Professional Documents
Culture Documents
1ο φύλλο εργασίας
1ο φύλλο εργασίας
β)
γ)
2. Ποιες πληροφορίες δίνει η Ελένη για την ταυτότητά της; (στ. 18 - 25)
β)
γ)
Η Ελένη καταφεύγει στον τάφο του Πρωτέα και ένα νέο πρόσωπο εμφανίζεται
στη σκηνή, κάποιος που ξέρει τι συνέβη στην Τροία και μπορεί να καλύψει τα
κενά της αφήγησης της Ελένης.
1. Ποιο είναι το νέο πρόσωπο; Με ποιο τρόπο μαθαίνουμε την ταυτότητά του;
Πώς βρέθηκε στην Τροία; (στ. 105, 128, 169, 178)
Ο διάλογος ανάμεσα στην Ελένη και στον Τεύκρο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό
στην αντίθεση ανάμεσα στο φαίνεσθαι και στο είναι, δηλαδή στην άγνοια και
στη γνώση της πραγματικότητας. Καθένας από τους συνομιλητές γνωρίζει κάτι
που αγνοεί ο άλλος. Έτσι προκύπτει η τραγική ειρωνεία (ένα ή περισσότερα
από τα πρόσωπα του δράματος αγνοεί την αλήθεια που γνωρίζουν οι θεατές,
οπότε τα λόγια τους δεν έχουν την ίδια βαρύτητα για όλους).
6. Να παρουσιάσετε τις ομοιότητες που υπάρχουν ανάμεσα στη ζωή και στις
περιπέτειες της Ελένης και του Τεύκρου.
7. Από ποια πάροδο γίνεται η είσοδος και η έξοδος του Τεύκρου από τη σκηνή;
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
9. Για ποιους λόγους ο Ευριπίδης εμφανίζει έναν Έλληνα νικητή του πολέμου
στους Αθηναίους - μετά την ήττα στη Σικελία-(.βλ. κειμ. 4 σελ.17) να αναφωνεί
“την κούρσεψα, μα πάω και εγώ και εγώ χαμένος”, στ.130 (βλ. κειμ.5 σελ.19 )
3ο φύλλο εργασίας
Η Ελένη με τις γυναίκες του Χορού βρίσκονται μέσα στο παλάτι. Ένας άνδρας
εμφανίζεται στη σκηνή.
1. Ποιος είναι; Από ποια πάροδο εισέρχεται στη σκηνή; Πώς μαθαίνουμε για την
ταυτότητά του;
3. Ο Μενέλαος μιλάει για την καταγωγή του, τις περιπέτειες και τους λόγους που
τον οδήγησαν στην Αίγυπτο. Η μορφή του όμως δεν θυμίζει σε τίποτα τον άλλοτε
ισχυρό βασιλιά της Σπάρτης.
Ποια χαρακτηριστικά έχει εδώ; Τι τον απασχολεί σ' αυτή την περίπτωση και γιατί;
6. Σε ποια σημεία φαίνεται η αντίθεση ανάμεσα στον ελληνικό πολιτισμό και την
Ανατολή;
4ο φύλλο εργασίας
Μενέλαος – Γερόντισσα
1. Πώς αντιδρά η Γερόντισσα στη θέα του ξένου και πώς δικαιολογεί την
αντίδρασή της;
2. Γιατί πιστεύετε ότι ο Ευριπίδης επιλέγει μία γυναίκα, και μάλιστα ηλικιωμένη,
αντί για έναν άνδρα υπηρέτη ή φρουρό σ' αυτή τη σκηνή;
3. Η αντίθεση ανάμεσα στο φαίνεσθαι και στο είναι εμφανίζεται και σ' αυτή τη
σκηνή, στην περίπτωση του Μενέλαου. Συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα,
αντλώντας στοιχεία από το κείμενο.
Μενέλαος
ειναι φαίνεσθαι
4. Η έμφαση στην αντίθεση αυτή πιστεύετε ότι θα βοηθήσει στην εξέλιξη της
υπόθεσης;
Αν ναι, με ποιο τρόπο;
5. Ποιες σκέψεις σας προκαλεί η αντίθεση αυτή για την ανθρώπινη ζωή;
6. Να εντοπίσετε τους στίχους στους οποίους υπάρχει τραγική ειρωνεία.
5ο φύλλο εργασίας
Μονόλογος Μενέλαου
Μετά την αποχώρηση της Γερόντισσας ο Μενέλαος μένει μόνος και προσπαθεί
να αξιολογήσει τις νέες πληροφορίες. Ενώ αρχικά είχε να αντιμετωπίσει ένα
πρόβλημα, μετά από αυτή τη συνομιλία προστέθηκε και δεύτερο.
2. Ο Ευριπίδης συνήθιζε “να κατεβάζει τους ήρωές του από το βάθρο” και να
τους παρουσιάζει ρεαλιστικά, ως απλούς καθημερινούς ανθρώπους. Ο Μενέλαος
στην παρούσα σκηνή δεν θυμίζει σε τίποτα τον ήρωα της Τροίας, αλλά
εμφανίζεται ως ένας άνθρωπος που δε μπορεί να εμβαθύνει και να αξιολογήσει
σωστά τα δεδομένα, καταλήγοντας σε αυθαίρετα συμπεράσματα.
Να τον χαρακτηρίσετε, λαμβάνοντας υπόψη το μονόλογό του. Δικαιολογείται σε
κάποιο βαθμό η συμπεριφορά του;
3. Να σχολιάσετε το στίχο: “Η πιο μεγάλη δύναμη 'ναι η ανάγκη”.
6ο φύλλο εργασίας
Β΄ Επεισόδιο
α) Επιπάροδος (στ. 576 – 587): Η επιστροφή της Ελένης και του Χορού.
Η Ελένη και ο Χορός επιστρέφουν από το παλάτι, όπου είχαν πάει για να
συναντήσουν τη μάντισσα Θεονόη και να μάθουν πληροφορίες για την τύχη του
Μενέλαου. Ο Μενέλαος είναι κρυμμένος.
3. Η σκηνή αυτή είναι γεμάτη τραγικές ειρωνείες και αντιθέσεις ανάμεσα στο
φαίνεσθαι και στο είναι. Αφού τις εντοπίσετε, να συμπληρώσετε τον παρακάτω
πίνακα.
7ο φύλλο εργασίας
Η Ελένη βρίσκεται σε απόγνωση και οι θεατές αγωνιούν για την τύχη της, καθώς
ο Μενέλαος δεν την αναγνωρίζει κι ετοιμάζεται να την εγκαταλείψει. Ξαφνικά
όμως γεννιέται μια ελπίδα με την εμφάνιση του αγγελιαφόρου, ο οποίος παίζει
σημαντικό ρόλο για την εξέλιξη της υπόθεσης.
3. Αμέσως μετά την αναγνώριση, ακολουθούν τα εξής στάδια στο διάλογο των
δύο συζύγων:
α) έκφραση συναισθημάτων:
7. Από ποια πρόσωπα αποκαθίσταται η τιμή της Ελένης και με ποιο τρόπο;
8ο φύλλο εργασίας
1. Η Ελένη ζητάει από το σύζυγό της να της αφηγηθεί τις περιπέτειές του. Ο
Μενέλαος όμως προσπαθεί να αποφύγει την εκτενή αφήγηση των
περιπλανήσεών του. Γιατί;
3. Σε ποιους στίχους φαίνεται η βαθιά αγάπη που νιώθει η Ελένη για το Μενέλαο;
Ποια θυσία είναι έτοιμη να κάνει προκειμένου να σώσει τη ζωή του;
9ο φύλλο εργασίας
1. Για ποιους λόγους επιλέγει ο Ευριπίδης να δώσει τόση επισημότητα σ' αυτή
την εμφάνιση;
Ποιος από τους δύο ήρωες πιστεύετε ότι διαθέτει τα πιο πειστικά επιχειρήματα
και γιατί;
4. Στα λόγια της Ελένης υπάρχουν στοιχεία που συνθέτουν την τραγικότητά της.
Ποια είναι αυτά;
5. Πώς εμφανίζεται το ήθος του Μενέλαου στο λόγο του προς τη Θεονόη;
8. Γιατί η Θεονόη υποστηρίζει ότι η απόφασή της θα είναι ωφέλιμη και για τον
Θεοκλύμενο;
5. Στο σημείο αυτό η εξωτερική εμφάνιση θα παίξει σημαντικό ρόλο και η Ελένη
θα το εκμεταλλευτεί. Ποια είναι τα στοιχεία της όψης τόσο της Ελένης όσο και του
Μενέλαου;
μορφή Ελένης:
μορφή Μενέλαου:
7. Σ' αυτό το σημείο είναι έντονη η παρουσία του δίσημου λόγου (= λόγος με
διπλή σημασία), γεγονός που εντείνει την τραγική ειρωνεία. Δηλαδή άλλα εννοεί
η Ελένη και άλλα αντιλαμβάνεται ο Θεοκλύμενος. Να συμπληρώσετε τον
παρακάτω πίνακα με τις διαφορετικές ερμηνείες των λόγων της Ελένης.
Στίχοι Ελένη Θεοκλύμενος
1370
1411 - 1413
1415 - 1417
1418 - 1419
1421 - 1422
11ο φύλλο εργασίας
1. Η Ελένη ενημερώνει τις γυναίκες του Χορού για τις εξελίξεις (η Θεονόη τους
βοήθησε επιτρέποντάς τους να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιό τους, κρατώντας
το μυστικό από το Θεοκλύμενο). Προκειμένου να εξασφαλίσει τη βοήθεια και των
γυναικών του Χορού, τους προσφέρει ως αντάλλαγμα μια υπόσχεση για
μελλοντική σωτηρία τους.
Πώς νομίζετε ότι νιώθουν αυτές; Θα κάνουν αυτό που ζητά η Ελένη;
3. Η παρουσία των δίσημων λόγων είναι έντονη και σ' αυτή τη σκηνή. Σε ποιους
στίχους εμφανίζονται και τι εξυπηρετούν; (φαίνεσθαι – είναι, τραγική ειρωνεία)