You are on page 1of 15

qarTuli

7
literatura
moswavlis wigni
maia menabde
eliso niJaraZe
bakur sulakauri
Tea qitoSvili

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis,


kulturisa da sportis saministros mier 2019 wels.
Sinaarsi
pirveli
nawili adamiani da samyaro mis irgvliv 7

Tavi 1 bavSvebi skolaSi 8


teqstebi Teoria
gimnaziaSi 10
akaki wereTeli
Cemi bavSvobis skola 16 avtori, mTxrobeli, personaJi 15
revaz inaniSvili Txroba, aRwera, msjeloba 19
axali moswavle 20 dRiuri 25
jemal qarCxaZe
avtobiografia da avtobiografiuli
gamousworebeli laqlaqa 23
ane franki nawarmoebi 30
sivi CV 30
avtobiografia 27
ilia WavWavaZe werili 33

ori werili maswavleblebs 31 imeili anu eleqtronuli werili 34

Tavi 2 ojaxuri garemo 36


teqstebi Teoria
vano 38
revaz inaniSvili
vina Tqva Cvenze, viwrod arian... 42
SoTa niSnianiZe avtoris gamonagoni anu mxatvruli
erT mSvenier dRes 44 nawarmoebi 41
Sadiman SamanaZe
proza, poezia da dramaturgia 43
vaJa-fSavelas ojaxi 51 prozauli teqstebi 43
aka morCilaZe
piesebi anu dramatuli nawarmoebebi 48
mTis gadaRma 54
guram doCanaSvili

Tavi 3 wigni 64
teqstebi Teoria
suraTebiani wigni 66
rezo WeiSvili
wignebi Zvelad 69
loWinSi 70 eleqtronuli wignebi da riderebi 74
revaz inaniSvili
publicisturi werili 82
SemTxveva loWinSi 72
nawyveti daviT aRmaSeneblis sainformacio cnoba 83
istorikosis wignidan reklama da wignis anotacia 84
wignebis gasayidad wasvla 75 eleqtronuli wignebis maRazia 85
zaal samadaSvili vikipedia da onlain-wignebi 85
risTvis sWirdebaT bavSvebs wignebi? 80
astrid lindgreni
meore
nawili Zvelad da axla 87

Tavi 4 Zveli da axali drois gmirebi 88


teqstebi Teoria
daviTi da goliaTi 90
biblia, pirveli mefeTa, Tavi XVII
Sedareba 100
odisevsi da ciklopi 94
homerosi, `odisea~, Tavi IX metafora 100
vaxtang gorgasali 102 biblia 101
vaxtang WeliZe `iliada~ da `odisea~ 101
naxva arabTa mefisagan mis ymisa epiTeti 107
vefxistyaosnisa 110 SoTa rusTaveli da `vefxistyaosani~ 108
betmenis da jokeris orTabrZola 116 komiqsi anu grafikuli romani 118
frenk mileri

Tavi 5 Zveli Tbilisi 120


teqstebi Teoria
moxerxebuli CarCi 122
lavrenti ardaziani
mogzauris TvaliT 126
aleqsandre diuma
teqstis elementebi 140
cxovreba Zvel TbilisSi 129
aka morCilaZe saTauri 140
xanZari operaSi 134 epigrafi 140
daTo turaSvili sqolio 140
gamoTxoveba Zvel TbilisTan 138 Tavebad dayofa 140
ioseb griSaSvili
diuma Tbilisis operaSi midis 141
Tavi 6 mgeli ar moSlis mglobasa, arwivi – arwivobasa... 144
teqstebi Teoria
icnobdeT, mgeli 146
iason badriZe
mTis arwivi 148 ramdenime SesaZlo midgoma 159

beberi mgeli 150 samecniero nawarmoebi 159


nugzar SataiZe mxatvruli nawarmoebi 159
mglis mokvla 153 mravalgvari Tvalsazrisi 160
revaz inaniSvili sxvadasxva Tvalsazrisis Sejereba 160
lobo 156 subieqturoba mxatvrul
ernest seton-Tompsoni
literaturaSi 170
gigia bubunauris Zmadnafici 161 enciklopedia da ganmartebiTi
goderZi Coxeli
leqsikoni 170
arwivi da gveli 167
Suamdinaruli miTologiidan

Tavi 7 adamiani bunebis suraTebSi (gansxvavebuli poezia) 172


teqstebi Teoria

leqsi 178
strofi da striqoni 178
grafikuli leqsebi anu kaligramebi 178
grafikuli leqsebi 174 verlibri 178
xuTi haiku 176 ratom wers poeti leqss? 181
yaryati 179 STabeWdileba 181
besik xaranauli
grZnoba 181
mcire elegia mamisaTvis 180
zviad ratiani paTosi 181
saleqso sazomi da ritmi 182
riTma 182
mesame
nawili maradiuli Ziebebi 185

Tavi 8 adamianis adgili samyaroSi 186


teqstebi Teoria
berZnuli miTi 188
induri miTi 189
Tqmuleba promeTeze 191
berZnuli miTologiis mixedviT
amirani 194
nawyveti akaki wereTlis poemidan
`Tornike erisTavi~
miTebi 195
kopala 196 legenda anu Tqmuleba 195
qarTuli Tqmulebebidan
hiperbola 202
kopala da iaxsari 199
fabula 207
mindia 203
vaJa-fSavela siuJeti 207

mirian mefis nadiroba 208


nawyveti saistorio Txzulebidan
`moqcevai qarTlisai~

Tavi 9 konfliqti da zneobrivi arCevani 212


teqstebi Teoria
Sexvedra mengSi 214
aleqsandre diuma
duqanSi 218
Wabua amirejibi
personaJis portreti 237
giJia, Tu ra? 221
ilia WavWavaZe personaJis xasiaTi 238
konfliqti 238
Ciriki da Cikotela 226
giorgi leoniZe
tomis Cxubi 233
mark tveni
pirveli nawili

adamiani da samyaro
mis irgvliv

Tavi 1

bavSvebi
skolaSi
8 10 16 20 23 27

Tavi 2

ojaxuri
garemo
36 38 42 44 51 54

Tavi 3

wigni

64 66 70 75 80
Tavi bavSvebi skolaSi

1 sxvadasxva qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic,


ganaTlebis misaRebad bavSvebi skolebSi dadian.
Zvelad skolebi cota gansxvavebuli iyo, vidre
axlaa. zog qveyanaSi axlac Sexvdebi ucnaur
skolebs, Tumca yovelTvis da yvela skolaSi
arian moswavleebi da maswavleblebi.

saklaso oTaxebis gareSe


daniis am skolaSi, sadac 358 ufrosklaseli
swavlobs, ar aris saklaso oTaxebi. mTe-
li Senoba erTi didi sivrcea, sadac ga-
kveTilebi sxvadasxva adgilas tardeba.

skola vagonSi
adigenSi, sofel kikiboSi, romelic erT-
erTi yvelaze maRalmTiani da miuvali
sofelia, gakveTilebs rkinis vagonSi
atareben. iq arc Suqi aqvT da arc wyali.

aq Seiswavli...
am TavSi erTmaneTisagan gansxvavebuli, sxvadasxva dros, sxvadasxva avtoris mier
Seqmnili teqstebia. Tumca yvela maTgani skolasa da swavlas exeba. am nawarmoebebis
gacnobis paralelurad Sen Seiswavli, rogor ganasxvao erTmaneTisagan:

● avtori, mTxrobeli, personaJi


● Txroba, aRwera, msjeloba
● avtobiografia da sivi (CV)
● Cveulebrivi da eleqtronuli werili
skola xidis qveS swavla qaRaldis gareSe
indoeTSi zogierT skolas sakuTari Senoba amerikis am skolaSi ar gamoiyeneba arc
ara aqvs da imisaTvis, rom wvimis dros swavla wignebi da arc qaRaldi. moswavleebi yve-
ar Sewydes, gakveTilebi xidis qveS tardeba. lafers leptopebSi asruleben.

skola gamoqvabulSi
imis gamo, rom Senoba ar hqondaT, CineTis am
patara sofelSi dawyebiTi skola gamoqva-
bulSi moawyves.

teqstebi
gimnaziaSi 10 gamousworebeli laqlaqa 23
akaki wereTeli ane franki

Cemi bavSvobis skola 16 avtobiografia 27


revaz inaniSvili ilia WavWavaZe

axali moswavle 20 ori werili maswavleblebs 31


jemal qarCxaZe
akaki wereTeli
(1840-1915)
akaki wereTeli me-19 saukuneSi yvelaze cnobili poeti iyo saqarTveloSi. bev-
ri imdroindeli simRera swored misi popularuli leqsebis mixedviT Seiqmna.
leqsebis da poemebis garda akaki moTxrobebsac werda. cnobilia misi vrceli
moTxroba „baSi-aCuki“, romelic mere filmadac gadaiRes. garda imisa, rom
ganTqmuli mwerali iyo, akakis popularobas ganapirobebda Zalian maxvili
ena da iumoris gansakuTrebuli grZnoba. akakis xumrobebi calke wignadac kia
gamocemuli, saTauriT `akakis nakvesebi~. ai, ori nakvesi:

`erTma pedagogma, romelic poetobasac Cemobda, axlo sofelSi mimaval


akakis erTi kvimatiani cxeni aTxova da Tanac leqsebis rveuli gaatana: Tu mogewyinos, amaRam es
gadaikiTxeo. meore dRes hkiTxa ukan dabrunebul akakis:
– rogor imgzavre? Rame rogor gaatare?
– ra unda giTxra, Zmao, dRe Senma cxenma damtanja da Rame – leqsebma, – miugo poetma.~

`erTma axalgazrda qarTvelma inJinerma xumrobiT hkiTxa naavadmyofar akakis: ase male rogor
dabrundi saiqiodano?
– Seni gakeTebuli gza rom yofiliyo, dResac iq viqnebodio, - mouWra sityva akakim.~

dRes mraval qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic, bavSvis fizikuri dasja


akrZalulia kanoniT, magram Zvelad miaCndaT, rom bavSvis aRzrdisas misi ga-
moyeneba sasargeblo iyo. fizikurad sjidnen moswavles ara mxolod cudi qce-
visas, aramed maSinac, rodesac davalebas cudad Seasrulebda.
Š imsjele, ra Sedegebi SeiZleba mohyoloda amgvar midgomas?
Š Seni azriT, ratom akrZales mogvianebiT fizikuri dasja?

gimnaziaSi
gimnaziaSi rom Semiyvanes, gavcecdi: imdeni bavSvi, erTad
adamiani da samyaro mis irgvliv

atuzuli
moridebiT mdgomi Tavmoyrili, Cems dReSi ar menaxa. mozrdilebi skamze ijden
amosaRebi sulganabuli da axalmoswavle patarebi ki jguf-jgufad
marcvlebis kedlebTan iyven atuzuli. aq kedelze irgvliv qaRaldis
cxrilebi, rom- 5 ficrebi iyo Camokidebuli, zed anbani da amosaRebi ewera
lebiTac avar- da imas akiTxebden ymawvilebs. jgufs erTi ufrosi hyavda
jiSebdnen moswav- da is aswavlida: xelSi eWira wkepla da, SeeSleboda Tu ara
leebs kiTxvaSi bavSvs kiTxva, ucxunebda da ucxunebda. erTi adgilidan
ucxunebda meoreze gadadioden da, roca Semouvliden kedlebs, mere
magrad urtyamda 10 ki neba hqondaT sxvebTan damjdariyvnen isinic skamze. am
yofaSi iyven, sanam kiTxvas iswavliden. undeboden zogjer
guls eyreboda weliwadze mets. warmoidgineT 7-8 wlis bavSvi dilis Svidi
pirveli nawili

guli misdioda, saaTidan naSuadRevis or saaTamde mSier-mwyurvali, da ma-


gonebas kargavda Sin igrZnobT, Tu ra tanjvaSi iyven is sawylebi. zogs guls
xucuri 15 eyreboda, zogs Tavbru exveoda da ecemoden Zirs, magram
Zvel qarTul dam- yuradRebasac aravin aqcevda.
werlobaTa (asom- SesvlisTanave pirvel kedelTan damayenes „anban~-ze, mag-
Tavrulisa da ram, radganac me xucuri vicodi, mxedruli wera-kiTxva Ses-
nusxuris) saerTo wavlili mqonda da rusul amosaRebSiac gatexili mqonda Tva-
saxelwodeba

10
es aris kadri re-
Jisor k. pipinaSvilis
filmidan `akakis
akvani~. filmi 1947
welsaa gadaRebuli
da akakis cxovrebis
Sesaxeb mogviTxrobs.
mas safuZvlad udevs
akakis nawarmoebebi,
maT Soris `Cemi Tav-
gadasavalic~.

20 li dediCemis wyalobiT, erT dRes Semovirbine yvela kedlebi.


maswavlebelma Tavze xeli gadamisva, momiwona da
ufrosebTan damsva skamze. kiTxviT kargad vkiTxulobdi,
magram Cemi ubedureba is iyo, rom rusuli ar mesmoda. im
dros SemoRebuli iyo sazogadod Tunuqis firfita, romel-
25 sac „markas~ eZaxden. vinc qarTulad xmas amoiRebda, miaCe-
Cebden xelSi da Tanac grZel ficars, saxazavs dahkravden
xelis gulze. mere is unda cdiliyo, rom sxvisTvis gadaeca
lineika rogorme imrigadve, e. i. Cabarebis dros „lineika~ daertymia
(rusuli) saxazavi xelis gulze. amgvarad es sacodaobis firfita gadadioda
30 xelidan xelSi. swavlis gaTavebis dros vinc ver moaswreb-
da im firfitis Tavidan moSorebas da SerCeboda xelSi, unda
klasSi darCeniliyo mTeli dRiT usadilod. vinc rusuli ar
icoda axalSemosulobis dros, xmis amoRebas ver bedavden da
munjdeboden. am Cveulebas didi gamryvneli xasiaTi hqonda:
35 ymawvilebi cdilobden, rom erTmaneTi moetyuebiaT, gaeb-
riyvebiaT rogorme da cbieroba-farisevlobas eCveoden.
bavSvebi skolaSi
sul erTi kviris Sesuli ar viyavi, rom movida CemTan
erTi patara ymawvili, angelozis saxis mqone, da tkbilis
RimiliT, megobrulad mkiTxa raRac qarTulad; mec, ra-
40 sakvirvelia, radganac sxva ena ar vicodi, qarTulad vupa-
suxe. ymawvils mSvidobiani saxe gadausxvaferda da sixaru-
liT momaCeCa firfita. CamovarTvi, meti raRa gza mqonda,
magram „lineikaze~ ver daveTanxme. „ra genaRvleba Sen,
me rom „lineika~ ar davirtya, marto varT da vin gaigebs-
Sors daiWira 45 meTqi~, – vexvewebodi. Cemma mowinaaRmdegem Sors daiWira:
civi uari Tqva „me Tu damartyes, Sen ra Wreli pepela xaro?!~ me mainc ar
daveTanxme, gavuZaldi da imanac WuWyuni daiwyo. maswavle-
Tavi 1

beli rom Semovida, mivida da damabezRa. damiZaxes, gavedi


SiSiT da kankaliT. maswavlebelma warbebi Seikra da mkiTxa:
50 „rogor bedav urCobaso? aq Seni saxli xom ar ggoniao!~ me

11
Tavis gamarTleba daviwye, magram aRar gamivida! „kargi, me
storoJi gaswavli Wkuaso!~ dauZaxa „storoJebs~ da ubrZana: „roz­
(rusuli) daraji gio!~ me, amis gamgones, TavSi sisxli amivarda da gaqceva
rozgi davapire. „nu gauSvebT, daiWireTo!~ – iyvira maswavlebelma.
axlad moWrili, 55 igriales moswavleebma Cem dasaWerad da gadameRoben kareb-
nedli wkepla ze... me meore oTaxSi Sevvardi, sadac mesame klasi iyo. aqac
erTi aliaqoTi movaxdine, magram Sevxti fanjaraze, gavamt-
vrie minebi, gadavxti da movkurcxle Sinisaken. gamomidgen
„storoJebi~. win me gavrbodi kurdReliviT da ukan isini
60 momdevden kiJiniT. gulgaxeTqili SeviWer Sin. ded-mamam
rom gaiges, rac moxda, Sewuxden da bevric mirCies: „wadi,
ra vuyoT, gagrozgon, eg marto Sen Tavze xom ar aris – yve-
las rozgaveno. moiTmine, moiWirve, mieCvie da bolos kaci
gamoxvalo; magaTSi umisod ar SeiZlebao!~ magram me Sors
65 daviWire da gamotexilad vuTxari dedas: – „Tu kidev gagig-
zavnivar im dasaqcev gimnaziaSi, Tavs davixrCob-meTqi!~ Se-
CamomeTxoven Sinden da CamomeTxoven. erT kviras aRar wavsulvar klasSi.
damanebes Tavi im dros direqtorad kocebu iyo, axali daniSnuli. qarTuli
mazra mazris ufrosobis dros Seeswavla, kargad icoda da qar-
administraciul- 70 Tvelebic Zalian uyvarda. movida Cvensa da gamomkiTxa yve-
teritoriuli laferi. mec daufaravad movaxsene, rac gadamxda da rasac
erTeuli Zvel ru- vgrZnobdi. gaukvirda, gadaaqnia Tavi, momefera da miTxra:
seTSi, daaxloebiT – „Sen Cemi saxeli axsene da nuRaravisi geSiniao! xval CemTan
raionis msgavsi modi pirdapir kancelariaSi da me wagiyvan klasSio~. meore
75 dRes marTla wamiyvana da mimiyvana Cvens klasSi. gamoikvlia
yoveliferi yoveliferi da, „markis~ ambavi rom gaigo, gaocda. moixmo
(kuTxuri) yve- inspeqtori, zedamxedvelebi, maswavleblebi da gamoucxada
laferi yvelas, rom dReidan eg saqcieli aRar CaidinoTo!... mospeT
inspeqtori „marka~ da umizezod cema-tyepazedac xeli aiReTo! mere mi-
ubrunda Cem maswavlebels da uTxra: – „gansakuTrebiT yu-
adamiani da samyaro mis irgvliv

piri, vinc meT- 80

valyureobs, radReba miaqcie am ymawvilsao!~


akontrolebs marTlac im dRidan codvis firfita gadaagdes, magram
dawesebulebis, cema-tyepaze ki ucbad ver aiRes xeli. uimisoba mainc ar ex-
organizaciis erxebodaT. tyuila ki ar aris naTqvami: „Cveuleba rjulze
saqmianobas 85 umtkicesiao!~ im dros mTeli ruseTi darwmunebuli iyo,
rom Wkua da sikarge rozgis nayofiao. gimnaziebSiac, ra-
sakvirvelia, pirveli adgili eWira... dRe ar iqneboda, rom
ymawvilebis wivil-kiviliT iqauroba ar yofiliyo gayrue-
rota buli. „rotaSi~ ar undebodaT imdeni wkepla, rac TviTeul
jariskacebis 90 klasSi. „storoJebs~ urmebiT mohqondaT yovel dRe axal-
aseuli ruseTis -axali. moswavlis galaxva yvelas SeeZlo direqtoridan
pirveli nawili

armiaSi dawyebuli, „storoJamde~. mizezs aravin hkiTxulobda. vin


dasneulebula icis, ramdeni dasneulebula, ramdeni damaxinjebula, da
daavadebula ramdens kidev xasiaTi gafuWebia saukunod!..
95

***
erTxel, swavla rom gaTavda da Segvasvenes, me, radganac
dilas ara meWama ra, Sevirbine Sin. vigde axaluxis jibeSi

12
cxeli mWadis kokori da mivaSure ise klass: ar damagvian-
des-meTqi. troes gakveTili iwyeboda. fexad Seeswro CemTvis
100 da xuTi mowafe kidec gamoexmo da gaemwkrivebina. Sevyav Tavi
Tu ara, momayvira: – Sen, aq mobrZandi da dadeq amaTTanao!
mivedi da gavCerdi. cxeli mWadi momedva barZayze da mecx-
una. me SmaSuri daviwye, xeli movusvi, ase rom avtokdi, mas-
wavlebelma SemniSna da mkiTxa: ra gemarTebao? dafarva aRar
105 SeiZleboda... amoayofines jibidan mWads Tavi... Segirdebma
gadixarxares. maswavlebelma ulvaSebSi Caicina, gamomarTva
stoli mWadi da win stolze daidva. me sircxvilis ofli gadamskda.
(rusuli) magida dagviwyo gakveTilebis kiTxva. am dros, Cemda saubedurod,
inspeqtori Semovida. maSin ki amikankalda muxlebi. es iseTi
110 Seubralebeli vinme iyo, rom ymawvilis `garozgvas~ ara erCia
oTxSi amoReba ra. sul ubralo mizezi sakmao iyo, rom oTxSi amoeRo. erT-
sastiki cema xel erTsa da imave dros ori bavSvi `garozga~: erTi imitom,
rom Tma wamogzrdiao da, meorec imitom, rom metad ZirSi
mogiWriao! vifiqre: `es mWadi me xeirs ar damayris-meTqi!..~
115 marTlac, mohkra Tvali Tu ara, daiRriala:
– am mWads ra unda aq, vin moitanao!..
erTi mowafe, romelic xSirad meqiSpeboda xolme, wamoxta
zeze da moaxsena: wereTels amouRes jibidanao.
– raT mogitaniao?! – mkiTxa mrisxaned.
120 me ena Camivarda, magram maswavlebelma moaxsena: axlav
gaigebTo da mkiTxa:
es ra ariso?
mWadi-meTqi, – vupasuxe knaviliT.
– risgan keTdeba?
125 – simindisagan.
– rodis sTesen siminds? ranairad izrdeba? rogor muSao-
ben? rodis akeTeben mWads da sxvani. eseni yvelaferi gamom-
kiTxa da mec pasuxs vaZlevdi. ramdenime wuTs mkiTxavda da
bolos sTqva: kargio! xval nu dagaviwydeba brinjis mota-
130 nao; xval imis Sesaxeb vilaparakoTo. inspeqtorma ifiqra:
aq swored maswavleblis surviliT moutaniaT mWadio, da
bavSvebi skolaSi
gavida klasidan xmaamouReblad. maswavlebelma mabezRari
mowafe gaixmo da hkiTxa: Sen ara gaqvs ra jibeSio? gausin-
koWi ja da koWi unaxa. – es ra ariso? es xom saTamaSoa, romelic
xis an Zvlisgan 135 klasebSi sruliad gamousadegaria da Sen ki jibeSi giZev-
damzadebuli so!.. wereTelma mWadi mitom moitana, rom Sioda da SeW-
patara saTamaSo ma veRar moaswro da Sen ki saTamaSod dabrZandebi! kargi,
kubi Zvelad gaCerdi magre klasis gamosvlamde! me mag koWiT wargadgen
feri ecvala inspeqtorTano. im mowafes feri ecvala da atirda. klasi
SeSinda, cud gune- 140 rom gaTavda, miubrunda mtirals da uTxra: kargi, axla ki
baze dadga. mipativebia, magram Semdeg ki frTxilad iyavi: rac SenTvis
ar ginda, imas nurc sxvas uzamo!
Tavi 1

akaki wereTeli
nawyveti wignidan `Cemi Tavgadasavali~

13
teqstis Sinaarsi
1. rogor swavlobdnen gimnaziaSi bavSvebi 7. rogor Sexvdnen akakis mSoblebi gimna-
kiTxvas? ziidan gamoqcevis ambavs?
2. Seni sityvebiT aRwere saklaso oTaxi. 8. ratom iyenebdnen gimnaziebSi rozgs? riT
amarTlebdnen maswavleblebi gimnaziaSi
3. ramden xans andomebdnen moswavleebi
rozgis gamoyenebas?
kiTxvis swavlas?
9. akaki wereTlis dabadebis TariRis dax-
4. rogor sjidnen moswavles, romelsac
marebiT daaxloebiT gamoTvale, rodis
kiTxva SeeSleboda?
xdeba nawarmoebSi moTxrobili ambavi.
5. ra iyo `marka~? rogor iyenebdnen mas gim-
10. vis mimarTa maswavlebelma sityvebiT:
naziaSi?
rac SenTvis ar ginda, imas sxvas nu uzamo?
6. rogor aicila akakim Tavidan rozgi? riT daimsaxura moswavlem es sityvebi?

teqstis ena
1. 107-e striqonSi moZebne sityva `gadamsk- 5. akaki wereTelma es wigni daaxloebiT asi
da~ da konteqstis mixedviT axseni misi wlis win dawera. mas Semdeg zogierTi
mniSvneloba. qarTuli sityvis daweriloba Seicva-
la. garda amisa, xSirad iyenebda imerul
2. amoiwere teqstidan fraza, romelic
dialeqtizmebs. qvemoT moyvanilia aseTi
aRniSnavs gakveTilis damTavrebas. miu-
sityvebi. gadaiwere rveulSi da gverdiT
TiTe striqonis nomeri.
miuwere Tanamedrove daweriloba:
3. gadaixaze cxrili rveulSi da marcxena momedva; mecxuna; gadixarxares; mitom;
svetSi moyvanili frazebi daakavSire mar- mipativebia.
jvena svetSi moTavsebul mniSvnelobebTan:
6. ras niSnavs gavcecdi:
feri ecvala sastikad scema
a. gavSeSdi
oTxSi amoiRo SeSinda b. gavSterdi
fexad Seuswro SeumCnevlad gaiRima g. gamixarda
adamiani da samyaro mis irgvliv

ulvaSebSi Caicina Zlivs miuswro 7. rogor gesmis sityvaTSeTanxmeba `qaRal-


4. moZebne teqstSi sityva, romelic mowafes dis ficrebi~? ra hqvia dRes mas?
niSnavs, magram dRes am mniSvnelobiT aRar 8. ratom aris brWyalebSi Casmuli sityvebi:
gamoiyeneba. marka, lineika, storoJebi.

teqstis analizi
1. rogor gesmis andaza: `rac SenTvis ar gin- 4. mSoblebma patara akakis urCies:
da, imas nurc sxvas uzamo~? „wadi, ra vuyoT, gagrozgon, eg marto Sen
Tavze xom ar aris – yvelas rozgaveno.
2. imsjele akakisa da `angelozis saxis
moiTmine, moiWirve, mieCvie da bolos kaci
mqone~ biWs Soris momxdar konfliqtze.
pirveli nawili

gamoxvalo; magaTSi umisod ar SeiZlebao!~


rogor moiqca biWi, akaki rom daabezRa?
eTanxmebi maT rCevas? ratom?
SeeZlo biWs sxvanairad moqceuliyo? Sen
rogor moiqceodi? 5. imsjele, ra Tvisebebs amJRavnebs akakis
maswavlebeli troe.
3. avtoris azriT, rogor moqmedebda `marka~
bavSvebze? eTanxmebi avtors? ratom? Seni 6. rogor fiqrob, imoqmedebda Tu ara biWze
mosazrebis dasamtkiceblad moixme maga- sasikeTod maswavleblis patieba da Se-
liTebi Tanamedrove cxovrebidan. goneba?

14
davalebebi

1. dawere Txzuleba: rogor mohyavT mWadi.


• ipove maswavleblis mier akakisTvis mWadis moyvanasTan dakavSirebiT dasmuli
kiTxvebi;
• gaeci kiTxvebs pasuxebi werilobiT;
• ecade, calkeul kiTxvebze gacemuli pasuxebi ise gaaerTiano, rom Txroba ga-
mogivides.
2. dawere ambavi sxva rakursiT: cxeli mWadis epizodi gadmoeci maswavleblis piriT.
imsjele, ra Seicvala.
3. gaaanalize werilobiT akakisa da angelozissaxian biWs Soris momxdari konfliq-
ti; Seecade, problemas Sexedo orive personaJis TvaliT.

Teoria
avtori, mTxrobeli, personaJi
avtors uwodeben adamians, romelmac Seqmna raime saxis nawarmoebi: roma-
ni, moTxroba, gamokvleva, statia da a.S. avtoris saxeli wignis garekanze we-
ria, xolo im SemTxvevaSi, Tu nawarmoebi krebulSia Sesuli – teqstis TavSi
an boloSi.
mTxrobeli aris pirovneba, romelic ambavs hyveba. igi, SesaZlebelia, ambis
monawile Tavadac iyos. am SemTxvevaSi Txroba pirvel pirSi mimdinareobs,
xolo mTxrobels mTxrobel-personaJs uwodeben. zogjer ar Cans, vin aris
mTxrobeli. aseT SemTxvevaSi mas uCinari mTxrobeli ewodeba.
personaJi, anu gmiri gamogonili an realurad arsebuli pirovnebaa, rome-
lic ambavSi monawileobs. nawarmoebSi gvxvdeba mTavari da meorexarisxovani
personaJebi. mTavaria personaJi, romelic umniSvnelovanes rols asrulebs
bavSvebi skolaSi
mxatvrul TxzulebaSi. igi nawarmoebSi asaxuli movlenebis SuagulSi dgas
da xSirad warmarTavs kidec movlenebis ganviTarebas. meorexarisxovania
personaJi, romelic arsebiT zegavlenas ver axdens nawarmoebSi asaxuli
movlenebis ganviTarebaze.

kiTxvebi da davalebebi

1. gaixsene iseTi nawarmoebi, romelSic avtori da mTxrobeli erTi da igive pirovne-


Tavi 1

baa.
2. SeiZleba Tu ara, rom nawarmoebSi personaJis saxeli ar iyos moxseniebuli?
3. SeiZleba Tu ara, rom nawarmoebis arc erTi personaJi ar iyos adamiani? Sen Tu
wagikiTxavs aseTi nawarmoebi?

15
albaT ginaxavs, rogoria skolebi soflad da qalaqad. imsjele, gansxvavdeba
Tu ara erTmaneTisgan soflisa da qalaqis skolebi? Tu gansxvavdeba, riT?

Cemi bavSvobis skola


patarobisas sofelSi vswavlobdi, Cvens sofelSi ori sko-
la iyo – zeviTskola da qveviTskola, zeviTskola – didi,
qveviTskola – patara. patara skolaSi patarebi davdiodiT.
dilaadrian, rva saaTze, pirvel zars darekavdnen. am
5 zariT gvatyobinebdnen, aba, bavSvebo, moemzadeT da wamodi-
To. Cvenc, bavSvebi, CavawyobdiT CanTaSi wignebs da rveulebs,
revaz CavuWyunavdiT gverdiT vaSlebsa da msxlebs, daviWerdiT
inaniSvili samelnes xelSi da daveSvebodiT Tavqvemimaval orRobeebSi.
(1926-1991)
skola wisqvilis arxis piras idga, SemaRlebulze. aqeT sko-
qarTveli mwerali.
mravali moTxro-
10 la idga, iqiT, xevs gaRma – dangreuli eklesia. arxis qvemoT
bis garda daweri- venaxebi da ivris Wala iyo, ivris Walis mere – grZladgawo-
li aqvs sabavSvo lili utyeo gora. goraze avtomobilebi mimodiodnen.
nawarmoebebic. skolas sul oTxi oTaxi hqonda, oTxi klasi. erTi pa-
tara oTaxic iyo, samaswavleblo. iq, ase maxsovs, yovelT-
15 vis sasiamovnod RudRudebda Rumeli. Cveni iq Sesvla ar
SeiZleboda. daiwyeboda gakveTili, Camovardeboda siCume
samelne – davSoSmindebodiT, davwynardebodiT bavSvebi, visxediT
(Zvelad) patara da bartyebis TvalebiT SevyurebdiT maswavlebels, magram
WurWeli, romel- buzis gafrenas gaigonebdiTo, aseTi siCume arasodes ar iyo.
Sic esxa melani, 20 garedan yovelTvis sxvadasxvanairi xmebi Semodioda, gazaf-
specialuri siTxe, xulze, maisSi, arxis piras gayolebul kaklebze molaRure­
bi gadasZaxodnen erTmaneTs, Semodgomaze – jafarebi, zam-
adamiani da samyaro mis irgvliv

romelSic awebd-
nen kalams da ise Tris piras da zamTarSi yvavebi, daaRebdnen yvavebi pirs da
werdnen iyo erTi – yvaa, yvaa, yvaa! fanjrebidan isic moCanda, rogor
RudRudebda 25 anacvlebdnen is yvavebi kenweroebze fexebs.
wynarad enTo gazafxulzeve, maisSi, mere seqtemberSic, dairekeboda
cecxli Tu ara didi Sesvenebis zari, magari biWebi sabanaod Carbod-
molaRuri, ja- nen arxze. maswavleblebi wyrebodnen, amitom biWebi zemoT
fara adiodnen da iq eSvebodnen Tavdayira wyalSi. visac maswav-
erTgvari frin- 30 leblebi Seatyobdnen, ubanavniao, gakveTils hkiTxavdnen da
velebi orianebs uwerdnen. magari biWebi mainc Tavisas ar iSlidnen,
isini dResac kargad maxsovs: jabala, babajana, prokona, qSu-
va... erTic iyo, erTi yvelaze magari biWi – RaWuna. vnaxavdiT
pirveli nawili

da am RaWunas gamoagdebdnen gakveTilidan. is kidev – wa-


35 vidoda, gaCerdeboda SemaRlebulze, ise, rom fanjrebidan
kargad daenaxaT bavSvebs, idga da aRaWunebda ybebs, ra edo,
ar vici, aqlemiviT ki aaqafebda xolme pirs. gamoudgeboda
skolis daraji takvia ioseba saxriT, magram verasodes ver
eweoda. Tebervalsa da martSi venaxebidan grZeli simRere-
40 bis xmac modioda. winaT, Cems pataraobas, xSirad mRerod-

16

You might also like