You are on page 1of 42

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)


Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XX Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


6 grudnia 2021 r.
_____________________________________________________

TEST Z ODPOWIEDZIAMI
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą


i zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XX Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie przygodą,
a nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa

Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. Według Z. Komorowskiego bractwa muzułmańskie w zasadzie różnią się między sobą:
a) doktryną; b) formą pewnych praktyk religijnych i powinnościami; c) interpretacją Koranu.
2. Angielskojęzyczny pisarz Chinua Achebe jest z pochodzenia: a) Ibo; b) Dinka; c) Mande.
3. Według Z. Komorowskiego protestanci zdecydowanie przeważają w: a) Republice Południowej
Afryki; b) Rwandzie; c) Etiopii.
4. M.J. Herskovits usiłował kultury całej Afryki sklasyfikować według: a) czterech obszarów;
b) dziewięciu obszarów; c) siedemnastu obszarów.
5. Ibo (Igbo) są spokrewnieni z: a) Jorubami; b) Peul (Fulbe, Fulan); c) Kirdi.
6. Leopold Sedar Senghor podkreślał, iż Afrykanom towarzyszy w każdej czynności, przez całe
życie: a) konstrukcja rytmu; b) niewolnicza przeszłość; c) pochodzenie od Matki Ziemi.
7. Według Z. Komorowskiego początki dawnej Ghany sięgają: a) być może III-IV w., b) VIII w.;
c) X-XI w.
8. Cios śmiertelny dawnej Ghanie zadali w XI w. a) Almorawidzi; b) Wolofowie; c) Hausa.
9. Według Z. Komorowskiego pierwsze historycznie znane państwo-miasto Hausa, Daura, założyć
miał w X wieku: a) Bausani, syn księżniczki almorawidzkiej; b) wódz z grupy etnicznej Peuls;
c) Tuareg z plemienia Zaghawa.
10. Dawna Ghana swoją potęgę i rozrost zawdzięczała: a) handlowi niewolników; b) kopalniom soli;
c) żelazu i złotu.
11. Sonni Alego Bera był wielkim, lecz okrutnym wodzem: a) miasta-państwa Kano; b) państwa
Kanem-Bornu; c) państwa Songhajów z Gao.
12. Bella lub Buzu to: a) lud mieszkający w tzw. Rogu Afryki; b) grupy urzędników na dworach
królewskich w Rwandzie i Burundi; c) czarni niewolnicy Tuaregów.
13. W większości społeczeństw afrykańskich widoczna jest specjalna pozycja kowali. Ich żony
z reguły były: a) garncarkami; b) córkami wodzów ziemi; c) znachorkami.
14. Dwa państwa - Walo i Kajor – wyłoniły się z: a) Wielkiego Zimbabwe; b) Dżolof Wolofów;
b) państwa Baghirmi.
15. Liberia, powstała na dawnym Wybrzeżu Pieprzowym, została utworzona w roku 1822 przez:
a) wyzwolonych niewolników ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej; b) zbuntowaną
armię z imperium Ghany; c) wspólnotę plemion Mande (Manding).
16. W krajach, gdzie dominują dziś wpływy anglosaskie, pojęcie „narodu” częściej bywa wiązane
z: a) państwowością bardziej niż z kulturą; b) narodową świadomością, z akcentem na elementy
kulturowe i moralno-duchowe; c) przejęciem modelu kulturowego „białego” Brytyjczyka.
17. Przed kolonizacją, na terenie dzisiejszego Senegalu, Wolofowie i Sererowie: a) żyli w warunkach
pokojowych i tworzyli wspólne państwo; b) na opanowanych przez Wolofów terenach
Sererowie bywali masakrowani i upokarzani; c) potrafili skutecznie pertraktować
z najeźdźcami z zachodnioafrykańskiego mocarstwa Songhaj.
18. Moszesz (Moshesh) był władcą w dzisiejszym: a) Lesotho; b) Botswanie; c) Zimbabwe.
19. Leopold Sedar Senghor pochodził z grupy etnicznej: a) Wolof; b) Peul (Fulbe, Fulan);
c) Sererem.
20. Idżo, zwani pospolicie „Mieszkańcami rzeki” (z angielską — Riwersami), zajęli: a) bagnisty teren
tzw. Sudd w Sudanie; b) dorzecze Zambezi; c) deltę Nigru.
21. Ekoi i Ibibio sa ludami: a) nilockimi; b) kuszyckimi; c) bantuidoalnymi.
22. Ibo są przeważnie: a) wyznawcami tradycyjnych religii afrykańskich; b) muzułmanami);
c) katolikami.
23. Doroczne święto pochrzynu jest celebrowane uroczyście zwłaszcza u: a) Ibo; b) Kirdi);
c) Zaghawa.
24. Semibantu, czyli ludy bantuidalne wschodnie, zamieszkują: a) południowo-wschodnią
i środkową Nigerię oraz góry i wyżyny środkowej części zachodniego Kamerunu;
b) środkową część Nilu w Sudanie; c) pogranicze dzisiejszego Gabonu i Konga.
25. Bamum oraz Efik (z grupy Ibibio) stworzyły w XIX w. oryginalne własne: a) systemy
gospodarcze; b) pisma, które zachowały się do dziś; c) systemy pokrewieństwa, związane
matrilokalnością.
26. Występowanie muchy tse-tse: a) związane jest ze strefą Sahelu; b) ogranicza w wielu regionach
hodowlę bydła; c) wpływa na rozprzestrzenianie się malarii.
27. Podstawowym zajęciem Dinka jest: a) uprawa pochrzynu; b) hodowla bydła; c) rybołówstwo.
28. Podstawowym zajęciem Buszongo (Kuba) jest: a) rolnictwo; b) hodowla bydła; c) rybołówstwo.
29. Szona (Maszona) są zespołem plemion mieszkającym głownię na terenie: a) Zimbabwe;
b) Tanzanii; c) Namibii.
30. Pogardliwa nazwa Kafr wywodzi się od: a) burskiego słowa kefar - skała; b) arabskiego kaffir —
niewierny; c) Kafaron – ludzie o szerokich nosach.
31. Soto, zwłaszcza ich południowy odłam tzn. Basuto, żyją głównie w dzisiejszym: a) Lesotho;
b) Namibii; c) Tanzanii.
32. Misjonarzami państwa Aksum, położonego na obszarze dzisiejszej Etiopii, byli Frumencjusz
i Edezjusz. Byli to: a) Syryjczycy; b) Koptowie; c) Grecy.
33. Obrzędy inicjacyjne u Bambarów organizuje: a) rodzina inicjowanych; b) tajne stowarzyszenie
Ntomo; c) osoby niedawno inicjowane.
34. Cechą charakterystyczną języka tych ludów jest, obok dominującej monosylabiczności,
znamienne „mlaskanie” i dźwięki naśladowcze. Mowa o: a) Bantu; b) Ewe; c) Kojsan.
35. Powstanie państw Mossich i Jorubów w Afryce Zachodniej datowane jest na: a) koniec wieku
VIII; b) przełom XII i XIII w.; c) początek XV w.
36. Józef Mukasa Balikuddemlbe i Karol Lwanga byli: a) pierwszymi księżmi katolickimi
wyświęconymi w Senegalu; b) męczennikami z Ugandy; c) założycielami Kościoła
kimbangistów w Kongo.
37. Inicjacja na morana ma wiele stadiów i towarzyszy jej wiele, często okrutnych obrzędów. Wiąże
się ona z grupą etniczną: a) Masajów; b) Baganda; c) Mbororo.
38. Tradycyjnym zajęciem Fangów jest: a) rolnictwo; b) pasterstwo; c) rybołówstwo.
39. Luba (Baluba) są zespołem plemion: a) nilockich; b) ludów Środkowego Sudanu; c) Bantu.
40. Etosza to: a) góry w południowej Afryce; b) bagna i jezioro w północnej części Namibii; c) lasy
galeriowe w Zambii.
41. Limpopo to: a) lud z terenu Botswany; b) rzeka c) warstwa notabli u Kikuju.
42. Położone między Madagaskarem a kontynentem Komory są zamieszkałe w większości przez:
a) wyznawców religii tradycyjnych; b) chrześcijan; c) muzułmanów.
43. Na Madagaskarze dostrzegalne są zwłaszcza dominujące powiazania powiązania kulturowe z:
a) kulturą suahili; b) ludami nilockimi; c) wpływami indonezyjskimi.
44. W Ameryce największym państwem zdominowanym całkowicie i rządzonym przez potomków
Afrykanów jest: a) Brazylia; b) Haiti; c) Gujana Francuska.
45. Na Wyspach Zielonego Przylądka dwie trzecie ludności stanowią: a) ludy Sudanu Zachodniego;
b) Mulaci; c) Wolofowie.
46. Według J. J. Jahna większość Afrykanów, którzy trafili do Ameryki Północnej pochodziła z:
a) Afryki Wschodniej; b) Afryki Południowej; c) Afryki Zachodniej.
47. Ndiadian Ndiaj był: a) wielkim wodzem Szylluków; a) legendarnym założycielem Dżolof;
c) pierwszym rodzimym biskupem katolickim w Ugandzie.
48. Według Zygmunta Komorowskiego u koczowników: a) nie ma podziałów kastowych; b) nie
występuje poligynia; c) nie jest znane zabijanie bliźniąt.
49. Państwo Masina, lennik Mali, należało do: a) Wolofów; b) Mandingo; c) Fulanów.
50. W Burkinie Faso większość stanowią: a) tzw. ludy Gur; b) Songhajowie; c) Haalpulaaren.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XIX Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


7 grudnia 2020 r.
_____________________________________________________

TEST
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą i


zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XIX Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie przygodą, a
nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa

Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. Według Z. Komorowskiego początki dawnej Ghany sięgają: a) być może III-IV w.; b) VIII w.;
c) X-XI w.
2. Dawna Ghana swoją potęgę i rozrost zawdzięczała: a) handlowi niewolników; b) kopalniom soli;
c) żelazu i złotu.
3. Cios śmiertelny dawnej Ghanie zadali w XI w. a) Almorawidzi; b) Wolofowie; c) Hausa.
4. Pod koniec XIV w. rewolucję obyczajową wśród Hausa zapoczątkował islam. Mimo to
nawrócenie się Hausa długi czas było raczej powierzchowne. Dopiero bunt Fulanów pod wodzą
Osmana dan Fodio, który ogłosił się zwierzchnikiem wiernych i sułtanem upowszechnił na tym
obszarze prawo koraniczne. Było to: a) w XVII w.; b) w początkach XIX w.; c) na początku XX
wieku.
5. Początki jego burzliwej historii Kanem-Bornu sięgają: a) V wieku; b) IX wieku; c) XV wieku.
6. Jorubowie stworzyli oryginalną federację państw-miast na terenie dzisiejszego: a) Nigru;
b) Nigerii; c) Kamerunu.
7. Na wschodzie Afryki, nad Oceanem Indyjskim państwowotwórczych inspiracji dostarczała od
VIII-IX w. ekspansja arabsko-perska, której szczytowym osiągnięciem było: a) państwo
Monomotapa; b) sułtanat Zanzibaru; c) królestwo Baganda.
8. Państwo Monomotapa (Matope) uległo osłabieniu i rozprzężeniu w XVI i XVII w. w wyniku:
a) penetracji Portugalczyków; b) buntu niewolników; c) spadkom popytu na złoto.
9. Imperium Zindż było konfederacją handlowych miast-państw: a) w Afryce Zachodniej; b) na
terenach dzisiejszej Angoli i Konga; c) na przybrzeżnych wyspach we wschodniej Afryce.
10. Powstała w XIX wieku Liberia była stworzona przez: a) Portugalczyków; b) byłych niewolników
z USA; c) Anglików.
11. Ważna dla Afryki Konferencja Berlińska odbyła się w latach: a) 1792-1793; b) 1841-1842;
c) 1884-1885.
12. Grioci (geuel) to: a) wojownicy Sererów; b) kasta kapłańska Sererów; c) zawodowi opowiadacze,
śpiewacy.
13. Większość Wolofów łączy: a) bractwo Murydów; b) władca Kajor; c) zamiłowanie do hodowli
bydła.
14. Fur to nazwa z Darfuru oznaczająca: a) najwyższą górę; b) lud; c) klasę wojowników.
15. Futa Toro i Futa Dżalon były państwami założonymi przez: a) Wolofów; b) Fulanów (Fulbejów);
c) Mande-tan.
16. Plemiona Buzu albo Bella spotykamy w strefie sahelu, tj. półpustyni, na terenach dzisiejszego
Nigru, Burkiny Faso, a także Czadu i Mali. Tworzą je: a) potomkowie tuareskich wyzwoleńców
i niewolników; b) zarabizowani Berberowie; c) potomkowie Koptów, przybyli znad Nilu po
inwazji arabskiej.
17. Buzu są: a) rolnikami; b) pasterzami; c) słynnymi myśliwymi.
18. Na czele licznego panteonu Jorubów stoi Bóg Najwyższy - Pan Nieba: a) Olorun; b) Orisza;
c) Obatala.
19. Ogun u Jurubów – jest bogiem: a) deszczu i zbiorników wodnych; c) lasów tropikalnych;
c) żelaza (kowali), wojny i łowów.
20. W Afryce Zachodniej rozpowszechnione jest „święto pochrzynu” (ignamu, jamsu). Jest to:
a) tradycyjna uprawa zbożowa; b) roślina bulwiasta o smaku podobnym do ziemniaka;
c) owoce baobabu.
21. Cheikh Anta Diop i jego zwolennicy lansowali tezę, że starożytny Egipt był dziełem: a) ludów
arabskich; b) ludów czarnych; c) ludów berberyjskich.
22. Rytualne uśmiercanie władców praktykowano niegdyś m.in. wśród: a) Fulbe i Mbororo; b) Kirdi
z północnego Kamerunu; c ) Joruba i Szylluków.
23. Rytuały włączenia w pełną dojrzałość i członkostwo plemienne nazywamy: a) inicjacyjnymi;
b) gradualnymi; c) rytuałami męskości.
24. Azande, Bazande albo Zande, zwani też Niam Niam są wielkim ludem rozprzestrzenionym na
terenach dzisiejszej: a) Demokratycznej Republiki Kongo, Republiki Środkowej Afryki
i Sudanu; b) Gwinei Bissau i Gwinei Konakry; c) Kenii i Ugandy.
25. Największa z rzek Afryki Południowej uchodzących do Oceanu Atlantyckiego to: a) Oranje;
b) Zambezi; c) Kunene.
26. W starym królestwie Dahomeju (Republika Beninu) zamieszkiwali: a) Ewe; b) Joruba;
c) Fonowie.
27. Endogamia polega na: a) dobieraniu małżonków z tej samej grupy (kasty, plemienia, rodu);
b) dobieraniu małżonków z innej grupy (kasty, plemienia, rodu); c) objęcia przywództwa
wojskowego kasty, plemienia lub rodu przez wodza z innej grupy krewniaczej.
28. Lewirat jest to: a) prawo następstwa w systemie kapłańskim w Afryce Zachodniej; b) konsolidacja
własności ziemi w rodzinie wodzowskiej; c) dziedziczenie wdów po zmarłym bracie, ojcu czy
krewnym.
29. Poligynia jest to: a) rodzaj małżeństwa, w którym mąż posiada wiele żon; b) zespołowe
zarzadzanie rodem bądź plemieniem; c) grupa najwyższych bóstw w tradycji Afryki Zachodniej.
30. Dinka i Nuerowie z południowego Sudanu: a) tworzyli w przeszłości jedną federację państwową;
b) w XVIII i XIX w. posiadali odrębne, wrogie sobie państwa; c) nie tworzyli nigdy państwa.
31. U Szylluków chłopcom, dawniej w czasie inicjacji, z reguły: a) kazano przebywać samotnie dwa
miesiące w buszu; b) wybijano dolne zęby; c) robiono tatuaż bliznowy na plecach i pośladkach.
32. Szczególne znaczenie dla Szylluków ma kult Njakanga: a) Najwyższego Boga; b) Księżyca;
c) założyciela ich państwa.
33. Dżaluo – z grupy etnicznej Luo – zamieszkują: a) Sudan Południowy; b) Ugande; c) Kenię.
34. Pierwszym premierem i wieloletnim prezydentem niepodległej Kenii był: a) Jomo
Kenyatta; b) Yoweri Museveni; c) Muhoozi Kainerugaba.
35. Szczyt swej potęgi monarchia Rwandy osiągnęła w XVIII w. Pełną niepodległością
cieszyła się przez cały wiek XIX i dopiero w 1899 r. uznała nad sobą protektorat: a) Belgii;
b) Niemiec; c) Francji.
36. Rozmiłowani w niezależności Hererowie stawiali zacięty opór podbojowi kolonialnemu:
a) Anglików; b) Portugalczyków; c) Niemców.
37. Pierwszy prezydent niepodległego Senegalu, wybitny poeta i myśliciel, Leopold Sedar Senghor
był: a) Wolofem; b) Sererem; c) Tukulerem.
38. Fulanie (Fulbeje) mają świadomość swej rasowej i psychicznej odrębności, którą nazywają:
a) pulaku; b) dasiri; c) fari-kolo.
39. Ganda uważają się za potomków legendarnego i ubóstwionego władcy, imieniem: a) Kintu;
b) Baczwezi; c) Mizimu.
40. Za jakie wykroczenie prawne lub moralne, u większości ludów Afryki, grozi kara śmierci?
a) za uprawianie czarnej magii; b) kradzież; c) znieważenie wuja.
41. Mbundu, zwani też Owimbundu lub Umbundu, są bardzo licznym ludem na terenie: a) Zambii;
b) Tanzanii; c) Angoli.
42. Kult Bwiti występuje na terenie: a) Gabonu; b) Rwandy; c) Sudanu Południowego.
43. Kraina geograficzna, nazywana przez Arabów Bilad as-Sudan - „Kraj czarnych ludzi” a) stanowi
szeroki pas między pustynią Saharą a strefą leśną rozciągający się od Oceanu Atlantyckiego
aż po dolinę Nilu; b) obejmuje współczesne tereny Republiki Sudanu i Republiki Południowego
Sudanu; c) obejmuje teren Afryki Subsaharyjskiej.
44. Gwinea Bissau była kolonią: a) Francji; b) Wielkiej Brytanii; c) Portugalii.
45. Bardzo powszechna w tradycji Czarnej Afryki idea stworzenia człowieka z: a) gliny; b) żebra
bóstwa lasu; c) z wody i piasku.
46. Początki chrześcijaństwa w Egipcie sięgają I wieku Kościół koptyjski miał być założony
w Aleksandrii w 43 roku przez: a) św. Pawła; b) Marka Ewangelistę; c) Tomasza Apostoła.
47. Misjonarzami państwa Aksum, położonego na obszarze dzisiejszej Etiopii, byli: a) mnisi
aleksandryjscy; b) mnisi bizantyjscy; c) dwaj Syryjczycy, Frumencjusz i Edezjusz.
48. Wpływy protestantyzmu uwidoczniły się najpierw na ziemiach ludności Khokhoi (Hotentotów)
i były konsekwencją: a) kolonizacji holendersko-hugenockiej w Kraju Przylądkowym;
b) działalności Davida Livingstona; c) działalności Niemieckiego Towarzystwa Misyjnego.
49. Kimpa Vita, miejscowa prorokini, działała na terenie: a) Mozambiku; b) Senegalu; c) Konga.
50. U większości ludów w Afryce Czarnej na straży moralności plemiennej, zwyczajów i obyczajów
stoi: a) Bóg najwyższy; b) wszechobecne duchy; c) przodkowie.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XVIII Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


2 grudnia 2019 r.
_____________________________________________________

TEST
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą i


zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XVIII Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie przygodą,
a nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa

Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. Endogamia polega na: a) dobieraniu małżonków z tej samej grupy (kasty, plemienia, rodu);
b) dobieraniu małżonków z innej grupy (kasty, plemienia, rodu); c) objęcia przywództwa
wojskowego kasty, plemienia lub rodu przez wodza z innej grupy krewniaczej.
2. Lewirat jest to: a) prawo następstwa w systemie kapłańskim w Afryce Zachodniej; b) konsolidacja
własności ziemi w rodzinie wodzowskiej; c) dziedziczenie wdów po zmarłym bracie, ojcu czy
krewnym.
3. Tzw. krewni ideacyjni (afiliacyjni) to: a) osoby z tej samej grupy wiekowej w obrębie wioski
(wspólnoty terytorialnej); a) osoby, które spokrewniły się przez rytualną wymianę krwi; c) osoby
niespokrewnione, ale uważane za krewnych.
4. Zjawisko sororatu polega na: a) „przymierzu krwi” obcych sobie kobiet; b) mężczyzna poślubia
kilka sióstr; c) traktowaniu innych dziewcząt z tej samej grupy wiekowej w obrębie wioski, jako
sióstr.
5. Poligynia jest to: a) rodzaj małżeństwa, w którym mąż posiada wiele żon; b) zespołowe
zarzadzanie rodem bądź plemieniem; c) grupa najwyższych bóstw w tradycji Afryki Zachodniej.
6. Wulkany Wirunga znajdują się w: a) Kenii; b) Etiopii; c) na granicy Rwandy i Demokratycznej
Republiki Kongo.
7. Najwcześniejsze ślady hominidów znaleziono: a) w Afryce Wschodniej, w Tanzanii i w Kenii;
b) w Afryce Środkowej; c) w Afryce Północnej, w Egipcie.
8. Kiedy Sahara zaczęła „znikać” i zmieniać się w pustynię? a) w ok. 4000 r. p.n.e.; b) w ok. 1000 r.
p.n.e.; c) w ok. 2000 r. p.n.e.
9. Według Z. Komorowskiego początki dawnej Ghany sięgają: a) być może III-IV w.; b) VIII w.;
c) X-XI w.
10. Najpotężniejszym państwem przez nich stworzonym była, powstała na początku XVIII w.,
federacja Aszantów. Anglicy pokonali ją dopiero w 1892 r. po wielu wyprawach i zawziętych
walkach. Jaki to lud? a) Akan; b) Ewe; c) Dinka.
11. Pod koniec XIV wieku rewolucję obyczajową wśród Hausa zapoczątkował islam. Mimo to
nawrócenie się Hausa długi czas było raczej powierzchowne. Dopiero bunt Fulanów pod wodzą
Osmana dan Fodio, który ogłosił się zwierzchnikiem wiernych i sułtanem upowszechnił na tym
obszarze prawo koraniczne. Było to: a) w XVII w.; b) w początkach XIX w.; c) na początku XX
w.
12. Szczyt swej potęgi monarchia Rwandy osiągnęła w XVIII w. Pełną niepodległością cieszyła się
przez cały wiek XIX i dopiero w 1899 r. uznała na d sobą protektorat: a) Belgii; b) Niemiec;
c) Francji.
13. Rozmiłowani w niezależności Hererowie stawiali zacięty opór podbojowi kolonialnemu:
a) Anglików; b) Portugalczyków; c) Niemców.
14. Niemcy utraciły swoje kolonie i wpływy: a) już w 1905 r., b) po I wojnie światowej; c) po II
wojnie światowej.
15. Wadi to: a) roślina z afrykańskiej pustyni; b) łożyska wyschniętych rzek na pustyni;
c) afrykańska nazwa pustyni.
16. W Afryce Zachodniej rozpowszechnione jest „święto pochrzynu” (ignamu, jamsu). Jest to:
a) tradycyjna uprawa zbożowa; b) roślina bulwiasta o smaku podobnym do ziemniaka;
c) owoce baobabu.
17. Miasto Bobo-Dioulasso znajduje się: a) w Mali; b) w Burkina Faso; c) w Tanzanii.
18. Pierwszym premierem i wieloletnim prezydentem niepodległej Kenii był: a) Paul Biya; b) Jomo
Kenyatta; c) Blaise Compaore.
19. Tradycyjnie dominującą w społeczeństwie Rwandy grupą społeczną byli: a) pasterze Tutsi;
b) rolnicy Hutu; c) rybacy Twa.
20. Cywilizacja suahili rozwinęła się pod wpływem: a) Egiptu; b) sułtanatu Zanzibaru; c) państwa
Szylluków.
21. Mbundu są najliczniejszym ludem: a) Angoli; b) Namibii; c) Botswany.
22. Trzon partii Kenya African Union - jeszcze za czasów brytyjskich – stanowili: a) Masajowie;
b) Kikuju; c) Pigmeje.
23. Rytualne uśmiercanie władców praktykowano niegdyś m.in. wśród: a) Fulbe i Mbororo; b) Kirdi
z północnego Kamerunu; c) Joruba i Szylluków.
24. Tradycje kapłańskie szczególnie silne są w: a) Afryce Wschodniej; b) Afryce Środkowej;
c) Afryce Zachodniej.
25. Ludy na ogół niskiego wzrostu i o jasnożółtawej skórze, rozproszone w regionach wschodniej
i południowej Afryki antropologowie i etnologowie nazwali ludami: a) buszmenoidalnymi;
b) kaukaskimi; c) negroidalnymi.
26. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to: a) Claude
Makelele; b) Karol Lwanga; c) Maurice Rugambwa.
27. Kult Bwiti występuje na terenie: a) Gabonu; b) Rwandy; c) Sudanu Południowego.
28. Jakie wydarzenie autorzy muzułmańscy nazywają małą hidżrą: a) zajęcie ważnego portu
Aleksandria w Egipcie; b) ucieczkę części zwolenników Mahometa do Etiopii w pierwszych
latach tworzenia się islamu; c) osiedlenie się wspólnot muzułmańskich na terenie współczesnej
Tunezji.
29. Kraina geograficzna, nazywana przez Arabów Bilad as-Sudan – „Kraj czarnych ludzi” a) stanowi
szeroki pas między pustynią Saharą a strefą leśną rozciągający się od Oceanu Atlantyckiego
aż po dolinę Nilu; b) obejmuje współczesne tereny Republiki Sudanu i Republiki Południowego
Sudanu; c) obejmuje teren Afryki Subsaharyjskiej.
30. Gwinea Bissau była kolonią: a) Francji; b) Wielkiej Brytanii; c) Portugalii.
31. Kamerun Wschodni po I Wojnie Światowej należał do: a) Niemiec; b) Francji; c) Wielkiej
Brytanii.
32. Ceuta i Melilla, dwa miasta w sumie o powierzchni 32 km2, położone w Afryce Północnej,
„wciśnięte” w Maroko, należą do: a) Wielkiej Brytanii; b) Hiszpanii; c) Francji.
33. Największa z rzek Afryki Południowej uchodzących do Oceanu Atlantyckiego to: a) Oranje;
b) Zambezi; c) Kunene.
34. Narody wschodnich wybrzeży Afryki były znane Arabom w średniowieczu pod nazwą: a) Dura;
b) Zandż; c) Kalari.
35. Co to jest négritude? a) „murzyńskość”, czyli filozofia, poglądy, religia, temperament, styl
życia Afrykańczyków; b) określenie ciemnoskórych mieszkańców Afryki; c) nieformalne
stowarzyszenie niewolników pochodzenia murzyńskiego.
36. Rytuały włączenia w pełną dojrzałość i członkostwo plemienne nazywa się: a) inicjacją;
b) obrzędami gradualnymi; c) obrzędami męskości.
37. Kara śmierci może grozić za: a) uprawianie czarnej magii; b) kradzież; c) znieważenie wuja.
38. Według powszechnego przekonania założycielem Kościoła Koptyjskiego był: a) św. Jan; b) św.
Maurycy; c) św. Marek.
39. Głównym rejonem zasiedlenia ludów Gur jest: a) sawanna w dorzeczach górnego biegu Białej
i Czarnej Wolty; b) okolice Timbuktu; c) tereny na pograniczu dzisiejszego Mali i Senegali.
40. Ruch Maji-Maji pod przywództwem Kinjikitile odwoływał się tak do religii, jak i do magii. Był
on wymierzony przeciwko panowaniu: a) Francuzów; b) Niemców; c) Anglików.
41. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to: a) Claude
Makelele; b) Karol Lwanga; c) Maurice Rugambwa.
42. Najstarszą społeczność judaistyczną w Afryce tworzą Żydzi Falasha zamieszkujący; a) Etiopię;
b) Sudan; c) Czad.
43. Język francais-tiraillou (france-tiraju), zwany też niekiedy petit-negre rozpowszechniony został
kiedyś przez żołnierzy w: a) w Afryce Zachodniej i w Kamerunie; b) na terenie dzisiejszej
Demokratycznej Republiki Kongo; c) na Madagaskarze.
44. Nzinga Mbamba, wybitna postać afrykańskiego chrześcijaństwa, był: a) królem Konga;
b) katechistą w Sudanie; c) świeckim apostołem Mozambiku.
45. Misjonarzami państwa Aksum, położonego na obszarze dzisiejszej Etiopii, byli Frumencjusz
i Edezjusz. Byli to: a) Syryjczycy; b) Koptowie; c) Grecy.
46. Klasycznym językiem liturgicznym używanym do dzisiaj w Ortodoksyjnym Kościele Etiopskim
stał się: a) język koptyjski; b) etiopski; c) gyyz.
47. Współcześnie przeważająca część nowych elit Togo i Beninu z rekrutuje się z: a) Mbororo;
b) Ewe; c) Dogonów.
48. Pierwszy prezydent niepodległego Senegalu, wybitny poeta i myśliciel, Leopold Sedar Senghor
był: a) Wolofem; b) Sererem; c) Tukulerem.
49. Żywi zmarli to: a) osoby niepełnosprawne fizycznie i intelektualnie, z którymi niemożliwe jest
nawiązanie kontaktu; b) zmarli do piątego pokolenia; c) zmarli w śpiączce.
50. Wśród muzułmanów w Afryce największą siłę stanowią: a) izmaelici; b) szyici; c) sunnici.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XVII Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


3 grudnia 2018 r.
_____________________________________________________

TEST
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą


i zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie,
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można, zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XVII Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie przygodą,
a nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa

Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. Fur to nazwa z Darfuru oznaczająca: a) najwyższą górę; b) lud; c) klasę wojowników.

2. W państwie Uadai ze stolicą w Uara, a od połowy XIX w. w Abesze, tym dominującą grupę
stanowili: a) czarni Maba; b) Teda; c) Kreisz (Kredż).

3. Wolofowie praktykowali obrzezanie: a) jeszcze przed przyjęciem islamu; b) po przyjęciu


islamu; c) tylko w kaście wodzowskiej.

4. Według Z. Komorowskiego początki dawnej Ghany sięgają: a) być może III-IV w., b) VIII w.;
c) X-XI w.

5. Dawna Ghana swoją potęgę i rozrost zawdzięczała: a) handlowi niewolników; b) kopalniom soli;
c) żelazu i złotu.

6. Szejk Amadu Bamba był założycielem: a) konfraterni Kadirija; b) bractwa Murydów; c) państwa
Tukulerów.

7. Futa Toro i Futa Dżalon były państwami założonymi przez: a) Wolofów; b) Fulanów (Fulbejów);
c) Mande-tan.

8. Pierwsze, wielkie państwo Wolofów, założone przez legendarnego Ndiadian Ndiaja (Ndżiaja),
Dżolof, powstało w: a) VIII w.; b) XIII w.; c) XVII w.

9. Większość pleminia Lebu z Senegalu, zmieszanego także z Sererami i mówiącego dziś językiem
Wolofów, należy dziś do muzułmańskiego bractwa: a) Lajenne; b) Tidżanii (Tidżanijja);
c) Kadirija.

10. Siedziby Sererów znajdują się w: a) regionie Saint Louis; b) nad rzeką Casamance;
c) w bagnistych dorzeczach Sin i Salum.

11. U Wolofów nietykalność przysługuje: a) perliczkom; b) lwom; c) kotom i jaszczurkom.

12. Kaarta i Segu to państwa stworzone przez: a) Bambara; b) Sererów; c) Bozo.

13. Pierwszy prezydent niepodległego Senegalu, wybitny poeta i myśliciel, Leopold Sedar Senghor
był: a) Wolofem; b) Sererem; c) Tukulerem.

14. W 1891 r., władcy Sererów: a) oddali się pod protektorat Francji; b) sprzymierzyli się z
Wolofami przeciwko Francji; c) utworzyli z Tukulerami jedno państwo.

15. U Mande-tan narodziny bliźniąt: a) stanowią zapowiedź nieszczęścia (bliźnięta są zabijane);


b) zobowiązują rodziców do ich oddania plemieniu Komo; c) witane są tu z wielką radością.

16. Państwo, wsławione takimi wodzami jak Sundżata, Sakura i Kankan Musa: a) Ghana; b) Mali;
c) Futa Toro.

17. Fulanie (Fulbeje) mają świadomość swej rasowej i psychicznej odrębności, którą nazywają:
a) pulaku; b) dasiri; c) fari-kolo.

18. Bororo są: a) ludem typowo rolniczym; b) niestrudzonymi wędrowcami i pasterzami;


c) rybakami znad Nigru.
19. Słynny fulański (fulbejski) taniec gereol: a) jest tańcem żałobnym; b) jest przygotowaniem do
walki zbrojnej; c) trwa niekiedy kilka dni z rzędu, będąc popisem siły i temperamentu
młodzieży męskiej.

20. Trzy bratnie potęgi – Tenkodogo, Jatengaę i Fada N'Gurma – były stworzone przez: a) Fulanów
(Fulbejow); b) Songhajow); c) Mossich.

21. Pierwsze historycznie stwierdzone państwo Hausa – państwo--miasto – powstało w X w. Była to:
a) Daura; b) Katsina; c) Biram (Gangara).

22. Podstawowym zajęciem Ewe jest: a) rolnictwo; b) pasterstwo; c) rybołówstwo.

23. W kultach Ewe wielką rolę spełnia a) ofiara z krokodyla; b) tradycyjny taniec hurka;
c) nawiedzanie ulegających transowi mediów przez bóstwa (wodu).

24. Bamum (Mom), Tikar, Bamileke i inni, w górach Kamerunu to przedstawiciele: a) ludów
sudańskich; b) semibantu; c) ludów pochodzenia semickiego.

25. Pierwszym premierem i wieloletnim prezydentem niepodległej Kenii był: a) Paul Biya; b) Jomo
Kenyatta; c) Blaise Compaore.

26. Współcześnie z tego ludu rekrutuje się przeważająca część nowych elit Togo i Beninu. Są to:
a) Arabowie malijscy; b) Ewe; c) Dogonowie.

27. Azande, Bazande albo Zande, zwani też Niam Niam są wielkim ludem rozprzestrzenionym na
terenach dzisiejszej: a) Demokratycznej Republiki Kongo, Republiki Środkowej Afryki i
Sudanu; b) Gwinei Bissau i Gwinei Konakry; c) Kenii i Ugandy.

28. Cheikh Anta Diopa i jego zwolennicy lansowali tezę, że starożytny Egipt był dziełem: a) ludów
arabskich; b) ludów czarnych; c) ludów berberyjskich.

29. W Afryce Zachodniej rozpowszechnione jest „święto pochrzynu” (ignamu, jamsu). Jest to:
a) tradycyjna uprawa zbożowa; b) roślina bulwiasta o smaku podobnym do ziemniaka;
c) owoce baobabu.

30. Ambo, zwani też Owambo, stanowią współcześnie około połowy ludności: a) Namibii; b) Lesoto;
c) Botswany.

31. Wśród ludu Mangbetu małżeństwa są z reguły poligyniczne, spotyka się sororat. Co to jest
sororat? a) Zamiana mężów przez siostry; b) Kolejne poślubianie sióstr przez tego samego
męża; c) obowiązek wyjścia za mąż najpierw starszej siostry.

32. Co do liczby bóstw przez siebie uznawanych w Afryce prym wiodą: a) Azande; b) Jorubowie;
c) Tutsi.

33. Jedna z grup językowych – khoisańska (kojsańska) – rozciąga się na obszarze: a) Afryki północno
– wschodniej; b) Afryki Południowej; c) Afryki Zachodniej.

34. Ważnym wymiarem służby sprawiedliwości są w praktyce misyjnej: a) lokalne i krajowe


komitety Iustitia et Pax; b) pośrednictwo w rozstrzyganiu konfliktów zbrojnych drogą mediacji
międzynarodowej; c) rozbudowana sieć struktury diecezjalna.
35. Siedziby Sara znajdują się: a) w dorzeczach Szari i Logone; b) w górach Mandara; c) na Progu
Azande.

36. Ganda uważają się za potomków legendarnego i ubóstwionego władcy, imieniem: a) Kintu;
b) Baczwezi; c) Mizimu.

37. Mbundu, zwani też Owimbundu lub Umbundu, są bardzo licznym ludem na terenie: a) Zambii;
b) Tanzanii; c) Angoli.

38. W mitologiach afrykańskich najczęściej stworzenie człowieka łączy się z jego: a) wyjściem z
wody; b) stworzeniem z gliny; c) stworzeniem z czarnej ziemi, wody i powietrza.

39. Ojciec W. Schmidt w Afryce szukał oparcia dla swej teorii pierwotnego monoteizmu, wskazując
przede wszystkim na religie: a) Pigmejów; b) Nilotów; c) Bamileke z Kamerunu.

40. Największa z rzek Afryki Południowej uchodzących do Oceanu Atlantyckiego to: a) Oranje; 
b) Zambezi; c) Kunene.

41. U ludu Herero z Namibii owiruru to: a) opiekuńcze bóstwa plemienne; b) wcielający się
przodkowie pełniący rolę opiekunów; c) zjawy zmarłych czarowników przynoszące
nieszczęście.

42. W małżeństwach poliginicznych w Afryce: a) nowa żona ma większe prawa niż pozostałe;
b) pierwsza żona jest zwierzchniczką pozostałych; c) wszystkie mają takie same prawa.

43. Według powszechnego przekonania założycielem Kościoła Koptyjskiego był: a) św. Jan;
b) św. Maurycy; c) św. Marek.

44. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to: a) Claude
Makelele; b) Karol Lwanga; c) Maurice Rugambwa.

45. U podstaw przeważającej praktyki afrykańskiej przez blisko 100 lat leżał plan czteroletniego
katechumenatu autorstwa: a) Daniela Comboniego; b) kard. Constantiniego; c) Kard. Karola
Lavigerie.

46. Najstarszą społeczność judaistyczną w Afryce tworzą Żydzi Falasha zamieszkujący; a) Etiopię;
b) Sudan; c) Czad.

47. Misjonarz protestancki Robert Moffat – teść słynnego lekarza i odkrywcy Dawida Livingstone'a –
działał na terenie dzisiejszej: a) Botswany; b) Mozambiku; c) Tanzanii.

48. Suche wiatry wiejące znad lądu (od Sahary) noszą nazwę: a) monsun; b) harmatan; c) mistral.

49. Udał się on z polecenia króla Portugalii w 1486 r. na czele niewielkiej wyprawy handlowo-
badawczej do Beninu: a) Alfonso d’Aveiro; b) Pacheco; c) Duarte Pires.

50. Cechą charakterystyczną języka tych ludów jest, obok dominującej monosylabiczności,
znamienne „mlaskanie” i dźwięki naśladowcze. Mowa o: a) Bantu; b) Ewe; c) Kojsan.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XVI Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


18 grudnia 2017 r.
_____________________________________________________

TEST
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą i


zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można, zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XVI Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie przygodą, a
nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa

Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. W której części Afryki znaleziono najwcześniejsze ślady hominidów? a) w Afryce Wschodniej,
w Tanzanii i w Kenii; b) w Afryce Środkowej; c) w Afryce Północnej, w Egipcie

2. Kiedy Sahara zaczęła „znikać” i zmieniać się w pustynię? a) w ok. 4000 r. p.n.e.; b) w ok. 1000 r.
p.n.e.; c) w ok. 2000 r. p.n.e.

3. Jak miał na imię faraon V dynastii, następca User-Kafa, którego flota wyruszyła na Morze
Czerwone do kraju Punt i przywiozła stamtąd mirrę, kość słoniową i metal zwany elektrum?
a) Sahu-Re; b) User-Kaf; c) Har-Si-Jotef

4. Według Z. Komorowskiego początki dawnej Ghany sięgają: a) być może III-IV w., b) VIII w.;
c) X-XI w.

5. Dawna Ghana swoją potęgę i rozrost zawdzięczała: a) handlowi niewolników; b) kopalniom soli;
c) żelazu i złotu.

6. Apogeum potęgi dawnego państwa Mali przypada na: a) VIII-IX w.; b) XIII-XIV w.; c) XVII-
XVIII w.

7. Najpotężniejszym państwem przez nich stworzonym była, powstała na początku XVIII w.,
federacja Aszantów. Anglicy pokonali ją dopiero w 1892 r. po wielu wyprawach i zawziętych
walkach. Jaki to lud? a) Akan; b) Ewe; c) Dinka.

8. Pod koniec XIV wieku rewolucję obyczajową wśród Hausa zapoczątkował islam. Mimo to
nawrócenie się Hausa długi czas było raczej powierzchowne. Dopiero bunt Fulanów pod wodzą
Osmana dan Fodio, który ogłosił się zwierzchnikiem wiernych i sułtanem upowszechnił na tym
obszarze prawo koraniczne. Było to: a) w XVII w.; b) w początkach XIX w.; c) na początku XX
w.

9. Szczyt swej potęgi monarchia Rwandy osiągnęła w XVIII w. Pełną niepodległością cieszyła się
przez cały wiek XIX i dopiero w 1899 r. uznała nad sobą protektorat: a) Belgii; b) Niemiec;
c) Francji.

10. Rozmiłowani w niezależności Hererowie stawiali zacięty opór podbojowi kolonialnemu:


a) Anglików; b) Portugalczyków; c) Niemców.

11. Niemcy utraciły swoje kolonie i wpływy: a) już w 1905 r., b) po I wojnie światowej; c) po II
wojnie światowej.

12. Które z państw afrykańskich oparły się kolonizacji i utrzymały niezależność? a) Kenia i Czad;
b) Liberia i Etiopia; c) Kongo i Angola

13. Co to jest wadi? a) roślina z afrykańskiej pustyni; b) łożyska wyschniętych rzek na pustyni;
c) afrykańska nazwa pustyni.

14. W Afryce Zachodniej rozpowszechnione jest „święto pochrzynu” (ignamu, jamsu). Jest to:
a) tradycyjna uprawa zbożowa; b) roślina bulwiasta o smaku podobnym do ziemniaka;
c) owoce baobabu.

15. W jakim kraju znajduje się miasto Bobo-Dioulasso? a) w Mali; b) w Burkina Faso; c) w Tanzanii
16. W jakim kraju znajduje się miasto Banjulu? a) w Republice Południowej Afryki; b) w Angoli;
c) w Gambii.

17. Pierwszym premierem i wieloletnim prezydentem niepodległej Kenii był: a) Paul Biya; b) Jomo
Kenyatta; c) Blaise Compaore.

18. Tradycyjnie dominującą w społeczeństwie Rwandy grupą społeczną byli: a) pasterze Tutsi;
b) rolnicy Hutu; c) rybacy Twa.

19. Cywilizacja suahili rozwinęła się pod wpływem: a) Egiptu; b) sułtanatu Zanzibaru; c) państwa
Szylluków.

20. Cheikh Anta Diop i jego zwolennicy lansowali tezę, że starożytny Egipt był dziełem: a) ludów
arabskich; b) ludów czarnych; c) ludów berberyjskich.

21. Dziś Ganda z Ugandy są w większości: a) muzułmanami; b) chrześcijanami c) wyznawcami


tradycyjnych religii afrykańskich.

22. Mbundu są najliczniejszym ludem: a) Angoli; b) Namibii; c) Botswany.

23. Jaki lud - jeszcze za czasów brytyjskich - stanowił trzon partii Kenya African Union?
a) Masajowie; b) Kikuju; c) Pigmeje.

24. Niloci to zamiłowani hodowcy bydła; pasterstwem i hodowlą zajmują się u nich: a) kobiety)
mężczyźni; c) nie ma wyraźnego podziału na to kto powinien się tym zajmować, a kto nie.

25. Bliscy krewni Dinka ale jednocześnie ich odwieczni wrogowie to: a) Szyllukowie; b) Luo;
c) Nuerowie.

26. Rytualne uśmiercanie władców praktykowano niegdyś m.in. wśród: a) Fulbe i Mbororo; b) Kirdi
z północnego Kamerunu; c ) Joruba i Szylluków.

27. Tradycje kapłańskie szczególnie silne są w: a) Afryce Wschodniej; b) Afryce Środkowej;


c) Afryce Zachodniej.

28. W Czarnej Afryce do rzadkości w rzeźbie należą wizerunki: a) bóstw; b) przodków; c) Boga
Najwyższego.

29. Ludy na ogół niskiego wzrostu i o jasnożółtawej skórze, rozproszone w regionach wschodniej i
południowej Afryki antropologowie i etnologowie nazwali ludami: a) buszmenoidalnymi;
b) kaukaskimi; c) negroidalnymi.

30. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to: a) Claude
Makelele; b) Karol Lwanga; c) Maurice Rugambwa.

31. Kult Bwiti występuje na terenie: a) Gabonu; b) Rwandy; c) Sudanu Południowego.

32. Jakie wydarzenie autorzy muzułmańscy nazywają małą hidżrą: a) zajęcie ważnego portu
Aleksandria w Egipcie; b) ucieczkę części zwolenników Mahometa do Etiopii w pierwszych
latach tworzenia się islamu; c) osiedlenie się wspólnot muzułmańskich na terenie współczesnej
Tunezji.
33. Kraina geograficzna, nazywana przez Arabów Bilad as-Sudan — „Kraj czarnych ludzi”
a) stanowi szeroki pas między pustynią Saharą a strefą leśną rozciągający się od Oceanu
Atlantyckiego aż po dolinę Nilu; b) obejmuje współczesne tereny Republiki Sudanu i Republiki
Południowego Sudanu; c) obejmuje teren Afryki Subsaharyjskiej.

34. Gwinea Bissau była kolonią: a) Francji; b) Wielkiej Brytanii; c) Portugalii.

35. Kamerun Wschodni po I Wojnie Światowej należał do: a) Niemiec; b) Francji; c) Wielkiej
Brytanii.

36. Ceuta i Melilla, dwa miasta w sumie o powierzchni 32 km2, położone w Afryce Północnej,
„wciśnięte” w Maroko, należą do: a) Wielkiej Brytanii; b) Hiszpanii; c) Francji.

37. „Zamani” jest: a) określeniem dla nieograniczonego czasu przeszłego (makroczasu);


b) wspólnym przodkiem wszystkich ludów Bantu; c) nazwą świata podziemnego w mitologii
Bagandów.

38. Największa z rzek Afryki Południowej uchodzących do Oceanu Atlantyckiego to: a) Oranje;
b) Zambezi; c) Kunene.

39. Narody wschodnich wybrzeży Afryki były znane Arabom w średniowieczu pod nazwą: a) Dura;
b) Zandż; c) Kalari.

40. Co to jest négritude? a) „murzyńskość” czyli filozofia, poglądy, religia, temperament, styl
życia Afrykańczyków; b) określenie ciemnoskórych mieszkańców Afryki; c) nieformalne
stowarzyszenie niewolników pochodzenia murzyńskiego.

41. Przy końcu XVIII wieku załamał się kilkuwiekowy wysiłek misjonarzy katolickich. W tym czasie
ożywioną działalność prowadziły w Afryce: a) Kościoły protestanckie; b) Kościoły
prawosławne; c) sekty religijne.

42. Klany w którym członkowie nie mogą zawierać małżeństw między sobą zwane są:
a) endogamicznymi; b) egzogamicznymi; c) patriarchalnymi.

43. Jak nazywamy rytuały włączenia w pełną dojrzałość i członkostwo plemienne? a) inicjacyjne;
b) gradualne; c) męskości.

44. W dziedzinie stosunków międzyludzkich na najniższym szczeblu hierarchii „ludu” jest: a) kobieta;
b) najuboższy spośród ludu; c) najmniejsze dziecko.

45. Za jakie wykroczenie prawne lub moralne grozi kara śmierci? a) za uprawianie czarnej magii;
b) kradzież; c) znieważenie wuja.

46. Według powszechnego przekonania założycielem Kościoła Koptyjskiego był: a) św. Jan; b) św.
Maurycy; c) św. Marek.

47. W tradycji Czarnej Afryki bardzo powszechna jest idea stworzenia człowieka z: a) gliny; b) żebra
bóstwa lasu; c) z wody i piasku.

48. Bambara, zwani też Bamana lub Banmana, mieszkają między Senegalem a Nigrem, zaliczani są
do: a) ludów Mande-tan; b) Fulanów; c) ludów tuareskich.
49. Głównym rejonem zasiedlenia ludów Gur jest: a) sawanna w dorzeczach górnego biegu Białej
i Czarnej Wolty; b) okolice Timbuktu; c) tereny na pograniczu dzisiejszego Mali i Senegali.

50. Ruch Maji-Maji pod przywództwem Kinjikitile odwoływał się tak do religii, jak i do magii. Był
on wymierzony przeciwko panowaniu: a) Francuzów; b) Niemców; c) Anglików.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XIV Misyjna Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


30 listopada 2015 r.
_____________________________________________________

TEST
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą i


zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XIV Misyjnej Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie
przygodą, a nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa

Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. Termin „Czarna Afryka” używany jest na określenie Afryki:
a) subsaharyjskiej; b) równikowej; c) północnej.
2. W której części Afryki znaleziono najwcześniejsze ślady hominidów?
a) w Afryce Wschodniej, w Tanzanii i w Kenii; b) w Afryce Środkowej, w Kongo; c) w
Afryce Północnej, w Egipcie.
3. Kiedy Sahara zaczęła „znikać” i zmieniać się w pustynię?
a) ok. 4000 r. p.n.e.; b) ok. 1000 r. p.n.e.; c) ok. 100 r.n.e.
4. Co to jest négritude?
a) „murzyńskość” czyli filozofia, poglądy, religia, temperament, styl życia
Afrykańczyków; b) określenie ciemnoskórych mieszkańców Afryki; c) nieformalne
stowarzyszenie niewolników pochodzenia murzyńskiego.
5. Jakie ośrodki – wg B. Davidsona – oprócz Egiptu – zwane „nosicielami kultury afrykańskiej”
istniały ok. 950 r. p.n.e.?
a) Kusz, Kartagina i południowy cypel Arabii; b) Chartum i Asuan i Kusz; c) Tereny
dzisiejszej Namibii.
6. Jak nazywa się starożytna świątynia w Meroe, którą opisywał już Herodot i której ruiny
zachowały się do dziś?
a) Świątynia Faraonów; b) Świątynia Słońca; c) Świątynia Królów.
7. Według A. Hastingsa najlepszym wskaźnikiem rzeczywistego ustanowienia działającego
Ludu Bożego jest:
a) rozbudowa struktur kościelnych w danym kraju b) ilość osób uczestniczących w
katechizacji; c) liczba małżeństw chrześcijańskich?
8. Słowo „Azania”, nazwa starożytnego miasta greckiego, służy często jako określenie
pewnego regionu zróżnicowanego co prawda geograficznie i etnicznie, ale wykazującego
pewne cechy wspólne środowiska przyrodniczego i kulturowego. Chodzi o:
a) Afrykę Wschodnią; b) Afrykę Zachodnią; c) Afrykę Południową?
9. Choć samych ludzi tego plemienia nie ma nawet dwóch milionów, to jednak ich językiem w
kontaktach handlowych posługuje się dziś co najmniej 40 milionów ludzi od Konga po wyspy
Oceanu Indyjskiego. Mowa o języku:
a) hausa; b) suahili; c) malgaskim?
10. Tradycyjnie dominującą w społeczeństwie Rwandy grupą społeczną byli:
a) pasterze Tutsi; b) rolnicy Hutu; c) rybacy Twa?
11. Szczyt swej potęgi monarchia Rwandy osiągnęła w XVIII w. Pełną niepodległością cieszyła
się przez cały wiek XIX i dopiero w 1899 r. uznała na d sobą protektorat:
a) Belgii; b) Niemiec; c) Francji?
12. Pierwszym premierem i wieloletnim prezydentem niepodległej Kenii był:
a) Pasul Biya; b) Kenyatta; c) Julius Nyerere?
13. „Czarny Napoleon” sławny wódz Czaka, który stworzył sprawną armię i silne państwo długo
przeciwstawiające się nawet białym należał do plemienia:
a) Jorubów; b) Fulanów; c) Zulusów?
14. Ilu biskupów obrządku łacińskiego pochodzenia afrykańskiego było na początku XX wieku w
Afryce?
a) dwóch; b) piętnastu; c) ani jednego biskupa.
15. Mentalność Europejczyków w drugiej połowie XIX wieku, a w tym wielu misjonarzy w Afryce,
charakteryzowała się:
a) niemal służalczą postawą względem tamtejszej ludności, którą byli zachwyceni; b)
ogromnym zadufaniem we własne siły, wiarą w postęp i poczuciem wyższości; c)
naśladowaniem postaw tamtejszej ludności, postrzeganiem siebie jako „jednych z nich”.
16. Szkoły i uniwersytety na Czarnym Lądzie są zorganizowane:
a) w specyficzny sposób charakterystyczny dla tego kontynentu; b) na wzór europejski; c)
na wzór afrykański szkoły państwowe, a katolickie – na wzór europejski?
17. SMA – Societas Missionum ad Afros – lyońskie Seminarium dla Misji Afrykańskich to:
a) instytut nie mający charakteru zakonnego, skupia kapłanów i braci bez ślubów
zakonnych; b) jedno z seminariów kształcących afrykańskich duchownych; c) inaczej
Ojcowie Biali?
18. W IV wieku w Afryce były dwie wielkie wspólnoty chrześcijańskie:
a) pierwsza nubijska z ośrodkiem w Faras i druga z ośrodkiem w Aleksandrii; b) pierwsza -
egipska z ośrodkiem w Aleksandrii i druga zgrupowana wokół Kartaginy; c) pierwsza
zgrupowana wokół Kartaginy i druga z ośrodkiem w Dakarze?
19. Jakie wydarzenie autorzy muzułmańscy nazywają małą hidżrą:
a) zajęcie ważnego portu Aleksandria w Egipcie; b) ucieczkę części zwolenników
Mahometa do Etiopii w pierwszych latach tworzenia się islamu; c) osiedlenie się
wspólnot muzułmańskich na terenie współczesnej Tunezji.
20. Kraina geograficzna, nazywana przez Arabów Bilad as-Sudan — „Kraj czarnych ludzi” –
stanowi:
a) szeroki pas między pustynią Saharą a strefą leśną rozciągający się od Oceanu
Atlantyckiego aż po dolinę Nilu; b) obejmuje współczesne tereny Republiki Sudanu i
Republiki Południowego Sudanu; c) obejmuje teren Afryki Subsaharyjskiej.
21. W Kanem-Borno, wielkim państwie nad jeziorem Czad, pierwszy władca muzułmański miał
rozpocząć swe rządy w:
a) XI w.; b) XIV w.; c) XVII w.
22. Wśród zgromadzeń misyjnych pierwszymi na zachodnich wybrzeżach Afryki byli:
a) Ojcowie Biali; b) Misjonarze Ducha Świętego; c) Jezuici
23. W ostatnich latach XIX wieku sytuacja w całej Afryce zmieniła się raptownie na skutek:
a) rewolucji przemysłowej i technicyzacji; b) rozwoju oświaty i wykształcenia ludności;
c) przenikania europejskich sposobów rządzenia na cały kontynent?
24. Po I wojnie światowej do lat pięćdziesiątych XX wieku na gruncie pracy misyjnej w Afryce
trwała:
a) stagnacja; b) era misji ludowych; c) era szkół?
25. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to:
a) Claude Makelele; b) Karol Lwanga; c) Laurean Rugambwa?
26. Sylvanus Olympio był zamordowanym prezydentem:
a) Togo; b) Kamerunu; c) Algierii?
27. Odwieczna triada pomocy misyjnej to:
a) kościół, dom dziecka, seminarium; b) kościół, szkoła, szpital; c) kościół, katechezy,
troska o prawa człowieka?
28. Większość Afrykanów za wiadomą oznakę i gwarancję trwałości miłości małżeńskiej uważa:
a) sakrament małżeństwa; b) sakrament małżeństwa dodatkowo wsparty ceremonią
plemiennych zaślubin; c) zapłacenie wykupu za narzeczoną?
29. Drogę do kształcenia afrykańskiego duchowieństwa utorowali:
a) Ojcowie Biali; b) Jezuici; c) Oblaci Maryi Niepokalanej?
30. Światowa Konferencja Misyjna w 1910 roku odbyła się w:
a) Edynburgu; b) Johannesburgu; c) Yaounde?
31. W piśmiennictwie polskim przyjęło się wyodrębnianie wśród języków Czarnych Afrykanów 7
rodzin, 1 podrodziny i 2 zespołów, które z kolei dzielą się na grupy, podgrupy, języki i
dialekty. Do jakiej grupy języków należy hausa?
a) rodzina Mande; b) rodzina semito-chamicka; c) podrodzina bantuidalna?
32. Większość muzułmanów czarnoafrykańskich stanowią:
a) sunnici; b) szyici; c) druzowie?
33. Bractwo muzułmańskie muridija jest potęgą w:
a) Kenii; b) Sierra Leone; c) Senegalu?
34. Pierwszych historycznych wiadomości o Ghanie, zwanej też Uagadu lub Aukar dostarczają:
a) podróżnicy europejscy; b) podróżnicy arabscy; c) sąsiednie ludy?
35. Państwa Hausa, których początek sięga X wieku:
a) zawsze były muzułmańskie; b) nigdy nie były muzułmańskie; c) islam przyjęły w XIV w.?
36. Cywilizacja suahili rozwinęła się pod wpływem:
a) cywilizacji angolańskiej; b) sułtanatu Zanzibaru; c) państwa Hausa?
37. Liberię w 1847 r. utworzyli:
a) Murzyni ze Stanów Zjednoczonych; b) Arabowie z królestwa Mali; c) Mieszkańcy
państwa Akan?
38. Ludy Kanuri-Teda żyją:
a) na Kalahari; b) nad Oceanem Indyjskim; c) na Saharze?
39. W którym kraju, głównym skupisku Wolofów, 2/3 ludności zna ten język:
a) Zambii; b) Kamerunie; c) Senegalu?
40. Z jakiego ludu, w czasach kolonialnych, Francuzi chętnie werbowali swoich Strzelców
Senegalskich, których później wykorzystywali na frontach niemal całego świata?
a) Wolof; b) Ewe; c) Masajów.
41. Słynny poeta i myśliciel, pierwszy prezydent niepodległego Senegalu Leopold Sedar
Senghor pochodził z ludu:
a) Wolof; b) Serer; c) Mande-Tan?
42. Fulanie tworzyli i obalali państwa. Ich dziełem było m.in. utworzenie wielu muzułmańskich
państw teokratycznych. Wobec potęgi mocarstw kolonialnych dość szybko zaniechali
beznadziejnego oporu. Futa Toro, Futa Dralon i Masina oddały się pod „protektorat” Francji,
sułtanat Sokoto w 1903 r. zajęli Anglicy, a Adamaua przyjęła zwierzchnictwo:
a) Belgii; b) Niemiec; c) Hiszpanii?
43. Fulanie, w liczbie pojedynczej Pullo, zwani przez Hausa – Filani, przez Arabów – Fulan,
przez Wolofów – Pel, przez Francuzów Peul, a przez Mossi – Silmi, sami siebie zwą:
a) Pul; b) Salama; c) Fulbe.
44. Najpotężniejszym państwem przez nich stworzonym była – powstała na początku XVIII w. –
federacja Aszantów. Anglicy pokonali ją dopiero w 1892 r. po wielu wyprawach i zawziętych
walkach. Jaki to lud?
a) Akan; b) Ewe; c) Dinka.
45. Lud Ewe:
a) zna pojęcie Boga Najwyższego; b) w ogóle nie zna pojęcia Boga; c) posiada kilka
głównych bóstw?
46. Współcześnie z tego ludu rekrutuje się przeważająca część nowych elit Togo i Beninu. Są
to:
a) Pigmeje; b) Ewe; c) Kirdi?
47. Lud ten liczący ponad 10 mln wsławił się tragiczną secesją tzw. Republiki Biafra, której bronił
z niezwykłą zawziętością w latach 1967-1970. Są to:
a) Masajowie; b) Ibo; c) Tutsi?
48. „Kirdi” to określenie nadane przez przybyłych na ziemie Adamawa muzułmańskich
najeźdźców, dla oznaczenia miejscowych plemion:
a) przyjmujących chętnie islam; b) trudniących się hodowlą; c) odmawiających przyjęcia
islamu?
49. Większość Azande:
a) przyjęła islam; b) przyjęła chrześcijaństwo; c) trwa przy swoich dawnych, plemiennych
wierzeniach?
50. Które z niżej wymienionych ludów to niloci?
a) Dinka i Nuerowie; b) Tutsi i Hutu; c) Akan i Ewe?
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XIII Misyjna Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


1 grudnia 2014 r.
_____________________________________________________

TEST
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą i


zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XIII Misyjnej Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie
przygodą, a nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa

Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. Najpotężniejszym państwem przez nich stworzonym była, powstała na początku XVIII w.,
federacja Aszantów. Anglicy pokonali ją dopiero w 1892 r. po wielu wyprawach i zawziętych
walkach. Jaki to lud? a) Akan; b) Ewe; c) Dinka.

2. Tradycyjnie dominującą w społeczeństwie Rwandy grupą społeczną byli: a) pasterze Tutsi; b)


rolnicy Hutu; c) rybacy Twa.

3. Szczyt swej potęgi monarchia Rwandy osiągnęła w XVIII w. Pełną niepodległością cieszyła się
przez cały wiek XIX i dopiero w 1899 r. uznała nad sobą protektorat: a) Belgii; b) Niemiec; c)
Francji.

4. Pierwszym premierem i wieloletnim prezydentem niepodległej Kenii był: a) Paul Biya; b) Jomo
Kenyatta; c) Blaise Compaore.

5. Rozmiłowani w niezależności Hererowie stawiali zacięty opór podbojowi kolonialnemu: a)


Anglików; b) Portugalczyków; c) Niemców.

6. Pod koniec XIV wieku rewolucję obyczajową wśród Hausa zapoczątkował islam. Mimo to
nawrócenie się Hausa długi czas było raczej powierzchowne. Dopiero bunt Fulanów pod wodzą
Osmana dan Fodio, który ogłosił się zwierzchnikiem wiernych i sułtanem upowszechnił na tym
obszarze prawo koraniczne. Było to: a) w XVII w.; b) w początkach XIX w.; c) na początku XX
w.

7. Tradycyjnym zajęciem Akan jest: a) rybołówstwo; b) uprawa ziemi; c) hodowla.

8. Współcześnie z tego ludu rekrutuje się przeważająca część nowych elit Togo i Beninu. Są to: a)
Arabowie malijscy; b) Ewe; c) Dogonowie.

9. Na czele licznego panteonu bóstw tego ludu stoi Pan Nieba, Olorun. Podlegają mu setki bóstw,
czy duchów zwanych Orisa. O jakim ludzie mowa? a) Dinka; b) Jorubowie; c) Hererowie.

10. „Kirdi” to określenie nadane przez przybyłych na ziemie Adamawa muzułmańskich najeźdźców,
dla oznaczenia miejscowych plemion: a) przyjmujących chętnie islam; b) współpracujących z
muzułmanami; c) odmawiających przyjęcia islamu.

11. Większość Azande: a) przyjęła islam; b) przyjęła chrześcijaństwo; c) trwa przy swoich dawnych,
plemiennych wierzeniach.

12. Wśród ludu Mangbetu małżeństwa są z reguły poligyniczne, spotyka się sororat. Co to jest
sororat? a) zamiana mężów przez siostry; b) kolejne poślubianie sióstr przez tego samego
męża; c) obowiązek wyjścia za mąż najpierw starszej siostry.
13. Niemal wszystkie ludy afrykańskie posiadają: a) akuszerki – godność przekazywaną z matki na
córkę; b) zaklinaczy deszczu; c) prorokinie.
14. Jaki lud powstał ze zmieszania się kuszyckich chamitów z Nilotami? a) Masajowie; b) Fangowie;
c) Ganda.
15. Dziś Ganda są w większości: a) muzułmanami; b) chrześcijanami; c) wyznawcami religii
tradycyjnych.
16. Niloci to zamiłowani hodowcy bydła; pasterstwem i hodowlą zajmują się u nich: a) kobiety; b)
mężczyźni; c) niewolnicy.
17. Bliscy krewni Dinka ale jednocześnie ich odwieczni wrogowie to: a) Szyllukowie; b) Luo; c)
Nuerowie.
18. Popularnym sportem wśród mężczyzn Diola – podobnie jak u Wolofów – jest: a) boks; b) zapasy;
c) zawody strzeleckie.
19. Kim są żywi zmarli? a) osoby niepełnosprawne fizycznie i intelektualnie z którymi niemożliwe
jest nawiązanie kontaktu; b) zmarli do piątego pokolenia; c) zmarli w śpiączce.
20. W tzw. Kościołach niezależnych niezwykle ważne miejsce zajmują: a) praktyki postne; b)
uzdrowienia i objawienia; c) modlitwa kontemplacyjna.
21. Wśród muzułmanów w Afryce największą siłę stanowią: a) izmaelici; b) szyici; c) sunnici.
22. Najstarszą społeczność judaistyczną w Afryce tworzą Żydzi Falasha zamieszkujący: a) Etiopię; b)
Sudan; c) Czad.
23. Klany w którym członkowie nie mogą zawierać małżeństw między sobą zwane są: a)
endogamicznymi; b) egzogamicznymi; c) patriarchalnymi.
24. Jak nazywamy rytuały włączenia w pełną dojrzałość i członkostwo plemienne? a) inicjacyjne; b)
gradualne; c) męskości.
25. W dziedzinie stosunków międzyludzkich na najniższym szczeblu hierarchii „ludu” jest: a) kobieta;
b) najuboższy spośród ludu; c) najmniejsze dziecko.
26. Za jakie wykroczenie prawne lub moralne grozi kara śmierci? a) za uprawianie czarnej magii; b)
kradzież; c) znieważenie wuja.
27. Według powszechnego przekonania założycielem Kościoła Koptyjskiego był: a) św. Jan; b) św.
Maurycy; c) św. Marek.
28. Kiedy Sahara zaczęła „znikać” i zmieniać się w pustynię? a) w ok. 4000 r. p.n.e.; b) w ok. 1000 r.
p.n.e.; c) w ok. 2000 r. p.n.e.
29. Jak nazywa się starożytna świątynia w Meroe, którą opisywał już Herodot i której ruiny
zachowały się do dziś? a) Świątynia Faraonów; b) Świątynia Słońca; c) Świątynia Trzeciej
Katarakty.
30. W Afryce istnieją tysiące ochrzczonych chrześcijan, którzy żyją bez systematycznej opieki
duszpasterskiej, a Kościół w miejscowej wspólnocie afrykańskiej jest widzialnie reprezentowany
przez: a) małżeństwa chrześcijańskie; b) siostry zakonne; c) katechistów.
31. Afrykański kult przodków: a) nie pozwala tamtejszej ludności na zerwanie z wielobóstwem; b) w
znacznej mierze nie ma charakteru politeistycznego, lecz stanowi uznanie dla wspólnoty; c)
jest problemem nie do pogodzenia z chrześcijańską nauką o śmierci i pogrzebem.
32. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to: a) Claude
Makelele; b) Karol Lwanga; c) Maurice Rugambwa.
33. U podstaw przeważającej praktyki afrykańskiej przez blisko 100 lat leżał plan czteroletniego
katechumenatu autorstwa: a) Daniela Comboniego; b) kard. Constantiniego; c) Kard. Karola
Lavigerie.
34. Odwieczna triada pomocy misyjnej to: a) kościół, seminarium duchowne; b) kościół, szkoła,
szpital; c) kościół, gospodarstwo rolne, klasztor.
35. Światowa Konferencja Misyjna z 1910 roku odbyła się w: a) Edynburgu; b) Johannesburgu; c)
Jaunde.
36. Przed epoką kolonialną niewolnictwo: a) występowało we wszystkich większych państwach
afrykańskich; b) nie występowało w Afryce w ogóle; c) występowało, tylko w Afryce
Zachodniej.
37. Pierwszych historycznych wiadomości o Ghanie, zwanej też Uagadu lub Aukar dostarczają: a)
żeglarze portugalscy; b) podróżnicy arabscy; c) misjonarze.
38. Państwa Hausa, których początek sięga X wieku, położone były na terenie dzisiejszej: a) Nigerii;
b) Ghany; c) Mali.
39. Cywilizacja suahili rozwinęła się pod wpływem: a) Egiptu; b) sułtanatu Zanzibaru; c) państwa
Szylluków.
40. Liberię w 1847 r. utworzyli: a) Wyzwoleni niewolnicy ze Stanów Zjednoczonych; b) Fulanie; c)
potomkowie mieszkańców państwa Akan.
41. Ludy Kanuri-Teda żyją: a) na Kalahari; b) nad Oceanem Indyjskim; c) na Saharze.
42. Słynny poeta i myśliciel, pierwszy prezydent niepodległego Senegalu Leopold Sedar Senghor
pochodził z ludu: a) Wolofów; b) Sererów; c) Mande-Tan.

43. Większość współczesnych Songhajów mieszka w a) Nigrze; b) Beninie; c) Czadzie.

44. Które z niżej wymienionych ludów to niloci? a) Dinka i Nuerowie; b) Tutsi i Hutu; c) Akan i
Ewe.

45. Wśród tego ludu istnieje oryginalny sposób nadawania imion. W pewnym sensie wybiera je sobie
samo dziecko. Gdy po urodzeniu zapłacze, rodzice wymieniają znane sobie imiona żywych i
umarłych. Przy którym imieniu płacz ustanie – to nadaje się dziecku. W jakim plemieniu istnieje
taki zwyczaj? a) Bambuti; b) Herero; c) Luo.

46. Szczególna znaczenie dla Szylluków ma kult Njakanga. Kim on jest? a) najwyższe bóstwo
panteonu; b) mityczny założyciel ich państwa; c) totem – wielki krokodyl.

47. Fangowie panują niepodzielnie w tym kraju, stanowiąc 97 % jego ludności. Jest to: a) Gwinea
Równikowa; b) Lesoto; c) Zambia.

48. Władców Luba otaczała najwyższa cześć i nimb boskości. Byli najwyższymi, bezapelacyjnymi
sędziami. Wszelkie próby buntu przeciw nim dławiono brutalnie i krwawo. Żyli oni w pałacowej
separacji, a po pewnym czasie a) ogłaszano ich bóstwami; b) zabijano rytualnie; c) skazywano
na wygnanie.

49. Ambo, zwani też Owambo, stanowią współcześnie około połowy ludności: a) Namibii; b) Lesoto;
Botswany.

50. Cechą charakterystyczną języka tych ludów jest, obok dominującej monosylabiczności,
znamienne „mlaskanie” i dźwięki naśladowcze. Mowa o: a) Bantu; b) Ewe; c) Kojsan.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
(Wydział Teologiczny, Katedra Misjologii)
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

XII Misyjna Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


8 stycznia 2014 r.
_____________________________________________________

TEST
Test ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio
z tematem Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, z których tylko
jedna jest właściwa.

Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze odpowiedzi, którą uznajesz za najlepszą i


zakreśleniu odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomyłkę zakreślisz niewłaściwą literkę,
otocz ją kółkiem i zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj, że zawsze możesz
wybrać tylko jedną odpowiedź. Zakreślenie więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie
jako odpowiedź błędna.
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi.

Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedź błędną lub brak
odpowiedzi - zero punktów. Za całość testu można zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

Na rozwiązanie całego testu przeznaczone jest 90 minut (1,5 godziny).

Pamiętaj, że udział w XII Misyjnej Olimpiadzie Znajomości Afryki powinien być dla Ciebie
przygodą, a nie stresującym egzaminem! POWODZENIA!
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwisko
Szkoła, klasa
Miejscowość,
Mail i telefon

ARKUSZ ODOPWIEDZI

1. [A] [B] [C] 14. [A] [B] [C] 27. [A] [B] [C] 40. [A] [B] [C]
2. [A] [B] [C] 15. [A] [B] [C] 28. [A] [B] [C] 41. [A] [B] [C]
3. [A] [B] [C] 16. [A] [B] [C] 29. [A] [B] [C] 42. [A] [B] [C]
4. [A] [B] [C] 17. [A] [B] [C] 30. [A] [B] [C] 43. [A] [B] [C]
5. [A] [B] [C] 18. [A] [B] [C] 31. [A] [B] [C] 44. [A] [B] [C]
6. [A] [B] [C] 19. [A] [B] [C] 32. [A] [B] [C] 45. [A] [B] [C]
7. [A] [B] [C] 20. [A] [B] [C] 33. [A] [B] [C] 46. [A] [B] [C]
8. [A] [B] [C] 21. [A] [B] [C] 34. [A] [B] [C] 47. [A] [B] [C]
9. [A] [B] [C] 22. [A] [B] [C] 35. [A] [B] [C] 48. [A] [B] [C]
10. [A] [B] [C] 23. [A] [B] [C] 36. [A] [B] [C] 49. [A] [B] [C]
11. [A] [B] [C] 24. [A] [B] [C] 37. [A] [B] [C] 50. [A] [B] [C]
12. [A] [B] [C] 25. [A] [B] [C] 38. [A] [B] [C]
13. [A] [B] [C] 26. [A] [B] [C] 39. [A] [B] [C]
1. Termin „Czarna Afryka” używany jest na określenie Afryki:
a) subsaharyjskiej; b) równikowej; c) północnej.
2. W której części Afryki znaleziono najwcześniejsze ślady hominidów?
a) w Afryce Wschodniej, w Tanzanii i w Kenii; b) w Afryce Środkowej, w Kongo; c) w
Afryce Północnej, w Egipcie.
3. Kiedy Sahara zaczęła „znikać” i zmieniać się w pustynię?
a) ok. 4000 r. p.n.e.; b) ok. 1000 r. p.n.e.; c) ok. 100 r.n.e.
4. Co to jest négritude?
A) „murzyńskość” czyli filozofia, poglądy, religia, temperament, styl życia
Afrykańczyków; b) określenie ciemnoskórych mieszkańców Afryki; c) nieformalne
stowarzyszenie niewolników pochodzenia murzyńskiego.
5. Jakie ośrodki – wg B. Davidsona – oprócz Egiptu – zwane „nosicielami kultury afrykańskiej”
istniały ok. 950 r. p.n.e.?
a) Kusz, Kartagina i południowy cypel Arabii; b) Chartum i Asuan i Kusz; c) Tereny
dzisiejszej Namibii.
6. Jak nazywa się starożytna świątynia w Meroe, którą opisywał już Herodot i której ruiny
zachowały się do dziś?
a) Świątynia Faraonów; b) Świątynia Słońca; c) Świątynia Królów.
7. Według A. Hastingsa najlepszym wskaźnikiem rzeczywistego ustanowienia działającego
Ludu Bożego jest:
a) rozbudowa struktur kościelnych w danym kraju; b) ilość osób uczestniczących w
katechizacji; c) liczba małżeństw chrześcijańskich.
8. Słowo „Azania”, nazwa starożytnego miasta greckiego, służy często jako określenie
pewnego regionu zróżnicowanego co prawda geograficznie i etnicznie, ale wykazującego
pewne cechy wspólne środowiska przyrodniczego i kulturowego. Chodzi o:
a) Afrykę Wschodnią; b) Afrykę Zachodnią; c) Afrykę Południową.
9. Choć samych ludzi tego plemienia nie ma nawet dwóch milionów, to jednak ich językiem w
kontaktach handlowych posługuje się dziś co najmniej 40 milionów ludzi od Konga po wyspy
Oceanu Indyjskiego. Mowa o języku:
a) hausa; b) suahili; c) malgaskim.
10. Tradycyjnie dominującą w społeczeństwie Rwandy grupą społeczną byli:
a) pasterze Tutsi; b) rolnicy Hutu; c) rybacy Twa.
11. Szczyt swej potęgi monarchia Rwandy osiągnęła w XVIII w. Pełną niepodległością cieszyła
się przez cały wiek XIX i dopiero w 1899 r. uznała nad sobą protektorat:
a) Belgii; b) Niemiec; c) Francji.
12. Pierwszym premierem i wieloletnim prezydentem niepodległej Kenii był:
a) Pasul Biya; b) Kenyatta; c) Julius Nyerere.
13. „Czarny Napoleon” sławny wódz Czaka, który stworzył sprawną armię i silne państwo długo
przeciwstawiające się nawet białym należał do plemienia:
a) Jorubów; b) Fulanów; c) Zulusów.
14. Ilu biskupów obrządku łacińskiego pochodzenia afrykańskiego było na początku XX wieku w
Afryce?
a) dwóch; b) piętnastu; c) ani jednego biskupa.
15. Mentalność Europejczyków w drugiej połowie XIX wieku, a w tym wielu misjonarzy w Afryce,
charakteryzowała się:
a) niemal służalczą postawą względem tamtejszej ludności, którą byli zachwyceni; b)
ogromnym zadufaniem we własne siły, wiarą w postęp i poczuciem wyższości; c)
naśladowaniem postaw tamtejszej ludności, postrzeganiem siebie jako „jednych z nich”.
16. Szkoły i uniwersytety na Czarnym Lądzie są zorganizowane:
a) w specyficzny sposób charakterystyczny dla tego kontynentu; b) na wzór europejski; c)
na wzór afrykański szkoły państwowe, a katolickie – na wzór europejski.
17. SMA – Societas Missionum ad Afros – lyońskie Seminarium dla Misji Afrykańskich to:
a) instytut nie mający charakteru zakonnego, skupia kapłanów i braci bez ślubów
zakonnych; b) jedno z seminariów kształcących afrykańskich duchownych; c) inaczej
Ojcowie Biali.
18. W IV wieku w Afryce były dwie wielkie wspólnoty chrześcijańskie:
a) pierwsza nubijska z ośrodkiem w Faras i druga z ośrodkiem w Aleksandrii; b) pierwsza –
egipska z ośrodkiem w Aleksandrii i druga zgrupowana wokół Kartaginy; c) pierwsza
zgrupowana wokół Kartaginy i druga z ośrodkiem w Dakarze.
19. Drugi okres wielkiego spotkania Kościoła z kontynentem afrykańskim rozpoczął się:
a) w XI wieku; b) pod koniec XV wieku; c) na początku XVII wieku.
20. Za jedną z nieprzeciętnych postaci chrześcijaństwa afrykańskiego należy uznać pracującego
50 lat nad głoszeniem Ewangelii:
a) króla Konga Alfonso Mvemba Nizinga; b) wybitnego misjonarza i podróżnika Davida
Livingstona; c) wielkiego biskupa Melchiora de Marion-Brésilac.
21. Pionierem misji zachodnioafrykańskich i jedną z jej najwcześniejszych ofiar był:
a) bp Melchior de Marion-Bresillac; b) kard. Karol Lavigerie; c) kard. Constantini.
22. Wśród zgromadzeń misyjnych pierwszymi na zachodnich wybrzeżach Afryki byli:
a) Ojcowie Biali; b) Misjonarze Ducha Świętego; c) Jezuici.
23. W ostatnich latach XIX wieku sytuacja w całej Afryce zmieniła się raptownie na skutek:
a) rewolucji przemysłowej i technicyzacji; b) rozwoju oświaty i wykształcenia ludności; c)
przenikania europejskich sposobów rządzenia na cały kontynent.
24. Po I wojnie światowej do lat pięćdziesiątych XX wieku na gruncie pracy misyjnej w Afryce
trwała:
a) stagnacja; b) era misji ludowych; c) era szkół.
25. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to:
a) Claude Makelele; b) Karol Lwanga; c) Laurean Rugambwa.
26. Sylvanus Olympio był zamordowanym prezydentem:
a) Togo; b) Kamerunu; c) Algierii.
27. Odwieczna triada pomocy misyjnej to:
a) kościół, dom dziecka, seminarium; b) kościół, szkoła, szpital; c) kościół, katechezy,
troska o prawa człowieka.
28. Większość Afrykanów za wiadomą oznakę i gwarancję trwałości miłości małżeńskiej uważa:
a) sakrament małżeństwa; b) sakrament małżeństwa dodatkowo wsparty ceremonią
plemiennych zaślubin; c) zapłacenie wykupu za narzeczoną.
29. Drogę do kształcenia afrykańskiego duchowieństwa utorowali:
a) Ojcowie Biali; b) Jezuici; c) Oblaci Maryi Niepokalanej.
30. Światowa Konferencja Misyjna w 1910 roku odbyła się w:
a) Edynburgu; b) Johannesburgu; c) Yaounde.
31. W piśmiennictwie polskim przyjęło się wyodrębnianie wśród języków Czarnych Afrykanów 7
rodzin, 1 podrodziny i 2 zespołów, które z kolei dzielą się na grupy, podgrupy, języki i
dialekty. Do jakiej grupy języków należy hausa?
a) rodzina Mande; b) rodzina semito-chamicka; c) podrodzina bantuidalna.
32. Większość muzułmanów czarnoafrykańskich stanowią:
a) sunnici; b) szyici; c) druzowie.
33. Bractwo muzułmańskie muridija jest potęgą w:
a) Kenii; b) Sierra Leone; c) Senegalu.
34. Pierwszych historycznych wiadomości o Ghanie, zwanej też Uagadu lub Aukar dostarczają:
a) podróżnicy europejscy; b) podróżnicy arabscy; c) sąsiednie ludy.
35. Państwa Hausa, których początek sięga X wieku:
a) zawsze były muzułmańskie; b) nigdy nie były muzułmańskie; c) islam przyjęły w XIV w.
36. Cywilizacja suahili rozwinęła się pod wpływem:
a) cywilizacji angolańskiej; b) sułtanatu Zanzibaru; c) państwa Hausa.
37. Liberię w 1847 r. utworzyli:
a) Murzyni ze Stanów Zjednoczonych; b) Arabowie z królestwa Mali; c) Mieszkańcy
państwa Akan.
38. Ludy Kanuri-Teda żyją:
a) na Kalahari; b) nad Oceanem Indyjskim; c) na Saharze.
39. W którym kraju, głównym skupisku Wolofów, 2/3 ludności zna ten język:
a) Zambii; b) Kamerunie; c) Senegalu.
40. Z jakiego ludu, w czasach kolonialnych, Francuzi chętnie werbowali swoich Strzelców
Senegalskich, których później wykorzystywali na frontach niemal całego świata?
a) Wolof; b) Ewe; c) Masajów.
41. Słynny poeta i myśliciel, pierwszy prezydent niepodległego Senegalu Leopold Sedar
Senghor pochodził z ludu:
a) Wolof; b) Serer; c) Mande-Tan.
42. Fulanie tworzyli i obalali państwa. Ich dziełem było m.in. utworzenie wielu muzułmańskich
państw teokratycznych. Wobec potęgi mocarstw kolonialnych dość szybko zaniechali
beznadziejnego oporu. Futa Toro, Futa Dralon i Masina oddały się pod „protektorat” Francji,
sułtanat Sokoto w 1903 r. zajęli Anglicy, a Adamaua przyjęła zwierzchnictwo:
a) Belgii; b) Niemiec; c) Hiszpanii.
43. Większość współczesnych Songhajów mieszka w:
a) Nigrze; b) Beninie; c) Burundi.
44. Najpotężniejszym państwem przez nich stworzonym była – powstała na początku XVIII w. –
federacja Aszantów. Anglicy pokonali ją dopiero w 1892 r. po wielu wyprawach i zawziętych
walkach. Jaki to lud?
a) Akan; b) Ewe; c) Dinka.
45. Lud Ewe:
a) zna pojęcie Boga Najwyższego; b) w ogóle nie zna pojęcia Boga; c) posiada kilka
głównych bóstw.
46. Współcześnie z tego ludu rekrutuje się przeważająca część nowych elit Togo i Beninu. Są
to:
a) Pigmeje; b) Ewe; c) Kirdi.
47. Lud ten liczący ponad 10 mln wsławił się tragiczną secesją tzw. Republiki Biafra, której bronił
z niezwykłą zawziętością w latach 1967-1970. Są to:
a) Masajowie; b) Ibo; c) Tutsi.
48. „Kirdi” to określenie nadane przez przybyłych na ziemie Adamawa muzułmańskich
najeźdźców, dla oznaczenia miejscowych plemion:
a) przyjmujących chętnie islam; b) trudniących się hodowlą; c) odmawiających przyjęcia
islamu.
49. Większość Azande:
a) przyjęła islam; b) przyjęła chrześcijaństwo; c) trwa przy swoich dawnych, plemiennych
wierzeniach.
50. Które z niżej wymienionych ludów to niloci?
a) Dinka i Nuerowie; b) Tutsi i Hutu; c) Akan i Ewe.
I Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyński~go
(Wydział Teologicżny; Sekcja Misjoloqii)
37. Głównym ośrodkiem refleksji teologiczno-misyjnej pierwszych czterech wiekó~'
chrześcijaństwa, spośród starożytnych szkół w Afryce Północnej była: I Komisja Episkopatu Polski ds, Misji
a) tzw. szkoła berberyjska; b) szkoła mukurijska; c) szkoła aleksandryjska . Instytut Papieża Jana Pawła II
I
38. Kościół przeniknął do Afryki: i XI Misyjna Olimpiada Znajomości Afryki
aj jeszcze za apostołów; b) w pierwszych wiekach średniowiecza; c) przy okazji wielkich
odkryć geograficznych
l etap
·.W.00 dziś w Egipcie istnieje grupa chrześcijan, mająca duże znaczenie, są nimi:
l.Ja) społeczność Falaszy;b) wspólnoty ojców białych; c) mniejszość koptyjska 3 grudnia 201.2 r.
40. Państwo, w którym chrześcijaństwo od kilkunastu wieków utrzymuje swoją poLeję religii
rodzimej to: 1 TEST
I. la) Etiopia; b) Burkina Faso; c) Kamerun Tesi ten zawiera 50 pytań, obejmujących tematycznie kilka dziedzin, związanych bezpośrednio z tematem
Olimpiady. Do każdego zaproponowano trzy odpowiedzi: a, b, c, L!<tó.ych tytko iedna· iest właściwa,
41. Papież Paweł VI zaliczył w poczet świętych Kościoła męczenników z:
[ja) Nigerii; b) Ugandy; c) Tanzanii Udzielenie odpowiedzi na pytanie polega na wyborze oapowiedzi, którą uznajesz za najlepszą i zakreśleniu
odpowiedniej literki: a, b lub c. Jeśli przez pomylkę zakreślisz niewłaściwą literkę, otocz ją kółkiem i zaznacz
42. Klementyna Anuarite Nengapeta, męczennica, pochodziła z terenów dzisiejszego: krzyżykiem właściwą odpowiedź. Pamiętaj. że zawsze możesz wybrać tylko jedna' odpowiedź. Zakreśleni"
Ila) Kamerunu; b) Demokratycznej Republiki Konga; c) Zambii I więcej niż jednej możliwości, traktowane będzie jako odpowiedź błędna ..
Na końcu przepisz zakreślone przez Ciebie odpowiedzi do arkusza odpowiedzi ..
43. Terminu promocja ludzka używa się w wielu znaczeniach i wielu aspektach, zarówno
w wymiarze personalnym, jak i spolecznym. Ma on z pewnością korzenie i charakter: Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz jeden punkt, za odpowiedż błędną lub brak odpowiedzi - zero
; la) filozoficzno-kulturowy; b) teologiczno-cklezjalny; c) antropologiczny . punktów. Za całość testu można zatem otrzymać maksymalnie 50 punktów.

4'1. l'opier~,ć rozwo], wychowujqc sumienia to: I Na rozwi~zanie całego testu przeznaczone jest 90 minut ·'1,5 godziny}.
[la} hasło zainicjowane przez Pawia VI; b) koncepcja Pierra Aruppe, generała jezuitów;
c) koncepcja zarysowana w Redemptoris missio Jana Pawła II I Pamiętaj, że udziat w XI Misyjnej Olimpiadzie
stresującym egzaminem! POWODZENIA'
Znajomości Afryki powinien być ola Ciebie przygodą, a nie

45. Jedną z naj starszych form pomocy w rozwoju było: I


1:la) kształcenie rodzimego kleru; b) zakładanie parafii z ośrodkami charytatywnymi; c) nauka KWESTIONARIUSZ OSOBOWY UCZESTNIKA OLIMPIADY
Imię i nazwiSkO'-------

__=-_J
czytania i pisania I
Szkoła, klasa
46. Odwieczna triada praktyki misyjnej w Afryce to: l
i.la) kościół, dom dziecka, seminarium duchowne; b) kościół, szkoła, szpital; c) troska o Miejscowość.
małżeństwa katolickie, dożywianie dzieci, seminarium duchowne I Mail i telefon

47. Który z języków afrykańskich stał się językiem liturgicznym w państwie Aksum? ARKIJSZ ODOPWII!.DZI
l.la) twe; b) hausa; e) gyyz
48. Wśród muzcrrnanćw w Afryce największą siłę stanowią: t. (A( (B( (CI t4.(A( (B( (CI 27.(A( (B( (CI 40. [Al (Bl (q
a) izmaelici; b) szyici; c) sunnici 2. (Al [CI IS.(AI [CI 28. (Al (BI (CI 41. (A) iBj (CI
IBl IBl
I
49. Łączenie w jedną całość różnych genetycznie, często nawet sprzecznych poglądów religijnych 3. [Al (CI 16.(A( (BI [CI 29. (Al IBl (CI 42. (Al (B( (CI
IBl
to:
l.la) synkretyzm; b) gnostycyzm; c) adaptacja 4. (Al (BI (CI t7. lAI (BI (C] 30. (Al (BI (C] 43.(A( (BI (C]
I
50. W jakim państwie spotkać można największą liczbę tzw. Kościołów afrochrześcijańskich? S. (A( (BI (C] t8.(AI IBl (C] 3t·IAI IBl [C] 44. [Al (BI (CI
Lia) Republice Poludniowej Afryki; b) Mali; c) Kenii· I
6. lAl IBl IC] t9.(AI IBl IC] 32. (Al IBl IC] 4S, lA] IBl· (C]
7. lAI IBl ICI 20. (Al [BI [C] 33. [Al (BI (C] 46. lAl IBl (CI
8. (Al (BI (C] 2t.(AI (Ul (C] 34. (Al (Bl [C] 47. (Al [BI [C]
9. [Al (BI [C] 22. (Al [BI (C] 3S.(AI (BI (C] 48. (Al (B( (C]
10.(A( (BI (C] 23. (Al (BI [C] 36. (Al (BI (CI 49. [Al IB( (C]
n.(A] (B) [CI 24. (Al (B( (q 37. lAI IBl [C] 50. (Al IBl [C]
U.(A( (BI (C] 25. (AJ IBl (CI 38. (Al (Bl (C]
t3.(AI (B( (C] 26. lAI (BI IC] 39. (Al IBl (CI

L- ~ ---
19. Ludy Kojsan żyją w: ,
l. Która dynastia Egiptu była "etiopska"? La) Afryce Zachodniej; b) Afryce Środkowe]; c) Afryce Południowej
I
a) VfI; b) XII; e) XXV 20. W jakich wiekach nastąpił szczyt potęgi i rozkwit Beninu?
2. Obszary historycznej Nubii (ok ..3 rys. lat p.n.c.) to dziś tereny: [a) XlIJ-XIV; b) XVl- XVH; c) XVIII-XIX
I
aj Senegalu; b) Somalii; e) Sudanu 21. Jakie państwo, niepodległe od 1847 roku, wzorowało swą konstytucję na amerykańskiej?
3. Który faraon zbudował w Nubii największą ze wszystkich świątyń egipskich? Ca) Senegal; b) Mauretania; c) Liberia
a) Amenofis III; b) Tutmosis i; c) Arnen-emhat II 22. W mitologiach pojawia się wątek o zagładzie świata, najczęściej spotykaną formą zniszczenia
4. Najstarsze państwo ukształtowało się ok. Ul-IV w. w Afryce Zachodniej. Zamieszkiwane było
jes)t: . , b) I , . . ') 'd' .
przez lud: C . a ogren; t~ęstenle zierru; c powo z .
a) Hansa; b) Fulanów; c) Seninkę 23. W wyniku Iwojny światowej iprzegranej Niemiec, Burundi oraz Rwanda zostały powierzone
s.Jakie ośródki oprócz Egiptu - zwane ...nosicielami kultury afrykańskiej" istniały ok. 950 r. przez Ligę Narodów:
p.lI.e.? a) Belgii; b) Francji; c) Anglii
a) Kusz, Kartagina i poludniowycypel Arabii; b) Mali i Senegal; Botswana 24. Twórcą Republiki Środkowoafrykańskiej, pierwszym jej prezydentem, dbałym o rozwój
szkolnictwa był:
6. Ze szczególnie wysokiego kunsztu artystycznego znana jest poetycka i prozatorska narracja na) Józef Buti Tlhagale; b) Anatole Milandou; c) Barthelemy Bogauda
historyczna:
a) Mozambiku; b) Burkina Faso; c) Rwandy 25. Kogo uważa iię za twórcę filozofii politycznej zwanej zairskim autentyzmem?
Da) Mobutu Sese Seko; b) Patrice Lumurnba; c) Joseph Kasa- Vubu
7. Przesłanką poznawania Afryki przez Europejczyków było początkowo: i
a) pozyskanie niewolników; b) poszukiwanie drogi morskiej do Indii; c) bogactwo
minerałów, jakie skrywał ten kontynent a) Tanzanii; r)
26. Suahili to narodowy i oficjalny język:
Demokratycznej Republiki Konga; c) Mozambiku

6. Władzą Bugandy VI latach 1857-1864 był: 27. Podstawowym zajęciem Dinka jest:
Cal Tombola; b) Sernakookiro; c) Mutesa I Da) hodowla bydła; b) uprawa roli; c) rybołówstwo

l). W XV w. Portugalczycy nazwali tereny dzisiejszej Liberii (Afryka Zachodnia): 28. Lewirat, wyst~pujący w wielu kulturach afrykańskich to:
I.·a) Wybrzeżem Picprzowym; b) Wybrzeżem Niewolników; c) Złotym Wybrzeżem 1~la)zwyczaj dziedziczenia wdowy po zmarłym bracie; b) okres żałoby kobiety ;:" z~,~r!:':o,
mężu; c) zwyczaj dziedziczenia wdowca po zmarłej siostrze
10. Cywilizacja suahili rozwinęła się pod wpływem:
i - a) państwa Monomotapa; b) sułtanatu Zanzibaru; c) ludów Hausa 29. Endogamia polega na:
na) dobieraniu małżonków z tej samej grupy (lineażu, rodu, plemienia); b) dobieraniu się
11. David Livingstone podczas swoich pierwszych wypraw przemierzał:
małżonków poza własną grupą; c)jest to małżeństwo, w którym żona ma więcej niż jednego
Ca) Saharę; b) Kalahari; c) lasy równikowe w dorzeczu Kongo męża I
I
12. Jaka rzeka znajduje swoje ujście w kotlinie Kalahari? 30. Większość ludów tradycyjnych uważa, że siedzibą Bogajest:
Ca) Zarnbezi; b) Kubanko (Okawango); c) LimpopoIkzeka Krokodyla) Da) las; b) niebo; c) jeziora
I ' ..
13. Niger i Zambezi to: 31. Królestwa Mossich powstały jako dobrze zorganizowane i silnie militarnie państwa '''udalne na
a) kraje Alryki Południowej; b) rzeki; c) pustynie terenie dzisiejszego:
a) Czadu; b) ~urkina Faso; c) Botswany
14. Które z podanych państw nie posiada dostępu do morza?
Ca) Sierra Leone; b) Gwinea Równikowa; c) Suazi 32. Jak się nazywał wielki wódz zuluski panujący w latach 1816-1828, którydziękitalentom
wojennym i dyplomatycznym zjednoczył żyjące przedtem w rozproszeniu grupy Zulusó~v?
15. Które miasto jest stolicą Lesotho?
a) Czaka; b) TippuTip; c) Mestiko
la) Lesornatutu; b) Maseru; c) Caledon
33. NajludniejSZy\n państwem Afryki, bardzo zróżnicowanym etnicznie jest:
16. Śpiączka, jako jedna z chorób afrykańskich wywoływana jest przez: .
a) Algieria; b) Nigeria; c) Sudan
[a) świdrowce przenoszone przede wszystkim przez muchę tse-tse; b) nicienie usadawiające I
się najchętniej w gałce ocznej.Ue) pierwotniaki, przenoszone przez komary 34. Do ilu pokoleń trwa pamięć o "żywym-zmarłym"?
17. W którym kraju, głównym skupisku Wolofów, 2!31udr;ości zna ten język? a) do trzech; ti) do pięciu; c) do ośmiu ',. "
a) Zambia; b) Kamerun; e) Senegal 35. Termin animikm użyty został po raz pierwszy i rozpowszechniony przez:; ,.-
a) Edwarda Evans'a-Pritcharda'a; b) Edwarda Tylora; e) Bronisława Malinowskiego
l R. Hcrerowie, którzy reprezentuja lud bardzo specyficzny, ze względu najęzyk zaliczany
zasadniczo do Bantu, żyją na terenie: 36. llu papieży pdchodziło z Afryki?
a) Mozarnbiku; b) Angoli j Namibii; c) Tanzanii [Ja) ani jeden; b( trzech; e) pięciu
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Wydział Teologiczny, Sekcja Misjologii)

X Misyjna Olimpiada Znajomości Afryki – I etap


5 grudnia 2011 r.
_____________________________________________________

WZÓR ODPOWIEDZI

1. Niger i Zambezi to: a) kraje Afryki Południowej; b) rzeki; c) pustynie

2. Najludniejszym państwem Afryki, bardzo zróżnicowanym etnicznie jest: a) Algieria; b) Nigeria;


c) Rwanda

3. Buszmeni to ludność zajmująca się: a) zbieractwem; b) hodowlą; c) rolnictwem

4. Komory to: a) wyspy u wschodniego wybrzeża Afryki; b) jeden z typów zabudowania ludów
Somba; c) charakterystyczne jaskinie dla Gór Mandara w Kamerunie

5. Jakie plemiona zamieszkują tereny Sahary? a) Wolfowie, Hausa, Buzu; b) Bamileke, Baya,
Joruba; c) Kanuri-teda, Ludy Kordofanu

6. Obszary historycznej Nubii (ok. 3 tys. lat p.n.e.) to dziś tereny: a) Senegalu; b) Somalii;
c) Sudanu

7. Afrykanerzy to: a) powszechna nazwa Burów; b) miano, jakim nazywają Afrykanów


Amerykanie; c) niewolnicy afrykańscy, porywani do Ameryki Południowej

8. Hererowie, którzy reprezentują lud bardzo specyficzny, ze względu na język zaliczany zasadniczo
do Bantu, żyją na terenie: a) Mozambiku; b) Angoli i Namibii; c) Tanzanii

9. Grioci to termin określający: a) wędrownych handlarzy; b) członków plemiennej starszyzny;


c) zawodowych opowiadaczy, śpiewaków i muzyków

10. W którym kraju, głównym skupisku Wolofów, 2/3 ludności zna ten język? a) Zambia;
b) Kamerun; c) Senegal

11. Angola została odkryta w 1483 r. przez: a) flotyllę hiszpańską; b) portugalskiego żeglarza Diego
Caõ; c) włoskich kupców z Florencji

12. 26 października 1972 r. gen. brygady M. Kerekou dokonał kolejnego zamachu stanu. Akt ten
uznany został przez niego za początek „rewolucyjnego ruchu wyzwolenia narodowego” w: a)
Beninie; b) Ghanie; c) Burundi

13. Urzędowym językiem Etiopii jest: a) francuski; b) amharski; c) włoski

14. Apartheid to długotrwały konflikt rasowy w: a) RPA; b) Kenii; c) Lesotho

15. Jak nazywa się starożytna świątynia w Meroe, którą opisywał już Herodot i której ruiny
zachowały się do dziś?: a) Świątynia Faraonów; b) Świątynia Słońca; c) Świątynia Królów

16. Jaką nazwę nosił znakomity w XVI w. ośrodek kształcenia koranicznego?: a) Uniwersytet w
Timbuktu; b) Uniwersytet Sudański; c) Uniwersytet Kajrawijjin w Burkina Faso

1
17. Burkina Faso ma swoje dawne i bogate tradycje państwowości, sięgające XI-XII w. Powstały
wtedy: a) słynne wodzostwa Dogonów; b) konfederacja wodzów Kurumba; c) feudalne królestwa
Mossich

18. Lesotho jest: a) republiką; b) monarchią konstytucyjną; c) republiką federacyjną

19. Przesłanką poznawania Afryki przez Europejczyków było początkowo: a) pozyskanie miejscowej
ludności dla niewolnictwa; b) poszukiwanie drogi morskiej do Indii; c) bogactwo minerałów,
jakie skrywał ten kontynent

20. Fez – święte miasto islamu, zespół 236 obiektów religijnych położone jest w: a) Algierii;
b) Mauretanii; c) Maroko

21. Wśród muzułmanów w Afryce największą siłę stanowią: a) druzowie; b) szyici; c) sunnici

22. Najstarszą społeczność judaistyczną w Afryce tworzą Żydzi Falasha zamieszkujący: a) Etiopię;
b) Sudan; c) Czad

23. W tradycyjnych afrykańskich religiach koncepcję Boga Najwyższego spotyka się: a) bardzo
rzadko; b) jest ona powszechna; c) występują wyłącznie całe panteony równych sobie bóstw

24. Kim są żywi zmarli?: a) osoby niepełnosprawne fizycznie i intelektualnie z którymi niemożliwe
jest nawiązanie kontaktu; b) zmarli do piątego pokolenia; c) zmarli do drugiego pokolenia

25. W afrykańskich religiach rodzimych zachowały się ślady totemizmu, czyli: a) wiary w mistyczny
związek danej grupy ludzi ze zwierzętami, roślinami, siłami przyrody, przedmiotami
martwymi; b) wiary w mistyczny związek z przodkami; c) wiary w mistyczny związek z
bóstwami

26. Zwyczajem spotykanym w całej Afryce jest: a) poliandria; b) poligamia; c) sororat

27. Zjawisko sororatu występuje, gdy: a) mężczyzna poślubia swoją siostrę; b) mężczyzna poślubia
siostrę lub kilka sióstr swojej żony; c) mężczyzna poślubia siostrę swojego szwagra

28. Endogamia polega na: a) dobieraniu małżonków z tej samej grupy (kasty, plemienia, rodu)
b) dobieraniu się małżonków poza grupą; c) jest to małżeństwo, w którym żona ma więcej niż
jednego męża

29. Najważniejszym celem obrzędów inicjacyjnych jest: a) wprowadzanie młodych w sztukę życia
wspólnotowego; b) wtajemniczenie młodych w życie seksualne; c) znalezienie odpowiedniego
kandydata na małżonka.

30. Baghirmi było państwem położonym na obecnych terenach: a) Ugandy; b) Czadu; c) Burkina
Faso

31. W XV w. Portugalczycy nazwali tereny dzisiejszej Liberii: a) Wybrzeżem Pieprzowym;


b) Wybrzeżem Kauri; c) Złotym Wybrzeżem

32. Jakie ważne wydarzenie dla Afryki odbyło się w latach 1884-1885?: a) wojna w Ghanie między
Brytyjczykami a Aszanti; b) Konferencja Berlińska; c) pierwszy synod Biskupów Afryki

33. Władzą Bugandy w latach 1857-1884 był: a) Tomboya; b) Semakookiro; c) Mutesa I

2
34. Współczesne zmiany przyniosły Afryce nową koncepcję czasu: a) przeszłego; b) teraźniejszego;
c) przyszłego
35. Region najbardziej dotknięty analfabetyzmem, to: a) Afryka podsaharyjska; b) Afryka Północna;
c) Afryka Południowa
36. Pod względem tendencji rozwoju i dochodów na jednego mieszkańca Afryka subsaharyjska
należy do części świata: a) najmniej rozwiniętych; b) średnio rozwiniętych; c) wysoko
rozwiniętych
37. Szkoły i uniwersytety na Czarnym Lądzie są zorganizowane: a) w specyficzny sposób
charakterystyczny dla tego kontynentu; b) na wzór europejski; c) na wzór afrykański szkoły
państwowe, a katolickie – na wzór europejski
38. Jednym z istotnych aspektów współczesnych przemian w Afryce jest: a) zmniejszanie się zjawiska
głodu; b) urbanizacja; c) zanikanie analfabetyzmu.
39. Co oznacza w ścisłym sensie wyrażenie „misja ad gentes”? a) wszelką działalność zmierzającą do
pomocy biednym ludziom w ubogich krajach; b) działalność wśród narodów, grup ludzi,
środowisk społeczno-kulturowych, w których Chrystus nie jest znany lub pośród wspólnot
mało jeszcze dojrzałych; c) jest synonimem „misji ad intra”
40. Czwarty rozdział soborowego Dekretu o działalności misyjnej Kościoła traktuje o misjonarzach.
Według tego dokumentu misjonarzem jest ten, kto: a) wyjeżdża, aby pracować wśród biednych
ludzi; b) wyjeżdża do pracy w trudnych warunkach; c) jest posłany przez prawowitą władzę
kościelną
41. W wielu publikacjach, a także w adhortacji „Eccesia in Africa” Jana Pawła II, mówi się o fazach
czy etapach ewangelizacji Afryki. Ile ich było? a) trzy; b) pięć; c) siedem
42. Kościół nie znikł ostatecznie z Afryki Północnej – po dziś dzień została w Egipcie mająca duże
znaczenie: a) parafia w Maseru; b) wspólnota Ojców Białych w Douala; c) mniejszość koptyjska
43. Który z języków afrykańskich stał się językiem liturgicznym w Aksum?: a) twe; b) hausa; c) gyyz
44. W jakim kraju pracował kard. Adam Kozłowiecki?: a) Zambia; b) Kenia; c) Lesotho
45. Ogłoszony świętym dowódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku to: a) Claude
Makelele; b) Karol Lwanga; c)Laurean Rugambwa
46. Pionierem misji zachodnioafrykańskich i jedną z jej najwcześniejszych ofiar był: a) bp Bresillac;
b) kard. Lavigerie; c) kard. Constantini
47. Misjonarz protestancki Robert Moffat – teść słynnego lekarza i odkrywcy Dawida Livingstone'a –
działał na terenie: a) Botswany; b) Mozambiku; c) Tanzanii
48. Jak nazywała się królowa etiopska, której dworzanin przyjął chrzest odnotowany w Dziejach
Apostolskich 8,27-39?: a) Kleopatra; b) Kandaka; c) Nefertete
49. Odwieczna triada pomocy misyjnej to: a) kościół, dom dziecka, seminarium; b) kościół, szkoła,
szpital; c) katechizacja szkolna, pomoc w rozwoju rolnictwa i pośrednictwo pracy
50. Największa przeszkodą w rozwoju chrześcijańskiego laikatu w Afryce jest: a) dominacja księży;
b) problem z brakiem małżeństwa sakramentalnego; c) dyskryminacja kobiet, które zwykle są
bardziej zaangażowane

3
IX Misyjna Olimpiada Znajomości Afryki – I etap

3 grudnia 2010 r.
_____________________________________________________

TEST

1. Termin „Czarna Afryka” używany jest na określenie Afryki: a) subsaharyjskiej; b) równikowej;


c) północnej.

2. Słynne znalezisko kostne „człowieka z Oldoway” – homo sapiens z okresu paleolitu znaleziono w:
a) Kamerunie; b) Tanzanii; c) Burundi.

3. Prawie pewne jest, że nazwa „Ophir” oznaczała: a) południową Arabię; b) wschodnią Afrykę;
c) wybrzeże Morza Śródziemnego.

4. Pierwszym żeglarzem, o którym wiadomo, że przepłynął Ocean Indyjski, był: a) Rzymianin; b) Grek;
c) Kartagińczyk

5. Techniczna i wojskowa przewaga dominujących i najbardziej rozwiniętych społeczeństw


średniowiecznej Afryki południowej opierała się na: a) obróbce żelaza; b) wydobyciu złota;
c) wydobyciu diamentów.

6. Najbardziej afrykańska z wszystkich wielkich cywilizacji starożytności była w: a) starożytnym


Egipcie; b) w Kuszu; c) w Kartaginie.

7. Pierwszym „wielkim królem” Kuszu, który wyruszył na podbój Egiptu był: a) Pi-anchi; b)
Malenaqen; c) Kaszta.

8. Największa ze wszystkich świątyń egipskich w Nubii została zbudowana w: a) Napacie; b) Barkal;


c) w Soleb.

9. Przed epoką kolonialną niewolnictwo: a) występowało we wszystkich większych państwach


afrykańskich; b) nie występowało w Afryce w ogóle; c) występowało, ale tylko w kilku krajach.

10. Liberię w 1847 r. utworzyli: a) Afroamerykanie ze Stanów Zjednoczonych; b) Arabowie z


królestwa Mali; c) mieszkańcy państwa Akan.

11. Francuzi chętnie werbowali swoich Strzelców Senegalskich, których później wykorzystywali na
frontach niemal całego świata, z grupy etnicznej: a) Wolof; b) Ewe; c) Masajów.

12. Leopold Sedar Senghor był pierwszym prezydentem niepodległego: a) Mali; b) Senegalu;
c) Wybrzeża Kości Słoniowej.

13. Konferencja Berlińska, dzieląca Afrykę na strefy wpływów państw europejskich odbyła się w roku:
a) 1865; b) 1885; c) 1997.

14. Dinka mieszkają na terenie: a) Czadu; b) Sudanu; c) Konga i części Tanzanii.

15. Sererowie zamieszkują tereny: a) południowej Afryki; b) wschodniej Afryki; c) zachodniej Afryki.

16. Tradycyjnie dominującą w społeczeństwie Rwandy grupą społeczną byli: a) pasterze Tutsi;
b) rolnicy Hutu; c) rybacy Twa.
17. Lewirat, występujący w wielu kulturach afrykańskich to: a) zwyczaj dziedziczenia wdowy po
zmarłym bracie; b) okres żałoby kobiety po zmarłym mężu; c) zwyczaj dziedziczenia wdowca po
zmarłej siostrze.

18. Secesją Biafry wsławili się: a) Joruba; b) Ibo; c) Hausa.

19. Uedy to: a) wysychające oazy; b) wysychające pastwiska; c) wysychające rzeki.

20. Fez – święte miasto islamu, zespół 236 obiektów religijnych położone jest w: a) Algierii;
b) Mauretanii; c) Maroku.

21. Stolicą Gwinei Równikowej jest: a) Malabo; b) Bata; c) Luba.

22. Stolicą Czadu jest: a) Mundu; b) Pala; c) Ndżamena.

23. Niger i Zambezi to: a) kraje Afryki Południowej; b) rzeki; c) pustynie.

24. Urzędowym językiem Etiopii jest: a) francuski; b) amharski; c) włoski

25. Na czele licznego panteonu bóstw tego ludu stoi Pan Nieba, Olorun. Podlegają mu setki bóstw, czy
duchów zwanych Orisa. Tak jest u: a) Dinka; b) Jorubów; c) Hererów.

26. „Żywi–zmarli” to: a) żywi w pamięci rodziny; b) żywi fizycznie, ale umarli duchowo; c) przeklęci
za życia.

27. Termin „poliandria” oznacza: a) małżeństwo jednego mężczyzny z wieloma kobietami;


b) małżeństwo jednej kobiety z dwoma lub więcej mężczyznami; c) małżeństwo jednego
mężczyzny z jedną kobietą.

28. Zulusi nazywają „pasterzami nieba”: a) wróżbitów; b) znachorów; c) zaklinaczy deszczu.

29. Choć samych ludzi tej grupy etnicznej nie ma nawet dwóch milionów, to jednak ich językiem
posługuje się dziś w Afryce Wschodniej co najmniej 40 milionów ludzi. Mowa o języku: a) hausa;
b) suahili; c) malgaskim.

30. Mentalność Europejczyków w drugiej połowie XIX wieku, a w tym wielu misjonarzy w Afryce,
charakteryzowała się: a) niemal służalczą postawą względem tamtejszej ludności, którą byli
zachwyceni; b) ogromnym zadufaniem we własne siły, wiarą w postęp i poczucie wyższości;
c) naśladowaniem postaw tamtejszej ludności, postrzeganiem siebie jako „jednych z nich”.

31. Życie społeczne, religijne i kulturalne w Afryce: a) są ze sobą przemieszane tak, że nie sposób ich
rozdzielić; b) stanowią jakby trzy oddzielne sektory, stąd tak trudno zrozumieć mieszkańców
Czarnego Lądu; c) są wiązane z sobą tylko wtedy, kiedy to powiązanie może przynieść korzyść
Afrykaninowi.

32. Szkoły i uniwersytety na Czarnym Lądzie są zorganizowane: a) w specyficzny sposób


charakterystyczny dla tego kontynentu; b) na wzór europejski; c) na wzór afrykański szkoły
państwowe, a katolickie – na wzór europejski.

33. Większość muzułmanów czarnoafrykańskich stanowią: a) sunnici; b) szyici; c) sufi.

34. Kościół przeniknął do Afryki: a) jeszcze za Apostołów; b) w pierwszym okresie średniowiecza;


c) przy okazji wielkich odkryć geograficznych.
35. W drugim spotkaniu Kościoła z Afryką największe powodzenie miała misja w: a) Kamerunie;
b) Kongu; c) Sudanie.

36. Lata 1900-1914 stanowiły w działalności misyjnej w Afryce: a) jeden z najbardziej owocnych
okresów; b) jeden z najmniej owocnych okresów; c) jeden z najbardziej brutalnych okresów
prześladowań misjonarzy katolickich.

37. SMA – Societas Missionum ad Afros – Lyońskie Seminarium dla Misji Afrykańskich to: a) instytut
nie mający charakteru zakonnego, skupiający kapłanów i braci bez ślubów zakonnych; b) jedno
z seminariów kształcących afrykańskich duchownych; c) inaczej Ojcowie Biali.

38. Przywódca paziów króla Mwangi, spalony na stosie w 1886 roku, a następnie ogłoszony świętym to:
a) Claude Makelele; b) Karol Lwanga; c) Blaise Rugambwa.

39. U podstaw przygotowania dorosłych do chrztu w Afryce przez blisko 100 lat leżał plan czteroletniego
katechumenatu autorstwa: a) Daniela Comboniego; b) Kard. Constantiniego; c) Kard. Lavigerie.

40. Pionierem misji zachodnioafrykańskich i jedną z jej najwcześniejszych ofiar był: a) bp Bresillac;
b) kard. Lavigerie; c) kard. Constantini.

41. Drogę do kształcenia afrykańskiego duchowieństwa utorowali: a) ojcowie biali; b) jezuici; c) oblaci
Maryi Niepokalanej.

42. „Prawą ręką” misjonarza i jego najlepszym pomocnikiem jest: a) tłumacz; b) katechista; c) kucharz.

43. Wiele katechizmów afrykańskich: a) stanowiło raczej miniaturowy traktat scholastyczny, niż
żywe objaśnienie Pisma Świętego; b) było niemal w całości złożone z obrazków i zilustrowanych
scen biblijnych; c) było tak dobrych, że mogłyby stać się wzorem dla współczesnej katechizacji.

44. W Afryce tysiące ochrzczonych chrześcijan pozostają bez systematycznej opieki kapłana, a Kościół w
miejscowej wspólnocie jest często widzialnie reprezentowany przez: a) małżeństwa katolickie; b)
siostry zakonne; c) katechistów.

45. Odwieczna triada praktyki misyjnej w Afryce to: a) kościół, dom dziecka, seminarium duchowne; b)
kościół, szkoła, szpital; c) troska o małżeństwa katolickie, dożywianie dzieci, seminarium duchowne.

46. Na kontynencie afrykańskim znajdują się góry: a) Alantika i Góry Smocze; b) Atlas i Andy;
c) Kordyliery i Wogezy.

47. Apartheid to długotrwały konflikt rasowy w: a) RPA; b) Kenii; c) Lesotho.

48. Gwinea Bissau była kolonią: a) Francji; b) Wielkiej Brytanii; c) Portugalii.

49. W Czarnej Afryce do rzadkości w rzeźbie należą wizerunki: a) bóstw; b) przodków; c) Boga
Najwyższego.

50. W tradycyjnych afrykańskich religiach koncepcję Boga Najwyższego spotyka się: a) bardzo rzadko;
b) jest ona powszechna; c) występują wyłącznie całe panteony równych sobie bóstw.

You might also like