gibrZanebs Se-
ni RmrTismsaxurebis imedi da Sesavedrebeli, yovladwmin-
da RmrTismSobeli, raTa misi sadidebeli taZari ar da-
ziandes da ar SeibRalos wylisagan, romelic jerovani
saxuravis uqonlobis gamo Camodis Cvens monasterSi. ami-
tomac brZanos Senma mefobam tyviis mocema CvenTvis, rom-

502 503
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

cemad tyYvi, romlisa mier daiburos wmidaA eklesiaA, raATa liTac unda gadaixuros wminda eklesia, raTa masSi Seni
mas Sina elocvebodis wmidasa mefobasa Sensa”. wminda mefobis locva SesaZlebeli iyos.
xolo man sixaruliT aRasrula TxovaA igi berisaA. navTa- mefem sixaruliT aasrula beris Txovna, da samefo sax-
gan sameufoTa ubrZana mocemaA tyYvisaA, romeli-igi moiRo
srebidan brZana tyviis gacema. giorgim miiRo es saWiro
da dabura wmidaA eklesiaA, viTarca yovelni xedavT, Tu rabam
masala, da gadaafara wminda eklesias, da Tu rogor dam-
Suenier ars da brwyinvale.
da amas zeda SesZina da garegani StoA aRaSena da esreT Svenda da gabrwyinda igi, Tqven yovelni xedavT.
yovliTurT srul yo wmidaA ese eklesiaA. amas isic daumata, rom Senobas gareTa Stoc (garSemo-
da Semdgomad amisa iRuawa SewevniTa saRmrToATa da aRi- savleli) miaSena, da amgvarad, mTlianad srulyo es wmin-
xuna oqro-beWedni mtkiceni RmrTis-msaxurTa mefeTagan da- da eklesia.
mamtkicebelni oqro-beWedTa CuenTani. da merme SesZinna amis Semdeg RmrTis SewevniT iRvawa da RmrTismsaxur
zRvarni aramciredni prastinTa monastrisa CuenisaTa da ume- mefeTagan gamoiTxova damamtkicebel beWdebiT dabeWdva
tes yovlisa zRvari misol
misolimnimnisaA
imnisaA
isaA, sada-igi yoveli xuasta- Cveni monastris Zveli dokumentebisa1.sakmaod gaafarTo-
gi eklesiisaA uxuebiT gamoizrdebis, da kualad rameTu di-
va Cveni monastris mamulebis sazRvrebi, da gansakuTre-
mosisagan didsa Wirsa Sina iyvnes prastinni Cuenni, esreT mosca
biT _ misolimnisa, sadac eklesiis kuTvnili saqoneli ux-
ufalman Jami marjue.
vad ikvebeboda. dimosisagan2 Cveni mamulebi did Seviwro-
ebas ganicdidnen, amjerad ki ufalma marjve Jami misca
giorgis.

XII. mas Jamsa odes RmrTis-msaxuri bagrat afxazTa mefe 12. im dros, rodesac RmrTismsaxuri afxazTa mefe bag-
da dedaA misi, mariam dedofali, sameufod qalaqad movides, rati da dedamisi, mariam dedofali sameufo qalaqSi (kon-
aRvida wmidaAca ese mamaA Cueni winaSe RmrTis-msaxurTa maT stantinepolSi) movidnen, wminda mama Cveni giorgic
mefeTa. da ixiles raA mefeman da dedofalman da yovelTa mTa-
RmrTismsaxur mefeebTan avida. rodesac igi ixiles mefem
varTa da warCinebulTa maTTa, ganixares sixaruliTa didiTa,
da dedofalma da maTma mTavrebma da warCinebulebma, di-
rameTu asmioda saRmrToA igi moqalaqobaA misi. da miiRes wmi-
daA locvaA da madli misi da sulieri dargebeli friad mois- di sixaruliT gaixares, radgan bevri ram smenodaT misi
Tules da hmadlobdes RmerTsa. da esreT yovelive saqme mo- moRvaweobis Sesaxeb. miiRes misi locva-kurTxeva da mad-
nastrisaA, raAca unda, yoveli keTilad iurva. da dimosisa saq- li, da sulieri sargebloba, da RmerTs hmadlobdnen. ma-
me maSin gardaswyda, raATa medimoseni prastinTa CuenTa ver Sin giorgim warmatebiT moagvara yoveli saqme monastri-
Semovidodin, aramed raATa gares-gare sekritonsave Sina mi- sa. dimosis saqmec maSin gadawyvites, raTa gadasaxadis
ecemodis roqisa Cuenisagan litraA erTi dimosad, viTarca
1 e. i. monastris sakuTreba axali samarTlebrivi aqtebiT da-
amtkica da daamowma.
2 dimosi (berZ.) – gadasaxadi, begara.

504 505
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

TYT ganawesa RmrTis-msaxurman mefeman kostanti monamaxman amkrefni Cvens samonastro mamulebSi veRar Semosuliyvnen,
da amas zeda oqrobeWedi Seuqmna mtkice da uqceveli. aramed raTa gareT, sekretonsave1 miscemodaT Cveni roqi-
amisa Semdgomad daemowafa mariam dedofali, dedaA bag- sagan erTi litra2 gadasaxadad. ase ganawesa TviT RmrTis-
rat mefisaA, da ikurTxa mis mier sqemiTa, da gamoiTxova mo-
msaxurma mefe konstanti monomaxma, da mtkice da Seucvle-
namaxisagan litraA erTi roqad wmidisa amis monastrisaTYs
li sabuTi Seqmna, xelmoweriTa da beWdiT.
da Semowira ese saukunod saKsenebelad sulisa TYsisaTYs
wmidasa amas eklesiasa. da egreTve arseni mowafe iyo misi da amis Semdeg wminda mama giorgis daemowafa mariam de-
litraA erTi man Semowira wmidasa amas eklesiasa Tavisa pa- dofali, bagrat mefis deda, da mis mier sqemiT ikurTxa (e.
tivTagan, daRacaTu sxuani uricxuni keTilni moixuna aman ke- i. aRikveca monazvnad). Semdeg monomaxisagan gamoiTxova
Tilad Ksenebulman arseni farsman yofilman. garna ese lit- erTi litra roqad am wminda monastrisaTvis, da Seswira
raA :a: ganzraxviTa wmidisa amis mamisaATa Semowira da oqro- mis eklesias, Tavisi sulis saukunod mosaxseneblad. hyav-
beWedsa Sina daaweria. ese sami litraA ganZi da sxuani zemoK- da erTi mowafe, arseni; manac Semoswira am wminda eklesi-
senebulni saqmeni amis netarisa mamisa Cuenisa moRuawebiTa as erTi litra. sxva uricxvi sikeTe uqmnia monastrisaT-
wmidasa amas lavrasa SeeZinnes da vidre ukunisamde mtkiced
vis am keTiladxsenebul arsenis, spars-yofils, magram es
da ucvalebelad SeeZinebis.
erTi litra Cvens wminda mamasTan SeTanxmebiT Semoswira
xolo romeli-igi ara Rirs ars dumilisa, aramed Rirs Kse-
nebisa da Sueniereba aRwerisa da mimwTomel madlsa mas samo- da beWdiT daumtkica. amrigad, sami litra ganZi da sxva
ciqulosa da mauwyebel mrCoblsa Zalsa sakYrvelebaTasa, ro- zemoxsenebuli saqmeebi netari mamis (giorgis) RvawliT
meli aqunda kacsa mas RmrTisa Seyuarebulsa, romlisa mier SeeZina lavras, da samaradisod SeeZineba, mtkiced da Se-
pirveli igi xatad RmrTisa dabadebulebaA TYsi gamoaCina, vi- ucvlelad.
naATgan uwyiT ese yovelTa, romel mowyalebaA bunebiT ars aris erTi saqme, romelic dumilis Rirsi araa, aramed
kacsa Tana. xolo vinaATgan mcnebisa gardaslviTa bunebiTi xsenebisa da mSvenierebiT aRwerisa, radgan gvauwyebs sak-
igi Sjuli da xatebaA RmrTisaA orkerZo ganiyo, ara xolo virvelebis ormag Zalasa da samociqulo madls, romelic
Tu mowyalebaA, aramed yovelnive saTnoebani romelnime sru-
RmrTis mier Seyvarebul am kacs hqonda. am saqmiT man gamo-
liad keTilisagan borotad Secvalnes da romelnime mciresa
aCina, rom RmrTis xatad (RmrTis msgavsad) iyo dabadebu-
li; radgan, rogorc yvelam viciT, mowyaleba bunebiTi Tvi-
sebaa kacisa, xolo mas Semdeg, rac mcnebis darRvevis Se-
daegad bunebiTi Sjuli da RmrTis xateba (msgavseba) er-
TmaneTisagan gaiTiSa, amis Semdeg ara marto mowyaleba,
aramed yvela sxva saTnoebac an keTilisagan borotad Se-

1 samdivno
2 fulis erTeuli

506 507
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

rasme nawilsa zeda daadgres. xolo RmrTisa msgavsi mowya- icvala, an maTgan mciredi raRac nawili darCa. xolo Rm-
lebaA ese ars, raATa kaci ziarTa bunebiTa TYsisaTa swyalob- rTis msgavsi mowyaleba isaa, rom kaci swyalobdes (e. i. si-
des, aramed raATa pirutyuTaca zeda miswuTes mowyalebiTa, keTes ukeTebdes) ara marto bunebiT TanaziarT (e. i. sxva
viTarca-ese wmidaA da sakYrveli mamaA Cueni, romeli-igi man
adamianebs), aramed pirutyvTac ki. aseTi mowyaleba gamo-
mis Soris RmrTiv-brwyinvaled gamoaCina.
iCina RmrTivbrwyinvaled Cvenma wminda da sakvirvelma ma-
rameTu Jamsa mas, odes-igi RmrTis-msaxuri bagrat mefe
sameufosa qalaqsa iyo, esma mas saqme sakYrveli da yolad ara- mam (giorgim):
dasajerebeli, viTarmed: ars naTesavi samaritelTaAo tomi- im dros, rodesac RmrTismsaxuri bagrat mefe samefo
sagan sYmon mogYsaA, romelTa awinkian ewodebis, ganTqumulni qalaqSi (konstantinepolSi) iyo, maT Seityves erTi sak-
grZnebaTa Sina da ukeTurebaTa. xolo filopatsa mefisasa virveli da daujerebeli ambavi: yofila Turme erTi mod-
mKecni SeCueul iyvnes da Wamdes nadirTa maT, romelni arian gma, samaritelebisa, svimon mogvis STamomavalni, romel-
mun Sina sanadirod mefisa. cna ese mefeman monamaxman da ub- Tac awinkiani ewodeba. isini ganTqmuli yofilan grZneu-
rZana moyvanebaA awinkianTaA maT, raATa KelovnebiTa grZnebisa lebiTa da eSmakeulobiT (jadoqrobiT). mefis filopats
TYsisaATa moswyYdnen mKecni igi nadirTa maT momsrvelni. xo-
(sanadiro tyeebs) SesCvevian raRac mxecebi, romlebic Wam-
lo maT brZanebaA mefisaA saqmiT aRasrules da mravali mKeci
dnen maTSi myof nadirs, romelic mefis sanadirod iyo gan-
moswyYdes. cna ese mefeman bagrat, viTarca zemo vTquT, da
mouwoda awinkianTa maT da hrqua: “viTariTa saxiTa moswyYde- kuTvnili. es rom Seityo mefe monomaxma, brZana, moexmoT
niT mKecni igi, mauwyeT”. xolo maT hrques: “N mefeo, esevi- awinkianTaTvis, raTa maT Tavisi jadoqruli xelovnebiT
Tarsa Kelovnebasa miwdomil varT, vidreRa Korcsa Sev- amoewyvitaT nadirTa mmusvreli mxecebi. mefis brZaneba maT
hgrZnibavT da davsdebT adgilsa mas, sada mKecni igi movido- saqmiT aRasrules da mravali mxeci amoxoces. es rom gai-
dian. da Cuen xeTa zeda avKdebiT da mKecebriTa KmiTa uK- go bagrat mefem, mouxmo awinkianT da uTxra: `mauwyeT, ra-
mobT. da igini Kmasa Cuensa Semokrbebian, Korcsa mas Wamen da nairad amoswyviteT is mxecebio~. maT uTxres: `Cven ise ga-
mokudebian meyseulad. xolo didsa SabaTsa Sobili mKeci ara viwafeT grZneulebis xelovnebaSi, rom mxecTa SesaWmelad
gYsmens da arca Wams, aramed guetyYs: Tu kargi ars, Tquen
leSs movajadoebT, da davdebT xolme im adgilas, sadac
CamoediT da WameTo; da mSYdobiT warvals”.
is mxecebi modian. Cven xeebze avalT da nadiris xmiT mo-
xolo mefeman hrqua: “vidre TualiTa ara vixilo, ara mr-
wams”. da evedrnes mefesa, raATa ubrZanos moyvanebad mKeci vuxmobT. Cvens xmaze isini Seikribebian, SeWamen mojadoe-
bul xorcs da imave wams ixocebian. xolo Tu mxeci did Sa-
baTs aris gaCenili, Cvens moxmobas ar usmens, da arc Cvens
mier dadebul leSs Wams, aramed gveubneba: ‘Tu kargia, Tqven
CamodiT xeebidan da WameTo~. ase rom, isini uvnebeli rCe-
bian.
mefem uTxra: `sakuTari TvaliT Tu ar vnaxe, ver vir-
wmunebo~. grZneulebma mefes sTxoves, ebrZanebina erTi ro-

508 509
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

erTi, raATa TualiTa uCuenon. xolo vinaATgan sxuaA mKeci melime mxecis moyvana, raTa Tavisi jadoqrobis Zala eCve-
vervinaA ipova, brZana moyvanebaA ZaRlisaA, romlisaA uwyodes, nebinaT. radgan sxva veranairi mxeci ver ipoves, mefem brZana
viTarmed sxuasa Jamsa Sobil iyo da ara zemoKsenebulsa mas iseTi ZaRlis moyvana, romelzedac zustad icodnen, rom
dResa, da miugdes Korci igi SegrZnebuli.
sxva dRes iyo gaCenili da ara zemoxsenebul dRes (did Sa-
xolo mas Jamsa wmidaA ese beri mun iyo winaSe mefisa da
baTs), da miugdes mas mojadoebuli xorci.
aRiZra wyalobiTa bunebiTiTa, viTarca zemo vityodeT, xa-
tebisaTYs da msgavsebisa RmrTisa. da merme ara xolo Tu Se- imJamad es wminda beri (giorgi) mefesTan iyo, da bu-
ewyala, aramed SuriTaca saRmrToATa aRivso, raATa araqris- nebrivi sibraluli aReZra pirutyvisadmi, radganac mas-
teaneTa Soris eseviTari raAme saqme ixilvebodis da umete- Si, rogorc zemoT vTqviT, RmrTis xateba da msgavseba iyo.
sad mefeTa da sada-igi TYT netari daxudes. maSin meyseu- Tanac, marto sibralulis gamo ki ara, aramed imisTvisac,
lad reca gamosaxa saswauli patiosnisa juarisaA Korcsa mas rom araqristianTa Soris aseTi saqme ar sruldebodes, _
zeda migdebulsa. da miT ufro, mefeTa winaSe, da iq, sadac TviT es netari
da viTarca aRiRo pirutyuman man, meyseulad Tques gan- mama imyofeboda, saRmrTo moSurneobiT aRivso, da jvari
yvanebaA misi, raATa ara daeces da mokudes. da viTarca ganiy-
gadasaxa ZaRlisaTvis migdebul xorcs.
vanes, yoladve araraA evno. uRono iqmnes grZneulni igi da
rodesac pirutyvma xorci SeWama, maSinve gareT gaiy-
gulisKma-yves, viTarmed wmidisa mis mier uqm iqmnes grZne-
bani maTni, da evedrnes mefesa, raATa Sinagansa saxlsa Seav- vanes, raTa maT winaSe ar dacemuliyo da momkvdariyo; mag-
linos beri da brZanos moyvanebaA sxYsa ZaRlisaA. da viTarca ram ZaRls sruliad araferi evno. grZneulTa xelovneba
warvida wmidaA igi, meyseulad moiyvanes sxuaA ZaRli. da vi- uqmi aRmoCnda, da isini mixvdnen, rom wminda mamis madliT
Tarca miugdes Korci SegrZnebuli, mswrafl xolo daeca da SeemTxvaT es. amitomac sTxoves mefes, Sida oTaxebSi Seey-
mokuda. da gulisKma-yves yovelTa, viTarmed wmidisa mis mi- vanaT beri, da sxva ZaRlis moyvana ebrZanebina.
er iyo pirveli igi saswauli. rodesac wavida wminda mama, moiyvanes sxva ZaRli, da
xolo bagrat mefeman viTarca ixila ese yovelTa Tana mTa- miugdes mojadoebuli xorci. SeWama Tu ara xorci, ZaRli
varTa TYsTa, aRivso sixaruliTa. da miuTxres saswauli ese
imave wams daeca da mokvda. yvela mixvda, rom pirveli ZaR-
RmrTis-msaxursa mefesa kostantis monamaxsa, da didad gani-
lis gadarCena am wmindis mier aRsrulebuli saswauliT
xara da hmadlobda [RmerTsa]. xolo bagrat mefe ityYn yo-
ladve, viTarmed: “ukueTu meaxlos wmidaA ese, ara meSinis arca moxda.
grZnebaTagan da arca wamalTa sasikudineTa”. rodesac bagrat mefem da misma mTavrebma es saswauli
ixiles, sixaruliT aRivsnen, da mouTxres igi RmrTismsa-
xur mefe konstanti monomaxs. manac didad gaixara da
RmerTs madlobas swiravda. bagrat mefe ki ambobda: Cem-
Tan rom iyos es wminda mama, arc grZneuleba SemaSinebs
da arc momakvdinebeli sawamlavio.

510 511
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XIII. amisa Semdgomad viTarca ixila RmrTis-msaxurman aman 13. amis Semdeg, rodesac RmrTismsaxurma mefe bagrat-
mefeman bagrat eseviTari ese moqalaqobaA misi da usxeuloTa ma ixila giorgis aseTi wminda moRvaweoba da angelozeb-
msgavsi cxorebaA da zemowerilisaca amisca saswaulisa xil- rivi cxovreba, da zemoaRniSnuli saswaulic, misi suli
viTa, yovliTurT iwyla suli misi siyuaruliTa misiTa da Ro-
misdami siyvaruliT ganimsWvala da eZebda xerxs, raTa Ta-
nesa eZiebda, raATamca TYssa mamulsa wariyvana. xolo ars ma-
vis qveyanaSi waeyvana. mis mamulSi samRvdelTmoZRvro ka-
mulsa missa warCinebuli samRdelTmoZRuroA saydarTa So-
ris sameufoAsa misisaTa saydari Wyond id
Wyondid isaA
idisaA
isaA, sada-igi mra- Tedrebs Soris warCinebuli iyo kaTedra Wyondidisa, sa-
valTa wmidaTa martYlni dausuenebian, da TYsi saflavi mun dac mraval wmidanTa nawilebi hqonda dasvenebuli, da Ta-
ganemzada, raATa, raJams aResrulos, mun daemarxos. amis say- visi saflavic iq gaemzadebina, raTa, rodesac gardaicvle-
drisa mRdelT-moZRuari mas oden Jamsa aRsrulebul iyo. aman boda, iq daemarxaT. am saydris mRvdelTmoZRvari swored
RmrTis-msaxurman mefeman bagrat didad aiZula netarsa ma- imJamad gardacvliliyo. RmrTismsaxuri bagrat mefe did-
masa giorgis, raATa miiTualos gangebaA misi da iqmnas episko- xans aiZulebda netar mama giorgis, raTa am kaTedris mar-
pos. xolo man yoladve ara Tavs-idva, rameTu yovliTa mos- Tva-gamgeoba Caebarebina da episkoposi gamxdariyo. magram
wrafebiTa evltoda didebasa kacTasa da SfoTsa soflisasa
man ar ikisra es movaleoba, radgan yovelgvari mcdelo-
da simdablesa Seitkbobda. da esreT dayo sameufosa mas qa-
biT gaurboda kacobriv didebasa da amqveyniur SfoTs, da
laqsa ravdenime Jami da yovelni saqmeni monastrisa TYsisani
ganhmarTna, da nebiTa RmrTisaATa kualad TYsadve lavrad mo- Tavmdablobas eswrafoda. samefo qalaqSi man ramdenime xa-
iqca, da didiTa sixaruliTa da siyuaruliTa Seiwynares Zma- ni dayo da Tavisi monastris yovelgvari saqmeebi moagva-
Ta. da ganagebda da ipyrobda monastersa amas Jam ravdenme. ra, da RmrTis nebiT lavraSive dabrunda. monastris saZ-
xolo jer-ars Ksenebad didisa mis da samociquloAsa Kel- mo didi sixaruliTa da siyvaruliT Seegeba da amis Sem-
mwifebisaA, romeli wmidaman aman aCuena, romel ars SemusrvaA deg ganagebda monasters ramdenime xans.
kerpTaA da msaxurebisa maTisa uCino yofaA, romeli-ese ne- unda movixsenioT didi da mociqulebrivi Zalaufleba,
tarman aman JamTa CuenTa maRlad da RmrTiv-brwyinvaled aRas- romelic am wminda da netarma mamam moipova, saxeldobr ker-
rula.
pTa damsxvreva da maTi msaxurebis mospoba, romelic man Cvens
rameTu ars mTawmid isa prastinTa Sina sofeli erTi, ro-
mTawmidisa
droSi amaRlebulad da RmrTivbrwyinvaled aRasrula.
melsa livizd iaA ewodebis, adgili raAme moqceuli, yuri yo-
ivizdiaA
lad udabnoA, mTani uRnar-maRnarni da, vhgoneb, Tu aravin wmi- mTawmidis mamulTa Soris aris erTi sofeli, romel-
daTagani mimwuTar ars mun. xolo kacni mkYdr arian borRal- sac livizdia ewodeba; miyruebuli da dausaxlebeli, tyi-
ni, romelTa sklav ewodebis, yovliTurT ugunurni da pirut- ani da utyeo mTebiT, da, mgonia, iqamde arc erT wmindans
yuT saxeni, warmdebni da arawmidaTa quewarmavalTa mWamelni. ar miuRwevia. misi mkvidrni bulgarelni arian, romel-
amas prastinsa Sina, viTarca vTquT, kerpi erTi daSTomil Tac sklavs uwodeben, savsebiT ugunurni da pirutyvTa
iyo pirveliTgan da vidre aqamomde marmariloAsaA, saxiTa de- msgavsni, binZurni, uwmindur qvewarmavalTa mWamelni.
am mamulSi, rogorc vTqviT, erTi marmarilos kerpi iyo
SemorCenili ZvelTagan. dedakacis saxe hqonda. iqauri ugu-

512 513
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

dakacisaATa. amas, viTarca vTqu, kacni igi ugunurni wuT-Ra nuri kacni (bulgarelni) jer kidev Tayvans scemdnen mas da
hmsaxurebdes da ityodes, viTarmed: mze da wYmaA da yoveli ambobdnen: mze, wvima da yovelive sikeTe misgan gveZleva; ise-
keTili misgan moguecemiso, rameTu KelmwifebaA aqus siku- Ti Zliereba aqvs, visac unda, moklavs an acocxlebso.
dild da cxorebad, visica eneboso.
roca giorgim am ukeTurebaSi gawafuli kerpTmsaxur-
eseviTarsa raA ukeTurebasa Sina warmatebulad ixilna
ni ixila, misi suli maTi Sewevnisa da daxmarebisaTvis
kacni igi msaxurni misni, elmoda da eZYneboda sulsa missa
wyalobisaTYs maTisa. aRigzno.
da aRvidoda raA igi odesme kualadca qalaqad sameufod erTxel, rodesac samefo qalaqSi midioda (konstanti-
da mivida mgzavr prastinsa mas zemoKsenebulsa, movides Sec- nepolSi), da gzad zemoxsenebul mamulze gaiara, is Sec-
Tomilni igi kacni da etyodes wmidasa mas: “ukueTu gnebavs, domili xalxi Semoxvda wmida mamas da uTxra: “Tu gnebavs,
raATa ganmarjuebuli Semoiqce yovliTa sauraviTa SeniTa, rom xeli mogemarTos yvela Sens sazrunavSi, da ukan kma-
evedre RmerTsa Cuensa, raATa Segewios winaSe mefisa”. yofili dabrunde, Cvens RmerTs Seevedre, raTa mefis wi-
xolo wmidaman hrqua maT: “keTil, keTil, gualeT da mi- naSe Segewioso~.
CueneT, da madlier var Tquenda eseviTarisa amis keTilisa
wminda mamam uTxra maT: “keTili; mibrZandiT da maCve-
TxrobisaTYs”. da wariyvanes beri kacTa maT yruAsa mis mimarT
neT, da madlobeli dagrCebiT Tqveni aseTi keTili cnobi-
da usuloAsa RmrTisa maTisa. da viTarca ixila igi, hrqua maT:
“iyos Jamisad, xvale TYsagan movide da vezraxo mas”. saTvis~. waiyvanes beri im kacebma TavianT yru da usulo
da xvalisagan viTarca ganTena, moRebad-sca uroA mWed- RmerTTan. rodesac ixila igi, Tqva mama giorgim: “sxva dro-
lisagan da warvida TYT beri ikonomosiTurT orTa Tana sxu- isaTvis iyos; xval marto moval aq da davelaparakebi~.
aTa kacTa. da viTarca mieaxla, gamoisaxa saswauli patiosnisa meore dRes, rodesac gaTenda, berma erT mWedels uro
juarisaA Sublsa TYssa da iwyo Tqumad saxarebasa iovanes Ta- gamoarTva, da ikonomosTan da or sxva kacTan erTad kerpi-
visasa: “pirveliTgan iyo sityuaA” da Semdgomi. saken gaemarTa. roca miuaxlovda, jvari gadaiwera Sub-
xolo kacni igi etyodes, viTarmed: “aha esera mogklavs”. lze da daiwyo warmoTqma iovanes Tavis saxarebisa: “pir-
xolo berman ganicinna, da viTarca axovani SeWurvili ju-
veliTgan iyo sityva...~ da ase Semdeg.
ariTa qristesiTa miuKda meyseulad kerpsa mas, aRiRo uroA
adgilobrivi xalxi eubneboda: “gafrTxildi, Torem
igi da uxeTqna da esreT wuril-wurilad damusra, romlisa
namusrevi saxilvelad wuT ixilvebis da saRmrTosa mas Sur- mogklavs Cveni RmerTi~.
sa kacisa mis RmrTisasa wamebs. berma gaicina, da, rogorc mxne mebrZoli, qristes
jvriT aRWurvili, mieWra myisve im kerps, aiRo uro, das-
cxo mas da wvril-wvril nawilebad daamsxvria. im Zeglis
namusrevi dResac Cans, da saRmrTo kacis, mama giorgis gul-
modginebas mowmobs.

514 515
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XIV. xolo rameTu winawarmetyuelebisaca madli aqunda 14. winaswarmetyvelebis madlic hqonda wmida mamas; es
wmidasa amas, romeli-ese dResamomde viTarca naTeli mzisaA madli mzis naTeliviT brwyinavs dRemde da saRmrTo mSve-
brwyinavs da RmrTiv-Suenierad aRsrulebulad ixilvebis. nierebiT aRsrulebulad Cans.
rameTu Jamsa mas, odes-igi Teodora dedofalsa epyra ber-
im dros, rodesac Teodora dedofals epyra berZenTa
ZenTa mefobaA, iTxoa bagrat afxazTa mefisagan, raATa mosces
mefoba, man afxazTa mefe bagratisagan iTxova, mieSvilebi-
asuli misi marTa da Svilad TYsad aRzardos. xolo mefeman
bagrat sixaruliTa didiTa warmogzavna Svili TYsi marTa na misTvis Tavisi asuli marTa, raTa Tavad aRezarda igi
kacTa Tana sakuTarTa TYsTa. samefo karze. bagrat mefem didi sixaruliT gaugzavna mar-
xolo maT dReTa Sina gangebiTa saRmrToATa Teodora de- Ta Tavis axlobel-naTesavebTan erTad.
dofali aResrula. da masve Jamsa mariam dedofali, dedaA bag- imxanad, RmrTis gangebiT, Teodora dedofali garda-
rat mefisaA, mun iyo da wmidaAca ese mamaA Cueni munve iyo icvala. mariam dedofali, bagrat mefis deda, da wmida mama
mizeziTa romelTame saqmeTaATa. xolo, viTarca vTquT, mi- giorgi raRac saqmeebisTvis konstantinepolSi imyofebod-
raA-icvala Teodora dedofali, meyseulad marTa asuli bag- nen. bagratis asuli marTa samefo qalaqSi swored im dros
ratisi sameufod Semoiyvanes. da viTarca ixila wmidaman aman
Semoiyvanes, rodesac Teodora dedofali gardaicvala.
marTa, sasmenelad yovelTa winawarmetyuela da Tqua, viTar-
rodesac ixila wmida mamam marTa, yvelas gasagonad iwi-
med: “uwyodeT yovelTa, viTarmed dRes dedofali ganvida
da dedofali Semovida”. naswarmetyvela da Tqva: “yvelam icodeT, rom dRes dedo-
xolo maSin dayo mciredi Jami da kualad zeve wariyvanes fali gavida da dedofali Semovidao~.
marTa. xolo odes moiwia Jami, kualad mosTxoa dukiwman da imJamad marTa konstantinepolSi didxans ar gaCere-
sZlad TYsad sameufosa amas qalaqsa Semoiyvana. bula, ukanve waiyvanes. magram roca amisi dro movida, me-
maSin romelTa asmioda winawarmetyuelebaA berisaA, ixi- fe konstantine dukam bagrats kvlav mosTxova asuli mar-
les raA aRsrulebulad, yovelTa daukYrda da hmadlobdes Ta, da samefo qalaqSi igi Tavis rZlad Semoiyvana.
RmerTsa, romeli winaAswar yovelsave gamoucxadebs nebis- visac mosmenili hqonda mama giorgis winaswarmetyve-
myofelTa TYsTa.
leba marTas gadedoflebis Sesaxeb, da winaswarmetyvele-
da egreTve mariam dedofalman hrqua wmidasa mas, iyo raA
bis aRsrulebac naxes, gaukvirdaT da madlobas swiravdnen
igi aRmosavleTs, viTarmed: “mamao, aResrula winawarmetyu-
elebaA Seni, romeli-igi odesme swinaAswarmetyuele mar- RmerTs, romelic misi (RmrTis) nebis SemsrulebelT yove-
TaAsTYs.” lives winaswar ucxadebs.
mariam dedofalma uTxra kidec wmida mamas, rodesac
igi aRmosavleTSi (qarTlSi) Cavida: “mamao, aRsrulda Se-
ni winaswarmetyveleba, rac odesRac marTas Sesaxeb gamoT-
qvi~.

516 517
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XV. esreT raA iyo da eseviTariTa cxorebiTa brwyinvida 15. aseTi cxovrebiT brwyinavda, ase ganagebda igi mis-
da esreT ganagebda misda rwmunebulTa maT samwysoTa, rame- dami rwmunebul (Cabarebul) samwysos. xan samefo qalaqSi
Tu odesme sameufos arn winaSe RmrTis-msaxurTa mefeTa sa- Cadioda RmrTismsaxur mefeebTan, raime saWiro da Sesa-
WiroTaTYs da saTanadoTa saqmeTa da kualad odesme monas-
feris saqmeebze, xanac kvlav monasterSi adioda, ganageb-
ters arn da ganagebn samonastroTa saqmeTa da cxorebasa Zma-
da samonastro saqmeebs, da ZmaTa (monastris moweseTa) cxov-
Tasa hmarTebn da ganawesebn. maSin gulisKma-yo da ganizraxa
RmrTisamieriTa gangebiTa, viTarmed RmrTiv-moniWebuli igi rebas marTavda da ganawesebda.
talanti ara aRorZndeboda, romel ars RmrTiv-sulierTa maSin mixvda RmrTismieri gangebiT, rom RmrTisganve
wignTa TargmnaA. ijmna winamZRurobisagan da SendobaA iT- moniWebuli misi talanti _ RmrTivsulier wignTa Targmna
xova ZmaTa yovelTagan. xolo igini daRacaTu Sewuxnes da _ win ar midioda. amis gamo gamoeTxova winamZRvrobas da
ferKTa misTa Seuvrdes, aramed ara Tavs-idva morCilobaA, vi- Sendoba iTxova mTeli saZmosagan. isini Zalian Sewuxdnen
Tarca zegardamo RmrTisa mier aRZrulman da gulsavse qmnil- da fexebSi Cauvardnen, _ ar mogvatovoo, magram maT nebas
man. da esreT gamovida monastriT, romel vidre foladmdeca ar dahyva, radganac zecidan iyo guldajerebuli da Rmr-
ara auRia monastrisaA. da wignni, romelni eTargmnnes deka-
Tis mier iyo aRZruli.
nozobasa Sina gina winamZRurobasa, yovelnive eklesiasa da-
ise gamovida monastridan, rom arc fuli, arc sxva ra-
utevna: sYnaqsari didi, saxarebaA gamokrebuli, pavle gamok-
rebuli, kurTxevani, studieli da sxuani raodennime wignni. ime nivTi wamouRia monastrisa. wignebic, romlebic eTar-
da esreT carieli gamovida monastriT, romel gare Rmr- gmna, rogorc dekanozobaSi, ise winamZRvrobaSi, yoveli-
Tis-moyuareTa kacTa misces sagzali, rameTu orgzis iqmna ve eklesias dautova: didi svinaqsari, gamokrebuli saxa-
sivltolaA misi. xolo ukuanaAsknel ese iyo, rameTu mizezi reba, gamokrebuli pavle, kurTxevani, Teodore studie-
pirvelisa sivltolisaA ese iyo, vinaATgan ara eneba winamZRu- lis swavlani da sxva ramdenime wigni.
robaA, aramed mosurne iyo Tavisa TYsisa Tana myudroebiT yo- ise carieli gamovida monastridan, rom sagzalic mo-
fasa da evltoda SfoTTa da amboxebaTa. amisTYs farulad nastris gareT misces RmrTismoyvare adamianebma. orgzis
yovelTagan sivltolaA iKumia da Savsa raA mTasa mivida,
gamoiqca monastridan. mizezi pirveli gamoqcevisa is iyo,
didad ibrala giorgis mier, TYsisa moZRurisa, datevebisaTYs
rom ar undoda winamZRvroba, aramed surda ganmartoebi-
pirmetyuelTa cxoarTa. da moaKsenebda sityuasa mas macxov-
risasa, romelsa etyoda mociqulsa petres, viTarmed: “ukue- Ti, myudroebiTi cxovreba, da SfoTsa da amboxebas gaur-
Tu giyuar me, damwysen cxoarni Cemni”. boda. amitomac yvelasagan farulad gaiqca da Sav mTaze
mivida.
giorgi dayudebulma, didma moZRvarma monastridan
gamoqceva ar mouwona da daadanaSaula sityvier cxvarTa
(samwysos) datovebis gamo. gaaxsena macxovris sityvebi,
romliTac igi petres mimarTavda: “Tu giyvarvar, damwyse
Cemi cxvrebio~ (in. 21:17).

518 519
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

amis mizezisaTYs brZanebiTa moZRurisa TYsisaATa kua- amis gamo Tavisi moZRvris brZanebiT, kvlav mTawmidas-
ladca mTawmidasve movida, da iZulebiTa yovelTa ZmaTaATa ve dabrunda mama giorgi. saZmom aiZula, kvlav darCenili-
kualad Kel-yo saqmesa winamZRurobisasa. da dayo Jam ravdenme yo winamZRvrad, da ramdenime xani dayo am Tanamdebobaze.
pirvel aRweriliTa amiT gangebiTa, da merme-Ra iqmna meore
amis Semdeg moxda misi meore wasvla, _ amjerad ukve
igi warslvaA misi TargmanebisaTYs wmidaTa wignTaAsa. da es-
wmida wignTa Targmnis mizeziT. Sevida igi samefo qalaq-
reT Sevida qalaqad sameufod da mefisagan TavisuflebaA mi-
iRo, daRacaTu uZnda mefesa [. . . ]1, rameTu didad esvida, ara Si da mefisagan iTxova Tanamdebobidan ganTavisufleba. me-
winaaRudga, aramed Tana-SewevniTa mariam bagratis dedisaA- fes Zalze eZneleboda misi gaSveba, radganac misi didi ime-
Ta, rameTu igica mun iyo, viTarca pirvel vTquT, samisa kaci- di hqonda, magram aRar SeewinaaRmdega. im dros samefo qa-
sa puri sYmeonwmidas aRiRo da esreT wigniTa sameufoATa laqSi mariam dedofali imyofeboda, bagrat mefis deda;
Savsa mTasa miiwia. xolo maT sixaruliT Seiwynares da didi misi daxmarebiT samefo werili1 miiRo da am weriliT Sav
siyuaruli wina-uyves da yovliTurT aRaSenes. mTaze mivida. iq sixaruliT miiRes, siyvaruli uCvenes da
xolo amisa Semdgomad mariam dedofali, dedaA bagratis yovelive saWiro nivTi misces.
mefisaA, qalaqiT sameufoAT qalaqad ant ioq
antioqiad movida, ra-
ioqiad
amis Semdeg mariam dedofali, bagrat mefis deda, sa-
meTu eguleboda warslvaA wmidad qalaqad ierusalemd loc-
mefo qalaqidan antioqiaSi movida, radganac ganzraxuli
vad da Tayuanis-cemad wmidaTa maT da ganmacxovelebelTa ad-
gilTa. da aqunda brZanebaA sameufoA Tavadsa Tana da patriaq- hqonda iqidan wmida qalaq ierusalimSi wasvla, misi mo-
sa antioqiisasa, raATa yovliTa didebiTa da pativiTa wargzav- locva, wmida da sicocxlis momniWebel adgilTa Tayvanis-
non. xolo patriaqman da mTavarman ganizraxes da gaigones Ta- cema. dedofals mefisagan antioqiis ganmgeblisa da pat-
nazraxviTa mamisa giorgisiTa, viTarmed: “ara keTil ars, aR- riarqisadmi miwerili brZanebac hqonda xelT, raTa maT
mosavalisa mefeTa dedaA raATamca sasark inozeTs warvida,
sasarkinozeTs mTeli pativiTa da didebiT gaestumrebinaT igi ierusa-
vinaATgan codvaTa CuenTagan igini ufleben queyanasa mas”. limisaken. antioqiis mTavarma da patriarqma moilapara-
da esreT piriTa TYsisa moZRurisa giorgisiTa moaKsenes de- kes, da mama giorgisTan SeTanxmebiT daaskvnes, rom sasur-
dofalsa da warslvisagan daaxrwies. xolo igi daRacaTu Se-
veli ar iyo, aRmosavleTis mefeTa deda arabTa samflobe-
wuxda, aramed nebasa RmrTisasa ver winaaRudga. maSin evedra
loSi wasuliyo; Cveni codvebis gamo swored isini bato-
wmidasa amas bersa, raATa Seiwyalos suli misi, viTarca Se-
uwyalebiaca, da iRuawos cxorebisaTYs misisa, vinaATgan TYT nobdnen imJamad wmida qveyanaSi (ierusalimSi). es gadaw-
ver Rirs iqmna Seslvad wmidaTa maT da Tayuanis-sacemelTa yvetileba mTavarma da patriarqma dedofals misi moZ-
Rvris, giorgis piriT SeuTvales, da ierusalims wasvla
gadaafiqrebines. dedofali, marTalia, Sewuxda, magram
RmrTis nebas win veRar aRudga. maSin sTxova wmida bers
(giorgis), Seewyalebina misi suli, rogorc adre Seuwya-
lebia, da misi cxovnebisaTvis imiT ezruna, rom, radganac
1 erTi sityvis adgili gaSvebulia A-Si. 1 oficialuri dokumemnti

520 521
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

adgilTa. garna raATa safase igi, romeli sagzlad aRekazma, TviTon ver eRirsa wmida da Tayvanissacemel adgilebSi
wariRos igi ierusalemd da glaxakTa maT da davrdomilTa wasvlas, mis nacvlad Tavad giorgis waeRo misi Sesawira-
ganuyos wmidisa qalaqisaTa da monasterTa maT wmidaTa, ro- vebi ierusalimSi, da gaenawilebina wmida qalaqsa da mis
melni Sen arian garemoAs misa. midamoebSi arsebul monastrebSi mcxovreb glaxakTa da
xolo bersa daRacaTu SeuZnda saqme ese, vinaATgan wmida-
davrdomilTaTvis.
Ta wignTa Targmnisagan daexrweoda, aramed umetesad-Ra cxo-
bers emZima es saqme, radganac wmida wignTa Targmnas
rebisaTYs sulisa misisa moswrafe iyo. da sityuaAca igi mo-
ciqulisaA eKsena, romelsa-igi miswers korinTelTa mimarT, moscdeboda, magram dedoflis sulis cxovnebas ufro me-
viTarmed: “aw esera aRval ierusalemd msaxurebad wmida- tad eswrafoda, da gaaxsenda pavle mociqulis is sityve-
Ta” da Semdgomi. romlisaTYsca aRiRo safase igi wasagebe- bic, romlebsac igi korinTelT swers: “aw esera aRval ie-
lad ganmzadebuli, da SewevniTa RmrTisaATa mowfisa Tana er- rusalemd msaxurebad wmidaTa~ 1. amitomac aiRo gasacemad
Tisa waremarTa da wmidad qalaqad mSYdobiT da uvnebelad gamiznuli nivTieri faseulobani, da RmrTis SewevniT, er-
miiwia. da wmidani igi adgilni moilocna da wmidaTa mamaTa Ti mowafis TanxlebiT gaemarTa wmida qalaqisaken. iq mSvi-
locvaA miiRo da safase igi warcemuli yovelTa naklule- dobiTa da uvneblad CaaRwia. moiloca wmida adgilebi da
vanTa da uRonoTa uxuebiT ganuyo. da netari mamaA proxore wmida mamaTa locva-kurTxeva miiRo. waRebuli nivTebi da
maSin oden juarisa monastersa aSenebda. ese ixila da safa-
fuli ki RaribTa da gaWirvebulT uxvad gaunawila.
siTa friad Seewia. xolo Rirsi igi beri evedreboda, raATa
netari mama proxore imJamad jvris monasters aSeneb-
pirveli nayofi wmidaTa wignTa misTaA cxovels-myofelsa
juarsa mianiWos, romeli-igi daRacaTu maSin ver iqmna, xo- da. giorgi mas didad Seewia fuliT. xolo Rirsi beri (pro-
lo ukuanaAsknel Semdgomad proxores micvalebisa mowafe- xore) evedreboda, cxovelmyofeli jvris monastrisaTvis
Ta misTa nebaA misi aRasrules da saTueoni da marxvani wmida- gadaeca mis mier Targmnil wignTa pirveli nayofi (e. i. ma-
sa mas monastersa dasxnes. namde Targmnili yvela wigni). imJamad es ver Sesrulda,
magram mogvianebiT, proxores gardacvalebis Semdeg, misma
mowafeebma misi neba aRasrules da jvris monasterSi gi-
orgis Targmnili saTveo wigni da marxvani miitanes.

16. Cven kvlav Tavdapirvel sityvas davubrundeT.


roca giorgim aRasrula glaxakTa Sewevna da dasaCuq-
XVI. xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT. viTarca
srul yo yovelive nugeSinis-cemaA da moRuawebaA glaxakTaA reba, kvlav Savi mTisaken gaemarTa. RmrTis nebiT iqac mSvi-
wmidaman mamaman giorgi, waremarTa kualad Savsa mTasa da dobianad miaRwia da gaaxara RmrTismsaxuri dedofali
nebiTa RmrTisaATa mSYdobiT miiwia da RmrTis-msaxuri igi (mariami), romelic mcire xnis Semdeg Tavis samSobloSi
dedofali ganamxiarula, romeli-igi Semdgomad mciredisa dabrunda, Tavis ZesTan, bagrat mefesTan.

1 rom. 15:25

522 523
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

mamulad TYsad sameufod Zisa TYsisa Tana bagrat mefisa war- wmida berma (giorgim), raki yovelive SfoTsa da saz-
vida. runavs morCa da ganTavisuflda, wminda wignTa Targmane-
xolo wmidaman aman berman moicala yovelTa amaT SfoT- ba daiwyo, ise, rogorc suli wmida mianiWebda. yvelam vi-
Ta da sauravTagan; da yovlisa zrunvisagan Tavisufalman iwyo
ciT, rom amgvari mTargmneli, wmida mamis eqvTimes garda,
Targmanebad wmidaTa wignTa, viTarca suli wmidaA moscemda.
sxva aravin gamoCenila Cvens erSi, da mgonia, veRarc ga-
rameTu ese yovelTa uwyiT, viTarmed egeviTari Targmani
TYnier wmidisa mamisa Cuenisa efTYmessa sxuaA ara gamoCeni- moCndeba.
la enasa Cuensa da, vhgoneb Tu, arca gamoCinebad ars. umetesoba wignebisa RamiT Targmna. Seusveneblad Tar-
da ufroAsni wignni RamiT uTargmnian da esreT Seusue- gmnida da Tavis kanons daubrkoleblad aRasrulebda. ara-
nebelad Targmnin da kanonsa TYssa daubrkolebelad aRas- sodes aZlevda Tavis Tavs mosvenebas: dRedaRam saRmrTo-
rulebn. da raATurTiT ara scemda gansuenebasa Tavsa TYssa, Ta wignTa tkbil Tafls amuSavebda, romliTac daatkbo Cve-
aramed dRe da Rame tkbilsa mas Taflsa wignTa saRmrToTasa ni ena da gaamSveniera wminda eklesiebi; Tavis nawerTa oq-
Sureboda, romelTa mier daatkbo enaA Cueni da wmidani ek- roTi uxvad da gardamatebulad gaamdidra; radganac da-
lesiani ganaSuenna, da werilTa TYsTa oqroTa ganamdidrna
emsgavsa igi oqros mompovebel ostats, rogorc qimiis Se-
uxuad da gardareulad, rameTu emsgavsa igi oqroAsa gamom-
saxeb weria, rom sibrZnis mravali RonisZiebiT iReben mi-
Rebelsa mas Keloansa, viTarca-igi qimiaTaTYs weril ars, ro-
melni-igi mravalRoneobiTa sibrZnisaATa siRrmeTagan queya- wis siRrmidan oqros, xolo brZmedisa da cecxlis mier mis
nisaTa oqrosa gamoiReben da brZmedisa mier da cecxlisa brwyinvalebas warmoaCenen. aseve Cveni wmida mamis goneba
brwyinvalebasa missa warmoaCenen. egreTve wmidisa amis mami- sityvieri oqros gamomadnobel brZmedad gadaiqca suliw-
sa Cuenisa gonebaA sityYerisa amis oqroAsa brZmed iqmna mad- midis cecxlis meoxebiT, romelic gamoaxurvebs da gamo-
nobel cecxliTa sulisa wmidisaATa, ganmaKurvebel da gan- arCevs oqros tyviisa da Tixisagan. wignebi, romlebic ara-
marCevel oqrosa brpenisagan da TiKisa. rameTu romelnime wig- sodes Targmnila Cvens enaze, umecrebis siRrmidan naTlad
nni sruliad arayofilni da enisa Cuenisagan ucxoni siRrme- gamoabrwyina. xolo sxva wignebi, romlebic odesRac Tar-
Tagan umecrebisaTa naTlad gamoabrwyinvna, xolo sxuani odes-
gmnili iyo, magram jer kidev jerovnad gadmoRebuli ar
me Targmnilni da wuT ver keTilad gamoRebulni gina Tu JamTa
iyo, anda droTa ganmavlobaSi umecar momxmarebelTagan
sigrZiTa ucebTa da ugunurTa mKmarebelTagan dageslebulni,
viTarca vTquT, brZmedsa mas Sina wmidisa mis gonebisa TYsi- Sebilwuliyvnen da Seryvniliyvnen, rogorc vTqviT, Ta-
sasa gamoadnvna da gamoaKurvna. xolo kualad sxuani wignni visi gonebis brZmedSi gamoadno da gamoaxurva. aseve, mama
wmidisa mamisa Cuenisa efTYmis mier Targmnilni da wuT uca- eqvTimis mier Targmnili zogierTi wigni, mouclelobi-
loebisagan ver srulqmnulni, aramed sulmcired aRwerilni, sagan arasrulad datovebuli da Semoklebulad gadmoRe-
ganasrulna da ganavrcelna. kualad sxuani romelnime ber- bulni, Seavso da ganavrco. zogi Zveli wigni xelaxla Sea-
Zulsa Seawamna da yovlisa naklulevanebisagan ganasrulna da dara berZnuls da maTi yoveli naklovaneba Seavso da maTi
sityvieri siRaribe da siuSnove brwyinvalebad da mSve-
nierebad Secvala, ise, rogorc TviT saxareba da pavles

524 525
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

sityua-duxWirobisa da veragobisagan ganaSuenna da ganab- epistoleni.


rwyinvna, viTarca TYT Tavadi saxarebaA da pavle. kargi iqneba, Tu saxelebiT movixseniebT ramdenime
xolo jer-ars, raATa saxeliTca raodennime movixKsenne wigns, romelic am netar mamas uTargmnia, raTa qristes mor-
wignni, romelni mas netarsa uTargmnian, raATa maT mier euw-
wmuneT euwyos am wmida kacis moRvaweoba. mas ara marto
yos qristes morwmuneTa moRuawebaA wmidisa amis kacisaA, ra-
mTawmidasa da Sav mTaze uTargmnia, raTa saTiTaod aRgve-
meTu ara Tu mTawmidas da Savsa mTasa oden Targmna, raA-
Tamca TYToeulad aRvracxeniT, aramed sameufos da gzas su- racxa, aramed samefo qalaqSic da gzad yofnisas sulum-
lumb
lumbrrias
ias, antioq
antioqias
ias, sYmeon-wmidas da kal
ioqias iposs da sxu-
kaliposs braSi, antioqiaSi, svimonwmidasa da kaliposSi, da sxva am-
aTa eseviTarTa adgilTa. gvar adgilebSi.
rameTu romelnime wignni orkecad da samkecad gardawe- zogierTi wigni or da sam calad arian gadawerilni;
ril arian, romel-ese mosagonebeladca did ars, viTarmca eso- imis warmodgenac ki Znelia, rom erTma kacma mTel Tavis
denni wignni erTman kacman mzani Targmnilni cxorebasa Sina cxovrebaSi amdeni wigni gadaweros, ukve gamzadebuli da
TYssa aRwerna. ara romelmca berZulisagan sruliad Targmnna, Targmnili. man ki berZnulidan Targmna kidec da ise dawe-
viTar-ese kacman aman sakYrvelman maRlad da RmrTiv-brwyin-
ra, sakvirveli simaRliTa da RmrTivbrwyinvalebiT.
valed aRwerna.
maSasadame, rogorc vTqviT, Targmna didi svinaqsari,
Targmna ukue, viTarca vTquT, didi sYnaqsari, safuZveli
eklesiaTaA; saxarebaA gamokrebuli saweliwdoA, pavle sruli romelic eklesiaTa safuZvelia; saxareba saweliwado, ga-
da saqme mociqulTaA da kaTolikeni mociqulTani, pavle ga- mokrebuli; pavles epistoleni srulad, da saqme mociqul-
mokrebuli saweliwdoA, sawinawarmetyueloA saweliwdoA, Ta da kaTolike epistoleni; pavles epistoleni gamokrebu-
Tueni aTormetnive srulad da RmrTiv-brwyinvaled, stiqa- li, saweliwado; saweliwado sawinaswarmetyvelo; Torme-
ronni saweliwdoni dResaswaulisani, romelni TueTaca Tana tive Tve srulad da RmrTivbrwyinvaled; dResaswaulTa
swerian; stiqaronni samaradisoni, TYT avajni uZlispironi, vi- stiqaronni saweliwado1, romlebic TiToeuli Tvis saga-
Tarca arian berZulad, kualad igive stiqaronni ZlispirTa lobelTa wignSic weria; stiqaronni samaradisoni,2 uZlis-
queSe, romelTa Sina sxuaA mravali keTili sweria, da maTve
pironi da TviTavajni, ise, rogorc berZnulad arian; da
Sina marxvaTa stiqaronni; didi paraklitoni, samkauli ekle-
igive stiqaronebi ZlispirTa qveS, romelSic sxva mravali
siaTaA, sxYTa mravliTa keTiliTa aRsavse, didni marxvani da
keTili ram weria;1 marxvaTa stiqaronebi; didi parakli-
toni,2 romelic eklesiis samkaulia; didi marxvani da za-

1 stiqaroni _ sagalobelTa erTi jgufi, romelic igalobeba


yoveli dResaswaulis winasaRamos, mwuxrze, litiis dasde-
belTa Semdeg, “aw ganuteves~ (lk. 2:29-32) warmoTqmamde.
2 `samaradiso~ stiqaroni ewodeba sadagi dReebis mwuxris
locvaSi CasarTav stiqaronebs.

526 527
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

zatikni egreTve mravalferiTa keTiliTa aRsavse; wigni Teo- tikni3 _ aseve mravalgvari sikeTiT aRsavse wignebi; wigni
dore studielisa swavlani – didTa marxvaTa sakiTxavi. wigni Teodore studielisa _ swavlani, sakiTxavni did marxvaSi;
dabadebisa, Targmani, iovane oqropirisa Tqumuli, wigni mee- “dabadebis~ (moses pirveli wignis) ganmarteba ioane oqro-
qusisa krebisaA, ebistoleni wmidisa kYrilesni da sxuaTa wmi-
pirisa; meeqvse krebis wigni4, wminda kirile aleqsandrie-
daTa mamaTani, gankueTisaTYs nistor uSjuloAsa, wigni gri-
lisa da sxva wminda mamebis werilebi uSjulo nestoris
gol noselisa, romlisa SuenierebaA da qebaA zeSTa ars yov-
lisa miTxrobisa, wigni equsTa dReTaA wmidisa basilis Tqu- gankveTis Sesaxeb; wigni grigol noselisa, romlis mSvenie-
muli, wigni ebistoleni wmidisa egnati RmerTSemosilisani, reba da qeba yovelgvar Txrobas aRemateba; basili didis
wigni safsalmune – daviTi, samkauli da gYrgYni yovelTa wigni “eqvsi dRis~ ganmartebis Sesaxeb; wminda egnate Rmer-
wignTaA. TSemosilis epistoleTa wigni; fsalmuni anu daviTni, ro-
melic gvirgvini da samkaulia yvela wignisa.
Tu vinme gulmodginebas gamoiCens da Cveni moZRvris
moyvare, da ufro metic _ RmrTismoyvare iqneba, da TiTo-
1 Zlispiri _ sanimuSo sagalobeli, romelic hangiT, ritmiTa da mar-
cvalTa raodenobiT safuZvlad daedeboda sxva sagaloblebs. ama Tu
im Zlispirze gawyobil sagalobels Zlispiroani an Zlispiredi ewo-
deboda, xolo uZlispiro sagalobels, romelsac Tavisi hangi, melo-
dia (ZvelqarTulad _ `avaji~) hqonda, TviTavaji anu sakuTari avajis
mqone erqva. `TviTavajis~ Sesatyvisad zogjer `TviTxmovani~ iTqmis.
2 paraklitoni (berZn. `nugeSismcemeli~) _ sadagi dReebis sagalobel-
Ta krebuli, gawyobili rva xmaze, anu rva kiloze. TiToeuli kilos
sagaloblebi erTi Svideulis (kviris) ganmavlobaSi sruldeboda; ase
rom paraklitoni moicavda rva kviris sagaloblebs, da am xnis ganmav-
lobaSi xdeboda misi Tavidan bolomde Sesruleba, ris Semdegac rvak-
viriani cikli xelaxla daiwyeboda. `paraklitoni~ igalobeba suliw-
midis mofenis dResaswaulis Semdeg mTeli wlis ganmavlobaSi, mom-
devno wlis didi marxvis dawyebamde. saxelwodeba `paraklitoni~ swo-
red mis dawyebas, suliwmidis mofenas ukavSirdeba, radganac suliw-
midis epiTetia `nugeSinismcemeli~ (parakleti).
3 “marxvani~ ewodeba didi marxvisa da vnebis Svideulis sagalobelTa
wigns, ‘zatikni~ _ aRdgomisa da misi momdevno 50 dRiani periodis (er-
gasis) sagaloblebisas. zatiki, sazogadod, dResaswaulis aRmniSvne-
li terminia. sagalobelTa wignebis saxelwodeba mravlobiT ricxvSi
(‘marxvani~, ‘zatikni~) imitom moixsenieba, rom TiToeuli maTgani ram-
denime Svideulis (kviris) saRmrTismsaxuro krebulia; TiToeuli Svi-
deuli ki ‘marxvad~ an ‘zatikad~ igulisxmeba.
4 aq igulisxmeba meeqvse msoflio krebis kanonTa krebuli, e. w. “mcire
sjuliskanoni~. sinamdvileSi igi Targmnilia eqvTime mTawmidelis mi-
er; avtori mas ratomRac giorgis akuTvnebs.

528 529
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo ukueTu vinme iyos moswrafeTagani da mamis-moyu- euli wignis Sinaarsis gagebas moiwadinebs, amave wignis
are, ufroAs-Ra vTquaT Tu, RmrTis-moyuare, da undes cno- boloSi naxavs aRricxulad da ganmartebulad; iqaa Ti-
bis Zali TYToeulisa wignisaA, Tu raA sweria, amisve wignisa Toeuli wignis sarCevi da anderZi1, brwyinvaled da RvTiv-
bolosa poos aRricxulad da ganmartebulad TYToeulisa
mSvenierad. igi wmida berma ioane patrikma (petrik yofil-
wignisa zanduki da anderZi RmrTiv-Suenierad da brwyinva-
ma) aRwera, rodesac TavisTvis gadaiwera es wminda wigne-
led, romeli wmidaman berman ioane patrikman petrik yofil-
man aRwera, raAJams-igi Tavisa TYsisaTYs gardaiwerna wmi- bi; yovelive dawvrilebiT aRricxa, galoba Tu dasdebe-
dani ese wignni, yoveli wulil-wulilad aRiricxva galobaA li, didi SromiTa da gulmodginebiT.
da dasdebeli friadiTa SromiTa da gulsmodginebiTa. yovelive es da amaze bevrad meti wigni Targmna Rmer-
ese yovelni da amaTsa friad umravlesni wignni Targmnna TSemosilma mama giorgim, da amiT gaamravla talanti, Rm-
RmerTSemosilman mamaman Cuenman giorgi da esreT aRaorZina rTis mier misdami micemuli.2
misda rwmunebuli igi talanti.

XVII. xolo sayofelad arn odesme sYmeon-wmidas da 17. misi samyofeli ki xan svimeonwminda iyo, xan kali-
odesme kal iposs
kaliposs
iposs. da esreT ara scemda gansuenebasa Tavsa posi. Tavis Tavs arasodes aZlevda mosvenebas, riTac yve-
TYssa, vidre ara yovelni ganakYrvna ara xolo Tu qarTvel- lani gaakvirva, ara marto qarTvelebi, aramed berZnebic
ni, aramed berZennica da asurni, romlisaTYsca euwya moqa- da asurelebic.misi moRvaweobis ambavi euwya netar pet-
laqobaA misi netarsa ioane* patriaqsa ant ioq
antioqiisasa
ioqiisasa
iisasa, mouwo- res3, antioqiis patriarqs, romelmac igi TavisTan miixmo
da da ezraxa saRmrToTa werilTagan mravalsaxed: pirvelad da saRmrTo werilis sakiTxebze esaubra mravalsaxed: jer
sarwmunoebisaTYs marTlisa da kanonTaTYs saeklesioTa, da
_ WeSmariti sarwmunoebisa da saeklesio kanonebis, Semdeg
merme sulTa sargebelisaTYs, saTnoebaTaTYs da vnebaTa. da
_ sulTa sargeblis, saTnoebebisa da vnebebis Sesaxeb. yve-
viTar yovelsa Sina gamocdilad poa, merme yoveli cxorebaA
TYsi mas Sehvedra. da mas hkiTxavn gulis-sityuaTa TYsTa da la am sakiTxSi mama giorgis codna da gamocdileba rom
yovelTave saeklesioTa saqmeTa. naxa, mamaTmTavarma amieridan mas Caabara mTeli Tavisi
da raAJams-igi SuriTa mterisaATa cecxli aRedva RmrTi- cxovreba; yovelTvis mas uziarebda Tavis ganzraxvas, da
sa qalaqsa da taZari wmidisa mociqulisa petresi dawua, xo- saeklesio saqmeebis Sesaxeb eTaTbireboda.

1 mTargmnelis winasityva an bolosityva


* xelnawerSi ubralo grafikuli Secdomaa, asomTavrulSi “i~e” Zal- 2 igulisxmeba saRvTo madli, romelic mama giorgis mieca. Sdr.
zed hgavs “pe”-s; amgvarad, unda eweros petre
petre. ix. k. kekeliZe, Zv. qarT. igavi talantebze: mT. 25:14-30; lk. 19:11-27.
mwerl. ist., 1, Tb. 1951, gv. 193. 3 xelnawerSi weria “ioanes”, rac aSkarad gadamweris Secdomaa.

530 531
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

lo patriaqi mravalTa mwuxarebaTa da urvaTagan Sepyrobil erTxel boroti mtris (satanis) mcdelobiT cecxli mo-
iyo, vidre ara beri ese wmidaA mivida da sityYTa nugeSinis- edo RmrTis qalaqs (antioqias), da wmida mociqul petres
cemisaATa da swavliTa sulieriTa yoveli mwuxarebaA da glo- taZari daiwva. patriarqi didma mwuxarebam Seipyro, da
vaA misi ganaqarva, romlisaTYsca aRiarebda da ityoda: “uku-
manamde ver ganTavisuflda urvisagan, sanam wmida beri (gi-
eTumca siwmide Seni ara momaSural iyo, N wmidao mamao, knin-
orgi) ar mivida masTan da nugeSis sityviTa da sulieri
Ramca-da mwuxarebaTa mier jojoxeTad STasrul iyo suli
Cemi”. swavliT misi mTeli glova da wuxili ar ganaqarva. pat-
esreT wmidaA ese patriaqi eseviTariTa siyuaruliTa da riarqi aRiarebda giorgis Sewevnis Zalas da ambobda: ‘Se-
sarwmunoebiTa aRsavse kacisa amis RmrTisaATa Semdgomad mci- ni siwminde rom ar garjiliyo CemTvis, mwuxarebis gamo
redisa uflisa mimarT miicvala. da Semdgomad misa daipyra TiTqmis jojoxeTamde iyo Cemi suli Casulio~.
saydari misi Tevdosi sameufoelman, kacman maRalman da fi- RmrTis kacis mama giorgisadmi siyvaruliTa da ndo-
losofosman da oriTave cxorebiTa gamocdilman. xolo ara biT aRvsili wminda patriarqi am ambidan mcireodeni xnis
aqunda wuT mecnierebaA wmidisa amis berisa mimarT viTarca Semdeg ufalTan miicvala. mis Semdeg sapatriarqo taxti
axalSemosrulsa. da ese iqmna mizezi da dasabami maTisa ur-
daikava Tevdosi dedaqalaqelma, maRalma filosofosma,
TierTars SemecnierebisaA.
orTave cxovrebiT (xorcieliTa da sulieriT) gamocdil-
rameTu kacni vinme sYmeon-wmidelni SuriTa saeSmakoATa
aRiZrnes Cuen qarTvelTa zeda da eneba, raATamca naTesavi Cueni ma. magram Tavdapirvelad, raki axladmosuli iyo, jer ar
ZiriTurT aRmohfxures sYmeon-wmid
sYmeon-wmidiTiT
iT. da ganizraxes gu- icnobda wminda bers (giorgis). maTi urTierTgacnobis mi-
larZnilebiT, raATa wmidasa amas da marTalsa sarwmunoebasa zezi da dasawyisi ki Semdegnairi iyo:
Cuensa biwi raAme daswamon. da esreTmca sruliad aRmoguf- svimonwmidis zogierTi mkvidri eSmakis waqezebiT qar-
xurnes didebulisa amisgan lavrisa pirveliTgan TYT wmidi- TvelTa winaaRmdeg ganewyo. maT moindomes, Cveni eris xal-
sa sYmeonis mier damkYdrebulni. xi Zirfesvianad aRmoefxvraT svimeonwmididan. ganizra-
da esreT borotad Seizraxnes da warvides Tevdosi pat- xes gulis simrudiT, rom Cveni wminda da marTali sarwmu-
reaqisa winaSe, viTarca axlad Semosrulisa da wuT umecari-
noebisaTvis raime biwiereba daewamebinaT, da am gziT sav-
sa, da dacYves winaSe missa reca momWirned, da hrques mas: “Se-
sebiT ganvedevneT am didebuli lavridan, ZvelTaganve,
guewien, wmidao meufeo, da gYKsnen didisa Wirisagan, da gan-
guaTavisuflen kacTagan amaoTa da ucxoTeslTa, rameTu ars TviT wmida svimeonis mier iq damkvidrebulni.
monastersa Sina Cuensa viTar sameoci kaci, romelni qarTve- am borotganzraxviT SeiTqvnen da wavidnen Tevdosi pat-
lad saxel-ideben TavTa TYsTa da ara uwyiT, Tu rasa zrax- riarqTan. isargebles imiT, rom igi axladmosuli iyo Ta-
ven, anu raA ars sarwmunoebaA maTi. da esreT doriasad zogi vis samwysoSi, da jerjerobiT kargad ar icnobda mas; mi-
monastrisaA daupyries”. was gaerTxnen mis winaSe, TiTqosda SeWirvebulni, da uT-
xres: “dagvexmare, wmindao meufeo, da gvixseni didi
Wirisagan; gagvaTavisufle am uxams ucxoTeslTagan; Cvens
monasterSi daaxloebiT samoci kacia, romelnic TavianT

532 533
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da esma raA ese patreaqsa, daukYrda da hrqua maT: “da vi- Tavs qarTvels uwodeben, Cven ki ar viciT, ras saubroben
Tar egebis ese, romelmca qarTvelni ara marTlmadidebelni erTmaneTSi, an ra sarwmunoeba aqvT; maT ki monastris naxe-
iyvnes”, rameTu wuT umecar iyo naTesavsa Cuensa. xolo igini vari daukavebiaTo~.
daumtkicebdes da reca ukeTurebisa safarvelad hrques mas,
es rom moismina patriarqma, gaukvirda da uTxra: “ro-
viTarmed: “ara uwyiT, Tu qarTvelni arian anu somexni da verca
gor SeiZleboda, es momxdariyo, rom qarTvelebi marTlma-
xucesi maTi Jamsa wiravs monastersa Sina Cuensa”.
xolo ese marTali Tques, rameTu vidre aqamomde mrav- dideblebi ar iyvnen?~ jer kidev ar icnobda patriarqi
liT JamiTgan qarTveli xucesi sYmeon-wmidas Jamsa ver wir- Cvens ers, isini ki umtkicebdnen mas, da TavianTi ukeTure-
vida amis mizezisaTYs, rameTu romelsame Jamsa sofluri vinme bis dasafaravad uTxres: “ar viciT, eseni qarTvelebi ari-
xucesi axlad Camosruli wmidisa sYmeonis suetsa zeda gas- an Tu somxebi, maTi xucesi (mRvdeli) ki Cvens monasterSi
rul iyo Jamis-wirvad qalamniTa da sabeWuriTa TYnier sam- Jams ver swiravso~1.
RdeloAsa Sesamoslisa, viTarca iyo pirvelad wesi Cueni, da es ki marTali Tqves, rom aqamomde, didi xnis ganmav-
amisTYs ara uteobdes qarTvelsa xucessa Jamis-wirvad, ara- lobaSi, qarTveli xucesebi svimonwmidis monasterSi Jams
med ganewesa, raATa maT Tana eziarebodin. da nu vin hgonebs,
ver swiravdnen; amis mizezi ki is iyo, rom odesRac aq ax-
Tumca sxuaA raAme mizezi yofiliyo. da kacTa maT amaoTa pat-
lad Camosuli vinme saero mRvdelTagani JamiswirvisTvis
reaqsa ese gaagones, xolo igi gancYbrda amas yovelsa zeda
da hrqua maT: “ara vin arsa naTesavsa maTsa Soris berZulisa asula wminda svimeonis svetze qalamniTa da sabeWuriT,
enisa mecnieri da werilTa swavluli?” samRvdelo Sesamoslis gareSe, rogorc Tavdapirvelad iyo
xolo maT unda Tu ara, aRiares, viTarmed: “he, ars erTi Cveni wesi; amis gamo qarTvel xucesebs ar uSvebdnen imie-
vinme monazoni Rramatikosi da berZulTa wignTa qarTulad ridan JamiswirvisaTvis, is ki dadgenili hqondaT, rom maT-
Targmnis”. Tan ziarebuliyvnen. aravin ifiqros, am akrZalvis mizezi
sxva raime iyos. im cru kacebma ki patriarqs sxvanairad
afiqrebines. igi gancvifrda yovelive amis gamo da hkiTxa
maT: “aravin hyavT qarTvelTa Soris berZnuli enisa da mwig-
nobrobis mcodne?~
nebiT Tu uneburad, maT aRiares, _ marTlac, hyavT er-
Ti viRac mwignobari monazoni, romelic berZnul wignebs
qarTulad Targmniso.
maSin patriarqma brZana, saswrafod momgvareT is be-
rio. rodesac beri patriarqTan Sevida, pativiT miesal-

1 Jamiswirva _ saRmrTo msxverplis Sewirva, evqaristia, li-


turgia

534 535
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

maSin patriaqman mswrafl brZana moyvanebaA berisaA. xo- ma, dajdoma SesTavaza da saubari dauwyo RmrTivsulier
lo viTarca Sevida beri winaSe missa, moikiTxa pativiT da ub- wignebze. rasac patriarqi hkiTxavda, beri (giorgi) yove-
rZana dajdomaA da iwyo ubnobad berisa RmrTiv-sulierTa lives RmrTivmSvenierebiT pasuxobda. maSin mixvda patri-
wignTagan. da rasa-igi hkiTxvida, yovelsave RmrTiv-Suenie-
arqi, rom RmrTis madli iyo damkvidrebuli am kacSi, da
rad miugebda. maSin gulisKma-yo patriaqman, viTarmed mad-
ase uTxra bers: “patiosano mamao, madloba RmerTs, rom vi-
li RmrTisaA damkYdrebul ars mis Tana da hrqua esreT bersa:
“patiosano mamao, kurTxeul ars RmerTi, romel vixile siw- xile Seni siwminde. vxedav, rom, Tumca erovnebiT qarTve-
mide Seni, da aha esera, gxedav mowyalebiTa RmrTisaATa, daRa- li xar, sxva yvelafriT _ codniT, swavlulebiTa da sar-
caTu naTesaviT qarTveli xar, sxYTa kula yovliTa swavlu- wmunoebiT _ berZeni yofilxar, RmrTis mowyalebiT. ami-
lebiTa sruliad berZeni xar. xolo miTxar naTesavisa Seni- tomac, momiTxre raime Seni eris Sesaxeb; ra naklovaneba
saTYs, ars raA naklulevanebaA marTlisa sarwmunoebisaA maT aqvs mas marTali sarwmunoebis TvalsazrisiT; anda, ra aris
Tana gina urTierTars ganyofilebaA maT Soris da Cuen So- gansxvaveba Cvensa da maT Soris?~
ris”? netarma giorgim pirisaxeze gamoisaxa niSani patiosa-
xolo netarman man gamoisaxa saswauli patiosnisa juari-
ni jvrisa (e. i. pirjvari gadaiwera) da daiwyo marTali
saA pirsa TYssa da iwyo warmoTqumad marTlisa sarwmunoebi-
sarwmunoebis warmoTqma, ise, rom gaakvirva msmenelebi. mi-
sa esreT, romel ganakYrvna msmenelni, rameTu suli wmidaA
ityoda piriT misiT. maSin patriaqman brZana: “kurTxeul ars si piriT suliwmida metyvelebda. maSin patriarqma brZa-
RmerTi! vieTnime naklulevanebasa swamebdes qarTvelTa, da na: `kurTxeulia RmerTi! zogierTni naklovanebas swameb-
aha esera mravliTa saxiTa uzeSTaes ipovnes Cuensa da ufroAs dnen qarTvelebs, magram, ai, Turme mravalgvarad upira-
xolo qalwulebiTa, romeli-igi maRlad upyries maT”. tesni yofilan Cvenze, gansakuTrebiT qalwulebiT (ubiwo-
da yovelnive ewamebodes, rameTu iyvnes metropolitni ebiT), romelsac wmindad icaven”.
da ebiskoposni da warCinebulni antioqiisani. yovelTave adi- patriarqs yvela iq myofi daeTanxma, mitropolitni da
des RmerTi da wmidasa amas qebaA Seasxes da netarebaA. episkoposni da antioqieli warCinebulebi. yvelam adida
xolo patriaqman cudis-mzraxTa maT da amaoTa kacTa sYme-
RmerTi da wmida bers (giorgis) qeba-dideba Seasxes da
on-wmidelTa friad Sehrisxna da kanonsa queSe saeklesiosa
hnatridnen.
Seyarna da sxuasaca mravalsa ZYrsa uTqumida. xolo netar-
man man uxYiSna patriaqisagan da ganutevnes. patriarqi didad gauwyra sicruis metyvel svimeon-
da romelsa-igi reca savnebelad Cuenda hgonebdes, ese wmidelebs da saeklesio-sakanono sasjeli daado, da sxvag-
Cuenda sargebelad iqmna. da sarwmunoebaA Cueni RmrTiv- varadac daemuqra. netarma giorgim ki uSuamdgomla pat-
brwyinvaled iqadaga. da mieriTgan daewesa, raATa qarTvelni riarqis winaSe, da gaaTavisufles.

536 537
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

sYmeon-wmidas Jamsa wirviden. rameTu yovelni mecnier xarT, ase rom, rasac Cvens savneblad ganizraxavdnen, CvenTvis
vidre amis netarisamde Jamsa ver wirvides. sasargeblo Seiqna: Cveni sarwmunoebrivi aRmsarebloba
RmrTivbrwyinvaled iqadaga da amieridan dawesda, rom
qarTvelebs svimeonwmidaSi Jami ewiraT. xolo Tqven yve-
lam uwyiT, rom netar giorgimde Jams ver swiravdnen.

XVIII. da ese raA esreT RmrTiv-brwyinvaled aRasrula da 18. es saqme RmrTivbrwyinvaled rom moagvara, patri-
ganago; da kualad sxuaA saqme wina uyo patriaqman friad didi arqma giorgi bers sxva sakiTxi dauyena, friad didi da
da maRali, rameTu kacTa vieTme mravalRoneTa da manqanaTa maRali: viRac Cxirkedela da intrigan adamianebs patri-
moaKsenes da auwyes patreaqsa, viTarmed: “viTar ese, meufeo,
arqisaTvis mouxsenebiaT: `ase ratom xdeba, meufeo, rom qar-
romel eklesiani da mRdelT-moZRuarni qarTlisani ara rom-
Tlis eklesiebi da mRvdelTmoZRvarni1 arc erTi patri-
lisa patriaqisa Kelmwifebasa queSe arian da yovelni saek-
lesioni wesni maT mier ganegebian da TYT daisumen kaTali- arqis Zalauflebas ar emorCilebian da yovelive saekle-
kosTa da ebiskoposTa. da ara samarTal ars ese, rameTu aTor- sio wesi Tavad maT mier ganegeba, da TviTonve daisvamen
metTa mociqulTagani aravin misrul ars queyanasa maTsa. da kaTalikosebsa da episkoposebs? es marTebuli araa, rad-
jer-ars, raATa qalaqsa amas RmrTisasa da saydarsa mociqul- gan Tormet mociqulTagani aravin misula maT qveyanaSi,
Ta Tavisasa daemorCilnen da amissa Kelmwifebasa queSe iy- da samarTali moiTxovs, raTa am RmrTis qalaqs (antioqi-
vnen. rameTu naTesavi ars umecari da samwysoA mcire; da Cuen- as) da mociqulTa Tavis petres taxts daemorCilon2 da mi-
da maxlobelad arian da jer-ars, raATa Kelmwifebasa queSe si xelqveiTi iyvnen. miT ufro, rom ucodinari xalxia da
antioqeli patreaqisasa imwysebodin da aqa ikurTxeodis ka-
mcire samwyso hyavT. CvenTan teritoriuladac axlos cxov-
Talikozi maTi da viyvneT Cuen erT samwyso da erT mwyems”.
roben, da umjobesia, antioqiis patriarqis samwysoSi Se-
movidnen da aq ikurTxeodes maTi kaTalikosi, da amrigad,
qristes miTiTebisamebr, viyoT erTi samwyso da erTi
mwyemsi”..3

1 mRvdelTmoZRvari _ mRvdelTmTavari, episkoposi, qristi-


anuli Temis meTauri.
2 antioqiis eklesia, tradiciis Tanaxmad, mociqulTa Tavma
petrem daaarsa.
3 Sdr. in. 10:16

538 539
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

ese yoveli ganizraxes da daamtkices reca umecrebisa Cu- ase daaskvnes da gadawyvites, TiTqosda Cveni umecre-
enisaTYs. xolo winaaRmdgomi SeemTxYa, rameTu iwyo patri- bis gamo, magram sawinaaRmdego Sedegi miiRes. patriarqma
aqman sityuad berisa, viTarca esera aRgYweria, da etyoda ro- sityva Camougdo giorgi bers, zog rasme pirferulad eub-
melsame liqniT da romelsame marTlad, viTarmed: “Sen, N ne-
neboda, zogs _ gulwrfelad: “Sen, netaro mamao, Tumca
taro mamao, daRacaTu naTesaviT qarTveli xar, xolo swav-
erovnebiT qarTveli xar, ganswavlulobiTa da codniT Cve-
lulebiTa da mecnierebiTa Cuenive swori xar. jer-ars, ro-
mel eklesiani da mRdelT-moZRuarni Tquenni Kelsa queSe sa- ni Tanaswori xar. dameTanxmebi, rom Tqveni eklesiebi da
mociquloAsa amis saydrisasa imwysebodin, da hmarTebsca es- mRvdelTmoZRvarni am samociqulo taxtis (antioqiis) xel-
reT mizeziTa maxlobelobisaATa. da ese Sengan SesaZlebel qveiT unda imwysebodnen (ganegebodnen). daqvemdebareba maT
ars, rameTu uwyi, viTarmed gismens mefe Tqueni, ukueTu mi- hmarTebT CvenTan siaxlovis gamoc. am saqmis mogvareba Sen
uwero da auwyo umjobesi. xolo ukueTu ara isminos, miuwe- SegiZlia, Tu Tqvens mefes miswer da auwyeb, Tu ra aris
ro oTxTave patriaqTa saydris-modgamTa CuenTa da vauwyo umjobesi, radgan, rogorc vici, Tqveni mefe Sens rCevebs
TYTrCulobaA da qedficxelobaA naTesavisa TquenisaA, da vi- yuradiRebs. xolo Tu ar Seismens, mivwer oTxive patri-
Tarmed TYnier samociquloAsa kanonisa TYT imwysebian da mo-
arqs, Cvens saydris-modgamT,1 da vauwyeb Tqveni eris TviT-
ciqulTagani aravin misrul ars queyanasa maTsa; da esreT mra-
rjulobasa2 da Tavxedobas, agreTve imas, rom samociqulo
valsa Ruawlsa SegTxine, vidre ara TYT mefe Tqueni winaSe
Cuensa movides da Kelmwifebasa Cuensa daemorCilos”. da ese- kanonebis gareSe Tavis Tavs TviTonve mwyemsaven, radgan mo-
viTarni raA sityuani warmoTquna patriaqman berisa mimarT. ciqulTagani arc erTi maT qveyanaSi ar misula; da amri-
xolo netarman aman dawynarebiT da neliad hrqua patri- gad, mraval usiamovnebas SegamTxvevT, sanam TviT Tqveni me-
aqsa, viTarmed: “N wmidao meufeo, raAsaTYs-me esreT advi- fe Cvens winaSe ar gamocxaddeba da Cvens Zalauflebas ar
lad Kel-hyav didisa amisa da maRlisa saqmisa mogonebad da daemorCileba~.
aRsrulebad, da vin-me arian ugunurni igi gamzraxni Senni, aseTi sityvebi rom warmoTqva patriarqma beris mimarT,
anu rad esreT ugunurad Segiracxies naTesavi qarTvelTaA, netarma mamam wynarad da nela uTxra: “hoi, wmidao meu-
wrfeli da umankoA? aha esera var me unarCevesi da umdablesi
feo, ase advilad rad Sedgomixar aseTi maRali saqmis mo-
yovelTa ZmaTa CemTaA. me mogce maT yovelTa wil pasuxi. mo-
fiqrebasa da aRsrulebas? vin arian is ugunuri mrCevel-
ni, vinc es saqme girCies? anda ase umecrad rad Segirac-
xavs wrfeli da umanko qarTveli eri? ai, me yvelaze

1 saydris-modgami _ analogiuri Rirsebis saydarze (taxtze)


mjdomi.
2 TviTrjuloba _ saeklesio saqmeebSi ierarqiulad zemdgo-
mi pirebisadmi daumorCilebloba; winamZRvris, da sazogadod,
zemdgomi ierarqiuli piris daukiTxavad axali saeklesio we-
sebis TviTneburi dadgineba.

540 541
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

Rebad ec wigni mimoslvaA andrea mociqulisaA da muniT ge- mdabali da ukanaskneli var Cems ZmaTa Soris, da maT nac-
uwyos saZiebeli Tqueni”. vlad me gagcem pasuxs. moatanine wigni “andrea mociqulis
xolo patriaqman ubrZana Teofiles, naTesaviT qarTvel- mimosvlisa~, da iqidan SeityobT Tqvens saZiebel saqmes.
sa, romeli-igi ukuanaAsknel tarsus metropolit iqmna, mo-
patriarqma am wignis motana daavala Teofiles, war-
RebaA wignisaA mis.
moSobiT qarTvels, romelic mogvianebiT tarsus mitro-
da viTar moiRes, pirvel warkiTxvisa hrqua berman patri-
aqsa: “wmidao meufeo, Sen ityY, viTarmed Tavisa mis moci- politi gaxda.
qulTaAsa petres saydarsa vzio. xolo Cuen pirvelwodebu- wigni rom moitanes, mis wakiTxvamde berma patriarqs
lisa da Zmisa TYsisa mwodebelisa nawilni varT da samwysoni uTxra: ‘wmidao meufeo, Sen ambob, mociqulTa Tavis, pat-
da mis mier moqceulni da ganaTlebulni. da erTi wmidaTa res taxtze vzivaro. Cven ki qristes mier pirvelad damo-
aTormetTa mociqulTagani, simons vityY kananelsa, queyana- wafebulisa da Tavisi Zmis, petres momwodebelis (andre-
sa Cuensa damarxul ars afxazeTs
afxazeTs, romelsa nikofs
ikofsii ewode- as) samwyso varT, mis mier moqceulni da ganaTlebulni. ase-
bis. amaT wmidaTa mociqulTa ganaTlebulni varT da vinaATgan ve, erTi Tormet mociqulTagani, simon kananeli, Cvens qve-
erTi RmerTi gYcnobies, arRara uar-gYyofies da arca odes
yanaSia damarxuli, afxazeTSi, qalaqSi, romelsac nikof-
wvalebisa mimarT midrekil ars naTesavi Cueni. da yovelTa
si ewodeba. am wmida mociqulebis mier varT ganaTlebul-
uaris-myofelTa da mwvalebelTa SevaCuenebT da vswyevT. amas
safuZvelsa zeda marTlmadideblobisasa da mcnebaTa da qa- ni, da mas Semdeg, rac erTi RmerTi vcaniT, igi aRaraso-
dagebaTa zeda wmidaTa maT mociqulTasa mtkice varT; aw uku- des uargviyvia, da arc mwvaleblobisaken gadaxrila Cve-
eTu jer-ars, dagemorCilneT”. da reca gancxromiT hrqua pat- ni eri. yovel uarismyofelsa da mwvalebels vgmobT da
riaqsa: “wmidao meufeo, Suenis esreT, raATa wodebuli igi vwyevliT, marTlmadideblobis safuZvelze. mociqulTa qa-
mwodebelsa mas daemorCilos, rameTu petresi jer-ars, raA- dagebasa da mcnebebs uryevad vadgavarT. yovelive amis Sem-
Ta daemorCilos mwodebelsa TYssa da Zmasa andreas, da raATa degac, unda dagemorCiloT?~ da TiTqosda xumrobiT, uT-
Tquen Cuen daguemorCilneT”. da eseca SesZina, viTarmed: “wmi- xra patriarqs: “wmidao meufeo, visac mouwodeben, is un-
dao meufeo, romelni-ege Cuen umecrad da subuqad guxedavT
da daemorCilos momwodebels. amitom petres evaleboda,
da Tavni Tquenni brZen da mZime giyofian. iyo Jami, romel yo-
damorCileboda Tavis momwodebelsa da Zmas, andreas, da
velsa saberZneTsa Sina marTlmadideblobaA araA ipoeboda
daemorCila kidec. axlac, Tu damorCilebaze midga saqme,
sjobs, Tqven aqeT dagvemorCiloT, radgan Cven momwodeb-
lis (andreas) memkvidreni varT, Tqven ki _ mowodebulisa
(patresi)~. da esec dasZina: “wmidao meufeo, Tqven rom Za-
lian msubuqi geCvenebiT (qarTvelni), Tqveni Tavi ki _ brZeni
da mZime, iyo iseTi droc, rom mTel saberZneTSi marTlma-
didebloba arsad moipoveboda, da amis gamo iovane guTeli

542 543
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da iovane guTel episkoposi mcxeTas ikurTxa episkoposad, episkoposi mcxeTaSi ikurTxa episkoposad, rogorc did
viTarca sweria didsa sYnaqsarsa”. svinaqsarSi weria~.
ese yoveli raA warmoTqua netarman aman, gankYrda patri- yovelive es rom warmoTqva netarma giorgim, patriar-
aqi episkoposTa TYsTa Tana simaxYlesa gonebisa misisasa. da
qi da misi mxlebelni gancvifrdnen misi gonebis simaxvi-
rameTu viTarca mdinare dauwyuedelad esreT diodes sit-
liT; wmida werilTa sityvebi mdinaresaviT Seuwyvetlad
yuani wmidaTa werilTani piriT misiT; ganiRima patriaqman da
hrqua mRdelTmoZRuarTa maT da ersa: “xedavTa bersa amas, vi- moedinebodnen misi piridan. gaiRima patriarqma da uT-
Tar marto esodensa simravlesa guerevis. vekrZalneT, nuu- xra iq myof mRvdelTmoZRvrebsa da eriskacT: “xedavT am
kue winaaRmdgomi SeguemTxYos da ara xolo Tu sityYT, ara- bers, martoxela rogor gvereva amden xalxs? gavfrTxil-
med saqmiT guamxilos ZleulebaA Cueni da dagYmrwemnes da deT, rom sawinaaRmdego araferi SegvamTxvios, da marto
dagYmremlnes”. sityviT ki ara, saqmiTac ar amxilos Cveni damarcxeba da
mier dRiTgan esreT Seiyuara patriaqman da yovelTa an- ar dagvimorCilos, rogorc umcrosni, da mrevlad gagvi-
tioqelTa, viTarca mamaA da moZRuari sulieri, da TYT pat- xados!~
riaqman gulis-sityuaTa TYsTa misa iwyo kiTxvad. da rameTu
im dRidan patriarqma da yvela antioqelma ise Seiyva-
pirvel misa yofili netari petre patriaqi masve wmidasa ber-
res beri, rogorc mama da sulieri moZRvari. TviT patri-
sa hkiTxvida, viTarca zemo vTquT. da esreT mravliTa pativi-
Ta da niWiTa epyra wmidaA igi beri, vidre iyo igi queyanasa arqi Tavis azrebsa da survilebs mas uziarebda da rCe-
ant ioq
antioq iisasa
ioqiisasa
iisasa. da odes aqunn raAme saWiroA gulis-sityuaA, vebs ekiTxeboda (misi wina moadgile, netari petre patri-
mswrafl warmoscemn saKedarsa da moiyvanebn da didad sar- arqic aseve ekiTxeboda bers, rogorc zemoT vTqviT). ase
gebel iyofin xilvasa missa. rom, didi pativiT eqceoda wmida bers da mraval saboZ-
aqamomde ars patriaqisa mimarT sityYs-gebisa da siyua- vars aZlevda, sanam igi antioqiis qveyanaSi iyo. roca rai-
rulisa misisa misa mimarT warmoTqumaA. me saWiro sakiTxi dadgeboda, gaugzavnida saxedars, moay-
vaninebda bers da misi xilviT did sargebels iRebda.
amiT davasruloT patriarqTan kamaTisa da misdami mi-
si siyvarulis Sesaxeb Txroba.

XIX. xolo viTarca cna RmrTis-msaxurman mefeman bagrat, 19. RmrTismsaxur bagrat mefes euwya, rom giorgi be-
viTarmed srul iqmna TargmanebaA wignTa saRmrToTaA da mo- ris mier dasrulda saRmrTo wignTa Targmna, da Savi mTis
irwynes eklesiani Savisa mTisani wignTa misTa mdinariTa sul- eklesiebi moirwynen misi wignebis sulTa-ganmanaTlebeli
Ta ganmanaTlebeliTa, rameTu yovelTa monasterTa gardai- mdinariT, radgan yvela monastrebma gadaiweres. yvelaze
wernes, da ufroAs yovelTaAsa didad iRuawa suliTa kurTxe- metad iRvawa suliT kurTxeulma antonim, liparit yofil-
ulman antoni liparit yofilman da TYsisa monastrisa bar- ma, romelmac Tavisi monastris, barlaamwmidisaTvis gada-
laam-wmid isaTYs daawerina da wmidasa amas bersa didad
laam-wmidisaTYs
awerina wignebi da wminda bers didi pativi miago da ZRveni

544 545
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

pativ upyra da nugeSinis-sca da TYsisa monastrisagan gaku- miarTva. Tavisi monastrisagan wilic dauniSna, rac Tavi-
eTili Seuqmna da simtkice TYsiTa KeliTa dauwera, da Sue- si xeliT dawerili gujriT daamtkica. dawera agreTve
nieri qebaA da madlobaA dawera mas Sina RuawlTa da SromaTa mSvenieri madloba da qeba giorgis Rvawlsa da Sromaze.
misTaTYs. esreT raA yovelni eklesiani ganSuendes samkauli-
rodesac bagrat mefem da misma Zem giorgim naxes, rom
Ta wmidaTa wignTa misTaATa, xolo eklesiani aRmosavleTisa-
yvela eklesia gamSvenierda giorgis wignTa samkauliT, xo-
ni wuT naklulevan iyvnes.
iwyo RmrTis-msaxurman mefeman bagrat da Zeman misman gi- lo aRmosavleTis (qarTlis) eklesiebi jer kidev naklo-
orgi dedofalTa, kaTalikozTa da yovelTave mRdelT-moZ- vanebas ganicdidnen, dedofalTan, kaTalikosebTan, yvela
RuarTa da mTavarTa vedrebad da wuevad, raATa aRmosavleTs mRvdelTmoZRvarTan da mTavrebTan erTad Txovna da ved-
ganvides da ixilon wmidaA igi da ikurTxnen da ganaTlden reba SeuTvales giorgis da moiwvies, raTa aRmosavleTSi
mis mier, da kualad, raATa namuSakevi igi misi RmrTiv-moni- (qarTlSi) wavides; ixilon misi siwmide, ikurTxon misgan
Webuli ixilon da aRivsnen sixaruliTa. da esreT mravalgzis da ganaTldnen misgan; amasTanave, RmrTivmoniWebuli misi
mouwern RmrTis-moyuare mefe bagrat da dedaA misi mariam naSromi ixilon da sixaruliT aRivson. mravalgzis mis-
dedofali, viTarmed: “wmidao mamao, manda Savsa mTasa mci-
wera RmrTismoyvare bagrat mefem da dedamisma, mariam de-
redni arian monasterni Cuenni, rameTu queyanaA ars ucxoA.
dofalma: “wmindao mamao, mand, Sav mTaze, cotaa Cveni mo-
xolo Cemi samefoA vrcel ars da did friad da maRal, da ek-
lesiani da samRdelT-moZRuroni da monasterni friad mra- nastrebi, radgan ucxo qveyanaa. Cemi samefo ki vrcelia,
val da didebul. aw arwmunos RmerTman siwmidesa Tquensa, didi da maRali, samRvdelTmoZRvro (e. i. sakaTedro) ek-
raATa hbrZano da moSure da Cuen vikurTxneT Tquen mier da lesiebi da monastrebi friad mravalia da didebuli.
gavnaTldeT; da kualad eklesiani Cuenni aRivsnen mdinareTa RmerTma uwinamZRvros Tqvens siwmides, rom gaisarjo da
magaTgan sulTa ganmacxovelebelTa wignTa TquenTa RmrTiv- mobrZande aq, raTa vikurTxoT Tqvens mier da ganvnaTldeT,
sulierTa”. Cveni eklesiebi ki aivson Tqveni RmrTivsulieri da sul-
xolo netarman aman yoladve ara Tavs idva, rameTu yov- Ta-ganmanaTlebeli wignebis mdinariT”.
liTa moswrafebiTa evltoda didebasa kacTasa da SfoTsa
netarma giorgim iq wasvlaze uari Tqva, radgan yovel-
soflisasa da simdablesa Seitkbobda. da kualad zemoKsene-
gvari RonisZiebiT gaurboda kacTagan didebasa da amqvey-
bulisaca mizezisagan eSinoda, nuukue mRdelT-moZRurad da-
adginon, vidre ara kualadca TYsiTa KeliTa simtkice mou- niur SfoTs, mis nacvlad ki Tavmdablobas eswafoda. imis-
wera RmrTis-msaxurman mefeman, viTarmed: “araA unebeli da- ganac eSinoda, rac zemoT ukve vTqviT, _ vaiTu mRvdelTmoZ-
gepatiJoso”. da viTarmed: “wmidao mamao, ara Tu oden wig- Rvrad damadginono. amitom ar Tanxmdeboda, sanam mefem
nTaTYs var, raATa ganaTlden eklesiani Cuenni, aramed raATa Tavisi xeliT oficialurad ar aRuTqva, “Seni uneburi
TYT me ganvnaTlde xilviTa TqueniTa da suli Cemi KelTa araferi SegemTxvevao~. miswera agreTve: “wmindao mamao,
ara marto wignTaTvis vcdilob, rom ganaTldnen Cveni ek-
lesiebi, aramed raTa TviT mec ganvnaTlde Tqveni xilviT,
da Tqvens xelebs Cavabaro Cemi suli, da Tqveni siwmidis

546 547
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

TquenTa Sevhvedro da Ze Cemi da yovelni TYsni Cemni siwmi- mier daimwyson da ganiswavlon Cemi Ze da sxva yvela axlo-
disa Tquenisa mier imwysebodin da ganiswavlebodin, da raATa beli, da RmerTs ZRvnad mivarTva Cveni sulebi~.
RmerTsa niWad miupyrne sulni Cuenni”. roca am saRmrTo moxucebulma (giorgim) ixila sarwmu-
xolo ixila raA saRmrToman aman moxucebulman sarwmu-
noeba da siyvaruli RmrTismsaxuri mefisa mis mimarT, mra-
noebaA igi da siyuaruli RmrTis-msaxurisa mefisaA missa mi-
valgzisi werilobiTi mowvevis Semdeg isurva, Seetyo ne-
marT da mravalgzis moweraA da iZulebaA warslvisa misisaTYs
da eZiebda cnobad nebasa RmrTisasa, romliTamca gulsavse iq- ba RmrTisa, raTa guldajerebuli yofiliyo, undoda Tu
mna. maSin wmidaTa mociqulTa mier qmnuli igi saqme Kel-yo, ara RmerTs qarTlSi misi gamgzavreba. amisaTvis iseve mo-
da rameTu egreTca iyo CueulebaA misi, raJams saqmisa raAsaT- iqca, rogorc msgavs SemTxvevebSi wmida mociqulebi. sa-
Ysme unebn gulsavse yofis, Tu ars-mea nebaA RmrTisaA, wilni erTod, aseTi Cveuleba arsebobda: rodesac raime saqmeze
dawernis da sakurTxevelsa queSe dasxnis. da mRdelman zeda guldajereba surdaT, - aris Tu ara es saqme RmrTis neba, -
Jami wiris da, raAca aRmohKdis, igica daamtkicis. wils hyridnen Semdegnairad: dawerdnen wils, da sakur-
da egreTve yo, awca, romliTa gulsavse iqmna. da esreT Txevlis qveS dadebdnen. mRvdeli Jams swiravda, da amis
miuwera damorCilebaA mefesa. xolo mas viTarca esma, ganixa-
Semdeg, romeli wilic amovidoda, is damtkicdeboda.
ra friad da warmoavlina sakuTari TYsi iovane. da saKedarni
ase moiqca giorgi amJamadac, da amiT daijera, rom
da ganZi, raodeni kma eyofoda mas da mowafeTa misTa, war-
mosca. da dawerna wignni patriaqisa Tana da dukisa antioqii- RmerTs surda misi gamgzavreba. amitomac gaugzavna mefes
saAsa wargzavnisa CuenisaTYs. da esreT moiwines mwodebelni werili, sadac misi nebis damorClebas auwyebda. es rom ga-
Cuenni. igo, friad gaixara mefem. gamogzavna Tavisi axlobeli io-
vane, saxedrebiTa da ganZiT, ramdenic eyofodaT mas da mis
mowafeebs. werilic miswera antioqiis patriarqs da mta-
vars, Cveni gagzavnis sakiTxze. da ai, Cveni momwvevni Camo-
vidnen antioqiaSi.1

20. amiT mTavrdeba Cveni moTxroba im ZmaTaTvis, romel-


XX. aqamomde ars sityuaA Cueni zemoKsenebulTa maT ZmaTa
mimarT, romelTa guaiZules SobiTganve aRweraA cxorebisa Tac gvaiZules, Cveni moZRvris cxovrebis aRwera misi daba-
misisaA. N netaro, rameTu Tquen aqamomde yovelsave TYT mec- debidanve dagvewyo. Torem Tqven, hoi netaro, aqamde yove-
nier xarT da viTarmca ara mecnier iyav, romeli-igi iot oden- live Tavadve uwyiT; an rogor SeiZleboda, ar gcodnodaT;
saca gulis-sityuasa ara dahfarvida Tquengan. xolo igi xom iotisodena guliszraxvasac ki ar hfaravda

1 aqedan Cans, rom winamdebare Txzulebis avtori, giorgi mci-


re, Sav mTazec Tan axlda Tavis maswavlebels, ber giorgis,
da aseve, qarTlSi gamgzavrebisas Tan unda xleboda mas, sxva
mowafeebTan erTad.

548 549
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

amieriTgan warslvisa CuenisaTYs aRmosavleTad da vidre sa- Tqvengan.1 amieridan ki, aRmosavleTSi (qarTlSi) Cveni was-
mefod moslvadmde da amier sofliT micvalebad yovelive va- vlis ambebs, iqidan samefo qalaqSi (konstantinepolSi) Cas-
uwyo siwmidesa Tquensa, romelman ege friad maiZule da mib- vlisa da imsoflad misi micvalebis CaTvliT, yovelTvis va-
rZane SeukadrebelTa Sekadrebad, da ese warmovTqu friad
uwyeb Tqvens siwmindes, romelmac friad maiZule da mib-
mokled da sulmcired, rameTu esoden Sors var siwmidisa mi-
rZane, Semebeda Seubedav Temaze wera, da es warmovTqvi fri-
sisagan, viTarca caA queyanisagan da viTarca aCrdili msgav-
sebisagan kacisa. da kualad maiZulebs aRwerad brZanebaA Tqu- ad mokled da mcired, radgan ise Sors var misi siwmidisa-
eni, Tu viTar warvediT ze da Tu viTar iqmna netari igi mic- gan, rogorc ca qveyanisagan da Crdili _ kacis msgavsebisa-
valebaA misi. gan. Tqveni brZaneba ki maiZulebs, aRvwero, rogor wavediT
xolo me viTarca mogzaursa udebsa, romeli ganzogebasa saqarTveloSi da rogor moxda misi netari micvaleba.
gzisasa ara miwevnul arn da daiKsnis, egreTve mconis, rame- zarmaci mogzauris msgavsad, romelic naxevar gzas
Tu wuT Zirsa Tana mTisasa viqcevi da Tavsa ara aRsrul var. miRweuli araa da Zirs daecema, aseve miZneldeba gagrZe-
aramed qriste WeSmariti RmerTi iyavn Cem Tana da wmidaA madli leba, radgan jer mTis ZirSi vtrialeb da mwvervalze ar
Tqueni, raATa ucTomelad warvemarTo gzasa sityYsa Cemisa-
avsulvar. Semewios qriste, WeSmariti RmerTi, da Tqveni
sa; rameTu viTarca warmovemarTebodeT sakYrvel isa magis
sakYrvelisa
wminda madli, raTa sityvis gza Seucdomlad warvmarTo.
mTisagan
mTisagan, viloceT samarxosa wmidisa sYmeonissa da marTaA-
ssa da madli maTi da locvaA Tqueni sagzlad moviReT. sakvirveli mTidan rom gamovemarTeT, viloceT wminda
gamovediT ant ioq
antioq iiT da moviwieniT vidre didad mdina-
ioqiiT svimeonisa da marTas saflavze,2 da maTi madli da locva
red evf ratad da mun gueuwya, viTarmed miSuebisaTYs cod-
evfratad sagzlad waviyoleT. gamovediT antioqiidan da mivaRwieT
vaTa CuenTaAsa TurqTa daupyries yoveli Suamd inare da isa-
Suamdinare did mdinare evfratamde, sadac SevityveT, rom Cveni cod-
ur
urii da saberZneTi
saberZneTi. xolo Cuen guesma raA ese, SeviqeciT mi- vebis gamo RmerTs dauSvia TurqTa mier mTeli Suamdinare-
er da sevast iiT kerZo mividodeT; guegona, viTarmed maT
sevastiiT Tis, isavriisa da saberZneTis dapyroba. es rom gavigeT, iqi-
kerZoTa mSYdobaA ars. xolo uwinares Cuensa misrul iyvnes dan SemovbrundiT da sevastiis mxares gavemarTeT; gvegona,
Turqni da aeRo qalaqi igi da daewua. da Cuen araA uwyodeT
im mxares mSvidoba iqneboda, magram Cvens misvlamde Turme
da mividodeT da kninRa-da mcired KelTa maTTa STavvarde-
Turqebi iqac misulan, auRiaT qalaqi da dauwvavT. Cven es
bodeT, ukueTumca wyalobasa RmrTisasa ara aRepyra Keli, ra-
meTu KmaA guesma yovelTa, viTarmed: “sada warxualT”. da uw- ar vicodiT da gzas vagrZelebdiT, da kinaRam maT xelSi
yis ufalman, kaci ara gYxilavs, garna Tu KmaA angelozisaA CavcvivdiT, magram RmrTis wyalobam gviSvela. uecrad yve-
iyo. las mogvesma SeZaxili: “saiT midixarT?~ kacisaTvis Tvali
arsad mogvikravs; ufalma uwyis, angelozis xma Tu iyo!

1 avtori aq mimarTavs giorgi dayudebuls, giorgi mTawmide-


lis moZRvars, romlis SekveTiTac daiwera es Txzuleba.
2 svimeon mesvetisa (+459) da misi dedis marTas (+428) safla-
vebi sakvirveli mTis udides siwmided iTvleba.

550 551
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

esreT SeviqeciT da mTaTa mivhmarTeT da didiTa SromiTa mxari vicvaleT da mTisken wavediT, da didi wvalebiT,
da dRe da Rame slviTa kesar iad movediT. da muniT warmove-
kesariad dRedaRam svliT kesariaSi movediT. iqidan wamovediT da
diT da zRuasa movhmarTeT, rameTu KmeliT arRara egeboda, zRviT viareT, radgan xmeleTiT ar xerxdeboda. da Rmr-
da nebiTa RmrTisaATa evxa its moviwieniT samartYlosa wmi-
evxaits
Tis nebiT, evxaits mivaRwieT, wminda Tevdores saflavs.
disa Tevdoressa. xolo mRdelT-moZRuarman mis adgilisaman
im adgilis mRvdelTmoZRvarma keTilad migviRo, gvistum-
keTilad SegYwynarna da gYstumrna da didi siyuaruli gua-
Cuena, rameTu kaci iyo wmidaA da RmerT-Semosili. da didad ra da didi siyvaruli gviCvena, radgan wminda da Rmer-
nugeSinis-ica mislviTa CueniTa gansacdelTa maTTYs, da mra- TSemosili kaci iyo. Cvenma misvlam didad nugeSi sca gan-
vali warmoTques urTierTars sulTa cxorebisaTYs. sacdelSi. bevri isaubres sulTa cxovrebis Sesaxeb.
da esreT gamovediT mier da moviwieniT samisons qalaq- iqidan gamovediT da mivaRwieT zRvispira qalaq sami-
sa zRYs-kidisasa. da mun ganvyideniT saKedarni Cuenni da es- sons; iq Cveni saxedrebi gavyideT da naviT gavemgzavreT
reT naviTa warvemarTeniT kerZoTa afxazeTisaTa da keTi- afxazeTisaken. keTili da sasiamovno niaviT mivaRwieT
liTa da hamoATa niaviTa miviwieniT foTs da mier saKedriTa foTs da iqidan saxedriT quTaTiss avediT, rTvlobis Jams.
quTaTiss Jamsa sTulisasa.
maSinve acnobes mefes, romelic imjerad zemo qveyneb-
xolo acnobes mswrafl mefesa, rameTu zemoTa queyanaTa 1
Si imyofeboda. mefem didi sixaruliT gaixara da maSinve
iyo. da viTarca euwya, ganixara sixaruliTa didiTa da meyse-
ulad warmogzavna mwignobari TYsi da ubrZana didiTa pati- gamogzavna Tavisi mwignobari (mdivani), raTa didi pativiT
viTa waryvanebaA berisaA. da viTarca moiwia Cuenda, warmog- waeyvana beri. gzaze Tan gveaxla quTaTeli mRvdelTmoZRva-
Yyvannes mier da Tana gza-guyva mRdelT-moZRuarica quTa- ri ilarionic, romelic bolos beris mowafe Seiqna.
TisaA saxeliT ilarion, romeli ukunaAsknel mowafe iqmna wamovediT da movaRwieT qarTlis qveyanas, sadac mefe
berisa. Tavis mTavrebTan erTad iyo. sami saaTis gza rom darCa,
da warmo-raA-vediT, moviwieniT queyanad qarTlisa, sa- mefem mogvageba Tavisi mRvdelTmoZRvarni da didebulni.
da-igi iyo mefe mTavarTa TYsTa Tana. da viTarca moveaxle- TviT RmrTismsaxuri mefe ki karvis karis win moegeba wmi-
niT samJmisa saval oden, gamogzavnna mefeman mgebvrad Cuen-
da mamas, mxurvaled miesalma da kurTxeva miiRo misgan.
da mRdelT-moZRuarni da didebulni TYsni. xolo TYT Rmr-
xelis mokidebiT Seiyvana karavSi, savarZelSi dasva Tavis
Tis-msaxuri mefe karTa Tana karvisaTa wina moegeba da mow-
led moikiTxa da ikurTxa misgan, da KelpyrobiT Seiyvana kar- maxloblad da gamxiarulebulma didi sixaruliT Tqva?
vad da inaKiT dasua maxlobelad TYsa da Tqua ganmxiarule- “kurTxeulia RmerTi, aha dRes iqmna cxovreba Cemi samefo-
bulman sixaruliTa didiTa: “kurTxeul ars RmerTi, aha dRes si, radgan vixile axali oqropiri~2. mefesTan erTad di-
cxorebaA ars yovlisa sameufoAsa CemisaA, rameTu vixile axa- debulebic gaxarebuli iyvnen da RmerTs RmerTs hmadlob-
li oqropiri”. da esreT mis Tana yovelni didebulni misni ixa-
rebdes da hmadlobdes RmerTsa da ityodes: “kurTxeul ars 1 zemo qveynebad iwodeboda qarTli, samcxe da tao-klarjeTi.
2 oqropiri _ igulisxmeba wm. ioane oqropiri, konstantine-
polis mTavarepiskoposi (+407), eklesiis erT-erTi udidesi
maswavlebeli.

552 553
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

RmerTi, romelman mogYvlina eseviTari kaci macxovrad sulTa dnen da ambobdnen: `kurTxeulia RmerTi, romelmac mogviv-
CuenTa”. da iyo sixaruli didi yovelsa mas sameufosa missa. lina amgvari kaci Cveni sulebis sacxovneblad~. mTel sa-
mefoSi didi sixaruli iyo.

XXI. xolo mas Jamsa iqmna didi ganmarjuebaA mefisaA, odes- 21. im dReebSi mefem didi warmateba moipova. RvTis Se-
igi SewevniTa RmrTisaATa winaaRmdgomni TYsisa mefobisani wevniT man Seipyro Tavisi mowinaaRmdegeni abaTaisZeni, ro-
abaTaAs Zeni Seipyrna, romelTaTYs yovelTa uwyiT WeSmari- melTa Sesaxebac yvelam danamdvilebiT icoda, rom mefis
tebiT, viTarmed SepyrobaA mefisaA eguleboda. ese kacni Zli- Sepyrobas ganizraxavdnen. eseni iyvnen Zlieri da axovani
erni da axoanni simdidresa zeda mklavisa TYsisasa moqadul- vaJkacebi, Tavisi mklavis ZlierebiT gaamayebulni da uam-
ni da simravlesa zeda erisasa aRzuavebulni, xuTni erTobiT, rav xalxze aRzevebuli. xuTiveni erTad Seipyro mefem, ise
viTarca uZlurni raAme da yrmani CCYlni, egreT Seipyrna, ra- iolad, TiTqos uZluri da Cvili yrmebi yofiliyvnen. er-
meTu wuT Tue erTi ara gamosrul iyo Semdgomad mislvisa
Ti Tvec ar iyo gasuli Cveni Casvlis Semdeg, rodesac me-
Cuenisa, ese viTarca Kelad ixuna. waravlina mwodebeli beri-
fem xelT-igdo isini. maSinve gagzavna kaci, rom moexmo be-
sa Tana, da viTarca Sevida beri da miuloca ganmarjuebaA igi,
hrqua mas mefeman, viTarca iyo morwmune da RmrTis-msaxuri: ri (giorgi). isic movida da miuloca mefes gamarjveba. me-
“N wmidao mamao, araA vinaA ars ganmarjuebaA ese Cueni TYnier fe morwmune da RmrTismsaxuri iyo. amitomac uTxra bers:
locvisa da madlisa Senisa, rameTu mravalgzis Kel-meyo da `hoi, wmindao mamao, Cveni gamarjveba ar moxdeboda Tqveni
ver odes gamemarjua. xolo aw uwyi WeSmaritebiT, romel sas- locvisa da madlis gareSe, radganac bevrjer davapire es
wauli ars ese moslvisa SenisaA da amieriTgan waremarTos me- saqme, magram xeli ar momemarTa. axla ki zustad vici, rom
fobaA Cueni locviTa SeniTa”. es gamarjveba Seni mosvlis madliT aRsrulebuli saswau-
da auwya yovelive ganzraxvaA maTi da borotisa Semzade- lia, da amieridan Cemi mefoba warmatebuli iqneba Seni
baA, romelsa-igi misTYs igonebdes.
locvis ZaliT~.
amisa Semdgomad ganagna raA saqmeni mis Jamisani RmrTis-
mefem auwya bers, Tu ras ganizraxavdnen misi mtrebi,
msaxurman mefeman da rameTu mowevnulca iyo Jami zamTrisaA,
da Cueulebisaebr TYsisa warvida afxazeTad da awYa bersa- da Tu rogor umzadebdnen mas borotebas.
ca warslvad, raATa mun daizamTros da ganisuenos, da viTar- amis Semdeg RmrTismsaxurma mefem moagrova im drois
med ars queyanaA igi bari da tfili. Sesaferisi saqmeebi, da radgan zamTari iyo moaxloebuli,
da viTarca wamovemarTeniT da miviwieniT Wyond ids
Wyondids
ids, me- Cveulebisamebr, afxazeTSi wavida, da bersac SesTavaza iq
fe sruliad afxazeTs STaslvad waremarTa, xolo Cuen epis- wasvla, dazamTrebisa da mosvenebisaTvis. afxazeTi vake da
Tbili adgilia, da gamozamTrebisTvis xelsayreli.
gavemarTeT da mivaRwieT Wyondids. mefem afxazeTisa-
ken gza ganagrZo, Cven ki Wyodidelma episkoposma ar gag-

554 555
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

koposman Wyondidelman ara gangYtevna, rameTu mowafe iyo viSva da TavisTan dagvitova, radgan igi beris (giorgis)
berisaA. mowafe iyo.
da zamTari igi mun davyavT da Semdgomad zamTrisa aRmo- zamTari iq gavatareT. gazafxulze, rodesac mefe qar-
raA-vida RmrTis-msaxuri mefe kualad qarTladve
qarTladve, mouwo-
TlSive dabrunda, kvlav moixmo beri da sacxovreblad da
da bersa winaSe missa da miscna adgilni Suenierni, lavrani
dasasveneblad mSvenieri adgilebi da didebuli monastre-
didebulni gansasuenebelad da sayofelad misa, pirvelad neZY
qarTls Sina da Semdgomad mciredisa Satberd
Satberdii , didebuli bi misca; jer neZvi (qarTlSi), mcire xnis Semdeg ki _ Sat-
lavraA klarjeTs Sina. berdis didebuli lavra klarjeTSi.
xolo SesaZlebel Tumca iyo yoladve, ara hnebavn mefesa, SesaZlebeli rom yofiliyo, mefe erT dResac ar isur-
raATa erTsacamca dResa kide iyo misgan. da ver ganZReboda vebda berisagan (giorgisagan) ganSorebas. igi ver ZRebo-
smeniTa Taflisa utkbilesTa maT sityuaTa misTaATa da esreT da moZRvris sityvebiT, romlebic Taflze utkbilesi iyo,
etyYn: “wmidao mamao, amisTYs movaSureT siwmide Tqueni, raA- da ase eubneboda: `wmindao mamao, imisTvis gavsarjeT Tqve-
Ta naklulevanebaA da cTomaA uwesoA aRmohfxura sruliad ni siwminde, rom savsebiT aRmofxvra Cveni sulebidan yo-
sulTagan CuenTa. dafaruli dafarulad guamxile, xolo cxa-
veli naklovaneba da uweso cToma. dafaruli _ dafaru-
di Tualuxuavad gangYmarte; rameTu raAca mibrZanos mamo-
ladve gvamxile, xolo cxadi _ piruTvnelad gangvimarte.
baman Senman, esreT Seviwynaro, viTarca pirisagan wmidaTa mo-
ciqulTaAsa”. da moiyvana Ze TYsi giorgi uflis-wuli da Ke- rasac Seni moZRvreba mibrZanebs, yovelives ise miviReb, ro-
li misi Kelsa STaudva da hrqua: “aqa mogcem sulsa amis yrmi- gorc wminda mociqulis pirisagan gamosuls~.
sasa da winaSe RmrTisa gTxov”. xolo man akurTxa da uloca mefem moiyvana Tavisi vaJi, giorgi ufliswuli, da mi-
da hrqua, viTarmed: “RmerTman oriTave cxorebiTa adiden vi- si xeli moZRvars Caudo xelSi da uTxra: `aq (amqveynad)
Tarca didi kostantine SiSsa Sina TYssa da daumorCilen yo- Cagabareb am yrmis suls, xolo iq (RmrTis winaSe) _ mog-
velni mterni misni”. Txov~. xolo man daloca igi da uTxra: `RmerTma orive
da viTarca Suenoda swavlani RmrTiv-sulierni da mcne- cxovrebiT (sulieriT da xorcieliT) adidos igi mis mi-
bani saRmrToni aRuwerna da miscna, raATa samaradisod ikiT-
marT moSiSebaSi, rogorc didi konstantine, da daumor-
xvides da iwurTides da raATa uwesoTa kacTa ujeroA raAme
Cilos yoveli mteri~.
da drkuA ara aswaon.
xolo man sixaruliT Seiwynarna da dRe da Rame iwurTin moZRvarma dauwera da misca mas Sesaferisi RmrTivsu-
da esreT Seudga, viTarca Svili sayuareli mamasa saxiersa da lieri swavlani da mcnebani, raTa mudmivad kiTxulobdes
viTarca mowafe erTguli moZRuarsa TYssa. da iwvrTnebodes, da raTa uweso adamianebma raime simru-
de da simaxinje ar aswavlon.
ufliswulma sixaruliT miiRo swavla, dRedaRam iw-
vrTneboda da ise Seudga moZRvars, rogorc sayvareli Svi-
li _ keTil mamas, da erTguli mowafe _ Tavis maswavlebels.

556 557
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo mieriTgan iwyes aRsaarebad da sinanulad TYT me- aRsarebasa da sinanuls Seudgnen TviT mefec, kaTali-
feman, kaTalikozman, mRdelTa, diakonTa, monazonTa da mowe- kozic, mRvdelni, diakonni, monazonni da moweseni*, dide-
seTa, didebulTa da mTavarTa, mdidarTa da glaxakTa. esreT bulni da mTavarni, mdidarni da glaxakni. iseTi mxurva-
mKurvaliTa sarwmunoebiTa moiswrafdes, vidremdis saz-
le sarwmunoebiT miiswrafodnen aRsarebisaTvis, rom moZ-
rdelsaca ZliT miviRebdiT.
Rvari da misi TanaSemweni sadilisTvisac veRar iclid-
da esreT gananaTla yoveli aRmosavleTi kacman aman ga-
naTlebulman RmrTisa mier da yovelnive cxadni da dafarul- nen.
ni uwesoebani ganhmarTna, rameTu pirvelad yovlisa aRlesa RmrTis mier ganaTlebulma am kacma (giorgim) mTeli
maxYli mxilebisaA mefeTa mimarT mravalTa uwesoebaTaTYs aRmosavleTi (iberia) gaanaTla; yoveli uwesoeba gamoas-
uSiSad da Tualuxuavad, sibrZniT da gonierad, raATa ara wora, rogorc aSkara, iseve dafaruli. jer mxilebis max-
hyiddes saepiskoposoTa kacTa mimarT uwesoTa da uswavlel- vili mefeTa mimarT alesa; maT mraval uwesoebas uSiSad
Ta da yovliTurT soflisa SemsWualulTa da uwesoebaTa da da miukerZoeblad amxilebda, sibrZniT da gonivrulad; as-
mimoslvaTa Sina aRzrdilTa, aramed gamoarCevdes kacTa Rir- wavlida, rom ar mieyidaT saepiskoposo Tanamdebobebi uwe-
sTa da wmidaTa monazonebasa Sina aRzrdilTa da RmrTiv-su-
so, uswavlel, amqveyniur saqmeebSi garTul kacTaTvis, arc
lierTa moZRuarTa mier wamebulTa, da raATa locviTa da mad-
mimosvlaSi (laSqrobaSi) aRzrdilTaTvis, aramed gamo-
liTa maTiTa mSYdobiT waremarTos mefobaA misi da raATa ara
mRdelTa uwesoebiTa da codviTa eris-kacnica daisajnen. erCiaT Rirseulni da wmidani, monazvnobiT aRzrdilni,
kualad etyoda mSjavrTaTYs da samarTalTa sameufoTa da RmrTivsulier moZRvarTa mier damowmebulni (e. i. maT
da raATa uSjides obolsa da qurivsa sityYsaebr daviTisa: mier rekomendebuli), raTa maTi locviTa da madliT mSvi-
mdabali da glaxaki ganamarTlos, da raATa ara misdrekdes sas- dobianad waremarTos samefo, da raTa mRvdelTa uwesoe-
worsa simarTlisasa didisa mimarT, gina mcirisa, da raATa ume- biTa da codviT eriskacnic ar daisajon.
tes yovlisa wyalobaA Seitkbos, rameTu wyalobaA da samar- giorgi esaubreboda samefo samsjavrosa da sasamar-
Tali uyuars ufalsa; da raATa yoveli arawmidebaA da uweso- Tlos Sesaxebac, raTa mefeni esarClebodnen obolsa da
ebaA moispos TYT misgan pirvelad da merme erisa misisagan.
qvrivs, daviTis sityvisamebr, mdabioTa da glaxakT gana-
marTlebdnen, da raTa ar gadaxrides simarTlis saswors
mikerZoebulad, arc didis, arc mciris mimarT. uwinares
yovlisa, wyalobisa da mowyalebis Cveuleba SeiTvisa, rad-
gan wyaloba da samarTali uyvars ufals, da yoveli uw-
minduroba da uwesoba moikveTos, pirvel yovlisa, saku-
Tari Tavisagan, da Semdeg _ mTeli xalxisagan.

1 `mowese~ ewodeba raime saeklesio an samonastro `wesis~ anu


Tanamdebobis mqone pirs.

558 559
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

merme iwyo mRdelT-moZRuarTa mimarT, raATa TualT-Re- Semdeg daiwyo mRdelTmoZRvarTa swavleba, raTa miker-
biT KelT-dasxmasa ara hyofden da uRirsTa mRdelTa ara Zoebulad ar daasxamdnen xelT, da ar akurTxevdnen uR-
akurTxevden, da raATa amcnebden maT mier kurTxeulTa irs mRvdlebs; ubrZanebdnen maT mier nakurTx mRvdlebs,
mRdelTa uRirsTa ara ziarebad, da raATa ara Sehkrebden oq-
rom ar aziaron uRirsni, ar Seagrovon oqro da vercxli,
rosa da vecxlsa, aramed umetes yovlisa swyalobden glaxak-
aramed yvela sxvaze ufro metad swyalobdnen glaxakT da
Ta da uRonoTa; da raATa ara uwesoA raAme gina sxuaTa damab-
rkolebeli saqme ixilvebodis maT Soris, aramed mcnebasa mas uqonelT. aswavlon, raTa uweso raime, mRvdlobisaTvis
mociqulisasa Seudgen, viTarca miuwers timoTes. xelSemSleli, araferi Seexos maT cxovrebas, aramed mih-
kualad iwyo mRdelTa mimarT da diakonTa swavlad mor- yvnen mociqulis mcnebas (brZanebas), rasac igi timoTes mis-
Cilebasa episkoposisa TYsisasa da ara visa TualT-RebiT mi- wers1.
cemad ganmacxovelebelsa mas Korcsa da sisxlsa qristessa mRvdlebsa da diakonT aswavlida, morCili yofiliy-
da yofad egreT, viTarca wamebs kanoni mociqulTa da mama- vnen Tavisi episkoposisa, mikerZoebulad aravisTvis mie-
TaA. caT macocxlebeli xorci da sisxli qristesi, da ise emoq-
egreTve monazonTa da moweseTa da yovelsa ersa Semsgav-
medaT, rogorc brZaneben mociqulTa da mamaTa mier dad-
sebuliTa swavliTa gananaTlebda, uswavlelTa swavlida, xo-
genili kanonebi.
lo swavlulTa swavlaTa maT aRuKsenebda, mdidarTa aswaveb-
da wyalobad glaxakTa, xolo glaxakTa moTminebasa aswaveb- monazvnebsa da moweseebs, da agreTve mTel xalxs maT-
da. qvelis-saqmiTa warhmgzavnida, dacemulTa aRhmarTebda, xo- Tvis Sesaferisi swavliT gananaTlebda. uswavlelT aswav-
lo dacemadTa ganamtkicebda; mowylulTa isriTa uxilavTa lida, swavlulT _ ukve naswavls axsenebda, mdidrebs miu-
mterTaATa ganhkurnebda, xolo mowylvadTa maT mowylvisa- TiTebda glaxakTa mowyalebas, glaxakebs _ moTminebas as-
gan uvnebelad daicvida; danTqmulTa RelvaTa Sina vnebaTasa wavlida, Tanac mowyalebiT istumrebda; dacemulebs aRad-
aRmoiyvanebda, xolo danTqmadTa danTqmad ara utevebda, ara- genda, dasacemad ganwirulebs _ aZlierebda; mtris (e. i.
med viTarca Kelovani menaveT-moZRuari zRYsagan amis sof- satanis) uxilavi isriT daWrilebs kurnavda, xolo dasaW-
lisa dauTqmelad ganarinebda.
relad ganmzadebulebs _ misgan uvneblad icavda; vnebaTa
RelvaSi STanTqmulT amoiyvanda, da visac STanTqma emuq-
reboda, ar anebebda daRupvas, aramed, rogorc daxelov-
nebuli mezRvauri, ama qveynis zRvisagan STaunTqmelad
icavda.

1 ix. 1 tim. 3:3-11

560 561
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XXII. romlisaTYsca ara ujero ars, raATa mosaKsenebelad 22. amitomac, uadgilo ar iqneba, am zemoaRweril saT-
zemo aRwerilTa amaT saTnoebaTa misTa mciredi uwyebaA war- noebaTa erTi mciredi nawili mogiTxroT, im sakiTxze, Tu
mogiTxra amis pirisaTYs, Tu viTari madli aqunda sulTa kur- rogori madli (Zliereba) hqonda sulTa mkurnalobisa, da
nebisaA, da umetes yovlisa Tu viTari Suamdgomeli iyo RmrTi-
ufro metic, rogori Suamdgomeli iyo RmrTis winaSe yve-
sa mimarT mrCobl simrTeliT dacvisTYs, romeli Seevedris
la imaTi ormagi sijansaRiT dacvisaTvis (rogorc sulie-
da Tavi TYsi wmidasa mas oriTave cxorebiTa miscis.
rameTu Jamsa mas, odes-igi Cuen Wyond ids viyveniT, vi-
Wyondids ri, ise xorcieli), vinc wminda mamas miendoboda da mieba-
Tarca zemo vaKseneT, iyo vinme ZmaA erTi saepiskoposa mas Si- reboda orive cxovrebiT (sulieriTa da xorcieliT).
na stumrad mosruli mTavarepiskoposisa Tana wesiTa mTavar- im dros, rodesac Cven WyondidSi viyaviT, rogorc ze-
diakoni, xolo saxiTa monazoni, romeli-igi ukuanaAsknel Kel- moTac aRvniSneT, saepiskoposoSi imyofeboda mTavarepis-
Tagan wmidisaTa aRikueca, rameTu wuT ara aRkuecil iyo. xo- koposTan stumrad mosuli vinme kaci, TanamdebobiT dia-
lo iyo igi Wabuki hasakiTa da ara uCinoTa da mdabalTa Svi- koni, monazvnis wesiT mcxovrebi; bolos igi wmida mamis xe-
li, da wuT ara aqunda mecnierebaA berisa Tana, aramed TYT liT aRikveca kidec monazvnad, magram im dros jer kidev
ityoda, viTarmed: sarwmunoebaA da sasoebaA egeviTari maqun-
ar iyo aRkvecili. asakiT Wabuki iyo, warCinebuli mSob-
dao, romel viTarca qristesa vxedevdi.
lebis Svili. igi ambobda: Tavdapirvelad, jer kidev ma-
amas Zmasa zogadi igi mteri naTesavisa CuenisaA ekueTa si-
Wabukisa gulis-TqumaTa mier, rameTu TYssa moZRuarsa ara Sin, sanam gavicnobdi bers (giorgis), mis mimarT iseTi rwme-
eaxla, romelsa Tana gulis-sityuaA TYsi daedva. da poa raA na da sasoeba gamiCnda, TiTqos TviT qristes vxedavdio.
igi TYnier moZRurisa, maSin brZola-sca. xolo vinaATgan uc- am axalgazrdas Wabukuri gulisTqmiT (vnebaTa RelviT)
xoAs-ucxo sarwmunoebaA aqunda kacsa mas Tana RmrTisasa, ara SeebrZola Cveni modgmis saerTo mteri (satana). erTxel
utevebda danTqmad sarwmunoebaA igi misi. ese movida Cem Wabuki kargaxniT ganeSora moZRvars, romelsac uziareb-
uRirsisa Tana da mrqua esreT, viTarmed: “jer-ars, mamao, raATa da xolme Tavis gulissityvas; da rogorc ki moZRvris ga-
ukueTu vinme moZRuarsa TYssa ara eaxlos da brZolaA mte- reSe daigula, maSinve brZola dauwyo mas eSmakma. magram
risaA SWirdes, raATa sxuasa moZRuarsa gamoucxados da loc-
radgan am kacs RmrTis didi sarwmunoeba hqonda, igi ar
vasa daevedros”? rameTu eseviTarTa wesTa wuT umecar iyo.
anebebda mas vnebebSi STanTqmas. erTxel movida igi Cem
xolo me varqu mas, viTarmed: “didad saTno ars ege, patiosa-
no Zmao, winaSe RmrTisa”. da momigo me esreT, viTarmed: “yav uRirsTan da miTxra: `SeiZleba Tu ara, mamao, rom, Tu vin-
siyuaruli da miCuene me beri da moaKsene Wiri ese Cemi”. me moZRvrisagan Sors iyos, xolo mtris brZola sWirdes
(e. i. satana ebrZodes), man sxva moZRvars mimarTos da loc-
va sTxovos?~ ase mkiTxa, radgan amgvari wesebi man jer ar
icoda. me ki vuTxari: `didad mosawonia es, patiosano Zmao,
RmrTis winaSe~. man kvlav momigo: `siyvarulis gulisTvis,
miCvene beri (giorgi) da acnobe Cemi gaWirvebis Sesaxeb~.

562 563
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo mas Jamsa beri saepiskoposos aRsrul iyo. da viTar- imJamad beri saepiskoposoSi iyo asuli, da rodesac
ca movida, movaKsene Zmisa mis gulis-sityuaA. da xvalisagan dabrunda, movaxsene im kacis danabarebi. man ki mibrZana,
mibrZana mowodebaA misi. meore dRisaTvis mimeyvana igi masTan.
da mo-raA-vida, Seviyvane pirvelad senakad Cemda da vam-
rodesac movida, jer Cems senakSi Seviyvane da davari-
cen, raATa uSiSad da kadnierad gamoucxados yovelive ber-
ge, rom mourideblad da Tamamad gaendo berisaTvis yve-
sa. xolo viTarca Seviyvane winaSe berisa da me gamoved, ga-
moucxadna mas brZolani TYsni. hrqua mas berman, viTarca TYT laferi. Semdeg Seviyvane berTan, da rodesac gamovedi, man
yovelsave ukuanaAsknel miTxrobda, viTarmed: “Svilo, RYnosa Tavisi brZolis (vnebaTa Relvis) Sesaxeb acnoba mas. berma
ganeyene, raATa ganTavisuflde”. hrqua Zmaman man: “mamao, que- Turme mas uTxra (rogorc bolos Tavad im kacma momiTxro):
yanaA ese xorSaki ars da umetesad igi adgili, sada me viyo- `Svilo, Rvinis sma aikrZale, raTa ganTavisuflde brZo-
febi, nu ukue sneulebisagan davece”. hrqua mas berman Kel- lisagan~. kacma uTxra: `mamao, Waobiania es qveyana, da uf-
mwifebiT da gancxadebulad, viTarmed: “Svilo, me viyo So- ro metad ki is adgili, sadac me vimyofebi. vaiTu, sneule-
ris RmrTisa da Sensa Suamdgomeli, viTarmed: ukueTu Sen bam damces~. berma ganucxada da ZalauflebiT uTxra: `Svi-
mcnebaA Cemi daimarxo, arRaraA SegemTxYos sulieri gina Kor-
lo, me viqnebi RmerTsa da Sen Soris Suamdgomeli, rom,
cieli sneulebaA”.
Tu Cems darigebas Seasruleb, aRar SegemTxveva arc suli-
xolo igi evedreboda, raATa sruliad daimowafos, ara-
med ara ineba berman, vidremdis pirvelisa mis moZRurisagan eri sneuleba, arc xorcieli~.
ara ijmnas, rameTu ara guaqus egeviTari CueulebaAo. axalgazrda kacma sTxova, sruliad daemowafebina igi.
xolo gamo-raA-vida ZmaA igi, ese yoveli mauwya. da ixil- magram berma es ar ineba, sanam ar iyo ganSorebuli igi pir-
veboda viTarca brZmedisagan gamosruli yovliTurT mxiaru- veli moZRvrisagan, radganac ara gvaqvs amgvari Cveule-
li da Tavisufali. mieriTgan esreT ganeyena RYnosa, romel bao.
TYnier ziarebisa wmidaTa saidumloTaAsa Jam ravdenme gemo- berisagan rom gamovida, kacma yovelive mauwya. TiTqos
sa ara ixilvides. da viTarca ukuanaAsknel gYTxrobda sar- brZmedi gaevlos da gamoxurvebuliyos, iseTi mxne iyo, sru-
gebelisaTYs Cuenisa, viTarmed: vinaATgan Sen bersa Tana Se-
liad Tavisufali da mxiaruli. im droidan man aikrZala
miyvaneo, mieriTgan esreT ganvTavisufldi mraval Jam, ro-
Rvino; ramdenime xnis ganmavlobaSi wmida saidumloTa zi-
mel kualica ver vpove Cem Soris pirvelTa maT brZolaTaA. sim-
rTelisaTYs kula radRa saKmar ars Tqumad, viTar queyanasa arebis garda Rvinos gemosac ar usinjavda. mogvianebiT,
mas Sina xorSaksa yovelTa RYno-sumulTaAsa umrTeles ipova. Cveni sulieri sargeblobisaTvis mogviTxrobda: imis Sem-
ese amisTYs warmovTquT, raATa geuwyos, Tu viTari Su- deg, rac Sen berTan Semiyvane, ise ganvTavisufldi vnebaT-
amdgomeli iyo Soris RmrTisa da kacTa, da Tu viTarisa Relvisagan, rom kvalic aRar darCa CemSi adrindeli brZo-
lebidano. janmrTelobaze raRaa saTqmeli: im Waobian ad-
gilas Rvinis msmelebze ufro janmrTeli Seiqna.
es imisaTvis warmovTqvi, rom aSkara gaxdes, Tu rogo-
ri Suamdgomeli iyo mama giorgi RmerTsa da kacTa Soris,

564 565
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

simrTelisa mimcemeli iyo sulisa da KorcTaA, da Tu viTarsa da rogor janmrTelobas aZlevda sulsa da xorcs, an ra
sarwmunoebasa miscemda misa SevedrebulTa. sarwmunoebiT ganamtkicebda yvelas, vinc miebareboda.
xolo mdidarTa kula safaseTa ganbnevisaTYs, da Tu vi- beris sulieri mowyalebis saCveneblad aqve vityviT
Tar umetes yovlisa glaxakTa wyalobasa amcnebda, Zalman sit-
mdidarTa mier faseulobaTa ganbnevis Sesaxeb, Tu rogor
yYsaman gamoacxados, raATa gueuwyos mowyalebaA igi sulisa
aswavlida mdidarT, sxvaze ufro metad miecaT glaxakTaT-
misisaA.
rameTu iyo vinme episkoposi, mdidari friad da warCine- vis mowyaleba:
buli, romelsa-igi marjul hbrZoda eSmaki, raATa simdidri- iyo erTi episkoposi, Zalze mdidari da warCinebuli,
Ta safaseTa TYsTaATa eklesiani Seamkvnes da ganaSuennes, da romelsac marjvnidan ebrZoda eSmaki1, da STaagonebda, ra-
raATa monasterTa Sina aRapi daidvas. da amiT mizeziTa scvi- Ta Tavisi simdidriT eklesiebi Seamkos da gaamSvenieros,
da simdidresa TYssa, xolo glaxakTa yoladve ara mixedvida. agreTve monastrebSi Tavisi sulis mosaxsenebeli aRapebi2
ese daemowafa wmidasa amas bersa da ganucxada TYsi gu- SeukveTos. am mizeziT Zalze ufrTxildeboda Tavis sim-
lis-sityuaA. xolo berman hrqua mas, viTarmed: “N meufeo, ege didres, glaxakebs ki zedac ar uyurebda.
brZolaA borotisa mterisaA ars, raATamca eklesiaTa da aRap-
es episkoposi daemowafa am wminda bers (giorgis) da
Ta mizeziTa glaxakTa uwyaloebasa Sina mogklas moikla, ra-
ganucxada Tavisi gulisTqma. berma ki upasuxa: `hoi, meu-
meTu ara Tu amas guetyYs RmerTi, viTarmed eklesiani ara
SeamkveniTo, aramed rameTu mSioda da ara meciT me Wamadi”. feo3, eg _ boroti mtris brZolaa, raTa eklesiebis Semko-
viTarca ityYs iovane oqropiri. bisa da aRapebis dawesebis mizeziT glaxakebisadmi mowya-
esreT swavlaTa TYsTa mier mowyalebad glaxakTa moiy- lebis miucemlobiT mogklas. RmerTi imas ki ar gveubneba:
vana da friad ganyofad iwyo uRonoTa da davrdomilTa, vid- `Cemi eklesiebi ratom ar SegimkiaTo~, aramed: `mSioda da
re ara saxilvelad sakYrvel iyo, romelni pirvel icnobdes. ar momeciTo me saWmeli~4, rogorc ganmartavs iovane oq-
ropiri~.
aseTi swavlebiT berma episkoposs glaxakTa mowyaleba
STaagona. amieridan daiwyo man uqonelTa da
davrdomilTaTvis mowyalebis ganawileba. yvela, vinc mis

1 marjvnidan brZola _ igulisxmeba eSmakis mier waqezeba ka-


cisa iseTi saqmeebisaTvis, rac, erTi SexedviT, saTnoa, sinam-
dvileSi ki ampartavnebas emsaxureba.
2 aRapi (berZn. `siyvaruli~) _ ase ewodeba micvalebulis su-
lis mosaxsenebel RmrTismsaxurebasa da wveulebas, riTac moy-
vasisadmi siyvaruli gamoixateba.
3 `meufe~ _ mimarTvis forma mRvdelTmTavrebisadmi (episko-
posebisa da kaTalikosebisadmi).
4 mT. 25:42

566 567
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

eseviTariTa swavliTa gananaTla queyanaA Cueni da esreT adrindel saqciels icnobda, gakvirvebuli iyo misi xel-
acxovnna sulni uricxuni da ZRunad miupyrna siZesa mas sul- gaSlilobiT.
Tasa. aseTi swavlebiT gaanaTla Cveni qveyana wminda berma,
da uricxvi suli daayena cxovnebis gzaze da ZRvnad mih-
gvara isini sulTa siZes.1

XXIII. xolo uwyi, viTarmed eZieb da gsuris moTxrobad, N


23. vici, gsurs, isic mogiTxro, hoi wmindao, rogor
wmidao, Tu viTar iqmna SekrebaA obolTaA amaT da Tu viTar
moxda am obolTa Sekreba, da rogor Sekriba Cvenma berma
esodeni simravle erTobad moiyvana, saqme ese friad maRali
da sakYrveli saqme damokidebuli Sjulisa da winawarmet- aseTi didi simravle. esaa Zalze maRali da sakvirveli saq-
yuelTaA, da vTqua, Tu uzeSTaesica SjulisaA saqme axlisa me, sjulisa da winaswarmetyvelis Sesaferisi, da vityvi,
madlisa Semamkobeli da gYrgYni, romeli-igi mose ixila da rom Sjulze ufro aRmatebulicaa da axali madlis Se-
Tana-warhKda, xolo ahron viTarca SeuZlebelsa ganeSora, mamkobelia da gvirgvini. es isaa, rac mosem ixila da gver-
aramed ufskrulman man wyalobisaman beWTa TYsTa itYrTa da di auqcia, xolo ahroni ganeSora, rogorc SeuZlebels,
yovelTa sadgursa miiyvana. ese saqme kacman aman mobaZavman magram wyalobis am ufskrulma Tavis beWebze itvirTa da
RmrTisa wyalobaTaman saTnod RmrTisa Kel-yo da aRasrula, yovelTa sadgurSi miiyvana isini.2 RmrTis mowyalebis mim-
romel vhgoneb, Tu dasabamiTgan soflisaAT da vidre aqamom-
baZvelma am kacma (giorgim) RmrTivsaTnod aRasrula es saq-
de vervis Kel-uyofies da vercaRa vin Kel-hyofs da Seh-
me. vfiqrob, qveynis dabadebis Semdeg dRemde amgvari saq-
kadrebs. daRacaTu vin sada Kel-yo ese anu qalaqTa Sin gina
sofelTa, mciredTaganman vinme warhmarTa, kualad aTni vinme misaTvis xeli aravis miuyvia, da verc amieridan gabedavs
gina Tu aTxuTmetni, gina ocni Seiwynarna da eseca hasakad da wamoiwyebs. Tumca iSviaTad aris iseTi SemTxvevebi, qa-
mosrulni, viTarca-igi wamebs wigni mefeTaA abdiaAsTYs laqebSi an soflebSi, rodesac SeZlebs xolme vinme, aTi an
TxuTmeti Wabuki Tavis saxlSi Semoikribos, da Tanac _ ara
mTlad uasakoni, rogorc, magaliTad, moTxrobilia mefeTa

1 siZe, saxarebis saxismetyvelebiT, iesu qristea, marTal ada-


mianTa sulebi ki _ RmrTis sasZloni (Sdr. mT. 25:1-13)
2 Sdr. lk. 10:35

568 569
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

winawarmetyuelisa, romelman-igi ergasisni winawarmetyu- wignSi abdia winaswarmetyvelis Sesaxeb, romelmac ieza-
elni ltolvilni da damalulni iezabelisgan quabsa erTsa belisagan ltolvili 50 winaswarmetyveli, gamoqvabul-
Sina Jam ravdenme gamozardna. da ese ara sakYrvel ars, rame- Si damalulni, ramdenime xans gamokveba. Tanac es sakvir-
Tu ese ergasis Tavi iyo aqab mefisaA, xolo igi winawarmet-
veli araa, radgan abdia aqab mefis ormocdaaTis-Tavi iyo,
yuelni iyvnes RmrTisani, romelTa mier mrCoblsa sasyidel-
isini ki _ RmrTis winaswarmetyvelni, romelTaganac or-
sa moeloda.
da kualad weril ars axalsaca Sjulsa Sina wmidisa kli- mag safasurs moeloda.
misTYs da wmidisa zotike xucisaTYs da samfson ucxoTa Sem- axal SjulSicaa1 moTxrobili wminda klimis, wminda
wynarebelisa da wmidisa babilaAsTYs antioqel patriaqisa, ra- zotike xucesisa da samfson ucxoTa-Semwynareblis, agreTve
meTu wmidaA klimi aswavlida yrmaTa, xolo sulieri dedaA misi wminda babilas, antioqel patriarqis Sesaxeb. es klimi as-
netari sofia zrdida, da TanamoRuawe iyo egreTve zotike wavlida yrmebs, misi sulieri deda, netari sofia ki _ kve-
xucisa coli da Svilni, monani da mKevalni hyves da Tana-Se- bavda; zotike xucess obolTa zrdaSi Tavisi coli da Svi-
eweodes. xolo samfson nametnavisagan simdidrisa qvelis-saq- lebic exmarebodnen, agreTve mona-mxevlebi. samfsoni _ mo-
mesa iqmoda. da kualad wmidaA babila didisa mis qalaqisa say-
metebuli simdidris gamo qvelmoqmedebas eweoda; xolo
dris-mpyrobel iyo, romelTaA ara ars sakYrvel esodensa far-
wminda babila didi qalaqis samRvdelTmTavro taxtis
Toebasa Sina uxuebiT qvelis-moqmedebaA. xolo aman netarman
kacman sakYrvelman da kacTa bunebisa uzeSTaes Seukadre- mpyrobeli iyo, da arc misganaa sakvirveli, esodeni siux-
belTa Semkadrebelman, romeli-igi yovliTurT miemsgavsa viTa da xelgaSlilobiT ekeTebina qvelmoqmedeba. xolo am
bunebiT saxiersa mas da kacT-moyuaresa, rameTu kadnier ars netarma, sakvirvelma da kacTa bunebaze aRmatebul saqme-
vidre aqamomdeca sityuaA Cueni, rameTu ara Tu aTni itYrTna, Ta wamomwyebma kacma, romelic yovelmxriv miemsgavsa bu-
gina ocni, anu ormeocni, aramed oTxmeoci suli, romelTa- nebiT saxiersa da kacTmoyvares (iesu qristes), ara Tu aTi
ganca wuT arca marjuene uwyodes, arca marcxene, aramed mo- an oci, an ormoci yrmis aRzrda itvirTa, aramed oTxmoci
qene iyvnes sZesa dedisasa sazrdelad maTda pirvelsa mas hasa- sulisa, romelTac jer arc marjvena icodnen, arc marcxe-
kis-qcevasa Sina, xolo sxuani meoresa mas hasaksa Sina Ses-
na2, aramed zogs jer kidev dedis rZe sWirdebodaT sakve-
rulni siCCoebisagan mcired oden daklebulni da yrmad sa-
bad, imdenad mcirewlovanni iyvnen, sxvebi ki _ meore asak-
xeldebulni, kualad mwyobrni; mesameni mesamesa mas hasaksa Sina
siWabukisasa mozardni da TmaTa maT mamakacobisaTa momlo- Si Sesulni, Cvilobidan axlad gamosulni da `yrmad~ wo-
deni, xolo meoTxeni ganwyobilni xucesTa da moxucebulTa debulni; mesameni _ mesame asakSi iyvnen, _ mozardni da sa-
da berTani, romelni-igi nefsiT TYsiT daemowafnes, xolo mamakaco Tmis momlodineni, Wabukad wodebulni; meoTxeni
_ ukve zrdasrulni, romlebic Tavisi nebiT daemowafnen;

1 axali Sjuli _ (aq) qristianTa cxovreba, qristianuli


eklesia.
2 `marjvena~ _ igulisxmeba keTili da jerovani saqmeebi,
`marcxena~ _ codvebi, ujero saqcieli.

570 571
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

sxuani kualad SvilTa TYsTa Tana dadges. ese yovelni erT sxvebi ki _ TavianT SvilebTan dadgnen. yvela eseni, erT
mwyobrad da erT ricxuad Sekrebulni da rvaaTeulad aRric- jgufad Sekrebilini da rva aTeulad aRricxulni, da mi-
xulni da navTsadgursa wyalobisa misisasa Sevedrebulni, vi- si (giorgis) wyalobis navsadgurs mibarebulni, ise gah-
Tarca cxoarni mwyemssa keTilsa, egreT Seudges wmidasa mas.
yvnen am wminda kacs, rogorc cxvrebi _ keTil mwyemss.
xolo mizezi Sekrebisa maTisaA ese iyo, rameTu Jamsa mas,
amaTi Sekrebis mizezi is iyo, rom imJamad Cveni urju-
odes-igi uSjuloebaTa CuenTa simravleman wyaloba-aurac-
xeli da saxieri RmerTi uwyaloebad da risxvad aRZres da sal- loebis simravlem auracxeli wyalobis mqone da keTili
mobaA igi ganmamrudebeli siymilisaA Rirsad da samarTlad RmerTi ganarisxa da wyalobis Sewyveta aiZula. mTel aR-
yovelsa aRmosavleTsa zeda moiwia sityYsaebr mose winawar- mosavleTSi (igulisxmeba aRmosavleT saqarTvelo) damsa-
metyuelisa, da mravalsaxeni da uwesoni saqmeni kacTa bune- xurebulad da samarTlianad Camovarda SimSiloba; mose
basa zeda Semosrulni ixilvebodes, da arawmidani saWmelni winaswarmetyvelis sityvisamebr, sxvadasxvagvari uweso
qristeaneTaTYs saWamadad dayenebulni niWad didad SimSilsa saqmeebi gabatonda kacTa Soris. arawminda saWmelebi, ro-
mieZRunebodes, da Svilni sasurvelni da sayuarelni mSobel- melTa Wama qristianTaTvis akrZalulia, SimSilobis gamo
Tani da locviT moTxovilni RmrTisagan sawyino da saZulel
imJamad did wyalobad miiCneoda. sasurveli da sayvare-
mSobelTa iqmnebodes. xolo sxuasa mas Tana-warvhKdeT, ro-
li Svilebi, romlebic didi locviT iyvnen RmrTisagan ga-
meli ara jer-ars aRwerad, xolo ese aRiwera mosaKsenebe-
lad qvelis-moqmedebasa kacisa mis RmrTisasa, Tu viTarsa Jamsa moTxovilni, imJamad mSoblebisTvis momabezreblad da sa-
viTar mizez RmrTisa wyalobisa eqmna mravalTa sulTa da Zulvelad qceuliyvnen. amaze mets nuRarafers vityviT,
mrCoblTa mier sazrdelTa gamozardna, viTarca pirvel io- radgan maTi aRwera uxamsia. es ki imisaTvis daiwera, raTa
seb megYptelni, da viTarca mose zRYsagan siymilisa daun- mogvexseniebina qvelmoqmedeba im RmrTiskacisa (giorgi-
Tqmelad misda Sevedrebulni igi sulni ganarinna. da ese nu sa), Tu ra mZime dros moevlina igi RmrTis wyalobad mra-
vis ukYrs, odes moiwios zegardamo risxvaA kacTa naTesavsa val suls, da mis mier ormagi sakvebiT gamoikvebnen, msgav-
zeda, ara xolo Tu glaxani Seiwrdebian, aramed mdidarnica sad iosebis mier egviptelTa gamokvebisa. rogorc mosem
naklulevan iqmnebian, viTarca ityYs daviT, viTarmed: “yo-
SimSilis zRvidan STaunTqmelad gamoiyvana masze mindo-
velTave miaqcies erTbamad da uKmar iqmnneso”, amisTYsca yo-
bili sulebi, aseve _ amanac (giorgim) gadaarCina misdami
velnive itanjnes.
mindobili 80 kaci. nuravis ukvirs, rom, rodesac kacTa
modgmaze RmrTis risxva moivlineba, ara marto glaxakni
ganicdian Seviwroebas, aramed mdidrebsac bevri ram ak-
ldebaT, daviTis sityvisamebr: `yvelani gadaixarnen, da
umaqnisni Seiqnen~1 da amitomac tanjvis gadatana mouwiaT.

1 fs. 13:3

572 573
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo, viTarca zemo vTquT, romelni amas sazarelsa bo- rogorc zemoT vTqviT, am sazarel borotebas rom sZli-
rotsa mZle eqmnnes da knin oden siymilisa sikudilsa dauS- es, Zlivs gadaurCnen SimSiliT sikvdils, da gansacdels
Tes da Jamsa mas gansacdelisasa mcired Tana-warhKdes, mas mcired dausxltnen, swored im dros movediT Cven aRmo-
oden Jamsa miviwieniT Cuen aRmosavleTs, rameTu daRacaTu
savleTSi (aRmosavleT saqarTveloSi). imJamad mcired Sem-
mcired umolxines qmnil iyo Jami igi, garna wuT neSti gan-
subuqebuli iyo mdgomareoba, magram jer gansacdelTa
sacdelTa iwroebisaA sruliad ara Tana-warsrul iyo. da, Tuca
vin daSTomil iyo, mravliTa WiriTa cxondeboda da Soris si- mxriv Seviwroeba jer mTlianad Cavlili ar iyo. vinc, ase
kudilisa da cxorebisa myof iyo. Tu ise, gadarCa, didi gaWirvebiT cxovrobdnen, da sik-
da ese yoveli raA ixila wmidaman mamaman giorgi, sulT- vdilsa da sicocxles Soris imyofebodnen.
iTquna mwuxarebiT da cremliT ityoda: N me, raAsaTYsme mo- yovelive es rom naxa wminda mama giorgim, mwuxarebiT
viwie amas queyanasa xilvad eseviTarTa amaT borotTa? oxravda da cremliT ambobda: `hoi, risTvis movaRwie am
xolo, pirvel yovelTasa, vpoveniT amis netarisa TYsni maT qveyanaSi, aseTi borotebis sanaxavad?~
queyanaTa, friad daRonebulni dis-wulni orni, da Svilni maT- yvelaze uwin moviZieT da vipoveT netari mamis (gior-
ni, yrmani mcireni. eseni Seiwynarna wmidaman man sityYsaebr
gis) axloblebi: Zalze gaWirvebuli ori diswuli, da ma-
esaiaAsa, viTarmed: “TYsi naTesavisa SenisaA ara ugulebels-
Ti Svilebi _ mcirewlovani yrmebi.eseni Seikedla am wmin-
hyo”. xolo sxuani sxuaTa adgilTagan Sekribna: romelnime qa-
laqTagan, romelnime dabaTagan, sxuani sruliad udaburTa ad- da kacma, esaias sityvisamebr: `Seni naTesavi da axlobeli
gilTa povna, sxuani monebisagan gamoiyvanna, xolo sxuani mo- uyuradRebod ar miatovo~1. sxva yrmani sxvadasxva adgi-
nebisa umwaresisa cxorebisagan iKsnna; da esreT Jamsave siy- lebidan Sekriba giorgim: zogi qalaqSi, zogi _ sofleb-
rmisa da umankoebisasa vidre cnobadmde keTilisa da boro- Si, sxvani _ savsebiT udabur adgilebSi ipova. zogi mono-
tisa gamoiKsnna netarman aman da eseviTarTa SeuracxTa saq- bidan gamoixsna. mravalni siyrmisa da umankobis Jams ga-
meTagan mRdelad ubiwod da mned sarwmunod qristesa Sewir- daarCina, sanam Seicnobdnen keTilsa da borots; arafrad
na. da ese nuvis ukYrs, rameTu mamad-mTavarica didi ioseb Casagdebi saqmisagan ubiwo mRvdlad da saeklesio saqmis
monaA iyo da siwmide misi yovelTa Soris iqebis, romeli-igi
mzrunvelad Seswira qristes. es nuravis gaukvirdeba, rad-
ukuanaAsknel mefe iqmna egYpt isa
egYptisa
isa; xolo daviT da amos ara
ganac didi mamaTmTavari iosebic mona iyo, magram misi siw-
mwyemsni iyvnesa, romelni-igi erTi mefe iqmna, xolo meore
winawarmetyuel? da raATa ara TYToeulsa vityodi, esreT mide yvelgan saqebeli Seiqna, da bolos egvipteSi mefis
raA yovelsa aRmosavleTsa ganefina saqme ese sakYrveli, iw- nacvaladac daidgina. aseve, daviTi da amosi, gana mwyemsni
yes yovliT kerZo Semokrebad: romelnime mSobelTa TYsTa mo- ar iyvnen? erTi maTgani mefe gaxda, meore _ winaswarmet-
yveli. TiToeuli aseTi SemTxveva rom ar CamovTvalo, mok-
led vityvi, rom mTel aRmosavleTs moefina es sakvirveli
saqme. aRsazrdel yrmaTa Sekreba yoveli mxridan daiwyes:

1 es. 58:7

574 575
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

iyvannian da evedrebied Sewynarebad da romelTame winaSe kar- zogierTi Tavis mSoblebs mohyavda da mis miRebas evedre-
Ta dautevian da ivltodian; sxuani kualad romelnime gone- bodnen; zogs karebTan utovebdnen da Tavad ki garbodnen.
biTa maxYlni, mSobelTa TYsTagan TYT ltolvilni, wmidisa sxvani, maxvili gonebis mqone yrmebi, TviTonve gamorbod-
amis navT-sayudelsa Semoevedrnian. da esreT aRorZnda
nen TavianTi mSoblebisagan da am wmida kacis (giorgis) nav-
RmrTiv-Sekrebuli ese krebuli, vidre-Ra aRvida oTxmeoc
Tsayudels moaSurebdnen xolme. ase gaizarda RmrTivSe-
ricxuad, viTarca pirvel vTquT.
aw gulisKma-yavT, N morwmuneno, saqme ese maRali da gan- mokrebuli es krebuli, sanam oTxmocamde ar Seivso, ro-
sakrTomeli, uwyi, viTarmed ara umecar xarT SvilTa zrdasa, gorc zemoTac vTqviT.
mkYdrni soflisani, rameTu ukueTu vis ganumravlden Svil- gaiazreT, morwmuneno, es maRali da gansakrTomeli saq-
ni ufroAs ricxYsa, ese igi ars SYdisa gina rvisa, raAzomca me! vici, rom Svilebis zrdis ucodinari ara xarT am sof-
mdidari iyos, didsa Wirsa da urvasa STavardebis; xolo uku- lis mkvidrni, da iciT, rom Tu vinmes gaumravldebian Svi-
eTu glaxaki iyos, yovliT kerZo mware ars cxorebaA misi da lebi zomaze metad, e. i. Svidsa da rvaze metad, rogori
aRsavse vaebiTa. xolo aman netarman esodeni ese simravle mdidaric ar unda iyos, did gasaWirsa da sagonebelSi var-
obolTaA itYrTa, viTarca sxuaman erTi, gina ori, da esreT
deba aseTi kaci. xolo Tu glaxakia, miT ufro mware gaxde-
aRzardna yovelnive da RmrTiv-sulieriTa swavliTa srul-
ba misi cxovreba da vaebiT savse. am netarma kacma ki obol-
yvna, viTarca saTno uCnda nebasa RmrTisasa, rameTu aRorZi-
nebasa Tana hasakisasa werilTa saRmrToTa sitkboebasa, viTarca Ta aseTi didi simravle itvirTa; da iseve, rogorc sxva
sZesa da Taflsa, asumida; xolo guamisa orRanoTa maT asoTa vinme erTs an ors aRzrdida, man yoveli maTgani iseve ga-
ganWabukebasa da sacnobelTa gareSeTa ganvrcelebasa Tana Si- mozarda da RmrTivsulieri swavlebiT srul-yo; swored
nagan gonebisa orRanoTa da sacnobelTa ganafrTxobda da ga- ise, rogorc RmrTis nebis Tanaxmad, jerovani iyo: asakis
naWabukebda. da esreT mrCobl aRorZinebulTa dambadebelsa zrdasTan erTad saRmrTo werilis sitkboebas asmevda, rZi-
maTsa RmerTsa miuZRuanebda, rameTu ara sxuaTa moZRuarTa sa da Taflis msgavsad. sxeulis asoTa da grZnobis orga-
mier aswavlida esodensa amas simravlesa, anu Tu sxuaTa Tana- noebis ganviTarebis kvaldakval gonebasa da sulier xed-
SemweTa iKumevda, raATamca TYT mcired-raAme ganisuena, ara-
vas uviTarebda. ase, ormxriv (xorcielad da sulierad)
med yovliTurT TYT aswavebn da hmoZRurin mwyobrTa da
aRzrdilT maTsave dambadebel RmerTs miuZRvnida. aseTi
mwyobrTa, hasakeulTa da hasakeulTa. xolo wessa da kanonsa
locvaTa TYsTasa ara daacadebda, arca marxvisa da moRuawe- didi simravlis sawvrTnelad sxva moZRvrebi (maswavleb-
bisagan ganisuenebda, vidremdis upiratesTa maT Semdgomni Se- lebi) ki ar hyavda mowveuli, an TanaSemwes ki ar ixmareb-
asworna, xolo SesworebulTa maT Semdgomni maTni warswina. da, raTa TviTon mcired mainc daesvena, aramed mudam Tvi-
Tonve aswavlida da swvrTnida, jguf-jgufad, asakis mi-
xedviT ganyofilT. amasTan, piradi locvis kanons araso-
des gamotovebda, arc marxvisa da moRvawebisagan isveneb-
da; mowafeTa Soris saukeTesoebs Semdgomni gauTanaswo-
ra; aseve, ufro Semdgomnic win waswia. ase rom, asakiT

576 577
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da esreT daRacaTu hasakiTa erTi meorisa umetes ixilvebo- erTimeoreze ufros-umcrosni iyvnen, magram swavlulebis
da, xolo swavlulebisa mier urTierTars mohasake iyvnes. mxriv moZRvarma erTmaneTis Tanamoasaked aqcia isini.
xolo mnebavs sityuaA, Semsgavsebuli Jamsa da adgilsa, aq minda droisa da adgilis Sesaferisad vTqva sityva
romlisa TqumaA ara ujero ars sabralobelad mabralobelTa
im kacTa gansasjelad, romelnic usamarTlod adanaSau-
maT ubraloAsaTa, romelTaTYs-igi vhgoneb, romel arca Tu
lebdnen moZRvars. udanaSauloTaTvis cilis dawameba xom
keTilsa mas mTesvarsa eridnen bralobad, romeli-igi gamo-
vida Tesvad Teslisa, viTarca saxarebasa weril ars; gina Tu Cveulebrivi ambavia; rogorc saxarebaSi weria, aseTi ada-
meaTormetisa misTYs mowafisa moZRuari igi saxieri brale- mianebi ar moeridnen keTili mTesavis dadanaSaulebas, ro-
ul yon; da kualad martoA [elise er]Tisa geezisTYs, romel- melic Teslis dasaTesavad iyo gamosuli; aseve, meTerTme-
sa igi xolo mxoloA hyva mowfad, rameTu eseviTariTa savse te Jamis mowafisaTvis keTili moZRvari braleulad gamo-
arian werilni. xolo Cuen mcireTa mier sityuaTa mizezi sit- aCines; aseve elise _ geezisaTvis, romelsac mxolod is hyav-
yYsa CuenisaA sacnaur vyoT da nametnavsa Tana-warvhKdeT, raA- da mowafed. amgvari magaliTebiT savsea saRmrTo werili.
Ta ara unayofoebisaTYs romelTame xeTaAsa Sueniersa mas sa- Cven ki mokle gamoTqmiT Cveni sityvebis mizezi gamovaCi-
moTxisa damsxmelsa abralebdes vin, arca urnatT-mTesvarsa
noT, xolo zedmets Tavi avaridoT, raTa mSvenieri baRna-
mas Keloansa mcirisa RuarZlisaTYs ganikiTxvides vin, ukue-
ris gamSenebels aravin dasdos brali zogierTi xis una-
Tu mciredca raAme iyos naklulevanebaA esodensa simravlesa
Sina. yofobis gamo; arca xnulebis daxelovnebul mTesavs sare-
rameTu iyo mravali mizezi Sekrebasa amaTsa Sina, N wmi- vela balaxisaTvis ganikiTxavdes vinme; Tu mcire raime nak-
dao: pirvelad yovlisa, RmrTisa mimsgavsebuli mowyalebaA, lovaneba aRmoCndes aseT did simravleSi.
viTarca zemo vTquT, Jamisa misTYs gansacdelisa, xolo meo- mravali mizani hqonda am yrmebis Sekrebas, hoi, wmin-
red, vinaATgan SromaA Tavs-edva da mravalni wignni eTar- dao; pirvel yovlisa _ RmerTTan mimsgavsebuli mowyale-
gmnnes da eneba, raATamca naTesavman Cuenman daiswava. xolo ba, rogorc zemoT vTqviT, gansacdelis Jamis gamo. meore _
vinaATgan SeuZlebel iyo hasakiTa srulTa da ganmwYsebulTa radganac didi Sroma hqonda gaweuli mravali wignis Tar-
ganswavlaA, amisTYsca bunebaA igi lbili da CCYli, romeli,
gmnaze, surda, Cvens xalxs Seeswavla isini, da radganac
viTarca cYli sabeWdavsa, egreT miiRebs swavlulebasa, ese-
SeuZlebelia srulasakovanTa da zrdasrulTa ganswavla,
viTari krebuli orRanod Semwynarebelad swavlaTa TYsTa
moipova, romlisagan ara gancruvna sasoebaA misi. xolo kua- amitomac airCia yrmaTa rbili da Cvili buneba, romelic
lad mesame mizezi ese iyo, romelsaca Sina iyo gangebulebaA cvilis sabeWdavis msgavsad iRebs saxes da iTvisebs swav-
RmrTisaA, rameTu iyo raA wmidaA ese mTasa amas wmidasa pir- lulebas. es krebuli man Tavis swavlaTa mimRebelad gamo-
velad dekanozobasa Sina da merme winamZRurobasa, aKsovda awrTo, da maTgan imedi ar gascruebia. mesame mizezi ki is
mravali Ruawli da SromaA, romeli Tavs-edva xucesTa da mga- iyo, da RmrTis gangebac iyo amaSi, rom, rodesac es wminda
lobelTaTYs. rameTu queyanaA Cueni Sors iyo amis queyanisa- beri mTawmidaze iyo, jer dekanozobaSi da Semdeg winam-
ZRvrobaSi, axsovda didi Sroma da wvaleba, romelic xu-
cesTa da mgalobelTa momzadebas Sealia, magram radgan

578 579
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

gan, da mciredni movidian swavlulni, xolo romelni-igi mo- Cveni qveyana mTawmididan Sors iyo, da swavlulni iSvia-
vidian, Semdgomad mciredisa kualadca warvidian da didebu- Tad modiodnen, da vinc movidoda, mcireodeni xnis Sem-
li ese eklesiaA calieri dautevian. da eneba netarsa amas, raATa deg isev wavidoda xolme, da im didebul eklesias cari-
krebuli SvilTa TYsTaA, viTarca cxoarni sityYerni, wmida-
els tovebdnen. netar mamas surda, rom Tavis SvilTa kre-
sa mamasa Cuensa efTYmes ZRunad patiosnad mohguarnes mga-
buli, sityvieri cxvrebis saxiT, wminda mamis eqvTimesTvis
lobelad da mRdelad wmidisa amis eklesiisa, raATa RmerTSe-
mosilTa maT maSenebelTa saKsenebeli brwyinvaled aResru- patiosan ZRvnad miegvara, mRvdlebad da mgaloblebad im
lebodis. da viTarca pirvel vTquT, ese sami mizezi iyo maTi- wminda eklesiisa, raTa RmerTSemosil mSenebelTa saxse-
sa SekrebisaA. nebeli yovelTvis brwyinvaled aRsrulebuliyo.
es sami mizani hqonda, rogorc vTqviT, yrmaTa Sekrebas.

XXIV. xolo Cuen pirvelsave sityuasa movideT: davyavT aR- 24. Cven isev Tavdapirvel sityvas davubrundeT. am yo-
mosavleTs xuTi weli eseviTariTa yofiTa, viTarca zemo
faSi gavatareT aRmosavleTSi xuTi weli. mravalma sae-
vTquT. gardaiwernes wignni misni mravalTa saebiskoposoTa
piskoposo eklesiam da monasterma gadaiweres misi wigne-
da monasterTa da mravalni saeklesioni wesni gahmarTna, ro-
melni-raA naklulevanebaA poa da yovelTave – mefesa, mTavarTa, bi. amiT moZRvarma gamarTa da gaaswora saeklesio wesebi,
mdidarTa da glaxakTa, didTa da mcireTa – gzani saukunoAsa sadac ki raime naklovaneba hpova, da yvelas _ mefes, mTa-
cxorebisani aswavna, mcnebani da wesni dausxna weriT da uwe- varT, mdidrebsa da glaxakebs, didsa da mcires _ saukuno
relad da esreT saRmrToA brZanebaA aRasrula; da misda rwmu- cxovrebis gzebi aswavla. wesebi da miTiTebebi dauwesa, ro-
nebuli igi talanti bevr wilad aRaorZina, romel ars wignTa gorc werilobiT, ise zepirad, da amgvarad, aRasrula saR-
TargmanebaA. xolo sxuaAca talanti SesZina friad, umaRlesi mrTo brZaneba, da misdami Cabarebuli talanti _ wignTa
pirvelisa, romel ars esodenisa sulisa ganswavlaA da aRzrdaA. Targmaneba _ mravalwilad gazarda da aaRorZina.
rameTu me, N netaro, ara esreT didad sakYrvel miCns wignTa
am saganZurs sxva talantic daumata uxvad, am pirvel-
TargmanebaA, viTar esodenisa sulisaA RmrTisa SewirvaA. xo-
ze ufro aRmatebuli; esaa amdeni sulis ganswavla da aR-
lo sacnaur ars ese, viTarmed amaT obolTaTYs waruZRua
RmerTi aRmosavleTs da esreT yoveli aRmosavali gananaTla, zrda. me, hoi netaro mamao, iseT did sakvirvelebad ar mi-
da nawili igi andrea mociqulisaA da simon kananelisaA kua- maCnia wignTa Targmaneba, ramdenadac amdeni sulis RmrTi-
lad ganamtkica, rameTu andrea mociqulman movlo queyanaA sadmi Sewirva. albaT swored am obolTaTvis waruZRva mas
Cueni, xolo simon kananelman sruliad daimkYdra, rameTu ni- RmerTi aRmosavleTisken; man Tavisi moZRvrebiT mTeli aR-
kofss arian nawilni misni wmidani. mosavleTi gaanaTla, da andrea mociqulisa da simon kana-
nelis wilxvedri qveyana kvlav ganamtkica. andrea moci-
qulma xom moiara Cveni qveyana, xolo simon kananeli mTli-
anad aq damkvidrda; nikofsSi aris misi wminda nawilebi.

580 581
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo raJams-igi samxilebelad codvaTa CuenTaTYs lo- rodesac Cveni codvebis samxileblad Tavisi sazRvre-
mi igi myYrali, bab
babilon
iloniT
ilon iT aRmosruli, simtkicesa zeda bidan gadmovida babilonidan mosuli, Tavisi mklavis Zli-
mklavisa TYsisasa moqaduli, meore nabuqodonusor, uSju- erebas mindobili uSjulo salTani, meore nabuqodonoso-
loA surtan gamovida sazRvarTagan TYsTa mosrvad naTesavsa
ri, myvirali lomis msgavsi, qristiani eris amosawyvetad,
qristeaneTasa, mas Jamsa Sina viyveniT Cuen axalqalaqs ja-
imJamad javaxeTis axalqalaqSi viyaviT, da iq hyavda moZ-
vaxeTisasa da mun hyves yovelnive igi obolni TYsni. da vsxe-
diT yovelnive winaSe missa. Sua dRes oden gankYrvebaA daeca Rvars Tavisi oblebi, da mis winaSe viyaviT Sekrebilni;
Jam raodenme da meyseulad gankrTomis saxed gYbrZana yovel- daaxloebiT SuadRisas igi SeSfoTebam moicva ramdenime
Ta, viTarmed: “uwyodeT, rameTu risxvaA RmrTisaA mowevnad xans, da SeZrwunebulma gviTxra yvelas: `icodeT, rom Rm-
ars amas qalaqsa zeda”. da brZana aRkazmvaA yovelTaA. da iyo rTis risxva aris am qalaqze mosalodneli~. brZana yvelas
raA mwuxri, gamovediT. da Semdgomad samisa dRisa moiwia ris- Sekazmva da gamgzavreba.
xvaA igi ugrZnulad, romelsa yovelni mecnier xarT, rameTu mwuxri iyo, roca gamovediT. marTlac, rogorc yvelam
ara Tu axalqalaq isa oden mkYdrni moisrnes, aramed did-
axalqalaqisa iciT, sami dRis Semdeg risxva daatyda am qalaqs, da ara
didni da warCinebulni mTavarni da erisTavni sameufoAsa Cu-
marto axalqalaqis mkvidrni amowydnen, aramed Cveni same-
enisani ZYr-ZYrad moisrnes da warwymdes, romlisa mier Rm-
fos did-didi da warCinebuli mTavarni da erisTavnic sa-
rTis-msaxuri mefe bagrat didsa mwuxarebasa STavarda, vid-
re ara mivida kaci ese RmrTisaA da sityuaTa mier nugeSinis- Sineli sikvdiliT daixocnen. RmrTismsaxuri mefe bagra-
cemisaTa da mravalsaxeTa TxrobaTa da uwyebaTagan almuri ti did mwuxarebaSi Cavarda, sanam es RmrTis kaci ar mivi-
igi mwuxarebisaA ganuqarva, vidreRa TYT aRiarebda, viTar- da masTan sanugeSo sityvisaTvis, da mravalgvari Txrobi-
med: “ukueTumca ara mexilva siwmide Seni, kninRamca da mwu- Ta da uwyebiT mwuxarebis almuri ar ganuqarva. mefem TviT
xarebisa mier momkudar viyavo”. aRiara _ rom ar mexila Seni siwminde, mwuxarebisagan sa-
sikvdilod viyav ganwirulio.

XXV. xolo gulisKma-yo raA zegardamoATa wodebiTa Jami 25. rodesac zeciuri STagonebiT mixvda xorcisagan Ta-
micvalebisa TYsisaA, KorcTagan ganslvisaA da RmrTisa mi- visi sulis gayras da RmerTTan misvlas, saRmrTo gangebam
marT mislvisaA, gangebulebaman saRmrToman aRZra suli misi ubiZga mas mTawmidaze asvla, raTa iq, saidanac amobrwyin-
warslvad mTawmidad
mTawmidad, raATa vinaA-igi aRmoubrwyinda naTe- da RmrTivsulier wignTa codnis naTeli (Tavdapirvelad
li mecnierebisaA wignTa RmrTiv-sulierTaA, viTarca mraval- Cveni wminda mamis eqvTimes, Semdeg ki netari mamis gior-
gzis gYTquams pirvelad wmidisa mamisa Cuenisa efTYmes mier gis mier), iqve aRsrulebuliyo igi da zeciur naTels Seh-
da merme amis netarisa mamisa giorgisgan, raATa mierve iqmnas mateboda. Tumca ki sameufo qalaqSi (konstantinepolSi)
aRvsebaA misi da zecisa naTelsa SematebaA, daRacaTu qalaqsa
gardaicvala, wminda da didi mamis eqvTimes msgavsad.

582 583
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

mas Sina sameufos aResrula, viTarca wmidaA da didi mamaA Cu- mTawmidaze asvla imisTvisac iyo saWiro, rom zemoaRniS-
eni efTYmi. da raATa, viTarca mdinare Tualisagan wyaroAsa nuli simravle Tavisi sulieri Svilebisa, rogorc sit-
gamosruli, romelman morwyis piri queyanisaA, Tavadve TYsad yvieri cxvrebi, wminda mama eqvTimesaTvis miegvara, da mi-
miiqces da TYssave gamosavalsa STaedinos da raATa, viTarca
si bakis SigniT daebinavebina, da maSasadame, kvlav dabru-
vTquT, esodeni ese simravle SvilTa TYsTaA, viTarca cxoar-
neboda im wyarosTvals, saidanac misi sibrZnis mdinare aR-
Ta pirmetyuelTaA, wmidasa mamasa Cuensa efTYmes miuZRuan-
nes da Sinagan bakisa misisa daamkYdrnes. amaT eseviTarTa gan- mocenda, morwyo mTeli qveynis zedapiri da amJamad ki kv-
gebulebaTaTYs RmrTisa mier gulsa mouKda warslvaA mTaw- lav Tavissave gamosavalSi unda Cadeniliyo. aseTi winas-
midadve
midadve. warganzraxviTa da gangebiT mouvida mis guls mTawmida-
da Semdgomad mravalTa locvaTa da RmrTisa mimarT ved- ze wasvlis survili.
rebaTa gulsavseqmnuli warvida winaSe RmrTis-msaxurisa me- mravali locvisa da RmrTis mimarT vedrebis Semdeg
fisa bagratisa da, viTarca Suenoda sibrZnesa missa, mravali guldajerebuli wavida RmrTismsaxur mefe bagratTan, da,
sityuaA madlovnobisaA da RmrTisa mimarT locvisaA warmoT- rogorc mis sibrZnes Seefereboda, madlobisa da RmrTis
qua mis winaSe sarwmunoebisaTYs da siyuarulisa misisaA mis-
mimarT locvis mravali sityva warmoTqva mis winaSe, im
sa mimarT da swavlaTa misTa keTilad SewynarebisaA, da sit-
sarwmunoebisa da siyvarulisaTvis, romelic mefes hqon-
yuani jmnisani SeauRlna sityuaTa misTa, savseni sibrZniTa saR-
mrToATa, viTarmed: “N mefeo, viTarca morCil veqmen brZane- da mis mimarT, da mis swavlebaTa keTilad miRebisaTvis; am
basa Sensa da dauteve queyanaA ucxoebisa da mwirobisa Cemi- sityvebs moZRvarma daurTo ganSorebis sityvebic, savseni
saA, sada-igi mravalTa SfoTTagan ganmesuena, aw Sen morCil saRmrTo sibrZniT: `ise, rogorc davemorCile brZanebasa
eqmen siglaxakesa Cemsa, awca, viTarca mravalgzis, ganmiteve Sensa da davtove ucxoebaSi cxovreba, sadac mravali Sfo-
queyanad mwirobisa Cemisa, warmgzavne locviT da kurTxeviT, Tisagan ganSorebuli vimyofebodi, axla Sen daemorCile
mimawie samarxosa mamaTa CemTa sulierTasa, viTarca mamad-mTa- Cems siglaxakes, rogorc sxva drosac mravalgzis, da kv-
vari iakob, egYptes aRsrulebuli da aRTqumisa queyanad war- lav gamiSvi mwirobisaTvis (ucxoeTSi moRvaweobisaTvis);
yvanebuli dasaflvelad abrahamis Tana da isakisa; da viTarca
gamgzavne locviTa da kurTxeviT, raTa kvlav miveaxlo Cems
Zualni iosebisni mierve ganxumulni da mamaTa TYsTa Tana das-
sulier mamaTa saflavebs,1 ise, rogorc iakob mamaTmTava-
xmulni; ukueTu Seemata raA RmrTis-msaxurebasa Sensa da we-
sierebasa sameufoAsa Senisasa, ese madli Seni ars, rameTu Sen ri, egvipteSi gardacvlili, kvlav aRTqmis qveyanaSi iqna
gadasvenebuli dasakrZalavad, abrahamTan da isakTan er-
Tad; da iseve, rogorc iosebis Zvlebi, iqidanve (egvipti-
dan) wamoRebulni, Tavis mamaTa ZvlebTan iqna gadasvenebu-
li. Tu raime Seemata Sens RmrTismsaxurebas da Seni same-

1 igulisxmeba ioane da eqvTime mTawmidelebi da sxva wmida


mamebi.

584 585
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

miwode da ara TYT moved, miiRe aRwerili Seni da ixile, ro- fos wesierebas, es Sens mier mopovebuli madlia, radgan
melsa Sina aRgeTqua uzrunvel yofaA Cemi. mefeman magan qu- Sen momiwode aq da Cemi TaosnobiT ar momxdara es; aiRe
eyanisaman queyanisave mefisa mimgzavne da qalaqisa, yovelTa Seni dawerili da aRmoikiTxe, romelSic Cemi uzrunvel-
Semkrebelisa, raATa mier zecisa mefisa warvigzavno, qalaqi-
yofa gaqvs aRTqmuli. Sen, am qveynis mefem, gamgzavne qvey-
sa mis, yovelTa RirsTa Sesakrebelisa da maSuralTa ganmsue-
nisave mefesTan, im qalaqSi, romelic yvelas Sesakrebelia,1
nebelisa, vinaA-igi did ars ufali, qebul friad qalaqsa uf-
lisa ZalTaAsa, viTarca daviT ityYs: “sada-igi RmrTisa Zli- raTa iqidan zeciur meufesTan warvigzavno, im qalaqSi,
erni queyaniT amaRldebian”. romelic yovelTa RirsTa Sesakrebelia da maSvralTa gan-
amaT sityuaTa mier lmobier yo guli mefisaA, vidremdis msvenebeli,2 saidanac idideba ufali, qebuli ZalTa uflis
mravali cremli dasTxia mTavarTa TYsTa Tana da episkoposTa. qalaqSi,3 rogorc ambobs daviTi: `sadac RmrTis Zlierni
da mravliTa RoniTa da vedrebiTa ver uZlo SepyrobaA Seup- qveyanidan amaRldebian~.4
yrobelisaA mis, da iZlia mZle uZlevelisagan, merme sameufo- am sityvebiT moalbo mefis guli, iqamde, rom mravali
Ta wignTa mier da mandaturTa winaSe RmrTis-msaxurisa kos- cremli daRvara (mefem) Tavis mTavrebTan da episkoposeb-
tantine dukiwisa winaSe wargzavna mravliTa niWiTa da safa-
Tan erTad. mravali vedrebiTa da RonisZiebiTac SeZlo me-
siTa TYT mefeman da yovelTa mTavarTa TYsTa da episkoposTa.
fem, daekavebina is, visi dakavebac SeuZlebelia; mZle mefe
da aRivso yoveli samefoA misi mwuxarebiTa da urviTa, vi-
Tarca erTi Svili daklebasa mamisa TYsisasa, rameTu knin-Ra masze ufro uZlevelisagan iZlia; Semdeg oficialuri we-
da umravlesni mowafeni iyvnes misni, viTarca pirvel gYTqu- riliT da mcvelTa TanxlebiT gagzavna giorgi RmrTismsa-
ams. xur mefe konstantine dukasTan; Tanac mravali ganZi uboZa
xolo warmovemarTeniT mas Jamsa, odes marTa ufliswuli mefemac da misma mTavrebma da episkoposebmac. mTeli same-
sZlad TYsad kostantine dukiwman moiyvana dedoflad same- fo mwuxarebiT aRivso giorgis wasvliT, rogorc Sewux-
fosa amas qalaqsa, viTarca dagYweria pirvelve winawarmet- deba Svili, romelsac mama daeRupeba, radganac TiTqmis
yuelebisaTYs berisa, rameTu warmo-raA-hyvanda, pirvel yvelani misi mowafeni iyvnen, rogorc zemoTac vTqviT.
ramdenime xnis winaT, rodesac samefo qalaqidan (kon-
stantinepolidan) gamovdiodiT, swored maSin moiyvana
konstantine dukam marTa ufliswuli Tavis rZlad, sameu-
fo qalaqis dedoflad, rogor zemoTac aRvwereT, beris
(giorgis) winaswarmetyvelebisamebr; da rodesac mohyavda,

1 igulisxmeba bizantia da misi dedaqalaqi konstantinepoli.


2 igulisxmeba mTawmida.
3 ZalTa ufali _ RmerTis erT-erTi epiTeti (Zalni _ angeloz-
Ta erT-erTi dasi).
4 fs. 46:10

586 587
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

Cuensa, hrqua mariam, bagratis dedaman, bersa, viTarmed: “aha mariam dedofalma, bagratis dedam, uTxra bers: `aha, ma-
mamao, aResrula winawarmetyuelebaA Seni marTas zeda da es- mao, aRsrulda Seni winaswarmetyveleba marTaze~, da ase
reT warmoiyvanes didiTa didebiTa samefod”. didebiT moiyvanes sameufo qalaqSi.
xolo mefisa mier warmovlinebul iyo aroni, xolo TYsisa
samefo karze (konstantinepolSi) bagrat mefisagan Cvenam-
mamisa mier hyves netari beri petre, patriki, petrik yofili,
de wargzavnilni iyvnen aroni, netari beri petre _ yofili
da iovane, bedieli mTavarepiskoposi da sYngelozi da sxuaA
eri friadi, romelni-igi pirvel Cuensa misrul iyvnes. patriki,1 iovane bedieli mTavarepiskoposi da svingelozi2.
xolo Cuen warmo-raA-vemarTeniT naviTa, mravalni Rel- rodesac Cven gavemarTeT naviT, zRva aborgda da mra-
vani da aRZrvani zRYsani guekueTnes mraval dRe, vidre ara vali dRis ganmavlobaSi talRebi ekveTeboda Cvens navs;
sruliad sasoebaA cxorebisa CuenisaA warviwireT, romlisa aR- gadarCenis imedi TiTqmis aRar gvqonda. amis aRwera SeuZ-
weraA sityYsa nametnav ars. xolo locvaman amis wmidisaman lebelia, radgan maSindeli gansacdeli yovelgvari sit-
mSYdobiT ganguarinna da esreT uvnebelad samefod qalaqad yvis Zalas aRemateba. mxolod wmida kacis (giorgis) loc-
moviwieniT. vam gadagvarCina da sruliad uvneblad mivaRwieT samefo
maSin petre yovelive saqme Cueni RmrTis-msaxursa mefe-
qalaqSi (konstantinepolSi).
sa auwya. xolo xvalisagan brZana mefeman aRwodebaA misi pa-
maSin petrem Cveni saqmis Sesaxeb RmrTismsaxur mefes
latad.
da dResa meoresa aRiyvanes palatad. da viTarca Sevida auwya. xolo mefem brZana, meore dRisaTvis miewviaT beri
winaSe mefisa, wesisaebr sameufoAsa Tayuanis-sca, qebaA Seas- sasaxleSi.
xa da locvaA da kurTxevaA SviliTurT miuZRuana. xolo ga- marTlac, meore dRes aiyvanes igi samefo darbazSi, da
nicada raA mefeman saxe misi RmrTiv-sulieri, xolo sityuaA rodesac Sevida mefesTan, samefo karis wesisamebr, Tayva-
pirisa misisaA – mdabali da Semusrvili da msmenelTa sasme- ni sca, qeba Seasxa mis mefobas, da locva-kurTxeva miuZRvna,
nelsa mkYrcxed Semavali, rameTu sacnobelTa misTa dawyna- SvilebTan erTad. beris RmrTivsulier saxes rom Sexeda,
rebulebaA SinaganTa sulisa ZalTa aRuZrvelobasa warmoa- da moismina misi saubari _ mdabali da mokrZalebuli, ro-
Cenda, xolo sityuaTa mdabalTa mier da maxYlTa gonierebasa
melic msmenelTa gulSi daubrkoleblad Sedioda (rad-
sulisasa wamebda, romlisaTYsca hrqua mefeman petriks,
gan misi Tvalebis simSvide3 sulis Sinagani Zalebis uSfoT-
velobas warmoaCenda, xolo mdabali da mkafio sityvebi4
misi sulis gonierebas mowmobdnen), mefem patriks (petres)
1 patriki _ warCinebuli, didgvarovani, patriciusi.
2 svingelozi (berZn. `Tanamosenake~) _ patriarqis TanaSemwe
beri (mdivani).
3 dedanSia: `sacnobelTa dawynarebuleba~. sacnobeli _
`grZnobis organos~ niSnavs.
4 dedanSia: `maxvili sityua~, rac azris mkafiod Camoyalibe-
bas niSnavs.

588 589
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

viTarmed: “madlier var uflisa bagrat sevastosisada, ro- uTxra: `madlobeli var baton bagrat sevastosisa1, romel-
mel eseviTari kaci, mimsgavsebuli angelozTaA, winaSe mefo- mac aseTi angelozis msgavsi kaci gamogzavna Cveni mofobis
bisa Cuenisa warmoavlina, rameTu daRacaTu naTesaviT qarTve- winaSe; erovnebiT qarTveli ki aris, magram zne-Cveuleba
li ars, xolo yovliTurT wesi Cueni hmosies”.
mTlianad Cveneburi aqvs SeTvisebuli~.
maSin warikiTxna wignni sevastosisani, romelTa Sina we-
Semdeg mefem waikiTxa sevastosis (bagrat mefis) weri-
ril iyo, viTarmed: “gixaroden, N RmrTis-moyuareo mefeo,
warmomivlenies winaSe mefobisa Senisa kaci, mimsgavsebuli li, romelSic igi swerda: `ixare, RmrTismoyvareo mefeo;
usxeuloTaA da moZRuari Cuen yovelTaA, egreT Seiwynare, vi- Seni mefobis winaSe gamovgzavne kaci, usxeuloTa (angeloz-
Tarca Suenis mefobasa Sensa, romlisa locviTa daamyaren Ta) msgavsi, moZRvari Cveni. miiRe igi ise, rogorc Sehfe-
RmerTman yovlisa soflisa mpyrobeli wmidaA mefobaA Seni”. ris Sens mefobas. misi (Cveni moZRvris) locviT ganamtki-
maSin umetes gulisKma-yo RirsebaA misi da didiTa pati- cos RmerTma msoflios mpyrobeli wminda mefoba Seni~.
viTa moikiTxa da hrqua, viTarmed: “raAca gnebavs, yovelsave maSin ufro gasagebi Seiqna mefisaTvis Rirseba berisa,
aRgisrulebs mefobaA Cueni”. da didi pativiT miesalma mas da uTxra: `rac gnebavs, yove-
xolo viTarca esreT sTnda RirsebaA misi, iwyo ubnobad
lives agisrulebs Cveni mefoba~.
da kiTxvad berisa sityuaTa sulierTa da wesTa SjulisaTa.
mefem berTan sulier sakiTxebze daiwyo saubari da
xolo iyvnes mas Jamsa winaSe mefisa mdgomare kacni vinme di-
debulni da warCinebulni, hromni da somexni, romelTa Tana Sjulis wesebs ekiTxeboda. imJamad mefesTan iyvnen warCi-
iyo gagik kareli da sxuani Tavadni sameufoAsani, rameTu Ja- nebuli da didebuli kacni _ romaelni da somexni. maTTan
mica marjue iyo da dawynarebuli. erTadve iyvnen gagik kareli da somxeTis sxva didebulni,
da viTarca vTqu zemo, iwyo mefeman kiTxvad SjulisaTYs radganac mSvidobiani Jami idga.
marTlmadidebelTaAsa: “anu Tu ars raA ganyofilebaA sarwmu- rogorc ukve vTqvi, mefem bers gamokiTxva dauwyo mar-
noebisa TquenisaA srulsa mas da ucTomelsa sarwmunoebasa TlmadidebelTa Sjulis Sesaxeb. saxeldobr, hkiTxa: `aris
berZenTasa Tana?” Tu ara raime gansxvaveba Tqvens sarwmunoebasa da berZenTa
xolo netarman man esreT maRlad da RmrTiv-brwyinvaled
srul da ucTomel sarwmunoebas Soris?~
warmoTqua sarwmunoebaA marTali Cuen qarTvelTa naTesavi-
netarma berma ise amaRlebulad da RmrTivbrwyinva-
saA, romel ganakYrva mefe da yovelni mTavarni misni da hrqua
mefesa: “ese ars sarwmunoebaA marTali naTesavisa CuenisaA. da led warmoTqva marTali sarwmunoebrivi aRsareba Cveni,
raJams erTgzis gYcnobies, arRara midrekil varT marcxl, qarTveli erisa, rom gaakvirva mefe da yoveli misi mTava-
gina marjul da arca mivdrkebiT, Tu RmerTsa undes”. ri. bolos uTxra mefes: `esaa Cveni eris marTali sarwmu-
noeba. mas Semdeg, rac erTxel SevimecneT da miviReT igi,
aRar gadagvixvevia misgan arc marcxniv da arc marjvniv,
da arc gadavixrebiT, Tu RmerTi inebebs~.

1 sevastosi (berZn. `maRali~, `didebuli~) _ mefeTa Sesaferi-


si epiTeti.

590 591
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo gankYrda mefe, esma raA, viTarmed “arRara midre- mefes gaukvirda, roca moismina: `arasodes gadagvix-
kil varTo”. da hrqua bersa: “madli RmerTsa, viTar mravali veviao~, da uTxra bers: `madloba RmerTs, rom SenSi uaR-
uaRresi vixile Tquen Soris, garna, patiosano mamao, me kaci resi Rirseba vnaxe; amitomac, patiosano mamao, radgan me
var samKedroTa saqmeTa Sina aRzrdili da ver wulilad mec-
samxedro saqmeSi aRzrdili kaci var da sarwmunoebis zed-
nier var yovelsa. xolo aw, vinaATgan kuerTxi mefobisaA me
miwevniTi codna ara maqvs, xolo raki mefobis kverTxi mip-
mipyries, mnebavs, raATa yovelsa mecnier viyo berZenTa da
hromTasa; rameTu, pirvel yovlisa, marTlmadideblobaA iZie- yria, msurs, dawvrilebiT vicode berZenTa da romaelTa
bis mefeTagan, mauwye, viTar ars ese, romel Cuen da Tquen sarwmunoebis Sesaxeb, radganac, pirvel yovlisa, marTlma-
mfuaniTa vwiravT da zedaSesa wyalsa urTavT, xolo hromni didebloba Sehferis mefes; amitomac, mauwye, ratomaa, rom
KmeadiTa da urwyoATa wirven?. friad ucxo miCns ese saqme da Cven da Tqven1 gafuebuli puriT vwiravT saRmrTo msxver-
urTierTars winaaRmdgom, anu raA ars Zali puris-comisa da pls, zedaSes2 ki wyals vumatebT, xolo romaelni ki xmia-
marilisaA, romel urTavT comsa, anu wyali, romel urTavT diT3 da wyalgaureveli RviniT swiraven? Zalian ucxo saq-
zedaSesa? gangYmarte da gulisKma-gYyav, wmidao mamao!” med meCveneba es da erTmaneTis sawinaaRmdegod. anda, ra
xolo netarman miugo, viTarmed: “N mefeo, vinaATgan ber-
ras niSnavs: safuarisa da marilis gareva purSi, xolo
ZenTa Soris mravali wvalebaA Semovida pirvel da mravalgzis
wylisa _ zedaSeSi? gangvimerte da migvaxvedre, wmindao
midrkes, amisTYsca msgavsad Tquensa RmrTis-msaxurTa mefeTa
wmidani krebani Semokribnes da wulilad gamoiZies gangebu- mamao!~
lebisaTYs qristes RmrTisa Cuenisa da Korcielad gamoCine- netarma berma miugo: `hoi mefeo, radganac Tavdapir-
bisaTYs misisa, da saufloTa maTTYs KorcTa gamoZiebaA iq- velad mravali mwvalebloba4 Semovida berZenTa Soris, da
mna, da daaweses, raATa moviRebdeT comsa saxed KorcTa qris- mravalgzis gadaixarnen marTlmadideblobidan, amitomac
tesTa, xolo puris-comsa saxed sulisa gonierisa, da maril- Tqvens msgavs RmrTismsaxur mefeTa brZanebiT wminda kre-
sa saxed gonebisa winaaRdgomad wvalebisa uSjuloAsa apo- bebi gaimarTa da dawvrilebiT gamoikvlies qriste Rmer-
Tis gangebulebisa5 da xorcielad gamoCenis sakiTxebi. uf-
lis xorcis (sxeulis) Sesaxeb gamoZiebiT dadgenil iqna da
ganwesebul, rom comiT gamovsaxavdeT qristes xorcs, xo-
lo puris-comiT _ mis gonier suls, xolo mariliT _ mis

1 ese igi berZenni da qarTvelni.


2 zedaSe _ wminda Rvino, qvevris zeda nawilidan moxdili, ro-
melic saeklesio RmrTismsaxurebaSi ixmareba msxverplis Se-
wirvisas, e. i. saRmrTo liturgiaSi.
3 xmiadi _ usafuvro puri.
4 mwvalebloba _ (aq) sarwmunoebrivi gadaxra
5 gangebuleba _ saRmrTo ganzraxva kacTa xsnisa da cxovrebi-
saTvis.

592 593
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

linarissa, romeli-igi KorcTa maT qristesTa saufloTa usu- gonebas, urjulo apolinaris mwvaleblobis sawinaaRmde-
lod da ugonebod ityoda ugunuri igi da usuloA. xolo god, romelic qristes sxeuls usulod da ugonebod miiC-
RYnosa Tana wyalsa urTavT saxed sisxlisa da wylisa, rome- nevda, Tavadve ugunuri da usulo! xolo RvinoSi wyals
li gardamoKda guerdsa mKsnelisasa, viTarca ityYs iovane
vurevT im sisxlisa da wylis aRmniSvnelad, romelic mxsne-
oqropiri. ese ars ganmartebaA da mizezi amaT saqmeTaA.
lis gverdidan gadmovida1, rogorc ioane oqropiri2 ambobs.
xolo hromTa, vinaATgan erTgzis icnes RmerTi, arRara
odes midrekil arian da arca odes wvalebaA Semosrul ars aseTia ganmarteba da mizezi am saqmisa.
maT Soris. da viTarca-igi maSin Tavman mociqulTaman petre xolo romaelni, mas Semdeg, rac erTxel Seimecnes
Sewira usisxloA igi msxuerpli da, umetesad-Ra, viTarca TYT RmerTi, aRarasodes gadaxrilan da arc raime mwvaleblo-
Tavadman ufalman misca mowafeTa Ramesa mas serobisasa, eg- ba gaCenila maT Soris. da, rogorc mociqulTa meTaurma
reT aRasruleben igini da araraA ars amas Sina ganyofilebaA, petrem Sewira usisxlo msxverpli, da ufro metic, _ ro-
oden sarwmunoebaA marTali iyos”. gorc TviT ufalma iesu qristem serobis Rames mowafeebs
xolo mTavarTa maT hromTa didad ganixarnes, rameTu ku- ganutexa puri3, ase aRasruleben isini. da am wesebs Soris
aladca yofil iyo amis pirisaTYs ZiebaA maT Soris da uswav-
araviTari gansxvaveba ar aris, oRond sarwmunoeba marTa-
lelobiTa ver sityua-ego mefisada, da etyodes wmidasa: “war-
li iyos~.
giyvanoTo winaSe wmidisa papaAsa”.
merme kualad hkiTxa mefeman somexTaTYs: “Tu aqus raA na- romaelma mTavrebma, romelTac es moismines, didad ga-
wili qristeaneTa Tana?” xolo miugo wmidaman mokled, vi- ixares, radgan am sakiTxze manamdec hqoniaT mefesTan sau-
Tarmed: “borotsa sarwmunoebasa saxelca nu edebin”. da maT bari, da uswavlelobis gamo mefis sapasuxod veraferi uT-
yovelTa winaSe sircxYliTa aRavsna somexni igi mefeni. qvamT. maT wmida bers SesTavazes: `wminda papis winaSe war-
gadgenTo~.
mefem bers somexTa sarwmunoebis Sesaxebac hkiTxa: `aqvT
Tu ara maT raime saerTo qristianebTan?~ wminda mamam mok-
led miugo: `am boroti sarwmunoebis xsenebac ki ar SeiZ-
lebao~, da somexi mefeebi yvelas winaSe sircxviliT aav-
so.

1 in. 19:34
2 ioane oqropiri (+407) _ konstantinepolis mTavarepiskopo-
si, erT-erTi udidesi qristiani RmrTismetyveli, avtori li-
turgiis wesisa, romelic dRemde aResruleba aRmosavleTis
eklesiebSi. wylisa da Rvinis Serevis saxismetyveleba asaxu-
lia mis liturgiaSi.
3 mT. 26:26; mk. 14:22; lk. 22:19

594 595
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

maSin mefe aRivso sixaruliTa da madli Sewira RmrTisa mefem Zalian gaixara da madloba Seswira RmerTs, da
da amis netarisaTYs mravali qebaA warmoTqua winaSe mTavar- didi qeba miuZRvna netar mamas Tavis mTavarTa da warCine-
Ta da warCinebulTa TYsTa, Tu viTar maRalni da Zniad gu- bulTa winaSe, da aRniSna, Tu ra maRali da Znelad misax-
lisKmis-sayofelni igi sityuani esreT advilad da sulmci-
vedri sakiTxebi ganumarta man ase mokled da advilad, da
red ganumartna, da friad aRSenebul iqmna xilviTa da ubno-
Tavad ra didi sulieri sargebeli miiRo beris xilviTa
biTa misiTa.
da ubrZana bersa, viTarmed: “raAca sauravi da saqme Seni da masTan saubriT.
ars, yovelsave aRgisrulebs mefobaA Cueni”. bers uTxra: `rac sazrunavi gaqvs, Cveni mefoba yove-
esreT gamovediT mefisagan da warvediT savaned Cuenda lives agisrulebs~.
da ganvisueneT. amis Semdeg wamovediT mefisagan da Cvens sadgomSi da-
visveneT.
xolo mamasaxlisi mTawmid
mTawmidisaA
isaA mas Jamsa mun iyo igi sa- mTawmindis mamasaxlisi1, saTno da wrfeli kaci, imJa-
meufosa mas qalaqsa, kaci saxieri da wrfeli. ixila raA beri mad sameufo qalaqSi iyo. rodesac iq misuli beri naxa da
mosruli da gulisKma-yo Zali moslvisa CuenisaA, ganixara
Cveni misvlis mizezi Seityo, Zalian gaixara da uTxra bers:
friad da hrqua bersa: “kurTxeul ars RmerTi, keTilad mo-
`kurTxeulia RmerTi, romelic aq mogiZRva. aha, monaste-
giZRua ufali. aha esera monasteri Seni winaSe ars Sensa”.
xolo xvalisa dRe aRgYwodnes palats, da aRvediT Cuen- ri Sens misaRebad mzadaa~.
ca da mamasaxlisi mTawmid isaA
mTawmidisaA
isaA. da SevediT winaSe mefisa. xo- meore dRes kvlav migviwvies mefis sasaxleSi, da iq
lo mefeman kualadca sixaruliT moikiTxa beri da hrqua, vi- mTawmidis mamasaxlisTan erTad mivediT. mefesTan rom Se-
Tarmed: “warved, keTilo bero, monastradve Senda, vinaA-igi vediT, man kvlav sixaruliT moikiTxa beri da uTxra: `wa-
yofil xar pirvel da Senni ege obolni mun aRzarden, rameTu di, keTilo bero, Sensave monasterSi, sadac Tavdapirve-
egreT mouweria Cuenda Zmasa Cuensa bagrats sevastossa”. xo- lad iyavi, da eg Seni oblebic iq aRzarde, radgan ase mou-
lo pirveli ege winamZRuari keTilad gvedia”. weria CemTvis Cvens Zmas, bagrat sevastoss~.
da esreT mogYloca “ monasteri. da hrqua bersa, viTar-
ase gadmogviloca monasteri, da bers uTxra: `Seni ob-
med: “obolni igi Senni uCuenen mefobasa Cuensa, raATa wya-
lebi uCvene Cvens mefobas, raTa mowyaleba misces da yove-
lobiT mixednes da sxuaA yovelive TxovaA Seni aRgisrulo.
da warved mSYdobiT da, raAca geklebodis, guacnobebdi da li sxva Txovnac agisrulo. Semdeg ki mSvidobiT wadi, da
dagiurvebdeT”. ra saWiroebac gagiCndes an gakldes, gvacnobe xolme, da
da esreT kualadca gamovediT palatiT da warvediT sava- mogigvarebT~.
ned TYsa. samefo sasaxlidan isev Cvens sadgomSi wavediT.
xolo xvalisa dRe moiwia dResaswauli iovane-SobisaA. iv- meore dRes, 24 ivniss, iovane naTlismcemlis Sobis dRe-
nissa k ~ d -sa warvediT astud
astudiasias da SevemTxYeniT Tavsa saswauli iyo. wavediT studielTa monasterSi da iq

1 mamasaxlisi _ monastris winamZRvari.

596 597
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

wmidisa winamorbedisasa da Jamsa veziareniT cxovelsmyofel- vemTxvieT wminda winamorbedis Tavs, da Jamiswirvaze ve-
Ta saidumloTa da mier warmovediT metoqadve Cuenda qser- ziareT macocxlebel saidumloT1, da iqidan wamovediT kv-
lofad
lofad. lav Cvens metoqSi, qserlofs2.

XXVI. aqamomde ars sityuaA Cueni Tquenda momarT, N ne- 26. ai, yovelive, risi moTxrobac msurda TqvenTvis, ne-
tarno, vinaATgan SaviT mTiT warvediT. da vidre aqamomde tarno mamano, mas Semdeg, rac Savi mTidan wamovediT, da
mokled da martivad migiTxar. xolo amieriTgan sasurveli am dromde mokled da martivad mogiTxre. amis Semdeg ki
igi Tqueni da saZiebeli TxrobaA micvalebisa misisaA, Tu vi- unda Sevudge imis moTxrobas, rac Tqven gsurdaT, saxel-
Tar iqmna, anu viTari snebaA iyo, gina raoden dRe sneulebaA,
dobr, misi gardacvalebis ambisa, Tu rogor moxda, ra sne-
da kualad, Tu viTarni iyvnes kurTxevisa da warmgzavnisa sit-
uleba sWirda, ramden dRes gagrZelda igi, da romeli kur-
yuani, da Tu vin iyvnes ukuanaAsknelsa mas Jamsa micvalebisa
misisasa Tana-moRuaweni da msaxurni. Txevis sityvebi warmoTqva ganSorebisas, da romeli Tana-
garna SeZrwunebul var da SeSinebul, rameTu aqamomde moRvaweni da msaxurni iyvnen masTan micvalebis Jams.
gzaA sityYsa CuenisaA wrfel iyo da advil savalad, xolo aw magram SeZrwunebuli da SeSinebuli var, radgan aqam-
iwro da saWiro da uRono Cemgan slvisa, rameTu navTsadgursa de Cveni sityvis gza swori da advilad savali iyo, axla
dumilisasa megulebis SevedrebaA, rameTu Keli Cemi Zrwis da ki viwro, gaWirvebiT savse da CemTvis savalad SeuZlebe-
suli Seiwrdebis, xolo gonebaA gancYbrdebis, raJams gulis- li, radgan aw msurs, dumilis navsadgurs Cavbarde; Cemi
Kma-vyo Jami sioblisa CuenisaA. xeli Zrwis da suli mexuTeba, goneba mebindeba, rodesac
garna SiSiTa urCebisaATa morCilebad brZanebisa Tqueni-
gaviazreb Cveni daoblebis Jams.
sa mosrulman kualad aRvZra uZluri enaA Cemi da sarbielsa
mxolod urCobisadmi SiSi maiZulebs, davemorCilo
sityYsa Cemisasa kualad viwyo slvad.
Tqvens brZanebas, kvlav aRvZra Cemi uZluri ena da sityvis
sarbiels mivce kvlav Tavi.
1 saidumloni _ evqaristiuli puri da Rvino, romelic Jamis-
wirvis dros ikurTxeva qristes WeSmarit xorcad da sisxlad,
da romelTac eziarebian morwmuneni.
2 qserlofi _ adgilia, sadac, rogorc Cans, qarTvelTa meto-
qi iyo (esaa ucxoeTis romelime eklesiis momlocvelTa gasa-
Cerebeli adgili; Soreuli saeklesio an samonastro centris
warmomadgenloba ucxo qalaqSi).

598 599
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

ese wmidaA mamaA Cueni netarsa mas daZinebasa TYssa ara ume- wminda da netari mama Cveni Tavisi sasikvdilo daZine-
car iyo, aramed metadca mecnier. rameTu, viTarca vTqu ze- bis umecari ar iyo; uwyoda gardacvalebis dRis moaxloe-
mo, Sobasa wmidisa iovane naTlis-mcemelisasa mivediT astu- ba. rogorc zemoT vTqvi, iovane naTlismcemlis Sobis dRes
dias
ias, vemTxYeniT raA Tavsa wmidisa winamorbedisasa, eziara
studielTa monasterSi viyaviT misuli. vemTxvieT ra wmin-
wmidaTa qristes saidumloTa da madli Sewira RmrTisa.
da winamorbedis Tavs, wminda saidumlos eziara beri da
da mier warmovediT metoqad Cuenda. mcired oden mKur-
valebaA SeemTxYa TYnier sxYsa sneulebisa. xolo Cuen vhgo- RmerTs madloba Seswira.
nebdiT, Tu gzisagan ars, rameTu queiT momaSural iyo. rame- iqidan metoqSi davbrundiT. mcire xans mxurvaleba1
Tu ese iyo CueulebaA misi, queiT mivaln wmidaTa winaSe daewyo, yovelgvari sxva sneulebis gareSe. Cven vfiqrob-
locvad. diT, mgzavrobiTa da daRlilobiT SeemTxva es, radganac
da esreT davyavT sami dRe Sina. xolo xvalisagan, wina dRiT fexiT iara. aseTi iyo misi Cveuleba _ wmidaTa winaSe sa-
dResaswaulsa wmidaTa mociqulTasa, gYbrZana, viTarmed: “Se- locavad yovelTvis qveiTad midioda xolme.
ekazmeniT da obolni ege aRiyvaneniT, raATa winaSe mefisa war- ase gavatareT sami dRe metoqSi. momdevno dRes, wminda
videTo”. rameTu brZanebaA gamosrul iyo, raATa gare filo-
mociqulTa dResaswaulis winadRes, gvibrZana: `moemzadeT da
patsa gYxilnes. xolo Cuen vayenebdiT, viTarmed dRes iyos
es oblebi wamoiyvaneT, raTa mefis winaSe warvadginoTo~. me-
da xvale Tayuanis-vsceT, mefesa. xolo man gancxadebulad
sasmenelad yovelTa brZana, viTarmed: “ukueTu dRes ara vi- fisagan brZaneba iyo mosuli, rom qalaqgareT, filopatSi un-
xiloT mefe, xvale KelTa araA guaqus”. xolo Cuen ver gu- da mogvenaxulebina igi. Cven vuSlidiT bers, da vurCevdiT:
lisKma-vyavT Zali sityYsaA mis, romeli-igi SemTxuevad iyo, gadade mefesTan wasvla da xval Tayvanis-vceT mefeso. man ki
aramed warvemarTeniT. yvelas gasagonad da aSkarad brZana: `Tu dRes ar vnaxavT me-
da igi Tavadi aRKda saKedarsa TYssa TYnier sxYsa miax- fes, xval amas veRar SevZlebTo~. Cven misi sityvebis azrs ma-
lebisa, gina tYrTvisa, da esreT miviwieniT velsa mas filo- Sin ver CavwvdiT; ar vicodiT, ra SeiZleboda, momxdariyo.
pat isasa
patisasa
isasa. da gardahKda saKedarsa, raATa movelodneT mefesa gavemarTeT mefisaken.
vidre Semoqcevadmde. da movida Cuenda petreca, kaci igi ke-
TviT beri saxedarze Sejda, sxvaTa dauxmareblad, da
Tilad moKsenebuli, da daweres pitaki winaSe mefisa.
ase mivaRwieT filopatis vels. Camoxda saxedridan, raTa
da esreT moiqca raA RmrTis-msaxuri mefe da movida Svi-
liTurT, sada-igi ganwyobil viyveniT wesisaebr; xolo viTar- davlodebodiT mefes, vidre ukan dabrundeboda. CvenTan
ca mogueaxla, davvardiT da Tayuanis-veciT da eniTa CueniTa movida petrec, is keTilad saxsenebeli kaci, da daweres
qebaA SevasxiT. xolo man, kurTxeulman mefeTa Soris, gYxilna TxovniTi werili mefisaTvis misarTmevad.
roca dabrunda RmrTismsaxuri mefe, Tavis SvilTan er-
Tad movida iq, sadac, wesisamebr, mis dasaxvedrad viyaviT
momzadebuli. rom mogviaxlovda, Zirs davemxeT da Tayva-
nis-veciT da qeba SevasxiT. is ki, mefeTa Soris kurTxeuli,
1 mxurvaleba - maRali sicxe

600 601
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

raA maxlobelad, Cuenda movida da daukYrda simravle igi movida axlos, naxa oblebi da gaukvirda maTi simravle da
obolTaA maT da uhasakobaA, rameTu romelnime wuT SYdisa mcirewlovneba, radganac zogi maTgani jer Svidi wlisa-
wlisani iyvnes da yovelnive sabeWuriTa da wesiTa samonazo- ni iyvnen, da yvelani sabeWuriT1 da samonazvno saxiT iy-
noATa. didi madli gardaiKada bersa Tana da hrqua mas, viTar-
vnen Semosilni. mefem madloba gadauxada bers da uTxra:
med: “didi da maRali saqme giqmnies, N netaro, romel amas Jam-
`didi da maRali saqme giqmnia, netaro mamao, romelsac
sa sxuaA vervin SemZlebel ars”. xolo berman misca pitaki
TYsiTa KeliTa da hrqua: “wmidao mefeo, ese obolni aRmosav- Cvens droSi sxva ver SeZlebda~. berma pitaki gadasca me-
leTs Semikrebian da saxeli RmrTisaA damiswavebia da aw wina- fes Tavisi xeliT da uTxra: `wmindao mefeo, es oblebi aR-
Se mefobisa Tquenisa momiyvanebian, viTarca jer-giCns, aR- mosavleTSi Sevkribe da saxeli RmrTisa vaswavle, axla ki
zarden da Seiwyalen mlocvelad sulisa Tquenisa da SvilTa Tqveni mefobis winaSe momiyvania; rogorc jerovnad miiC-
TquenTa mzegrZelobisaTYs”. rameTu Tana-udges samnive igi nio, ise aRzarde eseni da Seiwyale2, raTa Tqveni suli-
Svilni misni da zemoKsenebulni igi mTavarni hromaelni da saTvis da Tqveni Svilebis mzegrZelobisaTvis mlocvelni
gagik kareli daukYrda yovelTa da hnatrides bersa mas wmi- iyvnen~. mefes samive Svili Tan axlda da gverdiT udgnen,
dasa.
agreTve zemoxsenebuli romaeli mTavrebi da gagik kare-
xolo, viTarca vTqu, pitaki misca mefesa da hrqua, viTar-
li. yvelas gaukvirda da Sehnatrodnen wminda bers.
med: “Semdgomad RmrTisa KelTa SenTa Sevhvedreb obolTa
amaT, xolo me amieriTgan arRara mixiloT”. werili rom misca mefes, uTxra: `RmrTis Semdeg Sens
maSin ubrZana mefeman, raATa JamobaA aTqumios obolTa maT xelT vabareb am oblebs, me ki amieridan veRar mixilavTo~.
TYsTa. xolo man gancxadebulad jmnisa igi da gantevebisa maSin mefem ubrZana, Jamoba3 eTqmevinebina obolTaTvis.
wmidisa sYmeon moxucebulisa galobaA gYbrZana galobad, ro- man ki wminda svimeon moxucebulis gamoTxovebisa da gan-
mel ars ese: “mjdomare etlTa qerobinTa meufe”, da “aw gan- tevebis galobis Tqma gvibrZana: `mjdomare etlTa qero-
miteve me mSYdobiT”. binTa meufe~ da `aw ganmiteve me mSvidobiT...~4.
esreT galobisa amis mier ganacxada amier ganslvaA TYsi. am galobiT gangvicxada berma amqveynidan Tavisi gas-
daRacaTu maSin ver gulisKma-yves verca mefeman da verca
vlis wina-uwyeba. maSin verc mefe da verc sxva vinme mixvda
sxuaman vin. garna meoresa dResa mi-raA-icvala, yovelTave,
amas. meore dRes ki rodesac miicvala beri, yvelas aexila
viTarca mZinareTa, ganeRYZa da hmadlobdes RmerTsa, romel-
man ara daufara wmidasa mas micvalebaA TYsi. Tvali; gaiRviZes, TiTqos mZinareni yofiliyvnen; da
RmerTs hmadlobdnen, rom Tavis wmindans micvalebis Ja-
mic ar daufara.

1 sabeWuri _ samonazvno samoseli


2 Sewyaleba _ wyalobis micema.
3 Jamoba _ Jamis locva.
4 lk. 2:29-32

602 603
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo viTarca vTquT galobaA igi, didi madli ubrZana me- is galoba rom vTqviT, RmrTismsaxurma mefem didi mad-
feman RmrTis-msaxurman berisa, viTarmed: “keTilad loba uTxra bers: `kargad gangiswavlia, keTilo bero, Se-
gangiswavlian berZulsa guarsa zeda, keTilo bero, Svilni ni Svilebi berZnuli hangebiT~. mefem brZana maTTvis gasam-
Senni”. da brZana aTasi aJuraA micemad maTda fsunad. da brZa-
rjelos micema da Tqva: `rac am pitakSi sweria, yovelives
na, viTarmed: “didad swyalobso mefobaA Cemi da, raAca pitak-
survilisamebr agisrulebs mefoba Cemi~. Cven Tayvanis-ve-
sa amas Sina sweria, yovelsa aRgisrulebs wadierad”. xolo
Cuen Tayuanis-veciT da esreT waremarTa mefe. ciT da amis Semdeg mefe wavida.
xolo Cuen warmovediT Sina. da beri aRKda saKedarsa ze- xolo Cven Sin davbrundiT. beri saxedarze Sejda, TiT-
da viTarca yovlad uvnebeli, da mivediT savaned Cuenda. qos sruliad janmrTeli iyo. mivediT Cven mosasvenebel
da Semwuxrda dRe igi, romeli ganTendeboda oTxSabaTad, adgilas.
dResaswauli wmidaTa TavTa mociqulTaA petresi da pavlesi. Sebindda. meore dRes oTxSabaTi iyo, wmidaTa Tav-mo-
xolo mwuxrisaA viloceT maT winaSe. da Cuen yovelni gu- ciqulTa dResaswauli _ petresi da pavlesi.
akurTxna Cueulebisaebr da TYT miwva cxedarsa da miiRo mci- mwuxris locva1 mis winaSe viloceT. bolos yvela Cven-
red raAme sasumeli uZlurebisaTYs da simKurvalisa, da Cuen
gani daloca Cveulebisamebr, TviTon ki sawolze miwva da
gYbrZana yovelTa gansuenebaA. xolo Cuen gYnda, raATamca maT
cotaodeni sasmeli miiRo uZlurebisa da simxurvalis ga-
winaSe viyveniT. aramed mas msaxurebaA Cueni araraA eKmarebo-
da da brZana, viTarmed: “erTi kma xarT da sxuaTa ganisueneTo”. mo, xolo Cven gvibrZana, moisveneTo. Cven masTan yofna gvin-
doda, magram Cveni momsaxureba mas arafers rgebda, ami-
xolo ganTendeboda dResaswauli wmidaTa mociqulTaA. tomac brZana: `erTi Tqvengani sakmarisia, sxvebma
viloceT ciskrisaA keTilad da TYT ganagebda wessa yovelsa. moisveneTo~.
da viTarca ganTenda sruliad, mouwoda ZmaTa, romelTa msa- wminda mociqulTa dResaswauli Tendeboda. viloceT
xurebaA aqunda da hrqua, viTarmed: “keTilad nugeSinis-eciT ciskris locva; TviT igi xelmZRvanelobda mis yovel wess.
ZmaTa, rameTu dRes aRvsebaA ars”. da esreT yovelive mis dRi- roca mTlianad gaTenda, im Zmebs mouxmo, romelTac sxvaTa
sa gansasuenebeli TYT ganawesa.
momsaxureba ebaraT, da uTxra: `kargad daapureT Zmani,
xolo Zmani romelnime warvides taZarsa wmidaTa moci-
radganac dRes aRvseba aris~1, da im dRis saWmel-sasmeli
qulTasa locvad, da romelnime Sina davSTiT. da iyvnes Cuen
Tana kacni moxucebulni da aznaurni patiosanni – stefane da TviTonve ganawesa.
sYmeon. ZmaTagan zogi wmida mociqulTa taZarSi wavida salo-
cavad, zogi _ Sin davrCiT. CvenTanve iyo ori moxucebu-
lic _ stefane da svimeon, _ patiosani aznaurebi.
roca kargad gaTenda da samJamis2 dro moaxlovda,

1 mwuxri locva – saRamos locva.


2 aRvseba _ aRdgomis dResaswauli (gadat. _ dResaswauli,
zogadad).

604 605
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo viTarca dRe warmoiCina da samJmisa Jami moaxle- moZRvarma gvibrZana sanTlis anTeba, sakmevlis kmeva da sa-
bul iyo, gYbrZana, raATa sanTelni aRvanTneT da sakumeveli xarebis kiTxvis dawyeba, radganac aseTi Cveuleba hqonda:
vakumioT da saxarebaA viwyoT kiTxvad; rameTu esreT iyo Cu- ganawesebda xolme oTx mkiTxvels da oTxive erTad daviw-
eulebaA misi: ganawesnis oTxni mkiTxvelni da oTxTave swo-
yebdiT saxarebis TiTo Tavis kiTxvas da oTxive erTad da-
rad viwyiT TYTo Tavsa da sworad davasruliT.
vamTavrebdiT.
da viwyeT raA kiTxvad saxarebisa, igi netari ze jda da
ismenda keTilad. da viTarca davasruleT oTxTave erTobiT axlac, saxarebis kiTxva rom daviwyeT, netari mama wa-
saxarebaA, juari daguwera da Tqua: “didebaA Senda, ufalo!” momjdari iyo da ismenda. oTxivem erTad rom davamTavreT
da que miwva da gurqua: “igi saKmari esera ars”. rameTu iyo saxareba, jvari gadagvsaxa da Tqva: `dideba Senda, ufalo!~
WurWeli, romelsa Sina idva drahkani saKmrad ZmaTaTYs, ra- isev miwva, da Tan gvaniSna erTi WurWeli da gviTxra: `is
meTu ara Tu TYT epyris, aramed sxuasa Zmasa aqun, xolo ZmaA mosaxmarebeli (fuli) iqaa, masSi~. am WurWelSi marTlac
igi wasrul iyo locvad, da igi mun daedva da Cuen araA uw- ido drahkani ZmaTa mosaxmareblad. saerTod, saxmari fu-
yodeT. li giorgis TviTon arasodes hqonia xelT, aramed amisTvis
ganwesebul Zmas ebara. imJamad ki igi salocavad iyo wasu-
da ese iyo anderZi misi, rameTu sxuaA yovelive ganwese-
li da fulis qisa iq daedo, rac Cven ar vicodiT.
bul iyo – wignni misni da Zmani mTawmidas, da amis pirisaTYs
araA aKsena, rameTu yovelTa uwyodeT. da viTarca cxorebasa es iyo bolo anderZi moZRvrisa, radgan sxva yvelafe-
missa uyuarda myudroebaA, egreTve Jamsa netarisa mis micva- ri ganawilebuli hqonda: sakuTari wignebi da mTeli saZ-
lebisa misisasa iyo, rameTu ukueTumca guecna, friadimca am- mo _ mTawmindisaTvis Sesawiravad. magram es amJamad aRar
boxi qmnil iyo da SfoTi. da Tumca SesaZlebel iyo, knin-Ra axsena, radganac iseve, rogorc mTeli cxovrebis manZilze
da Se-mca-guepyra suli igi umankoA amis netarisaA. uyvarda myudroeba, misi netari gardacvalebis drosac
aseTive iyo; anderZis sityvebi gancxadebulad rom eTqva,
amis mizezisaTYs mSYdman man da myudroman Jamsa masca da gagvego, rom moZRvari moaxloebul aRsasruls grZnob-
micvalebisa misisasa myudroebaA iKumia, rameTu viTarca Ke-
da, didi SfoTi da aurzauri Seiqneboda, da, rom SegvZle-
lovanman menaveT-moZRuarman, romelsa mravalni ufskrulni
boda, netari mamis umanko suls SevipyrobdiT da arsad
ganevlnian da mravalTa RelvaTada brZola-ecis da navTsa-
yudlisa mimarT mxiaruli Seslvad ganemzadis, gina viTarca gavuSvebdiT.
mKedari ZlevaSemosili, romelsa-igi uricxuni sparazenni am mizeziT, mudam mSvidma da myudrom, micvalebis Jam-
sac myudroeba irCia. rogorc daxelovnebuli menaveT-moZ-
Rvari, romelsac mravali ufskruli gauvlia, zRvis Rel-
vas mravalgzis SebrZolebia da navsadgurSi mSvidobiani
SesvlisaTvis emzadeba; aseve, rogorc Zlevamosili

1 samJami _ mzis amosvlidan mesame saaTis locva.

606 607
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

moesrnian da mravalni Zlevani da brZolani eqmnian, da yovel- mxedari, romelsac uricxvi mteri amouJletia; mraval
save Sina ganmarjuebuli mivaln mefisa TYsisa, anu Tu vaWarsa, brZolaSi gaumarjvia da yovelmxriv warmatebuli brun-
romelsa mciriTa raATme safasiTa uricxY simdidre Seekri- deba mefesTan; anda ise, rogorc vaWari, romelsac mcire-
bis da saunjisa mimarT TYsisa mxiaruli miiswrafin, gina Tu
odeni fuliT uricxvi simdidre mouxveWia da Tavis sala-
viTarca muSaki urnat-savse nayofTa zeda TYsTa mxiarul arn,
rosaken gaxarebuli miiswrafis; da ise, rogorc mravali
egreTve wmidaA ese Jamsa micvalebisa TYsisasa amaT yovelTa-
ve zemowerilTa miemsgavsa. rameTu daRacaTu iyo raA Kor- xnulis gamtarebeli miwaTmoqmedi Tavisi mosavlis siux-
cTa Sina, KorcTagan micvalebul iyo gonebiTa, xolo aw es- viT tkbeba da ixarebs, aseve es wminda kacic, gardacvale-
reT iyo sruliad ganslvaA misi KorcTagan, rameTu ganirTxna bis Jams yovelive amaT miemsgavsa. sanam xorcSi iyo misi
wmidani igi ferKni misni wesierad, romel RmrTis-msaxure- suli, gonebiT maSinac xorcisagan gasuli iyo; axla ki xor-
bisaTYs mravali SromaA Tavs-idves, da Kelni sanatrelni, mwe- cisagan sruli gansvlisaTvis emzadeboda. wminda da sanat-
ralni saRmrToTa moZRurebaTani, umankosa mas da ubiwosa reli xelebi, saRmrTo moZRvrebis mweralni, Tavis ubiwo
gulsa zeda TYssa daijuaredina da mcired oflni gardaec- gulze gadaijvaredina; mcired daasxa oflma, rac mraval-
nes, romelni-igi RmrTis-msaxurebisaTYs mravalgzis dasTxi-
gzis dauTxevia RmrTismsaxurebisaTvis. gadaiwera jvari,
na. esreT juari pirsa daibeWda, romeli-igi maradis sasod da
romelic mudam sasod da mfarvelad hqonda, dado marjve-
zRuded aqunda. da kualad dadva wmidaA igi marjuene TYssave
adgilsa da Tqua sityuaA dasasrulisaA, romeli-igi, viTarca na kvlav Tavissave adgilas, da warmoTqva ukanaskneli sit-
Saravandedi mzisaA, wariZRuana uflisa mimarT, viTarmed: yvebi, romelic mzis SaravandediviT waimZRvara uflis mi-
“KelTa SenTa, ufalo, Sevhvedreb sulsa Cemsa”. da esreT di- marT: `Sens xelT vabareb, ufalo, Cems suls~1. mxolod er-
dad-raAme aRmoifSYnna erTgzis xolo, da misca wmidaA suli Txel aRmoifSvina Rrmad, da Tavisi wminda suli angelo-
TYsi wmidaTa angelozTa. zebs misca.
xolo moxucebulni igi zemoKsenebulni, patiosanni, er- zemoxsenebulma patiosanma moxucebulebma beris Tav-
Tsa visme mRdelTagansa, TaviT kerZo netarisa mis mdgomare- Tan mdgom erT-erT mRvdels uTxres, xeli daedo mis wmin-
sa, etyodes, raATa daasxnes Kelni TualTa misTa wmidaTa, gan-
da Tvalebze, Cvens ganmanaTlebelze. is ki, SeSfoTebuli,
manaTlebelTa CuenTa. xolo igi gancYbrebuli da viTarca
gonebaareuliviT ixedeboda aqeT-iqiT da mrisxaned eub-
gonebamiRebuli aqa da iqi ixedvida da mksinvared etyoda ber-
Ta maT, viTarmed: “sZinavs mamasa Cuensa”. xolo mas aravisi msa- neboda maT: `sZinavs Cvens mamas~. bers ki aRaravisi momsa-
xurebaA eKmareboda. xureba aRar sWirdeboda.
garna amieriTgan viTar-me giTxra, Tu rabami amboxi da amis Semdeg, rogor mogiTxroT, Tu ra SfoTi, qviTini
SfoTi iqmna da tyebaA da yivili uwesoA? enaA Cueni ver Sem- da Secxadeba daiwyo. Cveni ena uZluria amis mosaTxrobad.
Zlebel ars miTxrobad, raJams-igi moecva guami igi mis neta- beris gvams Semoexvivnen mis mier cxovnebuli mRvdelni da
risaA mis mier cxovnebulTa maT mRdelTa da diakonTa da diakonni, agreTve obolni, jer kidev Cvilni, romlebic
obolTa maT wuT CCYlTa, romelni-igi wuT KmiTa wuliliTa wvrili xmiT dastirodnen, mamasa da moZRvars uwodebdnen:
da eniTa brgunviliTa ityodes da mamiT da moZRuriT xadodes,
1 Sdr. lk. 23:46

608 609
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

viTarmed: “vaA Cuenda, vaA Cuenda Sen mier, N mamao, raA-ese `vai Cvenda, vai Cvenda Sen mier, mamao; es ra SegvamTxvie
SemamTxYe Cuen?” viTarmed: “sada Semkriben da aRguzarden, Cven! sad Segvkribe da aRgvzarde, xolo aw sad gvtoveb da
anu aw sada dagYteven da dagufanCen?”. gangvabnev?~
xolo mRdelni da diakonni KelTa maT misTa wmidaTa am-
mRvdelni da diakonni mis wminda xelebs eamborebod-
bors-uyofdes da TualTa maTTa zeda daisxmides da romel-
nen da Tvalebze idebdnen; zogi cremlTa magier sisxls aT-
nime cremlTa wil sisxlTa dasTxevdes guamsa mas missa zeda
wmidasa da ityodes: “vaA Cuenda, vaA Cuenda, N wmidao, rameTu xevda mis gvams, da ambobda: `vai Cvenda, vai Cvenda, hoi wmin-
vidre Sen Cuen Tana iyav, Ramenica dRe iyvnes, xolo aw raA dao; sanam CvenTan iyav, Rameebic naTeli iyo CvenTvis; axla
gangueSore, dRenica Rame arian”. amas da amissa umravlessa ki, roca gangveSore, dReebic Rameebad gveqcnen~. amas da
KmiTa sawyalobeliTa ityodes da anazdaiTsa mas daqcevasa da amaze umetess ambobdnen sabralo xmiT da uecar daRupvasa
ukuanaAsknelsa oblebasa etyebdes. da viTarmca ara iglov- da daoblebas mosTqvamdnen. da rogor ar eglovaT; oTxmoc
des, rameTu oTxmeocsa sulsa erTi winamZRuari hyva sulisa suls erTi winamZRvari hyavda, sulieradac da xorciela-
da KorcTaA, viTarca zemo vTqu, romelTa marjuene da mar- dac; im oblebs, romelTac jer marjvena da marcxena ar
cxene ara uwyodes, da winamZRuari eseviTari, viTari TYT iyo,
icodnen, rogorc zemoTac vTqvi. Tanac, hyavdaT iseTi di-
da esreT meysa Sina uwinamZRro iqmnnes! da ese sada folocTa
debuli winamZRvari, rogoric Cveni beri iyo, da erT wam-
Sina samefoAs[a]Ta daRacaTumca qvisaA vis aqunda guli da an-
damatisa moego suli, garegan sazRvarTa bunebisaTa gansru- Si uwinamZRvrod darCnen; umweod darCnen dedaqalaqis
li, viTarmca ara ixilva yovliTurT dawyluli, moulodebe- quCebSi; qvis gulic rom hqonodaT da rkinis suli, adami-
lisa amis smenisagan aRZruli da bunebiTisa tkivilisagan siR- anis bunebis sazRvars gadacilebuli, rogor SeiZleboda,
rmed mwuxarebaTa STasruli. am moulodneli gansacdels mwuxarebis siRrmeSi ar Cae-
aramed, eha ubadrukebaA Cemi, viTarisa-Ra JamisaTYs davi- yara isini!
marxe yovlad sawyalobeli da viTari-Ra wina edva Wirveul- vai Cems ubedurebas, es ra dromde SemovrCi, sawyali
sa cxorebasa Cemsa sikudilsa miTxrobad, romeli-igi ara Ta- da sacodavi! Wir-varamiT savse Cemi cxovreba Turme imas
visa TYsisaTYs cxovel iyo, aramed RmrTisa.
miqadda, rom momeTxro sikvdili kacisa, romelic Tavisi
TavisaTvis ki ar cocxlobda, aramed RmrTisaTvis!1

1 Sdr. rom. 6:10

610 611
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XXVII. he, WeSmaritad daiZina ziarman angelozTaman mama- 27. diax, WeSmaritad! sikvdilis ZiliT daiZina ange-
man Cuenman, romelsa-igi friad uyuardiT Cuen da guwyalob- lozTa Tanasworma Cvenma mamam, romelsac Zalze vuyvar-
da, viTarca SvilTa WeSmaritTa, viTarca moqmedTa qristes diT da gvwyalobda, rogorc WeSmarit SvilT, rogorc
venaKisaTa, viTarca ZeTa morCilebisaTa.
qristes venaxis1 muSakT, morCilebis ZeT.
Seisuena zogadman moZRuarman Cuenman, queyanisa ange-
ganisvena Cvenma saerTo moZRvarma, amqveyniurma ange-
lozman da zecisa kacman, taZarman man qalwulebisaman, ubi-
woman, mravalferman man da mravalsaxeman sibrZneman sulisa- lozma da zeciurma kacma, ubiwoebisa da qalwulebis ta-
man, Kelovanman man, gulisKmis-myofelman da erTgulman qris- Zarma; mravalgvarma da mravalferma sulierma sibrZnem;
tes msaxurman, brwyinvaleman man Tualman qristes guamisa- qristes erTgulma msaxurma da gamocdilma xelovanma;
man, moTminebisa moRuaweman man, wyalobisa wyaroman da gan- qristes sxeulis2 brwyinvale Tvalma; moTminebiT moRvawem;
krZalulman uflisa Sjulis-mmarxvelman da fasis-sacavman mowyalebis wyarom, uflis Sjulis krZalulebiT damcvel-
man saTnoebisaman, romeli-igi sityYTa tkbil iyo da zraxvi- ma; saTnoebis saunjem, romelic sityviT tkbili iyo da sa-
Ta sawadel. da vin SemZlebel ars sityYT aRwerad, raodenni ubriT _ sasurveli. vin SeZlebs, aRweros, ramdeni da rag-
da rabamni saxelni mianiWna mas saRmrToman madlman yovelTa
vari saxelebi mianiWa mas saRmrTo madlma yovelive saTno
maT saqmiT aRsrulebiTa da yovelTa mociqulebr SeyuarebiTa!
saqmis aRsrulebiT da yoveli moyvasis SeyvarebiT, rom-
eha, eha, maradis sasurvelno, raA ars Cueni ese glaxakTa
amaT saidumloA da raA ars sibrZne ese RmrTisaA gamouTqume- liTac mociqulebs miemsgavsa.
li? eh, sasurvelno, ra aris Cveni, am glaxakebis saidumlo?
aw mindes cremlni ieremiaAs godebisani da ukueTu sxua- ra aris es sibrZne RmrTisa, gamouTqmeli?
manca vinme, sanatrelTa maT kacTaganman, sidide gansacdeli- damedinos cremli ieremias godebisa, da sxvaTaca, Tu
saA sadame igloa. aw moved Cuenda, N raqeel, dedao beniameni- vinme sanatrel kacTaganma odesme raime gansacdelis sidi-
so, stirode SvilTa SenTa da nugeSinis-ce-masa nu miiReb, de iglova. aw modi CvenTan, hoi, raqel, beniaminis dedav,
nu, viTarca beTlemisa yrmaTaTYs, rameTu igini RmrTisa Sei- daitire Seni Svilebi da nugeSiscemasac nu miiReb, ara ro-
wirnes, aramed yrmaTaTYs, romelni orsave sikudilsa Tuali-
gorc beTlemeli yrmebisaTvis (radganac isini RmrTisadmi
Ta xedven, sulisa da KorcTasa, da ara aqus nugeSinis-mceme-
Seiwirnen), aramed yrmaTaTvis, romlebic orive sikvdils
li, rameTu erTi aqunda da igica miefara. amaTTYs tirode, N
raqel, viTarmca ara arian. pirispir uyureben _ sulisa da xorcisas, _ da ara hyavT
nugeSismcemeli, radgan erTaderTi hyavdaT da isic gauCi-
narda. amaTTvis itire, hoi raqel, TiTqos aRar arian.3

1 qristes venaxi _ bibliuri saxismetyvelebiT qristes ekle-


sias moaswavebs.
2 qristes sxeuli _ igulisxmeba wminda eklesia.
3 Sdr. mT. 2:18

612 613
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo me esreT vityodi ZmaTa mimarT CemTa da yrmaTa moZ- me ki amas vambobdi Cemi Zmebisa da Cemi moZRvris yrmaTa
Rurisa CemisaTa: “vaA me, vaA me, Zmano Cemno patiosanno, aw da- mimarT: `vaime, vaime, Cemo patiosano Zmebo, daixSo piri,
gueKSa piri igi, romeli guawurTida Sjulsa uflisasa dRe romelic dRedaRam gvwvrTnida uflis SjuliT. wavida
da Rame, warvida gonebisa ganzraxvaA, WeSmaritad RmrTisa mi-
Cvengan gonebis ganzraxva, romelic WeSmaritad RmrTisa-
er aRZruli, dawuxna Tuali igi marTliad mxedveli da gan-
gan iyo aRZruli. daixuWnen Tvalni, gamWriaxad da marTe-
marCeveli keTilsa borotisagan da umjobessa udaresisagan,
dadumnes bageni igi mcvelni Sjulsa uflisasa, Seikra enaA bulad mxedvelni, gamrCevelni keTilisa borotisagan, um-
igi oqrosityuaA da saRmrToTa brZanebaTa KmamaRlad mRaRa- jobesisa _ uaresisagan. dadumdnen bageni, uflis Sjulis
debeli da brwyinvaled mTargmneli RmrTiv-sulierTa wig- damcvelni; Seikra ena, oqrovanad moubari da RmrTis brZa-
nTaA, dayudna Keli igi Suenierad mwerali, romliTa gananaT- nebaTa xmamaRali mRaRadebeli, brwyinvaled mTargmneli
lna eklesiani Cuenni, dadges ferKnica igi Suenierni, ganka- RmrTivsulieri wignebisa. gaCerda xeli, mSvenierad mwe-
fulni RamisTevaTa Sina zedgomiTa, dayudna gonebaA igi rali, romlis qmnilebebmac gaanaTles Cveni eklesiebi;
mxilveli da siRrmeTa sulisaTa gamomeZiebeli, daifara mi- dadgnen mSvenieri fexebi, RamisTevis locvebze dgomiT ga-
wasa Sina guami wmidaA, moRuawebisa SromiTa ganleuli.”
leulni; miiZina gonebam, romelic sulis siRrmeebs gamoe-
xedavTa, Tu viTar arian saqmeni Ceunni? meneba, ukueTum-
Ziebda1; miwam dafara wminda gvami, SromiTa da moRvaweo-
ca SesaZlebel iyo ganZlierebad uZlurebaA Cemi da amaRle-
bad simaRlesa amas Tana gansacdelisasa da aRtevebad Kmisa biT galeuli~.
raAsame vnebisa amis Semsgavsebulisa, viTarca yves obolTa maT xedavT, rogor motrialda Cveni saqme? mindoda, Tu Se-
da KmiTa maRliTa gansacdelsa mamisasa igloves. aramed raA- saZlebeli iqneboda, Zala mimeca Cemi uZlurebisaTvis, av-
me vyo, gina viTar vaiZulo enasa msaxurebad sityYsa, rome- maRlebuliyav am gansacdelis simaRlemde, da am tanjvis
li-igi gansacdelisa amis mier, viTarca mZimiTa raATme sak- Sesaferisi xma amomeSva, rogorc es oblebma qnes, da maRa-
rveliTa rkinisaATa, Sekrul ars? anu viTar aRvaRo piri, ut- li xmiT igloves gansacdeli mamis daRupvisa; magram ra
yuebiTa Sepyrobili, viTar aRuteo KmaA vnebiTa da godebiTa meqna? _ rogor vaiZulo ena, sityvaTa warmoTqmas emsaxu-
Zalisa TYsisagan daKsnili, viTar aRvixilne Tualni sulisa-
ros, Tuki igi am gansacdelis mier TiTqosda mZime rkinis
ni, gansacdelisa amis almuriTa dabnelebulni? vinmca gan-
borkiliTaa Sekruli! rogor gavxsna piri, umetyvelobiT
mibnia ukuni ese da wyudiadi mwuxarebisa bneli da miCuenamca
Sepyrobili? rogor amovuSva tanjvisa da godebis xma, ro-
melsac sruliad gamolevia Zala? rogor gavaxilo suli-
eri Tvalebi, romlebic am gansacdelis nisliT dabnele-
bula? vin ganmibnevs mwuxarebis am wyvdiadsa da ukuneTs,
da vin miCvenebs siwmideSi gabrwyinebul mSvidobis

1 Sdr. 1 kor. 2:10

614 615
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

siwmidesa Sina brwyinvale igi naTeli mSYdobisaA? anu vinaA naTels? saidan mogvefinos Suqi mnaTobisa, Tuki Cveni mna-
moguefinos Cuen Saravandedi, vinaATgan dahKda mnaTobi Cueni? Tobi Caesvena?
eha boroti ese sibnele, rameTu mze, mnaTobi Cueni, dah- oh, es boroti sibnele! Caesvena mze, mnaTobi Cveni. ro-
Kda. eha, viTarRa iqmnnes Cuenda adgilsa amas winaukumo sit-
gori iqneba amieridan Cveni sityvebi da saqmeebi? _ aqamde
yuani Cuenni da saqmeni, aw da pirvel amissa, rameTu pirvel,
meqorwineTa msgavsad vixarebdiT, axla ki, gaubedurebul-
viTarca meqorwineni, ganvscxrebodeT, xolo aw, viTarca saw-
yalobelni, glovisa amisTYs sulT-viTquamT. ni, gloviT vRafavT suls.
anu Tu mcire arsa Cuen zeda mowevnuli ese boroti, anu nuTu mcirea Cvenze moweuli es ubedureba? nuTu ama-
amaod nu vityebTa da ganviwirviT, anu Tu ufroAs-Ra ver miv- od movTqvamT da vqviTinebT? _ rac ar unda avamaRloT Cve-
swuTebiT Tavsa amis vnebisasa, daRacaTu ufroAs aRvamaRlneT ni xma da sityva, ver mivwvdebiT Cveni zaralis simaRles.
sityuani da Kmani Cuenni? maS, SegvawieT, Zmano, SegvawieT sibralulis cremlni,
guavasxeniT ukue, Zmano, guavasxeniT cremlni wyalobi- radganac, rodesac Tqven ixarebdiT, am sixaruls Cvenc vi-
sani, rameTu odes-igi ixarebdiT Tquen, sixarulsa Tquensa ziarebdiT. Tqven ki amis sanacvlod Cveni mwuxareba gai-
geziareni Tquen. aw ukue momageT Cuen boroti ese nacvali.
ziareT. `moxarulTa Tana sixaruli~1 mogeciT Cven; Tqven
sixaruli moxarulTa Tana mogueciT Cuen, tirili mtiralTa
ki `mtiralTa Tana tirili~2 mogvizReT. cremls Rvrida
Tana momizReT Cuen. cremlooda odesme ucxoTesli igi eri
mamaT-mTavrisa iakobisTYs, da ucxoA igi gansacdeli, viTar- odesRac ucxo eri iakob mamaTmTavrisTvis, da ucxo gan-
ca TYsi, ganesakuTra, rameTu igi Semdgomad sikudilisa ZeTa sacdeli gaeTavisebina. sikvdilis Semdeg Svilebma igi eg-
misTa egYpt iT gamoiyvanes da yoveli igi eri ucxoA amis gan-
egYptiT viptidan gamoiyvanes, da mTeli ucxo eri, ucxo qveyanaSi,
sacdelisaTYs ucxosa Sina queyanasa ocdaaT dRe da ocdaaT ucxo gansacdels ocdaaTi dRe da ocdaaTi Rame iglovda;
Rame iglovda mis zeda da mwared godebda da tiroda. tiroda da godebda mwared.
“aw ukue, Zmano, emsgavseniT ucxoTeslTa maT, Zmani ege Cu- miemsgavseT Tqvenc, Cveno Zmano da naTesavno, im ucxoe-
enni da naTesavni, zogad iyo maSin ucxoTa da TYsTa tirili, lebs! saerTo iyo maSin ucxoTa da TavisianTa tirili; sa-
zogad iyavn awca, da rameTu glovaAca ese da mwuxarebaA zo-
erTo iyos axlac, radgan Cveni glova da mwuxareba saer-
gad ars, amisTYsca, aha esera, viTarca saxilvelsa Sina war-
Toa. amitomac win warmovmdgarvar, TiTqosda TeatrSi vi-
moviCinebi da wina-vpirob da vRaRadeb gansacdelisa amis sim-
Zimesa da vityY “gwyalob Tquen, gwyalob, Svilno da mowa- yoT, da gansacdelis simZimes vRaRadeb, da sityviT win vuZ-
feno amis tkbilisa da saxierisa mamisano, xolo aw mwared da- Rvi mgloviareebs da vambob: `mewyalebiT Tqven, mewyale-
oblebulno, mcired aRyuavebulno, xolo aw mswrafl daW- biT, am tkbili da sayvareli mamis Svilno da mowafeno, aw
nobilno, brwyinvaled ganaTlebulno da borotad dabnele- mwared daoblebulno; mcired gaSlilo kvirtebo da gaS-
bulno”. lisTanave damWknarno; brwyinvaled ganaTlebulno da bo-
rotad dabnelebulno~.

1 Sdr. rom. 12:15


2 ix. iqve

616 617
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

aramed, eha, rabam keTil iyo vidre aqamomde gzaA sityYsa eh, aqamde ra keTili iyo gza Cveni sityvisa; ra sanat-
CuenisaA da, eha, rabam sanatrel iyo, ukueTumca amas pirsa ze- reli iqneboda, amaze rom dasrulebuliyo Cveni moTxro-
da dasruldeboda moTxrobaA Cueni. xolo amieriTgan raA “mo- ba!
uwodeT dedaTa mtiralTa”, viTarca ityYs ieremia, rameTu
amis Semdeg ki motiral dedakacebs unda movuwodoT,
gansacdelTa da mwuxarebaTa mier Sepyrobilisa da aRvsebu-
ieremias sityvisamebr1, radgan gansacdeliTa da mwuxare-
lisa gulisaA sxYTa saxiTa nugeSinis-cemaA SeuZlebel ars,
ara Tu cremlTa mier da sulTqumaTa aRsubuqnes1. uteveT biT Sepyrobil gulTa nugeSiscema sxva saxiT SeuZlebelia,
ukue, nugeSinis-mcemelno, uteveT da nu ganamravlebT nu- Tu cremliTa da moTqmiT ar Semsubuqda. maS, miuSviT, nu-
geSinis-cemasa, raATa wrtialad da mwared igloon obolTa geSismcemelno, miuSviT oblebi, da nugeSis sityvebs nu-
amaT da gulisKma-yon daWirvebaA ese, romeli dahWirda maT, Rar etyviT, raTa mwared da gulgamgmiravad iglovon; ga-
daRacaTu ara gamoucdel arian ganSorebasa missa RuawlTa iazron is Wiri, romelic maT moevlina, moRvawis Rvawls
maT mier moRuawisaTa da CueulTa, rameTu gaKsovs, ganaRa Tu daCveulebs; Cemma Tqmulma sityvam xom gamcno da mogiT-
viTar Tquenda momarT Tqumulman aman sityuaman Cuenman Ru- xro Tqven Rvawli am amaRlebuli kacisa!
awlni igi maRlisa mis kacisani migiTxrna Tquen?
damwuxrdnen odesRac israitelnic, rodesac zecaSi
mwuxare iqmnnes odesme israHlitelnica, raJams-igi aRi-
iqna aRtacebuli elia, magram am ganSorebaSi nugeSs scem-
taca zecad elia, aramed nugeSinis-scemda ganSorebasa missa
elise, xaleniTa moZRurisaATa Semkobili, xolo aw salmobaA da maT elise, moZRvris xaleniT Semkuli; Cveni tkivili
ese zeSTa ars kurnebisa, rameTu elia amaRlda da elise ara ki kurnebas ar emorCileba; radganac Cveni elia amaRlda
daSTa. uwyi, rameTu ara umecar xarT sityuaTa maT da KmaTa zecad, da elise ar dautovebia.
ieremiaAsTa, romelTa-igi ityoda godebiT mooKrebisaTYs vici, rom gsmeniaT ieremias xmani da sityvani, romel-
ierusalHmisa, rameTu sxuaTa maT Tana glovaTa misTa eseca sac igi ierusalimis aoxrebis gamo ityoda, da sxva glo-
SesZina da Tqua, viTarmed: “gzani sionisani iglovdiTo”. da vas esec daurTo, rom Tqva: `gzani sionisani iglovdiTo~2.
ese sityuaA maSin iTqua mis mier. xolo aw Cuen zeda aResru- es sityvebi maSin iTqva, dRes ki Cvenze aRsrulda; radgan,
la, rameTu raJams ganiTquas hambavi ese sagloeli, maSin aRiv-
rodesac es sagloveli ambavi euwyeba, udabnoTa gzebi
snen gzani udabnoni godebiTa mglovareTaATa da mowafeni mis-
mgloviareTa godebiT aivseba; misi mowafeni, Sewuxebul-
ni Sewuxebulni mwuxarebiTa Kmasa mas ninevelTasa aRuteveb-
den da ufroAs-Ra umetes maTsa tkivneul iyvnen da sawyalo- ni, ninevelTa xmas amouSveben, da maTze ufro sawyali da
bel, rameTu godebaman maTman SiSi igi daqcevisaA dahKsna. xo- tkiviliani Seiqnebian, radganac ninevelebs maTma godebam
lo amaT borotTa daKsnisa arca erTi aqus sasoebaA TYsTa amaT ganadgurebis SiSi ganuqarva, xolo amaT _ Wirisagan Ta-
godebaTa mier. vis daRwevis araviTari imedi ara aqvT, rac ar unda mwa-
red godebdnen.

1 ier. 9:17
1 amaze wydeba D. 2 god. ier. 1:4

618 619
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

vici sxuaAca raAme godebaA ieremiaAsi, Semsgavsebuli wig- vici ieremias sxva godebac, fsalmunTa wigns mimsgav-
nsa fsalmunTasa, romeli-igi wartyuenvisaTYs israHlTaAsa seuli, romelic israitelTa datyvevebis gamo warmoTqva:
Sehmzada, rameTu ityYs, viTarmed: “ZewnTa zeda davhkideniT `ZewnTa zeda davhkideniT orRanoni Cvenni~1, rameTu du-
orRanoni Cuenni”, rameTu dumilisa mier TavTa TYsTa Tana da
miliT TavianT TavTan erTad orRanonic2 dasajes. am go-
orRanonica TYsni dasajnes. amas ukue godebasa meca ganviCe-
debas axla mec gaviTaviseb da maTze metad viglov, radga-
meb aw da viglov ufroAs maTsa, rameTu vzi mdinareTa zeda
codvisaTa da maTgan wiaRmyvanebeli Cemi ara maqus. da orRa- nac vzivar codvis mdinareebze3, da gaRma, samSvidobos gam-
noTa wignTa saRmrToTasa davhkideb dumilisa ZewnTa, rame- yvani aRar myavs; saRmrTo wignTa orRanoebs (sakravebs)
Tu ityYs mociquli pavle: “ukueTu Targmani ara iyos, mkiT- davkideb dumilis Zewnaze4, radganac mociquli pavle am-
xveli dumeno”. rameTu Zewni xe ars unayofoA da vinaATgan bobs: `Tu Targmani (ganmmartebeli) ar iqneba, mkiTxveli
dacYva tkbili igi cxorebisa Cuenisa nayofi, ara Zewn viqmne- gaCumdeso~. radganac Zewna unayofo xea, da Tu Cveni cxov-
niTa unayofo? he WeSmaritad. da uqmad da uZravad orRanoni rebis tkbili nayofi Zirs Camocviva, gana unayofo Zewnad
igi metyuelebisa Cuenisani dumilisa mier SeSaTa zeda dav- ar gadaviqceviT (oh, WeSmaritad!), da uqmad da uZravad
hkideniT.
ar davkidebT boZebze Cveni metyvelebis organoebs?
xolo ara vin ars, romelmanca moiRo nawueTi erTi wyli-
aravinaa, romelic moitanda erT wveT wyals da gamig-
saA da ganagrila enaA Cemi salmobieri da Semwuari cecxliTa
mwuxarebaTaATa. warKda SuenierebaA igi sawadeli, dadumna rilebda enas, mwuxarebis cecxliT damwvarsa da dada-
KmaA igi savse sitkboebiTa, daiyvnes bageni igi RmrTiv-brwyin- guls. daiRupa is sawadeli mSveniereba, dadumda sitkbo-
valeni, aRfrinda madli igi ganmabrZnobeli Cemi: sada arian ebiT savse xma, daikumnen RmrTivbrwyinvale bageni; ze-af-
Tualni, zecisa saidumloTa mxilvelni, sada arian yurni igi, rinda madli, CvenTvis sibrZnis momniWebeli.
saRmrToAsa mis Kmisa msmenelni, sada ars enaA igi wmidaA, tkbi- sadRa arian is Tvalebi, zecis saidumlos rom uWvret-
lad maswavleli codvilTaA sinanulsa, sada ars tkbili igi dnen! sadRa arian is yurebi, saRmrTo xmas rom ismendnen!
myudroebaA TualTa misTaA, sada ars wesieri igi dumili ba- sadRaa is wminda ena, romelic tkbilad aswavlida cod-
geTa misTaA, sada ars sawadeli igi marjuene misi, romeli kur-
vilT sinanuls! sadRaa misi Tvalebis tkbili myudroeba,
Txevasa mas pirisasa sasurvelTa maT TiTTa TYsTa juaris-we-
sadRaa bageTa misTa wesieri dumili! sadRaa misi sawade-
riTa dahbeWdvida?
li marjvena, romelic piris mier gamoTqmul kurTxevas
sasurvel TiTTa mier jvrisweriT dahbeWdavda5 xolme!

1 fs. 136:2
2 orRano _ sakravi, musikaluri instrumenti.
3 Sdr. fs. 136:1
4 Zewna _ Cinari, tirifis xe.
5 dabeWdva _ jvris gadasaxva.

620 621
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XXVIII. aramed aw gevedrebi, SemaSrveniT me cremlni Cemni, 28. magram gevedrebiT, SemiSreT cremlebi; Semawyve-
daacxrveT godebaA Cemi, rameTu vagrZnob, viTarmed ufroAs tineT moTqma da godeba, radganac vgrZnob, rom glovis je-
jerisa ganval sazRvarTagan glovisa da vnebisa amis simZimi- rovan sazRvars gadavcdi da am vnebis simZimiT dedakacebs
Ta dedaTa mivemsgavsebi.
vemsgavsebi.
aramed movediT amieriTgan da ganusuenoT sasmenelTa
maS, amieridan, modiT, davasveneb Tqvens smenas obol-
TquenTa glovisagan da godebisa obolTaAsa da maSuralTa
da saRmrToTa TxrobaTa da nugeSinis-cemisa sityuaTa mimarT Ta glovisa da godebisagan, da saRmrTo saubriTa da nuge-
mivaqcio gonebaA Tqueni, daRacaTu raqel RaRadebs, romel SiscemiTi sityviT sxva mxriv mivmarTav Tqvens gonebas; Tum-
ars eklesiaA, da Kmobs Zlierad da godebs daoblebisaTYs ca ki raqeli (am saxeliT eklesias movixseniebT) mainc Ra-
SvilTa TYsTaAsa. Radebs, Zlierad xmianobs da godebs Tavis SvilTa daob-
vinaAca jer-ars, raATa amieriTgan movaqcio afraA sit- lebisaTvis.1
yYsa CemisaA da saeklesioni sityuani aRmovTqune, rameTu ara amitomac sasurvelia, movabruno Cveni saubris afra
migueRo Cuen moZRuari Cueni, arca warvida Cuengan, aramed sxva mxares da saeklesio sityvebi warmovTqva, radganac
Soris Cuensa mdgomare ars, daRacaTu Cuen ara vxedavT mas.
moZRvari Cven mainc ar dagvikargavs, arc wasula igi Cven-
da wmidasa mas Sina wmidaTasa Sevida mamaA Cueni da Sinagan
gan, aramed isev Cven Soris dgas, Tumca Cven mas ver vxe-
kretsabmelisa, sada-igi winamorbedad Cuenda Sevida qriste,
daRacaTu dauteva kretsabmeli igi KorcTa TYsTaA, aramed davT. wmidaTa-wmidaSi Sevida Cveni mama, kretsabmelis2
arRara saxiT da igaviT hmsaxurebs zecierTa maT, aramed TYT SigniT, sadac Cvens winamorbedad Sevida qriste.3 Tumca
mas xatsa saqmeTasa ganicdis arRara sarkiTa da saxiTa, aramed datova ki Tavisi sxeulis kretsabmeli, magram ukve saxiTa
pirsa RmrTisasa piris-pir xedavs da meox ars CuenTYs winaSe da igaviT ki aRar emsaxureba zecierT, aramed saqmeTa xats
missa SvilTa da mowafeTa TYsTaTYs da iTxovs mitevebasa uSualod Sescqeris; ukve aRar sarkiTa da saxiT ganicdis,
codvaTasa. aramed RmerTs pirispir umzers da mis winaSe Suamdgom-
ganiZarcuna ukue tyavisa igi samoselni da rameTu samoT- lad dgas Tavis SvilTa da mowafeTaTvis da codvaTa Sen-
xisa mkYdrTa arca Tu eKmarebian eseviTarni samoselni, ara-
dobas iTxovs.
med igi samoselni hmosian mas, romelni-igi siwmidiTa cxo-
gaiZro tyavis samoseli4, radgan samoTxis mkvidrT arc
rebisa TYsisaATa uqsovna Tavsa TYssa da moixuna RmrTisagan.
sWirdebaT amgvari samoseli, aramed is samoseli acviaT,
romelic Tavisi cxovrebis siwmidiT mouqsoves TavianT
Tavs, da RmrTisagan miiRes.

1 Sdr. mT. 2:18


2 kretsabmeli – farda, romelic hfaravs taZris wmindaTa wmin-
da nawils – sakurTxevels.
3 Sdr. ebr. 6:19-20
4 Sdr. dab. 3:21

622 623
1
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

WeSmaritad, eseviTarisa amis kacisa sikudili pariosan ars namdvilad, amgvari kacis sikvdili pativiTaa Semosi-
winaSe RmrTisa da ufroAs-Ra arca Tu sikudil ars, aramed li RmrTis winaSe.1 metic, es sikvdili arcaa, aramed im
ganxeTqaA sakrvelTaA, viTarca weril ars, viTarmed: “ganxeT- jaWvebis damsxvreva, romelzedac weria: `ganxeTqen sak-
qen sakrvelni Cemni”.
rvelni Cemni~2.
gantevebul iqmna sYmeon da ganTavisuflebul iqmna sak-
gantevebul da gaTavisuflebul iqna svimeoni xorcis
rvelTagan KorcTaAsa, sabrKe Seimusra, xolo siri aRfrinda,
dauteva egYpte, romel ars, cxorebaA ese nivTieri, da wiaR- (sxeulis) borkilebisagan. safrTxe Seimusra, xolo frin-
vlo ara Tu zRuaA igi mewamuli, aramed Savi ese da wyudiadi veli ze-afrinda; datova egvipte (anu xorcieli cxovre-
zRuaA amis sawuTroAsaA, Sevida queyanasa mas aRTqumisasa, ro- ba) da gaiara ara mewamuli zRva, aramed Savbneli zRva am
mel ars zecaTa ierusalHmi, mTasa mas zeda sibrZnis-metyue- wuTisoflisa. Sevida aRTqmis qveyanaSi _ zecaTa ierusa-
lebs RmrTisa Tana, wariKada Kamli sulisaA, da raATa saR- limSi; qorebis mTaze brZnulad saubrobs RmerTTan, gai-
mrToATa miT slviTa gonebisaATa wmidasa mas queyanasa Sina xada fexsacmeli sulisa3, raTa saRmrTo qceviT wminda mi-
univTod imoTxvides, romelsa-igi Sina ixilvebis RmerTi da waze usxeulod mimodiodes, romelSic Cans RmerTi; Tavis
TYsTa sakuTarTa xedavs da ganusuenebs.
rCeulebs uyurebs da gansvenebas aniWebs.
eseviTari nugeSinis-cemaA gaqundin Tquen, Zmano, romel-
aseTi nugeSi gqondeT Tqven, Zmano, romlebsac iosebis
ni-ege ZualTa iosebisTa queyanasa mas kurTxevisasa aRiyva-
nebT, ese igi ars Tquen, romelTa-ege guami wmidaA amis neta- Zvlebi kurTxevis qveyanaSi migaqvT4, ese igi am netari ka-
risaA mTawmidas wargyavs. 1 cis gvams mTawmidisaken miasvenebT.

1 fs. 115:6
2 fs. 115:7
3 Sdr. gamosl. 3:5
1 aqedan iwyeba D xelnaweri, pirveli furceli am xelnawerisa dazianebu- 4 Sdr. gamosvl. 13:19
lia.

624 625
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XXIX. xolo aw Jami ars Tqumad, Tu viTar iqmna warslvaA 29. axla ukve droa, mogiTxroT, rogor wavediT mTaw-
Cueni mTawmidas
mTawmidas, da kualad moKsenebad netarisa petre pat- midas, da movixsenioT netari petre patrikis mieri nuge-
rikisa, petrik-yofilisa nugeSinis-cemasa, da Semdgomad Siscema da daxmareba, romelic man Cven gagviwia.
RmrTisa moRuawebasa da Kelis-apyrobasa, romel Cuen zeda
rodesac Cveni wminda mamis suli sxeulidan gavida da
aCuena.
RmrTis winaSe wardga, maSinve vacnobeT wminda mama pat-
xolo viTarca ganvida KorcTagan wmidaA mamaA Cueni da
warvida winaSe RmrTisa, meyseulad vacnobeT wmidasa mamasa res, man ki, moZRvris moyvarem, da ufro metic, RmrTismoy-
petres, xolo man moZRuris-moyuareman, da ufroAs-Ra vTquT, varem, rogorc ki Seityo Cveni uecari daRupva, sastikad
Tu RmrTis-moyuareman, viTarca gulisKma-yo anazdaiTi ese daiWra suliT, magram mxneoba moikriba, saswrafod eaxla
da mlevani daqcevaA Cueni, iwyla sastikad suli misi, aramed mefes da es sakvirveli ambavi moaxsena: `wmindao mefeo, mSvi-
welni moirtyna da mswrafl Sevida mefisa da miuTxra sak- doba da maradiuli sixaruli iyos TqvenTan, Tqveni Svi-
Yrveli ese sasmeneli, viTarmed: “wmidao mefeo, Tquen Tana lebiTurT, is wminda beri, romelmac guSin oTxmoci suli
mSYdobaA da sixaruli saukunoA SviliTurT! xolo wmidaA igi CagabaraT, dRes Tavadve Cahbarda RmrTis xelebs, radga-
beri, romelman guSin oTxmeoci oboli Tquen Semogvedra, aw
nac gardaicvala. Sen, qveynis meufem, zecis meufesTan gah-
TYT igi KelTa RmrTisaTa Sevedrebul ars, rameTu miicva-
gzavne igi. guSin am dros Sengan iTxovda gantevebas1, dRes
la. Sen, queyanisa mefeman, zecisa mefisa warhgzavne. guSin
amas Jamsa Sen mier iTxovda gantevebasa, dRes, sakrvelTagan ki, Tavisi sxeulis borkilebisagan gaTavisuflebuli, ze-
KorcTa TYsTaAsa gantevebuli, zecisa navT-sadgurad Sevi- ciur navsadgurSi Sevida. guSin igi Sen gevedreboda Ta-
da, guSin Sen gevedreboda Sewyalebad obolTa TYsTa, xolo visi oblebis Sewyalebas, xolo dRes SenTvis evedeba mas,
dRes SenTYs evedrebis mas, romeli-igi mamaA ars obolTaA da romeli aris obolTa mama da msajuli qvrivTa da mefe am-
msajuli qurivTaA da mefe mefeTa queyanisaTaA”. qveyniur mefeTa~2.
esmnes raA sityuani ese RmrTis-msaxursa mefesa, gankYrda es rom moismina RmrTismsaxurma mefem, Zalze gaukvir-
friad da dadumna Jam erT. da merme Tqua samgzis: “didebaA da da erTxans gaCumda. merme samgzis Tqva: `dideba Rmer-
RmerTsa, didebaA RmerTsa, didebaA RmerTsa, rameTu sulni wmi-
Tsa; dideba RmerTsa; dideba RmerTsa, radganac wmindaTa
daTani KelTa Sina RmrTisaTa arian, viTarca amis netarisa be-
sulebi RmrTis xelSi arian, da maT Soris _ am netari be-
risani: netar xar Sen, N wmidao bero, romeli-ege warxued
winaSe RmrTisa, aramed vesav locvaTa SenTa wmidaTa, rameTu risa. netari3 xar Sen, hoi wmindao bero, romelic RmrTis
yoveli nebaA Seni keTilad aRvasrulo”. winaSe waxvedi; me ki Seni wminda locvebis Zalis imedi

1 ganteveba _ gaSveba; igulisxmeba mTawmidaze wargzavna (an,


SesaZloa, aq aqcenti keTdeba imaze, rom winadRiT giorgi ber-
ma Tavis mowafeebs svimeon RmrTismimqmelis locva _ `aw ga-
nuteve~ _ agaloba mefis winaSe).
2 igulisxmeba RmerTi (Sdr. fs. 67:6)
3 netari _ bednieri, sanatreli, Sesanatri

626 627
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

da meyseulad brZana moRebad pitaki, romeli-igi mas wmi- maqvs, rom Seni yoveli neba-survili zedmiwevniT aRvas-
dasa KeliTa TYsiTa mieca. xolo weril iyo esreT, viTarmed: rulo~.
“wmidao mefeo, ege obolni, viTarca Suenis RmrTis-moyua- da brZana, moetanaT werili, romelic mas berma gadas-
rebasa Sensa, egreT Seiwyalen da daarCinen mlocvelad su-
ca Tavisi wminda xeliT. masSi ewera: `wmindao mefeo, es
lisa Tquenisa da SvilTa TquenTa mzegrZelobisa. da monas-
oblebi, rogorc Sens RmrTismoyvarebas Sehferis, ise Se-
tersa mTawmid isasa
mTawmidisasa
isasa, salocvelsa Tquensa, oqrobeWedi Se-
uqmen, dasamtkicebeli yovelTa oqrobeWedTaA, raATa yovli- iwyale1, da Seinaxe Tqveni sulisaTvis da Tqveni Svilebis
TurT Tavisufal da Seuval iyos, da obolni ese izardebo- mzegrZelobisaTvis mlocvelad, da TqvenTvis mavedrebel
din mas Sina da yovelni mkYdrni misni gilocviden vidre uku- mTawmidis monasters oqroTi dabeWdili sigeli moumza-
nisamde”. de, romelic yvela Zveli sigelis damamtkicebeli iqneba,
raTa, es monasteri savsebiT Tavisufali da Seuvali iyos,
ese raA aRmoikiTxes da gulisKma-yo mefeman Zali saqmi- da es oblebic iq izrdebodnen, da yoveli misi mkvidri
saA, mswrafl ubrZana protonotarsa TYssa Seqmnad orTa oq- TqvenTvis loculobdes ukunisamde~.
robeWedTa, mtkiceTa da SeucvalebelTa: erTsa, viTarca wmi-
es rom waikiTxes, da mefe mixvda saqmis arss, Tavis pir-
daA beri vedrebul iyo, dasamtkicebelsa yovelTa oqrobe-
vel mdivans ubrZana, moemzadebina ori sigeli oqrobeW-
WedTasa, romeli-igi winaaRudgebis da gare-ukun-aqcevs,
ukueTu raAme visme enebos amis wmidisa lavrisa vnebad, sir- diT _ mtkice da ucvleli dokumentebi; erTi maTgani _ ro-
cxYliTa aRavsebs; da erTi oqrobeWedi obolTa amaT Seuqmna, gorc wminda beri sTxovda _ Zveli sigelebis dasamtkiceb-
raATa aravin ikadros maTi monastriT ganyvanebad, gina sxuad lad, romelic win aRudgeboda da ukuaqcevda yvelas, vinc
radme vnebad, aramed raATa izardebodin monastersa Sina, vi- am wminda lavrisaTvis raime vnebis miyenebas inebebda, da
Tarca Svilni da mkYdrni wmidisa eklesiisani. sircxviliT aRavsebda maT; xolo meore oqrobeWedi im
da ese ornive oqrobeWedni moscna netarsa petres da ke- obolTaTvis gaamzada, raTa aravis gaebeda maTi gayvana mo-
reonebi did-didebi da sanTlebi friad da sakumeveli surne- nastridan, an sxva raime mxriv vneba, aramed raTa cxovrob-
li mravlad, muSkatroani da alvaA. ese yoveli moiRo
dnen da ikvebebodnen monasterSi, rogorc Svilni da mem-
kvidreni am wminda eklesiisa.
orive es oqrobeWdiani sigeli misca mefem netar pet-
res, agreTve didi kereonebi2 da sanTlebi da surnelova-
ni sakmeveli didZali, muSkatroani3da alva4. yovelive es

1 Sewyaleba _ wyalobis micema.


2 kereoni _ kelaptari, didi sanTeli.
3 muSkatroani – muSkiT (surnelovani nivTierebiT) Sezavebu-
li.
4 alva _ surnelovani zeTi, mironi.

628 629
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

patiosanman berman petre, rameTu ebrZana mefesa, viTarmed: Caibara patiosanma petre berma, romelsac mefem ubrZana:
“yovelive ese mkerdsa missa zeda wmidasa dadev da SendobaA `yovelive es mis wminda mkerdze dade da Sendoba iTxove
miTxove, viTarca cxovelisagan, da arqu esreT, viTarmed: “aha CemTvis, rogorc cocxali moZRvrisagan, da uTxari ase: aha,
esera brZanebaA Seni aRmisrulebies ufroAs Txovisaca Senisa
Seni brZaneba gadaWarbebiT Semisrulebia; axla ki geved-
da aw gevedrebi, nu damiviwyeb winaSe RmrTisa”.
rebi, nu damiviwyeb RmrTis winaSe~.
xolo mo-raA-vida petre, da brZanebaA ese mefisaA aRas-
rula. xolo TYT Tu rasa ara iqmoda, anu rasa ara ityoda petre rom movida, aRasrula mefis brZaneba. Tavad ki
guamsa zeda mis wmidisasa, da viTarca cxovelsa esreT emdur- ras ar eubneboda wminda beris gvams! rogorc cocxals, ise
voda, da ferKTa misTa cremliTa daaltobda. da ukueTumca emdureboda, mis ferxT cremliT asvelebda. rom ar vSi-
ara meSinoda, nuukue ZliT mcired-raAme daSretili igi sa- Sobde, _ vaiTu, godebis mimqrali cecxli kvlav avagizgi-
Kumili godebisaA kualad aRvagzna da Segawuxne yovelni- zo da yvelani SegawuxoT, _ am netari kacis tkiviliT sav-
vemca, amis netarisa kacisa sityuani lmobierni da cremlni se sityvebsa da mxurvale cremlze mogiTxrobdiT, magram
mKurvaleni cremliT migiTxren, aramed virCie wuT erT gan- erTi wuTiT Tqveni mosveneba avirCie.
suenebaA Tqueni.
sanam Cven ase viyaviT da wminda gvami Cvens winaSe ido,
xolo esreT raA viyveniT da wmidaA igi guami winaSe idva,
movida erTi dedakaci, wminda beris mowafe, farsmanisa da
mas oden Jamsa moiwia dedakaci vinme, mowafe amis wmidisaA,
daA farsmanisi da CorCanelisaA, romeli ver ewifa xilvasa mis- CorCanelis da, romelmac cocxals ver mouswro. da roca
sa, vidreRa cocxal iyo wmidaA igi. ese mo-raA-vida, mravli- movida, mravali cremliT daasvela misi wminda fexebi, mwa-
Ta cremliTa da godebiTa daaltvna wmidani ferKni misni da red godebda da, rogorc cocxals, samduravs eubneboda:
mdurviT etyoda wmidasa mas, viTarca cxovelsa: “N wmidao, `hoi, wmindao, es ra miyav me ubedurs; ramdeni ram mqonda
raA-ese miyav me, ubadruksa amas, rameTu mqondes mravalni gu- gasandobi, radgan didi xania, rac Seni wminda saxe ar mi-
lis-sityuani, rameTu mravliT JamiTgan ara mexilva wmidaA naxavs!~
piri Seni”. ase, friad Sewuxebuli da mgloviare wavida Sin, da-
da esreT friad Sewuxebuli da mglovare warvida saxed
wera Tavisi aRsareba, beWedi daado da meore dRes rom mo-
TYsad da dawerna yovelni gulis-sityuani TYsni da dahbeW-
vida, micvalebul moZRvars daado igi mkerdze. aseve sur-
da mas zeda. da xvalisa dRe kualad movida, moiRo wigni igi
da dadva mkerdsa zeda mis wmidisasa da sakumeveli surneli nelovani sakmeveli da mravali sanTeli, xolo ZmaTaTvis
da sanTeli mravali da ZmaTaTYs evlogiaA nugeSinis-saceme- evlogia moitana nugeSiscemisaTvis. kvlav mravali crem-
lad. da kualad mravliTa cremliTa ambors-uyo ferKTa mis- liT eambora mis ferxT, tkiviliT savse sityviTa da ox-
Ta da lmobieriTa sityYTa da sul-TqumiTa sulisaATa viTar- vriT cocxaliviT emdureboda wminda mamas. Semdeg aiRo
ca cxovelsa emdurvoda wmidasa mas. da wigni igi aRiRo da Tavisi aRsarebis werili, momca me da miTxra: `cremliT
momca me da mrqua esreT, viTarmed: “cremliT gevedrebi, Zmao gevedrebi, patiosano Zmao, wmindis jibeSi Cade es weri-
patiosano, raATa faragsa Sina wmidisasa STasdva ege, da me li, da mwams, wminda mama aRxocs, rac aq weria, da momite-
mrwams RmrTisaA, viTarmed wmidaman aman, raA-igi wignsa amas
vebs Cems codvebs~. cremliT dasvelebuli dedakaci

630 631
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

sweria, ahKocos da momiteos”. da esreT cremliTa Sesuarul- eambora wmindis xels, TiTqos kurTxeva miiRo misgan, ox-
man ambors-uyo Kelsa missa wmidasa da ikurTxa misgan, da sul- vriTa da cremliT wavida Sinisaken. me ki, misi brZanebisa-
TqumiT da cremliT warvida saxed TYsad. xolo me moviRe mebr, werili wminda mamis jebeSi Cavde.
mcnebisa misTYs da STavsdev faragsa Sina mis wmidisasa.
yovelive amis Semdeg misi wminda gvami ulpobeli xi-
xolo Semdgomad amis yovlisa STausueneT guadrucsa Si-
sagan damzadebul kuboSi CavasveneT da RmrTis nebiT mTaw-
na, Semzadebulsa ZelTagan ulpolvelTa, wmidaA igi guami misi
da nebiTa RmrTisaATa warmovemarTeniT zRYT mTawmidas
mTawmidas. da midisaken gavemarTeT zRviT. roca mivaRwieT adgils, ro-
viTarca moviwieniT adgilsa mas, romelsa eqsamil
eqsamilii ewode- melsac eqsamili ewodeba, xmeleTiT gavagrZeleT gza si-
bis, KmeliT wamovediT siSorisaTYs gzisa da SiSisaTYs sar- Sorisa da sarkinozTa1 SiSis gamo. im adgils ki eqsamili
kinozTaAsa. xolo eqsamil
eqsamilii amisTYs ewodebis, rameTu ime- imitom ewodeba, rom im zRvidan am zRvamde eqvsi milia2
riT zRYT vidre amerad zRuamde equs equsii mil ion
ionii ars. esreT,
milion ase, rogorc vTqviT, xmeleTiT gaviareT eqvsi mili urme-
viTarca vTquT, KmeliT warmovediT, viTarca vTquT, equssa biT. erT, yvelaze ukeTes uremze davdeT kidobani3 Cveni
mas milionsa urmebiTa. xolo erTsa uremsa zeda yovelTa uf- wminda mamisa, yvela misi wigni da sakurTxevlis samsaxu-
roAssa davdgiT kidobani igi mamisa CuenisaA, wignni misni yo-
rebelni4, da ise gavemarTeT. am urems oTxive kuTxiT miv-
velni da sxuaA, raAca sakurTxevelisa samsaxurebeli iyo, da
yvebodiT, rogorc uflis Sjulis kidobans mihyvebodnen
warmovemarTeniT. xolo vidodeT esreT, rameTu oTxkerZo ga-
remodgomil viyveniT, viTarca pirvel kidobansa Sjulisa uf- udabnoSi israitelni. win miuZRodnen wvrili diakvnebi,
lisasa. xolo wina kerZo mividodes wulilni diakonni, xolo ukan _ mRvdlebi da sxva moxucebuli berebi, da ase, fsal-
ukuana kerZo mRdelni da sxuani moxucebulni berni; da es- muniT, galobiTa da sulieri SesxmiT5 vadidebdiT RmerTs
reT fsalmuniTa da galobiTa da sulieriTa SesxmiTa vadi- da vugalobdiT wminda mamas.
debdiT RmerTsa da wmidasa mas ugalobdiT. mcirewlovan ZmaTagan iyo erTi, yvelaze umcrosi, sa-
xolo ars wurilTa maT ZmaTa TanaA ZmaA erTi, yovelTa um- xelad panteleimoni, keTilad Sewyalebuli yvelas mwya-
rwemes iyo hasakiTa, saxeliT panteleimon, keTilad Sewyale- lobeli am wminda mamisagan. am yrmas siarulisas ekali Se-
buli yovelTa mowyalisa amis wmidisa mamisagan. amas yrmasa
erWo fexSi, radgan fexSiSveli midioda, da raki qvemoT
slvasa mas Sina aRecua ekali ferKsa, rameTu uKamuri iyo, da
daixara, raTa ekali gamoeZro, uremma uceb gadauara zur-
viTarca que dadrka, raATamca gamoiRo ekali igi, meyseulad
gardavlo uremman man zeda zurgsa CCYlisa mis yrmisasa. xo- gze. es rom vixileT, mware xmiT vikivleT da moTqma da ti-
lo Cuen, vixileT raA ese, vikrCxialeT KmiTa simwarisaATa go- rili movrTeT. didi areuloba Seiqna, yvelas gvegona, rom,
debiT da aRuteveT tirili. da iqmna amboxi didi, rameTu yo- araTu marto mokla, aramed, rogorc wvrili Wiayela, ise
velni vhgonebdiT, viTarmed ara Tu oden mokla, aramed, 1 sarkinozi _ arabi.
2 mili _ manZilis sazomi erTeuli. romauli mili – aTasi na-
biji.
3 kidobani _ yuTi (aq _ kubo).
4 samsaxurebelni _ ritualuri nivTebi.
5 Sdr. efes. 5:19

632 633
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

viTarca WiaA undoA, esreT ganwyYda, aramed eha zeSTa bune- gawyvita Suaze. magram aha, bunebaze aRmatebuli Sewevna
bisa Kelis-apyrobaA da SewevnaA RmrTisa saxierisaA da madli mowyale RmerTisa da im RmrTiskacis madli, romelic gar-
igi kacisa mis RmrTisaA, romeli Semdgomad micvalebisaca dacvalebis Semdegac icavs da xels umarTavs Tavis oblebs
scavs da Kelsa aRupyrobs TYsTa obolTa da swyalobs esreT! da swyalobs maT! rogorc vTqviT, im sazarelma uremma zur-
viTarca vTquT, uremman man sazarelman zeda zurgsa missa gze gadauara yrmas, is ki maSinve fexze wamodga. im adgils
gardavlo, xolo myis aRdga yrmaA igi da Cuen ganvixilevdiT rom vaTvalierebdiT, sadac uremma gaiara, yrmam gviTxra
adgilsa mas urmisasa. xolo igi ityoda: “miteveT, raATa eka-
_ `CamomecaleT, ekali unda amoviRoo~.
li ese amoviRo”.
gakvirvebiT vkiTxeT: `arc ki gtkiva zurgi?~ da gviT-
xolo Cuen vhkiTxevdiT, viTarmed: “da arca Tu gtkivis
xra: `verc gavige, uremma Tu gadamiarao~.
adgili igi?” xolo igi ityoda, viTarmed: “arca micnobies,
Tu uremman gardavlo Cem zedao”, rameTu wuT CCYli iyo da ai, madli im wminda gvamisa! _ ise Seamsubuqa mZime ur-
esreT ityoda. misTvali, rom Cvilma yrmam verc ki igrZno! axla ukve wa-
eha madli wmidisa mis guamisaA, viTar aRusubuqa sakYrve- mozrdilia igi da TviTonve mouTxrobs msmenelT am dide-
lad mZime igi urmis-Tuali, romel agrZnaca ver yrmaman man bul sakvirvelebas, da adidebs saswaulTa moqmed RmerTs,
mcireman. xolo aw ganmwYsebul ars da TYT miuTxrobs sak- da wminda mamis madlmosilebas qadagebs.
Yrvelsa amas didebulsa da adidebs RmerTsa, moqmedsa saswa- ase gadaviareT eqsamili, kvlav zRvaSi SevediT da, Rmr-
ulTasa, da madlsa wmidisa mamisa qadagebs. Tis SewevniT, myudro da saamo niaviT mTawmindamde mivaR-
esreT gardavleT eqsamil
eqsamilii , kualad zRuad SevediT da wieT. mTawmindelebma kargad migviRes, rogorc TavianTi Svi-
SewevniTa RmrTisaATa, niaviTa myudroATa da hamoATa mTaw- lebi, xolo wminda beri _ rogorc Tavisi mwyemsi da winam-
midas moviwieniT. xolo mTawmidelTa keTilad SegYwynar- ZRvari, radgan jer kidev mravalni iyvnen im netar berTa-
nes Cuen, viTarca Svilni maTni, xolo wmidaA ese, viTarca gan, romelnic misi mowafeni yofilan. ise moegebnen da pati-
mwyemsi TYsi da winamZRuari, rameTu wuT mravalni cocxal vi miagos yvelam, rogorc uwin _ Cvens did mamas eqvTimes,
iyvnes pirvelTa maT netarTa berTagan, mowafeni amis wmidi-
aseve sameufo qalaqidan momavals. mRvdlebma didi pativiT
sani, esreT wina miegebnes da pativ-upyres yovelTa, viTarca
Seasvenes eklesiaSi da wminda mamis eqvTimes samartvilos-
pirvel wmidasa mamasa Cuensa didsa efTYmes, mierve momaval-
sa qalaqiT sameufoAT. esreT pativiT tYrTuli mRdelTa mi- Tan1 dadges misi kidobani. erTma, rogorc mamam da moZRvar-
er eklesiad Seiyvanes da winaSe wmidisa mamisa efTYmis sa- ma (e. i. eqvTimem), da meorem, rogorc Svilma da mowafem (gi-
martYlosa dadges kidobani igi amis netarisaA. da erTman man, orgim), pirvelma _ samartvilodan, da meorem _ kidobnidan
viTarca mamaman da moZRuarman, xolo meoreman, viTarca Svil- erTmaneTi moikiTxes, da iq myof xalxsac miesalmnen mRvdle-
man da mowafeman, pirvelman man samartYloAT gamo, xolo me- bis mier2. ase Seimko eklesia da gamxiarulda eri.
oreman man kidobniT urTierTars moikiTxnes da mSYdobaA mis-
ces ersa mRdelTa mier. da esreT Seimko eklesiaA da ganmxia-
ruldes erni. 1 samartvilo _ akldama, saflavi.
2 aq igulisxmeba, rom mRvdlebma maTi saxeliT daloces iq myo-
fi xalxi.

634 635
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo samkYdrod dakrZalvisa amis netarisa martYlTa ad- netari beris dakrZalvis adgili ver davadgineT zemox-
gili ver gavaCineT vidre kiTxvadmde zemoKsenebulisa mis senebuli petre netaris kiTxvamde. amitomac sami dRe wmin-
petre netarisa. da esreT dayo sami dRe winaSe wmidisa mamisa da mamis eqvTimes winaSe darCa. iqidan ki wavasveneT yvelaw-
efTYmissa. da mier warviyvaneT eklesiasa yovelTa wmidaTasa
mindis eklesiaSi da iq davdgiT gvadruci1 am wmindisa. yo-
da mun davdgiT guadruci igi wmidisaA mis. da yovelTa Rame-
vel Rame locva da RamisTeva sruldeboda, dRisiT ki
Ta locvani da Ramis-Tevani aResrulebodes da dRisi Jamis-
wirvani mRdelTa mier. da esreT iyo vidre weliwdadmde yo- mRvdlebi Jamiswirvas asrulebdnen. ase gagrZelda yvelaw-
velTa wmidaTa eklesiasa, vidremdis brZanebaA moviReT misve mindis eklesiaSi erTi wlis ganmavlobaSi, sanam miviReb-
petres mier da kacisa RmrTisa, patiosnisa berisa, winamZRu- diT brZanebas zemoxsenebuli petresagan da RmrTis kacis,
risa da mamasaxlisisa Cuenisa giorgi olTisarisa, rameTu me- patiosani beris, Cveni winamZRvrisa da mamasaxlisis gior-
feman igive daamtkica Semdgomad micvalebisa wmidisa amis. gi olTisarisagan, romelic mefem daamtkica winamZRvrad
da masve Suenoda siwrfoebisaTYs da umankoebisa dapyrobaA wminda mamis micvalebis Semdeg. Sehferoda kidec, ubiwoe-
didisa amis lavrisaA. bisa da umankoebis gamo, am didi lavris xelT pyroba.
da esreT, brZanebiTa zemoKsenebulTa amaT mamaTaATa da
da ase, zemoxsenebul mamaTa brZanebiT da mTeli saZmos
wamebiTa yovelTa ZmaTaATa, ganvaReT luskumaA netarisa ma-
damowmebiT, gavaReT luskuma2 netari mamis giorgi maSe-
misa giorgi maSenebelisaA eklesiisa Stosa Sina marcxeniT
kerZo, damarTebiT larnaksa wmidisa mamisa Cuenisa efTYmes- nebelisa3 eklesiis marcxena StoSi, wminda mamis eqvTimes
sa. xolo aRvaReT raA kidobani mamisa giorgisi, aramed, eha sak- samarxis mopirdapired, da rodesac gavxseniT kidobani ma-
Yrveli, arca Tu TmaA erTi netarisa mis TavisaA da patiosan- ma giorgisa, raTa giorgi maSeneblis gverdiT samarxSi Cag-
Ta maT mKceTaA ara Secvalebul iyo, romeli-igi aCuenebda vesvenebina, vixileT sakvirveleba: netari mamis Tmis erTi
sulisa misisa brwyinvalebasa. bewvic ki ar iyo Secvlili, riTac igi Tavisi sulis brwyin-
xolo momeKsena me, uRirssa amas, qartaA igi dedakacisaA valebas aCvenebda.
mis, romeli-igi STamedva faragsa Sina wmidisasa. da varqu me, uRirss, gamaxsenda qaRaldi im dedakacisa, rome-
visme, erTsa mRdelTagansa, aRmoRebad da ganxilvad. xolo
lic wminda mamis jebeSi Cavde. vTxove erT mRvdelTagans,
man aRmo-raA-iRo, ixila, rameTu beWedi egreTve iyo. xolo
amoeRo da daeTvalierebina. roca amoiRo, naxa, rom beWe-
gulman uTqua, raATa mcired STaixednes kidesa wignisasa da
uku mo-raA-hkeca kerZoA wignisaA, eha sakYrveli da amis Jami- di zedve edo. gulma wasZlia, werilis kideSi Caexeda, da
sa kacTagan yolad urwmunoA, ixila, rameTu aKocil iyo, mcired rom gadmokeca, naxa, _ hoi sakvirvelebav! _ Tana-
medrove adamianTaTvis yovlad daujerebeli ram; naxa, rom

1 gvadruci _ wminda nawilebis Sesanaxi liTonis yuTi.


2 luskuma _ samarxi, saflavi, akldama.
3 giorgi maSenebeli _ ioane mTawmindelis (eqvTimes mamis) Zmis-
wuli, aTonis iverTa monastris mesame winamZRvari (1019-1029).

636 637
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

aramed sxuaTa urwmunoebisagan ara ikadra sityuad da Cue- codvaTa gasandobad dawerili werili sruliad gasuf-
nebad visame, aramed kualad faragsave Sina wmidisasa STadva. Tavebuliyo. im mRvdelma, sxvaTa urwmunoebis SiSiT, ver
da esreT cxoveli kidobniT aRmoviyvaneT da luskumasa gabeda, raime eTqva da eCvenebina visTvisme werili, da kv-
Sina marmariloAsasa giorgis Tana maSenebelisa davhkrZaleT,
lav wminda mamis jibeSive Cado.
WeSmaritad, viTarca meore maSenebeli da Semamkobeli ekle-
wminda gvami kidobnidan amovasveneT da marmarilos
siaTaA, TTuesa maissa k.d
k.d-sa, dResaswaulsa wmidisa sYmeon sak-
YrvelT-moqmedisasa. luskumaSi giorgi maSenebelTan erTad davkrZaleT, ro-
gorc WeSmaritad meore maSenebeli da Semamkobeli ekle-
siebisa, maisis 24-s, wminda svimeon sakvirvelTmoqmedis
dResaswaulis dRes.

30. am dRes gvaqvs mosaxsenebeli misi wminda nawilebis


XXX. da aqaca ars saKsenebeli wmidaTa nawilTa misTa mic-
gadasvenebis aRsaniSnavad, xolo sruli saxsenebeli1 ivni-
valebisaA, xolo sruli saKsenebeli misi TTuesa ivnissa l ga-
sis ocdaaTs ganwesda, Tormeti mociqulis dResaswaul-
newesa dResaswaulsa wmidaTa aTormetTa mociqulTasa, ra-
meTu kT-
kT-sa wmidaTa mociqulTa petres da pavles dResaswa- ze, radganac gardacvalebis dRes, 29-Si, misi daweseba ar
ulisagan ara egeboda, daRacaTu mas dResa miicvala, rameTu iyo jerovani, wminda petre da pavle mociqulTa dResas-
netarman petre da Zmaman misman iovane Wyondidelman egreT waulis gamo. ase ganaweses netarma petrem da misma Zmam io-
ganaweses, da maT Tana sxuaTaca mamaTa viTarca saxed iovane vane Wyondidelma, da maTTan erTad sxva mamebmac; Zveli dro-
oqropirisaA pirvelTa maT mamaTa, rameTu sekdenbersa id id-sa is mamebis mibaZviT, romelTac iovane oqropiris mosaxsene-
miicvala juarisa amaRlebasa da, vinaATgan maSin ara jer-iyo, beli dRe seqtembris 13-s ganaweses, Tumca igi 14 seqtem-
noebersa ig
ig-sa daaweses. egreTve amis wmidisaTYs yves ze- bers gardaicvala. 14 seqtemberi jvris amaRlebis dResas-
moKsenebulTa amaT mamaTa da xatica dawerad sces yolad wmi-
wauli iyo da am dRes wmindis mosaxseneblis daweseba je-
disa RmrTis-mSobelisaA;
rovani ar iyo. Cveni wminda mamisTvisac aseve moiqcnen ze-
da amier da imier ornive mamani; wmidaA mamaA efTYmi mar-
jueniT da mamaA giorgi erTkerZo, mvedrebelad da meoxad moxsenebuli mamebi, da yovladwminda RmrTismSoblis xa-
CuenTYs mdgomareni winaSe wmidisa RmrTis-mSobelisa. da ese tis dawerac SeukveTes.
wmidaA xati warmomgzavnes mTawmidas
mTawmidas. da dausueneT samar- amieridan orive wminda mama _ eqvTime marjvniv da gi-
xosa zeda wmidisa mamisa Cuenisa giorgissa. orgi meore mxriv, _ CvenTvis mvedrebelad da Suamdgome-
lad dganan wminda RmrTismSoblis winaSe. is wminda xati
gamogzavnes mTawmindaze, da davasveneT wminda mamis gi-
orgis saflavze.
1 sruli saxsenebeli _ wmindaTa moxseniebis mTavari dRe.

638 639
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo wmidisa mamisa Cuenisa efTYmis xati ara siberisaA xolo Cveni wminda mamis eqvTimes xati mis siberes ki
ars, aramed odes wignTa Targmnida da iyo n-isa wlisaA. ar gamosaxavs, aramed im dros, roca igi wignebs Targmni-
da rameTu esreT jer-iyo, romelman-igi adidnis madide- da, da iyo 50 wlisa.
belni TYsni, wmidaman RmrTis-mSobelman, ganaTlebad naTe-
Tavis madideblebs adidebs wminda RmrTismSobeli,
savisa Cuenisa, da erTsa mas simrTele mianiWa da enaA keTilad
Cveni eris ganmanaTleblad; erT maTgans janmrTeloba mia-
metyueli qarTulad, xolo meoresa sibrZne da mecnierebaA,
rameTu maT orTave adides Zalisaebr yovlad didebuli igi niWa da qarTulad metyveli mSvenieri ena1, xolo meores _
mizezi keTilTa CuenTaA. erTman Seamkvna da ganaSuenna dRe- sibrZne da codna2, da maT orivem Tavisi Zalebis mixedviT
saswaulni misni sagalobelisa misisa TargmanebiTa, rameTu mis adida yovladdidebuli mizezi Cveni yovelive sikeTisa3;
mier Targmnilsa paraklitonsa Sina asormocdaaTi galobaA wminda mamam (giorgim) Seamko da gaamSveniera misi dRe-
Targmna misi oden yovlad wmidisa RmrTis-mSobelisaA. da es- saswaulebi sagalobelTa TargmanebiT (mis mier Targmnil
reT madidebeli maTi msgavsad Zalisa adides, da aw zecas wi- paraklitonSi 150 galoba sakuTriv yovladwmida RmrTis-
naSe missa mdgomare arian. xolo queyanasa zeda wmidasa xatsa mSoblisaa). da ase, Cvenma mamebma maTi madidebeli (RmrTis-
missa winaSe mdgomareni evedrebian CuenTYs, raATa meoxebiTa
mSobeli) Zalisaebr adides, da axla zecaSi arian mis wi-
maTiTa Cuenca vevedrneT wmidasa RmrTis-mSobelsa warvlad
naSe mdgomareni. amqveynad ki misi wminda xatis winaSe dga-
neStsa amas dResa CuenTasa mSYdobiT swavlisaebr wmidaTa ma-
maTa CuenTaAsa daKsnad saukuneTa maT satanjvelTagan. nan da evedrebian CvenTvis, raTa maTi meoxebiT Cvenc ve-
esreT srul iqmna dadebaA misi larnaksa Sina RmrTiv- vedroT wminda RmrTismSobels Cveni darCenili cxovre-
brwyinvaled da yovlad Suenierad. bis mSvidobianad gatarebas, Cveni wminda mamebis swavle-
bisamebr, da saukuno satanjvelisagan xsnas.
ase RmrTivbrwyinvaled da yovlad mSvenierad aR-
srulda wminda mamis dadeba samarxSi.

XXXI. garna romeli-igi TYssa adgilsa dagYSTa saswau-


31. uadgilo ar iqneba, movixsenioT eSmakTa gandevnis
li igi eSmakTa gansxmisaA, daRacaTu erTi gYKsenebia mwuxa-
risa misTYs, romeli-igi SYdgzis daakueTa eSmakman Jamsave saswauli, romelic Tavis adgilas gamogvrCa; Tumca ki er-
amis wmidisa siWabukisasa adgilsa Sina udabnosa da Ramesa Ti aseTi saswauli vaxseneT, im kacis Sesaxeb, romelic Svid-
ukunsa. gzis Zirs dasca eSmakma, wminda mamis siWabukis Jams, uda-
bur adgilas da ukuneT RameSi.

1 igulisxmeba eqvTime mTawmideli.


2 igulisxmeba giorgi mTawmideli.
3 igulisxmeba RvTismSobeli.

640 641
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

arca amisi KsenebaA ujero ars, romlisa-ese aRweraA gu- sxva msgavsi saswaulis aRwerac, romelsac axla vapi-
egulebis. reb, urigo ar unda iyos.
rameTu1 iyo ZmaA erTi, saTnoA RmrTisaA, saxeliT stefane, iyo erTi RmrTivsaTno monazoni, saxelad stefane, mTa-
wesiTa mTavardiakoni, kaci patiosani da moSiSi uflisaA. ese
vardiakvnis Tanamdebobaze, patiosani da uflis moSiSi ka-
diakoni stefane Rirsebisa misisaTYs Jamsa oden siyrmisasa xu-
ci. diakoni stefane, misi Rirsebis gamo Wabukobisasve akur-
cad akurTxa netarman aman, rameTu brZana: “daRacaTu hasakiTa
yrmaA ars stefane, aramed gonebiTa mKcoan ars”. da esreT yov- Txa mRvdlad netarma mamam, radganac Tqva: `Tumca asakiT
liTurT pativsa mRdelobisasa aRiyvana. yrmaa stefane, magram gonebiT _ zrdasrulio~. amitomac
xolo ara uwyi, Tu viTar iqmna, vhgoneb, Tu SuriTa eSma- mRvdlobis pativSi aamaRla.
kisaATa iqmna, gina Tu siyrmiTgan yofil iyo, ara uwyi, rame- ar vici, rogor moxda; vfiqrob, eSmakis mowadinebiT,
Tu dResa erTsa wesisaebr wmidasa Jamis-wirvasa aRvasruleb- an iqneb siyrmis asakis gamo; erT dRes, wesisamebr, wminda
diT, da viTar SevimoseniT, ara iyo beri Cuen Tana, rameTu ZmaTa Jamiswirvas vasrulebdiT; da roca samRvdelo samoseli
vieTme ganikiTxvida. xolo viwyeT raA fsalmunTa Tqumad, ara- SevimoseT, im dros beri (giorgi) CvenTan ar iyo (romeli-
med eha kadnierebaA eSmakisaA, ara hrida pativsa mas mRdelobi-
Rac monazonTa sakiTxs arCevda); rodesac daviwyeT fsal-
sasa, arca wmidasa mas trapezsa, da esreT meyseulad daakueTa
munTa Tqma, _ oh, eSmakis Tavxedoba! _ ar moerida mRvdlo-
queyanad da perooda da iRrWenda. xolo Zmani srbiT warvi-
des da uTxres wmidasa mas. xolo igi mswrafl movida da ixi- bis pativs, arc wminda trapezs, da uecrad Zirs dasca is
la igi esreT mdebare, ara SeSfoTna, arca SeZrwunda kadnie- zemoxsenebuli axalgazrda mRvdeli, kbilebs aRrWialeb-
rebasa mas zeda eSmakisasa, arca raA locvani iKmarna saCuene- da da duJi sdioda. Cveni Zmebi gaiqcnen da wminda bers uT-
belad kacTa, aramed mcired dumiliT locvaA Sewira RmrTi- xres es ambavi. isic saswrafod movida, da aseT mdgomareo-
sa. da upyra Keli da hrqua neliad, viTarmed: “stefane”. xolo baSi rom naxa, ar SeSfoTebula, arc SeZrwunebula eSmakis
man, viTarca Zilisagan Rrmisa ganRYZebulman, miugo: “makur- am TavxedobiT, arc raime locvebi waukiTxavs kacTa dasa-
Txe, mamao”. naxavad, aramed mcire xans dumiliT locva aRavlina
hrqua mas berman: “raA SegemTxYa, Svilo?”
RmrTisadmi, xeli mohkida da wynarad uTxra: `stefane!~
hrqua mas Zmaman man: “araA uwyi. xolo aw raA KmaA Seni mes-
man ki, rogorc Rrma Zilisagan gamofxizlebulma, uTxra:
ma, keTilad var”.
hrqua mas berman: “nu geSinin, juari gamoisaxe pirsa”. da `makurTxe, mamao~.
man yo egreT. xolo Cuen gYbrZana: “iwyeT galobad da aRas- berma hkiTxa: `ra SegemTxva, Svilo?~
ruleT wmidaA JamiswirvaA”. stefanem miugo: `araferi vici; mxolod axla, Seni xma
da egreTve stefanesca ubrZana Cuen Tana Jamis-wirvad. rom momesma, ukve kargad var~.
berma ubrZana: `nu geSinia, pirjvari gamoisaxe~. asec
moiqca. xolo Cven gvibrZana: `daiwyeT galoba da aRasru-
leT wmida Jamiswirva~.
1 aqedan IK–s garda teqsti sxvagan ar moipoveba stefanesac CvenTan erTad ubrZana Jamis Sewirva.

642 643
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

xolo me, mcired-morwmune ese da Cukeni, kualad SevSin- me ki, mcired morwmune da mxdali, gulSi Zalian vSi-
di gulsa Sina Cemsa. xolo man momaaxla wmidaA igi piri misi Sobdi. es igrZno berma, momiaxlova Tavisi wminda bageni
yursa Cemsa da mrqua: “nu geSinin, mcired-morwmuneo, igive da yurSi miTxra: `nu geSinia, mciredmorwmunev, RmerTi _
RmerTi ars, romelman legeoni eSmakTaA RorebiTurT zRuasa
igivea, romelmac eSmakTa legioni RorebTan erTad zRva-
daanTqa”.
Si CaaxrCo~.1
da esreT uvnebelad aRvasruleT wmidaA Jamis-wirvaA da
vhmadlobdiT RmerTsa da wmidasa mas bersa. ase uvneblad aRvasruleT Jamiswirva, vmadlobdiT
maSin netarman man mogYgo da gurqua yovelTa: “ukueTu RmerTsa da Cvens wminda bers.
Cuen codvilTaA ara isminos RmerTman da kualad SeemTxYos netarma mamam yvelas gviTxra: `Tu Cveni, codvilebisas,
ese, mieriTgan mRdelobaA daacados”. ar Seismens RmerTi da kvlav SeemTxveva es, im droidan
xolo mowyalebiTa RmrTisaATa ars aw SYdi weli, arca Tu mRvdlobas unda ganeSoros~.
mZinare gakrTomil ars ZaliTa qristesiTa da madliTa wmidi- RmrTis mowyalebiT, ukve Svidi welia mis Semdeg ga-
sa mamisa CuenisaATa. suli, axalgazrda mRvdeli ki, qristes ZaliTa da Cveni
da aha esera TYT stefane qadagebs da miuTxrobs mis zeda
wminda mamis madliT, ZilSic ki ar SemkrTala.
aRsrulebulTa sakYrvelebaTa da adidebs RmerTsa da mad-
aha, TviTon stefane qadagebs da mogviTxrobs masze aR-
lsa wmidisa berisasa.
ese uwyoda borotman eSmakman daugebeli igi mterobaA srulebul sakvirvelebebs, aRidebs RmerTs da wminda be-
wmidisaA mis missa mimarT Jamsave siyrmisa misisasa, raA-igi yo- ris madls.
fad iyo, amisTYsca dasabamsave siyrmisasa iwyo brZolad mis- borotma eSmakma wminda mamis Seurigebeli mtroba mis
sa mimarT, viTarca zemo aRgYweria, raJams-igi wyliTa war- mimarT _ siyrmidanve icoda. amitom imTaviTve dauwyo brZo-
wymedaA misi eneba da RmerTman angelozisa mier iKsna, da ku- la, rogorc zemoT aRvwereT; es iyo wyalSi misi daxrCobis
alad cecxliTa zemoKsenebulsa mas monastersa samcxes da mcdeloba, rodesac RmerTma angelozis ixsna igi; aseve, cec-
kualad palatTagan jojikis ZisaTa friad maRalTa gardamo- xlis gaCena samcxis zemoxsenebul monasterSi. erTxel jo-
agdo da RmerTman uvneblad daicva. da kualad mamis-Zmasa missa
jikisZis Zalian maRali saxlidan gadmoagdo, magram iqac
Tana RamiT gzasa mividoda cxeniTa da waracTuna eSmakman da
RmerTma uvneblad daicva. sxva dros, rodesac Tavis biZas-
ZiliTa RrmiTa Sepyrobili kldesa zeda, friad maRalsa, wa-
radgina, raATamca STaWra, xolo RmerTman Keli aRupyra, ra- Tan midioda cxeniT Rame, eSmakma Rrma ZiliT CaaZina da Za-
meTu ityoda wmidaA igi, viTarmed: “KmaA mesma, romelman mr- lian maRali kldis piras miiyvana, raTa Sig Caegdo, magram
qua me: ekrZale, STaiWrebio, da mipyra Keli, vidreme ganviR- RmerTi Seewia; amis Sesaxeb Tavad beri gviyveboda: `momesma
YZe, da merme mimefara”. xma, romelmac miTxra: gafrTxildi, CaiCexebio, _ da xeli
esreT siCCoATgan daicva RmerTman TYsi nebis-myofeli da momkida, sanam ar gaviRviZe, da Semdeg gauCinarda~.
eSmakTa zeda mZled gamoaCina, vidre ara sruliad daakueTa ase, Cvili bavSvobidanve daicva RmerTma misi nebis aR-
mis mier mompovnebeli igi borotTaA. masrulebeli beri, eSmakebis mZled gamoaCina igi, da mis
1 ix. maT. 8:28-32

644 645
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

eseviTari ars, N sanatrelo, Cueni ese mamaA da moZRuari. mier sruliad Zirs dasca borotebis mompovnebeli1.
eseviTarni arian Sromani da Ruawlni misni, aseTia, hoi, sanatrelno, Cveni mama da moZRvari.
eseviTarni arian eklesiaTaTYs moRuawebani misni, aseTia misi Sromani da Rvawlni!
eseviTarni arian namuSakevni da niWni oflTa misTani,
aseTia misi moRvaweoba eklesiaTaTvis!
eseviTarni arian glaxakTa wyalobisa da obolTa Sewyna-
aseTia misi namuSevari, nayofi misi oflisa!
rebisa nayofni, viTarni mas Suenian.
da viTar-ese gesma da gulisKma-hyavT, Zalman saqmisaman aseTia glaxakTa mowyalebisa da obolTa Sefarebis na-
da sityuaTa Setyuebaman moRuawe ese didi giCuena, viTarca yofi, rac mas Sehferoda;
Zegli aRmarTebuli, viTarca xati dawerili saxilvelad Ta- rogorc axla moismineT da yurad-iReT, saqmis arsma
na-warmavalTa amis cxorebisaTa. axali abraham, mSYdi igi da sityvebis Sesabamisobam es didi moRvawe warmogidgina
msgavsad daviTisa, brZeni msgavsad solomonisa, ZYruKsene- Tqven, rogorc aRmarTuli Zegli, rogorc dawerili xa-
beli msgavsad mosessa, ubraloA msgavsad samoelisa, wmidaA ti, am cxovrebaSi SemosulTa saxilvelad: axali abrahami;
msgavsad iosebissa, uxilavTa mxilveli msgavsad danielisa da mSvidi, daviTis msgavsad; brZeni, msgavsad solomonisa;
moSurne sarwmunoebisaA msgavsad didisa eliaAsa, udabnoAs-
unaklo2, moses msgavsad; udanaSaulo, rogorc samoeli;
moyuare msgavsad didisa winamorbedisa, qalwuli KorciTa
wminda, rogorc iosebi; uxilavTa mxilveli, danielis
msgavsad mowafisa mis sayuarelisa da SeuorgulebeliTa si-
yuaruliTa msgavsi da mobaZavi pavle mociqulisaA, romlisa msgavsad, da moSurne3 sarwmunoebisa, didi elias msgavsad;
saTnoebasa miuTxroben mravalni naTesavni, romlisa cxore- udabnos moyvare4, didi winamorbedis, ioanes msgavsad;
basa da moRuawebasa gansTqumen erni da eklesiani1. xorcielad qalwuli, sayvareli mowafis (ioanes) msgavsad;
rameTu vin sada esreT anu saTnoebaA Seiyuara, anu siboro- xolo uRalato siyvaruliT msgavsi da mimbaZveli pavle
te moiZula, vis esreT suroda RmrTisa da Seyuarebul iqmna mociqulisa, romlis saTnoebasac iuwyebian Taobebi, da
mis mier, vis SeSurda Suri uflisaA esreT da araraA aRirCia romlis cxovrebasa da moRvaweobasac ganTqmul-hyofen ere-
bi da eklesiebi.
vis Seuyvarebia ase Zlier saTnoeba, xolo SeuZulebia
siborote? vin mieltvoda RmerTs aseTi surviliT, da mis
mierac Seyvarebul iqna? vin eswrafoda ufals amgvarad,

1 mompovnebeli _ mRonebeli; is, vinc yvela Rones xmarobs ra-


imes mosapoveblad.
2 dedanSia: `Zviruxsenebeli~ _ kaci, romelsac araviTari `Zvi-
ri~ (nakli) ara aqvs.
3 moSurne _ kaci, vinc eSureba, mTeli ZalebiT iRvwis ris-
Tvisme.
4 udabnos moyvare _ amqveynisagan ganSorebulad, samonazvno
1 aqamdis aRwevs danaklisi. wesiT cxovrebis moyvaruli.

646 647
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

siyuarulsa missa vidre sikudilamde, vin esreT Seudga kual- da mis siyvaruls sxva araferi erCia sikvdilamde? vin Se-
sa wmidaTa mamaTa cxorebisasa da Tanamsrbol eqmna maT ganuZ- udga amgvarad wminda mamaTa cxovrebis kvals da maTi Ta-
Romelad, vin sada Seiyuarna esreT glaxakni da ucxoni msgav- namogzauri Seiqna mouwyineblad? amgvarad vis Seuyvare-
sad iovane mowyalisa, vin moakudinna esreT asoni queyanisani
bia glaxakni da ucxoobaSi myofni, ioane mowyalis mimsgav-
sityYsaebr mociqulisa da ganwmida Tavi TYsi da taZari RmrTisa
sebiT? vin moakvdina qveyniuri asoni1, mociqulis sityvi-
cxovelisa yo igi?
romeli siCCoAT TYsiTgan aRizarda da aRorZnda wurTasa samebr, da Tavisi Tavi ase ganwminda da cxoveli RmerTis
Sina saRmrToTa werilTasa, da moirwyo madlTa dauwyuedel- taZrad aqcia?
Ta nakaduliTa da hasakad savsebisa qristesisa miiwia sityYsa- Cvili bavSvobidanve aRizarda da gamoiwrTo saRmrTo
ebr mociqulisa. werilTa dawafebiT; moirwyo maTi madlis Seuwyveteli
saqme da xedvaA da siyuaruli, romelTa yoveli mwyobri saT- nakaduliT, da asakis qristesmier sisrules miaRwia, mo-
noebaTaA SeuTqs. TYToeulad warhmarTna wurTaA wignTa saR- ciqulis sityvisamebr.
mrToTaA, ganwmedaA sulisa da KorcTaA, cremlni dauwyuedelni, keTilad warmarTa saqme, xedva2 da siyvaruli, romel-
udabnoTa Sina moqalaqobaA, ganSorebaA da ucxoyofaA sofli-
Tac saTnoebaTa mTeli mwyobri mihyveba: saRmrTo wignTa
sagan, moZRurebaA daudumebeli da locvaA dausrulebeli, mar-
daafeba, sulisa da xorcis ganwmenda, Seuwyveteli crem-
xvaA da mRYZarebaA usazRvroA, Kmelsa zeda wolaA da Kmelsa
WamaA, Ruawlmravali cxorebaA uaRres Zalsa sityuaTasa, sim- li3, udabnoSi cxovreba, ganSoreba da gaucxoeba codvili
dable da simSYde zeSTa aRmatebulni, mowyalebaA da saxiere- amqveyniurobidan, daudumebeli moZRvreba da swavleba,
baA, mimsgavsebuli RmrTisa mowyalebaTaA, raATa mokled vTqua dausrulebeli locva, usazRvro marxva da sifxizle, xmel
yovelive, romliTa xatad RmrTisa gamoisaxvis kaci. sawolze wola da xmelis Wama, sityvebiT gamouTqmeli sim-
eseviTari iyo wmidaA mamaA Cueni giorgi da sada ars Cemda ravle Rvawlisa, uaRresi Tavmdabloba da simSvide, mow-
Jami umravlesisa Tqumad, romeli yovelTada cxad ars, daRa- yaleba da sitkboeba, mimsgavsebuli RmrTis mowyalebisa,
caTu Cuen ara vTquaT da Tana-warvhKdeT gangrZobisaTYs da raTa mokled vTqva, _ yvelaferi, romliTac RmrTis xa-
wignisa.
tad gamoisaxeba kaci.
aseTi iyo Cveni wminda mama giorgi, da raRa saWiroa
amaze metis Tqma; isedac yvelasaTvis cxadia, Tundac Cven
aRaraferi vTqvaT, wignis zedmetad gagrZelebis gamo.

1 asoni queyanisani (Sdr. kol. 3:5) _ xorcieli ltolva.


2 xedva _ mWvreteloba; wvrTna RmrTis Sesamecneblad.
3 igulisxmeba codvaTaTvis glova, sinanulis cremli, rac sa-
monazvno moRvaweobis ganuyofeli nawilia.

648 649
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

XXXII. ese arian Cem mier, glaxakisa da uRirsisa, Tqumulni 32. esaa Cemi, uRirsisa da glaxakis mier Tqmuli sityve-
sityuani, romelman yovelive WeSmariti migiTxar da aRvwe- bi, romelmac yovelive simarTliT mogiTxre da aRvwere
re sityYsa TquenisaTYs, romelTa maiZuleT da mibrZaneT sa- Tqveni brZanebis gamo, romelmac maiZuleT da mibrZaneT me,
xed pirutyuTa ugunursa amas da friad sulelsa, romeli
Zalze sulelsa da pirutyvTa msgavsad ugunur kacs. am di-
mravliTa SiSiTa da ZrwoliTa kadnier viqmen Kel-yofad saq-
di da sulieri uwyebis gadmocema da Cveni natari mamis gi-
mesa amas didsa da suliersa uwyebasa miTxrobad da wina-da-
debad cxorebasa da moRuawebasa netarisa mamisa Cuenisa gi- orgis cxovrebisa da moRvaweobis warmoCineba didi SiSi-
orgissa, romelman-ese friadisagan mciredi ZliT SeuZle aR- Ta da ZrwoliT Zlivs gavbede, da mravalTagan mxolod mci-
werad da warmovec Tquenda. N mamao wmidao, mTasa magas sak- reodenis aRwera SevZeli da TqvenTan gamovgzavne, sakvir-
Yrvelsa
Yrvelsa, romeli-ege cxorebiTa sakYrveliTa iyofebi, vi- vel mTaze, hoi mamao wmindao, romelic WeSmaritad sakvir-
Tarca siri mxoloA sarTulsa Sina mciresa da quabsa Sina iw- vel cxovrebas adgaxar, romelic, rogorc mcire raime frin-
rosa da ficxelsa msgavsad tredisa umankoAsa da guritisa veli, mcire Wer-qveS, viwro da xmel gamoqvabulSi umanko
ubiwoAsa. mtredisa da ubiwo gvritis msgavsad Sefarebulxar.
aramed, viTarca pirvel vTqu, sikudilsa mas urCebisasa ve-
rogorc ukve vTqvi, Sens wminda brZanebas davemorCi-
SiSvode, amisTYs morCilebad moved brZanebisa Senisa wmidi-
le sikvdilis SiSiT, romelsac urCoba SeamTxvevs xolme
sa, Tu ara aRmwereli cxorebisa da moqalaqobisa misisa misive
piri jer-iyo da ara me glaxaki ese sityYTaca da gonebiTa. kacs, Torem misi cxovrebisa da moRvaweobis aRmwereli _
garna ese iyo yovelsave Sina salxinebeli Cemi, romel Tua- misive msgavsi unda yofiliyo, da ara me, sityviTac da go-
liT-mxilvel da KeliT-msaxur yofil viyav da yuriTa mom- nebiTac glaxaki. magram Cems mdgomareobas is amsubuqebda,
smenel sityuaTa wmidisa pirisa misisaTa, da ara sxuaTa moqene rom me misi sakuTari TvaliT mxilveli da xeliT msaxuri
SekrebisaTYs sulierisa amis Txrobisa. viyavi1, da sakuTari yuriT momsmeneli misi wminda piriT
xolo aw melniTa oden cxoveliTa sityuani gamomisaxvan, warmoTqmuli sityvebisa, da sxva aRaravin mWirdeboda am
viTarca zemo vTqu, pirvelve xolo Senda damitevebies, N moZ- sulieri istoriis Sesadgenad.
RuarTa winamZRuaro, raATa Sen keTilad Seamko da ganacxa-
cocxali melniT me mxolod sityvebi gamovsaxe, rogorc
do Cem mier gamosaxuli ese, da naklulevanebaA yovelive, vi-
zemoTac vTqvi, da axla ki Sen gitoveb, moZRvarTa winam-
Tarca aRmasrulebelman sulierTa ficarTaman, srul yo da
Senmanca sibrZneman da kacad-kacadman, romelica miemTxYos, ZRvaro, raTa Sen ukeTesad Seamko da gamoabrwyino Cem mi-
SesZinen naklulevanebasa amas zeda da ganasrulen, rameTu er gamosaxuli, da misi yoveli nakli Seavso, rogorc su-
arca orTa maT wulilTa qurivisaTa daayenes mdidarTa igi lier ficarTa2 srulmyofelma. Senma sibrZnem da yvela
misacemeli, arca romelTa-igi tyavni da SeSaA da balani mo- imaTma, vinc es wigni naxos, gaasworos yvela misi naklova-
arTues moses gansrulebad karvisa, daabrkoles oqroA da vec- neba, Seavsos da ganasrulos. qvrivis or groSs rodi
xli da TualTa patiosanTa SewirvaA. rameTu oqroA, siRrme-
Tagan queyanisaTa aRmoRebuli, brwyinvale, brZmedisa mier ga- 1 Sdr. luka 1:2
mocdili da ganwmedili, keTilad Suenier iqmnebis, da kox- 2 sulieri ficari _ RmrTivsulieri Txzuleba (ase moixsenie-
ba moses sjulis ficrebis analogiiT).

650 651
cxo reba
rebaAA gio
cxoreba rgi mTawmidel
giorgi isa
isaAA
mTawmidelisa cxovreba giorgi mTawmindelisa

lioAsa sisxli Rebavs porfirsa, da margalitsa iqms zambiki SeuSlia xeli mdidarTa uxv SesawiravTaTvis1; arc imaT
zRYsaA, da samaragde queyaniT mwuanvilad aRmoecenebis, da Sesawiravs daubrkolebia oqro-vercxlisa da patiosan
merme esreT iqmnebis qva, da abreSumsa gamoiRebs matli un- TvalTa Sewirva, vinc karvis agebis dasasruleblad tya-
doA, da pinaA zRYsaA, ucxo saxesa mkedsa gamoiRebs. ese mra-
vi, SeSa da balani miarTves moses.
valsasyidlisa safaseni undoTagan nivTTa gamovlen, xolo Cem
radganac oqro, miwis siRrmidan amoRebuli, brZmedis
Soris araraA patiosanTagani ipova, raATamca sulieri ese ka-
ravi Sememko, garna xolo balani, TikanT-msgavsisa amis gone- mier gamoiwrToba da ganiwmindeba, mSvenierebasa da
bisa Cemisagan moparsuli; aramed Zoweulman da porfirman brwyinvalebas iZens; lokokinis sisxli Rebavs porfirs2,
Tquenman ganaSuenen iakinTisa Tana da bisonisa oqroSeT- da zRvis niJara margalits warmoSobs; zurmuxti mcena-
xzulman da zemo aRwerilisa mier nivTTagan pativcemulman red aRmocendeba xolme da Semdeg gadaiqceva qvad. mSveni-
da ganbrwyinvebulman gulisKmis-yofisa gamocxadebisa da er abreSums sacodavi matli amzadebs, saucxoo oqromkeds
WeSmaritebisa mier ganSuenebulman, viTarca ityYs mose; ro- _ zRvis niJara gamoiRebs; es Zvirfasi samkaulebi ubralo
melman-igi egeviTari Sehmzada mRdelT-moZRurisa Sesamo- nivTebidan gamodian.
selsa zeda brZanebisaebr RmrTisa, romelsa Suenis didebaA
CemSi araferi aRmoCnda iseTi, rom didi pativiT Se-
da simtkice Tana mxolod-SobiliT ZiTurT da yovlad wmi-
memko es sulieri karavi, aramed _ mxolod balani, mopar-
diT suliT aw da maradis da ukuniTi ukunisamde, amen1.
suli Tiknis msgavsi Cemi gonebidan. magram Tqvenma Zowe-
ulma da porfirma, iagundTan da bisonTan oqronaqsovma,
gaamSvenieros gamocxadebis brwyinvalebiTa da WeSmari-
*** tebiT, rogorc ambobs mose, romelmac amgvari samRvdel-
TmoZRvro Sesamoseli daamzada RmrTis brZanebiT3; mas Seh-
feris yoveli dideba da simtkice mxolodSobili ZiT4 da
yovladwminda suliTurT, aw da maradis da ukuniTi-uku-
nisamde, amen.

***
1 aq minawerebia:
“wmidao da RmerTSemosilo mamao giorgi, meox meyav.”
“madlo w~sa giorgiso, meca raA miSuHle codvilsa amas da sawyalo- 1 aq avtori Tavis naSroms qvrivis or groSs adarebs (ix. mk.
belsa.” 12:43; lk. 21:3), giorgi Seyenebulisagan ki ukeTes naSroms elis,
“RmerTo, Seiwyale avrilis. ese etratzeda karga iwereba.” romelic, mdidarTa Sesawiravis msgavsad, mis naSroms bevrad
“RmerTo, Seiwyale amisi mCxrekali av ril
avr ios
ilios
ios, vinca brZanoT, RmerTma gadaaWarbebs.
Segi” 2 porfiri _ (aq) wiTeli feris patiosani qva.
“tuto mastoriine avrilos, o Teos, elivise avtus”. 3 gamosvl. 39:1-13
oTxive minaweri sxvadasxva xeliTaa Sesrulebuli. 4 mxolodSobili _ erTaderTi Ze.
654

You might also like