ΤΕΧΝΙΚΟΣ Η-Υ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ

Τεχνικός Η/Υ και
Δικτύων
Πίνακας περιεχομένων
Εκπαιδευτική Ενότητα 1 Εισαγωγή στην Πληροφορική.......................................... 6
Σκοπός .................................................................................................................... 6
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα.............................................................................. 6
Έννοιες – Κλειδιά .................................................................................................... 6
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.1 Δεδομένα και Υπολογιστές. .................................. 7
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.2 Ψηφιακή τεχνολογία και οι εφαρμογές της. ..... 45
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.3 Υλικό και Λογισμικό Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.
.............................................................................................................................. 69
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.4 Επιδράσεις της ψηφιακής τεχνολογίας στην
Κοινωνία ............................................................................................................... 99
Σύνοψη ............................................................................................................... 151
Εκπαιδευτική Ενότητα 2 Υλικό και Δίκτυα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών ........... 155
Σκοπός ................................................................................................................ 155
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα.......................................................................... 155
Έννοιες – Κλειδιά ................................................................................................ 155
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.1 Δεδομένα – Πληροφορίες ................................. 157
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.2 Δομικά στοιχεία ηλεκτρονικών υπολογιστών .. 176
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.3 Είδη δικτύων – Διαδίκτυο ................................. 202
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.4 Δομικά στοιχεία δικτύων .................................. 237
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.5 Θέματα Ασφάλειας στην πληροφορική............ 274
Σύνοψη ............................................................................................................... 320
Εκπαιδευτική Ενότητα 3 Εισαγωγή στον προγραμματισμό ................................ 325
Σκοπός ................................................................................................................ 325
Έννοιες – Κλειδιά ................................................................................................ 325
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.1 Εισαγωγικές έννοιες .......................................... 327
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.2 Αλγόριθμοι και δομές δεδομένων .................... 334
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.3 Δομικά στοιχεία προγράμματος ....................... 361
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.4 Σχεδιασμός και υλοποίηση προγράμματος
(Ψευδοκώδικας Pascal) ...................................................................................... 388
Σύνοψη ............................................................................................................... 412
Εκπαιδευτική Ενότητα 4 Λειτουργικά συστήματα και πληροφοριακά συστήματα
................................................................................................................................ 416
Σκοπός ................................................................................................................ 416
1
Έννοιες – Κλειδιά ................................................................................................ 416
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.1 Εισαγωγικές έννοιες .......................................... 418
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.2 Λειτουργικά συστήματα.................................... 444
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.3 Λειτουργικά συστήματα πολλών χρηστών ....... 463
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.4 Πληροφοριακά συστήματα ............................... 474
Σύνοψη ............................................................................................................... 498
Εκπαιδευτική Ενότητα 5 Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών και δικτύων 502
Σκοπός ................................................................................................................ 502
Έννοιες – Κλειδιά ................................................................................................ 502
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.1 Υλικό ηλεκτρονικών υπολογιστών .................... 504
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.2 Υλικό και μέσα δικτύωσης ................................ 604
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.3 Δομή και Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών
............................................................................................................................ 675
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.4 Δομή και Οργάνωση δικτύων .......................... 740
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.5 Ασφάλεια ηλεκτρονικών υπολογιστών και δικτύων
............................................................................................................................ 779
Σύνοψη ............................................................................................................... 847
Εκπαιδευτική Ενότητα 6 Εργασίες σε υπολογιστικά συστήματα ....................... 851
Σκοπός ................................................................................................................ 851
Έννοιες – Κλειδιά ................................................................................................ 851
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.1 Εγκατάσταση υλικού ........................................ 853
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.2 Εγκατάσταση λογισμικού .................................. 869
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.3 Διαχείριση υπολογιστικών συστημάτων .......... 886
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.4 Συντήρηση υπολογιστικών συστημάτων .......... 906
Σύνοψη ............................................................................................................... 921
Εκπαιδευτική Ενότητα 7 Υποστήριξη ηλεκτρονικών υπολογιστών και δικτυακών
υποδομών .............................................................................................................. 927
Σκοπός ................................................................................................................ 927
Έννοιες – Κλειδιά ................................................................................................ 927
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.1 Αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού ................ 929
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.2 Τεχνική υποστήριξη λογισμικού και δεδομένων
............................................................................................................................ 934
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.3 Τεχνική υποστήριξη δικτύων ............................ 942
2
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.4 Διαχείριση και υποστήριξη διακομιστών ......... 949
Σύνοψη ............................................................................................................... 962
Εκπαιδευτική Ενότητα 8 Τεχνικές προδιαγραφές υλικού και λογισμικού ........ 967
Σκοπός ................................................................................................................ 967
Έννοιες – Κλειδιά ................................................................................................ 967
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.1 Προδιαγραφές υλικού ηλεκτρονικών υπολογιστών
............................................................................................................................ 969
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.2 Προδιαγραφές περιφερειακών συσκευών ...... 978
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.3 Κατηγορίες και προδιαγραφές λογισμικού
ηλεκτρονικών υπολογιστών ............................................................................... 990
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.4 Προδιαγραφές συσκευών και μέσων δικτύωσης
.......................................................................................................................... 1007
Σύνοψη ............................................................................................................. 1021
Ερωτήσεις – Απαντήσεις ..................................................................................... 1025
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 1 Εισαγωγή στην Πληροφορική ............... 152
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 1 Εισαγωγή στην Πληροφορική .......... 1025
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 2 Υλικό και Δίκτυα Ηλεκτρονικών
Υπολογιστών ....................................................................................................... 322
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 2 Υλικό και Δίκτυα Ηλεκτρονικών
Υπολογιστών ..................................................................................................... 1025
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 3 Εισαγωγή στον προγραμματισμό ......... 412
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 3 Εισαγωγή στον προγραμματισμό..... 1025
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 4 Λειτουργικά συστήματα και πληροφοριακά
συστήματα .......................................................................................................... 499
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 4 Λειτουργικά συστήματα και
πληροφοριακά συστήματα .............................................................................. 1026
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 5 Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών και
δικτύων ............................................................................................................... 848
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 5 Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών
και δικτύων ....................................................................................................... 1026
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 6 Εργασίες σε υπολογιστικά συστήματα . 923
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 6 Εργασίες σε υπολογιστικά συστήματα
.......................................................................................................................... 1026
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 7 Υποστήριξη ηλεκτρονικών υπολογιστών και
δικτυακών υποδομών ........................................................................................ 963
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 7 Υποστήριξη ηλεκτρονικών υπολογιστών
και δικτυακών υποδομών ................................................................................ 1027
3
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 8 Τεχνικές προδιαγραφές υλικού και
λογισμικού ........................................................................................................ 1022
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 8 Τεχνικές προδιαγραφές υλικού και
λογισμικού ........................................................................................................ 1027
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ .......................................... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης.
4
Περιγραφή
Στο παρόν εκπαιδευτικό υλικό περιγράφονται λεπτομερώς οι αρμοδιότητες και οι
εργασίες του Τεχνικού Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Δικτύων. Ο Τεχνικός
Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Δικτύων είναι ο επαγγελματίας που εγκαθιστά
λειτουργικά συστήματα, αναπτύσσει και τεκμηριώνει εφαρμογές επιτραπέζιων
υπολογιστών και διακομιστών με πρόσβαση στον ιστό και τη βάση
δεδομένων. Εκτελεί επίσης γενική συντήρηση υπολογιστή, εγκαθιστά και
διαμορφώνει μικρά τοπικά δίκτυα υπολογιστών.
Σκοπός
Στο εκπαιδευτικό υλικό θα αναπτύξουμε τις απαραίτητες τεχνικές ώστε να
μπορέσουμε να εγκαταστήσουμε και να διαμορφώσουμε ψηφιακές συσκευές
επικοινωνίας και προγράμματα υπολογιστών σε δικτυακό εξοπλισμό. Θα δούμε
επίσης πώς να επιδιορθώνουμε σφάλματα, να εγκαθιστούμε και να συντηρούμε την
καλωδίωση, καθώς και να διαμορφώνουμε την πρόσβαση χρήστη, τα e-mail, τους
εκτυπωτές, τους σαρωτές, τους διακομιστές και τις λειτουργίες ασφάλειας δικτύου.
Οι εκπαιδευόμενοι θα αποκτήσουν τις κατάλληλες γνώσεις για την υλοποίηση και τη
συντήρηση υποδομών, την πρόσβαση σε εξοπλισμό, τα λειτουργικά συστήματα και
τις υπηρεσίες δικτύου και την εφαρμογή δικτύων ασφάλειας και τεχνικών προτύπων.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με το πέρας της εκπαίδευσης, ο εκπαιδευόμενος θα είναι σε θέση να

αντιλαμβάνεται τη διαδικασία επεξεργασίας δεδομένων, να αναγνωρίζει τα δομικά
στοιχεία των Η/Υ και των Δικτύων και να κατανοεί τον τρόπο διαμερισμού των
πόρων, της ανταλλαγής πληροφοριών και της επικοινωνίας σε ένα πληροφοριακό
σύστημα. Θα γνωρίζει τη διαδικασία σχεδιασμού και ανάπτυξης λογισμικού
εφαρμογών και τις αρχές λειτουργίας των Λειτουργικών Συστημάτων. Θα μπορεί να
συνθέτει έναν προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή και να εγκαθιστά ένα δίκτυο με
την χρήση του κατάλληλου εξοπλισμού. Επιπλέον, θα γνωρίζει τον τρόπο οργάνωσης
ενός εργαστηρίου συντήρησης υπολογιστικών συστημάτων και αποτελεσματικής
αντιμετώπισης οποιουδήποτε προβλήματος στο λογισμικό (software) ή στο υλικό
5
(hardware). Τέλος, θα έχει τις απαραίτητες γνώσεις για να προτείνει ολοκληρωμένες
λύσεις δικτύωσης, από ένα σπίτι μέχρι μια μικρή επιχείρηση.
Εκπαιδευτική Ενότητα 1 Εισαγωγή στην Πληροφορική

Σκοπός
Σε αυτή την ενότητα ο εκπαιδευόμενος κατανοεί την πληροφορική ως μια ενιαία
επιστήμη και διαπιστώνει τις προεκτάσεις της ανάλογα με τις ανάγκες της
εφαρμογής. Σκοπός της ενότητας είναι να αποκτήσει θεμελιώδεις γνώσεις που
σχετίζονται με την ψηφιακή τεχνολογία, τις εφαρμογές της και τις κοινωνικές
επιπτώσεις της ψηφιακής επανάστασης και θα γνωρίζει τη δομή, το υλικό και το
λογισμικό ενός υπολογιστή.
Προσδοκώμενα Αποτελέσματα
Με το πέρας της ενότητας ο εκπαιδευόμενος θα είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται
τη διαδικασία επεξεργασίας δεδομένων, να περιγράφει τα μέρη που απαρτίζουν
ένα υπολογιστικό σύστημα και να αξιολογεί τις επιδράσεις της ψηφιακής
τεχνολογίας στο σύγχρονο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον.
Έννοιες – Κλειδιά
Πληροφορία είναι η ερμηνεία των αποτελεσμάτων που µας δίνει η επεξεργασία
των δεδομένων.
Πληροφορική είναι η επιστήμη και η τεχνολογία που έχει ως αντικείμενο την
έρευνα, συλλογή, αποθήκευση, επεξεργασία, παραγωγή και µετάδοση των
πληροφοριών, χρησιμοποιώντας ως κύριο εργαλείο-μέσο τον ηλεκτρονικό
υπολογιστή.
Υλικό (αγγλ. hardware) ορίζεται το σύνολο των φυσικών εξαρτημάτων
ενός υπολογιστή, όπως π.χ. ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά στοιχεία, μικροτσίπ κλπ. Το
υλικό καθοδηγείται κατά τη λειτουργία του από το λογισμικό.
λογισμικό υπολογιστών ή λογισμικό (αγγλ. software) ορίζεται η συλλογή
από προγράμματα υπολογιστών, διαδικασίες και οδηγίες χρήσης που εκτελούν
ορισμένες εργασίες σε ένα υπολογιστικό σύστημα.
6
Ψηφιακή τεχνολογία είναι η τεχνολογία που χρησιμοποιείται σε σύγχρονες
συσκευές για αναμετάδοση κάποιων όχι με αναλογικά σήματα, αλλά με ψηφιακά:
δηλαδή μεταδίδει δυαδικά ψηφία.
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.1 Δεδομένα και Υπολογιστές.

Στην επιστήμη των υπολογιστών και στους υπολογιστές, τα δεδομένα είναι
πληροφορίες που έχουν μεταφραστεί σε μορφή που είναι αποτελεσματική για
αντιγραφή ή την επεξεργασία. Στους σημερινούς υπολογιστές και τα μέσα
μετάδοσης, τα δεδομένα είναι πληροφορίες που έχουν μετατραπεί σε δυαδική
ψηφιακή μορφή. Ο όρος ακατέργαστα δεδομένα αναφέρεται σε δεδομένα στην
απλούστερη ψηφιακή τους μορφή.
Η έννοια των δεδομένων στο πλαίσιο των υπολογιστών έχει τις ρίζες της στο έργο
του Claude Shannon, ενός Αμερικανού μαθηματικού που είναι γνωστός ως ο
πατέρας της θεωρίας της πληροφορίας. Εισήγαγε δυαδικές ψηφιακές έννοιες
βασισμένες στην εφαρμογή της λογικής Boolean δύο τιμών σε ηλεκτρονικά
κυκλώματα.
7
Οι μορφές δυαδικών ψηφίων αποτελούν τη βάση των CPU, των μνήμες ημιαγωγών
και των μονάδων σκληρού δίσκου, καθώς και για πολλές από τις περιφερειακές
συσκευές που χρησιμοποιούνται συνήθως στους υπολογιστές σήμερα. Οι πρώτες
εισαγωγές υπολογιστή για έλεγχο και δεδομένα είχαν τη μορφή διάτρητων καρτών,
ακολουθούμενες από μαγνητική ταινία και σκληρούς δίσκους.
Η σημασία των δεδομένων σε ένα επιχειρηματικό πλαίσιο αποδείχθηκε νωρίς από
τη δημοτικότητα των όρων επεξεργασία δεδομένων και ηλεκτρονική επεξεργασία
δεδομένων, οι οποίοι για ένα διάστημα κάλυπταν ολόκληρο το φάσμα αυτού που
σήμερα είναι γνωστό ως τεχνολογία πληροφοριών. Η εξειδίκευση έχει εμφανιστεί
σε όλη την ιστορία των εταιρικών υπολογιστών και καθώς η εταιρική πληροφορική
έχει αναπτυχθεί, έχουν εμφανιστεί ξεχωριστά επαγγέλματα δεδομένων.
Πώς αποθηκεύονται τα δεδομένα
Οι υπολογιστές αντιπροσωπεύουν δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων βίντεο,
εικόνων, ήχων και κειμένου, ως δυαδικές τιμές χρησιμοποιώντας μοτίβα δύο μόνο
αριθμών: 1 και 0. Το bit είναι η μικρότερη μονάδα δεδομένων και αντιπροσωπεύει
μόνο μία τιμή. Ένα byte είναι οκτώ δυαδικά ψηφία μακρύς. Την αποθήκευση την
μετράμε σε megabyte και gigabyte, μεταξύ άλλων.
Οι μονάδες μέτρησης δεδομένων συνεχίζουν να αυξάνονται με τον όγκο των
δεδομένων που συλλέγονται και αποθηκεύονται. Για παράδειγμα, ο σχετικά νέος
όρος brontobyte είναι αποθήκευση δεδομένων ίση με 1027 με την ισχύ των byte.
Τα δεδομένα μπορούν να αποθηκευτούν σε μορφές αρχείων, όπως σε συστήματα

mainframe που χρησιμοποιούν ISAM και VSAM. Άλλες μορφές αρχείων για
αποθήκευση, μετατροπή και επεξεργασία δεδομένων περιέχουν τιμές
διαχωρισμένες με κόμματα. Αυτές οι μορφές βρήκαν χρήση σε μια ποικιλία τύπων
μηχανών καθώς επικράτησαν πιο δομημένες, με επίκεντρο τα δεδομένα
προσεγγίσεις στον εταιρικό υπολογισμό.
Μεγαλύτερη εξειδίκευση σημειώθηκε με βάσεις δεδομένων, συστήματα
διαχείρισης βάσεων δεδομένων (DBMS) και τεχνολογίες σχεσιακών βάσεων
δεδομένων για την οργάνωση πληροφοριών.
Τύπους δεδομένων
8
Η ανάπτυξη του Διαδικτύου και ο πολλαπλασιασμός των smartphone την τελευταία
δεκαετία οδήγησε σε άνοδο των ψηφιακών δεδομένων. Τα δεδομένα σήμερα
περιλαμβάνουν πληροφορίες κειμένου, ήχου και βίντεο, καθώς και αρχεία
καταγραφής και δραστηριότητας στον ιστό. Μεγάλο μέρος είναι μη δομημένα
δεδομένα.
Ο όρος μεγάλα δεδομένα χρησιμοποιείται για να περιγράψει δεδομένα στην
περιοχή petabyte ή μεγαλύτερη. Τα μεγάλα δεδομένα μπορούν να
αναπαρασταθούν με τα 3Vs - όγκος, ποικιλία και ταχύτητα. Με την εξάπλωση του
διαδικτυακού ηλεκτρονικού εμπορίου, έχουν εμφανιστεί μεγάλα επιχειρηματικά
μοντέλα που βασίζονται σε δεδομένα που αντιμετωπίζουν τα δεδομένα ως αξία
από μόνα τους. Τέτοιες τάσεις έχουν επίσης οδηγήσει σε μεγαλύτερες ανησυχίες
σχετικά με τις κοινωνικές χρήσεις δεδομένων και την ιδιωτική ζωή.
Τα δεδομένα έχουν νόημα πέρα από τη χρήση τους σε υπολογιστικές εφαρμογές
υπολογιστών. Για παράδειγμα, στη σύνδεση ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και
επικοινωνίας δικτύου, ο όρος δεδομένα συχνά διακρίνεται από πληροφορίες
ελέγχου, bit ελέγχου και παρόμοιους όρους για τον προσδιορισμό του κύριου
περιεχομένου μιας μονάδας μετάδοσης.
Επιπλέον, ο όρος δεδομένα χρησιμοποιείται στην επιστήμη για να περιγράψει ένα
σύνολο γεγονότων. Αυτό συμβαίνει επίσης σε τομείς όπως τα οικονομικά, το
μάρκετινγκ, τα δημογραφικά στοιχεία και η υγεία.
Διαχείριση και χρήση δεδομένων

Με τον πολλαπλασιασμό των δεδομένων στις επιχειρήσεις και τον ακαδημαϊκό
κόσμο, έχει δοθεί πρόσθετη προσοχή στη διασφάλιση της ποιότητας των
δεδομένων με τη μείωση των διπλότυπων και την εγγύηση της χρήσης των πιο
ακριβών και ενημερωμένων συνόλων δεδομένων.
Μεταξύ των πολλών βημάτων που εμπλέκονται στη σύγχρονη διαχείριση
δεδομένων είναι οι διαδικασίες καθαρισμού και εξαγωγής δεδομένων,
μετασχηματισμού και φόρτωσης για την ενοποίηση δεδομένων. Τα προς
επεξεργασία δεδομένα συμπληρώνονται πλέον από μεταδεδομένα που βοηθούν
9
τους διαχειριστές και τους χρήστες να κατανοήσουν το περιεχόμενο της βάσης
δεδομένων και άλλα δεδομένα.
Οι τεχνικές ανάλυσης που συνδυάζουν δομημένα και μη δομημένα δεδομένα έχουν
γίνει χρήσιμες καθώς οι οργανισμοί προσπαθούν να αξιοποιήσουν τέτοιες
πληροφορίες. Τα συστήματα για αυτά τα αναλυτικά στοιχεία προσπαθούν ολοένα
και περισσότερο για απόδοση σε πραγματικό χρόνο, επομένως είναι
κατασκευασμένα για να χειρίζονται εισερχόμενα δεδομένα που μπορούν να
υποβληθούν σε επεξεργασία με υψηλούς ρυθμούς ανάγνωσης.
Με την πάροδο του χρόνου, η ιδέα της βάσης δεδομένων για λειτουργίες και
συναλλαγές επεκτάθηκε στη βάση δεδομένων για αναφορές και προγνωστικές
αναλύσεις. Ένα παράδειγμα είναι η αποθήκη δεδομένων, η οποία είναι
βελτιστοποιημένη για την επεξεργασία ερωτήσεων σχετικά με τις λειτουργίες για
επιχειρηματικούς αναλυτές και στελέχη. Η αυξανόμενη έμφαση στην εύρεση
προτύπων και στην πρόβλεψη των επιχειρηματικών αποτελεσμάτων έχει οδηγήσει
στην ανάπτυξη τεχνικών εξόρυξης δεδομένων.
Τι είναι πραγματικά τα δεδομένα;
Αυστηρά μιλώντας, τα δεδομένα είναι απλές πληροφορίες που υποβάλλονται σε
επεξεργασία από έναν υπολογιστή. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους
(αντιγραφή, επεξεργασία, αποθήκευση). Αυτή η απλή πληροφορία μπορεί να γίνει
ολοένα και πιο περίπλοκη, έτσι ώστε να συναντήσει κανείς τελικά διαφορετικά
ολοκληρωμένα δεδομένα. Δεν υπάρχουν μόνο απλά δεδομένα με τη μορφή
κειμένου, αλλά και πολύ σύνθετες ποσότητες δεδομένων όπως μουσική ή βίντεο.
Πολλά κομμάτια δεδομένων που λογικά ανήκουν μαζί αναφέρονται ως σύνολα
δεδομένων. Αυτά με τη σειρά τους αντιπροσωπεύουν αρχεία του ίδιου τύπου.
Πού αποθηκεύονται τα δεδομένα;
Τα δεδομένα αποθηκεύονται στον σκληρό δίσκο. Στις περισσότερες περιπτώσεις,
αυτό περιλαμβάνει πολλούς μαγνητικούς δίσκους στους οποίους τα δεδομένα
μπορούν να εγγραφούν και να διαβαστούν χρησιμοποιώντας μια κεφαλή
ανάγνωσης/εγγραφής. Πιο σύγχρονες μέθοδοι αποθήκευσης, όπως οι λεγόμενοι
σκληροί δίσκοι SSD, γίνονται όλο και πιο συνηθισμένες, καθώς λειτουργούν με
διαφορετική και ταχύτερη αρχή. Ωστόσο, αυτοί οι σκληροί δίσκοι εξακολουθούν να
είναι συγκριτικά ακριβοί.
10
Για να διατηρηθεί η τάξη, ένας σκληρός δίσκος μπορεί να χωριστεί σε
διαμερίσματα. Σκεφτείτε τον σκληρό δίσκο σαν ένα κέικ που χωρίζετε στα δύο. Και
τα δύο μέρη εξακολουθούν να είναι το ίδιο κέικ (σκληρός δίσκος), αλλά χωρίζονται
σε δύο ξεχωριστές περιοχές. Ένα διαμέρισμα μπορεί να είναι πολύ σημαντικό για
την τάξη των δεδομένων, καθώς επιτρέπει καλύτερη σαφήνεια.
Είναι τα δεδομένα άφθαρτα;
Δυστυχώς, τα δεδομένα μπορούν να χαθούν με διάφορους τρόπους. Είναι ακόμη
πιο σημαντικό να δημιουργείτε αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων σε τακτά
χρονικά διαστήματα. Ένα αντίγραφο ασφαλείας είναι η αποθήκευση δεδομένων σε
άλλο φορέα δεδομένων.
Μπορείτε να ανακτήσετε διαγραμμένα ή κατεστραμμένα δεδομένα;
Κατ 'αρχήν, είναι πολύ πιθανό να ανακτήσετε ακόμη και διαγραμμένα δεδομένα.
Ειδικά οι μηχανικοί σκληροί δίσκοι συνήθως αποτυγχάνουν μετά από μερικά
χρόνια. Οι κάρτες μνήμης σε ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές μπορεί επίσης να
χάσουν τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί αντίγραφα ασφαλείας λόγω
εξωτερικών επιρροών. Ανάλογα με την αιτία και τον "βαθμό σοβαρότητας" της
καταστροφής, έχετε πολύ κακές έως καλές πιθανότητες να ανακτήσετε τα
δεδομένα.
Η διάσωση σκληρών δίσκων ή καρτών μνήμης από έναν επαγγελματία πάροχο
υπηρεσιών συνήθως δεν είναι φθηνή. Εδώ, όμως, πραγματικοί ειδικοί εργάζονται
για την ανάκτηση δεδομένων, γι' αυτό και οι πιθανότητες επιτυχίας είναι συνήθως
αντίστοιχα υψηλές. Ειδικά όταν πρόκειται για προσωπικά δεδομένα με
συναισθηματική αξία όπως οι φωτογραφίες, δεν πρέπει να αποφύγετε τη μικρή
επένδυση και να διασωθούν επαγγελματικά τα δεδομένα σας.
Εάν τα χαμένα δεδομένα είναι απλώς "κανονικά" έγγραφα για τα οποία δεν θέλετε
να εξοικονομήσετε πολλά χρήματα, μπορείτε να προσπαθήσετε να τα ανακτήσετε
μόνοι σας. Το δωρεάν λογισμικό που μπορεί να επαναφέρει το διαγραμμένο
λογισμικό είναι ιδιαίτερα κατάλληλο για αυτό. Ωστόσο, οι πιθανότητες επιτυχίας
συνήθως δεν είναι τόσο μεγάλες όσο με έναν επαγγελματία πάροχο υπηρεσιών.
Πληροφορίες και Δεδομένα.
Στην κοινή χρήση, η «πληροφορία» εξισώνεται με το «νόημα» ή τη «γνώση».
Συγκριτικά, τα «δεδομένα» είναι πληροφορίες και «γεγονότα». Επομένως, τα
11
δεδομένα είναι αξίες και περιεχόμενο που μπορούν να αντιπροσωπεύουν
πληροφορίες.
Πληροφορίες και δεδομένα δεν έχουν θέση. Μπορούν να μεταναστεύσουν από
έναν σταθερό φορέα υλικού σε έναν άλλο ανά πάσα στιγμή. Αυτό σημαίνει επίσης
ότι οι πληροφορίες δεν μπορούν να εντοπιστούν με βεβαιότητα.
Οι νόμοι και οι κανόνες που συνδέουν πληροφορίες και δεδομένα σε ένα μέρος
φαίνονται χρήσιμοι και λογικοί. Ωστόσο, δύσκολα μπορούν να εφαρμοστούν και ως
εκ τούτου είναι άσκοπες. Κάθε μεμονωμένη μονάδα πληροφοριών μπορεί να
μεταδοθεί και να αποθηκευτεί οπουδήποτε στον κόσμο ανά πάσα στιγμή. Η θέση
αποθήκευσης μπορεί να περιοριστεί μόνο εάν αποτραπεί η χρήση συστημάτων
επεξεργασίας δεδομένων και η ανθρώπινη πρόσβαση.
Μόνο εάν κρυπτογραφήσετε πληροφορίες και δεδομένα από άκρο σε άκρο, σχεδόν
δεν έχει σημασία πού αποθηκεύονται οι πληροφορίες και τα δεδομένα.
Οι πληροφορίες είναι:
• εξάλειψη της άγνοιας.
• ένα μήνυμα που ερμηνεύεται από τον παραλήπτη.
• μπορεί να αναπαρασταθεί ως μια ακολουθία των "0" και "1".
• ένα φυσικά μεταβαλλόμενο σήμα στο χώρο και το χρόνο.
Κατά την εξέταση των πληροφοριών, οι φορείς πληροφοριών, η μεταφορά και η
αναπαράσταση πληροφοριών παίζουν ρόλο.
Λόγω του όγκου της γνώσης, υπάρχει ανάγκη επεξεργασίας, καταγραφής και
μετάδοσης πληροφοριών και δεδομένων. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να
καθοριστούν δομές ώστε να είναι δυνατή η επεξεργασία, αποθήκευση και
μεταφορά πληροφοριών και δεδομένων.
Δεδομένα
Τα δεδομένα «αντιπροσωπεύουν» πληροφορίες. Τα δεδομένα είναι ο φορέας της
πληροφορίας. Πληροφορίες μπορούν να ληφθούν από δεδομένα μέσω
«ερμηνείας» και «αφαίρεσης».
Η μηχανική επεξεργασία υπαρχόντων δεδομένων επιτρέπει τη λήψη νέων
δεδομένων και την ερμηνεία νέων πληροφοριών από αυτά.
• Εμφάνιση: γραφή, ήχος, εικόνα
12
• Αναπαράσταση: αναλογική ή ψηφιακή
• Εργασία: δεδομένα ελέγχου, δεδομένα χρήστη, δεδομένα διεύθυνσης
Ηλεκτρονική επεξεργασία δεδομένων
Καταρχήν, η ηλεκτρονική ή ψηφιακή επεξεργασία δεδομένων γνωρίζει μόνο δύο
καταστάσεις. Αυτές οι δύο καταστάσεις αναφέρονται ως λογικά "υψηλά" και
"χαμηλά" και συχνά αντιπροσωπεύονται ως "1" και "0". Κάτι που γνωρίζει μόνο
αυτές τις δύο καταστάσεις ονομάζεται δυαδικό σύστημα ή δυαδική λογική. Όλα τα
δεδομένα που πρόκειται να υποβληθούν σε ηλεκτρονική επεξεργασία πρέπει να
μεταφραστούν σε αυτό το δυαδικό σύστημα. Επειδή οποιαδήποτε δεδομένα δεν
μπορούν να αναπαρασταθούν μόνο με δύο καταστάσεις, πολλές δυαδικές
καταστάσεις πρέπει να παραταχθούν σε μια σειρά μέχρι να μπορέσει να
αναπαρασταθεί η τιμή.
Αυτό σημαίνει ότι η γραφή με τη μορφή γραμμάτων, αριθμών και χαρακτήρων και
εικόνων που απεικονίζουν ανθρώπους, αντικείμενα ή τοπία και οποιαδήποτε άλλα
δεδομένα και πληροφορίες υποβάλλονται σε επεξεργασία και αποθηκεύονται ως
ηλεκτρονικά αναγνώσιμος κώδικας με τη μορφή μιας ακολουθίας των "0" και "1 "
1010101010101010101010101010
Καθορίζεται εκ των προτέρων ποιος αριθμός, ποιο γράμμα ή ποιος χαρακτήρας
είναι κωδικοποιημένος σε μια συγκεκριμένη ακολουθία bit. Για το σκοπό αυτό,
καθορίζονται τύποι δεδομένων και ορίζεται αντίστοιχος πίνακας μετάφρασης για
σύνολα χαρακτήρων.
Παράδειγμα: Ένας χαρακτήρας στο πληκτρολόγιο αναπαρίσταται ως κωδικός 8
δυαδικών καταστάσεων. Μια θέση στον κώδικα αναφέρεται ως ένα bit που έχει είτε
ένα "0" ή ένα "1" ως τιμή του. Με 8 δυαδικές καταστάσεις, κάποιος μιλά για 8 bit,
που αντιστοιχεί σε ένα byte και επιτρέπει συνολικά 256 διαφορετικές τιμές.
Για παράδειγμα, το κεφαλαίο γράμμα "A" θα έχει το ψηφιακό ισοδύναμο "0100
0001".
Όλα τα δεδομένα που αποθηκεύονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία σε έναν
υπολογιστή είναι δυαδικοί κωδικοί ή δυαδικοί αριθμοί. Όταν εισάγονται δεδομένα,
πρώτα μετατρέπονται σε ακολουθίες bit, στη συνέχεια οι ακολουθίες bit
επεξεργάζονται και το αποτέλεσμα αποθηκεύεται και στη συνέχεια μετατρέπεται σε
μια φόρμα που μπορεί να εμφανιστεί ή να διαβαστεί από ανθρώπους.
13
Μονάδες πληροφορικής
Τα δεδομένα έχουν ορισμένες δομές για να διευκολύνουν την επεξεργασία και τη
μεταφορά δεδομένων μέσα και μεταξύ των ψηφιακών συστημάτων. Πρόκειται για
μεμονωμένες καταστάσεις με τη μορφή "0" ή "1" ή ομάδες τέτοιων καταστάσεων.
Οι επιμέρους καταστάσεις αναφέρονται ως bit. Μια ομάδα καταστάσεων θα ήταν
μια ακολουθία bit που ονομάζεται, για παράδειγμα, ένα byte ή μια λέξη
δεδομένων.
• Bit: Το bit είναι η μικρότερη μονάδα πληροφοριών στην τεχνολογία
πληροφοριών και επικοινωνιών. Μπορεί να έχει δύο καταστάσεις και
αντιπροσωπεύει μια θέση αποθήκευσης.
• Byte: 8 bit συνδυάζονται σε ένα byte και συχνά αντιπροσωπεύουν έναν
χαρακτήρα. Αυτή είναι μια αποδεκτή και όχι μια τυποποιημένη σύμβαση. Ο
μόνος σωστός όρος για 8 bit είναι η οκτάδα.
• Nibble/Nybble: 4 bit συνδυάζονται σε ένα nibble ή nybble.
• Word: Η λέξη προέρχεται από τα αγγλικά που σημαίνει λέξη. Μια λέξη
αποτελείται από τουλάχιστον 2 γράμματα. Επομένως, μια λέξη αποτελείται
από 2 byte, τα οποία αντιστοιχούν σε συνολικά 16 bit.
• DWord: Το DoubleWord είναι η διπλή λέξη που αποτελείται από 2 λέξεις. Αυτό
είναι 32 bit ή 4 byte. Το bit και το byte έχουν επιπλέον πρόθεμα εάν οι τιμές bit
ή byte υπερβαίνουν τα πολλαπλάσια του 1.000 ή του 1.024.
Κωδικοποίηση/αναπαράσταση πληροφοριών
Στην επιστήμη των υπολογιστών, κάθε πληροφορία, μια πληροφορία ή μια αξία έχει
έναν ψηφιακό κωδικό. Οι λογικές τιμές, το κείμενο, οι αριθμοί, οι εικόνες κ.λπ.
αποτελούνται από μια σειρά μηδενικών και μονάδων. Για να είναι ορατός,
αναγνώσιμος ή ακουστός ο ψηφιακός κώδικας για τον άνθρωπο,
αποκωδικοποιείται. Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιούνται σταθεροί κώδικες,
σύνολα χαρακτήρων, συστήματα αριθμών και μορφές δεδομένων. Αυτό σημαίνει
ότι υπάρχει μια σταθερή αντιστοίχιση σε έναν χαρακτήρα ή μια συμβολοσειρά
χαρακτήρων για κάθε κωδικό (συγκεκριμένη ακολουθία bit).
Επιστήμη των υπολογιστών
14
Η επιστήμη των υπολογιστών είναι η επιστήμη της επεξεργασίας πληροφοριών
μηχανών. Η επιστήμη των υπολογιστών αφορά την αποθήκευση, την επεξεργασία
και τη μετάδοση πληροφοριών και δεδομένων ηλεκτρικά. Ιστορικά, η επιστήμη των
υπολογιστών αναπτύχθηκε από τα μαθηματικά και τη φυσική. Από την άλλη
πλευρά, η επιστήμη των υπολογιστών προέκυψε μέσω της ανάπτυξης συστημάτων
υπολογιστών από την ηλεκτρολογική μηχανική και τη μηχανική επικοινωνιών.
Θεωρητική επιστήμη των υπολογιστών
Η θεωρητική επιστήμη των υπολογιστών ασχολείται με τις θεωρητικές βάσεις και
τις εκτιμήσεις για την πρακτική επιστήμη των υπολογιστών. Η θεωρητική επιστήμη
των υπολογιστών περιλαμβάνει θεωρίες επίσημων γλωσσών ή θεωρία αυτομάτων,
θεωρία υπολογισιμότητας και πολυπλοκότητας, θεωρία γραφημάτων, κρυπτολογία,
λογική και τυπική σημασιολογία.
Οι γλώσσες προγραμματισμού δημιουργούνται με βάση τη θεωρητική επιστήμη των
υπολογιστών και τα προβλήματα επισημοποιούνται με τα μαθηματικά.
Πρακτική Πληροφορική
Η πρακτική επιστήμη των υπολογιστών αφορά την επίλυση συγκεκριμένων
προβλημάτων και την εφαρμογή τους με προγράμματα υπολογιστών (λογισμικό). Η
πρακτική επιστήμη των υπολογιστών περιλαμβάνει την τεχνολογία λογισμικού και
τα εργαλεία της. Για παράδειγμα, γλώσσες προγραμματισμού που δημιουργήθηκαν
με βάση τη θεωρητική επιστήμη των υπολογιστών.
Αν και η πρακτική επιστήμη των υπολογιστών αφορά το λογισμικό με την ευρεία
έννοια, πρέπει να γίνει κατανοητό ως μια γέφυρα μεταξύ υλικού και λογισμικού. Οι
χρήστες της πρακτικής επιστήμης των υπολογιστών, οι προγραμματιστές, δεν
χρειάζεται απαραίτητα να καταλάβουν τίποτα για το υλικό. Αλλά για ορισμένες
εργασίες και προβλήματα, η κατανόηση του υλικού και του τρόπου λειτουργίας του
είναι ζωτικής σημασίας.
Τεχνική Επιστήμη Υπολογιστών
Η τεχνική επιστήμη των υπολογιστών αφορά την κατασκευή υπολογιστών, τσιπ
μνήμης, επεξεργαστών, σκληρών δίσκων, συσκευών εισόδου και εξόδου. Η
μηχανική υπολογιστών περιλαμβάνει το υλικό με τη μορφή αρχιτεκτονικών
υπολογιστών και δικτύων, την παροχή και τη λειτουργία τους.
Εφαρμοσμένη επιστήμη των υπολογιστών
15
Η εφαρμοσμένη επιστήμη των υπολογιστών αφορά τη χρήση υλικού και λογισμικού
στην καθημερινή ζωή υπό την επίδραση άλλων επιστημών ή για να το θέσω
αλλιώς, υπάρχουν επιστήμες που κάνουν χρήση της επιστήμης των υπολογιστών.
Στην πορεία δημιουργήθηκαν οι δικές τους επιστήμες.
• Μηχανικής πληροφορικής
• Μηχανολόγων μηχανικών πληροφορικής
• Πληροφορική επιχειρήσεων
• Πληροφορική των μέσων ενημέρωσης
• Υπολογιστική γλωσσολογία
• Περιβαλλοντική πληροφορική
• Γεωπληροφορικής
• Βιοπληροφορική
• Χημειοπληροφορική
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μονάδες ή μονάδες μέτρησης στην πληροφορική.
Bit, byte και μερικά πολλαπλάσια αυτών, όπως π.χ. B. MBit, GBit, MByte και GByte.
Είναι επίσης γνωστές μονάδες όπως MBit/s και GBit/s.
Το ποια ακριβώς μονάδα χρησιμοποιείται εξαρτάται από το τι εκφράζει ή
αναφέρεται η τιμή. Κατά τον καθορισμό της χωρητικότητας αποθήκευσης, της
ταχύτητας μετάδοσης ή της ταχύτητας επεξεργασίας, καθορίζεται ο αριθμός των
καταστάσεων που έχει ένα σύστημα. Αυτό στη συνέχεια καθορίζεται σε bit, byte ή
πολλαπλάσιο αυτών. Πληροφορίες ταχύτητας δίνονται επίσης οι πληροφορίες "ανά
δευτερόλεπτο", όπου το μέτρο αναφέρεται στη μονάδα χρόνου δευτερόλεπτο (s).
Bit και Byte
Η μικρότερη μονάδα στην επεξεργασία πληροφοριών είναι το bit και
χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της ικανότητας επικοινωνίας και αποθήκευσης. Η
λέξη "bit" είναι συντομογραφία του "δυαδικού ψηφίου" και προέρχεται από τον
Claude Shannon. Ο όγκος των πληροφοριών αντιστοιχεί στην απάντηση σε μια
ερώτηση που επιτρέπει μόνο δύο πιθανότητες. Για παράδειγμα ΝΑΙ/ΟΧΙ, ON/OFF ή
true/false. Επομένως, ένα bit μπορεί να έχει μόνο δύο καταστάσεις.
16
Μια ακολουθία bit των 8 bit αναφέρεται συνήθως ως byte. Ωστόσο, ένα byte δεν
έχει απαραίτητα 8 bit. Υπάρχουν εφαρμογές και πρωτόκολλα όπου ένα byte μπορεί
να κυμαίνεται μεταξύ 7 και 12 bit. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μια οκτάδα είναι 8 bit.
Bit ή Bytes;
Τίθεται το ερώτημα πότε πρέπει να χρησιμοποιείται bit ή byte. Οι ταχύτητες
μετάδοσης καθορίζονται συνήθως σε bit, kbit, Mbit, κ.λπ. Οι χωρητικότητες
αποθήκευσης και τα μεγέθη αρχείων είναι συνήθως byte, kbyte, megabyte κ.λπ.
Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις.
Σημάδια μονάδων μέτρησης και οι συντομογραφίες τους
Για να διευκολυνθεί η εργασία με μεγάλους αριθμούς, το μετρικό σύστημα έχει
σύμβολα μονάδων ή προθέματα. Το κίλο, το μέγα, το γίγα, το τέρα κ.λπ. είναι
πολλαπλάσιο του 10 στη δύναμη του 3 (= 1.000). Αυτά τα σημάδια
χρησιμοποιούνται εξίσου για τις μονάδες μέτρησης bit και byte.
Υπάρχει μια σύμβαση εδώ ότι ένα πεζό "b" σημαίνει bit και ένα κεφαλαίο "B" για
byte. To Β, "kB" ή "kb" μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε σφάλματα. Επομένως,
συνιστάται να προτιμάτε τα kByte και kBit. Αυτό αποφεύγει τη σύγχυση.
Πρόβλημα: 1.000 έναντι 1.024
Εάν ασχολείστε με την τεχνολογία υπολογιστών, θα διαπιστώσετε πάντα ότι οι
συνήθεις πληροφορίες σχετικά με τη χωρητικότητα αποθήκευσης και τον ρυθμό
μετάδοσης δεν ανταποκρίνονται πάντα σε αυτό που αναφέρεται. Άρα ένα kilobit
(kbit) δεν είναι απαραίτητα kilobit (kbit).
17
Αυτό συμβαίνει επειδή τα προθέματα ορίζονται για πολλαπλάσιο του 10 στη
δύναμη του 3 (= 1.000), αλλά χρησιμοποιούνται επίσης εσφαλμένα στην επιστήμη
των υπολογιστών για πολλαπλάσιο του 2 στη δύναμη του 10 (= 1.024).
• 100 = 1 bit = 1 bit
• 103 = 1.000 bit = 1 kilobit/kbit, Kb (kb)
• 106 = 1.000.000 bit = 1 megabit / Mbit, Mb
• 109 = 1.000.000.000 bit = 1 Gigabit/Gbit, Gb
Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ένα δεκαδικό kilobit 1.000 bit και ένα δυαδικό kilobit
1.024 bit. Κατά τον καθορισμό ή την ονομασία χωρητικότητας αποθήκευσης ή
ρυθμού μετάδοσης π.χ. Β, 1 kBit, τίθεται το ερώτημα, έγινε ο υπολογισμός με
δυαδικά kilobit (1.024 bit) ή δεκαδικά kilobit (1.000 bit).
Η διαφορά έγκειται στα συστήματα αριθμών που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι και οι
υπολογιστές. Ενώ οι άνθρωποι συνήθως υπολογίζουν στο δεκαδικό σύστημα (0 έως
9) με βάση το 10, οι υπολογιστές γνωρίζουν μόνο τις καταστάσεις "1" και "0" και
υπολογίζουν στο δυαδικό σύστημα (0 έως 1) με βάση το 2.
Σημείωση: Η σημασία των προθεμάτων kilo, mega και giga είναι δεσμευτική στο
διεθνές σύστημα μονάδων. Και αυτό με βάση το δεκαδικό σύστημα αριθμών.
Απαγορεύεται η χρήση των προθεμάτων kilo, mega, giga κ.λπ. για δυαδικές
μονάδες.
Λύση: Σημάδι για μονάδες μέτρησης δυαδικών τιμών (δυαδικό πρόθεμα)
Όλοι γνωρίζουν ότι ένα κιλό βασίζεται σε 1.000 μονάδες. Αλλά στην πληροφορική,
ένα κιλό μπορεί επίσης να βασίζεται στο 1.024. Ενώ το ένα κίλο βασίζεται στο
σύστημα δεκαδικών αριθμών, ενώ το άλλο κίλο βασίζεται στο σύστημα δυαδικών
αριθμών. Προκειμένου να γίνει σαφής διάκριση, υπάρχουν πρόσθετα προθέματα
από το 1996, τα οποία βασίζονται στο σύστημα διπλού αριθμού και καθορίστηκαν
για δυαδικές τιμές.
• Kibibit: KiBit, Kib
• Mebibit: MiBit, Mib
• Gibibit: Gibit, Gib
• Tebibit: TiBit, Tib
• Kibibyte: KiByte, KiB
18
• Mebibyte: MiByte, MiB
• Gibibyte: GiByte, GiB
• Tebibyte: TiByte, TiB
Το "bi" στο "Kibibit" και το "i" στο Kib αντιπροσωπεύουν και τα δύο "δυαδικό"
20 = 1 bit = 1 bit
210 = 1.024 bit = 1 kibibit / kibit
220 = 1.048.576 bit = 1 Mebibit / MiBit
230 = 1.073.741.824 bit = 1 Gibibit / GiBit
Τα δυαδικά προθέματα συνιστώνται ρητά για τον προσδιορισμό δυαδικών τιμών
και η χρήση των προθεμάτων αποθαρρύνεται. Το πρόβλημα εδώ, ωστόσο, είναι ότι
τα πρότυπα δεν τηρούνται πάντα.
Πώς ερμηνεύονται οι μονάδες μέτρησης;
Κατά τον καθορισμό ή την ονομασία μιας χωρητικότητας αποθήκευσης ή του
ρυθμού μετάδοσης, τίθεται το ερώτημα εάν χρησιμοποιήθηκαν δυαδικά kilobyte
(1.024 bytes) ή δεκαδικά kilobyte (1.000 bytes).
Στην πράξη, ο χαρακτηρισμός "1 MB" (1 megabyte) μπορεί να ερμηνευτεί με τρεις
διαφορετικούς τρόπους:
• Για σκληρούς δίσκους και DVD, "1 MB" = 10 στην ισχύ των 6 = 1.000.000 byte.
• Στην περίπτωση μνήμης εργασίας, μνήμης flash (π.χ. USB sticks) και CD-ROM, "1
MB" = 2 στην ισχύ των 20 = 1.048.576 byte. Εδώ θα πρέπει να είναι σωστά 1
MiB.
• Για κλασικές δισκέτες (3,5 ίντσες), "1 MB" = 1.000 x 1.024 byte = 1.024.000 byte.
Εδώ θα πρέπει να είναι σωστά 1.000 KiB.
Στην πράξη, ο χαρακτηρισμός "1 Mb" (1 megabit) μπορεί να ερμηνευτεί με δύο
διαφορετικούς τρόπους:
• Για μετάδοση δεδομένων (π.χ. DSL και Ethernet), "1 Mb" = 10 στην ισχύ των 6 =
1.000.000 bit.
• Στην περίπτωση των τσιπ μνήμης, "1 Mb" = 2 στην ισχύ των 20 = 1.048.576 bit.
Άρα θα έπρεπε στην πραγματικότητα να ονομάζεται 1 Mib.
19
Η τάση για τους ρυθμούς δεδομένων και τις ταχύτητες μετάδοσης είναι προς τη
δεκαδική αναπαράσταση με το 10 ως βάση. Με χωρητικότητα αποθήκευσης, οι
υπολογισμοί βασίζονται άλλοτε στο 2 (δυαδικός αριθμός) και άλλοτε στο 10
(δεκαδικός αριθμός). Οι μονάδες αναμειγνύονται τυχαία από άγνοια ή άγνοια.
Σημείωση: Αυτή η ασυνεπής προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε σφάλματα που
είναι δύσκολο να κατανοηθούν κατά τον υπολογισμό με μονάδες.
Bit και byte (μονάδες σε IT)
Η μικρότερη μονάδα στην επεξεργασία πληροφοριών είναι το bit και
χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της ικανότητας επικοινωνίας και αποθήκευσης. Η
λέξη "bit" είναι συντομογραφία του "δυαδικού ψηφίου" και προέρχεται από τον
Claude Shannon.
Ο όγκος των πληροφοριών σε ένα bit αντιστοιχεί στην απάντηση σε μια ερώτηση
που επιτρέπει μόνο δύο δυνατότητες. Για παράδειγμα ΝΑΙ/ΟΧΙ, ON/OFF ή
true/false. Επομένως, ένα bit μπορεί να έχει μόνο δύο καταστάσεις.
Τα σύμβολα "1" και "0" χρησιμοποιούνται συνήθως για να αναπαραστήσουν τις
πληροφορίες. Αλλά μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε οποιονδήποτε άλλο
συνδυασμό χαρακτήρων. Τα "H" και "L" για "υψηλό" και "χαμηλό" ή "T" και "F" για
"αληθές" και "ψευδή" είναι κοινά.
Φυσικά, ένα bit αναπαρίσταται με τη μορφή ηλεκτρικού φορτίου (σε πυκνωτή ή
τρανζίστορ), με τη μορφή ηλεκτρικής τάσης (σε μια αντίσταση) ή με μαγνήτιση (σε
ένα συγκεκριμένο σημείο).
Τα δεδομένα έχουν ορισμένες δομές για να διευκολύνουν την επεξεργασία και τη

μεταφορά δεδομένων μέσα και μεταξύ των ψηφιακών συστημάτων. Πρόκειται για
μεμονωμένες καταστάσεις με τη μορφή "0" ή "1" ή ομάδες τέτοιων καταστάσεων.
Οι επιμέρους καταστάσεις αναφέρονται ως bit. Μια ομάδα καταστάσεων θα ήταν
μια ακολουθία bit που ονομάζεται, για παράδειγμα, ένα byte ή μια λέξη
δεδομένων.
20
• Bit: Το bit είναι η μικρότερη μονάδα πληροφοριών στην τεχνολογία
πληροφοριών και επικοινωνιών. Μπορεί να έχει δύο καταστάσεις και
αντιπροσωπεύει μια θέση αποθήκευσης.
• Byte: 8 bit συνδυάζονται σε ένα byte και συχνά αντιπροσωπεύουν έναν
χαρακτήρα. Αυτή είναι μια αποδεκτή και όχι μια τυποποιημένη σύμβαση. Ο
μόνος σωστός όρος για 8 bit είναι η οκτάδα.
• Nibble/Nybble: 4 bit συνδυάζονται σε ένα nibble ή nybble.
• Word: Η λέξη προέρχεται από τα αγγλικά που σημαίνει λέξη. Μια λέξη
αποτελείται από τουλάχιστον 2 γράμματα. Επομένως, μια λέξη αποτελείται από
2 byte, τα οποία αντιστοιχούν σε συνολικά 16 bit.
• DWord: Το DWord είναι η διπλή λέξη που αποτελείται από 2 λέξεις. Αυτό είναι
32 bit ή 4 byte.
Ο αριθμός των bit σε ένα byte, μια λέξη ή μια διπλή λέξη δεν είναι σταθερός σε
κάθε περίπτωση. Έτσι μπορεί να υπάρχουν συστήματα που αποκλίνουν από τον
συνηθισμένο αριθμό των bit.
byte (ακολουθία bit)
Μια ακολουθία bit των 8 bit αναφέρεται συνήθως ως byte. Ωστόσο, ένα byte δεν
έχει απαραίτητα 8 bit. Υπάρχουν εφαρμογές και πρωτόκολλα όπου ένα byte μπορεί
να κυμαίνεται μεταξύ 7 και 12 bit. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μια οκτάδα είναι 8 bit.
Μια ακολουθία bit των 4 bit ονομάζεται nibble ή μισό byte. Όπου το byte είναι η
συνήθης μονάδα επεξεργασίας.
• 8 bit (1 x 8 bit) = 1 byte
• 16 bit (2 x 8 bit) = 2 byte
• 24 bit (3 x 8 bit) = 3 byte
• 32 bit (4 x 8 bit) = 4 byte
• 48 bit (6 x 8 bit) = 6 byte
• 64 bit (8 x 8 bit) = 8 byte
• 128 bit (16 x 8 bit) = 16 byte
• ...
• 1024 bit (128 x 8 bit) = 128 byte
Λέξη (Word) δεδομένων (ακολουθία bit)
21
Κατά κανόνα, τα μεμονωμένα bit σε μια ακολουθία bit σχετίζονται. Στη συνέχεια, η
ακολουθία bit αναφέρεται επίσης ως λέξη δεδομένων. Το μήκος των λέξεων
δεδομένων συνήθως αντιστοιχεί σε πολλαπλάσιο του 8. Για παράδειγμα 8, 16, 24,
32, 48, 64, 128 κ.λπ.
Το πλάτος ή το μήκος της λέξης δεδομένων συνήθως καθορίζεται από την ικανότητα
επεξεργασίας του υπολογιστή ή του συστήματος.
Για τη μετάδοση μεταξύ των μονάδων επεξεργασίας, υπάρχει τότε ένας αριθμός
κομματιών αγωγών που τρέχουν παράλληλα (διαδρομές σήματος για ένα bit το
καθένα). Ανάλογα με το πόσο μεγάλη είναι η λέξη δεδομένων. Τα 8 bit έχουν 8
κομμάτια, τα 16 bit έχουν 16 κομμάτια κ.λπ.
Παράδειγμα: Αριθμομηχανή 16-bit
• Word: 16 bit / 2 byte (τύπος δεδομένων: λέξη)
• DWord: 32 bit / 4 byte (τύπος δεδομένων: DWord)
• Τέτρα λέξη - Quad Word: 64 bit / 8 byte
• Μισή λέξη: 8 bit / 1 byte
Παράδειγμα: Αριθμομηχανή 32 bit
• Word: 32 bit / 4 byte (τύπος δεδομένων: Word)
• Διπλή λέξη: 64 bit / 8 byte (τύπος δεδομένων: DWord)
• Τετρα λέξη - Quad Word: 128 bit / 16 byte
• Μισή λέξη 16 bit / 2 byte
bit ή bytes;
Τίθεται το ερώτημα πότε πρέπει να χρησιμοποιείται bit ή byte. Το ποια ακριβώς
μονάδα χρησιμοποιείται εξαρτάται από το τι εκφράζει ή αναφέρεται η τιμή. Οι
ταχύτητες μετάδοσης δίνονται συνήθως σε bit. Συνήθως byte για χωρητικότητες
αποθήκευσης και μεγέθη αρχείων. Οι ταχύτητες επεξεργασίας με τη μορφή
συχνότητας δίνονται σε μονάδες Hertz (Hz).
Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις και αντίστοιχα πολλές άλλες μονάδες.
Το bit και το byte έχουν επιπλέον πρόθεμα εάν οι τιμές bit ή byte υπερβαίνουν
πολλαπλάσια του 1.000 ή του 1.024.
Quantum Bit (QuBit)
22
Ένα κβαντικό bit (συντομία qubit) είναι η βασική μονάδα σε έναν κβαντικό
υπολογιστή. Σε αντίθεση με τα δυαδικά bit, τα κβαντικά bit δεν μπορούν να είναι
μόνο 0 ή 1, αλλά μπορούν να λάβουν και τις δύο καταστάσεις ταυτόχρονα.
Χωρητικότητα αποθήκευσης
Εάν ασχολείστε με την τεχνολογία πληροφοριών, θα διαπιστώσετε πάντα ότι οι
πραγματικές τιμές της χωρητικότητας αποθήκευσης, του ρυθμού μετάδοσης κ.λπ.
δεν αντιστοιχούν πάντα σε αυτό που αναφέρεται. Συμβαίνει λοιπόν να αναφέρεται
ένα kilobyte, όπου μπορεί να εννοούνται και τα 1.000 byte και τα 1.024 byte. Κατά
τον καθορισμό της χωρητικότητας αποθήκευσης και του ρυθμού μετάδοσης, δεν
μπορείτε ποτέ να είστε σίγουροι πόσα bit ή byte περιλαμβάνει η καθορισμένη τιμή.
Πρόβλημα
Πρόθεμα Σύμβολο Σημασία (SI) Σημασία (TI) Διάφορα
(SI)
Kilo K 103 1000 210 1024 2,4% 24
Mega M 106 1000000 220 1048576 4,9% 48576
Giga G 109 1000000000 230 1073741824 7,4% 73741824
Tera T 1012 1000000000000 240 1099511627776 10,0% 99511627776
Το πραγματικό πρόβλημα είναι η διαφορά στον τρόπο υπολογισμού των δυαδικών

αριθμών. Άρα ένα kilobyte μπορεί να είναι 1.000 byte ή 1.024 byte. Η διαφορά
μεταξύ 1.000 και 1.024 είναι 2,4 τοις εκατό. Αν οι αριθμοί μετατοπιστούν από το
κιλό στο εύρος των giga, η διαφορά γίνεται ακόμη μεγαλύτερη. Εδώ μπορείτε να
δείτε τη διαφορά πολύ καθαρά.
Ανάλυση
Σχεδόν παντού στον κόσμο μετράει κανείς με δεκαδικούς αριθμούς στο δεκαδικό
σύστημα. Δηλαδή 10, 100, 1.000 κ.ο.κ. Τα βάρη και οι αποστάσεις με μεγάλους
αριθμούς δίνονται σε δεκαδικές μονάδες.
Στον κόσμο τις επιστήμης των υπολογιστών, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.
Εδώ όλοι οι αριθμοί βασίζονται σε δύο καταστάσεις. Όπως ON και OFF ή 1 και 0.
Αυτές οι δύο καταστάσεις μοντελοποιούνται σε ημιαγωγούς, για παράδειγμα σε
τρανζίστορ, επεξεργαστές και μνήμες. Η ποσότητα των δεδομένων στη δυαδική
23
λογική ποσοτικοποιείται με τις δύο καταστάσεις και επομένως λειτουργεί με
αριθμούς με δυαδικούς αριθμούς.
Όταν οι επιστήμονες υπολογιστών υπολογίζουν με μεγάλους αριθμούς στο δυαδικό
σύστημα αριθμών, χρησιμοποιούν τα προθέματα kilo, mega, giga και ούτω καθεξής.
Αυτή η πρακτική είναι κοινή. Δυστυχώς, αυτό είναι λάθος γιατί ένα δυαδικό κιλό
είναι 1.024, όχι 1.000. Η διαφορά προκαλεί σύγχυση.
Σημείωση: Η χρήση προθεμάτων SI για τιμές που υπολογίζονται σε δυαδική μορφή
δεν επιτρέπεται.
Λύση
Η Διεθνής Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή (IEC) το έκανε πράξη. Αναπτύχθηκε ένα
ιδιόκτητο σύστημα για τον ορισμό δυαδικών μονάδων μέτρησης, γνωστά ως
δυαδικά προθέματα.
Η IEC ακολούθησε στενά το σύστημα SI. Τα προθέματα kilo, mega, giga κ.λπ.
παίρνουν επίθημα «bi» για δυαδικό. Αντί για kilobyte και megabyte, δηλαδή
kibibyte και mebibyte. Τα 1.000 byte παραμένουν kilobyte, ενώ τα 1.024 byte
αναφέρονται ως kibibyte. Το 10 με την ισχύ των 6 bit εξακολουθεί να είναι ένα
megabit, ενώ το 2 στην ισχύ των 20 bit είναι ένα mebibit.
Το αντίστοιχο σύμβολο για τη μονάδα επεκτείνεται με ένα "i" (από το bi για το
δυαδικό). Αντί για kB και MB, δηλαδή KiB και MiB.
Τα προθέματα SI εξακολουθούν να ισχύουν, αλλά μόνο με βάση το δεκαδικό

σύστημα. Τα δυαδικά προθέματα πρέπει να χρησιμοποιούνται για το δυαδικό
σύστημα.
Νέο πρόβλημα
Αυτό το σύστημα έχει ενσωματωθεί σταθερά στο πρότυπο IEC 60027-2 από το 2000.
Ωστόσο, η αποδοχή της χρήσης του προτύπου IEC και επομένως της σαφούς
ονομασίας είναι περιορισμένη. Ούτε οι επιστήμονες υπολογιστών ούτε ο εμπορικός
Τύπος επιθυμούν να χρησιμοποιούν τις νέες ονομασίες. Γεγονός είναι ότι οι
ονομασίες IEC είναι ένα διεθνές πρότυπο. Αλλά ως έχει, τα πρότυπα είναι
συστάσεις.
Ωστόσο, η μη συμμόρφωση με αυτό το πρότυπο αποτελεί πάντα πρόβλημα. Κατά
κανόνα, οι ειδικοί συμφώνησαν γρήγορα σε μια μονάδα μέτρησης, ανεξάρτητα από
24
το αν ήταν σωστή ή λάθος. Σε περίπτωση αμφιβολίας χρησιμοποιήθηκε
στρογγυλοποίηση ή χρησιμοποιήθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός. (Πιστό στο μότο: ό,τι
δεν ταιριάζει θα γίνει για να ταιριάζει). Τα τμήματα μάρκετινγκ, κυρίως μη τεχνικά,
έχουν ασφαλώς συνεισφέρει.
Ασυμφωνίες κατά τον καθορισμό της χωρητικότητας αποθήκευσης των σκληρών
δίσκων σε λειτουργικά συστήματα.
Όταν τα λειτουργικά συστήματα Windows, macOS, Linux και ούτω καθεξής
χρησιμοποιούν τη μονάδα "GB" για χωρητικότητα αποθήκευσης, στην
πραγματικότητα σημαίνουν "GiB". Οι κατασκευαστές σκληρών δίσκων, καρτών
μνήμης και USB stick, από την άλλη, συνήθως χρησιμοποιούν το δεκαδικό σύστημα.
Οι πληροφορίες εδώ είναι συνήθως σωστές.
Εδώ τίθεται το εύλογο ερώτημα γιατί δεν προσαρμόζει κανείς απλώς τα λειτουργικά
συστήματα στα νέα πρότυπα. Αλλά αυτό δεν είναι τόσο εύκολο. Οι παλιές
βιβλιοθήκες και τα προγράμματα χρησιμοποιούν το δυαδικό σύστημα από την
αρχή. Μια μετατροπή θα μπορούσε να οδηγήσει σε προβλήματα, η έκταση των
οποίων είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Από απώλεια δεδομένων, κατάρρευση
προγράμματος μέχρι κατάρρευση συστήματος, όλα είναι πιθανά.
Χωρητικότητα αποθήκευσης σκληρών δίσκων

Όταν πρόκειται για τον υπολογισμό της χωρητικότητας αποθήκευσης, οι
κατασκευαστές σκληρών δίσκων δεν είναι τόσο ακριβείς. Ένας σκληρός δίσκος
500GB θα πρέπει επίσης να έχει χωρητικότητα αποθήκευσης 500 GB. Αλλά μακριά
από αυτό: Στην πραγματικότητα, είναι μόνο 465,65 GB. Η σωστή μονάδα μέτρησης
θα ήταν 500 gibibyte (GiB). Ένας σκληρός δίσκος με 1 TB (Terrabyte) διαχειρίζεται
μόνο περίπου 931 gigabyte.
Υπάρχει ένα κενό σχεδόν 7% μεταξύ της καθορισμένης και της πραγματικής
χωρητικότητας αποθήκευσης για όλους τους σκληρούς δίσκους. Γιατί αυτό?
Οι κατασκευαστές καθορίζουν τη χωρητικότητα με βάση το δεκαδικό σύστημα και
υπολογίζουν 1 gigabyte=1.000.000.000 byte. Αυτό αποδίδει εύκολα και επίσης
κόβει μια ωραία φιγούρα στο χαρτί. Δυστυχώς αυτό είναι λάθος.
25
Υπάρχει ένας απλός τύπος για τον προσδιορισμό του πραγματικού μεγέθους του
δίσκου. Εάν πολλαπλασιάσετε τις προδιαγραφές του κατασκευαστή επί 0,93, θα
λάβετε χονδρικά το πραγματικό μέγεθος (περίπου 93%). Τα 500 gigabyte (στην
πραγματικότητα gibibyte) έχουν έναν αποτελεσματικό χώρο αποθήκευσης περίπου
465 gigabyte (500 x 0,93).
Σωστός υπολογισμός της χωρητικότητας αποθήκευσης ενός σκληρού δίσκου
Υπάρχουν πολλά προβλήματα με τον σωστό υπολογισμό της χωρητικότητας
αποθήκευσης ενός σκληρού δίσκου. Από τη μια πλευρά, το ερώτημα εάν η
καθορισμένη χωρητικότητα αποθήκευσης υπολογίστηκε σε δυαδικό ή δεκαδικό.
Αλλά υπάρχουν περισσότερα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα δεδομένα αποθηκεύονται
σε έναν σκληρό δίσκο σε μπλοκ 512 byte ή 4 kbyte. Αυτό σημαίνει ότι μια δομή
δυαδικής μνήμης μπορεί να αντιστοιχιστεί μόνο σε δεκαδική μνήμη δεδομένων με
απώλειες.
Για να προσδιορίσετε ακριβώς την πραγματική χωρητικότητα αποθήκευσης, θα
πρέπει να λάβετε υπόψη τον αριθμό των δίσκων και τα κομμάτια και τους τομείς σε
αυτούς. Το οποίο είναι διαφορετικό για κάθε σκληρό δίσκο. Χωρίς να γνωρίζετε τις
εσωτερικές δομές, δεν είναι δυνατός ο σωστός υπολογισμός της πραγματικής
χωρητικότητας αποθήκευσης ενός σκληρού δίσκου.
Αυτό σημαίνει ότι ανεξάρτητα από το πώς υπολογίζετε, το αποτέλεσμα δεν θα

ταιριάζει ποτέ με την πραγματική τιμή.
Τα παραδείγματα υπολογισμού, όπως αυτά που βρίσκονται συχνά στο Διαδίκτυο,
είναι ως επί το πλείστον μαθηματικά σωστά, αλλά καθαρά θεωρητικά. Αυτές οι
τιμές βασίζονται χονδρικά στο πραγματικό μέγεθος (ανάλογα με τον
κατασκευαστή). Κατ 'αρχήν, πρέπει να βασίζεστε στις πληροφορίες που παρέχονται
από τα λειτουργικά συστήματα, επειδή παίρνουν την τιμή από τον ελεγκτή σκληρού
δίσκου. Ως χρήστης, θα πρέπει στη συνέχεια να ερμηνεύσετε σωστά την
καθορισμένη τιμή.
Μερικές φορές το "GB" σημαίνει gigabytes εκεί, αν και στην πραγματικότητα θα
έπρεπε να είναι "GiB" για gibibyte.
Από τι είναι πραγματικά κατασκευασμένος ένας υπολογιστής
26
Ένας προσωπικός υπολογιστής, και γενικά ένας υπολογιστής, αποτελείται από υλικό
και λογισμικό. Όλα τα μέρη που μπορείτε να αγγίξετε θεωρούνται υλικό. Αυτό
περιλαμβάνει, για παράδειγμα, το περίβλημα, τον επεξεργαστή, τις συσκευές
εισόδου και εξόδου, όπως πληκτρολόγιο, ποντίκι ή οθόνη.
Το λογισμικό αναφέρεται σε προγράμματα που είναι αποθηκευμένα στον
υπολογιστή για να μπορούν να εργαστούν μαζί του.
Πρώτα απ 'όλα, το λογισμικό συστήματος, το λειτουργικό σύστημα, για παράδειγμα
τα Microsoft Windows ή το Linux, είναι σημαντικό. Είναι υπεύθυνο να σας δίνει τη
δυνατότητα να ελέγχετε τον υπολογιστή, για παράδειγμα να ξεκινάτε προγράμματα
και να αποθηκεύετε αρχεία. Το λογισμικό εφαρμογής περιλαμβάνει όλα τα
προγράμματα με τα οποία μπορείτε να εκτελέσετε ορισμένες εργασίες: για
παράδειγμα σερφάρισμα στο Διαδίκτυο, σύνταξη επιστολών ή εκτέλεση
υπολογισμών.
Η εσωτερική λειτουργία του υπολογιστή αποτελείται από:
• Την Μητρική Πλακέτα, γνωστή και ως MotherBoard: Όλα τα άλλα εξαρτήματα
συνδέονται στην κύρια πλακέτα ή συνδέονται μέσω καλωδίου το τσιπ του
επεξεργαστή, η κύρια μνήμη, η κάρτα δικτύου και πολλά άλλα.
• O Επεξεργαστής: Είναι ο υπολογιστής και επομένως η καρδιά του υπολογιστή.
Αναλαμβάνει την εκτέλεση των ανατεθέντων εργασιών και ρυθμίζει τη
συνεργασία των εξαρτημάτων του Η/Υ.
• H Κύρια μνήμη: Αποτελείται από τη μνήμη εργασίας (RAM σημαίνει μνήμη
τυχαίας πρόσβασης) ως μνήμη ανάγνωσης και εγγραφής και τη μνήμη μόνο για
ανάγνωση (ROM σημαίνει μνήμη μόνο για ανάγνωση) ως μνήμη μόνο για
ανάγνωση. Όλα τα προγράμματα που πρόκειται να εκτελεστούν,
συμπεριλαμβανομένων των απαιτούμενων δεδομένων, φορτώνονται από τον
σκληρό δίσκο στην κύρια μνήμη. Τα προγράμματα κάνουν τη δουλειά τους εκεί,
όπως τον υπολογισμό των τόκων για τα χρήματα που εξοικονομήθηκαν. Η
πρόσβαση στην κύρια μνήμη είναι ταχύτερη από την αποθήκευση του σκληρού
δίσκου.
27
• Ο Σκληρός δίσκος: Είναι η μνήμη του Η/Υ και αποθηκεύει μόνιμα το λειτουργικό
σύστημα, όλα τα προγράμματα και τα δεδομένα με τα οποία εργάζεται ο Η/Υ
και ο χρήστης του.
• Η Κάρτα γραφικών και κάρτα ήχου: Είναι υπεύθυνα για την απεικόνιση
γραφικών και την αναπαραγωγή ήχου. Η κάρτα δικτύου χρησιμοποιείται για
την ενσωμάτωση του υπολογιστή σε ένα δίκτυο υπολογιστών.
• Διεπαφές (όπως USB, HDMI) για τη σύνδεση συσκευών εισόδου/εξόδου όπως
οθόνες, πληκτρολόγια, ποντίκια, μονάδες CD/DVD, εκτυπωτές, σαρωτές,
ελεγκτές παιχνιδιών, συσκευές ανάγνωσης καρτών τσιπ.
Κατ 'αρχήν, οποιοσδήποτε υπολογιστής λειτουργεί με αυτές τις μονάδες, είτε
πρόκειται για υπολογιστή, φορητό υπολογιστή ή tablet.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ δεδομένων, πληροφοριών και γνώσης;
Οι όροι δεδομένα, πληροφορίες και γνώση χρησιμοποιούνται συχνά συνώνυμα.
Ωστόσο, η έννοια δεν είναι η ίδια, παρακάτω θα ορίσουμε τους όρους, να τους
διαφοροποιήσουμε μεταξύ τους και επίσης να δείξουμε τη σύνδεσή τους. Για να
κατανοήσουμε πού βρίσκονται οι διαφορές και επίσης οι συνδέσεις μεταξύ
δεδομένων, πληροφοριών και γνώσης, είναι πρώτα απαραίτητο να ορίσουμε τους
όρους.
Δεδομένα
Τα δεδομένα κατανοούνται διαφορετικά σε διαφορετικούς κλάδους. Στη βασική
τους μορφή, τα δεδομένα είναι μια ποικιλία συμβόλων και σημείων των οποίων η
σημασία γίνεται ξεκάθαρη μόνο όταν τοποθετούνται στο πλαίσιο. Τα δεδομένα
δημιουργούνται με τη συλλογή και τη μέτρηση των παρατηρήσεων. Τα περισσότερα
δεδομένα αποστέλλονται, λαμβάνονται και επεξεργάζονται από μηχανές. Η
σύγχυση μεταξύ δεδομένων και πληροφοριών προκύπτει συχνά επειδή τα
δεδομένα είναι τα στοιχεία που αντιπροσωπεύουν επίσημα πληροφορίες.
Επιπλέον, τα δεδομένα νοούνται ως γεγονότα με την καθομιλουμένη και επομένως
θεωρούνται ως πληροφορίες.
Ένα παράδειγμα ημερομηνιών: 17091985 - Υπάρχουν πολύ λίγα που μπορούν να
γίνουν μόνο με αυτήν την ακολουθία αριθμών. Ωστόσο, εάν οι πληροφορίες
παρουσιάζονται σε ένα πλαίσιο, η ακολουθία των αριθμών μπορεί να
28
αποκωδικοποιηθεί και αντιπροσωπεύει πληροφορίες (ημερομηνία γέννησης:
17/09/1985).
Πληροφορίες
Τα δεδομένα φτάνουν σε πιο σύνθετο επίπεδο και γίνονται πληροφορίες σε
συνδυασμό με πρόσθετο πλαίσιο. Οι πληροφορίες αντιπροσωπεύουν γνώση για
γεγονότα ή ανθρώπους. Υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα στα οποία μπορούν να
ανταλλάσσονται πληροφορίες. Ανάλογα με τα γεγονότα και το πλαίσιο, οι
πληροφορίες μπορεί να είναι σχετικές ή άσχετες.
Παράδειγμα πληροφοριών: Οι πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία γέννησης

εξακολουθούν να έχουν πολύ μικρή αξία εάν είναι άγνωστο ποια είναι. Εάν
προστεθούν περαιτέρω πληροφορίες, όπως το όνομα, και συνδεθούν και οι δύο
πληροφορίες, δημιουργείται γνώση για ένα άτομο.
Η γνώση
Η γνώση περιγράφει έτσι τις συλλεγόμενες πληροφορίες που είναι διαθέσιμες για
ένα συγκεκριμένο γεγονός ή ένα πρόσωπο. Η γνώση αυτού του θέματος επιτρέπει
τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και την επίλυση προβλημάτων. Έτσι, η γνώση
επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται και ενεργούν. Οι
μηχανές μπορούν επίσης να λαμβάνουν αποφάσεις με βάση τη νέα γνώση που
δημιουργείται από πληροφορίες. Για την απόκτηση γνώσης, οι πληροφορίες πρέπει
να υποβάλλονται σε επεξεργασία.
Διαφορές και σύνδεση των όρων

Οι ορισμοί καθιστούν σαφείς τις διαφορές και μπορεί να εντοπιστεί μια διαδικασία
που μετατρέπει τα δεδομένα σε πληροφορίες σε γνώση μέσω κατάλληλων βημάτων
επεξεργασίας. Τα δεδομένα μπορούν να γίνουν πληροφορίες αποδίδοντας ένα
νόημα ή ένα πλαίσιο σε ένα δεδομένο. Επιπλέον, η συσσώρευση μιας δέσμης
δεδομένων ή η σύνδεση διαφορετικών δεδομένων μπορεί από μόνη της να
αντιπροσωπεύει πληροφορίες. Τη στιγμή που οι πληροφορίες επεξεργάζονται,
συνδέονται και αποθηκεύονται, είτε από μηχανή είτε από άνθρωπο, μετατρέπονται
29
σε γνώση. Όταν η διαδρομή ανιχνεύεται πίσω, τα δεδομένα αντιπροσωπεύουν
γνώση και πληροφορίες σε επίσημο επίπεδο.
Λίστα ελέγχου για περισσότερα και καλύτερα δεδομένα για δωρεάν λήψη
Η δωρεάν λίστα ελέγχου περιέχει 21 πρόσθετες συμβουλές για το πώς να
λαμβάνετε άλλα σημαντικά δεδομένα χρήστη εκτός από τη διεύθυνση e-mail, π.χ.
τον αριθμό τηλεφώνου τους ή μια πιο εκτεταμένη επιλογή για τη μέτρηση των
αντιδράσεων σε προσωπική βάση. Ή πώς μπορείτε να διασφαλίσετε ότι ο χρήστης
εισάγει τα σωστά δεδομένα του.
Τα δεδομένα είναι μεμονωμένα στοιχεία που, όταν συνδυάζονται μαζί ,
αντιπροσωπεύουν πληροφορίες . Αυτή η δήλωση ισχύει για ψηφιακά δεδομένα.
Αντίθετα, τα αναλογικά δεδομένα αποτελούνται από μια συνεχή σειρά
μεμονωμένων στοιχείων που θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν μια φυσική
ποσότητα και τις αλλαγές της. Οι μεμονωμένες τιμές και το μέγεθός τους μπορούν
να αντικατοπτρίζουν το πλάτος και το χρονικό προφίλ μιας αναλογικής συνάρτησης.
Ο αναλογικός τρόπος θέασης των πραγμάτων χωράει τον ανθρώπινο τρόπο σκέψης.
Τα ψηφιακά δεδομένα καθορίζονται από το μήκος της λέξης δεδομένων και με τη
μετατροπή των δυαδικών μονάδων (bit) σε αλφαριθμητικούς χαρακτήρες ,
γράμματα, ψηφία και σύμβολα. Τα ψηφιακά δεδομένα δεν μπορούν να ληφθούν
από τις ανθρώπινες αισθήσεις, αλλά υποβάλλονται σε επεξεργασία σε συστήματα
επεξεργασίας δεδομένων, σε υπολογιστές, επεξεργαστές, κεντρικές μονάδες
επεξεργασίας κ.λπ. και αποθηκεύονται σε συστήματα αποθήκευσης.
Τα ψηφιακά δεδομένα μπορούν να ταξινομηθούν σε μια δομή, οπότε μιλάμε για
δομημένα δεδομένα, διαφορετικά για αδόμητα ή ημιδομημένα δεδομένα. Εκτός
από τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν, υπάρχουν και συνθετικά δεδομένα. Τα
δομημένα δεδομένα βασίζονται σε ένα σύστημα παραγγελιών, που σημαίνει ότι τα
δεδομένα οργανώνονται με συστηματικό τρόπο. Μπορούν να τους εκχωρηθούν
όροι και τιμές. Σε αντίθεση με τα δομημένα δεδομένα, τα μη δομημένα δεδομένα
δεν υπόκεινται σε κανένα σύστημα ταξινόμησης. Οι βάσεις δεδομένων δεν είναι
ευρετηριασμένες και δεν είναι δυνατή η αναζήτηση όρων. Ημιδομημένα δεδομένα
δεν υπόκεινται επίσης σε καμία διαρθρωτική αρχή. Σε αντίθεση με τα μη δομημένα
δεδομένα, ωστόσο, περιέχουν δομικές πληροφορίες.
30
Σύμφωνα με το DIN (Γερμανικό Ινστιτούτο Τυποποίησης, ανέπτυξε διάφορα
πρότυπα για την επεξεργασία πληροφοριών) 44300, αντιμετωπίζεται επίσης ένα
πρότυπο που ασχολείται με την επεξεργασία πληροφοριών, τα δεδομένα και τις
δομές δεδομένων. Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, τα δεδομένα ορίζονται ως
σημεία ή συνεχείς λειτουργίες που εξυπηρετούν το σκοπό της επεξεργασίας βάσει
γνωστών ή υποτιθέμενων συμφωνιών.
Ποιοι άλλοι υπολογιστές υπάρχουν;
Δεν είναι μόνο οι υπολογιστές, οι υπολογιστές είναι επίσης ενσωματωμένοι σε

πολλές συσκευές, δεν φαίνονται πάντα οι υπολογιστές στις συσκευές.
Για παράδειγμα:
• στο πλυντήριο
• στο ψυγείο
• στην τηλεόραση
• στο MP3 player

• στο αυτοκίνητο
• στο ΑΤΜ
31
• στο ασανσέρ
• στο φανάρι
Θα μπορούσε να πει κανείς: είμαστε περικυκλωμένοι από υπολογιστές. Οι
υπολογιστές φαίνονται πολύ διαφορετικοί και έχουν διαφορετικά μεγέθη.
Οι υπολογιστές ανταλλάσσουν ιδέες
Οι υπολογιστές μπορούν επίσης να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Χρησιμοποιούν τη
γλώσσα των υπολογιστών για αυτό. Οι υπολογιστές ανταλλάσσουν δεδομένα. Τα
δεδομένα μπορεί να είναι, για παράδειγμα, κείμενο, εικόνες, ήχοι ή στοιχεία
επικοινωνίας.
Οι υπολογιστές ανταλλάσσουν πληροφορίες μεταξύ τους μέσω του Διαδικτύου , για
παράδειγμα . Το Διαδίκτυο είναι ένα δίκτυο υπολογιστών που διανέμονται σε όλο
τον κόσμο. Οι υπολογιστές συνδέονται μεταξύ τους μέσω του Διαδικτύου σε όλο
τον κόσμο.
Τι είναι μια συσκευή αποθήκευσης δεδομένων υπολογιστή;

Οι υπολογιστές χρησιμοποιούν μια ποικιλία αποθηκευτικών δεδομένων, που
ταξινομούνται με δύο τρόπους: εάν αποθηκεύουν τα δεδομένα όταν δεν υπάρχει
ρεύμα και πόσο κοντά βρίσκονται στον επεξεργαστή (CPU). Και οι δύο τύποι μνήμης
απαιτούνται σε όλους τους υπολογιστές. Σε έναν υπολογιστή χωρίς ρεύμα, δεν
αποθηκεύονται δεδομένα στην κύρια μνήμη. Ωστόσο, όταν ο υπολογιστής είναι
ενεργοποιημένος, είναι δυνατή η γρήγορη πρόσβαση στο άνοιγμα αρχείων.
Ωστόσο, μια μονάδα αποθήκευσης σάς επιτρέπει να αποθηκεύετε μόνιμα δεδομένα
έτσι ώστε να είναι διαθέσιμα κάθε φορά που ανοίγετε τον υπολογιστή σας.
Πτητική και μη πτητική μνήμη
32
Η πρώτη ταξινόμηση της αποθήκευσης δεδομένων υπολογιστή είναι μεταξύ
πτητικής και μη πτητικής μνήμης. Ένα παράδειγμα ασταθούς μνήμης είναι η μνήμη
τυχαίας πρόσβασης (RAM), η οποία αποθηκεύει δεδομένα μόνο για όσο διάστημα η
συσκευή είναι τροφοδοτημένη. Με τη βοήθεια της μνήμης RAM, ο υπολογιστής
μπορεί να ανοίξει πολλά αρχεία και να αποκτήσει άμεση πρόσβαση σε αυτά. Ένα
άλλο παράδειγμα πτητικής συσκευής αποθήκευσης είναι η αριθμομηχανή.
Η μόνιμη μνήμη είναι η μνήμη που διατηρεί δεδομένα ακόμα και όταν δεν υπάρχει
ρεύμα. Ένα παράδειγμα είναι μια μονάδα σκληρού δίσκου (HDD) ή μονάδα στερεάς
κατάστασης (SSD) που περιέχει όλα τα δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στον
υπολογιστή σας. Υπάρχουν και άλλες μη ασταθείς μνήμες, όπως π.χ Β. DVD ή
μονάδες flash.
Ιεραρχία μνήμης
Οι συσκευές αποθήκευσης δεδομένων υπολογιστών ταξινομούνται επίσης ανάλογα
με την απόστασή τους από τον επεξεργαστή (CPU). Η πλησιέστερη μνήμη
ονομάζεται μνήμη εργασίας ή RAM. Αυτός είναι ο μόνος τύπος αποθήκευσης
δεδομένων που έχει άμεση πρόσβαση στην CPU. Η μνήμη περιλαμβάνει
καταχωρητές επεξεργαστή και την κρυφή μνήμη του επεξεργαστή, αλλά αυτά
βρίσκονται στη μονάδα μνήμης.
• Η κύρια μνήμη είναι η πτητική μνήμη. Για να αποθηκευτούν μόνιμα, όλα τα
δεδομένα που πηγαίνουν στη μνήμη πρέπει να εγγραφούν στην κύρια μνήμη.
33
Επειδή τα δεδομένα εγγράφονται από τη μνήμη σε μια συσκευή αποθήκευσης,
θεωρείται δευτερεύουσα αποθήκευση.
• Η δευτερεύουσα μνήμη είναι η κύρια συσκευή αποθήκευσης δεδομένων στους
περισσότερους υπολογιστές. Ένας σκληρός δίσκος ή μονάδα SSD περιέχει όλα
τα δεδομένα. Αρχεία, φωτογραφίες, προγράμματα, μουσική και ταινίες που
θέλει να κρατήσει ο χρήστης. Οι αφαιρούμενες εξωτερικές συσκευές
αποθήκευσης πολυμέσων, όπως οι μονάδες flash και τα
αναγνώσιμα/εγγράψιμα CD και DVD αποτελούν επίσης δευτερεύουσα
αποθήκευση. Ωστόσο, ένας υπολογιστής δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς
μονάδα αποθήκευσης. Η μονάδα αποθήκευσης περιέχει επίσης όλες τις
πληροφορίες που χρειάζεται ο υπολογιστής για να λειτουργήσει.
Η αποθήκευση τρίτων είναι η αποθήκευση δεδομένων υπολογιστή που
χρησιμοποιεί αφαιρούμενα μέσα όπως μια μονάδα ταινίας και ένα ρομπότ για την
αυτόματη ανάκτηση των δεδομένων. Αυτό χρησιμοποιείται σπάνια σε προσωπικές
εφαρμογές.
Εξαρτήματα υπολογιστή: Από τι είναι κατασκευασμένος ένας υπολογιστής;
Οι αρχάριοι συχνά αναρωτιούνται: Από τι αποτελείται το υλικό ενός υπολογιστή;
Ποια εξαρτήματα υπολογιστή υπάρχουν; Παρακάτω θα δούμε ποια στοιχεία
βρίσκονται στο υλικό του υπολογιστή σας και ποια είναι η λειτουργία τους. Τι είναι
τι?
Υλικό: Σημαντικά στοιχεία του υπολογιστή
Θα περιγράψω και θα εξηγήσω τα κύρια μέρη ή στοιχεία υλικού του υπολογιστή

παρακάτω. Έγραψα αυτόν τον οδηγό ειδικά για αρχάριους. Σκοπός του είναι να
παρέχει έναν αρχικό προσανατολισμό ως προς τα ποια εξαρτήματα που μπορούν να
βρεθούν σε έναν υπολογιστή, πώς μοιάζουν και για ποιο σκοπό χρησιμοποιούνται.
34
Τα ακόλουθα παραδείγματα των στοιχείων ενός υπολογιστή προέρχονται από
επιτραπέζιους υπολογιστές. Σήμερα, πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν υπολογιστές/
φορητούς υπολογιστές, αλλά οι "εσωτερικές λειτουργίες" (εξαρτήματα) δεν
μπορούν να εμφανιστούν τόσο καλά εκεί. Ωστόσο, η αρχή είναι η ίδια, δηλαδή όλα
τα στοιχεία και οι λειτουργίες που περιγράφονται εδώ είναι επίσης διαθέσιμα.
Εξάρτημα: θήκη υπολογιστή και τροφοδοτικό
Ας ξεκινήσουμε με την υπόθεση ως εξωτερικό υλικό σε επιτραπέζιους υπολογιστές.
Υπάρχουν τρία τυποποιημένα μεγέθη: Minitower, Miditower, Bigtower. Βασικά,
απλώς ορίζουν διαφορετικά μεγέθη εδώ με αύξουσα σειρά από το μικρότερο προς
το μεγαλύτερο. Η επιλογή είναι θέμα γούστου. Δεδομένου ότι σχεδόν κανείς δεν
θέλει να αγοράσει τα μεγάλα χτυπήματα στις μέρες μας, τα μικρομεσαία μεγέθη
έχουν επικρατήσει.
35
Εάν θέλετε να αγοράσετε μια νέα θήκη, θα πρέπει να δώσετε προσοχή στην
απόδοση της μονάδας τροφοδοσίας, η οποία συνήθως παραδίδεται με τη θήκη
(ενσωματωμένη). Η ισχύς της μονάδας τροφοδοσίας πρέπει να είναι επαρκής για τα
άλλα εξαρτήματα του υπολογιστή. Ένας ειδικός μπορεί σίγουρα να σας βοηθήσει
εδώ.
Με τους φορητούς υπολογιστές, τα περιβλήματα των υπολογιστών φαίνονται λίγο
διαφορετικά είναι πολύ μικρότερα και πιο εύχρηστα, γεγονός που έχει συμβάλει
σημαντικά στη δημοτικότητά τους. Ωστόσο, έχουν το μειονέκτημα ότι κανένα (ή
μόνο λίγα) στοιχεία (όπως κάρτες γραφικών, RAM, κάρτες ήχου ή και οθόνη) δεν
μπορούν να αντικατασταθούν ή να αντικατασταθούν. Εάν μεμονωμένα εξαρτήματα
ενός φορητού υπολογιστή είναι σπασμένα, η επισκευή τους σε ένα εξειδικευμένο
συνεργείο είναι συνήθως εξίσου ακριβή με την αγορά ενός νέου φορητού
υπολογιστή. Αυτό σημαίνει ότι είναι συχνά ένα προϊόν «μιας χρήσης» όταν
χρειάζεται επισκευή.
Μητρική πλακέτα: MotherBoard και Eπεξεργαστής
Η "μητρική πλακέτα" είναι το όνομα για την κύρια πλακέτα κυκλώματος την καρδιά
όλων των εξαρτημάτων του υπολογιστή σας. Όλα τα άλλα εξαρτήματα συνδέονται
στη μητρική πλακέτα ή συνδέονται με αυτήν με καλώδια. Το τσιπ επεξεργαστή
(CPU), η κάρτα γραφικών, η μνήμη RAM, η κάρτα δικτύου, η κάρτα WLAN, κ.λπ.
είναι συνδεδεμένα στην κύρια πλακέτα.
36
Η μητρική πλακέτα και ο αριθμός των επεξεργαστών (CPU) καθορίζουν ουσιαστικά
την ταχύτητα του υπολογιστή σας.
Κατ 'αρχήν, υπάρχει ένας απλός εμπειρικός κανόνας όσο πιο γρήγορος είναι ο
επεξεργαστής (η ταχύτητα δίνεται σε gigahertz (GHz)), τόσο πιο γρήγορος είναι ο
υπολογιστής.
Ορισμένες μητρικές σε επιτραπέζιους υπολογιστές μπορούν να αναβαθμιστούν με
ταχύτερους επεξεργαστές κάτι που είναι συνήθως φθηνότερο από την αγορά ενός
νέου μηχανήματος. Εάν έχετε αμφιβολίες, απλώς ρωτήστε έναν ειδικό (πάρτε μαζί
σας το όνομα και τον αριθμό της κύριας πλακέτας) μπορεί στη συνέχεια να
συγκρίνει τις τιμές για εσάς. Μερικές φορές αυτού του είδους η αναβάθμιση υλικού
αξίζει τον κόπο.
Για τους χομπίστες, η αναβάθμιση του υπολογιστή με νέα MotherBoard (αν η παλιά
δεν επαρκεί πλέον) και επεξεργαστή είναι η φθηνότερη επιλογή. Εδώ μπορείτε να
τοποθετήσετε εκ των υστέρων εξαρτήματα υπολογιστή πολύ φθηνά για το ένα
πέμπτο της τιμής αγοράς (σε σύγκριση με ένα νέο πλήρες σύστημα). Αλλά μπορώ να
το προτείνω μόνο σε έμπειρους χρήστες υπολογιστών ή σε αρχάριους που έχουν
επαφές με τέτοια άτομα.
Τα notebook δεν έχουν αυτήν την επιλογή η MotherBoard είναι μόνιμα
εγκατεστημένη εδώ. Εάν θέλετε ένα πιο γρήγορο notebook, πρέπει να αγοράσετε
ένα νέο (με πιο γρήγορο MotherBoard και CPU (επεξεργαστή)).
Σκληρός Δίσκος: Η μνήμη υλικού του υπολογιστή

Ο σκληρός δίσκος είναι η μνήμη του υπολογιστή σας, ας πούμε έτσι ότι περιέχει το
λειτουργικό σύστημα (συνήθως Windows ή MAC ή Linux), όλα τα προγράμματα και
άλλα δεδομένα με τα οποία λειτουργεί ο υπολογιστής σας. Εναλλακτικά, οι σκληροί
δίσκοι αναφέρονται επίσης ως μονάδες δίσκου.
37
Κάθε πρόγραμμα που εγκαθιστάτε κάθε αρχείο με το οποίο εργάζεστε
αποθηκεύεται σε αυτό το υλικό. Σήμερα, οι σκληροί δίσκοι κυμαίνονται σε μέγεθος
από 100 GB (gigabyte) έως 6 TB (Terrabyte). 1 Terrabyte αντιστοιχεί σε περίπου
1000 gigabyte. Αυτός είναι συνήθως περισσότερο από αρκετός χώρος για την
αποθήκευση βαρέων προγραμμάτων (όπως παιχνίδια ή ταινίες).
Εάν αγοράζετε νέους σκληρούς δίσκους, συνήθως πρέπει να τους διαμορφώσετε
και να τους χωρίσετε μόνοι σας. Μπορείτε να σκεφτείτε τη μορφοποίηση όπως τη
δημιουργία μιας μεγάλης βιβλιοθήκης. Η μορφοποίηση θα ήταν ανάλογη με τη
δημιουργία του βασικού συστήματος ταξινόμησης (ράφια), το οποίο μπορεί
αργότερα να συμπληρωθεί με βιβλία (δεδομένα) από διαφορετικές κατηγορίες.
Οι σκληροί δίσκοι επεξεργάζονται δεδομένα με διαφορετικές ταχύτητες. Αν λοιπόν
θέλετε να αυξήσετε την ταχύτητα του υπολογιστή σας, θα πρέπει να επιλέξετε έναν
ιδιαίτερα γρήγορο σκληρό δίσκο. Οι πιο γρήγοροι σκληροί δίσκοι προς το παρόν
ονομάζονται σκληροί δίσκοι SSD και είναι έως και 30% ταχύτεροι από τους
σκληρούς δίσκους HDD.
Οι κάτοχοι φορητών υπολογιστών μπορεί να είναι τυχεροί αν αγόρασαν ένα φορητό
υπολογιστή με αφαιρούμενο σκληρό δίσκο. Σε αυτήν την περίπτωση, ενδέχεται να
είναι δυνατή η αναβάθμιση φορητών υπολογιστών με ταχύτερους και
μεγαλύτερους σκληρούς δίσκους.
Για αντίγραφα ασφαλείας (αντίγραφα ασφαλείας δεδομένων), μπορείτε επίσης να
λάβετε εξωτερικούς σκληρούς δίσκους, τους οποίους στη συνέχεια συνδέετε στον
υπολογιστή μέσω θύρας USB. Στη συνέχεια, μπορείτε να μεταφέρετε δεδομένα από
τον υπολογιστή σε εξωτερικούς σκληρούς δίσκους.
RAM: Η βραχυπρόθεσμη μνήμη του υπολογιστή
38
Η RAM είναι η συντομογραφία του "Random Access Memory". Η μνήμη RAM είναι
ένας τύπος προσωρινής αποθήκευσης στον οποίο τα δεδομένα που
χρησιμοποιούνται συχνά μπορούν να αποθηκευτούν προσωρινά από προγράμματα.
Δεδομένου ότι τα προγράμματα συχνά ζητούν τα ίδια δεδομένα, αποθηκεύονται

στη μνήμη RAM υλικού και διαβάζονται από εκεί, κάτι που είναι πιο γρήγορο από
την ανάκτησή τους από το δίσκο. Έτσι, μπορείτε να πείτε ότι όσο μεγαλύτερη και
ταχύτερη είναι η μνήμη RAM, τόσο πιο γρήγορα ο υπολογιστής χειρίζεται την
εσωτερική κίνηση δεδομένων.
Κάρτα γραφικών: Εξάρτημα για τη δημιουργία εικόνων
Κάθε υπολογιστής έχει μια κάρτα γραφικών που (όπως υποδηλώνει το όνομα)
μετατρέπει τα δεδομένα σε εικόνες. Η ταχύτητα των καρτών γραφικών έχει μεγάλη
σημασία, ειδικά για τους λάτρεις των παιχνιδιών. Ειδικά τα νέα παιχνίδια απαιτούν
πολλά από την απόδοση γραφικών του υπολογιστή σας οι περισσότεροι
κατασκευαστές παιχνιδιών σχεδιάζουν τα παιχνίδια τους για ταχύτητες που
αντιστοιχούν στα πιο πρόσφατα πρότυπα.
39
Επομένως, μην εκπλαγείτε εάν τα νέα παιχνίδια τραυλίζουν ή δεν εκτελούνται
καθόλου σε έναν παλαιότερο υπολογιστή. Κάθε πρόγραμμα καθορίζει τις
«απαιτήσεις συστήματος» βάσει των οποίων μπορεί να εκτελεστεί βέλτιστα και
ελάχιστα.
Δεδομένου ότι οι κάρτες γραφικών συνήθως συνδέονται στην κύρια πλακέτα,
μπορείτε συχνά να τις τοποθετήσετε εκ των υστέρων στον υπολογιστή δηλαδή να
εγκαταστήσετε μια καλύτερη εάν θέλετε να παίξετε παιχνίδια με ένταση γραφικών.
Τα notebook συνήθως έχουν συγκολλημένα τσιπ γραφικών που δεν μπορούν να
αναβαθμιστούν.
Κάρτα ήχου ή υλικό "που κάνει ήχους"
Η κάρτα ήχου δημιουργεί τον ήχο με τον ίδιο τρόπο που η κάρτα γραφικών
δημιουργεί την εικόνα από τα δεδομένα. Με φθηνές μητρικές πλακέτες, μόνο τσιπ
ήχου συγκολλούνται στην κύρια πλακέτα και επομένως δεν μπορούν να
αντικατασταθούν για εργασίες γραφείου, ωστόσο, ο "ελάχιστος ήχος" είναι
απολύτως επαρκής.
Αν θέλετε να ακούτε παιχνίδια ή ταινίες με ήχο surround σε ποιότητα home cinema,
θα πρέπει να προμηθευτείτε μια επιπλέον κάρτα ήχου με την κατάλληλη ποιότητα.
Αυτά είναι επίσης συνδεδεμένα στη MotherBoard και στη συνέχεια έχουν επίσης
όλες τις συνδέσεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε π.χ. απαιτείται για σύστημα
40
οικιακού κινηματογράφου. Τα τσιπ ήχου είναι μόνιμα εγκατεστημένα σε notebook
και δεν μπορούν να αναβαθμιστούν.
Τώρα υπάρχουν πολλές διαφορετικές ποιότητες καρτών ήχου. Εάν θέλετε να τα
χρησιμοποιήσετε μόνο για εργασίες γραφείου, συνήθως αρκεί η φθηνότερη. Οι
παίκτες, οι οπαδοί του οικιακού κινηματογράφου ή οι μουσικοί θα πρέπει να
σκεφτούν εκ των προτέρων τι μπορεί να κάνει η κάρτα και στη συνέχεια να πάρουν
μια καλή.
Κάρτα δικτύου υπολογιστή για μετάδοση δεδομένων
Η κάρτα δικτύου είναι υπεύθυνη για την επικοινωνία (ανταλλαγή δεδομένων)
μεταξύ του υπολογιστή σας και άλλων συσκευών – όπως άλλων υπολογιστών ή του
δρομολογητή. Ο υπολογιστής συνδέεται στο Διαδίκτυο μέσω του δρομολογητή,
ώστε να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτήν τη σύνδεση για να σερφάρετε
(πλοηγηθείτε) στο Διαδίκτυο.
Εδώ, είτε είναι συνδεδεμένο ένα καλώδιο LAN (LAN = Τοπικό Δίκτυο = τοπικό
δίκτυο) για να μπορείτε να ανταλλάσσετε δεδομένα στο οικιακό δίκτυο, είτε
χρησιμοποιείτε την παραλλαγή ραδιοφώνου, το WLAN, που είναι συνηθισμένο
σχεδόν παντού σήμερα (WLAN = ασύρματο LAN = ασύρματο LAN).
Το παραπάνω σχήμα δείχνει ένα τυπικό καλώδιο LAN κάρτας δικτύου. Αυτή η κάρτα
διασφαλίζει ότι τα δεδομένα από το πρόγραμμα περιήγησής σας μεταδίδονται
μέσω του τηλεφωνικού δικτύου/Διαδικτύου και ότι μπορείτε να λαμβάνετε
δεδομένα από το δίκτυο μόνοι σας.
41
Μονάδες CD, DVD ή Blu-ray
Τα περίφημα «Silverlings», δηλαδή CD, DVD ή Blu-ray μπορούν να υποβληθούν σε
επεξεργασία και από τον υπολογιστή σας. Τα CD έχουν το μικρότερο μέγεθος
μνήμης (χρησιμοποιούνται σήμερα κυρίως μόνο για την αποθήκευση μουσικής). Τα
DVD έχουν μεσαία χωρητικότητα αποθήκευσης (αρκετή για αποθήκευση ταινιών
μέσης ποιότητας) και τα Blu-ray έχουν τη μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθήκευσης.
Αυτές οι μονάδες είναι «μόνο» συμβατές προς τα πίσω, δηλαδή μπορείτε να

αναπαράγετε CD μόνο με μονάδα CD. Με μια μονάδα DVD, μπορείτε να
αναπαράγετε DVD και CD. Με μια μονάδα Blu-ray, μπορείτε να αναπαράγετε CD,
DVD και Blu-ray.
Για παράδειγμα, εάν παραγγείλετε ταινίες μεγάλου μήκους από ένα ηλεκτρονικό
κατάστημα βίντεο, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι έχετε επιλέξει τη σωστή μορφή.
Εάν έχετε μια μονάδα Blu-ray, αυτό είναι υπέροχο μπορεί να τα κάνει όλα.
Τα DVD και τα Blu-ray χρησιμοποιούνται ευρέως από προγραμματιστές λογισμικού,
όπως εταιρείες παιχνιδιών, για να παρέχουν τη δυνατότητα εγκατάστασης και
αναπαραγωγής παιχνιδιών σε υπολογιστή. Έτσι, αν θέλετε να παίξετε παιχνίδια για
υπολογιστή, θα πρέπει να έχετε τουλάχιστον ένα DVD (καλύτερα μια μονάδα Blu-
ray) αυτές τις μέρες.
Ανταλλαγή δεδομένων με θύρες USB (διεπαφές)
Οι θύρες USB σε υπολογιστές και φορητούς υπολογιστές είναι πολύ συνηθισμένες
εδώ και πολλά χρόνια. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία εξωτερική συσκευή (κάμερα,
σαρωτής, εκτυπωτής, εξωτερικός σκληρός δίσκος κ.λπ.) που να μην χρησιμοποιεί
θύρα USB. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε τα λεγόμενα USB sticks (μικροί φορητοί
σκληροί δίσκοι) για να αποθηκεύσετε δεδομένα σε αυτά και έτσι να τα ανταλλάξετε
εύκολα μεταξύ διαφορετικών υπολογιστών.
42
Στην παραπάνω εικόνα μπορείτε να δείτε ένα USB stick και έναν σκληρό δίσκο USB.
Μια θύρα USB μπορεί να αναγνωριστεί αρκετά καλά από την επίπεδη, ορθογώνια
υποδοχή. Το λευκό βέλος δείχνει την κατάλληλη θύρα USB (υποδοχή) στον
Από τα Windows 7, τα USB sticks μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως επέκταση
RAM. Αυτό δίνει επίσης στους φορητούς υπολογιστές – όπου τίποτα άλλο δεν
μπορεί να ανταλλάξει ή να αναβαθμιστεί – την ευκαιρία να αυξήσουν τη μνήμη
RAM και έτσι να κάνουν τον υπολογιστή λίγο πιο γρήγορο.
Συσκευή ανάγνωσης καρτών μνήμης συστατικού
Σήμερα, οι λεγόμενες συσκευές ανάγνωσης καρτών μνήμης είναι πολύ πρακτικές
τόσο για υπολογιστές όσο και για φορητούς υπολογιστές. Γιατί σχεδόν κάθε
κάμερα, smartphone κ.λπ. αποθηκεύει δεδομένα σε μικρές κάρτες μνήμης. Αυτές οι
κάρτες μπορούν να τοποθετηθούν στη συσκευή ανάγνωσης καρτών μνήμης και τα
δεδομένα π.χ. μεταφέρεται από την κάμερα στον Η/Υ.
43
Τέτοιες συσκευές ανάγνωσης καρτών μνήμης είναι συνήθως εξοπλισμένες με
πολλές κοινές μορφές, έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια μεγάλη ποικιλία
καρτών μνήμης για τη μεταφορά των δεδομένων.
44
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.2 Ψηφιακή τεχνολογία και οι εφαρμογές της.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην
καθημερινή σχολική ζωή. Θέτει σε κίνηση διδακτικές και παιδαγωγικές σκέψεις
σχετικά με την κατάλληλη χρήση αυτών των τεχνολογιών.
Παρακάτω θα δούμε πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις ψηφιακές
τεχνολογίες για να ενισχύσουμε τη διδασκαλία προς όφελος της μάθησης των
μαθητών.
Παρακάτω θα εστιάσουμε σε παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην
ουσιαστική χρήση της τεχνολογίας στη διδασκαλία. Η σαφής διαχείριση της τάξης
και η πλαισίωση, για παράδειγμα, είναι ζωτικής σημασίας για τις ψηφιακές
τεχνολογίες να πληρούν τις προϋποθέσεις της διδασκαλίας και να ωφελούν τη
μάθηση των μαθητών. Αφορά, για παράδειγμα, την αποσαφήνιση του
επαγγελματικού σκοπού και την ανάληψη ευθύνης για ψηφιακούς περισπασμούς.
Ένας κρίσιμος παράγοντας είναι ότι τα σχολεία έχουν μια συνεχή κοινή εστίαση στη
χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών.
Συνοπτικά παρακάτω θα δούμε 10 καλές συμβουλές πως ακριβώς γίνετε η συνεχής
εστίαση της ψηφιακής τεχνολογίας του σχολείου στην καλή χρήση της τεχνολογίας.
Για κάθε συμβουλή υπάρχει ένα σύντομο κείμενο που ξεδιπλώνει τον στόχο.
ΣΚΟΠΟΣ
1. Διευκρινίζει στον ακαδημαϊκό σκοπό
Διατήρηση τη διδακτική στο επίκεντρο όταν χρησιμοποιείτε ψηφιακές τεχνολογίες
στη διδασκαλία. Καθορίστε έναν σαφή ακαδημαϊκό σκοπό για τη χρήση ψηφιακών
τεχνολογιών και εξηγήστε στους μαθητές για ποιο σκοπό θα χρησιμοποιήσετε τις
τεχνολογίες στις δραστηριότητες. Προσέξτε να έχουν καταλάβει οι μαθητές το
σκοπό. Η ξεκάθαρη διαχείριση της τάξης με ένα σαφές πλαίσιο αποτελεί
προϋπόθεση για τις ψηφιακές τεχνολογίες να πληρούν τις προϋποθέσεις
διδασκαλίας. Πολλοί μαθητές δυσκολεύονται να μεταφράσουν τις ψηφιακές τους
εμπειρίες στον ελεύθερο χρόνο τους σε επαγγελματική χρήση της πληροφορικής.
Για παράδειγμα, απαιτεί κάτι άλλο για αναζήτηση στο Google ή στο YouTube
έχοντας κατά νου έναν επαγγελματικό στόχο. Εξηγήστε στους μαθητές πώς και πότε
να εργαστούν με τις ψηφιακές τεχνολογίες. Μιλήστε για τους τύπους ψηφιακών
45
και αναλογικών εργαλείων που είναι κατάλληλα για διαφορετικές εργασίες και
ξεκαθαρίστε τις προσδοκίες σας.
Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΩΣ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ
2. Ενίσχυση των ψηφιακών παραγωγών των μαθητών
Δώστε στους μαθητές χρόνο και χώρο για να εργαστούν ως στοχευμένη και
δημιουργικοί ψηφιακοί παραγωγοί. Ζητήστε από τους μαθητές να ακολουθήσουν
τις δικές τους ιδέες και να τις μετατρέψουν σε παραγωγή. Μπορεί να είναι ψηφιακά
παιχνίδια, ψηφιακές ιστορίες, ιστολόγια, εφαρμογές, κουίζ και ταινίες. Οι ψηφιακές
τεχνολογίες παρέχουν καλές ευκαιρίες συνεργασίας με την παραγωγή. Πολλοί
μαθητές παρακινούνται όταν οι ίδιοι οι μαθητές είναι δημιουργικοί στη διδασκαλία
και εργάζονται ανεξάρτητα με ψηφιακές παραγωγές. Οι μαθητές παρακινούνται
από την ανάπτυξη προϊόντων που πρέπει να δουν ή να χρησιμοποιήσουν οι άλλοι.
Όταν οι μαθητές εργάζονται ως ψηφιακοί παραγωγοί, χρησιμοποιούν ενεργά την
επαγγελματική γνώση. Η σύνδεση μεταξύ επαγγελματισμού και ψηφιακής
παραγωγής απαιτεί εφευρετικότητα και δημιουργικότητα. Κάντε ερωτήσεις στην
πορεία και μιλήστε για τις σκέψεις που κάνουν οι μαθητές, ώστε ο
επαγγελματισμός σας να συνδεθεί και να φέρει τους μαθητές σε περαιτέρω και
βαθύτερα στην ύλη.
ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΟΤΗΤΑ
3. Χρησιμοποιήστε ψηφιακά εργαλεία για διάδοση
Εκμεταλλευτείτε τις ψηφιακές ευκαιρίες όταν οι μαθητές πρέπει να μεταδώσουν τις
γνώσεις τους. Ζητήστε από τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν εικόνες, ήχο,
κείμενο, γραφικά και άλλες μορφές έκφρασης για να μεταδώσουν και να
οπτικοποιήσουν το υλικό. Οι ψηφιακές παραγωγές μπορούν να πληρούν τις
προϋποθέσεις για τις διαδικασίες μάθησης των μαθητών και μπορούν να ανοίξουν
νέες μορφές επικοινωνίας. Εμπνέει τους μαθητές να χρησιμοποιούν διάφορους
τύπους μέσων που μπορούν να αλληλοσυμπληρώνονται ή να υποστηρίζουν ο ένας
τον άλλο στην επικοινωνία. Η πολυτροπικότητα παρέχει άλλες ευκαιρίες για
μάθηση και παραγωγή γνώσης. Για παράδειγμα, εάν οι μαθητές θέλουν να
μεταφέρουν μια δύσκολη έννοια μέσω βίντεο, απαιτείται να είναι σε θέση να
κατανοήσουν και να εφαρμόσουν την έννοια. Υπάρχει πιθανότητα περισσότεροι
46
μαθητές να μπορούν να έχουν λόγο όταν οι μαθητές επικοινωνούν μέσω βίντεο
παρά αν η επικοινωνία πραγματοποιείται στην ολομέλεια. Σκεφτείτε να συνδυάσετε
ψηφιακά και αναλογικά εργαλεία έτσι ώστε η διδασκαλία σας να είναι ποικίλη. Να
γνωρίζετε ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της ανάγνωσης στο χαρτί και στην οθόνη. Οι
μαθητές πρέπει να μάθουν να διαβάζουν αναλογικά κείμενα καθώς και
πολυτροπικά, ψηφιακά κείμενα.
ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ
4. Δώστε συνεχή ανατροφοδότηση στη διαδικασία
Παρέχετε συνεχή ανατροφοδότηση για τις ψηφιακές παραγωγές των μαθητών και
για την εργασιακή τους προσπάθεια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Οι μαθητές
μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα σχόλιά σας κατά τη διάρκεια της πραγματικής
λύσης της εργασίας και όχι μόνο σε σχέση με τις επερχόμενες εργασίες.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες επιτρέπουν στους δασκάλους και τους μαθητές να
επικοινωνούν μεταξύ τους στο ίδιο σύστημα στο χρόνο και στο χώρο. Ανοίγει νέες
ευκαιρίες για την παροχή σχολίων στους μαθητές στην πορεία. Οι διαδικασίες
εργασίας των μαθητών μπορούν να γίνουν πιο διαφανείς στον δάσκαλο όταν
χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες και αυτό μπορεί να υποστηρίξει την
αξιολόγηση του κάθε μαθητή. Μπορείτε να αξιολογήσετε τη μάθηση και τους
προβληματισμούς των μαθητών κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας, για
παράδειγμα με ερωτήσεις προβληματισμού. Δίνοντας στους μαθητές συνεχή
ανατροφοδότηση σχετικά με τις ψηφιακές δραστηριότητες, προωθείτε τη μάθησή
τους και τους βοηθάτε να προβληματιστούν, όπως μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα
σχόλια των μαθητών ως εισροή στη διδασκαλία σας. Χρησιμοποιήστε την ψηφιακή
ανατροφοδότηση ως συμπλήρωμα για την υποστήριξη ενός προφορικού διαλόγου
μεταξύ μαθητή και δασκάλου.
«Χρησιμοποιούμε την ανατροφοδότηση στη διδασκαλία όταν, για παράδειγμα,
διορθώνω κάποιες από τις γραπτές εργασίες τους στην υπερκατασκευή.
ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
5. Ενσωματώστε τις ψηφιακές εμπειρίες των μαθητών
Συμπεριλάβετε τις ψηφιακές εμπειρίες, τους πόρους και τις προοπτικές των
μαθητών στη διδασκαλία. Συμμετέχετε σε διάλογο με τους μαθητές και ωθήστε
τους να προβληματιστούν σχετικά με τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών.
47
Εισαγάγετε τους μαθητές σε διαφορετικές ψηφιακές τεχνολογίες και επίσης αφήστε
τους μαθητές να φέρουν τις ψηφιακές τεχνολογίες στο παιχνίδι και να μάθουν ο
ένας από τον άλλο. Εάν οι μαθητές επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν προϊόντα
διαφορετικά από αυτά που παρουσιάζετε, μιλήστε τους για το σκοπό της χρήσης
τους. Επίσης, μιλήστε με τους μαθητές για το γεγονός ότι συνήθως πληρώνουν με
δεδομένα όταν χρησιμοποιούν δωρεάν ψηφιακά προϊόντα. Εστιάστε στα ψηφιακά
προγράμματα που κατεβάζουν οι μαθητές για εκπαιδευτική χρήση στους δικούς
τους υπολογιστές. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ενώ οι μαθητές μπορεί να είναι
συνηθισμένοι στη χρήση ψηφιακών εργαλείων, δεν είναι απαραιτήτως ειδικοί
ψηφιακής τεχνολογίας ή κρίσιμοι χρήστες μέσων. Χρειάζονται βοήθεια για να
φέρουν τις ψηφιακές τους εμπειρίες σε επαγγελματικό πλαίσιο. Ο όγκος των
πληροφοριών έχει αυξηθεί πάρα πολύ και οι μαθητές έχουν πρόσβαση σε όλο και
μεγαλύτερο όγκο πληροφοριών στο σχολείο και στον ελεύθερο χρόνο τους. Οι
μαθητές πρέπει να μάθουν να αναζητούν ψηφιακές πληροφορίες σκόπιμα και
κριτικά.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ-ΔΙΑΚΡΙΣΗ
6. Προσαρμόστε τη χρήση της τεχνολογίας στον μεμονωμένο μαθητή
Να γνωρίζετε ότι οι μαθητές έχουν διαφορετικές ακαδημαϊκές προϋποθέσεις για να
εργαστούν με ψηφιακές τεχνολογίες. Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να
υποστηρίξουν τη διαφοροποιημένη διδασκαλία που λαμβάνει υπόψη τις ατομικές
ανάγκες του μαθητή και το ακαδημαϊκό επίπεδο και μπορεί να προκαλέσει όλους
τους μαθητές. Η τεχνολογία δίνει στον δάσκαλο την ευκαιρία να προσαρμόσει
μαθήματα και υλικά έτσι ώστε η διδασκαλία να είναι πιο ποικίλη και στοχευμένη
στις ανάγκες της τάξης και των μαθητών. Μπορείτε να διαφοροποιήσετε τις
απαιτήσεις προϊόντων όταν οι μαθητές εργάζονται με ψηφιακές παραγωγές.
Υπάρχουν πολλοί νέοι τρόποι διδασκαλίας με ψηφιακές τεχνολογίες
προσαρμοσμένες σε διαφορετικά επίπεδα σε μια τάξη.
ΠΕΡΙΟΧΗ
7. Αναλάβετε την ευθύνη για ψηφιακές παρεμβολές
Παρέχετε επίσης ψηφιακές συνδρομές, καθώς και παραδείγματα ειδοποιήσεων
από εφαρμογές. Συμμετοχή των μαθητών και κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών
για τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών στη διδασκαλία. Η ψηφιακή επικοινωνία
48
είναι μια πολύ περίπλοκη εμπειρία στην τάξη. Περίπου το ένα τρίτο των μαθητών
λένε ότι βιώνουν σε μεγάλο ή κάποιο βαθμό ότι η χρήση των συμμαθητών τους
διαταράσσει τη διδασκαλία. Οι μαθητές γενικά δεν αισθάνονται ότι πρέπει να είναι
υπεύθυνοι και να λένε στους συμμαθητές τους ότι ενοχλούνται από τη χρήση της
τεχνολογίας στη διδασκαλία. Πιστεύουν ότι την ευθύνη την έχει ο δάσκαλος -
σχολείο.
ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ
8. Χρησιμοποιήστε τις ψηφιακές τεχνολογίες διερευνητικά
Χρησιμοποιήστε τις ψηφιακές τεχνολογίες πειραματικές και διερευνητικές στη
διδασκαλία. Να είσαι αυτός που διδάσκει αυτόν που καθοδηγεί και προκαλεί, και
όχι αυτόν που δίνει τις απαντήσεις. Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να
υποστηρίξουν μια δοκιμαστική και επαναληπτική διαδικασία εργασίας, όπου οι
μαθητές έχουν την ευκαιρία να πειραματιστούν, να αλλάξουν και να
προσαρμόζονται συνεχώς. Οι μαθητές μπορούν να βιώσουν αυτή τη διαδικασία
εργασίας ως δημιουργική, πιο ελεύθερη και πιο ελκυστική από τις κλασικές μορφές
εργασίας. Θέστε ανοιχτές εργασίες με πολλές πιθανές λύσεις, όπου δεν υπάρχουν
σωστές ή λάθος απαντήσεις, αλλά πολλά μονοπάτια προς τον στόχο. Προσπαθήστε
επίσης να αφήσετε τους μαθητές να διατυπώσουν τις εργασίες. Με τις ψηφιακές
τεχνολογίες, νέες ευκαιρίες μάθησης μπορούν να προκύψουν στην πορεία. Ένα
πλεονέκτημα των ψηφιακών τεχνολογιών είναι ακριβώς ότι οι μαθητές μπορούν να
ξαναφτιάξουν και να βελτιώσουν το προϊόν στην πορεία μέσω επαναληπτικών
διαδικασιών. «Ένας καλός τρόπος για να κάνετε τα παιδιά να δουλέψουν
ερευνητικά είναι να δώσετε ανοιχτές εργασίες, για παράδειγμα μια εργασία όπου
τους δίνεται ένα μικρό ρομπότ και ένα μαρκαδόρο. Στη συνέχεια, πρέπει να
σχεδιάσουν μια γραμμή και να εξετάσουν πώς πρέπει να είναι η γραμμή πριν το
ρομπότ τρέξει στα καλύτερά του. Αργότερα μπορείτε να τους δώσετε
περισσότερους κωδικούς, ώστε να μπορούν να κάνουν το ρομπότ να κάνει κάτι
άλλο. Αλλά στην πραγματικότητα, επαφίεται στα παιδιά να διερευνήσουν πώς
κάνουν το ρομπότ να κινείται όπως θέλουν».
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
9. Χρησιμοποιήστε ψηφιακές τεχνολογίες για να ενισχύσετε τη συνεργασία
49
Εξερευνήστε μαζί τις ψηφιακές τεχνολογίες. Οι ψηφιακές τεχνολογίες καθιστούν
δυνατές νέες μορφές συνεργασίας. Μπορεί να γίνει μέσω συμπαραγωγών και
συνεργατικών διαδικασιών μάθησης. Τα εργαλεία ψηφιακής κοινής χρήσης δίνουν
στους μαθητές νέες ευκαιρίες για συνεργασία σε εργασίες. Για παράδειγμα, μπορεί
ο καθένας να έχει τον δικό του υπολογιστή ή τον δικό του ρόλο στη συνεργασία.
Έτσι, οι μαθητές μαθαίνουν να φτιάχνουν συλλογικά προϊόντα. Μπορεί να αυξήσει
το κίνητρο και την επιθυμία για γραφή όταν δύο ή περισσότεροι μαθητές γράφουν
μαζί. Εστιάστε στην ομαδική εργασία με κοινή ευθύνη και ορίστε το πλαίσιο για την
ομαδική εργασία. Η επιτυχημένη ομαδική εργασία απαιτεί να είστε ξεκάθαροι
σχετικά με το έργο, τους στόχους και τις προσδοκίες. «Όταν κάνουμε ομαδική
εργασία, χρησιμοποιούμε συχνά μια ψηφιακή πλατφόρμα και είμαστε online.
Η ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
10. Διατηρήστε κοινή εστίαση στην ψηφιακή τεχνολογία και στην ηθική των
δεδομένων
Μιλήστε για την ψηφιακή τεχνολογία στο σχολείο και έχετε μια συνεχή και κοινή
εστίαση στο πότε και πώς η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών υποστηρίζει τη
μάθηση και ποια ψηφιακά προϊόντα είναι δεδομένα ηθικά ορθά. Πάρτε μια ενεργή
θέση σχετικά με τα ψηφιακά προϊόντα που χρησιμοποιεί το σχολείο στη
διδασκαλία, για παράδειγμα διδακτικά βοηθήματα, μέσα κοινωνικής δικτύωσης,
πλατφόρμες, λύσεις cloud, κουίζ, εργαλεία έρευνας, εκπαιδευτικά εργαλεία και
σχόλια. Ως μέρος της διδασκαλίας, οι μαθητές μπορούν να συμμετέχουν στην
έρευνα ψηφιακών προϊόντων, για παράδειγμα με έμφαση στην ηθική των
δεδομένων. Λάβετε υπόψη ότι τα δωρεάν ψηφιακά προϊόντα είναι πιο πιθανό να
απαιτούν πρόσβαση σε δεδομένα και να τα κοινοποιούν σε τρίτους. Οι ψηφιακές
τεχνολογίες λειτουργούν καλύτερα εάν οι δάσκαλοι προβληματίζονται συνεχώς για
τη χρήση τους στη διδασκαλία. Είναι σημαντικό οι δάσκαλοι να μπορούν να
βασίζονται στις εμπειρίες του άλλου και να μοιράζονται γνώσεις. Μπορεί δηλαδή
να παρέχουν μια πιο καινοτόμο διδασκαλία για τη συνεργασία σε θεματικές
ομάδες. Ανοίξτε τη διδασκαλία και κάντε χώρο για πρακτική ανταλλαγή γνώσεων.
Η κατάσταση του COVID-19 έχει φέρει σε μεγαλύτερο βαθμό τις ψηφιακές
τεχνολογίες στην καθημερινή ζωή για τους δασκάλους. Για κάποιους δασκάλους
αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συσχετιστούν με τη διδασκαλία τους σε έναν εντελώς
50
νέο τρόπο και να κάνουν μια σειρά από σκέψεις σχετικά με το πόσο διαφορετικές
είναι οι ψηφιακές τεχνολογίες και να μπορούν να υποστηρίξουν τους σκοπούς της
διδασκαλίας με καλό τρόπο. Παρακάτω θα διαβάσουμε κάποια παραδείγματα
ορισμένων από τα παιδαγωγικά και διδακτικές σκέψεις, όπως κάνουν οι
ερωτηθέντες εκπαιδευτικοί όταν επιλέγουν να ενσωματώσουν τις ψηφιακές
τεχνολογίες στη διδασκαλία.
Η μελέτη δείχνει ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν πολλούς σκοπούς ενσωμάτωσης
ψηφιακών τεχνολογιών στη διδασκαλία. Αυτοί οι σκοποί εμπίπτουν σε τέσσερις
ενότητες:
• Ακαδημαϊκό περιεχόμενο και στόχοι της διδασκαλίας
• Αξιολόγηση και ανατροφοδότηση
• Μέθοδοι Διδασκαλίας και,
• Οι ανάγκες της μαθητικής ομάδας.
Στο παρακάτω σχήμα. περιγράφει συνοπτικά τους σκοπούς της ενσωμάτωσης της
ψηφιακής τεχνολογίας/διδασκαλίας που αναδύετε σε συνέντευξη με τους
εκπαιδευτικούς. Οι σκοποί αναλύονται στη συνέχεια και βασίζεται κυρίως σε
ανάλυση της ποιοτικής συνέντευξης συμπληρωμένης με μεμονωμένα στοιχεία από
την έρευνα του ερωτηματολογίου.
Μέθοδοι διδασκαλίας
Ακαδημαϊκό περιεχόμενο και στόχοι στη διδασκαλία
Για παράδειγμα, να βάζεις περισσότερους μαθητές στο
Για παράδειγμα, για την υποστήριξη ενός συγκεκριμένου γήπεδο, να δημιουργείς ποικιλία και κίνητρο, επανάληψη ή
ακαδημαϊκού περιεχομένου, περιλαμβάνουν επίκαιρα θέματα συν-δημιουργία του ψηφιακού προϊόντος
στη διδασκαλία ή συνδέουν τη διδασκαλία στο σχολείο με την
πρακτική άσκηση.
Υποστήριξη αξιολόγησης και ανατροφοδότησης

Οι ανάγκες και τα προ-απαιτούμενα της μαθητικής ομάδας
Για παράδειγμα, για ανατροφοδότηση μεταξύ μαθητών ή
αξιολόγηση της διδασκαλίας Για παράδειγμα, για να ληφθούν υπόψη διαφορετικές
ανάγκες των φοιτητικών
• Ακαδημαϊκό περιεχόμενο και στόχοι της διδασκαλίας

Οι δάσκαλοι επισημαίνουν ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να υποστηρίξουν
τόσο το ακαδημαϊκό περιεχόμενο όσο και οι στόχοι της διδασκαλίας. Παρακάτω
51
παρουσιάζονται μερικές από τις σκέψεις που κάνουν οι εκπαιδευτικοί οι ίδιοι όταν
ενσωματώνουν ψηφιακές τεχνολογίες για τους σκοπούς που υποστηρίζουν το
ακαδημαϊκό περιεχόμενο ή τους στόχους της διδασκαλίας.
• Οι ψηφιακές τεχνολογίες υποστηρίζουν ένα συγκεκριμένο ακαδημαϊκό στόχο.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορεί να μπορούν να υποστηρίξουν έναν πολύ
συγκεκριμένο ακαδημαϊκό στόχο που πρέπει να επιτύχουν οι μαθητές με τη
διδασκαλία. Μπορεί, για παράδειγμα, οι μαθητές να πρέπει να αναπτύξουν τις
δεξιότητές τους στη γραπτή επικοινωνία προετοιμάζοντας έναν ιστότοπο ή ένα
κοινό blog για την τάξη όπου θα εξασκηθούν στη συγγραφή σε διαφορετικό κοινό
και σε διαφορετικά είδη, όπως επίσης και επιτρέπει στους μαθητές να εκτελέσουν
μια άσκηση. Μια άλλη προοπτική μεταξύ των εκπαιδευτικών είναι αυτή η ψηφιακή
τεχνολογία που μπορεί να είναι ωφέλιμη όταν οι μαθητές πρέπει να μάθουν ένα
συγκεκριμένο και δύσκολο περιεχόμενο, π.χ. αφήνοντας τους μαθητές να
επεξεργαστούν το ακαδημαϊκό περιεχόμενο που χρησιμοποιεί ψηφιακές
τεχνολογίες όπως έχουν συνηθίσει για χρήση και σε άλλα πλαίσια.
Μέσα από τις συνεντεύξεις, προκύπτουν ειδικότερα τρεις προοπτικές.
- Πρώτον: οι μαθητές μπορούν πρώτα να αναπτύξουν τις ψηφιακές τους δεξιότητες
γνωρίζοντας ότι πρέπει να εξασκηθούν στην αξιολόγηση της κατάλληλης
τεχνολογίας καλύτερα για την επίλυση μιας συγκεκριμένης εργασίας. Ζητείται από
τους μαθητές μια εργασία, και στη συνέχεια πρέπει να επιλέξουν μόνοι τους ποια
τεχνολογία θέλουν να χρησιμοποιήσουν να το λύσει. Για παράδειγμα, μπορεί να
πρέπει να επιλέξουν μόνοι τους, είτε θέλουν να κάνουν μια ταινία, μια παρουσίαση
PowerPoint ή κάτι εντελώς τρίτο για την επίλυση μιας εργασίας. Σκοπός είναι η
ανάπτυξη και κατανόηση των μαθητών ότι οι τεχνολογίες μπορούν να κάνουν κάτι
διαφορετικό. Κερδίζουν κατανόηση προσπαθώντας και αντιμετωπίζοντάς την, οι
ίδιοι τους περιορισμούς και τις δυνατότητες των τεχνολογιών.
- Δεύτερον: οι δάσκαλοι μπορούν να αναπτύξουν τις ψηφιακές ικανότητες των
μαθητών εστιάζοντας στην κριτική της ψηφιακής πηγής και στην αναζήτηση της
γνώσης στο διαδίκτυο. Επίσης μπορούν να συμπεριλαμβάνουν και αναζητήσεις στο
διαδίκτυο στη διδασκαλία για την υποστήριξη των μαθητών να αναπτύξει
ικανότητες στην αναζήτηση και εύρεση επαγγελματικών σχετικών γνώσεων στο
διαδίκτυο και συσχετίζουν την πηγή με τη γνώση που έχουν για το διαδίκτυο.
52
- Μια Τρίτη: άποψη μεταξύ των εκπαιδευτικών είναι ότι οι μαθητές πρέπει να
μπορούν να είναι επικριτικοί για τη σημασία της ψηφιοποίησης για την κοινωνία
και την αγορά εργασίας. Ως εκ τούτου, οι δάσκαλοι επιλέγουν να εστιάσουν στις
συζητήσεις για την ψηφιοποίηση ως μέρος της διδασκαλίας. Οι μαθητές
μπορούν να διαμορφώσουν μια στάση, για παράδειγμα, στην αυτοματοποίηση
διαφορετικών επαγγελμάτων. Παράλληλα, για τους καθηγητές θα μπορούν στην
δουλειά τους να διδάξουν τους μαθητές πώς να κατασκευάζουν ιστοσελίδες και
μηχανές αναζήτησης. Είναι περίπου να κατανοήσουν οι μαθητές πώς ελέγχουν οι
αλγόριθμοι το περιεχόμενο σε ιστοσελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και πως
αυτά οι αλγόριθμοι επηρεάζουν τις ειδήσεις, τις διαφημίσεις και το πολιτικό
περιεχόμενο που συναντούν οι μαθητές στο Διαδίκτυο.
• Υποστήριξη αξιολόγησης και ανατροφοδότησης
Η αξιολόγηση της διδασκαλίας και η ανατροφοδότηση προς τους μαθητές είναι ένα
θέμα που εμπλέκει τους εκπαιδευτικούς στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της
διδασκαλίας. Επίσης να επισημάνουμε ότι υπάρχει ένας αριθμός στις ψηφιακές
τεχνολογίες που μπορούν να υποστηρίξουν το έργο τους ώστε να δώσει στους
μαθητές σχόλια και βαθμούς. Οι ψηφιακές τεχνολογίες επιτρέπουν στην
ανατροφοδότηση μεταξύ των μαθητών, μπορούν να χρησιμοποιούν ψηφιακές
τεχνολογίες για να υποστηρίξουν την ανατροφοδότηση των μαθητών μεταξύ τους.
Οι μαθητές πρέπει να μοιράζονται έγγραφα μεταξύ τους στο Google Drive, ώστε να
μπορούν να μπουν και να διαβάσουν και να σχολιάσουν ο ένας τον άλλον. Μόλις
συγκεντρωθούν τα έγγραφά τους στο Google Drive, ο δάσκαλος έχει μια καλή
επισκόπηση των εγγράφων των μαθητών και την ανατροφοδότηση μεταξύ τους.
Άλλοι δάσκαλοι μπορούν να χρησιμοποιούν το πρόγραμμα Peergrade και οι
μαθητές θα μπορούν να δίνουν την ανατροφοδότηση μεταξύ τους. Στο πρόγραμμα,
οι μαθητές δίνουν ανατροφοδότηση μεταξύ τους ανώνυμα. Οπότε αυτό έχει δύο
σκοπούς για τη χρήση του προγράμματος.
- Πρώτον: παρέχει τη δυνατότητα των μαθητών να λαμβάνουν σχόλια για τις δικές
τους ανατροφοδοτήσεις και με αυτόν τον τρόπο εργάζονται πιο συχνά όταν
εκτελείται και η αποστολή της ανατροφοδότησης από τους ίδιους τους μαθητές.
- Δεύτερον: το Peergrade επιτρέπει στους ίδιους τους μαθητές να αναπτύσσουν
ικανότητες στο να δίνουν και να λαμβάνουν ανατροφοδότηση. Ο δάσκαλος πληροί
53
τις προϋποθέσεις για την ανατροφοδότηση των μαθητών με τη ρύθμιση σε
ορισμένα σαφή κριτήρια για το τι πρέπει να δίνουν οι μαθητές ανατροφοδότησης.
Παράλληλα, οι μαθητές εισάγονται σε κάποια παιδαγωγική εκπαίδευση, για να
παρέχει ανατροφοδότηση και οι δάσκαλοι πρέπει να τονίσουν ότι σε αυτή την
ανατροφοδότηση δεν χρειάζεται να βασίζονται αποκλειστικά στις προσωπικές τους
απόψεις.
• Αξιολόγηση της διδασκαλίας
Μια άποψη που μπορεί να γίνει μεταξύ των εκπαιδευτικών είναι ότι οι ψηφιακές
τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κάνουν τους μαθητές να
αξιολογήσουν τη διδασκαλία. Για παράδειγμα, ένας δάσκαλος λέει ότι έχει γράψει
διαφορετικές πτυχές διδασκαλίας σε ψηφιακό φύλλο και θέλουν οι μαθητές να
σχολιάσουν, για παράδειγμα, πώς είναι να εργάζεται πάνω σε ένα συγκεκριμένο
θέμα με συγκεκριμένο τρόπο. Οι μαθητές μπορούν να μπουν και να σχολιάσουν
ανώνυμα στο φύλλο. Ο δάσκαλος εξηγεί ότι όταν στους μαθητές επιτρέπεται να
σχολιάζουν ανώνυμα, είναι πιο πιθανό να συνεισφέρουν και να γράψουν τη δικιά
τους ειλικρινής γνώμη. Στη συνέχεια, ο δάσκαλος έχει συγκεντρώσει όλα τα σχόλια
των μαθητών, κάτι που για αυτόν είναι ένας ξεκάθαρος τρόπος ώστε να εργαστείτε
στα σχόλιά τους. Οι εγγραφές βίντεο επιτρέπουν την ανάδραση και βάση για την
αξιολόγηση των μαθητών σε συνεντεύξεις, οι μαθητές κινηματογραφούν τον εαυτό
τους ή ο ένας τον άλλον όταν ολοκληρώνουν μια εργασία π.χ. στον αθλητισμό ή στο
εργαστήριο. Στη συνέχεια, ο δάσκαλος μπορεί να παρακολουθήσει μαζί το βίντεο με
τους μαθητές και να σχολιάζουν την εκτέλεση του έργου. Ταυτόχρονα, διατηρείται
και η απόδοση των μαθητών, που μπορεί να δώσει στον δάσκαλο ένα καλό σημείο
εκκίνησης για την αξιολόγηση και τη βαθμολόγηση σε μεταγενέστερη ημερομηνία.
• Μέθοδοι διδασκαλίας
Συχνά πρέπει να εξετάζουμε πώς μπορούν οι ψηφιακές τεχνολογίες να
υποστηρίζουν διαφορετικές μεθόδους διδασκαλίας. Οι τεχνολογίες παρέχουν
ευκαιρίες για τη συμμετοχή περισσότερων μαθητών και στην διδασκαλία. Για
ορισμένους μαθητές, είναι πιο εύκολο να εκφραστούν προφορικά όταν δεν πρέπει
να γίνεται μπροστά σε όλη την τάξη. Ως εκ τούτου, οι υποβολές βίντεο μπορούν να
είναι μια καλή λαβή για περισσότερους μαθητές να έχουν την ευκαιρία να το
κάνουν και να δώσουν στον δάσκαλο μια εικόνα για την απόδοσή τους. Μπορεί να
54
είναι, για παράδειγμα στη διδασκαλία της γλώσσας καθώς και στη διδασκαλία στα
εργαστήρια σε επαγγελματικές σχολές, όπου οι μαθητές μπορούν να
κινηματογραφήσουν την παράσταση σε έργο.
• Δημιουργήστε ποικιλία και κίνητρο στη διδασκαλία
Μια άποψη μεταξύ των εκπαιδευτικών είναι ότι οι τεχνολογίες μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη της παραλλαγής στη διδασκαλία. Μπορεί π.χ.
να κάνετε ένα κουίζ Kahoot! κατά τη διάρκεια των μαθημάτων στον πίνακα, έτσι οι
μαθητές ενεργοποιούνται. Μπορεί επίσης να αναπτύσσει μια παρουσίαση
PowerPoint για τη διδασκαλία, η οποία περιέχει μικρά κουίζ, ταινίες και εργασίες
που πρέπει να λύσουν οι μαθητές στην πορεία. Οι απόψεις των εκπαιδευτικών
αφορούν τις ψηφιακές τεχνολογίες και παρέχουν τη δυνατότητα ολοκλήρωσης
ενός μαθήματος που περνάει διαφορετικών τύπων μεθόδων διδασκαλίας και αυτή
η παραλλαγή στη διδασκαλία διατηρεί την προσοχή των μαθητών και στο κίνητρο.
Παράλληλα, οι ψηφιακές τεχνολογίες επιτρέπουν ένα διάλειμμα στη διδασκαλία,
π.χ. σε σχέση με το κουίζ περιλαμβάνει επίσης μια διασκέδαση και κοινωνικό
στοιχείο για τους μαθητές.
Οι τεχνολογίες μπορούν να παρέχουν διαφορετικές ευκαιρίες για επανάληψη του
ακαδημαϊκού περιεχομένου. Η επανάληψη είναι απαραίτητη σε διάφορα
επαγγελματικά και ακαδημαϊκά πλαίσια, και οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να
την προσφέρουν στην διδασκαλία. Μπορεί να είναι, για παράδειγμα, καθηγητές
ξένων γλωσσών που επισημαίνουν διαφορετικά προγράμματα στα οποία οι
μαθητές μπορούν να προπονηθούν και να κάνουν πρόβες λεξιλόγιο σε άλλη
γλώσσα με βάση τις ατομικές τους ανάγκες. Μπορεί επίσης να είναι οι δάσκαλοι
που επιλέγουν αυτούς τους μαθητές που πρέπει να παρακολουθούν εκπαιδευτικά
βίντεο στην τάξη ή στην προετοιμασία για το μάθημα. Τα εκπαιδευτικά βίντεο
επιτρέπουν στους μαθητές να επαναλάβουν και να ξαναεπαναλαμβάνουν το
περιεχόμενο.
• Συν-δημιουργία ψηφιακών προϊόντων
Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να επιτρέψουν τη συν-δημιουργία μεταξύ των
μαθητών. Οι ψηφιακές τεχνολογίες προσφέρουν ευκαιρίες για τη συμμετοχή των
μαθητών στη διδασκαλία και υποστηρίζουν ότι αναπτύσσουν προϊόντα μαζί.
Μπορεί να είναι, για παράδειγμα δίνοντας στους μαθητές δικαιώματα
55
επεξεργασίας σε έναν ιστότοπο, ώστε να αναπτυχθεί σε σχέση με τη διδασκαλία.
Μπορεί επίσης, οι μαθητές να συνεργάζονται για την ανάπτυξη ενός Wikispace.
Αυτές οι τεχνολογίες παρέχουν καλές ευκαιρίες προκειμένου οι μαθητές να
ενισχύσουν τις συνεργατικές τους δεξιότητες, και ότι μαθαίνουν ο ένας από τον
άλλον.
Μεγάλη διαφοροποίηση στις ανάγκες των διαφορετικών ομάδων μαθητών.
Υπάρχει διαφορά στον τρόπο με τον οποίο οι δάσκαλοι παρουσιάζουν τις εργασίες
σε διαφορετικές ομάδες μαθητών. Για πολλούς από τους μαθητές είναι σημαντικό
οι δάσκαλοι να τους δίνουν μια σαφή επισκόπηση πώς να χρησιμοποιήσουμε τις
ψηφιακές τεχνολογίες για να λύσουμε ένα συγκεκριμένο έργο και χρειάζονται
δασκάλους για να τους υποστηρίξουν στη λύση της εργασίας. Επομένως, οι ανάγκες
της μαθητικής ομάδας επηρεάζουν σχετικά με τους τύπους ψηφιακών τεχνολογιών
που μπορούν να ενσωματώσουν οι εκπαιδευτικοί στη διδασκαλία. Σε ορισμένα
πλαίσια, οι δάσκαλοι πρέπει να το κάνουν να έχουν εις βάθος γνώση των ψηφιακών
τεχνολογιών για να μπορούν να υποστηρίζουν τους μαθητές με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο, αλλά σε άλλα πλαίσια οι δάσκαλοι έχουν την ευκαιρία να
συμπεριλάβουν τεχνολογίες που δεν γνωρίζουν καν καλά και εξερευνούν τις
τεχνολογίες μαζί με τους μαθητές. Είναι σημαντικό να προσθέσουμε ότι η σύνθεση
των μαθητών σε μια τάξη είναι διαφορετική και συνήθως αποτελείται τόσο από
μαθητές που χρειάζονται την υποστήριξη του δασκάλου όσο και από μαθητές, που
είναι πιο ανεξάρτητοι όσον αφορά τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών π.χ στη λύση
μιας εργασίας. Τονίζει τη σημασία των δασκάλων ώστε να εξετάσουν τις
διαφορετικές ανάγκες και προϋποθέσεις της μαθητικής ομάδας, όταν πρόκειται να
συμπεριληφθούν οι ψηφιακές τεχνολογίες στη διδασκαλία.
Ορισμένες ψηφιακές τεχνολογίες απαιτούν ειδικές πλαισιώσεις του δασκάλου.
Μια προοπτική μεταξύ των εκπαιδευτικών αφορά στη συμμετοχή των ψηφιακών
τεχνολογιών στη διδασκαλία όπου μπορούν να οδηγήσουν σε ορισμένες
παιδαγωγικές προκλήσεις για τους εκπαιδευτικούς. Πρόγραμμα κοινής χρήσης
"Έγγραφα Google" αναφέρεται ως παράδειγμα ψηφιακής τεχνολογίας που θέτει
τέτοιες προκλήσεις. Το πρόγραμμα παρέχει ένα καλό πλαίσιο για τους μαθητές να
συνεργαστούν σε καθήκοντα, αλλά απαιτεί ένα σαφές πλαίσιο από τον δάσκαλο. Οι
μαθητές χρησιμοποιούν συγκεκριμένα γενικά Έγγραφα Google για την ανάθεση
56
εργασιών μεταξύ τους αντί να συνεργάζονται για ένα κοινό προϊόν. Εάν τα Έγγραφα
Google υποστηρίζουν τη συνεργασία μαθητών και συζητώντας τις εργασίες π.χ. ότι
ο δάσκαλος περιμένει από αυτούς να συζητήσουν το περιεχόμενο στην εργασία και
ότι δεν κάθονται πίσω από κάθε οθόνη χωρίς να μιλήσουνε μαζί. Ο δάσκαλος
μπορεί επίσης να ζητήσει από τους μαθητές στην αρχή της ομαδικής εργασίας να
κάθεται μόνο με έναν υπολογιστή στην ομάδα έτσι θα πρέπει να μιλήσουν μαζί για
το πώς πρέπει να λύσουν ή να αναπτύξουν το έργο.
Οι εξαιρέσεις τους βασίζονται συχνά σε ορισμένες προϋποθέσεις πλαισίου, οι
οποίες έχουν σημασία για το έργο αυτό, καθώς και πλήθος διδακτικών και
παιδαγωγικών προβληματισμών για τη μάθηση των μαθητών. Σπάνια είναι μια
στατική επιλογή, αλλά μάλλον μια συνεχή διαδικασία επιλογής και από επιλογής
στην οποία ο δάσκαλος αξιολογεί τη συνάφεια και τη δυνατότητα εφαρμογής της
ψηφιακής τεχνολογίας από καιρό σε καιρό στο χρόνο σε σχέση με τη συγκεκριμένη
κατάσταση. Παρακάτω παρουσιάζονται πέντε διαφορετικές συνθήκες που έχουν
επηρεάσει τους εκπαιδευτικούς ώστε να εξαιρεθεί από τις ψηφιακές τεχνολογίες η
διδασκαλία.
Οι πέντε οι προϋποθέσεις αφορούν:
• Επαγγελματικές και οργανωτικές απαιτήσεις
• Η ψηφιακή τεχνολογία ως εμπόδιο στη μάθηση των μαθητών
• Η ψηφιακή τεχνολογία ως απόσπαση της προσοχής
• Λείπει χρόνος
• Έλλειψη εξοικείωσης με τις τεχνολογίες.
Οι διδακτικοί προβληματισμοί μπορούν επίσης να οδηγήσουν στην εξαίρεση από τη
ψηφιακή τεχνολογία. Κατά τη διάρκεια της διακοπής λειτουργίας του COVID-19,
ωστόσο, είναι σαφές ότι η εξαίρεση δεν είναι πάντα δυνατή. Επομένως, παρακάτω
θα στοχεύσουμε επίσης ώστε να επισημάνουμε τις προκλήσεις που θέτει η
ψηφιακή τεχνολογία. Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να οδηγήσουν στη
διδασκαλία, έτσι και οι δάσκαλοι θα έχουν την ευκαιρία να αντιμετωπίσουν τις
προκλήσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Οι επαγγελματικές και οργανωτικές
απαιτήσεις επηρεάζουν το opt-in και opt-out.
Οι διαφορετικές απαιτήσεις στα μαθήματα και στα επιμέρους σχολεία έχουν
αντίκτυπο σχετικά με την επιλογή των δασκάλων και την εξαίρεση αυτών. Σε
57
ορισμένα θέματα για παράδειγμα, υπάρχει η απαίτηση ότι πρέπει να διδάσκονται
συγκεκριμένες τεχνολογίες, το πρόγραμμα πρέπει να χρησιμοποιείται σε
καταστάσεις εξετάσεων. Σημαίνει, ότι οι εκπαιδευτικοί μπορεί να αναγκαστούν να
ενσωματώσουν ψηφιακές τεχνολογίες, δεν θεωρούν απαραίτητα κατάλληλα για τη
διδακτική κατάσταση. Σε ορισμένα σχολεία, η διοίκηση έχει εισαγάγει μια
συγκεκριμένη πλατφόρμα ψηφιακής μάθησης που όλοι οι δάσκαλοι πρέπει να
χρησιμοποιούν στη διδασκαλία τους. Αυτή η πλατφόρμα παρέχει ευκαιρίες και
σύνολα περιορισμένα στη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών από τους
εκπαιδευτικούς στη διδασκαλία. Η πλατφόρμα εκμάθησης θέτει κάποιο σταθερό
πλαίσιο για το πώς η διδασκαλία μπορεί να ολοκληρωθεί. Αυτό το πλαίσιο
επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς εμπειρία ως εμπόδιο σε σχέση με την ολοκλήρωση
μιας καλής και κατάλληλης διδασκαλίας. Η πλατφόρμα μάθησης παρέχει καλές
ευκαιρίες για δόμηση στην διδασκαλία και να μοιράζονται μαθήματα διδασκαλίας
με τους συναδέλφους.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες ως εμπόδιο για τη μάθηση των μαθητών.
Θα πρέπει να διαπιστώσουμε ότι δεν συμβάλλουν όλες οι ψηφιακές τεχνολογίες
θετικά για τη μάθηση των μαθητών. Όλες οι σκέψεις περιστρέφονται εδώ ειδικά για
τις ψηφιακές τεχνολογίες, οι οποίες είναι ευρέως διαδεδομένες στα πλαίσια
διδασκαλίας και τις οποίες οι μαθητές αναλαμβάνουν επίσης την πρωτοβουλία οι
ίδιοι να την χρησιμοποιούν. Όπως θα φανεί οι μαθητές θα εξαιρούνται ή θα
περιορίζουν τη χρήση τους σε συγκεκριμένα προγράμματα γιατί αποτελούν εμπόδιο
στη μάθηση τους. Μεταξύ άλλων, πρόκειται για τη χρήση σε προγράμματα
ορθογραφικού ελέγχου ή αριθμητικής που διορθώνουν τα λάθη του μαθητή, χωρίς
να τους δίνεται η ευκαιρία να αναλογιστούν το λάθος. Άλλο παράδειγμα είναι ότι οι
δάσκαλοι θα βιώνουν ότι η κοινή χρήση εργαλείων όπως π.χ. Έγγραφα Google -
αποτελεί εμπόδιο στη συνεργασία των μαθητών, και ότι επομένως επιλέγουν να
περιορίσουν τη χρήση αυτών. Η ανάγνωση κειμένων στην οθόνη μπορεί επίσης να
είναι εμπόδιο στη μάθηση ορισμένων μαθητών. Επίσης η ευρεία χρήση
ηλεκτρονικών βιβλίων στα σχολεία και γενικά ότι η οθόνη θέτει ένα όριο στο πόσο
κείμενο μπορεί να δει ο μαθητής. Μπορεί να σημαίνει ότι ο μαθητής χάνει την
εμπειρία της προόδου στο κείμενο και έτσι επίσης και το κίνητρο. Ωστόσο, μπορεί
να είναι μια πρόκληση να εξαιρεθεί από την ανάγνωση οθόνης, καθώς σε ορισμένα
58
σχολεία λαμβάνεται απόφαση για χρήση μόνο ηλεκτρονικών βιβλίων. Υπάρχουν
παραδείγματα δασκάλων που εκτυπώνουν επιλεγμένα κείμενα για τους μαθητές
ώστε να έχουν την ευκαιρία να τα διαβάσουν σε χαρτί. Υπάρχουν επίσης
παραδείγματα δασκάλων που είναι θετικοί με τα ηλεκτρονικά βιβλία και τονίζουν
ότι τα ηλεκτρονικά βιβλία παρέχουν δυνατότητα για τον δάσκαλο να συνδυάζει
εύκολα το κείμενο στους μαθητές σε διάφορα βιβλία.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βιωθούν ως απόσπαση της προσοχής
Οι δάσκαλοι λένε ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες στη διδασκαλία μπορούν
συμβάλλουν σε περισπασμούς που ενοχλούν τη διδασκαλία και εμπόδια στην
εστίαση και τη συγκέντρωση των μαθητών. Ισχύει ειδικά όταν χρησιμοποιούνται
τεχνολογίες όπως υπολογιστές, tablet και smartphone, όπου οι μαθητές έχουν
πρόσβαση στα προγράμματα που χρησιμοποιούν σε ιδιωτικά πλαίσια, όπως τα
μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επομένως πρέπει να εξαιρεθούν από αυτές τις
ψηφιακές τεχνολογίες στη διδασκαλία. Η εμπειρία πλέον μας έχει δείξει ότι
ορισμένοι μαθητές δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στις πολλές διακοπές που
μπορούν να κάνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο. Ως εκ τούτου,
δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στην διδασκαλία, η οποία μπορεί να έχει
αρνητικό αντίκτυπο στην μάθησή τους. Μεταξύ των εκπαιδευτικών επισημαίνεται
ότι η ψηφιακή τεχνολογία μερικές φορές εμπλέκετε σε τεχνολογίες σε βάρος μιας
κοινής εστίασης και ηρεμίας στην τάξη, γιατί δεν είναι δυνατή η δημιουργία αυτής
της ηρεμίας όταν οι μαθητές κάθονται και κοιτούν τις οθόνες τους.
Λείπει χρόνος
Η μελέτη δείχνει ότι η έλλειψη χρόνου έχει μεγάλη σημασία για τους
εκπαιδευτικούς και επιλέγουν να μην συμπεριλάβουν τις ψηφιακές τεχνολογίες στη
διδασκαλία. Στις ποιοτικές συνεντεύξεις, υπάρχουν αρκετά παραδείγματα ότι οι
εκπαιδευτικοί εξαιρούνται από τις ψηφιακές τεχνολογίες επειδή το βιώνουν ως
χρονοβόρο που πρέπει να τους εμπλέξει στη διδασκαλία σε ένα καλό δρόμο. Μια
άποψη μεταξύ των δασκάλων είναι ότι έχουν πολύ λίγο καιρό ώστε να
εξοικειωθούνε με τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες και να αποκτήσουνε την
απαραίτητη εξοικείωση με τα διάφορα προγράμματα και υλικά. Επομένως, δεν
έχουν το θάρρος να εμπλακούν και να δοκιμάσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες σε μια
κατάσταση διδασκαλίας. Περισσότεροι δάσκαλοι επισημαίνουν ότι η έλλειψη
59
χρόνου είναι ένα γενικό πρόβλημα σε σχέση με τις δοκιμές σε κάτι νέο και
ξανασκεφτείτε και τη διδασκαλία, και επομένως προτιμούνε οι δάσκαλοι συχνά
εμμένουν στις μεθόδους διδασκαλίας που αυτοί ξέρουν.
Η έλλειψη χρόνου στην ίδια τη διδασκαλία είναι επίσης μια πρόκληση όσον αφορά
την ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών, δλδ ότι μπορεί να είναι χρονοβόρα η
εκπαίδευση των μαθητών στη χρήση νέων τεχνολογιών. Ταυτόχρονα, η ένταξη των
ψηφιακών τεχνολογιών στη διδασκαλία μπορεί να οδηγήσει σε τεχνικά προβλήματα
που μπορεί να πάρει άδεια από τη διδασκαλία. Ως εκ τούτου, οι δάσκαλοι μπορεί
να είναι απρόθυμοι να ενσωματώσουν πάρα πολύ νέα ψηφιακή τεχνολογία στη
διδασκαλία, εκτός αν οι ίδιοι έχουν εμπειρία σε αυτήν την ψηφιακή τεχνολογία ή
γνωρίζουν ότι οι μαθητές έχουν εργαστεί με το πρόγραμμα πριν.
Έλλειψη εξοικείωσης με τις ψηφιακές τεχνολογίες
Η έλλειψη δεξιοτήτων και εξοικείωσης με τις ψηφιακές τεχνολογίες είναι επίσης
ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν να συμπεριλάβουν
τις ψηφιακές τεχνολογίες στη διδασκαλία. Στις ποιοτικές συνεντεύξεις, υπάρχουν
καθηγητές που λένε ότι η έλλειψη εξοικείωσης με τις τεχνολογίες τους κάνει
νευρικούς, αν κάτι πρέπει να πάει στραβά στη διδασκαλία. Τους κάνει να νιώθουν
ότι χάνουν την εξουσία και συνεπώς τον έλεγχο της διδακτικής κατάστασης. Η
ανασφάλεια των δασκάλων σημαίνει ότι αυτοί εξαιρούνται από τις ψηφιακές
τεχνολογίες και αντ' αυτού εφαρμόζουν να διδάσκουν με τρόπο που είναι
συνηθισμένοι και με αυτοπεποίθηση.
Οι δάσκαλοι έχουν διαφορετικές στρατηγικές όταν επιλέγουν ψηφιακές τεχνολογίες
προς ή από τη διδασκαλία, οι στρατηγικές τους μπορούν να αποτελέσουν
έμπνευση. Οι εκπαιδευτικοί που πρέπει να εμπλακούν περισσότερο στην
ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών στη διδασκαλία τους και τους ηγέτες που
πρόκειται να στηρίξουν τους δασκάλους σε αυτό.
Παραπάνω επικεντρωθήκαμε ποιες σκέψεις κάνουν οι δάσκαλοι όταν επιλέγουν τις
ψηφιακές τεχνολογίες σε θετικές ή αρνητικές καταστάσεις στη διδασκαλία.
Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένες συγκεκριμένες στρατηγικές που μπορούν να
χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί στο σχεδιασμό της διδασκαλίας όπου οι
ψηφιακές τεχνολογίες εμπλέκονται με παιδαγωγικούς και διδακτικούς καλά
μελετημένους τρόπους.
60
Παρακάτω επικεντρωνόμαστε σε τέσσερις συγκεκριμένες στρατηγικές.
Έμπνευση Καινούργιες δοκιμές
Εργασία τεχνικής
Δημιουργήστε μια
δεξιότητας
επισκόπηση
Δημιουργήστε μια επισκόπηση των σχετικών ψηφιακών υλικών και τεχνολογιών

Χρειαζόμαστε μια επισκόπηση των σχετικών υλικών και τεχνολογιών για να έχουμε
μια καλή βάση. Όταν ένας δάσκαλος χρειάζεται να σχεδιάσει ένα μάθημα
διδασκαλίας, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων να επιλέξουν το υλικό που χρειάζονται οι
μαθητές καθώς θα παρουσιάζονται και οι μέθοδοι διδασκαλίας που θα
συμπεριληφθούν στη διδασκαλία.
Ψηφιοποίηση σημαίνει ότι υπάρχει πολύς δρόμος, περισσότερα υλικά και εργαλεία
διαθέσιμα στους εκπαιδευτικούς παρά όταν η διδασκαλία γίνεται πρωτίστως.
Μπορεί επομένως να είναι σχετικά με το ποιοι πόροι είναι διαθέσιμοι και ποιοι οι
σκοποί της διδασκαλίας που μπορούν να υποστηρίξουν. Ή ίσως υπάρχει ένα
συγκεκριμένο αριθμητικό πρόγραμμα που μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να
μάθουν τις μεθόδους υπολογισμού ή ένα διαδικτυακό κουίζ που μπορεί να
παρακινήσει τους μαθητές μετά από μια μεγάλη μέρα.
Η διεύθυνση του σχολείου μπορεί να βοηθήσει τους δασκάλους να αποκτήσουν μια
επισκόπηση, θέτοντας σχετικό υλικό διαθέσιμο στους δασκάλους. Μεταξύ άλλων,
υπάρχουν παραδείγματα σχολείων που έχουν προετοιμαστεί με μια λίστα καλών
και ασφαλών ψηφιακών πόρων και προγραμμάτων και μπορούν να
χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί. Μπορεί επίσης να είναι σχετικό αυτό από την
61
πλευρά της διοίκησης που προμηθεύεται σχετικές άδειες ώστε οι εκπαιδευτικοί να
έχουν πρόσβαση στα επιθυμητά προγράμματα ή συλλογές υλικού.
Εμπνευστείτε από τους άλλους
Το να εμπνέεστε από άλλους είναι μια σημαντική στρατηγική που πρέπει να
συμπεριλάβετε στις ψηφιακές τεχνολογίες στη διδασκαλία. Πρόκειται για τρείς
επιλογές ώστε να ξέρεις ποιος έχει καλές εμπειρίες, ιδέες και προσεγγίσεις. Ο
χρόνος είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών
των ψηφιακών τεχνολογιών στη διδασκαλία των κατάλληλων τρόπων. Αυτό
υποδηλώνει ότι δεν εξαρτάται μόνο από αυτό το άτομο για να διασφαλίσει την
ανταλλαγή γνώσεων. Είναι μια κουλτούρα που πρέπει να οικοδομηθεί και να
υποστηριχθεί από τη διοίκηση, για παράδειγμα με τη δημιουργία σχετικών φόρουμ
για ανταλλαγή γνώσεων και με τη δημιουργία κουλτούρας στο σχολείο όπου
θεωρείται φυσικό και ασφαλές να μοιράζεστε υλικό και μαθήματα διδασκαλίας
μεταξύ συναδέλφων και διδακτικών ομάδων.
Έχετε το θάρρος να δοκιμάσετε κάτι νέο
Πρέπει να υπάρξει μια στρατηγική που αφορά να «έχω το θάρρος να δοκιμάσω κάτι
νέο» όταν πρόκειται για ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών στη διδασκαλία. Οι
δάσκαλοι πρέπει να τολμήσουν σε νέες μορφές οργάνωσης και δοκιμής νέων
ψηφιακών τεχνολογιών, που μπορεί να μην είναι απολύτως εξοικειωμένοι.
Δάσκαλοι που έχουν καλή εμπειρία στην ενσωμάτωση της τεχνολογίας στη
διδασκαλία, μπορούμε να πούμε ότι έχουν, σε γενικές γραμμές, εμπειρίες
δοκιμάζοντας νέες τεχνολογίες σε διαφορετικά πλαίσια. Το βιώνουν με όσο
περισσότερη εμπειρία τόσο περισσότερη γνώση αποκτούν και ενσωματώνουν
ψηφιακές τεχνολογίες αυτοί για το τι λειτουργεί καλά και λιγότερο καλά στη
διδασκαλία. Σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται ευκολότερο για αυτούς να αξιολογήσουν
νέες ψηφιακές τεχνολογίες και τις δυνατότητές τους. Να έχουν το κουράγιο να
δοκιμάσουν νέα πράγματα είναι επομένως όπως και πολλά άλλα σημαντικό στην
στρατηγική τους είναι σε σχέση με τη δυνατότητα ενσωμάτωσης ψηφιακών
τεχνολογιών στη διδασκαλία ώστε να υποστηρίζουν τη μάθηση των μαθητών. Οι
δάσκαλοι έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις όταν πρόκειται να ξεκινήσουν νέα
τεχνολογία. Μια άλλη προσέγγιση μεταξύ των δασκάλων είναι η γρήγορη δοκιμή σε
νέες τεχνολογίες στην τάξη για να δουν πως συμπεριφέρονται οι μαθητές. Ένα
62
σημαντικό σημείο, ωστόσο, είναι ότι μια ευγνώμων και υποστηρικτική από τον
πολιτισμό και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να τολμήσουν οι εκπαιδευτικοί να
ρίξουν σε νέες μορφές διδασκαλίας. Είναι λοιπόν σημαντικό να υπάρχει στο σχολείο
και να χτίζεται μια κουλτούρα όπου θα είναι θεμιτό να κάνεις κάποια λάθη και
όπου οι εκπαιδευτικοί θα έχουν πρόσβαση και υποστήριξη σε περιπτώσεις που δεν
είχαν πριν.
Επιπλέον, η διοίκηση μπορεί να δώσει στους εκπαιδευτικούς πρόσβαση σε ένα
δίχτυ ασφαλείας με τη μορφή τεχνικής και επαγγελματικής υποστήριξης. Ειδικά
κατά τη δοκιμή των νέων ψηφιακών τεχνολογιών, η μελέτη προτείνει ότι είναι
σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να έχουν την ευκαιρία να λάβουν γρήγορη βοήθεια εάν
κάτι πάει στραβά. Για παράδειγμα, υπάρχουν δάσκαλοι που λένε ότι αποκλείονται ή
είναι αρνητική ώστε να ενσωματώσουν ψηφιακές τεχνολογίες γιατί φοβούνται αν
κάτι πάει στραβά και ότι ως εκ τούτου χάνουν χρόνο από τη διδασκαλία ή
αντιμετωπίζουν απώλεια ελέγχου. Η διοίκηση μπορεί να μειώσει αυτό το εμπόδιο
διασφαλίζοντας ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να λαμβάνουν εύκολα και γρήγορα
Τεχνική υποστήριξη.
Δημιουργία τεχνικών ικανοτήτων.
Στις ποιοτικές συνεντεύξεις, οι εκπαιδευτικοί επισημαίνουν ότι οι τεχνικές
ικανότητες αποτελούν σημαντική προϋπόθεση για να μπορέσουν να
συμπεριλάβουν την ψηφιακή τεχνολογία στη διδασκαλία. Καλύπτουν τεχνικές
ικανότητες στο πλαίσιο αυτό, τόσο οι γενικές τεχνικές ικανότητες των
εκπαιδευτικών όσο και η ικανότητά τους να εφαρμόζουν συγκεκριμένα
προγράμματα ή ψηφιακές τεχνολογίες στη διδασκαλία.
Μπορούμε να επισημάνουμε για τους δασκάλους ότι πρωτίστως σημαντικό είναι η
εμπειρία, δηλαδή να έχουν μια γενική κατανόηση της τεχνολογίας και των
ηλεκτρονικών, έτσι ώστε να μπορούν να επιλύουν τεχνικές προκλήσεις σε μια
κατάσταση διδασκαλίας χωρίς να χρειάζεται να συμμετέχουν υπάλληλοι της
πληροφορικής. Μπορούμε να επισημάνουμε ότι τα τεχνικά λάθη μπορεί
διαφορετικά να δημιουργήσουν διακοπές στη διδασκαλία, όπως π.χ. και οι δύο οι
δάσκαλοι να παίρνουν άδεια από τη διδασκαλία και με αυτόν τον τρόπο να
βοηθούν στη δημιουργία αναταραχής. Επιπλέον, είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί
να είναι σε θέση να διδάξουν τους μαθητές ώστε να εφαρμόζουν την τεχνολογία και
63
οι ίδιοι οι μαθητές, η οποία απαιτεί τεχνική ενημέρωση και επίσης υψηλό βαθμό
εμπιστευτικότητας. Υπάρχουν παραδείγματα που υποστηρίζουν στα σχολεία
τεχνικές ικανότητες των εκπαιδευτικών μέσω εσωτερικών και εξωτερικών κύκλων
μαθημάτων.
Πως η ψηφιακή μεταμόρφωση πρέπει να διαμορφώσει την εμπειρία του πελάτη
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αναγκάζει τις εταιρείες να αλλάξουν τα
επιχειρηματικά τους μοντέλα και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της
αγοράς. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι πελάτες είναι αυτοί που τους αναγκάζουν να
κάνουν αυτή την αλλαγή. Οι πελάτες αναμένουν σχετικές πληροφορίες για το τι
κάνουν, οποιαδήποτε στιγμή, οπουδήποτε και στη μορφή και στη συσκευή που
προτιμούν. Για να συμβαδίσουν με τον νέο τύπο πελατών που είναι πάντα online, οι
εταιρείες πρέπει να επωφεληθούν από την τεχνολογία για να προσφέρουν μια
αξεπέραστη εμπειρία πελάτη. Ευτυχώς, το να βάζεις πρώτα τον πελάτη και την
εμπειρία του πελάτη αποτελεί ήδη κεντρικό μέρος της στρατηγικής σε πολλές
εταιρείες. Τα καλά νέα είναι ότι οι εταιρείες μπορούν ακόμα να ξεκινήσουν τον
ψηφιακό μετασχηματισμό τους.
Παρακάτω θα δούμε μια πιο προσεκτική ματιά στον ψηφιακό μετασχηματισμό,
ποιος είναι ο νέος ψηφιακός καταναλωτής και πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε
την τεχνολογία και τα δεδομένα για να προσφέρετε μια καλύτερη εμπειρία πελάτη.
Τι είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός;
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι η ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας σε
όλα τα μέρη της επιχείρησης. Αυτό σημαίνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο
λειτουργίας της εταιρείας και στην αξία που παρέχουν στους πελάτες. Αφορά
απλώς τον τρόπο με τον οποίο μια εταιρεία αλληλεπιδρά με τους πελάτες της και
πώς προσφέρουν στους πελάτες την ίδια εμπειρία, ανεξάρτητα από το πού και πότε
τη χρειάζονται. Όταν ρωτήθηκαν για παράγοντες που επηρεάζουν την
επιχειρηματική απόφαση να εφαρμόσει μια στρατηγική ψηφιακού
μετασχηματισμού, σχεδόν οι μισές εταιρείες αναφέρουν την εμπειρία των πελατών
και την ικανοποίηση των πελατών ως τους πιο σημαντικούς παράγοντες. Και όταν
πρόκειται για τις εταιρείες που ξεκίνησαν τον ψηφιακό μετασχηματισμό, βιώνουν
αυξημένη αφοσίωση, αφοσίωση και μετατροπές. Ο πελάτης έχει καθίσει
αναπαυτικά στη θέση του οδηγού. Αλλά για να προσφέρετε μια καλύτερη εμπειρία
64
πελάτη, πρέπει πρώτα να καταλάβετε ποιος είναι αυτός ο νέος ψηφιακός τύπος
πελάτη.
Ο νέος ψηφιακά συνειδητοποιημένος πελάτης
Η ψηφιακή τεχνολογία έχει αλλάξει τις συνήθειες των καταναλωτών. Οι κινητές
συσκευές, οι εφαρμογές, η μηχανική εκμάθηση, η αυτοματοποίηση και πολλά άλλα
επιτρέπουν στους πελάτες να αποκτήσουν αυτό που θέλουν, σχεδόν αμέσως όταν
το χρειάζονται. Επιπλέον, αυτές οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες έχουν δημιουργήσει
μια αλλαγή στις προσδοκίες των πελατών και το αποτέλεσμα είναι ένας νέος τύπος
σύγχρονου αγοραστή. Είναι πάντα συνδεδεμένη, εξοικειωμένη με εφαρμογές και
γνωρίζει σε τι μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία. Λόγω των ευκαιριών που
προκύπτουν κατά τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, οι πελάτες συχνά
αξιολογούν τις εταιρείες κυρίως με βάση την ψηφιακή εμπειρία πελατών τους. Όταν
το "ψηφιακό" είναι πιο σημαντικό και έρχεται πρώτο, απαιτεί να ξανασκεφτείτε τον
τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδράτε με τους πελάτες σας. Για τους πωλητές, το
"ψηφιακό" σημαίνει πρώτα την αντικατάσταση του ψυχρού καμβά με τις πωλήσεις
μέσω κοινωνικής δικτύωσης. Οι πελάτες σας είναι ήδη ενεργοί στα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης, επομένως πρέπει να είστε κι εσείς εκεί. Αντί να περιμένετε τους πελάτες
να επικοινωνήσουν μαζί σας, επικοινωνήστε εσείς μαζί τους, δημιουργήστε μια
σχέση και βοηθήστε τους να εκπαιδευτούν. Μπορείτε να το κάνετε αυτό
κοινοποιώντας σχετικό περιεχόμενο και τις ικανότητές σας ως μέρος μιας λύσης στο
πρόβλημά τους.
Για τους επαγγελματίες του μάρκετινγκ, το "ψηφιακό" πρώτα σημαίνει ότι πρέπει
να μειώσετε τα έξοδα μάρκετινγκ για δραστηριότητες μάρκετινγκ εκτός σύνδεσης,
όπως απευθείας αλληλογραφία, διαφημιστικές πινακίδες και τηλεοπτικές
διαφημίσεις. Ο πελάτης σας θέλει και αναμένει εξαιρετικά στοχευμένα μηνύματα
που μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω μιας στρατηγικής ψηφιακού μάρκετινγκ.
Πρέπει να χρησιμοποιήσετε ψηφιακά κανάλια, όπως email, μέσα κοινωνικής
δικτύωσης, οργανική αναζήτηση και ιστότοπους για να δημιουργήσετε αφοσίωση.
Η ομάδα εξυπηρέτησης πελατών δεν περιορίζεται πλέον στην αναμονή
τηλεφωνικών κλήσεων ή φαξ. Με το "ψηφιακό" πρώτα, δεν είναι μόνο να είσαι
αντιδραστικός. Έχει να κάνει με το να είστε προληπτικοί στον τρόπο που βοηθάτε
τους πελάτες σας και οι πελάτες χρησιμοποιούν ένα ευρύ φάσμα καναλιών όταν
65
αναζητούν υποστήριξη. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι κριτικές, τα φόρουμ και
οι κοινότητες αποτελούν πλέον μέρος του σύμπαντος εξυπηρέτησης πελατών. Για
να φιλοξενήσει τον νέο σύγχρονο αγοραστή, η κάθε επιχείρησή πρέπει να σκεφτεί
πρώτα «ψηφιακά».
Ξεκινήστε με τον ψηφιακό μετασχηματισμό
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός προσφέρει στις εταιρείες την ευκαιρία να
κατανοήσουν τον σύγχρονο αγοραστή, να ξεκινήσουν διάλογο μαζί του και να
ανταποκριθούν στις προσδοκίες τους για μια εμπειρία πελάτη μέσω πολλαπλών
καναλιών.
Ακολουθούν 3 συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν την επιχείρησή σας να
ξεκινήσει με τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
1. Ένα ευέλικτο περιβάλλον πληροφορικής
Στον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο, η κατοχή της κατάλληλης τεχνολογίας για την
υποστήριξη ψηφιακών στρατηγικών είναι θεμελιώδους σημασίας. Ευτυχώς, οι
εταιρείες έχουν συνειδητοποιήσει την ανάγκη εφαρμογής ευέλικτων συστημάτων
και το 86% των εταιρειών πιστεύει ότι η τεχνολογία cloud είναι κρίσιμη για τον
ψηφιακό μετασχηματισμό. Με την τεχνολογία cloud, οι εταιρείες μπορούν να
λειτουργούν γρήγορα, δυναμικά και ευέλικτα η εταιρεία σας έχει την ευκαιρία να
δοκιμάσει νέα έργα που είναι οικονομικά αποδοτικά και με ελάχιστο ρίσκο και
μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την τεχνολογία για να καλύψετε τις ανάγκες των
πελατών πιο γρήγορα. Με εύκολη σύνδεση σε εφαρμογές cloud, όπως βάσεις
δεδομένων πελατών, Big Data analytics, web και εφαρμογές για κινητά, μπορείτε να
καταγράψετε όλα τα σημεία επαφής και να δημιουργήσετε μια εικόνα 360 μοιρών
του πελάτη σας. Χρησιμοποιώντας δεδομένα, μπορείτε να μάθετε πού, πότε και
γιατί οι πελάτες σας συναλλάσσονται μαζί σας και με βάση αυτά, μπορείτε να
παρέχετε μια καλύτερη, πιο στοχευμένη εμπειρία πελατών. Αυτό μας φέρνει στον
επόμενο σημαντικό παράγοντα στον ψηφιακό μετασχηματισμό την εξατομίκευση.
2. Εξατομικευμένες εμπειρίες πελατών
Οι σύγχρονοι αγοραστές περιμένουν από τις εταιρείες να τους αντιμετωπίζουν ως
μοναδικά άτομα και να γνωρίζουν τις προσωπικές τους προτιμήσεις και το ιστορικό
αγορών τους.
• Αναγνωρίστε τους με το όνομά τους
66
• Γνωρίστε το ιστορικό αγορών τους και
• Προτείνετε προϊόντα με βάση τις προηγούμενες αγορές τους
Τα καλά νέα είναι ότι οι πελάτες είναι ευχαριστημένοι με εταιρείες που
χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα για να βελτιώσουν την εμπειρία των πελατών.
Αλλά για να επωφεληθείτε από αυτή την ευκαιρία, πρέπει να επενδύσετε και να
εμπλακείτε στα συστήματα CRM.
Εάν η εταιρεία σας δεν επενδύει σε συστήματα CRM, δεν μπορείτε να
αντιμετωπίζετε τους πελάτες σας ως άτομα. Χωρίς αποθήκευση ιστορικού σχετικά
με τον τρόπο με τον οποίο η επιχείρησή σας αλληλεπιδρά μαζί τους, είναι αδύνατο
να προσφέρετε μια μοναδική εμπειρία.
Με τα λογισμικά CRM, μπορείτε να αναλύσετε και να μελετήσετε δεδομένα που
σχετίζονται με τους πελάτες με βάση τις προηγούμενες ενέργειες των πελατών σε
σχέση με την επιχείρησή σας. Μπορείτε π.χ. να αποκτήστε καλή κατανόηση των
πελατών σας αξιολογώντας γενικές ερωτήσεις, προσφορές για προϊόντα και
υποθέσεις υποστήριξης. Αυτά τα δεδομένα μπορούν στη συνέχεια να
χρησιμοποιηθούν για εξαιρετικά στοχευμένα μηνύματα που ταιριάζουν με τις
ατομικές προτιμήσεις των πελατών σας και το αποτέλεσμα είναι μια πιο
εξατομικευμένη εμπειρία πελάτη.
Η ικανότητα να μεταφέρουμε το σωστό μήνυμα στο σωστό άτομο τη σωστή στιγμή
μας φέρνει στον τρίτο και τελευταίο παράγοντα επιτυχίας σε σχέση με τον ψηφιακό
μετασχηματισμό μια συνεκτική εμπειρία μέσω πολλών καναλιών.
3. Μια συνεκτική εμπειρία μέσα από πολλά κανάλια
Η τεχνολογία έχει επιτρέψει στους πελάτες να πάρουν αυτό που θέλουν, όταν το
θέλουν και με τη μορφή που θέλουν. Περισσότεροι από τους μισούς πελάτες
αναμένουν τώρα απάντηση από την εξυπηρέτηση πελατών εντός μιας ώρας.
Αναμένουν επίσης τον ίδιο χρόνο απόκρισης τα Σαββατοκύριακα με τις
καθημερινές. Αυτή η ανάγκη άμεσης ικανοποίησης των πελατών έχει αναγκάσει τις
εταιρείες να είναι πάντα διαθέσιμες όπως απαιτείται, 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες
την εβδομάδα. Όλα συμβαίνουν τώρα σε πραγματικό χρόνο, γι' αυτό είναι οι
εταιρείες που μπορούν να προσφέρουν στους πελάτες τους γρήγορες απαντήσεις,
εξατομικευμένα μηνύματα και διαθεσιμότητα που κερδίζουν μακροπρόθεσμα. Ο
σύγχρονος καταναλωτής δεν είναι δεμένος με ένα μόνο κανάλι. Ψάχνουν στο
67
κατάστημα, ψωνίζουν στο διαδίκτυο, μοιράζονται σχόλια μέσω εφαρμογών για
κινητά και κάνουν ερωτήσεις στην ομάδα υποστήριξής στα δίκτυα κοινωνικών
μέσων. Συνδέοντας όλες αυτές τις αλληλεπιδράσεις μαζί, μπορείτε να
δημιουργήσετε ένα ενιαίο ψηφιακό προφίλ κάθε φορά που ένας πελάτης
αλληλεπιδρά με την επιχείρησή σας.
Συμπέρασμα
Στη σύγχρονη κοινωνία όπου όλα πάνε γρήγορα και όλοι είναι πάντα online και
συνδεδεμένοι, οι εταιρείες αναγκάζονται να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο
εφαρμογής μιας στρατηγικής ψηφιακού μετασχηματισμού, εάν δεν το έχουν ήδη
κάνει. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιτρέπει στις εταιρείες να προσελκύουν
σύγχρονους αγοραστές και να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους για μια
αβίαστη εμπειρία πελάτη, ανεξάρτητα από το κανάλι ή την τοποθεσία. Τούτου
λεχθέντος, η ανάληψη ενός ψηφιακού μετασχηματισμού της επιχείρησής σας
μπορεί επίσης να είναι ένα πολύπλοκο έργο.
68
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.3 Υλικό και Λογισμικό Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.
Εισαγωγή
Ο κόσμος των επιχειρήσεων έχει αλλάξει δραματικά από την εισαγωγή του πρώτου
σύγχρονου υπολογιστής πολλαπλών χρήσεων πριν από περισσότερα από 50 χρόνια.
Το ENIAC (Ηλεκτρονικό Αριθμητικό Integrator and Computer), σχεδιασμένο από τον
Dr. Mauchly και ο Eckert, δύο Αμερικανοί μηχανικοί, όταν ιδρύθηκε στο
Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια το 1946. Αυτή η μηχανή 30 τόνων καταλάμβανε
χώρο ένα τριάντα επί τριάντα μέτρα δωμάτιο, περιείχε 18.000 σωλήνες κενού
συνδεδεμένους με 500 μίλια καλωδίωσης και μπορούσε να εκτελέσει 100.000
λειτουργίες ανά δευτερόλεπτο. Κατανάλωνε τόσο πολύ ρεύμα που χαμήλωσε τα
φώτα στο τμήμα της Φιλαδέλφειας όπου στεγαζόταν.
Χάρη στην ανάπτυξη του ενσωματωμένου τσιπ, ο υπολογιστής έχει εξελιχθεί σε ένα
πολύ μικρότερο, πιο ισχυρό και λιγότερο ακριβό μηχάνημα. Σήμερα ο
μικροϋπολογιστής είναι 3.000 φορές ελαφρύτερος από τον ENIAC, αποδίδει 4.000
φορές πιο γρήγορα και κοστίζει αρκετά εκατομμύρια δολάρια λιγότερο. Άλλες
καινοτομίες έχουν κάνει τον υπολογιστή αρκετά εύκολο για ένα παιδί για χρήση και
αρκετά ευέλικτο για εφαρμογές που κυμαίνονται από αστροφυσική έως παιχνίδια
69
τύπου arcade. Ως συνέπεια του μειούμενου μεγέθους και κόστους τους, οι
υπολογιστές μπορούν να βρεθούν σήμερα ουσιαστικά σε κάθε γωνιά της
αμερικανικής κοινωνίας, από ερευνητικές εγκαταστάσεις και εταιρικά κεντρικά
γραφεία, έως
σχολεία και σπίτια. Χρειάζεται μόνο να κοιτάξετε γύρω από ένα επαγγελματικό
γραφείο για να δείτε πόσα στοιχεία των υπολογιστών υπάρχουν.
Σε ένα μεγάλο γραφείο μπορεί να βρείτε μια ποικιλία υπολογιστών, που
κυμαίνονται σε μεγέθη από έναν κεντρικό υπολογιστή υπολογιστής τοποθετημένος
σε ένα δικό του δωμάτιο, σε έναν «προσωπικό βοηθό» σε μέγεθος παλάμης που
βρίσκεται σε ένα χαρτοφύλακα κάποιου στελέχους. Ένας αυξανόμενος αριθμός
επαγγελμάτων βασίζεται στους υπολογιστές και η λογιστική βασίζεται σε έναν από
αυτούς. Αυτή η εισαγωγή θα σας παρέχει τις βασικές αρχές του υλικού και του
λογισμικού υπολογιστή που θα σας βοηθήσει να προετοιμαστείτε για το υλικό που
παρουσιάζεται στο κείμενο.
Τι είναι ένας υπολογιστής;
Όταν σκεφτόμαστε έναν υπολογιστή, απεικονίζουμε γενικά το υλικό του
υπολογιστή: την οθόνη, το πληκτρολόγιο και το ηλεκτρονικό κύκλωμα που
περιέχεται στην ορθογώνια θήκη. Υπάρχουν πολλά περισσότερα σε έναν
υπολογιστή από αυτά, ωστόσο το στοιχείο που λείπει είναι το λογισμικό όπου ο
υπολογιστής χειρίζεστε το υλικό. Όλοι οι υπολογιστές πρέπει να διαθέτουν αυτά τα
δύο στοιχεία λειτουργίας. Ωστόσο, είναι λογισμικό που δίνει στον υπολογιστή ένα
από τα χαρακτηριστικά την ικανότητα του προγραμματισμού μιας μεμονωμένης
μηχανής ώστε να εκτελεί πολλές διαφορετικές λειτουργίες. Σε γενικές γραμμές,
ένας υπολογιστής είναι μια μηχανή που λειτουργεί υπό τον έλεγχο των οδηγιών
αποθηκευμένο στη μνήμη του. Αυτές οι λειτουργίες και οι οδηγίες επιτρέπουν στον
υπολογιστή να λαμβάνει δεδομένα από έναν χρήστη (εισαγωγή), μετασχηματίζουν
και χειρίζονται τα δεδομένα σύμφωνα με καθορισμένους κανόνες (διαδικασίας),
παράγουν αποτελέσματα (εκροή). Επιπλέον, αποθηκεύονται δεδομένα, οδηγίες και
πληροφορίες (αποθήκευσης) για μελλοντική ανάκτηση και χρήση. Πολλοί
υπολογιστές είναι επίσης ικανοί για μια άλλη εργασία: απευθείας επικοινωνία με
άλλα μηχανήματα.
70
Ο υπολογιστής είναι μια προγραμματιζόμενη συσκευή που αποθηκεύει, ανακτά και
επεξεργάζεται δεδομένα. Ο όρος "υπολογιστής" αρχικά δόθηκε σε ανθρώπους
(human computers) που εκτελούσαν αριθμητικά υπολογισμοί με χρήση μηχανικών
αριθμομηχανών, όπως ο κανόνας του άβακα και της διαφάνειας. Ο όρος ήταν
μεταγενέστερος δόθηκε σε μια μηχανική συσκευή καθώς άρχισαν να αντικαθιστούν
τους ανθρώπινους υπολογιστές. Οι σημερινοί υπολογιστές είναι ηλεκτρονικές
συσκευές που δέχονται δεδομένα (εισαγωγή), επεξεργάζονται αυτά τα δεδομένα,
παράγουν έξοδο και αποθηκεύουν (αποθήκευση) των αποτελεσμάτων.
Παρακάτω είναι μια εικόνα ενός υπολογιστή με καθένα από τα κύρια στοιχεία. Στην
παρακάτω εικόνα, μπορείτε να δείτε τον επιτραπέζιο υπολογιστή, την επίπεδη
οθόνη, τα ηχεία, το πληκτρολόγιο και το ποντίκι.
Πύργος
Οθόνη
Ηχεία
Πληκτρολόγιο Ποντίκι
Τι ανταλλακτικά χρειάζονται για να λειτουργεί ένας υπολογιστής;

Ένας υπολογιστής δεν απαιτεί όλα τα εξαρτήματα που αναφέρονται παραπάνω.
Ωστόσο, ένας υπολογιστής δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς να διαθέτει
τουλάχιστον τα εξαρτήματα που αναφέρονται παρακάτω.
• Επεξεργαστής: Εξάρτημα που εκτελεί οδηγίες από το λογισμικό και το υλικό.
• Μνήμη: Προσωρινή κύρια αποθήκευση για δεδομένα που ταξιδεύουν μεταξύ
της αποθήκευσης και της CPU.
• Μητρική πλακέτα: Εξάρτημα που συνδέει όλα τα εξαρτήματα.
71
• Συσκευή αποθήκευσης (π.χ. σκληρός δίσκος): Πιο αργή δευτερεύουσα
αποθήκευση που αποθηκεύει μόνιμα δεδομένα. Ωστόσο, εάν είχατε έναν
υπολογιστή με μόνο τα ελάχιστα εξαρτήματα παραπάνω, δεν θα ήταν δυνατή
η επικοινωνία μαζί του έως ότου συνδέσετε τουλάχιστον μία συσκευή
εισόδου (π.χ. πληκτρολόγιο). Επίσης, για να δείτε τι συμβαίνει, θα χρειαστείτε
τουλάχιστον μία συσκευή εξόδου (π.χ. οθόνη).
Είδη υπολογιστών
Όταν μιλάτε για έναν υπολογιστή ή έναν "Η/Υ", συνήθως αναφερόμαστε σε έναν
επιτραπέζιο υπολογιστή που υπάρχει σε σπίτι ή σε γραφείο. Σήμερα, ωστόσο, οι
γραμμές, του τι κάνει ένας υπολογιστής είναι θολή. Παρακάτω είναι όλα τα
διαφορετικά παραδείγματα του τι θεωρείται υπολογιστής σήμερα.
Παραδείγματα και τύποι υπολογιστών
Υλικό
Είναι η φυσική δομή που στεγάζει τον επεξεργαστή, τη μνήμη, την συσκευή
αποθήκευσης, την επικοινωνία ενός υπολογιστή τις θύρες και τις περιφερειακές
συσκευές. Κάθε ένα από αυτά τα εξαρτήματα (που ονομάζονται συσκευές) έχει
διαφορετικό σκοπό, ο οποίος μπορεί να είναι είτε η αποδοχή εισροών, η
αποθήκευση δεδομένων ή η αποστολή δεδομένων (εξόδων). Για παράδειγμα, ένα
ποντίκι και ένα μικρόφωνο είναι συσκευές εισόδου που χρησιμοποιούνται για την
καταγραφή των δραστηριοτήτων του χρήστη και τα μετατρέπουν σε δεδομένα που
μεταδίδονται στη μονάδα συστήματος. Ο σκληρός δίσκος είναι μια μονάδα
αποθήκευσης όπου αποθηκεύονται δεδομένα και έχουν πρόσβαση άλλες συσκευές.
Μια οθόνη ή ένα ηχείο είναι συσκευές εξόδου που μετατρέπουν τα επεξεργασμένα
δεδομένα σε (αντίστοιχα) σήματα βίντεο και ήχου. Συνήθως, τα βασικά στοιχεία
που αντιπροσωπεύουν στο ελάχιστο και επιτρέπουν σε έναν υπολογιστή να
λειτουργεί είναι:
72
Επεξεργαστής (CPU)
Το στοιχείο που επεξεργάζεται και εκτελεί εισόδους που λαμβάνονται από το υλικό
και λογισμικό.
Μητρική πλακέτα (MotherBoard)
Μια κύρια πλακέτα που παρέχει βασική σύνδεση μεταξύ όλων των άλλων στοιχείων
υλικού και συσκευών (εσωτερικές και εξωτερικές).
Μνήμη (RAM)
Ένας προσωρινός χώρος αποθήκευσης δεδομένων που αποθηκεύει τις πληροφορίες
που χρησιμοποιεί ενεργά η CPU.
Συσκευή αποθήκευσης
Μια συσκευή αποθήκευσης όπου τα δεδομένα αποθηκεύονται σε μόνιμη βάση.
Είναι πιο αργό αλλά λιγότερο ασταθές από τη μνήμη RAM.
Τροφοδοτικό
Αυτό είναι αρκετά αυτονόητο: χωρίς ρεύμα και χωρίς καμία ηλεκτρονική συσκευή
δεν μπορεί να λειτουργήσει!
Λογισμικό
Όλα τα μέρη ενός υπολογιστή που δεν είναι αυστηρά φυσικά όπως, δεδομένα,
προγράμματα, εφαρμογές, τα πρωτόκολλα, κ.λπ., ορίζονται ευρέως ως "λογισμικό".
Αν και το λογισμικό δεν έχει υλική μορφή, είναι δεν είναι λιγότερο κρίσιμο για τη
λήψη πληροφοριών, την κωδικοποίηση, την αποθήκευση και την επεξεργασία τους.
Το λογισμικό υπολογιστή περιλαμβάνει όλα τα εκτελέσιμα και μη δεδομένα, όπως
έγγραφα, ψηφιακά
μέσα ενημέρωσης, βιβλιοθήκες και διαδικτυακές πληροφορίες. Το λειτουργικό
σύστημα (OS - Operating System) ενός υπολογιστή. Οι εφαρμογές είναι επίσης
λογισμικό. Ένας υπολογιστής λειτουργεί με προγράμματα λογισμικού που
αποστέλλονται στο υποκείμενο υλικό της αρχιτεκτονικής για ανάγνωση, ερμηνεία
και εκτέλεση. Οι υπολογιστές ταξινομούνται ανάλογα με την υπολογιστική ισχύ, τη
χωρητικότητα, το μέγεθος, την κινητικότητα και άλλους παράγοντες, όπως
προσωπικούς υπολογιστές (PC - Personal Computer), επιτραπέζιοι υπολογιστές,
φορητοί υπολογιστές, μικροϋπολογιστές, φορητούς υπολογιστές και συσκευές,
κεντρικούς υπολογιστές ή υπερυπολογιστές.
73
Ορισμός τι σημαίνει λειτουργικό σύστημα (ΛΣ);
Ένα λειτουργικό σύστημα (OS), με την πιο γενική του έννοια, είναι λογισμικό που
επιτρέπει στον χρήστη να τρέξει άλλες εφαρμογές σε μια υπολογιστική συσκευή. Το
λειτουργικό σύστημα διαχειρίζεται τους πόρους υλικού λογισμικού ενός
υπολογιστή, όπως: Συσκευές εισόδου όπως πληκτρολόγιο και ποντίκι, εξόδου
συσκευές όπως οθόνες, εκτυπωτές και σαρωτές. Συσκευές δικτύου όπως μόντεμ,
δρομολογητές και συνδέσεις δικτύου. Συσκευές αποθήκευσης όπως εσωτερικές και
εξωτερικές μονάδες δίσκου. Το ΛΣ παρέχει επίσης υπηρεσίες για τη διευκόλυνση
της αποτελεσματικής εκτέλεσης και διαχείρισης και εκχωρήσεις μνήμης για τυχόν
πρόσθετα εγκατεστημένα προγράμματα εφαρμογών λογισμικού.
Εάν πολλά προγράμματα εκτελούνται ταυτόχρονα (όπως ένα πρόγραμμα
περιήγησης στο Διαδίκτυο, ένα τείχος προστασίας και Antivirus), το λειτουργικό
σύστημα θα εκχωρήσει τους πόρους του υπολογιστή (μνήμη, CPU και αποθήκευση)
για να είναι βέβαιο ότι κάθε ένα από αυτά που λαμβάνει είναι ό,τι χρειάζεται για να
λειτουργήσει. Ενώ είναι δυνατό μια εφαρμογή λογισμικού να διασυνδέεται
απευθείας με το υλικό. Η πλειονότητα των εφαρμογών είναι γραμμένες για ένα
λειτουργικό σύστημα, το οποίο τους επιτρέπει να εκμεταλλεύονται τα κοινά,
βιβλιοθήκες και για συγκεκριμένες λεπτομέρειες υλικού. Από αυτή την άποψη, το
ΛΣ λειτουργεί ως ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο με το οποίο μπορούν όλες οι
εφαρμογές να αλληλεπιδρούν με συνεπή τρόπο, απλοποιώντας κατά πολύ την όλη
διαδικασία ανάπτυξης.
Παραδείγματα για ΛΣ περιλαμβάνουν:
• Android
• iOS
74
• Mac OS X
• Microsoft Windows
• Linux
Ορισμένα λειτουργικά συστήματα αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 1950, όταν οι

υπολογιστές μπορούσαν να εκτελέσουν μόνο ένα πρόγραμμα κάθε φορά. Αργότερα
στη δεκαετία, οι υπολογιστές περιλάμβαναν πολλά προγράμματα λογισμικού,
μερικές φορές ονομάζονται βιβλιοθήκες, οι οποίες συνδέονταν μεταξύ τους για να
δημιουργήσουν την αρχή του σημερινού λειτουργικού συστήματος. Το λειτουργικό
σύστημα αποτελείται από πολλά στοιχεία και χαρακτηριστικά. Ποιες δυνατότητες
ορίζονται ως μέρος του ΛΣ που ποικίλλουν με κάθε λειτουργικό σύστημα.
Τρία στοιχεία λειτουργικού συστήματος
Πυρήνας
Αυτό παρέχει έλεγχο βασικού επιπέδου σε όλες τις συσκευές υλικού του
υπολογιστή. Οι κύριοι ρόλοι περιλαμβάνουν την ανάγνωση δεδομένων από τη
μνήμη και την εγγραφή δεδομένων στη μνήμη, την επεξεργασία (εντολές
εκτέλεσης), που καθορίζουν τον τρόπο λήψης και αποστολής δεδομένων από
συσκευές, όπως η οθόνη, πληκτρολόγιο και ποντίκι. Τον προσδιορισμό του τρόπου
75
ερμηνείας των δεδομένων που λαμβάνονται από τα δίκτυα. Οι μονολιθικοί πυρήνες
έχουν πιο απλό σχεδιασμό και αποτελούνται από έναν ενιαίο κώδικα που
επικοινωνεί με όλο το υλικό και το λογισμικό. Οι μικροπυρήνες υλοποιούν
υπηρεσίες χρήστη και πυρήνες σε διαφορετικούς χώρους διευθύνσεων, μειώνοντας
τους σε μέγεθος, αλλά αναγκάζοντας τη χρήση της μετάδοσης μηνυμάτων για την
εκτέλεση υπηρεσιών.
Διεπαφή χρήστη (UI)
Αυτό το στοιχείο επιτρέπει την αλληλεπίδραση με τον χρήστη, η οποία μπορεί να
προκύψει μέσω γραφικών εικονιδίων και επιφάνεια εργασίας ή μέσω γραμμής
εντολών. Η διεπαφή χρήστη χωρίζεται περαιτέρω σε διεπαφή γραμμής εντολών
(CLI), που αποτελείται από μια βασισμένη σε κείμενο διεπαφή όπου οι
προχωρημένοι χρήστες μπορούν να ζητούν συγκεκριμένες εντολές
πληκτρολογώντας τις,
Γραφική διεπαφή χρήστη (GUI).
Το τελευταίο είναι μια οπτική διεπαφή που επιτρέπει στον τελικό χρήστη να εκδίδει
εντολές αλληλεπιδρώντας με σύμβολα, εικονίδια και μενού χρησιμοποιώντας μια
συσκευή εισόδου όπως ποντίκι ή επιφάνεια αφής.
Διεπαφές προγραμματισμού εφαρμογών (API)
Αυτό το στοιχείο επιτρέπει στους προγραμματιστές εφαρμογών να γράφουν
αρθρωτό κώδικα. Ένα API ορίζει πώς άλλα συστήματα ή στοιχεία μπορούν να
χρησιμοποιήσουν μια συγκεκριμένη εφαρμογή.
Η χρήση της πληροφορικής στην καθημερινή μας ζωή
Τραπεζικές και χρηματοοικονομικές
Οι υπολογιστές παίζουν σημαντικό ρόλο στο χειρισμό όλων των χρημάτων του
κόσμου. Παρακάτω είναι παραδείγματα του πώς χρησιμοποιούνται οι υπολογιστές
στην χρηματοπιστωτική αγορά και μέρη που ασχολούνται με χρήματα.
• ATM: Όταν κάνετε ανάληψη από ένα ΑΤΜ, χρησιμοποιείτε υπολογιστή.
• Ψηφιακό νόμισμα: Κατά την κατάθεση χρημάτων σε τράπεζα, αποθηκεύεται ως
ψηφιακό αρχείο. Ο υπολογιστής παρακολουθεί πόσα χρήματα υπάρχουν
στον λογαριασμό σας.
• Συναλλαγές: Οι μετοχές και τα εμπορεύματα διαπραγματεύονται με χρήση
υπολογιστών. Μάλιστα, σήμερα υπάρχουν ακόμη χιλιάδες υπολογιστές που
76
χρησιμοποιούν προηγμένους αλγόριθμους που χειρίζονται τις συναλλαγές
χωρίς να χρειάζεται η χρήση του ανθρώπου.
Επιχείρηση
Οι επιχειρήσεις είναι ένας άλλος μεγάλος τομέας για τους υπολογιστές και τα
περισσότερα χρήματα που κερδίζονται και δαπανώνται γίνονται χρησιμοποιώντας
έναν υπολογιστή. Παρακάτω είναι μερικά από τα παραδείγματα για το πώς
χρησιμοποιούνται οι υπολογιστές στην επιχείρηση.
• Εγγραφή: Εάν η επιχείρηση ασχολείται με την πώληση αγαθών σε έναν
καταναλωτή (π.χ. ένα παντοπωλείο), με μετρητά, που είναι ένας υπολογιστής,
χρησιμοποιείται για την ολοκλήρωση συναλλαγών.
• Υπολογιστής εργαζομένων: Πολλές επιχειρήσεις αναθέτουν σε κάθε
εργαζόμενο έναν υπολογιστή που τους επιτρέπει να παράγουν έργο και να
λύνουν τα προβλήματα τις εταιρείας.
• Διακομιστής: Εάν η επιχείρηση χρησιμοποιεί υπολογιστές, και συνδέεται στο
Διαδίκτυο ή χειρίζεται μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και αρχεία, ο
διακομιστής χρησιμοποιείται για τη διαχείριση των πάντων.
Επικοινωνία
Η σημερινή επικοινωνία σε όλο τον κόσμο είναι σχεδόν όλη ψηφιακή και γίνεται με
υπολογιστές. Ακολουθούν παραδείγματα για το πώς χρησιμοποιούνται οι
υπολογιστές στον κλάδο των επικοινωνιών.
• Smartphone: Εάν έχετε smartphone, έχετε έναν υπολογιστή στην τσέπη σας.
• E-mail: Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail) αποστέλλεται σήμερα και οι
υπολογιστές χειρίζονται όλη τη δημιουργία και διανομή αυτών των e-mails.
• VoIP: Όλη η επικοινωνία φωνής μέσω IP (VoIP) γίνεται μέσω των υπολογιστών.
• Ομιλία με τη βοήθεια υπολογιστή: Όσοι έχουν κάποιο πρόβλημα (Α.Μ.Ε.Α.) ή
δεν μπορούν να μιλήσουν μπορούν να χρησιμοποιήσουν έναν υπολογιστή
για να τους βοηθήσει να επικοινωνούν. Για παράδειγμα, ο Stephen Hawking
χρησιμοποιεί έναν υπολογιστή για να επικοινωνήσει.
• Αναγνώριση φωνής: Η αναγνώριση φωνής χρησιμοποιεί έναν υπολογιστή για
τη μετάφραση του εγγεγραμμένου ήχου σε κείμενο ή άλλα στοιχεία.
77
Άμυνας και στρατός
Πολλές τεχνολογίες (π.χ. το GPS και το Διαδίκτυο) δημιουργήθηκαν αρχικά ή
ξεκίνησαν με σκοπό που σχετίζεται με την άμυνα. Σήμερα, οι υπολογιστές
εξακολουθούν να είναι μια σημαντική πτυχή της αμυντικής βιομηχανίας.
• Κρυπτογράφηση: Η ασφαλής επικοινωνία είναι ζωτικής σημασίας στην
αμυντική βιομηχανία και οι υπολογιστές κρυπτογραφούν επικοινωνίες που
πρέπει να παραμείνουν μυστικές.
• GPS: Η χρήση υπολογιστών με GPS επιτρέπει στον στρατό να παρακολουθεί
ανθρώπους και εξοπλισμό και χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα.
• Πτήση με τη βοήθεια υπολογιστή: Πολλά από τα σημερινά τζετ και άλλα
αεροσκάφη απαιτούν υπολογιστές για να πετάξουν και να λειτουργήσουν.
• Drones: Ένα drone είναι είτε αυτόνομο είτε τηλεκατευθυνόμενο και
χρησιμοποιεί υπολογιστές για να λειτουργήσει.
Εκπαίδευση
Καθώς οι υπολογιστές εξελίσσονται, το ίδιο συμβαίνει και με τον τρόπο χρήσης των
υπολογιστών στον τομέα της εκπαίδευσης. Παρακάτω είναι μια λίστα με το πώς
ένας υπολογιστής μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εκπαίδευση.
• Διαδίκτυο: Η σύνδεση ενός μαθητή στο Διαδίκτυο του δίνει πρόσβαση σε μια
ατελείωτη παροχή γνώσεων. Όπως θα αναφερθούμε αργότερα, το Διαδίκτυο
δεν θα ήταν δυνατό χωρίς υπολογιστές.
• Μάθηση: Οι υπολογιστές μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να
βοηθήσουν στο σχεδιασμό και τη δημιουργία μιας πιο οπτικής μάθησης και
εμπειρίας για μαθητές. Η χρήση ηλεκτρονικών πινάκων με υπολογιστές μπορεί
επίσης να ωφελήσει έναν μαθητή δίνοντάς τους μια πιο πρακτική εμπειρία.
• Γράψιμο: Παρόλο που οι αναφορές μπορούν ακόμα να γίνουν
χρησιμοποιώντας στυλό, μολύβι ή ακόμα και γραφομηχανή, ο υπολογιστής
διευκολύνει τη σύνταξη, τη μορφοποίηση, την αποθήκευση, την κοινή χρήση
και την εκτύπωση αναφορών.
• Διατήρηση αρχείων: Οι υπολογιστές παρακολουθούν τις βαθμολογίες των
μαθητών, αναγνωρίζουν τους μαθητές που αγωνίζονται και δημιουργούν έναν
τελικό κάνοντας αναφορές.
78
• Δοκιμές: Οι υπολογιστές μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές και τους
δασκάλους στη διαδικασία των δοκιμών κάνοντας εξετάσεις στο μαθητή μέσα
από μια σειρά ερωτήσεων και να μπορεί να παρακολουθεί τα αποτελέσματα.
Διαδίκτυο
Χωρίς υπολογιστές, το Διαδίκτυο δεν θα υπήρχε. Παρακάτω είναι μερικά
παραδείγματα για το πώς οι υπολογιστές βοηθούν στη λειτουργία του Διαδικτύου.
• DNS: Όταν πληκτρολογείτε μια διεύθυνση URL όπως https://dgroup.edu.gr/,
ένας DNS τη μεταφράζει σε μια διεύθυνση IP, η οποία κατευθύνει τον
υπολογιστή στον διακομιστή.
• Διακομιστής Ιστού: Κάθε ιστοσελίδα απαιτεί διακομιστή ιστού ή υπολογιστή με
δυνατότητα λήψης και αποστολή αιτημάτων όταν κάποιος θέλει να δει μια
ιστοσελίδα.
• Προγράμματα: Απαιτείται επίσης ένας υπολογιστής για την εκτέλεση σεναρίων
και προγραμμάτων. Για παράδειγμα, μια μηχανή αναζήτησης, ένα καλάθι
αγορών ή φόρουμ είναι όλα παραδείγματα προγραμμάτων που χρειάζονται
• Υπηρεσίες: Άλλες υπηρεσίες όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το FTP και το
SSH απαιτούν επίσης υπολογιστή ή Services του διακομιστή Ιστού.
Ιατρική
Ο ιατρικός τομέας είναι ένα άλλο μέρος όπου οι υπολογιστές είναι ζωτικής
σημασίας και χρησιμοποιούνται καθημερινά. Παρακάτω είναι παραδείγματα για το
πώς οι υπολογιστές βοηθούν όσους εργάζονται στον ιατρικό τομέα.
• Ιατρικά αρχεία: Όλο και περισσότεροι ιατρικοί φάκελοι αποθηκεύονται
ψηφιακά. Αποθήκευση αυτών των αρχείων επιτρέπουν ψηφιακά τη γρήγορη
πρόσβαση και τη μεταφορά ιατρικών πληροφοριών, ώστε οι γιατροί να
μπορούν να γνωρίζουν την ιστορία του ασθενούς.
• Παρακολούθηση: Οι υπολογιστές βοηθούν στην παρακολούθηση ενός
ασθενούς και μπορούν να ειδοποιήσουν το προσωπικό σε περίπτωση
επείγουσας κατάστασης του ασθενούς.
79
• Έρευνα: Πολλές από τις ιατρικές έρευνες γίνονται με τη βοήθεια υπολογιστή.
Χωρίς τη βοήθεια του υπολογιστή, είτε δεν θα ήταν δυνατό είτε θα έπαιρνε
πολύ χρόνο για να είναι βιώσιμη η έρευνα.
• Διάγνωση: Οι υπολογιστές μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση ενός
ασθενούς, από τη συλλογή του ασθενούς (ιστορικό) και προϋποθέσεις για τη
σύγκριση αυτών των πληροφοριών με μια βάση δεδομένων των υπάρχοντών
πληροφορίων.
• Χειρουργική: Αν και οι περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται ακόμα
με ανθρώπους, γίνεται πιο πρακτικό και προσβάσιμο για τη χειρουργική
επέμβαση με τη βοήθεια ρομπότ υπολογιστή. Αφού προγραμματιστούν, αυτά
τα ρομπότ μπορούν να κάνουν την χειρουργική επέμβαση πιο ακριβή, πιο
γρήγορη και λιγότερο επιρρεπής σε ανθρώπινα λάθη.
Μεταφορά
Οι υπολογιστές παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στη μεταφορά. Παρακάτω είναι
μερικά παραδείγματα για το πώς οι υπολογιστές βοηθούν στον τομέα των
μεταφορών.
• Αυτοκίνητα: Οι περισσότεροι μπορεί να μην το συνειδητοποιούν, αλλά όλα τα
σύγχρονα αυτοκίνητα σήμερα έχουν πολλούς υπολογιστές που βοηθούν στους
ελέγχους και στη διαχείριση του οχήματος.
• Φανάρια: Τα φανάρια που βοηθούν στον έλεγχο της κυκλοφορίας λειτουργούν
όλα από υπολογιστές.
• GPS: Τα αυτοκίνητα που περιλαμβάνουν σύστημα χαρτογράφησης GPS
διαθέτουν υπολογιστές για εμφάνιση και υπολογισμό διαδρομών.
• Αεροπλάνα: Τα αεροπλάνα που βοηθούν στη μεταφορά εκατομμυρίων
ανθρώπων και αγαθών κάθε χρόνο γεμίζουν με υπολογιστές που βοηθούν στον
έλεγχο του αεροπλάνου.
• Δημόσια συγκοινωνία: Το τρένο, το λεωφορείο, το μετρό και όλες οι μορφές
δημόσιας συγκοινωνίας είναι εξαρτώνται από υπολογιστές για τη διαχείριση
της ροής κυκλοφορίας, την παρακολούθηση της λειτουργίας και τη διαχείριση
πληρωμών. Αυτο-οδηγούμενα αυτοκίνητα. Αν και είναι σχετικά νέα, τα
80
αυτόνομα αυτοκίνητα γίνονται όλο και πιο δημοφιλή και βασίζονται σε έναν
υπολογιστή για να λάβουν όλες τις αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο οδήγησης.
Πολυμέσα
Οι υπολογιστές παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στο βίντεο και στον ήχο. Παρακάτω
είναι παραδείγματα για το πώς οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία
ταινιών και ήχου.
• Επεξεργασία: Μόλις δημιουργηθεί μια ταινία, βίντεο, τραγούδι ή κομμάτι
ήχου, ο υπολογιστής μπορεί να επεξεργαστεί αυτό το μέσο αντί να
χρειάζεται να κάνετε χειροκίνητες περικοπές στην ταινία ή το κομμάτι ήχου.
• CGI: Το Computer animation και το CGI έχει γίνει κανόνας σε ταινίες μεγάλου
προϋπολογισμού. Για να δημιουργηθούν αυτά χρησιμοποιούνται σε
υπολογιστές για εφέ και μερικές φορές φάρμες διακομιστών.
• Χειρισμός: Οι υπολογιστές μπορούν να χειριστούν εικόνες, βίντεο και ήχο. Για
παράδειγμα, κάποιος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το Adobe Photoshop για
να προσθέσει ή να αφαιρέσει στοιχεία από μια εικόνα.
• Εγγραφή και αναπαραγωγή: Οι υπολογιστές μπορούν επίσης να
χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην εγγραφή κομματιών ήχου και στη
συνέχεια να αναπαράγουνε επιλεκτικά κάθε κομμάτι ήχου.
• Δημιουργία: Οι υπολογιστές μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να
βοηθήσουν στη δημιουργία νέου περιεχομένου πολυμέσων.
Για παράδειγμα, η δημιουργία τρισδιάστατων κινούμενων εικόνων, τρισδιάστατου
μοντέλου ή κομματιού ήχου techno μπορεί να γίνει σε υπολογιστή. Μετά τη
δημιουργία ενός τρισδιάστατου μοντέλου, ένας τρισδιάστατος εκτυπωτής θα
μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή ενός προϊόντος.
• Τηλεόραση, DVD, συσκευές αναπαραγωγής πολυμέσων: Οι σημερινές έξυπνες
τηλεοράσεις, συσκευές αναπαραγωγής DVD, DVR κ.λπ., περιέχουν απλά
υπολογιστικό κύκλωμα για τη σύνδεση της συσκευής στο Διαδίκτυο, την
εκτέλεση εφαρμογών και πολλά άλλα.
81
Ρομπότ
Η βιομηχανία της ρομποτικής εκρήγνυται και οι υπολογιστές παίζουν και πάλι
σημαντικό ρόλο, ρομπότ ελέγχου. Ακολουθούν παραδείγματα για το πώς οι
υπολογιστές βοηθούν στον έλεγχο των ρομποτικών μηχανημάτων.
• Έλεγχος: Οι υπολογιστές είναι αυτοί που βοηθούν στον έλεγχο της ρομποτικής.
Για παράδειγμα, χωρίς υπολογιστή, ένας ρομποτικός βραχίονας δεν θα ήξερε
πού να τοποθετήσει ένα εξάρτημα.
• Μάθηση: Οι υπολογιστές μπορούν να λάβουν τα δεδομένα που δίνει ένα
ρομπότ και να λάβουν αυτές τις πληροφορίες για να βοηθήσουν και να τα
μαθαίνουν να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες.
Προσομοιώσεις
Ορισμένα προβλήματα είναι τόσο περίπλοκα που θα ήταν αδύνατο για τους
ανθρώπους να τα υπολογίσουν ή να τα υλοποιήσουν παίρνει πολύ χρόνο για τον
υπολογισμό και τον προϋπολογισμό. Οι υπολογιστές βοηθούν στην έγκαιρη
επίλυση αυτών των πολύπλοκων προβλημάτων.
• Πρόβλεψη καιρού: Η Γη έχει ένα εξαιρετικά περίπλοκο σύστημα καιρού και οι
υπολογιστές συγκεντρώνουν όλες τις μεταβλητές και δημιουργούν δελτία
καιρού.
• Προσομοιώσεις προϊόντων: Προτού αναπτυχθούν ορισμένα προϊόντα, οι
υπολογιστές προσομοιώνουν τον τρόπο που θα λειτουργούσαν στον
πραγματικό κόσμο. Δημιουργώντας μια προσομοίωση, μια εταιρεία ή μια
κρατική υπηρεσία μπορεί να κάνει προσαρμογές πριν το προϊόν αρχίσει να
αναπτύσσεται.
• Προσομοίωση μεγάλων δεδομένων: Με φθηνή αποθήκευση δεδομένων, οι
εταιρείες μπορούν πλέον να αποθηκεύουν τεράστιο όγκο δεδομένων.
Με αυτά τα μεγάλα δεδομένα, ένας υπολογιστής μπορεί να βρει άγνωστα μοτίβα.
Εισαγωγή στο υλικό και το λογισμικό πληροφορικής
Υλικό
Υλικό υπολογιστή είναι ο γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη
φυσική συλλογή στοιχείων που ολοκληρώνουν ένα ολόκληρο σύστημα υπολογιστή.
Το υλικό περιλαμβάνει τα εξωτερικά εργαλεία που επιτρέπουν στους χρήστες να
82
χειρίζονται έναν υπολογιστή, όπως το πληκτρολόγιο και το ποντίκι, εξωτερικά
στοιχεία του μηχανήματος όπως η οθόνη και ο πύργος, και εσωτερικά στοιχεία
όπως η μητρική πλακέτα, η κάρτα γραφικών και η αποθήκευση δεδομένων.
Λογισμικό
Λογισμικό υπολογιστή είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να ορίσει τα σύνολα
κωδικών, δεδομένων και οδηγιών που είναι αποθηκευμένα στον σκληρό δίσκο του
υπολογιστή που λειτουργούν στο μηχάνημα από τα παρασκήνια. Με άλλα λόγια, το
λογισμικό επιτρέπει σε έναν υπολογιστή να εκτελεί πραγματικά εργασίες. Χωρίς το
λογισμικό, το υλικό του υπολογιστή θα ήταν εντελώς άχρηστο. Το λογισμικό
εφαρμογής δίνει λειτουργικότητα σε μια εφαρμογή, η οποία στη συνέχεια θα
εκτελείται σε λειτουργικό λογισμικό σε έναν υπολογιστή
Τι είναι ένα Λειτουργικό Σύστημα;
Ένα λειτουργικό σύστημα είναι ένας τύπος λογισμικού που διαχειρίζεται τα
στοιχεία υλικού και λογισμικού ενός συστήματος υπολογιστή, όλα τα προγράμματα,
εξαιρουμένου του υλικολογισμικού, απαιτούν λειτουργικό σύστημα για να
λειτουργήσουν. Τα λειτουργικά συστήματα (OS) βρίσκονται σε οποιαδήποτε
συσκευή που περιέχει υπολογιστή, όπως κινητά τηλέφωνα, κονσόλες
βιντεοπαιχνιδιών, διακομιστές ιστού και έξυπνα ρολόγια. Το πιο δημοφιλές
λειτουργικό σύστημα για επιτραπέζιους υπολογιστές σήμερα είναι τα Microsoft
Windows , με συνολικό μερίδιο αγοράς 83,3%, ακολουθούμενο από το macOS της
Apple με 11,2% και τις εκδόσεις του Linux στην τρίτη θέση με 1,55%. Σε κινητές
συσκευές, όπως smartphone και tablet, το Android της Google βρίσκεται στο 87,5%
του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς, με το iOS της Apple στο 12,1%.
Τύποι λειτουργικών συστημάτων
Windows
Windows είναι το όνομα που δίνεται στις πολλές εκδόσεις ενός λειτουργικού
συστήματος που σχεδιάστηκε, αναπτύχθηκε, διατίθεται στην αγορά και πωλείται
από τη Microsoft . Η πρώτη έκδοση των Windows παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο
του 1985 ως γραφικό κέλυφος λειτουργικού συστήματος ως απάντηση στο
αυξανόμενο ενδιαφέρον για γραφικές διεπαφές χρήστη.
83
Από το 2016, τα Windows εξακολουθούν να είναι το πιο δημοφιλές λειτουργικό
σύστημα σε υπολογιστές, αλλά η εκθετική ανάπτυξη των smartphone Android έχει
οδηγήσει σε απότομη πτώση των Windows στις φορητές συσκευές. Το 2016, η
Microsoft κυκλοφόρησε τα Windows 10 για υπολογιστές, smartphone και tablet,
ενώ μια εξειδικευμένη έκδοση των Windows χρησιμοποιείται στην κονσόλα
παιχνιδιών Xbox One της Microsoft.
Mac
Η οικογένεια λειτουργικών συστημάτων Macintosh είναι μια γραφική διεπαφή
χρήστη που σχεδιάστηκε από την Apple Inc. για συγκεκριμένη χρήση στη σειρά
προσωπικών της υπολογιστών Macintosh και έχει εγκατασταθεί ως στάνταρ στις
συσκευές από το 2002. Το πρώτο λειτουργικό σύστημα της Apple έκανε το
ντεμπούτο της το 1984 και είναι τώρα αναφέρεται ως «κλασικό» Mac OS. Η Apple
χρησιμοποιεί το τρέχον λειτουργικό της σύστημα, το High Sierra, το οποίο έχει μια
εντελώς νέα αρχιτεκτονική και ετήσιες ενημερώσεις σε όλο το λογισμικό συσκευών
της, συμπεριλαμβανομένων: iOS, watchOS και tvOS.
Linux
Το Linux δημιουργήθηκε αρχικά για προσωπικούς υπολογιστές το 1991 από τον
Φινλανδοαμερικανό προγραμματιστή λογισμικού Linus Torvalds ως λειτουργικό
σύστημα που διαμορφώθηκε γύρω από την ανάπτυξη και διανομή λογισμικού
ελεύθερου και ανοιχτού κώδικα. Το Linux, αν και δεν χρησιμοποιείται τόσο ευρέως
σε προσωπικές ή φορητές συσκευές στην καταναλωτική αγορά, είναι το κορυφαίο
λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιείται σε διακομιστές και υπολογιστές
mainframe, με μερίδιο αγοράς 99,6% των υπερυπολογιστών των Top 500.
Android
Σχεδιασμένο για χρήση σε κινητές συσκευές με οθόνη αφής, όπως smartphone και
tablet, το Android είναι ένα λειτουργικό σύστημα για κινητά που δημιουργήθηκε εξ
84
ολοκλήρου από την Android Inc., το οποίο αγόρασε η Google το 2005. Η διεπαφή
χρήστη λειτουργεί με βάση την αρχή του άμεσου χειρισμού και μεταμορφώνει τις
κινήσεις αφής που αντιστοιχούν με ενέργειες πραγματικού κόσμου, όπως άγγιγμα,
σάρωση και τσιμπήματα, για να μετακινήσετε αντικείμενα στην οθόνη.
iOS
Παλαιότερα γνωστό ως iPhone OS, το iOS είναι ένα λειτουργικό σύστημα για κινητά
που δημιουργήθηκε από την Apple Inc. αποκλειστικά για φορητές συσκευές και
φορητές συσκευές της, όπως iPhone, iPad και iPodTouch. Με συνολική παγκόσμια
λήψη 130 δισεκατομμυρίων, το App Store της Apple αποτελείται από περισσότερες
από 2,2 εκατομμύρια εφαρμογές iOS και οι μεγάλες εκδόσεις λογισμικού iOS
κυκλοφορούν ετησίως.
Desktop
Ένας επιτραπέζιος υπολογιστής είναι ένας προσωπικός υπολογιστής που έχει
σχεδιαστεί για χρήση σε μία μόνο τοποθεσία. Κάθονται πάνω ή κοντά σε ένα
γραφείο ή τραπέζι λόγω του μεγέθους και των απαιτήσεων ισχύος. Ο
«υπολογιστής» είναι ο πύργος που στεγάζει το ρεύμα, τη μητρική πλακέτα και τη
μνήμη, τα οποία μπορούν να τοποθετηθούν οριζόντια ή κάθετα, ανάλογα με τον
διαθέσιμο χώρο. Πρόσθετα ηλεκτρονικά εξαρτήματα συνδέονται στον πύργο για να
επιτρέψουν στον χρήστη να τον χειριστεί, όπως ένα πληκτρολόγιο, το ποντίκι και,
κυρίως, η οθόνη.
Υπάρχουν επίσης επιτραπέζιοι υπολογιστές «όλα σε ένα» που συνδυάζουν τον
πύργο και την οθόνη σε μια μονάδα. Ενώ οι επιτραπέζιοι υπολογιστές είναι από
καιρό η κοινή διαμόρφωση των υπολογιστών, από τα μέσα της δεκαετίας του 2000,
οι φορητοί υπολογιστές έχουν λάβει μεγαλύτερη σημασία στην αγορά, λόγω της
φορητότητας τους.
Monitors
85
Γνωστή και ως οθόνες, μια οθόνη υπολογιστή είναι μια οπτική οθόνη για
υπολογιστές που μπορούν να συνδεθούν σε έναν υπολογιστή μέσω συνδέσεων
VGA, HDMI, DisplayPort, Thunderbolt ή DVI. Αρχικά, οι οθόνες υπολογιστών
χρησιμοποιούνταν για την επεξεργασία δεδομένων, ενώ οι δέκτες τηλεόρασης για
ψυχαγωγία. Από τη δεκαετία του 1980 και μετά, τόσο οι τηλεοράσεις όσο και οι
οθόνες υπολογιστών χρησιμοποιούνται τόσο για σκοπούς επεξεργασίας όσο και για
ψυχαγωγία.
Οι σημερινές οθόνες απομακρύνονται από την τεχνολογία οθόνης υγρών
κρυστάλλων (LCD), η οποία χρησιμοποιεί λαμπτήρες φθορισμού ψυχρής καθόδου
(CCFL) για οπίσθιο φωτισμό. Οι προγραμματιστές επιλέγουν αντί για την τεχνολογία
διόδου εκπομπής φωτός (LED), η οποία χρησιμοποιεί πολύ μικρότερες,
φωτεινότερες και οικονομικά αποδοτικές διόδους εκπομπής φωτός για να φωτίζει
μια οθόνη.
Οργανισμοί όπως η Sharp καινοτομούν συνεχώς τεχνολογίες οθονών. Ήταν η πρώτη
επιχείρηση που κατασκεύασε με επιτυχία και παρήγαγε μαζικά λύσεις σήμανσης
«IGZO» εξαιρετικά υψηλής ευκρίνειας. Οι οθόνες χρησιμοποιούν τεχνητούς
διαφανείς ημιαγωγούς κρυσταλλικού οξειδίου, που αποτελούνται από το ίδιο,
γάλλιο, ψευδάργυρο και οξυγόνο για μια πιο ενεργειακά αποδοτική και καλά
φωτισμένη οθόνη 4k.
Laptops
Ο φορητός υπολογιστής είναι ένας φορητός υπολογιστής, κατάλληλος για χρήση
ενώ ταξιδεύετε και εργάζεστε εν κινήσει. Γενικά προσφέρουν τις ίδιες δυνατότητες
με τις επιτραπέζιες συσκευές, αλλά κοστίζουν περισσότερο λόγω του πιο
συμπαγούς και πολύπλοκου σχεδιασμού τους.
Όταν ανοίγει, το κάτω μέρος της συσκευής φιλοξενεί το πληκτρολόγιο, ενώ το
επάνω μέρος φιλοξενεί την οθόνη. Οι φορητοί υπολογιστές έχουν ενσωματωμένες
οθόνες, ηχεία, πληκτρολόγια, trackpad, επεξεργαστές, μνήμη, ενσωματωμένες
κάμερες web και μικρόφωνα, ενώ ορισμένοι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιούν
επίσης τεχνολογία οθόνης αφής.
86
Τείνουν να λειτουργούν με ρεύμα εναλλασσόμενου ρεύματος ή μπαταρίες, όπως
πακέτα NiMH, Nicad ή Li-ion, επιτρέποντάς τους να χρησιμοποιούνται
αποσυνδεδεμένα για αρκετές ώρες μέχρι να χρειαστεί να φορτιστούν ξανά. Οι
φορητοί υπολογιστές Apple Mac διαθέτουν μαγνητισμένη θύρα τροφοδοσίας αντί
για το τυπικό καλώδιο τροφοδοσίας.
Thin Clients
Ένας thin client είναι ένας βασικός ελαφρύς υπολογιστής που έχει δημιουργηθεί
ειδικά για σύνδεση σε διακομιστή εξ αποστάσεως, συνήθως μέσω εικονικοποίησης
επιφάνειας εργασίας και περιβαλλόντων cloud. Η λειτουργικότητα έρχεται σε
αντίθεση με τους συμβατικούς υπολογιστές. Οι thin clients εξαρτώνται σε μεγάλο
βαθμό από έναν άλλο υπολογιστή (διακομιστή) για να είναι χρήσιμοι, ενώ οι
υπολογιστές μπορούν να εκτελούν υπολογιστικές εργασίες μόνοι τους.
Τα Thin Clients μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την είσοδο σε κοινόχρηστα
σύνολα εικονικών εφαρμογών και κοινόχρηστους ή εικονικούς επιτραπέζιους
υπολογιστές, για επεξεργασία δεδομένων ή πρόσβαση σε τεράστιες ποσότητες
αποθηκευμένων δεδομένων.
Tablet
Ένας υπολογιστής tablet, είναι ένας επίπεδος, λεπτός φορητός υπολογιστής με
οθόνη αφής. Είναι συνήθως μεγαλύτερα, αλλά μοιάζουν πολύ με τα smartphone,
και χρησιμοποιούν τεχνολογία αφής για πλοήγηση αντί για πληκτρολόγιο ή ποντίκι.
Η μορφή ενός tablet σχεδιάστηκε στα μέσα του 20ου αιώνα, ωστόσο μόλις τον
Απρίλιο του 2010 η Apple κυκλοφόρησε το πρώτο tablet μαζικής αγοράς το iPad.
Έκτοτε, η δημοτικότητα των tablet έχει αυξηθεί ραγδαία, καθιστώντας μια από τις
πιο δημοφιλείς συσκευές τόσο για προσωπικές εφαρμογές όσο και για εφαρμογές
στο χώρο εργασίας.
87
Υπάρχουν επτά διακριτές κατηγορίες tablet που παράγονται σήμερα, καθεμία από
τις οποίες ορίζεται από τα εσωτερικά συστήματα, το μέγεθος και τη συμβατότητα
εισόδου/εξόδου:
Slate
Διαφέρουν σε μέγεθος, οι πλάκες ξεκινούν από 6 ίντσες, με μερικές να ξεπερνούν
τις 18 ίντσες. Η λέξη σχιστόλιθος υποδηλώνει μια επίπεδη επιφάνεια και μια
συνολική κομψή και λεπτή συσκευή. Αυτός είναι ο λόγος που οι ταμπλέτες
σχιστόλιθου έχουν σχεδιαστεί για να κρατούνται στο ένα χέρι ενώ το άλλο
αλληλεπιδρά με τη συσκευή.
Mini Tablet Όπως υποδηλώνει το όνομα, τα mini tablets είναι μια μικρότερη και
ελαφρύτερη έκδοση των μεγαλύτερων αντίστοιχων, συνήθως μεταξύ 7-8 ιντσών.
Phablet
Ένα phablet είναι ένα «κινητό τηλέφωνο crossover» με οθόνες αφής μεγαλύτερες
από 5 ίντσες. Ονομάζοντας ωμά αυτές τις συσκευές ως phablet (ένα μείγμα των
λέξεων τηλέφωνο και tablet), οι εταιρείες αναπτύσσουν αυτά τα προϊόντα για
άτομα που προτιμούν μια μεγαλύτερη οθόνη στις συσκευές κινητών τηλεφώνων
τους.
Convertible
Υπάρχουν τρεις τύποι μετατρέψιμων tablet. Γενικά, είναι συσκευές που θολώνουν
τη γραμμή μεταξύ tablet και laptop. Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό ενός
μετατρέψιμου tablet είναι ένα πληκτρολόγιο, με τα τυπικά μετατρέψιμα να έχουν
88
ενσωματωμένο πληκτρολόγιο, αυτά τα tablet ονομάζονται μετατρέψιμα επειδή το
πληκτρολόγιο μπορεί να διπλωθεί όταν δεν χρειάζεται, όπως το Lenovo Yoga.
Ένα υβριδικό έχει ένα πληκτρολόγιο που μπορεί να αποσπαστεί εντελώς, ακόμη και
κατά τη χρήση. Τέλος, 2-σε-1 μπορεί να έχει ένα πληκτρολόγιο είτε αποσπώμενο
είτε ενσωματωμένο στο πλαίσιο, αυτά τα tablet καθορίζονται από την ικανότητά
τους να εκτελούν λειτουργικά συστήματα επιτραπέζιου υπολογιστή.
Gaming Tablet
Ένα tablet gaming είναι μια τροποποιημένη οθόνη αφής σχεδιασμένη για παιχνίδι.
Αυτά τα tablet έχουν συνήθως ένα κατευθυντικό pad (D-Pad) συνδεδεμένο για να
κάνει την εμπειρία παιχνιδιού να λειτουργεί πιο ομαλά, παρέχοντας μεγαλύτερο
έλεγχο στον χρήστη.
Booklet
Συνήθως, σε σχέδιο με κέλυφος, τα tablet με φυλλάδια διαθέτουν οθόνη αφής στο
εσωτερικό τόσο του άνω όσο και του κάτω τμήματος της συσκευής. Αυτή η
τεχνολογία μπορεί να διπλωθεί σαν φορητός υπολογιστής, καθιστώντας τα ικανά να
χωρέσουν σε μια τσέπη, επιτρέποντας επίσης στους χρήστες να ανοίξουν τη
συσκευή για να αποκαλύψουν μια μεγάλη επιφάνεια οθόνης αφής.
Customised Tablets
Τα προσαρμοσμένα tablet, συνήθως για επαγγελματίες πελάτες, προσαρμόζουν το
υλικό ή την επιφάνεια της τεχνολογίας για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες μιας
επιχείρησης.
89
E-readers
Τα e-readers είναι ουσιαστικά tablet σχεδιασμένα ειδικά για την ανάγνωση
ψηφιακών ηλεκτρονικών βιβλίων και άλλων δημοσιευμένων έργων, όπως
περιοδικών. Γνωστή και ως αναγνώστης ηλεκτρονικών βιβλίων, οποιαδήποτε
συσκευή εμφανίζει κείμενο σε μια οθόνη μπορεί να περιγραφή ως ηλεκτρονικός
αναγνώστης. Τα tablet που έχουν εξειδικευτεί και βελτιστοποιηθεί για την
ανάγνωση ηλεκτρονικών υλικών και διατίθονται στο εμπόριο με βάση τη
φορητότητά τους, την αναγνωσιμότητα σε διαφορετικά επίπεδα φωτός και τη
διάρκεια ζωής της μπαταρίας, μπορούν επίσης να χωρέσουν χιλιάδες βιβλία, αλλά
συχνά ζυγίζουν λιγότερο από ένα κιλό.
Interactive Screens
Οι μεγάλες διαδραστικές οθόνες αφής, τα τραπέζια αφής και οι τοίχοι αφής είναι
ουσιαστικά πολύ μεγαλύτερες εκδόσεις φορητών tablet και έγιναν δημοφιλείς το
2008, όταν η Microsoft παρουσίασε το επιτραπέζιο «Surface» της. Συνήθως
κατασκευάζονται με γυαλί, το οποίο είναι επικαλυμμένο με διαφανή αγωγό όπως
οξείδιο κασσίτερου ινδίου, και οι πιο σύγχρονες διαδραστικές οθόνες επιτρέπουν τη
λειτουργία πολλαπλής αφής, που σημαίνει ότι η οθόνη μπορεί να ανιχνεύσει
περισσότερα από ένα σημεία επαφής.
Υπάρχουν πέντε συνηθισμένοι τύποι τεχνολογίας οθόνης αφής που
χρησιμοποιούνται σήμερα: αντίσταση 5 συρμάτων, χωρητική επιφάνεια, χωρητική
προβολή, ακουστικό κύμα επιφάνειας και υπέρυθρο.
• 5 - Wire Resistive: χρησιμοποιεί δύο μεταλλικά στρώματα που καταγράφουν
την αφή όταν πιέζεται και έρχονται σε επαφή.
• Surface Capacitive: χρησιμοποιεί ένα διαφανές στρώμα ηλεκτροδίου από γυαλί
που αναγνωρίζει την αφή χρησιμοποιώντας τον στατικό ηλεκτρισμό που
παράγεται από το ανθρώπινο σώμα.
90
• Projected Capacitive: λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως η χωρητικότητα της
επιφάνειας, αλλά επιτρέπει επίσης στον χρήστη να φορά χειρουργικά ή λεπτά
βαμβακερά γάντια.
• Επιφανειακό Ακουστικό Κύμα: δημιουργεί ένα αόρατο πλέγμα υπερηχητικών
κυμάτων στην επιφάνεια, το οποίο όταν σπάσει με την αφή απορροφά εν μέρει
το κύμα και επιτρέπει στον μετατροπέα λήψης να εντοπίσει το σημείο επαφής
• Υπέρυθρες: χρησιμοποιεί εκπομπούς υπερύθρων και δέκτες για να
δημιουργήσει αόρατα πλέγματα φωτός σε μια επιφάνεια, τα οποία όταν
διακόπτονται από την αφή επιτρέπουν στο εσωτερικό του υπολογιστή να
εντοπίσει το σημείο που είχε σπάσει.
• Οι διαδραστικές οθόνες γίνονται γρήγορα το απόλυτο μέσο επικοινωνίας σε
τομείς όπως: αίθουσες ελέγχου, εκπαίδευση, στούντιο εκπομπής, αίθουσες
εκπαίδευσης, περιβάλλοντα τηλεδιάσκεψης, αίθουσες συνεδριάσεων και ως
διαδραστική δημόσια σήμανση. Διατίθενται σε όλα τα σχήματα και μεγέθη, με
τις τυπικές οθόνες να είναι 70 ιντσών, έως 100 ίντσες.
Mobiles
Το κινητό τηλέφωνο είναι ένα φορητό τηλέφωνο που πραγματοποιεί και λαμβάνει
κλήσεις μέσω ραδιοφωνικής συχνότητας. Αυτές οι συσκευές, που πολλοί άνθρωποι
σήμερα λένε ότι «δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτές» υπάρχουν μόνο τα
τελευταία 44 χρόνια.
Το πρώτο φορητό τηλέφωνο παρουσιάστηκε στον κόσμο το 1973 από τη Motorola,
με βάρος 2 κιλά. Ωστόσο, το πρώτο εμπορικά διαθέσιμο κινητό τηλέφωνο
εμφανίστηκε μόλις το 1983 το Motorola DynaTac 8000x.
Στη δεκαετία που ακολούθησε το DynaTac 8000X, η τεχνολογία των κινητών
τηλεφώνων αναπτύχθηκε γρήγορα. Συσκευές με προηγμένα λειτουργικά συστήματα
κινητής τηλεφωνίας κυριαρχούν πλέον στην καταναλωτική αγορά, συνδυάζοντας τις
δυνατότητες ενός προσωπικού υπολογιστή με επιπλέον λειτουργίες χρήσιμες για
φορητή χρήση. Οι έξυπνες συσκευές ή τα «smartphones» έχουν πρόσβαση στο
Διαδίκτυο και συχνά διαθέτουν λειτουργίες όπως συσκευή αναπαραγωγής
91
πολυμέσων, πλοήγηση GPS και ψηφιακή κάμερα, όλα ενσωματωμένα σε μία
συμπαγή συσκευή.
Servers
Ο διακομιστής είναι ένα πρόγραμμα ή μια συσκευή υπολογιστή που παρέχει
λειτουργικότητα για άλλα προγράμματα ή συσκευές.
Οι διακομιστές ταξινομούνται συνήθως ανάλογα με το σκοπό τους, για παράδειγμα:
• Ο διακομιστής Ιστού είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή που εξυπηρετεί σελίδες
ή αρχεία HTML που ζητήθηκαν για πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• Ένας διακομιστής εφαρμογών είναι ένα πλαίσιο που επιτρέπει τη δημιουργία
και χρήση εφαρμογών, μια εφαρμογή θα εκτελείται στον διακομιστή
εφαρμογών.
• Ένας διακομιστής μεσολάβησης λειτουργεί ως ενδιάμεσος μεταξύ μιας
συσκευής και ενός άλλου διακομιστή από τον οποίο ένας χρήστης ή
πελάτης έχει πρόσβαση σε πληροφορίες.
• Ο διακομιστής αλληλογραφίας είναι λογισμικό που λαμβάνει εισερχόμενα
μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τοπικούς χρήστες και αποστολείς
αποστολών και προωθεί τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για
παράδοση.
• Ένας εικονικός διακομιστής είναι ένα πρόγραμμα που εκτελείται σε έναν
κοινόχρηστο διακομιστή, ρυθμισμένο με τρόπο ώστε ο διακομιστής να μην
εμφανίζεται κοινόχρηστος.
Network Attached Storage

Οι μονάδες NAS επιτρέπουν στους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε αρχεία τόσο
μέσα όσο και έξω από το γραφείο ή το σπίτι, καθιστώντας τα ιδανικά για την
αποθήκευση εγγράφων, συλλογών μουσικής και βίντεο.
Οι μονάδες NAS σάς επιτρέπουν να αποθηκεύετε μεγάλες ποσότητες δεδομένων. Ο
κύριος λόγος που οι άνθρωποι αγοράζουν μονάδες NAS είναι για την αναπαραγωγή
πολυμέσων. Μια μονάδα NAS επιτρέπει στους χρήστες να αναπαράγουν πολυμέσα
92
σε τηλεοράσεις χωρίς να χρειάζεται να συνδεθούν σε υπολογιστή. Καταναλώνουν
πολύ λιγότερη ενέργεια από έναν κανονικό υπολογιστή, γεγονός που τα καθιστά
φθηνότερα στη λειτουργία τους.
Projectors
Ο προβολέας είναι μια συσκευή εξόδου, όπως μια οθόνη, που λαμβάνει εικόνες
που παράγονται από έναν υπολογιστή και τις αναπαράγει σε μια επιφάνεια που
είναι συνήθως μεγάλη, επίπεδη και ανοιχτόχρωμη. Οι προβολείς μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για παρουσιάσεις ή ταινίες, καθώς μπορούν να παράγουν είτε
φωτογραφίες (διαφάνειες) είτε κινούμενες εικόνες (βίντεο).
Οι προβολείς χρησιμοποιούν καλώδια HDMI ή VGA από έναν υπολογιστή ως
είσοδο.
Ο πρώτος προβολέας κατασκευάστηκε το 1965, αυτός ήταν ένας προβολέας
διαφανειών καρουζέλ. Ο ψηφιακός προβολέας που γνωρίζουμε σήμερα
κατασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1984, αλλά η τεχνολογία αλλάζει και
καινοτομείται συνεχώς. Ένας προβολέας που εφευρέθηκε από τη Ricoh το 2012
επιτρέπει στους χρήστες να προβάλλουν μια οθόνη έως και 80 ιντσών, από
απόσταση μόλις 20 cm από την προβαλλόμενη επιφάνεια.
Commercial Displays
Οι εμπορικές οθόνες έχουν σχεδιαστεί για επιχειρήσεις και όχι για την εγχώρια
αγορά. Αυτές οι οθόνες αντικαθιστούν γρήγορα την τεχνολογία προβολέων σε
περιβάλλοντα ήχου/οπτικής, ιδιαίτερα σε αίθουσες διδασκαλίας και αίθουσες
συνεδριάσεων.
Πιθανώς ένας από τους πιο συναρπαστικούς τομείς ανάπτυξης της τεχνολογίας
είναι στον τομέα του Audio Visual (AV) και των διαδραστικών προϊόντων, τα οποία
μπορούν γρήγορα να μετατρέψουν μια συνηθισμένη επαγγελματική συνάντηση ή
μάθημα σε μια εντυπωσιακή παρουσίαση ή πρόταση.
93
Αυτές οι οθόνες τείνουν να λειτουργούν με μια μέθοδο "plug and play",
επιτρέποντας στους χρήστες να συνδέσουν το laptop, το tablet ή το USB στην οθόνη
και να εμφανίσουν ακριβώς αυτό που θέλουν. Μπορούν επίσης να ενσωματωθούν
με λογισμικό συνδιάσκεψης, επιτρέποντας σε συναδέλφους σε όλο τον κόσμο να
συντονιστούν σε μια συνάντηση.
Wireless Access Points

Στη δικτύωση υπολογιστών, ένα σημείο ασύρματης πρόσβασης (WAP - Wireless
Access Point) είναι ένας τύπος υλικού που επιτρέπει σε μια συσκευή που είναι
έτοιμη για Wi-Fi να συνδεθεί σε ένα ενσύρματο δίκτυο συνδέοντας το WAP σε έναν
δρομολογητή και στέλνοντας σήματα ραδιοφώνου που συνδέουν ασύρματα τη
συσκευή. Πριν από την ασύρματη πρόσβαση σε δίκτυα, η δημιουργία ενός δικτύου
στο οποίο θα μπορούσε να συνδεθεί ο καθένας σε μια επιχείρηση απαιτούσε μίλια
καλωδίων που περνούσαν μέσα από τοίχους και οροφές.
Τύποι Λογισμικού
Η ασύρματη ευρυζωνική τεχνολογία μικρής εμβέλειας, γνωστή και ως Wi-Fi, είναι το
βασικό κομμάτι της τεχνολογίας που απαιτείται για τους ανθρώπους σε όλο τον
κόσμο να έχουν ασύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Από σχολεία και γραφεία
μέχρι σπίτια, καφετέριες, ακόμη και στα αυτοκίνητα, το Wi-Fi βρίσκεται στην καρδιά
της σύγχρονης συνδεσιμότητας.
Ο ρυθμός ενσωμάτωσης Wi-Fi σε σύγχρονες συσκευές σημαίνει πλέον ότι η
πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι δυνατή από: προσωπικούς υπολογιστές, κονσόλες
βιντεοπαιχνιδιών, ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, tablet, κινητά τηλέφωνα,
ψηφιακές συσκευές ήχου και σύγχρονους εκτυπωτές.
Η ισχύς του σήματος και η εμβέλεια ενός πομπού Wi-Fi, όπως ενός δρομολογητή,
καθορίζονται από το περιβάλλον. Η τυπική εμβέλεια είναι περίπου 20 μέτρα σε
εσωτερικούς χώρους, αλλά μπορεί να είναι πολύ πιο έξω, αυτό οφείλεται σε μεγάλο
βαθμό στο ότι δεν υπάρχουν αντικείμενα, όπως τοίχοι ή μέταλλα που εμποδίζουν ή
εξασθενούν το σήμα. Ορισμένες συσκευές μπορούν να μοιράζονται τη μετάδοση
94
Wi-Fi μέσω μιας ad hoc μετάδοσης Wi-Fi, κοινώς γνωστής ως HotSpot, όπου μια
συσκευή δημιουργεί ένα μικρό σήμα Wi-Fi γύρω της. Αυτό είναι χρήσιμο εάν ο
χρήστης βρίσκεται σε περιοχή χωρίς Wi-Fi, μπορεί να χρησιμοποιήσει συσκευές που
έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω 3G ή 4G, όπως το κινητό του τηλέφωνο για να
δημιουργήσει ένα hotspot Wi-Fi, επιτρέποντάς του να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο
σε μη δικτυωμένη συσκευή, όπως φορητός υπολογιστής.
Φίλτρο Web & Ασφάλεια

Το φίλτρο Ιστού είναι ένα πρόγραμμα που ελέγχει τις εισερχόμενες ιστοσελίδες για
να καθορίσει εάν το περιεχόμενο θα πρέπει να εμφανίζεται από τον χρήστη. Το
φίλτρο ελέγχει την προέλευση ή το περιεχόμενο της σελίδας, σύμφωνα με ένα
σύνολο κανόνων που παρέχονται από μια εταιρεία ή ένα άτομο που έχει
εγκαταστήσει το φίλτρο.
Ο τύπος περιεχομένου ή σελίδων που στοχεύονται από φίλτρα ιστού
περιλαμβάνουν: απαράδεκτη διαφήμιση, λογισμικό κατασκοπείας, ιούς και
πορνογραφικό περιεχόμενο.
Τα φίλτρα Ιστού μειώνουν την ψυχαγωγική περιήγηση στο Διαδίκτυο μεταξύ
εργαζομένων και μαθητών, ενώ παράλληλα προστατεύουν τα δίκτυα από
διαδικτυακές απειλές. Τα φίλτρα ιστού είναι επίσης δημοφιλή στα σχολεία επειδή
προστατεύουν τους μαθητές από περιεχόμενο για ενήλικες, τους εμποδίζουν να
έχουν πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή από άτομα που μπορεί να
θέλουν να τους βλάψουν.
Φιλοξενούμενοι επιτραπέζιοι υπολογιστές
Η μετάβαση σε έναν επιτραπέζιο υπολογιστή που φιλοξενείται είναι ένα άλλο
στήριγμα για οργανισμούς που έχουν επίγνωση της προστασίας των δεδομένων της
επιχείρησής τους. Η φιλοξενούμενη επιφάνεια εργασίας είναι μια μορφή εικονικού
χώρου που χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για την αποθήκευση επιχειρηματικών
δεδομένων με ασφάλεια στο «Cloud» έναν χώρο αποθήκευσης που δημιουργείται
από υπολογιστή. Παρέχει άμεση και ασφαλή πρόσβαση σε επιχειρηματικό
λογισμικό, έγγραφα και αρχεία από οπουδήποτε στον κόσμο, ανά πάσα στιγμή. Μια
95
φιλοξενούμενη επιφάνεια εργασίας είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για οργανισμούς που
επιθυμούν να εξοικονομήσουν χρήματα αφαιρώντας την ανάγκη χρηματοδότησης
υποστήριξης IT και πολλαπλά σύνολα υλικού, όπως διακομιστές. Είναι επίσης ένα
χρήσιμο εργαλείο για μεγάλες εταιρείες ή μετακινούμενους εργαζόμενους που
χρειάζονται πολλά άτομα για να έχουν πρόσβαση στα αρχεία εξ αποστάσεως,
επιτρέποντας τη συνεργασία εντός του εικονικού περιβάλλοντος. Ίσως το
μεγαλύτερο κίνητρο για την επιλογή μιας φιλοξενούμενης επιφάνειας εργασίας
είναι η ασφάλεια. Ορισμένοι πάροχοι θα αποθηκεύουν επιχειρηματικά δεδομένα
σε ένα κέντρο δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν
μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά από χάκερ λόγω των αυστηρών νόμων περί
προστασίας δεδομένων. Επομένως, η επιλογή του σωστού παρόχου είναι ζωτικής
σημασίας.
Office 365
Το Office 365 είναι η επωνυμία (ομπρέλα) που δίνεται στο πακέτο συνδρομών
λογισμικού και υπηρεσιών της Microsoft , που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε
λειτουργικά συστήματα Windows όσο και σε Mac. Το Office 365 παρέχει χώρο
αποθήκευσης στο cloud στην πλατφόρμα του OneDrive και 60 λεπτά Skype λεπτά
κάθε μήνα. Μία από τις κύριες λειτουργίες του Office 365 είναι το email.
Συνδέοντας υπαλλήλους και πελάτες μέσω Διαδικτύου, το πακέτο 365 παρέχει
επίσης πρόσβαση στις παρακάτω εφαρμογές λογισμικού: Μία από τις κύριες
λειτουργίες του Office 365 είναι το email. Συνδέοντας υπαλλήλους και πελάτες
μέσω Διαδικτύου, το πακέτο 365 παρέχει επίσης πρόσβαση στις παρακάτω
εφαρμογές λογισμικού:
• Word: Ένας επεξεργαστής κειμένου
96
• Excel: Ένας τύπος λογισμικού για τη δημιουργία υπολογιστικών φύλλων
δεδομένων
• PowerPoint: Ένα πρόγραμμα για τη δημιουργία παρουσιάσεων
• Microsoft Access: Ένα σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων (ΣΔΒΔ)
• Outlook: Ένας διαχειριστής προσωπικών πληροφοριών, που περιλαμβάνει:

email, λειτουργία ημερολογίου, διαχείριση εργασιών και βιβλίο διευθύνσεων
• OneNote: Ένα πρόγραμμα λήψης σημειώσεων που συλλέγει χειρόγραφες ή

δακτυλογραφημένες σημειώσεις, σχέδια, ηχητικά σχόλια και αποκόμματα
οθόνης
• Publisher: Μια εφαρμογή δημοσίευσης επιτραπέζιου υπολογιστή για τη

σχεδίαση εργασιών
• Skype για επιχειρήσεις: Ένας πελάτης επικοινωνίας που χρησιμοποιείται για

συνέδρια και συσκέψεις σε πραγματικό χρόνο
97
• Project: Μια εφαρμογή διαχείρισης έργου
• Visio: Μια εφαρμογή διαγράμματος και διαγράμματος ροής
98
Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.4 Επιδράσεις της ψηφιακής τεχνολογίας στην Κοινωνία
Από όσο γνωρίζουμε, η τεχνολογία βοηθάει στην ανάπτυξη και την πρόοδο της
κοινωνίας μας, είτε εφαρμόζεται στον μετασχηματισμό μιας ολόκληρης πόλης είτε σε
μια απλή τροποποίηση σε έναν τεχνολογικό μηχανισμό που χρησιμοποιείται στην
καθημερινή μας ζωή, με τον ίδιο γενικό σκοπό διευκολύνουν την καθημερινότητά
μας και βοηθούν σε αυτήν. Και ακόμη και αποκτώντας τη φήμη της εξάλειψης
ορισμένων επαγγελμάτων και της απαρχαιωμένης χρήσης ορισμένων εργαλείων και
εφευρέσεων προγόνων, έχει γίνει σημαντικό στην κοινωνία μας και αποδεικνύεται
ότι είναι πολύ περισσότερο από αυτό, αποδεικνύοντας όλο και πιο αποτελεσματικό,
απαραίτητο και ακόμη απαραίτητο στο περιβάλλον μας. Προσωπική, κοινωνική και
επαγγελματική.
Θετικά και αρνητικά της τεχνολογίας για τη σημερινή κοινωνία
Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο που συνδέεται εγγενώς με την κοινωνία μας. Ενώ η
εξέλιξή του αντιπροσωπεύει ένα βαθύ ορόσημο σε όλη την ιστορία, ο τρόπος που το
χρησιμοποιούμε πάντα δημιουργεί οφέλη και προκλήσεις.
Και σε μια εποχή επιταχυνόμενης τεχνολογικής ανάπτυξης, είναι απαραίτητο να
σκεφτούμε τι επιπτώσεις έχει αυτό στη ζωή μας.
Ποια είναι τα θετικά και αρνητικά της τεχνολογίας για τον σημερινό κόσμο; Πώς
αλλάζουν οι ζωές μας στο σπίτι και στη δουλειά; Χρειάζεται να ανησυχείτε για
περισσότερα από το να επωφεληθείτε από τα οφέλη του διαδικτύου και των
κοινωνικών δικτύων;
Παρακάτω θα δούμε κάποιες σημαντικές πληροφορίες για όσους αναζητούν να
κατανοήσουν τη στιγμή που ζούμε.
Ψηφιακός Μετασχηματισμός: Τι είναι και ποιες είναι οι επιπτώσεις του στην
κοινωνία.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι η διαδικασία κατά την οποία οι εταιρείες
χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες για να λύσουν παραδοσιακά προβλήματα,
όπως: πτώση στην απόδοση, παραγωγικότητα, ευελιξία και αποτελεσματικότητα.
Αυτός ο μετασχηματισμός πρέπει να ξεκινήσει από μια δομική αλλαγή στους
οργανισμούς.
99
Έχετε ακούσει για τον ψηφιακό μετασχηματισμό;
Αυτός ο όρος έχει κερδίσει την προσοχή εταιρειών από όλους τους κλάδους σε όλο
τον κόσμο.
Τι είναι όμως, ακριβώς;
Υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι αυτή είναι μια προσπάθεια της πληροφορικής ή
ότι περιλαμβάνει τη βελτίωση της εμπειρίας του πελάτη και μια πληθώρα άλλων
ιδεών και ορισμών.
Ωστόσο, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι μια ιδέα για το μέλλον, αλλά κάτι
στο οποίο οι σημερινές εταιρείες πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή για να
παραμείνουν ζωντανές.
Επομένως, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ακριβώς τι σημαίνει αυτός ο
μετασχηματισμός, ποιος είναι ο αντίκτυπός του στην κοινωνία και πώς θα τον
εφαρμόσουμε στις επιχειρηματικές διαδικασίες.
Τι είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός;
Αν συνθέσουμε την ανάγκη για ψηφιακό μετασχηματισμό με την ιστορία, είναι
ευκολότερο να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στην επιχείρηση.
Οι εταιρείες που ιδρύθηκαν πριν από την έλευση του Διαδικτύου αντιμετωπίζουν μια
μεγάλη πρόκληση: πολλοί από τους κανόνες που καθοδηγούσαν την επιχειρηματική
πρόοδο στην προ-ψηφιακή εποχή δεν ισχύουν πλέον.
Τα καλά νέα είναι ότι η αλλαγή είναι δυνατή! Αυτές οι εταιρείες μπορούν να
μεταμορφωθούν και να ανθίσουν στην ψηφιακή εποχή.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια διαδικασία αλλαγής νοοτροπίας σε εταιρείες
που αρχίζουν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να εκπληρώσουν τον στόχο να
γίνουν πιο σύγχρονες, να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους, να αυξήσουν την εμβέλεια
της αγοράς και να επεκτείνουν τις τεχνολογικές προόδους που επηρεάζουν τους
ανθρώπους σε όλο τον κόσμο .
Ως εκ τούτου, αλλάζει ριζικά τους οργανισμούς και εξασφαλίζει τη θέση του στο
μέλλον.
Πρόκειται για μια ριζική αλλαγή στη δομή των οργανισμών, από την οποία η
τεχνολογία αναλαμβάνει κεντρικό στρατηγικό ρόλο, και όχι απλώς μια επιφανειακή
παρουσία.
100
Αυτό απαιτεί χρόνο και πόρους, αλλά δεν είναι μόνο οι μεγάλοι οργανισμοί που
μπορούν να εφαρμόσουν προγράμματα ψηφιακού μετασχηματισμού, κυρίως επειδή
δεν έχει να κάνει μόνο με το ποιος έχει τα περισσότερα χρήματα.
Αντίθετα, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ολόκληρη τη διαδικασία που οδηγεί σε
αυτήν την αλλαγή και να εργαστούμε συλλογικά για να την επιτύχουμε.
Αυτό, από μόνο του, καθιστά τον ψηφιακό μετασχηματισμό πολύ περισσότερο μια
πρόκληση διαχείρισης παρά απλώς μια πρόκληση μάρκετινγκ ή τεχνολογίας.
Μεταξύ των παραγόντων που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ο αντίκτυπος αυτού του
είδους της αλλαγής στην κοινωνία γενικότερα, που μας φέρνει στο επόμενο θέμα.
Πώς λειτουργεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός στις εταιρείες;
Η εφαρμογή ψηφιακού μετασχηματισμού στις εταιρείες αποφέρει πολλά οφέλη,
αλλά πριν από αυτό, υπάρχουν προκλήσεις στη διαδικασία ψηφιακής καινοτομίας.
Για να πετύχουμε το αρχικό στάδιο, είναι σημαντικό να έχουμε ένα καλά
καθορισμένο πεδίο εφαρμογής για να αποφύγουμε μεγάλες αντιξοότητες.
Όταν ξεκινά η διαδικασία, είναι φυσιολογικό να προκύψουν τεχνικές δυσκολίες για
να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία, κάποια αντίσταση στις αλλαγές εκ μέρους των
εμπλεκομένων και η ανάγκη να γίνουν επενδύσεις ώστε όλα να πάνε σύμφωνα με το
σχέδιο.
Επομένως, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η διαδικασία υλοποίησης είναι
αποτελεσματική και εξελίσσεται ομαλά, είναι σημαντικό να ξεπεραστούν αυτές οι
προκλήσεις και να καταβληθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προσπάθεια.
Διάγνωση της τρέχουσας κατάστασης.
Για να κατανοήσουμε πώς η διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού μπορεί να
συμβάλει στην επιχείρησή σας, είναι σημαντικό να καθορίσετε ποιες είναι οι
τρέχουσες ανάγκες σας. Για ορισμένες εταιρείες, είναι απαραίτητο να γίνει
αυτοματοποίηση υπηρεσιών, βελτιώσεις στο σύστημα πληρωμών ή, ίσως, η
συμπερίληψη συστημάτων διαχείρισης.
Καθώς δεν είναι δυνατή η υλοποίηση αλλαγών σε όλα τα τμήματα, ο εντοπισμός της
τρέχουσας κατάστασης και των βασικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει βοηθά στον
καθορισμό των προτεραιοτήτων της εταιρείας.
101
Ευθυγράμμιση διαχείρισης
Η διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού επηρεάζει ολόκληρη τη δυναμική της
εργασίας και τη διαχείριση της επιχείρησης. Ως εκ τούτου, η δέσμευση ηγετών και η
ευθυγράμμιση της μορφής διαχείρισης συμβάλλουν στην πιο αποτελεσματική
ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών.
Οι άνθρωποι και οι στρατηγικές διαχείρισης έργων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους
νέους διαθέσιμους πόρους και να τους χρησιμοποιούν για τη βελτιστοποίηση της
παραγωγικότητας ολόκληρης της ομάδας. Έτσι, η συνεργασία μεταξύ των
εργαζομένων και οι αλλαγές που προκύπτουν από αυτή τη διαδικασία
διευκολύνονται όταν έχουμε καινοτόμο ηγεσία.
Εφαρμογή στρατηγικής
Αφού αξιολογήσουμε τις ανάγκες της επιχείρησής μας και ευθυγραμμίσουμε την
ομάδα με τις νέες αλλαγές, είναι απαραίτητο να ξεκινήσουμε την εφαρμογή της
διαδικασίας ψηφιακού μετασχηματισμού στην εταιρεία. Σε αυτό το σημείο,
αποφασίζουμε ποιο ERP θα εγκαταστήσουμε, ποια συστήματα πληρωμών θα
χρησιμοποιήσουμε, εάν θα συμπεριλάβουμε λειτουργίες αυτοεξυπηρέτησης σε
καταστήματα και άλλα στοιχεία που αναφέρθηκαν ως προτεραιότητα στο πρώτο
βήμα αξιολόγησης.
Δοκιμές και πειράματα
Αφού φέρετε τέτοια νέα στην εταιρεία σας, είναι σημαντικό να ελέγξετε αν έχουν
ανταποκριθεί στις προσδοκίες ή όχι. Επιπλέον, αξίζει να δοκιμάσετε πώς αυτοί οι
πόροι συμβάλλουν στη βελτίωση των σχέσεων με τους πελάτες ή στην απόδοση των
εργαζομένων.
Η χρήση τεχνολογιών για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης της εταιρείας μπορεί να
έχει πολλούς στόχους, αλλά ο κύριος είναι η αύξηση των κερδών της. Επομένως,
αξίζει να ελέγξουμε αν αυτές οι αλλαγές μπόρεσαν να κάνουν την ομάδα πιο
αποτελεσματική ή να μεγιστοποιήσουν τις πωλήσεις στους καταναλωτές.
Αξιολόγηση βελτίωσης
Αφού κάνετε όλες τις απαραίτητες δοκιμές και πειράματα, μπορείτε να εντοπίσετε
τις δυνατότητες για ακόμη πιο βελτιστοποιημένες διαδικασίες, διασφαλίζοντας ότι
όλα λειτουργούν με απλό και πρακτικό τρόπο στην εταιρεία σας.
102
Υπό αυτή την έννοια, είναι σημαντικό να αναλύσουμε με ψυχραιμία όλα όσα έχουν
εφαρμοστεί και να επαληθεύσουμε τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τις
αλλαγές που υιοθετήθηκαν στην επιχείρηση. Ένας καλός τρόπος για να γίνει αυτό
είναι να παρακολουθείτε βασικούς δείκτες.
Επενδύοντας στον ψηφιακό μετασχηματισμό σε εταιρείες, είναι δυνατό να
επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα μέσω της δημιουργικότητας και της
καινοτομίας. Η βελτιστοποίηση των απαρχαιωμένων διαδικασιών και η διασφάλιση
ότι ο οργανισμός σας διαφοροποιείται από τον ανταγωνισμό είναι ουσιαστικής
σημασίας για την επέκταση του μεριδίου αγοράς σας και τη διασφάλιση
μακροπρόθεσμης επιχειρηματικής ανάπτυξης.
Επιπτώσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού στην κοινωνία.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει βαθύ
αντίκτυπο στην κοινωνία γενικότερα. Από αυτό το συμπέρασμα, η αξία της
εφαρμογής προγραμμάτων αλλαγής στις εταιρείες γίνεται πιο ξεκάθαρη.
Πώς όμως συμβαίνει αυτή η επίδραση; Είναι απλό, σκεφτείτε πώς η χρήση της
τεχνολογίας μεταμορφώνει τη ζωή μας καθημερινά.
Τα πράγματα έχουν γίνει πιο γρήγορα, ο όγκος των πληροφοριών είναι απείρως
μεγαλύτερος από πριν και συνεχίζει να αυξάνεται.
Όλα αυτά κάνουν τους ανθρώπους πιο αποσπασμένους και απαιτητικούς από ποτέ.
Αυτή είναι η πρώτη αλλαγή: υπάρχει μια σαφής αλλαγή στη συμπεριφορά.
Επιπλέον, η ζωή μας έχει γίνει πολύ πιο «εύκολη», καθώς οι αυτοματοποιημένες
υπηρεσίες και προϊόντα προσφέρουν μια ευκολία που ήταν αδιανόητη πριν από
μερικά χρόνια.
Από πλευράς χρησιμότητας, όπως στην περίπτωση των νοσοκομείων, των υπηρεσιών
επιβολής του νόμου και της πυροσβεστικής, αυτό σημαίνει περισσότερες ζωές που
σώζονται χάρη στην τεχνολογία.
Από την άλλη πλευρά, προκύπτουν νέες προκλήσεις, όπως ενοχλήσεις που
συνδέονται με τις εταιρείες που δεν προετοιμάζονται για παράπονα πελατών και η
πράξη σάρωσης χωρίς να ανησυχείτε για την εμπειρία χρήστη σε όλη τη διαδικασία
αγοράς.
103
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας προκύπτουν τόσο νέες λύσεις όσο και προβλήματα
που χρήζουν προσοχής, γεγονός που αναγκάζει τις εταιρείες να προσαρμοστούν στις
απαιτήσεις της κοινωνίας.
Εδώ μπαίνει ο ψηφιακός μετασχηματισμός! Μέσω αυτού, είναι δυνατή η
βελτιστοποίηση διαφόρων διαδικασιών. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες.
Μέλλον και Γενιά (Generation) Ζ
Η Generation Z αποτελείται από ανθρώπους που γεννήθηκαν μετά το 1994 και
θεωρούνται ψηφιακοί ιθαγενείς. Σύμφωνα με την Fast Company, μέχρι το 2020 η Gen
Z θα αποτελεί το 40% όλων των καταναλωτών.
Αυτή η γενιά μεγάλωσε περιτριγυρισμένη από ψηφιακές συσκευές. Επομένως, αυτοί
θα είναι οι άνθρωποι που θα απαιτήσουν περισσότερο αυτές τις αλλαγές . Και αυτό
το μέλλον δεν είναι μακριά. Σήμερα, οι μεγαλύτεροι της γενιάς βρίσκονται ήδη στην
αγορά εργασίας, αποφοιτώντας από κολέγια.
Κάνοντας πολλαπλές εργασίες και έχοντας τη δυνατότητα να επεξεργάζονται
πληροφορίες πιο γρήγορα από οποιαδήποτε προηγούμενη γενιά, τα μέλη αυτής της
γενιάς εξαλείφουν τις πρακτικές μάρκετινγκ που έχουν καταστεί παρωχημένες.
Είναι σε θέση να καταναλώνουν ψηφιακό περιεχόμενο σε πολλαπλές οθόνες,
χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα συσκευών ταυτόχρονα. Επιπλέον, έχουν ήδη
αγοραστική δύναμη και αναμένουν από τις εταιρείες να γίνουν ψηφιακές.
Και ποιος είναι ο ρόλος των εταιρειών σε αυτό το πλαίσιο;
Είναι επιφορτισμένοι με την παροχή γενεών με τεχνολογία ψηφιακών χώρων
εργασίας που θα βελτιώσει την εμπειρία των εργαζομένων, με στόχο να
ανταποκριθούν στις διαφορετικές προσδοκίες και προτιμήσεις τους .
Τεχνολογική πρόοδο
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι απλώς ένας φανταχτερός όρος για να πούμε
ότι αξίζει να επενδύσετε σε διαφημίσεις Facebook ή κάτι τέτοιο.
Αντίθετα, είναι μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης διαδικασίας, που ονομάζεται
τεχνολογική πρόοδος. Υπάρχουν τρεις κύριες φάσεις, με τον ψηφιακό
μετασχηματισμό να είναι η τελευταία.
Παρακάτω θα δούμε σε τι αποτελείται καθένα από αυτά τα στάδια και πώς
καταλήγουν σε αυτό το κίνημα που παρακολουθούμε αυτήν τη στιγμή:
104
Ψηφιοποίηση
Η ψηφιοποίηση περιγράφεται ως η διαδικασία μετάβασης αναλογικών
πληροφοριών σε ψηφιακή μορφή.
Πρόκειται για την αναπαράσταση σημάτων, ήχων, εικόνων και αντικειμένων στο
ψηφιακό περιβάλλον μέσω δυαδικών τιμών (κάθε τιμή αντιπροσωπεύεται από 0 ή
1). Με άλλα λόγια, τα δεδομένα μετατρέπονται σε bit και αποθηκεύονται σε
ηλεκτρονικές συσκευές. Ολόκληρες βιομηχανίες έχουν ωφεληθεί πολύ από αυτή τη
διαδικασία, καθώς έχει γίνει πολύ πιο εύκολο να αποθηκεύονται και να
προστατεύονται σημαντικές και μερικές φορές εμπιστευτικές πληροφορίες. Η
ψηφιοποίηση είναι πλέον πολύ πιο ολοκληρωμένη και συνίσταται στις πραγματικές
αλλαγές που πραγματοποιούνται στους οργανισμούς μέσω της τεχνολογίας. Αυτό
περιλαμβάνει ορισμένες πολύ προηγμένες έννοιες, όπως Big Data, Internet of Things,
Block Chain, κρυπτονομίσματα, μεταξύ άλλων.
Ένα κοινό λάθος είναι να πιστεύουμε ότι η ψηφιοποίηση σημαίνει χρήση
περισσότερων IT, αλλά τα παραδείγματα που αναφέρονται δείχνουν ότι υπερβαίνει
κατά πολύ αυτό, καθώς περιλαμβάνει μια πιο ολιστική άποψη της τεχνολογίας
προκειμένου να επιφέρει αλλαγή.
Ψηφιακό μετασχηματισμό
Τώρα ερχόμαστε επιτέλους στον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο οποίος περιγράφεται
στην τεχνολογική πρόοδο ως « η συνολική και γενική επίδραση της ψηφιοποίησης
στην κοινωνία ».
Με την ψηφιοποίηση σε πλήρη κατάσταση, νέες ευκαιρίες για αλλαγή και εξέλιξη
προκύπτουν για οργανισμούς κάθε είδους.
Είναι δυνατό και μερικές φορές απαραίτητο να αλλάξουν οι κοινωνικοοικονομικές
δομές, τα οργανωτικά πρότυπα, τα πολιτισμικά εμπόδια, ακόμη και οι νόμοι. Με
αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να πούμε ότι η ψηφιοποίηση είναι η μετατροπή, η
ψηφιοποίηση είναι η διαδικασία και ο ψηφιακός μετασχηματισμός το αποτέλεσμα.
Για να καταλάβουμε ακόμα πιο εύκολα τι είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός,
φτιάξαμε ένα πλήρες βίντεο που εξηγεί ακόμα περισσότερα γι' αυτόν.
6 μύθοι για τον ψηφιακό μετασχηματισμό που πρέπει να ξεχάσετε.
Μπορείτε ήδη να έχετε μια ιδέα για το πόσο ο ψηφιακός μετασχηματισμός επηρεάζει
τις ζωές των ανθρώπων σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, σωστά;
105
Κατά συνέπεια, επηρεάζει επίσης βαθιά τον τρόπο που δραστηριοποιούμαστε
σήμερα.
Το πρόβλημα είναι ότι πολλές εταιρείες εξακολουθούν να μην μπορούν να
ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα μετασχηματισμού επειδή προσκολλώνται σε μύθους
σχετικά με το θέμα.
Έτσι, πριν παρουσιάσετε περισσότερα για αυτήν τη στρατηγική, δείτε 6 από αυτούς
τους μύθους που πρέπει να σβήσετε από το μυαλό σας αυτή τη στιγμή και τον σωστό
τρόπο σκέψης για καθέναν από αυτούς:
1. Αυτό το θέμα είναι μόνο για εταιρείες τεχνολογίας
Είναι πολύ εύκολο να κρυβόμαστε πίσω από τη σκέψη ότι ο ψηφιακός
μετασχηματισμός πρέπει να συμβαίνει μόνο σε εταιρείες που έχουν ήδη γεννηθεί σε
ψηφιακό πλαίσιο, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, το SaaS και άλλες «ψηφιακές
εγγενείς» επιχειρήσεις.
Είναι όμως πράγματι αυτό; Με τίποτα! Οποιαδήποτε εταιρεία, ανεξάρτητα από το
τμήμα, μπορεί να επωφεληθεί από την ανάπτυξη μιας κουλτούρας που ευνοεί το
ψηφιακό.
Δεν είναι περίεργο που υπάρχουν τόσα πολλά εργαλεία, επί πληρωμή ή δωρεάν,
διαθέσιμα για σχεδόν οποιοδήποτε είδος ψηφιακής πρωτοβουλίας μπορεί κανείς να
φανταστεί.
2. Είναι όλα σχετικά με την εμπειρία του πελάτη
Ένας άλλος μύθος είναι ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει να κάνει με τη
δημιουργία της καλύτερης δυνατής εμπειρίας πελάτη. Είναι αλήθεια ότι αυτό έχει
πραγματικά σημασία, αλλά δεν αρκεί.
Και πάλι, αξίζει να σημειωθεί: ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια διαδικασία
που πρέπει να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την εταιρεία , επομένως φυσικά δεν αφορά
μόνο την εμπειρία του πελάτη.
3. Ο μετασχηματισμός προέρχεται από μικρές πρωτοβουλίες
Τι θα λέγατε να αφήσετε τις μικρές πρωτοβουλίες των εργαζομένων να αναπτυχθούν
για να δημιουργήσετε σιγά σιγά έναν πραγματικά ψηφιακό οργανισμό;
Θεωρητικά, αυτή η ιδέα μπορεί να φαίνεται λογική, αλλά τα πράγματα δεν
λειτουργούν έτσι. Η μεταμόρφωση πρέπει να έρθει από την κορυφή. Γιατί;
106
Μια τόσο μεγάλη αλλαγή δεν χρειάζεται απλώς ελευθερία, αλλά την πρωτοβουλία
των ηγετών να αναπτύξουν σαφή προγράμματα αλλαγής και να τα εφαρμόσουν στις
εταιρείες.
Έτσι, η εταιρεία θα μπορεί να αλλάξει με οργανωμένο και αποτελεσματικό τρόπο και
οι εργαζόμενοι θα καταλάβουν τι αναμένεται από αυτούς σε αυτή τη μετάβαση.
4. Αυτός που θα πραγματοποιήσει τον μετασχηματισμό είναι ο τομέας της
πληροφορικής
Η τεχνολογία της πληροφορίας, ή απλώς η πληροφορική, πρέπει να είναι πολύ καλά
δομημένη για να διασφαλίζει το επίπεδο απόδοσης που χρειάζεται μια ψηφιακή
εταιρεία.
Ωστόσο, ανάμεσα στο να πούμε αυτό και να λέμε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός
είναι ευθύνη της ομάδας πληροφορικής και μόνο, υπάρχει μια άβυσσος!
Αυτό που πρέπει να είναι μια προσέγγιση μεταξύ των διευθυντών και εκείνων που
θα βάλουν την τεχνολογία σε λειτουργία, και όχι μια εξωτερική ανάθεση ευθυνών με
αυτόν τον τρόπο.
Ο τομέας της πληροφορικής είναι μόνο ένας από αυτούς που εμπλέκονται στον
ψηφιακό μετασχηματισμό οποιασδήποτε εταιρείας. Αλλά είναι σημαντικό να
διασφαλιστεί ότι είναι αιχμηρό για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της καθημερινής
ζωής.
5. Μπορείτε να περιμένετε και να δείτε ανάλογα με τον κλάδο
Η ζήτηση για καινοτομία είναι πραγματική και επείγουσα σε όλη την αγορά και σε
όποιον αποφασίσει να περιμένει και να δει τι θα συμβεί, πιθανότατα δεν θα αρέσει
το σενάριο που αντιμετωπίζει.
Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τις αγροτικές επιχειρήσεις. Στο παρελθόν, ο κλάδος αυτός
ήταν πρακτικά συνώνυμος με τη λειτουργία χωρίς τεχνολογικές διαδικασίες. Τι
γίνεται όμως σήμερα;
Είναι ένας από τους τομείς που χρησιμοποιούν με τον καλύτερο τρόπο την
τεχνολογία για την πρόβλεψη πιθανών δυσκολιών, τη βελτιστοποίηση των
διαδικασιών και κατά συνέπεια, την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων.
Αυτό δείχνει ότι ανεξάρτητα από το τμήμα, είναι επικίνδυνο να αναβληθεί αυτή η
αλλαγή.
107
6. Απλώς αναπτύξτε αρκετές ψηφιακές πρωτοβουλίες
Αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο λάθος εκ μέρους των στελεχών και των υπευθύνων
λήψης αποφάσεων σε εταιρείες.
Η σκέψη είναι κάπως έτσι: «αν η εταιρεία μου έχει ήδη x ψηφιακές πρωτοβουλίες σε
εξέλιξη, είμαι ήδη μέρος αυτού του μετασχηματισμού».
Μακάρι να ήταν τόσο εύκολο, αλλά το θέμα είναι πιο βαθύ από αυτό.
Είναι υπέροχο να αναπτύσσεις στρατηγικές όπως το μάρκετινγκ περιεχομένου το
οποίο, παρεμπιπτόντως, παίζει μεγάλο ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά
αυτές οι στρατηγικές είναι μόνο μέρος της λύσης.
Επομένως, ακολουθήστε τις ψηφιακές στρατηγικές σας, αλλά μην πέσετε στην
ψευδαίσθηση ότι είναι η μεταμόρφωση από μόνα τους .
Νέα μοντέλα ψηφιακού μετασχηματισμού
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού δεν είναι μόνο
για τους επαγγελματίες πληροφορικής. Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να
συμμετέχει όλη η εταιρεία.
Ωστόσο, η ευθύνη για τη διαχείριση αυτής της διαδικασίας πρέπει να προέρχεται από
ηγέτες διοίκησης, όπως ο Διευθύνων Σύμβουλος και ο CMO.
Η έλλειψη ηγεσίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την επίτευξη ψηφιακού
μετασχηματισμού. Αυτή η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει από την κορυφή για να
διαδοθεί μέσω στρατηγικών αποφάσεων και διαδικασιών.
Δείτε τις κύριες αλλαγές για τις οποίες θα πρέπει να ανησυχείτε όταν κάνετε τον
ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχείρησής σας:
Εταιρική κουλτούρα
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει να κάνει με την προσαρμογή της κουλτούρας της
επιχείρησης και του τρόπου λειτουργίας της στη συνεργασία με τις νέες τεχνολογίες.
Επομένως, μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση είναι η καλύτερη επιλογή για έργα
ψηφιακού μετασχηματισμού, γιατί είναι αυτοί που θα κάνουν πράξη αυτό το έργο.
Αυτή η στρατηγική είναι κάτι που θα είναι μέρος της καθημερινότητας. Ωστόσο, για
να είναι επιτυχής, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί μια κουλτούρα ισχυρής
μάθησης και προσαρμογής της ομάδας της εταιρείας.
Οι αλλαγές στην τεχνολογία είναι καθημερινές και η ενημέρωση είναι πολύ
σημαντική για την ενεργή κατανόηση του ψηφιακού καταναλωτή.
108
Για να το κάνετε αυτό, κάντε συνεχή έρευνα, δημιουργήστε μια ρουτίνα μάθησης και
επενδύστε στην εκπαίδευση, ώστε να μπορείτε να εκπαιδευτείτε στις τελευταίες
τάσεις.
Διοίκηση Επιχειρήσεων
Ο κώδικας κουλτούρας είναι απαραίτητος για τη συμμετοχή των εργαζομένων στο
νέο μοντέλο λειτουργίας και αυτό είναι ένα μέλημα της διοίκησης.
Είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη ότι, όταν δημιουργείτε ένα νέο σύστημα στην
εταιρεία, είναι απαραίτητο να σκεφτείτε τη νέα διοίκηση και τις νέες θέσεις και
λειτουργίες της ομάδας.
Αυτό οφείλεται στο ότι, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, οι άνθρωποι θα βρίσκονται
στο επίκεντρο της στρατηγικής και όχι του προϊόντος. Με αυτό, οι στόχοι και τα
καθήκοντα ομάδων όπως το μάρκετινγκ και οι πωλήσεις δεν θα διαφέρουν πολύ και
θα συνδέονται περισσότερο.
Επιχειρηματικό μοντέλο
Εκτός από το ότι επηρεάζει τον τρόπο διαχείρισης των εταιρειών, η στρατηγική
ψηφιακού μετασχηματισμού αλλάζει το επιχειρηματικό μοντέλο.
Αυτό το μοντέλο αποκτά νέα περιγράμματα όταν συμπεριληφθούν οι δυνατότητες
του ψηφιακού κόσμου. Η κοινωνία, η οποία έχει διεισδύσει στην εξέλιξη της
τεχνολογίας, αναμένει από τις εταιρείες να αλλάξουν τον τρόπο που προσφέρουν
εμπειρίες.
Εάν, γενικά, η κοινωνία επηρεάζεται έντονα από την εξέλιξη της τεχνολογίας,
καθίσταται επιτακτική ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Αυτο συμβαίνει κυρίως μέσω:
• αυξανόμενη ψηφιακή απήχηση: θα προσεγγίσετε νέα άτομα και κοινό.
• επέκταση προϊόντων και υπηρεσιών: η δημιουργία ψηφιακών πόρων για την
επέκταση της χρησιμότητας ενός φυσικού προϊόντος ή υπηρεσίας είναι κοινή
και πολύ αποτελεσματική.
• Μετάβαση από το φυσικό στο ψηφιακό: τα φυσικά καταστήματα που κλείνουν
τις πόρτες τους για να ανοίξουν το δρόμο για το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι
τέλεια παραδείγματα αυτής της μετάβασης.
109
• ψηφιακά προϊόντα από τη σύλληψη: Οι εταιρείες SaaS, οι εφαρμογές και οι
fintechs είναι μερικά από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που γεννιούνται
ψηφιακά και είναι πολύ επιτυχημένα.
• κοινές υπηρεσίες: στις μέρες μας υπάρχουν υπηρεσίες carpooling, ενοικιάσεις
χώρων και ούτω καθεξής, και αυτό απαιτεί μια τεράστια ενοποίηση μεταξύ
του ψηφιακού και του φυσικού.
Αλλά για κάποιους, αυτή η αλλαγή μπορεί να είναι ένας εφιάλτης. Ο οργανισμός θα
πρέπει να σκεφτεί πώς μπορεί να μεταμορφωθεί τεχνολογικά η επιχείρησή του και
σε ποια σημεία θα πρέπει να εργαστεί, είτε προσαρμόζει την υπηρεσία του είτε
προσφέρει μια πλήρως ψηφιακή εμπειρία.
Πελατειακές σχέσεις
Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αλλάξει τον τρόπο που συνδεόμαστε με τους πελάτες
και τους προσφέρουμε αξία. Πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε σε έναν κόσμο όπου οι
εταιρείες μετέφεραν μηνύματα και παρείχαν προϊόντα στους πελάτες. Σήμερα, όμως,
η σχέση είναι πολύ πιο διαδραστική, αμφίδρομη. Τα μηνύματα και οι αξιολογήσεις
των πελατών τους καθιστούν πολύ πιο επιδραστικούς από τη διαφήμιση,
μεταμορφώνοντας την αφοσίωση των πελατών και καθιστώντας την πιο δυναμική
και κρίσιμη για την επιτυχία της επιχείρησης. Θα μιλήσουμε περισσότερα για αυτό
παρακάτω στο θέμα των τομέων ψηφιακού μετασχηματισμού.
Επιχειρησιακή διαδικασία
Αν και δεν είναι τόσο εμφανείς όσο οι αλλαγές στην εμπειρία των πελατών, υπάρχουν
επίσης πολλά οφέλη από την εστίαση στη βελτίωση των εσωτερικών λειτουργικών
διαδικασιών.
Η αίσθηση της εκτέλεσης της εργασίας πιο απλά ή αποτελεσματικά δίνει επιπλέον
κίνητρο, αυξάνει την παραγωγικότητα και συμβάλλει ακόμη και σε καλές σχέσεις με
όλους.
Για αυτό, πρέπει να προσέξετε ορισμένα σημεία:
• ταχύτερη επικοινωνία: όσο πιο γρήγορη και ευρύτερη είναι η επικοινωνία
μεταξύ όλων στην εταιρεία, τόσο πιο ευέλικτες θα είναι οι διαδικασίες, χωρίς
να χάνεται χρόνος.
110
• Τομεακή ολοκλήρωση : η ενσωμάτωση διαφορετικών τομέων είναι ένας από
τους καλύτερους τρόπους για να επεκταθεί η έννοια της συνεργασίας και να
κάνουμε όλους να λειτουργούν αρμονικά.
• οργανωτική διαφάνεια: είναι πολύ πιο εύκολο να ακολουθήσεις τις οδηγίες
όταν κατανοείς τους λόγους και η διαφάνεια οδηγεί ακριβώς σε αυτό.
• Αποφάσεις που βασίζονται σε δεδομένα: Οι αποφάσεις που βασίζονται σε
δεδομένα δεν συζητούνται, καθώς και είναι πιο πιθανό να πετύχουν. Μόνο
αυτό που λειτουργεί καλύτερα πρέπει να διατηρείται.
• πρόσβαση σε πληροφορίες: οι διαδικασίες θα αυτοματοποιούνται και θα
κοινοποιούνται εικονικά σε πραγματικό χρόνο.
• Αυτοματοποίηση δραστηριότητας: η ομάδα δεν θα αφιερώσει τόσο πολύ χρόνο
στην ανάλυση μεγάλων εκθέσεων εστιάζοντας σε πιο στρατηγικές
δραστηριότητες.
• οργάνωση: σε εταιρείες που είναι ψηφιακές, η διαδικασία εργασίας όπως το
γραφείο στο σπίτι και ο χώρος εργασίας θα είναι πραγματικότητες που
πραγματικά λειτουργούν.
• παρακολούθηση απόδοσης: με τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο,
θα είναι ευκολότερο να αναλυθεί η απόδοση της ομάδας, επιτρέποντας στον
διευθυντή να λάβει σωστές αποφάσεις.
Ποιοι είναι οι πυλώνες του ψηφιακού μετασχηματισμού;
Σύμφωνα με το βιβλίο «Digital Transformation: Rethinking Your Business for the
Digital Age», του David L. Rogers, ειδικού στην ψηφιακή στρατηγική, υπάρχουν 5
μεταβαλλόμενοι στρατηγικοί τομείς σε αυτήν την εποχή που μας κάνουν να
παρατηρούμε πιο προσεκτικά αυτόν τον νέο κόσμο. Είναι πελάτες, ανταγωνισμός,
δεδομένα, καινοτομία και αξία .
Σε αυτούς τους 5 τομείς, οι ψηφιακές τεχνολογίες επαναπροσδιορίζουν πολλά από
τα βασικά της στρατηγικής και αλλάζουν τους κανόνες για το πώς πρέπει να
λειτουργούν οι εταιρείες στην αγορά για να είναι επιτυχημένες.
Πολλοί από τους παλιούς περιορισμούς έχουν ξεπεραστεί και νέες δυνατότητες είναι
πλέον διαθέσιμες.
111
Οι εταιρείες που δημιουργήθηκαν πριν από το Διαδίκτυο πρέπει να γνωρίζουν ότι
πολλές από τις θεμελιώδεις παραδοχές τους πρέπει να ενημερωθούν. Ας σκάψουμε
λίγο βαθύτερα σε καθέναν από αυτούς τους τομείς.
Πελάτης
Ο πρώτος τομέας του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι ο πελάτης. Αυτό δεν είναι
νέο για εσάς, καθώς το αναφέραμε παραπάνω με τόση πολύ σημασία.
Σύμφωνα με τη συμβατική θεωρία, οι πελάτες ήταν απλώς θεατές στους οποίους οι
εταιρείες κατευθύνουν τις διαφημίσεις τους και το επιχειρηματικό μοντέλο ήταν η
μαζική παραγωγή και η μαζική επικοινωνία.
Στην ψηφιακή εποχή, κινούμαστε προς έναν κόσμο που κυριαρχείται περισσότερο
από το δίκτυο πελατών.
Σε αυτό το παράδειγμα, οι πελάτες συνδέονται και αλληλεπιδρούν με την επωνυμία
δυναμικά. Σήμερα, επηρεάζουν συνεχώς ο ένας τον άλλον και χτίζουν τη φήμη
εταιρειών και εμπορικών σημάτων.
Η χρήση ψηφιακών εργαλείων αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές
ανακαλύπτουν, αξιολογούν, αγοράζουν και χρησιμοποιούν προϊόντα και πώς
μοιράζονται, αλληλεπιδρούν και παραμένουν συνδεδεμένοι με εταιρείες.
Αυτό αναγκάζει τις εταιρείες να επανεξετάσουν τις παραδοσιακές διοχετεύσεις
μάρκετινγκ και να επανεξετάσουν τις διαδρομές των πελατών προς τις αγορές, οι
οποίες μπορούν να εναλλάσσονται μεταξύ χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης,
μηχανών αναζήτησης, φορητών υπολογιστών ή ακόμη και διαδικτυακής συνομιλίας
μέσω ενός chatbot.
Αντί να βλέπουν τους καταναλωτές ως απλούς στόχους πωλήσεων, οι εταιρείες
πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι δικτυωμένοι πελάτες μπορούν να είναι η καλύτερη
ομάδα εστίασης, παράγοντες επιρροής και συνεργάτες καινοτομίας στην επιχείρησή
τους.
Επομένως, εκτιμήστε τον πελάτη σας και να συμπεριφέρεστε τον με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο!
Πτυχές πελατών
Με αυξημένο ανταγωνισμό και δύναμη λήψης αποφάσεων στα χέρια του
καταναλωτή, η εμπειρία του πελάτη είναι απαραίτητη για την προσέλκυση και τη
διατήρηση αυτών που αγοράζουν από εσάς.
112
Μάθετε πώς να συνεργαστείτε μαζί τους για να προσφέρετε μια ακόμα καλύτερη
εμπειρία:
• Τμηματοποίηση κοινού: βάσει εργαλείων ανάλυσης, είναι δυνατό να
τμηματοποιηθεί το κοινό με βάση διάφορα δεδομένα και προσεγγίσεις
δυνητικών πελατών με εξατομικευμένο τρόπο.
• Παρακολούθηση μέσων κοινωνικής δικτύωσης: Η γνώση της γνώμης των
ανθρώπων για την επωνυμία είναι ένας άλλος τρόπος για να λάβετε ειλικρινή
σχόλια που οδηγεί σε βελτιώσεις στην εμπειρία του πελάτη.
• μάρκετινγκ ακριβείας: η διατήρηση των υπαρχόντων πελατών με την προσφορά
μοναδικών προσφορών, σύμφωνα με τις αντίστοιχες κλίσεις τους, είναι μια
τάση που θα μείνει.
• απλοποιημένη διαδικασία πωλήσεων: ο τρέχων πελάτης δεν θέλει επιπλοκές,
είναι απαραίτητο να αφαιρεθούν τα εμπόδια για να τον διευκολύνουν να
φτάσει στην αγορά.
• εξυπηρέτηση πελατών: στρατηγικές όπως η Premium υποστήριξη , το SAC 2.0
και το Customer Success διασφαλίζουν ότι ο πελάτης ικανοποιεί όλες τις
ανάγκες του ανά πάσα στιγμή.
• Ευκολία και αναγνώριση: Η εξυπηρέτηση μέσω πολλαπλών καναλιών και η
συνέπεια στη γλώσσα είναι τρόποι για να δημιουργήσετε ταύτιση με τους
πελάτες χωρίς να παραμελείτε την ευκολία.
Ανταγωνισμός
Ο δεύτερος τομέας του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι ο ανταγωνισμός.
Κάτι αστείο συμβαίνει ως προς αυτό. Παραδοσιακά, ο ανταγωνισμός και η
συνεργασία θεωρούνταν αντίθετα.
Οι εταιρείες ανταγωνίζονταν με αντίπαλες εταιρείες σαν αυτές και συνεργάζονταν με
εταίρους της εφοδιαστικής αλυσίδας που διένειμαν τα προϊόντα τους ή παρείχαν τις
απαραίτητες εισροές για την παραγωγή τους.
Σήμερα κινούμαστε προς έναν κόσμο με πιο ρευστά σύνορα σε σχέση με τους τομείς.
Οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές μας μπορεί να είναι ανταγωνιστές εκτός του κλάδου
μας που προσφέρουν παρόμοιες αξίες.
113
Αυτή η «ψηφιακή αποδιαμεσολάβηση» ανατρέπει τις συνεργασίες και τις αλυσίδες
εφοδιασμού οι μακροχρόνιοι επιχειρηματικοί μας εταίροι θα μπορούσαν να γίνουν
οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές μας εάν οι παραδοσιακοί μας σύμμαχοι αρχίσουν να
εξυπηρετούν απευθείας τους πελάτες μας.
Το τελικό αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών είναι μια τεράστια μετατόπιση από αυτό
που ονομάζουμε ανταγωνισμό.
Η μάχη αφορά μια διαμάχη επιρροής μεταξύ εταιρειών, με πολύ διαφορετικά
επιχειρηματικά μοντέλα, που η καθεμία αναζητά μόχλευση μπροστά στον τελικό
καταναλωτή.
Δεδομένα
Ο επόμενος τομέας του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι τα δεδομένα: πώς οι
εταιρείες παράγουν, διαχειρίζονται και χρησιμοποιούν πληροφορίες.
Μέχρι πριν από λίγο καιρό, τα δεδομένα προέρχονταν από αναζητήσεις και φυσικούς
φακέλους αποθηκευμένους σε μεγάλες ντουλάπες. Αυτά τα δεδομένα
χρησιμοποιήθηκαν για πρόβλεψη, αξιολόγηση και λήψη αποφάσεων.
Αντίθετα, σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μεγάλο όγκο δεδομένων. Τα
περισσότερα από τα δεδομένα που κατακλύζουν τις εταιρείες δεν παράγονται από
κανέναν σχεδιασμό, όπως έρευνα αγοράς, αλληλεπιδράσεις πελατών και διαδικασίες
με την εταιρεία.
Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις κινητές συσκευές και τα κανάλια σε μια
επιχείρηση, κάθε επιχείρηση έχει πρόσβαση σε μια πλημμύρα αδόμητων δεδομένων,
τα οποία παράγονται χωρίς προγραμματισμό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν, όλο
και περισσότερο, για να τροφοδοτήσουν νέα αναλυτικά εργαλεία.
Αυτά τα εργαλεία μεγάλων δεδομένων επιτρέπουν στις εταιρείες να κάνουν νέους
τύπους προβλέψεων, να ανακαλύπτουν απροσδόκητα μοτίβα στις επιχειρηματικές
δραστηριότητες και να ξεκλειδώνουν νέες πηγές αξίας.
Τώρα, τα δεδομένα γίνονται ένα σημαντικό σκέλος για όλες τις οργανωτικές μονάδες
και τα στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία που πρέπει να αναπτυχθούν και να
αξιοποιηθούν με την πάροδο του χρόνου.
Τα δεδομένα είναι ένα θεμελιώδες στοιχείο του τρόπου λειτουργίας όλων των
εταιρειών, διαφοροποίησης στις αγορές και δημιουργίας νέας αξίας.
114
Έχουμε ήδη μιλήσει λίγο για τη σημασία των δεδομένων σε όλο το κείμενο, αλλά θα
δούμε περισσότερα παρακάτω για το πώς να τα χρησιμοποιήσουμε με πρακτικό
τρόπο, στο παρακάτω θέμα.
Καινοτομία
Ο τέταρτος τομέας του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι η καινοτομία: η διαδικασία
με την οποία αναπτύσσονται, δοκιμάζονται και φέρονται στην αγορά νέες ιδέες.
Παραδοσιακά, η διαχείριση της καινοτομίας γινόταν με αποκλειστική εστίαση στο
τελικό προϊόν. Επειδή τα τεστ αγοράς ήταν δύσκολα, οι περισσότερες αποφάσεις
καινοτομίας βασίστηκαν στη διαίσθηση. Αλλά το κόστος της αποτυχίας ήταν πάντα
υψηλό, επομένως η αποφυγή της ήταν και εξακολουθεί να είναι κρίσιμη.
Οι σημερινές νεοφυείς επιχειρήσεις και εταιρείες τεχνολογίας καθιστούν δυνατή την
καινοτομία να αντιμετωπίζεται πολύ διαφορετικά, με βάση τη συνεχή μάθηση, μέσω
του γρήγορου πειραματισμού.
Καθώς κάνουν τις δοκιμαστικές ιδέες ευκολότερες και ταχύτερες από ποτέ, μπορείτε
να λάβετε σχόλια από την αγορά από την αρχή της διαδικασίας της καινοτομίας,
διατηρώντας τη σταθερή μέχρι την κυκλοφορία και μετά.
Αυτή η νέα προσέγγιση στην καινοτομία εστιάζει στον προσεκτικό πειραματισμό και
σε πρωτότυπα ελάχιστης σκοπιμότητας που μεγιστοποιούν τη μάθηση
ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα το κόστος.
Οι υποθέσεις ελέγχονται ξανά και ξανά και οι αποφάσεις σχεδιασμού λαμβάνονται
με βάση την επικύρωση από πραγματικούς πελάτες. Δεν είναι πιο αξιόπιστη
διαδικασία;
Με αυτόν τον τρόπο, τα προϊόντα αναπτύσσονται μέσω διαδοχικών επαναλήψεων,
μέσω μιας διαδικασίας που εξοικονομεί χρόνο, μειώνει το οικονομικό κόστος και
βελτιώνει την οργανωτική μάθηση.
Αξία
Ο τελικός τομέας του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι η αξία που προσφέρει η
επιχείρηση στους πελάτες.
Παραδοσιακά, η πρόταση αξίας της εταιρείας θεωρούνταν διαρκής ή σχεδόν
σταθερή. Τα προϊόντα μπορούσαν να αναβαθμιστούν, οι καμπάνιες μάρκετινγκ να
ανανεωθούν, οι λειτουργίες να βελτιωθούν, αλλά η βασική αξία που προσέφερε η
επιχείρηση στους πελάτες ήταν σταθερή και καθοριζόταν από τον κλάδο.
115
Η επιτυχημένη επιχείρηση ήταν μια επιχείρηση που είχε μια σαφή πρόταση αξίας,
που καθιέρωσε κάποια διαφοροποίηση στην αγορά και επικεντρωνόταν στην
εκτέλεση και την παράδοση της καλύτερης έκδοσης της και ίδιας πρότασης της αξίας
στους πελάτες για αρκετά χρόνια.
Στην ψηφιακή εποχή, η στήριξη σε μια αμετάβλητη πρόταση αξίας που σπέρνει
προκλήσεις και δίνει πλεονέκτημα σε ανταγωνιστές με πιο ελκυστικές προτάσεις
αξίας.
Αν και οι τομείς διαφέρουν ως προς το χρονοδιάγραμμα και τη φύση των
μετασχηματισμών τους που επιβάλλονται από τις νέες τεχνολογίες, όποιος πιστεύει
ότι ο χρόνος του για αλλαγή είναι μακριά θα είναι από τους πρώτους που θα
αισθανθεί τον αντίκτυπο.
Η μόνη ασφαλής πρόληψη σε ένα μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό πλαίσιο είναι η
επιλογή του μονοπατιού της συνεχούς εξέλιξης, θεωρώντας όλες τις τεχνολογίες ως
έναν τρόπο επέκτασης και βελτίωσης της πρότασης της αξίας στους πελάτες.
Αντί να περιμένουν να προσαρμοστούν όταν η αλλαγή γίνει θέμα ζωής και θανάτου,
οι εταιρείες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην εκμετάλλευση ευκαιριών, στην
απόρριψη κακών πηγών ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και στην προσαρμογή
ώστε να παραμείνουν μπροστά.
Το ψηφιακό περιβάλλον επιτρέπει να εμφανιστούν πολλές ευκαιρίες τόσο για
καθιερωμένες εταιρείες όσο και για επιχειρήσεις που αναδύονται εξ ολοκλήρου
ενσωματωμένες σε αυτή τη νέα αγορά.
Για να επωφεληθούν από αυτό το ευνοϊκό σενάριο ανάπτυξης, αρκετές εταιρείες
ενσωματώνουν πολιτικές που εστιάζουν στους στόχους τους και επενδύουν σε
καινοτομίες για να εξερευνήσουν άλλες πηγές ανάπτυξης μέσω ψηφιακών καναλιών.
Με αυτόν τον τρόπο, οι επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν ένα πολύ σημαντικό μέρος
του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς μέσω αυτού νέα προϊόντα, υπηρεσίες και
ένα πλήρες οικοσύστημα εμφανίζονται να τονώνουν τη διαπραγμάτευση μεταξύ των
πρακτόρων.
Ακόμη και ο τρόπος διαπραγμάτευσης αλλάζει λόγω των αλλαγών που έχουν επέλθει
σε αυτό το νέο σενάριο.
116
Άτομα διαφορετικών εθνικοτήτων μπορούν να διαπραγματεύονται συμβόλαια, να
κάνουν συμφωνίες και να κλείνουν συνεργασίες από την άνεση του σπιτιού τους.
Αυτή η αλλαγή δημιουργεί μια νέα διάσταση για τις εταιρείες και τους επιτρέπει να
φτάσουν σε ένα νέο επίπεδο εξωτερικής ανάθεσης εργασιών.
Υγεία
Η υγεία και η ποιότητα ζωής είναι μερικές από τις ολοένα και συχνότερες ανησυχίες
στις νέες γενιές. Η αναζήτηση για ένα fit σώμα και μια ισορροπημένη διατροφή είναι
μέρος της ρουτίνας πολλών ανθρώπων.
Ως εκ τούτου, ο πυλώνας της υγείας αποκτά ιδιαίτερη σημασία στον ψηφιακό
μετασχηματισμό. Εκτός από την ενσωμάτωση πτυχών που σχετίζονται με καλές
συνήθειες και σωματική ευεξία, υπάρχουν αποφασιστικές αλλαγές στον τομέα της
υγείας που οδηγούν σε πιο αποτελεσματικές θεραπείες, λιγότερο επεμβατικές
διαδικασίες και δημιουργούν πολιτικές για την ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών
σχετικά με την εξανθρωπισμένη φροντίδα .
Όσον αφορά τις καινοτομίες, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων ανοίγει ένα σύμπαν από
δυνατότητες για την ενοποίηση μεταξύ συστημάτων και εξοπλισμού, επιπλέον της
τροφοδοσίας μιας μεγάλης βάσης δεδομένων για ενσωμάτωση στην τεχνητή
νοημοσύνη. Οι κοινοί ιατρικοί πόροι, όταν συνδέονται στο διαδίκτυο, διευρύνουν την
ικανότητα των επαγγελματιών να συλλέγουν δεδομένα και να βελτιστοποιούν την
αντίληψη των συμπτωμάτων και των ασθενειών.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει κάνει τον τομέα της εκπαίδευσης έναν από τους
περισσότερο επηρεασμένους. Μέσω της εμφάνισης νέων μεθοδολογιών, ψηφιακών
πόρων στη διδασκαλία και τα εκπαιδευτικά παιχνίδια, είναι δυνατή η προώθηση
διαφορετικών μαθησιακών εμπειριών από την παιδική ηλικία.
Η εκπαιδευτική διαδικασία αντιπροσωπεύει τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα
μεταβιβάζουν γνώσεις και εμπειρίες σε άλλους. Έτσι, αντιπροσωπεύει έναν από τους
πιο σημαντικούς πυλώνες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η δομή του
παρεμβαίνει άμεσα στη διαμόρφωση των νέων γενεών και στον τρόπο με τον οποίο
θα χρησιμοποιηθεί το διαδίκτυο για τη δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών .
117
Από την άλλη, η εκπαίδευση επηρεάζεται και από το ψηφιακό περιβάλλον και τη
χρήση της τεχνολογίας ως σύμμαχο στη μαθησιακή διαδικασία. Αυτό δεν
περιορίζεται μόνο στα αρχικά έτη εκπαίδευσης.
Επαγγελματίες όπως γιατροί, μηχανικοί, αρχιτέκτονες και άλλοι μπορούν να
βελτιώσουν την εκπαίδευσή τους μέσω της τεχνητής νοημοσύνης και της ανάπτυξης
της εικονικής πραγματικότητας.
Κατανάλωση
Η ανάπτυξη πολλών οικονομιών βασίζεται στις καταναλωτικές συνήθειες του
πληθυσμού. Η πράξη της κατανάλωσης παράγει ευεξία και οδηγεί σε μια πιο άνετη
ζωή για τους ανθρώπους.
Ενώ η αχαλίνωτη κατανάλωση ήταν μέρος της πραγματικότητας των προηγούμενων
γενεών, τώρα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αυτή η σχέση έχει αλλάξει. Το
Διαδίκτυο έχει επιτρέψει σε άτομα να διεξάγουν έρευνα, να συγκρίνουν τις τιμές και
να παρακολουθούν την εμπειρία άλλων χρηστών, κάνοντας πιο έξυπνες επιλογές για
το τι θα αγοράσουν.
Αυτό έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν διάφορα είδη, στο
καλάθι κατανάλωσής τους . Ακόμη και όταν παραγγέλνετε ένα σνακ, για παράδειγμα,
είναι σύνηθες να ελέγχετε τις αξιολογήσεις άλλων καταναλωτών και να
χρησιμοποιείτε αυτές τις γενικές πληροφορίες για να καθορίσετε εάν πρέπει να
αγοράσετε ή όχι από μια συγκεκριμένη εταιρεία.
Τάσεις ψηφιακού μετασχηματισμού
Η γνώση των τελευταίων καινοτομιών στον ψηφιακό μετασχηματισμό θα επιτρέψει
στις εταιρείες να προσαρμοστούν στη σύγχρονη πραγματικότητα της αγοράς. Big
data, data-driven, Internet of Things, εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα,
τεχνητή νοημοσύνη, μηχανική μάθηση, επιχειρηματική ευφυΐα και αυτοματισμός
μάρκετινγκ είναι μερικές μόνο από αυτές τις τάσεις ψηφιακού μετασχηματισμού.
7 προκλήσεις στην πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό
Η ίδια η χρήση της λέξης «μετασχηματισμός» υποδηλώνει ήδη ότι περιμένει πολλή
δουλειά στις εταιρείες που επιθυμούν να ξεκινήσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα.
Όπως συμβαίνει με κάθε μεγάλο (και κερδοφόρο) έργο, μπορούμε να περιμένουμε
προκλήσεις σε κάθε στάδιο αυτής της διαδικασίας, αλλά ειδικά κατά την εκκίνηση.
118
Αυτά είναι μερικά από τα κύρια εμπόδια που εμποδίζουν τις εταιρείες να
εφαρμόσουν ψηφιακό μετασχηματισμό:
1. Έλλειψη πρωτοβουλίας
Η έλλειψη πρωτοβουλίας είναι το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες
στην προσέγγιση του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Μια πρόσφατη μελέτη που κυκλοφόρησε από την McKinsey & Company αποκάλυψε
ότι οι βιομηχανίες, γενικά, είναι λιγότερο από 40% ψηφιοποιημένες, παρά τη σχετικά
διαδεδομένη χρήση της τεχνολογίας.
Αυτό καθιστά σαφές ότι χρειάζονται περισσότερες από μεμονωμένες ενέργειες για
να επιφέρουν πραγματική αλλαγή στην εταιρεία και αυτό απαιτεί ηγετική
πρωτοβουλία.
2. Τεχνικές δυσκολίες
Η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού είναι ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν
ακόμη πολλές εταιρείες καθώς επιδιώκουν να εφαρμόσουν προγράμματα βαθιάς
μεταμόρφωσης.
Για να λυθεί αυτό το πρόβλημα, είναι απαραίτητο να αναζητήσετε τους καλύτερους
επαγγελματίες και να επενδύσετε σε συνεχή εκπαίδευση και προσόντα για όσους
εργάζονται ήδη στην εταιρεία.
Διαφορετικά, θα είναι αδύνατο να δούμε πρόοδο, καθώς οι λύσεις θα σχεδιάζονται
και θα εκτελούνται χωρίς την απαραίτητη αποτελεσματικότητα.
3. Φήμη και ασφάλεια
Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι ο φόβος που έχουν πολλά στελέχη και διευθυντικά
στελέχη σχετικά με τη φήμη των εταιρειών τους και πιθανές παραβιάσεις της
ασφάλειας με την υιοθέτηση πιο ισχυρών ψηφιακών στρατηγικών.
Ο κίνδυνος αμαύρωσης της φήμης αναγνωρισμένων εταιρειών ακόμη και
υπεραιωνόβιων είναι ένας παράγοντας που βαραίνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για μεγάλες εταιρείες που χειρίζονται ευαίσθητες πληροφορίες
όπως ασφαλιστικά δεδομένα, οικονομικές πληροφορίες, ιατρικό ιστορικό κ.λπ.
Ένα απλό smartphone που έπεσε σε λάθος χέρια θα μπορούσε να καταρρίψει τις
εταιρείες και αυτό είναι κάτι που κανένας CEO δεν θα το αγνοήσει.
119
4. Αποθήκη δεδομένων
Η χρήση όλων των προσφερόμενων πληροφοριών με ολοκληρωμένο τρόπο και η
ενοποίηση των πάντων σε μια κεντρική πηγή δεδομένων είναι μια από τις
μεγαλύτερες προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Η παρουσία σε όλα τα κανάλια είναι σημαντική, αλλά αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη
δημιουργία «αποθήκευσης δεδομένων». Αυτά τα χαλαρά δεδομένα και τα δεδομένα
που μειώνουν τη συνοχή, εμφανίζονται κάθε φορά που ένα σύστημα δεδομένων δεν
είναι συμβατό ή δεν είναι ενσωματωμένο με άλλα συστήματα.
Η ένωση όλων αυτών των σημείων και η βελτιστοποίηση της εμπειρίας του πελάτη
είναι ένα από τα κύρια προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει ο οργανισμός.
5. Εγγύηση επιστροφής
Οι περισσότερες εταιρείες λαμβάνουν αποφάσεις με βάση το ROI των πρωτοβουλιών
που παρουσιάζονται. Αλλά στην περίπτωση ενός ολοκληρωτικού μετασχηματισμού
όπως παραπάνω, είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί η απόδοση της επένδυσης,
κυρίως επειδή τα οφέλη δεν θα γίνουν αισθητά μόνο βραχυπρόθεσμα.
Είναι μια προσαρμογή για να κρατήσει τις εταιρείες ζωντανές για πολύ περισσότερο,
οπότε αυτό δεν πρέπει να είναι λόγος να σταματήσουμε να πειραματιζόμαστε.
6. Εταιρική κουλτούρα
Η εταιρική κουλτούρα είναι καθοριστική για το είδος των έργων που θα αναπτυχθούν
ή θα εγκαταλειφθούν. Στην περίπτωση μιας μεγάλης αλλαγής όπως αυτή, η δεύτερη
επιλογή είναι πιο κοινή.
Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να καταβληθεί τεράστια προσπάθεια για την αλλαγή
ορισμένων πολιτιστικών πτυχών των εταιρειών πριν από την ανάπτυξη
προγραμμάτων ψηφιακού μετασχηματισμού και την εφαρμογή τους στην πράξη.
Αυτή είναι μια από τις πιο περίπλοκες προκλήσεις προς επίλυση, και ίσως αυτή που
απαιτεί τον περισσότερο χρόνο.
7. Προβλήματα πληροφορικής
Ο τομέας της πληροφορικής διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο σε όλα τα στάδια του
ψηφιακού μετασχηματισμού, δηλαδή τα προβλήματα σε αυτό το τμήμα αποτελούν
σημαντικό εμπόδιο για την εύρυθμη λειτουργία ενός τέτοιου προγράμματος.
120
Υπό αυτή την έννοια, η λύση είναι η εκπαίδευση επαγγελματιών για την
αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων που θα προκύψουν, εκτός από την τοποθέτηση
τους σε πιο κεντρικό ρόλο στις στρατηγικές αποφάσεις.
Ο αντίκτυπος του ψηφιακού μετασχηματισμού στην κοινωνία
Σήμερα, ζούμε σε ένα ολοένα και πιο συνδεδεμένο και βασισμένο σε δεδομένα
σενάριο και η υιοθέτηση νέων τεχνολογικών λύσεων δεν είναι πλέον αρκετή. Οι
εταιρείες όλων των μεγεθών και από τα πιο διαφορετικά τμήματα πρέπει να
αρχίσουν να βλέπουν τις τεχνολογίες ως ευκαιρίες για να ανταγωνίζονται πιο
αποτελεσματικά και βέλτιστα και να χρησιμοποιούν τα διαθέσιμα εργαλεία ως μέσο
για τη βελτίωση των επιχειρηματικών στρατηγικών. Με άλλα λόγια, πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία προς όφελός μας.
Η δυσκολία είναι ότι η υιοθέτηση αυτού του νέου οράματος μπορεί να είναι λίγο
δύσκολη για ορισμένους ανθρώπους, ειδικά για εκείνους που εξακολουθούν να
πιστεύουν ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι, ας πούμε, σχετικός. Όμως,
αισθανόμαστε (ή όχι) να σας ενημερώσουμε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι
πραγματικός και συμβαίνει εδώ και καιρό. Εταιρείες με αυτό το είδος σκέψης, κάθε
μέρα που περνά, χάνουν έδαφος από νέες εταιρείες που γεννήθηκαν στην ψηφιακή
τεχνολογία και επωφελούνται από όλα τα οφέλη αυτής της νέας ιδέας διαχείρισης.
Τι ακριβώς είναι όμως ο ψηφιακός μετασχηματισμός;
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι βασικά ο μετασχηματισμός του προϊόντος σας
και η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών για τον εκσυγχρονισμό και την τροποποίηση της
επιχείρησης και της σχέσης με τους πελάτες και φυσικά, μεταξύ των μελών της
εταιρείας. Είναι η δράση της μετάβασης των αναλογικών διαδικασιών σε ψηφιακές,
της αλλαγής των επιχειρηματικών σχεδίων και του τρόπου σχέσης με τους πελάτες.
Ο στόχος υψηλότερης παραγωγικότητας και βελτιστοποίησης.
Μπορεί ακόμη και να σκεφτείτε: Η εταιρεία μου έχει μια σελίδα στο Instagram και
στο Facebook και ένα εταιρικό blog, επομένως η επιχείρησή μου έχει ήδη περάσει
από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σωστά; ΟΧΙ ακριβώς. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η
έννοια είναι πολύ ευρύτερη από αυτήν.
Η τεχνολογία πρέπει να διαδραματίσει κεντρικό στρατηγικό ρόλο και όχι μόνο
επιφανειακή παρουσία. Ορισμένες τεχνολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν
είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), το IoT (Internet of Things), η μηχανική μάθηση, τα
121
μεγάλα δεδομένα, η εικονική και η επαυξημένη πραγματικότητα, το λογισμικό CRM,
οι εφαρμογές και πολλές άλλες.
Και σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, όλες οι εταιρείες, ανεξαρτήτως μεγέθους,
μπορούν να μπουν στη διαδικασία. Εξυπηρετεί τα πιο διαφορετικά τμήματα και
μπορεί να μεταμορφώσει τον τρόπο που φαίνεται η επιχείρηση, άλλωστε είναι
ανάλογο με έναν νέο τρόπο σκέψης και εκτέλεσης των διαδικασιών της. Προωθεί όχι
μόνο αλλαγές στην εταιρεία, αλλά και επιπτώσεις στην κουλτούρα, στην ανάπτυξη
τεχνικών δεξιοτήτων, στον σχεδιασμό στρατηγικής, μεταξύ άλλων. Ως εκ τούτου, όταν
μιλάμε για ψηφιακό μετασχηματισμό και τον αντίκτυπό του, δεν μπορούμε να
κοιτάμε αποκλειστικά τις εταιρείες, καθώς συνδέεται άμεσα με τις ανθρώπινες ζωές,
εξάλλου, τα brands και τα προϊόντα παράγουν αξία και προσφέρουν λύσεις για
πραγματικούς ανθρώπους.
Πολιτισμός και προτεραιότητες
Είναι φυσικό με τα χρόνια να σχηματίζονται γενιές. Γενιές με νέες δεξιότητες,
προτεραιότητες, αξίες και συχνά εντελώς διαφορετικές από τις προηγούμενες γενιές.
Το κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο διαμορφώνει την κοινωνία και αυτό το
συνειδητοποιούμε όταν εξαγοράζουμε τις κύριες γενιές: Baby Boomers, X,
Millennials, Z και Alpha.
Έτσι, σε μια πραγματικότητα όπου νέες πληροφορίες παράγονται κάθε δευτερόλεπτο
και όλα συμβαίνουν με μεγάλη ταχύτητα, η αλλαγή συμπεριφοράς των ατόμων που
ζουν σε αυτό το πλαίσιο είναι αρκετά ξεκάθαρη, είτε στον τρόπο που σχετίζονται με
τις νέες τεχνολογίες είτε στον τρόπο που τις χρησιμοποιούν ταυτόχρονα.
Για εμάς, είναι ήδη πολύ σαφές ότι η Gen Z (γεννημένη από τα μέσα της δεκαετίας
του 1990 έως το 2010) και η Alpha (γεννημένη από το 2010) θα είναι (και πολλοί ήδη
είναι) οι μεγάλοι οδηγοί του ψηφιακού ταξιδιού και του Industry 4.0, τελικά, δεν
γνωρίζω τον κόσμο χωρίς Internet, smartphone, tablet κ.λπ.
Εκπαίδευση και Απασχολησιμότητα
Χρησιμοποιώντας τη βιομηχανική επανάσταση ως παράδειγμα, κάθε σημαντική
αλλαγή απαιτεί προσαρμογή. Όταν είχαμε τη διαδικασία της εκμηχάνισης της
παραγωγής με τη χρήση ατμομηχανών, οι εργάτες έπρεπε να καταλάβουν πώς
λειτουργούσαν οι μηχανές, σωστά; Και έτσι είναι από την αρχή του χρόνου. Κάθε
μεγάλη αλλαγή απαιτεί προσαρμογή.
122
Η κοινωνία πρέπει να είναι προσεκτική και πρόθυμη να συμβαδίσει με τις προόδους
και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός στοχεύει στην πλήρη
ενοποίηση της τεχνολογίας, εναπόκειται σε εμάς τους ανθρώπους να κάνουμε την
πνευματική δουλειά για να αναπτύξουμε νέες πρακτικές και να τις
χρησιμοποιήσουμε.
Γεγονός είναι ότι, σε πολλούς τομείς, έχουμε ήδη την αντικατάσταση της ανθρώπινης
εργασίας από αυτόματα συστήματα και αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην εκπαίδευση
και την απασχολησιμότητα, καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός απαιτεί την ένωση
διαφορετικών πνευματικών δεξιοτήτων για την εκτέλεση ψηφιακών
δραστηριοτήτων, κάτι που κατά συνέπεια απαιτεί μεγαλύτερη διεπιστημονικότητα.
Στον επαγγελματικό τομέα, είναι απαραίτητο να είμαστε ολοένα και πιο προσεκτικοί
σε αυτό το νέο σενάριο και να αποκτούμε νέες δεξιότητες και ικανότητες. Είναι
απαραίτητο να προετοιμαστούμε για να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες που
προσφέρουν οι τεχνολογίες. Έτσι, η προϋπόθεση πίσω από τον ψηφιακό
μετασχηματισμό είναι ένα πιο απαιτητικό προσόν.
Οικονομική επίδραση
Η οικονομία αλλάζει συνεχώς και επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την τεχνολογική
πρόοδο, άλλωστε οι ψηφιακές διαδικασίες επηρεάζουν άμεσα τις επιχειρήσεις και
την κοινωνία.
Αυτές οι επιπτώσεις μπορούν να γίνουν αισθητές με διαφορετικούς τρόπους και
στους πιο ποικίλους τομείς, όπως, για παράδειγμα, στη γραμμή παραγωγής μιας
βιομηχανίας.
Αυτή η αλλαγή μπορεί να σημαίνει μεγαλύτερη παραγωγικότητα, επηρεάζοντας
άμεσα τις τιμές, τη ζήτηση και, κατά συνέπεια, την προοπτική κέρδους.
Πώς μπορούν οι εταιρείες να επωφεληθούν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό;
Η διεξαγωγή της διαδικασίας ψηφιακού μετασχηματισμού μπορεί να αποφέρει
πολλά οφέλη στις εταιρείες:
Βελτιστοποίηση διαδικασίας
Μέσω της χρήσης τεχνολογιών που διευκολύνουν και αυτοματοποιούν εργασίες, ο
ψηφιακός μετασχηματισμός παρέχει τη βελτιστοποίηση των επιχειρηματικών
διαδικασιών. Με άλλα λόγια, η ομάδα δεν χρειάζεται να ανησυχεί για
επαναλαμβανόμενες και γραφειοκρατικές ενέργειες που καταναλώνουν πολύ χρόνο
123
και καταλήγουν να υπονομεύουν την παραγωγικότητα, καθώς πολλές διαδικασίες
μπορούν να αυτοματοποιηθούν, όπως αποστολή email, ενημέρωση αρχείων
πελατών, συνδιάσκεψη δεδομένων, υπολογισμοί αξίας, και τα λοιπά. Υπάρχουν
πολλές επιλογές για λύσεις ικανές να λύσουν εργασίες αποτελεσματικά σε όλα τα
μέτωπα μιας επιχείρησης.
Αυξημένη παραγωγικότητα
Ενώνοντας τεχνολογίες που αυτοματοποιούν στρατηγικά τις διαδικασίες, οι εταιρείες
εξασφαλίζουν μεγαλύτερη παραγωγικότητα για τους εργαζομένους. Αυτό συμβαίνει
γιατί οι επαγγελματίες δεν χρειάζεται πλέον να ανησυχούν για εργασίες που γίνονται
πλέον με αυτοματοποιημένο τρόπο, κάτι που, κατά συνέπεια, τους ανοίγει
περισσότερο χώρο για να αφοσιωθούν σε πιο σημαντικά και στρατηγικά ζητήματα
για την επιχείρηση.
Αυτές είναι μικρές αλλαγές που δημιουργούν ένα εντελώς διαφορετικό και θετικό
νέο σενάριο μέσα σε έναν οργανισμό, εξάλλου, το λογισμικό με πιο ολοκληρωμένες
τεχνολογίες και μοντέλα έχει ακόμα μεγαλύτερα οφέλη.
Ικανοποίηση των καταναλωτών
Τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού αντικατοπτρίζονται και στο κοινό στόχο
της επιχείρησης. Η εταιρεία μπορεί να υιοθετήσει διαθέσιμες τεχνολογίες και
συστήματα για να βελτιώσει, για παράδειγμα, την παράδοση προϊόντων. Στον τομέα
των ακινήτων, για παράδειγμα, πολλές εταιρείες προσφέρουν ήδη μοντέλα σπιτιών
με παράθυρα που κλείνουν αυτόματα όταν ανιχνεύουν βροχή, αυτοματοποιημένο
φωτισμό, μεταξύ άλλων τεχνολογιών.
Δεν μπορούν να τροποποιηθούν όλα τα προϊόντα, αλλά είναι δυνατό να βελτιωθούν
οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμπειρία του πελάτη, όπως η εξυπηρέτηση
πελατών, τα κανάλια πωλήσεων, οι μέθοδοι αποστολής και οι διαδικασίες μετά την
πώληση. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς η ύπαρξη ενός
άλλου καναλιού εκτός από το φυσικό κατάστημα διασφαλίζει ότι οι πελάτες έχουν
ακόμη μία επιλογή καναλιού για αγορά, χωρίς να χρειάζεται να φύγουν από το σπίτι
ή ακόμη και να μιλήσουν με κάποιον.
Μείωση κόστους
Η τεχνολογία επιτρέπει στις εταιρείες να μειώσουν το κόστος και να εξαλείψουν τα
απόβλητα ώστε να μην διακυβεύονται τα οικονομικά αποτελέσματα. Καθώς η
124
αυτοματοποίηση αυξάνει την παραγωγική ικανότητα της εταιρείας, ο οργανισμός
σταματά να προσλαμβάνει περισσότερους ανθρώπους για να εκτελούν χειροκίνητες
εργασίες, όπως, για παράδειγμα, υιοθετώντας ένα λογισμικό υπηρεσίας μέσω
chatbots, το οποίο λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, κάθε μέρα της εβδομάδας ή
υιοθετώντας συστήματα με μηχανικής μάθησης, που κάνουν προβλέψεις και χτίζουν
διαφορετικά σενάρια για κάθε απόφαση της εταιρείας.
Η επένδυση σε τεχνολογίες και νέες λύσεις δεν φέρνει μόνο αποτελεσματικότητα,
αλλά και οικονομικές αποδόσεις για την επιχείρηση.
Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Όλα τα προαναφερθέντα οφέλη έχουν ως αποτέλεσμα το πιο σημαντικό:
ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός
επιτρέπει στη διοικητική διοίκηση να χρησιμοποιεί τις τεχνολογίες ως κεντρικό
σημείο της στρατηγικής της, βελτιώνοντας τις διαδικασίες, δημιουργώντας πιο
αποτελεσματικά προϊόντα και παρέχοντας περισσότερη αξία στους πελάτες,
διασφαλίζοντας μεγάλη φήμη έναντι των ανταγωνιστών.
Η τεχνολογία, εκτός από τη βελτίωση των εσωτερικών διαδικασιών, βοηθά επίσης
στη λήψη αποφάσεων, βελτιστοποιώντας όλα τα μέτωπα των επιχειρήσεων. Έτσι,
ολόκληρο το επιχειρηματικό μοντέλο διοίκησης επηρεάζεται θετικά, αποκτώντας
δύναμη και ξεχωρίζοντας από τους ανταγωνιστές.
Η αλήθεια είναι ότι η ψηφιακή εποχή αντιπροσωπεύει το μέλλον των επιχειρήσεων
και ο αντίκτυπός της στην κοινωνία πηγαίνει πολύ περισσότερο. Επιταχύνει τις
διαδικασίες και τη διάδοση των πληροφοριών, φέρνει την εταιρεία πιο κοντά στον
πελάτη, αυξάνει την παραγωγικότητα, κάνει τη λήψη αποφάσεων πιο ευέλικτη,
οδηγεί στην κατανάλωση, μειώνει το κόστος και φέρνει νέες ευκαιρίες.
Ο τρόπος ζωής μας έχει αλλάξει και η ψηφιακή εποχή δεν επηρεάζει μόνο τους
ανθρώπους, αλλά και τα επαγγέλματα, τις σχέσεις, τις εταιρείες, τις δραστηριότητες
και πολλά άλλα. Όλοι είμαστε συνδεδεμένοι με κάποιο τρόπο, απλά προσέξτε πόσες
φορές σηκώνουμε το κινητό μας μέσα στη μέρα ή φανταστείτε πώς θα ήταν η
καθημερινότητα αν δεν υπήρχε η τεχνολογία.
Η συνδεσιμότητα είναι ολοένα και πιο παρούσα και εναπόκειται σε εμάς να τη
χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας.
125
Η επίδραση της τεχνολογίας στην κοινωνία
Αν υπάρχει κάτι που συνδέεται άμεσα με την κοινωνία, αυτό είναι η τεχνολογία. Αλλά
αυτό που επηρέασε περισσότερο την τεχνολογική εξέλιξη ήταν η συμπεριφορά των
ανθρώπων. Εδώ θα καταλάβετε περισσότερα για τη σημασία της τεχνολογίας και πώς
επηρεάζει άμεσα την κοινωνία. Θα αναφερθούμε επίσης στα κύρια οφέλη και τα
παραδείγματα που υπάρχουν περισσότερο στην καθημερινή μας ζωή.
Πώς επηρεάζει η τεχνολογία την κοινωνία;
Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από τη γενιά τους, δεν μπορούν πλέον να
ζήσουν χωρίς τεχνολογία, σωστά; Άλλωστε είναι παρούσα σε όλα. Είναι αυτός ο
μακρινός συγγενής ή φίλος με τον οποίο μπορείς να επικοινωνήσεις μόνο εικονικά,
αυτό το αγαπημένο άτομο που είναι εν κινήσει και μπορείς να έχεις συχνή επαφή και
τόσα άλλα πράγματα που γίνονται πιο εύκολα χάρη στην τεχνολογία.
Όλα έχουν εξελιχθεί και τίποτα δεν λειτουργεί όπως παλιά. Εάν σταματήσετε να το
σκέφτεστε, δεν μπορείτε πλέον να δείτε τον εαυτό σας μακριά από τον ψηφιακό
κόσμο. Καταλήξαμε να περιμένουμε ώρες στην ουρά για μια τηλεφωνική υπηρεσία,
ένα απλό μήνυμα whatsapp είναι πιο γρήγορο και πιο πρακτικό.
Οι αγορές στα καταστήματα δεν χρειάζεται πλέον να γίνονται μόνο από Δευτέρα έως
Παρασκευή, κατά τις εργάσιμες ώρες, αλλά ακόμη και τα Σαββατοκύριακα και χωρίς
ραντεβού, μπορείτε να κάνετε τις αγορές σας χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο. Η
τεχνολογία είναι αυτή που καλύπτει τις ανάγκες των καταναλωτών.
Τα οφέλη της τεχνολογίας για την κοινωνία
Μπορούμε να δούμε ότι η τεχνολογική πρόοδος έχει αλλάξει τη συμπεριφορά και τις
προσδοκίες μας σε σχέση με τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Θα
επισημάνουμε μερικά από αυτά εδώ:
• Εκπαίδευση: Από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο είναι δυνατό να
παρατηρηθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Το έντυπο υλικό έχει
αντικατασταθεί από ψηφιακές μορφές. Σήμερα τα σχολεία χρησιμοποιούν
tablet, κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικά προγράμματα ανάγνωσης και
υπολογιστές. Ως εκ τούτου, σήμερα τα διαδικτυακά μαθήματα, οι προβολείς, τα
βιβλία και το υλικό σε ψηφιακή μορφή έχουν γίνει μέρος των σχολικών
ιδρυμάτων.
126
• Επικοινωνία: Ένας από τους παράγοντες που επηρεάστηκε περισσότερο από
την τεχνολογία ήταν η επικοινωνία. Το Διαδίκτυο έχει φέρει επανάσταση στον
τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε με την οικογένεια και τους φίλους, τις
εταιρείες και τους πελάτες. Smartphone, κοινωνικά δίκτυα, email και
εφαρμογές άμεσων μηνυμάτων, καθώς και chatbot και τεχνητή νοημοσύνη.
Ωστόσο, οι τάσεις συνεχίζουν να εξελίσσονται ραγδαία στον τρόπο
επικοινωνίας μας.
• Εργασία: Χάρη στην τεχνολογία, πολλά εργαλεία που διαθέτει το διαδίκτυο
έχουν διευκολύνει την εκτέλεση εργασιών στην εταιρεία. Έχουμε για
παράδειγμα, διαδικτυακές πωλήσεις, διαχείριση εργασιών και έργων, όπως το
Trello, εσωτερική επικοινωνία, όπως το Slack, εξωτερική επικοινωνία, όπως το
Weni δίκτυο αποθήκευσης cloud και συστήματα CRM.
• Διαδικασία παραγωγής: Με την επίδραση της τεχνολογίας στην κοινωνία, η
ανθρώπινη εμπειρία έχει βελτιστοποιηθεί. Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής
Συνομοσπονδίας Βιομηχανίας, σχεδόν οκτώ στις δέκα (77%) εταιρείες που
έχουν την τεχνολογία ως κύρια επένδυση σκοπεύουν να επενδύσουν ακόμη
περισσότερο σε νέες ψηφιακές τεχνολογίες. Μεταξύ των πλεονεκτημάτων της
παραγωγικής στρατηγικής με την τεχνολογία είναι η μεγαλύτερη
αποδοτικότητα παραγωγής, ο εξορθολογισμός του κόστους και οι πιο
καινοτόμες προσφορές και λύσεις προϊόντων.
• Κοινωνικές σχέσεις: Το τελευταίο είναι διαβόητο για το μέγεθος του
αντίκτυπου της τεχνολογίας. Οι σχέσεις είναι πιο πιθανό να εξαρτώνται από
την τεχνολογία. Με την πρόοδο της τεχνολογίας στην κοινωνία, αυτά τα
εργαλεία έχουν γίνει απαραίτητα για οποιονδήποτε να επικοινωνεί με άλλον.
Μπορούμε να τονίσουμε ότι αυτή η ανάγκη εμφανίζεται σε καταστάσεις
έκτακτης ανάγκης, για παράδειγμα.
Εισαγωγή
Από την εμφάνισή τους, οι τεχνολογίες έχουν επηρεάσει τη συμπεριφορά της
κοινωνίας, και όπως σημειώθηκε, η εμφάνιση νέων τεχνολογιών εξακολουθεί να
είναι υψίστης σημασίας για την ανάπτυξη του κοινωνικού περιβάλλοντος. Ωστόσο,
με τη λεγόμενη «οπτικοακουστική επανάσταση», η επιρροή της στην ανθρώπινη
127
συμπεριφορά απέκτησε μεγαλύτερη φήμη. Με βάση αυτήν την εξέλιξη που δεν έχει
προηγουμένως τεκμηριωθεί ή δεν συνοδεύεται με τόσους πολλούς τρόπους, ο
στόχος μας θα είναι να ενημερώσουμε τις τεχνολογίες που επηρεάζουν συνεχώς την
κοινωνία, με στόχο την επίδειξη των πιο χρησιμοποιούμενων τεχνολογιών και την
ενημέρωση του ρόλου τους σε αυτόν τον μετασχηματισμό, επιδεικνύοντας τρόπους
που οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση ή αποκτούν γνώση τέτοιων αλλαγών
συμπεριφοράς. Μετά την ανάπτυξη αυτού του μέσου επικοινωνίας, σημαντικοί
μετασχηματισμοί, όπως η μετάβαση από τις έντυπες εφημερίδες στα ψηφιακά μέσα
για τη μετάδοση πληροφοριών σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων και ηλικιακών
ομάδων, φέρνοντας έτσι μεγαλύτερη ευκολία πρόσβασης σε πληροφορίες από
επαγγελματίες στον τομέα. Η δημοσιογραφία προηγουμένως έβλεπε μόνο με
παραδοσιακούς τρόπους και τα μέσα ενημέρωσης ήταν και γίνονται όλο και πιο
κοινά.
Προσαρμογή
Η διαδικασία της εξέλιξης της τεχνολογίας έχει αναπτυχθεί μέχρι να μας οδηγήσει
στην εποχή της επικοινωνίας. Και με την πάροδο του χρόνου αυτό έχει γίνει κάτι κοινό
για όλα τα άτομα της κοινωνίας που μέσω της τεχνικής της αποστολής των σχεδίων
και συμβόλων από τη μια οθόνη στην άλλη, κατέστη δυνατή η μετάδοση γνώσης και
πληροφοριών στην κοινωνία σε ένα πολύ ευρύτερο φάσμα.
Τεχνολογική ανάπτυξη
Η ανάπτυξη της τεχνολογίας αναδύει τα ανθρώπινα όντα σε ένα όλο και πιο άγνωστο
σύμπαν που συνεχίζει να αναπτύσσεται. Η ελεύθερη πρόσβαση στα τεχνολογικά
μέσα καθορίζει την εγγύτητα μεταξύ των διαφορετικών τομέων γνώσης, η οποία
καταλήγει να φέρει κοντά νέες πραγματικότητες και να χτίζει νέες διεπιστημονικές
σχέσεις. Και έτσι παραμένει η γενική αμφιβολία εάν αυτή η τεχνολογική πρόοδος θα
καταλήξει να αποδείξει εάν η σύγκλιση των τεχνολογικών μέσων και ο σχηματισμός
αυτών των δικτύων γνώσης που βλέπουμε σήμερα θα τείνει περισσότερο προς την
προώθηση της κοινωνικής ολοκλήρωσης ή θα χρησιμεύσει μόνο στην
αποστασιοποίηση των ανθρώπινων σχέσεων και μόνο σε εμπορικά μέσα, ανεξάρτητα
από το πώς θα επηρεάσει την κοινωνία.
128
Επιπτώσεις
Η χρήση της τεχνολογίας και του Διαδικτύου επηρέασε σημαντικά τις ανθρώπινες
σχέσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την επικοινωνία, κάτι που μας οδηγεί αρχικά να
σκεφτόμαστε τα κοινωνικά δίκτυα. Ωστόσο, η αλλαγή που έγινε στα μέσα
επικοινωνίας έρχεται μπροστά τους, ακόμη και με την εφεύρεση του τηλεφώνου.
Ωστόσο, το γεγονός ότι καμία άλλη μορφή επικοινωνίας δεν μπορεί να θεωρηθεί πιο
φυσική από αυτή που συμβαίνει «πρόσωπο με πρόσωπο» δεν αμφισβητείται,
γεγονός που καθιστά την πολιτογράφηση αυτών των επικοινωνιακών μέσων ακόμα
σκοτεινό δρόμο για κάποιες γενιές.
Άνθρωπος και επιρροή
Μεγάλο μέρος της γνώσης που αποκτούμε μέσω των σχέσεων μας με το περιβάλλον
επηρεάζει επίσης την αντίληψη της φυσικότητας των μέσων και κάνει τον Άνθρωπο
να μαθαίνει διαφορετικές μορφές επικοινωνίας ακόμα και με τις παραξενιές που
μπορεί να νιώθει αρχικά. Αποδεικνύοντας έτσι ότι ο άνθρωπος καταλήγει να μπορεί
να προσαρμοστεί βιολογικά στους μετασχηματισμούς που προωθεί η ραγδαία
τεχνολογική πρόοδος, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Muller, ποτέ πριν στην
ιστορία δεν είχαμε τη συνήθεια να κοιμόμαστε και να ξυπνάμε με μια ηλεκτρονική
συσκευή. Επομένως, οι τεχνολογίες επηρεάζουν τον Άνθρωπο με τον ίδιο τρόπο που
ο Άνθρωπος επηρεάζει επίσης την ανάπτυξη των τεχνολογιών.
Τεχνολογία και παράδοση
Παρατηρώντας την τεράστια πρόοδο της τεχνολογίας, μπορούμε να τη συσχετίσουμε
με ένα κύμα, στο οποίο προχωρά όλο και περισσότερο. Και παρακολουθώντας στενά
την κοινωνία σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, μπορούμε να δούμε μια σαφή αντίθεση
μεταξύ τεχνολογίας και παράδοσης. Ωστόσο, με την αλλαγή που προκλήθηκε από
αυτό το «κύμα» ήρθαν σημαντικές βελτιώσεις, σύμφωνα με τον Muller, όπως η
τηλεόραση LED, συχνά πιο ελαφριά, λεπτή και λεπτότερη, εκτός από το ότι
καταναλώνει κατά μέσο όρο το 1/5 από τις παλιές οθόνες σωλήνα, η οποία παρείχε
σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Επομένως, ακόμη και με ορισμένες
αμφισβητούμενες αλλαγές, οι τεχνολογικές αλλαγές μπορούν να προσφέρουν
σημαντική βελτίωση στην πρόοδο αρκετών τομέων.
129
Αντίθεση
Οι επιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί από την αχαλίνωτη πρόοδο της τεχνολογίας που
έχουμε αυτή τη στιγμή, επομένως οι αλλαγές εκδηλώνονται απότομα παράλληλα με
την ταχύτητα με την οποία η κοινωνία μελετά την τεχνολογία. Δεύτεροι κλάδοι (201-;)
προέκυψαν νέες έννοιες, νέες πρακτικές, επαγγέλματα, όλα άλλαξαν σε τόσο
σύντομο χρονικό διάστημα, με αυτό δημιουργήθηκαν νέα επαγγέλματα,
επαναδημιουργήθηκαν πολιτισμοί και όλα αυτά καταλήγουν να επηρεάζουν τον
ρόλο του ατόμου στην κοινωνία που ζει. Μπροστά σε τόσες πολλές αλλαγές, σε αυτή
τη νέα εποχή, οι πληροφορίες μπορούν να προέρχονται από ένα δωμάτιο δίπλα
καθώς και από ένα δωμάτιο στην άλλη άκρη του κόσμου.
Τεχνολογικός κόμβος
Στο Σαν Φρανσίσκο (ΗΠΑ), ένας τρόπος να δείξουμε παραδοσιακή σε αντίθεση με την
τεχνολογία είναι το γεγονός ότι ο πληθυσμός του χρησιμοποιεί μια εφαρμογή για να
επικοινωνήσει με τα μέσα μεταφοράς του και εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να
διασχίσει μέρος της πόλης με ηλεκτρικό τραμ σχεδόν 150 χρόνια. Όπως και η πόλη
που προαναφέρθηκε, η Ιαπωνία είναι το καλύτερο παράδειγμα για να
παρατηρήσουμε αυτήν την αντίθεση μεταξύ τεχνολογίας και παράδοσης, όπου
παρόλο που είναι ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά κέντρα, ο παραδοσιακός
χαρακτήρας γίνεται εύκολα αντιληπτός στην καθημερινή ζωή του πληθυσμού.
Αυτοματοποίηση
Από την εμφάνισή της, η τεχνολογία είχε άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνία με τα πολλά
οφέλη της, κατάφερε να αλλάξει τη συμπεριφορά του κοινωνικού συνόλου. Με τη
χρήση της πληροφορίας κατέστη δυνατή η χρήση της, για καθημερινή βοήθεια στην
καθημερινότητά μας, αλλά κυρίως για επαγγελματική χρήση. Με αυτό, η τεχνολογία
επηρεάζει την καθημερινή προσβασιμότητα του χρήστη της, καθιστώντας, την
πρόσβαση στις πληροφορίες απλή και γρήγορη. Ένας αντίκτυπος που η τεχνολογία
είναι πολύ χρήσιμη από την εφαρμογή της είναι η αυτοματοποίηση των διαδικασιών
στο επαγγελματικό και περιστασιακό περιβάλλον, μετατρέποντας έτσι μια εργασία
που προηγουμένως θεωρούνταν στιβαρή και περίπλοκη σε μια αυτόματη και
διευκολυνόμενη διαδικασία.
130
Τελικές Θεωρήσεις
Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πληροφορίες που προέκυψαν παραπάνω, φαίνεται ότι
η τεχνολογία πηγάζει από τις ανάγκες του ανθρώπου και αναπτύσσεται ανάλογα με
τη μελέτη και εμβάθυνσή της. Αναζήτηση πληροφοριών και αναζήτηση σχέσεων από
απόσταση, παραμερίζοντας έτσι την πιο φυσική σχέση και φέρνοντας τις κοινωνικές
σχέσεις σε ένα επίπεδο μεγάλης σημασίας όπου πολλά άτομα αναζητούν
πολιτισμούς στους οποίους αισθάνονται ελεύθεροι να εκθέσουν τις σκέψεις και τις
επιθυμίες τους, στο είναι μια συνεχής αμφιβολία για το εάν η τεχνολογία θα
επηρεάσει θετικά και θα προωθήσει νέους πολιτισμούς και νέες ενοποιήσεις ή θα
αφήσει τα άτομα όλο και πιο μακριά από το «πρόσωπο με πρόσωπο» επικοινωνία,
καθιστώντας τον εαυτό τους όλο και πιο μακριά από τη μη τεχνολογική
πραγματικότητα και διεισδύοντας στον κόσμο της τεχνολογίας, περιορίζοντας την
επαφή του με τους ανθρώπους στις ψηφιακές αλληλεπιδράσεις, και η απάντηση σε
τέτοια ερωτήματα επιφυλάσσει μόνο το μέλλον.
Τι προκάλεσε τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό;
Εάν κάνετε περισσότερη έρευνα για το θέμα, θα βρείτε πολλές πηγές που φέρνουν
έναν πολύ πιο απλοϊκό ορισμό του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Σε ορισμένα από αυτά, η έννοια σημαίνει απλώς, τη διαδικασία χρήσης τεχνολογίας
για τη βελτίωση της απόδοσης μιας εταιρείας. Ένας δομικός μετασχηματισμός
επομένως, και όχι πολιτιστικός.
131
Από αυτή τη λογική, θα μπορούσαμε απλώς να απαντήσουμε ότι αυτό που
προκάλεσε τον ψηφιακό μετασχηματισμό ήταν η πρόοδος των διαθέσιμων
τεχνολογιών.
Κι αυτό γιατί, με αυτή τη νέα πραγματικότητα, καθίσταται αναγκαίο να επιδιώκουμε
την υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών για να μην ξεπεραστούν από τον ανταγωνισμό
που τις χρησιμοποιεί και αυξάνει την αποτελεσματικότητά τους.
Όχι ότι αυτή η λογική είναι λάθος. Αλλά αν ήταν ακριβώς αυτό, η μόνη διαφορά από
τον ψηφιακό μετασχηματισμό στις διαδικασίες που υποβλήθηκαν οι εταιρείες σε
προηγούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις θα ήταν η συνδεσιμότητα που παρέχει το
διαδίκτυο.
Στην πραγματικότητα, είναι κάτι περισσότερο από αυτό. Η κύρια αιτία είναι το νέο
παγκόσμιο πλαίσιο της αγοράς και της κοινωνίας , στο οποίο όλα είναι πιο ασταθή,
αβέβαια, πολύπλοκα και διφορούμενα.
Ένας λόγος για αυτήν την πραγματικότητα είναι, φυσικά, ότι η τεχνολογία προχωρά
πιο γρήγορα από ποτέ.
Ωστόσο, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι αυτό είναι ένα πιο περίπλοκο
φαινόμενο από το να υποθέσουμε απλώς ότι υπάρχει μια απλή σχέση αιτίου και
αποτελέσματος μεταξύ της τεχνολογίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Ποιος είναι ο σκοπός του ψηφιακού μετασχηματισμού;
Ο κύριος στόχος του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι η χρήση της τεχνολογίας στην
υπηρεσία των εταιρειών και της κοινωνίας.
132
Με αυτό εννοούμε ότι, μέσω νέων λύσεων, είναι δυνατός ο μετριασμός και η επίλυση
παραδοσιακών προβλημάτων με περισσότερη πρακτικότητα, ταχύτητα και
αποτελεσματικότητα.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να συμβάλει, για παράδειγμα, σε:
• Κάντε την επικοινωνία πιο γρήγορη και πιο δυναμική
• Ενσωματώστε τομείς, κάνοντας τις ομάδες πιο συντονισμένες και συνεργατικές
• Πρόσβαση σε πλήρεις πληροφορίες με περισσότερους τρόπους
• Αυτοματοποιήστε τις διαδικασίες και μειώστε τη γραφειοκρατία
• Ευνοήστε τη λήψη αποφάσεων μέσω της υποστήριξης δεδομένων
• Βελτιώστε την αλληλεπίδραση με τους πελάτες μέσω πιο στιγμιαίων καναλιών
• Διευκολύνετε την ανάλυση απόδοσης χάρη στα σύγχρονα εργαλεία
διαχείρισης.
Πώς λειτουργεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός;
Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, η εφαρμογή του ψηφιακού μετασχηματισμού

δεν γίνεται αποκλειστικά και μόνο από τη χρήση νέων τεχνολογιών στο λειτουργικό
πλαίσιο.
Μιλάμε για μια πολύ ευρύτερη διαδικασία που ξεκινά με μια πολιτισμική αλλαγή.
Με άλλα λόγια, είναι κάτι που απαιτεί χρόνο και χρειάζεται κυρίως προσαρμογή
διευθυντών και εργαζομένων.
Άλλωστε είναι αυτοί που θα μάθουν και θα ηγηθούν αυτού του εγχειρήματος
αλλαγής.
133
Η διαχείριση του ψηφιακού μετασχηματισμού στο εταιρικό πλαίσιο πρέπει να γίνεται
από την κορυφή προς τα κάτω. Η λειτουργία του εξαρτάται από τη θέσπιση σαφών
κατευθυντήριων γραμμών από τους ιθύνοντες ώστε να φτάσει σταδιακά και στους
υπόλοιπους εργαζόμενους.
Το μυστικό, λοιπόν, βρίσκεται στον σχεδιασμό και την οργάνωση αυτής της
μετάβασης.
Πρέπει να είναι σαφές ότι αυτός ο μετασχηματισμός πρέπει να έρθει από μέσα προς
τα έξω και όχι το αντίστροφο.
Δεν είναι παραγωγικό να έχετε μια σημαντική διαδικτυακή παρουσία, για
παράδειγμα, εάν δεν επενδύσετε χρόνο και χρήμα για να απαντήσετε στα σχόλια των
πελατών ή να επιτεθείτε στον πόνο τους πιο δυναμικά.
Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μόνο το
τελευταίο βήμα μιας διαδικασίας αλλαγής, η οποία, πρώτα, περνάει από την
οικειοποίηση της τεχνολογίας, στη συνέχεια, με τον έλεγχο αυτής της τεχνικής και την
εμφάνιση θετικών αποτελεσμάτων, τελειώνοντας με την εμφάνιση νέων ευκαιριών
από αυτή την εξέλιξη.
Εάν ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορούσε να συντεθεί σε έναν τύπο , θα έμοιαζε
ως εξής:
• TD = Νέα τεχνολογία + Ευκαιρία για βελτίωση + Σημαντικές αλλαγές.
Οι πυλώνες του ψηφιακού μετασχηματισμού
Αρκετοί μελετητές έχουν αφοσιωθεί στον καθορισμό των στοιχείων που

υποστηρίζουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
134
Ο David L. Rogers, ένας από τους κορυφαίους ειδικούς στον τομέα της εταιρικής
καινοτομίας, απαριθμεί ποιοι, για αυτόν είναι οι πέντε θεμελιώδεις πυλώνες που
πρέπει να οδηγήσουν τη μετάβαση στις εταιρείες:
Πελάτης
Αν και η εμπειρία του πελάτη δεν είναι ο μόνος λόγος για να επενδύσεις σε έναν
ψηφιακό μετασχηματισμό, είναι αναμφισβήτητο ότι το κοινό παίζει θεμελιώδη ρόλο
στην επιτυχία μιας επιχείρησης. Είναι ο λόγος ύπαρξης κάθε εταιρείας.
Επομένως, οι διασπαστικές ενέργειες του κλάδου πρέπει πάντα να στοχεύουν στην
καλύτερη κατανόηση του κοινού στόχου του, ποιες είναι οι επιθυμίες και οι
επιθυμίες του.
Λέξεις όπως η δέσμευση, η εξατομίκευση και η διαδραστικότητα πρέπει να
αποτελούν μέρος όχι μόνο του λεξιλογίου, αλλά και του συνόλου των ενεργειών ενός
οργανισμού που σκοπεύει να βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη.
Ανταγωνισμός
Μαζί με τον ψηφιακό μετασχηματισμό ήρθαν και μια σειρά από άλλες αλλαγές.
Ο τρόπος που βλέπουμε τον ανταγωνισμό, για παράδειγμα, έχει αλλάξει.
Όπως επισημαίνει ο Rogers, δεν είναι πλέον μόνο εταιρείες του ίδιου κλάδου που
ανταγωνίζονται τώρα για μια θέση στον ήλιο.
Εργαλεία, ψηφιακές πλατφόρμες και νέες τεχνολογίες, που επιτρέπουν πιο άμεση
επαφή με το κοινό, άρχισαν να αποκτούν πολύ περισσότερο χώρο.
Δεδομένα
Οι πηγές δεδομένων είναι απεριόριστες. Η μεγάλη πρόκληση είναι να μετατραπούν
αυτά τα δεδομένα σε σχετικές πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για
τη λήψη πιο στρατηγικών αποφάσεων.
Επομένως, αυτό το στοιχείο θεωρείται από τον Rogers ως ο τρίτος και ένας από τους
σημαντικότερους πυλώνες του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Από τα Big Data, είναι δυνατό να δημιουργήσετε καινοτομία, να διαχειριστείτε την
επιχείρησή σας πιο δυναμικά και να είστε πιο αποτελεσματικοί στην αναζήτηση
απαντήσεων στον πόνο των πελατών σας.
Καινοτομία
Όταν μιλάμε για ψηφιακό μετασχηματισμό, σκεφτόμαστε αμέσως μια πρόταση
καινοτομίας – και δεν είναι λάθος.
135
Ωστόσο, η καινοτομία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δημιουργείται κάτι εντελώς από
την αρχή .
Μερικές φορές, μικρές βελτιώσεις προσθέτουν ήδη αξία και αποδεικνύονται λύσεις
ικανές να προσφέρουν αυτό που αναζητά ο πελάτης.
Αξία
Ακριβώς επειδή μια λύση προσθέτει αξία σε μια δεδομένη στιγμή δεν σημαίνει ότι
θα προσφέρει τα ίδια αποτελέσματα για πάντα.
Οι ανάγκες αλλάζουν συνεχώς και, για να διατηρήσει μια εταιρεία αυτή τη διαδικασία
ψηφιακού μετασχηματισμού με βιώσιμο τρόπο, είναι απαραίτητο να γνωρίζει τις
κινήσεις της αγοράς.
Νέες ευκαιρίες εμφανίζονται συνεχώς. Εναπόκειται στους διευθυντές να
επωφεληθούν από αυτές τις καταστάσεις για να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία
προς όφελός τους.
Είναι ενδιαφέρον να σκεφτούμε πώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να
επηρεάσει τους πιο διαφορετικούς τομείς της κοινωνίας.
Ο επιχειρηματικός κόσμος, για παράδειγμα, είναι ίσως αυτός όπου είναι πιο δυνατό
να παρατηρηθεί αυτή η μετάβαση.
Αυτή η αλλαγή φαίνεται από τη διαδικασία επιλογής, με την εφαρμογή λογισμικού
που φιλτράρει τους υποψηφίους, σε μια ισχυρή βάση δεδομένων, με βάση το
επιθυμητό προφίλ για μια δεδομένη κενή θέση.
Το ίδιο μπορεί να φανεί σε πλατφόρμες εκπαίδευσης, πλατφόρμες ανάλυσης
απόδοσης και ούτω καθεξής.
Όλα με βασική αρχή τη βελτίωση της απόδοσης και τη μείωση των σημείων
συμφόρησης στην παραγωγή.
Υγεία
Η υγειονομική περίθαλψη ήταν ένας άλλος τομέας όπου ο ψηφιακός
μετασχηματισμός αποφέρει πολλά οφέλη.
Εκτός από τον σύγχρονο εξοπλισμό, ο οποίος επιτρέπει τη διάγνωση και τη θεραπεία
διαφόρων ασθενειών, η πρόσβαση σε παγκόσμιες βάσεις δεδομένων επέτρεψε την
πολύ μεγαλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών.
136
Σήμερα, ένας γιατρός μπορεί να έχει πρόσβαση σε ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία,
ψηφιακές αναφορές και ιστορικά ασθενειών από όλο τον κόσμο.
Αυτό του δίνει τη δυνατότητα να ξεκαθαρίσει τις αμφιβολίες του με άλλους
επαγγελματίες και να ανακαλύψει νέες πληροφορίες, εμπλουτίζοντας τα υπάρχοντα
δεδομένα.
Στην εκπαίδευση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί από την
εξατομίκευση των πλατφόρμων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Μέσω αυτών των καναλιών, είναι δυνατή η προσφορά διαφοροποιημένων
υπηρεσιών στους μαθητές και ο σεβασμός του χρόνου εκμάθησης του καθενός.
Τα λεγόμενα εικονικά περιβάλλοντα μάθησης προσφέρουν μια σειρά από
πλεονεκτήματα, όπως η διδακτική διδασκαλία, η προσέγγιση του περιεχομένου στην
πραγματικότητα του μαθητή και η προσφορά κοινόχρηστου περιεχομένου, που
επιτρέπουν τη συλλογική επεξεργασία.
Κατανάλωση
Με τον ψηφιακό μετασχηματισμό άλλαξε και ο τρόπος κατανάλωσης.
Δεν είναι τυχαίο που τα προϊόντα που σας ενδιαφέρουν αρχίζουν να εμφανίζονται
όλο και περισσότερο στις οθόνες σας.
Από το ιστορικό αναζήτησής σας, ακόμη και τα δεδομένα αγορών σας, είναι δυνατό
να κάνετε εξατομικευμένες προσφορές σύμφωνα με τις προτιμήσεις σας.
Πόσο σημαντικός είναι ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός;
137
Καθώς ο κόσμος είναι πιο ασταθής, αβέβαιος, περίπλοκος και διφορούμενος, είναι
δύσκολο για οποιαδήποτε εταιρεία να προβλέψει μελλοντικά σενάρια.
Με βάση αυτή τη δυσκολία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός καθιστά την εταιρεία
ευέλικτη και ικανή να προσαρμοστεί στις αστάθειες της αγοράς.
Έτσι, αντί να δομείτε τον εαυτό σας από έναν σχεδιασμό για το μέλλον, είναι
απαραίτητο να αναπτύξετε αυτές τις ικανότητες. Εκεί έγκειται η σημασία του
ψηφιακού μετασχηματισμού.
Αλλά καλό είναι να τονίσουμε ξανά ότι όλα ξεκινούν με μια πολιτισμική αλλαγή, η
οποία επιδιώκει να εδραιώσει μια νέα νοοτροπία στον οργανισμό.
Αυτή η νοοτροπία θα συνεπάγεται αλλαγές στη δομή της εταιρείας, ναι, αλλά κυρίως
στις διαδικασίες.
Μεθοδολογίες όπως το Scrum και το Agile μπαίνουν στο παιχνίδι.
Και επίσης πρακτικές όπως η σχεδιαστική σκέψη, η οποία ενθαρρύνει τη δημιουργία
πολυεπιστημονικών ομάδων και ενθαρρύνει δημιουργικές προσεγγίσεις για την
επίλυση προβλημάτων.
Η σχεδιαστική σκέψη προτείνει τη δημιουργία πρωτότυπων προϊόντων πριν από την
κυκλοφορία τους στην αγορά, προκειμένου να συλλέξει όσο το δυνατόν περισσότερα
σχόλια και να κάνει προσαρμογές στο έργο με αποτελεσματικότητα και ευελιξία.
Επιστρέφοντας στο θέμα αυτό, μπορούμε να συνοψίσουμε λέγοντας ότι ο ψηφιακός
μετασχηματισμός είναι σημαντικός επειδή κάνει την εταιρεία πιο καινοτόμο,
ευέλικτη, ανθεκτική και ευέλικτη για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις του Ψηφιακού Μετασχηματισμού για την Κοινωνία;
138
Αυτή είναι μια πολύ κοινή ερώτηση, αλλά έχει ένα πρόβλημα: η υπόθεση της είναι
λανθασμένη.
Όποιος θέλει να μάθει ποιες είναι οι επιπτώσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού
στην κοινωνία, απλοποιεί την έννοια με ακόμη μεγαλύτερο τρόπο από την απλοϊκή
προσέγγιση που εξηγήσαμε προηγουμένως.
Εάν ο ψηφιακός μετασχηματισμός ήταν απλώς η αύξηση του αριθμού των
τεχνολογικών λύσεων που χρησιμοποιούνται σε εταιρείες και σπίτια ανθρώπων, τότε
θα ήταν λογικό να μιλάμε για επιπτώσεις στην κοινωνία.
Σύμφωνα με την ιδέα που φέρνουμε εδώ, η λογική αντιστρέφεται: οι τεχνολογίες
έχουν προκαλέσει επιπτώσεις στην κοινωνία, οι οποίες, με τη σειρά τους,
δημιούργησαν ένα σενάριο στο οποίο οι εταιρείες πρέπει να υποβληθούν σε
ψηφιακό μετασχηματισμό για να προσαρμοστούν.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επομένως είναι, συνέπεια των αλλαγών στην κοινωνία
και όχι αιτία.
Και ποιες είναι αυτές οι αλλαγές; Άμεση επικοινωνία, δωρεάν πρόσβαση σε κάθε
είδους πληροφορίες, δυνατότητα κινητοποίησης μέσω κοινωνικών δικτύων και
πολλά άλλα.
Το Πρόγραμμα Προστασίας και Άμυνας των Καταναλωτών, για παράδειγμα, υπήρχε
πριν από το Διαδίκτυο.
Ωστόσο, η δυνατότητα υποβολής καταγγελίας, το οποίο μπορούν να συμβουλευτούν
χρήστες του Διαδικτύου από οπουδήποτε, είναι μια καινοτομία στον ψηφιακό κόσμο
που κάνει τις εταιρείες να φροντίζουν περισσότερο την ικανοποίηση των πελατών
τους.
Και τι σχέση έχει ο ψηφιακός μετασχηματισμός; Η εστίαση στον πελάτη και οι
ευέλικτες μεθοδολογίες είναι ορισμένες πτυχές που σχετίζονται στενά με αυτό το
παράδειγμα.
Αυτό που εννοούμε με όλα αυτά είναι ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια
αντίδραση σε νέες καταναλωτικές συνήθειες και όχι το αντίστροφο.
139
Οφέλη από τον ψηφιακό μετασχηματισμό
Ορισμένα από τα κύρια οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού έχουν ήδη

αναφερθεί εδώ, όπως η ενθάρρυνση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας, η
ευελιξία στις παραδόσεις και η ευελιξία προσαρμογής σε συνεχείς αλλαγές στην
αγορά και στις καταναλωτικές συνήθειες.
Αξίζει να μιλήσουμε για ένα άλλο όφελος που είναι, στην πραγματικότητα, ένα μέσο
για την επίτευξη των στόχων που προτείνονται στη διαδικασία του ψηφιακού
μετασχηματισμού.
Μιλάμε για την κατάρρευση τις αποθήκευσης επικοινωνίας, ένα πολύ κοινό
πρόβλημα που οι περισσότεροι διαχειριστές δεν αντιλαμβάνονται.
Ονομάζονται και οργανωτικές αποθήκες, συμβαίνουν όταν υπάρχουν εμπόδια που
δυσκολεύουν την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ εργαζομένων από
διαφορετικούς κλάδους της ίδιας εταιρείας.
Δημιουργούνται για διάφορους λόγους και μερικές φορές οδηγούν ακόμη και σε
αντιπαλότητες μεταξύ των περιοχών.
Κάτι που δεν έχει κανένα ορθολογικό νόημα, γιατί όλοι βρίσκονται στο ίδιο σκάφος,
εργάζονται για να εκπληρώσουν την αποστολή και τους στόχους της εταιρείας.
Η ενθάρρυνση των πολυεπιστημονικών ομάδων είναι μία από τις προσεγγίσεις στον
ψηφιακό μετασχηματισμό που βοηθούν να σπάσουν αυτές τις αποθήκες.
140
Επιπλέον, είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την ασάφεια του
κόσμου, καθώς γνωρίζουμε ότι ένα πρόβλημα μπορεί να αναλυθεί από πολλές
οπτικές γωνίες.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, υπάρχει ένα πολύ ιδιαίτερο όφελος που φέρνει ο
ψηφιακός μετασχηματισμός όταν εφαρμόζεται σωστά: η μείωση του κόστους και
κατά συνέπεια, η αύξηση του περιθωρίου του κέρδους.
Αυτό οφείλεται στις ιδέες της λιτής φιλοσοφίας και στην αύξηση της
παραγωγικότητας της ομάδας.
Κάτι που δεν σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι υφίστανται εκμετάλλευση, αλλά ότι
προσανατολίζονται να εργάζονται πιο έξυπνα ορισμένες μεθοδολογίες ενθαρρύνουν
ακόμη και την αυτοδιαχείριση.
Ποιες γενιές επηρέασε περισσότερο ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός;
Στις μέρες μας, ακούμε πολλά για τη Generation Y, τους λεγόμενους millennials,
αυτούς που γεννήθηκαν μεταξύ των μέσων της δεκαετίας του 1980 και του τέλους
της δεκαετίας του 1990.
Αυτή η γενιά είναι γνωστή ως η τελευταία που έπιασε έναν ακόμα πολύ αναλογικό
κόσμο, πριν από την ευρυζωνικότητα και τα smartphone.
Αυτό το κοινό, ωστόσο, βίωσε τις κύριες καινοτομίες των τελευταίων δεκαετιών στην
παιδική και εφηβική ηλικία, ένα στάδιο της ζωής στο οποίο η περιέργεια για αυτό το
είδος καινοτομίας είναι μεγάλη.
141
Η επόμενη γενιά, το Z, από αυτούς που γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990,
είναι οι ψηφιακές ιθαγενείς , που μεγάλωσαν σε έναν κόσμο που έχει μεταμορφωθεί
σε μεγάλο βαθμό από το διαδίκτυο και τις ηλεκτρονικές συσκευές που εξακολουθούν
να είναι δημοφιλείς σήμερα.
Επομένως, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι γενιές που επηρεάζονται περισσότερο
είναι αυτές πριν από τη γενιά Y.
Οι επιχειρηματίες και οι διευθυντές που αποφοίτησαν σε μια εποχή που δεν υπήρχαν
υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και Διαδίκτυο αντιμετωπίζουν φυσικά πολύ
περισσότερες δυσκολίες στη διαδικασία μετάβασης σε μια ψηφιακή νοοτροπία.
Πριν από την αλλαγή του αιώνα, υπήρχε περισσότερη ασφάλεια και λιγότερος
ανταγωνισμός.
Τα πράγματα ήταν πιο απλά και ήταν δυνατή η διαχείριση μιας εταιρείας με πιο
διαισθητικό και εμπειρικό τρόπο.
Πώς να παρακολουθείτε τις αλλαγές;
Υπάρχουν επιχειρηματίες που κατανοούν πολύ καλά το παγκόσμιο σενάριο στο

οποίο οι τεχνολογικές εξελίξεις κάνουν την αγορά εξαιρετικά δυναμική.
Το πρόβλημα είναι ότι ορισμένοι από αυτούς πιστεύουν ότι είναι απλό να
αποκτηθούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα από την υιοθέτηση μιας τεχνολογίας που
είναι προχωρημένη.
Το αποτέλεσμα είναι ότι καταλήγουν να ποντάρουν πολλά σε αυτή την τάση,
επενδύοντας μεγάλα χρηματικά ποσά σε κάτι του οποίου η έκβαση είναι
απρόβλεπτη.
142
Φυσικά, είναι φρόνιμο να ακολουθήσουμε την κατεύθυνση των αλλαγών και των
προσδοκιών για τα επόμενα χρόνια (για παράδειγμα, σε ιστότοπους, φόρουμ και
εκδηλώσεις τεχνολογίας).
Για να επωφεληθείτε από τις τάσεις, ωστόσο, το ιδανικό είναι να εκπαιδεύσετε τον
εαυτό σας και να εκπαιδεύσετε τους υπαλλήλους σας σε αυτό το θέμα. Είναι μια πιο
διακριτική επένδυση που δύσκολα θα χαθεί.
Για παράδειγμα, εάν πιστεύετε ότι η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση θα
είναι οι τομείς όπου θα προκύψουν μεγάλες ευκαιρίες, μην αλλάξετε αμέσως το
επιχειρηματικό σας μοντέλο για να επωφεληθείτε από αυτήν τη θέση της αγοράς.
Αντίθετα, προετοιμάστε τον εαυτό σας με γνώσεις σχετικά με αυτές τις τεχνολογίες
και αναπτύξτε την ψηφιακή νοοτροπία , ώστε όταν παρουσιαστεί η ευκαιρία, η
εταιρεία σας να είναι προετοιμασμένη.
Κύριες τεχνολογίες
Πρέπει να επαναληφθεί: στην έννοια του ψηφιακού μετασχηματισμού, οι νέες

τεχνολογίες πρέπει να εξυπηρετούν έναν μεγαλύτερο σκοπό, να κάνουν την
εταιρεία πιο ευέλικτη, λιτή, δημιουργική, και εστιασμένη στον πελάτη.
Αλλά είναι σαφές, ότι είναι απαραίτητο να έχουμε καλή κατανόηση των τεχνολογικών
καινοτομιών για να επιτύχουμε τους επιθυμητούς στόχους.
143
Παρακάτω, θα σας παρουσιάσουμε μερικές από αυτές τις τεχνολογίες για τις οποίες
είναι καλό να γνωρίζετε λίγα περισσότερα, ανεξάρτητα από τον τομέα εξειδίκευσής
σας.
Cloud computing
Το cloud computing είναι η διανομή βάσεων δεδομένων, λογισμικού, αποθήκευσης
και άλλων υπολογιστικών υπηρεσιών σε κοινόχρηστους διακομιστές,
διασυνδεδεμένους μέσω του Διαδικτύου.
Στη διαχείριση επιχειρήσεων, το cloud computing παρέχει μεγάλη πρακτικότητα στην
αποθήκευση εγγράφων και κάνει τη διαχείριση λογισμικού πολύ πιο ευέλικτη και
αποτελεσματική.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επί του παρόντος τα κυριότερα είναι το Facebook, το
Instagram και το Twitter έχουν προσφέρει στις εταιρείες μια πολύ στενότερη (και
οριζόντια) σχέση με το κοινό τους.
Επιπλέον, έφεραν άνευ προηγουμένου ευκαιρίες στη διαδικτυακή διαφήμιση, λόγω
της τεράστιας δυνατότητας τμηματοποίησης του κοινού στο οποίο προβάλλονται οι
διαφημίσεις.
Κινητικότητα
Δεν είναι πλέον δυνατό να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε το κινητό τηλέφωνο ως
ενδιάμεσο μεταξύ της εταιρείας και του καταναλωτικού κοινού της, τόσο στην
υπηρεσία όσο και στην ίδια την πώληση.
Αλλά η κινητικότητα στον ψηφιακό μετασχηματισμό δεν αφορά μόνο αυτό. Οι
φορητές συσκευές επιτρέπουν επίσης τη δημιουργία νέων οργανισμών στο χώρο
εργασίας.
Εργασίες όπως ο έλεγχος του αποθέματος, η επικοινωνία μεταξύ των ομάδων και η
πραγματοποίηση πληρωμών, για παράδειγμα, είναι πολύ πιο ευέλικτες.
Μεγάλα δεδομένα
Μεγάλα δεδομένα είναι το όνομα που δίνεται στο μεγάλο σύνολο δεδομένων που
δημιουργείται και αποθηκεύεται καθημερινά σε όλο τον κόσμο.
Η πρόκληση για τις εταιρείες είναι να επωφεληθούν από αυτές τις πληροφορίες στο
στρατηγικό τους σχεδιασμό και να πληρούν τις προϋποθέσεις για τη λήψη των
αποφάσεών τους μια πρακτική γνωστή ως ευφυΐα της αγοράς.
144
Ποιες είναι οι προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού;
Η διαδικασία ψηφιακού μετασχηματισμού είναι γεμάτη προκλήσεις, που
κυμαίνονται από την ανικανότητα των επαγγελματιών έως την έλλειψη επενδύσεων.
Δεν είναι περίεργο που το 70% των εταιρειών δεν επιτυγχάνουν τον στόχο της
εφαρμογής αυτής της μετάβασης, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Boston
Consulting Group.
Σε μια έρευνα που διεξήχθη, τρεις ήταν οι κύριες δυσκολίες που συναντήθηκαν κατά
την εφαρμογή του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Για το 23,8% των ερωτηθέντων, η κύρια πρόκληση είναι τεχνική: έλλειψη
εκπαιδευμένων επαγγελματιών για την εφαρμογή αυτής της αλλαγής.
Η απουσία προγραμματισμού επισημάνθηκε από το 20% ως το σοβαρότερο εμπόδιο.
Ένα άλλο 17,1% είπε ότι η έλλειψη επενδύσεων εμποδίζει την επιτυχία του έργου.
Εδώ διαπιστώνουμε ότι μόνο το 8% των εταιρειών έχουν ταλέντο ικανό να οδηγήσει
σε έναν ψηφιακό μετασχηματισμό.
Εφαρμοσμένο παράδειγμα ψηφιακού μετασχηματισμού.
Από έξω, πολλοί πιστεύουν ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός , για μια τράπεζα, είναι
απλώς η βελτίωση των καναλιών εξυπηρέτησης και της διαχείρισης λογαριασμών
μέσω του διαδικτύου και του κινητού τηλεφώνου.
Σύμφωνα με μια διάλεξη της Ellen Kiss, υπεύθυνης ψηφιακού μάρκετινγκ μιας
τράπεζας, οι έξι εγκαταστάσεις της ψηφιακής κουλτούρας ενός ιδρύματος είναι:
145
• Πελάτης στην καρδιά όλων
• Συνεργασία
• Επικεντρωθείτε στη δημιουργία αξίας
• Γνήσιο άνοιγμα στον πειραματισμό
• Προσανατολισμό δεδομένων
• Αδιάκοπη αναζήτηση για το καλύτερο επιχειρηματικό μοντέλο.
Σύμφωνα με το στέλεχος, αυτή η νέα νοοτροπία δείχνει ήδη αποτελέσματα, καθώς
μια τράπεζα με βάση τις παραπάνω εγκαταστάσεις κατάφερε να ανταποκριθεί στις
απαιτήσεις των πελατών της με μεγαλύτερη ταχύτητα.
Πώς να εφαρμόσετε τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε εταιρείες;
Για να μην εντάσσεστε στο αρνητικό στατιστικό των εταιρειών που αδυνατούν να
εφαρμόσουν ψηφιακό μετασχηματισμό, είναι απαραίτητο να ακολουθήσετε κάποια
βήματα.
Η αλλαγή της παραδοσιακής νοοτροπίας σε μια σκέψη πιο προσανατολισμένη στην
τεχνολογία, η επένδυση σε πιο ευέλικτη διακυβέρνηση, η εκπαίδευση και η
δέσμευση της ομάδας σας για να πραγματοποιηθεί η μετάβαση με δυναμικό τρόπο
είναι μια αρχή.
Για να προχωρήσετε περαιτέρω, δείτε τις συμβουλές που διαχωρίζουμε για εσάς:
146
Η συναρμολόγηση ενός στρατηγικού σχεδίου δίνει τη δυνατότητα αυτή η κατασκευή
να γίνει όπως πρέπει: βήμα-βήμα, χωρίς να βιαστούμε να φτάσουμε στο τελικό
αποτέλεσμα.
Επενδύστε σε έγκυρα ψηφιακά εργαλεία
Πολλά λέγονται για την επαυξημένη πραγματικότητα, την τεχνητή νοημοσύνη και τη
μηχανική μάθηση όσον αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά υπάρχουν πολλοί
άλλοι πόροι που μπορούν να είναι χρήσιμοι εάν γνωρίζετε την πραγματικότητα της
εταιρείας σας.
Ενδυναμώστε τους επαγγελματίες σας
Δεν έχει νόημα να επενδύσουμε σε τεχνολογία αιχμής εάν δεν υπάρχει εκπαίδευση
για τους επαγγελματίες που θα χειριστούν αυτά τα εργαλεία.
Το πνευματικό κεφάλαιο είναι πολύ σημαντικό για την εφαρμογή του ψηφιακού
μετασχηματισμού και θα πρέπει να αποτελεί μέρος του έργου σας.
Mη φοβάσαι να αλλάξεις
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι μια συνεχής διαδικασία. Οι νέες τεχνολογίες θα
συνεχίσουν να εμφανίζονται καθημερινά και πρέπει να προσαρμοστείτε σε αυτό το
πλαίσιο. Το μυστικό είναι να παραμένετε ενημερωμένοι και να προσέχετε τι
πρόκειται να ακολουθήσει.
Ποιες είναι οι επόμενες τάσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού;
Είναι σχεδόν αδύνατο να προβλέψουμε τι μας επιφυλάσσει η τεχνολογία στο μέλλον.
Εκτός από την ενοποίηση γνωστών εργαλείων , όπως το Internet of Things και η
τεχνητή νοημοσύνη, η κάθε εταιρεία πιστεύει στην εμφάνιση και άλλων καινοτομιών,
όπως:
• Διαδίκτυο συμπεριφοράς: όλο και περισσότεροι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς
θα χρησιμοποιούν τα ψηφιακά αποτυπώματα των ανθρώπων για να
επηρεάσουν τη συμπεριφορά τους
• Συνολική εμπειρία: οι εταιρείες δεν θα ασχολούνται πλέον μόνο με την
εμπειρία του χρήστη και θα εκτιμούν επίσης άλλους τύπους εμπειριών, όπως
για παράδειγμα τις εμπειρίες των εργαζομένων.
• Ομομορφική κρυπτογράφηση: ένα ακόμη πιο ασφαλές σύστημα
κρυπτογράφησης δεδομένων, που καθιστά σχεδόν αδύνατη την κλοπή
πληροφοριών
147
• Κατανεμημένο σύννεφο: ένα σύστημα κοινής χρήσης νέφους, το οποίο
διαθέτει πόρους όπως το Διαδίκτυο των πραγμάτων, το σύστημα 5G, μεταξύ
άλλων, και παρέχει δημόσια πρόσβαση σε πληροφορίες σε στρατηγικούς
γεωγραφικούς χώρους
• Μηχανική τεχνητής νοημοσύνης: διασφάλιση ότι τα έργα τεχνητής
νοημοσύνης θα αποδίδουν καλύτερα, θα είναι πιο αξιόπιστα και θα μπορούν
να αναπαραχθούν σε κλίμακα χωρίς σοβαρά σφάλματα συντήρησης
• Υπεραυτοματισμός: όλο και περισσότερο, το λειτουργικό μέρος θα
υποβάλλεται σε διαδικασία αυτοματισμού, είτε μέσω υπαρχόντων εργαλείων
όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση, είτε μέσω πόρων που δεν
έχουν ακόμη έρθει.
148
Τα θετικά και τα αρνητικά της τεχνολογίας για τον επαγγελματικό κόσμο
Είναι αδύνατο να επισημανθεί ένας τομέας της αγοράς που δεν έχει επηρεαστεί σε
μεγάλο βαθμό από την εμφάνιση του σε νέες τεχνολογίες. Από την πρόοδο της
ιατρικής μέχρι την είσοδο των ρομπότ στη βιομηχανία, το τοπίο του επαγγελματικού
κόσμου αλλάζει συνεχώς από την πρώτη βιομηχανική επανάσταση. Τα τελευταία
χρόνια, η επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας έχει προκαλέσει μερικές ακόμη
μεγαλύτερες αλλαγές.
Με τη διάδοση των smartphone και το ψηφιακό περιβάλλον πάντα προσιτό, η γκάμα
των διαθέσιμων υπηρεσιών και προϊόντων διευρύνεται συνεχώς. Ωστόσο,
ταυτόχρονα, είναι απαραίτητο για επαγγελματίες ολοένα και πιο ικανοί να
αντιμετωπίζουν διαφορετικές τεχνολογίες με δημιουργικό και καινοτόμο τρόπο. Και
η ίδια η παρουσία των smartphones αλλάζει τη δυναμική μέσα στις εταιρείες.
Είναι εύκολο να δούμε ότι ο εταιρικός κόσμος αφομοιώνει πιο φυσικά τη χρήση
κινητών συσκευών στην εργασία. Ωστόσο, αυτή η νέα συνήθεια, που φέρνει
οποιαδήποτε πληροφορία σε προσιτότητα στους χρήστες, έχει κάποιες παρενέργειες
που πρέπει να καταπολεμηθούν, όπως η καθιστική ζωή.
Χρειάζονται όλο και λιγότερα ταξίδια για να κάνετε μια αγορά, να ζητήσετε μια
υπηρεσία ή ακόμα και να εκτελέσετε μια εργασία. Το γραφείο στο σπίτι είναι μια
πρακτική που έχει γίνει δημοφιλής με τη διαθεσιμότητα πιο ισχυρών συνδέσεων στο
149
Διαδίκτυο, αλλά είναι ένα άλλο εμπόδιο για όσους εξαρτώνται από τα κίνητρα για
άσκηση.
Γενικότερα, πολλές εταιρείες επιδιώκουν να κινητοποιήσουν τους εργαζομένους
τους γύρω από το θέμα, καθώς είναι σχετικό θέμα υγείας. Η σωματική και
ψυχολογική φροντίδα υγείας, κατά συνέπεια, είναι σημαντικές προκλήσεις που θα
χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε προκειμένου να προσαρμοστούμε και να
προετοιμάσουμε την επόμενη γενιά, σε μια ήδη τόσο ενσωματωμένη γενιά στην
τεχνολογία.
Δημόσια διαχείριση και κοινωνική συμμετοχή
Η υγεία, η εκπαίδευση και η ασφάλεια επωφελούνται άμεσα από την τεχνολογία. Με
πιο αποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης πληροφοριών, είναι δυνατό να
παρατηρηθεί η άνοδος του σε έξυπνες πόλεις, που ενσωματώνουν πλατφόρμες και
διαφορετικούς πόρους για την προώθηση της κοινωνικής ευημερίας. Πρόκειται για
έξυπνες κάμερες ασφαλείας, Wi-Fi hotspot κ.λπ.
Από την άποψη της πρόσβασης στις πληροφορίες, η κοινωνία στο σύνολό της
επωφελήθηκε επίσης από τη διαφάνεια στις διαδικασίες της δημόσιας διοίκησης.
Είναι όλο και πιο εύκολη η πρόσβαση σε δεδομένα, η παρακολούθηση των
διοικητικών διαδικασιών και η πρόοδος των λογαριασμών. Από την άλλη, ο όγκος των
πληροφοριών στο δίκτυο είναι τεράστιος, γεγονός που κάνει αυτή την πλοήγηση,
πολλές φορές, λαβύρινθο.
Μια σημαντική πρόκληση στη διάδοση των κοινωνικών δικτύων είναι ότι, σε
αντίθεση με ό,τι συνέβη πριν από μερικά χρόνια, οι πληροφορίες δεν είναι σήμερα
ένα απλό πλεονέκτημα με προστιθέμενη αξία είναι κάτι που απαιτεί προσεκτική
εξόρυξη και αξιολόγηση.
Το να χάνεις χρόνο περιήγησης στο διαδίκτυο, είτε για να καταλάβεις τι κάνει το
δημαρχείο της πόλης σου είτε για να παρακολουθήσεις τις ειδήσεις, είναι μια
συνήθεια που μπορεί να κοστίσει πολύ χρόνο. Κατά συνέπεια, η ίδια η Εκπαίδευση
είναι ένας τομέας που ασχολήθηκε με την εύρεση τρόπων για να ευαισθητοποιηθούν
οι μαθητές για τη σημασία της ανάλυσης των πληροφοριών του δικτύου με πιο
κριτικό μάτι.
Οι ψευδείς ειδήσεις και άλλα επικίνδυνα προϊόντα από τον τεράστιο όγκο των
διαθέσιμων πληροφοριών πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή.
150
Σύνοψη
Από εδώ και στο εξής, όταν ακούτε για ψηφιακό μετασχηματισμό , ανοίξτε το μυαλό
σας. Η ιδέα επιδιώκει να μεταφέρει κάτι πολύ πέρα από την απλή χρήση
τεχνολογικών λύσεων εντός της εταιρείας. Φυσικά, οι οργανισμοί που καθυστερούν
να χρησιμοποιήσουν τεχνολογίες που αυξάνουν την αποτελεσματικότητα των
διαδικασιών τους βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Αλλά για να ξεχωρίσετε
πραγματικά σε μια τόσο ασταθή και ανταγωνιστική αγορά, πρέπει επίσης να
δημιουργήσετε μια ψηφιακή νοοτροπία . Δηλ.:
• Εστιάστε στον πελάτη
• Λάβετε συνεχή ανατροφοδότηση
• Να είστε ευέλικτοι στις παραδόσεις
• Κατανοώντας και εσωτερικεύοντας αυτές τις εγκαταστάσεις, τότε μπορείτε και
πρέπει να επενδύσετε στην τεχνολογία.
Το σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι, για να αποκτήσουμε όλα τα οφέλη που έχουν
να προσφέρουν, είναι απαραίτητο να υποστούμε αυτήν την πολιτισμική αλλαγή.
Βουτώντας ασταμάτητα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, θα έχετε μια πιο αδύνατη,
αλλά και πιο αποτελεσματική και συνεργατική εταιρεία.
Μία από τις κύριες συνέπειες της διαδικασίας είναι η κατάρρευση των οργανωτικών
αποθηκευτικών μέσων, οι ανούσιοι ανταγωνισμοί μεταξύ των τομέων.
Με όλους να επικοινωνούν και να συνεργάζονται για την επίτευξη του ίδιου στόχου,
τα αποτελέσματα δεν αργούν να έρθουν.
Η πράξη του υπολογισμού προέκυψε από την ανάγκη του ανθρώπου να αποθηκεύει
πληροφορίες, να εκτελεί μέτρηση και να δημιουργεί μηχανισμούς που
διευκολύνουν πολύπλοκους υπολογισμούς και αποτελέσματα με βάση αυτή την
καταμέτρηση.
Διάφορα εργαλεία έχουν χρησιμοποιηθεί σε όλη την ιστορία για την εκτέλεση
αυτών των υπολογισμών. Από τα κυριότερα είναι τα δάχτυλα, ο άβακας και άλλα
όργανα. Αυτά τα όργανα θα δημιουργούσαν τους σύγχρονους υπολογιστές μας.
Παρά τους αρκετούς εξοπλισμούς που δημιουργήθηκαν, η ανάπτυξη του
υπολογιστή είχε πάρει ώθηση μόνο λόγω των υλικοτεχνικών αναγκών του.
151
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 1 Εισαγωγή στην Πληροφορική
(1) Στην επιστήμη των υπολογιστών και στους υπολογιστές, τα δεδομένα είναι
πληροφορίες που έχουν μεταφραστεί σε μορφή που είναι αποτελεσματική για: (2
απαντήσεις)
α) Αντιγραφή
β) Επεξεργασία
γ) εμφάνιση
(2) Ο όρος ακατέργαστα δεδομένα αναφέρεται σε δεδομένα:
α) στην απλούστερη ψηφιακή τους μορφή
β) στην απλούστερη αναλογική τους μορφή
(3) Οι μορφές δυαδικών ψηφίων αποτελούν τη βάση των CPU, των μνήμες
ημιαγωγών και των μονάδων σκληρού δίσκου, καθώς και για πολλές από τις
περιφερειακές συσκευές που χρησιμοποιούνται συνήθως στους υπολογιστές
σήμερα.
α) Σωστό
β) Λάθος
(4) Η ανάπτυξη του Διαδικτύου και ο πολλαπλασιασμός των smartphone την
τελευταία δεκαετία οδήγησε σε άνοδο των
α) ψηφιακών δεδομένων
β) κειμένων
γ) ήχου και βίντεο
δ) όλα τα παραπάνω
(5) Ο όρος μεγάλα δεδομένα χρησιμοποιείται για να περιγράψει δεδομένα στην
περιοχή
α) GB
β) TB
γ)PB ή μεγαλύτερα
(6) οι δάσκαλοι μπορούν να αναπτύξουν τις ψηφιακές ικανότητες των μαθητών
εστιάζοντας στην κριτική της ψηφιακής πηγής και στην αναζήτηση της γνώσης στο
διαδίκτυο.
α) Σωστό
152
β) Λάθος
(7) Στην Συν-δημιουργία ψηφιακών προϊόντων οι πέντε οι προϋποθέσεις αφορούν:
(επιλέξτε 5)
α) Επαγγελματικές και οργανωτικές απαιτήσεις
β) Η ψηφιακή τεχνολογία ως εμπόδιο στη μάθηση των μαθητών
γ) Η ψηφιακή τεχνολογία ως απόσπαση της προσοχής
δ) Λείπει χρόνος
ε) Έλλειψη εξοικείωσης με τις τεχνολογίες.
ζ) Άπλετος χρόνος
(8) Το ENIAC (Ηλεκτρονικό Αριθμητικό Integrator and Computer), είναι σχεδιασμένο
από τον (επιλέξτε 2)
α) Dr. Mauchly
β) Eckert
γ) Von Neumann
(9) Μια συσκευή αποθήκευσης όπου τα δεδομένα αποθηκεύονται σε μόνιμη βάση.
(α) Είναι πιο αργό αλλά λιγότερο ασταθές από τη μνήμη RAM.
(β) Είναι πιο αργό αλλά λιγότερο ασταθές από τη μνήμη RΟM.
(10) Η Generation Z αποτελείται από ανθρώπους που γεννήθηκαν μετά το 1994 και
θεωρούνται ψηφιακοί ιθαγενείς. Σύμφωνα με την Fast Company, μέχρι το 2020 η Gen
Z θα αποτελεί το
α) 40%
β) 30%
γ) 25%
(11) Άσκηση:
Βάλτε τις σωστές λέξεις και κενά
Με τον.................... εκτυπώνω μια φωτογραφία σε χαρτί.
Με τον.....................μετατρέπω μια φωτογραφία σε ηλεκτρονική μορφή.
Με το.......................πληκτρολογώ κείμενο.
Με το.......................επιλέγω αντικείμενα στην οθόνη του υπολογιστή.
Με το.......................εισάγω την φωνή μου στον υπολογιστή.
Με το........................ή τα ακούω ήχους ή μουσική από τον υπολογιστή.
Με την......................εισάγω μια φωτογραφία μου στον υπολογιστή.
153
Με την......................βλέπω τα αποτελέσματα από τις εργασίες που εκτελεί ο
Λέξεις: ακουστικά, Εκτυπωτή, ηχείο, κάμερα, μικρόφωνο, ποντίκι, οθόνη,
πληκτρολόγιο, σαρωτή
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Peter Rechenberg (1992), Εισαγωγή στην Πληροφορική. σ. 112-133 Κλειδάριθμος.
ΛΥΠΙΤΑΚΗΣ ΗΛΙΑΣ, Καθηγητής Τµήµατος Πληροφορικής Οικονοµικού
Πανεπιστηµίου Αθηνών, ΕΑΠ Εισαγωγή στην Επιστήµη των Υπολογιστών.
Τσουροπλής, Α. και Κλημόπουλος, Κ. (2005), Εισαγωγή στην Πληροφορική, Εκδόσεις
Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα.
Λεβαντής Οδ., Μακρυπόδης Δ., Μιχαηλίδης Β. Τεχνικά Θέματα Πωλήσεων και
Προδιαγραφές Υλικού και Λογισμικού.
Τζιόλας (2006) Αρχιτεκτονική υπολογιστών, Θεσσαλονίκη.
154
Εκπαιδευτική Ενότητα 2 Υλικό και Δίκτυα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
Σκοπός
Σκοπός της ενότητας είναι η παροχή εισαγωγικών και θεμελιωδών γνώσεων της
επιστήμης της Πληροφορικής, έτσι ώστε ο εκπαιδευόμενος να κατανοεί τη δομή
των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των δικτύων, τα είδη των δικτύων και τη
λειτουργία του διαδικτύου, όπως επίσης και θέματα πρωτοκόλλων επικοινωνίας και
ασφαλείας στην πληροφορική.
Με το πέρας της ενότητας ο εκπαιδευόμενος θα είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα
δομικά στοιχεία των υπολογιστών και των δικτύων υπολογιστών και τις βασικές
τους λειτουργίες, να γνωρίζει τον διαμερισμό των πόρων του συστήματος και τον
τρόπο ανταλλαγής πληροφοριών κάθε μορφής (προγράμματα, αρχεία, δεδομένα)
και θα έχει αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις για τις επικοινωνίες και τα
συστήματα επικοινωνιών
Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας/ΚΜΕ, είναι ο «εγκέφαλος» του υπολογιστή,
καθώς εκτελεί τις αριθμητικές και λογικές πράξεις που περιγράφει το λογισμικό.
ROM-BIOS (Read Only Memory), η μνήμη η οποία είναι προγραμματισμένη από τον
κατασκευαστή με βασικές παραμέτρους λειτουργίας του υπολογιστή και δεν μπορεί
να την αλλάξει ο χρήστης
RAM (Random Access Memory), η μνήμη οποία αποτελεί την κύρια μνήμη του
υπολογιστή, στην οποία αποθηκεύονται τα δεδομένα του χρήστη, τα λογισμικά
155
λειτουργικού συστήματος και εφαρμογών, καθώς και τα αποτελέσματα από την
επεξεργασία των δεδομένων.
Δίκτυο υπολογιστών Δίκτυο υπολογιστών είναι επικοινωνιακό σύστημα από
αυτόνομους ή μη αυτόνομους διασυνδεδεμένους υπολογιστές
Επικοινωνιακός δίαυλος είναι ένα ενσύρματο ή ασύρματο μέσο μεταφοράς
δεδομένων ανάμεσα σε δύο υπολογιστικά συστήματα.
Πρωτόκολλο είναι ένα σύνολο από συμβάσεις που καθορίζουν το πώς
ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα οι υπολογιστές του δικτύου
Ασφάλεια πληροφοριακών συστημάτων, ασφάλεια υπολογιστικών
συστημάτων ή ασφάλεια υπολογιστών, είναι ένα γνωστικό πεδίο
της επιστήμης της πληροφορικής, και ειδικότερα του κλάδου των υπολογιστικών
συστημάτων, που ασχολείται με την προστασία των υπολογιστών, των δικτύων που
τους διασυνδέουν και των δεδομένων σε αυτά τα συστήματα, αποτρέποντας τη μη
εξουσιοδοτημένη πρόσβαση ή χρήση τους.
156
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.1 Δεδομένα – Πληροφορίες
Υπολογιστής
Ο υπολογιστής είναι ένα σύνολο ηλεκτρονικών εξαρτημάτων (μηχανή) ικανά να
εκτελούν διάφορους τύπους αλγορίθμων και να επεξεργάζονται πληροφορίες
(επεξεργασία δεδομένων). Ένας υπολογιστής μπορεί να έχει πολλά χαρακτηριστικά,
μεταξύ των οποίων αποθήκευση δεδομένων, επεξεργασία δεδομένων, υπολογισμοί
μεγάλης κλίμακας, βιομηχανικό σχέδιο, επεξεργασία γραφικών εικόνων, εικονική
πραγματικότητα, ψυχαγωγία και πολιτισμός.
Στο παρελθόν, ο όρος είχε εφαρμοστεί σε άτομα που ήταν υπεύθυνα για κάποιους
υπολογισμούς. Γενικά, ένας υπολογιστής νοείται ως ένα φυσικό σύστημα που εκτελεί
κάποιο τύπο υπολογισμού. Υπάρχει επίσης η αυστηρή μαθηματική έννοια που
χρησιμοποιείται στη θεωρία του υπολογισμού.
Οι προσωπικοί υπολογιστές και οι φορητοί υπολογιστές θεωρούνται εικονίδια της
Εποχής της Πληροφορίας και αυτό είναι που πολλοί άνθρωποι θεωρούν
«υπολογιστή». Ωστόσο, επί του παρόντος, οι πιο κοινές μορφές υπολογιστών που
χρησιμοποιούνται είναι τα ενσωματωμένα συστήματα, μικρές συσκευές που
χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο άλλων συσκευών όπως ρομπότ, ψηφιακές
φωτογραφικές μηχανές ή παιχνίδια.
Δεδομένα
Στους υπολογιστές, τα δεδομένα (που αντιμετωπίζονται ως ενικός, πληθυντικός ή
ως ουσιαστικό μάζας) είναι οποιαδήποτε ακολουθία ενός ή περισσότερων
συμβόλων. Τα δεδομένα απαιτούν ερμηνεία για να γίνουν πληροφορίες. Τα
157
ψηφιακά δεδομένα είναι δεδομένα που αναπαρίστανται χρησιμοποιώντας το
δυαδικό σύστημα αριθμών των μονάδων (1) και μηδενικών (0), αντί της αναλογικής
αναπαράστασης. Στα σύγχρονα συστήματα υπολογιστών (μετά τη δεκαετία του
1960), όλα τα δεδομένα είναι ψηφιακά.
Τα δεδομένα υπάρχουν σε τρεις καταστάσεις: δεδομένα σε κατάσταση ηρεμίας,
δεδομένα σε μεταφορά και δεδομένα σε χρήση. Τα δεδομένα μέσα σε έναν
υπολογιστή, στις περισσότερες περιπτώσεις, μετακινούνται ως παράλληλα
δεδομένα. Τα δεδομένα που μετακινούνται προς ή από έναν υπολογιστή, στις
περισσότερες περιπτώσεις, μετακινούνται ως σειριακά δεδομένα. Τα δεδομένα που
προέρχονται από μια αναλογική συσκευή, όπως ένας αισθητήρας θερμοκρασίας,
μπορούν να μετατραπούν σε ψηφιακά χρησιμοποιώντας έναν μετατροπέα
αναλογικού σε ψηφιακό. Αποθηκεύονται και καταγράφονται δεδομένα που
αντιπροσωπεύουν ποσότητες, χαρακτήρες ή σύμβολα στα οποία εκτελούνται
λειτουργίες από έναν υπολογιστή σε μαγνητικά, οπτικά, ηλεκτρονικά ή μηχανικά
μέσα εγγραφής και μεταδίδονται με τη μορφή ψηφιακών ηλεκτρικών ή οπτικών
σημάτων. Τα δεδομένα εισέρχονται και εξέρχονται από υπολογιστές μέσω
περιφερειακών συσκευών.
Τα στοιχεία φυσικής μνήμης του υπολογιστή αποτελούνται από μια διεύθυνση και
ένα byte / λέξη αποθήκευσης δεδομένων. Τα ψηφιακά δεδομένα αποθηκεύονται
συνήθως σε σχεσιακές βάσεις δεδομένων, όπως πίνακες ή βάσεις δεδομένων SQL
και συχνά μπορούν να αναπαρασταθούν ως αφηρημένα ζεύγη κλειδιού / τιμής. Τα
δεδομένα μπορούν να οργανωθούν σε πολλούς διαφορετικούς τύπους δομών
δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων πινάκων, γραφημάτων και αντικειμένων. Οι
δομές δεδομένων μπορούν να αποθηκεύουν δεδομένα πολλών διαφορετικών
τύπων, συμπεριλαμβανομένων αριθμών, συμβολοσειρών, ακόμη και άλλων δομών
δεδομένων.
Χαρακτηριστικά
Τα μεταδεδομένα βοηθούν στη μετάφραση δεδομένων σε πληροφορίες, είναι
δεδομένα σχετικά με δεδομένα και μπορούν να υπονοηθούν, να προσδιοριστούν ή
να παρασχεθούν.
Τα δεδομένα που σχετίζονται με φυσικά συμβάντα ή διαδικασίες θα έχουν ένα
χρονικό στοιχείο. Αυτή η χρονική συνιστώσα μπορεί να είναι σιωπηρή. Αυτό
158
συμβαίνει όταν μια συσκευή όπως ένας καταγραφέας θερμοκρασίας λαμβάνει
δεδομένα από έναν αισθητήρα θερμοκρασίας. Όταν λαμβάνεται η θερμοκρασία, τα
δεδομένα υποτίθεται ότι έχουν μια χρονική αναφορά "τώρα". Έτσι, η συσκευή
καταγράφει την ημερομηνία, την ώρα και τη θερμοκρασία μαζί. Όταν το
καταγραφικό δεδομένων επικοινωνεί θερμοκρασίες, πρέπει επίσης να αναφέρει
την ημερομηνία και την ώρα ως μεταδεδομένα για κάθε ένδειξη θερμοκρασίας.
Βασικά, οι υπολογιστές ακολουθούν μια σειρά εντολών που δίνονται με τη μορφή
δεδομένων. Ένα σύνολο εντολών για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης εργασίας (ή
εργασιών) ονομάζεται πρόγραμμα . Ένα πρόγραμμα είναι δεδομένα με τη μορφή
κωδικοποιημένων οδηγιών για τον έλεγχο της λειτουργίας ενός υπολογιστή ή άλλης
μηχανής. Στην ονομαστική περίπτωση, το πρόγραμμα όπως εκτελείται από τον
υπολογιστή θα αποτελείται από κώδικα μηχανής. Τα στοιχεία αποθήκευσης που
χειρίζονται το πρόγραμμα αλλά δεν εκτελούνται στην πραγματικότητα από την
κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU), που δίνονται επίσης. Στην πιο ουσιαστική του
μορφή, ένα μεμονωμένο κομμάτι δεδομένων είναι μια τιμή που αποθηκεύεται σε
μια συγκεκριμένη τοποθεσία. Επομένως, είναι δυνατό τα προγράμματα
ηλεκτρονικών υπολογιστών να λειτουργούν σε άλλα προγράμματα υπολογιστών,
χειραγωγώντας τα προγραμματιστικά τους δεδομένα.
Για να αποθηκεύσετε byte δεδομένων σε ένα αρχείο, πρέπει να είναι σειριακά σε
ένα. Συνήθως, τα προγράμματα αποθηκεύονται σε ειδικούς τύπους αρχείων,
διαφορετικούς από αυτούς που χρησιμοποιούνται για άλλα δεδομένα. Τα
εκτελέσιμα αρχεία περιέχουν προγράμματα. Όλα τα άλλα αρχεία είναι επίσης
αρχεία δεδομένων. Ωστόσο, τα εκτελέσιμα αρχεία μπορούν επίσης να περιέχουν
δεδομένα που χρησιμοποιούνται από το πρόγραμμα που είναι ενσωματωμένο στο
πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, ορισμένα εκτελέσιμα αρχεία έχουν ένα τμήμα
δεδομένων, το οποίο περιέχει ονομαστικά σταθερές και αρχικές τιμές για
μεταβλητές, οι οποίες και οι δύο μπορούν να θεωρηθούν δεδομένα.
Η γραμμή μεταξύ του προγράμματος και των δεδομένων μπορεί να είναι θολή. Ένας
διερμηνέας , για παράδειγμα, είναι ένα πρόγραμμα. Τα δεδομένα εισόδου σε έναν
διερμηνέα είναι από μόνο του ένα πρόγραμμα, αλλά όχι ένα εκφρασμένο στη
μητρική γλώσσα μηχανής. Σε πολλές περιπτώσεις, το ερμηνευμένο πρόγραμμα θα
είναι ένα αρχείο κειμένου αναγνώσιμο από τον άνθρωπο, το οποίο χειρίζεται με ένα
159
πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου. Ο μεταπρογραμματισμός περιλαμβάνει επίσης
προγράμματα που χειρίζονται άλλα προγράμματα όπως δεδομένα. Προγράμματα
όπως μεταγλωττιστές, σύνδεσμοι, προγράμματα εντοπισμού σφαλμάτων,
ενημερώσεις προγραμμάτων, σαρωτές ιών και άλλα χρησιμοποιούν άλλα
προγράμματα ως δεδομένα τους.
Για παράδειγμα, ένας χρήστης μπορεί πρώτα να δώσει εντολή στο λειτουργικό
σύστημα να φορτώσει ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου από ένα αρχείο και
στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει το τρέχον πρόγραμμα για να ανοίξει και να
επεξεργαστεί ένα έγγραφο που είναι αποθηκευμένο σε άλλο αρχείο. Σε αυτό το
παράδειγμα, το έγγραφο θα θεωρείται δεδομένα. Εάν ο επεξεργαστής κειμένου
διαθέτει επίσης ορθογραφικό έλεγχο, το λεξικό (λίστα λέξεων) για τον ορθογραφικό
έλεγχο θεωρείται επίσης δεδομένα. Οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται από τον
ορθογραφικό έλεγχο για να προτείνουν διορθώσεις θα είναι δεδομένα κώδικα
μηχανής ή κείμενο σε κάποια ερμηνεύσιμη γλώσσα προγραμματισμού.
Σε μια εναλλακτική χρήση, τα δυαδικά αρχεία (τα οποία δεν είναι αναγνώσιμα από
τον άνθρωπο) ονομάζονται μερικές φορές δεδομένα, διαχωρίζοντάς τα από το
αναγνώσιμο κείμενο από τον άνθρωπο.
Η συνολική ποσότητα ψηφιακών δεδομένων το 2007 υπολογίστηκε σε 281
δισεκατομμύρια gigabyte (281 exabytes).
Αποθήκευση δεδομένων υπολογιστή
Η αποθήκευση δεδομένων υπολογιστή είναι μια τεχνολογία που αποτελείται από
στοιχεία υπολογιστή και μέσα εγγραφής που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση
ψηφιακών δεδομένων. Είναι μια κεντρική λειτουργία και θεμελιώδες στοιχείο των
υπολογιστών.
Η κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) ενός υπολογιστή είναι αυτή που, εκτελώντας
υπολογισμούς, χειρίζεται τα δεδομένα. Στην πράξη, σχεδόν όλοι οι υπολογιστές
χρησιμοποιούν μια ιεραρχία αποθήκευσης, που τοποθετεί γρήγορες αλλά ακριβές
και μικρές επιλογές αποθήκευσης κοντά στην κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU)
και πιο αργές επιλογές αλλά λιγότερο ακριβές και μεγαλύτερες. Γενικά, οι γρήγορες
πτητικές τεχνολογίες (οι οποίες χάνουν δεδομένα όταν απενεργοποιούνται)
ονομάζονται «μνήμη», ενώ οι πιο αργές επίμονες τεχνολογίες ονομάζονται
«αποθήκευση».
160
Ακόμη και τα πρώιμα σχέδια υπολογιστών, η Αναλυτική Μηχανή του Charles Babbage
και η Αναλυτική μηχανή του Percy Ludgate, έκαναν ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ
επεξεργασίας και μνήμης (ο Babbage αποθήκευε αριθμούς ως περιστροφές
εργαλείων, ενώ ο Ludgate αποθήκευε αριθμούς ως μετατοπίσεις ράβδων στα
διαστημικά λεωφορεία). Αυτή η διάκριση επεκτάθηκε στην αρχιτεκτονική του von
Neumann , όπου η κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) αποτελείται από δύο κύρια
μέρη: τη μονάδα ελέγχου και τη μονάδα αριθμητικής λογικής (ALU). Το πρώτο ελέγχει
τη ροή δεδομένων μεταξύ της κεντρικής μονάδας επεξεργασίας (CPU) και μνήμη, ενώ
η τελευταία εκτελεί αριθμητικές και λογικές πράξεις στα δεδομένα.
Λειτουργικότητα
Χωρίς σημαντική ποσότητα μνήμης, ένας υπολογιστής θα μπορούσε να εκτελεί μόνο
σταθερές λειτουργίες και να παράγει αμέσως το αποτέλεσμα. Θα πρέπει να
διαμορφωθεί εκ νέου για να αλλάξει η συμπεριφορά του. Αυτό είναι αποδεκτό για
συσκευές όπως υπολογιστές επιτραπέζιου υπολογιστή, επεξεργαστές ψηφιακού
σήματος και άλλες εξειδικευμένες συσκευές. Οι μηχανές Von Neumann διαφέρουν
στο ότι διαθέτουν μνήμη στην οποία αποθηκεύουν τις οδηγίες λειτουργίας και τα
δεδομένα τους. Αυτοί οι υπολογιστές είναι πιο ευέλικτοι καθώς δεν χρειάζεται να
ρυθμίζουν εκ νέου το υλικό τους για κάθε νέο πρόγραμμα αλλά μπορούν απλώς να
επαναπρογραμματιστούν με νέες οδηγίες στη μνήμη. Τείνουν επίσης να είναι πιο
απλοί στη σχεδίασή τους, καθώς ένας σχετικά απλός επεξεργαστής μπορεί να
διατηρήσει κατάσταση μεταξύ διαδοχικών υπολογισμών για να δημιουργήσει
αποτελέσματα από πολύπλοκες διαδικασίες. Οι περισσότεροι σύγχρονοι
υπολογιστές είναι μηχανές Von Neumann.
Οργάνωση και εκπροσώπηση δεδομένων
Ένας σύγχρονος ψηφιακός υπολογιστής αντιπροσωπεύει δεδομένα
χρησιμοποιώντας το δυαδικό σύστημα αρίθμησης. Κείμενο, αριθμοί, εικόνες, ήχος
και σχεδόν οποιαδήποτε άλλη μορφή πληροφοριών μπορούν να μετατραπούν σε
μια ακολουθία bit ή δυαδικά ψηφία, καθένα από τα οποία έχει τιμή 0 ή 1. Η πιο
κοινή μονάδα αποθήκευσης είναι το byte, το ίδιο για 8 bit. Μια πληροφορία μπορεί
να υποστεί χειραγώγηση από οποιονδήποτε υπολογιστή ή συσκευή του οποίου ο
αποθηκευτικός χώρος είναι αρκετά μεγάλος για να φιλοξενήσει τη δυαδική
161
αναπαράσταση της πληροφορίας ή απλώς τα δεδομένα. Για παράδειγμα, τα πλήρη
έργα του Σαίξπηρ, με περίπου 1250 σελίδες σε εκτύπωση, μπορούν να
αποθηκευτούν σε περίπου πέντε megabyte (40 εκατομμύρια bit ) με ένα byte ανά
χαρακτήρα. Τα δεδομένα κωδικοποιούνται εκχωρώντας ένα μοτίβο bit σε κάθε
χαρακτήρα, ψηφίο ή αντικείμενο πολυμέσων. Υπάρχουν πολλά πρότυπα
κωδικοποίησης (κωδικοποιήσεις χαρακτήρων όπως ο American Standard Code for
Information Interchange ( ASCII ), κωδικοποιήσεις εικόνας όπως η Joint
Photographic Experts Group (JPEG) και κωδικοποιήσεις βίντεο όπως η
κωδικοποίηση οπτικοακουστικών αντικειμένων (για παράδειγμα: Ειδική ομάδα για
κινούμενες εικόνες, MPEG-4).
Προσθέτοντας bit σε κάθε κωδικοποιημένη μονάδα, ο πλεονασμός επιτρέπει στον
υπολογιστή να ανιχνεύει σφάλματα στα κωδικοποιημένα δεδομένα και να τα
διορθώνει με βάση μαθηματικούς αλγόριθμους. Τα σφάλματα συμβαίνουν
συνήθως σε χαμηλές πιθανότητες λόγω τυχαίας αντιστροφής της τιμής bit, ή
"φυσικής κόπωσης bit", απώλειας της ικανότητας του φυσικού bit στην αποθήκευση
να διατηρεί μια διακριτή τιμή (0 ή 1) ή λόγω σφαλμάτων εντός ή εντός επικοινωνία
με υπολογιστή. Μια τυχαία αναστροφή bit (για παράδειγμα λόγω τυχαίας
ακτινοβολίας) διορθώνεται συνήθως μετά την ανίχνευση. Ένα κομμάτι ή μια ομάδα
από bit ελαττωματικά φυσικά bit (το συγκεκριμένο κακό bit δεν είναι πάντα γνωστό,
ο ορισμός της ομάδας εξαρτάται από τη συγκεκριμένη συσκευή αποθήκευσης)
συνήθως περιβάλλεται αυτόματα, αφαιρείται από τη συσκευή και αντικαθίσταται
από μια άλλη ισοδύναμη λειτουργική ομάδα στη συσκευή, όπου οι διορθωμένες
τιμές bit αποκαθίστανται (αν είναι δυνατόν). Η μέθοδος κυκλικού ελέγχου
πλεονασμού (CRC) χρησιμοποιείται συνήθως στις επικοινωνίες και την αποθήκευση
για τον εντοπισμό σφαλμάτων. Στη συνέχεια, επαναλαμβάνεται ένα σφάλμα που
εντοπίστηκε.
Οι μέθοδοι συμπίεσης δεδομένων επιτρέπουν, σε πολλές περιπτώσεις (όπως σε μια
βάση δεδομένων), την αναπαράσταση μιας ακολουθίας bit μέσω μιας μικρότερης
ακολουθίας bit Αυτό χρησιμοποιεί σημαντικά λιγότερο χώρο αποθήκευσης (δεκάδες
ποσοστά) για πολλούς τύπους δεδομένων με κόστος περισσότερους υπολογισμούς
(συμπίεση και αποσυμπίεση όπως απαιτείται). Η ανάλυση των αντισταθμίσεων
μεταξύ της εξοικονόμησης κόστους αποθήκευσης (και των σχετικών υπολογισμών)
162
και των πιθανών καθυστερήσεων στη διαθεσιμότητα των δεδομένων
πραγματοποιείται πριν αποφασιστεί εάν ορισμένα δεδομένα θα διατηρηθούν
συμπιεσμένα ή όχι.
Για λόγους ασφαλείας, ορισμένοι τύποι δεδομένων (πληροφορίες πιστωτικής
κάρτας, για παράδειγμα) ενδέχεται να διατηρούνται κρυπτογραφημένα στο χώρο
αποθήκευσης για να αποτραπεί η πιθανότητα μη εξουσιοδοτημένης ανακατασκευής
πληροφοριών από μπλοκ στιγμιότυπων αποθήκευσης.
Ιεραρχία αποθήκευσης
Γενικά, όσο χαμηλότερη είναι η αποθήκευση στην ιεραρχία, τόσο χαμηλότερο είναι
το εύρος ζώνης και τόσο υψηλότερος είναι ο λανθάνοντας χρόνος πρόσβασης της
κεντρικής μονάδας επεξεργασίας (CPU). Αυτή η παραδοσιακή διαίρεση της
αποθήκευσης σε πρωτεύοντα, δευτερεύοντα, τριτογενή και εκτός σύνδεσης
αποθήκευσης βασίζεται επίσης στο κόστος ανά bit.
Στη σύγχρονη χρήση, η μνήμη είναι συνήθως ανάγνωση και εγγραφή μνήμης τυχαίας
πρόσβασης από αποθήκευση ημιαγωγών, τυπικά δυναμική μνήμη τυχαίας
πρόσβασης (DRAM, δυναμική RAM) ή άλλες μορφές γρήγορης αλλά προσωρινής
αποθήκευσης. Η αποθήκευση αποτελείται από συσκευές αποθήκευσης και τα μέσα
τους που δεν είναι άμεσα προσβάσιμα από την κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU)
(δευτερεύουσα ή τριτογενής αποθήκευση), συνήθως μονάδες σκληρού δίσκου,
μονάδες οπτικού δίσκου και άλλες συσκευές πιο αργές από τη μνήμη τυχαίας
πρόσβασης (RAM) αλλά όχι ασταθείς (διατηρούν περιεχόμενο όταν
απενεργοποιούνται).
Ιστορικά, η μνήμη ονομαζόταν κεντρική μνήμη, κύρια μνήμη, πραγματική
αποθήκευση ή εσωτερική μνήμη. Εν τω μεταξύ, οι μη πτητικές συσκευές
αποθήκευσης ονομάζονται δευτερεύουσα αποθήκευση, εξωτερική μνήμη ή
βοηθητική/περιφερική αποθήκευση.
Κύρια αποθήκευση
Η κύρια μνήμη (επίσης γνωστή ως κύρια μνήμη, εσωτερική μνήμη ή κύρια μνήμη),
που συχνά αναφέρεται απλώς ως μνήμη, είναι η μόνη αποθήκευση που είναι άμεσα
προσβάσιμη στην κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU). Η κεντρική μονάδα
επεξεργασίας (CPU) διαβάζει συνεχώς αποθηκευμένες οδηγίες και τις εκτελεί όπως
163
απαιτείται. Οποιαδήποτε δεδομένα που λειτουργούν ενεργά αποθηκεύονται επίσης
εκεί ομοιόμορφα.
Ιστορικά, οι πρώτοι υπολογιστές χρησιμοποιούσαν γραμμές καθυστέρησης, σωλήνες
Williams ή περιστρεφόμενα μαγνητικά τύμπανα ως κύρια αποθήκευση. Μέχρι το
1954, αυτές οι αναξιόπιστες μέθοδοι αντικαταστάθηκαν κυρίως από μνήμη
μαγνητικού πυρήνα. Η βασική μνήμη παρέμεινε κυρίαρχη μέχρι τη δεκαετία του
1970, όταν η πρόοδος στην τεχνολογία των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων επέτρεψε
στη μνήμη ημιαγωγών να γίνει οικονομικά ανταγωνιστική.
Αυτό οδήγησε στη σύγχρονη μνήμη τυχαίας πρόσβασης (RAM). Είναι μικρό, ελαφρύ,
αλλά ταυτόχρονα αρκετά ακριβό. Οι συγκεκριμένοι τύποι μνήμης τυχαίας πρόσβασης
(RAM) που χρησιμοποιούνται για την κύρια αποθήκευση είναι ασταθείς, πράγμα που
σημαίνει ότι χάνουν πληροφορίες όταν δεν τροφοδοτούνται. Εκτός από την
αποθήκευση ανοιχτών προγραμμάτων, χρησιμεύει ως προσωρινή μνήμη δίσκου για
τη βελτίωση της απόδοσης ανάγνωσης και εγγραφής. Τα λειτουργικά συστήματα
δανείζονται χωρητικότητα μνήμης τυχαίας πρόσβασης (RAM) για αποθήκευση στην
κρυφή μνήμη εφόσον δεν χρειάζονται για την εκτέλεση λογισμικού.
Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, παραδοσιακά, υπάρχουν δύο ακόμη υποστρώματα
κύριας αποθήκευσης εκτός από την κύρια μνήμη τυχαίας πρόσβασης μεγάλης
χωρητικότητας (RAM):
• Οι καταχωρητές του επεξεργαστή βρίσκονται μέσα στον επεξεργαστή. Κάθε
καταχωρητής περιέχει συνήθως μία λέξη δεδομένων (συνήθως 32 ή 64 bit). Οι
οδηγίες της κεντρικής μονάδας επεξεργασίας (CPU) καθοδηγούν την
αριθμητική λογική μονάδα να εκτελεί διάφορους υπολογισμούς ή άλλες
πράξεις με (ή με τη βοήθεια) αυτών των δεδομένων. Τα αρχεία καταγραφής
είναι ο ταχύτερος τρόπος αποθήκευσης δεδομένων υπολογιστή.
• Η κρυφή μνήμη του επεξεργαστή είναι ένα ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ των
εξαιρετικά γρήγορων καταχωρητών και της πολύ πιο αργής κύριας μνήμης.
Εισήχθη μόνο για να βελτιώσει την απόδοση των υπολογιστών. Οι πληροφορίες
που χρησιμοποιούνται πιο ενεργά στην κύρια μνήμη απλώς αντιγράφονται
στην κρυφή μνήμη, η οποία είναι ταχύτερη αλλά με πολύ μικρότερη
χωρητικότητα. Από την άλλη πλευρά, η κύρια μνήμη είναι πολύ πιο αργή, αλλά
έχει πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθήκευσης από αυτή που καταχωρεί ο
164
επεξεργαστής. Η ιεραρχική διαμόρφωση της κρυφής μνήμης πολλαπλών
επιπέδων χρησιμοποιείται επίσης συνήθως η κύρια κρυφή μνήμη είναι
μικρότερη, ταχύτερη και βρίσκεται μέσα στον επεξεργαστή. Η δευτερεύουσα
κρυφή μνήμη είναι ελαφρώς μεγαλύτερη και πιο αργή.
Η κύρια μνήμη συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την κεντρική μονάδα επεξεργασίας
μέσω ενός διαύλου μνήμης. Στην πραγματικότητα είναι δύο δίαυλοι (όχι στο
διάγραμμα): ένας δίαυλος διευθύνσεων και ένας δίαυλος δεδομένων. Η κεντρική
μονάδα επεξεργασίας (CPU) στέλνει πρώτα έναν αριθμό μέσω ενός διαύλου
διευθύνσεων, έναν αριθμό που ονομάζεται διεύθυνση μνήμης, ο οποίος υποδεικνύει
την επιθυμητή θέση των δεδομένων. Στη συνέχεια διαβάζει ή γράφει τα δεδομένα
στα κελιά μνήμης χρησιμοποιώντας το δίαυλο δεδομένων. Επίσης, μια μονάδα
διαχείρισης μνήμης (MMU) είναι μια μικρή συσκευή μεταξύ της κεντρικής μονάδας
επεξεργασίας (CPU) και μνήμη τυχαίας προσπέλασης (RAM) με τον εκ νέου
υπολογισμό της διεύθυνσης πραγματικής μνήμης για παράδειγμα, την παροχή μιας
αφαίρεσης εικονικής μνήμης ή άλλων εργασιών.
Επειδή οι τύποι μνήμης τυχαίας πρόσβασης (RAM) που χρησιμοποιούνται για την
κύρια αποθήκευση είναι ασταθείς (δεν έχουν αρχικοποιηθεί κατά την εκκίνηση), ένας
υπολογιστής που περιέχει μόνο αυτόν τον χώρο αποθήκευσης δεν θα έχει πηγή από
την οποία να διαβάζει οδηγίες για την εκκίνηση του υπολογιστή. Επομένως, η μη
πτητική κύρια αποθήκευση που περιέχει ένα μικρό πρόγραμμα εκκίνησης (το βασικό
σύστημα εισόδου/εξόδου - BIOS) χρησιμοποιείται για την εκκίνηση του υπολογιστή,
δηλαδή για την ανάγνωση ενός μεγαλύτερου προγράμματος από μη πτητική
δευτερεύουσα RAM) και την εκκίνηση κατά την εκτέλεση. Μια μη πτητική τεχνολογία
που χρησιμοποιείται για το σκοπό αυτό ονομάζεται μνήμη μόνο για ανάγνωση (ROM)
(η ορολογία μπορεί να είναι κάπως συγκεχυμένη, καθώς οι περισσότεροι τύποι
μνήμης μόνο για ανάγνωση (ROM) είναι επίσης ικανοί για τυχαία πρόσβαση).
Πολλοί τύποι μνήμης μόνο για ανάγνωση (ROM) δεν είναι κυριολεκτικά μόνο για
ανάγνωση, καθώς είναι δυνατές οι αναβαθμίσεις. Ωστόσο, είναι αργή και η μνήμη
πρέπει να διαγραφεί σε μεγάλα κομμάτια για να μπορέσει να ξαναγραφτεί. Ορισμένα
ενσωματωμένα συστήματα εκτελούν προγράμματα απευθείας από μνήμη μόνο για
ανάγνωση (ROM) (ή παρόμοια), επειδή αυτά τα προγράμματα αλλάζουν σπάνια. Οι
τυπικοί υπολογιστές δεν αποθηκεύουν μη στοιχειώδη προγράμματα σε μνήμη μόνο
165
για ανάγνωση (ROM) και αντ' αυτού χρησιμοποιούν μεγάλες χωρητικότητες
δευτερεύουσας αποθήκευσης, η οποία είναι επίσης μη πτητική και όχι τόσο ακριβή.
Πρόσφατα, η κύρια αποθήκευση και η δευτερεύουσα αποθήκευση σε ορισμένες
χρήσεις αναφέρονται σε αυτό που ιστορικά ονομαζόταν δευτερογενής αποθήκευση
και τριτογενής αποθήκευση αντίστοιχα.
Δευτερεύον αποθηκευτικός χώρος
Ένας σκληρός δίσκος με αφαιρούμενο το προστατευτικό κάλυμμα.
Η δευτερεύουσα αποθήκευση (γνωστή και ως εξωτερική μνήμη ή βοηθητική

αποθήκευση) διαφέρει από την κύρια αποθήκευση στο ότι δεν είναι άμεσα
προσβάσιμη από την κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU). Ο υπολογιστής
χρησιμοποιεί συνήθως τα κανάλια εισόδου/εξόδου του για πρόσβαση στη
δευτερεύουσα αποθήκευση και μεταφορά των επιθυμητών δεδομένων στην κύρια
αποθήκευση. Η δευτερεύουσα αποθήκευση είναι μη πτητική (διατηρεί δεδομένα
όταν είναι απενεργοποιημένη). Τα σύγχρονα συστήματα υπολογιστών έχουν
συνήθως δύο τάξεις μεγέθους περισσότερη δευτερεύουσα αποθήκευση από την
κύρια αποθήκευση, επειδή η δευτερεύουσα αποθήκευση είναι φθηνότερη.
Στους σύγχρονους υπολογιστές, οι μονάδες σκληρού δίσκου (HDD) ή οι μονάδες
στερεάς κατάστασης (SSD) χρησιμοποιούνται συχνά ως δευτερεύουσα αποθήκευση.
Ο χρόνος πρόσβασης ανά byte για μονάδες σκληρού δίσκου (HDD) ή μονάδες
166
στερεάς κατάστασης (SSD) συνήθως μετράτε σε χιλιοστά του δευτερολέπτου
(χιλιάδες του δευτερολέπτου), ενώ ο χρόνος πρόσβασης ανά byte για την πρωτογενή
αποθήκευση μετριέται σε νανοδευτερόλεπτα (ένα δισεκατομμυριοστό του
δευτερολέπτου). Επομένως, η δευτερεύουσα αποθήκευση είναι σημαντικά πιο αργή
από την κύρια αποθήκευση. Οι περιστρεφόμενες οπτικές συσκευές αποθήκευσης,
όπως οι δίσκοι συμπαγούς δίσκου (CD) και οι μονάδες ψηφιακού ευέλικτου δίσκου
(DVD) έχουν ακόμη μεγαλύτερους χρόνους πρόσβασης. Άλλα παραδείγματα
τεχνολογιών δευτερεύουσας αποθήκευσης περιλαμβάνουν μονάδες flash USB,
δισκέτες, μαγνητική ταινία, χαρτοταινία, κάρτες διάτρησης και μνήμη τυχαίας
πρόσβασης (RAM).
Μόλις η κεφαλή ανάγνωσης/εγγραφής δίσκου σε μονάδες σκληρού δίσκου (HDD)
πετύχει τη σωστή τοποθέτηση και τα σωστά δεδομένα, η πρόσβαση στα επόμενα
δεδομένα στο κομμάτι είναι πολύ γρήγορη. Για να μειωθεί ο χρόνος αναζήτησης και
η καθυστέρηση περιστροφής, τα δεδομένα μεταφέρονται από και προς τους δίσκους
σε μεγάλα συνεχόμενα μπλοκ. Η διαδοχική ή αποκλειστική πρόσβαση σε δίσκους
είναι τάξεις μεγέθους ταχύτερη από την τυχαία πρόσβαση και πολλά εξελιγμένα
παραδείγματα έχουν αναπτυχθεί για να σχεδιάσουν αποτελεσματικούς αλγόριθμους
βασισμένους σε διαδοχική και αποκλειστική πρόσβαση. Ένας άλλος τρόπος για να
μειωθεί η συμφόρηση εισόδου/εξόδου (I/O) είναι η χρήση πολλαπλών δίσκων
παράλληλα για να αυξηθεί το εύρος ζώνης μεταξύ της κύριας και της δευτερεύουσας
μνήμης.
Η δευτερεύουσα αποθήκευση συχνά μορφοποιείται σύμφωνα με μια μορφή
συστήματος αρχείων, η οποία παρέχει την αφαίρεση που απαιτείται για την
οργάνωση των δεδομένων σε αρχεία και καταλόγους, ενώ παρέχει επίσης
μεταδεδομένα που περιγράφουν τον κάτοχο ενός δεδομένου αρχείου, τον χρόνο
πρόσβασης, τα δικαιώματα πρόσβασης και άλλες πληροφορίες.
Τα περισσότερα λειτουργικά συστήματα υπολογιστών χρησιμοποιούν την έννοια της
εικονικής μνήμης, επιτρέποντας τη χρήση μεγαλύτερης χωρητικότητας κύριας
αποθήκευσης από ό,τι είναι φυσικά διαθέσιμη στο σύστημα. Καθώς γεμίζει η κύρια
μνήμη, το σύστημα μετακινεί τα λιγότερο χρησιμοποιούμενα κομμάτια (σελίδες) σε
ένα αρχείο ανταλλαγής ή ένα αρχείο σελίδας στη δευτερεύουσα αποθήκευση,
167
ανακτώντας τα αργότερα όταν χρειάζεται. Εάν μετακινηθούν πάρα πολλές σελίδες σε
πιο αργή δευτερεύουσα αποθήκευση, η απόδοση του συστήματος θα μειωθεί.
Τριτοβάθμιας αποθήκευσης
Η τριτοβάθμια αποθήκευση ή η τριτογενής μνήμη είναι ένα επίπεδο κάτω από τη
δευτερεύουσα αποθήκευση. Συνήθως, περιλαμβάνει έναν ρομποτικό μηχανισμό που
συναρμολογεί (εισβάλλει) και αποσυναρμολογεί αφαιρούμενα μέσα μαζικής
αποθήκευσης σε συσκευή αποθήκευσης σύμφωνα με τις απαιτήσεις του
συστήματος. Αυτά τα δεδομένα αντιγράφονται συχνά σε δευτερεύουσα αποθήκευση
πριν από τη χρήση. Χρησιμοποιείται κυρίως για την αρχειοθέτηση σπάνιας
πρόσβασης πληροφοριών, καθώς είναι πολύ πιο αργή από τη δευτερεύουσα
αποθήκευση (5–60 δευτερόλεπτα σε σύγκριση με 1–10 χιλιοστά του δευτερολέπτου,
για παράδειγμα). Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για εξαιρετικά μεγάλους χώρους
αποθήκευσης δεδομένων που έχουν πρόσβαση χωρίς ανθρώπινους χειριστές.
Τυπικά παραδείγματα περιλαμβάνουν βιβλιοθήκες ταινιών και οπτικά jukebox.
Όταν ένας υπολογιστής χρειάζεται να διαβάσει πληροφορίες από την τριτοβάθμια
αποθήκευση, ρωτά πρώτα μια βάση δεδομένων καταλόγου για να προσδιορίσει ποια
ταινία ή δίσκος περιέχει τις πληροφορίες. Στη συνέχεια, ο υπολογιστής θα δώσει
εντολή σε έναν ρομποτικό βραχίονα να πάρει το μέσο και να το τοποθετήσει σε μια
μονάδα δίσκου. Όταν ο υπολογιστής ολοκληρώσει την ανάγνωση των πληροφοριών,
ο ρομποτικός βραχίονας θα επιστρέψει το μέσο στη θέση του στη βιβλιοθήκη.
168
Μια μεγάλη βιβλιοθήκη ταινιών , με κασέτες ταινίας τοποθετημένες σε ράφια στο μπροστινό μέρος και ρομποτικό βραχίονα
που κινείται στο πίσω μέρος. Το ορατό ύψος της βιβλιοθήκης είναι περίπου 180 εκατοστά.
Ο τριτογενής χώρος αποθήκευσης είναι επίσης γνωστός ως κοντινός χώρος

αποθήκευσης επειδή είναι "σχεδόν διαδικτυακός . Η επίσημη διάκριση μεταξύ
αποθήκευσης σε απευθείας σύνδεση, κοντινή και εκτός σύνδεσης αποθήκευσης
είναι:
• Η ηλεκτρονική αποθήκευση είναι άμεσα διαθέσιμη για είσοδο/έξοδο (I/O).
• Η αποθήκευση σε κοντινή απόσταση δεν είναι άμεσα διαθέσιμη, αλλά μπορεί
να γίνει διαθέσιμη στο διαδίκτυο γρήγορα, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.
• Ο χώρος αποθήκευσης εκτός σύνδεσης δεν είναι άμεσα διαθέσιμος και απαιτεί
κάποια ανθρώπινη παρέμβαση για να συνδεθεί στο διαδίκτυο.
Για παράδειγμα, οι περιστρεφόμενοι σκληροί δίσκοι που είναι πάντα σε λειτουργία
είναι διαδικτυακός χώρος αποθήκευσης, ενώ οι περιστρεφόμενες μονάδες που
συρρικνώνονται αυτόματα, όπως σε τεράστιες συστοιχίες δίσκων αδράνειας (MAID),
αποτελούν χώρο αποθήκευσης κοντά στη γραμμή . Τα αφαιρούμενα μέσα, όπως τα
δοχεία ταινιών που μπορούν να φορτωθούν αυτόματα, όπως στις βιβλιοθήκες
ταινιών, αποτελούν χώρο αποθήκευσης κοντά στη γραμμή, ενώ τα δοχεία κασέτας
που πρέπει να φορτωθούν χειροκίνητα είναι αποθήκευση εκτός σύνδεσης.
Αποθήκευση εκτός σύνδεσης
Η αποθήκευση εκτός σύνδεσης είναι η αποθήκευση δεδομένων υπολογιστή σε ένα
μέσο ή συσκευή που δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας μονάδας επεξεργασίας. Το
μέσο γράφεται, συνήθως σε μια δευτερεύουσα ή τριτογενή συσκευή αποθήκευσης,
και στη συνέχεια αφαιρείται ή αποσυνδέεται φυσικά. Πρέπει να εισαχθεί ή να
συνδεθεί από ανθρώπινο χειριστή για να μπορέσει ο υπολογιστής να έχει ξανά
πρόσβαση. Σε αντίθεση με την τριτοβάθμια αποθήκευση, δεν είναι δυνατή η
πρόσβαση χωρίς ανθρώπινη αλληλεπίδραση.
Η αποθήκευση εκτός σύνδεσης χρησιμοποιείται για τη μεταφορά πληροφοριών,
καθώς το ξεχωριστό μέσο μπορεί εύκολα να μεταφερθεί φυσικά. Επίσης, είναι
χρήσιμο για περιπτώσεις καταστροφών όπου, για παράδειγμα, μια πυρκαγιά
καταστρέφει τα αρχικά δεδομένα, δεν θα επηρεαστεί ένα μέσο σε απομακρυσμένη
τοποθεσία, επιτρέποντας την ανάκτηση από την καταστροφή. Η αποθήκευση εκτός
σύνδεσης αυξάνει τη συνολική ασφάλεια των πληροφοριών, καθώς δεν είναι φυσικά
169
προσβάσιμη από υπολογιστή και η εμπιστευτικότητα ή η ακεραιότητα των
δεδομένων δεν μπορεί να επηρεαστεί από τεχνικές επίθεσης που βασίζονται σε
υπολογιστή. Επίσης, εάν οι πληροφορίες που αποθηκεύονται για αρχικούς σκοπούς
είναι σπάνια η πρόσβαση τους, η αποθήκευση εκτός σύνδεσης είναι λιγότερο ακριβή
από την τριτοβάθμια αποθήκευση.
Στους σύγχρονους προσωπικούς υπολογιστές, τα περισσότερα δευτερεύοντα και
τριτοβάθμια μέσα αποθήκευσης χρησιμοποιούνται επίσης για αποθήκευση εκτός
σύνδεσης. Οι οπτικοί δίσκοι και οι συσκευές μνήμης flash είναι οι πιο δημοφιλείς και
σε πολύ μικρότερο βαθμό, αφαιρούμενες μονάδες σκληρού δίσκου. Σε εταιρικές
χρήσεις κυριαρχεί η μαγνητική ταινία. Παλαιότερα παραδείγματα είναι οι δισκέτες,
οι δίσκοι Zip ή οι κάρτες διάτρησης.
Αστάθεια
Η μη πτητική μνήμη διατηρεί τις αποθηκευμένες πληροφορίες ακόμα κι αν δεν
τροφοδοτείται συνεχώς με ηλεκτρική ενέργεια. Είναι κατάλληλο για μακροπρόθεσμη
αποθήκευση πληροφοριών. Η πτητική μνήμη απαιτεί σταθερή ισχύ για τη διατήρηση
αποθηκευμένων πληροφοριών. Οι ταχύτερες τεχνολογίες μνήμης είναι ασταθείς, αν
και αυτό δεν είναι καθολικός κανόνας. Επειδή η κύρια αποθήκευση πρέπει να είναι
πολύ γρήγορη, χρησιμοποιεί κυρίως πτητική μνήμη.
Η μνήμη δυναμικής τυχαίας πρόσβασης (DRAM) είναι μια μορφή ασταθούς μνήμης
που απαιτεί επίσης περιοδική ανάγνωση και επανεγγραφή ή ανανέωση των
αποθηκευμένων πληροφοριών, διαφορετικά θα εξαφανιζόταν. Η στατική μνήμη
τυχαίας πρόσβασης είναι μια μορφή ασταθούς μνήμης παρόμοιας με τη μνήμη
δυναμικής τυχαίας πρόσβασης (DRAM), με την εξαίρεση ότι δεν χρειάζεται ποτέ να
ανανεωθεί κατά την τροφοδοσία χάνει το περιεχόμενό του όταν χαθεί η παροχή
ρεύματος.
Ένα αδιάλειπτο τροφοδοτικό (UPS) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δώσει στον
υπολογιστή ένα σύντομο χρονικό διάστημα για τη μεταφορά πληροφοριών από την
κύρια πτητική αποθήκευση σε μη πτητική αποθήκευση πριν εξαντληθούν οι
μπαταρίες. Ορισμένα συστήματα (EMC Symmetrix, για παράδειγμα) έχουν
ενσωματωμένες μπαταρίες που διατηρούν πτητική αποθήκευση για αρκετά λεπτά.
Ευμετάβλητο
Αποθηκευτικός χώρος ανάγνωσης/εγγραφής ή μεταβλητός χώρος αποθήκευσης
170
Επιτρέπει την αντικατάσταση πληροφοριών ανά πάσα στιγμή. Ένας υπολογιστής
χωρίς κάποιο χώρο αποθήκευσης ανάγνωσης/εγγραφής για σκοπούς κύριας
αποθήκευσης θα ήταν άχρηστος για πολλές εργασίες. Οι σύγχρονοι υπολογιστές
χρησιμοποιούν συνήθως χώρο αποθήκευσης ανάγνωσης/εγγραφής και για
δευτερεύουσα αποθήκευση.
Αργή εγγραφή, αποθήκευση γρήγορης ανάγνωσης
Αποθηκευτικός χώρος ανάγνωσης/εγγραφής που επιτρέπει την αντικατάσταση
πληροφοριών πολλές φορές, αλλά με τη λειτουργία εγγραφής πολύ πιο αργή από τη
λειτουργία ανάγνωσης. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τον επανεγγράψιμο δίσκο
(CD-RW) και τη μονάδα στερεάς κατάστασης (SSD).
Αποθηκευτικός χώρος εγγραφής μίας χρήσης

Γράψτε μία φορά και διαβάστε πολλά (WORM) επιτρέπει την εγγραφή πληροφοριών
μόνο μία φορά σε κάποιο σημείο μετά την κατασκευή. Παραδείγματα
περιλαμβάνουν προγραμματιζόμενη με ημιαγωγό μνήμη μόνο για ανάγνωση και
εγγράψιμο δίσκο συμπαγούς δίσκου (CD-R).
Αποθηκευτικός χώρος μόνο για ανάγνωση
Διατηρεί τις πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες κατά τη στιγμή της κατασκευής.
Παραδείγματα περιλαμβάνουν ολοκληρωμένα κυκλώματα μνήμης μόνο για
ανάγνωση μάσκας (ROM IC) και συμπαγή δίσκο μνήμης μόνο για ανάγνωση (CD-
ROM).
Προσιτότητα
Τυχαία πρόσβαση
Οποιαδήποτε τοποθεσία αποθήκευσης είναι προσβάσιμη ανά πάσα στιγμή, περίπου
την ίδια περίοδο. Αυτή η λειτουργία είναι κατάλληλη τόσο για κύρια όσο και για
δευτερεύουσα αποθήκευση. Οι περισσότερες μνήμες ημιαγωγών και μονάδες
δίσκου παρέχουν τυχαία πρόσβαση, αν και μόνο η μνήμη flash υποστηρίζει τυχαία
πρόσβαση χωρίς καθυστέρηση, καθώς δεν χρειάζεται να μετακινηθούν μηχανικά
μέρη.
Διαδοχική πρόσβαση
Η πρόσβαση στις πληροφορίες θα γίνεται με σειριακή σειρά, η μία μετά την άλλη.
Επομένως, ο χρόνος πρόσβασης σε μια συγκεκριμένη πληροφορία εξαρτάται από την
171
τελευταία πληροφορία. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι χαρακτηριστικό της
αποθήκευσης εκτός σύνδεσης.
Διευθυνσιοδότηση
Διευθυνσιοδοτείται κατά τοποθεσία
Κάθε ξεχωριστά προσβάσιμη μονάδα πληροφοριών στον χώρο αποθήκευσης
επιλέγεται με την αριθμητική της διεύθυνση μνήμης. Στους σύγχρονους υπολογιστές,
ο χώρος αποθήκευσης με διεύθυνση τοποθεσίας συχνά περιορίζει τον πρωτεύοντα
χώρο αποθήκευσης, στον οποίο έχουν πρόσβαση εσωτερικά προγράμματα
υπολογιστών, καθώς η δυνατότητα διεύθυνσης τοποθεσίας είναι πολύ
αποτελεσματική αλλά δαπανηρή για τους ανθρώπους.
Διευθυνσιοδοτούμενο αρχείο
Οι πληροφορίες χωρίζονται σε αρχεία μεταβλητού μήκους και επιλέγεται ένα
συγκεκριμένο αρχείο με έναν ευανάγνωστο από τον άνθρωπο κατάλογο και ονόματα
αρχείων. Η υποκείμενη συσκευή εξακολουθεί να έχει δυνατότητα διεύθυνσης
τοποθεσίας, αλλά το λειτουργικό σύστημα ενός υπολογιστή παρέχει αφαίρεση
συστήματος αρχείων για να κάνει τη λειτουργία πιο κατανοητή. Στους σύγχρονους
υπολογιστές, η δευτερεύουσα, τριτογενής και εκτός σύνδεσης αποθήκευση
χρησιμοποιούν συστήματα αρχείων.
Διευθυνσιοδοτείται κατά περιεχόμενο
Κάθε ξεχωριστά προσβάσιμη μονάδα πληροφοριών επιλέγεται με βάση (εν μέρει) τα
περιεχόμενα που είναι αποθηκευμένα εκεί. Η αποθήκευση με δυνατότητα
διεύθυνσης περιεχομένου μπορεί να υλοποιηθεί χρησιμοποιώντας λογισμικό
(πρόγραμμα υπολογιστή) ή υλικό (συσκευή υπολογιστή), με το υλικό να είναι μια
ταχύτερη αλλά πιο ακριβή επιλογή. Η μνήμη με δυνατότητα διεύθυνσης
περιεχομένου υλικού χρησιμοποιείται συχνά στην κρυφή μνήμη της κεντρικής
μονάδας επεξεργασίας (CPU) ενός υπολογιστή.
Χωρητικότητα
ακαθάριστη χωρητικότητα
Η συνολική ποσότητα αποθηκευμένων πληροφοριών που μπορεί να περιέχει μια
συσκευή ή ένα μέσο αποθήκευσης. Εκφράζεται ως μια ποσότητα bit ή byte (10,4
megabyte , για παράδειγμα).
172
Πυκνότητα αποθήκευσης μνήμης
Η συμπίεση των αποθηκευμένων πληροφοριών. Είναι η χωρητικότητα αποθήκευσης
ενός μέσου διαιρούμενη με μια μονάδα μήκους, επιφάνειας ή όγκου (1,2 megabyte
ανά τετραγωνική ίντσα, για παράδειγμα).
Εκτέλεση
Αφάνεια
Ο χρόνος που χρειάζεται για την πρόσβαση σε μια δεδομένη τοποθεσία
αποθήκευσης. Η σχετική μονάδα μέτρησης είναι συνήθως τα νανοδευτερόλεπτα για
την κύρια αποθήκευση, τα χιλιοστά του δευτερολέπτου για τη δευτερεύουσα
αποθήκευση και τα δευτερόλεπτα για την τριτογενή αποθήκευση. Μπορεί να έχει
νόημα να διαχωρίσουμε την καθυστέρηση ανάγνωσης από την καθυστέρηση
εγγραφής (ειδικά για τη μη πτητική μνήμη) και στην περίπτωση αποθήκευσης
διαδοχικής πρόσβασης, την ελάχιστη, τη μέγιστη και τη μέση καθυστέρηση.
Ποσοστό μεταφοράς
Ο ρυθμός με τον οποίο οι πληροφορίες μπορούν να διαβαστούν από ή να εγγραφούν
στην αποθήκευση. Στην αποθήκευση δεδομένων υπολογιστή, ο ρυθμός μεταφοράς
εκφράζεται συνήθως σε megabyte ανά δευτερόλεπτο (MB/s), αν και μπορεί να
χρησιμοποιηθεί και ο ρυθμός μετάδοσης bit. Όπως και με την καθυστέρηση, ο
ρυθμός ανάγνωσης και ο ρυθμός εγγραφής μπορεί να χρειαστεί να
διαφοροποιηθούν. Επίσης, η πρόσβαση στα μέσα διαδοχικά και όχι τυχαία συνήθως
αποδίδει μέγιστη απόδοση.
Βαθμός λεπτομέρειας.
Το μέγεθος του μεγαλύτερου "μπλοκ" δεδομένων που μπορεί να προσπελαστεί
αποτελεσματικά ως μία μονάδα, για παράδειγμα, χωρίς να εισάγεται πρόσθετη
λανθάνουσα κατάσταση.
Αξιοπιστία
Η πιθανότητα η τιμή του bit να αλλάξει αυθόρμητα υπό διάφορες συνθήκες ή το
συνολικό ποσοστό αστοχίας. Βοηθητικά προγράμματα όπως το hdparm και η
αναφορά δραστηριότητας συστήματος (sar) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη
μέτρηση της απόδοσης εισόδου/εξόδου (I/O) στο Linux.
173
Ευπάθεια και αξιοπιστία
Η ειδοποίηση λογισμικού τεχνολογίας Self- Monitoring, Analysis and Reporting (SMART) υποδηλώνει επικείμενη
βλάβη του σκληρού δίσκου.
Διαφορετικοί τύποι αποθηκών δεδομένων έχουν διαφορετικά σημεία αστοχίας και

διαφορετικές μεθόδους προγνωστικής ανάλυσης αποτυχίας.
174
Τα τρωτά σημεία που μπορούν να οδηγήσουν άμεσα σε ολική απώλεια είναι η
σύγκρουση σε μηχανικούς σκληρούς δίσκους και η αστοχία ηλεκτρονικών
εξαρτημάτων στο χώρο αποθήκευσης flash.
Εντοπισμός σφαλμάτων
Μέτρηση ποσοστού σφάλματος σε DVD+R . Μικρά σφάλματα μπορούν να διορθωθούν και βρίσκονται εντός
υγιούς εύρους.
Η επικείμενη αστοχία των σκληρών δίσκων μπορεί να εκτιμηθεί χρησιμοποιώντας

διαγνωστικά δεδομένα από την τεχνολογία αυτοελέγχου, ανάλυσης και αναφοράς
(SMART) που περιλαμβάνει ώρες λειτουργίας και πλήθος στροφών, αν και
αμφισβητείται η αξιοπιστία της.
Η αποθήκευση φλας μπορεί να παρουσιάσει μειωμένους ρυθμούς μεταφοράς ως
αποτέλεσμα της συσσώρευσης σφαλμάτων που προσπαθεί να διορθώσει ο ελεγκτής
μνήμης flash.
175
Η ακεραιότητα των οπτικών μέσων μπορεί να προσδιοριστεί με τη μέτρηση μικρών
διορθώσιμων σφαλμάτων, εκ των οποίων οι υψηλές μετρήσεις σημαίνουν φθαρμένα
ή/και κακής ποιότητας μέσα. Πάρα πολλά διαδοχικά μικρά σφάλματα μπορεί να
οδηγήσουν σε καταστροφή δεδομένων. Δεν υποστηρίζουν όλοι οι προμηθευτές και
τα μοντέλα μονάδας οπτικού δίσκου τη σάρωση σφαλμάτων.
Μέσα αποθήκευσης
Από το 2011, τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα μέσα αποθήκευσης δεδομένων είναι
τα ημιαγωγικά, τα μαγνητικά και τα οπτικά, ενώ το χαρτί εξακολουθεί να έχει
περιορισμένη χρήση. Ορισμένες άλλες θεμελιώδεις τεχνολογίες αποθήκευσης, όπως
συστοιχίες all flash (AFAs) προτείνονται για ανάπτυξη.
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.2 Δομικά στοιχεία ηλεκτρονικών υπολογιστών

Ποια υλικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή υπολογιστών;
Η σημασία του υπολογιστή στη σύγχρονη ζωή δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί, καθώς
όλες οι πτυχές του δυτικού πολιτισμού βοηθούνται με κάποιο τρόπο από αυτές τις
συσκευές. Αν και είναι πολύπλοκες μηχανές ικανές για αυξανόμενη ποικιλία
υπολογισμών ταυτόχρονα, οι υπολογιστές αποτελούνται από απλά στοιχεία.
Πυρίτιο
Το πιο σημαντικό στοιχείο που χρησιμοποιείται στην κατασκευή συσκευών

ημιαγωγών, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται στους υπολογιστές, είναι το πυρίτιο.
176
Τα μικροτσίπ και άλλα ολοκληρωμένα κυκλώματα αποτελούνται κυρίως από πυρίτιο
λόγω της ικανότητας του στοιχείου να παραμένει ημιαγωγός ακόμη και σε
υψηλότερες θερμοκρασίες από τα περισσότερα άλλα υλικά, κάτι που είναι μια
σημαντική ποιότητα για χρήση σε υπολογιστές. Όταν βρίσκεται στη φύση σε καθαρή
μορφή, το πυρίτιο φαίνεται να είναι μια μεταλλική ουσία που λάμπει με κρυσταλλική
λάμψη. Το πυρίτιο είναι ένα από τα πιο άφθονα στοιχεία στη Γη, δεύτερο μόνο μετά
το οξυγόνο, και είναι ένα από τα πιο ευέλικτα στοιχεία που χρησιμοποιεί η
ανθρωπότητα. Η άμμος αποτελείται από μια μορφή πυριτίου.
Χαλκός
Ο χαλκός είναι γνωστό ότι είναι ένας εξαιρετικός αγωγός ηλεκτρικής ενέργειας,
άφθονος στον φλοιό της γης και σχετικά φθηνός για εξόρυξη και επεξεργασία,
καθιστώντας τον ιδανικό για χρήση σε μητρικές πλακέτες υπολογιστών και συναφείς
καλωδιώσεις. Οι πλακέτες τυπωμένων κυκλωμάτων είναι χαραγμένες με χαλκό για
να κατευθύνουν τις πηγές ενέργειας σε διάφορα εξαρτήματα του υπολογιστή. Τα
ολοκληρωμένα κυκλώματα και τα μικροτσίπ είναι κατασκευασμένα από χαλκό και οι
ψύκτρες είναι επίσης από χαλκό. Στην καθαρή του μορφή, ο χαλκός έχει κοκκινωπό
177
χρώμα και μεταλλική λάμψη. Είναι ένα μαλακό μέταλλο στην πιο καθαρή του μορφή
και μπορεί εύκολα να καλουπωθεί και να σχηματιστεί, και η ηλεκτρική του
αγωγιμότητα είναι δεύτερη μετά το ασήμι (το οποίο είναι πολύ πιο ακριβό και
επομένως χρησιμοποιείται πιο σπάνια).
Πλαστικά είδη
Το πλαστικό είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ουσίες στον σύγχρονο κόσμο και
υπάρχει σε βιομηχανικά είδη για πολλούς. Ο κατάλογος θα ήταν πολύ δύσκολο να
συνταχθεί. Συγκεκριμένα στους υπολογιστές, το πλαστικό είναι το κύριο υλικό που
χρησιμοποιείται για οθόνες, θήκες, πληκτρολόγια υλικού, διεπαφές ποντικιού κ.λπ.
Βασικά, οτιδήποτε δεν είναι μέταλλο σε έναν υπολογιστή είναι πιθανότατα
κατασκευασμένο από κάποιο είδος πλαστικού. Η πιο κοινή μορφή πλαστικού σε
υπολογιστές και συναφή εξοπλισμό (εκτυπωτές, σαρωτές, μηχανές φαξ, κ.λπ.) είναι
178
ένα θερμοπλαστικό που ονομάζεται ακρυλονιτρίλιο-βουταδιένιο-στυρόλιο (ABS). Οι
ιδιότητες αντοχής, ακαμψίας και αντοχής του σε ένα ευρύ φάσμα θερμοκρασιών
καθιστούν το πλαστικό τέλειο για χρήση σε υπολογιστές.
Ιστορία Υπολογιστών και Κύρια Υπολογιστικά Στοιχεία
Οι σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες που υπάρχουν στην καθημερινότητά μας, έστω
και ανεπαίσθητες από τις δραστηριότητές μας, είναι αποτέλεσμα πολλών ετών
αφοσίωσης στην έρευνα σε διάφορους τομείς, όπως η πληροφορική, τα ηλεκτρονικά
κυκλώματα, η λογική προγραμματισμού κ.λπ.
Σε όλη την ιστορία, ο άνθρωπος πάντα αναζητούσε εργαλεία για να τον βοηθήσουν
να εκτελεί καθήκοντα. Όσον αφορά τους υπολογιστές, δημιουργήθηκε ένα
μαθηματικό μοντέλο με βάση τη θεωρία συνόλων, που ονομάζεται άλγεβρα Boole
(ονομάστηκε έτσι από τον George Boole), το οποίο είναι αφιερωμένο στην
επισημοποίηση στοιχειωδών πράξεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη
δημιουργία αλγορίθμων. Με την άλγεβρα Boole, μπορείτε να δημιουργήσετε λογικές
και αριθμητικές πράξεις και να προγραμματίσετε αλγόριθμους σε μηχανές που
ονομάζονται υπολογιστές.
Στο Programming Logic, μελετάτε τις έννοιες προγραμματισμού και βλέπετε πώς οι
αλγόριθμοι μπορούν να εκτελέσουν λειτουργίες αυτόματα. Ας σημειωθεί, ωστόσο,
ότι και μηχανικές μηχανές δημιουργήθηκαν για να κάνουν δεκαδικούς
υπολογισμούς, ενώ οι υπολογιστές που συζητούνται εδώ αναφέρονται αποκλειστικά
σε ηλεκτρονικές μηχανές, οι οποίες χρησιμοποιούν λειτουργίες Boolean.
Ένα μηχάνημα ικανό να εκτελεί λειτουργίες γίνεται αυτόματα εξαιρετικά ενδιαφέρον
για τον άνθρωπο επειδή, κατ' αρχήν, οποιεσδήποτε λειτουργίες μπορούν να
αυτοματοποιηθούν, όχι μόνο τα μαθηματικά. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να
αυτοματοποιηθούν αρκετές εργασίες, απαλλάσσοντας τον άνθρωπο από
επαναλαμβανόμενες εργασίες που δεν απαιτούν πνευματική προσπάθεια.
Ιστορικά, οι πρώτες μηχανές που χρησιμοποιήθηκαν για την εκτέλεση υπολογισμών
δεν χρησιμοποιούσαν καν πράξεις άλγεβρας Boole, αλλά δεκαδικούς υπολογισμούς.
Αυτές οι επεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν με χρήση κινέζικων και ιαπωνικών αβάκων
με κινούμενα μέρη σε μεταλλικές ράβδους όπως βλέπουμε την εικόνα παρακάτω. Ο
πρώτος άβακας χρονολογείται στο 2600 Π.Χ.
179
Άβακας
Γύρω στο 1550, ο John Napier επινόησε μια συσκευή βασισμένη σε ραβδιά με
αριθμούς ικανούς να πολλαπλασιάζονται και να διαιρούνται.
Το 1623, δημιουργήθηκε η μηχανή πολλαπλασιασμού, που σχεδιάστηκε από τον
Wilhmen Schickard όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Με αυτό,
πραγματοποιήθηκαν λειτουργίες πολλαπλασιασμού μέσω οδοντωτών τροχών. Οι
πολλαπλασιασμοί πραγματοποιήθηκαν με διαδοχικές προσθήκες.
Μηχάνημα πολλαπλασιασμού Wilhmen Schickard
180
Το 1642, ο Γάλλος μαθηματικός Blaise Pascal δημιούργησε την αριθμητική μηχανή
όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Ήταν το πρώτο αυτόματο υπολογιστικό
μηχάνημα, κατασκευασμένο με οδοντωτούς τροχούς. Προσομοίωσε τη λειτουργία
του άβακα. Εκτελούσε πράξεις πρόσθεσης και αφαίρεσης, με το αποτέλεσμα να
εμφανίζεται σε μια σειρά από μικρά παράθυρα.
Αριθμητική μηχανή
Το 1650 εμφανίζεται ο κανόνας της διαφάνειας. Δημιουργημένο από την Patdrige,

διαθέτει συρόμενο χάρακα σε σταθερή βάση, με κλίμακες για την εκτέλεση
διαφόρων λειτουργιών όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Χρησιμοποιήθηκε
μέχρι τη δεκαετία του 1970.
Εικόνες του κανόνα διαφανειών του 17ου αιώνα
Το 1666, ο Μόργκαν δημιούργησε την αριθμητική μηχανή, η οποία ήταν σε θέση να

εκτελεί προσθέσεις και αφαιρέσεις μηχανικά.
181
Το 1672, εμφανίζεται η καθολική αριθμομηχανή του Leibnitz, η οποία ήταν μια
βελτίωση στη μηχανή του Pascal, ικανή να εκτελεί πράξεις πρόσθεσης, αφαίρεσης,
διαίρεσης και τετραγωνικής ρίζας.
Το 1779 δημιουργήθηκε η αριθμομηχανή του Χαν. Ήταν μια υπολογιστική μηχανή
ικανή να προσθέτει, να αφαιρεί, να πολλαπλασιάζει και να διαιρεί όπως φαίνεται
στην παρακάτω εικόνα.
Αριθμομηχανή που κατασκευάστηκε από τον Matthieu Hahn
Το 1801, η έννοια του προγραμματισμού εμφανίστηκε με τη δημιουργία του

αυτόματου αργαλειού Jacquard, ο οποίος είχε την εισαγωγή δεδομένων μέσω
διάτρητων καρτών που έλεγχαν την κατασκευή υφασμάτων και σχεδίων όπως
φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.
182
Παράδειγμα αυτόματου αργαλειού
Το 1822, ο Babbage δημιουργεί τη μηχανή διαφοράς όπως φαίνεται στην παρακάτω

εικόνα. Αποτελούνταν από μια μηχανική συσκευή βασισμένη σε οδοντωτούς τροχούς
για την αξιολόγηση των λειτουργιών και τη λήψη ενός πίνακα. Δεν κατασκευάστηκε
ποτέ.
Μηχανή Διαφοράς
183
Το 1833, ο Babbage τελειοποίησε την εφεύρεσή του και δημιούργησε την αναλυτική
μηχανή του Babbage όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Είχε πρόγραμμα, μνήμη,
μονάδα ελέγχου και περιφερειακά εισόδου και εξόδου. Αυτό το μηχάνημα ήταν
ικανό να υπολογίζει αυτόματα πίνακες λογαρίθμων και τριγωνομετρικών
συναρτήσεων. Λόγω αυτού του έργου, ο Babbage θεωρείται ο πατέρας της
πληροφορικής.
Αναλυτική μηχανή του Babbage
Το 1842, η Augusta Ada Byron παρουσιάζει ορισμένες πτυχές της δυαδικής

αριθμητικής που χρησιμοποιήθηκαν 100 χρόνια αργότερα από τον Von Neumann. Το
1854, ο George Scheutz κατασκευάζει ένα μοντέλο της μηχανής διαφοράς του
Babbage που λειτουργεί καλά στην απόκτηση πινάκων. Την ίδια χρονιά, ο George
Boole αναπτύσσει τη θεωρία της Boolean Algebra, προέλευση της Θεωρίας των
Λογικών Κυκλωμάτων.
Το 1885 δημιουργήθηκε η απογραφική μηχανή Hollerith όπως φαίνεται στην
παρακάτω εικόνα. Διαθέτει διάτρητες κάρτες όπου αποθηκεύτηκαν οι πληροφορίες
που συλλέχθηκαν στην απογραφή και ένα μηχάνημα για την ανάγνωση και την
ταξινόμηση αυτών των πληροφοριών.
184
Μηχανή Απογραφής Hollerith
Το 1887, ο Leon Bolle κατασκευάζει μια μηχανή για να πολλαπλασιάζεται απευθείας,

χωρίς τη διαδικασία των διαδοχικών προσθηκών. Το 1893, δημιουργήθηκε η μηχανή
εκατομμυριούχου Steiger, η πρώτη αριθμομηχανή που πέτυχε εμπορική επιτυχία,
που χρησιμοποιείται σε συναλλαγές και επιστημονικούς υπολογισμούς. Δύο χρόνια
αργότερα (1895), ο Hollerith συμπεριέλαβε στη μηχανή του την επιχείρηση
προσθήκης για τους λογαριασμούς των Central Railways της Νέας Υόρκης και το 1896,
ίδρυσε την εταιρεία Tabulating Machines Company.
Το 1914, ο Leonardo Quevedo αναπτύσσει μια μηχανή που προσομοιώνει τις κινήσεις
των πιάτων σκακιού. Στη δεκαετία του 1930, και ακριβώς το 1936, ο Άλαν Τούρινγκ
αναπτύσσει τη θεωρία μιας μηχανής ικανής να λύσει κάθε είδους πρόβλημα.
Ξεκίνησε η Μαθηματική Θεωρία των Υπολογιστών, στην οποία οι αλγόριθμοι
συλλαμβάνονται και αναπαριστούν διαδικασίες. Εμφανίζεται η Θεωρία
Υπολογισιμότητας, με μελέτες για την εύρεση τρόπων περιγραφής και
αναπαράστασης διαδικασιών μέσω αλγορίθμων.
Τέλος, το 1937 εμφανίζεται η κατασκευή του πρώτου ηλεκτρομηχανολογικού
υπολογιστή που βασίζεται σε ρελέ και γρανάζια.
185
Αυτόματη αριθμομηχανή προγραμματισμένης ακολουθίας: MARK - I
Ήταν ο πρώτος λειτουργικός ηλεκτρομηχανικός υπολογιστής που κατασκευάστηκε.
Είχε μήκος 117 μέτρα, ύψος 2 μέτρα και βάρος 70 τόνους και αποτελούνταν από
700.000 κινούμενα μέρη, με μήκος καλωδίωσης 800.000 μέτρα. Προσθέστε δύο
αριθμούς σε λιγότερο από 1 δευτερόλεπτο και πολλαπλασιάστε σε 6 δευτερόλεπτα.
Λειτουργούσε με 23 δεκαδικά ψηφία.
Υπολογιστής MARK - I
Το 1938, ο Claude Shannon εφάρμοσε την Boolean Algebra Theory για να

αναπαραστήσει λογικά κυκλώματα, δημιουργώντας τις αρχές των ψηφιακών
κυκλωμάτων που χρησιμοποιούνται στους σημερινούς υπολογιστές. Το 1940,
δημιουργήθηκε ο υπολογιστής ENIAC: Electronic Numerical Integrator and Calculator,
που θεωρείται ο πρώτος ηλεκτρονικός υπολογιστής όπως φαίνεται στην παρακάτω
εικόνα. Τέθηκε σε λειτουργία το 1945 και χρησιμοποιήθηκε από τον στρατό για τον
υπολογισμό της τροχιάς των βλημάτων με τη χρήση πινάκων.
186
Υπολογιστής Eniac
Χαρακτηριστικά του ENIAC :

• 1.000 φορές πιο γρήγορα από το MARK - I.
• Προστέθηκαν 2 αριθμοί σε 0,0002 s.
• Πολλαπλασιασμένο επί 0,003 s.
• 111 κυβικά μέτρα.
• 30 τόνοι.
• 17.000 βαλβίδες κενού.
• 50.000 διακόπτες.
• 70.000 αντιστάσεις.
• 7.500 διακόπτες.
• Η κατανάλωση κυμάνθηκε μεταξύ 100.000 και 200.000 watt.
Το 1942, ο John Atanasoff και ο Clifford Berry, από το έργο ENIAC, κατασκεύασαν μια
ηλεκτρονική μηχανή που λειτουργούσε σε δυαδικό κώδικα, ακολουθώντας τις ιδέες
του Babbage. Ήταν ο πρώτος ψηφιακός υπολογιστής. Δύο χρόνια αργότερα (1944), ο
John Von Neumann αναπτύσσει την ιδέα ενός εσωτερικού προγράμματος που
περιγράφει τη θεωρητική βάση για την κατασκευή ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή,
που ονομάζεται Von Neumann Model, επιτρέποντας την ταυτόχρονη ύπαρξη
δεδομένων και εντολών στον υπολογιστή και τη δυνατότητα του προγραμματισμού.
187
Στον πίνακα παρακάτω, βλέπουμε μια σύντομη εξέλιξη των ηλεκτρονικών. Σε αυτό το
σημείο θα μπορείτε να δείτε πώς οι τεχνολογίες δεν προκύπτουν τυχαία, δηλαδή
χρειάζονται αρκετές δημιουργίες που τελειοποιούνται με τον καιρό. Ιστορικά, οι
εξελίξεις εμφανίζονται όταν υπάρχει μέριμνα να βελτιώσουμε μια συγκεκριμένη
τεχνολογία, με στόχο να κάνουμε τη ζωή μας ευκολότερη.
1904 δεκαετία του δεκαετία του 1971
1950 1960
Δημιουργία Ανάπτυξη Εμφάνιση Εμφάνιση του
βαλβίδων κενού, ημιαγωγών, ολοκληρωμένων μικροεπεξεργαστή
που διόδων, κυκλωμάτων (που (ολοκληρωμένο
χρησιμοποιούνται τρανζίστορ και αποτελούνται από κύκλωμα που
ως στοιχεία κυκλωμάτων ένα σύνολο εκτελεί τις
ελέγχου και για ικανών να τρανζίστορ, λειτουργίες
την ενσωμάτωση εκτελούν λογικές διόδων, υπολογισμού και
ορισμένων λειτουργίες αντιστάσεων και λήψης
συσκευών. (μείωση μεγέθους πυκνωτών και αποφάσεων ενός
κυκλώματος και κατασκευάζονται υπολογιστή).
αύξηση της σε ημιαγωγική
αξιοπιστίας του ουσία). Εύρος
εξοπλισμού). ενσωμάτωσης:
• SSI: 10 λογικές
θύρες
• MSI: 100 και
1.000 θύρες
• LSI: 1.000 και
10.000 θύρες
• VLSI:
περισσότερες
από 10.000
θύρες.
188
Τώρα που ακολουθήσατε τους διαφορετικούς μηχανισμούς που δημιούργησαν τον
υπολογιστή και είδατε λίγο την εξέλιξη των ηλεκτρονικών, ας παρακολουθήσουμε
πώς χαρακτηρίζεται κάθε γενιά. Εδώ, είναι σημαντικό και πάλι να ελέγξετε πώς
δημιουργούνται οι τεχνολογίες από την εξέλιξη των προ υπάρχοντών.
Μπορούμε να πούμε ότι οι γενιές των υπολογιστών είχαν πέντε στάδια. Για
περιέργεια, παρέχουμε εδώ τα κύρια χαρακτηριστικά του καθενός. Μπορεί να μην
γνωρίζετε κάποιους όρους, αλλά θα τους βρείτε εύκολα σε βασικά βιβλία Ψηφιακής
Ηλεκτρονικής. Ο στόχος εδώ είναι να συνειδητοποιήσετε ότι αρκετά ηλεκτρονικά
εξαρτήματα έχουν βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου και αυτό επέτρεψε την
πρόοδο των υπολογιστών. Παρακάτω βλέπουμε τα χαρακτηριστικά κάθε φάσης.
Πρώτη γενιά (1940-1952)
• Βαλβίδες κενού, επιστημονικές και στρατιωτικές εφαρμογές.
Δεύτερη γενιά (1952-1964)
• Αντικατάσταση της βαλβίδας από το τρανζίστορ.
• Βελτιωμένη αξιοπιστία, μειωμένο μέγεθος και κατανάλωση.
• Επιστημονικές, στρατιωτικές, διοικητικές και διαχειριστικές εφαρμογές.
• Εμφάνιση της γλώσσας assembler και ορισμένων υψηλού επιπέδου: COBOL,
ALGOL και FORTRAN.
Τρίτη γενιά (1964-1971)
• Εμφάνιση του ολοκληρωμένου κυκλώματος το 1964.
• Μικροποίηση εξαρτημάτων που επιτρέπει την ενσωμάτωση.
• Πολλαπλά κυκλώματα στο ίδιο τσιπ.
• Εμφάνιση μικρών υπολογιστών.
• Τεχνολογίες ολοκλήρωσης.
• SSI: ολοκλήρωση μικρής κλίμακας.
• MSI: ενσωμάτωση μεσαίας κλίμακας .
• Εξέλιξη λογισμικού και λειτουργικών συστημάτων.
• Πολλαπλός προγραμματισμός, σε πραγματικό χρόνο και διαδραστική
λειτουργία.
• Χρήση μαγνητικών δίσκων και μνήμες πυριτίου.
189
Τέταρτη γενιά (1971- ...)
• Εμφάνιση του μικροεπεξεργαστή το 1971.
• Συμπερίληψη ολόκληρης της CPU σε μία γκοφρέτα πυριτίου.
• Τεχνολογία LSI: ενσωμάτωση μεγάλης κλίμακας .
• Μικροϋπολογιστές και προσωπικοί υπολογιστές.
• Δισκέτα.
• Πολλές γλώσσες προγραμματισμού.
• Δίκτυα για μετάδοση δεδομένων.
Δεκαετία του 1990
• Ανάπτυξη μηχανικής λογισμικού.
• Αντικειμενοστραφή, πλαίσια ...
• Γραφικές διεπαφές.
• Κυκλώματα VLSI – ολοκλήρωση πολύ μεγάλης κλίμακας.
• Επεξεργαστές με εκατομμύρια τρανζίστορ.
• Superscalar επεξεργαστές.
• Κατανεμημένα και πολυεπεξεργασμένα συστήματα.
• Μεγάλη ικανότητα επικοινωνίας – Διαδίκτυο.
• Διάφορες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.
• Πολυμέσα.
Δεκαετία του 2000
• Μεγάλη χωρητικότητα αποθήκευσης.
• Πιο ρεαλιστικές εφαρμογές: προηγμένα γραφικά υπολογιστή.
• Ασύρματα δίκτυα.
• Προώθηση διαδικτυακών και δικτυακών εφαρμογών (κοινωνικά δίκτυα,
ηλεκτρονικό εμπόριο, άμεση επικοινωνία όπως συνομιλίες και Messenger,
ιστολόγια κ.λπ.).
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τι είναι ικανά αυτά τα μηχανήματα και να
προσδιορίσουμε τις πιθανές χρήσεις τους σε διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες.
Σημειώστε ότι ο τρόπος χρήσης (προγραμματισμού) αυτών των μηχανών καλύπτεται
στους κλάδους προγραμματισμού (Αλγόριθμοι Προγραμματισμού και Λογική).
Ωστόσο, η γνώση του υλικού που θα παρουσιαστεί εδώ είναι απαραίτητη για να
190
γνωρίζουμε τις δυνατότητες κάθε υπολογιστικού συστήματος για την εκτέλεση
αλγορίθμων. Και όμως, καθώς οι αλγόριθμοι μπορεί να είναι οποιασδήποτε φύσης,
κάθε δραστηριότητα που μπορείτε να φανταστείτε μπορεί να προγραμματιστεί σε
έναν υπολογιστή. Συνιστάται, κατά τη μελέτη διαφορετικών αρχιτεκτονικών
υπολογιστών, να γίνεται πάντα ένας παραλληλισμός με τη χρήση και τις δυνατότητες
προγραμματισμού τους, δηλαδή πώς εκτελούνται οι αλγόριθμοι σε αυτά τα
μηχανήματα.
Για να μπορούν οι υπολογιστές να προγραμματίζονται, δηλαδή να μπορούν να
εκτελούν αλγόριθμους, πρέπει να έχουν ορισμένα ηλεκτρονικά στοιχεία που να
ασκούν συγκεκριμένη λειτουργία στην εκτέλεση των πράξεων των αλγορίθμων. Για
να κατανοήσουμε πώς εκτελούνται εσωτερικά οι αλγόριθμοι σε υπολογιστές, δεν
χρειάζεται μόνο να κατανοήσουμε τις λειτουργίες καθενός από αυτά τα στοιχεία,
αλλά και πώς σχετίζονται μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να εκτελεστούν λειτουργίες.
Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να οριστούν με σαφήνεια δύο έννοιες:
• οργάνωση υπολογιστών.
• αρχιτεκτονική υπολογιστών
Ο οργανισμός καθορίζει πώς κάθε στοιχείο σχετίζεται με τα άλλα, ενώ η
αρχιτεκτονική καθορίζει ποιες λειτουργίες μπορούν να υλοποιηθούν από τον
οργανισμό. Σε γενικές γραμμές, μπορεί να ειπωθεί ότι:
1. Οι αρχιτεκτονικές ψηφιακών συστημάτων καθορίζουν τη διαθεσιμότητα
λειτουργιών που πρέπει να εκτελούνται από ψηφιακά κυκλώματα, δηλώνοντας:
• ποιες εντολές μπορούν να εκτελέσουν
• ποιες επιδόσεις μπορείτε να επιτύχετε.
2. Οι οργανισμοί αρχιτεκτονικής συστημάτων υπολογιστών καθορίζουν τους κανόνες
για το σχεδιασμό και την υλοποίηση λειτουργιών σε ηλεκτρονικά κυκλώματα,
δηλώνοντας:
• τι είδους είναι τα κυκλώματα.
• πώς σχετίζονται.
Για παράδειγμα, ένας συγκεκριμένος οργανισμός καθορίζει ότι ένας υπολογιστής έχει
έναν δίσκο που σχετίζεται με τη μνήμη, ενώ η αρχιτεκτονική σας λέει, ποιες
λειτουργίες μπορεί να εκτελέσει ο δίσκος στη μνήμη.
191
Εσωτερική Δομή του Υπολογιστή
Η CPU ( Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας ) εκτελεί τις εντολές μέσω των μονάδων
Ελέγχου και Λογικής και Αριθμητικής. Η μονάδα ελέγχου είναι υπεύθυνη για τη
δημιουργία μιας σειράς σημάτων που λένε στην αριθμητική και λογική μονάδα πώς
πρέπει να εκτελέσει τις οδηγίες. Οι εντολές που θα εκτελεστούν, καθώς και οι
μεταβλητές του αλγορίθμου, αποθηκεύονται στην κύρια μνήμη. Βλέπετε ότι υπάρχει
σύνδεση μεταξύ της μνήμης και της CPU, ακριβώς έτσι ώστε ο επεξεργαστής να
μπορεί να πάρει τις οδηγίες και τις μεταβλητές για να εκτελέσει τις λειτουργίες των
αλγορίθμων μας. Τέλος, οι συσκευές επικοινωνούν τον επεξεργαστή με τον έξω
κόσμο. Θα έχετε την ευκαιρία να μελετήσετε περαιτέρω αυτές τις συσκευές όταν
μάθουμε για τα περιφερειακά.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι οι λειτουργίες θα εκτελούνται
πραγματικά σε επεξεργαστές (CPU). Ως εκ τούτου, αυτοί ονομάζονται συχνά
εγκέφαλος του υπολογιστή. Ωστόσο, για να εκτελεστούν λειτουργίες σε
επεξεργαστές, πρέπει πρώτα να αποθηκευτούν στη μνήμη. Για αυτό, υπάρχει κύρια
μνήμη, η οποία είναι ικανή να αποθηκεύει λειτουργίες και οδηγίες. Στη συνέχεια, οι
σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ του επεξεργαστή και της μνήμης χρησιμεύουν για να
διαβάσει ο επεξεργαστής από τη μνήμη τις οδηγίες για να εκτελέσει και να
αποθηκεύσει ξανά τα αποτελέσματα που δημιουργούνται.
Παρόλο που οι επεξεργαστές έχουν τη δυνατότητα να εκτελούν λειτουργίες, πρέπει
να ενημερώνονται για την εκτέλεση ταυτόχρονα ότι όλες οι επεξεργασμένες
πληροφορίες πρέπει να εμφανίζονται κάπου ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να
επαληθεύουν τα αποτελέσματα που δημιουργούνται. Για αυτό, υπάρχουν τα
λεγόμενα συστήματα εισόδου και εξόδου. Σημειώστε ότι οι όροι είσοδος και έξοδος
που αναφέρονται εδώ είναι από τη σκοπιά του επεξεργαστή: ό,τι λένε οι άνθρωποι
στον επεξεργαστή θεωρείται είσοδος και ό,τι επιστρέφει ο επεξεργαστής στους
ανθρώπους θεωρείται έξοδο.
Όλη η επεξεργασία σε υπολογιστές πραγματοποιείται ως εξής:

• Οι πληροφορίες εισάγονται στη μνήμη μέσω συστημάτων εισόδου:
πληκτρολόγιο, ποντίκι, οθόνη, μικρόφωνο κ.λπ.
192
• Ο επεξεργαστής διαβάζει αυτές τις πληροφορίες στη μνήμη και τις
επεξεργάζεται, γράφοντας το αποτέλεσμα πίσω στη μνήμη.
• Τα συστήματα εξόδου διαβάζουν τα αποτελέσματα που παράγονται στη μνήμη
και τα γράφουν σε κάποια συσκευή εξόδου: οθόνη, εκτυπωτή, ηχεία κ.λπ.
Και πώς μπορούμε να γνωρίζουμε εάν αυτός ο τύπος μηχανής είναι
προγραμματιζόμενος;
Βλέπετε ότι ο προγραμματισμός ενός αλγορίθμου σημαίνει την τοποθέτηση πράξεων
στη μνήμη. Αυτό μπορεί να γίνει συνεχώς, χρησιμοποιώντας κάποια συσκευή
εισόδου. Υποστηρίζουμε ότι το μηχάνημα είναι προγραμματιζόμενο, αφού τα ίδια
εξαρτήματα χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση διαφορετικών ακολουθιών-εντολών.
Ο υπολογιστής και το Arduino είναι παραδείγματα προγραμματιζόμενων μηχανών.
Ένα τρυπάνι και ένα μαρμάρινο πριόνι είναι παραδείγματα μη προγραμματιζόμενων
μηχανών, καθώς δεν είναι δυνατή η εισαγωγή νέων οδηγιών ή νέων λειτουργιών.
Η χρήση υπολογιστών έχει γίνει μια κοινή και πολύ διασκεδαστική εργασία. Όσο ο
υπολογιστής είναι σταθερός και δείχνει καλά αποτελέσματα, είμαστε πολύ
χαρούμενοι. Όταν όμως παρουσιαστεί ένα πρόβλημα, κυριαρχεί η ανησυχία. Και
μόνο και μόνο η σκέψη ότι το ελάττωμα θα μπορούσε να είναι στα εξαρτήματα του
υπολογιστή, νικάει ήδη την απόγνωση.
Πολλοί χρήστες σκέφτονται να μην ανοίξουν ποτέ τον υπολογιστή. Κάποιοι
φοβούνται να βρουν έναν νέο κόσμο. Άλλοι απλώς προτιμούν να μην ανακατεύονται
για να αποφύγουν τυχόν προβλήματα. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η γνώση του φυσικού
μέρους του μηχανήματός σας μπορεί να είναι σημαντική. Για τους περίεργους,
μπορεί να είναι ακόμη και ενδιαφέρον, άλλωστε, υπάρχουν πολλά ηλεκτρονικά
εξαρτήματα που κάνουν μαγικά για να αποκτήσετε πρόσβαση στο διαδίκτυο και να
εκτελέσετε άλλες εργασίες.
Μπορεί να φαίνεται παράξενο να προσεγγίζουμε την υπόθεση ως μέρος του υλικού.
Ωστόσο, αυτό το στοιχείο είναι απαραίτητο για την υποστήριξη των άλλων στοιχείων.
Εκτός από την αποθήκευση των καρτών, των δίσκων και άλλων εξαρτημάτων, η θήκη
επιτρέπει την οργάνωση των καλωδίων και χρησιμεύει ως χώρος ψύξης του υλικού.
193
Κανονικά, το ντουλάπι είναι κατασκευασμένο από μέταλλα υψηλής μηχανικής
αντοχής, δηλαδή ένα πολύ σκληρό υλικό για την αποφυγή ζημιών στα εσωτερικά
μέρη. Ωστόσο, υπάρχουν μοντέλα με ακρυλικό, πλαστικό και άλλα υλικά.
Ένα επαναλαμβανόμενο, ακόμη και φυσιολογικό, σφάλμα είναι η κλήση του πίνακα
της CPU. Στην πραγματικότητα αποθηκεύει την CPU, αλλά απέχει πολύ από την ίδια.
Είναι πάντα απαραίτητο να έχετε κατά νου ότι η θήκη δεν έχει καμία ηλεκτρονική
λειτουργία, ενώ ο επεξεργαστής (CPU) είναι ένα στοιχείο «σκεπτόμενου».
Μητρική πλακέτα
Η μητρική πλακέτα δεν είναι το κύριο στοιχείο του υπολογιστή μόνο και μόνο επειδή
δεν είναι αυτή που εκτελεί τα προγράμματα. Ωστόσο, είναι το μέρος που ενώνει όλα
τα άλλα είδη υλικού, γεγονός που το καθιστά απαραίτητο για τη λειτουργία του
μηχανήματος.
Όταν ανοίγετε τη θήκη, δεν μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη μητρική πλακέτα επειδή
είναι κρυμμένη κάτω από άλλα στοιχεία. Όπως μπορείτε να δείτε στην παρακάνω
εικόνα, οι μητρικές έχουν ορθογώνιο σχήμα και πλήθος μικρών τμημάτων ορατά με
γυμνό μάτι.
194
Η μητρική έχει τους δικούς της χώρους για να χωρέσει τον επεξεργαστή, μονάδες
μνήμης, επιπλέον πλακέτες και διάφορα καλώδια. Επιπλέον, έχει τις δικές του τρύπες
ώστε με τη χρήση βιδών να είναι δυνατή η στερέωσή του στη θήκη.
Επειδή καταλαμβάνει πολύ χώρο, είναι σχεδόν αδύνατο να μην παρατηρήσετε ότι ο
υπολογιστής σας διαθέτει μητρική πλακέτα. Διαθέτει ορισμένα εξαρτήματα που
τραβούν την προσοχή, όπως είναι η περίπτωση του chipset (ένα μεταλλικό
αντικείμενο τετράγωνου σχήματος που βρίσκεται κοντά στα σημεία τοποθέτησης
επιπλέον καρτών) και τα βύσματα που είναι ορατά στο πίσω μέρος της θήκης.
Επεξεργαστής
Ο επεξεργαστής είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στο μηχάνημα. Οι περισσότεροι
υπολογιστές δεν ενεργοποιούνται καν χωρίς την παρουσία μιας κεντρικής μονάδας
επεξεργασίας (Central Process Unit ή CPU). Μια CPU έχει ορθογώνιο σχήμα και έχει
εκατομμύρια μικροσκοπικά μέρη.
Στην αρχή, δεν θα μπορείτε να δείτε τον επεξεργαστή μέσα στη θήκη. Είναι κάτω από
την ψύκτρα ώστε να είναι πιο παγωμένη. Η ψύκτρα είναι ένα μεγάλο μεταλλικό
εξάρτημα που, όπως υποδηλώνει το όνομα, χρησιμεύει για τη διάχυση της
195
θερμότητας. Το ψυγείο είναι ο ανεμιστήρας που κάθεται πάνω από την ψύκτρα και
έχει τη λειτουργία να απομακρύνει τον ζεστό αέρα από την CPU.
Η CPU επικοινωνεί με τα άλλα στοιχεία υλικού μέσω των συνδέσμων στη μητρική
πλακέτα. Για την εκτέλεση προγραμμάτων και παιχνιδιών, ο επεξεργαστής πρέπει να
λαμβάνει δεδομένα από τη μνήμη RAM, να ανταλλάσσει πληροφορίες με το chipset
και να στέλνει παραγγελίες σε άλλα στοιχεία.
Κάτω από τον επεξεργαστή υπάρχουν αρκετές μεταλλικές ακίδες, οι οποίες
συνδέονται με τη μητρική πλακέτα. Ο αριθμός των ακίδων ποικίλλει ανάλογα με το
μοντέλο της CPU. Κάθε κατασκευαστής επιλέγει διαφορετικό πρότυπο, επειδή η
εσωτερική αρχιτεκτονική των επεξεργαστών απαιτεί αλλαγές στο εξωτερικό.
196
Μνήμη RAM
Η μνήμη RAM δεν είναι απαραίτητα μόνο ένα στοιχείο. Σε πολλούς υπολογιστές
μπορεί να αποτελείται από δύο, τρεις ή περισσότερες ενότητες. Πολλοί άνθρωποι
έχουν τη συνήθεια να χρησιμοποιούν τη λέξη "χτένα" για να αναφέρονται στη
μονάδα, αυτό συμβαίνει επειδή, κατά κάποιο τρόπο, η μορφή μοιάζει λίγο.
Οι μνήμες RAM είναι ορθογώνιες και είναι πολύ μεγαλύτερες και ό,τι είναι ψηλές.
Είναι εγκατεστημένα στη μητρική πλακέτα και βρίσκονται κοντά στον επεξεργαστή.
Τα δεδομένα που αποθηκεύονται σε αυτό είναι προσωρινά και απαραίτητα για την
CPU να έχει πρόσβαση σε διαδικασίες που εκτελούνται με υψηλή ταχύτητα.
197
HD
Το HD είναι η συντομογραφία του σκληρού δίσκου. Αυτή η λέξη σημαίνει σκληρός
δίσκος, ένα όνομα που χρησιμοποιείται συνήθως για να αναφέρεται στο στοιχείο που
αποθηκεύει φακέλους και αρχεία. Είναι σε HD που είναι εγκατεστημένα το
λειτουργικό σύστημα, τα προγράμματα και τα παιχνίδια.
Επιπλέον, ο σκληρός δίσκος αποθηκεύει τα βίντεο, τη μουσική και τις εικόνες του
χρήστη. Σε αντίθεση με τη μνήμη RAM, ο σκληρός δίσκος δεν αποθηκεύει δεδομένα
προσωρινά. Όλες οι πληροφορίες που υπάρχουν στο HD παραμένουν εκεί μέχρι ο
χρήστης να δώσει εντολή διαγραφής του.
Από φυσική άποψη, το HD είναι ένα ορθογώνιο εξάρτημα. Είναι βαρύ και έχει μέσα
μεταλλικούς δίσκους, που διατηρούν τα καταγεγραμμένα δεδομένα. Ο σκληρός
δίσκος είναι ένα από τα λίγα μηχανικά εξαρτήματα του υπολογιστή, που περιορίζει
τη διάρκεια ζωής του και τον κάνει να καταναλώνει περισσότερη ενέργεια.
Σε νεότερους υπολογιστές, οι σκληροί δίσκοι αντικαθίστανται από SSD. Αυτές οι νέες
μονάδες αποθηκεύουν δεδομένα σε ηλεκτρονικά τσιπ, μια λεπτομέρεια που
επιτρέπει μεγαλύτερη ταχύτητα ανάγνωσης και εγγραφής δεδομένων.
Υποδοχές PCI
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι μητρικές έχουν χώρους για την εγκατάσταση
πρόσθετων καρτών. Τέτοιοι χώροι είναι γνωστοί ως κουλοχέρηδες. Επί του παρόντος
υπάρχουν δύο πρότυπα υποδοχής: PCI και PCI-Express. Το πρότυπο PCI είναι το
198
παλαιότερο και επιτρέπει στον χρήστη να εγκαταστήσει κάρτες δικτύου, κάρτες ήχου,
κάρτες μόντεμ, κάρτες λήψης και πολλές άλλες.
Στο παρελθόν υπήρχαν κάρτες βίντεο για το πρότυπο PCI, αλλά με την εξέλιξη του
προτύπου, αυτές οι κάρτες σταμάτησαν να κατασκευάζονται για αυτόν τον τύπο
υποδοχής. Οι τρέχουσες μητρικές έχουν λίγες υποδοχές PCI, ακριβώς επειδή τα
εξαρτήματα με αυτόν τον τύπο υποδοχής βγαίνουν εκτός γραμμής.
Η υποδοχή PCI είναι πιο αργή από την PCI-Express, ωστόσο, η μετάδοση δεδομένων
και η ταχύτητα λειτουργίας σε αυτήν την υποδοχή είναι επαρκής για όλες σχεδόν τις
υποστηριζόμενες κάρτες. Παρόλα αυτά, η εγκατάλειψη αυτού του προτύπου θα είναι
αναπόφευκτη, καθώς η PCI-Express υποστηρίζει τους ίδιους τύπους καρτών και
προσφέρει υψηλή ταχύτητα.
Κουλοχέρηδες PCI Express
Το PCI-Express είναι ένας νεότερος τύπος υποδοχής, που έρχεται να αντικαταστήσει
το PCI. Έχει πολλές διαφορές στις μεταλλικές επαφές, γεγονός που είναι
αξιοσημείωτο λόγω του τύπου τοποθέτησης. Μοιάζει ακόμη και με την
ανεστραμμένη υποδοχή PCI με μερικές επιπλέον επαφές.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η υποδοχή PCI-Express είναι η πιο πρόσφατη για

χρήση πρόσθετων καρτών. Οι πιο κοινές κάρτες για το πρότυπο PCI-Express είναι οι
κάρτες βίντεο. Μπορούν να λειτουργήσουν με υψηλή ταχύτητα χάρη στον τρόπο
λειτουργίας PCI-Express.
199
Μια άλλη λεπτομέρεια που διαφοροποιεί το πρότυπο PCI-Express είναι η κλειδαριά
ασφαλείας. Αυτή η λεπτομέρεια είναι απαραίτητη για τη σωστή στερέωση των
καρτών βίντεο. Φυσικά, οι υποδοχές PCI-Express είναι πανομοιότυπες, ωστόσο
υπάρχουν διαφορετικά μοντέλα, τα οποία μπορούν να εντοπιστούν στα εγχειρίδια
της μητρικής πλακέτας.
Κάρτα βίντεο
Οι κάρτες βίντεο είναι εγκατεστημένες σε υποδοχές PCI-Express. Ωστόσο, ο
υπολογιστής σας ενδέχεται να μην έχει εγκατεστημένη κάρτα γραφικών. Αυτό δεν
σημαίνει ότι δεν έχει την ικανότητα να επεξεργάζεται γραφικά, αλλά δείχνει ότι το
μηχάνημά σας δεν διαθέτει εξειδικευμένο υλικό για την επεξεργασία τρισδιάστατων
στοιχείων.
Οι υπολογιστές χωρίς κάρτα βίντεο τύπου "offboard" έχουν ένα τσιπ γραφικών
ενσωματωμένο στη μητρική πλακέτα. Αυτές οι διακριτές κάρτες γραφικών
ονομάζονται κάρτες γραφικών "onboard". Η διαφορά μεταξύ αυτών των δύο τύπων
είναι στην απόδοση, η οποία στις ενσωματωμένες κάρτες είναι εξαιρετικά
περιορισμένη.
Εάν ο υπολογιστής σας διαθέτει κάρτα γραφικών εκτός πλαισίου, θα την
αναγνωρίσετε εύκολα από τον τεράστιο χώρο που καταλαμβάνει. Οι κάρτες
γραφικών με εύλογη απόδοση δεν χρειάζονται επιπλέον ισχύ. Τα πιο στιβαρά
προσφέρουν αποκλειστική σύνδεση για την παροχή ενέργειας.
200
Πηγή ενέργειας
Εάν ο υπολογιστής σας δεν είναι πολύ πρόσφατος, είναι πιθανό το τροφοδοτικό του
να είναι εγκατεστημένο από πάνω. Το τροφοδοτικό είναι ένα μεταλλικό κουτί, το
οποίο συνδέεται σε μια πρίζα (μέσω ενός καλωδίου που συνδέεται στο εξωτερικό της
θήκης) και διασυνδέεται με άλλες συσκευές υλικού.
Η λειτουργία του τροφοδοτικού είναι να λαμβάνει ηλεκτρική ενέργεια από την πρίζα
και να τη μετατρέπει έτσι ώστε τα εξαρτήματα υλικού να μπορούν να λειτουργούν
σωστά. Για αυτό, διαθέτει πολλούς μετασχηματιστές και ηλεκτρικά εξαρτήματα, των
οποίων το κύριο καθήκον είναι να μειώσουν τα 110V (volt) της πρίζας σε τιμές
συμβατές (5V και 12V) με τα είδη υλικού.
Μονάδα οπτικού δίσκου
Το τελευταίο κομμάτι υλικού είναι η μονάδα οπτικού δίσκου. Αυτό το εξάρτημα
βρίσκεται συνήθως στο πάνω μέρος της θήκης και η λειτουργία του είναι να διαβάζει
ταινίες, παιχνίδια, μουσική, προγράμματα και δίσκους δεδομένων γενικά. Υπάρχουν
διάφοροι τύποι μονάδων οπτικού δίσκου, αλλά γενικά τα μοντέλα χωρίζονται σε
τρεις κατηγορίες: μονάδες CD, μονάδες DVD και μονάδες Blu-ray.
Οι μονάδες που διαβάζουν CD δεν έχουν δυνατότητα αναπαραγωγής άλλων τύπων
μέσων. Τα μοντέλα που υποστηρίζουν DVD είναι συμβατά με CD, ωστόσο δεν
μπορούν να λειτουργήσουν με Blu-ray. Και οι μονάδες Blu-ray είναι οι πιο
προηγμένες, με δυνατότητα αναπαραγωγής CD, DVD και Blu-ray. Υπάρχουν επίσης
συσκευές για μέσα εγγραφής, οι οποίες ταξινομούνται πανομοιότυπα.
201
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.3 Είδη δικτύων – Διαδίκτυο
Γνωριμία με τους τύπους δικτύων υπολογιστών
Η συνδεσιμότητα είναι το κλειδί για τη συνέχεια της επιχείρησης, γνωρίζετε τους
τύπους των υπαρχόντων δικτύων και ποια είναι η καλύτερη επιλογή για την
επιχείρησή σας.
Τα δίκτυα αποτελούν μέρος της εύρυθμης λειτουργίας των εταιρειών. Τα
χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση για τα πάντα, από την εκτύπωση ενός
εγγράφου έως την απομακρυσμένη σύνδεση με τους υπολογιστικούς πόρους και τις
πληροφορίες της εταιρείας μας. Επομένως, η επιλογή του τύπου δικτύου που
χρειάζεται η εταιρεία μας δεν είναι ασήμαντη υπόθεση. Ανάλογα με τα
χαρακτηριστικά της εταιρείας, μπορεί να είναι τόσο απλά όσο ένας μικρός αριθμός
συνδεδεμένων συσκευών ή τόσο περίπλοκοι όσο μια ολόκληρη παγκόσμια σύνδεση.
Γιατί όμως είναι χρήσιμα τα δίκτυα υπολογιστών;
• Διευκολύνουν την επικοινωνία με διαφορετικά ηλεκτρονικά μέσα.
• Επιτρέπουν σε πολλούς χρήστες να μοιράζονται την ίδια συσκευή.
• Επιτρέπουν την ανταλλαγή αρχείων.
• Ευνοούν την απομακρυσμένη πρόσβαση σε εξοπλισμό και προγράμματα.
Παρακάτω θα εξηγήσουμε τους διαφορετικούς τύπους δικτύων υπολογιστών που
υπάρχουν και πώς λειτουργούν.
Τι είναι το δίκτυο Ethernet;
Από την Αρχαία Ελλάδα έως τα μέσα του 20ου αιώνα, οι φυσικοί και οι φιλόσοφοι
πίστευαν ότι το φως ταξίδευε μέσα από μια ελαστική, παθητική, αόρατη και
πανταχού παρούσα ουσία. Αυτή η ουσία, η οποία ήταν γνωστή ως φωτεινός αιθέρας,
έπρεπε να διαδώσει ηλεκτρομαγνητικά κύματα στον κενό χώρο. Αν και αυτή η
θεωρία απορρίφθηκε από τη σύγχρονη φυσική, εννοιολογικά χρησίμευσε ως βάση
για μια από τις πιο κοινές λύσεις δικτύωσης και συνδεσιμότητας, που είναι το
Ethernet. Ορισμός Ethernet: Οι αρχές το 1973, το ερευνητικό κέντρο της εταιρείας
Xerox επινόησε έναν τρόπο φυσικής διασύνδεσης διαφορετικών υπολογιστών που
βρίσκονται στο ίδιο μέρος. Αυτό το πρωτόκολλο διασύνδεσης ονομαζόταν Ethernet.
Όπως η πανταχού παρούσα ουσία που οραματιζόταν η αρχαία φυσική, το Ethernet
επινοήθηκε ως ένα μέσο μεταφοράς πακέτων δεδομένων από τον έναν υπολογιστή
202
στον άλλο. Αυτό επιτεύχθηκε με τη σύνδεση τοπικών δικτύων μέσω καλωδίου. Με
αυτόν τον τρόπο, οι συσκευές που βρίσκονταν σε ένα κτίριο ή σε ένα σπίτι
μπορούσαν να ανταλλάσσουν πληροφορίες εύκολα και γρήγορα. Τώρα που ξέρετε τι
είναι το Ethernet, σίγουρα θα θέλετε να μάθετε πώς λειτουργεί.
Πώς λειτουργεί το Ethernet;
Το δίκτυο Ethernet δημιουργεί ένα σύστημα τοπικής επικοινωνίας διασυνδεδεμένο
με καλώδια, ομοαξονικά, πλεγμένα ή οπτικές ίνες, και εξοπλισμό όπως δρομολογητές
και μεταγωγείς, που επιτρέπουν την κοινή χρήση δεδομένων και πόρων, όπως
εκτυπωτές, σαρωτές ή συσκευές κάθε είδους. Το δίκτυο Ethernet συνήθως
αναφέρεται σε δίκτυα περιορισμένης επέκτασης για παράδειγμα, γραφεία,
εγκαταστάσεις ή κτίρια.
Γιατί όμως υπάρχει το δίκτυο Ethernet αν υπάρχει το Wi-Fi;
Με την άνοδο των smartphone και του Διαδικτύου, ένα ασύρματο δίκτυο φαίνεται
να είναι η καλύτερη επιλογή για κάποιον που θέλει να παραμείνει συνδεδεμένος.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν
αποφασίσετε για τη μία ή την άλλη επιλογή. Η σταθερότητα στη σύνδεση που
προσφέρει το δίκτυο Ethernet προσφέρει σταθερή ταχύτητα, η οποία είναι πολύ
βολική, ειδικά όταν πρόκειται για αλληλεπίδραση με μεγάλο όγκο πληροφοριών.
Αντίθετα, η σύνδεση μέσω ασύρματων δικτύων μπορεί να υποστεί συνεχείς
παρεμβολές ανάλογα με την απόσταση ή τη θέση του δρομολογητή που εκπέμπει το
σήμα, γεγονός που δημιουργεί σταθερή διακύμανση στην ταχύτητα σύνδεσης.
Επομένως, για ασύρματα δίκτυα, θα είναι πάντα πιο δύσκολο να αντιστοιχιστεί η
σταθερότητα που επιτυγχάνεται με το δίκτυο Ethernet. Όπως η ασφάλεια στην
περίπτωση των δικτύων Ethernet, τα δεδομένα μεταδίδονται μέσω περιορισμένων
φυσικών μέσων, όπως οπτική ίνα και ομοαξονικό καλώδιο, και μπορούν να τα
χειριστούν μόνο όσες συσκευές είναι συνδεδεμένες στο ίδιο δίκτυο. Υπό αυτή την
έννοια, μειώνονται οι πιθανότητες απώλειας πληροφοριών ή λήψης
κυβερνοεπίθεσης. Αντίθετα, τα Wi-Fi ή τα ασύρματα δίκτυα λειτουργούν σαν ένα
ανοιχτό δίκτυο: τα δεδομένα μεταδίδονται μέσω του αέρα, γεγονός που τα καθιστά
πιο επιρρεπή σε παρεμβολές και ως εκ τούτου πιο ευάλωτα και ανασφαλή. Από αυτή
την άποψη η ευκαμψία παίζει μεγάλο ρόλο, το δίκτυο Ethernet συνεπάγεται
μεγαλύτερη χωρητικότητα πόρων: καλωδίωση, μόντεμ, τείχη προστασίας,
203
μεταγωγείς, συντήρηση κ.λπ. Επιπλέον, μειώνει τις δυνατότητες κινητικότητας,
καθώς δεν μπορούν να συνδεθούν όλες οι συσκευές σε αυτό. Καθένα από αυτά θα
απαιτήσει την εγκατάσταση ενός σημείου δικτύου. Με το Wi-Fi, η ευελιξία είναι
σχεδόν εγγυημένη, καθώς δεν εξαρτόμαστε από ένα σταθερό σύστημα καλωδίων
διασύνδεσης και η σύνδεση περιορίζεται μόνο από την απόσταση. Όπως μπορείτε να
δείτε, και τα δύο έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Επομένως, πριν
αποφασίσετε για οποιονδήποτε τύπο σύνδεσης δικτύου, είναι βολικό να σκεφτείτε
τη χρήση και τον στόχο που επιδιώκεται, εκτός από τον προϋπολογισμό και την
υποδομή.
Προσωπικό Δίκτυο Περιοχής (PAN)
Αυτός είναι ο πιο βασικός τύπος δικτύου υπολογιστών που υπάρχει. Το δίκτυο PAN
αποτελείται από ένα ασύρματο μόντεμ, έναν ή δύο υπολογιστές, τηλέφωνα,
εκτυπωτές και έναν περιορισμένο αριθμό συσκευών που είναι συνδεδεμένες σε
εμβέλεια δέκα μέτρων. Γενικά, τα δίκτυα προσωπικής περιοχής βρίσκονται σε μικρά
γραφεία ή κατοικίες και η διαχείριση τους γίνεται από μία μόνο συσκευή. Επίσης,
αυτός ο τύπος δικτύου υπολογιστών μπορεί να λειτουργήσει μέσω του Διαδικτύου
χωρίς την ανάγκη καλωδίωσης.
Τοπικό Δίκτυο (LAN)

Σίγουρα την έχετε ξανακούσει. Τα τοπικά δίκτυα αποτελούνται από
διασυνδεδεμένους χώρους εργασίας για την κοινή χρήση πληροφοριών και
συσκευών. Όπως και το προηγούμενο, το δίκτυο LAN καλύπτει μια περιορισμένη
γεωγραφική περιοχή, όπως ένα γραφείο ή μια ομάδα κτιρίων. Ωστόσο, διαφέρει από
204
το PAN λόγω του μεγάλου εύρους επικοινωνίας, της ταχύτητας μεταφοράς
δεδομένων και του αριθμού των συσκευών που μπορούν να συνδεθούν. Για την
παρακολούθηση και τη συντήρηση του δικτύου LAN, μπορούν να χρησιμοποιηθούν
διαφορετικά πρωτόκολλα και εργαλεία για τη διαχείριση δικτύου.
Παθητικό Οπτικό Τοπικό Δίκτυο (POLAN)

Ως εναλλακτική λύση στα παραδοσιακά LAN που βασίζονται σε μεταγωγείς, η
τεχνολογία POLAN είναι ενσωματωμένη στην καλωδίωση για να ξεπεραστούν οι
ανησυχίες σχετικά με τη συμβατότητα με τα παραδοσιακά πρωτόκολλα Ethernet. Το
POLAN είναι μια αρχιτεκτονική LAN από σημείο σε πολλαπλό σημείο που
χρησιμοποιεί οπτικούς διαχωριστές για να πολλαπλασιάσει το σήμα από ένα σκέλος
οπτικών ινών μονής λειτουργίας για να το διανείμει μεταξύ των χρηστών και των
συσκευών.
Enterprise Private Network (EPN)

Αυτοί οι τύποι δικτύων κατασκευάζονται και ανήκουν σε επιχειρήσεις που θέλουν να
συνδέσουν με ασφάλεια τις διάφορες τοποθεσίες τους για να μοιράζονται
υπολογιστικούς πόρους.
205
Τι είναι ένα δίκτυο μητροπολιτικών περιοχών (MAN);
Ένα δίκτυο μητροπολιτικής περιοχής (MAN) είναι ένα δίκτυο υπολογιστών που
συνδέει υπολογιστές σε μια μητροπολιτική περιοχή, η οποία θα μπορούσε να είναι
μια ενιαία μεγάλη πόλη, πολλές πόλεις και κωμοπόλεις ή οποιαδήποτε δεδομένη
μεγάλη περιοχή με πολλά κτίρια. Το MAN είναι μεγαλύτερο από ένα τοπικό δίκτυο
(LAN) αλλά μικρότερο από ένα δίκτυο ευρείας περιοχής (WAN). Τα MAN δεν
χρειάζεται να βρίσκονται σε αστικές περιοχές. Ο όρος «μητροπολιτικός» υποδηλώνει
το μέγεθος του δικτύου και όχι τα δημογραφικά στοιχεία της περιοχής που
εξυπηρετεί.
Πώς κατασκευάζονται τα δίκτυα MAN;
Όπως τα WAN, ένα MAN αποτελείται από διασυνδεδεμένα LAN. Επειδή τα MAN είναι
μικρότερα, είναι συνήθως πιο αποτελεσματικά από τα WAN, καθώς τα δεδομένα δεν
χρειάζεται να ταξιδεύουν σε μεγάλες αποστάσεις. Τα MAN συνδυάζουν συνήθως τα
δίκτυα πολλών οργανισμών, αντί να τα διαχειρίζεται ένας μόνο οργανισμός.
Τα περισσότερα MAN χρησιμοποιούν καλώδια οπτικών ινών για να σχηματίσουν
συνδέσεις μεταξύ LAN. Συχνά, ένα MAN λειτουργεί με "σκοτεινή ίνα" — καλώδια
οπτικών ινών που δεν χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν και μπορούν να μεταφέρουν
κίνηση. Αυτά τα καλώδια οπτικών ινών μπορούν να μισθωθούν από ιδιωτικούς
παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP).
Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό το μοντέλο αντιστρέφεται: μια κυβέρνηση της πόλης

δημιουργεί και διατηρεί ένα μητροπολιτικό δίκτυο οπτικών ινών και στη συνέχεια
μισθώνει σκούρα ίνα σε ιδιωτικές εταιρείες.
206
Campus Area Network (CAN)
Μεγαλύτερα από τα LAN, αλλά μικρότερα από αυτά που συζητούνται παρακάτω,
αυτοί οι τύποι δικτύων εμφανίζονται συνήθως στα πανεπιστήμια.
Συνήθως διανέμονται σε πολλά κτίρια που είναι κοντά το ένα στο άλλο, έτσι ώστε οι
χρήστες να μπορούν να μοιράζονται πόρους.
MAN εναντίον CAN

Ένα δίκτυο περιοχής πανεπιστημιούπολης (CAN) είναι ένα μεγάλο δίκτυο που
συνδέει πολλά κτίρια σε μια σχολική ή επαγγελματική πανεπιστημιούπολη. Τα CAN
μπορούν επίσης να θεωρηθούν MAN, καθώς συνδέουν πολλά LAN, αλλά δεν είναι
αρκετά μεγάλα για να θεωρηθούν WAN.
Πώς προστατεύονται τα δίκτυα μητροπολιτικών περιοχών;
207
Τα μεγάλα δίκτυα υπόκεινται σε μια ποικιλία επιθέσεων, συμπεριλαμβανομένων των
επιθέσεων κατανεμημένης άρνησης υπηρεσίας (DDoS). Υπάρχουν προγράμματα που
προστατεύουν τα δίκτυα όλων των μεγεθών από επιθέσεις, ενώ επίσης επιταχύνει
την κυκλοφορία του δικτύου και συμβάλλει στη διασφάλιση της αξιοπιστίας του
δικτύου. Προσφέροντας λειτουργίες δικτύου που βασίζονται σε σύννεφο, όπως
επίσης επιτρέπουν στους χειριστές δικτύου να μειώσουν τις επενδύσεις τους σε
υλικό.
Δίκτυο ευρείας περιοχής (WAN)
Αυτός ο τύπος δικτύου υπολογιστών συνδέει διάφορες συσκευές που βρίσκονται σε
μεγάλες αποστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επικοινωνούν εξ αποστάσεως
όσο μακριά κι αν βρίσκονται. Το πιο συνηθισμένο παράδειγμα δικτύου WAN είναι το
Διαδίκτυο, το οποίο συνδέει εκατομμύρια συσκευές σε όλο τον κόσμο. Επομένως,
λόγω της ευρείας εμβέλειάς του, η διαχείριση αυτού του τύπου δικτύου υπολογιστών
είναι δημόσια και αντιστοιχεί σε διάφορους διαχειριστές.
Δίκτυο περιοχής αποθήκευσης (SAN)

Εάν απαιτείται υψηλή ταχύτητα και απόδοση, το SAN θα είναι πάντα η καλύτερη
επιλογή. Το SAN αποτελείται από κεντρικούς υπολογιστές, μεταγωγείς και συσκευές
αποθήκευσης που συνδέονται χρησιμοποιώντας διαφορετικά πρωτόκολλα. Αυτός ο
τύπος δικτύου έχει σχεδόν συνολική διαθεσιμότητα, καθώς αποθηκεύει δεδομένα σε
μπλοκ, επιτρέποντας την κατανομή πόρων με τον πιο αποτελεσματικό δυνατό τρόπο.
208
Δίκτυα GAN
Μια άλλη ποικιλία είναι τα δίκτυα GAN . Το ακρωνύμιό του προέρχεται από το Global
Area Network. Στα ισπανικά μπορούμε να το μεταφράσουμε ως παγκόσμιο δίκτυο
περιοχής. Απαιτούν σημαντική υποδομή, καθώς μπορεί να ομαδοποιήσει μεγάλο
αριθμό δικτύων μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων ή μέσω δορυφόρων.
VLAN
Μια διαφορετική επιλογή είναι τα δίκτυα VLAN . Σε αυτή την περίπτωση δεν έχουμε
να κάνουμε με φυσικές συνδέσεις. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ένα
εικονικό δίκτυο, μια μέθοδο που σας επιτρέπει να δημιουργήσετε ανεξάρτητα λογικά
δίκτυα μέσα σε ένα φυσικό δίκτυο. Λάβετε υπόψη ότι μπορούμε να έχουμε πολλά
δίκτυα VLAN στην ίδια συσκευή. Ως εκ τούτου, προσφέρει ένα ευρύ φάσμα
δυνατοτήτων που μπορεί να είναι χρήσιμο σε ορισμένες περιπτώσεις.
Εν ολίγοις, αυτές είναι μερικές από τις πιο σημαντικές ποικιλίες δικτύων που
μπορούμε να βρούμε. Έχουμε κάνει μια περίληψη του τι σημαίνει το καθένα και σε
τι χρησιμοποιείται. Έτσι κατανοούμε καλύτερα όταν μας παρουσιάζεται κάποιος από
αυτούς τους όρους και δεν ξέρουμε πώς να διαφοροποιήσουμε σε κάθε περίπτωση
ποια είναι η λειτουργία τους. Κάθε ένα από αυτά μπορεί να φανεί χρήσιμο σε
συγκεκριμένες στιγμές.
209
Εικονικό ιδιωτικό δίκτυο (VPN)
Με αυτόν τον τύπο δικτύου μπορείτε να δημιουργήσετε μια ασφαλή σύνδεση με
οποιοδήποτε άλλο δίκτυο μέσω ενός δημόσιου δικτύου όπως το Διαδίκτυο. Οι
εταιρείες χρησιμοποιούν γενικά αυτόν τον τύπο δικτύου υπολογιστών για
απομακρυσμένη πρόσβαση στο τοπικό δίκτυο της εταιρείας. Με αυτόν τον τρόπο,
ένας εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί από οπουδήποτε στον κόσμο
χρησιμοποιώντας τους τεχνολογικούς πόρους της εταιρείας σαν να ήταν τοπικοί.
Λόγω της ασφάλειάς του, το VPN χρησιμεύει επίσης στην αποτροπή της
παρακολούθησης των δραστηριοτήτων και των δεδομένων μιας εταιρείας από
τρίτους, ζήτημα ζωτικής σημασίας δεδομένου ότι η σύνδεση γίνεται σε δημόσιο
δίκτυο όπως το Διαδίκτυο. Ομοίως, αυξάνει την απόδοση του συστήματος για τη
λήψη πληροφοριών στο διαδίκτυο.
210
Διαδίκτυο
Mια αρχιτεκτονική συστήματος που έχει φέρει επανάσταση στις επικοινωνίες και τις
μεθόδους εμπορίου, επιτρέποντας σε διάφορα δίκτυα υπολογιστών σε όλο τον
κόσμο να διασυνδεθούν. Μερικές φορές αναφέρεται ως «δίκτυο δικτύων», το
Διαδίκτυο εμφανίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1970 αλλά δεν έγινε
ορατό στο ευρύ κοινό μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Μέχρι το 2020, περίπου
4,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, ή περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου
πληθυσμού, υπολογίζεται ότι έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
Το Διαδίκτυο παρέχει μια δυνατότητα τόσο ισχυρή και γενική που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για σχεδόν οποιονδήποτε σκοπό που εξαρτάται από πληροφορίες,
και είναι προσβάσιμο από κάθε άτομο που συνδέεται σε ένα από τα δίκτυά του.
Υποστηρίζει την ανθρώπινη επικοινωνία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, του
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), των «χώρων συνομιλίας», των ομάδων
συζήτησης και της μετάδοσης ήχου και βίντεο και επιτρέπει στους ανθρώπους να
εργάζονται συλλογικά σε πολλές διαφορετικές τοποθεσίες. Υποστηρίζει την
πρόσβαση σε ψηφιακές πληροφορίες από πολλές εφαρμογές,
συμπεριλαμβανομένου του World Wide Web . Το Διαδίκτυο έχει αποδειχτεί το
έδαφος αναπαραγωγής ενός μεγάλου και αυξανόμενου αριθμού «ηλεκτρονικών
επιχειρήσεων» (συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών παραδοσιακών εταιρειών
«ηλεκτρονικής») που πραγματοποιούν τις περισσότερες από τις πωλήσεις και τις
υπηρεσίες τους μέσω του Διαδικτύου.
Προέλευση και ανάπτυξη
Πρώιμα δίκτυα
Τα πρώτα δίκτυα υπολογιστών ήταν ειδικά συστήματα ειδικού σκοπού όπως το
SABER (ένα σύστημα κρατήσεων αεροπορικών εταιρειών) και το AUTODIN I (ένα
αμυντικό σύστημα διοίκησης και ελέγχου), που σχεδιάστηκαν και εφαρμόστηκαν στα
τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Στις αρχές της
δεκαετίας του 1960, οι κατασκευαστές υπολογιστών είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν
τεχνολογία ημιαγωγών σε εμπορικά προϊόντα, και τόσο τη συμβατική επεξεργασία
παρτίδων όσο και συστήματα χρονομερισμού υπήρχαν σε πολλές μεγάλες,
τεχνολογικά προηγμένες εταιρείες. Τα συστήματα χρονομερισμού επέτρεπαν στους
πόρους ενός υπολογιστή να μοιράζονται γρήγορα διαδοχικά με πολλούς χρήστες,
211
περνώντας από την ουρά των χρηστών τόσο γρήγορα που ο υπολογιστής φαινόταν
αφοσιωμένος στις εργασίες κάθε χρήστη παρά την ύπαρξη πολλών άλλων που είχαν
πρόσβαση στο σύστημα «ταυτόχρονα». Αυτό οδήγησε στην ιδέα της κοινής χρήσης
πόρων υπολογιστή (που ονομάζονται κεντρικοί υπολογιστές ή απλά οικοδεσπότες)
σε ένα ολόκληρο δίκτυο. Οραματίστηκαν αλληλεπιδράσεις κεντρικού υπολογιστή,
μαζί με πρόσβαση σε εξειδικευμένους πόρους (όπως υπερυπολογιστές και
συστήματα μαζικής αποθήκευσης) και διαδραστική πρόσβαση από
απομακρυσμένους χρήστες στις υπολογιστικές δυνάμεις των συστημάτων
χρονομερισμού που βρίσκονται αλλού. Αυτές οι ιδέες πραγματοποιήθηκαν για
πρώτη φορά στο ARPANET, το οποίο δημιούργησε την πρώτη σύνδεση δικτύου
κεντρικού υπολογιστή στις 29 Οκτωβρίου 1969. Δημιουργήθηκε από την Υπηρεσία
Προηγμένων Ερευνητικών Έργων (ARPA) του Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Το
ARPANET ήταν ένα από τα πρώτα δίκτυα υπολογιστών γενικής χρήσης. Συνέδεσε
υπολογιστές με κοινή χρήση χρόνου σε ερευνητικούς χώρους που υποστηρίζονται
από την κυβέρνηση, κυρίως πανεπιστήμια της χώρας Ηνωμένες Πολιτείες και
σύντομα έγινε ένα κρίσιμο κομμάτι υποδομής για την ερευνητική κοινότητα της
επιστήμης των υπολογιστών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εργαλεία και εφαρμογές όπως
το απλό πρωτόκολλο μεταφοράς αλληλογραφίας (SMTP, κοινώς αποκαλούμενο e-
mail), για την αποστολή σύντομων μηνυμάτων και το πρωτόκολλο μεταφοράς
αρχείων (FTP), για μεγαλύτερες μεταδόσεις εμφανίστηκαν γρήγορα. Προκειμένου να
επιτευχθούν οικονομικά αποδοτικές διαδραστικές επικοινωνίες μεταξύ
υπολογιστών, οι οποίοι συνήθως επικοινωνούν σε σύντομες εκρήξεις δεδομένων, η
ARPANET χρησιμοποίησε τη νέα τεχνολογία μεταγωγή πακέτων. Η μεταγωγή
πακέτων παίρνει μεγάλα μηνύματα (ή κομμάτια δεδομένων υπολογιστή) και τα
σπάει σε μικρότερα, διαχειρίσιμα κομμάτια (γνωστά ως πακέτα) που μπορούν να
ταξιδέψουν ανεξάρτητα σε οποιοδήποτε διαθέσιμο κύκλωμα στον προορισμό στόχο,
όπου τα τεμάχια επανασυναρμολογούνται. Έτσι, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές
φωνητικές επικοινωνίες, η μεταγωγή πακέτων δεν απαιτεί ένα μόνο αποκλειστικό
κύκλωμα μεταξύ κάθε ζεύγους χρηστών.
Τα εμπορικά δίκτυα πακέτων εισήχθησαν τη δεκαετία του 1970, αλλά σχεδιάστηκαν
κυρίως για να παρέχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε απομακρυσμένους
υπολογιστές μέσω αποκλειστικών τερματικών. Εν συντομία, αντικατέστησαν τις
212
συνδέσεις μόντεμ μεγάλων αποστάσεων με λιγότερο ακριβά «εικονικά» κυκλώματα
μέσω δικτύων πακέτων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Telenet και το Tymnet ήταν δύο
τέτοια δίκτυα πακέτων. Δεν υποστηρίζονται επικοινωνίες κεντρικού υπολογιστή σε
κεντρικό υπολογιστή. Στη δεκαετία του 1970, αυτό ήταν ακόμα η επαρχία των
ερευνητικών δικτύων, και θα παρέμενε έτσι για πολλά χρόνια.
Η DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency, πρώην ARPA) υποστήριξε
πρωτοβουλίες για επίγεια και δορυφορικά δίκτυα πακέτων. Το επίγειο
ραδιοσύστημα πακέτων παρείχε κινητή πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους, ενώ
το δίκτυο πακέτων δορυφόρου συνέδεε τις Ηνωμένες Πολιτείες με πολλές
ευρωπαϊκές χώρες και επέτρεπε συνδέσεις με ευρέως διασκορπισμένες και
απομακρυσμένες περιοχές. Με την εισαγωγή του ραδιοφώνου πακέτων, έγινε εφικτή
η σύνδεση ενός τερματικού κινητής τηλεφωνίας σε ένα δίκτυο υπολογιστών. Ωστόσο,
τα συστήματα χρονομερισμού ήταν ακόμη πολύ μεγάλα, δυσκίνητα και δαπανηρά
για να είναι κινητά ή ακόμα και να υπάρχουν εκτός ενός ελεγχόμενου από το κλίμα
υπολογιστικού περιβάλλοντος. Υπήρχε λοιπόν ένα ισχυρό κίνητρο για τη σύνδεση του
δικτύου ραδιοφώνου πακέτων με το ARPANET προκειμένου να επιτραπεί στους
χρήστες κινητών τηλεφώνων με απλά τερματικά να έχουν πρόσβαση στα συστήματα
χρονομερισμού για τα οποία είχαν εξουσιοδότηση. Ομοίως, το δορυφορικό δίκτυο
πακέτων χρησιμοποιήθηκε από την DARPA για τη σύνδεση των Ηνωμένων Πολιτειών
με δορυφορικά τερματικά που εξυπηρετούν το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία, τη
Γερμανία και την Ιταλία. Αυτά τα τερματικά, ωστόσο, έπρεπε να συνδεθούν με άλλα
δίκτυα σε ευρωπαϊκές χώρες για να φτάσουν στους τελικούς χρήστες. Έτσι προέκυψε
η ανάγκη σύνδεσης του δορυφορικού δικτύου πακέτων, καθώς και του ραδιοδικτύου
πακέτων, με άλλα δίκτυα.
Ίδρυση του Διαδικτύου
Το Διαδίκτυο προέκυψε από την προσπάθεια σύνδεσης διαφόρων ερευνητικών
δικτύων στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Πρώτον, η DARPA δημιούργησε
ένα πρόγραμμα για τη διερεύνηση της διασύνδεσης των «ετερογενών δικτύων».
Αυτό το πρόγραμμα, που ονομάζεται Διαδίκτυο, βασίστηκε στη νέα ιδέα της
δικτύωσης ανοιχτής αρχιτεκτονικής, στην οποία δίκτυα με καθορισμένες τυπικές
διεπαφές θα διασυνδέονταν με «πύλες». Είχε προγραμματιστεί μια επίδειξη
εργασίας της ιδέας. Για να λειτουργήσει η ιδέα, έπρεπε να σχεδιαστεί και να
213
αναπτυχθεί ένα νέο πρωτόκολλο. Πράγματι, απαιτείται επίσης μια αρχιτεκτονική
συστήματος.
Το 1974 ο Vinton Cerf, τότε στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια, και
αυτός ο συγγραφέας, τότε στο DARPA, συνεργάστηκαν σε μια εργασία που
περιέγραψε για πρώτη φορά ένα τέτοιο πρωτόκολλο και αρχιτεκτονική συστήματος
δηλαδή, το πρωτόκολλο ελέγχου μετάδοσης (TCP), το οποίο επέτρεπε διαφορετικούς
τύπους μηχανών σε δίκτυα σε όλο τον κόσμο για τη δρομολόγηση και τη
συγκέντρωση πακέτων δεδομένων. Το TCP, το οποίο αρχικά περιλάμβανε το
πρωτόκολλο Διαδικτύου (IP), έναν παγκόσμιο μηχανισμό διευθυνσιοδότησης που
επέτρεπε στους δρομολογητές να μεταφέρουν πακέτα δεδομένων στον τελικό
προορισμό τους, σχημάτισε το πρότυπο TCP/IP, το οποίο υιοθετήθηκε από το
Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ το 1980. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η «ανοικτή
αρχιτεκτονική» της προσέγγισης TCP/IP υιοθετήθηκε και επικυρώθηκε από πολλούς
άλλους ερευνητές και τελικά από τεχνολόγους και επιχειρηματίες σε όλο τον κόσμο.
Μέχρι τη δεκαετία του 1980 άλλοι κυβερνητικοί φορείς των ΗΠΑ είχαν εμπλακεί σε
μεγάλο βαθμό με τη δικτύωση, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Ιδρύματος
Επιστημών (NSF), το Υπουργείο Ενέργειας και την Εθνική Υπηρεσία Αεροναυπηγικής
και Διαστήματος (NASA). Ενώ η DARPA είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη
δημιουργία μιας μικρής κλίμακας έκδοσης του Διαδικτύου μεταξύ των ερευνητών
της, η NSF συνεργάστηκε με την DARPA για να επεκτείνει την πρόσβαση σε ολόκληρη
την επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα και να καταστήσει το TCP/IP πρότυπο σε
όλα τα ομοσπονδιακά υποστηριζόμενα ερευνητικά δίκτυα. Το 1985–86 το NSF
χρηματοδότησε τα πρώτα πέντε κέντρα υπερυπολογιστών στο Πανεπιστήμιο
Πρίνστον, στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας,
στο Σαν Ντιέγκο, στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις και στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ. Στη
δεκαετία του 1980 το NSF χρηματοδότησε επίσης την ανάπτυξη και λειτουργία του
NSFNET, ένα εθνικό δίκτυο «ραχοκοκαλιάς» για τη σύνδεση αυτών των κέντρων. Στα
τέλη της δεκαετίας του 1980 το δίκτυο λειτουργούσε με εκατομμύρια bit ανά
δευτερόλεπτο. Η NSF χρηματοδότησε επίσης διάφορα μη κερδοσκοπικά τοπικά και
περιφερειακά δίκτυα για τη σύνδεση άλλων χρηστών στο NSFNET. Μερικά εμπορικά
δίκτυα ξεκίνησαν επίσης στα τέλη της δεκαετίας του 1980, σε αυτά προστέθηκαν
σύντομα και άλλοι, και οι Commercial Internet Exchange (CIX) δημιουργήθηκε για να
214
επιτρέπει τη διαμετακομιστική κίνηση μεταξύ εμπορικών δικτύων που διαφορετικά
δεν θα είχαν επιτραπεί στον κορμό του NSFNET. Το 1995, μετά από εκτενή
ανασκόπηση της κατάστασης, η NSF αποφάσισε ότι η υποστήριξη της υποδομής
NSFNET δεν ήταν πλέον απαραίτητη, καθώς πολλοί εμπορικοί πάροχοι ήταν πλέον
πρόθυμοι και ικανοί να ανταποκριθούν στις ανάγκες της ερευνητικής κοινότητας και
η υποστήριξή της αποσύρθηκε. Εν τω μεταξύ, η NSF είχε προωθήσει μια
ανταγωνιστική συλλογή εμπορικών ραχοκοκαλιών Διαδικτύου συνδεδεμένων μεταξύ
τους μέσω των λεγόμενων σημείων πρόσβασης δικτύου (NAPs).
Από την αρχή του Διαδικτύου στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο έλεγχος του
μεταβιβαζόταν σταθερά από την κρατική διαχείριση στη συμμετοχή του ιδιωτικού
τομέα και τελικά στην ιδιωτική φύλαξη με κυβερνητική επίβλεψη και ανοχή. Σήμερα,
μια χαλαρά δομημένη ομάδα πολλών χιλιάδων ενδιαφερομένων, γνωστή ως Ομάδα
Εργασίας Μηχανικής Διαδικτύου, συμμετέχει σε μια διαδικασία ανάπτυξης βασικών
προτύπων του Διαδικτύου. Τα πρότυπα Διαδικτύου διατηρούνται από τη μη
κερδοσκοπική Internet Society, έναν διεθνή οργανισμό με έδρα το Reston της
Βιρτζίνια. Η Internet Corporation for Assigned Names and Numbers ( ICANN ), ένας
άλλος μη κερδοσκοπικός, ιδιωτικός οργανισμός, επιβλέπει διάφορες πτυχές της
πολιτικής σχετικά με τα ονόματα και τους αριθμούς τομέων Διαδικτύου.
Εμπορική επέκταση
Η άνοδος των εμπορικών υπηρεσιών και εφαρμογών Διαδικτύου συνέβαλε στην
ταχεία εμπορευματοποίηση του Διαδικτύου. Αυτό το φαινόμενο ήταν αποτέλεσμα
και πολλών άλλων παραγόντων. Ένας σημαντικός παράγοντας ήταν η εισαγωγή του
προσωπικού υπολογιστή και του σταθμού εργασίας στις αρχές της δεκαετίας του
1980 μια εξέλιξη που με τη σειρά της τροφοδοτήθηκε από την άνευ προηγουμένου
πρόοδο στην τεχνολογία των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων και τη συνακόλουθη
ταχεία πτώση των τιμών των υπολογιστών. Ένας άλλος παράγοντας, που απέκτησε
αυξανόμενη σημασία, ήταν η εμφάνιση του Ethernet και άλλων «τοπικών δικτύων»
για τη σύνδεση προσωπικών υπολογιστών. Αλλά και άλλες δυνάμεις δούλευαν. Μετά
την αναδιάρθρωση της AT&T το 1984, η NSF εκμεταλλεύτηκε διάφορες νέες επιλογές
για υπηρεσίες ψηφιακής κορμού σε εθνικό επίπεδο για το NSFNET. Το 1988 η
Corporation for National Research Initiatives έλαβε έγκριση για τη διεξαγωγή ενός
πειράματος που συνδέει ένα διαφημιστικό στην υπηρεσία ηλεκτρονικού
215
ταχυδρομείου (MCI Mail) στο Διαδίκτυο. Αυτή η εφαρμογή ήταν η πρώτη σύνδεση
στο Διαδίκτυο με έναν εμπορικό πάροχο που δεν ήταν επίσης μέρος της ερευνητικής
κοινότητας. Ακολούθησε γρήγορα η έγκριση για να επιτραπεί η πρόσβαση σε άλλους
παρόχους ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και το Διαδίκτυο ξεκίνησε την πρώτη έκρηξη
στην κυκλοφορία.
Το 1993 η ομοσπονδιακή νομοθεσία επέτρεψε στην NSF να ανοίξει τη ραχοκοκαλιά
του NSFNET σε εμπορικούς χρήστες. Πριν από εκείνη την εποχή, η χρήση του
backbone υπόκειτο σε μια πολιτική «αποδεκτής χρήσης», που καθιερώθηκε και
διαχειριζόταν από την NSF, βάσει της οποίας η εμπορική χρήση περιοριζόταν σε
εκείνες τις εφαρμογές που εξυπηρετούσαν την ερευνητική κοινότητα. Η NSF
αναγνώρισε ότι οι εμπορικά παρεχόμενες υπηρεσίες δικτύου, τώρα που ήταν
διαθέσιμες, θα ήταν τελικά πολύ λιγότερο δαπανηρές από τη συνεχιζόμενη
χρηματοδότηση υπηρεσιών δικτύου ειδικού σκοπού.
Επίσης το 1993 το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις έκανε ευρέως διαθέσιμο το Mosaic, ένα
νέο είδος προγράμματος υπολογιστή, γνωστό ως πρόγραμμα περιήγησης, που
λειτουργούσε στους περισσότερους τύπους υπολογιστών και μέσω της διεπαφής
"point-and-click" του, απλοποιούσε την πρόσβαση, την ανάκτηση και την εμφάνιση
αρχείων μέσω του Διαδικτύου. Το Mosaic ενσωμάτωσε ένα σύνολο πρωτοκόλλων
πρόσβασης και προτύπων απεικόνισης που αναπτύχθηκαν αρχικά στον Ευρωπαϊκό
Οργανισμό Πυρηνικής Έρευνας (CERN) από τον Tim Berners-Lee για μια νέα
εφαρμογή Διαδικτύου που ονομάζεται Παγκόσμιος Ιστός (WWW). Το 1994 η
Netscape Communications Corporation (αρχικά ονομαζόμενη Mosaic
Communications Corporation) δημιουργήθηκε για την περαιτέρω ανάπτυξη του
προγράμματος περιήγησης και του λογισμικού διακομιστή Mosaic για εμπορική
χρήση. Λίγο αργότερα, ο γίγαντας λογισμικού η Microsoft Corporation ενδιαφέρθηκε
να υποστηρίξει εφαρμογές Διαδικτύου σε προσωπικούς υπολογιστές (PC) και την
ανέπτυξε σε πρόγραμμα περιήγησης Web Internet Explorer (βασισμένο αρχικά στο
Mosaic) και άλλα προγράμματα. Αυτές οι νέες εμπορικές δυνατότητες επιτάχυναν την
ανάπτυξη του Διαδικτύου, το οποίο ήδη από το 1988 αυξανόταν με ρυθμό 100 τοις
εκατό ετησίως.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 υπήρχαν περίπου 10.000 πάροχοι υπηρεσιών
Διαδικτύου (ISP) σε όλο τον κόσμο, περισσότεροι από τους μισούς βρίσκονται στις
216
Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, οι περισσότεροι από αυτούς τους ISP παρείχαν μόνο
τοπικές υπηρεσίες και βασίζονταν στην πρόσβαση σε περιφερειακούς και εθνικούς
ISP για ευρύτερη συνδεσιμότητα. Η ενοποίηση ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας, με
πολλούς μικρομεσαίους παρόχους να συγχωνεύονται ή να εξαγοράζονται από
μεγαλύτερους ISP. Μεταξύ αυτών των μεγαλύτερων παρόχων ήταν ομάδες όπως π.χ.
America Online, Inc. (AOL), η οποία ξεκίνησε ως υπηρεσία πληροφοριών μέσω
τηλεφώνου χωρίς σύνδεση στο Διαδίκτυο, αλλά έκανε μια μετάβαση στα τέλη της
δεκαετίας του 1990 και έγινε ο κορυφαίος πάροχος υπηρεσιών Διαδικτύου στον
κόσμο με περισσότερους από 25 εκατομμύρια συνδρομητές έως το 2000 και με
υποκαταστήματα στην Αυστραλία, την Ευρώπη, τη Νότια Αμερική και την Ασία.
Ευρέως χρησιμοποιούμενες «πύλες» του Διαδικτύου όπως η AOL, η Yahoo!, Excite.
Πράγματι, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 τα διαφημιστικά έσοδα έγιναν η κύρια
αναζήτηση πολλών δικτυακών τόπων, ορισμένοι από τους οποίους άρχισαν με
εικασίες και προσφέροντας δωρεάν ή χαμηλού κόστους υπηρεσίες διαφόρων ειδών
που επαυξήθηκαν οπτικά με διαφημίσεις. Μέχρι το 2001 αυτή η κερδοσκοπία
φούσκα είχε σκάσει.
Ο 21ος αιώνας και οι μελλοντικές κατευθύνσεις
Μετά την κατάρρευση της φούσκας του Διαδικτύου ήρθε η εμφάνιση αυτού που
ονομαζόταν «Web 2.0 », ένα Διαδίκτυο με έμφαση στην κοινωνική δικτύωση και το
περιεχόμενο που παράγεται από τους χρήστες και το cloud computing . Οι υπηρεσίες
μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook , το Twitter και το Instagram έγιναν
μερικοί από τους πιο δημοφιλείς ιστότοπους του Διαδικτύου, επιτρέποντας στους
χρήστες να μοιράζονται το δικό τους περιεχόμενο με τους φίλους τους και τον
ευρύτερο κόσμο. Τα κινητά τηλέφωνα έγιναν σε θέση να έχουν πρόσβαση στον Ιστό
και με την εισαγωγή του smartphone όπως της Apple Το iPhone (παρουσιάστηκε το
2007), ο αριθμός των χρηστών του Διαδικτύου παγκοσμίως εκτινάχθηκε από περίπου
το ένα έκτο του παγκόσμιου πληθυσμού το 2005 σε περισσότερους από τους μισούς
το 2020.
Η αυξημένη διαθεσιμότητα ασύρματης πρόσβασης επέτρεψε εφαρμογές που
προηγουμένως ήταν αντιοικονομικές. Για παράδειγμα, τα παγκόσμια συστήματα
εντοπισμού θέσης (GPS) σε συνδυασμό με την ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο
βοηθούν τους χρήστες κινητών να εντοπίσουν εναλλακτικές διαδρομές, να
217
δημιουργήσουν ακριβείς αναφορές ατυχημάτων και να ξεκινήσουν υπηρεσίες
ανάκτησης και να βελτιώσουν τη διαχείριση της κυκλοφορίας και τον έλεγχο
συμφόρησης. Εκτός από smartphone, ασύρματους φορητούς υπολογιστές και
προσωπικούς ψηφιακούς βοηθούς (PDA), αναπτύχθηκαν φορητές συσκευές με
φωνητική είσοδο και ειδικά γυαλιά οθόνης.
Αν και η ακριβής δομή του μελλοντικού Διαδικτύου δεν είναι ακόμη σαφής, πολλές
κατευθύνσεις ανάπτυξης φαίνονται προφανείς. Το ένα είναι προς υψηλότερες
ταχύτητες πρόσβασης κορμού και δικτύου. Ρυθμοί δεδομένων κορμού 100
δισεκατομμυρίων bit (100 gigabit) ανά δευτερόλεπτο είναι άμεσα διαθέσιμοι
σήμερα, αλλά οι ρυθμοί δεδομένων 1 τρισεκατομμυρίου bit (1 terabit) ανά
δευτερόλεπτο ή υψηλότεροι θα γίνουν τελικά εμπορικά εφικτές . Εάν η ανάπτυξη
υλικού, λογισμικού, εφαρμογών και τοπικής πρόσβασης υπολογιστών συμβαδίζει,
ενδέχεται οι χρήστες να έχουν πρόσβαση σε δίκτυα με ταχύτητες 100 gigabit ανά
δευτερόλεπτο. Σε τέτοιους ρυθμούς δεδομένων, το βίντεο υψηλής ανάλυσης στην
πραγματικότητα, πολλαπλές ροές βίντεο θα καταλάμβανε μόνο ένα μικρό κλάσμα
του διαθέσιμου εύρους ζώνης. Το εναπομένον εύρος ζώνης θα μπορούσε να
χρησιμοποιηθεί για τη μετάδοση βοηθητικών πληροφορίων σχετικά με τα δεδομένα
που αποστέλλονται, τα οποία με τη σειρά τους θα επέτρεπαν την ταχεία προσαρμογή
των οθονών και την άμεση επίλυση ορισμένων τοπικών ερωτημάτων. Μεγάλη
έρευνα, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτική, έχει γίνει σε ολοκληρωμένα ευρυζωνικά
συστήματα που μπορούν να μεταφέρουν ταυτόχρονα πολλαπλά σήματα, δεδομένα,
φωνή και βίντεο. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδότησε έρευνα για τη
δημιουργία νέων δυνατοτήτων δικτύου υψηλής ταχύτητας αφιερωμένες στην
επιστημονική ερευνητική κοινότητα.
Είναι σαφές ότι η συνδεσιμότητα επικοινωνιών θα είναι μια σημαντική λειτουργία
ενός μελλοντικού Διαδικτύου καθώς διασυνδέονται περισσότερα μηχανήματα και
συσκευές. Το 1998, μετά από τέσσερα χρόνια μελέτης, η Ομάδα Εργασίας Μηχανικής
Διαδικτύου δημοσίευσε ένα νέο πρότυπο διεύθυνσης IP 128-bit που προοριζόταν να
αντικαταστήσει το συμβατικό πρότυπο 32-bit. Επιτρέποντας μια τεράστια αύξηση
στον αριθμό των διαθέσιμων διευθύνσεων (2 128 , σε αντίθεση με 2 32 ), αυτό το
πρότυπο καθιστά δυνατή την εκχώρηση μοναδικών διευθύνσεων σε σχεδόν κάθε
ηλεκτρονική συσκευή που μπορεί να φανταστεί κανείς. Έτσι, μέσω του «Διαδίκτυο
218
πραγμάτων», στο οποίο όλα τα μηχανήματα και οι συσκευές θα μπορούσαν να
συνδεθούν στο Διαδίκτυο, οι εκφράσεις «ενσύρματο» γραφείο, σπίτι και αυτοκίνητο
μπορεί να αποκτήσουν νέα σημασία, ακόμα κι αν η πρόσβαση είναι πραγματικά
ασύρματη.
Η διάδοση ψηφιοποιημένου κειμένου, εικόνων και εγγραφών ήχου και βίντεο μέσω
του Διαδικτύου, που διατίθενται κυρίως σήμερα μέσω του Παγκόσμιου Ιστού, είχε
ως αποτέλεσμα μια έκρηξη πληροφοριών. Σαφώς, απαιτούνται ισχυρά εργαλεία για
τη διαχείριση πληροφοριών που βασίζονται σε δίκτυο. Οι πληροφορίες που είναι
διαθέσιμες στο Διαδίκτυο σήμερα ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμες αύριο χωρίς να
δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διατήρηση και την αρχειοθέτηση τις τεχνικές. Το κλειδί
για τη διαρκή διαθεσιμότητα των πληροφοριών είναι η υποδομή και η διαχείριση
αυτής της υποδομής. Οι αποθήκες πληροφοριών, αποθηκευμένες ως ψηφιακά
αντικείμενα, θα γεμίσουν σύντομα το Διαδίκτυο. Αρχικά, αυτά τα αποθετήρια μπορεί
να κυριαρχούνται από ψηφιακά αντικείμενα που έχουν δημιουργηθεί και
διαμορφωθεί ειδικά για τον Παγκόσμιο Ιστό, αλλά με τον καιρό θα περιέχουν
αντικείμενα όλων των ειδών σε μορφές που θα μπορούν να επιλυθούν δυναμικά από
τους υπολογιστές των χρηστών σε πραγματικό χρόνο. Η μετακίνηση ψηφιακών
αντικειμένων από το ένα αποθετήριο σε ένα άλλο θα τα αφήσει διαθέσιμα στους
χρήστες που έχουν εξουσιοδότηση πρόσβασης σε αυτά, ενώ οι αναπαραγόμενες
περιπτώσεις αντικειμένων σε πολλαπλά αποθετήρια θα παρέχουν εναλλακτικές
λύσεις σε χρήστες που έχουν καλύτερη αλληλεπίδραση με ορισμένα μέρη του
Διαδικτύου παρά με άλλα. Οι πληροφορίες θα έχουν τη δική τους ταυτότητα και
πράγματι, θα γίνουν «πολίτης πρώτης κατηγορίας» στο Διαδίκτυο.
Κοινωνία και Διαδίκτυο
Αυτό που ξεκίνησε ως ένα σε μεγάλο βαθμό τεχνικό και περιορισμένο σύμπαν
σχεδιαστών και χρηστών έγινε ένα από τα πιο σημαντικά μέσα του τέλους του 20ού
και των αρχών του 21ου αιώνα. Όπως παρατήρησε το Pew Charitable Trust το 2004,
χρειάστηκαν 46 χρόνια για να καλωδιωθεί το 30 τοις εκατό των Ηνωμένων Πολιτειών
για ηλεκτρική ενέργεια. Χρειάστηκαν μόνο 7 χρόνια για να φτάσει το Διαδίκτυο στο
ίδιο επίπεδο σύνδεσης με τα αμερικανικά σπίτια. Μέχρι το 2005, το 68 τοις εκατό των
Αμερικανών ενηλίκων και το 90 τοις εκατό των Αμερικανών εφήβων είχαν
χρησιμοποιήσει το Διαδίκτυο. Η Ευρώπη και η Ασία ήταν τουλάχιστον εξίσου καλά
219
συνδεδεμένες με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σχεδόν οι μισοί από τους πολίτες της. Η
Ευρωπαϊκή Ένωση είναι διαδικτυακή και ακόμη υψηλότερα ποσοστά βρίσκονται στις
Σκανδιναβικές χώρες. Υπάρχει μεγάλη απόκλιση σε Ασιατικές χώρες για παράδειγμα,
μέχρι το 2005, η Ταϊβάν, το Χονγκ Κονγκ και η Ιαπωνία είχαν τουλάχιστον το ήμισυ
του πληθυσμού τους στο διαδίκτυο, ενώ η Ινδία, το Πακιστάν και το Βιετνάμ είχαν
λιγότερο από το 10 τοις εκατό. Η Νότια Κορέα ήταν ο παγκόσμιος ηγέτης στη σύνδεση
του πληθυσμού της στο Διαδίκτυο μέσω ευρυζωνικών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας.
Τέτοια στατιστικά στοιχεία μπορούν να χαράξουν την ανάπτυξη του Διαδικτύου,
αλλά προσφέρουν ελάχιστες πληροφορίες για τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν
καθώς οι χρήστες, ομάδες, εταιρείες και κυβερνήσεις έχουν ενσωματώσει την
τεχνολογία στην καθημερινή ζωή. Το Διαδίκτυο είναι πλέον τόσο μια βιωμένη
εμπειρία όσο και ένα εργαλείο για την εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών,
προσφέροντας τη δυνατότητα δημιουργίας περιβάλλοντος ή εικονικής
πραγματικότητας στην οποία τα άτομα μπορούν να εργαστούν, να αλληλεπιδράσουν
κοινωνικά με άλλους και ίσως ακόμη και να ζήσουν τη ζωή τους.
Ιστορία, κοινότητα και επικοινωνίες
Το Διαδίκτυο έχει εξελιχθεί από την ενσωμάτωση δύο πολύ διαφορετικών
τεχνολογικών θεμάτων της δικτύωσης του Ψυχρού Πολέμου του αμερικανικού
στρατού και του επανάσταση στον προσωπικό υπολογιστή (PC). Η πρώτη ατζέντα
μπορεί να χρονολογηθεί το 1973, όταν η Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών
Προγραμμάτων Άμυνας (DARPA) προσπάθησε να δημιουργήσει ένα δίκτυο
επικοινωνιών που θα υποστήριζε τη μεταφορά μεγάλων αρχείων δεδομένων μεταξύ
κυβερνητικών και κρατικών ακαδημαϊκων ερευνητικών εργαστηρίων. Το αποτέλεσμα
ήταν το ARPANET, ένα στιβαρό αποκεντρωμένο δίκτυο που υποστήριζε μια τεράστια
γκάμα υλικού υπολογιστών. Αρχικά, το ARPANET ήταν ιδιοκτησία ακαδημαϊκών και
εταιρικών ερευνητών με πρόσβαση σε συστήματα υπολογιστών mainframe με κοινή
χρήση χρόνου. Οι υπολογιστές ήταν μεγάλοι και ακριβοί. Οι περισσότεροι
επαγγελματίες υπολογιστών δεν μπορούσαν να φανταστούν κάποιον να χρειάζεται,
πόσο μάλλον να έχει τον δικό του «προσωπικό» υπολογιστή. Και όμως ο Τζόζεφ
Λίκλιντερ, μια από τις κινητήριες δυνάμεις της DARPA για τη δικτύωση υπολογιστών,
δήλωσε ότι η διαδικτυακή επικοινωνία «θα άλλαζε τη φύση και την αξία της
επικοινωνίας ακόμη βαθύτερα από ό,τι το τυπογραφείο και την εικόνα».
220
Άμεση επικοινωνία μετάδοσης
Για τον χρήστη, το Διαδίκτυο άνοιξε νέες δυνατότητες επικοινωνίας. Το ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο οδήγησε σε σημαντική μείωση του παραδοσιακού ταχυδρομείου. Η
ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων (IM) ή γραπτών μηνυμάτων επεκτάθηκε, ειδικά
μεταξύ των νέων, με τη σύγκλιση του Διαδικτύου και της πρόσβασης μέσω κινητού
τηλεφώνου στον Ιστό. Πράγματι, το IM έγινε ιδιαίτερο πρόβλημα στις τάξεις, με τους
μαθητές να ανταλλάσσουν συχνά κρυφά σημειώσεις μέσω ασύρματων συσκευών
επικοινωνίας. Περισσότεροι από 50 εκατομμύρια Αμερικανοί ενήλικες,
συμπεριλαμβανομένων 11 εκατομμυρίων στην εργασία, χρησιμοποιούν IM.
Από τις λίστες αλληλογραφίας έως τις "λίστες φίλων", το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
και το άμεσο μήνυμα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία "έξυπνων όχλων" που
συγκλίνουν στον φυσικό κόσμο. Παραδείγματα περιλαμβάνουν οργάνωση
διαμαρτυρίας, αυθόρμητη περφόρμανς και αγορές. Προφανώς, οι άνθρωποι
συγκεντρώνονταν πριν από την ύπαρξη του Διαδικτύου, αλλά η αλλαγή που
προκλήθηκε από τα μαζικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ήταν στην
ταχύτητα συγκέντρωσης τέτοιων γεγονότων. Τον Φεβρουάριο του 1999, για
παράδειγμα, ακτιβιστές άρχισαν να σχεδιάζουν διαδηλώσεις ενάντια στον Νοέμβριο
του 1999 Συνεδριάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) στο Σιάτλ της
Ουάσιγκτον. Χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο, οι διοργανωτές κινητοποίησαν
περισσότερα από 50.000 άτομα από όλο τον κόσμο για να συμμετάσχουν σε
διαδηλώσεις ενίοτε βίαιες που ουσιαστικά άλλαξαν την ατζέντα του ΠΟΕ.
Κοινωνικά παιχνίδια και κοινωνική δικτύωση
Η επικοινωνία ένας προς έναν ή ακόμα και ένας προς πολλούς είναι μόνο η πιο
στοιχειώδης μορφή κοινωνικής ζωής στο Διαδίκτυο. Η ίδια η φύση του Διαδικτύου
καθιστά τις χωρικές αποστάσεις σε μεγάλο βαθμό άσχετες με τις κοινωνικές
αλληλεπιδράσεις. Το διαδικτυακό gaming μετακινήθηκε από το απλό παιχνίδι με
φίλους σε μια μάλλον περίπλοκη μορφή κοινωνικής ζωής στην οποία το παιχνίδι η
εικονική πραγματικότητα διαχέεται στον φυσικό κόσμο. Η περίπτωση του Το World
of Warcraft, ένα δημοφιλές ηλεκτρονικό παιχνίδι με πολλά εκατομμύρια παίκτες,
είναι ένα παράδειγμα. Τα ακίνητα που αποκτήθηκαν στο παιχνίδι μπορούν να
πωληθούν διαδικτυακά, αν και τέτοιες δευτερεύουσες οικονομίες αποθαρρύνονται
από την Blizzard Entertainment, τον εκδότη του World of Warcraft, ως παραβίαση
221
των όρων υπηρεσίας του παιχνιδιού. Σε κάθε περίπτωση, τι σημαίνει ότι μπορεί
κάποιος να έχει εικονική ιδιοκτησία και ότι κάποιος είναι διατεθειμένος να πληρώσει
για αυτό το ακίνητο με πραγματικά χρήματα. Οι οικονομολόγοι έχουν αρχίσει να
μελετούν τέτοιες εικονικές οικονομίες, μερικές από τις οποίες υπερβαίνουν πλέον το
ακαθάριστο εθνικό προϊόν των χωρών της Αφρικής και της Ασίας. Στην
πραγματικότητα, οι εικονικές οικονομίες έχουν δώσει στους οικονομολόγους ένα
μέσο εκτέλεσης ελεγχόμενων πειραμάτων.
Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δημιουργήσει χαρακτήρες διαδικτυακών παιχνιδιών
για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Το gaming δημιουργεί μια διαδικτυακή κοινότητα , αλλά
επιτρέπει επίσης τη ασάφεια των ορίων μεταξύ του πραγματικού και του εικονικού
κόσμου. Στη Σαγκάη ένας παίκτης μαχαίρωσε και σκότωσε άλλον έναν στον
πραγματικό κόσμο πάνω από ένα εικονικό σπαθί που χρησιμοποιήθηκε Legend of
Mir 3. Αν και έγιναν προσπάθειες να εμπλακούν οι αρχές στην αρχική διαμάχη, η
αστυνομία βρέθηκε σε ζημία πριν από τη δολοφονία, επειδή ο νόμος δεν αναγνώριζε
την ύπαρξη εικονικής ιδιοκτησίας. Η βία στη Νότια Κορέα γύρω από το διαδικτυακό
gaming συμβαίνει αρκετά συχνά, ώστε η αστυνομία να αναφέρεται σε τέτοιους
φόνους ως "εκτός σύνδεσης PK", μια αναφορά στη δολοφονία παικτών (PK) ή σε
θανατηφόρους διαγωνισμούς παίκτη εναντίον παίκτη, που επιτρέπονται ή
ενθαρρύνονται σε ορισμένα παιχνίδια. Μέχρι το 2001, το έγκλημα που σχετίζεται με
το Lineage είχε αναγκάσει τη νοτιοκορεατική αστυνομία να δημιουργήσει ειδικές
μονάδες εγκλήματος στον κυβερνοχώρο για να περιπολούν τόσο εντός του
παιχνιδιού όσο και εκτός σύνδεσης. Τα πιθανά προβλήματα από τέτοια παιχνίδια δεν
περιορίζονται στο έγκλημα. Η εικονική ζωή μπορεί να είναι εθιστική. Οι αναφορές για
παίκτες που παραμελούν την οικογένεια, το σχολείο, την εργασία, ακόμη και την
υγεία τους μέχρι θανάτου έχουν γίνει πιο συχνές.
Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης (SNS) εμφανίστηκαν ως ένα σημαντικό
διαδικτυακό φαινόμενο από την έκρηξη της «φούσκας του Διαδικτύου» στις αρχές
της δεκαετίας του 2000. Τα SNS χρησιμοποιούν λογισμικό για να διευκολύνουν τις
διαδικτυακές κοινότητες όπου μέλη με κοινά ενδιαφέροντα ανταλλάσσουν αρχεία,
φωτογραφίες, βίντεο και μουσική, στέλνουν μηνύματα και συνομιλούν, δημιουργούν
ιστολόγια (ημερολόγια Ιστού) και ομάδες συζήτησης και μοιράζονται απόψεις. Οι
πρώτες υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης περιλάμβαναν το Classmates.com, το οποίο
222
συνέδεε πρώην συμμαθητές του, και το Yahoo! 360° και SixDegrees, που
δημιούργησαν δίκτυα συνδέσεων μέσω φίλων. Στην εποχή του postbubble, οι
κορυφαίες υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης ήταν το Myspace , το Facebook , το
Friendster, το Orkut και το LinkedIn. Το LinkedIn έγινε ένα αποτελεσματικό εργαλείο
για την πρόσληψη προσωπικού επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να
εκμεταλλεύονται αυτά τα δίκτυα, βασιζόμενες στην έρευνα και τη θεωρία των
κοινωνικών δικτύων, η οποία υποδηλώνει ότι η εύρεση βασικών μελών «με επιρροή»
υπαρχόντων δικτύων ατόμων μπορεί να δώσει σε αυτές τις επιχειρήσεις πρόσβαση
και αξιοπιστία σε ολόκληρο το δίκτυο.
Διαφήμιση και ηλεκτρονικό εμπόριο
Η Nichification επιτρέπει στους καταναλωτές να βρουν αυτό που θέλουν, αλλά
παρέχει επίσης ευκαιρίες στους διαφημιστές να βρουν καταναλωτές. Για
παράδειγμα, οι περισσότερες μηχανές αναζήτησης παράγουν έσοδα
αντιστοιχίζοντας τις διαφημίσεις στο συγκεκριμένο ερώτημα αναζήτησης ενός
ατόμου. Μεταξύ των μεγαλύτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η συνεχής
ανάπτυξη του Διαδικτύου είναι το καθήκον του συμβιβασμού των διαφημιστικών και
εμπορικών αναγκών με το δικαίωμα των χρηστών του Διαδικτύου να μην
βομβαρδίζονται από «αναδυόμενες» ιστοσελίδες και ανεπιθύμητα μηνύματα
(αζήτητα e-mail).
Η Nichification ανοίγει επίσης σημαντικά ευκαιρίες ηλεκτρονικού εμπορίου. Ένα
βιβλιοπωλείο μπορεί να φέρει μόνο τόσο μεγάλο απόθεμα στα ράφια του, γεγονός
που περιορίζει τη συλλογή του σε βιβλία με ευρεία απήχηση. Ένα ηλεκτρονικό
βιβλιοπωλείο μπορεί να «εμφανίσει» σχεδόν ό,τι έχει κυκλοφορήσει ποτέ. Αν και τα
παραδοσιακά βιβλιοπωλεία έχουν συχνά ένα τμήμα ειδικών παραγγελιών, οι
καταναλωτές έχουν αρχίσει να αναζητούν και να παραγγέλνουν από ηλεκτρονικά
καταστήματα από την άνεση των σπιτιών και των γραφείων τους.
Αν και τα βιβλία μπορούν να γίνουν καθαρά ψηφιακά αντικείμενα, "Τα ηλεκτρονικά
βιβλία" δεν έχουν πουλήσει τόσο καλά όσο η ψηφιακή μουσική. Εν μέρει, αυτή η
διαφορά οφείλεται στην ανάγκη για μια συσκευή ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων
να έχει μια μεγάλη, φωτεινή οθόνη, η οποία αυξάνει το κόστος της οθόνης και βάρος
και οδηγεί σε πιο συχνή αντικατάσταση της μπαταρίας. Επίσης, είναι δύσκολο να
ταιριάζει με το εύχρηστο σχέδιο και το χαμηλό κόστος ενός παλιομοδίτικου βιβλίου
223
με χαρτόδετο βιβλίο. Είναι ενδιαφέρον ότι αποδεικνύεται ότι οι ακροατές
κατεβάζουν από διαδικτυακούς προμηθευτές μουσικής τόσα σκοτεινά τραγούδια
όσα επιτυχίες μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών. Λίγα μόνο άτομα που
ενδιαφέρονται για κάποιο σκοτεινό τραγούδι είναι αρκετά για να αξίζει τον κόπο για
έναν πωλητή να το αποθηκεύσει ηλεκτρονικά για πώληση μέσω του Διαδικτύου.
Αυτό που κάνει το Διαδίκτυο ξεχωριστό εδώ δεν είναι μόνο η ικανότητά του να
συνδυάζει αγοραστές και πωλητές γρήγορα και σχετικά φθηνά, αλλά και ότι το
Διαδίκτυο και η ψηφιακή οικονομία γενικά επιτρέπουν την άνθηση πολλών γεύσεων
σε παιχνίδια, ανθρώπους και μουσική.
Κοινή χρήση αρχείων
Οι φοιτητές πανεπιστημίου βρίσκονται στην αιχμή της αυξανόμενης
συνειδητοποίησης της κεντρικής σημασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας σε μια
ψηφιακή εποχή. Όταν ο Αμερικανός φοιτητής Σον Φάνινγκ εφηύρε τον Napster το
1999, ξεκίνησε μια συνεχιζόμενη νομική μάχη για τα ψηφιακά δικαιώματα. Το
Napster ήταν ένα σύστημα κοινής χρήσης αρχείων που επέτρεπε στους χρήστες να
μοιράζονται ηλεκτρονικά αντίγραφα μουσικής στο διαδίκτυο. Το πρόβλημα ήταν
προφανές: οι δισκογραφικές εταιρείες έχασαν έσοδα καθώς ένα νόμιμο αντίγραφο
ενός τραγουδιού, μοιραζόταν σε πολλούς ανθρώπους. Παρόλο που οι δισκογραφικές
εταιρείες κατάφεραν να κλείσουν τη Napster, βρέθηκαν να πρέπει να
αντιμετωπίσουν μια νέα μορφή κοινής χρήσης αρχείων, P2P ("πρόσωπο σε άτομο").
Στο P2P δεν υπάρχει κεντρικός διαχειριστής για κλείσιμο όπως είχε γίνει με το
Napster. Αρχικά, η ηχογραφική βιομηχανία μήνυσε τους κατασκευαστές λογισμικού
P2P και μερικούς από τους πιο παραγωγικούς χρήστες συχνά φοιτητές που
βρίσκονται σε πανεπιστημιουπόλεις με πρόσβαση σε συνδέσεις υψηλής ταχύτητας
για την προβολή μουσικής και αργότερα, αρχείων ταινιών σε μια προσπάθεια να
αποθαρρύνουν τα εκατομμύρια ατόμων που χρησιμοποιούσαν τακτικά το λογισμικό.
Ωστόσο, ακόμη και ενώ ορισμένοι κατασκευαστές λογισμικού P2P θεωρούνται
υπεύθυνοι για ζημίες που έχουν υποστεί οι κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων,
έχουν εφευρεθεί πιο δόλια σχήματα για την παράκαμψη της σύλληψης.
Η αδυναμία αποτροπής της κοινής χρήσης αρχείων οδήγησε τις βιομηχανίες
ηχογράφησης και ταινιών να επινοήσουν εξελιγμένη προστασία αντιγραφής CD και
DVDs. Σε ένα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο περιστατικό, η Sony Corporation εισήγαγε CD
224
στην αγορά το 2005 με προστασία αντιγραφής που περιλάμβανε έναν ειδικό κώδικα
που μοιάζει με ιούς που κρυβόταν στον υπολογιστή ενός χρήστη. Αυτός ο κώδικας,
ωστόσο, ήταν επίσης ανοιχτός σε εκμετάλλευση από τους συντάκτες ιών για να
αποκτήσουν τον έλεγχο των μηχανών των χρηστών.
Ηλεκτρονική δημοσίευση
Το Διαδίκτυο έχει γίνει ένα ανεκτίμητο περιβάλλον που μεταμορφώνει την πειθαρχία
για επιστήμονες και μελετητές. Το 2004 η Google άρχισε να ψηφιοποιεί τον δημόσιο
τομέα και το υλικό που δεν έχει εκτυπωθεί από πολλές συνεργαζόμενες βιβλιοθήκες
στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, όπως η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του
Μίσιγκαν, η οποία διέθεσε περίπου επτά εκατομμύρια τόμους. Αν και ορισμένοι
συγγραφείς και εκδότες αμφισβήτησαν το έργο από φόβο μήπως χάσουν τον έλεγχο
του υλικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα, παρόμοια έργα
ψηφιοποίησης ξεκίνησαν από τη Microsoft Corporation και τον διαδικτυακό πωλητή
βιβλίων Amazon.com, αν και η τελευταία εταιρεία πρότεινε να ανακτηθεί κάθε
ηλεκτρονική σελίδα έναντι μικρής χρέωσης που θα μοιραστεί με τους κατόχους
πνευματικών δικαιωμάτων.
Η πλειονότητα των ακαδημαϊκών περιοδικών είναι πλέον online και μπορούν να
αναζητηθούν. Αυτό έχει δημιουργήσει μια επανάσταση σε επιστημονικές εκδόσεις,
ιδιαίτερα στις επιστήμες και τη μηχανική. Για παράδειγμα, το arXiv.org έχει
μετατρέψει τον ρυθμό με τον οποίο οι επιστήμονες δημοσιεύουν και αντιδρούν σε
νέες θεωρίες και πειραματικά δεδομένα. Ξεκίνησε το 1991, το arXiv.org είναι ένα
διαδικτυακό αρχείο στο οποίο φυσικοί, μαθηματικοί, επιστήμονες υπολογιστών και
υπολογιστικοί βιολόγοι ανεβάζουν ερευνητικές εργασίες πολύ πριν εμφανιστούν σε
έντυπο περιοδικό. Στη συνέχεια, τα άρθρα είναι ανοιχτά στον έλεγχο ολόκληρης της
επιστημονικής κοινότητας και όχι σε έναν ή δύο κριτές που επιλέγονται από έναν
εκδότη περιοδικού. Με αυτόν τον τρόπο οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο μπορούν
να λάβουν μια περίληψη μιας εργασίας αμέσως μόλις ανέβει στο αποθετήριο. Εάν η
περίληψη κεντρίζει το ενδιαφέρον ενός αναγνώστη, μπορείτε να κατεβάσετε
ολόκληρη την εργασία για μελέτη. Πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης και το
Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ υποστηρίζει το arXiv.org ως διεθνή πόρο.
Ενώ το arXiv.org ασχολείται με άρθρα που μπορεί τελικά να εμφανιστούν σε έντυπη
μορφή, αποτελεί επίσης μέρος μιας μεγαλύτερης αλλαγής στη φύση της
225
επιστημονικής δημοσίευσης. Στον έντυπο κόσμο, λίγες εταιρείες ελέγχουν τη
δημοσίευση των πιο επιστημονικών περιοδικών και η τιμή των συνδρομών των
ιδρυμάτων είναι συχνά υπερβολική. Αυτό οδήγησε σε ένα αυξανόμενο κίνημα για τη
δημιουργία διαδικτυακών περιοδικών που είναι προσβάσιμα δωρεάν σε ολόκληρο
το κοινό ένα κοινό που συχνά υποστηρίζει την αρχική έρευνα με τους φόρους του.
Για παράδειγμα, η Public Library of Science δημοσιεύει διαδικτυακά περιοδικά
βιολογίας και ιατρικής που ανταγωνίζονται τα παραδοσιακά έντυπα περιοδικά. Δεν
υπάρχει διαφορά στον τρόπο με τον οποίο τα άρθρα τους ελέγχονται για
δημοσίευση. Η διαφορά είναι ότι το υλικό διατίθεται δωρεάν. Σε αντίθεση με άλλους
δημιουργούς περιεχομένου, οι ακαδημαϊκοί δεν αμείβονται για ό,τι δημοσιεύουν σε
επιστημονικά περιοδικά, ούτε αυτοί που αξιολογούν τα άρθρα. Οι εκδότες
περιοδικών, από την άλλη πλευρά, έχουν λάβει εδώ και καιρό επιδοτήσεις από την
επιστημονική κοινότητα, ακόμη και όταν χρεώνουν υψηλές τιμές για τη δική τους
εργασία. Αν και ορισμένα εμπορικά περιοδικά έχουν φήμη που μπορούν να
προωθήσουν τη σταδιοδρομία όσων δημοσιεύουν σε αυτά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ
έχει πάρει το μέρος του «ανοιχτού κώδικα» και ζήτησε να διατεθεί στους
φορολογούμενους η έρευνα που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση αμέσως μόλις
δημοσιευθεί.
Εκτός από το ότι χρησιμεύει ως μέσο για την ανταλλαγή άρθρων, το Διαδίκτυο μπορεί
να διευκολύνει τη συζήτηση της επιστημονικής εργασίας πολύ πριν εμφανιστεί σε
έντυπη μορφή. Τα επιστημονικά ιστολόγια διαδικτυακά περιοδικά που τηρούνται
από άτομα ή ομάδες ερευνητών έχουν ανθίσει ως μια μορφή διαδικτυακού σαλονιού
για τη συζήτηση της συνεχιζόμενης έρευνας. Ωστόσο, υπάρχουν παγίδες σε τέτοιες
πρακτικές. Οι αστρονόμοι που το 2005 δημοσίευσαν περιλήψεις που περιγράφουν
λεπτομερώς την ανακάλυψη ενός πιθανού 10ου πλανήτη, διαπίστωσαν ότι άλλοι
ερευνητές είχαν χρησιμοποιήσει τις περιλήψεις τους για να βρουν οι ίδιοι το νέο
αστρονομικό σώμα. Προκειμένου να διεκδικήσει την προτεραιότητα της
ανακάλυψης, η αρχική ομάδα έσπευσε να πραγματοποιήσει μια συνέντευξη τύπου
αντί να περιμένει να ανακοινώσει τη δουλειά της σε ένα ακαδημαϊκό συνέδριο ή σε
ένα περιοδικό με κριτές.
226
Απόρρητο και Διαδίκτυο
Οι ανησυχίες για το απόρρητο στον κυβερνοχώρο είναι ένα ζήτημα διεθνούς
συζήτησης. Καθώς η ανάγνωση και η γραφή, η υγειονομική περίθαλψη και τα ψώνια,
και το σεξ και το κουτσομπολιό λαμβάνουν χώρα όλο και περισσότερο στον
κυβερνοχώρο, οι πολίτες σε όλο τον κόσμο ανησυχούν ότι οι πιο προσωπικές
λεπτομέρειες της καθημερινής τους ζωής παρακολουθούνται, αναζητούνται,
καταγράφονται, αποθηκεύονται και συχνά παρερμηνεύονται όταν λαμβάνονται,
εκτός πλαισίου. Για πολλούς, οι μεγαλύτερες απειλές για την ιδιωτική ζωή δεν
προέρχεται από κρατικούς πράκτορες αλλά από την ίδια την αρχιτεκτονική του
ηλεκτρονικού εμπορίου, η οποία βασίζεται, με πρωτοφανείς τρόπους, στην
καταγραφή και ανταλλαγή προσωπικών πληροφοριών.
“Ξεπερνώντας το”
Οι απειλές για την ιδιωτική ζωή στη νέα εποχή του Διαδικτύου αποκρυσταλλώθηκαν
το 2000 από την περίπτωση DoubleClick, Inc. Για μερικά χρόνια η DoubleClick, η
μεγαλύτερη διαφημιστική εταιρεία του Διαδικτύου, συγκέντρωνε λεπτομερείς
πληροφορίες σχετικά με τις συνήθειες περιήγησης εκατομμυρίων χρηστών του
Παγκόσμιου Ιστού τοποθετώντας "cookies" σε σκληρούς δίσκους υπολογιστή. Τα
cookies είναι ηλεκτρονικά αποτυπώματα που επιτρέπουν στους ιστότοπους και τα
διαφημιστικά δίκτυα να παρακολουθούν τις διαδικτυακές κινήσεις των ανθρώπων με
τηλεσκοπική ακρίβεια συμπεριλαμβανομένων των όρων αναζήτησης που εισάγουν
οι άνθρωποι καθώς και των άρθρων που ξαφρίζουν και πόσο καιρό ξοδεύουν για να
τα ξαφρίσουν. Εφόσον οι χρήστες ήταν βέβαιοι ότι οι εικονικές τους ταυτότητες δεν
συνδέονταν με τις πραγματικές τους ταυτότητες, πολλοί δέχονταν με χαρά τα cookies
DoubleClick με αντάλλαγμα την ευκολία της πιο αποτελεσματικής πλοήγησης στον
Ιστό. Στη συνέχεια, τον Νοέμβριο του 1999, η DoubleClick αγόρασε το Abacus Direct,
το οποίο διέθετε μια βάση δεδομένων με ονόματα, διευθύνσεις και πληροφορίες
σχετικά με τις αγοραστικές συνήθειες εκτός σύνδεσης 90 εκατομμυρίων νοικοκυριών
που συγκεντρώθηκαν από τους μεγαλύτερους καταλόγους και λιανοπωλητές
απευθείας αλληλογραφίας στη χώρα. Δύο μήνες αργότερα, το DoubleClick άρχισε να
συλλέγει προφίλ που συνδέουν τα πραγματικά ονόματα και τις διευθύνσεις των
ατόμων με τα λεπτομερή αρχεία της Abacus για τις ηλεκτρονικές και off-line αγορές
227
τους. Ξαφνικά, τα ψώνια που κάποτε φαινόταν ανώνυμα αρχειοθετήθηκαν σε
προσωποποιήσιμους φακέλους.
Υπό την πίεση των υποστηρικτών του απορρήτου και των επενδυτών dot-com, η
DoubleClick ανακοίνωσε το 2000 ότι θα αναβάλει το πρόγραμμα δημιουργίας προφίλ
έως ότου η κυβέρνηση των ΗΠΑ και ο κλάδος του ηλεκτρονικού εμπορίου
συμφωνήσουν για τα πρότυπα απορρήτου. Δύο χρόνια αργότερα διευθέτησε
συγκεντρωτικές αγωγές από πολλές πολιτείες, συμφωνώντας να πληρώσει δικαστικά
έξοδα έως και 1,8 εκατομμυρίων δολαρίων, να ενημερώσει τους καταναλωτές για τις
δραστηριότητές της στη συλλογή δεδομένων στην ηλεκτρονική πολιτική απορρήτου
της και να λάβει άδεια πριν συνδυάσει τα στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης ενός
καταναλωτή δεδομένα με το ιστορικό περιήγησής του στο Web. Το DoubleClick
συμφώνησε επίσης να πληρώσει εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για να διευθετήσει
τις διαφορές με τους γενικούς εισαγγελείς από 10 πολιτείες που ερευνούσαν τη
συλλογή πληροφοριών του.
Το Διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο δισεκατομμυρίων υπολογιστών και άλλων
ηλεκτρονικών συσκευών. Με το Διαδίκτυο, είναι δυνατή η πρόσβαση σχεδόν σε
οποιαδήποτε πληροφορία, η επικοινωνία με οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο και
πολλά περισσότερα.
Μπορείτε να τα κάνετε όλα αυτά συνδέοντας έναν υπολογιστή στο Διαδίκτυο, το
οποίο ονομάζεται επίσης σύνδεση στο διαδίκτυο. Όταν κάποιος λέει ότι ένας
υπολογιστής είναι συνδεδεμένος, είναι απλώς ένας άλλος τρόπος να πεις ότι είναι
συνδεδεμένος στο Διαδίκτυο.
228
Τι είναι ο Ιστός;
Ο Παγκόσμιος Ιστός που συνήθως ονομάζεται Web για συντομία είναι μια συλλογή
από διαφορετικούς ιστότοπους στους οποίους μπορείτε να έχετε πρόσβαση μέσω
του Διαδικτύου. Ένας ιστότοπος αποτελείται από σχετικό κείμενο, εικόνες και άλλους
πόρους. Οι ιστότοποι μπορεί να μοιάζουν με άλλες μορφές μέσων όπως άρθρα
εφημερίδων ή τηλεοπτικά προγράμματα ή μπορεί να είναι διαδραστική με τρόπο που
είναι μοναδικός για τους υπολογιστές.
Ο σκοπός ενός ιστότοπου μπορεί να είναι σχεδόν οτιδήποτε: μια πλατφόρμα
ειδήσεων, μια διαφήμιση, μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, ένα φόρουμ για κοινή χρήση
εικόνων ή ένας εκπαιδευτικός ιστότοπος όπως εμείς!
229
Μόλις συνδεθείτε στο Διαδίκτυο, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση και να
προβάλετε ιστότοπους χρησιμοποιώντας έναν τύπο εφαρμογής που ονομάζεται
πρόγραμμα περιήγησης ιστού. Απλώς έχετε κατά νου ότι το ίδιο το πρόγραμμα
περιήγησης δεν είναι το Διαδίκτυο. Εμφανίζει μόνο ιστότοπους που είναι
αποθηκευμένοι στο Διαδίκτυο.
Πώς λειτουργεί το Διαδίκτυο;
Σε αυτό το σημείο μπορεί να αναρωτιέστε, πώς λειτουργεί το Διαδίκτυο; Η ακριβής
απάντηση είναι αρκετά περίπλοκη και θα χρειαστεί λίγος χρόνος για να εξηγηθεί.
Αντίθετα, ας δούμε μερικά από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι το Διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο
δίκτυο φυσικών καλωδίων, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει χάλκινα τηλεφωνικά
καλώδια, καλώδια τηλεόρασης και καλώδια οπτικών ινών. Ακόμη και ασύρματες
συνδέσεις όπως το Wi-Fi και το 4G/5G βασίζονται σε αυτά τα φυσικά καλώδια για
πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
Όταν επισκέπτεστε έναν ιστότοπο, ο υπολογιστής σας στέλνει ένα αίτημα μέσω
αυτών των καλωδίων σε έναν διακομιστή. Ένας διακομιστής είναι όπου
αποθηκεύονται οι ιστότοποι και λειτουργεί πολύ όπως ο σκληρός δίσκος του
υπολογιστή σας. Μόλις φτάσει το αίτημα, ο διακομιστής ανακτά τον ιστότοπο και
στέλνει τα σωστά δεδομένα στον υπολογιστή σας. Το εκπληκτικό είναι ότι όλα αυτά
συμβαίνουν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα!
Άλλα πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο Διαδίκτυο
Ένα από τα καλύτερα χαρακτηριστικά του Διαδικτύου είναι η δυνατότητα
επικοινωνίας σχεδόν αμέσως με οποιονδήποτε στον κόσμο. Το email είναι ένας από
τους παλαιότερους και πιο καθολικούς τρόπους επικοινωνίας και κοινής χρήσης
πληροφοριών στο Διαδίκτυο και δισεκατομμύρια άνθρωποι το χρησιμοποιούν. Τα
μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν στους ανθρώπους να συνδέονται με
διάφορους τρόπους και να δημιουργούν κοινότητες στο διαδίκτυο.
230
Υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο Διαδίκτυο. Υπάρχουν
χιλιάδες τρόποι για να ενημερώνεστε για νέα ή να κάνετε αγορές για οτιδήποτε στο
Διαδίκτυο. Μπορείτε να πληρώσετε τους λογαριασμούς σας, να διαχειριστείτε τους
τραπεζικούς σας λογαριασμούς, να γνωρίσετε νέα άτομα, να παρακολουθήσετε
τηλεόραση ή να μάθετε νέες δεξιότητες. Μπορείτε να μάθετε ή να κάνετε σχεδόν
οτιδήποτε στο Διαδίκτυο.
Δεν υπάρχει σχεδόν κανένα όριο στο τι μπορείτε να κάνετε στο διαδίκτυο. Το
Διαδίκτυο καθιστά δυνατό να βρείτε γρήγορα πληροφορίες, επικοινωνήστε με
ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, διαχειριστείτε τα οικονομικά σας, ψωνίστε από το
σπίτι, ακούστε μουσική, παρακολουθήστε βίντεο και πολλά, πολλά άλλα. Ας ρίξουμε
μια ματιά σε μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους το Διαδίκτυο
χρησιμοποιείται πιο συχνά σήμερα.
Εύρεση πληροφοριών στο Διαδίκτυο
Με δισεκατομμύρια διαδικτυακούς ιστότοπους σήμερα, υπάρχουν πολλές
πληροφορίες στο Διαδίκτυο. Οι μηχανές αναζήτησης διευκολύνουν την εύρεση
αυτών των πληροφοριών. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να πληκτρολογήσετε μία
ή περισσότερες λέξεις κλειδιά και η μηχανή αναζήτησης θα αναζητήσει σχετικούς
ιστότοπους.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι ψάχνετε για ένα νέο ζευγάρι παπούτσια. Θα
μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε μια μηχανή αναζήτησης για να μάθετε για
231
διαφορετικούς τύπους παπουτσιών, να λάβετε οδηγίες για ένα κοντινό κατάστημα
παπουτσιών ή ακόμα και να μάθετε πού να τα αγοράσετε online!
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μηχανές αναζήτησης που μπορείτε να
χρησιμοποιήσετε, αλλά μερικές από τις πιο δημοφιλείς περιλαμβάνουν το Google, το
Yahoo και Bing.
Ηλεκτρονική Διεύθυνση
Σύντομο για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το email είναι ένας τρόπος αποστολής και
λήψης μηνυμάτων μέσω του Διαδικτύου. Σχεδόν όλοι όσοι χρησιμοποιούν το
Διαδίκτυο έχουν τον δικό τους λογαριασμό email, που συνήθως ονομάζεται
διεύθυνση email. Αυτό συμβαίνει επειδή θα χρειαστείτε μια διεύθυνση email για να
κάνετε σχεδόν οτιδήποτε στο διαδίκτυο, από διαδικτυακές τραπεζικές συναλλαγές
έως τη δημιουργία λογαριασμού στο Facebook.
Κοινωνική δικτύωση
Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας άλλος τρόπος σύνδεσης και κοινής
χρήσης με την οικογένεια και τους φίλους σας στο διαδίκτυο. Αντί να μοιράζεστε με
λίγα άτομα μέσω email, τα κοινωνικά δίκτυα διευκολύνουν τη σύνδεση και την κοινή
χρήση με πολλά άτομα ταυτόχρονα. Το Facebook είναι ο μεγαλύτερος ιστότοπος
κοινωνικής δικτύωσης στον κόσμο, με περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο χρήστες
παγκοσμίως.
Συνομιλία και ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων
Η συνομιλία και η ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων (IM) είναι σύντομα μηνύματα που
αποστέλλονται και διαβάζονται σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντάς σας να
συνομιλείτε πιο γρήγορα και εύκολα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Αυτά
χρησιμοποιούνται γενικά όταν και τα δύο (ή όλα) τα άτομα είναι συνδεδεμένα,
επομένως το μήνυμά σας μπορεί να διαβαστεί αμέσως. Συγκριτικά, τα μηνύματα
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δεν θα εμφανίζονται έως ότου οι παραλήπτες ελέγξουν
τα εισερχόμενά τους.
Παραδείγματα εφαρμογών ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων περιλαμβάνουν το
Yahoo Messenger και το Google Hangouts . Ορισμένοι ιστότοποι, όπως το Gmail και
το Facebook , σάς επιτρέπουν ακόμη και να συνομιλείτε στο πρόγραμμα περιήγησής
σας.
232
Διαδικτυακά μέσα
Υπάρχουν πολλοί ιστότοποι που σας επιτρέπουν να παρακολουθείτε βίντεο και να
ακούτε μουσική. Για παράδειγμα, μπορείτε να παρακολουθήσετε εκατομμύρια
βίντεο στο Youtube ή να ακούσετε διαδικτυακό ραδιόφωνο στο Pandora. Άλλες
υπηρεσίες, όπως το Netflix και το Hulu, σας επιτρέπουν να παρακολουθείτε ταινίες
και τηλεοπτικές εκπομπές. Και αν έχετε αποκωδικοποιητή ροής, μπορείτε ακόμη και
να τα παρακολουθήσετε απευθείας στην τηλεόρασή σας αντί στην οθόνη του
Καθημερινές εργασίες
Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε το Διαδίκτυο για να ολοκληρώσετε πολλές
καθημερινές εργασίες. Για παράδειγμα, μπορείτε να διαχειριστείτε τον τραπεζικό
σας λογαριασμό, να πληρώσετε τους λογαριασμούς σας και να ψωνίσετε σχεδόν
οτιδήποτε. Το κύριο πλεονέκτημα εδώ είναι η ευκολία. Αντί να πηγαίνετε από μέρος
σε μέρος, μπορείτε να κάνετε όλες αυτές τις εργασίες στο σπίτι!
Πώς μπορώ να συνδεθώ στο Διαδίκτυο;
Αφού ρυθμίσετε τον υπολογιστή σας, ίσως θελήσετε να αγοράσετε οικιακή
πρόσβαση στο Διαδίκτυο, ώστε να μπορείτε να στέλνετε και να λαμβάνετε email, να
περιηγείστε στον Ιστό, να κάνετε ροή βίντεο και πολλά άλλα. Μπορεί ακόμη να
θέλετε να ρυθμίσετε ένα οικιακό ασύρματο δίκτυο, κοινώς Wi-Fi, ώστε να μπορείτε
να συνδέσετε πολλές συσκευές στο Διαδίκτυο ταυτόχρονα.
Τύποι υπηρεσιών Διαδικτύου
Ο τύπος της υπηρεσίας Διαδικτύου που θα επιλέξετε θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό
στους οποίους οι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP) εξυπηρετούν την περιοχή σας,
μαζί με τους τύπους υπηρεσιών που προσφέρουν. Ακολουθούν ορισμένοι συνήθεις
τύποι υπηρεσιών Διαδικτύου.
• Dial-up: Αυτός είναι γενικά ο πιο αργός τύπος σύνδεσης στο Διαδίκτυο και
μάλλον θα πρέπει να τον αποφύγετε εκτός εάν είναι η μόνη διαθέσιμη υπηρεσία
στην περιοχή σας. Το Διαδίκτυο μέσω τηλεφώνου χρησιμοποιεί τη γραμμή του
τηλεφώνου σας, επομένως, εκτός και αν έχετε πολλές τηλεφωνικές γραμμές, δεν
θα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη σταθερή σας γραμμή και το Διαδίκτυο
ταυτόχρονα.
233
• DSL: Η υπηρεσία DSL χρησιμοποιεί ευρυζωνική σύνδεση, η οποία την καθιστά
πολύ πιο γρήγορη από την τηλεφωνική σύνδεση. Το DSL συνδέεται στο Διαδίκτυο
μέσω τηλεφωνικής γραμμής, αλλά δεν απαιτεί να έχετε σταθερό τηλέφωνο στο
σπίτι. Και σε αντίθεση με το dial-up, θα μπορείτε να χρησιμοποιείτε το Διαδίκτυο
και τη γραμμή τηλεφώνου σας ταυτόχρονα.
• Καλώδιο: Η καλωδιακή υπηρεσία συνδέεται στο Διαδίκτυο μέσω καλωδιακής
τηλεόρασης, αν και δεν χρειάζεται απαραίτητα να έχετε καλωδιακή τηλεόραση
για να την αποκτήσετε. Χρησιμοποιεί ευρυζωνική σύνδεση και μπορεί να είναι
ταχύτερη από την υπηρεσία dial-up και DSL. Ωστόσο, είναι διαθέσιμο μόνο όπου
διατίθεται καλωδιακή τηλεόραση.
• Δορυφόρος: Μια δορυφορική σύνδεση χρησιμοποιεί ευρυζωνική σύνδεση, αλλά
δεν απαιτεί καλωδιακές ή τηλεφωνικές γραμμές. Συνδέεται με το Διαδίκτυο
μέσω δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ως αποτέλεσμα,
μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν οπουδήποτε στον κόσμο, αλλά η σύνδεση
μπορεί να επηρεαστεί από τις καιρικές συνθήκες. Οι δορυφορικές συνδέσεις
είναι επίσης συνήθως πιο αργές από το DSL ή το καλώδιο.
• 4G και 5G: Η υπηρεσία 4G και 5G χρησιμοποιείται πιο συχνά με κινητά τηλέφωνα
και συνδέεται ασύρματα μέσω του δικτύου του ISP σας. Ωστόσο, αυτοί οι τύποι
συνδέσεων δεν είναι πάντα τόσο γρήγοροι όσο το DSL ή το καλώδιο. Θα
περιορίσουν επίσης τον όγκο των δεδομένων που μπορείτε να χρησιμοποιείτε
κάθε μήνα, κάτι που δεν συμβαίνει με τα περισσότερα προγράμματα
ευρυζωνικότητας.
Απαιτείται υλικό
Μόντεμ
Μόλις αποκτήσετε τον υπολογιστή σας, πραγματικά δεν χρειάζεστε πολύ πρόσθετο
υλικό για να συνδεθείτε στο Διαδίκτυο. Το κύριο κομμάτι υλικού που χρειάζεστε είναι
ένα μόντεμ .
Ο τύπος πρόσβασης στο Διαδίκτυο που θα επιλέξετε θα καθορίσει τον τύπο του
μόντεμ που χρειάζεστε. Η πρόσβαση μέσω τηλεφώνου χρησιμοποιεί μόντεμ
τηλεφώνου. Η υπηρεσία DSL χρησιμοποιεί μόντεμ DSL, η καλωδιακή πρόσβαση
χρησιμοποιεί καλωδιακό μόντεμ και η δορυφορική υπηρεσία χρησιμοποιεί
234
δορυφορικό προσαρμογέα. Ο ISP σας μπορεί να σας δώσει ένα μόντεμ συχνά έναντι
αμοιβής όταν υπογράφετε ένα συμβόλαιο, το οποίο σας βοηθά να διασφαλίσετε ότι
έχετε τον σωστό τύπο μόντεμ. Ωστόσο, εάν προτιμάτε να αγοράσετε ένα καλύτερο ή
λιγότερο ακριβό μόντεμ, μπορείτε να επιλέξετε να αγοράσετε ένα ξεχωριστά.
Δρομολογητής
Ο δρομολογητής είναι μια συσκευή υλικού που σας επιτρέπει να συνδέσετε πολλούς
υπολογιστές και άλλες συσκευές σε μια ενιαία σύνδεση στο Διαδίκτυο, η οποία είναι
γνωστή ως οικιακό δίκτυο. Πολλοί δρομολογητές είναι ασύρματοι, γεγονός που σας
επιτρέπει να δημιουργήσετε ένα οικιακό ασύρματο δίκτυο, κοινώς γνωστό ως δίκτυο
Wi-Fi.
Δεν χρειάζεται απαραίτητα να αγοράσετε δρομολογητή για να συνδεθείτε στο
Διαδίκτυο. Είναι δυνατό να συνδέσετε τον υπολογιστή σας απευθείας στο μόντεμ σας
χρησιμοποιώντας ένα καλώδιο Ethernet. Επίσης, πολλά μόντεμ περιλαμβάνουν
ενσωματωμένο δρομολογητή, ώστε να έχετε την επιλογή να δημιουργήσετε ένα
δίκτυο Wi-Fi χωρίς να αγοράσετε επιπλέον υλικό.
235
Οικιακή δικτύωση
Εάν έχετε πολλούς υπολογιστές στο σπίτι και θέλετε να τους χρησιμοποιήσετε όλους
για πρόσβαση στο Διαδίκτυο, ίσως θελήσετε να δημιουργήσετε ένα οικιακό δίκτυο,
γνωστό και ως δίκτυο Wi-Fi. Σε ένα οικιακό δίκτυο, όλες οι συσκευές σας συνδέονται
με τον δρομολογητή σας, ο οποίος είναι συνδεδεμένος στο μόντεμ. Αυτό σημαίνει ότι
όλοι στην οικογένειά σας μπορούν να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο ταυτόχρονα.
Ο τεχνικός του ISP μπορεί να είναι σε θέση να ρυθμίσει ένα οικιακό δίκτυο Wi-Fi κατά
την εγκατάσταση της υπηρεσίας Διαδικτύου σας. Εάν όχι, μπορείτε να το κάνετε και
μόνη σας.
236
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.4 Δομικά στοιχεία δικτύων
Yλικό δικτύου
Το υλικό δικτύου ή οι συσκευές δικτύου αναφέρονται σε εξοπλισμό που διευκολύνει
και υποστηρίζει τη χρήση ενός δικτύου υπολογιστών , δηλαδή είναι τα φυσικά μέσα
που είναι απαραίτητα για την επικοινωνία μεταξύ των συμμετεχόντων στοιχείων ενός
δικτύου. Τυπικά παραδείγματα συσκευών δικτύου είναι:
• Switches
• Routers
• Συγκεντρωτές
• Επαναλήπτες
• Προσαρμογείς δικτύου
• Μόντεμ
• Πύλη
• Γέφυρα
• Τείχος Προστασίας
• Ασύρματα hotspot
• Κάρτα δικτύου
Ο πιο βασικός τύπος υλικού δικτύωσης είναι οι προσαρμογείς δικτύου Ethernet,
βοηθούμενοι σε μεγάλο βαθμό από την τυπική συμπερίληψή τους στα περισσότερα
σύγχρονα συστήματα υπολογιστών. Ωστόσο, τα ασύρματα δίκτυα έχουν γίνει όλο και
πιο δημοφιλή, ειδικά για φορητές συσκευές.
Άλλος εξοπλισμός που επικρατεί στον τομέα του υλικού δικτύου είναι αυτός που
χρησιμοποιείται σε κέντρα δεδομένων (όπως διακομιστές αρχείων, διακομιστές
βάσεων δεδομένων, συσκευές αποθήκευσης, υπηρεσίες δικτύου (όπως DNS, DHCP ,
email κ.λπ.) καθώς και άλλες συσκευές. Ιδιαιτερότητες δικτύου όπως περιεχόμενο
παροχή.
Άλλες διάφορες συσκευές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως υλικό δικτύου
περιλαμβάνουν κινητά τηλέφωνα, PDA, εκτυπωτές, ακόμη και σύγχρονες μηχανές
καφέ (και άλλες συσκευές συνδεδεμένες στο Διαδίκτυο). Καθώς η τεχνολογία
προχωρά και τα δίκτυα που βασίζονται σε IP ενσωματώνονται σε κτιριακές υποδομές
237
και οικιακές συσκευές, το υλικό δικτύου γίνεται πανταχού παρόν λόγω του
αυξανόμενου αριθμού πιθανών σημείων δικτύου.
Switches
Οι συσκευές διασύνδεσης έχουν δύο τομείς δραστηριότητας στα τηλεματικά δίκτυα.
Σε δεύτερο επίπεδο θα ήταν οι μεταγωγείς, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη
διασύνδεση του εξοπλισμού μέσα στο ίδιο δίκτυο, ή το ίδιο, είναι οι συσκευές που
μαζί με την καλωδίωση αποτελούν τα τοπικά δίκτυα ή το LAN. Ένας μεταγωγέας είναι
μια συσκευή διασύνδεσης που χρησιμοποιείται για τη σύνδεση υπολογιστών σε ένα
δίκτυο που σχηματίζει αυτό που είναι γνωστό ως τοπικό δίκτυο (LAN) και του οποίου
οι τεχνικές προδιαγραφές ακολουθούν το πρότυπο που είναι γνωστό ως Ethernet.
Λειτουργία
Οι μεταγωγείς λειτουργούν παρόμοια με ένα τηλεφωνικό σύστημα με ιδιωτικές
γραμμές. Σε αυτό το σύστημα, όταν ένα άτομο καλεί ένα άλλο, το τηλεφωνικό κέντρο
τον συνδέει σε μια αποκλειστική γραμμή, επιτρέποντας μεγαλύτερο αριθμό
ταυτόχρονων συνομιλιών. Η βασική λειτουργία ενός μεταγωγέα είναι η σύνδεση ή η
σύνδεση συσκευών σε ένα δίκτυο. Είναι σημαντικό να είναι σαφές ότι ένας
μεταγωγέας ΔΕΝ παρέχει συνδεσιμότητα με άλλα δίκτυα από μόνος του, και φυσικά
ΔΕΝ παρέχει συνδεσιμότητα ούτε με το Διαδίκτυο.
Ένας μεταγωγέας λειτουργεί στο επίπεδο 2 (σύνδεσμος) του μοντέλου OSI,
προωθώντας πακέτα σύμφωνα με τη διεύθυνση MAC προορισμού και προορίζεται
για τοπικά δίκτυα για τμηματοποίηση. Ωστόσο, επί του παρόντος υπάρχουν
μεταγωγείς που λειτουργούν μαζί στο επίπεδο 3 (δίκτυο), κληρονομώντας ορισμένες
ιδιότητες από δρομολογητές (δρομολογητές).
Ο μεταγωγέας μαθαίνει από το δίκτυο και στη συνέχεια το προωθεί απλώς σε
γνωστές διευθύνσεις. Παράδειγμα εργασίας: σκεφτείτε ένα δίκτυο με 4 υπολογιστές
(A, B, C και D) συνδεδεμένους στις θύρες 1, 2, 3 και 4 αντίστοιχα, όπου ο υπολογιστής
A στέλνει ένα πλαίσιο στον υπολογιστή D, ο μεταγωγέας εξακολουθεί να μην γνωρίζει
πού βρίσκεται ο υπολογιστής D έτσι εκπέμπει και στις άλλες 3 θύρες (2, 3 και 4), αλλά
έχει ήδη καταγράψει ότι ο υπολογιστής Α βρίσκεται στη θύρα 1. Σε άλλη στιγμή, ο
υπολογιστής C στέλνει ένα πλαίσιο στον υπολογιστή Α, επομένως ο μεταγωγέας δεν
χρειάζεται πλέον να εκπέμπει επειδή έχει ήδη μάθει ότι ο υπολογιστής Α βρίσκεται
στη θύρα 1, επομένως στέλνει μόνο σε αυτήν τη θύρα, και έχει μάθει επίσης ότι ο
238
υπολογιστής C βρίσκεται στη θύρα 3 και ούτω καθεξής μέχρι να μάθει σε ποιες θύρες
βρίσκονται όλοι οι υπολογιστές του δικτύου, το από εκεί και πέρα στέλνει μόνο στη
συγκεκριμένη θύρα προορισμού (unicast).
Μέθοδοι εναλλαγής
Υπάρχουν 4 μέθοδοι μεταγωγής που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας μεταγωγέας, εκ
των οποίων η δεύτερη έως την τέταρτη έχουν βελτιωμένη απόδοση όταν
χρησιμοποιούνται σε προϊόντα "με μεταγωγή" με το ίδιο εύρος ζώνης θύρας εισόδου
και εξόδου:
1. Αποθήκευση και προώθηση: ο μεταγωγέας ελέγχει κάθε πλαίσιο πριν το
προωθήσει ένα πλαίσιο λαμβάνεται πλήρως πριν προωθηθεί.
2. Cut Through: Ο μεταγωγέας, χωρίς να διαδίδει τομείς, στέλνει το πλαίσιο αφού
διαβάσει τη διεύθυνση MAC προορισμού του. Δεν ελέγχει την τιμή του
αθροίσματος ελέγχου.
3. Fragment Free: Προσπάθειες για χρήση των πλεονεκτημάτων του Store-and-
Forward και Cut Through. Ελέγχει τα πρώτα 64 byte του πλαισίου, όπου είναι
αποθηκευμένες οι πληροφορίες διευθύνσεων.
4. Προσαρμοστική μεταγωγή: χρησιμοποιεί τις άλλες τρεις μεθόδους.
Διαφορές μεταξύ του Switch L2 και L3
Το Switch L2 χρησιμοποιεί τη διεύθυνση MAC (επίπεδο 2) που περιέχεται στο πακέτο
δεδομένων για την αποστολή των πληροφοριών, ενώ το Switches L3 χρησιμοποιεί τις
διευθύνσεις επιπέδου 2 ή επιπέδου 3 (ένα παράδειγμα είναι η διεύθυνση IP ) για να
προσδιορίσει τον προορισμό του πακέτου, επιτρέποντας τα πακέτα να
δρομολογηθεί.
Store-and-Forward
Τα Switches αποθήκευσης προς τα εμπρός αποθηκεύουν κάθε πλαίσιο σε ένα buffer
πριν ανταλλάξουν πληροφορίες στη θύρα εξόδου. Ενώ το πλαίσιο βρίσκεται στο
buffer, το Switch υπολογίζει το CRC και μετρά το μέγεθος του πλαισίου. Εάν το CRC
αποτύχει ή το μέγεθος είναι πολύ μικρό ή πολύ μεγάλο (ένα πλαίσιο Ethernet είναι
μεταξύ 64 byte και 1518 byte), το πλαίσιο θα απορριφθεί. Εάν όλα είναι εντάξει, θα
δρομολογηθεί στο λιμάνι αναχώρησης.
Αυτή η μέθοδος διασφαλίζει λειτουργίες χωρίς σφάλματα και αυξάνει την αξιοπιστία
του δικτύου. Αλλά ο χρόνος που χρησιμοποιείται για την αποθήκευση και τον έλεγχο
239
κάθε καρέ προσθέτει σημαντικό χρόνο καθυστέρησης στην επεξεργασία του καρέ. Η
συνολική καθυστέρηση, ή καθυστέρηση, είναι ανάλογη με το μέγεθος των πλαισίων:
όσο μεγαλύτερο είναι το πλαίσιο, τόσο περισσότερο διαρκεί αυτή η διαδικασία.
Cut-Through
Τα Switches αποκοπής έχουν σχεδιαστεί για να μειώνουν αυτήν την καθυστέρηση.
Αυτά τα Switches ελαχιστοποιούν την καθυστέρηση διαβάζοντας μόνο τα πρώτα 6
byte δεδομένων στο πλαίσιο, το οποίο περιέχει τη διεύθυνση MAC προορισμού, και
κατευθύνοντάς τα αμέσως σε αυτό.
Το πρόβλημα με αυτήν την επιλογή είναι ότι δεν εντοπίζει κατεστραμμένα πλαίσια
που προκαλούνται από συγκρούσεις (γνωστά ως runts), ούτε σφάλματα CRC. Όσο
μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των συγκρούσεων στο δίκτυο, τόσο μεγαλύτερο είναι
το εύρος ζώνης που καταναλώνεται κατά τη δρομολόγηση κατεστραμμένων
πλαισίων.
Υπάρχει ένας δεύτερος τύπος Switch, που ονομάζεται Fragless, που έχει σχεδιαστεί
για την εξάλειψη αυτού του προβλήματος. Ο μεταγωγέας διαβάζει πάντα τα πρώτα
64 byte κάθε πλαισίου, διασφαλίζοντας ότι είναι τουλάχιστον το ελάχιστο μέγεθος
και αποτρέποντας τη δρομολόγηση των διαδρομών μέσω του δικτύου.
Adaptive Cut-Through
Αυτοί είναι οι μεταγωγείς που επεξεργάζονται τα πλαίσια σε προσαρμοστική
λειτουργία και υποστηρίζουν αποθήκευση και αποστολή και κοπή. Οποιοσδήποτε
τρόπος μπορεί να ενεργοποιηθεί από τον διαχειριστή του δικτύου ή το Switch μπορεί
να είναι αρκετά έξυπνος για να επιλέξει μεταξύ των δύο μεθόδων, με βάση τον
αριθμό των αποτυχημένων καρέ που περνούν από τις θύρες.
Όταν ο αριθμός των κατεστραμμένων καρέ φτάσει σε ένα ορισμένο επίπεδο, το
Switch μπορεί να αλλάξει από τη λειτουργία αποκοπής σε αποθήκευση και
προώθηση, επιστρέφοντας στην προηγούμενη λειτουργία όταν το δίκτυο
κανονικοποιηθεί.
Τα Switches αποκοπής χρησιμοποιούνται συνήθως σε μικρές ομάδες εργασίας και
μικρά τμήματα. Σε αυτές τις εφαρμογές απαιτείται καλός φόρτος εργασίας ή
απόδοση, καθώς τα πιθανά σφάλματα δικτύου παραμένουν σε επίπεδο τμήματος,
χωρίς να επηρεάζεται το εταιρικό δίκτυο.
240
Τα Switches αποθήκευσης και προώθησης χρησιμοποιούνται σε εταιρικά δίκτυα
όπου απαιτείται έλεγχος σφαλμάτων.
Λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο με τον οποίο τμηματοποιούνται τα υποδίκτυα
Κάλυμμα Switches 2
Πρόκειται για παραδοσιακά Switches, οι οποίοι λειτουργούν ως γέφυρες πολλαπλών
θυρών. Ο κύριος σκοπός του είναι να χωρίσει ένα LAN σε πολλούς τομείς σύγκρουσης
ή, στην περίπτωση δικτύων δακτυλίου, να τμηματοποιήσει το LAN σε διαφορετικούς
δακτυλίους. Βασίζουν την απόφασή τους για την αποστολή στη διεύθυνση MAC
προορισμού που περιέχει κάθε πλαίσιο.
Τα Switches επιπέδου 2 επιτρέπουν πολλαπλές ταυτόχρονες μεταδόσεις χωρίς
παρεμβολές με άλλα υποδίκτυα. Ωστόσο, τα Switches επιπέδου 2 δεν μπορούν να
φιλτράρουν τις εκπομπές ή μεταδόσεις, πολλαπλές εκπομπές (εάν περισσότερα από
ένα υποδίκτυα περιέχουν σταθμούς που ανήκουν στην ομάδα πολλαπλής εκπομπής
προορισμού) ή πλαίσια των οποίων ο προορισμός δεν έχει συμπεριληφθεί ακόμη
στον πίνακα διευθύνσεων.
Κάλυμμα Switches 3
Αυτά τα Switches που, εκτός από τις παραδοσιακές λειτουργίες του επιπέδου 2,
ενσωματώνουν ορισμένες λειτουργίες δρομολόγησης, όπως ο προσδιορισμός
διαδρομής με βάση πληροφορίες επιπέδου δικτύου (Επίπεδο 3 του μοντέλου OSI),
επικύρωση ακεραιότητας καλωδίωσης επιπέδου 3 με άθροισμα ελέγχου και
υποστήριξη για παραδοσιακά πρωτόκολλα δρομολόγησης (RIP, OSPF, κ.λπ.)
Τα Switches επιπέδου 3 υποστηρίζουν επίσης τον ορισμό των εικονικών δικτύων
(VLAN) και, ανάλογα με τα μοντέλα, επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ των
διαφόρων VLAN χωρίς την ανάγκη χρήσης εξωτερικού δρομολογητή. Επιτρέποντας
τη σύνδεση τμημάτων από διαφορετικούς τομείς εκπομπής, τα Switches επιπέδου 3
συνιστώνται ιδιαίτερα για την τμηματοποίηση πολύ μεγάλων δικτύων LAN, όπου η
απλή χρήση των Switches επιπέδου 2 θα προκαλούσε απώλεια απόδοσης και
απόδοσης ADSL, λόγω του υπερβολικού αριθμού μεταδόσεων.
Μπορεί να ειπωθεί ότι η τυπική υλοποίηση ενός Switch επιπέδου 3 είναι πιο
επεκτάσιμη από έναν δρομολογητή, καθώς ο τελευταίος χρησιμοποιεί τεχνικές
δρομολόγησης επιπέδου 3 και δρομολόγησης επιπέδου 2 ως συμπληρωματικά, ενώ
241
τα Switches παρακάμπτουν τη λειτουργία δρομολόγησης στην κορυφή του
δρομολογητή εφαρμόζοντας το πρώτο όταν είναι απαραίτητο.
Μέσα στα Switches επιπέδου 3 έχουμε:
Πακέτο με Πακέτο
Βασικά, ένα πακέτο ανά μεταγωγέα πακέτου είναι μια ειδική περίπτωση ενός
μεταγωγέα αποθήκευσης και προώθησης επειδή, έτσι, αποθηκεύει και εξετάζει το
πακέτο, υπολογίζοντας το CRC και αποκωδικοποιώντας την κεφαλίδα του επιπέδου
δικτύου για να καθορίσει τη διαδρομή του μέσω του πρωτοκόλλου πακέτου της
δρομολόγησης.
Cut-Through
Ένας μεταγωγέας κοπής επιπέδου 3 (δεν πρέπει να συγχέεται με μεταγωγέα κοπής)
εξετάζει τα πρώτα πεδία, καθορίζει τη διεύθυνση προορισμού (μέσω των
πληροφοριών κεφαλίδων ή κεφαλίδων των επιπέδων 2 και 3) και από αυτό το σημείο
και μετά, δημιουργεί ένα σημείο προς -Σύνδεση σημείου (στο επίπεδο 2) για την
επίτευξη υψηλής απόδοσης πακέτων.
Κάθε κατασκευαστής έχει το δικό του σχέδιο για να επιτρέπει τη σωστή αναγνώριση
των ροών δεδομένων. Για παράδειγμα, έχουμε το "IP Switching" της Ipsilon, το
"SecureFast Virtual Networking" της Cabletron, το "Fast IP" της 3Com.
Επιπλέον, ένας μεταγωγέας Cut-Through Layer 3, μόλις δημιουργηθεί η σύνδεση
point-to-point, θα μπορεί να λειτουργεί σε λειτουργία "Store-and-Forward" ή "Cut-
Through".
Παραλλαγές Switch
Μη διαχειριζόμενοι μεταγωγείς
Είναι μεταγωγέας plug and play, που χρησιμεύει μόνο για την επέκταση του αριθμού
των θυρών που είναι διαθέσιμος για χρήση, είναι συνήθως φθηνότερος από άλλους
μεταγωγείς επειδή δεν έχουν τη διεπαφή ή τις επιλογές διαμόρφωσης που έχουν οι
άλλοι. Χρησιμοποιούνται συχνότερα σε μικρά γραφεία ή γραφεία στο σπίτι.
Διαχειριζόμενα Switches
Αυτοί οι μεταγωγείς έχουν μεθόδους αλλαγής της λειτουργίας μεταγωγέα, οι κοινές
μέθοδοι διαχείρισης περιλαμβάνουν: μια διεπαφή γραμμής εντολών (CLI) στην οποία
έχει πρόσβαση μέσω Command Interpreter, Telnet ή Secure Shell, ενός
ενσωματωμένου πράκτορα Simple Network Management Protocol (SNMP) που
242
επιτρέπει τη διαχείριση από μια απομακρυσμένη κονσόλα ή μια διεπαφή ιστού για
διαχείριση από ένα πρόγραμμα περιήγησης ιστού. Παραδείγματα διαμόρφωσης που
μπορούν να γίνουν σε διαχειριζόμενο μεταγωγέα. Ενεργοποιήστε λειτουργίες όπως
Spanning Tree Protocol ή port mirroring, ορίστε το εύρος ζώνης θύρας, δημιουργήστε
ή τροποποιήστε εικονικά LAN(VLAN). Οι διαχειριζόμενοι μεταγωγείς έχουν δύο
υποκατηγορίες, τον έξυπνο μεταγωγέα και τον μεταγωγέα εταιρικής διαχείρισης.
Έξυπνα Switches
Είναι διαχειριζόμενοι μεταγωγείς με περιορισμένο σύνολο λειτουργιών διαχείρισης,
είναι μεταγωγείς που εμπίπτουν σε ένα χώρο αγοράς μεταξύ μη διαχειριζόμενων.
Παρέχουν μια διεπαφή ιστού (συνήθως χωρίς πρόσβαση CLI) και επιτρέπουν βασικές
διαμορφώσεις όπως VLAN, εύρος ζώνης θύρας και διπλή όψη. Επειδή έχουν λίγες
διαμορφώσεις δικτύου, έχουν χαμηλότερη τιμή από έναν διαχειριζόμενο μεταγωγέα.
Switches διαχείρισης επιχειρήσεων
Διαθέτουν το πλήρες σύνολο λειτουργιών διαχείρισης, όπως CLI, παράγοντα SNMP
και διεπαφή ιστού, μπορεί επίσης να έχουν πρόσθετες δυνατότητες για το χειρισμό
ρυθμίσεων, όπως η δυνατότητα προβολής, τροποποίησης, δημιουργίας αντιγράφων
ασφαλείας και επαναφοράς ρυθμίσεων. επειδή είναι πιο ευέλικτοι και
βελτιστοποιημένοι, έχουν πολύ πιο ακριβή τιμή από άλλους μεταγωγείς. Οι
μεταγωγείς επιχειρήσεων βρίσκονται συνήθως σε δίκτυα με μεγάλο αριθμό
μεταγωγέων και συνδέσεων, όπου η κεντρική διαχείριση αντιπροσωπεύει σημαντική
εξοικονόμηση χρόνου και προσπάθειας διαχείρισης.
Δρομολογητής
Ένας δρομολογητής είναι μια συσκευή που προωθεί πακέτα δεδομένων μεταξύ
δικτύων υπολογιστών, δημιουργώντας ένα σύνολο δικτύων επικάλυψης. Ένας
δρομολογητής είναι συνδεδεμένος με δύο ή περισσότερες γραμμές δεδομένων από
διαφορετικά δίκτυα. Όταν ένα πακέτο δεδομένων φτάνει σε μία από τις γραμμές, ο
δρομολογητής διαβάζει τις πληροφορίες διεύθυνσης στο πακέτο για να καθορίσει
τον τελικό προορισμό του. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες στον
πίνακα πολιτικών δρομολόγησης ή προώθησης, κατευθύνει το πακέτο στο επόμενο
δίκτυο στο ταξίδι του. Οι δρομολογητές είναι υπεύθυνοι για την "κυκλοφορία" στο
Διαδίκτυο. Ένα πακέτο δεδομένων συνήθως προωθείται από τον ένα δρομολογητή
σε έναν άλλο μέσω των δικτύων που απαρτίζουν το διαδίκτυο. Διασύνδεση δικτύου
243
μέχρι να φτάσετε στον προορισμό. Επομένως, ο δρομολογητής είναι συνήθως μια
συσκευή επιπέδου 3 (δίκτυο) του μοντέλου OSI.
Όταν χρησιμοποιούνται πολλοί δρομολογητές σε διασυνδεδεμένα δίκτυα, οι
δρομολογητές μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες διεύθυνσης προορισμού
χρησιμοποιώντας ένα πρωτόκολλο δρομολόγησης. Κάθε δρομολογητής δημιουργεί
έναν πίνακα δρομολόγησης, μια λίστα διαδρομών, μεταξύ δύο συστημάτων
υπολογιστών σε διασυνδεδεμένα δίκτυα.
Ένας δρομολογητής έχει δύο τύπους στοιχείων δικτύου οργανωμένα σε ξεχωριστά
επίπεδα επεξεργασίας:
• Επίπεδο ελέγχου: Ένας δρομολογητής διατηρεί έναν πίνακα δρομολόγησης που
παραθέτει ποια διαδρομή πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την προώθηση ενός
πακέτου δεδομένων και σε ποια σύνδεση φυσικής διεπαφής. Αυτό το κάνει
χρησιμοποιώντας προ ρυθμισμένες εσωτερικές οδηγίες, που ονομάζονται
στατικές διαδρομές, ή εκμάθηση διαδρομών δυναμικά χρησιμοποιώντας ένα
πρωτόκολλο δρομολόγησης. Οι στατικές και οι δυναμικές διαδρομές
αποθηκεύονται στον πίνακα δρομολόγησης. Η λογική του επιπέδου ελέγχου
αφαιρεί τις μη ουσιώδεις οδηγίες από τον πίνακα και δημιουργεί μια βάση
πληροφοριών προώθησης (FIB) για χρήση από το επίπεδο προώθησης.
• Επίπεδο προώθησης: Ο δρομολογητής προωθεί πακέτα δεδομένων μεταξύ
εισερχόμενων και εξερχόμενων συνδέσεων διεπαφής. Τα προωθεί στον σωστό
τύπο δικτύου χρησιμοποιώντας πληροφορίες που περιέχει η κεφαλίδα του
πακέτου και αντιστοιχίζονται σε εγγραφές στο FIB που παρέχονται από το
επίπεδο ελέγχου.
Οι πιο σύγχρονοι δρομολογητές χρειάζονται ένα καλώδιο ευρείας ζώνης
συνδεδεμένο σε ένα μόντεμ ως είσοδο και συνήθως μεταδίδουν το σήμα του
Διαδικτύου μέσω ασύρματης συνδεσιμότητας και 4 καλωδίων ευρυζωνικότητας.
Οι δρομολογητές προωθούν πακέτα δεδομένων με βάση τις πληροφορίες που
περιέχονται στον πίνακα δρομολόγησης. Συμπληρώνουν και διατηρούν αυτούς τους
πίνακες εκτελώντας διαδικασίες και πρωτόκολλα ενημέρωσης διαδρομής,
καθορίζοντας διευθύνσεις και τομείς δρομολόγησης και εκχωρώντας και ελέγχοντας
μετρήσεις δρομολόγησης. Ο διαχειριστής μπορεί να κάνει τη στατική διαμόρφωση
244
των διαδρομών για τη διάδοση των πακέτων ή μπορεί να ρυθμίσει τις παραμέτρους
του δρομολογητή ώστε να ενημερώνει τον πίνακα διαδρομών του μέσω δυναμικών
και αυτόματων διεργασιών.
Το πρόβλημα με τη διαμόρφωση στατικών διαδρομών είναι ότι κάθε φορά που
υπάρχει μια αλλαγή στο δίκτυο που θα μπορούσε να επηρεάσει αυτήν τη διαδρομή,
ο διαχειριστής πρέπει να επαναλάβει με μη αυτόματο τρόπο τη διαμόρφωση. Η
δυναμική λήψη διαδρομών είναι διαφορετική. Αφού ο διαχειριστής το διαμορφώσει
μέσω εντολών για να ξεκινήσει η δυναμική δρομολόγηση, η γνώση των διαδρομών
θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που λαμβάνονται νέες πληροφορίες μέσω
του δικτύου. Αυτή η ενημέρωση πραγματοποιείται με την ανταλλαγή πληροφοριών
μεταξύ γειτονικών δρομολογητών σε ένα δίκτυο.
Πρωτόκολλα δρομολόγησης
Τα πρωτόκολλα δρομολόγησης είναι υπεύθυνα για την επικοινωνία μεταξύ των
δρομολογητών. Μπορούν είτε να υποδείξουν τη συντομότερη διαδρομή για να
φτάσετε σε ένα δίκτυο είναι τα πρωτόκολλα που βασίζονται στην απόσταση
(διάνυσμα απόστασης) είτε να υποδεικνύουν την καλύτερη διαδρομή, η οποία είναι
συνήθως η διαδρομή με τη μικρότερη συμφόρηση. Αυτά βασίζονται σε κατάσταση
σύνδεσης, καθώς δοκιμάζουν τη διαδρομή για να δουν αν είναι δωρεάν, σε αντίθεση
με το πρωτόκολλο που βασίζεται στην απόσταση.
Οι δρομολογητές που χρησιμοποιούν πρωτόκολλα που βασίζονται σε κατάσταση
σύνδεσης πρέπει να γνωρίζουν όλους τους υπάρχοντες δρομολογητές και διαδρομές
για να γνωρίζουν την καλύτερη διαδρομή για να φτάσουν στον προορισμό. Για
δρομολογητές που βασίζονται σε απόσταση, αυτό δεν είναι απαραίτητο.
Αυτά είναι πρωτόκολλα δρομολόγησης που βασίζονται σε απόσταση:
• RIP
• EIGRP
• IGRP
Τα πρωτόκολλα που βασίζονται στην κατάσταση σύνδεσης είναι :
• OSPF
• NLSP
245
Το πρωτόκολλο BGP είναι γνωστό ως πρωτόκολλο διανύσματος διαδρομής, δηλαδή
εισάγοντας κάποιες παραμέτρους αυτό το πρωτόκολλο μπορεί να επιλέξει μια άλλη
διαδρομή που δεν είναι πάντα η συντομότερη.
Τύπους
Οι σύγχρονοι μεγάλοι δρομολογητές μοιάζουν με τηλεφωνικά κέντρα, των οποίων οι
τεχνολογίες συγκλίνουν επί του παρόντος και οι δρομολογητές ενδέχεται να
αντικαταστήσουν πλήρως στο μέλλον.
Μεταξύ των μέσων της δεκαετίας του 1970 και της δεκαετίας του 1980, οι
μικροϋπολογιστές χρησιμοποιήθηκαν για την παροχή δρομολόγησης. Αν και οι
προσωπικοί υπολογιστές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δρομολογητές, ο
εξοπλισμός που είναι αφιερωμένος στη δρομολόγηση είναι επί του παρόντος αρκετά
εξειδικευμένος και η χρήση του hacking μπορεί επίσης γενικά να επηρεάσει με
επιπλέον υλικό για να επιταχύνει τις λειτουργίες του, όπως η προώθηση πακέτων και
η κρυπτογράφηση IPsec.
Ένας δρομολογητής που συνδέει έναν πελάτη στο Διαδίκτυο ονομάζεται
δρομολογητής ακμών. Ένας δρομολογητής που χρησιμεύει αποκλειστικά για τη
μετάδοση δεδομένων μεταξύ άλλων δρομολογητών (για παράδειγμα, σε έναν ISP )
ονομάζεται βασικός δρομολογητής. Ένας δρομολογητής χρησιμοποιείται συνήθως
για τη σύνδεση τουλάχιστον δύο δικτύων υπολογιστών, αλλά υπάρχει μια ειδική
παραλλαγή που χρησιμοποιείται για την προώθηση πακέτων σε ένα VLAN . Σε αυτήν
την περίπτωση, όλα τα συνδεδεμένα σημεία δικτύου ανήκουν στο ίδιο δίκτυο.
Συγκεντρωτής
Hub είναι η διαδικασία με την οποία ορισμένες πληροφορίες μεταδίδονται ή
διαδίδονται, έχοντας, ως κύριο χαρακτηριστικό, ότι αποστέλλονται σε πολλούς
δέκτες ταυτόχρονα (εκπομπή). Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται στο ραδιόφωνο , τις
τηλεπικοινωνίες και τους υπολογιστές .
Η ανοιχτή τηλεόραση και το ραδιόφωνο εκπέμπουν μέσω εκπομπής, όπου μία ή
περισσότερες κεραίες εκπομπής στέλνουν το τηλεοπτικό σήμα (ή ραδιοφωνικό
σταθμό) μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων και κάθε συσκευή τηλεόρασης (ή
ραδιοφώνου) που μπορεί να το συλλάβει θα μπορεί να συντονίσει το σήμα.
Στους υπολογιστές, η εκπομπή χρησιμοποιείται σε διανομείς (συγκεντρωτές) που
συνδέονται σε δίκτυα LAN, MAN, WAN και TAN.
246
Στα δίκτυα υπολογιστών, μια διεύθυνση εκπομπής είναι μια διεύθυνση IP (τελευταία
δυνατή στο δίκτυο) που επιτρέπει την αποστολή πληροφοριών σε όλα τα
μηχανήματα στο δίκτυο / υποδίκτυο. Το RFC ( Αίτημα για σχόλια ) [rfc:919 919] είναι
το τυπικό RFC που ασχολείται με αυτό το θέμα.
Μία από τις εφαρμογές ενός διανομέα είναι ο έλεγχος της κίνησης δεδομένων
πολλών δικτύων, όταν ένα μηχάνημα ( υπολογιστής ) που είναι συνδεδεμένο στο
δίκτυο στέλνει πληροφορίες στον διανομέα και εάν ο διανομέας είναι
απασχολημένος με τη μετάδοση άλλων πληροφοριών, το πακέτο δεδομένων
επιστρέφεται στο αιτούν μηχάνημα με αίτημα αναμονής, μέχρι να ολοκληρώσει τη
λειτουργία. Αυτές οι ίδιες πληροφορίες αποστέλλονται σε όλα τα μηχανήματα που
είναι συνδεδεμένα σε αυτόν τον κόμβο και γίνεται αποδεκτό μόνο από
προκαθορισμένο υπολογιστή. Οι άλλες ηχώ επιστρέφουν στο hub και στο μηχάνημα
που δημιουργεί το αίτημα (χαρακτηρίζοντας τον πλεονασμό).
Υπό αυτή την έννοια, ο διανομέας, μια συσκευή που λειτουργεί στο φυσικό επίπεδο
(1) του μοντέλου OSI, έχει τη λειτουργία της διασύνδεσης υπολογιστών σε ένα τοπικό
δίκτυο. Ο τρόπος λειτουργίας του είναι ο απλούστερος για άλλες συσκευές, όπως
μεταγωγέας και δρομολογητής: ο διανομέας λαμβάνει δεδομένα από έναν
υπολογιστή και τα μεταδίδει σε άλλα μηχανήματα. Τη στιγμή που συμβαίνει αυτό,
κανένας άλλος υπολογιστής δεν μπορεί να στείλει σήμα. Η απελευθέρωσή του
πραγματοποιείται μετά την πλήρη διανομή του προηγούμενου σήματος.
Σε έναν διανομέα, είναι δυνατό να υπάρχουν πολλές θύρες, δηλαδή είσοδοι για τη
σύνδεση του καλωδίου δικτύου κάθε υπολογιστή. Το ποσό ποικίλλει ανάλογα με το
μοντέλο και τον κατασκευαστή του εξοπλισμού.
Εάν το καλώδιο δικτύου ενός μηχανήματος αποσυνδεθεί ή έχει κάποιο ελάττωμα, το
δίκτυο δεν σταματά να λειτουργεί, καθώς είναι ο κόμβος που το «συντηρεί». Είναι
επίσης δυνατή η προσθήκη ενός άλλου κόμβου στο υπάρχον. Οι κόμβοι είναι συχνά
οι καταλληλότεροι για μικρά ή / και οικιακά δίκτυα. Δεδομένου ότι με λίγους
συνδεδεμένους υπολογιστές είναι απίθανο να δημιουργηθούν προβλήματα
απόδοσης στο δίκτυο.
Επαναλήπτης
Στους υπολογιστές, ο επαναλήπτης είναι ένας ηλεκτρονικός εξοπλισμός που
χρησιμοποιείται για τη διασύνδεση πανομοιότυπων δικτύων, καθώς απορροφούν
247
ηλεκτρικά τα σήματα και τα αναμεταδίδουν μέσω του ίδιου τμήματος στο φυσικό
μέσο.
Ένας επαναλήπτης λειτουργεί στο φυσικό επίπεδο του μοντέλου OSI (1). Δεν
αναγνωρίζει τις πληροφορίες που λαμβάνει και δεν εκτελεί κανενός είδους
επαλήθευση, απλώς λαμβάνει όλα τα σήματα από κάθε ένα από τα δίκτυα που
διασυνδέει και τα επαναλαμβάνει στα άλλα δίκτυα, χωρίς να πραγματοποιήσει
κανενός είδους επεξεργασία. Η χρήση αυτής της συσκευής σε τοπικό δίκτυο
εκφυλίζει το σήμα στον ψηφιακό τομέα και προκαλεί προβλήματα συγχρονισμού
μεταξύ διεπαφών δικτύου.
Οι επαναλήπτες χρησιμοποιούνται για την επέκταση της μετάδοσης ραδιοκυμάτων,
για παράδειγμα ασύρματα δίκτυα, WiMAX και κινητή τηλεφωνία. Ο επαναλήπτης
χρησιμεύει ως γέφυρα ασύρματου σήματος.
Κάρτα δικτύου
Η κάρτα δικτύου (ονομάζεται επίσης προσαρμογέας δικτύου ή NIC ) είναι μια
συσκευή υλικού που είναι υπεύθυνη για την επικοινωνία ενός υπολογιστή σε ένα
δίκτυο υπολογιστών.
Η κάρτα δικτύου ελέγχει την αποστολή και λήψη δεδομένων από υπολογιστή
συνδεδεμένο σε δίκτυο, μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων (Wi-Fi), μεταλλικών
καλωδίων ή καλωδίων οπτικών ινών. Κάθε αρχιτεκτονική δικτύου μπορεί να απαιτεί
έναν συγκεκριμένο τύπο κάρτας δικτύου, όπως δίκτυα κλήσης τύπου Token Ring και
δίκτυα Ethernet.
Εκτός από την αρχιτεκτονική που χρησιμοποιείται, οι κάρτες δικτύου στην αγορά
διακρίνονται επίσης από το ρυθμό μετάδοσης, τα καλώδια που υποστηρίζονται και
το bus που χρησιμοποιείται (PCI , PCI Express , USB ή Thunderbolt (διεπαφή)). Με την
πρόοδο της τυποποίησης και της σμίκρυνσης των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων, οι
κάρτες δικτύου έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της μητρικής πλακέτας των
περισσότερων σύγχρονων υπολογιστών, μερικές φορές συγκολλούνται απευθείας ή
συνδέονται μέσω μιας διακριτής υποδοχής Mini-PCIe. Ορισμένοι σύγχρονοι
υπολογιστές προέρχονται από το εργοστάσιο χωρίς ενσύρματη κάρτα δικτύου,
περιοριζόμενοι σε ασύρματες συνδέσεις. Με αυτόν τον τρόπο, οι αποκλειστικές
κάρτες δικτύου, όπως αυτές με υποδοχή PCI, έχουν γίνει ένα στοιχείο που
περιορίζεται σε κέντρα δεδομένων και διακομιστές.
248
Όσον αφορά τον ρυθμό μετάδοσης, έχουμε κάρτες Ethernet που κυμαίνονται από 10
Mbps έως 10 Gbps (10000 Mbps). Οι κάρτες Ethernet 10 Mbps απαιτούν καλώδια
συνεστραμμένου ζεύγους κατηγορίας 3 ή 5 ή ομοαξονικά καλώδια . Όσον αφορά μια
κάρτα από 100 Mbps, η ελάχιστη απαίτηση καλωδίωσης είναι θωρακισμένα καλώδια
συνεστραμμένου ζεύγους επιπέδου 5. Κάρτες συμβατές με τις τυπικές ταχύτητες
υποστήριξης InfiniBand έως 200 Gbps και απαιτούν ειδική καλωδίωση οπτικών ινών.
Οι πλακέτες που έχουν υποδοχές για περισσότερους από έναν τύπους καλωδίων
ονομάζονται πλακέτες συνδυασμού. Η ύπαρξη 2 ή 3 υποδοχών είναι μόνο για να
διασφαλιστεί ότι η κάρτα είναι συμβατή με πολλά διαφορετικά καλώδια δικτύου.
Αυτή η λειτουργικότητα, ωστόσο, έχει καταστεί ξεπερασμένη και σπάνια εμφανίζεται
σε νεότερες κάρτες, δεδομένης της πανταχού παρουσίας του προτύπου RJ45 και των
δικτύων Ethernet.
Διεύθυνση MAC
Η διεύθυνση ελέγχου πρόσβασης πολυμέσων μιας συσκευής (διεύθυνση MAC) είναι
ένα μοναδικό αναγνωριστικό που εκχωρείται σε μια διεπαφή δικτύου (ή Ελεγκτής
διεπαφής δικτύου - NIC). Για επικοινωνίες εντός ενός τμήματος δικτύου,
χρησιμοποιείται ως διεύθυνση δικτύου για τις περισσότερες τεχνολογίες δικτύου
IEEE 802, συμπεριλαμβανομένων των Ethernet, Wi-Fi και Bluetooth. Στο μοντέλο
Open Systems Interconnection (OSI), οι διευθύνσεις MAC χρησιμοποιούνται στο
υποεπίπεδο πρωτοκόλλου ελέγχου πρόσβασης στη μέση του επιπέδου σύνδεσης
δεδομένων. Όπως αναπαρίσταται συνήθως, οι διευθύνσεις MAC αναγνωρίζονται ως
έξι ομάδες δύο δεκαεξαδικών ψηφίων, που χωρίζονται με παύλες, άνω και κάτω
τελείες ή χωρίς διαχωριστικά.
Μια διεύθυνση MAC μπορεί να ονομάζεται ηχογραφημένη διεύθυνση και είναι
επίσης γνωστή ως διεύθυνση υλικού Ethernet, διεύθυνση υλικού και φυσική
διεύθυνση (δεν πρέπει να συγχέεται με μια φυσική διεύθυνση μνήμης).
Ένας κόμβος δικτύου με πολλαπλά NIC πρέπει να έχει μια μοναδική διεύθυνση MAC
για κάθε ένα. Ο εξελιγμένος εξοπλισμός δικτύωσης, όπως ένας μεταγωγέας
πολλαπλών επιπέδων ή ένας δρομολογητής, μπορεί να απαιτεί μία ή περισσότερες
μόνιμα εκχωρημένες διευθύνσεις MAC.
Οι διευθύνσεις MAC εκχωρούνται συνήθως από τον κατασκευαστή της κάρτας
διασύνδεσης δικτύου. Κάθε ένα είναι αποθηκευμένο σε υλικό, όπως στη μνήμη μόνο
249
για ανάγνωση της πλακέτας ή σε μια μηχανή υλικολογισμικού. Μια διεύθυνση MAC
περιλαμβάνει συνήθως το μοναδικό αναγνωριστικό οργάνωσης του κατασκευαστή.
Οι διευθύνσεις MAC σχηματίζονται σύμφωνα με τις αρχές δύο χώρων αρίθμησης που
βασίζονται σε Extended Unique Identifiers (EUI) που διαχειρίζεται το Institute of
Electrical and Electronics Engineers (IEEE).
Αναπαράσταση
Η διεύθυνση MAC σχηματίζεται από ένα σύνολο 6 byte που χωρίζονται με άνω και
κάτω τελεία (“:”) ή παύλα (“-”), με κάθε byte να αντιπροσωπεύεται από δύο ψηφία
σε δεκαεξαδική μορφή, όπως: " 00:19:C9: F8:E2:58 ". Κάθε δεκαεξαδικό ψηφίο
αντιστοιχεί σε μια δυαδική λέξη τεσσάρων bit , επομένως τα 12 ψηφία που
αποτελούν τη διεύθυνση είναι συνολικά 48 bit.
Υπάρχει μια τυποποίηση των διευθύνσεων MAC που διαχειρίζεται το IEEE ( Institute
of Electrical and Electronics Engineers ) που ορίζει ότι τα πρώτα τρία byte, που
ονομάζονται OUI (Οργανωσιακά Μοναδικό Αναγνωριστικό), προορίζονται για την
αναγνώριση του κατασκευαστή παρέχονται από την ίδια την IEEE. Τα τρία τελευταία
byte ορίζονται από τον κατασκευαστή, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο της
αρίθμησης κάθε πλακέτας που παράγει. Παρά το γεγονός ότι είναι μοναδική και
καταγεγραμμένη σε υλικό, η διεύθυνση MAC μπορεί να αλλάξει μέσω συγκεκριμένων
τεχνικών.
Προβολή διεύθυνσης MAC σε λειτουργικά συστήματα
Η διεύθυνση του επιπέδου σύνδεσης, που ονομάζεται επίσης φυσική διεύθυνση ή
διεύθυνση MAC , μπορεί εύκολα να προβληθεί στα λειτουργικά συστήματα:
Microsoft Windows χρησιμοποιώντας την εντολή ipconfig /all
Στα συστήματα Unix , η εντολή ifconfig εμφανίζει τις διεπαφές και τις αντίστοιχες
διευθύνσεις συνδέσμων τους
Σε smartphone με σύστημα Android, απλώς ανοίξτε το μενού "ρύθμιση", "σχετικά με
το τηλέφωνο", "κατάσταση"
Ακολουθεί η συνοπτική έξοδος των εντολών ipconfig/all και ifconfig , αντίστοιχα.
c: \>ipconfig/all
Προσαρμογέας Ethernet Τοπική σύνδεση:
Φυσική διεύθυνση. . . . . . . : 00-88-14-4D-4C-FB
~$ ifconfig
250
eth0 Σύνδεσμος encap:Ethernet__HW address__ 00:1D:7D:B2:34:F9
inet end.: 192.168.88.50__Bcast:192.168.88.255__Mask:255.255.255.0
Υπάρχουν βασικά τρεις τρόποι διευθυνσιοδότησης που μπορούν να εφαρμοστούν σε
ένα δίκτυο: unicast, multicast και μετάδοση (εικόνα παρακάτω). Στη διεύθυνση
unicast , η πηγή στέλνει ένα μήνυμα μόνο σε έναν παραλήπτη, δηλαδή μόνο μία
συσκευή θα λάβει το μήνυμα. Στη διεύθυνση εκπομπής , η πηγή στέλνει ένα μήνυμα
σε όλες τις συσκευές του δικτύου. Στη διευθυνσιοδότηση πολλαπλής διανομής , η
πηγή στέλνει ένα μήνυμα σε μια ομάδα συσκευών που ονομάζεται ομάδα πολλαπλής
εκπομπής . Η ομάδα πολλαπλής εκπομπής είναι ένα υποσύνολο των συσκευών που
αποτελούν το δίκτυο.
Μοντέλο IEEE 802

Η ομάδα εργασίας γνωστή ως IEEE 802 είναι υπεύθυνη για την τυποποίηση
πρωτοκόλλων για τοπικά και μητροπολιτικά δίκτυα. Το μοντέλο στρώσης IEEE 802
ορίζει πρωτόκολλα μόνο για τα φυσικά επίπεδα και τα επίπεδα σύνδεσης δεδομένων,
χωρίς να γίνεται αναφορά σε υψηλότερα επίπεδα. Το φυσικό επίπεδο είναι
υπεύθυνο για την κωδικοποίηση και την αποκωδικοποίηση των σημάτων,
δημιουργώντας το προοίμιο που προσδιορίζει την αρχή του πλαισίου και το
συγχρονισμό της μετάδοσης. Επιπλέον, το φυσικό επίπεδο ορίζει τον τύπο του μέσου
μετάδοσης, τις συνδέσεις, τις διεπαφές επικοινωνίας και την τοπολογία του δικτύου.
Το επίπεδο ελέγχου πρόσβασης μέσων ή MAC είναι υπεύθυνο για τον έλεγχο της
πρόσβασης στο ίδιο το μέσο, εκτός από την κατασκευή πλαισίου, τη
διευθυνσιοδότηση και τον εντοπισμό σφαλμάτων. Υπάρχουν πολλές ομάδες
εργασίας στο IEEE 802 και οι δύο πιο σημαντικές είναι το IEEE 802.3, το οποίο ορίζει
251
πρότυπα για LAN Ethernet και το IEEE 802.11, το οποίο ορίζει πρότυπα για ασύρματα
LAN (Wi-Fi). Οι ομάδες είναι υπεύθυνες για τον καθορισμό των πρωτοκόλλων του
φυσικού επιπέδου και του επιπέδου MAC, καθώς υπάρχει μεγάλη εξάρτηση μεταξύ
του μηχανισμού ελέγχου πρόσβασης στο μέσο και του τύπου του
χρησιμοποιούμενου μέσου μετάδοσης.
Αναγνώριση του κατασκευαστή
Για να μάθετε τον κατασκευαστή μιας συγκεκριμένης συσκευής δικτύου, μεταβείτε
στη διεύθυνση http://standards.ieee.org/regauth/oui/index.shtml . Εισαγάγετε τα
πρώτα 6 ψηφία του MAC (χωρίς την άνω και κάτω τελεία) της συσκευής και ο
ιστότοπος θα επιστρέψει το όνομα του κατασκευαστή. Σημειώστε ότι τα πρώτα 6
ψηφία του MAC αντιστοιχούν στα πρώτα 3 byte (που διαχειρίζονται το IEEE), τα οποία
προσδιορίζουν τον κατασκευαστή του εξοπλισμού.
Μόντεμ
Ένα μόντεμ (modulator - demodulator) είναι μια συσκευή υλικού που μετατρέπει
δεδομένα σε μορφή κατάλληλη για ένα μέσο μετάδοσης, έτσι ώστε να μπορούν να
μεταδοθούν από τον έναν υπολογιστή στον άλλο (ιστορικά μέσω τηλεφωνικών
καλωδίων). Ένα μόντεμ διαμορφώνει ένα ή περισσότερα σήματα φέροντος κύματος
για την κωδικοποίηση ψηφιακών πληροφοριών για μετάδοση και αποδιαμόρφωση
των σημάτων για την αποκωδικοποίηση των εισερχόμενων πληροφοριών. Ο στόχος
είναι να παραχθεί ένα σήμα που μπορεί να μεταδοθεί εύκολα και αξιόπιστα και να
αποκωδικοποιηθεί για την αναπαραγωγή των αρχικών ψηφιακών δεδομένων. Τα
μόντεμ μπορούν να χρησιμοποιηθούν με σχεδόν οποιοδήποτε μέσο μετάδοσης
αναλογικών σημάτων, από δίοδοι εκπομπής φωτός έως ραδιόφωνο. Ένας κοινός
τύπος μόντεμ είναι αυτό που μετατρέπει τα ψηφιακά δεδομένα ενός υπολογιστή σε
διαμορφωμένο ηλεκτρικό σήμα για μετάδοση μέσω τηλεφωνικών γραμμών και
αποδιαμορφώνεται από ένα άλλο μόντεμ στην πλευρά του δέκτη για την ανάκτηση
των ψηφιακών δεδομένων.
Τα μόντεμ ταξινομούνται γενικά με βάση τη μέγιστη ποσότητα δεδομένων που
μπορούν να στείλουν σε μια δεδομένη μονάδα χρόνου, συνήθως εκφρασμένη σε bit
ανά δευτερόλεπτο (bit/s συμβόλου ή bps) ή σπάνια σε byte ανά δευτερόλεπτο
(σύμβολο B/s). Τα μόντεμ μπορούν επίσης να ταξινομηθούν με βάση το ρυθμό
συμβόλων τους, μετρούμενο σε baud. Η μονάδα μετάδοσης σημαίνει σύμβολα ανά
252
δευτερόλεπτο ή πόσες φορές το μόντεμ στέλνει ένα νέο σήμα. Για παράδειγμα, το
πρότυπο ITU V.21 χρησιμοποιούσε εναλλαγή συχνότητας, έχουμε δύο πιθανές
συχνότητες, που αντιστοιχούν σε δύο διακριτά σύμβολα (ή ένα bit ανά σύμβολο), για
μεταφορά 300 bit ανά δευτερόλεπτο χρησιμοποιώντας 300 baud. Από την άλλη
πλευρά, το αρχικό πρότυπο ITU V.22, το οποίο μπορούσε να μεταδίδει και να
λαμβάνει τέσσερα διακριτά σύμβολα (δύο bit ανά σύμβολο), μετέδωσε 1.200 bit
στέλνοντας 600 σύμβολα ανά δευτερόλεπτο (600 baud) χρησιμοποιώντας
διαμόρφωση μετατόπισης φάσης.
Τύποι μόντεμ
Τα πρώτα αναλογικά μόντεμ ήταν εξωτερικά. Συνδέεται μέσω παράλληλων
διεπαφών, όπου η ταχύτητα μετάδοσης ήταν 300 bps ( bit ανά δευτερόλεπτο) και
λειτουργούσε με δύο διαφορετικά σήματα, ένας υψηλός τόνος αντιπροσώπευε το bit
1, ενώ ο χαμηλός τόνος αντιπροσώπευε το bit 0.
Τα μόντεμ φαξ ονομάζονται έτσι επειδή η συσκευή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για
λήψη και αποστολή φαξ.
Βασικά, υπάρχουν μόντεμ για dial-up και ευρυζωνική σύνδεση.
Τα μόντεμ μέσω τηλεφώνου συνήθως εγκαθίστανται εσωτερικά στον υπολογιστή (σε
δίαυλο PCI) ή συνδέονται σε σειριακή θύρα, ενώ τα μόντεμ ευρυζωνικής πρόσβασης
μπορεί να είναι USB, Wi-Fi ή Ethernet. Τα μόντεμ ADSL διαφέρουν από τα μόντεμ
μέσω τηλεφώνου στο ότι δεν χρειάζεται να μετατρέψουν το σήμα από ψηφιακό σε
αναλογικό και από αναλογικό σε ψηφιακό, επειδή το σήμα είναι πάντα ψηφιακό
(ADSL - Asymmetric Digital Subscriber Line). Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι ένα
μόντεμ ζώνης φωνής που μετατρέπει ψηφιακά δεδομένα από έναν προσωπικό
υπολογιστή σε ηλεκτρικά σήματα που διαμορφώνονται στη συχνότητα φωνής μιας
περιοχής τηλεφωνικών καναλιών. Αυτά τα σήματα μπορούν να μεταδοθούν μέσω
τηλεφωνικών γραμμών και να αποδιαμορφωθούν από άλλο μόντεμ στην πλευρά του
δέκτη για την ανάκτηση των ψηφιακών δεδομένων.
Τα μόντεμ γενικά βαθμολογούνται από την ποιότητα των δεδομένων που μπορούν
να στείλουν σε μια δεδομένη μονάδα χρόνου, συνήθως μετρούμενη σε bit ανά
δευτερόλεπτο (bit/s ή bps). Μπορούν επίσης να ταξινομηθούν με βάση τον ρυθμό
συμβόλων που μετράτε σε baud, πόσες φορές το μόντεμ αλλάζει την κατάσταση του
σήματος ανά δευτερόλεπτο. Για παράδειγμα, το πρότυπο ITU V.21 χρησιμοποιούσε
253
πλήκτρα μετατόπισης συχνότητας ήχου, γνωστό και ως τόνους, για να μεταφέρει 300
bit/sec χρησιμοποιώντας 300 baud, ενώ το αρχικό πρότυπο ITU V.22 επέτρεπε 1200
bit/sec με εξακόσια baud χρησιμοποιώντας διαμόρφωση φάσης.
Πύλη
Στις τηλεπικοινωνίες , ο αγγλικός όρος Gateway αναφέρεται σε ένα κομμάτι υλικού
δικτύου που έχει τις ακόλουθες έννοιες:
Σε ένα δίκτυο επικοινωνιών, ένας κόμβος δικτύου εξοπλισμένος για διασύνδεση με
άλλο δίκτυο που χρησιμοποιεί διαφορετικά πρωτόκολλα.
Μια πύλη μπορεί να περιέχει συσκευές όπως μεταφραστές πρωτοκόλλων, συσκευές
σύγκρισης σύνθετης αντίστασης, μετατροπείς ταχύτητας, απομονωτές σφαλμάτων ή
μεταφραστές σημάτων, όπως απαιτείται για την παροχή διαλειτουργικότητας
συστημάτων.
Μια πύλη μετάφρασης/χαρτογράφησης πρωτοκόλλου διασυνδέει δίκτυα με
διαφορετικές τεχνολογίες πρωτοκόλλου δικτύου εκτελώντας τις απαιτούμενες
μετατροπές πρωτοκόλλων.
Ένας υπολογιστής ή ένα πρόγραμμα υπολογιστή που έχει ρυθμιστεί να εκτελεί τις
εργασίες μιας πύλης.
Οι πύλες, που ονομάζονται επίσης μετατροπείς πρωτοκόλλου, μπορούν να
λειτουργήσουν σε οποιοδήποτε επίπεδο δικτύου. Οι δραστηριότητες μιας πύλης
είναι πιο περίπλοκες από αυτές ενός δρομολογητή ή μεταγωγέα, καθώς
επικοινωνούν χρησιμοποιώντας περισσότερα από ένα πρωτόκολλα.
Οι υπολογιστές των χρηστών του Διαδικτύου και οι υπολογιστές που εξυπηρετούν
σελίδες στους χρήστες είναι κόμβοι δικτύου, καθώς οι κόμβοι που συνδέουν τα
δίκτυα μεταξύ τους είναι πύλες. Για παράδειγμα, οι υπολογιστές που ελέγχουν την
κυκλοφορία μεταξύ των εταιρικών δικτύων ή οι υπολογιστές που χρησιμοποιούνται
από τους ISP για τη σύνδεση των χρηστών στο Διαδίκτυο είναι κόμβοι πύλης.
Στο δίκτυο για μια επιχείρηση, ένας υπολογιστής διακομιστή που λειτουργεί ως
κόμβος πύλης συχνά λειτουργεί επίσης ως διακομιστής μεσολάβησης και
διακομιστής τείχους προστασίας. Μια πύλη συνδέεται συχνά με έναν δρομολογητή,
ο οποίος γνωρίζει πού να κατευθύνει ένα δεδομένο πακέτο δεδομένων που
λαμβάνεται στην πύλη και το αλλάζει, το οποίο παρέχει την πραγματική εισερχόμενη
και εξερχόμενη διαδρομή από την πύλη σε μια δεδομένη υποδοχή.
254
Παραδείγματα πυλών μπορεί να είναι δρομολογητές και τείχη προστασίας, αφού και
τα δύο χρησιμεύουν ως μεσάζοντες μεταξύ του χρήστη και του δικτύου. Ένας
διακομιστής μεσολάβησης μπορεί επίσης να ερμηνευτεί ως πύλη (αν και σε άλλο
επίπεδο, αυτό του επιπέδου στο οποίο λειτουργεί), καθώς χρησιμεύει και ως
ενδιάμεσος.
Γέφυρα
Μια γέφυρα είναι μια συσκευή δικτύου που δημιουργεί ένα συγκεντρωτικό δίκτυο
από πολλαπλά δίκτυα επικοινωνιών ή πολλαπλά τμήματα δικτύου. Μια συσκευή με
αυτή τη λειτουργία ονομάζεται γέφυρα δικτύου. Η λειτουργία μιας γέφυρας ή μιας
γέφυρας είναι διαφορετική από αυτή ενός δρομολογητή, που επιτρέπει σε πολλά
διαφορετικά δίκτυα να επικοινωνούν ανεξάρτητα, ενώ παραμένουν διακριτά μεταξύ
τους. Στο μοντέλο OSI, οι γέφυρες λειτουργούν στα δύο πρώτα στρώματα κάτω από
το επίπεδο δικτύου, ή επίπεδο 3. Εάν ένα ή περισσότερα από τα τμήματα δικτύου
που συνδέονται με τη γέφυρα είναι ασύρματο ή ασύρματο, η συσκευή ονομάζεται
γέφυρα ασύρματου δικτύου ή ασύρματη γέφυρα.
Υπάρχουν τέσσερις τύποι τεχνολογιών γεφυρών: απλές γέφυρες, γέφυρες
πολλαπλών θυρών, διαφανείς γέφυρες (ονομάζονται επίσης γέφυρες εκμάθησης) και
γέφυρες διαδρομής πηγής ή γέφυρες διαδρομών πηγής.
Τείχος προστασίας
Στην επιστήμη των υπολογιστών , ένα Firewall, που σπάνια μεταφράζεται ως τείχος
προστασίας , είναι μια συσκευή σε ένα δίκτυο υπολογιστών, με τη μορφή
προγράμματος (λογισμικού) ή φυσικού εξοπλισμού (υλικό), που στοχεύει για να
255
εφαρμόσετε μια πολιτική ασφαλείας σε ένα συγκεκριμένο σημείο του δικτύου, που
συνήθως σχετίζεται με δίκτυα TCP/IP. Το τείχος προστασίας μπορεί να είναι τύπου
φίλτρων πακέτων, πληρεξούσιος εφαρμογής κ.λπ.
Ο συνδυασμός λογισμικού προστασίας και υλικού αποκαλείται τεχνικά "συσκευή" .
Η πολυπλοκότητα της εγκατάστασης εξαρτάται από το μέγεθος του δικτύου, την
πολιτική ασφαλείας, τον αριθμό των κανόνων που ελέγχουν την εισροή και την εκροή
πληροφοριών και τον επιθυμητό βαθμό ασφάλειας.
Ιστορία
Τα συστήματα τείχους προστασίας γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ως
αποτέλεσμα της ανάγκης δημιουργίας περιορισμών πρόσβασης μεταξύ των
υπαρχόντων δικτύων, με πολιτικές ασφαλείας που βασίζονται στη σουίτα
πρωτοκόλλων TCP/IP. Αυτή την εποχή, η επέκταση των ακαδημαϊκών και
στρατιωτικών δικτύων, που κορυφώθηκε με τη δημιουργία του ARPANET και
αργότερα, του Διαδικτύου και της εκλαΐκευσης των πρώτων υπολογιστών, έγιναν
εύκολοι στόχοι για την αρχαία κοινότητα των χάκερ.
Περιπτώσεις εισβολών στο δίκτυο και απάτης στο τηλεφωνικό σύστημα άρχισαν να
εμφανίζονται και παρουσιάστηκαν στην ταινία War Games του 1983. Το 1988, οι
διαχειριστές δικτύου εντόπισαν αυτό που έγινε η πρώτη μεγάλη προσβολή από ιούς:
υπολογιστή και αυτό που έγινε γνωστό ως Internet Worm. Σε λιγότερο από 24 ώρες,
το σκουλήκι που έγραψε ο Robert T. Morris Jr εξαπλώθηκε σε όλα τα συστήματα, του
τότε υπάρχοντος Διαδικτύου (αποκλειστικά από κυβερνητικά και εκπαιδευτικά
δίκτυα), προκαλώντας πραγματικό «μπλακάουτ» στο δίκτυο.
256
Ο αγγλικός όρος firewall κάνει μια συγκριτική νύξη στη λειτουργία που εκτελεί για να
αποτρέψει την εξάπλωση επιβλαβών προσβάσεων εντός ενός δικτύου υπολογιστών
σε τοίχο επιβραδυντικό της φλόγας, ο οποίος εμποδίζει την εξάπλωση πυρκαγιών
μέσα από τα δωμάτια ενός κτιρίου.
Πρώτη Γενιά - Φίλτρα Πακέτων
• Η τεχνολογία διαδόθηκε το 1988 μέσω έρευνας που υποστηρίχθηκε από την
DEC.
• Ο Bill Cheswick και ο Steve Bellovin της AT&T αναπτύσσουν το πρώτο μοντέλο
Proof of Concept.
 Το μοντέλο ήταν ένα φίλτρο πακέτων υπεύθυνο για την αξιολόγηση πακέτων
από τη σουίτα πρωτοκόλλων TCP/IP.
 Αν και το κύριο πρωτόκολλο μεταφοράς TCP είναι προσανατολισμένο σε μια
κατάσταση συνδέσεων, το φίλτρο πακέτων δεν προοριζόταν αρχικά για αυτόν
τον σκοπό (πιθανή ευπάθεια).
Μέχρι σήμερα, αυτός ο τύπος τεχνολογίας υιοθετείται στον εξοπλισμό δικτύου για
να επιτρέπει απλές διαμορφώσεις πρόσβασης (οι λεγόμενες «λίστες πρόσβασης»).
Το ipchains είναι ένα πρόσφατο παράδειγμα τείχους προστασίας που χρησιμοποιεί
την τεχνολογία αυτής της γενιάς. Σήμερα το "ipchains" έχει αντικατασταθεί από το
iptables που είναι εγγενές στο Linux και έχει περισσότερες δυνατότητες.
Τυπικοί κανόνες στην 1η γενιά
• Περιορισμός της κυκλοφορίας με βάση τη διεύθυνση IP προέλευσης ή
προορισμού.
• Περιορίστε την κυκλοφορία μέσω της θύρας (TCP ή UDP) της υπηρεσίας.
Δεύτερη γενιά - Φίλτρα κατάστασης περιόδου λειτουργίας
• Η τεχνολογία διαδόθηκε από μια μελέτη που αναπτύχθηκε στις αρχές της
δεκαετίας του 1990 από την Bell Labs.
• Επειδή το κύριο πρωτόκολλο μεταφοράς TCP καθοδηγείται από έναν πίνακα
καταστάσεων στις συνδέσεις, τα φίλτρα πακέτων δεν ήταν αρκετά
αποτελεσματικά εάν δεν τηρούσαν αυτά τα χαρακτηριστικά.
• Ονομάζεται επίσης τείχος προστασίας κυκλώματος.
257
Τυπικοί κανόνες στη 2η γενιά
• Όλοι οι κανόνες 1ης γενιάς.
• Περιορισμός της κυκλοφορίας για την εκκίνηση συνδέσεων.
• Περιορισμός της κυκλοφορίας πακέτων που έχουν ξεκινήσει από το
προστατευμένο δίκτυο.
• Περιορίστε την κυκλοφορία από πακέτα που δεν έχουν τον σωστό αριθμό
σειράς.
Statefull Firewall: Αποθηκεύει την κατάσταση των συνδέσεων και τα φίλτρα βάσει
αυτής της κατάστασης. Υπάρχουν τρεις καταστάσεις για μια σύνδεση:
• ΝΕΟ: Νέες συνδέσεις.
• ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ: Συνδέσεις που έχουν ήδη δημιουργηθεί και
• ΣΧΕΤΙΚΑ: Σχετικές συνδέσεις με υπάρχουσες συνδέσεις.
Εφαρμογές πύλης στη 3η γενιά
• Γνωστά ως "Τείχος προστασίας εφαρμογών" ή "διακομιστής μεσολάβησης
τείχους προστασίας".
• Σε αυτή τη γενιά κυκλοφόρησε το πρώτο εμπορικό προϊόν στις 13 Ιουνίου 1991
το DEC SEAL.
• Αρκετά εμπορικά προϊόντα εμφανίστηκαν και έγιναν δημοφιλή στη δεκαετία
του '90, όπως το Raptor, το Gauntlet (το οποίο είχε τη δωρεάν έκδοσή του με το
όνομα TIS) και τα τείχη προστασίας Sidewinder, μεταξύ άλλων.
• Δεν πρέπει να συγχέεται με την τρέχουσα έννοια της εφαρμογής "Τείχος
προστασίας" : Τα τείχη προστασίας του επιπέδου εφαρμογής ήταν γνωστά με
αυτόν τον τρόπο για την εφαρμογή της έννοιας του διακομιστή μεσολάβησης
και του ελέγχου πρόσβασης σε μία μόνο συσκευή (το Τείχος προστασίας
μεσολάβησης), δηλαδή ένα σύστημα ικανό να λήψη σύνδεσης,
αποκωδικοποίηση πρωτοκόλλων στο επίπεδο εφαρμογής και παρεμπόδιση
επικοινωνίας πελάτη / διακομιστή για εφαρμογή κανόνων πρόσβασης.
Τυπικοί κανόνες στην 3η γενιά
• Όλοι οι κανόνες από τις προηγούμενες γενιές.
• Περιορισμός της πρόσβασης FTP σε ανώνυμους χρήστες.
• Περιορίστε την πρόσβαση HTTP σε πύλες ψυχαγωγίας.
258
• Περιορίστε την πρόσβαση σε άγνωστα πρωτόκολλα στη θύρα 443 (HTTPS).
Τέταρτη Γενιά και επόμενες
• Το τείχος προστασίας ενοποιείται ως εμπορική λύση για δίκτυα επικοινωνίας
TCP/IP.
 Stateful Inspection για επιθεώρηση πακέτων και κίνησης δεδομένων με βάση τα
χαρακτηριστικά κάθε εφαρμογής, πληροφορίες που σχετίζονται με όλα τα
επίπεδα του μοντέλου OSI (όχι μόνο το επίπεδο δικτύου ή εφαρμογής) και την
κατάσταση των ενεργών συνδέσεων και περιόδων σύνδεσης.
 Πρόληψη εισβολής με σκοπό τον εντοπισμό κατάχρησης του πρωτοκόλλου
TCP/IP ακόμη και σε φαινομενικά νόμιμες συνδέσεις.
 Deep Packet Inspection που συσχετίζει τα χαρακτηριστικά της Stateful Inspection
με τις τεχνικές των συσκευών IPS.
• Ξεκινώντας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η τεχνολογία τείχους προστασίας
βελτιώθηκε για να εφαρμοστεί επίσης σε σταθμούς εργασίας και οικιακούς
υπολογιστές (το λεγόμενο "Personal Firewall"), εκτός από την εμφάνιση λύσεων
τείχους προστασίας αφιερωμένων σε διακομιστές και συγκεκριμένες εφαρμογές
(όπως Web και βάσεις δεδομένων), ή ακόμα και χρήστες.
Ταξινόμηση
Τα συστήματα τείχους προστασίας μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής:
Φίλτρα πακέτων
Αυτά τα συστήματα αναλύουν μεμονωμένα πακέτα καθώς μεταδίδονται, ελέγχοντας
μόνο την επικεφαλίδα του δικτύου (επίπεδο 3 του μοντέλου ISO/ OSI ) και τα επίπεδα
μεταφοράς (επίπεδο 4 του μοντέλου ISO/ OSI ).
Μπορούν να σχηματιστούν κανόνες που υποδεικνύουν τις διευθύνσεις δικτύου
(πηγή και / ή προορισμό) και τις θύρες TCP/IP που εμπλέκονται στη σύνδεση. Το
κύριο μειονέκτημα αυτού του τύπου τεχνολογίας για την ασφάλεια έγκειται στην
έλλειψη ελέγχου κατάστασης πακέτων, ο οποίος επιτρέπει σε κακόβουλους
πράκτορες να παράγουν προσομοιωμένα πακέτα (με μια πλαστογραφημένη
διεύθυνση IP, μια τεχνική γνωστή ως IP Spoofing), εκτός πλαισίου ή για έγχυση σε μια
έγκυρη συνεδρία. Αυτή η τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε εξοπλισμό 1ης
γενιάς (συμπεριλαμβανομένων των δρομολογητών), χωρίς να εκτελεί κανενός τύπου
αποκωδικοποίηση πρωτοκόλλου ή ανάλυση στο επίπεδο εφαρμογής.
259
Διακομιστής μεσολάβησης τείχους προστασίας ή πύλες εφαρμογών
Οι έννοιες των πυλών σε επίπεδο εφαρμογής και των "προμαχώνων" εισήχθησαν από
τον Marcus Ranum το 1995. Λειτουργώντας ως ένα είδος τείχους προστασίας, το
τείχος προστασίας μεσολάβησης λειτουργεί λαμβάνοντας τη ροή σύνδεσης,
αντιμετωπίζοντας τα αιτήματα σαν να ήταν μια εφαρμογή και προκαλώντας ένα νέο
αίτημα υπό την ευθύνη του ίδιου τείχους προστασίας (μη διαφανές διακομιστή
μεσολάβησης) στον διακομιστή προορισμού. Η απάντηση στο αίτημα λαμβάνεται
από το τείχος προστασίας και αναλύεται πριν παραδοθεί στον αρχικό αιτούντα.
Οι πύλες εφαρμογών συνδέουν εταιρικά δίκτυα στο Διαδίκτυο μέσω ασφαλών
σταθμών (που ονομάζονται προμαχώνες) που εκτελούν εξειδικευμένες εφαρμογές
για το χειρισμό και το φιλτράρισμα δεδομένων (τείχη προστασίας μεσολάβησης).
Αυτές οι πύλες, όταν λαμβάνουν αιτήματα πρόσβασης από χρήστες και
πραγματοποιούν μια δεύτερη εξωτερική σύνδεση για τη λήψη αυτών των
δεδομένων, καταλήγουν να κρύβουν την ταυτότητα των χρηστών σε αυτά τα
εξωτερικά αιτήματα, προσφέροντας πρόσθετη προστασία από τη δράση των
κροτίδων.
Μειονεκτήματα
• Για κάθε νέα υπηρεσία που εμφανίζεται στο Διαδίκτυο, ο κατασκευαστής πρέπει
να αναπτύξει τον αντίστοιχο αντιπρόσωπο μεσολάβησης. Αυτό μπορεί να πάρει
μήνες, καθιστώντας τον πελάτη ευάλωτο έως ότου ο κατασκευαστής
απελευθερώσει τον συγκεκριμένο αντιπρόσωπο. Η εγκατάσταση, η συντήρηση
και η ενημέρωση πρακτόρων Proxy απαιτεί εξειδικευμένες υπηρεσίες και
μπορεί να είναι αρκετά περίπλοκη και δαπανηρή.
• Οι διακομιστής μεσολάβησης εισάγουν απώλεια απόδοσης στο δίκτυο, καθώς
τα μηνύματα πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία από τον παράγοντα
μεσολάβησης. Για παράδειγμα, η υπηρεσία FTP στέλνει ένα αίτημα στον Proxy
agent για FTP, ο οποίος με τη σειρά του ερμηνεύει το αίτημα και συνομιλεί με
τον εξωτερικό διακομιστή FTP για να ολοκληρώσει το αίτημα.
• Η τρέχουσα τεχνολογία επιτρέπει τη σημαντική μείωση του κόστους υλοποίησης
όταν χρησιμοποιούνται CPU υψηλής απόδοσης και χαμηλού κόστους, καθώς και
ανοιχτά λειτουργικά συστήματα (Linux), ωστόσο, απαιτείται ειδική συντήρηση
260
για να διασφαλιστεί ότι διατηρείται επαρκής ασφάλεια (π.χ.: εφαρμογή
διορθώσεις και σωστή διαμόρφωση των διακομιστών).
Τείχος προστασίας Stateful (ή Τείχος προστασίας κατάστασης περιόδου σύνδεσης)
Τα κρατικά τείχη προστασίας εισήχθησαν αρχικά το 1991 από την εταιρεία DEC με το
προϊόν SEAL , αλλά μόλις το 1994, με τους Ισραηλινούς από το Checkpoint, η
τεχνολογία απέκτησε επαρκή ωριμότητα. Το προϊόν Firewall-1 χρησιμοποιούσε μια
κατοχυρωμένη με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τεχνολογία που ονομάζεται Stateful
Inspection, η οποία ήταν σε θέση να αναγνωρίσει το πρωτόκολλο των μεταδιδόμενων
πακέτων και να «προβλέψει» τις νόμιμες αποκρίσεις. Στην πραγματικότητα, το τείχος
προστασίας διατήρησε την κατάσταση όλων των τελευταίων συναλλαγών που έγιναν
και επιθεώρησε την κίνηση για να αποφύγει τα παράνομα πακέτα.
Στη συνέχεια, υπήρξαν αρκετές βελτιώσεις, οι οποίες εισήγαγαν την επιθεώρηση
πακέτων σε βάθος, γνωστή και ως τεχνολογία SMLI ( Stateful Multi-Layer Inspection),
δηλαδή Ολική επιθεώρηση όλων των επιπέδων του μοντέλου ISO / OSI (7 επίπεδα).
Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει στο τείχος προστασίας να αποκωδικοποιήσει το πακέτο,
ερμηνεύοντας την κίνηση από την οπτική γωνία του πελάτη / διακομιστή, δηλαδή το
ίδιο το πρωτόκολλο, και περιλαμβάνει συγκεκριμένες τεχνικές αναγνώρισης
επίθεσης.
Με την τεχνολογία SMLI/ Deep Packet Inspection, το τείχος προστασίας χρησιμοποιεί
βελτιστοποιημένους μηχανισμούς σάρωσης κυκλοφορίας για να το αναλύσει από την
οπτική γωνία του πίνακα καταστάσεων των νόμιμων συνδέσεων. Ταυτόχρονα, τα
πακέτα συγκρίνονται επίσης με νόμιμα μοτίβα κυκλοφορίας για τον εντοπισμό
πιθανών επιθέσεων ή ανωμαλιών. Ο συνδυασμός επιτρέπει στα νέα μοτίβα
κυκλοφορίας να γίνουν κατανοητές ως υπηρεσίες και μπορούν να προστεθούν σε
έγκυρους κανόνες μέσα σε λίγα λεπτά.
Υποτίθεται ότι η συντήρηση και η εγκατάσταση είναι πιο αποτελεσματικές (από
άποψη κόστους και χρόνου εκτέλεσης) καθώς η λύση εστιάζει στο εννοιολογικό
μοντέλο του TCP/IP. Ωστόσο, καθώς προχωρούν τα πρότυπα της τεχνολογίας και της
κυκλοφορίας στο Διαδίκτυο, τα πολύπλοκα σχέδια τείχους προστασίας για μεγάλα
δίκτυα υπηρεσιών μπορεί να είναι εξίσου δαπανηρά και χρονοβόρα με μια
παραδοσιακή υλοποίηση.
261
Τείχος προστασίας εφαρμογών
Με την έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, έγινε αντιληπτό ότι ακόμη και η πιο
πρόσφατη τεχνολογία φιλτραρίσματος πακέτων για TCP/IP μπορεί να μην είναι τόσο
αποτελεσματική όσο αναμενόταν. Με όλες τις επενδύσεις που έγιναν στην
τεχνολογία του κρατικού τείχους προστασίας , οι επιθέσεις συνέχισαν να ευδοκιμούν.
Μόνο το φιλτράρισμα των πακέτων δικτύου δεν ήταν πλέον αρκετό. Οι επιθέσεις
άρχισαν να επικεντρώνονται στα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (και τα τρωτά
σημεία) κάθε εφαρμογής. Συνειδητοποιήθηκε ότι υπήρχε ανάγκη να αναπτυχθεί μια
νέα μέθοδος που θα μπορούσε να αναλύσει τις ιδιαιτερότητες κάθε πρωτοκόλλου
και να λάβει αποφάσεις που θα μπορούσαν να αποτρέψουν κακόβουλες επιθέσεις
εναντίον ενός δικτύου.
Αν και το αρχικό έργο του TIS Firewall που σχεδίασε ο Marcos Ranum ήταν ήδη
προσανατολισμένο στην επαλήθευση των μεθόδων πρωτοκόλλων επικοινωνίας, η
τρέχουσα έννοια του Application Firewall γεννήθηκε κυρίως λόγω του γεγονότος ότι
απαιτεί τη συγκέντρωση των προσπαθειών ανάλυσης σε συγκεκριμένα πρωτόκολλα,
όπως π.χ. Διακομιστές Ιστού και οι συνδέσεις υπερκειμένου HTTP. Η πρώτη εμπορική
εφαρμογή γεννήθηκε το 2000 με την ισραηλινή εταιρεία Sanctum, ωστόσο, η ιδέα
δεν είχε ακόμη διαδοθεί ευρέως για να δικαιολογήσει μια πρακτική υιοθέτηση.
Σε σύγκριση με το παραδοσιακό μοντέλο του Τείχους προστασίας
προσανατολισμένου σε δίκτυα δεδομένων, το Τείχος προστασίας εφαρμογών
εγκαθίσταται συχνά δίπλα στην πλατφόρμα της εφαρμογής, ενεργώντας ως ένα είδος
διακομιστή μεσολάβησης για πρόσβαση στον διακομιστή (Proxy).
Ορισμένα έργα ανοιχτού κώδικα, όπως το ModSecurity για διακομιστές Apache, IIS
και Nginx, στοχεύουν στη διευκόλυνση της διάδοσης της ιδέας σε εφαρμογές Ιστού.
Οφέλη
• Μπορεί να καλύψει το κενό των παραδοσιακών μοντέλων και να
χαρτογραφήσει όλες τις συγκεκριμένες συναλλαγές που συμβαίνουν στο
ιδιόκτητο επίπεδο εφαρμογής Web.
• Ως τερματιστής της κίνησης SSL, μπορεί να αξιολογήσει κρυπτογραφημένα
υπερκείμενα (HTTPS) που αρχικά θα περνούσαν απαρατήρητα ή δεν θα
αναλύονταν από τα παραδοσιακά τείχη προστασίας δικτύου.
262
• Λόγω του γεγονότος ότι ενσωματώνει μια μεγάλη ικανότητα για τεχνική
αξιολόγηση των μεθόδων που παρέχονται από μια εφαρμογή (Web), αυτός ο
τύπος τείχους προστασίας απαιτεί μεγάλη υπολογιστική ισχύ γενικά
μεταφράζεται σε μεγάλο κόστος επένδυσης.
• Με την υποκλοπή εφαρμογών Ιστού και τις αλληλεπιδράσεις τους με τον
πελάτη (το πρόγραμμα περιήγησης Ιστού), μπορεί να καταλήξει να προκαλέσει
κάποια ασυμβατότητα στο μοτίβο συναλλαγών (γεγονός που αναμφίβολα θα
απαιτήσει μια βαθιά εργασία αξιολόγησης από την πλευρά των υλοποιητών).
• Ορισμένοι ειδικοί ή μηχανικοί τεχνολογίας διαψεύδουν το τείχος προστασίας
της εφαρμογής με βάση τα ακόλουθα επιχειρήματα:
 Η τεχνολογία εισάγει ένα ακόμη σημείο αστοχίας χωρίς να προσθέτει
σημαντικές προόδους στην τεχνολογία προστασίας.
 Το τείχος προστασίας και το IDS / IPS θα ήταν αρκετά για να καλύψουν τους
περισσότερους από τους κινδύνους που σχετίζονται με την εφαρμογή Ιστού.
 Η τεχνολογία δεν έχει ακόμη ωριμάσει αρκετά ώστε να θεωρείται απαραίτητο
συστατικό μιας αρχιτεκτονικής ασφάλειας.
Σίγουρα αυτά τα επιχειρήματα θα συζητηθούν πολύ τα επόμενα χρόνια ως επιτακτική
ανάγκη για να προσδιοριστεί η ύπαρξη αυτής της τεχνολογίας στο μέλλον.
Μοντέλο OSI
Το μοντέλο OSI (Open System Interconnection) είναι ένα μοντέλο δικτύου
υπολογιστών αναφοράς ISO που χωρίζεται σε επίπεδα λειτουργιών, που
δημιουργήθηκε το 1971 και επισημοποιήθηκε το 1983, με στόχο να αποτελέσει
πρότυπο για πρωτόκολλα επικοινωνίας μεταξύ των πιο διαφορετικών συστημάτων
σε ένα τοπικό δίκτυο (Ethernet), διασφαλίζοντας την επικοινωνία μεταξύ δύο
υπολογιστικών συστημάτων (από άκρο σε άκρο).
Αυτό το μοντέλο χωρίζει τα δίκτυα υπολογιστών σε 7 επίπεδα, προκειμένου να
ληφθούν επίπεδα αφαίρεσης. Κάθε πρωτόκολλο υλοποιεί ένα χαρακτηριστικό που
έχει εκχωρηθεί σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο.
Σύμφωνα με τον Tanenbaum, το μοντέλο OSI δεν είναι αρχιτεκτονική δικτύου, καθώς
δεν προσδιορίζει τις ακριβείς υπηρεσίες και τα πρωτόκολλα που πρέπει να
χρησιμοποιούνται σε κάθε επίπεδο. Απλώς σας λέει τι πρέπει να κάνει κάθε στρώμα.
263
Το μοντέλο OSI επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ ετερογενών μηχανών και ορίζει
γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την κατασκευή δικτύων υπολογιστών (μικρής,
μεσαίας ή μεγάλης απόστασης) ανεξάρτητα από την τεχνολογία που
χρησιμοποιείται.
Ιστορία
Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO) ήταν ένας από τους πρώτους οργανισμούς
που καθόρισε επίσημα μια τυπική αρχιτεκτονική προκειμένου να διευκολύνει τη
διαδικασία διασύνδεσης μεταξύ μηχανών από διαφορετικούς κατασκευαστές, έτσι
το 1984 κυκλοφόρησε το πρότυπο που ονομάζεται Open Systems Interconnection
(OSI) ή OSI Μοντέλο.
Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO) άρχισε να αναπτύσσει το αρχιτεκτονικό
του πλαίσιο OSI, με τέσσερα κύρια στοιχεία: ένα αφηρημένο μοντέλο δικτύου, το
λεγόμενο βασικό μοντέλο αναφοράς ή μοντέλο επτά επιπέδων, και ένα σύνολο
συγκεκριμένων πρωτοκόλλων και άλλα μικρότερης σημασίας.
Η ιδέα ενός μοντέλου επτά επιπέδων παρέχεται από το έργο του Charles Bachman,
Honeywell Information Services. Διάφορες πτυχές του έργου OSI προέκυψαν από
εμπειρίες με το ARPANET, το νεοσύστατο δίκτυο Διαδικτύου, NPLNET, EIN, CYCLADES
και από την εργασία στο IFIP WG6.1. Ο νέος σχεδιασμός τεκμηριώθηκε στο ISO 7498
και στις διάφορες προσθήκες του. Σε αυτό το μοντέλο, ένα σύστημα δικτύου έχει
χωριστεί σε επίπεδα. Μέσα σε κάθε επίπεδο, υπάρχουν οντότητες που είναι
υπεύθυνες για την υλοποίηση των συναρτήσεων του επιπέδου, που αλληλεπιδρούν
μόνο με το κάτω επίπεδο (N-1) και έχουν επίσης συναρτήσεις που πρέπει να
χρησιμοποιούνται με διαφάνεια από το παραπάνω επίπεδο (N+1).
Τα πρωτόκολλα επιτρέπουν σε ένα ηλεκτρικό σήμα από έναν κεντρικό υπολογιστή να
αλληλεπιδρά με μια αντίστοιχη οντότητα στο ίδιο επίπεδο σε έναν άλλο κεντρικό
υπολογιστή. Οι ορισμοί της υπηρεσίας περιγράφουν αφηρημένα τη λειτουργικότητα
που παρέχεται σε ένα επίπεδο (N) από ένα επίπεδο (N-1), όπου το N ήταν ένα από τα
επτά επίπεδα πρωτοκόλλου που λειτουργούσαν στον τοπικό κεντρικό υπολογιστή.
Τα τυπικά έγγραφα OSI είναι διαθέσιμα από το ITU-T ως σειρά συστάσεων X.200.
Ορισμένες από τις προδιαγραφές πρωτοκόλλου είναι επίσης διαθέσιμες ως μέρος
της σειράς ITU-T X. Το ισοδύναμο ISO και ISO/IEC για το μοντέλο OSI ήταν διαθέσιμα
από το ISO, αλλά μόνο μερικά από αυτά χωρίς χρέωση.
264
Ο ISO συχνά συνεργάζεται με έναν άλλο οργανισμό, τη Διεθνή Ένωση
Τηλεπικοινωνιών (ITU), για τη δημοσίευση μιας σειράς προδιαγραφών πρωτοκόλλου
με βάση την αρχιτεκτονική OSI. Αυτές οι σειρές είναι γνωστές ως 'X dot', λόγω του
ονόματος των πρωτοκόλλων: X.25, X.500.
Εφαρμογή ανοιχτού συστήματος
Υποχρεωτικά βήματα για την επίτευξη διαλειτουργικότητας (διαφανής επικοινωνία),
συμβατότητας (που εκτελείται σε διαφορετικές εκδόσεις ενός συστήματος),
φορητότητας (εκτελείται σε διαφορετικές αρχιτεκτονικές) και επεκτασιμότητας
(κλιμάκωση) που απαιτούνται στο ανοιχτό σύστημα (OSI):
• Ορισμός μοντέλου: ορίζει τι πρέπει να κάνει κάθε επίπεδο, δηλαδή υποδεικνύει
τις υπηρεσίες που πρέπει να προσφέρει κάθε επίπεδο.
• Ορισμός πρωτοκόλλων επιπέδου: ορίζει τα στοιχεία που αποτελούν μέρος του
μοντέλου (πρότυπα διαλειτουργικότητας και φορητότητας), όχι μόνο αυτά που
σχετίζονται με την επικοινωνία, αλλά και ορισμένα άσχετα, όπως η δομή
αποθήκευσης δεδομένων.
• Επιλογή λειτουργικών προφίλ: διενεργείται από τους φορείς τυποποίησης κάθε
χώρας που επιλέγουν τα πρότυπα που τους ταιριάζουν, με βάση ορισμένα
κριτήρια, για παράδειγμα: τεχνολογικές συνθήκες, εγκατεστημένη βάση,
μελλοντικό όραμα.
Στρώματα
Η έννοια των επιπέδων (στρώματα λογισμικού) διαχωρίζει τις ενότητες ενός
λογισμικού σε επίπεδα, καθεμία με τη συμβολή της στην εκτέλεση του λογισμικού.
Τα επίπεδα διαχωρίζουν τον πηγαίο κώδικα ακολουθώντας έναν λογικό τρόπο,
έχοντας τη δυνατότητα να δημιουργήσουν φυσικά πακέτα, αλλά δεν συνεπάγονται
απαραίτητα φυσικό διαχωρισμό, έτσι ώστε τα επίπεδα να μπορούν να μοιράζονται
CPU και ακόμη και ίσες διαδικασίες.
Αυτό το μοντέλο χωρίζεται σε επτά ιεραρχικά επίπεδα, δηλαδή κάθε επίπεδο
χρησιμοποιεί τις λειτουργίες του ίδιου του επιπέδου ή του προηγούμενου επιπέδου,
για να κρύψει την πολυπλοκότητα και να κάνει τις λειτουργίες απλές στον χρήστη,
είτε πρόκειται για πρόγραμμα είτε για άλλο επίπεδο.
265
Το μοντέλο OSI βασικά χρησιμοποίησε 5 βασικές έννοιες για να φτάσει στην
αφαίρεση 7 επιπέδων:
1. Ένα νέο επίπεδο πρέπει να δημιουργηθεί όταν χρειάζεται νέος βαθμός
αφαίρεσης.
2. Κάθε επίπεδο πρέπει να έχει τις λειτουργίες του πολύ καλά καθορισμένες.
3. Η λειτουργικότητα κάθε επιπέδου πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα διεθνώς
τυποποιημένα πρωτόκολλα επικοινωνίας.
4. Ο περιορισμός κάθε επιπέδου πρέπει να στοχεύει στην ελαχιστοποίηση του
όγκου των δεδομένων που ανταλλάσσονται μεταξύ, του ενός επιπέδου και του
άλλου.
5. Κάθε στρώμα πρέπει να έχει κατάλληλο μέγεθος, να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να
μην μπορούν να εκτελεστούν δύο λειτουργίες στο ίδιο στρώμα, αλλά αρκετά
μικρό ώστε να μην είναι δύσκολο να το ελέγξετε.
Τα επίπεδα στοιβάζονται με την ακόλουθη σειρά:
7. Επίπεδο εφαρμογής.
6. Επίπεδο παρουσίασης.
5. Επίπεδο συνεδρίας.
4. Στρώμα μεταφοράς.
3. Επίπεδο δικτύου.
2. Επίπεδο σύνδεσης δεδομένων.
1. Φυσικό στρώμα.
Σύμφωνα με το πρότυπο X.200, υπάρχουν επτά στρώματα, από το 1 έως το 7, όπου
κάθε στρώμα είναι γνωστό γενικά ως "στρώμα N". Μόνο η οντότητα N+1 (στο
επίπεδο πάνω από το N) μπορεί να ζητήσει υπηρεσίες από μια "οντότητα N" (στο
επίπεδο N). Αλληλεπιδρώντας μέσω της μετάδοσης της "Μονάδας Δεδομένων
Πρωτοκόλλου" (PDU), το μπλοκ δεδομένων χωρίζεται σε τρία μέρη: κεφαλίδα
(κεφαλίδα), ωφέλιμο φορτίο (SDU) και ουρά (τρέιλερ).
Η Μονάδα Δεδομένων Υπηρεσίας (SDU) είναι μια συγκεκριμένη μονάδα δεδομένων
που έχει περάσει από ένα επίπεδο OSI σε ένα χαμηλότερο επίπεδο και το χαμηλότερο
επίπεδο δεν έχει ενθυλακωθεί ακόμη σε μια μονάδα δεδομένων πρωτοκόλλου (PDU).
Ένα SDU είναι ένα σύνολο δεδομένων που αποστέλλεται από έναν χρήστη των
266
υπηρεσιών ενός συγκεκριμένου επιπέδου και μεταδίδεται σημασιολογικά
αμετάβλητο σε έναν χρήστη της ομότιμης υπηρεσίας.
Το PDU είναι ένα στρώμα N και το SDU είναι ένα στρώμα N-1. Στην πραγματικότητα,
το SDU είναι το "ωφέλιμο φορτίο" ενός δεδομένου PDU. Δηλαδή, η διαδικασία
αλλαγής ενός SDU σε PDU αποτελείται από μια διαδικασία ενθυλάκωσης, που
εκτελείται από το κάτω στρώμα. Όλα τα δεδομένα που περιέχονται στο SDU είναι
ενσωματωμένα μέσα στο PDU. Το επίπεδο N-1 προσθέτει κεφαλίδες ή υποσέλιδα, ή
και τα δύο, στο SDU, μετατρέποντάς το σε ένα επίπεδο N-1 PDU. Οι προστιθέμενες
κεφαλίδες ή υποσέλιδα αποτελούν μέρος της διαδικασίας που χρησιμοποιείται για
να καταστεί δυνατή η λήψη δεδομένων από μια πηγή σε έναν προορισμό.
Ορισμένες ορθογώνιες πτυχές, όπως η διαχείριση και η ασφάλεια, περιλαμβάνουν
όλα τα επίπεδα.
Οι υπηρεσίες ασφαλείας δεν σχετίζονται με ένα συγκεκριμένο επίπεδο: μπορούν να
σχετίζονται με μια σειρά επιπέδων, όπως ορίζεται από τη σύσταση X.800 της ITU-T.
Αυτές οι υπηρεσίες στοχεύουν στη βελτίωση της τριάδας της CIA (Εμπιστευτικότητα,
Ακεραιότητα και Διαθεσιμότητα) των διαβιβαζόμενων δεδομένων. Στην
πραγματικότητα, η διαθεσιμότητα υπηρεσιών επικοινωνίας καθορίζεται από το
σχεδιασμό του δικτύου ή / και τα πρωτόκολλα διαχείρισης δικτύου. Οι κατάλληλες
επιλογές για αυτές είναι απαραίτητες για την προστασία από την άρνηση παροχής
υπηρεσιών.
1 - Φυσικό στρώμα
Το φυσικό επίπεδο ορίζει ηλεκτρικές και φυσικές προδιαγραφές για συσκευές.
Συγκεκριμένα, ορίζει τη σχέση μεταξύ μιας συσκευής και ενός μέσου μετάδοσης,
όπως ένα χάλκινο καλώδιο ή ένα καλώδιο οπτικών ινών. Αυτό περιλαμβάνει διάταξη
ακροδεκτών, τάσεις, σύνθετη αντίσταση γραμμής, προδιαγραφές καλωδίου,
χρονισμό, διανομείς, επαναλήπτες, προσαρμογείς δικτύου, προσαρμογείς διαύλου
κεντρικού υπολογιστή (HBA που χρησιμοποιείται σε δίκτυα περιοχών αποθήκευσης)
και πολλά άλλα. Το φυσικό στρώμα είναι υπεύθυνο για τον καθορισμό του εάν η
μετάδοση μπορεί να πραγματοποιηθεί και προς τις δύο κατευθύνσεις ταυτόχρονα.
Όντας το χαμηλότερο επίπεδο του μοντέλου OSI, αφορά τη μετάδοση και λήψη της
μη δομημένης ροής ακατέργαστων bit σε ένα φυσικό μέσο. Περιγράφει τις
267
ηλεκτρικές, οπτικές, μηχανικές και λειτουργικές διεπαφές με το φυσικό μέσο και
μεταφέρει σήματα σε όλα τα ανώτερα στρώματα.
Το Physical Layer εκχωρεί τα μηχανικά, ηλεκτρικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά,
εκτός από τις διαδικασίες ενεργοποίησης, διατήρησης και απενεργοποίησης των
φυσικών συνδέσεων για τη μετάδοση των bit. Έτσι, το OSI Physical Layer παρέχει τις
απαιτήσεις για τη μεταφορά των bit που σχηματίζουν το πλαίσιο επιπέδου Data Link
μέσω του φυσικού μέσου δικτύου, με στόχο τη δημιουργία του ηλεκτρικού, οπτικού
ή μικροκυματικού σήματος που αντιπροσωπεύει τα bit σε κάθε πλαίσιο.
2 - Σύνδεσμος δεδομένων ή Επίπεδο σύνδεσης δεδομένων
Το επίπεδο σύνδεσης δεδομένων είναι επίσης γνωστό ως σύνδεσμος δεδομένων ή
επίπεδο σύνδεσης δεδομένων . Αυτό το επίπεδο εντοπίζει και προαιρετικά,
διορθώνει σφάλματα που μπορεί να συμβούν σε φυσικό επίπεδο. Είναι υπεύθυνο
για τον έλεγχο της ροής (λήψη, οριοθέτηση και μετάδοση πλαισίων) και επίσης
καθιερώνει ένα πρωτόκολλο επικοινωνίας μεταξύ άμεσα συνδεδεμένων
3 - Επίπεδο δικτύου
Το επίπεδο δικτύου παρέχει τα λειτουργικά και διαδικαστικά μέσα μεταφοράς
ακολουθιών δεδομένων μεταβλητού μήκους από έναν κεντρικό υπολογιστή πηγής σε
ένα δίκτυο σε έναν κεντρικό υπολογιστή προορισμού σε διαφορετικό δίκτυο (σε
αντίθεση με το επίπεδο σύνδεσης δεδομένων που συνδέει κεντρικούς υπολογιστές
εντός του ίδιου δικτύου), ενώ διατήρηση της ποιότητας των υπηρεσιών που
απαιτείται από το επίπεδο μεταφοράς. Το επίπεδο δικτύου εκτελεί λειτουργίες
δρομολόγησης και μπορεί επίσης να εκτελέσει κατακερματισμό και
επανασυναρμολόγηση και να αναφέρει σφάλματα παράδοσης. Οι δρομολογητές
λειτουργούν σε αυτό το επίπεδο, στέλνοντας δεδομένα στο εκτεταμένο δίκτυο και
καθιστώντας δυνατό το Διαδίκτυο. Αυτό είναι ένα λογικό σχήμα διευθύνσεων οι τιμές
επιλέγονται από τον μηχανικό δικτύου. Το σχήμα διευθύνσεων δεν είναι ιεραρχικό.
Το επίπεδο δικτύου μπορεί να χωριστεί σε τρία υποστρώματα:
• Υποδίκτυο πρόσβασης: εξετάζει πρωτόκολλα που ασχολούνται με τη διεπαφή σε
δίκτυα, όπως το X.25.
268
• Υποδίκτυο που εξαρτάται από τη σύγκλιση: απαιτείται για την αύξηση του
επιπέδου ενός δικτύου διαμετακόμισης, μέχρι το επίπεδο των δικτύων σε κάθε
πλευρά.
• Ανεξάρτητο υποδίκτυο σύγκλισης: χειρίζεται τη μεταφορά σε πολλαπλά δίκτυα.
Ελέγχει τη λειτουργία του υποδικτύου, τη δρομολόγηση πακέτων, τον έλεγχο
συμφόρησης, τη χρέωση και επιτρέπει τη διασύνδεση ετερογενών δικτύων.
4 - Επίπεδο μεταφοράς
Το επίπεδο μεταφοράς είναι υπεύθυνο για τη λήψη των δεδομένων που
αποστέλλονται από το επίπεδο συνόδου και την τμηματοποίηση τους για αποστολή
στο επίπεδο δικτύου, το οποίο με τη σειρά του μετατρέπει αυτά τα τμήματα σε
πακέτα. Στον δέκτη, το επίπεδο μεταφοράς εκτελεί την αντίστροφη διαδικασία,
δηλαδή λαμβάνει πακέτα από το επίπεδο δικτύου και ενώνει τα τμήματα για
αποστολή στο επίπεδο συνεδρίας.
Αυτό περιλαμβάνει τον έλεγχο ροής, την παραγγελία πακέτων και τη διόρθωση
σφαλμάτων, συνήθως στέλνοντας τις πληροφορίες παραλαβής του αποστολέα,
διασφαλίζοντας ότι τα μηνύματα παραδίδονται χωρίς σφάλματα στη σειρά, χωρίς
απώλεια και αντιγραφή.
Το στρώμα μεταφοράς διαχωρίζει τα στρώματα επιπέδου εφαρμογής (επίπεδα 5 έως
7) από τα φυσικά στρώματα (στρώσεις 1 έως 3). Το Layer 4, Transport, γεφυρώνει το
χάσμα μεταξύ αυτών των δύο ομάδων και καθορίζει την απαιτούμενη κατηγορία
υπηρεσιών ως προσανατολισμένη στη σύνδεση, με έλεγχο σφαλμάτων και υπηρεσία
επιβεβαίωσης ή χωρίς συνδέσεις και χωρίς αξιοπιστία.
Ο απώτερος στόχος του επιπέδου μεταφοράς είναι να παρέχει αποτελεσματική,
αξιόπιστη και οικονομικά αποδοτική υπηρεσία. Το υλικό και / ή το λογισμικό εντός
του επιπέδου μεταφοράς που παρέχει την υπηρεσία ονομάζεται οντότητα
μεταφοράς.
Η οντότητα μεταφορών επικοινωνεί με τους χρήστες της μέσω πρωτόγονων
υπηρεσιών που ανταλλάσσονται σε ένα ή περισσότερα TSAP (Transport Service
Access Points), τα οποία ορίζονται ανάλογα με τον τύπο της παρεχόμενης υπηρεσίας:
προσανατολισμένη στη σύνδεση ή όχι. Αυτά τα πρωτόγονα μεταφέρονται από το
TPDU (Μονάδα Δεδομένων Πρωτοκόλλου Μεταφοράς).
269
Στην πραγματικότητα, μια οντότητα μεταφοράς θα μπορούσε να συσχετιστεί
ταυτόχρονα με πολλά TSA και NSAP (μαύρο σημείο πρόσβασης υπηρεσίας δικτύου).
Στην περίπτωση πολυπλεξίας, που σχετίζεται με πολλά TSAP και ένα NSAP και στην
περίπτωση διαχωρισμού, που σχετίζεται με ένα TSAP και πολλά NSAP.
Το ISO ορίζει το πρωτόκολλο μεταφοράς ώστε να λειτουργεί σε δύο τρόπους:
• προσανατολισμένη στη σύνδεση
• Μη προσανατολισμένη στη σύνδεση.
Ως παράδειγμα πρωτοκόλλου προσανατολισμένου στη σύνδεση, έχουμε το TCP, και
ενός πρωτοκόλλου μη προσανατολισμένου στη σύνδεση, έχουμε το UDP. Είναι
προφανές ότι το πρωτόκολλο μεταφοράς χωρίς σύνδεση είναι λιγότερο αξιόπιστο.
Δεν εγγυάται μεταξύ άλλων την παράδοση των TPDU, ούτε την παραγγελία τους.
Ωστόσο, όπου η υπηρεσία του επιπέδου δικτύου και άλλων κατώτερων επιπέδων
είναι αρκετά αξιόπιστη όπως στα τοπικά δίκτυα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το
πρωτόκολλο μεταφοράς χωρίς σύνδεση, χωρίς την επιβάρυνση που είναι εγγενής σε
μια λειτουργία προσανατολισμένη στη σύνδεση.
Η υπηρεσία μεταφοράς που βασίζεται σε σύνδεση είναι παρόμοια με την υπηρεσία
δικτύου που βασίζεται σε σύνδεση. Η διευθυνσιοδότηση και ο έλεγχος ροής είναι
επίσης παρόμοια και στα δύο επίπεδα. Συμπληρωματικά, η υπηρεσία μεταφοράς
χωρίς σύνδεση είναι επίσης πολύ παρόμοια με την υπηρεσία δικτύου χωρίς σύνδεση.
Αφού επαληθευτούν τα παραπάνω γεγονότα, τίθεται το εξής ερώτημα: «Γιατί έχουμε
δύο στρώματα και όχι μόνο ένα;». Η απάντηση είναι λεπτή αλλά προχωρά: Το
επίπεδο δικτύου είναι μέρος του υποδικτύου επικοινωνιών και εκτελείται από το
βοηθητικό πρόγραμμα που παρέχει την υπηρεσία (τουλάχιστον για το WAN). Όταν
το επίπεδο δικτύου δεν παρέχει αξιόπιστη υπηρεσία, το επίπεδο μεταφοράς
αναλαμβάνει την ευθύνη, βελτιώνοντας ακόμη περισσότερο την ποιότητα της
υπηρεσίας.
5 - Επίπεδο συνεδρίας
Υπεύθυνο για την ανταλλαγή δεδομένων και την επικοινωνία μεταξύ κεντρικών
υπολογιστών, το επίπεδο Session επιτρέπει σε δύο εφαρμογές σε διαφορετικούς
υπολογιστές να δημιουργήσουν μια επικοινωνία, ορίζοντας πώς θα γίνει η μετάδοση
δεδομένων, βάζοντας σημάδια στα δεδομένα που θα μεταδοθούν. Εάν το δίκτυο
270
αποτύχει, οι υπολογιστές επανεκκινούν τη μετάδοση δεδομένων από την τελευταία
κλήση που έλαβε ο υπολογιστής λήψης.
6 - Επίπεδο παρουσίασης
Το επίπεδο παρουσίασης, που ονομάζεται επίσης επίπεδο μετάφρασης, μετατρέπει
τη μορφή των δεδομένων που λαμβάνονται από το επίπεδο εφαρμογής σε μια κοινή
μορφή που θα χρησιμοποιηθεί στη μετάδοση αυτών των δεδομένων, δηλαδή σε μια
μορφή κατανοητή από το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται. Ένα συνηθισμένο
παράδειγμα είναι η μετατροπή μοτίβου χαρακτήρων (σελίδα κώδικα) όταν η
συσκευή μετάδοσης χρησιμοποιεί ένα μοτίβο διαφορετικό από το ASCII. Μπορεί να
έχει άλλες χρήσεις όπως συμπίεση δεδομένων και κρυπτογράφηση .
Τα δεδομένα που λαμβάνονται από το επίπεδο 7 είναι ασυμπίεστα και το στρώμα 6
της συσκευής μετάδοσης είναι υπεύθυνο για τη συμπίεση αυτών των δεδομένων. Η
μετάδοση δεδομένων γίνεται ταχύτερη καθώς θα υπάρχουν λιγότερα δεδομένα προς
μετάδοση: τα δεδομένα που λαμβάνονται από το επίπεδο 4 έχουν «συρρικνωθεί»
και έχουν σταλεί στο επίπεδο 1.
Για να αυξηθεί η ασφάλεια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο σχήμα
κρυπτογράφησης σε αυτό το επίπεδο και τα δεδομένα θα αποκωδικοποιηθούν μόνο
στο επίπεδο 6 της συσκευής λήψης.
Λειτουργεί μετατρέποντας τα δεδομένα σε μια μορφή που μπορεί να δεχθεί το
επίπεδο εφαρμογής, ελαχιστοποιώντας κάθε είδους παρεμβολή.
7 - Επίπεδο εφαρμογής
Το επίπεδο εφαρμογής αντιστοιχεί στις εφαρμογές (προγράμματα) πάνω από το
επίπεδο OSI που θα χρησιμοποιηθούν για την προώθηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ
του μηχανήματος-χρήστη (μηχανή παραλήπτη και χρήστη της εφαρμογής). Αυτό το
επίπεδο παρέχει επίσης τους πόρους (πρωτόκολλο) για να πραγματοποιηθεί μια
τέτοια επικοινωνία, για παράδειγμα, όταν ζητείται η λήψη e-mail μέσω της
εφαρμογής e-mail, θα επικοινωνήσει με το επίπεδο εφαρμογής του πρωτοκόλλου
δικτύου υποβάλλοντας ένα τέτοιο αίτημα. POP3 ή IMAP).
Τα πάντα σε αυτό το επίπεδο σχετίζονται με το λογισμικό. Μερικά πρωτόκολλα που
χρησιμοποιούνται σε αυτό το επίπεδο είναι: HTTP, SMTP, FTP, Telnet, SIP, RDP, IRC,
SNMP, NNTP, POP3, IMAP, BitTorrent, DNS, ICMP.
271
Συνοπτικά
ΣΤΡΩΜΑ ΚΑΤΟΧΗ
7 - Εφαρμογή Λειτουργίες ειδικών (μεταφορά αρχείων,

αποστολή email, εικονικό τερματικό).
6 - Παρουσίαση Μορφοποίηση δεδομένων, μετατροπή κώδικα και

χαρακτήρων (συμπίεση και κρυπτογράφηση).
5 - Συνεδρία Εμπορία και σύνδεση με άλλους κόμβους,

αναλογία.
4 - Μεταφορές Προσφέρει μεθόδους για την παράδοση

δεδομένων από σημείο σε σημείο.
3 - Δίκτυο Δρομολόγηση πακέτων σε ένα ή περισσότερα

δίκτυα.
2 - Σύνδεσμος Ανίχνευση σφαλμάτων.
1 - Φυσική Μετάδοση και λήψη ακατέργαστων bits μέσω του

φυσικού μέσου μετάδοσης.
Αρχιτεκτονική Διαδικτύου
Το ανοιχτό τεχνικό πρότυπο του Διαδικτύου, το Πρωτόκολλο Ελέγχου Μεταφοράς
(TCP), προέκυψε από μια συγκεκριμένη ανάγκη στο Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, που
απαιτούσε ένα δίκτυο που θα μπορούσε να επιβιώσει σε οποιαδήποτε κατάσταση,
ακόμη και σε έναν πυρηνικό πόλεμο. Το μοντέλο αναφοράς και η στοίβα
πρωτοκόλλου TCP/IP καθιστούν δυνατή την επικοινωνία δεδομένων μεταξύ δύο
υπολογιστών οπουδήποτε στον κόσμο.
Λόγω της μαζικής εμφάνισης των δικτύων υπολογιστών, ο Διεθνής Οργανισμός
Τυποποίησης (ISO) διεξήγαγε έρευνα σε αυτά τα διάφορα σχήματα δικτύων και
συνειδητοποίησε την ανάγκη δημιουργίας ενός μοντέλου δικτύου για να βοηθήσει
τους προγραμματιστές να εφαρμόσουν δίκτυα που θα μπορούσαν να επικοινωνούν
μεταξύ τους. if and work together (μοντέλο αναφοράς OSI).
272
Σε αντίθεση με το μοντέλο OSI, το οποίο έχει επτά επίπεδα, το μοντέλο TCP/IP έχει
τέσσερα επίπεδα, και είναι:
Επίπεδο 4: Το επίπεδο εφαρμογής.
Επίπεδο 3: Το επίπεδο μεταφοράς.
Επίπεδο 2: Το επίπεδο Διαδικτύου.
Επίπεδο 1: Το επίπεδο πρόσβασης δικτύου.
Ασύρματο σημείο πρόσβασης
Το σημείο ασύρματης πρόσβασης (WAP) είναι μια συσκευή σε ασύρματο δίκτυο που
διασυνδέει όλες τις κινητές συσκευές. Γενικά, συνδέεται σε ένα ενσύρματο δίκτυο
που λειτουργεί ως σημείο πρόσβασης για ένα άλλο δίκτυο, όπως το Διαδίκτυο.
Λειτουργεί στο επίπεδο σύνδεσης δεδομένων του μοντέλου OSI.
Τα σημεία πρόσβασης Wi -Fi είναι ολοένα και πιο δημοφιλή. Τα εμπορικά
καταστήματα που προσφέρουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο μέσω ενός σημείου
πρόσβασης ως ευγένεια προς τους πελάτες ονομάζονται hotspots. Αυτός είναι ένας
πρακτικός τρόπος παροχής πρόσβασης στο διαδίκτυο, καθώς η υλοποίηση ενός
ασύρματου δικτύου που συνδέεται με ένα σημείο πρόσβασης εξοικονομεί την
εργασία εγκατάστασης της ενσύρματης υποδομής.
Πολλά σημεία πρόσβασης μπορούν να συνεργαστούν για να παρέχουν πρόσβαση σε
μεγαλύτερη περιοχή. Αυτή η περιοχή υποδιαιρείται σε μικρότερες περιοχές η
καθεμία καλύπτεται από ένα σημείο πρόσβασης, παρέχοντας απρόσκοπτη
πρόσβαση κατά την περιαγωγή μεταξύ περιοχών. Μπορεί επίσης να δημιουργηθεί
ένα ad hoc δίκτυο όπου οι κινητές συσκευές αρχίζουν να λειτουργούν ως ενδιάμεσοι
για την πρόσβαση πιο απομακρυσμένων συσκευών στο σημείο πρόσβασης, εάν δεν
μπορεί να φτάσει απευθείας σε αυτό.
Αυτά τα σημεία πρόσβασης πρέπει να εφαρμόζουν την ασφάλεια της επικοινωνίας
μεταξύ αυτών και των φορητών συσκευών με τις οποίες έρχονται σε επαφή. Στην
περίπτωση του Wi-Fi, αυτό επιχειρήθηκε αρχικά με το WEP, το οποίο προς το παρόν
παραβιάζεται εύκολα. Στη συνέχεια ήρθαν τα WPA και WPA2, τα οποία θεωρούνται
ασφαλή εάν χρησιμοποιείται κωδικός πρόσβασης.
273
Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.5 Θέματα Ασφάλειας στην πληροφορική
Ένα σημαντικό θέμα στη διαχείριση των επιχειρήσεων, η ασφάλεια των
πληροφοριών έχει γίνει ένα θέμα που αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο στις
εταιρείες, ειδικά στον τομέα της πληροφορικής. Οι ενέργειες κατά των ψηφιακών
επιθέσεων πρέπει να είναι στρατηγικές, ώστε να διασφαλίζεται ότι το ευαίσθητο
σύνολο δεδομένων του οργανισμού είναι ασφαλές.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι τυχόν ελαττώματα που εντοπίζονται σε δίκτυα και
συστήματα μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για μεγαλύτερα προβλήματα. Το 2015,
ένα τέτοιο σφάλμα εξέθεσε 4 εκατομμύρια ομοσπονδιακούς υπαλλήλους των ΗΠΑ.
Αυτό δείχνει ότι μεγάλες εταιρείες, ακόμη και κρατικοί φορείς είναι επιρρεπείς σε
επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και παραβιάσεις της ασφάλειας.
Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις μπορούν επίσης να χάσουν τα δεδομένα τους από
εγκληματίες στον κυβερνοχώρο, κυρίως λόγω της μεγαλύτερης ευπάθειας των
συστημάτων τους. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό οι διευθυντές να κατανοήσουν τη
σημασία του θέματος, καθώς και όλα τα σημεία, τις τεχνικές και τις πληροφορίες που
εμπλέκονται για τη βελτίωση της προστασίας της επιχείρησης.
Παρακάτω θα δούμε κάποια πράγματα το πώς να αυξήσουμε την ψηφιακή ασφάλεια
στις εταιρείες. Για αυτό, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε την έννοια, τις αρχές και
τη σημασία της, τις νομικές κυρώσεις και την αξία της επένδυσης. Επιπλέον, είναι
απαραίτητο να επαληθεύσετε την ανάγκη πρόσληψης εξειδικευμένων εταιρειών και
να ξέρετε τι να αξιολογήσετε αυτήν τη στιγμή.
Τι είναι η ασφάλεια των πληροφοριών; Και τι κυβερνοασφάλεια;
Ο τομέας πληροφορικής των εταιρειών λειτουργεί με διαφορετικούς τύπους
τεχνολογιών στη διαχείριση και αποθήκευση δεδομένων. Πολλές από τις
πληροφορίες είναι εμπιστευτικές και πρέπει να προστατεύονται από πολιτικές
ψηφιακής ασφάλειας. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν τις πιο
αποτελεσματικές στρατηγικές και διαδικασίες για την επεξεργασία δεδομένων.
Υπάρχουν διάφορες έννοιες σχετικά με τον τομέα του InfoSec ― Information Security,
αλλά αυτή θα χρησιμοποιήσουμε: η ασφάλεια πληροφοριών περιλαμβάνει ένα
σύνολο πρακτικών, πόρων, συστημάτων, δεξιοτήτων και μηχανισμών που
χρησιμοποιούνται για την προστασία οποιουδήποτε τύπου εταιρικών δεδομένων και
274
συστημάτων, κατά της επίθεσης από εγκληματίες, της μη εξουσιοδοτημένης
πρόσβασης από χρήστες και της κακής χρήσης των πληροφοριών του οργανισμού.
Αυτές οι τεχνικές στοχεύουν επίσης στην αποτροπή της πειρατείας ή απώλειας
δεδομένων. Τώρα, η ασφάλεια των πληροφοριών και η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο
είναι το ίδιο πράγμα;
Ασφάλεια πληροφοριών
Ονομάζεται επίσης κυβερνοασφάλεια, η κυβερνοασφάλεια είναι η πρακτική
προστασίας πληροφοριών και δεδομένων που φτάνουν στον χρήστη του οργανισμού
από εξωτερικές πηγές και μόνο μέσω πρωτοκόλλων Διαδικτύου. Εάν κάποιος στην
άλλη άκρη του κόσμου καταφέρει να εισβάλει στο δίκτυο μιας εταιρείας και να
παραβιάσει το σύστημά της, αυτή η εταιρεία χρειάζεται καλύτερη ασφάλεια στον
κυβερνοχώρο.
Παρατηρήστε τη διαφορά μεταξύ αυτού και της ασφάλειας των πληροφοριών; Αν και
πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να τα θεωρούν ίδια, είναι πραγματικά διαφορετικά,
ειδικά στον τεχνικό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται και διορθώνονται. Οι
δυνατότητές τους είναι επίσης διαφορετικές. Και τα δύο προστατεύουν από
κλεμμένες, προσπελάσιμες ή αλλαγμένες πληροφορίες και δεδομένα, αλλά οι
ομοιότητες τελειώνουν εκεί.
Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι η ασφάλεια των πληροφοριών θεωρείται
μέρος της περιοχής InfoSec. Σε αυτήν την περίπτωση, τα δεδομένα δεν χρειάζεται να
βρίσκονται σε υπολογιστή ή στο διαδίκτυο για να χρειαστείτε ένα ψηφιακό σύστημα
ασφαλείας ή πληροφορίες. Ακόμα κι αν βρίσκονται σε μονάδα flash, μόλις συνδεθεί
η συσκευή με την εταιρεία, θα πρέπει να περάσουν από ένα καλό πλαίσιο ασφάλειας
πληροφοριών.
Κυβερνοασφάλεια
Η κυβερνοασφάλεια ασχολείται με την προστασία δεδομένων και πληροφοριών από
εξωτερικές πηγές, που προέρχονται αποκλειστικά από το διαδίκτυο. Με βάση αυτές
τις πληροφορίες, καταλήξαμε στο εξής συμπέρασμα: δεν περιλαμβάνει όλη η
ασφάλεια των πληροφοριών την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, αλλά όλη η ασφάλεια
στον κυβερνοχώρο περιλαμβάνει την ασφάλεια των πληροφοριών.
Έχοντας ορίσει αυτές τις εγκαταστάσεις, παραθέτουμε τις βέλτιστες πρακτικές που
πρέπει να εφαρμόσει η περιοχή InfoSec. Είναι αυτοί:
275
• την πρόληψη και την καταπολέμηση των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο
• εντοπισμός και ανάκτηση ευπαθειών σε συστήματα πληροφορικής
• προστασία δεδομένων που έχουν αποθηκευτεί εικονικά
• καθορίζει κανόνες για τη διαχείριση πληροφοριών
• έλεγχος της πρόσβασης των χρηστών στα εταιρικά δεδομένα.
Με αυτόν τον τρόπο, η ψηφιακή ασφάλεια δεν περιλαμβάνει μόνο τα ίδια τα
δεδομένα και τα μέσα αποθήκευσης τους, αλλά και τα συστήματα συντονισμού και
χρήστη. Αυτό σημαίνει ότι δεν περιορίζεται στη δομή της πληροφορικής και στα
στοιχεία της, όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι κανένας οργανισμός δεν είναι σε θέση να
επιτύχει 100% επίπεδο ελέγχου των απειλών για την ασφάλεια των πληροφοριών.
Ένας από τους κύριους λόγους είναι η συνεχής καινοτομία και εξέλιξη του υλικού και
του λογισμικού.
Οι μετασχηματισμοί της κυβερνοασφάλειας θα απαιτήσουν νέους τύπους
στρατηγικών και δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση των επιθέσεων. Επιπλέον,
προειδοποιούν για την αδυναμία εξίσου περιορισμού όλων των απειλών επομένως
είναι απαραίτητο να εστιάσουμε σε αυτό που είναι πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή.
Για τις αρχές σχετικά με το θέμα, οι επενδύσεις στην ασφάλεια πληροφοριών θα
πρέπει να κατανεμηθούν εξίσου μεταξύ της πρόληψης και του εντοπισμού του
προβλήματος. Αν και δεν είναι δυνατό να αποφευχθούν όλες οι επιθέσεις, είναι
σημαντικό να γνωρίζετε πώς να τις ξεπεράσετε και να τις επιλύσετε όσο το δυνατόν
γρηγορότερα.
Ποια είναι τα στοιχεία της ασφάλειας πληροφοριών;
Αυτό το πλαίσιο περιλαμβάνει όλους τους πόρους της εταιρείας κατά κάποιο τρόπο.
Μεταξύ αυτών, μπορούμε να αναφέρουμε τους υπολογιστές, το λογισμικό, το υλικό,
τα δίκτυα ακόμη και τους υπαλλήλους. Καθένα από αυτά τα στοιχεία παίζει
σημαντικό ρόλο όσον αφορά την προστασία δεδομένων.
Υπολογιστές
Οι μηχανές είναι οι κύριες μορφές ελέγχου δεδομένων στις εταιρείες. Μέσω αυτών
δημιουργούνται, αποθηκεύονται ή τροποποιούνται πληροφορίες. Επομένως, είναι
276
πολύ σημαντικό να προστατεύονται επαρκώς από απειλές. Για το σκοπό αυτό μπορεί
να χρησιμοποιηθεί ειδικό λογισμικό και υλικό.
Λογισμικό
Το κύριο λογισμικό που χρησιμοποιείται για τη διασφάλιση της ασφάλειας των
πληροφοριών έχει αναπτυχθεί για να λειτουργεί ως εξής:
• antivirus
• anti-malware
• antispyware
• πληρεξούσιο
• anti-ransomware
• τείχος προστασίας.
Συνολικά, βοηθούν στο φιλτράρισμα του περιεχομένου και στην αναγνώριση
πιθανών απειλών για την ακεραιότητα των δεδομένων. Τα χαρακτηριστικά καθιστούν
αδύνατο για τους εισβολείς να βρουν και να εκμεταλλευτούν οποιαδήποτε ευπάθεια
διακομιστή που θα μπορούσε να προκαλέσει επίθεση.
Σκεύη, εξαρτήματα
Όταν μιλάμε για ασφάλεια υλικού και πληροφοριών, το τείχος προστασίας είναι ο
κύριος σύμμαχος των εταιρειών. Μπορεί επίσης να βρεθεί με τη μορφή λογισμικού
και τα δύο με παρόμοιους σκοπούς.
Το τείχος προστασίας ως υλικό παρέχει μια σειρά από συγκεκριμένες λειτουργίες, οι
οποίες παρέχουν καλύτερη διαχείριση συστημάτων. Επιπλέον, η επεξεργαστική ισχύς
αυτής της έκδοσης είναι ανώτερη από αυτή του λογισμικού.
Συνεισφέροντες
Είναι σημαντικό όλη η ομάδα να γνωρίζει τους κανόνες ασφαλείας, για να
αποφευχθούν αστοχίες που γίνονται πύλες για τους κυβερνοεγκληματίες. Ο λόγος
για αυτήν την προσοχή είναι ότι όταν ένα άτομο παραβιάζει τους κανόνες, ανοίγει
μια παραβίαση προστασίας και διακυβεύει ολόκληρο το δίκτυο.
Υπάρχουν επίσης επαγγελματίες που εργάζονται απευθείας στη διαχείριση και την
εκτέλεση σε ρουτίνες και δραστηριότητες ασφάλειας πληροφοριών. Αυτά τα άτομα
μπορούν να προσληφθούν από την εταιρεία ή να αποτελέσουν μέρος της ομάδας των
συνεργαζόμενων οργανισμών που ανατίθενται σε εξωτερικούς συνεργάτες.
277
Γενικά, οι μηχανικοί και οι αναλυτές ασφαλείας είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη
και τον σχεδιασμό βέλτιστων πρακτικών για την προστασία των εταιρικών
δεδομένων. Οι τεχνικοί ασφαλείας, με τη σειρά τους, πρέπει να υλοποιήσουν και να
εκτελέσουν τις προγραμματισμένες ενέργειες.
Το έργο περιλαμβάνει επίσης διευθυντές, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη διάδοση
και τον πολλαπλασιασμό των πρακτικών επιτήρησης σε ολόκληρο τον οργανισμό,
ώστε να εφαρμόζονται αυστηρά.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η ψηφιακή ασφάλεια;
Οι απειλές για την ασφάλεια αυξάνονται σχεδόν με τον ίδιο ρυθμό που οι καινοτομίες
έρχονται στην αγορά. Και οι επιχειρηματίες είναι πιο απασχολημένοι από ποτέ με την
επέκταση και την καινοτομία των επιχειρήσεών τους, τόσο πολύ που ορισμένοι
αγνοούν ακόμη και την πτυχή της ασφάλειας. Μια σοβαρή παράβλεψη ή
βραχυπρόθεσμη προσπάθεια εξοικονόμησης που εκθέτει ολόκληρη την εταιρεία σε
επίθεση.
Ο διαχειριστής δεν πρέπει ποτέ να ξεχνά ότι οι πληροφορίες, είτε είναι
ψηφιοποιημένες είτε όχι, βρίσκονται στην καρδιά οποιουδήποτε οργανισμού, είτε
είναι επιχειρηματικά αρχεία, προσωπικά δεδομένα ή πνευματική ιδιοκτησία.
Μπορούν να διατηρηθούν σε πολλά μέρη και να έχουν πρόσβαση με διαφορετικούς
τρόπους.
Είναι ζωτικής σημασίας η καινοτομία, ο μετασχηματισμός και η έναρξη διασπαστικών
διαδικασιών, αλλά εξίσου σημαντική είναι η υπεράσπιση και η προστασία των
δεδομένων του οργανισμού. Συχνά ακούμε ιστορίες υπολογιστών και δικτύων που
παραβιάζονται και ότι αυτό οδηγεί σε απώλεια τεράστιων ποσών χρημάτων ή
εμπιστευτικά δεδομένα που πέφτουν σε λάθος χέρια συχνά πωλούνται στον
σκοτεινό ιστό.
Αυτές οι παράνομες πράξεις έκαναν ορισμένες εταιρείες να σταματήσουν τις
δραστηριότητές τους για διάφορους λόγους, όπως:
• απώλεια κεφαλαίου, που προκαλείται από κάποια εισβολή
• ransomware, δηλαδή συστήματα και δεδομένα που δεν είναι διαθέσιμα και
κυκλοφορούν μόνο από εγκληματίες του κυβερνοχώρου μετά την πληρωμή για
την αεροπειρατεία.
278
• αποδυνάμωση της επωνυμίας μόλις διαρρεύσουν πληροφορίες εισβολής στους
πελάτες.
• διαδικασίες πελατών, όταν ανακαλύπτουν ότι έχουν παραβιαστεί τα προσωπικά
τους δεδομένα ή ένα εξαιρετικά εμπιστευτικό νέο προϊόν.
• Ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη ή μικρή μπορεί να είναι μια εταιρεία, είναι
ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πληροφοριών, τόσο για
επιχειρησιακά όσο και για δεδομένα πελατών.
Ο προσεκτικός σχεδιασμός, η εφαρμογή, η παρακολούθηση και η συντήρηση με
αυστηρούς ελέγχους και διαδικασίες είναι απαραίτητοι για την προστασία όλων των
περιουσιακών στοιχείων ειδικά των δεδομένων ένα εξαιρετικά πολύτιμο
περιουσιακό στοιχείο για κάθε οργανισμό.
Ασφάλεια πληροφοριών στην επιχείρηση
Το ζήτημα της ασφάλειας στις διαδικασίες συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης
δεδομένων είναι πιο σοβαρό από ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί. Δύο στις τρεις
επιθέσεις στον κυβερνοχώρο σε επιχειρήσεις είναι επιτυχείς.
Μια έρευνα, από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατέληξε
στο συμπέρασμα ότι, κατά μέσο όρο, οι χάκερ επιτίθενται κάθε 39 δευτερόλεπτα.
Δηλαδή, ενώ διαβάζετε τώρα αυτό, είναι πολύ πιθανό τουλάχιστον ένας χάκερ να
έχει προσπαθήσει να παρακάμψει τις εικονικές σας άμυνες.
Αυτοί είναι περισσότεροι από απλοί λόγοι για να επενδύσετε στην ασφάλεια των
πληροφοριών που μπορεί όχι μόνο να προστατεύσει τα δεδομένα σας αλλά και να
προστατεύσει τις ηλεκτρονικές σας συναλλαγές. Άλλωστε, οι επιθέσεις δεν είναι
δωρεάν και, γενικά, οι κακόβουλοι χάκερ επιδιώκουν να επωφεληθούν από τις
ενέργειές τους.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι κυρώσεις της διαρροής πληροφοριών;
Η διαρροή πληροφοριών είναι ένα πραγματικό και αυξανόμενο πρόβλημα. Κάθε
μήνα, ειδήσεις για διαρροές εμπιστευτικών πληροφοριών δημοσιοποιούνται. Αυτές
είναι οι γνωστές περιπτώσεις, δηλαδή αυτές που έχουν ορατό αντίκτυπο.
Αλλά υπάρχουν ακόμη περισσότερα παρόμοια περιστατικά που λαμβάνουν χώρα σε
καθημερινή βάση και η συντριπτική πλειονότητα των διαρροών πληροφοριών είναι
τυχαίες: δεν είναι απλώς αποτέλεσμα κακόβουλων ενεργειών. Η ακούσια απώλεια
279
δεδομένων είναι ίσως η πιο επικίνδυνη, επειδή αυτοί που επηρεάζονται δεν
γνωρίζουν απαραίτητα ή δεν μπορούν να ενεργήσουν για το πρόβλημα.
Η απώλεια πληροφοριών μπορεί να αντιπροσωπεύει πολύ υψηλό κόστος για τους
οργανισμούς. Αυτή η αποτυχία δημιουργεί άμεσο και έμμεσο κόστος: την ίδια την
πνευματική ιδιοκτησία ή τις βιομηχανικές πληροφορίες, επιπλέον του κόστους
αντιμετώπισης των συνεπειών της απώλειας. Οι έμμεσες απώλειες περιλαμβάνουν
απώλεια αξιοπιστίας, απώλεια ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και ρυθμιστικές
παραβάσεις.
Είναι δυνατόν να αλλάξει η κουλτούρα των εργαζομένων;
Οι αυξανόμενοι κίνδυνοι διαρροής πληροφοριών πυροδοτούνται συχνά από εταιρικά
σκάνδαλα στα οποία γνωστοποιούνται ευαίσθητες πληροφορίες. Όπως
καταδεικνύουν οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις, οι παραβιάσεις δεν
προκύπτουν από κακόβουλες αδικοπραγίες, αλλά από συμπεριφορές εργαζομένων,
οι οποίες εκ παραδρομής θέτουν τις εταιρείες τους σε κίνδυνο.
Αυτό μπορεί να συμβεί, για παράδειγμα, όταν οι εργαζόμενοι στέλνουν μηνύματα
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με αρχεία ή περιεχόμενο που δεν γνωρίζουν ότι είναι
εμπιστευτικό. Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι υπάλληλοι που παραδίδουν αρχεία
ιδιωτικής εταιρείας σε κάποιο εξωτερικό email ή τα αντιγράφουν σε κινητές συσκευές
και, κατά συνέπεια, εκθέτουν εσωτερικές πληροφορίες σε μη αξιόπιστα
περιβάλλοντα.
Εκτός από την εφαρμογή μηχανισμών ασφαλείας, είναι ζωτικής σημασίας να
εκπαιδεύσουμε και να εκπαιδεύουμε το προσωπικό προκειμένου να αλλάξει η
κουλτούρα ολόκληρης της εταιρείας, έτσι ώστε ο καθένας να κάνει το μέρος που του
αναλογεί το οποίο περιλαμβάνει ηθική ακεραιότητα.
Και όσο για τους νέους νόμους, προστατευόμαστε ή θα τιμωρηθούμε περισσότερο;
Σε μια προσπάθεια να τυποποιήσει τους κανόνες, να μετριάσει τα ζητήματα
ασφάλειας και απορρήτου και να επιτύχει συναίνεση, η Ευρώπη κυκλοφόρησε τον
νόμο GDPR - Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων, καθιστώντας τον
υποχρεωτικό παγκοσμίως από τον Μάιο του 2018.
Επομένως, εάν διαθέτετε ηλεκτρονικό εμπόριο και πουλάτε σε οποιαδήποτε χώρα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η επιχείρησή σας πρέπει να συμμορφώνεται με τον GDPR.
280
Στη Βραζιλία, ο Γενικός Νόμος για την Προστασία Προσωπικών Δεδομένων (LGPD),
που θεσπίστηκε στις 14 Αυγούστου 2018, εμπνεύστηκε τον GDPR.
Προβλέπει τη συμμόρφωση και καθιερώνει ένα πλαίσιο για την υιοθέτηση βέλτιστων
πρακτικών, το απόρρητο, τη διακυβέρνηση και την ταχεία επίλυση ζητημάτων
ψηφιακής ασφάλειας. Οι κυρώσεις που προβλέπονται για τον GDPR θα φτάσουν τα
20 εκατ. ευρώ ή το 4% των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων της εταιρείας (που
καταβάλλονται στο Δημόσιο), με περιορισμό δικαιωμάτων και καταβολή
αποζημιώσεων (που καταβάλλονται στον τραυματία).
Τα πρόστιμα για τη Βραζιλία, μέσω του LGPD, θα είναι έως και 50 εκατομμύρια ρεάλ
ή 2% των ακαθάριστων εσόδων (Κρατικό), με την καταβολή αποζημίωσης στον
τραυματία.
Ποια είναι τα οφέλη από την επένδυση στην ασφάλεια των πληροφοριών;
Σύμφωνα με την Έκθεση Cost of a Data Breach 2020 της IBM , οι παραβιάσεις της
ασφάλειας πληροφοριών κοστίζουν στις εταιρείες 3,86 εκατομμύρια δολάρια. Εδώ,
λοιπόν, είναι το πρώτο όφελος από την επένδυση σε συστήματα και άμυνες που
προστατεύουν τα δεδομένα: η οικονομία.
Επιπλέον, οι εταιρείες που διατηρούν ασφαλή τα κρίσιμα και προσωπικά δεδομένα
των πελατών τους κινδυνεύουν λιγότερο από ζημιά στην εικόνα. Από αυτή την
άποψη, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η αξιοπιστία είναι κάτι δύσκολο να κατακτηθεί
και ότι, όταν χαθεί, είναι δύσκολο να ανακτηθεί.
Ένα καλό παράδειγμα αυτού είναι η αθλητική μάρκα Under Armour. Το 2018, υπέστη
επίθεση που είχε ως αποτέλεσμα τη διαρροή των κωδικών πρόσβασης 150
εκατομμυρίων χρηστών της εφαρμογής MyFitnessPal. Το δεύτερο εξάμηνο, η
εταιρεία ανέφερε ζημία 125,8 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, δέκα φορές
μεγαλύτερη από αυτή που είχε καταγραφεί ένα χρόνο νωρίτερα.
Για να μην αναφέρουμε την άυλη ζημιά και την απώλεια εμπιστοσύνης που, ως εκ
τούτου, είναι πολύ πιο δύσκολο να λογοδοτήσουμε. Επομένως, είναι πολύ συνετό να
εξετάσετε το ενδεχόμενο να επενδύσετε στην ασφάλεια των πληροφοριών.
Αποτρέπει επιθέσεις DDoS
Οι λεγόμενες επιθέσεις κατανεμημένης άρνησης υπηρεσίας (DDoS) είναι ιδιαίτερα
επικίνδυνες επειδή, σε αυτές, οι επιτιθέμενοι καθιστούν αδύνατη την πρόσβαση στα
συστήματα που επιτίθενται. Αυτό το κάνουν με μια ποικιλία τεχνικών με τις οποίες
281
δημιουργούν υπερφόρτωση στην κίνηση, καθιστώντας κάθε είδους λειτουργία σε
ένα διαδικτυακό σύστημα ανέφικτη.
Η πρόκληση είναι να προβλέψουμε αυτό το είδος επίθεσης, που δεν συμβαίνει ποτέ
με τον ίδιο τρόπο. Αυτή η μη προβλεψιμότητα κάνει την ασφάλεια των πληροφοριών
να πρέπει να διπλασιάσει τις προσπάθειές της για την πρόβλεψη αποτυχιών και την
εφαρμογή πρωτοκόλλων ασφαλούς πρόσβασης.
Με αυτόν τον τρόπο, κάθε επένδυση που γίνεται για την αποτροπή επιθέσεων DDoS
θα είναι πάντα ευπρόσδεκτη, δεδομένης της πολύ μεγάλης δυνατότητας πρόκλησης
ζημιών.
Προστατεύει από επιθέσεις Ransomware
Με τη σειρά τους, οι επιθέσεις τύπου Ransomware είναι ένα είδος εικονικής
απαγωγής. Η διαφορά εδώ είναι ότι αντί για ανθρώπους, το έγκλημα στον
κυβερνοχώρο στοχεύει δεδομένα, τα οποία έχουν πρόσβαση και κρυπτογραφούνται
χωρίς εξουσιοδότηση. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα που είναι δεόντως
εξουσιοδοτημένα να έχουν πρόσβαση σε αυτά χάνουν τα διαπιστευτήριά τους, για
τα οποία χρεώνονται λύτρα.
Προστατεύοντας την εταιρεία σας από αυτού του είδους τις επιθέσεις, αποτρέπετε
και τον εαυτό σας από μεγάλες απώλειες. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με έρευνα της
Safety Detectives, εκτιμάται ότι το κόστος αυτού του είδους του εγκλήματος στον
κυβερνοχώρο, το 2021, θα φτάσει τα εντυπωσιακά 20 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Εξασφαλίζει την ασφάλεια του blockchain
Αν και θεωρείται ασφαλές περιβάλλον, το blockchain υποφέρει επίσης από πιθανές
επιθέσεις. Σε αυτά, οι επιτιθέμενοι στοχεύουν κρυπτονομίσματα, τα οποία
προκάλεσαν, το 2017, ζημιά που ισοδυναμεί με 2 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ,
σύμφωνα με έκθεση του περιοδικού Época.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι όχι μόνο ιδιώτες αλλά και εταιρείες επενδύουν όλο και
περισσότερο σε αυτό το χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο, αξίζει να δοθεί
προσοχή σε μέτρα που τους προστατεύουν από κυβερνοεπιθέσεις. Υπάρχουν ακόμη
και λογισμικά και πόροι που έχουν αναπτυχθεί αποκλειστικά για την προστασία
δεδομένων σε αυτό το περιβάλλον, όπως το Kaspersky.
282
Συμμορφώνεται με τον GDPR
Τέλος, ως πρόσθετο όφελος, επενδύοντας στην ασφάλεια των πληροφοριών η
εταιρεία σας εγγυάται ότι θα συμμορφωθεί με τον πρόσφατο GDPR. Με αυτόν τον
τρόπο, εκτός από τη διασφάλιση αξιόπιστων συναλλαγών και τη σωστή αντιμετώπιση
των δεδομένων των πελατών σας, αποφεύγετε και οικονομικές απώλειες.
Άλλωστε, ο νόμος προβλέπει βαριές κυρώσεις για όσους δεν συμμορφώνονται με
αυτόν, με πρόστιμα που μπορούν να φτάσουν το 2% των ετήσιων εσόδων,
περιορισμένα στα 50 εκατομμύρια €. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτά τα πρόστιμα
θα ισχύουν μόνο από τον Αύγουστο του 2021, επομένως όσο πιο γρήγορα
επενδύσετε, τόσο περισσότερο χρόνο θα έχετε για να προσαρμόσετε τις διαδικασίες
σας βάσει του νέου νόμου.
Ποιες είναι οι αρχές της ψηφιακής ασφάλειας;
Με όλες τις δυσκολίες και τις προφυλάξεις που παρουσιάζονται, οι ομάδες που είναι
υπεύθυνες για την ψηφιακή ασφάλεια αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις σε
καθημερινή βάση. Πρέπει να προσαρμοστούν γρήγορα στις νέες συνθήκες που είναι
απαραίτητες για την επιχειρηματική συνέχεια και ταυτόχρονα, πρέπει να είναι
προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν αυξανόμενα προβλήματα σε ένα εχθρικό
περιβάλλον.
Οι επαγγελματίες του χώρου πρέπει να μάθουν να εργάζονται με τις κύριες και πιο
σύγχρονες τεχνολογικές τάσεις, καθώς μπορούν έτσι να διατηρήσουν την προστασία
ολόκληρου του εταιρικού συστήματος. Για τη διευκόλυνση της διαδικασίας,
ορίστηκαν ορισμένοι πυλώνες που συμμορφώνουν εταιρείες και επαγγελματίες του
χώρου.
Εμπιστευτικότητα
Η αρχή της εμπιστευτικότητας ορίζει ότι οι πληροφορίες μπορούν να έχουν
πρόσβαση και να ενημερώνονται μόνο από άτομα με εξουσιοδότηση και
διαπίστευση για κάτι τέτοιο. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό οι εταιρείες να διαθέτουν
πόρους τεχνολογίας πληροφοριών ικανούς να αποτρέπουν μη εξουσιοδοτημένους
χρήστες από την πρόσβαση σε εμπιστευτικά δεδομένα είτε κατά λάθος είτε με κακή
πίστη.
283
Αξιοπιστία
Είναι το θεμέλιο που πιστοποιεί την αξιοπιστία των πληροφοριών. Αυτή η
δυνατότητα είναι πολύ σημαντική, καθώς εγγυάται στον χρήστη την καλή ποιότητα
των δεδομένων με τα οποία θα συνεργαστεί.
Ακεραιότητα
Η ακεραιότητα διασφαλίζει ότι οι πληροφορίες δεν θα τροποποιηθούν με κανέναν
τρόπο χωρίς την εξουσιοδότηση της ενέργειας από έναν αξιόπιστο συνεργάτη. Η
διασφάλιση ότι τα δεδομένα δεν θα αλλοιωθούν κατά τη μεταφορά, την επεξεργασία
ή την αποθήκευση είναι μια πολύ σημαντική αρχή για την ασφάλεια των
Έτσι, παραμένουν ανέπαφα καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Αυτός ο πυλώνας
πιστοποιεί, για παράδειγμα, ότι όλοι οι παραλήπτες θα λάβουν τις πληροφορίες
όπως στάλθηκαν.
Διαθεσιμότητα
Η αρχή της διαθεσιμότητας προϋποθέτει ότι τα χαρακτηριστικά πληροφοριών είναι
διαθέσιμα στους χρήστες ακριβώς όταν τα χρειάζονται. Για αυτό, πρέπει να
προσφέρεται λογισμικό, υλικό, συνδέσεις και δεδομένα σε αυτούς που θα τα
χρησιμοποιήσουν, ώστε οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση σε αυτό που χρειάζονται.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αυτός ο πυλώνας συνδέεται άμεσα με την
εμπιστευτικότητα. Εξάλλου, για να είναι διαθέσιμες οι πληροφορίες, είναι
απαραίτητο να τηρούνται οι κανόνες που θεσπίζονται από την ασφάλεια των
Αυθεντικότητα
Η διασφάλιση της προστασίας δεδομένων με αυθεντικότητα σημαίνει να
γνωρίζουμε, μέσω κατάλληλων αρχείων, ποιος έκανε ενημερώσεις, προσβάσεις και
διαγραφές πληροφοριών, ώστε να υπάρχει επιβεβαίωση της συγγραφής και
πρωτοτυπίας τους.
Όλες οι ιδιαιτερότητες της ασφάλειας των πληροφοριών πρέπει να λαμβάνονται
υπόψη και να αντιμετωπίζονται με τη μέγιστη κοινή λογική και φροντίδα, ώστε να
επωφελούνται οι εργαζόμενοι και οι διευθυντές της εταιρείας. Ομοίως, το εξωτερικό
κοινό, όπως οι συνεργάτες και οι πελάτες, επωφελούνται επίσης από αυτή τη δράση.
284
Τι μέτρα ασφαλείας πρέπει να ληφθούν;
Για να κατανοήσετε πώς να ενεργήσετε σε περίπτωση επίθεσης, είναι σημαντικό να
γνωρίζετε πρώτα τους κύριους στόχους αυτών των ενεργειών, οι οποίοι είναι:
• διακοπή: επηρεάζει τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών, καθιστώντας τις
απρόσιτες
• υποκλοπή: βλάπτει το απόρρητο των δεδομένων
• τροποποίηση: παρεμβαίνει στην ακεραιότητα των πληροφοριών
• κατασκευή: υπονομεύει την αυθεντικότητα των δεδομένων
Είναι επίσης δυνατό να ταξινομηθούν επιθέσεις όπως:
• παθητικό: καταγράφει παθητικά ανταλλαγές πληροφοριών ή δραστηριότητες
υπολογιστή. Από μόνο του, δεν είναι επιβλαβής επίθεση, αλλά τα δεδομένα που
συλλέγονται κατά τη διάρκεια της συνεδρίας θα μπορούσαν να
χρησιμοποιηθούν από κακόβουλα μέρη για απάτη, παραποίηση, αποκλεισμό
και αναπαραγωγή.
• ενεργή: στιγμή κατά την οποία τα δεδομένα που συλλέγονται στην παθητική
επίθεση χρησιμοποιούνται για διάφορους σκοπούς, όπως η μόλυνση του
συστήματος με κακόβουλο λογισμικό, η κατάργηση διακομιστή, η
πραγματοποίηση νέων επιθέσεων από τον υπολογιστή / στόχο ή ακόμη και η
απενεργοποίηση του εξοπλισμού.
Γνωρίστε, τώρα, τις κύριες ενέργειες για την προστασία των πληροφοριών της
εταιρείας.
Εγγραφές σύνδεσης
Η χρήση στοιχείων σύνδεσης και κωδικών πρόσβασης για περιορισμό της πρόσβασης
στα συστήματα είναι ένα από τα πιο κοινά μέσα ψηφιακής προστασίας, αλλά
εξακολουθεί να είναι πολύ αποτελεσματικό. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι
εγκληματίες του κυβερνοχώρου μπορούν να χρησιμοποιούν προγράμματα που
δοκιμάζουν διαφορετικούς συνδυασμούς αριθμών, γραμμάτων και άλλων
χαρακτήρων για πρόσβαση σε ένα εταιρικό δίκτυο.
Για να γίνει πιο δύσκολο, οι χρήστες θα πρέπει πάντα να επιλέγουν ισχυρούς
κωδικούς πρόσβασης. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό για την ομάδα IT να
παρακολουθεί τα σφάλματα ασφαλείας και τις προσβάσεις σύνδεσης. Οι έλεγχοι
285
ταυτότητας που εκτελούνται εκτός κανονικών ωρών μπορεί να είναι απόδειξη
κροτίδων.
Προστασία διακομιστή
Η προστασία των εταιρικών διακομιστών είναι μια απαραίτητη ενέργεια για κάθε
εταιρεία. Λόγω της μεγάλης κυκλοφορίας και του υψηλού επιπέδου ισχύος που
απαιτείται από τα συστήματα, τα εργαλεία ασφαλείας πρέπει να εκμεταλλεύονται
έξυπνα τους πόρους υλικού.
Οι λύσεις που εφαρμόζονται πρέπει να επιτρέπουν την πλήρη προστασία από
επιθέσεις, προληπτικά και με ανίχνευση σε πραγματικό χρόνο, καταναλώνοντας όσο
το δυνατόν λιγότερους πόρους του συστήματος.
Ασφάλεια email
Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο εργαλείο για τη
διάδοση ψηφιακών απειλών. Επομένως, η προστασία σας δεν μπορεί να
παραμεληθεί. Όπως θα δούμε, το phishing είναι μία από τις κύριες μορφές επίθεσης,
όπως και η κοινή χρήση συνημμένων ή συνδέσμων.
Για να χρησιμοποιήσετε διαχειριστές email σε μηχανήματα, είναι σημαντικό να
λάβετε ορισμένες προφυλάξεις, όπως:
• να παρέχει δικαιώματα πρόσβασης μόνο σε αυτοματοποιημένες συσκευές
• προστασία των περιεχομένων και των συνημμένων e-mail
• εγκαταστήστε τείχη προστασίας και φίλτρα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας
Είναι επίσης απαραίτητο να καθοριστούν πολιτικές καθοδήγησης, έτσι ώστε οι
εργαζόμενοι να κατανοούν τις καλές πρακτικές στον συντονισμό των e-mail.
Αντίγραφα ασφαλείας
Η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας ή η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας είναι
ένας ουσιαστικός μηχανισμός που διασφαλίζει τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών,
σε περίπτωση που κλαπούν ή καταστραφούν οι βάσεις στις οποίες αποθηκεύτηκαν.
Τα νέα αρχεία μπορούν να αποθηκευτούν σε φυσικές συσκευές ή στο cloud.
Το σημαντικό είναι ότι δημιουργούνται τουλάχιστον δύο αντίγραφα ασφαλείας και
ότι τέτοια αρχεία φυλάσσονται σε διαφορετικά σημεία από την αρχική εγκατάσταση.
Από το αντίγραφο ασφαλείας, είναι εύκολο να ανακτήσετε, σε σύντομο χρονικό
διάστημα και χωρίς μεγάλες αλλαγές στη ρουτίνα, τις πληροφορίες που χάθηκαν
λόγω ατυχημάτων ή κλοπών.
286
Αποτελεσματικοί μηχανισμοί ασφάλειας
Υπάρχουν πολλές διαδικασίες ασφαλείας που είναι λογικές, φυσικές ή που
συνδυάζουν τις δύο δυνατότητες πρόληψης απώλειας δεδομένων και ελέγχου
πρόσβασης στις πληροφορίες. Το φυσικό μέσο μπορεί να είναι η υποδομή
πληροφορικής που προστατεύεται από ένα δωμάτιο με περιορισμένη πρόσβαση.
Για αυτό, η εταιρεία μπορεί να επενδύσει σε ειδικές κλειδαριές στις πόρτες ή σε
κάμερες παρακολούθησης. Σε αυτά τα περιβάλλοντα, είναι απαραίτητο να υπάρχουν
συστήματα ψύξης και επαρκείς ηλεκτρικές εγκαταστάσεις για να διασφαλίζεται η
σωστή λειτουργία του εξοπλισμού.
Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, είναι σημαντικό να υπάρχουν UPS που να είναι σε
θέση να εγγυηθούν τη λειτουργία της εγκατάστασης για επαρκή χρονική περίοδο. Ο
εξοπλισμός τηλεμετρίας είναι επίσης σημαντικός για τον εντοπισμό αστοχιών και την
έκδοση αυτόματων ειδοποιήσεων στους υπεύθυνους.
Ψηφιακή υπογραφή
Η ψηφιακή υπογραφή είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιεί κρυπτογράφηση για να
εξασφαλίσει την ακεραιότητα και την ασφάλεια των ηλεκτρονικών εγγράφων και
συναλλαγών. Καθώς τα περισσότερα εταιρικά αρχεία έχουν μετεγκατασταθεί σε
εικονικά μέσα, η διασφάλιση της αυθεντικότητάς τους είναι ζωτικής σημασίας.
Με αυτόν τον τρόπο, η ψηφιακή υπογραφή χρησιμεύει για την επικύρωση
συμβάσεων και άλλου περιεχομένου, διασφαλίζοντας ότι ο εκδότης ενός εγγράφου
έχει επαληθευτεί και ότι ο αποστολέας είναι πραγματικά αυτός που λέει ότι είναι.
Απειλές για την ασφάλεια των πληροφοριών
Κάθε χρόνο, οι απειλές γίνονται πιο εξατομικευμένες και περίπλοκες και είναι σε
θέση να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες σε πολλούς στόχους. Οι τεχνολογικές
εξελίξεις επιτρέπουν επίσης στους εγκληματίες του κυβερνοχώρου να
μεταμορφώνουν ή να παρακάμπτουν άμυνες που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή.
Καθώς ο κίνδυνος αυξάνεται, οι εταιρείες πρέπει πάντα να ενημερώνονται και να
γνωρίζουν τις κύριες απειλές για την ασφάλεια των πληροφοριών.
287
Ιοί και κακόβουλο λογισμικό
Τόσο σε προσωπικές όσο και σε εταιρικές συσκευές, οι ιοί υπολογιστών είναι ένας
από τους μεγαλύτερους φόβους των χρηστών. Αυτό συμβαίνει επειδή η δράση
κακόβουλου λογισμικού προκαλεί πολλές ζημιές, ειδικά σε μεγάλες εταιρείες.
Αν και κάθε ιός υπολογιστή είναι ένας τύπος κακόβουλου λογισμικού, δεν
θεωρούνται όλα τα κακόβουλα προγράμματα ως ιοί. Στην πρώτη περίπτωση, οι
εισβολείς δεν μπορούν να αναπαραχθούν μόνοι τους σε συσκευές και βασίζονται στη
δράση του χρήστη.
Το κακόβουλο λογισμικό, με τη σειρά του, είναι ένας όρος που χαρακτηρίζει όλους
τους τύπους κακόβουλου λογισμικού που μπορούν να βλάψουν ένα μηχάνημα. Στη
συνέχεια, ελέγξτε τα χαρακτηριστικά των κύριων ιών και κακόβουλου λογισμικού που
μπορούν να βλάψουν τους υπολογιστές και την ασφάλεια πληροφοριών της
εταιρείας σας.
Αρχείο
Αυτός ο τύπος απειλής μολύνει αποκλειστικά τα εκτελέσιμα αρχεία του λειτουργικού
συστήματος δηλαδή αυτά που τελειώνουν σε .exe ή .com. Από την άλλη πλευρά,
ενεργοποιούνται μόνο όταν ο χρήστης ανοίξει το μολυσμένο στοιχείο. Για το λόγο
αυτό, είναι απαραίτητο να κάνετε λήψη και άνοιγμα αρχείων μόνο από αξιόπιστες
πηγές, ειδικά εάν αποστέλλονται μέσω email.
Δούρειος Ίππος (Δούρειος Ίππος)
Από αυτή τη λίστα, το Trojan είναι ίσως το πιο δημοφιλές κακόβουλο λογισμικό. Ο
σκοπός αυτής της απειλής είναι να εκτελείται συνεχώς, απαρατήρητη από τον
χρήστη. Ο εγκληματίας μπορεί να έχει πλήρη πρόσβαση στον υπολογιστή του
θύματος, παρακολουθώντας όλες τις δραστηριότητές του στη συσκευή.
Τα τραπεζικά στοιχεία, οι κωδικοί πρόσβασης, τα αρχεία και άλλες εμπιστευτικές
πληροφορίες μπορούν να προβληθούν και να χρησιμοποιηθούν έναντι της εταιρείας.
Αυτή η συμπεριφορά τείνει να αναιρεί τη φήμη της εταιρικής IP, δημιουργώντας
ανεπιθύμητες επιπτώσεις στην επιχείρηση.
Παράδειγμα επιβλαβούς αντίκτυπου είναι οι διάφορες λύσεις περιμετρικής
ασφάλειας, οι οποίες αναλύουν μαύρες λίστες και αποκλείουν όλη την κίνηση που
πραγματοποιείται με IP που αναφέρονται.
288
Adware
Το Adware τείνει να μοιάζει με αξιόπιστα προγράμματα. Ωστόσο, αφού
εγκατασταθούν, αρχίζουν να παρακολουθούν τη σύνδεση στο Διαδίκτυο για να
ενεργοποιήσουν άλλο κακόβουλο λογισμικό. Επιπλέον, επιτρέπουν την παρουσίαση
ανεπιθύμητων διαφημίσεων σε προγράμματα περιήγησης. Ένα άλλο πρόβλημα είναι
ότι διευκολύνουν και την πρακτική του phishing, κάτι που θα καταλάβουμε καλύτερα
παρακάτω.
Πίσω πόρτα
Η κερκόπορτα συνήθως συστέλλεται μέσω θυρίδων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή
ιστοσελίδων. Αυτοί οι ιοί ανοίγουν μια «πίσω πόρτα» - όπως υποδηλώνει η
μετάφραση για να εκμεταλλευτούν οι χάκερ τη συσκευή.
Η απελευθέρωση της απειλής γίνεται επίσης μόνο μετά την εκτέλεση του
μολυσμένου αρχείου. Έτσι, το μηχάνημα είναι ελεύθερο για τους εισβολείς να
δράσουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο υπολογιστής γίνεται ένα είδος «ζόμπι» και
συνεργάζεται με άλλες επιθέσεις στο διαδίκτυο.
Μπότα
Τέλος, έχουμε έναν από τους πιο καταστροφικούς ιούς. Η εκκίνηση επηρεάζει τα
προγράμματα που είναι υπεύθυνα για την εκκίνηση του σκληρού δίσκου του
υπολογιστή. Αυτά τα αρχεία είναι απαραίτητα για τη σωστή δραστηριότητα του
λειτουργικού συστήματος. Το πρόβλημα είναι τόσο σοβαρό που ο ιός μπορεί να
εμποδίσει τους χρήστες να έχουν πρόσβαση στις δικές τους συσκευές.
Απαρχαιωμένο λογισμικό
Αυτή είναι μια από τις κύριες πόρτες για τους εγκληματίες του κυβερνοχώρου. Το
ξεπερασμένο λογισμικό αντιπροσωπεύει έναν από τους ευκολότερους τρόπους
εισβολής σε εταιρικούς διακομιστές, καθώς η έλλειψη πρόσφατων ενημερώσεων
καθιστά τον εξοπλισμό ευάλωτο.
Πολλοί ιοί και κακόβουλα προγράμματα στοχεύουν σε παλαιότερες εκδόσεις
συστημάτων ακριβώς επειδή είναι πιο εύκολο να εκμεταλλευτούμε ευπάθειες που
έχουν ήδη επιδιορθωθεί σε πρόσφατες εναλλακτικές λύσεις.
Επομένως, όταν ένας χρήστης αποτυγχάνει να πραγματοποιήσει λήψη μιας
ενημέρωσης ή διατηρεί το παλιό λογισμικό που δεν υποστηρίζεται από τον
κατασκευαστή, ο οργανισμός υπόκειται σε αποτυχίες και επιθέσεις. Αυτή η
289
αναβάθμιση αντιπροσωπεύει διορθώσεις και βελτιώσεις ασφαλείας. Έτσι, η
διαδρομή επίθεσης γίνεται πιο επίπονη.
Το να αφήσετε το εικονικό περιβάλλον απροστάτευτο αντιπροσωπεύει σημαντικά
προβλήματα για τους διαχειριστές, όπως απώλεια στρατηγικών πληροφοριών,
διαρροή εμπιστευτικών δεδομένων, διακοπές λειτουργίας, ζημιά στην αξιοπιστία και
βλάβη στη φήμη της εταιρείας.
Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί η υποστήριξη του κατασκευαστή
για να λαμβάνετε όλες τις ενημερώσεις ασφαλείας λογισμικού. Στη συνέχεια,
ενθαρρύνετε τους υπαλλήλους να εγκαταστήσουν αμέσως μόλις λάβουν ειδοποίηση.
Phishing
Αυτή είναι μια πρακτική όπου ο εισβολέας στέλνει μηνύματα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου παρουσιάζοντας ως αξιόπιστο και νόμιμο ίδρυμα συχνά όπως
τράπεζες και υπηρεσίες ηλεκτρονικών συναλλαγών εξαπατώντας το θύμα να
παράσχει προσωπικές πληροφορίες.
Παρά το γεγονός ότι είναι μια από τις παλαιότερες και πιο γνωστές παγίδες στο
διαδίκτυο, το phishing εξακολουθεί να προσελκύει πολλά θύματα που κάνουν χρήση
του email. Επί του παρόντος, αυτή η πρακτική χρησιμοποιείται σε επιθέσεις Business
Email Compromise (BEC).
Ο στόχος είναι να κάνει τα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας στόχου να πιστέψουν
ότι βρίσκονται σε επαφή με άλλα στελέχη. Έτσι, οι εταιρείες πραγματοποιούν
τραπεζικές καταθέσεις σε λογαριασμούς τρίτων χωρίς να γνωρίζουν ότι πρόκειται για
απάτη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι εγκληματίες δεν αφήνουν ίχνη, καθώς
τα μηνύματα δεν έχουν συνδέσμους ή συνημμένα.
Ransomware
Είναι ένας πολύ επιβλαβής τύπος λογισμικού που εμποδίζει την πρόσβαση σε όλα τα
δεδομένα και χρεώνει λύτρα για να επαναφέρει το σύστημα στην κανονική
λειτουργία συχνά σε κρυπτονομίσματα. Αυτή η πρακτική αυξάνεται και πολλές
εταιρείες καταλήγουν να υποκύπτουν στις πιέσεις, από φόβο εισβολής.
Ωστόσο, οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας ενισχύουν ότι, πριν από οποιαδήποτε
απόφαση ή πληρωμή, η εταιρεία που δέχεται επίθεση θα πρέπει να ζητήσει βοήθεια
από την αστυνομία ή μια ομάδα ειδικευμένη στα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο.
290
Κρυπτογράφηση
Η κρυπτογραφία μελετά τις τεχνικές και τις βασικές αρχές με τις οποίες οι
πληροφορίες μπορούν να μετατραπούν σε μη αναγνώσιμες μορφές. Με αυτόν τον
τρόπο, αναγνωρίζονται μόνο από τους παραλήπτες τους, γεγονός που δυσχεραίνει
τη δράση μη εξουσιοδοτημένων ατόμων.
Αυτό είναι ένα από τα πιο σημαντικά αυτοματοποιημένα εργαλεία για την ασφάλεια
δικτύων και επικοινωνιών. Μέσω του κλειδιού πρόσβασης, μόνο ο δέκτης μπορεί
εύκολα να διαβάσει και να ερμηνεύσει τα δεδομένα. Ως εκ τούτου, η κρυπτογράφηση
έχει γίνει ένα από τα κύρια μέτρα κατά του κινδύνου κλοπής προσωπικών
Το τείχος προστασίας είναι ένας μηχανισμός που ελέγχει την κυκλοφορία δεδομένων
μεταξύ μηχανημάτων σε εσωτερικό δίκτυο και μεταξύ μηχανών με εξωτερικές
συνδέσεις. Για αυτό χρησιμοποιούνται πρωτόκολλα ασφαλείας που εγγυώνται τη
σωστή άσκηση επικοινωνίας μεταξύ δύο συστημάτων, ώστε να αποτρέπονται
παρεμβατικές ενέργειες.
Μεταξύ των βασικών πρακτικών των εισβολέων είναι η πώληση προνομιακών
πληροφοριών, η ακατάλληλη χρήση οικονομικών δεδομένων τρίτων και ο
αποκλεισμός της πρόσβασης σε υπολογιστές για λύτρα.
Πώς να ρυθμίσετε ένα τείχος προστασίας για να διατηρείτε τα δεδομένα ασφαλή;
Σε μεγάλες εταιρείες, με περισσότερους από χίλιους υπαλλήλους, το έργο της
διαμόρφωσης ενός τείχους προστασίας είναι, φυσικά, πολύ πιο περίπλοκο. Ωστόσο,
σε μια μικρή και ακόμη και μεσαία εταιρεία είναι δυνατό να γίνει σχετικά απλά. Για
αυτό, μπορείτε να ακολουθήσετε τα βήματα που περιγράφονται παρακάτω:
• λάβετε ένα τείχος προστασίας από έναν αξιόπιστο προμηθευτή. Εάν έχετε ήδη
ένα, ενημερώστε το σε μια νεότερη έκδοση υλικολογισμικού. Καθορίζει
περιορισμούς πρόσβασης, εάν μπορεί να διαμορφωθεί από περισσότερους από
έναν χρήστες.
• Εκτελέστε μετάφραση διευθύνσεων δικτύου (NAT) για να επιτρέψετε στις
εσωτερικές συσκευές να επικοινωνούν στο διαδίκτυο όποτε είναι απαραίτητο.
• Διαμόρφωση λιστών πρόσβασης ACL.
291
• ενεργοποιήστε το τείχος προστασίας ως διακομιστή Dynamic Host Configuration
Protocol (DHCP).
• δοκιμάστε το τείχος προστασίας, επαληθεύοντας ότι μπλοκάρει την κυκλοφορία
σύμφωνα με τις ρυθμίσεις ACL.
• επιστρέψτε στο δεύτερο βήμα και ενημερώστε το υλικολογισμικό όποτε είναι
δυνατόν.
Τι είναι τα πιστοποιητικά SSL και ποιοι είναι οι κύριοι τύποι τους;
Χρησιμοποιείται για την κωδικοποίηση πληροφοριών μέσω κρυπτογράφησης, το
Secure Socket Layer (SSL) είναι ένα πιστοποιητικό που προστατεύει ευαίσθητα
δεδομένα που κυκλοφορούν στον Ιστό. Πρόκειται για μια υπηρεσία που παρέχεται
από ιδιωτικές εταιρείες που την παραχωρούν αφού υποβάλουν τον ιστότοπο σε
αυστηρό έλεγχο.
Τα πιστοποιητικά SSL είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για εταιρείες με διαδικτυακές
δραστηριότητες. Επομένως, όσοι εργάζονται με e-commerce ή m-commerce έχουν
σχεδόν υποχρεωτική προστασία και εγγύηση σε αυτό το είδος σφραγίδων.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, εκτός από την παροχή μεγαλύτερης αξιοπιστίας, ένα
πιστοποιητικό αυτού του τύπου εγγυάται για τον ιστότοπο εξέχουσες θέσεις στα
οργανικά αποτελέσματα αναζήτησης της Google. Παρακάτω θα δούμε τους τρεις πιο
χρησιμοποιούμενους τύπους πιστοποιητικών SSL και πώς προστατεύουν τις
πληροφορίες σας.
Τομέα
Ο πιο δημοφιλής τύπος SSL μεταξύ των πιο δημοφιλών, το SSL τομέα παρέχει βασική
ασφάλεια και πιστοποιεί την ασφάλεια ενός τομέα. Είναι κατάλληλο για μικρές
επιχειρήσεις γιατί έχει προσιτό κόστος, αφού και η κρυπτογράφηση που
χρησιμοποιείται είναι βασική.
Οργάνωση
Τα οργανωτικά SSL βρίσκονται σε ένα ράφι πάνω από τα SSL τομέα. Αυτό συμβαίνει
γιατί, εκτός από τις βασικές υπηρεσίες ασφαλείας, παρέχει στο κοινό και δεδομένα
σχετικά με την εταιρεία που κατέχει το domain. Ως εκ τούτου, ενδείκνυται η
επικύρωση της φυσικής ύπαρξης της επιχείρησης, της αξιοπιστίας της, καθώς και της
ασφάλειας των συναλλαγών της στο διαδίκτυο.
292
Επεκτάθηκε
Πιστοποιητικό SSL υψηλότερου επιπέδου, σε αυτό, η εταιρεία μπορεί να επισημαίνει
το όνομά της σε προγράμματα περιήγησης, στο χώρο πριν από τον τομέα. Είναι
αρκετά κατάλληλο για μεγάλες εταιρείες και πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου με
μεγάλους όγκους πωλήσεων.
Αξίζει να επενδύσετε στην τεχνολογία;
Σύμφωνα με μια έρευνα, προβλεπόταν παγκόσμια δαπάνη 124 δισεκατομμυρίων
δολαρίων το 2019 και οι μεγαλύτεροι παράγοντες της ήταν:
• κινδύνους για την ασφάλεια
• επιχειρηματικές ανάγκες
• αλλαγές στον κλάδο
Άλλωστε, όσοι εργάζονται συλλογικά στον τομέα της κυβερνοασφάλειας γνωρίζουν
ότι δεν υπάρχει 100% ασφαλής οργανισμός. Μπορούμε να μετριάσουμε με
ασφάλεια τα προβλήματα, αλλά δυστυχώς δεν είναι δυνατό να διαπιστωθεί η
εξαφάνισή τους.
Αναμφίβολα, η διαχείριση κινδύνων θα πρέπει να είναι το πρώτο σχέδιο που πρέπει
να γίνει προκειμένου να δικαιολογηθούν οι επενδύσεις στην ασφάλεια των
Ένα άλλο ζήτημα που θα απαιτήσει πολλές επενδύσεις παγκοσμίως είναι η ανησυχία
για το απόρρητο των δεδομένων και, φυσικά, τα τσουχτερά πρόστιμα που θα
επέλθουν εάν η εταιρεία δεν ακολουθήσει τις νέες πολιτικές διακυβέρνησης που
τονώνονται κυρίως λόγω της επάρκειας συστημάτων για το GDPR και στη Βραζιλία,
το LGPD επίσης.
Προληπτικά μέτρα
Δεν αξίζει να κλαις για το χυμένο γάλα. Μόλις διαρρεύσουν οι πληροφορίες ενός
πελάτη, δεν μπορεί να γίνει τίποτα γι' αυτό. Μπορείτε να υποβάλετε καταγγελία, να
ενημερώσετε τις αρχές για την παράβαση και να περιμένετε να λύσει το ζήτημα ο
νόμος.
Πολύ περισσότερος λόγος να εργάζεστε συνεχώς για να αποτρέπετε μελλοντικές
διαρροές. Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές για την αποφυγή παραβίασης
ασφάλειας στην εταιρεία σας:
293
• να μειώσει τις απειλές από πρώην υπαλλήλους πραγματοποιώντας αυστηρούς
ελέγχους ασφαλείας πριν προσληφθούν και μετά την αποχώρησή τους·
• αλλαγή κωδικών πρόσβασης μετά την αναχώρηση για όλους τους υπαλλήλους
που είχαν πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες
• διενεργεί έλεγχο ασφαλείας σε όλους τους επίσημους και ανεπίσημους
λογαριασμούς και την αλληλογραφία πρώην υπαλλήλων τουλάχιστον μία φορά
το μήνα
• να ελέγχετε τακτικά τη ροή εμπιστευτικών πληροφοριών της εταιρείας
• βελτιώστε τα εσωτερικά συστήματα και διασφαλίστε ότι τα τμήματα
Ανθρώπινου Δυναμικού και IT της εταιρείας σας συνεργάζονται χέρι-χέρι για την
προστασία ζωτικής σημασίας πληροφοριών να συλλέγετε σχόλια στο χώρο
εργασίας από τους υπαλλήλους σε τακτική βάση, ώστε να είστε σε θέση να
αποκλείσετε κάθε πιθανή κακόβουλη ενέργεια.
• έλεγχοι ασφάλειας συμβάσεων και διαχείριση πληροφοριών
Γιατί να προσλάβετε μια εξειδικευμένη εταιρεία;
Η αποτελεσματική εξωτερική ανάθεση οποιασδήποτε επιχειρηματικής λειτουργίας
απαιτεί τον καθορισμό, την αξιολόγηση και τον καθορισμό εισροών και εκροών.
Χρησιμοποιώντας αυτές τις πληροφορίες, ένας οργανισμός μπορεί να προσεγγίσει
την αγορά και να προσδιορίσει με σαφήνεια το εύρος του τι χρειάζεται και τα
αναμενόμενα αποτελέσματα.
Η κατανόηση της αξίας του ρόλου διευκολύνει την ανάλυση κόστους οφέλους. Αυτή
η μελέτη θα πρέπει να δικαιολογεί την εξωτερική ανάθεση και να λαμβάνει υπόψη
το κόστος επιλογής της καλύτερης εταιρείας. Καθώς τα συστήματα ασφάλειας
πληροφοριών έχουν ολοένα και πιο τεχνικό χαρακτήρα, η λύση που τα προστατεύει
συχνά περιλαμβάνει:
• προϊόντα ασφαλείας, όπως προστασία από ιούς, τείχη προστασίας και
ανίχνευση εισβολής
• υπηρεσίες ασφαλείας, όπως διαχείριση συμβάντων ασφαλείας
• δοκιμές διείσδυσης
• τεστ απόκρισης περιστατικού
294
Ενώ τα προϊόντα και οι υπηρεσίες μπορούν να αποτελούν σημαντικά στοιχεία της
λύσης ασφάλειας ενός οργανισμού, από μόνα τους δεν είναι το παν. Η γνώση μπορεί
και πρέπει να είναι εγγυημένη μέσω SLA ― Service Level Agreement ή Service Level
Agreement.
Αυτό το έγγραφο διέπει πολιτικές, πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές και ιδανικά
χρηματοδοτείται από την εκτελεστική επιτροπή ενός οργανισμού. Συχνά στις μικρές
και μεσαίες επιχειρήσεις, η ασφάλεια χρηματοδοτείται έμμεσα από το τμήμα στο
οποίο εδρεύει.
Λόγω του μεγέθους και της φυσικής κυριαρχίας των επιχειρηματικών κανόνων, η
εξωτερική ανάθεση είναι εξαιρετικά δύσκολη, αλλά χρειάζεται ένα SLA ούτως ή
άλλως. Οι μέθοδοι ανίχνευσης εσφαλμένων λειτουργιών ή αστοχιών συστήματος ή
υποδομής απαιτούν πιο εξειδικευμένες γνώσεις.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτές τις αποφάσεις περιλαμβάνουν νομικές
υποχρεώσεις, προβλέψεις κόστους οφέλους, ανάλυση κινδύνου και άυλα οφέλη,
καθώς και ηθικές υποχρεώσεις με περιεχόμενο δεδομένων.
Η οικονομική πλευρά του θέματος
Για να μπορέσει το διοικητικό συμβούλιο να χρηματοδοτεί την ασφάλεια
πληροφοριών χωρίς να χρειάζεται να κατανοήσει την υποκείμενη τεχνολογία, οι
σχετικοί παράγοντες συχνά μεταφράζονται σε νόμισμα, κοινώς κατανοητό ως
κίνδυνος μετρητών. Αυτή η μετάφραση, ωστόσο, είναι συχνά ημιτελής και απαιτεί
πάντα περαιτέρω ερμηνεία.
Με μια τόσο λανθασμένη μέθοδο λήψης αποφάσεων και έναν προφανή κίνδυνο για
την επιχείρηση, είναι σύνηθες να θεωρούμε ότι το να κάνεις κάτι είναι καλύτερο από
το να μην κάνεις τίποτα. Τα τείχη προστασίας αγοράζονται και το IDS (Intrusion
Detection System) εγκαθίσταται με μεγάλα έξοδα.
Πολλά από τα αντίμετρα που αγοράστηκαν μπορεί να πληρούν μια προφανή
απαίτηση για τον εκπαιδευμένο μηχανικό, αλλά το επίπεδο της επένδυσης συχνά δεν
είναι ισορροπημένο. Το επίπεδο κινδύνου μπορεί να δικαιολογεί μια σημαντική
κατανομή κεφαλαίων, αλλά δεν είναι πάντα δυνατή η διανομή αυτών των κεφαλαίων
με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Εξάλλου, οι πρωτοβουλίες μπορεί να είναι πολύπλοκες από μόνες τους ή ο
αντίκτυπός τους δύσκολο να κατανοηθεί. Για παράδειγμα, προσπαθήστε να
295
αιτιολογήσετε γιατί η παραβίαση ασφαλείας X, που δεν συνέβη ποτέ, μπορεί να είναι
πιο επικίνδυνη και δαπανηρή από την παραβίαση ασφαλείας Y, η οποία συμβαίνει
μηνιαία αλλά δεν είναι επικίνδυνη, καθώς το σύστημα ήδη εντοπίζει, επεξεργάζεται
και διαγράφει τυχόν υπολείμματα.
Τι πρέπει να λάβετε υπόψη όταν προσλαμβάνετε μια υπηρεσία κυβερνοασφάλειας;
Είναι σύνηθες να υπάρχει εξωτερική ανάθεση περιοχών επιχειρήσεων ασφαλείας.
Ωστόσο, μια αφοσιωμένη ομάδα συχνά δεν είναι εγγυημένη και, για να
αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις, πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένα σημεία.
Για αρχή, τι θα κάνει ο οργανισμός σας;
Ένας καλός MSSP ― Managed Security Service Provider ― όχι μόνο θα εξετάσει το
τείχος προστασίας, το πρόγραμμα προστασίας από ιούς και τις ενημερώσεις κώδικα,
αλλά θα λάβει επίσης μια ολιστική άποψη για το πώς προστατεύουν τους πελάτες
τους και θα διασφαλίσει ότι είναι σε θέση να εφαρμόσουν τις απαραίτητες αλλαγές
στον οργανισμό, που θα περιλαμβάνει :
• τεχνολογία ― UTM, τείχος προστασίας, ασύρματη σύνδεση, VPN, βέλτιστες
πρακτικές και διαχείριση ενημερώσεων κώδικα.
• διαχείριση — διαχείριση κινδύνου, διαδικασίες, έλεγχος, υποβολή εκθέσεων και
εκπαίδευση.
• προσαρμοστικότητα ― ανάκαμψη από καταστροφές, επιχειρηματική συνέχεια,
επιχειρηματική ανθεκτικότητα.
• συμμόρφωση - μια φυσική συνέπεια της συμμόρφωσης με τα βήματα που
περιγράφονται παραπάνω.
Η γνώση των τεχνικών γνώσεων, σύμφωνα με τις επιχειρηματικές ανάγκες,
διασφαλίζει ότι η εταιρεία MSSP διαθέτει άτομα που είναι ειδικοί σε έναν ή
περισσότερους τομείς ψηφιακής προστασίας. Επιπλέον, επιβεβαιώνει το σωστό
επίπεδο εκπαίδευσης, κατάρτισης και ικανότητας των ατόμων που θα διατεθούν στο
έργο.
Το ανθρώπινο στοιχείο
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι να επαληθεύσετε ότι η εξωτερική ανάθεση
εταιρείας έχει την ικανότητα και τα καταρτισμένα άτομα σε όλα τα επίπεδα που
απαιτούνται για την εξυπηρέτηση του οργανισμού σας, χωρίς προβλήματα στην
296
εξυπηρέτηση. Επίσης, τι θα κάνει για να κάνει τη ζωή σας πιο εύκολη; Υπάρχουν
αλλαγές που θα προτείνονται από ένα MSSP για δύο λόγους:
• τα συστήματα που έχετε τοποθετήσει δεν κάνουν τη δουλειά τους σωστά και
πρέπει να αντικατασταθούν με ασφαλέστερα συστήματα.
• τα συστήματα που χρησιμοποιούνται δεν μπορούν να υποστηριχθούν από το
MSSP, επειδή δεν διαθέτουν εξειδικευμένη ομάδα για τη διαχείρισή τους.
Επομένως, εάν μόλις αγοράσατε ένα τείχος προστασίας και το MSSP θέλει να το
αντικαταστήσετε με άλλο, το πρόβλημα είναι το MSSP και όχι το τείχος προστασίας.
Μην ξεχνάτε ποτέ, επίσης, ότι η εταιρεία που αναθέτει σε τρίτους την ψηφιακή σας
ασφάλεια είναι μια συνεργασία.
Είναι εκεί για να προστατεύει τα δεδομένα σας, την υποδομή σας, τους πελάτες και
το προσωπικό σας. Πληρώνετε ακόμη και για αυτήν την υπηρεσία. Επομένως,
βεβαιωθείτε ότι όλα τα εμπλεκόμενα μέρη κατανοούν τις υποχρεώσεις τους,
τοποθετώντας τα πάντα στο SLA λεπτομερώς.
Τέλος, ελέγξτε πόσο θα κοστίσει. Θα λογοδοτήσει η εταιρεία σας για το μηνιαίο ποσό
που θα καταβληθεί στο MSSP; Αυτό το μηνιαίο κόστος πρέπει επίσης να
διαπραγματευτεί, χωρίς να ξεχνάμε πιθανές αναπροσαρμογές. Το κόστος ενός MSSP
SLA θα πρέπει να περιλαμβάνει παρακολούθηση, διαχείριση και αναφορά, αλλά όχι
έργα εκτός πεδίου εφαρμογής. Προσοχή λοιπόν πριν κλείσετε συμβόλαιο!
Εγγυήσεις
Το κύριο ζήτημα με τις πτυχές της εξωτερικής ανάθεσης της ασφάλειας πληροφοριών
είναι ότι ενώ η πρόθεση μπορεί να παραμείνει η ίδια, η διασφάλιση μειώνεται
σημαντικά. Αυτό φαίνεται καλύτερα λαμβάνοντας υπόψη τις δύο ακραίες
περιπτώσεις.
Σε έναν οργανισμό όπου η ασφάλεια των πληροφοριών ανατίθεται πλήρως σε
εξωτερικούς συνεργάτες, όλα είναι ένα βήμα παραπέρα. Η σύμβαση είναι με μια
εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, η οποία προσφέρει άγνωστες στρατηγικές
πρόσληψης και δυνητικά αναθέτει σε εξωτερικούς συνεργάτες μια σειρά από
λειτουργίες.
Υπάρχουν γενικά περιορισμένες ευκαιρίες αξιολόγησης των ατόμων που εκτελούν
την εργασία, ακόμη και αν μπορούν να αναγνωριστούν. Τα κίνητρα που δίνονται στην
ομάδα εξωτερικής ανάθεσης είναι άγνωστα και ενδέχεται να έρχονται σε αντίθεση
297
με την πρόθεση της λειτουργίας που πρόκειται να ανατεθεί σε εξωτερικούς
συνεργάτες.
Η τυποποίηση και τα όριά της
Η τυποποίηση μπορεί να προσφέρει μεγάλη βοήθεια στη βελτίωση της στάσης
ασφαλείας μιας εταιρείας. Ωστόσο, ένας οργανισμός που βασίζεται αποκλειστικά σε
πρότυπα για να διασφαλίσει την ασφάλεια είναι πιθανό να έχει ένα κενό, όπως
αποδεικνύεται συχνά.
Όσο το δυνατόν περισσότερο, το πεδίο εφαρμογής μειώνεται έτσι ώστε να μειωθεί
το κόστος του έργου μια λογική προσέγγιση μόνο εάν υπάρχει κάτι να κρύψει. Όλοι
οι οργανισμοί πρέπει να έχουν τουλάχιστον έναν ρόλο ασφαλείας. Ενώ το άτομο που
κατέχει τον ρόλο μπορεί να μην είναι αφιερωμένο στην ασφάλεια, πρέπει να
παρέχεται εκπαίδευση για να διασφαλιστεί ένα υπολογισμένο επίπεδο δεξιοτήτων.
Οποιεσδήποτε δεσμεύσεις τρίτων για υπηρεσίες υποστήριξης πρέπει να
διαχειρίζονται από αυτόν τον ρόλο. Η εξωτερική ανάθεση της ασφάλειας στο σύνολό
της δεν είναι εφικτή. Για να διατηρηθεί ένα επίπεδο προστασίας κοντά στον
καθορισμένο στόχο, ένας εμπειρογνώμονας ασφαλείας πρέπει να ορίσει ελέγχους
και ισορροπίες.
Η εξωτερική ανάθεση εργασιών ασφαλείας είναι δυνατή, αλλά υπάρχει ένα γενικό
κόστος που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Οι λειτουργικές εργασίες θα πρέπει να
σχεδιάζονται και όχι αυτές που μπορεί να διαχειριστεί ο πάροχος υπηρεσιών.
Μπορούν να γίνουν παραχωρήσεις σε έναν προτιμώμενο προμηθευτή, αλλά η
διασφάλιση ότι έχει οριστεί η κατάσταση στόχος για τις λειτουργίες ασφαλείας
καθιστά δυνατό τον ποσοτικό προσδιορισμό των παραχωρήσεων και, εάν είναι
απαραίτητο, την αντιστάθμιση αλλού.
Ένα γρήγορο παράδειγμα
Όταν αγοράζεται μια λύση με το κλειδί στο χέρι από έναν ολοκληρωτή, πρέπει να
θεωρηθεί ότι η ασφάλεια δεν έχει ληφθεί υπόψη μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ολοκληρωτές είναι αμελείς, αλλά το επίκεντρο της
επιχείρησής τους είναι να προσφέρουν αυτό που ζητήθηκε στη χαμηλότερη τιμή.
Η ασφάλεια σε μια λύση δεν θα είναι απαραίτητη για την παροχή της λειτουργίας του
τελικού χρήστη και επομένως κόβεται εύκολα χωρίς παράπονο. Ένα ανεξάρτητο
μέρος, εσωτερικό ή εξωτερικό, πρέπει να δεσμευτεί για να επανεξετάσει τη λύση και
298
να διασφαλίσει ότι οι κίνδυνοι που εισάγονται γίνονται κατανοητοί και επίσημα
αποδεκτοί από την εταιρεία, πριν από την ανάπτυξη.
Δοκιμές
Ο έλεγχος διείσδυσης είναι μια ειδική υπηρεσία που σε πολλές περιπτώσεις
ανατίθεται σε εξωτερικούς συνεργάτες. Είναι μια σύνθετη απαίτηση και έχει
σημαντική αξία να το κάνεις ανεξάρτητα. Παράγει επίσης ένα παραδοτέο με τη
μορφή αναφοράς που καθιστά εύκολη την αιτιολόγηση. Πρέπει να θυμόμαστε,
ωστόσο, ότι δεν είναι η όλη εικόνα.
Οι δοκιμές διείσδυσης δεν θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη λειτουργικές πρακτικές
που μπορούν να εισαγάγουν νέα τρωτά σημεία τόσο γρήγορα όσο αφαιρούνται τα
παλιά. Συχνά δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το άτομο που εκτελεί
τη δοκιμή έχει τα κατάλληλα προσόντα για να το κάνει, ούτε απόδειξη ότι τα
περισσότερα από τα τρωτά σημεία που υπάρχουν έχουν ανακαλυφθεί.
Γιατί οι εξετάσεις πρέπει να είναι συνεχείς;
Ανεξάρτητα από τη λειτουργία ασφαλείας που ανατίθεται σε εξωτερικούς
συνεργάτες, οι δοκιμές θα πρέπει να αποτελούν ένα διαρκές μέτρο διασφάλισης. Οι
επιχειρησιακές ομάδες πρέπει να υποβληθούν σε απόπειρες κοινωνικής μηχανικής
και σε προσομοιωμένα περιστατικά, διασφαλίζοντας ότι η ανταπόκρισή τους είναι
κατάλληλη.
Τα γνωστά τρωτά σημεία πρέπει να ενσωματωθούν στις εφαρμογές πριν ξεκινήσει η
δοκιμή διείσδυσης για να διασφαλιστεί ότι αναφέρονται. Φυσικά, οι δοκιμές είναι
απαραίτητες ακόμη και όταν η ασφάλεια προέρχεται εξ ολοκλήρου εσωτερικά, αλλά
δεν χρειάζεται να περιλαμβάνει τον έλεγχο των ικανοτήτων του εξωτερικού
συνεργάτη, καθώς η ικανότητα του εσωτερικού προσωπικού θα πρέπει ήδη να είναι
καλά κατανοητή.
Τα στοιχεία ασφαλείας μπορούν να παραδοθούν αποτελεσματικά από τρίτους
συνεργάτες, αλλά χρειάζονται περισσότερα από την ελπίδα για το καλύτερο. Η
εξωτερική ανάθεση στοιχείων ασφαλείας, όπως κάθε επιχειρηματική απόφαση,
πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις επιπτώσεις και τους κινδύνους. Πρέπει να
ολοκληρώσετε τη δέουσα επιμέλεια, να διαχειριστείτε τον κίνδυνο, να εφαρμόσετε
μέτρα μετριασμού και, φυσικά, να παρακολουθήσετε τους ενσωματωμένους
ελέγχους διασφάλισης.
299
Η προστασία των συσκευών που είναι υπεύθυνες για την αποθήκευση και την
επεξεργασία δεδομένων είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ασφάλειας των
πληροφοριών στην εταιρεία. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτή η δράση
καλύπτει πολλές πτυχές: τεχνολογικές, νομικές, φυσικές, εικονικές και ανθρώπινες.
Με την αναζήτηση βέλτιστων πρακτικών, είναι δυνατό να διατηρηθεί η ποιότητα και
η οικονομική υγεία του ιδρύματος.
Πώς να ξανασκεφτείτε την ΑΣΦΑΛΕΙΑ για έναν νέο κόσμο πληροφορικής;
Δεν λειτουργούν όλες οι αποδεδειγμένες πρακτικές του παρελθόντος στον σημερινό
κόσμο: Διασυνδεδεμένες και Ετερογενείς.
"Θα πολεμήσουμε στις παραλίες. Θα πολεμήσουμε στα αεροδρόμια, στους δρόμους,
στα χωράφια και στους λόφους. Δεν θα παραδοθούμε ποτέ", είπε ο Ουίνστον
Τσόρτσιλ στη διάσημη ομιλία του τον Ιούνιο του 1940 απέναντι στις ναζιστικές
επιθέσεις στο Αγγλία.
Η δέσμευσή του για τη νίκη, «όσο μακρύς και δύσκολος κι αν είναι ο δρόμος», είναι
μια κατάλληλη αναλογία για τις μάχες ασφαλείας που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες.
Ο αγώνας για ασφάλεια είναι πιο σκληρός από ποτέ. Οι περισσότεροι οργανισμοί
πολεμούν τον σημερινό πόλεμο με τα χθεσινά εργαλεία και προσεγγίσεις όπως η
ασφάλεια περιμέτρων με κωδικούς πρόσβασης και τείχη προστασίας.
Δίνεται υπερβολική έμφαση στην εξασφάλιση της περιμέτρου "ποιος μπορεί να έχει
πρόσβαση στα δεδομένα και τα συστήματά μας" και μια λανθασμένη πεποίθηση ότι
αυτή η προσέγγιση εγγυάται επαρκή προστασία. Μιλήσαμε με δεκάδες ειδικούς σε
θέματα ασφάλειας, ειδικούς του κλάδου και στελέχη επιχειρήσεων για να
καταλήξουμε σε μια καλύτερη εικόνα για τη σημερινή ασφάλεια.
Επικεντρωθείτε στον κίνδυνο και στους ανθρώπους, όχι μόνο σε συστήματα και
δεδομένα.
Η αμυντική προσέγγιση είναι πολύ καλύτερα χτισμένη γύρω από μια νοοτροπία
κινδύνου.
Ναι, ένας σοβαρός κίνδυνος είναι η απώλεια κρίσιμων ή ευαίσθητων δεδομένων,
ώστε να μπορείτε να προστατεύσετε σωστά τα δεδομένα.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι, όπως διακοπή επιχειρηματικών λειτουργιών,
ζημιά στη φήμη, μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία, επενδυτικοί κίνδυνοι και
απώλεια πνευματικής ιδιοκτησίας.
300
Ποιος από αυτούς τους κινδύνους μπορεί να σας βλάψει περισσότερο; Πώς
αξιολογείτε τις απειλές; Πώς προστατεύεστε από αυτές τις απειλές, από τον
υψηλότερο έως τον χαμηλότερο αντίκτυπο; Οι περιμετρικές προστασίες συχνά δεν
αντιμετωπίζουν αυτές τις ανησυχίες.
Η αξιολόγηση κινδύνου και η προστασία κινδύνου διαφέρουν ανάλογα με τον κλάδο
και τις εταιρείες. Κάποιοι ζητούν τη χρήση της τεχνολογίας, άλλοι ζητούν αλλαγή
διαδικασιών και κάποιοι ζητούν αλλαγές στη συμπεριφορά των ανθρώπων. Άλλοι
οργανισμοί αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν ορισμένες μορφές κινδύνου λόγω των
κανονισμών ασφαλείας, ανεξάρτητα από τη δική τους ανάλυση κινδύνου.
Όποια και αν είναι η φιλοσοφία κινδύνου και οι εξωτερικές απαιτήσεις μιας
εταιρείας, το να είσαι επιλεκτικός και να εστιάζεις στους μεγαλύτερους κινδύνους
είναι η καλύτερη προσέγγιση.
Πώς όμως να εστιάσετε τους κινδύνους; Οι περισσότερες εταιρείες, καθώς και ο
κλάδος των προμηθευτών ασφάλειας, αντιμετωπίζουν την ασφάλεια ως τεχνική
πρόκληση. Επιδιώκουν να διαθέτουν λογισμικό, υλικό και υπηρεσίες για τον
εντοπισμό και τη μείωση των κινδύνων. Αλλά λίγοι εμπλέκουν την ομάδα σας, την
ίδια ομάδα που δημιουργεί και χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που προστατεύονται.
Πολλοί οργανισμοί αποκλείουν έντονα τους επαγγελματίες τους όταν ασχολούνται
με το θέμα της ασφάλειας, καθώς δεν εμπιστεύονται τους υπαλλήλους τους. Δεν
υπάρχει τρόπος να έχετε μια ομάδα αφοσιωμένη στην ασφάλεια εάν δεν έχει
συμμετάσχει στη διαδικασία ορισμού ασφάλειας της εταιρείας σας, η οποία
συνεπάγεται την ανάπτυξη ατόμων που είναι τεμπέληδες ή απρόσεκτοι με την
ασφάλεια.
Γι' αυτό σήμερα μια στρατηγική ασφάλειας πρέπει να μετατοπίσει την κύρια έμφαση
από τις συσκευές στους ανθρώπους. Οι πιο επιτυχημένες επιθέσεις αφορούν άτομα,
είτε χρησιμοποιούν μεθόδους κοινωνικής μηχανικής, όπως το ηλεκτρονικό ψάρεμα,
για να τοποθετήσουν φυσικά υλικό υποκλοπής σε μηχανήματα αυτόματης πώλησης.
Η ασφάλεια είναι ένα δυναμικό και σχετικό παιχνίδι κινδύνου δηλαδή, οι άμυνές σας
είναι καλύτερες από το τρέχον επίπεδο απειλών; Οι λέξεις «δυναμικό» και «παιχνίδι»
είναι σχετικές. Η ασφάλεια ακολουθεί τους νόμους της εντροπίας: Τα επίπεδα
ενέργειας θα μειωθούν εάν δεν ανανεωθούν. Είναι απαραίτητη η συνεχής
301
επιτήρηση. Και η νοοτροπία παιχνιδιού είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της
επαγρύπνησης ενεργή και προσαρμοστική.
Πρέπει να μπείτε στη νοοτροπία των ανθρώπων που δημιουργούν τις απειλές.
Παίζουν με τους υπαλλήλους σας και πρέπει να κάνετε τους υπαλλήλους σας να
παίζουν μαζί τους, όχι ως κωφοί και τυφλοί χρήστες, αλλά ως ενεργοί συμμετέχοντες.
Με άλλα λόγια, σταματήστε να αντιμετωπίζετε την ομάδα σας ως πρόβλημα που
πρέπει να περιορίσετε και μάλλον ως μέρος της λύσης.
Πέντε διαστάσεις του νέου μοντέλου ασφαλείας
Ενώ είστε χρόνια μακριά από την τελειότητα, έχουν προκύψει εύλογα πρότυπα που
επιτρέπουν στις εταιρείες να αρχίσουν να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές. Το
νέο μοντέλο είναι προσθετικό. Θα πρέπει να συνεχίσετε με τις βέλτιστες πρακτικές
που χρησιμοποιούνται στους τομείς υψηλότερου κινδύνου, καθώς και με την
ενσωμάτωση κινδύνου και καθοδήγησης ανθρώπων για καλύτερη υποστήριξη.
Το νέο μοντέλο έχει πέντε διαστάσεις:
• Μειώστε την εστίαση της ασφάλειας πληροφοριών στον πυρήνα της εταιρείας
και στα βασικά της στοιχεία.
• Προστατέψτε βασικά στοιχεία με πολυεπίπεδα αμυντικά συστήματα.
• Προσελκύστε τα άτομα που χρησιμοποιούν τις πληροφορίες για την προστασία
των περιουσιακών στοιχείων με τα οποία συνεργάζονται.
• Συνεργαστείτε με επιχειρηματικούς εταίρους για να βελτιώσετε τα αμυντικά
τους συστήματα.
• Κάντε την ασφάλεια των πληροφοριών επιχειρηματικό ζήτημα - όχι μόνο ζήτημα
1. Μειώστε την εστίαση της ασφάλειας πληροφοριών στον πυρήνα της εταιρείας και
στα βασικά της στοιχεία.
Η τέλεια ασφάλεια είναι αδύνατη. Ωστόσο, η προστασία των πάντων εξίσου ήταν ο
μη βιώσιμος στόχος ασφάλειας σε πολλούς οργανισμούς. Η προσέγγιση των
«βέλτιστων προσπαθειών» που βασίζεται στον κίνδυνο είναι πιο ορθολογική.
Εφαρμόστε τις καλύτερες προσπάθειές σας προς αυτό που είναι πιο πολύτιμο και
αυτό που έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην επιχείρησή σας. Με αυτόν τον τρόπο,
δίνετε προτεραιότητα στα επίπεδα κινδύνου που θα πρέπει να είναι πιο σημαντικά
302
για τους CIO και άλλους ηγέτες πληροφορικής, ώστε να μπορούν να διατηρήσουν την
επιχειρηματική τους συνέχεια.
Ο καθορισμός των πολυτιμότερων περιουσιακών στοιχείων του οργανισμού είναι
εξαιρετικά σημαντικός, αλλά συχνά είναι αμφιλεγόμενος. Ορισμένοι οργανισμοί
πιστεύουν ότι τα δεδομένα είναι το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο και
χρειάζονται προστασία. Ωστόσο, εάν τα χαρακτηριστικά κινδύνου σχετίζονται με ένα
σύνολο περιουσιακών στοιχείων από δεδομένα, λογισμικό, δίκτυα και προσωπικό
γίνεται προφανές ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα που πρέπει να ληφθούν υπόψη
σχετικά με την εισβολή και τις επιθέσεις στα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας.
Σήμερα, τα κριτήρια ταξινόμησης περιουσιακών στοιχείων επιχειρηματικών
πληροφοριών για τον προσδιορισμό της κρισιμότητας είναι ο λιγότερο κοινός
παράγοντας στις εταιρείες ασφάλειας πληροφοριών, όπως φαίνεται από έρευνα που
πραγματοποιήθηκε από την PwC και δημοσιεύτηκε σε περιοδικά CIO και CSO.
Αυτή η προσέγγιση που βασίζεται στον κίνδυνο δεν είναι εύκολη και απαιτεί μια
σημαντική αλλαγή νοοτροπίας για πολλούς οργανισμούς. Αλλά υπάρχει ένας καλός
λόγος για να κάνετε την προσπάθεια: Όσο μεγαλύτερο είναι το απόθεμα
περιουσιακών στοιχείων και όσο πιο περίπλοκοι είναι οι κανόνες, τόσο πιο δύσκολο
θα είναι να τα προστατεύσετε . Μια πιο εστιασμένη και λιγότερο σύνθετη προσέγγιση
θα μπορούσε να εξισορροπήσει καλύτερα τον κίνδυνο με τα οφέλη και να σας κάνει
να αποκτήσετε πραγματικά την επιθυμητή προστασία.
2. Προστατέψτε τα βασικά στοιχεία με πολυεπίπεδα αμυντικά συστήματα.
Δεν υπάρχει τρόπος να εγγυηθεί κανείς ότι κάτι προστατεύεται τέλεια, επομένως
είναι καλύτερο να αναζητήσετε ανθεκτικότητα παρά την πλήρη πρόληψη.
Οποιαδήποτε προσέγγιση που απαιτεί 100 τοις εκατό πρόληψη είναι εγγυημένα ότι
θα αποτύχει. Η αναγνώριση ότι οι άμυνες πρέπει να δημιουργηθούν από πολλαπλά
στοιχεία μπορεί να είναι η λύση.
Το καλύτερο μοντέλο ασφάλειας είναι το βιολογικό, όπου μπορείτε να αναρρώσετε
και να λειτουργήσετε παρά τις μολύνσεις ή τους τραυματισμούς. Το βιολογικό
σύστημα στοχεύει στον περιορισμό μιας εισβολής στο μολυσμένο σύστημα,
επομένως δεν υπάρχει ευρύτερη διείσδυση. Το βιολογικό σύστημα υποθέτει ότι θα
υπάρχουν κίνδυνοι που εξελίσσονται συνεχώς και ότι το άτομο μπορεί να δεχτεί
επίθεση ανά πάσα στιγμή.
303
Όλες αυτές οι αρχές θα πρέπει να ισχύουν για τις τεχνολογίες και τις επιχειρηματικές
πρακτικές που χρησιμοποιείτε για την προστασία της επιχείρησής σας. Πρέπει να
υποθέσετε ότι είστε αφοσιωμένοι και να αναπτύξετε μια στρατηγική γύρω από αυτήν
την υπόθεση.
(Φυσικά, οι περισσότερες εταιρείες έχουν ήδη παραβιαστεί, είτε από εγκληματίες
στον κυβερνοχώρο, είτε από ανταγωνιστές είτε από κυβερνήσεις.) Κατανοήστε ότι
υπάρχουν πολλές πηγές μόλυνσης, όχι μόνο η βάση δεδομένων σας, ο υπολογιστής
ή η φορητή συσκευή σας. Τα περισσότερα βιολογικά συστήματα χρησιμοποιούν
επίσης πλεονασμό.
Κάντε το ίδιο για τις προσεγγίσεις ασφαλείας σας, χρησιμοποιήστε πολλαπλά
επίπεδα άμυνας.
3. Προσελκύστε τα άτομα που χρησιμοποιούν τις πληροφορίες για την προστασία
των περιουσιακών στοιχείων με τα οποία συνεργάζονται. Μέχρι οι μηχανές να
πάρουν τον πλήρη έλεγχο του σύμπαντος, οι άνθρωποι θα είναι η απόλυτη πηγή
απειλών και συχνά το σημείο εισόδου για τα τρωτά σημεία. Αποτελούν όμως και την
πηγή της πρόληψης.
Μερικές από τις πιο εξελιγμένες απειλές προέρχονται μέσω της κοινωνικής
μηχανικής, όπου οι απατεώνες στοχεύουν ανυποψίαστους χρήστες μέσω των μέσων
κοινωνικής δικτύωσης και των επαφών μέσω email ιδιαίτερα των στελεχών και των
επιχειρησιακών ομάδων.
Από εκεί, οι απατεώνες μπορούν να αξιολογήσουν σκόπιμα τις διατάξεις ασφαλείας
της εταιρείας και να τις αντιμετωπίσουν. Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση και στη
νοοτροπία και των δύο: των κακών, των μελών της ομάδας σας και των
επιχειρηματικών συνεργατών σας. Επειδή οι άνθρωποι είναι συχνά ο αγωγός
εισβολής, επομένως πρέπει να τους συμπεριλάβετε στην πρόληψη. Σταματήστε να
τα βάζετε εκτός διαδικασίας, όπως είναι το πρότυπο πληροφορικής τις τελευταίες
δύο δεκαετίες.
Ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη καταλάβει πώς να κάνουν τους υπαλλήλους να
συμμετέχουν ενεργά σε βασικές συμπεριφορές. Οι άνθρωποι είναι φυσικοί παίκτες,
επομένως η δημιουργία κινήτρων για τους εργαζόμενους με τη μορφή τζόγου μπορεί
να βοηθήσει στην πρόληψη ή τον εντοπισμό απειλών, καθιστώντας το ένα ισχυρό
αντίδοτο.
304
Ευτυχώς, εάν οι εργαζόμενοι επιλέγονται, εκπαιδεύονται και παρακολουθούνται για
να είναι αξιόπιστοι, ο κίνδυνος ο ένας γύρω από τον άλλο γίνεται λιγότερος καθώς ο
ένας θα παρακολουθεί τον άλλον.
4. Συνεργαστείτε με επιχειρηματικούς εταίρους για να βελτιώσετε τα αμυντικά τους
συστήματα.
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι ψηφιακές πληροφορίες και διαδικασίες καλύπτουν
επιχειρηματικά τμήματα πρώτων υλών, παραγωγής, διανομής, εξυπηρέτησης μετά
την πώληση και υποστήριξης. Αυτό ισχύει εάν είστε σε μια εταιρεία που παράγει
υλικά αγαθά (όπως αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά) ή υπηρεσίες (όπως σχολεία και
νοσοκομεία).
Την τελευταία δεκαετία, οι εταιρείες έχουν γίνει σε μεγάλο βαθμό
εικονικοποιημένες, λόγω της εξωτερικής ανάθεσης (σε παρόχους υπηρεσιών,
εργολάβους και υπηρεσίες cloud), του κατανεμημένου εργατικού δυναμικού (επίσης
ενός μείγματος εργαζομένων και τρίτων), των χώρων εργασίας (κατανεμημένα
γραφεία που βασίζονται σε δορυφόρους και στο σπίτι-γραφείο) , ανάθεση
εργασιακών χώρων (όπως τηλεφωνικά κέντρα) και εργασία οπουδήποτε / νομάδες
εργαζόμενοι.
Δεν υπάρχει τρόπος να χτιστεί ένας τοίχος γύρω από αυτό το σύγχρονο ψηφιακό
οικοσύστημα. Βλέπετε αυτή τη ματαιότητα στην απώλεια της αποτελεσματικότητας
των παραδοσιακών άμυνες όπως οι κωδικοί πρόσβασης, η προστασία από ιούς, η
ανίχνευση εισβολής και άλλες μέθοδοι ανίχνευσης που βασίζονται σε υπογραφές.
Οι απειλές αλλάζουν επίσης δυναμικά και μάλιστα έχουν πλέον το χαρακτηριστικό
της αυτοπροσαρμογής. Οι εξελιγμένοι απατεώνες πηγαίνουν απευθείας στους
διακομιστές, τα δίκτυα και τις συσκευές των χρηστών για προστασία με κωδικό
πρόσβασης. Οι πρόσφατες μαζικές κλοπές δεδομένων πελατών σε μεγάλα
καταστήματα λιανικής και οι αποκαλύψεις του πρώην κατασκόπου της NSA
Έντουαρντ Σνόουντεν έχουν κάνει το θέμα να γίνει γνωστό στο κοινό.
Ενώ πολλές εταιρείες ανησυχούν για το εάν το iCloud ή το Google Drive αποτελούν
απειλή, τα βασικά τους συστήματα έχουν ήδη τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο πιο άμεσα.
Οι έννοιες εντός και εκτός της εταιρείας είναι σπάνια λιγότερο σαφείς. Κατά
συνέπεια, ένα από τα κύρια προβλήματα για τους CIO είναι ο κίνδυνος κυματισμού.
Μπορούν οι πελάτες να εμπιστευτούν την εταιρεία με την οποία αλληλεπιδρούν,
305
αλλά μπορεί να επεκταθεί η εμπιστοσύνη σε κάθε άλλη οντότητα που αποτελεί μέρος
της αλυσίδας εφοδιασμού;
Θα πρέπει να συνεργαστείτε με τους προμηθευτές σας και άλλους επιχειρηματικούς
συνεργάτες για να εφαρμόσετε τις έννοιες που περιγράφονται παρακάτω σε όλα τα
συστήματά σας, όχι μόνο σε αυτά με τα οποία αλληλεπιδράτε. Σε τελική ανάλυση,
υπάρχει η πιθανότητα για περισσότερες συνδέσεις που κανείς δεν γνωρίζει.
Η κοινή χρήση βέλτιστων πρακτικών θα πρέπει να είναι μια συνεχής συνήθεια και η
ενεργός συνεργασία είναι μια πολύ καλύτερη προσέγγιση από την απλή χρήση
συμβατικών απειλών.
5. Κάντε την ασφάλεια των πληροφοριών επιχειρηματικό ζήτημα, όχι μόνο ζήτημα
Η ασφάλεια των πληροφοριών δεν είναι απλώς ένα ζήτημα πληροφορικής ή
τεχνολογίας είναι ουσιαστικά ένα ζήτημα διαχείρισης που λίγοι οργανισμοί
αντιμετωπίζουν ως τέτοιο.
Ναι, η εταιρεία θα εξετάσει τον CIO και τον CISO ως υπεύθυνους για την ασφάλεια
των πληροφοριών, αλλά η ευθύνη πρέπει να μοιραστεί ευρύτερα.
Οι οργανισμοί τεχνολογίας και ασφάλειας δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι
εάν οι ενέργειες ατόμων εκτός IT αποτελούν τη βάση ζητημάτων ασφάλειας.
Ήρθε η ώρα να σκεφτούμε αυτή την εξέλιξη του μοντέλου ασφάλειας πληροφοριών
ως ολιστική ασφάλεια, χρησιμοποιώντας πολλαπλές τεχνολογίες και τεχνικές
διαχείρισης, με ευρεία αποδοχή και υπευθυνότητα, πολυεπίπεδη και
προσαρμοσμένη στον κίνδυνο και την εκτιμώμενη αξία.
Η ευρεία διακυβέρνηση είναι κρίσιμη, καθώς απαιτεί ενέργειες και ευθύνες σε
ολόκληρο τον οργανισμό, με τη συμμετοχή εργαζομένων, πελατών και προμηθευτών
ως ενεργών συμμετεχόντων.
Χρειάζεστε διακυβέρνηση εταιρικής ασφάλειας παρόμοια με τον τρόπο που
λειτουργεί το ανθρώπινο δυναμικό σε κορυφαίες εταιρείες, με τη συμμετοχή του
διοικητικού συμβουλίου μέχρι τους υπαλλήλους.
Εάν αποκλείσετε την πρόσβαση στους ανθρώπους σας, στο όνομα της ασφάλειας,
δεν θα αποκτήσετε ασφάλεια και, στην πραγματικότητα, μπορεί να γίνετε λιγότερο
ασφαλείς, καθώς οι άνθρωποι θα σταματήσουν να εργάζονται για να προσπαθούν
να παρακάμψουν τα εμπόδια που έχετε δημιουργήσει.
306
Αποτελεσματική διακυβέρνηση σημαίνει να δίνεις τη δυνατότητα και να ενθαρρύνεις
τους ανθρώπους να κάνουν το σωστό με το μονοπάτι της ελάχιστης αντίστασης όποτε
είναι δυνατόν.
Παρακολουθήστε την απόδοσή τους, εκπαιδεύστε τους και όταν είναι απαραίτητο
και εφαρμόστε κίνητρα και κυρώσεις για ένα πρότυπο μη συμμόρφωσης.
Για παράδειγμα, εάν έχετε πολλούς υπαλλήλους που εργάζονται στο γραφείο ή στο
σπίτι, προσφέρετε μια ασφαλή επιλογή αποθήκευσης στο cloud που λειτουργεί με
δημοφιλείς συσκευές, ώστε να μην μπουν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν τις
δικές τους λειτουργίες, ή ακόμα χειρότερα, λειτουργίες όπως μονάδες δίσκου,
εγγράψιμα CD και προσωπικά email για τη διατήρηση της πρόσβασης στα δεδομένα.
Κάντε κάποιο εσωτερικό phishing για να εντοπίσετε υπαλλήλους που χρειάζονται
περαιτέρω εκπαίδευση ή ίσως να εφαρμόσετε κυρώσεις όπως η κατάπτωση
μπόνους. Επιβραβεύστε άτομα και επιχειρηματικές μονάδες που είναι προληπτικά
στις πρακτικές ασφαλείας τους και που ενεργούν σε περίπτωση ύποπτης
συμπεριφοράς.
Η λήψη εμβολίου κατά της γρίπης δεν εγγυάται ότι δεν θα κολλήσετε τη γρίπη, αλλά
είναι ένα ισχυρό εργαλείο που λειτουργεί καλύτερα όταν συνδυάζεται με καλή
υγιεινή και άλλες άμυνες. Ορισμένες εταιρείες πραγματοποιούν αυτοαξιολογήσεις ή
προσλαμβάνουν τακτικά ηθικούς χάκερ.
Οι τεχνολογίες ανάλυσης και παρακολούθησης προτύπων, όπως το DLP (πρόληψη
απώλειας δεδομένων), η καταγραφή της βάσης δεδομένων, η παρακολούθηση
συμβάντων ασφαλείας και τα εργαλεία εγκληματολογίας πληροφοριών, μπορούν
επίσης να βοηθήσουν. Δεν είναι τόσο χρήσιμα όσο μια ασπίδα πρόληψης σε
πραγματικό χρόνο, αλλά μπορούν να προσφέρουν το όφελος που πραγματικά
χρειάζεστε:
• αναγνώριση των δεδομένων που έχουν κλαπεί.
• ταυτοποίηση του δράστη
• Τι κάνει με αυτόν
• Και όταν προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση στις πληροφορίες σας.
Η ψηφιακή εποχή έχει έρθει πιο γρήγορα από όσο μπορούν να προσαρμοστούν οι
επαγγελματίες ασφάλειας.
307
Είναι αλήθεια ότι οι προσπάθειες ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων τις τελευταίες
δύο δεκαετίες σημειώθηκαν ραγδαία, ωστόσο το μοντέλο ασφάλειας πληροφοριών
δεν έχει αναπτυχθεί με την ίδια ταχύτητα. Αλλά τώρα που η αναντιστοιχία είναι
τεράστια, ο μόνος τρόπος προσαρμογής στο νέο οικοσύστημα είναι: Στρέψτε την
εστίασή σας στους κινδύνους και τους ανθρώπους.
Ήρθε η ώρα να σταματήσετε να προσπαθείτε να προστατεύετε τις πληροφορίες στην
εποχή της διασυνδεσιμότητας όπως κάνατε στην εποχή του κέντρου δεδομένων. Η
περιμετρική προσέγγιση είναι ισοδύναμη με τη φιλοσοφία του Μεσαίωνα για την
προστασία των πόλεων με τείχη όταν ο εχθρός έχει αεροπορία.
Φυσικά, μπορείτε και πρέπει να τοποθετήσετε μια περιμετρική άμυνα γύρω από τα
πιο κρίσιμα ζητήματα. Ο έλεγχος πρόσβασης είναι η καλύτερη άμυνα, επειδή
λιγότερα άτομα και συσκευές μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό που είναι
πραγματικά κρίσιμο. Εάν παραχωρήσετε πρόσβαση, θα πρέπει να εμπιστεύεστε
όποιον έχει πρόσβαση, γιατί ένα αποφασιστικό άτομο θα βρει έναν τρόπο να
παρακάμψει τις άμυνές σας.
Η ύπαρξη ενός οργανισμού όπου η ευαισθητοποίηση και η ευθύνη για την ασφάλεια
των πληροφοριών ανήκει σε όλους, αυξάνει τις πιθανότητες να εντοπιστούν πιο
γρήγορα τα τρωτά σημεία.
Οι εταιρείες πρέπει να αποδεχτούν ότι θα προκύψουν απώλειες και παραβιάσεις, και
έτσι να μετατοπίσουν τη νοοτροπία από την απόλυτη πρόληψη σε ειδική πρόληψη
σε συνδυασμό με την ανθεκτικότητα και την έννοια της αποδεκτής απώλειας την
κοινή προσέγγιση για βιολογικά και ανθρώπινα συστήματα. Για 40 χρόνια, οι
προσπάθειες επικεντρώθηκαν στην ασφάλεια του εξοπλισμού και σε μικρότερο
βαθμό, στα δεδομένα αφαιρώντας τον ανθρώπινο παράγοντα σε μια προσπάθεια να
μειωθούν οι αιφνιδιασμοί και οι παραλλαγές συμπεριφοράς. Αυτό ήταν λάθος.
Άνθρωποι: Μπορούν να είναι το κλειδί για τα τρωτά σημεία και ταυτόχρονα ο κύριος
αμυντικός σου μηχανισμός.
Η ασφάλεια είναι τελικά μια ανθρώπινη ευθύνη που μοιράζονται όλοι δεν είναι μόνο
πρόβλημα. Η υπεύθυνη διαχείριση ασφάλειας πρέπει να είναι ένα πρότυπο για όλη
την επιχείρηση, όπου πρέπει να κυριαρχούν η λογοδοσία και η αυτογνωσία.
Η σημασία του ανθρώπινου παράγοντα στην ασφάλεια των πληροφοριών
308
Η επένδυση σε εξειδικευμένα εργαλεία και συστήματα είναι σημαντική για την
οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής στρατηγικής ασφάλειας δεδομένων σε μια
εταιρεία, αλλά όποιος πιστεύει ότι αυτός είναι ο κύριος πυλώνας για την πρόληψη
επιθέσεων στον κυβερνοχώρο ή τυχαίας ζημιάς κάνει λάθος. Στην πραγματικότητα, ο
κύριος παράγοντας δεν βρίσκεται σε ένα συγκεκριμένο μηχάνημα ή λογισμικό, πολύ
λιγότερο στον ψηφιακό κόσμο, είναι σάρκα και οστά, γεμάτος συναισθήματα και
πολυπλοκότητες. ο κύριος παράγοντας είναι ο άνθρωπος.
Τι εννοούμε όμως με αυτό; Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι που απαρτίζουν τον
οργανισμό οι υπάλληλοι και οι διευθυντές είναι το πιο σημαντικό μέρος του
εργαλείου που διατηρεί την ασφάλεια των πληροφοριών, καθώς είναι αυτοί που
έχουν τη δύναμη να κάνουν αυτόν τον εξοπλισμό να στρίψει κανονικά ή να
καταρρεύσει.
Έτσι, ακόμη και όταν μια εταιρεία προχωρά μπροστά και διαθέτει ένα οπλοστάσιο
πρακτικών ασφαλείας, είναι σημαντικό αυτό να συνοδεύεται από την καλλιέργεια
αυτού που γνωρίζουμε ως κουλτούρα ασφάλειας.
Ο ευάλωτος σύνδεσμος
Σήμερα, ο εργαζόμενος είναι η κύρια πύλη για κακόβουλους ιούς στις εταιρείες. Τόσο
πολύ που το 95% των παραβιάσεων της ασφάλειας οφείλονται σε ανθρώπινα λάθη,
σύμφωνα με μια μελέτη που κυκλοφόρησε από την IBM το 2014. Για να μην
αναφέρουμε ενέργειες που έγιναν με αληθινή πρόθεση διαρροής πληροφοριών.
Αυτό το σενάριο καθιστά ακόμη πιο ξεκάθαρο το μέγεθος του ανθρώπινου
παράγοντα για την επιτυχία ή την αποτυχία των στρατηγικών ασφαλείας. Μια ομάδα
που είναι καλά εκπαιδευμένη και περιλαμβάνεται σε ενέργειες ασφαλείας μειώνει
τις πιθανότητες ατυχημάτων και ζημιών, ενώ μια ομάδα που είναι αποξενωμένη από
τις διαδικασίες ασφαλείας αυξάνει τους κινδύνους.
Γιατί συμβαίνει; Υπάρχουν δύο λόγοι για να αναγνωριστείτε και να εργαστείτε πάνω
από την εταιρεία. Πρώτον, όπως τα μηχανήματα είναι επιρρεπή σε σφάλματα
(αστοχίες συστήματος), έτσι και εμείς είμαστε όντα επιρρεπή στα συναισθήματα και
στην πράξη του να κάνουμε λάθη. Δεύτερον, η έλλειψη γνώσης σχετικά με τις
διαδικασίες και τους κινδύνους του ψηφιακού κόσμου ενθαρρύνει λανθασμένες
συνήθειες και αντιλήψεις, αυξάνοντας τις πιθανότητες λάθους και την ευπάθεια σε
κυβερνοεπιθέσεις.
309
Αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες, είναι ευκολότερο να κατανοήσουμε τα μονοπάτια
που μπορούν να ανιχνευθούν προκειμένου να συμπεριληφθούν επαγγελματίες στο
σχέδιο ασφάλειας: επένδυση στην ψηφιακή εκπαίδευση προκειμένου να
δημιουργηθεί μια κουλτούρα ασφάλειας.
Ψηφιακή εκπαίδευση
Ζούμε καθημερινά στον ψηφιακό κόσμο. Εκεί πληρώνουμε τους λογαριασμούς μας,
μοιραζόμαστε τη μέρα μας, ψάχνουμε δουλειά, καταναλώνουμε και δουλεύουμε.
Αυτό έχει γίνει πλέον τόσο φυσικό μέρος της ζωής μας που προκαλεί έκπληξη το πόσο
λίγα πραγματικά γνωρίζουμε για τη διαδικτυακή σφαίρα.
Δυστυχώς, η ψηφιακή ωριμότητα απέχει πολύ από το γεγονός . Πολλοί από τους
χρήστες δεν έχουν πρόσβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση και, ως εκ τούτου,
γνωρίζουν μόνο τα βασικά, τα οποία δεν περιλαμβάνουν συνήθειες ασφαλείας και
τους καθιστά ανίκανους να αναγνωρίσουν επικίνδυνες καταστάσεις. Πιστέψτε με,
αυτό το ύποπτο email ή η διαφήμιση, που πιστεύουμε ότι δεν θα πέσει σε κανέναν,
εξακολουθεί να προκαλεί πολλά θύματα, ακόμη και μέσα στις εταιρείες. Έτσι, μια
χιονόμπαλα από περιστατικά σχηματίζεται και μεγαλώνει μόνο με την εισαγωγή νέων
τεχνολογιών, που επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στην κινητικότητα και την
πρόσβαση από οπουδήποτε. Ένας πραγματικός κίνδυνος για κάθε επιχείρηση.
Για να κατανοήσετε καλύτερα το σενάριο, φανταστείτε αν παραλάβαμε όλοι ένα
αυτοκίνητο και φύγαμε χωρίς καμία γνώση ή εκπαιδευτική διαδικασία σχετικά με την
οδήγηση και τον τρόπο συντήρησης του οχήματος. Σύντομα θα παθαίνουμε
ατυχήματα, θα παραβαίνουμε νόμους, θα θέτουμε άλλους σε κίνδυνο και θα
αντιμετωπίζουμε μηχανικά προβλήματα. Το ίδιο συμβαίνει όταν μπαίνουμε στον
ψηφιακό κόσμο χωρίς να κατανοούμε τους κινδύνους, τους κανόνες και τις πρακτικές
αυτού του οικοσυστήματος.
Το αντίδοτο σε αυτό το πρόβλημα είναι απλό: Εκπαίδευση, χωρίς να το γνωρίζουμε,
είμαστε χαμένοι και είναι πολύ πιο πιθανό να κάνουμε ένα ανόητο λάθος για
παράδειγμα, διαγράφοντας κατά λάθος ένα έγγραφο ή πέσουμε σε μια παγίδα όπως
η είσοδος σε έναν ύποπτο ιστότοπο και η είσοδος ενός κακόβουλου ιού στο σύστημα
της εταιρείας. Η εκπαίδευση είναι πρόληψη και στην ασφάλεια των πληροφοριών η
πρόληψη είναι το παν!
310
Η διαδικασία της ψηφιακής εκπαίδευσης στις εταιρείες
Πολύ πέρα από το τμήμα τεχνολογίας πληροφοριών, ή έναν συγκεκριμένο τομέα,
είναι σημαντικό να εκδημοκρατιστεί η γνώση σε όλους τους τομείς της εταιρείας. Για
να το κάνετε αυτό, σκεφτείτε την ασφάλεια με δομημένο και οριζόντιο τρόπο. Μια
στρατηγική που συνδέει όλες τις ομάδες και τις ενέργειες για την επίτευξη σταθερής
εκτέλεσης. Μερικά σημαντικά βήματα για την ανάπτυξη αυτής της πρακτικής στις
εταιρείες είναι:
• Κάντε σαφές στους εργαζόμενους ποιοι είναι οι στόχοι και οι στρατηγικές
ασφάλειας εντός της εταιρείας.
• Τονίστε τη σημασία της συμμετοχής και της συνεργασίας όλων σε αυτή τη
διαδικασία.
• Προσφέρετε εκπαίδευση, διαλέξεις και ενημερωτικό περιεχόμενο σε όλους τους
υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων των υψηλότερων θέσεων.
• Λάβετε την υποστήριξη εξειδικευμένων επαγγελματιών κατά τη διάρκεια αυτών
των εκπαιδεύσεων.
• Αυξήστε την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους μέσω πραγματικών
παραδειγμάτων και καταστάσεων.
• Περιορίστε την πρόσβαση σε σημαντικά έγγραφα σε έναν ελάχιστο αριθμό
εργαζομένων.
• Πρώτα απ 'όλα, σκεφτείτε αυτήν τη διαδικασία μάθησης όπως κάθε άλλη, έχει
το χρόνο και τις φάσεις της εξέλιξης. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί
χρησιμοποιούν τον όρο ψηφιακός γραμματισμός , καθώς είναι σχεδόν σαν να
μαθαίνεις μια γλώσσα και τους κωδικούς της. Η εκπαίδευση και η ανοιχτή
επικοινωνία οδηγούν στην οικοδόμηση μιας σταθερής κουλτούρας ασφάλειας.
Συνήθη προβλήματα ασφάλειας πληροφοριών σε εταιρείες
Πολλές εταιρείες σε όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να υιοθετούν συζητήσεις για την
προστασία από το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, στις οποίες υποστηρίζουν την
τυποποίηση της ασφάλειας. Αλλά αυτό που συμβαίνει είναι ότι λίγοι από αυτούς
έχουν ενεργήσει και έχουν λάβει μέτρα για τη διατήρηση προτύπων που αποφεύγουν
ή ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε πιθανές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο.
311
Αυτή η θεωρία υποστηρίχθηκε από τον καθηγητή και προμηθευτή της σκοτεινής
νοημοσύνης, John Walker, κατά τη διάρκεια του Cyber Security Summit Brasil 2018,
που έλαβε χώρα τον Ιούλιο στο Σάο Πάολο.
Σύμφωνα με τον Walker, «Χρειαζόμαστε λιγότερη συμμόρφωση και περισσότερη
ασφάλεια. Είναι επίσης απαραίτητο να υιοθετήσει το Red Teaming, δηλαδή να
επιτεθεί στον εαυτό του για να δοκιμάσει τις δυνατότητες και τα τρωτά του σημεία».
Ο ίδιος, ο οποίος είναι ειδικός στο θέμα και έχει μεγάλη γνώση των εγκλημάτων στον
κυβερνοχώρο, επεσήμανε επίσης ότι η ύπαρξη ενός σχεδίου δράσης σε περιπτώσεις
επίθεσης είναι εξίσου σημαντική με την πρόβλεψη αυτών των κινδύνων, δεδομένου
ότι οι εταιρείες δυσκολεύονται σήμερα να αντιμετωπίσουν απειλές.
Ο John Walker δήλωσε επίσης ότι ακόμη και εταιρείες που θεωρούνται μοντέλα στον
τομέα της κυβερνοασφάλειας είναι στόχοι επιθέσεων, όπως η περίπτωση του
TalkTalk, στην οποία οι επαγγελματίες πληροφορικής προειδοποιήθηκαν για την
ευπάθεια του συστήματος αλλά κατέληξαν να το αγνοήσουν και να χακαριστούν. Η
εταιρεία TalkTalk επαινέστηκε φέτος, καθώς αναφέρθηκε ως παράδειγμα υποδομής
και ασφάλειας.
Σκεπτόμενος την ευπάθεια των εταιρειών, ο Walker ανέφερε μερικά από τα πιο κοινά
προβλήματα σε εταιρείες που αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής:
Self-Survival
312
Πολλές εταιρείες πιστεύουν ότι έχουν ανοσία σε κυβερνοεπιθέσεις. Πιστεύουν ότι
είναι αρκετά επαρκείς για να μην χρειάζονται περισσότερη ασφάλεια σε αυτό το
περιβάλλον. Αλλά κάθε φροντίδα είναι λίγη.
Έλλειψη γνώσης νέων μηχανών απειλής
Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες: Η έλλειψη φαντασίας και η
πρόληψη για νέες απειλές. Πρέπει να σκεφτείτε περισσότερο την άμυνα και τις
αποτελεσματικές στρατηγικές χωρίς να φοβάστε την αλλαγή.
Πιστοποίηση
Το να έχετε μόνο την πιστοποίηση ασφαλείας δεν αρκεί, είναι απαραίτητο να
υιοθετήσετε δεξιότητες για να εργαστείτε με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.
Έλλειψη ηγεσίας και δεξιοτήτων
Σήμερα είναι σύνηθες να ακούμε ότι η ασφάλεια δεν είναι μόνο θέμα του ποιος
εργάζεται στην περιοχή, αλλά όλων των ανθρώπων. Πρέπει να είσαι ενημερωμένος,
σε επαφή με ανθρώπους και να προσπαθείς να καταλάβεις περισσότερα για όλα όσα
συμβαίνουν γύρω σου.
Μικρή επιχείρηση
Όχι μόνο μεγάλες, αλλά και μικρές εταιρείες θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν τα
εγκλήματα στον κυβερνοχώρο. Είναι εξίσου ευάλωτοι και αυτός ο κίνδυνος δεν
πρέπει να αγνοηθεί.
Κυβερνοέγκλημα αιχμής
Για όσους δεν γνωρίζουν, οποιαδήποτε παράνομη πρακτική στο δίκτυο θεωρείται
έγκλημα στον κυβερνοχώρο, όπως εισβολή συστήματος, διάδοση ιών, κλοπή
κωδικού πρόσβασης και ούτω καθεξής. Και ακριβώς όπως στον πραγματικό κόσμο,
οι απειλές στον κυβερνοχώρο είναι όλο και πιο σύγχρονες και τολμηρές.
Η απάντηση είναι το κλειδί
Ο χρόνος απόκρισης είναι κρίσιμος για την ελαχιστοποίηση των συνεπειών και την
προστασία κρίσιμων πληροφοριών κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης. Ως εκ τούτου,
θεωρείται βασικό στο θέμα, και πρέπει να προγραμματιστεί εκ των προτέρων.
Κόκκινη ομάδα
Τα τεστ ευπάθειας ικανότητας είναι πολύ σημαντικά σε αυτό το περιβάλλον, εκτός
από την εκπαίδευση των ομάδων. Μια Red Team έχει τη λειτουργία της αξιολόγησης
313
της αποτελεσματικότητας ενός σχεδίου ασφαλείας, της προσομοίωσης της
συμπεριφοράς και του επιθετικού τεχνικού δυναμικού με πολύ ρεαλιστικό τρόπο.
Αναφορά μειοψηφίας
Η κατανόηση του απρόβλεπτου είναι ένας τρόπος για να κατανοήσετε τις αδυναμίες
σας και να σκιαγραφήσετε τις στρατηγικές απόδρασης στη θέση τους, ώστε να
μπορείτε να αντιδράτε σε πιθανές ατυχίες. Χρειάζεται προληπτική δράση για να
επιτεθείς.
Το ελάττωμα ασφαλείας στα δίκτυα IoT και IT θα μπορούσε να εκθέσει 100
εκατομμύρια συσκευές
Πώς να μειώσετε τους κινδύνους για την ασφάλεια των πληροφοριών στις
εταιρείες;
Η ασφάλεια των πληροφοριών στις εταιρείες έχει αποκτήσει σημαντικό ρόλο τα
τελευταία χρόνια. Αυτό οφείλεται κυρίως σε μια πρόσφατη αλλαγή στο όραμα, η
οποία οδήγησε στην αντίληψη της πληροφορικής ως συμμάχου της επιχείρησης.
Σήμερα, μεγάλο μέρος της στρατηγικής μάρκετινγκ των εταιρειών βρίσκεται στο
Διαδίκτυο, μέσω ιστοσελίδων, ιστολογίων, κοινωνικών δικτύων και φιλοξενίας
βάσεων δεδομένων και εφαρμογών στο cloud.
Φανταστείτε τον αντίκτυπο στη τιμολόγηση εάν υπάρξει σφάλμα στους διακομιστές
ή το δίκτυο της εταιρείας. Επιπλέον, τα δεδομένα βρίσκονται στην καρδιά κάθε
επιχείρησης, ανεξάρτητα από το μέγεθός της. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να
ενδιαφερόμαστε για την ασφάλεια των πληροφοριών.
Κίνδυνοι ασφάλειας για τις εταιρείες
Μια εταιρεία υπόκειται συνεχώς σε εξωτερικές (και ακόμη και εσωτερικές) επιθέσεις
που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη συνέχειά της στην αγορά. Μεταξύ των
βασικών απειλών είναι:
• εξωτερικές επιθέσεις: είναι η μόλυνση από κακόβουλο λογισμικό και ιούς, με
διαφορετικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της κλοπής τραπεζικών
δεδομένων και εμπιστευτικών πληροφοριών αγοράς.
• ατυχήματα και κακές καιρικές συνθήκες: πυρκαγιές, πλημμύρες ή ακόμα και
εσωτερικά συμβάντα μπορεί να προκαλέσουν σφάλματα συστήματος και
απώλεια πολύτιμων δεδομένων εάν δεν υπάρχει τρόπος ανάκτησής τους.
314
• εσωτερική μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση: είτε λόγω απροσεξίας είτε λόγω
κακών προθέσεων, η έλλειψη ελέγχου πρόσβασης μπορεί να επιτρέψει σε μη
εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους να συμβουλευτούν, να τροποποιήσουν ή να
χάσουν σημαντικές πληροφορίες, προκαλώντας ζημιά, ακόμη και διακοπή
δραστηριοτήτων.
Έτσι, η διασφάλιση της ασφάλειας των πληροφοριών είναι ένας τρόπος για να
αποτραπούν εισβολές και συμβάντα από την εμφάνιση και επίσης να
ελαχιστοποιηθούν οι πιθανές απώλειες που προκύπτουν από αυτά τα προβλήματα.
Πυλώνες ασφάλειας πληροφοριών σε εταιρείες
Μπορεί να λεχθεί ότι η ασφάλεια των πληροφοριών βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες,
δηλαδή σε πτυχές που στοχεύει να προστατεύσει. Είναι αυτοί:
• Εμπιστευτικότητα: εγγύηση ότι οι πληροφορίες θα έχουν πρόσβαση μόνο από
εκείνους που τις δικαιούνται·
• Ακεραιότητα: προστασία των αρχικών χαρακτηριστικών των πληροφοριών,
αποτρέποντας την αλλοίωση ή την τροποποίησή τους.
• Διαθεσιμότητα: εγγύηση ότι οι πληροφορίες θα είναι διαθέσιμες για σωστή
χρήση από εξουσιοδοτημένους χρήστες, όταν αυτό είναι απαραίτητο.
• Αυθεντικότητα: βεβαίωση της προέλευσης των πληροφοριών.
• Επομένως, τα εργαλεία ασφάλειας πληροφοριών πρέπει να διασφαλίζουν την
προστασία αυτών των σημείων.
Εργαλεία για τη διασφάλιση της ασφάλειας των πληροφοριών
Για να καλυφθούν όλα αυτά τα σημεία και να διασφαλιστεί το μέγιστο επίπεδο
ασφάλειας, είναι απαραίτητο να δράσουμε σε πολλά μέτωπα. Παρακάτω είναι τα πιο
αποτελεσματικά:
Πολιτική δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας δεδομένων
Χρησιμεύει για την προστασία των δεδομένων από οποιοδήποτε περιστατικό. Πολλές
εταιρείες έχουν ήδη κλείσει τις πόρτες τους αφού έχασαν οικονομικές πληροφορίες
πληρωτέους και εισπρακτέους λογαριασμούς, για παράδειγμα λόγω ζημιάς ή
εισβολής στις βάσεις δεδομένων τους.
315
Πολιτική ελέγχου πρόσβασης
Κάθε μέλος ενός τμήματος θα πρέπει να έχει πρόσβαση μόνο στο τμήμα του
συστήματος που είναι απαραίτητο για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Εκτός από
αυτό, πρέπει επίσης να εφαρμοστεί μια περιοδική ρουτίνα αλλαγής κωδικού
πρόσβασης.
Δεν αρκεί να υπάρχουν σταθεροί κανόνες για τον έλεγχο πρόσβασης: είναι
απαραίτητο να δημοσιοποιηθεί μαζικά η πολιτική ελέγχου πρόσβασης και να
συνειδητοποιήσουν όλοι τη σημασία της μη κοινής χρήσης κωδικών πρόσβασης.
Παρακολούθηση του περιβάλλοντος
Η χρήση εργαλείων που σας ειδοποιούν για μη διαθεσιμότητα του συστήματος
διασφαλίζει γρήγορες απαντήσεις σε περιστατικά. Η ενημέρωση από τον πελάτη για
ένα πρόβλημα στην υποδομή πληροφορικής είναι τόσο δυσάρεστη όσο και βλάπτει
την αξιοπιστία της εταιρείας.
Cloud computing
Αξίζει να στοιχηματίσετε στην εξωτερική ανάθεση υποδομών πληροφορικής,
φιλοξενώντας το εταιρικό περιβάλλον σε παρόχους υπολογιστικού νέφους.
Μπορείτε να κρατήσετε στο σύννεφο:
• intranet
• διακομιστή email
• Διακομιστής βάσης δεδομένων κ.λπ.
Αυτό λύνει τα περισσότερα από τα προβλήματα ασφάλειας πληροφοριών. Οι
πάροχοι που προσφέρουν υπηρεσίες cloud εγγυώνται δημιουργία αντιγράφων
ασφαλείας, κλιμάκωση πόρων σε καταστάσεις αιχμής χρήσης, ασφάλεια τείχους
προστασίας, προστασία από ιούς και παρακολούθηση.
Έτσι, η εταιρεία εστιάζει τις ενέργειές της στη βασική της δραστηριότητα, χωρίς να
χρειάζεται να δημιουργήσει και να διατηρήσει μια φυσική, λογική δομή και δομή
ανθρώπινου δυναμικού τεχνικούς και επαγγελματίες πληροφορικής εντός του
προϋπολογισμού.
Κατανοήστε ποιες είναι οι ευπάθειες ασφαλείας και ποιες είναι οι πιο κοινές
Γνωρίζει η εταιρεία σας τι είναι μια ευπάθεια ασφαλείας και πώς πρέπει να
αντιμετωπιστεί; Μεταξύ των θεμάτων που αφορούν την προστασία δεδομένων, αυτό
316
είναι ένα από τα πιο σημαντικά. Εξάλλου, η χρήση της πληροφορικής στο εταιρικό
περιβάλλον εξαρτάται από την αξιοπιστία των υπηρεσιών και των λύσεων.
Όποιος επενδύει στην τεχνολογία γνωρίζει ότι μια ευπάθεια ασφαλείας είναι ένας
κοινός κίνδυνος. Όσο πιο ολοκληρωμένη είναι η υποδομή πληροφορικής με τις
εταιρικές διαδικασίες, τόσο μεγαλύτερη ανησυχία πρέπει να έχει η επιχείρηση για
τους κινδύνους που συνδέονται με τα συστήματά της.
Ποια είναι όμως τα πιο συνηθισμένα προβλήματα και ποια είναι η ευπάθεια
ασφαλείας;
Τι είναι η ευπάθεια ασφαλείας;
Μια ευπάθεια ασφαλείας μπορεί να θεωρηθεί ως οποιοσδήποτε παράγοντας που
μπορεί να συμβάλει σε εισβολή, κλοπή δεδομένων ή μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση
σε πόρους. Περιλαμβάνουν αλλά δεν περιορίζονται σε στοιχεία όπως λογισμικό με
εσφαλμένη διαμόρφωση, συσκευές με παλιά συστήματα και εσωτερικά αρχεία που
εκτίθενται δημόσια. Με άλλα λόγια, οι παραβιάσεις ασφάλειας είναι σημεία στην
υποδομή πληροφορικής που διευκολύνουν τη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε
επιχειρηματικούς πόρους.
Πώς προκύπτει μια ευπάθεια ασφαλείας;
Τα τρωτά σημεία ασφαλείας μπορεί να προκύψουν τόσο από την έλλειψη
εκπαίδευσης επαγγελματιών όσο και από τη χρήση λύσεων με ακατάλληλο τρόπο. Το
να αφήνετε τα αρχεία εκτεθειμένα δημόσια είναι ένα σημάδι ότι οι εσωτερικές
ρουτίνες δεν ακολουθούν τις βέλτιστες πρακτικές και συμβάλλουν στο να γίνει το
περιβάλλον λιγότερο αξιόπιστο. Από την άλλη πλευρά, η συντήρηση συστημάτων
χωρίς ενημερώσεις, για παράδειγμα, μπορεί να συμβεί λόγω του τερματισμού της
υποστήριξης λογισμικού ή μέσω αναποτελεσματικών διαδικασιών ελέγχου και
επικύρωσης για ενημερώσεις.
Πόσο σημαντική είναι η διαχείριση και ο μετριασμός των τρωτών σημείων
ασφαλείας;
Η διαχείριση των τρωτών σημείων ασφαλείας είναι μια διαδικασία που φέρνει
μεγαλύτερη αξιοπιστία στην υποδομή πληροφορικής. Διασφαλίζει ότι η επιχείρηση
ενσωματώνει την τεχνολογία σε διάφορες διαδικασίες χωρίς συμβιβασμούς στην
αξιοπιστία. Επιπλέον, η επιχείρηση μπορεί να αποφύγει επιθέσεις και, μαζί με αυτό,
απώλειες που σχετίζονται με απώλεια και κλοπή εσωτερικών δεδομένων.
317
Χωρίς καλή διαχείριση κινδύνου, η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην καθημερινή
επιχείρηση θα γίνει μια πολύ πιο περίπλοκη δραστηριότητα. Εξάλλου, η αξιοπιστία
της πληροφορικής θα έχει ελάχιστα επικυρωμένη από τους χρήστες. Κατά συνέπεια,
είναι σημαντικό τα πιθανά προβλήματα να παρακολουθούνται και να μετριάζονται
συνεχώς.
Από την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην καθημερινή επιχείρηση, οι ομάδες
μπορούν να διαμορφώσουν πιο έξυπνα και καινοτόμα μέτρα. Νέες λύσεις όπως το
cloud computing και το IoT θα χρησιμοποιούνται πάντα. Με αυτόν τον τρόπο, η
εταιρεία θα μπορέσει να μειώσει το κόστος και να μεγιστοποιήσει την
ανταγωνιστικότητά της μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Ποιες είναι οι πιο κοινές ευπάθειες ασφαλείας στο εταιρικό περιβάλλον;
Το πρώτο βήμα για να αποτρέψετε μια ευπάθεια ασφαλείας από το να προκαλέσει
ζημιά στην εταιρεία σας είναι να γνωρίζετε τις πιο κοινές αδυναμίες. Με αυτόν τον
τρόπο, ο διαχειριστής είναι σε θέση να εντοπίσει τους κινδύνους που μπορεί να
επηρεάσουν την επιχείρησή του και, ως εκ τούτου, να ορίσει πιο αποτελεσματικά
μέτρα πρόληψης και μετριασμού των κινδύνων. Δείτε μερικά από τα πιο κοινά
προβλήματα σε αυτόν τον τομέα παρακάτω!
Ζητήματα ποιότητας κώδικα
Το κακό δομημένο λογισμικό είναι πολύ πιο πιθανό να έχει ζητήματα ασφάλειας. Θα
μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κλοπή πληροφοριών ή την πρόσβαση σε
ευαίσθητα επιχειρηματικά αρχεία μέσω των τρωτών σημείων τους. Αντιμέτωποι με
ένα σενάριο στο οποίο η τεχνολογία ενσωματώνεται σε διάφορες δραστηριότητες, η
επιλογή ποιοτικών λύσεων αποτελεί βασικό σημείο για την αποφυγή προβλημάτων
ασφάλειας.
Αναποτελεσματική επικύρωση δεδομένων
Ένα αναποτελεσματικό σύστημα επικύρωσης δεδομένων είναι ένας τύπος κινδύνου
που μπορεί να επηρεάσει άμεσα την ικανότητα της επιχείρησης να αμύνεται από
επιθέσεις. Ως εκ τούτου, η εταιρεία πρέπει να διαθέτει μηχανισμούς για να
διασφαλίσει ότι οι μέθοδοι επαλήθευσης που εφαρμόζει μπορούν να αποτρέψουν
επιθέσεις που επικεντρώνονται στην παραβίαση λογαριασμών με ακρίβεια και
ποιότητα. Αυτό θα δώσει μεγαλύτερη αξιοπιστία στην υποδομή πληροφορικής σας
και στις υπηρεσίες σας.
318
Απαρχαιωμένο λογισμικό
Η χρήση απαρχαιωμένου λογισμικού είναι ένα σοβαρό ελάττωμα. Αυτή η πρακτική
εκθέτει την επιχείρηση σε ευπάθειες ασφαλείας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν
για επιθέσεις, όπως η κλοπή δεδομένων και η πειρατεία πληροφοριών. Επομένως,
είναι σημαντικό να διατηρείτε όλα τα εργαλεία στην πιο πρόσφατη έκδοση.
Μη ισχυρή διαμόρφωση συστήματος
Κάθε σύγχρονο σύστημα έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά ασφάλειας και
προστασίας δεδομένων. Η ομάδα πρέπει να ξέρει πώς λειτουργεί και ποιες είναι οι
βάσεις της. Αυτό επιτρέπει τη διαμόρφωση της εφαρμογής με έμφαση στη μείωση
των τρωτών σημείων και των σημείων που μπορούν να βλάψουν την καθημερινότητα
του χρήστη.
Διάδοση κακών πρακτικών
Οι πρακτικές των χρηστών μπορούν επίσης να δημιουργήσουν ζητήματα ασφάλειας.
Και αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που πολλές επιχειρήσεις επενδύουν πολλά στην
εκπαίδευση των εργαζομένων. Άλλωστε, εάν οι ρουτίνες σας συμβάλλουν στην
αύξηση του αριθμού των παραβιάσεων, οι πιθανότητες η εταιρεία να πέσει θύμα
επίθεσης θα είναι πολύ μεγαλύτερες.
Πώς να αποφύγετε τις ευπάθειες ασφαλείας στην εταιρεία σας;
Για να αποτραπεί η επίπτωση της αξιοπιστίας της υποδομής πληροφορικής της
επιχείρησης από ευπάθειες ασφαλείας, μπορούν να ληφθούν ορισμένα μέτρα.
Πρέπει να ενοποιηθούν σε μια καλά δομημένη πολιτική ασφάλειας, η οποία
εγγυάται στους επαγγελματίες πληροφορικής την ικανότητα να αποτρέπουν, να
εντοπίζουν και να μετριάζουν τις απειλές και τους κινδύνους με υψηλή ακρίβεια και
ευελιξία. Ως προς αυτό, τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν περιλαμβάνουν:
• χρήση υποδομών και συστημάτων παρακολούθησης δικτύου
• δημιουργία περιοριστικών πολιτικών ελέγχου πρόσβασης
• ορισμός εξυπνότερων και πιο ευέλικτων διαδικασιών ενημέρωσης λογισμικού
• οδηγίες των χρηστών για τη χρήση σύνθετων κωδικών πρόσβασης
• δημιουργία μιας συνεχούς διαδικασίας δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας
δεδομένων
319
• υιοθέτηση ελέγχου ταυτότητας σε δύο βήματα (προτιμώντας τρόπους τοπικής
επικύρωσης πρόσβασης, όπως η χρήση εφαρμογών για τη δημιουργία κωδικών
επαλήθευσης ή κρυπτογραφημένων κουπονιών USB), όποτε είναι δυνατόν
• κατάρτιση επαγγελματιών με τη διάδοση καλών πρακτικών ψηφιακής
ασφάλειας
• επένδυση σε SaaS ή cloud computing εφαρμογή προτύπων ασφαλείας και
παρακολούθηση των τάσεων στην περιοχή.
Αυτά τα μέτρα βοηθούν την επιχείρηση να αποφύγει τους κινδύνους και τα τρωτά
σημεία ασφάλειας. Σε αυτό το σενάριο, η επένδυση σε SaaS (που βοηθά στην πιο
ευέλικτη εφαρμογή των ενημερώσεων) και στο cloud (που κάνει τον έλεγχο
δεδομένων πιο ακριβή και συγκεντρωτικό) θεωρείται επίσης ως μία από τις τάσεις
πληροφορικής για επιχειρήσεις που θέλουν να παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο
ασφάλειας.
Η γνώση του τι είναι μια ευπάθεια ασφαλείας είναι μόνο το πρώτο βήμα για την
εταιρεία να έχει μια πιο αξιόπιστη και στιβαρή υποδομή. Η επιχείρηση πρέπει επίσης
να επενδύσει σε νέες τεχνολογίες και να παρακολουθεί πάντα τις τάσεις στην
περιοχή. Αυτό θα μειώσει τον κίνδυνο και θα οδηγήσει όλες τις ροές εργασίας να
έχουν πάντα καλή ικανότητα να εκμεταλλεύονται τους διαθέσιμους πόρους.
Σύνοψη
Επί του παρόντος, υπάρχει μια διασύνδεση μεταξύ υπολογιστών σε όλο τον κόσμο
που επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ ατόμων, είτε όταν περιηγούνται στο
Διαδίκτυο είτε όταν παρακολουθούν τηλεόραση. Σε καθημερινή βάση, είναι
απαραίτητο να χρησιμοποιείτε πόρους όπως εκτυπωτές για την εκτύπωση
εγγράφων, τη διεξαγωγή συσκέψεων μέσω τηλεδιάσκεψης, την ανταλλαγή email,
την πρόσβαση σε κοινωνικά δίκτυα ή την ψυχαγωγία μέσω παιχνιδιών RPG κ.λπ.
Σήμερα, δεν χρειάζεται να βρίσκεστε στο σπίτι για να στέλνετε μηνύματα
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, απλά έχετε ένα tablet ή smartphone με πρόσβαση στο
διαδίκτυο από φορητές συσκευές. Παρά τα τόσα πολλά πλεονεκτήματα, η ανάπτυξη
των δικτύων υπολογιστών έχει και τα αρνητικά της. Καθημερινά, ανακύπτουν
προβλήματα που βλάπτουν τις σχέσεις μεταξύ ατόμων, όπως πειρατεία,
κατασκοπεία, κλοπή ταυτότητας (phishing), αμφιλεγόμενα ζητήματα όπως
320
ρατσισμός, σεξ, πορνογραφία, που επισημαίνονται με μεγαλύτερη έμφαση, μεταξύ
άλλων προβλημάτων.
321
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 2 Υλικό και Δίκτυα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
(1) Ο υπολογιστής είναι ένα σύνολο ηλεκτρονικών εξαρτημάτων (μηχανή) ικανά να
εκτελούν διάφορους τύπους αλγορίθμων και να επεξεργάζονται πληροφορίες
(επεξεργασία δεδομένων).
α) Σωστό
β) Λάθος
(2) Στους υπολογιστές, τα δεδομένα (που αντιμετωπίζονται ως ενικός, πληθυντικός
ή ως ουσιαστικό μάζας) είναι οποιαδήποτε ακολουθία ενός ή περισσότερων:
α) συμβόλων
β) πράξεων
γ) γραμμάτων
(3) Τα μεταδεδομένα βοηθούν στη μετάφραση δεδομένων σε πληροφορίες, είναι
δεδομένα σχετικά με δεδομένα και μπορούν να
α) υπονοηθούν,
β) προσδιοριστούν
γ) παρασχεθούν
δ) Όλα τα παραπάνω
(4) Η αποθήκευση δεδομένων υπολογιστή είναι μια τεχνολογία που αποτελείται
από στοιχεία υπολογιστή και μέσα εγγραφής που χρησιμοποιούνται για τη
διατήρηση ψηφιακών δεδομένων.
α) Σωστό
β) Λάθος
(5) Η κύρια μνήμη (επίσης γνωστή ως κύρια μνήμη, εσωτερική μνήμη ή κύρια
μνήμη), που συχνά αναφέρεται απλώς ως:
α) Μνήμη
β) Περιφερειακή μνήμη
(6) Οι καταχωρητές του επεξεργαστή βρίσκονται
α) μέσα στον επεξεργαστή
β) έξω από τον επεξεργαστή
γ) μέσα στην μνήμη
(7) Η κρυφή μνήμη του επεξεργαστή είναι ένα ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ των
εξαιρετικά γρήγορων καταχωρητών και της πολύ πιο αργής κύριας μνήμης.
322
α) Σωστό
β) Λάθος
(8) Ο χαλκός είναι γνωστό ότι είναι ένας εξαιρετικός αγωγός ηλεκτρικής ενέργειας,
άφθονος στον φλοιό της γης και σχετικά φθηνός για εξόρυξη και επεξεργασία,
καθιστώντας τον ιδανικό για χρήση σε μητρικές πλακέτες υπολογιστών και
συναφείς καλωδιώσεις
α) Σωστό
β) Λάθος
(9) Στο Programming Logic, μελετάτε τις έννοιες προγραμματισμού και βλέπετε πώς
οι αλγόριθμοι μπορούν να εκτελέσουν λειτουργίες
α) αυτόματα
β) χειροκίνητα
(10) Γιατί όμως είναι χρήσιμα τα δίκτυα υπολογιστών; (επιλέξτε 4)
α) Διευκολύνουν την επικοινωνία με διαφορετικά ηλεκτρονικά μέσα.
β) Επιτρέπουν σε πολλούς χρήστες να μοιράζονται την ίδια συσκευή.
γ) Επιτρέπουν την ανταλλαγή αρχείων.
δ) Ευνοούν την απομακρυσμένη πρόσβαση σε εξοπλισμό και προγράμματα.
ε) Αποτελούν την εύρυθμη λειτουργία των συσκευών
11) Άσκηση
Σε τι διαφέρουν μεταξύ τους οι παρακάτω διαδικτυακές συσκευές:
• Switch
• Router
• Repeater
• Μόντεμ
323
Αχιλλέας Απ. Στασινός, Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Δυτ. Ελλάδος
Tanenbaum Α.(2003). ∆ίκτυα υπολογιστών, τέταρτη αμερικάνικη έκδοση, Αθήνα:
Κλειδάριθμος.
James F. Kurose, KeithW. Ross (2009), Computer Networking: A Top-Down Approach,
Μετάφραση Γ. Σαμαράς, Εκδόσεις Μ. Γκιούρδας, Αθήνα.
Αndrew S. Τanenbaum, (2000) Computer Networks, Μετάφραση Κ. Καραϊσκος,
Εκδόσεις Παπασωτηρίου, Αθήνα.
324
Εκπαιδευτική Ενότητα 3 Εισαγωγή στον προγραμματισμό
Σκοπός
Σκοπός της ενότητας είναι να κατανοήσει ο εκπαιδευόμενος την έννοια του
προγράμματος, να γνωρίσει την ιστορία των γλωσσών προγραμματισμού και των
ειδών προγραμματισμού, καθώς και τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη
σωστή δημιουργία προγραμμάτων. Πιο συγκεκριμένα, θα αντιλαμβάνεται τις
τεχνικές της ιεραρχικής σχεδίασης προγραμμάτων, του τμηματικού
προγραμματισμού και τη διαδικασία που ακολουθείται από τη σύνταξη του
προγράμματος μέχρι την τελική του εκτέλεση από τον υπολογιστή και τη λήψη των
αποτελεσμάτων.
Με τα πέρας της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα είναι σε θέση να εφαρμόζουν τα
στάδια αντιμετώπισης ενός προβλήματος, να αναφέρουν τα χαρακτηριστικά ενός
αλγορίθμου, να περιγράφουν έναν αλγόριθμο με λεκτική (ψευδοκώδικας) και
συμβολική (διάγραμμα ροής προγράμματος) αναπαράσταση, να σχεδιάζουν
αλγορίθμους με εφαρμογή βασικών πρακτικών προγραμματισμού, να σχεδιάζουν
αλγορίθμους με εφαρμογή μεθοδολογιών σχεδιασμού προγραμμάτων και να
εφαρμόζουν τεχνικές προγραμματισμού.
Γλώσσα προγραμματισμού είναι λέγεται μια τεχνητή γλώσσα που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο μιας μηχανής, συνήθως ενός υπολογιστή
Γλώσσα μηχανής ονομάζουμε μια γλώσσα προγραμματισμού που περιλαμβάνει
εντολές γραμμένες σε μορφή ακολουθιών bit άμεσα εκτελέσιμες από την Κεντρική
Μονάδα Επεξεργασίας (KME)
Γλώσσα προγραμματισμού χαμηλού επιπέδου είναι μια γλώσσα η οποία είναι
πολύ κοντά στην γλώσσα μηχανής γι' αυτό και ονομάζεται χαμηλού επιπέδου.
Υψηλού επιπέδου γλώσσα προγραμματισμού (high-level programming language)
ορίζεται αυτή που επιτρέπει τη μεταφερσιμότητα ενός προγράμματος από έναν
υπολογιστή σε έναν άλλο. Αποτελείται από εντολές εύκολα κατανοητές στον
προγραμματιστή, καθώς μοιάζουν με -περιορισμένη- φυσική γλώσσα.
Μεταγλωττιστής (Compiler) μεταφράζει μια γλώσσα υψηλού επιπέδου σε γλώσσα
επιπέδου μηχανής.
325
Διερμηνευτής (Interpreted) εκτελεί άμεσα ένα πρόγραμμα σε γλώσσα υψηλού
επιπέδου.
Λογικό διάγραμμα είναι µια διαγραµµατική μορφή απεικόνισης μιας διαδικασίας η
οποία αφορά σε σύστηµα ή πρόγραµµα.
Αλγόριθμος ονομάζεται μία σειρά από εντολές που έχουν αρχή και τέλος, είναι
σαφείς και έχουν ως σκοπό την επίλυση κάποιου προβλήματος.
326
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.1 Εισαγωγικές έννοιες
Κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι, η εκμάθηση δομών δεδομένων και αλγορίθμων δεν
είναι πολύ χρήσιμη, Φαίνεται ότι αυτά τα δυαδικά δέντρα χρησιμοποιούνται σπάνια
στην ανάπτυξη, ουρά, στοίβα, σχήμα και άλλες γνώσεις. Αλλά αυτή είναι κακή ιδέα,
επειδή η αξία που φέρνει στον εαυτό μας η εκμάθηση δομών δεδομένων και
αλγορίθμων δεν περιορίζεται σε αυτά τα σκληρά μοντέλα δομής δεδομένων, και
αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία είναι ότι μάθαμε μια σκέψη. Αυτή η σκέψη μας
επιτρέπει να μετατρέψουμε εύκολα πρακτικά προβλήματα ζωής στη γλώσσα του
υπολογιστή για αναπαράσταση. Έτσι, εάν θέλετε να είστε σε θέση να λύνετε
καλύτερα πραγματικά προβλήματα στη διαδικασία ανάπτυξης. Χρησιμοποιήστε
καλύτερα τους υπολογιστές για να εργαστείτε.
Ο ρόλος των δομών δεδομένων και των αλγορίθμων
Στην πραγματικότητα, στη ζωή μας, υπάρχουν πολλές σκηνές που μοιάζουν με μια
από τις δομές δεδομένων. Ας πάρουμε μερικά απλά παραδείγματα, Όλοι γνωρίζουν
ότι το μεγαλύτερο χαρακτηριστικό της μπαταρίας είναι το τελευταίο μέσα, το πρώτο
έξω. Όλοι είδαν τον φορτιστή. Ακόμα κι αν δεν τον είδα, τα παιχνίδια θα έπρεπε να
είχαν παίξει. Φανταστείτε ότι ήταν η σφαίρα που όταν πατήθηκε πρώτα στο
γεμιστήρα χτυπήθηκε τελευταία και η σφαίρα που έπεσε στον γεμιστήρα χτυπήθηκε
πρώτη. Αυτό είναι στην πραγματικότητα ένα τυπικό παράδειγμα στοίβας.
Και το βιβλίο διευθύνσεων των τηλεφώνων μας, το σύστημα αρίθμησης στο
νοσοκομείο, φάτε ένα σακίδιο σε ένα παιχνίδι με κοτόπουλο, κανόνες επιλογής
διαδρομής στο λογισμικό πλοήγησης, κ.λπ. … Δεν υπάρχει δομή δεδομένων χωρίς
τέλος. Αλλά όταν υπάρχουν δεδομένα «Σωρός» Πού; Με τη σκιά της δομής
δεδομένων. Αλλά όπου υπάρχει μια δομή δεδομένων, δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε
τον εαυτό μας από τον αλγόριθμο «Βασανιστήρια».
Έννοια της δομής δεδομένων
Ερμηνεία όρων
Στη δομή δεδομένων, θα υπάρχει πολλή επαγγελματική ορολογία, πρέπει να
καταλάβουμε.
Στοιχεία δεδομένων: Είναι η βασική μονάδα δεδομένων, που ονομάζεται επίσης
κόμβος ή εγγραφή, σε έναν υπολογιστή είναι συνήθως η πιο ολοκληρωμένη
επεξεργασία.
327
Στοιχεία δεδομένων: Τα στοιχεία δεδομένων μπορούν να αποτελούνται από
πολλαπλά στοιχεία δεδομένων, είναι η μικρότερη αδιαίρετη μονάδα δεδομένων.
Αντικείμενο δεδομένων: Είναι μια συλλογή στοιχείων δεδομένων του ίδιου είδους,
είναι ένα υποσύνολο δεδομένων.
Τι είναι δεδομένα
Τώρα θα μελετήσουμε τη δομή των δεδομένων, πρώτα πρέπει να μάθουμε τι είναι
τα δεδομένα; Συνήθως παρακολουθούμε ταινίες στο διαδίκτυο, κατεβάζουμε
μουσική, προβάλλουμε έγγραφα, φωτογραφίες κ.λπ., τι πραγματικά λαμβάνουμε τα
δεδομένα. Λίγο πιο προχωρημένο. Μεταφέρουμε τις πληροφορίες που θέλουμε να
υπολογίσουμε στον υπολογιστή. Ο υπολογιστής μας επιστρέφει τα αποτελέσματα
μετά τον υπολογισμό. Αυτή είναι στην πραγματικότητα η διαδικασία με την οποία οι
άνθρωποι αλληλεπιδρούν με τους υπολογιστές.
Data：Είναι ένα σύμβολο που περιγράφει κάτι αντικειμενικό. Είναι ένα αντικείμενο
που μπορεί να λειτουργήσει σε έναν υπολογιστή, Αναγνωρίζεται από τον υπολογιστή
και η είσοδος στη συλλογή συμβόλων που υποβάλλεται σε επεξεργασία από
Μπορεί να φανεί ότι τα δεδομένα είναι σύμβολα που μπορούν να εισαχθούν σε έναν
υπολογιστή και αυτά τα σύμβολα πρέπει να αναγνωρίζονται και να τα χειρίζεται ένας
υπολογιστής. Κάποιοι εδώ μπορεί να ρωτήσουν: «Μουσική», «Φωτογραφίες», «Το
βίντεο δεν είναι σύμβολο, γιατί μπορεί κανείς να είναι και δεδομένα; Είναι επειδή
μπορούν επίσης να κωδικοποιηθούν, μετατρέπονται σε δεδομένα χαρακτήρων για
επεξεργασία.
Δομή δεδομένων
Η δομή δεδομένων είναι η αποθήκευση στον υπολογιστή, ο τρόπος οργάνωσης των
δεδομένων. Μια δομή δεδομένων είναι μια συλλογή στοιχείων δεδομένων που
έχουν μία ή περισσότερες συγκεκριμένες σχέσεις μεταξύ τους. Στον υπολογιστή, τα
δεδομένα δεν είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένες σχέσεις
σε διαφορετικά σενάρια. Αυτές οι σχέσεις είναι στην πραγματικότητα δομές
δεδομένων «Δομή» Η ενσάρκωση δύο λέξεων. Σύμφωνα με την άποψη, η δομή των
δεδομένων μπορεί να χωριστεί σε λογική δομή και φυσική δομή, συνεχίζουμε να
εξετάζουμε το κάτω μέρος.
328
Λογική δομή
Η λογική δομή είναι στην πραγματικότητα, σχέσεις μεταξύ των στοιχείων δεδομένων
ενός αντικειμένου δεδομένων. Η λογική δομή μπορεί να χωριστεί σε: Δομή συλλογής,
Γραμμική δομή, Δομή δέντρου, Γραφική δομή.
Δομή συλλογής: Πολλά στοιχεία δεδομένων ανήκουν στην ίδια συλλογή, Δεν υπάρχει
άλλη σχέση μεταξύ τους, απλώς στην ίδια συλλογή. Ως εξής, Ένας μεγάλος κύκλος
είναι μια συλλογή. Υπάρχουν στοιχεία δεδομένων μέσα, βρίσκονται ακριβώς στο ίδιο
μεγάλο κύκλο, και δεν έχουν καμία άλλη σχέση.
• Γραμμική δομή: Τα στοιχεία αυτής της δομής είναι μια ατομική σχέση.
• Δομή γραφικών: Υπάρχει μια σχέση πολλών με πολλά στοιχεία δεδομένων που
πρέπει να δώσουμε προσοχή. Κάθε στοιχείο δεδομένων μπορεί να θεωρηθεί ως
κόμβος. Οι σχέσεις μεταξύ των στοιχείων αντιπροσωπεύονται με συνδέσμους και
μπορούν να κατευθυνθούν με βέλη κατάδειξης.
Φυσική δομή
Οι φυσικές δομές μπορούν επίσης να γίνουν δομές αποθήκευσης. Αυτή είναι η
μορφή με την οποία αποθηκεύεται η λογική δομή των δεδομένων σε έναν
υπολογιστή. Η δομή αποθήκευσης πρέπει να αντικατοπτρίζει σωστά τις λογικές
σχέσεις μεταξύ των στοιχείων δεδομένων. Η δομή αποθήκευσης στοιχείων
δεδομένων χωρίζεται σε δύο: Διαδοχική αποθήκευση και αποθήκευση
συμβολοσειρών.
• Δομή διαδοχικής αποθήκευσης: Είναι η αποθήκευση των στοιχείων δεδομένων
σε μια μονάδα αποθήκευσης με συνεχή διεύθυνση. Οι λογικές και φυσικές
σχέσεις των δεδομένων είναι συνεπείς. Ας πάρουμε ένα χαρακτηριστικό
παράδειγμα.：
• Πίνακας: καθώς η δομή που χρησιμοποιείται για ορισμένα σενάρια είναι συχνά
πολύπλοκη, δεν είναι δυνατό τα πάντα να είναι δομημένα με τη σειρά, εξ ου και
η εξερχόμενη δομή αποθήκευσης συμβολοσειρών.
• Δομή αποθήκευσης αλυσίδας: Αποθηκεύει τα στοιχεία δεδομένων σε
οποιαδήποτε μονάδα αποθήκευσης, αυτό το σύνολο μονάδων αποθήκευσης
μπορεί να είναι συνεχές, μπορεί επίσης να είναι ασυνεχές. Αλλά μια τέτοια σχέση
αποθήκευσης δεν αντικατοπτρίζει άμεσα τη λογική της σχέση, επομένως πρέπει
329
να έχετε κάτι για να αποθηκεύσετε τη διεύθυνση του στοιχείου δεδομένων, αυτό
βρίσκει το στοιχείο δεδομένων από τη διεύθυνση. Πιο ευέλικτη δομή
αποθήκευσης αλυσίδας.
Αλγόριθμοι
Σχέση μεταξύ δομής δεδομένων και αλγορίθμου
Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται αν υπάρχει σχέση μεταξύ των δύο. Κατά τη γνώμη
μου, τα δύο αλληλοσυμπληρώνονται, η δομή δεδομένων είναι η αποθήκευση
ορισμένων στοιχείων δεδομένων με μια λογική δομή με κάποιο τρόπο φυσικής
αποθήκευσης. Και ο αλγόριθμος πρέπει να έχει τους δικούς του κανόνες. Αυτός ο
κανόνας σχετίζεται συχνά με τον τρόπο αποθήκευσης των δεδομένων. Έτσι μόνο ο
ίδιος ο αλγόριθμος, μπορεί να πραγματοποιήσει μόνο μια απλή και κανονική λογική.
Αλλά χωρίς αλγόριθμο, οι δομές δεδομένων χρησιμοποιούνται πολύ λιγότερο.
Υπάρχει μόνο ένας συνδυασμός των δύο, μόνο τότε μπορούμε να λύσουμε καλύτερα
τα περίπλοκα προβλήματα που συναντάμε στη ζωή, μια έξυπνη λύση.
Ορισμός του αλγορίθμου
Αλγόριθμοι: Η λαϊκή γλώσσα είναι η λύση και το στάδιο του προβλήματος.
Αλγόριθμοι: Είναι μια περιγραφή των βημάτων που πρέπει να γίνουν για την επίλυση
ενός συγκεκριμένου προβλήματος, μια πεπερασμένη ακολουθία εντολών σε έναν
πραγματικό υπολογιστή, και κάθε εντολή αντιπροσωπεύει μία ή περισσότερες
πράξεις.
Χαρακτηριστικά αλγορίθμου: Είσοδος, Προϊόντα, Φινίρισμα, Σιγουριά, Σκοπιμότητα.
Εισαγωγή, Προϊόντα, όλα είναι πιο απλά. Ένας αλγόριθμος μπορεί να έχει μηδέν ή
περισσότερες εισόδους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο αλγόριθμος μπορεί να μην
εισάγει, όπως η εκτύπωση μιας φράσης «Hello!» Δεν χρειάζεται εισαγωγή. Αλλά ο
αλγόριθμος πρέπει να έχει μία ή περισσότερες εξόδους, αν δεν υπάρχει έξοδος, τότε
αυτός ο ίδιος ο αλγόριθμος δεν έχει νόημα.
Τελειότητα, Αυτός είναι ο αλγόριθμος μετά από ένα περιορισμένο βήμα. Ο
αλγόριθμος τελειώνει αυτόματα, χωρίς να πέσει στον κύκλο του θανάτου κάθε βήμα
μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε ένα αποδεκτό χρονικό διάστημα.
Βεβαιότητα, κάθε βήμα του αλγορίθμου έχει ένα συγκεκριμένο νόημα, δεν θα
υπάρχει ασάφεια.
330
Σκοπιμότητα, κάθε βήμα του αλγορίθμου πρέπει να είναι εφικτό, δηλαδή, κάθε βήμα
μπορεί να επιτευχθεί εκτελώντας περιορισμένο αριθμό φορών.
Απαιτήσεις σχεδιασμού αλγορίθμου
Ακρίβεια: Ο αλγόριθμος πρέπει να έχει τουλάχιστον μία είσοδο, σαφείς εξόδους και
επεξεργασία, Αντικατοπτρίζει σωστά τις απαιτήσεις του προβλήματος,
Αναγνωσιμότητα: Ένας άλλος στόχος του σχεδιασμού του αλγορίθμου είναι να
διευκολύνει την ανάγνωση, την κατανόηση και την επικοινωνία.
Ισχυρότητα: Όταν τα δεδομένα εισόδου δεν είναι έγκυρα, ο αλγόριθμος μπορεί
επίσης να κάνει επεξεργασία συσχέτισης, αντί να παράγει μη φυσιολογικά ή
ανεξήγητα αποτελέσματα.
Χρονική απόδοση και χαμηλή αποθήκευση: Ένας καλός αλγόριθμος θα πρέπει να
ικανοποιεί αυτήν την προϋπόθεση.
Πώς να κρίνουμε την αποτελεσματικότητα του αλγορίθμου
Πράξη εκ των υστέρων στατιστικών: Μπορεί να φανεί από το όνομα, αυτή η
προσέγγιση βασίζεται κυρίως σε καλά σχεδιασμένες διαδικασίες και δεδομένα
δοκιμών, σύγκριση του χρόνου εκτέλεσης προγραμμάτων που προγραμματίζονται
από διαφορετικούς αλγόριθμους με χρήση χρονοδιακόπτη, για τον προσδιορισμό της
αποτελεσματικότητας του αλγορίθμου. Αλλά αυτό που είναι κακό είναι ότι, πρέπει
να εφαρμόσετε ένα καλογραμμένο πρόγραμμα. Η σύγκριση των αλγορίθμων
βασίζεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως το υλικό και το λογισμικό
υπολογιστή. Τα δεδομένα δοκιμής αλγορίθμου είναι δύσκολο να σχεδιαστούν.
Επειδή υπάρχουν πολλά ελαττώματα.
Μέθοδος εκτίμησης πριν από την ανάλυση: Πριν από τον προγραμματισμό
Χρονική πολυπλοκότητα του αλγορίθμου
Η ιδέα είναι πολύ αφηρημένη, ο καθένας μπορεί να πάει απευθείας στο Baidu, λέω
μόνο τη δική μου κατανόηση εδώ. Η χρονική πολυπλοκότητα του αλγορίθμου
επικεντρώνεται κυρίως στην κλίμακα εισόδου του προβλήματος n. Η τάξη μεγέθους
και όχι ο ακριβής αριθμός των εκτελέσεων του αλγορίθμου. Βασικά, είναι ανά
επίπεδο, ένα απλό παράδειγμα, αυτό είναι σωστό. Δέκα χιλιάδες δολάρια, αυτό είναι
σωστό. Τα κοινά επίπεδα χρονικής πολυπλοκότητας είναι τα εξής:
331
Σταθερή σειρά: Είναι ότι δεν υπάρχει κυκλοφορία, δεν υπάρχει αναδρομή, με την
κλίμακα εισαγωγής προβλήματος n άσχετο.
Ο κώδικας εκτελείται γραμμή προς γραμμή.

int a = 1;
int b = 2;
int c = a + b;
Γραμμική σειρά
int n = 10;
for (int i = 0; i < n; i++) {
System.out.println(i);
}
for (int i = 0; i < n; i++) {
System.out.println(i);
}
Τετράγωνη σειρά: Ανάλογα με το μέγεθος της πρόσληψης του προβλήματος, Γενικά,
είναι κυκλική διπλή ένθεση, Οι δακτύλιοι σύννεφων διπλής στρώσης είναι επίσης
τετράγωνης τάξης με διαφορετικούς χρόνους. O(nm)
int n = 10;
for (int i = 1; i < n; i++) {
for (int j = 1; j < n; j++) {
System.out.println(i + j);
}
}
Λογαριθμική σειρά: Ανάλογα με το μέγεθος της εισόδου του προβλήματος, κυρίως

επαναληπτικό ή κυκλικό αναδρομικό στρώμα κώδικα.
int count = 1;
int N = 100000;
while (count < N)
count = count * 2;
332
Σύγκριση κοινών παραγγελιών: Απλός υπολογισμός της πολυπλοκότητας του χρόνου,
αγνοήστε σταθερές, διατηρήστε όρους υψηλής ισχύος και αγνοήστε τους
συντελεστές όρων ισχύος.
Χωρική πολυπλοκότητα του αλγορίθμου
Η χωρική πολυπλοκότητα του αλγορίθμου πραγματοποιείται με τον υπολογισμό του
αποθηκευτικού χώρου που απαιτείται από τον αλγόριθμο. Ο τύπος για τον
υπολογισμό της χωρικής πολυπλοκότητας του αλγορίθμου καταγράφεται ως εξής:
S(n) = O(f(n )),Μεταξύ αυτών n για το μέγεθος του προβλήματος, f(n) Σχετικά με την
οδηγία n Ανάλογα με τον χώρο αποθήκευσης που καταλαμβάνει.
333
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.2 Αλγόριθμοι και δομές δεδομένων
Αλγόριθμος
Ένας αλγόριθμος είναι μια πεπερασμένη και σαφής ακολουθία εντολών και πράξεων
για την επίλυση μιας κατηγορίας προβλημάτων. Το πεδίο που μελετά τους
αλγόριθμους ονομάζεται αλγόριθμος. Οι αλγόριθμοι βρίσκονται σήμερα σε πολλές
εφαρμογές όπως η λειτουργία υπολογιστών, η κρυπτογραφία, η δρομολόγηση
πληροφοριών, ο σχεδιασμός και η βέλτιστη χρήση πόρων, η επεξεργασία εικόνας, η
επεξεργασία κειμένου, η βιοπληροφορική κ.λπ.
Ένας αλγόριθμος είναι ένα σύνολο καθορισμένων κανόνων που σας επιτρέπει να
λύσετε ένα πρόβλημα, είτε πρόκειται για την προετοιμασία ενός ζουμερού γλυκού (ο
αλγόριθμος θα ήταν η συνταγή) είτε εμφανίζεται στα πρώτα αποτελέσματα της
Google για μια συγκεκριμένη αναζήτηση. Στην πραγματικότητα, οι αλγόριθμοι
προσαρμόζονται, μεταμορφώνονται, βρίσκονται παντού και είναι ένας από τους
λόγους που οι καμπάνιες ψηφιακού μάρκετινγκ γίνονται όλο και πιο ακριβείς.
Σήμερα συνδέουμε τη λέξη αλγόριθμος με την τεχνολογική επανάσταση, αλλά στην
πραγματικότητα, η έννοια είναι παλιά. Για να σας δώσω μια ιδέα, αν και η
ετυμολογική του προέλευση εγείρει αμφιβολίες, πιστεύεται ότι θα μπορούσε να
προέρχεται από το όνομα ενός Άραβα μαθηματικού που έζησε τον Μεσαίωνα, του
al-Jwārizmī. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι παραδείγματα αλγορίθμων είναι οι
βασικές μαθηματικές πράξεις: πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμός και
διαίρεση. Και αυτά χρησιμοποιούνται από - ποιος ξέρει από πότε.
Αν ταξιδέψουμε λίγο πιο πέρα στο χρόνο, θα βρούμε άλλους τύπους αλγορίθμων. Για
παράδειγμα, μια συνταγή μαγειρέματος ή η λειτουργία που ξεκλειδώνει μια
συσκευή. Και αν συνεχίσουμε λίγο παρακάτω, συναντάμε ήδη τους αλγόριθμους που
ορίζουν τι βλέπουμε κάθε φορά που συνδεόμαστε στο διαδίκτυο ή κοιτάμε το
smartphone μας: η πρόγνωση του καιρού για την περιοχή μας, τα νέα στο Facebook,
οι τοποθεσίες στην εφαρμογή χαρτών, και τα λοιπά.
Τι είναι ένας αλγόριθμος;
Ένας αλγόριθμος είναι ένα σύνολο καθορισμένων κανόνων που επιτρέπει την
επίλυση ενός προβλήματος , με συγκεκριμένο τρόπο, μέσω συστηματικών (όχι
απαραίτητα διατεταγμένων) και πεπερασμένων πράξεων. Αυτές οι οδηγίες, που
334
ορίζονται και ταξινομούνται με βάση τα δεδομένα, λύνουν το πρόβλημα ή την
εργασία.
Γενικός ορισμός
Ένας αλγόριθμος είναι μια γενική μέθοδος για την επίλυση ενός τύπου προβλήματος.
Λέγεται ότι είναι σωστό όταν, για κάθε περίπτωση του προβλήματος, τερματίζει την
παραγωγή της σωστής εξόδου, δηλ. λύνει το δεδομένο πρόβλημα.
Η αποτελεσματικότητα ενός αλγορίθμου μετριέται συγκεκριμένα από:
• Tον χρόνο υπολογισμού του
• την κατανάλωση RAM (υποθέτοντας ότι κάθε εντολή έχει σταθερό χρόνο
εκτέλεσης).
• την ακρίβεια των αποτελεσμάτων που λαμβάνονται (για παράδειγμα με τη χρήση
πιθανοτικών μεθόδων)
• την επεκτασιμότητα του (την ικανότητά του να παραλληλίζεται αποτελεσματικά).
Οι υπολογιστές στους οποίους εκτελούνται αυτοί οι αλγόριθμοι δεν είναι απείρως
γρήγοροι, επειδή ο χρόνος μηχανής παραμένει περιορισμένος πόρος, παρά τη
συνεχή αύξηση της απόδοσης του υπολογιστή. Ως εκ τούτου, ένας αλγόριθμος θα
λέγεται ότι είναι αποτελεσματικός εάν χρησιμοποιεί με φειδώ τους πόρους που έχει
στη διάθεσή του, δηλαδή τον χρόνο της CPU, τη μνήμη RAM και την κατανάλωση
ηλεκτρικής ενέργειας. Η ανάλυση της αλγοριθμικής πολυπλοκότητας καθιστά δυνατή
την πρόβλεψη της εξέλιξης στον υπολογιστικό χρόνο που είναι απαραίτητος για να
φτάσει ένας αλγόριθμος στον όρο του, σύμφωνα με την ποσότητα των προς
επεξεργασία δεδομένων.
Μερικοί σχετικοί ορισμοί
Ο Donald Knuth απαριθμεί, ως προαπαιτούμενα ενός αλγορίθμου, πέντε ιδιότητες:
• πεπεραστικότητα: "ένας αλγόριθμος πρέπει πάντα να τερματίζεται μετά από έναν
πεπερασμένο αριθμό βημάτων".
• Ακριβής ορισμός: «κάθε βήμα ενός αλγορίθμου πρέπει να ορίζεται με ακρίβεια,
οι ενέργειες που πρέπει να μεταφερθούν πρέπει να προσδιορίζονται αυστηρά και
χωρίς αμφισημίες για κάθε περίπτωση» .
• Εισροές: «ποσότητες που του δίνονται πριν ξεκινήσει ένας αλγόριθμος. Αυτές οι
είσοδοι λαμβάνονται από ένα καθορισμένο σύνολο αντικειμένων”.
335
• Εκροές: «ποσότητες που έχουν καθορισμένη σχέση με εισροές» .
• Απόδοση: "όλες οι λειτουργίες που πρέπει να εκτελέσει ο αλγόριθμος πρέπει να
είναι επαρκώς βασικές για να μπορούν καταρχήν να εκτελούνται σε πεπερασμένο
χρονικό διάστημα από έναν άνθρωπο που χρησιμοποιεί ένα χαρτί και ένα
μολύβι".
Ο George Boolos, φιλόσοφος και μαθηματικός, προτείνει τον ακόλουθο ορισμό:
• «Ρητές οδηγίες για τον προσδιορισμό του νέου μέλους ενός συνόλου, για n έναν
αυθαίρετα μεγάλο ακέραιο. Τέτοιες οδηγίες δίνονται πολύ ρητά, με μια μορφή
που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μια υπολογιστική μηχανή ή από έναν
άνθρωπο που είναι σε θέση να μεταφέρει πολύ στοιχειώδεις πράξεις σε
σύμβολα.»
Ο Gérard Berry, ερευνητής στην επιστήμη των υπολογιστών, δίνει τον ακόλουθο
γενικό δημόσιο ορισμό:
• «Ένας αλγόριθμος είναι απλώς ένας τρόπος να περιγραφεί με ελάχιστη
λεπτομέρεια πώς να προχωρήσετε για να κάνετε κάτι. Αποδεικνύεται ότι πολλές
μηχανικές ενέργειες, πιθανώς όλες, προσφέρονται καλά για μια τέτοια ανατομή.
Ο στόχος είναι να εκκενωθεί η σκέψη του υπολογισμού, ώστε να γίνει
εκτελέσιμος από ένα ψηφιακό μηχάνημα (υπολογιστής…). Επομένως,
εργαζόμαστε μόνο με μια ψηφιακή αντανάκλαση του πραγματικού συστήματος
με το οποίο αλληλεπιδρά ο αλγόριθμος.»
Αριθμητικοί αλγόριθμοι
Οι αλγόριθμοι είναι αντικείμενα αφιερωμένα ιστορικά στην επίλυση αριθμητικών
προβλημάτων, όπως ο πολλαπλασιασμός δύο αριθμών. Επισημοποιήθηκαν πολύ
αργότερα με την εμφάνιση της μαθηματικής λογικής και την εμφάνιση μηχανών που
κατέστησαν δυνατή την εφαρμογή τους, δηλαδή των υπολογιστών.
Μη αριθμητικοί αλγόριθμοι
Οι περισσότεροι αλγόριθμοι δεν είναι αριθμητικοί.
Μπορούμε να τους διακρίνουμε σε:
• Γενικοί αλγόριθμοι που εφαρμόζονται σε οποιαδήποτε ψηφιακά ή μη ψηφιακά

δεδομένα: για παράδειγμα αλγόριθμοι που συνδέονται με κρυπτογράφηση ή που
καθιστούν δυνατή την απομνημόνευση ή τη μετάδοσή τους.
336
• Αλγόριθμοι αφιερωμένοι σε συγκεκριμένο τύπο δεδομένων (π.χ. που σχετίζονται
με την επεξεργασία εικόνας).
Αλγόριθμοι στην καθημερινή ζωή
Οι αλγόριθμοι εμπλέκονται όλο και περισσότερο στην καθημερινή ζωή.
• Μια συνταγή μαγειρέματος μπορεί να αναχθεί σε αλγόριθμο εάν οι
προδιαγραφές της μπορούν να περιοριστούν στα συστατικά στοιχεία:
 ορεκτικά (συστατικά, εξοπλισμός που χρησιμοποιείται).
 απλές στοιχειώδεις οδηγίες (τηγανητό, φλαμπέ, καφέ, κ.λπ.) των οποίων οι
εκτελέσεις με ακριβή σειρά οδηγούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
 ένα αποτέλεσμα: το έτοιμο πιάτο.
Ωστόσο, οι συνταγές μαγειρικής γενικά δεν παρουσιάζονται αυστηρά σε ξεκάθαρη
μορφή: είναι σύνηθες να χρησιμοποιούνται αόριστοι όροι αφήνοντας στον εκτελεστή
κάποια διακριτική ευχέρεια ενώ ένας μη πιθανολογικός αλγόριθμος πρέπει να είναι
ακριβής και ξεκάθαρος.
Η ύφανση, ειδικά καθώς έχει αυτοματοποιηθεί από τον αργαλειό Jacquard, είναι μια
δραστηριότητα που μπορούμε να πούμε ότι είναι αλγοριθμική.
Ένα παζλ, όπως ο κύβος του Ρούμπικ, μπορεί να λυθεί συστηματικά με έναν
αλγόριθμο που μηχανοποιεί την ανάλυσή του.
Στον αθλητισμό, η εκτέλεση ακολουθιών που ανταποκρίνονται σε σκοπούς επίθεσης,
άμυνας, προόδου, αντιστοιχεί σε αλγόριθμους (με μια μάλλον χαλαρή έννοια του
όρου).
Στη νοσηλευτική, η κλινική κρίση είναι σαν ένας αλγόριθμος. Η κλινική κρίση
αναφέρεται σε όλες τις γνωστικές και μεταγνωστικές διαδικασίες που οδηγούν στη
νοσηλευτική διάγνωση. Περιλαμβάνει διαδικασίες σκέψης και λήψης αποφάσεων με
στόχο τη βελτίωση της κατάστασης της υγείας και της ευημερίας των ατόμων που
συνοδεύουν οι φροντιστές.
Ένας νομικός κώδικας, ο οποίος περιγράφει ένα σύνολο διαδικασιών που ισχύουν για
ένα σύνολο υποθέσεων, είναι ένας αλγόριθμος.
Η πρόοδος στη λεγόμενη τεχνητή νοημοσύνη βασίζεται σε όλο και πιο πολύπλοκους
αλγόριθμους που γίνονται ένα από τα κρυφά γρανάζια του Web 2.0 και των μεγάλων
κοινωνικών δικτύων.
337
Νέα ζητήματα, ηθική που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη
Από τη δεκαετία του 2000, αυτό που ονομάζεται "αλγοριθμικός" είναι ένα σύνολο
από "μαύρα κουτιά" (με άλλα λόγια διαδικασίες υπολογιστών των οποίων δεν
γνωρίζουμε τι υπάρχει μέσα) που εκμεταλλεύονται και επηρεάζουν την ασυνείδητη
συμπεριφορά των καταναλωτών και των ψηφοφόρων.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2010, η πλατφόρμα λογισμικού Ripon επέτρεψε κρυφά
την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Το κάνει χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη που
βασίζεται σε λογισμικό από ψυχολογικό πόλεμο, όπως αναπτύχθηκε στο
Αφγανιστάν, και τροφοδοτείται τώρα από μεγάλα δεδομένα που είναι διαθέσιμα στο
Διαδίκτυο, και ειδικότερα από προσωπικά δεδομένα που έχουν παραβιαστεί σε
πολλές δεκάδες εκατομμύρια λογαριασμούς Facebook. Αυτό το hack έγινε από την
Cambridge analytica στο Ηνωμένο Βασίλειο στην ανεπαρκώς προστατευμένη
πλατφόρμα του Facebook. Αυτή η πλατφόρμα Ripon έχει σχεδιαστεί για να παράγει
ψυχογραφικά προφίλ και διαδικασίες για χρήση σε μικρο στοχευμένες εκλογικές
εκστρατείες. Αυτές οι εκστρατείες είχαν ως στόχο να επηρεάσουν τα συναισθήματα
των ψηφοφόρων, να τροποποιήσουν τις προθέσεις ψήφου τους ή να τους
ενθαρρύνουν να παραμείνουν ή να απέχουν.
Αυτές οι περισσότερο ή λιγότερο δόλιες διαδικασίες (η νομοθεσία που προστατεύει
τα άτομα στο Διαδίκτυο εξακολουθεί να αναδύεται) θα ανακαλυφθούν αργά, στο
πλαίσιο του σκανδάλου Facebook, αφού αυτά τα εργαλεία είχαν οδηγήσει στην
εκλογή του Ντ. Τραμπ και έχουν επηρεάσει τουλάχιστον 20 εκλογές ή
δημοψηφίσματα σε όλο τον κόσμο. Στη δεκαετία του 2010 , πληροφοριοδότες όπως
ο Καναδός Christopher Wylie , η Carole Cadwalladr, ο Shahmir Sanni, η Brittany
Kaiser , ο David Caroll, δημοσιογράφοι όπως η Carole Cadwalladr και διάφορες ΜΚΟ
όπως το AlgorithmWatch προειδοποιούν για τις ηθικές καταχρήσεις που παρατηρούν
στην ανέντιμη χρήση αλγορίθμων.
Ηθική των αλγορίθμων
Οι φιλόσοφοι Wendell Wallach και Colin Allen έχουν θέσει ερωτήματα σχετικά με την
εμφύτευση ηθικών κανόνων από τους προγραμματιστές σε αλγόριθμους τεχνητής
νοημοσύνης: «Σήμερα, τα αυτόματα συστήματα πλησιάζουν ένα επίπεδο
πολυπλοκότητας που, κατά την άποψή μας, απαιτεί από τους ίδιους να λαμβάνουν
ηθικές αποφάσεις. Αυτό θα επεκτείνει τον κύκλο των ηθικών παραγόντων πέρα από
338
τους ανθρώπους σε τεχνητά ευφυή συστήματα, τα οποία θα ονομάσουμε τεχνητούς
ηθικούς παράγοντες. Η ηθική των αλγορίθμων θα έθετε επομένως ένα ερώτημα:
"Ποιοι κανόνες πρέπει να εφαρμόζονται στα ρομπότ και πώς πρέπει να γίνονται;"».
Ο Gibert τονίζει ιδιαίτερα την ασάφεια αυτών των τεχνητών ηθικών παραγόντων: «Οι
Τεχνητοί Ηθικοί Πράκτορες (AMA) δεν είναι, ωστόσο, ηθικοί πράκτορες με την ισχυρή
έννοια του όρου. Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, δεν φαίνονται υπεύθυνοι για τις
πράξεις τους. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να είναι για να λάβουν ηθικά σημαντικές
αποφάσεις και να εγείρουν μια ολόκληρη σειρά ερωτημάτων σχετικά με την ηθική
των αλγορίθμων.»
Χαρακτηριστικά ενός αλγορίθμου
Είπαμε ότι ένας αλγόριθμος είναι μια σειρά εντολών για την επίλυση ενός
προβλήματος, αλλά υπάρχουν περισσότερα:
• Οι οδηγίες ή οι κανόνες είναι πεπερασμένες, δηλαδή υπάρχει ένας ορισμένος
αριθμός από αυτούς.
• Είναι στοιχειώδη βήματα. Εάν υπάρχουν περίπλοκοι αλγόριθμοι, είναι επειδή
αυτά τα βήματα είναι πολύ, πάρα πολλά (όχι επειδή είναι περίπλοκα).
• Εφαρμόζονται με τάξη.
• Πάντα στο τέλος δίνουν αποτέλεσμα.
• Και με τα ίδια δεδομένα ή είσοδο, η έξοδος είναι πάντα η ίδια (2+2 είναι πάντα
4).
Μέρη ενός αλγορίθμου
Από τα χαρακτηριστικά του αλγορίθμου προκύπτει ότι έχει τρία μέρη:
Η είσοδος ή η έξοδος: είναι τα δεδομένα στα οποία εφαρμόζουμε τις οδηγίες. Σε μια
συνταγή, θα ήταν τα συστατικά, για το Google θα ήταν το PageRank, είναι όλες οι
ιστοσελίδες που εντοπίζει η μηχανή αναζήτησης spider.
Επεξεργασία ή οδηγίες που εκτελεί: με ό,τι λαμβάνεται στην είσοδο ή την έξοδο, ο
αλγόριθμος θα πραγματοποιήσει μια σειρά από λογικούς υπολογισμούς για να λύσει
το πρόβλημα.
Έξοδος ή το αποτέλεσμα που προκύπτει. Στη συνταγή, το πλούσιο επιδόρπιο, στο
Google SERP τα περιεχόμενα που εμφανίζει.
339
Σε τι χρησιμεύει ένας αλγόριθμος;
Ένας αλγόριθμος μας βοηθά να λύσουμε ένα πρόβλημα συστηματικά και
κατηγορηματικά.
Για παράδειγμα, κάθε φορά που πρέπει να πλύνουμε, το μόνο που έχουμε να
κάνουμε είναι να βάζουμε τα ρούχα στο πλυντήριο (συν απορρυπαντικό και
μαλακτικό) και ο αλγόριθμός του φροντίζει να τα αφήνει σαν καινούργια ή όταν
θέλουμε να μάθουμε τον ακριβή αριθμό που κρύβει ένα ποσοστό.
Αλλά με την εμφάνιση των υπολογιστών, ο αλγόριθμος γίνεται πιο σημαντικός. Και
είναι ότι επιτρέπει να αποκτήσετε ένα αποτέλεσμα από έναν μεγάλο όγκο δεδομένων
και να το κάνετε σε μόλις ένα δευτερόλεπτο (ή και λιγότερο). Είναι ο υπολογιστικός
αλγόριθμος και οι χρήσεις του είναι ολοένα και πιο διαφορετικές.
Φανταστείτε τον αριθμό των ιστοσελίδων που υπάρχουν στο διαδίκτυο ή τις
δημοσιεύσεις που δημοσιεύονται καθημερινά από όλα τα προφίλ που ακολουθείτε
ή την τεράστια λίστα των βίντεο που υπάρχουν στο YouTube. Αφόρητο, σωστά; Έτσι
θα ήταν, αν δεν υπήρχαν οι αλγόριθμοι.
Αυτές οι λειτουργίες επιτρέπουν την επιλογή του περιεχομένου που εμφανίζεται
στον χρήστη , με βάση τους κανόνες που έχει ορίσει κάθε αλγόριθμος. Και αυτό είναι
εξαιρετικά σημαντικό για τα brands, γιατί (το έχουμε πει ήδη αρκετές φορές) αν δεν
βγεις, δεν υπάρχεις.
Παραδείγματα αλγορίθμων
Kατάταξη σελίδας
Ο αλγόριθμος PageRank της Google είναι ίσως ο πιο γνωστός στον ψηφιακό κόσμο.
Η λειτουργία του είναι να επιλέγει τη σειρά των συνδέσμων που εμφανίζονται όταν
εισάγετε μια λέξη ή ένα σύνολο λέξεων στο πλαίσιο αναζήτησης. Αλλά ο βασιλιάς των
μηχανών αναζήτησης λειτουργεί επίσης και για άλλους, λιγότερο γνωστούς
αλγόριθμους, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για το φιλτράρισμα των αποτελεσμάτων ανά
χώρα προέλευσης π.χ. γλώσσα εκτός από την επιλογή του περιεχομένου επί πληρωμή
διαφημίσεων που βλέπει κάθε χρήστης εκείνη την ώρα της ημέρας και για αυτήν τη
λέξη κλειδί.
Edgerank
Το Edgerank είναι το όνομα του αλγόριθμου του Facebook και είναι υπεύθυνος για
τον καθορισμό των αναρτήσεων που βλέπετε κάθε φορά που μπαίνετε στο κοινωνικό
340
δίκτυο. Όχι, δεν πρόκειται για τις τελευταίες που έχουν δημοσιεύσει όλες οι επαφές
σας, αλλά για αυτές που ο Edgerank πιστεύει ότι μπορεί να σας ενδιαφέρουν. Αν
λοιπόν δεν έχετε ακούσει για τον παλιό σας συμμαθητή εδώ και καιρό, κατηγορήστε
αυτόν τον αλγόριθμο.
Netflix
Γιατί το Netflix προτείνει κάποιες σειρές και ταινίες και όχι άλλες; Λόγω του
αλγορίθμου του, ένας συνδυασμός παραγόντων όπως τα γούστα σας, οι χρόνοι που
συνδέεστε ή αυτά που έχετε ήδη δει, αποφασίζει ποια θα είναι η επόμενη εμμονή
σας.
Αλγόριθμους συστάσεων
Το Spotify, το YouTube ή το Instagram συνεργάζονται επίσης με αλγόριθμους
συστάσεων . Όχι μόνο η κερδοφορία των επωνυμιών που τους προσφέρουν
εξαρτάται από την επιτυχία τους, δηλαδή από το πόσο ακριβείς είναι όταν πρόκειται
να μαντέψουν ποιο περιεχόμενο θα είναι ωραίο για τους χρήστες, αλλά και από την
εμπειρία χρήστη στο κανάλι.
Οι αλγόριθμοι αποτελούν επίσης τη βάση των chatbots που χρησιμοποιούν όλο και
περισσότερες ηλεκτρονικές επιχειρήσεις για να παρέχουν πιο άμεση εξυπηρέτηση
πελατών, χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή προγνωστικής ανάλυσης χάρη στην
τεχνητή νοημοσύνη. Βοηθούν στον προσδιορισμό του μοντέλου απόδοσης μιας
ψηφιακής επιχείρησης (ποιο σημείο επαφής έχει το υψηλότερο ποσοστό
μετατροπών). Χρησιμεύουν ακόμη και για την πραγματοποίηση μεγάλων
χρηματοοικονομικών πράξεων που θα ήταν αδύνατες για έναν άνθρωπο, όπως
εξηγούν σε αυτήν την ομιλία. Αν και μερικές φορές, αποτυγχάνουν επίσης.
Οι δυνατότητες του αλγορίθμου είναι τόσες που όσο διαβάζεις αυτό το κείμενο,
σίγουρα κάποιος, κάπου, σχεδιάζει ένα νέο. Η πρόκληση είναι διπλή: να λύσει
αποτελεσματικά το πρόβλημα που προκύπτει και επίσης να μην ξεφεύγει από τον
ανθρώπινο έλεγχο.
Tα βασικά της δομής δεδομένων
Θεμελιώδης για την επιστήμη των υπολογιστών, η δομή δεδομένων λειτουργεί για
την οργάνωση και τη δομή των πληροφοριών. Στο πρόγραμμα, τα δεδομένα που είναι
διατεταγμένα με συνεκτικό τρόπο μπορούν να ονομαστούν «δομή δεδομένων». Είναι
ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο είναι οργανωμένες και η μέθοδος που τους προσδίδει
341
αυτό το χαρακτηριστικό. Γενικά, μια δομή δεδομένων μπορεί να αποτελείται τόσο
από τιμές όσο και από λειτουργίες. Μπορεί να σας είναι δύσκολο να οπτικοποιήσετε
αυτή την εξήγηση, αλλά σταδιακά θα συνειδητοποιήσετε τη λειτουργικότητα μιας
δομής δεδομένων.
Ορισμός δομής δεδομένων
Όπως και οι αλγόριθμοι, η δομή δεδομένων είναι θεμελιώδης για τη γλώσσα
προγραμματισμού. Ορίζεται από ένα σύνολο δεδομένων που είναι αποθηκευμένα
στη μνήμη μιας συσκευής όπως ένας υπολογιστής, για παράδειγμα. Αυτά τα
δεδομένα πρέπει να λειτουργούν αποτελεσματικά και να έχουν νόημα. Αυτή η
αποτελεσματική οργάνωση είναι που προσφέρει καλύτερο χειρισμό των
αποθηκευμένων δεδομένων. Στην πράξη, αυτό μπορεί να βελτιστοποιήσει τις
διαδικασίες και τις λειτουργίες. Για να καταλάβετε καλύτερα, μπορείτε ακόμα να
διαχωρίσετε τις δύο λέξεις που σχηματίζουν "δομή δεδομένων". Ως «δομή» νοείται
ένα δομικό στοιχείο υπεύθυνο για τη μεταφορά εσωτερικών πληροφοριών σε ένα
λογισμικό. Με τον όρο «δεδομένα» νοείται ως ένα στοιχείο που έχει μια τιμή και
χρησιμοποιείται για την επίλυση υπολογιστικών προβλημάτων.
Τύποι δομών δεδομένων
Μια δομή δεδομένων έχει διάφορους τύπους. Γνωρίστε μερικά από τα κύρια και τα
πιο χρησιμοποιούμενα στον προγραμματισμό: - Πίνακας (διανύσματα): γραμμικές
και στατικές δομές. Αποτελούνται από έναν πεπερασμένο αριθμό. Η χρήση του
συνιστάται όταν υπάρχουν αποθηκευμένα δεδομένα που δεν θα αλλάξουν
σημαντικά με την πάροδο του χρόνου.
• Λίστα: γραμμικό και δυναμικό, έχει κόμβους που δείχνουν στο επόμενο στοιχείο
(εκτός από το τελευταίο).
• Δέντρο: σε αυτή τη δομή, κάθε στοιχείο έχει τουλάχιστον ένα άλλο συσχετισμένο
με αυτό.
• Ουρά: Βασίζεται στην αρχή FIFO "first in, first out". Σε αυτή τη δομή τα στοιχεία
που εισάγονται στην αρχή θα είναι τα πρώτα που θα αφαιρεθούν.
• Στοίβα: αυτή η δομή βασίζεται στην αρχή LIFO "last in, first out". Σε αυτήν την
περίπτωση, τα στοιχεία που εισήχθησαν τελευταία θα αφαιρεθούν πρώτα.
342
Υπάρχουν επίσης άλλοι τύποι δομών δεδομένων, όπως Record, Graph, Heap και Hash
Table. Ωστόσο, οι χρήσεις του είναι πιο τεχνικές και δυσνόητες από τους λαϊκούς.
Εφαρμογή
Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείται μια δομή δεδομένων είναι πάντα ένα από τα
μεγαλύτερα ερωτήματα. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τείνουν να
χρησιμοποιούνται πιο συχνά σε εφαρμογές χαμηλού επιπέδου.
Για να δημιουργήσετε μια δομή δεδομένων είναι απαραίτητο να γνωρίζετε ορισμένες
βασικές λειτουργίες:
• Πώς να εισαγάγετε ένα νέο στοιχείο.
• Πώς να διαγράψετε ένα υπάρχον στοιχείο.
• Αναζητά και εντοπίζει συγκεκριμένο στοιχείο.
• Ταξινομήστε τα στοιχεία με τη σειρά, είτε αριθμητικά, αλφαβητικά ή άλλα.
• Οι επεξεργαστές κειμένου είναι ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα εφαρμογής
δομής δεδομένων. Σε πολλά λογισμικά, αυτή η δομή είναι που αποτελεί τη βάση
για τον υπόλοιπο προγραμματισμό.
Έτσι, είναι σαφές ότι η δομή δεδομένων μπορεί να είναι απλή, αλλά επιτρέπει
σύνθετες ενέργειες και ικανή να μετασχηματίσει τη λειτουργικότητα ενός ολόκληρου
Αρχικά, ας κατανοήσουμε την έννοια των δεδομένων. Για αυτό, θα
διαφοροποιήσουμε κάποιες έννοιες που συχνά μας μπερδεύουν: Δεδομένα,
πληροφορίες και γνώση.
Δεδομένα
Τα δεδομένα είναι αναπαραστάσεις γεγονότων. Είναι σαν μια απλή παρατήρηση του
κόσμου. Συνήθως αντιπροσωπεύονται με γράμματα (az, AZ), αριθμούς (0-9) ή
ειδικούς χαρακτήρες (+,-,/,*,<,>,=, κ.λπ.). Για να καταλάβετε καλύτερα, δείτε την
παρακάτω εικόνα:
343
Μετά από γρήγορη ανάλυση της εικόνας, ποια δεδομένα μπορούμε να εξαγάγουμε;
1. Είναι μπάλες.
2. Αριθμός μπάλας.
3. Χρησιμοποιείται για παιχνίδια μπιλιάρδου.
4. Πυρήνες
5. Αριθμοί.
6. Μοτίβο βαφής (πλήρες ή ριγέ).
7. Μέγεθος.
Τα δεδομένα μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε ποιοτικά και ποσοτικά. Τα ποιοτικά
δεδομένα είναι εκείνα που αποδίδουν ποιότητα. Για παράδειγμα: τα χρώματα των
μπάλων, ο σκοπός (παιχνίδια μπιλιάρδου), ο αριθμός που εκτυπώθηκε, αν είναι
καινούριες ή μεταχειρισμένες μπάλες κ.λπ. Τα ποσοτικά δεδομένα είναι αυτά που
μπορούν να μετρηθούν. Για παράδειγμα: ποσότητα μπάλες, μέγεθος, βάρος,
πυκνότητα, τιμή κ.λπ.
Ωστόσο, τα δεδομένα από μόνα τους δεν λένε πολλά. Χρειάζεται να ερμηνεύσουμε,
να διαμορφώσουμε τα συμφραζόμενα και να συγκρίνουμε, ώστε μόνο τότε να
μπορούμε να μετατρέψουμε τα δεδομένα σε πληροφορίες.
344
Πληροφορίες
Η μετατροπή των δεδομένων σε πληροφορία γίνεται σταδιακά. Όπως αναφέραμε
παραπάνω, πρέπει πρώτα να συνθέσουμε και να ερμηνεύσουμε τα δεδομένα. Τότε
μπορούμε να μετατρέψουμε τα δεδομένα σε πληροφορίες.
Ας συγκρίνουμε τα δεδομένα που παρατηρούνται στην εικόνα με τον ορισμό ενός
επίσημου σετ μπάλες μπιλιάρδου.
Ένα επίσημο σετ από μπάλες μπιλιάρδου αποτελείται από 16 (δεκαέξι) μπάλες με
διάμετρο 52 (πενήντα δύο) χιλιοστά, 1 (μία) ολόλευκη και χωρίς αρίθμηση και 15
(δεκαπέντε) αριθμημένες από το 1 (ένα) έως το 15 (δεκαπέντε) τα πρώτα 8 (οκτώ) με
πλήρη βαφή και τα τελευταία 7 (επτά) ριγέ.
Τα παραπάνω δεδομένα παρουσιάζονται δομημένα, είναι πληροφορίες. Η διαφορά
είναι λεπτή αλλά κρίσιμη:
Διάμετρος μπάλας: 52mm (Ποσοτικά δεδομένα).
Διάμετρος επίσημων μπάλων μπιλιάρδου: 52mm (Πληροφορίες).
Στη συνέχεια, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι πληροφορίες είναι τα
συμφραζόμενα ή / και ερμηνευμένα δεδομένα.
Τώρα ξέρουμε τι είναι τα δεδομένα και οι πληροφορίες. Πώς λοιπόν φτάνουμε στη
γνώση;
Η γνώση
Η γνώση δεν είναι τίποτα άλλο από την ένωση δεδομένων με πληροφορίες. Ξέρω ότι
οι μπάλες της εικόνας έχουν διάμετρο 52 mm (δίνονται), ξέρω επίσης ότι οι επίσημες
μπάλες του μπιλιάρδου έχουν διάμετρο 52 mm (πληροφορίες), οπότε η γνώση είναι
να δηλώσω ότι οι μπάλες της εικόνας μπορεί να είναι επίσημες μπάλες μπιλιάρδου.
Συνδυάζοντας τα δεδομένα που συλλέγονται στην εικόνα με τον ορισμό του
επίσημου σετ μπάλες μπιλιάρδου, μπορούμε να καταλήξουμε στη γνώση: οι μπάλες
στην εικόνα σχηματίζουν ένα επίσημο σύνολο μπάλες μπιλιάρδου. Τότε μπορούμε
να εφαρμόσουμε τις γνώσεις μας στην πράξη παίζοντας ένα παιχνίδι.
345
Ανάλυση δεδομένων
Μπορεί να έχετε ήδη συναντήσει captchas αναγνώρισης εικόνων όπως αυτό:
Αυτός ο τύπος εργαλείου χρησιμοποιείται για να ανιχνεύσει εάν η λειτουργία που

εκτελείται από άνθρωπο ή μηχανή.
Για εμάς τους ανθρώπους, είναι απλό να αναγνωρίσουμε τις βιτρίνες στις παραπάνω
εικόνες, αλλά για τις μηχανές, όχι τόσο. Με βιωμένες εμπειρίες αποκτούμε την
ικανότητα να αναγνωρίζουμε πρότυπα. Στην παραπάνω περίπτωση, γνωρίζουμε ότι
τα καταστήματα έχουν συνήθως πανό στις προσόψεις τους, φαρδιές πόρτες,
διαφορετικά χρώματα, μια ιδιόμορφη δομή…
Ωστόσο, για τους υπολογιστές αυτός ο ορισμός δεν είναι τόσο σαφής και τα μοτίβα
δεν είναι τόσο φυσικά όσο είναι για τους ανθρώπους. Γιατί; Η απάντηση είναι απλή.
Αυτές οι εικόνες είναι δομές δεδομένων, δηλαδή δομημένα δεδομένα με τη μορφή
εικόνας. Έχουν σχέδια, χρώματα, σχήματα, αντιπροσωπεύουν αντικείμενα στον
πραγματικό κόσμο... Ωστόσο, οι μηχανές κατανοούν ευκολότερα ορισμένες δομές
δεδομένων σε βάρος άλλων.
Τι είναι οι δομές δεδομένων;
Έχοντας αυτό κατά νου, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι δομές δεδομένων είναι
οι τρόποι με τους οποίους οργανώνουμε τα δεδομένα. Ορισμένα σχήματα είναι πιο
αναγνώσιμα από μηχανή, άλλα είναι πιο διαισθητικά για τον άνθρωπο.
Υπάρχουν διάφορες δομές δεδομένων που χρησιμοποιούνται στον προγραμματισμό,
οι τέσσερις κύριες είναι: Λίστες και οι παραλλαγές τους (ουρές, στοίβες, τράπουλες,
κυκλικές λίστες…), Τα δέντρα και οι παραλλαγές τους δυαδική, δυαδική αναζήτηση,
346
μη δυαδική, Γραφήματα, Κατακερματισμός Πίνακες, οι οποίοι χρησιμοποιούνται
ευρέως στην υλοποίηση εφαρμογών. Παραδειγματικά:
• Λίστες: Διεργασίες που εκτελούνται σε λειτουργικό σύστημα (ουρά). Κλήσεις
συνάρτησης σε διερμηνέα κώδικα (στοίβα). Κάρτες σε παιχνίδι τράπουλας
(παραλλαγή τράπουλας).
• Δέντρα: Ερευνητικές εφαρμογές με σταθερή εισαγωγή δεδομένων (Δυαδικά
δέντρα). Αλγόριθμοι συμπίεσης δεδομένων.
• Γραφήματα: Κοινωνικά δίκτυα, αλγόριθμοι πρότασης σύνδεσης. Αλγόριθμοι
υπολογισμού σχέσεων (δάσκαλοι, θέματα). Εφαρμογές που επικεντρώνονται στη
διανομή ηλεκτρικού δικτύου.
• Πίνακες κατακερματισμού: Αλγόριθμοι για τη μετακίνηση χαρακτήρων σε
παιχνίδια, βάσεις δεδομένων, υλοποίηση μεταγλωττιστή.
Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε αυτές τις δομές και να κατανοούμε πώς
λειτουργούν.
Στους υπολογιστές, συνήθως χρησιμοποιούμε δεδομένα μαζί. Ο τρόπος με τον οποίο
αυτά τα δεδομένα θα συγκεντρωθούν και θα οργανωθούν εξαρτάται σε μεγάλο
βαθμό από τον τρόπο χρήσης και επεξεργασίας τους, λαμβάνοντας υπόψη, για
παράδειγμα, την αποτελεσματικότητα των αναζητήσεων, τον όγκο των δεδομένων
που εργάζονται, την πολυπλοκότητα της υλοποίησης και τον τρόπο στην οποία
σχετίζονται τα δεδομένα. Αυτές οι διάφορες μορφές οργάνωσης ονομάζονται δομές
δεδομένων.
Σημείωση! Μπορούμε να πούμε ότι ένα πρόγραμμα αποτελείται από αλγόριθμους
και δομές δεδομένων, που μαζί κάνουν το πρόγραμμα να λειτουργεί όπως θα έπρεπε.
Κάθε δομή δεδομένων έχει το δικό της σύνολο μεθόδων για την εκτέλεση
λειτουργιών όπως:
• Εισαγωγή ή διαγραφή στοιχείων.
• Αναζήτηση και εντοπισμός στοιχείων.
• Ταξινόμηση στοιχείων σύμφωνα με κάποια καθορισμένη σειρά.
Χαρακτηριστικά δομών δεδομένων
Οι δομές δεδομένων μπορεί να είναι:
• γραμμικό (π.χ. πίνακες) ή μη γραμμικό (π.χ. γραφήματα).
347
• ομοιογενή (όλα τα δεδομένα που απαρτίζουν τη δομή είναι του ίδιου τύπου) ή
ετερογενή (μπορεί να περιέχουν δεδομένα διαφόρων τύπων).
• στατική (έχουν σταθερό μέγεθος / χωρητικότητα μνήμης) ή δυναμική (μπορεί να
επεκταθεί).
Θα δούμε παρακάτω μια λίστα και περιγραφή ορισμένων δομών:
Πίνακας
Ο πίνακας που ονομάζεται επίσης διάνυσμα, μήτρα ή πίνακας, είναι η πιο κοινή από
τις δομές δεδομένων και είναι συνήθως η πρώτη που μελετάμε.
Ένας πίνακας είναι μια ταξινομημένη λίστα τιμών:
const list Number = [4, 6, 2, 77, 1, 0];
const list Fruit = ["banana", "apple", "orange"];
Με τον όρο παραγγελία , εννοούμε εδώ μια λίστα όπου η πρόσβαση στις τιμές γίνεται
πάντα με την ίδια σειρά. Δηλαδή, εκτός και αν χρησιμοποιηθεί κάποια συνάρτηση ή
μέθοδος για την αλλαγή της σειράς, το πρώτο στοιχείο του πίνακα list Number θα
είναι πάντα 4 και το τελευταίο 0.
Κανονικά εργαζόμαστε μόνο με έναν τύπο δεδομένων ανά πίνακα. αν και η JavaScript
επιτρέπει τη δήλωση πινάκων περισσότερων του ενός τύπων δεδομένων, για
παράδειγμα ["banana", 5, true], αυτό δεν συμβαίνει στις περισσότερες γλώσσες
προγραμματισμού.
Καθώς είναι μια βασική και ευρέως χρησιμοποιούμενη δομή δεδομένων, οι γλώσσες
προγραμματισμού συνήθως έχουν ήδη υλοποιήσει αυτόν τον τύπο, με εγγενείς
μεθόδους δημιουργίας και χειρισμού πινάκων. Στην περίπτωση της JavaScript,
μπορείτε να ανατρέξετε στις μεθόδους και τους κατασκευαστές του πίνακα στο MDN.
Σε έναν πίνακα, είναι δυνατό να χρησιμοποιήσει τις δικές του συναρτήσεις για να
χειριστεί στοιχεία σε οποιαδήποτε θέση στη λίστα. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις
που θα δούμε παραδείγματα και πιο κάτω όπου είναι επιθυμητός περισσότερος
έλεγχος των λειτουργιών που μπορούν να γίνουν στο πλαίσιο. Εδώ μπαίνει η
υλοποίηση δομών δεδομένων όπως η στοίβα και η ουρά.
Μια στοίβα είναι μια δομή δεδομένων που, όπως ένας πίνακας, είναι παρόμοια με
μια λίστα. Το κύριο παράδειγμα πίσω από τη στοίβα είναι το LIFO - Last In, First Out,
σε ελεύθερη μετάφραση.
348
Για να καταλάβετε καλύτερα τι σημαίνει αυτό, σκεφτείτε ένα σωρό βιβλία ή πιάτα.
Κατά τη στοίβαξη βιβλίων, για παράδειγμα, το πρώτο βιβλίο που αφαιρείται από τη
στοίβα είναι απαραίτητα το τελευταίο που τοποθετείται. Αν προσπαθήσουμε να
βγάλουμε το τελευταίο βιβλίο από το σωρό, όλα θα καταρρεύσουν. Δηλαδή το
τελευταίο βιβλίο που στοιβάζεται είναι το πρώτο που βγαίνει.
Αφαιρώντας αυτήν την αρχή σε κώδικα, μπορεί να φανεί ότι υπάρχουν μόνο δύο
δυνατές μέθοδοι για να χειριστείτε τα δεδομένα μιας στοίβας:
1) εισαγάγετε ένα στοιχείο στην κορυφή της στοίβας και
2) αφαιρέστε ένα στοιχείο από την κορυφή της στοίβας.
Σε αντίθεση με τους πίνακες, οι γλώσσες προγραμματισμού συνήθως δεν έχουν
εγγενείς μεθόδους για τη δημιουργία και το χειρισμό στοίβων. Ωστόσο, είναι δυνατή
η χρήση μεθόδων πίνακα για την υλοποίηση στοίβων.
Xρήσεις
Όντας η πιο κοινή από τις δομές, οι πίνακες χρησιμοποιούνται σχεδόν σε κάθε
περίπτωση που περιλαμβάνει την οργάνωση δεδομένων του ίδιου τύπου. Eίτε τα
δεδομένα που λαμβάνονται από ένα API είτε αποστέλλονται σε μια βάση δεδομένων,
είτε ακόμη περνούν μέσω παραμέτρου σε μια συνάρτηση ή μέθοδο. Οι πίνακες
μπορούν επίσης να είναι πολυδιάστατοι, να χρησιμοποιούνται όποτε υπάρχει
ανάγκη για πίνακα δεδομένων και οι δισδιάστατοι πίνακες χρησιμοποιούνται για την
επεξεργασία εικόνας.
Η πιο διάσημη περίπτωση χρήσης της στοίβας είναι η στοίβα κλήσης ενός
προγράμματος που εκτελείται: η σειρά εκτέλεσης των διεργασιών που «καλούνται»
από ένα πρόγραμμα μέσω συναρτήσεων ή μεθόδων υπακούει στην αρχή της στοίβας.
Ένας άλλος πόρος που χρησιμοποιούμε καθημερινά και που χρησιμοποιεί μπαταρίες
για να λειτουργήσει είναι ο μηχανισμός «πίσω» και «εμπρός» του προγράμματος
περιήγησης (συνήθως αντιπροσωπεύεται με αριστερό και δεξί βέλος). Οι
διευθύνσεις που επισκέφθηκαν συσσωρεύονται. Όταν καλούμε τη συνάρτηση
«πίσω», η τελευταία διεύθυνση που επισκεφτήκαμε δηλαδή αυτή που βρίσκεται
στην κορυφή της στοίβας είναι η πρώτη που εμφανίζεται.
Η ουρά έχει παρόμοια δομή με τη στοίβα, αλλά με μια σημαντική εννοιολογική
διαφορά: το παράδειγμα πίσω από την ουρά είναι το FIFO - First In, First Out , σε
ελεύθερη μετάφραση.
349
Σκεφτείτε μια γραμμή εισιτηρίων, για παράδειγμα. Το άτομο που έφτασε πρώτο θα
εξυπηρετηθεί και θα αγοράσει το εισιτήριό του πριν από το άτομο που έφτασε
αργότερα και έμεινε πίσω στην ουρά. Η ουρά ως δομή δεδομένων ακολουθεί την ίδια
αρχή.
Επομένως, υπάρχουν επίσης μόνο δύο τρόποι χειρισμού μιας ουράς:
1) Εισαγάγετε ένα στοιχείο στο τέλος της ουράς και
2) Αφαιρέστε ένα στοιχείο από την αρχή της ουράς.
Κυκλική ουρά
Μια άλλη παραλλαγή της ουράς είναι η κυκλική ουρά, όπου το τελευταίο στοιχείο
συνδέεται με το πρώτο στοιχείο όπως σε κύκλο:
Η κυκλική ουρά επιδιώκει να λύσει έναν περιορισμό της γραμμικής ουράς, που είναι
η αντιμετώπιση των κενών χώρων που μπορούν να σχηματίσουν ουρά μετά την
αφαίρεση στοιχείων από την κεφαλή της ουράς.
Μια εύκολη στην απομνημόνευση χρήση της ουράς είναι ακριβώς η ουρά εκτύπωσης
των λειτουργικών συστημάτων: η τελευταία εργασία εκτύπωσης που θα προστεθεί
στην ουρά θα είναι η τελευταία που θα εκτυπωθεί.
Επιπλέον, τα αιτήματα που γίνονται σε έναν διακομιστή οργανώνονται επίσης σε μια
ουρά για να απαντηθούν και όταν κάνουμε εναλλαγή μεταξύ προγραμμάτων
χρησιμοποιώντας τη συντόμευση alt+tab, το λειτουργικό σύστημα διαχειρίζεται τη
σειρά χρησιμοποιώντας την αρχή της κυκλικής λίστας.
350
Η δομή δεδομένων deque (συντομογραφία για ουρά διπλού άκρου ή "ουρά διπλού
τέλους") είναι μια παραλλαγή της ουράς που υποστηρίζει την εισαγωγή και αφαίρεση
στοιχείων τόσο από την αρχή όσο και από το τέλος της ουράς.
Μπορούμε να συγκρίνουμε, πάλι, με μια ουρά ατόμων σε ένα γραφείο
εξυπηρέτησης: ένας ηλικιωμένος που φτάνει εξυπηρετείται πριν δηλαδή, δεν μπορεί
να τοποθετηθεί στο τέλος της ουράς, την ίδια στιγμή με ένα άτομο που μπήκε στο
τέλος της ουράς. Μπορείτε να σταματήσετε την αναμονή και να φύγετε (σε αυτήν την
περίπτωση, ανυπομονούμε να φτάσει το άτομο στο μπροστινό μέρος της γραμμής
για να το βγάλετε από εκεί).
Ένας άλλος τρόπος για να κατανοήσουμε τη δομή deque είναι ως ένωση των δομών
στοίβας και ουράς.
Συνδεδεμένη λίστα
Έχουμε ήδη δει ότι οι περισσότερες γλώσσες προγραμματισμού έχουν εγγενείς
μεθόδους χειρισμού πινάκων, όπως η εισαγωγή και η αφαίρεση στοιχείων. Επίσης,
αυτές οι μέθοδοι κάνουν πολύ τη δουλειά της ταξινόμησης και της ανάκτησης
στοιχείων για εμάς.
Ωστόσο, υπάρχουν τρία σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τους
πίνακες:
1) στις περισσότερες γλώσσες προγραμματισμού, οι πίνακες έχουν σταθερό μέγεθος.
2) όλα τα στοιχεία καταλαμβάνουν διαδοχικούς χώρους στη μνήμη και
3) η εισαγωγή ή η αφαίρεση στοιχείων από τη μέση του πίνακα δεν είναι πολύ απλή
καθώς απαιτεί τη μετατόπιση αυτών των στοιχείων.
α)// 0 1 2 3
[46, 34, 76, 12]
// αφαιρώντας το 76, το στοιχείο 12 καταλαμβάνει το δείκτη 2
// 0 1 2
[46, 34, 12]
β) // 0 1 2 3
[46, 34, 76, 12]
//εισάγοντας 25, το στοιχείο 12 καταλαμβάνει το δείκτη 4
// 0 1 2 3 4
351
[46, 34, 76, 25, 12]
Αυτή η εργασία των κινούμενων στοιχείων γίνεται εσωτερικά με τις μεθόδους
εγγενούς πίνακα που έχουν ήδη οι γλώσσες και που χρησιμοποιούμε σε καθημερινή
βάση, επομένως συνήθως δεν ανησυχούμε για αυτό. Είναι όμως στην εφαρμογή της
μεθόδου που γίνεται στον πηγαίο κώδικα της γλώσσας.
Όπως οι πίνακες, οι συνδεδεμένες λίστες αποθηκεύουν επίσης στοιχεία διαδοχικά,
αλλά αντί να αποθηκεύουν στοιχεία συνεχόμενα στη μνήμη, όπως στους πίνακες, οι
συνδεδεμένες λίστες δεν βασίζονται σε αυτόν τον τύπο οργάνωσης. Χρησιμοποιούν
δείκτες για να ενώσουν στοιχεία και κάθε στοιχείο "δείχνει" στη διεύθυνση μνήμης
του επόμενου στη λίστα, χωρίς να χρειάζεται να βρίσκεται στο επόμενο μπλοκ
μνήμης.
Με αυτόν τον τρόπο, όταν εργάζεστε με συνδεδεμένες λίστες, δεν είναι επίσης
απαραίτητο να μετακινούνται στοιχεία κατά τη συμπερίληψη ή την εξαίρεση
δεδομένου ότι κάθε φορά που αυτή η μετατόπιση γίνεται σε έναν πίνακα, είναι
απαραίτητο να επανατοποθετούνται τα στοιχεία σε νέους χώρους μνήμης. Κάθε
"κόμβος" στη λίστα δείχνει στον δείκτη μνήμης όπου βρίσκεται το επόμενο στοιχείο,
ανεξάρτητα από το πού βρίσκεται αυτός ο χώρος μνήμης.
Σειρά
Η δομή δεδομένων συνόλου (ή συνόλου ) είναι μια μη ταξινομημένη λίστα μοναδικών
στοιχείων. Δηλαδή, δεν είναι δυνατό να επαναληφθεί η τιμή ενός στοιχείου μέσα σε
ένα σύνολο.
Για παράδειγμα, είναι απολύτως δυνατό να δημιουργηθεί ένας πίνακας με τα
ακόλουθα στοιχεία:
const lista = [1, 1, 1, 3, 5, 7, 9];
Ωστόσο, σε ένα σύνολο, δεν μπορείτε να επαναλάβετε τιμές, ανεξάρτητα από τη
σειρά των στοιχείων. Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες γλώσσες προγραμματισμού
έχουν ενσωματωμένες μεθόδους για τη δημιουργία συνόλων. Στην περίπτωση της
JavaScript:
const lista = [1, 1, 1, 3, 5, 7, 9];
const con = new Set(lista);
console.log(con);
// Set(5) { 1, 3, 5, 7, 9 }
352
Λεξικό ή hashmap
Το λεξικό (γνωστό και ως χάρτης , χάρτης ή hashmap ) είναι μια δομή που αποθηκεύει
δεδομένα σε ζεύγη κλειδιών και τιμών και χρησιμοποιεί αυτά τα κλειδιά για να βρει
τα στοιχεία που σχετίζονται με αυτά, σε αντίθεση με τις δομές που έχουμε δει μέχρι
τώρα, που λειτουργούν με λίστες (διαδοχικές ή όχι) μόνο αξίες.
Αυτή η περιγραφή μοιάζει πολύ με μια άλλη δομή που ήδη γνωρίζουμε, το
αντικείμενο. Υπάρχουν όμως αρκετές διαφορές μεταξύ λεξικών/χαρτών και
αντικειμένων. Για παράδειγμα, είναι δυνατό να αντιστοιχιστεί το μέγεθος ενός
λεξικού (δηλαδή, ο αριθμός των ζευγών κλειδιών/τιμών) και τα λεξικά μπορούν να
δέχονται οποιονδήποτε τύπο δεδομένων ως κλειδί (τα αντικείμενα δέχονται μόνο
συμβολοσειρές ή σύμβολα). Τα λεξικά μπορούν επίσης να έχουν καλύτερες επιδόσεις
στην ανάκτηση και τον χειρισμό δεδομένων από τα αντικείμενα, καθώς
χρησιμοποιούν αναφορές σε κλειδιά με παρόμοιο τρόπο με τους δείκτες, τα κλειδιά
δείχνουν τη διεύθυνση μνήμης των τιμών τους.
Μια σημαντική πτυχή σχετικά με τα λεξικά έναντι των αντικειμένων: η απόφαση για
το ποιο θα χρησιμοποιηθεί θα εξαρτηθεί πολύ από τη γλώσσα. Κάθε γλώσσα
εφαρμόζει τις δικές της μεθόδους για τη δημιουργία περιπτώσεων αντικειμένων ή
λεξικών και για τον χειρισμό δεδομένων. Για παράδειγμα, τα λεξικά Python δεν ήταν
ταξινομημένα από προεπιλογή μέχρι την έκδοση 3.6, ενώ Map()τα αντικείμενα
JavaScript ταξινομούνται από προεπιλογή. Άλλες γλώσσες μπορεί να υποστηρίζουν
λεξικά αλλά όχι αντικείμενα.
Δομές δεδομένων: Δυαδικά δέντρα
Τα δυαδικά δέντρα είναι αποτελεσματικές δομές αναζήτησης και πολύ χρήσιμα σε
πολλές περιπτώσεις. Κατανοώντας την ιδέα του, θα δημιουργήσετε
βελτιστοποιημένες λύσεις για προβλήματα αναζήτησης δεδομένων και πρόσβασης.
Αναμφίβολα, τα δέντρα είναι δομές δεδομένων που χρησιμοποιούμε σε διάφορες
καταστάσεις, καθώς είναι πολύ χρήσιμες για την αποθήκευση ιεραρχικών
δεδομένων. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε σε βάσεις
δεδομένων, φακέλους αρχείων, συστήματα αναζήτησης και στη διεπαφή DOM
(Document Object Model), η οποία χρησιμοποιεί έννοιες όπως γονικούς κόμβους και
θυγατρικούς κόμβους.
353
Τα δεδομένα χωρίζονται σε κόμβους που αποτελούν τα επίπεδα του δέντρου. Το
μηδενικό επίπεδο είναι η ρίζα, αφού από εκεί θα οργανωθεί ολόκληρο το δέντρο.
Καλούμε τους κόμβους που ξεκινούν από τη ρίζα θυγατρικών. Τελικά, όταν οι νέοι
κόμβοι εγκαταλείπουν τους θυγατρικούς κόμβους, γίνονται γονικοί κόμβοι και ούτω
καθεξής. Τέλος, έχουμε κόμβους φύλλων, που είναι αυτοί που δεν έχουν
θυγατρικούς κόμβους.
Δυαδικά δέντρα
Για να είναι δυαδικός, κάθε κόμβος στο δέντρο πρέπει να έχει 0 έως 2 παιδιά το πολύ.
Δηλαδή, μπορεί να είναι κενό, χωρίς υποδέντρο ή μπορεί να έχει δύο υποδέντρα, το
δεξί υποδέντρο και το αριστερό υποδέντρο. Όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα:
Σημειώστε ότι στα δυαδικά δέντρα υπάρχει μόνο ένας τρόπος να πάτε, πηγαίνοντας
από τους κόμβους ρίζας σε φύλλο. Αυτό είναι σημαντικό για τον καθορισμό του
ύψους του δέντρου, το οποίο ορίζεται από τη μεγαλύτερη διαδρομή από έναν
δεδομένο κόμβο.
354
Στην εικόνα, μπορούμε να δούμε ότι:
• Το A είναι το ύψος από τον κόμβο ρίζας (24) έως τον κόμβο φύλλου (39), άρα το
ύψος του Α είναι 3.
• B είναι το ύψος από τον κόμβο ρίζας (24) έως τον κόμβο 35, άρα το ύψος του Β
είναι 2.
• C είναι το ύψος από τον ριζικό κόμβο (24) έως τον θυγατρικό κόμβο 32, επομένως
το ύψος του C είναι 1.
Σημείωση! Το ύψος και το επίπεδο ενός δυαδικού δέντρου δεν είναι το ίδιο πράγμα.
Το ύψος είναι η απόσταση μεταξύ ενός κόμβου και ενός άλλου, δηλαδή πόσοι κόμβοι
υπάρχουν μεταξύ ενός κόμβου και ενός άλλου. Στο παράδειγμα, το ύψος του Α είναι
3 γιατί μεταξύ 24 και 39 υπάρχουν 3 κόμβοι (32, 35 και 39).
Το δέντρο είναι μια μη διαδοχική δομή, πολύ χρήσιμη για την αποθήκευση
δεδομένων με ιεραρχικό τρόπο στον οποίο είναι δυνατή η γρήγορη πρόσβαση.
Ένα δέντρο μπορεί να οριστεί ως μια συλλογή δεδομένων που αντιπροσωπεύονται
από κόμβους και είναι διατεταγμένα σε ιεραρχικά επίπεδα (αντί για ακολουθίες
όπως οι δομές που φαίνονται παραπάνω).
Ένα άλλο παράδειγμα δενδρικής δομής είναι τα οργανογράμματα μιας εταιρείας.
Η πιο κοινή δομή είναι το δυαδικό δέντρο, το οποίο έχει το πολύ δύο θυγατρικούς
κόμβους που ξεκινούν από τον αρχικό κόμβο (που ονομάζεται ρίζα ή ρίζα). Ένας
κόμβος μπορεί να έχει γονείς, αδέρφια και παιδιά. Οι κόμβοι που έχουν τουλάχιστον
ένα παιδί ονομάζονται εσωτερικοί κόμβοι και οι κόμβοι χωρίς παιδιά ονομάζονται
εξωτερικοί ή φιλικοί κόμβοι.
355
Από τη δομή ενός δυαδικού δέντρου (με έναν θυγατρικό κόμβο στα αριστερά και
έναν στα δεξιά της ρίζας) είναι δυνατό να δομηθεί το λεγόμενο BST, ή δυαδικό δέντρο
αναζήτησης , το οποίο χρησιμοποιεί την αρχή του αλγόριθμου δυαδικής αναζήτησης
για να δομήστε τα δεδομένα έτσι ώστε οι μικρότερες τιμές να βρίσκονται στα
αριστερά της ρίζας και οι μεγαλύτερες στα δεξιά. Αυτή η ένωση του αλγορίθμου με
τη δομή δεδομένων οδηγεί σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον χειρισμό
δεδομένων, είτε για αναζήτηση, αλλαγή, προσθήκη ή αφαίρεση στοιχείων.
Αλγόριθμοι αναζήτησης σε δυαδικά δέντρα
Χρησιμοποιούμε αλγόριθμους αναζήτησης δυαδικού δέντρου όταν θέλουμε να
αναζητήσουμε μια συγκεκριμένη τιμή μέσα σε ένα δέντρο. Για παράδειγμα, όταν
χρησιμοποιούμε τις ιδιότητες childNodes ή firstChild στο DOM, αυτές οι ιδιότητες
επιστρέφουν μια nodeList παιδιών (childNodes) του στοιχείου που πέρασε και το
πρώτο θυγατρικό του στοιχείου που πέρασε (firstChild), αντίστοιχα.
Υπάρχουν τρεις δημοφιλείς αλγόριθμοι αναζήτησης: προ-παραγγελία, κατά
παραγγελία και μετά παραγγελία.
Προπαραγγελία
Αυτός ο αλγόριθμος ακολουθεί την ακόλουθη λογική:
1. Επισκέπτεται τον πρώτο κόμβο, που είναι η ρίζα.
2. Λήψη της τιμής στο αριστερό υποδέντρο της ρίζας.
3. Εάν δεν βρει την τιμή στο αριστερό υποδέντρο, περνά από το δεξί υποδέντρο.
Ο αλγόριθμος με τη σειρά ακολουθεί την εξής λογική:
1. Κυκλοφορεί μέσω του υποδέντρου στα αριστερά.
2. Επισκέφτετε τον ριζικό κόμβο.
3. Περνάει μέσα από το υποδέντρο στα δεξιά
Μετά την παραγγελία
Ο αλγόριθμος μετά την παραγγελία ακολουθεί την ακόλουθη λογική:
1. Κυκλοφορεί μέσω του υποδέντρου στα αριστερά.
2. Κυκλοφορεί μέσω του υποδέντρου στα δεξιά.
3. Επισκεφθείτε τον ριζικό κόμβο.
356
Ο παρακάτω κώδικας δείχνει μια κατασκευή δέντρου με τους αλγόριθμους
αναζήτησης:
let arvore = {
left: {
left: undefined,
right: {
value: 3
},
value: 2
},
right : undefined,
value: 10
}
function preOrder(tree) {
console.log(tree.value)
tree.left && preOrder(tree.left)
tree.right && preOrder(tree.right)
}
function inOrder(tree) {
tree.left && inOrder(tree.left)
tree.right && inOrder(tree.right)
}
function posOrder(tree) {
tree.left && posOrder(tree.left)
tree.right && posOrder(tree.right)
}
console.log("Pré-Ordem: ")
preOrder(arvore)
console.log("Em Ordem: ")
inOrder(arvore)
357
console.log("Pós-Ordem: ")
posOrder(arvore)
Δυαδικός σωρός
Ο δυαδικός σωρός είναι ένας ειδικός τύπος δυαδικού δέντρου, που χρησιμοποιείται
συνήθως στους υπολογιστές για την υλοποίηση ουρών προτεραιότητας, επειδή ένας
σωρός μπορεί να εξάγει πιο αποτελεσματικά την ελάχιστη ή τη μέγιστη τιμή από μια
λίστα. Κάποιος μπορεί να μεταφράσει το σωρό, πολύ χαλαρά, ως «σωρό» ή «τμήμα»
δεδομένων.
Ο δυαδικός σωρός διαφέρει από το δυαδικό δέντρο σε δύο κύρια χαρακτηριστικά:
Όλα τα επίπεδα εκτός από το τελευταίο έχουν παιδιά τόσο στα αριστερά όσο και στα
δεξιά της ρίζας. Στο τελευταίο επίπεδο, τα παιδιά τοποθετούνται όσο πιο αριστερά
γίνεται. Αυτό είναι αυτό που λέμε πλήρες δέντρο.
Μπορεί να είναι ένας ελάχιστος σωρός (min heap), για την εξαγωγή της μικρότερης
τιμής από το δέντρο, ή ένας μέγιστος σωρός (max heap) για την εξαγωγή της
μεγαλύτερης τιμής. Όλοι οι κόμβοι πρέπει να είναι είτε >=(σε περίπτωση max-heap)
είτε <=(σε περίπτωση min-heap) από τις τιμές των θυγατρικών κόμβων.
Αποτελεσματικότητα αλγορίθμων
Ασυμπτωματική εκτίμηση
Έστω ότι για ένα πρόβλημα υπάρχουν περισσότεροι από ένας αλγόριθμοι που το
λύνουν. Ποιον θα επιλέξουμε; Ποιος είναι ο καλύτερος; Η εμπειρική απάντηση είναι
να τους προγραμματίσουμε όλους σε κάποια γλώσσα προγραμματισμού, να τους
δοκιμάσουμε και να επιλέξουμε. Η θεωρητική απάντηση έγκειται στο να
προσδιορίσουμε με μαθηματικό τρόπο την ποσότητα των απαραίτητων πόρων για
την εκτέλεση του αλγορίθμου (π.χ. μνήμη, χρόνος εκτέλεσης, αριθμός επεξεργαστών,
κλπ.) ως συνάρτηση του μεγέθους του στιγμιότυπου εισόδου. Το μέγεθος ενός
στιγμιότυπου ενός προβλήματος αντιστοιχεί τυπικά στον αριθμό των δυαδικών
ψηφίων (bits) που απαιτούνται για να αναπαρασταθεί το στιγμιότυπο στη μνήμη του
υπολογιστή. Στην πραγματικότητα, για να διευκολυνθούμε στον προσδιορισμό των
πόρων που απαιτούνται για την εκτέλεση ενός αλγορίθμου, χρησιμοποιούμε σαν
μέγεθος ενός στιγμιότυπου μία ποσότητα που αποτελεί μέτρο των συνιστωσών του.
Για παράδειγμα, στο πρόβλημα της διάταξης φυσικών αριθμών, συνήθως, θεωρούμε
ότι η αναπαράσταση ενός φυσικού αριθμού έχει μοναδιαίο μέγεθος (π.χ. μια θέση
358
μνήμης). Έτσι, το μέγεθος ενός στιγμιότυπου που περιλαμβάνει n αριθμούς είναι n,
ακόμα και αν η αναπαράσταση ενός ακεραίου μπορεί να χρειάζεται περισσότερα του
ενός bit.
Οι δομές δεδομένων, μαζί με τη μελέτη των αλγορίθμων, αποτελούν μέρος των
θεμελιωδών αρχών του προγραμματισμού και πολλά διαβάζονται / ακούγονται για
τη σημασία της μελέτης αυτών των θεμάτων. Παρακάτω, θα καλύψουμε τις δομές
δεδομένων από την αρχή: ποιες είναι, μερικά παραδείγματα και γιατί είναι
σημαντικές.
Τι είναι τα δεδομένα;
Τα δεδομένα (και οι διάφοροι τύποι τους) είναι τα δομικά στοιχεία του
προγραμματισμού. Αντιπροσωπεύουν μια μονάδα ή ένα στοιχείο πληροφοριών που
μπορεί να προσπελαστεί μέσω ενός αναγνωριστικού - για παράδειγμα, μιας
μεταβλητής.
Οι περισσότερες γλώσσες προγραμματισμού λειτουργούν με παραλλαγές που
βασίζονται στους τέσσερις αρχέγονους τύπους παρακάτω:
• INT ή ακέραιος: ακέραιες αριθμητικές τιμές (θετικές ή αρνητικές).
• FLOAT ή το λεγόμενο "floating point": αριθμητικές τιμές με θέσεις μετά το κόμμα
(θετικό ή αρνητικό).
• BOOLEAN ή booleans: αντιπροσωπεύεται από δύο μόνο τιμές, "true" και "false".
Ονομάζονται επίσης λογικοί τελεστές.
• ΚΕΙΜΕΝΟ: ακολουθίες ή συμβολοσειρές χαρακτήρων, που χρησιμοποιούνται για
τον χειρισμό κειμένου ή / και άλλων μη αριθμητικών ή δυαδικών τύπων
δεδομένων, όπως κρυπτογραφικούς κατακερματισμούς.
Η JavaScript , για παράδειγμα, έχει πρωτόγονους τύπους ενσωματωμένους στη
βασική δομή της γλώσσας: αριθμό, συμβολοσειρά, boolean και σύμβολο (από το
"συμβολικό όνομα", που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων για τη δημιουργία
μοναδικών ιδιοτήτων σε αντικείμενα). Η C# (C-Sharp) λειτουργεί με μεγαλύτερο
αριθμό πρωτόγονων τύπων, ανάλογα με τον χώρο μνήμης που θα καταλαμβάνει η
μεταβλητή: Boolean, Byte, SByte, Int16, UInt16, Int32, UInt32, Int64, UInt64, IntPtr,
UIntPtr, Char, Double και Single. Η C, από την άλλη πλευρά, δεν έχει δικό του τύπο
δεδομένων Boolean, false αντιπροσωπεύεται από τον αριθμό 0 και οποιοδήποτε
359
άλλο ψηφίο αντιπροσωπεύει true. Άλλες γλώσσες μπορεί να λειτουργούν με άλλες
παραλλαγές.
360
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.3 Δομικά στοιχεία προγράμματος
Ποια είναι τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία δεδομένων.
Οι βασικοί τύποι δεδομένων είναι τα απλούστερα δομικά στοιχεία ενός
προγράμματος. Ονομάζονται βαθμωτές και μπορεί να τους δοθεί μια μόνο
κυριολεκτική τιμή, όπως ένας αριθμός, 5, 7 ή μια σειρά χαρακτήρων, όπως "hello",
μια χρονική σήμανση ή ένας δυαδικός (true/false) τύποι δεδομένων.
• Όλα.
• Float (ονομάζεται επίσης διπλό)
• Σκοινί.
• Boolean.
Επίσης, ποια είναι τα βασικά δομικά στοιχεία όλων των προγραμμάτων
Οι μεταβλητές, οι τύποι, οι βρόχοι, οι κλάδοι και οι υπορουτίνες είναι η βάση αυτού
που θα μπορούσε να ονομαστεί "παραδοσιακός προγραμματισμός." Ωστόσο, καθώς
τα προγράμματα μεγαλώνουν, απαιτείται πρόσθετη δομή για να βοηθήσει στην
αντιμετώπιση της πολυπλοκότητάς τους.
Δεύτερον, ποιο είναι το βασικό δομικό στοιχείο στον υπολογιστή; Τα δομικά στοιχεία
ενός υπολογιστή. Σκεφτείτε τη μητρική πλακέτα ως το νευρικό σύστημα ενός
υπολογιστή: είναι μια μεγάλη πλακέτα από υαλοβάμβακα χαραγμένη με κύκλωμα
που συνδέει κάθε στοιχείο ενός υπολογιστή μαζί. Κάθε κομμάτι υλικού υπολογιστή
θα συνδεθεί στη μητρική πλακέτα.
Επίσης, ποια είναι τα τρία δομικά στοιχεία ενός προγράμματος;
Ένας αλγόριθμος αποτελείται από τρία βασικά δομικά στοιχεία : αλληλουχία, επιλογή
και επανάληψη.
Τι είναι ένα μπλοκ στην Java;
Ένα μπλοκ στην Java είναι μια ομάδα από μία ή περισσότερες δηλώσεις που
περικλείονται σε αγκύλες. Ένα μπλοκ αρχίζει με ένα ανοιγμένο στήριγμα ({) και
τελειώνει με ένα στήριγμα κλεισίματος (}). Μεταξύ των αγκύλων ανοίγματος και
κλεισίματος, μπορείτε να κωδικοποιήσετε μία ή περισσότερες δηλώσεις. Για
παράδειγμα: {int i, j; i = 100; j = 200; }
361
Τι είναι το build στον προγραμματισμό;
Σε ένα πλαίσιο προγραμματισμού, μια κατασκευή είναι μια έκδοση ενός
προγράμματος. Κατά κανόνα, μια έκδοση είναι μια έκδοση πριν από την κυκλοφορία
και ως τέτοια προσδιορίζεται από έναν αριθμό έκδοσης και όχι από έναν αριθμό
κυκλοφορίας. Η κατασκευή εργαλείων όπως το make ή το Ant επιτρέπουν στους
προγραμματιστές να αυτοματοποιήσουν ορισμένες εργασίες προγραμματισμού.
Είναι βασικά δομικά στοιχεία στη γλώσσα C;
Τα διακριτικά C, τα αναγνωριστικά και οι λέξεις-κλειδιά είναι τα βασικά στοιχεία ενός
προγράμματος C. Τα διακριτικά C είναι τα βασικά δομικά στοιχεία στη γλώσσα C που
είναι κατασκευασμένα μαζί για τη σύνταξη ενός προγράμματος C.
Πώς δημιουργείτε ένα μπλοκ κώδικα στην Java;
Πώς να γράψετε ένα μπλοκ κώδικα σε Java Ανοίξτε το πρόγραμμα επεξεργασίας
κειμένου και δημιουργήστε ένα νέο αρχείο. Εισαγάγετε τις ακόλουθες οδηγίες Java.
Αποθηκεύστε το αρχείο σας ως WriteBlockOfCode. Ανοίξτε μια γραμμή εντολών και
μεταβείτε στον κατάλογο που περιέχει το νέο σας πρόγραμμα Java. Στη συνέχεια,
πληκτρολογήστε την εντολή για να μεταγλωττίσετε το πρόγραμμά σας και πατήστε
Enter. Τώρα θα εκτελέσετε το πρόγραμμα Java σας.
Ποιο αρχείο ανοίγει αυτόματα όταν ένα πρόγραμμα εκτελείται σε C;
Όταν ένα πρόγραμμα C ξεκινά να εκτελείται, ανοίγει αυτόματα τρεις τυπικές ροές
που ονομάζονται stdin, stdout και stderr. Προσαρτώνται για κάθε πρόγραμμα C. Η
πρώτη τυπική ροή χρησιμοποιείται για αποθήκευση στην προσωρινή μνήμη εισόδου
και οι άλλες δύο για έξοδο.
Ποιες είναι οι τρεις λογικές δομές ενός χρονοδιαγράμματος;
Μια δομή είναι μια βασική μονάδα λογικής προγραμματισμού. Kάθε δομή είναι μια
ακολουθία, επιλογή ή βρόχος. Με αυτές τις τρεις δομές και μόνο, μπορείτε να
σχεδιάσετε οποιαδήποτε εργασία, από τον διπλασιασμό ενός αριθμού έως την
εκτέλεση χειρουργικής επέμβασης στον εγκέφαλο.
Ποια είναι τα τρία βασικά δομικά στοιχεία του Διαδικτύου;
Τα τρία βασικά δομικά στοιχεία είναι η μεταγωγή πακέτων, το πρωτόκολλο
επικοινωνίας του Πρωτοκόλλου Ελέγχου Μετάδοσης / Πρωτόκολλου Διαδικτύου
(TCP/IP) και ο υπολογισμός πελάτη / διακομιστή.
362
Τι είναι οι κατασκευές στο C;
Μια κατασκευή είναι απλώς ένας μηχανισμός υλοποίησης έννοιας που
χρησιμοποιείται από μια συγκεκριμένη γλώσσα προγραμματισμού τη σύνταξη της
γλώσσας. Στην περίπτωσή σας, η έννοια εδώ είναι ένας βρόχος και η κατασκευή του
είναι ο τρόπος που υλοποιείται από τη γλώσσα προγραμματισμού C.
Γιατί είναι σημαντική η επιλογή στον προγραμματισμό;
Η επιλογή επιτρέπει να υπάρχουν περισσότερες από μία διαδρομές μέσω ενός
προγράμματος. Πολλές λύσεις παρουσιάζουν πολλαπλές επιλογές ή αποφάσεις.
Αυτές οι αποφάσεις οδηγούν σε διαφορετικούς δρόμους μέσω του προγράμματος.
Τι είναι η επιλογή στον προγραμματισμό;
Ονομάζεται επίσης απόφαση, μία από τις τρεις βασικές λογικές δομές στον
προγραμματισμό υπολογιστών. Οι άλλες δύο λογικές δομές είναι η ακολουθία και ο
βρόχος. Σε μια δομή επιλογής, τίθεται μια ερώτηση και, ανάλογα με την απάντηση,
το πρόγραμμα ακολουθεί μία από τις δύο πορείες δράσης, μετά την οποία το
πρόγραμμα προχωρά στην επόμενη εκδήλωση.
Τι είναι η επιλογή και η επανάληψη;
Η ακολουθία, η επιλογή και η επανάληψη είναι τα βασικά στοιχεία που
χρησιμοποιούμε για να πούμε στον υπολογιστή τι να κάνει. Επανάληψη - επαναφορά
ή επανάληψη. Συχνά, θέλουμε να επαναλάβουμε ένα σύνολο λειτουργιών
συγκεκριμένες φορές ή μέχρι να εμφανιστεί κάποια συνθήκη.
Τι είναι η δήλωση ένθετου βρόχου;
Ένθετος βρόχος σημαίνει μια δήλωση βρόχου μέσα σε μια άλλη δήλωση βρόχου. Γι'
αυτό οι ένθετοι βρόχοι ονομάζονται επίσης "βρόχος εντός βρόχου". Σύνταξη για
ένθετο βρόχο For: for (αρχικοποίηση, συνθήκη, αύξηση) {for (αρχικοποίηση,
συνθήκη, αύξηση) { // εντολή εσωτερικού βρόχου} // εντολή εξωτερικού βρόχου }
Πώς χρησιμοποιείται η σειρά κατά τη σύνταξη προγραμμάτων;
Sequencing: σημαίνει ότι ο υπολογιστής θα εκτελέσει τον κώδικα με τη σειρά, μία
γραμμή τη φορά, από την αρχή μέχρι το τέλος του προγράμματος. Επανάληψη:
Μερικές φορές θέλετε ο υπολογιστής να εκτελεί τις ίδιες γραμμές κώδικα ξανά και
ξανά. Αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας ένα βρόχο.
363
Τι είναι οι μεταβλητές του υπολογιστή;
Στον προγραμματισμό, μια μεταβλητή είναι μια τιμή που μπορεί να αλλάξει ανάλογα
με τις συνθήκες ή τις πληροφορίες που διαβιβάζονται στο πρόγραμμα. Συνήθως, ένα
πρόγραμμα αποτελείται από οδηγίες που λένε στον υπολογιστή τι να κάνει και
δεδομένα που χρησιμοποιεί το πρόγραμμα όταν εκτελείται.
Δομικά στοιχεία του προγράμματος C#.
Οι τύποι που περιγράφονται παραπάνω αυτής της σειράς περιηγήσεων C# έχουν

κατασκευαστεί χρησιμοποιώντας αυτά τα δομικά στοιχεία:
• Μέλη όπως ιδιότητες, πεδία, μέθοδοι και συμβάντα.
• Εκφράσεις
• Οδηγίες
Mέλη
Τα μέλη ενός είναι class μέλη του class στιγμιότυπου. Τα στατικά μέλη ανήκουν σε
κλάσεις και τα μέλη στιγμιότυπων ανήκουν σε αντικείμενα (στιγμιότυπα κλάσεων).
Η παρακάτω λίστα παρέχει μια επισκόπηση των τύπων μελών που μπορεί να περιέχει
μια κλάση.
• Σταθερές: σταθερές τιμές που σχετίζονται με την κλάση
• Πεδία : Μεταβλητές που σχετίζονται με την κλάση
• Μέθοδοι: ενέργειες που μπορούν να εκτελεστούν από την τάξη
• Ιδιότητες: ενέργειες που σχετίζονται με την ανάγνωση και τη γραφή
ονομασμένων ιδιοτήτων της κλάσης
• Indexers: ενέργειες που σχετίζονται με την ευρετηρίαση παρουσιών της κλάσης
ως πίνακα
• Συμβάντα: ειδοποιήσεις που μπορούν να δημιουργηθούν από την τάξη
• Operators: Μετατροπές και τελεστές έκφρασης που υποστηρίζονται από την
κλάση
• Κατασκευαστές: ενέργειες που απαιτούνται για την προετοιμασία παρουσιών της
κλάσης ή της ίδιας της κλάσης
• Finalizers: οι ενέργειες που εκτελούνται πριν από τις παρουσίες της κλάσης
απορρίπτονται οριστικά
• Τύποι: ένθετοι τύποι που δηλώνονται από την κλάση
364
Προσιτότητα
Κάθε μέλος μιας κλάσης έχει μια συσχετισμένη προσβασιμότητα, η οποία ελέγχει τις
περιοχές του κειμένου του προγράμματος που μπορούν να έχουν πρόσβαση στο
μέλος. Υπάρχουν έξι πιθανοί τρόποι προσβασιμότητας. Οι τροποποιητές πρόσβασης
συνοψίζονται παρακάτω.
• public: η πρόσβαση δεν είναι περιορισμένη.
• private: Η πρόσβαση περιορίζεται σε αυτήν την κατηγορία.
• protected: Η πρόσβαση περιορίζεται σε αυτήν την κλάση ή τις κλάσεις που
προέρχονται από αυτήν την κλάση.
• internal: Η πρόσβαση περιορίζεται στην τρέχουσα διάταξη ( .exe ή .dll).
• protected internal: Η πρόσβαση περιορίζεται σε αυτήν την κλάση, κλάσεις που
προέρχονται από αυτήν την κλάση ή κλάσεις εντός της ίδιας συγκρότησης.
• private protected: Η πρόσβαση περιορίζεται σε αυτήν την κλάση ή τις κλάσεις που
προέρχονται από αυτόν τον τύπο εντός της ίδιας διάταξης.
Πεδίο
Ένα πεδίο είναι μια μεταβλητή που σχετίζεται με μια κλάση ή μια παρουσία μιας
κλάσης.
Ένα πεδίο που δηλώνεται με τον στατικό τροποποιητή ορίζει ένα στατικό πεδίο. Ένα
στατικό πεδίο προσδιορίζει ακριβώς μία θέση αποθήκευσης. Ανεξάρτητα από το
πόσες παρουσίες μιας κλάσης δημιουργούνται, υπάρχει μόνο ένα αντίγραφο ενός
στατικού πεδίου.
Ένα πεδίο που δηλώνεται χωρίς τον στατικό τροποποιητή ορίζει ένα πεδίο
παρουσίας. Κάθε παρουσία μιας κλάσης περιέχει ένα ξεχωριστό αντίγραφο όλων των
πεδίων παρουσίας αυτής της κλάσης.
Στο παρακάτω παράδειγμα, Color κάθε παρουσία της κλάσης έχει ένα ξεχωριστό
αντίγραφο των BG πεδίων και παρουσίας, Black αλλά υπάρχει μόνο ένα αντίγραφο
των στατικών , RedWhiteGreen, Blue και :R
public class Color
{
public static readonly Color Black = new(0, 0, 0);
public static readonly Color White = new(255, 255, 255);
365
public static readonly Color Red = new(255, 0, 0);
public static readonly Color Green = new(0, 255, 0);
public static readonly Color Blue = new(0, 0, 255);
public byte R;
public byte G;
public byte B;
public Color(byte r, byte g, byte b)
{
R = r;
G = g;
B = b;
}
}
Όπως φαίνεται στο προηγούμενο παράδειγμα, τα πεδία μόνο για ανάγνωση μπορούν
να δηλωθούν με έναν τροποποιητή. Η εκχώρηση σε ένα πεδίο μόνο για ανάγνωση
μπορεί να συμβεί μόνο ως μέρος της δήλωσης πεδίου ή σε έναν κατασκευαστή της
ίδιας κλάσης.
Μέθοδος
Μια μέθοδος είναι ένα μέλος που υλοποιεί έναν υπολογισμό ή μια ενέργεια που
μπορεί να εκτελεστεί από ένα αντικείμενο ή μια κλάση. Οι στατικές μέθοδοι έχουν
πρόσβαση από την κλάση. Οι μέθοδοι στιγμιότυπου είναι προσβάσιμες από
παρουσίες της κλάσης.
Οι μέθοδοι μπορούν να έχουν μια λίστα παραμέτρων , οι οποίες αντιπροσωπεύουν
τιμές ή μεταβλητές αναφορές που μεταβιβάζονται στη μέθοδο. Οι μέθοδοι έχουν
έναν τύπο επιστροφής , ο οποίος καθορίζει τον τύπο της τιμής που υπολογίζεται και
επιστρέφεται από τη μέθοδο. Ο τύπος επιστροφής μιας μεθόδου void είναι εάν δεν
επιστρέφει μια τιμή.
Όπως οι τύποι, οι μέθοδοι μπορούν επίσης να έχουν ένα σύνολο παραμέτρων τύπου,
για τις οποίες πρέπει να προσδιορίζονται ορίσματα τύπου όταν καλείται η μέθοδος.
Σε αντίθεση με τους τύπους, τα ορίσματα τύπου μπορούν συνήθως να συναχθούν
από ορίσματα μιας κλήσης μεθόδου και δεν χρειάζεται να παρέχονται ρητά.
366
Η υπογραφή μιας μεθόδου πρέπει να είναι μοναδική στην κλάση στην οποία
δηλώνεται η μέθοδος. Η υπογραφή μιας μεθόδου αποτελείται από το όνομα της
μεθόδου, τον αριθμό των παραμέτρων τύπου και τον αριθμό, τους τροποποιητές και
τους τύπους των παραμέτρων της. Η υπογραφή μιας μεθόδου δεν περιλαμβάνει τον
τύπο επιστροφής.
Όταν ένα σώμα μεθόδου είναι μια μεμονωμένη έκφραση, η μέθοδος μπορεί να
οριστεί χρησιμοποιώντας μια συμπαγή μορφή έκφρασης, όπως φαίνεται στο
ακόλουθο παράδειγμα:
public override string ToString() => "This is an object";
Παράμετροι
Οι παράμετροι χρησιμοποιούνται για να περάσουν τιμές ή μεταβλητές αναφορές σε
μεθόδους. Οι παράμετροι μιας μεθόδου λαμβάνουν τις πραγματικές τους τιμές από
ορίσματα που καθορίζονται όταν γίνεται επίκληση της μεθόδου. Υπάρχουν τέσσερις
τύποι παραμέτρων:
• παράμετροι τιμών,
• παράμετροι αναφοράς,
• παράμετροι εξόδου και
• πίνακες παραμέτρων.
Μια παράμετρος τιμής χρησιμοποιείται για τη διαβίβαση ορισμάτων εισόδου. Μια
παράμετρος τιμής αντιστοιχεί σε μια τοπική μεταβλητή που λαμβάνει την αρχική της
τιμή από το όρισμα που διαβιβάστηκε στην παράμετρο. Οι τροποποιήσεις σε μια
παράμετρο τιμής δεν επηρεάζουν το όρισμα που μεταβιβάστηκε στην παράμετρο.
Οι παράμετροι τιμής μπορούν να είναι προαιρετικές, καθορίζοντας μια
προεπιλεγμένη τιμή, ώστε να μπορούν να παραληφθούν τα αντίστοιχα ορίσματα.
Μια παράμετρος αναφοράς χρησιμοποιείται για τη μετάδοση ορισμάτων με
αναφορά. Το όρισμα που μεταβιβάζεται σε μια παράμετρο αναφοράς πρέπει να είναι
μια μεταβλητή με καθορισμένη τιμή. Κατά την εκτέλεση της μεθόδου, η παράμετρος
αναφοράς αντιπροσωπεύει την ίδια θέση αποθήκευσης με τη μεταβλητή ορίσματος.
Μια παράμετρος αναφοράς δηλώνεται με το ref.
Το ακόλουθο παράδειγμα δείχνει τη χρήση παραμέτρων ref.
static void Swap(ref int x, ref int y)
367
{
int temp = x;
x = y;
y = temp;
}
public static void SwapExample()
{
int i = 1, j = 2;
Swap(ref i, ref j);
Console.WriteLine($"{i} {j}"); // "2 1"
}
Μια παράμετρος εξόδου χρησιμοποιείται για τη μετάδοση ορισμάτων με αναφορά.
Είναι παρόμοια με μια παράμετρο αναφοράς, εκτός από το ότι δεν απαιτεί από εσάς
να εκχωρήσετε ρητά μια τιμή στο όρισμα που παρέχεται από τον καλούντα. Μια
παράμετρος εξόδου δηλώνεται με τον τροποποιητή out. Το ακόλουθο παράδειγμα
δείχνει τη χρήση παραμέτρων out χρησιμοποιώντας τη σύνταξη που εισήχθη στο C# .
static void Divide(int x, int y, out int result, out int remainder)
{
result = x / y;
remainder = x % y;
}
public static void OutUsage()
{
Divide(10, 3, out int res, out int rem);
Console.WriteLine($"{res} {rem}"); // "3 1"
}
Ένας πίνακας παραμέτρων επιτρέπει τη μεταβίβαση ενός μεταβλητού αριθμού
ορισμάτων σε μια μέθοδο. Ένας πίνακας παραμέτρων δηλώνεται με το params. Μόνο
η τελευταία παράμετρος μιας μεθόδου μπορεί να είναι ένας πίνακας παραμέτρων
και ο τύπος ενός πίνακα παραμέτρων πρέπει να είναι μονοδιάστατος τύπος πίνακα.
Οι Write μέθοδοι και η κλάση System.ConsoleWriteLine είναι καλά παραδείγματα
χρήσης του πίνακα παραμέτρων. Δηλώνονται ως εξής:
368
public class Console
{
public static void Write(string fmt, params object[] args) { }
public static void WriteLine(string fmt, params object[] args) { }
// ...
}
Σε μια μέθοδο που λαμβάνει έναν πίνακα παραμέτρων, ο πίνακας παραμέτρων
συμπεριφέρεται ακριβώς όπως μια κανονική παράμετρος ενός τύπου πίνακα.
Ωστόσο, σε μια επίκληση μιας μεθόδου με έναν πίνακα παραμέτρων, είναι δυνατό
να μεταβιβαστεί ένα μόνο όρισμα του τύπου του πίνακα παραμέτρων ή
οποιοσδήποτε αριθμός ορισμάτων του τύπου στοιχείου του πίνακα παραμέτρων.
Στην τελευταία περίπτωση, μια παρουσία πίνακα δημιουργείται αυτόματα και
αρχικοποιείται με τα δεδομένα ορίσματα.
Όπως στο παρακάτω παράδειγμα:
int x, y, z;
x = 3;
y = 4;
z = 5;
Console.WriteLine("x={0} y={1} z={2}", x, y, z);
Είναι ισοδύναμο με αυτό που ακολουθεί.
int x = 3, y = 4, z = 5;
string s = "x={0} y={1} z={2}";
object[] args = new object[3];
args[0] = x;
args[1] = y;
args[2] = z;
Console.WriteLine(s, args);
Σώμα μεθόδου και τοπικές μεταβλητές
Το σώμα μιας μεθόδου καθορίζει τις εντολές που πρέπει να εκτελεστούν όταν γίνεται
επίκληση της μεθόδου.
369
Ένα σώμα μεθόδου μπορεί να δηλώσει μεταβλητές που είναι συγκεκριμένες για την
επίκληση μεθόδου. Αυτές οι μεταβλητές ονομάζονται τοπικές μεταβλητές. Μια
δήλωση τοπικής μεταβλητής καθορίζει ένα όνομα τύπου, ένα όνομα μεταβλητής και
πιθανώς μια αρχική τιμή. Το ακόλουθο παράδειγμα δηλώνει μια τοπική μεταβλητή i
με αρχική τιμή μηδέν και μια τοπική μεταβλητή j χωρίς αρχική τιμή.
class Squares
{
public static void WriteSquares()
{
int i = 0;
int j;
while (i < 10)
{
j = i * i;
Console.WriteLine($"{i} x {i} = {j}");
i++;
}
}
}
Η C# απαιτεί να εκχωρείται μόνιμα μια τοπική μεταβλητή προτού ληφθεί η τιμή της.
Για παράδειγμα, i εάν η δήλωση του πρώτου δεν περιελάβανε μια αρχική τιμή, ο
μεταγλωττιστής θα ανέφερε ένα σφάλμα για i μεταγενέστερες χρήσεις, επειδή i δεν
θα εκχωρείτο οριστικά σε αυτά τα σημεία του προγράμματος.
Μια μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιεί οδηγίες return για να επιστρέψει τον έλεγχο
σε αυτήν από τον καλούντα. Σε μια μέθοδο που επιστρέφει void, οι return δηλώσεις
δεν μπορούν να καθορίσουν μια έκφραση. Σε μια μέθοδο που επιστρέφει μη
μηδενική, οι δηλώσεις return πρέπει να περιλαμβάνουν μια παράσταση που
υπολογίζει την επιστρεφόμενη τιμή.
Στατικές και στιγμιότυπες μέθοδοι
Μια μέθοδος που δηλώνεται με έναν τροποποιητή static είναι μια static. Μια στατική
μέθοδος δεν λειτουργεί σε μια συγκεκριμένη παρουσία και μπορεί να έχει απευθείας
πρόσβαση μόνο στα στατικά μέλη.
370
Μια μέθοδος που δηλώνεται χωρίς τροποποιητή static είναι μια static. Μια μέθοδος
στιγμιότυπου λειτουργεί σε ένα συγκεκριμένο στιγμιότυπο και μπορεί να έχει
πρόσβαση τόσο στα στατικά όσο και στα στιγμιότυπα μέλη. Η εμφάνιση στην οποία
έγινε επίκληση μιας μεθόδου παρουσίας μπορεί να προσπελαστεί ρητά ως this. Είναι
σφάλμα η αναφορά σε this μια στατική μέθοδο.
Η ακόλουθη κλάση Entity έχει και στατικά και στιγμιότυπα μέλη.
class Entity
{
static int s_nextSerialNo;
int _serialNo;
public Entity()
{
_serialNo = s_nextSerialNo++;
}
public int GetSerialNo()
{
return _serialNo;
}
public static int GetNextSerialNo()
{
return s_nextSerialNo;
}
public static void SetNextSerialNo(int value)
{
s_nextSerialNo = value;
}
}
Κάθε Entity παρουσία περιέχει έναν σειριακό αριθμό (και προφανώς κάποιες άλλες
πληροφορίες που δεν εμφανίζονται εδώ). Ο κατασκευαστής Entity (που είναι σαν μια
μέθοδος παρουσίας) αρχικοποιεί τη νέα παρουσία με τον επόμενο διαθέσιμο
σειριακό αριθμό. Εφόσον ο κατασκευαστής είναι μέλος παρουσίας, έχει άδεια
371
πρόσβασης τόσο στο _serialNo πεδίο παρουσίας όσο και στο s_nextSerialNo στατικό
πεδίο.
GetNextSerialNo Το στατικό και οι μέθοδοι SetNextSerialNo μπορούν να έχουν
πρόσβαση στο στατικό πεδίο s_nextSerialNo, αλλά θα ήταν λάθος να έχουν
απευθείας πρόσβαση στο πεδίο παρουσίας _serialNo.
Το ακόλουθο παράδειγμα δείχνει τη χρήση του Entity.
Entity.SetNextSerialNo(1000);
Entity e1 = new();
Entity e2 = new();
Console.WriteLine(e1.GetSerialNo()); // Outputs "1000"
Console.WriteLine(e2.GetSerialNo()); // Outputs "1001"
Console.WriteLine(Entity.GetNextSerialNo()); // Outputs "1002"
Το static και οι SetNextSerialNo μέθοδοι καλούνται στην κλάση, ενώ η μέθοδος
instance καλείται σε στιγμιότυπα της κλάσης .GetNextSerialNoGetSerialNo
Αφηρημένες, εικονικές και υποκατάστατες μέθοδοι
Χρησιμοποιείτε εικονικές, παράκαμψης και αφηρημένες μεθόδους για να ορίσετε τη
συμπεριφορά μιας ιεραρχίας τύπου κλάσης. Επειδή μια κλάση μπορεί να προέρχεται
από μια βασική κλάση, αυτές οι παραγόμενες κλάσεις μπορεί να χρειαστεί να
τροποποιήσουν τη συμπεριφορά που εφαρμόζεται στη βασική κλάση. Μια εικονική
μέθοδος δηλώνεται και υλοποιείται σε μια βασική κλάση όπου οποιαδήποτε
παράγωγη κλάση μπορεί να παρέχει μια πιο συγκεκριμένη υλοποίηση. Μια μέθοδος
παράκαμψης είναι μια μέθοδος που εφαρμόζεται σε μια παράγωγη κλάση που
τροποποιεί τη συμπεριφορά της υλοποίησης της βασικής κλάσης. Μια αφηρημένη
μέθοδος είναι μια μέθοδος που δηλώνεται σε μια βασική κλάση που πρέπει να
παρακαμφθεί σε όλες τις παραγόμενες κλάσεις. Στην πραγματικότητα, οι
αφηρημένες μέθοδοι δεν ορίζουν μια υλοποίηση στη βασική κλάση.
Οι κλήσεις μεθόδων σε μεθόδους παρουσίασης ενδέχεται να επιλυθούν σε
εφαρμογές κλάσης βάσης ή παράγωγης κλάσης. Ο τύπος μιας μεταβλητής καθορίζει
τον τύπο του χρόνου μεταγλώττισης. Ο τύπος χρόνου μεταγλώττισης είναι ο τύπος
που χρησιμοποιεί ο μεταγλωττιστής για να προσδιορίσει τα μέλη του. Ωστόσο, μια
μεταβλητή μπορεί να αντιστοιχιστεί σε μια παρουσία οποιουδήποτε τύπου που
372
προέρχεται από τον τύπο του χρόνου μεταγλώττισης. Ο τύπος χρόνου εκτέλεσης είναι
ο τύπος της πραγματικής παρουσίας στην οποία αναφέρεται μια μεταβλητή.
Όταν καλείται μια εικονική μέθοδος, ο τύπος χρόνου εκτέλεσης του στιγμιότυπου για
το οποίο πραγματοποιείται αυτή η επίκληση καθορίζει την πραγματική υλοποίηση
της μεθόδου που θα κληθεί. Σε μια επίκληση μη εικονικής μεθόδου, ο τύπος χρόνου
μεταγλώττισης του στιγμιότυπου είναι ο καθοριστικός παράγοντας.
Μια εικονική μέθοδος μπορεί να παρακαμφθεί σε μια παράγωγη κλάση. Όταν μια
δήλωση μεθόδου παρουσίας περιλαμβάνει έναν τροποποιητή παράκαμψης, η
μέθοδος αντικαθιστά μια κληρονομούμενη εικονική μέθοδο με την ίδια υπογραφή.
Μια δήλωση εικονικής μεθόδου εισάγει μια νέα μέθοδο. Μια δήλωση μεθόδου
παράκαμψης εξειδικεύει μια υπάρχουσα κληρονομούμενη εικονική μέθοδο
παρέχοντας μια νέα υλοποίηση αυτής της μεθόδου.
Μια αφηρημένη μέθοδος είναι μια εικονική μέθοδος χωρίς υλοποίηση. Μια
αφηρημένη μέθοδος δηλώνεται με τον abstract τροποποιητή και επιτρέπεται μόνο
σε μια αφηρημένη κλάση. Μια αφηρημένη μέθοδος πρέπει να παρακαμφθεί σε κάθε
μη αφηρημένη παράγωγη κλάση.
Το ακόλουθο παράδειγμα δηλώνει μια αφηρημένη κλάση, Expression, η οποία
αντιπροσωπεύει έναν κόμβο δέντρου έκφρασης, και τρεις παραγόμενες κλάσεις,
Constant και VariableReference, Operation που υλοποιούν κόμβους δένδρων
έκφρασης για αριθμητικές πράξεις, αναφορές μεταβλητών και σταθερές. (Αυτό το
παράδειγμα είναι παρόμοιο με το , αλλά δεν σχετίζεται με τους τύπους δέντρων
έκφρασης).
public abstract class Expression
{
public abstract double Evaluate(Dictionary<string, object> vars);
}
public class Constant : Expression
{
double _value;
public Constant(double value)
{
_value = value;
373
}
public override double Evaluate(Dictionary<string, object> vars)
{
return _value;
}
}
public class VariableReference : Expression
{
string _name;
public VariableReference(string name)
{
_name = name;
}
{
object value = vars[_name] ?? throw new Exception($"Unknown variable:
{_name}");
return Convert.ToDouble(value);
}
}
public class Operation : Expression
{
Expression _left;
char _op;
Expression _right;
public Operation(Expression left, char op, Expression right)
{
_left = left;
_op = op;
_right = right;
}
374
{
double x = _left.Evaluate(vars);
double y = _right.Evaluate(vars);
switch (_op)
{
case '+': return x + y;
case '-': return x - y;
case '*': return x * y;
case '/': return x / y;

default: throw new Exception("Unknown operator");
}
}
}
Οι προηγούμενες τέσσερις κλάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη
μοντελοποίηση αριθμητικών παραστάσεων. Για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας
στιγμιότυπα αυτών των κλάσεων, η έκφραση x + 3 μπορεί να αναπαρασταθεί ως εξής.
Expression e = new Operation(
new VariableReference("x"),
'+',
new Constant(3));
Μια μέθοδος Evaluate στιγμιότυπου Expression καλείται να αξιολογήσει την
καθορισμένη έκφραση και να παράγει μια τιμή double. Η μέθοδος παίρνει ένα
όρισμα Dictionary που περιέχει ονόματα μεταβλητών (όπως κλειδιά εισόδου) και
τιμές (όπως τιμές εισόδου). Καθώς Evaluate είναι μια αφηρημένη μέθοδος, οι μη
αφηρημένες κλάσεις που προέρχονται από το Expressionmust παρακάμπτουν
Evaluate.
Μια υλοποίηση του Evaluatedo Constant επιστρέφει μόνο την αποθηκευμένη
σταθερά. Μια υλοποίηση VariableReference ερωτημάτων για το όνομα της
μεταβλητής στο λεξικό και επιστρέφει την τιμή που προκύπτει. Μια υλοποίηση του
Operation πρώτα αξιολογεί τον αριστερό και τον δεξιό τελεστή (αναδρομικά
375
καλώντας τις μεθόδους τους Evaluate) και μετά εκτελεί τη δεδομένη αριθμητική
πράξη.
Το παρακάτω πρόγραμμα χρησιμοποιεί τις κλάσεις Expression για να αξιολογήσει την
έκφραση x * (y + 2) για τιμές άλλες από x και y.
Expression e = new Operation(
new VariableReference("x"),
'*',
new Operation(
new VariableReference("y"),
'+',
new Constant(2)
)
);
Dictionary<string, object> vars = new();
vars["x"] = 3;
vars["y"] = 5;
Console.WriteLine(e.Evaluate(vars)); // "21"
vars["x"] = 1.5;
vars["y"] = 9;
Console.WriteLine(e.Evaluate(vars)); // "16.5"
Υπερφόρτωση μεθόδου
Η υπερφόρτωση μεθόδου επιτρέπει σε πολλές μεθόδους στην ίδια κλάση να έχουν
το ίδιο όνομα, εφόσον έχουν μοναδικές υπογραφές. Κατά τη μεταγλώττιση μιας
επίκλησης μιας υπερφορτωμένης μεθόδου, ο μεταγλωττιστής χρησιμοποιεί ανάλυση
υπερφόρτωσης για να προσδιορίσει τη συγκεκριμένη μέθοδο που θα κληθεί. Η
ανάλυση υπερφόρτωσης βρίσκει τη μέθοδο που ταιριάζει καλύτερα με τα ορίσματα.
Εάν δεν μπορεί να βρεθεί η καλύτερη αντιστοίχιση, θα αναφερθεί ένα σφάλμα. Το
ακόλουθο παράδειγμα δείχνει την ισχύουσα ανάλυση υπερφόρτωσης. Το σχόλιο για
κάθε επίκληση στη μέθοδο UsageExample δείχνει ποια μέθοδος επικαλείται.
class OverloadingExample
{
static void F() => Console.WriteLine("F()");
376
static void F(object x) => Console.WriteLine("F(object)");
static void F(int x) => Console.WriteLine("F(int)");
static void F(double x) => Console.WriteLine("F(double)");
static void F<T>(T x) => Console.WriteLine("F<T>(T)");
static void F(double x, double y) => Console.WriteLine("F(double, double)");
public static void UsageExample()
{
F(); // Invokes F()
F(1); // Invokes F(int)
F(1.0); // Invokes F(double)
F("abc"); // Invokes F<string>(string)
F((double)1); // Invokes F(double)
F((object)1); // Invokes F(object)
F<int>(1); // Invokes F<int>(int)
F(1, 1); // Invokes F(double, double)
}
}
Όπως φαίνεται στο παράδειγμα, μια συγκεκριμένη μέθοδος μπορεί πάντα να
επιλεγεί μεταφέροντας ρητά ορίσματα στους ακριβείς τύπους παραμέτρων και
ορίσματα τύπου.
Άλλα μέλη ρόλου
Τα μέλη που περιέχουν εκτελέσιμο κώδικα είναι συλλογικά γνωστά ως μέλη
συνάρτησης μιας κλάσης. Η προηγούμενη ενότητα περιγράφει μεθόδους, οι οποίες
είναι οι κύριοι τύποι μελών ρόλων. Αυτή η ενότητα περιγράφει τους άλλους τύπους
μελών συναρτήσεων που υποστηρίζονται από το C#: κατασκευαστές, ιδιότητες,
ευρετήρια, συμβάντα, τελεστές και οριστικοποιητές.
Το ακόλουθο παράδειγμα δείχνει μια γενική κλάση που ονομάζεται MyList<T>, η
οποία υλοποιεί μια λίστα με δυνατότητα ανάπτυξης αντικειμένων. Η κλάση περιέχει
πολλά παραδείγματα των πιο κοινών τύπων μελών συναρτήσεων.
public class MyList<T>
{
const int DefaultCapacity = 4;
377
T[] _items;
int _count;
public MyList(int capacity = DefaultCapacity)
{
_items = new T[capacity];
}
public int Count => _count;
public int Capacity
{
get => _items.Length;
set
{
if (value < _count) value = _count;
if (value != _items.Length)
{
T[] newItems = new T[value];
Array.Copy(_items, 0, newItems, 0, _count);
_items = newItems;
}
}
}
public T this[int index]
{
get => _items[index];
set
{
_items[index] = value;
OnChanged();
}
}
public void Add(T item)
{
378
if (_count == Capacity) Capacity = _count * 2;
_items[_count] = item;
_count++;
OnChanged();
}
protected virtual void OnChanged() =>
Changed?.Invoke(this, EventArgs.Empty);
public override bool Equals(object other) =>
Equals(this, other as MyList<T>);
static bool Equals(MyList<T> a, MyList<T> b)
{
if (Object.ReferenceEquals(a, null)) return Object.ReferenceEquals(b, null);
if (Object.ReferenceEquals(b, null) || a._count != b._count)
return false;
for (int i = 0; i < a._count; i++)
{
if (!object.Equals(a._items[i], b._items[i]))
{
return false;
}
}
return true;
}
public event EventHandler Changed;
public static bool operator ==(MyList<T> a, MyList<T> b) =>
Equals(a, b);
public static bool operator !=(MyList<T> a, MyList<T> b) =>
!Equals(a, b);
}
Κατασκευαστής
Το C# υποστηρίζει και στατικές και στιγμιότυπα κατασκευαστές. Ένας κατασκευαστής
στιγμιότυπου είναι ένα μέλος που υλοποιεί τις απαραίτητες ενέργειες για την
379
προετοιμασία μιας παρουσίας μιας κλάσης. Ένας στατικός κατασκευαστής είναι ένα
μέλος που υλοποιεί τις απαραίτητες ενέργειες για την προετοιμασία μιας κλάσης
κατά την πρώτη φόρτωσή της.
Ένας κατασκευαστής δηλώνεται ως μέθοδος χωρίς τύπο επιστροφής και το ίδιο
όνομα με την κλάση που περιέχει. Εάν μια δήλωση κατασκευαστή περιλαμβάνει έναν
static τροποποιητή, δηλώνει έναν στατικό κατασκευαστή. Διαφορετικά, δηλώνει έναν
κατασκευαστή παρουσίας.
Οι κατασκευαστές παρουσιών μπορούν να υπερφορτωθούν και να έχουν
προαιρετικές παραμέτρους. Για παράδειγμα, η κλάση MyList<T> δηλώνει έναν
κατασκευαστή παρουσίας με μία μόνο int προαιρετική παράμετρο. Οι
κατασκευαστές παρουσιών καλούνται χρησιμοποιώντας το new. Οι ακόλουθες
δηλώσεις εκχωρούν δύο περιπτώσεις MyList<string> χρησιμοποιώντας τον
κατασκευαστή της κλάσης MyList με και χωρίς το προαιρετικό όρισμα.
MyList<string> list1 = new();
MyList<string> list2 = new(10);
Σε αντίθεση με άλλα μέλη, οι κατασκευαστές παρουσιών δεν κληρονομούνται. Μια
κλάση δεν έχει κατασκευαστές στιγμιότυπων εκτός από τους κατασκευαστές που
δηλώθηκαν πραγματικά στην κλάση. Εάν δεν παρέχεται κατασκευαστής παρουσίας
για μια κλάση, τότε παρέχεται αυτόματα ένας κενός κατασκευαστής χωρίς
παραμέτρους.
Ιδιότητες
Οι ιδιότητες είναι μια φυσική επέκταση των πεδίων. Ονομάζονται μέλη με
συσχετισμένους τύπους και η σύνταξη για την πρόσβαση σε πεδία και ιδιότητες είναι
η ίδια. Ωστόσο, σε αντίθεση με τα πεδία, οι ιδιότητες δεν υποδηλώνουν τοποθεσίες
αποθήκευσης. Αντίθετα, οι ιδιότητες έχουν accessors που καθορίζουν τις δηλώσεις
που εκτελούνται όταν οι τιμές τους διαβάζονται ή γράφονται. Ένα get accessor
διαβάζει την τιμή. Ένα set accessor γράφει την τιμή.
Μια ιδιότητα δηλώνεται ως πεδίο, εκτός από το ότι η {} δήλωση τελειώνει με ένα get
accessor ή ένα set accessor που γράφεται ανάμεσα στους οριοθέτες και αντί να
τελειώνει σε ερωτηματικό. Μια ιδιότητα που έχει πρόσβαση πρόσβασης και σύνολο
πρόσβασης είναι μια ιδιότητα ανάγνωσης / εγγραφής . Μια ιδιότητα που έχει μόνο
380
ένα πρόσβαση πρόσβασης είναι μια ιδιότητα μόνο για ανάγνωση. Μια ιδιότητα που
έχει οριστεί μόνο ένα accessor είναι μια ιδιότητα μόνο εγγραφής.
Ένα get accessor αντιστοιχεί σε μια μέθοδο χωρίς παραμέτρους με μια τιμή
επιστροφής του τύπου ιδιότητας. Ένα σύνολο πρόσβασης αντιστοιχεί σε μια μέθοδο
με μία μόνο παράμετρο που ονομάζεται τιμή και χωρίς τύπο επιστροφής. Το get
accessor υπολογίζει την αξία του ακινήτου. Το set Accessor παρέχει μια νέα τιμή.
Όταν η ιδιότητα είναι ο στόχος μιας ανάθεσης ή ο τελεστής ή ++, -- καλείται το σύνολο
πρόσβασης. Σε άλλες περιπτώσεις όπου γίνεται αναφορά στην ιδιότητα, γίνεται
επίκληση του get accessor.
Η κλάση MyList<T>δηλώνει δύο ιδιότητες Count και Capacity, οι οποίες είναι μόνο
για ανάγνωση και ανάγνωση / εγγραφή, αντίστοιχα. Ο παρακάτω κώδικας είναι ένα
παράδειγμα χρήσης αυτών των ιδιοτήτων:
MyList<string> names = new();
names.Capacity = 100; // Invokes set accessor
int i = names.Count; // Invokes get accessor
int j = names.Capacity; // Invokes get accessor
Όπως και με τα πεδία και τις μεθόδους, η C# υποστηρίζει τόσο ιδιότητες παρουσίας
όσο και στατικές ιδιότητες. Οι στατικές ιδιότητες δηλώνονται με τον στατικό
τροποποιητή και οι ιδιότητες του στιγμιότυπου δηλώνονται χωρίς αυτόν.
Οι χρήστες ενός ακινήτου μπορεί να είναι εικονικοί. Όταν μια δήλωση ιδιοκτησίας
περιλαμβάνει έναν τροποποιητή virtual, abstract ή override, ισχύει για τους χρήστες
πρόσβασης του ακινήτου.
Δείκτες
Ένας δείκτης είναι ένα μέλος που επιτρέπει την ευρετηρίαση αντικειμένων με τον ίδιο
τρόπο όπως ένας πίνακας. Ένας δείκτης δηλώνεται ως ιδιότητα, εκτός εάν το όνομα
μέλους this ακολουθείται από μια λίστα παραμέτρων γραμμένη μεταξύ των
οριοθέτων [και]. Οι παράμετροι είναι διαθέσιμες στα πρόσθετα ευρετηρίου.
Παρόμοια με τις ιδιότητες, τα ευρετήρια μπορούν να είναι μόνο για ανάγνωση -
εγγραφή, μόνο για ανάγνωση και μόνο εγγραφή, και τα προσπελάσματα ενός
ευρετηρίου μπορεί να είναι εικονικά.
381
Η τάξη MyList<T> δηλώνει έναν μοναδικό δείκτη ανάγνωσης - εγγραφής που παίρνει
ένα int. Ο δείκτης καθιστά δυνατή την ευρετηρίαση παρουσιών MyList<T> με int. Για
παράδειγμα:
MyList<string> names = new();
names.Add("Liz");
names.Add("Martha");
names.Add("Beth");
for (int i = 0; i < names.Count; i++)
{
string s = names[i];
names[i] = s.ToUpper();
}
Οι δείκτες μπορεί να υπερφορτωθούν. Μια κλάση μπορεί να δηλώσει πολλαπλούς
δείκτες εφόσον διαφέρει ο αριθμός ή οι τύποι των παραμέτρων τους.
Συμβάν
Ένα συμβάν είναι ένα μέλος που επιτρέπει σε μια κλάση ή αντικείμενο να παρέχει
ειδοποιήσεις. Ένα συμβάν δηλώνεται ως πεδίο, εκτός από το ότι η δήλωση
περιλαμβάνει μια event λέξη-κλειδί και ο τύπος πρέπει να είναι τύπος πληρεξουσίου.
Μέσα σε μια κλάση που δηλώνει μέλος συμβάντος, το συμβάν συμπεριφέρεται
ακριβώς όπως ένα πεδίο τύπου πληρεξουσίου (εφόσον το συμβάν δεν είναι
αφηρημένο και δεν δηλώνει Accessors). Το πεδίο αποθηκεύει μια αναφορά σε έναν
εκπρόσωπο που αντιπροσωπεύει τους χειριστές συμβάντων που έχουν προστεθεί
στο συμβάν. Εάν δεν υπάρχει κανένας χειριστής συμβάντων, το πεδίο θα είναι null.
Η κλάση MyList<T>δηλώνει ένα μεμονωμένο μέλος συμβάντος που ονομάζεται
Changed, το οποίο υποδεικνύει ότι ένα νέο στοιχείο έχει προστεθεί στη λίστα. Το
συμβάν Changed αυξάνεται με την εικονική μέθοδο OnChanged, η οποία πρώτα
ελέγχει εάν το συμβάν είναι null(που σημαίνει ότι δεν υπάρχει χειριστής). Η έννοια
της ανάδειξης ενός συμβάντος είναι ακριβώς ισοδύναμη με την επίκληση του
εκπροσώπου που εκπροσωπείται από το συμβάν. Δεν υπάρχουν ειδικές γλωσσικές
κατασκευές για τη δημιουργία γεγονότων.
Οι πελάτες αντιδρούν στα συμβάντα μέσω των χειριστών συμβάντων. Οι χειριστές
συμβάντων συνδέονται με τη χρήση του χειριστή += και αφαιρούνται
382
χρησιμοποιώντας τον χειριστή -=. Το ακόλουθο παράδειγμα επισυνάπτει ένα
πρόγραμμα χειρισμού συμβάντων στο συμβάν Changed ενός MyList<string>.
class EventExample
{
static int s_changeCount;
static void ListChanged(object sender, EventArgs e)
{
s_changeCount++;
}
public static void Usage()
{
var names = new MyList<string>();
names.Changed += new EventHandler(ListChanged);
names.Add("Liz");
names.Add("Martha");
names.Add("Beth");
Console.WriteLine(s_changeCount); // "3"
}
}
Για προηγμένα σενάρια όπου είναι επιθυμητός ο έλεγχος του υποκείμενου χώρου
αποθήκευσης ενός συμβάντος, μια δήλωση συμβάντος μπορεί να παρέχει add ρητά
remove πρόσθετα, τα οποία είναι παρόμοια με τα στοιχεία πρόσβασης set μιας
ιδιοκτησίας.
Τελεστές
Ένας τελεστής είναι ένα μέλος που ορίζει την έννοια της εφαρμογής ενός
συγκεκριμένου τελεστή έκφρασης σε περιπτώσεις μιας κλάσης. Μπορούν να
οριστούν τρεις τύποι τελεστών:
• μοναδικοί τελεστές,
• δυαδικοί τελεστές και
• τελεστές μετατροπής.
Όλοι οι τελεστές πρέπει να δηλώνονται ως public και static.
383
Η MyList<T> κλάση δηλώνει δύο τελεστές operator == και operator !=. Αυτοί οι
υποκατεστημένοι τελεστές δίνουν νέο νόημα σε εκφράσεις που εφαρμόζουν αυτούς
τους τελεστές σε MyList παρουσίες. Συγκεκριμένα, οι τελεστές ορίζουν την ισότητα
δύο MyList<T> περιπτώσεων ως σύγκριση καθενός από τα περιεχόμενα αντικείμενα
χρησιμοποιώντας τις Equals μεθόδους τους. Το ακόλουθο παράδειγμα χρησιμοποιεί
τον τελεστή == για να συγκρίνει δύο περιπτώσεις MyList<int>.
MyList<int> a = new();
a.Add(1);
a.Add(2);
MyList<int> b = new();
b.Add(1);
b.Add(2);
Console.WriteLine(a == b); // Outputs "True"
b.Add(3);
Console.WriteLine(a == b); // Outputs "False"
Η πρώτη Console.WriteLine δημιουργείται True επειδή οι δύο λίστες περιέχουν τον
ίδιο αριθμό αντικειμένων με τις ίδιες τιμές με την ίδια σειρά. Όπως MyList<T> δεν
έχει οριστεί operator ==, το πρώτο Console.WriteLine θα δημιουργήσει False επειδή
a και b θα παραπέμπει σε διαφορετικά στιγμιότυπα MyList<int>.
Τελειοποιητές
Ο οριστικοποιητής είναι ένα μέλος που υλοποιεί τις απαραίτητες ενέργειες για τον
τερματισμό μιας παρουσίας μιας κλάσης. Συνήθως, απαιτείται ένας τελικός
επεξεργαστής για την απελευθέρωση μη διαχειριζόμενων πόρων. Οι οριστικοποιητές
δεν μπορούν να έχουν παραμέτρους, δεν μπορούν να έχουν τροποποιητές
προσβασιμότητας και δεν μπορούν να κληθούν ρητά. Ο τερματιστής μιας παρουσίας
καλείται αυτόματα κατά τη συλλογή σκουπιδιών. Ο συλλέκτης σκουπιδιών έχει
μεγάλο γεωγραφικό πλάτος όταν αποφασίζει πότε να συλλέγει αντικείμενα και να
τρέχει τελικούς. Συγκεκριμένα, ο χρονισμός των κλήσεων του finalizer δεν είναι
ντετερμινιστικός και οι finalizers μπορούν να τρέξουν σε οποιοδήποτε νήμα. Για
αυτούς και άλλους λόγους, οι κλάσεις θα πρέπει να εφαρμόζουν οριστικοποιητές
μόνο όταν δεν υπάρχουν άλλες βιώσιμες λύσεις.
Η δήλωση using παρέχει μια καλύτερη προσέγγιση για την καταστροφή αντικειμένων.
384
Εκφράσεις
Οι εκφράσεις δημιουργούνται από τελεστές και τελεστές. Οι τελεστές μιας
παράστασης υποδεικνύουν ποιες πράξεις θα εφαρμοστούν στους τελεστές.
Παραδείγματα τελεστών περιλαμβάνουν +, -, *, /και new. Παραδείγματα τελεστών
περιλαμβάνουν κυριολεκτικά, πεδία, τοπικές μεταβλητές και εκφράσεις.
Όταν μια έκφραση περιέχει πολλούς τελεστές, η προτεραιότητα τελεστών ελέγχει τη
σειρά με την οποία αξιολογούνται μεμονωμένοι τελεστές. Για παράδειγμα, η
έκφραση x + y * z αξιολογείται σε x + (y * z)επειδή ο τελεστής *έχει υψηλότερη
προτεραιότητα από τον τελεστή +.
Όταν ένας τελεστής εμφανίζεται μεταξύ δύο τελεστών με την ίδια προτεραιότητα, η
συσχέτιση των τελεστών ελέγχει τη σειρά με την οποία εκτελούνται οι πράξεις:
Εκτός από τους τελεστές εκχώρησης και μηδενικής ένωσης, όλοι οι δυαδικοί τελεστές
είναι αριστεροί συσχετισμένοι , πράγμα που σημαίνει ότι οι λειτουργίες εκτελούνται
από αριστερά προς τα δεξιά. Για παράδειγμα, x + y + z αξιολογείται σε (x + y) + z.
Οι τελεστές εκχώρησης, η ένωση ?? null και ?? = οι τελεστές και ο ?: τελεστής υπό
όρους είναι ??, πράγμα που σημαίνει ότι οι λειτουργίες εκτελούνται από τα δεξιά
προς τα αριστερά. Για παράδειγμα, x = y = z αξιολογείται σε x = (y = z).
Η προτεραιότητα και η συσχέτιση μπορούν να ελεγχθούν χρησιμοποιώντας
παρενθέσεις. Για παράδειγμα, x + y * z πρώτα πολλαπλασιάστε y με z και μετά
προσθέστε το αποτέλεσμα στο x, αλλά (x + y) * z πρώτα προσθέστε x και y μετά
πολλαπλασιάστε το αποτέλεσμα με z. Οι περισσότεροι χειριστές μπορεί να
υπερφορτωθούν. Η υπερφόρτωση τελεστή επιτρέπει τον καθορισμό εφαρμογών
τελεστών που ορίζονται από το χρήστη για λειτουργίες όπου ο ένας ή και οι δύο
τελεστές είναι τύπου δομής ή κλάσης που ορίζεται από το χρήστη.
Το C# παρέχει τελεστές για την εκτέλεση αριθμητικών, λογικών πράξεων, bit και shift
και συγκρίσεις ισότητας και σειράς.
Για την πλήρη λίστα με τους τελεστές C# ταξινομημένους κατά επίπεδο
προτεραιότητας, ανατρέξτε στο C# Operators.
Οδηγίες
Οι ενέργειες ενός προγράμματος εκφράζονται χρησιμοποιώντας. Το C# υποστηρίζει
πολλούς διαφορετικούς τύπους εντολών, μερικοί από τους οποίους ορίζονται με
όρους ενσωματωμένων εντολών.
385
• Ένα μπλοκ επιτρέπει την παραγωγή πολλαπλών εντολών σε περιβάλλοντα όπου
επιτρέπεται μία μόνο εντολή. Ένα μπλοκ αποτελείται από μια λίστα εντολών
γραμμένων μεταξύ των οριοθέτων {και}.
• Οι δηλώσεις δήλωσης χρησιμοποιούνται για τη δήλωση σταθερών και τοπικών
μεταβλητών.
• Οι δηλώσεις έκφρασης χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των εκφράσεων. Οι
εκφράσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εντολές περιλαμβάνουν κλήσεις
μεθόδων, εκχωρήσεις αντικειμένων με χρήση του τελεστή new, εκχωρήσεις που
χρησιμοποιούν = και σύνθετους τελεστές εκχώρησης, πράξεις αύξησης και
μείωσης με χρήση των τελεστών ++ και -- και εκφράσεις await.
• Οι δηλώσεις επιλογής χρησιμοποιούνται για την επιλογή μιας από πολλές
πιθανές εντολές για εκτέλεση με βάση την τιμή κάποιας έκφρασης. Αυτή η ομάδα
περιέχει τις if οδηγίες και switch.
• Οι δηλώσεις επανάληψης χρησιμοποιούνται για την επανειλημμένη εκτέλεση
μιας εισαγόμενης δήλωσης. Αυτή η ομάδα περιέχει τις while οδηγίες do, for και
foreach.
• Οι οδηγίες μετάβασης χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ελέγχου. Αυτή η
ομάδα περιέχει τις break οδηγίες, continue, goto, returnthrow και yield.
• Η δήλωση try... catch χρησιμοποιείται για να συλλάβει τις εξαιρέσεις που
προκύπτουν κατά την εκτέλεση ενός μπλοκ και η δήλωση try... finally
χρησιμοποιείται για να καθορίσει τον τερματικό κώδικα που εκτελείται πάντα,
ανεξάρτητα από το αν υπάρχει εξαίρεση ή όχι.
• Οι δηλώσεις checked και unchecked χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο του
περιβάλλοντος ελέγχου υπερχείλισης για αριθμητικές μετατροπές και πράξεις
ενσωματωμένου τύπου.
• Η εντολή lock χρησιμοποιείται για τη λήψη της κλειδαριάς αμοιβαίας εξαίρεσης
για ένα δεδομένο αντικείμενο, την εκτέλεση μιας εντολής και στη συνέχεια, την
απελευθέρωση της κλειδαριάς.
• Η εντολή using χρησιμοποιείται για τη λήψη ενός πόρου, την εκτέλεση μιας
εντολής και στη συνέχεια, την απόρριψη αυτού του πόρου.
386
Τα ακόλουθα παραθέτουν τους τύπους δηλώσεων που μπορούν να
χρησιμοποιηθούν:
• Τοπική δήλωση μεταβλητής
• Δήλωση σταθερής θέσης
• Οδηγία έκφρασης
• if
• switch
• while
• do
• for
• foreach
• break
• continue
• goto
• return
• yield
• throw οδηγίες και try οδηγίες
• checked και οδηγίες unchecked
• lock
• using
387
Εκπαιδευτική Υποενότητα 3.4 Σχεδιασμός και υλοποίηση προγράμματος
(Ψευδοκώδικας Pascal)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ
Ορισμός αλγορίθμου
Είναι η περιγραφή, με λογικό τρόπο, των βημάτων που πρέπει να πραγματοποιηθούν
για την εκπλήρωση του ενός συγκεκριμένου έργου.
Είναι ο τρόπος με τον οποίο περιγράφουμε λύσεις σε προβλήματα στον κόσμο μας,
προκειμένου να υλοποιηθεί χρησιμοποιώντας τους πόρους του υπολογιστικού
κόσμου. Σαν αυτό έχει σοβαρούς περιορισμούς σε σχέση με τον κόσμο μας, απαιτεί
να επιβληθούν κάποιοι βασικοί κανόνες στον τρόπο επίλυσης των προβλημάτων
ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε διαθέσιμους πόρους υλικού και
λογισμικού.
Αλγόριθμος x Πρόγραμμα
Ένας αλγόριθμος είναι μια λογική ακολουθία ενεργειών που πρέπει να εκτελεστούν
και να εκτελέσει μια συγκεκριμένη εργασία. Ένα πρόγραμμα είναι η επισημοποίηση
ενός αλγορίθμου σε μια συγκεκριμένη γλώσσα προγραμματισμού, σύμφωνα με τη
σύνταξή της και σημασιολογία, προκειμένου να επιτραπεί στον υπολογιστή να
κατανοήσει τη σειρά των ενεργειών.
Γλώσσα Προγραμματισμού
Μια γλώσσα προγραμματισμού είναι ένα σύνολο συμβόλων (εντολές,
αναγνωριστικά, χαρακτήρες ASCII κ.λπ. ... ) και κανόνες σύνταξης που επιτρέπουν την
κατασκευή προτάσεων που περιγράφουν με ακρίβεια κατανοητές ενέργειες και
εκτελέσιμα για τον υπολογιστή.
Γλώσσα προγραμματισμού = Σύμβολα + Συντακτικοί κανόνες
Μια γλώσσα προγραμματισμού είναι μια επίσημη σημειογραφία για περιγραφή από
αλγόριθμους που θα εκτελεστούν από υπολογιστή. Όπως όλες οι επίσημες
σημειώσεις. Μια γλώσσα προγραμματισμού έχει δύο στοιχεία: Σύνταξη και
Σημασιολογία η σύνταξη αποτελείται από ένα σύνολο επίσημων κανόνων, οι οποίοι
καθορίζουν τη σύνθεση από τα προγράμματα από γράμματα, ψηφία και άλλα
σύμβολα. Για παράδειγμα, κανόνες σύνταξης μπορεί να καθορίσει ότι κάθε ανοιχτή
παρένθεση σε μια αριθμητική παράσταση πρέπει ταιριάζουν με μια κλειστή
παρένθεση, και ότι δύο εντολές πρέπει να χωρίζονται με ερωτηματικό. Οι
388
σημασιολογικοί κανόνες προσδιορίζουν το «νόημα» από οποιουδήποτε συντακτικά
έγκυρου προγράμματος γραμμένου στη γλώσσα.
Διαδικασία Δημιουργίας και Εκτέλεσης Προγράμματος
Αν και είναι θεωρητικά δυνατή η κατασκευή ειδικών υπολογιστών, ικανό να εκτελεί
προγράμματα γραμμένα σε οποιαδήποτε γλώσσα προγραμματισμού, οι υπολογιστές
που υπάρχουν σήμερα είναι ικανοί να εκτελούν μόνο προγράμματα σε γλώσσα
χαμηλού επιπέδου, γλώσσα μηχανής.
Οι γλώσσες μηχανής σχεδιάζονται έχοντας υπόψη τα εξής:
πτυχές:
• ταχύτητα εκτέλεσης προγραμμάτων.
• κόστος εφαρμογής του. και
• ευελιξία που επιτρέπει την κατασκευή προγραμμάτων ανώτερου επιπέδου.
Από την άλλη πλευρά, οι γλώσσες προγραμματισμού υψηλού επιπέδου έχουν
σχεδιαστεί σε λειτουργία του :
• ευκολία κατασκευής προγραμμάτων. και
• αξιοπιστία προγράμματος.
Το πρόβλημα είναι: Πώς μπορεί να εφαρμοστεί η γλώσσα υψηλότερου επιπέδου σε
έναν υπολογιστή, του οποίου η γλώσσα είναι αρκετά διαφορετική και χαμηλότερου
επιπέδου;
Λύση: Μεταφράζοντας προγράμματα γραμμένα σε γλώσσες υψηλής ποιότητας,
επίπεδο στη γλώσσα χαμηλού επιπέδου του υπολογιστή.
Υπάρχουν τρεις τύποι προγραμμάτων μεταφραστή για αυτό:
• Assemblers,
• Διερμηνείς και
• Μεταγλωττιστές.
Ας δούμε τι αντιπροσωπεύει το καθένα από αυτά.
Συμβολομεταφραστής:
Εκτελεί τη μετάφραση από τη γλώσσα assembly (assembly) στη γλώσσα του ως
μηχανή, ως εξής:
• Λάβετε την επόμενη οδηγία από τη Συνέλευση.
• μεταφράζει στις αντίστοιχες οδηγίες γλώσσας μηχανής.
389
• εκτελεί οδηγίες σε γλώσσα μηχανής και
• επαναλαμβάνει το βήμα 1 μέχρι το τέλος του προγράμματος.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ
Μεταφράζει από μια γλώσσα υψηλού επιπέδου σε μια γλώσσα μηχανής με αυτόν
τον τρόπο:
• λαμβάνει την επόμενη οδηγία από τον πηγαίο κώδικα σε γλώσσα υψηλού
επιπέδου.
• μεταφράζει στις αντίστοιχες οδηγίες γλώσσας μηχανής.
• εκτελεί εντολές σε γλώσσα μηχανής και
• επαναλαμβάνει το βήμα 1 μέχρι το τέλος του προγράμματος
ΜΕΤΑΓΛΩΤΤΙΣΤΗΣ
Μεταφράζει όλο τον πηγαίο κώδικα σε γλώσσα υψηλού επιπέδου για αντίστοιχες
οδηγίες στη γλώσσα μηχανής, δημιουργώντας τον κωδικό αντικειμένου του σε
πρόγραμμα. Τότε είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε ένα άλλο πρόγραμμα (Link-
Editor) που είναι υπεύθυνος για τη συγχώνευση πολλών κωδικών αντικειμένων σε
ένα μόνο εκτελέσιμο πρόγραμμα.
Πιθανότητες σφαλμάτων στο πρόγραμμα:
• Σφάλματα μεταγλώττισης: λάθη πληκτρολόγησης και λάθη στη χρήση της
σύνταξης της γλώσσας.
• Σφάλματα επεξεργασίας συνδέσμων: σφάλμα κατά τη χρήση βιβλιοθηκών
υποπρογραμμάτων
• που χρειάζεται το κύριο πρόγραμμα.
• Σφάλματα εκτέλεσης: σφάλμα στη λογική του προγράμματος (αλγόριθμος).
Κριτήρια Ποιότητας για ένα Πρόγραμμα
Ας δούμε μερικά κριτήρια για τη σύνταξη ενός ποιοτικού προγράμματος:
Ακεραιότητα: αναφέρεται στην ακρίβεια των πληροφοριών που χειρίζεται το
πρόγραμμα, δηλαδή τα αποτελέσματα που παράγονται από την επεξεργασία του
προγράμματος πρέπει να είναι σωστά, αλλιώς το πρόγραμμα δεν έχει νόημα.
Σαφήνεια: Αναφέρεται στην αναγνωσιμότητα του προγράμματος. Εάν ένα
πρόγραμμα είναι γραμμένο με σαφήνεια, θα πρέπει να είναι δυνατό για έναν άλλο
προγραμματιστή να ακολουθήσει τη λογική του πρόγραμμα χωρίς ιδιαίτερη
390
προσπάθεια, όπως ακριβώς το καταλαβαίνει ο συντάκτης του προγράμματος μετά
ήταν μακριά του για πολύ καιρό. Ο Pascal ευνοεί τη συγγραφή προγραμμάτων
καθαρά και ευανάγνωστα.
Απλότητα: Η σαφήνεια και η ακρίβεια ενός προγράμματος είναι συνήθως
βελτιωμένη κάνοντας την κατανόησή σας όσο το δυνατόν πιο απλή, συνεπής με των
στόχο του προγράμματος.
Συχνά είναι απαραίτητο να θυσιάσουμε κάποια αποτελεσματικότητα επεξεργασία,
προκειμένου να διατηρηθεί η δομή του προγράμματος πιο απλούστερη.
Αποδοτικότητα: αναφέρεται στην ταχύτητα επεξεργασίας και στη σωστή χρήση της
μνήμη. Ένα πρόγραμμα πρέπει να αποδίδει επαρκώς για να ανταποκρίνεται στο
πρόβλημα και τις ανάγκες των χρηστών, καθώς και τη χρήση πόρων μνήμης μέτρια,
εντός των ορίων του προβλήματος.
Modularity: συνίσταται στην κατάτμηση του προγράμματος σε μικρότερες ενότητες
αναγνωρίσιμα και με συγκεκριμένες λειτουργίες, έτσι ώστε το σύνολο αυτών των
ενοτήτων και η μεταξύ τους αλληλεπίδραση επιτρέπει την επίλυση του προβλήματος
με απλούστερο και σαφέστερο τρόπο και
Γενικότητα: Είναι ενδιαφέρον ότι ένα πρόγραμμα είναι τόσο γενικό όσο ώστε να
επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση των στοιχείων του σε άλλα έργα.
Η Turbo Pascal
Η Turbo Pascal είναι κάτι περισσότερο από έναν απλό μεταγλωττιστή γλώσσας Pascal
ένα Ολοκληρωμένο Αναπτυξιακό Περιβάλλον (IDE - Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη
Περιβάλλον ), που αποτελείται από ένα σύνολο εργαλείων ανάπτυξης
ολοκληρωμένο. Μεταξύ των εργαλείων που απαρτίζουν το Turbo Pascal έχουμε:
• Επεξεργαστής πηγαίου κώδικα
• Μεταγλωττιστής
• Σύνδεσμος - Επεξεργαστής
• Εντοπιστής σφαλμάτων
• Ηλεκτρονική Βοήθεια για τη Γλώσσα και το ίδιο το IDE
Μπορούμε να αναφέρουμε μερικές κύριες εντολές Turbo Pascal:
• Μεταγλώττιση του προγράμματος: ALT + F9
• Μεταγλώττιση και εκτέλεση του προγράμματος: CTRL + F9
391
• Πρόσβαση στο Μενού: ALT + γράμμα επισημασμένο.
• Δημιουργία νέου προγράμματος: μενού FILE | ΝΕΟΣ
• Αποθηκεύστε το τρέχον πρόγραμμα: F2
• Έξοδος Turbo Pascal: ALT + X
• Δείτε την οθόνη με τα αποτελέσματα του εκτελεσμένου προγράμματος: ALT + F5
Δομή προγράμματος σε Pascal
Κάθε πρόγραμμα γραμμένο σε Pascal υποδιαιρείται σε τρεις διακριτές περιοχές:
• κεφαλίδα προγράμματος,
• περιοχή δήλωσης και
• σώμα προγράμματος.
Κεφαλίδα προγράμματος
Αυτή η περιοχή χρησιμοποιείται για την αναγνώριση του προγράμματος με ένα
όνομα. Η κεφαλίδα ενός προγράμματος εκχωρείται από την εντολή προγράμματος
ακολουθούμενη από ένα όνομα. Στο τέλος του ονόματος, τοποθετήστε το σύμβολο
ερωτηματικό ( ; ). δεν μπορεί να υπάρξει καμία μεταβλητή στο πρόγραμμα που έχει
το ίδιο όνομα στο πρόγραμμα.
Ας δούμε ένα παράδειγμα:
πρόγραμμα CALCULATE_AREA?
Εάν έχετε δώσει στο πρόγραμμα το όνομα Some και έχετε δώσει επίσης
αυτό το όνομα σε μια μεταβλητή στο πρόγραμμα, όταν εκτελεστεί θα δείχνει μήνυμα
λάθους.
Περιοχή Δηλώσεων
Αυτή η περιοχή χρησιμοποιείται για την επικύρωση της χρήσης οποιουδήποτε τύπου
αναγνωριστικού που δεν είναι να είναι προκαθορισμένα, υποδιαιρούμενα σε επτά
υποτομείς:
• χρήσεις,
• ετικέτα,
• const,
• type,
• var,
• διαδικασία και
392
• λειτουργία.
Αρχικά, θα μελετήσουμε μόνο την υποπεριοχή var. Η υποπεριοχή var
χρησιμοποιείται στη δήλωση μεταβλητών που
θα χρησιμοποιηθεί κατά την εκτέλεση ενός προγράμματος, καθώς και το είδος του.
Με αυτόν τον τρόπο, η γλώσσα Pascal κάνει την κράτηση χώρου στη μνήμη έτσι ώστε
να το χρησιμοποιούν οι μεταβλητές.
Η δήλωση των μεταβλητών εκχωρείται από τη δήλωση var ακολουθούμενη από τη
σχέση με τις μεταβλητές. Μετά τα ονόματα κάθε μεταβλητής, πρέπει να
χρησιμοποιείται το σύμβολο άνω και κάτω τελείας ( : ), και μετά από αυτά
αναφέρεται ο τύπος των δεδομένων που θα λάβει η μεταβλητή, ακολουθούμενος
από άνω τελεία.
var
ΟΝΟΜΑ : συμβολοσειρά;
ΗΛΙΚΙΑ : ακέραιος;
ΥΨΟΣ : πραγματικό;
Εάν οι μεταβλητές είναι του ίδιου τύπου, μπορούν να παρατίθονται χωριστά με
κόμμα. Ας δούμε ένα παράδειγμα: A, B, C: ακέραιος;
Φορέας Προγράμματος
Το ίδιο το πρόγραμμα στο Pascal είναι γραμμένο στην περιοχή που ονομάζεται σώμα
από το πρόγραμμα αυτή η περιοχή ξεκινά με την εντολή έναρξης και τελειώνει με την
οδηγία τέλος ακολουθούμενο από το σύμβολο κουκκίδας (.). Η χρήση αυτών των
οδηγιών χαρακτηρίζει αυτό που λέγεται μπλοκ, όπως υποδεικνύεται παρακάτω:
αρχίζουν
οδηγίες;
(...)
τέλος
Στην περιοχή που ονομάζεται σώμα προγράμματος, μπορεί να υπάρχει, ανάλογα με
το που χρειάζεται, πολλά μπλοκ.
Για να εφαρμόσετε όσα έχουν εξηγηθεί μέχρι τώρα, σκεφτείτε το παρακάτω
παράδειγμα προβλήματος:
«Αναπτύξτε ένα πρόγραμμα που να διαβάζει δύο αριθμητικές τιμές.
393
Εκτελέστε τη λειτουργία πρόσθεσης μεταξύ των δύο τιμών και παρουσιάστε το
αποτέλεσμα που προέκυψε."
Σημειώστε ότι θα βρισκόμαστε πάντα αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα, και ότι αυτό
πρέπει να λύνεται πρώτα από εμάς, ώστε αργότερα να λυθεί από υπολογιστή.
Πρώτα, πρέπει να κατανοήσετε καλά το πρόβλημα και μετά να αναζητήσετε τη λύση
του μέσα σε έναν υπολογιστή, δηλαδή, πρέπει να «διδάξεις» στο μηχάνημα να το
λύνει το πρόβλημα, μέσω προγράμματος. Με αυτόν τον τρόπο, το μυστικό της καλής
λογικής βρίσκεται στην επαρκή κατανόηση του προβλήματος που πρέπει να επιλυθεί.
Ας δούμε το πρόβλημά μας που αναφέρεται
πάνω από:
Αλγόριθμος:
1. Διαβάστε μια τιμή για τη μεταβλητή A.
2. Διαβάστε μια άλλη τιμή για τη μεταβλητή Β.
3. Εκτελέστε το άθροισμα των μεταβλητών Α και Β, τοποθετώντας το αποτέλεσμα στη
μεταβλητή Χ.
4. Εμφανίστε την τιμή της μεταβλητής X μετά την αθροιστική λειτουργία των δύο
τιμών υπό την προϋπόθεση.
Ολοκληρώθηκε η φάση της ερμηνείας του προβλήματος και του ορισμού των
μεταβλητών που πρόκειται να γίνουν για να χρησιμοποιηθεί, περνάμε στη φάση
κωδικοποίησης του προγράμματός μας στην γλώσσα Pascal.
program ADD_NUMBERS;
var
X : integer;
A : integer;
B : integer;
begin
readln(A);
readln(B);
X := A + B;
writeln(X);
end.
Εισαγωγή και έξοδος δεδομένων
Ίσως έχετε παρατηρήσει τις εντολές readln και writeln. Αυτές οι εντολές ονομάζονται
είσοδος και έξοδος δεδομένων, αντίστοιχα. Η οδηγία readln επιτρέπει την είσοδο του
πληκτρολογίου και την εγγραφή της εντολής ώστε να εξάγουν δεδομένα μέσω βίντεο.
394
Θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν οδηγίες γραφής και ανάγνωσης. Αλλά
ποια είναι η διαφορά μεταξύ τους;
Είναι πολύ απλό η τοποθέτηση του ln υποδεικνύει γραμμή νέα, δηλαδή νέα γραμμή.
Θα είναι μια γραμμή "παράλειψη" ώστε να εκτελείται μετά την ανάγνωση ή την
εμφάνιση των δεδομένων. Οι οδηγίες γραφής και ανάγνωσης επιτρέπουν να
διατηρήσετε τον κέρσορα στην ίδια γραμμή, αφού εμφανιστούν τα μηνύματα ή
ανάγνωση δεδομένων.
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ και ΣΤΑΘΕΡΕΣ
Αναγνωριστικά
Τα αναγνωριστικά είναι ονόματα που δίνονται σε μεταβλητές, καθορισμένους
τύπους, διαδικασίες, συναρτήσεις και ονομασμένες σταθερές.
Πρέπει να τηρούνται οι ακόλουθοι κανόνες κατασκευής:
• ξεκινάτε πάντα με ένα γράμμα (a - z , A - Z) ή μια υπογράμμιση ( _ ).
• το υπόλοιπο αναγνωριστικό πρέπει να περιέχει μόνο γράμματα, κάτω παύλες ή
ψηφία (0 - 9). Δεν μπορεί να περιέχει άλλους χαρακτήρες. και
• μπορεί να έχει οποιοδήποτε μήκος όσο είναι οι πρώτοι 63 χαρακτήρες είναι
σημαντικοί.
Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ κεφαλαίων και πεζών γραμμάτων στο όνομα του α ως
αναγνωριστικό. Για παράδειγμα, τα ονόματα ALPHA, alpha και Alpha είναι
ισοδύναμα.
Λάβετε υπόψη ότι τα πολύ μεγάλα αναγνωριστικά είναι ευκολότερα στην ανάγνωση
από άτομα όταν χρησιμοποιείται ένα μείγμα κεφαλαίων και πεζών γραμμάτων ανά
παράδειγμα, το Salad είναι πιο ευανάγνωστο από το SALAD.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα έγκυρων αναγνωριστικών:
Συνολικό άθροισμα
Υψηλότερη τιμή
μέσος όρος 1
_Μέση τιμή
και μερικά παραδείγματα μη έγκυρων αναγνωριστικών:
%Quantity Το σύμβολο % δεν επιτρέπεται
Ο πωλητής δεν μπορεί να ξεκινήσει με αριθμό συνολικό άθροισμα δεν μπορεί να
υπάρχουν κενά μεταξύ των γραμμάτων
395
Σημείωση: Ένα αναγνωριστικό πρέπει να περιέχεται εξ ολοκλήρου σε μία γραμμή του
προγράμματος, δηλαδή, δεν μπορείτε να ξεκινήσετε να πληκτρολογείτε το όνομα του
αναγνωριστικού στο α σε γραμμή και να καταλήγουν σε άλλη.
Σχόλια
Τα σχόλια είναι κείμενο γραμμένο στον πηγαίο κώδικα για επεξήγηση ή για να
περιγράψουμε ορισμένες πτυχές που σχετίζονται με αυτό. Μπορούν να
τοποθετηθούν σχόλια οπουδήποτε στο πρόγραμμα όπου μπορεί να υπάρχει κενός
χώρος.
Μπορείτε να τοποθετήσετε σχόλια με δύο τρόπους:
• είτε τυλίγοντας το κείμενο μεταξύ τους
• αγκύλες "{..}" ή
• πληκτρολογήστε "(* .. *)".
Όταν ο μεταγλωττιστής συναντήσει το σύμβολο "{" μεταπηδά όλους τους χαρακτήρες
μέχρι να βρείτε ένα "}". Ομοίως, όλοι οι χαρακτήρες που τα ακόλουθα "(*"
παραλείπονται μέχρι να εντοπιστεί το σύμβολο "*)".
Σαν αποτέλεσμα, οποιαδήποτε μορφή μπορεί να είναι μέσα στην άλλη για
παράδειγμα {...(*...*)...} είναι α σχόλιο.
Τύποι δεδομένων
Τα δεδομένα αντιπροσωπεύονται από τις πληροφορίες που πρόκειται να
επεξεργαστούν από το α που θα υπολογιστεί. Ένας τύπος δεδομένων καθορίζει τα
χαρακτηριστικά, δηλαδή τις τιμές και τις λειτουργίες που μπορούν να
χρησιμοποιηθούν με δεδομένα αυτού του τύπου. Κάθε μεταβλητή και σταθερά που
χρησιμοποιείται σε ένα πρόγραμμα έχει έναν τύπο που σχετίζεται με αυτό η γλώσσα
Pascal παρέχει στον προγραμματιστή ένα σύνολο προκαθορισμένων τύπων
δεδομένων.
Τύποι δεδομένων Χαρακτήρες
Οι τύποι χαρακτήρων είναι συμβολοσειρές που περιέχουν γράμματα, αριθμούς και
ειδικά σύμβολα. Μια συμβολοσειρά, σε Pascal, πρέπει να αντιπροσωπεύεται μεταξύ
τους τα απόστροφα (''). Αυτός ο τύπος δεδομένων αναφέρεται από το αναγνωριστικό
συμβολοσειράς και μπορεί να αποθηκεύει από 1 έως 255 χαρακτήρες. Μπορούμε
επίσης να καθορίσουμε ένα μικρότερο μέγεθος του από τους 255 χαρακτήρες που
396
επιτρέπονται. Ας δούμε τη σύνταξη για να δημιουργήσουμε μια μεταβλητή του τύπου
κορδόνι με περιορισμένο μήκος.
Σύνταξη:
μεταβλητή : string[size];
Ας δούμε ένα παράδειγμα χρήσης συμβολοσειρών:
var
Φράση : συμβολοσειρά;
Όνομα : string;
Υπάρχει και ο τύπος char, που χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο με τον τύπο
συμβολοσειράς, ωστόσο
με μια μικρή διαφορά: χρησιμοποιείται για συμβολοσειρές ενός μόνο χαρακτήρα. Ας
δούμε το παράδειγμα τύπου δεδομένων char:
var
Φύλο : char;
Λογικοί τύποι
Χαρακτηρίζονται οι λογικοί τύποι, τα δεδομένα με τιμές true (true) και false (ψευδής).
Αυτός ο τύπος δεδομένων ονομάζεται επίσης boolean τύπος. Εκπροσωπείται από
Boolean αναγνωριστικό.
Ας δούμε ένα παράδειγμα χρήσης του τύπου δεδομένων boolean:
var
Πέρασε : boolean;
Επιβεβαίωση : boolean;
Μεταβλητές
Η μεταβλητή, με την έννοια του προγραμματισμού, είναι μια περιοχή που
προσδιορίστηκε προηγουμένως, σκοπός του οποίου είναι η αποθήκευση
πληροφοριών (δεδομένων) ενός προγράμματος προσωρινά. Μια μεταβλητή
αποθηκεύει μόνο μία τιμή κάθε φορά. Υπό εξέταση ως τιμή το περιεχόμενο μιας
μεταβλητής, αυτή η τιμή σχετίζεται με τον τύπο δεδομένων της μεταβλητής.
Σύνταξη:
var
identif [ , identif ]... : data-type;
[identif [ , identif ]... : data-type; ]...
397
όπου: ο τύπος δεδομένων είναι ένας από τους προκαθορισμένους τύπους ή ένας
τύπος που ορίζεται από τον χρήστη:
var
Άθροισμα, Σύνολο, Μισθός : πραγματικό;
Ηλικία, Μετρητής : ακέραιος;
Σταθερές
Μια σταθερά είναι μια τιμή που δεν μπορεί να αλλάξει κατά την εκτέλεση. Το
πρόγραμμα, το είδος του καθορίζεται από το περιεχόμενό του.
Σύνταξη:
Const
identifier = expression;
...
identifier = expression;
program Area_Circle;
const
PI = 3.141519265;
var
Area, length, radius : real;
begin
writeln( ´Enter the Radius : ´ );
readln( Radius );
Area := PI * Radius * Radius;
Length := 2 * PI * Radius;
writeln( ´Área = ´, Area );
writeln( ´Circumference Length = ´, Length );
end.
Χειριστές και εκφράσεις
Ένα πρόγραμμα έχει ως θεμελιώδες χαρακτηριστικό του την ικανότητα επεξεργασίας.
Επεξεργασία δεδομένων σημαίνει εκτέλεση λειτουργιών με αυτά τα δεδομένα. Η
χρήση του επιτρέπει τη διενέργεια τέτοιων εργασιών.
398
Παράδειγμα: το σύμβολο + είναι ένας τελεστής που αντιπροσωπεύει την αριθμητική
πράξη του στην πρόσθεση.
Μια έκφραση είναι μια διάταξη τελεστών και εκφράσεων. Σε κάθε έκφραση έγκυρο
εκχωρείται μια αριθμητική τιμή.
Παράδειγμα:
Το 4 + 6 είναι μια παράσταση της οποίας η τιμή είναι 10.
• Οι τελεστές μπορεί να είναι μεταβλητές, σταθερές ή τιμές που δημιουργούνται
από συναρτήσεις.
• Οι χειριστές προσδιορίζουν τις λειτουργίες που πρέπει να εκτελεστούν στους
τελεστές.
• Καθε τύπος δεδομένων έχει ένα σύνολο σχετικών τελεστών.
Οι χειριστές ταξινομούνται σε Unary και Binary, ανάλογα με το αν έχουν έναν ή δύο
τελεστές, αντίστοιχα.
Προτεραιότητα Λειτουργιών
Εάν εμφανίζονται πολλοί τελεστές σε μια παράσταση, η σειρά εκτέλεσης του οι
λειτουργίες θα δίνονται σύμφωνα με τα παρακάτω κριτήρια:
• με τη ρητή χρήση παρενθέσεων.
• με τη σειρά προτεραιότητας που υπάρχει μεταξύ των χειριστών. και
• εάν υπάρχουν τελεστές της ίδιας σειράς προτεραιότητας, η αξιολόγηση θα γίνει
• γίνεται από αριστερά προς τα δεξιά.
Είδη εκφράσεων
Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι εκφράσεων:
Αριθμητική: Μια παράσταση είναι αριθμητική όταν οι τελεστές της είναι αριθμητικοί
(ακέραιοι ή πραγματικοί) και το αποτέλεσμα είναι επίσης μια αριθμητική τιμή.
Literals: Μια έκφραση είναι κυριολεκτική όταν οι τελεστές της είναι κυριολεκτικά
τύπου συμβολοσειρά (δεν μπορεί να είναι char) και το αποτέλεσμα είναι επίσης μια
κυριολεκτική τιμή υπάρχει μόνο ένας τελεστής για χρήση σε κυριολεκτικές
εκφράσεις, τον τελεστή Concatenation(+).
Booleans: Μια έκφραση είναι boolean όταν το αποτέλεσμά της είναι τύπου boolean
(TRUE ή FALSE) και ο τελεστής του μπορεί να είναι οποιουδήποτε τύπου δεδομένων.
Οι σχεσιακές εκφράσεις χρησιμοποιούνται στους τελεστές Logical και Relational.
399
Τύποι χειριστών
Υπάρχουν αρκετοί τελεστές για την εκτέλεση εκφράσεων στο Pascal. Παρακάτω θα
δούμε τώρα μερικά από τα πιο σημαντικά.
Χειριστής ανάθεσης
Ο τελεστής εκχώρησης χρησιμοποιείται για να εκχωρήσει την τιμή μιας παράστασης
σε μια μεταβλητή.
Σύνταξη:
variable_identifier := impression;
Α:= 10;
Όνομα:= 'Γιώργος';
Δομές αποφάσεων
Φανταστείτε ένα πρόγραμμα που παρουσιάζει τον μέσο όρο βαθμολογίας ενός
μαθητή. Μέχρι εδώ, πολύ απλό; Αλλά εκτός από τον υπολογισμό του μέσου όρου, το
πρόγραμμα πρέπει να παρουσιάζει το μήνυμα που δείχνει εάν ο μαθητής πέρασε ή
απέτυχε. Αυτή η μεταβλητή, η οποία μέχρι τότε χρησιμοποιείται για υπολογισμούς,
τώρα γίνεται μεταβλητή ελέγχου, όπου από αυτό μπορούμε να πάρουμε μια
απόφαση για την κατάσταση του μαθητή. Στην γλώσσα προγραμματισμού Pascal
υπάρχουν δύο οδηγίες για τη λήψη αποφάσεων και αποκλίσεις από τις λειτουργίες:
• η απλή δήλωση απόφασης εάν...τότε. και
• η σύνθετη δήλωση απόφασης εάν...τότε...άλλο.
Η δήλωση if..then
Προορίζεται για λήψη απόφασης και εκτέλεση διακλάδωσης στην επεξεργασία,
ανάλογα φυσικά με το αν η συνθήκη που έχει εκχωρηθεί είναι αληθής ή ψευδής. Εάν
η συνθήκη είναι αληθής, η εντολή που γράφεται μετά το αν...τότε δήλωση. Εάν η
οδηγία είναι ψευδής, οι οδηγίες που είναι αφού οι οδηγίες θεωρήθηκαν αληθείς.
Σύνταξη:
αν <προϋπόθεση> τότε
<δήλωση για αληθή συνθήκη>;
<δήλωση για λανθασμένη κατάσταση ή συνθήκη μετά είναι
αλήθεια>;
400
Ας δούμε ένα παράδειγμα αποσπάσματος προγράμματος χρησιμοποιώντας την
οδηγία
αν τότε:
...
αν (x > 10) τότε
writeln("Η τιμή της μεταβλητής X είναι 10");
...
Αν υπάρχουν περισσότερες από μία αληθείς προτάσεις για ένα δεδομένο κατάσταση,
πρέπει να εισαχθούν σε ένα μπλοκ. Ένα μπλοκ είναι το σύνολο των οδηγιών είναι
μεταξύ αρχής και τέλους.
Σύνταξη:
αρχίζουν
<δήλωση για αληθή συνθήκη>
τέλος;
<δήλωση για λανθασμένη κατάσταση ή συνθήκη μετά είναι
αλήθεια>
Σημειώστε ότι το τέλος τελειώνει με ερωτηματικό (;) και όχι απλώς τελεία.
Η χρήση μιας περιόδου στο τέλος ενός τέλους εμφανίζεται μόνο στο τέλος ενός
προγράμματος.
Ας δούμε ένα παράδειγμα ενός αποσπάσματος προγράμματος που χρησιμοποιεί ένα
μπλοκ
των οδηγιών:
...
αν (x > 10) τότε
αρχίζουν
writeln("Η τιμή της μεταβλητής X είναι 10");
x : = x + 1;
writeln("Η τιμή της μεταβλητής X είναι τώρα 11");
401
τέλος;
...
Ας δούμε ένα πλήρες παράδειγμα προγράμματος χρησιμοποιώντας την οδηγία αν
τότε. «Διαβάζοντας δύο ακέραιες τιμές και ανεξάρτητα από τη σειρά με την οποία
βρίσκονταν εισάγονται, πρέπει να εμφανίζονται με αύξουσα σειρά, δηλαδή εάν 5
και 3 αντίστοιχα, πρέπει να παρουσιαστούν τα 3 και 5. Το εν λόγω πρόγραμμα πρέπει
πραγματοποιήστε την ανταλλαγή τιμών μεταξύ των δύο μεταβλητών"
1. Διαβάστε δύο ακέραιες τιμές (ορίστε τις μεταβλητές A και B).
2. Ελέγξτε αν η τιμή του Α είναι μεγαλύτερη από την τιμή του Β:
• Εάν ισχύει, πραγματοποιήστε την ανταλλαγή τιμών μεταξύ των μεταβλητών.
• Εάν είναι λάθος, ζητήστε να εκτελέσετε αυτό που καθορίζεται στο βήμα 3.
3. Εμφανίστε τις τιμές των δύο μεταβλητών.
Πρόγραμμα σε Pascal
ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ προγράμματος;
var
X, A, B: ακέραιος;
αρχίζουν
write('Εισαγάγετε μια τιμή για τη μεταβλητή A:');
readln(A);
write('Εισαγάγετε μια τιμή για τη μεταβλητή B:');
readln(B);
γράφω;
αν (Α > Β) τότε
αρχίζουν
X := A;
A := B;
B := X;
τέλος;
writeln('Οι ταξινομημένες τιμές είναι: ');
write(A, ' ', B);
τέλος
402
Η δήλωση if...then...else
Όπως η δήλωση if...then, η δήλωση if...then...else προορίζεται για να πάρετε μια
απόφαση και κάντε ένα υποκατάστημα στην επεξεργασία. Εάν η συνθήκη είναι
αληθής η δήλωση ακριβώς κάτω από το if θα εκτελεστεί. Εάν η συνθήκη είναι
ψευδής, η δήλωση που τοποθετείται αμέσως μετά τη δήλωση else. Η έννοια των
δομικών στοιχείων και οδηγιών ισχύουν και για αυτήν την οδηγία.
Σύνταξη:
<οδηγίες για την πραγματική κατάσταση>
αλλού
<instructions for false condition>;
Εάν υπάρχουν περισσότερες από μία σωστές ή ψευδείς προτάσεις για την
κατάσταση, πρέπει να εισαχθούν σε ένα μπλοκ.
Σύνταξη:
αρχίζουν
<instructions for true condition>;
τέλος
αλλού
αρχίζουν
τέλος;
Σημειώστε ότι στις δύο περιπτώσεις που συζητήθηκαν παραπάνω, οποιαδήποτε
δήλωση προηγείται της αλλιώς η δήλωση γράφεται χωρίς το ερωτηματικό (;). Αυτό
συμβαίνει επειδή η οδηγία αλλιώς να είναι μια επέκταση της δήλωσης if...then, και
ως εκ τούτου, μόνο το τέλος της συνθήκης εμφανίζεται μετά την επεξεργασία της
δήλωσης else.
«Διαβάστε δύο αριθμητικές τιμές και πραγματοποιήστε την πρόσθεση. Αν η
προστιθέμενη αξία είναι μεγαλύτερη ή ίσο με 10, αυτό πρέπει να παρουσιαστεί
403
προσθέτοντας σε αυτό συν 5. Εάν η τιμή το άθροισμα δεν είναι μεγαλύτερο ή ίσο με
10, αυτό πρέπει να παρουσιαστεί αφαιρώντας το 7."
1. Διαβάστε δύο τιμές (μεταβλητές A και B).
2. Εκτελέστε το άθροισμα των τιμών Α και Β, αποδίδοντας το αποτέλεσμα του
αθροίσματος σε ένα
μεταβλητή X;
3. Ελέγξτε εάν το X είναι μεγαλύτερο ή ίσο με 10:
• Εάν είναι αληθές, εμφανίστε X+5.
• Εάν είναι ψευδές, δείξτε X-7.
πρόγραμμα ADD_NUMBERS;
var
X, A, B: ακέραιος;
αρχίζουν
write('Εισαγάγετε μια τιμή για τη μεταβλητή A:');
readln(A);
write('Εισαγάγετε μια τιμή για τη μεταβλητή Β: ');
readln(B);
γράφω;
X := A + B;
write('Το αποτέλεσμα είναι:');
αν (X>=10) τότε
writeln(X+5)
αλλού
γράφω (X-5)
τέλος
Μπορούμε να εργαστούμε με τη σχέση δύο ή περισσότερων συνθηκών εντός του
αν...τότε δήλωση. Για αυτές τις περιπτώσεις, είναι απαραίτητο να συνεργαστείτε με
τους λογικούς τελεστές, όπως είδαμε προηγουμένως.
404
Δομές επανάληψης (ΒΡΟΧΟΙ)
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητο να επαναληφθεί ένα συγκεκριμένο
μέρος του προγραμματίστε ορισμένες φορές. Φανταστείτε ότι πρέπει να εκτελέσετε
ένα μπλοκ οδηγιών 5 φορές. Με τις γνώσεις που έχετε μέχρι τώρα, θα χρειαστεί να
επαναλάβετε τις οδηγίες ΠΕΝΤΕ φορές, κάνοντας τη δουλειά σας πολύ κουραστικά.
Υπάρχουν λοιπόν οι δομές βρόχου, που σας επιτρέπουν να τρέξετε αυτές τις εργασίες
με απλούστερο τρόπο. Μπορούμε να ονομάσουμε τις δομές επανάληψης βρόχου και
μπορεί να υπάρχουν δύο τύποι επαναλαμβανόμενων βρόχων:
• πεπερασμένοι βρόχοι: σε αυτόν τον τύπο βρόχου, ο αριθμός των
• επαναλήψεις που θα εκτελεστούν και
• άπειροι βρόχοι: σε αυτόν τον τύπο βρόχου, ο αριθμός των επαναλήψεις που
πρέπει να γίνουν. Ονομάζονται επίσης υπό όρους, γιατί τερματίζουν την εκτέλεσή
τους υπό ορισμένη προϋπόθεση.
Οδηγίες for (για)
Η εντολή FOR εκτελεί επανειλημμένα μια εντολή ενώ της έχει εκχωρηθεί μια σειρά
τιμών σε μια μεταβλητή ελέγχου (για μετρητή).
Σύνταξη:
για μεταβλητή := <start> to/downto <end> do
εντολή;
ή
για μεταβλητή := <start> to/downto <end> do
αρχίζουν
οδηγία 1;
οδηγία 2;
οδηγία 3;
τέλος;
Ας δούμε ένα παράδειγμα χρήσης του βρόχου for.
"Διαβάστε δύο ακέραιες τιμές. Εκτελέστε την πρόσθεση αυτών των αριθμών,
αποθηκεύοντας το καταλήγει σε μια τρίτη μεταβλητή. Παρουσιάστε την τιμή που
βρέθηκε. επαναλάβετε αυτή την λειτουργία 5 φορές.”
405
1. Δημιουργήστε μια μεταβλητή για να χρησιμεύσει ως μετρητής, η οποία θα
ποικίλλει από 1 έως 5.
3. Πραγματοποιήστε τον υπολογισμό, αποθηκεύοντας το αποτέλεσμα σε R.
4. Παρουσιάστε την υπολογιζόμενη τιμή που περιέχεται στη μεταβλητή R.
5. Επαναλάβετε τα βήματα 2, 3 και 4 μέχρι να τελειώσει ο μετρητής.
πρόγραμμα EXAMPLE_FOR;
var
A, B, R, I : ακέραιος;
αρχίζουν
για I := 1 έως 5 κάνω
αρχίζουν
write('Εισαγάγετε μια τιμή για το A: ');
readln(A);
write('Εισαγάγετε μια τιμή για το B: ');
readln(B);
γράφω;
R:= A + B;
writeln('Αποτελέσματα αντιστοιχούν: ',R);
γράφω;
τέλος;
τέλος
Όταν εκτελείται το πρόγραμμα, το σύνολο εντολών που βρίσκεται κάτω από το for
statement θα εκτελεστεί για 5 φορές, επειδή η μεταβλητή I (μεταβλητή ελέγχου) που
αρχικοποιείται με την τιμή 1 αυξάνεται κατά άλλο 1 κάθε φορά που γίνεται η
επεξεργασία περνά από τη δήλωση για. Αυτός ο τύπος επαναλαμβανόμενης δομής
μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε φορά και όσες φορές χρειάζεται για να επαναλάβετε
τις πεπερασμένες διατάσεις, δηλαδή όταν γνωρίζετε το πόσες φορές θέλετε να
επαναλάβετε αυτές τις οδηγίες.
406
while...do δήλωση
Αυτή η δομή επανάληψης χαρακτηρίζεται από τη διεξαγωγή ενός λογικού τεστ στην
αρχή του σε ένα βρόχο, ελέγχοντας εάν επιτρέπεται να εκτελεστεί το απόσπασμα
δήλωσης κάτω από αυτό. Ενώ η δομή...do έχει τη λειτουργία της να ελέγχεται από τις
συνθήκες. Ετσι, θα είναι σε θέση να εκτελέσει ένα συγκεκριμένο σύνολο εντολών ενώ
ελέγχεται η συνθήκη μείνε αληθινός. Τη στιγμή που η συνθήκη γίνεται ψευδής,
επεξεργασία της ρουτίνας διακλαδίζεται έξω από τον βρόχο. Εφόσον η συνθήκη είναι
ψευδής στην αρχή του βρόχου, οι οδηγίες που περιέχονται σε αυτό αγνοούνται.
Σύνταξη:
ενώ <προϋπόθεση> κάνω
<δήλωση για αληθή συνθήκη>;
ή
ενώ <προϋπόθεση> κάνω
αρχίζουν
τέλος;
Ας δούμε ξανά το παράδειγμα της πρόσθεσης δύο αριθμών, που χρησιμοποιείται
τώρα ενώ...κάνω δήλωση.
"Διαβάστε δύο ακέραιες τιμές. Εκτελέστε την πρόσθεση αυτών των αριθμών,
αποθηκεύοντας το και καταλήγει σε μια τρίτη μεταβλητή. Παρουσιάστε την τιμή που
βρέθηκε. επαναλάβετε αυτό λειτουργία 5 φορές.”
1. Δημιουργήστε μια μεταβλητή για να χρησιμεύσει ως μετρητής, με αρχική τιμή ίση
με 1.
2. Εφόσον η τιμή του μετρητή είναι μικρότερη ή ίση με 5, επεξεργαστείτε τα βήματα
3, 4 και 5;
6. Προσθέστε 1 ακόμη στον μετρητή. και
7. Όταν ο μετρητής είναι μεγαλύτερος από 5, σταματήστε την επεξεργασία.
407
Πρόγραμμα EXAMPLE_WHILE_DO1.
var
αρχίζουν
ενώ (I <= 5) κάνω
αρχίζουν
readln(A);
readln(B);
γράφω;
R := A + B;
γράφω;
I := I + 1;
τέλος;
τέλος
Εκτός από τη χρήση των μεταβλητών A, B και R, ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί
μια τρίτη μεταβλητή, στην περίπτωση I, για τον έλεγχο του αριθμού των φορών που
το πρόγραμμα πρέπει να εκτελεστεί.
Φανταστείτε μια άλλη κατάσταση, όπου ο χρήστης θέλει να εκτελέσει τη ρουτίνα του
πρόγραμμα αρκετές φορές, αλλά δεν ξέρει ακριβώς πόσες φορές πρέπει να το
εκτελέσει απόσπασμα προγράμματος. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα ήταν βολικό να
κρατήσετε έναν μετρητή ελέγξτε το βρόχο, και ναι, θα ήταν καλύτερο για το
πρόγραμμα να κάνει τον χρήστη την ερώτηση, ρωτώντας εάν θέλει ή όχι να συνεχίσει
να εκτελεί το πρόγραμμα.
Ας δούμε το ίδιο παράδειγμα, τώρα παρακάτω από αυτή τη νέα κατάσταση:
1. Δημιουργήστε μια μεταβλητή που θα χρησιμοποιηθεί ως απάντηση.
2. Εφόσον η απάντηση είναι ναι, εκτελέστε τα βήματα 3, 4 και 5.
408
6. Όταν η απάντηση είναι διαφορετική από το ναι, σταματήστε την επεξεργασία.
Πρόγραμμα EXAMPLE_WHILE_DO2;
var
A, B, R: ακέραιος;
RESP : συμβολοσειρά;
αρχίζουν
ΑΠΑΝΤΗΣΗ := 'ΝΑΙ';
ενώ (RESP = 'ΝΑΙ') ή (RESP = 'Y') κάνουν
αρχίζουν
readln(A);
readln(B);
γράφω;
R := A + B;
γράφω;
write('Θέλετε να συνεχίσετε;;');
readln(RESP);
τέλος;
τέλος
Στο παραπάνω πρόγραμμα, ο μετρητής αντικαταστάθηκε από τη μεταβλητή RESP, η
οποία ενώ η τιμή του είναι ίση με ΝΑΙ ή ίση με S, θα εκτελέσει τις οδηγίες που
περιέχονται μεταξύ των δηλώσεων έναρξης και τέλους της δήλωσης while...do.
επανάληψη...μέχρι δήλωσης
Αυτή η δομή χαρακτηρίζεται από την εκτέλεση μιας λογικής δοκιμής στο τέλος ενός
βρόχου, όντας παρόμοια με το while...do δομή. Η λειτουργία του ελέγχεται επίσης
από απόφαση. Αυτή η εντολή θα εκτελέσει τουλάχιστον ένα σύνολο εντολών μία
φορά πριν από τον έλεγχο της εγκυρότητας της καθορισμένης συνθήκης.
409
Με αυτόν τον τρόπο, το repeat θα επεξεργαστεί ένα σύνολο οδηγιών, τουλάχιστον
μία φορά, μέχρι να γίνει αληθινή η συνθήκη. Για τη δομή επανάληψης ένα σύνολο οι
οδηγίες εκτελούνται ενώ η συνθήκη παραμένει ψευδής και μέχρι να γίνει αληθής.
Σύνταξη:
επαναλαμβάνω
<statement1 μέχρι η συνθήκη είναι true> ;
μέχρι <condition>;
Ας δούμε ξανά το παράδειγμά μας πρόσθεσης, αυτή τη φορά χρησιμοποιώντας τη
δήλωση
επαναλάβετε...μέχρι:
1. Δημιουργήστε μια μεταβλητή για να χρησιμεύσει ως μετρητής, με αρχική τιμή ίση
με 1.
5. Προσθέστε τον μετρητή με 1 ακόμη.
6. Επαναλάβετε τα βήματα 2, 3 και 4 μέχρι ο μετρητής να είναι μεγαλύτερος από 5.
πρόγραμμα EXAMPLE_REPEAT1;
var
αρχίζουν
I := 1;
readln(A);
readln(B);
γράφω;
R := A + B;
410
γράφω;
I := I + 1;
έως (I > 5);
τέλος
Μόλις εκτελεστεί το πρόγραμμα, η μεταβλητή μετρητή αρχικοποιείται με μια τιμή ίση
με 1. Στη συνέχεια, η δήλωση επανάληψης υποδεικνύει ότι κάθε κομμάτι της εντολής
βρίσκεται μέχρι η εντολή θα εκτελεστεί ξανά και ξανά μέχρι να γίνει η συνθήκη της
αλήθεια, δηλαδή μέχρι να είμαι μεγαλύτερος από 5.
Ας δούμε το ίδιο παράδειγμα, λαμβάνοντας υπόψη τώρα ότι ο χρήστης θα τερματίσει
το εκτέλεση σύμφωνα με τη θέλησή σας.
1. Δημιουργήστε μια μεταβλητή που θα χρησιμοποιηθεί ως απάντηση.
5. Ρωτήστε τον χρήστη εάν θέλει να συνεχίσει να εκτελεί το πρόγραμμα. και
6. Επαναλάβετε τα βήματα 2, 3 και 4 έως ότου η απάντηση του χρήστη είναι αρνητική.
πρόγραμμα EXAMPLE_REPEAT2;
var
A, B, R: ακέραιος;
RESP : συμβολοσειρά;
αρχίζουν
ΑΠΑΝΤΗΣΗ := 'ΝΑΙ';
readln(A);
readln(B);
γράφω;
R := A + B;
411
γράφω;
write('Θέλετε να συνεχίσετε Ναι/Όχι;;');
readln(RESP);
γράφω;
μέχρι (<RESP <> 'ΝΑΙ') και (<RESP <> 'ναι');
τέλος
Μόλις εκτελεστεί το πρόγραμμα, η μεταβλητή RESP αρχικοποιείται με την τιμή ΝΑΙ.
Στη συνέχεια, η δήλωση επανάληψης υποδεικνύει ότι όλες οι δηλώσεις βρίσκονται
μέχρι το έως ότου η εντολή πρέπει να εκτελεστεί μέχρι να γίνει αληθής η συνθήκη
της, δηλ. ο χρήστης να απαντήσει κάτι διαφορετικό από ΝΑΙ, και επίσης διαφορετικό
από το ναι.
Σύνοψη
Σημειώνεται ξεκάθαρα ότι τόσο η Pascal όσο και η C έχουν πολύ πιο άκαμπτη δομή
από τη BASIC, κάνοντας το τελικό πρόγραμμα πολύ καλύτερο να διαβαστεί από
άτομα που δεν συμμετείχαν στη διαδικασία δημιουργίας του. Στην BASIC, το οποίο
δεν έχει τέτοια άκαμπτη δομή, συνήθως χρειάζεται πολύ περισσότερος χρόνος για να
κατανοήσουμε πώς λειτουργεί ένα πρόγραμμα γραμμένο από κάποιον άλλο.
Επομένως, γλώσσες όπως η Pascal και η C θεωρούνται δομημένες γλώσσες, καθώς
απαιτούν μια άκαμπτη δομή προγραμματισμού.
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 3 Εισαγωγή στον προγραμματισμό
(1) Η δομή δεδομένων είναι η αποθήκευση στον υπολογιστή, ο τρόπος οργάνωσης
α) Σωστό
β) Λάθος
(2) Η λογική δομή είναι στην πραγματικότητα, σχέσεις μεταξύ των στοιχείων
δεδομένων ενός αντικειμένου δεδομένων. Η λογική δομή μπορεί να χωριστεί σε:
α) Δομή συλλογής
β) Γραμμική δομή
γ) Δομή δέντρου
δ) Γραφική δομή
ε) Όλα τα παραπάνω
412
(3) Οι φυσικές δομές μπορούν επίσης να γίνουν δομές αποθήκευσης. Αυτή είναι η
μορφή με την οποία αποθηκεύεται η λογική δομή των δεδομένων σε έναν
α) Σωστό
β) Λάθος
(4) Δομή διαδοχικής αποθήκευσης είναι:
α) η αποθήκευση των στοιχείων δεδομένων σε μια μονάδα αποθήκευσης με συνεχή
διεύθυνση
β) το σύνολο μονάδων αποθήκευσης που μπορεί να είναι συνεχές
γ) η δομή που χρησιμοποιείται για ορισμένα σενάρια είναι συχνά πολύπλοκη
(5) Ένας αλγόριθμος είναι μια πεπερασμένη και σαφής ακολουθία εντολών και
πράξεων για την επίλυση μιας κατηγορίας προβλημάτων. Το πεδίο που μελετά τους
αλγόριθμους ονομάζεται
α) αλγόριθμος
β) δρομολόγηση πληροφοριών
γ) ο σχεδιασμός και η βέλτιστη χρήση πόρων
(6) Ο Donald Knuth απαριθμεί, ως προαπαιτούμενα ενός αλγορίθμου, πέντε
ιδιότητες: (Επιλέξτε 5)
α) πεπεραστικότητα
β) Ακριβής ορισμός
γ) Εισροές
δ) Εκροές
ε) Απόδοση
ζ) Αποτέλεσμα
(7) Υπάρχουν Αριθμητικοί αλγόριθμοι και Μη αριθμητικοί αλγόριθμοι όπου οι
περισσότεροι αλγόριθμοι δεν είναι αριθμητικοί.
α) Σωστό
β) Λάθος
(8) Ένα μπλοκ στην Java είναι μια ομάδα από μία ή περισσότερες δηλώσεις που
α) περικλείονται σε αγκύλες
β) περικλείονται σε παρενθέσεις
γ) περικλείονται σε αστερίσκους
413
(9) Μια δομή είναι μια βασική μονάδα λογικής προγραμματισμού. Kάθε δομή είναι
μια: (Επιλέξτε 3)
α) ακολουθία
β) επιλογή
γ) βρόχος
δ) πράξη
(10) Μια γλώσσα προγραμματισμού είναι ένα σύνολο συμβόλων (εντολές,
αναγνωριστικά, χαρακτήρες ASCII κ.λπ. ... )
α) Σωστό
β) Λάθος
11) Άσκηση
Τι κάνει το ακόλουθο πρόγραµµα;
#include <stdio.h>
main()
{
int i,sum,x; sum=0;
for(i=1; i<=3; i++)
{
printf("\nEisagete ton %d-o arithmo: ",i); scanf("%d",&x);
sum=sum+x;
}
printf("\n\n%d",sum);
}
414
David Harel (1987) Algorithmics: The Spirit of Computing. Addison-Wesley.
Ravi Sethi (1989) Programming Languages: Convepts and Constructs. Addison-
Wesley.
Thompson K. και Ritchie D. (2004), The C Programming Language, Prentice Hall, Νιου
Τζέρσεϊ,.
Σοφοτάσιος Δημήτρης, Τσακνάκης Ιωάννης, ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΔΟΜΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ.
Αράπογλου Α., Βραχνός Ε., Κανίδης Ε., Λέκκα Δ., Μακρυγιάννης Π., Μπελεσιώτης Β.,
Παπαδάκης Σπ., Τζήμας Δ., Προγραμματισμός Υπολογιστών.
415
Εκπαιδευτική Ενότητα 4 Λειτουργικά συστήματα και πληροφοριακά συστήματα
Σκοπός
Σκοπός της ενότητας είναι να εισάγει τον εκπαιδευόμενο σε βασικά θέματα της
αρχιτεκτονικής των λειτουργικών συστημάτων και ειδικότερα στην εξοικείωση με
έννοιες όπως οι διεργασίες, η διαχείριση μνήμης κ.λ.π., και τα χαρακτηριστικά ενός
συστήματος πολλών χρηστών, σε θέματα της αρχιτεκτονικής των δημοφιλέστερων
λειτουργικών συστημάτων και στην έννοια και τη σημασία των πληροφοριακών
Με το πέρας της ενότητας εκπαιδευόμενος θα έχει την ευχέρεια να περιγράφει
ένα λειτουργικό σύστημα, να γνωρίζει τις βασικές αρχές λειτουργίας ενός
Λειτουργικού Συστήματος ώστε να εμβαθύνει σε περαιτέρω γνώσεις σχεδίασης
Λειτουργικών Συστημάτων. Θα έχει διευρύνει τις γνώσεις του και τις ικανότητές του
σε σχέση με τους τρόπους χρήσης υπολογιστών πέρα από την κλασσική χρήση μέσω
των παραθυρικών περιβαλλόντων.
Λειτουργικό σύστημα (OS) είναι το πρόγραμμα το οποίο εκτελείται πρώτο όταν
ανοίξετε τον υπολογιστή σας και το οποίο διαχειρίζεται όλα τα προγράμματα που
τρέχετε στον υπολογιστή σας (εφαρμογές).
Παρακολουθητής (monitor) είναι ένα ειδικό λογισµικό που ελέγχει τα
προγράµµατα που τρέχουν και ομαδοποιεί τις εργασίες
Πυρήνας (Kernel). Είναι το κυριότερο τμήμα ενός ΛΣ. Το τμήμα αυτό φορτώνεται
πρώτο στην κύρια μνήμη και εκτελείται συνεχώς σε όλη τη διάρκεια λειτουργίας
του υπολογιστή.
Σύστημα Αρχείων (File System). Είναι το τμήμα του ΛΣ το οποίο διαχειρίζεται τα
αρχεία (ονοματοδοσία, καταχώριση, ανάκτηση κ.λπ.) και φροντίζει επίσης για τη
διάθεσή τους στους χρήστες,
Διεπαφή χρήστη (user interface). Είναι το τμήμα που αναλαμβάνει να δέχεται και
να δίνει στο σύστημα του υπολογιστή τα αιτήματα (εντολές) του χρήστη και επίσης
να μεταφέρει στο χρήστη μηνύματα από το σύστημα.
Διεργασία (process) είναι ένας όρος της πληροφορικής ο οποίος περιγράφει το
στιγμιότυπο ενός προγράμματος που εκτελείται σε έναν υπολογιστή.
416
MIS. Τα συστήματα πληροφόρησης της διοίκησης, MIS (Management Information
Systems), αναφέρονται σε πληροφοριακά συστήματα τα οποία παρέχουν σε
διευθυντές εργαλεία για την οργάνωση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση
των τμημάτων τους.
417
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.1 Εισαγωγικές έννοιες
Τι είναι το Λειτουργικό Σύστημα.
Για τους απλούς χρήστες, ένα λειτουργικό σύστημα είναι τόσο ενσωματωμένο στις
συσκευές που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή που πολλοί μπορεί να μην
γνωρίζουν καν την ύπαρξή του. Ωστόσο, τα λειτουργικά συστήματα υπάρχουν και
είναι απαραίτητα! Άλλωστε, η αλληλεπίδραση ανθρώπου / υπολογιστή δεν θα ήταν
τόσο προσιτή χωρίς αυτά.
Αν έχετε ακούσει ή είστε περίεργοι να καταλάβετε πώς λειτουργεί ένα λειτουργικό
σύστημα. Παρακάτω θα δούμε τα ακόλουθα θέματα:
• Τι είναι ένα λειτουργικό σύστημα;
• Ποιες είναι οι λειτουργίες του Λειτουργικού Συστήματος;
• Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των Λειτουργικών Συστημάτων;
• Ποιοι είναι οι τύποι των Λειτουργικών Συστημάτων;
• Ποια είναι τα 6 πιο χρησιμοποιούμενα λειτουργικά συστήματα;
Τι είναι ένα λειτουργικό σύστημα;
Ένα λειτουργικό σύστημα είναι μια πλατφόρμα που βρίσκεται μεταξύ του χρήστη και
των φυσικών στοιχείων ενός υπολογιστή που αναφέρεται ως Hardware. Μέσω αυτού
είναι δυνατός ο έλεγχος εκτέλεσης εργασιών και προγραμμάτων, καθώς και η
διαχείριση μνήμης, συσκευών και αρχείων.
Με άλλα λόγια, το λειτουργικό σύστημα επιτρέπει σε ένα άτομο να έχει πρόσβαση
και να ελέγχει μέρη του υπολογιστή χωρίς να έχει συγκεκριμένες τεχνικές γνώσεις,
καθιστώντας τον υπολογιστή προσβάσιμο.
Η ιστορία πίσω από τα λειτουργικά συστήματα!
Θα δούμε παρακάτω πώς προέκυψαν και αναπτύχθηκαν τα λειτουργικά συστήματα
μέχρι να φτάσουν στις εκδόσεις που γνωρίζουμε σήμερα.
Πρώτη γενιά
Οι πρώτοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές εισήχθησαν κατά τις δεκαετίες του 1940 και του
1950. Εκείνη την εποχή, όλος ο προγραμματισμός γινόταν στη γλώσσα μηχανής,
συνήθως συνδέοντας καλώδια σε πίνακες για τον έλεγχο των βασικών λειτουργιών
καθώς δεν υπήρχαν πολύπλοκα λειτουργικά συστήματα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι
418
μηχανές χρησιμοποιούνταν συχνά ως βοηθητική συνάρτηση σε απλούς
μαθηματικούς υπολογισμούς.
Δεύτερη γενιά
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, το πρώτο λειτουργικό σύστημα δημιουργήθηκε
από την General Motors για τη μηχανή IBM 701, που ονομάζεται GMOS. Εκείνη την
εποχή, τα λειτουργικά συστήματα ονομάζονταν συστήματα επεξεργασίας παρτίδας
μιας ροής, καθώς τα δεδομένα αποστέλλονταν σε ομάδες που αποτελούσαν τις
παρτίδες.
Τα νέα μηχανήματα που αναπτύχθηκαν με αυτήν την τεχνολογία ονομάστηκαν
Mainframe και χρησιμοποιήθηκαν από χειριστές σε μεγάλα δωμάτια. Λόγω του
υψηλού κόστους απόκτησης, τα χρησιμοποιούσαν μόνο μεγάλες εταιρείες ή
κυβερνήσεις.
Τρίτη γενιά
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ήταν δυνατή η ανάπτυξη ενός συστήματος
πολλαπλού προγραμματισμού του οποίου η απόδοση ήταν αρκετά υψηλή ώστε να
χειρίζεται πολλές εργασίες ταυτόχρονα. Η εισαγωγή αυτής της λειτουργίας ήταν
ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη λειτουργικών συστημάτων, καθώς επέτρεψε σε
μια CPU, κεντρική μονάδα επεξεργασίας να μπορεί να λειτουργεί για όλη σχεδόν την
ώρα που ήταν σε λειτουργία.
Ένας άλλος παράγοντας που επιβάρυνε την επανάσταση των λειτουργικών
συστημάτων ήταν η ανάπτυξη μικρών υπολογιστών. Το μοντέλο PDP-1 της Digital
Equipment Corporation, για παράδειγμα, πωλήθηκε για 120.000$ ανά μηχάνημα. Η
αξία φαίνεται υψηλή, αλλά εκείνη την εποχή ήταν μόνο το 5% της τιμής των μεγάλων
Είναι σημαντικό ότι τόσο η εισαγωγή του πολυπρογραμματισμού όσο και η ανάπτυξη
μικρών υπολογιστών οδήγησαν στην τέταρτη γενιά λειτουργικών συστημάτων.
Τέταρτη γενιά
Η τέταρτη γενιά λειτουργικών συστημάτων ακολούθησε την ανάπτυξη και ανάπτυξη
των προσωπικών υπολογιστών. Παρόλο που είναι πολύ παρόμοια με τα μοντέλα PDP,
κοστίζουν ακόμη λιγότερο και επέτρεπαν στους απλούς ανθρώπους να αγοράσουν
μια μηχανή για προσωπική χρήση.
419
Σκεπτόμενος αυτή την επανάσταση των προσωπικών υπολογιστών, το λειτουργικό
σύστημα Windows δημιουργήθηκε το 1975 μετά τη γέννηση της Microsoft. Τα
Windows έγιναν σύντομα το μεγαλύτερο και πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο
λειτουργικό σύστημα, επεκτείνοντας τη λειτουργία του μέχρι τις μέρες μας. Το
σύστημα έχει ήδη αρκετές ενημερώσεις, όπως Windows 95, Windows 98, Windows
XP, Windows 7 και Windows 10.
Μια άλλη εταιρεία που ανταγωνίστηκε έντονα τη Microsoft σε αυτή την αγορά ήταν
η Apple, με το Apple Macintosh, το οποίο είχε τεράστια επιτυχία λόγω της φιλικής
προς τον χρήστη και ελκυστικής διεπαφής.
Επί του παρόντος, όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές χρησιμοποιούν λειτουργικά

συστήματα, είτε υπολογιστές, smartphone είτε tablet. Αλλά αυτό δεν είναι το τέλος
της ιστορίας των λειτουργικών συστημάτων που, όπως κάθε τεχνολογία, συνεχίζουν
να εξελίσσονται και να προσφέρουν μια καλύτερη εμπειρία στους χρήστες.
Ποιες είναι οι λειτουργίες του Λειτουργικού Συστήματος;
Τώρα ας γνωρίσουμε μερικές σημαντικές λειτουργίες ενός λειτουργικού συστήματος.
Διαχείριση της διαδικασίας
Ως περιβάλλον πολλαπλών εργασιών, το λειτουργικό σύστημα αποφασίζει σε ποια
διαδικασία θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, να υποβληθεί σε επεξεργασία πρώτα
και για πόσο χρόνο. Αυτή η λειτουργία έγινε γνωστή ως προγραμματισμός
διεργασιών και εκτελείται από τον προγραμματιστή της CPU.
Διαχείριση μνήμης
Αναφέρεται στη διαχείριση της κύριας ή κύριας μνήμης. Για να καταλάβετε καλύτερα,
η κύρια μνήμη είναι ένα μεγάλο σύνολο λέξεων ή byte, καθένα από τα οποία έχει τη
δική του διεύθυνση μέσα στο μηχάνημα.
Η κύρια μνήμη παρέχει γρήγορη αποθήκευση στην οποία μπορεί να προσπελαστεί
απευθείας η CPU. Έτσι, για να μπορεί το λειτουργικό σύστημα να εκτελεί
οποιοδήποτε κομμάτι λογισμικού, πρέπει να έχει πρόσβαση σε αυτήν την κύρια
μνήμη και αυτό επιτρέπει η διαχείριση μνήμης. Με άλλα λόγια, αυτή η λειτουργία
επιτρέπει στο λογισμικό να εκτελείται στον υπολογιστή.
420
Διαχείριση συσκευής
Το λειτουργικό σύστημα δημιουργεί άμεση επικοινωνία μέσω προγραμμάτων
οδήγησης με τις συσκευές που είναι συνδεδεμένες στο Υλικό. Ένα πρόγραμμα
οδήγησης, επομένως, είναι λογισμικό που επιτρέπει την εκτέλεση μιας συσκευής, η
οποία μπορεί να είναι μια μονάδα πένας, το ποντίκι, το πληκτρολόγιο ή ακόμα και η
κάρτα βίντεο του μηχανήματος.
Διαχείριση αρχείων
Το λειτουργικό σύστημα οργανώνει τα αρχεία που είναι αποθηκευμένα στη μνήμη
του υπολογιστή σε καταλόγους στους οποίους έχει πρόσβαση ο χρήστης και που
περιέχουν αρχεία ή διαδρομές προς άλλους καταλόγους. Επομένως, το λειτουργικό
σύστημα διατηρεί τον έλεγχο ολόκληρης της οργάνωσης, των πληροφοριών και της
κατάστασης αυτών των αρχείων μέσω της λειτουργικότητας και της διαχείρισης.
Ασφάλεια
Ένα λειτουργικό σύστημα είναι σε θέση να αποτρέψει μη εξουσιοδοτημένους
πράκτορες από την πρόσβαση σε αρχεία ή ρυθμίσεις μέσω κωδικών πρόσβασης και
άλλων μεθόδων ασφαλείας.
Έλεγχος απόδοσης συστήματος
Τα λειτουργικά συστήματα είναι επίσης υπεύθυνα για την τήρηση αρχείων σχετικά
με την απόδοση του συστήματος γενικά, σε περίπτωση που συμβεί κάτι
απροσδόκητο και η υπηρεσία καθυστερήσει πολύ για να λάβει απάντηση από το
σύστημα.
Βοήθεια εντοπισμού σφαλμάτων
Παράγει μηνύματα σφάλματος και αναφορές κάθε φορά που μια υπηρεσία έχει
σφάλμα, το οποίο βοηθά στη διαδικασία διόρθωσης του σφάλματος στον κωδικό
συστήματος ή εντοπισμού σφαλμάτων.
Διαχείριση υπηρεσιών
Διατηρεί τον έλεγχο και διαχειρίζεται το χρόνο και τους πόρους που χρειάζεται κάθε
υπηρεσία για να λειτουργήσει.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των Λειτουργικών Συστημάτων;
Όπως είδατε, τα λειτουργικά συστήματα έχουν μια εκτενή λίστα δυνατοτήτων. Όλα
αυτά μπορούν να συνοψιστούν σε μερικά χαρακτηριστικά. Μεταξύ αυτών, μπορούμε
να επισημάνουμε ότι τα συστήματα:
421
• Διαχείριση εργασιών και πόρων.
• Ελέγξτε την είσοδο και την έξοδο του λογισμικού.
• Είναι multitasking.
• Έχετε έναν πυρήνα.
• Διαθέτουν μηχανισμούς που διασφαλίζουν την προστασία, τη διαχείριση και την
ανακατανομή των πόρων.
• Βασίζονται στον πυρήνα.
Τι είναι ο πυρήνας;
Ο πυρήνας είναι το βασικό στοιχείο ενός λειτουργικού συστήματος. Λειτουργεί στον
πυρήνα του υπολογιστή, διασφαλίζοντας ότι υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των
στοιχείων υλικού και του τερματικού στο οποίο εκτελείται το λειτουργικό σύστημα.
Θεωρείται το πιο εσωτερικό μέρος του λειτουργικού συστήματος.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ υλικολογισμικού και λειτουργικού συστήματος;
Το υλικολογισμικό είναι το όνομα που δίνεται σε ένα πρόγραμμα ή ένα σύνολο
οδηγιών που έχουν προγραμματιστεί σε μια συσκευή υλικού. Είναι υπεύθυνο για την
παροχή των απαραίτητων οδηγιών για τη σωστή επικοινωνία και εκτέλεση της
λειτουργίας μιας συσκευής σε άλλο εξάρτημα.
Εξ ορισμού, το υλικολογισμικό και το λειτουργικό σύστημα είναι πολύ παρόμοια,
επομένως μπορεί να προκύψει κάποια σύγχυση μεταξύ τους. Αλλά μην κάνετε λάθος,
το υλικολογισμικό και το λειτουργικό σύστημα είναι διαφορετικά πράγματα! Δείτε τη
σύγκριση:
Υλικολογισμικό
• Προγραμματισμός ενσωματωμένος σε ένα τσιπ που ελέγχει μια συγκεκριμένη
συσκευή.
• Κανονικά είναι προγραμματισμένο και ενσωματωμένο στην κατασκευή της
συσκευής, χωρίς δυνατότητα αλλοίωσης.
• Ανήκει σε μη πτητική μνήμη, δηλαδή δεν απαιτεί ηλεκτρικό φορτίο για την
αποθήκευση δεδομένων, μόνο για εγγραφή ή ανάγνωση.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
• Επιτρέπει τον έλεγχο και τη γενική λειτουργία, πάνω από τα δικαιώματα και τις
λειτουργίες που εκχωρούνται σε ένα υλικολογισμικό.
422
• Μπορεί να εγκατασταθεί και να αλλάξει από τους χρήστες.
• Αποθηκεύεται στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή.
Συστήματα 64-bit ή 32-bit: ποια είναι η διαφορά;
Τα λειτουργικά συστήματα μπορούν να ρυθμιστούν ως 64-bit ή 32-bit. Αλλά τι
ακριβώς σημαίνει αυτό;
Ένα σύστημα που έχει διαμορφωθεί σε 64-bit μπορεί να χειριστεί περισσότερες
πληροφορίες από ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί σε 32-bit. Τα συστήματα που
έχουν διαμορφωθεί σε 32 bit μπορούν να λειτουργήσουν με ακολουθίες έως και 32
bit, φτάνοντας τα 3,2 GB μνήμης RAM, ενώ αυτά με 64 μπορούν να υπερβούν το
σημάδι των 4 GB μνήμης RAM.
Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο υπολογιστής θα είναι πιο γρήγορος, απλώς ότι
θα έχει μεγαλύτερη επεξεργαστική ισχύ. Αξίζει επίσης να θυμάστε ότι το μεγαλύτερο
μέρος του σημερινού λογισμικού είναι συμβατό και με τις δύο αρχιτεκτονικές, αλλά
είναι πάντα καλό να ελέγχετε ποια έκδοση του λειτουργικού σας συστήματος είναι
για να αποφύγετε προβλήματα συμβατότητας.
Το ηλεκτρονικό σου ταχυδρομείο
Ποιοι είναι οι τύποι των Λειτουργικών Συστημάτων;
Ας ρίξουμε μια ματιά στους πιο δημοφιλείς τύπους λειτουργικών συστημάτων
παρακάτω.
Μαζικό Λειτουργικό Σύστημα
Όσοι χρησιμοποιούν αυτόν τον τύπο λειτουργικού συστήματος δεν ασχολούνται
απευθείας με τον υπολογιστή ή το λογισμικό. Κάθε άτομο προετοιμάζει τα
απαραίτητα δεδομένα σε αποσυνδεδεμένες και εκτός σύνδεσης συσκευές, όπως ένα
είδος μονάδας flash, και τα στέλνει στον χειριστή του υπολογιστή. Αυτό το στοιχείο
εκσυγχρονίζει τις πληροφορίες συνδυάζοντας ανάγκες και υπηρεσίες που είναι
παρόμοιες και εκτελώντας τες όλες μαζί.
Multitasking ή κοινή χρήση χρόνου
Αυτός ο τύπος λειτουργικού συστήματος επιτρέπει σε πολλά άτομα, που βρίσκονται
σε πολλά διαφορετικά τελικά σημεία, να χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα υπολογιστή
ταυτόχρονα. Το λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών ή «Time-sharing» είναι
μια λογική επέκταση της δυνατότητας πολυπρογραμματιστή.
423
Σε αυτόν τον τύπο, πολλές υπηρεσίες εκτελούνται από μία CPU καθώς αλλάζει με
άλλες σε πολύ υψηλή συχνότητα. Με αυτόν τον τρόπο, οι χρήστες μπορούν να
λάβουν μια σχεδόν στιγμιαία απάντηση.
Λειτουργικό Σύστημα Δικτύου
Το δικτυωμένο σύστημα εκτελείται σε διακομιστή και του δίνει τη δυνατότητα να
διαχειρίζεται δεδομένα, χρήστες, ομάδες, ρυθμίσεις ασφαλείας, εφαρμογές και
άλλα. Ο πρωταρχικός σκοπός αυτού του συστήματος είναι να επιτρέπει την κοινή
χρήση πόρων και την πρόσβαση σε συσκευές από πολλούς υπολογιστές σε ένα
ιδιωτικό δίκτυο, συνήθως σε LAN (τοπικό δίκτυο).
Λειτουργικό Σύστημα κινητής τηλεφωνίας
Είναι λειτουργικά συστήματα που έχουν αναπτυχθεί ειδικά για φορητές συσκευές,
όπως κινητά τηλέφωνα, smartphone, tablet, smartwatches κ.λπ.
Συστήματα σε πραγματικό χρόνο
Ορίζεται ως ένα σύστημα επεξεργασίας δεδομένων του οποίου το διάστημα
απόκρισης είναι πολύ μικρό. Χρησιμοποιούνται γενικά όταν υπάρχουν πολύ
αυστηρές απαιτήσεις χρόνου στη λειτουργία ενός επεξεργαστή ή όταν η ροή
πληροφοριών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συσκευή ελέγχου σε μια ενσωματωμένη
εφαρμογή (ενσωματωμένη στο σύστημα).
Μπορούμε να βρούμε αυτό το μοντέλο σε επιστημονικά πειράματα, συστήματα
ιατρικής απεικόνισης, βιομηχανικό έλεγχο, έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας ή
οποιοδήποτε άλλο σύστημα χρειάζεται άμεσες απαντήσεις.
Ποια είναι τα 6 πιο χρησιμοποιούμενα λειτουργικά συστήματα;
Όπως έχετε δει, κάθε τύπος λειτουργικού συστήματος χρησιμοποιείται σε ένα
συγκεκριμένο πλαίσιο. Δείτε λοιπόν μια λίστα με τα έξι κορυφαία λειτουργικά
συστήματα στην αγορά, τόσο για υπολογιστές όσο και για φορητές συσκευές.
Windows
Είναι το πιο γνωστό και χρησιμοποιούμενο λειτουργικό σύστημα σε προσωπικούς
υπολογιστές σήμερα, που χρησιμοποιείται ευρέως για έργα και υπηρεσίες σε κοινούς
υπολογιστές. Η τελευταία του έκδοση είναι τα Windows 10.
424
Apple macOS
Ένας σημαντικός ανταγωνιστής των Windows, το Apple MacOS είναι ένα λειτουργικό
σύστημα που χρησιμοποιείται μόνο σε φορητούς και επιτραπέζιους υπολογιστές
Mac με το σήμα της Apple.
Linux
Το Linux είναι ένα δωρεάν και ανοιχτού κώδικα λειτουργικό σύστημα, συμβατό με
προσωπικούς υπολογιστές. Χρησιμοποιείται ευρέως από προγραμματιστές επειδή
είναι πιο εύπλαστο και διαμορφώσιμο από τα Windows. Εξαιτίας αυτού, έχουν
προκύψει πολλές παραλλαγές του, όπως το Ubuntu, το Red Hat και το Debian.
Chromium / ChromeOS
Το λειτουργικό σύστημα της Google , που χρησιμοποιείται στους υπολογιστές
Chromebook της.
Android
Το πιο χρησιμοποιούμενο λειτουργικό σύστημα κινητής τηλεφωνίας στον κόσμο.
Αρκετά μοντέλα και μάρκες χρησιμοποιούν το Android ως λειτουργικό σύστημα για
τις φορητές συσκευές τους.
Apple iOS
Λειτουργικό σύστημα Apple συμβατό με ιδιόκτητες κινητές συσκευές όπως iPad και
iPhone.
Η γνώση του λειτουργικού συστήματος είναι πολύ χρήσιμη για προγραμματιστές και
προγραμματιστές ή για όσους βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία μετάβασης σε
καριέρα στην αγορά τεχνολογίας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι γνωρίζοντας σε
βάθος πώς λειτουργούν οι μηχανές διευκολύνεται η κατανόηση της λογικής τους.
Για όσους δεν ανήκουν στον τομέα της τεχνολογίας, είναι επίσης καλή ιδέα να
γνωρίζουν περισσότερα για τα λειτουργικά συστήματα, καθώς τα αντιμετωπίζουμε
καθημερινά στις πιο ποικίλες συσκευές.
Ορισμός λειτουργικού συστήματος
Το λειτουργικό σύστημα είναι ένα λογισμικό ή ένα σύνολο λογισμικού, του οποίου η
λειτουργία είναι να διαχειρίζεται και να διαχειρίζεται τους πόρους ενός συστήματος,
από στοιχεία υλικού και συστήματα αρχείων έως προγράμματα τρίτων,
δημιουργώντας τη διεπαφή μεταξύ του υπολογιστή και του χρήστη.
425
Κατανοήστε ως «υπολογιστή» κάθε αυτόματη μηχανή επεξεργασίας δεδομένων,
όπως για παράδειγμα επιτραπέζιο υπολογιστή, φορητό υπολογιστή ή κινητό
τηλέφωνο και μια κονσόλα βιντεοπαιχνιδιών.
Το λειτουργικό σύστημα εισάγει ένα στρώμα αφαίρεσης μεταξύ του υλικού και του
χρήστη, το οποίο μετατρέπει εντολές στο ποντίκι, το πληκτρολόγιο και τα αιτήματα
συστήματος, όπως διαχείριση πόρων (CPU, μνήμη RAM), σε γλώσσα μηχανής,
στέλνοντας οδηγίες στον επεξεργαστή.
Το τελευταίο τα μεταφράζει σε δυαδικό κώδικα, εκτελεί τις εντολές και στέλνει τις
απαντήσεις ως πληροφορίες που εμφανίζονται στην οθόνη σας.
Ένα λειτουργικό σύστημα περιέχει στοιχεία που χωρίζονται μεταξύ αυτών για τον
χρήστη (όπως βιβλιοθήκες, προγράμματα και διεπαφή) και τις οδηγίες που
συνθέτουν τον πυρήνα του (πυρήνας).
Σε γενικές γραμμές, είναι η γέφυρα μεταξύ χρήστη και υλικού, αλλά όχι μόνο. Ο
πυρήνας αποτελεί το κεντρικό μέρος του προγράμματος και είναι υπεύθυνος για
κρίσιμες εργασίες όπως:
• Δημιουργήστε το επίπεδο αφαίρεσης χαμηλού επιπέδου (γλώσσα μηχανής) με το
υλικό.
• Διαχείριση πόρων όπως επεξεργαστής, μνήμη RAM, συστήματα αρχείων και
συσκευές εισόδου και εξόδου (οθόνη, πληκτρολόγιο, ποντίκι, εκτυπωτής κ.λπ.)
• Διαχείριση διαδικασιών (εκτέλεση) προγραμμάτων.
• Διαχειριστείτε τη χρήση της συσκευής, τη μνήμη συστήματος και τις κλήσεις
προγραμμάτων, ορίζοντας ποιες έχουν προτεραιότητα.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ πυρήνα και υλικολογισμικού;
Πολλοί άνθρωποι μπερδεύουν τον πυρήνα με το υλικολογισμικό. Αν και μπορούν να
μιλήσουν μεταξύ τους, είναι διαφορετικά πράγματα. Ένα υλικολογισμικό ή
ενσωματωμένο λογισμικό είναι ένα σύνολο οδηγιών που προγραμματίζονται
απευθείας στο υλικό, το οποίο περιέχει συγκεκριμένες παραμέτρους για τη
λειτουργία μιας δεδομένης συσκευής.
Για παράδειγμα, σε ένα λειτουργικό σύστημα, το BIOS (Basic Input Output System)
και το UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) είναι παραδείγματα
426
υλικολογισμικού, καθώς περιέχουν οδηγίες για τη λειτουργία του υλικού ενός
Ένα υλικολογισμικό μπορεί να λειτουργήσει από τον χρήστη με τον ίδιο τρόπο όπως
ένας πυρήνας (το Linux είναι απλώς ο πυρήνας, η διεπαφή ποικίλλει ανάλογα με την
εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τη διανομή, που ονομάζεται επίσης διανομή), αλλά
οι εφαρμογές του είναι διαφορετικές.
3 παραδείγματα λειτουργικού συστήματος
Εκτός από αυτά που όλοι γνωρίζουν, ας δούμε 3 παραδείγματα λειτουργικών
συστημάτων:
1. Unix
Αναπτύχθηκε από τους Ken Thompson, Dennis Ritchie, Douglas McIlroy και άλλους
προγραμματιστές στα Bell Labs το 1969, το Unix ήταν ένα από τα πρώτα προληπτικά
συστήματα πολλαπλών εργασιών, που τερματίζει διαδικασίες που έχουν εξαντληθεί
και αποθηκεύει τα δεδομένα τους για αργότερα, εκτελώντας στη σειρά.
Δημιουργήθηκε μια τεράστια οικογένεια συστημάτων που περιελάβανε Linux, BSD
και FreeBSD, τα οποία χρησίμευσαν ως βάση τόσο για το macOS όσο και για το Orbis
OS (από το PS4), το Solaris της Oracle και το Xenix της Microsoft.
2. MS-DOS
Κυκλοφόρησε το 1981 , βασίστηκε στο 86-DOS του Tim Paterson και κυκλοφόρησε το
1980 για υπολογιστές με επεξεργαστή Intel 8086. Η Microsoft το αγόρασε για
75.000$ και το τροποποίησε για να κυκλοφορήσει στον IBM-PC 5150 (ο Μπιλ Γκέιτς
είπε ψέματα όταν υπέγραφε συμβόλαιο με την IBM, σχετικά με την ύπαρξη ήδη MS-
427
DOS). Έτρεχε σε υπολογιστές IBM-PC και ήταν το πρότυπο μέχρι τα μέσα της
δεκαετίας του 1990, όταν απορροφήθηκε από τα Windows 95 και παρέμεινε μέχρι τα
Windows ME. Η γραμμή εντολών, αν και παρόμοια, δεν είναι σύστημα παρασκηνίου.
3. OS/2
Κυκλοφόρησε το 1987 και αναπτύχθηκε από τη Microsoft και την IBM, το OS/2 είχε
γραφική διεπαφή και διαδέχθηκε το IBM PC DOS (η έκδοση με άδεια χρήσης του MS-
DOS). Λίγη ώρα αργότερα, οι εταιρείες χώρισαν λόγω διαφωνιών. Τα Windows 2.1
και 3.1 είχαν λύσεις παρόμοιες με αυτές του OS/2 και για μεγάλο χρονικό διάστημα,
και η IBM και η Microsoft συνέχισαν να ανταγωνίζονται στην αγορά των
υπολογιστών, με μερικά περίεργα γεγονότα στη μέση της ιστορίας.
Αν και δεν έχουμε αυτό το ξεκάθαρο όριο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένα
Λειτουργικό Σύστημα είναι ένα πρόγραμμα. Σωστά, ένα πρόγραμμα σαν τα άλλα που
τρέχει στον υπολογιστή μας. Η διαφορά είναι ότι είναι, ένα από τα πιο σύνθετα
προγράμματα που τρέχουν στον υπολογιστή μας. Ένα λειτουργικό σύστημα είναι
υπεύθυνο για τη διαχείριση όλου του υλικού του υπολογιστή σας. Θα λέει, για
παράδειγμα, ποια διεργασία (πρόγραμμα που εκτελείται) θα μπορεί να
χρησιμοποιήσει τον επεξεργαστή και για πόσο χρόνο.
Ένας άλλος ρόλος του λειτουργικού συστήματος είναι να διασφαλίζει ότι ένα
πρόγραμμα δεν παρεμβαίνει σε άλλο. Δηλαδή, το λειτουργικό σύστημα λειτουργεί
ως ένας εξαιρετικός διαχειριστής πόρων. Μπορούμε να δούμε ένα λειτουργικό
σύστημα με ένα επίπεδο μεταξύ του υλικού και των εφαρμογών χρήστη. Έτσι, ο
σκοπός ενός λειτουργικού συστήματος είναι να δημιουργήσει ένα περιβάλλον που
του επιτρέπει να λειτουργεί άνετα, δηλαδή απλό και ταυτόχρονα αποτελεσματικό.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα λειτουργικών
συστημάτων. Για παράδειγμα, μερικοί είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση υλικού
υπολογιστή, άλλοι για κινητά τηλέφωνα και εξακολουθούν να υπάρχουν λειτουργικά
συστήματα για Mainframes.
Μια άλλη πτυχή είναι να κατανοήσουμε ξεκάθαρα τι σημαίνει να εκτελούμε
προγράμματα σωστά. Σημειώστε ότι αν δεν υπήρχε το λειτουργικό, ο ρόλος του
προγραμματιστή θα ήταν να ασχοληθεί άμεσα με το υλικό, επιπλέον θα έπρεπε να
προβλέψει την ύπαρξη και τον ανταγωνισμό με άλλα προγράμματα. Επιπλέον, για
κάθε νέο σύστημα (hardware) πιθανότατα θα ήταν απαραίτητη μια νέα
428
κωδικοποίηση για την προσαρμογή του προγράμματος στο νέο υλικό. Με αυτόν τον
τρόπο, μπορούμε να πούμε ότι το λειτουργικό σύστημα δημιουργεί μια αφαίρεση για
τον προγραμματιστή.
Σύμφωνα με τον Tanenbaum, ένα λειτουργικό σύστημα μπορεί να θεωρηθεί ως
εκτεταμένο μηχάνημα ή ως διαχειριστής πόρων. Ως εκτεταμένο μηχάνημα, ο χρήστης
δεν ενδιαφέρεται να γνωρίζει τις λειτουργικές λεπτομέρειες των συσκευών. Ας
πάρουμε για παράδειγμα την πρόσβαση στα δεδομένα του σκληρού δίσκου. Μια
τυπική αφαίρεση θα ήταν ο δίσκος να περιέχει ένα σύνολο ονομάτων αρχείων.
Σημειώστε ότι στο κάτω μέρος υπάρχουν 0 και 1. Ένα σύστημα αρχείων είναι μια
αφαίρεση που δημιουργείται από το ΛΣ. Ο χρήστης δεν χρειάζεται να ανησυχεί για
λεπτομέρειες σε ποια θέση βρίσκεται η κεφαλή ανάγνωσης HD. Με αυτόν τον τρόπο,
το ΛΣ αποκρύπτει την πολυπλοκότητα του υλικού από τον χρήστη και παρουσιάζει
μια εύκολη και απλή προβολή για τις λειτουργίες στις συσκευές. Αυτή η προβολή
είναι ισοδύναμη με μια εκτεταμένη μηχανή ή εικονική μηχανή, η οποία είναι πιο
εύκολη στον χειρισμό.
Κατά την άλλη άποψη του Tanenbaum, το λειτουργικό σύστημα είναι ένας μεγάλος
διαχειριστής πόρων. Θυμηθείτε ότι το σύστημα υπολογιστή είναι ένα σύνολο πόρων:
επεξεργαστές, μνήμες, δίσκοι, ποντίκια, πληκτρολόγια, εκτυπωτές κ.λπ. Είναι
καθήκον του ΛΣ να διαχειρίζεται την κατανομή αυτών των συσκευών στις διάφορες
διεργασίες, έτσι ώστε να μην προκύπτουν ασυνέπειες.
Από την πλευρά του χρήστη, ένας υπολογιστής αποτελείται βασικά από ένα
πληκτρολόγιο, οθόνη, ποντίκι και ένα λειτουργικό σύστημα. Για τον χρήστη, το
λειτουργικό σύστημα έχει τον ρόλο της μεγιστοποίησης της απόδοσης του
μηχανήματος. Ο χρήστης πιθανότατα θα θέλει να ανοίξει πολλές καρτέλες του
προγράμματος περιήγησης, να ακούσει μουσική και ίσως να παίξει παιχνίδια
ταυτόχρονα. Έτσι, από τη σκοπιά του χρήστη, η κύρια λειτουργία του λειτουργικού
συστήματος είναι να διευκολύνει τη χρήση. Δηλαδή, αφαίρεση της πολυπλοκότητας
του υλικού για τον χρήστη και παροχή ενός εύχρηστου και χρήσιμου περιβάλλοντος.
Σε πολλά συστήματα, ακόμη και με μία μόνο CPU, το λειτουργικό σύστημα μπορεί να
δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι διαφορετικές εργασίες εκτελούνται ταυτόχρονα.
Σημειώστε ότι όταν υπάρχει μόνο μία CPU αυτό είναι στην πραγματικότητα μια
ψευδαίσθηση, καθώς μόνο μία διεργασία (πρόγραμμα που εκτελείται) μπορεί να
429
έχει την CPU για μια δεδομένη χρονική στιγμή. Αυτή η ψευδαίσθηση ονομάζεται
multitasking.
Από την άποψη του συστήματος υπολογιστών, το λειτουργικό σύστημα είναι ένας
εξαιρετικός αγωγός. Είναι υπεύθυνος για την κατανομή των πόρων του μηχανήματος.
Συνειδητοποιήστε ότι ένα μηχάνημα έχει πολλούς πόρους: μνήμη, χρόνο CPU,
συσκευές I/O κ.λπ. Είναι ο ρόλος του ΛΣ να λέει ποια εφαρμογή θα χρησιμοποιήσει
ποιους πόρους και για πόσο καιρό.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα τον εκτυπωτή. Σημειώστε ότι εάν όλα τα προγράμματα
μπορούσαν να στείλουν ελεύθερα χαρακτήρες για πάντα σε εκτύπωση, τα κείμενα
που θα προέκυπταν θα ήταν ένα μείγμα διαφορετικών αρχείων. Για να μην συμβεί
αυτό, το λειτουργικό σύστημα ελέγχει την πρόσβαση σε αυτό το υλικό
δημιουργώντας μια ουρά.
Πληροφοριακά συστήματα (ΠΣ)
Τα πληροφοριακά συστήματα (ΠΣ) χρησιμοποιούν υλικό, λογισμικό, δίκτυα
τηλεπικοινωνιών, τεχνικές ηλεκτρονικής διαχείρισης δεδομένων και άλλες μορφές
τεχνολογίας πληροφοριών (IT) ώστε να μετατρέψουν τους πόρους δεδομένων σε μια
ποικιλία προϊόντων πληροφοριών για καταναλωτές και επαγγελματίες.
Έννοιες Συστημάτων
Οι έννοιες των συστημάτων αποτελούν τη βάση του τομέα των πληροφοριακών
συστημάτων. θα τους καταλάβουν σας βοηθά να κατανοήσετε πολλές άλλες έννοιες
στην τεχνολογία, τις εφαρμογές, την ανάπτυξη και τη διαχείριση πληροφοριακών
• Τεχνολογία: Ότι τα δίκτυα υπολογιστών είναι συστήματα στοιχείων επεξεργασίας
δεδομένων και πληροφορίας.
• Εφαρμογές: Ότι οι χρήσεις των δικτύων υπολογιστών από εταιρείες είναι, στην
πραγματικότητα, συστήματα διασυνδεδεμένες επιχειρηματικές πληροφορίες.
• Ανάπτυξη: Ότι η ανάπτυξη τρόπων χρήσης δικτύων υπολογιστών σε επιχειρήσεις
περιλαμβάνουν το σχεδιασμό των βασικών στοιχείων των πληροφοριακών
• Διοίκηση: Ότι η διαχείριση IT δίνει έμφαση στην ποιότητα, την επιχειρηματική
αξία και την ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων ενός οργανισμού.
430
Τι είναι ένα σύστημα;
Τι είναι ένα σύστημα και πότε εφαρμόζεται στην έννοια του πληροφοριακού
συστήματος;
Ένα σύστημα είναι μια ομάδα αλληλένδετων στοιχείων που συνεργάζονται για την
επίτευξη ενός στόχου σε κοινά, λαμβάνουν εισροές και παράγουν αποτελέσματα σε
μια οργανωμένη διαδικασία μετασχηματισμού.
Ένα σύστημα έχει τρία βασικά αλληλεπιδρώντα στοιχεία ή λειτουργίες:
• Εισαγωγή: περιλαμβάνει τη σύλληψη και τη συλλογή στοιχείων που εισέρχονται
στο σύστημα.
• Επεξεργασία: διεργασίες μετασχηματισμού που μετατρέπουν την είσοδο
(εισαγωγή) σε προϊόν.
• Έξοδος: μεταφορά των στοιχείων που παράγονται στο μετασχηματισμό στον
τελικό προορισμό τους.
Ανατροφοδότηση και έλεγχος:
Οι δύο πρόσθετες έννοιες της έννοιας του συστήματος (είσοδος, επεξεργασία και
έξοδος) περιλαμβάνουν την ανατροφοδότηση και τον έλεγχο. Ένα σύστημα με
στοιχεία ανατροφοδότησης και ελέγχου ονομάζεται κυβερνητικό σύστημα, δηλαδή
σύστημα αυτοελέγχου, αυτορυθμιζόμενου συστήματος.
Ανατροφοδότηση: είναι δεδομένα σχετικά με την απόδοση ενός συστήματος.
Έλεγχος: περιλαμβάνει την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της
ανατροφοδότησης για να προσδιοριστεί εάν ένα σύστημα σε κατευθύνει προς την
επίτευξη του στόχου σου, τότε η λειτουργία ελέγχου κάνει τις απαραίτητες ρυθμίσεις
στα εξαρτήματα εισόδου και την επεξεργασία ενός συστήματος για να διασφαλιστεί
ότι επιτυγχάνεται επαρκής παραγωγή.
Άλλα Χαρακτηριστικά Συστήματος
Ένα σύστημα δεν υπάρχει στο κενό, μάλιστα υπάρχει και λειτουργεί σε περιβάλλον
που περιέχει άλλα συστήματα.
Υποσύστημα: Ένα σύστημα που αποτελεί συστατικό ενός μεγαλύτερου συστήματος
που, με τη σειρά του, είναι το περιβάλλον του.
Όριο συστήματος: Ένα σύστημα διαχωρίζεται από το περιβάλλον του και από άλλα
συστήματα μέσω των ορίων του συστήματός του.
431
Διεπαφή: Πολλά συστήματα μπορούν να μοιράζονται το ίδιο περιβάλλον. Μερικά
από αυτά τα συστήματα μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους μέσω ενός
κοινόχρηστου ορίου ή διεπαφής.
Ανοιχτό σύστημα: Ένα σύστημα που αλληλεπιδρά με άλλα συστήματα στο
περιβάλλον του ονομάζεται ανοιχτό σύστημα. Ένα ανοιχτό σύστημα (που συνδέεται
με το περιβάλλον του μέσω της ανταλλαγής εισόδου και εξόδου).
Προσαρμόσιμο σύστημα: Ένα σύστημα που έχει την ικανότητα να μεταμορφώνει τον
εαυτό του ή το περιβάλλον του για να επιβιώσει ονομάζεται προσαρμοστικό
σύστημα.,
Στοιχεία ενός Πληροφοριακού Συστήματος: Ένα IS εξαρτάται από τους πόρους του
προσωπικού, του υλικού, του λογισμικού και των δικτύων για την εκτέλεση των
δραστηριοτήτων του στην εισαγωγή, επεξεργασία, έξοδος, αποθήκευση και έλεγχος
που μετατρέπουν τους πόρους δεδομένων σε προϊόντα πληροφοριών.
Το μοντέλο πληροφοριακών συστημάτων υπογραμμίζει τις πέντε βασικές έννοιες
που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλους τους τύπους πληροφοριακών συστημάτων:
Πόροι Πληροφοριακών Συστημάτων
• Ανθρώπινο δυναμικό
• Πόροι υλικού
• Χαρακτηριστικά λογισμικού
• Πόροι δεδομένων
• Πόροι δικτύου
Ανθρώπινο Δυναμικό
Χρειάζονται άνθρωποι για τη λειτουργία όλων των πληροφοριακών συστημάτων.
Αυτοί οι πόροι περιλαμβάνουν τους τελικούς χρήστες και εμπειρογνώμονες IS.
• Τελικοί χρήστες: άτομα που χρησιμοποιούν ένα SI ή τις πληροφορίες που
παράγει.
• Ειδικοί ΠΣ: είναι άνθρωποι που αναπτύσσουν και λειτουργούν πληροφοριακά
συστήματα.
• Αναλυτές Συστημάτων: σχεδιάζουν SI με βάση τις απαιτήσεις του τελικού χρήστη.
• Προγραμματιστές λογισμικού: δημιουργούν προγράμματα ηλεκτρονικών
υπολογιστών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του
432
• αναλυτές συστημάτων.
• Χειριστές συστημάτων: παρακολουθούν και χειρίζονται μεγάλα δίκτυα και
συστήματα υπολογιστών.
Πόροι υλικού
Περιλαμβάνουν όλες τις φυσικές συσκευές και εξοπλισμό που χρησιμοποιούνται
στην επεξεργασία πληροφοριών.
• Μηχανήματα: φυσικές συσκευές (περιφερειακά, υπολογιστές)
• Μέσα: όλα τα υλικά αντικείμενα στα οποία καταγράφονται τα δεδομένα (χαρτί,
δίσκοι)
• Παραδείγματα υλικού σε ηλεκτρονικά συστήματα πληροφοριών είναι:
• Υπολογιστικά συστήματα: αποτελούνται από κεντρικές μονάδες επεξεργασίας
που περιέχουν μικροεπεξεργαστές και πλήθος διασυνδεδεμένων περιφερειακών
συσκευών.
• Περιφερειακά υπολογιστών: είναι συσκευές, όπως πληκτρολόγιο ή ποντίκι, για
εισαγωγή δεδομένα και εντολές, οθόνη βίντεο ή εκτυπωτή για την έξοδο
πληροφοριών και δίσκους μαγνητικό ή οπτικό για την αποθήκευση πόρων
δεδομένων.
Πόροι λογισμικού
Περιλαμβάνουν όλα τα σύνολα οδηγιών επεξεργασίας πληροφοριών.
• Προγράμματα: σύνολο εντολών που κάνουν τον υπολογιστή να εκτελέσει μια
συγκεκριμένη εργασία.
• Διαδικασίες: σύνολο οδηγιών που χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους για να
ολοκληρώσουν μια εργασία.
• Παραδείγματα λειτουργιών λογισμικού είναι:
• Λογισμικό συστήματος: για παράδειγμα, ένα πρόγραμμα λειτουργικού
συστήματος, το οποίο ελέγχει και υποστηρίζει
• τις λειτουργίες ενός υπολογιστικού συστήματος.
• Λογισμικό εφαρμογής: προγράμματα που κατευθύνουν την επεξεργασία για
συγκεκριμένη χρήση του υπολογιστή από τον τελικό χρήστη.
• Διαδικασίες: είναι επιχειρησιακές οδηγίες για άτομα που θα χρησιμοποιήσουν
ένα IS.
433
Πόροι δεδομένων
Πρέπει να γίνεται αποτελεσματική διαχείρισή τους προς όφελος όλων των τελικών
χρηστών σε έναν οργανισμό.
Οι πόροι δεδομένων μετατρέπονται από δραστηριότητες επεξεργασίας
πληροφοριών σε ποικιλία προϊόντων πληροφοριών για τους τελικούς χρήστες.
Οι πόροι δεδομένων των πληροφοριακών συστημάτων οργανώνονται συνήθως σε:
• Βάσεις δεδομένων: μια συλλογή λογικά σχετικών εγγραφών και αρχείων.
• Τα δεδομένα ενσωματώνουν πολλές εγγραφές που είχαν αποθηκευτεί
προηγουμένως σε ξεχωριστά αρχεία, έτσι ώστε
• Τα αρχεία κοινής πηγής δεδομένων εξυπηρετούν πολλές εφαρμογές.
• Βάσεις γνώσεων: που αποθηκεύουν τη γνώση με πληθώρα τρόπων όπως π.χ
γεγονότα, κανόνες και συμπεράσματα για διάφορα θέματα.
Δεδομένα έναντι πληροφοριών.
Δεδομένα: είναι ακατέργαστα γεγονότα ή παρατηρήσεις, συνήθως σχετικά με φυσικά
φαινόμενα ή συναλλαγές σε επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, τα δεδομένα είναι
αντικειμενικά μέτρα των χαρακτηριστικών του σε οντότητες όπως άνθρωποι, μέρη,
πράγματα και γεγονότα.
Πληροφορίες: είναι επεξεργασμένα δεδομένα που έχουν τοποθετηθεί σε ένα
ουσιαστικό και χρήσιμο πλαίσιο σε έναν τελικό χρήστη. Τα δεδομένα υποβάλλονται
σε μια διαδικασία όπου:
• Η μορφή του συγκεντρώνεται, χειραγωγείται και οργανώνεται
• Το περιεχόμενό σας αναλύεται και αξιολογείται
• Τοποθετούνται σε περιβάλλον κατάλληλο για άνθρωπο χρήστη.
Πόροι Δικτύου
Τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών όπως το Διαδίκτυο, τα ενδοδίκτυα και τα εξωτερικά
δίκτυα έχουν καταστεί απαραίτητα για την επιτυχία.
Λειτουργίες όλων των τύπων οργανισμών και το IS τους που βασίζεται σε υπολογιστή.
Αυτά τα δίκτυα αποτελούνται από υπολογιστές, επεξεργαστές επικοινωνιών και
άλλες διασυνδεδεμένες συσκευές από μέσα επικοινωνίας και ελέγχεται από
λογισμικό επικοινωνιών.
434
Η έννοια των πόρων του δικτύου τονίζει ότι τα δίκτυα επικοινωνιών αποτελούν
θεμελιώδη συνιστώσα όλων των πόρων.
Τα χαρακτηριστικά του δικτύου περιλαμβάνουν:
• Μέσα επικοινωνίας (καλώδιο συνεστραμμένου ζεύγους, ομοαξονικό καλώδιο,
καλώδιο οπτικών ινών, δορυφορικά συστήματα μικροκυμάτων και επικοινωνιών.
• Υποστήριξη δικτύου (δεδομένα, άτομα, πόροι υλικού και λογισμικού που
υποστηρίζουν άμεσα τη λειτουργία και χρήση δικτύου επικοινωνιών.
Δραστηριότητες Πληροφοριακών Συστημάτων
• Εισαγωγή
• Επεξεργασία
• Έξοδος
• Αποθήκευση
• Έλεγχος
Εισαγωγή Πόρων Δεδομένων
• Πρέπει να συλλέγονται και να προετοιμάζονται δεδομένα σχετικά με
επιχειρηματικές συναλλαγές και άλλα γεγονότα επεξεργασίας από τη
δραστηριότητα εισόδου. Η εισαγωγή συνήθως έχει τη μορφή όπου τα δεδομένα
καταγράφουν τον τρόπο εγγραφής και επεξεργασίας.
• Μετά την εγγραφή, τα δεδομένα μπορούν να μεταφερθούν σε μέσα που μπορούν
να διαβαστούν σε μηχάνημα, όπως ένας μαγνητικός δίσκος, για παράδειγμα,
μέχρι να απαιτηθούν για την επεξεργασία τους.
Μετατροπή Δεδομένων σε Πληροφορίες - Επεξεργασία
• Τα δεδομένα συνήθως υπόκεινται σε δραστηριότητες επεξεργασίας, όπως
υπολογισμός, σύγκριση, διαχωρισμός, ταξινόμηση και περίληψη. Αυτές οι
δραστηριότητες οργανώνουν, αναλύουν και χειραγωγούν δεδομένα,
μετατρέποντάς τα έτσι σε πληροφορίες για τους τελικούς χρήστες.
• Οι πληροφορίες μεταδίδονται με διάφορες μορφές στους τελικούς χρήστες και
διατίθενται σε αυτούς στη δραστηριότητα παραγωγής. Στόχος των
πληροφοριακών συστημάτων είναι η παραγωγή πληροφοριακών προϊόντων
κατάλληλο για τελικούς χρήστες.
435
Εκροές Πληροφοριακών Προϊόντων
• Οι πληροφορίες μεταδίδονται με διάφορες μορφές στους τελικούς χρήστες και
διατίθενται από αυτά στη δραστηριότητα παραγωγής. Στόχος των
πληροφοριακών συστημάτων είναι η παραγωγή πληροφορίας κατάλληλα για
τους τελικούς χρήστες.
Αποθήκευση Πόρων Δεδομένων
Αποτελεί βασικό συστατικό των πληροφοριακών συστημάτων. Είναι η
δραστηριότητα του πληροφοριακού συστήματος στα οποία δεδομένα και
πληροφορίες διατηρούνται με οργανωμένο τρόπο για μελλοντική χρήση.
Μια σημαντική δραστηριότητα του πληροφοριακού συστήματος είναι ο έλεγχος της
απόδοσής του.
• Ένα πληροφοριακό σύστημα πρέπει να παράγει ανατροφοδότηση για τις
δραστηριότητές του, επεξεργασία, παραγωγή και αποθήκευση.
• Η ανατροφοδότηση θα πρέπει να παρακολουθείται και να αξιολογείται για να
διαπιστωθεί εάν το σύστημα πληροί τις απαιτήσεις
• καθιερωμένα πρότυπα απόδοσης.
• Η ανατροφοδότηση χρησιμοποιείται για προσαρμογές στις δραστηριότητες του
συστήματος για τη διόρθωση ελαττωμάτων.
Ποιότητα πληροφοριών:
Ποια χαρακτηριστικά κάνουν τις πληροφορίες έγκυρες και χρήσιμες για εσάς;
• Εξετάστε τα χαρακτηριστικά της ποιότητας των πληροφοριών ξεπερασμένες
πληροφορίες, ανακριβές ή δυσνόητα δεν θα ήταν πολύ σημαντικό, χρήσιμο ή
πολύτιμο για εσάς ή και για άλλους τελικούς χρήστες.
• Οι άνθρωποι θέλουν πληροφορίες υψηλής ποιότητας, δηλαδή προϊόντα
πληροφοριών των οποίων χαρακτηριστικά, ιδιότητες βοηθούν να γίνουν
πολύτιμα για αυτούς.
• Οι τρεις διαστάσεις της πληροφορίας είναι: χρόνος, περιεχόμενο και μορφή.
436
Αναγνώριση Πληροφοριακών Συστημάτων:
Ως τελικός χρήστης της επιχείρησης, πρέπει να είστε σε θέση να αναγνωρίζετε τα
στοιχεία βασικά στοιχεία των πληροφοριακών συστημάτων που συναντάτε στον
πραγματικό κόσμο.
• Τα άτομα, το υλικό, το λογισμικό, τα δεδομένα και οι πόροι δικτύου που
χρησιμοποιούν.
• Τα είδη των προϊόντων πληροφοριών που παράγουν.
• Πώς εκτελούν δραστηριότητες: εισαγωγή, επεξεργασία, έξοδος, αποθήκευση και
έλεγχος.
Συνεργατικά Συστήματα
Είναι IS που χρησιμοποιούν μια ποικιλία πληροφορικής για να βοηθήσουν τους
ανθρώπους να συνεργαστούν. Περιλαμβάνουν τη χρήση εργαλείων groupware,
τηλεδιάσκεψης, e-mail, κ.λπ. για υποστήριξη επικοινωνία, συντονισμός και
συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας και των ομάδων εργασίας στο δίκτυο. Για
την εφαρμογή αυτών των συστημάτων, μια διασυνδεδεμένη επιχείρηση βασίζεται σε
ενδοδίκτυα, Διαδίκτυο, extranet και άλλα δίκτυα.
Στόχος του είναι να χρησιμοποιήσει την πληροφορική για να αυξήσει την
παραγωγικότητα και τη δημιουργικότητα των ομάδων και των ομάδων της εργασίας
στη σύγχρονη επιχείρηση. Μας βοηθούν στην:
• Συνεργασία / επικοινωνία ιδεών
• Κοινή χρήση πόρων
• Συντονίζουμε τις προσπάθειες συνεργασίας ως μέλος των πολλών διαδικασιών
ανεπίσημες και επίσημες ομάδες και ομάδες έργου.
Συστήματα Υποστήριξης Διαχείρισης
Τα συστήματα υποστήριξης διαχείρισης επικεντρώνονται στην παροχή πληροφοριών
και υποστήριξη για τη λήψη αποφάσεων. Αποτελεσματική απόφαση των διευθυντών.
Υποστηρίζουν τις ανάγκες λήψης αποφάσεων της διοίκησης στην στρατηγική (κύρια),
τακτική διαχείριση (μέσος όρος) και διαχείριση επιχειρήσεων (επόπτης).
Εννοιολογικά, χρειάζονται αρκετοί κύριοι τύποι IS για την υποστήριξη μιας σειράς
Ευθύνες διαχείρισης τελικού χρήστη:
437
• Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης (GIS)
• Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS)
• Εκτελεστικά Πληροφοριακά Συστήματα (EIS)
• Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης (GIS)
Τα GIS είναι η πιο κοινή μορφή πληροφοριακών συστημάτων διαχείρισης. Παρέχουν
χρήστες διαχειριστικά προϊόντα πληροφόρησης από άκρο σε άκρο που υποστηρίζουν
μεγάλο μέρος από εσάς καθημερινή λήψη αποφάσεων. Το GIS παρέχει μια ποικιλία
από προκαθορισμένες πληροφορίες (αναφορές) και οθόνες βίντεο για διαχείριση
που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να λαμβάνουν πιο αποτελεσματικούς
δομημένους τύπους καθημερινών αποφάσεων. Τα προϊόντα πληροφοριών που
παρέχονται στους διαχειριστές περιλαμβάνουν προβολές βίντεο και αναφορές που
μπορούν να παρέχονται:
• Κατόπιν αιτήματος (απαίτηση)
• Περιοδικά, σύμφωνα με προκαθορισμένο πίνακα (προγραμματισμένο)
• Όποτε συμβαίνουν εξαιρετικές συνθήκες (εξαίρεση)
Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS)
Τα SAD παρέχουν πληροφορίες στους διαχειριστικούς τελικούς χρήστες σε μια
διαδραστική ενότητα για το ad hoc (όταν χρειάζεται). Οι διευθυντές δημιουργούν τις
πληροφορίες που χρειάζονται για περισσότερα αδόμητη λήψη αποφάσεων σε ένα
διαδραστικό μηχανογραφημένο σύστημα πληροφοριών που χρησιμοποιεί μοντέλα
αποφάσεων και εξειδικευμένες βάσεις δεδομένων για την υποστήριξη των
διαδικασιών λήψης αποφάσεων απόφαση των διαχειριστικών τελικών χρηστών.
Εκτελεστικά Πληροφοριακά Συστήματα (EIS)
Τα SIE παρέχουν άμεση και εύκολη πρόσβαση στα ανώτερα και μεσαία στελέχη σε
επιλεκτικές πληροφορίες σχετικά με παράγοντες που είναι κρίσιμοι για την επίτευξη
των στρατηγικών στόχων μιας επιχείρησης. Το EIS είναι εύκολο να λειτουργήσει και
να κατανοήσει. Μπορούν να εμφανίζονται ως γραφικά ή περιλήψεις κειμένου.
Λοιπές Ταξινομήσεις Πληροφοριακών Συστημάτων
• Εξειδικευμένα Συστήματα
• Συστήματα Διαχείρισης Γνώσης
• Στρατηγικά Πληροφοριακά Συστήματα
438
• Διαλειτουργικά Πληροφοριακά Συστήματα
Εξειδικευμένα Συστήματα
Είναι συστήματα βασισμένα στη γνώση, που παρέχουν συμβουλές ειδικών και
εργάζονται οι χρήστες για αυτά ως σύμβουλοι.
Παράδειγμα: πρόσβαση στο intranet, έγκριση πίστωσης.
Συστήματα Διαχείρισης Γνώσης
Είναι επίσης συστήματα βασισμένα στη γνώση που υποστηρίζουν τη δημιουργία, την
οργάνωση και τη διάδοση της επιχειρηματικής γνώσης εντός του οργανισμού.
Παράδειγμα: βέλτιστες επιχειρηματικές πρακτικές, στρατηγικές προτάσεων
πωλήσεων και συστήματα επίλυσης προβλήματα πελατών.
Στρατηγικά Πληροφοριακά Συστήματα
Συστήματα που εφαρμόζουν IT σε στρατηγικά προϊόντα, υπηρεσίες και τεχνογνωσία
με πλεονέκτημα ανταγωνιστική έναντι των ανταγωνιστών.
Παράδειγμα: στρατηγικές ενέργειες απέναντι σε ανταγωνιστικές δυνάμεις, εικονική
και ευέλικτη εταιρεία.
Διαλειτουργικά Πληροφοριακά Συστήματα
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι τα SI στον πραγματικό κόσμο είναι
συχνά ενσωματωμένοι συνδυασμοί των διαφόρων
τύπων που μόλις αναφέρθηκαν. Η διαίρεση υπάρχει για να διευκολύνει τις
λειτουργικές ταξινομήσεις του SI για λόγους μελέτης.
Προκλήσεις Διαχείρισης της Πληροφορικής:
Για τους διαχειριστικούς τελικούς χρήστες, οι λειτουργίες των πληροφοριακών
συστημάτων αντιπροσωπεύουν:
• Ένας σημαντικός λειτουργικός τομέας της επιχείρησης που είναι σημαντικός για
την επιτυχία της εταιρείας
• Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη λειτουργική
αποτελεσματικότητα, την παραγωγικότητα και το ηθικό των εργαζομένων σε
εξυπηρέτηση και ικανοποίηση των εργαζομένων και των πελατών.
• Μια σημαντική πηγή πληροφοριών και υποστήριξης που απαιτείται για την
προώθηση της λήψης αποφάσεων αποτελεσματικά από τους διευθυντές.
439
• Σημαντικό συστατικό στην ανάπτυξη ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών
που παρέχουν σε έναν οργανισμό στρατηγικό πλεονέκτημα στην αγορά.
• Σημαντικό μέρος των πόρων μιας εταιρείας και του κόστους επιχειρηματικής
δραστηριότητας.
• Μια απαραίτητη, δυναμική και προκλητική ευκαιρία σταδιοδρομίας για πολλούς
ανθρώπους.
Ανάπτυξη λύσεων πληροφορικής για επιχειρήσεις:
Επί του παρόντος, η ανάπτυξη λύσεων σε πληροφοριακά συστήματα για προβλήματα
Η επιχείρηση είναι ευθύνη πολλών επαγγελματιών των επιχειρήσεων.
• Ως επαγγελματίας των επιχειρήσεων, θα είστε υπεύθυνοι για την πρόταση ή την
ανάπτυξη του σε νέες ή βελτιωμένες χρήσεις της πληροφορικής για την
επιχείρησή σας.
• Ως διευθυντής επιχείρησης, συχνά ηγείται των αναπτυξιακών προσπαθειών της
εταιρείας. Ειδικούς και άλλους τελικούς χρήστες των πληροφοριακών
συστημάτων της εταιρείας.
Ως διοικητικός τελικός χρήστης και εργαζόμενος στη γνώση σε μια
παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε τις ηθικές ευθύνες που
δημιουργούνται από τη χρήση της πληροφορικής.
• Ποιες χρήσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν επιβλαβείς για άλλα άτομα ή για την
κοινωνία;
• Ποια είναι η σωστή χρήση των πόρων πληροφοριών ενός οργανισμού;
• Τι χρειάζεται για να είσαι υπεύθυνος τελικός χρήστης;
• Πώς μπορείτε να προστατευθείτε από το έγκλημα με χρήση υπολογιστή και
άλλους κινδύνους;
Οι ηθικές διαστάσεις του ΠΣ αφορούν τη διασφάλιση ότι η πληροφορική και τα
συστήματα πληροφοριών δεν χρησιμοποιούνται με ακατάλληλο ή ανεύθυνο τρόπο
εναντίον άλλων ατόμων ή κοινωνίας. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την
παγκοσμιοποιημένη κοινωνία της πληροφορίας μας είναι να διαχειριστεί τους
πόρους πληροφοριών της.
440
Πληροφόρηση προκειμένου να ωφεληθούν όλα τα μέλη της κοινωνίας και
ταυτόχρονα να εκπληρώσουν τους στρατηγικούς στόχους των οργανισμών και των
χωρών. Για παράδειγμα, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις πληροφορίες για να
ανακαλύψετε έναν μεγαλύτερο αριθμό πιο αποτελεσματικών, κερδοφόρων και
κοινωνικά υπεύθυνο για τη χρήση των περιορισμένων παγκόσμιων αποθεμάτων
υλικών, ενέργειας και άλλων πόρων.
κοινωνία;
Πληροφόρηση - προκειμένου να ωφεληθούν όλα τα μέλη της κοινωνίας και
ανακαλύψουμε έναν μεγαλύτερο αριθμό πιο αποτελεσματικών, κερδοφόρων και
441
κοινωνία;
Πληροφόρηση - προκειμένου να ωφεληθούν όλα τα μέλη της κοινωνίας και
ανακαλύψουμε έναν μεγαλύτερο αριθμό πιο αποτελεσματικών, κερδοφόρων και
Λειτουργίες IS:
• Ένας σημαντικός λειτουργικός τομέας της εταιρείας, τόσο σημαντικός για την
επιχειρηματική της επιτυχία όσο και η λειτουργίες λογιστικής,
χρηματοοικονομικής, διαχείρισης λειτουργιών, μάρκετινγκ και διοίκησης
ανθρώπινου δυναμικού.
• Σημαντική συμβολή στη λειτουργική αποτελεσματικότητα, την παραγωγικότητα
και το ηθικό των εργαζομένων και σε εξυπηρέτηση και ικανοποίηση πελατών.
• Μια σημαντική πηγή πληροφοριών και υποστήριξης που απαιτείται για την
προώθηση της λήψης αποφάσεων αποτελεσματικά από τους διευθυντές και τους
επαγγελματίες της εταιρείας.
• Ζωτικό συστατικό για την ανάπτυξη ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών
που παρέχουν τον οργανισμό με στρατηγικό πλεονέκτημα στην
παγκοσμιοποιημένη αγορά.
442
• Μια δυναμική, ανταποδοτική και προκλητική ευκαιρία σταδιοδρομίας για
εκατομμύρια ανθρώπους.
• Βασικό συστατικό των διασυνδεδεμένων πόρων, υποδομών και δυνατοτήτων της
επιχείρησης του ηλεκτρονικού επιχειρείν σήμερα.
Το Σύστημα είναι ένα σύνολο αλληλεπιδρώντων και αλληλοεξαρτώμενων μερών που,
μαζί, αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο με ένα συγκεκριμένο στόχο και επιτελούν μια
συγκεκριμένη λειτουργία. Το σύστημα μπορεί να οριστεί ως ένα σύνολο
αλληλοεξαρτώμενων στοιχείων που αλληλεπιδρούν με κοινούς στόχους που
αποτελούν ένα σύνολο, και όπου κάθε ένα από τα συστατικά στοιχεία
συμπεριφέρεται, με τη σειρά του, ως ένα σύστημα του οποίου το αποτέλεσμα είναι
μεγαλύτερο από το αποτέλεσμα που θα μπορούσαν να έχουν οι μονάδες.
Οποιοδήποτε σύνολο μερών ενωμένα μεταξύ τους μπορεί να θεωρηθεί σύστημα,
εφόσον οι σχέσεις μεταξύ των μερών και η συμπεριφορά του συνόλου είναι το
επίκεντρο της προσοχής.
Το σύστημα είναι ένα σύνολο αλληλένδετων στοιχείων. Έτσι, ένα σύστημα είναι μια
οντότητα που αποτελείται από τουλάχιστον δύο στοιχεία και μια σχέση που
δημιουργείται μεταξύ κάθε στοιχείου και τουλάχιστον ενός από τα άλλα στοιχεία του
συνόλου. Κάθε ένα από τα στοιχεία ενός συστήματος συνδέεται με όλα τα άλλα
στοιχεία, είτε άμεσα είτε έμμεσα.
Η πληροφορία είναι το αποτέλεσμα της επεξεργασίας, του χειρισμού και της
οργάνωσης των δεδομένων, με τέτοιο τρόπο ώστε να αντιπροσωπεύει μια
τροποποίηση (ποσοτική ή ποιοτική) στη γνώση του συστήματος (άτομο, ζώο ή
μηχανή) που τις λαμβάνει.
Ένα σύνολο αλληλένδετων στοιχείων που συλλέγουν, επεξεργάζονται, αποθηκεύουν
και διανέμουν πληροφορίες για την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων, του
συντονισμού και του ελέγχου ενός οργανισμού. Υποστηρίζοντας τη λήψη
αποφάσεων, το συντονισμό και τον έλεγχο, αυτά τα συστήματα βοηθούν επίσης τους
διευθυντές και τους εργαζόμενους να αναλύουν προβλήματα, να οπτικοποιούν
περίπλοκα ζητήματα και να δημιουργούν νέα προϊόντα.
443
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.2 Λειτουργικά συστήματα
Το λειτουργικό σύστημα υπερβαίνει κατά πολύ ένα πρόγραμμα υπολογιστή, φορητό
υπολογιστή ή ακόμα και κινητό τηλέφωνο. Πολλοί γνωρίζουν ότι υπάρχει και ότι στην
πραγματικότητα είναι απαραίτητο στοιχείο για την καλή λειτουργία της συσκευής
τους, αλλά, από την άλλη, δεν κατανοούν τη διάσταση της σημασίας του.
Το να καταλάβετε ποιο είναι το λειτουργικό σύστημα πιο αντικειμενικά μπορεί να
αλλάξει ακόμη και τη σχέση σας με τις ηλεκτρονικές συσκευές σας, ξέρετε; Εξάλλου,
μιλάμε για λογισμικό (να ξέρετε τι είναι) του οποίου ο πρωταρχικός ρόλος είναι να
δημιουργήσει τη διεπαφή μεταξύ εσάς, του χρήστη και του υλικού (καταλαβαίνετε τι
σημαίνει).
Λειτουργικό σύστημα: τι είναι και ποια είναι η λειτουργία του;
Πιο αντικειμενικά, το λειτουργικό σύστημα αναφέρεται σε ένα ή περισσότερα
λογισμικά των οποίων ο κεντρικός ρόλος είναι να διαχειρίζονται και ακόμη και να
διαχειρίζονται όλους τους πόρους που υπάρχουν σε ένα σύστημα. Αυτό
περιλαμβάνει στοιχεία υλικού, συστήματα αρχείων και ακόμη και προγράμματα
τρίτων.
Επομένως, είναι το λειτουργικό σύστημα που διασυνδέεται μεταξύ εσάς και του
υπολογιστή ή του φορητού υπολογιστή σας. Αλλά, είναι καλό να θυμόμαστε ότι όταν
μιλάμε για μια συσκευή, μπορούμε επίσης να αναφερθούμε σε ένα κινητό τηλέφωνο
ή tablet, για παράδειγμα ακόμη και μια κονσόλα βιντεοπαιχνιδιών ανήκει σε αυτήν
την ομάδα.
Ένα λειτουργικό σύστημα είναι μια πλατφόρμα που βρίσκεται μεταξύ του χρήστη και
των φυσικών στοιχείων ενός υπολογιστή που αναφέρεται ως Hardware. Μέσω αυτού
είναι δυνατός ο έλεγχος εκτέλεσης εργασιών και προγραμμάτων, καθώς και η
διαχείριση μνήμης, συσκευών και αρχείων.
Με άλλα λόγια, το λειτουργικό σύστημα επιτρέπει σε ένα άτομο να έχει πρόσβαση
και να ελέγχει μέρη του υπολογιστή χωρίς να έχει συγκεκριμένες τεχνικές γνώσεις,
καθιστώντας τον υπολογιστή προσβάσιμο.
444
Όποιο κι αν είναι το λειτουργικό σύστημα, «μεταφράζει» τις πληροφορίες από τον κώδικα στον χρήστη σε μια
πιο φιλική προς το χρήστη διεπαφή (Πηγή: Stanislaw Mikulski / Shutterstock.com)
Για να είμαστε σαφείς, όταν απλά πατάτε ένα κουμπί για να ενεργοποιήσετε τη
συσκευή σας, εκτελεί πάντα μια μπαταρία δοκιμών. Αυτό είναι απαραίτητο ώστε ο
υπολογιστής ή ο φορητός υπολογιστής, για παράδειγμα, να μπορεί να πιστοποιήσει
ότι όλα θα λειτουργούν όπως αναμένεται. Σε αυτήν την περίπτωση, η επαλήθευση
περιλαμβάνει τα πάντα, από τα φυσικά στοιχεία μέχρι το υλικό μόνο αφού γίνει αυτό
ξεκινά το λειτουργικό σύστημα.
Εάν το σημειωματάριό σας δεν ενεργοποιείται, αυτό είναι ένα άλλο πρόβλημα και
έχουμε ήδη εξηγήσει τι πρέπει να κάνετε εδώ.
Ένα είδος διαχειριστή πόρων.
Ένας πολύ σημαντικός ρόλος του λειτουργικού συστήματος είναι ότι ενεργεί για να
διασφαλίσει ότι ένα πρόγραμμα δεν καταλήγει να παρεμβαίνει σε άλλο. Αυτό
σημαίνει ότι λειτουργεί ως ένα είδος διαχειριστή πόρων, δημιουργώντας ένα
περιβάλλον που συμβάλλει στην εκτέλεση με βολικό τρόπο. Με άλλα λόγια, είναι
απλό χωρίς να εγκαταλείπουμε την αναμφισβήτητη αποτελεσματικότητα.
Τα είδη των λειτουργικών συστημάτων.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το λειτουργικό σύστημα δεν υπάρχει σε ένα ενιαίο
πρότυπο. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολλά πρότυπα διαθέσιμα στην αγορά και το
καθένα έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, πλεονεκτήματα και διαφορετικές
προτάσεις.
445
Λειτουργικό σύστημα Ubuntu Linux
Το λειτουργικό σύστημα Ubuntu είναι μια πιο φιλική μορφή Linux (Πηγή: DANIEL CONSTANTE /
Shutterstock.com)
Το λειτουργικό σύστημα Linux Ubuntu είναι ένα από τα αγαπημένα για όσους
προτιμούν την ελευθερία να είναι μακριά από τα «νύχια» των γιγάντων Microsoft και
Apple. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι χαρακτηρίζεται από το ότι είναι ένα σύστημα
που μπορεί να προσαρμοστεί για διαφορετικούς σκοπούς, αποτρέποντας το να
κολλήσει ο χρήστης.
Από την άλλη πλευρά, η χρήση του εξαρτάται από πιο προηγμένες λειτουργίες από
τις άλλες το ίδιο ισχύει και για τις μεταφορτώσεις προγραμμάτων. Αυτό είναι ένα
σημείο που καταλήγει να εμποδίζει περισσότερους ανθρώπους να επιλέξουν το Linux
Ubuntu.
Λειτουργικό σύστημα Windows
Το λειτουργικό σύστημα Windows είναι το πιο κοινό μεταξύ των χρηστών (Πηγή: omihay / Shutterstock.com)
446
Το λειτουργικό σύστημα Windows αναπτύχθηκε από τη Microsoft στη δεκαετία του
80. Φυσικά, οι αλλαγές είναι πολύ εμφανείς μετά από τόσα χρόνια, καθώς και η
διαισθητική χρήση του, η οποία είναι ήδη μέρος του τρόπου αλληλεπίδρασής μας με
την τεχνολογία.
Ως εκ τούτου, είναι σύνηθες ότι οι περισσότεροι φορητοί υπολογιστές και
υπολογιστές προέρχονται από το εργοστάσιο με εγκατεστημένο το λειτουργικό και
αυτό ακριβώς το κάνει ένα από τα πιο δημοφιλή.
Λειτουργικό σύστημα Android
Το λειτουργικό σύστημα Android είναι πολύ κοινό στα κινητά τηλέφωνα (Πηγή: quietbits / Shutterstock.com)
Το Android είναι ένα λειτουργικό σύστημα για smartphone και tablet. Αυτό βοηθάει
να καταλάβουμε γιατί είναι ένα από τα πιο χρησιμοποιούμενα λειτουργικά
συστήματα στον κόσμο.
Κυκλοφόρησε το 2008 και αναπτύχθηκε από την Google. Το κύριο καθήκον του είναι
να διαχειρίζεται όλες τις εργασίες σε μια φορητή συσκευή, καθώς και να επιτρέπει
στον χρήστη να έχει μια πολύ πιο διαισθητική και ελκυστική διεπαφή.
Αν και η χρήση του απευθύνεται περισσότερο σε smartphone και tablet, αυτό δεν
είναι αποκλειστικό. Άλλωστε, επειδή είναι ένα ανοιχτό και προσαρμόσιμο σύστημα,
χρησιμοποιείται σε άλλο ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως τηλεοράσεις Smart, κάμερες
ακόμα και βιντεοπαιχνίδια.
447
Λειτουργικό σύστημα Apple
iOS σε κινητά και macOS σε φορητούς υπολογιστές: αυτά είναι τα λειτουργικά συστήματα της Apple (Πηγή:
DANIEL CONSTANTE / Shutterstock.com)
Το λειτουργικό σύστημα που αναπτύχθηκε από την Apple είναι το macOS το οποίο
είναι ήδη σωστά εγκατεστημένο σε συσκευές Mac. Αναπτύχθηκε το 2001, με βάση
τον πυρήνα του Unix (που ονομάζεται XNU). Ένα ενδιαφέρον γεγονός είναι ότι, ακόμη
και μετά από πολλές ενημερώσεις, η ουσία αυτού του λειτουργικού συστήματος
παραμένει σχεδόν η ίδια.
Στην πραγματικότητα, αυτή είναι η κύρια πτυχή που το ξεχωρίζει από τα Windows,
καθώς δεν ήταν όλες οι ενημερώσεις άνετες για τους χρήστες όλα αυτά τα χρόνια.
Θεωρείται ένα πολύ σταθερό και επίσης ασφαλές σύστημα, ειδικά απέναντι σε
κακόβουλο λογισμικό και άλλες απειλές.
Το ατελείωτο λειτουργικό σύστημα του λειτουργικού συστήματος.
Το λειτουργικό σύστημα Endless είναι το νεότερο σε σύγκριση με τα προηγούμενα.
Δημιουργήθηκε από μια ομώνυμη εταιρεία και αναπτύχθηκε από τον Matt Dalio κατά
τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ινδία. Η πρωτοβουλία βασίστηκε στην αντίληψή
του ότι πολλοί άνθρωποι είχαν smartphone και τηλεοράσεις στα σπίτια τους, αλλά
όχι υπολογιστές.
Γι' αυτό του ήρθε η ιδέα να ενώσει το περιβάλλον των κινητών τηλεφώνων και άλλων
εξαρτημάτων χαμηλού κόστους για να προσφέρει πιο προσιτό εξοπλισμό. Η διεπαφή
του βασίζεται σε Linux και η μεγαλύτερη διαφορά του είναι η εξειδίκευση σε
περιεχόμενο εκτός σύνδεσης και εκπαιδευτικές εφαρμογές. Η εμπειρία του είναι
448
ακριβώς για να προσθέσει ευκολία, ακόμη και για εκείνους που δεν έχουν
χρησιμοποιήσει ποτέ υπολογιστή στη ζωή τους.
Τι είναι το Android; Κατανοήστε τη διαφορά στο iOS από το iPhone
Λοιπόν, αν σκεφτείτε ότι ένα κινητό τηλέφωνο είναι ρομπότ, τότε μπορείτε σχεδόν
να αποκαλέσετε το Android ρομπότ, μόνο χωρίς τα πόδια και τα χέρια. Στην
πραγματικότητα, το λογότυπο που τον αντιπροσωπεύει είναι στην πραγματικότητα
αυτό το μικρό πράσινο ρομπότ, αλλά δεν είναι απλώς μια μασκότ ή κάτι χειροπιαστό.
Παλιό λογότυπο Android (Εικόνα: Disclosure/Google)
Τι είναι το Android;
Το Android είναι ένα λειτουργικό σύστημα, αυτό που δίνει το «πρόσωπο» και κάνει
το κομμάτι του υλικού χρησιμοποιήσιμο από τον χρήστη, στην προκειμένη
περίπτωση το smartphone (κινητό τηλέφωνο).
Στον υπολογιστή, είναι σύνηθες να βλέπουμε τα Windows ως λειτουργικό σύστημα,
που συνδυάζει ολόκληρο το σύνολο των εξαρτημάτων (επεξεργαστής, μνήμη RAM,
αποθήκευση HD, μητρική πλακέτα, κ.λπ.) σε κάτι που μπορεί να χειριστεί ο χρήστης,
εμείς δηλαδή.
Ακόμη και στα Windows, υπάρχει λογισμικό, όπως το Microsoft Word ή το Adobe
Photoshop, καθώς και εφαρμογές για κινητά: Facebook, Instagram, WhatsApp,
Gmail…
449
Windows 10 (Εικόνα: Windows/Unsplash)
Όπως και με τον υπολογιστή, το κινητό τηλέφωνο χρειάζεται το λειτουργικό σύστημα

για να έχει κάποια τελική χρήση. Εδώ έρχεται το Android, για να μετατρέψει το
σύνολο των κομματιών σε εμπειρία, ένα εργαλείο για πρόσβαση σε άλλες εργασίες.
Γιατί τόσες πολλές εκδόσεις; (Android 4, 5, 10, 12)
Το Android κυκλοφόρησε το 2008 και από τότε η τεχνολογία έχει προχωρήσει με
πολλούς τρόπους, είτε μέσω της παροχής νέων συνόλων υλικού (τα φυσικά στοιχεία)
είτε σε λειτουργίες λογισμικού (λειτουργίες του τηλεφώνου).
Επομένως, κάθε χρόνο κυκλοφορεί μια νέα ενημέρωση, η οποία προσφέρει
συμβατότητα με τις καινοτομίες της αγοράς (τους κατασκευαστές κινητών
τηλεφώνων και άλλων συσκευών), εκτός από την παροχή λειτουργιών που
αποτελούν απαιτήσεις και ανάγκες των χρηστών (καταναλωτών).
Πώς να ενημερώσετε την έκδοση Android
Η ενημέρωση του λειτουργικού συστήματος είναι επίσης σημαντική για την
εξασφάλιση της ασφάλειας της συσκευής που χρησιμοποιείτε, επειδή σε νέες
εκδόσεις διορθώνονται σφάλματα ή κενά, τα οποία μπορούν να εκμεταλλευτούν
κακόβουλοι χρήστες.
Και πού μπαίνει το iOS στην ιστορία;
Το iOS είναι επίσης ένα λειτουργικό σύστημα, αλλά είναι αποκλειστικό για τα
smartphone της Apple , το iPhone. Χρησιμοποιήθηκε επίσης στο iPad, αλλά το tablet
της Apple απέκτησε το δικό του σύστημα, που ονομάζεται iPadOS.
450
Το iOS είναι το λειτουργικό σύστημα του iPhone (Εικόνα: Dimitri Karastelev/Unsplash)
Το Android ανήκει στην Google, η οποία επιτρέπει στους κατασκευαστές κινητών

τηλεφώνων (Samsung, Xiaomi, LG, Motorola κ.λπ.) να χρησιμοποιούν το λειτουργικό
σύστημα στη συσκευή που θέλουν να διαθέσουν στην αγορά.
Σε αυτή τη διαδικασία πραγματοποιείται και η προσαρμογή του κάθε κατασκευαστή,
οπότε το Android “by” της Samsung είναι διαφορετικό από αυτό που τρέχει σε κινητό
Xiaomi και επειδή είναι ένα λειτουργικό σύστημα ανοιχτού κώδικα, οι εταιρείες
μπορούν επίσης να αναπτύξουν τις δικές τους λειτουργίες εντός του συστήματος, οι
οποίες μπορεί να είναι ελκυστικές για τους καταναλωτές.
Android σε τι άλλο;
Είναι ήδη σαφές ότι το Android σάς επιτρέπει να χρησιμοποιείτε ένα κινητό
τηλέφωνο σχεδόν οποιασδήποτε μάρκας, εκτός από την Apple. Ωστόσο, αυτό το
σύμπαν επεκτείνεται και σε άλλες συσκευές, όπως tablet, τηλεοράσεις, ακόμη και
αυτοκίνητα, με το Android Auto.
Google Auto (Εικόνα: Δημοσιότητα/Google)
451
Αυτό είναι καλό, τόσο από την άποψη των προσφερόμενων υπηρεσιών, καθώς
πολλοί προγραμματιστές είναι συνηθισμένοι στην πλατφόρμα, όσο και στη
χρηστικότητα του χρήστη, ο οποίος είναι ήδη συνηθισμένος στο λειτουργικό σύστημα
και δεν θα χρειαστεί αυτή την καμπύλη εκμάθησης όταν αγοράζει ένα νέο προϊόν.
Το Android και το iOS κυριαρχούν στην αγορά κινητών τηλεφώνων. Τίποτα δεν
εμποδίζει μια άλλη εταιρεία να ρισκάρει σε αυτόν τον κόσμο. Ωστόσο, είναι
απαραίτητο να οικοδομήσουμε κάτι στο επίπεδο και με την αξιοπιστία που ήδη
προσφέρουν αυτά τα δύο συστήματα.
Τι είναι λογισμικό;
Λογισμικό είναι κάθε πρόγραμμα που εκτελείται σε υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα ή
άλλες συσκευές που επιτρέπει την εκτέλεση των λειτουργιών του.
Με τρεις κύριες κατηγορίες, το λογισμικό αντιστοιχεί σε οποιοδήποτε πρόγραμμα
που εκτελείται σε υπολογιστή, κινητό τηλέφωνο ή συσκευή που του επιτρέπει να
εκτελεί τις λειτουργίες του.
Το λογισμικό είναι ένα σύνολο οδηγιών που πρέπει να ακολουθούνται και να
εκτελούνται από έναν μηχανισμό, είτε πρόκειται για υπολογιστή είτε για
ηλεκτρομηχανική συσκευή. Είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει
προγράμματα, εφαρμογές, σενάρια, μακροεντολές και οδηγίες από ενσωματωμένο
κώδικα απευθείας (υλικολογισμικό) έτσι ώστε να υπαγορεύει τι πρέπει να κάνει ένα
μηχάνημα.
Κάθε πρόγραμμα στον υπολογιστή σας, κινητό τηλέφωνο, tablet, smart TV, κονσόλα
βιντεοπαιχνιδιών, αποκωδικοποιητής κ.λπ. Είναι λογισμικό, είτε πρόκειται για
πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου, πρόγραμμα περιήγησης, πρόγραμμα
επεξεργασίας ήχου ή βίντεο, παιχνίδι, εφαρμογή ροής και ούτω καθεξής.
Το λογισμικό μπορεί να παρουσιαστεί με πολλούς τρόπους, γι' αυτό εμπίπτουν σε
τρεις κύριες κατηγορίες:
1. Λογισμικό προγραμματισμού
Είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ο προγραμματιστής για την ανάπτυξη νέου
λογισμικού και προγραμμάτων. Χρησιμοποιούν διαφορετικές γλώσσες
προγραμματισμού (C, Java, Python , Swift, κ.λπ.) και για παράδειγμα, μεταγλωττιστές,
διερμηνείς και εντοπιστές σφαλμάτων.
452
Οι επεξεργαστές κειμένου, αν και είναι λογισμικό εφαρμογών, είναι επίσης λογισμικό
προγραμματισμού, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη σύνταξη κώδικα.
2. Λογισμικό συστήματος
Αυτά είναι τα προγράμματα που είναι υπεύθυνα για την επικοινωνία μεταξύ του
υπολογιστή, ο οποίος καταλαβαίνει μόνο τη γλώσσα μηχανής, και του χρήστη, που
αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία θα εκτελούνται άλλα λογισμικά, όπως
λογισμικό εφαρμογών και προγραμματισμού. Δηλαδή, είναι πλατφόρμες για να
λειτουργήσει άλλο λογισμικό.
Λειτουργικά συστήματα όπως τα Windows, macOS, Linux, iOS, Android , για
παράδειγμα, είναι λογισμικό συστήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το λογισμικό
εφαρμογών μπορεί να αναλάβει το ρόλο λειτουργικών συστημάτων, όπως το Chrome
OS, όπου το πρόγραμμα περιήγησης είναι λογισμικό συστήματος και εφαρμογής.
Το υλικολογισμικό, το λογισμικό βιομηχανικού αυτοματισμού και οι μηχανές
γραφικών παιχνιδιών είναι επίσης παραδείγματα λογισμικού συστήματος.
Το Android είναι ένα παράδειγμα λογισμικού συστήματος. (Εικόνα: Vitor Pádua / Tecnoblog)
3. Λογισμικό εφαρμογής
Το λογισμικό εφαρμογών, με τη σειρά του, είναι τα προγράμματα που γνωρίζετε:
προγράμματα αναπαραγωγής βίντεο και μουσικής, παιχνίδια, προγράμματα
επεξεργασίας κειμένου, αριθμομηχανές, προγράμματα περιήγησης, εφαρμογές
κοινωνικής δικτύωσης και ούτω καθεξής.
Το λογισμικό εφαρμογών έχει τη λειτουργία της εκτέλεσης των πιο διαφορετικών
εργασιών, οι οποίες μπορεί να είναι ατομικής ή ακόμη και παγκόσμιας χρήσης, κάτι
που απαιτεί να είναι πιο ισχυρά και ασφαλή.
453
Διαφορές μεταξύ Mac OS X και Windows
Τα λειτουργικά συστήματα διαθέτουν μια γραφική διεπαφή χρήστη (GUI) που
επιτρέπει στους ανθρώπους να αλληλεπιδρούν με τον υπολογιστή μέσω του
ποντικιού κάνοντας κλικ στα εικονίδια, τα κουμπιά, τα μενού ή οποιοδήποτε άλλο
στοιχείο γραφικού και κειμένου που εμφανίζεται στην οθόνη.
Κάθε λειτουργικό σύστημα έχει διαφορετική γραφική διεπαφή ως προς την εμφάνισή
του και τον τρόπο που εκτελεί τις λειτουργίες του. Όλα είναι εύχρηστα και τα
χαρακτηριστικά τους είναι πολύ παρόμοια.
Διαφορές μεταξύ υπολογιστή και MAC
Τα πιο αντιπροσωπευτικά λειτουργικά συστήματα είναι τα Windows και το Mac OS
X. Οι υπολογιστές που χρησιμοποιούν το λειτουργικό σύστημα Windows ονομάζονται
PC, το οποίο προέρχεται από το αγγλικό Personal Computer, δηλαδή προσωπικός
υπολογιστής. Όσοι χρησιμοποιούν Mac OS X ονομάζονται Mac.
Και οι δύο υπολογιστές είναι πλήρως λειτουργικοί αλλά έχουν διαφορετική εμφάνιση
και χαρακτηριστικά.
Τιμή
Η διαφορά μεταξύ των δύο έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, ωστόσο ο υπολογιστής
παραμένει φθηνότερος. Ωστόσο, λόγω της κερδοφορίας και της σταθερότητάς του,
πολλοί άνθρωποι επιλέγουν το Mac.
Σταθερότητα
Ορισμένοι υπολογιστές είναι ασταθείς, μερικές φορές κολλάνε και πρέπει να
απενεργοποιηθούν ή να επανεκκινηθούν. Αυτό συνέβη λιγότερο συχνά, αλλά πολλοί
άνθρωποι έχουν χάσει πληροφορίες για αυτόν τον λόγο. Σε υπολογιστές Mac αυτό
δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ.
Οι υπολογιστές πωλούνται από πολλές εταιρείες, αυξάνοντας έτσι την ευκολία
προσαρμογής, τιμολόγησης, επισκευών και αναβαθμίσεων. Ενώ το MAC
προσφέρεται μόνο από τη μάρκα Apple, γεγονός που περιορίζει τη διαθεσιμότητά
του.
Λογισμικό
Αυτό είναι το πιο σχετικό χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί αυτούς τους δύο
υπολογιστές. Κανένα από τα δύο δεν είναι καλύτερο από το άλλο, και ακόμη και με
454
διαφορετικά λειτουργικά συστήματα, η εκμάθηση της χρήσης τους είναι πολύ
εύκολη.
Σχέδιο
Το Mac έχει όλα όσα χρειάζεστε στην οθόνη (κάμερα, μικρόφωνο, ηχεία κ.λπ.).
Επομένως, πρέπει να συνδέσετε μόνο ένα καλώδιο, καθώς το ποντίκι και το
πληκτρολόγιο είναι ασύρματα.
Λειτουργικά συστήματα για φορητές συσκευές
Τα λειτουργικά συστήματα έχουν σχεδιαστεί για να εκτελούν λειτουργίες σε
επιτραπέζιους ή φορητούς υπολογιστές . Οι φορητές συσκευές όπως τα κινητά
τηλέφωνα, τα tablet και οι συσκευές αναπαραγωγής MP3 είναι διαφορετικές,
επομένως τα λειτουργικά τους συστήματα είναι πιο απλά και χρησιμοποιούν μόνο
ασύρματες συνδέσεις που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για αυτούς τους τύπους
συσκευών.
Ορισμένα λειτουργικά συστήματα για κινητά είναι: Apple iOS, Windows Phone και
Google Android.
Τα λειτουργικά συστήματα για φορητές συσκευές γενικά δεν είναι τόσο στιβαρά όσο
εκείνα που έχουν σχεδιαστεί για επιτραπέζιους ή φορητούς υπολογιστές. Αυτό
σημαίνει ότι μια κινητή συσκευή δεν μπορεί να κάνει ακριβώς ό,τι μπορεί να κάνει
ένας υπολογιστής ή φορητός υπολογιστής.
Η ιστορία πίσω από τα λειτουργικά συστήματα.
Θα δούμε παρακάτω πώς προέκυψαν και αναπτύχθηκαν τα λειτουργικά συστήματα
μέχρι να φτάσουν στις εκδόσεις που γνωρίζουμε σήμερα.
Πρώτη γενιά
Οι πρώτοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές εισήχθησαν κατά τις δεκαετίες του 1940 και του
1950. Εκείνη την εποχή, όλος ο προγραμματισμός γινόταν στη γλώσσα μηχανής,
συνήθως συνδέοντας καλώδια σε πίνακες ψησίματος για τον έλεγχο των βασικών
455
λειτουργιών καθώς δεν υπήρχαν πολύπλοκα λειτουργικά συστήματα. Σε αυτό το
πλαίσιο, οι μηχανές χρησιμοποιούνταν συνήθως ως βοηθητική συνάρτηση σε απλούς
μαθηματικούς υπολογισμούς.
Δεύτερη γενιά
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, το πρώτο λειτουργικό σύστημα δημιουργήθηκε
από την General Motors για τη μηχανή IBM 701, που ονομάζεται GMOS. Εκείνη την
εποχή, τα λειτουργικά συστήματα ονομάζονταν συστήματα επεξεργασίας παρτίδας
μιας ροής, καθώς τα δεδομένα αποστέλλονταν σε ομάδες που αποτελούσαν τις
παρτίδες.
Τα νέα μηχανήματα που αναπτύχθηκαν με αυτήν την τεχνολογία ονομάστηκαν
Mainframe και χρησιμοποιήθηκαν από χειριστές σε μεγάλα δωμάτια. Λόγω του
υψηλού κόστους απόκτησης, τα χρησιμοποιούσαν μόνο μεγάλες εταιρείες ή
κυβερνήσεις.
Τρίτη γενιά
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ήταν δυνατή η ανάπτυξη ενός συστήματος
πολλαπλού προγραμματισμού του οποίου η απόδοση ήταν αρκετά υψηλή ώστε να
χειρίζεται πολλές εργασίες ταυτόχρονα. Η εισαγωγή αυτής της λειτουργίας ήταν
ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη λειτουργικών συστημάτων, καθώς επέτρεψε σε
μια CPU μετάφραση από τα αγγλικά, κεντρική μονάδα επεξεργασίας να μπορεί να
λειτουργεί για όλη σχεδόν την ώρα που ήταν σε λειτουργία.
Ένας άλλος παράγοντας που επιβάρυνε την επανάσταση των λειτουργικών
συστημάτων ήταν η ανάπτυξη μικρών υπολογιστών. Το μοντέλο PDP-1 της Digital
Equipment Corporation, για παράδειγμα, πωλήθηκε για 120.000 $ ανά μηχάνημα. Η
αξία φαίνεται υψηλή, αλλά εκείνη την εποχή ήταν μόνο το 5% της τιμής των μεγάλων
Είναι σημαντικό ότι τόσο η εισαγωγή του πολυπρογραμματισμού όσο και η ανάπτυξη
μικρών υπολογιστών οδήγησαν στην τέταρτη γενιά λειτουργικών συστημάτων.
Τέταρτη γενιά
Η τέταρτη γενιά λειτουργικών συστημάτων ακολούθησε την ανάπτυξη και ανάπτυξη
των προσωπικών υπολογιστών. Παρόλο που είναι πολύ παρόμοια με τα μοντέλα PDP,
κοστίζουν ακόμη λιγότερο και επέτρεπαν στους απλούς ανθρώπους να αγοράσουν
μια μηχανή για προσωπική χρήση .
456
Σκεπτόμενος αυτή την επανάσταση των προσωπικών υπολογιστών, το λειτουργικό
σύστημα Windows δημιουργήθηκε το 1975 μετά τη γέννηση της Microsoft. Τα
Windows έγιναν σύντομα το μεγαλύτερο και πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο
λειτουργικό σύστημα, επεκτείνοντας τη λειτουργία του μέχρι σήμερα. Το σύστημα
έχει ήδη αρκετές ενημερώσεις, όπως Windows 95, Windows 98, Windows XP,
Windows 7 και Windows 10.
Μια άλλη εταιρεία που ανταγωνίστηκε σθεναρά τη Microsoft σε αυτή την αγορά ήταν
η Apple, με το Apple Macintosh, το οποίο είχε τεράστια επιτυχία λόγω της φιλικής
προς τον χρήστη και ελκυστικής διεπαφής .
Επί του παρόντος, όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές χρησιμοποιούν λειτουργικά
συστήματα, είτε υπολογιστές, smartphone είτε tablet. Αλλά αυτό δεν είναι το τέλος
της ιστορίας των λειτουργικών συστημάτων που, όπως κάθε τεχνολογία, συνεχίζουν
να εξελίσσονται και να προσφέρουν μια καλύτερη εμπειρία στους χρήστες.
Ποιες είναι οι λειτουργίες του Λειτουργικού Συστήματος;
Τώρα ας γνωρίσουμε μερικές σημαντικές λειτουργίες ενός λειτουργικού συστήματος.
Ως περιβάλλον πολλαπλών εργασιών, το λειτουργικό σύστημα αποφασίζει σε ποια
διαδικασία θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα, να υποβληθεί σε επεξεργασία πρώτα
και για πόσο χρόνο . Αυτή η λειτουργία έγινε γνωστή ως προγραμματισμός
διεργασιών και εκτελείται από τον προγραμματιστή της CPU.
Αναφέρεται στη διαχείριση της κύριας ή κύριας μνήμης. Για να καταλάβετε καλύτερα,
η κύρια μνήμη είναι ένα μεγάλο σύνολο λέξεων ή byte, καθένα από τα οποία έχει τη
δική του διεύθυνση μέσα στο μηχάνημα.
Η κύρια μνήμη παρέχει γρήγορη αποθήκευση στην οποία μπορεί να προσπελαστεί
απευθείας η CPU. Έτσι, για να μπορεί το λειτουργικό σύστημα να εκτελεί
οποιοδήποτε κομμάτι λογισμικού, πρέπει να έχει πρόσβαση σε αυτήν την κύρια
μνήμη και αυτό επιτρέπει η διαχείριση μνήμης. Με άλλα λόγια, αυτή η λειτουργία
επιτρέπει στο λογισμικό να εκτελείται στον υπολογιστή.
Διαχείριση συσκευής
Το λειτουργικό σύστημα δημιουργεί άμεση επικοινωνία μέσω προγραμμάτων
οδήγησης με τις συσκευές που είναι συνδεδεμένες στο Υλικό . Ένα πρόγραμμα
457
οδήγησης, λοιπόν, είναι λογισμικό που επιτρέπει την εκτέλεση μιας συσκευής, η
οποία μπορεί να είναι μια μονάδα στυλό, ποντίκι, πληκτρολόγιο ή ακόμα και η κάρτα
βίντεο του μηχανήματος.
Διαχείριση αρχείων
Το λειτουργικό σύστημα οργανώνει αρχεία που είναι αποθηκευμένα στη μνήμη του
υπολογιστή σε καταλόγους στους οποίους έχει πρόσβαση ο χρήστης και που
περιέχουν αρχεία ή διαδρομές προς άλλους καταλόγους. Επομένως, το λειτουργικό
σύστημα διατηρεί τον έλεγχο ολόκληρης της οργάνωσης, των πληροφοριών και της
κατάστασης αυτών των αρχείων μέσω της λειτουργικότητας διαχείρισης.
Ασφάλεια
Ένα λειτουργικό σύστημα είναι σε θέση να αποτρέψει μη εξουσιοδοτημένους
πράκτορες από την πρόσβαση σε αρχεία ή ρυθμίσεις μέσω κωδικών πρόσβασης και
άλλων μεθόδων ασφαλείας.
Τα λειτουργικά συστήματα είναι επίσης υπεύθυνα για την τήρηση αρχείων σχετικά
με την απόδοση του συστήματος γενικά , σε περίπτωση που συμβεί κάτι
απροσδόκητο και η υπηρεσία καθυστερήσει πολύ για να λάβει απάντηση από το
σύστημα.
Βοήθεια εντοπισμού σφαλμάτων
Παράγει μηνύματα σφάλματος και αναφορές κάθε φορά που μια υπηρεσία έχει
σφάλμα, το οποίο βοηθά στη διαδικασία διόρθωσης του σφάλματος στον κωδικό
συστήματος ή εντοπισμού σφαλμάτων.
Διαχείριση υπηρεσιών
Διατηρεί τον έλεγχο και διαχειρίζεται το χρόνο και τους πόρους που χρειάζεται κάθε
υπηρεσία για να λειτουργήσει.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των Λειτουργικών Συστημάτων;
Όπως είδατε, τα λειτουργικά συστήματα έχουν μια εκτενή λίστα δυνατοτήτων. Όλα
αυτά μπορούν να συνοψιστούν σε μερικά χαρακτηριστικά. Μεταξύ αυτών, μπορούμε
να επισημάνουμε ότι τα συστήματα:
• Διαχείριση εργασιών και πόρων.
• Ελέγξτε την είσοδο και την έξοδο του λογισμικού.
• Είναι multitasking
458
• Έχετε έναν πυρήνα.
• Διαθέτουν μηχανισμούς που διασφαλίζουν την προστασία, τη διαχείριση και
την ανακατανομή των πόρων.
• Βασίζονται στον πυρήνα.
Ο πυρήνας είναι το βασικό στοιχείο ενός λειτουργικού συστήματος. Λειτουργεί στον
πυρήνα του υπολογιστή, διασφαλίζοντας ότι υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των
στοιχείων υλικού και του τερματικού στο οποίο εκτελείται το λειτουργικό σύστημα.
Θεωρείται το πιο εσωτερικό μέρος του λειτουργικού συστήματος.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ υλικολογισμικού και λειτουργικού συστήματος.
Το υλικολογισμικό είναι το όνομα που δίνεται σε ένα πρόγραμμα ή ένα σύνολο
οδηγιών που έχουν προγραμματιστεί σε μια συσκευή υλικού. Είναι υπεύθυνος για
την παροχή των απαραίτητων οδηγιών για τη σωστή επικοινωνία και εκτέλεση της
λειτουργίας μιας συσκευής σε άλλο εξάρτημα.
Εξ ορισμού, το υλικολογισμικό και το λειτουργικό σύστημα είναι πολύ παρόμοια,
επομένως μπορεί να προκύψει κάποια σύγχυση μεταξύ τους. Αλλά μην κάνετε λάθος,
το υλικολογισμικό και το λειτουργικό σύστημα είναι διαφορετικά πράγματα. Δείτε τη
σύγκριση:
• Υλικολογισμικό
Προγραμματισμός ενσωματωμένος σε ένα τσιπ που ελέγχει μια συγκεκριμένη
συσκευή. Κανονικά είναι προγραμματισμένο και ενσωματωμένο στην κατασκευή
της συσκευής, χωρίς δυνατότητα αλλοίωσης. Ανήκει σε μη πτητική μνήμη,
δηλαδή δεν απαιτεί ηλεκτρικό φορτίο για την αποθήκευση δεδομένων, απλώς
για εγγραφή ή ανάγνωση.
• Λειτουργικό σύστημα
Επιτρέπει τον έλεγχο και τη γενική λειτουργία, πάνω από τα δικαιώματα και τις
λειτουργίες που εκχωρούνται σε ένα υλικολογισμικό. Μπορεί να εγκατασταθεί
και να αλλάξει από τους χρήστες. Αποθηκεύεται στον σκληρό δίσκο του
459
Συστήματα 64-bit ή 32-bit: ποια είναι η διαφορά;
Τα λειτουργικά συστήματα μπορούν να ρυθμιστούν ως 64-bit ή 32-bit. Αλλά τι
ακριβώς σημαίνει αυτό;
Ένα σύστημα που έχει διαμορφωθεί σε 64-bit μπορεί να χειριστεί περισσότερες
πληροφορίες από ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί σε 32-bit. Τα συστήματα που
έχουν διαμορφωθεί σε 32 bit μπορούν να λειτουργήσουν με ακολουθίες έως και 32
bit, φτάνοντας τα 3,2 GB μνήμης RAM, ενώ αυτά με 64 μπορούν να υπερβούν το
σημάδι των 4 GB μνήμης RAM.
Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο υπολογιστής θα είναι πιο γρήγορος, απλώς ότι
θα έχει μεγαλύτερη επεξεργαστική ισχύ. Αξίζει επίσης να θυμάστε ότι το μεγαλύτερο
μέρος του σημερινού λογισμικού είναι συμβατό και με τις δύο αρχιτεκτονικές, αλλά
είναι πάντα καλό να ελέγχετε ποια έκδοση του λειτουργικού σας συστήματος είναι
για να αποφύγετε προβλήματα συμβατότητας.
Ποιοι είναι οι τύποι των Λειτουργικών Συστημάτων;
Ας ρίξουμε μια ματιά στους πιο δημοφιλείς τύπους λειτουργικών συστημάτων
παρακάτω.
Μαζικό Λειτουργικό Σύστημα
Όσοι χρησιμοποιούν αυτόν τον τύπο λειτουργικού συστήματος δεν ασχολούνται
απευθείας με τον υπολογιστή ή το λογισμικό. Κάθε άτομο προετοιμάζει τα
απαραίτητα δεδομένα σε αποσυνδεδεμένες και εκτός σύνδεσης συσκευές, όπως ένα
είδος μονάδας flash ή κάρτας χρόνου, και τα στέλνει στον χειριστή του υπολογιστή.
Αυτό το στοιχείο εκσυγχρονίζει τις πληροφορίες συγκεντρώνοντας ανάγκες και
υπηρεσίες που είναι παρόμοιες και εκτελώντας τις όλες μαζί .
Multitasking ή κοινή χρήση χρόνου
Αυτός ο τύπος λειτουργικού συστήματος επιτρέπει σε πολλά άτομα, που βρίσκονται
σε πολλά διαφορετικά τελικά σημεία , να χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα υπολογιστή
ταυτόχρονα. Το λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών ή «Time-sharing» είναι
μια λογική επέκταση της δυνατότητας πολυπρογραμματιστή.
Σε αυτόν τον τύπο, πολλές υπηρεσίες εκτελούνται από μία CPU καθώς αλλάζει με
άλλες σε πολύ υψηλή συχνότητα. Με αυτόν τον τρόπο, οι χρήστες μπορούν να
λάβουν μια σχεδόν στιγμιαία απάντηση.
460
Το δικτυωμένο σύστημα εκτελείται σε διακομιστή και του δίνει τη δυνατότητα να
διαχειρίζεται δεδομένα, χρήστες, ομάδες, ρυθμίσεις ασφαλείας, εφαρμογές και
άλλα. Ο πρωταρχικός σκοπός αυτού του συστήματος είναι να επιτρέπει την κοινή
χρήση πόρων και την πρόσβαση σε συσκευές από πολλούς υπολογιστές σε ένα
ιδιωτικό δίκτυο, συνήθως σε LAN (τοπικό δίκτυο).
Λειτουργικό Σύστημα κινητής τηλεφωνίας
Είναι λειτουργικά συστήματα που έχουν αναπτυχθεί ειδικά για φορητές συσκευές,
όπως κινητά τηλέφωνα, smartphone, tablet, smartwatches κ.λπ.
Συστήματα σε πραγματικό χρόνο
Ορίζεται ως ένα σύστημα επεξεργασίας δεδομένων του οποίου το διάστημα
απόκρισης είναι πολύ μικρό. Χρησιμοποιούνται γενικά όταν υπάρχουν πολύ
αυστηρές απαιτήσεις χρόνου στη λειτουργία ενός επεξεργαστή ή όταν η ροή
πληροφοριών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συσκευή ελέγχου σε μια ενσωματωμένη
εφαρμογή (ενσωματωμένη στο σύστημα).
Μπορούμε να βρούμε αυτό το μοντέλο σε επιστημονικά πειράματα, συστήματα
ιατρικής απεικόνισης, βιομηχανικό έλεγχο, έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας ή
οποιοδήποτε άλλο σύστημα χρειάζεται άμεσες απαντήσεις.
Ποια είναι τα 6 πιο χρησιμοποιούμενα λειτουργικά συστήματα;
Όπως έχετε δει, κάθε τύπος λειτουργικού συστήματος χρησιμοποιείται σε ένα
συγκεκριμένο πλαίσιο. Δείτε λοιπόν μια λίστα με τα έξι κορυφαία λειτουργικά
συστήματα της αγοράς, τόσο για υπολογιστές όσο και για φορητές συσκευές.
Windows
Είναι το πιο γνωστό και χρησιμοποιούμενο λειτουργικό σύστημα σε προσωπικούς
υπολογιστές σήμερα, που χρησιμοποιείται ευρέως για έργα και υπηρεσίες σε κοινούς
υπολογιστές. Η τελευταία του έκδοση είναι τα Windows 10.
Apple macOS
Ένας σημαντικός ανταγωνιστής των Windows, είναι το Apple MacOS είναι ένα
λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιείται μόνο σε φορητούς υπολογιστές και
επιτραπέζιους υπολογιστές Mac με την επωνυμία Apple.
461
Linux
Το Linux είναι ένα δωρεάν και ανοιχτού κώδικα λειτουργικό σύστημα, συμβατό με
προσωπικούς υπολογιστές. Χρησιμοποιείται ευρέως από προγραμματιστές και
προγραμματιστές επειδή είναι πιο εύπλαστο και διαμορφώσιμο από τα Windows.
Εξαιτίας αυτού, έχουν προκύψει πολλές παραλλαγές του, όπως το Ubuntu, το Red
Hat και το Debian.
Chromium / ChromeOS
Το λειτουργικό σύστημα της Google, που χρησιμοποιείται στους υπολογιστές
Chromebook της.
Αndroid
Το πιο χρησιμοποιούμενο λειτουργικό σύστημα κινητής τηλεφωνίας στον κόσμο.
Αρκετά μοντέλα και μάρκες χρησιμοποιούν το Android ως λειτουργικό σύστημα για
τις φορητές συσκευές τους.
Apple iOS
Λειτουργικό σύστημα Apple συμβατό με ιδιόκτητες κινητές συσκευές όπως iPad και
iPhone.
Η γνώση του λειτουργικού συστήματος είναι πολύ χρήσιμη για προγραμματιστές ή
για όσους βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία μετάβασης σε καριέρα στην αγορά
τεχνολογίας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι γνωρίζοντας σε βάθος πώς λειτουργούν
οι μηχανές διευκολύνεται η κατανόηση της λογικής τους.
Για όσους δεν ανήκουν στον τομέα της τεχνολογίας, είναι επίσης καλή ιδέα να
γνωρίζουν περισσότερα για τα λειτουργικά συστήματα, καθώς τα αντιμετωπίζουμε
καθημερινά στις πιο ποικίλες συσκευές.
462
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.3 Λειτουργικά συστήματα πολλών χρηστών
Ένα λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη είναι ένα σύστημα όπου μόνο ένας χρήστης
μπορεί να έχει πρόσβαση στο σύστημα υπολογιστή κάθε φορά. Ένα λειτουργικό
σύστημα πολλών χρηστών είναι ένα σύστημα που επιτρέπει σε περισσότερους από
έναν χρήστες να έχουν πρόσβαση σε ένα σύστημα υπολογιστή ταυτόχρονα.
Το Λειτουργικό Σύστημα είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση όλου του υλικού του
υπολογιστή. Είναι υπεύθυνο για την κατανομή όλων των πόρων του υπολογιστή και
επιπλέον, μας παρέχει μια διεπαφή για την αλληλεπίδραση των χρηστών.
Διαφορά μεταξύ λειτουργικού συστήματος ενός χρήστη και πολλαπλών χρηστών.
Η κύρια διαφορά μεταξύ λειτουργικού συστήματος ενός χρήστη και πολλαπλών
χρηστών είναι ότι σε ένα λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη, μόνο ένας χρήστης
μπορεί να έχει πρόσβαση στο σύστημα υπολογιστή κάθε φορά, ενώ σε ένα
λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών, πολλοί χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση
στο σύστημα υπολογιστή σε μια στιγμή.
Ένα λειτουργικό σύστημα (OS) χρησιμεύει ως διεπαφή μεταξύ του χρήστη και του
υλικού. Εκτελεί μια ποικιλία εργασιών. Εκχωρεί και εκχωρεί μνήμη και χειρίζεται τη
δημιουργία, τη διαγραφή κ.λπ. των διαδικασιών. Διαχειρίζεται τον προγραμματισμό
εργασιών, τη διαχείριση συσκευών και αρχείων. Το λειτουργικό σύστημα
διαχειρίζεται επίσης τους πόρους του συστήματος και προστατεύει τα δεδομένα. Η
λειτουργικότητα ολόκληρου του υπολογιστή εξαρτάται από το λειτουργικό σύστημα.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι λειτουργικών συστημάτων και τα λειτουργικά συστήματα
ενός χρήστη και πολλαπλών χρηστών είναι δύο από αυτά. Σε ένα λειτουργικό
σύστημα ενός χρήστη, μόνο ένας χρήστης μπορεί να έχει πρόσβαση στο σύστημα
κάθε φορά. Από την άλλη πλευρά, σε ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών,
πολλοί χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση στο σύστημα ταυτόχρονα.
Η κύρια διαφορά μεταξύ λειτουργικού συστήματος ενός χρήστη και πολλαπλών
χρηστών είναι ότι σε ένα λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη, μόνο ένας χρήστης
μπορεί να έχει πρόσβαση στο σύστημα υπολογιστή κάθε φορά, ενώ σε ένα
λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών, πολλοί χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση
στον υπολογιστή σύστημα την ίδια στιγμή.
463
Ορισμός
Ένα λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη είναι ένας τύπος λειτουργικού συστήματος
που παρέχει πόρους μόνο σε έναν χρήστη κάθε φορά. Ένα λειτουργικό σύστημα
πολλών χρηστών είναι ένας τύπος λειτουργικού συστήματος που παρέχει λειτουργίες
και υπηρεσίες σε πολλούς χρήστες ταυτόχρονα.
Τύπους
Το λειτουργικό σύστημα για έναν χρήστη και το λειτουργικό σύστημα πολλαπλών
εργασιών ενός χρήστη είναι δύο τύποι λειτουργικών συστημάτων για έναν χρήστη.
Το λειτουργικό σύστημα κοινής χρήσης χρόνου και το κατανεμημένο λειτουργικό
σύστημα είναι ορισμένοι τύποι λειτουργικών συστημάτων πολλών χρηστών.
Επίσης, το λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη είναι απλό ενώ το λειτουργικό σύστημα
πολλών χρηστών είναι πολύπλοκο.
Ένα λειτουργικό σύστημα χρησιμεύει ως διεπαφή μεταξύ του τελικού χρήστη και του
υλικού. Μπορεί να υποστηρίξει έναν χρήστη ή πολλούς χρήστες ταυτόχρονα. Η
διαφορά μεταξύ λειτουργικού συστήματος ενός χρήστη και πολλαπλών χρηστών
είναι ότι σε ένα λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη, μόνο ένας χρήστης μπορεί να έχει
πρόσβαση στο σύστημα υπολογιστή κάθε φορά, ενώ σε ένα λειτουργικό σύστημα
πολλών χρηστών, πολλοί χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση στο σύστημα
υπολογιστή στο μια στιγμή.
Τι είναι ένας μεμονωμένος χρήστης στο λειτουργικό σύστημα;
Λειτουργικό Σύστημα Μεμονωμένης Εργασίας Ένα λειτουργικό σύστημα που
επιτρέπει σε έναν χρήστη να εκτελεί μόνο μία εργασία κάθε φορά ονομάζεται
Λειτουργικό Σύστημα Ενιαίας Εργασίας ενός χρήστη. Λειτουργίες όπως η εκτύπωση
ενός εγγράφου, η λήψη εικόνων κ.λπ., μπορούν να εκτελεστούν μόνο μία κάθε φορά.
Παραδείγματα περιλαμβάνουν MS-DOS, Palm OS κ.λπ. Σε ένα λειτουργικό σύστημα
ενός χρήστη, ένας χρήστης μπορεί να έχει πρόσβαση στο σύστημα υπολογιστή κάθε
φορά. Αυτοί οι τύποι λειτουργικών συστημάτων βρίσκονται συνήθως σε οικιακούς
υπολογιστές. Υπάρχουν δύο τύποι λειτουργικών συστημάτων ενός χρήστη που
ονομάζονται λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη, λειτουργικό σύστημα μίας εργασίας
και λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη, πολλαπλών εργασιών. Σε ένα λειτουργικό
σύστημα ενός χρήστη και μίας εργασίας, ένας χρήστης μπορεί να εκτελέσει μόνο μία
εργασία κάθε φορά. Το Palm OS για φορητές συσκευές χειρός Palm είναι ένα
464
παράδειγμα για ένα λειτουργικό σύστημα μίας εργασίας. Σε ένα σύστημα πολλαπλών
εργασιών ενός χρήστη, ένας χρήστης μπορεί να εκτελέσει πολλές εργασίες
ταυτόχρονα. Τα Microsoft Windows και Apple Mac OS επιτρέπουν σε έναν χρήστη να
εργάζεται σε πολλά προγράμματα ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, ένας χρήστης μπορεί
να εργαστεί σε ένα έγγραφο του Word και να περιηγηθεί στον Παγκόσμιο Ιστό
ταυτόχρονα. Οι περισσότεροι σύγχρονοι προσωπικοί υπολογιστές και φορητοί
υπολογιστές είναι λειτουργικά συστήματα πολλαπλών εργασιών ενός χρήστη.
Τι είναι ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών;
Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών είναι ένα λειτουργικό σύστημα
υπολογιστή (OS) που επιτρέπει σε πολλούς χρήστες σε διαφορετικούς υπολογιστές ή
τερματικά να έχουν πρόσβαση σε ένα μόνο σύστημα με ένα λειτουργικό σύστημα.
Αυτά τα προγράμματα είναι συχνά αρκετά περίπλοκα και πρέπει να είναι σε θέση να
διαχειρίζονται σωστά τις απαραίτητες εργασίες που απαιτούνται από τους
διαφορετικούς χρήστες που συνδέονται με αυτά. Οι χρήστες θα βρίσκονται συνήθως
σε τερματικά ή υπολογιστές που παρέχουν πρόσβαση στο σύστημα μέσω δικτύου,
καθώς και σε άλλα μηχανήματα του συστήματος, όπως εκτυπωτές. Ένα λειτουργικό
σύστημα πολλών χρηστών διαφέρει από ένα σύστημα ενός χρήστη σε ένα δίκτυο στο
ότι κάθε χρήστης έχει πρόσβαση στο ίδιο λειτουργικό σύστημα σε διαφορετικά
μηχανήματα. Τα συστήματα πολλών χρηστών απαιτούν συχνά ένα δίκτυο
διακομιστών και άλλων στοιχείων. Το λειτουργικό σύστημα ενός υπολογιστή είναι
ένα από τα πιο σημαντικά προγράμματα που χρησιμοποιούνται. Είναι τυπικά
υπεύθυνο για τη διαχείριση της μνήμης και την επεξεργασία άλλων εφαρμογών και
προγραμμάτων που εκτελούνται, καθώς και για την αναγνώριση και χρήση του
υλικού που είναι συνδεδεμένο στο σύστημα και τον σωστό χειρισμό της
αλληλεπίδρασης των χρηστών και των αιτημάτων δεδομένων. Σε ένα σύστημα που
χρησιμοποιεί λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών, αυτό μπορεί να είναι ακόμη πιο
σημαντικό καθώς πολλά άτομα απαιτούν τη σωστή λειτουργία του συστήματος
ταυτόχρονα. Αυτός ο τύπος συστήματος χρησιμοποιείται συχνά σε κεντρικούς
υπολογιστές και παρόμοια μηχανήματα, και εάν το σύστημα αποτύχει, μπορεί να
επηρεάσει δεκάδες ή και εκατοντάδες άτομα. Το λειτουργικό σύστημα ενός
υπολογιστή είναι ένα από τα πιο σημαντικά προγράμματα που χρησιμοποιούνται.
465
Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών επιτρέπει σε πολλούς χρήστες να έχουν
πρόσβαση στα δεδομένα και τις διαδικασίες ενός μόνο μηχανήματος από
διαφορετικούς υπολογιστές ή τερματικά. Παλαιότερα, συνδέονταν με το μεγαλύτερο
σύστημα μέσω ενσύρματου δικτύου, αν και τώρα η ασύρματη δικτύωση για αυτόν
τον τύπο συστήματος είναι πιο κοινή. Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών
χρησιμοποιείται συχνά σε εταιρείες και γραφεία όπου διαφορετικοί χρήστες
χρειάζονται πρόσβαση στις ίδιες δυνατότητες, αλλά αυτές οι δυνατότητες δεν
μπορούν να εγκατασταθούν σε όλα τα συστήματα. Σε ένα λειτουργικό σύστημα
πολλών χρηστών, το λειτουργικό σύστημα πρέπει να είναι σε θέση να χειρίζεται
αποτελεσματικά τις διάφορες ανάγκες και αιτήματα όλων των χρηστών. Αυτό
σημαίνει τη διατήρηση της χρήσης πόρων κατάλληλη για κάθε χρήστη και τη
διατήρηση αυτών των κατανομών πόρων ξεχωριστά. Με αυτόν τον τρόπο, το
λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών είναι σε θέση να διασφαλίσει καλύτερα ότι
κάθε χρήστης δεν παρεμποδίζει τις προσπάθειες ενός άλλου και ότι εάν το σύστημα
διακοπεί ή έχει σφάλμα για έναν χρήστη, ενδέχεται να μην επηρεάσει όλους τους
άλλους χρήστες. Αυτό καθιστά ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών συνήθως
λίγο πιο περίπλοκο από ένα σύστημα ενός χρήστη που πρέπει να χειρίζεται μόνο τα
αιτήματα και τις λειτουργίες ενός ατόμου.
Σε ένα σύστημα πολλών χρηστών, για παράδειγμα, το λειτουργικό σύστημα μπορεί
να χρειαστεί να αντιμετωπίσει πολλά άτομα που προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν
έναν μόνο εκτυπωτή ταυτόχρονα. Το σύστημα επεξεργάζεται αιτήματα και τοποθετεί
τις εργασίες εκτύπωσης σε μια ουρά που τις κρατά οργανωμένες και επιτρέπει σε
κάθε εργασία να εκτυπωθεί μία κάθε φορά. Χωρίς λειτουργικό σύστημα πολλών
χρηστών, οι εργασίες θα μπορούσαν να αναμειχθούν και οι προκύπτουσες
εκτυπωμένες σελίδες θα ήταν σχεδόν ακατανόητες. Ορισμένες εταιρείες
χρησιμοποιούν λειτουργικά συστήματα πολλών χρηστών για να επιτρέπουν στους
υπαλλήλους να μοιράζονται εκτυπωτές και άλλες κοινές συσκευές.
Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών είναι ένα λειτουργικό σύστημα
υπολογιστή που επιτρέπει σε πολλούς χρήστες να έχουν πρόσβαση σε ένα μόνο
σύστημα με ένα λειτουργικό σύστημα σε αυτό. Διαφορετικοί χρήστες έχουν
πρόσβαση στο μηχάνημα που εκτελεί το λειτουργικό σύστημα μέσω δικτυωμένων
τελικών σημείων. Το λειτουργικό σύστημα μπορεί να χειριστεί αιτήματα χρηστών
466
εναλλάσσοντας τους συνδεδεμένους χρήστες. Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών
χρηστών επιτρέπει σε πολλούς χρήστες να έχουν πρόσβαση στον υπολογιστή
ταυτόχρονα. Το λειτουργικό σύστημα διαχειρίζεται τη μνήμη και τους πόρους μεταξύ
των διαφόρων χρηστών σύμφωνα με τις απαιτήσεις. Η εργασία ενός χρήστη δεν θα
επηρεάσει τις εργασίες άλλων χρηστών. Το UNIX και το Linux είναι δύο παραδείγματα
λειτουργικών συστημάτων πολλών χρηστών.
Ένα λειτουργικό σύστημα κοινής χρήσης χρόνου επιτρέπει σε πολλούς χρήστες σε
διαφορετικές τοποθεσίες να χρησιμοποιούν ένα συγκεκριμένο σύστημα υπολογιστή
ταυτόχρονα. Στο κατανεμημένο λειτουργικό σύστημα, η εργασία επεξεργασίας
δεδομένων κατανέμεται ανάλογα μεταξύ των επεξεργαστών. Είναι επίσης ένα
λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών.
Τα Windows είναι ενός χρήστη ή πολλών χρηστών;
Ένας χρήστης, πολλαπλές εργασίες αυτό είναι το είδος του λειτουργικού συστήματος
που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι άνθρωποι στους επιτραπέζιους και φορητούς
υπολογιστές τους σήμερα. Οι πλατφόρμες Windows της Microsoft και MacOS της
Apple είναι παραδείγματα λειτουργικών συστημάτων που θα επιτρέψουν σε έναν
χρήστη να έχει πολλαπλά προγράμματα που εκτελούνται ταυτόχρονα.
Είναι το λειτουργικό σύστημα Windows πολλαπλών χρηστών;
Τα Windows ήταν ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών μετά τα Windows XP.
Σας επιτρέπει να έχετε μια απομακρυσμένη περίοδο λειτουργίας σε δύο
διαφορετικούς επιτραπέζιους υπολογιστές. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη διαφορά
μεταξύ των δυνατοτήτων πολλαπλών χρηστών του Unix/Linux και των
Windows. …Ενώ τα Windows θα σας χρειαστούν να έχετε έναν διαχειριστή για αυτές
τις εργασίες.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του λειτουργικού συστήματος πολλών χρηστών;
Πολλοί χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση στο ίδιο αντίγραφο του εγγράφου σε
ένα σύστημα υπολογιστή. Για παράδειγμα, εάν κάποιο αρχείο PPT είναι
αποθηκευμένο σε έναν υπολογιστή, ένας άλλος χρήστης μπορεί να παρακολουθήσει
αυτό το PPT σε άλλα τερματικά.
Είναι Windows 10 λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών;
Ενώ το multi-user είναι διαθέσιμο σε μια προεπισκόπηση των Windows 10 τώρα,
ανακοινώθηκε στο συνέδριο Ignite της Microsoft ότι το Windows 10 multi-user θα
467
είναι μέρος μιας αποκλειστικής προσφοράς Azure που ονομάζεται Windows Virtual
Desktop (WVD).
Ποιοι είναι οι τύποι λειτουργικών συστημάτων;
Οι παρακάτω είναι δημοφιλείς τύποι λειτουργικών συστημάτων:
• Μαζικό λειτουργικό σύστημα.
• Λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών/διαμοιρασμού χρόνου.
• Λειτουργικό σύστημα πολλαπλής επεξεργασίας.
• Λειτουργικό σύστημα σε πραγματικό χρόνο.
• Κατανεμημένο ΛΣ.
• Λειτουργικό σύστημα δικτύου.
• Κινητό λειτουργικό σύστημα.
Πόσοι τύποι λειτουργικών συστημάτων υπάρχουν;
Υπάρχουν πέντε κύριοι τύποι λειτουργικών συστημάτων. Αυτοί οι πέντε τύποι
λειτουργικών συστημάτων είναι πιθανό να λειτουργούν το τηλέφωνο ή τον
υπολογιστής σας.
Παράδειγμα λειτουργικού συστήματος πολλών χρηστών;
Είναι ένα λειτουργικό σύστημα στο οποίο ο χρήστης μπορεί να διαχειριστεί
αποτελεσματικά ένα πράγμα τη φορά. Παράδειγμα: Linux, Unix, Windows 2000,
Windows 2003 κ.λπ.
Ποιο δεν είναι λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών;
Το PC-DOS δεν είναι λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών επειδή το PC-DOS είναι
λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη. Το PC-DOS (Personal Computer - Disk Operating
System) ήταν το πρώτο ευρέως εγκατεστημένο λειτουργικό σύστημα που
χρησιμοποιήθηκε σε προσωπικούς υπολογιστές.
Ποια είναι τα 5 λειτουργικά συστήματα;
Πέντε από τα πιο κοινά λειτουργικά συστήματα είναι τα Microsoft Windows, Apple
macOS, Linux, Android και Apple iOS.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα του συστήματος ενός χρήστη;
Όσες εφαρμογές και εργασίες εκτελούνται ταυτόχρονα, αλλά σε λειτουργικό
σύστημα ενός χρήστη εκτελείται μόνο μία εργασία κάθε φορά. Επομένως, αυτά τα
συστήματα παρέχουν μερικές φορές λιγότερα αποτελέσματα εξόδου κάθε φορά.
468
Όπως γνωρίζετε, εάν δεν εκτελούνται πολλές εργασίες ταυτόχρονα, πολλές εργασίες
περιμένουν την CPU. Αυτό θα επιβραδύνει το σύστημα και ο χρόνος απόκρισης θα
είναι μεγαλύτερος.
Τι είναι ένα λειτουργικό σύστημα Multi-user is multitasking;
Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών επιτρέπει σε πολλούς χρήστες να
χρησιμοποιούν (ταυτόχρονα) πόρους υπολογιστή. Αυτό είναι ένα λειτουργικό
σύστημα πολλών χρηστών / πολλαπλών εργασιών. Ως παράδειγμα λειτουργικών
συστημάτων πολλών χρηστών έχουμε: Unix, VMS και λειτουργικά συστήματα
mainframe όπως το MVS.
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ λειτουργικών συστημάτων ενός χρήστη και
πολλαπλών χρηστών για ένα παράδειγμα καθενός μόνο;
Οι πλατφόρμες Microsoft Windows και Apple MacOS είναι παραδείγματα
λειτουργικών συστημάτων που επιτρέπουν σε έναν χρήστη να χρησιμοποιεί πολλά
προγράμματα ταυτόχρονα. Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών επιτρέπει σε
πολλούς χρήστες να χρησιμοποιούν ταυτόχρονα πόρους υπολογιστή.
Πώς λειτουργεί το λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών;
Με παλαιότερα παραδείγματα λειτουργικού συστήματος πολλαπλών εργασιών, η
διαχείριση δύο ή περισσότερων εργασιών συνήθως περιλάμβανε εναλλαγή πόρων
του συστήματος μεταξύ των δύο εκτελούμενων διεργασιών. Το σύστημα θα
εκτελούσε εργασίες για το ένα, θα παγώσει αυτό το πρόγραμμα για μερικά
δευτερόλεπτα και μετά θα εκτελούσε εργασίες για το άλλο πρόγραμμα. Ένα
λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών (OS) είναι ένα σύστημα που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί από πολλά άτομα ταυτόχρονα ενώ λειτουργεί σε ένα μόνο
μηχάνημα. Διαφορετικοί χρήστες έχουν πρόσβαση στο μηχάνημα που εκτελεί το
λειτουργικό σύστημα μέσω τερματικών δικτύου. Το λειτουργικό σύστημα μπορεί να
χειριστεί αιτήματα χρηστών εναλλάσσοντας τους συνδεδεμένους χρήστες.
Πώς μοιάζει ένα λειτουργικό σύστημα μίας εργασίας;
Ένας χρήστης, μία εργασία. Αυτό το λειτουργικό σύστημα δημιουργήθηκε έτσι ώστε
ένας χρήστης να μπορεί να κάνει ένα πράγμα τη φορά. Το Palm OS στους υπολογιστές
Palm είναι ένα καλό παράδειγμα ενός σύγχρονου λειτουργικού συστήματος για έναν
χρήστη και μίας εργασίας.
469
Πώς ξεκίνησε το λειτουργικό σύστημα Mac;
Και ενώ το όνομα είναι νέο, οι δυνατότητες και οι δυνατότητες του λειτουργικού
συστήματος Mac έχουν μακρά ιστορία, όπως θα διαβάσετε εδώ. Το Macintosh
ξεκίνησε τη ζωή του χρησιμοποιώντας ένα λειτουργικό σύστημα γνωστό απλά ως
System, το οποίο παρήγαγε εκδόσεις από το Σύστημα 1 έως το Σύστημα 7.
Ποια είναι η προέλευση του multitasking;
Multitasking. Όταν ένα λειτουργικό σύστημα επιτρέπει την εκτέλεση περισσότερων
του ενός προγραμμάτων ταυτόχρονα, ονομάζεται multitasking και πρέπει να
αντιμετωπίσει διαδικασίες που ανταγωνίζονται για τη χρήση της ικανότητας
επεξεργασίας του υλικού. Άρα, είναι απαραίτητο να ορίσουμε και να διαχειριστούμε
ένα βασικό ζήτημα δηλαδή.
Το Multitasking λειτουργεί σε χρονικά κομμάτια, δηλαδή επιτρέπει σε πολλά
προγράμματα να χρησιμοποιούν μικροσκοπικά κομμάτια χρόνου CPU, το ένα μετά το
άλλο. Τα λειτουργικά συστήματα PC χρησιμοποιούν δύο βασικούς τύπους
πολλαπλών εργασιών: συνεργατική και προληπτική. Η συνεργασία πολλαπλών
εργασιών χρησιμοποιήθηκε από τα Windows 3.
Ακολουθούν τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα πολλαπλών εργασιών σε
προσωπικές και επαγγελματικές ρυθμίσεις: Απάντηση σε email ενώ ακούτε ένα
podcast. Κρατήστε σημειώσεις κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος. Συμπλήρωση
χαρτιών ενώ διαβάζετε τα ψιλά γράμματα.
Τι είναι η κλάση 9 συστήματος πολλαπλών χρηστών;
Λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών. Το λειτουργικό σύστημα που επιτρέπει
την εκτέλεση πολλαπλών εργασιών ταυτόχρονα είναι γνωστό ως λειτουργικό
σύστημα πολλαπλών εργασιών. Σε αυτόν τον τύπο λειτουργικού συστήματος, πολλές
εφαρμογές μπορούν να φορτωθούν και να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα στη μνήμη.
Το λειτουργικό σύστημα που επιτρέπει την εκτέλεση πολλών εργασιών ταυτόχρονα
ονομάζεται λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών. Σε αυτόν τον τύπο
λειτουργικού συστήματος, πολλές εφαρμογές μπορούν να φορτωθούν και να
χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα στη μνήμη. Ενώ ο επεξεργαστής διαχειρίζεται μόνο
μία εφαρμογή ανά πάσα στιγμή.
470
Τι είναι ένα παράδειγμα λειτουργικού συστήματος πολλών χρηστών;
Μερικά παραδείγματα λειτουργικού συστήματος πολλών χρηστών είναι το Unix, το
Virtual Memory System (VMS) και ένα λειτουργικό σύστημα mainframe. Τα
λειτουργικά συστήματα πολλών χρηστών χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για κοινή χρήση
χρόνου και επεξεργασία δέσμης σε υπολογιστές μεγάλου μεγέθους.
Τι είναι η λειτουργία πολλών χρηστών;
Είναι ένα λειτουργικό σύστημα στο οποίο ο χρήστης μπορεί να διαχειριστεί
αποτελεσματικά ένα πράγμα τη φορά. Παράδειγμα: Linux, Unix, windows 2000,
windows 2003 κ.λπ.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ λειτουργικών συστημάτων πολλαπλών εργασιών και
πολλαπλού προγραμματισμού.
Ενώ ένα λειτουργικό σύστημα πολλαπλού προγραμματισμού επιτρέπει σε πολλά
προγράμματα να εκτελούνται ταυτόχρονα χρησιμοποιώντας έναν μόνο επεξεργαστή,
ένα λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών επιτρέπει την ταυτόχρονη εκτέλεση
πολλαπλών διεργασιών ή εργασιών χρησιμοποιώντας πολλούς επεξεργαστές.
Είναι τα Windows XP λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών;
Τα Windows XP είναι ένα λειτουργικό σύστημα που σας επιτρέπει να χρησιμοποιείτε
διαφορετικούς τύπους εφαρμογών ή λογισμικού. … Αυτό το λειτουργικό σύστημα
έχει δυνατότητες πολλαπλών εργασιών, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να εκτελεί
πολλές εφαρμογές ταυτόχρονα.
Είναι το λειτουργικό σύστημα Windows πολλαπλών χρηστών;
Τα Windows ήταν ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών μετά τα Windows XP.
Σας επιτρέπει να έχετε μια απομακρυσμένη περίοδο λειτουργίας σε δύο
διαφορετικούς επιτραπέζιους υπολογιστές. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη διαφορά
μεταξύ των δυνατοτήτων πολλαπλών χρηστών του Unix/Linux και των Windows.
Πόσοι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιούν τα Windows 10 ταυτόχρονα;
Επί του παρόντος, τα Windows 10 Enterprise (καθώς και τα Windows 10 Pro)
επιτρέπουν μόνο μία σύνδεση απομακρυσμένης περιόδου λειτουργίας. Το νέο SKU
θα αντιμετωπίζει έως και 10 ταυτόχρονες συνδέσεις.
Μπορούν 2 άτομα να χρησιμοποιούν τον ίδιο υπολογιστή ταυτόχρονα;
Τα Windows 10 διευκολύνουν πολλά άτομα να μοιράζονται τον ίδιο υπολογιστή. Για
να το κάνετε αυτό, δημιουργείτε ξεχωριστούς λογαριασμούς για κάθε άτομο που θα
471
χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή. Κάθε άτομο έχει το δικό του χώρο αποθήκευσης,
εφαρμογές, επιτραπέζιους υπολογιστές, ρυθμίσεις κ.λπ.
Είναι το Linux λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών;
Πολλαπλοί χρήστες: Το Linux είναι ένα σύστημα πολλαπλών χρηστών, που σημαίνει
ότι πολλοί χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πόρους του συστήματος, όπως
μνήμη/RAM/προγράμματα εφαρμογών ταυτόχρονα. Πολυπρογραμματισμός: Το
Linux είναι ένα σύστημα πολλαπλού προγραμματισμού, που σημαίνει ότι πολλές
εφαρμογές μπορούν να εκτελούνται ταυτόχρονα.
Είναι το Ubuntu πολλαπλών χρηστών;
Μπορείτε να προσθέσετε πολλούς λογαριασμούς χρηστών στον υπολογιστή σας.
Δώστε έναν λογαριασμό σε κάθε άτομο του νοικοκυριού ή της επιχείρησής σας. Κάθε
χρήστης έχει τον δικό του αρχικό φάκελο, έγγραφα και ρυθμίσεις. Χρειάζεστε
δικαιώματα διαχειριστή για να προσθέσετε λογαριασμούς χρηστών.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του λειτουργικού συστήματος πολλών χρηστών;
Πλεονεκτήματα του λειτουργικού συστήματος πολλών χρηστών. Πολλοί χρήστες
μπορούν να έχουν πρόσβαση στο ίδιο αντίγραφο του εγγράφου σε ένα μόνο σύστημα
υπολογιστή. Για παράδειγμα, εάν ένα αρχείο PPT είναι αποθηκευμένο σε έναν
υπολογιστή, ένας άλλος χρήστης μπορεί να παρακολουθήσει αυτό το PPT σε άλλα
τερματικά.
Σε τι χρησιμεύει το λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών;
Ένα λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών είναι ένα λειτουργικό σύστημα που
επιτρέπει σε πολλούς χρήστες να συνδεθούν και να λειτουργήσουν ένα μόνο
λειτουργικό σύστημα. Οι χρήστες αλληλεπιδρούν μαζί του μέσω τερματικών ή
υπολογιστών που τους έδωσαν πρόσβαση στο σύστημα μέσω δικτύου ή
μηχανημάτων όπως εκτυπωτές.
Πολλαπλοί χρήστες - Ορισμός και επεξηγήσεις
Ένα σύστημα πολλαπλών χρηστών έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε πολλοί χρήστες να
μπορούν να απολαμβάνουν τους ίδιους πόρους ταυτόχρονα.
Στους υπολογιστές, ένα λειτουργικό σύστημα όπως τα Windows, το Unix ή το Linux
είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε πολλοί χρήστες να έχουν πρόσβαση στον ίδιο
υπολογιστή ταυτόχρονα. Το σύστημα μοιράζεται τον χρόνο εργασίας του σε πολλές
διεργασίες χωρίς σύνδεση μεταξύ τους, αν όχι στον ίδιο υπολογιστή.
472
Ο αντίθετος όρος είναι monouser που χρησιμοποιείται όταν μιλάμε για λειτουργικά
συστήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από έναν μόνο χρήστη κάθε φορά ή
σε σχέση με μια άδεια χρήσης λογισμικού που παρέχεται για έναν χρήστη.
Πιο επίσημος ορισμός ενός συστήματος πολλών χρηστών
Πιο τυπικά, εάν ορίσουμε μια διεπαφή σε ένα σύστημα, τότε ένα σύστημα πολλών
χρηστών είναι ένα σύστημα που εξουσιοδοτεί την ταυτόχρονη χρήση αυτού του
συστήματος από πολλούς χρήστες μέσω αυτής της διεπαφής. Αντίθετα, ένα σύστημα
ενός χρήστη είναι ένα σύστημα του οποίου η λειτουργία δεν ορίζεται στην περίπτωση
ταυτόχρονης πρόσβασης στη διεπαφή του.
Για την έννοια της διεπαφής που χρησιμοποιήθηκε προηγουμένως, μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει τις έννοιες με την έννοια: εικονική κλάση στη C++, διεπαφή Java, ή
οποιεσδήποτε λειτουργικά ισοδύναμες έννοιες.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός λειτουργικού συστήματος πολλαπλών χρηστών
και πολλαπλών εργασιών;
Η διαφορά μεταξύ multiuser και multitasking είναι ότι ένα λειτουργικό σύστημα
πολλών χρηστών επιτρέπει σε δύο ή περισσότερους χρήστες να εκτελούν
προγράμματα ταυτόχρονα. Ενώ το λειτουργικό σύστημα πολλαπλών επεξεργαστών
υποστηρίζει δύο ή περισσότερους επεξεργαστές που εκτελούν προγράμματα
ταυτόχρονα, γνωστά και ως multitasking.
473
Εκπαιδευτική Υποενότητα 4.4 Πληροφοριακά συστήματα
Τι είναι το Πληροφοριακό Σύστημα:
Πληροφοριακό σύστημα είναι το μοντέλο, αυτοματοποιημένο ή μη αυτόματο, των
διαδικασιών που είναι υπεύθυνες για τη συλλογή και τη μετάδοση δεδομένων που
είναι χρήσιμα για την ανάπτυξη προϊόντων ή υπηρεσιών εταιρειών, οργανισμών και
άλλων έργων.
Σε αυτό το σύστημα, όλα τα στοιχεία είναι αλληλένδετα, συνεργάζονται για την
επίτευξη του κεντρικού αντικειμένου του έργου.
Το σύστημα πληροφοριών, ακρωνύμιο SI, είναι ένα σύνολο αλληλένδετων στοιχείων
(άτομα, υλικό, λογισμικό, δίκτυα επικοινωνιών και πόροι δεδομένων) που συλλέγουν
(ή ανακτούν), επεξεργάζονται, αποθηκεύουν και διανέμουν πληροφορίες για να
υποστηρίξουν τη λήψη αποφάσεων, τον συντονισμό και τον έλεγχο ενός οργάνωση.
Τα πληροφοριακά συστήματα είναι ένα οργανωμένο σύνολο ανθρώπων, υλικού,
λογισμικού, δικτύων επικοινωνίας και δεδομένων, τα οποία συλλέγονται και
μετατρέπονται σε πληροφορίες μέσα σε ένα οργανωτικό περιβάλλον.
Ένα πληροφοριακό σύστημα χαρακτηρίζεται ως κάθε εργαλείο που χειρίζεται
δεδομένα, μετατρέποντάς τα σε πληροφορίες, χρησιμοποιώντας ή όχι τεχνολογικά
μέσα για αυτό.
Είναι ένας συνδυασμός ανθρώπων, υλικού, λογισμικού, δικτύων επικοινωνιών και
πόρων δεδομένων που συλλέγει, μετασχηματίζει και διαδίδει πληροφορίες σε έναν
οργανισμό.
Τα ηλεκτρονικά συστήματα πληροφοριών (IS) χρησιμοποιούν υλικό, λογισμικό,
δίκτυα τηλεπικοινωνιών, τεχνικές διαχείρισης υπολογιστών δεδομένων και άλλες
μορφές τεχνολογίας πληροφοριών (IT) για να μετατρέψουν τους πόρους δεδομένων
σε προϊόντα πληροφοριών. Αυτά τα προϊόντα παρέχουν πληροφορίες για τη λήψη
αποφάσεων από τους διαχειριστές.
474
Η εισαγωγή δεδομένων γίνεται συνήθως χειροκίνητα. Και είναι στην πορεία που
επαληθεύεται η επεξεργασία αυτών των δεδομένων, όπου επεξεργάζονται και
μετασχηματίζονται μέσω τεχνολογιών.
Τα πληροφοριακά συστήματα ενεργούν έτσι ώστε τα δεδομένα να αντιμετωπίζονται
καλύτερα και για να είναι αποτελεσματικό ένα Πληροφοριακό Σύστημα είναι
απαραίτητο όλες οι πληροφορίες να εισάγονται σωστά, μόνο με αυτόν τον τρόπο θα
μπορέσετε να επιτύχετε αποτελεσματικό έλεγχο και λήψη αποφάσεων.
Ένα πληροφοριακό σύστημα μπορεί τεχνικά να οριστεί ως ένα σύνολο αλληλένδετων
στοιχείων που συλλέγουν (ή ανακτούν), επεξεργάζονται, αποθηκεύουν και
διανέμουν πληροφορίες που προορίζονται να υποστηρίξουν τη λήψη αποφάσεων, το
συντονισμό και τον έλεγχο ενός οργανισμού.
Εκτός από την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων, του συντονισμού και του ελέγχου,
αυτά τα συστήματα βοηθούν επίσης τους διευθυντές και τους εργαζόμενους να
αναλύουν προβλήματα, να οπτικοποιούν περίπλοκα ζητήματα και να δημιουργούν
νέα προϊόντα.
Αναλύοντάς το λοιπόν, μπορεί να σημειωθεί ότι το πληροφοριακό σύστημα
θεωρείται ένα σύνολο αλληλένδετων στοιχείων, τα οποία μαζί επιτρέπουν την
εισαγωγή ή συλλογή δεδομένων, την επεξεργασία τους και τη δημιουργία
πληροφοριών απαραίτητων για τη λήψη αποφάσεων.
Η είσοδος είναι υπεύθυνη για τη συλλογή ή τη συλλογή πρωτογενών δεδομένων από
τον οργανισμό. Η επεξεργασία μετατρέπει αυτά τα ακατέργαστα δεδομένα σε
ουσιαστικές πληροφορίες. Εναπόκειται στην έξοδο να μεταφέρει τις επεξεργασμένες
475
πληροφορίες στα αρμόδια πρόσωπα. Τέλος, τα IS απαιτούν ανατροφοδότηση, η
οποία είναι η έξοδος που επιστρέφει σε ορισμένα μέλη της εταιρείας για να τα
βοηθήσει να αξιολογήσουν ή να διορθώσουν πιθανές καταστάσεις, επιτρέποντας
καλύτερα αποτελέσματα και βελτιώνοντας το σύστημα.
Κάθε άτομο που θέλει να ξεκινήσει μια επιχείρηση δυσκολεύεται να διαχειριστεί την
επιχείρηση. Ακόμη και έχοντας γνώσεις στον τομέα της διοίκησης και της οικονομικής
διαχείρισης, είναι δύσκολο να εφαρμόσει κανείς τη θεωρία στην πράξη και οι
καθημερινές καταστάσεις ξεπερνούν τις γνώσεις που έχει.
Το σύστημα αυτό έχει την πληροφόρηση ως θεμελιώδες στοιχείο και, ως εκ τούτου,
σκοπός του είναι η επεξεργασία, αποθήκευση και παροχή δεδομένων και
πληροφοριών που μπορούν να υποστηρίξουν τις διαδικασίες και τις λειτουργίες που
εκτελούνται στην εταιρεία, εκτός από την επιδότηση της λήψης αποφάσεων.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σκεφτείτε είναι ότι το σύστημα πληροφοριών δεν
περιορίζεται σε υλικό ή λογισμικό. Αυτή είναι μια πολύ κοινή έννοια που τρομάζει
μερικούς ανθρώπους, αλλά πρέπει να αποδομηθεί, καθώς αυτά τα συστήματα είναι
πολύ πιο ολοκληρωμένα. Στην πραγματικότητα, ο στόχος των πληροφοριακών
συστημάτων είναι να κατανοήσουν και να αναλύσουν πώς συμβαίνει ο αντίκτυπος
της υιοθέτησης των τεχνολογιών της πληροφορίας στις διευθυντικές και διοικητικές
διαδικασίες αποφάσεων των εταιρειών. Ως εκ τούτου, όπως ήδη αναφέρθηκε, το
κύριο στοιχείο του είναι η πληροφόρηση, αφού σε αυτό θα βασιστεί η λήψη
αποφάσεων. Αλλά από πού προέρχονται αυτές οι πληροφορίες; Βασικά, από την
αλληλεπίδραση που προκύπτει μεταξύ διαδικασιών, ανθρώπων και τεχνολογιών,
που συνεργάζονται με τα πληροφοριακά συστήματα για την επίτευξη των στόχων
που έχει ορίσει η εταιρεία. Υπό αυτή την έννοια, αξίζει να σημειωθεί ότι το σύστημα
χωρίζεται σε υποσυστήματα. Το ένα είναι κοινωνικό (συμπεριλαμβανομένων
ατόμων, πληροφοριών, διαδικασιών και εγγράφων) και το άλλο είναι
αυτοματοποιημένο (που περιλαμβάνει μηχανές, δίκτυα επικοινωνίας και
υπολογιστές). Αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι είναι πραγματικά θεμελιώδεις για αυτό
το εργαλείο.
Τύποι πληροφοριακών συστημάτων
Υπάρχουν 4 κύρια επίπεδα με συγκεκριμένα πληροφοριακά συστήματα που
λειτουργούν σε διαφορετικούς τομείς του οργανισμού:
476
• Συστήματα στρατηγικού επιπέδου: το λεγόμενο Σύστημα Υποστήριξης Στελεχών
(SAEx) λειτουργεί σε αυτό το επίπεδο, υπεύθυνο για να βοηθά τα στελέχη να
δημιουργήσουν μακροπρόθεσμες στρατηγικές για την παρακολούθηση των
τάσεων στο εξωτερικό περιβάλλον (αγορά και κατανάλωση, για παράδειγμα).
• Συστήματα επιπέδου διαχείρισης / τακτικό επίπεδο: με βάση τόσο το Σύστημα
Πληροφοριών Διαχείρισης (GIS) όσο και το Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων
(SAD), αυτό το επίπεδο έχει τη λειτουργία της παραγωγής περιοδικών
αναφορών σχετικά με τις διοικητικές διαδικασίες των μεσαίων στελεχών του
οργανισμού.
• Συστήματα Επιπέδου Γνώσης: λειτουργεί μέσω των Συστημάτων Εργαζομένων
Γνώσης και Συστημάτων Αυτοματισμού Γραφείου (STC), υπεύθυνα για την
ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και πληροφοριών στον οργανισμό.
• Συστήματα Λειτουργικού Επιπέδου: Τα Συστήματα Επεξεργασίας Συναλλαγών
(TPS) υποστηρίζουν τους επιχειρησιακούς διαχειριστές παρέχοντας γρήγορες
απαντήσεις σε καθημερινά οργανωτικά ζητήματα. Αυτό το σύστημα είναι
επίσης υπεύθυνο για την παροχή εύκολα προσβάσιμων, ακριβών και
ενημερωμένων πληροφοριών.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του συστήματος;
Το πληροφοριακό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει με πολλά στοιχεία. Μεταξύ
αυτών είναι λογισμικό, υλικό, βάση δεδομένων, έμπειρα συστήματα, συστήματα
υποστήριξης διαχείρισης κ.λπ. Δηλαδή, περιλαμβάνονται όλες οι μηχανογραφημένες
διαδικασίες, οι οποίες μπορούν να παρέχουν τις σωστές πληροφορίες και να κάνουν
την εταιρεία να λειτουργήσει σωστά. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα εγγενή
χαρακτηριστικά αυτού του συστήματος που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Παρακάτω
θα δούμε ποια είναι αυτά.
Συνάφεια
Το σύστημα πρέπει να παράγει σχετικές και απαραίτητες πληροφορίες για την
εταιρεία, οι οποίες πρέπει να παράγονται έγκαιρα και να είναι αξιόπιστες. Έτσι, αυτές
οι πληροφορίες έχουν κόστος κοντά στο αναμενόμενο από τον οργανισμό και
ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις διαχείρισης και λειτουργίας της εταιρείας.
477
Ενσωμάτωση
Πρέπει να υπάρχει ενοποίηση μεταξύ του πληροφοριακού συστήματος και της δομής
της εταιρείας. Αυτό καθιστά ευκολότερο τον συντονισμό τμημάτων, τομέων,
τμημάτων και άλλων τύπων οργανικών μονάδων. Επιπλέον, αυτή η διαδικασία
ολοκλήρωσης διευκολύνει και επιταχύνει τη λήψη αποφάσεων.
Ανεξάρτητη ροή
Αυτό το χαρακτηριστικό είναι αρκετά διαφορετικό γιατί, την ίδια στιγμή που υπάρχει
μια ροή επεξεργασίας δεδομένων, η οποία συμβαίνει εσωτερικά και εξωτερικά,
υπάρχει επίσης μια ροή που είναι ανεξάρτητη από τα πληροφοριακά συστήματα.
Είναι ενσωματωμένο με υπάρχοντα υποσυστήματα και ως εκ τούτου, δρα ταχύτερα
και με μικρότερο κόστος.
Έλεγχος
Δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά τα συστήματα πληροφοριών μπορεί να περιέχουν
εργαλεία εσωτερικού ελέγχου, σκοπός των οποίων είναι να διασφαλίζουν ότι οι
πληροφορίες που παράγονται είναι αξιόπιστες και να ενεργούν κατά τρόπο που να
προστατεύει τα ελεγχόμενα δεδομένα.
Κατευθυντήριες γραμμές
Χρησιμεύουν στη διασφάλιση ότι οι στόχοι της εταιρείας θα επιτευχθούν με
αντικειμενικό, αποτελεσματικό και άμεσο τρόπο.
Ποια είναι τα είδη των πληροφοριακών συστημάτων;
Καθώς υπάρχουν διαφορετικοί τύποι πληροφοριών και κατηγοριοποιούνται ανά
επίπεδο, υπάρχουν επίσης διαφορετικοί τύποι συστημάτων.
Καθένα από αυτά έχει ιδιαιτερότητες, στοχεύοντας στην παροχή ενός συγκεκριμένου
τύπου πληροφοριών. Αυτοί οι διαφορετικοί τύποι συστημάτων λειτουργούν με
ολοκληρωμένο τρόπο, εξυπηρετώντας διαφορετικά επιχειρηματικά συμφέροντα.
Λειτουργούν σε στρατηγικό, επιχειρησιακό, γνωσιακό και τακτικό επίπεδο.
Για απλότητα, υπάρχουν 4 κύρια συστήματα πληροφοριών. Είναι πολύ γνωστά και
χρησιμοποιούνται σε οργανισμούς σε όλο τον κόσμο. Παρακάτω θα δούμε ποιες
είναι αυτές.
ERP
Τα συστήματα Enterprise Resource Planning είναι λογισμικό που ενσωματώνει
διαφορετικές διαδικασίες και δεδομένα της εταιρείας, συγκεντρώνοντάς τα σε ένα
478
μέρος. Με αυτόν τον τρόπο ενσωματώνονται και αποθηκεύονται δεδομένα από όλα
τα τμήματα του οργανισμού. Τα δεδομένα που παρέχονται από το λογισμικό ERP
συμβάλλουν στην αύξηση της ευελιξίας στις διαδικασίες και επιτρέπουν την
εκπλήρωση της παραγωγής κατά παραγγελία, που ονομάζεται επίσης έγκαιρα.
Στόχος είναι η μείωση των αποθεμάτων και ακόμη και η εξάλειψή τους,
αποφεύγοντας το κόστος αποθήκευσης. Ένα παράδειγμα του πώς λειτουργεί το
λογισμικό ERP είναι κατά την πώληση αγαθών. Ενώ πραγματοποιείται η πώληση,
ειδοποιούνται αυτόματα τα τμήματα παραγωγής και αγορών.
Έτσι, μπορείτε να ελέγξετε αν υπάρχουν όλα τα προϊόντα ή αν θα χρειαστεί να
αγοράσετε κάτι. Επιπλέον, είναι δυνατό να εντοπιστεί η ανάγκη αναπλήρωσης των
αποθεμάτων.
CRM
Το λογισμικό διαχείρισης σχέσεων πελατών αυτοματοποιεί όλες τις λειτουργίες
επικοινωνίας με τους πελάτες, επιτρέποντας στους οργανισμούς να συλλέγουν και
να αποθηκεύουν δεδομένα επικοινωνίας, προτιμήσεις πελατών, ιστορικό αγορών
πελατών κ.λπ.
Έτσι, η εταιρεία μπορεί να επικοινωνήσει με τους πελάτες για συγκεκριμένες
στρατηγικές, με κύριο στόχο την εκ των προτέρων κάλυψη των αναγκών των
καταναλωτών.
SCM
Από την άλλη πλευρά, τα συστήματα διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας (ή
διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας ) ενσωματώνουν τις διαφορετικές διαδικασίες
που σχετίζονται με τους προμηθευτές υπηρεσιών, προϊόντων και πληροφοριών.
Σκοπός είναι η δημιουργία αξίας για τον καταναλωτή, ικανοποιώντας τον όταν
αγοράζει ένα προϊόν ή μια υπηρεσία. Έτσι, αυτό το είδος λογισμικού ενσωματώνει
δεδομένα που σχετίζονται με κατασκευαστές, προμηθευτές και σημεία πώλησης,
διασφαλίζοντας ότι τα προϊόντα παραδίδονται στις απαιτούμενες ποσότητες και στην
ώρα τους, αποφεύγοντας την έλλειψη αγαθών και το υπερβολικό απόθεμα.
Έτσι, επιτυγχάνεται ένα καλό επίπεδο εξυπηρέτησης ενώ το κόστος μειώνεται.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό το λογισμικό αποτελείται από τα συστήματα
διαχείρισης προμηθειών και εξαρτημάτων, την αλυσίδα εφοδιασμού, τη δομή του
479
προϊόντος, την παρακολούθηση προέλευσης και χρήσης και τον έλεγχο της αλυσίδας
εφοδιασμού.
Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να κάνετε τα πάντα, από την πρόβλεψη πωλήσεων,
την ταξινόμηση αποθεμάτων και ειδών έως τη μείωση του κόστους χειρισμού και
δημιουργίας ανταλλακτικών.
GIS
Τα Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης είναι πολύ εστιασμένα στην υποστήριξη
της λήψης αποφάσεων και δρουν σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.
Οι πληροφορίες μπορούν να παρέχονται μέσω γραφημάτων, υπολογιστικών φύλλων
ή συνηθέστερα, αναφορών.
Στην περίπτωση των αναφορών, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε 4 τύπους, όπως
θα δείτε παρακάτω.
• Προγραμματισμένες αναφορές: Είναι ένας από τους πιο παραδοσιακούς
τρόπους παροχής πληροφοριών. Όπως υποδηλώνει το όνομα,
προγραμματίζονται, δηλαδή δημιουργούνται σύμφωνα με ένα
χρονοδιάγραμμα. Μερικά παραδείγματα προγραμματισμένων αναφορών είναι
οι πωλήσεις ανά ημέρα και ανά εβδομάδα και οι μηνιαίες οικονομικές
καταστάσεις, για παράδειγμα.
• Εκθέσεις εξαίρεσης: Δημιουργούνται σε εξαιρετικές καταστάσεις προκειμένου
να ληφθούν συγκεκριμένες πληροφορίες. Για παράδειγμα, μια αναφορά που
επικεντρώνεται στη λίστα των κακοπληρωτών ή μια αναφορά που παρουσιάζει
πελάτες που υπερβαίνουν το προσφερόμενο πιστωτικό όριο.
• Αναφορές και απαντήσεις κατόπιν αιτήματος: Παρουσιάζουν τις πληροφορίες
σύμφωνα με το αίτημα του επιχειρηματία. Επομένως, δεν παρέχουν
συγκεκριμένα δεδομένα, αλλά μάλλον μια επισκόπηση, ώστε ο διαχειριστής να
μπορεί να αναλύσει τα δεδομένα γρήγορα και να βρει άμεσες λύσεις.
Στοιβαγμένες αναφορές: Οι πληροφορίες στοιβάζονται στην επιφάνεια εργασίας
δικτύου του διαχειριστή ή του επιχειρηματία. Έτσι, μπορεί να έχει πρόσβαση στην
αναφορά όποτε θέλει ή χρειάζεται.
Πληροφοριακό Σύστημα Υγείας - SIS
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), το Σύστημα Πληροφοριών
Υγείας αποτελείται από ένα εργαλείο για την παρακολούθηση και τη συλλογή
480
δεδομένων σχετικά με την πραγματικότητα των συνθηκών υγείας ενός δεδομένου
πληθυσμού.
Από αυτόν τον μηχανισμό, είναι δυνατός ο σχεδιασμός, η οργάνωση, η λειτουργία
και η αξιολόγηση στρατηγικών που βοηθούν στην επίλυση πιθανών προβλημάτων
που αντιμετωπίζονται στο τοπικό σύστημα υγείας.
Το SIS εξακολουθεί να αποτελείται από υποσυστήματα που βοηθούν στην οργάνωση
και συλλογή δεδομένων σε συγκεκριμένους τομείς υγείας, όπως:
• Σύστημα πληροφοριών θνησιμότητας (SIM): συλλογή δεδομένων σχετικά με το
ποσοστό θνησιμότητας στην τοποθεσία.
• Live Birth Information System (SINASC): καταγραφή όλων των ατόμων που
γεννήθηκαν ζωντανά σε μια δεδομένη περιοχή.
• Πληροφοριακό Σύστημα γνωστοποιήσιμων ασθενειών (Sinan): παρακολούθηση
επιδημιών, εστιών και άλλων περιπτώσεων επιβαρυντικών ασθενειών.
• Hospital Information System (SIH): πληροφορίες για εισαγωγές στο νοσοκομείο.
Για παράδειγμα: υπάρχουν ακόμη άλλα υποσυστήματα, όπως το Ambulatory
Information System (SIA), το Food and Nutrition Surveillance System (SISVAN) και
το Immunization Program Assessment (API).
Πληροφοριακό Σύστημα: Τι είναι; Έννοιες και ορισμοί.
Το σύστημα πληροφοριών, ακρωνύμιο SI, είναι ένα σύνολο αλληλένδετων στοιχείων
(άτομα, υλικό, λογισμικό, δίκτυα επικοινωνιών και πόροι δεδομένων) που συλλέγουν
(ή ανακτούν), επεξεργάζονται, αποθηκεύουν και διανέμουν πληροφορίες για να
υποστηρίξουν τη λήψη αποφάσεων, τον συντονισμό και τον έλεγχο ενός οργάνωση.
Τα πληροφοριακά συστήματα συλλέγουν τα καθημερινά δεδομένα του οργανισμού,
τα επεξεργάζονται και τα μετατρέπουν σε σημαντικές και χρήσιμες πληροφορίες για
την εταιρεία, οι οποίες υποστηρίζουν τους διαχειριστές να τοποθετηθούν απέναντι
σε απροσδόκητες καταστάσεις και νέες ευκαιρίες.
Έχουν μεγάλη σημασία για τη δημιουργία πληροφοριών για την εκτέλεση των
λειτουργιών διοίκησης (σχεδιασμός, οργάνωση, διεύθυνση και έλεγχος).
Τα Πληροφοριακά Συστήματα έχουν αντίκτυπο στην οργανωτική δομή, επηρεάζοντας
τις διαδικασίες, τις πολιτικές και ακόμη και τα μοντέλα διαχείρισης.
481
Όταν οι πληροφορίες οργανώνονται και σχεδιάζονται σε ένα Πληροφοριακό Σύστημα
καλής ποιότητας, παράγουν αποτελεσματικές και αποτελεσματικές πληροφορίες για
τη διοίκηση του οργανισμού, με τη δυνατότητα να προωθήσει τον εξορθολογισμό και
τον έλεγχο των οργανωτικών διαδικασιών.
Έννοια του πληροφοριακού συστήματος
Ένα πληροφοριακό σύστημα είναι ένα οργανωμένο σύνολο στοιχείων, τα οποία
μπορεί να είναι άνθρωποι, δεδομένα , δραστηριότητες ή υλικοί πόροι γενικά. Αυτά
τα στοιχεία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για να επεξεργαστούν τις πληροφορίες και
να τις διαδώσουν με κατάλληλο τρόπο σύμφωνα με τους στόχους ενός οργανισμού.
Αυτός ο όρος μπορεί να εκφράζει είτε ένα αυτοματοποιημένο σύστημα είτε ένα
χειροκίνητο σύστημα. Το πρώτο περιλαμβάνει ηλεκτρονικά συστήματα και δίκτυα
επικοινωνίας και το δεύτερο αφορά μεθοδολογίες, ανθρώπους ή ακόμα και μηχανές,
για παράδειγμα.
Η μελέτη των πληροφοριακών συστημάτων αναδείχθηκε ως υποεπιστημονικός
κλάδος της επιστήμης των υπολογιστών, με στόχο τον εξορθολογισμό της διαχείρισης
της τεχνολογίας εντός των οργανισμών. Το πεδίο σπουδών αναπτύχθηκε έως ότου
έγινε ακόμη και μέρος ανώτατων σπουδών εντός της διοίκησης.
Κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να έχετε κατά νου είναι ότι το πληροφοριακό
σύστημα δεν αφορά μόνο το λογισμικό. Αλλά η ιδέα του είναι πολύ ευρύτερη.
Η χρήση αυτού του όρου χρησιμεύει για να προσδιορίσει οποιονδήποτε και όλους
τους μηχανισμούς που έχουν σχεδιαστεί για τη συλλογή δεδομένων, την αποθήκευση
τους, την επεξεργασία τους και τη μετάδοσή τους με στόχο να καταστήσει την
πρόσβαση σε αυτά πολύ πιο απλή για όσους αναζητούν αυτές τις πληροφορίες.
Για παράδειγμα: όταν αποκτάτε πρόσβαση σε ένα κοινωνικό δίκτυο , ιστότοπο ή
εφαρμογή, υπάρχει ανταλλαγή πληροφοριών και αυτή η ανταλλαγή πληροφοριών,
σε αυτήν την περίπτωση , είναι δυνατή λόγω ενός συστήματος που έχει αναπτυχθεί
για αυτόν τον σκοπό.
Στο επιχειρηματικό πρίσμα, τα πληροφοριακά συστήματα μπορούν να ταξινομηθούν
με διαφορετικούς τρόπους. Υπάρχουν, για παράδειγμα, λειτουργικά ή
πληροφοριακά συστήματα επεξεργασίας συναλλαγών (τα οποία διαχειρίζονται
πληροφορίες σχετικά με συναλλαγές που πραγματοποιούνται σε μια εταιρεία),
συστήματα πληροφοριών διαχείρισης (για την επίλυση επιχειρηματικών
482
προβλημάτων γενικά), στρατηγικά ή υποστήριξη της λήψης αποφάσεων
πληροφοριακών συστημάτων (αναλύουν διαφορετικές επιχειρηματικές μεταβλητές
για τη λήψη αποφάσεων), συστήματα πληροφοριών στελεχών (για διευθυντές,
διευθυντές και διαχειριστές), συστήματα αυτοματισμού γραφείου (εφαρμογές που
βοηθούν στη διοικητική εργασία) και εξειδικευμένα συστήματα (που μιμούνται τη
συμπεριφορά ενός ειδικού σε έναν συγκεκριμένο τομέα).
Το κύριο στοιχείο των πληροφοριακών συστημάτων είναι η ίδια η πληροφορία και
είναι αυτή που θα βοηθήσει στη λήψη αποφάσεων. Και κατά την υιοθέτηση
τεχνολογιών πληροφοριών στις διαδικασίες διαχείρισης μιας εταιρείας, το
πληροφοριακό σύστημα τίθεται σε δράση για να αναλύσει πώς η χρήση των
τεχνολογιών πληροφοριών επηρεάζει τις διαδικασίες μέσα σε μια εταιρεία.
Όμως όλες αυτές οι πληροφορίες πρέπει να έχουν προέλευση. Προέρχεται από την
αλληλεπίδραση μεταξύ τεχνολογιών, μεθοδολογιών και ανθρώπων που
συνεργάζονται για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η έννοια των πληροφοριακών συστημάτων χρησιμοποιείται
συνήθως ως συνώνυμο του πληροφοριακού συστήματος υπολογιστών, παρόλο που
δεν είναι τα ίδια. Το τελευταίο ανήκει στο πεδίο μελέτης των τεχνολογιών
πληροφοριών, και μπορεί να αποτελέσει μέρος ενός πληροφοριακού συστήματος ως
υλικός πόρος. Σε κάθε περίπτωση, λέγεται ότι τα πληροφοριακά συστήματα
ασχολούνται με την ανάπτυξη και διαχείριση της τεχνολογικής υποδομής ενός
οργανισμού.
Συμπερασματικά, το πληροφοριακό σύστημα αποτελείται τόσο από διαδικασίες όσο
και από πόρους που επιδιώκουν να παραδώσουν βασικές πληροφορίες σε
διαφορετικές θέσεις και επίπεδα της εταιρείας. Επομένως, κατανοεί τόσο τις
διαδικασίες όσο και την τεχνολογία και τους ανθρώπινους πόρους που απαιτούνται.
Διαστάσεις Πληροφοριακού Συστήματος
Σύμφωνα με την άποψη του Laudon το Πληροφοριακό Σύστημα αποτελείται από
τρεις διαστάσεις: οργανισμούς, ανθρώπους και τεχνολογία.
Ισχυρίζονται ότι κάθε διάσταση ενός πληροφοριακού συστήματος μπορεί να
περιγραφεί προκειμένου να διευκρινιστεί η σημασία και η συμμετοχή τους στη
διαδικασία:
483
• Οργανισμοί: Τα πληροφοριακά συστήματα είναι αναπόσπαστα μέρη των
οργανισμών. Ένας οργανισμός εκτελεί και συντονίζει το έργο του μέσω των
οργανωτικών διαδικασιών και των ιεραρχιών του.
• Τεχνολογία: Η πληροφορική είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται ευρέως
από τους διαχειριστές και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων για την
αντιμετώπιση συνεχών αλλαγών.
• Άνθρωποι: για την επιτυχία μιας εταιρείας, είναι υψίστης σημασίας τα άτομα
να διαθέτουν τα προσόντα για να εκτελούν τα καθήκοντά τους.
Κάθε άτομο που θέλει να ξεκινήσει μια επιχείρηση δυσκολεύεται να διαχειριστεί την
επιχείρηση.
Ακόμη και έχοντας γνώσεις στον τομέα της διοίκησης και της οικονομικής
διαχείρισης, είναι δύσκολο να εφαρμόσει κανείς τη θεωρία στην πράξη και οι
καθημερινές καταστάσεις ξεπερνούν τις γνώσεις που έχει.
Λοιπόν, τι μπορείτε να κάνετε για να είστε πιο αποδοτικοί και αποτελεσματικοί στη
διαχείριση της εταιρείας σας; Το κόλπο είναι να καταλάβουμε τι είναι ένα
πληροφοριακό σύστημα.
Το σύστημα αυτό έχει την πληροφόρηση ως θεμελιώδες στοιχείο και, ως εκ τούτου,
σκοπός του είναι η επεξεργασία, αποθήκευση και παροχή δεδομένων και
πληροφοριών που μπορούν να υποστηρίξουν τις διαδικασίες και τις λειτουργίες που
εκτελούνται στην εταιρεία, εκτός από την επιδότηση της λήψης αποφάσεων.
Τι είναι το πληροφοριακό σύστημα;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σκεφτείτε σε αυτό το θέμα είναι ότι το σύστημα
πληροφοριών δεν περιορίζεται σε υλικό ή λογισμικό.
Αυτή είναι μια πολύ κοινή έννοια που τρομάζει μερικούς ανθρώπους, αλλά πρέπει
να αποδομηθεί, καθώς αυτά τα συστήματα είναι πολύ πιο ολοκληρωμένα.
Στην πραγματικότητα, ο στόχος των πληροφοριακών συστημάτων είναι να
κατανοήσουν και να αναλύσουν πώς συμβαίνει ο αντίκτυπος της υιοθέτησης των
τεχνολογιών της πληροφορίας στις διευθυντικές και διοικητικές διαδικασίες
αποφάσεων των εταιρειών.
Ως εκ τούτου, όπως ήδη αναφέρθηκε, το κύριο στοιχείο του είναι η πληροφόρηση,
αφού σε αυτό θα βασιστεί η λήψη αποφάσεων. Αλλά από πού προέρχονται αυτές οι
πληροφορίες;
484
Βασικά, από την αλληλεπίδραση που προκύπτει μεταξύ διαδικασιών, ανθρώπων και
τεχνολογιών, που συνεργάζονται με τα πληροφοριακά συστήματα για την επίτευξη
των στόχων που έχει ορίσει η εταιρεία.
Υπό αυτή την έννοια, αξίζει να σημειωθεί ότι το σύστημα χωρίζεται σε
υποσυστήματα.
Το ένα είναι κοινωνικό (συμπεριλαμβανομένων ατόμων, πληροφοριών, διαδικασιών
και εγγράφων) και το άλλο είναι αυτοματοποιημένο (που περιλαμβάνει μηχανές,
δίκτυα επικοινωνίας και υπολογιστές ).
Αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι είναι πραγματικά θεμελιώδεις για αυτό το εργαλείο.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του συστήματος;
Το πληροφοριακό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει με πολλά στοιχεία. Μεταξύ
αυτών είναι λογισμικό, υλικό, βάση δεδομένων, έμπειρα συστήματα, συστήματα
υποστήριξης διαχείρισης κ.λπ.
Δηλαδή, περιλαμβάνονται όλες οι μηχανογραφημένες διαδικασίες, οι οποίες
μπορούν να παρέχουν τις σωστές πληροφορίες και να κάνουν την εταιρεία να
λειτουργήσει σωστά.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα εγγενή χαρακτηριστικά αυτού του συστήματος που
πρέπει να ληφθούν υπόψη. Δείτε ποιες είναι αυτές.
Συνάφεια
Το σύστημα πρέπει να παράγει σχετικές και απαραίτητες πληροφορίες για την
εταιρεία, οι οποίες πρέπει να παράγονται έγκαιρα και να είναι αξιόπιστες.
Έτσι, αυτές οι πληροφορίες έχουν κόστος κοντά στο αναμενόμενο από τον οργανισμό
και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις διαχείρισης και λειτουργίας της εταιρείας.
Ενσωμάτωση
Πρέπει να υπάρχει ενοποίηση μεταξύ του πληροφοριακού συστήματος και της δομής
της εταιρείας.
Αυτό καθιστά ευκολότερο τον συντονισμό τμημάτων, τομέων, τμημάτων και άλλων
τύπων οργανικών μονάδων.
Επιπλέον, αυτή η διαδικασία ολοκλήρωσης διευκολύνει και επιταχύνει τη λήψη
αποφάσεων.
485
Ανεξάρτητη ροή
Αυτό το χαρακτηριστικό είναι αρκετά διαφορετικό γιατί, την ίδια στιγμή που υπάρχει
μια ροή επεξεργασίας δεδομένων, η οποία συμβαίνει εσωτερικά και εξωτερικά,
υπάρχει επίσης μια ροή που είναι ανεξάρτητη από τα πληροφοριακά συστήματα.
Είναι ενσωματωμένο με υπάρχοντα υποσυστήματα και, ως εκ τούτου, δρα ταχύτερα
και με μικρότερο κόστος.
Έλεγχος
Δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά τα συστήματα πληροφοριών μπορεί να περιέχουν
εργαλεία εσωτερικού ελέγχου, σκοπός των οποίων είναι να διασφαλίζουν ότι οι
πληροφορίες που παράγονται είναι αξιόπιστες και να ενεργούν κατά τρόπο που να
προστατεύει τα ελεγχόμενα δεδομένα.
Κατευθυντήριες γραμμές
Χρησιμεύουν στη διασφάλιση ότι οι στόχοι της εταιρείας θα επιτευχθούν με
αντικειμενικό, αποτελεσματικό και άμεσο τρόπο.
Ποια είναι τα είδη των πληροφοριακών συστημάτων;
Καθώς υπάρχουν διαφορετικοί τύποι πληροφοριών και κατηγοριοποιούνται ανά
επίπεδο, υπάρχουν επίσης διαφορετικοί τύποι συστημάτων.
Καθένα από αυτά έχει ιδιαιτερότητες και ιδιαιτερότητες, στοχεύοντας στην παροχή
ενός συγκεκριμένου τύπου πληροφοριών.
Αυτοί οι διαφορετικοί τύποι συστημάτων λειτουργούν με ολοκληρωμένο τρόπο,
εξυπηρετώντας διαφορετικά επιχειρηματικά συμφέροντα. Λειτουργούν σε
στρατηγικό, επιχειρησιακό, γνωσιακό και τακτικό επίπεδο.
Στην περίπτωση των αναφορών, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε 4 τύπους, όπως
θα δείτε παρακάτω.
Προγραμματισμένες αναφορές
Είναι ένας από τους πιο παραδοσιακούς τρόπους παροχής πληροφοριών. Όπως
υποδηλώνει το όνομα, προγραμματίζονται, δηλαδή δημιουργούνται σύμφωνα με
ένα χρονοδιάγραμμα.
Μερικά παραδείγματα προγραμματισμένων αναφορών είναι οι πωλήσεις ανά ημέρα
και ανά εβδομάδα και οι μηνιαίες οικονομικές καταστάσεις, για παράδειγμα.
486
Εκθέσεις εξαίρεσης
Δημιουργούνται σε εξαιρετικές καταστάσεις προκειμένου να ληφθούν
συγκεκριμένες πληροφορίες.
Για παράδειγμα, μια αναφορά που επικεντρώνεται στη λίστα των κακοπληρωτών ή
μια αναφορά που παρουσιάζει πελάτες που υπερβαίνουν το προσφερόμενο
πιστωτικό όριο.
Αναφορές και απαντήσεις κατόπιν αιτήματος
Παρουσιάζουν τις πληροφορίες σύμφωνα με το αίτημα του επιχειρηματία.
Επομένως, δεν παρέχουν συγκεκριμένα δεδομένα, αλλά μάλλον μια επισκόπηση,
ώστε ο διαχειριστής να μπορεί να αναλύσει τα δεδομένα γρήγορα και να βρει άμεσες
λύσεις.
Στοιβαγμένες αναφορές
Οι πληροφορίες στοιβάζονται στην επιφάνεια εργασίας δικτύου του διαχειριστή ή
του επιχειρηματία. Έτσι, μπορεί να έχει πρόσβαση στην αναφορά όποτε θέλει ή
χρειάζεται.
Πώς βοηθά το πληροφοριακό σύστημα να λειτουργήσει η εταιρεία;
Όπως είδαμε, τα πληροφοριακά συστήματα έχουν διαφορετικά επίπεδα και
λειτουργίες. Επομένως, είναι προφανές ότι αυτά τα λογισμικά βοηθούν την εταιρεία
να λειτουργεί πιο σωστά.
Μέσω της υιοθέτησης αυτών των συστημάτων, ο διαχειριστής είναι σε θέση να
συγκεντρώσει μια σειρά από σημαντικές πληροφορίες, οι οποίες μπορούν να
επηρεάσουν τόσο την εξυπηρέτηση πελατών όσο και τις εσωτερικές διαδικασίες.
Επιπλέον, η απόκτηση αυτών των δεδομένων επιτρέπει στον διευθυντή ή τον
επιχειρηματία να αναλύσει τα δεδομένα και να τα ερμηνεύσει.
Με αυτόν τον τρόπο, οι πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη
στρατηγικών αποφάσεων, τον έλεγχο των πληροφοριών και των δεδομένων και τη
διασφάλιση ότι η επιχείρηση λειτουργεί με κορυφαία απόδοση.
Ως αποτέλεσμα, το αποτέλεσμα είναι ένα κέρδος στην ανταγωνιστικότητα, καθώς ο
επιχειρηματίας είναι σε θέση να εντοπίσει αποτυχίες και ευκαιρίες, να ανταποκριθεί
σε ανεπίλυτες απαιτήσεις και συγκεκριμένες θέσεις της αγοράς και να
διαφοροποιηθεί από τον ανταγωνισμό.
487
Λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα έχουμε δει σε αυτήν την ανάρτηση, μπορούμε να
καταλάβουμε ότι τα πληροφοριακά συστήματα, ανεξάρτητα από τον τύπο ή τα
χαρακτηριστικά τους, είναι απαραίτητα για κάθε εταιρεία, από τις μικρότερες έως τις
μεγαλύτερες εταιρείες.
Στην περίπτωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, χρησιμεύει ως οδηγός για τη λήψη
αποφάσεων. Για τις μεγάλες εταιρείες, βοηθά στην οργάνωση δεδομένων, στη
συλλογή πληροφοριών και στην οργάνωση της λήψης αποφάσεων, η οποία γίνεται
πιο στρατηγική.
Τι κάνει το Πληροφοριακό Σύστημα;
Οι Gurbaxani και Whang επισημαίνουν πέντε κύριες δραστηριότητες των
Πληροφοριακών Συστημάτων εντός των οργανισμών:
• Αύξηση της λειτουργικής αποτελεσματικότητας της εταιρείας.
• Βασική επεξεργασία συναλλαγών.
• Συλλογή και διαβίβαση πληροφοριών διαχείρισης.
• Παρακολούθηση και καταγραφή της απόδοσης των εργαζομένων και των
κλάδων.
• Παρακολούθηση της κατάστασης και των αλλαγών στις βασικές
επιχειρηματικές λειτουργίες της εταιρείας.
Τα πληροφοριακά συστήματα συλλέγουν τα καθημερινά δεδομένα του οργανισμού,
τα επεξεργάζονται και τα μετατρέπουν σε σημαντικές και χρήσιμες πληροφορίες για
την εταιρεία, οι οποίες υποστηρίζουν τους διαχειριστές να τοποθετηθούν απέναντι
σε απροσδόκητες καταστάσεις και νέες ευκαιρίες.
Τα πληροφοριακά συστήματα που χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες τείνουν να
βοηθούν σε πολλές πτυχές όπως η ανταγωνιστικότητα, οι στρατηγικές, οι έλεγχοι, η
μείωση του κόστους και η απόκτηση αξιόπιστων πληροφοριών. Τέλος, σε αρκετούς
άλλους παράγοντες που προσδιορίζονται ως βασικοί για την ανάπτυξη της
Σημασία του Πληροφοριακού Συστήματος
Η σημασία των πληροφοριακών συστημάτων για τις εταιρείες δεν σχετίζεται μόνο με
το υλικό και το λογισμικό, αλλά σχετίζεται επίσης με την ευθυγράμμιση μεταξύ της
επιχειρηματικής στρατηγικής επικοινωνίας και της επιχειρηματικής στρατηγικής.
488
Τα πληροφοριακά συστήματα έχουν μεγάλη σημασία για τη δημιουργία
πληροφοριών για την εκτέλεση των λειτουργιών διοίκησης (προγραμματισμός,
οργάνωση, διεύθυνση και έλεγχος).
Μόνο με ακριβείς και έγκαιρες πληροφορίες οι διευθυντές μπορούν να
παρακολουθούν την πρόοδο προς τους στόχους τους και να μετατρέπουν τα σχέδια
σε πραγματικότητα
Το τεχνολογικό άλμα που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια άλλαξε την
επιχειρηματική πραγματικότητα. Όλο και περισσότερο, οι εταιρείες βλέπουν τις
πληροφορίες ως τον κύριο στρατηγικό πόρο.
Οι πληροφορίες παρέχουν στην εταιρεία μια βαθιά γνώση της ίδιας και της
επιχειρηματικής της δομής, διευκολύνοντας τον σχεδιασμό, την οργάνωση, τη
διαχείριση και τον έλεγχο των διαδικασιών.
Η σωστή εφαρμογή και σωστή χρήση της πληροφορικής τείνει να βελτιώσει την
ανταγωνιστικότητα της εταιρείας. Από την άλλη πλευρά, η εσφαλμένη χρήση
πληροφοριών ή η εργασία με μη οργανωμένες πληροφορίες, αντί να βοηθάει, μπορεί
να βλάψει την εταιρεία.
Οφέλη Πληροφοριακών Συστημάτων
Ένα αποτελεσματικό Πληροφοριακό Σύστημα μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο
στην εταιρική στρατηγική και στην επιτυχία της εταιρείας. Ο αντίκτυπος αυτός μπορεί
να είναι θετικός, ώστε να ωφελήσει την εταιρεία και τους χρήστες του
πληροφοριακού συστήματος.
Τα συστήματα πληροφοριών διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην επιτυχία μιας
Για παράδειγμα, το Διαδίκτυο και παρόμοιοι τύποι εσωτερικών δικτύων, ή intranet,
και εξωτερικά δίκτυα μεταξύ των οργανισμών, που ονομάζονται extranets, μπορούν
να παρέχουν την υποδομή πληροφοριών που χρειάζεται μια εταιρεία για:
• Αποτελεσματικές λειτουργίες
• Αποτελεσματική διοίκηση
• Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Η επιτυχία ενός πληροφοριακού συστήματος δεν πρέπει να μετριέται μόνο από την
αποτελεσματικότητά του όσον αφορά την ελαχιστοποίηση του κόστους, του χρόνου
489
και της χρήσης των πόρων πληροφοριών. Η επιτυχία θα πρέπει επίσης να μετρηθεί
από την αποτελεσματικότητα του ΠΣ στην υποστήριξη ενός οργανισμού όσον αφορά:
• Επιχειρηματικές στρατηγικές
• Εκπαίδευση των επιχειρηματικών διαδικασιών σας.
• Ενίσχυση των οργανωτικών δομών και της κουλτούρας της.
• Αυξημένη εταιρική αξία σε ένα δυναμικό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Ο Wetherbe τόνισε ορισμένα από τα οφέλη που επιδιώκουν να αποκτήσουν οι
εταιρείες μέσω των πληροφοριακών συστημάτων, μεταξύ των οποίων είναι:
• Μεγαλύτερη ασφάλεια.
• Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα
• Λιγότερα σφάλματα.
• Μεγαλύτερη ακρίβεια και αποτελεσματικότητα.
• Βελτιωμένες επικοινωνίες.
• Υψηλότερη παραγωγικότητα.
• Βελτιωμένη λήψη αποφάσεων.
• Μεγαλύτερος και καλύτερος έλεγχος των λειτουργιών.
Ποια είναι τα στοιχεία ενός πληροφοριακού συστήματος
Τα στοιχεία ενός πληροφοριακού συστήματος, ένα βασικό μοντέλο IS, αποτελούνται
από πέντε κύρια χαρακτηριστικά:
• Ανθρώπινο δυναμικό
• Πόροι υλικού
• Πόροι λογισμικού
• Πόροι δεδομένων
• Πόροι δικτύου
Ανθρώπινο δυναμικό
Χρειάζονται άνθρωποι για τη λειτουργία όλων των πληροφοριακών συστημάτων.
Αυτοί οι πόροι περιλαμβάνουν τελικούς χρήστες και ειδικούς IS.
Τελικοί χρήστες: είναι άτομα που χρησιμοποιούν ένα πληροφοριακό σύστημα ή τις
πληροφορίες που παράγει.
Ειδικοί IS: είναι άνθρωποι που αναπτύσσουν και λειτουργούν πληροφοριακά
συστήματα.
490
Πόροι Υλικού
Οι πόροι υλικού περιλαμβάνουν όλες τις φυσικές συσκευές και εξοπλισμό που
χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία πληροφοριών.
Μηχανές: φυσικές συσκευές (δίκτυα τηλεπικοινωνιών, περιφερειακά, υπολογιστές)
Μέσα: όλα τα υλικά αντικείμενα στα οποία καταγράφονται δεδομένα (χαρτί,
μαγνητικός δίσκος)
Πόροι λογισμικού
Οι πόροι λογισμικού περιλαμβάνουν όλα τα σύνολα οδηγιών επεξεργασίας
Προγράμματα: ένα σύνολο οδηγιών που κάνουν έναν υπολογιστή να εκτελεί μια
συγκεκριμένη εργασία.
Διαδικασίες: σύνολο οδηγιών που χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους για να
ολοκληρώσουν μια εργασία.
Παραδείγματα λειτουργιών λογισμικού είναι:
• λογισμικό συστήματος
• λογισμικό εφαρμογής
• διαδικασίες
Πόροι Δεδομένων
Τα δεδομένα είναι ένας πολύτιμος οργανωτικός πόρος. Ως εκ τούτου, οι πόροι
δεδομένων πρέπει να διαχειρίζονται αποτελεσματικά προς όφελος όλων των τελικών
χρηστών σε έναν οργανισμό.
Οι πόροι δεδομένων των πληροφοριακών συστημάτων οργανώνονται συνήθως σε:
• Βάσεις δεδομένων: μια συλλογή λογικά σχετικών εγγραφών και αρχείων. Μια
βάση δεδομένων ενσωματώνει πολλές εγγραφές που είχαν προηγουμένως
αποθηκευτεί σε ξεχωριστά αρχεία, έτσι ώστε μια κοινή πηγή εγγραφών
δεδομένων να εξυπηρετεί πολλές εφαρμογές.
• Βάσεις γνώσεων: που αποθηκεύουν τη γνώση σε πολλές μορφές, όπως
γεγονότα, κανόνες και συμπεράσματα για διάφορα θέματα.
Τι είναι τα δεδομένα και οι πληροφορίες από συστήματα πληροφοριών.
Δεδομένα: είναι ακατέργαστα γεγονότα ή παρατηρήσεις, συνήθως σχετικά με
φυσικά φαινόμενα ή επιχειρηματικές συναλλαγές. Πιο συγκεκριμένα, τα δεδομένα
491
είναι αντικειμενικά μέτρα των χαρακτηριστικών οντοτήτων όπως άνθρωποι, τόποι,
πράγματα και γεγονότα.
Πληροφορίες: είναι επεξεργασμένα δεδομένα που έχουν τεθεί σε ουσιαστικό και
χρήσιμο πλαίσιο για έναν τελικό χρήστη.
Τα δεδομένα υποβάλλονται σε διαδικασία «προστιθέμενης αξίας» (επεξεργασία
δεδομένων ή επεξεργασία πληροφοριών) όπου:
• Η μορφή του συγκεντρώνεται, χειραγωγείται και οργανώνεται
• Το περιεχόμενό σας αναλύεται και αξιολογείται
• Τοποθετούνται σε ένα πλαίσιο κατάλληλο για έναν άνθρωπο χρήστη.
Πόροι Δικτύου
Τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών, όπως το Διαδίκτυο, τα ενδοδίκτυα και τα εξωτερικά
δίκτυα έχουν γίνει απαραίτητα για την επιτυχή λειτουργία όλων των τύπων
οργανισμών και των συστημάτων πληροφοριών τους που βασίζονται σε υπολογιστές.
Τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών αποτελούνται από υπολογιστές, επεξεργαστές
επικοινωνιών και άλλες συσκευές που διασυνδέονται με μέσα επικοινωνίας και
ελέγχονται από λογισμικό επικοινωνιών.
Η έννοια των πόρων δικτύου τονίζει ότι τα δίκτυα επικοινωνιών αποτελούν
θεμελιώδες στοιχείο πόρων όλων των συστημάτων πληροφοριών.
Τα χαρακτηριστικά του δικτύου περιλαμβάνουν:
• Μέσα επικοινωνίας: καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους, ομοαξονικό καλώδιο,
καλώδιο οπτικών ινών, συστήματα μικροκυμάτων και συστήματα δορυφορικών
επικοινωνιών.
• Υποστήριξη δικτύου: Δεδομένα, άτομα, υλικό και πόροι λογισμικού που
υποστηρίζουν άμεσα τη λειτουργία και τη χρήση ενός δικτύου επικοινωνιών.
Λειτουργία Πληροφοριακού Συστήματος
Οι δραστηριότητες επεξεργασίας πληροφοριών (ή επεξεργασίας δεδομένων) που
λαμβάνουν χώρα σε πληροφοριακά συστήματα περιλαμβάνουν:
• Εισαγωγή πόρων δεδομένων.
• Μετατροπή δεδομένων σε πληροφορίες.
• Εκροές προϊόντων πληροφοριών.
• Αποθήκευση πόρων δεδομένων
492
• Έλεγχος απόδοσης συστήματος
• Καταχώριση πόρων δεδομένων
Τα δεδομένα σχετικά με επιχειρηματικές συναλλαγές και άλλα γεγονότα πρέπει να
συλλέγονται και να προετοιμάζονται για επεξεργασία από την εισερχόμενη
δραστηριότητα.
Η εισαγωγή συνήθως έχει τη μορφή δραστηριοτήτων καταγραφής δεδομένων, όπως
η γραφή και η επεξεργασία.
Μόλις εγγραφούν, τα δεδομένα μπορούν να μεταφερθούν σε μηχανικά αναγνώσιμα
μέσα, όπως ένας μαγνητικός δίσκος, μέχρι να απαιτηθούν για επεξεργασία.
Μετατροπή Δεδομένων σε Πληροφορίες
Τα δεδομένα συνήθως υπόκεινται σε δραστηριότητες επεξεργασίας όπως
υπολογισμός, σύγκριση, διαχωρισμός, ταξινόμηση και περίληψη. Αυτές οι
δραστηριότητες οργανώνουν, αναλύουν και χειρίζονται δεδομένα, μετατρέποντάς τα
έτσι σε πληροφορίες για τους τελικούς χρήστες.
Έξοδος Πληροφοριακών Προϊόντων
Οι πληροφορίες μεταδίδονται με διάφορες μορφές στους τελικούς χρήστες και
διατίθενται σε αυτούς στη δραστηριότητα εξόδου. Στόχος των πληροφοριακών
συστημάτων είναι η παραγωγή κατάλληλων προϊόντων πληροφοριών για τους
τελικούς χρήστες.
Οι άνθρωποι θέλουν πληροφορίες υψηλής ποιότητας, δηλαδή προϊόντα
πληροφοριών των οποίων τα χαρακτηριστικά, τα χαρακτηριστικά ή οι ιδιότητες τους
βοηθούν να γίνουν πολύτιμοι για αυτούς.
Αποθήκευση πόρων δεδομένων
Η αποθήκευση είναι ένα βασικό συστατικό των πληροφοριακών συστημάτων. Είναι
η δραστηριότητα του πληροφοριακού συστήματος κατά την οποία τα δεδομένα και
οι πληροφορίες διατηρούνται με οργανωμένο τρόπο για μελλοντική χρήση. Αυτό
διευκολύνει τη μετέπειτα χρήση του στην επεξεργασία ή την ανάκτησή του ως έξοδο
όταν απαιτείται από τους χρήστες ενός συστήματος.
Τύποι Πληροφοριακών Συστημάτων
Μπορούμε να χωρίσουμε τα πληροφοριακά συστήματα σε τέσσερις τύπους:
συστήματα πληροφοριών συναλλαγών, συστήματα πληροφοριών διαχείρισης,
493
συστήματα υποστήριξης αποφάσεων και συστήματα πληροφοριών εκτελεστικών
στελεχών.
Πληροφοριακά Συστήματα Συναλλαγών (SIT)
Είναι οι πληροφορίες ρουτίνας που πραγματοποιούνται, όπως έκδοση τιμολογίου,
έκδοση παραγγελίας, αγορά αγαθών κ.λπ. Αυτές οι πληροφορίες συνήθως
τροφοδοτούν μια βάση δεδομένων για μελλοντικά ερωτήματα.
Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης (GIS)
Μέσω των πληροφοριών που συλλέγονται στα συστήματα συναλλαγών, καθιστούν
δυνατή τη διαβούλευση και την παραγωγή αναφορών για τη διοίκηση, όπως, για
παράδειγμα, ποια είναι η μέση ηλικία μιας συγκεκριμένης κατηγορίας, ποιο μοντέλο
πωλείται περισσότερο και για ποια ηλικιακή ομάδα.
Ένα GIS παράγει πληροφορίες που υποστηρίζουν πολλές από τις ανάγκες των
συστημάτων λήψης αποφάσεων της διοίκησης.
Οι αναφορές, οι οθόνες και οι απαντήσεις που παράγονται από αυτά τα συστήματα
παρέχουν πληροφορίες στους διαχειριστές ώστε να καλύψουν επαρκώς τις ανάγκες
τους σε πληροφορίες.
Αυτά τα προκαθορισμένα προϊόντα πληροφόρησης ικανοποιούν τις ανάγκες
πληροφόρησης των υπευθύνων λήψης αποφάσεων σε επιχειρησιακό και τακτικό
επίπεδο, οι οποίοι αντιμετωπίζουν πιο δομημένους τύπους καταστάσεων λήψης
αποφάσεων.
Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS)
Αυτές είναι αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνονται σε ένα σύνθετο περιβάλλον, το
οποίο περιλαμβάνει πολλές μεταβλητές: τοποθεσία προμηθευτών, τοποθεσία
πελατών, φόροι, πολιτική.
Ως παράδειγμα, μπορεί να αναφερθεί η τοποθεσία ενός νέου εργοστασίου
αυτοκινήτων ή όπου πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο μάθημα.
Αυτό το πληροφοριακό σύστημα παρέχει στους διαχειριστές διαδραστική
υποστήριξη πληροφοριών κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Τα συστήματα
υποστήριξης αποφάσεων χρησιμοποιούν:
• Αναλυτικά μοντέλα.
• Εξειδικευμένη βάση δεδομένων.
• Οι κρίσεις του υπεύθυνου λήψης αποφάσεων.
494
Μια διαδικασία μοντελοποίησης υπολογιστή για την υποστήριξη ημιδομημένης και
αδόμητης λήψης αποφάσεων από κάθε διευθυντή.
Η χρήση ενός πακέτου λογισμικού υποστήριξης αποφάσεων, για παράδειγμα, μπορεί
να οδηγήσει σε μια σειρά οθονών ως απόκριση σε υποθετικές αλλαγές που εισάγει
ένας διαχειριστής. Αυτό διαφέρει από τις απαντήσεις κατ' απαίτηση των συστημάτων
αναφοράς πληροφοριών, καθώς οι διαχειριστές δεν ζητούν προκαθορισμένες
πληροφορίες.
Αυτό που κάνουν είναι να διερευνούν πιθανές εναλλακτικές. Επομένως, δεν
χρειάζεται να προσδιορίζουν εκ των προτέρων τις ανάγκες τους σε πληροφορίες.
Αντίθετα, χρησιμοποιούν το SAD για να βρουν τις πληροφορίες που χρειάζονται για
να τους βοηθήσουν να λάβουν μια απόφαση. Η χρήση ενός συστήματος υποστήριξης
αποφάσεων περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς τύπους αναλυτικής μοντελοποίησης:
• Ο τελικός χρήστης εισάγει αλλαγές σε μεταβλητές ή σχέσεις και ελέγχει τις
αλλαγές που προκύπτουν στις τιμές άλλων μεταβλητών.
• Ανάλυση ευαισθησίας. Είναι μια ειδική περίπτωση της προηγούμενης
ανάλυσης, όπου η επαναλαμβανόμενη αλλαγή μιας μεμονωμένης μεταβλητής
προκαλεί αλλαγές στις άλλες μεταβλητές που πρέπει να παρατηρηθούν.
• Ανάλυση αναζήτησης στόχων. Με την αλλαγή των τιμών των τελικών
μεταβλητών (στόχων) παρατηρείται η αλλαγή των άλλων μεταβλητών.
• Ανάλυση Βελτιστοποίησης. Είναι μια επέκταση της προηγούμενης ανάλυσης,
όπου αντί να τεθεί στόχος, στόχος είναι να βρεθεί η βέλτιστη λύση για μία ή
περισσότερες μεταβλητές στόχους του προβλήματος. Συνήθως η
βελτιστοποίηση επιτυγχάνεται μέσω μαθηματικού προγραμματισμού και
μερικές φορές, λόγω της πολυπλοκότητας του συστήματος, υιοθετούνται
ευρετικά μοντέλα που χρησιμοποιούν μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης. Οι
μέθοδοι τεχνητής νοημοσύνης συχνά δεν βρίσκουν τη βέλτιστη λύση, αλλά
βρίσκουν μια λύση κοντά στη βέλτιστη.
• Πληροφοριακά Συστήματα Στελεχών (EIS).
• Τα εκτελεστικά πληροφοριακά συστήματα έχουν λειτουργίες συστημάτων
υποστήριξης αποφάσεων και συστημάτων πληροφοριών διαχείρισης. -
Συνήθως αυτές οι πληροφορίες διατίθενται σε ένα εύκολο και άμεσο
495
περιβάλλον, έτσι ώστε τα στελέχη της εταιρείας να μπορούν να λαμβάνουν
γρήγορα πληροφορίες.
Το EIS παρουσιάζεται κανονικά σε γραφικό σύστημα σύμφωνα με τις προτιμήσεις των
στελεχών της εταιρείας.
Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται μπορούν να ενοποιηθούν σε μια βάση
δεδομένων με πληροφορίες από διάφορα άλλα συστήματα που υπάρχουν στην
εταιρεία, με τέτοιο τρόπο ώστε οι πληροφορίες να ανακτώνται γρήγορα.
Μια πραγματική περίπτωση χρήσης του EIS είναι η περίπτωση της εταιρείας
πετρελαίου Conoco, η οποία διαθέτει ένα σύστημα με εκατοντάδες οθόνες όπου
ανώτερα στελέχη και περίπου 4000 διευθυντές χρησιμοποιούν αυτό το εργαλείο.
Επενδύσεις σε Πληροφοριακά Συστήματα
Μέσω επενδύσεων σε πληροφοριακά συστήματα, ο οργανισμός επιδιώκει να
βελτιώσει τη διοικητική του διαδικασία.
Σύμφωνα με τον Binder, μεταξύ των κύριων οργανωτικών στόχων που επιδιώκει μια
εταιρεία μέσω των πληροφοριακών συστημάτων είναι:
• Λειτουργική αρτιότητα
• Ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών.
• Μεγαλύτερη σχέση με τον πελάτη για καλύτερη εξυπηρέτηση.
• Βελτιώστε τη λήψη αποφάσεων.
• Προώθηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
• Εξασφαλίστε την επιβίωση.
Οι Laudon επισημαίνουν ότι τα πληροφοριακά συστήματα προσθέτουν αξία στην
εταιρεία με διάφορους τρόπους. Γενικά, η απόδοση της επένδυσης σε IS προέρχεται
από αυξήσεις στην παραγωγικότητα, αυξήσεις στα κέρδη ή βελτιώσεις στην
ανταγωνιστική ικανότητα.
Οι επενδύσεις σε πληροφοριακά συστήματα αποδεικνύουν κεφαλαιακό κέρδος για
τον οργανισμό, καθώς αυξάνει την αγοραία αξία της εταιρείας, ενισχύοντας την
απόδοσή της, αποκτώντας πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών της.
Σύμφωνα με τον O'Brien, ένα σχέδιο Πληροφοριακών Συστημάτων πρέπει να δείχνει
το αναμενόμενο κόστος όφελος από την επένδυση σε IS, καθώς και λεπτομερώς
όλους τους υλικούς, ανθρώπινους και τεχνολογικούς πόρους για την υλοποίησή του.
496
Οι επενδύσεις σε Πληροφοριακά Συστήματα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις
στρατηγικές της εταιρείας, καθώς και η Πληροφορική πρέπει να διερευνηθεί ώστε να
παρέχει στον οργανισμό πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών του. Έχοντας
υπόψη ότι, εάν δεν υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο εκτελείται η εργασία,
ο ρόλος της πληροφορικής θα περιοριστεί στην αυτοματοποίηση μιας υπάρχουσας
διαδικασίας, χωρίς να παρέχει σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα.
Πληροφοριακό Σύστημα και Λήψη Αποφάσεων
Η λήψη αποφάσεων σε έναν οργανισμό σχετίζεται άμεσα με το πληροφοριακό
δυναμικό της εταιρείας.
Οι πληροφορίες είναι ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα για τις εταιρείες, καθώς
αποτελούν μια μεγάλη ανταγωνιστική, στρατηγική και καθοριστική διαφορά για
αλλαγές και προσαρμογές των οργανισμών σε μια άκρως ανταγωνιστική αγορά.
Η διαδικασία απόφασης είναι μια επιλογή που πρέπει να γίνει ανάμεσα σε πολλές
υπάρχουσες και προσδιορισμένες εναλλακτικές λύσεις. Για να προσδιορίσουν
καλύτερα τις πιο σωστές εναλλακτικές επιλογές, οι διευθυντές αντιμετωπίζουν τις
πληροφορίες ως διαφορικό, επειδή οι πληροφορίες και η γνώση είναι αυτά που θα
κάνουν τον οργανισμό να ξεχωρίζει από τους πιθανούς ανταγωνιστές του.
Τα πληροφοριακά συστήματα είναι οι βασικοί πόροι για τη λήψη αποφάσεων μέσω
υπολογιστή, καθώς επιτρέπουν σε όλους τους υπαλλήλους που είναι υπεύθυνοι για
την εταιρεία να έχουν πρόσβαση στα πιο πρόσφατα δεδομένα ανά πάσα στιγμή. Οι
πληροφορίες πρέπει να ενσωματωθούν μέσω δικτυωμένων υπολογιστών.
Τα συστήματα είναι απαραίτητα για τη λήψη αποφάσεων, καθώς οι απαιτήσεις και η
ανταγωνιστικότητα της παγκόσμιας αγοράς δεν παραδέχονται την έλλειψη
ικανότητας, ούτε δεν γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν πληροφορίες και γνώσεις που
στοχεύουν στην καινοτομία.
Η χρήση συστημάτων από εταιρείες έχει πλέον ως κύριο επίκεντρο όχι μόνο την
τεχνολογική υποδομή που είναι απαραίτητη για τη διεκπεραίωση στρατηγικών
διαδικασιών και αποφάσεων, αλλά την αποτελεσματική χρήση της πληροφορίας και
όλη τη δύναμη μετασχηματισμού της στις οργανωτικές πρακτικές.
Ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων πρέπει να αποφασίσει, ακόμη και με την
πιθανότητα να κάνει λάθη, ότι η λήψη αποφάσεων περιλαμβάνει έναν κύκλο
497
ελέγχου, απόφασης και εκτέλεσης, στον οποίο η ύπαρξη κατάλληλων πληροφοριών
για κάθε μία από αυτές τις φάσεις είναι απαραίτητη.
Στην εργασιακή διαδικασία, η λήψη αποφάσεων θεωρείται η λειτουργία που
χαρακτηρίζει την απόδοση της διοίκησης. Ανεξάρτητα από την πτυχή της απόφασης,
αυτή η στάση πρέπει να είναι αποτέλεσμα μιας συστηματοποιημένης διαδικασίας, η
οποία περιλαμβάνει τη μελέτη του προβλήματος από τη συλλογή δεδομένων, την
παραγωγή πληροφοριών, την κατάρτιση προτάσεων για λύσεις, την επιλογή της
απόφασης, τη σκοπιμότητα και την εφαρμογή των απόφαση και ανάλυση των
αποτελεσμάτων που προέκυψαν.
Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να διαφοροποιηθούν οι πληροφορίες σε διοικητικό
και λειτουργικό επίπεδο. Οι επιχειρησιακές πληροφορίες είναι πληροφορίες που
έχουν σκοπό να επιτρέψουν απλώς τη συνέχιση ορισμένων λειτουργιών εντός του
κύκλου λειτουργίας της εταιρείας. Οι πληροφορίες διαχείρισης, από την άλλη
πλευρά, προορίζονται να τροφοδοτήσουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε κάθε
επίπεδο διαχείρισης.
Σύνοψη
Ένα λειτουργικό σύστημα/πληροφοριακό σύστημα είναι σημαντικό γιατί μας
επιτρέπει να αλληλεπιδρούμε και να δίνουμε εντολές στον υπολογιστή. Χωρίς
λειτουργικό σύστημα, ένας υπολογιστής είναι άχρηστος, δεν θα είχαμε την
πλατφόρμα που φορτώνει τα προγράμματα για να δημιουργήσουμε ένα έγγραφο,
να ακούσουμε μουσική, να περιηγηθούμε στο διαδίκτυο ή να στείλουμε ένα email,
για παράδειγμα.
Θα μπορούμε να διαχειριστούμε όλους τους πόρους του υπολογιστή, δηλαδή το
λογισμικό και το υλικό. Είναι η δομή που διατηρεί και διαχειρίζεται όλα τα
προγράμματα και τα μέρη του υπολογιστή.
498
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 4 Λειτουργικά συστήματα και πληροφοριακά
συστήματα
(1) Ποια μπορούν να ρυθμιστούν ως 64-bit ή 32-bit
α) Τα λειτουργικά συστήματα
β) Η μητρική πλακέτα
γ) Ο επεξεργαστής
(2) Το λειτουργικό σύστημα είναι ένα λογισμικό ή ένα σύνολο λογισμικού, του οποίου
η λειτουργία είναι να διαχειρίζεται και να διαχειρίζεται τους πόρους ενός
συστήματος, από στοιχεία υλικού και συστήματα αρχείων έως προγράμματα τρίτων,
δημιουργώντας τη διεπαφή μεταξύ του υπολογιστή και του χρήστη.
α) Σωστό
β) Λάθος
(3) Τα πληροφοριακά συστήματα (ΠΣ) χρησιμοποιούν
α) υλικό
β) λογισμικό
γ) δίκτυα τηλεπικοινωνιών
δ) τεχνικές ηλεκτρονικής διαχείρισης δεδομένων
(4) Ένα σύστημα είναι μια ομάδα αλληλένδετων στοιχείων που συνεργάζονται για
την:
α) επίτευξη ενός στόχου
β) εμφάνιση αποτελέσματος
γ) σωστή λειτουργία των δεδομένων
(5) Ανατροφοδότηση
α) είναι δεδομένα σχετικά με την απόδοση ενός συστήματος
β) είναι δεδομένα σχετικά με την αποστολή τους
(6) Ένα λειτουργικό σύστημα είναι μια πλατφόρμα που βρίσκεται μεταξύ του χρήστη
α) και των φυσικών στοιχείων ενός υπολογιστή που αναφέρεται ως Hardware
β) και των άυλων στοιχείων ενός υπολογιστή που αναφέρεται ως Software
γ) και του διαδικτύου
(7) Τα συστήματα πολλών χρηστών απαιτούν συχνά ένα δίκτυο διακομιστών και
άλλων στοιχείων
499
α) Σωστό
β) Λάθος
(8) Το πληροφοριακό σύστημα μπορεί να λειτουργήσει με πολλά στοιχεία όπως:
(Επιλέξτε 3)
α) λογισμικό
β) υλικό
γ) βάση δεδομένων
δ) Λειτουργικό σύστημα
(9) Η μελέτη των πληροφοριακών συστημάτων αναδείχθηκε ως υποεπιστημονικός
κλάδος της επιστήμης των υπολογιστών, με στόχο τον εξορθολογισμό της διαχείρισης
της τεχνολογίας εντός των οργανισμών.
α) Σωστό
β) Λάθος
(10) Τα extranets, μπορούν να παρέχουν την υποδομή πληροφοριών που χρειάζεται
μια εταιρεία για:
α) Αποτελεσματικές λειτουργίες
β) Αποτελεσματική διοίκηση
γ) Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
11) Άσκηση
Αναπτύξτε, τι σημαίνουν τα παρακάτω:
1) Executable code- Εκτελέσιμος κώδικας
2) Compiler-Μεταγλωττιστής
3) Γλώσσα Προγραμματισμού χαμηλού επιπέδου
4) Γλώσσα Προγραμματισμού υψηλού επιπέδου
500
Λέων Π., Χατζηπαπαδόπουλος Α. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
Foster, T. (1985), The Information Technology Revolution, MIT Press, MA, Κέμπριτζ.
501
Εκπαιδευτική Ενότητα 5 Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών και δικτύων
Σκοπός
Σκοπός της ενότητας είναι οι εκπαιδευόμενοι να μπορούν να διακρίνουν τις
κατηγορίες των υπολογιστικών συστημάτων, να περιγράφουν τις βασικές
αρχιτεκτονικές υπολογιστών, να αναγνωρίζουν τις βασικές μονάδες ενός
προσωπικού υπολογιστή, να περιγράφουν την στοιχειώδη λειτουργία κάθε βασικής
μονάδας ενός προσωπικού υπολογιστή, να περιγράφουν τα κύρια χαρακτηριστικά
κάθε βασικής μονάδας ενός προσωπικού υπολογιστή. Σε ότι αφορά τα δίκτυα, να
κατανοούν την έννοια του δικτύου υπολογιστών και τα πλεονεκτήματα της χρήσης
ενός δικτύου, να αναγνωρίζουν τα είδη χάλκινων καλωδίων (UTP, FTP, STP) και τα
χαρακτηριστικά τους, να επεξηγούν τον τρόπο σύνδεσης σταθμών σε δίκτυο με
χρήση χάλκινου καλωδίου, να κατηγοριοποιούν τα είδη οπτικών ινών, τα
χαρακτηριστικά τους και τον εξοπλισμό που χρειάζεται για σύνδεση στο τοπικό
δίκτυο (media converters) και να γνωρίζουν τον ενεργό εξοπλισμό τοπικού δικτύου
(Hub, switch, router).
Οι εκπαιδευόμενοι θα μπορούν να συνθέτουν από την αρχή ένα λειτουργικό
προσωπικό υπολογιστή να εγκαθιστούν μία συσκευή (υλικό) σε υπολογιστή με
σύγχρονο λειτουργικό σύστημα, να εφαρμόζουν τις βασικές αρχές δομημένης
καλωδίωσης, να χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό που απαιτείται για την εγκατάσταση
δικτύων και να εφαρμόζουν μεθόδους προστασίας πληροφοριών, προσωπικού
υπολογιστή και ολόκληρου του πληροφοριακού συστήματος.
Κ.Μ.Ε.: είναι το κεντρικό εξάρτημα που επεξεργάζεται δεδομένα σε
έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, ελέγχει τη λειτουργία του και εκτελεί βασικές
λειτουργίες διασύνδεσης και μεταβίβασης εντολών
Υλικό υπολογιστών: ορίζεται το σύνολο των φυσικών εξαρτημάτων
ενός υπολογιστή
Η μητρική πλακέτα (motherboard) ή μητρική πλακέτα συστήματος: είναι το
μεγαλύτερο εξάρτημα, στο εσωτερικό της ΚΜ ενός υπολογιστή και αποτελεί το
κεντρικό και βασικό τυπωμένο ηλεκτρονικό κύκλωμα ενός σημερινού υπολογιστή.
502
Λογισμικό υπολογιστών: ορίζεται η συλλογή από προγράμματα
υπολογιστών, διαδικασίες και οδηγίες χρήσης που εκτελούν ορισμένες εργασίες σε
ένα υπολογιστικό σύστημα
Συσκευές εισόδου: Οι συσκευές που χρησιμοποιούμε διάφορες συσκευές, για την
εισαγωγή δεδομένων.
Συσκευές εξόδου: Οι συσκευές που χρησιμοποιούμε για την εξαγωγή δεδομένων
Η αρχιτεκτονική υπολογιστών, ή οργάνωση υπολογιστών: είναι το γνωστικό πεδίο
της μηχανικής υπολογιστών το οποίο πραγματεύεται τον λογικό σχεδιασμό, τη δομή
και τη λειτουργία του υλικού ενός υπολογιστικού συστήματος
Αρχιτεκτονική δικτύου: αναφέρεται στις λεπτομέρειες υλοποίησης της
διασύνδεσης, και στην τοπολογία δικτύου, δηλαδή τον τρόπο αυτό διασύνδεσης
ώστε να πραγματοποιείται η ανταλλαγή δεδομένων και η επικοινωνία των
Πρωτόκολλο επικοινωνίας: ορίζεται ένα σύνολο κανόνων συμφωνημένων και από
τα δυο επικοινωνούντα μέρη και που εξυπηρετούν την μεταξύ τους ανταλλαγή
Υλικό τοπικών δικτύων: αναφέρεται στον εξοπλισμό, είτε παθητικό είτε ενεργό,
που είναι απαραίτητος, ώστε δύο ή περισσότερες συσκευές να μπορέσουν να
επικοινωνήσουν σε τοπικό επίπεδο ανταλλάσσοντας δεδομένα
Ασφάλεια Δικτύου Υπολογιστών: είναι η έννοια που σχετίζεται με την ικανότητα
μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού να προστατεύει τις πληροφορίες του από
τυχόν αλλοιώσεις και καταστροφές, καθώς και από μη εξουσιοδοτημένη χρήση των
πόρων του.
503
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.1 Υλικό ηλεκτρονικών υπολογιστών
Τι είναι το Υλικό;
Είναι το φυσικό μέρος του υπολογιστή, δηλαδή τα μέρη και ο εξοπλισμός που κάνουν
τον υπολογιστή να λειτουργεί. Ο όρος αναφέρεται επίσης στο σύνολο του
εξοπλισμού που συνδέεται σε προϊόντα που απαιτούν υπολογιστική διαχείριση. Ένα
από τα πιο δημοφιλή hardware είναι οι επεξεργαστές.
Αυτό που θα επηρεάσει περισσότερο την ευελιξία του υπολογιστή είναι η
χωρητικότητα αποθήκευσης δεδομένων του υλικού και η αποτελεσματικότητά του
στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των στοιχείων. Το υλικό μπορεί να χωριστεί σε
δύο κατηγορίες: εσωτερικό και εξωτερικό.
Εσωτερικό Υλικό
• Επεξεργαστής: ο επεξεργαστής είναι υπεύθυνος για όλες τις λογικές επιλογές και
για την επεξεργασία των δεδομένων που αποστέλλονται από τον χρήστη.
• HD: Αποθηκεύει μόνιμα δεδομένα (δεν διαγράφονται όταν ο υπολογιστής είναι
απενεργοποιημένος).
• Μνήμη RAM: είναι μια μονάδα γρήγορης αποθήκευσης, υπεύθυνη για την
ανάγνωση κωδικών όταν απαιτείται. Έτσι, όσο μεγαλύτερη είναι η μνήμη RAM,
τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα εργασίας της.
• Μητρική πλακέτα: Η μητρική πλακέτα είναι υπεύθυνη για τη σύνδεση και την
υποστήριξη όλων των εξαρτημάτων του υπολογιστή.
• Κάρτα βίντεο: είναι το στοιχείο που είναι υπεύθυνο για την αλληλεπίδραση
μεταξύ του χρήστη και του υπολογιστή. Η λειτουργία του είναι να δημιουργεί
εικόνες από κωδικούς που αποστέλλονται από τον επεξεργαστή.
Εξωτερικό Υλικό
• Οθόνη: υπεύθυνη για τη δημιουργία της εικόνας που μεταδίδεται από την κάρτα
βίντεο.
• Pendrive: φορητή συσκευή αποθήκευσης δεδομένων, μπορεί να συνδεθεί σε
οποιονδήποτε υπολογιστή με θύρα USB.
• Πληκτρολόγιο: χρησιμεύει για την εισαγωγή των πληροφοριών από τον χρήστη.
• Περιφερειακά: ποντίκι, εκτυπωτής, σαρωτής, κάμερα web, μικρόφωνο, μεταξύ
άλλων.
504
Είναι το όνομα που δίνεται στα εξαρτήματα που συνθέτουν έναν υπολογιστή. Από
τον επεξεργαστή μέχρι τη μνήμη RAM, μέχρι τα εξωτερικά περιφερειακά σας , είναι
ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του μηχανήματος σας, το καθένα με μια
συγκεκριμένη λειτουργία. Είναι κάθε φυσικό στοιχείο, εσωτερικό ή εξωτερικό του
υπολογιστή ή του κινητού σας τηλεφώνου, το οποίο καθορίζει τι μπορεί να κάνει μια
συσκευή και πώς μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε. Αν και εξαρτάται από το λογισμικό
για να λειτουργήσει (και το αντίστροφο), το υλικό είναι ένα ξεχωριστό στοιχείο και
εξίσου σημαντικό.
Το υλικό είναι ένα ηλεκτρονικό εξάρτημα που μαζί με άλλα αποτελούν έναν Η/Υ.
Σχηματίζεται από ηλεκτρικά κυκλώματα και ελέγχεται από ένα λειτουργικό σύστημα
και λογισμικό, τα οποία έχουν μια λειτουργία όπως αυτή του εγκεφάλου αυτού του
εξαρτήματος..
Υλικό είναι οποιοδήποτε και όλα τα φυσικά στοιχεία ή εξοπλισμός, τόσο εντός όσο
και εκτός Πληροφορικής. Γενικά, οποιοδήποτε μηχάνημα, εργαλείο ή σκεύος, από
φρέζα μέχρι κλειδί, μέσω του κινητού ή του υπολογιστή σας είναι υλικό.
Μαχαιροπήρουνα, εξαρτήματα, μεντεσέδες, γρανάζια, βίδες, τσιπς, επεξεργαστές,
όλα είναι υλικό.
Στην Τεχνολογία Πληροφορικής, η ιδέα ισχύει γενικά για στοιχεία συσκευών, όπως
επεξεργαστή, μητρική πλακέτα, μνήμη RAM, μονάδες αποθήκευσης (HD, SSD και
μνήμη Flash), καθώς και συσκευές εισόδου και εξόδου (πληκτρολόγιο, ποντίκι,
οθόνη, ηχεία, τηλεχειριστήριο έλεγχος, ελεγκτής βιντεοπαιχνιδιών, κ.λπ.).
Γενικά, ο όρος χρησιμοποιείται για να αναφέρεται στα εσωτερικά στοιχεία ενός
υπολογιστή, κινητού τηλεφώνου, tablet και άλλων συσκευών. Χρειάζονται λογισμικό
για να λειτουργήσουν, αλλά είναι ξεχωριστά στοιχεία.
Χωρίς λογισμικό είναι αδύνατο να λειτουργήσει το υλικό, όπως δεν είναι δυνατό να
χρησιμοποιηθεί λογισμικό χωρίς το κατάλληλο υλικό για το οποίο έχει σχεδιαστεί.
Το υλικό χωρίζεται σε δύο διαφορετικούς τύπους:
1. Εσωτερικό υλικό
Είναι ό,τι δεν είναι ορατό και ενσωματώνει τα εσωτερικά μέρη της συσκευής σας.
Στην Επιστήμη Υπολογιστών, ως εσωτερικό υλικό εννοείται ότι είναι εξαρτήματα
όπως επεξεργαστής, μητρική πλακέτα, μνήμη RAM, κάρτα βίντεο, ψύκτες και
505
ανεμιστήρες, εσωτερικά καλώδια, τροφοδοτικό, HD, SSD , μονάδες οπτικού δίσκου
(CD/DVD/Blu-drives). ), και τα λοιπά.
Κάρτα γραφικών GeForce RTX 2060 (εικόνα: publicity/Nvidia)
Αυτά τα εξαρτήματα υπάρχουν στις περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές που

χρησιμοποιούμε σήμερα, με κάποιες βασικές διαφορές ανάλογα με την κάθε
περίπτωση, όπως υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, tablet και άλλα.
2. Εξωτερικό υλικό
Αυτή η κατηγορία περιέχει όλα τα στοιχεία που είναι ορατά και άμεσα προσβάσιμα
από τον χρήστη. Εισαγάγετε οθόνη, πληκτρολόγιο, ποντίκι, τηλεχειριστήριο, ελεγκτή
βιντεοπαιχνιδιών, εξωτερικά καλώδια, ακουστικά, μικρόφωνο, βιντεοκάμερα,
εκτυπωτή, προβολέα, σαρωτή, ηχεία, εξωτερικές μονάδες αποθήκευσης (εξωτερικές
μονάδες HD και SSD, στικάκια USB) κ.λπ.
506
Έξυπνη οθόνη Samsung M5 (Εικόνα: Darlan Helder/Tecnoblog)
Βασικά, η διαφορά μεταξύ εξωτερικού και εσωτερικού είναι η δυνατότητα

χρήσης του πρώτου απευθείας, ενώ το δεύτερο είναι αναπόσπαστο μέρος της
συσκευής και μπορεί ακόμη και να ανταλλάσσεται, αλλά αυτό δεν είναι μια
τετριμμένη διαδικασία.
Ο υπολογιστής αποτελείται από ένα σύνολο εσωτερικού και εξωτερικού υλικού.Πηγή: Shutterstock
Το υλικό μπορεί να είναι εσωτερικό ή εξωτερικό, δηλαδή μπορεί να τοποθετηθεί

μέσα στη θήκη ενός υπολογιστή ή εξωτερικά. Η μεγάλη διαφορά μεταξύ τους είναι
507
ότι συνήθως τα μέρη που αποτελούν το εσωτερικό μέρος ενός Η/Υ συνδέονται
απευθείας με τη μητρική πλακέτα και δεν ανταλλάσσονται εύκολα και στην ίδια
περίοδο με αυτά που βρίσκονται στο εξωτερικό.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές αποτελούνται από
υλικό, όπως φορητοί υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα. Αυτά, με τη σειρά τους,
έχουν επίσης εξαρτήματα παρόμοια με αυτά ενός υπολογιστή, αλλά με μικρότερα
μεγέθη και διαφορετικές χωρητικότητες.
Το κινητό τηλέφωνο αποτελείται επίσης από διάφορα υλικά. Πηγή: Shutterstock
Η εξέλιξη του Hardware

Η εξέλιξη αυτών των κομματιών είναι κάτι που αξίζει να τονιστεί. Στη δεκαετία του
1990, όταν οι υπολογιστές άρχισαν να αποτελούν απαραίτητο στοιχείο στην
καθημερινή ζωή, πολλά από αυτά τα εξαρτήματα είχαν μεγαλύτερα μεγέθη και
μικρότερη χωρητικότητα από τα σημερινά μοντέλα.
Λαμβάνοντας ως παράδειγμα το HD, το οποίο είναι το υλικό που είναι υπεύθυνο για
την αποθήκευση δεδομένων και πληροφοριών από ένα λειτουργικό σύστημα. Εκείνη
την εποχή, τα μοντέλα που χρησιμοποιούνταν περισσότερο παρείχαν κατά μέσο όρο
50 GB χώρου. Σήμερα, οι σκληροί δίσκοι έχουν τουλάχιστον 500 GB χώρου. Για να
μην αναφέρουμε τα μοντέλα SSD, τα οποία διαθέτουν πολύ πιο γρήγορη τεχνολογία
ανάγνωσης δεδομένων.
508
Οι σκληροί δίσκοι της δεκαετίας του '90 ήταν μεγαλύτεροι και είχαν λιγότερο χώρο για αποθήκευση
δεδομένων Πηγή: Shutterstock
Ένα άλλο παράδειγμα συσκευής που έχει εξελιχθεί πολύ είναι το ποντίκι. Στη
δεκαετία του '90, ήταν συνηθισμένο να υπάρχει ένα μοντέλο με μια λαστιχένια
μπάλα που περιέβαλλε μια μεταλλική σφαίρα. Καθώς κύλησε πάνω από το τραπέζι,
ο κέρσορας στην οθόνη αναπαρήγαγε την κίνηση.
Στις μέρες μας, εκτός από το ότι αυτό το μοντέλο έχει εξαφανιστεί, πολλά ποντίκια
έχουν ασύρματη σύνδεση (ασύρματη), και πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες σε σχέση με
την εποχή. Για να μην αναφέρουμε τα LED RGB που σας επιτρέπουν να τα
προσαρμόσετε με τα χρώματα που προτιμάτε.
509
Σήμερα τα ποντίκια έχουν υψηλότερες ταχύτητες, εκτός από τα LED και τα πλαϊνά κουμπιά. Πηγή: Shutterstock
Το κύριο υλικό ενός υπολογιστή

Οι κύριες εσωτερικές συσκευές για τη λειτουργία ενός Η/Υ είναι:
- επεξεργαστής (CPU)
- μητρική πλακέτα
- παροχή ηλεκτρικού ρεύματος
- σκληρός δίσκος (ή SSD)
- Μνήμη RAM
- κάρτα γραφικών (GPU)
Τα κύρια εξωτερικά εξαρτήματα ενός Η/Υ, που ονομάζονται επίσης περιφερειακά,
είναι:
- οθόνη
- πληκτρολόγιο;
- Ποντίκι
- κάμερα web
- ακουστικό ή ακουστικό.
Τι είναι η CPU;
Η CPU ή ο επεξεργαστής είναι ο «εγκέφαλος» κάθε υπολογιστή και κινητού
τηλεφώνου στον πλανήτη: είναι το εξάρτημα που είναι υπεύθυνο για την εκτέλεση
510
όλων των απαραίτητων λειτουργιών για τη λειτουργία της συσκευής. Χωρίς αυτό, δεν
μπορείτε να κάνετε πολλά στη συσκευή σας.
Η CPU είναι το ακρωνύμιο του Central Processing Unit, το στοιχείο υπολογιστή που
συγκεντρώνει όλες τις κύριες λειτουργίες που επιτρέπουν στον υπολογιστή, το
κινητό, το tablet ή το βιντεοπαιχνίδι σας να λειτουργούν. Δεν είναι υπερβολή,
επομένως, να αναφέρουμε την CPU ως τον «εγκέφαλο» αυτών των συσκευών.
Η βασική δομή μιας CPU χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη:
- Λογική και Αριθμητική Μονάδα (ULA ή ALU): αυτός που είναι υπεύθυνος για την
εκτέλεση των τεσσάρων βασικών πράξεων (πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμός
και διαίρεση) και λογικές πράξεις της Άλγεβρας Boole (IF, AND και OR).
- Μονάδα Ελέγχου (UC): υπεύθυνη για την εξαγωγή δεδομένων από τη μνήμη, την
αποκωδικοποίηση και την εκτέλεσή τους, τη συμβουλή της ALU όταν χρειάζεται.
- Καταχωρητές: Μονάδες μνήμης CPU, οι πιο γρήγορες και κατά συνέπεια οι πιο
ακριβές στην κατηγορία τους, που προορίζονται μόνο για χρήση CPU, οι οποίες
εξαρτώνται από υψηλές ταχύτητες πρόσβασης.
Εν ολίγοις, η CPU είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία όλων των βασικών λειτουργιών
ενός υπολογιστή. Ως εκ τούτου, ονομάζεται συνήθως επεξεργαστής.
Πώς λειτουργεί ο επεξεργαστής;
Οι σύγχρονοι επεξεργαστές λειτουργούν με έναν κρυσταλλικό ταλαντωτή, ο οποίος
χρησιμοποιεί το πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο (εκπομπή ηλεκτρικής τάσης από
μηχανική πίεση) για να συγχρονίσει και να ενημερώσει τη μέτρηση του χρόνου
μεταφοράς δεδομένων. Αυτή η ταχύτητα μετριέται σε κύκλους ανά δευτερόλεπτο ή
Hertz (Hz) και αποδίδεται στην ταχύτητα του ίδιου του επεξεργαστή. Επίσης συχνά
αποκαλούμε αυτή την ταχύτητα επεξεργαστή "ρολόι".
Όταν ένας επεξεργαστής έχει ένα ρολόι 2 GHz σφραγισμένο πάνω του, σημαίνει ότι
μεταφέρει δεδομένα με ταχύτητα 2 δισεκατομμυρίων κύκλων ανά δευτερόλεπτο.
Ωστόσο, η ισχύς του στοιχείου εξαρτάται από άλλους παράγοντες εκτός από το ρολόι,
όπως το πλάτος των διαύλων, η ποσότητα της προσωρινής μνήμης, η αρχιτεκτονική
κ.λπ.
511
Intel 8086 : κυκλοφόρησε το 1978, ήταν ο πρώτος μικροεπεξεργαστής x86
Πολλοί άνθρωποι συνήθως αποκαλούν την θήκη επιφάνειας εργασίας "CPU", όπου
περιέχονται η μητρική πλακέτα, οι μονάδες αποθήκευσης και άλλα εξαρτήματα.
Ωστόσο, ο όρος αναφέρεται μόνο στον επεξεργαστή, το πιο σημαντικό στοιχείο
οποιουδήποτε υπολογιστή ή κινητού τηλεφώνου.
Πώς να μειώσετε τη χρήση της CPU
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πώς να μειώνετε τη χρήση της CPU όταν η Κεντρική
Μονάδα Επεξεργασίας φτάνει σε πολύ υψηλά επίπεδα, με τον επεξεργαστή να
εργάζεται σκληρότερα και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ένα τέτοιο σενάριο
μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στον υπολογιστή σας. Αλλά ανάλογα με την
πηγή του προβλήματος, αυτό μπορεί να διορθωθεί με απλά βήματα.
Γιατί η CPU είναι σε 100% χρήση;
Αν και η CPU είναι το κέντρο επεξεργασίας του υπολογιστή, λειτουργεί τις
περισσότερες φορές σε χαμηλή χωρητικότητα. Απλά προγράμματα όπως
προγράμματα περιήγησης, προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, διαχειριστές email
κ.λπ., εκτός από τις διεργασίες του λειτουργικού συστήματος στο παρασκήνιο, δεν
καταπονούν τον επεξεργαστή, ο οποίος θα παραμείνει σε ποσοστό χρήσης έως και
5%.
Τα βαρύτερα προγράμματα, όπως προγράμματα επεξεργασίας ήχου και βίντεο ή
παιχνίδια, απαιτούν περισσότερη επεξεργαστική ισχύ, με αποτέλεσμα η CPU να
πρέπει να εργαστεί σκληρότερα, φτάνοντας σε αρκετά υψηλά ποσοστά σε ορισμένες
περιπτώσεις. Ωστόσο, με τον τερματισμό τέτοιων διεργασιών, το φορτίο επιστρέφει
στα κανονικά επίπεδα. Σε κατάσταση ηρεμίας, ο υπολογιστής δεν απαιτεί το 1% της
CPU.
512
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις η χρήση της CPU μπορεί να εκτιναχθεί στα ύψη,
φτάνοντας έως και 100% και να παραμείνει εκεί επ' αόριστον, κάτι που μπορεί να
είναι εξαιρετικά επιβλαβές για τον υπολογιστή. Μεταξύ των λόγων που μπορούμε
να επισημάνουμε:
- Παρουσιάστηκε σφάλμα σε ένα πρόγραμμα, από το ότι ήταν σε "βρόχο" έως την
εκτέλεση μιας ενέργειας που ενεργοποίησε μια διαδικασία που δεν τερματίστηκε.
- Εκτελείτε πολλά προγράμματα ταυτόχρονα, μερικά αρκετά βαριά.
- Ο υπολογιστής έχει μολυνθεί από ιούς ή/και κακόβουλο λογισμικό.
- Νέα στοιχεία σε διένεξη με το υλικό (πιο συνηθισμένα σε επιτραπέζιους
υπολογιστές).
- Μαζί με το σύστημα ξεκινούν και περιττά προγράμματα.
- Ο επεξεργαστής, η μνήμη RAM και η κάρτα βίντεο δεν συμβαδίζουν με τα
προγράμματα και τα παιχνίδια που χρησιμοποιείτε.
Πώς να μειώσετε τη χρήση της CPU
Υπάρχουν ορισμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να μειώσετε τη
χρήση της CPU.
513
Αυτό θα εξαρτηθεί από την πηγή του προβλήματος:
1. Διατηρήστε το σύστημα ενημερωμένο
Εάν διαθέτετε επιτραπέζιο υπολογιστή και έχετε εγκαταστήσει πρόσφατα νέα

στοιχεία (κάρτα βίντεο, κάρτες αξεσουάρ κ.λπ.), είναι απαραίτητο να ενημερώσετε
τα Windows 10, έτσι ώστε το σύστημα να αναγνωρίζει τα νέα μέρη και, εάν
χρειάζεται, να κατεβάζει νέα προγράμματα οδήγησης. Μπορείτε επίσης να
εγκαταστήσετε τα προγράμματα οδήγησης που παρέχονται από τον κατασκευαστή.
Γενικά διαθέσιμο στον επίσημο ιστότοπο.
2. Τερματίστε περιττές διαδικασίες
Αυτό το βήμα ισχύει τόσο για προγράμματα που δεν έκλεισαν σωστά όσο και για την
εξάλειψη των περιττών προγραμμάτων που ξεκινούν με Windows:
1. Πατήστε "Ctrl + Alt + Del" και κάντε κλικ στο "Task Manager".
2. Στην καρτέλα "Διαδικασίες", κάντε κλικ σε μια διαδικασία που θέλετε να κλείσετε
αναγκαστικά και, στη συνέχεια, στο κουμπί "Τερματισμός εργασίας".
3. Κάντε κλικ στην καρτέλα "Αρχικοποίηση".
514
4. Κάντε κλικ στο πρόγραμμα που θέλετε να αποτρέψετε την εκκίνηση με τα
Windows 10.
5. Κάντε κλικ στο κουμπί «Απενεργοποίηση».
Μπορείτε να απενεργοποιήσετε με ασφάλεια όλα τα προγράμματα που ξεκινούν με
το σύστημα, με εξαίρεση την Ασφάλεια των Windows, η οποία είναι σημαντική για
την παρακολούθηση της ασφάλειας των Windows. Επίσης, μην απενεργοποιείτε τα
προγράμματα προστασίας από ιούς και τα τείχη προστασίας, εάν τα χρησιμοποιείτε.
6. Κλείστε τα προγράμματα και τις καρτέλες του Chrome που δεν χρησιμοποιείτε
Αυτός ο κανόνας είναι απλός, αλλά κάνει τη διαφορά: εάν δεν χρησιμοποιείτε ένα
πρόγραμμα, κλείστε το. Αυτό αποφεύγει την κατανάλωση περιττών πόρων στον
Αυτό ισχύει και για τις ανοιχτές καρτέλες του Google Chrome που δεν χρησιμοποιείτε,
καθώς η καθεμία αντιμετωπίζεται από το σύστημα ως ξεχωριστή διαδικασία, η οποία
οδηγεί σε υψηλή κατανάλωση επεξεργασίας και μνήμης RAM.
7. Χρησιμοποιήστε antivirus και τείχη προστασίας
Οι ιοί, το κακόβουλο λογισμικό και άλλα παράσιτα μπορούν να αυξήσουν τη χρήση
της CPU, επομένως συνιστάται να διατηρείτε το σύστημά σας προστατευμένο με
προγράμματα προστασίας από ιούς και τείχη προστασίας, καθώς και τη χρήση
εργαλείων καθαρισμού μητρώου μαζί με αυτά, όπως το CCleaner.
Επίσης, αποφύγετε την περιήγηση σε ύποπτους ιστότοπους, μην κάνετε κλικ σε

περίεργους συνδέσμους που αποστέλλονται μέσω email ή κοινωνικών δικτύων και
μην εγκαθιστάτε άγνωστα προγράμματα στον υπολογιστή σας.
8. Ενημερώστε το υλικό
Εάν όλα τα άλλα αποτύχουν, είναι πολύ πιθανό το υλικό του υπολογιστή σας
(επεξεργαστής, μητρική πλακέτα, μνήμη RAM ή κάρτα βίντεο) να είναι ξεπερασμένο,
με ένα ή όλα τα εξαρτήματα να μην μπορούν πλέον να χειριστούν τις καθημερινές
515
σας εργασίες. Έτσι, οποιοδήποτε πρόγραμμα προσπαθείτε να εκτελέσετε θα
καταπονήσει τη CPU.
Σε αυτήν την περίπτωση, το μόνο που μένει είναι να αναβαθμίσετε τα στοιχεία του
επιτραπέζιου υπολογιστή ή του φορητού υπολογιστή σας (στην περίπτωση αυτή,
πιθανώς μόνο τη μνήμη RAM) ή να αγοράσετε έναν νέο υπολογιστή.
Ο υπολογιστής είναι ένα μηχάνημα που αποτελείται από πολλά μέρη που πρέπει να
συνεργάζονται για να εκτελεί καλά τις λειτουργίες του. Ένα σωρό εξαρτήματα που
ρίχνονται σε ένα κουτί δεν οργανώνονται μόνα τους, σωστά; Το ίδιο συμβαίνει και με
το PC.
Πρέπει να υπάρχει ένα είδος πίνακα ελέγχου που να οργανώνει «το χάος» έτσι ώστε
όλα να συμβαίνουν όπως πρέπει. Αυτός ο πίνακας είναι η μητρική πλακέτα. Τι είναι
όμως η μητρική πλακέτα; Παρακάτω θα πούμε λίγα λόγια για αυτό!
Τι είναι η μητρική πλακέτα
Η μητρική πλακέτα δεν θα έπαιρνε αυτό το όνομα για τίποτα, σωστά; Είναι το
σύστημα που ενώνει όλα τα στοιχεία ενός υπολογιστή, επιτρέποντάς τους να
λειτουργούν με οργανωμένο τρόπο. Το κομμάτι σας έχει όλες τις διαδρομές και τα
δίκτυα που επιτρέπουν την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ όλων των άλλων:
επεξεργαστές, μνήμες, συστήματα αποθήκευσης , κάρτα δικτύου και οτιδήποτε άλλο.
Είναι επίσης η μητρική πλακέτα που τροφοδοτεί όλα αυτά τα εσωτερικά εξαρτήματα
και τα περιφερειακά (όπως ποντίκι, κάμερα web και πληκτρολόγιο) με την ενέργεια
που φεύγει από την πρίζα και εισέρχεται στη CPU μέσω του τροφοδοτικού. Οι
υπολογιστές είναι συστήματα που εξαρτώνται από την ισορροπημένη λειτουργία
πολλών εξαρτημάτων και όλα χρειάζονται μια αξιόπιστη μητρική πλακέτα για να
λειτουργήσουν.
Οι μητρικές είναι τα εξαρτήματα που είναι υπεύθυνα για τη στέγαση και τη σύνδεση
όλων των άλλων τμημάτων του υπολογιστή σας. Στη μητρική πλακέτα είναι
εγκατεστημένοι ο επεξεργαστής, η μνήμη RAM, η κάρτα γραφικών και όλα τα άλλα
μέρη επέκτασης που γνωρίζουμε, όπως οι κάρτες PCI Express.
Είναι σύνηθες να βλέπουμε τη μητρική πλακέτα να ονομάζεται "mobo" στο
Διαδίκτυο. Αυτή η μείωση προέρχεται από το αγγλικό όνομα, motherboard.
Μέσα στη θήκη, η μητρική πλακέτα είναι συνήθως εγκατεστημένη στη δεξιά πλευρά
της θήκης. Αυτός ο προσανατολισμός διατηρεί όλα τα άλλα μέρη στραμμένα προς το
516
εσωτερικό, εξασφαλίζοντας εύκολη πρόσβαση και θέαση της διάταξης. Πολλές θήκες
εκμεταλλεύονται αυτό το μοτίβο για να δουλέψουν με ακρυλικά, γυάλινα και RGB
LED, δημιουργώντας ένα τέλειο παράθυρο για την εμφάνιση υλικού.
Κάθε εξάρτημα έχει έναν ειδικό τύπο σύνδεσης στην επιφάνεια της μητρικής
πλακέτας, που συχνά ονομάζεται υποδοχή ή υποδοχή. Όλα είναι τυποποιημένα
παγκοσμίως, γεγονός που αποφεύγει λάθη στη διαδικασία συναρμολόγησης.
Η μητρική πλακέτα διανέμει την ισχύ από το τροφοδοτικό σε ολόκληρο τον

υπολογιστή και τα περιφερειακά του.
Κατανοήστε πώς λειτουργεί η μητρική πλακέτα
Πρακτικά, η μητρική πλακέτα είναι μια μεγάλη πλακέτα τυπωμένου κυκλώματος (PCB
- Printed Circuit Board), εξοπλισμένη με μια τεράστια ποσότητα κομματιών που
συνδέουν τα διάφορα εξαρτήματα του υπολογιστή. Είναι κατασκευασμένα σε
διαφορετικά μεγέθη, σχήματα και χρώματα και τα χαρακτηριστικά που
προσφέρονται ποικίλλουν ανάλογα με το κοινό στόχο και την τιμή.
Για να γίνει η σύνδεση μεταξύ όλων των εξαρτημάτων, οι μητρικές πλακέτες
χρησιμοποιούν πολύ σύνθετα PCB. Ορισμένα μοντέλα έχουν ακόμη και έως και 12
στρώματα κομματιών που υπερτίθενται σε 3D, κάτι που απαιτεί πολύ υψηλή
τεχνολογία. Αυτό είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι τα σήματα από
διαφορετικά εξαρτήματα ταξιδεύουν ελεύθερα και χωρίς παρεμβολές. Η ποσότητα
των επιπέδων είναι επίσης απαραίτητη δεδομένης της πολύ υψηλής ταχύτητας
προτύπων επικοινωνίας όπως το PCI Express 4.0.
517
Η εξοικονόμηση στη μητρική πλακέτα και η απόκτηση ενός μοντέλου χαμηλής
ποιότητας συχνά σημαίνει ότι διακυβεύεται η απόδοση του υπόλοιπου
μηχανήματος, το οποίο θα αντιμετωπίσει προβλήματα στις διάφορες ρουτίνες του.
Ένα κρίσιμο κομμάτι για απόδοση και ασφάλεια
Ένας άλλος κρίσιμος ρόλος της μητρικής πλακέτας είναι η σωστή τροφοδοσία σε κάθε
ένα από τα μέρη του υπολογιστή. Φανταστείτε, για παράδειγμα, τον επεξεργαστή
σας: είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο κύκλωμα σε οποιαδήποτε διακύμανση ισχύος,
που χρειάζεται ένα καθαρό σήμα για να λειτουργήσει σωστά.
Συνήθως, ο επεξεργαστής λειτουργεί με τάση περίπου 1,2 βολτ. Ωστόσο, το
τροφοδοτικό του αποδίδει 12 βολτ στη μητρική πλακέτα. Και τι θα συνέβαινε αν όλη
αυτή η ενέργεια πήγαινε κατευθείαν στους πυρήνες;
Για να προσαρμόσει την ποσότητα ισχύος που πηγαίνει στην CPU, η μητρική πλακέτα
χρησιμοποιεί αρκετές μονάδες ρυθμιστή τάσης (ή VRM - Voltage Regulator Modules).
Η ποσότητα και η ποιότητα των VRM που χρησιμοποιούνται ποικίλλει ανάλογα με
την τιμή και τον κατασκευαστή της κάρτας.
Τα μοντέλα με πολύ αδύναμο τροφοδοτικό (λίγες φάσεις) ενδέχεται να
παρουσιάσουν αστάθεια όταν εργάζονται με επεξεργαστές με υψηλότερη
κατανάλωση ενέργειας ή υψηλότερο ρολόι.
Μια άλλη συνέπεια μιας πλακέτας με λίγες φάσεις ισχύος είναι η διακύμανση της
τάσης στα εξαρτήματα, η οποία μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσει βλάβη στη
CPU και σε άλλα κυκλώματα. Έτσι, κάντε την έρευνά σας σχετικά με τη μητρική
πλακέτα που έχετε επιλέξει. Μπορεί να είναι η διαφορά μεταξύ ενός υπολογιστή που
έχει κατασκευαστεί για να διαρκεί ή ενός μηχανήματος που απλώς σας προκαλεί
πονοκέφαλο.
Συνδεδεμένος με τον έξω κόσμο
Εκτός από το ότι λειτουργεί ως γέφυρα σύνδεσης μεταξύ όλων των τμημάτων του
υπολογιστή, η μητρική πλακέτα είναι επίσης υπεύθυνη για τις περισσότερες από τις
συνδέσεις του υπολογιστή με τον έξω κόσμο. Για το λόγο αυτό, έχουν όλα ένα πίσω
πλαίσιο γεμάτο θύρες και συνδέσεις, το οποίο είναι ορατό ακόμη και με τον
υπολογιστή τοποθετημένο.
Οι περισσότερες θύρες είναι τύπου USB A, το βιομηχανικό πρότυπο για τη σύνδεση
περιφερειακών και συσκευών όπως εκτυπωτές, ποντίκια, πληκτρολόγια, σαρωτές,
518
μεταξύ άλλων. Κοιτάζοντας αυτό το πίσω πλαίσιο, θα βρείτε τα περισσότερα (αν όχι
όλα) από τα στοιχεία που αναφέρονται παρακάτω:
– Θύρες USB (Τύπος Α)
– Θύρες USB (Τύπου C)
– Υποδοχές βίντεο (VGA, HDMI ή Display Port, ανάλογα με το μοντέλο)
– Υποδοχές ήχου
– Σύνδεση δικτύου
– Κεραίες για WiFi και Bluetooth
Είναι καλή η ενσωματωμένη κάρτα ήχου;
Σχεδόν όλα τα μοντέλα μητρικών πλακών που διατίθενται προς πώληση διαθέτουν
ενσωματωμένο ηχοσύστημα (onboard), με βύσματα ήχου εγκατεστημένα στο πίσω
μέρος και υποδοχές για τον μπροστινό πίνακα των θηκών. Οι στιγμές του συριγμού
και του παραμορφωμένου ήχου ανήκουν στο παρελθόν. Για τη συντριπτική
πλειοψηφία των περιπτώσεων, η προσφερόμενη πιστότητα ήχου είναι επαρκής για
παιχνίδια και ψυχαγωγία.
Ωστόσο, τονίζουμε ότι η ποιότητα του ήχου εξαρτάται άμεσα από τα εξαρτήματα που
χρησιμοποιούνται, όπως το CODEC, οι πυκνωτές και οι μετατροπείς που επιλέγει ο
κατασκευαστής. Εάν θέλετε να κάνετε αναβάθμιση αργότερα, απλώς επενδύστε σε
διεπαφές ήχου συνδεδεμένες με USB ή ακουστικά ή κάρτες PCI Express.
Ποιες είναι οι κύριες μορφές μητρικής πλακέτας;
Σήμερα υπάρχει μεγάλη ποικιλία μεγεθών μητρικής πλακέτας. Αυτό δίνει τη
δυνατότητα στον καταναλωτή να επιλέξει όχι μόνο τον παράγοντα μορφής και τον
όγκο του υπολογιστή, αλλά και τις δυνατότητες που χρειάζονται για αυτόν. Γνωστά
ως Form Factor , αυτά τα πρότυπα υιοθετούνται σε όλη τη βιομηχανία εξαρτημάτων,
προκειμένου να εγγυηθούν την απαραίτητη συμβατότητα μεταξύ θηκών, ψυγείων,
μνημών και άλλων εξαρτημάτων.
Ακολουθούν οι κύριες μορφές και μεγέθη μητρικής πλακέτας:
ΑΤΧ
Ο παράγοντας μορφής μητρικής πλακέτας ATX δημιουργήθηκε το 1995 και
παραμένει το κορυφαίο βιομηχανικό πρότυπο. Είναι πλήρους μεγέθους και
προσφέρει άφθονο χώρο για τοποθέτηση εξαρτημάτων καθώς και υποδοχές
519
επέκτασης (PCI-Express). Το φυσικό μέγεθος των μητρικών ATX είναι 305 × 244 mm,
αν και ορισμένα μοντέλα ενδέχεται να έχουν μικρές παραλλαγές.
Οι πλακέτες ATX παράγονται για όλες τις κατηγορίες προϊόντων, από αρχάριους έως
λάτρεις. Συνήθως φέρνουν την πλήρη διαμόρφωση, με 4 υποδοχές για μνήμη RAM.
Τείνουν να φιλοξενούν πιο στιβαρά συστήματα ισχύος, αφήνοντας χώρο τόσο για
εξαρτήματα όσο και για ψύκτρες VRM. Ωστόσο, η ποιότητα των ηλεκτρικών
εξαρτημάτων και των χαρακτηριστικών διαφέρει ανάλογα με την τιμή και το σετ chip.
Το ακρωνύμιο ATX σημαίνει Advanced Technology eXtended και χρησιμοποιείται
επίσης για τον προσδιορισμό του τυπικού μεγέθους των τροφοδοτικών.
MicroATX (mATX)
Οι μητρικές Micro ATX είναι πολύ διαδεδομένες στις μέρες μας, ειδικά σε συνδυασμό
με βασικά ή οικονομικά αποδοτικά chipset. Παρουσιάζονται ως μια φθηνότερη
εναλλακτική λύση στα μοντέλα ATX, αλλά εξακολουθούν να έχουν τα περισσότερα
από τα χαρακτηριστικά και τη συνδεσιμότητα του μεγαλύτερου προτύπου.
Πολλά μοντέλα mATX διατηρούν τις 4 υποδοχές RAM, αλλά υπάρχουν αρκετοί
κατασκευαστές που μειώνουν αυτό το ποσό σε μόλις 2 υποδοχές. Λόγω του μικρού
μεγέθους, δεν υπάρχουν τόσες υποδοχές για κάρτες τύπου PCI Express.
Οι πλακέτες mATX στοχεύουν επίσης καταναλωτές που αναζητούν ελαφρώς πιο
συμπαγείς μηχανές, επιλέγοντας συχνά θήκες που εκμεταλλεύονται καλύτερα τον
παράγοντα τετραγωνικής μορφής τους. Οι τυπικές διαστάσεις είναι 244 × 244 mm.
Mini-ITX (ITX)
Το πρότυπο Mini-ITX αναπτύχθηκε το 2001 από τη VIA Technologies, αλλά μόλις
πρόσφατα αυτό το μέγεθος μητρικής πλακέτας έγινε δημοφιλές. Χάρη στην εξέλιξη
των ψυγείων και των ψύκτρες CPU και την εμφάνιση του μειωμένου προτύπου των
τροφοδοτικών SFX, αρκετοί κατασκευαστές θηκών άρχισαν να κατασκευάζουν
συμβατές θήκες.
Η μορφή ITX είναι ιδανική για όποιον θέλει έναν εξαιρετικά συμπαγή υπολογιστή,
είτε για το γραφείο είτε για την αίθουσα ψυχαγωγίας. Οι πιο σύγχρονες θήκες
επιτρέπουν την εγκατάσταση των πιο προηγμένων καρτών video gamer της αγοράς.
Για αυτό, συνήθως χρησιμοποιούν ένα κομμάτι που ονομάζεται καλώδιο ανύψωσης,
ένα είδος επέκτασης PCI-Express που διαχωρίζει τη GPU από τη μητρική πλακέτα,
προσφέροντας ευελιξία στην τοποθέτηση στο εσωτερικό της θήκης.
520
Παρά το γεγονός ότι καθιστά δυνατή την κατασκευή πολύ συμπαγών υπολογιστών,
η μορφή ITX έχει την τιμή της. Αυτά τα μοντέλα έχουν χώρο για μόνο 2 υποδοχές
RAM. Υπάρχει μόνο μία υποδοχή επέκτασης PCI-Express (που χρησιμοποιείται
συνήθως για την κάρτα βίντεο).
Επίσης, η εργασία σε θήκες ITX είναι πάντα μια πρόκληση, ανεξάρτητα από την
εμπειρία του υπολογιστή σας. Αυτό οφείλεται στον πολύ περιορισμένο χώρο. Και
επειδή είναι ένα πρότυπο που απαιτεί επανεπεξεργασία των εξαρτημάτων (για να
χωρούν στη μικρότερη επιφάνεια), αυτές οι πλακέτες έχουν συνήθως υψηλότερη
τιμή στην αγορά.
Υπάρχουν επίσης άλλα λιγότερο κοινά πρότυπα στην αγορά του τελικού καταναλωτή,
όπως οι κάρτες eATX (για διακομιστές), DTX και Mini DTX κάρτες, οι οποίες έχουν
ενδιάμεσα μεγέθη μεταξύ MicroATX και Mini-ITX
Γνωρίστε τα κύρια μέρη μιας μητρικής πλακέτας
Μια μητρική πλακέτα έχει μια σειρά από υποδοχές απλωμένες σε όλη την επιφάνειά
της. Συνήθως συγκεντρώνονται στο μπροστινό μέρος του εξαρτήματος, αλλά
υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις, όπως οι υποδοχές SATA M.2 που είναι
εγκατεστημένες στο πίσω μέρος ορισμένων μοντέλων μητρικών Mini ITX.
Ακολουθούν μερικά από τα κύρια μέρη και υποδοχές μητρικής πλακέτας και οι
λειτουργίες τους:
Υποδοχή cpu
Η υποδοχή CPU είναι ο χώρος όπου είναι εγκατεστημένος ο επεξεργαστής του
μηχανήματος. Συνήθως έχουν σχεδιαστεί με την ιδέα ZIF (Zero Insertion Force), απλά
απελευθερώνοντας το εξάρτημα με τον σωστό προσανατολισμό για τέλεια
εφαρμογή, χωρίς χρήση δύναμης. Αυτό αποφεύγει τον κίνδυνο ζημιάς στις ακίδες ή
στα σημεία επαφής της CPU και της μητρικής πλακέτας. Ο σωστός προσανατολισμός
επισημαίνεται από ένα μικρό τρίγωνο στον επεξεργαστή και την υποδοχή.
Κάθε γραμμή CPU συνήθως απαιτεί μια συγκεκριμένη υποδοχή. Οι επεξεργαστές
AMD από τη σειρά Ryzen 5000 συνεργάζονται με την υποδοχή AM4, για παράδειγμα,
ενώ οι επεξεργαστές Intel® Core™ ενδέκατης γενιάς απαιτούν την υποδοχή που
ονομάζεται LGA 1200. Για αυτόν τον λόγο, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε τη
λίστα συμβατών ανταλλακτικών στον κατασκευαστή ιστοσελίδες.
521
Υποδοχές μνήμης RAM
Αυτές οι υποδοχές συνήθως τοποθετούνται κοντά στην υποδοχή της CPU. Θα τα
αναγνωρίσετε ως λεπτά και μακρόστενα. Είναι αφιερωμένα στην εγκατάσταση
μνήμης RAM. Κατά την εισαγωγή ή την απελευθέρωση του μοχλού RAM, ανασηκώστε
τις μικρές πλαϊνές γλωττίδες για να απελευθερώσετε την υποδοχή.
Όπως είδαμε, οι περισσότερες μητρικές έχουν 4 υποδοχές (με κάποιες ITX να
έρχονται με μόνο 2 υποδοχές). Ελέγξτε το εγχειρίδιο της μητρικής πλακέτας για τη
διαμόρφωσή τους για να μάθετε πώς μπορείτε να ενεργοποιήσετε τη δυνατότητα
Dual Channel όταν χρησιμοποιείτε 2 ή 4 memory stick. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα
μεγαλύτερη απόδοση για τον υπολογιστή σας.
Υποδοχές επέκτασης (PCI Express ή Bus)
Αυτές είναι οι υποδοχές που βρίσκονται κάτω από την περιοχή της CPU. Σας
επιτρέπουν να εγκαταστήσετε στοιχεία που επεκτείνουν τη λειτουργικότητα του
υπολογιστή σας. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν κάρτες λήψης, κάρτες ήχου και
αποκλειστικές μονάδες GPU.
Συνήθως, δίνεται έμφαση στις υποδοχές στις οποίες πρέπει να εγκατασταθούν οι
κάρτες γραφικών. Είναι σημαντικό να τηρείτε την ένδειξη του κατασκευαστή, επειδή
αυτές οι υποδοχές έχουν περισσότερες γραμμές επικοινωνίας με τον επεξεργαστή,
απελευθερώνοντας το πλήρες δυναμικό της κάρτας βίντεο.
522
Επί του παρόντος, οι μητρικές χρησιμοποιούν την τεχνολογία PCI-Express (PCIe) για
υποδοχές επέκτασης. Υπάρχουν διαφορετικά μεγέθη υποδοχών, με ορισμένες από
αυτές να προσφέρουν 16, 8 ή 4 λωρίδες PCI-Express (σε πρότυπα 3.0 και 4.0).
Υποδοχές SATA
Οι υποδοχές SATA είναι μικρές πλαστικές υποδοχές στις οποίες συνδέετε τις μονάδες
οπτικού δίσκου διασύνδεσης SATA, τους σκληρούς δίσκους και τους SSD. Το
ακρωνύμιο σημαίνει Serial Advanced Technology Attachment.
Σε αντίθεση με ό,τι φάνηκε με την παλιά διεπαφή IDE, στο πρότυπο SATA δεν είναι
απαραίτητο να εργαστείτε με το κύριο και το εξαρτημένο σύστημα. Απλώς ρυθμίστε
τις παραμέτρους των μονάδων δίσκου στο BIOS και ορίστε απευθείας ποιος πρέπει
να είναι ο δίσκος εκκίνησης. Αν και χρησιμοποιείται ευρέως, το πρότυπο SATA δίνει
σιγά σιγά τη θέση του στις διεπαφές NVMe, τις οποίες θα δούμε στη συνέχεια.
Μ.2
Οι υποδοχές M.2 είναι σχετικά πρόσφατες και επιτρέπουν την εγκατάσταση
διαφορετικών τύπων συσκευών επέκτασης, όπως κάρτες WiFi και Bluetooth. Ωστόσο,
η πιο κοινή χρήση στις σύγχρονες μητρικές ήταν η εγκατάσταση SSD σε μορφή M.2,
με διεπαφή PCI-Express.
Η υποδοχή M.2 μπορεί να υποστηρίξει πολλά διαφορετικά μεγέθη, όπως 2260, 2280
και 22110, όπου τα δύο πρώτα ψηφία δείχνουν το πλάτος, ενώ τα δύο τελευταία
ψηφία δείχνουν το μήκος της κάρτας που θα χρησιμοποιηθεί. Κερδίζει γρήγορα χώρο
λόγω της ευκολίας εγκατάστασης, καταλαμβάνει πολύ λιγότερο χώρο στη θήκη και
επίσης δεν απαιτεί καλώδια.
Όταν μιλάμε για τις υποδοχές M.2 της μητρικής πλακέτας, είναι σημαντικό να
προσέχετε τι αναγράφεται στο εγχειρίδιο του κατασκευαστή. Ορισμένα ενδέχεται να
χρησιμοποιούν το πρότυπο σύνδεσης SATA, ενώ τα πιο σύγχρονα μοντέλα
χρησιμοποιούν διεπαφή PCIe. Η χρήση της τεχνολογίας PCI-Express είναι ιδιαίτερα
σημαντική για τους SSD, σε συνδυασμό με την τεχνολογία NVMe.
Οι μονάδες NVMe (Non-Volatile Memory Express) χρησιμοποιούν ένα νέο πρότυπο
επικοινωνίας δεδομένων, το οποίο τους καθιστά ικανούς να φτάσουν ταχύτητες πολύ
υψηλότερες από το πρότυπο SATA.
523
Chipset ή Ελεγκτής πλατφόρμας HUB (PCH)
Στο παρελθόν, οι μητρικές χρησιμοποιούσαν δύο ειδικά κυκλώματα για την
επικοινωνία μεταξύ του επεξεργαστή και άλλων εξαρτημάτων. Η μνήμη RAM και η
κάρτα βίντεο συνδέθηκαν με την CPU μέσω της North Bridge, ενώ τα άλλα
εξαρτήματα, οι θύρες USB και τα μέσα αποθήκευσης επικοινωνούσαν με τον
επεξεργαστή μέσω της South Bridge.
Επί του παρόντος, αυτή η αρχιτεκτονική έχει αντικατασταθεί από αυτό που
ονομάζουμε PCH ή Platform Controller Hub. Αυτό σημαίνει ότι όλα όσα έκανε η North
Bridge ενσωματώθηκαν απευθείας στην CPU (κάτι που έκανε το πρότυπο PCI-Express
δυνατό για γρήγορη επικοινωνία με άλλα εξαρτήματα). Ο ελεγκτής PCH αναλαμβάνει
τις υπόλοιπες εργασίες, αντικαθιστώντας την παλιά South Bridge.
Συνδετήρες τροφοδοσίας
Συνήθως τοποθετημένος στη δεξιά πλευρά της μητρικής πλακέτας , ο τυπικός
σύνδεσμος 24 ακίδων ATX τροφοδοτεί με ρεύμα τα διάφορα τμήματα και
εξαρτήματα της μητρικής πλακέτας. Συνδέεται απευθείας στην πηγή, χρησιμεύοντας
ως σημείο εκκίνησης για την ενεργοποίηση και απενεργοποίηση του υπολογιστή.
Πιο πρόσφατα, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης ενέργειας ορισμένων μοντέλων
επεξεργαστών (και της ανάγκης για πιο σταθερή παροχή ισχύος), οι σύνδεσμοι 4
ακίδων και 8 ακίδων έχουν επίσης γίνει πιο συνηθισμένοι. Τοποθετούνται προς την
κορυφή της πλακέτας, πιο κοντά στην υποδοχή της CPU.
Εξαιτίας αυτού, είναι σαφές ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην ικανότητα ενός
συστήματος αλλά πολλοί κατασκευαστές "φτιάχνουν" τον υπολογιστή με
επεξεργαστές και μνήμες υψηλής τεχνολογίας και μια πιο αδύναμη μητρική πλακέτα,
καθώς οι προδιαγραφές τους γενικά δεν αναφέρονται.
Είναι σημαντικό να το γνωρίζετε κατά την αγορά ή ακόμα και τη συναρμολόγηση ενός
υπολογιστή: οι βασικοί χρήστες μπορούν να εγκαταλείψουν ορισμένες τεχνολογίες,
αλλά αν ψάχνετε για έναν υπολογιστή παιχνιδιών που μπορεί να τρέξει και να
παράγει οπτικοακουστικό περιεχόμενο υψηλής ποιότητας, μια καλή μητρική είναι
απαραίτητη. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποια είναι η πρίζα σας, πόσες μνήμες
υποστηρίζει, αν υποστηρίζει πιο απαιτητικό υλικό και φυσικά, αν χειρίζεται καλά τις
πιο βαριές διαδικασίες.
524
Οι υπολογιστές είναι συστήματα που εξαρτώνται από την ισορροπημένη λειτουργία
πολλών εξαρτημάτων και όλα χρειάζονται μια αξιόπιστη μητρική πλακέτα για να
λειτουργήσουν. Παρακάτω θα καταλάβετε τι είναι και πώς λειτουργεί.
Η σειρά Asus Rampage είναι από τις καλύτερες στην αγορά (Φωτογραφία: Reproduction)
Στη μητρική πλακέτα, όλα τα εξαρτήματα που απαρτίζουν τον υπολογιστή ενώνονται
και συνδέονται μεταξύ τους. Η πλακέτα μπορεί να γίνει κατανοητή ως ένα κεντρικό
που λύνει προβλήματα χώρου, αφού ενώνει όλα τα μέρη του συστήματος σε ένα
ενιαίο, ενσύρματο δίκτυο, επειδή έχει διαδρομές που επιτρέπουν την ανταλλαγή
πληροφοριών μεταξύ επεξεργαστών, μνημών, πλακών κ.λπ. Εκτός από το ότι
επιτρέπει την κυκλοφορία πληροφοριών, η πλακέτα τροφοδοτεί επίσης ορισμένα
περιφερειακά με την ηλεκτρική ενέργεια που λαμβάνει από το τροφοδοτικό του
ντουλαπιού. Όλες αυτές οι λειτουργίες κάνουν το όνομα "μητέρα" αρκετά λογικό:
χωρίς αυτό, ο υπολογιστής είναι απλώς μια δέσμη ανεξάρτητων τσιπ και σανίδων.
Τι κάνει μια μητρική πλακέτα καλύτερη από μια άλλη;
Αν και πολλοί άνθρωποι θεωρούν τον επεξεργαστή και τη μνήμη ως απόφαση αγοράς
και ξεχνούν τη μητρική πλακέτα, αξίζει να αναφέρουμε ότι παίζει καθοριστικό ρόλο
525
στην αποστολή ενός συστήματος. Ένας απλούστερος υπολογιστής, φυσικά, μπορεί
να εγκαταλείψει ορισμένες τεχνολογίες για να περιορίσει το κόστος και να ταιριάζει
καλύτερα στον τρόπο ζωής του χρήστη. Το αντίθετο είναι υποχρεωτικό σε έναν
υπολογιστή που απευθύνεται σε ένα πιο απαιτητικό θέμα.
Στη μητρική πλακέτα υπάρχουν οι υποδοχές που επιτρέπουν την εγκατάσταση περιφερειακών
(Φωτογραφία: Αναπαραγωγή)
Όταν διερευνάτε τις ιδιότητες ενός chipset και, επομένως, μιας κάρτας, θα χρειαστεί
να καταλάβετε ορισμένους όρους και τεχνολογίες. Γνωρίζοντας το chipset της
πλακέτας, γνωρίζετε ποια υποδοχή είναι, τι τύπο υποστήριξης μνήμης, πόσες θύρες
USB προσφέρει η πλακέτα και ούτω καθεξής.
Υλικό και εμφάνιση
Όχι ότι είναι υποχρεωτικό, αλλά γενικά οι κάρτες που απευθύνονται σε πιο
απαιτητικούς καταναλωτές έχουν σχεδιαστεί για να υποστηρίζουν υλικό υψηλής
τεχνολογίας, όπως περισσότερες από μία κάρτες γραφικών που λειτουργούν
παράλληλα, και επίσης να αντέχουν τη διαδικασία υπερχρονισμού, η οποία
αποτελείται από υπερφόρτιση επεξεργαστών με ενέργεια χωρίς τραύματα, μνήμες
και GPU.
526
Το πίσω μέρος της κάρτας δείχνει τα ενσωματωμένα χαρακτηριστικά και, σε μπλε, τις τεράστιες
ψύκτρες του Asus P8 Z68 (Φωτογραφία: Αναπαραγωγή)
Για να μην καούν, οι σανίδες σαν αυτή κατασκευάζονται συνήθως με πιο ανθεκτικούς
πυκνωτές, οι οποίοι χρησιμοποιούν καλύτερης ποιότητας υλικά και κόστος.
Επιπλέον, αυτές οι κάρτες έχουν πιο στιβαρή εμφάνιση, με μεγάλη αφθονία ψύκτρες
και chipsets καλύτερης ποιότητας.
Πρίζα
Είναι η οριζόντια υποδοχή όπου είναι εγκατεστημένος ο επεξεργαστής του
συστήματός σας. Φυσικά, κάθε μητρική έχει μία. Ωστόσο, κάθε γενιά επεξεργαστών,
ανεξαρτήτως κατασκευαστή, απαιτεί συγκεκριμένο τύπο πρίζας. Έτσι, μπορείτε να
πάρετε μια ιδέα για τη χωρητικότητα της κάρτας και της πυξίδας της με τις νέες
τεχνολογίες από τον τύπο υποδοχής που προσφέρεται στο μοντέλο.
Ενσωματωμένα χαρακτηριστικά
Εκτός από το ότι χρησιμεύει ως βάση για τα στοιχεία υλικού που πρέπει να
εγκατασταθούν και να συνομιλούν μεταξύ τους, η μητρική πλακέτα συνήθως φέρει
επίσης αρκετούς πόρους. Ορισμένα μοντέλα προσφέρουν, για παράδειγμα, έξοδο
βίντεο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η κάρτα διαθέτει ενσωματωμένο επεξεργαστή
γραφικών ή χρησιμοποιεί τις δυνατότητες γραφικών του επεξεργαστή του
μηχανήματος.
527
Φυσικά χαρακτηριστικά
Η πρώτη μητρική πλακέτα εμφανίστηκε το 1982, σε έναν υπολογιστή με το σήμα της
IBM. Παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας όλα αυτά τα χρόνια, η μορφή της παραμένει
πρακτικά η ίδια, παρουσιάζοντας την υποδοχή σύνδεσης με τον επεξεργαστή , τις
υποδοχές που χωρούν στα άλλα κομμάτια του υλικού και τις εισόδους στη μητρική
πλακέτα για τα περιφερειακά.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι μια υποδοχή μητρικής πλακέτας δεν ταιριάζει σε
κανέναν επεξεργαστή, επομένως είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι υπάρχει
συμβατότητα μεταξύ των εξαρτημάτων. Αυτό συμβαίνει γιατί κάθε τύπος
επεξεργαστή έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τα οποία συνίστανται σε διαφορετικές
δυνατότητες επεξεργασίας, τεχνολογία κατασκευής, κατανάλωση ενέργειας, μεταξύ
άλλων.
Μια μητρική πλακέτα έχει σχεδιαστεί για να υποστηρίζει ορισμένα μοντέλα
επεξεργαστών και επομένως δεν υποστηρίζονται αυτοί που χρησιμοποιούν
διαφορετικές υποδοχές.
Είναι απαραίτητο να ελέγξετε τη συμβατότητα της μητρικής πλακέτας με τον επεξεργαστή που
θέλετε να εγκαταστήσετε.
528
Πως δουλεύει
Το καλώδιο τροφοδοσίας του υπολογιστή συνδέεται με τη μητρική πλακέτα και από
εκεί και πέρα, διανέμει αυτήν την ισχύ για να τροφοδοτήσει τον επεξεργαστή και
άλλες συσκευές που έχουν τοποθετηθεί στις υποδοχές.
Εκτός από τη διανομή ισχύος, μεταδίδει σε όλα τα εξαρτήματα κάθε πληροφορία που
δημιουργείται κατά τις διαδικασίες του υπολογιστή. Να ξέρετε ότι κάθε κλικ που
δίνετε πληροφορίες μεταδίδεται από τη μητρική πλακέτα σε όλες τις συσκευές που
συμμετέχουν σε αυτήν την ενέργεια. Λειτουργεί, λοιπόν, μέσα από δίκτυα και
μονοπάτια που τροφοδοτούν τα άλλα κομμάτια τόσο με ενέργεια όσο και με εντολές.
Για να καταλάβουμε πώς λειτουργεί, μπορούμε να φανταστούμε ένα ανθρώπινο
σώμα. Το νευρικό μας σύστημα χαρτογραφείται από νευρώνες, οι οποίοι στέλνουν
ερεθίσματα στον εγκέφαλό μας για να το διαβάσει.
Τα μονοπάτια της μητρικής πλακέτας μοιάζουν με αυτούς τους νευρώνες, οι οποίοι
πρέπει να υπάρχουν, ώστε οτιδήποτε σημαντικό να φτάσει στον εγκέφαλό μας (ο
οποίος, σε αυτήν την περίπτωση, θα ήταν ο επεξεργαστής) και στα άλλα όργανα που
πρέπει να συμμετέχουν σε κάθε δραστηριότητα.
Όπως οι νευρώνες, τα μονοπάτια της μητρικής πλακέτας οργανώνουν τις εντολές που
αποστέλλονται στον υπολογιστή και τις κατανέμουν στα μέρη που πρέπει να
συμμετέχουν στην εργασία.
529
Τώρα που καταλάβατε τι χρησιμεύει η μητρική πλακέτα και πώς λειτουργεί, είστε
έτοιμοι να διαβάσετε τις προδιαγραφές των μηχανημάτων που σας ενδιαφέρουν να
αγοράσετε, σωστά;
Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος

Το τροφοδοτικό είναι ένα σημαντικό μέρος του ηλεκτρονικού εξοπλισμού, αλλά
υπάρχει σε πολύ περισσότερες καταστάσεις από ό,τι φαντάζεστε, όπως ο φωτισμός.
Οι λωρίδες LED, ειδικότερα, χρειάζονται μια πηγή για να λειτουργήσουν.
Τι είναι το τροφοδοτικό και σε τι χρησιμεύει;
Το τροφοδοτικό είναι ένα εξάρτημα ηλεκτρονικών συσκευών που χρησιμεύει για να
μετατρέψει την ηλεκτρική ενέργεια που φθάνει μέσω των πριζών σε συνεχές
ηλεκτρικό ρεύμα. Δηλαδή δέχεται ενέργεια στα 110V ή 220V και τη μετατρέπει στην
κατάλληλη τάση για τη λειτουργία της συσκευής που συνήθως είναι 12V.
Ορισμένες πηγές μπορούν να αυξήσουν ή να μειώσουν το επίπεδο τάσης, ενώ
υπάρχουν και εκείνες που απομονώνουν μόνο το κύκλωμα από το ηλεκτρικό δίκτυο.
Εξακολουθεί να είναι σημαντικό στην προστασία έναντι των υπερτάσεων ισχύος και
της αστάθειας, Κάθε τύπος εξοπλισμού θα απαιτεί μια συγκεκριμένη πηγή.
Ποια είναι τα είδη των τροφοδοτικών;
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι τροφοδοτικών: γραμμικά και μεταγωγικά. Τα πιο
χρησιμοποιημένα είναι τα με κλειδί . Σε αυτά, υπάρχουν πυκνωτές και επαγωγής στη
530
διαδικασία μετατροπής ενέργειας και ένα χειριστήριο μεταγωγής που ρυθμίζει τη
διέλευση ενέργειας, καθορίζοντας μια τάση εξόδου.
Με άλλα λόγια, η ίδια η πηγή θα επιτρέπει ή όχι τη διέλευση περισσότερης ή
λιγότερης ενέργειας, ανάλογα με την ανάγκη παραγωγής της τάσης. Αυτό είναι το
μοντέλο που χρησιμοποιείται στις λωρίδες LED, καθώς λειτουργούν μέσω της
διέλευσης μιας συγκεκριμένης ποσότητας ενέργειας και περισσότερο από αυτό
μπορεί να βλάψει το προϊόν. Επιπλέον, ο διακόπτης είναι η πιο οικονομική,
αποδοτική και μικρότερη πηγή.
Σε γραμμικό επίπεδο, η ενέργεια διέρχεται από έναν μετασχηματιστή για να μειωθεί.
Στη συνέχεια περνάει από έναν ανορθωτή και ένα φίλτρο. Είναι πιο απλό σύστημα,
αλλά χρειάζεται περισσότερη ενέργεια για να λειτουργήσει. Αυτό συμβαίνει επειδή
δεν διαθέτει τον διακόπτη για απενεργοποίηση όταν υπάρχει ήδη αρκετή ηλεκτρική
ενέργεια για να λειτουργήσει η συσκευή. Το αποτέλεσμα αυτού είναι ότι η ενέργεια
διαχέεται ως θερμότητα και χάνεται.
Ποιες τάσεις τροφοδοτούνται από ένα τροφοδοτικό;
Γενικά, τα εξαρτήματα υλικού κατασκευάζονται από ένα πρότυπο, ώστε να
προσαρμόζονται στις υπάρχουσες πηγές στην αγορά. Στην περίπτωση των ταινιών
LED, θα χρειαστείτε πηγές 12V ή 24V, οι οποίες είναι και οι πιο χρησιμοποιούμενες
για τον περισσότερο ηλεκτρονικό εξοπλισμό.
Σε κάθε περίπτωση, οι πηγές τείνουν να λειτουργούν εντός συγκεκριμένων
προτύπων, παρέχοντας ενέργεια για όλα τα ηλεκτρικά εξαρτήματα του εξοπλισμού.
Για να λειτουργήσουν σωστά τα ηλεκτρονικά σας, πρέπει να έχουν καλή τροφοδοσία.
Έτσι, η ενέργεια που φτάνει στο σπίτι σας θα μετατραπεί και θα χρησιμοποιηθεί
πλήρως, χωρίς απώλειες και με σημαντική οικονομία στην κατανάλωση.
Τι είναι ένας SSD; Τα πάντα για τους δίσκους στερεάς κατάστασης
Το SSD (Solid State Drive ή SSD) είναι ένα στοιχείο υλικού που αντικαθιστά το παλιό
HD (Σκληρός Δίσκος ή σκληρός δίσκος) ως μονάδα αποθήκευσης δεδομένων σε
υπολογιστές. Πολύ πιο γρήγορος, ο SSD δεν έχει φυσικούς δίσκους ή μαγνητικές
βελόνες, καθώς μπορεί να έχει πρόσβαση σε δεδομένα σε κλάσματα δευτερολέπτου
και να κάνει τον υπολογιστή σας πιο ευέλικτο στο άνοιγμα προγραμμάτων και στην
εκτέλεση εργασιών.
531
Καθώς δεν έχουν κινούμενα μέρη, οι SSD επιλύουν τον περιορισμό ταχύτητας των
HD, οι οποίες χρησιμοποιούν κεφαλές ανάγνωσης και εγγραφής για να εκτελέσουν
λειτουργίες σε μαγνητικούς δίσκους. Τα τελευταία χρόνια, η σημαντική πτώση της
τιμής ανά gigabyte έχει κάνει τον SSD μια σημαντική (και ίσως πιο σημαντική)
αναβάθμιση για τη βελτίωση της απόδοσης οποιουδήποτε υπολογιστή.
Οπότε καταλήγουμε στα παρακάτω ερωτήματα:
- Πώς λειτουργεί όμως ένας SSD;
- Είναι πολύ μικρή η διάρκεια ζωής;
- Αξίζει να αγοράσω SSD;
Παρακάτω θα δούμε την απάντηση σε αυτές και σε άλλες ερωτήσεις.
Πώς λειτουργεί ένας SSD;
Οι πιο συνηθισμένοι δίσκοι SSD στην αγορά έχουν δύο βασικά στοιχεία: τη μνήμη
flash και τον ελεγκτή.
Η μνήμη flash αποθηκεύει όλα τα αρχεία και σε αντίθεση με τους μαγνητικούς
δίσκους στους σκληρούς δίσκους, δεν χρειάζεται κινούμενα μέρη ή κινητήρες για να
λειτουργήσει. Όλες οι λειτουργίες γίνονται ηλεκτρικά, κάνοντας τις λειτουργίες
ανάγνωσης και εγγραφής πιο γρήγορες, καθώς και καθιστώντας τη μονάδα πιο
αθόρυβη και ανθεκτική σε κραδασμούς και πτώσεις.
Ο ελεγκτής διαχειρίζεται την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ του υπολογιστή και της
μνήμης flash. Σχηματισμένο από έναν επεξεργαστή που εκτελεί διάφορες εργασίες
532
στη μονάδα δίσκου, είναι ένας από τους κύριους υπεύθυνους για την απόδοση ενός
SSD. Το τσιπ είναι σε θέση να διαχειρίζεται την προσωρινή μνήμη ανάγνωσης και
εγγραφής αρχείων, να κρυπτογραφεί πληροφορίες, να χαρτογραφεί κακά μέρη SSD
για να αποτρέπει την καταστροφή των δεδομένων και να διασφαλίζει μεγαλύτερη
διάρκεια ζωής της μνήμης flash.
Ένας ελεγκτής SandForce και οκτώ τσιπ flash μέσα στο OCZ Vertex 3
Η τεχνολογική πρόοδος στους ελεγκτές έχει κάνει την ταχύτητα των SSD να αυξάνεται
γρήγορα. Ενώ οι πρώτοι SSD για οικιακή χρήση, όπως ο Intel X25-M, έφτασαν
ταχύτητες 250 MB/s για ανάγνωση και 70 MB/s για εγγραφή, οι νεότεροι μπορούν να
ξεπεράσουν τα gigabyte ανά δευτερόλεπτο.
Ο μέγιστος αριθμός λειτουργιών εγγραφής ανά δευτερόλεπτο (IOPS) ενός SSD έχει
επίσης αυξηθεί πολύ: έφτασε από 8 χιλιάδες στα πρώτα μοντέλα σε πάνω από 90
χιλιάδες στα βασικά μοντέλα που κυκλοφόρησαν το 2020. Για λόγους σύγκρισης, και
τα δύο είναι πολύ πιο γρήγορα από ένα παραδοσιακό HD , το οποίο είναι περίπου
100 IOPS.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του SSD έναντι του HD
Η απουσία κινητών μερών, το κύριο χαρακτηριστικό ενός SSD, φέρνει αρκετά
πλεονεκτήματα. Δεδομένου ότι δεν χρειάζεται να μετακινείτε κεφάλια μπρος-πίσω,
πόσο μάλλον να αφήνετε έναν δίσκο να περιστρέφεται με πολύ υψηλή ταχύτητα,
533
ένας SSD είναι αθόρυβος, έχει υψηλότερους ρυθμούς μεταφοράς, μικρότερους
χρόνους πρόσβασης και δεν υποφέρει από αδέξιους χρήστες που πέφτουν
πράγματα. στο πάτωμα.
Οι ρυθμοί μεταφοράς των SSD είναι εντυπωσιακοί σε σύγκριση με αυτούς των
σκληρών δίσκων που προορίζονται για οικιακή χρήση, οι οποίοι είναι της τάξης των
100 MB/s. Αλλά είναι στον χρόνο πρόσβασης που λάμπει: ενώ ένα συνηθισμένο HD
χρειάζεται 10 ή 15 χιλιοστά του δευτερολέπτου για να αποκτήσει πρόσβαση σε ένα
τυχαίο αρχείο, ένας συνηθισμένος SSD κάνει την εργασία σε 0,1 ή 0,2 ms. Αυτό,
εκτός από το ότι οδηγεί σε μικρότερο χρόνο εκκίνησης, επιταχύνει όλες τις
λειτουργίες του συστήματος.
Το μόνο μειονέκτημα του SSD είναι η τιμή. Ενώ οι τιμές έχουν μειωθεί σημαντικά τα
τελευταία χρόνια, εξακολουθούν να είναι πιο ακριβές αν λάβετε υπόψη την τιμή
ανά gigabyte. Επομένως, μπορεί να είναι πιο ενδιαφέρον να χρησιμοποιήσετε ένα
SSD για το λειτουργικό σύστημα και τα αρχεία λογισμικού, αφήνοντας ένα HD
(εσωτερικό ή εξωτερικό) για δεδομένα που δεν απαιτούν υψηλή ταχύτητα
πρόσβασης, όπως μουσική ή φωτογραφίες.
SSD με σύγχρονη και ασύγχρονη μνήμη
Η μνήμη flash ενός SSD μπορεί να λειτουργήσει με δύο τρόπους: σύγχρονη και
ασύγχρονη. Αυτές οι πληροφορίες είναι συνήθως διαθέσιμες στο φύλλο τεχνικών
προδιαγραφών του προϊόντος, αλλά οι χρήστες δεν τους δίνουν μεγάλη σημασία
επειδή δεν υπάρχει πολύ περιεχόμενο για το θέμα.
Η σύγχρονη μνήμη είναι πιο ακριβή και παρέχει καλύτερη απόδοση για το χειρισμό
δεδομένων που δεν μπορούν να συμπιεστούν, όπως μουσική, φωτογραφίες και
βίντεο. Η ασύγχρονη μνήμη είναι λιγότερο δαπανηρή και δεν αποδίδει το ίδιο καλά
για την εγγραφή δεδομένων που δεν μπορούν να συμπιεστούν.
Σε μια δοκιμή με το CrystalDiskMark που έγινε από το The SSD Review , το Corsair
Force GT (σύγχρονη μνήμη) πέτυχε 504,4 MB/s ανάγνωσης ασυμπίεστων δεδομένων,
ενώ το Corsair Force 3 (ασύγχρονη μνήμη) πέτυχε μόνο 212,6 MB/s. Το πρώτο είναι
σίγουρα μια καλύτερη επιλογή για άτομα που εργάζονται με αρχεία ήχου και βίντεο.
Καθώς η διαφορά τιμής δεν είναι τόσο υψηλή, στις περισσότερες περιπτώσεις αξίζει
να εξοικονομήσετε λίγο περισσότερα χρήματα και να αγοράσετε έναν SSD με
σύγχρονη μνήμη.
534
Είναι πολύ μικρή η διάρκεια ζωής ενός SSD;
Καθώς βασίζονται στη μνήμη flash, καθώς και σε μονάδες flash και κάρτες μνήμης, οι
SSD έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής ως προς τον αριθμό των κύκλων εγγραφής.
Και, αντίθετα, με τη σμίκρυνση της διαδικασίας κατασκευής της μνήμης flash, αυτό
το ποσό έχει μειωθεί.
Είναι συμβατικό ότι η μνήμη flash SSD υποστηρίζει 10.000 κύκλους εγγραφής, αλλά
οι νεότερες μονάδες έχουν εκτιμώμενη διάρκεια ζωής 3.000 ή 5.000 κύκλων.
Αλλά δεν υπάρχει λόγος πανικού: δεν θα πυροδοτήσετε τον ολοκαίνουργιο SSD σας
σε ένα ή δύο χρόνια χρήσης. Ο ελεγκτής SSD διαθέτει μια τεχνολογία που ονομάζεται
ισοπέδωση φθοράς , η οποία μπορεί να μεταφραστεί ως "κατανομή χρήσης". Αυτή η
τεχνολογία αποτρέπει την πολλαπλή χρήση του ίδιου μπλοκ μνήμης flash. Όταν
δημιουργείται ή αλλάζει ένα αρχείο, ο ελεγκτής εγγράφει τα νέα δεδομένα σε
λιγότερο χρησιμοποιούμενα μπλοκ.
Γνωρίζοντας το επίπεδο φθοράς, ας προσομοιώσουμε ένα υποθετικό (και
υπερβολικό) σενάριο στο οποίο αγοράσατε έναν SSD χωρητικότητας 120 GB και
διάρκεια ζωής μόνο 3.000 κύκλων εγγραφής. Φανταστείτε ότι μπορείτε να
καταγράφετε 120 GB δεδομένων κάθε μέρα, μια χρήση πολύ πέρα από τη
συνηθισμένη.
Κάνοντας τα μαθηματικά, αυτό σημαίνει ότι θα έχετε λίγο περισσότερο από 8 χρόνια
προτού αρχίσει να αποτυγχάνει ο SSD. Με πιο φυσιολογικό ρυθμό, καταγράφοντας
20 GB δεδομένων την ημέρα, ο χρόνος αυτός θα ανέβαινε στα 49 χρόνια. Σε 49
χρόνια, μπορεί να μην λειτουργείτε καν.
Οι κατασκευαστές είναι γενικά πιο συντηρητικοί και εκτιμούν ότι η διάρκεια ζωής
ενός SSD είναι 5-10 χρόνια βαριάς χρήσης. Γενικά, κατά τη διάρκεια αυτής της
περιόδου, είναι πιθανό να έχετε ήδη αλλάξει υπολογιστή ή να έχετε κάνει
αναβάθμιση.
Είναι απαραίτητη η ανασυγκρότηση ενός SSD;
Μπορείτε ακόμη και να ανασυγκροτήσετε έναν SSD, αλλά θα καταλήξετε να
σπαταλάτε άσκοπα τους κύκλους εγγραφής, μειώνοντας τη διάρκεια ζωής της
συσκευής. Με άλλα λόγια: όχι, δεν είναι απαραίτητο και πολύ λιγότερο συνιστάται η
άσκηση αυτού του είδους βασανιστηρίων με SSD.
535
Καθώς ένας SSD έχει εξαιρετικά χαμηλό χρόνο πρόσβασης, δεν υπάρχει σημαντική
απώλεια απόδοσης όταν θραύσματα αρχείου είναι διάσπαρτα στον δίσκο, σε
αντίθεση με ένα HD, το οποίο υποφέρει να μετακινήσει την κεφαλή ανάγνωσης για
να ενώσει διάφορα μέρη ενός αρχείου.
Ο SSD γίνεται πιο αργός με την πάροδο του χρόνου;

Αυτό ίσχυε στους SSD που κυκλοφόρησαν πριν από μερικά χρόνια, αλλά το πρόβλημα
δεν παρουσιάζεται σε νεότερες μονάδες δίσκου.
Όπως και με το HD, η διαγραφή ενός αρχείου στα Windows δεν σημαίνει ότι θα
διαγραφεί φυσικά από το δίσκο. Αυτό δεν θα ήταν πρόβλημα αν δεν υπήρχε ο
περιορισμός της μνήμης flash: δεν μπορείτε απλώς να ξαναγράψετε δεδομένα όπως
σε HD, όπου γράφετε πάνω από ένα αρχείο. Είναι απαραίτητο να επαναφέρετε τη
σελίδα SSD στην αρχική της κατάσταση και μόνο στη συνέχεια να γράψετε τα νέα
δεδομένα, τα οποία καταλήγουν σε μείωση της απόδοσης.
Επίσης, δεν υπάρχει τρόπος να επαναφέρετε ανεξάρτητα τις σελίδες στην αρχική
τους κατάσταση, είναι απαραίτητο να διαγράψετε ολόκληρο το μπλοκ. Εάν το
λειτουργικό σύστημα χρειάζεται να διαγράψει μόνο μία από τις σελίδες, ο ελεγκτής
πρέπει να αντιγράψει όλα τα δεδομένα από ένα μπλοκ σε μια κρυφή μνήμη, να
επαναφέρει τα δεδομένα σε άλλο μπλοκ, να διαγράψει το πρώτο μπλοκ και στη
συνέχεια να γράψει τις νέες πληροφορίες.
Για να αποφύγει όλη αυτή τη δουλειά, ο ελεγκτής SSD προσπαθεί να γράψει
δεδομένα κατά προτίμηση σε κενές σελίδες. Το πρόβλημα είναι ότι μετά από λίγο,
όταν όλα τα μπλοκ έχουν χρησιμοποιηθεί τουλάχιστον μία φορά, ο ελεγκτής θα
πρέπει να εκτελεί την εργασία κάθε φορά.
Ευτυχώς, οι νέοι SSD έχουν μια εντολή που ονομάζεται TRIM, που χρησιμοποιείται
από το λειτουργικό σύστημα. Αυτή η εντολή «προωθεί» την εργασία του ελεγκτή και
καθαρίζει τα μπλοκ που είχαν διαγραφεί αρχεία, αφήνοντας το SSD ως νέο. Τα
Windows 7, Linux 2.6.28+ και OS X 10.6.8 ή νεότερη έκδοση υποστηρίζουν την εντολή,
η οποία καλύπτει όλα τα λειτουργικά συστήματα που κυκλοφόρησαν από το 2010.
Αξίζει να αγοράσω SSD;
Εάν εξοικονομείτε χρήματα για να αναβαθμίσετε τον υπολογιστή σας, αξίζει να
ξεκινήσετε την έρευνα για τις τιμές των SSD. Για όσους αγοράζουν έναν νέο
536
υπολογιστή, είναι ενδιαφέρον να ερευνήσουν ένα μοντέλο που ήδη συνοδεύεται από
SSD ειδικά στην περίπτωση φορητών υπολογιστών, που συνήθως δεν έχουν χώρο για
να εγκαταστήσουν ταυτόχρονα SSD και HD.
Με έναν σκληρό δίσκο, η απόδοση του μηχανήματος καταλήγει να περιορίζεται σε
καθημερινές εργασίες όπως το άνοιγμα προγραμμάτων, η φόρτωση παιχνιδιών και
οποιαδήποτε άλλη λειτουργία που περιλαμβάνει ανάγνωση και εγγραφή δεδομένων,
ανεξάρτητα από το πόσο γρήγορος είναι ο επεξεργαστής σας ή πόση μνήμη RAM
έχετε εγκαταστήσει τα υπόλοιπα τα εξαρτήματα θα πρέπει να περιμένουν το αργό
HD να κάνει τη δουλειά του για να ξεκινήσει τελικά.
Λάβετε όμως υπόψη ότι μόλις αγοράσετε, εγκαταστήσετε και χρησιμοποιήσετε έναν
SSD, θα βρεθείτε σε μια διαδρομή χωρίς επιστροφή: μετά από μερικές ημέρες,
οποιοσδήποτε υπολογιστής με σκληρό δίσκο θα αισθάνεται νωθρός.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ HD και SSD;
Η τεχνολογία αποθήκευσης δεδομένων έχει εξελιχθεί πολύ και σήμερα
χρησιμοποιούμε δύο βασικές μορφές: HD, που υποστηρίζουν μεγάλους όγκους και
SSD, που είναι πιο γρήγοροι. Ποιες είναι όμως οι διαφορές μεταξύ τους;
1. O HD (σκληρός δίσκος)
Οι HD ή οι σκληροί δίσκοι (γνωστοί και ως "Winchesters", επειδή οι πρώτοι είχαν δύο
όψεις 30 ιντσών και ονομάζονταν "3030", το ίδιο ψευδώνυμο που χρησιμοποιείται
για τα τουφέκια Winchester , λόγω του διαμετρήματός τους) βασικά χρησιμοποιούν
την ίδια τεχνολογία από Το 1956, όταν παρουσιάστηκε το IBM 350 (ένα τέρας ενός
τόνου και απίστευτα χωρητικότητα 5 MB): έχει κινητούς δίσκους, που
χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση των δεδομένων και έναν μηχανικό βραχίονα
που κάνει την ανάγνωση και τη γραφή.
537
Κάθε δίσκος του HD, ο οποίος μπορεί να είναι αλουμίνιο, κεραμικός ή γυαλί, είναι
επικαλυμμένος με ένα μαγνητικό υλικό που απέχει νανόμετρα από τη μαγνητική
κεφαλή που είναι προσαρτημένη στον μηχανικό βραχίονα, ο οποίος έχει ένα σύνολο
μαγνητών. Αυτή η κεφαλή ανιχνεύει τη μαγνήτιση σε τομείς του δίσκου ή αλλάζει τα
μοτίβα καθώς περιστρέφονται, με ταχύτητα που κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 5.400
και 7.200 RPM (Revolutions Per Minute). Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ένα HD
εκτελεί τη διαδικασία εγγραφής και ανάγνωσης δεδομένων.
Οφέλη
- Τιμή: η τιμή ενός HD είναι πολύ πιο προσιτή σε σύγκριση με έναν SSD ίδιας
χωρητικότητας. Κατά μέσο όρο, μια μονάδα δίσκου 1 TB κοστίζει περίπου 250 €,
έναντι 850 € για έναν SSD της ίδιας χωρητικότητας.
- Αποθηκευτική ικανότητα: αυτός είναι ένας παράγοντας που συνδέεται παράλληλα
με την τιμή. καθώς είναι πιο προσιτό, συνηθίζεται να βρίσκουμε σκληρούς δίσκους
με μεγαλύτερη χωρητικότητα στην αγορά σε σύγκριση με τους SSD, και για εταιρική
χρήση, υπάρχουν δίσκοι με πολύ, πολύ χώρο, σε πολύ ελκυστικές τιμές.
- Ευθραυστότητα: καθώς έχουν κινούμενα μέρη, οι σκληροί δίσκοι υπόκεινται σε
ζημιά λόγω παραγόντων όπως ο χειρισμός και η μεταφορά. ένα μόνο χτύπημα μπορεί
538
να καταστρέψει έναν σκληρό δίσκο και να οδηγήσει στην απώλεια όλων των αρχείων
σας.
- Ταχύτητα: Τα HD είναι πολύ πιο αργά στην εγγραφή ή την ανάγνωση δεδομένων,
για τον ίδιο λόγο όπως πριν: κινούμενα μέρη. Κατά μέσο όρο, οι τυπικοί σκληροί
δίσκοι έχουν ταχύτητες έως και 50 MB/s για εγγραφή και έως 120 MB/s για
ανάγνωση.
2. O SSD (μονάδα δίσκου στερεάς κατάστασης)
Οι SSD, ή οι μονάδες στερεάς κατάστασης, ονομάζονται έτσι επειδή δεν έχουν
κινούμενα μέρη. Αν και η ανάπτυξη αυτού του τύπου μη πτητικής μνήμης ξεκίνησε
τη δεκαετία του 1970 (με τη μορφή καλών EEPROM), οι πρώτοι SSD για χρήση από
απλούς χρήστες και επιχειρήσεις κυκλοφόρησαν στην αγορά τη δεκαετία του 2000.
Η κύρια διαφορά με το HD είναι ότι ο SSD είναι πιο γρήγορος.
Ένας SSD αποθηκεύει δεδομένα σε κελιά μνήμης Flash , τα ίδια κελιά που βρίσκονται
σε smartphone και tablet. Κάθε κυψέλη σχηματίζεται από έναν ελεγκτή, υπεύθυνο
για την επικοινωνία με τον υπολογιστή, και ένα τρανζίστορ αιωρούμενης πύλης, το
οποίο αποθηκεύει τα δεδομένα.
Όταν εφαρμόζεται ηλεκτρικό φορτίο στον ελεγκτή, η τάση ωθεί μερικά ηλεκτρόνια
στην πλωτή πύλη, όπου παραμένουν λόγω δύο αρνητικά φορτισμένων στρωμάτων
οξειδίου του πυριτίου, τα οποία μονώνουν το κύκλωμα. Έτσι γράφονται τα δεδομένα
και μπορούν να διαβαστούν πολλές φορές, εφόσον δεν εφαρμόζεται νέο φορτίο.
539
Οφέλη
- Ταχύτητα: οι μέσες ταχύτητες εγγραφής και εγγραφής ενός SSD είναι πολύ
υψηλότερες από αυτές ενός HD, γεγονός που τον καθιστά εξαιρετικές εναλλακτικές
ως μονάδες δίσκου όπου είναι εγκατεστημένα το λειτουργικό σύστημα και τα
προγράμματα.
- Ανθεκτικότητα: Επειδή δεν έχει κινούμενα μέρη, ένας SSD είναι λιγότερο επιρρεπής
στο χειρισμό ζημιών από έναν HD.
- Τιμή: η τιμή ανά gigabyte ενός SSD είναι πολύ υψηλότερη από αυτή ενός HD. Κατά
μέσο όρο, για την ίδια τιμή με ένα HD 1 TB, είναι δυνατή η αγορά ενός SSD με μέγιστο
250 GB.
- Διάρκεια ζωής: Με την πάροδο του χρόνου, η αιωρούμενη πύλη χάνει την
ικανότητά της να συγκρατεί φορτία, και ως εκ τούτου, η διάρκεια ζωής ενός SSD τείνει
να είναι πολύ μικρότερη από αυτή ενός HD.
Τι είναι η RAM και ποια η λειτουργία της;
Η μνήμη RAM είναι ένας τύπος τεχνολογίας που επιτρέπει την πρόσβαση σε αρχεία
που είναι αποθηκευμένα στον υπολογιστή. Σε αντίθεση με τη μνήμη HD, η RAM δεν
αποθηκεύει μόνιμα περιεχόμενο. Είναι όμως υπεύθυνο για την ανάγνωση του
περιεχομένου όταν απαιτείται.
Η μνήμη RAM είναι ένας τύπος τεχνολογίας που επιτρέπει την πρόσβαση σε αρχεία
που είναι αποθηκευμένα στον υπολογιστή. Σε αντίθεση με τη μνήμη HD, η RAM δεν
αποθηκεύει μόνιμα περιεχόμενο. Είναι όμως υπεύθυνο για την ανάγνωση του
περιεχομένου όταν απαιτείται. Δηλαδή, με μη διαδοχικό τρόπο, εξ ου και η αγγλική
ονοματολογία της μνήμης τυχαίας πρόσβασης.
Για να απλοποιηθεί η λογική πίσω από τη λειτουργία μνήμης RAM, είναι δυνατό να
γίνει μια αναλογία με ένα τραπέζι μελέτης, όπου συγκεντρώνεται όλο το υλικό που
απαιτείται για την εκτέλεση της εργασίας: όπως στυλό, μολύβια, σημειωματάρια και
βιβλία. Τα υλικά θα ήταν τα αρχεία και η μνήμη RAM, ο πίνακας, όπου όλα ενώνονται
και η δουλειά γίνεται.
540
Έτσι, η μνήμη RAM μπορεί να γίνει κατανοητή ως ένας προσωρινός χώρος εργασίας,
επειδή, μετά την εκτέλεση της εργασίας, τα αρχεία (υλικό μελέτης) αφαιρούνται από
τη μνήμη (πίνακας) και διατηρούνται στο HD (ντουλάπι).
Ακριβώς όπως ο πίνακας, όσο περισσότερη μνήμη RAM, τόσο μεγαλύτερη είναι η
χωρητικότητα λειτουργίας του. Αλλά η χωρητικότητα του τραπεζιού μετριέται σε
εμβαδόν. Όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια του τραπεζιού, τόσο περισσότερα
βιβλία χωράνε και τόσο πιο γρήγορα γίνεται η εργασία. Η χωρητικότητα της μνήμης
RAM μετριέται από τη ροή των bit που υποστηρίζονται στις λειτουργίες.
Δηλαδή, για να έχετε πρόσβαση σε μεγάλη ποσότητα μνήμης στο HD ταυτόχρονα,
όπως απαιτούν πολλά τρέχοντα προγράμματα, απαιτείται μεγάλη ποσότητα μνήμης
RAM. Αυτά είναι, επομένως, τα megabyte ή τα gigabyte που εμφανίζονται στις
ρυθμίσεις.
Η μνήμη RAM είναι ένα τσιπ παρόμοιο με έναν μικροεπεξεργαστή, που αποτελείται
από εκατομμύρια τρανζίστορ και πυκνωτές. Ένας πυκνωτής είναι ένα μέρος ικανό να
αποθηκεύει ηλεκτρόνια. Όταν φορτωθεί, το σύστημα το διαβάζει με βάση τον
περίφημο δυαδικό κώδικα «μηδενικά και ένα». Κάθε ανάγνωση αυτού στο μηδέν ή
ένα σημαίνει ένα κομμάτι πληροφοριών. Αυτή η ανάγνωση γίνεται πολύ γρήγορα,
είναι πολλά σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο
η RAM επεξεργάζεται όλες τις ενέργειες που εκτελούνται από τον χρήστη.
Πλάτος και ταχύτητα διαύλου
Άλλα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την ικανότητα επεξεργασίας της μνήμης RAM
είναι το πλάτος και η ταχύτητα του διαύλου, που είναι ένα σύνολο «καλωδίων» που
είναι υπεύθυνα για τη σύνδεση της μνήμης με τα άλλα εξαρτήματα.
Το πλάτος μας λέει τον αριθμό των bit που μπορούν να σταλούν στην CPU
ταυτόχρονα. Ταχύτητα είναι ο αριθμός των φορών που μπορεί να σταλεί αυτή η
ομάδα bit κάθε δευτερόλεπτο.
Η μνήμη επικοινωνεί με την CPU, ανταλλάσσοντας δεδομένα και ολοκληρώνει αυτό
που είναι γνωστό ως κύκλος διαύλου. Είναι αυτή η περίοδος που παρουσιάζει την
απόδοση της μνήμης, η οποία μπορεί να είναι 100MHz και 32bit, για παράδειγμα.
Αυτό σημαίνει ότι μια τέτοια μνήμη είναι ικανή να στέλνει 32 bit δεδομένων στον
επεξεργαστή 100 εκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο. Ωστόσο, υπάρχει ένα εφέ
541
που ονομάζεται latency, το οποίο επιβραδύνει σημαντικά τον ρυθμό μεταφοράς
δεδομένων κατά την αποστολή του πρώτου bit.
Όταν αγοράζετε μια μνήμη θα πρέπει να γνωρίζετε αυτό το ζήτημα του ρυθμού
μεταφοράς. Δεν ωφελεί να έχετε μνήμη υψηλής συχνότητας και χαμηλότερη
συχνότητα συστήματος, καθώς ο ρυθμός συστήματος θα περιορίσει τον ρυθμό της
μνήμης RAM. Έτσι, για ένα σύστημα που τρέχει στα 100 MHz και 32 bit, αγοράστε μια
μνήμη με τις ίδιες πτυχές.
Αυτό συμβαίνει επειδή η CPU δεν μπορεί να επεξεργαστεί τα δεδομένα με τον ίδιο
ρυθμό που αποστέλλονται. Αυτό το γεγονός εξηγεί την παρουσία μνήμης στους πιο
σύγχρονους επεξεργαστές, τη μνήμη Cache , η οποία αποθηκεύει τα δεδομένα με τη
μεγαλύτερη πρόσβαση, συντομεύοντας τη διαδικασία και επιταχύνοντας την
ανάγνωση των δεδομένων.
Εκτέλεση
Πολλά συστήματα δεν διαθέτουν τη μνήμη που απαιτείται για την εκτέλεση
ορισμένων εφαρμογών, παιχνιδιών και προγραμμάτων. Μπορούμε να πούμε ότι
ένας από τους λόγους για αυτό είναι η χαμηλή ποσότητα μνήμης RAM. Ο όγκος των
πληροφοριών που απαιτεί το πρόγραμμα για την ταυτόχρονη πρόσβαση από το HD
δεν υποστηρίζεται από τη διαμόρφωση και το σύστημα είναι αργό.
Αξίζει να αναφέρουμε, ωστόσο, ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που μπορούν
να συνεπάγονται αυτή την ταχύτητα, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας του
επεξεργαστή και της κάρτας βίντεο, που έχουν επίσης τις δικές τους μνήμες. Θήκη
μνήμης cache, που εξηγήθηκε παραπάνω.
Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι μνημών RAM. Η φθηνότερη και πιο κοινή από αυτές
είναι η DRAM ή η δυναμική μνήμη τυχαίας πρόσβασης. Σε αυτόν τον τύπο, ένα
τρανζίστορ και ένας πυκνωτής ενώνονται για να σχηματίσουν μια κυψέλη μνήμης, η
οποία είναι υπεύθυνη για ένα bit δεδομένων. Ενώ ο πυκνωτής διατηρεί το bit
πληροφοριών, το τρανζίστορ λειτουργεί ως έλεγχος, ο οποίος επιτρέπει στο τσιπ να
διαβάσει τον πυκνωτή ή να αλλάξει την κατάστασή του.
Η μνήμη DRAM είναι συνήθως πιο αργή, καθώς περνά από μια διαδικασία
ανανέωσης δεδομένων, η οποία απαιτεί χρόνο και επιβραδύνει τη μνήμη.
542
SRAM
Ο δεύτερος τύπος είναι SRAM, ή στατική μνήμη τυχαίας πρόσβασης. Αυτό έχει ένα
κύκλωμα σε μια μορφή γνωστή ως flip-flop, που περιέχει τέσσερα ή έξι τρανζίστορ
και καλώδια. Το πλεονέκτημα αυτού του τύπου είναι ότι δεν χρειάζεται ανανέωση.
Επομένως, είναι πιο γρήγορο από τον πρώτο τύπο. Ωστόσο, καταλαμβάνει επίσης
πολύ περισσότερο χώρο σε ένα τσιπ από ένα δυναμικό στοιχείο μνήμης. Αυτό έχει
ως αποτέλεσμα τη μικρότερη ποσότητα μνήμης που μπορείτε να έχετε ανά τσιπ,
καθιστώντας τη SRAM πολύ πιο ακριβό στοιχείο.
Διπλό κανάλι
Οι αναμνήσεις έχουν εξελιχθεί πολύ και έχουν προσθέσει όλο και περισσότερες
δυνατότητες για την εφαρμογή των δυνατοτήτων τους και το Dual Channel είναι ένα
από αυτά.
Η δυνατότητα δίνει στο chipset ή στον επεξεργαστή τη δυνατότητα να επικοινωνεί με
δύο διαδρομές μνήμης ταυτόχρονα. Το αποτέλεσμα είναι η παροχή διπλάσιου
πλάτους δεδομένων του διαύλου.
DDR
Το DDR ή το Double Data Rate (διπλός ρυθμός μεταφοράς) είναι ένα ακόμη στη λίστα
με τις βελτιώσεις στη μηχανική των μνημών RAM. Αυτή η λειτουργία καθιστά δυνατή
τη μεταφορά δύο δεδομένων ταυτόχρονα.
Μονάδες μνήμης
Μια ακόμη σημαντική πτυχή στις μνήμες RAM, που πρέπει να προσέξεις, ειδικά αν
πρόκειται να αγοράσεις νέες, είναι η μονάδα της. Δηλαδή το σχήμα των υποδοχών
της κάρτας μνήμης. Αυτό συμβαίνει επειδή οι μητρικές πλακέτες πρέπει να έχουν
συμβατότητα με τον σύνδεσμο στη μνήμη.
Τα πιο δημοφιλή μοντέλα επιτραπέζιων υπολογιστών είναι: η μονάδα SIMM,
ενσωματωμένη μονάδα μνήμης. το DIMM, διπλή μονάδα μνήμης σε σειρά και η
μονάδα μνήμης RIMM, Rambus in-line.
Το μοντέλο SODIMM είναι για φορητούς υπολογιστές. Πρόκειται για μνήμες που
διαφέρουν ουσιαστικά στον τρόπο με τον οποίο τακτοποιούν τις ακίδες στις
υποδοχές σύνδεσης και μεταδίδουν τα δεδομένα.
543
Τι ακριβώς κάνει η RAM;
Η μνήμη RAM είναι μια προσωρινή αποθήκευση που λήγει όταν η συσκευή
αποσυνδεθεί από το ηλεκτρικό ρεύμα. Προς τι λοιπόν; Είναι πολύ γρήγορο,
καθιστώντας το ιδανικό για πράγματα στα οποία ο υπολογιστής λειτουργεί ενεργά,
όπως η εκτέλεση εφαρμογών και τα δεδομένα με τα οποία λειτουργούν ή περιέχονται
αυτές οι εφαρμογές.
Ας φανταστούμε ότι η RAM είναι το γραφείο σας. Ο χώρος εργασίας σας, όπου
κρατάτε γρήγορες σημειώσεις, είναι η κορυφή του γραφείου σας. Πρέπει να έχετε τα
πάντα στη διάθεσή σας για να βρείτε γρήγορα τα πράγματα που χρειάζεστε. Αυτή
είναι η RAM. Αντίθετα, εάν θέλετε να αποθηκεύσετε κάτι για να εργαστείτε
αργότερα, το βάζετε στο συρτάρι του γραφείου σας ή το αποθηκεύετε στον σκληρό
σας δίσκο, είτε τοπικά είτε στο cloud.
Έτσι, η μνήμη RAM σάς επιτρέπει να έχετε πρόσβαση σε πολλά προγράμματα

ταυτόχρονα με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Είναι πολύ πιο γρήγορο από έναν σκληρό δίσκο μεταξύ 20 και 100 φορές πιο
γρήγορο, ανάλογα με τις προδιαγραφές υλικού και τον τύπο της εργασίας. Λόγω της
ταχύτητάς της, η μνήμη RAM χρησιμοποιείται για την επεξεργασία άμεσων
πληροφοριών. Όταν θέλετε να ολοκληρώσετε μια συγκεκριμένη εργασία, το
λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή φορτώνει τα δεδομένα από τον σκληρό δίσκο
στη μνήμη RAM προς επεξεργασία, όπως έναν τύπο υπολογιστικού φύλλου ή αυτό
που εμφανίζεται στην οθόνη. Όταν «κάνει κάτι», ο υπολογιστής (μερικές φορές με
οδηγίες που δημιουργούνται από τον χρήστη) αποθηκεύει την εργασία στη
μακροπρόθεσμη μνήμη.
544
Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι θέλετε να εργαστείτε με ένα υπολογιστικό φύλλο.
Όταν ξεκινάτε το Excel, ο υπολογιστής σας φορτώνει την εφαρμογή στη μνήμη RAM.
Εάν φορτώσετε ένα υπάρχον υπολογιστικό φύλλο (το οποίο είναι αποθηκευμένο
στον σκληρό σας δίσκο), το λειτουργικό σύστημα αντιγράφει αυτές τις πληροφορίες
και στη μνήμη RAM. Έτσι, μπορείτε να εργαστείτε στο Excel, παίζοντας με τους
αριθμούς ως συνήθως. Τις περισσότερες φορές, οι υπολογιστές ανταποκρίνονται
γρήγορα επειδή η μνήμη RAM είναι εξαιρετικά γρήγορη. Όταν ολοκληρώσετε το
υπολογιστικό φύλλο σας, λέτε στο Excel να το αποθηκεύσει, πράγμα που σημαίνει
ότι δημιουργούνται αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων στον σκληρό δίσκο ή σε
κάποιον άλλο τύπο μακροπρόθεσμης αποθήκευσης. (Εάν ξεχάσετε να αποθηκεύσετε
το αρχείο σας και σβήσει η τροφοδοσία, όλη αυτή η εργασία έχει πάει στο διάστημα,
επειδή η μνήμη RAM αποθηκεύει προσωρινά τα δεδομένα.) Και όταν κλείνετε την
εφαρμογή, το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή σας την βγάζει από τη μνήμη
RAM και καθαρίζει το γραφείο σας, ώστε να μπορείτε να εργαστείτε στην επόμενη
εργασία σας.
Μία από τις εκτεταμένες λειτουργίες της μνήμης RAM είναι να βοηθήσει να γίνουν
διαθέσιμες οι προηγούμενες πληροφορίες πολύ πιο γρήγορα. Όταν ενεργοποιείτε
τον υπολογιστή σας και ξεκινάτε κάποια εφαρμογή, όπως το PowerPoint ή το Spotify,
χρειάζεται λίγος χρόνος για να φορτώσει. Αλλά αν κλείσετε το πρόγραμμα και στη
συνέχεια το επανεκκινήσετε, το λογισμικό ανοίγει σχεδόν αμέσως (εκτός εάν ο
υπολογιστής σας δεν έχει τη βέλτιστη απόδοση). Αυτό συμβαίνει επειδή η εφαρμογή
φορτώνεται στη μνήμη RAM, η οποία είναι ταχύτερη από την HD.
Τι σημαίνει η συντομογραφία RAM;
Η RAM είναι μια συντομογραφία του " Random Access Memory ". Μπορεί να
φαίνεται λίγο μυστηριώδες, αλλά αυτή η μνήμη είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη
στοιχεία της πληροφορικής. Η μνήμη RAM, όπως είναι γνωστή στη Βραζιλία, είναι
ένας προσωρινός και εξαιρετικά γρήγορος χώρος αποθήκευσης δεδομένων για
άμεση πρόσβαση από υπολογιστές.
Παρακάτω θα δούμε:
- Τι σημαίνει η συντομογραφία RAM;
- Τι ακριβώς κάνει η RAM;
- Πόση μνήμη RAM έχω;
545
- Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι RAM;
- Εντάξει, καταλαβαίνεις τι είναι η RAM! Τι γίνεται όμως με τη ROM;
- Πώς μπορώ να αποκτήσω περισσότερη μνήμη RAM χωρίς να χρειάζεται να κάνω
αναβάθμιση;
- Τι πρέπει να προσέξετε όταν αγοράζετε μνήμη RAM;
Τα μηχανήματα φορτώνουν πάντα πράγματα για να δουλέψουν, όπως εφαρμογές
και δεδομένα, και στη συνέχεια τα αφήνουν στην άκρη για μελλοντική χρήση. Η RAM
είναι η βραχυπρόθεσμη μνήμη ενός υπολογιστή. Αντίθετα, ο σκληρός δίσκος ή η SDD
ενός υπολογιστή είναι μακροπρόθεσμη μνήμη, όπου τα πράγματα αποθηκεύονται
μόνιμα ή μέχρι να διαγραφούν.
Κάθε υπολογιστική συσκευή διαθέτει μνήμη RAM, είτε είναι επιτραπέζιος
υπολογιστής Windows, macOS ή Linux . ένα tablet ή ένα smartphone? ή ακόμα και
μια συσκευή με συγκεκριμένο σκοπό, όπως μια έξυπνη τηλεόραση. Σχεδόν όλοι οι
υπολογιστές έχουν επίσης τρόπους αποθήκευσης πληροφοριών μακροπρόθεσμα.
Αλλά η διαδικασία εργασίας γίνεται σε RAM.
Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι η ίδια η διαδικασία του λειτουργικού
συστήματος. Για παράδειγμα, εάν χρησιμοποιείτε Windows, οι βασικές σας
λειτουργίες, όπως η δυνατότητα εμφάνισης εικόνων στην οθόνη, αντιγράφονται στη
μνήμη RAM, επειδή το λειτουργικό σύστημα χρειάζεται εξαιρετικά γρήγορη
πρόσβαση στις συσκευές που χρησιμοποιείτε συνεχώς. Δεν φορτώνεται κάθε
πρόγραμμα οδήγησης στη μνήμη RAM αμέσως, αλλά πολλά φορτώνονται.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι μια δυνατότητα των Windows που ονομάζεται
SuperFetch, η οποία καταγράφει το μοτίβο χρήσης σας. Με βάση την υπάρχουσα
συμπεριφορά του, προ-φορτώνει αυτόματα εφαρμογές και αρχεία στη μνήμη RAM
όταν ενεργοποιείτε τον υπολογιστή σας. Αυτό κάνει τη δουλειά σημαντικά πιο
γρήγορη.
Όταν μια εφαρμογή χρειάζεται πολλή μνήμη RAM, εμφανίζει πάντα μια γραμμή
προόδου ή άλλη αναφορά κατάστασης. Αυτό είναι σύνηθες όταν φορτώνετε ένα
παιχνίδι ή μια βαριά εφαρμογή. Όταν ξεκινάτε ένα παιχνίδι, μπορεί να δείτε μια
ειδοποίηση που λέει "φόρτωση", καθώς ο υπολογιστής αντιγράφει πληροφορίες στη
μνήμη RAM, όπως χάρτες, γραμματοσειρές και αντικείμενα. Το μήνυμα φόρτωσης
546
εμφανίζεται για να βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε τι συμβαίνει, όταν οι προγραμματιστές
δεν μπορούν να κάνουν τη διαδικασία αμέσως!
Πόση μνήμη RAM έχω;
Όσο περισσότερη μνήμη RAM έχει ένας υπολογιστής, τόσο πιο γρήγορα εκτελεί
εργασίες. Εάν η συσκευή σας είναι παλιά, ίσως χρειαστεί να ενημερώσετε το υλικό
σας. Κάθε ανοιχτή εφαρμογή (συμπεριλαμβανομένων των καρτελών του
προγράμματος περιήγησής σας) καταναλώνει μνήμη RAM. Μπορεί να τελειώσει η
μνήμη σας. Όταν συμβεί αυτό, ο υπολογιστής πρέπει να μετακινήσει τα πράγματα
στον σκληρό δίσκο, επιβραδύνοντας τον υπολογιστή.
• Σημειώστε ότι η μνήμη RAM διαφέρει από την αποθήκευση: εάν
απενεργοποιήσετε τον υπολογιστή σας, οι πληροφορίες σε αυτόν εξαφανίζονται,
ενώ στους δίσκους αποθήκευσης (SSD, HDD κ.λπ.) αποθηκεύονται τα δεδομένα.
Πόση μνήμη RAM χρειάζεστε; Εξαρτάται από το είδος της εργασίας που κάνετε,
πόσες εργασίες κάνετε ταυτόχρονα και το επίπεδο της υπομονής σας. Όπως και άλλα
μέρη του υπολογιστή, θέλουμε πάντα οι συσκευές μας να ανταποκρίνονται άμεσα!
Τις περισσότερες φορές, χρειάζεστε λιγότερη μνήμη RAM από χώρο HD. Φανταστείτε
ξανά το γραφείο εργασίας σας. Όσο περισσότερο χώρο έχετε, τόσο περισσότερα
χαρτιά μπορείτε να απλώσετε σε αυτόν. Αυτό όμως δεν σας εμποδίζει να θέλετε μια
συρταριέρα με μεγάλη χωρητικότητα για μακροχρόνια αποθήκευση όλων των
αρχείων σας που συλλέγονται με την πάροδο του χρόνου.
Πριν από περίπου 25 χρόνια, όταν το υλικό βασιζόταν σε επεξεργαστές Pentium,
σχεδόν κανείς δεν θα χρειαζόταν περισσότερο από 8 MB μνήμης RAM. Μέγιστο 32MB
για τους πιο σοβαρούς. Αυτός ήταν περισσότερο από αρκετός χώρος για τα Windows
95, την πρώτη έκδοση του Word, ακόμη και το κλασικό παιχνίδι Doom.
Σήμερα, ένα πρόγραμμα περιήγησης με ανοιχτές 10 ή 20 καρτέλες μπορεί εύκολα να
καταναλώσει 2200 MB (2,2 GB) μνήμης RAM.
Τι είναι η κάρτα γραφικών; Παρακάτω θα δούμε σε τι χρησιμεύει η GPU σε έναν
υπολογιστή παιχνιδιών
547
Η κάρτα γραφικών είναι ένα από τα πιο βασικά μέρη ενός υπολογιστή ή φορητού
υπολογιστή, επειδή κάνει τη σύνδεση μεταξύ των εξαρτημάτων του ίδιου του
υπολογιστή και της οθόνης, υπεύθυνη για οτιδήποτε εμφανίζεται στην οθόνη για τον
χρήστη. Είναι επίσης ένα απαραίτητο κομμάτι για παίκτες PC , καθώς είναι υπεύθυνο
για γραφικά ή υπολογιστές εργασίας που χρησιμοποιούν οπτικά βαρύ λογισμικό. Τι
είναι όμως ακριβώς η κάρτα γραφικών;
Η κάρτα γραφικών είναι ένα ουσιαστικό μέρος του υπολογιστή που μπορεί να κάνει
τα βασικά ή να το μετατρέψει σε σούπερ μηχανή (Αναπαραγωγή: Towards Data
Science)
Τι είναι η κάρτα γραφικών και σε τι χρησιμεύει;
Εκτός από την εκπλήρωση της βασικής λειτουργίας της εμφάνισης εικόνων στην
οθόνη, η κάρτα βίντεο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση παιχνιδιών
και λογισμικού που απαιτούν πολλή οπτική επεξεργασία. Περιστασιακά η κάρτα
γραφικών μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως βοηθητικό σε ορισμένα προγράμματα,
συνήθως ως "επιτάχυνση υλικού".
548
Η ισχύς της κάρτας γραφικών θα είναι ένας από τους κύριους παράγοντες για τον
καθορισμό των παιχνιδιών που θα λειτουργούν και της απόδοσης κατά την
αναπαραγωγή, όπως το επίπεδο ποιότητας και ο ρυθμός καρέ FPS .
Θα καθορίσει επίσης την απόδοση του υπολογιστή όταν αντιμετωπίζετε βαριά
γραφικά, όπως το λογισμικό τρισδιάστατης μοντελοποίησης.
Οι κάρτες γραφικών μπορούν να κυμαίνονται από βασικά μοντέλα έως μεγάλα

εξαρτήματα με τεράστιους ανεμιστήρες (Αναπαραγωγή: Lenovo/Amazon)
Όπως αναφέρθηκε, η κάρτα βίντεο είναι το τμήμα που στέλνει την εικόνα στην οθόνη.
Η κάρτα γραφικών μαζί με την οθόνη θα καθορίσουν λεπτομέρειες όπως τη μέγιστη
ανάλυση που θα μπορεί να εμφανίσει ένας υπολογιστής, αν θα φτάσει σε Full HD
(1920 x 1080 pixel) ή 4K. Ακολουθούν δύο παραδείγματα καρτών γραφικών στις
κατηγορίες βασικών και premium.
Ενσωματωμένη κάρτα ή εξωτερική κάρτα βίντεο;
Εντάξει, αλλά τι είναι μια ενσωματωμένη κάρτα γραφικών; Επειδή είναι πολύ
σημαντικό μέρος του υπολογιστή, όταν αγοράζετε μια μητρική πλακέτα συνήθως
συνοδεύεται από μια ενσωματωμένη κάρτα βίντεο. Ο τεχνικός όρος για αυτό είναι
"onboard", που κυριολεκτικά σημαίνει "στο ταμπλό".
Αυτή η ενσωματωμένη κάρτα γραφικών είναι συνήθως αρκετά βασική, εστιάζει
πραγματικά στο να μεταφέρει εικόνες στην οθόνη και όχι στην εκτέλεση παιχνιδιών,
βαρέων προγραμμάτων ή στην προσφορά υψηλών αναλύσεων. Μπορεί να είναι
μεγάλη υπόθεση εάν για κάποιο λόγο αποτύχει η κάρτα γραφικών του χρήστη. Οι
549
ενσωματωμένες κάρτες Vega 8, οι οποίες συχνά συνοδεύουν τους επεξεργαστές AMD
Ryzen, επαινούνται συχνά επειδή επιτρέπουν την πρόσβαση σε ορισμένα ελαφριά
παιχνίδια.
Είναι δυνατό να παρατηρήσετε πότε η έξοδος βίντεο είναι ενσωματωμένη, επειδή θα

είναι κάθετη, ευθυγραμμισμένη με τη μητρική πλακέτα (Αναπαραγωγή: ThingLink,
ServeTheHome)
Στα notebook, ωστόσο, η ενσωματωμένη κάρτα γραφικών δεν είναι τόσο αδύναμη
όσο αυτές που συνοδεύουν μητρικές επιτραπέζιους υπολογιστές. Πολλοί είναι σε
θέση να εκτελούν παιχνίδια και εφαρμογές, αλλά συνιστάται να έχετε μια ειδική
κάρτα.
Το πλεονέκτημα της ύπαρξης μιας εξωτερικής ή αποκλειστικής κάρτας βίντεο είναι
ότι θα είναι ένα πολύ πιο ισχυρό εξάρτημα, που παράγεται από κατασκευαστές που
προσπαθούν να επιτύχουν την καλύτερη δυνατή ισχύ γραφικών. Αυτός είναι ένας
από τους λόγους που οι κάρτες γραφικών είναι συχνά τα πιο ακριβά εξαρτήματα σε
έναν υπολογιστή.
Πού να συνδέσω την κάρτα βίντεο;
Σε επιτραπέζιους υπολογιστές, υπάρχουν τρεις τύποι υποδοχών στις οποίες μπορεί
να συνδεθεί η κάρτα γραφικών, οπότε πριν αγοράσετε μια ισχυρή κάρτα γραφικών,
βεβαιωθείτε ότι η μητρική σας έχει την αντίστοιχη υποδοχή.
550
Επί του παρόντος, τα πιο προηγμένα μοντέλα χρησιμοποιούν τη θύρα PCI-Express,
που ονομάζεται επίσης PCIe ή PCI-E. Αυτή η θύρα υπάρχει στα μοντέλα x1, x4, x8 και
x16.
Επί του παρόντος, οι κάρτες γραφικών είναι συνδεδεμένες σε υποδοχές PCI Express ή PCIe / PCI-E
(Αναπαραγωγή: Gigabyte)
Σε παλαιότερα μοντέλα υπολογιστών υπήρχε μια υποδοχή ειδικά για την κάρτα
γραφικών, που ονομάζεται AGP ή Accelerated Graphics Port, η οποία δεν
χρησιμοποιείται πλέον. Σε πολύ παλαιότερα μοντέλα, οι κάρτες γραφικών θα
συνδέονταν σε κανονικές θύρες PCI, κάτι που δεν βλέπετε πια.
Για φορητούς υπολογιστές, δεν είναι συνηθισμένο να αλλάζετε την κάρτα βίντεο,
καθώς είναι υπολογιστές που έχουν ήδη σχεδιαστεί με μια συγκεκριμένη δομή, χωρίς
ελεύθερο χώρο για νέα εξαρτήματα.
Ποιες είναι οι κύριες μάρκες καρτών γραφικών;
Επί του παρόντος, υπάρχουν δύο εταιρείες που κυριαρχούν στην αγορά καρτών
γραφικών: η NVIDIA και η AMD. Οι κύριες γραμμές του είναι το NVidia GeForce και
το AMD Radeon, το καθένα με διαφορετικές εκδόσεις για διαφορετικούς τύπους
χρηστών.
551
Αυτές οι κάρτες γενικά απευθύνονται σε παιχνίδια, αλλά οι χρήστες που
χρησιμοποιούν βαριές εφαρμογές στον υπολογιστή τείνουν επίσης να στρέφονται σε
αυτές.
Οι GeForce RTX 3090 και Radeon RX 6900 είναι οι πιο ισχυρές κάρτες γραφικών στην αγορά σήμερα
(Αναπαραγωγή: Hardware Portal)
Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, οι πιο ισχυρές κάρτες γραφικών
στην αγορά είναι η GeForce RTX 3090 και η Radeon RX 6900 XT, αλλά δεν είναι
ισοδύναμες. Η κάρτα NVIDIA είναι πολύ πιο ισχυρή, ενώ η κάρτα AMD είναι πιο
προσιτή σε τιμή και έχει καλή σχέση ποιότητας/τιμής.
Ο μέσος χρήστης, ωστόσο, πιθανότατα δεν θα αρχίσει να κατασκευάζει τον
υπολογιστή του με μια ακριβή κάρτα γραφικών, εκεί έρχονται τα βασικά μοντέλα.
Αυτές είναι κάρτες γραφικών ικανές να εκτελούν τις περισσότερες εργασίες χωρίς
δυσκολία, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων παιχνιδιών, με καλή απόδοση
σε Full HD (1920 x 1080 pixel). Βρίσκονται συχνά με την αρίθμησή τους, με ένα "50"
στο τέλος.
Κανονικά, η ισχύς των πλακών μπορεί να αναγνωριστεί από την αρίθμησή τους. Οι
δύο πρώτοι αριθμοί (μερικές φορές μόνο ένας) καθορίζουν τη γενιά. Όσο
μεγαλύτερος είναι ο αριθμός, τόσο πιο πρόσφατη είναι η κάρτα. Ένα GeForce 2070
552
είναι νεότερο από ένα GeForce 1660, το οποίο με τη σειρά του είναι νεότερο από ένα
GeForce 1050. Το ίδιο ισχύει και για την AMD.
Οι δύο τελευταίοι αριθμοί ισοδυναμούν με την ισχύ εντός αυτής της γενιάς. Αυτά με
"50" είναι μοντέλα εισόδου και η ισχύς αυξάνεται στα μοντέλα 60, 70, 80 και 90. Η
GeForce 1660, για παράδειγμα, είναι πιο ισχυρή από την 1650. Το Radeon RX 570
είναι ανώτερο από το Radeon RX 560 και ούτω καθεξής.
Για να εκτελέσετε παιχνίδια υψηλής ανάλυσης με ρυθμίσεις "Ultra", χρειάζεστε μια ισχυρή κάρτα
βίντεο (Αναπαραγωγή: WCCF Tech)
Αν ο χρήστης θέλει να φτάσει σε αναλύσεις 4K και ρυθμούς καρέ πάνω από 60 FPS,
σαν να έπαιζε σε PlayStation 5 ή Xbox Series X, τότε θα πρέπει να επενδύσει σε μια
πιο ακριβή κάρτα βίντεο, από μια νεότερη και πιο ισχυρή γενιά.
Τι σημαίνει GPU, Clock, VRAM, GDDR, Teraflop;
Η κάρτα γραφικών αναφέρεται περιστασιακά ως GPU. "Graphics Processing Unit" ή
μονάδα επεξεργασίας γραφικών.
Συνήθως, όταν αναζητούμε τις τεχνικές προδιαγραφές των καρτών γραφικών,
βομβαρδιζόμαστε από διάφορους τεχνικούς όρους, όπως Clock, VRAM, GDDR και
Teraflops, οπότε ας δούμε τι σημαίνει ο καθένας:
Ρολόι - Όπως και με τους επεξεργαστές (CPU), το Ρολόι είναι η συχνότητα ή η
ταχύτητα επεξεργασίας της GPU. Συνήθως μετριέται σε MHz (Megahertz). Το GeForce
1650, για παράδειγμα, είναι χρονισμένο στα 1485 MHz.
553
VRAM - VRAM είναι μια συντομογραφία του Video RAM, που δεν είναι τίποτα άλλο
από μνήμη RAM κάρτας βίντεο. Στην αρχή οι κάρτες γραφικών δεν είχαν τη δική τους
μνήμη RAM, αλλά αυτό έγινε απαραίτητο με την πάροδο του χρόνου.
GDDR - Ακριβώς όπως οι κάρτες γραφικών άρχισαν να έχουν διαφορετικές γενιές
μνήμης RAM, όπως DDR3 και DDR4, η μνήμη των καρτών γραφικών άρχισε να έχει
GDDR, το οποίο είναι το ίδιο με το DDR με ένα G για το "Graphic" στο μπροστινό
μέρος. Αυτή η μνήμη είναι πιο γρήγορη και ειδικά προσανατολισμένη στην εμφάνιση
γραφικών. Αυτή τη στιγμή η πιο σύγχρονη είναι η μνήμη GDDR6.
Teraflop - Το Teraflop είναι ένα συγκεκριμένο μέτρο απόδοσης, υπολογίζει την
πρωτογενή ικανότητα μιας μονάδας επεξεργασίας για τον υπολογισμό 1
τρισεκατομμυρίων πράξεων κινητής υποδιαστολής (ένας τύπος μεταβλητής στον
προγραμματισμό). Όσο περισσότερα Teraflops μπορεί να επεξεργαστεί μια κάρτα,
τόσο πιο ισχυρή είναι.
Το Minecraft είναι ένα από τα παιχνίδια που μεταμορφώνονται περισσότερο με τα εφέ του Ray Tracing
(Αναπαραγωγή: Nerd Factor)
Στην πράξη, η ανίχνευση ακτίνων είναι ένας νέος τρόπος φωτισμού σκηνών στα
παιχνίδια, υπολογίζοντας συγκεκριμένες ακτίνες φωτός, τις διαδρομές τους και τον
τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με διαφορετικά αντικείμενα και υλικά. Το Ray
Tracing σάς επιτρέπει να δημιουργείτε πιο ρεαλιστικό φωτισμό, αντανακλάσεις, σκιές
και πολλά άλλα. Αυτό ξεκινά μια νέα κούρσα μεταξύ των καρτών γραφικών για να
554
δούμε ποιος μπορεί να δημιουργήσει τις περισσότερες ακτίνες στην ανίχνευση
ακτίνων για ολοένα αυξανόμενο ρεαλισμό.
Η δεύτερη τεχνολογία, το DLSS 2.0, δεν είναι νέα, αλλά τώρα αρχίζει να
συνειδητοποιεί τις δυνατότητες που της υποσχέθηκε η NVIDIA. Είναι μια τεχνητή
νοημοσύνη ικανή να τραβήξει εικόνες χαμηλής ανάλυσης και να τις μεγεθύνει για να
αποκτήσει μεγαλύτερη ευκρίνεια. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται ήδη για τη
βελτίωση των φωτογραφιών, αλλά ο χρήστης μπορεί να αναρωτηθεί: τι σχέση έχει
αυτό με τα παιχνίδια;
Για να δημιουργήσετε καλύτερα γραφικά, πρέπει πάντα να δημιουργείτε μεγαλύτερα
γραφικά, μεγαλύτερα μοντέλα, μεγαλύτερες υφές, υψηλότερες αναλύσεις και αυτό
έχει ένα κόστος που απαιτεί πάντα περισσότερη ισχύ από την κάρτα βίντεο.
Η ιδέα του DSLL είναι να εκπαιδεύσει έναν αλγόριθμο μόνο μία φορά με αυτές τις
μεγαλύτερες και ισχυρότερες πληροφορίες, ώστε να μπορεί να αλλάζει τα γραφικά
σε χαμηλότερη ποιότητα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να μοιάζουν με υπερ-
Η ιδέα είχε ήδη χρησιμοποιηθεί στο DLSS 1.0 και δεν λειτούργησε τόσο καλά, αλλά
φαίνεται ότι άρχισε να πιάνει το DLSS 2.0. Όλη αυτή η ασυνήθιστη ιδέα λειτουργεί
μόνο επειδή η επεξεργασία του αλγορίθμου καταφέρνει να απαιτεί λιγότερη ισχύ
από την εκτέλεση παιχνιδιών σε πολύ υψηλές αναλύσεις. Οι κάρτες GeForce RTX
διαθέτουν αυτές τις τεχνολογίες, ακόμη και τα πιο προσιτά μοντέλα, όπως τα μοντέλα
RTX 3050.
Onboard ή Offboard, ποιο είναι καλύτερο;
Οι ενσωματωμένες GPU είναι μια εξαιρετική λύση για συμπαγείς υπολογιστές και
φορητούς υπολογιστές, όπου απαιτείται μέγιστη ενσωμάτωση μεταξύ των στοιχείων
για ενεργειακή απόδοση και διάρκεια ζωής της μπαταρίας. Ωστόσο, η κοινή χρήση
της μνήμης RAM και ο περιορισμένος χώρος στο τσιπ του επεξεργαστή καθιστούν την
απόδοση περιορισμένη σε σύγκριση με τις αποκλειστικές κάρτες γραφικών.
Συσκευές όπως tablet και smartphone συχνά χρησιμοποιούν επίσης ενσωματωμένες
GPU. Η διαφορά είναι ότι σε αυτές τις συσκευές είναι ενσωματωμένο σε αυτό που
ονομάζουμε SoC (System on a chip). Αυτό το μέρος περιέχει σχεδόν όλα τα
εξαρτήματα που είναι απαραίτητα για την επεξεργασία δεδομένων,
συμπεριλαμβανομένου του επεξεργαστή, της GPU, της μνήμης RAM, μεταξύ άλλων.
555
Επεξεργαστής Intel® Core™ i7-11700, με ενσωματωμένη GPU Intel® UHD Graphics 750
Τα πλεονεκτήματα μιας αποκλειστικής κάρτας γραφικών

Οι αποκλειστικές κάρτες γραφικών είναι οι πιο κατάλληλες για όσους θέλουν υψηλές
επιδόσεις (ειδικά όταν μιλάμε για παιχνίδια και άλλες 3D εφαρμογές).
Περιλαμβάνουν πιο ισχυρές μονάδες επεξεργασίας γραφικών και μεγάλες ποσότητες
μνήμης βίντεο, χωρίς να χρειάζεται να παλεύουν με την CPU για χώρο και άλλους
πόρους.
Οι αποκλειστικές κάρτες τροφοδοτούνται από τις υποδοχές PCI Express στη μητρική
πλακέτα και το τροφοδοτικό του υπολογιστή, μέσω συγκεκριμένων καλωδίων. Αυτό
επιτρέπει στους κατασκευαστές να κατασκευάζουν πιο σύνθετες GPU, οι οποίες
λειτουργούν σε πολύ υψηλές ταχύτητες, σταθερά και χωρίς να παρεμβαίνουν στη
λειτουργία άλλων εξαρτημάτων.
556
Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα των αποκλειστικών καρτών γραφικών είναι ότι
είναι φυσικά διαχωρισμένες από τα υπόλοιπα μέρη του υπολογιστή. Αυτό καθιστά
δυνατή την εγκατάσταση εξαιρετικά στιβαρών συστημάτων ψύξης που συμβάλλουν
στη διατήρηση υψηλών επιδόσεων για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Τόσο η AMD όσο και η Intel διαθέτουν σειρές επεξεργαστών με ενσωματωμένα τσιπ
γραφικών. Οι κύριοι κατασκευαστές αποκλειστικών καρτών γραφικών σήμερα είναι
η AMD και η NVIDIA. Και οι δύο προσφέρουν μοντέλα GPU για σχεδόν όλα τα τμήματα
της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των κινητών, των επιτραπέζιων υπολογιστών και
των επαγγελματικών (σταθμός εργασίας).
Μέσα στη GPU
Αν κοιτάξετε την επιφάνεια μιας GPU, θα δείτε μόνο ένα φύλλο "μετάλλου". Αλλά η
αλήθεια είναι ότι οι GPU είναι πολύ περίπλοκες δομές. Μέσα στο κύριο τσιπ
υπάρχουν χιλιάδες πυρήνες και μικρότερες μονάδες, υπεύθυνες για την εκτέλεση
όλης της επεξεργασίας γραφικών και των μαθηματικών υπολογισμών που
απαιτούνται.
Ορισμένα μοντέλα, όπως το NVIDIA GeForce 3090, διαθέτουν εκπληκτικά 28,3
δισεκατομμύρια τρανζίστορ, που λειτουργούν σε ταχύτητες που συχνά υπερβαίνουν
τα 1.700 MHz.
557
Φωτογραφία GPU μιας NVIDIA GeForce 1070 (Εικόνα: WCCFTech)
Κάθε κατασκευαστής αναπτύσσει την αρχιτεκτονική του στρατηγικά σκεπτόμενος

ποιοι τύποι πόρων, εφέ και τεχνικών θα χρησιμοποιηθούν περισσότερο από
παιχνίδια και άλλες εφαρμογές που κάνουν χρήση της επιτάχυνσης γραφικών. Αυτός
είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο δύσκολο να συγκρίνει κανείς απευθείας την
απόδοση μιας κάρτας AMD με μια κάρτα NVIDIA, για παράδειγμα, χωρίς να
επιτρέπεται η συζήτηση σχετικά με το ποια έχει περισσότερο ρολόι ή περισσότερους
πυρήνες.
Ενώ η AMD χρησιμοποιεί μια ονοματολογία όπως οι επεξεργαστές ροής ή οι μονάδες
υπολογιστών, για παράδειγμα, η NVIDIA χρησιμοποιεί πυρήνες Cuda, αλλά αυτά τα
μέρη δεν είναι ισοδύναμα μεταξύ τους.
Τι κάνει μια επαγγελματική GPU διαφορετική;
Οι περισσότερες κάρτες γραφικών που διατίθενται στην αγορά απευθύνονται σε
παίκτες. Μοντέλα όπως το NVIDIA GeForce RTX και το AMD Radeon RX είναι
βελτιστοποιημένα για να προσφέρουν μέγιστη απόδοση και ποιότητα εικόνας στα
558
παιχνίδια, φέρνοντας χαρακτηριστικά σχεδιασμένα για αυτό το κοινό, όπως εργαλεία
ροής, αυτόματο overclocking, μεταξύ άλλων.
Υπάρχει, όμως, στην αγορά μια διαφοροποιημένη κατηγορία καρτών γραφικών, που
είναι οι επαγγελματικές (Workstation). Έχουν αναπτυχθεί ειδικά για εφαρμογές όπως
η αρχιτεκτονική, η μηχανική, τα γραφικά υπολογιστών, η τεχνητή νοημοσύνη, οι
τηλεπικοινωνίες, η χρηματοδότηση μεγάλης κλίμακας και η επιστημονική έρευνα.
Παρά το γεγονός ότι έχουν κατασκευαστεί πολλές φορές με την ίδια αρχιτεκτονική
με τις αδερφές παικτών, οι επαγγελματικές κάρτες γραφικών έχουν μια σειρά από
διαφοροποιήσεις, ξεκινώντας από το δοκιμασμένο, βελτιστοποιημένο και
πιστοποιημένο πρόγραμμα οδήγησης για περιβάλλοντα εργασίας, στο οποίο η
σταθερότητα είναι ένα από τα πιο σημαντικά μέρη.
Πολλά μοντέλα είναι επίσης εξοπλισμένα με ειδική μνήμη ικανή να διορθώνει
λειτουργικά σφάλματα. Ορισμένα μοντέλα κατασκευάζονται ακόμη και με τη μορφή
βιομηχανικών rack, επιτρέποντας τη μαζική εγκατάσταση σε αποκλειστικούς
διακομιστές (ιδιαίτερα χρήσιμο για εργασίες όπως η απόδοση και οι σύνθετες
αναζητήσεις).
Οι επαγγελματικές κάρτες AMD αναφέρονται συχνά ως Radeon PRO. Τα μοντέλα
NVIDIA ανήκουν στη σειρά Quadro.
CPU έναντι GPU: Κατανοήστε τη διαφορά
Αν και ο επεξεργαστής (CPU) και η GPU κατασκευάζονται από δισεκατομμύρια
τρανζίστορ, ο τρόπος με τον οποίο είναι εσωτερικά δομημένοι και οι λειτουργίες τους
διαφέρουν σημαντικά.
Οι επεξεργαστές (CPU) πρέπει να αντιμετωπίσουν μια σειρά από διακριτές και γενικά
μη επαναλαμβανόμενες εργασίες, που κυμαίνονται από υπολογιστικά φύλλα excel
έως τις πιο ποικίλες ρουτίνες λειτουργικού συστήματος. Αυτό απαιτεί ευελιξία και
ευρύτερη συμβατότητα. Η εκτέλεση αυτών των διεργασιών γίνεται επίσης σειριακά,
μία κάθε φορά.
Οι κάρτες γραφικών είναι εξαιρετικά εξειδικευμένες μονάδες. Η λειτουργία του είναι
κυρίως η επεξεργασία γραφικών (2D ή 3D). Για αυτό, χρησιμοποιεί εκατοντάδες
μικρότερες μονάδες επεξεργασίας, όλες δουλεύουν σε παρόμοιες λειτουργίες, όπως
απόδοση πολυγώνων, υφές και μετατροπή πληροφοριών σε pixel.
559
Οι GPU αντιμετωπίζουν μεγάλο όγκο εργασιών ταυτόχρονα, εκτελώντας αυτό που
ονομάζουμε παράλληλη επεξεργασία.
GPGPU: πολύ πέρα από τα παιχνίδια
Οι GPU κάνουν πολύ περισσότερα για τον υπολογιστή σας από την απλή απόδοση
ενός παιχνιδιού Fortnite. θα δούμε παρακάτω μερικά παραδείγματα για αυτό;
Ξεκινώντας από τα λειτουργικά συστήματα, οι πιο σύγχρονες εκδόσεις των Windows,
MacOS, Android και Linux χρησιμοποιούν την επιτάχυνση γραφικών της κάρτας
βίντεο για να αποδώσουν τα μέρη της διεπαφής και πολλά από τα εφέ που βλέπουμε
στην επιφάνεια εργασίας, όπως διαφάνειες, μεταβάσεις παραθύρων, εικονίδια,
μεταξύ άλλων.
Οι GPU έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί ευρέως σε λογισμικό επεξεργασίας βίντεο
(όπως το DaVinci Resolve και το Adobe Premiere), καθώς είναι σε θέση να
επιταχύνουν τη διαδικασία απόδοσης, κωδικοποίησης και αποκωδικοποίησης. Ένα
παράδειγμα είναι η επιτάχυνση με την τεχνολογία Intel Quick Sync.
Παρά το γεγονός ότι έχουν αναπτυχθεί με σκοπό την επιτάχυνση των τρισδιάστατων
γραφικών σε πραγματικό χρόνο, οι κάρτες γραφικών έχουν υποστεί τεράστιο
μετασχηματισμό τα τελευταία χρόνια. Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει πολλούς
τρόπους για να επωφεληθούν από τις δυνατότητες των GPU, χρησιμοποιώντας τις σε
πολύ περίπλοκες υπολογιστικές εργασίες.
Αυτό προκάλεσε τον όρο GPGPU, GPU γενικού σκοπού, που αναφέρεται ακριβώς στη
χρήση της τεχνολογίας για σκοπούς άλλους από την απλή επεξεργασία εικόνας.
Παραδείγματα αυτού περιλαμβάνουν έργα όπως το Folding@Home , μια
πρωτοβουλία που χρησιμοποιεί την υπολογιστική ισχύ εκατομμυρίων καρτών βίντεο
σε όλο τον κόσμο για την προσομοίωση της αναδίπλωσης πρωτεΐνης. Τα
αποτελέσματα βοηθούν στην ανακάλυψη θεραπειών για διάφορες ασθένειες, όπως
ο καρκίνος, ακόμη και ο κορωνοϊός.
Ένας άλλος τομέας στον οποίο οι GPU κερδίζουν εξέχουσα θέση είναι στον τομέα της
αυτοκινητοβιομηχανίας, πιο συγκεκριμένα στα αυτό-οδηγούμενα αυτοκίνητα. Η
εξήγηση για αυτό έγκειται στην ικανότητα αυτών των επεξεργαστών να
αναγνωρίζουν τις εικόνες που λαμβάνονται από τους αισθητήρες και τις κάμερες,
εκτελώντας υπολογισμούς σε πραγματικό χρόνο για να υπαγορεύσουν τη διαδρομή
και να αποφύγουν τους κινδύνους στην πορεία. Εκτός από την Tesla, άλλες μεγάλες
560
εταιρείες όπως η Audi, η Hyundai, η Mercedez-Benz και η Volvo έχουν επενδύσει στην
τεχνολογία αυτόνομων οχημάτων.
Εξόρυξη κρυπτονομισμάτων: εφιάλτης για παίκτες;
Ανάμεσα σε τόσες πολλές ενδιαφέρουσες εφαρμογές για την GPU, πιο συγκεκριμένα
είναι να κρατάς τους παίκτες ξύπνιους τη νύχτα: η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων. Η
άνοδος της αξίας αντικειμένων όπως τα Bitcoins, το Ethereum και άλλα έχει
προσελκύσει λεγεώνες επενδυτών, οι οποίοι βάζουν τις κάρτες γραφικών τους να
λειτουργούν μέρα και νύχτα με αντάλλαγμα θραύσματα από αυτά τα νομίσματα.
Λόγω του είδους του υπολογισμού που εκτελείται στη διαδικασία εξόρυξης, οι GPU
είναι πολύ πιο αποτελεσματικές από οποιαδήποτε άλλη μονάδα επεξεργασίας. Αυτό
έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου έλλειψη στην αγορά. Σε απάντηση, πολλοί
κατασκευαστές GPU έχουν κυκλοφορήσει ειδικά μοντέλα που περιορίζουν την
απόδοση για την εξόρυξη.
Ενημέρωση των προγραμμάτων οδήγησης της κάρτας γραφικών
Για να διασφαλίσετε ότι η κάρτα γραφικών σας λειτουργεί ομαλά, βεβαιωθείτε ότι το
πρόγραμμα οδήγησης της συσκευής της κάρτας γραφικών σας είναι ενημερωμένο .
Αυτό είναι σημαντικό, ειδικά αν χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας για να εκτελείτε
απαιτητικά προγράμματα όπως παιχνίδια ή το Adobe Photoshop.
Υπάρχουν δύο τρόποι ενημέρωσης του προγράμματος οδήγησης της κάρτας
γραφικών:
- Μη αυτόματη λήψη και εγκατάσταση προγραμμάτων οδήγησης: Μπορείτε να
ενημερώσετε το πρόγραμμα οδήγησης μη αυτόματα μεταβαίνοντας στον ιστότοπο
του κατασκευαστή της κάρτας γραφικών ή του προσαρμογέα και αναζητώντας το πιο
πρόσφατο πρόγραμμα οδήγησης για τη συσκευή σας. Αλλά αν ακολουθείτε αυτήν
την προσέγγιση, επιλέξτε το πρόγραμμα οδήγησης που είναι συμβατό με τον ακριβή
αριθμό μοντέλου του υλικού σας και την έκδοση των Windows.
ή
- Αυτόματη λήψη και εγκατάσταση των προγραμμάτων οδήγησης: Εάν δεν έχετε τον
χρόνο, την υπομονή ή τις δεξιότητες υπολογιστή για να ενημερώσετε το πρόγραμμα
οδήγησης με μη αυτόματο τρόπο, μπορείτε να το κάνετε αυτόματα με το Driver Easy.
Δεν χρειάζεται να γνωρίζετε ακριβώς ποιο σύστημα εκτελεί ο υπολογιστής σας, δεν
561
χρειάζεται να διακινδυνεύσετε να κάνετε λήψη και εγκατάσταση του λάθος
προγράμματος οδήγησης και δεν χρειάζεται να ανησυχείτε μήπως κάνετε κάποιο
λάθος κατά την εγκατάσταση. Το Driver Easy τα κάνει όλα μόνο του.
Πώς μπορώ να ξέρω ποια είναι η κάρτα γραφικών μου;
Το να γνωρίζετε ποια κάρτα γραφικών έχετε μπορεί να είναι λίγο μπερδεμένο, καθώς
υπάρχουν δύο σχετικοί αριθμοί μοντέλων: το μοντέλο GPU (δηλαδή το πραγματικό
τσιπ που κάνει τη δουλειά) και το μοντέλο της ίδιας της κάρτας (που περιλαμβάνει
άλλο υλικό, όπως ψυγείο, τάση ρύθμισης, κ.λπ.).
Σήμερα υπάρχουν δύο μεγάλοι κατασκευαστές GPU: η Nvidia και η AMD . Ωστόσο,
υπάρχουν πολλοί άλλοι κατασκευαστές που κατασκευάζουν τις κάρτες - η Asus , η
EVGA, η MSI, η Gigabyte - και άλλες εταιρείες μπορούν να παράγουν κάρτες
γραφικών χρησιμοποιώντας τσιπ από Nvidia και AMD, προσθέτοντας τις δικές τους
τροποποιήσεις για να διαφοροποιηθούν. Η έκδοση ενός κατασκευαστή μπορεί να
έχει καλύτερους συγκολλητές από μια άλλη και μπορεί να είναι εργοστασιακά
υπερχρονισμένη ή όχι.
Βρείτε τον κατασκευαστή και τον αριθμό μοντέλου
Αν για κάποιο λόγο πρέπει να ξέρετε ακριβώς τι μοντέλο κάρτας γραφικών έχετε, θα
χρειαστεί να κάνετε λίγη βαθύτερη έρευνα. Ο κατασκευαστής είναι εύκολο να
βρεθεί, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια εφαρμογή τρίτου κατασκευαστή από το
Ccleaner, που ονομάζεται Speccy . Κατεβάστε τη δωρεάν έκδοση, εκκινήστε την
εφαρμογή και κάντε κλικ στην επιλογή " Γραφικά " στην πλαϊνή γραμμή. Κάντε κύλιση
προς τα κάτω και αναζητήστε την καταχώρηση " Πωλητής ", η οποία θα σας
ενημερώνει ποιος δημιούργησε την πραγματική πλακέτα στον υπολογιστή σας. Η
κάρτα του υπολογιστή μου δημιουργήθηκε από την Dell. Θα μπορείτε επίσης να δείτε
το λειτουργικό σας σύστημα, την ποσότητα της μνήμης RAM βίντεο που έχει η κάρτα
σας, μεταξύ άλλων προδιαγραφών.
562
Speccy
Αν και αυτή η εφαρμογή είναι εξαιρετική, αφήνει κάτι να είναι επιθυμητό, ειδικά
επειδή δεν σας λέει τον ακριβή αριθμό μοντέλου της κάρτας βίντεο, ο οποίος
απαιτείται, για παράδειγμα, για αξιώσεις εγγύησης. Για αυτό θα χρειαστεί να
αναζητήσετε την απόδειξη από τον υπολογιστή σας ή να ανοίξετε τον υπολογιστή
σας.
Σε αυτήν την περίπτωση, βρείτε την κάρτα βίντεο, αφαιρέστε την και κοιτάξτε το
αυτοκόλλητο στο πλάι θα πρέπει να έχει τον ακριβή αριθμό μοντέλου. Καταγράψτε
αυτές τις πληροφορίες κάπου για να μην χρειαστεί να ανοίξετε τον υπολογιστή σας
την επόμενη φορά.
Τι είναι η οθόνη;
Η οθόνη είναι ένα κομμάτι υλικού υπολογιστή που εμφανίζει τις πληροφορίες βίντεο
και τα γραφικά που δημιουργούνται από έναν υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος
μέσω της κάρτας βίντεο.
563
Οι οθόνες είναι παρόμοιες με τις τηλεοράσεις, αλλά συνήθως εμφανίζουν
πληροφορίες σε πολύ υψηλότερη ανάλυση. Επίσης, σε αντίθεση με τις τηλεοράσεις,
οι οθόνες τοποθετούνται συχνά πάνω από ένα τραπέζι αντί να τοποθετούνται στον
τοίχο. Μια οθόνη μερικές φορές ονομάζεται οθόνη, οθόνη βίντεο, τερματικό
προβολής βίντεο, μονάδα προβολής βίντεο ή οθόνη βίντεο.
Δεδομένου ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί τύποι οθονών και διαφορετικοί
τρόποι χρήσης τους. Παρακάτω τα χωρίζουμε σε πέντε ενότητες: Βασική, Προσθήκη
ή Σύνδεση, Βαθμονόμηση του εαυτού σας, Αντιμετώπιση προβλημάτων.
Επισκόπηση παρακολούθησης
Σε έναν επιτραπέζιο υπολογιστή, συνδέεται μέσω καλωδίου σε μια θύρα της κάρτας
γραφικών ή της μητρικής πλακέτας. Παρόλο που η οθόνη βρίσκεται έξω από την
κύρια θήκη του υπολογιστή, αποτελεί ουσιαστικό μέρος του συστήματος.
Είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση μεταξύ της οθόνης και του πραγματικού
υπολογιστή, ειδικά σε ένα επιτραπέζιο σύστημα. Η απενεργοποίηση μιας οθόνης που
είναι συνδεδεμένη στον υπολογιστή δεν είναι το ίδιο με την απενεργοποίηση του
ίδιου του υπολογιστή, τα στοιχεία του οποίου (όπως ο σκληρός δίσκος και η κάρτα
βίντεο) βρίσκονται μέσα στη θήκη του υπολογιστή.
Οι οθόνες είναι ενσωματωμένες στον υπολογιστή σε φορητούς υπολογιστές AIO,
tablet, netbook και επιτραπέζιους υπολογιστές. Ωστόσο, μπορείτε να αγοράσετε μια
ξεχωριστά εάν θέλετε να κάνετε αναβάθμιση από την τρέχουσα οθόνη σας ή να
ρυθμίσετε μια ρύθμιση πολλαπλών οθονών.
Οι οθόνες διατίθενται σε δύο βασικούς τύπους, LCD και CRT. Οι οθόνες CRT, οι οποίες
έχουν μεγάλο μέγεθος, μοιάζουν με παλιές τηλεοράσεις. Οι οθόνες LCD είναι πολύ
πιο λεπτές, καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και προσφέρουν καλύτερη ποιότητα
γραφικών. Η OLED είναι ένας άλλος τύπος οθόνης που βελτιώνεται σε σχέση με την
οθόνη LCD, παρέχοντας ακόμα καλύτερα χρώματα και γωνίες θέασης, αλλά απαιτεί
περισσότερη ισχύ.
Οι οθόνες LCD καθιστούν τις οθόνες CRT ξεπερασμένες λόγω της ανώτερης
ποιότητας, του μικρότερου αποτυπώματος σε ένα γραφείο. Ωστόσο, οι οθόνες OLED
εξακολουθούν να είναι ακριβότερες και επομένως δεν χρησιμοποιούνται τόσο πολύ
στο σπίτι.
564
Οι περισσότερες οθόνες κυμαίνονται σε μέγεθος από 15 έως 29 ίντσες, αλλά άλλες
είναι 32 ίντσες ή περισσότερες, μερικές ακόμη και πολύ μεγαλύτερες.
Το μέγεθος μιας οθόνης μετριέται από τη μια γωνία της οθόνης στην άλλη, χωρίς να
συμπεριλαμβάνεται το εξωτερικό περίβλημα.
Οι περισσότερες οθόνες θεωρούνται συσκευές εξόδου καθώς συνήθως προορίζονται
μόνο για την αποστολή πληροφοριών στην οθόνη, αλλά μερικές από αυτές είναι
επίσης οθόνες αφής. Αυτός ο τύπος οθόνης θεωρείται συσκευή εισόδου/εξόδου.
Ορισμένες οθόνες έχουν ενσωματωμένα αξεσουάρ, όπως μικρόφωνο, ηχεία, κάμερα
ή διανομέα USB.
Σημαντικά γεγονότα
Οι πιο δημοφιλείς μάρκες οθονών υπολογιστών περιλαμβάνουν τις Acer, Hanns-G,
Dell, LG Electronics, Scepter, Samsung, HP και AOC. Μπορείτε να αγοράσετε οθόνες
από αυτούς τους κατασκευαστές απευθείας ή μέσω λιανοπωλητών.
Μια οθόνη συνήθως συνδέεται σε μια θύρα HDMI, DVI ή VGA. Άλλες υποδοχές
περιλαμβάνουν USB, DisplayPort και Thunderbolt. Πριν επενδύσετε σε μια νέα οθόνη
για χρήση με τον υπολογιστή σας, βεβαιωθείτε ότι και οι δύο συσκευές υποστηρίζουν
τον ίδιο τύπο σύνδεσης.
Για παράδειγμα, μην αγοράζετε οθόνη που διαθέτει θύρα HDMI όταν ο υπολογιστής
σας μπορεί να δεχτεί μόνο σύνδεση VGA. Αν και οι περισσότερες κάρτες γραφικών
565
και οθόνες έχουν πολλές θύρες για να λειτουργούν με διάφορους τύπους συσκευών,
εξακολουθεί να είναι σημαντικό να ελέγξετε τη συμβατότητά τους.
Εάν πρέπει να συνδέσετε ένα παλαιότερο καλώδιο σε μια νεότερη θύρα (όπως HDMI
σε VGA), υπάρχουν προσαρμογείς για αυτόν τον σκοπό.
Επίλυση προβλήματος
Η απόδοση μιας οθόνης καθορίζεται συνήθως από πολλούς παράγοντες και όχι μόνο
από ένα χαρακτηριστικό όπως το συνολικό μέγεθος της οθόνης, για παράδειγμα.
Μερικά από αυτά περιλαμβάνουν λόγο διαστάσεων (οριζόντιο μήκος έναντι
κατακόρυφου μήκους), κατανάλωση ενέργειας, ρυθμό ανανέωσης, λόγο αντίθεσης
(συγκέντρωση των φωτεινότερων χρωμάτων έναντι των πιο σκούρων χρωμάτων),
χρόνος απόκρισης (πόσο χρόνο χρειάζεται ένα pixel για να γίνει ενεργό, σε ανενεργό,
για ενεργοποίηση ξανά), ανάλυση οθόνης και άλλα.
Μπορείτε να λύσετε πολλά από τα προβλήματα της οθόνης μόνοι σας, αν και για
λόγους ασφαλείας καλό είναι να μην ανοίξετε το κουτί. Εάν δεν μπορείτε να
επιλύσετε το πρόβλημα με τις προτάσεις που αναφέρονται εδώ, πηγαίνετε την οθόνη
σας σε έναν επαγγελματία.
- Ρυθμίσεις: Οι οθόνες είναι συχνά άμεσα διαθέσιμες μέσω plug and play. Εάν το
βίντεο στην οθόνη δεν εμφανίζεται όπως νομίζετε ότι θα έπρεπε, σκεφτείτε να
ενημερώσετε το πρόγραμμα οδήγησης της κάρτας γραφικών σας.
- Καθάρισμα: Οι νεότερες οθόνες LCD θα πρέπει να καθαρίζονται προσεκτικά και όχι
σαν να ήταν ένα κομμάτι γυαλί ή μια παλαιότερη οθόνη CRT.
- Ανακριβής εμφάνιση: εάν η οθόνη σας δεν φαίνεται να εμφανίζει τα πράγματα όπως
θα έπρεπε, για παράδειγμα εάν τα χρώματα φαίνονται λάθος, το κείμενο είναι θολό
κ.λπ.
- Προβλήματα χρώματος σε μια παλιά οθόνη. Εάν έχετε μια παλαιότερη οθόνη CRT
που αντιμετωπίζει προβλήματα με την εμφάνιση χρώματος, όπως εάν βλέπετε μια
σειρά χρωμάτων στα άκρα της οθόνης, απομαγνητίστε την για να μειώσετε το
μαγνητικό συμπέρασμα που το προκαλεί.
- Η οθόνη τρεμοπαίζει. Το τρεμόπαιγμα της οθόνης σε μια οθόνη CRT μπορεί να
επιλυθεί αλλάζοντας τον ρυθμό ανανέωσης της οθόνης, κάτι που μπορείτε να κάνετε
στον Πίνακα Ελέγχου των Windows.
566
Βασικός υπολογισμός: κύριες λειτουργίες των πλήκτρων στο πληκτρολόγιο
Αυτό το όργανο που έφτασε γύρω στη δεκαετία του 1980 και που ονομαζόταν
υπολογιστής, σήμερα, είναι ένας από τους καλύτερους φίλους μας.
Όταν είμαστε χωρίς πρόσβαση σε αυτό, νιώθουμε ότι κάτι δικό μας λείπει, έτσι δεν
είναι; Εξάλλου, το παίρνουμε οπουδήποτε και παντού, το χρησιμοποιούμε ανά πάσα
στιγμή.
Γι' αυτό θέλουμε να εξηγήσουμε ορισμένες λειτουργίες που μπορεί να μην γνωρίζετε
και να μην γνωρίζετε ότι υπάρχουν στον υπολογιστή σας.
Πώς λειτουργεί το πληκτρολόγιο;
Το πληκτρολόγιο είναι ένα από τα απαραίτητα αξεσουάρ για τους υπολογιστές και
για όποιον χρησιμοποιεί υπολογιστή, παρέχει μια σειρά από συντομεύσεις για
διάφορες λειτουργίες, διευκολύνοντας την εκτέλεση εργασιών και κατά συνέπεια
βελτιώνοντας τα αποτελέσματα που παράγονται από τον υπολογιστή. Παρακάτω θα
δούμε τα κύρια πλήκτρα και τις αντίστοιχες λειτουργίες τους.
Λειτουργίες πληκτρολογίου εντός των υπολογιστών
- ALT: είναι ένα πλήκτρο που σας επιτρέπει να αλλάξετε μια συγκεκριμένη λειτουργία
μέσα σε ένα πρόγραμμα, για παράδειγμα, να κάνετε εναλλαγή μεταξύ μεγέθυνσης ή
σμίκρυνσης.
- Backspace: χρησιμεύει για τη διαγραφή ενός συγκεκριμένου χαρακτήρα στα
αριστερά του δρομέα του ποντικιού. Συνήθως χρησιμοποιείται σε κείμενα.
- Caps Lock: είναι το κλειδί που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση των γραμμάτων με
κεφαλαία, επιτρέποντας τελικά τη μόνιμη εναλλαγή μιας συγκεκριμένης λειτουργίας
μέσα σε ένα πρόγραμμα.
567
-CRTL (έλεγχος): όπως ακριβώς το ALT είναι ένα λειτουργικό κλειδί που από μόνο του
είναι άχρηστο, χρησιμοποιείται συνήθως σε συνδυασμό με άλλα πλήκτρα ως
συντόμευση σε συγκεκριμένα προγράμματα ή στο ίδιο το λειτουργικό σύστημα.
Τέλος: Βασικά χρησιμοποιείται για να φτάσετε στο τέλος μιας γραμμής κειμένου ή
μιας σελίδας με ένα μόνο κλικ.
- Enter: Ένα από τα πιο χρησιμοποιούμενα πλήκτρα, επιβεβαιώνει εργασίες μέσα σε
παράθυρα διαλόγου και ανοίγει νέες γραμμές κειμένου.
- Esc: ή Escape: Χρησιμοποιείται για την ακύρωση διαφορετικών τύπων εντολών,
επιλογών, πλαισίων διαλόγου, μεταξύ άλλων.
- Home: Κάνει το αντίθετο από το πλήκτρο ΤΕΛΟΣ, σας επιτρέπει να φτάσετε στην
αρχή μιας γραμμής κειμένου ή μιας σελίδας με ένα μόνο κλικ.
- Εισαγωγή: εναλλάσσεται μεταξύ εισαγωγής επικάλυψης ή εισαγωγής χαρακτήρων
κειμένου.
- Num Lock: Σας επιτρέπει να ενεργοποιείτε και να απενεργοποιείτε το αριθμητικό
πληκτρολόγιο.
- Page Up: Λειτουργία παρόμοια με το κλειδί αρχικής σελίδας, με τη διαφορά ότι δεν
πηγαίνει μέχρι πάνω στη σελίδα, αλλά σε μέρη ή σελίδες.
- Page Down: Λειτουργία παρόμοια με το πλήκτρο ΤΕΛΟΣ, με τη διαφορά ότι δεν
κατεβαίνει εντελώς η σελίδα, αλλά σε μέρη ή σελίδες.
- Print Screen: Τραβάει μια φωτογραφία ή στιγμιότυπο οθόνης της τρέχουσας οθόνης
στο σύνολό της.
- Κλείδωμα κύλισης: Ενεργοποιεί και απενεργοποιεί τη λειτουργία κύλισης
χρησιμοποιώντας το αριθμητικό πληκτρολόγιο.
- Shift: Έχει πολύ παρόμοια λειτουργία με το πλήκτρο ALT, τροποποιεί εντολές ή το
κείμενο μεταξύ κεφαλαίων και πεζών.
- Βέλη κύλισης: μετακινήστε τον κέρσορα ή την οθόνη κατά μήκος της οθόνης ή των
σελίδων που επισκεφτήκατε.
- Καρτέλα: Χρησιμοποιείται για απευθείας μετάβαση μεταξύ των σημαδιών καρτέλας
κατά την πληκτρολόγηση κειμένου.
- Πλήκτρα λειτουργιών (F1, F2, F3, κ.λπ.): αυτά είναι πρόσθετα πλήκτρα που σας
επιτρέπουν να προσθέσετε διαφορετικές συντομεύσεις, κάθε πρόγραμμα τις
χρησιμοποιεί διαφορετικά, δεν υπάρχει πρότυπο.
568
Το πληκτρολόγιο είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία και χρησιμοποιείται σε
διάφορες συσκευές όπως φορητούς υπολογιστές, υπολογιστές. Στην επιστήμη των
υπολογιστών, είναι γνωστή ως " συσκευή εισόδου" (μια συσκευή που εισάγει
πληροφορίες).
Το πληκτρολόγιο σάς επιτρέπει να εισάγετε μεγάλο όγκο δεδομένων, τόσο για
υπολογισμούς όσο και για γραφή, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για
παιχνίδια, γραφιστική, με λίγα λόγια, το πληκτρολόγιο έχει μεγάλη ποικιλία χρήσεων.
Ότι ακόμη και διαφορετικά πληκτρολόγια δημιουργήθηκαν για να διευκολυνθούν
διαφορετικές εργασίες.
Πόσοι τύποι πληκτρολογίου υπάρχουν και ποιες είναι οι λειτουργίες τους;
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία πληκτρολογίων, και αυτά μπορούν να καταλογιστούν με
βάση τη λειτουργικότητα και τον τύπο σύνδεσής τους και έναν συνδυασμό αυτών
που μπορούν να θεωρηθούν υποκατηγορία. Με τον καιρό, ενημερώνουν τις
τεχνολογίες τους, βελτιώνοντας την εμπειρία χρήστη και την ποιότητα της συσκευής.
Εργονομικό πληκτρολόγιο
Έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν μεγαλύτερη άνεση στον χρήστη, βοηθώντας τον
να έχει μια πιο άνετη θέση των χεριών όταν πιάνουν, το πληκτρολόγιο.
Πληκτρολόγιο πολυμέσων
Αυτό το πληκτρολόγιο προσθέτει ειδικά πλήκτρα, τα οποία μπορούν να έχουν άμεσες
και ποικίλες λειτουργίες. Στην αρχή, τα πρώτα πληκτρολόγια αυτού του τύπου
569
περιείχαν απλές λειτουργίες όπως παύση και αναπαραγωγή βίντεο ή ήχου, αύξηση
και μείωση της έντασης. Όμως με την πάροδο του χρόνου προστέθηκαν και άλλα
χαρακτηριστικά. Όπως: άνοιγμα προγράμματος περιήγησης, email, πίνακας
βοήθειας, θύρες USB και άλλα. Το ενδιαφέρον είναι ότι δημιουργήθηκαν
διαφορετικά πληκτρολόγια αυτού του τύπου. Κάποια όπως εργονομικά, άλλα οθόνη
αφής και ασύρματα.
Ευέλικτο πληκτρολόγιο
Μοιάζει με κάθε κλασικό πληκτρολόγιο καθώς περιέχει τα ίδια πλήκτρα και
λειτουργίες, η ιδιαιτερότητα και η χρησιμότητά του είναι η ευελιξία του, συνήθως
σιλικόνης ή σε ορισμένες περιπτώσεις μαλακό πλαστικό. Αυτά τα πληκτρολόγια
μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχεδόν σε οποιαδήποτε επιφάνεια και καθώς είναι
κατασκευασμένα από σιλικόνη, είναι πλήρως σφραγισμένα. Αυτό το καθιστά
εξαιρετικό εργαλείο για εργαστηριακή χρήση καθώς επιτρέπει την πλήρη
απολύμανση της συσκευής.
570
Αριθμητικό πληκτρολόγιο
Αυτό το πληκτρολόγιο είναι ένα συμπλήρωμα του κοινώς χρησιμοποιούμενου
πληκτρολογίου που ονομάζεται QWERT, το οποίο παρέχεται σε περιπτώσεις όπως το
εργονομικό, το εικονικό πληκτρολόγιο και το πληκτρολόγιο προβολής. Βασικά
περιέχει το τμήμα αριθμών που πηγαίνει από το 0 στο 9 και όλες τις βασικές
μαθηματικές πράξεις.
571
Πληκτρολόγιο οθόνης ή εικονικό πληκτρολόγιο
Είναι ένα πληκτρολόγιο που μπορεί να δει κανείς κυρίως σε φορητές συσκευές όπως
κινητά ή τραπέζια, αλλά είναι επίσης διαθέσιμο όχι μόνο σε ένα αλλά σε όλα τα
ταξινομημένα. Περιλαμβάνεται επίσης σε κανονικούς φορητούς υπολογιστές και
υπολογιστές, απλά πρέπει να κάνετε μερικά βήματα για να το ενεργοποιήσετε. Η
λειτουργικότητά του είναι ίδια με οποιοδήποτε συμβατικό πληκτρολόγιο. Μόνο αν
δεν έχετε οθόνη αφής, θα πρέπει να χρησιμοποιείται με τον κέρσορα ή ένα joystick.
572
Μηχανικά πληκτρολόγια
Αυτά τα πληκτρολόγια μοιάζουν με ένα συμβατικό πληκτρολόγιο, η μεγάλη τους
διαφορά είναι στη λειτουργία τους, σε αντίθεση με ένα κανονικό πληκτρολόγιο που
περιέχει μια "μεμβράνη" μέσα (αυτό φαίνεται όταν ανοίγετε το πληκτρολόγιο). Τα
μηχανικά πληκτρολόγια περιέχουν ένα είδος «διακόπτη» που λειτουργεί ξεχωριστά
για κάθε πλήκτρο.
Αυτά χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στην κοινότητα του gaming, λόγω της μεγάλης
ζήτησης που είναι απαραίτητη και της έντασης των έργων που παρουσιάζουν οι
χρήστες τους. Στην αρχή μπορεί να είναι ενοχλητικά καθώς κάνουν περισσότερο
θόρυβο με κάθε πάτημα πλήκτρων, αλλά μόλις τα συνηθίσετε θα είναι άνετα για
εσάς. Μια άλλη λεπτομέρεια είναι ότι ανάλογα με το μοντέλο του μηχανικού
πληκτρολογίου που χρησιμοποιείτε, θα χρειαστεί να ασκήσετε περισσότερη ή
λιγότερη δύναμη στα πλήκτρα.
Προβολή ή εικονικό πληκτρολόγιο
Όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι ένα πληκτρολόγιο που μπορεί να προβληθεί σε
επίπεδη επιφάνεια και λειτουργεί με τεχνολογία υπέρυθρων, η οποία ανιχνεύει ποια
πλήκτρα πατάει ο χρήστης και στη συνέχεια το μεταδίδει στη συσκευή με την οποία
έχει συνδεθεί. Η τεχνολογία σύνδεσής του είναι μέσω bluetooth, μπορεί να
χρησιμοποιηθεί με οποιαδήποτε συμβατή συσκευή.
573
Πληκτρολόγια ανά σύνδεση
Τεχνικά, δεν είναι τύπος πληκτρολογίου, αλλά υποκατηγορία του. Με την πάροδο του
χρόνου, η τεχνολογία με την οποία συνδέονται τα πληκτρολόγια με υπολογιστές έχει
αλλάξει, μεταξύ των τύπων συνδέσεων που έχουμε τα ακόλουθα:
- Πληκτρολόγιο με παράλληλη σύνδεση: Αυτό το πληκτρολόγιο είναι ξεπερασμένο
- Πληκτρολόγιο με υποδοχή DIN ή PS / 2: Η υποδοχή DIN χρησιμοποιήθηκε σε λίγους

υπολογιστές, αντικαταστάθηκε γρήγορα από το PS / 2, γνωστό και ως "Mini DIN",
είναι παρόμοια με την υποδοχή DIN, αλλά με μικρότερο μέγεθος και σε λίγες
περιπτώσεις ακόμη χρησιμοποιούνται σήμερα, αλλά ήδη εξαφανίζονται. Αυτά
χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι είναι στρογγυλά και περιέχουν αρκετές
καρφίτσες στο εσωτερικό τους.
- Πληκτρολόγια USB: Μπορεί να είναι μια κλασική σύνδεση USB ή μια σύνδεση
miniUSB. Είναι η πιο χρησιμοποιούμενη σύνδεση σήμερα σε πληκτρολόγια που
βγαίνουν στην αγορά.
- Ασύρματα πληκτρολόγια: Αυτά είναι πληκτρολόγια που δεν έχουν καλώδια. Στην
αρχή χρησιμοποίησαν τη σύνδεση υπερύθρων, αλλά με τον καιρό και την πρόοδο της
τεχνολογίας, άρχισαν να χρησιμοποιούν τη σύνδεση bluetooth. Αυτό το καθιστά πιο
άνετο εργαλείο καθώς αποφεύγεται η ταλαιπωρία του καλωδίου.
Τα περισσότερα από τα πληκτρολόγια που αναφέρονται παραπάνω μπορεί να είναι
ασύρματα ή να χρησιμοποιούν καλώδια. Υπάρχουν ακόμη και μερικά που
συνδυάζουν τους δύο τύπους σύνδεσης. (Όποτε είναι ενσύρματο, θα είναι USB).
574
Τι είναι και τι κάνουν τα πλήκτρα f1, f2, f3, f4, f5, f6, f7, f8, f9, f10, f11 και f12;
Τα πλήκτρα λειτουργιών είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε
διαφορετικά προγράμματα. Αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη διαμόρφωση
που περιλαμβάνει ο κατασκευαστής ή το τι έχει προγραμματίσει ο χρήστης στο
σύστημα.
- F1: Ανοίγει το παράθυρο βοήθειας του προγράμματος ή της εφαρμογής που
εκτελείται.
- F2: Μπορείτε να αλλάξετε το όνομα ενός αρχείου που έχετε ήδη επιλέξει.
- F3: Ανοίξτε τον οδηγό αναζήτησης.
- F4: Εάν το χρησιμοποιήσετε στο πρόγραμμα περιήγησης Explorer, θα δείτε όλες τις
σελίδες που επισκεφτήκατε πρόσφατα.
- F5: οθόνη ενημέρωσης.
- F6: Χρησιμοποιείται για κίνηση με το πληκτρολόγιο ανάλογα με το πού εργάζεστε.
- F7: Δεν έχει καμία ενέργεια στα Windows, αλλά μπορεί να λειτουργήσει σε
οποιοδήποτε πρόγραμμα ή εφαρμογή χρησιμοποιείτε.
- F8: Εάν κάνετε επανεκκίνηση του υπολογιστή σας και πατήσετε αυτό το πλήκτρο
πολλές φορές, μπορείτε να εισαγάγετε παραλλαγές συστήματος (ασφαλής
λειτουργία).
- F9: Δεν εκτελεί καμία ενέργεια στα Windows.
- F10: Χρησιμοποιείται για μετακίνηση μεταξύ της γραμμής εργαλείων οποιασδήποτε
εφαρμογής.
- F11: Μεγιστοποίηση παραθύρου στο 100% σε οποιοδήποτε πρόγραμμα.
- F12: Καμία ενέργεια στα Windows.
Πώς είναι δομημένο ένα πληκτρολόγιο;
Ένα συμβατικό πληκτρολόγιο χωρίζεται ή δομείται σε 6 ζώνες . Παίζουν έναν ρόλο ή
μπορούν να παίξουν διαφορετικούς ρόλους. Οι λειτουργίες μπορεί επίσης να
εξαρτώνται από το πρόγραμμα που χρησιμοποιείται.
575
- Πλήκτρα λειτουργιών: Αυτά είναι τα πλήκτρα F1 , F2, F3 έως F12 και σας επιτρέπουν
να εκτελέσετε μια συγκεκριμένη λειτουργία ανάλογα με το πρόγραμμα.
- Πλήκτρα ελέγχου: μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με
αριθμούς για πρόσβαση σε λειτουργίες ή ακόμη και εκτέλεση συγκεκριμένων
ενεργειών. Τα πιο χρησιμοποιούμενα σε συστήματα Windows είναι τα Ctrl, Alt, Esc
και το πλήκτρο Έναρξη από τα Windows. Σε υπολογιστές με λειτουργικό σύστημα
macOS X, είναι ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα κλειδιά
- Γραφομηχανή ή αλφαριθμητικά πλήκτρα: Σε αυτήν την περιοχή υπάρχουν όλα τα
γράμματα, οι αριθμοί, τα σύμβολα και τα σημεία στίξης.
- Αριθμητικό πληκτρολόγιο: Χρησιμοποιείται για γρήγορη εισαγωγή αριθμητικών
δεδομένων. Τα κλειδιά και τα σύμβολα έχουν ομαδοποιηθεί όπως ακριβώς θα
κάνατε σε μια αριθμομηχανή.
- Κύλιση και ειδικά πλήκτρα: Αυτά σας επιτρέπουν να κάνετε κύλιση σε έγγραφα ή
ιστοσελίδες και να επεξεργάζεστε κείμενο. Αυτά τα πλήκτρα είναι: Διαγραφή, Έναρξη,
Τέλος, Προηγούμενη σελίδα, Επόμενη σελίδα, PageUp - PageDown και τα πλήκτρα
βέλους. Με το πλήκτρο PrintScrn, μπορείτε να τραβήξετε στιγμιότυπα οθόνης.
Δημιουργήστε εικόνες από αυτό που παρακολουθείτε αυτήν τη στιγμή.
Πόσα πλήκτρα έχει ένα πληκτρολόγιο;
Δεν υπάρχει ακριβής αριθμός πλήκτρων που μπορεί να περιέχει ένα πληκτρολόγιο,
καθώς αυτός ο αριθμός μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του πληκτρολογίου.
Για παράδειγμα, από ένα αριθμητικό πληκτρολόγιο σε ένα αλφαριθμητικό
πληκτρολόγιο, η διαφορά στον αριθμό των πλήκτρων είναι αισθητή.
- Ένα αλφαριθμητικό πληκτρολόγιο μπορεί να περιέχει 102 έως 105 πλήκτρα .
- Το πληκτρολόγιο Apple που περιλαμβάνει το αριθμητικό πληκτρολόγιο έχει 109
πλήκτρα .
- Το αριθμητικό πληκτρολόγιο μπορεί να έχει 17 ή 18 πλήκτρα .
576
- Ένα εργονομικό πληκτρολόγιο που δεν περιέχει το ψηφιακό μέρος μπορεί να έχει
87 πλήκτρα .
Τι είναι και πώς να αποκτήσετε τη λειτουργία τρίτου κλειδιού;
Η τρίτη λειτουργία στα πληκτρολόγια είναι αυτή που δεν μπορεί να προσπελαστεί
πατώντας το πλήκτρο Shift, που συνήθως ενεργοποιείται με το πλήκτρο Alt ή AltGr.
Ένα παράδειγμα μπορεί να είναι το πάτημα ATL Gr + 2 (αυτό πάνω από w) και θα
εμφανιστεί το σύμβολο @ . Εάν πατηθεί το πλήκτρο E σε συνδυασμό με
χτύπημαAltGr ( AltGr +E), θα εμφανιστεί το σύμβολο € .
Εξαρτάται από την ονοματολογία που χρησιμοποιεί το πληκτρολόγιο , είτε είναι
ισπανικό είτε λατινοαμερικάνικο. Καθώς και η γλώσσα που έχει προγραμματίσει το
λειτουργικό σύστημα.
Πώς λειτουργεί το πληκτρολόγιο;
Όταν αγοράζουμε έναν υπολογιστή, το τελευταίο πράγμα που παρατηρούμε είναι το
πληκτρολόγιο. Παρά το γεγονός ότι είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος, όχι μόνο επειδή
μέσω αυτού αλληλεπιδρούμε με το μηχάνημα τις περισσότερες φορές, οι
περισσότεροι χρήστες δεν δίνουν τη δέουσα προσοχή στα περιφερειακά και στη
χειρότερη περίπτωση, καταλήγουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα και να πρέπει να
αγοράσουν ένα άλλο ή ακόμα και η λανθασμένη χρήση καταλήγει να προκαλεί
προβλήματα υγείας. παρακάτω θα δούμε πώς λειτουργεί ένα πληκτρολόγιο, τα
διαφορετικά πρότυπα που υπάρχουν, καθώς και συμβουλές προϊόντων, εργονομία
και εντολές για χρήστες Windows.
Σε τι χρησιμεύει;
"Δίνει! Για να πληκτρολογήσετε σωστά!» Σου πέρασε από το μυαλό αυτή η
απάντηση; Λοιπόν, η λειτουργία του πληκτρολογίου είναι προφανής στους
περισσότερους χρήστες, αλλά η πληκτρολόγηση κειμένου δεν είναι η μόνη εργασία
που μπορεί να εκτελέσει το πληκτρολόγιο. Τα πλήκτρα του μπορούν να τραβήξουν
εικόνες, να χρησιμοποιηθούν για περιήγηση στο διαδίκτυο ή εργασία με windows, σε
περίπτωση προβλήματος με το ποντίκι, εκτέλεση εντολών σε παιχνίδια κ.λπ. Η σωστή
απάντηση στην ερώτηση του υπότιτλου είναι: «το πληκτρολόγιο χρησιμεύει ως
συσκευή εισόδου, δηλαδή για την αποστολή δεδομένων από τον χρήστη, τα οποία
θα ερμηνεύονται από τον υπολογιστή και θα εμφανίζονται στην οθόνη».
577
Πως δουλεύει?
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι πληκτρολογίου, ο καθένας με διαφορετική εσωτερική
λειτουργία. Ως εκ τούτου, θα σας δείξουμε μόνο πώς λειτουργούν τα κοινά
πληκτρολόγια και θα δώσουμε μερικές περιέργειες για τα άλλα. Παρά τα όσα
πιστεύουν πολλοί, το πληκτρολόγιο δεν είναι ένα απλό περιφερειακό, ούτε χαζό.
Διαθέτει έναν μικροεπεξεργαστή στο εσωτερικό του, ο οποίος ερμηνεύει τον τρόπο
με τον οποίο πιέζονται τα πλήκτρα. Είναι το τσιπ του πληκτρολογίου που ερμηνεύει
ότι όταν πατάτε το πλήκτρο "O", το αντίστοιχο γράμμα τυπώνεται στην οθόνη.
Ομοίως, πρέπει να κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ του "O" και του συνδυασμού
"CTRL + O" (ο οποίος στο Word ανοίγει ένα νέο αρχείο).
Είναι πιθανό να έχετε ήδη δει ένα ανοιχτό πληκτρολόγιο αν δεν το έχετε δει, ΜΗΝ
ανοίξετε το δικό σας, καθώς θα ήταν σαν να ξεχωρίζετε ένα παλιό ρολόι: όταν το
συναρμολογήσετε ξανά, θα περισσέψουν εξαρτήματα και δεν θα λειτουργήσει όπως
θα έπρεπε. Μπορεί να πιστεύετε ότι ένα πληκτρολόγιο υπολογιστή λειτουργεί
παρόμοια με τα αριθμητικά πλήκτρα ενός κινητού τηλεφώνου, αλλά υπάρχει μεγάλη
διαφορά, καθώς το τηλέφωνο δεν είναι ικανό να ερμηνεύει συνδυασμούς πλήκτρων
(τα κινητά τηλέφωνα υψηλής τεχνολογίας ήδη μπορούν).
578
Μέσα στο πλαστικό μέρος του πληκτρολογίου σας, υπάρχουν "φύλλα" όπως αυτά
στην παραπάνω εικόνα. Το σύνολο αυτών των φύλλων ονομάζεται «μήτρα
πληκτρολογίου». Ανάλογα με το μοντέλο, μπορεί να υπάρχουν περισσότερα από δύο,
αλλά πάντα θα μοιάζουν με τα φύλλα της εικόνας. Μερικοί κατασκευαστές
τοποθετούν ένα κομμάτι μετάλλου ανάμεσα στα φύλλα για να τα χωρίσουν και να
αποφύγουν την επαφή μεταξύ των κυκλωμάτων του καθενός, άλλες εταιρείες
χρησιμοποιούν άλλα υλικά, ακόμη και τα ίδια που χρησιμοποιούνται για τα φύλλα
που περιέχουν τα κυκλώματα.
Όταν πατάτε ένα πλήκτρο, ένα μικρό ηλεκτρικό ρεύμα ρέει μέσω του παρακάτω
κυκλώματος. Ο επεξεργαστής πληκτρολογίου αντιλαμβάνεται τι έχει συμβεί, ελέγχει
τη θέση του κυκλώματος στη μήτρα του και το αντίστοιχο γράμμα ή εντολή, που
βρίσκεται στη μνήμη του. Για παράδειγμα, εάν πατήσετε το πλήκτρο που έχει τη
σημαία των Windows, το τσιπ θα αντιληφθεί ότι έχει κυκλοφορήσει ενέργεια στο
σημείο και θα στείλει την αντίστοιχη εντολή στον υπολογιστή, που είναι να ανοίξει
το μενού Έναρξη. Δηλαδή, όπως κάθε ηλεκτρονικός εξοπλισμός, το πληκτρολόγιο
ερμηνεύει τους ηλεκτρικούς παλμούς και τις διακοπές τους για να δημιουργήσει
εντολές ή χαρακτήρες στην οθόνη της οθόνης σας.
579
Μοτίβα πληκτρολογίου
Διάταξη
Έχετε ιδέα γιατί οι κατασκευαστές πληκτρολογίων βάζουν τα πλήκτρα στη θέση που
γνωρίζουμε σήμερα; Γιατί το πρώτο γράμμα είναι το Q, ακολουθούμενο από το W και
μετά το Ε, μέχρι να φτάσουμε στο τελευταίο γράμμα, που είναι το Μ; Η απάντηση
είναι απλή: αυτό το μοτίβο - που ονομάζεται QWERTY ακριβώς επειδή είναι τα πρώτα
6 γράμματα της ακολουθίας υιοθετήθηκε επειδή χρησιμοποιήθηκε ήδη από
γραφομηχανές. Αυτό που έγινε ήταν απλώς η προσαρμογή του προτύπου στο
πληκτρολόγιο των υπολογιστών. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί άλλοι τύποι διάταξης
πλήκτρων.
Οι γραφομηχανές δούλευαν με μεταλλικά «σφυριά», τα οποία χτυπούσαν σε χαρτί

για να τυπώσουν τα γράμματα. Γνωρίζοντας ποια πλήκτρα χρησιμοποιήθηκαν
περισσότερο, ήταν τακτοποιημένα με τέτοιο τρόπο ώστε τα σφυράκια να μην
καταλήγουν να χτυπούν το ένα το άλλο ή να κολλάνε κάπου στη διαδρομή από το
υπόλοιπο στο χαρτί, λόγω της ταχύτητας με την οποία πατούσαν τα πλήκτρα. Έτσι, το
πρότυπο QWERTY υιοθετήθηκε επειδή έκανε την πληκτρολόγηση πιο αργή
(περίεργο, έτσι δεν είναι;) και, με την εμφάνιση του υπολογιστή, μεταφέρθηκε και σε
σύγχρονα πληκτρολόγια, διευκολύνοντας την προσαρμογή των χρηστών.
Αν και το μοτίβο QWERTY είναι το πιο χρησιμοποιούμενο, δεν είναι και το καλύτερο.
Στην πραγματικότητα, είναι εξαιρετικά άβολο σε σύγκριση με άλλα, καθώς απαιτεί
υπερβολική κίνηση των δακτύλων για να χρησιμοποιηθεί. Υπάρχουν άλλα πρότυπα
όπως το XPERT, τα οποία μπορεί να είναι καλύτερες, πιο άνετες εναλλακτικές λύσεις
και μπορεί ακόμη και να αυξήσουν την ταχύτητα με την οποία πληκτρολογεί ο
χρήστης. Ένα άλλο πρότυπο είναι το Dvorak (που πήρε το όνομά του από τον
εφευρέτη του). Σχεδιασμένο από τον August Dvorak το 1920, αυτός ο τύπος διάταξης
580
πλήκτρων σχεδιάστηκε για να διευκολύνει την πληκτρολόγηση διατηρώντας τα
φωνήεντα στη μία πλευρά και τα σύμφωνα στην άλλη.
Το πληκτρολόγιο Dvorak προτείνεται ακόμη και σε όσους πληκτρολογούν αγγλικά,

καθώς κάνει τον χρήστη να χρειάζεται να κινεί λιγότερο τα χέρια του και, κατά
συνέπεια, να κάνει πολύ λιγότερη προσπάθεια για να πληκτρολογήσει. Επιπλέον,
υπάρχουν δύο άλλα μοτίβα που δημιουργήθηκαν για όσους θέλουν να
πληκτρολογήσουν χρησιμοποιώντας μόνο το ένα χέρι (ένα μοτίβο για το αριστερό
χέρι και ένα για το δεξί).
Σύνδεση
Η συντριπτική πλειοψηφία των πληκτρολογίων που συνόδευαν υπολογιστές τη
δεκαετία του 1990 χρησιμοποιούσαν την υποδοχή "DIN". Με την πάροδο του χρόνου,
οι κατασκευαστές άρχισαν να κυκλοφορούν πληκτρολόγια που χρησιμοποιούσαν την
υποδοχή "mini-DIN" (ή PS/2) και κατασκευάστηκαν αρχικά από την IBM και τελικά
έγιναν το πρότυπο που χρησιμοποιείται σήμερα. Με την εξέλιξη του εξοπλισμού, την
προσθήκη πλήκτρων πολυμέσων και πρόσθετων εντολών, τα νέα πληκτρολόγια
κατασκευάζονται ήδη με υποδοχή USB, γεγονός που κάνει τη σύνδεση ακόμα πιο
εύκολη, λόγω της ευρείας αποδοχής του προτύπου σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, οι
περισσότεροι υπολογιστές εξακολουθούν να διαθέτουν εισόδους PS/2 τόσο για
ποντίκι όσο και για πληκτρολόγιο, αλλά σύντομα θα τεθούν εκτός χρήσης.
Δροσερά πληκτρολόγια
Εδώ είναι μερικά πληκτρολόγια που μπορούν να σας κάνουν να περάσετε ώρες
θαυμάζοντας μια βιτρίνα. Κάποιοι έχουν την πρόταση να βελτιώσουν την εργονομία,
άλλοι να διευκολύνουν και να βελτιώσουν την αλληλεπίδραση του χρήστη με τον
υπολογιστή. Ανεξάρτητα από το μοντέλο και τον κατασκευαστή, τα πληκτρολόγια
που θα δείξουμε αποτελούν αντικείμενο πόθου πολλών χρηστών.
581
Η Econo-Keys είναι ένας Αμερικανός κατασκευαστής ασυνήθιστων πληκτρολογίων.
Συνήθως έχουν πάντα επιπλέον λειτουργίες σε σύγκριση με τα κανονικά
πληκτρολόγια. Το μοντέλο EK-76-TP είναι ένα πρακτικό πληκτρολόγιο,
κατασκευασμένο από καουτσούκ, με σύνδεση USB και συμβατό με Windows και
Linux. Ίσως έχετε παρατηρήσει από τη φωτογραφία ότι στο πίσω μέρος της
περιφερειακής υπάρχει ακόμα ένα ποντίκι σε στυλ touchpad.
Το πληκτρολόγιο παρακάτω φαίνεται παράξενο, αλλά κάνει τα μάτια πολλών gamers

και γραφιστών να λάμπουν, καθώς τα πλήκτρα του είναι πλήρως διαμορφώσιμα όχι
μόνο στη λειτουργία των πλήκτρων, αλλά και στη θέση που καταλαμβάνουν.
Μπορείτε κυριολεκτικά να τοποθετήσετε τα πλήκτρα όπου θέλετε και να τους
αναθέσετε οποιαδήποτε λειτουργία.
582
Τι θα λέγατε να χρησιμοποιήσετε ένα πληκτρολόγιο που έχει πλήκτρα με αλφαβητική
σειρά, αντί για το τυπικό QWERTY; Επειδή ένας κατασκευαστής περιφερειακών σας
σκέφτηκε και κυκλοφόρησε το Hunt n' Peck, ένα πληκτρολόγιο που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί και με τους δύο τρόπους: με κανονικό μοτίβο ή με τα γράμματα σε
αλφαβητική σειρά, ώστε να μην έχετε τόση δυσκολία στην πληκτρολόγηση. Μπορείτε
να χρησιμοποιήσετε ένα πλήκτρο λειτουργίας για εναλλαγή μεταξύ του κανονικού
μοτίβου και αυτού που προορίζεται για τα δακτυλικά αποτυπώματα.
Η Apple είναι ο πρωταθλητής όσον αφορά τον σχεδιασμό υπολογιστών και

περιφερειακών. Οι χρήστες MAC μπορούν να έχουν ένα πληκτρολόγιο με
μινιμαλιστικό σχεδιασμό αλλά εξαιρετικά άνετο. Διαθέτει ενσύρματες ή ασύρματες
επιλογές (USB ή Bluetooth). Οι χρήστες υπολογιστών και Windows κλαίνε μόνοι τους
καθώς αυτό το μοντέλο δεν υπάρχει για μηχανές εκτός από MAC.
583
Το όνομα του πληκτρολογίου παρακάτω είναι παρόμοιο με ένα Transformer και δεν
είναι περίεργο. Το Optimus Maximus είναι ένα φαινομενικά κανονικό πληκτρολόγιο,
αλλά μετά από προσεκτικότερη εξέταση, θα παρατηρήσετε ότι είναι πλήρως
προσαρμόσιμο και όμορφο. Τα πλήκτρα του έχουν OLED (μικρά φώτα) που ανάβουν
με τα γράμματα που αντιπροσωπεύουν. Αλλά δεν σταματά εκεί, καθώς τα πλήκτρα
μπορούν να ρυθμιστούν ώστε να εμφανίζουν σύμβολα για εργαλεία, εντολές,
προγράμματα ή ακόμα και εικόνες που έχετε φτιάξει εσείς.
Ποντίκι: λειτουργία, τύποι και κύρια χαρακτηριστικά

Εισαγωγή
Μετά το πληκτρολόγιο, το ποντίκι είναι η πιο χρησιμοποιούμενη συσκευή για την
εκτέλεση των πιο ποικίλων εργασιών σε έναν υπολογιστή. Στην ουσία, το ποντίκι δεν
είναι τίποτα άλλο παρά μια συσκευή που ελέγχει έναν δρομέα (ή δείκτη) στην οθόνη
του μηχανήματος, χρησιμεύοντας ως ένα είδος προέκτασης των χεριών ενός ατόμου
και, πιο συγκεκριμένα, ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπου και υπολογιστή.
Φυσικά, είναι δυνατή η χρήση υπολογιστή χωρίς ποντίκι, αλλά αυτή η συσκευή είναι
τόσο πρακτική και τόσο συνηθισμένη που η συντριπτική πλειονότητα των
εφαρμογών γραφικών αναπτύσσεται με γνώμονα τη χρήση της. Λοιπόν, τι θα λέγατε
να κατανοήσουμε λίγο πώς λειτουργούν τα ποντίκια, να γνωρίζουμε λίγο την ιστορία
τους και να γνωρίζουμε τους τύπους (με σφαίρα και οπτική) και τα πιο κοινά
χαρακτηριστικά αυτών των συσκευών;
584
Σύντομο ιστορικό του ποντικιού
Η εμφάνιση του ποντικιού έγινε το 1968, χάρη στην εργασία του Αμερικανού
ερευνητή Douglas C. Engelbart και της ομάδας του. Εκείνη την εποχή, η συσκευή που
παρουσιάστηκε δεν έμοιαζε καν με τα μοντέλα που βρίσκουμε σήμερα και δεν είχε
καν αυτό το όνομα. Στην πραγματικότητα, ονομαζόταν XY Position Indicator For a
Display System, αποτελούταν από ένα είδος ξύλινου κουτιού με λαβή και ένα μόνο
κουμπί και ήταν χειροποίητο. Παρά το γεγονός ότι έμοιαζε τόσο πρωτόγονη, αυτή η
συσκευή είχε σχεδόν την ίδια λειτουργία με τα σημερινά ποντίκια, αλλά αποδείχτηκε
ανέφικτο, καθώς, εκείνη την εποχή, οι υπολογιστές δεν ήταν σε θέση να
επεξεργαστούν προηγμένους πόρους γραφικών και λειτουργούσαν, ουσιαστικά, με
κείμενο, χωρίς, επομένως, πρακτική εφαρμογή της εφεύρεσης.
Ο Ένγκελμπαρτ ήλπιζε ότι σύντομα θα εμφανίζονταν εφαρμογές που θα έκαναν
χρήση της δημιουργίας του, αλλά ο εφευρέτης έπρεπε να περιμένει περίπου 15
χρόνια για να βγουν πραγματικά τα ποντίκια στην αγορά, όταν η Apple παρουσίασε
τον υπολογιστή Macintosh το 1984. Αυτό συνδύασε το ποντίκι με μια καινοτόμο
γραφική διεπαφή, κάνοντας την εφεύρεση του Engelbart να αρχίσει τελικά να γίνεται
δημοφιλής. Παρόλα αυτά, ένας από τους πρώτους υπολογιστές που χρησιμοποίησαν
το ποντίκι με εκφραστικό τρόπο ήταν ο Xerox Star 8010 , το 1981, ακολουθούμενος
από άλλο εξοπλισμό, όπως το Commodore Amiga και το Apple Lisa.
Ένδειξη θέσης XY για εικόνα συστήματος εμφάνισης από το web.mit.edu.
Το όνομα «ποντίκι» έχει ήδη υιοθετηθεί από την ομάδα του Ένγκελμπαρτ, αν και δεν
είναι γνωστό ακριβώς από ποιον. Όταν κοιτάζαμε την ένδειξη θέσης XY για ένα
585
σύστημα οθόνης κάποιος τη συνέδεσε με ένα ποντίκι, καθώς το καλώδιο που βγαίνει
από τη συσκευή έμοιαζε (πολύ αόριστα) με την ουρά αυτού του τρωκτικού.
Λειτουργία με ποντίκι
Το να εξηγήσουμε πώς λειτουργούν τα ποντίκια δεν είναι τόσο απλό για έναν μόνο
λόγο: δεν υπάρχει μόνο ένας τύπος ποντικιού. Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες που
διατίθενται στην αγορά, αλλά παρακάτω θα επικεντρωθούμε μόνο σε δύο: ποντίκια
με μπάλα (γνωστά ως "ball mouse") και οπτικά ποντίκια (και η παραλλαγή τους,
ποντίκια λέιζερ ). Αλλά, προτού προχωρήσετε σε αυτές τις εξηγήσεις, είναι βολικό να
έχετε έναν σαφή ορισμό του ποντικιού, αν και σίγουρα γνωρίζετε τι είναι και για ποιο
σκοπό είναι αυτή η συσκευή: το ποντίκι είναι μια συσκευή που επικοινωνεί με τον
υπολογιστή για να μετακινήσει έναν δρομέα στο οθόνη. Αυτός ο κέρσορας
προορίζεται για το χειρισμό και τη μετακίνηση ορισμένων εμφανιζόμενων
χαρακτηριστικών. Για αυτό, ο κέρσορας πρέπει να κινείται στην οθόνη σύμφωνα με
την κίνηση του ποντικιού που κάνει ο χρήστης. Το τελευταίο μπορεί επίσης να
ενεργοποιήσει λειτουργίες ή να τροποποιήσει πόρους μέσω των υπαρχόντων
κουμπιών του ποντικιού. Όταν ο χρήστης πατήσει οποιοδήποτε από αυτά τα κουμπιά
για να εκτελέσει μια συγκεκριμένη ενέργεια, λέγεται ότι έχει κάνει κλικ.
Επομένως, ένα ποντίκι πρέπει, βασικά, να επιτρέπει την κίνηση ενός δρομέα και την
εκτέλεση ορισμένων ενεργειών μέσω κλικ. Αυτό που κάνει τους διάφορους τύπους
ποντικιού διαφορετικούς μεταξύ τους είναι ακριβώς οι τεχνικές που
χρησιμοποιούνται για να επιτρέπεται η κίνηση του δρομέα και τα κλικ. Λοιπόν, ας
γνωρίσουμε τώρα τους τύπους ποντικιών που αναφέρθηκαν στην αρχή της
προηγούμενης παραγράφου:
Ποντίκι με σφαίρα
Για πολύ καιρό, αυτός ήταν ο πιο κοινός τύπος ποντικιού και είναι αυτός που μοιάζει
περισσότερο με το πρώτο μοντέλο (ο δείκτης θέσης XY για ένα σύστημα οθόνης ). Το
κύριο χαρακτηριστικό αυτού του τύπου ποντικιού είναι η ύπαρξη μιας σφαίρας (ή
«μπάλας») που συνήθως καλύπτεται από ένα στρώμα καουτσούκ που, όταν
περιστρέφεται, κάνει τον κέρσορα να κινείται στην οθόνη. Αυτή η σφαίρα βρίσκεται
μέσα στο ποντίκι, στο κάτω μέρος της συσκευής. Ωστόσο, ένα μικρό μέρος αυτής της
σφαίρας έρχεται σε επαφή με την επιφάνεια όπου βρίσκεται το ποντίκι. Όταν ο
586
χρήστης μετακινεί το ποντίκι, αυτή η επαφή προκαλεί την περιστροφή της σφαίρας
και τον προσανατολισμό του δρομέα στην οθόνη του υπολογιστή.
Κάτω μέρος ποντικιού με σφαίρα
Αυτός ο προσανατολισμός γίνεται μέσω δύο μικρών αξόνων (ρουλεμάν ή ακόμα και
κυλίνδρων) που βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τη σφαίρα. Ο ένας άξονας έχει τη
λειτουργία να μετακινεί τον κέρσορα κάθετα, ενώ ο άλλος την κάνει οριζόντια, σε ένα
σχήμα που μοιάζει με το σύστημα συντεταγμένων X και Y (εξ ου και το γεγονός ότι το
πρώτο ποντίκι περιέχει τα γράμματα X και Y στο όνομά του). Εάν ο χρήστης
μετακινήσει το ποντίκι σε διαγώνια κατεύθυνση, και οι δύο άξονες λειτουργούν
ταυτόχρονα.
Στο ένα άκρο καθενός από αυτά τα ρουλεμάν, υπάρχει ένα είδος δίσκου με
διατρήσεις κοντά στην άκρη. Αυτοί οι δίσκοι είναι τοποθετημένοι μεταξύ ενός
υπέρυθρου LED και ενός αισθητήρα υπέρυθρου φωτός. Όταν ο χρήστης μετακινεί το
ποντίκι, η σφαίρα περιστρέφεται, προκαλώντας την περιστροφή των αξόνων και των
αντίστοιχων δίσκων τους. Όταν συμβεί αυτό, τη μια στιγμή το υπέρυθρο φως περνά
μέσα από τη διάτρηση και την επόμενη στιγμή το φως μπλοκάρεται από το μη
διάτρητο τμήμα του δίσκου. Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι ο χρήστης να σταματήσει
να κινεί το ποντίκι. Το ποντίκι καθοδηγεί τον κέρσορα στην οθόνη του υπολογιστή
του χρήστη μέσω αυτού του σχεδίου διέλευσης και μη διέλευσης φωτός από τους
δίσκους. Ένα κύκλωμα στο ποντίκι «μετράει» πόσες φορές το υπέρυθρο φως περνά
από τις διατρήσεις και μεταδίδει αυτές τις πληροφορίες στο μηχάνημα. Όσο πιο
γρήγορα ο χρήστης μετακινεί το ποντίκι, τόσο πιο γρήγορο είναι το πέρασμα και όχι
πέρασμα, με αποτέλεσμα το βέλος στην οθόνη του υπολογιστή να κινείται με την
αντίστοιχη ταχύτητα. Για να προσδιορίσετε την κατεύθυνση κάθε ρουλεμάν, δηλαδή
εάν περιστρέφεται δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα, υπάρχουν περισσότερες από
587
μία τεχνικές: ορισμένα ποντίκια χρησιμοποιούν δύο ζεύγη υπέρυθρων LED και
αισθητήρων υπέρυθρου φωτός και συγκρίνουν τις διαφορές στα περάσματα φωτός
μεταξύ τους για να προσδιορίσουν το κατεύθυνση. Άλλα, ειδικά τα νεότερα ποντίκια,
μπορούν να κάνουν αυτή τη διάκριση μέσω ενός συνδυασμού υπέρυθρων LED και
ακριβέστερου αισθητήρα υπέρυθρου φωτός, καθιστώντας μόνο ένα ζεύγος αρκετό
για κάθε δίσκο. Δηλαδή, είτε περιστρέφεται δεξιόστροφα είτε αριστερόστροφα,
υπάρχουν περισσότερες από μία τεχνικές: μερικά ποντίκια χρησιμοποιούν δύο ζεύγη
υπέρυθρων LED και αισθητήρων υπέρυθρου φωτός και συγκρίνουν τις διαφορές
μεταξύ των διόδων φωτός για να προσδιορίσουν την αίσθηση. Άλλα, ειδικά τα
νεότερα ποντίκια, μπορούν να κάνουν αυτή τη διάκριση μέσω ενός συνδυασμού
υπέρυθρων LED και ακριβέστερου αισθητήρα υπέρυθρου φωτός, καθιστώντας μόνο
ένα ζεύγος αρκετό για κάθε δίσκο. Δηλαδή, είτε περιστρέφεται δεξιόστροφα είτε
αριστερόστροφα, υπάρχουν περισσότερες από μία τεχνικές: μερικά ποντίκια
χρησιμοποιούν δύο ζεύγη υπέρυθρων LED και αισθητήρων υπέρυθρου φωτός και
συγκρίνουν τις διαφορές μεταξύ των διόδων φωτός για να προσδιορίσουν την
αίσθηση. Άλλα, ειδικά τα νεότερα ποντίκια, μπορούν να κάνουν αυτή τη διάκριση
μέσω ενός συνδυασμού υπέρυθρων LED και ακριβέστερου αισθητήρα υπέρυθρου
φωτός, καθιστώντας μόνο ένα ζεύγος αρκετό για κάθε δίσκο.
Ρουλεμάν με διάτρητο δίσκο ανάμεσα σε υπέρυθρο LED και αισθητήρα
588
Τα περισσότερα ποντίκια με μπάλα έχουν ένα τρίτο ρουλεμάν. Αλλά, γενικά, αυτό
χρησιμοποιείται συνήθως μόνο για να δώσει μεγαλύτερη σταθερότητα στην κίνηση
της μπάλας.
Τα ποντίκια «μπάλα» καταφέρνουν να εκπληρώσουν καλά τη λειτουργία τους, αλλά
αντιμετωπίζουν προβλήματα που τα καθιστούν λιγότερο αποτελεσματικά. Ένα από
αυτά είναι η βρωμιά. Κάθε ποντίκι, με την πάροδο του χρόνου, συσσωρεύει σκόνη
και άλλα υλικά μέσα, αλλά αυτό συμβαίνει πολύ πιο συχνά σε ποντίκια με μπάλα,
καθώς αυτό το τελευταίο στοιχείο μπορεί να οδηγήσει σε βρωμιά στους κυλίνδρους.
Όταν συσσωρεύεται αυτό το υλικό, η τριβή της μπάλας με τα ρουλεμάν μειώνεται,
μειώνοντας την κίνηση του βέλους στην οθόνη του υπολογιστή. Επιπλέον, μέρη
ποντικιών μπάλας μπορούν να καταστραφούν πιο εύκολα, ανάλογα με το χρόνο και
τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται η συσκευή. Επιπλέον, τα ποντίκια αυτού του
τύπου δεν μπορούν πάντα να λειτουργήσουν με την ακρίβεια που χρειάζεται ο
χρήστης. Αυτοί οι λόγοι σίγουρα βοήθησαν να ξεκινήσει μια πιο εξελιγμένη
κατηγορία ποντικιών: οπτικά ποντίκια,
Οπτικά ποντίκια
Τα οπτικά ποντίκια ονομάζονται έτσι επειδή το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η
χρήση ενός οπτικού μηχανισμού αντί για μια σφαίρα για να καθοδηγεί την κίνηση
του δρομέα στην οθόνη του υπολογιστή. Το πλεονέκτημα αυτού του σχεδίου είναι
ότι, καθώς δεν υπάρχουν κινούμενα μέρη μέσα στη συσκευή, η διάρκεια ζωής της
είναι μεγαλύτερη, ο όγκος της βρωμιάς που συσσωρεύεται εσωτερικά είναι πολύ
μικρότερος (μερικές φορές δεν υπάρχει) και η ακρίβεια κίνησης αυξάνεται λόγω της
μεγαλύτερης ευαισθησίας του οπτικός κινητήρας, καθιστώντας τα οπτικά ποντίκια
ιδανικά για καθημερινές εργασίες, ακόμη και για επαγγελματικά παιχνίδια και
δραστηριότητες.
589
Κάτω μέρος ενός οπτικού ποντικιού
Το οπτικό σύστημα ποντικιών αυτού του τύπου αποτελείται βασικά από ένα LED που
εκπέμπει κόκκινο φως και έναν αισθητήρα (γενικά, αισθητήρας CMOS, ακρωνύμιο
του Complementary Metal Oxide Semiconductor , ή CCD, ακρωνύμιο για Charge
Coupled Device ). Όταν το ποντίκι έρχεται σε επαφή με μια επιφάνεια, το φως
εκπέμπεται και ανακλάται, δηλαδή «πίσω» στο ποντίκι. Όταν συμβεί αυτό, ο
αισθητήρας ενεργεί σαν να έβγαζε φωτογραφία αυτού του σημείου και στέλνει την
εικόνα σε ένα DSP ( Ψηφιακός Επεξεργαστής Σήματος ).), το οποίο το αναλύει. Αυτή
η διαδικασία επαναλαμβάνεται συνεχώς και με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Το DSP στη
συνέχεια κάνει ένα είδος σύγκρισης και ανάλυσης των μοτίβων των εικόνων και, με
αυτό, είναι σε θέση να κατανοήσει πού μετακινείται το ποντίκι. Το επόμενο βήμα
είναι να στείλετε αυτές τις πληροφορίες στον υπολογιστή έτσι ώστε, τελικά, ο
δρομέας στην οθόνη να μπορεί να προσανατολιστεί.
Υπάρχει μια παραλλαγή οπτικών ποντικιών που χρησιμοποιεί εκ-πομπό δέσμης
λέιζερ (αβλαβές για την υγεία και αόρατο για τα ανθρώπινα μάτια) αντί για LED. Αυτά
τα ποντίκια είναι γνωστά ως ποντίκια λέιζερ, αν και είναι προφανώς οπτικά. Η χρήση
λέιζερ είναι πιο συμφέρουσα γιατί παρέχει καλύτερη ακρίβεια στις κινήσεις,
προσφέρει μεγαλύτερη ταχύτητα απόκρισης, επιτρέπει τη χρήση του ποντικιού σε
590
ορισμένες επιφάνειες στις οποίες τα ποντίκια LED δεν λειτουργούν καλά (γυαλί, για
παράδειγμα), μεταξύ άλλων.
Κουμπιά του ποντικιού
Η κίνηση του ποντικιού δεν αρκεί για να το χρησιμοποιήσετε σωστά, άλλωστε αυτή η
ενέργεια μετακινεί μόνο τον κέρσορα στην οθόνη του υπολογιστή, τίποτα
περισσότερο. Είναι επίσης απαραίτητο να χρησιμοποιείτε κουμπιά έτσι ώστε ο
χρήστης να λέει στο μηχάνημα ποιες ενέργειες θέλει να εκτελέσει: πάτημα κουμπιών,
μεταφορά στοιχείων, σχέδιο, επιλογή αρχείων κ.λπ. Για αυτό, τα πιο κοινά ποντίκια
έχουν αυτήν τη στιγμή τρία κουμπιά. Τα παλαιότερα μοντέλα είχαν μόνο δύο, το
αριστερό και το δεξί κουμπιά. Μόνο μερικά μοντέλα είχαν τρία. Τα νεότερα ποντίκια
περιλαμβάνουν αριστερό και δεξί κουμπιά, καθώς και ένα τρίτο που βρίσκεται
ανάμεσά τους (γνωστό ως κύλιση). Ωστόσο, το τελευταίο είναι στην πραγματικότητα
ένα κουμπί σε σχήμα τροχού. Έτσι, ο χρήστης μπορεί να το περιστρέψει, μια
δυνατότητα ιδιαίτερα χρήσιμη για την πρόσβαση στο επάνω και στο κάτω μέρος των
σελίδων Διαδικτύου, των αρχείων κειμένου και των υπολογιστικών φύλλων,
Αριστερά και δεξιά κουμπιά. στο κέντρο, κουμπί κύλισης (κύλιση)
Σημειώστε ότι, αν και το ένα χρησιμοποιεί σφαίρα και το άλλο είναι οπτικό, οι
μηχανισμοί των κουμπιών είναι παρόμοιοι. Όταν ο χρήστης πατήσει οποιοδήποτε
κουμπί στο ποντίκι (δηλαδή κάνει ένα «κλικ»), ενεργοποιούνται αυτά τα μικρά
κουμπιά (που εμφανίζονται με κόκκινο χρώμα στις φωτογραφίες) σε ένα μικρό πιάτο
μέσα στο ποντίκι. Σημειώστε ότι το κουμπί κύλισης, εκτός από λειτουργία κύλισης,
591
μπορεί να γίνει και κλικ, σαν να ήταν ένα απλό κουμπί. Στα πιο απλά ποντίκια,
χρησιμοποιείται ένα είδος επέκτασης τροχού για την ενεργοποίηση του κουμπιού
στην πλακέτα του ποντικιού. Σε πιο εξελιγμένα, αυτή η πίεση μπορεί να γίνει
μηχανικά (μεταλλικά μέρη)
Ακόμα, όσον αφορά το κουμπί κύλισης, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι
υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να «γνωρίζει» το ποντίκι εάν ο χρήστης γυρίζει τον
τροχό προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Το παρακάτω μοντέλο, για παράδειγμα, έχει ένα
σχήμα που ανιχνεύει τις στροφές μηχανικά:
Ανίχνευση περιστροφής κουμπιού κύλισης
Στη συνέχεια, το ποντίκι χρησιμοποιεί έναν αισθητήρα που ανιχνεύει τις στροφές του
κουμπιού με παρόμοιο τρόπο με τους δίσκους των ποντικιών με σφαίρα, δηλαδή
«διαβάζοντας» τα υπάρχοντα ανοίγματα στον τροχό. Αυτός ο μηχανισμός παρέχει
γενικά μεγαλύτερη ακρίβεια στην ανίχνευση περιστροφών:
592
Στη μεγαλύτερη εικόνα, ένας αισθητήρας διαβάζει τα τρυπήματα του τροχού στο επισημασμένο
σημείο της μικρότερης εικόνας
Φυσικά, τα ποντίκια δεν χρειάζεται απαραίτητα να έχουν τρία κουμπιά. Αυτή η

διαμόρφωση είναι πιο κοινή σε υπολογιστές, ωστόσο, μπορείτε να βρείτε μια
τεράστια ποικιλία μοντέλων. Για παράδειγμα, η Apple χρησιμοποιεί έναν
διαφορετικό τύπο ποντικιού στους υπολογιστές της που ονομάζεται Mighty Mouse.
Στο παράδειγμα που φαίνεται παρακάτω δεν υπάρχουν κουμπιά. Τα κλικ γίνονται
πατώντας το ποντίκι προς τα κάτω, καθώς το κάτω μέρος αυτής της συσκευής μόλις
κουμπώνεται στην κορυφή και αυτό γίνεται με τρόπο ώστε να είναι δυνατό να
σπρώξετε το επάνω μέρος προς τα κάτω και να το κάνετε να επανέλθει αυτόματα,
όπως θα ήταν ακριβώς, ένα κουμπί. Στα πιο πρόσφατα μοντέλα Mighty Mouse, είναι
δυνατή η χρήση πόρων υπολογιστή πατώντας συγκεκριμένα σημεία του ποντικιού,
593
ακόμα κι αν δεν υπάρχουν κουμπιά στη θέση τους. Υπάρχει ακόμα ένα άλλο
ενδιαφέρον χαρακτηριστικό: το Mighty Mouse έχει μια μικρή σφαίρα στη θέση ενός
κουμπιού κύλισης. Αυτή η σφαίρα έχει παρόμοια λειτουργία, αλλά μπορεί να
μετακινηθεί με περισσότερες λεπτομέρειες, όχι μόνο από πάνω προς τα κάτω (και
αντίστροφα), αλλά και από αριστερά προς τα δεξιά (και αντίστροφα):
Mighty Mouse: εικόνα από την Apple

Οι πιο αναγνωρισμένοι κατασκευαστές ποντικιών, όπως η Logitech, η Razer και η
Microsoft, συνήθως προσφέρουν συγκεκριμένα μοντέλα για ορισμένες εφαρμογές,
ειδικά για όσους χρειάζονται μεγαλύτερη ακρίβεια στα παιχνίδια. Αυτά τα ποντίκια
έχουν συνήθως λειτουργίες που σας επιτρέπουν να ενεργοποιήσετε ορισμένες
λειτουργίες παιχνιδιού ή εφαρμογών και έχουν πιο ακριβή και αξιόπιστα
εξαρτήματα, καθώς και εργονομικά χαρακτηριστικά. Αυτή είναι η περίπτωση, για
παράδειγμα, της σειράς MX Revolution της Logitech. Το πρότυπο που φαίνεται
παρακάτω έχει προηγμένη σχεδίαση, κουμπιά οριζόντιας και κάθετης κύλισης,
πρόσθετα κουμπιά πλοήγησης, μεταξύ άλλων χαρακτηριστικών:
594
Mouse MX Revolution: εικόνα από τη Logitech
Σύνδεση ποντικιών στον υπολογιστή

Την εποχή που οι υπολογιστές χρησιμοποιούσαν το πρότυπο AT, η σύνδεση των
ποντικιών στο μηχάνημα γινόταν μέσω σειριακών υποδοχών , όπως φαίνεται στην
παρακάτω εικόνα:
Σειριακή υποδοχή για ποντίκι

Με τον καιρό, η αγορά εξοικειώθηκε με το πρότυπο ATX το οποίο, μεταξύ άλλων
χαρακτηριστικών, περιλάμβανε συγκεκριμένες συνδέσεις για το πληκτρολόγιο και το
ποντίκι, που ονομάζονταν θύρες PS/2. Καθώς οι υποδοχές για αυτές τις θύρες είναι
οι ίδιες, είναι συμβατικό να υποδεικνύεται η υποδοχή του πληκτρολογίου ως μωβ και
η υποδοχή του ποντικιού ως πράσινο:
595
Σειριακές και θύρες PS/2
Τα ποντίκια PS/2 αντικατέστησαν τα σειριακά ποντίκια, αλλά δεν το έκαναν μόνοι

τους: λίγο καιρό μετά την εμφάνισή τους, τα ποντίκια που χρησιμοποιούν μια
διεπαφή USB έγιναν επίσης δημοφιλή. Και δεν είναι για λιγότερο: Τα ποντίκια USB
μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε οποιαδήποτε υποδοχή αυτού του τύπου που είναι
διαθέσιμη στον υπολογιστή, λειτουργούν σχεδόν πάντα αμέσως μόλις συνδεθούν
(δεν χρειάζεται επανεκκίνηση του υπολογιστή) και επιτρέπουν τη χρήση τους σε
υπολογιστές που δεν διαθέτουν θύρες PS/2 (όπως ορισμένα μοντέλα φορητών
υπολογιστών). Ωστόσο, όποιος αγόρασε ένα ποντίκι USB, αλλά θα ήθελε να το
συνδέσει στη θύρα PS/2, μπορεί να χρησιμοποιήσει προσαρμογείς USB / PS2 , όπως
φαίνεται στην παρακάτω εικόνα:
Προσαρμογέας USB / PS/2
596
Αλλά υπάρχει ένας άλλος τύπος ποντικιού που γίνεται κοινός: ασύρματα ποντίκια,
που ονομάζονται επίσης ασύρματα ποντίκια . Για να λειτουργήσει με αυτόν τον
τρόπο, τα περισσότερα ασύρματα μοντέλα χρησιμοποιούν τεχνολογίες
ραδιοσυχνοτήτων για τη μετάδοση δεδομένων από το ποντίκι στον υπολογιστή. Σε
αυτήν την περίπτωση, ένας δέκτης συνδέεται στο μηχάνημα, συνήθως σε θύρα USB
(αλλά υπάρχουν μοντέλα όπου ο δέκτης είναι συνδεδεμένος στη θύρα PS/2). Για να
λειτουργήσει, το ποντίκι χρησιμοποιεί συνήθως μπαταρίες ή επαναφορτιζόμενες
μπαταρίες και η τεχνολογία καταγραφής κίνησης είναι οπτική (LED ή λέιζερ).
Η ραδιοσυχνότητα είναι μια καλή επιλογή για ασύρματα ποντίκια, επειδή τα
εξαρτήματά της είναι γενικά φθηνά και η κατανάλωση ενέργειας είναι χαμηλή.
Ωστόσο, δεν είναι δύσκολο να βρείτε ποντίκια που χρησιμοποιούν διεπαφή
Bluetooth στην αγορά.
Τα ασύρματα ποντίκια είναι ενδιαφέροντα επειδή συμβάλλουν στη μείωση της
ακαταστασίας που δημιουργείται από τα διάφορα καλώδια ενός υπολογιστή, καθώς
και επιτρέποντας στον χρήστη να αυξήσει την κίνησή του στο τραπέζι ή στο μέρος
όπου είναι τοποθετημένο το μηχάνημα. Για να επωφεληθείτε ακόμη περισσότερο
από αυτό το πλεονέκτημα, είναι ενδιαφέρον να έχετε και ένα ασύρματο
πληκτρολόγιο. Για το λόγο αυτό, οι κατασκευαστές συχνά προσφέρουν κιτ που
περιλαμβάνουν ασύρματο ποντίκι και πληκτρολόγιο. Συνιστάται να επιλέξετε αυτά
τα κιτ, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις, συνηθίζεται να χρησιμοποιείτε έναν μόνο
δέκτη σήματος και για τις δύο συσκευές. Όταν αγοράζετε ένα πληκτρολόγιο και
ποντίκι από διαφορετικούς κατασκευαστές ή ακόμα και από διαφορετικές γραμμές,
είναι σχεδόν πάντα απαραίτητο να συνδέσετε έναν δέκτη για καθεμία από αυτές τις
συσκευές στον υπολογιστή.
Ανάλυση
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που βοηθούν στον καθορισμό της ποιότητας ενός
ποντικιού, για παράδειγμα, το μέγεθος και ο τύπος του οπτικού αισθητήρα, η
ταχύτητα με την οποία μπορεί να μετακινηθεί το ποντίκι (συνήθως μετράτε σε ίντσες
ανά δευτερόλεπτο) και η ανάλυση . Με λίγα λόγια, η ανάλυση υποδεικνύει τη
μικρότερη κίνηση που μπορεί να εντοπίσει το ποντίκι. Όσο υψηλότερη είναι η
ανάλυση του ποντικιού, τόσο λιγότερο θα κινηθεί για να κάνει τον κέρσορα να φτάσει
σε ένα συγκεκριμένο σημείο στην οθόνη του υπολογιστή.
597
Για να προσδιορίσετε την ανάλυση των ποντικών, συνηθίζεται να χρησιμοποιείτε μια
μέτρηση που ονομάζεται DPI ( Dots Per Inch). Τα πιο απλά ποντίκια από αξιόπιστους
κατασκευαστές προσέφεραν αναλύσεις που κυμαίνονταν από 400 DPI έως 800 DPI.
Ωστόσο, αυτή η τιμή μπορεί να είναι πολύ υψηλότερη σε ποντίκια που έχουν
σχεδιαστεί για παίκτες ή για ορισμένες επαγγελματικές δραστηριότητες. Βρέθηκαν
ποντίκια που λειτουργούν με 1600 DPI, 2400 DPI και 3200 DPI (μπορεί να υπάρχουν
ποντίκια με ακόμη υψηλότερη ανάλυση). Καθώς οι πολύ υψηλές τιμές μπορούν
επίσης να εμποδίσουν ορισμένες δραστηριότητες, υπάρχουν ακόμη και ποντίκια με
προγράμματα οδήγησης που επιτρέπουν στο χρήστη να μειώσει τον ρυθμό ανάλυσής
τους.
Ορισμένοι κατασκευαστές υποδεικνύουν την ανάλυση των ποντικιών τους μέσω του
CPI ( Counts Per Inch - counts per inch) καθώς θεωρούν ότι αυτή είναι η ιδανική
μέτρηση για αυτόν τον τύπο συσκευής. Όπως είναι φυσικό, το γεγονός αυτό προκαλεί
σύγχυση στους χρήστες, καθώς δεν είναι γνωστό, για παράδειγμα, εάν ένα ποντίκι με
800 CPI αντιστοιχεί σε ένα ποντίκι με 800 DPI. Για συγκριτικούς λόγους, η αποδοχή
είναι ότι 1 CPI ισοδυναμεί με 2 DPI. Έτσι, ένα ποντίκι με 800 CPI μπορεί να έχει την
ανάλυσή του να ερμηνευτεί ως 1600 DPI.
Mousepad
Υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν το mousepad αχώριστο σύντροφο των ποντικών.
Είναι μια μικρή επιφάνεια - συνήθως από πλαστικό, καουτσούκ ή ύφασμα - που
χρησιμεύει ως βάση για το ποντίκι, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η χρήση του. Σε
ποντίκια με σφαίρα, για παράδειγμα, το κατάλληλο mousepad μπορεί να κάνει την
μπάλα να περιστρέφεται πιο εύκολα, χωρίς να «πηδάει» ή κοντά κλειδώματα. Στα
οπτικά ποντίκια, το mousepad μπορεί να κάνει τον αισθητήρα να καταγράφει τις
κινήσεις πιο πιστά.
Επειδή είναι κατασκευασμένα από φτηνό υλικό, τα mousepad συχνά διανέμονται ως
δώρα και, όταν κυκλοφορούν, πωλούνται σε πολύ χαμηλές τιμές. Ωστόσο, αξίζει να
ξοδέψετε λίγο παραπάνω και να αγοράσετε mousepad με εργονομικά
χαρακτηριστικά. Τα περισσότερα έχουν μικρά μαξιλαράκια που χρησιμεύουν ως
στήριγμα για τους καρπούς, κάνοντας τον χρήστη να τοποθετεί σωστά τα χέρια του
στο ποντίκι, μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο τραυματισμών λόγω
επαναλαμβανόμενης καταπόνησης ή ακατάλληλης τοποθέτησης.
598
Mousepad με στήριγμα καρπού. εικόνα ανά κλώνο
Άλλες συσκευές
Τα ποντίκια είναι οι πιο χρησιμοποιούμενες συσκευές για την καθοδήγηση του
δρομέα στην οθόνη του υπολογιστή, αλλά δεν είναι οι μόνες: υπάρχουν συσκευές
που έχουν την ίδια λειτουργία, αλλά δεν είναι ποντίκια. Ας δούμε μερικά από αυτά:
- Trackball: πρόκειται για μια συσκευή παρόμοια με τα ποντίκια "μπάλα". Ωστόσο, σε
αντίθεση με το τελευταίο, ο χρήστης δεν μετακινεί τη συσκευή. Για να
προσανατολίσει τον κέρσορα στην οθόνη του υπολογιστή, ο χρήστης πρέπει να
μετακινήσει με τα δάχτυλά του μια σφαίρα που βρίσκεται στην κορυφή του trackball.
Καθώς αυτή η συσκευή απαιτεί λιγότερη κίνηση από την πλευρά του χρήστη,
ενδείκνυται για όσους έχουν ή θέλουν να αποτρέψουν επαναλαμβανόμενους
τραυματισμούς λόγω καταπόνησης. Οι χρήστες που έχουν συνηθίσει σε ποντίκια
γενικά χρειάζονται λίγο χρόνο για να συνηθίσουν τα trackball.
599
Μάρμαρο Trackball; εικόνα από τη Logitech
- Touchpad: Η επιφάνεια αφής είναι μια εξαιρετικά κοινή συσκευή σε φορητούς

υπολογιστές και άλλες φορητές συσκευές. Αυτή είναι μια μικρή επιφάνεια ευαίσθητη
στην αφή. Όταν περνάει το δάχτυλο πάνω από αυτήν την περιοχή, ο χρήστης
καταλήγει να προκαλεί τη μετακίνηση του δρομέα με αντίστοιχο τρόπο στην οθόνη
του υπολογιστή. Τα touchpad συνήθως συνοδεύονται από πλήκτρα που λειτουργούν
ως αριστερό και δεξί κουμπί του ποντικιού. Ωστόσο, στα περισσότερα μοντέλα, είναι
δυνατή η προσομοίωση αυτών των κουμπιών μέσω διαδοχικών γρήγορων
χτυπημάτων στη συσκευή. Είναι επίσης σύνηθες να βρίσκουμε επιφάνειες αφής με
περιοχή που λειτουργεί ως κουμπί κύλισης του ποντικιού. Σε αυτήν την περίπτωση,
απλώς μετακινήστε το δάχτυλό σας πάνω ή κάτω σε αυτήν την περιοχή για να
χρησιμοποιήσετε τις λειτουργίες κύλισης οθόνης που προσφέρει το λειτουργικό
σύστημα.
Touchpad - Σημειώστε τη δυνατότητα κύλισης οθόνης
600
- Pointing Stick: μοχλός κατάδειξης (ή TrackPoint ) είναι ένα είδος κουμπιού
μειωμένου μεγέθους που βρίσκεται ανάμεσα στα πλήκτρα των φορητών
υπολογιστών όπου βρίσκεται. Αυτό το κουμπί συνδυάζει ελαφρά ευελιξία και
ευαισθησία για να αναγνωρίσει τις κινήσεις που εφαρμόζει ο χρήστης με το δάχτυλο
για να καθοδηγήσει τον κέρσορα στην οθόνη του υπολογιστή. Αυτή η συσκευή
βρίσκεται μόνο σε μερικά μοντέλα φορητών υπολογιστών.
ραβδί κατάδειξης
- Tablets: γνωστό και ως tablet γραφικών , το tablet είναι μια συσκευή με επίπεδη
περιοχή που επιτρέπει στο χρήστη να κάνει σχέδια στον υπολογιστή. Για αυτό, ο
χρήστης χρησιμοποιεί ένα αντικείμενο που μοιάζει με στυλό που ονομάζεται
γραφίδα για να σχεδιάσει στην επίπεδη περιοχή του tablet γραφικών. Οι αισθητήρες
καταγράφουν την κίνηση της γραφίδας και στέλνουν οδηγίες στον υπολογιστή έτσι
ώστε να αναπαράγει το σχέδιο στην οθόνη. Στα περισσότερα μοντέλα, ο χρήστης
μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει τη γραφίδα ως αντικατάσταση του ποντικιού. Γιατί
όταν αυτό είναι απαραίτητο, ορισμένα δισκία συνοδεύονται από ποντίκια που
εργάζονται ειδικά στην επίπεδη περιοχή τους.
601
Tablet, εικόνα από την Wacom
- Βιομετρικά ποντίκια: αυτός ο τύπος ποντικιού είναι ασυνήθιστος στην αγορά, αλλά
έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα λειτουργία: να αναγνωρίζει τους χρήστες μέσω
βιομετρικών πόρων , πιο συγκεκριμένα μέσω δακτυλικών αποτυπωμάτων, αν και
μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλα συστήματα βιομετρικής αναγνώρισης.
Συνδυάζοντας αυτή τη λειτουργία με το λογισμικό που συνοδεύει το ποντίκι, είναι
δυνατό να επιτραπεί η πρόσβαση στο σύστημα ή σε συγκεκριμένους πόρους του
υπολογιστή μόνο σε εξουσιοδοτημένους χρήστες, χωρίς να απαιτείται κωδικός
πρόσβασης, απλά τοποθετώντας το δάχτυλό τους (συνήθως τον δείκτη) σε μια
περιοχή του ποντικιού που διαβάζει τα δακτυλικά αποτυπώματα.
Ποντίκι με συσκευή ανάγνωσης δακτυλικών αποτυπωμάτων, απεικόνιση APC
602
Μίνι-ποντίκια: όπως υποδηλώνει το όνομα, τα μίνι-ποντίκια είναι ποντίκια
μειωμένου μεγέθους. Γενικά είναι άβολα και δεν συνιστάται η συνεχής χρήση τους.
Ωστόσο, αυτές οι συσκευές υποδεικνύονται ως "γρήγορη επιδιόρθωση" για όσους
χρησιμοποιούν φορητό υπολογιστή και περνούν πολύ χρόνο χρησιμοποιώντας την
επιφάνεια αφής. Το μειωμένο μέγεθος χρησιμεύει ακριβώς για τη διευκόλυνση της
μεταφοράς, ακόμη και για να μην είναι δύσκολο να βρείτε χώρο στη βαλίτσα ή την
τσάντα στην οποία είναι αποθηκευμένο το σημειωματάριο.
Φινίρισμα
Για τη συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών, η χρήση υπολογιστή χωρίς ποντίκι είναι
μια δύσκολη εργασία και, για ορισμένους, αδύνατη. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι
πιο φυσικό, καθώς οι περισσότερες εφαρμογές που αναπτύσσονται αυτή τη στιγμή
χρησιμοποιούνται καλύτερα με το ποντίκι. Επειδή είναι ένα τόσο ευρέως
χρησιμοποιούμενο αντικείμενο, είναι σημαντικό να αφιερώσετε χρόνο για να
επιλέξετε ένα ποντίκι που ταιριάζει στις ανάγκες σας. Δώστε προτίμηση σε μοντέλα
από αξιόπιστους κατασκευαστές, ακόμα κι αν πρέπει να πληρώσετε λίγο παραπάνω
για αυτό. Εάν είναι δυνατόν, δοκιμάστε το ποντίκι πριν το αγοράσετε: ελέγξτε ότι
εφαρμόζει καλά στα χέρια σας, ότι το κουμπί κύλισης είναι άνετο, ότι ο κέρσορας
κινείται όπως αναμένεται, ότι η λαβή είναι ισχυρή και έχει επαρκές μέγεθος, εάν τα
κουμπιά κάνουν «κλικ» ικανοποιητικά. Ελέγξτε επίσης τις προαιρετικές δυνατότητες,
ως τα επιπλέον κουμπιά ή το λογισμικό που συνοδεύει το προϊόν. Στην περίπτωση
ασύρματων ποντικιών, ελέγξτε επίσης χαρακτηριστικά όπως η μέγιστη
υποστηριζόμενη απόσταση, η ύπαρξη υποστήριξης για το λειτουργικό σας σύστημα
και η διάρκεια ζωής της μπαταρίας.
603
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.2 Υλικό και μέσα δικτύωσης
Τύποι καλωδίων για υλικό δικτύου. Υλικό και λογισμικό. Τύποι δικτύων
υπολογιστών
Όσον αφορά τη δικτύωση, η κάρτα διασύνδεσης δικτύου (NIC) μπορεί δικαίως να
θεωρηθεί η πιο σημαντική συσκευή σε έναν προσωπικό υπολογιστή. Κάθε
υπολογιστής στο δίκτυο (τόσο ο διακομιστής όσο και ο πελάτης) πρέπει να έχει μια
κάρτα δικτύου που να παρέχει σύνδεση μεταξύ του προσωπικού υπολογιστή και
των μέσων δικτύου. Πολλές σύγχρονες μητρικές πλακέτες για προσωπικούς
υπολογιστές ή διακομιστές διαθέτουν ενσωματωμένες κάρτες δικτύου. Σε παλιούς ή
νέους υπολογιστές, αλλά χωρίς ενσωματωμένη διεπαφή δικτύου, πρέπει να
εγκαταστήσετε έναν προσαρμογέα δικτύου.
Τα NIC διατίθενται σε διαφορετικούς τύπους ανάλογα με την αρχιτεκτονική δικτύου
που χρησιμοποιείται (για παράδειγμα, Ethernet ή Token Ring, τα οποία θα
συζητηθούν παρακάτω). Οι κάρτες δικτύου διαφέρουν επίσης ως προς τον τύπο των
υποδοχών της μητρικής πλακέτας στις οποίες εισάγονται. Οι κάρτες PCI εισάγονται
στην υποδοχή κάρτας PCI της μητρικής πλακέτας. Η κάρτα ISA εισάγεται στην
υποδοχή κάρτας ISA.
Όταν επιλέγετε έναν προσαρμογέα δικτύου, λάβετε υπόψη την αρχιτεκτονική
δικτύου. Το Ethernet είναι μακράν η πιο κοινή αρχιτεκτονική δικτύου και
χρησιμοποιείται τόσο σε peer-to-peer όσο και σε μεγάλα εταιρικά δίκτυα. Οι
συσκευές συνδεσιμότητας Ethernet, όπως οι κόμβοι, είναι πολύ φθηνότερες από
παρόμοιες συσκευές που χρησιμοποιούνται σε δίκτυα Token Ring.
Οι προδιαγραφές της κάρτας δικτύου πρέπει να ταιριάζουν με το εύρος ζώνης
δικτύου. Για παράδειγμα, εάν βρίσκεστε σε δίκτυο Fast Ethernet (δίκτυο Ethernet
εξοπλισμένο με γρήγορους μεταγωγείς) με ρυθμό μεταφοράς δεδομένων 100
Mbps, ένα NIC Ethernet 10 Mbps δεν θα λειτουργήσει για εσάς. Σύντομα θα
διαπιστώσετε ότι οι περισσότεροι νέοι προσαρμογείς δικτύου αλλάζουν αυτόματα
από 10 Mbps σε 100 Mbps (ικανοποιεί τόσο τις απαιτήσεις Ethernet όσο και τις
απαιτήσεις Fast Ethernet).
Επιπλέον, ο προσαρμογέας δικτύου πρέπει να ταιριάζει με την κενή υποδοχή
επέκτασης στη μητρική πλακέτα.
604
Συσκευές επικοινωνίας δικτύου
Ανάλογα με την τοπολογία δικτύου και τον τύπο των καλωδίων που
χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση υπολογιστών, εκτυπωτών και άλλων συσκευών
σε ένα LAN, μπορεί να χρειαστείτε συγκεκριμένες συσκευές σύνδεσης. Εάν πρέπει
να επεκτείνετε το τοπικό σας δίκτυο ή να προσθέσετε μεγάλο αριθμό νέων
χρηστών, θα χρειαστείτε άλλες συσκευές σύνδεσης. Ορισμένα από αυτά
χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση διαφορετικών συσκευών, άλλα έχουν σχεδιαστεί
για να ενισχύουν το σήμα πληροφοριών που διακινείται μέσω του δικτύου και άλλα
εμπλέκονται στον έλεγχο της ροής δεδομένων.
Θα ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας για τις συσκευές δικτυακής επικοινωνίας με έναν
διανομέα, ο οποίος χρησιμοποιείται για τη σύνδεση υπολογιστών σε μικρά τοπικά
και ακόμη και δίκτυα peer-to-peer. Οι άλλες συσκευές που θα εξετάσουμε είναι
επαναλήπτες, μεταγωγείς και δρομολογητές, που ονομάζονται συσκευές εργασίας
διαδικτύου. Η εργασία στο Διαδίκτυο εκτελείται σε διασυνδεδεμένα τοπικά δίκτυα -
όταν ένα τοπικό δίκτυο μέσω ειδικής τεχνολογίας επεκτείνεται πέρα από τα
συνηθισμένα όρια ή όταν πολλά τοπικά δίκτυα συνδυάζονται σε ένα μεγάλο δίκτυο.
Κόμβοι
Οι συγκεντρωτές, ή οι κόμβοι, είναι οι πιο κοινές συσκευές σύνδεσης στα τοπικά
δίκτυα (πρόσφατα αντικαταστάθηκαν γρήγορα από φθηνούς μεταγωγείς). Στα
τοπικά δίκτυα λειτουργούν ως κεντρικό σημείο σύνδεσης. Ένας τυπικός διανομέας
δεν έχει ενεργά ηλεκτρονικά κυκλώματα, επομένως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί
για την επέκταση ενός τοπικού δικτύου. Κατά κανόνα, χρησιμεύει για τη σύνδεση
καλωδίων και τη μετάδοση σημάτων πληροφοριών σε όλους τους υπολογιστές του
δικτύου.
Το Hub χρησιμοποιείται σε δίκτυα συνεστραμμένων ζευγών. Οι θύρες Hub
λειτουργούν ως σημεία σύνδεσης για συσκευές δικτύου. Οι υπολογιστές και άλλες
συσκευές συνδέονται στον διανομέα χρησιμοποιώντας ξεχωριστά καλώδια. Το Hub
ποικίλλει σε σχήμα, μέγεθος και αριθμό θυρών.
Εάν δεν υπάρχουν αρκετές θύρες στον διανομέα, μπορεί να συνδεθεί άλλος
διανομέας (ο διανομέας συνδέεται σε μια "αλυσίδα μαργαρίτας" με ένα κοντό
καλώδιο σύνδεσης).
605
Το Hub διατίθεται σε διάφορα σχήματα και μεγέθη και ποικίλλει σημαντικά στην
τιμή. Συνήθως, όσο περισσότερες θύρες έχει ένα hub, τόσο υψηλότερη είναι η
τιμή. Ο κόμβος που υποστηρίζει ταχύτερες επιλογές Ethernet, όπως το Fast
Ethernet, είναι πιο ακριβός.
Επαναλήπτες
Οι επαναλήπτες χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις όπου το μέγεθος του τοπικού
δικτύου υπερβαίνει το μέγιστο μήκος του χρησιμοποιούμενου καλωδίου. Ο
επαναλήπτης αναπαράγει τα σήματα που λαμβάνει από υπολογιστές και άλλες
συσκευές δικτύου, έτσι ώστε η ακεραιότητα του σήματος να διατηρείται σε πολύ
μεγαλύτερη απόσταση από αυτή που επιτρέπουν τα καλώδια δικτύου.
Οι επαναλήπτες δεν μπορούν να κατευθύνουν την κυκλοφορία του δικτύου ή να
αποφασίσουν σε ποια διαδρομή θα μεταδοθούν δεδομένα. είναι απλές συσκευές
που ενισχύουν μόνο το λαμβανόμενο σήμα. Το μειονέκτημα των αναμεταδοτών
είναι ότι ενισχύουν όχι μόνο το σήμα αλλά και τις παρεμβολές. Στη χειρότερη
περίπτωση, η ροή δεδομένων που μεταδίδουν δεν είναι κατανοητή λόγω του
θορύβου της γραμμής.
Το Bridge είναι μια συσκευή με δυνατότητα Internet που σας επιτρέπει να
εξοικονομήσετε εύρος ζώνης στο δίκτυό σας. Καθώς ένα τοπικό δίκτυο μεγαλώνει, η
ροή πληροφοριών δικτύου μπορεί να υπερβαίνει το εύρος ζώνης του μέσου
δικτύου. Μια στρατηγική για τη διατήρηση του εύρους ζώνης του δικτύου είναι η
διαίρεση του δικτύου σε τμήματα. Αυτά τα τμήματα συνδέονται με γέφυρες. Οι
γέφυρες είναι πιο ισχυρές από τους διανομείς και τους επαναλήπτες και
χρησιμοποιούν ακόμη και ειδικό λογισμικό. Η γέφυρα μπορεί να διαβάσει τη
διεύθυνση MAC (ονομάζεται επίσης διεύθυνση υλικού, αποθηκεύεται στη μνήμη
της κάρτας δικτύου κάθε υπολογιστή στο δίκτυο) σε κάθε πακέτο δεδομένων που
κυκλοφορεί μέσω των τμημάτων δικτύου που είναι συνδεδεμένα στη
γέφυρα. Γνωρίζοντας τις διευθύνσεις MAC σε καθένα από τα τμήματα δικτύου, η
γέφυρα δεν στέλνει δεδομένα που ανήκουν σε ένα τμήμα στα υπόλοιπα τμήματα
δικτύου που εξυπηρετεί.
Μεταγωγέας
Ένας μεταγωγέας, είναι μια άλλη συσκευή που λειτουργεί στο Διαδίκτυο που
χρησιμοποιείται για τη διαχείριση του εύρους ζώνης σε ένα μεγάλο δίκτυο. Οι
606
μεταγωγείς χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο, ακόμη και σε μικρά δίκτυα,
καθώς σας επιτρέπουν να ελέγχετε τη χρήση του εύρους ζώνης του δικτύου σας. Ο
μεταγωγέας ελέγχει τη ροή δεδομένων μέσω της διεύθυνσης MAC που
περιλαμβάνεται σε κάθε πακέτο δεδομένων (είναι ίδια με τη διεύθυνση MAC της
κάρτας δικτύου του υπολογιστή). Οι μεταγωγείς συνδυάζουν δίκτυα στο λεγόμενο
Virtual Local Area Network (VLAN). Το κύριο πλεονέκτημα του VLAN είναι ότι
συνδυάζει λογικά τους υπολογιστές σε μια ομάδα επικοινωνίας και αυτοί οι
υπολογιστές δεν χρειάζεται να βρίσκονται ο ένας δίπλα στον άλλο ή ακόμα και στον
ίδιο όροφο. Αυτό σημαίνει ότι οι υπολογιστές που εξυπηρετούν τον ίδιο τύπο
χρηστών μπορούν να συνδυαστούν σε ένα εικονικό τοπικό δίκτυο. Για παράδειγμα,
εάν οι μηχανικοί μιας εταιρείας κάθονται σε διαφορετικά άκρα ενός κτιρίου
γραφείων,
Οι μεταγωγείς λογισμικού και υλικού χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά πακέτων
μεταξύ υπολογιστών και άλλων συσκευών δικτύου. Οι μεταγωγείς έχουν το δικό
τους λειτουργικό σύστημα. Μπορείτε συνήθως να δείτε τη διεύθυνση υλικού (MAC)
και τη διεύθυνση IP του μεταγωγέα σε αυτό το παράθυρο. Τα υπόλοιπα στατιστικά
αναφέρονται στον αριθμό των πακέτων που αποστέλλονται και λαμβάνονται
(υπάρχει 0 παντού επειδή ο μεταγωγέας μόλις προστέθηκε στο δίκτυο).
Δρομολογητές
Οι δρομολογητές είναι ακόμη πιο ισχυροί από τις γέφυρες και τους μεταγωγείς (οι
δρομολογητές λειτουργούν στο επίπεδο δικτύου, ένα υψηλότερο επίπεδο του
εννοιολογικού μοντέλου OSI από το επίπεδο σύνδεσης δεδομένων όπου
λειτουργούν οι γέφυρες και οι μεταγωγείς). Το υλικό και το λογισμικό για το
δρομολογητή σας επιτρέπουν να «κατευθύνετε» δεδομένα από την πηγή στον
προορισμό (με τον όρο λογισμικό εννοούμε το λειτουργικό σύστημα). Οι
δρομολογητές έχουν ένα πολύ περίπλοκο λειτουργικό σύστημα που σας επιτρέπει
να ρυθμίσετε τη δρομολόγηση πακέτων δεδομένων για μια ποικιλία πρωτοκόλλων
δικτύου, συμπεριλαμβανομένων των TCP / IP, IPX / SPX και AppleTalk.
Οι δρομολογητές χρησιμοποιούνται για την τμηματοποίηση τοπικών δικτύων LAN
που έχουν γίνει πολύ μεγάλα και συμφορημένα και για τη σύνδεση
απομακρυσμένων δικτύων LAN μέσω διαφόρων τεχνολογιών WAN.
607
Μελετώντας παρακάτω θα δούμε:
- Τι είδη δικτύων υπάρχουν;
- Ποια είναι τα κύρια στοιχεία του δικτύου;
- Πώς ανταλλάσσονται πληροφορίες μεταξύ υπολογιστών.
- Τα τεχνικά μέσα που διασφαλίζουν τη λειτουργία ενός δικτύου υπολογιστών
- Ποια κανάλια επικοινωνίας χρησιμοποιούνται στην επικοινωνία με υπολογιστή.
- Σχετικά με το ρόλο των μόντεμ και των προσαρμογέων δικτύου στο δίκτυο.
Τύποι δικτύων υπολογιστών
Τα δίκτυα υπολογιστών κατέχουν ολοένα και πιο σημαντική θέση στη ζωή της
ανθρωπότητας. Τα δίκτυα μπορούν να συνδυάσουν πόρους πληροφοριών τόσο από
μικρές επιχειρήσεις όσο και από μεγάλους οργανισμούς που καταλαμβάνουν
χώρους σε απόσταση μεταξύ τους, μερικές φορές ακόμη και σε διαφορετικές
χώρες. Αυτό καθορίζει τον τρόπο σύνδεσης των υπολογιστών μεταξύ τους και, κατά
συνέπεια, τον τύπο του δικτύου: τοπικό, περιφερειακό, εταιρικό, παγκόσμιο.
Τοπικά δίκτυα
Φανταστείτε ένα δίκτυο υπολογιστών εξωτερικών ασθενών με έναν κεντρικό

υπολογιστή που περιέχει πληροφορίες για όλους τους ασθενείς. Κάθε ιατρείο
διαθέτει υπολογιστή, στην οθόνη του οποίου, αν χρειαστεί, εμφανίζονται
πληροφορίες για συγκεκριμένο ασθενή. Ο γιατρός τα ενημερώνει, τα αποθηκεύει
στην κεντρική (κύρια) ηλεκτρονική βάση δεδομένων και γίνονται διαθέσιμα σε
608
άλλους ειδικούς, όπως φυσιοθεραπευτή, νευροπαθολόγο, καρδιολόγο. Επιπλέον, οι
ίδιες πληροφορίες εμφανίζονται και στον υπολογιστή του μητρώου όπου ο ασθενής
μπορεί να παραγγείλει παραπομπή για εξέταση ή ραντεβού με τον κατάλληλο
γιατρό. Ο υπολογιστής μπορεί επίσης να αποθηκεύσει πληροφορίες σχετικά με το
πρόγραμμα εργασίας των ειδικών, την έκδοση κουπονιών για πρόσβαση σε αυτούς
κ.λπ.
Μια εμπορική εταιρεία μπορεί επίσης να εξοπλιστεί με δίκτυο υπολογιστών. Εδώ
μπορείτε με τη βοήθειά του να αποθηκεύετε πληροφορίες σχετικά με τα αγαθά και
το κόστος τους, να επεξεργάζεστε πληροφορίες πωλήσεων, να διατηρείτε αρχεία
για την ποιότητα των προϊόντων που πωλούνται κ.λπ. Όλες αυτές οι πληροφορίες
αποθηκεύονται κεντρικά, στον διακομιστή.
Ένα δίκτυο υπολογιστών μπορεί να ενώσει τους υπολογιστές ολόκληρου του
σχολείου, εγκατεστημένους σε διάφορους χώρους εργασίας: στα γραφεία
διοίκησης, στη βιβλιοθήκη, σε μαθήματα πληροφορικής και σε άλλες
τάξεις. Μπορείτε να δικτυωθείτε μαζί, για παράδειγμα δύο ή τρεις οικιακούς
υπολογιστές μαθητών που ζουν στη γειτονιά.
Στο γραφείο, το οποίο λειτουργεί στο δίκτυο, διαφορετικοί υπάλληλοι έχουν
πρόσβαση στις ίδιες εσωτερικές πηγές πληροφοριών για να προετοιμάσουν
διαφορετικές αναφορές, να προγραμματίσουν και να προγραμματίσουν τις
συνολικές δραστηριότητες της εταιρείας. Τα ειδικά προγράμματα δικτύου σάς
επιτρέπουν να προγραμματίζετε συσκέψεις αυτόματα, να επιλέγετε την
καταλληλότερη ώρα για όλους τους υπαλλήλους, ο διευθυντής μπορεί να ελέγξει
εάν οι παραγγελίες του που έστειλε μέσω του δικτύου έχουν ολοκληρωθεί κ.λπ.
Όλα τα παραδείγματα δικτύων που περιγράφονται παραπάνω έχουν σχεδιαστεί για
να επεξεργάζονται πληροφορίες τοπικών σημασία. Κατά κανόνα, τέτοια δίκτυα
συνδέουν υπολογιστές που βρίσκονται σε μικρές αποστάσεις (περίπου 50-100
μέτρα) εντός του κτιρίου και επομένως ονομάζονται τοπικά (τοπικά). Περίπου το
90% των πληροφοριών που κυκλοφορούν σε τέτοια δίκτυα είναι πληροφορίες από
έναν τοπικό οργανισμό.
609
Το τοπικό δίκτυο είναι μια σύνδεση υπολογιστών που βρίσκονται σε μικρή
απόσταση ο ένας από τον άλλο.
Περιφερειακά και επιχειρηματικά δίκτυα
Συχνά στο ίδιο γραφείο, σχολείο ή κλινική υπάρχει ανάγκη λήψης πληροφοριών
από άλλους παρόμοιους οργανισμούς. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι υπολογιστές που
δεν βρίσκονται μόνο σε ένα ή περισσότερα δωμάτια διασυνδέονται.
Φανταστείτε ένα σύστημα για την αποθήκευση πληροφοριών σε βιβλιοθήκες. Εδώ

είναι απαραίτητο να υπάρχει μια ποικιλία πληροφοριών για κάθε βιβλίο: τίτλος,
πληροφορίες για τον συγγραφέα, τον εκδότη, τον αριθμό των διαθέσιμων
αντιτύπων, τη σημείωση των περιεχομένων κ.λπ. Εάν τέτοιες πληροφορίες
διατίθενται σε μεγάλο αριθμό βιβλιοθηκών, είναι δυνατό να βελτιωθεί η
εξυπηρέτηση των αναγνωστών, να βελτιωθεί η οργάνωση του απομακρυσμένου
ταμείου της βιβλιοθήκης για την ανταλλαγή βιβλίων. Συνδυάζοντας τις βιβλιοθήκες
σε ένα κεντρικό δίκτυο υπολογιστών, όλες οι βιβλιοθήκες έχουν πρόσβαση σε όλες
τις απαραίτητες πληροφορίες για τα βιβλία.
Τόσο μια βιβλιοθήκη με έναν μόνο υπολογιστή όσο και μια βιβλιοθήκη με τοπικό
δίκτυο μπορούν να συνδεθούν στην κεντρική βιβλιοθήκη. Μια τηλεφωνική γραμμή
μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σύνδεση υπολογιστών. Ένα τέτοιο δίκτυο έχει ήδη
περιφερειακή σημασία. Ένα παράδειγμα είναι το δίκτυο βιβλιοθηκών στο
St. Πετρούπολη και την περιοχή του Λένινγκραντ.
Περιφερειακό δίκτυο - η σύνδεση υπολογιστών και τοπικών δικτύων για την
επίλυση κοινών προβλημάτων σε περιφερειακή κλίμακα.
Ας θυμηθούμε επίσης πώς παραγγέλλονται τα εισιτήρια τρένων. Κατόπιν αιτήματος
ταμία, εμφανίζονται πληροφορίες για τη διαθεσιμότητα θέσεων στο τρένο, το
κόστος των εισιτηρίων κ.λπ. Κατόπιν εντολής του επιβάτη, ο ταμίας μπαίνει στον
610
κεντρικό υπολογιστή μέσω του δικτύου, αίτημα για αγορά εισιτηρίου και εκτελεί
την πώλησή του. Επιπλέον, η θέση επί πληρωμή αποσύρεται αμέσως από τη
μεταπώληση. Φανταστείτε ότι όλοι αυτοί οι υπολογιστές δεν ήταν συνδεδεμένοι σε
δίκτυο. Τότε το νόημα της χρήσης τους θα είχε χαθεί εντελώς, γιατί μετά από κάθε
εργάσιμη ημέρα θα έπρεπε να κάνετε γενικές αλλαγές σχετικά με τη διαθεσιμότητα
δωρεάν θέσεων σε κάθε μεμονωμένο υπολογιστή, να ενημερώσετε άλλους ταμίες
για τα απούλητα εισιτήρια και να σκεφτείτε πώς να οργανώσετε τις πωλήσεις
εισιτηρίων για το επόμενη μέρα.
Ένα κεντρικό δίκτυο επιλύει εύκολα τέτοια προβλήματα. Εισιτήρια για τα ίδια
δρομολόγια μπορούν να πωληθούν από πολλές πόλεις. Και ένα τέτοιο δίκτυο δεν
μπορεί πλέον να ονομάζεται τοπικό. Χρησιμεύει στην επεξεργασία πληροφοριών
σχετικά με μια εταιρεία ή ένωση εταιρειών και γι' αυτό ονομάζεται εταιρεία (από τη
λέξη "εταιρεία" - ένωση).
Ένα εταιρικό δίκτυο είναι μια ένωση τοπικών δικτύων μέσα σε μια εταιρεία.
Τα εταιρικά δίκτυα έχουν σχεδιαστεί για να εξυπηρετούν πελάτες σε διάφορες
απομακρυσμένες τοποθεσίες, όπως ξενοδοχεία. Μπορούν να συνδέσουν
υποκαταστήματα σε διαφορετικές χώρες εντός της ίδιας εταιρείας. Οι πληροφορίες
ενδέχεται να αλλάξουν από υπαλλήλους που έχουν πρόσβαση σε αυτές. Τα δίκτυα
που περιγράφονται παραπάνω ενδέχεται να έχουν πρόσβαση σε άλλα εξωτερικά
δίκτυα, όπως λήψη πληροφοριών από απομακρυσμένες παγκόσμιες βάσεις
δεδομένων ή αποστολή e-mail σε άλλο δίκτυο, αποστολή φαξ.
Παγκόσμια δίκτυα
Η κεντρική επεξεργασία δεδομένων δεν είναι πάντα αξιόπιστη, καθώς οι αστοχίες
του κεντρικού υπολογιστή μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια σημαντικών
πληροφοριών ή ακόμη και να παραλύσουν το δίκτυο για κάποιο χρονικό
διάστημα. Ως εκ τούτου, υπήρχε ανάγκη για αποκεντρωμένη επεξεργασία
πληροφοριών στο δίκτυο. Η ανάπτυξη μέσων και μεθόδων για τη μετάδοση
πληροφοριών σε μεγάλες αποστάσεις επέτρεψε την εμφάνιση παγκόσμιων
δικτύων. Η ιδέα πίσω από το σχεδιασμό τους είναι ότι οι ισχυροί υπολογιστές είναι
διασυνδεδεμένοι και μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε διηπειρωτική
κλίμακα.
611
Οι διακομιστές παγκόσμιων δικτύων δίνουν σε άλλους υπολογιστές που είναι
εγγεγραμμένοι σε αυτούς πρόσβαση όχι μόνο στους πόρους τους (πληροφορίες και
λογισμικό, e-mail, συνδιάσκεψη υπολογιστή), αλλά και στους πόρους άλλων
διακομιστών δικτύου και επιτρέπουν στους χρήστες τους να εργάζονται με
πληροφορίες εκτός του υπολογιστή τους ανοίγοντας πρόσβαση σε πόρους σε
απομακρυσμένους υπολογιστές.
Τα τελευταία χρόνια, τα παγκόσμια δίκτυα έχουν διασυνδεθεί και μια τέτοια

σύνδεση ονομάζεται Διαδίκτυο (Internet). Οι χρήστες του Διαδικτύου μπορούν να
βρουν ό,τι θέλουν σε αυτό το δίκτυο. Αυτά είναι αρχεία, εικόνες, ήχοι που
δημιουργούνται σε διαφορετικά περιβάλλοντα υπολογιστή και αποθηκεύονται σε
αρχεία αρχείων διακομιστή. Μπορούν να αντιγραφούν στον υπολογιστή σας και να
ανοίξουν με τις εφαρμογές στις οποίες δημιουργήθηκαν. Από το Διαδίκτυο
μπορείτε να λαμβάνετε καθημερινές πληροφορίες που αλλάζουν: προγνώσεις
καιρού, συναλλαγματικές ισοτιμίες, στατιστικές αναφορές, ρεπερτόριο θεάτρων και
μενού εστιατορίων, οποιαδήποτε προγράμματα κ.λπ.
Η απομακρυσμένη πρόσβαση (πρόσβαση σε πληροφορίες από μεγάλες αποστάσεις
μέσω του δικτύου) σας επιτρέπει να οργανώσετε εκπαίδευση σε οποιαδήποτε
απόσταση (εξ αποστάσεως εκπαίδευση). Για παράδειγμα, μπορείτε να
πραγματοποιήσετε ένα μάθημα ταυτόχρονα σε διαφορετικά σχολεία σε όλο τον
612
κόσμο, να επικοινωνήσετε απευθείας με όλους όσοι είναι παρόντες σε ένα τέτοιο
μάθημα ή να οργανώσετε διαλέξεις από διάσημους καθηγητές για ένα ευρύ φάσμα
μαθητών από όλο τον κόσμο. Η εξ αποστάσεως επικοινωνία κάνει πραγματικές
διαβουλεύσεις μεγάλων ειδικών κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων,
διαβουλεύσεων, επιδείξεων αυτών των επεμβάσεων για την εκπαίδευση του
ιατρικού προσωπικού.
Η χρήση παγκόσμιων δικτύων έχει γίνει ιδιαίτερα ελκυστική σε σχέση με την
ανάπτυξη εργαλείων πολυμέσων, δηλαδή γραφικών, βίντεο και ήχου. Τα έγγραφα
που περιέχουν τέτοια στοιχεία έχουν γίνει τα πιο δημοφιλή μεταξύ των
πληροφοριών που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο.
Για να μην μπερδεύεστε στις τεράστιες ροές πληροφοριών, υπάρχουν ειδικές
μηχανές αναζήτησης στους διακομιστές δικτύου. Αναζητούν πληροφορίες, τις
αναλύουν και παρέχουν στον χρήστη, κατόπιν αιτήματος, τη διεύθυνση του χώρου
για τις απαραίτητες πληροφορίες.
Το παγκόσμιο δίκτυο παρέχει αποτελεσματική πρόσβαση σε πληροφορίες σε
παγκόσμια κλίμακα.
Το παγκόσμιο δίκτυο είναι ένας συνδυασμός υπολογιστών που βρίσκονται σε
απόσταση για γενική χρήση των παγκόσμιων πόρων πληροφοριών.
Κανάλια επικοινωνίας για ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ υπολογιστών
Ο κύριος σκοπός της δημιουργίας ενός δικτύου υπολογιστών (τοπικού ή
παγκόσμιου) είναι να εξασφαλιστεί η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ
αντικειμένων (διακομιστές και πελάτες) στο δίκτυο. Για αυτό, είναι φυσικά
απαραίτητο να συνδέσετε υπολογιστές μεταξύ τους. Επομένως, τα υποχρεωτικά
στοιχεία όλων των δικτύων είναι όλα τα είδη καναλιών επικοινωνίας (ενσύρματα
και ασύρματα), για τα οποία χρησιμοποιούνται διαφορετικά φυσικά
μέσα. Σύμφωνα με αυτό, τα δίκτυα διακρίνουν κανάλια επικοινωνίας όπως γραμμές
τηλεφώνου και οπτικών ινών, ραδιοεπικοινωνία, διαστημική επικοινωνία κ.λπ.
Ο σκοπός των καναλιών επικοινωνίας σε ένα δίκτυο δεδομένων είναι εύκολο να
κατανοηθεί εάν τα συγκρίνουμε με τα κανάλια μεταφοράς σε ένα σύστημα
μεταφοράς εμπορευμάτων ή επιβατών. Οι επιβάτες μπορούν να μεταφερθούν
αεροπορικώς, σιδηροδρομικώς ή υδάτινα (λίμνη ή ποτάμι). Ανάλογα με το
μεταφορικό μέσο επιλέγεται ένα μεταφορικό μέσο. Οι πληροφορίες μεταφέρονται
613
μέσω δικτύων υπολογιστών. Τα περιβάλλοντα όπου επικοινωνούν οι υπολογιστές
δικτύου καθορίζουν τον τρόπο σύνδεσης των υπολογιστών. Εάν πρόκειται για
περιβάλλον που απαιτεί τηλεφωνική επικοινωνία, η σύνδεση γίνεται μέσω
τηλεφωνικού καλωδίου. Οι συνδέσεις υπολογιστών χρησιμοποιούνται συχνά με
ηλεκτρικά καλώδια, ραδιοκύματα, καλώδια οπτικών ινών κ.λπ.
Όλα αυτά είναι διαφορετικά κανάλια επικοινωνίας. Η αποτελεσματικότητα της
επικοινωνίας στα δίκτυα υπολογιστών εξαρτάται κυρίως από τα ακόλουθα κύρια
χαρακτηριστικά (παραμέτρους) των καναλιών επικοινωνίας:
• Εύρος ζώνης (ρυθμός μεταφοράς δεδομένων), που μετράτε ως ο αριθμός
των bit πληροφοριών που μεταδίδονται μέσω του δικτύου ανά
δευτερόλεπτο.
• αξιοπιστία - η ικανότητα μετάδοσης πληροφοριών χωρίς παραμόρφωση και
απώλεια.
• κόστος.
• επεκτασιμότητα (σύνδεση νέων υπολογιστών και συσκευών).
Το καλώδιο δύο συρμάτων (ή το συνεστραμμένο ζεύγος) είναι φθηνότερο και έχει
υψηλότερο ρυθμό μετάδοσης δεδομένων, αλλά δεν είναι απρόσβλητο σε
παρεμβολές.
Το ομοαξονικό καλώδιο (θωρακισμένο) έχει την καλύτερη προστασία από τον
θόρυβο και αυτή είναι μια από τις πιο σημαντικές ιδιότητές του. Η προστασία από
παρεμβολές είναι ακριβή, επομένως το κόστος τέτοιων καλωδίων είναι υψηλότερο.
Η χρήση καλωδίων τροφοδοσίας είναι πολύ πιο ακριβή από τα συμβατικά
τηλεφωνικά κανάλια. Ως εκ τούτου, τα καλώδια ρεύματος χρησιμοποιούνται ως
κανάλια επικοινωνίας σε μικρές αποστάσεις, δηλαδή σε τοπικά δίκτυα. Στα
παγκόσμια δίκτυα, το τηλεφωνικό κανάλι είναι το φθηνότερο. Ωστόσο, τα κύρια
μειονεκτήματά του περιλαμβάνουν τη χαμηλή θωράκιση του θορύβου. Το καλύτερο
κανάλι επικοινωνίας είναι το καλώδιο οπτικών ινών, αλλά το κόστος του είναι πολύ
υψηλό.
614
Εκχωρήστε κάρτες δικτύου
Για τη μετάδοση πληροφοριών μέσω καναλιών επικοινωνίας, είναι απαραίτητο να

μετατραπούν τα σήματα υπολογιστή σε σήματα φυσικών μέσων, δηλαδή να
καταστεί δυνατή η μετάδοσή τους μέσω ηλεκτρικών, οπτικών, τηλεφωνικών
διαδρομών. Για παράδειγμα, όταν οι πληροφορίες μεταδίδονται μέσω ενός
καλωδίου οπτικών ινών, τα δεδομένα του υπολογιστή θα μετατραπούν σε οπτικά
σήματα. Για να το κάνετε αυτό, χρησιμοποιήστε ειδικές τεχνικές συσκευές -
προσαρμογείς δικτύου.
Οι προσαρμογείς δικτύου (προσαρμογείς δικτύου) είναι τεχνικές συσκευές που
εκτελούν τις λειτουργίες σύνδεσης υπολογιστών με κανάλια επικοινωνίας.
Οι προσαρμογείς δικτύου πρέπει να ταιριάζουν με τα κανάλια επικοινωνίας. Κάθε
τύπος καναλιού επικοινωνίας απαιτεί τον δικό του τύπο προσαρμογέα δικτύου.
Ο προσαρμογέας εισάγεται σε μια ελεύθερη υποδοχή στη μητρική πλακέτα του
υπολογιστή και συνδέεται με ένα καλώδιο στον προσαρμογέα δικτύου σε άλλον
υπολογιστή. Στις κάρτες δικτύου, ορίζονται οι διευθύνσεις των υπολογιστών στο
δίκτυο, χωρίς τις οποίες η μεταφορά είναι αδύνατη. Όταν οι πληροφορίες
κυκλοφορούν σε ένα δίκτυο, κάθε υπολογιστής δικτύου από τη δημόσια ροή
επιλέγει μόνο τα δεδομένα που προορίζονται για αυτόν. Αυτή η επιλογή γίνεται
σύμφωνα με τη διεύθυνση του υπολογιστή.
Υπάρχουν επίσης εργαλεία λογισμικού που αποκαλύπτουν τις διευθύνσεις δικτύου
υπολογιστών. Έχει αναπτυχθεί ένας μεγάλος αριθμός ειδικών κελυφών συστημάτων
δικτύου. Αυτές οι επεκτάσεις σάς επιτρέπουν να εκχωρήσετε διευθύνσεις
υπολογιστή, να παραγγείλετε τον απαιτούμενο αριθμό χρηστών δικτύου εάν το
δίκτυο είναι περιορισμένο σε αριθμό πελατών, να επιτρέψετε ή να αρνηθείτε την
615
πρόσβαση σε καταλόγους ή πόρους υλικού για διαφορετικούς υπολογιστές-πελάτες
στο δίκτυο, παρέχοντάς τους ορισμένα δικαιώματα κ.λπ. Αυτά τα προγράμματα
παρέχουν επίσης προστασία πληροφοριών. Μερικοί κατάλογοι μπορούν να γίνουν
μόνο για ανάγνωση, άλλοι μπορούν να διαβάζονται και να γράφουν πληροφορίες
και ορισμένοι μπορεί να είναι εντελώς κρυφοί, καθιστώντας τους απρόσιτους. Στην
τελευταία περίπτωση, μόνο ορισμένες από τις πληροφορίες του διακομιστή είναι
ορατές στους χρήστες. Οι εφαρμογές δικτύου σάς επιτρέπουν να εκχωρείτε σε
διαφορετικούς χρήστες διαφορετικά δικαιώματα πρόσβασης.
Ο σκοπός του μόντεμ
Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του παγκόσμιου δικτύου είναι η σημαντική

απόσταση των υπολογιστών μεταξύ τους. Για την επικοινωνία τους
χρησιμοποιούνται συχνά τηλεφωνικές γραμμές και μόντεμ. Το τηλεφωνικό δίκτυο
μεταδίδει ήχους από ανθρώπινες φωνές (με τη μορφή αναλογικών σημάτων). Το
μόντεμ μετατρέπει (διαμορφώνει) ψηφιακά σήματα από τον υπολογιστή σε σήματα
που μπορούν να μεταδοθούν μέσω του τηλεφωνικού δικτύου και στο άλλο άκρο της
σύνδεσης λαμβάνονται από άλλο μόντεμ και μετατρέπονται (αποδιαμορφώνονται)
από αναλογικά σε ψηφιακά σήματα υπολογιστή.
Μόντεμ - μια συσκευή που διαμορφώνει (μετατρέπει τα ψηφιακά σήματα σε
αναλογικά) και αποδιαμορφώνει (μετατρέπει τα αναλογικά σήματα σε ψηφιακά).
616
Ένα μόντεμ συνδέει έναν υπολογιστή σε μια τηλεφωνική γραμμή. Για να εργαστείτε
με αυτό, ένα ειδικό πρόγραμμα ελέγχου, το πρόγραμμα οδήγησης μόντεμ, πρέπει
να φορτωθεί στη μνήμη RAM. Με τη βοήθειά του, διαμορφώνονται οι αντίστοιχες
παράμετροι του μόντεμ (εγκατάσταση μόντεμ), χωρίς τις οποίες είναι αδύνατη η
εργασία μαζί του και επομένως η επικοινωνία με το δίκτυο.
Το άλλο άκρο της τηλεφωνικής γραμμής πρέπει επίσης να έχει ένα μόντεμ
συνδεδεμένο στον άλλο υπολογιστή. Τότε ο υπολογιστής-δέκτης θα μπορεί να
λαμβάνει σήματα από το δίκτυο, δηλαδή το μόντεμ χρησιμοποιείται στο παγκόσμιο
δίκτυο αντί για τον προσαρμογέα δικτύου. Εάν ο υπολογιστής είναι πελάτης
δικτύου, πρέπει να έχει τη διεύθυνση του υπολογιστή στον οποίο συνδέεται ως
διακομιστής. Αυτές οι ρυθμίσεις γίνονται σε ρυθμίσεις πρωτοκόλλου και
Τα μόντεμ είναι εξωτερικά (κατασκευάζονται ως ξεχωριστή συσκευή και συνδέονται
με τη μονάδα συστήματος μέσω σειριακής θύρας) και εσωτερικά (με τη μορφή
κάρτας εγκατεστημένης στην υποδοχή μητρικής πλακέτας). Διαφέρουν ως προς τον
μέγιστο ρυθμό μεταφοράς δεδομένων.
Τα μόντεμ που είναι πλέον κοινά μεταξύ των χρηστών έχουν ταχύτητες 28.800,
33.600, 56.000 bit ανά δευτερόλεπτο. Υπάρχουν επίσης μόντεμ με υψηλότερη
συναλλαγματική ισοτιμία.
Επειδή τα μόντεμ χρησιμοποιούνται αντί για προσαρμογείς δικτύου σε δίκτυα όπου
τα κανάλια επικοινωνίας είναι τηλεφωνικές γραμμές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν
σε περιοχές του δικτύου που καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις. Εάν χρησιμοποιείτε
το μόντεμ για μακροχρόνια δικτύωση, πρέπει να χρησιμοποιήσετε ένα τηλεφωνικό
κανάλι. Η επικοινωνία μέσω τηλεφωνικών καναλιών είναι αναξιόπιστη και
επιπλέον, η ταχύτητα μετάδοσης μέσω αυτού δεν είναι τόσο υψηλή όσο μέσω
καλωδίων. Ως εκ τούτου, είναι σύνηθες στα τοπικά δίκτυα να χρησιμοποιούνται
ηλεκτρικά καλώδια για συνδέσεις.
Ο ρόλος των πρωτοκόλλων στην ανταλλαγή πληροφοριών στα δίκτυα
Προκειμένου οι πληροφορίες που μεταδίδονται από έναν υπολογιστή να γίνονται
κατανοητές από έναν άλλο υπολογιστή μετά τη λήψη, ήταν απαραίτητο να
αναπτυχθούν ενιαίοι κανόνες για τη μετάδοση δεδομένων σε ένα δίκτυο, τα
λεγόμενα πρωτόκολλα. Στην ανάπτυξή τους λήφθηκαν υπόψη όλα τα προβλήματα
617
επικοινωνίας και αναπτύχθηκαν τυπικοί αλγόριθμοι για την παράδοση
Για όλες τις μεταφορές, πρέπει να ακολουθείτε αυστηρά τους κανόνες. Για
παράδειγμα, ποιοι κανόνες πρέπει να τηρούνται κατά τη μεταφορά επιβατών με
τρένο; Οι επιβάτες αγοράζουν εισιτήρια και καταλαμβάνουν τις θέσεις που
αναγράφονται σε αυτά. Διαφορετικά ξεκινά η χαοτική μετακίνηση των επιβατών
που θέλουν να πιάσουν καλύτερες θέσεις στα αυτοκίνητα. Ο επιβάτης δεν
επιτρέπεται να μεταφέρει τίγρεις, αρκούδες και άλλα άγρια ζώα. Υπάρχουν κανόνες
για τη μεταφορά κατοικίδιων ζώων. Ο αγωγός υποχρεούται να παρακολουθεί την
υγειονομική κατάσταση του αυτοκινήτου και του μπάνιου, τη διαθεσιμότητα νερού,
διαφορετικά οι επιβάτες μπορεί να έρθουν στο σταθμό τους άρρωστοι. Το τρένο
ακολουθεί το ωράριο και κάνει τις απαραίτητες στάσεις. Όταν μετακινείστε σε
ευρωπαϊκές χώρες, οι τροχοί των βαγονιών αντικαθίστανται για ταξίδια σε γραμμές
στενού εύρους (διαφορετικά το τρένο εκτροχιάζεται). Δείτε πόσα πράγματα πρέπει
να παρέχετε για τη μεταφορά. Το ίδιο ισχύει και για τη μεταφορά πληροφοριών.
Στην πραγματικότητα, η μεταφορά δεδομένων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και
μπορεί να εξεταστεί σε διαφορετικά επίπεδα. Δεν θα τα συζητήσουμε όλα
λεπτομερώς. Ωστόσο, ας θίξουμε μερικές ερωτήσεις.
Το πρωτόκολλο μεταφοράς δημιουργεί μια συμφωνία μεταξύ των υπολογιστών που
επικοινωνούν. Για να δημιουργηθεί επικοινωνία μεταξύ των υπολογιστών, είναι
απαραίτητο να ορίσετε τις διευθύνσεις τους. Αυτές οι διευθύνσεις καθορίζονται
από προσαρμογείς δικτύου, αριθμούς τηλεφώνου και προγράμματα
επικοινωνίας. Οι κανόνες για τη δημιουργία διευθύνσεων για υπολογιστές στο
παγκόσμιο δίκτυο πρέπει να είναι ακριβώς οι ίδιοι, παρόλο που οι υπολογιστές στο
δίκτυο μπορεί να είναι ετερογενείς και να χρησιμοποιούν διαφορετικά λειτουργικά
συστήματα.
Η μεταφορά δεδομένων σε συνεχή ροή μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια δεδομένων
ή καταστροφή. Επομένως, χωρίζονται σε μπλοκ (πακέτα) πληροφοριών με αυστηρά
καθορισμένο μήκος. Κάθε τέτοιο μπλοκ συνοδεύεται από πληροφορίες υπηρεσίας,
συμπεριλαμβανομένων των σημάτων αναγνώρισης για την αρχή και το τέλος
του. Το πρωτόκολλο μετάδοσης περιλαμβάνει έναν μηχανισμό για την αναγνώριση
της αρχής και του τέλους ενός μπλοκ. Διαχειρίζονται τις ροές δεδομένων, τις
618
διανέμουν, τις ραντάρ. Στο άλλο άκρο, ο δέκτης πληροφοριών πρέπει να λειτουργεί
σύμφωνα με τους ίδιους κανόνες (πρωτόκολλο). Μόνο τότε οι υπολογιστές θα
καταλάβουν τι στέλνουν ο ένας στον άλλο.
Σε κάθε πακέτο δίνεται ένας αριθμός για να αναγνωρίσει πληροφορίες που

μεταδόθηκαν λανθασμένα ή χάθηκαν κατά την επικοινωνία, καθώς και για να
ζητήσει ξανά το ακριβές πακέτο μετάδοσης με το οποίο προέκυψαν
προβλήματα. Μπορείτε να συγκρίνετε τη μεταφορά αυτών των πακέτων με την
παράδοση πακέτων ταχυδρομικά στα ίδια κουτιά και με το τυπικό σχέδιο της
διεύθυνσης. Άλλωστε, κάθε πακέτο συνοδεύεται και από πληροφορίες
υπηρεσίας. Φυσικά, αν σας αποσταλούν πολλά πακέτα και δεν σας έφτασε ένα από
αυτά, μπορείτε να το ζητήσετε.
Σε σχέση με τις πολλές εργασίες που πρέπει να επιλυθούν με τυποποιημένο τρόπο,
υπάρχουν διαφορετικοί τύποι πρωτοκόλλων μεταφοράς δεδομένων, διόρθωσης και
διόρθωσης σφαλμάτων κ.λπ.
Το Διαδίκτυο χρησιμοποιεί το διεθνές πρωτόκολλο TCP/IP, που δημιουργήθηκε τη
δεκαετία του '70. Η διαχείριση του δικτύου είναι αποκεντρωμένη. Αυτό σημαίνει ότι
εάν οποιοσδήποτε κόμβος (υπολογιστής) στο δίκτυο αποτύχει, η λειτουργία όλων
των άλλων υπολογιστών διατηρείται. Τα πακέτα δεδομένων μετακινούνται μέσω
του δικτύου σε έναν υπολογιστή με την επιθυμητή διεύθυνση και, εάν ένας από
619
τους υπολογιστές αποτύχει, αποστέλλονται αυτόματα σε άλλη διαδρομή. Για τον
παραλήπτη, δεν έχει σημασία ποια διαδρομή φτάνει αυτό ή εκείνο το πακέτο. Στον
προορισμό τους, θα συγχωνευθούν σε ένα. Για να φτάσουν τα πακέτα στον
προορισμό και τις λύσεις.
Επί του παρόντος, χρησιμοποιείται ένας μεγάλος αριθμός διαφορετικών συσκευών
(υλικού – λογισμικού δικτύου) για τη σύνδεση υπολογιστών. Στα τοπικά δίκτυα, οι
προσαρμογείς δικτύου (προσαρμογείς δικτύου), οι διανομείς, οι μεταγωγείς και οι
δρομολογητές χρησιμοποιούνται συχνότερα.
Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε κάθε τύπο εξοπλισμού.
Προσαρμογέας δικτύου - Αυτή είναι μια συσκευή που απαιτείται για τη σύνδεση
ενός υπολογιστή σε ένα τοπικό δίκτυο. Ο προσαρμογέας δικτύου είναι
εγκατεστημένος σε μια ελεύθερη υποδοχή (υποδοχή) στη μητρική πλακέτα του
υπολογιστή, καθώς και προσαρμογείς που εκτελούν άλλες λειτουργίες, όπως
προσαρμογέα βίντεο. Οι προσαρμογείς δικτύου μπορούν να ταξινομηθούν
σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια:
- Ανάλογα με τον τύπο και τη χωρητικότητα του εσωτερικού διαύλου που
χρησιμοποιείται στον υπολογιστή.
- Ανάλογα με τον τύπο της τεχνολογίας δικτύου που χρησιμοποιείται στο δίκτυο -
Ethernet, Token Ring, FDDI, κ.λπ.
- Ανάλογα με τον τύπο του μέσου (καναλιού) για τη μετάδοση δεδομένων -
ομοαξονικό καλώδιο, καλώδιο οπτικών ινών, καλώδιο συνεστραμμένου
ζεύγους.
Ο προσαρμογέας δικτύου συνδέεται στο καλώδιο χρησιμοποιώντας ειδικούς
συνδέσμους, ο τύπος των οποίων εξαρτάται από τον τύπο του καλωδίου. Για
παράδειγμα, για ένα καλώδιο συνεστραμμένου ζεύγους, χρησιμοποιείται ένας
σύνδεσμος RG-45, ο οποίος μοιάζει με υποδοχή τηλεφώνου. Για τη σύνδεση ενός
ομοαξονικού καλωδίου, χρησιμοποιούνται οι λεγόμενοι σύνδεσμοι BNC και
βύσματα T. Υπάρχουν προσαρμογείς δικτύου που χρησιμοποιούν την αρχή της
ασύρματης αλληλεπίδρασης. Επί του παρόντος, οι τρεις κύριοι τύποι ασύρματης
μετάδοσης δεδομένων είναι το ραδιόφωνο, ο φούρνος μικροκυμάτων και το
υπέρυθρο. Η πιο κοινή επιλογή αυτή τη στιγμή για την οργάνωση ενός ασύρματου
τοπικού δικτύου είναι η χρήση εξοπλισμού WiFi. Το WiFi είναι συντομογραφία του
620
"Wireless Fidelity" και είναι ένα πρότυπο ασύρματης πρόσβασης που παρέχει
ταχύτητες μεταφοράς πληροφοριών έως και 54 Mbps.
Κάθε προσαρμογέας δικτύου έχει έναν μοναδικό εσωτερικό αριθμό, τη λεγόμενη
διεύθυνση MAC, που καθιστά δυνατό τον μοναδικό προσδιορισμό της πηγής
πληροφοριών στο περιβάλλον δικτύου.
διαφορετικοί τύποι καλωδίων χρησιμοποιούνται ως φορείς ή μέσα μετάδοσης. Αν
και η τεχνολογία ασύρματης μετάδοσης δεδομένων γίνεται όλο και πιο δημοφιλής
στις μέρες μας, το καλώδιο εξακολουθεί να είναι ο κύριος τύπος μέσων για την
επικοινωνία δικτύου. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι καλωδίων είναι:
καλώδιο συνεστραμμένου ζεύγους.
• Ομοαξονικό καλώδιο;
• Καλώδιο οπτικών ινών.
Ο συγκεντρωτής (multiport repeater ή HUB) είναι μια συσκευή που χρησιμοποιείται
για το συνδυασμό μεμονωμένων σταθμών εργασίας (υπολογιστές) σε ένα τοπικό
δίκτυο. Οι σύγχρονοι κόμβοι έχουν συνήθως 8, 12, 16, 24 ή 48 θύρες (υποδοχές) για
τη σύνδεση υπολογιστών. Όλες οι θύρες hub είναι ίδιες. Όταν λαμβάνεται ένα σήμα
από έναν από τους υπολογιστές που είναι συνδεδεμένοι σε αυτόν, ο διανομέας το
στέλνει σε όλες τις άλλες θύρες. Έτσι, ένας διανομέας είναι το κεντρικό σημείο
σύνδεσης για υπολογιστές σε ένα δίκτυο.
Το Switch είναι μια συσκευή που μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον
συνδυασμό υπολογιστών ή διαφορετικών τμημάτων ενός τοπικού δικτύου. Σε
αντίθεση με έναν διανομέα, όταν ένας μεταγωγέας λαμβάνει ένα σήμα (πακέτο
δεδομένων) από έναν από τους συνδεδεμένους υπολογιστές, δεν το στέλνει σε όλες
τις άλλες θύρες, αλλά το στέλνει μόνο στη θύρα στην οποία ο υπολογιστής είναι ο
παραλήπτης. το πακέτο είναι συνδεδεμένο.
Ο δρομολογητής είναι μια συσκευή επικοινωνίας δικτύου που εκτελεί δρομολόγηση
πληροφοριών, δηλαδή προσδιορίζει την καλύτερη διαδρομή για μετάδοση
πληροφοριών από την πηγή στον προορισμό και τη μετάδοση πληροφοριών κατά
μήκος αυτής της διαδρομής. Οι δρομολογητές συνδέουν πολλά υποδίκτυα σε ένα
ενιαίο δίκτυο και επομένως η μεταφορά πληροφοριών από έναν υπολογιστή σε
άλλο είναι δυνατή κατά μήκος πολλών διαδρομών.
621
Όπως μπορείτε πιθανώς να μαντέψετε, χρειάζεστε προσαρμογείς δικτύου υλικού
για να συνδέσετε τον υπολογιστή με το καλώδιο, υποδοχές, το ίδιο το καλώδιο και
πιθανώς μια συσκευή για τη σύνδεση υπολογιστών όταν χρησιμοποιείτε μια
τοπολογία αστεριού.
Ανάλογα με την τοπολογία του δικτύου, η σύνθεση του εξοπλισμού δικτύου μπορεί
να διαφέρει.
Σε κάθε περίπτωση, για κάθε υπολογιστή που είναι μέρος του δικτύου, χρειάζεστε
έναν προσαρμογέα δικτύου. Αυτός ο προσαρμογέας συνδέεται στη μητρική
πλακέτα του υπολογιστή (μητρική πλακέτα) και διαθέτει μία ή δύο υποδοχές για
σύνδεση σε καλώδιο δικτύου (φυσικά, δίκτυο υπολογιστών, όχι δίκτυο παροχής
ρεύματος ή φωτισμού).
Υπάρχουν δίκτυα που δεν απαιτούν ειδικούς προσαρμογείς - το καλώδιο δικτύου
είναι συνδεδεμένο στη σειριακή θύρα RS-232-C. Αυτά τα δίκτυα έχουν χαμηλή
χωρητικότητα και είναι κατάλληλα για την επίλυση μόνο των απλούστερων
εργασιών, όπως η κοινή χρήση εκτυπωτή. Δεν θα δώσουμε μεγάλη σημασία σε
τέτοια δίκτυα.
Και τι γίνεται με τους κατόχους φορητών υπολογιστών όπως το LapTop και το
Notebook που δεν διαθέτουν υποδοχές επέκτασης για τη σύνδεση προσαρμογέων
δικτύου. Ορισμένες εταιρείες ειδικά για τέτοιους υπολογιστές κατασκευάζουν
προσαρμογείς Ethernet με τη μορφή ενός μικρού κουτιού που συνδέεται με τον
εκτυπωτή ή τη σειριακή θύρα του υπολογιστή.
Στην περίπτωση καλωδίου, συνήθως χρησιμοποιείται ομοαξονικό καλώδιο ή
καλώδιο συνεστραμμένου ζεύγους (συνηθισμένη τηλεφωνική γραμμή). Σε κρίσιμες
περιπτώσεις, όταν είναι απαραίτητο να συνδέσετε υπολογιστές που βρίσκονται σε
διαφορετικά κτίρια ή υπάρχουν απαιτήσεις για τη διασφάλιση της προστασίας των
πληροφοριών από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, χρησιμοποιήστε ένα καλώδιο
οπτικών ινών. Παρεμπιπτόντως, το ίδιο το καλώδιο ινών δεν κοστίζει περισσότερο
από το ομοαξονικό καλώδιο, το οποίο, ωστόσο, δεν μπορεί να ειπωθεί για
προσαρμογείς και άλλο εξοπλισμό για τη σύνδεση ενός τέτοιου καλωδίου.
Εάν χρησιμοποιείτε ομοαξονικό καλώδιο, δεν πρέπει να είναι πολύ μακρύ. Όταν το
μήκος του τοπικού δικτύου είναι εκατοντάδες μέτρα, μπορεί να χρειαστεί να
τοποθετήσετε μια ειδική συσκευή, έναν επαναλήπτη, στη μέση του καλωδίου. Η
622
εργασία του επαναλήπτη δεν περιορίζεται σε μια απλή ενίσχυση σήματος. Αλλά θα
μιλήσουμε για αυτό αργότερα.
Σκεφτείτε το υλικό που απαιτείται για την εφαρμογή των πιο κοινών μεθόδων
πρόσβασης - Ethernet, Arcnet και Token-Ring.
Υλικό Ethernet
Ο εξοπλισμός Ethernet συνήθως αποτελείται από ένα καλώδιο, υποδοχές, υποδοχές
T, τερματικούς σταθμούς και προσαρμογείς δικτύου.
Το καλώδιο προφανώς χρησιμοποιείται για τη μεταφορά δεδομένων μεταξύ
σταθμών εργασίας. Οι σύνδεσμοι χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση του
καλωδίου. Αυτές οι υποδοχές μέσω υποδοχών T συνδέονται με προσαρμογείς
δικτύου - ειδικές κάρτες που εισάγονται στις υποδοχές επέκτασης στη μητρική
πλακέτα του σταθμού εργασίας. Οι τερματιστές συνδέονται στα ανοιχτά άκρα του
δικτύου. Σύντομα θα σας πούμε περισσότερα για το υλικό Ethernet και τον σκοπό
των συσκευών που αναφέρονται παραπάνω.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι καλωδίων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για
Ethernet: λεπτό ομοαξονικό, παχύ ομοαξονικό και μη θωρακισμένο συνεστραμμένο
ζεύγος. Κάθε τύπος καλωδίου έχει τους δικούς του συνδέσμους και τον δικό του
τρόπο σύνδεσης του καλωδίου στον προσαρμογέα δικτύου.
Ανάλογα με το καλώδιο, τα χαρακτηριστικά του δικτύου όπως το μέγιστο μήκος
καλωδίου και ο μέγιστος αριθμός σταθμών εργασίας που συνδέονται στο καλώδιο
ποικίλλουν.
Κατά κανόνα, η ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων στο δίκτυο Ethernet φτάνει τα 10
Mbps, η οποία είναι επαρκής για πολλές εφαρμογές.
Ας εξετάσουμε λεπτομερώς τη σύνθεση του υλικού Ethernet για διαφορετικούς
τύπους καλωδίων.
Χοντρό ομοαξονικό καλώδιο
Το παχύ ομοαξονικό καλώδιο που χρησιμοποιεί το Ethernet έχει διάμετρο 0,4 ίντσες
και χαρακτηριστική σύνθετη αντίσταση 50 ohms. Αυτό το καλώδιο μερικές φορές
ονομάζεται "κίτρινο καλώδιο". Αυτό είναι το πιο ακριβό από τα καλώδια που
εξετάζουμε. Η IEEE έχει ορίσει τις προδιαγραφές για αυτό το καλώδιο ως 10BASE5.
Εδώ είναι η διαμόρφωση ενός δικτύου που αποτελείται από δύο τμήματα που
χωρίζονται από έναν επαναλήπτη. Κάθε τμήμα περιέχει τρεις σταθμούς εργασίας.
623
Κάθε σταθμός εργασίας συνδέεται με μια συσκευή που ονομάζεται πομποδέκτης
μέσω ενός προσαρμογέα δικτύου (εγκατεστημένο στη μητρική πλακέτα του
υπολογιστή) με ένα ειδικό καλώδιο πομποδέκτη πολλαπλών πυρήνων. Ο
πομποδέκτης χρησιμοποιείται για τη σύνδεση του σταθμού εργασίας σε ένα παχύ
ομοαξονικό καλώδιο.
Υπάρχουν τρεις υποδοχές στο κάλυμμα του πομποδέκτη: δύο - για τη σύνδεση ενός
παχύ ομοαξονικού καλωδίου και μία - για τη σύνδεση ενός καλωδίου πομποδέκτη.
Δυστυχώς, το μήκος ενός τμήματος είναι περιορισμένο και για ένα χοντρό καλώδιο
δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 500 μέτρα. Εάν το συνολικό μήκος του δικτύου είναι
μεγαλύτερο από 500 μέτρα, πρέπει να χωριστεί σε τμήματα που συνδέονται μεταξύ
τους με μια ειδική συσκευή - έναν επαναλήπτη.
Σε αυτή την περίπτωση, το συνολικό μήκος του δικτύου μπορεί να φτάσει το ένα
χιλιόμετρο. Οι πομποδέκτες συνδέονται μεταξύ τους με τμήματα ενός παχύ
ομοαξονικού καλωδίου με ομοαξονικούς συνδετήρες συγκολλημένους στα άκρα
τους.
Στα άκρα του τμήματος είναι συνδεδεμένα ειδικά βύσματα - τερματιστές. Αυτοί
είναι απλοί ομοαξονικοί σύνδεσμοι με αντίσταση 50 ohm εγκατεστημένη στο
περίβλημα.
Το περίβλημα ενός από τους τερματιστές πρέπει να είναι γειωμένο. Σημειώστε ότι
μόνο ένας τερματιστής μπορεί να γειωθεί ανά τμήμα δικτύου.
Εκτός από τον περιορισμό μήκους τμήματος, υπάρχουν περιορισμοί στον μέγιστο
αριθμό τμημάτων στο δίκτυο (και ως αποτέλεσμα του μέγιστου μήκους δικτύου),
στον μέγιστο αριθμό σταθμών εργασίας που είναι συνδεδεμένοι στο δίκτυο και στο
μήκος του πομποδέκτη καλώδιο.
Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτοί οι περιορισμοί δεν είναι
σημαντικοί. Επιπλέον, οι δυνατότητες με ένα χοντρό καλώδιο είναι συχνά
περιττές. Μπορείτε να εξοικονομήσετε πολλά χρήματα εάν φτιάξετε το δίκτυό σας
βασισμένο σε λεπτό καλώδιο, γιατί σε αυτή την περίπτωση δεν χρειάζεστε
πομποδέκτες ή καλώδια πομποδέκτη. Και ένα λεπτό καλώδιο δικτύου είναι
φθηνότερο από ένα χοντρό.
624
Λεπτό ομοαξονικό καλώδιο
Το λεπτό ομοαξονικό καλώδιο που χρησιμοποιείται για το Ethernet έχει διάμετρο
0,2 ίντσες και χαρακτηριστική σύνθετη αντίσταση 50 ohms. Το εισαγόμενο καλώδιο
ονομάζεται RG-58A / U και συμμορφώνεται με την προδιαγραφή
10BASE2. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε το καλώδιο PK-50 που
κατασκευάζεται από τη βιομηχανία μας.
Κατά κανόνα, όλες οι κάρτες δικτύου έχουν δύο υποδοχές. Ένα από αυτά έχει
σχεδιαστεί για να συνδέσει ένα καλώδιο πομποδέκτη πολλαπλών πυρήνων, το άλλο
- για να συνδέσει ένα μικρό μπλουζάκι, που ονομάζεται υποδοχή T.
Η υποδοχή T συνδέεται με τον προσαρμογέα δικτύου στη μία πλευρά και κομμάτια
ενός λεπτού ομοαξονικού καλωδίου με τις αντίστοιχες υποδοχές στα άκρα
συνδέονται με το ένα στις άλλες δύο πλευρές. Σε αυτή την περίπτωση,
αποδεικνύεται ότι το ομοαξονικό καλώδιο είναι συνδεδεμένο, ούτως ή άλλως,
απευθείας στον προσαρμογέα δικτύου, επομένως δεν χρειάζονται πομποδέκτης και
καλώδιο πομποδέκτη.
Στα άκρα του τμήματος, πρέπει να υπάρχουν τερματιστές συνδεδεμένοι στα
ελεύθερα άκρα των συνδετήρων Τ. Ένας (και μόνο ένας!) τερματιστής σε ένα τμήμα
πρέπει να είναι γειωμένος.
Τα δίκτυα που βασίζονται σε λεπτό καλώδιο έχουν φτωχότερες παραμέτρους σε
σύγκριση με τα δίκτυα που βασίζονται σε ένα χοντρό καλώδιο. Αλλά το κόστος του
εξοπλισμού δικτύου που απαιτείται για τη δημιουργία ενός δικτύου σε ένα λεπτό
καλώδιο είναι σημαντικά μικρότερο.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ορισμένες εταιρείες παράγουν προσαρμογείς Ethernet
που μπορούν να λειτουργήσουν με μήκος τμήματος έως και 300 μέτρα (για
παράδειγμα, προσαρμογείς 3COM). Ωστόσο, τέτοιοι αντάπτορες είναι πιο ακριβοί
και σε αυτή την περίπτωση όλο το δίκτυο πρέπει να γίνει με αντάπτορες μόνο ενός
τύπου. Για να αποφασίσετε να αγοράσετε πιο ακριβούς προσαρμογείς, συγκρίνετε
το επιπλέον κόστος με το κόστος του επαναλήπτη που απαιτείται για να επιτευχθεί
το απαιτούμενο συνολικό μήκος δικτύου.
Κατά κανόνα, τα περισσότερα δίκτυα Ethernet βασίζονται σε ένα λεπτό καλώδιο
που δείχνει το υλικό που απαιτείται για ένα δίκτυο Ethernet σε ένα λεπτό καλώδιο.
625
Απροστάτευτο συνεστραμμένο ζεύγος
Ορισμένοι (αλλά όχι όλοι) προσαρμογείς δικτύου Ethernet μπορούν να
λειτουργήσουν με ένα καλώδιο που είναι ένα απλό μη θωρακισμένο
συνεστραμμένο ζεύγος καλωδίων (προδιαγραφή 10BASE-T). Ως τέτοιο καλώδιο,
μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια κανονική τηλεφωνική γραμμή και ένα
τηλεφωνικό δίκτυο που υπάρχει ήδη στον οργανισμό σας.
Οι προσαρμογείς δικτύου που μπορούν να λειτουργήσουν με συνεστραμμένο
ζεύγος έχουν μια υποδοχή παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται στα εισαγόμενα
τηλέφωνα.
Ένα δίκτυο Ethernet συνεστραμμένου ζεύγους απαιτεί μια ειδική συσκευή που
ονομάζεται hub. Μέσω της ίδιας τηλεφωνικής πρίζας μπορούν να συνδεθούν έως
και 12 σταθμοί εργασίας σε έναν διανομέα. Η μέγιστη απόσταση από τον κόμβο
έως τη θέση εργασίας είναι 100 μέτρα. Ταυτόχρονα, η ταχύτητα μεταφοράς
δεδομένων είναι η ίδια όπως για ένα ομοαξονικό καλώδιο - 10 Mbps.
Τα οφέλη ενός δικτύου συνεστραμμένου ζεύγους είναι προφανή - το χαμηλό κόστος
του εξοπλισμού και η δυνατότητα χρήσης του υπάρχοντος τηλεφωνικού
δικτύου. Ωστόσο, υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί στον αριθμό των σταθμών στο
δίκτυο και στο μήκος του.
Προσαρμογέας δικτύου Ethernet
Ανεξάρτητα από το καλώδιο που χρησιμοποιείτε, πρέπει να αγοράσετε έναν
προσαρμογέα δικτύου για κάθε σταθμό εργασίας. Ο προσαρμογέας δικτύου είναι
μια κάρτα που συνδέεται με τη μητρική πλακέτα ενός υπολογιστή. Διαθέτει
τουλάχιστον δύο υποδοχές για σύνδεση σε καλώδιο δικτύου.
Για το Ethernet, το πρότυπο ISA χρησιμοποιεί τρεις τύπους καρτών δικτύου: 8-bit,
16-bit και 32-bit. Ο προσαρμογέας 8 bit μπορεί να συνδεθεί σε υποδοχές μητρικής
πλακέτας 8 bit ή 16 bit και χρησιμοποιείται κυρίως σε υπολογιστές IBM XT ή IBM
που δεν διαθέτουν υποδοχές 16 bit. Μερικές φορές, προσαρμογείς 8-bit
αγοράζονται επίσης για υπολογιστές IBM AT, εάν οι απαιτήσεις ρυθμού μεταφοράς
δεδομένων είναι χαμηλές. Για έναν προσαρμογέα 16 bit, πρέπει να χρησιμοποιηθεί
μια υποδοχή 16 bit.
626
Εάν οι υπολογιστές σας βασίζονται στον επεξεργαστή 80386 ή 80486, είναι λογικό
να σκεφτείτε να αγοράσετε έναν προσαρμογέα δικτύου 32 bit υψηλής ταχύτητας,
τουλάχιστον για εκείνους τους σταθμούς που έχουν το μέγιστο φορτίο.
Οι προσαρμογείς δικτύου μπορούν να σχεδιαστούν για αρχιτεκτονική ISA, EISA ή
Micro Channel. Η πρώτη αρχιτεκτονική χρησιμοποιείται σε υπολογιστές της σειράς
IBM AT και είναι συμβατή με αυτούς, η δεύτερη - σε ισχυρές μονάδες δίσκου που
βασίζονται σε επεξεργαστές 80486, η τρίτη - σε υπολογιστές IBM PS / 2. Σημειώστε
ότι αυτοί οι τύποι προσαρμογέων διαφέρουν δομικά μεταξύ τους. Παρόλο που
μπορείτε να εισαγάγετε έναν προσαρμογέα ISA σε έναν δίαυλο EISA, δεν θα
μπορέσετε ποτέ να εισαγάγετε έναν προσαρμογέα EISA σε έναν δίαυλο ISA. Η
σχεδίαση Micro Channel είναι εντελώς ασύμβατη με τα ISA και EISA.
Ενδέχεται να υπάρχει μια προσωρινή μνήμη στην κάρτα δικτύου για επιτάχυνση της
λειτουργίας. Το μέγεθος αυτού του buffer ποικίλλει μεταξύ των τύπων
προσαρμογέων, που κυμαίνεται από 8 KB για προσαρμογείς 8 bit έως 16 KB ή
περισσότερο για προσαρμογείς 16 και 32 bit.
Οι προσαρμογείς δικτύου Ethernet χρησιμοποιούν θύρες I/O και κανάλι
διακοπής. Ορισμένοι προσαρμογείς μπορούν να λειτουργήσουν με κανάλι Direct
Memory Access (DMA).
Η κάρτα προσαρμογέα μπορεί να περιέχει ένα τσιπ μνήμης μόνο για ανάγνωση
(ROM) για τη δημιουργία των λεγόμενων σταθμών εργασίας χωρίς δίσκο. Πρόκειται
για υπολογιστές που δεν διαθέτουν σκληρό δίσκο ή δισκέτες. Το λειτουργικό
σύστημα φορτώνεται από το δίκτυο και εκτελείται από ένα πρόγραμμα που έχει
εγγραφεί στο τσιπ απομακρυσμένης εκκίνησης.
Πριν τοποθετήσετε τον προσαρμογέα στη μητρική πλακέτα του υπολογιστή, πρέπει
να χρησιμοποιήσετε τους μεταγωγείς (που βρίσκονται στην κάρτα προσαρμογέα)
για να ορίσετε τις σωστές τιμές για τις θύρες εισόδου/εξόδου, το κανάλι διακοπής,
τη διεύθυνση βάσης της απομακρυσμένης εκκίνησης ROM για το δίσκο χωρίς δίσκο
οδηγώ.
Επαναλήπτης
Εάν το μήκος του δικτύου υπερβαίνει το μέγιστο μήκος ενός τμήματος δικτύου,
είναι απαραίτητο να διαιρέσετε το δίκτυο σε πολλά (έως πέντε) τμήματα και να τα
συνδέσετε μέσω ενός επαναλήπτη.
627
Δομικά, ο επαναλήπτης μπορεί να κατασκευαστεί είτε ως ξεχωριστή δομή με δικό
του τροφοδοτικό, είτε ως κάρτα που εισάγεται στην υποδοχή επέκτασης στη
μητρική πλακέτα του υπολογιστή.
Ένας επαναλήπτης με τη μορφή ξεχωριστού σχεδίου είναι πιο ακριβός, αλλά μπορεί
να χρησιμοποιηθεί για τη σύνδεση τμημάτων Ethernet που κατασκευάζονται τόσο
σε λεπτά όσο και σε παχιά καλώδια, καθώς έχει και ομοαξονικούς συνδέσμους και
συνδέσμους για τη σύνδεση ενός καλωδίου πομποδέκτη. Με αυτόν τον επαναλήπτη
μπορείτε ακόμη και να συνδέσετε τμήματα κατασκευασμένα τόσο σε λεπτά όσο και
σε χοντρά καλώδια σε ένα ενιαίο δίκτυο.
Ένας επαναλήπτης κάρτας έχει μόνο ομοαξονικούς συνδέσμους και επομένως
μπορεί να συνδέσει τμήματα μόνο σε ένα λεπτό ομοαξονικό καλώδιο. Ωστόσο, είναι
φθηνότερο και δεν απαιτεί ξεχωριστή πρίζα.
Ένα από τα μειονεκτήματα ενός ενσωματωμένου αναμεταδότη σε έναν σταθμό
εργασίας είναι ότι για να διασφαλιστεί η λειτουργία του δικτύου όλο το
εικοσιτετράωρο, ο σταθμός με τον επαναλήπτη πρέπει επίσης να λειτουργεί
24/7. Εάν απενεργοποιήσετε την τροφοδοσία, η επικοινωνία μεταξύ των τμημάτων
του δικτύου θα διακοπεί.
Οι λειτουργίες ενός επαναλήπτη είναι να διαχωρίζει φυσικά τμήματα δικτύου και να
διασφαλίζει την ανάκτηση πακέτων που μεταδίδονται από το ένα τμήμα δικτύου
στο άλλο.
Ο επαναλήπτης αυξάνει την αξιοπιστία του δικτύου, καθώς η βλάβη σε ένα τμήμα
(για παράδειγμα μια διακοπή καλωδίου) δεν επηρεάζει τη λειτουργία άλλων
τμημάτων. Αλλά φυσικά, τα δεδομένα δεν μπορούν να περάσουν από το
κατεστραμμένο τμήμα.
Εξοπλισμός Arcnet
Για να ρυθμίσετε ένα δίκτυο Arcnet, χρειάζεστε έναν ειδικό προσαρμογέα
δικτύου. Αυτός ο προσαρμογέας διαθέτει μια εξωτερική υποδοχή για τη σύνδεση
ομοαξονικού καλωδίου.
Κάθε προσαρμογέας Arcnet πρέπει να έχει έναν αριθμό για αυτό το δίκτυο. Αυτός ο
αριθμός ορίζεται από μεταγωγείς στον προσαρμογέα και κυμαίνεται από 0 έως 255.
Οι προσαρμογείς δικτύου για σταθμούς εργασίας συνδέονται μέσω ομοαξονικού
καλωδίου με χαρακτηριστική σύνθετη αντίσταση 93 ohms σε μια ειδική συσκευή -
628
έναν διανομέα. Είναι επίσης δυνατή η χρήση μη θωρακισμένου συνεστραμμένου
ζεύγους.
Το Hub είναι είτε Passive Hub είτε Active Hub. Ένας διανομέας (ανάλογα με τον
τύπο) μπορεί να συνδέσει 4, 8, 16 ή 32 σταθμούς εργασίας.
Τα όρια του δικτύου Arcnet φαίνονται στον πίνακα. πέντε.
Τα πλεονεκτήματα του δικτύου Arcnet είναι το χαμηλό κόστος του εξοπλισμού
δικτύου (σε σύγκριση με το Ethernet) και το μεγάλο μήκος δικτύου (έως 6
χιλιόμετρα). Ωστόσο, ο χαμηλός ρυθμός δεδομένων των 2,44 megabits ανά
δευτερόλεπτο περιορίζει τη χρήση του δικτύου Arcnet.
Hardware Token-Ring
Όσο για το δίκτυο Token-Ring, το όνομά του μπορεί να σας παραπλανήσει. Η
τοπολογία αυτού του δικτύου μοιάζει περισσότερο με τοπολογία αστεριού παρά με
τοπολογία δακτυλίου. Αντί να συνδέονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν έναν
δακτύλιο, οι σταθμοί εργασίας Token-Ring συνδέονται ακτινικά σε έναν διανομέα
IBM 8228. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να υπάρχουν πολλοί κόμβοι, και σε αυτή την
περίπτωση οι πλήμνες συνδυάζονται πραγματικά σε ένα δακτύλιο μέσω ειδικών
επαφών.
Ωστόσο, εάν χρησιμοποιείται μόνο ένας διανομέας, οι επαφές σύνδεσης ενδέχεται
να μην είναι στριμμένες.
Η ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων στο δίκτυο Token-Ring μπορεί να φτάσει τα 4 ή
16 Mbps, αλλά το κόστος του εξοπλισμού δικτύου είναι υψηλότερο από αυτό ενός
δικτύου Ethernet. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλοι περιορισμοί.
Τα δίκτυα Token-Ring δεν έχουν σχεδιαστεί για μεγάλες αποστάσεις. Όλοι οι
υπολογιστές πρέπει να βρίσκονται σε έναν ή δύο ορόφους του κτιρίου. Το
υψηλότερο κόστος υλικού σε σύγκριση με το Ethernet μειώνει περαιτέρω την
ελκυστικότητα αυτού του προϊόντος της IBM.
Ένα τοπικό δίκτυο είναι μια έννοια που πολλοί άνθρωποι αναγνωρίζουν. Σχεδόν
όλες οι εταιρείες χρησιμοποιούν αυτήν την τεχνολογία, επομένως μπορεί να
υποστηριχθεί ότι κάθε άτομο την έχει συναντήσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Τα
τοπικά δίκτυα έχουν επιταχύνει σημαντικά τις διαδικασίες παραγωγής, γεγονός που
δίνει μεγάλη ελπίδα για τη συνέχιση της χρήσης τους σε όλο τον κόσμο. Όλα αυτά
καθιστούν δυνατή την πρόβλεψη της συνεχούς ανάπτυξης και ανάπτυξης ενός
629
τέτοιου συστήματος μετάδοσης δεδομένων, μέχρι την εισαγωγή ενός LAN σε κάθε,
ακόμη και στην μικρότερη εταιρεία.
Η έννοια του τοπικού δικτύου
Το τοπικό δίκτυο είναι ένας αριθμός υπολογιστών που συνδέονται με ειδικό
εξοπλισμό που επιτρέπει την πλήρη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους. Ένα
σημαντικό χαρακτηριστικό αυτού του τύπου μετάδοσης δεδομένων είναι η σχετικά
μικρή περιοχή για τη θέση των κόμβων επικοινωνίας, δηλαδή των ίδιων των
Τα τοπικά δίκτυα όχι μόνο διευκολύνουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των χρηστών,
αλλά εκτελούν και ορισμένες άλλες λειτουργίες:
• Διευκολύνει την εργασία με την τεκμηρίωση. Οι εργαζόμενοι μπορούν να
επεξεργάζονται και να προβάλλουν αρχεία στο χώρο εργασίας
τους. Ταυτόχρονα, δεν χρειάζονται ομαδικές συναντήσεις και συναντήσεις,
γεγονός που εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο.
• Σας επιτρέπουν να εργάζεστε σε έγγραφα με συναδέλφους όταν ο καθένας
κάθεται στον δικό του υπολογιστή.
• Επιτρέπουν πρόσβαση σε εφαρμογές που είναι εγκατεστημένες στον
διακομιστή, εξοικονομώντας ελεύθερο χώρο στον εγκατεστημένο σκληρό
δίσκο.
• Εξοικονομήστε χώρο στον σκληρό σας δίσκο επιτρέποντάς σας να αποθηκεύετε
έγγραφα στον κεντρικό υπολογιστή σας.
Τύποι δικτύων
Ένα τοπικό δίκτυο μπορεί να αναπαρασταθεί από δύο μοντέλα: ένα δίκτυο peer-to-
peer και ένα ιεραρχικό. Διαφέρουν στον τρόπο αλληλεπίδρασης των κόμβων
Ένα δίκτυο peer-to-peer βασίζεται στην ισοδυναμία όλων των μηχανών και τα
δεδομένα διανέμονται μεταξύ καθενός από αυτά. Βασικά, ένας χρήστης ενός
υπολογιστή μπορεί να έχει πρόσβαση σε πόρους και πληροφορίες από έναν άλλο. Η
αποτελεσματικότητα του μοντέλου peer-to-peer εξαρτάται άμεσα από τον αριθμό
των κόμβων εργασίας και το επίπεδο ασφάλειάς του δεν είναι ικανοποιητικό,
630
γεγονός που σε συνδυασμό με μια αρκετά περίπλοκη διαδικασία διαχείρισης
καθιστά τέτοια δίκτυα όχι πολύ αξιόπιστα και βολικά.
Το ιεραρχικό μοντέλο περιλαμβάνει έναν (ή περισσότερους) κύριους διακομιστές,

όπου όλα τα δεδομένα αποθηκεύονται και επεξεργάζονται, και πολλούς κόμβους-
πελάτες. Αυτός ο τύπος δικτύου χρησιμοποιείται πολύ πιο συχνά από τον πρώτο, με
πλεονέκτημα την ταχύτητα, την αξιοπιστία και την ασφάλεια. Όμως η ταχύτητα ενός
τέτοιου LAN εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον διακομιστή, κάτι που υπό
ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να θεωρηθεί μειονέκτημα.
Σχεδιασμός τεχνικών απαιτήσεων
Ο σχεδιασμός ενός τοπικού δικτύου είναι μια αρκετά περίπλοκη διαδικασία. Ξεκινά
με την ανάπτυξη ενός τεχνικού έργου, το οποίο θα πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά,
καθώς οι ελλείψεις σε αυτό απειλούν επακόλουθες δυσκολίες στην κατασκευή ενός
δικτύου και πρόσθετο οικονομικό κόστος. Ο κύριος σχεδιασμός μπορεί να γίνει
χρησιμοποιώντας ειδικούς διαμορφωτές που σας επιτρέπουν να επιλέξετε τον
βέλτιστο εξοπλισμό δικτύου. Τέτοια προγράμματα είναι ιδιαίτερα βολικά επειδή
μπορείτε να διορθώσετε διάφορες τιμές και παραμέτρους απευθείας κατά τη
λειτουργία, καθώς και να κάνετε μια αναφορά στο τέλος της διαδικασίας. Μόνο
μετά από αυτά τα βήματα θα είναι δυνατό να προχωρήσετε στο επόμενο βήμα.
Προμελέτη
Αυτό το βήμα συνίσταται στη συλλογή δεδομένων σχετικά με την εταιρεία όπου
σχεδιάζεται να εγκαταστήσει ένα τοπικό δίκτυο και στην ανάλυση των
πληροφοριών που λαμβάνονται.
631
Η ποσότητα καθορίζεται:
• Χρήστης.
• Σταθμούς εργασίας.
• Αίθουσα διακομιστή.
• θύρες σύνδεσης.
Ένα σημαντικό σημείο είναι η διαθεσιμότητα δεδομένων στους δρόμους για τη

χάραξη αυτοκινητόδρομων και τον σχεδιασμό μιας συγκεκριμένης
τοπολογίας. Γενικά, είναι απαραίτητο να συμμορφώνεστε με ορισμένες απαιτήσεις
που ορίζονται από το πρότυπο IEEE 802.3. Ωστόσο, παρά αυτούς τους κανόνες,
μερικές φορές μπορεί να είναι απαραίτητο να υπολογιστούν οι καθυστερήσεις
διάδοσης ή να συμβουλευτείτε τους κατασκευαστές εξοπλισμού δικτύου.
Βασικά χαρακτηριστικά ενός LAN
Κατά την επιλογή μιας μεθόδου για την τοποθέτηση κόμβων επικοινωνίας, είναι
απαραίτητο να λάβετε υπόψη τις βασικές απαιτήσεις για τα τοπικά δίκτυα:
• Απόδοση, η οποία συνδυάζει διάφορες έννοιες: απόδοση, χρόνος απόκρισης,
καθυστέρηση μετάδοσης.
• Συμβατότητα, δηλ. δυνατότητα σύνδεσης διάφορου εξοπλισμού τοπικών
δικτύων και λογισμικού.
• Ασφάλεια, αξιοπιστία, δηλαδή δυνατότητα αποτροπής μη εξουσιοδοτημένης
πρόσβασης και πλήρης προστασία δεδομένων.
• Επεκτασιμότητα - η δυνατότητα αύξησης του αριθμού των σταθμών εργασίας
χωρίς να διακυβεύεται η απόδοση του δικτύου.
• Διαχειρισιμότητα - η δυνατότητα ελέγχου των κύριων τμημάτων του δικτύου,
πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων.
632
• Διαφάνεια δικτύου, η οποία συνίσταται στην παρουσίαση μιας ενιαίας
συσκευής υπολογιστή στους χρήστες.
Βασικές τοπολογίες για τοπικά δίκτυα: πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
Η τοπολογία δικτύου είναι η φυσική διάταξη του δικτύου, η οποία επηρεάζει
σημαντικά τα κύρια χαρακτηριστικά. Τρεις τύποι τοπολογιών χρησιμοποιούνται
κυρίως σε σύγχρονες εταιρείες: "Star", "Bus" και "Ring".
Η τοπολογία αστεριών είναι η πιο κοινή και έχει πολλά πλεονεκτήματα έναντι των
άλλων. Αυτή η μέθοδος εγκατάστασης είναι πολύ αξιόπιστη. Εάν ένας υπολογιστής
αποτύχει (εκτός από τον διακομιστή) δεν θα επηρεάσει τη λειτουργία των άλλων.
Τοπολογία "Bus" είναι ένα απλό καλώδιο κορμού με συνδεδεμένους
υπολογιστές. Μια τέτοια οργάνωση ενός τοπικού δικτύου εξοικονομεί χρήματα,
αλλά δεν είναι κατάλληλη για συνδυασμό μεγάλου αριθμού υπολογιστών.
Η τοπολογία "Ring" χαρακτηρίζεται από χαμηλή αξιοπιστία λόγω της ειδικής
διάταξης των κόμβων - καθένας από αυτούς συνδέεται με δύο άλλους με κάρτες
δικτύου. Τα σφάλματα σε έναν υπολογιστή οδηγούν σε τερματισμό λειτουργίας
ολόκληρου του δικτύου, επομένως αυτός ο τύπος τοπολογίας χρησιμοποιείται όλο
και λιγότερο.
Σχεδιασμός λειτουργικού δικτύου
Το τοπικό δίκτυο μιας εταιρείας περιλαμβάνει επίσης διάφορες τεχνολογίες,
εξοπλισμό και καλώδια. Επομένως, το επόμενο βήμα θα είναι η επιλογή όλων
αυτών των στοιχείων. Η απόφαση υπέρ αυτού ή εκείνου λογισμικού ή υλικού
καθορίζεται από τον σκοπό δημιουργίας ενός δικτύου, τον αριθμό των χρηστών, τη
λίστα των προγραμμάτων που χρησιμοποιούνται, το μέγεθος του δικτύου και την
633
τοποθεσία του. Επί του παρόντος, οι ραχοκοκαλιές οπτικών ινών χρησιμοποιούνται
συχνότερα, οι οποίες χαρακτηρίζονται από υψηλή αξιοπιστία, ταχύτητα και
διαθεσιμότητα.
Σχετικά με τους τύπους καλωδίων
Τα καλώδια χρησιμοποιούνται σε δίκτυα για τη μετάδοση σημάτων μεταξύ
σταθμών εργασίας, καθένας από τους οποίους έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τα
οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά το σχεδιασμό ενός LAN.
Ένα συνεστραμμένο ζεύγος αποτελείται από πολλά ζεύγη αγωγών που καλύπτονται
με μόνωση και είναι στριμμένα μεταξύ τους. Το χαμηλό κόστος και η εύκολη
εγκατάσταση είναι πλεονεκτήματα, καθιστώντας αυτό το καλώδιο το πιο δημοφιλές
για εγκατάσταση LAN.
Ένα ομοαξονικό καλώδιο αποτελείται από δύο αγωγούς που εισάγονται στον
άλλο. Ένα τοπικό δίκτυο που χρησιμοποιεί ομοαξονικό δεν είναι πλέον τόσο
συνηθισμένο - έχει αντικατασταθεί από συνεστραμμένο ζεύγος, αλλά εξακολουθεί
να υπάρχει σε ορισμένα σημεία.
Μια οπτική ίνα είναι μια γυάλινη ίνα που μπορεί να μεταφέρει φως αντανακλώντας
το από τους τοίχους. Ένα καλώδιο κατασκευασμένο από αυτό το υλικό μεταδίδει
δεδομένα σε μεγάλες αποστάσεις και χαρακτηρίζεται από υψηλή ταχύτητα σε
σύγκριση με το συνεστραμμένο ζεύγος και το ομοαξονικό, αλλά δεν είναι φθηνό.
Απαραίτητος εξοπλισμός
Ο εξοπλισμός δικτύου για τοπικά δίκτυα περιέχει πολλά στοιχεία, τα πιο
συνηθισμένα από τα οποία είναι:
634
• Κόμβος. Συνδυάζει έναν αριθμό συσκευών σε ένα τμήμα χρησιμοποιώντας ένα
καλώδιο.
• Μεταγωγέας . Χρησιμοποιεί ειδικούς επεξεργαστές για κάθε θύρα,
επεξεργάζοντας πακέτα ξεχωριστά από άλλες θύρες, λόγω των οποίων έχουν
υψηλή απόδοση.
• δρομολογητής . Αυτή είναι μια συσκευή που αποφασίζει για τη διανομή των
πακέτων με βάση πληροφορίες σχετικά με τους πίνακες δρομολόγησης και
ορισμένους κανόνες.
• Μόντεμ . Χρησιμοποιείται ευρέως σε συστήματα επικοινωνιών και παρέχει
επαφή με άλλους σταθμούς εργασίας μέσω καλωδιακού ή τηλεφωνικού
δικτύου.
Εξοπλισμός τερματικού δικτύου
Το υλικό στο τοπικό δίκτυο περιλαμβάνει απαραίτητα τα τμήματα διακομιστή και
πελάτη.
Ο διακομιστής είναι ένας ισχυρός υπολογιστής με υψηλή αξία δικτύου. Οι
λειτουργίες του είναι η αποθήκευση πληροφοριών, βάσεων δεδομένων, η
εξυπηρέτηση χρηστών και η επεξεργασία κωδικών προγραμμάτων. Οι διακομιστές
βρίσκονται σε ειδικούς χώρους με σταθερό έλεγχο θερμοκρασίας αέρα - δωμάτια
διακομιστών, και οι θήκες τους είναι εξοπλισμένες με επιπλέον προστασία από τη
σκόνη, τυχαίο κλείσιμο και ισχυρό σύστημα ψύξης. Κατά κανόνα, μόνο οι
635
διαχειριστές συστήματος ή οι διαχειριστές εταιρειών έχουν πρόσβαση στον
διακομιστή.
Ένας σταθμός εργασίας είναι ένας τυπικός υπολογιστής συνδεδεμένος στο δίκτυο,
δηλαδή, είναι οποιοσδήποτε υπολογιστής που ζητά υπηρεσίες από τον κύριο
διακομιστή. Ένα μόντεμ και μια κάρτα δικτύου χρησιμοποιούνται για την παροχή
επικοινωνίας σε τέτοιους κόμβους. Επειδή οι πόροι διακομιστή χρησιμοποιούνται
συνήθως από σταθμούς εργασίας, το τμήμα πελάτη είναι εξοπλισμένο με ασθενή
πεδία μνήμης και μικρούς σκληρούς δίσκους.
Λογισμικό
Ο εξοπλισμός τοπικού δικτύου δεν θα είναι σε θέση να εκτελέσει πλήρως τις
λειτουργίες του χωρίς κατάλληλο λογισμικό. Το τμήμα λογισμικού περιλαμβάνει:
• Λειτουργικά συστήματα δικτύου σε διακομιστές που αποτελούν τη βάση
οποιουδήποτε δικτύου. Είναι το λειτουργικό σύστημα που ελέγχει την
πρόσβαση σε όλους τους πόρους του δικτύου, συντονίζει τη δρομολόγηση
πακέτων και επιλύει διενέξεις συσκευών. Τέτοια συστήματα διαθέτουν
ενσωματωμένη υποστήριξη για πρωτόκολλα TCP / IP, NetBEUI, IPX / SPX.
• Αυτόνομο λειτουργικό σύστημα που χειρίζεται την πλευρά του πελάτη. Είναι
συμβατικά λειτουργικά συστήματα, όπως Windows XP, Windows 7.
636
• Υπηρεσίες και εφαρμογές δικτύου. Αυτά τα στοιχεία λογισμικού σάς
επιτρέπουν να εκτελείτε διάφορες ενέργειες: προβολή απομακρυσμένης
τεκμηρίωσης, εκτύπωση σε εκτυπωτή δικτύου, αποστολή e-mail. Οι
παραδοσιακές υπηρεσίες HTTP, POP-3, SMTP, FTP και Telnet αποτελούν τη
βάση αυτής της κατηγορίας και υλοποιούνται με λογισμικό.
Οι αποχρώσεις του σχεδιασμού τοπικών δικτύων
Ο σχεδιασμός ενός τοπικού δικτύου απαιτεί μια μακρά και απλή ανάλυση, καθώς
και να ληφθούν υπόψη όλα τα χαρακτηριστικά. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η
ευκαιρία για επιχειρηματική ανάπτυξη, η οποία θα οδηγήσει σε αύξηση της
κλίμακας του τοπικού δικτύου. Είναι απαραίτητο να σχεδιάσετε ένα έργο με τέτοιο
τρόπο ώστε το LAN να είναι έτοιμο ανά πάσα στιγμή να συνδέσει έναν νέο σταθμό
εργασίας ή άλλη συσκευή, καθώς και να αναβαθμίσει οποιονδήποτε από τους
κόμβους και τα στοιχεία του.
Εξίσου σημαντικά είναι τα θέματα ασφάλειας. Τα καλώδια που χρησιμοποιούνται
στην κατασκευή του δικτύου πρέπει να προστατεύονται αξιόπιστα από μη
εξουσιοδοτημένη πρόσβαση και οι κορμοί πρέπει να τοποθετούνται μακριά από
πιθανά επικίνδυνα σημεία όπου μπορεί να καταστραφούν - είτε ακούσια είτε
εκούσια. Τα εξαρτήματα LAN που βρίσκονται έξω από το δωμάτιο πρέπει να είναι
γειωμένα και συνδεδεμένα με ασφάλεια χωρίς βλάβη.
Η ανάπτυξη ενός τοπικού δικτύου είναι μια διαδικασία αρκετά απαιτητικής
εργασίας, αλλά με τη σωστή προσέγγιση και τη δέουσα ευθύνη, το LAN θα
λειτουργεί αξιόπιστα και σταθερά, διασφαλίζοντας μια αδιάλειπτη εμπειρία
χρήστη.
Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι υλικού δικτύου;
Υπάρχουν πέντε διαφορετικοί τύποι υλικού δικτύου: χειριστές σήματος, καλώδια,
προσαρμογείς, συσκευές διασύνδεσης και κέντρα δεδομένων. Το υλικό δικτύου
είναι ένας γενικός όρος για τις φυσικές συσκευές και συσκευές που απαιτούνται για
τη δημιουργία ενός δικτύου υπολογιστών. Ένα δίκτυο υπολογιστών είναι ένα
σύστημα με πολλούς υπολογιστές που συνδέονται μεταξύ τους για να
δημιουργήσουν αποτελεσματικότητα και να μεγιστοποιήσουν τους πόρους.
Το Signal Manager είναι μια ευρεία κατηγορία υλικού δικτύου. Αυτός ο τύπος
εξοπλισμού περιλαμβάνει δρομολογητές, μεταγωγείς, διανομείς και πύλες. Ο
637
σκοπός αυτού του εξοπλισμού είναι να μετακινήσει τα σήματα κατά μήκος του
δικτύου στη σωστή θέση.
Οι πληροφορίες μεταδίδονται μέσω ενός δικτύου χρησιμοποιώντας πακέτα
πληροφοριών. Ο τίτλος του πακέτου δίνει τη διεύθυνση του παραλήπτη,
συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών. Οι χειριστές σήματος διαβάζουν την
κεφαλίδα και μετακινούν το πακέτο στην πλησιέστερη στάση στο δίκτυο. Καθώς
προχωρά, οι πληροφορίες τίτλου διαβάζονται ξανά και το πακέτο δρομολογείται
στην επόμενη θέση μέχρι να φτάσει στον τελικό προορισμό.
Τα καλώδια παρέχουν συνδέσεις μεταξύ των χειριστών σήματος. Διατίθενται σε
μεγάλη γκάμα μεγεθών, πάχους και χρωμάτων. Έως και το 25% όλων των
προβλημάτων δικτύου σχετίζονται με καλώδια.
Τα καλώδια που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία ενός δικτύου έχουν χαμηλή
προτεραιότητα. Τα καλώδια Ethernet που συνδέουν μεμονωμένους σταθμούς
εργασίας σε έναν σκελετό δικτύου μπορούν να τρέξουν για μίλια και ο πειρασμός
είναι να αγοράσετε το φθηνότερο διαθέσιμο καλώδιο. Σκεφτείτε πόσο μακριά
πρέπει να πάτε και το συνολικό κόστος της αντιμετώπισης προβλημάτων και της
αντικατάστασης αυτού του τύπου καλωδίου. Επενδύστε σοφά στο αρχικό σετ για να
αποφύγετε τα γενικά έξοδα αργότερα.
Οι προσαρμογείς χρησιμοποιούνται για να επιτρέπουν στην τεχνολογία να
συνεργάζεται, ανεξάρτητα από τον κατασκευαστή. Αυτές οι συσκευές είναι
κεντρικές στο υλικό του δικτύου και είναι συχνά το εργαλείο στο οποίο συνδέονται
τα καλώδια. Οι συσκευές διεπαφής εκτελούν παρόμοια λειτουργία, αλλά σε
μεγαλύτερη κλίμακα. Αντί να συνδέει καλώδια, δημιουργεί γέφυρες μεταξύ
διαφορετικού υλικού.
Το Datacenter είναι η καρδιά όλου του υλικού δικτύου. Αυτή η τεχνολογία
περιλαμβάνει διακομιστές, τείχη προστασίας, κέντρα αποθήκευσης και
εξειδικευμένα εργαλεία διαχείρισης. Όλο το υλικό δικτύου έχει σχεδιαστεί για να
μεγιστοποιεί την αποτελεσματική χρήση αυτών των εργαλείων για την παροχή
πόρων σε ένα ευρύ φάσμα χρηστών.
Η υποδομή και το λογισμικό που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των κέντρων
δεδομένων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη συνολική απόδοση και
αποτελεσματικότητα του δικτύου. Το μέγεθος, το πλάτος και το βάθος της
638
εφαρμογής, των χρηστών και της υποδομής είναι όλα σημαντικά για την απόδοση
του συστήματος και την απαιτούμενη υποστήριξη. Ιδιαίτερη προσοχή στη σχεδίαση
και τη διαχείριση υλικού θα πρέπει να περιλαμβάνεται σε όλα τα έργα υλοποίησης.
Κατανόηση δρομολογητών, μεταγωγέων και υλικού δικτύου
Σήμερα εξετάζουμε το υλικό για τα οικιακά δίκτυα: τι κάνουν τα μεμονωμένα
εξαρτήματα, πότε τα χρειάζεστε και πώς να τα διανείμετε καλύτερα. Διαβάστε
παρακάτω για να έχετε μια σαφέστερη εικόνα του τι χρειάζεστε για να
βελτιστοποιήσετε το οικιακό σας δίκτυο.
Πότε χρειάζεστε μεταγωγέα; Ένα κέντρο; Τι ακριβώς κάνει ένας
δρομολογητής; Χρειάζεστε δρομολογητή εάν έχετε έναν μόνο υπολογιστή; Η
τεχνολογία δικτύου μπορεί να είναι ένα μάλλον δύσκολο πεδίο μελέτης, αλλά
έχοντας τις κατάλληλες συνθήκες και μια γενική επισκόπηση του τρόπου
λειτουργίας των συσκευών στο οικιακό σας δίκτυο, μπορείτε να διανείμετε το
δίκτυό σας με σιγουριά.
Κατανοήστε τα οικιακά δίκτυα μέσω διαγραμμάτων δικτύου
Αντί να ξεκινάμε με ένα γλωσσάρι όρων δικτύου - και εν τω μεταξύ να σας χτυπάμε
με τεχνικούς όρους χωρίς ένα απλό σημείο αναφοράς - ας βουτήξουμε κατευθείαν
στα γραφήματα δικτύου. Εδώ είναι η απλούστερη διαθέσιμη διαμόρφωση δικτύου:
ένας υπολογιστής απευθείας συνδεδεμένος με ένα μόντεμ, το οποίο με τη σειρά
του συνδέεται μέσω τηλεφωνικής γραμμής / καλωδίου / ανοδικής σύνδεσης
οπτικών ινών στον πάροχο διαδικτύου του ατόμου.
Δεν θα είναι λιγότερο περίπλοκη από αυτή τη ρύθμιση, αλλά υπάρχει ένα τίμημα
για την εξαιρετικά απλή εγκατάσταση. Αυτός ο χρήστης δεν μπορεί να έχει
πρόσβαση στο διαδίκτυο με μια συσκευή Wi-Fi (άρα δεν έχει πρόσβαση για
smartphone, tablet ή άλλες ασύρματες συσκευές) και χάνει τα πλεονεκτήματα του
639
δρομολογητή μεταξύ του υπολογιστή του και του μεγαλύτερου διαδικτύου. Ας
παρουσιάσουμε έναν δρομολογητή και ας τονίσουμε τα οφέλη από τη χρήση
ενός. Στο παρακάτω διάγραμμα, έχουμε εισαγάγει δύο στοιχεία του δικτύου: έναν
ασύρματο δρομολογητή και έναν φορητό υπολογιστή που συνδέεται στο δίκτυο
μέσω της ασύρματης σύνδεσης.
Πότε πρέπει να χρησιμοποιήσετε δρομολογητή; Δεδομένου του χαμηλού κόστους

των οικιακών δρομολογητών και των πλεονεκτημάτων από την εγκατάσταση ενός
στο δίκτυό σας, θα πρέπει πάντα να χρησιμοποιείτε έναν δρομολογητή (ο οποίος
σχεδόν πάντα περιλαμβάνει μια δυνατότητα τείχους προστασίας).
Οι οικιακές δρομολογητές είναι στην πραγματικότητα ένας συνδυασμός τριών
στοιχείων δικτύου: ενός δρομολογητή, ενός τείχους προστασίας και ενός
μεταγωγέα. Σε ένα εμπορικό περιβάλλον, τα τρία υλικά διατηρούνται χωριστά, αλλά
οι δρομολογητές καταναλωτών είναι σχεδόν πάντα ένας συνδυασμός και των δύο
στοιχείων δρομολόγησης και μεταγωγής με ένα τείχος προστασίας που προστίθεται
για καλή μέτρηση. Ας δούμε πρώτα τι κάνει η λειτουργία του δρομολογητή.
Στο πιο βασικό επίπεδο, ένας δρομολογητής συνδέει δύο δίκτυα, το δίκτυο στο
σπίτι σας (όσο μεγάλο ή μικρό κι αν είναι) και το δίκτυο έξω από το σπίτι σας (σε
αυτήν την περίπτωση το Διαδίκτυο). Το ευρυζωνικό μόντεμ που παρέχεται από τον
ISP σας είναι κατάλληλο μόνο για τη σύνδεση ενός μόνο υπολογιστή στο Διαδίκτυο
και συνήθως δεν περιλαμβάνει καμία λειτουργία δρομολόγησης ή μεταγωγής. Ένας
δρομολογητής εκτελεί τις ακόλουθες λειτουργίες:
640
Κοινή χρήση IP: Ο ISP σας εκχωρεί μια διεύθυνση IP. Εάν έχετε έναν επιτραπέζιο
υπολογιστή, έναν φορητό υπολογιστή, ένα κουτί πολυμέσων στην τηλεόρασή σας
και ένα iPad, μια διεύθυνση IP σαφώς δεν θα το κόψει. Ένας δρομολογητής
χειρίζεται αυτές τις πολλαπλές συνδέσεις και διασφαλίζει ότι το σωστό πακέτο
πληροφοριών πηγαίνει στα σωστά σημεία. Χωρίς αυτήν τη δυνατότητα, δεν θα
υπήρχε τρόπος για ένα άτομο στον επιτραπέζιο υπολογιστή και ένα άτομο στο
φορητό υπολογιστή να σερφάρουν στο διαδίκτυο καθώς δεν θα υπήρχε διαφορά
μεταξύ του ποιος υπολογιστής ζητά τι.
• Μετάφραση Διεύθυνσης Δικτύου (NAT) : Σε σχέση με τη δυνατότητα κοινής
χρήσης IP, το NATT αλλάζει τις επικεφαλίδες των πακέτων πληροφοριών που
εισέρχονται και εξέρχονται από το δίκτυό σας, έτσι ώστε να δρομολογούνται
στη σωστή συσκευή. Σκεφτείτε το NAT ως έναν πολύ εξυπηρετικό ρεσεψιονίστ
στο δρομολογητή σας που ξέρει ακριβώς πού πρέπει να πάει κάθε
εισερχόμενο/εξερχόμενο πακέτο και σφραγίζει το τμήμα σε αυτά ανάλογα.
• Δυναμική διαμόρφωση κεντρικού υπολογιστή: Χωρίς DHCP, πρέπει να
διαμορφώσετε και να προσθέσετε μη αυτόματα όλους τους κεντρικούς
υπολογιστές στο δίκτυό σας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που ένας νέος
υπολογιστής συνδέονταν στο δίκτυο, έπρεπε να του εκχωρείτε με μη αυτόματο
τρόπο μια διεύθυνση στο δίκτυο. Το DHCP το κάνει αυτό αυτόματα για εσάς,
έτσι ώστε όταν συνδέετε το XBOX στο δρομολογητή σας, στον φίλο σας στο
ασύρματο δίκτυό σας ή εάν προσθέσετε έναν νέο υπολογιστή, θα εκχωρηθεί
μια διεύθυνση χωρίς ανθρώπινη αλληλεπίδραση.
• Τείχος προστασίας: Οι δρομολογητές λειτουργούν ως βασικά τείχη προστασίας
με διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της αυτόματης απόρριψης
εισερχόμενων δεδομένων που δεν αποτελούν μέρος μιας συνεχούς ανταλλαγής
μεταξύ ενός υπολογιστή εντός του δικτύου σας και του εξωτερικού κόσμου. Για
παράδειγμα, εάν ζητήσετε μια ροή μουσικής από το Pandora, ο δρομολογητής
λέει, "Σας περιμένουμε, μπείτε" και η ροή δεδομένων δρομολογείται στη
συσκευή που ζητά. Από την άλλη πλευρά, εάν ένα ξαφνικό ξέσπασμα έρευνας
θύρας προέρχεται από μια άγνωστη διεύθυνση, ο δρομολογητής σας
λειτουργεί ως αναπηδητής, απορρίπτοντας τα αιτήματα και ουσιαστικά
641
κρύβοντας τους υπολογιστές σας. Ακόμη και για έναν χρήστη ενός υπολογιστή,
ένας απλός δρομολογητής 50 € αξίζει μόνο για τη λειτουργικότητα του τείχους
προστασίας.
Εκτός από τις λειτουργίες δικτύου μέσα και έξω, όπως περιγράφηκε παραπάνω, τα
hemrouters λειτουργούν και ως μεταγωγέας δικτύου. Ο μεταγωγέας δικτύου είναι
ένα υλικό που διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ υπολογιστών σε ένα εσωτερικό
δίκτυο. Χωρίς τη δυνατότητα εναλλαγής, οι συσκευές θα μπορούσαν να συνομιλούν
μέσω του δρομολογητή στο μεγαλύτερο Διαδίκτυο αλλά όχι μεταξύ τους - κάτι τόσο
απλό όπως η αντιγραφή ενός MP3 από τον φορητό υπολογιστή σας στον
επιτραπέζιο υπολογιστή σας μέσω του δικτύου θα ήταν αδύνατο.
Οι περισσότεροι δρομολογητές διαθέτουν τέσσερις θύρες Ethernet που σας
επιτρέπουν να συνδέσετε τέσσερις συσκευές και να τις επικοινωνήσετε μέσω της
λειτουργίας μεταγωγής. Εάν χρειάζεστε περισσότερες από τέσσερις συνδέσεις
Ethernet, θα χρειαστεί να κάνετε αναβάθμιση σε δρομολογητή με μεγαλύτερη
τράπεζα θυρών (μια αρκετά ακριβή προσφορά που συνήθως θα σας αυξήσει μόνο
έως και οκτώ θύρες) ή μπορείτε να αποκτήσετε έναν αποκλειστικό
μεταγωγέα. Σημείωση! Χρειάζεται να κάνετε αναβάθμιση μόνο εάν εξαντληθούν
οι φυσικές θύρες για συνδέσεις σκληρού δίσκου. Εάν έχετε μόνο έναν υπολογιστή
και έναν εκτυπωτή δικτύου συνδεδεμένο στον δρομολογητή τεσσάρων θυρών σας
(και οτιδήποτε άλλο στο δίκτυό σας βασίζεται σε Wi-Fi), δεν χρειάζεται να κάνετε
αναβάθμιση για να αποκτήσετε φυσικές θύρες. Με αυτά τα λόγια, ας δούμε ένα
δίκτυο με έναν αποκλειστικό μεταγωγέα.
642
Αν και το όριο των τεσσάρων θυρών για τη συντριπτική πλειοψηφία των οικιακών
δρομολογητών ήταν υπεραρκετό για τους περισσότερους οικιακούς χρήστες, τα
τελευταία δέκα χρόνια οδήγησαν σε σημαντική αύξηση του αριθμού των συσκευών
δικτύου στο σπίτι. Δεν είναι ασυνήθιστο να έχετε πολλούς υπολογιστές, πολλές
κονσόλες παιχνιδιών, κέντρα πολυμέσων, εκτυπωτές, διακομιστές αρχείων και
πολλά άλλα που όλα συνδέονται σε LAN Ethernet (ενώ μπορείτε να ξεφύγετε
τοποθετώντας το Wii σας στο δίκτυο Wi-Fi για πράγματα όπως η αποκλειστική ροή
βίντεο και πρόσβαση σε διακομιστή πολυμέσων, είναι πολύ προτιμότερο να
υπάρχει σύνδεση στον σκληρό δίσκο). Μόλις φτάσετε σε αυτό το επίπεδο κορεσμού
της συσκευής, είναι απαραίτητο να προσθέσετε έναν μεταγωγέα με οκτώ, 16 ή
περισσότερες θύρες για να υποστηρίξετε σωστά το αναπτυσσόμενο οικιακό σας
δίκτυο.
Ως δευτερεύουσα σημείωση, οι άνθρωποι βασίζονταν συχνά σε κόμβους επειδή
ήταν πολύ φθηνότεροι από τους ακριβούς μεταγωγείς. Ένας διανομέας είναι μια
απλή συσκευή δικτύου που δεν εξετάζει ούτε χειρίζεται καμία από την κίνηση που
έρχεται μέσω αυτού - είναι μια "ανόητη" συσκευή δικτύου - ωστόσο, οι μεταγωγείς
στην πραγματικότητα αλλάζουν με πακέτα δεδομένων και τα δρομολογούν
ενεργά. Δεδομένου ότι οι κόμβοι δεν διαθέτουν εξάρτημα χειρισμού, υπάρχουν
συχνές συγκρούσεις μεταξύ των πακέτων, γεγονός που οδηγεί σε συνολική μείωση
643
της απόδοσης. Το Nav έχει μια σειρά από τεχνικές ελλείψεις. Οι μεταγωγείς δικτύου
ποιότητας καταναλωτή έχουν μειωθεί τόσο απότομα τα τελευταία 10 χρόνια που
πολύ λίγοι κόμβοι κατασκευάζονται πλέον (η Netgear, ένας από τους μεγαλύτερους
κατασκευαστές κόμβων καταναλωτών, δεν τα κατασκευάζει πλέον). Λόγω των
ελλείψεων των κόμβων δικτύου και των χαμηλών τιμών των υψηλής ποιότητας
μεταγωγέα δικτύου, δεν μπορούμε να προτείνουμε τη χρήση διανομέα . Όταν
μπορείτε να αποκτήσετε έναν εξαιρετικά καλό μεταγωγέα 8 θυρών υψηλής
ταχύτητας για 25 €, δεν υπάρχει καλός λόγος να χρησιμοποιήσετε έναν
ξεπερασμένο διανομέα σε ένα οικιακό δίκτυο - εάν είστε περίεργοι γιατί ένας
διαχειριστής δικτύου θα αναπτύξει ποτέ έναν διανομέα.
Επιστρέφοντας στο θέμα των μεταγωγέων: οι μεταγωγείς είναι ένας εξαιρετικός
και φθηνός τρόπος για να αυξήσετε το μέγεθος του οικιακού σας δικτύου. Εάν
μεγαλώνετε έξω από την τράπεζα με τέσσερις θύρες στο πίσω μέρος του
δρομολογητή σας, το πιο εύκολο πράγμα που μπορείτε να κάνετε για να
επεκτείνετε το δίκτυό σας είναι να αγοράσετε έναν μεταγωγέα με τον κατάλληλο
αριθμό θυρών. Αποσυνδέστε τις συσκευές από το δρομολογητή σας, συνδέστε όλες
τις συσκευές στον μεταγωγέα λειτουργίας και στη συνέχεια, συνδέστε το
μεταγωγέα λειτουργίας στο δρομολογητή. Σημείωση: οι μεταγωγείς δεν έχουν
καμία απολύτως λειτουργία δρομολόγησης και δεν μπορούν να φιλοξενήσουν
δρομολογητή. Ο δρομολογητής σας έχει πιθανώς έναν ενσωματωμένο μεταγωγέα
τεσσάρων θυρών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο νέος σας αποκλειστικός μεταγωγέα
οκτώ θυρών μπορεί να αντικαταστήσει το δρομολογητή σας - εξακολουθείτε να
χρειάζεστε το δρομολογητή για να μεσολαβεί μεταξύ του μόντεμ και του μεταγωγέα
σας.
644
Αποκωδικοποίηση ονομασιών ταχύτητας δικτύου
Τώρα που έχετε μια σαφή ιδέα για το πώς ακριβώς πρέπει να διαμορφωθεί το
δίκτυό σας, μπορούμε να μιλήσουμε για ταχύτητες δικτύου. Υπάρχουν δύο κύριες
ονομασίες που μας ενδιαφέρουν: Ethernet και Wi-Fi. Ας ρίξουμε μια ματιά στο
Ethernet πρώτα.
Οι ταχύτητες σύνδεσης Ethernet καθορίζονται στο 10BASE. Το αρχικό πρωτόκολλο
Ethernet, τώρα 30 ετών, χρησίμευε ως μέγιστη ταχύτητα 10 Mbit / s. Το Fast
Ethernet, που παρουσιάστηκε το 1995, αύξησε την ταχύτητα στα 100 Mbit / s. Το
Gigabit Ethernet εισήχθη λίγο αργότερα το 1998 αλλά δεν κέρδισε πολλά έλξη στην
καταναλωτική αγορά μέχρι πρόσφατα. Όπως υποδηλώνει το όνομα, το Gigabit
Ethernet έχει χωρητικότητα 1000 Mbit / s. Συχνά θα δείτε αυτές τις ονομασίες
σημειωμένες στον εξοπλισμό δικτύου και στη συσκευασία του ως 10/100 ή
10/100/1000 που υποδεικνύει με ποια έκδοση Ethernet είναι συμβατή η συσκευή.
Για να εκμεταλλευτείτε πλήρως τις μέγιστες ταχύτητες, όλες οι μονάδες στην
αλυσίδα μετάδοσης πρέπει να είναι πάνω από την επιθυμητή ονομαστική
ταχύτητα. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχετε έναν διακομιστή πολυμέσων
στο υπόγειο με εγκατεστημένη μια κάρτα Gigabit Ethernet και μια κονσόλα
πολυμέσων στο σαλόνι σας με μια κάρτα Gigabit Ethernet, αλλά συνδέετε τα δύο
μαζί με έναν μεταγωγέα 10/100/1000. Και οι δύο συσκευές περιορίζονται από το
ανώτατο όριο των 1000 Mbit / s στον μεταγωγέα. Σε αυτήν την περίπτωση, η
αναβάθμιση του μεταγωγέα θα αυξήσει σημαντικά την απόδοση του δικτύου σας.
Εκτός από τη μεταφόρτωση μεγάλων αρχείων και τη ροή περιεχομένου βίντεο HD
μέσω του οικιακού σας δικτύου, δεν χρειάζεται να βγείτε έξω και να αναβαθμίσετε
645
όλο τον εξοπλισμό σας σε Gigabit. Εάν η χρήση του κύριου δικτύου δεδομένων σας
σημαίνει ότι περιηγείστε στον Ιστό και οι εύκολες μεταφορές αρχείων είναι 10/100
περισσότερες από ικανοποιητικές.
Οι ταχύτητες Wi-Fi υποδεικνύονται με γράμματα και όχι με αριθμούς. Σε αντίθεση
με τον εύκολο στη μετάφραση προσδιορισμό ταχύτητας αριθμός ως δίκτυο που
βρίσκουμε με το Ethernet, οι ονομασίες Wi-Fi αναφέρονται στην πραγματικότητα
στις πρόχειρες εκδόσεις του προτύπου δικτύου IEEE 802.11 που υπαγορεύουν τις
παραμέτρους του πρωτοκόλλου Wi-Fi.
Το 802.11b ήταν η πρώτη έκδοση που υιοθετήθηκε ευρέως από τους
καταναλωτές. Οι συσκευές 802.11b λειτουργούν με μέγιστη μετάδοση 11 Mbit/s,
αλλά η ταχύτητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ισχύ και την ποιότητα του
σήματος - ρεαλιστικά οι χρήστες θα πρέπει να περιμένουν 1-5 Mbit/s. Οι συσκευές
που χρησιμοποιούν 802.11b υποφέρουν από παρεμβολές από baby monitors,
συσκευές Bluetooth , ασύρματα τηλέφωνα και άλλες συσκευές ζώνης 2,4 GHz.
Το 802.11g ήταν η επόμενη σημαντική αναβάθμιση των καταναλωτών και αύξησε
τη μέγιστη μετάδοση στα 54 Mbit / s (ρεαλιστικά περίπου 22 Mbit / s που σημαίνει
διόρθωση σφαλμάτων και ισχύ σήματος). Το 802.11g υποφέρει από τον ίδιο τύπο
παρεμβολής ζώνης 2,4 GHz με το 802.11b.
Το 802.11n είναι μια σημαντική αναβάθμιση των προτύπων Wi-Fi - οι συσκευές
χρησιμοποιούν MIMO (πολλαπλής εισόδου κεραίες πολλαπλών εισόδων) για να
λειτουργούν τόσο σε 2,4 GHz όσο και σε σχετικά άδειες ζώνες 5 GHz. Το 802.11n
έχει ένα θεωρητικό μέγιστο 300 Mbit / s, αλλά αντιπροσωπεύει τη διόρθωση
σφαλμάτων και λιγότερο από τις ιδανικές συνθήκες, μπορείτε να περιμένετε
ταχύτητες στην περιοχή 100-150 Mbit / s.
Το 802.11ac είναι μια τεράστια αναβάθμιση που παρέχει ευρύτερα κανάλια (80 ή
160 MHz έναντι 40 MHz), περισσότερα χωρικά ρεύματα (έως οκτώ) και πράγματα
όπως η διαμόρφωση δέσμης, η οποία στέλνει τα κύματα απευθείας στη συσκευή
σας αντί να αναπηδά, κάτι που κάνει τα πράγματα πολύ γρηγορότερα. Πόσο πιο
γρήγορα; Υπάρχουν μερικά μοντέλα που μπορούν να κάνουν ένα gigabit ανά
δευτερόλεπτο. Είναι εξαιρετικά γρήγορο.
Όπως το Ethernet, οι ταχύτητες Wi-Fi περιορίζονται από τον πιο αδύναμο σύνδεσμο
στο άμεσο δίκτυο. Εάν διαθέτετε δρομολογητή Wi-Fi συμβατό με 802.11n, αλλά το
646
netbook σας διαθέτει μόνο μια μονάδα Wi-Fi συμβατή με 802.11g, θα
μεγιστοποιήσετε τις ταχύτητες 802.11g. Εκτός από τα όρια ταχύτητας, υπάρχει ένας
πολύ επιτακτικός λόγος για να εγκαταλείψουμε το παλαιότερο δημοφιλές
πρωτόκολλο Wi-Fi 802.11b. Πρέπει να χρησιμοποιήστε το ίδιο επίπεδο
κρυπτογράφησης σε κάθε συσκευή στο δίκτυό σας και τα σχήματα
κρυπτογράφησης που είναι διαθέσιμα για συσκευές 802.11b είναι αδύναμα και σε
κίνδυνο (για παράδειγμα, η κρυπτογράφηση WEP μπορεί να παραβιαστεί σε λίγα
λεπτά από ένα παιδί με μέτρια εμπειρία). Αναβαθμίζοντας τον δρομολογητή Wi-Fi
και τον ασύρματο εξοπλισμό σας, μπορείτε να αναβαθμίσετε την ασύρματη
κρυπτογράφηση και να απολαύσετε μεγαλύτερες ταχύτητες.
Όπως το Ethernet, η αναβάθμιση στη μέγιστη ταχύτητα - στην προκειμένη
περίπτωση 802.11n - είναι η καταλληλότερη για άτομα που μετακινούν μεγάλα
αρχεία και κάνουν ροή βίντεο HD. Η αναβάθμιση σε 802.11n θα έχει αμελητέο
αντίκτυπο στην ταχύτητα περιήγησής σας στον ιστό, αλλά θα έχει τεράστιο
αντίκτυπο στην ικανότητά σας να μεταδίδετε ασύρματα περιεχόμενο HD στο σπίτι
σας.
Σε αυτό το σημείο, έχετε φροντίσει για το πώς πρέπει να ρυθμιστεί το οικιακό σας
δίκτυο και έχετε κατανοήσει τι σημαίνουν οι ονομασίες ταχύτητας δικτύου και πώς
επηρεάζουν εσάς και το δίκτυό σας. Ήρθε η ώρα να αναβαθμίσετε το μεταγωγέα
σας, να διαθέσετε νέο εύρος ζώνης Wi-Fi και να απολαύσετε ένα καλύτερα
βελτιστοποιημένο οικιακό δίκτυο.
Τύποι δικτύων υπολογιστών και μέθοδοι διαχείρισής τους. Σκοπός και ταξινόμηση
δικτύων Σύμφωνα με τη μέθοδο διαχείρισης, τα δίκτυα υπολογιστών.
Ο συνδυασμός των παραπάνω στοιχείων σε ένα δίκτυο μπορεί να γίνει με
διαφορετικούς τρόπους και μέσα. Ανάλογα με τη σύνθεση των στοιχείων τους, τις
μεθόδους σύνδεσής τους, την περιοχή χρήσης και άλλες λειτουργίες, τα δίκτυα
μπορούν να χωριστούν σε κλάσεις με τέτοιο τρόπο ώστε η υπαγωγή του
περιγραφόμενου δικτύου σε μια ή την άλλη κατηγορία να μπορεί να χαρακτηρίζει
πλήρως την χαρακτηριστικά και ποιοτικές παραμέτρους του δικτύου. Ωστόσο, αυτός
ο τύπος ταξινόμησης δικτύου είναι αρκετά υπό όρους. Η πιο διαδεδομένη σήμερα
είναι η διαίρεση των δικτύων υπολογιστών με βάση την εδαφική θέση. Με βάση
αυτό, τα δίκτυα χωρίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: LAN - Τοπικά δίκτυα. MAN -
647
Μητροπολιτικά Δίκτυα Περιοχής. WAN - Παγκόσμια δίκτυα (Δίκτυα ευρείας
περιοχής). Το τοπικό δίκτυο (LAN) είναι ένα σύστημα επικοινωνιών που
υποστηρίζει, εντός κτιρίου ή άλλης περιορισμένης περιοχής, ένα ή περισσότερα
κανάλια μετάδοσης ψηφιακών πληροφοριών υψηλής ταχύτητας που παρέχονται σε
συνδεδεμένες συσκευές για βραχυπρόθεσμη αποκλειστική χρήση. Οι περιοχές που
καλύπτονται από το Λος Άντζελες μπορεί να διαφέρουν σημαντικά. Το μήκος των
γραμμών επικοινωνίας για ορισμένα δίκτυα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 1000 m,
ενώ άλλα LAN μπορούν να εξυπηρετήσουν ολόκληρη την πόλη. Οι περιοχές
εξυπηρέτησης μπορεί να είναι εργοστάσια, πλοία, αεροσκάφη και ιδρύματα,
πανεπιστήμια, κολέγια. Τα ομοαξονικά καλώδια χρησιμοποιούνται συνήθως ως
μέσο μετάδοσης, αν και τα συνεστραμμένα ζεύγη και τα δίκτυα οπτικών ινών
γίνονται όλο και πιο κοινά, και η τεχνολογία ασύρματου LAN έχει επίσης
αναπτυχθεί γρήγορα τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιώντας έναν από τους τρεις
τύπους ακτινοβολίας: ευρυζωνικά σήματα ραδιοφώνου, ακτινοβολία χαμηλής
ισχύος υπερυψηλές συχνότητες (ακτινοβολία μικροκυμάτων) και υπέρυθρες
ακτίνες. Οι μικρές αποστάσεις μεταξύ των κόμβων του δικτύου, το
χρησιμοποιούμενο μέσο μετάδοσης και η σχετική χαμηλή πιθανότητα σφαλμάτων
στα μεταδιδόμενα δεδομένα καθιστούν δυνατή τη διατήρηση υψηλών
συναλλαγματικών ισοτιμιών - από 1 Mbps έως 100 Mbps). Τα δίκτυα πόλεων, κατά
κανόνα, καλύπτουν μια ομάδα κτιρίων και υλοποιούνται σε καλώδια οπτικών ινών
ή ευρυζωνικών καλωδίων. Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά τους, είναι ενδιάμεσα
μεταξύ τοπικών και παγκόσμιων δικτύων. Πρόσφατα, σε σχέση με την τοποθέτηση
καλωδίων οπτικών ινών υψηλής ταχύτητας και αξιοπιστίας σε αστικές και
υπεραστικές περιοχές, και νέα πολλά υποσχόμενα πρωτόκολλα δικτύου, όπως το
ATM (Asynchronous Transfer Mode - Asynchronous Transfer Mode), τα οποία στο
μέλλον μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τοπικά και παγκόσμια δίκτυα. Τα
παγκόσμια δίκτυα , σε αντίθεση με τα τοπικά, συνήθως καλύπτουν πολύ
μεγαλύτερες περιοχές και ακόμη και τις περισσότερες περιοχές του κόσμου (το
Διαδίκτυο μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα). Επί του παρόντος, αναλογικά ή
ψηφιακά ενσύρματα κανάλια χρησιμοποιούνται ως μέσο μετάδοσης σε παγκόσμια
δίκτυα, καθώς και δορυφορικά κανάλια επικοινωνίας (συνήθως για επικοινωνία
μεταξύ ηπείρων). Περιορισμοί ρυθμού μετάδοσης (έως 28,8 Kbps σε αναλογικά
648
κανάλια και έως 64 Kbps σε τμήματα χρηστών ψηφιακών καναλιών) και η σχετικά
χαμηλή αξιοπιστία των αναλογικών καναλιών, που απαιτούν τη χρήση εργαλείων
ανίχνευσης και διόρθωσης σφαλμάτων στα χαμηλότερα επίπεδα των πρωτοκόλλων,
σημαντικά μείωση των δεδομένων συναλλαγματικών ισοτιμιών στα παγκόσμια
δίκτυα σε σύγκριση με τα τοπικά. Υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά ταξινόμησης
στα δίκτυα υπολογιστών. Ανά επιχειρηματική περιοχή τα δίκτυα χωρίζονται σε:
τραπεζικό δίκτυο, Δίκτυο επιστημονικών ιδρυμάτων, Πανεπιστημιακό δίκτυο;
Ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας διακρίνονται: Εμπορικά δίκτυα; δωρεάν δίκτυο,
Εταιρικά δίκτυα δίκτυο γενικής χρήσης ; Από τη φύση των εφαρμοζόμενων
λειτουργιών τα δίκτυα χωρίζονται σε: Υπολογιστική, σχεδιασμένη για την επίλυση
προβλημάτων ελέγχου με βάση τη διαδικασία υπολογισμού των αρχικών
πληροφοριών. Πληροφορίες, σχεδιασμένες για τη λήψη δεδομένων αναφοράς
κατόπιν αιτήματος των χρηστών· μικτές, όπου υλοποιούνται λειτουργίες
υπολογιστή και πληροφοριών. Ως διαχείριση , τα δίκτυα υπολογιστών χωρίζονται
σε: Δίκτυα με αποκεντρωμένο έλεγχο. Κεντρική διαχείριση; Μικτή διαχείριση. Στην
πρώτη περίπτωση, κάθε υπολογιστής που είναι μέρος του δικτύου περιέχει ένα
πλήρες σύνολο εργαλείων λογισμικού για τον συντονισμό των λειτουργιών του
δικτύου. Τα δίκτυα αυτού του τύπου είναι πολύπλοκα και αρκετά ακριβά, καθώς τα
λειτουργικά συστήματα μεμονωμένων υπολογιστών αναπτύσσονται με έμφαση
στην κοινή πρόσβαση στα κοινά πεδία μνήμης του δικτύου. Στις συνθήκες για μικτά
δίκτυα υπό κεντρικό έλεγχο, οι εργασίες είναι ύψιστης προτεραιότητας και κατά
κανόνα συνδέονται με την επεξεργασία μεγάλου όγκου πληροφοριών. Μέσω της
συμβατότητας λογισμικού υπάρχουν δίκτυα: Ομοιογενής; Ομογενές (αποτελούμενο
από υπολογιστές συμβατούς με λογισμικό) Ετερογενής ή ετερογενής (εάν οι
υπολογιστές που περιλαμβάνονται στο δίκτυο είναι προγραμματικά ασύμβατοι).
Τοπικά δίκτυα Υπάρχουν δύο τρόποι δημιουργίας τοπικών δικτύων και κατά
συνέπεια δύο τύπων: δίκτυα πελατών/διακομιστών και δίκτυα peer-to-peer. Δίκτυο
πελάτη/διακομιστή Σε δίκτυα πελάτη/διακομιστή, χρησιμοποιείται ένας
αποκλειστικός υπολογιστής (διακομιστής) στον οποίο συγκεντρώνονται τα
κοινόχρηστα αρχεία και ο οποίος παρέχει υπηρεσία εκτύπωσης για πολλούς
χρήστες. Δίκτυο πελάτη/διακομιστή Διακομιστής - ένας υπολογιστής που είναι
συνδεδεμένος σε ένα δίκτυο και παρέχει στους χρήστες του ορισμένες υπηρεσίες.
649
Οι διακομιστές μπορούν να εκτελέσουν αποθήκευση δεδομένων, διαχείριση βάσης
δεδομένων, απομακρυσμένη επεξεργασία εργασιών, εκτύπωση εργασιών και μια
σειρά από άλλες λειτουργίες που μπορεί να χρειάζονται οι χρήστες του δικτύου. Ο
διακομιστής είναι η πηγή των πόρων του δικτύου. Μπορεί να υπάρχουν αρκετοί
διακομιστές στο δίκτυο και καθένας από αυτούς μπορεί να εξυπηρετεί τη δική του
ομάδα χρηστών ή να διαχειρίζεται ορισμένες βάσεις δεδομένων. Σταθμός εργασίας
- ένας προσωπικός υπολογιστής συνδεδεμένος στο δίκτυο, μέσω του οποίου ο
χρήστης έχει πρόσβαση στους πόρους του. Ο σταθμός εργασίας δικτύου λειτουργεί
τόσο σε λειτουργία δικτύου όσο και σε τοπική λειτουργία. Είναι εξοπλισμένο με
δικό του λειτουργικό σύστημα (MSDOS, Windows κ.λπ.), παρέχει στον χρήστη όλα
τα απαραίτητα εργαλεία για την επίλυση εφαρμοζόμενων προβλημάτων. Οι
σταθμοί εργασίας που συνδέονται με τον διακομιστή ονομάζονται πελάτες. Ως
πελάτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ισχυροί υπολογιστές για υπολογιστικά
φύλλα επεξεργασίας με ένταση πόρων και υπολογιστές χαμηλής ενέργειας για
εύκολη επεξεργασία κειμένου. Ωστόσο, οι ισχυροί υπολογιστές συνήθως
εγκαθίστανται ως διακομιστές. Λόγω της ανάγκης εξασφάλισης ταυτόχρονης
διεκπεραίωσης αιτημάτων από μεγάλο αριθμό πελατών και καλής προστασίας
δεδομένα δικτύου από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, ο διακομιστής πρέπει να
εκτελεί ένα εξειδικευμένο λειτουργικό σύστημα. Παραδείγματα: Novell Net Ware,
Windows NT Server, IBM OS / 2 Lan Server, Banyan Vines. Δικτύωση peer-to-peer Οι
αποκλειστικοί διακομιστές δεν χρησιμοποιούνται σε δίκτυα peer-to-peer. Κατά την
εξυπηρέτηση του χρήστη, ένας υπολογιστής σε δίκτυο peer-to-peer μπορεί να
αναλάβει τις λειτουργίες ενός διακομιστή, να εκτελέσει εργασίες εκτύπωσης και να
ανταποκριθεί σε αιτήματα αρχείων από άλλους σταθμούς εργασίας στο δίκτυο.
Φυσικά, εάν ο υπολογιστής σας δεν μοιράζεται το χώρο στο δίσκο ή τον εκτυπωτή
σας, τότε είναι μόνο ένας πελάτης σε σχέση με άλλους σταθμούς εργασίας που
λειτουργεί ως διακομιστής. Τα Windows 95 έχουν ενσωματωμένες δυνατότητες για
τη δημιουργία ενός δικτύου peer-to-peer. Εάν χρειάζεται να συνδεθείτε σε άλλα
δίκτυα peer-to-peer, τα Windows 95 υποστηρίζουν τα ακόλουθα δίκτυα: NetWare
Lite Artisoft LANtastic. Τοποθέτηση υπολογιστών σε δίκτυα peer-to-peer. Τοπολογία
δικτύου Η τοπολογία αναφέρεται στην περιγραφή των ιδιοτήτων του δικτύου που
είναι εγγενείς σε όλους τους ομομορφικούς μετασχηματισμούς του, π.χ. τέτοια
650
αλλάζει η εμφάνιση των δικτύων, οι αποστάσεις μεταξύ των στοιχείων του, η
αμοιβαία διάταξη τους, όπου η σχέση μεταξύ αυτών των στοιχείων και μεταξύ τους
δεν αλλάζει. Η τοπολογία ενός δικτύου υπολογιστών καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό
από τον τρόπο σύνδεσης των υπολογιστών μεταξύ τους. Η τοπολογία καθορίζει σε
μεγάλο βαθμό πολλά σημαντικά χαρακτηριστικά ενός δικτύου, όπως η αξιοπιστία
(επιβιωσιμότητα), η απόδοση κ.λπ. Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την
ταξινόμηση των τοπολογιών δικτύου. Σύμφωνα με ένα από αυτά, οι διαμορφώσεις
τοπικού δικτύου χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες: εκπομπή και διαδοχική . Στις
διαμορφώσεις μετάδοσης, κάθε υπολογιστής ( φυσικά σήματα πομποδέκτη )
μεταδίδει σήματα που μπορούν να γίνουν αντιληπτά από άλλους υπολογιστές.
Τέτοιες διαμορφώσεις περιλαμβάνουν τοπολογίες "κοινό δίαυλο", "δέντρο",
"αστέρι με παθητικό κέντρο". Ένα δίκτυο αστεριού με παθητικό κέντρο μπορεί να
θεωρηθεί ως ένα είδος «δέντρου» που έχει μια ρίζα με έναν κλάδο σε κάθε
συνδεδεμένη συσκευή. Σε σειριακές διαμορφώσεις, κάθε φυσική υποβολή
μεταφέρει πληροφορίες σε έναν μόνο υπολογιστή. Παραδείγματα διαδοχικών
διαμορφώσεων είναι: αυθαίρετη (αυθαίρετη σύνδεση υπολογιστών), ιεραρχική,
"δαχτυλίδι", "αλυσίδα", "αστέρι με ευφυές κέντρο", "νιφάδα χιονιού" και Άλλα. Το
βέλτιστο από άποψη αξιοπιστίας (η πιθανότητα να λειτουργεί το δίκτυο σε
περίπτωση σφαλμάτων σε μεμονωμένους κόμβους ή κανάλια επικοινωνίας) είναι
ένα πλήρως συνδεδεμένο δίκτυο , π.χ. ένα δίκτυο όπου κάθε κόμβος δικτύου είναι
συνδεδεμένος με όλους τους άλλους κόμβους, αλλά με μεγάλο αριθμό κόμβων, ένα
τέτοιο δίκτυο απαιτεί μεγάλο αριθμό καναλιών επικοινωνίας και είναι δύσκολο να
υλοποιηθεί λόγω τεχνικών δυσκολιών και υψηλού κόστους. Επομένως, σχεδόν όλα
τα δίκτυα δεν είναι πλήρως συνδεδεμένα . Αν και για έναν δεδομένο αριθμό
κόμβων σε ένα δίκτυο χωρίς πλέγμα μπορεί να υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός
επιλογών για τη σύνδεση κόμβων δικτύου, στην πράξη χρησιμοποιούνται συνήθως
οι τρεις πιο κοινές (βασικές) τοπολογίες LAN:
1. Κοινό Διαύλου.
2. Δακτύλιος
3. Αστέρα.
651
Τοπολογία διαύλου, όταν όλοι οι κόμβοι δικτύου είναι συνδεδεμένοι σε ένα ανοιχτό
κανάλι, που συνήθως ονομάζεται δίαυλος. Τοπολογία διαύλου. Σε αυτήν την
περίπτωση, ένα από τα μηχανήματα λειτουργεί ως διακομιστής συστήματος που
παρέχει κεντρική πρόσβαση σε κοινόχρηστα αρχεία και βάσεις δεδομένων,
εκτυπωτές και άλλους πόρους υπολογιστή. Τα δίκτυα αυτού του τύπου έχουν γίνει
πολύ δημοφιλή λόγω του χαμηλού κόστους, της υψηλής ευελιξίας και ταχύτητας
μεταφοράς δεδομένων, της εύκολης επέκτασης του δικτύου (η σύνδεση νέων
συνδρομητών στο δίκτυο δεν επηρεάζει τα κύρια χαρακτηριστικά του). Τα
μειονεκτήματα της τοπολογίας διαύλου περιλαμβάνουν την ανάγκη χρήσης μάλλον
πολύπλοκων πρωτοκόλλων και την ευπάθεια σε φυσική ζημιά στο καλώδιο.
Τοπολογία δακτυλίου, όταν όλοι οι κόμβοι δικτύου είναι συνδεδεμένοι σε ένα
κλειστό κανάλι δακτυλίου.
Τοπολογία "Δακτύλιος". Αυτή η δομή δικτύου χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι οι
πληροφορίες μπορούν να μεταδοθούν κατά μήκος του δακτυλίου προς μία μόνο
κατεύθυνση και όλοι οι συνδεδεμένοι υπολογιστές μπορούν να συμμετέχουν στη
λήψη και μετάδοσή τους. Σε αυτή την περίπτωση, ο λήπτης συνδρομητής πρέπει να
επισημάνει τις πληροφορίες που έλαβε με ειδικό δείκτη, διαφορετικά ενδέχεται να
εμφανιστούν «χαμένα» δεδομένα που παρεμποδίζουν την κανονική λειτουργία του
δικτύου. Ως διαμόρφωση σειριακής σύνδεσης, ο δακτύλιος είναι ιδιαίτερα
ευάλωτος σε σφάλματα: τα σφάλματα σε οποιοδήποτε τμήμα καλωδίου έχουν ως
αποτέλεσμα τον τερματισμό της υπηρεσίας για όλους τους χρήστες. Οι σχεδιαστές
LAN έχουν καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για να αντιμετωπίσουν αυτό το
πρόβλημα. Η προστασία από ζημιές ή σφάλματα παρέχεται είτε με το κλείσιμο του
δακτυλίου στη διαδρομή επιστροφής (εφεδρική) είτε με την αλλαγή σε εφεδρικό
δακτύλιο. Και στις δύο περιπτώσεις, διατηρείται η γενική τοπολογία δακτυλίου.
Τοπολογία αστεριού, όταν όλοι οι κόμβοι του δικτύου είναι συνδεδεμένοι σε έναν
κεντρικό κόμβο, που ονομάζεται host ή hub. Τοπολογία «Αστέρι». Μια διαμόρφωση
μπορεί να θεωρηθεί ως μια περαιτέρω ανάπτυξη ενός δέντρου με μια ρίζα, με έναν
κλάδο σε κάθε συνδεδεμένη συσκευή. Μια συσκευή μεταγωγής βρίσκεται συνήθως
στο κέντρο του δικτύου, γεγονός που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του συστήματος.
Τα LAN με αυτήν τη διαμόρφωση χρησιμοποιούνται συχνότερα σε
αυτοματοποιημένα συστήματα διαχείρισης γραφείου που χρησιμοποιούν κεντρική
652
βάση δεδομένων. Τα Star LAN τείνουν να είναι λιγότερο αξιόπιστα από τα
κοινόχρηστα δίκτυα διαύλου ή ιεραρχικά δίκτυα, αλλά αυτό το πρόβλημα επιλύεται
με την αντιγραφή του υλικού κεντρικής τοποθεσίας. Τα μειονεκτήματα
περιλαμβάνουν σημαντική κατανάλωση καλωδίου (μερικές φορές αρκετές φορές
υψηλότερη από την κατανάλωση σε παρόμοιες επιλογές LAN με κοινό δίαυλο ή
ιεραρχική). Τα δίκτυα μπορούν επίσης να είναι μικτής τοπολογίας ( υβριδικά ) όταν
ξεχωριστά τμήματα του δικτύου έχουν διαφορετικές τοπολογίες. Ένα παράδειγμα
είναι το τοπικό δίκτυο FDDI, όπου οι κύριοι κόμβοι (σπονδυλική στήλη) συνδέονται
με το δακτυλιοειδές κανάλι και οι υπόλοιποι κόμβοι συνδέονται με αυτούς σε μια
ιεραρχική τοπολογία. Ο συνδυασμός υπολογιστών και συσκευών σε ένα δίκτυο
μπορεί να γίνει με διαφορετικούς τρόπους και μέσα. Ανάλογα με τη σύνθεση των
στοιχείων τους, τις μεθόδους σύνδεσής τους, την περιοχή χρήσης και άλλες
λειτουργίες, τα δίκτυα μπορούν να χωριστούν σε κλάσεις με τέτοιο τρόπο ώστε η
υπαγωγή του περιγραφόμενου δικτύου σε μια ή την άλλη κατηγορία να μπορεί να
χαρακτηρίζει πλήρως την χαρακτηριστικά και ποιοτικές παραμέτρους του δικτύου.
Ωστόσο, αυτός ο τύπος ταξινόμησης δικτύου είναι αρκετά υπό όρους. Η πιο
διαδεδομένη σήμερα είναι η διαίρεση των δικτύων υπολογιστών με βάση την
εδαφική θέση. Με βάση αυτό, τα δίκτυα χωρίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: LAN
(Τοπικά δίκτυα) - τοπικά δίκτυα. MAN (Metropolitan Area Networks) - περιφερειακά
(αστικά ή επιχειρηματικά) δίκτυα. WAN (Δίκτυα ευρείας περιοχής) - παγκόσμια
δίκτυα. Το τοπικό δίκτυο (LAN) είναι ένα σύστημα επικοινωνιών που υποστηρίζει,
εντός κτιρίου ή άλλης περιορισμένης περιοχής, ένα ή περισσότερα κανάλια
μετάδοσης ψηφιακών πληροφοριών υψηλής ταχύτητας που παρέχονται σε
συνδεδεμένες συσκευές για βραχυπρόθεσμη αποκλειστική χρήση. Οι περιοχές που
καλύπτονται από το Λος Άντζελες μπορεί να διαφέρουν σημαντικά. Το μήκος των
γραμμών επικοινωνίας για ορισμένα δίκτυα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 1000 m,
ενώ άλλα LAN μπορούν να εξυπηρετήσουν ολόκληρη την πόλη. Οι περιοχές
εξυπηρέτησης μπορεί να είναι εργοστάσια, πλοία, αεροσκάφη και ιδρύματα,
πανεπιστήμια, κολέγια. Τα ομοαξονικά καλώδια χρησιμοποιούνται συνήθως ως
μέσο μετάδοσης, αν και τα συνεστραμμένα ζεύγη και τα δίκτυα οπτικών ινών
γίνονται όλο και πιο κοινά, και η τεχνολογία ασύρματου LAN έχει επίσης
αναπτυχθεί γρήγορα τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιώντας έναν από τους τρεις
653
τύπους ακτινοβολίας: ευρυζωνικά σήματα ραδιοφώνου, ακτινοβολία χαμηλής
ισχύος υπερυψηλές. συχνότητες (ακτινοβολία μικροκυμάτων) και υπέρυθρες
ακτίνες. Οι μικρές αποστάσεις μεταξύ των κόμβων δικτύου, το χρησιμοποιούμενο
μέσο μετάδοσης και η σχετική χαμηλή πιθανότητα σφαλμάτων στα μεταδιδόμενα
δεδομένα καθιστούν δυνατή τη διατήρηση υψηλών συναλλαγματικών ισοτιμιών -
από 1 Mbps έως 100 Mbps / med). Τα περιφερειακά δίκτυα καλύπτουν συνήθως
μια ομάδα κτιρίων και υλοποιούνται σε καλώδια οπτικών ινών ή ευρυζωνικών
καλωδίων. Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά τους, είναι ενδιάμεσα μεταξύ τοπικών
και παγκόσμιων δικτύων. Τα παγκόσμια δίκτυα, σε αντίθεση με τα τοπικά, συνήθως
καλύπτουν πολύ μεγαλύτερες περιοχές και ακόμη και τις περισσότερες περιοχές
του κόσμου (το Διαδίκτυο είναι ένα παράδειγμα). Επί του παρόντος, αναλογικά ή
ψηφιακά ενσύρματα κανάλια, καθώς και δορυφορικά κανάλια επικοινωνίας
(συνήθως για διηπειρωτική επικοινωνία) χρησιμοποιούνται ως μέσο μετάδοσης σε
παγκόσμια δίκτυα. Οι περιορισμοί του ρυθμού μετάδοσης και η σχετικά χαμηλή
αξιοπιστία των αναλογικών καναλιών, που απαιτούν τη χρήση εργαλείων
ανίχνευσης και διόρθωσης σφαλμάτων στα χαμηλότερα επίπεδα των πρωτοκόλλων,
μειώνουν σημαντικά την ανταλλαγή δεδομένων στα παγκόσμια δίκτυα σε σύγκριση
με τα τοπικά. Υπάρχουν και άλλες λειτουργίες ταξινόμησης στα δίκτυα
υπολογιστών. Για παράδειγμα: - Ανάλογα με τη λειτουργική περιοχή, τα δίκτυα
μπορούν να χωριστούν σε τμήματα τραπεζικής επιστήμης, πανεπιστημιακά
ιδρύματα. - ανάλογα με τη μορφή λειτουργίας, είναι δυνατή η διάκριση μεταξύ
εμπορικών και δωρεάν δικτύων , εταιρικής και γενικής χρήσης. - ανάλογα με τη
φύση των εφαρμοζόμενων λειτουργιών, τα δίκτυα χωρίζονται σε υπολογιστικές
τεχνικές (σχεδιασμένες για την επίλυση προβλημάτων ελέγχου με βάση την
υπολογιστική επεξεργασία των αρχικών πληροφοριών). ενημερωτικό (σχεδιασμένο
για τη λήψη δεδομένων αναφοράς κατόπιν αιτήματος των χρηστών)· μικτά
(υπολογιστές και λειτουργίες πληροφοριών υλοποιούνται σε αυτά). - σύμφωνα με
τη μέθοδο ελέγχου, τα δίκτυα υπολογιστών χωρίζονται σε δίκτυα με
αποκεντρωμένο, κεντρικό και μικτό έλεγχο. Στην πρώτη περίπτωση, κάθε
υπολογιστής που είναι μέρος του δικτύου περιέχει ένα πλήρες σύνολο εργαλείων
λογισμικού για τον συντονισμό των λειτουργιών του δικτύου. Τα δίκτυα αυτού του
τύπου είναι πολύπλοκα και αρκετά ακριβά, καθώς τα λειτουργικά συστήματα για
654
μεμονωμένους υπολογιστές αναπτύσσονται με έμφαση στη συλλογική πρόσβαση
στα κοινά πεδία μνήμης του δικτύου. Στις συνθήκες για μικτά δίκτυα υπό κεντρικό
έλεγχο, οι εργασίες επιλύονται με την υψηλότερη προτεραιότητα και κατά κανόνα
συνδέονται με την επεξεργασία μεγάλου όγκου πληροφοριών. Τοπικά δίκτυα Ένα
τοπικό δίκτυο δημιουργείται συνήθως για την κοινή χρήση πόρων ή δεδομένων
υπολογιστή (συνήθως εντός ενός οργανισμού). Από τεχνική άποψη, ένα τοπικό
δίκτυο είναι μια συλλογή υπολογιστών και καναλιών επικοινωνίας που συνδυάζουν
υπολογιστές σε μια δομή με συγκεκριμένη διαμόρφωση, καθώς και λογισμικό
δικτύου που ελέγχει το δίκτυο. Ο τρόπος με τον οποίο συνδέονται οι υπολογιστές
σε ένα τοπικό δίκτυο ονομάζεται τοπολογία. Η τοπολογία καθορίζει σε μεγάλο
βαθμό πολλά σημαντικά χαρακτηριστικά ενός δικτύου, όπως η αξιοπιστία
(επιβιωσιμότητα), η απόδοση κ.λπ. Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την
ταξινόμηση των τοπολογιών δικτύου. Όσον αφορά την απόδοση, χωρίζονται σε δύο
κύριες κατηγορίες: εκπομπή και σίριαλ. Στις διαμορφώσεις μετάδοσης, κάθε
υπολογιστής μεταδίδει σήματα που μπορούν να ληφθούν από άλλους υπολογιστές.
Τέτοιες διαμορφώσεις περιλαμβάνουν τοπολογίες "κοινό δίαυλο", "δέντρο",
"αστέρι με παθητικό κέντρο". Ένα δίκτυο αστεριού με παθητικό κέντρο μπορεί να
θεωρηθεί ως ένα είδος «δέντρου» που έχει μια ρίζα με έναν κλάδο σε κάθε
συνδεδεμένη συσκευή. Σε σειριακές διαμορφώσεις, κάθε φυσική υποβολή
μεταφέρει πληροφορίες σε έναν μόνο υπολογιστή. Παραδείγματα διαδοχικών
διαμορφώσεων είναι: αυθαίρετη (αυθαίρετη σύνδεση υπολογιστών), ιεραρχική,
"δαχτυλίδι", "αλυσίδα", "αστέρι με ευφυές κέντρο", "νιφάδα χιονιού" και άλλα.
Τοπολογία "διαύλου". Τοπολογία διαύλου LAN Με μια τέτοια σύνδεση, η
ανταλλαγή μπορεί να γίνει μεταξύ οποιουδήποτε υπολογιστή στο δίκτυο,
ανεξάρτητα από τους άλλους. Εάν η επικοινωνία μεταξύ ενός υπολογιστή και του
κοινόχρηστου διαύλου έχει καταστραφεί, αυτός ο υπολογιστής αποσυνδέεται από
το δίκτυο, αλλά ολόκληρο το δίκτυο λειτουργεί. Υπό αυτή την έννοια, το δίκτυο
είναι αρκετά σταθερό, αλλά εάν ο δίαυλος καταστραφεί, τότε ολόκληρο το δίκτυο
αποτυγχάνει.
Αυτή η σύνδεση μεταφέρει επίσης δεδομένα σειριακά από υπολογιστή σε
υπολογιστή, αλλά σε σύγκριση με μια απλή σειριακή σύνδεση, τα δεδομένα
μπορούν να μεταφερθούν προς δύο κατευθύνσεις, γεγονός που αυξάνει την
655
αντίσταση σε σφάλματα δικτύου. Μία διακοπή δεν καταργεί το δίκτυο, αλλά δύο
διακοπές εμποδίζουν τη λειτουργία του δικτύου. Το δίκτυο δακτυλίου
χρησιμοποιείται συχνά, κυρίως λόγω του υψηλού ρυθμού μεταφοράς δεδομένων.
Τα δίκτυα κλήσης είναι τα πιο γρήγορα.
Όταν συνδέεται με ένα αστέρι, το δίκτυο είναι πολύ ανθεκτικό σε ζημιές. Εάν μία
από τις συνδέσεις είναι κατεστραμμένη, μόνο ένας υπολογιστής αποσυνδέεται από
το δίκτυο. Επιπλέον, αυτό το σχήμα σύνδεσης σάς επιτρέπει να δημιουργείτε
πολύπλοκα δίκτυα διακλάδωσης. Οι συσκευές που σας επιτρέπουν να οργανώνετε
πολύπλοκες δομές δικτύου ονομάζονται διανομείς και μεταγωγείς. Δίκτυα
υπολογιστών Τύποι δικτύων υπολογιστών Τα δίκτυα υπολογιστών μπορούν να
ταξινομηθούν σύμφωνα με διαφορετικά κριτήρια.
1. Σύμφωνα με τις αρχές διαχείρισης : Peer-to-peer - δεν έχετε αποκλειστικό
διακομιστή. Κατά τις οποίες οι λειτουργίες ελέγχου μεταφέρονται εναλλάξ από έναν
σταθμό εργασίας σε έναν άλλο.
2. Το Multi-rank είναι ένα δίκτυο που περιέχει έναν ή περισσότερους
αποκλειστικούς διακομιστές. Οι υπόλοιποι υπολογιστές σε ένα τέτοιο δίκτυο
(σταθμοί εργασίας) λειτουργούν ως πελάτες.
3. Με μέθοδο σύνδεσης : " Άμεση σύνδεση " - δύο προσωπικοί υπολογιστές
συνδέονται με ένα κομμάτι καλωδίου. Αυτό επιτρέπει σε έναν υπολογιστή (κύριο)
να έχει πρόσβαση στους πόρους ενός άλλου (σκλάβου). " Κοινός δίαυλος " -
συνδέστε τους υπολογιστές σε ένα καλώδιο. " Αστέρι " - σύνδεση μέσω του
κεντρικού κόμβου.
4. " Κλήση " - σειριακή σύνδεση του Η/Υ σε δύο κατευθύνσεις.
5. Ανά περιοχή κάλυψης : Το τοπικό δίκτυο (ένα δίκτυο όπου οι υπολογιστές
βρίσκονται σε απόσταση έως ένα χιλιόμετρο και συνδέονται συνήθως με γραμμές
επικοινωνίας υψηλής ταχύτητας.) - 0,1 - 1,0 km. Οι κόμβοι LAN βρίσκονται στον ίδιο
χώρο, όροφο, κτίριο. 2 . Εταιρικό δίκτυο (εντός είναι εντός του ίδιου οργανισμού,
εταιρείας, εγκατάστασης). Ο αριθμός των κόμβων στο CVS μπορεί να φτάσει
αρκετές εκατοντάδες. Ταυτόχρονα, το εταιρικό δίκτυο συνήθως περιλαμβάνει όχι
μόνο προσωπικούς υπολογιστές , αλλά και ισχυρούς υπολογιστές, καθώς και
διάφορο τεχνικό εξοπλισμό (ρομπότ, γραμμές συναρμολόγησης κ.λπ.). Το εταιρικό
δίκτυο καθιστά δυνατή τη διευκόλυνση της διαχείρισης της εταιρείας και της
656
διαχείρισης της τεχνικής διαδικασίας, προκειμένου να καθιερωθεί σαφής έλεγχος
στις πληροφορίες και τους πόρους παραγωγής. Παγκόσμιο δίκτυο (ένα δίκτυο του
οποίου τα στοιχεία χωρίζονται από μια σημαντική απόσταση) - έως 1000 km. Τόσο η
ειδική τοποθέτηση (για παράδειγμα υπερατλαντικό καλώδιο οπτικών ινών) όσο και
οι υπάρχουσες γραμμές επικοινωνίας (για παράδειγμα τηλεφωνικά δίκτυα)
χρησιμοποιούνται ως γραμμές επικοινωνίας σε παγκόσμια δίκτυα. Ο αριθμός των
κόμβων σε ένα σύστημα παροχής ζεστού νερού μπορεί να ανέλθει σε δεκάδες
εκατομμύρια. Το παγκόσμιο δίκτυο περιλαμβάνει ξεχωριστά τοπικά δίκτυα και
εταιρικά δίκτυα.
World Wide Web - Ενοποίηση παγκόσμιων δικτύων (Internet). ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ
Η/Υ Τοπολογία δικτύου είναι το γεωμετρικό σχήμα και η φυσική διάταξη των
υπολογιστών σε σχέση μεταξύ τους. Η τοπολογία δικτύου σας επιτρέπει να
συγκρίνετε και να ταξινομήσετε διαφορετικά δίκτυα. Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι
τοπολογίας:
1) Αστέρα
2) Δαχτυλίου
3) Διαύλου
Αυτή η τοπολογία χρησιμοποιεί ένα μόνο κανάλι μετάδοσης που βασίζεται σε
ομοαξονικό καλώδιο που ονομάζεται "deck". Όλοι οι υπολογιστές δικτύου
συνδέονται απευθείας στο δίαυλο. Στα άκρα του καλωδίου του διαύλου είναι
εγκατεστημένα ειδικά βύσματα - "τερματιστές" (terminator). Είναι απαραίτητα για
να απενεργοποιήσετε το σήμα αφού περάσετε το δίαυλο. Τα μειονεκτήματα της
τοπολογίας "Bus" περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Τα δεδομένα που μεταδίδονται
μέσω καλωδίου είναι διαθέσιμα σε όλους τους συνδεδεμένους υπολογιστές. Σε
περίπτωση διακοπής του διάυλου, ολόκληρο το δίκτυο παύει να λειτουργεί.
ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ "ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ" Η τοπολογία δακτυλίου χαρακτηρίζεται από την απουσία
τελικών σημείων σύνδεσης. το δίκτυο είναι κλειστό και σχηματίζει έναν αδιάλυτο
δακτύλιο μέσω του οποίου μεταδίδονται δεδομένα. Αυτή η τοπολογία
περιλαμβάνει τον ακόλουθο μηχανισμό μεταφοράς: τα δεδομένα μεταφέρονται
διαδοχικά από τον έναν υπολογιστή στον άλλο μέχρι να φτάσουν στον υπολογιστή
λήψης. Τα μειονεκτήματα της τοπολογίας "δακτυλίου" είναι τα ίδια με αυτά της
τοπολογίας "διαύλου": Πρόσβαση του κοινού στα δεδομένα. Αντοχή συστήματος
657
καλωδίων σε ζημιές. ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ STAR Σε ένα δίκτυο με τοπολογία "αστέρι", όλοι οι
υπολογιστές συνδέονται σε μια ειδική συσκευή που ονομάζεται διανομέας δικτύου
ή "hub" (hub), η οποία εκτελεί τις λειτουργίες διανομής δεδομένων. Δεν υπάρχουν
απευθείας συνδέσεις μεταξύ δύο υπολογιστών στο δίκτυο. Εξαιτίας αυτού, είναι
δυνατή η επίλυση του προβλήματος της διαθεσιμότητας των δημοσίων δεδομένων,
καθώς και η αύξηση της αντοχής σε ζημιά στο καλωδιακό σύστημα. Ωστόσο, η
λειτουργικότητα του δικτύου εξαρτάται από την κατάσταση του διανομέα δικτύου.
Μέθοδοι πρόσβασης χειριστή σε δίκτυα υπολογιστών Διαφορετικά δίκτυα έχουν
διαφορετικές διαδικασίες για την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ σταθμών εργασίας.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE) έχει
αναπτύξει πρότυπα (IEEE802.3, IEEE802.4 και IEEE802.5) που περιγράφουν
μεθόδους πρόσβασης σε κανάλια δεδομένων δικτύου. Οι πιο κοινές υλοποιήσεις
μεθόδων πρόσβασης είναι το Ethernet, το ArcNet και το Token Ring. Αυτές οι
υλοποιήσεις βασίζονται στα πρότυπα IEEE802.3, IEEE802.4 και IEEE802.5
αντίστοιχα. Μέθοδος πρόσβασης Ethernet Αυτή η μέθοδος πρόσβασης, που
αναπτύχθηκε από τη Xerox το 1975, είναι η πιο δημοφιλής. Παρέχει υψηλή
ταχύτητα και αξιοπιστία μεταφοράς δεδομένων. Αυτή η μέθοδος πρόσβασης
χρησιμοποιεί μια τοπολογία "κοινού διαύλου". Επομένως, ένα μήνυμα που
αποστέλλεται από έναν σταθμό εργασίας λαμβάνεται ταυτόχρονα από όλους τους
άλλους σταθμούς που είναι συνδεδεμένοι στον κοινόχρηστο δίαυλο. Αλλά το
μήνυμα είναι μόνο για έναν σταθμό (περιλαμβάνει τη διεύθυνση του σταθμού
προορισμού και τη διεύθυνση του αποστολέα). Ο σταθμός στον οποίο προορίζεται
το μήνυμα το λαμβάνει, οι υπόλοιποι το αγνοούν. Η μέθοδος πρόσβασης Ethernet
είναι μια μέθοδος Carter Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA / CD
-Carter Sense Multiple Access with Collision Detection). Πριν από τη μετάδοση, ο
σταθμός εργασίας καθορίζει εάν το κανάλι είναι ελεύθερο ή απασχολημένο. Εάν το
κανάλι είναι ελεύθερο, ο σταθμός αρχίζει να εκπέμπει. Το Ethernet δεν αποκλείει τη
δυνατότητα ταυτόχρονης μετάδοσης μηνυμάτων από δύο ή περισσότερους
σταθμούς. Το υλικό αναγνωρίζει αυτόματα τέτοιες διενέξεις. Αφού εντοπιστεί
σύγκρουση, οι σταθμοί καθυστερούν τη μετάδοση για λίγο. Αυτός ο χρόνος είναι
σύντομος και κάθε σταθμός έχει τον δικό του. Μετά από καθυστέρηση, η μεταφορά
συνεχίζεται. Στην πραγματικότητα, οι συγκρούσεις οδηγούν σε μείωση της
658
απόδοσης του δικτύου μόνο εάν λειτουργούν αρκετές δεκάδες ή εκατοντάδες
σταθμοί. Μέθοδος πρόσβασης ArcNet Αυτή η μέθοδος αναπτύχθηκε από την
Datapoint Corp. Έχει επίσης γίνει ευρέως διαδεδομένο, κυρίως λόγω του γεγονότος
ότι ο εξοπλισμός ArcNet είναι φθηνότερος από τον εξοπλισμό Ethernet ή Token-
Ring. Το ArcNet χρησιμοποιείται σε τοπικά δίκτυα με τοπολογία αστεριών. Ένας από
τους υπολογιστές δημιουργεί έναν ειδικό δρομέα ( ειδικός τύπος μηνύματος ), ο
οποίος μεταφέρεται διαδοχικά από τον έναν υπολογιστή στον άλλο. Εάν ένας
σταθμός θέλει να στείλει ένα μήνυμα σε άλλο σταθμό, πρέπει να περιμένει για το
διακριτικό και να προσθέσει το μήνυμα σε αυτό, συμπληρωμένο με τις διευθύνσεις
αποστολέα και προορισμού. Όταν το πακέτο φτάσει στο σταθμό προορισμού, το
μήνυμα θα «αποεπιλεγεί» από τον κέρσορα και θα μεταδοθεί στο σταθμό.
Μέθοδος πρόσβασης Token-Call Η μέθοδος πρόσβασης Token-Ring αναπτύχθηκε
από την IBM και έχει σχεδιαστεί για μια τοπολογία δικτύου δακτυλίου. Αυτή η
μέθοδος είναι παρόμοια με το ArcNet καθώς χρησιμοποιεί επίσης ένα διακριτικό
που αποστέλλεται από τον ένα σταθμό στον άλλο. Σε αντίθεση με το ArcNet, η
μέθοδος πρόσβασης Token-Ring σάς επιτρέπει να εκχωρείτε διαφορετικές
προτεραιότητες σε διαφορετικούς σταθμούς εργασίας. Μέσα επικοινωνίας, οι
ιδιότητές τους Ομοαξονικό καλώδιο Το ομοαξονικό καλώδιο ήταν ο πρώτος τύπος
καλωδίου που χρησιμοποιήθηκε για τη σύνδεση υπολογιστών σε ένα δίκτυο. Αυτός
ο τύπος καλωδίου αποτελείται από έναν κεντρικό χάλκινο αγωγό καλυμμένο με
πλαστικό μονωτικό υλικό, ο οποίος με τη σειρά του περιβάλλεται από ένα χάλκινο
πλέγμα ή/και φύλλο αλουμινίου. Αυτός ο εξωτερικός αγωγός παρέχει γείωση και
προστατεύει τον κεντρικό αγωγό από εξωτερικές ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές.
Κατά την τοποθέτηση δικτύων, χρησιμοποιούνται δύο τύποι καλωδίων - "Παχύ
ομοαξονικό καλώδιο" (Thicknet) και "Λεπτό ομοαξονικό καλώδιο" (Thinnet). Τα
δίκτυα που βασίζονται σε ομοαξονικό καλώδιο παρέχουν μετάδοση με ταχύτητες
έως και 10 Mbps. Το μέγιστο τμήμα μήκους κυμαίνεται από 185 έως 500 m,
ανάλογα με τον τύπο του καλωδίου. "Στριμμένο ζευγάρι" Το καλώδιο
συνεστραμμένου ζεύγους είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους καλωδίων
σήμερα. Αποτελείται από πολλά ζεύγη συρμάτων χαλκού καλυμμένα με πλαστικό
περίβλημα. Τα καλώδια που αποτελούν κάθε ζεύγος είναι στριμμένα το ένα γύρω
από το άλλο, παρέχοντας προστασία από αμοιβαίες παρεμβολές. Τα καλώδια
659
αυτού του τύπου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες "θωρακισμένο συνεστραμμένο
ζεύγος" ("θωρακισμένο συνεστραμμένο ζεύγος") και "μη θωρακισμένο
συνεστραμμένο ζεύγος". Η διαφορά μεταξύ αυτών των κατηγοριών είναι ότι τα
θωρακισμένα συνεστραμμένα ζεύγη προστατεύονται περισσότερο από εξωτερικές
ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές λόγω της παρουσίας μιας επιπλέον θωράκισης από
πλέγμα χαλκού ή/και φύλλο αλουμινίου που περιβάλλει τα καλώδια καλωδίων. Τα
δίκτυα συνεστραμμένου ζεύγους, ανάλογα με την κατηγορία καλωδίων, παρέχουν
μετάδοση με ταχύτητες από 10 Mbps έως 1 Gbps. Το μήκος ενός τμήματος
καλωδίου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 100 m (έως 100 Mbps) ή τα 30 m (1 Gbps).
Καλώδιο οπτικών ινών Τα καλώδια οπτικών ινών είναι η πιο προηγμένη τεχνολογία
καλωδίων, η οποία παρέχει μετάδοση δεδομένων υψηλής ταχύτητας σε μεγάλες
αποστάσεις, ανθεκτική σε παρεμβολές και υποκλοπές. Ένα καλώδιο οπτικών ινών
αποτελείται από έναν κεντρικό γυάλινο ή πλαστικό αγωγό που περιβάλλεται από
ένα στρώμα γυάλινης ή πλαστικής επικάλυψης και ένα εξωτερικό προστατευτικό
περίβλημα. Η μετάδοση δεδομένων πραγματοποιείται με τη βοήθεια ενός πομπού
λέιζερ ή LED που στέλνει μονοκατευθυντικούς παλμούς φωτός μέσω του κεντρικού
αγωγού. Το σήμα στο άλλο άκρο λαμβάνεται από έναν δέκτη φωτοδιόδων, ο οποίος
μετατρέπει τους παλμούς φωτός σε ηλεκτρικά σήματα που μπορούν να
επεξεργαστούν από έναν υπολογιστή. Η ταχύτητα μετάδοσης για δίκτυα οπτικών
ινών κυμαίνεται από 100 Mbps έως 2 Gbps. Το όριο μήκους του τμήματος είναι 2
km. Τα σύγχρονα δίκτυα μπορούν να ταξινομηθούν σύμφωνα με διαφορετικά
κριτήρια: Ανά απόσταση από υπολογιστές : Τοπικό Δίκτυο - ένα δίκτυο εντός μιας
εταιρείας, ενός ιδρύματος, ενός οργανισμού. Οι υπολογιστές βρίσκονται σε
απόσταση έως και πολλών χιλιομέτρων και συνδέονται συνήθως με γραμμές
επικοινωνίας υψηλής ταχύτητας. Περιφερειακό MAN (Metropolitan Area Network) -
ενώνει χρήστες της περιοχής, της πόλης, των μικρών χωρών. Οι τηλεφωνικές
γραμμές χρησιμοποιούνται ως κανάλια επικοινωνίας. Η απόσταση μεταξύ των
κόμβων του δικτύου είναι από 10 έως 1000 km. Παγκόσμιο WAN (Δίκτυο ευρείας
περιοχής) - περιλαμβάνει άλλα παγκόσμια δίκτυα, τοπικά δίκτυα, καθώς και
υπολογιστές που συνδέονται χωριστά σε αυτό. Σύμφωνα με τον σκοπό και τον
κατάλογο των παρεχόμενων υπηρεσιών: - Γενική χρήση αρχείων και εκτυπωτών - με
τη βοήθεια ειδικού υπολογιστή (διακομιστής αρχείων, διακομιστής εκτύπωσης)
660
οργανώνεται η πρόσβαση των χρηστών σε αρχεία και εκτυπωτές. Γενική χρήση
βάσεων δεδομένων - με τη βοήθεια ειδικού υπολογιστή (database server)
οργανώνεται η πρόσβαση του χρήστη στη βάση δεδομένων. Εφαρμογή τεχνολογίας
Διαδικτύου - e-mail, World Wide Web , τηλεδιάσκεψη, τηλεδιάσκεψη, μεταφορά
αρχείων μέσω Διαδικτύου. Για να οργανώσετε την αλληλεπίδραση: Ομότιμο δίκτυο:
Όλοι οι υπολογιστές σε ένα δίκτυο peer-to-peer είναι ίσοι, ενώ όλοι οι χρήστες του
δικτύου μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα που είναι αποθηκευμένα σε
οποιονδήποτε υπολογιστή. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των δικτύων peer-to-peer
είναι η ευκολία εγκατάστασης και λειτουργίας. Το κύριο μειονέκτημα είναι ότι υπό
τις συνθήκες των δικτύων peer-to-peer είναι δύσκολο να λυθούν ζητήματα
ασφάλειας πληροφοριών. Επομένως, αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για την
οργάνωση ενός δικτύου για δίκτυα με μικρό αριθμό υπολογιστών και όπου το
ζήτημα της προστασίας δεδομένων δεν είναι θέμα αρχής. Δίκτυα με αποκλειστικό
διακομιστή ( ιεραρχικά δίκτυα ) - κατά την εγκατάσταση ενός δικτύου, ενός ή
περισσότερων διακομιστών - υπολογιστές που χειρίζονται την ανταλλαγή
δεδομένων μέσω του δικτύου και τη διανομή των πόρων. Όλοι οι υπολογιστές που
έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες του διακομιστή ονομάζονται πελάτης δικτύου ή
σταθμός εργασίας . Ο ίδιος ο διακομιστής μπορεί να είναι πελάτης ενός διακομιστή
υψηλότερου επιπέδου στην ιεραρχία. Το μοντέλο ιεραρχικού δικτύου είναι το πιο
προτιμώμενο, καθώς καθιστά δυνατή τη δημιουργία της πιο σταθερής δομής
δικτύου και την πιο ορθολογική κατανομή πόρων. Το πλεονέκτημα ενός ιεραρχικού
δικτύου είναι επίσης ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας δεδομένων. Τα
μειονεκτήματα ενός ιεραρχικού δικτύου, σε σύγκριση με τα peer-to-peer δίκτυα,
περιλαμβάνουν: Η ανάγκη για ένα επιπλέον λειτουργικό σύστημα για τον
διακομιστή. Μεγαλύτερη πολυπλοκότητα εγκατάστασης και αναβάθμισης δικτύου.
Η ανάγκη να εκχωρηθεί ένας ξεχωριστός υπολογιστής ως διακομιστής Με
τεχνολογία διακομιστή: Δίκτυο αρχιτεκτονικής διακομιστή αρχείων - Διακομιστής
αρχείων στον οποίο αποθηκεύονται οι περισσότερες εφαρμογές και δεδομένα.
Κατόπιν αιτήματος του χρήστη, του αποστέλλονται το απαραίτητο λογισμικό και
δεδομένα. Η επεξεργασία πληροφοριών πραγματοποιείται στο σταθμό εργασίας.
Δίκτυο με αρχιτεκτονική πελάτη-διακομιστή - τα δεδομένα ανταλλάσσονται μεταξύ
της εφαρμογής πελάτη και της εφαρμογής διακομιστή. Τα δεδομένα
661
αποθηκεύονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία σε έναν ισχυρό διακομιστή που
ελέγχει επίσης την πρόσβαση σε πόρους και δεδομένα. Ο σταθμός εργασίας
λαμβάνει μόνο τα αποτελέσματα του ερωτήματος. Σύμφωνα με την ταχύτητα
μετάδοσης πληροφοριών, τα δίκτυα υπολογιστών χωρίζονται σε χαμηλή, μεσαία και
υψηλή ταχύτητα: Δίκτυο χαμηλής ταχύτητας - έως 10 Mbps. Δίκτυο μεσαίας
ταχύτητας - έως 100 Mbps. Δίκτυο υψηλής ταχύτητας - πάνω από 100 Mbps.
Ανάλογα με τον τύπο του μέσου μετάδοσης, τα δίκτυα χωρίζονται σε: Ενσύρματο
(ομοαξονικό καλώδιο, συνεστραμμένο ζεύγος, οπτικές ίνες). Ασύρματη με
μετάδοση πληροφοριών μέσω ραδιοφωνικών καναλιών ή στην εμβέλεια
υπερύθρων. Ανά τοπολογία (πώς συνδέονται οι υπολογιστές μεταξύ τους): Κοινός
δίαυλος; Τοπολογία δικτύου Μια τοπολογία δικτύου αναφέρεται στη φυσική ή
ηλεκτρική διαμόρφωση των καλωδίων και των συνδέσεων δικτύου. Στην τοπολογία
δικτύου, χρησιμοποιούνται αρκετοί εξειδικευμένοι όροι: Κόμβος δικτύου -
υπολογιστής ή συσκευή μεταγωγής δικτύου. Διακλάδωση δικτύου - μια διαδρομή
που συνδέει δύο γειτονικούς κόμβους. Τερματικός κόμβος - ένας κόμβος που
βρίσκεται στο τέλος ενός μόνο κλάδου. Ενδιάμεσος κόμβος - ένας κόμβος που
βρίσκεται στα άκρα περισσότερων του ενός κλάδου. Οι παρακείμενοι κόμβοι είναι
κόμβοι που συνδέονται με τουλάχιστον ένα μονοπάτι που δεν περιέχει άλλους
κόμβους. Όλα τα δίκτυα υπολογιστών μπορούν να θεωρηθούν ως μια συλλογή
κόμβων. Η διαμόρφωση των φυσικών συνδέσεων καθορίζεται από τις ηλεκτρικές
συνδέσεις των υπολογιστών μεταξύ τους και μπορεί να διαφέρει από τη
διαμόρφωση των λογικών συνδέσεων μεταξύ κόμβων δικτύου. Οι λογικές σχέσεις
είναι διαδρομές μετάδοσης δεδομένων μεταξύ κόμβων δικτύου, που σχηματίζονται
από κατάλληλες ρυθμίσεις εξοπλισμού.
Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι φυσικής τοπολογίας για τοπικά δίκτυα:
662
Η τοπολογία δακτυλίου παρέχει σύνδεση κόμβων δικτύου με κλειστή καμπύλη, π.χ.
μεσαίο καλώδιο. Σε ένα τέτοιο δίκτυο, δύο και μόνο δύο κλάδοι συνδέονται σε κάθε
κόμβο. Οι πληροφορίες αποστέλλονται κατά μήκος του δακτυλίου από κόμβο σε
κόμβο, συνήθως προς μία κατεύθυνση. Κάθε ενδιάμεσος κόμβος μεταξύ αποστολέα
και παραλήπτη προωθεί το απεσταλμένο μήνυμα. Ο κόμβος λήψης αναγνωρίζει και
λαμβάνει μόνο μηνύματα που απευθύνονται σε αυτόν. Σε ένα δίκτυο με τοπολογία
δακτυλίου πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα ώστε σε περίπτωση βλάβης ή
αποσύνδεσης ενός σταθμού να μην διακόπτεται το κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των
άλλων σταθμών. Το πλεονέκτημα αυτής της τοπολογίας είναι ο εύκολος χειρισμός,
το μειονέκτημα είναι η πιθανότητα σφαλμάτων σε ολόκληρο το δίκτυο εάν υπάρχει
σφάλμα στο κανάλι μεταξύ δύο κόμβων.
Τοπολογία διαύλου από τις πιο απλές, υλοποιείται με καλώδιο στο οποίο είναι
συνδεδεμένοι όλοι οι υπολογιστές. Όλα τα σήματα που μεταδίδονται από έναν
υπολογιστή στο δίκτυο ταξιδεύουν κατά μήκος του διαύλου και προς τις δύο
κατευθύνσεις προς όλους τους άλλους υπολογιστές.
663
Το αστέρι τοπολογίας χρησιμοποιεί ένα ξεχωριστό καλώδιο για κάθε υπολογιστή, το
οποίο δρομολογείται από μια κεντρική μονάδα που ονομάζεται διανομέας ή
συγκεντρωτής. Ο διανομέας μεταφράζει σήματα από οποιαδήποτε θύρα του σε
οποιαδήποτε άλλη θύρα, επιτρέποντας στα σήματα που αποστέλλονται από έναν
κόμβο να φτάσουν στους υπόλοιπους υπολογιστές. Σε ένα τέτοιο δίκτυο υπάρχει
μόνο ένας μεσαίος κόμβος. Ένα δίκτυο που βασίζεται σε αστέρια είναι πιο ανεκτικό
σε σφάλματα από ένα δίκτυο που βασίζεται σε διαύλους, επειδή μια αποτυχία
καλωδίου επηρεάζει άμεσα μόνο τον υπολογιστή στον οποίο είναι συνδεδεμένο και
όχι ολόκληρο το δίκτυο.
Ενώ τα μικρά δίκτυα τείνουν να έχουν μια τυπική τοπολογία αστεριού, δακτυλίου ή
διαύλου, τα μεγάλα δίκτυα τείνουν να έχουν τυχαίες συνδέσεις μεταξύ
υπολογιστών. Σε τέτοια δίκτυα είναι δυνατό να επισημανθούν ξεχωριστά αυθαίρετα
υποδίκτυα με τυπική τοπολογία, επομένως ονομάζονται δίκτυα με μικτή τοπολογία.
Η επιλογή μιας συγκεκριμένης τοπολογίας καθορίζεται από το εύρος του δικτύου,
τη γεωγραφική θέση των κόμβων του και τη διάσταση του δικτύου στο σύνολό του.
Μοντέλο διασύνδεσης ανοιχτών συστημάτων. Το κύριο καθήκον που πρέπει να
επιλυθεί κατά τη δημιουργία δικτύων υπολογιστών είναι η διασφάλιση της
συμβατότητας του εξοπλισμού όσον αφορά τις ηλεκτρικές και μηχανικές ιδιότητες
και η διασφάλιση της συμβατότητας της υποστήριξης πληροφοριών (προγράμματα
και δεδομένα) όσον αφορά τα συστήματα κωδικών και τις μορφές δεδομένων. Η
λύση σε αυτό το πρόβλημα ανήκει στον τομέα της τυποποίησης. Ένα παράδειγμα
επίλυσης αυτού του προβλήματος είναι το λεγόμενο μοντέλο διασύνδεσης
ανοιχτών συστημάτων OSI (Model of Open System Interconnections). Σύμφωνα με
το μοντέλο OSI, η αρχιτεκτονική των δικτύων υπολογιστών θα πρέπει να εξετάζεται
σε διαφορετικά επίπεδα (ο συνολικός αριθμός επιπέδων είναι μέχρι επτά).
664
Το ανώτερο επίπεδο είναι το επίπεδο εφαρμογής. Σε αυτό το επίπεδο, ο χρήστης
αλληλεπιδρά με συστήματα υπολογιστών . Το χαμηλότερο επίπεδο είναι το φυσικό.
Παρέχει ανταλλαγή σήματος μεταξύ συσκευών. Η ανταλλαγή δεδομένων στα
συστήματα επικοινωνίας πραγματοποιείται μεταφέροντάς τα από το ανώτερο
στρώμα στο κάτω, στη συνέχεια μεταφέροντάς τα και τέλος παίζοντας στον
υπολογιστή του πελάτη με αποτέλεσμα να μετακινούνται από το κάτω στρώμα στο
ανώτερο. Ας εξετάσουμε πώς ανταλλάσσονται δεδομένα μεταξύ χρηστών σε
διαφορετικές ηπείρους στο μοντέλο OSI. Σε επίπεδο εφαρμογής, με τη βοήθεια
ειδικών εφαρμογών, ο χρήστης δημιουργεί ένα έγγραφο (μήνυμα, εικόνα κ.λπ.). Στο
επίπεδο παρουσίασης, το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή του καταγράφει
πού βρίσκονται τα δεδομένα που δημιουργούνται (στη μνήμη RAM, σε ένα αρχείο
στον σκληρό δίσκο κ.λπ.) και παρέχει αλληλεπίδραση με το επόμενο επίπεδο. Σε
επίπεδο συνεδρίας, ο υπολογιστής του χρήστη αλληλεπιδρά με ένα τοπικό ή
παγκόσμιο δίκτυο. Το πρωτόκολλο για αυτήν την αποθήκη ελέγχει τα δικαιώματα
του χρήστη να "ανεβαίνει στον αέρα" και να μεταφέρει το έγγραφο στο
πρωτόκολλο της αποθήκης μεταφοράς. Σε επίπεδο μεταφοράς, το έγγραφο
μετατρέπεται στη μορφή με την οποία πρόκειται να μεταδοθούν τα δεδομένα στο
χρησιμοποιούμενο δίκτυο. Για παράδειγμα, μπορεί να κοπεί σε μικρές συσκευασίες
κανονικού μεγέθους. Το επίπεδο δικτύου καθορίζει τη διαδρομή κίνησης των
δεδομένων στο δίκτυο. Έτσι, για παράδειγμα, εάν τα δεδομένα σε επίπεδο
μεταφοράς «τεμαχιστούν» σε πακέτα, κάθε πακέτο σε επίπεδο δικτύου πρέπει να
έχει μια διεύθυνση στην οποία θα παραδοθεί ανεξάρτητα από άλλα πακέτα. Το
επίπεδο σύνδεσης (επίπεδο σύνδεσης) είναι απαραίτητο για τη διαμόρφωση των
σημάτων που κυκλοφορούν στο φυσικό επίπεδο σύμφωνα με τα δεδομένα που
λαμβάνονται από το επίπεδο δικτύου. Για παράδειγμα, σε έναν υπολογιστή, αυτές
οι λειτουργίες εκτελούνται από κάρτες LAN ή μόντεμ. Η πραγματική μεταφορά
δεδομένων πραγματοποιείται στο φυσικό επίπεδο. Δεν υπάρχουν έγγραφα, δεν
υπάρχουν πακέτα, ούτε bytes - μόνο bits, δηλαδή στοιχειώδεις συσκευές για την
αναπαράσταση δεδομένων. Η ανάκτηση του εγγράφου από αυτά θα
πραγματοποιείται σταδιακά, καθώς μετακινείστε από το χαμηλότερο στο ανώτερο
επίπεδο του υπολογιστή του πελάτη. Οι φυσικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης
βρίσκονται έξω από τον υπολογιστή. Στα τοπικά δίκτυα, αυτός είναι ο εξοπλισμός
665
για το ίδιο το δίκτυο. Για απομακρυσμένη επικοινωνία με χρήση τηλεφωνικών
μόντεμ, υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές, εξοπλισμός μεταγωγής για τηλεφωνικά
κέντρα κ.λπ. Στον υπολογιστή του δέκτη πληροφοριών, λαμβάνει χώρα η
αντίστροφη διαδικασία μετατροπής δεδομένων από σήματα bit σε έγγραφο. Τα
διαφορετικά επίπεδα πρωτοκόλλου του διακομιστή και του πελάτη δεν
επικοινωνούν απευθείας μεταξύ τους, αλλά επικοινωνούν μέσω του φυσικού
επιπέδου. Προχωρώντας σταδιακά από το ανώτερο επίπεδο στο κατώτερο, τα
δεδομένα μετασχηματίζονται συνεχώς, «διογκώνονται» με πρόσθετα δεδομένα, τα
οποία αναλύονται από τα πρωτόκολλα για τα αντίστοιχα επίπεδα της διπλανής
πλευράς. Δημιουργεί ένα αποτέλεσμα αλληλεπιδράσεις εικονικού επιπέδου. Για να
μπορούν διαφορετικοί υπολογιστές του δικτύου να επικοινωνούν μεταξύ τους,
πρέπει να «μιλούν» την ίδια γλώσσα, δηλαδή να χρησιμοποιούν το ίδιο
πρωτόκολλο. Ένα πρωτόκολλο είναι μια "γλώσσα" που χρησιμοποιείται για την
ανταλλαγή δεδομένων κατά την εργασία σε ένα δίκτυο.
Υπάρχουν πολλά πρωτόκολλα, καθένα από τα οποία εκτελεί διαφορετικές εργασίες.
Διαφορετικά πρωτόκολλα χρησιμοποιούνται σε διαφορετικά επίπεδα του μοντέλου
OSI. Το ethernet είναι το πρωτόκολλο Link Layer που χρησιμοποιείται από τα
περισσότερα σύγχρονα LAN. Το πρωτόκολλο Ethernet παρέχει μια ενοποιημένη
διεπαφή με τα μέσα δικτύου που επιτρέπει στα λειτουργικά συστήματα να
χρησιμοποιούν πολλαπλά πρωτόκολλα αποθήκευσης δικτύου για τη λήψη και τη
μετάδοση δεδομένων ταυτόχρονα. Token ring είναι μια εναλλακτική λύση στο
"κλασικό" πρωτόκολλο Ethernet στο επίπεδο σύνδεσης. Για να είναι δυνατή η
μετάδοση πληροφοριών μέσω καναλιών επικοινωνίας δικτύου, είναι απαραίτητο να
εγκαταστήσετε ένα πρωτόκολλο για την ανταλλαγή μηνυμάτων (πακέτων).
Υπάρχουν πολλά τέτοια πρωτόκολλα. Τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα είναι:
NetBEUI , IPX / SPX , TCP / IP . Πρωτόκολλα NETBEUI και IPX / SPX -
χρησιμοποιούνται σε τοπικά δίκτυα. Τα πρωτόκολλα TCP/IP είναι τα βασικά
πρωτόκολλα για το παγκόσμιο Διαδίκτυο. υλικό δικτύου Τα κύρια στοιχεία του
δικτύου είναι σταθμοί εργασίας , διακομιστές , μέσα μετάδοσης ( καλώδια ) και
υλικό δικτύου . Οι σταθμοί εργασίας ονομάζονται υπολογιστές δικτύου, στους
οποίους οι χρήστες του δικτύου εκτελούν εφαρμοζόμενες εργασίες. Οι διακομιστές
δικτύου είναι συστήματα υλικού και λογισμικού που εκτελούν τις λειτουργίες
666
διαχείρισης της διανομής πόρων δικτύου για δημόσια πρόσβαση. Διακομιστής
μπορεί να είναι οποιοσδήποτε υπολογιστής συνδεδεμένος στο δίκτυο που
φιλοξενεί πόρους που χρησιμοποιούνται από άλλες συσκευές στο δίκτυο. Ως μέρος
υλικού του διακομιστή χρησιμοποιούνται αρκετά ισχυροί υπολογιστές. Υπάρχουν οι
ακόλουθοι τύποι εξοπλισμού δικτύου: Καλώδια δικτύου ( ομοαξονικά , που
αποτελούνται από δύο απομονωμένους ομόκεντρους αγωγούς, ο εξωτερικός των
οποίων έχει τη μορφή σωλήνα· καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους , που
σχηματίζονται από δύο καλώδια συνυφασμένα μεταξύ τους· οπτικές ίνες και ούτω
καθεξής.).
Οι κάρτες δικτύου (κάρτες δικτύου) είναι ελεγκτές που συνδέονται με υπολογιστές

μητρικής πλακέτας που έχουν σχεδιαστεί για να μεταδίδουν σήματα στο δίκτυο και
να λαμβάνουν σήματα από το δίκτυο. Ένα καλώδιο δικτύου είναι συνδεδεμένο στις
υποδοχές του προσαρμογέα. Τα Hubs ( Nav ) είναι οι κεντρικές μονάδες ενός
καλωδιακού συστήματος ή δικτύου μιας φυσικής τοπολογίας "αστέρι", η οποία,
όταν ένα πακέτο λαμβάνεται σε μία από τις θύρες του, το προωθεί σε όλες τις
άλλες. Ένας διανομέας με ένα σύνολο διαφορετικών τύπων θυρών σάς επιτρέπει να
συνδυάζετε τμήματα δικτύου με διαφορετικά καλωδιακά συστήματα . Μπορείτε να
συνδέσετε στη θύρα διανομέα τόσο έναν ξεχωριστό κόμβο δικτύου όσο και έναν
άλλο διανομέα ή τμήμα καλωδίου. Οι ακόλουθες συσκευές χρησιμοποιούνται για
τη σύνδεση τοπικών δικτύων μεταξύ τους: Γέφυρες - συσκευές δικτύου που
συνδέουν δύο ξεχωριστά τμήματα που περιορίζονται από το φυσικό τους μήκος. Οι
γέφυρες επίσης ενισχύουν και μετατρέπουν σήματα για άλλο τύπο καλωδίου. Αυτό
σας επιτρέπει να αυξήσετε το μέγιστο μέγεθος δικτύου. Γεφυρώνει τη μεταφορά
δεδομένων μεταξύ δικτύων σε μορφή πακέτων χωρίς να κάνει καμία αλλαγή σε
αυτά. Η παρακάτω εικόνα δείχνει τρία LAN συνδεδεμένα με δύο γέφυρες. Επιπλέον,
οι γέφυρες μπορούν να φιλτράρουν πακέτα , να προστατεύουν ολόκληρο το δίκτυο
667
από τοπικές ροές δεδομένων και να στέλνουν μόνο τα δεδομένα που προορίζονται
για άλλα τμήματα του δικτύου.
Πύλες - λογισμικό και υλικό που συνδέει ετερογενή δίκτυα ή συσκευές δικτύου . Οι
πύλες σάς επιτρέπουν να επιλύετε προβλήματα με διαφορετικά πρωτόκολλα ή
συστήματα διευθύνσεων. Μια πύλη, σε αντίθεση με μια γέφυρα, χρησιμοποιείται
όταν τα συνδεδεμένα δίκτυα έχουν διαφορετικά πρωτόκολλα δικτύου. Ένα μήνυμα
που φτάνει στην πύλη από ένα δίκτυο μετατρέπεται σε άλλο μήνυμα που πληροί τις
απαιτήσεις για το επόμενο δίκτυο.
Δρομολογητές - τυπικές συσκευές δικτύου που λειτουργούν στο επίπεδο δικτύου
και επιτρέπουν στα πακέτα να προωθούνται και να δρομολογούνται από το ένα
δίκτυο στο άλλο. Αυτό καθιστά δυνατή, για παράδειγμα, τη διαίρεση μεγάλων
μηνυμάτων σε μικρότερα μέρη, γεγονός που διασφαλίζει την αλληλεπίδραση
μεταξύ τοπικών δικτύων με διαφορετικά μεγέθη πακέτων. Ο δρομολογητής μπορεί
να προωθήσει πακέτα σε μια συγκεκριμένη διεύθυνση (οι γέφυρες μπορούν να
φιλτράρουν μόνο τα περιττά πακέτα), να επιλέξει τον καλύτερο τρόπο αποστολής
του πακέτου. Τα τείχη προστασίας (τείχη προστασίας, τείχη προστασίας ) είναι ένα
φράγμα λογισμικού ή/και υλικού μεταξύ δύο δικτύων που επιτρέπει τη δημιουργία
μόνο εξουσιοδοτημένων συνδέσεων, ελέγχει τις πληροφορίες που εισέρχονται και
εξέρχονται από το τοπικό δίκτυο και διασφαλίζει την προστασία του τοπικού
δικτύου φιλτράροντας πληροφορίες. Τα περισσότερα τείχη προστασίας είναι
χτισμένα σε κλασικά μοντέλα ελέγχου πρόσβασης, σύμφωνα με τα οποία ένα θέμα
(χρήστης, πρόγραμμα, διαδικασία ή πακέτο δικτύου) επιτρέπεται ή απαγορεύεται η
πρόσβαση σε ένα αντικείμενο (αρχείο ή κόμβος δικτύου) όταν παρουσιάζεται ένα
μοναδικό στοιχείο που είναι εγγενές μόνο σε αυτό θέμα. Στις περισσότερες
668
περιπτώσεις, αυτό το στοιχείο είναι ο κωδικός πρόσβασης. Για ένα πακέτο δικτύου,
αυτό το στοιχείο είναι διευθύνσεις ή σημαίες στην κεφαλίδα του πακέτου, καθώς
και ορισμένες άλλες παράμετροι. Δίκτυο επικοινωνίας - ένα σύστημα κόμβων και
συνδέσεων μεταξύ τους. Οι κόμβοι εκτελούν τις λειτουργίες δημιουργίας,
μετασχηματισμού, αποθήκευσης και κατανάλωσης του προϊόντος επικοινωνίας. Οι
συνδέσεις (κανάλια μετάδοσης, γραμμές επικοινωνίας) χρησιμοποιούνται για τη
μεταφορά του προϊόντος μεταξύ κόμβων. Ανάλογα με το είδος του προϊόντος,
διακρίνονται τα υλικά, η ενέργεια, τα δίκτυα πληροφοριών. Παραδείγματα
πραγματικών δικτύων: οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις. παροχή νερού και
φυσικού αερίου. Δίκτυο πληροφοριών - ένα δίκτυο επικοινωνίας όπου το προϊόν
της επικοινωνίας είναι πληροφορίες. Παραδείγματα: τηλεφωνικά δίκτυα,
τηλεόραση, ραδιοφωνικές εκπομπές. Χρήση υπολογιστή ή δίκτυο υπολογιστών -
ένα δίκτυο πληροφοριών, του οποίου οι κόμβοι είναι υπολογιστές και άλλος
εξοπλισμός υπολογιστών. Εκτός από ειδικό υλικό δικτύου, απαιτείται επίσης
λογισμικό δικτύου. Μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ των υπολογιστών σε ένα
δίκτυο, διατίθενται μια σειρά από νέες δυνατότητες. Πρώτα - κοινή χρήση πόρων
υλικού και λογισμικού. Ναι, στη δημόσια πρόσβαση σε ακριβά περιφερειακά
(εκτυπωτές, plotter, σαρωτές, μηχανές φαξ, κ.λπ.) το κόστος μειώνεται ανά
μεμονωμένο χρήστη. Ομοίως, χρησιμοποιούνται εκδόσεις δικτύου του λογισμικού
εφαρμογής. Το δεύτερο είναι η κοινή χρήση των πόρων του υπολογιστή. Με την
κεντρική αποθήκευση πληροφοριών, οι διαδικασίες για τη διασφάλιση της
ακεραιότητάς τους, καθώς και η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας,
απλοποιούνται σημαντικά, γεγονός που εξασφαλίζει υψηλή αξιοπιστία. Η παρουσία
εναλλακτικών αντιγράφων σε δύο μηχανήματα ταυτόχρονα σας επιτρέπει να
συνεχίσετε να εργάζεστε όταν ένα από αυτά δεν είναι διαθέσιμο. Το τρίτο είναι η
επιτάχυνση της μεταφοράς δεδομένων και η παροχή νέων μορφών αλληλεπίδρασης
των χρηστών στην ίδια ομάδα όταν εργάζεστε σε ένα κοινό έργο. Τέταρτον, η χρήση
κοινών μέσων επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών συστημάτων εφαρμογών
(υπηρεσίες επικοινωνίας, δεδομένα, βίντεο, φωνή κ.λπ.). Ένα από τα σημαντικά
χαρακτηριστικά ταξινόμησης των δικτύων είναι το μέγεθός τους. Το μέγεθος του
δικτύου επηρεάζει την επιλογή του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού και την
τεχνολογία μετάδοσης που χρησιμοποιείται. Το τοπικό δίκτυο (LAN, ή LAN - Τοπικό
669
δίκτυο) ενώνει κοντινούς υπολογιστές σε περιορισμένη περιοχή, εγκαταστάσεις,
κτίρια. Διακριτικά χαρακτηριστικά LAN - ελάχιστος χρόνος καθυστέρησης και
χαμηλό ποσοστό σφαλμάτων. Το LAN μπορεί να είναι μέρος μεγαλύτερων
σχηματισμών: πανεπιστημιούπολη ή εταιρικό δίκτυο (CAN - Campus Area Network),
το οποίο ενώνει τοπικά δίκτυα γειτονικών κτιρίων. δημοτικό δίκτυο ή δίκτυο
πόλεων (MAN - Μητροπολιτικό Δίκτυο Περιοχής). περιφερειακό ή δίκτυο ευρείας
περιοχής (WAN), το οποίο καλύπτει μια μεγάλη περιοχή· παγκόσμιο δίκτυο
υπολογιστών (GWS, ή GAN - Global Area Network), το μέγεθος μιας χώρας και μιας
ηπείρου. Σύμφωνα με τη μέθοδο διαχείρισης δικτύου χωρίζονται σε peer-to-peer
και με dedicated server (κεντρική διαχείριση). Στα δίκτυα peer-to-peer, όλοι οι
κόμβοι είναι ίσοι - κάθε κόμβος μπορεί να λειτουργήσει και ως πελάτης και ως
διακομιστής. Το Under client αναφέρεται σε ένα αντικείμενο υλικού-λογισμικού
που ζητά συγκεκριμένες υπηρεσίες. Και κάτω από διακομιστή - ένας συνδυασμός
υλικού και λογισμικού που παρέχει αυτές τις υπηρεσίες. Ένας υπολογιστής που
είναι συνδεδεμένος σε τοπικό δίκτυο, ανάλογα με τις εργασίες που εκτελούνται σε
αυτό, ονομάζεται σταθμός εργασίας (σταθμός εργασίας) ή διακομιστής
(διακομιστής). Τα peer-to-peer LAN είναι αρκετά εύκολο στη συντήρηση, αλλά
ενδέχεται να μην παρέχουν επαρκή προστασία πληροφοριών με μεγάλο μέγεθος
δικτύου. Το κόστος της οργάνωσης δικτύων υπολογιστών peer-to-peer είναι σχετικά
μικρό. Ωστόσο, με τον αυξανόμενο αριθμό σταθμών εργασίας, η
αποτελεσματικότητα της χρήσης του δικτύου μειώνεται απότομα. Επομένως, το
peer-to-peer LAN χρησιμοποιείται μόνο για μικρές ομάδες εργασίας - όχι
περισσότερους από 20 υπολογιστές. Ένας αποκλειστικός διακομιστής υλοποιεί
λειτουργίες διαχείρισης δικτύου (διαχείριση) σύμφωνα με καθορισμένες πολιτικές -
σύνολα κανόνων για τον διαχωρισμό και τον περιορισμό των δικαιωμάτων των
συμμετεχόντων στο δίκτυο. Τα αποκλειστικά LAN διακομιστών έχουν καλή
ασφάλεια δεδομένων, μπορούν να υποστηρίξουν χιλιάδες χρήστες, αλλά απαιτούν
συνεχή ειδική συντήρηση από τον διαχειριστή του συστήματος. Ανάλογα με την
τεχνολογία μετάδοσης δεδομένων που χρησιμοποιείται, υπάρχουν δίκτυα
εκπομπής και δίκτυα με μετάδοση από κόμβο σε κόμβο . Η μετάδοση μετάδοσης
χρησιμοποιείται κυρίως σε μικρά δίκτυα και σε μεγάλα δίκτυα - μετάδοση από
κόμβο σε κόμβο. Στα δίκτυα εκπομπής, όλοι οι κόμβοι δικτύου μοιράζονται ένα
670
μόνο κανάλι επικοινωνίας. Τα μηνύματα που αποστέλλονται από έναν υπολογιστή,
τα λεγόμενα πακέτα, λαμβάνονται από όλα τα άλλα μηχανήματα. Κάθε πακέτο
περιέχει τη διεύθυνση του παραλήπτη του μηνύματος. Εάν το πακέτο απευθύνεται
σε άλλον υπολογιστή, αγνοείται. Έτσι, μετά τον έλεγχο της διεύθυνσης, ο
παραλήπτης επεξεργάζεται μόνο τα πακέτα που προορίζονται για αυτόν. Τα δίκτυα
κόμβου προς κόμβο αποτελούνται από μηχανές συνδεδεμένες σε ζεύγη. Σε ένα
τέτοιο δίκτυο, ένα πακέτο διέρχεται από μια σειρά ενδιάμεσων μηχανών για να
φτάσει στον προορισμό του. Σε αυτή την περίπτωση, συχνά υπάρχουν εναλλακτικές
διαδρομές από την πηγή στον δέκτη. Ο τρόπος με τον οποίο συνδέονται οι
υπολογιστές σε ένα δίκτυο ονομάζεται τοπολογία . Υπάρχουν τρεις πιο κοινές
τοπολογίες που χρησιμοποιούνται στο LAN. Αυτά είναι τα λεγόμενα ελαστικά ,
μικρές και αστεροειδή κατασκευές. Στην περίπτωση μιας δομής διαύλου
(γραμμική), όλοι οι υπολογιστές συνδέονται σε μια αλυσίδα με ένα κοινό
ομοαξονικό καλώδιο. Εάν τουλάχιστον ένα από τα τμήματα του δικτύου με δομή
διαύλου σπάσει, ολόκληρο το δίκτυο στο σύνολό του καθίσταται αδύνατο να
λειτουργήσει. Στην πραγματικότητα, υπάρχει τότε μια διακοπή στο μόνο φυσικό
κανάλι που χρειάζεται για την κίνηση του σήματος. Η δομή του δακτυλίου
χρησιμοποιείται κυρίως σε δίκτυα Token Ring και διαφέρει από το δίαυλο στο ότι
όλοι οι υπολογιστές συνδέονται σε ζεύγη μεταξύ τους και σχηματίζουν ένα κλειστό
κύκλωμα. Επιπλέον, σε περίπτωση σφάλματος σε ένα από τα τμήματα του δικτύου,
ολόκληρο το δίκτυο θα αποτύχει. Σε ένα αστρικό δίκτυο, ο κεντρικός κόμβος στον
οποίο συνδέονται όλοι οι άλλοι είναι ο συγκεντρωτής (Nav - "hub"). Η κύρια
λειτουργία του είναι να παρέχει επικοινωνία μεταξύ υπολογιστών στο δίκτυο. Αυτή
η δομή είναι προτιμότερη γιατί σε περίπτωση βλάβης σε έναν από τους σταθμούς
εργασίας ή στο καλώδιο που τον συνδέει με τον διανομέα, όλα τα άλλα
παραμένουν σε λειτουργία. Κατά τη δημιουργία δικτύων, κινητά ( πλήρως
συνδεδεμένα ) μια τοπολογία όπου κάθε κόμβος συνδέεται με όλους τους άλλους
μεμονωμένους συνδέσμους. Το κόστος δημιουργίας περιττών καναλιών
αντισταθμίζεται από την υψηλή αξιοπιστία - υπάρχουν σχεδόν πάντα διάφοροι
τρόποι για να περάσουν τα σήματα από τον αποστολέα στον δέκτη, οπότε όταν ένα
κανάλι είναι απενεργοποιημένο, τα σήματα μπορούν να μεταδοθούν σε άλλα.
Υπάρχουν οι ακόλουθες μέθοδοι ανταλλαγής δεδομένων στα δίκτυα πληροφοριών:
671
μεταγωγή κυκλώματος , μεταγωγή πακέτων και ανταλλαγή μηνυμάτων . Κατά την
εναλλαγή κυκλωμάτων, καθορίζεται πρώτα ολόκληρη η διαδρομή σύνδεσης - από
τον αποστολέα στον δέκτη. Αυτή η διαδρομή αποτελείται από πολλά τμήματα που
συνδέονται με μεταγωγείς και (ή πολυπλέκτης). Όλα τα δεδομένα μεταδίδονται
κατά μήκος της καθορισμένης διαδρομής. Όταν ολοκληρωθεί η μεταφορά, η
σύνδεση χάνεται. Ένα παράδειγμα είναι μια τηλεφωνική κλήση: το κανάλι είναι
απασχολημένο όλη την ώρα για την κλήση, ακόμα κι αν οι συνδρομητές είναι
σιωπηλοί. Η ταχύτητα μετάδοσης σε ένα τέτοιο κανάλι περιορίζεται στην περιοχή
με το χαμηλότερο εύρος ζώνης. Στη δεύτερη μέθοδο, τα μηνύματα χωρίζονται σε
πακέτα σταθερού μήκους, τα οποία μπορούν να παραδοθούν μέσω του δικτύου
μέσω ανεξάρτητων διαδρομών, γεγονός που εξασφαλίζει ομοιόμορφο φορτίο στο
δίκτυο. Σε αυτήν την περίπτωση, πακέτα με διαφορετικά μηνύματα μπορούν να
σταλούν μέσω ενός καναλιού. Για παράδειγμα, ας πάρουμε μια αναλογία: την ώρα
αιχμής, μια ομάδα φοιτητών ταξιδεύει από την εστία στο πανεπιστήμιο με
διαφορετικά οχήματα, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Η ανταλλαγή μηνυμάτων
είναι παρόμοια με την ανταλλαγή πακέτων, αλλά σε υψηλότερο επίπεδο (στην
περίπτωση αυτή, οι κόμβοι ανταλλαγής μηνυμάτων μπορούν να συνδεθούν τόσο
από ένα δίκτυο μεταγωγής κυκλώματος όσο και από ένα δίκτυο μεταγωγής
πακέτων). Η κύρια διαφορά είναι ότι το μέγεθος του μπλοκ δεδομένων δεν
καθορίζεται από τεχνικούς περιορισμούς, αλλά από το περιεχόμενο των
πληροφοριών στο μήνυμα. Μπορεί να είναι ένα έγγραφο κειμένου email , αρχείο.
Παράδειγμα - μια ομάδα τουριστών ακολουθεί τη διαδρομή, σε κάθε σημείο
ελέγχεται η σύνθεση της ομάδας. Αυτό το πρόγραμμα στέλνει μηνύματα που δεν
απαιτούν άμεση απάντηση, όπως μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 15.3
Μοντέλο δικτύου OSI / ISO Η λειτουργία του εξοπλισμού δικτύου είναι αδύνατη
χωρίς αλληλένδετα πρότυπα. Η εναρμόνιση των προτύπων επιτυγχάνεται τόσο
μέσω συνεπών τεχνικών λύσεων όσο και μέσω της ομαδοποίησης προτύπων. Κάθε
συγκεκριμένο δίκτυο έχει το δικό του βασικό σύνολο πρωτοκόλλων - τη «γλώσσα»
για τη μετάδοση δεδομένων. Πρωτόκολλα - επισημοποιημένοι κανόνες για
διαλειτουργικότητα μεταξύ πολλών υπολογιστών, οι οποίοι μπορούν να
περιγραφούν ως ένα σύνολο διαδικασιών που καθορίζουν τη σειρά και τη μορφή
των μηνυμάτων που ανταλλάσσονται μεταξύ στοιχείων δικτύου που βρίσκονται στο
672
ίδιο επίπεδο αλλά σε διαφορετικούς κόμβους. Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης
ISO (Διεθνής Οργανισμός Προτύπων) πρότεινε μοντέλο αρχιτεκτονικής δικτύου
υπολογιστών OSI (Open System Interconnection - επικοινωνία ανοιχτών δικτύων).
Αυτό το μοντέλο, στο οποίο οι περισσότεροι χρήστες προσπαθούν να τηρήσουν,
χωρίζει τις λειτουργίες επικοινωνίας του δικτύου σε επτά επίπεδα . Τα δεδομένα
ανταλλάσσονται μετακινώντας τα στον υπολογιστή του αποστολέα από το ανώτερο
επίπεδο στο κατώτερο, στη συνέχεια μεταφέροντάς τα μέσω ενός καναλιού
επικοινωνίας και μετατρέποντάς τα ξανά στον υπολογιστή του παραλήπτη από το
κατώτερο επίπεδο στο ανώτερο. Το υψηλότερο επίπεδο - Επίπεδο Εφαρμογής - Η
εφαρμογή είναι η διεπαφή μεταξύ προγραμμάτων εφαρμογών και διαδικασιών για
το μοντέλο OSI. Το επίπεδο παρουσίασης ορίζει τη μορφή για την ανταλλαγή
δεδομένων, χρησιμεύει για την κρυπτογράφηση, τη συμπίεση και την κωδικοποίηση
δεδομένων. Το Session Layer εκτελεί τις λειτουργίες για τον συντονισμό της
επικοινωνίας μεταξύ των σταθμών εργασίας. Το επίπεδο παρέχει τη δημιουργία
μιας συνόδου επικοινωνίας, τον έλεγχο της μετάδοσης και λήψης πακέτων
μηνυμάτων και τον τερματισμό της συνεδρίας. Το επίπεδο μεταφοράς διαιρεί ή
μεταγλωττίζει μηνύματα σε πακέτα όταν αποστέλλονται ή λαμβάνονται
περισσότερα από ένα πακέτα και ελέγχει τη σειρά με την οποία περνούν τα στοιχεία
του μηνύματος. Επιπλέον, σε αυτό το επίπεδο, τα επίπεδα δικτύου διαφορετικών
μη συμβατών δικτύων διαπραγματεύονται μέσω πυλών. Εγγυάται παράδοση
πακέτων χωρίς λάθη, με την ίδια σειρά, χωρίς απώλεια και αντιγραφή με
επιβεβαίωση. Το επίπεδο δικτύου παρέχει μετάφραση των λογικών ονομάτων
διευθύνσεων σε φυσικά. Με βάση συγκεκριμένες συνθήκες δικτύου, εκτελείται
προτεραιότητα υπηρεσίας, δρομολόγηση, δηλαδή επιλογή διαδρομής μετάδοσης
πακέτων δεδομένων στο δίκτυο και έλεγχος ροής δεδομένων στο δίκτυο (buffering
δεδομένων, έλεγχος σφαλμάτων κατά τη δημιουργία σύνδεσης). Το επίπεδο
σύνδεσης δεδομένων (Σύνδεσμος δεδομένων) ορίζει τους κανόνες για τη χρήση του
φυσικού επιπέδου των κόμβων δικτύου. Αυτό το επίπεδο χωρίζεται σε δύο
υποεπίπεδα: Έλεγχος πρόσβασης μέσων, που σχετίζεται με πρόσβαση και
διαχείριση δικτύου, και Λογικός έλεγχος σύνδεσης, που σχετίζεται με την αποστολή
και λήψη μηνυμάτων χρήστη. Είναι στο επίπεδο σύνδεσης δεδομένων που τα
δεδομένα μεταδίδονται σε πλαίσια, τα οποία είναι μπλοκ δεδομένων που
673
περιέχουν πρόσθετες πληροφορίες ελέγχου. Η διόρθωση σφαλμάτων εκτελείται
αυτόματα με την εκ νέου αποστολή του πλαισίου. Επιπλέον, διασφαλίζεται η σωστή
σειρά των πλαισίων που μεταδίδονται και λαμβάνονται σε αυτό το επίπεδο. Το
χαμηλότερο φυσικό στρώμα (Physical Layer) καθορίζει τις φυσικές, μηχανικές και
ηλεκτρικές ιδιότητες των γραμμών επικοινωνίας. Σε αυτό το επίπεδο, τα δεδομένα
που προέρχονται από το επίπεδο σύνδεσης μετατρέπονται σε σήματα τα οποία στη
συνέχεια μεταδίδονται μέσω των γραμμών επικοινωνίας. Στα τοπικά δίκτυα αυτή η
μετατροπή πραγματοποιείται με προσαρμογείς δικτύου, στα καθολικά δίκτυα
χρησιμοποιούνται μόντεμ για το σκοπό αυτό. Κάθε επίπεδο στην πραγματικότητα
αλληλεπιδρά μόνο με γειτονικά επίπεδα (άνω και κάτω), πρακτικά μόνο με ένα
παρόμοιο επίπεδο στο τέλος της γραμμής. Η πραγματική αλληλεπίδραση είναι η
άμεση μετάδοση πληροφοριών, όπου τα δεδομένα παραμένουν αμετάβλητα.
Εικονική αλληλεπίδραση - διαμεσολαβούμενη αλληλεπίδραση και μεταφορά
δεδομένων και τα δεδομένα ενδέχεται να αλλάξουν κατά τη μεταφορά. Η φυσική
σύνδεση πραγματοποιείται πραγματικά μόνο στο χαμηλότερο επίπεδο. Οι
οριζόντιες συνδέσεις μεταξύ όλων των άλλων επιπέδων είναι εικονικές, στην
πραγματικότητα εκτελούνται μεταφέροντας και μετασχηματίζοντας πληροφορίες
πρώτα προς τα κάτω, διαδοχικά στο χαμηλότερο επίπεδο, όπου λαμβάνει χώρα η
πραγματική μεταφορά, και στη συνέχεια, στο άλλο άκρο, αντίστροφη μεταφορά
προς τα πάνω διαδοχικά στο αντίστοιχο επίπεδο.
674
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.3 Δομή και Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών
Δομημένη Οργάνωση Υπολογιστών
Τι είναι η Αρχιτεκτονική Υπολογιστών;
Ο όρος αρχιτεκτονική χρησιμοποιείται κυρίως στην κατασκευή και διακόσμηση
κτιρίων. Αφορά τη μορφή και τη δομή ενός κτιρίου. Ο όρος αναφέρεται στην τέχνη ή
την τεχνική του σχεδιασμού και της οικοδόμησης του περιβάλλοντος στο οποίο
κατοικούν άνθρωποι. Στην πληροφορική, ο όρος προσαρμόστηκε για να αναφέρεται
στην τεχνική (ίσως και στην τέχνη) του σχεδιασμού και της κατασκευής υπολογιστών.
Σήμερα υπάρχουν πολλοί τύποι υπολογιστών και διαφορετικές αρχιτεκτονικές. Είναι
το αποτέλεσμα πολλών μελετών, έρευνας και τεχνολογικής προόδου. Αλλά όλοι οι
υπολογιστές μοιράζονται μια κοινή αρχιτεκτονική. Αυτή η αρχιτεκτονική είναι που
χωρίζει έναν υπολογιστή από μια αριθμομηχανή τσέπης, μια τηλεόραση ή ένα ρολόι
χειρός.
Κάθε υπολογιστής έχει μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) και μια κύρια
μνήμη. Όλα τα δεδομένα που πρόκειται να επεξεργαστούν η CPU, για λογικές και
αριθμητικές πράξεις, πρέπει να βρίσκονται στη μνήμη. Από τη μνήμη, τα δεδομένα
μεταφέρονται στην CPU μέσω παράλληλων καλωδίων επικοινωνίας, που
ονομάζονται Δίαυλος Δεδομένων. Ωστόσο, η CPU δεν λαμβάνει αποφάσεις από μόνη
της. Δεν ξέρει τι δεδομένα να βγάλει από τη μνήμη, πόσο μάλλον τι λειτουργία να
κάνει με αυτήν. Για αυτό, χρειάζεται οδηγίες, που είναι επίσης αποθηκευμένες στη
μνήμη, για να μεταφερθούν στην CPU μέσω του διαύλου διευθύνσεων. Κάθε εντολή
λέει στην CPU ποια λειτουργία πρέπει να εκτελέσει, με ποια δεδομένα και τι πρέπει
να κάνει με το αποτέλεσμα της λειτουργίας.
Για να εντοπιστεί, η μνήμη οργανώνεται σε διευθύνσεις. Όλα τα δεδομένα και οι
οδηγίες βρίσκονται μέσω αυτών των διευθύνσεων. Κάθε εντολή λέει στην CPU ποια
δεδομένα πρόκειται να μεταφερθούν και να υποβληθούν σε επεξεργασία μέσω των
διευθύνσεων αυτών των δεδομένων. Αυτή η διεύθυνση μεταφέρεται στη μνήμη από
την CPU μέσω του διαύλου διευθύνσεων. Η μνήμη εντοπίζει αυτά τα δεδομένα και
τα μεταφέρει στην CPU μέσω του διαύλου δεδομένων. Οι οδηγίες αναπτύσσονται
από τον προγραμματιστή, μέσω γλωσσών προγραμματισμού. Τα εργαλεία
μεταγλώττισης μετατρέπουν προγράμματα γραμμένα σε γλώσσες υψηλού επιπέδου
όπως C, Java και Python σε οδηγίες μηχανής, οι οποίες τελικά αντιγράφονται στη
675
μνήμη όταν πρέπει να εκτελεστούν. Κάθε εντολή αποθηκεύεται σε διαφορετική
διεύθυνση μνήμης. Σε κανονική εκτέλεση, η CPU περνά στη μνήμη, μέσω του Address
Bus, της διεύθυνσης της πρώτης εντολής στο πρόγραμμα, η μνήμη μεταφέρει την
εντολή μέσω του Instruction Bus, η CPU την εκτελεί και μετά ζητά την εντολή στην
επόμενη διεύθυνση. Έτσι, τα προγράμματα εκτελούνται πάντα διαδοχικά, εκτός εάν
μια ειδική εντολή του ζητήσει να μεταβεί σε μια μη διαδοχική εντολή. Αυτό
συμβαίνει όταν υπάρχουν δηλώσεις υπό όρους (όπως «αν» ή αν), δηλώσεις
επανάληψης (όπως ενώ και για), ή κλήσεις σε υποπρογράμματα ή ακόμη, κατόπιν
εντολής του Λειτουργικού Συστήματος, για διακοπή του προγράμματος. να εκτελέσει
για να πάρει άλλος τη θέση του. Τα προγράμματα εκτελούνται πάντα διαδοχικά,
εκτός εάν μια ειδική εντολή απαιτεί να μεταβεί σε μια μη διαδοχική εντολή. Αυτό
για να πάρει άλλος τη θέση του. Τα προγράμματα εκτελούνται πάντα διαδοχικά,
εκτός εάν μια ειδική εντολή απαιτεί να μεταβεί σε μια μη διαδοχική εντολή. Αυτό
για να πάρει άλλος τη θέση του.
Οι μνήμες είναι σχεδόν πάντα πολύ πιο αργές από τις CPU. Αυτό απαιτούσε, με τα
χρόνια, οι CPU να διαθέτουν επίσης ένα εσωτερικό τμήμα πολύ γρήγορης μνήμης,
που ονομάζεται Cache Memory. Η τεχνολογία που επιτρέπει σε αυτές τις μνήμες να
είναι πιο γρήγορες τις καθιστά επίσης πολύ ακριβές. Γι' αυτό και η χωρητικότητά του
είναι συνήθως πολύ περιορισμένη. Για ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα, εγκαθίστανται
μέσα στις CPU. Όλα τα δεδομένα και οι οδηγίες που μεταφέρονται από την κύρια
μνήμη στην CPU αποθηκεύονται επίσης στην προσωρινή μνήμη. Καθώς η προσωρινή
μνήμη δεν μπορεί να αποθηκεύσει όλα τα δεδομένα στην κύρια μνήμη, μόνο τα πιο
πρόσφατα δεδομένα που μεταφέρθηκαν στην CPU παραμένουν στην κρυφή
μνήμη. Εφαρμόζονται πολύ προηγμένες τεχνικές προκειμένου να διατηρηθούν, όσο
το δυνατόν περισσότερο, τα πιο σημαντικά δεδομένα εκείνης της στιγμής στην Cache
Memory.
676
Η CPU είναι επίσης υπεύθυνη για την αποστολή σημάτων ελέγχου σε άλλες συσκευές
υπολογιστή, όπως περιφερειακά, συσκευές εισόδου και εξόδου και εξωτερικές
μνήμες. Αυτά τα σήματα αποστέλλονται όταν μια εντολή δίνει την παραγγελία. Για
παράδειγμα, όταν μια εντολή ζητά να εκτυπωθεί ένα μήνυμα στην οθόνη, η CPU,
κατά τη λήψη και εκτέλεση αυτής της εντολής, στέλνει στο χειριστήριο της οθόνης
για να εκτυπώσει στην οθόνη το μήνυμα που περιέχει τη διεύθυνση που
μεταβιβάστηκε επίσης από την οδηγία.
Αυτή η συμπεριφορά είναι που διαφοροποιεί έναν υπολογιστή από άλλες,
απλούστερες ηλεκτρονικές συσκευές. Η ουσία της CPU δεν διαφέρει πολύ από μια
αριθμομηχανή τσέπης. Εκτελεί λογικές και αριθμητικές πράξεις. Ωστόσο, στο
σχεδιασμό υπολογιστών, ο ρόλος του ανθρώπου έχει αντικατασταθεί από τον
προγραμματισμό. Όλες οι οδηγίες για εργασίες που χρειάζεται να εκτελέσει η CPU
αποθηκεύονται στη μνήμη και από εκεί και πέρα, η CPU μπορεί να λειτουργεί χωρίς
εξωτερική παρεμβολή. Με τον προγραμματισμό, η CPU μπορεί επίσης να εκτελέσει
διάφορες εργασίες, από προσομοιώσεις, παιχνίδια, αναπαραγωγή μουσικής και
βίντεο κ.λπ. Με απλά λόγια, ο υπολογιστής είναι ένα προγραμματιζόμενο μηχάνημα
γενικής χρήσης.
Βασικές αρχές Αρχιτεκτονικής και Οργάνωσης Υπολογιστών
Δύο θεμελιώδεις έννοιες στη μελέτη των συστημάτων υπολογιστών είναι η
Αρχιτεκτονική Υπολογιστών και η Οργάνωση. Ο όρος αρχιτεκτονική αναφέρεται σε
χαρακτηριστικά από τη σκοπιά του προγραμματιστή και ως εκ τούτου έχουν άμεσο
αντίκτυπο στη λογική εκτέλεση ενός προγράμματος. Ο όρος οργάνωση αναφέρεται
στις επιχειρησιακές μονάδες και τις διασυνδέσεις τους. Με αυτόν τον τρόπο, η ίδια
αρχιτεκτονική μπορεί να εφαρμοστεί από διαφορετικούς οργανισμούς.
Η αρχιτεκτονική ενός υπολογιστικού συστήματος καθιερώνει το μοντέλο οργάνωσης
και λειτουργίας ενός συστήματος επεξεργασίας, με όλα τα μέρη του, χωρισμένα
σε ενότητες , που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Τα συστατικά και οι σχέσεις τους αντιπροσωπεύονται μέσω ιεραρχικών συστημάτων,
τα οποία είναι ιδανικά για τη μελέτη πολύπλοκων συνόλων που δρουν σε
διαφορετικά επίπεδα. διαχωρισμένα από τα χαρακτηριστικά τους, θα μελετήσουμε
τη λειτουργία καθενός από αυτά τα συστατικά.
677
Οι βασικές λειτουργίες ενός υπολογιστή είναι η επεξεργασία δεδομένων, η
αποθήκευση δεδομένων, η μεταφορά δεδομένων και ο έλεγχος. Για να εκτελέσει
αυτές τις λειτουργίες, ο υπολογιστής πρέπει να εκτελέσει ένα σύνολο εντολών
(πρόγραμμα). Οι υπολογιστές που γνωρίζουμε βασίζονται στην ιδέα του
αποθηκευμένου προγράμματος, που εισήγαγε ο Von-Neuman. Οι οδηγίες και τα
δεδομένα προγράμματος αποθηκεύονται στη μνήμη, επομένως η αλλαγή ενός
προγράμματος σημαίνει αλλαγή διεύθυνσης μνήμης.
Ο κύκλος εκτέλεσης καθεμιάς από τις εντολές ενός προγράμματος χωρίζεται στις
ακόλουθες καταστάσεις:
• Υπολογισμός Διεύθυνσης Οδηγιών.
• Ανάκτηση οδηγιών.
• Αποκωδικοποίηση εντολών;
• Υπολογισμός της διεύθυνσης τελεστή.
• Λήψη τελεστή;
• Εκτέλεση της Επιχείρησης.
• Αποθήκευση αποτελεσμάτων.
Ωστόσο, οι σύγχρονοι υπολογιστές χρησιμοποιούν την έννοια της διακοπής για να
μειώσουν τον χρόνο αδράνειας των επεξεργαστών, ο κύκλος εκτέλεσης εντολών
αποκτά μερικές ακόμη καταστάσεις. Οι πιο συνηθισμένες κατηγορίες διακοπών είναι
οι διακοπές λογισμικού, ρολογιού, εισόδου/εξόδου και αποτυχίας υλικού.
Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας (CPU) – Μονάδα που εκτελεί τις απαραίτητες
λειτουργίες.
Κύρια μνήμη – Μια περιοχή εργασίας για την αποθήκευση των πληροφοριών που θα
υποστούν επεξεργασία.
Συσκευές I/O – Συσκευές για τη λήψη πληροφοριών και την επιστροφή/αποθήκευση
αποτελεσμάτων.
Συστήματα Διασύνδεσης – Ένα μέσο μέσω του οποίου οι συσκευές μπορούν να
επικοινωνούν και να μεταδίδουν δεδομένα.
Όταν μελετάτε οποιοδήποτε θέμα που είναι περίπλοκο και/ή με μεγάλη
λεπτομέρεια, η πιο φυσική στρατηγική για τη διευκόλυνση της μαθησιακής
678
διαδικασίας είναι να υποδιαιρέσετε το κύριο θέμα σε μικρότερα μέρη και στη
συνέχεια να ανησυχείτε μόνο για ένα μέρος τη φορά.
Αφού μελετήσετε όλα τα μέρη, το τελευταίο βήμα είναι να δείτε πώς ταιριάζουν
μεταξύ τους, αντιμετωπίζοντας τώρα το αντικείμενο μελέτης ως σύνολο και
αφαιρώντας, αν είναι δυνατόν, τις πιο συγκεκριμένες λεπτομέρειες για κάθε ένα από
τα μέρη.
Για να αναπτύξουν πιο αποτελεσματικές εφαρμογές, οι προγραμματιστές πρέπει να
εξοικειωθούν με τις νέες πτυχές της οργάνωσης των υπολογιστών. Ιεραρχία μνήμης
(κύρια μνήμη, L1 cache, L2 cache, κ.λπ.). Παραλληλισμός εκτέλεσης εντολών. Νέες
τεχνολογίες επεξεργασίας (πολλαπλοί επεξεργαστές κ.λπ.).
Για τη διασύνδεση δύο ή περισσότερων συσκευών σε ένα σύστημα,
χρησιμοποιούνται τα λεγόμενα Buses. Οι δίαυλοι αποτελούνται από γραμμές που
μπορεί να είναι Δεδομένα, Διεύθυνση ή Έλεγχος. Οι δίαυλοι ελέγχου μπορούν να
χρησιμοποιηθούν, για παράδειγμα, για τον έλεγχο δικαιωμάτων ανάγνωσης ή
εγγραφής στη μνήμη ή I/O, διακοπές, επιβεβαιώσεις, ρολόι και επαναφορά. Ο
σχεδιασμός των λεωφορείων που συνθέτουν ένα σύστημα έχει μεγάλη σημασία στην
απόδοση του συστήματος. Σημαντικά ζητήματα στο σχεδιασμό του διαύλου είναι:
Τύπος – αποκλειστικό ή πολυπλεξικό.
Μέθοδος Διαιτησίας – Κεντρική ή Κατανεμημένη.
Χρονομέτρηση – Σύγχρονη ή Ασύγχρονη.
Πλάτος – αριθμός γραμμών.
Τύπος μεταφοράς – ανάγνωση, εγγραφή, ανάγνωση/τροποποίηση/εγγραφή,
εγγραφή/ανάγνωση, αποκλεισμός.
Για να αυξηθεί η απόδοση του συστήματος, οι δίαυλοι οργανώνονται ιεραρχικά,
προκειμένου να απομονωθεί η κίνηση δεδομένων μεταξύ της CPU και της μνήμης
από την κίνηση που προέρχεται από λειτουργίες I/O. Οι λεγόμενοι δίαυλοι επέκτασης
παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία στο σύστημα (π.χ. SCSI), ενώ τα λεωφορεία υψηλής
ταχύτητας χρησιμοποιούνται για συσκευές μεγάλης χωρητικότητας (π.χ. FireWire).
Βασικές λειτουργίες
Όλοι οι υπολογιστές εκτελούν τρεις βασικές λειτουργίες:
• κίνηση δεδομένων
• επεξεργασία δεδομένων
679
• Αποθήκευση δεδομένων
Η μετακίνηση δεδομένων είναι η μεταφορά δεδομένων από ένα σημείο του
υπολογιστή σε άλλο. Μπορεί να είναι από τη μια διεύθυνση μνήμης στην άλλη, από
μια συσκευή εισόδου στη μνήμη ή από τη μνήμη σε μια συσκευή εξόδου. Η
επεξεργασία δεδομένων λαμβάνει χώρα όταν η CPU λαμβάνει ένα δεδομένο κομμάτι
δεδομένων και εκτελεί μια λειτουργία που το τροποποιεί με κάποιο τρόπο. Οι
λειτουργίες αποθήκευσης, από την άλλη πλευρά, συμβαίνουν όταν η CPU χρειάζεται
να καταγράψει δεδομένα σε μια συγκεκριμένη θέση, όπως αποθήκευση δεδομένων
στον σκληρό δίσκο ή σε ένα pendrive ή ακόμα και στην κύρια μνήμη.
Αναλογικά Συστήματα x Ψηφιακά Συστήματα
Για να γνωρίζουμε τη σημασία ενός υπολογιστή και τον τρόπο λειτουργίας του,
πρέπει να γνωρίζουμε τις δυνατότητές του και τους περιορισμούς του. Ο
υπολογιστής είναι μια ψηφιακή ηλεκτρονική συσκευή. Αυτό σημαίνει ότι
αποθηκεύει, επεξεργάζεται και παράγει δεδομένα σε ψηφιακή μορφή. Από την άλλη
πλευρά, ο υπολογιστής δεν είναι ικανός να επεξεργαστεί αναλογικά
δεδομένα. Πρέπει πρώτα να μετατραπούν σε ψηφιακά για να χρησιμοποιηθούν από
υπολογιστές. Τι συμβαίνει όμως να είναι αναλογικά δεδομένα; Οποιαδήποτε
πληροφορία υπάρχει στη φύση, όπως μια εικόνα, ένας ήχος ή μια μυρωδιά, μπορεί
να αναλυθεί σε τουλάχιστον δύο συνιστώσες. Το ένα θα ήταν η έντασή του και το
άλλο η ώρα.
Ένας ήχος, για παράδειγμα, σχηματίζεται από δονήσεις στον αέρα διαφορετικών
εντάσεων (πλάτους) με την πάροδο του χρόνου. Κάθε πλάτος θα ακούγεται στα αυτιά
μας ως διαφορετικός τόνος και μερικά είναι ακόμη και ανεπαίσθητα στα αυτιά
μας. Από την άλλη, καθώς ο υπολογιστής είναι μια συσκευή που βασίζεται σε
αριθμούς, για να μπορεί να αποθηκεύσει έναν ήχο στη μνήμη του και να μπορεί να
κάνει οποιαδήποτε επεξεργασία σε αυτόν (εγγραφή, μετάδοση, μίξη), πρέπει πρώτα
να τον αναπαραστήσει στο μορφή αριθμών. Εκεί είναι η δυσκολία. Οι πιθανές
εντάσεις ενός ήχου είναι τόσες πολλές που θα πλησίαζαν το άπειρο. Για να γίνει πιο
σαφές αυτό το μέγεθος, φανταστείτε ότι θα μπορούσαμε να εκπέμψουμε την ένταση
του ήχου που εκπέμπει ένα πουλί. Αν κάποια στιγμή πούμε ότι αυτή η ένταση έχει
τιμή 5. Αμέσως μετά, εκπέμπεται ένας άλλος ήχος, μετράτε και διαπιστώνουμε ότι η
έντασή του είναι 4. Μέχρι εδώ όλα καλά! Αλλά το πουλί θα μπορούσε τότε να
680
εκπέμψει διαφορετικούς ήχους που θα ήταν μεταξύ 4 και 5, όπως 4,23 ή 4,88938, ή
ακόμα και ένα επαναλαμβανόμενο δεκαδικό, όπως 4,6666... Ένας άνθρωπος, ακόμα
κι αν δεν μπορεί να μετρήσει την ένταση του το τραγούδι του πουλιού, μπορεί να το
ακούσει, να το εκτιμήσει και ακόμη και να το επαναλάβει με κάποια εγγύτητα με
μερικά σφυρίγματα. Αλλά ο υπολογιστής δεν λειτουργεί έτσι! Πρώτα απ 'όλα, ένας
υπολογιστής θα έπρεπε για να διακριτοποιήσει αυτές τις μετρούμενες τιμές, δηλαδή
να τις περάσει από τον τομέα των πραγματικών αριθμών στον ακέραιο τομέα. Έτσι,
αυτό που ήταν 4 παραμένει 4, αυτό που ήταν 5 παραμένει 5, αλλά αυτό που
μετρήθηκε ως 4,23 μετατρέπεται σε 4, και αυτό που ήταν 4,88938 και 4,666
μετατρέπεται σε 5. Ο υπολογιστής αρχίζει να ασχολείται με πραγματικούς και
πεπερασμένους αριθμούς. Ένα τραγούδι από ένα πουλί (ή ακόμα και μια συμφωνική
ορχήστρα) μπορεί να αποθηκευτεί και να υποβληθεί σε επεξεργασία από τον
Αλλά συνειδητοποιήστε ότι ο ήχος που εκπέμπει το πουλί έπρεπε να
τροποποιηθεί. Κάποτε ήταν πολύπλοκο, πλούσιο και γεμάτο λεπτομέρειες. Τώρα
έχει γίνει κάτι πιο απλό και μειωμένο. Υπήρχε απώλεια πληροφοριών όταν περάσαμε
τα δεδομένα από αναλογικό σε ψηφιακό. Μια παρόμοια διαδικασία συμβαίνει όταν
άλλες πληροφορίες από τη φύση διαβιβάζονται στον υπολογιστή, όπως μια εικόνα
μέσω μιας φωτογραφίας ή μια σκηνή μέσω ενός βίντεο. Ορισμένες από τις
πληροφορίες πρέπει να αγνοηθούν ώστε να μπορούν να αποθηκευτούν σε
υπολογιστές. Θα πρέπει να αναρωτιέστε, εννοείτε ότι οι αναλογικές εικόνες και ήχοι
έχουν μεγαλύτερη ποιότητα από τους ψηφιακούς; Η αυστηρή απάντηση σε αυτή την
ερώτηση είναι, ναι! Αλλά μια πιο συνειδητή απάντηση θα ήταν, μερικές φορές! Αυτό
συμβαίνει επειδή η απώλεια που προκαλείται από τη σάρωση μπορεί να μειωθεί σε
πολύ υψηλά επίπεδα που ακόμη και το αυτί,
Ως παράδειγμα αναλογικών δεδομένων μπορούμε να αναφέρουμε οτιδήποτε
προέρχεται από τη φύση, ήχο, εικόνα, αφή, μυρωδιά, ενώ ψηφιακά είναι όλα όσα
αποθηκεύονται από ψηφιακές ηλεκτρονικές συσκευές όπως υπολογιστές, κινητά
τηλέφωνα και τηλεοράσεις (εκτός από τις παλιές αναλογικές). Αν μια ψηφιακή
φωτογραφία, για παράδειγμα, έχει μικρότερη ποιότητα από μια αναλογική, γιατί
όλοι ψάχνουν μόνο για ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, μετατρέποντας τις
αναλογικές σε σχεδόν μουσειακά κομμάτια; Η απάντηση βρίσκεται στην
681
πρακτικότητα. Οι υπολογιστές καταλαβαίνουν μόνο ψηφιακές πληροφορίες. Μια
κάμερα, ακόμη και με χαμηλότερη ποιότητα, θα μας επιτρέψει να μεταφέρουμε τις
φωτογραφίες στον υπολογιστή, να τις μοιραστούμε με φίλους, να εφαρμόσουμε
αλλαγές και βελτιώσεις, να μεγεθύνουμε και να αντιγράψουμε όσες φορές
θέλουμε. Εργασίες που προηγουμένως ήταν αδύνατες με αναλογικές μηχανές. Το
ίδιο μπορεί να αντικατοπτρίζεται και για τα τραγούδια, έγγραφα και βιβλία. Ο
κόσμος σήμερα είναι αναλογικός!
Το τρανζίστορ
Το τρανζίστορ είναι ένα ηλεκτρονικό εξάρτημα που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του
1950. Είναι υπεύθυνο για την επανάσταση των ηλεκτρονικών στη δεκαετία του 1960.
Μέσω αυτού, κατέστη δυνατή η ανάπτυξη εξαιρετικά μικρών ψηφιακών
συστημάτων. Όλες οι λειτουργίες ενός υπολογιστή εκτελούνται εσωτερικά από τη
σύνθεση εκατομμυρίων τρανζίστορ. Από λογικές και αριθμητικές πράξεις, μέχρι την
αποθήκευση δεδομένων σε μνήμες (με εξαίρεση τον σκληρό δίσκο, το CD, το DVD και
τις μαγνητικές ταινίες), όλα γίνονται με τρανζίστορ.
Τα πρώτα κατασκευάστηκαν σε μικρομετρική κλίμακα 10 -6 μέτρα). Ως εκ τούτου,
προέκυψαν οι όροι μικροηλεκτρονική και μικροτεχνολογία. Μετά από αυτό, μια
τεχνολογική κούρσα άρχισε να αναπτύσσεται όλο και πιο γρήγορα, μικρότερα και
φθηνότερα τρανζίστορ. Αυτή η επανάσταση διαρκεί μέχρι σήμερα, αλλά ήταν
ισχυρότερη τις δεκαετίες του 1980 και του 1990. Ήταν συναρπαστικό να
παρακολουθούμε τη διαμάχη μεταξύ των εταιρειών της Βόρειας Αμερικής Intel και
AMD για να κυριαρχήσουν στην αγορά προσωπικών υπολογιστών. Κάθε 6 μήνες ένας
νέος επεξεργαστής λανσαρίστηκε από έναν από αυτούς, παίρνοντας τη θέση του
ταχύτερου επεξεργαστή στην αγορά από τον ανταγωνιστή. Λίγοι ήταν εκείνοι οι
καταναλωτές που κατάφεραν να ενημερώνονται για τόσες πολλές κυκλοφορίες.
Η βασική αρχή είναι να χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικά (ηλεκτρικό ρεύμα, αντίσταση και
τάση) για την αναπαράσταση δεδομένων και στη συνέχεια να μπορείτε να εκτελέσετε
λειτουργίες με αυτά. Ο ευκολότερος τρόπος για να γίνει αυτό ήταν να περιορίσετε
πρώτα τα δεδομένα σε δύο μόνο τύπους. Μηδέν και ένα. Το δυαδικό σύστημα
αρίθμησης είναι πολύ πιο εύκολο να αναπαρασταθεί με ηλεκτρονικές συσκευές από
το δεκαδικό, για παράδειγμα. Το τρανζίστορ έχει δύο καταστάσεις. Είτε είναι
φορτισμένο είτε είναι αφόρτιστο, όπως ακριβώς η μπαταρία. Αυτό μπορεί εύκολα να
682
αντιστοιχιστεί στο bit 1 (φορτωμένο) και bit (0). Αυτό που ήταν επαναστατικό, σε
αντίθεση με μια μπαταρία, ήταν ότι αυτή η κατάσταση μπορούσε να αλλάξει
ηλεκτρονικά ανά πάσα στιγμή και πολύ γρήγορα. Έτσι, με 8 τρανζίστορ παράλληλα,
μπορώ να αναπαραστήσω, για παράδειγμα, έναν αριθμό 8-bit. Μπορώ να αλλάξω τις
τιμές σας αλλάζοντας τα φορτία σας, και μπορώ να διαβάσω τις τιμές του φτάνοντας
αν το καθένα έχει ή όχι φορτίο. Αυτή είναι η βασική αρχή της οικοδόμησης μιας
μνήμης.
Ομοίως, είναι δυνατό να ενσωματωθούν τρανζίστορ έτσι ώστε να εκτελούν
αριθμητικές και λογικές πράξεις. Οι λογικές πύλες που μελετήσατε στην Εισαγωγή
στην Υπολογιστική Κατασκευάζονται όλες με χρήση τρανζίστορ. Όσο μικρότερα είναι
τα τρανζίστορ, τόσο περισσότερα δεδομένα μπορούν να αποθηκευτούν ανά
περιοχή. Ταυτόχρονα, τα μικρότερα τρανζίστορ κρατούν λιγότερο φορτίο. Αυτό
καθιστά τη διαδικασία φόρτωσης και εκφόρτωσης ταχύτερη, η οποία με τη σειρά της
κάνει την επεξεργασία και την αποθήκευση δεδομένων πολύ πιο γρήγορη επίσης. Με
την εξέλιξη της νανοηλεκτρονικής, τα τρανζίστορ είναι τόσο μικρά που ήταν δυνατό
να δημιουργηθούν μνήμες 1 GB (ένα gigabyte) στο μέγεθος του νυχιού ενός
ενήλικα. Για να σας δώσω μια ιδέα, το 1 Giga είναι η συντομογραφία του 109, δηλαδή
ένα δισεκατομμύριο. Ένα byte είναι 8 bit. Οπότε μια μνήμη 1 GB έχει τουλάχιστον 8
δισεκατομμύρια τρανζίστορ. Οι επεξεργαστές έχουν γίνει επίσης αρκετά γρήγοροι με
τη σμίκρυνση των τρανζίστορ. Οι τρέχοντες επεξεργαστές λειτουργούν στη
συχνότητα των GHz (Giga Hertz), δηλαδή στην περιοχή των δισεκατομμυρίων κύκλων
ανά δευτερόλεπτο (διαφορετικές από τις λειτουργίες ανά δευτερόλεπτο). Αυτό είναι
πολύ γρήγορο!
Αυτό το τρανζίστορ είναι το πιο χρησιμοποιούμενο για την κατασκευή ψηφιακών
ηλεκτρονικών συστημάτων, όπως υπολογιστές. Το όνομα προέρχεται από τη
συντομογραφία του «Transistor Field-Effect Smiconductor Metal-Oxide
Semiconductor Field-Effect Transistor». Ας δούμε τι σημαίνει καθεμία από αυτές τις
λέξεις και θα μας βοηθήσει να μάθουμε λίγα περισσότερα για το MOSFET και τη
συνάφειά του. Ο όρος MOS («Ημιαγωγός οξειδίου μετάλλου») προέρχεται από τα
υλικά που χρησιμοποιούνται για τη σύνθεση ενός MOSFET, τα οποία είναι κυρίως
οξείδιο μετάλλου και ημιαγωγοί.
683
Οι ημιαγωγοί είναι υλικά που έχουν ιδιότητες που δεν τους επιτρέπουν να
ταξινομηθούν είτε ως αγωγοί είτε ως μονωτές. Σε ορισμένες συνθήκες λειτουργεί ως
μονωτής και σε άλλες ως αγωγός. Ο πιο χρησιμοποιούμενος ημιαγωγός στα
τρανζίστορ είναι το πυρίτιο (σύμβολο Si στον Περιοδικό Πίνακα). Υπό συνθήκες
περιβάλλοντος, το πυρίτιο δρα ως μονωτής, αλλά αν αναμιχθεί με άλλα υλικά, μπορεί
να γίνει αγωγός μέχρι την επιθυμητή ένταση.
Σημείωση – Το πυρίτιο έγινε τόσο σημαντικό που άλλαξε μια ολόκληρη περιοχή της
Καλιφόρνια στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1950, καθιστώντας την μια από
τις πιο υποσχόμενες στον κόσμο μέχρι σήμερα. Αυτή η περιοχή στεγάζει και στεγάζει
τις πιο σημαντικές εταιρείες στον τομέα του σχεδιασμού υπολογιστών, όπως η Intel,
η AMD, η Dell, η IBM και η Apple, και αργότερα λογισμικό που θα τρέχει σε αυτούς
τους υπολογιστές, όπως η Microsoft, η Oracle και η Google. Αυτή η περιοχή
ονομάζεται Silicon Valley.
Στο τρανζίστορ του [Δομή τρανζίστορ τύπου MOSFET] το πράσινο χρώμα
αντιπροσωπεύει έναν κρύσταλλο πυριτίου που έχει εμποτιστεί με αρνητικά
φορτία. Το κόκκινο χρώμα αντιπροσωπεύει το μέρος που ήταν ντοπαρισμένο με
θετικά φορτία. Στην κανονική κατάσταση, ένα ηλεκτρικό ρεύμα που εφαρμόζεται
στην αποχέτευση μπορεί να ταξιδέψει μέσω του στενού αρνητικού καναλιού και να
συνεχίσει προς την Πηγή. Σε αυτή τη συνθήκη λέμε ότι το τρανζίστορ είναι
ενεργό. Ωστόσο, εάν εφαρμοστεί αρνητική τάση στην πύλη (Gate), τα θετικά φορτία
στην περιοχή P (με κόκκινο) θα έλκονται πιο κοντά στην πύλη και αυτό θα κλείσει το
κανάλι από το οποίο πέρασε το ηλεκτρικό ρεύμα. Σε αυτή την περίπτωση, λέμε ότι το
τρανζίστορ είναι ανενεργό.
Γιατί μας ενδιαφέρουν όλα αυτά; Όταν το τρανζίστορ είναι ενεργό, μπορεί να φανεί
με τιμή 1 και όταν είναι ανενεργό, με τιμή 0. Έτσι, έχουμε τη μικρότερη δυνατή μνήμη
για κατασκευή. Όταν θέλουμε να αποθηκεύσει την τιμή 1, απλά σβήνουμε την τάση
του Port και εφαρμόζουμε ρεύμα στο Drain. Όταν θέλουμε να αποθηκεύσει την τιμή
0, πρέπει να εφαρμόσουμε ρεύμα στην Πύλη και να κλείσουμε το κανάλι. Έτσι, η
μνήμη 8 δισεκατομμυρίων bit μπορεί να κατασκευαστεί με 8 δισεκατομμύρια
τρανζίστορ όπως αυτή.
Τώρα γνωρίζουμε την πρώτη πτυχή που κάνει τα τρανζίστορ απαραίτητα για την
κατανόηση του υπολογιστή. Χρησιμοποιούνται για την οικοδόμηση αναμνήσεων. Οι
684
μνήμες από τρανζίστορ ονομάζονται επίσης μνήμες στερεάς κατάστασης. Υπάρχουν
όμως και άλλα, όχι τόσο αποτελεσματικά και μικροσκοπικά, όπως οι οπτικές και
μαγνητικές μνήμες. Το σημαντικό πράγμα που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι
ότι όσο μικρότερα μπορούμε να κατασκευάσουμε αυτά τα τρανζίστορ, τόσο το
καλύτερο. Η διαδικασία ανοίγματος και κλεισίματος καναλιού δεν είναι
στιγμιαία. Παίρνει πολύ λίγο χρόνο, αλλά όταν αθροίσεις τους χρόνους όλων των
δισεκατομμυρίων τρανζίστορ, γίνεται σχετικό. Όσο μικρότερο είναι, τόσο στενότερο
είναι το κανάλι και επομένως όσο πιο γρήγορα ενεργοποιείται και σβήνει, ομοίως,
τόσο μικρότερη είναι η απόσταση μεταξύ του αγωγού και της πηγής, ενώ χρειάζεται
επίσης λιγότερος χρόνος για να φύγουν τα ηλεκτρόνια από το Drain προς την
πηγή. Όλα αυτά θα κάνουν τη μνήμη πιο γρήγορη. Τα μικρά τρανζίστορ επιτρέπουν
επίσης την αποθήκευση περισσότερων δεδομένων ανά περιοχή. Γι' αυτό σήμερα
είναι διαθέσιμες τεράστιες χωρητικότητες αποθήκευσης σε τόσο μικρές συσκευές,
όπως μονάδες στυλό και κάρτες μνήμης.
Τα τρανζίστορ χρησιμοποιούνται επίσης για την εκτέλεση αριθμητικών και λογικών
πράξεων. Το φορτίο που αφαιρείται από ένα τρανζίστορ μπορεί να χρησιμοποιηθεί
για την τροφοδοσία ενός άλλου και το οποίο, εάν συνδυαστεί σωστά, μπορεί να
εκτελέσει τις βασικές λογικές πράξεις, ΚΑΙ, Ή, ΟΧΙ και αριθμητική, πρόσθεση,
αφαίρεση, διαίρεση και πολλαπλασιασμό. Με αυτό, τα τρανζίστορ δεν μπορούν να
χρησιμοποιηθούν μόνο για την αποθήκευση δεδομένων, αλλά και για την εκτέλεση
αριθμητικών και λογικών πράξεων σε αυτά τα δεδομένα. Αυτό είναι φανταστικό και
έχει φέρει επανάσταση σε ολόκληρο τον κόσμο. Όχι μόνο στην Πληροφορική, αλλά
και σε όλους τους τομείς της γνώσης. Τι θα ήταν η ανθρωπότητα σήμερα χωρίς τον
υπολογιστή; Δεν υπάρχει κινητό; Χωρίς τους δορυφόρους;
Νόμος του Μουρ
Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1950 και του 1965, οι βιομηχανίες της Silicon
Valley συναγωνίζονταν για κυριαρχία στην πρόσφατα αναδυόμενη αγορά
υπολογιστών και ηλεκτρονικών. Εκείνη την εποχή, ο όρος ΤΠΕ (Τεχνολογία
Πληροφοριών και Επικοινωνιών) δεν είχε ακόμη εμφανιστεί, αλλά θα ήταν πιο σωστό
να οριστεί η θέση των πελατών και των υπηρεσιών για τις οποίες
αγωνίζονταν. Κυριάρχησαν στην παραγωγή ψηφιακών ηλεκτρονικών κυκλωμάτων,
με κυριαρχία της Intel και της AMD, στην παραγωγή υπολογιστών και εξοπλισμού
685
επικοινωνίας, όπως η Dell, η Apple, η IBM, η HP και η CISCO, εκτός από τη βιομηχανία
και το λογισμικό και τις υπηρεσίες, όπως η Apple, η Microsoft και , αργότερα
Google. Ο ανταγωνισμός ήταν μεγάλος και όχι πάντα δίκαιος.
Ωστόσο, τότε δεν ήταν γνωστό πού θα τελείωνε αυτή η διαμάχη, ούτε ποιοι θα ήταν
οι νικητές, ούτε καν αν θα υπήρχαν νικητές. Ακόμη και ένας από τους συνεργάτες και
πρόεδρο της Intel, ο Gordon Moore, ξεκίνησε μια λεπτομερή εργασία όπου τόνισε
την εμπειρία που απέκτησε εδώ και μερικά χρόνια εργαζόμενος στη βιομηχανία
επεξεργαστών υπολογιστών και κατασκευής κυκλωμάτων. Συνειδητοποίησε ότι κάθε
φορά που η βιομηχανία προχωρούσε στην τεχνολογία της και κατάφερνε να μειώσει
το μέγεθος κάθε τρανζίστορ σε ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα, οι υπολογιστές γίνονταν
επίσης πολύ πιο γρήγοροι από πριν. Ωστόσο, αυτή η μείωση του μεγέθους των
τρανζίστορ απαιτεί πλήρη αναβάθμιση του βιομηχανικού εξοπλισμού, καθιστώντας
τον προηγούμενο εξοπλισμό ξεπερασμένο. Ετσι, η εξέλιξη σε μικρότερα τρανζίστορ
θα ήταν βιώσιμη μόνο εάν το κέρδος της εταιρείας ήταν αρκετό για να πληρώσει όλα
αυτά τα έξοδα. Από την άλλη πλευρά, συνειδητοποίησε επίσης ότι οι πιο
απαρχαιωμένοι υπολογιστές και εξοπλισμός εξακολουθούσαν να έχουν ανοιχτή
αγορά σε οικονομικά λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Στη συνέχεια κατέληξε στο
συμπέρασμα ότι η βιομηχανία θα μπορούσε να συνεχίσει να εξελίσσεται στη μείωση
του μεγέθους των τρανζίστορ, επειδή οι νέοι υπολογιστές, όντας πιο γρήγοροι, θα
ήταν τόσο πιο αποτελεσματικοί και ελκυστικοί, που όλοι οι πελάτες, ειδικά οι
εταιρείες, θα έκαναν τα πάντα για να αλλάξουν τους παλιούς τους υπολογιστές για
νέα, ώστε να γίνονται όλο και πιο παραγωγικοί.
Εκτός από αυτήν την ανάλυση αγοράς, ανέλυσε πώς σχεδιάστηκε η βιομηχανική
διαδικασία και πώς οι νέοι υπολογιστές θα ωφεληθούν από τη μείωση του μεγέθους
των τρανζίστορ. Στο τέλος, δήλωσε ότι «Κάθε χρόνο ο αριθμός των τρανζίστορ ανά
τσιπ θα διπλασιάζεται σε μέγεθος, χωρίς καμία αλλαγή στην τιμή τους». Αυτή η
φράση μπορεί επίσης να ερμηνευτεί από τις συνέπειες του αριθμού των τρανζίστορ
ανά τσιπ. Δηλαδή, κάθε χρόνο, με διπλάσια τρανζίστορ, τα τσιπ θα γίνονται
διπλάσια. Ένα πιο συνηθισμένο παράδειγμα τσιπ είναι οι επεξεργαστές
υπολογιστών. Έτσι, ως αποτέλεσμα, οι υπολογιστές θα διπλασιάζουν την ταχύτητα
επεξεργασίας τους κάθε χρόνο και θα παραμένουν στην ίδια τιμή.
686
Εκείνη την εποχή αυτή ήταν μια πολύ δυνατή και φιλόδοξη δήλωση. Πολλοί έλαβαν
αυτή τη μελέτη με προσοχή. Δεν άργησε όμως να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι οι
προβλέψεις του Μουρ πραγματοποιούνταν. Ήταν τόσα πολλά, και το έργο του
αργότερα ονομάστηκε «Νόμος του Μουρ» και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι
σήμερα. Στο παρακάτω [Εξέλιξη του αριθμού των τρανζίστορ σε επεξεργαστές σε
σύγκριση με τον νόμο του Moore] μπορείτε να δείτε πώς αυξήθηκε ο αριθμός των
τρανζίστορ ανά επεξεργαστή από τη δεκαετία του 1970 έως το 2003 περίπου
(συμπαγή γραμμή). Μπορείτε να δείτε ότι δεν ξέφυγε πολύ από τις προβλέψεις του
Moore (διακεκομμένη γραμμή).
Ο νόμος του Moore έχει γίνει τόσο σημαντικός που δεν χρησιμοποιείται μόνο ως
στόχος που πρέπει να επιδιώκεται και να νικιέται κάθε χρόνο, αλλά και ως μέσο
επαλήθευσης ότι η βιομηχανία εξελίσσεται με την αναμενόμενη ταχύτητα. Αν και ο
Μουρ είναι πολύ σωστός στις προβλέψεις του, όλοι γνωρίζουν,
συμπεριλαμβανομένου του ίδιου, ότι αυτή η ανάπτυξη δεν θα διαρκέσει για
πάντα. Τα τρανζίστορ σήμερα είναι στην κλίμακα 25 νανόμετρων. Αυτή είναι η ίδια
κλίμακα με ορισμένους ιούς και βακτήρια. Η μείωση περισσότερων από αυτό γίνεται
όλο και πιο δύσκολη. Ερευνητές και επιστήμονες αναζητούν άλλους τρόπους για να
κάνουν τους υπολογιστές να συνεχίσουν να εξελίσσονται με την ταχύτητά τους και
να μειώνουν το μέγεθός τους. Κάποιοι σκέφτονται να αντικαταστήσουν τα
τρανζίστορ πυριτίου με άλλα υλικά, όπως το γραφένιο. Άλλοι είναι ακόμη πιο
ριζοσπαστικοί και υποστηρίζουν ότι ο τρόπος υπολογισμού πρέπει να αλλάξει, ίσως
μέσω Κβαντικοί Υπολογιστές ή Βιο-Υπολογιστές .
Όσο μικρότερα είναι τα τρανζίστορ, τόσο πιο γρήγορα μπορούν να φορτιστούν και να
αποφορτιστούν. Αυτό επιτρέπει στο σύστημα να λειτουργεί πιο γρήγορα και πιο
γρήγορα. Αλλά υπάρχει ακόμα ένας άλλος περιορισμός για τη μείωση του μεγέθους
των τρανζίστορ είναι η απαγωγή θερμότητας. Όσο μικρότερα είναι τα τρανζίστορ,
τόσο περισσότερα από αυτά προστίθενται στο ίδιο κύκλωμα. Η λειτουργία των
τρανζίστορ, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, γίνεται μέσω της διέλευσης
ηλεκτρικού ρεύματος (κινητά ηλεκτρόνια). Όπως όλες οι ηλεκτρικές μηχανές, δεν
χρησιμοποιείται όλο το ρεύμα. Μεγάλο μέρος του σπαταλάτε μέσω της απαγωγής
θερμότητας. Έτσι, δεδομένου ότι υπάρχουν εκατομμύρια από αυτά τα τρανζίστορ
που συνεργάζονται, η απαγωγή θερμότητας είναι ακόμη μεγαλύτερη.
687
Είναι πολύ σημαντικό για όλη την ανθρωπότητα οι υπολογιστές να συνεχίσουν να
εξελίσσονται. Η μείωση του μεγέθους των υπολογιστών, σε σύμμαχο με την αύξηση
της απόδοσης και χωρίς την αύξηση των τιμών, επέτρεψε σε όλες τις επιστήμες να
εξελιχθούν ταυτόχρονα, με την ίδια ταχύτητα. Η μετεωρολογία, η ιατρική, η
μηχανική, ακόμη και οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες πάντα προχωρούσαν μαζί με την
πρόοδο των υπολογιστών. Για παράδειγμα, ήταν η εξέλιξη των τρανζίστορ που
επέτρεψε στους υπολογιστές να επικοινωνούν με τόσο μεγάλη ταχύτητα που
επέτρεψε το σχηματισμό του παγκόσμιου ιστού, του Διαδικτύου. Οποιοσδήποτε
σήμερα μπορεί μέσα σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου να κάνει μια αναζήτηση
για πληροφορίες που βρίσκονται στην άλλη πλευρά του πλανήτη. Κάτι που
προηγουμένως ήταν δυνατό μόνο ταξιδεύοντας σε μακρινές βιβλιοθήκες και
μυρίζοντας πολλή μούχλα και σκόνη. Σήμερα, Η αποθήκευση δισεκατομμυρίων byte
(Giga bytes) σε μια μικροσκοπική κάρτα μνήμης στο σπίτι είναι συνηθισμένη. Οι
πληροφορίες είναι πλέον διαθέσιμες σε τόσο μαζική κλίμακα και με τόσο έντονη
ταχύτητα που φαίνεται ότι τίποτα άλλο δεν είναι αδύνατο για την
ανθρωπότητα. Μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση του 18ου αιώνα, η οποία
αντικατέστησε τους χειρώνακτες εργάτες με μηχανές, ο 20ος αιώνας, οδηγούμενος
από την εξέλιξη των τρανζίστορ, πέρασε από αυτό που πολλοί θεωρούν την
Επανάσταση της Πληροφορίας και ο 21ος αιώνας θεωρείται ήδη «Εποχή της
Γνώσης ».
Η εξέλιξη των υπολογιστών
ENIAC
Ο πρώτος υπολογιστής που δημιουργήθηκε ήταν ο ENIAC ('Electronic Numerical
Integrator And Computer'), που αναπτύχθηκε από τους Eckert και Mauchly στο
Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, Ηνωμένες Πολιτείες. Το έργο ξεκίνησε το 1943 με
χρηματοδότηση από την αμερικανική κυβέρνηση. Η περίοδος ήταν ο Β' Παγκόσμιος
Πόλεμος και ο στόχος ήταν να μπορέσουμε να υπολογίσουμε με πιο ευέλικτο τρόπο
τις καλύτερες τροχιές για τη μεταφορά όπλων και προμηθειών μεταξύ των εχθρικών
στρατών. Αυτός είναι ο τύπος υπολογισμού που κάνουν τα μικρά κινητά τηλέφωνα
σήμερα για να βρουν διαδρομές στις πόλεις μέσω GPS («Παγκόσμιο Σύστημα
Εντοπισμού Θέσης») και ανάλυση χαρτών. Το έργο δεν ολοκληρώθηκε μέχρι το 1946,
688
πολύ αργά για να χρησιμοποιηθεί για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά
χρησιμοποιήθηκε εκτενώς μέχρι το 1955.
Το ENIAC καταλάμβανε έκταση 4500 τετραγωνικών μέτρων, ζύγιζε 30 τόνους και
κατανάλωνε περίπου 140 KW. Μπόρεσε να υπολογίσει 5000 αθροίσματα ανά
δευτερόλεπτο. Ο προγραμματισμός γινόταν χειροκίνητα μέσω χειρισμού πλήκτρων,
δηλαδή δεν υπήρχε γλώσσα προγραμματισμού, μεταγλωττιστές ή διερμηνείς
εντολών. Το Λειτουργικό Σύστημα εμφανίστηκε πολύ αργότερα και πήρε τις δουλειές
πολλών υπαλλήλων που ονομάζονταν χειριστές υπολογιστών εκείνη την εποχή. Το
επάγγελμα έχει εκλείψει! Η ENIAC και πάλι δεν χρησιμοποιούσε τρανζίστορ, αλλά
σωλήνες που, ανάλογα με το επίπεδο φόρτισής τους, αντιπροσώπευαν έναν
αριθμό. Κάθε βαλβίδα έπρεπε να θερμανθεί σωστά για να λειτουργήσει σωστά,
επομένως η διαδικασία ενεργοποίησης του ENIAC ήταν επίπονη και
χρονοβόρα. Εργάστηκε με το δεκαδικό σύστημα αρίθμησης, το οποίο φαινόταν
προφανές εκείνη την εποχή, αλλά ότι μετά τα τρανζίστορ,
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ξεκίνησε η περίοδος που ονομάζεται Ψυχρός
Πόλεμος, όταν η κατασκοπεία, το σαμποτάζ και η μεγάλη κερδοσκοπία βασίλευαν
μεταξύ των χωρών υπό την ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων
Πολιτειών. Πλήρης πλάκα για υπολογιστές. Η κατοχή ενός υπολογιστή που ήταν
ικανός να αποκρυπτογραφεί κωδικοποιημένα μηνύματα από εχθρούς ήταν το όνειρο
κάθε στρατηγού εκείνη την εποχή.
Αρχιτεκτονική του Von Neumann
Πολλές εταιρείες και κυβερνήσεις έσπευσαν να κατασκευάσουν τον δικό τους
υπολογιστή που ήταν πιο προηγμένος από τους προηγούμενους. Πολλά έργα
προέκυψαν μετά την ENIAC. Όλοι τους όμως εμπόδιζαν κάποιες δυσκολίες και
περιορισμούς. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι δεν είναι προγραμματισμένα και
λειτουργούν με δεκαδικούς αριθμούς. Το πρόβλημα με την εργασία με δεκαδικά
ψηφία είναι ότι κάθε αποθηκευμένο ψηφίο έχει 10 πιθανές καταστάσεις, που
αντιπροσωπεύουν τους αριθμούς από το 0 έως το 9. Μέσα σε ένα ηλεκτρονικό
σύστημα, αυτό είναι πολύπλοκο επειδή το φορτίο κάθε συσκευής, είτε τρανζίστορ
είτε σωλήνα, πρέπει να μετρηθεί για να επαληθευτεί τι αριθμός που
αντιπροσώπευε. Τα λάθη ήταν πολύ συχνά. Αρκούσε μια βαλβίδα να είναι εκτός της
689
ιδανικής θερμοκρασίας για να αρχίσουν να πηγαίνουν στραβά τα αποτελέσματα των
εργασιών.
Το 1952, ο καθηγητής John von Neumann, από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον των
Ηνωμένων Πολιτειών, παρουσίασε ένα ασυνήθιστο έργο για την αρχιτεκτονική ενός
υπολογιστή. Πρότεινε να οργανωθεί ο υπολογιστής σε εξαρτήματα, καθένα από τα
οποία εκτελεί μόνο μία εργασία και με πολύ πιο οργανωμένο τρόπο. Πρότεινε ο
υπολογιστής να αποτελείται από (βλ. [Δομή της μηχανής von Neumann]):
Κύρια μνήμη: υπεύθυνη για την αποθήκευση των προς εκτέλεση προγραμμάτων,
καθώς και των δεδομένων προς επεξεργασία.
Λογική και Αριθμητική Μονάδα (ALU): για την εκτέλεση λογικών και αριθμητικών
πράξεων
Μονάδα ελέγχου: η οποία, με βάση τις οδηγίες που διαβάζονται από τη μνήμη, θα
έστελνε σήματα ελέγχου στην ALU ώστε να μπορεί να εκτελέσει τις απαραίτητες
λειτουργίες
Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας (CPU): η οποία θα ομαδοποιούσε την ALU και τη
Μονάδα Ελέγχου
Μονάδα εισόδου και εξόδου: υπεύθυνη για την επικοινωνία με περιφερειακά
υπολογιστών (πληκτρολόγιο, οθόνη, εξωτερική μνήμη κ.λπ.)
Η αρχιτεκτονική von Neumann λειτούργησε τόσο καλά που όλοι οι κατασκευαστές
άρχισαν να την ακολουθούν. Οι υπολογιστές που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα
ακολουθούν τις βασικές αρχές που προτείνει ο ίδιος. Έχουν προκύψει πολλές
πρόοδοι, έχουν γίνει βελτιώσεις, αλλά ακόμη και σήμερα οι υπολογιστές
αποτελούνται από μονάδες ελέγχου, CPU, ALU, μνήμη και μονάδες εισόδου και
εξόδου. Ο John von Neumann άφησε μια κληρονομιά για όλη την ανθρωπότητα.
IBM
Η International Business Machines, ή απλώς η IBM, ιδρύθηκε το 1911 με το όνομα
Computing Tabulating Recording (CTR) και άρχισε να παράγει και να πουλά
αριθμομηχανές για εταιρείες και επιχειρηματίες. Μόλις το 1924 άλλαξε το όνομά της
σε International Business Machines ή απλώς IBM. Είναι μια από τις λίγες εταιρείες
που έχει επιβιώσει από όλες τις προόδους στον τομέα της πληροφορικής και
παραμένει παγκόσμια δύναμη. Μόλις το 1953 η IBM εισήλθε στην αγορά
υπολογιστών με το IBM 701, στοχεύοντας πάντα μεγάλους οργανισμούς. Μόνο
690
πολλά χρόνια αργότερα εμφανίστηκαν οι προσωπικοί υπολογιστές. Το IBM 701
δούλευε με διάτρητες κάρτες, δηλαδή όλος ο προγραμματισμός του γινόταν μέσω
ενός διατρητή που σημειώνει τρύπες για να αντιπροσωπεύει το 1 bit και αφήνει μια
περιοχή άθικτη για να αντιπροσωπεύει το 0. Το ίδιο συνέβη μετά την ανάγνωση και
επεξεργασία των προγραμμάτων. Ένα φύλλο χαρτιού τρυπήθηκε από τον υπολογιστή
για να αναπαραστήσει τα αποτελέσματα των εργασιών που εκτελέστηκαν. Περιττό
να πούμε ότι ήταν πολλή δουλειά!
Το 1955, η IBM λανσάρει το IBM 702, το οποίο πλέον δεν εκτελούσε μόνο
επιστημονικούς υπολογισμούς, αλλά και εμπορικές εφαρμογές, με στόχο να πάψει
να είναι μια συσκευή μόνο για επιστήμονες, αλλά και για επιχειρηματίες. Μετά από
αυτά κυκλοφόρησαν αρκετοί άλλοι υπολογιστές της σειράς 700. Αυτά τα μηχανήματα
εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν βαλβίδες για την αποθήκευση των
δεδομένων. Μόλις το 1957 εμφανίστηκε η δεύτερη γενιά υπολογιστών, με τη χρήση
τρανζίστορ. Αυτό έκανε τους υπολογιστές ελαφρύτερους, φθηνότερους, ταχύτερους
και πιο ενεργειακά αποδοτικούς. Οι πρώτοι υπολογιστές αυτής της γενιάς ήταν ο IBM
7000 και ο PDP-1, από την DEC, μια εταιρεία που δεν υπάρχει πλέον.
Η IBM λανσάρει τη σειρά IBM 360 το 1964, αντικαθιστώντας τους παλαιότερους
υπολογιστές της σειράς 7000. Το IBM 360 ξεκινά την πρώτη σχεδιασμένη οικογένεια
υπολογιστών. Αυτό σήμαινε ότι όλοι οι επόμενοι υπολογιστές της σειράς 360 θα ήταν
συμβατοί προς τα πίσω. Όλα τα προγράμματα που αναπτύχθηκαν ή αγοράστηκαν
από εταιρείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και αν η εταιρεία
αντικατέστησε τους υπολογιστές με τη νέα γενιά. Αυτό έκανε την IBM μια από τις πιο
ισχυρές εταιρείες στον κόσμο εκείνη την εποχή, με υποκαταστήματα και
αντιπροσώπους σε κάθε ήπειρο του πλανήτη.
Οι γενιές των υπολογιστών
Γενιές υπολογιστών εμφανίστηκαν με τη σμίκρυνση των τρανζίστορ και την
ενσωμάτωσή τους σε τσιπ σε διαρκώς αυξανόμενες κλίμακες. Στη συνέχεια,
μπορούμε να δούμε τις γενιές των υπολογιστών ως:
1946 έως 1957: υπολογιστές βασισμένοι σε σωλήνες κενού
1958 έως 1964: εμφάνιση τρανζίστορ
1965: Οι βιομηχανίες επιτυγχάνουν την ενσωμάτωση έως και 100 τρανζίστορ σε ένα
μόνο τσιπ
691
1971: Ονομάζεται Medium Scale Integration, με έως και 3000 τρανζίστορ ανά τσιπ
1971 έως 1977: Ενοποίηση μεγάλης κλίμακας, με έως και 100.000 τρανζίστορ ανά
τσιπ
1978 έως 1991: Ενσωμάτωση πολύ μεγάλης κλίμακας (VLSI), με έως και 100
εκατομμύρια τρανζίστορ ανά τσιπ
1991 έως σήμερα: Ultra-VLSI Integration, με πάνω από 100 εκατομμύρια τρανζίστορ
ανά τσιπ
Μνήμες ημιαγωγών
Το 1970, μια εταιρεία που ονομάζεται Fairchild ανέπτυξε για πρώτη φορά τη μνήμη
χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την κατασκευή
επεξεργαστών, τρανζίστορ. Αυτό κατέστησε δυνατή την ανάπτυξη πολύ μικρότερων,
γρηγορότερων και φθηνότερων μνημών. Ακόμα καλύτερα, θα μπορούσαν να
εισαχθούν πολύ κοντά μεταξύ τους, ακόμη και μέσα στους επεξεργαστές, μετά τη
σμίκρυνση τους. Και αυτό έγινε. Καθώς η τεχνολογία προχωρούσε και παρήγαγε όλο
και μικρότερα τρανζίστορ, οι μνήμες συρρικνώθηκαν επίσης.
Οι επεξεργαστές έχουν γίνει μικρότεροι και ταχύτεροι, αλλά δυστυχώς η πρόοδος δεν
έγινε με την ταχύτητα των μνημών, αλλά μόνο με το μέγεθός τους. Αυτό εξακολουθεί
να είναι πρόβλημα σήμερα. Οι γρήγορες αποθήκες είναι πολύ περίπλοκες στην
κατασκευή και ως εκ τούτου ακριβές. Αυτό έχει περιορίσει την ταχύτητα των
υπολογιστών, αλλά οι επιστήμονες βρίσκουν πάντα τρόπους να κρατούν τον Gordon
Moore και όλους εμάς πολύ περήφανους.
Intel
Η Intel Corporation, ή απλά η Intel, εμφανίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1968 ως
εταιρεία που επικεντρώθηκε στο σχεδιασμό και την κατασκευή ολοκληρωμένων
κυκλωμάτων. Ιδρύθηκε από τον Gordon Moore (το ίδιο με τον νόμο του Moore) και
τον Robert Noyce. Ήταν αρχικά ανταγωνίστρια της IBM, αλλά σύντομα έγιναν
συνεργάτες. Η Intel κατασκεύασε τους επεξεργαστές και τη μνήμη και η IBM τα
συνέθεσε με άλλα εξαρτήματα για την κατασκευή των υπολογιστών.
Το 1971, η Intel παρουσίασε τον πρώτο της επεξεργαστή, τον 4004, ο οποίος
λειτουργούσε με λειτουργίες και δεδομένα 4 bit. Ήταν μια επανάσταση, καθώς όλα
τα στοιχεία της CPU ήταν σε ένα μόνο τσιπ. Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησαν το
8008, ήδη 8-bit. Το 1974 κυκλοφόρησε ο 8080, ο πρώτος επεξεργαστής γενικής
692
χρήσης. Δηλαδή, με αυτό ήταν δυνατή η εκτέλεση επιστημονικών, οικονομικών,
γραφικών και παιχνιδιών εφαρμογών. Η ίδια αρχή με τους τρέχοντες
επεξεργαστές. Έχει αντικατασταθεί από το 16-bit 8086. Το επόμενο ήταν το 80286
που ήταν ήδη ικανό να λειτουργεί με μνήμη 16MByte. Το 80386 δούλευε με 32 bit
και είχε υποστήριξη πολλαπλών εργασιών, δηλαδή τελικά ήταν δυνατό να τρέξουν
περισσότερες από μία εφαρμογές ταυτόχρονα. Μετά ήρθε το 80486 με πολύ
περισσότερη μνήμη και πολύ πιο γρήγορο, εκτός από έναν συγκεκριμένο
συνεπεξεργαστή για μαθηματικές εφαρμογές.
Ακολούθησε η γενιά Pentium, η οποία εστιάζει όλο και περισσότερο στην εκτέλεση
παράλληλων εργασιών, προσθέτοντας πολλαπλές μονάδες επεξεργασίας και
αποθήκευση δεδομένων στον επεξεργαστή. Τώρα οι επεξεργαστές δεν θα έχουν
μόνο μία ALU ή μνήμη μέσα στον επεξεργαστή, αλλά αρκετές από αυτές. Σήμερα
βρισκόμαστε στη γενιά πολυπύρηνων επεξεργαστών, ή πολυπύρηνων, που δεν είναι
τίποτα άλλο από πολλαπλοί επεξεργαστές που αναπαράγονται στο ίδιο τσιπ και
συντονίζονται από μια ενιαία μονάδα.
Apple και Microsoft
Το 1974 ο Steve Jobs και ο Steve Wosniak δούλευαν νύχτες ασταμάτητα για να
προσπαθήσουν, για πρώτη φορά, να δημιουργήσουν έναν υπολογιστή που δεν θα
ήταν προσανατολισμένος στις εταιρείες, αλλά και στους ανθρώπους. Θα ήταν η ιδέα
ενός προσωπικού υπολογιστή. Αγόρασαν όλα τα εξαρτήματα που χρειάζονται για τη
συναρμολόγηση ενός υπολογιστή, έκαναν διάφορους αυτοσχεδιασμούς και
καινοτομίες, τοποθέτησαν τηλεόραση και πληκτρολόγιο. Ο Wosniak, μια ιδιοφυΐα
ηλεκτρονικών και προγραμματιστών, ανέπτυξε το λογισμικό για τον έλεγχο του
υπολογιστή και ακόμη και ορισμένων εφαρμογών, όπως ένα υπολογιστικό φύλλο και
ορισμένα παιχνίδια. Μόλις το πρωτότυπο ήταν έτοιμο, ο Steve Jobs, εξαιρεμένος
διαπραγματευτής και πωλητής, έβαλε τον υπολογιστή στο πορτμπαγκάζ του
αυτοκινήτου του και πήγε να επισκεφτεί πολλές εταιρείες για να λάβει κάποια
οικονομική υποστήριξη για να μπορέσει να κατασκευάσει το προϊόν σε μεγαλύτερη
κλίμακα. Ήταν ακόμη και στην IBM,
Μόλις απέκτησαν τον πρώτο τους πελάτη, το 1976, ο Jobs και ο Wosniak ίδρυσαν την
Apple και κυκλοφόρησαν το Apple I. Ένα πιο ώριμο και πιο ολοκληρωμένο
προϊόν. Στον Jobs άρεσαν πάντα τα μοναδικά σχεδιασμένα προϊόντα που δεν ήταν
693
μόνο αποτελεσματικά, αλλά όμορφα και, κυρίως, εύχρηστα. Οι ετήσιες
παρουσιάσεις τους για την κυκλοφορία νέων προϊόντων αναμένονταν πάντα με
μεγάλη ανυπομονησία και εικασίες.
Η IBM αρχικά ανέπτυξε επίσης το Λειτουργικό Σύστημα και τα προγράμματα που θα
εκτελούσαν οι μηχανές της. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να συνεργαστεί
με άλλες εταιρείες και να προσθέσει ακόμα μεγαλύτερη αξία στα προϊόντα τους. Εκεί
γεννήθηκε η Microsoft, με επικεφαλής τον ιδρυτή της, Bill Gates, με το λειτουργικό
της σύστημα MS-DOS. Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για όλους τους υπολογιστές που
κυκλοφόρησε από την IBM να έχουν επίσης ενσωματωμένο το MS-DOS. Μετά ήρθε
η εξέλιξη του MS-DOS, των Windows και των διαφόρων γενεών του. Η Microsoft
επωφελήθηκε πολύ από αυτή τη συνεργασία, καθώς όλοι οι υπολογιστές στον κόσμο
λειτουργούσαν με το σύστημά τους, οι άνθρωποι θα έπρεπε να μάθουν και να
εξοικειωθούν με το λειτουργικό τους σύστημα.
Ο Steve Jobs πάντα κατηγορούσε τον Bill Gates ότι είχε αντιγράψει από αυτόν τον
κύριο κώδικα για την εκτέλεση του MS-DOS. Ο Γκέιτς δεν αρνήθηκε ποτέ. Πάντα
αντάλλασσαν κατηγορίες και προκαλούσε πολύ θόρυβο στον Τύπο και στους
φανατικούς της τεχνολογίας. Η αλήθεια είναι ότι η Microsoft έχει μεγαλώσει πολύ
και η Apple έχει περάσει πολλές δυσκολίες. Μόνο το 2000, όταν ο Τζομπς επέστρεψε
στην Apple αφού αποβλήθηκε από την ίδια την εταιρεία που ίδρυσε, τα πράγματα
έγιναν καλύτερα για την Apple. Κυκλοφόρησαν προϊόντα σε σειρές εκτός από
προσωπικούς υπολογιστές, όπως το iPod για ακρόαση μουσικής και το κινητό
τηλέφωνο iPhone. Στη συνέχεια, η Apple κυριάρχησε στην online αγορά μουσικής με
το κατάστημα μουσικής της, το iTunes, και το iPhone είναι το Smartphone με τις
περισσότερες πωλήσεις στον κόσμο.
Ο Steve Jobs ακολούθησε τη φιλοσοφία όχι να κάνει πελάτες, αλλά να δημιουργεί
θαυμαστές. Και λειτούργησε. Σήμερα υπάρχουν αρκετοί «Apple Maniamos» που
αγοράζουν τα προϊόντα τους πριν ακόμα παρουσιαστούν στο κοινό. Τις μέρες που
γράφεται αυτό το βιβλίο, η Apple έχει ξεπεράσει σε αξία την IBM και τη Microsoft και
είναι η πολυτιμότερη εταιρεία στον κόσμο.
694
Λειτουργία και δομή μιας CPU
Τα κύρια στοιχεία της CPU είναι η Μονάδα Ελέγχου, η Αριθμητική και Λογική Μονάδα
(ALU) και οι καταχωρητές. Αυτά τα στοιχεία συνδέονται εσωτερικά μέσω του
εσωτερικού διαύλου της CPU.
Μονάδα ελέγχου
Είναι υπεύθυνος για την ανάκτηση εντολών από τη μνήμη και τον προσδιορισμό του
τύπου τους και μπορεί να θεωρηθεί ως μηχανή πεπερασμένης κατάστασης. Δεν
ελέγχει μόνο τη μεταφορά δεδομένων και εντολών εντός και εκτός της CPU, αλλά και
τη λειτουργία της ALU.
Λογική και Αριθμητική Ενότητα
Υπεύθυνος για την επεξεργασία δεδομένων, όπως η εκτέλεση εργασιών προσθήκης
και boolean AND, μεταξύ άλλων, και για την εκτέλεση εντολών.
Καταχωρητές
Οι καταχωρητές που υπάρχουν στην CPU είναι μικρές, υψηλής ταχύτητας μνήμες για
την αποθήκευση προσωρινών αποτελεσμάτων και την παρακολούθηση
πληροφοριών. Υπάρχουν διάφοροι τύποι μητρώων για γενική ή ειδική χρήση. Το πιο
σημαντικό από αυτά είναι ο μετρητής προγραμμάτων (PC – Program Counter). Αυτός
ο μετρητής υποδεικνύει την επόμενη εντολή που θα ληφθεί για εκτέλεση. Ένα άλλο
πολύ σημαντικό είναι το Μητρώο εντολών, το οποίο περιέχει την εντολή που
εκτελείται τη συγκεκριμένη στιγμή.
Η CPU επικοινωνεί με τον έξω κόσμο μέσω των διαύλων συστήματος. Κατά την
εκτέλεση ενός προγράμματος, οι δίαυλοι αποτελούν τα λεγόμενα μονοπάτια
δεδομένων. Στην κορυφή της ιεραρχικής οργάνωσης της μνήμης σε ένα σύστημα
βρίσκονται καταχωρητές. Αυτά χωρίζονται σε δύο τύπους: Μητρώα ορατά από τον
χρήστη και Μητρώα ελέγχου και κατάστασης.
Τα μητρώα ορατά από τον χρήστη είναι αυτά στα οποία μπορεί να γίνει αναφορά από
τη γλώσσα assembly. Μπορούν να είναι καταγραφείς δεδομένων, καταγραφείς
διευθύνσεων ή καταγραφείς γενικής χρήσης. Οι καταχωρητές ελέγχου και
κατάστασης χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της λειτουργίας της CPU. Τις
περισσότερες φορές δεν είναι ορατά στους χρήστες. Παραδείγματα καταχωρητών
ελέγχου και κατάστασης είναι ο μετρητής προγράμματος (PC), ο καταχωρητής
εντολών (IR), ο καταχωρητής διευθύνσεων μνήμης (MAR), ο καταχωρητής
695
προσωρινής μνήμης (MBR), ο όρος κατάστασης προγράμματος (PSW), ο δείκτης
στοίβας (SI), η βάση πίνακα σελίδων Εγγραφή (PTBR), Όριο βάσης πίνακα σελίδων
(PTBL).
Η ακολουθία των γεγονότων σε έναν κύκλο εντολών εξαρτάται από τον σχεδιασμό
της CPU, ωστόσο, σε γενικές γραμμές, μπορεί κανείς να υποδείξει τι συμβαίνει στους
υπό-κύκλους ανάκτησης, έμμεσης κατεύθυνσης και διακοπής. Ο κύκλος εκτέλεσης
εξαρτάται από τον κωδικό της λειτουργίας που θα εκτελεστεί.
Κατά τη διάρκεια του κύκλου ανάκτησης , ο μετρητής προγράμματος περιέχει τη
διεύθυνση της επόμενης εντολής που θα ληφθεί από τη μνήμη. Αυτή η διεύθυνση
μετακινείται στον καταχωρητή MAR και η μονάδα ελέγχου ζητά ανάγνωση
μνήμης. Το αποτέλεσμα ανάγνωσης τοποθετείται στον καταχωρητή MBR, ο οποίος
στη συνέχεια αντιγράφεται στον καταχωρητή IR. Εν τω μεταξύ, ο υπολογιστής
αυξάνεται κατά 1 για να προετοιμαστεί για λήψη της επόμενης εντολής.
Στο τέλος του κύκλου ανάκτησης , η μονάδα ελέγχου εξετάζει εάν η εντολή καθορίζει
κάποιους τελεστές με έμμεση διευθυνσιοδότηση. Τα πιο δεξιά n bit του MBR
ορίζονται σε MAR και, στη συνέχεια, η μονάδα ελέγχου ζητά ανάγνωση μνήμης για
να φορτώσει την τιμή του τελεστή στο MBR.
Στον κύκλο διακοπής , τα περιεχόμενα του καταχωρητή υπολογιστή πρέπει να
αποθηκευτούν, έτσι ώστε αργότερα η CPU να επιστρέψει στην κανονική της
δραστηριότητα μετά την επεξεργασία της διακοπής. Το περιεχόμενο του υπολογιστή
μεταφέρεται στο MBR. Η διεύθυνση μνήμης που έχει δεσμευτεί για την αποθήκευση
της τιμής του υπολογιστή (π.χ. πάνω από τη στοίβα) φορτώνεται στο MAR και, στη
συνέχεια, η μονάδα ελέγχου ζητά εγγραφή στη μνήμη. Τέλος, ο υπολογιστής
φορτώνεται με τη διεύθυνση της ρουτίνας διακοπής, έτσι ώστε ο επόμενος κύκλος
εντολών να μπορεί να αναζητήσει την κατάλληλη εντολή.
Χωρητικότητα αποθήκευσης δεδομένων
Στην Υπολογιστική είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη η χωρητικότητα
αποθήκευσης, καθώς ότι όταν κάνετε κάτι στον υπολογιστή, εργάζεστε με αρχεία που
μπορεί να είναι αποθηκεύτηκε για μελλοντική χρήση. Φυσικά, όταν αποθηκεύεις
κάτι, καταλαμβάνει συγκεκριμένο αποθηκευτικό χώρο.
696
Όπως το νερό μετριέται σε λίτρα ή η ζάχαρη σε κιλά, τα δεδομένα από έναν
υπολογιστή μετράτε σε bit και byte. Κάθε τιμή δυαδικού κώδικα ονομάζεται "bit"
(δυαδικό ψηφίο), το οποίο είναι η μικρότερη μονάδα πληροφοριών.
Κάθε σύνολο 8 bit σχηματίζει το byte, το οποίο αντιστοιχεί σε έναν χαρακτήρα,
ακολουθώντας το δυαδικό κώδικα.
10010110
Στην περίπτωση του κιλού και άλλων μετρήσεων της καθημερινότητάς μας, η
αριθμητική δομή είναι χτισμένη στη βάση 10. Ο όρος κιλό αντιπροσωπεύει τη χιλιάδα
που αποτελείται από μερικά πράγματα . Η αριθμητική μας βάση εργασίας, που είναι
10, το κάνει έτσι ώστε όταν η βάση είναι ανεβείτε στην τρίτη δύναμη, φτάστε τη χίλια
με ακριβώς 1000 μονάδες.
Αλλά όταν μιλάμε για byte, ομάδες bit, δεν μιλάμε για βάση 10, αλλά σε μια δομή
που βασίζεται σε δυαδικό κώδικα, δηλαδή στη βάση 2, στο 2 οι λειτουργίες που
ανιχνεύει ο υπολογιστής, που συχνά ονομάζονται 0 και 1.
Έτσι, όταν θέλουμε ένα κιλό bytes, πρέπει να αυξήσουμε αυτή τη βάση σε μερικά
ακέραια, μέχρι να φτάσει το χίλια.
Αλλά δεν υπάρχει δυνατός ακέραιος που να φτάνει ακριβώς την τιμή 1000. Οπότε
πότε ανεβάζουμε τη βάση 2 στη δέκατη δύναμη, παίρνουμε 1024.
Σε αυτή την περίπτωση, συμπεραίνουμε ότι, για παράδειγμα, όταν ένας σκληρός
δίσκος λέγεται ότι έχει Χωρητικότητα αποθήκευσης 4,3 Gb, περίπου 4 εκατομμύρια
και 500 χιλιάδες χαρακτήρες.
697
Ο επεξεργαστής, που ονομάζεται επίσης Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας (CPU), η
αγγλική κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU), είναι το κύριο ηλεκτρονικό εξάρτημα
του υπολογιστή. Είναι προσαρτημένο στη μητρική πλακέτα και είναι υπεύθυνο για
την εκτέλεση, με βοηθήματα μνήμης και συσκευές εισόδου και εξόδου, όλων των
λειτουργιών στον υπολογιστή. Μπορεί να θεωρηθεί ο «εγκέφαλος» του υπολογιστή.
Μνήμη
Η μνήμη του υπολογιστή αποτελείται από όλες τις συσκευές που χρησιμοποιούνται
για την αποθήκευση δεδομένων και οδηγιών, είτε προσωρινά είτε μόνιμα.
Μπορούμε να πούμε ότι μετά τον επεξεργαστή, το πιο σημαντικό μέρος ενός
υπολογιστή είναι το η μνήμη σου. Υπάρχουν πολλές συσκευές που υπόκεινται σε μια
ιεραρχία που σχηματίζει τη μνήμη του υπολογιστή, αλλά για να έχετε μια
απλοποιημένη αρχική προβολή, είναι δυνατό να χωρίστε σε δύο κύριες ομάδες:
κύρια μνήμη και μνήμη δευτερεύων.
Κύρια μνήμη είναι η μνήμη στην οποία έχει άμεση πρόσβαση ο επεξεργαστής και
αποθηκεύει τα δεδομένα ηλεκτρονικά. Διαθέτει υψηλή και χαμηλή ταχύτητα
χωρητικότητα αποθήκευσης. Αποτελείται από μνήμη RAM (Τυχαία Access Memory,
που σημαίνει «μνήμη τυχαίας πρόσβασης»), η οποία αποθηκεύει τις πληροφορίες
που χρησιμοποιούνται στην εργασία του επεξεργαστή· και από μνήμη ROM (Μνήμη
μόνο για ανάγνωση), η οποία αποθηκεύει τις οδηγίες εκκίνηση υπολογιστή.
Η μητρική πλακέτα
Η μητρική πλακέτα, από την αγγλική μητρική πλακέτα, που ονομάζεται επίσης
mainboard (Αγγλικά για "main board"), είναι η κύρια πλακέτα του υπολογιστή,
υπεύθυνη για τη διασύνδεση όλων των συσκευών που το αποτελούν. Εάν ο
επεξεργαστής είναι ο «εγκέφαλος» του υπολογιστή, μπορείτε να συγκρίνετε τη
μητρική πλακέτα με ένα «νευρικό σύστημα».
Λογισμικό
Σε τι θα χρησίμευαν όλα τα ηλεκτρονικά κυκλώματα σε έναν υπολογιστή αν δεν ήταν
είναι δυνατόν να κάνουμε κάτι μαζί τους; Εάν δεν έχετε εντολή να πραγματοποιήσετε
μια δραστηριότητα, ο υπολογιστής δεν είναι τίποτα άλλο από μερικά φώτα αναμμένα
και κυκλώματα από τα οποία περνούν ηλεκτρικό ρεύμα. Στην αρχή, τα ηλεκτρονικά
εξαρτήματα του υπολογιστή ήταν χειροκίνητο, το οποίο ήταν εξαιρετικά εντάσεως
698
εργασίας. Στη συνέχεια, ο τρόπος να τους δώσεις οδηγίες να εκτελέσουν μια
συγκεκριμένη εργασία όταν τους ζητηθεί να το κάνουν, καθιστώντας τον υπολογιστή
πιο εύκολο στη χρήση. Μετά ήρθε το λογισμικό.
Σε αντίθεση με το υλικό, το οποίο είναι εξοπλισμός, λογισμικό ή πρόγραμμα, είναι το
λογικό μέρος του υπολογιστή, δηλαδή το σύνολο δεδομένων και οδηγιών
μεταβιβάζεται στα φυσικά στοιχεία ενός υπολογιστή ώστε να μπορεί εκτελέστε μια
συγκεκριμένη εργασία, για την οποία σχεδιάστηκε το λογισμικό.
Το λογισμικό, όπως και το υλικό, είναι ένας αγγλικός όρος που δεν έχει μετάφραση,
προέρχεται από την αγγλική λέξη soft, που σημαίνει "μαλακό". Αυτός ο όρος
προέκυψε σε αλήθεια ως αργκό υπολογιστή, που χρησιμοποιείται για τη διάκριση
φυσικά στοιχεία του υπολογιστή, το «υλικολογισμικού» που μπορούμε να αγγίξουμε,
από λογικά στοιχεία του υπολογιστή, τα προγράμματα.
Η λειτουργία του λογισμικού είναι να διευκολύνει την αλληλεπίδραση των χρηστών
με τα φυσικά στοιχεία υπολογιστή, μετατρέποντάς τον σε κάτι πραγματικά χρήσιμο.
Υπάρχει ένα πρόγραμμα για κάθε εργασία που θέλετε να εκτελέσετε
χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή.
Ο υπολογιστής μπορεί να επεξεργάζεται κείμενα, για παράδειγμα, πρέπει να έχει
πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου. Για να μπορεί να παίξει DVD πρέπει να έχει το
πρόγραμμα αναπαραγωγής πολυμέσων. Για πρόσβαση σε ιστότοπους στο Διαδίκτυο,
το πρόγραμμα περιήγησης και ούτω καθεξής.
Ωστόσο, δεν εκτελούν όλα τα προγράμματα υπολογιστών συγκεκριμένες εργασίες.
Αυτά ονομάζονται εφαρμογές. Υπάρχουν προγράμματα με πιο γενικές λειτουργίες.
Υπάρχει το λειτουργικό λογισμικό (ονομάζεται επίσης λειτουργικό σύστημα) που
είναι το λογισμικό υπεύθυνο για τη λειτουργία του υπολογιστή, δηλαδή την
κατασκευή του επιχειρήσεων. Διαχειρίζεται την επικοινωνία μεταξύ όλων των
στοιχείων του (μεταξύ υλικού και λογισμικού, μεταξύ μιας εφαρμογής και μιας
άλλης), και μεταξύ αυτών και του χρήστη, στο προκειμένου να γίνει ο υπολογιστής
μια λειτουργική μηχανή, ικανή να «δέχεται παραγγελίες». Αυτός διαθέτει επίσης
δυνατότητες επικοινωνίας μεταξύ του χρήστη και του υπολογιστή, ως γραφική
διεπαφή.
699
Υπάρχει και το BIOS (Basic Input/Output System).
Το οποίο είναι το πρώτο πρόγραμμα που εκτελείται όταν ο υπολογιστής είναι
ενεργοποιημένος.
Αναγνωρίζει τα εγκατεστημένα εξαρτήματα υλικού, ελέγχει ότι είναι όλα εντάξει
λειτουργεί και περνά την εντολή από τον υπολογιστή στο λειτουργικό σύστημα,
παρέχοντας αυτές τις πληροφορίες σχετικά με το υλικό του μηχανήματος.
Μπορούμε στη συνέχεια να ταξινομήσουμε το λογισμικό ενός υπολογιστή σε δύο
ομάδες, διαφορετικές μεταξύ τους ως προς τη σημασία που έχουν για τη λειτουργία
του μηχανήματος και η χρησιμότητά του: βασικά και εφαρμογές.
Το βασικό λογισμικό ενός υπολογιστή είναι εκείνα που είναι απαραίτητα για αυτόν
λειτουργικό σύστημα, όπως το λειτουργικό σύστημα, το BIOS και τα προγράμματα
που παρέχονται από το κατασκευαστή μαζί με το μηχάνημα. Το λογισμικό
εφαρμογής, ή απλά εφαρμογές, έχουν αναπτυχθεί για να βοηθήσουν τον χρήστη
στην εκτέλεση κάποιας εργασίας ή στην απόκτηση της λύσης ενός προβλήματος,
δηλαδή είναι λογισμικό αναπτύχθηκε για μια συγκεκριμένη εφαρμογή. Σχεδόν όλα
τα προγράμματα που δεν το κάνουν, είναι βασικό λογισμικό είναι λογισμικό
εφαρμογών.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΡΟΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Ο υπολογιστής μετατρέπει τα δεδομένα σε πληροφορίες, μέσω του υλικού (φυσικό
μέρος) και του λογισμικού (λογικό μέρος) που είναι τα εξαρτήματα που είναι
υπεύθυνα για την επεξεργασία αυτών των δεδομένων, μετατρέποντάς τα σε έξοδο
Επεξεργασία και αποθήκευση δεδομένων
Υπολογιστής - Είναι ένα μηχάνημα ικανό να εκτελέσει τους πιο δύσκολους
υπολογισμούς, καθώς και πώς να επεξεργαστείτε τις πιο δύσκολες πληροφορίες από
δεδομένα που εισάγονται σε αυτήν, για να έχετε ένα γρήγορο και αποτελεσματικό
αποτέλεσμα.
Πληροφορίες - Είναι ένα σύνολο δεδομένων που μετασχηματίζει μια κατάσταση,
κατάσταση, γεγονότα, δηλαδή είναι η πρώτη ύλη με την οποία λειτουργεί ο
Δεδομένα - Είναι το βασικό στοιχείο της πληροφορίας, είναι μια καταγραφή
πληροφοριών, οποιαδήποτε στοιχείο που χρησιμεύει ως αφετηρία για μια απόφαση,
700
υπολογισμό ή μέτρηση, όταν τα δεδομένα υποβάλλονται σε επεξεργασία,
δημιουργούν πληροφορίες που είναι το αποτέλεσμα . Επεξεργασία δεδομένων.
Παράδειγμα: το όνομα ενός υπαλλήλου, το ποσό του ώρες εργασίας, ποσότητα
ανταλλακτικών σε απόθεμα.
Ο δίαυλος είναι ένα σύνολο γραμμών επικοινωνίας που επιτρέπουν τη διασύνδεση
μεταξύ συσκευών όπως η CPU, η μνήμη και άλλα περιφερειακά. είναι οι γραμμές του
μετάδοση που μεταδίδει τις πληροφορίες μεταξύ του επεξεργαστή, της μνήμης και
όλων άλλα περιφερειακά υπολογιστών.
Σχεδόν όλα τα στοιχεία ενός υπολογιστή, όπως οι επεξεργαστές, μνήμες, κάρτες
γραφικών και πολλά άλλα, συνδέονται στη μητρική πλακέτα από αυτό που λέμε
δίαυλο. Χωρίς να μπω σε τεχνικούς όρους, είναι ο κατάλληλος ότι κάθε μέρος πρέπει
να λειτουργεί σωστά.
Υπάρχουν συγκεκριμένοι δίαυλοι για σχεδόν όλα τα συνδεδεμένα εξαρτήματα
στο σύστημα, συνήθως σε ακρωνύμια που είναι καλά γνωστά στους χρήστες, αλλά
δεν συνδέονται άμεσα με τη λειτουργία που επιτελούν.
Δείτε μερικά θέματα παρακάτω.
ενδιαφέρον για τους δίαυλους.
Συστήματα διαύλου
Στην Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, ένας δίαυλος είναι ένα σύνολο γραμμών
δεδομένων επικοινωνίας (ηλεκτρικός αγωγός ή οπτική ίνα) που επιτρέπουν τη
διασύνδεση μεταξύ συσκευές ενός υπολογιστικού συστήματος (CPU, Κύρια Μνήμη,
HD και άλλα περιφερειακά), ή μεταξύ πολλαπλών υπολογιστικών συστημάτων. Η
απόδοση του διαύλου μετριέται από το εύρος ζώνης του (των bit που μπορούν να
μεταδοθούν ταυτόχρονα), συνήθως ισχύς δύο:
8-bit, 16-bit, 32-bit, 64-bit, κ.λπ.
Επίσης από την ταχύτητα μετάδοσης που μετράτε σε bps (bits ανά δευτερόλεπτο) ανά
10 bps, 160 Kbps, 100 Mbps, 1 Gbps κ.λπ.
Λειτουργίες διαύλου
Υπάρχουν 3 διακριτές λειτουργίες στα λεωφορεία:
Επικοινωνία δεδομένων: λειτουργία μεταφοράς δεδομένων. Αμφίδρομος τύπος
Επικοινωνία διεύθυνσης: λειτουργία ένδειξης της διεύθυνσης μνήμης του
701
δεδομένα που πρέπει να ανακτήσει ή να στείλει ο επεξεργαστής. μονοκατευθυντικός
τύπος και Επικοινωνία Ελέγχου: λειτουργία που ελέγχει τις ενέργειες των
λεωφορείων προηγούμενος. Ελέγχει αιτήματα και επιβεβαιώσεις. Αμφίδρομος
τύπος.
Ιεραρχίες Διαύλου
- Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των συνδεδεμένων συσκευών, τόσο μεγαλύτερο
είναι το μήκος του διαύλου
- Έτσι, η καθυστέρηση στη διάδοση των σημάτων είναι μεγαλύτερη.
-Αυτή η καθυστέρηση ρυθμίζει το χρόνο για να αποκτήσει μια συσκευή τον έλεγχο
του διαύλου
- Η καθυστέρηση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την απόδοση
- Ο δίαυλος μπορεί να γίνει εμπόδιο όταν γίνει ζήτηση δεδομένων πλησιάζει τη
μεταδοτική του ικανότητα
- Η αύξηση του πλάτους του διαύλου λύνει το πρόβλημα αλλά επεκτείνει το
χώρο που καταλαμβάνουν οι συσκευές
- Μια άλλη εναλλακτική είναι η αύξηση της ταχύτητας μεταφοράς, αλλά όχι όλη
συσκευές μπορούν να λειτουργήσουν και υψηλές ταχύτητες
- Η λύση είναι να δημιουργηθεί μια ιεραρχία διαύλων
- Σε ένα ιεραρχικό σύστημα διαύλου υπάρχουν πολλά επίπεδα διαύλου
διαιρείται κατά προτεραιότητα και ταχύτητα
- Αυτά τα επίπεδα επικοινωνούν μέσω διεπαφών
Τύποι Διαύλων
Στην αρχιτεκτονική υπολογιστών κατηγοριοποιούνται σε:
Δίαυλος επεξεργαστή
Χρησιμοποιείται από τον επεξεργαστή εσωτερικά και για την αποστολή σημάτων σε
άλλα εξαρτήματα του συστήματος υπολογιστή.
Επί του παρόντος, οι διαύλους επεξεργαστή (οι διακομιστές δεδομένων) έχουν
έχει βελτιωθεί σημαντικά με στόχο την υψηλότερη ταχύτητα επεξεργασίας
Cache Bus
Είναι ο αποκλειστικός δίαυλος για πρόσβαση στην κρυφή μνήμη, τη μνήμη του
υπολογιστή στατικό υψηλής απόδοσης που βρίσκεται κοντά στον επεξεργαστή.
702
Δίαυλος μνήμης
Είναι ο δίαυλος που είναι υπεύθυνος για τη σύνδεση της κύριας μνήμης με τον
επεξεργαστή. Ένας δίαυλος υψηλής ταχύτητας που ποικίλλει από μικρο σε μικρο και
επί του παρόντος περιστρέφεται περίπου 133 MHz έως 1600 MHz, όπως στις μνήμες
τύπου DDR3.
Δίαυλος εισόδου και εξόδου
Είναι ο δίαυλος I/O (ή I/O), υπεύθυνος για την επικοινωνία των διαφόρων διεπαφών.
και περιφερειακά που συνδέονται με τη μητρική πλακέτα, δίνοντας τη δυνατότητα
εγκατάστασης νέων πλακών, η πιο γνωστά είναι: PCI, AGP και USB.
Τα περιφερειακά δεν συνδέονται απευθείας στο δίαυλο συστήματος λόγω:
- Υπάρχει μεγάλη ποικιλία περιφερειακών με διάφορες μεθόδους λειτουργίας
είναι ανέφικτο να ενσωματωθούν πολλές λογικές ελέγχου μέσα στο
επεξεργαστής...
- Ο ρυθμός μεταφοράς περιφερειακών δεδομένων είναι συνήθως χαμηλότερος
από τη μνήμη του επεξεργαστή, καθιστώντας αδύνατη τη χρήση του διαύλου
δεδομένων.
Επικοινωνία υψηλής ταχύτητας με περιφερειακό.
- Τα περιφερειακά χρησιμοποιούν συνήθως μορφές δεδομένων και μεγέθη λέξεων
διαφορετικά από αυτά του υπολογιστή στον οποίο είναι συνδεδεμένα.
Επιτρέψτε τη σύνδεση συσκευών όπως:
- Κάρτα γραφικών. Δίκτυο; Κάρτα ήχου; Ποντίκι; Πληκτρολόγιο; Μόντεμ; και τα λοιπά.
Παραδείγματα διαύλων εισόδου και εξόδου είναι:
AGP; AMR; EISA; IrDA; ISA; MCA; PCI; PCI-e; Pipeline; SCSI; VESA; USB, e; PS/2.
Δίαυλος δεδομένων
Είναι το Data Bus, υπεύθυνο για τη μεταφορά πληροφοριών οδηγιών, (μέσω opcode),
μεταβλητή επεξεργασίας (ενδιάμεσος υπολογισμός ενός τύπου για παράδειγμα) ή
πληροφορίες από περιφερειακό I/O (εισαχθέντα δεδομένα σε ένα πληκτρολόγιο). Το
μέγεθος της διαδρομής δεδομένων καθορίζει αντίστοιχα το μέγιστο αριθμός εντολών
(και επομένως δυνατότητα επεξεργασίας) και η ακρίβεια των αριθμητική
επεξεργασία (μέσω υπολογισμού κινητής υποδιαστολής) ή τον αριθμό των πιθανά
σύμβολα προς αναπαράσταση (π.χ. σημεία από φωτογραφία).
703
Παράδειγμα:
1) Ο επεξεργαστής 8085 έχει 8 bit στο δίαυλο → μέγιστο 256 οδηγίες και αριθμητικές
μεταβλητές μεταξύ -128 και +127 (ή 0 έως 255).
2) Ο επεξεργαστής Pentium IV έχει 32 bit στο δίαυλο→ μεταβλητές αριθμοί μεταξύ -
2147483648 και +2147483647.
- Το μέγεθος του διαύλου δεδομένων συνδέεται με τη χωρητικότητα του επεξεργασία
συστήματος. Εάν η επεξεργασία είναι απλή (όπως ο έλεγχος boolean ενός PLC) 8 bit
είναι αρκετά. Από την άλλη, αν υπάρχει ανάγκη για πολύπλοκη επεξεργασία (όπως
π.χ
πολυμέσα όπου υπάρχει ανάγκη επεξεργασίας εκατομμυρίων σημείων του εικόνα) η
επεξεργασία έως και 128 bit είναι πλέον διαθέσιμη. Προφανώς υπάρχει ανάγκη να
αυξηθεί επίσης η ταχύτητα του συστήματος καθώς το Η «υπομονή» του χρήστη είναι
η ίδια όταν ανάβει μια λάμπα ή επεξεργάζεται τη φωτογραφική εικόνα.
Τέλη μεταβίβασης
Ο κύριος παράγοντας που καθορίζει την απόδοση ενός διαύλου είναι ο ρυθμός του
στη μεταφορά. Λαμβάνεται μέσω υπολογισμών με βάση τα χαρακτηριστικά του
διαύλου, τα οποία είναι:
- Ρολόι
- Πλάτος
- Μεταφορές ανά κύκλο ρολογιού
Ο θεωρητικός τύπος για τον υπολογισμό της μέγιστης συχνότητας μετάδοσης είναι:
- ρυθμός μεταφοράς → # των bit x συνολικό ρολόι x # των δεδομένων που
μεταδίδονται από ρολόι / 8
704
Δίαυλοι
ΜΝΗΜΗ
Υπάρχουν δύο τύποι μνήμης σε έναν μικροϋπολογιστή:
Βοηθητική ή Κύρια Μνήμη
Είναι ένα σύνολο από μάρκες που συγκεντρώνουν πληροφορίες ενώ υπάρχουν
υποβάλλονται σε επεξεργασία, η δράση του οποίου περιορίζεται στο χρόνο
ενεργοποίησης του υπολογιστή.
Η μνήμη RAM πωλείται με τη μορφή μικρών καρτών.
Μνήμη RAM
Η RAM σημαίνει μνήμη τυχαίας πρόσβασης, δηλαδή, ο υπολογιστής την αλλάζει
705
περιεχόμενο συνεχώς, καθώς η μνήμη RAM δεν καταγράφει δεδομένα μόνιμο, το
περιεχόμενό του αδειάζει όταν σβήσουμε τον υπολογιστή, χωρίς πιθανότητα
ανάκαμψης.
Είναι ένα σύνολο από μάρκες που συγκεντρώνουν πληροφορίες ενώ υπάρχουν
υποβάλλονται σε επεξεργασία, η δράση του οποίου περιορίζεται στο χρόνο
ενεργοποίησης του υπολογιστή.
Βοηθητική ή Δευτερεύουσα Μνήμη
Είναι αυτό που χρησιμοποιείται για την καταγραφή των δεδομένων φυσικά και
μόνιμα, αφού καταγραφούν.
Δεδομένα σε οποιοδήποτε τύπο βοηθητικής μνήμης, δεν θα χαθούν αν το micro είναι
απενεργοποιημένο.
Μνήμη ROM
Η ROM (μνήμη μόνο για ανάγνωση) διατηρεί βασικές πληροφορίες σχετικά με το
υλικό του υπολογιστή, καταγεγραμμένο φυσικά σε ένα τσιπ από τον κατασκευαστή
του υπολογιστή.
Συστήματα Μνήμης
Η κύρια μνήμη, που ονομάζεται επίσης πραγματική μνήμη, είναι μνήμες που
ο επεξεργαστής μπορεί να απευθυνθεί απευθείας, χωρίς την οποία ο υπολογιστής
δεν μπορεί να κάνει κάποια εργασία. Αυτά παρέχουν γενικά μια γέφυρα στα
δευτερεύοντα, αλλά η κύρια λειτουργία είναι να περιέχει τις πληροφορίες που
χρειάζεται ο επεξεργαστής σε μια συγκεκριμένη ώρα, αυτές οι πληροφορίες μπορεί
να είναι, για παράδειγμα, τα προγράμματα στο εκτέλεση.
Στις εξωτερικές μνήμες, βασικά αναφέρονται στις συσκευές αποθήκευσης.
Περιφερειακή αποθήκευση, όπως οπτικοί δίσκοι και μαγνητικές ταινίες, που είναι
πρόσβαση μέσω των ελεγκτών I/O.
Υπάρχουν άλλοι τύποι εσωτερικών μνημών, καθώς και οι καταχωρητές του
επεξεργαστής, κύρια μνήμη cache. Όταν μιλάμε για αυτό το είδος μνήμης,
μιλάμε για μικρή χωρητικότητα σε σχέση με τα εξωτερικά μιας και έχει τη
χωρητικότητα σε byte (1 byte = 8 bit) ή λέξεις, που συνήθως φτάνει τα 8, 16, 32
κομμάτια. Όσον αφορά τη μονάδα μεταφοράς, συνήθως ισούται με τον αριθμό των
γραμμών η ηλεκτρική είσοδος και έξοδος από τη μονάδα μνήμης, η οποία μπορεί να
706
είναι ίδια με το μέγεθος της λέξης, αλλά είναι συνήθως μεγαλύτερο, όπως 64, 128
και 256 byte.
Τύποι Μνήμης
ROM -Μνήμη μόνο για ανάγνωση (εργοστασιακή εγγραφή - μόνιμη);
PROM -Προγραμματιζόμενη ROM (μπορεί να γραφτεί μόνο μία φορά από τον χρήστη,
μέσω ειδικού εξοπλισμού)
EPROM - Erasable PROM (μπορεί να διαγραφεί από τις υπεριώδεις ακτίνες).
EEPROM - Electrical EPROM (μπορεί να διαγραφεί μέσω ηλεκτρικών σημάτων).
Η μνήμη flash - είναι μια μνήμη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μόνο για ανάγνωση
ή ως ανάγνωση και εγγραφή, ανάλογα με το πρόγραμμα οδήγησης που
χρησιμοποιείται, χρησιμοποιείται συνήθως ως δίσκος σε τσιπ (τσιπ), SSD - Solid State
Disk - RAM και DRAM
Κάποια στιγμή στη δεκαετία του 1950 οι πρώτες ιδέες δημιουργίας της Μνήμη
τυχαίας πρόσβασης (RAM). Παρόλα αυτά, η συζήτησή μας ξεκινά το 1966, έτος που
σημαδεύτηκε από τη δημιουργία μνήμης DRAM (εφεύρεση του Dr. Robert Dennard)
και την κυκλοφορία μιας αριθμομηχανής Toshiba που είναι ήδη αποθηκευμένη
προσωρινά.
Η DRAM (Dynamic Random Access Memory) είναι το πρότυπο μνήμης που
συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αλλά για να φτάσουμε στις τρέχουσες ενότητες, η ιστορία
είχε σπουδαία
ανατροπές. Το 1970, η Intel κυκλοφόρησε την πρώτη της μνήμη DRAM, ωστόσο, τη
σχεδίαση δεν συντάχθηκε από τον κατασκευαστή και παρουσίαζε αρκετά
προβλήματα. Την ίδια χρονιά, η Intel κυκλοφόρησε μνήμη 1103 DRAM, η οποία
διατέθηκε για «γενικό» εμπόριο (που τότε αποτελούνταν από μεγάλες εταιρείες).
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, η μνήμη DRAM ορίστηκε ως προεπιλεγμένη
παγκοσμίως, κυριαρχώντας πάνω από το 70% της αγοράς. Σε αυτό το σημείο της
ιστορίας, η DRAM έχει εξελιχθεί αρκετά και είχε τις βασικές έννοιες που
χρησιμοποιούνται σε τρέχουσες αναμνήσεις.
DIP και SIMM
Πριν από την άφιξη του αιωνόβιου 286, οι υπολογιστές χρησιμοποιούσαν τσιπ DIP.
Αυτός ο τύπος μνήμης ενσωματώθηκε στη μητρική πλακέτα και χρησίμευε για να
βοηθήσει τον επεξεργαστή και αποθηκεύουν πολύ μικρό όγκο δεδομένων.
707
Ήταν με τη διάδοση των υπολογιστών και την εμφάνιση του κύματος των Η/Υ
(Προσωπικοί Υπολογιστές) ότι υπήρξε άλμα στον τύπο μνήμης. Σε μια πρώτη Αμέσως,
οι κατασκευαστές υιοθέτησαν το πρότυπο SIMM, το οποίο ήταν πολύ παρόμοιο με
το τρέχοντα προϊόντα, αλλά που είχαν τσιπ μνήμης μόνο στη μία πλευρά του μονάδα
μέτρησης.
FPM και ODE

Η τεχνολογία FPM (Fast Page Mode) χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη ορισμένων
τυπικές μνήμες SIMM. Οι μονάδες με αυτήν την τεχνολογία θα μπορούσαν να
αποθηκεύσουν απίστευτα 256 kbyte. Βασικά, το διαφορικό αυτής της μνήμης ήταν η
δυνατότητα γραφής ή ανάγνωσης πολλαπλών δεδομένων από μία γραμμή
διαδοχικά.
Οι μνήμες με τεχνολογία EDO εμφανίστηκαν το 1995, φέρνοντας μια αύξηση

Απόδοση 5% σε σύγκριση με αυτά που χρησιμοποιούν τεχνολογία FPM. Η τεχνολογία
EDO (Extended Data Out) ήταν σχεδόν πανομοιότυπη με την FPM, εκτός από αυτό
κατέστησε δυνατή την έναρξη ενός νέου κύκλου δεδομένων πριν από τα δεδομένα
εξόδου του προηγούμενου στάλθηκαν σε άλλα εξαρτήματα.
DIMM και SDRAM
Όταν οι κατασκευαστές παρατήρησαν ότι το πρότυπο SIMM δεν ήταν πλέον αρκετό
ήταν απαραίτητο μετεγκατάσταση σε ένα νέο πρότυπο: το DIMM. Η βασική διαφορά
είναι αυτή με τα modules DIMM υπήρχαν τσιπ μνήμης εγκατεστημένα και στις δύο
πλευρές (ή δυνατότητα εγκαταστήστε τέτοια τσιπ), τα οποία θα μπορούσαν να
αυξήσουν τη συνολική ποσότητα μνήμης σε μια ενιαία μονάδα.
708
Μια άλλη αλλαγή που ήρθε με τα DIMM και επηρέασε την απόδοση του υπολογιστές
ήταν η αλλαγή στη μετάδοση δεδομένων, η οποία αυξήθηκε από 32 σε 64 κομμάτια.
Το πρότυπο DIMM ήταν το πιο κατάλληλο για την ανάπτυξη πολλών άλλα πρότυπα,
έτσι προέκυψαν διάφοροι τύποι μνημών με βάση το DIMM, αλλά με διαφορετική
σειρά (και αριθμό) ακίδων και χαρακτηριστικών.
Με την εξέλιξη των DIMM, οι μνήμες SDRAM υιοθετήθηκαν από προεπιλογή,
αφήνοντας πίσω το πρότυπο DRAM. Τα SDRAM διαφέρουν ως προς το ότι διαθέτουν
τα δεδομένα συγχρονίζεται με το δίαυλο συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι η μνήμη
περιμένει για παλμό σήματος πριν απαντήσετε. Με αυτό, μπορεί να λειτουργήσει
μαζί με τις υπόλοιπες συσκευές και, ως εκ τούτου, έχουν αρκετά ταχύτητα πιο ψηλά.
RIMM και PC100
Λίγο μετά το πρότυπο DIMM, εμφανίστηκαν μνήμες RIMM. Πολύ παρόμοια, τα RIMM
βασικά διαφοροποιήθηκαν από τη σειρά και τη μορφή του καρφίτσες. Υπήρχε κάποιο
κίνητρο από την πλευρά της Intel για τη χρήση μνημών RIMM, ωστόσο, το μοτίβο δεν
είχε μεγάλες προοπτικές και εγκαταλείφθηκε το 2001.
Οι μνήμες RIMM εμφανίστηκαν ακόμη και στο Nintendo 64 και στο Playstation 2 – τα
οποία αποδεικνύει ότι είχαν μεγάλη ικανότητα για ορισμένες δραστηριότητες.
Λαμβάνει χώρα ότι, ωστόσο, το πρότυπο δεν μπορούσε να συμβαδίσει με την εξέλιξη
που συνέβη με τις μνήμες DIMM.
709
Το πρότυπο PC100 (το οποίο ήταν μνήμη SDR SDRAM) εμφανίστηκε περίπου την ίδια
εποχή ότι οι μνήμες RIMM ήταν στο αποκορύφωμά τους. Αυτό το πρότυπο
δημιουργήθηκε από το JEDEC, εταιρεία που αργότερα όρισε πώς θα έμοιαζε το DDR.
Από το PC100 και μετά, οι κατασκευαστές άρχισαν να δίνουν προσοχή στη συχνότητα.
Στη συνέχεια, το επίθημα PC χρησιμεύει για να υποδεικνύει το εύρος ζώνης της
μνήμης (όπως στην περίπτωση του μνήμες PC3200 με πλάτος 3200 MB/s).
DDR, DDR2 και DDR3
Μετά από περισσότερα από 30 χρόνια ιστορίας, επιτέλους πολλά πρότυπα και
τεχνολογίες ερχόμαστε στους τύπους αναμνήσεων που υπάρχουν στους σημερινούς
υπολογιστές. Στην αρχή, ήταν οι μνήμες DDR, οι οποίες λειτουργούσαν με συχνότητες
έως και 200 MHz.
Αυτό είναι το ενεργό ρολόι στα τσιπ, η τιμή που χρησιμοποιείται από το δίαυλο
συστήματος είναι μόνο το μισό, δηλαδή 100 MHz.
Έτσι, είναι σαφές ότι η συχνότητα BUS δεν διπλασιάζεται, αυτό που συμβαίνει είναι
ότι δύο φορές των δεδομένων ταυτόχρονα. Παρεμπιπτόντως, το ακρωνύμιο DDR
σημαίνει Double Data Rate, που σημαίνει Διπλή Μεταφορά.
Η μεταφορά αυξάνεται κατά δύο, απλώς εκτελέστε τον υπολογισμό:
Από το τυπικό DDR στο DDR2 ήταν ένα εύκολο άλμα. Απλώς προσθέστε μερικά
κυκλώματα για να διπλασιαστεί ξανά ο ρυθμός δεδομένων. Εκτός από την αύξηση
του πλάτους του εύρος ζώνης, το πρότυπο DDR2 ήρθε για να εξοικονομήσει ενέργεια
και να μειώσει τις θερμοκρασίες. Οι πιο προηγμένες μνήμες DDR2 φτάνουν σε
ρολόγια έως και 1.300 MHz (συχνότητα DDR), δηλαδή 650 MHz true.
Ιεραρχία Μνήμης
Ο όρος Ιεραρχία Μνήμης αναφέρεται σε μια ταξινόμηση τύπων μνήμης ανάλογα με
την απόδοση. Αυτή η ταξινόμηση ακολουθεί γενικά δύο διαστάσεις:
μέγεθος και ταχύτητα πρόσβασης, που παραδοσιακά αντιπροσωπεύεται από την
710
πυραμίδα.
Για τη σωστή και αποτελεσματική λειτουργία της χειραγώγησης πληροφοριών
(οδηγίες ενός προγράμματος και δεδομένων) προς και από τη μνήμη ενός
υπολογιστή, το πρέπει να έχετε στον ίδιο υπολογιστή διαφορετικούς τύπους μνήμης.
Για ορισμένες δραστηριότητες, για παράδειγμα, είναι απαραίτητο η μεταφορά του
πληροφορίες το συντομότερο δυνατό. Είναι η περίπτωση των δραστηριοτήτων που
πραγματοποιούνται εσωτερικά στην CPU, όπου η ταχύτητα είναι πρωταρχικής
σημασίας, αλλά ο αριθμός των bit προς χειρισμό είναι πολύ μικρός (σε γενικές
γραμμές, αντιστοιχεί στον αριθμό bit που απαιτούνται για την αναπαράσταση μιας
μεμονωμένης τιμής - ενός μόνο τμήματος δεδομένων).
Αυτό χαρακτηρίζει έναν διαφορετικό τύπο μνήμης, για παράδειγμα, από αυτόν στον
οποίο η χωρητικότητα μνήμης (διαθεσιμότητα χώρου για αποθήκευση
πληροφοριών) είναι πιο σημαντική από την ταχύτητα μεταφοράς σας. Ακόμα όσον
αφορά τον τύπο της υψηλής ταχύτητας και τη μικρή ποσότητα bit storable, το οποίο
χρησιμοποιείται στην CPU, υπάρχουν παραλλαγές λόγω του τύπου της τεχνολογίας
που χρησιμοποιείται για την κατασκευή της μνήμης.
Λόγω αυτής της μεγάλης ποικιλίας τύπων μνήμης, δεν είναι δυνατή η υλοποίηση
ένα υπολογιστικό σύστημα με μία μόνο μνήμη. Στην πραγματικότητα, είναι πολλές
μνήμες στον υπολογιστή, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με καλά δομημένο
τρόπο, αποτελώντας ένα σύστημα από μόνο του, μέρος του παγκόσμιου
υπολογιστικού συστήματος, και μπορεί να ονομάζεται υποσύστημα μνήμης.
Αυτό το υποσύστημα έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε τα στοιχεία του να είναι οργανωμένα
ιεραρχικά.
Η εν λόγω πυραμίδα είναι σχεδιασμένη με φαρδιά βάση, που συμβολίζει το υψηλό
χωρητικότητα, χρόνος χρήσης και κόστος του εξαρτήματος που το αντιπροσωπεύει.
Είναι σύνηθες να αναπαριστάνουμε την ιεραρχία της μνήμης ενός υπολογιστή με την
πυραμίδα. Η αυξανόμενη διακύμανση των τιμών ορισμένων παραμέτρων που
χαρακτηρίζουν έναν τύπο μνήμης μπορεί να παρουσιαστεί σε λοξό σχήμα πυραμίδας.
Προσωρινή μνήμη και εικονική μνήμη
Η προσωρινή μνήμη ή απλώς η κρυφή μνήμη χρησιμοποιείται για την αποθήκευση
δεδομένων έχουν συχνή πρόσβαση για γρήγορη πρόσβαση στα δεδομένα όποτε είναι
απαιτείται. Και τα δύο είναι εννοιολογικά το ίδιο πράγμα, αλλά διαφέρουν.
711
Κυρίως ως προς την εκτέλεση, που έχει ως αποτέλεσμα διαφορετικές πτυχές, όπως
π.χ έλεγχος ταχύτητας και κινητήρα.
Η εικονική μνήμη χρησιμοποιείται για την απόκρυψη πραγματικών πληροφοριών
φυσικής μνήμης από το σύστημα. Επεκτείνει τη διαθέσιμη μνήμη του υπολογιστή
αποθηκεύοντας τα εξαρτήματα ανενεργό περιεχόμενο RAM σε δίσκο. Η εικονική
μνήμη δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ότι ο χρήστης έχει έναν ή περισσότερους
συνεχόμενους χώρους διευθύνσεων που ξεκινούν με διεύθυνση μηδέν.
Η προσωρινή μνήμη αποθηκεύει δεδομένα από αυτές τις διευθύνσεις κύριας μνήμης
που χρησιμοποιούνται πολλές φορές. Μπορεί να είναι διαθέσιμο ως δεσμευμένο
ανταλλακτικό από την κύρια μνήμη ή υπάρχει ως συσκευή αποθήκευσης προηγμένης
τεχνολογίας ανεξάρτητης ταχύτητας. Η πρόσβαση στην προσωρινή μνήμη είναι
δυνατή με πολύ γρήγορο ρυθμό, ταχύτερη από ό,τι σε σύγκριση με την κανονική
κύρια μνήμη.
Διαφορά μεταξύ εικονικής μνήμης και προσωρινής μνήμης. Η εικονική μνήμη είναι
μια αφαίρεση της κύριας μνήμης. Επεκτείνει τη διαθέσιμη μνήμη του υπολογιστή με
αποθήκευση τα ανενεργά μέρη του περιεχομένου σε έναν δίσκο RAM.
Οργάνωση κρυφών μνήμων
Οι μνήμες κρυφής μνήμης οργανώνονται φυσικά μέσω γραμμών ή μπλοκ δεδομένων
τα οποία μπορούν να οργανωθούν σε σύνολα. Αυτές οι μορφές οργάνωσης
περιγράφονται παρακάτω:
Απευθείας χαρτογράφηση
Στην άμεση αντιστοίχιση, κάθε μπλοκ της κύριας μνήμης αντιστοιχίζεται σε μια σειρά
της κρυφής μνήμης, κάθε γραμμή της κρυφής μνήμης έχει 3 πεδία, ευρετήριο (ή
γραμμή), ετικέτα και τη διεύθυνση της λέξης. Η ετικέτα χρησιμοποιείται για να
επιβεβαιώσει ότι η επιδιωκόμενη γραμμή είναι η ίδια με αυτήν στην κρύπτη. Το
ευρετήριο χρησιμεύει ως διεύθυνση προσωρινής μνήμης, δείχνοντας το σημείο που
βρίσκεται στην γραμμή. Η λέξη διεύθυνση είναι τα λιγότερο σημαντικά κομμάτια που
αναγνωρίζουν μια λέξη σε ένα μπλοκ της κύριας μνήμης στην αρχή της στοίχισης,
κάθε μπλοκ της κύριας μνήμης έχει τη μοναδική του γραμμή στοιχισμένη στη κρύπτη.
Αυτή η χαρτογράφηση υλοποιείται εύκολα.
Όλα ξεκινούν από τη διεύθυνση της κύριας μνήμης. Μέσω αυτής της διεύθυνσης, για
να αποκτήσετε πρόσβαση στην προσωρινή μνήμη, πρέπει να προσδιορίστε τα τρία
712
πεδία που αναφέρονται παραπάνω. Για να βρείτε το τέλος της λέξης, είναι
απαραίτητο να κάνετε μια απλή λογαριθμική μέτρηση, με βάση τον αριθμό των byte
ανά γραμμή κρυφής μνήμης. LOG2Nr byte. Για να βρείτε το ευρετήριο, πρέπει να
λάβετε υπόψη τον αριθμό των γραμμών που έχει την κρυφή μνήμη, κάνοντας τον ίδιο
λογαριθμικό υπολογισμό: LOG2Na γραμμές. Το υπόλοιπο θα αντιστοιχιστεί σε αυτό.
Ας υποθέσουμε, σε ένα παράδειγμα, ότι η διεύθυνση γραμμής έχει μήκος 32 bit και
η κρυφή μνήμη έχει 1024 γραμμές με 64 Byte κάθε γραμμή. Log2 64 = 6 bit για Τέλος.
Log2 1024 = 10 bit για ευρετήριο. 32-(10+6) =16 bit για αυτό.
Στη λειτουργία ανάγνωσης, η CPU στέλνει μια διεύθυνση 32-bit στο στοιχείο ελέγχου
προσωρινής μνήμης που προσδιορίζει ήδη τα πεδία για να ξεκινήσει η αναζήτηση
στις σειρές. Αρχικά ξεκινώντας από το ευρετήριο, όπου γίνεται η αναζήτηση για να
προσπαθήσουμε να βρούμε την επιθυμητή γραμμή. Στη συνέχεια, το επόμενο βήμα
είναι να συγκρίνετε τις τιμές της διεύθυνσης με την αξία της γραμμής. Αν είναι ίσα,
τότε η λέξη στη γραμμή (6 τελευταία bits) μεταφέρεται στην CPU. Εάν οι τιμές αυτών
δεν είναι ίσες, αυτό σημαίνει ότι η γραμμή που επιθυμεί η CPU δεν βρίσκεται στη
μνήμη cache, επομένως λαμβάνεται από την κύρια μνήμη και μεταφέρεται στην ίδια
γραμμή, αντικαθιστώντας την.
Πλήρως συνειρμική
Στην άμεση αντιστοίχιση, κάθε γραμμή κύριας μνήμης είχε μια μοναδική θέση στο
προσωρινή μνήμη. Στη συσχετιστική χαρτογράφηση, όχι, εδώ, κάθε γραμμή του MP
μπορεί να φορτωθεί οπουδήποτε στην κρυφή μνήμη. Σε αυτή τη λειτουργία θα
υπάρχουν μόνο δύο χωράφια. Έτσι τελειώνει η λέξη. Αυτά τα δύο πεδία έχουν τις
ίδιες λειτουργίες με τα δύο πεδία της απευθείας χαρτογράφησης. Ωστόσο, το πεδίο
τέτοιο θα έχει έναν αριθμό bit μεγαλύτερος. Στη συσχετιστική αντιστοίχιση, για να
ελέγξετε αν η σειρά βρίσκεται στην κρυφή μνήμη, είναι να συγκρίνουμε την ετικέτα
κάθε γραμμής στην κρυφή μνήμη με την ετικέτα της διεύθυνσης που παρουσιάζεται
από τον επεξεργαστή. Εάν βρεθεί, τότε τα byte της λέξης μεταφέρονται στην CPU, αν
είναι διαφορετικά, η διεύθυνση ανακτάται στο MP και αποθηκεύεται στην κρυφή
μνήμη.
Συσχέτιση συνόλου (N-Way)
Αυτός ο τύπος οργάνωσης συγχωνεύει τα πλεονεκτήματα των άλλων δύο
αντιστοιχίσεων που αναφέρθηκε παραπάνω, τελειώνοντας την εξαντλητική σύγκριση
713
των πεδίων ετικετών (που προκαλείται στο πλήρως συσχετιστική χαρτογράφηση) και
το πρόβλημα της σύγκρουσης διευθύνσεων από την ίδια γραμμή στην κρυφή μνήμη
(που προκαλείται στην απευθείας αντιστοίχιση). Σε αυτή την περίπτωση, η
προσωρινή μνήμη τίποτα είναι κάτι περισσότερο από μια σειρά συνόλων, που
αποτελούνται από μια σειρά γραμμών στο καθένα σειρά. Το ακρωνύμιο N-Way
σημαίνει πόσα σύνολα έχει η κρυφή μνήμη, όπου N είναι ο αριθμός σετ. Κάθε γραμμή
της κύριας μνήμης μπορεί να αποθηκευτεί σε οποιαδήποτε γραμμή του σε
συγκεκριμένο σύνολο. Το σύνολο καθορίζεται από τη διεύθυνση, η οποία χωρίζεται
σε 3 πεδία: TAG, Set Nr και το τέλος της λέξης. Δόθηκε μια διεύθυνση προσωρινής
μνήμης για διαβάζοντας, διαχωρίζει τις διευθύνσεις σε αυτά τα τρία πεδία. Το πρώτο
πεδίο που είναι αναλύεται το Nr του συνόλου, το οποίο ορίζει σε ποιο σύνολο θα
βρίσκεται η γραμμή ερευνήθηκε. Στη συνέχεια, το πεδίο TAG συγκρίνεται με όλες τις
σειρές αυτού του συνόλου για να βρείτε την επιθυμητή γραμμή.
Αντιστοίχιση μνήμης cache
Απευθείας χαρτογράφηση: Από τα αγγλικά: "Direct Mapped". Κάθε λέξη πρέπει να
είναι αποθηκευμένο σε ένα συγκεκριμένο σημείο της κρυφής μνήμης, το οποίο
εξαρτάται από τη διεύθυνσή του στο κύρια μνήμη. Ο ακόλουθος τύπος
χρησιμοποιείται συνήθως για τη χαρτογράφηση του:
Διεύθυνση προσωρινής μνήμης = (διεύθυνση MP) MOD (μέγεθος προσωρινής
μνήμης) Η διεύθυνση χωρίζεται σε δύο μέρη: Ετικέτα και Ευρετήριο.
Το Ευρετήριο χρησιμοποιείται ως διεύθυνση στην κρυφή μνήμη. Υποδεικνύει τη θέση
της κρυφής μνήμης όπου η λέξη μπορεί να αποθηκευτεί.
Η ετικέτα χρησιμοποιείται για να ελέγξει αν η λέξη που βρίσκεται στην κρυφή μνήμη
είναι αυτή που είναι αναζητείται, καθώς διαφορετικές διευθύνσεις με το ίδιο
ευρετήριο θα αντιστοιχίζεται πάντα στην ίδια θέση κρυφής μνήμης.
Οφέλη:
- Δεν χρειάζεται αλγόριθμος αντικατάστασης.
- Απλό υλικό, χαμηλού κόστους.
- Υψηλή ταχύτητα λειτουργίας.
Μειονεκτήματα:
- Η απόδοση πέφτει εάν γίνονται διαδοχικές επισκέψεις σε κωδικούς πρόσβασης
στον ίδιο δείκτη.
714
- Αναλογία επισκέψεων χαμηλότερη από αυτή των κρυφών μνήμων με
συσχετιστική αντιστοίχιση.
ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ
Ονομάζουμε συσκευές εισόδου και εξόδου τις συσκευές για τις οποίες είναι
υπεύθυνες ενσωματώνουν και εξάγουν πληροφορίες από υπολογιστή. Ταιριάζουν
μέσα στο που ονομάζεται Von Neumann Architecture, η οποία εξηγεί τα κύρια μέρη
του υπολογιστή. Αυτές οι συσκευές έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου και
υπάρχουν σήμερα πολλές παραλλαγές που στην αρχή των υπολογιστών φαίνονταν
αδύνατες.
Συσκευές και ελεγκτές εισόδου/εξόδου

Οι μονάδες I/O αποτελούνται από ένα ηλεκτρονικό και ένα μηχανικό εξάρτημα. Ο
Το ηλεκτρονικό στοιχείο ονομάζεται ελεγκτής ή προσαρμογέας συσκευής. Μας
προσωπικούς υπολογιστές, το πρόγραμμα οδήγησης συσκευής εμφανίζεται με τη
μορφή την πλακέτα τυπωμένου κυκλώματος. Αυτή η πλακέτα έχει έναν σύνδεσμο
που μπορεί να συνδεθεί με άλλες συσκευές. (Εάν πρόκειται για τυπική διεπαφή,
μεταξύ συσκευής και ελεγκτή), δηλαδή πρέπει να έχει χαμηλή διασύνδεση μεταξύ
ελεγκτή και συσκευής.
- Κάθε ελεγκτής συσκευής έχει τους καταχωρητές του. Αυτοί οι καταχωρητές
χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία με την CPU. Γράφοντας αυτά καταχωρεί ο
ελεγκτής συσκευής, το ΛΣ μπορεί να δώσει εντολή στην συσκευή για αποδοχή,
εκτέλεση, τερματισμό.
715
- Από την εγγραφή σε αυτούς τους καταχωρητές, το ΛΣ μπορεί να γνωρίζει την
κατάσταση του στη συσκευή, αν μπορεί να λάβει νέα εντολή κ.λπ. Πέρα από τους
καταχωρητές, οι συσκευές έχουν buffer, τις οποίες το λειτουργικό σύστημα διαβάζει
και γράφει.
Συσκευές, εξαρτήματα:
- Συσκευές εισόδου.
- Συσκευές εξόδου.
- Συσκευές εισόδου/εξόδου (Μικτές).
- Συσκευές αποθήκευσης.
- Συσκευές εισόδου
Οι συσκευές εισόδου επιτρέπουν την επικοινωνία με τον χρήστη στον υπολογιστή
όπου ο χρήστης μπορεί να ελέγξει ή ακόμα και να αλληλεπιδράσει με τον υπολογιστή.
Παραδείγματα:
- Πληκτρολόγια - Τα πληκτρολόγια είναι συσκευές που σας επιτρέπουν να
πληκτρολογείτε δεδομένα ή οδηγίες για τον υπολογιστή
Ποντίκι - Σας επιτρέπει να μετακινείτε το δείκτη στην οθόνη και να εισάγετε

παραγγελίες στον υπολογιστή, μέσω της εκπομπής ηλεκτρικών σημάτων.
JoyStick - Τα Joystick είναι συσκευές που χρησιμοποιούνται ουσιαστικά για παιχνίδι,

στο Ωστόσο, μπορούν να λάβουν μια μεγάλη ποικιλία μορφών και λειτουργιών.
Έλεγχος μιας εφαρμογής πολυμέσων.
716
Touchpad - Τα touchpad είναι συσκευές που αντικαθιστούν τα ποντίκια σε φορητούς
υπολογιστές. Τα περισσότερα τρέχοντα έχουν σχεδόν όλες τις λειτουργίες που
μπορούν να εκτελεστούν από τα ποντίκια.
Συσκευές εξόδου
- Οι συσκευές εξόδου επιτρέπουν την επικοινωνία προς τον υπολογιστή
για τον χρήστη. Παραδείγματα:
- Οθόνες - Οι οθόνες είναι συσκευές που αποτελούν το κύριο μέσο
επικοινωνία μεταξύ του υπολογιστή και του χρήστη. Παρουσιάζοντας πολλά
διαφορετικά χαρακτηριστικά όπως διαστάσεις, ανάλυση και συχνότητα.
Κάρτες γραφικών - Αυτές οι συσκευές είναι υπεύθυνες για τη διασύνδεση της οθόνης
με τον επεξεργαστή. Μπορούμε να διακρίνουμε τις κάρτες γραφικών ανάλογα με τις
χαρακτηριστικά όπως ο αριθμός των χρωμάτων, η ανάλυση και η ικανότητα μνήμη.
717
Εκτυπωτές - Πρόκειται για συσκευές που σας επιτρέπουν να εκτυπώνετε τα
αποτελέσματα των λειτουργιών επεξεργασίας υπολογιστή. Κάθε εκτυπωτής έχει τα
δικά του χαρακτηριστικά, που σχετίζονται με τον αριθμό των σελίδων που
εκτυπώνουν ανά λεπτό (ppm), η τεχνολογία εκτύπωσης (Laser, Jet, κ.λπ.) και την
ανάλυση ή τις κουκκίδες ανά ίντσα (dpi). Αυτά μπορεί επίσης να έχουν
ενσωματωμένους σαρωτές.
Συσκευές εισόδου/εξόδου (Μικτές)

- Οι συσκευές εισόδου/εξόδου επιτρέπουν την επικοινωνία και στα δύο
αισθήσεις από τον υπολογιστή στον χρήστη και αντίστροφα.
Παραδείγματα:
- Κάρτες ήχου - Οι κάρτες ήχου είναι συσκευές που υποστηρίζουν ήχο ψηφιακό και
MIDI, αυξάνοντας τη δυνατότητα εγγραφής και αναπαραγωγής ήχων από από τον
υπολογιστή. Με αυτά μπορούμε να συνδεθούμε με υπολογιστή, μικρόφωνα, ηχεία,
CD player, μεταξύ άλλων
718
Συσκευές σύνδεσης δικτύου - Αυτές οι συσκευές σάς επιτρέπουν να συνδέσετε έναν
υπολογιστή σε ένα δίκτυο υπολογιστών. Έχουμε, για παράδειγμα, τις κάρτες δικτύου,
το μόντεμ και συσκευές bluetooth.
Οθόνες αφής - Πρόκειται για οθόνες αφής όπου η πληροφορίες. Είναι εύχρηστα και
χρησιμοποιούνται ευρέως σε σημεία πώλησης, έρχονται να αντικαταστήσουν λοιπόν
τη χρήση του ποντικιού.
Κάρτες τηλεοπτικής λήψης - Πρόκειται για συσκευές που επιτρέπουν τον συντονισμό
τηλεοπτικών σημάτων και του ραδιοφώνου. Η λειτουργία του είναι να μετατρέπει
αναλογικά σήματα σε ψηφιακά, ώστε να μπορούν να είναι επεξεργάζεται ο
Μέθοδοι Εισόδου και Εξόδου

I/O από πρόγραμμα
719
Αρχικά, η επικοινωνία μεταξύ της CPU και των περιφερειακών ελεγχόταν από ένα
σύνολο ειδικές εντολές εισόδου/εξόδου που εκτελούνται από την ίδια την CPU. με
τους ελεγκτές (ή διεπαφές), η CPU θα μπορούσε να ζητήσει την έναρξη της
μεταφοράς δεδομένων στο ελεγκτής και στη συνέχεια η CPU δοκίμαζε την κατάσταση
της συσκευής για να ελέγξει αν η λειτουργία I/O έχει τελειώσει. Έτσι, η CPU βρισκόταν
σε βρόχο αναμονής και δοκιμής ("απασχολημένη αναμονή").
Ένας άλλος τρόπος ήταν η απελευθέρωση της CPU για άλλες εργασίες και, σε τακτά
χρονικά διαστήματα, η δοκιμή της συσκευή ("ψηφοφορία"). Αυτό το σχέδιο
κατέστησε δυνατά τα πρώτα συστήματα πολυπρογραμματιζόμενο, γιατί στο χρονικό
διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών σαρώσεων συσκευή (μεταξύ δύο δημοσκοπήσεων)
η CPU ήταν ελεύθερη να εκτελέσει άλλες εργασίες.
Η δημοσκόπηση εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σήμερα, για παράδειγμα, σε
σειριακές γραμμές επικοινωνίας.
Υπάρχουν 2 χρόνοι αναμονής:
- Polling - είναι η ερώτηση ή το αίτημα πρόσβασης που κάνει η CPU στη διεπαφή I/O
για διαθεσιμότητα συσκευής
- Μεταφορά δεδομένων
Μπορούμε να φανταστούμε την κατάσταση, κάνοντας μια αναλογία με ένα
τηλέφωνο που δεν το κάνει είχε ένα κουδούνι. Θα ήταν απαραίτητο να βγαίνουμε
από το γάντζο περιοδικά για να δούμε εάν υπάρχει κάποια επικοινωνία σε εξέλιξη.
Ωστόσο, όπως το τηλέφωνο, υπάρχει και άλλο τρόπος επίλυσης αυτού του
προβλήματος: χρησιμοποιώντας ένα "σήμα κλήσης", το οποίο ισοδυναμεί με
ζητήστε από τη συσκευή να εκτελέσει μια εργασία και να σας ειδοποιήσει όταν
ολοκληρωθεί.
Εν τω μεταξύ, ο επεξεργαστής θα μπορούσε να κάνει άλλα πράγματα.
I/O με Διακοπή
Η CPU εκδίδει την εντολή I/O στη διεπαφή και την εκτρέπει
προσοχή για την εκτέλεση άλλης εργασίας. Η διεπαφή ελέγχει την κατάσταση της
συσκευής και, όταν είναι έτοιμο να ξεκινήσει τη μεταφορά δεδομένων με την CPU,
η διεπαφή στέλνει μια «προειδοποίηση» (διακοπή) στην CPU, ενημερώνοντας ότι η
περιφερειακή είναι "έτοιμο για ροή".
720
Σε αυτήν την περίπτωση, η CPU θα είναι αδρανής μόνο κατά τη διάρκεια του χρόνου
μεταφοράς δεδομένων. Στο Ωστόσο, εάν το πρόγραμμα εξαρτάται από αυτήν τη
μεταφορά, για παράδειγμα, να πραγματοποιήσει την Στην επόμενη οδηγία, η CPU θα
πρέπει να περιμένει όπως στο στοιχείο 1.
Σημείωση:
- Οι διακοπές είναι αλλαγές στη ροή ελέγχου που προκαλούνται από μια ενέργεια
εξωτερικό, που συνήθως σχετίζεται με την είσοδο ή την έξοδο. Η διακοπή είναι α
σήμα ελέγχου που αποστέλλεται από εξωτερικό πράκτορα (μια συσκευή) στο
μικροεπεξεργαστή, όταν ανιχνεύεται ένα συγκεκριμένο συμβάν. η διακοπή
είναι σήμα υλικού.
Αυτός ο μηχανισμός αναγκάζει τον επεξεργαστή να χειριστεί το εξωτερικό συμβάν.
Η ανίχνευση μιας διακοπής αναγκάζει τον επεξεργαστή να μεταφέρει τον έλεγχο
σε έναν χειριστή διακοπών.
Ο χειριστής διακοπής αναγκάζει τον επεξεργαστή να εκτελέσει το
οι ακόλουθες ενέργειες:
- Εντοπίστε την πηγή της διακοπής (τη συσκευή που διέκοψε),
- Εκτελέστε τις κατάλληλες ενέργειες (ανάλογα με τη συσκευή) και τέλος
- Επιστρέψτε στο σημείο του προγράμματος όπου ήσασταν όταν ξεκινήσατε την
υπηρεσία στη διακοπή.
Διακοπές λογισμικού ("Παγίδες" ή "Εξαιρέσεις")
Οι διακοπές λογισμικού οφείλονται σε:
- Κάποιο συμβάν που δημιουργείται από την εκτέλεση μιας εντολής, όπως π.χ
διαίρεση με το μηδέν, υπερχείλιση, μη έγκυρος κωδικός ενεργοποίησης, προσπάθεια
πρόσβαση σε προστατευμένη ή ανύπαρκτη περιοχή μνήμης κ.λπ. ή
- Σε προγραμματισμένη εκδήλωση.
Προτεραιότητες και Απόκρυψη διακοπής
Μπορεί να συμβεί μία ή περισσότερες συσκευές να στείλουν σήμα διακοπής
ταυτόχρονα με τον επεξεργαστή. Σε αυτή την περίπτωση, ο επεξεργαστής θα
πρώτη στη συσκευή υψηλότερης ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ.
Διακοπές λόγω:
- Έκτακτες καταστάσεις υλικού, όπως απάντηση στην επαναφορά (επανεκκίνηση) και
σφάλματα υλικού (σφάλμα ισοτιμίας μνήμης, κ.λπ.).
721
- Εκδηλώσεις υψηλής προτεραιότητας
- I/O συσκευής υψηλής ταχύτητας
- Κατά την εξυπηρέτηση μιας διακοπής, ο επεξεργαστής δεν μπορεί απαντήστε
ταυτόχρονα σε μια άλλη διακοπή. Για να αποφευχθεί αυτή η κατάσταση, υπάρχει
δυνατότητα ενεργοποίησης/απενεργοποίησης των διακοπών, έτσι ώστε το
επεξεργαστή, όταν ξεκινά να εξυπηρετεί μια διακοπή, ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙ το
άλλες διακοπές και, όταν τελειώσει η υπηρεσία, ενεργοποιεί ξανά όλα τα
διακοπές. Ορισμένες διακοπές δεν είναι ΜΑΣΚΑΦΙΜΕΣ (δηλαδή, όχι μπορεί να
απενεργοποιηθεί), όπως σφάλματα υλικού και επαναφορά.
DMA ή Direct Memory Access (υποβάλλεται στον ελεγκτή)
Σε αυτό το στάδιο της τεχνολογίας, ένα πρόβλημα παρέμενε άλυτο: όλη η μεταφορά
των δεδομένων μεταξύ μνήμης και περιφερειακών απαιτούσαν την παρέμβαση της
CPU. η τεχνική του Το DMA (Direct Memory Access) επιτρέπει
Τα δεδομένα μεταφέρονται μεταξύ μνήμης και περιφερειακών, με την παρέμβαση
του CPU μόνο στην αρχή και στο τέλος της μεταφοράς.
Θεωρήσεις
Όταν η CPU θέλει να διαβάσει ή να γράψει κάποιο μπλοκ δεδομένων σε ένα
I/O, η CPU στέλνει μια συγκεκριμένη εντολή στον ελεγκτή DMA. αυτή την εντολή
περιέχει:
- Τύπος εργασίας που θα εκτελεστεί (I/O)
- Επιθυμητή διεύθυνση συσκευής
- Διεύθυνση έναρξης του MP όπου θα διαβαστεί ή θα γραφτεί το μπλοκ δεδομένων
- Αριθμός byte προς ανάγνωση ή εγγραφή (μέγεθος μπλοκ δεδομένων)
Κατά τη διάρκεια μιας μεταφοράς DMA, η CPU είναι ελεύθερη να εκτελέσει άλλες
εργασίες. Στο ολοκληρώστε τη λειτουργία μεταφοράς, ο ελεγκτής DMA στέλνει ένα
σήμα στο CPU (μια διακοπή) που ενημερώνει ότι η μεταφορά έχει ολοκληρωθεί και
τα δεδομένα είναι διαθέσιμα. Η περιοχή μνήμης που χρησιμοποιείται από τον
ελεγκτή στην τεχνική DMA είναι ονομάζεται «buffer».
Ο ελεγκτής DMA μπορεί να αναλάβει προσωρινά στο δίαυλο του συστήματος. Για
αυτό, θα χρειαστεί η CPU να αναστείλει την πρόσβαση στο δίαυλο.
Ο δίαυλος δεδομένων συστήματος χρησιμοποιείται για τη μεταφορά εντολών και
δεδομένων, και τα δύο από την CPU και από τους ελεγκτές I/O.
722
Σε μια δεδομένη στιγμή υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ μιας συσκευής DMA και της
CPU για τη χρήση του διαύλου, θα χρειαστεί ένας ελεγκτής (που ονομάζεται bus)
ελέγχουν την πρόσβαση στο δίαυλο προσδιορίζοντας ποια συσκευή θα έχει
προτεραιότητα πρόσβασης στον δίαυλο.
Σε αντίθεση με αυτό που μπορεί να φαίνεται προφανές, η προτεραιότητα είναι
συνήθως συσκευές όπως η μαγνητική μονάδα δίσκου, επειδή είναι μια συσκευή με
κινούμενα μέρη που δεν μπορούν να σταματήσουν, σε ορισμένες περιπτώσεις θα
μπορούσε να τεθεί σε αναμονή περιπτώσεις προκαλούν απώλεια δεδομένων. Εάν η
CPU σε μια δεδομένη στιγμή δεν έχει ανταγωνισμό με πρόσβαση στον δίαυλο, όλοι
οι κύκλοι των διαύλων μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την CPU για πρόσβαση στη
μνήμη.
Ωστόσο, όταν κάποια συσκευή ζητά πρόσβαση στον δίαυλο, θα υπάρξει κλοπή
κύκλων διαύλου για να καταστεί δυνατή η μεταφορά δεδομένων συσκευή, η οποία
προκαλεί απώλεια της απόδοσης του υπολογιστή.
Η κεντρική μονάδα επεξεργασίας ή CPU (Central Processing Unit), επίσης
γνωστό ως επεξεργαστής, είναι το μέρος ενός συστήματος υπολογιστή που εκτελεί
τις οδηγίες ενός προγράμματος υπολογιστή για την εκτέλεση βασικών αριθμητικών,
λογική και την είσοδο και έξοδο δεδομένων. Η CPU έχει έναν ρόλο που μοιάζει με τον
εγκέφαλο υπολογιστή. Ο όρος χρησιμοποιείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Το σχήμα, το σχέδιο και υλοποίηση έχουν αλλάξει δραματικά από τα πρώτα
παραδείγματα, αλλά η βασική τους λειτουργία παραμένει η ίδια.
Οι πρώτες προσαρμοσμένες CPU σχεδιάστηκαν ως μέρος ενός υπολογιστή
μεγαλύτερος. Ωστόσο, αυτή η ακριβή μέθοδος κατασκευής προσαρμοσμένων CPU
για την συγκεκριμένη εφαρμογή με στόχο την ανάπτυξη επεξεργαστών που
παράγονται χύμα που κατασκευάζονται για έναν ή πολλαπλούς σκοπούς.
Η τυποποίηση γενικά ξεκίνησε στην εποχή των διακριτών μικροϋπολογιστών και
mainframes τρανζίστορ και επιταχύνθηκε γρήγορα με τη διάδοση των κυκλωμάτων
ολοκληρωμένο (IC). Τα IC έχουν επιτρέψει να είναι όλο και πιο πολύπλοκοι
επεξεργαστές σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε σε μεγέθη νανομέτρων.
Η μικρογραφία και η τυποποίηση των επεξεργαστών έχουν αυξήσει την παρουσία
723
από αυτές τις ψηφιακές συσκευές στη σύγχρονη ζωή, πολύ πέρα από την
περιορισμένη εφαρμογή αφιερωμένο στους υπολογιστές. Οι σύγχρονοι
μικροεπεξεργαστές εμφανίζονται σε όλα, από αυτοκίνητα μέχρι κινητά τηλέφωνα και
παιδικά παιχνίδια. Σε μεγάλα μηχανήματα, οι CPU ενδέχεται να απαιτούν μία ή
περισσότερες πλακέτες τυπωμένων κυκλωμάτων. Σε προσωπικούς υπολογιστές και
μικρούς σταθμούς εργασίας, η CPU είναι σε ένα μόνο τσιπ πυριτίου που ονομάζεται
μικροεπεξεργαστής. Από το 1970 η τάξη των Οι μικροεπεξεργαστές CPU είναι σχεδόν
εντελώς ξεπερασμένοι άλλες υλοποιήσεις CPU. Οι σύγχρονοι CPU είναι
ολοκληρωμένα κυκλώματα υψηλής ποιότητας ζυγαριά σε μικρές παραλληλόγραμμες
συσκευασίες, με πολλαπλούς συνδετικούς πείρους.
Μια CPU αποτελείται βασικά, από τους περισσότερους συγγραφείς, από τα
ακόλουθα τρία συστατικά:
- Αριθμητική και Λογική Μονάδα (ULA ή ALU): εκτελεί λογικές και
αριθμητική;
- Μονάδα ελέγχου: αποκωδικοποιεί εντολές, ανακτά τελεστές, ελέγχει το
σημείο εκτέλεσης και αποκλίσεις.
- Μητρώα: αποθήκευση δεδομένων για επεξεργασία.
Αριθμητική και Λογική Ενότητα

Η Αριθμητική Λογική Μονάδα (ULA) ή στα Αγγλικά Αριθμητική Λογική Μονάδα (ALU)
είναι ένα ψηφιακό κύκλωμα που εκτελεί αριθμητικές και λογικές πράξεις. Το ULA
είναι ένα κομμάτι θεμελιώδες μέρος της κεντρικής μονάδας επεξεργασίας (CPU), και
μάλιστα το πιο απλό μικροεπεξεργαστή. Είναι στην πραγματικότητα μια «μεγάλη
ηλεκτρονική αριθμομηχανή» που αναπτύχθηκε κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και η
τεχνολογία του ήταν ήδη διαθέσιμη όταν κατασκευάστηκαν οι πρώτοι σύγχρονοι
υπολογιστές.
724
Ο μαθηματικός John von Neumann πρότεινε την έννοια της ALU το 1945, όταν
έγραψε μια αναφορά για τα βασικά στοιχεία για έναν νέο υπολογιστή που
ονομάζεται EDVAC. Η έρευνα για τις ALU εξακολουθεί να είναι ένα σημαντικό μέρος
της επιστήμης του χρήση υπολογιστή.
Η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε ήταν αρχικά τα ρελέ, μια κληρονομιά της
τηλεφωνίας και αργότερα βαλβίδες, κληρονομιά της ραδιοφωνίας. Με την εμφάνιση
τρανζίστορ, και μετά ολοκληρωμένα κυκλώματα, τα κυκλώματα αριθμητικής και
λογικής μονάδας έγιναν υλοποιείται με τεχνολογία ημιαγωγών.
Η ALU εκτελεί τις κύριες λογικές και αριθμητικές πράξεις του υπολογιστή. Είναι εκεί
πρόσθεση, αφαίρεση, διαίρεση, προσδιορισμός εάν ένας αριθμός είναι θετικός ή
αρνητικός ή είναι μηδέν.
Εκτός από την εκτέλεση αριθμητικών συναρτήσεων, μια ALU πρέπει να μπορεί να
προσδιορίσει αν μια ποσότητα είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από μια άλλη και όταν
οι ποσότητες είναι ίσες.
Το ULA μπορεί να εκτελέσει λογικές λειτουργίες με γράμματα και αριθμούς.
Ένα τυπικό σχηματικό σύμβολο για μια ALU, όπου "A" και "B" είναι τελεστές, "R" είναι
η έξοδος, "F" είναι η είσοδος της μονάδας ελέγχου και "D" είναι η έξοδος κατάστασης.
Μονάδα ελέγχου και μικροπρογραμματισμού
Η μικροπρογραμματισμένη μονάδα ελέγχου είναι σήμερα μια μικρογραφία του
υπολογιστής που μπορεί να προγραμματιστεί με μια ακολουθία bit.
Η μικροπρογραμματισμένη μονάδα ελέγχου χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη και
την υλοποίηση πολύπλοκων εντολών που δεν μπορούν να εφαρμοστούν και να
σχηματίσουν το υλικό.
725
Ο εφευρέτης του μικροπρογραμματισμού ήταν ο Maurice Wilkes το 1953 στην
Αγγλία. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί μια μονάδα ελέγχου που θα ήταν πιο εύκολη
στο σχεδιασμό και πιο ευέλικτη. Η χρήση μικροπρογραμματισμένης μονάδας ελέγχου
έχει ορισμένα πλεονεκτήματα:
- Ένας βασικός υπολογιστής που χρησιμοποιεί μικροπρογραμματισμό μπορεί να
μιμηθεί έναν άλλο υπολογιστή.
- Μια οδηγία μπορεί να αναπτυχθεί και να χρησιμοποιηθεί σε διαφορετικά μοντέλα
του υλικού. Η IBM αναγνώρισε τη σημασία της μικροπρογραμματισμένης μονάδας
ελέγχου και να υλοποιηθεί στον υπολογιστή IBM 360 τον Απρίλιο του 1964. Όλα τα
μοντέλα σε αυτό οικογένεια υπολογιστών βασιζόταν σε γρήγορη και φθηνή μνήμη
ελέγχου, η οποία ήταν μικροπρογραμματισμένη. Αυτό έγινε μεγάλη επιτυχία για την
οικογένεια της IBM και από τότε ο μικροπρογραμματισμός έγινε δημοφιλής σε όλο
τον κόσμο.
Μικροαρχιτεκτονική
Λογική δομή και λειτουργικές δυνατότητες του υλικού όπως φαίνεται από τον
μικροπρογραμματιστή.
Μικροπρογραμματισμός
Είναι μια στρατηγική για την υλοποίηση της μονάδας ελέγχου ενός επεξεργαστή που
συνίσταται στον προγραμματισμό σε επίπεδο πράξεων μεταφοράς αρχείων.
Μικροπρογραμματισμένη μονάδα ελέγχου
Είναι ένα λογικό κύκλωμα που επιτρέπει την εκτέλεση της εκτέλεσης με τη σειρά ενός
συνόλου πολύ στοιχειωδών οδηγιών που ονομάζονται μικροεντολές.
Η Μονάδα Ελέγχου αποτελείται από:
Μνήμη Ελέγχου (περιέχει τις μικρο-οδηγίες)
Sequencer - Είναι υπεύθυνος για τη διατήρηση της σωστής σειράς εκτέλεσης των
μικροεντολών. Ενημερώνει τη θέση της επόμενης μικροεντολής που θα εκτελεστεί
και την αποθηκεύει στο μετρητής μικροπρογραμμάτων. Μετρητής
μικροπρογραμμάτων: Είναι ο καταχωρητής που αποθηκεύει τη θέση της επόμενης
εντολής που θα εκτελεστεί. Αποκωδικοποιήστε σε DEC και επιλέξτε μια θέση ελέγχου
στη μνήμη
Μορφή μικροεντολής
726
Το μικροπρόγραμμα είναι μια συμβολική αναπαράσταση του ελέγχου, που πρέπει να
μεταφράζονται από ένα πρόγραμμα σε λογική ελέγχου. Η μορφή μικροεντολών θα
πρέπει να επιλεγεί για να απλοποιηθεί η αναπαράσταση, καθιστώντας το
μικροπρόγραμμα ευκολότερο στην κατανόηση και τη γραφή.
Μπορούμε να διακρίνουμε ότι μια μικροεντολή είναι ασυνεπής κάθε φορά που ένα
συγκεκριμένο σήμα ελέγχου πρέπει να λάβει δύο διαφορετικές τιμές. Για να
αποφύγετε μια μορφή που επιτρέπει ασυνεπείς μικροεντολές, μπορούμε να
φτιάξουμε κάθε πεδίο της μικροεντολής που είναι υπεύθυνο για τον καθορισμό ενός
συνόλου από ελέγχους που δεν επικαλύπτονται. Ένα παράδειγμα θα ήταν: Τα πρώτα
επτά πεδία του.
Η μικροεντολή ελέγχει τη διαδρομή δεδομένων, ενώ το πεδίο του
Το "sequencing" καθορίζει τον τρόπο επιλογής της επόμενης μικροεντολής.
1ο πεδίο Έλεγχος UAL
Καθορίζει τη λειτουργία που θα εκτελεστεί από το UAL
σε αυτόν τον κύκλο του ρολογιού. Το αποτέλεσμα γράφεται πάντα
στην UAL
2ο πεδίο SRC1 Καθορίζει την πηγή του πρώτου τελεστή του UAL
3ο πεδίο SRC2 Καθορίζει την πηγή του δεύτερου τελεστή του UAL
4ο πεδίο Έλεγχος του μηχάνημα εγγραφής. Καθορίζει ανάγνωση ή εγγραφή στη βάση
δεδομένων καταχωρητών και την πηγή της τιμής που θα γραφεί.
5ο πεδίο μνήμης Καθορίζει μια μνήμη ανάγνωσης ή εγγραφής, και η πηγή. Σε
περίπτωση ανάγνωσης, καθορίζει το μητρώο προορισμού.
6ο πεδίο PCEsc Control Καθορίζει τη γραφή στον υπολογιστή
7ο πεδίο Sequencing Καθορίζει τον τρόπο επιλογής της επόμενης μικροεντολής που
θα εκτελεστεί.
Οι μικροεντολές τοποθετούνται συνήθως σε ROM ή PLA και είναι χρησιμοποιείται για
την εφαρμογή του ελέγχου. Μπορούμε να αντιστοιχίσουμε τις διευθύνσεις στις
μικρο-εντολές, οι διευθύνσεις είναι συνήθως διαδοχικά δεδομένα.
Υπάρχουν τρεις διαθέσιμες μέθοδοι για την επιλογή της επόμενης μικροεντολής:
Αυξήστε τη διεύθυνση της τρέχουσας μικροεντολής, για να λάβετε το
727
επόμενη διεύθυνση. Διακλάδωση στη μικροεντολή που ξεκινά την εκτέλεση της
επόμενης εντολής. Βάζουμε μια ένδειξη στο πεδίο αλληλουχίας για να υποδείξουμε
τι ακολουθεί εντολή.
Επιλέξτε την επόμενη μικροεντολή με βάση την είσοδο της μονάδας ελέγχου.
Αυτή η επιλογή ονομάζεται επίσης "αποστολή". Τις περισσότερες φορές το
οι εργασίες αποστολής υλοποιούνται με τη δημιουργία ενός πίνακα που
περιέχει τις διευθύνσεις των μικροεντολών-στόχων. Μπορούμε να τα εφαρμόσουμε
σε Rom ή PLA.
Micro-instruction - Είναι μια λέξη ROM που περιέχει λειτουργίες μικρο-ελέγχου.
Μικρολειτουργία - Είναι το ψηφιακό σήμα που ενεργεί στο χειριστήριο.
Control Memory - Μνήμη ROM που αποθηκεύει το μικροπρόγραμμα
Μικροπρόγραμμα - Είναι το σύνολο των μικροεντολών που εκτελούν τον έλεγχο
Micro-routine - Είναι το σύνολο των μικρο-εντολών που εκτελούν μια συγκεκριμένη
λειτουργία στο μικροπρόγραμμα.
Διαδοχέας
Είναι ένα κύκλωμα υπεύθυνο για την ενημέρωση της θέσης της επόμενης
μικροεντολής που θα εκτελεστεί από την τρέχουσα μικροεντολή, την ένδειξη
κατάστασης και τον κωδικό λειτουργία του μητρώου εντολών.
Είναι υπεύθυνος για τη διεύθυνση της μνήμης μικροπρογραμμάτων με βάση το
μετρητής μικροπρογραμμάτων. Ο μετρητής μικροπρογραμμάτων είναι ένας
καταχωρητής που αυξήσεις με εσωτερικό ρολόι, το οποίο όμως εξαρτάται από τους
καταχωρητές κατάστασης και οδηγίες και μερικά κομμάτια του καταχωρητή
μικρολέξεων. Σε ορισμένες καταστάσεις ο προσδιορισμός λαμβάνει
προκαθορισμένες τιμές (RESET, INTERRUPT, HOLD, κ.λπ.)
Εκτέλεση Οδηγιών
Κάθε εντολή εκτελείται ως ακολουθία τριών φάσεων:
1. πρόσβαση στη μνήμη (ανάκτηση)
2. αποκωδικοποίηση και
3. εκτέλεση.
Η εντολή προσπελάζεται αρχικά στη μνήμη και μεταφέρεται στο CPU, πιο
συγκεκριμένα σε ειδικό μητρώο της μονάδας ελέγχου ονομάζεται RI ("Εγγραφέας
Οδηγιών"). Μόλις στο RI, η οδηγία είναι ερμηνεύεται από ένα κύκλωμα
728
αποκωδικοποιητή. Τέλος, τρέχει. Η ακολουθία παράγεται κατάλληλο σήμα από τη
μονάδα ελέγχου, με αποτέλεσμα το μεταφορές δεδομένων και κατάλληλες
λειτουργίες. πρώτη φάση είναι η πρόσβαση στην οδηγία ("fetch"): τα περιεχόμενα
της IP ("Instruction Ο δείκτης") τοποθετείται στο δίαυλο διευθύνσεων και επιλέγεται
η θέση μνήμης. Στη συνέχεια παρέχεται μια εντολή ανάγνωσης στη μνήμη. Μετά από
μερικά νανοδευτερόλεπτα - που αντιστοιχεί στον χρόνο ανάγνωσης της μνήμης (ή
στο χρόνο πρόσβασης) - τα οκτώ bit των δεδομένων που επιλέγονται από αυτήν τη
διεύθυνση γίνονται διαθέσιμα στις ακίδες εξόδου
μνήμη και διαδίδονται στο δίαυλο δεδομένων συστήματος (στην περίπτωση αυτή, το
δεξιά προς τα αριστερά). Τα δεδομένα προωθούνται μέσα στο τσιπ της CPU μέχρι το
μητρώο εντολών (RI) της μονάδας ελέγχου, ολοκληρώνοντας έτσι την
φέρω.
Οι επόμενοι δύο κύκλοι είναι η αποκωδικοποίηση και η εκτέλεση. 0 RI
αποκωδικοποιείται από το μονάδα ελέγχου και παράγονται τα κατάλληλα σήματα,
με αποτέλεσμα την εκτέλεση του εντολή.
Μια εντολή δεν είναι απαραίτητα οκτώ bit. Πράγματι, Γενικά χρησιμοποιούνται ένα,
δύο, τρία ή τέσσερα byte, δηλαδή 8, 16, 24 ή 32 bit.
Όταν μια εντολή έχει περισσότερα από οκτώ bit, η μονάδα ελέγχου πρέπει να
επιστρέψει σε μνήμη και διαβάστε τα παρακάτω byte.
Το πρώτο byte της εντολής περιέχει πάντα την πράξη, δηλαδή τον δυαδικό κώδικα
που καθορίζει τη λειτουργία που θα εκτελεστεί (πρόσθεση, αφαίρεση, απόκλιση,
μεταφορά κ.λπ.). Μετά αποκωδικοποιώντας το opcode, η μονάδα ελέγχου "ξέρει" αν
θα μην επιστρέφετε στη μνήμη για πρόσβαση σε επιπλέον byte.
Έχοντας περιγράψει τη σειρά των γεγονότων κατά την εκτέλεση μιας εντολής, ας
λύσει το επόμενο πρόβλημα, που είναι το πρόβλημα αυτόματης αλληλουχίας,
δηλαδή το διαδοχική εκτέλεση εντολών. Ένα πρόγραμμα αποθηκεύεται ως α
ακολουθία εντολών σε δυαδικό σύστημα που βρίσκεται σε διαδοχικές διευθύνσεις
μνήμης. Μετά την πρόσβαση και την εκτέλεση μιας εντολής, καταχωρείται το IP
(Instruction Pointer). πρέπει να έχει ενημερωθεί. Αυτό το πρόβλημα επιλύεται με την
αύξηση της IP. Ετσι, κάθε φορά που χρησιμοποιείται η IP (δηλαδή χρησιμοποιείται το
περιεχόμενό της) η τιμή της είναι αυξάνεται αυτόματα και φορτώνεται στην IP. Την
επόμενη φορά που θα είναι η IP χρησιμοποιείται θα δείχνει στο επόμενο byte στη
729
μνήμη, δηλαδή στο επόμενη εντολή ή στο επόμενο byte μιας εντολής, εάν αυτή η
εντολή χρησιμοποιεί δύο ή περισσότερα byte.
Οι οδηγίες ενός προγράμματος αποθηκεύονται διαδοχικά (η μία μετά την άλλη)
στη μνήμη. Ωστόσο, οι εντολές δεν εκτελούνται πάντα με τη σειρά.
Για τη λήψη διαφορετικών ενεργειών με βάση τα αποτελέσματα των δοκιμών ή τις
αποφάσεις, τα μέρη μπορεί να εκτελεστεί διαφορετικό πρόγραμμα. Σε αυτή την
περίπτωση, η επόμενη οδηγία για να που θα εκτελεστεί καθορίζεται από την
τρέχουσα εντολή. Μια τέτοια οδηγία, η οποία αναστέλλει την μηχανισμός αυτόματης
αλληλουχίας, ονομάζεται "jump instruction". 0
Ο προγραμματιστής μπορεί να διακλαδωθεί σε μια καθορισμένη διεύθυνση μνήμης.
Μια εντολή όπως αυτή θα αναγκάσει μια νέα τιμή στο Instruction Pointer.
Κύκλος εκτέλεσης Εντολής Ένας κύκλος εντολών (ονομάζεται επίσης κύκλος
ανάκτησης και εκτέλεσης ή fetch-execution) είναι η χρονική περίοδος κατά την οποία
ένας υπολογιστής διαβάζει και επεξεργάζεται ένα οδηγίες γλώσσας μηχανής από τη
μνήμη σας ή την ακολουθία ενεργειών που η Η CPU εκτελεί για να εκτελέσει κάθε
εντολή κώδικα μηχανής σε ένα πρόγραμμα.
Η έκφραση "κύκλος ανάκτησης και εκτέλεσης" χρησιμοποιείται επίσης ευρέως, όπως
περιγράφει στο ουσιαστικά ο τρόπος που λειτουργεί ένας υπολογιστής: η οδηγία
πρέπει να ληφθεί από το κύρια μνήμη και στη συνέχεια εκτελείται από την CPU. Από
αυτόν τον κύκλο προκύπτουν όλα τα λειτουργίες υπολογιστή που είναι γνωστές στον
τελικό χρήστη. Κάθε CPU υπολογιστή μπορεί να έχει πολλούς διαφορετικούς
κύκλους, με βάση διαφορετικούς σετ οδηγιών.
Ο κύκλος εκτέλεσης μιας εντολής χωρίζεται στις ακόλουθες καταστάσεις:
1. Υπολογισμός της διεύθυνσης μνήμης που περιέχει την εντολή
2. Αναζήτηση οδηγιών
3. Αποκωδικοποίηση οδηγιών
4. Υπολογισμός της διεύθυνσης των τελεστών
5. Λήψη τελεστών (Ανάκτηση τελεστών)
6. Εκτέλεση της επιχείρησης
7. Αποθήκευση του αποτελέσματος σε μια διεύθυνση μνήμης
Διακοπές
Στην Επιστήμη Υπολογιστών, μια διακοπή είναι ένα σήμα από μια συσκευή που
730
συνήθως οδηγεί σε έναν μεταγωγέα περιβάλλοντος, δηλαδή, ο επεξεργαστής
σταματά να το κάνει για την εξυπηρέτηση της συσκευής που ζήτησε τη διακοπή.
Οι ψηφιακοί υπολογιστές παρέχουν συχνά έναν τρόπο για να ξεκινήσετε τις ρουτίνες
του λογισμικό ως απόκριση σε ασύγχρονα ηλεκτρονικά συμβάντα. Αυτά τα γεγονότα
είναι σηματοδοτείται στον επεξεργαστή μέσω αιτημάτων διακοπής (IRQs).
Η επεξεργασία διακοπής συνθέτει έναν μεταγωγέα περιβάλλοντος σε μια ρουτίνα
διακοπής το λογισμικό ειδικά γραμμένο για τη διαχείριση της διακοπής. Αυτή η
ρουτίνα ονομάζεται διακοπή ρουτίνας σέρβις ή λειτουργία χειρισμού διακοπής. Οι
διευθύνσεις αυτών των ρουτινών ονομάζονται διανύσματα διακοπής και
αποθηκεύονται συνήθως σε έναν πίνακα στη μνήμη RAM, επιτρέποντας την
τροποποίησή του εάν είναι απαραίτητο και απαιτείται. Οι διακοπές έχουν σχεδιαστεί
για να αποφεύγεται η απώλεια χρόνου υπολογισμός σε βρόχους λογισμικού (που
ονομάζονται βρόχοι δημοσκόπησης) που περιμένουν συμβάντα
που θα ενεργοποιηθεί από συσκευές. Αντί να στέκεστε τριγύρω περιμένοντας το
συμβαίνει, οι επεξεργαστές έγιναν ικανοί να εκτελούν άλλες εργασίες ενώ τα
γεγονότα εκκρεμούν. Η διακοπή ενημερώνει τον επεξεργαστή όταν συνέβη ένα
συμβάν, επιτρέποντας έτσι την αποτελεσματική προσαρμογή των συσκευών
βραδύτερη.
Οι διακοπές επιτρέπουν στους σύγχρονους επεξεργαστές να ανταποκρίνονται σε
συμβάντα που δημιουργούνται από συσκευές ενώ γίνονται άλλες εργασίες στους
επεξεργαστές παρέχει επίσης οδηγίες για να επιτρέπεται στις διεργασίες να
ενεργοποιούν διακοπές από το λογισμικό (παγίδες). Αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί
για την εφαρμογή συνεργατικής πολλαπλών εργασιών.
Αγωγός
Το Pipeline είναι μια τεχνική υλικού που επιτρέπει στην CPU να αναζητήσει ένα
ή περισσότερες εντολές από την επόμενη που θα εκτελεστεί. Αυτές οι οδηγίες είναι
τοποθετούνται σε μια ουρά μνήμης μέσα στον επεξεργαστή (CPU) όπου περιμένουν
το χρόνο εκτέλεσης: μόλις μια εντολή τελειώσει το πρώτο στάδιο και πηγαίνει στο
δεύτερο, η επόμενη οδηγία καταλαμβάνει ήδη το πρώτο στάδιο. Εν ολίγοις, είναι η
διαδικασία με την οποία υποδιαιρείται μια εντολή επεξεργασίας σε στάδια, αφού
καθένα από αυτά τα στάδια εκτελείται από μια μερίδα CPU, η οποία μπορεί να
τοποθετήσει περισσότερες από μία εντολές σε εκτέλεση ταυτόχρονα. Αυτό φέρνει
731
μια πιο ορθολογική χρήση της υπολογιστικής ικανότητας με κέρδος σημαντική
ταχύτητα. Μεταξύ των προβλημάτων που αντιμετωπίζονται είναι η εξάρτηση από
προηγούμενες οδηγίες και αποκλίσεις που δυσκολεύουν τη διαδικασία, καθώς και τη
διαφορά σε πολυπλοκότητα των οδηγιών που τους κάνουν να χρειάζονται πολύ
χρόνο μεταβλητή για εκτέλεση.
Η τεχνική Pipeline χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση της ταχύτητας λειτουργίας της
CPU, αφού η επόμενη εντολή που θα εκτελεστεί αποθηκεύεται κανονικά στους
καταχωρητές της CPU και δεν χρειάζεται να ληφθεί από την κύρια μνήμη που είναι
πολύ πιο αργά.
Η τεχνική του αγωγού είναι παρόμοια με μια εργοστασιακή γραμμή παραγωγής.
Κάθε εντολή ενός μικροεπεξεργαστή περνάει από πολλές φάσεις μέχρι την εκτέλεσή
της.
Αυτά τα στάδια μπορεί να είναι:
- Αποκωδικοποίηση
- Πρόσβαση στη μνήμη ή στα μητρώα
- Αριθμητική επεξεργασία
Α μπορούμε να διαχωρίσουμε όλες αυτές τις φάσεις ανεξάρτητα, και να
διαχωρίσουμε την καθεμία φάση ανά κύκλο ρολογιού θα είχαμε (σε αυτό το
παράδειγμα) 3 κύκλους ανά εντολή αν χρησιμοποιήσουμε μια τεχνική διοχέτευσης
θα μπορούσαμε να βάλουμε 3 οδηγίες ταυτόχρονα στον μικροεπεξεργαστή (ο
καθένας σε διαφορετική φάση) και έχει 3 εντολές σε 3 κύκλους (1 οδηγία ανά κύκλο
ιδανικά). Άλλα προβλήματα προκύπτουν από αυτή την τεχνική, όπως π.χ
διακλαδώσεις (πώς να γνωρίζετε τις επόμενες οδηγίες) και εξάρτηση εντολών (το
το επόμενο εξαρτάται από το προηγούμενο). Στην πράξη όλοι οι σύγχρονοι
μικροεπεξεργαστές χρησιμοποιήστε αρκετές (δεκάδες) φάσεις στην επεξεργασία για
να εκμεταλλευτείτε τα ρολόγια μεγαλύτερο (όσο μικρότερη είναι η φάση, τόσο πιο
γρήγορος μπορεί να είναι ο κύκλος).
Ορισμένες CPU περιλαμβάνουν πολύ πιο προηγμένες έννοιες αγωγών:
- Προ-αποκωδικοποίηση: Η CPU μπορεί να ξεκινήσει την αποκωδικοποίηση πολλών
εντολών (παράλληλα) και πριν εκτελεστούν.
- Εκτέλεση εκτός ακολουθίας: ορισμένες CPU ενδέχεται, εκτός από την προ-
αποκωδικοποίηση, εκτελέστε εκ των προτέρων έναν συγκεκριμένο αριθμό εντολών.
732
σε ένα βήμα αργότερα, ελέγχεται η σειρά εκτέλεσης και τα αποτελέσματα των
πράξεων ενοποιούνται με τη σωστή σειρά τους.
- Πρόβλεψη κλάδου: εάν υπάρχει εντολή διακλάδωσης εντός του αγωγού και
η εκτέλεσή του δεσμεύεται, όλες οι οδηγίες ακολουθούν αυτήν και που βρίσκονται
στην ουρά πρέπει να ματαιωθούν.
Τελεστές
Τελεστής - είναι το πεδίο εντολών του οποίου η δυαδική τιμή σηματοδοτεί τη θέση
του δεδομένα (ή είναι τα ίδια τα δεδομένα) που θα χειριστούν (επεξεργάζονται) την
εντολή κατά τη διάρκεια.
Γενικά, ένας τελεστής προσδιορίζει τη διεύθυνση μνήμης όπου περιέχονται τα
δεδομένα το οποίο θα διεκπεραιωθεί ή μπορεί να περιέχει τη διεύθυνση όπου θα
βρίσκεται το αποτέλεσμα της επέμβασης αποθηκευμένο. Τέλος, ένας τελεστής
μπορεί επίσης να υποδεικνύει έναν καταχωρητή (ο οποίος θα περιέχει τα ίδια τα
δεδομένα ή μια διεύθυνση μνήμης όπου βρίσκονται τα δεδομένα αποθηκεύονται).
Οι τελεστές παρέχουν στην πραγματικότητα τα δεδομένα της εντολής.
Σημείωση: Υπάρχουν οδηγίες που δεν έχουν τελεστή. Π.χ.: Οδηγία HALT (STOP).
Η λειτουργία του τελεστή είναι να αναγνωρίζει/εντοπίζει τα προς επεξεργασία
δεδομένα.
Όσον αφορά τον αριθμό των τελεστών, μπορούμε να εξετάσουμε:
- Μεγαλύτερος αριθμός: επιτρέπει μεγαλύτερη πληρότητα, καθώς καθιστά δυνατή
την ύπαρξη όλων των τελεστές που είναι απαραίτητοι για την ένδειξη των δεδομένων
για την εκτέλεση της λειτουργίας.
Ως αποτέλεσμα, αν και περισσότεροι τελεστές καταλαμβάνουν περισσότερη μνήμη,
θα είναι απαιτούνται λιγότερες οδηγίες, χρησιμοποιώντας λιγότερη μνήμη.
- Μικρότερος αριθμός: οι αναφορές είναι λιγότερο πλήρεις και θα είναι απαραίτητες
περισσότερες οδηγίες στο πρόγραμμα. Ωστόσο, έχοντας λιγότερους τελεστές, ο
χώρος που καταλαμβάνονται στη μνήμη από τους τελεστές θα είναι μικρότεροι.
Καθώς ο τελεστής περιέχει συνήθως μια διεύθυνση MP, τον αριθμό των bit
που καταλαμβάνεται από έναν τελεσταίο εξαρτάται από τον αριθμό των
διευθυνσιοδοτούμενων κελιών του μνήμη, δηλαδή, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε
πόσα κελιά μπορούν να αντιμετωπιστούν στο κύρια μνήμη για να γνωρίζουμε πόσα
bit θα χρειαστούν για τον τελεστή.
733
Λειτουργία διεύθυνσης
- Implicit Mode – Οι τελεστές καθορίζονται σιωπηρά στον ορισμό του
οδηγία (εντολές συσσωρευτή ή μηδενική διεύθυνση).
- Immediate Mode – Οι τελεστές που καθορίζονται στην ίδια την οδηγία.
Το πεδίο τελεστών περιέχει αυτό που πραγματικά θα χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό
με τη λειτουργία καθορίζεται στην οδηγία.
Λειτουργία εγγραφής – Το πεδίο διεύθυνσης καθορίζει έναν καταχωρητή
επεξεργαστή.
Οι τελεστές είναι οι τιμές στους καταχωρητές.
Έμμεση λειτουργία εγγραφής – Η εντολή καθορίζει έναν καταχωρητή του οποίου τα
περιεχόμενα δίνει τη διεύθυνση του τελεστή στη μνήμη (δηλαδή, ο καταχωρητής
περιέχει διεύθυνση, όχι τιμή).
Λειτουργία αυτόματης αύξησης και αυτόματης μείωσης – Ίδιο με το μητρώο
έμμεση, εκτός από το ότι η διεύθυνση στο μητρώο προσαυξάνεται ή μειώνεται
ανάλογα με την επέμβαση.
Λειτουργία άμεσης διεύθυνσης – Η αποτελεσματική διεύθυνση είναι ίδια με την
περιεχόμενη διεύθυνση στην οδηγία. Ο τελεστής βρίσκεται στη μνήμη και
καθορίζεται στο πεδίο διεύθυνσης.
Λειτουργία έμμεσης διεύθυνσης – Το πεδίο διεύθυνσης παρέχει μια άλλη διεύθυνση
στο μνήμη, όπου πραγματικά αποθηκεύονται τα δεδομένα. Η μονάδα ελέγχου
συλλέγει την εντολή από τη μνήμη και χρησιμοποιεί το πεδίο διευθύνσεών της για να
διαβάσει ξανά το αποτελεσματική διεύθυνση.
Λειτουργία σχετικής διεύθυνσης – Τα περιεχόμενα του μητρώου υπολογιστή
προστίθενται στο πεδίο διεύθυνσης που περιέχεται στην οδηγία. Αυτό το πεδίο
μπορεί να είναι θετικός αριθμός ή αρνητικός. Το αποτέλεσμα παράγει μια
αποτελεσματική διεύθυνση, σε σχέση με την τρέχουσα (ή την επόμενη)
οδηγία (χρησιμοποιείται για διακλάδωση).
Indexed Addressing Mode – Τα περιεχόμενα ενός καταχωρητή ευρετηρίου είναι
προστέθηκε στο τμήμα διεύθυνσης της εντολής, για να λάβετε την αποτελεσματική
διεύθυνση.
734
Το πεδίο διεύθυνσης καθορίζει τη διεύθυνση έναρξης μιας σειράς δεδομένων στη
μνήμη. Κάθε τελεστής στον πίνακα αποθηκεύεται στη μνήμη σε σχέση με την αρχική
διεύθυνση.
Η απόσταση μεταξύ της διεύθυνσης έναρξης και της διεύθυνσης τελεστών
αποθηκεύεται στο μητρώο ευρετηρίου.
Λειτουργία διεύθυνσης βασικού μητρώου – Τα περιεχόμενα ενός μητρώου
Η βάση προστίθεται στο πεδίο διεύθυνσης εντολών για να ληφθεί η διεύθυνση
αποτελεσματικός. Λειτουργεί παρόμοια με τη λειτουργία διευθυνσιοδότησης με
ευρετήριο, εκτός από αυτό ο καταχωρητής ονομάζεται πλέον καταχωρητής βάσης
αντί για καταχωρητής ευρετηρίου.
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΕΣ
Οι αρχιτεκτονικές υπολογιστών είναι συχνά ελάχιστα εξερευνημένες και γνωστές,
αλλά οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητές τους είναι πολύ ενδιαφέρον να μελετηθούν
και εξασφαλίζουν καλύτερη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των επεξεργαστών
από την αυγή της εποχής των υπολογιστών. Η αρχιτεκτονική CISC ή Complex Σύνολο
εντολών Υπολογιστής, είναι μια πολύ περίπλοκη αρχιτεκτονική που μπορεί να
εκτελεστεί αρκετές εκατοντάδες διαφορετικές σύνθετες οδηγίες, καθιστώντας το
εξαιρετικά πολύπλευρο.
Διάσημα παραδείγματα επεξεργαστών CISC είναι οι 386 και 486.
Η αρχιτεκτονική RISC, ή Υπολογιστής μειωμένου συνόλου εντολών, είναι ένας τύπος
αρχιτεκτονικής επεξεργαστή που εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 80 όταν
ήταν η τάση κατασκευή τσιπ με όλο και πιο περίπλοκα σύνολα οδηγιών, τα περίφημα
Επεξεργαστές CISC. Τότε ήταν που κάποιοι κατασκευαστές σκέφτηκαν να
ακολουθήσουν το αντίθετο δρόμο, δημιουργώντας το πρότυπο RISC
(Υπολογιστής μειωμένου συνόλου εντολών ή «υπολογιστής με μειωμένο σετ
οδηγίες").
CISC
Το CISC ή Complex Instruction Set Computer είναι μια αρχιτεκτονική επεξεργαστή
ικανό να εκτελέσει εκατοντάδες διαφορετικές πολύπλοκες εντολές που το καθιστά
εξαιρετικά ευέλικτο. Παραδείγματα επεξεργαστών που χρησιμοποιούν αυτήν την
αρχιτεκτονική είναι τα 386 και 486 της Intel. Επεξεργαστές που βασίζονται σε
υπολογιστές ένα σύνολο σύνθετων εντολών περιέχει έναν μικροπρογραμματισμό,
735
δηλαδή ένα σύνολο κωδικών εντολών που γράφονται στον επεξεργαστή,
επιτρέποντάς του να λαμβάνει οδηγίες προγράμματος και να τις εκτελεί,
χρησιμοποιώντας τις οδηγίες που περιέχονται στον μικροπρογραμματισμό σας. Θα
ήταν σαν να παραβίαζε αυτές τις οδηγίες, ήδη μέσα χαμηλό επίπεδο, σε αρκετές
οδηγίες πιο κοντά στο υλικό (οι οδηγίες που περιέχεται στον μικροκώδικα του
επεξεργαστή).
Ως εντυπωσιακό χαρακτηριστικό, αυτή η αρχιτεκτονική περιέχει ένα μεγάλο σύνολο

από οδηγίες, οι περισσότερες από αυτές σε υψηλό βαθμό πολυπλοκότητας.
Μερικά χαρακτηριστικά αυτής της αρχιτεκτονικής είναι:
- Μικροπρογραμματισμένος έλεγχος.
- Καταχώριση-καταχώριση, καταχωρητή-μνήμη και καταχώρηση-μνήμη.
- Πολλαπλές λειτουργίες διεύθυνσης μνήμης, συμπεριλαμβανομένης της
ευρετηρίασης (διανύσματα).
- Οδηγίες μεταβλητού πλάτους (μέγεθος), σύμφωνα με τον τρόπο
διευθυνσιοδότησης μεταχειρισμένος;
- Οι εντολές απαιτούν πολλαπλούς κύκλους μηχανής για να εκτελεστούν, που
ποικίλλουν
Επίσης με λειτουργία διευθυνσιοδότησης.
- Λίγοι καταχωρητές.
- Εξειδικευμένοι έφοροι.
RISC
RISC "Υπολογιστής με μειωμένο σύνολο εντολών") Η αρχιτεκτονική RISC αποτελείται
από ένα μικρό σύνολο απλών εντολών που εκτελούνται απευθείας από το hardware,
όπου δεν υπάρχει παρέμβαση διερμηνέα (μικροκώδικας), ο οποίος
736
σημαίνει ότι οι εντολές εκτελούνται σε μία μόνο μικροεντολή (μονόδρομο και
ακολουθώντας το ίδιο μοτίβο). Οι μηχανές RISC έχουν γίνει μόνο βιώσιμο λόγω της
προόδου στο βελτιστοποιημένο λογισμικό για αυτήν την αρχιτεκτονική, μέσω του
χρήση βελτιστοποιημένων μεταγλωττιστών που αντισταθμίζουν την απλότητα
αυτής της αρχιτεκτονικής. Υπάρχει ένα σύνολο χαρακτηριστικών που επιτρέπει έναν
ορισμό βασικής αρχιτεκτονικής RISC, είναι:
- Χρήση μόνο μιας εντολής ανά κύκλο διαδρομής δεδομένων (ULA, καταχωρητές
και τα λεωφορεία που κάνουν τη σύνδεσή του).
- Η διαδικασία φόρτωσης/αποθήκευσης, δηλαδή οι αναφορές μνήμης είναι
γίνεται με ειδικές οδηγίες φόρτωσης/αποθήκευσης.
- Έλλειψη μικροκώδικα, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολυπλοκότητα στο
μεταγλωττιστής;
- Οδηγίες σταθερής μορφής.
- Μειωμένο σύνολο οδηγιών, διευκολύνοντας την οργάνωση του CU σε α
ότι έχει απλή και γρήγορη ερμηνεία.
- Χρήση αγωγού (είναι μια τεχνική διαχωρισμού της εκτέλεσης μιας εντολής
σε φάσεις ή στάδια, ανοίγοντας χώρο για ταυτόχρονη εκτέλεση πολλαπλών
οδηγίες);
- Χρήση πολλαπλών συνόλων καταχωρητών.
Σε αντίθεση με τα συμπλέγματα CISC, οι επεξεργαστές RISC είναι ικανοί να
εκτελεστούν μερικές απλές οδηγίες, γι' αυτό ακριβώς βασίζονται τα τσιπ
σε αυτή την αρχιτεκτονική είναι πιο απλά και πολύ φθηνότερα.
Ένα άλλο πλεονέκτημα των επεξεργαστών που χρησιμοποιούν αυτήν την
αρχιτεκτονική είναι το γεγονός ότι έχουν μικρότερο αριθμό εσωτερικών κυκλωμάτων,
σας επιτρέπει να εργαστείτε με υψηλότερα ρολόγια. Ένα καλό παράδειγμα είναι οι
επεξεργαστές Alpha, οι οποίοι το 97 λειτουργεί στα 600 MHz.
Σύγκριση
Σε αντίθεση με τη σύνθετη αρχιτεκτονική CISC, οι επεξεργαστές RISC είναι ικανοί
εκτελέστε μόνο μερικές απλές οδηγίες, γεγονός που δικαιολογεί το γεγονός ότι το
Τα τσιπ που βασίζονται σε αυτήν την αρχιτεκτονική είναι απλούστερα και πολύ
φθηνότερα.
737
Ένα άλλο πλεονέκτημα των επεξεργαστών RISC είναι ότι επειδή έχουν μικρότερο
αριθμό των εσωτερικών κυκλωμάτων, μπορεί να λειτουργήσει με υψηλότερα
ρολόγια. Ένας επεξεργαστής RISC είναι σε θέση να εκτελεί εντολές πολύ πιο γρήγορα.
επόμενη φωτογραφία συγκρίνοντας τα χαρακτηριστικά και των δύο αρχιτεκτονικών:
Superscalar Machines
Ο όρος βαθμωτός χρησιμοποιείται για τη διάκριση μοντέλων εκτέλεσης:
- Μια ενιαία εντολή που χειρίζεται διακριτούς τελεστές.
- Από διανυσματικές οδηγίες, που πυροδοτούν την παράλληλη ενεργοποίηση
πολλαπλών στοιχεία επεξεργασίας, όλα εκτελώντας μία μόνο λειτουργία.
Εκτός από αυτά τα δύο μοντέλα, υπάρχει ένα που εκτελεί αρκετές εντολές
ταυτόχρονα, χωρίς να χρειάζεται να έχουν τον ίδιο κωδικό λειτουργίας (όχι φορείς).
Αυτό το μοντέλο χρησιμοποιείται από υπερκλιμακωτούς υπολογιστές, όπως
ονομάζεται, επειδή επεξεργάζονται βαθμωτές εντολές σε υψηλό βαθμό
παραλληλισμού.
Οι υπολογιστές Superscalar είναι μηχανές που έχουν σχεδιαστεί για να βελτιώνουν
το απόδοση της κλιμακωτής εκτέλεσης εντολών, με άλλα λόγια, αυτοί
εκμεταλλεύονται τον παραλληλισμό χαμηλού επιπέδου και έτσι μπορούν να
εκτελέσουν πολλαπλές εντολές μηχανή ταυτόχρονα, αρκεί να προέρχονται όλα από
το ίδιο πρόγραμμα αντικειμένου.
Το όνομα έρχεται σε αντίθεση με τον σκοπό των επεξεργαστών διανυσμάτων και
μητρών, επειδή, χρησιμοποιήστε την τεχνική της παράλληλης επεξεργασίας πολλών
εντολών του ίδιου τύπου, ενώ ένας υπερβαθμωτός μπορεί να επεξεργαστεί
ταυτόχρονα οδηγίες πολλά διαφορετικά.
Αυτή η συζήτηση γίνεται επειδή κάθε μηχανή είναι εξειδικευμένη στην εκτέλεση
ορισμένων τύπους συγκεκριμένων προγραμμάτων και, όπως συμβαίνει με τις
περισσότερες εφαρμογές. Οι πράξεις είναι βαθμωτές ποσότητες, η υπερκλιμακωτή
«φιλοσοφία» αντιπροσωπεύει το επόμενο βήμα για να οδηγήσετε τους επεξεργαστές
γενικής χρήσης στα ύψη την απόδοση, η οποία στη συνέχεια μπορεί να εκτελέσει
αποτελεσματικά ένα ευρύ φάσμα προγράμματα εφαρμογών που δεν περιορίζονται
σε διανυσματικές ή μητρικές εφαρμογές.
Σύμφωνα με τον (Stallings, 2002), σε μια υλοποίηση της υπερκλιμακωτής
αρχιτεκτονικής του επεξεργαστή, κοινές οδηγίες όπως: αριθμητική ακέραιος και
738
κινητής υποδιαστολής, ανάγνωση και η εγγραφή μνήμης και οι κλάδοι υπό όρους,
μπορούν να αρχικοποιηθούν ταυτόχρονα και εκτελούνται ανεξάρτητα και μια τέτοια
υλοποίηση αυξάνει τον βαθμό πολυπλοκότητας που σχετίζεται με σωλήνες οδηγίες.
Οι υλοποιήσεις της υπερκλιμακωτής αρχιτεκτονικής βασίζονται κυρίως σε
στην αρχιτεκτονική RISC, ωστόσο, μπορούν να γίνουν είτε σε RISC είτε σε CISC. Ο
Η πρώτη δήλωση οφείλεται στο γεγονός ότι το μικρό σύνολο εντολών του
Η αρχιτεκτονική RISC, την αποκαλύπτει ήδη εν μέρει ως την υπερκλιμακωτή τεχνική.
Παρά την περίοδο κύησης της αρχιτεκτονικής RISC για εμπορική απογείωση
από την πραγματική έναρξη της έρευνας με το IBM801 και το RISC του Berkeley
επτά έως οκτώ χρόνια, η διαθεσιμότητα της πρώτης μηχανής superscalar
εμπορικά πραγματοποιήθηκε σε ένα ή δύο χρόνια.
Επί του παρόντος, δεν είναι δυνατόν να πούμε με 100% βεβαιότητα ότι χρησιμοποιεί
ένας επεξεργαστής Μόνο αρχιτεκτονική CISC ή RISC, ως τρέχοντα μοντέλα
επεξεργαστών φέρει τα χαρακτηριστικά και των δύο αρχιτεκτονικών.
Μεταχειρισμένοι επεξεργαστές ARM στα κινητά τηλέφωνα είναι ένα παράδειγμα
χρήσης της αρχιτεκτονικής RISC, ένα άλλο παράδειγμα Η χρήση αυτής της
αρχιτεκτονικής γίνεται σε κονσόλες όπως το Nintendo 64 και το Playstation.
Με τα χρόνια, τόσο η Intel όσο και η AMD συνειδητοποίησαν ότι χρησιμοποιώντας

μερικές έννοιες της αρχιτεκτονικής RISC στους επεξεργαστές τους θα μπορούσαν να
τους βοηθήσουν να δημιουργήσουν ταχύτερους επεξεργαστές. Ωστόσο, ταυτόχρονα,
υπήρχε ανάγκη συνεχίστε να δημιουργείτε επεξεργαστές συμβατούς με τους
παλιούς. Η ιδέα μετά πέρασε για την κατασκευή υβριδικών τσιπ που είναι ικανά να
εκτελούν εντολές x86, είναι συμβατό με όλα τα προγράμματα, αλλά ταυτόχρονα
συμπεριφέρεται εσωτερικά ως τσιπ RISC, σπάζοντας αυτές τις πολύπλοκες οδηγίες
σε απλές οδηγίες, τις οποίες μπορεί να επεξεργαστεί ο πυρήνας RISC.
739
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.4 Δομή και Οργάνωση δικτύων
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.4 Δομή και Οργάνωση δικτύων
Η τοπολογία δικτύου είναι το κανάλι στο οποίο το μέσο δικτύου συνδέεται με
υπολογιστές και άλλα στοιχεία ενός δικτύου υπολογιστών. Ουσιαστικά, είναι η
τοπολογική δομή του δικτύου και μπορεί να περιγραφή φυσικά ή λογικά. Υπάρχουν
διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορεί να οργανωθεί η διασύνδεση μεταξύ
καθενός από τους κόμβους (υπολογιστές) του δικτύου. Υπάρχουν δύο βασικές
κατηγορίες τοπολογιών δικτύου:
• Φυσική τοπολογία
Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από τον φυσικό τρόπο με τον οποίο
συνδέονται τα καλώδια και οι συσκευές.
• Λογική τοπολογία
Η λογική, από την άλλη, εξετάζει και οργανώνει τον τρόπο με τον οποίο το δίκτυο
εκτελεί τη δουλειά του . Αυτό σημαίνει ότι οι ρυθμίσεις εξαρτώνται από μια
διεπαφή, όπως λογισμικό, πόρους cloud, δρομολογητές και ούτω καθεξής. Ο
740
σκοπός αυτής της τοπολογίας είναι να βρει τον καλύτερο τρόπο σύνδεσης των
κόμβων του δικτύου, διεγείροντας ακόμα πιο αποτελεσματική κίνηση.
Η φυσική τοπολογία είναι η πραγματική εμφάνιση ή διάταξη του δικτύου, ενώ η
λογική περιγράφει τη ροή των δεδομένων μέσω του δικτύου. Η φυσική τοπολογία
αντιπροσωπεύει τον τρόπο σύνδεσης των δικτύων (φυσική διάταξη) και τα μέσα
σύνδεσης συσκευών δικτύου (κόμβοι ή κόμβοι). Ο τρόπος σύνδεσης των καλωδίων,
που γενικά ονομάζουμε (φυσική) τοπολογία δικτύου, επηρεάζει αρκετά σημεία που
θεωρούνται κρίσιμα, όπως η ευελιξία, η ταχύτητα και η ασφάλεια.
Η λογική τοπολογία αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο ενεργούν τα σήματα στα
μέσα δικτύου ή στον τρόπο με τον οποίο τα δεδομένα μεταδίδονται μέσω του
δικτύου από τη μια συσκευή στην άλλη χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η φυσική
διασύνδεση των συσκευών. Οι λογικές τοπολογίες συνδέονται συχνά με τον Έλεγχο
πρόσβασης μέσων, τις μεθόδους και τα πρωτόκολλα. Οι λογικές τοπολογίες μπορούν
να αναδιαμορφωθούν δυναμικά από ειδικούς τύπους εξοπλισμού όπως
δρομολογητές και μεταγωγείς.
Με τη γραφική χαρτογράφηση αυτών των συνδέσμων, έχουμε ως αποτέλεσμα
ορισμένα γεωμετρικά σχήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την περιγραφή
διαφορετικών τοπολογιών. Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα για το
καθένα, καθώς διαφέρουν στον τρόπο με τον οποίο οι συσκευές μπορούν (ή δεν
μπορούν) να διασυνδεθούν.
Τοπολογία
Τοπολογία του δικτύου μπορεί να μελετηθεί μέσω οκτώ βασικών τοπολογιών:
1. Από σημείο σε σημείο "Peer-to-peer" (με αρκτικόλεξο P2P)
Είναι μια αρχιτεκτονική δικτύων υπολογιστών όπου κάθε ένα από τα σημεία ή κόμβοι
του δικτύου λειτουργεί τόσο ως πελάτης όσο και ως διακομιστής, επιτρέποντας την
κοινή χρήση υπηρεσιών και δεδομένων χωρίς την ανάγκη κεντρικού διακομιστή. Τα
δίκτυα P2P μπορούν να εγκατασταθούν στο σπίτι, σε εταιρείες και ακόμη και στο
Διαδίκτυο. Όλα τα σημεία του δικτύου πρέπει να χρησιμοποιούν συμβατά
προγράμματα για να συνδέονται μεταξύ τους. Ένα δίκτυο peer-to-peer μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για κοινή χρήση μουσικής, βίντεο, εικόνων, δεδομένων, οτιδήποτε
σε ψηφιακή μορφή.
Οφέλη
741
Λόγω της απλότητάς τους, τα δίκτυα peer-to-peer είναι οι πιο δημοφιλείς
εναλλακτικές λύσεις όταν σκέφτεστε για οικιακές εγκαταστάσεις ή οποιαδήποτε άλλη
κατάσταση όπου χρειάζεται να δημιουργήσετε γρήγορη επικοινωνία μεταξύ δύο
συσκευών. Καθώς δεν βασίζεται σε μια αρχιτεκτονική πελάτη - διακομιστή, όπου
μόνο ο διακομιστής είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση όλων των λειτουργιών του
δικτύου, το P2P έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα ακριβώς επειδή δεν εξαρτάται από
διακομιστή και επειδή όλοι οι κόμβοι είναι διασυνδεδεμένοι, επιτρέποντας την
πρόσβαση σε οποιονδήποτε κόμβο από οποιοδήποτε από αυτά. Για το λόγο αυτό, το
δίκτυο έχει υψηλή διαθεσιμότητα .
Αυτή η αρχιτεκτονική εξαρτάται από την υψηλή απόδοση του Διαδικτύου. Καθώς
κατανέμονται οι απαραίτητοι πόροι (υπολογιστικό φορτίο, κίνηση δικτύου,
αποθηκευτικός χώρος κ.λπ.).
Η αρχιτεκτονική P2P παρουσιάζει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα δεδομένων, καθώς το
αντικείμενο μπορεί να γίνει διαθέσιμο σε πολλούς κόμβους Διαδικτύου. Ωστόσο, η
εγγύηση ασφάλειας είναι κατώτερη από άλλα έργα κοινής χρήσης δεδομένων.
Παρά την απλότητά τους, αυτά τα μοντέλα δεν συνιστώνται για μεγαλύτερες, πιο
στιβαρές λειτουργίες. Σε αυτό το σενάριο, η υποδομή πρέπει να επιλέξει μεταξύ των
προηγούμενων τοπολογιών ή μιας παραλλαγής από σημείο σε σημείο, την τοπολογία
Mesh.
Αρχιτεκτονική P2P
Ένα σύστημα peer-to-peer υλοποιεί ένα αφηρημένο δίκτυο που επικαλύπτεται πάνω
από την τοπολογία του δικτύου. Αυτή η επικάλυψη χρησιμοποιείται για την
ανακάλυψη και την ευρετηρίαση ομότιμων δικτύου, καθιστώντας το σύστημα P2P
λειτουργικό, ανεξάρτητα από τη φυσική τοπολογία του δικτύου. Το περιεχόμενο
ανταλλάσσεται απευθείας μέσω του πρωτοκόλλου IP. Τα ανώνυμα συστήματα peer-
to-peer αποτελούν εξαιρέσεις, καθώς εφαρμόζουν επιπλέον επίπεδα δρομολόγησης
για να κρύψουν την ταυτότητα πηγής ή προορισμού.
Σε μια τυπική αρχιτεκτονική P2P, δεν υπάρχει έννοια πελάτη ή διακομιστή, αλλά μόνο
ζεύγη κόμβων που λειτουργούν και ως πελάτης και ως διακομιστής για άλλους
742
κόμβους στο δίκτυο. Ένα παράδειγμα μεταφοράς αρχείων που δεν χρησιμοποιεί P2P
είναι το Πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων (FTP), όπου τα προγράμματα πελάτη και
διακομιστή είναι διαφορετικά.
Το δίκτυο Overlay P2P αποτελείται από έναν τρόπο με τον οποίο όλα τα peer στο
δίκτυο λειτουργούν ως ένας μόνο κόμβος του δικτύου. Υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ
δύο κόμβων που γνωρίζονται μεταξύ τους στο δίκτυο. Δηλαδή, ένας συμμετέχων
κόμβος γνωρίζει τη θέση ενός άλλου κόμβου στο δίκτυο P2P. Στη συνέχεια, υπάρχει
μια άκρη που συνδέει τον πρώτο υπάρχοντα κόμβο με τον δεύτερο στο δίκτυο
επικάλυψης. Με βάση τον τρόπο σύνδεσης των κόμβων στο δίκτυο, μπορούμε να
ταξινομήσουμε το δίκτυο P2P ως δομημένο ή μη.
Στη δομή P2P, τα ζεύγη οργανώνονται σύμφωνα με κριτήρια και αλγόριθμους, που
πραγματοποιούν την επικάλυψη με συγκεκριμένες τοπολογίες. Συνήθως,
χρησιμοποιούν κατανεμημένους πίνακες κατακερματισμού για την ευρετηρίαση. Τα
δομημένα συστήματα P2P είναι κατάλληλα για εφαρμογές μεγάλης κλίμακας λόγω
της υψηλής επεκτασιμότητας και ορισμένων εγγυήσεων σχετικά με την απόδοση
(συνήθως προσεγγίζοντας το O(log N), όπου N είναι ο αριθμός των κόμβων στο
σύστημα P2P).
Μια τυπική δομή για το δίκτυο Overlay δεν επιβάλλεται από το δίκτυο P2P. Στην
ιδεολογία, δεν υπάρχει συγκεντρωτικό στοιχείο στο σύστημα δομής P2P. Ωστόσο,
στην πράξη υπάρχουν, στα δομημένα συστήματα, διάφοροι βαθμοί
συγκεντροποίησης. Τρεις κατηγορίες ξεχωρίζουν:
• Καθαρά peer-to-peer : κάθε δίκτυο αποτελείται αποκλειστικά από ισοδύναμους
ομότιμους, υπάρχει μόνο ένα επίπεδο προώθησης και κανένα ειδικό σύστημα
υποδομής.
• Centralized Peer-to-Peer: Ένας κεντρικός διακομιστής χρησιμοποιείται για την
ευρετηρίαση των πληροφοριών και την εκκίνηση ολόκληρου του συστήματος. Οι
συνδέσεις μεταξύ ομότιμων δεν διαχειρίζονται από κανέναν αλγόριθμο.
• Hybrid Peer-to-Peer: Επιτρέπει τη συνύπαρξη κόμβων υποδομής.
Το πρώτο και δημοφιλές σύστημα κοινής χρήσης αρχείων peer-to-peer, το Napster,
ήταν ένα παράδειγμα του κεντρικού μοντέλου. Το Freenet και οι πρώιμες
υλοποιήσεις του πρωτοκόλλου Gnutella, από την άλλη πλευρά, είναι παραδείγματα
ενός αποκεντρωμένου μοντέλου. Οι σύγχρονες υλοποιήσεις Gnutella, το Gnutella2,
743
καθώς και το πλέον καταργημένο δίκτυο Kazaa , είναι παραδείγματα του υβριδικού
μοντέλου.
Η ζήτηση για υπηρεσίες Διαδικτύου αυξάνεται σε κλίμακα που μπορεί να περιοριστεί
μόνο από το μέγεθος του παγκόσμιου πληθυσμού. Ένας από τους στόχους των
συστημάτων peer-to-peer είναι να επιτραπεί η κοινή χρήση δεδομένων και πόρων σε
μεγάλη κλίμακα, εξαιρουμένης κάθε απαίτησης για ξεχωριστά διαχειριζόμενους
διακομιστές και τη σχετική υποδομή τους. Τα συστήματα peer-to-peer προορίζονται
να υποστηρίζουν κατανεμημένα συστήματα και εφαρμογές χρησιμοποιώντας τους
υπολογιστικούς πόρους που είναι διαθέσιμοι σε προσωπικούς υπολογιστές και
σταθμούς εργασίας σε αυξανόμενους αριθμούς. Αυτό έχει αποδειχθεί αρκετά
ελκυστικό, καθώς το χάσμα απόδοσης μεταξύ επιτραπέζιων υπολογιστών και
διακομιστών έχει μειωθεί και οι ευρυζωνικές συνδέσεις έχουν πολλαπλασιαστεί.
Οπότε μπορούμε να ορίσουμε τις εφαρμογές P2P ως "εφαρμογές που
εκμεταλλεύονται πόρους διαθέσιμους στα άκρα του Διαδικτύου - αποθήκευση,
κύκλοι, περιεχόμενο, ανθρώπινη παρουσία".
Γενικά, ένα δίκτυο peer-to-peer αποτελείται από υπολογιστές ή άλλους τύπους
μονάδων επεξεργασίας που δεν έχουν σταθερό ρόλο πελάτη ή διακομιστή. Αντίθετα,
θεωρούνται συνήθως ίσου επιπέδου και αναλαμβάνουν το ρόλο του πελάτη ή του
διακομιστή ανάλογα με τη συναλλαγή που θα ξεκινήσει ή θα ληφθεί από το ένα
ζευγάρι στο άλλο στο ίδιο δίκτυο.
Οι κόμβοι δικτύου peer-to-peer ενδέχεται να διαφέρουν ως προς την τοπική
διαμόρφωση, την ικανότητα επεξεργασίας, τη χωρητικότητα αποθήκευσης, το εύρος
ζώνης, μεταξύ άλλων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών. Η πρώτη χρήση του όρου peer-to-
peer έγινε το 1984 , με την ανάπτυξη του έργου Advanced peer-to-peer Networking
Architecture στην IBM.
Η ιστορία του Peer-to-peer
Το P2P είναι το αποτέλεσμα της φυσικής τάσης της ανάπτυξης μηχανικής λογισμικού
με τη διαθεσιμότητα της τεχνολογίας για τη δημιουργία μεγαλύτερων δικτύων.
Η τάση των τελευταίων δεκαετιών έχει αυξηθεί με την ανάγκη για επιχειρηματικές
εφαρμογές, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την αντικατάσταση των μονολιθικών
συστημάτων από τα κατανεμημένα συστήματα. Τα δίκτυα υπολογιστών άρχισαν να
αναπτύσσονται, να γίνονται μεγαλύτερα και πιο ισχυρά. Οι χρήστες άρχισαν να τα
744
χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο και η ευρυζωνική σύνδεση έχει γίνει φθηνότερη
και πιο ισχυρή και εύκολη στην πρόσβαση.
Σε αυτό το πεδίο, υπήρχε ανάγκη να υπάρχει διαθεσιμότητα διασυνδεδεμένων
σημείων και όσο περισσότεροι πόροι υπήρχαν, τόσο πιο ισχυρό γινόταν αυτό το
δίκτυο. Το Διαδίκτυο ήταν ένα ξεκάθαρο παράδειγμα και μια «έκρηξη χρηστών».
Καθώς τα δίκτυα μεγάλωναν, οι εφαρμογές P2P αναπτύχθηκαν και η κοινωνία άρχισε
να ενδιαφέρεται για το P2P. Εφαρμογές όπως το Napster, το Gnutella και το Kazaa
έγιναν διάσημες επειδή έφεραν ένα υποσύνολο τεχνολογίας P2P που ήταν
προσβάσιμο σε χιλιάδες χρήστες.
Στην πραγματικότητα, το P2P αναπτύχθηκε από τη βασική τεχνολογία που
χρησιμοποιούσαν την εποχή του Usenet και του FidoNet. Ήταν δύο πλήρως
αποκεντρωμένα δίκτυα και χρησιμοποιήθηκαν συστήματα όπως το DNS.
Στην αρχή, ήταν δουλειές που είχαν δύο φοιτητές στο πτυχίο τους. Δεν υπήρχαν
πολλές πληροφορίες για την κοινή χρήση, ούτε το Διαδίκτυο όπως είναι σήμερα. Τα
αρχεία ανταλλάσσονταν κατά παρτίδες στις τηλεφωνικές γραμμές, επειδή οι
υπολογιστές ήταν συνδεδεμένοι με ομοαξονικά καλώδια, χωρίς να έχουν πολύ
περισσότερους από δέκα υπολογιστές σε κάθε δίκτυο, συνδεδεμένους με έναν
τερματιστή, που περνούσε σχεδόν από κάθε κόμβο.
Ωστόσο, το 1979 , καθώς δεν υπήρχε τρόπος να συγκεντρωθεί, το Usenet ήταν
εντελώς αποκεντρωμένο, με δημιουργό τον Jim Ellis. Το FidoNet ήταν επίσης
αποκεντρωμένο, αλλά χρησίμευε για την ανταλλαγή μηνυμάτων. Αυτή η εφαρμογή
δημιουργήθηκε το 1984 από τον Tom Jennings για την ανταλλαγή μηνυμάτων από
διαφορετικά συστήματα BBS.
Το DNS έγινε αναγκαιότητα, καθώς το 1983 υπήρχαν ήδη εκατομμύρια κεντρικοί
υπολογιστές στο Διαδίκτυο. Εκείνη την εποχή, ο τρόπος περιήγησης στο Διαδίκτυο
ήταν μέσω ενός αρχείου .txt , με το όνομα hosts.txt . Το όνομα "cin" συσχετίστηκε με
μια συγκεκριμένη IP στο αρχείο hosts.txt. Καθώς το Διαδίκτυο μεγάλωνε, αυτό το
σύστημα έγινε αδύνατο και τότε εμφανίστηκε το DNS. Η έννοια αυτού συγκρίνεται
με τις τρέχουσες εφαρμογές αρχείων.
Αλλά ήταν στη δεκαετία του 1990 που τα δίκτυα P2P εμφανίστηκαν σε πλήρη ισχύ,
όταν αναπτύχθηκαν εφαρμογές όπως το Napster και το Gnutella. Κάθε κόμβος σε
αυτόν τον τύπο δικτύου είναι γνωστός ως ομότιμος και μπορεί να εξυπηρετεί με τα
745
ίδια δικαιώματα με κάθε peer στο δίκτυο, λειτουργώντας τόσο ως πελάτης όσο και
ως διακομιστής. Οι πόροι και οι πληροφορίες έγιναν διαθέσιμες σε παγκόσμια
κλίμακα. Αυτά τα δίκτυα είχαν χαρακτηριστικά: όσο περισσότεροι ήταν οι ομότιμοι,
τόσο μεγαλύτερη σταθερότητα και αυτονομία είχαν. Αυτές τις μέρες, τα δίκτυα
υπολογιστών είναι αυτό που συζητείται περισσότερο, δίνοντας έμφαση στα δίκτυα
peer-to-peer. Λόγω του χαμηλού κόστους και της εύκολης εφαρμογής τους στην
τεχνική αγορά, τα δίκτυα point-to-point είναι win-win. Όπως φαίνεται από το όνομά
του, είναι ένα δίκτυο που δεν έχει διαχειριστή σελίδας ή διαχειριστή.
Οριζόντια κατανομή
Η οργάνωση μιας εφαρμογής πελάτη - διακομιστή σε μια αρχιτεκτονική πολλαπλών
επιπέδων κατανέμει την επεξεργασία τοποθετώντας λογικά διαφορετικά στοιχεία σε
διαφορετικά μηχανήματα. Αυτή η κατανομή ονομάζεται κατακόρυφη κατανομή. Μια
κατακόρυφη κατανομή διευκολύνει τη διαχείριση των συστημάτων, καθώς μοιράζει
τις λειτουργίες λογικά και φυσικά μεταξύ πολλών μηχανών, όπου το καθένα είναι
υπεύθυνο για μια συγκεκριμένη ομάδα λειτουργιών.
Μια εναλλακτική προσέγγιση της κάθετης διανομής, αρκετά διαδεδομένη στις
σύγχρονες αρχιτεκτονικές, βασίζεται στην κατανομή πελατών και διακομιστών, η
οποία ονομάζεται οριζόντια διανομή. Σε αυτή τη διανομή, ένας πελάτης ή ένας
διακομιστής μπορεί να χωριστεί φυσικά σε λογικά ισοδύναμα μέρη, καθένα από τα
οποία λειτουργεί στο δικό του τμήμα των δεδομένων, το οποίο εξισορροπεί το
φορτίο. Τα συστήματα peer-to-peer βασίζονται στην οριζόντια κατανομή.
Εξετάζοντας το από μια προοπτική υψηλού επιπέδου, οι διαδικασίες που συνθέτουν
ένα σύστημα peer-to-peer είναι όλες οι ίδιες. Αυτό σημαίνει ότι οι απαιτούμενες
λειτουργίες πρέπει να βρίσκονται σε όλες τις διεργασίες που απαρτίζουν το
κατανεμημένο σύστημα. Κατά συνέπεια, το μεγαλύτερο μέρος της αλληλεπίδρασης
μεταξύ των διαδικασιών είναι συμμετρικό: κάθε διεργασία λειτουργεί ταυτόχρονα
ως «πελάτης» και «διακομιστής».
Τα συστήματα peer-to-peer έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά:
• Ο σχεδιασμός του διασφαλίζει ότι κάθε χρήστης συνεισφέρει πόρους στο
σύστημα.
746
• Αν και μπορεί να διαφέρουν ως προς τους πόρους που συνεισφέρουν, όλοι οι
κόμβοι σε ένα σύστημα peer-to-peer έχουν τις ίδιες λειτουργικές δυνατότητες
και ευθύνες.
Αποκέντρωση
Η σωστή λειτουργία των συστημάτων P2P δεν εξαρτάται από την ύπαρξη ενός
κεντρικού συστήματος διαχείρισης. Έτσι, τα συστήματα P2P συγχέονται με τα
αποκεντρωμένα συστήματα. Σε ένα πλήρως αποκεντρωμένο σύστημα, όχι μόνο όλοι
οι κεντρικοί υπολογιστές είναι ίδιοι, αλλά κανένας από αυτούς δεν έχει ειδικές
αναθέσεις, όπως διαχείριση και ανακάλυψη υπηρεσιών. Στην πράξη, η κατασκευή
πλήρως αποκεντρωμένων συστημάτων μπορεί να γίνει δύσκολη, γεγονός που κάνει
τους σχεδιαστές να υιοθετούν συχνά υβριδικά παραδείγματα κατά την κατασκευή
εφαρμογών P2P. Το DNS, για παράδειγμα, είναι ένα πρωτόκολλο peer-to-peer, αλλά
με ενσωματωμένη αίσθηση ιεραρχίας. Υπάρχουν άλλα παραδείγματα συστημάτων
P2P στον πυρήνα τους και με κάποια ημι-κεντρική οργάνωση, όπως το Napster και το
BitTorrent
Ανομοιογένεια
Στα δίκτυα peer-to-peer , η ετερογένεια των εμπλεκόμενων πόρων είναι μια
ανησυχία που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη σχεδίασή σας. Οι υπολογιστές και οι
συνδέσεις που διαχειρίζονται διαφορετικοί χρήστες και οργανισμοί δεν είναι
εγγυημένο ότι θα παραμείνουν ενεργοποιημένοι, συνδεδεμένοι ή ασφαλείς έναντι
αστοχίας, γεγονός που τους καθιστά αναγκαστικά ασταθείς πόρους. Αυτό καθιστά τη
διαθεσιμότητα των κόμβων σε ένα δίκτυο peer-to-peer απρόβλεπτη. Αυτή η μη
προβλεψιμότητα δεν επιτρέπει την εγγύηση πρόσβασης σε μεμονωμένους πόρους,
καθώς ενδέχεται να αποτύχουν. Για να το ξεπεράσετε αυτό, είναι δυνατό να
χρησιμοποιήσετε την τεχνική αναπαραγωγής, μειώνοντας σημαντικά την πιθανότητα
αποτυχίας πρόσβασης σε ένα αντιγραφόμενο αντικείμενο. Η αναπαραγωγή μπορεί
επίσης να κάνει το σύστημα πιο αξιόπιστο εάν χρησιμοποιηθεί για την εξουδετέρωση
της δράσης κακόβουλων κόμβων, οι οποίοι παρεμποδίζουν το σύστημα και
καταστρέφουν τα δεδομένα, μέσω τεχνικών ανοχής «βυζαντινών σφαλμάτων».
Απαιτήσεις για εφαρμογή peer-to-peer
Παγκόσμια επεκτασιμότητα
747
Ένας από τους στόχους των peer-to-peer εφαρμογών είναι η εκμετάλλευση των
πόρων υλικού πολλών κεντρικών υπολογιστών που είναι συνδεδεμένοι στο
Διαδίκτυο. Επομένως, αυτές οι εφαρμογές πρέπει να έχουν σχεδιαστεί για να
υποστηρίζουν την πρόσβαση σε εκατομμύρια αντικείμενα σε δεκάδες ή εκατοντάδες
χιλιάδες κεντρικούς υπολογιστές.
Επιτυγχάνεται μέσω της τυχαίας τοποθέτησης πόρων μαζί με τη χρήση αντιγράφων
των πιο χρησιμοποιούμενων πόρων.
Βελτιστοποίηση των τοπικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ νέων γειτόνων
Η "απόσταση δικτύου" μεταξύ αλληλεπιδρώντων κόμβων έχει ουσιαστικό αντίκτυπο
στον λανθάνοντα χρόνο των μεμονωμένων αλληλεπιδράσεων, όπως οι πελάτες που
ζητούν πρόσβαση σε πόρους. Ο φόρτος κίνησης δικτύου επηρεάζεται επίσης από
αυτό. Οι εφαρμογές πρέπει να τοποθετούν πόρους κοντά στους κόμβους που τους
χρησιμοποιούν περισσότερο.
Τα περισσότερα συστήματα peer-to-peer αποτελούνται από κεντρικούς υπολογιστές
που είναι ελεύθεροι να συμμετάσχουν ή να αποχωρήσουν από το σύστημα ανά πάσα
στιγμή. Επιπλέον, τα τμήματα δικτύου που χρησιμοποιούνται δεν διαχειρίζονται
καμία αρχή. Ούτε έχουν εγγυήσεις ποιότητας υπηρεσιών. Μια σημαντική πρόκληση
για τα peer-to-peer συστήματα είναι η παροχή ενός αξιόπιστου συστήματος παρά
αυτά τα γεγονότα. Όταν εγγράφονται νέοι κεντρικοί υπολογιστές, πρέπει να
ενσωματωθούν στο σύστημα και το φορτίο πρέπει να ανακατανεμηθεί για να
αξιοποιηθούν αυτά τα νέα χαρακτηριστικά. Όταν εγκαταλείπουν το σύστημα
οικειοθελώς ή ακούσια, πρέπει να ανιχνεύσει την αναχώρησή τους και να
αναδιανείμει τα βάρη και τους πόρους της.
Ασφάλεια δεδομένων
Σε συστήματα παγκόσμιας κλίμακας με συμμετέχοντες από διαφορετικά υπόβαθρα,
η εμπιστοσύνη πρέπει να οικοδομηθεί χρησιμοποιώντας μηχανισμούς ελέγχου
ταυτότητας και κρυπτογράφησης για τη διασφάλιση του απορρήτου των δεδομένων
και των πληροφοριών.
Ανωνυμία, άρνηση και αντίσταση στη λογοκρισία
Η ανωνυμία είναι μια θεμιτή ανησυχία σε πολλές καταστάσεις που απαιτούν
αντίσταση στη λογοκρισία. Μια σχετική απαίτηση είναι ότι οι οικοδεσπότες που
748
διατηρούν δεδομένα πρέπει να είναι σε θέση να αρνούνται ευλόγως την ευθύνη για
την κατοχή και την παροχή δεδομένων. Η χρήση πολλών κεντρικών υπολογιστών σε
συστήματα peer-to-peer μπορεί να είναι χρήσιμη για την επίτευξη αυτών των
ιδιοτήτων.
Δομημένα και μη δομημένα δίκτυα P2P
Δίκτυο επικάλυψης
Μια σημαντική ιδέα του παραδείγματος P2P είναι το δίκτυο επικάλυψης ή δίκτυο
επικάλυψης. Σε αυτό, οι κόμβοι σχηματίζονται από τις διεργασίες και οι σύνδεσμοι
αντιπροσωπεύονται από τα πιθανά κανάλια επικοινωνίας (τα οποία είναι συνήθως
συνδέσεις TCP. Γενικά, μια διεργασία δεν μπορεί να επικοινωνήσει απευθείας με μια
άλλη αυθαίρετη διαδικασία, αλλά μπορεί να στείλει μηνύματα μόνο μέσω των
διαθέσιμων καναλιών επικοινωνίας. Με αυτή την έννοια, κάθε κόμβος έχει ένα
σύνολο γειτόνων, οι οποίοι με τη σειρά τους θα έχουν άλλα σύνολα γειτόνων. Το
παρακάτω σχήμα δείχνει το δίκτυο που έχει στρωθεί πάνω από το επίπεδο δικτύου
(π.χ. Διαδίκτυο). Σημειώστε ότι δύο κόμβοι που είναι γείτονες στο δίκτυο επικάλυψης
δεν είναι απαραίτητα γείτονες στο φυσικό δίκτυο.
Η θέση των κόμβων και των αντικειμένων εκτελείται στο δίκτυο επικάλυψης μέσω
ενός κατανεμημένου αλγόριθμου δρομολόγησης. Αυτός ο αλγόριθμος υλοποιείται
πάνω από το επίπεδο εφαρμογής, χωρίς σύνδεση με τη δρομολόγηση που
υλοποιείται από τους δρομολογητές του επιπέδου δικτύου. Είναι μέσω αυτού του
αλγόριθμου που τα αιτήματα πελάτη δρομολογούνται σε έναν κεντρικό υπολογιστή
που έχει το αντικείμενο με το οποίο απευθύνεται το αίτημα. Τα αντικείμενα
ενδιαφέροντος τοποθετούνται και μεταφέρονται σε οποιονδήποτε κόμβο του
δικτύου χωρίς τη συμμετοχή του πελάτη.
Η δρομολόγηση διασφαλίζει ότι οποιοσδήποτε κόμβος μπορεί να έχει πρόσβαση σε
οποιοδήποτε αντικείμενο στο δίκτυο επικάλυψης εκμεταλλευόμενο τις γνώσεις κάθε
749
κόμβου στο δίκτυο για να εντοπίσει το αντικείμενο - στόχο. Τα συστήματα peer-to-
peer αποθηκεύουν γενικά πολλαπλά αντίγραφα του ίδιου αντικειμένου για να
διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα. Με αυτόν τον τρόπο, ο αλγόριθμος δρομολόγησης
διατηρεί όσο το δυνατόν λιγότερες πληροφορίες σχετικά με τη θέση όλων των
αντιγράφων και στέλνει αιτήματα στον πλησιέστερο «ζωντανό» (π.χ. μη
αποτυχημένο) κόμβο, ο οποίος διατηρεί αντίγραφο του σχετικού αντικειμένου.
Υπάρχουν βασικά δύο τύποι επικαλυπτόμενων δικτύων: δομημένα και μη
δομημένα.
Δομημένες αρχιτεκτονικές peer-to-peer
Σε ένα δομημένο δίκτυο peer-to-peer, το δίκτυο επικάλυψης κατασκευάζεται
χρησιμοποιώντας μια ντετερμινιστική διαδικασία. Με διαφορά η πιο
χρησιμοποιούμενη διαδικασία είναι η οργάνωση των διαδικασιών μέσω ενός
κατανεμημένου πίνακα κατακερματισμού (DHT). Σε ένα σύστημα που βασίζεται σε
DHT, στα δεδομένα εκχωρείται ένα τυχαίο κλειδί από έναν εκτεταμένο χώρο
αναγνωριστικών, συνήθως ένα αναγνωριστικό 128-bit ή 160-bit. Οι κόμβοι δικτύου
λαμβάνουν επίσης ένα αναγνωριστικό από τον ίδιο χώρο. Η μεγάλη πρόκληση σε ένα
σύστημα που βασίζεται σε DHT είναι η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού και
ντετερμινιστικού σχήματος που αντιστοιχίζει μοναδικά το κλειδί ενός στοιχείου στο
αναγνωριστικό του κόμβου που είναι υπεύθυνος για το επιθυμητό στοιχείο. Από
αυτό, είναι δυνατή η επιστροφή της διεύθυνσης δικτύου του κόμβου που είναι
υπεύθυνος για το επιθυμητό αντικείμενο, με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε
απευθείας.
Ένας κατανεμημένος πίνακας κατακερματισμού.
Έχουν αναπτυχθεί διάφορες υλοποιήσεις και πρωτόκολλα που βασίζονται στο DHT.
Μεταξύ αυτών, τα πιο δημοφιλή είναι το Chord και NodeWiz, που είναι μια υπηρεσία
εντοπισμού πλέγματος (GIS) που χρησιμοποιεί μια δομή δέντρου για να οργανώσει
τους κόμβους της στο δίκτυο επικάλυψης. Για να γίνει αυτό, κάθε κόμβος στο δέντρο
είναι υπεύθυνος για έναν υποχώρο του πλήρους χώρου χαρακτηριστικών. Έτσι, είναι
δυνατή η αποτελεσματική εκτέλεση ερωτημάτων ανά εύρος τιμών, σε αντίθεση με
αυτό που συμβαίνει στο DHT, όπου τα ερωτήματα εκτελούνται με ακριβείς τιμές.
Μη δομημένες αρχιτεκτονικές peer-to-peer
750
Τα μη δομημένα συστήματα peer-to-peer βασίζονται γενικά σε τυχαιοποιημένους
αλγόριθμους για την κατασκευή του δικτύου επικάλυψης. Η κύρια ιδέα είναι ότι κάθε
κόμβος διατηρεί μια λίστα γειτόνων, η οποία κατασκευάζεται λίγο πολύ τυχαία.
Ομοίως, θεωρείται ότι τα δεδομένα τοποθετούνται τυχαία στους κόμβους. Έτσι, όταν
ένας κόμβος χρειάζεται να εντοπίσει ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, το μόνο που
μπορεί να κάνει είναι να πλημμυρίσει το δίκτυο με μια αναζήτηση. Ένα μειονέκτημα
αυτού του τύπου αναζήτησης είναι ότι ενδέχεται να μην απαντηθούν ερωτήματα εάν
ο πελάτης και ο κεντρικός υπολογιστής απέχουν πολύ μεταξύ τους στο δίκτυο. Αυτό
οφείλεται σε μηχανισμούς που εμποδίζουν τη διάδοση μηνυμάτων επ' αόριστον στο
δίκτυο (π.χ. TTL). Ένα άλλο μειονέκτημα είναι ότι οι μηχανές πλημμύρας συχνά
προκαλούν υψηλή κυκλοφορία σήματος, γεγονός που συχνά επιβραδύνει αυτόν τον
τύπο αναζήτησης.
Πολλά μη δομημένα συστήματα peer-to-peer δημιουργούν επικαλυπτόμενα δίκτυα
που αναφέρονται σε ένα τυχαίο γράφημα. Το βασικό μοντέλο είναι ότι κάθε κόμβος
διατηρεί μια λίστα με c γείτονες, όπου ιδανικά καθένας από αυτούς αντιπροσωπεύει
έναν κόμβο που επιλέγεται τυχαία από το σύνολο των "ζωντανών" κόμβων. Αυτή η
λίστα κόμβων μπορεί να ονομαστεί μερική προβολή.
Μεταξύ των συστημάτων P2P που χρησιμοποιούν μη δομημένες αρχιτεκτονικές,
μπορούμε να αναφέρουμε το BitTorrent, το οποίο δημιουργεί τυχαία την επικάλυψη
του, τα Δίκτυα Παράδοσης Περιεχομένου (CDN) και το Gnutella.
Πλατφόρμες, πλαίσια και εφαρμογές peer-to-peer
Αρχικά, οι εφαρμογές peer-to-peer εμφανίστηκαν μονολιθικές, δηλαδή, το
πρόγραμμα έπρεπε να εφαρμόσει το δικό του πρωτόκολλο επικοινωνίας peer-to-
peer για να επιτρέψει τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστατικών κόμβων του
δικτυωμένου του συστήματος. Ωστόσο, εκτός από μια μεγάλη επανεπεξεργασία,
αυτές οι προσπάθειες σε μη λειτουργικές απαιτήσεις εφαρμογών συνεπάγονταν την
αδυναμία επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών συστημάτων, ακόμη και αν οι
υπηρεσίες που παρείχαν ήταν ισοδύναμες. Για παράδειγμα, τα αρχεία που
μοιράζονται σε συστήματα όπως το Kazaa, το eMule και το Gnutella είναι
αποκλειστικά προσβάσιμα στα δικά τους δίκτυα, με αποτέλεσμα οι χρήστες να
διατηρούν εγκατεστημένο κάθε ένα από τα συστήματα κοινής χρήσης αρχείων που
σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν στους υπολογιστές - πελάτες τους.
751
Με τη διάδοση αυτού του τύπου εφαρμογών, έγινε προσπάθεια να δοθούν
πλατφόρμες για την ανάπτυξη εφαρμογών peer-to-peer, με τέτοιο τρόπο ώστε να
μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Αυτά περιλαμβάνουν το JXTA, το Windows
peer-to-peer Networking και το XNap.
Το JXTA και το Windows peer-to-peer Networking είναι προδιαγραφές για
πρωτόκολλα peer-to-peer και ένα API για τη χρήση υπηρεσιών, το πρώτο με
υλοποιήσεις σε Java και C.
Το XNap παρέχει, εκτός από ένα API υπηρεσιών peer-to-peer, επίσης ένα πλαίσιο για
την ανάπτυξη των ίδιων των εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργιών
γραφικής διεπαφής χρήστη. Ένα πλαίσιο peer-to-peer, επομένως, υπερβαίνει μια
πλατφόρμα για peer-to-peer επικοινωνία, παρέχοντας πρόσθετες υπηρεσίες που δεν
σχετίζονται απαραίτητα με την ίδια την επικοινωνία, αλλά απαραίτητες για την
ταχεία ανάπτυξη εφαρμογών που βασίζονται σε αυτήν την αρχιτεκτονική.
Άλλα παραδείγματα πλαισίων για την ανάπτυξη εφαρμογών peer-to-peer είναι το
Oog (Πανεπιστήμιο Duke), το P2P Framework του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ) και
το COPPEER, με τα δύο τελευταία να είναι αφαιρέσεις που χτίστηκαν πάνω από το
JXTA.
Kademlia
Το Kademlia είναι μια άκρως αποκεντρωμένη ιδέα δικτύου που βασίζεται σε
"κόμβους" δικτύου. Οι ίδιοι οι χρήστες αποτελούν τη δομή του δικτύου,
απαλλάσσοντας τους διακομιστές. Πολλά δίκτυα χρησιμοποιούν την έννοια
Kademlia.
Overnet
Το δίκτυο Overnet είναι ένα είδος «πληρωμένου» eDonkey. Πρέπει να αγοράσετε το
πρόγραμμα από την εταιρεία που το ανέπτυξε. Είναι μια πλήρως αποκεντρωμένη και
ταχύτερη παραλλαγή του eDonkey, ακολουθώντας την ιδέα Kademlia και ήταν η
πρώτη εφαρμογή του.
Gnutella
Δίκτυο ανοιχτού κώδικα που εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 2000 , που
χρησιμοποιήθηκε αρχικά από χρήστες του συστήματος Linux. Έχει μια εξαιρετικά
αποκεντρωμένη δομή, χωρίς απολύτως κεντρικούς διακομιστές. Οι χρήστες
752
αποτελούν τη δομή του ίδιου του δικτύου. Μεταξύ των προγραμμάτων που το
χρησιμοποιούν είναι τα BearShare, LimeWire, Azureus και Shareaza .
Gnutella 2
Δεύτερο έργο του δικτύου Gnutella 2, αλλά τώρα με κεντρικούς διακομιστές που
βελτιστοποιούν τις αναζητήσεις και τη συνολική απόδοση του δικτύου. Είναι κυρίως
γνωστό στο πρόγραμμα Shareaza. Δέχτηκε κριτική όταν αναπτύχθηκε από τους
δημιουργούς του πρωτότυπου Gnutella.
Kad Network
Το παράλληλο δίκτυο του προγράμματος eMule , που εισήχθη από τον συγγραφέα
το 2004, αποτελεί πιστή εφαρμογή της ιδέας Kademlia. Ο αρχικός στόχος του Kad
Network ήταν να παρέχει περισσότερες γραμματοσειρές στους χρήστες του
προγράμματος και αργότερα να γίνει ένα πλήρες δίκτυο P2P.
OpenFT
Το OpenFT είναι ένα πρωτόκολλο που αναπτύχθηκε από το έργο GiFT. Το όνομα
"OpenFT" σημαίνει "Open FastTrack". Ωστόσο, το OpenFT είναι ένα εντελώς νέο
πρωτόκολλο, επομένως μόνο μερικές λειτουργίες προήλθαν από όσα λίγα ήταν
γνωστά για το FastTrack όταν αναπτύχθηκε το OpenFT. Όπως το FastTrack, το OpenFT
είναι ένα δίκτυο όπου οι κόμβοι στέλνουν λίστες με κοινόχρηστα αρχεία σε άλλους
κόμβους. Αυτό μειώνει την κατανάλωση εύρους ζώνης που απαιτείται για την
αναζήτηση, ωστόσο, καταναλώνει περισσότερους πόρους επεξεργαστή και μνήμη
στους κόμβους.
AudioGalaxy
Ένα παλιό έργο της ομώνυμης εταιρείας, η Audiogalaxy συγκέντρωσε ολόκληρη τη
συλλογή της, καταχωρώντας την επίσημα στο ευρετήριο στην ιστοσελίδα της. Έκλεισε
εύκολα με δικαστική υπόθεση στην Αγγλία. Ήταν μια υλοποίηση FTP, που ήταν πιο
επιφανειακή για τον χρήστη.
SoulSeek
Το δίκτυο εισήχθη για ανταλλαγή μουσικής το 2000. Χρησιμοποιεί ένα πρόγραμμα
με το ίδιο όνομα. Χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι διαθέτει μεγάλο αριθμό
σπάνιων αρχείων, και κυρίως εναλλακτικής μουσικής. Το πρόγραμμα - πελάτη έχει
μια απλοποιημένη διεπαφή και επιτρέπει την προσθήκη χρηστών σε μια hotlist ,
δηλαδή μια λίστα επαφών που σας ενημερώνει πότε ένας χρήστης που έχει σχετικά
753
αρχεία είναι συνδεδεμένος στο δίκτυο. Υπάρχει επίσης μια υπηρεσία συνομιλίας
τύπου IRC στο δίκτυο SoulSeek, η οποία επιτρέπει την καλύτερη αλληλεπίδραση
μεταξύ των χρηστών, οι οποίοι μπορούν επίσης να δημιουργήσουν τα δικά τους
κανάλια συνομιλίας.
DNS
Το DNS ( Domain Name System ) είναι ένα παράδειγμα συστήματος που αναμειγνύει
τις έννοιες του δικτύου peer-to-peer με ένα ιεραρχικό μοντέλο ιδιοκτησίας
πληροφοριών. Το εκπληκτικό με το DNS είναι το πόσο καλά έχει κλιμακωθεί, από τις
λίγες χιλιάδες κεντρικούς υπολογιστές που σχεδιάστηκε να υποστηρίζει το 1983, έως
τα εκατοντάδες εκατομμύρια κεντρικών υπολογιστών στο Διαδίκτυο σήμερα.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σημερινές εφαρμογές P2P, όπως η κοινή
χρήση αρχείων, είναι τα ίδια προβλήματα που έλυσε το DNS πριν από 10 ή 15 χρόνια.
Έτσι, πολλά βασικά στοιχεία στο σχεδιασμό DNS αναπαράγονται στα σημερινά
κατανεμημένα συστήματα. Ένα στοιχείο είναι ότι οι κεντρικοί υπολογιστές μπορούν
να λειτουργούν και ως πελάτες και ως διακομιστές. Το δεύτερο στοιχείο είναι μια
φυσική μέθοδος διάδοσης αιτημάτων δεδομένων σε όλο το δίκτυο. Το φορτίο
κατανέμεται φυσικά σε αυτόν, τόσο πολύ που κάθε μεμονωμένος διακομιστής
ονομάτων χρειάζεται μόνο να εξυπηρετεί τις απαιτήσεις των πελατών του και τον
χώρο ονομάτων που διαχειρίζεται.
BitTorrent
Το BitTorrent είναι ένα σύστημα λήψης αρχείων P2P. Η βασική ιδέα είναι ότι όταν
ένας χρήστης αναζητά ένα αρχείο, κατεβάζει «κομμάτια» του από άλλους χρήστες,
μέχρι να ολοκληρωθεί το αρχείο. Ένας σημαντικός στόχος του έργου ήταν να
εξασφαλιστεί η συνεργασία. Στα περισσότερα συστήματα κοινής χρήσης αρχείων,
ένα σημαντικό μέρος των χρηστών τα κατεβάζει μόνο και συνεισφέρουν ελάχιστα ή
καθόλου. Για το σκοπό αυτό, ένα αρχείο μπορεί να ληφθεί μόνο όταν ο πελάτης που
το κατεβάζει παρέχει επίσης περιεχόμενο σε κάποιον άλλο.
Infinit
Το Infinit είναι μια τεχνολογία κοινής χρήσης αρχείων P2P που αναπτύχθηκε αρχικά
από τον Julien Quintard κατά τη διάρκεια της έρευνάς του ως διδακτορικός φοιτητής
στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Σε αντίθεση με την αρχιτεκτονική του Cloud
Computing που βασίζεται σε κεντρικό διακομιστή, τα δεδομένα μεταδίδονται
754
απευθείας μεταξύ των μηχανών με τρόπο peer-to-peer. Έχει αναφερθεί ότι η
υπηρεσία είναι ταχύτερη από άλλες λύσεις, συμπεριλαμβανομένου του
πρωτοκόλλου μεταφοράς Apple: AirDrop. Επίσης, τα αρχεία δεν αποθηκεύονται στο
Cloud και είναι πάντα προκρυπτογραφημένα. Δηλαδή, τα αρχεία κρυπτογραφούνται
πριν φύγουν από τον υπολογιστή του αποστολέα και μόνο ο αποστολέας μπορεί να
αποκρυπτογραφήσει τον δέκτη.
2. Τοπολογία διαύλου
Όλοι οι υπολογιστές είναι συνδεδεμένοι στον ίδιο φυσικό δίαυλο δεδομένων. Αν και
τα δεδομένα δεν περνούν από κάθε έναν από τους κόμβους, μόνο ένα μηχάνημα
μπορεί να «γράψει» στο δίαυλο ανά πάσα στιγμή. Όλοι οι άλλοι «ακούνε» και
συλλέγουν μόνοι τους τα δεδομένα που προορίζονται για αυτούς. Όταν ένας
υπολογιστής εκπέμπει ένα σήμα, ολόκληρο το δίκτυο είναι απασχολημένο και εάν
ένας άλλος υπολογιστής προσπαθήσει να στείλει άλλο σήμα ταυτόχρονα, συμβαίνει
σύγκρουση και η μετάδοση πρέπει να επανεκκινηθεί.
Αυτή η τοπολογία χρησιμοποιεί συνήθως ομοαξονικά καλώδια. Για κάθε δίαυλο,
υπάρχει ένα μόνο καλώδιο που περνά από το ένα άκρο στο άλλο. Το καλώδιο κόβεται
σε κάθε θέση όπου θα τοποθετηθεί ένας υπολογιστής. Όταν κόβεται το καλώδιο,
σχηματίζονται δύο άκρα και το καθένα λαμβάνει έναν σύνδεσμο BNC. Στον
υπολογιστή τοποθετείται ένα «Τ» συνδεδεμένο στην πλακέτα που ενώνει μόνο το
ένα άκρο. Ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες εγκαταστάσεις δικτύου που
χρησιμοποιούν αυτό το μοντέλο, πρόκειται για παλιά τεχνολογία.
Στην τοπολογία διαύλου, μόνο ένας από τους υπολογιστές συνδέεται σε ένα συνεχές
καλώδιο που τερματίζεται και στα δύο άκρα με ένα μικρό βύσμα με αντίσταση
συνδεδεμένο μεταξύ του πλέγματος και του κεντρικού σύρματος του καλωδίου
(τερματιστές). Η λειτουργία των «τερματιστών» είναι να προσαρμόζουν τη γραμμή,
δηλαδή να κάνουν την ίδια αντίσταση που φαίνεται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό
του καλωδίου, διαφορετικά διαπιστώνεται ότι υπάρχει ανάκλαση του σήματος και
κατά συνέπεια, απώλεια επικοινωνίας.
Σε αυτόν τον τύπο τοπολογίας, η επικοινωνία γίνεται μέσω εκπομπής , δηλαδή τα
δεδομένα αποστέλλονται στο δίαυλο και όλοι οι υπολογιστές βλέπουν αυτά τα
δεδομένα, ωστόσο, θα ληφθούν μόνο από τον παραλήπτη.
755
Η δικτύωση διαύλου είναι μια τοπολογία δικτύου όπου όλοι οι υπολογιστές
συνδέονται με πολλά καλώδια σε πολλούς διαύλους φυσικών δεδομένων. Αν και τα
δεδομένα δεν περνούν από κάθε έναν από τους κόμβους, μόνο ένα μηχάνημα μπορεί
να «γράψει» στο δίαυλο ανά πάσα στιγμή. Όλοι οι άλλοι «ακούνε» και συλλέγουν
μόνοι τους τα δεδομένα που προορίζονται για αυτούς. Όταν ένας υπολογιστής
εκπέμπει ένα σήμα, ολόκληρο το δίκτυο είναι απασχολημένο και εάν ένας άλλος
υπολογιστής προσπαθήσει να στείλει άλλο σήμα ταυτόχρονα, συμβαίνει σύγκρουση
και η μετάδοση πρέπει να επανεκκινηθεί.
Αυτή είναι η φυσική τοπολογία που χρησιμοποιείται από τα δίκτυα Ethernet 10Base2,
τα οποία χρησιμοποιούν ομοαξονικά καλώδια . Για κάθε δίαυλο υπάρχει ένα μόνο
καλώδιο, το οποίο πηγαίνει από τη μια άκρη στην άλλη. Το καλώδιο είναι κομμένο
σε κάθε σημείο όπου θα εισαχθεί ένας υπολογιστής στο δίκτυο. Όταν κόβεται το
καλώδιο, σχηματίζονται δύο άκρα και το καθένα λαμβάνει έναν σύνδεσμο BNC. Ένα
«Τ» τοποθετείται στον υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος στην πλακέτα που ενώνει
τα δύο άκρα. Ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες εγκαταστάσεις δικτύου που
χρησιμοποιούν αυτό το μοντέλο, είναι μια ξεπερασμένη τεχνολογία. Τα δεδομένα
μεταδίδονται σε όλους τους συνδεδεμένους υπολογιστές, αλλά μόνο ο σωστός
παραλήπτης διαβάζει τα πακέτα δεδομένων. Υπάρχει επίσης καλή ευελιξία, αφού για
να προστεθούν περισσότεροι Η/Υ χρειάζεται μόνο η σύνδεσή τους με τους ήδη
υπάρχοντες και το κόστος είναι χαμηλό, αφού δεν είναι απαραίτητη η χρήση
διανομέων. Υπάρχει μια ελαφρώς πιο σύνθετη μορφή αυτής της τοπολογίας, που
ονομάζεται κατανεμημένη δίαυλος, στην οποία ξεκινά από ένα μέρος που
ονομάζεται ρίζα και επεκτείνεται στους άλλους κλάδους (συνδεδεμένο με έναν
σύνδεσμο). Η διαφορά μεταξύ αυτού του τύπου διαύλου και του απλού διαύλου
είναι ότι, σε αυτήν την περίπτωση, το δίκτυο μπορεί να έχει περισσότερα από δύο
τερματικά σημεία.
Στα άκρα του καλωδίου τοποθετούνται τερματιστές, οι οποίοι λειτουργούν ως
αντιστάσεις για να αποτρέψουν τη διάχυση του σήματος. Η προσθήκη ή η αφαίρεση
ενός υπολογιστή σε ένα Δίκτυο με αυτήν την τοπολογία γίνεται με την προσθήκη ενός
ακόμη συνδέσμου στο σύνολο καλωδίων και υποδοχών που είναι ήδη
756
εγκατεστημένα ή ενός ακόμη πομποδέκτη με το δικό του καλώδιο παραγωγής για τον
Οφέλη
Χωρίς αμφιβολία, είναι μια από τις πιο οικονομικές και ευέλικτες στρατηγικές από
όλες. Το κόστος υλοποίησης είναι χαμηλό, όπως και η πολυπλοκότητα της
οργάνωσης. Επιπλέον, είναι μια τοπολογία με απλοποιημένη συντήρηση, που σας
επιτρέπει να προσθέτετε νέες συσκευές χωρίς εκτεταμένο σχεδιασμό.
• Σχετικά απλή στην εγκατάσταση, καθώς αυτή η λύση ήταν που επικράτησε για
αρκετά χρόνια σε επίπεδο τοπικών δικτύων.
• Οικονομικά αποδοτικό και απλοποιημένο.
• Οι εκτυπωτές μπορούν να είναι κοινόχρηστοι.
• Ελαχιστοποιεί την ποσότητα των καλωδίων που χρησιμοποιούνται για τη
σύνδεση στο δίκτυο.
• Είναι το πιο αποτελεσματικό και γρήγορο από τα άλλα.
• Δεν είναι απαιτητικοί όσον αφορά τον τύπο του εξοπλισμού (κάρτα δικτύου,
ομοαξονικό καλώδιο, βύσμα BNC-T και δύο τερματιστές) και το μήκος του
καλωδίου, γι' αυτό και είναι φθηνά.
• Διευκολύνει την προσθήκη νέου υπολογιστή στο Δίκτυο
Όμως, όπως πάντα, η απλότητα κάνει το δικό της φόρο. Καθώς είναι ένα δίκτυο όπου
η ροή δεδομένων είναι μονής κατεύθυνσης και, όπως η Anel, είναι λίγο πιο περίπλοκη
η διάγνωση και η απομόνωση προβλημάτων δικτύου. Αυτό συμβαίνει επειδή όλες οι
συσκευές είναι συγκεντρωμένες σε μια ενιαία ροή.
Επιπλέον, η τοπολογία Bus πάσχει από την ίδια ευπάθεια με την αποκλειστική
εξάρτηση. Ενώ η διάταξη δέντρου μπορεί να μειωθεί όταν το Central Hub
αποτυγχάνει, το Bus μπορεί να παραλύσει σε περίπτωση βλάβης ή βλάβης στο
κεντρικό καλώδιο. Τέλος, η αύξηση της κίνησης παρεμβαίνει άμεσα στην ταχύτητα
του δικτύου.
• Μια αστοχία στο κύριο καλώδιο, στο οποίο είναι συνδεδεμένοι οι άλλοι
υπολογιστές, ακυρώνει τη λειτουργία ολόκληρου του δικτύου.
757
• Η επαναδιαμόρφωση για την απομόνωση σφαλμάτων και η εγκατάσταση νέων
συσκευών τείνει να είναι δύσκολη καθώς το δίκτυο έχει σχεδιαστεί για να είναι
πιο αποτελεσματικό κατά την εγκατάσταση.
• Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση που καλύπτεται από ένα σήμα κατά μήκος
της γραμμής επικοινωνίας, τόσο μεγαλύτερη είναι η θερμότητα που παράγεται
λόγω της ενέργειας που μετατρέπεται σε θερμότητα, καθιστώντας το σήμα
ασθενέστερο όσο περισσότερο ταξιδεύει.
• Ένα σφάλμα κατά μήκος της κοινής γραμμής επικοινωνίας αφήνει όλες τις
μεταδόσεις στο δίκτυο.
• Περιορισμός σύνδεσης.
• Όσο και αν είναι εύκολη η εισαγωγή μιας συσκευής, η αφαίρεσή της πρέπει να
γίνεται με όλους τους υπολογιστές απενεργοποιημένους.
• Το δίκτυο μπορεί να είναι εξαιρετικά αργό σε καταστάσεις έντονης κυκλοφορίας.
3. Ring "Δαχτυλίου"
Την τοπολογία δακτυλίου, οι συσκευές συνδέονται σε σειρά, σχηματίζοντας έναν
κλειστό βρόχο (δακτύλιο). Τα δεδομένα μεταδίδονται μονοκατευθυντικά από κόμβο
σε κόμβο μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους. Ένα μήνυμα που αποστέλλεται
από έναν σταθμό περνά από άλλους σταθμούς, μέσω αναμετάδοσης, μέχρι να
αποσυρθεί από τον σταθμό προορισμού ή τον σταθμό πηγής. Τα σήματα υφίστανται
λιγότερη παραμόρφωση και εξασθένηση στη ζεύξη μεταξύ των σταθμών, καθώς
υπάρχει ένας επαναλήπτης σε κάθε σταθμό. Υπάρχει καθυστέρηση ενός ή
περισσότερων bit σε κάθε σταθμό για επεξεργασία δεδομένων. Υπάρχει πτώση στην
αξιοπιστία για μεγάλο αριθμό σταθμών. Με κάθε σταθμό που εισάγεται, αυξάνεται
η καθυστέρηση στο δίκτυο. Είναι δυνατή η χρήση πολλαπλών δακτυλίων για αύξηση
της αξιοπιστίας και της απόδοσης.
758
Η τοπολογία του δικτύου δακτυλίου αποτελείται από σταθμούς συνδεδεμένους
μέσω κλειστού βρόχου, σε σειρά. Ο δακτύλιος δεν διασυνδέει απευθείας τους
σταθμούς, αλλά αποτελείται από μια σειρά από επαναλήπτες που συνδέονται με ένα
φυσικό μέσο, με κάθε σταθμό να συνδέεται με αυτούς τους επαναλήπτες. Είναι μια
αχρησιμοποίητη διαμόρφωση.
Τα δίκτυα δακτυλίου είναι ικανά να μεταδίδουν και να λαμβάνουν δεδομένα σε
διαμόρφωση μονής κατεύθυνσης. Ο σχεδιασμός των επαναλήπτων είναι
απλούστερος και καθιστά λιγότερο εξελιγμένα τα πρωτόκολλα επικοινωνίας που
διασφαλίζουν τη σωστή και διαδοχική παράδοση του μηνύματος στον προορισμό,
καθώς τα RINGS μονής κατεύθυνσης αποφεύγουν το πρόβλημα της δρομολόγησης.
Σε αυτήν την τοπολογία κάθε σταθμός συνδέεται μόνο με δύο άλλους σταθμούς,
όταν όλοι είναι ενεργοί. Ένα μειονέκτημα είναι ότι εάν, κατά τύχη, αποτύχει μόνο ένα
από τα μηχανήματα, ολόκληρο το δίκτυο μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο, καθώς οι
πληροφορίες ταξιδεύουν μόνο προς μία κατεύθυνση, η οποία σε αυτή την περίπτωση
είναι ΚΥΚΛΙΚΗ.
Πρακτικά, σε αυτά τα δίκτυα η καλωδίωση, η οποία συνήθως γίνεται με ομοαξονικά
καλώδια, έχει βύσματα BNC σε σχήμα «Τ», όπου το ένα άκρο που συνδέετε στον
υπολογιστή και το άλλο θα μεταφέρει τις πληροφορίες προς τα εμπρός,
προχωρώντας σε το επόμενο μηχάνημα.
Σε ένα δίκτυο δακτυλίου, κάθε κόμβος παίρνει τη σειρά του για να στείλει και να
λάβει πληροφορίες μέσω ενός διακριτικού. Το διακριτικό, μαζί με οποιαδήποτε
πληροφορία, αποστέλλεται από τον πρώτο κόμβο στον δεύτερο κόμβο, ο οποίος
εξάγει τις πληροφορίες που απευθύνονται σε αυτόν και προσθέτει όποια
πληροφορία θέλει να στείλει. Στη συνέχεια, ο δεύτερος κόμβος περνά το διακριτικό
και τις πληροφορίες στον τρίτο κόμβο, και ούτω καθεξής, μέχρι να φτάσει ξανά στον
πρώτο κόμβο. Μόνο ο κόμβος με το διακριτικό μπορεί να στείλει πληροφορίες. Όλοι
οι άλλοι κόμβοι πρέπει να περιμένουν να φτάσει το διακριτικό. Στη νέα τυπολογία
δακτυλίου χρησιμοποιείται μια υβριδική τοπολογία, δηλαδή χρησιμοποιούνται
καλώδια δικτύου RJ45 και ένας κόμβος που κάνει την τοπολογία του λογικού
δακτυλίου μέσα. Μπορείτε να συνδέσετε από 30 έως 50 υπολογιστές με ταχύτητες
μεταφοράς 50 Mbps.
759
Όπως σε κάθε τοπολογία, κάθε σταθμός ή κόμβος απαντά σε μια διεύθυνση που,
όταν αναγνωρίζεται από έναν σταθμό, δέχεται το μήνυμα και το χειρίζεται.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτής της τοπολογίας σχετίζονται με τη χαμηλή ανοχή
σε σφάλματα. Όποιο στοιχείο ελέγχου πρόσβασης χρησιμοποιείται, μπορεί να χαθεί
λόγω προβλημάτων αποτυχίας και μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με
βεβαιότητα εάν αυτό το στοιχείο ελέγχου έχει χαθεί ή να αποφασίσει ποιος κόμβος
θα το δημιουργήσει εκ νέου.
Σε αυτήν την Τοπολογία, τα πακέτα κυκλοφορούν σε όλες τις συσκευές του δικτύου,
η κάθε μία έχει τη δική της διεύθυνση. Η ροή πληροφοριών είναι μονής κατεύθυνσης,
υπάρχει μια συσκευή (MAU) που παρεμποδίζει και διαχειρίζεται τη ροή δεδομένων
που εισέρχονται και εξέρχονται από τον δακτύλιο. Τόσο οι τεχνολογίες Token Ring
όσο και οι τεχνολογίες FDDI εμφανίζονται συνήθως με αυτόν τον τύπο τοπολογίας
δακτυλίου.
Οι μόνοι περιοριστικοί παράγοντες είναι ζητήματα που σχετίζονται με το μέσο
μετάδοσης και την κυκλοφορία (μέγιστο μήκος δακτυλίου και μέγιστος αριθμός
συσκευών).
Παρά αυτούς τους περιορισμούς, η τοπολογία δακτυλίου χρησιμοποιείται επί του
παρόντος σε ορισμένες διαμορφώσεις δικτύων οπτικών ινών. Λόγω των φυσικών
τους ιδιοτήτων, τα δίκτυα οπτικών ινών επιτρέπουν πολύ υψηλότερους ρυθμούς
μεταφοράς από άλλα φυσικά μέσα. Ακόμη και η μέγιστη χωρητικότητα που
επιτυγχάνεται μέσω αυτού του μέσου μετάδοσης είναι προς το παρόν άγνωστη.
Λόγω αυτού του χαρακτηριστικού, η χρήση της τοπολογίας δακτυλίου σε ορισμένες
περιπτώσεις αντισταθμίζει τις καθυστερήσεις επεξεργασίας διακριτικού μειώνοντας
τον χρόνο μετάδοσης των μηνυμάτων στο φυσικό μέσο. Ωστόσο, καθώς η υλοποίηση
ενός δικτύου οπτικών ινών συνεπάγεται υψηλό οικονομικό κόστος, η χρήση αυτού
του μέσου μετάδοσης συμβαίνει μόνο σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ανάγκη για
υψηλή απόδοση.
Πλεονεκτήματα: Ο έλεγχος πρόσβασης μέσω Token δεν υποστηρίζει συγκρούσεις.
Μειονεκτήματα: Η αποτυχία ενός υπολογιστή μπορεί να επηρεάσει το υπόλοιπο
δίκτυο και τα προβλήματα είναι δύσκολο να απομονωθούν.
Οφέλη
760
Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα της τοπολογίας Ring είναι ότι είναι πολύ
αποτελεσματική στη μετάδοση δεδομένων χωρίς σφάλματα. Αυτό συμβαίνει επειδή
μόνο ένας σταθμός στο δίκτυο μπορεί να στείλει δεδομένα κάθε φορά, γεγονός που
μειώνει την πιθανότητα σύγκρουσης μεταξύ πακέτων.
Σε μεγάλα δίκτυα, η τοπολογία Ring μπορεί να χρησιμοποιήσει επαναλήπτες
σήματος, αυξάνοντας την αξιοπιστία μετάδοσης και αποτρέποντας την απώλεια
δεδομένων. Επιπλέον, η απόδοση του δικτύου δεν επηρεάζεται από την αύξηση του
όγκου των χρηστών.
Παρά τα πλεονεκτήματά της, η διάταξη κύκλου παρουσιάζει μια σημαντική
ευπάθεια: η αστοχία μιας συσκευής μπορεί να βλάψει τη σταθερότητα ολόκληρου
του δικτύου. Υπό αυτή την έννοια, ακόμα κι αν παρακολουθείτε την κατάσταση των
κόμβων, μπορεί να συμβεί βλάβη σε έναν από αυτούς, με αποτέλεσμα να διακοπεί η
σύνδεση.
Επίσης, η τοπολογία Ring δεν είναι όπως συνιστάται για λειτουργίες ανάπτυξης.
Εξάλλου, όλες οι συσκευές είναι συνδεδεμένες και καταναλώνουν το ίδιο εύρος
ζώνης. Επομένως, με κάθε συσκευή που προστίθεται, το δίκτυο αυξάνει την
καθυστέρηση του, ακριβώς λόγω του μεγαλύτερου αριθμού σταθμών από τους
οποίους θα πρέπει να περάσουν τα δεδομένα.
4. Star "Αστεριού"
Η τοπολογία αστέρι χαρακτηρίζεται από ένα κεντρικό στοιχείο που «διαχειρίζεται»
τη ροή δεδομένων του δικτύου, όντας απευθείας συνδεδεμένο (point-to-point) σε
κάθε κόμβο, εξ ου και ο χαρακτηρισμός «Star». Οι πληροφορίες ταξιδεύουν στο
δίκτυο από τον έναν κεντρικό υπολογιστή στον άλλο. Όλες οι πληροφορίες που
αποστέλλονται από τον έναν κόμβο στον άλλο αποστέλλονται πρώτα στη συσκευή
761
στο κέντρο του αστεριού, επομένως τα δεδομένα δεν περνούν από όλους τους
κεντρικούς υπολογιστές. Ο συγκεντρωτής φροντίζει για τη δρομολόγηση του σήματος
ειδικά στους σταθμούς που ζητούνται, εξοικονομώντας χρόνο. Υπάρχουν επίσης
δίκτυα αστεριών με παθητική σύνδεση (παρόμοια με το δίαυλο), στα οποία το
κεντρικό στοιχείο δεν είναι τίποτα άλλο από ένα μηχανικό μέρος που δένει τους
«βραχίονες» μεταξύ τους, χωρίς να παρεμβαίνει στο σήμα που ρέει σε όλους τους
κόμβους. Αλλά αυτός ο τύπος παθητικής σύνδεσης είναι πιο συνηθισμένος σε
γραμμικά δίκτυα σημείο-προς-σημείο, καθώς χρησιμοποιείται ελάχιστα, καθώς οι
συσκευές συγκέντρωσης (HUB, Multiports, Bridges και άλλα) δεν παρουσιάζουν
τόσο υψηλό κόστος εάν λάβουμε υπόψη τα πλεονεκτήματα που προσφέρονται.
Τα δίκτυα Star, που είναι τα πιο διαδεδομένα στις μέρες μας, χρησιμοποιούν
καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους και μεταγωγείς ως κεντρικό σημείο του δικτύου.
Ο διανομέας είναι υπεύθυνος για τη μετάδοση όλων των δεδομένων σε όλους τους
σταθμούς, αλλά με το πλεονέκτημα ότι διευκολύνει τον εντοπισμό προβλημάτων,
καθώς εάν ένα από τα καλώδια, μία από τις θύρες του διανομέα ή μία από τις κάρτες
δικτύου είναι ελαττωματικό, μόνο ο υπολογιστής είναι συνδεδεμένος στο
ελαττωματικό στοιχείο θα είναι εκτός δικτύου, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει
στα δίκτυα 10Base2, όπου μια κακή επαφή σε οποιονδήποτε από τους συνδέσμους
καταστρέφει ολόκληρο το δίκτυο.
Η τοπολογία αστέρι χαρακτηρίζεται από ένα κεντρικό στοιχείο (ένας διανομέας ή
μεταγωγέας, για παράδειγμα) που «διαχειρίζεται» τη ροή δεδομένων του δικτύου,
όντας απευθείας συνδεδεμένος (point-to-point) σε κάθε κόμβο, εξ ου και το όνομα
«Star». Οι πληροφορίες ταξιδεύουν στο δίκτυο από τον έναν κεντρικό υπολογιστή
στον άλλο. Όλες οι πληροφορίες που αποστέλλονται από τον έναν κόμβο στον άλλο
αποστέλλονται πρώτα στη συσκευή στο κέντρο του αστεριού, επομένως τα δεδομένα
δεν περνούν από όλους τους κεντρικούς υπολογιστές. Ο συγκεντρωτής φροντίζει για
τη δρομολόγηση του σήματος ειδικά στους σταθμούς που ζητούνται,
εξοικονομώντας χρόνο. Υπάρχουν επίσης δίκτυα αστεριών με παθητική σύνδεση
(παρόμοια με το δίαυλο), στα οποία το κεντρικό στοιχείο δεν είναι τίποτα άλλο από
ένα μηχανικό μέρος που δένει τους «βραχίονες» μεταξύ τους, χωρίς να παρεμβαίνει
στο σήμα που ρέει σε όλους τους κόμβους. Αλλά αυτός ο τύπος παθητικής σύνδεσης
είναι πιο συνηθισμένος σε γραμμικά δίκτυα σημείο-προς-σημείο , καθώς
762
χρησιμοποιείται ελάχιστα, καθώς οι συσκευές συγκέντρωσης ( HUB, Multiports ,
Bridges και άλλα) δεν παρουσιάζουν τόσο υψηλό κόστος εάν λάβουμε υπόψη τα
πλεονεκτήματα που προσφέρονται.
Τα δίκτυα Star, που είναι τα πιο διαδεδομένα στις μέρες μας, χρησιμοποιούν
καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους και μεταγωγείς ως κεντρικό σημείο του δικτύου.
Ο διανομέας είναι υπεύθυνος για τη μετάδοση όλων των δεδομένων σε όλους τους
σταθμούς, αλλά με το πλεονέκτημα ότι διευκολύνει τον εντοπισμό προβλημάτων,
καθώς εάν ένα από τα καλώδια, μία από τις θύρες του διανομέα ή μία από τις κάρτες
δικτύου είναι ελαττωματικό, μόνο ο υπολογιστής είναι συνδεδεμένος στο το
ελαττωματικό στοιχείο θα είναι εκτός δικτύου, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει
στα δίκτυα 10Base2, όπου μια κακή επαφή σε οποιονδήποτε από τους συνδέσμους
καταστρέφει ολόκληρο το δίκτυο.
Φυσικά, αυτή η τοπολογία ισχύει μόνο για μικρά δίκτυα, καθώς οι διανομείς έχουν
συνήθως μόνο 8 ή 16 θύρες. Σε μεγαλύτερα δίκτυα, χρησιμοποιείται η τοπολογία
δέντρου, όπου έχουμε πολλούς διανομείς διασυνδεδεμένους με μεταγωγείς ή
δρομολογητές. Στα αγγλικά, ο όρος Star Bus χρησιμοποιείται επίσης, ή αστέρι σε ένα
δίαυλο, καθώς η τοπολογία συνδυάζει χαρακτηριστικά των τοπολογιών αστέρα και
διαύλου.
Οφέλη
Αυτή είναι μια από τις πιο βολικές στρατηγικές από την άποψη της διαχείρισης
δικτύου. Η ανεξάρτητη σύνδεση κάθε κόμβου με το Central Hub διευκολύνει τον
εντοπισμό προβλημάτων. Επιπλέον, η μεμονωμένη αστοχία ενός μηχανήματος δεν
προκαλεί διακοπή στο δίκτυο, καθώς η ροή δεδομένων είναι πάντα αποκλειστική
μεταξύ του Central Hub και των αντίστοιχων κόμβων του.
• Η ύπαρξη προβλημάτων σε μια δεδομένη σύνδεση με οποιονδήποτε
υπολογιστή δεν θέτει σε κίνδυνο ολόκληρο το δίκτυο, επηρεάζονται μόνο ο
αντίστοιχος υπολογιστής και οι συνθήκες μετάδοσης του χρησιμοποιούμενου
καλωδίου, γεγονός που επιτρέπει υψηλότερες ταχύτητες μετάδοσης.
• Ευκολία προσθήκης νέου υπολογιστή στο δίκτυο.
763
• Με την αλλαγή οποιασδήποτε διαμόρφωσης στο δίκτυο, θα χρειαστεί μόνο η
αλλαγή του κεντρικού υπολογιστή, ο οποίος θα μεταβιβαστεί σε όλους στο
δίκτυο, χωρίς να χρειάζεται να αλλάξετε έναν προς έναν.
• Η τοπολογία αστεριών λειτουργεί με καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους,
καλώδια που παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία κατά την εγκατάσταση δικτύων.
• Είναι η πιο χρησιμοποιούμενη τοπολογία σήμερα, καθώς έχει τα
πλεονεκτήματα της ευκολίας προσθήκης νέων σταθμών εργασίας και της
εύκολης αναγνώρισης ή απομόνωσης σφαλμάτων, αφού όποτε αποστέλλονται
πληροφορίες σε άλλο σταθμό, θα υπάρχει πάντα ένα πέρασμα από τον
κεντρικό κόμβο. Αυτό είναι ένα από τα μειονεκτήματά του, γιατί εάν αποτύχει η
κεντρική συσκευή, θα καταστραφεί ολόκληρο το δίκτυο, για να μειωθεί αυτή η
πιθανότητα, χρησιμοποιούνται πλεονάζουσες συσκευές έτσι ώστε, εάν η μία
σταματήσει να λειτουργεί, η άλλη τίθεται σε λειτουργία.
Όπως η τοπολογία Bus, το μοτίβο Star υποφέρει επίσης από την ευπάθεια της
μοναδικής εξάρτησης. Σε αυτήν την περίπτωση, αρκεί να πέσει το Central Hub και
ολόκληρο το δίκτυο θα χάσει τη σύνδεση. Η τοπολογία του δέντρου πάσχει επίσης
από το ίδιο πρόβλημα, αλλά έχει μια διαφορά. Η ανάγκη χρήσης μεγαλύτερου
μήκους καλωδίου, η ανάγκη για μια κεντρική συσκευή με το κόστος που σχετίζεται
με αυτήν (που είναι ολοένα και μικρότερα) και ο περιορισμένος αριθμός θυρών στην
κεντρική συσκευή. Αστοχία στο κεντρικό στοιχείο και ολόκληρο το δίκτυο σταματά.
5. Mesh "Πλέγμα"
Στο δίκτυο πλέγματος, οι συσκευές συνδέονται απευθείας και μπορούν να
επικοινωνούν μεταξύ τους. Λόγω των χαρακτηριστικών της, αυτή η τοπολογία
έρχεται σε αντίθεση με άλλους τύπους, όπως το Star, στο οποίο ολόκληρη η ροή των
πληροφοριών που δημιουργείται πρέπει να περάσει μέσα από μια κεντρική συσκευή,
764
που ονομάζεται επίσης κόμβος. Στο δίκτυο πλέγματος, οι συσκευές έχουν πολλές
διαδρομές μέσα στο δίκτυο για πρόσβαση στα άλλα, παρέχοντας μεγαλύτερη
αντίσταση σε αστοχίες. Για τον λόγο αυτό, λέγεται ότι αποτελείται από ένα ad-hoc
δίκτυο.
Ένα δίκτυο υποδομής αποτελείται από AP ( σημείο πρόσβασης = σημείο πρόσβασης)
και πελάτες, οι οποίοι πρέπει απαραίτητα να χρησιμοποιούν αυτό το AP για να
ταξιδέψουν σε ένα δίκτυο. Ένα δίκτυο πλέγματος αποτελείται από πολλούς κόμβους
/ δρομολογητές, οι οποίοι συμπεριφέρονται ως ένα ενιαίο μεγάλο δίκτυο,
επιτρέποντας στον πελάτη να συνδεθεί σε οποιονδήποτε από αυτούς τους κόμβους.
Οι κόμβοι έχουν τη λειτουργία επαναλήπτη και κάθε κόμβος συνδέεται με έναν ή
περισσότερους από τους άλλους κόμβους.
Αυτή η τοπολογία χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλές διαμορφώσεις, ειδικά σε
ασύρματα δίκτυα, επειδή σε αντίθεση με τα παραδοσιακά ασύρματα δίκτυα, τα
οποία συνήθως έχουν κεντρικό σημείο πρόσβασης και επομένως είναι ευαίσθητα σε
αστοχίες που σχετίζονται με το κεντρικό σημείο, οι συσκευές έχουν πολλούς τρόπους
Ένα πρόβλημα που εντοπίστηκε είναι σε σχέση με τις διεπαφές δικτύου, αφού για
κάθε τμήμα δικτύου θα ήταν απαραίτητο να εγκατασταθεί, στον ίδιο σταθμό,
ισοδύναμος αριθμός καρτών δικτύου. Δεδομένου ότι κάθε σταθμός στέλνει σήματα
σε όλους τους άλλους συχνά, το εύρος ζώνης του δικτύου δεν χρησιμοποιείται
σωστά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε αυτή την τοπολογία οφείλεται στην ύπαρξη
πρόσθετης επεξεργασίας που προκαλείται από την ανάθεση της συνάρτησης
δρομολόγησης στους κόμβους του δικτύου.
Η δικτύωση πλέγματος ή η δικτύωση πλέγματος είναι ένα πρωτόκολλο εναλλακτικό
του προτύπου 802.11 για οδηγίες κίνησης δεδομένων και φωνής πέρα από τα
καλωδιακά δίκτυα ή την ασύρματη υποδομή.
Τα δίκτυα πλέγματος έχουν το μειονέκτημα ότι έχουν υψηλό κόστος, ωστόσο έχουν
το πλεονέκτημα ότι είναι εύκολα στην ανάπτυξη και πολύ ανεκτικά δίκτυα. Αυτό το
χαρακτηριστικό έχει ονομαστεί «ανθεκτικότητα». Σε αυτά τα δίκτυα, οι ασύρματοι
δρομολογητές εγκαθίστανται συνήθως πάνω από κτίρια και επικοινωνούν μεταξύ
τους χρησιμοποιώντας πρωτόκολλα όπως το OLSR σε λειτουργία ad hoc σε πολλαπλά
hops προκειμένου να προωθηθούν πακέτα δεδομένων στους προορισμούς τους. Οι
765
χρήστες σε κτίρια μπορούν να συνδεθούν στο δίκτυο πλέγματος είτε ενσύρματα,
συνήθως μέσω Ethernet , είτε ασύρματα , μέσω δικτύων 802.11. Όταν οι παράμετροι
για την τυποποίηση του πρωτοκόλλου mesh από το IEEE είναι 100% καθορισμένες,
αυτό το πρωτόκολλο θα ονομάζεται πρότυπο 802.11s.
Το μυστικό του συστήματος mesh βρίσκεται στο πρωτόκολλο δρομολόγησης, το
οποίο σαρώνει τις διάφορες δυνατότητες των διαδρομών ροής δεδομένων, βάσει
ενός δυναμικού πίνακα, όπου ο εξοπλισμός επιλέγει την πιο αποτελεσματική
διαδρομή που θα ακολουθήσει για να φτάσει στον στόχο του, λαμβάνοντας υπόψη
ότι λιγότερη απώλεια πακέτων ή ταχύτερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο , μεταξύ άλλων.
Αυτή η σάρωση εκτελείται πολλές φορές ανά δευτερόλεπτο ή χρονικό διάστημα, με
διαφάνεια στον χρήστη, ακόμη και όταν υπάρχει αλλαγή στη διαδρομή πρόσβασης
στις πύλες, που είναι οι κόμβοι που έχουν άμεση πρόσβαση στο διαδίκτυο. Για
παράδειγμα, όταν ο κόμβος που χρησιμοποιήθηκε σταματά να λειτουργεί, το
σύστημα αναδιατάσσεται αυτόματα, παρακάμπτοντας τον ελαττωματικό κόμβο,
χωρίς ο χρήστης να αντιληφθεί ή να χάσει τη σύνδεση.
Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό των δικτύων πλέγματος είναι η περιαγωγή ,
επίσης γνωστή ως "γρήγορη μεταβίβαση", μια δυνατότητα δικτύων που επιτρέπουν
στον χρήστη να μεταβαίνει μεταξύ κόμβων δικτύου χωρίς να χάσει τη σύνδεση κατά
τη στιγμή της εναλλαγής. Η πρακτική συνέπεια είναι η γεωγραφική κινητικότητα που
επιτρέπει το σύστημα.
Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι ότι μόνο ένας ή περισσότεροι από αυτούς τους
κόμβους πρέπει να είναι συνδεδεμένοι στο Διαδίκτυο. Οι άλλοι χρειάζονται μόνο
τροφοδοτικό. Το σύστημα θα γνωρίζει πάντα ποια άλματα θα είναι απαραίτητα για
ένα αίτημα πελάτη σε οποιοδήποτε σημείο του δικτύου για να φτάσει στο Διαδίκτυο
όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.
Βιομηχανικές Εφαρμογές
Τα δίκτυα πλέγματος έχουν επίσης ένα ενδιαφέρον πεδίο εφαρμογής, τα οποία είναι
ασύρματα δίκτυα παρακολούθησης και ελέγχου μεταβλητών στη βιομηχανική
περιοχή. Ένα βιομηχανικό περιβάλλον, όπως μια αστική περιοχή, έχει σύνθετη
αρχιτεκτονική, με πολλά σταθερά ή κινητά εμπόδια που, ανάλογα με την εφαρμογή,
766
καθιστούν δύσκολη ή αδύνατη την εφαρμογή παραδοσιακών ασύρματων
συνδέσεων, είτε βασίζονται στο IEEE 802.11 είτε είναι αποκλειστικές.
Με την έλευση των δικτύων πλέγματος και το κύριο χαρακτηριστικό τους τη δυναμική
δρομολόγηση, ορισμένες βιομηχανικές εφαρμογές θα μπορούσαν να καταστούν
βιώσιμες, καθιστώντας δυνατή την παρακολούθηση και τον έλεγχο μεταβλητών σε
μια βιομηχανική εγκατάσταση.
Πλέγμα off-line
Πρόκειται για δίκτυα πλέγματος με τα ίδια χαρακτηριστικά λειτουργίας με το
προηγούμενο, αλλά χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο. Με σκοπό τη χρήση του
συστήματος περιαγωγής και την ανάπτυξη ευελιξίας, χρησιμοποιήθηκε, για
παράδειγμα, στον πόλεμο του Κόλπου, όπου οι κόμβοι ήταν τα οχήματα μάχης, τα
οποία επικοινωνούσαν και επέτρεπαν στις πληροφορίες να ταξιδέψουν σε πολύ
μεγαλύτερες αποστάσεις.
Επίσης στον πολεμικό τομέα δημιουργήθηκαν δίκτυα instant mesh, με μικρούς
κόμβους που τροφοδοτούνταν από μπαταρίες, περιλαμβανόμενες σε μικρές
στεγανές κάψουλες, οι οποίες έπεφταν από τα αεροπλάνα και έμπαιναν σε
λειτουργία μόλις επικοινωνούσαν με γειτονικούς κόμβους.
Κόστος
Ανάλογα με την τεχνολογία, τις προδιαγραφές υλικού και τον αριθμό των
ραδιοφώνων, κάθε κόμβος ενός δικτύου πλέγματος μπορεί να κοστίζει από 20,00 €
(ανοιχτό πλέγμα), έως 6.000,00 € (Strix Systems) ή ακόμα περισσότερο, ως
κατασκευαστής που προσφέρει εξοπλισμό με έως 12 ραδιόφωνα και αξία 12.000,00
€ ανά κόμβο.
Προβλήματα
Το μεγάλο πρόβλημα με τα δίκτυα πλέγματος σήμερα είναι η περίσσεια
πληροφοριών σχετικά με τη δρομολόγηση που πρέπει να μεταφερθεί μαζί με τα
πακέτα δεδομένων. Αυτή η κατάσταση λέγεται «ενέργειες». Το πρακτικό αποτέλεσμα
αυτού του προβλήματος είναι η πτώση της απόδοσης του δικτύου.
Υπάρχουν βασικά δύο γραμμές ανάπτυξης πρωτοκόλλου mesh: αντιδραστική και
προληπτική. Το αντιδραστικό αντιδρά μόνο όταν προκύψει ένα συμβάν που απαιτεί
την ανάγκη προσαρμογής της δρομολόγησης. Το προληπτικό άτομο κάνει περιοδικές
αναζητήσεις και προβλέπει προβλήματα, ανταποκρινόμενοι πιο γρήγορα. Η πρακτική
767
συνέπεια είναι ότι, αν και πιο αποτελεσματική, τα γενικά έξοδα είναι πολύ
υψηλότερα στο προληπτικό σύστημα.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι η απώλεια απόδοσης με βάση τον αριθμό των λυκίσκων.
Στην πράξη, δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των αναπηδήσεων που μπορούν
να λάβουν οι πληροφορίες σε ένα δίκτυο πλέγματος, αλλά υπάρχει υποβάθμιση της
απόδοσης που αυξάνεται όσο αυξάνεται ο αριθμός των πηδημάτων.
Σε εξοπλισμό με μόνο ένα ραδιόφωνο 802,11 g από κατασκευαστή των ΗΠΑ, η
απόδοση, η οποία μπορεί να φτάσει τα 7 Mbps στο πρώτο hop, δεν υπερβαίνει το 1
Mbps από το πέμπτο hop.
Ο πιο εξελιγμένος εξοπλισμός με πολλαπλά ραδιόφωνα 802.11n μπορεί να μειώσει
δραματικά αυτά τα προβλήματα.
Οφέλη
Αξιοπιστία και σταθερότητα. Καθώς όλες οι συσκευές είναι καλωδιωμένες μεταξύ
τους, η ατομική ή ακόμα και συλλογική βλάβη ορισμένων μηχανών δεν θα είναι
αρκετή για να διακόψει τη σύνδεση. Επιπλέον, η τοπολογία Mesh επιτρέπει στους
κόμβους να έχουν πάντα την επιλογή αποστολής πακέτων δεδομένων κατά μήκος της
πιο αποτελεσματικής διαδρομής.
Η καλωδίωση και η σύνδεση όλων των συσκευών σε ένα δίκτυο μεταξύ τους είναι μια
εργασία που απαιτεί σημαντικό επίπεδο σχεδιασμού. Αν και η διάγνωση σφαλμάτων
διευκολύνεται σε αυτό το πρότυπο, η αρχική εφαρμογή είναι αρκετά δαπανηρή και
περίπλοκη.
6. Tree "Δέντρου"
Η τοπολογία δέντρων είναι ουσιαστικά μια σειρά διασυνδεδεμένων λεωφορείων.
Συνήθως υπάρχει μια κεντρική μπάρα όπου συνδέονται άλλα μικρότερα κλαδιά. Αυτή
768
η σύνδεση πραγματοποιείται μέσω διαχωριστών και οι συνδέσεις του σταθμού
γίνονται με τον ίδιο τρόπο όπως στο τυπικό σύστημα διαύλου. Αυτός ο τύπος
τοπολογίας διαφέρει από τον τύπο αστεριού καθώς επιτρέπει στους σταθμούς που
συνδέονται με το μεταγωγέα να συνδέονται και με άλλους σταθμούς και σε αντίθεση
με την τοπολογία mesh, δεν επιτρέπει την ύπαρξη συνδέσεων κυκλωμάτων
κλεισίματος, με αυτόν τον τρόπο, η δυνατότητα να περάσει ένα πακέτο από
τουλάχιστον τρεις σταθμούς, ώστε ο αρχικός και ο τελικός υπολογιστής να είναι ίδιοι,
είναι ανύπαρκτη.
Το κεντρικό στοιχείο, το οποίο είναι γνωστό ως ρίζα, βρίσκεται στο κάτω μέρος και,
αμέσως μετά, υπάρχουν δύο υπολογιστές που αντιπροσωπεύουν τους κλάδους. Στη
συνέχεια, οι υπολογιστές που ονομάζονται φύλλα, βρίσκονται στα άκρα. Αυτή η
ακολουθία μπορεί επίσης να είναι γνωστή ως πρώτο δέντρο, δεύτερο επίπεδο
δέντρου και τρίτο επίπεδο δέντρου.
Πρέπει να δίνεται πρόσθετη προσοχή στα δίκτυα δέντρων, καθώς κάθε κλάδος
σημαίνει ότι το σήμα πρέπει να διαδίδεται μέσω δύο διαφορετικών μονοπατιών.
Εκτός και αν αυτές οι διαδρομές ταιριάζουν απόλυτα, τα σήματα θα έχουν
διαφορετικές ταχύτητες διάδοσης και θα αντανακλούν τα σήματα με διαφορετικούς
τρόπους. Για αυτούς τους λόγους, τα δίκτυα δέντρων θα λειτουργούν γενικά με
χαμηλότερους ρυθμούς μετάδοσης από τα κοινά δίκτυα διαύλου.
Προς το παρόν, η τοπολογία δέντρου δεν χρησιμοποιείται, γιατί εάν υπάρχει
αποτυχία, το δίκτυο μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο.
Συνήθως χρησιμοποιείται μια φυσική τοπολογία που βασίζεται σε μια ιεραρχική
δομή πολλών δικτύων και υποδικτύων. Υπάρχουν ένας ή περισσότεροι διανομείς που
συνδέουν κάθε LAN και υπάρχει άλλος διανομέας που συνδέει όλους τους άλλους
διανομείς. Αυτή η τοπολογία διευκολύνει τη συντήρηση του συστήματος και καθιστά
δυνατό τον πιο εύκολο εντοπισμό του προβλήματος σε περίπτωση βλάβης.
Είναι μια φυσική τοπολογία που βασίζεται σε μια ιεραρχική δομή πολλαπλών
δικτύων και υποδικτύων. Το υψηλότερο επίπεδο συνδέεται με διάφορες ενότητες
στο κατώτερο επίπεδο της ιεραρχίας. Αυτές οι μονάδες μπορούν οι ίδιες να
συνδεθούν με διάφορες μονάδες χαμηλότερου επιπέδου σε ένα σχήμα που μοιάζει
με δέντρο. Αυτή η τοπολογία διευκολύνει τη συντήρηση του συστήματος και
επιτρέπει τον εντοπισμό σφαλμάτων πιο εύκολα, σε σύγκριση με τις τοπολογίες Bus
769
και Ring. Χρησιμοποιείται κυρίως σε τοπικά δίκτυα (LAN) και δίκτυα
πανεπιστημιούπολης .
Είναι βασικά διασυνδεδεμένοι διαύλους, όπου μικρότεροι κλάδοι συνδέονται με
έναν κεντρικό δίαυλο, με ένα ή περισσότερα Hub, μεταγωγείς και επαναλήπτες που
διασυνδέουν άλλα δίκτυα. Γενικά, τα δίκτυα δέντρων θα λειτουργούν με χαμηλότερο
ρυθμό μετάδοσης από τα κοινά δίκτυα διαύλου. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα, γιατί
κάθε κλάδος θα διαδίδεται σε δύο διαφορετικές διαδρομές, εκτός εάν ταιριάζουν
απόλυτα οι ταχύτητες διάδοσης και τα ανακλώμενα σήματα θα είναι διακριτά ο ένας
από τον άλλον η τοπολογία δέντρου βασίζεται σε μια ιεραρχική δομή πολλαπλών
δικτύων και υποδικτύων.
Η μέγιστη απόσταση χωρίς ενίσχυση είναι μόνο 100 m (ανάλογα με το καλώδιο που
χρησιμοποιείται). Εξαρτάται από τον κεντρικό κόμβο, εάν αποτύχει, το δίκτυο δεν
λειτουργεί, ο αριθμός των θυρών ενός διανομέα είναι περιορισμένος και όταν το όριο
των διαθέσιμων θυρών είναι απαραίτητο να αποκτήσετε ένα άλλο και να το
διασυνδέσετε με το υπάρχον, έχοντας έναν ή περισσότερους κόμβους που συνδέουν
κάθε τοπικό και υπάρχον δίκτυο με έναν άλλο κόμβο που διασυνδέει όλους τους
άλλους κόμβους.
Στο πλαίσιο του προγραμματισμού, της μηχανικής λογισμικού και της επιστήμης των
υπολογιστών, είναι μια από τις πιο σημαντικές μη γραμμικές δομές δεδομένων.
Κληρονομεί τα χαρακτηριστικά των τοπολογιών δέντρων. Εννοιολογικά διαφορετικές
από τις λίστες, στις οποίες τα δεδομένα είναι σε μια ακολουθία, στα δέντρα τα
δεδομένα είναι διατεταγμένα με ιεραρχικό τρόπο, τα στοιχεία τους είναι «πάνω» ή
«κάτω» από άλλα στοιχεία του δέντρου.
Είναι αποτελεσματικές και απλές δομές σε σχέση με την υπολογιστική επεξεργασία,
σε αντίθεση με τα γραφήματα. Υπάρχουν πολλά προβλήματα στον πραγματικό κόσμο
που μπορούν να μοντελοποιηθούν και να λυθούν χρησιμοποιώντας δέντρα. Οι δομές
φακέλων, οι γραφικές διεπαφές, οι βάσεις δεδομένων και οι τοποθεσίες Διαδικτύου
ενός λειτουργικού συστήματος είναι παραδείγματα δενδρικών εφαρμογών.
Ένα δέντρο σχηματίζεται από ένα σύνολο στοιχείων που αποθηκεύουν πληροφορίες
που ονομάζονται κόμβοι. Ολόκληρο το δέντρο έχει ένα στοιχείο που ονομάζεται ρίζα,
το οποίο έχει συνδέσμους με άλλα στοιχεία που ονομάζονται κλαδιά ή παιδιά. Αυτοί
οι κλάδοι μπορούν να συνδεθούν με άλλα στοιχεία που μπορούν επίσης να έχουν
770
άλλους κλάδους. Το στοιχείο που δεν έχει κλάδους είναι γνωστό ως κόμβος φύλλου,
τερματικός κόμβος ή εξωτερικός κόμβος.
Μια ορολογία που χρησιμοποιείται συχνά σε δομές δέντρων προέρχεται από τα
οικογενειακά δέντρα. Η σχέση μεταξύ των κόμβων περιγράφεται με τους όρους
«πατέρας» (ή «μητέρα») για τους άμεσους προγόνους ενός κόμβου, «παιδιά» (ή
«κόρες») για τους άμεσους απογόνους και «αδελφοί» (ή «αδελφές») για όλους τους
κόμβους με τον ίδιο γονέα.
Οφέλη
Ένα από τα πλεονεκτήματα αυτού του τύπου τοπολογίας είναι αρκετά ευέλικτο,
καθιστώντας εύκολη την τροποποίηση του συστήματος, αφού όλα τα καλώδια
συγκλίνουν σε ένα μόνο σημείο.
Έχει εύκολη συντήρηση του συστήματος και σε περίπτωση βλάβης, την πρακτικότητα
να διαγνώσει ευκολότερα τυχόν διαταραχές, αφού ο κεντρικός κόμβος συνδέεται
άμεσα με όλους τους άλλους.
Οποιοσδήποτε τύπος τοπολογίας μπορεί να ενσωματωθεί, αυξάνοντας την ταχύτητα
σύνδεσης.
Το μεγάλο πλεονέκτημα της τοπολογίας Tree είναι η εξάλειψη της ευπάθειας της
τοπολογίας Ring, στην οποία μια αποτυχία σε οποιαδήποτε από τις συσκευές του
δικτύου θα μπορούσε να καταστρέψει τα πάντα. Επιπλέον, αυτό το μοτίβο
διευκολύνει τον εντοπισμό σφαλμάτων, καθώς κάθε κλάδος του δικτύου μπορεί να
διαγνωστεί ξεχωριστά.
Καθώς αυτός ο τύπος τοπολογίας δεν επιτρέπει την ύπαρξη κύκλων, δεν υπάρχει
περιττή κατάληψη πόρων εύρους ζώνης, αφού η πιθανότητα να παραμείνει ένα
πακέτο σε βρόχο στο δίκτυο εξαλείφεται.
Τέλος, η τοπολογία δέντρου προσφέρει επίσης μια πολύ απλούστερη και πιο
πρακτική διάταξη για λειτουργίες ανάπτυξης. Η προσθήκη νέων συσκευών δεν
προκαλεί καθυστέρηση σύνδεσης, καθώς τα πακέτα δεδομένων ταξιδεύουν
τμηματικά από τον κεντρικό κόμβο προς τα δευτερεύοντα και τους προορισμούς
τους.
Σε αυτό το σημείο, είναι πολύ πιθανό να έχετε ήδη εντοπίσει την αχίλλειο πτέρνα
στην τοπολογία Δέντρο. Ακριβώς, το Central Hub! Σε αυτό το μοτίβο, ολόκληρο το
771
δίκτυο εξαρτάται από ένα μόνο σημείο προέλευσης, τον ριζικό κόμβο. Αυτό σημαίνει
ότι εάν αυτό το Hub παρουσιάσει βλάβη, όλες οι συσκευές που είναι συνδεδεμένες
σε αυτό (Secondary Hubs) θα πέσει επίσης, αφήνοντας δύο ομάδες απομονωμένων
υπολογιστών που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν.
Ο αριθμός των θυρών σε έναν διανομέα είναι περιορισμένος και όταν συμπληρωθεί
το όριο των διαθέσιμων θυρών, είναι απαραίτητο να αποκτήσετε μια άλλη και να τη
συνδέσετε με την υπάρχουσα. Σε σύγκριση με την τοπολογία του διαύλου, το κόστος
του είναι υψηλότερο. Η εγκατάσταση είναι πιο περίπλοκη.
Εφαρμογές
Στον προγραμματισμό, τη μηχανική λογισμικού και την επιστήμη των υπολογιστών,
είναι μια δομή δεδομένων που κληρονομεί τα χαρακτηριστικά των τοπολογιών
δέντρων. Είναι παρόμοιο με την Ιεραρχία ή τη Γραμμή Εντολών σε μια εταιρεία ή
εκδηλώσεις γενικότερα, όπου χρειάζεστε έναν οργανισμό για να πραγματοποιήσει
έγκαιρα, όπως ένα χρονοδιάγραμμα κατασκευής ή την πραγματοποίηση
οποιουδήποτε γεγονότος. Αυτό μπορεί να αναπαρασταθεί με ένα διάγραμμα, για
παράδειγμα ένα διάγραμμα ροής.
Αλγόριθμοι
Μία από τις σημαντικές λειτουργίες είναι να διασχίσετε κάθε στοιχείο του δέντρου
μόνο μία φορά. Αυτή η διέλευση, που ονομάζεται επίσης διέλευση του δέντρου,
μπορεί να γίνει με προ-παραγγελία (τα παιδιά ενός κόμβου υποβάλλονται σε
επεξεργασία μετά τον κόμβο) ή σε εκ των υστέρων (τα παιδιά υποβάλλονται σε
επεξεργασία πριν από τον κόμβο). Στα δυαδικά δέντρα είναι ακόμα δυνατό να γίνει
μια διέλευση κατά σειρά, στην οποία υποβάλλονται σε επεξεργασία το αριστερό
παιδί, ο κόμβος και τέλος το δεξί παιδί.
Ο παρακάτω αλγόριθμος περιγράφει μια διέλευση προπαραγγελίας:
PreorderPath(node): Κόμβος διεργασίας Για το θυγατρικό κάθε κόμβου (εάν υπάρχει)
Επαναληπτικά εκτέλεση PreorderPath(παιδί)
Μια άλλη λειτουργία που χρησιμοποιείται στα δέντρα αναζήτησης είναι η διέλευση
από τη ρίζα σε ένα από τα φύλλα. Αυτή η λειτουργία έχει υπολογιστικό κόστος
ανάλογο με τον αριθμό των επιπέδων στο δέντρο. Η χειρότερη περίπτωση είναι η
διέλευση όλων των στοιχείων στο φύλλο χαμηλότερου επιπέδου. Τα ισορροπημένα
δέντρα έχουν την καλύτερη δυνατή χειρότερη περίπτωση για έναν δεδομένο αριθμό
772
κόμβων. Η χειρότερη περίπτωση είναι το εκφυλισμένο δέντρο στο οποίο κάθε κόμβος
έχει ακριβώς ένα παιδί και το δέντρο έχει τον ίδιο αριθμό επιπέδων με τους κόμβους,
που μοιάζει με μια συνδεδεμένη λίστα.
7. Υβριδικά
Είναι η πιο χρησιμοποιούμενη τοπολογία σε μεγάλα δίκτυα. Έτσι, η τοπολογία του
δικτύου προσαρμόζεται ανάλογα με το περιβάλλον, αντισταθμίζοντας το κόστος, την
επεκτασιμότητα, την ευελιξία και τη λειτουργικότητα κάθε τμήματος δικτύου. Είναι
αυτά που χρησιμοποιούν περισσότερες από μία τοπολογίες ταυτόχρονα και μπορεί
να υπάρχουν πολλές διαμορφώσεις που μπορούμε να δημιουργήσουμε
χρησιμοποιώντας μια παραλλαγή άλλων τοπολογιών. Αναπτύχθηκαν για να
καλύπτουν συγκεκριμένες ανάγκες.
Συχνά υπάρχουν άμεσες απαιτήσεις για συνδέσεις και η εταιρεία δεν έχει τους
πόρους εκείνη τη στιγμή για να αποκτήσει επαρκή προϊόντα για τη συναρμολόγηση
του δικτύου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η διαχείριση του δικτύου μπορεί να
χρησιμοποιήσει τον ήδη διαθέσιμο εξοπλισμό λαμβάνοντας υπόψη τα
πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των χρησιμοποιούμενων τοπολογιών.
Ας εξετάσουμε την περίπτωση ενός εργαστηρίου δοκιμών υπολογιστών όπου ο
αριθμός του εξοπλισμού κυμαίνεται και το οποίο δεν δέχεται μια καθορισμένη
διάταξη. Η απόκτηση συγκεντρωτών ή μεταγωγέων μπορεί να μην είναι βολική,
αντιθέτως, ακόμη και ακριβή. Ίσως μια τοπολογία διαύλου είναι μια καλύτερη λύση
για αυτό το φυσικό τμήμα δικτύου.
Σε μια υβριδική τοπολογία, ο τελικός σχεδιασμός δικτύου προκύπτει από το
συνδυασμό δύο ή περισσότερων τοπολογιών δικτύου. Ο συνδυασμός δύο ή
περισσότερων τοπολογιών δικτύου μας επιτρέπει να επωφεληθούμε από τα
πλεονεκτήματα καθεμιάς από τις τοπολογίες που ενσωματώνουν αυτήν την
τοπολογία. Αν και χρησιμοποιείται πολύ λίγο σε LAN, μια παραλλαγή της τοπολογίας
773
πλέγματος, το υβριδικό πλέγμα, χρησιμοποιείται στο Διαδίκτυο και σε ορισμένα
WAN. Η τοπολογία υβριδικού πλέγματος μπορεί να έχει πολλαπλούς συνδέσμους
μεταξύ πολλαπλών τοποθεσιών, αλλά αυτό γίνεται για λόγους πλεονασμού, συν ότι
δεν είναι αληθινό πλέγμα, επειδή δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ κάθε κόμβου, μόνο
μερικοί για λόγους δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας.
Ένα μείγμα τοπολογίας δακτυλίου (κεντρική σύνδεση) και αστεριού (στα άκρα).
Καθώς υπάρχει διπλή σύνδεση μεταξύ των δύο κόμβων, η τάση είναι να
χρησιμοποιείται μόνο μία διαδρομή για μετάδοση μεταξύ των δικτύων, αφήνοντας
την άλλη ως εφεδρεία. Αυτό είναι δυνατό χάρη στην εξέλιξη του εξοπλισμού, που
επιτρέπει στα δίκτυα να λειτουργούν ακόμη και σε συνθήκες σφάλματος,
καθιστώντας τον οργανισμό πιο αποτελεσματικό, ο οποίος δεν χρειάζεται να
σταματήσει για να πραγματοποιηθεί συντήρηση.
Οφέλη
Χωρίς αμφιβολία, αυτό είναι το πιο ευέλικτο και προσαρμόσιμο μοτίβο από όλα. Η
δομή μπορεί να ενσωματωθεί σε δίκτυα με τοπολογία Star, Tree και Bus,
αποφεύγοντας το απαραίτητο κόστος για μια πλήρη αναδιάρθρωση.
Για το λόγο αυτό, η Hybrid τοπολογία χρησιμοποιείται συχνά σε μεγάλες εταιρείες,
συνδέοντας τμήματα, τομείς και γραφεία καθώς είναι ενσωματωμένα στη λειτουργία
Η πολυπλοκότητα είναι το κύριο μειονέκτημα. Παρά το γεγονός ότι είναι μια
πρακτική λύση για την ενοποίηση υπαρχουσών τοπολογιών, με κάθε νέα ενοποίηση,
το δίκτυο γίνεται πιο πυκνό, απαιτώντας μεγάλη προσοχή και εμπειρία από τον ειδικό
που είναι υπεύθυνος για την οργάνωση του δικτύου.
8. Αλυσίδας
Με εξαίρεση τα δίκτυα που συνδέονται με αστέρια, ο ευκολότερος τρόπος για να
προσθέσετε περισσότερους υπολογιστές σε ένα δίκτυο είναι η σύνδεση της
αλυσίδας, δηλαδή η σύνδεση κάθε υπολογιστή σε σειρά με τον επόμενο. Εάν το
774
μήνυμα προορίζεται για έναν απομακρυσμένο υπολογιστή στη διαδρομή της
γραμμής, κάθε σύστημα το αναμεταδίδει με τη σειρά μέχρι να φτάσει στον
προορισμό του. Ένα αλυσοδεμένο δίκτυο (Daisy-Chained) μπορεί να πάρει δύο
βασικές μορφές: γραμμικό και δακτυλιοειδές.
Η γραμμική τοπολογία τοποθετεί μια αμφίδρομη σύνδεση μεταξύ ενός υπολογιστή
και ενός άλλου. Ωστόσο, αυτό ήταν ακριβό στις πρώτες ημέρες των υπολογιστών,
καθώς κάθε υπολογιστής (εκτός από αυτούς σε κάθε άκρο) απαιτούσε δύο δέκτες και
δύο πομπούς.
Η τοπολογία δακτυλίου μπορεί να σχηματιστεί συνδέοντας υπολογιστές σε κάθε
άκρο. Ένα από τα πλεονεκτήματα του δακτυλίου είναι ότι οι μισοί πομποί και δέκτες
μπορούν να τεθούν εκτός λειτουργίας, καθώς ένα μήνυμα θα περιστρέφεται τελικά
παντού. Όταν ένας κόμβος μεταδίδει ένα μήνυμα, το μήνυμα επεξεργάζεται από
όλους τους υπολογιστές του δακτυλίου. Εάν ένας υπολογιστής δεν είναι ο κόμβος
προορισμού, θα περάσει το μήνυμα στον επόμενο κόμβο έως ότου το μήνυμα φτάσει
στον προορισμό του. Εάν το μήνυμα δεν γίνει αποδεκτό από κανέναν κόμβο στο
δίκτυο, θα ταξιδέψει σε ολόκληρο τον δακτύλιο και θα επιστρέψει στον αποστολέα.
Αυτό δυνητικά έχει ως αποτέλεσμα τον διπλασιασμό του χρόνου μετάδοσης των
δεδομένων.
Συγκέντρωση "Τοπολογία Αστέρα"

Η τοπολογία αστεριών μειώνει την πιθανότητα αποτυχίας δικτύου συνδέοντας όλους
τους περιφερειακούς κόμβους (υπολογιστές κ.λπ.) σε έναν κεντρικό κόμβο. Όταν η
φυσική τοπολογία αστέρα εφαρμόζεται σε ένα λογικό δίκτυο διαύλου, όπως το
Ethernet , αυτός ο κεντρικός κόμβος (παραδοσιακά ένας κόμβος ) αναμεταδίδει όλες
τις μεταδόσεις που λαμβάνονται από οποιονδήποτε κόμβο ακμής σε όλους τους
κόμβους ακμών του δικτύου, συμπεριλαμβανομένου μερικές φορές του κόμβου
πηγής. Όλοι οι περιφερειακοί κόμβοι μπορούν έτσι να επικοινωνούν με όλους τους
άλλους, μεταδίδοντας και λαμβάνοντας μόνο τον κεντρικό κόμβο. Αστοχία γραμμής
μεταφοράς. Η σύνδεση οποιουδήποτε περιφερειακού κόμβου με τον κεντρικό κόμβο
θα έχει ως αποτέλεσμα αυτός ο περιφερειακός κόμβος να απομονωθεί από όλους
τους άλλους, αλλά οι υπόλοιποι περιφερειακοί κόμβοι δεν θα επηρεαστούν. Ωστόσο,
775
το μειονέκτημα είναι ότι η αποτυχία του κεντρικού κόμβου θα προκαλέσει την
αποτυχία όλων των περιφερειακών κόμβων επίσης.
Εάν ο κεντρικός κόμβος είναι παθητικός, ο κόμβος πηγής πρέπει να μπορεί να
ανέχεται τη λήψη από ήχους από τη δική του μετάδοση, αμφίδρομη καθυστέρηση
μετ' επιστροφής του χρόνου μετάδοσης (δηλαδή από τον κεντρικό κόμβο) συν
οποιαδήποτε καθυστέρηση που δημιουργείται στον κεντρικό κόμβο. Ένα στοιχείο
δικτύου αστέρι έχει έναν κεντρικό ενεργό κόμβο που συνήθως έχει τα μέσα για την
αποφυγή προβλημάτων που σχετίζονται με την ηχώ.
Ένα δέντρο τοπολογίας (ιεραρχική τοπολογία) μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύνολο
δικτύων αστεριών διατεταγμένων σε μια ιεραρχία. Αυτό το δέντρο έχει
μεμονωμένους περιφερειακούς κόμβους (φύλλα, για παράδειγμα) που απαιτείται να
μεταδίδουν και να λαμβάνουν μόνο από έναν άλλο κόμβο και δεν απαιτείται να
λειτουργούν ως επαναλήπτες ή αναγεννητές. Σε αντίθεση με το δίκτυο αστεριών, η
λειτουργικότητα του κεντρικού κόμβου μπορεί να κατανεμηθεί.
Όπως και στο συμβατικό δίκτυο αστεριών, λόγω ιδιαίτερων προβλημάτων, οι
μεμονωμένοι κόμβοι μπορούν έτσι να εξακολουθούν να απομονώνονται από το
δίκτυο από μια αστοχία ενός μόνο σημείου ενός κυκλώματος μετάδοσης στον κόμβο.
Εάν ένας σύνδεσμος σε ένα φύλλο αποτύχει, το φύλλο απομονώνεται, εάν αποτύχει
μια σύνδεση με έναν κόμβο που δεν είναι φύλλο, ένα ολόκληρο τμήμα του δικτύου
απομονώνεται από το υπόλοιπο.
Για να μετριαστεί ο όγκος της κίνησης δικτύου που μεταδίδει όλα τα σήματα από
όλους τους κόμβους, έχουν αναπτυχθεί πιο προηγμένοι κόμβοι πυρήνα που είναι
ικανοί να παρακολουθούν τις ταυτότητες των κόμβων που είναι συνδεδεμένοι στο
δίκτυο. Αυτοί οι μεταγωγείς δικτύου θα "μάθουν" τη διάταξη του δικτύου
"ακούγοντας" σε κάθε θύρα κατά την κανονική μετάδοση δεδομένων, θα εξετάσουν
τα πακέτα δεδομένων και θα καταγράψουν τη διεύθυνση / αναγνωριστικό κάθε
συνδεδεμένου κόμβου και σε ποια θύρα είναι συνδεδεμένος σε έναν πίνακα
δεδομένων. Αναζήτηση μνήμης. Αυτός ο πίνακας αναζήτησης επιτρέπει στη συνέχεια
τις μελλοντικές μεταδόσεις να προωθούνται μόνο στον προβλεπόμενο προορισμό.
Αποκέντρωση "Τοπολογία Πλέγματος"
Σε μια τοπολογία πλέγματος (δηλαδή, μια μερικώς συνδεδεμένη τοπολογία
πλέγματος), υπάρχουν τουλάχιστον δύο κόμβοι με δύο ή περισσότερες διαδρομές
776
μεταξύ τους για να παρέχουν περιττές διαδρομές που θα χρησιμοποιηθούν σε
περίπτωση που η σύνδεση παρέχει μία από τις διαδρομές αποτυχίας. Αυτή η
αποκέντρωση χρησιμοποιείται συχνά προς όφελος για να αντισταθμίσει το
μειονέκτημα ενός μόνο σημείου αστοχίας, το οποίο υπάρχει όταν χρησιμοποιείται
μια μεμονωμένη συσκευή ως κεντρικός κόμβος (π.χ. σε δίκτυα αστεριών και
δέντρων). Ένας ειδικός τύπος πλέγματος, που περιορίζει τον αριθμό των λυκίσκων
μεταξύ δύο κόμβων, είναι ένας υπερκύβος. Ο αριθμός των αυθαίρετων γραφημάτων
σε δίκτυα πλέγματος καθιστά πιο δύσκολο τον σχεδιασμό και την εφαρμογή τους,
αλλά η αποκεντρωμένη φύση τους τα καθιστά πολύ χρήσιμα. Αυτό είναι παρόμοιο
κατά κάποιο τρόπο με ένα δίχτυ πόντων, όπου χρησιμοποιείται γραμμική ή
τοπολογία δακτυλίου για τη σύνδεση συστημάτων σε πολλαπλές κατευθύνσεις. Ένας
πολυδιάστατος δακτύλιος έχει μια δακτυλιοειδή τοπολογία, για παράδειγμα.
Ένα πλήρως συνδεδεμένο δίκτυο, πλήρης τοπολογία ή τοπολογία πλήρους
πλέγματος είναι μια τοπολογία δικτύου όπου υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ όλων
των ζευγών κόμβων. Σε πλήρως συνδεδεμένο δίκτυο με n υπάρχουμε
άμεσους συνδέσμους. Τα δίκτυα που σχεδιάζονται με αυτήν την τοπολογία είναι
γενικά πολύ ακριβά στη διαμόρφωση, αλλά παρέχουν υψηλό βαθμό αξιοπιστίας,
λόγω των πολλαπλών διαδρομών προς τα δεδομένα που παρέχονται από τον μεγάλο
αριθμό περιττών συνδέσεων μεταξύ των κόμβων. Αυτή η τοπολογία εμφανίζεται
κυρίως σε στρατιωτικές εφαρμογές.
Τι είναι το λογισμικό δικτύου
Το λογισμικό δικτύου, με την πιο βασική έννοια, είναι λογισμικό που διευκολύνει,
βελτιώνει ή αλληλεπιδρά με ένα δίκτυο υπολογιστών. Ένας τύπος λογισμικού
δικτύωσης επιτρέπει στους υπολογιστές να επικοινωνούν μεταξύ τους, ενώ ένας
άλλος τύπος λογισμικού δικτύωσης δίνει στους χρήστες πρόσβαση σε κοινόχρηστα
προγράμματα. Το λογισμικό δικτύου είναι βασικό συστατικό των σημερινών δικτύων
υπολογιστών, συμπεριλαμβανομένου του Διαδικτύου. Η κατανόηση των τύπων
λογισμικού δικτύωσης είναι το πρώτο βήμα για να κατανοήσετε πώς λειτουργεί
πραγματικά το δίκτυο του υπολογιστή σας. Ιστορικό λογισμικό δικτύου
Ο υπολογιστής υπήρχε από τότε που υπήρχαν δίκτυα υπολογιστών. Οι υπολογιστές
χρειάζονται μια γλώσσα που να μπορούν να μιλούν από κοινού μεταξύ τους. Στις
πρώτες μέρες του λογισμικού δικτύωσης υπολογιστών, αυτό ήταν πρωτίστως
777
πρωτόκολλα επικοινωνίας δικτύου υπολογιστών. Τα πρωτόκολλα είναι λογισμικό
δικτύου που επιτρέπουν στους υπολογιστές να «μιλούν» μεταξύ τους. Αυτοί οι τύποι
προγραμμάτων βασίζονται σε πρωτόκολλα δικτύου για να επιτρέπουν στους
υπολογιστές να επικοινωνούν με έναν κοινό τρόπο. Ο πιο συνηθισμένος τύπος
πρωτοκόλλου είναι το TCP/IP.
Τελικά, περισσότεροι τύποι λογισμικού δικτύωσης εξελίχθηκαν πέρα από αυτά τα
βασικά πρωτόκολλα δικτύωσης.
Διάφορο λογισμικό δικτύου μπορεί να έχει διάφορα χαρακτηριστικά. Κάποιο
λογισμικό δικτύου μπορεί να εκτελέσει λογιστικές εργασίες. Μερικοί δημιουργούν
μια διαδρομή επικοινωνίας μεταξύ υπολογιστών, άλλων δικτύων ή μεμονωμένων
χρηστών. Μερικά από αυτά τα προγράμματα αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες
δεδομένων και τα διανέμουν στους χρήστες ή σε άλλα προγράμματα.
Πλεονεκτήματα λογισμικού
Το δίκτυο προσφέρει πολλά οφέλη. Όταν χρησιμοποιείται σωστά, το λογισμικό
δικτύωσης μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, να μειώσει την πίεση στο φυσικό
δίκτυο υπολογιστών και ακόμη και να παρέχει πιο αποτελεσματικούς τρόπους στους
χρήστες να μοιράζονται πληροφορίες και να επικοινωνούν. Το λογισμικό δικτύωσης
είναι αυτό που κάνει τα περισσότερα επιχειρησιακά συστήματα υπολογιστών να
λειτουργούν και αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο του σημερινού υπολογιστικού
περιβάλλοντος.
Τύπους
Εκτός από τα πρωτόκολλα, υπάρχουν πολλοί άλλοι τύποι λογισμικού δικτύωσης.
Υπάρχουν λειτουργικά συστήματα δικτύου, γνωστά και ως NOS. Ένα λειτουργικό
σύστημα δικτύου παρέχει ένα πλαίσιο ώστε οι υπολογιστές να κατανοούν ο ένας τον
άλλον και από το οποίο οι υπολογιστές μπορούν να εκτελούν κοινόχρηστες
εφαρμογές. Παραδείγματα λειτουργικών συστημάτων δικτύου περιλαμβάνουν. Net
και Novell Netware.
Οι εφαρμογές κοινόχρηστου δικτύου είναι ένας άλλος τύπος λογισμικού δικτύωσης
υπολογιστών. Πρόκειται για εφαρμογές που αποθηκεύονται σε έναν κεντρικό
διακομιστή αλλά εκτελούνται από μεμονωμένους υπολογιστές-πελάτες. Στα
778
παραδείγματα περιλαμβάνονται ορισμένοι τύποι εφαρμογών βάσης δεδομένων,
όπως η Oracle.
Υπάρχουν επίσης προγράμματα δικτύωσης πελάτη - διακομιστή. Αυτά τα
προγράμματα δικτύου έχουν ένα στοιχείο που είναι αποθηκευμένο στον διακομιστή
και ένα στοιχείο που είναι αποθηκευμένο στο σταθμό εργασίας πελάτη. Το Microsoft
Exchange είναι ένα παράδειγμα αυτού του τύπου προγράμματος δικτύωσης.
Θεωρίες / εικασίες
Το λογισμικό δικτύωσης υπολογιστών βρίσκεται, κατά κάποιο τρόπο, στα αρχικά
στάδια. Νέες θεωρίες σχετικά με το λογισμικό δικτύωσης υπολογιστών, που
βασίζονται στο νευρωνικό δίκτυο του ανθρώπινου εγκεφάλου. Καθώς αυτοί οι νέοι
τύποι λογισμικού δικτύωσης υπολογιστών εξελίσσονται, και καθώς το υλικό γίνεται
ταχύτερο και πιο ικανό να αποθηκεύει τεράστιες ποσότητες δεδομένων, δεν
μπορούμε να πούμε ακριβώς πώς θα μοιάζει το λογισμικό δικτύωσης υπολογιστών
του αύριο.
Εκπαιδευτική Υποενότητα 5.5 Ασφάλεια ηλεκτρονικών υπολογιστών και δικτύων

Τι είναι η ασφάλεια δικτύου;
Η ασφάλεια δικτύου είναι απαραίτητη για την προστασία των δικτύων μιας
εταιρείας και την αποτροπή μη εξουσιοδοτημένης δραστηριότητας ή πρόσβασης. Ο
στόχος είναι η προστασία δεδομένων και υποδομής δικτύου από εξωτερικές
απειλές. Στον σημερινό κόσμο που είναι υπερσυνδεδεμένος, η ασφάλεια
αντιμετωπίζει μεγαλύτερη πρόκληση καθώς περισσότερες εταιρικές εφαρμογές
μεταναστεύουν στα δημόσια σύννεφα . Αυτή η τάση απαιτεί οι εφαρμογές να
εικονικοποιούνται και να διανέμονται σε πολλαπλές τοποθεσίες, ορισμένες από τις
οποίες βρίσκονται εκτός του φυσικού ελέγχου των ομάδων ασφαλείας IT. Οι
αποτελεσματικές στρατηγικές έχουν εξελιχθεί πέρα από τα απλά τείχη προστασίας
και την τμηματοποίηση δικτύου υψηλού επιπέδου για να καταστήσουν την
779
ασφάλεια εγγενή σε όλες τις πτυχές ενός δικτύου μέσω πολλαπλών γραμμών
άμυνας και επεκτάσιμων, αυτοματοποιημένων λύσεων.
Ορισμός ασφάλειας δικτύου
Η ασφάλεια δικτύου είναι το σύνολο των στρατηγικών, διαδικασιών και
τεχνολογιών που αναπτύχθηκαν για την προστασία του δικτύου μιας εταιρείας από
ζημιές και μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Οι τυπικές απειλές για τα δεδομένα και
την υποδομή δικτύου περιλαμβάνουν χάκερ, κακόβουλο λογισμικό και ιούς. Όλοι
μπορούν να προσπαθήσουν να αποκτήσουν πρόσβαση, να τροποποιήσουν ή να
εισβάλουν σε ένα δίκτυο. Μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ασφάλειας
του δικτύου είναι ο έλεγχος της πρόσβασης και η αποτροπή εισβολής και
εξάπλωσης αυτών των απειλών σε όλο το δίκτυο.
Η ασφάλεια δικτύου αποτελείται από τις πολιτικές και τις πρακτικές που
υιοθετούνται για την πρόληψη και περαιτέρω παρακολούθηση μη
εξουσιοδοτημένης πρόσβασης, κακής χρήσης, τροποποίησης ή άρνησης ενός
δικτύου υπολογιστών και πόρων προσβάσιμων μέσω του δικτύου. Η ασφάλεια
δικτύου είναι ένα περίπλοκο θέμα. Ιστορικά, μόνο καλά εκπαιδευμένοι και έμπειροι
ειδικοί έχουν ασχοληθεί με την Ασφάλεια Δικτύων.
Ωστόσο, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι «συνδέονται», ένας αυξανόμενος
αριθμός ανθρώπων χρειάζεται να κατανοήσει τα βασικά της ασφάλειας σε έναν
δικτυωμένο κόσμο. Αυτό το έγγραφο συντάχθηκε έχοντας κατά νου τον μέσο
χρήστη υπολογιστή και τον διαχειριστή συστημάτων πληροφοριών, εξηγώντας
περαιτέρω τις έννοιες που απαιτούνται για την κατανόηση του θέματος, τους
κινδύνους του και τον τρόπο αντιμετώπισής τους.
Επιπλέον, συνεχίζουμε να εξετάζουμε τη διαχείριση κινδύνων, τις απειλές δικτύου,
τα τείχη προστασίας και τις ασφαλείς συσκευές δικτύου ειδικού σκοπού.
Παρακάτω θα δούμε μια ευρύτερη οπτική, για την ασφάλεια γενικά και θα
κατανοήσει καλύτερα πώς να μειώσει και να διαχειριστεί τους κινδύνους
προσωπικά, στο σπίτι και στον χώρο εργασίας.
Πώς λειτουργεί η ασφάλεια δικτύου;
Πολλαπλές γραμμές άμυνας προστατεύουν ένα δίκτυο εντός και περιμετρικά. Η
ασφάλεια ξεκινά με τον έλεγχο πρόσβασης: πολιτικές και στοιχεία ελέγχου που
διαχειρίζονται όχι μόνο την πρόσβαση σε ένα δίκτυο από εξουσιοδοτημένους
780
χρήστες, αλλά και συσκευές και δεδομένα. Ένα τείχος προστασίας, το οποίο μπορεί
να είναι υλικό ή λογισμικό, είναι μια άλλη κύρια γραμμή άμυνας και διαχωρίζει το
δίκτυό σας από άλλα μη αξιόπιστα δίκτυα (όπως το Διαδίκτυο). Τα τείχη προστασίας
παρακολουθούν και ελέγχουν την κίνηση που μπορεί να εισέλθει ή να εξέλθει από
το δίκτυο. Η ασφάλεια δικτύου χρησιμοποιεί επίσης συστήματα ανίχνευσης
εισβολών και αποτροπής εισβολών, τα οποία αναλύουν την κυκλοφορία του
δικτύου για τον εντοπισμό και την απόκριση σε απειλές στο δίκτυο. Ένα σημαντικό
υποσύνολο της ασφάλειας δικτύου είναι η ασφάλεια εφαρμογών, η οποία
προστατεύει τις εφαρμογές Ιστού και το λογισμικό που χρησιμοποιείται από μια
επιχείρηση, καθώς αυτές οι εφαρμογές έχουν συχνά ευπάθειες.
Η ασφάλεια δικτύου συνδυάζει πολλαπλά επίπεδα άμυνας στην άκρη και σε όλο το
δίκτυο. Κάθε επίπεδο ασφάλειας δικτύου εφαρμόζει πολιτικές και ελέγχους. Οι
εξουσιοδοτημένοι χρήστες αποκτούν πρόσβαση σε πόρους δικτύου, αλλά οι
κακόβουλοι φορείς αποκλείονται από την εκτέλεση εκμεταλλεύσεων και απειλών.
Λύσεις, προϊόντα και πόροι για την ασφάλεια δικτύου VMware
Προστατέψτε το δίκτυό σας με μικροτμηματοποίηση
Είτε ο στόχος σας είναι να κλειδώσετε κρίσιμες εφαρμογές, να δημιουργήσετε μια
λογικά αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στο λογισμικό ή να μειώσετε την επιφάνεια
επίθεσης ενός περιβάλλοντος εικονικής επιφάνειας εργασίας, το NSX Data Center
επιτρέπει τη μικροτμηματοποίηση για τον καθορισμό και την εφαρμογή πολιτικών
ασφάλειας δικτύου με συνέπεια σε κάθε φόρτο εργασίας που φιλοξενείται
οπουδήποτε.
Ασφάλεια για τον εξελισσόμενο ψηφιακό χώρο εργασίας
Το VMware Workspace ONE Trust Network παρέχει μια πλήρη, σύγχρονη
προσέγγιση για την ασφάλεια της επιχείρησης για τους υπαλλήλους, τις εφαρμογές,
τα τελικά σημεία και τα δίκτυά σας. VMware NSX
VMware NSX
Πηγαίνετε πέρα από το SDN με το VMware NSX, την πλατφόρμα εικονικοποίησης
δικτύου και ασφάλειας. Μάθετε πώς να αξιοποιείτε την ασφάλεια δικτύου με βαθιά
μικροτμηματοποίηση. Βαθμολογήστε το δωρεάν!
Μελέτη περίπτωσης: Επιχειρηματική επανάσταση μέσω του μετασχηματισμού
πληροφορικής
781
Το VMware IT ενισχύει την ασφάλεια εφαρμογών και δικτύου μέσω του VMware
NSX
Η δυναμική επιχείρηση απαιτεί μια νέα προσέγγιση στη δικτύωση και την
ασφάλεια
Το VMware εξουσιοδοτεί τους οργανισμούς να μεταμορφώσουν την ασφάλεια
συμπεριλαμβάνοντας ένα πανταχού παρόν επίπεδο λογισμικού σε ολόκληρη την
υποδομή εφαρμογής και τελικού σημείου.
Συνεπής δικτύωση και ασφάλεια για εφαρμογές που εκτελούνται εγγενώς σε
δημόσια σύννεφα
Το VMware NSX Cloud παρέχει λειτουργικά επεκτάσιμη και συνεπή ασφάλεια
μικροτμηματοποίησης για εφαρμογές που εκτελούνται εγγενώς σε δημόσια
σύννεφα, που διαχειρίζονται από κοινού με πόρους του κέντρου δεδομένων.
Πώς επωφελούμαστε από την ασφάλεια δικτύου;
Η ψηφιοποίηση έχει αλλάξει τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε, παίζουμε και
μαθαίνουμε, όλα έχουν αλλάξει. Κάθε οργανισμός που θέλει να παρέχει τις
υπηρεσίες που ζητούν οι πελάτες και οι εργαζόμενοι πρέπει να εξασφαλίσει το
δίκτυό του.
Η ασφάλεια δικτύου βοηθά επίσης στην προστασία των ιδιόκτητων πληροφοριών
από επίθεση, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία της φήμης σας.
Τύποι ασφάλειας δικτύου:
Έλεγχος πρόσβασης: Δεν πρέπει κάθε χρήστης να έχει πρόσβαση στο δίκτυό
σας. Για να κρατήσετε τους εισβολείς έξω από το δίκτυό σας, πρέπει να
αναγνωρίζετε κάθε χρήστη και κάθε συσκευή που είναι συνδεδεμένη στο δίκτυό
σας, και μετά μπορείτε να επιβάλλετε τις πολιτικές ασφαλείας σας. Μπορείτε να
αποκλείσετε μη υποστηριζόμενες συσκευές ή να παραχωρήσετε περιορισμένη
πρόσβαση σε αυτές. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως έλεγχος πρόσβασης
δικτύου (NAC).
Antivirus και Anti-Malware: Κακόβουλο λογισμικό – συντομογραφία για το
"κακόβουλο λογισμικό", περιλαμβάνει ιούς, ιούς τύπου worm, trojans, ransomware
και spyware. Μερικές φορές το κακόβουλο λογισμικό μολύνει ένα δίκτυο, αλλά
είναι ανενεργό για μέρες ή και εβδομάδες. Τα καλύτερα προγράμματα κατά του
κακόβουλου λογισμικού όχι μόνο σαρώνουν για κακόβουλο λογισμικό κατά την
782
είσοδο, αλλά και σαρώνουν συνεχώς αρχεία για να εντοπίσουν ανωμαλίες, να
αφαιρέσουν κακόβουλο λογισμικό και να διορθώσουν ζημιές.
Ασφάλεια Εφαρμογών: Οποιοδήποτε λογισμικό που χρησιμοποιείται για τη
λειτουργία της επιχείρησής σας χρειάζεται προστασία, ανεξάρτητα από το αν αυτό
το πρόγραμμα αναπτύχθηκε εσωτερικά από την ομάδα IT σας ή αγοράστηκε από
τρίτο μέρος. Δυστυχώς, οποιαδήποτε εφαρμογή μπορεί να περιέχει ελαττώματα ή
τρωτά σημεία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από έναν εισβολέα για να
διεισδύσει στο δίκτυό σας. Η ασφάλεια εφαρμογών περιλαμβάνει το υλικό, το
λογισμικό και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται για το κλείσιμο αυτών των
οπών.
Ανάλυση συμπεριφοράς: Για να εντοπίσετε μη φυσιολογική συμπεριφορά δικτύου,
πρέπει να γνωρίζετε πώς είναι η κανονική συμπεριφορά του δικτύου σας. Τα
εργαλεία ανάλυσης συμπεριφοράς διακρίνουν αυτόματα τις δραστηριότητες που
αποκλίνουν από τους κανόνες. Με αυτές τις πληροφορίες, η ομάδα ασφαλείας σας
μπορεί να εντοπίσει καλύτερα δείκτες συμβιβασμού που αντιπροσωπεύουν ένα
πιθανό πρόβλημα και να αποκαταστήσει γρήγορα τις απειλές.
Πρόληψη απώλειας δεδομένων: Οι οργανισμοί πρέπει να διασφαλίζουν ότι το
προσωπικό τους δεν στέλνει ευαίσθητες πληροφορίες εκτός του δικτύου. Οι
τεχνολογίες πρόληψης απώλειας δεδομένων ή DLP μπορούν να εμποδίσουν τους
ανθρώπους να ανεβάσουν, να προωθήσουν ή ακόμα και να εκτυπώσουν κρίσιμες
πληροφορίες με ανασφάλεια.
Ασφάλεια email: Οι πύλες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι ο νούμερο ένα φορέας
απειλής για παραβίαση ασφάλειας. Οι εισβολείς χρησιμοποιούν προσωπικές
πληροφορίες και τακτικές κοινωνικής μηχανικής για να δημιουργήσουν εξελιγμένες
καμπάνιες phishing για να εξαπατήσουν τους παραλήπτες να τους στείλουν σε
ιστότοπους που παρέχουν κακόβουλο λογισμικό. Μια εφαρμογή ασφαλείας email
αποκλείει επιθέσεις που φτάνουν μέσω email και ελέγχει τα εξερχόμενα μηνύματα
για να αποτρέψει την απώλεια εμπιστευτικών δεδομένων.
Τείχη προστασίας: Τα τείχη προστασίας δημιουργούν ένα εμπόδιο μεταξύ του
αξιόπιστου εσωτερικού δικτύου σας και των μη αξιόπιστων εξωτερικών δικτύων,
όπως το Διαδίκτυο. Χρησιμοποιούν ένα σύνολο καθορισμένων κανόνων για να
επιτρέπουν ή να αποκλείουν την κυκλοφορία. Ένα τείχος προστασίας μπορεί να
783
είναι υλικό, λογισμικό ή και τα δύο. Η Cisco προσφέρει συσκευές ενοποιημένης
διαχείρισης απειλών (UTM) και τείχη προστασίας επόμενης γενιάς με εστίαση στις
απειλές.
Συστήματα πρόληψης εισβολών: Ένα σύστημα πρόληψης εισβολής (IPS) αναλύει
την κυκλοφορία του δικτύου για να αποκλείσει πιθανές επιθέσεις. Οι συσκευές IPS
(NGIPS) το κάνουν αυτό συσχετίζοντας τεράστιες ποσότητες πληροφοριών που
σχετίζονται με παγκόσμιες απειλές, όχι μόνο για να μπλοκάρουν την κακόβουλη
δραστηριότητα, αλλά και να παρακολουθούν την εξέλιξη ύποπτων αρχείων και
κακόβουλου λογισμικού σε όλο το δίκτυο για να αποτρέψουν την εξάπλωση
επιδημιών και επαναμολύνσεων.
Ασφάλεια φορητών συσκευών: Οι κυβερνοεγκληματίες κοιτάζουν όλο και
περισσότερο τις κινητές συσκευές και τις εφαρμογές. Στα επόμενα 3 χρόνια, το 90%
των οργανισμών πληροφορικής θα μπορούν να υποστηρίζουν εταιρικές εφαρμογές
σε προσωπικές κινητές συσκευές. Φυσικά, πρέπει να ελέγχετε ποιες συσκευές
μπορούν να έχουν πρόσβαση στο δίκτυό σας. Θα χρειαστεί επίσης να
διαμορφώσετε αυτές τις συσκευές για να διατηρείτε την κυκλοφορία των
δεδομένων σας ασφαλή.
Τμηματοποίηση δικτύου : Η τμηματοποίηση που καθορίζεται από το λογισμικό
τοποθετεί την κυκλοφορία δικτύου σε διαφορετικές ταξινομήσεις και διευκολύνει
την επιβολή πολιτικών ασφαλείας. Στην ιδανική περίπτωση, οι αξιολογήσεις
βασίζονται σε τελικό σημείο και όχι σε απλές διευθύνσεις IP. Μπορείτε να
εκχωρήσετε δικαιώματα πρόσβασης με βάση το ρόλο, την τοποθεσία και άλλα,
ώστε να παρέχεται το σωστό επίπεδο πρόσβασης στα σωστά άτομα και να
περιορίζονται και να διορθώνονται οι ύποπτες συσκευές.
Πληροφορίες ασφαλείας και διαχείριση συμβάντων: Τα προϊόντα SIEM
συγκεντρώνουν τις πληροφορίες που χρειάζεται η ομάδα ασφαλείας σας για να
εντοπίσει και να ανταποκριθεί σε απειλές. Αυτά τα προϊόντα διατίθενται σε πολλές
μορφές, συμπεριλαμβανομένων φυσικών συσκευών, εικονικών συσκευών και
λογισμικού διακομιστή.
VPN: Ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο κρυπτογραφεί τη σύνδεση ενός τελικού σημείου
σε ένα δίκτυο, συνήθως μέσω Διαδικτύου. Συνήθως, ένα VPN απομακρυσμένης
784
πρόσβασης χρησιμοποιεί IPsec ή Secure Sockets Layer για τον έλεγχο ταυτότητας
της επικοινωνίας μεταξύ της συσκευής και του δικτύου.
Ασφάλεια Ιστού: Μια λύση ασφάλειας ιστού θα ελέγχει τη χρήση ιστού της ομάδας
σας, θα αποκλείει απειλές που βασίζονται στον ιστό και θα απαγορεύει την
πρόσβαση σε κακόβουλους ιστότοπους. Θα ασφαλίσει την πύλη ιστού σας μέσα
στην εταιρεία σας ή στο cloud. "Ασφάλεια Ιστού"; αναφέρεται επίσης στα βήματα
που κάνετε για να εξασφαλίσετε τον δικό σας ιστότοπο.
Ασύρματη ασφάλεια: Τα ασύρματα δίκτυα δεν είναι τόσο ασφαλή όσο τα
ενσύρματα. Χωρίς αυστηρά μέτρα ασφαλείας, η εγκατάσταση ενός ασύρματου LAN
μπορεί να είναι σαν να βάζετε θύρες Ethernet παντού. Για να αποτρέψετε την
πραγματοποίηση μιας εκμετάλλευσης, χρειάζεστε προϊόντα ειδικά σχεδιασμένα για
την ασφάλεια ενός ασύρματου δικτύου.
Ασφάλεια Δικτύων Υπολογιστών
"Όταν μιλάμε για την ασφάλεια στα δίκτυα υπολογιστών σήμερα, κάνουμε μια
μεγάλη αναφορά στο Διαδίκτυο, γιατί σε αυτό το παγκόσμιο δίκτυο συμβαίνουν
συχνότερα οι επιθέσεις στους υπολογιστές μας.
Αλλά προτού αναπτύξουμε το θέμα, πρέπει να απαντήσουμε στον εαυτό μας: τι
είναι η «ασφάλεια»;
Βασικά, λέμε ότι ένα σπίτι είναι ασφαλές όταν τα τρωτά σημεία του έχουν
ελαχιστοποιηθεί. Αλλά... τι γίνεται με την ευπάθεια; Σύμφωνα με τον Διεθνή
Οργανισμό Τυποποίησης (ISO), στο πλαίσιο των υπολογιστών, είναι κάθε αδυναμία
που μπορεί να εκμεταλλευτεί για να παραβιαστεί ένα σύστημα ή οι πληροφορίες
που περιέχει.
Με αυτόν τον τρόπο, έχουμε αρκετές πιθανές παραβιάσεις ασφάλειας σε ένα
σύστημα, δηλαδή έχουμε αρκετές απειλές, μεταξύ των οποίων επισημαίνουμε:
– Καταστροφή πληροφοριών
– Τροποποίηση ή παραποίηση πληροφοριών
– Κλοπή, αφαίρεση ή απώλεια πληροφοριών / πόρων
– Διακοπή υπηρεσιών
Εξ ορισμού, έχουμε και την επίθεση, που είναι η αποτελεσματική υλοποίηση μιας
απειλής με σκόπιμα τρόπο. Ως παραδείγματα επιθέσεων υπολογιστή, έχουμε:
• Masquerade
785
• DDoS
• Replay
• Modification
• Social engineering
• Άρνηση ή παρεμπόδιση της υπηρεσίας
Λόγω αυτού του ανασφαλούς περιβάλλοντος όπου εισάγονται δεδομένα και ρέουν
σε συστήματα και δίκτυα υπολογιστών, πολλές εταιρείες υιοθετούν πολιτικές
ασφαλείας, οι οποίες είναι σύνολα κανόνων, νόμων και πρακτικών διαχείρισης με
στόχο την προστασία. Μπορούν να εφαρμοστούν χρησιμοποιώντας διάφορους
μηχανισμούς, όπως:
• Κρυπτογράφηση
• Ψηφιακή υπογραφή
• Έλεγχος ταυτότητας
• Έλεγχος πρόσβασης
• Ετικέτες ασφαλείας
• Ανίχνευση, καταγραφή και αναφορά συμβάντων
• Πλήρωση κίνησης
• Έλεγχος δρομολόγησης
Επομένως, καθώς οι μηχανισμοί ασφαλείας στο σύνολο του δικτύου δεν επαρκούν,
έχουμε θεσπίσει μέτρα επικοινωνίας ασφάλεια, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Αυτό (e-Mail) χρησιμοποιεί διάφορους μηχανισμούς ώστε τα δεδομένα μας να
φτάνουν όσο το δυνατόν πιο ασφαλή στον προορισμό τους. Χρησιμοποιεί
πρωτόκολλα όπως το SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) που θεωρείται αδύναμο,
το S/MIME (Secure Multipurpose Internet Mail Extensions) και το PGP (Pretty Good
Privacy) που προορίζεται για προσωπική κρυπτογράφηση email.
Αυτό που χρησιμοποιείται πολύ είναι τα Firewall, συσκευές που λειτουργούν ως
φράγμα προστασίας από εισβολείς. Υπάρχουν είτε σε μορφή λογισμικού είτε σε
μορφή υλικού, είτε σε συνδυασμό και των δύο.
Ως παράδειγμα καλών οικιακών και δωρεάν τείχη προστασίας, μπορούμε να
αναφέρουμε:
• Comodo Firewall
786
• Zone Alarm
• Sygate Personal Firewall
Κάποιες συμβουλές για να αποφύγετε τις επιθέσεις!
Κακόβουλοι παράγοντες αιωρούνται καθημερινά πάνω από το δίκτυο αναζητώντας

μαλακούς στόχους και ευάλωτες συσκευές για να πραγματοποιήσουν μια επίθεση,
να κλέψουν σημαντικά δεδομένα και πληροφορίες. Επομένως, η ασφάλεια στα
δίκτυα υπολογιστών είναι κρίσιμη, ανεξάρτητα από το αν εργάζεστε με μια μεγάλη
εταιρεία ή μια μικρή εταιρεία.
Καθώς αναπτύσσονται νέες τεχνολογίες, αυξάνεται ο αριθμός των κακόβουλων
ατόμων για να εκμεταλλευτούν τα κενά στα συστήματα.
Έτσι, ακόμη και η μικρότερη κυβερνοεπίθεση μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά
σε ιδρύματα και εταιρείες – σε ορισμένες περιπτώσεις, συνολικές ζημίες
εκατομμυρίων. Τα εγκλήματα κυμαίνονται από την πειρατεία πολύτιμων
πληροφοριών έως το μπλοκάρισμα λειτουργικών συσκευών.
Με προβλήματα όπως αυτό να διαφαίνονται γύρω μας, εναπόκειται στους
οργανισμούς να επενδύσουν στην ασφάλεια του δικτύου υπολογιστών.
Αλλά, πώς να το κάνουμε αυτό;
Για να σας βοηθήσουμε να προστατεύσετε τα δεδομένα της εταιρείας ή του
οργανισμού σας, παραθέσαμε 6 πολύτιμες συμβουλές για την πρόληψη
κακόβουλων επιθέσεων στο δίκτυο και τη διασφάλιση της πλήρους προστασίας
στον κυβερνοχώρο.
787
1 - Αντικαταστήστε το πειρατικό λογισμικό με πρωτότυπα
Όσον αφορά την ασφάλεια δικτύου υπολογιστών, δεν μπορούμε να ρισκάρουμε.

Παρά το γεγονός ότι είναι φθηνότερο για την εταιρεία, το πειρατικό λογισμικό
μπορεί να είναι επικίνδυνο. Οι άδειες που αγοράζουμε μαζί με πρωτότυπα
προγράμματα μας παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια και εγγυώνται επιπλέον
δυνατότητες για την προστασία των δεδομένων.
Έτσι, όσο επιβλαβές για το δίκτυο υπολογιστών όσο και οι ίδιοι οι χάκερ, το
πειρατικό λογισμικό δεν είναι καλή λύση για όσους αναζητούν ασφάλεια.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, εκτός από το ότι η πειρατεία είναι καταγεγραμμένο
έγκλημα, οι πιθανότητες μόλυνσης μη πρωτότυπου λογισμικού με ισχυρούς ιούς
είναι υψηλές και, μερικές φορές, ούτε το πρόγραμμα προστασίας από ιούς δεν
μπορεί να αποκαταστήσει τη ζημιά.
Αν και πολλοί άνθρωποι στοιχηματίζουν στα τυφλά σε πειρατικό λογισμικό, με τη
βοήθεια antivirus, η πρακτική δεν συνιστάται.
Η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς, αλλά δυστυχώς, δεν είναι όλα τα νέα για καλό.
Οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου εργάζονται καθημερινά για την ανάπτυξη
προγραμμάτων που είναι επιβλαβή για τους υπολογιστές και συχνά τους
συγκαλύπτουν ως πειρατικό λογισμικό, το οποίο φαίνεται αβλαβές. Ωστόσο, πίσω
τους κρύβεται κακόβουλο λογισμικό που ούτε τα προγράμματα προστασίας
μπορούν να αναγνωρίσουν και να αφαιρέσουν.
788
Επομένως, η διασφάλιση της ασφάλειας στα δίκτυα υπολογιστών είναι απαραίτητη.
Με αυτόν τον τρόπο, βεβαιωθείτε ότι είναι εγκατεστημένο μόνο επαληθευμένο
λογισμικό.
2 - Αναπτύξτε μια πολιτική ασφάλειας δεδομένων
Οι περισσότεροι εγκληματίες του κυβερνοχώρου έχουν πρόσβαση σε ευάλωτα

δίκτυα υπολογιστών για να αποκτήσουν ευαίσθητα δεδομένα και πληροφορίες που
έχουν μεγάλη αξία για την εταιρεία. Επομένως, η δημιουργία αποκλειστικών
πολιτικών για την ασφάλεια στα δίκτυα δεδομένων είναι απαραίτητη.
Είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν πολιτικές που στοχεύουν ειδικά στην ασφάλεια
των πληροφοριών, ώστε να προστατεύονται από εξωτερικές και ακόμη και
εσωτερικές παραβιάσεις.
Έτσι, για να είναι αποτελεσματικά τα μέτρα, όλοι οι εργαζόμενοι της εταιρείας
πρέπει να ακολουθούν τα πρωτόκολλα ασφαλείας, χωρίς να αφήνουν κανένα βήμα
έξω για την εξασφάλιση της πλήρους προστασίας των δεδομένων.
Υπό αυτή την έννοια, εκτός από την εφαρμογή, η ευαισθητοποίηση των
εργαζομένων είναι απαραίτητη. Επομένως, καθοδηγήστε τους για τον σωστό τρόπο
χρήσης προγραμμάτων και συμπεριφοράς στο δίκτυο.
Τέτοια μέτρα βοηθούν στην οικοδόμηση ασφάλειας στα δίκτυα υπολογιστών και
κάνουν τη δράση κακόβουλων παραγόντων ακόμα πιο δύσκολη.
789
3 - Δοκιμή για να διασφαλίσετε την ασφάλεια του δικτύου
Το Pentest, ή η δοκιμή διείσδυσης, είναι ένας τρόπος για να διασφαλιστεί η

προστασία του δικτύου στην πράξη. Η τεχνική βοηθά στον εντοπισμό αστοχιών του
συστήματος και επίσης επιτρέπει την πρόληψη από εξωτερικές επιθέσεις.
Το τεστ ουσιαστικά αποτελείται από μια σκόπιμη επίθεση στο σύστημα της
εταιρείας από ειδικευμένους επαγγελματίες, προκειμένου να επαληθευτεί το
επίπεδο ασφάλειας στο δίκτυο. Κατά τη διαδικασία, τόσο τα συστήματα όσο και οι
ιστότοποι και οι εφαρμογές μπορούν να παραβιαστούν.
Η προσομοίωση επιδιώκει να είναι όσο το δυνατόν πιο πιστή στην πραγματικότητα,
επιθεωρώντας κάθε τμήμα του δικτύου προκειμένου να εντοπίσει σημεία
συμφόρησης και ευπάθειας. Η διαδικασία πραγματοποιείται σε πέντε βήματα:
• Αναγνώριση πληροφοριών συστήματος.
• Γενική χαρτογράφηση του συστήματος.
• Δοκιμή πρόσβασης και αποτυχίας.
• Συντήρηση δικτύου.
• Καθαρισμός των γραμμών.
Η τεχνική συμβάλλει στην εφαρμογή της ασφάλειας δικτύου υπολογιστών και δίνει
μεγαλύτερη ορατότητα στην ομάδα πληροφορικής στην επίλυση σφαλμάτων.
4 - Χρησιμοποιήστε ένα τείχος προστασίας ασφαλείας
790
Οι επιθέσεις μπορούν να συμβούν από οποιαδήποτε γωνία. Με κάθε ελαφρά
παραβίαση στο δίκτυο, οι εισβολείς ανοίγουν δρόμο για να κλέψουν δεδομένα και
να βλάψουν το σύστημα των οργανισμών. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να
διασφαλιστεί ότι όλες οι είσοδοι στο δίκτυο αποκλείονται από την πρόσβαση από
εξωτερικές πηγές.
Εδώ μπαίνει στο παιχνίδι το τείχος προστασίας. Το εργαλείο στοχεύει στην
προστασία όλων των πυλών ενός συστήματος ασφαλείας σε δίκτυα υπολογιστών.
Το τείχος προστασίας λειτουργεί βασικά ως gatekeeper – είναι υπεύθυνο να
επιτρέπει στο λογισμικό να εισέλθει στο δίκτυο. Το εργαλείο μπλοκάρει ύποπτους
πράκτορες και μπορεί ακόμη και να χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση της
πρόσβασης των εργαζομένων στο διαδίκτυο, αποτρέποντας την πρόσβαση σε
σελίδες που παραβιάζουν τη συμφωνία ασφαλείας της εταιρείας.
Η SS3 Tecnologia προσφέρει εξαιρετικές υπηρεσίες τείχους προστασίας , οι οποίες
κάνουν τη διαφορά κατά την προστασία του δικτύου του υπολογιστή σας.
Λειτουργώντας ως το δεξί χέρι για την ασφάλεια, η εταιρεία διασφαλίζει ότι το
τείχος προστασίας είναι πάντα ενεργό και ενημερωμένο, με νέες δυνατότητες και
βελτιστοποιήσεις, ώστε να παρακολουθείτε όλα όσα συμβαίνουν στο δίκτυο.
5 - Διατηρήστε τα πάντα ενημερωμένα
Οι ενημερώσεις προγραμμάτων και εφαρμογών δεν προορίζονται μόνο για την
εφαρμογή νέων λειτουργιών και εργαλείων. Προορίζονται επίσης για τη διόρθωση
σφαλμάτων και την ενημέρωση της ασφάλειας δικτύου.
791
Τα λειτουργικά συστήματα παρέχουν συχνά επιλογές αυτόματης ενημέρωσης, οι
οποίες μπορούν να είναι μια καλή εναλλακτική για τη διασφάλιση της ασφάλειας
του δικτύου όποτε είναι απαραίτητο.
Ωστόσο, όταν πρόκειται για διακομιστές, η πρακτική δεν είναι συνηθισμένη. Αυτό
συμβαίνει επειδή οι αυτόματες ενημερώσεις μπορεί να διακόψουν τις εφαρμογές
και να «σπάσουν» το σύστημα, εμποδίζοντας σημαντικούς πόρους για τη
λειτουργία του δικτύου.
Η μη συμμόρφωση με τις ενημερώσεις μπορεί να καταστήσει το σύστημα
ασφαλείας του δικτύου σας ευάλωτο σε επιθέσεις τρίτων. Επομένως, είναι πολύ
σημαντικό να διατηρείτε τις εφαρμογές πάντα ενημερωμένες, είτε χειροκίνητα είτε
αυτόματα.
6 - Εγκαταστήστε ένα αξιόπιστο antivirus
Όσο προφανές κι αν φαίνεται αυτή η συμβουλή, είναι πάντα καλό να τονίζουμε τη

σημασία ενός antivirus για την ασφάλεια στα δίκτυα υπολογιστών.
Ακόμη και με άλλους πόρους εγκατεστημένους, η δράση κατά των ιών είναι
απαραίτητη. Οι πόροι ασφαλείας στα δίκτυα υπολογιστών συνεργάζονται, δηλαδή,
κάθε εργαλείο εκπληρώνει τη λειτουργία του προκειμένου να δημιουργήσει ένα
ασφαλές και χωρίς απειλές σύστημα.
Εκτός από την αναζήτηση μολυσμένων προγραμμάτων και ύποπτων εφαρμογών, τα
προγράμματα προστασίας από ιούς βοηθούν στην επισήμανση σφαλμάτων και
στον εντοπισμό δυνητικά επικίνδυνων παραγόντων.
Έτσι, η διασφάλιση ότι είναι πάντα ενημερωμένο είναι ένα σημαντικό βήμα προς
την απόκτηση ενός ισχυρού και ανθεκτικού σε επιθέσεις σύστημα ασφαλείας.
792
Η ασφάλεια στα δίκτυα υπολογιστών είναι ένας κρίσιμος παράγοντας στις
λειτουργίες των εταιρειών σε όλο τον κόσμο. Η έλλειψη προστασίας μπορεί να
οδηγήσει σε διαρροή δεδομένων, ζημιά σε εξοπλισμό και τεχνολογίες, επιπλέον, σε
ορισμένες περιπτώσεις, να προκαλέσει σοβαρές οικονομικές απώλειες.
Τύποι ασφάλειας υπολογιστών: τι είναι και πόσο σημαντικό είναι;
Πριν περιγράψουμε τους διαφορετικούς τύπους ασφάλειας υπολογιστών, είναι

απαραίτητο να ορίσουμε την έννοια της ασφάλειας.
Αυτή η έννοια αναφέρεται στους τομείς ανάπτυξης και διερεύνησης υποδομών
πληροφορικής, καθιστώντας τις ασφαλείς για την αποθήκευση πληροφοριών σε
υπολογιστές και κατά τη μετάδοσή τους σε δίκτυα.
Τύποι ασφάλειας υπολογιστών

Ως αποτέλεσμα των αμέτρητων κινδύνων που ενυπάρχουν στις συνδέσεις στο
Διαδίκτυο, η ασφάλεια έχει γίνει μια έννοια που δεν συνεπάγεται μόνο την
ποιότητα των συστημάτων και των υπηρεσιών, αλλά και το κύρος των εταιρειών
που τα παρέχουν.
Ο στόχος είναι να αποτραπεί η μη προστασία των επικοινωνιών πριν από πιθανή
απώλεια ή υποκλοπή δεδομένων.
Η ασφάλεια των υπολογιστών εξελίσσεται πάντα, όπως και οι απειλές για το
σύστημα
793
Σήμερα, σχεδόν όλοι οι οργανισμοί εξαρτώνται, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό,
από συστήματα υπολογιστών. Γι' αυτό η ανάπτυξη ασφάλειας εξελίσσεται
συνεχώς. Οι διάφοροι τύποι ασφάλειας υπολογιστών είναι:
Ασφάλεια υλικού
Αυτός ο τύπος ασφάλειας έχει να κάνει με τις συσκευές που χρησιμοποιούνται για
τη σάρωση ενός συστήματος ή για τον έλεγχο της κυκλοφορίας σε ένα
δίκτυο. Παραδείγματα αυτών είναι τα τείχη προστασίας υλικού ή οι διακομιστές
προστασίας από ιούς και οι διακομιστές μεσολάβησης.
Αλλά μπορείτε επίσης να βρείτε μονάδες ασφαλείας για υλικό. Τα οποία
χρησιμεύουν για την παροχή κρυπτογραφημένων κλειδιών και προορίζονται για
λειτουργίες κρίσιμου επιπέδου όπως κρυπτογράφηση, αποκρυπτογράφηση και
έλεγχος ταυτότητας για διάφορους τύπους συστημάτων.
Από όλους τους τύπους ασφάλειας υπολογιστών, τα συστήματα ασφαλείας αυτού
του τύπου παρέχουν τα υψηλότερα και πιο ισχυρά επίπεδα προστασίας. Επιπλέον,
μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως πρόσθετο επίπεδο ασφάλειας για συστήματα
περιεχομένου υψηλής αξίας.
Ο στόχος είναι να αποτραπεί η μη προστασία των επικοινωνιών έναντι πιθανής
απώλειας ή υποκλοπής δεδομένων.
Η ασφάλεια υλικού, ωστόσο, αναφέρεται επίσης σε εφαρμογές με τις οποίες οι
υπολογιστές και οι συσκευές μπορούν να προστατευτούν από κάθε είδους ζημιά.
Εάν είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί η ασφάλεια του υλικού μιας ομάδας, είναι
απαραίτητο να γνωρίζουμε τα τρωτά σημεία που προκύπτουν με την κατασκευή του
και να αξιολογούμε άλλες πιθανές πηγές κινδύνου. Για παράδειγμα, τα
χαρακτηριστικά του κώδικα που εκτελούνται σε προγράμματα σε υλικό και για
συσκευές εισαγωγής και εξόδου πληροφοριών που συνδέονται στο δίκτυο.
794
Η ασφάλεια του λογισμικού
Αυτός ο τύπος ασφάλειας χρησιμοποιείται για την προστασία προγραμμάτων και
εφαρμογών από επιθέσεις υπολογιστών και άλλους τύπους κινδύνων, έτσι ώστε
κάθε τύπος λογισμικού να συνεχίσει να λειτουργεί σωστά και αποτελεσματικά,
ακόμη και με τους εν λόγω κινδύνους.
Είναι απαραίτητο να διασφαλίζεται η ακεραιότητα των δεδομένων, η
αυθεντικότητά τους και η συνεχής διαθεσιμότητά τους. Είναι ένας τομέας
ασφάλειας υπολογιστών που θεωρείται νέος. Τα πρώτα έγγραφα και συζήτηση για
το θέμα εμφανίστηκαν μόλις το 2001.
Δηλαδή, επιστήμονες υπολογιστών και προγραμματιστές εργάζονται πάνω σε
μεθόδους ανάπτυξης λογισμικού ασφαλείας για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα.
Τα προβλήματα λογισμικού περιλαμβάνουν διάφορες προεκτάσεις στη μελέτη της
ασφάλειας. Όπως σφάλματα υλοποίησης, εξάντληση buffer (φυσικός χώρος μνήμης
που χρησιμοποιείται για την προσωρινή αποθήκευση δεδομένων κατά τη μεταφορά
τους από το ένα μέρος στο άλλο), ελαττώματα σχεδιασμού ή κακή απόκριση σε
πιθανά σφάλματα, μεταξύ άλλων προβλημάτων.
Επί του παρόντος και πολύ συχνά, οι χάκερ προσπαθούν να εισέλθουν σε
συστήματα υπολογιστών, χρησιμοποιώντας ακριβώς τα τρωτά σημεία που
περιγράφονται στο λογισμικό
795
Παρά τα πάντα, οι χάκερ προσπαθούν να εισέλθουν σε συστήματα υπολογιστών,
χρησιμοποιώντας ακριβώς τα τρωτά σημεία που περιγράφονται στο
λογισμικό. Επομένως, κάθε εφαρμογή που έχει έξοδο σύνδεσης στο Διαδίκτυο
παρουσιάζει πρόσθετους κινδύνους, γεγονός που συνεπάγεται την υιοθέτηση
υψηλότερων επιπέδων ασφάλειας.
Τα κενά ασφαλείας λογισμικού είναι πιο συνηθισμένα σε αυτές τις περιπτώσεις και
το πρόβλημα συνεχίζει να αυξάνεται με την αύξηση των χρηστών και των χάκερ.
Η ασφάλεια λογισμικού επιδιώκει να αξιοποιήσει την ανάπτυξη μηχανικής και την
εφαρμογή μέτρων προστασίας από την αρχή οποιουδήποτε προγράμματος ή
εφαρμογής.
Ασφάλεια δικτύου
Αυτός ο τομέας ασφάλειας υπολογιστών αναφέρεται σε οποιαδήποτε
δραστηριότητα της οποίας ο στόχος είναι η προστασία ενός δικτύου. Με αυτό,
επιδιώκει να προωθήσει την ευκολία χρήσης, να αυξήσει την αξιοπιστία, να
διατηρήσει την ακεραιότητα και να διατηρήσει την ασφάλεια στη μετάδοση όλων
Ένα αποτελεσματικό μοντέλο ασφάλειας δικτύου στοχεύει μια σειρά από απειλές
και τις μεθόδους με τις οποίες εισάγονται ή διαδίδονται συνδεδεμένες συσκευές.
Ασφάλεια δικτύου είναι κάθε δραστηριότητα που έχει σχεδιαστεί για την
προστασία της πρόσβασης, της χρήσης και της ακεραιότητας του εταιρικού δικτύου
και δεδομένων.
• Περιλαμβάνει τεχνολογίες υλικού και λογισμικού
• Στοχεύει σε ποικίλες απειλές
• Αποτρέπει την είσοδο ή τη διάδοση απειλών στο δίκτυο
Η αποτελεσματική ασφάλεια δικτύου διαχειρίζεται την πρόσβαση στο δίκτυο
Η ασφάλεια δικτύου συνδυάζει πολλαπλά επίπεδα άμυνας στην άκρη και σε όλο το
δίκτυο. Κάθε επίπεδο ασφάλειας δικτύου εφαρμόζει πολιτικές και ελέγχους. Οι
εξουσιοδοτημένοι χρήστες αποκτούν πρόσβαση σε πόρους δικτύου, αλλά οι
κακόβουλοι παράγοντες εμποδίζονται να εκτελούν εκμεταλλεύσεις και απειλές.
Πώς επωφελούμαι από την ασφάλεια δικτύου;
Η ψηφιοποίηση έχει μεταμορφώσει τον κόσμο μας. Όλα έχουν αλλάξει: ο τρόπος
που ζούμε, εργαζόμαστε, παίζουμε και μαθαίνουμε. Κάθε εταιρεία που θέλει να
796
παρέχει τις υπηρεσίες που ζητούν οι πελάτες και οι εργαζόμενοι πρέπει να
ασφαλίσει το δίκτυο. Η ασφάλεια δικτύου βοηθά επίσης στην προστασία των
ιδιόκτητων πληροφοριών από επίθεση. Τελικά, προστατεύει τη φήμη μας.
Τείχη προστασίας
Τα τείχη προστασίας θέτουν ένα εμπόδιο μεταξύ του αξιόπιστου εσωτερικού
δικτύου και των μη αξιόπιστων εξωτερικών δικτύων, όπως το
Διαδίκτυο. Χρησιμοποιούν ένα σύνολο καθορισμένων κανόνων για να επιτρέπουν ή
να αποκλείουν την κυκλοφορία. Ένα τείχος προστασίας μπορεί να είναι υλικό,
λογισμικό ή και τα δύο.
Ασφάλεια email
Οι πύλες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι οι κύριοι φορείς απειλής μιας
παραβίασης ασφάλειας. Οι επιτιθέμενοι χρησιμοποιούν προσωπικές πληροφορίες
και τακτικές κοινωνικής μηχανικής για να δημιουργήσουν εξελιγμένες καμπάνιες
phishing με στόχο να εξαπατήσουν τους παραλήπτες να τους στείλουν σε
ιστότοπους κακόβουλου λογισμικού. Μια εφαρμογή ασφαλείας email μπλοκάρει τις
εισερχόμενες επιθέσεις και ελέγχει τα εξερχόμενα μηνύματα για να αποτρέψει την
απώλεια εμπιστευτικών δεδομένων.
Λογισμικό προστασίας από ιούς και κακόβουλο λογισμικό
Το "Κακόβουλο λογισμικό", συντομογραφία του "κακόβουλο λογισμικό",
περιλαμβάνει ιούς, ιούς τύπου worm, Trojans, ransomware και spyware. Μερικές
φορές το κακόβουλο λογισμικό μολύνει ένα δίκτυο αλλά παραμένει αδρανές για
μέρες ή και εβδομάδες. Τα καλύτερα προγράμματα κατά του κακόβουλου
λογισμικού όχι μόνο σαρώνουν για κακόβουλο λογισμικό κατά την είσοδο, αλλά και
πάντα σαρώνουν αρχεία στη συνέχεια για να εντοπίσουν ανωμαλίες, να
αφαιρέσουν κακόβουλο λογισμικό και να διορθώσουν ζημιές.
Τμηματοποίηση δικτύου
Η τμηματοποίηση που ορίζεται από λογισμικό τοποθετεί την κυκλοφορία δικτύου
σε διαφορετικές ταξινομήσεις και διευκολύνει την επιβολή πολιτικών
ασφαλείας. Κατά προτίμηση, οι αξιολογήσεις βασίζονται στην ταυτότητα τελικού
σημείου και όχι σε απλές διευθύνσεις IP. Μπορείτε να εκχωρήσετε δικαιώματα
πρόσβασης με βάση το ρόλο, την τοποθεσία και άλλα, έτσι ώστε να παραχωρείται
797
το σωστό επίπεδο πρόσβασης στα σωστά άτομα και οι ύποπτες συσκευές να
περιορίζονται και να επιδιορθώνονται.
Έλεγχος πρόσβασης
Δεν πρέπει κάθε χρήστης να έχει πρόσβαση στο δίκτυο. Για να σταματήσετε
πιθανούς εισβολείς, πρέπει να αναγνωρίζετε κάθε χρήστη και κάθε συσκευή. Στη
συνέχεια, μπορείτε να εφαρμόσετε πολιτικές ασφαλείας. Μπορείτε να αποκλείσετε
μη υποστηριζόμενες συσκευές τελικού σημείου ή να τους παραχωρήσετε μόνο
περιορισμένη πρόσβαση. Αυτή η διαδικασία είναι ένας έλεγχος πρόσβασης δικτύου
(NAC).
Ασφάλεια εφαρμογής
Κάθε λογισμικό που χρησιμοποιείται για τη λειτουργία της επιχείρησης πρέπει να
προστατεύεται, είτε το κατασκευάζει η ομάδα IT σας είτε το αγοράζει από τρίτο
μέρος. Δυστυχώς, οποιαδήποτε εφαρμογή μπορεί να περιέχει ελαττώματα ή τρωτά
σημεία που χρησιμοποιούν οι εισβολείς για να διεισδύσουν στο δίκτυο. Η ασφάλεια
εφαρμογών καλύπτει το υλικό, το λογισμικό και τις διαδικασίες που χρησιμοποιείτε
για να διορθώσετε αυτά τα ελαττώματα.
Ανάλυση συμπεριφοράς
Για να εντοπίσετε μη φυσιολογική συμπεριφορά δικτύου, πρέπει να γνωρίζετε πώς
μοιάζει η κανονική συμπεριφορά. Τα εργαλεία ανάλυσης συμπεριφοράς διακρίνουν
αυτόματα τις δραστηριότητες που αποκλίνουν από τον κανόνα. Η ομάδα ασφαλείας
μπορεί να εντοπίσει καλύτερα δείκτες συμβιβασμού που παρουσιάζουν πιθανό
πρόβλημα και να αποκαταστήσει γρήγορα τις απειλές.
Πρόληψη απώλειας δεδομένων
Οι εταιρείες πρέπει να διασφαλίζουν ότι το προσωπικό δεν αποστέλλει
εμπιστευτικές πληροφορίες εκτός του δικτύου. Οι τεχνολογίες πρόληψης απώλειας
δεδομένων ή DLP μπορούν να εμποδίσουν τους ανθρώπους να στείλουν, να
προωθήσουν ή ακόμα και να εκτυπώσουν σημαντικές πληροφορίες με μη ασφαλή
τρόπο.
Συστήματα αποτροπής εισβολών
798
Ένα σύστημα πρόληψης εισβολής (IPS) αναλύει την κυκλοφορία του δικτύου για να
μπλοκάρει ενεργά τις επιθέσεις. Όχι μόνο για να μπλοκάρουν κακόβουλη
δραστηριότητα, αλλά και για να παρακολουθούν την εξέλιξη ύποπτων αρχείων και
κακόβουλου λογισμικού στο δίκτυο για να αποτρέψουν την εξάπλωση επιθέσεων
και επαναμολύνσεων.
Ασφάλεια φορητών συσκευών
Οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου στοχεύουν ολοένα και περισσότερο κινητές
συσκευές και εφαρμογές. Στα επόμενα 3 χρόνια, το 90% των εταιρειών
πληροφορικής αναμένεται να έχουν εταιρικές εφαρμογές σε προσωπικές κινητές
συσκευές. Φυσικά, πρέπει να ελέγχετε ποιες συσκευές μπορούν να έχουν
πρόσβαση στο δίκτυο. Θα χρειαστεί επίσης να διαμορφώσετε τις συνδέσεις ώστε να
διατηρείται ιδιωτική η κυκλοφορία δικτύου.
Ασφάλεια πληροφοριών και διαχείριση εκδηλώσεων
Τα προϊόντα SIEM συλλέγουν πληροφορίες που χρειάζεται η ομάδα ασφαλείας για
να εντοπίσει και να ανταποκριθεί σε απειλές. Διατίθενται σε διάφορες μορφές,
συμπεριλαμβανομένων φυσικών και εικονικών συσκευών, καθώς και λογισμικού
VPN
Ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο κρυπτογραφεί τη σύνδεση ενός τελικού σημείου με
ένα δίκτυο, συνήθως μέσω Διαδικτύου. Συνήθως, ένα VPN απομακρυσμένης
πρόσβασης χρησιμοποιεί IPsec ή το πρωτόκολλο Secure Sockets Layer (SSL) για τον
έλεγχο ταυτότητας της επικοινωνίας μεταξύ της συσκευής και του δικτύου.
Ασφάλεια ιστού
Μια λύση ασφάλειας ιστού θα ελέγχει τη χρήση ιστού της ομάδας, θα αποκλείει τις
απειλές που βασίζονται στον ιστό και θα απαγορεύει την πρόσβαση σε
κακόβουλους ιστότοπους. Θα ασφαλίσει την πύλη Ιστού στις εγκαταστάσεις ή στο
cloud. Η "ασφάλεια ιστού" αναφέρεται επίσης στα βήματα που κάνετε για να
ασφαλίσετε τον ίδιο τον ιστότοπο.
Ασύρματη ασφάλεια
Τα ασύρματα δίκτυα δεν είναι τόσο ασφαλή όσο τα ενσύρματα δίκτυα. Χωρίς
αυστηρά μέτρα ασφαλείας, η εγκατάσταση ενός ασύρματου LAN μπορεί να είναι
σαν να βάζετε θύρες Ethernet παντού, συμπεριλαμβανομένου του χώρου
799
στάθμευσης. Για να αποτρέψετε μια εκμετάλλευση, είναι απαραίτητο να έχετε
προϊόντα ειδικά σχεδιασμένα για την ασφάλεια ενός ασύρματου δικτύου.
Η ασφάλεια δικτύου είναι ένας ευρύς όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει
την προστασία όλων των υπολογιστικών πόρων από επιθέσεις και αστοχίες στη
διαθεσιμότητα, την εμπιστευτικότητα και την ακεραιότητα. Αυτό περιλαμβάνει anti-
malware, τείχη προστασίας, ανίχνευση εισβολής, τεχνολογία πρόληψης απώλειας
δεδομένων και άλλες προστασίες.
Τύποι ασφάλειας δικτύου
Η ασφάλεια δικτύου περιλαμβάνει συγκεκριμένα στοιχεία ελέγχου προστασίας που
προστίθενται σε ένα δίκτυο. Αυτοί οι έλεγχοι έχουν εξελιχθεί με τα χρόνια και θα
συνεχίσουν να αυξάνονται καθώς μαθαίνουμε περισσότερα για την υπεράσπιση
ενός δικτύου και οι εισβολείς μαθαίνουν νέους τρόπους επίθεσης.
Για να διασφαλίσετε ότι έχετε προσθέσει τα καλύτερα στοιχεία ελέγχου για
προστασία, πρέπει πρώτα να κατανοήσετε το τοπίο των απειλών και τα τρωτά
σημεία του δικτύου. Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσετε ποιοι τύποι στοιχείων
ελέγχου είναι διαθέσιμα, ώστε να μπορείτε να εφαρμόσετε τους κατάλληλους
προμηθευτές, λύσεις και ρυθμίσεις στο δίκτυό σας.
Το τοπίο της απειλής
Οι απειλές είναι πιθανές παραβιάσεις που επηρεάζουν την εμπιστευτικότητα, τη
διαθεσιμότητα ή την ακεραιότητα του πόρου. Οι απειλές μπορεί να περιλαμβάνουν
την αποκάλυψη ευαίσθητων δεδομένων, την τροποποίηση δεδομένων ή ακόμα και
την άρνηση πρόσβασης σε μια υπηρεσία.
Το τοπίο απειλών αποτελείται από διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις απειλές,
τους παράγοντες απειλής και το διάνυσμα απειλής που επιτρέπει να συμβεί μια
επίθεση. Ο παράγοντας απειλής είναι ένα άτομο ή μια ομάδα ανθρώπων που
σκοπεύουν να προκαλέσουν βλάβη χρησιμοποιώντας υπάρχουσες απειλές.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση ενός κλεμμένου φορητού υπολογιστή, ο
αντιπρόσωπος της απειλής είναι ο κλέφτης. Ο φορέας απειλής είναι η διαδρομή της
επίθεσης, όπως μια ξεκλείδωτη πόρτα και ένας φορητός υπολογιστής που δεν είναι
σωστά στερεωμένος σε ένα τραπέζι.
Τρωτά σημεία
800
Για να γίνει αντιληπτή μια απειλή, πρέπει να υπάρχει μια εκμεταλλεύσιμη
ευπάθεια. Μια ευπάθεια είναι μια αδυναμία ή ελάττωμα που μπορούν να
χρησιμοποιήσουν οι φορείς απειλής για να παραβιάσουν τις πολιτικές ασφαλείας.
Συνεχίζοντας το παράδειγμα του φορητού υπολογιστή μας, ο ελαφρύς σχεδιασμός,
η φορητότητα και η ευκολία είναι χαρακτηριστικά που απευθύνονται σε πολλούς
πελάτες. Ταυτόχρονα, αυτά τα ίδια χαρακτηριστικά είναι αδυναμίες που αυξάνουν
την πιθανότητα κλοπής. Οι έλεγχοι ασφαλείας, όπως οι κλειδαριές θυρών ή
καλωδίων, επιβραδύνουν τον παράγοντα απειλής και μειώνουν την πιθανότητα
κλοπής, γεγονός που μειώνει τον συνολικό κίνδυνο.
Πρόληψη, ανίχνευση, ανταπόκριση
Η εμπιστευτικότητα, η ακεραιότητα και η διαθεσιμότητα (CIA) είναι τα κύρια
χαρακτηριστικά που καθορίζουν τον στόχο οποιασδήποτε διαδικασίας ασφάλειας
πληροφοριών. Υπάρχουν πολλές στρατηγικές και δραστηριότητες που εμπλέκονται
στη διαδικασία, και καθεμία εμπίπτει σε μία από τις τρεις φάσεις: πρόληψη,
ανίχνευση και απόκριση.
Οι πυλώνες της φάσης πρόληψης είναι οι εξής και υλοποιούνται μέσω μιας καλά
τεκμηριωμένης πολιτικής:
• Καθορίστε τι να προστατέψετε
• Καθορισμός οργανωτικών ευθυνών
• Καθιέρωση διαδικασιών εφαρμογής
• Εφαρμογή λεπτομερειών
• Δημιουργήστε ένα πρόγραμμα ευαισθητοποίησης για την ασφάλεια
Εκπαιδεύοντας όλους τους εργαζόμενους
• Καθιερώστε έλεγχο πρόσβασης για να διαχειριστείτε τον τρόπο με τον οποίο οι
εργαζόμενοι έχουν πρόσβαση και χρησιμοποιούν τους οργανωτικούς πόρους
Η ανίχνευση αφορά τη χρήση πόρων που παρακολουθούν και καταγράφουν τη
δραστηριότητα του συστήματος. Σε περίπτωση πιθανής παραβίασης ή κακόβουλης
δραστηριότητας, τα συστήματα ανίχνευσης πρέπει να ειδοποιούν το υπεύθυνο
μέρος ή πρόσωπο. Η διαδικασία ανίχνευσης έχει αξία μόνο όταν ακολουθείται από
προγραμματισμένη και έγκαιρη απόκριση.
801
Η απάντηση είναι μια καλά σχεδιασμένη λύση για ένα περιστατικό που
περιλαμβάνει τη διακοπή μιας επίθεσης σε εξέλιξη, την ενημέρωση ενός
συστήματος με την πιο πρόσφατη ενημέρωση κώδικα ή την αλλαγή της
διαμόρφωσης σε ένα τείχος προστασίας.
Παρακάτω θα δούμε περισσότερα για τους τύπους ασφάλειας δικτύου
Βασικά στοιχεία ασφάλειας δικτύου
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε κρίσιμες έννοιες στην ασφάλεια δικτύου. Εάν
εσείς, ένας καλός τύπος, δεν γνωρίζετε τα τρωτά σημεία και τους παράγοντες
απειλών, δεν θα ξέρετε ποιοι είναι οι καλύτεροι έλεγχοι ασφαλείας που πρέπει να
εφαρμόσετε. Ένα παράδειγμα είναι η κατανόηση ότι η ταυτότητα του χρήστη
πρέπει να επαληθευτεί πριν από την πρόσβαση στο σύστημα. Αυτή είναι
απαραίτητη γνώση που σας επιτρέπει να προσδιορίσετε τον κατάλληλο
προμηθευτή και τη σωστή λύση.
Ο έλεγχος πρόσβασης είναι ένας τύπος ελέγχου ασφαλείας που σχεδόν όλοι είναι
εξοικειωμένοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι αυτές τις μέρες χρησιμοποιούν έναν
κωδικό πρόσβασης για να συνδεθούν σε έναν υπολογιστή, πιθανώς πριν από λίγα
λεπτά. Μπορεί να έχετε χρησιμοποιήσει έναν κωδικό πρόσβασης για πρόσβαση σε
ένα δίκτυο, μια εφαρμογή ή ένα αρχείο. Ο μέσος άνθρωπος έχει τουλάχιστον 10
κωδικούς πρόσβασης για παρακολούθηση.
Η εφαρμογή του ελέγχου πρόσβασης χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: αναγνώριση,
έλεγχος ταυτότητας, εξουσιοδότηση και λογιστική (IAAA). Αυτή η διαδικασία
επιβεβαιώνει την ταυτότητα του χρήστη μέσω ενός μοναδικού αναγνωριστικού,
όπως ένα αναγνωριστικό χρήστη, ένα όνομα χρήστη ή ένας αριθμός λογαριασμού.
Το σύστημα επαληθεύει την ταυτότητα του χρήστη επαληθεύοντας διαπιστευτήρια
που είναι γνωστά στον χρήστη, όπως όνομα χρήστη και κωδικός πρόσβασης. Ή
μπορεί να βρίσκονται στην κατοχή του χρήστη, όπως μια ταυτότητα ή ένας κωδικός
πρόσβασης μίας χρήσης. Αφού το σύστημα επαληθεύσει έναν χρήστη, η
εξουσιοδότηση είναι η διαδικασία χορήγησης άδειας πρόσβασης.
Το τελευταίο μέρος - η λογιστική - περιλαμβάνει την παρακολούθηση της
δραστηριότητας των χρηστών για να καταστήσει εκείνους με πρόσβαση
υπεύθυνους για τις ενέργειές τους σε ένα σύστημα. Οι κωδικοί πρόσβασης δεν είναι
802
η μόνη επιλογή σήμερα. Υπάρχουν πολλές επιλογές, όπως υλικό ή λογισμικό
δημιουργίας κωδικού πρόσβασης μίας χρήσης, έξυπνες κάρτες και βιομετρικά
στοιχεία. Η επιλογή της σωστής επιλογής για οποιονδήποτε πόρο δικτύου απαιτεί
προσεκτική εξέταση.
Τμηματοποίηση δικτύου
Η τμηματοποίηση δικτύου είναι η διαίρεση ενός δικτύου σε μικρότερα λογικά
κομμάτια, έτσι ώστε να μπορούν να προστεθούν στοιχεία ελέγχου μεταξύ
τους. Αυτό βελτιώνει την απόδοση και βελτιώνει την ασφάλεια. Τα Εικονικά Τοπικά
Δίκτυα (VLAN) είναι μια κοινή μέθοδος τμηματοποίησης δικτύου που εκτελείται επί
τόπου ή χρησιμοποιώντας υποδομή cloud. Όταν χρησιμοποιούνται για το cloud,
ονομάζονται εικονικά ιδιωτικά σύννεφα (VPC).
Περιμετρική ασφάλεια
Το παραδοσιακό δίκτυο σε ένα φυσικό κέντρο δεδομένων είχε μια σαφώς
καθορισμένη περίμετρο. Ήταν το σημείο όπου το κέντρο δεδομένων είχε σύνδεση
με τον έξω κόσμο. Σήμερα, οι περίμετροι είναι πιο δύσκολο να καθοριστούν, αλλά
εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε πολλά από την ίδια τεχνολογία.
Αυτό περιλαμβάνει τείχη προστασίας (FW), συστήματα ανίχνευσης εισβολής (IDS)
και συστήματα πρόληψης εισβολής (IPS). Κατά τον καθορισμό μιας περιμέτρου,
είναι απαραίτητο να προσδιοριστεί από ποια δεδομένα, φωνή και βίντεο μπορούν
να περάσουν. Μόλις καταλάβετε τι είδους κίνηση πρέπει να ρέει, οι μηχανισμοί
ελέγχου μπορούν να ρυθμιστούν ανάλογα.
Κρυπτογράφηση
Η κρυπτογράφηση διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα και την ακεραιότητα των
δεδομένων κατά τη μεταφορά ή την ηρεμία μετατρέποντάς τα σε κρυπτογράφηση
χρησιμοποιώντας ένα κλειδί. Η συμμετρική και η ασύμμετρη κρυπτογράφηση είναι
οι δύο βασικοί τύποι κρυπτογράφησης.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν συμμετρική κρυπτογράφηση για λόγους
εμπιστευτικότητας. Σήμερα χρησιμοποιούμε την ίδια έννοια, αλλά χρησιμοποιούμε
πολύ πιο σύνθετους αλγόριθμους. Για παράδειγμα, εάν θέλετε να διατηρήσετε
εμπιστευτική μια διαδικτυακή τραπεζική περίοδο λειτουργίας, πρέπει να την
κρυπτογραφήσετε με συμμετρική κρυπτογράφηση. Για να διασφαλίσετε την
αυθεντικότητα του ιστότοπου της τράπεζας, θα χρησιμοποιούσατε ασύμμετρη
803
κρυπτογράφηση για την ασφαλή ανταλλαγή κλειδιών για τη συμμετρική
κρυπτογράφηση αυτής της περιόδου λειτουργίας.
Ο κατακερματισμός χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο για τη δημιουργία μιας
συμβολοσειράς τυχαίων χαρακτήρων σταθερού μήκους, μετατρέποντας το αρχικό
μήνυμα ή δεδομένα σε μια σύντομη τιμή. Αυτό χρησιμεύει ως κλειδί για τη
διασφάλιση της ακεραιότητας του ίδιου μηνύματος ή δεδομένων.
Οι αλγόριθμοι κατακερματισμού είναι ένας τρόπος επαλήθευσης της ακεραιότητας
μιας επικοινωνίας. Είναι τόσο απλό όσο η ανάγνωση αυτής της πρότασης. Πώς
ξέρετε με βεβαιότητα αν αυτό είναι αυτό που πληκτρολογήθηκε. Μεταβλήθηκε
κατά λάθος ή κακόβουλα;
Οι αλγόριθμοι κατακερματισμού χρησιμοποιούνται για να αποδειχθεί ότι τα
γράμματα ή τα bit δεν άλλαξαν κατά λάθος. Η εξασφάλιση του κατακερματισμού με
κρυπτογράφηση σάς βοηθά να γνωρίζετε ότι ένας εγκληματίας δεν έχει
τροποποιήσει κακόβουλα το κείμενο. Ο κατακερματισμός χρησιμοποιείται ευρέως
για την ασφαλή αποθήκευση κωδικών πρόσβασης, την παρακολούθηση αρχείων
και τη διασφάλιση της ακεραιότητας της επικοινωνίας.
Παρακάτω θα δούμε τα βασικά στοιχεία της ασφάλειας δικτύου
Μέτρα ασφαλείας δικτύου
Οι άνθρωποι, οι λειτουργίες και η τεχνολογία είναι βασικά στοιχεία που
συμβάλλουν στην ασφάλεια του δικτύου σε βάθος άμυνας. Μόλις εντοπίσετε και
αξιολογήσετε τους κινδύνους που απειλούν την επιχείρησή σας, μπορείτε να
προσδιορίσετε τις ανάγκες ασφάλειας του δικτύου σας. Αυτό περιλαμβάνει τον
τύπο της τεχνολογίας που πρέπει να χρησιμοποιήσετε για την περιμετρική
ασφάλεια, την ανταπόκριση σε ειδοποιήσεις που παράγονται από τείχη
προστασίας, τον εντοπισμό και την πρόληψη εισβολών και την καταγραφή. Ας
ξεκινήσουμε με τα τείχη προστασίας.
Τείχη προστασίας
Τα τείχη προστασίας είναι ένα πολύ παραδοσιακό μέτρο ασφαλείας που έχει
προστεθεί στα δίκτυα και στα τελικά συστήματα για περισσότερα από 25
χρόνια. Για ένα τείχος προστασίας, η κίνηση εμπίπτει σε μία από τις δύο
κατηγορίες: επιθυμητή κίνηση προς διέλευση και ανεπιθύμητη κυκλοφορία για
804
αποκλεισμό. Το Packet Filter ήταν ένα από τα πρώτα τείχη προστασίας που
φιλτράρουν την ανεπιθύμητη κυκλοφορία.
Οι προμηθευτές έχουν βρει πολλούς διαφορετικούς τρόπους για τα τείχη
προστασίας να αναλύουν αυτόματα και να κατηγοριοποιούν την κυκλοφορία,
οδηγώντας σε διαφορετικές παραλλαγές του τείχους προστασίας. Αυτό
περιλαμβάνει πρώιμα φίλτρα πακέτων, τείχη προστασίας επόμενης γενιάς και τώρα
τείχη προστασίας νέας γενιάς.
Σύστημα ανίχνευσης και πρόληψης εισβολών
Σε αντίθεση με τα τείχη προστασίας, ένα σύστημα ανίχνευσης και πρόληψης
εισβολής (IDPS) παρακολουθεί το δίκτυο για κακόβουλη δραστηριότητα, αναφέρει
και ανταποκρίνεται σε περιστατικά ασφάλειας δικτύου και πιθανές απειλές. Ένα
τείχος προστασίας αναζητά την κίνηση που θέλετε και αποκλείει την υπόλοιπη.
Ένα σύστημα ανίχνευσης εισβολής (IDS) αναζητά κίνηση που δεν θα έπρεπε να
υπάρχει. Επικεντρώνεται στην εύρεση κίνησης από εγκληματία ή άλλο κακόβουλο
πράκτορα. Καθώς η τεχνολογία προχωρούσε, κάποιος πρέπει να έκανε μια καλή
ερώτηση: Εάν γνωρίζουμε ότι η κίνηση προέρχεται από εγκληματία, γιατί απλώς την
καταγράφουμε; Γιατί δεν απορρίπτουμε αυτήν την επισκεψιμότητα αμέσως μόλις
εντοπιστεί; Από εκεί, η τεχνολογία εξελίχθηκε σε συστήματα πρόληψης εισβολής
(IPS).
Ένα IPS είναι ενεργό από τη φύση του. Όταν συνειδητοποιεί ότι η κίνηση που
διέρχεται είναι από εγκληματία, αναλαμβάνει δράση και καταστρέφει αυτήν την
κίνηση. Φαίνεται λαμπρό σχέδιο. Στον πραγματικό κόσμο, αυτά τα συστήματα είναι
δύσκολο να συντονιστούν σωστά. Εάν δεν είναι σωστά συντονισμένοι, απορρίπτουν
την καλή κυκλοφορία και αφήνουν την εγκληματική κυκλοφορία. Ως εκ τούτου, οι
περισσότερες εταιρείες σταματούν στο IDS και διαθέτουν αρχεία καταγραφής,
διαχειριστή συμβάντων πληροφοριών ασφαλείας (SIEM) και σχέδια και ομάδες
απόκρισης συμβάντων.
Εικονικό ιδιωτικό δίκτυο
Ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο (VPN) προστατεύει την εμπιστευτικότητα των
δεδομένων καθώς περνούν μέσα από το δίκτυο. Ο πυρήνας του VPN είναι η
κρυπτογράφηση, αν και χρησιμοποιεί επίσης έλεγχο ταυτότητας. Υπάρχουν τρεις
επιλογές κρυπτογράφησης για ένα VPN, ειδικά για εφαρμογές που έχουν οι χρήστες
805
στους φορητούς υπολογιστές ή τα τηλέφωνά τους για απομακρυσμένη σύνδεση στο
γραφείο. Οι τρεις επιλογές είναι IPSec, SSL/TLS και SSH. Αυτά τα τρία πρωτόκολλα
κρυπτογράφησης χρησιμοποιούνται επίσης για άλλες εφαρμογές.
Το IPSec είναι ένα πρωτόκολλο κρυπτογράφησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί
σχεδόν σε οποιοδήποτε σενάριο καθώς λειτουργεί στο επίπεδο 3 του μοντέλου
Open System Interconnect (OSI) του Διεθνούς Οργανισμού Προτύπων (ISO). Το
επίπεδο 3 είναι το επίπεδο δικτύου που μεταφέρει δεδομένα, φωνή ή βίντεο στον
σωστό προορισμό του δικτύου. Έτσι, εάν προσθέσετε IPSec, θα μεταφέρει τα
δεδομένα σας στον προορισμό τους σε κρυπτογραφημένη και εμπιστευτική
μορφή. Μια διαφορετική κοινή χρήση των VPN είναι η σύνδεση από ιστότοπο σε
ιστότοπο μεταξύ τοποθεσιών επιχειρήσεων.
Το Transport Layer Security (TLS) είναι η αναβάθμιση σε SSL. Θα ονομαζόταν SSL 4.0
εάν η ιδιοκτησία του δεν είχε μεταφερθεί από το Netscape στη Διεθνή Ομάδα
Μηχανικής (IETF) το 1999. Το TLS προσφέρει μια επιλογή κρυπτογράφησης για VPN,
αλλά και για οποιαδήποτε σύνδεση που βασίζεται στο web. Αυτές οι συνδέσεις θα
μπορούσαν να είναι μια σύνδεση που βασίζεται σε πρόγραμμα περιήγησης με μια
τράπεζα, το Amazon ή οποιονδήποτε άλλο ιστότοπο που έχει λουκέτο στη γωνία
του προγράμματος περιήγησής σας.
Το Secure Shell (SSH) χρησιμοποιείται κυρίως για απομακρυσμένες συνδέσεις από
έναν υπολογιστή σε άλλο. Χρησιμοποιείται συνήθως από τους διαχειριστές δικτύου
για σύνδεση με διακομιστές, δρομολογητές και μεταγωγείς για διαχειριστικούς
σκοπούς. Αυτές οι συνδέσεις προορίζονται για διαμόρφωση και παρακολούθηση.
Διαχείριση ψηφιακών δικαιωμάτων
Όταν η εταιρεία σας έχει περιεχόμενο, βιβλία, εγχειρίδια κ.λπ. που θέλετε να
μοιραστείτε με τους πελάτες σας με ελεγχόμενο τρόπο, η Διαχείριση Ψηφιακών
Δικαιωμάτων (DRM) είναι η λύση. Το λογισμικό DRM είναι γνωστό στους
περισσότερους ανθρώπους που διαθέτουν υπολογιστή αυτές τις μέρες.
Αν παρακολουθείτε κορυφαία βίντεο Netflix ή Amazon ή ακούτε μουσική στο
Spotify ή στο iTunes, έχετε δει DRM. Εάν διαβάσετε ένα βιβλίο για το Kindle, δεν
μπορείτε να το μοιραστείτε τυχαία με κανέναν. Το λογισμικό DRM της εφαρμογής
Kindle συνήθως δεν το επιτρέπει, αλλά εξαρτάται από τα δικαιώματα του βιβλίου.
806
Πρόληψη διαρροής δεδομένων
Εάν η εταιρεία σας ανησυχεί για τους χρήστες που στέλνουν ένα email που περιέχει
ευαίσθητες πληροφορίες, όπως έναν αριθμό πιστωτικής κάρτας, σε κάποιον εκτός
της εταιρείας, η Πρόληψη Διαρροής Δεδομένων (DLP) είναι η λύση.
Τα εργαλεία DLP παρακολουθούν την κίνηση που δεν υποτίθεται ότι θα φύγει από
μια εταιρεία, η οποία διαφορετικά θα ήταν διαρροή, και σταματούν τη
μετάδοση. Τουλάχιστον αυτή είναι η ιδέα. Το DLP είναι πολύ δύσκολο να ρυθμιστεί
σωστά, αλλά αξίζει να προσπαθήσετε να προστατέψετε την επιχείρησή σας από
τυχαίες διαρροές δεδομένων.
Καταγραφή, παρακολούθηση και SIEM
Ο πιο σημαντικός έλεγχος που πρέπει να προστεθεί σε κάθε επιχείρηση είναι η
παρακολούθηση. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε επιθέσεις, απειλές, παραβιάσεις,
εγκληματίες κ.λπ. Όσον αφορά την ασφάλεια, είναι καλύτερο να υποθέσετε ότι η
επιχείρησή σας θα παραβιαστεί και οι χρήστες θα κάνουν λάθη. Στη συνέχεια,
προσέξτε για επιθέσεις και ετοιμαστείτε να απαντήσετε. Ένα από τα μεγαλύτερα
προβλήματα για τη μέση εταιρεία είναι ότι δεν γνωρίζει καν ότι έχει δεχτεί επίθεση.
Οι συσκευές πρέπει να καταγράφουν συμβάντα, ώστε να γνωρίζετε τι συνέβη και τι
συμβαίνει στο δίκτυό σας. Μόλις καταγραφούν τα συμβάντα, πρέπει να σταλούν σε
έναν κεντρικό διακομιστή syslog για ανάλυση.
Το εργαλείο ανάλυσης ονομάζεται Διαχείριση συμβάντων πληροφοριών ασφαλείας
(SIEM). Έχει τη λειτουργία του συσχετισμού γεγονότων και της αναζήτησης
ενδείξεων δέσμευσης (IOC). Εάν υπάρχει ΔΟΕ, κάποιος πρέπει να επανεξετάσει το
συμβάν και να καθορίσει εάν πρέπει να ληφθούν μέτρα για να σταματήσει μια
επίθεση ή για να επισκευαστεί και να αποκατασταθεί τα συστήματα μετά από μια
επίθεση.
Τι είναι μέτρα ασφαλείας;
Τα μέτρα ασφαλείας δικτύου είναι τα εργαλεία και οι τεχνολογίες, όπως τα τείχη
προστασίας και τα συστήματα πρόληψης εισβολής (IPS), που προστίθενται σε ένα
δίκτυο για την προστασία των αποθηκευμένων ή μεταδιδόμενων δεδομένων,
φωνής και βίντεο.
807
Μέτρα ασφαλείας δικτύου
Τα μέτρα ασφαλείας δικτύου είναι τα στοιχεία ελέγχου ασφαλείας που προσθέτετε
στα δίκτυά σας για να προστατεύσετε την εμπιστευτικότητα, την ακεραιότητα και τη
διαθεσιμότητα. Αυτοί οι έλεγχοι συνεχίζουν να εξελίσσονται, αλλά πολλές
θεμελιώδεις γνώσεις είναι άμεσα διαθέσιμες. Χρειάζεται προσπάθεια για να
κρατήσετε τους εισβολείς έξω από το δίκτυό σας. Τα τείχη προστασίας, οι
διακομιστής μεσολάβησης και οι πύλες λειτουργούν για αυτόν τον σκοπό.
Είναι επικίνδυνο να υποθέσουμε ότι αυτές οι συσκευές θα κρατήσουν απολύτως
τους εισβολείς έξω από το δίκτυό σας. Οι εγκληματίες βρίσκουν επιτέλους τρόπο να
μπουν. Ένας πολύ γνωστός κυβερνοεγκληματίας, ο Κέβιν Μίτνικ, ισχυρίζεται 100%
επιτυχία στην έναρξη δοκιμών διείσδυσης εναντίον εταιρειών που τον προσέλαβαν
για να δοκιμάσει την ασφάλεια του δικτύου τους.
Πάντα υπάρχει τρόπος να μπεις. Η ασφάλεια απαιτεί συνεχή δουλειά για να
μαθαίνεις, να εξελίσσεσαι και να είσαι μπροστά από τους εγκληματίες. Είναι επίσης
σημαντικό να υπάρχουν σχέδια και ομάδες αντιμετώπισης περιστατικών όταν
εισέρχονται οι επιτιθέμενοι.
Ένα τείχος προστασίας μπλοκάρει ή επιτρέπει τη διέλευση της κυκλοφορίας. Η
κίνηση που μπορεί να περάσει μέσα από ένα τείχος προστασίας καθορίζεται στη
διαμόρφωσή του με βάση τον τύπο κίνησης που έχει και τις ανάγκες μιας
επιχείρησης. Η πιο σημαντική βέλτιστη πρακτική ασφάλειας με ένα τείχος
προστασίας είναι ότι θα πρέπει να αποκλείει όλη την κυκλοφορία από
προεπιλογή. Στη συνέχεια, πρέπει να ρυθμιστεί ώστε να επιτρέπει μόνο
συγκεκριμένη κίνηση σε γνωστές υπηρεσίες. Η διαμόρφωση του τείχους
προστασίας είναι κρίσιμη, επομένως η γνώση του διαχειριστή του τείχους
προστασίας είναι ζωτικής σημασίας.
Τα τείχη προστασίας λειτουργούν σε διαφορετικά επίπεδα στο πλαίσιο του
μοντέλου ISO OSI (International Standards Organization Open System
Interconnect). Κανονικά, οτιδήποτε ονομάζεται τείχος προστασίας ζει στα επίπεδα
2-5. Εάν το τείχος προστασίας βρίσκεται στο επίπεδο 7, αναφέρεται συχνά ως
διακομιστής μεσολάβησης ή πύλη. Η εξαίρεση είναι ένα τείχος προστασίας
εφαρμογών ιστού (WAF), το οποίο χρησιμοποιεί τη λέξη τείχος προστασίας και
808
βρίσκεται στο επίπεδο 7. Ένα τείχος προστασίας αναλύει πληροφορίες που
βρίσκονται στο επίπεδο του μοντέλου OSI όπου λειτουργεί.
Ακολουθούν μερικά παραδείγματα για το πώς ένα τείχος προστασίας μπορεί να
λειτουργήσει σε διαφορετικά επίπεδα:
• Το επίπεδο 2 – σύνδεσμος δεδομένων – μπορεί να λάβει μια απόφαση
αποκλεισμού ή προώθησης με βάση τη διεύθυνση ελέγχου πρόσβασης μέσων
(MAC) στο πλαίσιο.
• Επίπεδο 3 – δίκτυο – μπορεί να λάβει μια απόφαση αποκλεισμού ή προώθησης
με βάση τη διεύθυνση Πρωτοκόλλου Διαδικτύου (IP) εντός του πακέτου.
• Επίπεδο 4 – μεταφορά – μπορεί να λάβει μια απόφαση αποκλεισμού ή
προώθησης με βάση τον αριθμό θύρας του πρωτοκόλλου ελέγχου μετάδοσης
(TCP) στο datagram.
• Επίπεδο 5 – συνεδρία – μπορεί να λάβει μια απόφαση αποκλεισμού ή
προώθησης βάσει πληροφοριών πρωτοκόλλου σε πραγματικό χρόνο (RTP).
• Το επίπεδο 7 – δεδομένα – μπορεί να αποκλείσει ή να δρομολογήσει μια
απόφαση με βάση την εφαρμογή ή την υπηρεσία εφαρμογής.
Ένα τείχος προστασίας έχει ρυθμιστεί με μια λίστα κανόνων που μερικές φορές
ονομάζονται πολιτικές. Το τείχος προστασίας χρησιμοποιεί αυτήν τη λίστα κανόνων
για να καθορίσει τι πρέπει να κάνει με την κίνηση μόλις φτάσει στο τείχος
προστασίας. Οι κανόνες λειτουργούν από την κορυφή προς τα κάτω.
Το τείχος προστασίας συγκρίνει το πλαίσιο ή το πακέτο που μόλις έλαβε με τον
πρώτο κανόνα στη λίστα. Εάν ταιριάζει με τον τύπο επισκεψιμότητας για αυτόν τον
κανόνα, θα ακολουθήσει τις οδηγίες σε αυτόν τον κανόνα. Ένας κανόνας μπορεί να
λέει ότι η κυκλοφορία μπορεί να διέρχεται ή ότι πρέπει να αποκλειστεί και να
διακοπεί.
Εάν το πλαίσιο ή το πακέτο δεν ταιριάζει με τον πρώτο κανόνα, το τείχος
προστασίας θα το ταιριάξει με τον δεύτερο κανόνα και ούτω καθεξής. Εάν η κίνηση
δεν ταιριάζει με έναν από τους ρητά καθορισμένους κανόνες, το τείχος προστασίας
θα ακολουθήσει τον τελικό κανόνα που θα πρέπει να είναι η απόρριψη της
κυκλοφορίας.
809
Πληρεξούσιο
Ένα τείχος προστασίας διακομιστή μεσολάβησης βρίσκεται στο επίπεδο 7 του
μοντέλου OSI. Όταν ένας διακομιστής μεσολάβησης λαμβάνει κίνηση,
επεξεργάζεται το πλαίσιο ή το πακέτο μέσω των επιπέδων. Για παράδειγμα, εάν το
πλαίσιο αφαιρεθεί στο επίπεδο 2, οι κεφαλίδες των πακέτων θα αφαιρεθούν στο
επίπεδο 3 και ούτω καθεξής μέχρι να υπάρχουν μόνο δεδομένα στο επίπεδο 7.
Η σύνδεση Transport Layer Security (TLS) τερματίζεται στο Layer 4 και τα δεδομένα
είναι σε σαφές κείμενο εντός του διακομιστή μεσολάβησης από εκείνο το σημείο
και μετά. Στη συνέχεια, ο διακομιστής μεσολάβησης αναλύει τα δεδομένα που
μεταδίδονται, κάτι που θα ήταν αδύνατο σε χαμηλότερα επίπεδα λόγω
κρυπτογράφησης. Αυτό επιτρέπει στη συσκευή να αναλύει πολύ περισσότερα
δεδομένα από ένα τυπικό τείχος προστασίας. Αυτό συνήθως απαιτεί περισσότερο
χρόνο ή επεξεργαστική ισχύ από ένα τείχος προστασίας, αλλά σας δίνει μεγαλύτερο
έλεγχο στην επισκεψιμότητα των χρηστών.
Πύλη
Ο όρος πύλη έχει διαφορετικές έννοιες ανάλογα με το με ποιον μιλάτε. Μια πύλη
ήταν παραδοσιακά ένα κομμάτι υλικού που καθόταν μεταξύ δύο δικτύων. Η μέση
πύλη σήμερα έχει ένα στοιχείο τείχους προστασίας. Για παράδειγμα, το Microsoft
Azure έχει ένα WAF ενσωματωμένο στην πύλη του. Έτσι, μια πύλη είναι πλέον
αναμφισβήτητα ένα είδος τείχους προστασίας.
Συστήματα ανίχνευσης και πρόληψης εισβολών
Το επόμενο μέλημα είναι ο εντοπισμός εισβολών σε ένα δίκτυο χρησιμοποιώντας
συστήματα ανίχνευσης εισβολής (IDS). Αυτές οι συσκευές είναι
παθητικές. Παρακολουθούν την κυκλοφορία του δικτύου και καταγράφουν ύποπτη
κίνηση. Ένα IDS μπορεί να βρίσκεται στο δίκτυο ή στην τελική συσκευή. Ανάλογα με
το πού βρίσκεστε, ονομάζεται IDS που βασίζεται σε δίκτυο (NIDS) ή IDS που
βασίζεται σε κεντρικό υπολογιστή (HIDS).
Ένα NIDS συνήθως συνδέεται σε μια θύρα βρύσης ή span σε έναν μεταγωγέα. Αυτό
σημαίνει ότι η κυκλοφορία προωθείται στον προορισμό της χωρίς παρεμβολές και
ένα αντίγραφο πηγαίνει στη θύρα span NIDS για ανάλυση. Εάν είναι HIDS, βρίσκεται
στον φορητό υπολογιστή, το tablet, τον διακομιστή κ.λπ. Τα περισσότερα HIDS δεν
810
αναλύουν ζωντανή κίνηση, αλλά αντ' αυτού αναλύουν τα αρχεία καταγραφής
επισκεψιμότητας εκ των υστέρων.
Σε κάποιο σημείο, οι κατασκευαστές πήγαν αυτές τις συσκευές στο επόμενο
επίπεδο. Εάν μπορούν να ανιχνεύσουν μια επίθεση, γιατί να μην απορρίψουν
ύποπτα πλαίσια ή πακέτα στη συσκευή αντί απλώς να αναφέρουν σχετικά; Έτσι
προέκυψαν τα συστήματα αποτροπής εισβολής (IPS). Τα IPS μπορούν επίσης να
βασίζονται σε δίκτυο (NIPS) ή σε κεντρικό υπολογιστή (HIPS).
Είναι υπέροχη ιδέα, αλλά έχει ένα αρνητικό. Το IPS πρέπει να γνωρίζει τι είναι
κίνηση και τι όχι. Αυτό μπορεί να γίνει με αρχεία υπογραφής ή μπορεί να μάθει.
Εικονικό ιδιωτικό δίκτυο (VPN)
Η επόμενη ανησυχία που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι ο τρόπος προστασίας
δεδομένων, φωνής ή βίντεο που μεταδίδονται οπουδήποτε θα μπορούσε κάποιος
να κατασκοπεύσει. Η επόμενη ανησυχία που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι ο
τρόπος προστασίας δεδομένων, φωνής ή βίντεο που μεταδίδονται οπουδήποτε θα
μπορούσε κάποιος να κατασκοπεύσει.
Η κρυπτογράφηση λύνει αυτήν την ανησυχία καθιστώντας τα δεδομένα μη
αναγνώσιμα χωρίς το κλειδί. Για δεδομένα υπό μεταφορά, υπάρχουν μερικές
επιλογές κρυπτογράφησης. Είναι οι εξής:
• Secure Socket Layer (SSL)/Transport Layer Security (TLS)
• Ασφαλές κέλυφος (SSH)
• Ασφάλεια πρωτοκόλλου Διαδικτύου (IPsec)
SSL/TLS
Το SSL/TLS χρησιμοποιείται από το 1995 για την ασφάλεια των συνδέσεων που
βασίζονται σε πρόγραμμα περιήγησης. Η Netscape εφηύρε το SSL. Οι εκδόσεις 2.0
και 3.0 χρησιμοποιήθηκαν έως ότου το Internet Engineering Task Force (IETF) το
υιοθέτησε και το μετονόμασε. Αυτό συνέβη το 1999, όταν η America Online (AOL)
αγόρασε το Netscape. Τώρα το TLS 1.3 (RFC 8446) είναι η πιο πρόσφατη έκδοση. Το
TLS δεν χρησιμοποιείται μόνο για συνδέσεις που βασίζονται σε πρόγραμμα
περιήγησης. Χρησιμοποιείται επίσης για σύνδεση VPN χρήστη για σύνδεση στο
γραφείο.
Το SSL/TLS είναι ένα πρωτόκολλο επιπέδου μεταφοράς που χρησιμοποιεί τη θύρα
TCP 443 όταν εφαρμόζεται σε συνδέσεις προγράμματος περιήγησης.
811
SSH
Το SSH είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος κρυπτογράφησης για
δυνατότητα απομακρυσμένης σύνδεσης. Οι διαχειριστές δικτύου χρησιμοποιούν το
SSH για απομακρυσμένη σύνδεση και διαχείριση συσκευών δικτύου, όπως
δρομολογητές και μεταγωγείς. Γενικά θεωρείται ως αντικατάσταση του Telnet, το
οποίο είναι ένα πρωτόκολλο απομακρυσμένης σύνδεσης επιπέδου 7 που δεν είναι
κρυπτογραφημένο, αν και μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για συνδέσεις VPN. Το
SSH καθορίζεται στο IETF RFC 4253. Χρησιμοποιεί τη θύρα TCP 22.
IPsec
Το IPsec είναι ένα πρωτόκολλο επιπέδου δικτύου που παρέχει δυνατότητα
κρυπτογράφησης και ελέγχου ακεραιότητας για κάθε τύπο σύνδεσης. Υπάρχουν
πολλά διαφορετικά έγγραφα IETF RFC που καθορίζουν τα διαφορετικά μέρη αυτού
που θεωρείται IPsec. Το RFC 6071 παρέχει έναν οδικό χάρτη που δείχνει πώς αυτά
τα έγγραφα σχετίζονται μεταξύ τους.
Το IPsec παρέχει δύο πρωτόκολλα ασφαλείας: κεφαλίδα ελέγχου ταυτότητας (AH)
και ωφέλιμο φορτίο ασφαλείας ενθυλάκωσης (ESP).
• Το AH χρησιμοποιείται για την παροχή ελέγχου ταυτότητας και ακεραιότητας
της πηγής δεδομένων. Μια υλοποίηση IPsec δεν χρειάζεται να υποστηρίζει
AH. Το AH κρυπτογραφεί την κεφαλίδα του πακέτου IP.
• Όλες οι υλοποιήσεις IPsec πρέπει να υποστηρίζουν το ESP, το οποίο παρέχει
έλεγχο ταυτότητας προέλευσης δεδομένων, ακεραιότητα και
εμπιστευτικότητα. Το ESP κρυπτογραφεί το ωφέλιμο φορτίο πακέτου IP.
Πρόληψη Διαρροής Δεδομένων & Διαχείριση Ψηφιακών Δικαιωμάτων
Η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας (IP) εξακολουθεί να αποτελεί
ανησυχία. Το IP περιλαμβάνει εγχειρίδια, διαδικασίες, έγγραφα σχεδιασμού,
δεδομένα έρευνας και ανάπτυξης κ.λπ. Υπάρχουν δύο βασικά προβλήματα. Το
πρώτο είναι να διατηρείτε εμπιστευτικές πληροφορίες και το δεύτερο είναι να
διασφαλίζετε ότι οι πληροφορίες μπορούν να είναι ορατές μόνο από όποιον
θέλετε. Η ταξινόμηση δεδομένων και ο έλεγχος πρόσβασης είναι δύο από τα πολλά
πράγματα που χρησιμοποιούνται για τον σωστό έλεγχο της πρόσβασης.
Οι ανησυχίες σχετικά με την εσφαλμένη ροή δεδομένων της εταιρείας σας μπορούν
να ελεγχθούν από την τεχνολογία πρόληψης διαρροής δεδομένων (DLP). Παρατηρεί
812
ευαίσθητες πληροφορίες σε ροές δεδομένων, όπως μηνύματα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου ή μεταφορές αρχείων.
Εάν το λογισμικό DLP εντοπίσει ευαίσθητες πληροφορίες, όπως ο αριθμός της
πιστωτικής σας κάρτας, θα μπλοκάρει ή θα σταματήσει τη μετάδοση. Μπορεί
επίσης να το κρυπτογραφήσει εάν είναι πιο κατάλληλη ενέργεια. Το ερώτημα είναι
τι θέλει να ελέγξει η εταιρεία σας και πώς θέλει το δίκτυο να ανταποκρίνεται όταν
το λογισμικό DLP εντοπίζει αυτά τα δεδομένα.
Το DRM χρησιμοποιεί τεχνολογία για τον έλεγχο της πρόσβασης IP. Εάν
χρησιμοποιήσατε Kindle, iTunes, Spotify, Netflix ή Amazon Prime Video,
χρησιμοποιήσατε λογισμικό DRM. Το λογισμικό σάς επιτρέπει να παρακολουθήσετε
το βίντεο, να διαβάσετε το βιβλίο ή να ακούσετε τη μουσική αφού το αγοράσετε
από τον προμηθευτή. Ένα επιχειρηματικό παράδειγμα είναι η Cisco που ελέγχει την
πρόσβαση στα εγχειρίδια μαθημάτων μόλις ένας πελάτης αγοράσει μια τάξη.
Το Javelin και το LockLizard είναι άλλα παραδείγματα τεχνολογίας DRM που
μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι εταιρείες για τον έλεγχο της διανομής
περιεχομένου. Η τεχνολογία DRM χρησιμοποιεί έλεγχο πρόσβασης που καθορίζει
πόσο καιρό μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει το περιεχόμενο, αν μπορεί να
εκτυπωθεί, αν μπορεί να κοινοποιηθεί κ.λπ. Οι παράμετροι βασίζονται στις
επιθυμίες του κατόχου της IP.
Καταγραφή, παρακολούθηση και SIEM
Τα πιο κρίσιμα μέτρα ασφαλείας που μπορεί να εφαρμόσει μια επιχείρηση
περιλαμβάνουν τον εντοπισμό και τη διόρθωση ζητημάτων ασφαλείας. Το σημείο
εκκίνησης είναι η εγγραφή. Σχεδόν όλα τα συστήματα σε ένα δίκτυο ή συνδεδεμένα
σε ένα δίκτυο πρέπει να δημιουργούν αρχεία καταγραφής.
Μια εταιρεία καθορίζει τι ακριβώς θα εγγραφεί. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει
προσπάθειες σύνδεσης, ροές κυκλοφορίας, πακέτα, ενέργειες που έγιναν ή ακόμα
και κάθε πάτημα πλήκτρων από έναν χρήστη. Η απόφαση για το τι θα καταγραφεί
θα πρέπει να βασίζεται στην όρεξη για κινδύνους της επιχείρησης, στην ευαισθησία
των περιουσιακών στοιχείων και στις ευπάθειες των συστημάτων.
Όλα αυτά τα συστήματα θα πρέπει να δημιουργούν αρχεία καταγραφής:
• Συστήματα στο δίκτυο
• δρομολογητές και Μεταγωγείς
813
• IDS και IPS
• τείχη προστασίας
Συστήματα συνδεδεμένα στο δίκτυο
• διακομιστές
• κάμερες
Επιτραπέζιοι και κινητά τηλέφωνα
Βάσεις δεδομένων
Όλες οι συσκευές Internet of Things (IoT).
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό καταγεγραμμένων συμβάντων. Για να
κατανοήσετε όλα αυτά τα δεδομένα, είναι απαραίτητο να στείλετε τα αρχεία
καταγραφής, τα οποία είναι επίσης ίχνη ελέγχου, σε μια κεντρική τοποθεσία, όπως
ένας διακομιστής καταγραφής συστήματος. Όταν τα αρχεία καταγραφής βρίσκονται
σε διακομιστή syslog, τα αναλύει ένας διαχειριστής συμβάντων πληροφοριών
ασφαλείας (SIEM).
Το SIEM είναι ένα εργαλείο που αναλύει αρχεία καταγραφής από όλα τα συστήματα
και συσχετίζει συμβάντα. Αναζητά ενδείξεις δέσμευσης (ΔΟΕ). Ένα COI δεν
μεταφράζεται πάντα σε απόδειξη ενός πραγματικού γεγονότος, επομένως πρέπει
να αναλυθεί από ανθρώπους. Αυτό είναι όπου ένα κέντρο επιχειρήσεων ασφαλείας
(SOC) και η ομάδα απόκρισης συμβάντων (IRT) πρέπει να καθορίσουν τις επόμενες
ενέργειες που πρέπει να λάβουν.
Δυστυχώς υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα που αφορά επιθέσεις σε δίκτυα. Το 2020,
έγιναν περισσότερες από 3,4 δισεκατομμύρια απόπειρες μόνο μεταξύ Ιανουαρίου
και Σεπτεμβρίου. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να δοθεί προτεραιότητα στην
απαραίτητη φροντίδα για αυτή την προστασία.
Όταν μιλάμε για εταιρείες παροχής υπηρεσιών Διαδικτύου ( ISP ), η συνάφεια του
θέματος αυξάνεται. Εξάλλου, επειδή συνδέονται με την παροχή του δικτύου σε
πελάτες, αποτελούν σταθερούς στόχους για εγκληματίες του κυβερνοχώρου
προκειμένου να αποκτήσουν δεδομένα καταναλωτών και να επωφεληθούν από τα
τρωτά σημεία που υπάρχουν εκεί.
814
Επομένως, το να γνωρίζετε πώς να αναγνωρίζετε τις κύριες επιθέσεις που έχουν
συμβεί, η εφαρμογή της ασφάλειας δικτύου στην εταιρεία σας, προσθέτει υψηλή
δόση αποτελεσματικότητας στις διαδικασίες.
Ποιες είναι οι κύριες επιθέσεις στα δίκτυα;
Αρχικά, θα δείξουμε τις πιο συνηθισμένες επιθέσεις που συμβαίνουν απευθείας σε
δίκτυα, για να κατανοήσουμε τους κινδύνους στους οποίους μπορεί να υποβληθεί η
επιχείρηση:
Επιθέσεις DDoS.
• επιθέσεις ransomware ;
• επίθεση σάρωσης θυρών.
• Δούρειος ίππος (trojans);
• επιθέσεις ωμής βίας κ.λπ.
Αυτές και άλλες επιθέσεις στον κυβερνοχώρο απαιτούν εις βάθος προσοχή και
γνώση για την ανύψωση της εταιρικής προστασίας.
Πώς μπορείτε να ασφαλίσετε το δίκτυο της εταιρείας σας;
Αντιμέτωποι με ένα τέτοιο σενάριο, μπορεί να αναρωτηθείτε: αλλά πώς μπορώ να
προστατεύσω το δίκτυο του ISP με μεγαλύτερη ηρεμία; Παρακάτω, φέρνουμε
μερικά σημεία που μπορούν να βοηθήσουν πολύ.
Παρακολούθηση πρόσβασης
Αυτή είναι μια από τις πρώτες πτυχές που πρέπει να γνωρίζουν οι διαχειριστές
δικτύου όταν έχουν πρόσβαση στο δίκτυο του ISP. Μέσω αυτού, είναι δυνατό να
αναλυθεί εάν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τύπος αλλαγής που θα μπορούσε να
οδηγήσει σε ενέργεια επίθεσης στο δίκτυό σας.
Για παράδειγμα, μια υπερφόρτωση πρόσβασης τείνει να σημαίνει μια απόπειρα
επίθεσης DDoS, κατά την οποία οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου προσπαθούν να
καταστρέψουν το δίκτυο μέσω αυτής και έτσι να προκαλέσουν άλλες μορφές
επιθέσεων και ζημιών.
Όταν υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης της πρόσβασης, μπορείτε να δείτε
αυτές τις αλλαγές να αρχίζουν να εμφανίζονται. Έτσι, είναι δυνατή η παρέμβαση και
η αποτροπή της εγκληματικής πρακτικής.
815
Χρήση antivirus και antimalware
Οι λύσεις προστασίας από ιούς και κακόβουλου λογισμικού αντιπροσωπεύουν
καλές εναλλακτικές λύσεις για τον αποκλεισμό πιθανών εισβολέων που έχουν
πρόσβαση σε δεδομένα δικτύου ή κατασκοπεύουν τις πληροφορίες που
κυκλοφορούν μέσω αυτού. Με αυτόν τον τύπο πόρων, η δράση προσδιορίζεται με
βάση επιθετικές πρακτικές, αποτρέποντας την είσοδο κακόβουλου λογισμικού στο
δίκτυο και τη δημιουργία βλάβης.
Έτσι, λειτουργούν τόσο ως μέθοδοι φραγμού όσο και ως στοιχεία εντοπισμού και
επίλυσης προβλημάτων, με αυτοματοποιημένο τρόπο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα
προγράμματα προστασίας από ιούς και κακόβουλο λογισμικό αξιολογούν συνεχώς
το δίκτυο και, εάν βρουν σφάλματα, μπορούν να τα εξαλείψουν αυτόματα.
Πρόληψη ανθρώπινων λαθών
Τα περισσότερα προβλήματα ασφάλειας οποιουδήποτε είδους σχετίζονται συχνά
περισσότερο με ανθρώπινο λάθος παρά ατυχίες που αφορούν πρωτόκολλα
ασφαλείας. Για παράδειγμα, η αποκάλυψη του κωδικού πρόσβασης δικτύου μπορεί
να αποβάλει όλα τα άλλα μέτρα και να θέσει σε κίνδυνο προηγούμενες
προσπάθειες.
Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να εκπαιδεύονται όλοι οι εργαζόμενοι με κίνητρα
για κατάλληλη συμπεριφορά, που δεν οδηγούν σε κενά ευπάθειας, εκπαιδεύοντάς
τους για σχέδια έκτακτης ανάγκης όταν είναι απαραίτητο.
Έτσι, σε περίπτωση προβλημάτων, είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν οι πιο
συνεπείς ενέργειες, αποφεύγοντας μεγαλύτερες απώλειες και συγκρατώντας
σενάρια κινδύνου. Με αυτόν τον τρόπο, ο λήθαργος και οι ακατάλληλες ενέργειες
αποτρέπονται από την περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης, ενισχύοντας τους
κυβερνοεγκληματίες.
Δημιουργία πολιτικής κωδικού πρόσβασης
Οι κωδικοί πρόσβασης βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των μεθόδων φραγμού
που περιέχουν ρουτίνες hacking. Επομένως, δημιουργήστε μια πολιτική για το
σκοπό αυτό, η οποία μπορεί να περιέχει:
μοναδικά διαπιστευτήρια και κωδικούς πρόσβασης για κάθε εργαζόμενο.
816
αποτελεσματική διαχείριση κωδικών πρόσβασης, πραγματοποίηση περιοδικών
ανταλλαγών επιβεβαίωση σε δύο βήματα, ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων εάν
ένας χάκερ ανακαλύψει τον κωδικό πρόσβασης δικτύου.
προσδιορισμός υψηλού επιπέδου κωδικών πρόσβασης.
χρήση λογισμικού ικανού να υποδεικνύει πότε αλλάζουν κωδικοί πρόσβασης στην
εταιρεία αποκλεισμός λογαριασμού λόγω παράτυπων δραστηριοτήτων ή όταν
παρατηρείτε έναν ορισμένο αριθμό προσπαθειών.
Υιοθεσία SOC
Το SOC (Security Operations Center, ή Security Operations Center) είναι μια λύση
που συγκεντρώνει τις διαδικασίες ασφαλείας. Έτσι, η παρακολούθηση των σημείων
που παραθέσαμε παραπάνω, εκτός από άλλα θέματα, μπορεί να βελτιστοποιηθεί
με εύκολη οπτικοποίηση.
Οι επαγγελματίες ασφαλείας μπορούν στη συνέχεια να εντοπίσουν τα
συγκεκριμένα σημεία που αξίζουν προσοχής, παρεμβαίνοντας με έγκαιρο, ακριβή
και εύκολο τρόπο. Ως αποτέλεσμα, η όλη διαδικασία ψηφιακής ασφάλειας
απλοποιείται.
Ανάλυση ευπάθειας δικτύου
Ένα άλλο σημαντικό σημείο αφορά την εφαρμογή ανάλυσης ευπάθειας των
δικτύων, καθώς δεν υπάρχει 100% ασφαλές. Επομένως, είναι απαραίτητο να
υπάρχει συστημική και στοχευμένη επαλήθευση για να βρεθούν σημεία που
μπορούν να χρησιμεύσουν για εγκληματίες του κυβερνοχώρου που σκέφτονται για
ακατάλληλες πρακτικές.
Μερικά από τα σημεία που μπορούν να δημιουργήσουν αυτούς τους κινδύνους:
• απροστάτευτες πόρτες.
• ξεπερασμένο λογισμικό.
• απαρχαιωμένα δίκτυα υποδομής.
Η διαδικασία πρέπει να είναι σταθερή, από κοινού και ευθυγραμμισμένη με άλλες
δοκιμές, όπως η δοκιμή πένας και οι διαδικασίες απόκρισης περιστατικού.
Πόσο σημαντικό είναι για τους ISP να συμβάλλουν στην προστασία των δικτύων
πελατών;
Εκτός από τα ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια του δικτύου του ίδιου του
ISP, είναι επίσης σημαντικό να καταρτιστούν κατευθυντήριες γραμμές που
817
επιτρέπουν μεγαλύτερη προσοχή με την υπηρεσία που προσφέρεται στους πελάτες
Οι οπισθοδρομήσεις που προκύπτουν από παραβιάσεις της ασφάλειας στην
εταιρεία μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά σε αυτές. Αυτή είναι η περίπτωση,
για παράδειγμα, των κατασκόπων που παρακολουθούν την κυκλοφορία του
δικτύου αναζητώντας ευαίσθητα δεδομένα, χρήσιμα για απάτες ή εισβολές.
Η ασφάλεια δικτύου που είναι διαθέσιμη στους πελάτες διαδραματίζει ζωτικό ρόλο.
Αυτό βοηθά στην ελαχιστοποίηση προβλημάτων που, σε κάποιο βαθμό,
επηρεάζουν την επιχείρησή σας. Ένας πελάτης που υποφέρει από αυτό μπορεί να
χάσει δεδομένα και να βρεθεί στο έλεος των εγκληματιών. Εάν η προέλευση
συνδέεται με ένα λάθος της εταιρείας σας, η εικόνα τείνει να είναι πολύ
γρατσουνισμένη.
Από την άλλη πλευρά, μπορούμε ακόμα να κατανοήσουμε άλλους λόγους για τους
οποίους πρέπει να φροντίσετε την κυβερνοασφάλεια της επιχείρησής σας . Για να
διασφαλίσετε την καλύτερη ασφάλεια δικτύου για τους πελάτες σας, βασιστείτε
στην AlO Telecom. Είμαστε πρωτοπόροι στην προσφορά εξαιρετικών εναλλακτικών
λύσεων στους ISP, συμπεριλαμβανομένων εξατομικευμένων έργων σύμφωνα με
συγκεκριμένες απαιτήσεις.
Εάν η ανάρτηση ήταν χρήσιμη, επωφεληθείτε από την επίσκεψη στο blog για να
εγγραφείτε στο ενημερωτικό μας δελτίο και να λάβετε αποκλειστικό περιεχόμενο
απευθείας μέσω email!
Χρησιμοποιώντας τόσο υλικό όσο και λογισμικό, η ασφάλεια δικτύου προστατεύει τη
χρηστικότητα και την ακεραιότητα των δεδομένων του δικτύου σας σε όλα τα φυσικά
και εικονικά στοιχεία του βασικού δικτύου. Για να είναι αποτελεσματική, η ασφάλεια
δικτύου διαχειρίζεται την πρόσβαση στο δίκτυο για χρήστες, συσκευές και
δεδομένα. Ανιχνεύει, αναλύει ντετερμινιστικά και στη συνέχεια μετριάζει ή αποτρέπει
απειλές από το να αποκτήσουν πρόσβαση ή να εξαπλωθούν στο δίκτυό σας.
Οι εταιρείες χρησιμοποιούν την ασφάλεια δικτύου για:
• Προστασία εταιρικών δεδομένων
• Ελέγξτε την πρόσβαση και τη διαθεσιμότητα του δικτύου
• αποφύγετε τις εισβολές
• Αντιμετωπίστε τα περιστατικά και διορθώστε τα
818
• Προστατέψτε το υλικό (δρομολογητές, μεταγωγείς, τείχη προστασίας), το
λογισμικό και την πνευματική ιδιοκτησία
• Ασφάλεια κέντρων δεδομένων και υπολογιστικού νέφους
Ασφάλεια δικτύου και δεδομένων
Η ασφάλεια δικτύου βασίζεται σε αυτά τα στοιχεία δεδομένων:
Πρόσβαση σε δεδομένα — Η πρόσβαση στα δεδομένα ελέγχεται από ένα σύστημα που
επαληθεύει, εξουσιοδοτεί και λογαριασμοί τους χρήστες (AAA) με: την ταυτότητά τους
(συνήθως μέσω PIN ή σύνδεσης), χορηγεί εξουσιοδότηση και άδεια βάσει του ρόλου
του χρήστη και καταγράφει τις αλλαγές δεδομένων και το δίκτυο δραστηριότητες που
έγιναν από αυτούς.
Διαθεσιμότητα δεδομένων — τα δεδομένα είναι διαθέσιμα στους χρήστες όταν
χρειάζονται (διαθέσιμα κατόπιν ζήτησης). μόνο εξουσιοδοτημένοι χρήστες μπορούν να
έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν τα δεδομένα.
Εμπιστευτικότητα δεδομένων — τα δεδομένα δεν μπορούν να διαρρεύσουν ή να έχουν
πρόσβαση από μη εξουσιοδοτημένους χρήστες για τη χρήση τους. Η κρυπτογράφηση
δεδομένων διασφαλίζει τη μετάδοση δεδομένων και αποτρέπει την παράνομη
πρόσβαση τρίτων.
Ακεραιότητα δεδομένων — τα δεδομένα δεν μπορούν να αλλάξουν χωρίς
εξουσιοδότηση. είναι η εγγύηση ότι οι πληροφορίες μπορούν να έχουν πρόσβαση και
να τροποποιηθούν μόνο από χρήστες που είναι εξουσιοδοτημένοι να το κάνουν.
Ασφάλεια και προστασία δικτύου
Το παλιό μοντέλο ασφάλειας δικτύου που προστάτευε την περίμετρο ενός δικτύου
απλώς εφαρμόζοντας τείχη προστασίας δεν είναι πλέον αρκετό. Οι περισσότερες
απειλές και επιθέσεις προέρχονται από το Διαδίκτυο (καθιστώντας τις διεπαφές με το
Διαδίκτυο τις πιο κρίσιμες για προστασία), ενώ άλλες κοινές πηγές απειλών είναι οι
συσκευές χρήστη που έχουν παραβιαστεί και οι ομότιμοι χρήστες περιαγωγής.
Επιπλέον, η πολυπλοκότητα του δικτύου και οι επικοινωνίες υπονομεύουν την
ασφάλεια μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Τα δίκτυα είναι ευάλωτα
σε ενεργητικές και παθητικές επιθέσεις, καθώς και σε επιθέσεις από μέσα προς τα έξω
και από μέσα. Οι ενεργές επιθέσεις όπως οι επιθέσεις άρνησης υπηρεσίας (DDoS), η
πλαστογράφηση διευθύνσεων IP (ή οι επιθέσεις μεταμφιεσμένων) και το κακόβουλο
819
λογισμικό που έχει σχεδιαστεί για να στοχεύει φυσικές και εικονικές μηχανές (VM) είναι
οι πιο περίπλοκες απειλές ασφαλείας προς διαχείριση,
Το μέλλον της ασφάλειας δικτύου απαιτεί μια αλλαγή νοοτροπίας:
Η ασφάλεια πρέπει να είναι ριζωμένη παντού — στα πρωτόκολλα, τα συστήματα, τα
στοιχεία, την παροχή και την επιχείρηση γύρω από το δίκτυο. Για την καλύτερη
καταπολέμηση και τον περιορισμό των απειλών για την ασφάλεια του δικτύου, οι
πάροχοι υπηρεσιών κινούνται προς μια πιο κατανεμημένη αρχιτεκτονική, με την
ανίχνευση και την επιβολή ενεργοποιημένη παντού. Καθώς το περιβάλλον απειλής
αλλάζει και επιταχύνεται, μπορείτε να έχετε αυτοματοποιημένες, κεντρικές πολιτικές
ασφαλείας με αποκεντρωμένη επιβολή σε μεταγωγείς και δρομολογητές, με γνώμονα
τις δυναμικές ενημερώσεις ασφαλείας σε πραγματικό χρόνο. Χρησιμοποιώντας στοιχεία
ελέγχου που καθορίζονται από το λογισμικό, μπορείτε να ανιχνεύσετε απειλές και να
επιβάλλετε πολιτικές ασφαλείας με υψηλό επίπεδο αυτοματοποιημένης ασφάλειας,
ενοποιημένο εντοπισμό απειλών και προστασία σε πραγματικό χρόνο.
Σήμερα, όσοι είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια του δικτύου πρέπει να υποθέτουν
μηδενική εμπιστοσύνη μεταξύ των στοιχείων δικτύου και οι πάροχοι υπηρεσιών πρέπει
να λειτουργούν το δίκτυό τους ως ενιαίος τομέας όπου κάθε στοιχείο —όχι μόνο αυτά
στην περίμετρο— γίνεται σημείο εφαρμογής πολιτικών.
Τι είναι ένα VPN; - Εικονικό ιδιωτικό δίκτυο
Ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο, ή VPN, είναι μια κρυπτογραφημένη σύνδεση
Διαδικτύου από τη συσκευή στο δίκτυο. Η κρυπτογραφημένη σύνδεση βοηθά στη
διασφάλιση της ασφαλούς μετάδοσης ευαίσθητων δεδομένων. Αποτρέπει την
πρόσβαση μη εξουσιοδοτημένων ατόμων στην κυκλοφορία και επιτρέπει στον
χρήστη να εκτελεί απομακρυσμένη εργασία. Η τεχνολογία VPN χρησιμοποιείται σε
μεγάλο βαθμό σε εταιρικά περιβάλλοντα.
Πώς λειτουργεί ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο (VPN);
Ένα VPN επεκτείνει ένα εταιρικό δίκτυο μέσω κρυπτογραφημένων συνδέσεων που
γίνονται μέσω του Διαδικτύου. Δεδομένου ότι η κίνηση είναι κρυπτογραφημένη
μεταξύ της συσκευής και του δικτύου, παραμένει ιδιωτική κατά τη διάρκεια της
διαδικασίας. Ένας υπάλληλος μπορεί να εργάζεται εκτός γραφείου και να συνδέεται
με ασφάλεια στο εταιρικό δίκτυο. Ακόμη και smartphone και tablet μπορούν να
συνδεθούν μέσω VPN.
820
Τι είναι η ασφαλής απομακρυσμένη πρόσβαση;
Η ασφαλής απομακρυσμένη πρόσβαση παρέχει έναν ασφαλή τρόπο
απομακρυσμένης σύνδεσης χρηστών και συσκευών σε ένα εταιρικό
δίκτυο. Περιλαμβάνει τεχνολογία VPN που χρησιμοποιεί ισχυρές μορφές ελέγχου
ταυτότητας χρήστη ή συσκευής. Η τεχνολογία VPN είναι διαθέσιμη για να
επαληθεύει ότι μια συσκευή πληροί ορισμένες απαιτήσεις, γνωστές και ως στάση
της συσκευής, προτού επιτραπεί η απομακρυσμένη σύνδεση.
Έχει το VPN κρυπτογραφημένη κίνηση;
Ναι, η κίνηση στο εικονικό δίκτυο αποστέλλεται με ασφάλεια με τη δημιουργία μιας
κρυπτογραφημένης σύνδεσης στο Διαδίκτυο, γνωστή ως σήραγγα. Η κίνηση VPN
από μια συσκευή όπως υπολογιστής, tablet ή smartphone κρυπτογραφείται καθώς
ταξιδεύει μέσα από τη σήραγγα. Οι εργαζόμενοι που βρίσκονται εκτός γραφείου
μπορούν να χρησιμοποιήσουν το εικονικό δίκτυο για πρόσβαση στο εταιρικό
δίκτυο.
Απομακρυσμένη πρόσβαση
Ένα VPN απομακρυσμένης πρόσβασης συνδέεται με ασφάλεια σε μια συσκευή
εκτός του εταιρικού γραφείου. Αυτές οι συσκευές είναι γνωστές ως τελικά σημεία
και μπορεί να είναι φορητοί υπολογιστές, tablet ή smartphone. Η πρόοδος στην
τεχνολογία VPN επέτρεψε τη διενέργεια ελέγχων ασφαλείας στα τελικά σημεία για
να διασφαλιστεί ότι τηρούν μια συγκεκριμένη στάση πριν από τη
σύνδεση. Σκεφτείτε την απομακρυσμένη πρόσβαση ως υπολογιστή στο δίκτυο.
Ιστότοπος για ιστότοπο
Ένα VPN από τοποθεσία σε τοποθεσία συνδέει το εταιρικό γραφείο με τα
υποκαταστήματα μέσω Διαδικτύου. Τα VPN από ιστότοπο σε ιστότοπο
χρησιμοποιούνται όταν η απόσταση καθιστά αδύνατες τις απευθείας συνδέσεις
μεταξύ αυτών των γραφείων. Χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός για τη
δημιουργία και τη διατήρηση μιας σύνδεσης. Σκεφτείτε την πρόσβαση από
ιστότοπο σε ιστότοπο ως δίκτυο σε δίκτυο.
Τι είναι το Ransomware;
Το Ransomware είναι ένας τύπος κακόβουλου λογισμικού ή κακόβουλου
λογισμικού. Κρυπτογραφεί τα δεδομένα ενός θύματος και μετά ο εισβολέας απαιτεί
λύτρα. Μόλις πληρωθούν τα λύτρα, ο εισβολέας στέλνει ένα κλειδί
821
αποκρυπτογράφησης για να αποκαταστήσει την πρόσβαση στα δεδομένα του
θύματος. Τα λύτρα μπορεί να κυμαίνεται από μερικές εκατοντάδες δολάρια έως
εκατομμύρια δολάρια. Συνήθως, η πληρωμή απαιτείται με τη μορφή
κρυπτονομίσματος, όπως τα bitcoin.
Το ηλεκτρονικό μας βιβλίο διερευνά πολλούς τύπους απειλών στον κυβερνοχώρο
και εξηγεί γιατί το ransomware είναι ιδιαίτερα προβληματικό.
Πώς λειτουργεί μια επίθεση ransomware;
Το Ransomware συνήθως διανέμεται μέσω μερικών βασικών οδών. Αυτά
περιλαμβάνουν ηλεκτρονικό ψάρεμα, κακόβουλη διαφήμιση (κακόβουλη
διαφήμιση), κοινωνική μηχανική και κιτ εκμετάλλευσης. Αφού διανεμηθεί το
ransomware, κρυπτογραφεί επιλεγμένα αρχεία και ειδοποιεί το θύμα για την
απαιτούμενη πληρωμή.
Τρόποι για να προστατευτείτε από ransomware
Δημιουργήστε αντίγραφα ασφαλείας όλων των δεδομένων σας
Βεβαιωθείτε ότι έχετε μια λύση δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας εταιρικών
δεδομένων που μπορεί να κλιμακωθεί και δεν θα αντιμετωπίσει σημεία
συμφόρησης όταν έρθει η ώρα. Σε περίπτωση επίθεσης, μπορείτε να
απενεργοποιήσετε το τελικό σημείο, να το επαναλάβετε και να εγκαταστήσετε ξανά
το τρέχον αντίγραφο ασφαλείας. Θα έχετε όλα τα δεδομένα σας και θα αποτρέψετε
την εξάπλωση του ransomware σε άλλα συστήματα.
Επιδιορθώστε τα συστήματά σας
Συνηθίστε να ενημερώνετε τακτικά το λογισμικό σας. Η ενημέρωση κώδικα που
χρησιμοποιείται συνήθως από λογισμικό τρίτων θα αποτρέψει πολλές
επιθέσεις. Εάν είναι δυνατόν, ενεργοποιήστε την αυτόματη ενημέρωση κώδικα.
Ενεργοποίηση ελέγχου ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων
Ο πιο αδύναμος κρίκος στην αλυσίδα ασφαλείας είναι συνήθως ο
άνθρωπος. Εκπαιδεύστε τους χρήστες σας σχετικά με το ποιον και τι να
εμπιστεύονται. Διδάξτε τους να μην πέφτουν σε phishing ή άλλα σχέδια.
Προστατέψτε το δίκτυό σας
Ακολουθήστε μια πολυεπίπεδη προσέγγιση, με ασφάλεια ενσωματωμένη από το
τελικό σημείο έως το email στο επίπεδο DNS. Χρησιμοποιήστε τεχνολογίες όπως ένα
τείχος προστασίας επόμενης γενιάς ή ένα σύστημα πρόληψης εισβολής (IPS).
822
Τμηματοποίηση πρόσβασης δικτύου
Περιορίστε τους πόρους στους οποίους μπορεί να έχει πρόσβαση ένας
εισβολέας. Με τον δυναμικό έλεγχο της πρόσβασης σε πόρους με βάση την
ευαισθησία, όπως εμπιστευτικά ή κρίσιμα δεδομένα, διασφαλίζετε ότι ολόκληρο το
δίκτυό σας δεν θα παραβιαστεί σε μία μόνο επίθεση.
Παρακολουθήστε στενά τη δραστηριότητα του δικτύου
Το να μπορείτε να βλέπετε όλα όσα συμβαίνουν στο δίκτυό σας και στο κέντρο
δεδομένων σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποκαλύψετε επιθέσεις που
παρακάμπτουν την περίμετρο. Αναπτύξτε ένα υποδίκτυο αποστρατιωτικοποιημένης
ζώνης (DMZ) ή προσθέστε ένα επίπεδο ασφάλειας στο τοπικό σας δίκτυο
(LAN). Αξιοποιήστε την πλατφόρμα ασφαλείας για να συγκεντρώνετε
αποτελεσματικά όλες τις πληροφορίες για δοκιμή, ανάλυση και γρήγορη απόκριση.
Αποτρέψτε την αρχική διείσδυση
Οι περισσότερες μολύνσεις ransomware συμβαίνουν μέσω συνημμένου email ή
κακόβουλης λήψης. Αποκλείστε επιμελώς κακόβουλους ιστότοπους, μηνύματα
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και συνημμένα μέσω μιας προσέγγισης πολυεπίπεδης
ασφάλειας και ενός προγράμματος κοινής χρήσης αρχείων που εγκρίνεται από την
εταιρεία.
Οπλίστε τα τελικά σας σημεία
Οι λύσεις προστασίας από ιούς στα τελικά σημεία σας δεν αρκούν πλέον. Ρυθμίστε
τα προνόμια ώστε να εκτελούν εργασίες όπως η παραχώρηση της κατάλληλης
πρόσβασης στο δίκτυο ή των αδειών χρήστη στα τελικά σημεία. Οι έλεγχοι
ταυτότητας δύο παραγόντων θα βοηθήσουν επίσης.
Αποκτήστε ευφυΐα απειλών σε πραγματικό χρόνο
Να γνωρίζεις τον εχθρό σου. Επωφεληθείτε από τις πληροφορίες απειλών από
οργανισμούς όπως ο Talos για να κατανοήσετε τις πιο πρόσφατες πληροφορίες
ασφαλείας και να ενημερωθείτε για τις αναδυόμενες απειλές για την ασφάλεια
στον κυβερνοχώρο.
Συνεργαστείτε με ειδικούς αντιμετώπισης περιστατικών
Οι ομάδες αντιμετώπισης συμβάντων παρέχουν μια πλήρη σειρά προληπτικών
υπηρεσιών και υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης για να σας βοηθήσουν να
προετοιμαστείτε, να ανταποκριθείτε και να ανακάμψετε από μια παραβίαση.
823
Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες κυβερνοεπιθέσεις;
Μια κυβερνοεπίθεση είναι μια κακόβουλη και σκόπιμη πρωτοβουλία που μπορεί να
πραγματοποιηθεί από ένα άτομο ή μια εταιρεία. Συνήθως, ο εισβολέας επιδιώκει
κάποιου είδους όφελος βλάπτοντας το δίκτυο του θύματος.
Πόσο συχνά συμβαίνουν οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο;
Οι κυβερνοεπιθέσεις πλήττουν εταιρείες καθημερινά. Ο πρώην διευθύνων
σύμβουλος της Cisco, John Chambers, δήλωσε ότι υπάρχουν δύο τύποι εταιρειών:
αυτές που έχουν χακαριστεί και αυτές που δεν γνωρίζουν ακόμη ότι έχουν
χακαριστεί. Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση Κυβερνοασφάλειας της Cisco , ο
συνολικός όγκος των εκδηλώσεων τετραπλασιάστηκε μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και
Οκτωβρίου 20210.
Γιατί οι άνθρωποι εξαπολύουν κυβερνοεπιθέσεις;
Το έγκλημα στον κυβερνοχώρο αυξάνεται κάθε χρόνο καθώς οι άνθρωποι
προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τα ευάλωτα εταιρικά συστήματα. Οι επιτιθέμενοι
συνήθως αναζητούν λύτρα: το 53 τοις εκατό των κυβερνοεπιθέσεων είχαν ως
αποτέλεσμα ζημιές 500.000 $ ή περισσότερο.
Οι κυβερνοαπειλές μπορούν επίσης να εκτοξευθούν με απώτερα κίνητρα. Μερικοί
επιτιθέμενοι επιδιώκουν να σκουπίσουν τα συστήματα ως μια μορφή
«χακτιβισμού».
824
Τι είναι ένα botnet;
Ένα botnet είναι ένα δίκτυο συσκευών που έχει επηρεαστεί από κακόβουλο
λογισμικό όπως ένα . Οι εισβολείς μπορούν να ελέγχουν ένα botnet ως ομάδα χωρίς
να το γνωρίζει ο ιδιοκτήτης, με στόχο να αυξήσουν το μέγεθος των
επιθέσεων. Συχνά, ένα botnet χρησιμοποιείται για την υπερφόρτωση συστημάτων
σε μια επίθεση κατανεμημένης άρνησης υπηρεσίας (DDoS) .
Κοινοί τύποι επιθέσεων στον κυβερνοχώρο
Κακόβουλο λογισμικό
Το κακόβουλο λογισμικό είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει
κακόβουλο λογισμικό, συμπεριλαμβανομένων spyware, ransomware, ιών και
worms. Το κακόβουλο λογισμικό παραβιάζει ένα δίκτυο μέσω μιας ευπάθειας,
συνήθως όταν ένας χρήστης κάνει κλικ σε έναν επικίνδυνο σύνδεσμο ή συνημμένο
email και στη συνέχεια εγκαθιστά επικίνδυνο λογισμικό. Μόλις εισέλθει στο
σύστημα, το κακόβουλο λογισμικό μπορεί να κάνει τα εξής:
Αποκλεισμός πρόσβασης σε βασικά στοιχεία δικτύου (ransomware)
Εγκαταστήστε πρόσθετο κακόβουλο λογισμικό ή επιβλαβές λογισμικό
Λάβετε μυστικά πληροφορίες κατά τη μετάδοση δεδομένων από σκληρό δίσκο
(λογισμικό κατασκοπίας)
Να βλάψει ορισμένα εξαρτήματα και να καταστήσει το σύστημα εκτός λειτουργίας
Phishing
Το ηλεκτρονικό ψάρεμα είναι η πρακτική της αποστολής δόλιων επικοινωνιών που
φαίνεται να προέρχονται από αξιόπιστη πηγή, συνήθως μέσω email. Στόχος είναι η
κλοπή ευαίσθητων δεδομένων, όπως στοιχεία πιστωτικής κάρτας και σύνδεσης, ή η
εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού στον υπολογιστή του θύματος. Το
ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing) είναι μια απειλή στον κυβερνοχώρο που γίνεται
ολοένα και πιο κοινή.
Attack man-in-the-middle
Οι επιθέσεις Man-in-the-Middle (MitM), γνωστές και ως επιθέσεις υποκλοπής,
συμβαίνουν όταν οι εισβολείς εισάγονται σε μια συναλλαγή μεταξύ δύο
μερών. Όταν οι εισβολείς διακόπτουν την κυκλοφορία, μπορούν να φιλτράρουν και
να κλέψουν δεδομένα.
825
Δύο κοινά σημεία εισόδου για επιθέσεις MitM:
1. Σε μη ασφαλές δημόσιο Wi-Fi, οι εισβολείς μπορούν να εισέλθουν μεταξύ της
συσκευής ενός επισκέπτη και του δικτύου. Εν αγνοία του, ο επισκέπτης μεταδίδει
όλες τις πληροφορίες μέσω του εισβολέα.
2. Μόλις το κακόβουλο λογισμικό παραβιάσει μια συσκευή, ο εισβολέας μπορεί να
εγκαταστήσει λογισμικό για την επεξεργασία όλων των πληροφοριών του θύματος.
Eπιθέσεις άρνησης υπηρεσίας
Μια επίθεση άρνησης υπηρεσίας πλημμυρίζει συστήματα, διακομιστές ή δίκτυα με
κίνηση για εξάντληση πόρων και εύρους ζώνης. Ως αποτέλεσμα, το σύστημα δεν
μπορεί να ολοκληρώσει τα νόμιμα αιτήματα. Επιπλέον, οι εισβολείς μπορούν να
χρησιμοποιήσουν πολλές παραβιασμένες συσκευές για να εξαπολύσουν αυτήν την
επίθεση. Αυτό είναι γνωστό ως επίθεση κατανεμημένης άρνησης υπηρεσίας
(DDoS) .
Εισαγωγή SQL
Ένα ένθετο δομημένης γλώσσας ερωτημάτων (SQL) εμφανίζεται όταν ένας
εισβολέας εισάγει κακόβουλο κώδικα σε έναν διακομιστή που χρησιμοποιεί SQL και
αναγκάζει τον διακομιστή να αποκαλύψει πληροφορίες που κανονικά δεν θα
αποκάλυπτε. Ένας εισβολέας θα μπορούσε να κάνει μια εισαγωγή SQL απλώς
εισάγοντας κακόβουλο κώδικα στο πλαίσιο αναζήτησης ενός ιστότοπου.
Eξερεύνηση μηδενικής ημέρας
Ένα zero-day exploit απελευθερώνεται αφού ανακοινωθεί μια ευπάθεια δικτύου,
αλλά πριν εφαρμοστεί μια επιδιόρθωση ή λύση. Οι επιτιθέμενοι στοχεύουν την
ευπάθεια που αποκαλύφθηκε σε αυτό το χρονικό παράθυρο. Ο εντοπισμός απειλής
ευπάθειας μηδενικής ημέρας απαιτεί συνεχή προσοχή.
DNS Tunneling
Η σήραγγα DNS χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο DNS για να επικοινωνεί κίνηση εκτός
DNS μέσω της θύρας 53. Στέλνει κίνηση HTTP και άλλου πρωτοκόλλου μέσω
DNS. Υπάρχουν αρκετοί νόμιμοι λόγοι για να χρησιμοποιήσετε τη σήραγγα
DNS. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης κακόβουλοι λόγοι για τη χρήση των υπηρεσιών VPN
σήραγγας DNS. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συγκάλυψη της εξερχόμενης
κυκλοφορίας, όπως το DNS, αποκρύπτοντας δεδομένα που συνήθως μοιράζονται
μέσω της σύνδεσης στο Διαδίκτυο. Τα αιτήματα DNS χειραγωγούνται για να
826
διεισδύσουν δεδομένα από ένα παραβιασμένο σύστημα στην υποδομή του
εισβολέα για κακόβουλη χρήση. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την
εντολή και τον έλεγχο επιστροφών κλήσης από την υποδομή του εισβολέα σε ένα
παραβιασμένο σύστημα.
Τι είναι το Phishing;
Οι επιθέσεις phishing είναι η πρακτική της αποστολής δόλιων επικοινωνιών που

φαίνεται να προέρχονται από μια αξιόπιστη πηγή. Συνήθως εκτελείται μέσω
email. Ο στόχος είναι να κλέψετε ευαίσθητα δεδομένα όπως πληροφορίες
πιστωτικής κάρτας και σύνδεσης ή να εγκαταστήσετε κακόβουλο λογισμικό στον
υπολογιστή του θύματος. Το ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing) είναι ένας κοινός
τύπος κυβερνοεπίθεσης για τον οποίο όλοι πρέπει να μάθουν για να
προστατευτούν.
Τι είναι το phishing;
Οι επιθέσεις ηλεκτρονικού "ψαρέματος" είναι πλαστές επικοινωνίες που φαίνεται
να προέρχονται από αξιόπιστη πηγή, αλλά μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο όλους
τους τύπους πηγών δεδομένων. Οι επιθέσεις μπορούν να διευκολύνουν την
πρόσβαση στους διαδικτυακούς λογαριασμούς και τα προσωπικά σας δεδομένα, να
αποκτήσουν άδειες τροποποίησης και παραβίασης συνδεδεμένων συστημάτων --
όπως τερματικά σημείων πώλησης και συστήματα επεξεργασίας παραγγελιών -- και
σε ορισμένες περιπτώσεις να παραβιάσουν ολόκληρα δίκτυα υπολογιστών μέχρι να
παραδοθεί ένα τέλος λύτρων.
827
Μερικές φορές οι χάκερ είναι ικανοποιημένοι με τη λήψη των προσωπικών σας
δεδομένων και των στοιχείων της πιστωτικής σας κάρτας για οικονομικό όφελος. Σε
άλλες περιπτώσεις, αποστέλλονται μηνύματα ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing)
για τη συλλογή πληροφοριών σύνδεσης εργαζομένων ή άλλων στοιχείων για χρήση
σε πιο κακόβουλες επιθέσεις εναντίον λίγων ατόμων ή μιας συγκεκριμένης
εταιρείας. Το ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing) είναι ένας τύπος κυβερνοεπίθεσης για
τον οποίο όλοι θα πρέπει να μάθουν προκειμένου να προστατευτούν και να
διασφαλίσουν την ασφάλεια των email σε έναν οργανισμό.
Πώς λειτουργεί το phishing;
Το ηλεκτρονικό ψάρεμα ξεκινά με ένα δόλιο email ή άλλη επικοινωνία που έχει
σχεδιαστεί για να δελεάσει ένα θύμα. Το μήνυμα φαίνεται σαν να προέρχεται από
έναν αξιόπιστο αποστολέα. Αν ξεγελάσει το θύμα, παρακινείται να παρέχει
εμπιστευτικές πληροφορίες -- συχνά σε ιστότοπο απάτης. Μερικές φορές γίνεται
λήψη κακόβουλου λογισμικού στον υπολογιστή του στόχου.
Οι κυβερνοεγκληματίες ξεκινούν με τον εντοπισμό μιας ομάδας ατόμων που θέλουν
να στοχεύσουν. Στη συνέχεια δημιουργούν email και μηνύματα κειμένου που
φαίνονται νόμιμα αλλά στην πραγματικότητα περιέχουν επικίνδυνους συνδέσμους,
συνημμένα ή θέλγητρα που ξεγελούν τους στόχους τους για να προβούν σε μια
άγνωστη, επικίνδυνη ενέργεια. Εν συντομία:
Οι phishers χρησιμοποιούν συχνά συναισθήματα όπως φόβο, περιέργεια,
επείγουσα ανάγκη και απληστία για να αναγκάσουν τους παραλήπτες να ανοίξουν
συνημμένα ή να κάνουν κλικ σε συνδέσμους.
Οι επιθέσεις phishing έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να φαίνεται ότι προέρχονται από
νόμιμες εταιρείες και άτομα.
Οι κυβερνοεγκληματίες συνεχώς καινοτομούν και γίνονται όλο και πιο εξελιγμένοι.
Χρειάζεται μόνο μία επιτυχημένη επίθεση ηλεκτρονικού ψαρέματος για να
διακυβεύσει το δίκτυό σας και να κλέψει τα δεδομένα σας, γι' αυτό είναι πάντα
σημαντικό να σκέφτεστε πριν κάνετε κλικ .
828
Τι είναι η ψηφιακή ασφάλεια;
Η ψηφιακή ασφάλεια είναι η πρακτική προστασίας συστημάτων, δικτύων και

προγραμμάτων από κυβερνοεπιθέσεις. Αυτές οι επιθέσεις στον
κυβερνοχώρο στοχεύουν συχνά στην πρόσβαση, την τροποποίηση ή την
καταστροφή εμπιστευτικών πληροφοριών, την εκβίαση χρημάτων από τους χρήστες
ή τη διατάραξη της επιχειρηματικής συνέχειας.
Επί του παρόντος, η εφαρμογή μέτρων ψηφιακής ασφάλειας είναι αρκετά δύσκολη,
επειδή υπάρχουν περισσότερες συσκευές συνδεδεμένες από ό,τι υπάρχουν
άνθρωποι και οι εισβολείς είναι ολοένα και πιο δημιουργικοί.
Τι είναι τελικά η ψηφιακή ασφάλεια;
Μια επιτυχημένη προσέγγιση ψηφιακής ασφάλειας διαθέτει πολλαπλά επίπεδα
προστασίας σε υπολογιστές, δίκτυα, προγράμματα ή δεδομένα που πρέπει να
προστατεύονται. Σε μια επιχείρηση, οι άνθρωποι, οι διαδικασίες και η τεχνολογία
πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται για να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική
άμυνα έναντι των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. Ένα ενοποιημένο σύστημα
διαχείρισης απειλών μπορεί να αυτοματοποιήσει τις ενσωματώσεις σε επιλεγμένα
προϊόντα λύσεων ασφάλειας της Cisco και να βελτιστοποιήσει τις βασικές
λειτουργίες ασφαλείας: εντοπισμό, έρευνα και αποκατάσταση.
829
Άνθρωποι
Οι χρήστες πρέπει να κατανοούν και να συμμορφώνονται με βασικές αρχές
ασφάλειας δεδομένων, όπως η επιλογή ισχυρών κωδικών πρόσβασης, η προσοχή
με τα συνημμένα email και η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας δεδομένων.
Μήνυση
Οι εταιρείες πρέπει να διαθέτουν ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση επιτυχημένων ή
αποτυχημένων επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. Ένα εννοιολογικό πλαίσιο μπορεί να
σας καθοδηγήσει. Εξηγεί πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε επιθέσεις, να
προστατέψετε συστήματα, να εντοπίσετε και να ανταποκριθείτε σε απειλές και να
ανακάμψετε από επιτυχημένες επιθέσεις.
Τεχνολογία
Η τεχνολογία είναι απαραίτητη για να παρέχει σε επιχειρήσεις και άτομα τα
εργαλεία ασφαλείας που χρειάζονται για να προστατευθούν από
κυβερνοεπιθέσεις. Υπάρχουν τρεις κύριες οντότητες που πρέπει να ασφαλιστούν:
συσκευές τελικού σημείου (όπως υπολογιστές, έξυπνες συσκευές και
δρομολογητές), δίκτυα και το cloud. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την
προστασία τους περιλαμβάνουν συνήθως υπερσύγχρονα τείχη προστασίας,
φιλτράρισμα DNS, προστασία από κακόβουλο λογισμικό, λογισμικό προστασίας από
ιούς και λύσεις ασφάλειας email.
Γιατί είναι σημαντική η ψηφιακή ασφάλεια;
Στον συνδεδεμένο κόσμο που ζούμε, όλοι επωφελούνται από προηγμένα
προγράμματα εικονικής άμυνας. Σε ατομικό επίπεδο, μια επίθεση στον
κυβερνοχώρο μπορεί να οδηγήσει σε οτιδήποτε, από κλοπή ταυτότητας έως
απόπειρες εκβιασμού και απώλεια σημαντικών δεδομένων, όπως οικογενειακές
φωτογραφίες. Όλα εξαρτώνται από σημαντικές υποδομές, όπως σταθμούς
ηλεκτροπαραγωγής, νοσοκομεία και εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Η
ασφάλεια αυτών και άλλων εταιρειών είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της
λειτουργίας της κοινωνίας.
Επιπλέον, όλοι επωφελούνται από το έργο ερευνητών κυβερνοαπειλής, όπως η
ομάδα 250 ερευνητών απειλών του Talos, που ερευνούν νέες και αναδυόμενες
απειλές στον κυβερνοχώρο και στρατηγικές επιθέσεων. Αποκαλύπτουν νέα τρωτά
σημεία, εκπαιδεύουν το κοινό για τη σημασία της κυβερνοασφάλειας και ενοποιούν
830
εργαλεία ανοιχτού κώδικα. Η δουλειά τους κάνει το Διαδίκτυο ασφαλέστερο για
όλους.
Τύποι απειλών για την ψηφιακή ασφάλεια
Phishing
Το ηλεκτρονικό ψάρεμα είναι η πρακτική της αποστολής δόλιων μηνυμάτων
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που μοιάζουν με μηνύματα ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου από αξιόπιστες πηγές. Στόχος είναι η κλοπή ευαίσθητων δεδομένων,
όπως αριθμοί πιστωτικών καρτών και πληροφορίες σύνδεσης. Είναι ο πιο
συνηθισμένος τύπος κυβερνοεπίθεσης. Μπορείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας
μέσω της γνώσης ή μιας τεχνολογικής λύσης που φιλτράρει τα κακόβουλα email.
Ransomware
Το Ransomware είναι ένας τύπος κακόβουλου λογισμικού. Σχεδιασμένο για να
εκβιάσει χρήματα εμποδίζοντας την πρόσβαση σε αρχεία ή σύστημα υπολογιστή
μέχρι να πληρωθούν τα λύτρα. Η πληρωμή των λύτρων δεν εγγυάται ότι τα αρχεία
θα ανακτηθούν ή ότι το σύστημα θα αποκατασταθεί.
Κακόβουλο λογισμικό
Το κακόβουλο λογισμικό είναι ένας τύπος λογισμικού που έχει σχεδιαστεί για να
αποκτήσει μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση ή να προκαλέσει βλάβη σε έναν
Kοινωνική μηχανική
Η κοινωνική μηχανική είναι μια τακτική που χρησιμοποιούν οι αντίπαλοι για να σας
χειραγωγήσουν ώστε να παρέχετε εμπιστευτικές πληροφορίες. Μπορούν να
ζητήσουν πληρωμή ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα. Η
κοινωνική μηχανική μπορεί να συνδυαστεί με οποιαδήποτε απειλή που αναφέρεται
παραπάνω για να σας ξεγελάσει ώστε να κάνετε κλικ σε συνδέσμους, να
κατεβάσετε κακόβουλο λογισμικό ή να εμπιστευτείτε μια κακόβουλη πηγή.
831
Τι είναι η ασφάλεια email;
Η ασφάλεια email χρησιμοποιεί τεχνολογία για να επιθεωρεί τα εισερχόμενα email

για κακόβουλες απειλές και να κρυπτογραφεί ή να ασφαλίζει την εξερχόμενη
κίνηση email για να προστατεύει γραμματοκιβώτια, δεδομένα, χρήστες και
οργανισμούς από επιθέσεις και συστήματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Η
ασφάλεια email στο cloud είναι ολοένα και πιο σημαντική καθώς όλο και
περισσότερες εταιρείες μεταναστεύουν σε μια πλατφόρμα cloud ή υβριδική
ηλεκτρονική αλληλογραφία. Οι πολυεπίπεδες άμυνες της Cisco Email Security
μπορούν να παρέχουν ολοκληρωμένη προστασία που ενσωματώνει βέλτιστες
πρακτικές ασφάλειας email.
Πώς μπορούν να παραβιαστούν τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου;
Ενώ πολλοί επαγγελματίες της κυβερνοασφάλειας γνωρίζουν κοινές απειλές για την
ασφάλεια του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, όπως το ηλεκτρονικό ψάρεμα
( phishing) , το ransomware , ο παραβιασμός του επαγγελματικού ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου και άλλες εισερχόμενες απειλές, είναι σημαντικό επίσης να λάβετε
υπόψη την προστασία δεδομένων και την εξασφάλιση της εξερχόμενης
κυκλοφορίας. Δηλαδή, η λήψη μέτρων για την αποτροπή των χρηστών από την
αποστολή ευαίσθητων δεδομένων μέσω email σε εξωτερικούς φορείς. Υπάρχουν
τέσσερα κύρια στοιχεία ενός μηνύματος email που μπορούν να παραβιαστούν ή να
παραποιηθούν:
832
• Το σώμα του email
• Τα συνημμένα του email
• Διευθύνσεις URL που περιέχονται στο email
• Διεύθυνση email του αποστολέα
Ποιες είναι οι βέλτιστες πρακτικές ασφάλειας email;
Οι βέλτιστες πρακτικές ασφάλειας email περιλαμβάνουν τη χρήση μιας ισχυρής
στάσης ασφαλείας email που περιέχει επίπεδα μέτρων ασφαλείας, όπως
αποτελεσματική ευφυΐα ασφαλείας σε ολόκληρη την αρχιτεκτονική σας,
αναδρομική αποκατάσταση και κρυπτογράφηση για την αποφυγή διαρροής
δεδομένων μεταξύ άλλων λειτουργιών.
Πώς μπορώ να βοηθήσω να διασφαλίσω ότι το email του cloud του Office 365
είναι ασφαλές;
Το Microsoft Office 365 έχει γίνει η τυπική πλατφόρμα παραγωγικότητας σε
οργανισμούς μεγάλους και μικρούς σε όλο τον κόσμο. Είναι μια οικονομικά
αποδοτική λύση και παρέχει ένα βασικό επίπεδο προστασίας email στο cloud μέσω
του Microsoft Exchange Online Protection. Αλλά με την αυξημένη παγκόσμια χρήση,
το Office 365 έχει γίνει επίσης μια ελκυστική επιφάνεια επίθεσης για εγκληματίες
του κυβερνοχώρου, οδηγώντας πολλούς πελάτες να αναζητούν πρόσθετη
προστασία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο cloud .
Εάν η επιχείρησή σας έχει υιοθετήσει το Office 365 για τη λύση ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου σας, βεβαιωθείτε ότι είστε πλήρως προστατευμένοι με πολλαπλά
επίπεδα άμυνας.
Εισαγωγή
Η δομημένη γλώσσα ερωτημάτων (SQL) χρησιμοποιείται για την υποβολή
ερωτημάτων, τη λειτουργία και τη διαχείριση συστημάτων βάσεων δεδομένων
όπως ο Microsoft SQL Server, η Oracle ή η MySQL. Η γενική χρήση της SQL είναι
συνεπής σε όλα τα συστήματα βάσεων δεδομένων που την υποστηρίζουν. Ωστόσο,
υπάρχουν περιπλοκές που είναι ιδιαίτερες σε κάθε σύστημα.
Τα συστήματα βάσεων δεδομένων χρησιμοποιούνται συνήθως για την παροχή
λειτουργιών υποστήριξης σε πολλούς τύπους εφαρμογών Ιστού. Για την υποστήριξη
εφαρμογών Ιστού, τα δεδομένα που παρέχονται από τον χρήστη χρησιμοποιούνται
συχνά για τη δυναμική δημιουργία εντολών SQL που αλληλεπιδρούν απευθείας με
833
μια βάση δεδομένων. Μια επίθεση έγχυσης SQL είναι μια επίθεση που στοχεύει
στην ανατροπή της αρχικής πρόθεσης της εφαρμογής υποβάλλοντας δηλώσεις SQL
που παρέχονται από τον εισβολέα απευθείας στη βάση δεδομένων
υποστήριξης. Ανάλογα με την εφαρμογή Ιστού και τον τρόπο με τον οποίο
επεξεργάζεται τα δεδομένα που παρέχονται από τον εισβολέα πριν από τη
δημιουργία μιας δήλωσης SQL, μια επιτυχημένη επίθεση έγχυσης SQL μπορεί να
έχει εκτεταμένες επιπτώσεις. Οι πιθανές προεκτάσεις ασφάλειας κυμαίνονται από
την παράκαμψη ελέγχου ταυτότητας έως την αποκάλυψη πληροφοριών έως την
ενεργοποίηση της διανομής κακόβουλου κώδικα στους χρήστες εφαρμογών.
Αυτή η λευκή βίβλος θα περιγράφει τις επιθέσεις έγχυσης SQL, τον τρόπο με τον
οποίο εκτελούνται και τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται εντός
εφαρμογών ή δικτύων για τη μείωση των κινδύνων που σχετίζονται με επιθέσεις
ένεσης SQL.
Επεξήγηση SQL Injection
Μια επίθεση SQL injection περιλαμβάνει την αλλαγή των δηλώσεων SQL που
χρησιμοποιούνται σε μια εφαρμογή Ιστού μέσω της χρήσης δεδομένων που
παρέχονται από τον εισβολέα. Η ανεπαρκής επικύρωση εισόδου και η ακατάλληλη
κατασκευή δηλώσεων SQL σε εφαρμογές web μπορεί να τις εκθέσουν σε επιθέσεις
ένεσης SQL. Η έγχυση SQL είναι μια τόσο διαδεδομένη και δυνητικά καταστροφική
επίθεση που το Open Web Application Security Project (OWASP) την αναφέρει
ως την υπ' αριθμόν ένα απειλή για τις εφαρμογές Ιστού .
Συνέπειες των επιτυχημένων επιθέσεων SQL Injection
Παρόλο που τα αποτελέσματα μιας επιτυχημένης επίθεσης SQL injection ποικίλλουν
ανάλογα με τη στοχευμένη εφαρμογή και τον τρόπο με τον οποίο αυτή η εφαρμογή
επεξεργάζεται δεδομένα που παρέχονται από τον χρήστη, η ένεση SQL μπορεί
γενικά να χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση των ακόλουθων τύπων επιθέσεων:
Παράκαμψη ελέγχου ταυτότητας: Αυτή η επίθεση επιτρέπει σε έναν εισβολέα να
συνδεθεί σε μια εφαρμογή, ενδεχομένως με δικαιώματα διαχειριστή, χωρίς να
παρέχει έγκυρο όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης.
Αποκάλυψη πληροφοριών: Αυτή η επίθεση επιτρέπει σε έναν εισβολέα να
αποκτήσει, άμεσα ή έμμεσα, ευαίσθητες πληροφορίες σε μια βάση δεδομένων.
834
Παραβιασμένη ακεραιότητα δεδομένων: Αυτή η επίθεση περιλαμβάνει την
αλλαγή του περιεχομένου μιας βάσης δεδομένων. Ένας εισβολέας θα μπορούσε να
χρησιμοποιήσει αυτήν την επίθεση για να παραμορφώσει μια ιστοσελίδα ή είναι
πιο πιθανό να εισαγάγει κακόβουλο περιεχόμενο σε κατά τα άλλα αβλαβείς
ιστοσελίδες. Αυτή η τεχνική έχει αποδειχθεί μέσω των επιθέσεων που
περιγράφονται στα Mass exploits με SQL Injection στο SANS Internet Storm Center.
Παραβιασμένη διαθεσιμότητα δεδομένων: Αυτή η επίθεση επιτρέπει σε έναν
εισβολέα να διαγράψει πληροφορίες με σκοπό να προκαλέσει βλάβη ή να
διαγράψει πληροφορίες καταγραφής ή ελέγχου σε μια βάση δεδομένων.
Εκτέλεση απομακρυσμένης εντολής: Η εκτέλεση της εκτέλεσης εντολών μέσω μιας
βάσης δεδομένων μπορεί να επιτρέψει σε έναν εισβολέα να υπονομεύσει το
λειτουργικό σύστημα του κεντρικού υπολογιστή. Αυτές οι επιθέσεις συχνά
αξιοποιούν μια υπάρχουσα, προκαθορισμένη αποθηκευμένη διαδικασία για την
εκτέλεση εντολών του λειτουργικού συστήματος κεντρικού υπολογιστή. Η πιο
αναγνωρισμένη ποικιλία αυτής της επίθεσης χρησιμοποιεί την αποθηκευμένη
διαδικασία xp_cmdshell που είναι κοινή στις εγκαταστάσεις του Microsoft SQL
Server ή αξιοποιεί τη δυνατότητα δημιουργίας εξωτερικής κλήσης διαδικασίας σε
βάσεις δεδομένων Oracle.
Ένα παράδειγμα SQL Injection για παράκαμψη ελέγχου ταυτότητας
Μία από τις πολλές πιθανές χρήσεις για την ένεση SQL περιλαμβάνει την
παράκαμψη μιας διαδικασίας σύνδεσης εφαρμογής. Το ακόλουθο παράδειγμα
επεξηγεί τη γενική λειτουργία μιας επίθεσης SQL injection. Η ακόλουθη φόρμα
HTML ζητά πληροφορίες σύνδεσης από έναν χρήστη εφαρμογής. Αν και αυτό το
παράδειγμα χρησιμοποιεί ένα αίτημα HTTP POST, ένας εισβολέας θα μπορούσε
επίσης να χρησιμοποιήσει φόρμες HTML που χρησιμοποιούν τη μέθοδο HTTP GET.
<form action="/cgi-bin/login" μέθοδος=post>
Όνομα χρήστη: <τύπος εισαγωγής=όνομα κειμένου=όνομα χρήστη>
Κωδικός πρόσβασης: <input type=password name=password>
<input type=submit value=Login>
Όταν ένας χρήστης εισάγει τα στοιχεία του σε αυτήν τη φόρμα και κάνει
κλικ στο Σύνδεση , το πρόγραμμα περιήγησης υποβάλλει μια συμβολοσειρά στον
835
διακομιστή ιστού που περιέχει τα διαπιστευτήρια του χρήστη. Αυτή η
συμβολοσειρά εμφανίζεται στο σώμα του αιτήματος HTTP ή HTTPS POST ως:
Όνομα χρήστη= ΥποβλήθηκεΧρήστης& Κωδικός πρόσβασης= Υποβλημένος Κωδικός
πρόσβασης
Μια εφαρμογή με μια ευάλωτη διαδικασία σύνδεσης μπορεί να αποδεχτεί τις
υποβληθείσες πληροφορίες και να τις χρησιμοποιήσει ως μέρος της ακόλουθης
δήλωσης SQL, η οποία εντοπίζει ένα προφίλ χρήστη που περιέχει το υποβληθέν
όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης:
επιλέξτε * από Χρήστες όπου (όνομα χρήστη = ' submitUser ' και κωδικός
πρόσβασης = 'submittedPassword ');
Εκτός εάν μια εφαρμογή χρησιμοποιεί αυστηρή επικύρωση εισόδου, μπορεί να
είναι ευάλωτη σε επίθεση SQL injection. Για παράδειγμα, εάν μια εφαρμογή
αποδέχεται και επεξεργάζεται δεδομένα που παρέχονται από τον χρήστη χωρίς
καμία επικύρωση, ένας εισβολέας θα μπορούσε να υποβάλει ένα κακόβουλα
κατασκευασμένο όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης. Εξετάστε την ακόλουθη
συμβολοσειρά που στάλθηκε από έναν εισβολέα:
όνομα χρήστη=διαχειριστής%27%29+--+&κωδικός πρόσβασης=+
Μόλις ληφθεί αυτή η συμβολοσειρά και αποκωδικοποιηθεί από τη διεύθυνση URL,
η εφαρμογή θα προσπαθήσει να δημιουργήσει μια δήλωση SQL χρησιμοποιώντας
ένα όνομα χρήστη admin') -- και έναν κωδικό πρόσβασης που αποτελείται από ένα
ενιαίο διάστημα. Η τοποθέτηση αυτών των στοιχείων στην προηγούμενη δήλωση
SQL αποδίδει:
επιλέξτε * από Χρήστες όπου (όνομα χρήστη = ' διαχειριστής ') -- και κωδικός
πρόσβασης = ' ');
Όπως δείχνει το προηγούμενο παράδειγμα, το όνομα χρήστη που έχει
δημιουργηθεί από τον εισβολέα αλλάζει τη λογική της δήλωσης SQL για να
καταργήσει αποτελεσματικά τον έλεγχο κωδικού πρόσβασης. Στο παραπάνω
παράδειγμα, ένας εισβολέας θα μπορούσε να συνδεθεί με επιτυχία στην εφαρμογή
χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό διαχειριστή χωρίς να γνωρίζει τον κωδικό
πρόσβασης σε αυτόν τον λογαριασμό.
Η συμβολοσειρά δύο χαρακτήρων παύλας (--) που εμφανίζεται στην επεξεργασμένη
είσοδο είναι πολύ σημαντική. Υποδεικνύει στον διακομιστή βάσης δεδομένων ότι οι
836
υπόλοιποι χαρακτήρες στη δήλωση SQL είναι ένα σχόλιο και πρέπει να
αγνοηθούν. Αυτή η δυνατότητα είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία που είναι
διαθέσιμα σε έναν εισβολέα και χωρίς αυτήν, θα ήταν δύσκολο να διασφαλιστεί ότι
οι κακόβουλες δηλώσεις SQL ήταν συντακτικά σωστές.
Παρόλο που το δημιουργημένο πεδίο, το οποίο είναι το πεδίο ονόματος χρήστη στο
προηγούμενο παράδειγμα, πρέπει να προσαρμοστεί στην ευάλωτη εφαρμογή, ένα
μεγάλο σύνολο τεκμηριωμένων συμβολοσειρών που είναι άμεσα διαθέσιμες στο
Διαδίκτυο έχουν αποδειχθεί επιτυχημένες στην ενεργοποίηση επιθέσεων SQL
injection. Το προηγούμενο παράδειγμα μπορεί να είναι απλοϊκό, αλλά δείχνει την
αποτελεσματικότητα των τεχνικών επίθεσης με έγχυση SQL.
Blind and Second Order SQL Injection
Σε περιπτώσεις όπου τα δεδομένα από μια βάση δεδομένων υποστήριξης SQL δεν
επιστρέφονται απευθείας στον χρήστη ή τον εισβολέα, μπορεί να είναι απαραίτητο
για έναν εισβολέα να χρησιμοποιήσει την τεχνική Blind SQL Injection. Με αυτήν την
τεχνική, ένας εισβολέας μπορεί να προσδιορίσει εάν μια δήλωση SQL εκτελέστηκε
χρησιμοποιώντας άλλα μέσα εκτός από την άμεση παρουσίαση
δεδομένων. Χρησιμοποιώντας το Blind SQL Injection, ένας εισβολέας θα μπορούσε
να πραγματοποιήσει αναγνώριση, να αποκτήσει ευαίσθητες πληροφορίες ή να
αλλάξει το περιεχόμενο της βάσης δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των
διαπιστευτηρίων ελέγχου ταυτότητας.
Ένα παράδειγμα της τεχνικής Blind SQL Injection είναι η εισαγωγή μιας
καθυστέρησης ως μέρος μιας κακόβουλης δήλωσης SQL. Ανάλογα με το λογισμικό
βάσης δεδομένων που χρησιμοποιείται, ένας εισβολέας θα μπορούσε να
δημιουργήσει μια δήλωση SQL που έχει σχεδιαστεί για να αναγκάζει έναν
διακομιστή βάσης δεδομένων να εκτελέσει μια χρονοβόρα ενέργεια. Με το
λογισμικό βάσης δεδομένων MySQL, μπορεί να είναι δυνατή η δημιουργία μιας
δήλωσης SQL χρησιμοποιώντας τη λειτουργία sleep(). Για παράδειγμα, η
ενσωμάτωση του sleep(10) σε ένα κακόβουλο ερώτημα θα δημιουργήσει μια
καθυστέρηση 10 δευτερολέπτων. Ένας εισβολέας θα μπορούσε να προκαλέσει μια
αναγνωρίσιμη καθυστέρηση σε διακομιστές βάσης δεδομένων που δεν περιέχουν
τη λειτουργία sleep() εκτελώντας μια εντολή λειτουργικού συστήματος ή
χρονοβόρο δευτερεύον ερώτημα ή επιχειρώντας να δημιουργήσει μια εξερχόμενη
837
σύνδεση HTTP. Εάν εκτελεστεί η χρονοβόρα δήλωση SQL, η εφαρμογή Ιστού μπορεί
να χρειαστεί αισθητά περισσότερο χρόνο για να ανταποκριθεί από ό,τι
συνήθως. Αυτή η μέθοδος επιτρέπει στους εισβολείς να προσδιορίσουν εάν οι
δηλώσεις SQL τους εκτελούνται με κάποιο επίπεδο βεβαιότητας.
Οι επιθέσεις SQL Injection δεύτερης τάξης περιλαμβάνουν δεδομένα που
υποβάλλονται από τον χρήστη, τα οποία πρώτα αποθηκεύονται στη βάση
δεδομένων, στη συνέχεια ανακτώνται και χρησιμοποιούνται ως μέρος μιας
ευάλωτης δήλωσης SQL. Αυτή η κατηγορία ευπάθειας είναι πιο δύσκολο να
εντοπιστεί και να εκμεταλλευτεί, αλλά οι επιθέσεις SQL Injection δεύτερης τάξης
δικαιολογούν την επικύρωση δεδομένων πριν από την εκτέλεση όλων των
δηλώσεων SQL σε μια εφαρμογή, καθώς και την πλήρη χρήση
παραμετροποιημένων ερωτημάτων.
Άμυνα ενάντια στις επιθέσεις SQL Injection
Μια επίθεση έγχυσης SQL μπορεί να ανιχνευθεί και ενδεχομένως να αποκλειστεί σε
δύο θέσεις σε μια ροή κυκλοφορίας εφαρμογής: στην εφαρμογή και στο δίκτυο.
Οι άμυνες στην εφαρμογή
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μια εφαρμογή μπορεί να αμυνθεί από
επιθέσεις SQL injection. Οι κύριες προσεγγίσεις περιλαμβάνουν την επικύρωση των
δεδομένων που παρέχονται από τον χρήστη, με τη μορφή επιτρεπόμενης ή μαύρης
λίστας, και την κατασκευή δηλώσεων SQL έτσι ώστε τα δεδομένα που παρέχονται
από τον χρήστη να μην μπορούν να επηρεάσουν τη λογική της δήλωσης.
Blacklisting και Whitelisting
Μέσα σε μια εφαρμογή καθαυτή, υπάρχουν δύο προσεγγίσεις για την επικύρωση
εισόδου που μπορούν να αμυνθούν από επιθέσεις SQL injection: η μαύρη λίστα και
η επιτρεπόμενη λίστα. Με τη μαύρη λίστα, συγκεκριμένοι, γνωστοί κακόβουλοι
χαρακτήρες αφαιρούνται ή αντικαθίστανται από τα στοιχεία εισαγωγής χρήστη. Αν
και αυτή η προσέγγιση εφαρμόζεται συχνά, σε μεγάλο βαθμό λόγω της ευκολίας με
την οποία μπορεί να επιτευχθεί, δεν είναι αποτελεσματική σε σύγκριση με την
επιτρεπόμενη λίστα. Η μαύρη λίστα μπορεί να αποτύχει να χειριστεί σωστά την
περίπλοκη συσκότιση, η οποία θα μπορούσε να επιτρέψει σε έναν εισβολέα να
ανατρέψει φίλτρα και ενδεχομένως να εισάγει εντολές SQL. Αυτή η αποτυχία
838
εμφανίζεται συχνά ως αποτέλεσμα της εξέλιξης τεχνικών επίθεσης και φίλτρων που
δεν είναι ολοκληρωμένα ή δεν εφαρμόζονται σωστά.
Εναλλακτικά, η προσθήκη στη λίστα επιτρεπόμενων εξετάζει κάθε στοιχείο εισόδου
χρήστη σε σχέση με μια λίστα επιτρεπόμενων χαρακτήρων. Αυτή η προσέγγιση είναι
πιο αποτελεσματική στον μετριασμό του κινδύνου έγχυσης SQL, καθώς είναι πιο
περιοριστική όσον αφορά τους τύπους εισόδου που επιτρέπονται. Η σωστά
εφαρμοσμένη λίστα επιτρεπόμενων θα πρέπει να εξετάζει κάθε τμήμα δεδομένων
που παρέχονται από τον χρήστη σε σχέση με την αναμενόμενη μορφή δεδομένων.
Ανεξάρτητα από την προσέγγιση, πιθανότατα θα είναι απαραίτητο να
προσαρμόσετε τους επιτρεπόμενους χαρακτήρες με βάση τον τύπο του πεδίου
εισαγωγής ή την κλάση του πεδίου εισόδου (για παράδειγμα, κείμενο ή αριθμητικά
δεδομένα). Οι συναρτήσεις επικύρωσης εισόδου και απολύμανσης που
χρησιμοποιούνται για το φιλτράρισμα χαρακτήρων ενεργοποίησης της ένεσης SQL
μπορούν ενδεχομένως να γενικευθούν και να χρησιμοποιηθούν για το φιλτράρισμα
χαρακτήρων που είναι ενδεικτικές επιθέσεων δέσμης ενεργειών μεταξύ
τοποθεσιών.
Η εφαρμογή πρέπει να ενεργεί ντετερμινιστικά όταν λαμβάνει μη έγκυρους
χαρακτήρες από έναν χρήστη. Διαφορετικά επίπεδα απόκρισης μπορεί να είναι
κατάλληλα με βάση τις συνθήκες στις οποίες γίνεται η επεξεργασία των
απροσδόκητων δεδομένων και την επίδραση που θα μπορούσε να έχει. Για
παράδειγμα, οι εφαρμογές θα πρέπει να απορρίπτουν ευνοϊκά τους χρήστες που
υποβάλλουν δύο χαρακτήρες παύλας (--) ή έναν χαρακτήρα με άνω και κάτω τελεία
(;) ως μέρος του ονόματος σύνδεσης ή του κωδικού πρόσβασης και μια ειδοποίηση
υψηλής σοβαρότητας θα πρέπει να αποστέλλεται στους διαχειριστές
εφαρμογών. Ωστόσο, αυτή η κάπως σκληρή απάντηση μπορεί να μην είναι
κατάλληλη όταν μια εφαρμογή λαμβάνει έναν μόνο χαρακτήρα απόστροφου ως
μέρος μιας διεύθυνσης που υποβάλλεται από έναν πιστοποιημένο χρήστη που
εισάγει πληροφορίες αποστολής δεμάτων. Ωστόσο, η εφαρμογή θα πρέπει να
συμπεριφέρεται όπως προβλέπεται,
Η εφαρμογή της επικύρωσης εισόδου και της απολύμανσης θα πρέπει να
περιλαμβάνει λειτουργία προειδοποίησης. Αυτή η λειτουργία θα πρέπει να
ειδοποιεί τη διαχείριση εφαρμογής ή την ομάδα ανάπτυξης όταν έχει ληφθεί
839
απροσδόκητη είσοδος, επειδή μπορεί να υποδηλώνει ότι τα φίλτρα ενδέχεται να
αποκλείουν εσφαλμένα έγκυρα, αλλά απροσδόκητα δεδομένα ή η εφαρμογή
ενδέχεται να δέχεται επίθεση. Σε κάθε περίπτωση, ενδέχεται να απαιτούνται
αλλαγές στη λειτουργία φιλτραρίσματος της εφαρμογής.
Με την πρώτη ματιά, μπορεί να φανεί ότι αυτές οι τεχνικές επικύρωσης δεδομένων
και απολύμανσης θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε JavaScript από την πλευρά
του πελάτη για να εκτελεστούν στο πρόγραμμα περιήγησης ενός χρήστη. Από την
άποψη της ασφάλειας, ωστόσο, πρέπει να θεωρηθεί ότι οποιοσδήποτε και όλοι οι
τύποι δεδομένων θα προέρχονται από το πρόγραμμα περιήγησης ενός χρήστη,
ανεξάρτητα από τις διασφαλίσεις που επιβάλλονται από τον πελάτη που
υπάρχουν. Ωστόσο, οι τεχνικές επικύρωσης δεδομένων από την πλευρά του πελάτη
μπορούν να βελτιώσουν τη χρηστικότητα της εφαρμογής.
Ενίσχυση δηλώσεων SQL
Παραμετροποιημένα ερωτήματα στο ASP.NET, προετοιμασμένες δηλώσεις σε Java ή
παρόμοιες τεχνικές σε άλλες γλώσσες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται εκτενώς
εκτός από την αυστηρή επικύρωση εισόδου. Κάθε μία από αυτές τις τεχνικές εκτελεί
όλη την απαιτούμενη διαφυγή επικίνδυνων χαρακτήρων προτού διαβιβαστεί η
πρόταση SQL στο υποκείμενο σύστημα βάσης δεδομένων. Το ακόλουθο
παράδειγμα απεικονίζει τη χρήση προετοιμασμένων εντολών σε Java και δείχνει
πώς οι εντολές SQL δημιουργούνται χωρίς δεδομένα που παρέχονται από τον
χρήστη και στη συνέχεια επαυξάνονται με τα δεδομένα με τέτοιο τρόπο ώστε η
δομή και η πρόθεση της δήλωσης SQL να μην μπορούν να αλλαχθούν:
String sql = "επιλέξτε * από χρήστες όπου (όνομα χρήστη = ? και κωδικός
πρόσβασης = ?)";
PreparedStatement readyStmt = connection.prepareStatement(sql);
readyStmt.setString(1, submitUsername);
readyStmt.setString(2, submitPassword);
results = readyStmt.executeQuery();
Σημειώστε ότι οι προετοιμασμένες δηλώσεις και παρόμοιες τεχνολογίες δεν
αποτελούν πανάκεια. που χρησιμοποιούνται λανθασμένα χωρίς μεταβλητές
δέσμευσης, δεν είναι πιο ασφαλείς από τα παραδοσιακά κατασκευασμένα
840
δυναμικά ερωτήματα. Το ακόλουθο παράδειγμα επεξηγεί τη λανθασμένη χρήση
προετοιμασμένων εντολών στην Java:
Συμβολοσειρά sql = "επιλέξτε * από χρήστες όπου (όνομα χρήστη = '" +
submitΌνομα χρήστη +
"' και κωδικός πρόσβασης = '" + submitΚωδικός πρόσβασης + "')";
PreparedStatement readyStmt = connection.prepareStatement(sql);
results = readyStmt.executeQuery();
Εκτός από τη διασφάλιση ότι η πρόθεση των δηλώσεων SQL δεν μπορεί να αλλάξει
από δεδομένα που παρέχονται από τον χρήστη, οι εφαρμογές θα πρέπει επίσης να
εντοπίζουν και να αφαιρούν όλα τα μηνύματα σφάλματος που δημιουργούνται από
την SQL προτού φτάσουν σε έναν τελικό χρήστη. Παρόλο που αυτή η διασφάλιση
μπορεί να εμποδίσει την ικανότητα ενός προγραμματιστή να αντιμετωπίσει ένα
σφάλμα εφαρμογής, το οποίο μπορεί εύκολα να ξεπεραστεί με πρόσθετη
καταγραφή backend, η παρουσίαση σφαλμάτων SQL θα βοηθήσει σημαντικά τους
εισβολείς να εκμεταλλευτούν επιτυχώς μια ευπάθεια SQL injection. Το ακόλουθο
παράδειγμα είναι ένα υπερβολικά περιεκτικό μήνυμα σφάλματος:
com.mysql.jdbc.exceptions. MySQL SyntaxErrorException: Ο πίνακας "
sqlInjectionTest .test" δεν υπάρχει
στο com.mysql.jdbc.SQLError.createSQLException(SQLError. java :936)
στο com.mysql.jdbc.MysqlIO.checkErrorPacket(MysqlIO.java:2985)
στο com.mysql.jdbc.MysqlIO.sendCommand(MysqlIO.java:1631)
στη διεύθυνση com.mysql.jdbc.MysqlIO.sqlQueryDirect(MysqlIO.java:1723)
στη διεύθυνση com.mysql.jdbc.Connection.execSQL(Connection.java:3277)
στη διεύθυνση com.mysql.jdbc.Connection.execSQL(Connection.java:3206)
στο com.mysql.jdbc.Statement.executeQuery(Statement.java:1232)
στο sqlInjectionBefore.main(before.java:28)
Αυτό το μήνυμα σφάλματος αποκαλύπτει ότι η εφαρμογή χρησιμοποιεί τη γλώσσα
προγραμματισμού Java και την πλατφόρμα βάσης δεδομένων MySQL και ότι η
ερωτούμενη βάση δεδομένων ονομάζεται "sqlInjectionTest". Κάθε πληροφορία θα
μπορούσε να βοηθήσει τους εισβολείς να δημιουργήσουν τα δεδομένα της
εφαρμογής τους, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας τους.
841
Οι άμυνες στο δίκτυο
Αν και κάθε εφαρμογή θα έπρεπε ιδανικά να παρέχει τη δική της επικύρωση
εισόδου, αυτή η κατάσταση δεν είναι πάντα δυνατή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι
εφαρμογές δεν μπορούν να ενημερωθούν για να χειρίζονται τα δεδομένα που
παρέχονται από τον χρήστη με ασφαλή τρόπο. Σε αυτές τις συνθήκες, οι
διαχειριστές και οι προγραμματιστές μπορούν να προσθέσουν ασφάλεια σε μια
υπάρχουσα εφαρμογή αξιοποιώντας τεχνολογίες στο δίκτυο, ειδικά συστήματα
πρόληψης εισβολών.
Υπογραφές συστήματος αποτροπής εισβολής
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι δυνατός ο εντοπισμός και η αποτροπή
επιθέσεων SQL injection χρησιμοποιώντας ένα σύστημα πρόληψης εισβολής
(IPS). Για να είναι αποτελεσματικό ένα IPS, πρέπει να έχει ορατότητα στην κίνηση
της εφαρμογής. Για εφαρμογές που χρησιμοποιούν κρυπτογράφηση από άκρο σε
άκρο με HTTPS (για παράδειγμα, εφαρμογές που χρησιμοποιούν HTTPS χωρίς
τερματισμό ή επιτάχυνση σε μια ενδιάμεση συσκευή δικτύου), ένα IPS δεν μπορεί
να προσδιορίσει την κυκλοφορία με χαρακτηριστικά επίθεσης SQL injection.
Η λύση του Cisco Intrusion Prevention System περιέχει επί του παρόντος τις
ακόλουθες υπογραφές που μπορεί να υποδηλώνουν την παρουσία επίθεσης SQL
injection.
Τι είναι μια επίθεση DDoS;
842
Οι επιθέσεις κατανεμημένης άρνησης υπηρεσίας (DDoS) είναι εξελιγμένες επιθέσεις
που έχουν σχεδιαστεί για να πλημμυρίσουν το δίκτυο με περιττή κίνηση. Μια
επίθεση DDoS οδηγεί είτε σε υποβαθμισμένη απόδοση του δικτύου είτε σε πλήρη
διακοπή της υπηρεσίας της κρίσιμης υποδομής.
Πόσο διαρκεί μια επίθεση DDoS;
Η διάρκεια μιας επίθεσης DDoS ποικίλλει. Οι επιθέσεις όπως το Ping of Death
μπορεί να είναι σύντομες. Η επίθεση Slowloris χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να
αναπτυχθεί. Σύμφωνα με μια αναφορά Radware , το 33 τοις εκατό των επιθέσεων
DDoS διαρκούν μία ώρα. Το 60 τοις εκατό διαρκούν λιγότερο από μια ολόκληρη
μέρα. και το 15 τοις εκατό διαρκεί όσο ένα μήνα.
Γιατί κάποιος να πραγματοποιήσει μια επίθεση DDoS;
Υπάρχουν πολλά κίνητρα για επιθέσεις DDoS, που κυμαίνονται από τη διακοπή των
υπηρεσιών έως την κατασκοπεία και τον κυβερνοπόλεμο. Μερικά κοινά κίνητρα
περιλαμβάνουν:
• Κάντε μια πολιτική δήλωση (χακτιβισμός)
• Διακοπή επικοινωνιών και βασικών υπηρεσιών
• Αποκτήστε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
• Αποκτήστε οικονομικό όφελος μέσω εκβιασμού, κλοπής κ.λπ.
• Προκαλέστε ζημιά στην επωνυμία/τη φήμη
• Κλέψτε ή καταστρέψτε εμπιστευτικές πληροφορίες ή πνευματική ιδιοκτησία
• Εκκινήστε μια επίθεση ransomware
• Διεξάγετε κυβερνοπόλεμο
Ποιοι κλάδοι στοχοποιούνται και γιατί;
Ενώ οι επιθέσεις DDoS αποτελούν απειλή για όλες τις επιχειρήσεις και όλους τους
κλάδους, οι επιθέσεις DDoS στοχεύουν συνήθως τα ακόλουθα:
Online gaming και τζόγος : Για να κερδίσετε ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ή
οικονομικό κέρδος.
Πάροχοι υπηρεσιών : Για να διαπράξουν κλοπή δεδομένων, να υποκλέψουν, να
διακόψουν βασικές υπηρεσίες ή να προκαλέσουν ζημιά στη φήμη.
Υπηρεσίες Cloud (AWS, Azure, κ.λπ.): Για κλοπή δεδομένων, υποκλοπή, διακοπή
βασικών υπηρεσιών ή πρόκληση βλάβης στη φήμη.
843
Κυβερνήσεις : Για να κλέψουν πνευματική ιδιοκτησία, να διαταράξουν τις
επιχειρήσεις, να κρυφακούσουν, να διαπράξουν κατασκοπεία ή να αποκτήσουν
ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες : Για να επιτύχετε οικονομικό όφελος, να
προκαλέσετε ζημιά στη φήμη, να αποκτήσετε πρόσβαση σε εμπιστευτικά δεδομένα
ή να προκαλέσετε αναστάτωση.
Διαδικτυακοί έμποροι λιανικής : Για να διαταράξουν τις λειτουργίες, να αποκτήσουν
ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, να προκαλέσουν ζημιά στη φήμη ή να κλέψουν
πνευματική ιδιοκτησία.
Ransomware Defense
Σταματήστε τις επιθέσεις ransomware

Το Ransomware διεισδύει σε οργανισμούς με πολλούς τρόπους, επομένως η
καταπολέμησή του απαιτεί μια στρατηγική πολλαπλών μπροστινών. Η Cisco
προστατεύει από ransomware με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση πλατφόρμας σε
ένα εύρος κρίσιμων σημείων ελέγχου που υποστηρίζονται από την καλύτερη
πληροφορία απειλών στην κατηγορία και την έρευνα της Talos.
Η προστασία ransomware λειτουργεί καλύτερα εάν βασίζεται σε νοημοσύνη για την
καταπολέμηση απειλών σε πολλαπλά μέτωπα. Αυτό απαιτεί μια προσέγγιση
βασισμένη σε πλατφόρμα, όπως το Cisco SecureX, η οποία παρέχει ευρεία
844
ορατότητα σε κρίσιμα σημεία ελέγχου για τον εντοπισμό και την προστασία
γρήγορα και σε κλίμακα.
Προστασία ransomware μέσω email

Το Cisco Secure Email αποκλείει το ransomware που παραδίδεται μέσω
ανεπιθύμητων μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ηλεκτρονικού
ψαρέματος. Εντοπίζει ακόμη και κακόβουλα συνημμένα και διευθύνσεις URL.
Προστασία web ransomware

Οι περισσότερες επιθέσεις ransomware χρησιμοποιούν DNS. Το Cisco Umbrella
παρέχει έναν γρήγορο και εύκολο τρόπο για να βελτιώσετε την ασφάλειά
σας. Βοηθά στη βελτίωση της ορατότητας της ασφάλειας, εντοπίζει παραβιασμένα
συστήματα και προστατεύει τους χρήστες σας εντός και εκτός δικτύου σταματώντας
τις απειλές σε οποιαδήποτε θύρα ή πρωτόκολλο προτού φτάσουν στο δίκτυο ή στα
τελικά σημεία σας.
Προστασία ransomware endpoint

Το Cisco Secure Endpoint δεν σταματά ποτέ να παρακολουθεί όλη τη
δραστηριότητα τελικού σημείου, επομένως βλέπει το ransomware καθώς αυτό
ξεδιπλώνεται — στη συνέχεια τερματίζει γρήγορα τις προσβλητικές διαδικασίες,
αποτρέπει την κρυπτογράφηση τελικού σημείου και σταματά την επίθεση
ransomware στα ίχνη του.
845
Έρευνα και απάντηση ransomware
Το Cisco SecureX είναι μια εγγενής στο cloud, ενσωματωμένη πλατφόρμα που
συνδέει το χαρτοφυλάκιο Cisco Secure και την υποδομή σας. Σας επιτρέπει να
μειώσετε ριζικά τον χρόνο παραμονής και τις ανθρωπογενείς εργασίες.
Η Cisco Talos Incident Response έχει αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης ransomware
(PoA) ειδικά για την απόκριση περιστατικών, το οποίο έχει δοκιμαστεί και
επικυρωθεί σε πολλαπλά, παραβιασμένα περιβάλλοντα. Χρησιμοποιήστε την πλήρη
σειρά προληπτικών και έκτακτων υπηρεσιών για να σας βοηθήσουν να είστε έτοιμοι
να ανταποκριθείτε γρήγορα και αποτελεσματικά κατά τη διάρκεια του περιστατικού
σας.
Πρόσβαση στην προστασία ransomware

Το Cisco Secure Access by Duo προστατεύει από ransomware αποτρέποντας τους
αντιπάλους να χρησιμοποιήσουν κλεμμένα διαπιστευτήρια για να εδραιώσουν, να
κινηθούν πλευρικά και να διαδώσουν ransomware. Το Duo αποτρέπει την
πρόσβαση δυνητικά παραβιασμένων συσκευών σε πόρους, επαληθεύει την
ταυτότητα των χρηστών, ενώ διασφαλίζει ότι οι συσκευές είναι συμβατές,
ενημερωμένες και ασφαλείς πριν από την παραχώρηση πρόσβασης σε εφαρμογές.
846
Προστασία δικτύου ransomware
Το Cisco Secure Network Analytics παρέχει μια λύση εντοπισμού και απόκρισης
δικτύου χωρίς πράκτορα που παρακολουθεί την κυκλοφορία του δικτύου σας και
βλέπει πότε συμβαίνει κάτι ανώμαλο—όπως μόλυνση
ransomware. Χρησιμοποιώντας πολυεπίπεδη μηχανική εκμάθηση και
μοντελοποίηση οντοτήτων για τον εντοπισμό ransomware, θα μπορείτε να
επιταχύνετε γρήγορα την απόκρισή σας για να σταματήσετε τις επιθέσεις
ransomware.
Σύνοψη
Τα δίκτυα υπολογιστών είναι μια συλλογή από διακομιστές, υπολογιστές και άλλες
συσκευές που συνδέονται για να μοιράζονται πληροφορίες και πόρους μεταξύ τους.
Η εφαρμογή, η απόσταση και ο τύπος του συνδεδεμένου εξοπλισμού είναι
παράγοντες που θα καθορίσουν τον τύπο του δικτύου, σύμφωνα με τις ανάγκες
μας.
847
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 5 Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών και
δικτύων
(1) Το υλικό είναι το φυσικό μέρος του υπολογιστή, δηλαδή τα μέρη και ο εξοπλισμός
που κάνουν τον υπολογιστή να λειτουργεί.
α) Σωστό
β) Λάθος
(2) Το υλικό ………………….. είναι ο «εγκέφαλος» κάθε υπολογιστή και κινητού
τηλεφώνου στον πλανήτη.
α) Επεξεργαστής
β) Μητρική
γ) Μνήμη
(3) Η μητρική πλακέτα διανέμει την ισχύ από ……………………………… σε ολόκληρο τον
υπολογιστή και τα περιφερειακά του.
α) το τροφοδοτικό
β) τον επεξεργαστή
γ) την μνήμη
(4) Το Bridge είναι μια συσκευή με δυνατότητα Internet που σας επιτρέπει να
εξοικονομήσετε εύρος ζώνης στο δίκτυό σας.
α) Σωστό
β) Λάθος
(5) Οι μεταγωγείς λογισμικού και υλικού χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά πακέτων
μεταξύ:
α) υπολογιστών
β) συσκευών δικτύου
γ) όλα τα προηγούμενα
(6) Από τη μνήμη, τα δεδομένα μεταφέρονται στην CPU μέσω παράλληλων
(α) καλωδίων επικοινωνίας
(β) καταχωρητών
(γ) γλώσσας χαμηλού επιπέδου
(7) Η CPU είναι επίσης υπεύθυνη για την αποστολή σημάτων ελέγχου σε άλλες
συσκευές υπολογιστή, όπως περιφερειακά, συσκευές εισόδου και εξόδου και
εξωτερικές μνήμες.
848
α) Σωστό
β) Λάθος
(8) Η τοπολογία δικτύου είναι το κανάλι στο οποίο το μέσο δικτύου
α) συνδέεται με υπολογιστές και άλλα στοιχεία ενός δικτύου υπολογιστών
β) συνδέεται με τους ISP’s
γ) συνδέεται με Backbone
(9) Τα συστήματα peer-to-peer βασίζονται στην
α) οριζόντια κατανομή
β) κάθετη κατανομή
(10) Η οργάνωση μιας εφαρμογής πελάτη - διακομιστή σε μια αρχιτεκτονική
πολλαπλών επιπέδων κατανέμει την επεξεργασία τοποθετώντας λογικά διαφορετικά
στοιχεία σε διαφορετικά μηχανήματα. Αυτή η κατανομή ονομάζεται:
α) κάθετη κατανομή
β) οριζόντια κατανομή
11) Άσκηση
Ποια τα βασικά τμήματα ενός υπολογιστικού συστήματος και ποια η λειτουργία
καθενός από αυτά;
849
Aρβανίτης K, Κολυβάς Γ, Ούτσιος Σ. (2001) Τεχνολογία Δικτύων Επικοινωνιών,
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΟΕΔΒ, Αθήνα.
Γεωργίου Θ, Κάππος Ι, Λαδιάς Α, Μικρόπουλος Α, Τζιμογιάννης Α, Χαλκιά Κ.(1999)
Πολυμέσα Δίκτυα, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΟΕΔΒ, Αθήνα.
Παρασκευάς Μιχάλης, Ασημακόπουλος Γιώργος, Τριανταφύλλου Βασίλης, Κοινωνία
της Πληροφορίας, Βασικές αρχές Δικτύων μέσα σε ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον
εκπαίδευσης.
850
Εκπαιδευτική Ενότητα 6 Εργασίες σε υπολογιστικά συστήματα
Σκοπός
Σκοπός της ενότητας είναι οι εκπαιδευόμενοι να αναφέρουν και να αναγνωρίζουν,
τις διαφοροποιήσεις των χαρακτηριστικών των επιμέρους τοποθετούμενων
συσκευών (μνήμης RAM, βοηθητικών μονάδων μνήμης, επεξεργαστών,
πληκτρολογίων και πλήκτρων ειδικών λειτουργιών), να περιγράφουν και να
αναγνωρίζουν τους διαφορετικούς τύπους μίας μητρικής πλακέτας, να
αναγνωρίζουν, να ονομάζουν και να εξηγούν τη χρήση των θυρών (ports) που
μπορεί να συναντήσουν ενσωματωμένες σε μία μητρική πλακέτα, να περιγράφουν
και να αναγνωρίζουν τις πιο κοινές βάσεις επεξεργαστών (CPU sockets). Επιπλέον
θα μπορούν να επιλέγουν ένα ΛΣ και εφαρμογές για τον χρήστη, ανάλογα με τις
απαιτήσεις της εργασίας που θα πραγματοποιεί καθώς και των δυνατοτήτων του
υπολογιστικού συστήματος
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι εκπαιδευόμενοι θα μπορούν να οργανώσουν
ένα εργαστήριο συντήρησης υπολογιστών, να μπορούν να διακρίνουν και να
χρησιμοποιούν με ασφάλεια τα εργαλεία, να αλλάζουν, να αναβαθμίζουν και να
συντηρούν το σύστημα ψύξης, τα μέσα αποθήκευσης (HDD & DVD), τη μνήμη και
τον επεξεργαστή, να επιλύουν βασικά προβλήματα υλικού και λογισμικού, να
ρυθμίζουν τη διαχείριση ενέργειας του συστήματος και να χρησιμοποιούν
εργοστασιακά εργαλεία συντήρησης - ανάκαμψης του ΛΣ.
BIOS (Βασικό Σύστημα Εισόδου/Εξόδου): είναι ένας τύπος Firmware
(υλικολογισμικού). Είναι γραμμένο σε ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα, σταθερό ή
αφαιρούμενο, και βρίσκεται πάνω στο σώμα της μητρικής πλακέτας. Αποτελεί τη
διεπαφή του λειτουργικού συστήματος του ΥΣ, με το υλικό του. Το ολοκληρωμένο
κύκλωμα (Chip) που περιέχει το BIOS, διαθέτει ανάμεσα σε άλλα, μία μνήμη τη
ROM BIOS (Read Only Memory BIOS), μνήμη μόνο για ανάγνωση) και μία μνήμη
RAM ειδικού τύπου τη CMOS BIOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor).
851
Το UEFI: είναι η μετεξέλιξη του BIOS και προέρχεται από τα αρχικά της φράσης
Unified Extensible Firmware Interface και υποστηρίζει μια σειρά από
χαρακτηριστικά τα οποία δεν θα βρούμε στο BIOS.
ROM BIOS: Σήμερα η μνήμη ROM η οποία χρησιμοποιείται είναι τύπου EEPROM
(Electrically Erasable Programmable Read Only Memory), κάνοντας τη διαδικασία
αναβάθμισης του BIOS (Flashing BIOS) πιο εύκολη, χρησιμοποιώντας, κατάλληλα
εργαλεία λογισμικού και οδηγίες που δίνονται από τον κατασκευαστή της μητρικής.
CMOS BIOS: H CMOS είναι μία μικρή μνήμη ειδικού τύπου RAM, μικρή σε μέγεθος η
οποία διατηρεί το περιεχόμενό της καταναλώνοντας ελάχιστη ενέργεια από μία
μπαταρία που βρίσκεται τοποθετημένη επάνω στη μητρική. Στη μικρή αυτή μνήμη
αποθηκεύονται διάφορες ρυθμίσεις και παραμετροποιήσεις (BIOS Settings), που
μπορούμε να κάνουμε στο υλικό μας (π.χ. ρολόι συστήματος, συχνότητα
επεξεργαστή, παράμετροι λειτουργίας μνήμης, ρυθμίσεις εκκίνησης δίσκων,
ρυθμίσεις ψύξης κα). Οι ρυθμίσεις αυτές, μπορούν να γίνουν μέσα από ένα
πρόγραμμα που λέγεται BIOS Setup Program ή CMOS Setup Program ή BIOS Setup
Utility.
Δίαυλοι του υπολογιστή: είναι δίαυλοι δεδομένων πάνω στη μητρική πλακέτα Είναι
ηλεκτρικοί δίαυλοι μέσω των οποίων, επικοινωνούν τα διάφορα μέρη του
υπολογιστή. Το φυσικό μέρος των διαύλων, αυτό που εμείς βλέπουμε όταν
κοιτάξουμε μέσα στη μητρική πλακέτα, είναι ένα σύνολο από υποδοχές στο πίσω
μέρος του υπολογιστή, στις οποίες τοποθετούμε την κάρτα γραφικών, την κάρτα
ήχου και τις άλλες τις κάρτες του συστήματος. Μέσω των διαύλων αυτών η κάρτα
γραφικών παίρνει πληροφορίες από τον επεξεργαστή, ο επεξεργαστής αποθηκεύει
δεδομένα στο σκληρό δίσκο, κτλ.
Δομημένη καλωδίωση: Μία εγκατάσταση δομημένης καλωδίωσης αποτελείται από
ένα σύνολο καλωδίων και υλικών (πρίζες , κατανεμητές, κλπ) το οποίο
πραγματοποιεί την μετάδοση φωνής και δεδομένων σε ένα κτήριο. Οι
εγκαταστάσεις δομημένης καλωδίωσης είναι "ανοιχτής" αρχιτεκτονικής ,
χρησιμοποιώντας τυποποιημένα υλικά και τοπολογία σύμφωνα με διεθνή πρότυπα
για τον σχεδιασμό και την εγκατάσταση.
Μεταγωγέας Ethernet: είναι μια ενεργή κομβική συσκευή που βοηθάει στην
επέκταση ενός τοπικού δικτύου υπολογιστών με τη χρήση καλωδίωσης
852
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.1 Εγκατάσταση υλικού
Διαχείριση υλικού πληροφορικής: διαμόρφωση και εγκατάσταση συσκευής
Σε μια εποχή ψηφιακού μετασχηματισμού, ο αριθμός των εταιρειών που επενδύουν
στην τεχνολογία και την εφαρμόζουν στη ρουτίνα τους αυξάνεται σταδιακά.
Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι η αγορά έχει αρχίσει να εγκαταλείπει τα αναλογικά
συστήματα και τις μεθοδολογίες για να καλωσορίσει οριστικά το ψηφιακό.
Η διαδικασία μηχανογράφησης των υπηρεσιών πρέπει να είναι παραγωγική και
κερδοφόρα για την επιχείρηση, αλλά, από την άλλη, οι διευθυντές θέλουν το
καλύτερο, χωρίς σημαντική αύξηση του κόστους.
Καθώς η τεχνολογία εφαρμόζεται, είτε σε μια μεγάλη επιχείρηση, είτε σε λιανική
είτε ακόμα και στο άνοιγμα ενός νέου καταστήματος, η διαμόρφωση και η
εγκατάσταση συσκευών μετατρέπεται απροσδόκητα σε μεγάλο πρόβλημα χωρίς
λύση.
Η γνώση του τρόπου αναγνώρισης, διαχείρισης και εφαρμογής των συσκευών σε
ένα περιβάλλον αποδεικνύεται πρόκληση, ειδικά για τις εταιρείες ή τα
καταστήματα που δεν διαθέτουν εξειδικευμένη ομάδα πληροφορικής και
αντιμετωπίζουν τόσες πολλές τεχνολογικές δυνατότητες στην αγορά.
Με μια συνεκτική διαχείριση περιουσιακών στοιχείων υλικού, αντί να αντιμετωπίζει
ένα μεγάλο πρόβλημα, ο διαχειριστής αρχίζει να εργάζεται με γρήγορες λύσεις,
χωρίς να επηρεάζει την επιχειρηματική ανάπτυξη και την παραγωγικότητα της
ομάδας.
Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τη διαμόρφωση της
συσκευής και τη διαχείριση εγκατάστασης.
Τι είναι το Hardware Asset Management
Το Hardware Asset Management (HAM) ή Hardware Asset Management σε δωρεάν
μετάφραση, είναι ένα στοιχείο του IT Asset Management (ITAM), του IT Asset
Management.
Με τη διαχείριση υλικού, ο διαχειριστής είναι σε θέση να δημιουργήσει ένα
σύστημα παρακολούθησης και διαχείρισης όλων των φυσικών στοιχείων που είναι
απαραίτητα για τις ομάδες για την εκτέλεση των δραστηριοτήτων τους, είτε εξ
853
αποστάσεως είτε αυτοπροσώπως, χωρίς να επηρεάζεται η παραγωγικότητα των
εργαζομένων και η ανάπτυξη της επιχείρησης.
Ο προγραμματισμός της συντήρησης συσκευών, διακομιστών, δρομολογητών,
εκτυπωτών, ακόμη και συστημάτων τηλεδιάσκεψης και τηλεφωνίας είναι
απαραίτητος. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για εσάς, τον διαχειριστή, να αποφύγετε
να σταματήσει να λειτουργεί ένας ολόκληρος τομέας επειδή κάποια συσκευή δεν
λειτουργεί ή δεν έχει εγκατασταθεί σωστά.
Επιπτώσεις της διαχείρισης της διαμόρφωσης και της εγκατάστασης της συσκευής
από επαγγελματία
Με τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων (συσκευών) πληροφορικής και
τηλεπικοινωνιών, είναι εγγυημένη η παρακολούθηση ολόκληρης της υποδομής και,
κατά συνέπεια, η εταιρεία αποτρέπει πιθανές αστοχίες να εμποδίσουν την
παραγωγικότητα μιας ομάδας που εργάζεται στο γραφείο ή οπουδήποτε αλλού
στον κόσμο.
Η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων θα λειτουργήσει ως αντιμετώπιση
προβλημάτων, ένας τρόπος επίλυσης προβλημάτων προβλέποντάς τα.
Όταν διαχειρίζεται αποτελεσματικά, από την απόκτηση έως τη διάθεση, η εταιρεία
θα ωφεληθεί από:
Εργαστείτε με τις τελευταίες τάσεις
Αυτό που σήμερα είναι κάτι νέο στον κόσμο της τεχνολογίας, το αύριο μπορεί ήδη
να θεωρηθεί κάτι ξεπερασμένο. Αυτό συμβαίνει επειδή η τεχνολογία εξελίσσεται
τόσο γρήγορα, τόσο γρήγορα που μόλις αναβοσβήνει χάνεις πολλές ενημερώσεις
και ειδήσεις.
Το να βασίζεστε στη βοήθεια επαγγελματιών που ειδικεύονται στη διαμόρφωση
συσκευών και τη διαχείριση εγκατάστασης είναι ένας τρόπος για να δημιουργήσετε
ένα περιβάλλον που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας παραγωγικής και
αποτελεσματικής ομάδας, χωρίς να ανησυχείτε για καταστάσεις όπως εξοπλισμός
με προβλήματα, δίκτυο Διαδικτύου που δεν λειτουργεί και εκτυπωτές με μια δική
τους ζωή.
Η εγκατάσταση και η διαμόρφωση γίνονται από άτομα με γνώσεις τεχνολογίας
854
Οι διαχειριστές που στοιχηματίζουν στο "κάντε το μόνοι σας" για να διαμορφώσουν
και να εγκαταστήσουν ολόκληρη την επιχειρηματική υποδομή μπορούν εύκολα να
απογοητευτούν με ένα έργο που δεν πέτυχε.
Είτε ρυθμίζετε ένα δίκτυο είτε εγκαθιστάτε λογισμικό σε εξοπλισμό, η καλύτερη
επιλογή είναι πάντα να έχετε έναν επαγγελματία στον τομέα που ξέρει τι να κάνει
όταν εμφανιστεί ένα συγκεκριμένο πρόβλημα.
Η εγκατάσταση ενός συστήματος, για παράδειγμα, φαίνεται σαν μια απλή
διαδικασία και υπάρχουν πολλά μαθήματα στο διαδίκτυο που μπορούν να
ακολουθηθούν από οποιονδήποτε αναζητά άμεση εξοικονόμηση.
Ωστόσο, τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν συχνά δεν συνδέονται άμεσα
με τη διαμόρφωση του ίδιου του συστήματος, αλλά με άλλους παράγοντες που
εμποδίζουν τη λειτουργία του.
Εγκατάσταση συσκευής και προσαρμογή διαμόρφωσης
Κάθε εταιρεία έχει τις δικές της ανάγκες εγκατάστασης και διαμόρφωσης συσκευής.
Υπάρχουν βασικές απαιτήσεις όπως η τηλεφωνία, το διαδίκτυο και το υλικό, αλλά
παράλληλα υπάρχουν λειτουργίες υποδομής που απαιτούν προσαρμοσμένες
προδιαγραφές για λογισμικό και εφαρμογές για να λειτουργούν ομαλά.
Με τη βοήθεια ενός ειδικευμένου επαγγελματία πληροφορικής, οι μεγάλες
εταιρείες μπορούν να βασίζονται σε προσαρμοσμένα, κατά παραγγελία σχέδια
διαμόρφωσης και εγκατάστασης συσκευών.
Για παράδειγμα, εάν ένα κομμάτι του εξοπλισμού δεν είναι συμβατό με ένα
εφαρμοσμένο σύστημα αυτοματισμού, ο τεχνικός θα είναι σε θέση να λύσει το
πρόβλημα και να κάνει όλο τον εξοπλισμό να επικοινωνήσει.
Εξοικονόμηση εξόδων
Όλες οι εταιρείες που επενδύουν στη διαμόρφωση και εγκατάσταση υλικού και
παρακολουθούν την απόδοσή του δεν χρειάζεται να ανησυχούν για μεγάλα έξοδα
συντήρησης εξοπλισμού.
Η αποτυχία διαχείρισης της διαμόρφωσης και της εγκατάστασης των συσκευών θα
επηρεάσει άμεσα την πρόοδο μιας ομάδας. Συνήθως οι εταιρείες αφήνουν να
επενδύσουν στη διαχείριση της διαμόρφωσης και εγκατάστασης συσκευών στο
μέλλον, «σε μια επόμενη ευκαιρία», αλλά τελικά αυτό δημιουργεί περισσότερα
έξοδα.
855
Πώς να διαχειριστείτε τη διαμόρφωση και την εγκατάσταση της συσκευής
1. Συσκευές απογραφής και χαρτών
• Ο καλός προγραμματισμός προβλέπει απροσδόκητα προβλήματα.
• Πριν ολοκληρωθεί η εργασία, πρέπει να γίνει μια έρευνα όλων των συσκευών
που πρέπει να ρυθμιστούν και να εγκατασταθούν.
Αυτή η λίστα θα εξυπηρετεί δύο σκοπούς:
• Μην ξεχνάτε καμία συσκευή
• Καθορίστε τι πρέπει να παρακολουθείται
Αυτός ο κατάλογος θα λειτουργήσει ως οδηγός για τον υπεύθυνο πληροφορικής
που είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία όλου του εξοπλισμού και της υποδομής.
2. Παρακολουθήστε τον κύκλο ζωής καθεμιάς από τις συσκευές
Κάθε συσκευή έχει ημερομηνία λήξης και αυτό είναι το μεγάλο μειονέκτημα της
αγοράς τεχνολογίας.
Προκειμένου η παραγωγικότητα και οι επιδόσεις της εταιρείας, καθώς και η
ικανοποίηση των πελατών να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, η παρακολούθηση
του κύκλου ζωής κάθε συσκευής πρέπει να γίνεται αδιάκοπα.
Να θυμάστε ότι μια ξεπερασμένη ή ξεπερασμένη συσκευή μπορεί να επηρεάσει μια
ολόκληρη λειτουργία.
3. Δημιουργήστε ειδοποιήσεις
Για να διευκολύνετε την παρακολούθηση κάθε συσκευής στην επιχείρησή σας,
δημιουργήστε περιοδικές ειδοποιήσεις που σας υπενθυμίζουν να παρακολουθείτε
την πρόοδο κάθε συσκευής.
4. Διατηρήστε τις πληροφορίες παρακολούθησης σε ένα μέρος
Μην ξεχάσετε να καταγράψετε όλες τις διαμορφώσεις και τις εγκαταστάσεις
συσκευών. Ιδανικά, η πρώτη εγγραφή θα πρέπει να είναι το απόθεμα των
συσκευών και, σε κάθε παρακολούθηση, να προστίθενται νέες πληροφορίες.
Με αυτές τις ενημερώσεις θα είναι πολύ πιο εύκολο να δικαιολογήσετε στο
διοικητικό συμβούλιο την αγορά νέου εξοπλισμού, ανταλλαγές λογισμικού που δεν
προσθέτουν στην επιχείρηση, αναβαθμίσεις υποδομής και πολλά άλλα.
Η διαμόρφωση και η εγκατάσταση συσκευών είναι μια εργασία που απαιτεί έναν
ικανό επαγγελματία, ο οποίος αναπτύσσει ένα έργο ικανό να βελτιώσει την
856
αποτελεσματικότητα της ομάδας, την απόκριση της υποδομής και να αποτρέψει
πιθανές διαμορφώσεις και εγκαταστάσεις να βλάψουν τη ρουτίνα των ομάδων.
Προεγκατάσταση υλικού και ρύθμιση λειτουργικού συστήματος (Linux)

Παρακάτω θα σας καθοδηγήσει στη διαμόρφωση του υλικού και την
προεγκατάσταση, εάν είναι απαραίτητο, θα πρέπει να το κάνετε πριν
εγκαταστήσετε το Debian. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει τον έλεγχο και,
ενδεχομένως, την αλλαγή των ρυθμίσεων υλικολογισμικού για το σύστημά σας. Το
« υλικολογισμικό » είναι το βασικό λογισμικό που χρησιμοποιείται από το
υλικό. καλείται πιο κρίσιμα κατά τη διαδικασία εκκίνησης (μετά την
ενεργοποίηση). Επισημαίνονται επίσης γνωστά ζητήματα υλικού που επηρεάζουν
την εμπιστοσύνη του Debian GNU/Linux στο σύστημά σας.
Επίκληση του Μενού Ρύθμισης του BIOS
Το BIOS παρέχει τις βασικές λειτουργίες που απαιτούνται για την εκκίνηση του
υπολογιστή σας ώστε το σύστημα να έχει πρόσβαση στο υλικό σας. Το σύστημά σας
πιθανότατα διαθέτει ένα μενού ρύθμισης BIOS, το οποίο χρησιμοποιείται για τη
διαμόρφωση του BIOS. Πριν την εγκατάσταση, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι το
BIOS σας έχει ρυθμιστεί σωστά. Εάν δεν το κάνετε αυτό, ενδέχεται να προκληθούν
περιοδικά σφάλματα ή αδυναμία εγκατάστασης του Debian.
Πώς μπορώ να εισέλθω στο μενού διαμόρφωσης CMOS; Η μέθοδος που
χρησιμοποιείτε για να αποκτήσετε πρόσβαση στο BIOS (ή στο " CMOS ") εξαρτάται
από το ποιος έγραψε το πρόγραμμα BIOS σας:
AMI BIOS
Πατήστε το πλήκτρο Delete κατά τη διάρκεια της POST (δοκιμή κατά την εκκίνηση
του συστήματος) BIOS
Πατήστε το συνδυασμό πλήκτρων Ctrl - Alt - ESC ή το πλήκτρο Delete κατά τη
διάρκεια της POST
DTK BIOS
Πατήστε ESC κατά τη διάρκεια της POST
IBM PS/2 BIOS
857
Πατήστε τα πλήκτρα Ctrl - Alt - Insert αφού πατήσετε το συνδυασμό
Ctrl - Alt - Delete
Phoenix BIOS
Ctrl - Alt - ESC ή Ctrl - Alt - S ή F1
Ορισμένα μηχανήματα Intel x86 δεν διαθέτουν μενού ρύθμισης CMOS. Εάν δεν
έχετε την εγκατάσταση ή/και τη δισκέτα διάγνωσης για το μηχάνημά σας, μπορείτε
να δοκιμάσετε να χρησιμοποιήσετε ένα πρόγραμμα κοινής χρήσης/δωρεάν
Επιλογή συσκευής εκκίνησης
Πολλά μενού ρυθμίσεων του BIOS σάς επιτρέπουν να επιλέξετε τις συσκευές που
θα χρησιμοποιηθούν για την εκκίνηση του συστήματος. Ρυθμίστε το έτσι ώστε να
αναζητά πρώτα το λειτουργικό σύστημα στη μονάδα δίσκου A:(την πρώτη μονάδα
δισκέτας) και, προαιρετικά, την πρώτη συσκευή CD-ROM (ενδεχομένως να
εμφανίζεται ως D:ή E:) και μετά από C:(την πρώτη μονάδα σκληρού δίσκου). Αυτή η
διαμόρφωση σάς επιτρέπει να κάνετε εκκίνηση είτε από δισκέτα είτε από CD-ROM
που είναι οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι εγκατάστασης του Debian.
Εάν έχετε έναν νέο ελεγκτή SCSI και έχετε μια συσκευή CD-ROM συνδεδεμένη εκεί,
θα μπορείτε συνήθως να κάνετε εκκίνηση από ένα CD-ROM. Το μόνο που χρειάζεται
να κάνετε είναι να επιτρέψετε την εκκίνηση από το CD-ROM στο SCSI BIOS του
ελεγκτή σας.
Μια άλλη δημοφιλής επιλογή είναι η εκκίνηση από μια συσκευή αποθήκευσης USB
(ονομάζεται επίσης USB memory stick ή κλειδί USB). Ορισμένα BIOS μπορούν να
εκκινήσουν απευθείας από συσκευές USB, άλλα όχι. Μπορεί να χρειαστεί να
διαμορφώσετε το BIOS σας ώστε να εκκινείται από μια " Αφαιρούμενη μονάδα
δίσκου " ή ακόμα και " USB-ZIP " για εκκίνηση από μια συσκευή USB.
Ακολουθούν ορισμένες λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο ρύθμισης της αρχικής
σειράς. Θυμηθείτε να επαναφέρετε την προεπιλεγμένη σειρά μετά την
εγκατάσταση του Linux, ώστε να μπορείτε να ξεκινήσετε το μηχάνημά σας χωρίς
καθυστέρηση από τον σκληρό δίσκο.
Αλλαγή της σειράς εκκίνησης σε υπολογιστές με δίαυλο IDE
858
Μόλις εκκινηθεί ο υπολογιστής σας, πατήστε τα πλήκτρα για να εισέλθετε στο
βοηθητικό πρόγραμμα BIOS. Αυτό θα είναι κανονικά το κλειδί del . Ωστόσο,
συμβουλευτείτε την τεκμηρίωση του υλικού σας για τον ακριβή συνδυασμό.
Βρείτε τη συμβολοσειρά εκκίνησης στο βοηθητικό πρόγραμμα διαμόρφωσης. Η
τοποθεσία του εξαρτάται από το BIOS σας, αλλά θα ψάχνετε για μια τοποθεσία που
περιλαμβάνει μονάδες δίσκου.
Τα κοινά μοτίβα σε μηχανές IDE είναι τα C, A, cdrom ή A, C, cdrom.
Η μονάδα C είναι μια μονάδα σκληρού δίσκου και η A είναι η μονάδα δισκέτας.
Αλλάξτε τη σειρά εκκίνησης έτσι ώστε το CD-ROM ή η μονάδα δισκέτας να είναι
πρώτη. Αυτό πιθανότατα θα γίνει χρησιμοποιώντας τα πλήκτρα Page Up ή Page
Down για να επιλέξετε την καταλληλότερη επιλογή.
Αποθηκεύστε τις αλλαγές σας. Οι οδηγίες στην οθόνη θα σας πουν πώς να
αποθηκεύσετε τις αλλαγές στον υπολογιστή σας.
Αλλαγή της σειράς εκκίνησης σε υπολογιστές SCSI
Όταν εκκινείται ο υπολογιστής σας, πατήστε τα πλήκτρα για να εισέλθετε στο
βοηθητικό πρόγραμμα διαμόρφωσης SCSI.
Θα μπορείτε να ξεκινήσετε το SCSI Setup Utility μετά τις δοκιμές μνήμης και τα
μηνύματα σχετικά με την έναρξη του BIOS Setup Utility κατά την εκκίνηση του
Ο συνδυασμός πλήκτρων που χρειάζεστε εξαρτάται από το βοηθητικό
πρόγραμμα. Συχνά αυτό θα είναι Ctrl - F2 . Ωστόσο, συμβουλευτείτε την
τεκμηρίωση του υλικού σας για τον ακριβή συνδυασμό πλήκτρων.
Βρείτε το βοηθητικό πρόγραμμα για να αλλάξετε τη σειρά εκκίνησης.
Προσαρμόστε το βοηθητικό πρόγραμμα έτσι ώστε το αναγνωριστικό SCSI της
μονάδας CD να είναι πρώτο στη λίστα.
Αποθηκεύστε τις αλλαγές σας. Οι οδηγίες στην οθόνη θα σας πουν πώς να
αποθηκεύσετε τις αλλαγές στον υπολογιστή σας. Συχνά θα πρέπει να πατήσετε
το F10 .
Διάφορες ρυθμίσεις BIOS
Ρυθμίσεις CD-ROM
Ορισμένα BIOS συστήματος (όπως το Award BIOS) θα σας επιτρέψουν να
προσαρμόσετε αυτόματα την ταχύτητα του CD. Θα πρέπει να το αποφύγετε και να
859
το προσαρμόσετε, ας πούμε, στη χαμηλότερη ταχύτητα. Εάν λάβετε το σφάλμα seek
failed, αυτό μπορεί να είναι η αιτία του προβλήματός σας.
Extended Memory vs Memory
Εάν το σύστημά σας έχει μνήμη και εκτεταμένη μνήμη , διαμορφώστε το μηχάνημα
ώστε να έχει την πιο εκτεταμένη μνήμη και όσο το δυνατόν λιγότερη εκτεταμένη
μνήμη. Το Linux απαιτεί εκτεταμένη μνήμη και δεν χρησιμοποιεί εκτεταμένη μνήμη.
Προστασία από ιούς
Απενεργοποιήστε τυχόν λειτουργίες ειδοποίησης για ιούς που μπορεί να έχει το
BIOS σας. Εάν διαθέτετε κάρτα προστασίας από ιούς ή άλλο ειδικό υλικό,
βεβαιωθείτε ότι έχει απενεργοποιηθεί ή αφαιρεθεί φυσικά κατά την εκτέλεση του
GNU/Linux. Αυτές οι κάρτες δεν είναι συμβατές με το GNU/Linux. Ακόμη και με την
πάροδο του χρόνου, λόγω των αδειών προστατευμένης μνήμης και συστήματος
αρχείων του πυρήνα Linux, οι ιοί πρακτικά αποκλείονται.
Σκιώδης RAM
Η κάρτα σας μπορεί να έχει μια σκιώδη δυνατότητα RAM ή μια προσωρινή μνήμη
BIOS. Ενδέχεται να δείτε ρυθμίσεις για το " Video BIOS Shadow ", " C800-CBFF
Shadow " κ.λπ. Απενεργοποιήστε εντελώς αυτή τη δυνατότητα. Η δυνατότητα
Shadow RAM χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση της πρόσβασης σε ROM στη
μητρική σας πλακέτα και σε ορισμένες πλακέτες ελεγκτών. Το Linux δεν
χρησιμοποιεί αυτές τις ROM μετά την εκκίνηση, καθώς παρέχει το δικό του γρήγορο
λογισμικό 32 bit στη θέση των προγραμμάτων 16 bit στις ROM. Η απενεργοποίηση
της σκιασμένης μνήμης RAM θα καταστήσει διαθέσιμη τη μνήμη RAM για τα
προγράμματα που θα χρησιμοποιηθούν ως κανονική μνήμη. Αν αφήσετε
ενεργοποιημένη τη σκιώδη λειτουργία RAM, ενδέχεται να προκληθούν προβλήματα
με την πρόσβαση σε συσκευές υλικού του Linux.
Τρύπα μνήμης
Εάν το BIOS σας προσφέρει λειτουργίες όπως " 15–16 MB Memory Hole ",
απενεργοποιήστε το. Το Linux περιμένει να βρει μνήμη εκεί αν έχει τόση RAM.
Έχουμε μια αναφορά για μια μητρική πλακέτα Intel Endeavor στην οποία υπάρχει
μια επιλογή που ονομάζεται " LFB " ή " Linear Frame Buffer ". Είχε δύο επιλογές
" Απενεργοποιημένο " και " 1 Megabyte ". Ρυθμίστε το σε " 1 Megabyte ". Όταν
απενεργοποιήθηκε, η δισκέτα εγκατάστασης δεν διαβάστηκε σωστά και το σύστημα
860
κατέρρευσε. Όταν γράφτηκε αυτό το μέρος, δεν καταλάβαμε τι πήγαινε στραβά με
τη συγκεκριμένη συσκευή — απλώς λειτουργούσε με αυτήν τη διαμόρφωση και όχι
χωρίς αυτήν.
Προηγμένη Διαχείριση Ενέργειας
Εάν η μητρική σας πλακέτα υποστηρίζει APM (Advanced Power Management),
ρυθμίστε την έτσι ώστε η διαχείριση ενέργειας να ελέγχεται από την
APM. Απενεργοποιήστε τις λειτουργίες δώδεκα, αναμονής, αναστολής, υπνάκου και
ύπνου. Απενεργοποιήστε επίσης το χρονόμετρο τερματισμού λειτουργίας του
σκληρού δίσκου. Το Linux μπορεί να ελέγξει αυτές τις λειτουργίες και να κάνει
καλύτερη διαχείριση ενέργειας από το BIOS.
Ζητήματα που σχετίζονται με το υλικό που έχετε στη διάθεσή σας
Υποστήριξη USB σε πληκτρολόγια BIOS και USB. Εάν δεν διαθέτετε πληκτρολόγιο
μοντέλου μόνο για USB, ίσως χρειαστεί να ενεργοποιήσετε την εξομοίωση
πληκτρολογίου AT στο BIOS σας. Κάντε αυτό μόνο εάν το σύστημα εγκατάστασης
δεν προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το πληκτρολόγιό σας σε λειτουργία
USB. Αντιφατικά, σε ορισμένα συστήματα (ειδικά φορητούς υπολογιστές) μπορεί να
χρειαστεί να απενεργοποιήσετε την υποστήριξη USB εάν το πληκτρολόγιό σας δεν
ανταποκρίνεται. Συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο της μητρικής πλακέτας σας και
αναζητήστε στο BIOS τις επιλογές « Εξομοίωση πληκτρολογίου παλαιού τύπου » ή
« Υποστήριξη πληκτρολογίου USB ».
Ο προσδιορισμός του σκοπού του νέου σας υπολογιστή είναι το πρώτο βήμα και θα
σας καθοδηγήσει στην υπόλοιπη διαδικασία. Αφού προσδιορίσετε τον σκοπό του
υπολογιστή, ορίζετε ποιο υλικό θα χρειαστείτε, το οποίο είναι η πηγή της απόδοσης
του υπολογιστή. Αποκτήστε την καλύτερη απόδοση στον προϋπολογισμό σας
επενδύοντας στα σωστά στοιχεία από την αρχή. Μόνο μετά από αυτό μπορείτε να
ξεκινήσετε τη συναρμολόγηση.
Τι θέλετε να οδηγήσετε;
Είναι εύκολο να χαθείτε με όλες τις πιθανές μεταβλητές στην κατασκευή ενός
υπολογιστή. Θέλετε να φτιάξετε έναν φτηνό υπολογιστή; Ή θέλετε έναν υπολογιστή
με μέγιστη απόδοση; Το κοινό σε αυτά τα σενάρια είναι το υλικό: και τα δύο
χρειάζονται μητρική πλακέτα, επεξεργαστή (CPU), χώρο αποθήκευσης (σκληρός
δίσκος ή SSD) και μνήμη (RAM). Η «καρδιά» του υπολογιστή έχει τον μεγαλύτερο
861
αντίκτυπο στην απόδοση του συστήματος, ενώ τα άλλα εξαρτήματα όπως η θήκη, το
λειτουργικό σύστημα (OS), η οθόνη, το ποντίκι, το τροφοδοτικό και το πληκτρολόγιο
έχουν πολύ μικρότερο αντίκτυπο, αν και εξακολουθούν να είναι σημαντικά.
Τα κύρια εξαρτήματα που χρειάζονται

Αφού αποφασίσετε τι είδους υπολογιστή θέλετε να κατασκευάσετε, μπορείτε να
ξεκινήσετε την έρευνα και την αγορά των κατάλληλων εξαρτημάτων για να πετύχετε
τους στόχους σας. Και αυτά είναι τα βασικά κομμάτια:
Η μητρική πλακέτα είναι το πρώτο εξάρτημα που πρέπει να επιλέξετε. Υπαγορεύει
τον παράγοντα φυσικής μορφής και το μέγεθος του υπολογιστή σας, καθώς και
καθορίζει ποια άλλα κομμάτια υλικού μπορεί να χρησιμοποιήσει ο υπολογιστής. Για
παράδειγμα, η μητρική πλακέτα καθορίζει τη μέγιστη ισχύ που μπορεί να
υποστηρίξει ο επεξεργαστής, την υποστηριζόμενη τεχνολογία μνήμης (DDR4, DDR3,
DDR2 κ.λπ.) και τον αριθμό των μονάδων που μπορούν να εγκατασταθούν, επιπλέον
του συντελεστή μορφής αποθήκευσης (2, 5 ίντσες, mSATA ή m.2) και τη διεπαφή του
(SATA ή PCIe). Αν και το ιδανικό είναι να επιλέξετε τη μητρική πλακέτα σύμφωνα με
τα άλλα συμβατά εξαρτήματα,
Επεξεργαστής ή κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU)

Η CPU είναι η μηχανή του υπολογιστή και καθορίζει τις προσδοκίες απόδοσης για
ολόκληρο το μηχάνημα. Η μνήμη και η αποθήκευση τροφοδοτούν τον επεξεργαστή,
862
ο οποίος ελέγχει όλες τις λειτουργίες δεδομένων εντός του υπολογιστή. Όταν
προσδιορίζετε τον τύπο της κεντρικής μονάδας επεξεργασίας που θέλετε να
εγκαταστήσετε, δώστε προσοχή στη συχνότητα των gigahertz (GHz). Όσο υψηλότερα
είναι τα GHz, τόσο πιο γρήγορος είναι ο επεξεργαστής. Ωστόσο, περισσότερα GHz
σημαίνει περισσότερη κατανάλωση ενέργειας, η οποία μπορεί να δημιουργήσει
υψηλές θερμοκρασίες στο σύστημα και να απαιτήσει καλύτερη ροή αέρα ή απαγωγή
θερμότητας στο εσωτερικό της θήκης.
Μνήμη RAM
Να προσθέσω Μνήμη RAM Είναι ένας από τους ταχύτερους, ευκολότερους και πιο
προσιτές τρόπους για να ενισχύσετε την απόδοση του υπολογιστή σας, καθώς δίνει
στο σύστημά σας περισσότερο διαθέσιμο χώρο για την αποθήκευση δεδομένων
που χρησιμοποιούνται προσωρινά. Σχεδόν κάθε λειτουργία σε έναν υπολογιστή
χρησιμοποιεί μνήμη, συμπεριλαμβανομένου του να αφήνει ανοιχτές πολλές
καρτέλες του προγράμματος περιήγησης, την πληκτρολόγηση ενός email, τη χρήση
πολλών εφαρμογών ταυτόχρονα, ακόμη και τη μετακίνηση του δρομέα του
ποντικιού. Ακόμη και οι υπηρεσίες παρασκηνίου και οι διεργασίες, όπως οι
ενημερώσεις συστήματος, μπορούν να καταστρέψουν τη μνήμη RAM, γι' αυτό είναι
σημαντικό να έχετε όσο το δυνατόν περισσότερη μνήμη. Όσο περισσότερα
πράγματα κάνετε, τόσο περισσότερη μνήμη χρειάζεται.
863
Για να επιλέξετε την καλύτερη μνήμη RAM για το σύστημά σας, πρέπει να σκεφτείτε
δύο πράγματα: τη συμβατότητα και πόση μνήμη RAM υποστηρίζει το σύστημά
σας. Όσον αφορά τη συμβατότητα, πρέπει να μάθετε τι τύπο μονάδας χρησιμοποιεί
το σύστημά σας προσδιορίζοντας τον παράγοντα μορφής (ο παράγοντας φυσικής
μορφής της μονάδας – συνήθως οι επιτραπέζιοι υπολογιστές χρησιμοποιούν UDIMM
και οι φορητοί υπολογιστές χρησιμοποιούν SODIMM) και την τεχνολογία μνήμης
(DDR4, DDR3, DDR2 κ.λπ. ) συμβατό με το σύστημα. Όσον αφορά την ποσότητα, κάθε
σύστημα έχει ένα όριο GB μνήμης που μπορεί να χρησιμοποιήσει. Εάν αγοράσετε 64
GB μνήμης και ο υπολογιστής σας δέχεται μόνο 16 GB, αυτό είναι 48 GB μνήμης που
δεν θα κάνει καλό.
Αποθήκευση
Τα αρχεία και τα δεδομένα σας αποθηκεύονται στο δίσκο αποθήκευσης για να
διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα δεδομένα διατηρούνται σε σκληρό
δίσκο (HDD). Ενώ οι σκληροί δίσκοι έχουν γενικά περισσότερο χώρο (σε GB), οι SSD
έχουν ξεπεράσει εδώ και καιρό τους σκληρούς δίσκους – οι SSD είναι, κατά μέσο όρο,
έξι φορές ταχύτεροι και καταναλώνουν 90 φορές λιγότερη ενέργεια από τους
σκληρούς δίσκους.
Η απόκλιση ταχύτητας προέρχεται από τον τρόπο με τον οποίο το καθένα διαβάζει
και γράφει δεδομένα – οι ταχύτητες ανάγνωσης και εγγραφής μετρούν το χρόνο
φόρτωσης (ανάγνωσης) και αποθήκευσης και μεταφοράς δεδομένων (εγγραφή). Οι
σκληροί δίσκοι χρησιμοποιούν μικρά μηχανικά μέρη και περιστρεφόμενες πλάκες για
να το κάνουν αυτό, ενώ οι SSD χρησιμοποιούν τεχνολογία NAND flash. Η διαφορά
είναι μεγαλύτερη ταχύτητα, αποτελεσματικότητα και ανθεκτικότητα στο SSD, επειδή
864
τα μηχανικά μέρη και τα πικάπ είναι πολύ πιο επιρρεπή σε σωματικές βλάβες από το
NAND. Η πρόσβαση στα δεδομένα σας γίνεται πιο γρήγορα και διατηρούνται για
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε SSD.
Θήκη, ανεμιστήρες και τροφοδοτικό

Ανάλογα με τον τύπο του υπολογιστή που κατασκευάζετε, θα πρέπει να
προσαρμόσετε τους στόχους σας για μια θήκη και ένα τροφοδοτικό. Εάν
κατασκευάζετε ένα μηχάνημα υψηλής ισχύος και έντασης ενέργειας, θα χρειαστείτε
ένα ισχυρό τροφοδοτικό για να λειτουργούν ομαλά τα πάντα και ένα καλά
σχεδιασμένο εσωτερικό θάλαμο ροής αέρα για την αποβολή ζεστού αέρα που θα
μπορούσε να καταλήξει να καταστρέψει το σύστημα. Οι δεσμοί καλωδίων βοηθούν
πολύ στην οργάνωση των καλωδίων στο εσωτερικό της θήκης και η ομαδοποίηση
των καλωδίων βοηθά επίσης στη ροή του αέρα.
865
Υπολογιστής εντός του προϋπολογισμού σας
Το ποσό που δαπανάται για εξαρτήματα υπολογιστή εξαρτάται από διάφορους
παράγοντες. Εάν ο στόχος σας είναι να εξοικονομήσετε χρήματα και να έχετε έναν
βασικό υπολογιστή, το ιδανικό είναι να ταιριάξετε την απόδοσή του με έναν φορητό
υπολογιστή ή έναν επιτραπέζιο υπολογιστή που έχετε ήδη συναρμολογήσει από το
κατάστημα, αλλά ξοδεύετε λιγότερα. Εάν θέλετε την καλύτερη δυνατή απόδοση από
όλα τα εξαρτήματα του υπολογιστή σας, ετοιμάστε τις τσέπες σας! Οι ταχύτεροι
επεξεργαστές είναι, φυσικά, πιο ακριβοί από τους πιο αργούς, καθώς η μνήμη και οι
SSD με περισσότερα GB κοστίζουν περισσότερο.
Δεδομένου ότι η μνήμη και η αποθήκευση αντιπροσωπεύουν μεγάλο μέρος του
κόστους ενός νέου υπολογιστή, η κατασκευή του δικού σας υπολογιστή σας δίνει την
ευκαιρία να εξοικονομήσετε χρήματα προσθέτοντας εξαρτήματα που ήδη έχετε. Ενώ
το κόστος RAM και SSD αυξάνεται με την ποσότητα των GB, είναι φθηνότερα από την
αγορά προεγκατεστημένης (και συχνά ακατάλληλης) εξαρτημάτων, τα οποία
πιθανότατα θα πρέπει να αντικατασταθούν ούτως ή άλλως.
Πώς να συναρμολογήσετε τον υπολογιστή σας
Όταν συναρμολογείτε και συνδέετε όλα τα κομμάτια, βεβαιωθείτε ότι έχετε άφθονο
χώρο για να εργαστείτε με οργανωμένο τρόπο. Προσοχή στον στατικό ηλεκτρισμό
κατά τη συναρμολόγηση, καθώς αυτός είναι ένας από τους λίγους τρόπους για να
βλάψετε το υλικό, αλλά είναι εύκολο να αποφευχθεί. Γειώστε συχνά το σώμα σας
αγγίζοντας μια άβαφη μεταλλική επιφάνεια ή φοράτε αντιστατικό λουρί καρπού
(ESD) για την προστασία των εξαρτημάτων του συστήματος από τον στατικό
ηλεκτρισμό που υπάρχει φυσικά στο σώμα σας. Είναι επίσης καλή ιδέα να έχετε
κοντά σας ένα δοχείο πεπιεσμένου αέρα για να απομακρύνετε τη σκόνη ή τα λεπτά
υπολείμματα από τη διεπαφή κατά την εγκατάσταση του επεξεργαστή, της μνήμης
και του SSD.
Προσθέτοντας το υλικό
Για οδηγίες σχετικά με τον τρόπο εγκατάστασης του επεξεργαστή, του τροφοδοτικού
και της μητρικής πλακέτας στη θήκη, ανατρέξτε στο εγχειρίδιο κατόχου για κάθε
εξάρτημα. Η διαδικασία εγκατάστασης ή συναρμολόγησης εξαρτημάτων δεν είναι
περίπλοκη, αλλά μπορεί να συμβούν λάθη. Ως εκ τούτου, η καλύτερη προσέγγιση
866
είναι να ακολουθήσετε τις αναλυτικές οδηγίες βήμα προς βήμα, ειδικά για κάθε
μέρος.
Εγκατάσταση μνήμης
Η μνήμη RAM είναι το πιο εύκολο στοιχείο για εγκατάσταση κατά την κατασκευή ενός
υπολογιστή. Εντοπίστε τις υποδοχές μνήμης στη μητρική πλακέτα. Κρατήστε τις
μονάδες μνήμης στο πλάι για να αποφύγετε να αγγίξετε τις χρυσές ακίδες και τα
τσιπ. Ευθυγραμμίστε τις εγκοπές στη μονάδα με την υποδοχή στην υποδοχή και
πιέστε τη μονάδα σταθερά μέχρι να ακούσετε ένα κλικ. Κατά το πάτημα, σημειώστε
ότι απαιτούνται περίπου 13 κιλά πίεσης για την πλήρη εγκατάσταση μιας
μονάδας. Τεχνογνωσία εγκατάσταση μνήμης σε φορητό υπολογιστή ή σε επιφάνεια
εργασίας.
Εγκατάσταση του σκληρού δίσκου ή του SSD

Ανάλογα με τον παράγοντα φόρμας SSD που αγοράσατε (2,5 ιντσών, mSATA ή M.2),
η εγκατάσταση απαιτεί τη σύνδεση του δίσκου στη διεπαφή αποθήκευσης και την
τοποθέτηση του στη θήκη του δίσκου (αν είναι SSD 2,5 ιντσών). ίντσες). Εάν θέλετε
όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χωρητικότητα και έχετε πολύ περιορισμένο
προϋπολογισμό, ένας σκληρός δίσκος μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή.
867
Ήρθε η ώρα να βάλετε τη μηχανή σε λειτουργία!
Μετά τη συναρμολόγηση ολόκληρου του συστήματος, φτάνει η μεγάλη στιγμή:
ενεργοποίηση του μηχανήματος. Επιβεβαιώστε ότι η οθόνη και το πληκτρολόγιο
είναι συνδεδεμένα στον υπολογιστή και εάν όλα λειτουργούν, θα εμφανιστεί μια
οθόνη για να εισέλθετε στο βασικό σύστημα εισόδου/εξόδου ή BIOS του
συστήματος. Εάν έχετε δίσκο ή μονάδα flash με λειτουργικό σύστημα, βάλτε την στην
κατάλληλη μονάδα δίσκου, εκκινήστε και μπορείτε να εγκαταστήσετε το λειτουργικό
σύστημα.
868
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.2 Εγκατάσταση λογισμικού
Πώς να εγκαταστήσετε το λογισμικό σε έναν υπολογιστή
Οι σύγχρονοι υπολογιστές καθιστούν πολύ εύκολη την εγκατάσταση
λογισμικού. Εάν ακολουθήσετε αυτά τα βήματα, ακόμη και πολύπλοκα
προγράμματα μπορούν να εκτελεστούν αμέσως μετά τη λήψη τους. Πράγματα που
θα χρειαστείτε:
• Δίσκοι λογισμικού (CD, DVD, δισκέτες ή εκτελέσιμα)
• Εμφάνιση περισσότερων οδηγιών
• Εγκατάσταση λογισμικού σε υπολογιστή χρησιμοποιώντας CD ή DVD
1. Ανοίξτε τη θήκη CD ή DVD στον υπολογιστή σας. Το μπροστινό μέρος του
φορείου φέρει συνήθως ετικέτα, ώστε να γνωρίζετε τι είναι, ώστε να μην
τοποθετήσετε τον λάθος τύπο μέσων σε λάθος μονάδα δίσκου.
2. Τοποθετήστε τη δισκέτα εγκατάστασης στη μονάδα και κλείστε την.
3. Περιμένετε να ξεκινήσει η λειτουργία Autorun. Από προεπιλογή, οι
περισσότεροι υπολογιστές έχουν ρυθμιστεί ώστε να ενεργοποιούν αυτόματα τη
δυνατότητα Autorun. Αυτό ξεκινά τη διαδικασία εγκατάστασης χωρίς να
χρειάζεται να κάνετε τίποτα. Εάν ο δίσκος δεν ξεκινά αυτόματα, αποκτήστε
πρόσβαση στο δίσκο μέσω του λειτουργικού σας συστήματος και κάντε διπλό
κλικ στο αρχείο "Setup".
4. Ακολουθήστε τις εντολές στην οθόνη όπως εμφανίζονται κατά τη διαδικασία
εγκατάστασης και συνεχίστε να κάνετε κλικ στο "Επόμενο" όταν ολοκληρώσετε
την ανάγνωση μιας σελίδας εγκατάστασης.
5. Επιλέξτε πού θέλετε να εγκαταστήσετε το λογισμικό. Κάθε πρόγραμμα θα
προεπιλεγεί αυτόματα σε έναν συγκεκριμένο φάκελο, αλλά μπορείτε να
επιλέξετε έναν άλλο ή να δημιουργήσετε τον δικό σας χρησιμοποιώντας το
κουμπί "Αναζήτηση".
6. Κάντε κλικ στο "Τέλος" όταν είστε ικανοποιημένοι με τις επιλογές σας και
αφήστε το λογισμικό να εγκατασταθεί στον υπολογιστή. Μην ανοίγετε άλλες
εργασίες ή παράθυρα κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, καθώς μπορεί
να παρέμβει στη διαδικασία εγκατάστασης.
7. Κάντε επανεκκίνηση του υπολογιστή σας όταν σας ζητηθεί. Ορισμένα
προγράμματα αλλάζουν τα αρχεία μητρώου σας ή απαιτούν την παρουσία
869
ορισμένων αρχείων κατά την εκκίνηση του υπολογιστή σας. Φροντίστε πρώτα
να αποθηκεύσετε την εργασία σας.
Εγκαταστήστε λογισμικό σε υπολογιστή χρησιμοποιώντας ένα ληφθέντα αρχείο
Εγκατάσταση.
8. Κάντε διπλό κλικ στο αρχείο εγκατάστασης από την επιφάνεια εργασίας ή
οπουδήποτε το αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας.
9. Ακολουθήστε τις οδηγίες στο αρχείο εγκατάστασης ακριβώς όπως θα κάνατε με
τα αρχεία προγράμματος που αποστέλλονται σε ένα CD ή DVD εγκατάστασης.
10. Δημιουργήστε αντίγραφα ασφαλείας του αρχείου εγκατάστασης στο δίσκο για
να το αποθηκεύσετε σε περίπτωση που χρειαστεί να το εγκαταστήσετε ξανά
στο μέλλον. Δεν είναι πάντα απαραίτητο να το κάνετε αυτό, καθώς ορισμένες
εταιρείες σας επιτρέπουν να έχετε πρόσβαση ξανά σε λήψεις σε περίπτωση
αλλαγής ή απώλειας δεδομένων.
Πώς να φορτώσετε έναν δίσκο αποκατάστασης μετά την αντικατάσταση ενός
σκληρού δίσκου
Το λειτουργικό σύστημα και το λογισμικό που είχαν εγκατασταθεί αρχικά σε έναν
υπολογιστή στο εργοστάσιο μπορούν να εγκατασταθούν από έναν δίσκο
αποκατάστασης μετά την αντικατάσταση του σκληρού δίσκου. Κάθε δίσκος
αποκατάστασης έχει σχεδιαστεί για έναν συγκεκριμένο υπολογιστή και
περιλαμβάνει το λειτουργικό σύστημα, τα προγράμματα και τα βοηθητικά
προγράμματα που συνοδεύουν τα προγράμματα οδήγησης του υπολογιστή και το
υλικό του δίσκου. Η διαδικασία είναι αρκετά αυτοματοποιημένη σε σύγκριση με την
επανεγκατάσταση του λειτουργικού συστήματος από την αρχή και την ενημέρωση
προγραμμάτων οδήγησης και την εγκατάσταση λογισμικού εφαρμογών από
διάφορες πηγές. Οι δίσκοι αποκατάστασης είναι συχνά διαθέσιμοι για αγορά
απευθείας από τον κατασκευαστή, εάν ο αρχικός δίσκος χάθηκε, καταστραφεί ή δεν
συμπεριλήφθηκε.
Εμφάνιση περισσότερων οδηγιών
1. Ενεργοποιήστε τον υπολογιστή σας και ανοίξτε τη μονάδα οπτικού δίσκου μόλις
τροφοδοτηθεί.
2. Τοποθετήστε το δίσκο αποκατάστασης συστήματος στη μονάδα οπτικού δίσκου.
3. Πατήστε "Enter" εάν σας ζητηθεί να πατήσετε οποιοδήποτε πλήκτρο για να
870
ξεκινήσετε το CD/DVD. Εάν το σύστημα δεν αρχίσει να φορτώνει, απενεργοποιήστε
τον υπολογιστή κρατώντας πατημένο το κουμπί λειτουργίας για έως και έξι
δευτερόλεπτα, μέχρι να σβήσει η τροφοδοσία. Κάντε επανεκκίνηση του υπολογιστή
σας και δοκιμάστε ξανά.
4. Πατήστε "Enter" για να αποδεχτείτε τους όρους άδειας χρήσης και να συνεχίσετε.
5. Κάντε κλικ στην επιλογή για πλήρη εγκατάσταση του λειτουργικού συστήματος,
το οποίο συνοδεύεται από λογισμικό και προγράμματα οδήγησης συσκευών. Αυτό
θα διαφέρει ανάλογα με τον κατασκευαστή, αλλά αναφέρεται πάντα σαφώς ως μία
από τις επιλογές ανάκτησης. Συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο κατόχου ή τον ιστότοπο
του κατασκευαστή του υπολογιστή για συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με τη
μάρκα και το μοντέλο του συγκεκριμένου υπολογιστή.
6. Αποδεχτείτε την προειδοποίηση και συνεχίστε με την εγκατάσταση. Αλλάξτε τους
δίσκους όταν σας ζητηθεί εάν η εγκατάσταση γίνεται από ένα σετ μέσων
αποκατάστασης πολλών δίσκων.
7. Αφαιρέστε τα μέσα αποκατάστασης από τη μονάδα οπτικού δίσκου και
επανεκκινήστε τον υπολογιστή όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση ή όταν σας
ζητηθεί.
8. Κάντε κλικ στο "Start" (Windows) και στο "All Programs" και κάντε κλικ στο
"Windows Update" για να εκκινήσετε το βοηθητικό πρόγραμμα Windows
Update. Κάντε κλικ στο "Έλεγχος για ενημερώσεις" και εγκαταστήστε όλες τις
διαθέσιμες ενημερώσεις, επανεκκινήστε τον υπολογιστή σας και ελέγξτε για
πρόσθετες ενημερώσεις. Εγκαταστήστε ενημερώσεις και επαναλάβετε μέχρι να μην
υπάρχουν άλλες ενημερώσεις για εγκατάσταση μετά από επανεκκίνηση. Η
Microsoft αποκρύπτει ορισμένες διαθέσιμες ενημερώσεις μέχρι να εγκατασταθούν
άλλες προ-απαιτούμενες ενημερώσεις, επομένως ενδέχεται να χρειαστούν αρκετές
προσπάθειες για τη λήψη όλων των διαθέσιμων ενημερώσεων, αλλά είναι
σημαντικό να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Τι χρειάζεστε για να τοποθετήσετε ένα νέο λειτουργικό σύστημα στον υπολογιστή
σας.
Το λειτουργικό σύστημα ενός υπολογιστή ελέγχει τη διεπαφή του, τον τρόπο
αποθήκευσης αρχείων και τα προγράμματα που μπορεί να εκτελέσει. Διαφορετικά
λειτουργικά συστήματα προσφέρουν πολύ διαφορετικά υπολογιστικά
871
περιβάλλοντα σχεδιασμένα για διαφορετικές ανάγκες και χρήσεις. Η αλλαγή του
λειτουργικού συστήματος μπορεί να δώσει σε έναν παλαιότερο υπολογιστή ένα νέο
βοηθητικό πρόγραμμα και να κάνει ένα νέο σύνολο λογισμικού διαθέσιμο για
χρήση. Πριν κάνετε την αλλαγή, βεβαιωθείτε ότι έχετε αυτές τις βασικές ανάγκες
για μια επιτυχημένη αναβάθμιση του λειτουργικού συστήματος. δίσκο
εγκατάστασης
Τα λειτουργικά συστήματα απαιτούν κάποιο είδος δίσκου εγκατάστασης. Αυτό θα
μπορούσε να είναι ένα CD-ROM εγκατάστασης των Windows από ένα πακέτο
λιανικής ή ένα αρχείο ISO που έχει ληφθεί για μια νέα διανομή Linux. Τα μέσα
εγκατάστασης λιανικής συνήθως λειτουργούν χωρίς πρόσθετες ρυθμίσεις
παραμέτρων, αλλά η εγκατάσταση ενός λειτουργικού συστήματος από ένα αρχείο ή
μονάδα USB που έχετε λάβει συχνά απαιτεί τη δημιουργία μιας εκκινήσιμης
έκδοσης των δεδομένων. Αυτή η διαδικασία εξαρτάται από το συγκεκριμένο
λειτουργικό σύστημα και μπορεί να απαιτεί λογισμικό τρίτων όπως το UNetbootin ,
το Roxio CD Creator ή το Nero Burning ROM. Ορισμένα λειτουργικά συστήματα
έχουν ενσωματωμένες μεθόδους εναλλαγής λειτουργικού συστήματος που
καταργούν την ανάγκη υποστήριξης εγκατάστασης, όπως η δυνατότητα Windows
Anytime Upgrade που περιλαμβάνεται στα Windows 7.
Σκληρός δίσκος
Τα αρχεία του λειτουργικού συστήματος καταλαμβάνουν χώρο στον σκληρό δίσκο
του συστήματος και η ποσότητα που απαιτείται ποικίλλει ανάλογα με την
πλατφόρμα. Τα Windows 7, για παράδειγμα, απαιτούν σκληρό δίσκο 16 GB ή
μεγαλύτερο, ενώ το Linux χρειάζεται μόνο 700 MB για αρχεία συστήματος. Η
αποθήκευση προσωπικών εγγράφων, προγραμμάτων και άλλων αρχείων στο
σύστημα μετά την εγκατάσταση του λειτουργικού συστήματος απαιτεί επιπλέον
χώρο. Ορισμένα λειτουργικά συστήματα έχουν επιλογές για απευθείας εκτέλεση σε
φορητά μέσα, όπως μονάδα USB ή CD, και δεν απαιτούν χώρο στον σκληρό δίσκο
για βασικές λειτουργίες.
Κατατμήσεις δίσκου
Εάν θέλετε να εγκαταστήσετε ένα νέο λειτουργικό σύστημα σε έναν σκληρό δίσκο
χωρίς να αφαιρέσετε το υπάρχον λειτουργικό σύστημα, χρειάζεστε ένα νέο
διαμέρισμα δίσκου για να διατηρήσετε ανέπαφες και τις δύο πλατφόρμες. Πολλά
872
λειτουργικά συστήματα διαθέτουν ενσωματωμένα εργαλεία κατάτμησης,
συμπεριλαμβανομένων των Windows Computer Management και Mac OS X Disk
Utility. Προγράμματα τρίτων όπως το EASEUS Partition Manager και το Partition
Logic μπορούν επίσης να δημιουργήσουν νέα διαμερίσματα. Εάν θέλετε να
αντικαταστήσετε το υπάρχον λειτουργικό σας σύστημα ή να έχετε έναν δεύτερο
σκληρό δίσκο για το νέο σας σύστημα, δεν χρειάζεστε ξεχωριστό διαμέρισμα.
Διαμόρφωση BIOS
Οι χρήστες μπορεί να χρειαστεί να ρυθμίσουν τις παραμέτρους του λογισμικού BIOS
του συστήματος για να πραγματοποιήσουν μια εγκατάσταση λειτουργικού
συστήματος. Το BIOS εκτελείται κατά την εκκίνηση και καθορίζει ποια συσκευή
υλικού θα χρησιμοποιηθεί κατά την εκκίνηση του συστήματος. Για εκκίνηση από
έναν δίσκο εγκατάστασης, το BIOS πρέπει να έχει πρόσβαση σε συσκευές υλικού με
τη σωστή σειρά. Η πρόσβαση στο BIOS διαφέρει ανάλογα με τον κατασκευαστή του
υπολογιστή και το μοντέλο της μητρικής πλακέτας. Συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο
χρήστη του συστήματός σας για συγκεκριμένες οδηγίες.
Οι Ειδικές Απαιτήσεις
Κάθε λειτουργικό σύστημα έχει διαφορετικές απαιτήσεις μνήμης, βίντεο και
αρχιτεκτονικής και η εγκατάσταση ενός λειτουργικού συστήματος σε έναν μη
συμβατό υπολογιστή θα έχει ως αποτέλεσμα δυσλειτουργία της εγκατάστασης ή
κακή απόδοση του συστήματος. Ελέγξτε τις απαιτήσεις συστήματος του
λειτουργικού συστήματος που θέλετε να χρησιμοποιήσετε πριν επιχειρήσετε μια
εγκατάσταση.
Πώς να εγκαταστήσετε το λογισμικό χωρίς σφάλματα
Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες προγράμματα λογισμικού που έχουν αναπτυχθεί από τις
πρώτες μέρες του Διαδικτύου. Πώς να εγκαταστήσετε λογισμικό είναι μια ερώτηση
που γνωρίζουν οι περισσότεροι χρήστες, αλλά η ανάπτυξη στο πεδίο είναι γρήγορη. Η
εγκατάσταση προγραμμάτων δεν είναι μεγάλη υπόθεση. Όλα εξαρτώνται από το
λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιείται. Από την άλλη πλευρά, ο χρήστης πρέπει
επίσης να εξετάσει το πρόγραμμα που εγκαθίσταται. Αυτό το σεμινάριο αναπτύχθηκε
λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των χρηστών που θέλουν να
εγκαταστήσουν λογισμικό. Για να εμβαθύνετε στο θέμα, καλό είναι να διαβάσετε το
σεμινάριο μέχρι το τέλος. Υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί που μπορούν να
873
εφαρμοστούν για να γίνει η δουλειά. Οι πιο συνηθισμένοι συνδυασμοί
εγκαταστάσεων προγραμμάτων θα συζητηθούν λεπτομερώς.
Μέρος 1: Σημαντικές συμβουλές

Υπάρχουν ορισμένες συμβουλές και κόλπα που είναι σημαντικά για τον χρήστη
προκειμένου να βεβαιωθεί ότι το πρόγραμμα θα εγκατασταθεί. Η μη τήρηση των
συμβουλών μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχίες. Τα σημεία που συζητούνται παρακάτω
είναι σημαντικά για όλους τους χρήστες που θέλουν να αξιοποιήσουν στο έπακρο την
ιδέα. Αυτές είναι γενικές συμβουλές. Τα ακόλουθα είναι σημεία που πρέπει να
λάβετε υπόψη σχετικά με την εγκατάσταση λογισμικού οποιουδήποτε είδους.
874
Το σύστημα, καθώς και οι απαιτήσεις του λειτουργικού συστήματος, πρέπει να
λαμβάνονται υπόψη γενικά όταν πρόκειται για την εγκατάσταση
προγραμμάτων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πληρούνται τόσο οι απαιτήσεις υλικού
όσο και λογισμικού. Η ιδέα γενικεύεται σε όλους τους τύπους προγραμμάτων,
συμπεριλαμβανομένων των παιχνιδιών, των γενικών προγραμμάτων και των
βοηθητικών προγραμμάτων.
• Το εγχειρίδιο εγκατάστασης λογισμικού πρέπει να διαβαστεί ολόκληρο για την
εκτέλεση της εργασίας. Είναι ένα έγγραφο που έχει όλες τις οδηγίες που πρέπει να
ακολουθηθούν για την εύκολη εγκατάσταση του προγράμματος. Ο κατάλογος ή το
τμήμα της μονάδας όπου συνιστάται η εγκατάσταση πρέπει να φυλάσσεται με τον
ίδιο τρόπο όπως στο εγχειρίδιο.
• Η εκτέλεση προγραμμάτων μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο όταν πρόκειται για
εγκατάσταση λογισμικού. Επομένως, συνιστάται να απενεργοποιήσετε ή να
κλείσετε όλα τα προγράμματα που εκτελούνται πριν από την εγκατάσταση του
προγράμματος. Αυτό διευκολύνει την εγκατάσταση και επίσης αποφεύγει
προβλήματα συμβατότητας κατά την εγκατάσταση.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται επανεκκίνηση όταν πρόκειται για
εγκατάσταση προγραμμάτων. Για να έχετε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα,
συνιστάται να επανεκκινήσετε το σύστημα όταν σας ζητηθεί.
875
Μέρος 2: Οφέλη που σχετίζονται με την εγκατάσταση του λογισμικού
Δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα που να λειτουργεί εντελώς ανεξάρτητα. Είναι
επομένως η εγκατάσταση λογισμικού που κάνει τη δουλειά για τον χρήστη σε πολλές
περιπτώσεις. Μερικά από τα πλεονεκτήματα της εγκατάστασης του λογισμικού
αναφέρονται παρακάτω:
• Η λειτουργικότητα του προγράμματος αυξάνεται όταν πρόκειται για εγκατάσταση
λογισμικού. Είναι λοιπόν ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα. Ο χρήστης μπορεί
να απολαύσει πρόσθετη λειτουργικότητα όταν έχει εγκατασταθεί ένα καλό
πρόγραμμα.
876
• Οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα χρησιμοποιείται από οποιονδήποτε χρήστη
στον κόσμο δεν είναι πλήρες λογισμικό. Επομένως, απαιτείται πρόσθετη
λειτουργικότητα για να ολοκληρώσετε τη δουλειά. Η εγκατάσταση λογισμικού, με
άλλα απλά λόγια, αυξάνει τη λειτουργικότητα και την ισχύ του εν λόγω
λειτουργικού συστήματος.
• Η εγκατάσταση λογισμικού φροντίζει και τον προγραμματισμό υλικού. Αυτό
σημαίνει ότι ο χρήστης δεν μπορεί να εκτελέσει συγκεκριμένο υλικό μέχρι να μην
εγκατασταθούν τα προγράμματα οδήγησης. Τα προγράμματα οδήγησης είναι τα
προγράμματα λογισμικού που χρησιμοποιούνται για τη λειτουργία του υλικού.
Μέρος 3: Τρόποι εγκατάστασης των προγραμμάτων

Τα Microsoft Windows είναι ένα φιλικό προς το χρήστη λειτουργικό
σύστημα. Επομένως, είναι εύκολο να εγκαταστήσετε λογισμικό χρησιμοποιώντας
αυτό το πρόγραμμα. Για να αξιοποιήσετε στο έπακρο την ιδέα, καλό είναι να
ακολουθήσετε τις οδηγίες που οδηγούν σε απαράμιλλα αποτελέσματα. Μερικές από
τις ιδέες που μπορούν να οδηγήσουν σε επιτυχή εγκατάσταση προγράμματος
συζητούνται παρακάτω:
Εγκαταστάσεις αυτόματης εκτέλεσης
Η διαδικασία που σχετίζεται με το φαινόμενο autorun αναφέρεται παρακάτω. Τα
βήματα είναι ως επί το πλείστον αυτοματοποιημένα και επομένως καλό είναι να
ακολουθήσετε τις οδηγίες για να ολοκληρώσετε τη δουλειά:
877
1. Ο χρήστης πρέπει να εισάγει το CD λογισμικού ή το USB στο σύστημα για να
ξεκινήσει η διαδικασία:
2. Το παράθυρο αυτόματης εκτέλεσης εμφανίζεται μόνο του. Ο χρήστης μπορεί να

πατήσει OK αφού επιλέξει την επιθυμητή επιλογή. Αυτό το παράθυρο είναι επίσης
γνωστό ως παράθυρο αυτόματης αναπαραγωγής για τους περισσότερους χρήστες:
3. Όταν ξεκινήσει η εγκατάσταση του λογισμικού, η διαδικασία τελειώνει εδώ

εντελώς:
878
Δεν υπάρχει εγκατάσταση αυτόματης εκτέλεσης
Ο χρήστης πρέπει να ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα για να εγκαταστήσει το
πρόγραμμα χωρίς δυνατότητα αυτόματης εκτέλεσης:
1. Το CD είναι το πρώτο που εγκαθίσταται στο σύστημα για να προχωρήσει η
2. Στο My Computer > Portable Media, ο χρήστης πρέπει να κάνει διπλό κλικ στο CD
που έχει τοποθετηθεί:
3. Μόλις ξεκινήσει η εγκατάσταση, η διαδικασία τελειώνει:
879
Εγκατάσταση του προγράμματος μετά τη λήψη
Τα βήματα που πρέπει να εκτελέσετε είναι τα εξής για να ολοκληρώσετε την
εργασία με ευκολία:
1. Αναζητήστε τον ιστότοπο όπου θα γίνει λήψη των αρχείων .exe από:
2. Πρέπει να κάνετε κλικ στους κατάλληλους συνδέσμους για να εμφανιστεί το αρχείο

exe. Στη συνέχεια, ο χρήστης πρέπει να το αποθηκεύσει για να προχωρήσει στη
880
3. Αφού αποθηκευτεί, το αρχείο πρέπει να εκτελεστεί κάνοντας διπλό κλικ πάνω
του για να ολοκληρωθεί πλήρως η διαδικασία:
Όποιο κι αν είναι το πρόγραμμα λογισμικού, εκτελείται και εγκαθίσταται πάντα

σύμφωνα με τις μεθόδους που εξηγούνται παραπάνω. Ωστόσο, καλό είναι όλοι οι
χρήστες να επιλέξουν το πρόγραμμα έτσι ώστε οι μέθοδοι να συμμορφώνονται με
τις απαιτήσεις. Είναι επίσης σημαντικό για τον χρήστη να διαβάζει τις διαδικασίες,
ειδικά όσοι είναι αρχάριοι. Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που είναι νέα για χρήστες
που δεν γνωρίζουν την τεχνολογία και πρέπει να σημειωθούν, έτσι ώστε η
εγκατάσταση να μην αποτελεί ποτέ πρόβλημα για τους χρήστες.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για την εγκατάσταση προγραμμάτων
Η εγκατάσταση προγραμμάτων, όπως είπαμε, είναι μια εργασία που περιλαμβάνει
αρκετούς παράγοντες για να ολοκληρωθεί με επιτυχία, αλλά σε γενικές γραμμές
εξακολουθεί να θεωρείται απλή και μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον χρήστη.
Για να σας βοηθήσουμε να κατανοήσετε καλύτερα ποιοι παράγοντες αποτελούν
μέρος της εγκατάστασης των προγραμμάτων, ετοιμάσαμε μια βασική προσέγγιση
του τρόπου λειτουργίας της διαδικασίας.
Βασικά, όλα ξεκινούν εξετάζοντας ποιο λειτουργικό σύστημα χρησιμοποιείται.
Ομοίως, είναι επίσης σημαντικό να ληφθεί υπόψη το πρόγραμμα που εγκαθίσταται.
881
Ας δούμε μερικές απλές οδηγίες που είναι σημαντικές για να πάει καλά η
εγκατάσταση των προγραμμάτων:
Σύστημα
Το σύστημα και όλες οι πτυχές του λειτουργικού συστήματος , πρέπει να
λαμβάνονται υπόψη κατά την εγκατάσταση προγραμμάτων. Δηλαδή, πρέπει να
υπάρχει τεχνική γνώση για το μηχάνημα, καθώς οι λειτουργίες υλικού και
λογισμικού πρέπει να είναι συμβατές .
Αυτό ισχύει για όλους τους τύπους προγραμμάτων, από παιχνίδια μέχρι βοηθητικά
προγράμματα.
Εγχειρίδιο
Το εγχειρίδιο εγκατάστασης λογισμικού είναι ένα σημαντικό εργαλείο και πρέπει να
διαβαστεί στο σύνολό του, ώστε η εργασία να εκτελείται πιο δυναμικά.
Άλλωστε, είναι ένα έγγραφο που περιέχει όλες τις απαραίτητες οδηγίες , τις οποίες
πρέπει να ακολουθήσετε ώστε η εγκατάσταση των προγραμμάτων να
πραγματοποιηθεί χωρίς δυσκολίες.
Ο κατάλογος , δηλαδή το μέρος του μηχανήματος όπου συνιστάται η εγκατάσταση,
πρέπει επίσης να τηρείται σύμφωνα με αυτό που λέει το εγχειρίδιο, όχι να το
εγκαταστήσετε σε λάθος μέρος.
Προγράμματα που εκτελούνται
Ένας άλλος παράγοντας που είναι επίσης πολύ σημαντικός για την εγκατάσταση
προγραμμάτων σχετίζεται με αυτά που εκτελούνται ήδη στη μονάδα.
Μπορούν να δημιουργήσουν ένα πολύ δύσκολο εμπόδιο κατά τη διάρκεια της
διαδικασίας. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, συνιστάται να απενεργοποιήσετε ή να
κλείσετε όλα τα προγράμματα που εκτελούνται πριν ξεκινήσετε την εγκατάσταση
προγραμμάτων.
Με αυτόν τον τρόπο, η εργασία εκτελείται πιο ομαλά, γρήγορα και χωρίς σφάλματα
ασυμβατότητας.
Επαναφορά
Η επανεκκίνηση του υπολογιστή μπορεί να είναι απαραίτητη ενέργεια σε ορισμένες
περιπτώσεις εγκατάστασης προγράμματος.
882
Γενικά, αυτό το μέτρο βοηθά στην επίτευξη της βέλτιστης απόδοσης της
εγκατάστασης και η διαδικασία δεν πρέπει να αγνοηθεί όταν ζητηθεί από το
σύστημα, διαφορετικά το αποτέλεσμα μπορεί να βλάψει.
Μεθόδους εγκατάστασης
Η εγκατάσταση των προγραμμάτων μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω εξωτερικής
μνήμης, όπως CD ή USB, ή με λήψη ενός αρχείου από το διαδίκτυο.
Με την εξωτερική μνήμη, η εγκατάσταση μπορεί να πραγματοποιηθεί με ή χωρίς τη
βοήθεια του autorun , το οποίο κάνει το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς,
αφήνοντας στον χρήστη να επιλέξει απλώς τις επιλογές και να προχωρήσει στο
επόμενο βήμα.
Για προγράμματα που λαμβάνονται από το διαδίκτυο, είναι σημαντικό να
βεβαιωθείτε ότι η λήψη έγινε από τον επίσημο ιστότοπο του προγράμματος,
ακολουθώντας σωστά τις οδηγίες του κατασκευαστή.
Το πρόγραμμα ενδέχεται να περιέχει ιούς
Τα προγράμματα, που λαμβάνονται κυρίως από το διαδίκτυο, αποτελούν σημαντική
απειλή λόγω της πιθανότητας φιλοξενίας καμουφλαρισμένου κακόβουλου
Το κατεστραμμένο λογισμικό , δηλαδή οι δωρεάν εκδόσεις προγραμμάτων επί
πληρωμή, έχουν τροποποιήσει τον κώδικα τους. Αυτό σημαίνει ότι, εκτός από το ότι
η άδεια χρήσης είναι άκυρη, ενδέχεται να υπάρχουν άλλα εσωτερικά κενά για την
παρακολούθηση του υπολογιστή σας από τους χάκερ.
Επομένως, ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας θα μπορεί να υποδείξει ποια αρχεία
είναι αξιόπιστα , κάνοντας μια ασφαλή εγκατάσταση από την αρχή μέχρι το τέλος.
Η έκδοση ενδέχεται να μην είναι συμβατή
Η έκδοση του εγκατεστημένου προγράμματος, όταν δεν είναι συμβατή με το
λειτουργικό σύστημα του μηχανήματος που χρησιμοποιείται, μπορεί να επηρεάσει
σημαντικά την απόδοση των λειτουργιών του.
Αργή εκκίνηση, σφάλματα ή χειρότερα, απώλεια αρχείων, ενδέχεται να
επαναληφθούν. Μέσα σε μια εταιρεία, αυτού του είδους τα προβλήματα μπορεί να
είναι πολύ μεγαλύτερη ταλαιπωρία, βλάπτοντας ολόκληρη την παραγωγικότητα
των εργαζομένων.
883
Με τη βοήθεια ενός επαγγελματία, θα μπορεί να προσδιορίσει ποιο πρόγραμμα
ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες της επιχείρησης, διασφαλίζοντας ότι έχει
εγκατασταθεί η πιο πρόσφατη έκδοση και η καλύτερη απόδοση.
Η ασφάλεια μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο
Η ασφάλεια είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η υποστήριξη IT
είναι απαραίτητη κατά την εγκατάσταση προγραμμάτων.
Για να αποφύγετε προγράμματα που έχουν μολυνθεί από ιούς , σελίδες phishing και
άλλα προβλήματα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, είναι απαραίτητο να έχετε εις
βάθος γνώση του θέματος.
Επιπλέον, ένα πολύ σημαντικό μέτρο της διαδικασίας εγκατάστασης του
προγράμματος είναι επίσης η εφαρμογή ενημερώσεων και ενημερώσεων κώδικα
ασφαλείας που μπορούν να προστατεύσουν το μηχάνημα.
Αυτό σημαίνει ότι οι προγραμματιστές λογισμικού δημοσιεύουν συνεχώς
εντοπισμένες ατέλειες στα προγράμματά τους, επομένως συνιστάται η χρήση της
πιο πρόσφατης σταθερής έκδοσης.
Αυτό το μέτρο μειώνει τους κινδύνους ασφαλείας , καθώς τα σφάλματα
προγράμματος μπορεί να αντιπροσωπεύουν ευπάθειες και κενά για κακόβουλες
επιθέσεις.
Ο υπολογιστής μπορεί να υποστεί βλάβη
Οι εγκαταστάσεις προγραμμάτων, ακόμη και μετά από ένα σεμινάριο, ενδέχεται
τελικά να παρουσιάσουν προβλήματα.
Ο υπολογιστής σας μπορεί, για παράδειγμα, να έχει ένα πρόγραμμα παρασκηνίου
που διακόπτει το πρόσφατα εγκατεστημένο λογισμικό.
Εκτός από την πρόκληση σφαλμάτων , όπως το απότομο κλείσιμο του
προγράμματος και χωρίς αποθήκευση αλλαγών στο αρχείο που χρησιμοποιείται,
μακροπρόθεσμα αυτό το είδος προβλήματος μπορεί να βλάψει ακόμη και τον ίδιο
τον υπολογιστή, καθώς υπερφορτώνεται.
Οι ρυθμίσεις μπορεί να μην είναι κατάλληλες
Ακόμη και σε προγράμματα που εκτελούνται αυτόματα, η σωστή διαμόρφωση του
λογισμικού είναι επίσης απαραίτητη για την εκτέλεση των λειτουργιών του.
884
Ένας επαγγελματίας γνωρίζει καλύτερα ποιες επιλογές προσαρμογής είναι πιο
κατάλληλες, ειδικά σε προγράμματα που είναι διαθέσιμα μόνο στα αγγλικά, όπου
οι τεχνικοί όροι είναι ακόμη πιο δύσκολοι για τους απλούς χρήστες.
Αυτοί ήταν οι λόγοι για τους οποίους η εγκατάσταση προγραμμάτων επαγγελματίας
είναι πάντα η καλύτερη επιλογή. Έχει προβλήματα; Μίσθωση NetSupport.
885
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.3 Διαχείριση υπολογιστικών συστημάτων
Πώς λειτουργεί το λειτουργικό σύστημα;
Η ολοένα και πιο εξελιγμένη τεχνολογία έχει γίνει μόνιμο μέρος της
καθημερινότητάς μας, καθιστώντας ευκολότερη την επίλυση ποικίλων
προβλημάτων. Οι εταιρείες όλων των μεγεθών προτιμούν πλέον να χρησιμοποιούν
συστήματα υπολογιστών που τους επιτρέπουν να διαχειρίζονται αποτελεσματικά
τις εργασίες τους. Πώς λειτουργεί λοιπόν αυτό το είδος λειτουργικού συστήματος;
Έχοντας αυτό κατά νου, γιατί οι εταιρείες εμπιστεύονται τους υπολογιστές;
Εξετάστε μερικά πλεονεκτήματα των υπολογιστών:
• Διαχειριστείτε εύκολα τα δεδομένα των εργαζομένων
• Αποθηκεύστε όλα τα προηγούμενα δεδομένα στη μνήμη
• Δημιουργήστε εύκολα ένα αντίγραφο ασφαλείας δεδομένων
• κρατήστε τις πληροφορίες πωλήσεων
• Διατηρήστε πληροφορίες πελατών
Τι είναι το λειτουργικό σύστημα;

Τα λειτουργικά συστήματα δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες σας, καθώς
τρέχουν σχεδόν οποιονδήποτε υπολογιστή ή σύστημα υλικού και τα καθιστούν
χρήσιμα για την εργασία σας. Το λειτουργικό σύστημα ενός υπολογιστή είναι ένα
886
από τα βασικά προγράμματα σε κάθε είδους συσκευές, από κινητά τηλέφωνα έως
έξυπνες τηλεοράσεις. Μια διεπαφή χρήστη υπολογιστή με το υλικό του υπολογιστή
που επιτρέπει σε έναν χρήστη να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τον υπολογιστή,
καθώς και το λειτουργικό σύστημα είναι το λογισμικό που διαχειρίζεται:
• Μνήμη
• Επεξεργασία
• Υλικό και λογισμικό στον υπολογιστή.
Τα λειτουργικά συστήματα εξελίσσονται με ενημερώσεις που:
• Αυξήστε την ασφάλεια,
• Eκτέλεση εργασιών,
• Σταθερότητα
Επομένως, είναι επιτακτική η ενημέρωση στο πιο πρόσφατο λειτουργικό σύστημα
όταν είναι διαθέσιμο.
Πώς λειτουργεί το λειτουργικό σύστημα;
Ένα λειτουργικό σύστημα (OS) ελέγχει όλο το λογισμικό και το υλικό του
υπολογιστή. Οι αρμοδιότητές του είναι η διαχείριση αρχείων, η διαχείριση μνήμης,
ο χειρισμός εισόδου/εξόδου και η διαχείριση περιφερειακών συσκευών.
Συχνά, πολλά προγράμματα υπολογιστή εκτελούνται ταυτόχρονα κατά την
πρόσβαση στην κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU), στη μνήμη και στην
αποθήκευση του υπολογιστή σας. Το λειτουργικό σύστημα συντονίζει όλα αυτά για
να διασφαλίσει ότι κάθε πρόγραμμα παίρνει αυτό που χρειάζεται.
Μπορείτε να πλοηγηθείτε στην οθόνη με το ποντίκι σας, ανοίγοντας γρήγορα μια
μουσική βιβλιοθήκη ή πρόγραμμα περιήγησης. Το λειτουργικό σύστημα είναι το
μόνο πραγματικό πράγμα πίσω από την κουρτίνα όταν χρησιμοποιείτε τις συσκευές
σας, επειδή πολλά συμβαίνουν μέσα.
Το λειτουργικό σύστημα μιας συσκευής προορίζεται να οργανώνει και να ελέγχει το
υλικό και το λογισμικό ώστε να συμπεριφέρεται με προβλέψιμο αλλά και ευέλικτο
τρόπο.
887
Λειτουργίες λειτουργικού συστήματος
Ένα λειτουργικό σύστημα έχει πολλές λειτουργίες
• Διαχείριση της διαδικασίας
• Διαχείριση μνήμης
• Σύστημα αρχείων;
• Διαχείριση εισροών και εκροών.
Έχει σχεδιαστεί για να δίνει την ψευδαίσθηση ότι στον υπολογιστή εκτελούνται
περισσότερες διεργασίες ταυτόχρονα από ό,τι υπάρχουν εγκατεστημένοι
επεξεργαστές. Είναι τόσο γρήγορη η εναλλαγή μεταξύ πολλών διεργασιών που ο
χρήστης νομίζει ότι το κάνει ταυτόχρονα.
Κατά την υποβολή αιτημάτων από το λειτουργικό σύστημα, οι διεργασίες χρήστη
πρέπει να έχουν ασφαλή πρόσβαση στη μνήμη του συστήματος. Η εικονική μνήμη
εξυπηρετεί τρεις σκοπούς:
888
• Βεβαιωθείτε ότι κάθε διεργασία έχει έναν μοναδικό χώρο διευθύνσεων.
• Παρέχει προστασία μνήμης για την αποτροπή διεργασιών από τη χρήση
διευθύνσεων μνήμης.
• Επιτρέψτε σε μια εφαρμογή να χρησιμοποιεί περισσότερη μνήμη από αυτή που
είναι φυσικά διαθέσιμη.
Διαχείριση εισερχόμενων και εξερχόμενων
Το λειτουργικό σύστημα ενός υπολογιστή μας επιτρέπει να προσθέτουμε εύκολα
επιπλέον υλικό και να το διαμορφώνουμε. Μπορούμε να συνδέσουμε έναν
εκτυπωτή, έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο, έναν σαρωτή και μονάδες USB σε έναν
Σύστημα αρχείων
Τα λειτουργικά συστήματα χειρίζονται τα αρχεία αποτελεσματικά και τα
μεταδίδουν σε ροή όπως απαιτείται. Το λειτουργικό σύστημα παρέχει βασικές
λειτουργίες για τον χειρισμό των αντικειμένων του συστήματος αρχείων που
απαρτίζουν το σύστημα αρχείων.
Δευτερεύουσα διαχείριση αποθήκευσης
Για να εκτελεστεί ένα πρόγραμμα και τα δεδομένα στα οποία έχει πρόσβαση, τα
δεδομένα πρέπει να υπάρχουν στην κύρια μνήμη ή στην κύρια αποθήκευση. Ένα
σύστημα υπολογιστή πρέπει να παρέχει δευτερεύουσα αποθήκευση για τη
δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας της κύριας μνήμης, επειδή η κύρια μνήμη είναι
πολύ μικρή και τα δεδομένα χάνονται σε περίπτωση διακοπής ρεύματος.
Επικοινωνίες
Ένα πρόγραμμα μπορεί να χρειαστεί να ανταλλάξει πληροφορίες με άλλο
πρόγραμμα. Ένα δίκτυο υπολογιστών μπορεί να συνδέσει διεργασίες που
εκτελούνται σε διαφορετικά συστήματα ή διεργασίες που εκτελούνται στον ίδιο
υπολογιστή. Η κοινή χρήση μνήμης ή μηνυμάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την
επικοινωνία.
Ανίχνευση σφαλμάτων
Τα σφάλματα είναι συνεχώς στο μυαλό του λειτουργικού συστήματος. Η CPU και το
υλικό μνήμης, οι συσκευές I/O και το πρόγραμμα χρήστη μπορεί να προκαλέσουν το
σφάλμα. Γενικά, μια ομαλή και συνεπής εμπειρία υπολογιστών εξαρτάται από ένα
889
καλά σχεδιασμένο λειτουργικό σύστημα που ανταποκρίνεται σωστά σε κάθε τύπο
σφάλματος.
Κατανομή των πόρων
Όταν πολλοί χρήστες είναι συνδεδεμένοι ή πολλές εργασίες εκτελούνται
ταυτόχρονα, οι πόροι πρέπει να είναι κοινόχρηστοι. Πολλές ρουτίνες
προγραμματίζουν εργασίες, εκχωρώντας plotter, μόντεμ και άλλες περιφερειακές
συσκευές.
Λογιστική
Πρέπει να γνωρίζουμε ποιοι χρήστες χρησιμοποιούν ποιους τύπους πόρων
συστήματος. Τα λογιστικά αρχεία είναι χρήσιμα ή απλά στατιστικά χρήσης.
Προστασία
Οι κάτοχοι πληροφοριών που είναι αποθηκευμένες σε συστήματα υπολογιστών
πολλών χρηστών μπορεί να θέλουν να ελέγχουν τη χρήση αυτών των
πληροφοριών. Πολλαπλές ασύνδετες διεργασίες που εκτελούνται δίπλα-δίπλα δεν
θα πρέπει να παρεμβαίνουν μεταξύ τους ή στο ίδιο το λειτουργικό σύστημα. Κατά
κύριο λόγο, προστασία σημαίνει διασφάλιση ότι όλοι οι πόροι του συστήματος
παραμένουν υπό έλεγχο.
Τύποι λειτουργικών συστημάτων
Τα λειτουργικά συστήματα εξελίχθηκαν για να εξυπηρετούν πιο περίπλοκες
εργασίες όταν κατασκευάστηκε το πρώτο λειτουργικό σύστημα. Το ΛΣ χρησιμεύει
ως ενδιάμεσος μεταξύ του χρήστη και του στοιχείου υλικού ενός συστήματος
υπολογιστή και διαχειρίζεται τους πόρους του συστήματος. Ας εξετάσουμε τα
διάφορα λειτουργικά συστήματα. Ας αρχίσουμε.
Μαζικό λειτουργικό σύστημα
Μαζικά λειτουργικά συστήματα ομαδοποιούν παρόμοιες εργασίες σε παρτίδες που
εκτελούνται μία προς μία από μερικούς χειριστές. Λειτουργεί ως εξής:
• Δεν αλληλεπιδρά άμεσα με την CPU.
• Οι χειριστές σε λειτουργικά συστήματα παρτίδας ομαδοποιούν εργασίες με
παρόμοιες απαιτήσεις σε παρτίδες.
• Οι φορείς εκμετάλλευσης ταξινομούν θέσεις εργασίας με βάση παρόμοιες
συνθήκες.
890
Λειτουργικό σύστημα κοινής χρήσης χρόνου
Η χρονομεριστική χρήση σε λειτουργικά συστήματα πολλαπλών εργασιών επιτρέπει
την ταυτόχρονη εκτέλεση περισσότερων από μία διεργασιών. Στο χρονομερισμό,
προσδιορίζουμε ένα κβάντο χρόνου - έναν χρόνο. Η απόδοση θα συνεχιστεί κατά τη
διάρκεια της διαδικασίας και στη συνέχεια θα εκτελεστούν άλλες μέθοδοι κατά την
ίδια περίοδο. Θα εκτελεστεί ξανά στον επόμενο κύκλο, αλλά θα διαρκέσει μόνο για
αυτό το χρονικό διάστημα πριν ξεκινήσει η επόμενη διαδικασία. Και έτσι πάει. Τα
λειτουργικά συστήματα χρονομερισμού έχουν τα ακόλουθα πλεονεκτήματα:
• Για να λειτουργεί ομαλά το σύστημα, κάθε εργασία έχει τον δικό της χρόνο.
• Λειτουργεί ως ενιαίο σύστημα, με κάθε εργασία να μοιράζεται την CPU σε μια
χρονική βάση.
• Το Quantum είναι ο χρόνος που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί κάθε εργασία.
• Μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, το λειτουργικό σύστημα μεταβαίνει
σε μια νέα εργασία.
• Αυτό διασφαλίζει ότι όλες οι εργασίες έχουν τον ίδιο χρόνο εκτέλεσης.
Κατανεμημένο λειτουργικό σύστημα
Τα κατανεμημένα λειτουργικά συστήματα έχουν πολλαπλά συστήματα, κάθε CPU,
κύρια μνήμη, δευτερεύουσα μνήμη και πόρους. Αυτά τα συστήματα μοιράζονται
ένα δίκτυο επικοινωνίας. Κάθε σύνδεση είναι ένα ανεξάρτητο σύστημα που δέχεται
εργασίες χρήστη. Στη συνέχεια διανέμεται σε όλο το δίκτυο για να επιταχυνθεί η
διαδικασία εκτέλεσης. Τα κατανεμημένα λειτουργικά συστήματα έχουν τα
ακόλουθα πλεονεκτήματα:
Διαιρώντας την εργασία σε κομμάτια, πολλά συστήματα μπορούν να χειριστούν τον
φόρτο εργασίας.
Οποιαδήποτε αποτυχία ενός συστήματος στο δίκτυο δεν επηρεάζει τα άλλα.
Η επεκτασιμότητα είναι υψηλή. Η ανθεκτικότητα στη μεταφορά αλλαγών είναι
υψηλή.
Λειτουργικό σύστημα σε πραγματικό χρόνο
Για δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, ένα λειτουργικό σύστημα σε πραγματικό χρόνο
θεωρείται πιο επαρκές. Η διαδικασία θα πρέπει να ξεκινήσει αμέσως μόλις
φτάσουν τα δεδομένα, χωρίς καθυστερήσεις buffer. Ένα λειτουργικό σύστημα σε
891
πραγματικό χρόνο βασίζεται σε διακοπές ρολογιού. Όταν έχετε πολλά αιτήματα για
γρήγορη επεξεργασία, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε το λειτουργικό σύστημα σε
πραγματικό χρόνο. Τα λειτουργικά συστήματα σε πραγματικό χρόνο έχουν τα
• Χρησιμοποιήστε πόρους και συσκευές όσο το δυνατόν περισσότερο.
• Δεν παρουσιάζονται σχεδόν καθόλου σφάλματα στα συστήματα.
Μεταξύ των κρίσιμων τύπων λειτουργικών συστημάτων είναι το λειτουργικό
σύστημα δικτύου. Συνήθως εκτελείται στο σύστημα και σας επιτρέπει να
διαχειρίζεστε δεδομένα, χρήστες, ομάδες, ασφάλεια, εφαρμογές και άλλες
λειτουργίες δικτύου. Επιτρέπει στους χρήστες να μοιράζονται αρχεία και εκτυπωτές
μεταξύ υπολογιστών που είναι συνδεδεμένοι σε δίκτυο όπως τοπικό δίκτυο,
ιδιωτικό δίκτυο ή άλλο δίκτυο. Τα λειτουργικά συστήματα δικτύου έχουν τα
• Όταν ο διακομιστής περιέχει τα περισσότερα δεδομένα, μπορεί να μειώσει τα
έξοδα σε όλες τις συσκευές-πελάτες.
• Η ενημέρωση του συστήματος είναι μια απλή διαδικασία.
• Η απομακρυσμένη πρόσβαση σε διακομιστές κάνει την εργασία μαζί τους πιο
διαχειρίσιμη.
892
Ταξινόμηση λειτουργικών συστημάτων
Τα λειτουργικά συστήματα επιτρέπουν σε άλλο πρόγραμμα να επικοινωνεί με το
υλικό και να εκτελείται στον υπολογιστή. Περιέχει λογισμικό συστήματος ή βασικά
αρχεία που χρειάζεται ο υπολογιστής σας για να λειτουργήσει και να
εκκινήσει. Επιπλέον, τα λειτουργικά συστήματα παρέχουν βασικές λειτουργίες για
επιτραπέζιους υπολογιστές, tablet και smartphone.
Λειτουργικό σύστημα πολλών χρηστών
Ένα λειτουργικό σύστημα που υποστηρίζει πολλούς χρήστες επιτρέπει στους
χρήστες να χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα ταυτόχρονα σε πολλαπλά τερματικά I/O
ή στο δίκτυο. Για παράδειγμα, Windows, Linux και Mac.
Λειτουργικό σύστημα πολλαπλής επεξεργασίας
Πολλές διεργασίες μπορούν να εκτελούνται ταυτόχρονα σε ένα λειτουργικό
σύστημα πολλαπλής επεξεργασίας. Χρησιμοποιούνται περισσότερες από μία CPU. Η
ταχύτητα επεξεργασίας θα είναι μεγαλύτερη, αλλά το κόστος θα είναι υψηλό. Η
υλοποίηση είναι πολύπλοκη. Η πολλαπλή επεξεργασία υποστηρίζεται σε Unix,
Windows 64-bit και εκδόσεις διακομιστή των Windows.
Πολυπρογραμματιστικό λειτουργικό σύστημα
Ο πολυπρογραμματισμός αναφέρεται στην ικανότητα εκτέλεσης περισσότερων του
ενός προγραμμάτων ταυτόχρονα. Ωστόσο, η πολυεπεξεργασία μπορεί να
εμπλέκεται ή όχι. Διαιρώντας την CPU σε μικρά χρονικά τμήματα, πολλά
προγράμματα εκτελούνται το ένα μετά το άλλο σε ένα μόνο σύστημα επεξεργαστή.
Λειτουργικό σύστημα πολλαπλών εργασιών
Πολλές εργασίες μπορούν να εκτελούνται ταυτόχρονα σε ένα σύστημα πολλαπλών
εργασιών, αλλά εκτελούνται η μία μετά την άλλη μέσω της κοινής χρήσης χρόνου σε
μία μόνο CPU. Τα λειτουργικά συστήματα πολλαπλών εργασιών είναι δύο τύπων:
• Προεπιτακτική πολλαπλή εργασία
• Συνεργατική πολλαπλή εργασία
Πολλαπλών νημάτων
Οι διεργασίες μπορούν να χωριστούν σε νήματα που εκτελούνται σε ένα
λειτουργικό σύστημα πολλαπλών νημάτων. Για να περιγράψουμε προγράμματα
που εκτελούνται, χρησιμοποιούμε τους όρους διεργασίες και νήματα. Ωστόσο, αυτό
προσθέτει στην πολυπλοκότητα.
893
Επεξεργασία παρτίδων
Η επεξεργασία κατά παρτίδες περιλαμβάνει μια συλλογή στοιχείων του συστήματος
όπου όλες οι απαραίτητες εισροές είναι διαθέσιμες στην αρχή της διαδικασίας.
Διαδικτυακή επεξεργασία
Ένα μεμονωμένο σύστημα επεξεργασίας είναι ένα σύστημα στο οποίο κάθε εργασία
αντιμετωπίζεται μεμονωμένα αφού ο χρήστης την έχει παράσχει.
Διαφορά μεταξύ πληροφοριακού συστήματος υπολογιστών και συστήματος
πληροφοριών διαχείρισης
1. Computer Information System (CIS):
Το Computer Information System, όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι βασικά ένα
σύστημα που αποτελείται από άτομα και υπολογιστή που επεξεργάζεται ή
ερμηνεύει πληροφορίες και επιτρέπει στον οργανισμό να επικοινωνεί πιο
αποτελεσματικά. Αυτά τα συστήματα ενθαρρύνουν επίσης τη δημιουργική και
αποτελεσματική καινοτομία και κάνουν τη συνεργασία ευκολότερη από
ποτέ. Χρησιμοποιούνται ευρέως στη λιανική, τραπεζική, υγειονομική περίθαλψη και
άλλες βιομηχανίες κ.λπ.
2. Σύστημα Πληροφοριών Διαχείρισης (MIS):
Το Σύστημα Πληροφοριών Διαχείρισης, όπως υποδηλώνει το όνομα, είναι ένα
σύστημα που αποτελείται από υλικό και λογισμικό και κύριος στόχος του είναι η
βελτίωση της λήψης αποφάσεων. Είναι απλώς ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται
για την υποστήριξη διαδικασιών, λειτουργιών, πληροφοριών και
πληροφορικής. Απλώς προσπαθεί να χειραγωγήσει και να διαχειριστεί το
πληροφοριακό σύστημα του οργανισμού χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή.
Χρησιμοποιούνται ευρέως στη διαχείριση περιεχομένου, τη διαχείριση υπηρεσιών
πληροφορικής, τις ηλεκτρονικές αγορές, τη διαχείριση πόρων επιχειρήσεων κ.λπ.
Διαφορά μεταξύ Συστήματος Πληροφοριών Υπολογιστών και Συστήματος
Πληροφοριών Διαχείρισης:
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ
894
Είναι ένα πεδίο που βασίζεται στην Είναι ένας τομέας προσανατολισμένος
τεχνολογία και δίνει έμφαση στη στους ανθρώπους με έμφαση στην
διαχείριση των επιχειρηματικών εξυπηρέτηση μέσω της τεχνολογίας.
αναγκών.
Επικεντρώνεται στην επίλυση Επικεντρώνεται σε εργασίες που
πρακτικών προβλημάτων και στη σχετίζονται με την επεξεργασία και τη
βελτίωση των διαδικασιών με την διαχείριση πληροφοριών.
τεχνολογία των υπολογιστών.
Βοηθά τις επιχειρήσεις και τους Βοηθά την επιχείρηση και τον
οργανισμούς να λύσουν προβλήματα οργανισμό να λειτουργούν πιο
που σχετίζονται με οτιδήποτε, από την αποτελεσματικά και να εξυπηρετούν
ασφάλεια στον κυβερνοχώρο έως τη καλύτερα τους πελάτες, τους
διαχείριση έργων. υπαλλήλους και τα αποτελέσματα.
Ο τύπος του περιλαμβάνει Ο τύπος του περιλαμβάνει σύστημα
αποθήκευση δεδομένων, μηχανική ελέγχου διεργασιών, σύστημα
μάθηση, ανταγωνιστική νοημοσύνη διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού,
κ.λπ. σύστημα πωλήσεων και μάρκετινγκ,
συστήματα ελέγχου αποθεμάτων κ.λπ.
Βοηθά στην αντιμετώπιση του τρόπου Συνήθως βοηθά στον στρατηγικό
συλλογής, επεξεργασίας, αποθήκευσης σχεδιασμό, τον έλεγχο διαχείρισης, τον
και χρήσης των δεδομένων. λειτουργικό έλεγχο, την επεξεργασία
συναλλαγών.
Αφορά βασικά την προσβασιμότητα Είναι βασικά η εφαρμογή και ανάλυση
των πληροφοριών και την εφαρμογή τεχνολογικών πόρων σε επιχειρηματικά
στον επιχειρηματικό στόχο. περιβάλλοντα.
Διάφορα στοιχεία του CIS Διάφορα στοιχεία του MIS
περιλαμβάνουν υλικό υπολογιστών, περιλαμβάνουν επιχειρηματικές
λογισμικό, τηλεπικοινωνίες, βάσεις διαδικασίες, άτομα, δεδομένα, υλικό,
δεδομένων, ανθρώπινους πόρους, λογισμικό.
διαδικασίες.
895
Βελτιώστε την εξυπηρέτηση πελατών, Βελτιώνει τη διαχείριση, βελτιστοποιεί
διαχειριστείτε τους υπαλλήλους, τις λειτουργίες και αποκτά
αυξήστε την αποδοτικότητα της ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον κλάδο
παραγωγής στη βιομηχανία ή την ή την επιχείρηση.
επιχείρηση.
Απλώς επιτρέπει στις εταιρείες να Απλώς δίνει τη δυνατότητα σε εταιρείες
προσαρμόζουν τον τρόπο που ή επιχειρήσεις να λαμβάνουν έξυπνες,
χρησιμοποιούν την τεχνολογία και να καλές και έγκαιρες επιχειρηματικές
προσαρμόζονται στους παράγοντες της αποφάσεις που είναι θετικές για την
αγοράς σε πραγματικό χρόνο. επιχείρηση.
ΔΟΚΙΜΗ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ) (SIT)
Το System Integration Testing (SIT) είναι ο τύπος δοκιμής λογισμικού
που εκτελείται για τη διενέργεια γενικών δοκιμών ενός πλήρους συστήματος που
αποτελείται από πολλά ενσωματωμένα στοιχεία. Το σύστημα στο οποίο εκτελείται
το SIT μπορεί να έχει διαφορετικά κομμάτια υλικού, διαφορετικά κομμάτια
λογισμικού ή υλικό και λογισμικό.
Το SIT είναι η διαδικασία κατασκευής των συστατικών μερών ενός συστήματος με
λογικό και λογικό τρόπο. Το SIT εκτελεί τις δοκιμές με χαμηλότερο
κόστος. Επαληθεύει την πλήρη λειτουργικότητα του συστήματος. Η δοκιμή
συστήματος εμπλέκεται στο SIT, το οποίο είναι μια διαδικασία επαλήθευσης του
συστήματος που πληροί τις απαιτήσεις και δοκιμών που εκτελεί το σύστημα
σύμφωνα με τις απαιτήσεις του χρήστη.
Κατά τη φάση ανάπτυξης, η δοκιμή ολοκλήρωσης συστήματος είναι η πρώτη
διαδικασία δοκιμής που εκτελείται μετά τη συναρμολόγηση του συστήματος. Το SIT
μπορεί επίσης να οριστεί ως μια διαδικασία δοκιμής που ασκεί τη συνύπαρξη ενός
συστήματος λογισμικού με ένα άλλο σύστημα. Πολλά ολοκληρωμένα συστήματα
εμπλέκονται σε αυτό και θεωρείται ότι το καθένα έχει ήδη περάσει τη δοκιμή
ολοκλήρωσης συστήματος. Το SIT εκτελείται για να δοκιμάσει τις αλληλεπιδράσεις
μεταξύ διαφόρων ενσωματωμένων στοιχείων.
Το SIT είναι μια τεχνική δοκιμής μαύρου κουτιού.
Σκοπός της δοκιμής ολοκλήρωσης συστήματος:
Ο σκοπός του SIT είναι:
896
• Για την κάλυψη των απαιτήσεων λογισμικού χρήστη.
• Για να μεγιστοποιήσετε τη χρήση της μνήμης.
• Για τον έλεγχο της ροής των δεδομένων μέσα στο σύστημα.
• Για να ελέγξετε τη ροή ελέγχου του συστήματος.
• Για να βρείτε τα σφάλματα και τα σφάλματα στο σύστημα.
• Για να ελαχιστοποιηθεί η κατανάλωση χρόνου για τη διαδικασία δοκιμής.
Κύριες καταστάσεις του SIT:

Υπάρχουν τρεις κύριες καταστάσεις δοκιμής ολοκλήρωσης συστήματος:
Κατάσταση δεδομένων εντός του επιπέδου ολοκλήρωσης: Το επίπεδο ολοκλήρωσης
είναι το μέσο που χρησιμοποιείται για τον μετασχηματισμό δεδομένων.
Διαφορετικές υπηρεσίες web εμπλέκονται σε αυτό το επίπεδο, το οποίο
χρησιμοποιείται ως μέσο αποστολής και λήψης δεδομένων. Υπάρχουν πολλά
σημεία ελέγχου όπου ελέγχεται η επικύρωση δεδομένων και χρησιμοποιούνται
διάφορα πρωτόκολλα σε αυτήν.
Το Middleware χρησιμοποιείται επίσης ως μέσο μετασχηματισμού, το οποίο
επιτρέπει τη χαρτογράφηση των δεδομένων έναντι του διασταυρούμενου ελέγχου.
Κατάσταση δεδομένων εντός του επιπέδου βάσης δεδομένων: Το επίπεδο βάσης
δεδομένων αποτελείται από πολλά βήματα που εμπλέκονται σε αυτό. Επαληθεύει
ότι τα δεδομένα μετατρέπονται από το επίπεδο ενοποίησης στο επίπεδο βάσης
897
δεδομένων. Οι ιδιότητες των δεδομένων επαληθεύονται και εκτελείται η
διαδικασία επικύρωσης δεδομένων. Κυρίως η SQL χρησιμοποιείται για την
αποθήκευση δεδομένων και τη διαδικασία χειρισμού δεδομένων.
Κατάσταση δεδομένων εντός του επιπέδου εφαρμογής: Το επίπεδο εφαρμογής
χρησιμοποιείται για τη δημιουργία χάρτη δεδομένων για βάσεις δεδομένων και την
επαλήθευση της αλληλεπίδρασής τους με τη διεπαφή χρήστη. Οι ιδιότητες
δεδομένων ελέγχονται επίσης σε σχέση με αυτό.
Τι είναι το σύστημα διαχείρισης;
Ένα σύστημα διαχείρισης είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή που βοηθά στη
φροντίδα των δραστηριοτήτων μιας εταιρείας. Είναι ένα έξυπνο λογισμικό που
στοχεύει να διευκολύνει τις καθημερινές δραστηριότητες, αυτοματοποιώντας όσο το
δυνατόν περισσότερες διαδικασίες.
Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται από ένα σύστημα διαχείρισης προεκτείνουν
τον οικονομικό χαρακτήρα. Τα οφέλη μπορούν να αντιπροσωπευτούν μέσω
διαφόρων δεικτών ποιότητας. Δείτε μερικά παραδείγματα:
• μείωση του αντίκτυπου των δραστηριοτήτων στη φύση ή, με άλλα λόγια,
μεγαλύτερη βιωσιμότητα στη χρήση των πόρων στην εταιρεία·
• μεγαλύτερη ασφάλεια για τους εργαζόμενους·
• βελτίωση των δεικτών εσωτερικής ικανοποίησης.
• αύξηση της ποιότητας ζωής στην κοινότητα στην οποία δραστηριοποιείται η
εταιρεία.
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα οφέλη της εφαρμογής ενός συστήματος
διαχείρισης. Στη συνέχεια, θα εξηγήσω επίσης τι είναι το ERP και το CRM και θα
παρουσιάσω τους κύριους λόγους για τους οποίους ένα σύστημα διαχείρισης είναι
τόσο σημαντικό για την επιτυχία μιας επιχείρησης. Συνέχισε να ακολουθείς!
898
Τι είναι ο Εταιρικός Σχεδιασμός Πόρων (ERP);
Το πιο κοινό μεταξύ των συστημάτων διαχείρισης είναι το Enterprise Resource

Planning (ERP) , η εξέλιξη του υπολογιστικού φύλλου Excel. Χρησιμεύει στη
διασφάλιση του οικονομικού , φορολογικού και λογιστικού ελέγχου της εταιρείας,
συγκεντρώνοντας πληροφορίες σχετικά με την είσπραξη εσόδων, την πληρωμή
δαπανών και επίσης λαμβάνοντας υπόψη το φορολογικό κόστος σε κάθε μια από τις
εργασίες.
Τα περισσότερα λογισμικά ERP χωρίζονται σε 3 επίπεδα, δηλαδή την εφαρμογή, τη
βάση δεδομένων και το πλαίσιο. Επιπλέον, το ERP έχει 2 προβολές. Μάθετε ποιες
είναι αυτές παρακάτω.
Άποψη του τμήματος
Αυτή η προβολή επιτρέπει την παρατήρηση της συντήρησης των διαδικασιών κάθε
τμήματος σε μία μόνο οθόνη, γεγονός που καθιστά τον χειρισμό απλούστερο και
ασφαλέστερο για τους χρήστες. Αυτό συμβαίνει επειδή άτομα που δεν εμπλέκονται
με δεδομένα που σχετίζονται με την εγγραφή εργαζομένων, για παράδειγμα, δεν θα
έχουν πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες.
Προβολή τμήματος
Η προβολή τμήματος επιτρέπει στο λογισμικό να προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες
του τμήματος και στις απαιτήσεις του. Ως εκ τούτου, είναι προσανατολισμένο στην
κάλυψη των ειδικών αναγκών των κλάδων δραστηριότητας.
Μια οδοντιατρική κλινική, για παράδειγμα, πρέπει να οργανώνει δραστηριότητες με
εντελώς διαφορετικό τρόπο από μια βιομηχανία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχει
επίσης η δυνατότητα δημιουργίας συγκεκριμένων ενοτήτων για ορισμένα τμήματα
της αγοράς, τα οποία ονομάζονται λογισμικό κάθετης διαχείρισης.
899
Και Διαχείριση Σχέσεων Πελατών (CRM), τι είναι;
Η Διαχείριση Σχέσεων Πελατών (CRM) φροντίζει τη βάση πελατών — πληροφορίες
που, σε πολλές εταιρείες, είναι διάσπαρτες σε υπολογιστικά φύλλα, κάρτες και
κομμάτια χαρτιού. Αλλά υπάρχουν και άλλα για νομικές ρουτίνες, συμβάσεις και
έγγραφα. Υπάρχουν πολλές προσφορές που απευθύνονται σε διάφορα τμήματα των
εταιρειών.
Αυτός ο τύπος πλατφόρμας εστιάζει στις αλληλεπιδράσεις με τους πελάτες,
διευκολύνοντας τη διαχείριση μέσω της διαισθητικής απεικόνισης πληροφοριών:
δεδομένα, ιστορικό ενεργειών, στάδιο διοχέτευσης πωλήσεων κ.λπ.
Ποια είναι η δομή ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης;
Σε οποιοδήποτε σύστημα διαχείρισης, η δομή οργανώνεται σύμφωνα με τις
παρακάτω κατηγορίες:
• διοικητική πολιτική.
• στρατηγικός σχεδιασμός.
• ανάπτυξη και λειτουργία.
• αξιολόγηση απόδοσης.
• διορθώσεις και βελτιώσεις.
• κριτική εξέταση.
Τα συστήματα διαχείρισης κάθε τμήματος έχουν τις δικές τους συγκεκριμένες
απαιτήσεις. Ωστόσο, οι 6 κατηγορίες που αναφέρονται παραπάνω είναι κοινές σε
όλες και μπορούν να ληφθούν ως κεντρικός άξονας για την ενοποίηση των προτύπων.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα ενός συστήματος διαχείρισης;
Με την οριοθέτηση δεικτών και τη συνεχή παρακολούθηση των μετρήσεων που
σχετίζονται με την εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης σε μια επιχείρηση,
μπορούν να παρατηρηθούν αρκετά πλεονεκτήματα. Δείτε τα κυριότερα:
• αυξάνει τη διαφάνεια.
• μειώνει τον κίνδυνο εργατικών ατυχημάτων.
• μειώνει τη γραφειοκρατία στη διαδικασία.
• βελτιώνει το οργανωτικό κλίμα της εταιρείας.
• μειώνει τη ζημιά στο περιβάλλον.
• κάνει την επιχείρηση πιο ανταγωνιστική και πιο κοντά στην αριστεία.
900
• τυποποιεί τις διαδικασίες σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
• επιτρέπει ένα ασφαλέστερο, πιο ευχάριστο και παραγωγικό περιβάλλον
εργασίας.
• ενισχύει την αντίληψη της επωνυμίας μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού
κοινού.
Και ποιοι είναι οι δείκτες;
Για να ανιχνεύονται και να βελτιώνονται συνεχώς τα αποτελέσματα που
αναφέρθηκαν στο προηγούμενο θέμα, πρέπει να παρακολουθούνται
ορισμένοι δείκτες. Δείτε παρακάτω ποια είναι τα πιο χρησιμοποιημένα.
Δείκτες Ποιότητας
Αυτός ο τύπος δείκτη παρακολουθεί τον αριθμό των προϊόντων ή του εξοπλισμού
που έχουν ελαττώματα, πόσες πρώτες ύλες και ανθρώπινο δυναμικό
χρησιμοποιούνται και πόσο σπαταλούνται κατά την παραγωγή, τον αριθμό των
παραπόνων από τους καταναλωτές σχετικά με τα τελικά προϊόντα και, , τον χρόνο
που δαπανάται σε κάθε διαδικασία.
δείκτες υγείας
Οι κύριες μετρήσεις που αξιολογούνται από τους δείκτες υγείας είναι αυτές που
αφορούν εργατικά ατυχήματα, ώρες προσφερόμενης εκπαίδευσης, δαπάνες για
προγράμματα υγείας, αριθμό ιατρικών πιστοποιητικών, αριθμό απουσιών από την
εργασία με και χωρίς αιτιολόγηση, χρόνο που αφιερώθηκε στην εργασία και την
υγεία, μεταξύ άλλων.
Το σύστημα διαχείρισης επιτρέπει την άμεση κάλυψη όλων των απαιτήσεων που
σχετίζονται με αυτά τα θέματα, εξαλείφοντας έτσι την ανάγκη επένδυσης σε συνεχείς
βελτιώσεις.
Δείκτες βιωσιμότητας
Όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς δείκτες, οι κύριες επικεντρώσεις είναι το
επίπεδο κατανάλωσης νερού και ενέργειας στην παραγωγική διαδικασία, η
ποσότητα απορριμμάτων και σκουπιδιών που παράγονται, ο προορισμός που δίνεται
σε αυτά τα απόβλητα, η χρήση βιοαποδομήσιμων πρώτων υλών, η προώθηση σε
χώρους ανακύκλωσης ή επαναχρησιμοποίησης κ.λπ.
901
Πώς να επιλέξετε το καλύτερο σύστημα διαχείρισης;
Τα κριτήρια που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επιλογή της καλύτερης επιλογής
πλατφόρμας είναι άγνωστα σε πολλούς επιχειρηματίες.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποφάσισα να συγκεντρώσω μια λίστα με
ζητήματα που πρέπει να λάβω υπόψη πριν επιλέξω εργαλεία διαχείρισης πελατών
και επιχειρηματικής διαχείρισης.
Πλατφόρμα διαχείρισης πελατών
Ο πελάτης είναι το κύριο σημείο κάθε επιχείρησης. Η καλή σχέση μεταξύ εταιρείας
και καταναλωτή είναι ζωτικής σημασίας για την προσφορά μιας ευχάριστης
υπηρεσίας που, εκτός από εξατομικευμένη, πραγματοποιείται την κατάλληλη στιγμή,
ακολουθώντας τα συμφέροντα του αγοραστή.
Δείτε τι πρέπει να λάβετε υπόψη όταν επιλέγετε το σωστό σύστημα.
Στόχος
Ποιους στόχους θέλετε να επιτύχετε βελτιώνοντας την αλληλεπίδραση με τους
πελάτες σας; Δείτε μερικές συμβουλές:
• Παρακολούθηση πιθανών αγοραστών: ελέγξτε ποιοι έχουν ανοίξει
μια προωθητική ενέργεια μέσω email .
• Παρατηρήστε τις δραστηριότητες των καταναλωτών: προϊόντα που αγόρασαν ή
θέματα μέσω email που ελήφθησαν θετικά.
• Αναλύστε το ταξίδι του πελάτη: οραματιστείτε την πρόοδο του καταναλωτή μετά
από κάθε αλληλεπίδραση, για να σχεδιάσετε τα επόμενα βήματα της ομάδας
πωλήσεων.
• ποσοστά γνώσης: γνωρίζετε πόσοι πιθανοί αγοραστές μετατρέπονται σε
πελάτες, για να υπολογίσετε πόσοι θα χρειαστούν για να επιτευχθεί ο στόχος.
Εξατομίκευση
Είναι η εφαρμογή αρκετά ευέλικτη ώστε να προσαρμόζεται σε όλες τις ανάγκες σας;
Κάθε επιχείρηση έχει τις ιδιαιτερότητές της και μπορεί ακόμη και να αλλάξει με την
πάροδο του χρόνου. Επομένως, είναι σημαντικό το λογισμικό διαχείρισης πελατών
να μπορεί να προσαρμοστεί για κάθε περίπτωση, χωρίς να χρειάζεται
αντικατάσταση.
902
Η αλλαγή της διοχέτευσης πωλήσεων για κάθε τύπο προϊόντος, η προσθήκη
συνεργατών, η προσαρμογή του ποιος θα βλέπει τις πληροφορίες, ποια δεδομένα θα
αποθηκευτούν και ποιες εταιρείες ή άτομα σχετίζονται είναι παραδείγματα του τι
πρέπει να επιτρέπει ένα καλό εργαλείο.
Συμβατότητα
Μπορεί η πλατφόρμα να ενσωματωθεί με άλλα εργαλεία;
Είναι σημαντικό η επιλεγμένη επιλογή να μπορεί να αλληλεπιδρά με εφαρμογές που
ήδη χρησιμοποιείτε. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζω:
• Τα υπολογιστικά φύλλα του Excel.
• ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ.
• Υπηρεσία αποθήκευσης cloud.
• Εφαρμογή επαφών.
• Πρόγραμμα.
• Κουβέντα.
• Διοργανωτής εργασιών.
Κινητικότητα
Είναι δυνατή η χρήση της πλατφόρμας στο smartphone και η πρόσβαση σε αυτήν από
οπουδήποτε; Επί του παρόντος, η πρακτικότητα αυτής της λειτουργικότητας είναι
απαραίτητη.
Δοκιμαστική περίοδος
Επιτρέπει το εργαλείο δωρεάν χρήση για μια συγκεκριμένη περίοδο; Είναι
απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε την πλατφόρμα στην πράξη για να βεβαιωθείτε ότι
μπορεί να ταιριάζει στις ανάγκες σας.
Πλατφόρμα διαχείρισης επιχειρήσεων
Η σωστή επιλογή του εργαλείου που θα είναι υπεύθυνο για τον έλεγχο διαφόρων
τομέων της εταιρείας με ολοκληρωμένο τρόπο είναι απαραίτητη για την καλή
διαχείριση των επιχειρήσεων. Άλλωστε, είναι η διοικητική καρδιά της επιχείρησης.
Για να πετύχετε σε αυτό το έργο, είναι απαραίτητο να λάβετε υπόψη ορισμένα
σημεία όπως βλέπουμε παρακάτω.
903
Ανάγκη
Ποιοι είναι οι επιχειρηματικοί τομείς που θέλετε να βελτιώσετε; Προσδιορίστε
δραστηριότητες σε κάθε τομέα που πρέπει να βελτιστοποιηθούν.
Πρακτικότητα
Είναι εύκολο να λειτουργήσει το σύστημα; Υπάρχει κέρδος χρόνου κατά τη χρήση
του; Γίνεται η διαδικασία πιο ασφαλής έναντι σφαλμάτων;
Είναι δυνατή η πρόσβαση στο σύστημα από οπουδήποτε; Προσφέρετε εφαρμογή για
κινητά; Είναι δυνατόν να γνωρίζετε τι συμβαίνει στην εταιρεία σας όπου κι αν
βρίσκεστε;
Τον έλεγχο της απογραφής
Ενημερώνει το σύστημα τις τιμές αποθέματος όταν πραγματοποιείται μια πώληση,
ένα μέρος μεταφέρεται σε άλλο κατάστημα ή όταν φτάνει μια νέα αποστολή;
Σημείο πώλησης
Επιτρέπει η λύση λειτουργικότητα πωλήσεων εκτός του χρηματιστηρίου; Αυτόματη
αλλαγή των τιμών στο απόθεμα, έκδοση τιμολογίων και κλείσιμο της ταμειακής
μηχανής;
Οικονομικός έλεγχος
Εκτελείται η ταμειακή ροή με απλοποιημένο τρόπο; Όταν πραγματοποιείτε μια
πώληση, το ποσό τιμολογείται αυτόματα στον λογαριασμό; Είναι δυνατή η
διενέργεια πράξεων όπως η τραπεζική συμφωνία, ο έλεγχος πληρωτέων και
εισπρακτέων λογαριασμών, εκτός από την έκδοση τραπεζικών δελτίων;
Διαταγή Υπηρεσίας
Το σύστημα εκδίδει εντολή εργασίας; Εάν ναι, αλλάζετε μετοχές και οικονομικά στη
συνέχεια; Υπάρχει δυνατότητα αποστολής με email;
Τιμολόγια
Το πρόγραμμα εκδίδει τιμολόγια; Είναι δυνατή η λήψη τους ή η αποστολή τους σε
πελάτες;
Πρόγραμμα
Είναι δυνατόν να προγραμματιστούν δραστηριότητες για τους εργαζόμενους για τη
διευκόλυνση της διαχείρισης;
904
Αναφορές
Η πλατφόρμα εκδίδει αναφορές για κάθε τομέα; Αυτός είναι ένας κρίσιμος
παράγοντας για τον προγραμματισμό της εταιρείας.
Αντιγράφων ασφαλείας
Είναι, για παράδειγμα, ασφαλή τα οικονομικά στοιχεία ή τα στοιχεία αποθέματός
σας; Εάν ο υπολογιστής σας είναι κατεστραμμένος, η λειτουργία δημιουργίας
αντιγράφων ασφαλείας είναι πολύ σημαντική.
905
Εκπαιδευτική Υποενότητα 6.4 Συντήρηση υπολογιστικών συστημάτων
Εισαγωγή
Η συντήρηση είναι μια φάση ενός πληροφοριακού συστήματος και συνίσταται στη
διαδικασία εφαρμογής αλλαγών στα συστήματα κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης
ζωής τους, σύμφωνα με τις ανάγκες του οργανισμού ή/και των χρηστών. Ως εκ
τούτου, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του IS. Η
συντήρηση σάς επιτρέπει να επιλύσετε προβλήματα όπως:
• Σφάλματα στο σύστημα.
• Αλλαγές στις διαδικασίες.
• Αλλαγές στις απαιτήσεις των ενδιαφερομένων/χρήστη.
• Τεχνικά προβλήματα με υλικό και/ή λογισμικό.
• Αλλαγές στο περιβάλλον.
Ανάλογα με το είδος του προβλήματος που πρέπει να επιλυθεί και τους στόχους
που πρέπει να επιτευχθούν, υιοθετείται ένας τύπος συντήρησης. Ωστόσο, υπάρχει
μια δραστηριότητα συντήρησης που πρέπει να εφαρμόζεται σε όλη τη διαδικασία
ανάπτυξης λογισμικού/συστήματος πληροφοριών: Διαχείριση διαμόρφωσης .
Δραστηριότητες διαχείρισης διαμόρφωσης
• Προσδιορισμός αλλαγών στα αναπτυξιακά προϊόντα.
• Αλλαγές ελέγχου.
• Διασφάλιση της σωστής εφαρμογής των αλλαγών.
• Ενημερώστε τους ενδιαφερόμενους/χρήστες για τις αλλαγές.
Τύποι Συντήρησης
• Εξελικτική συντήρηση (για βελτίωση) - η εστίαση είναι στη βελτίωση της
απόδοσης των λειτουργιών.
• Συντήρηση για προσαρμογή - το επίκεντρο είναι η τροποποίηση υφιστάμενων
λειτουργιών ή η προσθήκη νέων λειτουργιών που προκύπτουν από αλλαγές στο
περιβάλλον ή την εμφάνιση νέων αναγκών (π.χ. νέοι νόμοι).
• Διορθωτική συντήρηση - η εστίαση είναι στη διόρθωση σφαλμάτων και λογικών
σφαλμάτων που δεν εντοπίστηκαν στις δοκιμές.
• Προληπτική συντήρηση - η εστίαση είναι να μειωθούν οι ευκαιρίες για αστοχία
του συστήματος ή ακόμα και να αυξηθεί η ωφέλιμη ζωή του.
906
Συμβάσεις συντήρησης με προμηθευτές
Τα συμβόλαια συντήρησης συνήθως περιλαμβάνουν είτε μια συμφωνία μεταξύ:
1. ο τομέας IT και ο εσωτερικός πελάτης του (SLA - Service Level Agreement)
2. έναν πάροχο IT (υποστηρικτικό συμβόλαιο / σύμβαση υποστήριξης) και ένα
ίδρυμα πελάτη
και περιγράψτε την υπηρεσία πληροφορικής, τους στόχους της σε επίπεδο
υπηρεσιών και τους ρόλους και τις ευθύνες των μερών που εμπλέκονται στη
συμφωνία.
Συνήθως περιλαμβάνει:
• Διαθεσιμότητα (Διαθεσιμότητα υπηρεσίας)
• Χρόνος απόκρισης
• Χρόνος αντικατάστασης
• κρισιμότητα
• μορφή επικοινωνίας
Όλα για τη διορθωτική και προληπτική συντήρηση του εξοπλισμού υπολογιστών

Οι υπολογιστές στο γραφείο σας βρυχώνται σαν λιοντάρια ή καίγονται σαν χόβολα
κάτω από το γραφείο σας; Όπως κάθε άλλη ηλεκτρονική συσκευή (από ένα
αυτοκίνητο μέχρι ένα πλυντήριο πιάτων), για να λειτουργήσουν σωστά, οι
υπολογιστές πρέπει να περάσουν από μια διαδικασία διορθωτικής και προληπτικής
συντήρησης του εξοπλισμού υπολογιστών.
Μάλιστα, λόγω της σημασίας και της πολυπλοκότητάς του εξοπλισμού υπολογιστών
απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
Κατά την προσέγγιση των διαφορετικών τύπων προληπτικής και διορθωτικής
συντήρησης σε υπολογιστές, δύο πτυχές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη:
• Η συντήρηση περιλαμβάνει υλικό και λογισμικό υπολογιστή. Και τα δύο είναι
πολύ σημαντικά και θα επηρεάσουν καθοριστικά τη λειτουργία του
• Οι διάφοροι τύποι συντήρησης μπορούν να λειτουργήσουν ταυτόχρονα. Στην
περίπτωση της διορθωτικής συντήρησης, θα ενεργήσει εάν η προληπτική
συντήρηση ή η προληπτική συντήρηση δεν μπορούν να προβλέψουν το
πρόβλημα.
907
Η συντήρηση συστήματος είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει διάφορες
μορφές συντήρησης υπολογιστή που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση και
λειτουργία ενός συστήματος.
Τα δύο κύρια στοιχεία της συντήρησης του συστήματος είναι η προληπτική και η
διορθωτική συντήρηση του υπολογιστή.
Η προληπτική συντήρηση περιλαμβάνει τη λήψη μέτρων για τη διατήρηση της
λειτουργίας του συστήματος, ενώ η διορθωτική συντήρηση περιλαμβάνει την
αντικατάσταση ή την επισκευή ενός συστήματος ή εξαρτημάτων του αφού έχουν
ήδη αποτύχει.
Συνεχίστε να διαβάζετε και κατανοήστε λεπτομερώς πώς λειτουργεί η διορθωτική
και προληπτική συντήρηση του εξοπλισμού υπολογιστών.
Διορθωτική και προληπτική συντήρηση μηχανογραφικού εξοπλισμού
Προληπτική συντήρηση
Η προληπτική συντήρηση ορίζεται ως η προληπτική συντήρηση του εξοπλισμού
πριν από την εμφάνιση ελαττώματος ή βλάβης. Περιλαμβάνει εργασίες ρουτίνας
για τη διασφάλιση της βέλτιστης λειτουργίας του συστήματος και την πρόληψη
προβλημάτων πριν προκύψουν.
Αυτό είναι παρόμοιο με τη συνήθη συντήρηση που εκτελείται σε ένα
αυτοκίνητο. Με τον ίδιο τρόπο που πρέπει να ελέγχετε περιοδικά το λάδι, τα φώτα,
τον κινητήρα και άλλα μέρη του αυτοκινήτου ώστε να λειτουργεί ομαλά. Η ίδια
αρχή ισχύει για την προληπτική συντήρηση ενός υπολογιστή.
Υπάρχουν πολλά προληπτικά μέτρα που μπορείτε να λάβετε, όπως η εγκατάσταση
ενημερώσεων των Windows, η σάρωση για ιούς και κακόβουλο λογισμικό και η
εκτέλεση προγραμμάτων καθαρισμού.
Οι σαρώσεις κατά των ιών και του κακόβουλου λογισμικού θα πρέπει να
εκτελούνται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.
Φροντίστε να εκτελείτε ενημερώσεις για αυτά τα προγράμματα κάθε φορά που
κυκλοφορούν, καθώς νέοι ιοί και κακόβουλα προγράμματα εμφανίζονται συνεχώς.
Η διατήρηση του δικτύου σας ασφαλή, η εγκατάσταση ενός τείχους προστασίας και
η χρήση πρακτικών ασφαλούς λήψης συμβάλλουν επίσης στην προστασία του
υπολογιστή σας και πληροφορίες από το να είναι σε κίνδυνο.
908
Οι υπερτάσεις ρεύματος και η υπερθέρμανση μπορούν να καταστρέψουν τον
ηλεκτρονικό εξοπλισμό, επομένως προστατέψτε το υλικό σας επενδύοντας σε ένα
προστατευτικό υπερτάσεων και καθαρίζοντας περιοδικά τον εξοπλισμό σας για να
αφαιρέσετε τη σκόνη.
Εάν κάποια προληπτικά μέτρα αποτύχουν, είναι πάντα καλή ιδέα να έχετε ένα
αντίγραφο ασφαλείας σημαντικών αρχείων: έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο για την
αποθήκευση σημαντικών αρχείων σε περίπτωση που ο υπολογιστής σας χρειαστεί
αντικατάσταση.
Διορθωτική συντήρηση
Η διορθωτική συντήρηση, που συνήθως ονομάζεται "επισκευή", είναι η επίλυση
ενός προβλήματος αφού ο υπολογιστής έχει ήδη χαλάσει ή έχει σταματήσει να
λειτουργεί.
Ο σκοπός αυτής της μορφής συντήρησης είναι η επαναφορά του συστήματος σε
λειτουργία διορθώνοντας το πρόβλημα ή αντικαθιστώντας τα κατεστραμμένα
εξαρτήματα.
Τα κοινά διορθωτικά μέτρα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αφαίρεση ιών και
κακόβουλου λογισμικού, την απεγκατάσταση επιβλαβών προγραμμάτων, τη
μορφοποίηση και την εκτέλεση επαναφοράς συστήματος.
Πολλά κοινά προβλήματα υπολογιστή επιλύονται εύκολα και δεν απαιτούν
επαγγελματία πληροφορικής.
Για να πραγματοποιήσετε διορθωτική συντήρηση, είναι σημαντικό πρώτα να
διαγνώσετε το πρόβλημα και να ανακαλύψετε τη βασική αιτία.
Εάν δεν είστε βέβαιοι για την αιτία ή τον τρόπο επίλυσης του προβλήματος, η
καλύτερη λύση θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία πληροφορικής.
Πλεονεκτήματα της προληπτικής συντήρησης σε υπολογιστές
Τώρα που γνωρίζουμε τι είναι η προληπτική και διορθωτική συντήρηση του
υπολογιστή, ας δούμε τις κύριες ενέργειες και τα πλεονεκτήματά τους:
• Ενημερώσεις λογισμικού προστασίας από ιούς, τακτικές σαρώσεις ιών — έχετε
πάντα εγκατεστημένη την πιο πρόσφατη έκδοση.
Πλεονέκτημα: Ελαχιστοποιεί τους κινδύνους που σχετίζονται με τη λήψη
μολυσμένων αρχείων.
Πολύτιμα αρχεία δεν παραβιάζονται/καταστρέφονται από μολύνσεις από ιούς.
909
• Αντίγραφα ασφαλείας δεδομένων, προστασία αντιγράφων ασφαλείας εκτός
τοποθεσίας και σχεδιασμός αποκατάστασης από καταστροφές. Αξιολογείτε
τακτικά τη στρατηγική δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας, παρακολουθώντας
και επαληθεύοντας τη λειτουργικότητα των αντιγράφων ασφαλείας και
επαναφοράς δεδομένων.
Πλεονέκτημα: Αυξάνει τη διαθεσιμότητα του συστήματος και τη διαθεσιμότητα
κρίσιμων δεδομένων σε περίπτωση απώλειας. Τα αντίγραφα ασφαλείας αποτελούν
ουσιαστικό μέρος της προστασίας των δεδομένων από απειλές όπως το
ransomware.
• Τακτικό λογισμικό κατασκοπείας, σάρωση κακόβουλου λογισμικού, σαρώσεις
συστήματος και αφαίρεση κακόβουλου λογισμικού.
Πλεονέκτημα: Αποτρέψτε τους εισβολείς από την πρόσβαση/χειρισμό μη
εξουσιοδοτημένων δεδομένων, την κλοπή ταυτότητας, την αεροπειρατεία και τον
έλεγχο του συστήματός σας. Ειδικά, ηλεκτρονικές αγορές ή/και τραπεζικές
συναλλαγές που περιλαμβάνουν μεταφορές εμπιστευτικών και προσωπικών
• Ενημερώσεις ασφαλείας λειτουργικού συστήματος και εγκατάσταση
ενημερώσεων κώδικα. Αυτοματοποιήστε τις δραστηριότητες προληπτικής
συντήρησης που σχετίζονται με το λογισμικό όποτε είναι δυνατόν.
Πλεονέκτημα: Η ενημέρωση του λειτουργικού συστήματος παρέχει επιδιορθώσεις
για ελαττώματα και τρωτά σημεία ασφαλείας, καθώς και επιλύσεις για γνωστά
σφάλματα.
• Προσωρινά αρχεία και καθαρισμός ακατάστατων αρχείων. Αφαίρεση
αχρησιμοποίητων και περιττών προγραμμάτων. Το μητρώο ελέγχει και
καθαρίζει το περιβάλλον εκκίνησης.
Πλεονέκτημα: Ελευθερώστε χώρο στο δίσκο. Συνολική βελτίωση της απόδοσης του
συστήματος. Βελτιστοποιήστε τους χρόνους εκκίνησης του μηχανήματος
Κανονικό σύστημα ψύξης. Επιθεωρήσεις και καθαρισμός. Ελέγξτε τη
λειτουργικότητα των ανεμιστήρων ψύξης, των αεραγωγών του πλαισίου και των
ψυκτών
910
Πλεονέκτημα: Αυξήστε τη συνολική διάρκεια ζωής των CPU
υπολογιστών/διακομιστών και άλλων εξαρτημάτων υλικού αποτρέποντας την
υπερθέρμανση.
• Διατηρήστε ενημερωμένο το υλικολογισμικό κρίσιμων
στοιχείων. Πραγματοποιήστε τακτικούς ελέγχους υλικολογισμικού με
μεμονωμένους προμηθευτές υλικού, ειδικά ελεγκτές RAID.
Πλεονέκτημα: Επωφεληθείτε από τις βελτιώσεις ασφάλειας και
χρηστικότητας. Αυξήστε τη σταθερότητα των στοιχείων του υλικού σας και
ελαχιστοποιήστε την καταστροφή δεδομένων από τους ελεγκτές δίσκων RAID
• Διατηρήστε ενημερωμένο το απόθεμα υλικού σας μέσω περιοδικών
αναθεωρήσεων και συστάσεων για τις απαραίτητες ενημερώσεις συστήματος.
Πλεονέκτημα: Σχεδιάστε προληπτικά αναβαθμίσεις και αντικαταστάσεις υλικού για
να αποφύγετε δαπανηρές αγορές της τελευταίας στιγμής και να διατηρήσετε τη
λειτουργικότητα του συστήματος χωρίς διακοπές
Πώς να κάνετε προληπτική και διορθωτική συντήρηση σε υπολογιστές
Όπως είδαμε στον πίνακα, υπάρχουν διάφορες δραστηριότητες που μπορείτε να
κάνετε για να κάνετε τον εξοπλισμό του υπολογιστή σας πιο αποτελεσματικό.
Η δημιουργία μιας λίστας καλών πρακτικών και η διάδοσή της στην ομάδα της
εταιρείας μέσω email ή η ανάρτησή της σε ένα μέρος ορατό σε όλους βοηθάει στο
να διατηρείτε τις πιο καθημερινές δραστηριότητες υπό έλεγχο.
Για να εφαρμόσετε πιο προηγμένες στρατηγικές για διορθωτική και προληπτική
συντήρηση εξοπλισμού υπολογιστών, μπορείτε να προσλάβετε μια εξειδικευμένη
εταιρεία πληροφορικής.
Με αυτή τη βοήθεια, είναι δυνατό να αναπτυχθούν πιο προηγμένα μέτρα που να
αποτρέπουν ή/και να εμποδίζουν οποιοδήποτε γλίστρημα από οποιονδήποτε πιο
απλό υπάλληλο σε σχέση με την τεχνολογία της πληροφορίας.
911
Οδηγός βέλτιστης πρακτικής για τη συντήρηση εταιρικών υπολογιστών
Για να λειτουργούν αποτελεσματικά, οι εταιρείες βασίζονται σε τεχνολογίες που

υποστηρίζουν διαφορετικές λειτουργίες. Λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών της
εγκατάστασης και της εξέλιξης των εργαλείων όμως είναι απαραίτητο να
πραγματοποιηθεί η συντήρηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών της εταιρείας.
Χωρίς αυτή τη φροντίδα, ο εξοπλισμός θα παρουσιάσει αρκετά προβλήματα, όπως
βραδύτητα, ξεπερασμένο λογισμικό και απαρχαιωμένο υλικό. Όλα αυτά θα
καταναλώσουν μεγάλο μέρος του χρόνου του προσωπικού πληροφορικής, επιπλέον
θα θέσουν σε κίνδυνο τη λειτουργική αποτελεσματικότητα της επιχείρησης.
Σκεπτόμενοι αυτήν την πραγματικότητα, παρακάτω θα δούμε, μια επισκόπηση των
κύριων πτυχών που εμπλέκονται στην προληπτική συντήρηση των
υπολογιστών. Μάθετε πόσο σημαντικός είναι αυτός ο προγραμματισμός, πώς να
ορίσετε ένα πρόγραμμα που να ταιριάζει στις ανάγκες σας και ποια λάθη μπορούν
να αποφευχθούν!
Η σημασία της συντήρησης του υπολογιστή
Πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η συντήρηση των υπολογιστών συνοψίζεται
σε παρεμβάσεις σε λειτουργικά συστήματα και λογισμικό γενικότερα, προκειμένου
να αποτραπεί η επιβράδυνση των μηχανών. Αυτό, ωστόσο, είναι μόνο ένα όφελος
που προκύπτει από αυτή την παρέμβαση.
Η συντήρηση καλωσορίζει πραγματικά μια βαθύτερη ανάλυση,
συμπεριλαμβανομένων των εφεδρικών αντιγράφων, αναβαθμίσεις συστήματος,
912
καθαρισμό εξαρτημάτων υλικού, δοκιμαστική επαλήθευση και αξιολόγηση της
εσωτερικής και εξωτερικής δομής του μηχανήματος, μεταξύ άλλων.
Τι δυσκολίες μπορεί να αντιμετωπίσει η εταιρεία;
Μέσω αυτής της επαλήθευσης, ο οργανισμός προστατεύεται από πολλά
προβλήματα, όπως:
• πρόωρη απώλεια μηχανημάτων.
• απρογραμμάτιστα έξοδα·
• απώλεια δεδομένων.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της υιοθέτησης ενός σχεδίου προληπτικής
συντήρησης;
Από την άλλη πλευρά, η συντήρηση των υπολογιστών της εταιρείας μπορεί να
αποφέρει σημαντικά οφέλη. Εξετάστε μόνο μερικά από αυτά:
• βελτιωμένη απόδοση: τα μηχανήματα που υποβάλλονται σε συχνή συντήρηση
αποδίδουν καλύτερα, γεγονός που συμβάλλει στη συνολική παραγωγικότητα
των εργαζομένων.
• Διαθεσιμότητα και σταθερότητα στις υπηρεσίες: η ύπαρξη ενός συστήματος που
παραμένει σε συνεχή λειτουργία είναι απαραίτητη. Οι απροσδόκητες στάσεις
επισκευής αντιπροσωπεύουν χαμένη παραγωγικότητα για τις ομάδες. Αυτό είναι
ένα σενάριο που η συντήρηση προσπαθεί να αφαιρέσει.
• μείωση κόστους: καθώς τα μηχανήματα διαρκούν περισσότερο και συνεχίζουν
να λειτουργούν με υψηλή απόδοση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, οι
υπολογιστές αντικαθίστανται λιγότερο συχνά.
• Ασφάλεια δεδομένων: Πολλές απειλές μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την
ακεραιότητα των επαγγελματικών αρχείων — ιοί, χάκερ και καύση σκληρών
δίσκων είναι μόνο μερικά. Η περιοδική συντήρηση εξασφαλίζει ενημερωμένα
συστήματα και μια ασφαλή βάση δεδομένων.
Πώς, λοιπόν, να συντάξετε ένα αποτελεσματικό σχέδιο συντήρησης στην εταιρεία
σας; Ας πάμε στις κύριες συστάσεις.
Δημιουργία χρονοδιαγράμματος συντήρησης υπολογιστών στην εταιρεία
Μία από τις πιο σημαντικές πτυχές ενός σχεδίου συντήρησης υπολογιστή είναι το
χρονοδιάγραμμα, το οποίο θα καθορίσει τη συχνότητα και τις ημερομηνίες κάθε
913
παρέμβασης, αλλά αυτή η πρόβλεψη πρέπει να προηγείται από μια σημαντική
αξιολόγηση. Ελέγξτε τα βήματα!
Επιλογή μεθοδολογίας και πλατφόρμας διαχείρισης
Μια σημαντική απόφαση που προηγείται του προγραμματισμού είναι η επιλογή του
τύπου μεθοδολογίας για τη διαχείριση της ροής των δραστηριοτήτων. Ένα μονοπάτι
που υιοθετείται ευρέως μεταξύ των ομάδων πληροφορικής είναι η Μεθοδολογία
Kanban. Αυτό είναι ένα είδος οπτικού ελέγχου που βασίζεται σε κάρτες σε έναν
πίνακα.
Αν και αρχικά αποτελείται από μια φυσική πλακέτα, οι ίδιες αρχές μπορούν να
εφαρμοστούν σε λογισμικό, υπολογιστικά φύλλα ή συγκεκριμένες εφαρμογές όπως
το CMMS (Centered Maintenance Management System).
Χρησιμοποιώ συνεργατικές πλατφόρμες οι οποίες είναι το καταλληλότερο, γιατί είναι
σε θέση να συνεισφέρουν σε πιο αποτελεσματική ομάδα και διευκολύνουν την
ανταλλαγή πληροφοριών.
Έρευνα δεδομένων
Καταγράψτε όλους τους υπολογιστές της εταιρείας, παραθέτοντας τις προδιαγραφές
τους — όπως κατασκευαστή, μοντέλο, λειτουργικό σύστημα, ημερομηνία αγοράς,
σημαντικό λογισμικό εγκατάστασης, τμήμα στο οποίο λειτουργούν και ρόλος.
Οργάνωση ροής
Εάν ένα εργαλείο kanban υιοθετείται, οι εγγραφές μπορούν να οργανωθούν ως εξής:
• δημιουργήστε μια κάρτα για κάθε μηχανή.
• Αναθέστε ένα σύνολο καρτών σε κάθε επαγγελματία.
• Δημιουργήστε λίστες ελέγχου εργασιών συντήρησης σε κάθε κάρτα.
• δημιουργήστε στήλες που καθορίζουν τη ροή. Παραδοσιακά, το kanban έχει 3
βήματα (κάνω, και τελειώνω), αλλά αυτό το χρονοδιάγραμμα μπορεί να
προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες της ομάδας.
Υπηρεσίες που πραγματοποιήθηκαν
Πρέπει να καθορίσετε ποιοι τύποι υπηρεσιών θα εκτελούνται σε κάθε
υπολογιστή. Στην ιδανική περίπτωση, υπάρχει συντήρηση λογισμικού και
υλικού. Όσον αφορά το λογισμικό, θα πρέπει να κάνετε:
• καθαρισμός προσωρινών αρχείων.
914
• απεγκατάσταση αχρησιμοποίητου λογισμικού.
• ενημέρωση προστασίας από ιούς, λογισμικό και λειτουργικό σύστημα.
Όσον αφορά το υλικό, θα πρέπει να κάνετε:
• αφαίρεση της υπερβολικής σκόνης.
• καθαρισμός των ψυγείων και έλεγχος περιστροφής.
• τοποθέτηση και οργάνωση εσωτερικών καλωδίων.
• ανάλογα με την περίπτωση, αλλάξτε τη θερμική πάστα/θερμικό pad του
επεξεργαστή/της GPU.
Υλικοί πόροι και εργασία
Ένα άλλο θεμελιώδες βήμα είναι η εκλογή των επαγγελματιών που θα εκτελούν τις
υπηρεσίες, καταγράφοντας τη λειτουργία, τη θέση και το όνομά τους. Πρέπει επίσης
να προβλεφθούν και να διατεθούν τα απαραίτητα υλικά για την εκτέλεση των
καθηκόντων.
Πρόγραμμα
Ο χρόνος είναι θεμελιώδες στοιχείο στον προγραμματισμό συντήρησης και
εκδηλώνεται εδώ με δύο τρόπους: για την εκτέλεση της εργασίας και σε σχέση με την
περιοδικότητα.
Η περιοδικότητα της προληπτικής συντήρησης εξαρτάται από τη χρήση, το
περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται ο υπολογιστής και την περιοχή της εταιρείας. Για
• Σε πιο υγρές τοποθεσίες, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η φθορά λόγω
οξείδωσης.
• Σε κανονικά περιβάλλοντα γραφείου, συνιστάται συντήρηση κάθε έξι μήνες έως
ένα χρόνο.
• σε πιο ακραίες καταστάσεις - για παράδειγμα, μια κουζίνα εστιατορίου - μπορεί
να χρειαστεί να εκτελείτε τριμηνιαία ή ακόμα πιο συχνή συντήρηση, καθώς θα
υπάρχει μεγάλη μόλυνση με γράσο στα κινούμενα μέρη (όπως τα ψυγεία).
Απαραίτητη προσοχή κατά την εκτέλεση της συντήρησης
Μερικά λάθη στη διαχείριση υπηρεσιών πληροφορικής, ακόμη και στη συντήρηση
των υπολογιστών, μπορεί να θέσει τα πάντα σε κίνδυνο σε μια διαδικασία που θα
πρέπει να λύσει προβλήματα, όχι δημιουργούν κόστος. Για να αποφύγετε αυτό:
915
• να έχετε τα κατάλληλα εργαλεία για την αποσυναρμολόγηση του εξοπλισμού —
σωστά κλειδιά για βίδες και κιτ σφουγγάρι για πλαστικά εξαρτήματα.
• όταν χειρίζεστε ηλεκτρονικά εξαρτήματα, φοράτε αντιστατικό ιμάντα καρπού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προληπτική συντήρηση μειώνει τις γρατσουνιές και τα
προβλήματα, αλλά δεν αποτρέπει τυχόν αστοχίες που μπορεί να προκύψουν στο
υλικό, σωστά; Επομένως, πάντα να δημιουργείτε αντίγραφα ασφαλείας των αρχείων
σε άλλο μέσο: εξωτερικό HD, μονάδα flash,αποθήκευση στο σύννεφο.
Η σχέση μεταξύ συντήρησης υπολογιστή και επιβράδυνσης της παραγωγικότητας
Η παραγωγικότητα και η συντήρηση είναι έννοιες που συμβαδίζουν. Εξάλλου, οι
επιβραδύνσεις του μηχανήματος και οι βλάβες του συστήματος καθυστερούν τις
λειτουργίες, δυσκολεύουν τις ομάδες να εργαστούν και καταλήγουν να βλάπτουν την
εικόνα της επιχείρησης.
Από την άλλη πλευρά, η διασφάλιση της σωστής συντήρησης των υπολογιστών της
εταιρείας είναι το κλειδί για την υψηλή απόδοση. Και αυτή η στρατηγική μπορεί και
πρέπει να σχεδιαστεί με στόχο την πρόληψη, προκειμένου να αποφευχθεί η μη
διαθεσιμότητα και το κόστος λόγω αστοχιών που θα μπορούσαν να είχαν
προβλεφθεί.
Οι τεχνολογίες εξελίσσονται συνεχώς. Εξάλλου, όλα είναι ενημερωμένα — το
λειτουργικό σύστημα, το λογισμικό και οι εφαρμογές που χρησιμοποιούμε, μεταξύ
άλλων επιλογών. Ωστόσο, ο υπολογιστής μας παραμένει ο ίδιος και, με την πάροδο
του χρόνου, παρατηρείται αύξηση της βραδύτητας του συστήματος. Για να
αποφύγετε καταστάσεις όπως αυτή, είναι απαραίτητη η προληπτική συντήρηση των
υπολογιστών. Είναι αυτή που εντοπίζει τέτοια θέματα πριν γίνουν πραγματικό
πρόβλημα.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για αυτό; Παρακάτω θα καλύψουμε περισσότερα
σχετικά με αυτό το είδος συντήρησης και γιατί είναι σημαντικό να διατηρείτε τη
διάρκεια ζωής του υπολογιστή σας.
Τι είναι η προληπτική συντήρηση;
Η προληπτική συντήρηση είναι μια συνεχής δράση ελέγχου και παρακολούθησης του
υπολογιστή. Σκοπός του είναι να αποφύγει προβλήματα που προκαλούνται από την
έλλειψη τακτικών ελέγχων σε διάφορες πτυχές του μηχανήματος, όπως η υπερβολική
σκόνη, η έλλειψη χώρου στο δίσκο και η αντικατάσταση παλαιών εξαρτημάτων.
916
Σε αντίθεση με τη διορθωτική συντήρηση, όπου οι επισκευές πραγματοποιούνται
μόνο μετά την εμφάνιση αστοχιών, η πρόληψη είναι ο συνεχής έλεγχος ενός
υπολογιστή ώστε να μην χαλάσει ή να παραμείνει αδρανής για πολύ μεγάλο
χρονικό διάστημα τις περισσότερες φορές, ξαφνικά.
Γιατί να γίνεται προληπτική συντήρηση σε υπολογιστές;
Ο κύριος λόγος για να εκτελείτε περιοδικά προληπτική συντήρηση είναι να
παρατείνετε τη διάρκεια ζωής του υπολογιστή σας . Η συντήρηση δημιουργεί
οικονομία στην απόκτηση νέων ανταλλακτικών, αποφεύγει προβλήματα
παραγωγικότητας με αργούς υπολογιστές και μη διαθεσιμότητα συστημάτων λόγω
αστοχιών και υπερθέρμανσης.
Τα κύρια οφέλη της προληπτικής συντήρησης υπολογιστή είναι:
• αυξημένη απόδοση υπολογιστών που ήταν αργοί.
• επαρκή ψύξη των εξαρτημάτων.
• μειωμένος κίνδυνος μόλυνσης του μηχανήματος από ιούς και κακόβουλο
λογισμικό.
Παρακάτω και για άλλα πλεονεκτήματα που παρέχει η προληπτική συντήρηση των
Έγκαιρη ανίχνευση προβλημάτων
Τα προβλήματα δεν φτάνουν ποτέ στην ώρα τους, ακόμα κι αν ο υπολογιστής σας
είναι καλής ποιότητας, είναι μηχάνημα και μπορεί να αποτύχει για διάφορους
λόγους, από τους πιο απλούς, όπως η σκόνη, μέχρι κάτι πιο σοβαρό, όπως η
υπερθέρμανση.
Η τακτική συντήρηση στον υπολογιστή σας σάς επιτρέπει να εντοπίζετε μικρά
προβλήματα πριν γίνουν μεγάλα. Επιπλέον, η τάση είναι ο υπολογιστής να χάνει την
απόδοσή του με την πάροδο του χρόνου. Υπό αυτή την έννοια, η συντήρηση
συμβάλλει στη μείωση των πιθανών επιπτώσεων αυτής της ενέργειας.
Πρόληψη ιών και κακόβουλου λογισμικού
Ανεξάρτητα από το πόσες φορές σαρώνουμε τους υπολογιστές μας ή εκτελούμε
σαρώσεις για ιούς, εξακολουθούν να είναι ευάλωτοι σε απειλές κάθε
είδους. Υπάρχουν αμέτρητοι ιοί και κακόβουλο λογισμικό έτοιμα να βρουν έναν
κεντρικό υπολογιστή και δημιουργούνται περισσότεροι καθημερινά.
917
Ορισμένα απλώς επιβραδύνουν τον χρόνο επεξεργασίας του υπολογιστή ή
αναδυόμενα μηνύματα, αλλά άλλα μπορούν να μολύνουν ολόκληρα λειτουργικά
συστήματα. Όταν αυτό συμβαίνει στο σπίτι ή σε μια εταιρεία, ο αντίκτυπος είναι
μεγάλος και το κόστος ανάκτησης του μηχανήματος μπορεί να είναι ακριβό, εκτός
από την πρόκληση άλλων οικονομικών ζημιών για την επιχείρηση, όπως μειωμένη
παραγωγικότητα.
Η προληπτική συντήρηση βοηθά στην αποτροπή ιών και κακόβουλου λογισμικού,
διατηρώντας την ομαλή λειτουργία του υπολογιστή σας. Ο πρωταρχικός παράγοντας
είναι να διατηρείται ενημερωμένο το λογισμικό προστασίας από ιούς, ώστε να
λειτουργεί στο μέγιστο της χωρητικότητάς του,
Βελτιώστε την απόδοση του μηχανήματος σας
Ένας αργός υπολογιστής εμποδίζει την παραγωγικότητα οποιουδήποτε και, μέσα σε
μια εταιρεία, αν αθροίσουμε όλους τους υπολογιστές, η απώλεια παραγωγικότητας
μπορεί να είναι δαπανηρή. Όπως αναφέραμε παραπάνω, με την πάροδο του χρόνου,
η τάση είναι οι υπολογιστές μας να χάνουν απόδοση, όχι μόνο λόγω συσσώρευσης
βρωμιάς ή γήρανσης των εσωτερικών εξαρτημάτων.
Η περίσσεια αρχείων που δημιουργούνται και προκαλούν αποδιοργάνωση και
κατακερματισμό των δεδομένων, μακροπρόθεσμα, μπορεί να μειώσει την
επεξεργασία. Με την προληπτική συντήρηση, την εξάλειψη των αχρησιμοποίητων
και προσωρινών αρχείων, εκτός από την τακτική ανασυγκρότηση του δίσκου, αυτό το
πρόβλημα μειώνεται.
Λειτουργεί με ενημερωμένο λογισμικό
Ένας άλλος λόγος για τον οποίο ο υπολογιστής σας μπορεί να επιβραδύνει με την
πάροδο του χρόνου είναι η αποτυχία ενημέρωσης των ενημερώσεων κώδικα
λογισμικού. Καθώς αυτή η αλλαγή συμβαίνει σταδιακά, ο υπολογιστής σας απλά τη
συνηθίζει και πιστεύει ότι είναι φυσιολογική. Ωστόσο, η τακτική προγραμματισμένη
συντήρηση θα λύσει όλα τα προβλήματα και θα κάνει το λογισμικό σας να λειτουργεί
ξανά ομαλά.
Οι κατασκευαστές λογισμικού εργάζονται πάντα για τη διόρθωση προβλημάτων
απόδοσης, σφαλμάτων, τρυπών ασφαλείας και προσθέτοντας επιπλέον
λειτουργικότητα. Εάν δεν ακολουθήσετε αυτήν τη διαδικασία ενημέρωσης, εκτός
από την εργασία με απαρχαιωμένο λογισμικό, με προβλήματα απόδοσης και χωρίς
918
νέες λειτουργίες, διατρέχετε τον κίνδυνο να αφήσετε τα δεδομένα σας
απροστάτευτα.
Αποτρέπει την απώλεια σημαντικών δεδομένων
Με τη σημασία των δεδομένων για τη διαχείριση εντός των εταιρειών, η απώλεια
τους σημαίνει ότι τα προγνωστικά αναλυτικά στοιχεία είναι λιγότερο ακριβή. Για
όσους εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, ως παραγωγοί ψηφιακού
περιεχομένου, η απώλεια δεδομένων μπορεί να σημαίνει την απώλεια ενός έργου,
ενός χαρτοφυλακίου ή ακόμα και ετών εργασίας.
Όταν η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας αποτελεί μέρος της προληπτικής
συντήρησης, τα δεδομένα προστατεύονται σε περίπτωση καταστροφής, μειώνοντας
τον κίνδυνο μόνιμης απώλειας.
Πως να κάνετε προληπτική συντήρηση;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να κάνετε προληπτική συντήρηση σε
υπολογιστές. Αυτή η ενέργεια μπορεί να επιτευχθεί μέσω αναβαθμίσεων,
εκκαθάρισης, λογισμικού κ.λπ. Ακολουθεί μια λίστα ελέγχου για επαλήθευση.
Αφαιρέστε την περίσσεια σκόνη
Η σκόνη είναι υπεύθυνη για την αποτροπή της σωστής λειτουργίας του συστήματος
εξαερισμού του υπολογιστή και την πρόκληση θέρμανσης εξαρτημάτων.
Για να βγάλετε το κάλυμμα από τη θήκη σας και να εργαστείτε με τα εσωτερικά
εξαρτήματα ενός υπολογιστή, είναι απαραίτητο να έχετε προηγούμενη γνώση
σχετικά με τη συντήρηση των Η/Υ.
Συνιστάται ο εσωτερικός καθαρισμός να γίνεται κάθε τρεις μήνες, αφαιρώντας το
κάλυμμα της θήκης και εξαλείφοντας τη σκόνη από τα κύρια εξαρτήματα:
επεξεργαστή, μνήμη, HD, κάρτα βίντεο, μητρική πλακέτα, πηγή κ.λπ.
Για να αποφύγετε προβλήματα με την οξείδωση, εάν είναι δυνατόν, κάντε αυτό το
στεγνό καθάρισμα, χρησιμοποιώντας πεπιεσμένο αέρα.
Αντικαταστήστε τη θερμική πάστα του επεξεργαστή
Αυτή η πάστα, που παλιώνει με την πάροδο του χρόνου, έχει το ρόλο να ψύχει
τον επεξεργαστή και πρέπει να αλλάξει για να αυξηθεί η ωφέλιμη ζωή του.
Ανασυγκρότηση του δίσκου
Η ανασυγκρότηση αυξάνει την αποτελεσματικότητα με την οποία ο σκληρός δίσκος
του υπολογιστή σας έχει πρόσβαση σε δεδομένα, γεγονός που μπορεί να αυξήσει την
919
απόδοσή του. Καθώς χρησιμοποιούμε αυτό το εργαλείο, αποθηκεύει τα αρχεία με
άτακτο τρόπο, διάσπαρτα στον δίσκο. Η ανασυγκρότηση συγκεντρώνει αυτά τα
δεδομένα, διευκολύνοντας την ανάγνωση και αυξάνοντας την απόδοση.
Ελέγξτε τον ιο
Ορισμένοι ιοί καταναλώνουν τη μνήμη και τον επεξεργαστή του υπολογιστή ενώ ο
χρήστης χρησιμοποιεί το μηχάνημα, προκαλώντας ξαφνικές μειώσεις στην
απόδοση. Για να αποφύγετε τέτοιου είδους καταστάσεις, εκτός από το να διατηρείτε
ενημερωμένο το antivirus σας, κάντε καθημερινές σαρώσεις.
Ενημερώστε τα στοιχεία
Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες το μηχάνημα έχει γίνει πολύ παλιό για να τρέξει
τις πιο πρόσφατες εκδόσεις του λογισμικού και είναι απαραίτητο να αγοράσετε νέα
εξαρτήματα για να χειριστείτε όλη την επεξεργασία.
Εκκαθάριση αρχείων
Η έλλειψη μνήμης δίσκου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία
ορισμένων προγραμμάτων αλλά και στο λειτουργικό σύστημα, το οποίο χρειάζεται
να διαχειρίζεται τη μνήμη.
Οργανώστε τα καλώδια
Εκμεταλλευτείτε ότι το μηχάνημα είναι ανοιχτό και οργανώστε τα εσωτερικά
καλώδια. Λίγοι γνωρίζουν, αλλά η ακαταστασία των καλωδίων στο εσωτερικό του
ντουλαπιού μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της θερμοκρασίας και να μειώσει τη
διάρκεια ζωής του μηχανήματος. Για να το αποφύγετε, ελέγξτε αν εμποδίζουν τις
εισαγωγές αέρα της θήκης ή τις εξόδους αέρα των ανεμιστήρων.
Καθαρίστε τους ψύκτες και ελέγξτε τη λειτουργία τους
Το ψυγείο είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος για τη σωστή λειτουργία ενός υπολογιστή,
καθώς εγγυάται μεγαλύτερη απόδοση και μακροζωία του μηχανήματος, ειδικά
σε σταθμούς εργασίας, όπου υπάρχει μεγαλύτερος φόρτος εργασίας. Αυτό το απλό
κομμάτι είναι υπεύθυνο για τη διάχυση της θερμότητας κατά την επεξεργασία,
αποτρέποντας τη συντριβή ή ακόμα και την καύση του υπολογιστή.
Αφαιρέστε όλη τη σκόνη από τους ανεμιστήρες και ελέγξτε εάν κάποιοι από αυτούς
έχουν σταματήσει ή δεν λειτουργούν καλά. Αντικαταστήστε αυτά που
δυσλειτουργούν και αποφύγετε μεγαλύτερα προβλήματα στο μέλλον.
920
Δημιουργήστε τακτικά αντίγραφα ασφαλείας
Τα δεδομένα είναι ολοένα και πιο σημαντικά για τις εταιρείες και τους
αυτοαπασχολούμενους επαγγελματίες, ειδικά σε έναν κόσμο όπου σχεδόν τα πάντα
εικονικοποιούνται. Για να δημιουργήσετε ένα αντίγραφο ασφαλείας, μπορείτε να
χρησιμοποιήσετε ένα εξωτερικό HD, ένα δεύτερο εσωτερικό HD, μια μονάδα flash,
μια κάρτα μνήμης ή/και το cloud. Το σημαντικό είναι να εγγυάστε πάντα ένα
αντίγραφο ασφαλείας των δεδομένων σας για την αποφυγή ατυχιών.
Είναι σημαντικό να δημιουργούνται αντίγραφα ασφαλείας ακόμη πιο συχνά από τη
συντήρηση, καθώς με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να εγγυηθείτε ότι η απώλεια θα
είναι ελάχιστη εάν παρουσιαστεί οποιοδήποτε πρόβλημα.
Χρησιμοποιήστε το cloud computing προς όφελός σας, γιατί εκτός από τη
διευκόλυνση της αυτοματοποίησης της διαδικασίας δημιουργίας αντιγράφων
ασφαλείας, διασφαλίζει τον πλεονασμό δεδομένων — στο cloud δεν υπάρχει
συγκέντρωση δεδομένων, επειδή αποθηκεύονται σε πολλούς διακομιστές σε όλο τον
κόσμο. Αν το ένα αποτύχει, το άλλο παίρνει τη θέση του.
Ενημερώστε το λογισμικό
Ένα άλλο σημαντικό σημείο προληπτικής συντήρησης είναι η επαλήθευση των
ενημερώσεων λογισμικού, καθώς είναι πολύ σημαντικές για τη σωστή λειτουργία των
προγραμμάτων και για την ασφάλεια.
Μια καλή λύση είναι να χρησιμοποιήσετε λογισμικό που αυτοματοποιεί τη
διαδικασία ενημέρωσης ενημερώσεων κώδικα ή, τουλάχιστον, στέλνει ειδοποιήσεις
που σας ενημερώνει για αυτήν την ανάγκη. Με αυτόν τον τρόπο, εφαρμόζονται
διορθώσεις ασφαλείας προτού κάποιος εγκληματίας του κυβερνοχώρου
προσπαθήσει να κάνει μια επίθεση ωμής βίας πάνω από αυτό το ελάττωμα.
Η διατήρηση της υγείας των υπολογιστών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είναι το
κλειδί για την αύξηση της απόδοσής τους χωρίς υπερβολικές δαπάνες για διορθωτική
συντήρηση. Η προληπτική συντήρηση του υπολογιστή είναι σημαντική για τη
φροντίδα προσωπικών μηχανών, διακομιστών και συσκευών σε επαγγελματικά
περιβάλλοντα.
Σύνοψη
Ένα σύστημα που βασίζεται σε υπολογιστή χαρακτηρίζεται από μερικά θεμελιώδη
στοιχεία.
921
• Σκεύη, εξαρτήματα
• Λογισμικό
• Πληροφορίες
• Άνθρωποι
• Διαδικασίες ή Καθήκοντα
• Τεκμηρίωση
Το υλικό αντιστοιχεί στα ηλεκτρονικά και μηχανικά μέρη που καθιστούν δυνατή την
ύπαρξη του λογισμικού , την αποθήκευση πληροφοριών και την αλληλεπίδραση με
τον χρήστη. Η CPU, η κύρια και δευτερεύουσα μνήμη, τα περιφερειακά, τα στοιχεία
δικτύου υπολογιστών είναι παραδείγματα στοιχείων υλικού . Ένας μόνο
υπολογιστής μπορεί να υποστηρίξει πολλαπλά συστήματα και ένα σύστημα μπορεί
να απαιτεί πολλούς υπολογιστές.
Το λογισμικό είναι το αφηρημένο μέρος του συστήματος υπολογιστή που
εκτελείται σε υλικό από οδηγίες κωδικοποιημένες σε μια γλώσσα
προγραμματισμού. Αυτές οι οδηγίες επιτρέπουν την επεξεργασία και αποθήκευση
πληροφοριών με τη μορφή κωδικοποιημένων δεδομένων και μπορούν να
ελεγχθούν από τον χρήστη. Αυτός ο έλεγχος, καθώς και η ανταλλαγή πληροφοριών
μεταξύ του χρήστη και του συστήματος, γίνεται μέσω της διεπαφής χρήστη, που
αποτελείται από υλικό και λογισμικό.
922
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 6 Εργασίες σε υπολογιστικά συστήματα
(1) Το λειτουργικό σύστημα και το λογισμικό που είχαν εγκατασταθεί αρχικά σε έναν
υπολογιστή στο εργοστάσιο μπορούν να εγκατασταθούν από έναν δίσκο
αποκατάστασης μετά την αντικατάσταση του σκληρού δίσκου.
α) Οι δίσκοι αποκατάστασης είναι συχνά διαθέσιμοι για αγορά απευθείας από τον
κατασκευαστή
β) Οι δίσκοι αποκατάστασης είναι συχνά διαθέσιμοι για αγορά απευθείας από το
διαδίκτυο
γ) πρέπει να ξαναπεραστεί το λειτουργικό σύστημα πάλι από την αρχή
δ) πρέπει να το ξαναπάμε από εκεί που το αγοράσαμε για να το ξαναβάλουν
(2) Το λειτουργικό σύστημα ενός υπολογιστή ελέγχει τη διεπαφή του, τον τρόπο
αποθήκευσης αρχείων και τα προγράμματα που μπορεί να εκτελέσει. Διαφορετικά
λειτουργικά συστήματα προσφέρουν πολύ διαφορετικά υπολογιστικά περιβάλλοντα
σχεδιασμένα για διαφορετικές ανάγκες και χρήσεις.
α) Σωστό
β) Λάθος
(3) Τα αρχεία του λειτουργικού συστήματος καταλαμβάνουν χώρο στον σκληρό δίσκο
του συστήματος και η ποσότητα που απαιτείται ποικίλλει ανάλογα με την
πλατφόρμα.
α) Σωστό
β) Λάθος
(4) Οι χρήστες μπορεί να χρειαστεί να ρυθμίσουν τις παραμέτρους του λογισμικού
BIOS του συστήματος για να πραγματοποιήσουν μια εγκατάσταση λειτουργικού
α) Το BIOS εκτελείται κατά την εκκίνηση και καθορίζει ποια συσκευή υλικού θα
χρησιμοποιηθεί κατά την εκκίνηση του συστήματος
β) Το BIOS εκτελείται μόλις ανοίξει το λειτουργικό σύστημα και καθορίζει ποια
συσκευή υλικού θα χρησιμοποιηθεί εκείνη την στιγμή
(5) Ένα λειτουργικό σύστημα (OS) ελέγχει όλο το λογισμικό και το υλικό του
α) Οι αρμοδιότητές του είναι η διαχείριση αρχείων, η διαχείριση μνήμης, ο χειρισμός
εισόδου/εξόδου και η διαχείριση περιφερειακών συσκευών.
923
Β) Οι αρμοδιότητές του είναι το άνοιγμα των προγραμμάτων, η διαχείριση των
χαρακτήρων μέσα στο πρόγραμμα, ο χειρισμός των προγραμμάτων ή παιχνιδιών και
η διαχείριση του διαδικτύου.
(6) Τα λειτουργικά συστήματα χειρίζονται τα αρχεία αποτελεσματικά και τα
μεταδίδουν σε ροή όπως
α) απαιτείται
β) με την σειρά
γ) FIFO
δ) LIFO
(7) Όταν πολλοί χρήστες είναι συνδεδεμένοι ή πολλές εργασίες εκτελούνται
ταυτόχρονα, οι πόροι πρέπει να είναι κοινόχρηστοι. Πολλές ρουτίνες
προγραμματίζουν εργασίες, εκχωρώντας plotter, μόντεμ και άλλες περιφερειακές
συσκευές.
α) Σωστό
β) Λάθος
(8) Τα κατανεμημένα λειτουργικά συστήματα έχουν πολλαπλά συστήματα, (Επιλέξτε
3)
α) CPU
β) κύρια μνήμη
γ) δευτερεύουσα μνήμη
δ) σκληρός δίσκος
ε) περιφερειακές συσκευές
(9) Οι Τύποι Συντήρησης είναι: (Επιλέξτε 4)
α) Εξελικτική συντήρηση
β) Συντήρηση για προσαρμογή
γ) Διορθωτική συντήρηση
δ) Προληπτική συντήρηση
ε) Διαρθρωτική συντήρηση
(10) Η συντήρηση λογισμικού
α) Ελαχιστοποιεί τους κινδύνους που σχετίζονται με τη λήψη μολυσμένων αρχείων
β) Ελαχιστοποιεί τους κινδύνους διάφορων σφαλμάτων του λειτουργικού
συστήματος
924
γ) Ελαχιστοποιεί τους κινδύνους διάφορων σφαλμάτων των προγραμμάτων
11) Άσκηση
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της κύριας μνήμης; Εξηγήστε σύντομα το
καθένα από αυτά.
925
Peterson L.και Davie B. (2009). ∆ίκτυα υπολογιστών – Μια προσέγγιση από τη
σκοπιά των συστηµάτων , τέταρτη αµερικάνικη έκδοση, Αθήνα: Κλειδάριθµος.
Γραββάνης Α. Γεώργιος, Γιαννουτάκης Μ. Κων/νος, Παπαδόπουλος-Φιλέλης Κ.
Χρήστος (2012). Προγραμματισμός σε σύγχρονα υπολογιστικά συστήματα.
926
Εκπαιδευτική Ενότητα 7 Υποστήριξη ηλεκτρονικών υπολογιστών και δικτυακών
υποδομών
Σκοπός
Στην υποενότητα αυτή ο εκπαιδευόμενος θα μάθει να αναγνωρίζει και να εντοπίζει
προβλήματα που εμφανίζονται στο επίπεδο του υλικού των υπολογιστικών
συστημάτων και των δικτύων, του λογισμικού και ιδιαίτερα του λειτουργικού
συστήματος. Να αναγνωρίζει τους κινδύνους που απειλούν το υπολογιστικό
σύστημα και τους μηχανισμούς για την αντιμετώπιση τους. Να γνωρίζει τι είναι οι
ιοί και πώς μπορεί να προστατευτεί το Λ.Σ από αυτούς (πρόληψη). Να περιγράφει
τον τρόπο λειτουργίας του τείχους προστασίας και να μπορεί να κάνει ρυθμίσεις σ΄
αυτό. Επιπλέον να μπορεί να κρατά αντίγραφα ασφαλείας και να κάνει επαναφορά
αυτών.
Με την ολοκλήρωση της ενότητας ο εκπαιδευόμενος θα μπορεί να αντιμετωπίζει
αποτελεσματικά και να επιλύει προβλήματα υλικού υπολογιστικών συστημάτων
και δικτυακών υποδομών και λογισμικού και ειδικότερα προβλήματα κατά την
εκκίνηση του ΛΣ, προβλήματα και βελτιστοποίηση λειτουργίας του υπολογιστικού
συστήματος, προβλήματα με εφαρμογές, να υποστηρίζει χρήστες εφαρμογών
γραφείου, να χρησιμοποιεί τις εφαρμογές προστασίας από κακόβουλο λογισμικό,
να εγκαθιστά και διαχειρίζεται τείχος προστασίας, να έχει τη δυνατότητα
επαναφοράς συστήματος και ανάκτησης δεδομένων και να διαχειρίζεται και
υποστηρίζει γενικότερα τους διακομιστές του δικτύου.
Λογισμικό διόρθωσης: εργαλεία λογισμικού για την αντιμετώπιση και την
επιδιόρθωση διαφόρων ζητημάτων και σφαλμάτων των Λ.Σ. και ειδικότερα των
Windows.
Μητρώο συστήματος: είναι μια βάση δεδομένων με πληροφορίες που αφορούν
ρυθμίσεις και επιλογές του λειτουργικού συστήματος και των εγκατεστημένων
εφαρμογών.
Λογισμικό προστασίας: είναι ένα που χρησιμοποιείται για την πρόληψη, τον
εντοπισμό, και την αφαίρεση του κακόβουλου λογισμικού.
927
Ιός: Ένα επιζήμιο υπολογιστικό πρόγραμμα το οποίο αυτοαντιγράφεται και
προσβάλλει κάποιον υπολογιστή.
Worm: Ένα κακόβουλο υπολογιστικό πρόγραμμα που στέλνει αντίγραφα του
εαυτού του σε άλλους υπολογιστές μέσω δικτύου.
Spyware: Ένα κακόβουλο πρόγραμμα που συλλέγει πληροφορίες από άτομα εν
αγνοία τους.
Adware: Λογισμικό που αναπαράγει, προβάλλει ή πραγματοποιεί λήψη
διαφημίσεων αυτόματα σε έναν υπολογιστή.
Δούρειος ίππος- trojan horse: Ένα καταστροφικό πρόγραμμα που εμφανίζεται ως
χρήσιμη εφαρμογή, αλλά βλάπτει τον υπολογιστή ή υποκλέπτει τα στοιχεία του
χρήστη αφού εγκατασταθεί.
Σύστημα Ονοματοδοσίας Διαδικτύου ή Σύστημα Ονομάτων Τομέων, Χώρων ή
Περιοχών ( Domain Name System (DNS)) είναι ένα ιεραρχικό σύστημα
ονοματοδοσίας για δίκτυα υπολογιστών, που χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο IP. Το
σύστημα αυτό μπορεί και αντιστοιχίζει τα ονόματα των υπολογιστών υπηρεσίας σε
αριθμητικές διευθύνσεις
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol): Μηχανισμός διαχείρισης
πρωτοκόλλων TCP/IP .
Firewall ή τείχος προστασίας: χρησιμοποιείται για να δηλώσει κάποια συσκευή
ή πρόγραμμα που είναι έτσι ρυθμισμένο ούτως ώστε να επιτρέπει ή να απορρίπτει
πακέτα δεδομένων που περνούν από ένα δίκτυο υπολογιστών σε ένα άλλο.
928
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.1 Αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού
Τι είναι η αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού;
Ορισμός - Τι σημαίνει Αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού;
Η αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού είναι η διαδικασία ελέγχου, διάγνωσης και
αναγνώρισης λειτουργικών ή τεχνικών προβλημάτων με μια συσκευή ή εξοπλισμό
υλικού. Σκοπός του είναι να λύσει φυσικά ή/και λογικά προβλήματα και ζητήματα
σε ένα υπολογιστικό υλικό. Η αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού πραγματοποιείται
από τον τεχνικό τεχνικής υποστήριξης ή τον τεχνικό υποστήριξης υλικού.
Οι διαδικασίες αντιμετώπισης προβλημάτων υλικού στοχεύουν κυρίως στην
επίλυση προβλημάτων υλικού υπολογιστή χρησιμοποιώντας μια συστηματική
προσέγγιση.
Η διαδικασία ξεκινά με τον πρώτο εντοπισμό του προβλήματος και την εύρεση
διαφορετικών ζητημάτων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αυτό το πρόβλημα
και τελικά οδηγεί στην εφαρμογή μιας λύσης ή λύσης.
Η αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού γίνεται συνήθως σε εξοπλισμό υλικού
εγκατεστημένο σε υπολογιστή, διακομιστή, φορητό υπολογιστή ή σχετική συσκευή.
Ορισμένες διαδικασίες στην αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού περιλαμβάνουν:
• Αφαίρεση, επισκευή και αντικατάσταση ελαττωματικής μνήμης RAM, σκληρού
δίσκου ή κάρτας βίντεο/γραφικών.
• Καθαρίστε τη σκόνη από την υποδοχή και τις υποδοχές των καρτών βίντεο και
του ανεμιστήρα ψύξης.
• Σφίξτε το καλώδιο και τους βραχυκυκλωτήρες στη μητρική πλακέτα και/ή στα
Ζητήματα υλικού που σχετίζονται με λογισμικό, όπως ενημέρωση ή εγκατάσταση
προγράμματος οδήγησης συσκευής.
Πώς γνωρίζετε ποιο στοιχείο υλικού αποτυγχάνει στον υπολογιστή σας;
Τελικά, ο καλύτερος τρόπος για να προσδιορίσετε εάν ένα εξάρτημα είναι
ελαττωματικό είναι να το αντικαταστήσετε. Για παράδειγμα, εάν πιστεύετε ότι η
κάρτα γραφικών σας μπορεί να προκαλεί μπλε οθόνη στον υπολογιστή σας,
αφαιρέστε την κάρτα γραφικών από τον υπολογιστή σας και αντικαταστήστε την με
μια νέα.
929
Πώς αντιμετωπίζετε προβλήματα υλικού;
Μερικές από τις κοινές λύσεις είναι:
1. Βεβαιωθείτε ότι ο υπολογιστής σας δεν υπερθερμαίνεται. ...
2. Εκκινήστε σε ασφαλή λειτουργία πριν προσπαθήσετε να διορθώσετε ένα
πρόβλημα.
3. Ελέγξτε τα στοιχεία του υλικού σας και ελέγξτε τη μνήμη του υπολογιστή σας
για σφάλματα.
4. Ελέγξτε για σφάλματα ή εσφαλμένα εγκατεστημένα προγράμματα οδήγησης. ...
5. Ελέγξτε για κακόβουλο λογισμικό που προκαλεί τη συντριβή.
Πώς επαληθεύετε ότι όλα τα μέρη του υπολογιστή σας λειτουργούν;
Πληροφορίες συστήματος
Ο ευκολότερος τρόπος για να φτάσετε εκεί είναι να κάνετε δεξί κλικ στο εικονίδιο
των Windows και να επιλέξετε «Σύστημα» από το μενού. Το παράθυρο που
εμφανίζεται παρέχει μια ποικιλία από χρήσιμες πληροφορίες, όπως το όνομα του
υπολογιστή σας, η CPU που χρησιμοποιεί, η εγκατεστημένη μνήμη RAM και
πληροφορίες σχετικά με την έκδοση των Windows 10 που είναι εγκατεστημένη.
Πώς μπορώ να καταλάβω εάν έχω προβλήματα υλικού;
Ακολουθούν ορισμένα κοινά προβλήματα και απλοί τρόποι για να διαπιστώσετε εάν
πρόκειται για πρόβλημα υλικού ή λογισμικού.
• Απέτυχε να προετοιμαστεί.
• Πρόβλημα με μπλε οθόνη. Το πρόβλημα της μπλε οθόνης είναι συνήθως
ένδειξη ότι υπάρχει βλάβη υλικού ή κακώς προγραμματισμένα προγράμματα
οδήγησης. ...
• Κατεστραμμένα αρχεία. ...
• Τυχαία σφάλματα υπολογιστή. ...
• Υπερθέρμανση.
Πώς καταλαβαίνετε αν έχετε ελαττωματική μητρική πλακέτα;
συμπτώματα αποτυχίας
• Σωματική βλάβη. Δεν πρέπει ποτέ να τρυπάτε ή να τρυπάτε μια μητρική
πλακέτα ενώ ο υπολογιστής λειτουργεί. ...
930
• Παγώνει ή συντρίβεται. Ένα από τα πιο ενοχλητικά συμπτώματα είναι η
ποικιλία των παγώσεων και των συντριβών. ...
• Η μπλε οθόνη του θανάτου. ...
• Επιβραδύνοντας. ...
• Μη Αναγνώριση Υλικού. ...
• Υπερθέρμανση. ...
• Σκόνη. ...
• Smacked γύρω.
Τι συμβαίνει εάν αποτύχει μια δοκιμή UEFI του διαγνωστικού υλικού υπολογιστή;
Τι συμβαίνει εάν αποτύχει μια δοκιμή UEFI διαγνωστικού υλικού υπολογιστή;
• Το Διαγνωστικό Υλικού Η/Υ επαναλαμβάνει τη δοκιμή αυτόματα.
• Εμφανίζεται ένας κωδικός σφάλματος και ένα 24ψήφιο αναγνωριστικό
σφάλματος.
• Θα σας ζητηθεί να επικοινωνήσετε με την Υποστήριξη της (π.χ. HP) για την
αποκωδικοποίηση του σφάλματος.
Ποια είναι τα έξι βήματα στη διαδικασία αντιμετώπισης προβλημάτων;
CompTIA A+ | Microsoft MTA O/S: Διαδικασία αντιμετώπισης προβλημάτων 6
βημάτων
1. Προσδιορίστε το πρόβλημα.
2. Καθιερώστε μια θεωρία πιθανής αιτίας. (...
3. Δοκιμάστε τη θεωρία για να προσδιορίσετε την αιτία.
4. Καθιερώστε ένα σχέδιο δράσης για την επίλυση του προβλήματος και την
εφαρμογή της λύσης.
5. Ελέγξτε την πλήρη λειτουργικότητα του συστήματος και, εάν υπάρχει,
εφαρμόστε προληπτικά μέτρα.
6. Τεκμηριώστε τα ευρήματα, τις ενέργειες και τα αποτελέσματα.
Τι προκαλεί αστοχία υλικού;
Ακολουθούν μερικοί από τους λόγους για τους οποίους συμβαίνουν αστοχίες
υλικού: Προβλήματα τροφοδοσίας - Όταν ο υπολογιστής σας δεν λαμβάνει την
κατάλληλη ισχύ που χρειάζεται για να λειτουργήσει, προκύπτουν προβλήματα. ...
931
Σφάλματα χρήστη - Το άνοιγμα του υπολογιστή σας και το μπέρδεμα με όλα τα
εξαρτήματα μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά στον υπολογιστή σας.
Ποια είναι τα κοινά προβλήματα και οι λύσεις του υπολογιστή;
Ακολουθούν τα 10 πιο κοινά προβλήματα υπολογιστή για τα οποία δεν πρέπει να
πανικοβληθείτε.
1. Ο υπολογιστής δεν ξεκινά. ...
2. Η οθόνη είναι κενή. ...
3. Δυσλειτουργία λειτουργικού συστήματος ή λογισμικού. ...
4. Τα Windows δεν εκκινούν. ...
5. Η οθόνη έχει παγώσει. ...
6. Ο υπολογιστής είναι αργός. ...
7. Περίεργοι θόρυβοι. ...
8. Αργό ίντερνετ.
Πώς μπορώ να καταλάβω εάν η CPU μου έχει καταστραφεί;
Συμπτώματα. Ένας υπολογιστής με κακή CPU δεν θα περάσει από την κανονική
διαδικασία "εκκίνησης" όταν ανοίγετε το ρεύμα. Μπορείτε να ακούσετε τους
ανεμιστήρες και τη μονάδα δίσκου να τρέχουν, αλλά η οθόνη μπορεί να παραμείνει
εντελώς κενή. Κανένα πάτημα πλήκτρων ή κλικ του ποντικιού δεν θα λάβει
απάντηση από τον υπολογιστή.
Πώς μπορώ να καταλάβω εάν η κάρτα γραφικών μου είναι ελαττωματική;
Τα κύρια σημάδια μιας ετοιμοθάνατης GPU
1. Ο υπολογιστής παγώνει και δεν επανεκκινείτε. Σε λίγο, η κάρτα γραφικών
σας τρέχει το πιο πρόσφατο παιχνίδι έντασης γραφικών χωρίς κανένα
πρόβλημα. ...
2. Προβλήματα γραφικών κατά τη διάρκεια των παιχνιδιών. ...
3. Θόρυβος ανεμιστήρα ή μη φυσιολογική απόδοση.
Πώς μπορώ να ελέγξω τον υπολογιστή μου για προβλήματα;
Πώς να σαρώσετε και να διορθώσετε προβλήματα με τα αρχεία συστήματος των
Windows στον υπολογιστή σας
1. Κλείστε όλα τα ανοιχτά προγράμματα στην επιφάνεια εργασίας σας.
2. Κάντε κλικ στο κουμπί Έναρξη ().
3. Κάντε κλικ στην επιλογή Εκτέλεση.
932
4. Εισαγάγετε την ακόλουθη εντολή: SFC / SCANNOW.
5. Κάντε κλικ στο κουμπί "OK" ή πατήστε "Enter"
933
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.2 Τεχνική υποστήριξη λογισμικού και δεδομένων
Τι είναι η αντιμετώπιση προβλημάτων λογισμικού;
Ορισμός - Τι σημαίνει Αντιμετώπιση προβλημάτων λογισμικού;
Η αντιμετώπιση προβλημάτων λογισμικού είναι η διαδικασία σάρωσης,
αναγνώρισης, διάγνωσης και επίλυσης προβλημάτων, σφαλμάτων και σφαλμάτων
στο λογισμικό.
Είναι μια συστηματική διαδικασία που στοχεύει στο φιλτράρισμα και την επίλυση
προβλημάτων και την επαναφορά του λογισμικού σε κανονική λειτουργία. Είναι μια
υποκατηγορία της αντιμετώπισης προβλημάτων πληροφορικής. Η αντιμετώπιση
προβλημάτων λογισμικού πραγματοποιείται συνήθως για την επίλυση τεχνικών
ζητημάτων ή ζητημάτων που σχετίζονται με τον πηγαίο κώδικα στο λογισμικό. Αυτό
μπορεί να είναι λειτουργικό και μη λειτουργικό. Η διαδικασία αντιμετώπισης
προβλημάτων λογισμικού ξεκινά με τον εντοπισμό του προβλήματος, τον έλεγχο
πιθανών ζητημάτων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αυτά τα προβλήματα και
την επεξεργασία μέτρων και εναλλακτικών λύσεων για την εξεύρεση λύσης.
Συνήθως, τα προβλήματα επιλύονται από έναν προγραμματιστή λογισμικού ή έναν
ελεγκτή που αναλύει και βελτιστοποιεί το λογισμικό, αφαιρώντας σφάλματα και
σφάλματα από τον πηγαίο κώδικα. Οι προμηθευτές λογισμικού βοηθούν επίσης
στην αντιμετώπιση προβλημάτων λογισμικού δημοσιεύοντας περιοδικές
ενημερώσεις/μπαλώματα για το λογισμικό, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη
διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του λογισμικού. Η αντιμετώπιση προβλημάτων
λογισμικού μπορεί επίσης να γίνει όταν το λογισμικό πρέπει να ρυθμιστεί σωστά,
όπως αντιμετώπιση προβλημάτων λόγω εσφαλμένης εγκατάστασης ή επαναφοράς
λογισμικού μετά από καταστροφή ή διαγραφή αρχείου που προκαλείται από ιό.
Τρόπος αντιμετώπισης προβλημάτων λογισμικού
Το λογισμικό που χρησιμοποιείτε — είτε πρόκειται για πρόγραμμα περιήγησης
ιστού είτε για εφαρμογή βάσης δεδομένων — σίγουρα παίζει καθοριστικό ρόλο στις
καθημερινές σας λειτουργίες. Έτσι, όταν αρχίσουν να εμφανίζονται προβλήματα
λογισμικού (όπως ανεξήγητα σφάλματα και μηνύματα σφάλματος), η εργάσιμη
ημέρα σας μπορεί να διαταραχθεί σημαντικά.
Όταν έρχονται στο μυαλό αυτά τα προβλήματα, μπορεί να είναι δελεαστικό να
καλέσετε αμέσως την τεχνική υποστήριξη του προϊόντος για να επιλύσετε το
934
αδιέξοδο. Αλλά οι κλήσεις τεχνικής υποστήριξης μπορεί να είναι χρονοβόρες και, σε
ορισμένες περιπτώσεις, αρκετά δαπανηρές. Η πραγματοποίηση αυτής της κλήσης
δεν είναι πάντα η καλύτερη αρχική επιλογή.
Ευτυχώς, υπάρχουν ορισμένα βασικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για
να επιλύσετε μόνοι σας προβλήματα λογισμικού. Επομένως, την επόμενη φορά που
θα βρείτε μια εφαρμογή που δεν συμπεριφέρεται σωστά, δοκιμάστε αυτά τα
βήματα, με τη σειρά που βρίσκονται, για να επιλύσετε το πρόβλημα. Θυμηθείτε να
τεκμηριώσετε προσεκτικά τα μέτρα που λαμβάνετε. Με αυτόν τον τρόπο, εάν μια
κλήση στην τεχνική υποστήριξη γίνει αναπόφευκτη, θα έχετε μια καλή ιδέα για το τι
δεν προκαλεί το πρόβλημα.
1. Απελευθερώστε τη μνήμη RAM κλείνοντας άλλα ανοιχτά προγράμματα.

Κάθε λογισμικό που είναι εγκατεστημένο στον υπολογιστή χρειάζεται μνήμη
τυχαίας πρόσβασης (RAM) για να εκτελεστεί. Όσο περισσότερο λογισμικό εκτελείται
στον υπολογιστή σας ταυτόχρονα, τόσο περισσότερη μνήμη RAM θα
καταναλώνει. Έτσι, εάν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα αρνηθεί να φορτώσει ή
εκτελείται αργά, το πρώτο βήμα που πρέπει να εξετάσετε είναι να κλείσετε όλες τις
άλλες ανοιχτές εφαρμογές. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν ο
οργανισμός σας χρησιμοποιεί παλαιότερα μηχανήματα που δεν έχουν πολλή μνήμη
RAM.
Σε περίπτωση που θέλετε να διερευνήσετε ποιες ανοιχτές εφαρμογές μπορούν να
υπερφορτώσουν τη μνήμη RAM του υπολογιστή σας, λειτουργικά συστήματα όπως
935
τα Windows και Macintosh (OS) παρέχουν εργαλεία που εμφανίζουν αυτές τις
πληροφορίες. Στα Windows, μπορείτε να βρείτε στατιστικά στοιχεία χρήσης RAM
πατώντας ταυτόχρονα τα πλήκτρα: "CTRL" + "ALT" + "DELETE". Στη συνέχεια,
επιλέξτε την επιλογή Διαχείριση εργασιών. Από το παράθυρο που εμφανίζεται,
κάντε κλικ στο στοιχείο «διεργασίες» και, στη συνέχεια, στο στοιχείο μενού με την
ένδειξη «χρήση μνήμης», το οποίο οργανώνει όλες τις ανοιχτές εφαρμογές ανάλογα
με την ποσότητα της μνήμης RAM που χρησιμοποιούν. Μπορείτε να τερματίσετε
μια διαδικασία ή μια εφαρμογή κάνοντας κλικ στο κουμπί "Τερματισμός εργασίας",
αλλά προτού το κάνετε, πρέπει να πραγματοποιήσετε μια αναζήτηση στον ιστό για
το όνομα της διαδικασίας ή της εφαρμογής.
Λειτουργικό σύστημα Mac OS X Εμφανίζει πληροφορίες χρήσης RAM με ένα
εργαλείο που ονομάζεται «Προβολή διεργασιών», στο οποίο μπορείτε να
αποκτήσετε πρόσβαση μέσω του εικονιδίου Εφαρμογές > Βοηθητικά
προγράμματα. Αφού αποκτήσετε πρόσβαση στο «Προβολή διεργασίας», μπορείτε
να ταξινομήσετε τα προγράμματα κατά χρήση της μνήμης RAM κάνοντας κλικ στη
στήλη «Πραγματική μνήμη».
2. Επανεκκινήστε το λογισμικό.
Εάν έχετε ήδη τερματίσει όλες τις εφαρμογές που εκτελούνται στον υπολογιστή σας
και το λογισμικό συνεχίζει να κολλάει, να εκτελείται αργά ή να επιστρέφει
μηνύματα σφάλματος, δοκιμάστε να τερματίσετε το προβληματικό πρόγραμμα και
να το επανεκκινήσετε αμέσως. Μερικές φορές τα προβλήματα λογισμικού
προκύπτουν από μια σύγκρουση με άλλα προγράμματα ή απλώς από δυσκολίες
εκκίνησης. Η επανεκκίνηση του λογισμικού πολλές φορές μπορεί να επιλύσει αυτά
τα ζητήματα.
3. Τερματίστε τη λειτουργία και επανεκκινήστε τον υπολογιστή.
Μερικές φορές, μια αστοχία στο λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή ή μια
αστοχία υλικού, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα λογισμικού. Εάν η
επανεκκίνηση της εφαρμογής δεν επιλύσει το πρόβλημα, δοκιμάστε να
επανεκκινήσετε τον υπολογιστή σας. Μόλις γίνει πλήρης επανεκκίνηση του
υπολογιστή, επανεκκινήστε την εν λόγω εφαρμογή και δείτε εάν το πρόβλημα έχει
επιλυθεί από μόνο του.
936
4. Χρήση του Διαδικτύου για να βρείτε βοήθεια.
Δεν έχει σημασία ποιο κομμάτι λογισμικού είναι εκτός λειτουργίας ή ποια
συγκεκριμένα προβλήματα αντιμετωπίσατε στον υπολογιστή σας, υπάρχει σίγουρα
μια καλή πιθανότητα να έχει συμβεί σε κάποιον άλλο. Επομένως, σας συνιστούμε
να αναζητήσετε βοήθεια στο Διαδίκτυο.
Όταν εκτελείτε αυτήν την ηλεκτρονική έρευνα αντιμετώπισης προβλημάτων
χρησιμοποιώντας μια μηχανή αναζήτησης (όπως Bing, Google, Yahoo κ.λπ.),
προσθέστε τις πιο σημαντικές πληροφορίες, όπως το όνομα του λογισμικού, τον
τύπο του προβλήματος που αντιμετωπίσατε και τις συνθήκες που συμβαίνει. Εάν το
πρόγραμμα επιστρέφει ένα συγκεκριμένο μήνυμα σφάλματος, πληκτρολογήστε το
στο πλαίσιο αναζήτησης της μηχανής αναζήτησης, μαζί με το όνομα της εφαρμογής.
Ενώ η χρήση μιας μηχανής αναζήτησης μπορεί να είναι ένας γρήγορος τρόπος για
να βρείτε πληροφορίες σχετικά με συγκεκριμένα μηνύματα σφάλματος λογισμικού
ή σφάλματα, ελέγξτε τον ιστότοπο του κατασκευαστή για πιο γενικές συμβουλές
αντιμετώπισης προβλημάτων. Οι περισσότεροι κατασκευαστές λογισμικού
παρέχουν κάποια μορφή βοήθειας για το προϊόν στους επίσημους ιστότοπους τους,
όπως μια λίστα συχνών ερωτήσεων, τεκμηρίωση προϊόντος ή φόρουμ συζήτησης
όπου οι χρήστες μπορούν να ανταλλάσσουν συμβουλές.
Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε τη λύση στα προβλήματα λογισμικού σας σε
πολλούς άλλους ιστότοπους που είναι αφιερωμένοι στην παροχή τεχνικής
βοήθειας.
5. Αναιρέστε τυχόν πρόσφατες αλλαγές υλικού ή λογισμικού.
Όπως αναφέρθηκε, ορισμένα προβλήματα λογισμικού προέρχονται από διενέξεις
με άλλο λογισμικό. Για παράδειγμα, το Symantec Norton AntiVirus μπορεί συχνά να
έρχεται σε σύγκρουση με ανταγωνιστικά προϊόντα προστασίας από ιούς. Έτσι, εάν
ένας από τους υπαλλήλους του οργανισμού σας εγκατέστησε ένα άλλο πρόγραμμα
προστασίας από ιούς και το Norton, το δεύτερο δεν θα λειτουργεί πλέον σωστά. Η
απεγκατάσταση του άλλου προγράμματος προστασίας από ιούς μπορεί κάλλιστα να
λύσει το πρόβλημά σας.
Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα με έναν από τους υπολογιστές υπαλλήλων του
οργανισμού σας και υποψιάζεστε ότι έχουν αλλάξει τις ρυθμίσεις του λειτουργικού
συστήματος, είναι πιθανό να έχουν κάνει κατά λάθος αλλαγές που προκαλούν τα
937
τρέχοντα προβλήματα λογισμικού σας. Για παράδειγμα, το μενού Έναρξη των
Windows XP περιέχει μια επιλογή που ονομάζεται «Ορισμός πρόσβασης
προγράμματος και προεπιλογών», η οποία σας επιτρέπει να απενεργοποιήσετε την
πρόσβαση σε ορισμένες εφαρμογές. Εάν ο χρήστης καταργήσει κατά λάθος το
πλαίσιο δίπλα σε ένα πρόγραμμα, αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που δεν θα
εκτελεστεί. Ζητήστε από τον χρήστη, εάν έχει αλλάξει πρόσφατα κάποιες ρυθμίσεις
υπολογιστή, να θυμηθεί τις αλλαγές που έκανε, να τις αναιρέσει και να
προσπαθήσει να εκκινήσει ξανά το λογισμικό.
Ομοίως, προβλήματα λογισμικού μπορεί μερικές φορές να προκληθούν από νέα ή
εσφαλμένα διαμορφωμένα περιφερειακά υλικού, συμπεριλαμβανομένων των
σαρωτών και των εκτυπωτών. Εάν έχετε συνδέσει πρόσφατα νέο υλικό σε έναν από
τους υπολογιστές του οργανισμού σας, δοκιμάστε να το αποσυνδέσετε και δείτε
εάν αυτό διορθώνει το πρόβλημα λογισμικού.
6. Απεγκαταστήστε το λογισμικό και, στη συνέχεια, εγκαταστήστε το ξανά.

Μερικές φορές ένα συγκεκριμένο στοιχείο του λογισμικού θα σταματήσει να
εκτελείται σωστά επειδή τα αρχεία που είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία
της εφαρμογής ενδέχεται να έχουν αφαιρεθεί ή διαγραφεί. Για παράδειγμα, πολλές
938
εφαρμογές των Windows χρησιμοποιούν αρχεία βιβλιοθήκης δυναμικής σύνδεσης
(DLL) για την εκτέλεση ορισμένων εργασιών. Όχι σπάνια, υπάρχουν εφαρμογές που
χρειάζονται το ίδιο αρχείο DLL για να λειτουργήσουν σωστά. Έτσι, εάν αφαιρέσατε
πρόσφατα ένα πρόγραμμα από τον υπολογιστή σας μαζί με όλα τα αρχεία DLL του,
άλλες εφαρμογές ενδέχεται να γίνουν ασταθείς ή μη λειτουργικές.
Ένα βήμα που μπορείτε να κάνετε για να διασφαλίσετε ότι το προβληματικό
λογισμικό έχει άθικτα όλα τα απαραίτητα αρχεία του είναι να το απεγκαταστήσετε
πλήρως και στη συνέχεια να το εγκαταστήσετε ξανά στον υπολογιστή σας. Ακόμα κι
αν καταργήσετε ένα πρόγραμμα χρησιμοποιώντας τον ενσωματωμένο οδηγό
απεγκατάστασης (αν περιλαμβάνει έναν), ένα ασφαλές βήμα είναι να ελέγξετε τους
εναπομείναντες φακέλους και τα αρχεία του προγράμματος στον σκληρό σας δίσκο
— που συνήθως βρίσκονται στη μονάδα C — για να εξαλείψετε τυχόν ίχνη
εγκατεστημένο το λογισμικό.
Στη συνέχεια, ελέγξτε εάν υπάρχει διαθέσιμη νέα έκδοση του προγράμματος (ο
προμηθευτής ή ο προγραμματιστής ενδέχεται να έχουν εισαγάγει επιδιορθώσεις
που αντιμετωπίζουν το πρόβλημά σας). Κατεβάστε και εγκαταστήστε τη νέα έκδοση
εάν είναι έτοιμη. Εάν όχι, εντοπίστε το CD εγκατάστασης ή πραγματοποιήστε λήψη
της πιο πρόσφατης έκδοσης του λογισμικού και επαναλάβετε τη διαδικασία
εγκατάστασης.
7. Παρέχετε ενημερώσεις κώδικα λογισμικού.
Ενώ ορισμένοι προμηθευτές λογισμικού θα διορθώσουν σημαντικά προβλήματα με
τα προϊόντα τους κυκλοφορώντας νέες εκδόσεις, άλλοι προμηθευτές μπορούν να
διορθώσουν μικρά σφάλματα εκδίδοντας ενημερώσεις κώδικα, οι οποίες είναι
μικρές ενημερώσεις λογισμικού που επιλύουν ζητήματα που έχουν εντοπίσει οι
προγραμματιστές ή οι χρήστες. Ακόμα κι αν είστε βέβαιοι ότι έχετε εγκαταστήσει
την πιο πρόσφατη έκδοση του λογισμικού, ίσως θελήσετε να επισκεφτείτε τον
ιστότοπο του προγραμματιστή για να αναζητήσετε νέες ενημερώσεις, καθώς ο
προμηθευτής μπορεί να έχει επιλύσει γρήγορα ένα πρόβλημα που ανακαλύφθηκε
πρόσφατα μέσω μιας ενημέρωσης κώδικα.
8. Σάρωση για ιούς και κακόβουλο λογισμικό.
Οι ιοί, το λογισμικό υποκλοπής spyware και άλλες μορφές κακόβουλου λογισμικού
(συχνά αναφέρεται ως κακόβουλο λογισμικό) μπορούν όχι μόνο να θέσουν σε
939
κίνδυνο το απόρρητο του οργανισμού σας, αλλά μπορούν επίσης να προκαλέσουν
άλλα αποτελέσματα στον υπολογιστή —ιδίως προγράμματα περιήγησης ιστού και
προγράμματα-πελάτες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου— όπως η κατάρρευση του
συστήματος ή η διακοπή λειτουργίας του μηχανήματος εργαζόμενος.
Εάν οι συμβουλές 1 έως 8 εξακολουθούν να μην έχουν βοηθήσει στην επίλυση του
προβλήματος λογισμικού, θα πρέπει να σαρώσετε το μηχάνημά σας με εφαρμογές
προστασίας από ιούς και κακόβουλο λογισμικό, προγράμματα που έχουν
σχεδιαστεί για την εύρεση και την αφαίρεση ιών και κακόβουλου λογισμικού. Όταν
εκτελείτε ένα από αυτά τα προγράμματα, συνιστάται να χρησιμοποιείτε την πιο
βαθιά διαθέσιμη λειτουργία σάρωσης. θυμηθείτε να κλείσετε και να
επανεκκινήσετε το μηχάνημά σας εάν το πρόγραμμα προστασίας από ιούς ή
κακόβουλο λογισμικό εντοπίσει και αφαιρέσει απειλές από τον υπολογιστή σας.
«Τα βασικά συστατικά για να κρατήσετε τον υπολογιστή σας ασφαλή». Σημειώστε
ότι επί του παρόντος οι περισσότερες επιθέσεις ιών και κακόβουλου λογισμικού
γίνονται σε υπολογιστές με λειτουργικό σύστημα Windows, αν και έχουν υπάρξει
περιστασιακές απειλές κακόβουλου λογισμικού για το Mac OS.
9. Ελέγξτε για διένεξη τείχους προστασίας.
Πολλοί κοινωνικοί οργανισμοί δεν διαθέτουν τον προϋπολογισμό για να αγοράσουν
βασικό υλικό ή λογισμικό που βασίζεται σε τείχος προστασίας και αντί αυτού
μπορούν να επιλέξουν να εγκαταστήσουν προσωπικό λογισμικό τείχους προστασίας
— όπως το ZoneAlarm Free — σε κάθε υπολογιστή του γραφείου σας. Ενώ τα
προσωπικά τείχη προστασίας μπορεί να είναι μια σημαντική μορφή άμυνας έναντι
των χάκερ και άλλων απειλών ασφαλείας, μπορούν επίσης να μπερδέψουν τους
χρήστες, καθώς συχνά εμφανίζουν μηνύματα που ζητούν από τους χρήστες άδεια
για την εκτέλεση ενός προγράμματος.
Είναι πιθανό να αντιμετωπίζετε προβλήματα λογισμικού επειδή κατά λάθος δώσατε
εντολή στο προσωπικό σας τείχος προστασίας να αποκλείσει το εν λόγω
πρόγραμμα, πιθανώς επειδή απαντήσατε σε ένα από τα μηνύματα που συζητήσαμε
παραπάνω. Θα πρέπει να ελέγξετε τις ρυθμίσεις του τείχους προστασίας σας για να
δείτε εάν το προβληματικό λογισμικό έχει προστεθεί κατά λάθος στη λίστα των
προγραμμάτων σας για αποκλεισμό. Εάν ναι, αλλάξτε τις ρυθμίσεις του τείχους
940
προστασίας για να επιτρέψετε την εκτέλεση του λογισμικού. Ελέγξτε εάν τα
προβλήματα επιμένουν.
10. Εκκίνηση σε ασφαλή λειτουργία.
Όπως αναφέρθηκε, ορισμένες δυσλειτουργίες λογισμικού μπορεί να προκληθούν
λόγω ρυθμίσεων του λειτουργικού συστήματος ή άλλων προβλημάτων
συστήματος. Τόσο τα λειτουργικά συστήματα Mac όσο και τα Windows διαθέτουν
ένα περιβάλλον αντιμετώπισης προβλημάτων που είναι γνωστό ως "ασφαλής
λειτουργία", το οποίο απενεργοποιεί εφαρμογές και διαδικασίες που δεν είναι
κρίσιμες για το σύστημα, καθιστώντας θεωρητικά ευκολότερο την απομόνωση
προβλημάτων.
Οι περισσότεροι υπολογιστές με Windows σάς επιτρέπουν να εισέλθετε σε ασφαλή
λειτουργία πατώντας το πλήκτρο F8 κατά την εκκίνηση του υπολογιστή. Εάν
χρησιμοποιείτε Mac, μπορείτε να εισέλθετε σε ασφαλή λειτουργία πατώντας το
πλήκτρο "SHIFT" ενώ ή αμέσως μετά την εκκίνηση του υπολογιστή σας. Αφού ο
υπολογιστής βρίσκεται σε ασφαλή λειτουργία, εκκινήστε την προβληματική
εφαρμογή λογισμικού και προσπαθήστε να αντιγράψετε το πρόβλημα που
παρουσιάστηκε ενώ ο υπολογιστής ήταν σε κανονική λειτουργία. Εάν δεν
αντιμετωπίζετε το ίδιο πρόβλημα, είναι μια καλή πιθανότητα το πρόβλημα να
προκαλείται από το λειτουργικό σας σύστημα ή άλλο πρόγραμμα και όχι από την
εφαρμογή που προσπαθείτε να ανακτήσετε.
11. Ανασυγκροτήστε τον σκληρό σας δίσκο.
Ως τελευταίο βήμα αντιμετώπισης προβλημάτων, μπορείτε να επιλέξετε την
ανασυγκρότηση του σκληρού δίσκου του υπολογιστή σας, μια διαδικασία που
συνίσταται στην αναδιάταξη της δομής του αρχείου του, έτσι ώστε το σύστημα να
λειτουργεί πιο αποτελεσματικά. Πιθανώς θα είναι πιο χρήσιμο να ανασυγκροτήσετε
έναν σκληρό δίσκο εάν αντιμετωπίζετε πρόβλημα εξαιρετικά αργής εκτέλεσης
λογισμικού, καθώς αυτή η διαδικασία έχει σκοπό να βελτιώσει την απόδοση
ολόκληρου του συστήματος όσον αφορά την ταχύτητα. Λάβετε υπόψη ότι η
ανασυγκρότηση ενός σκληρού δίσκου ισχύει μόνο για υπολογιστές με λειτουργικό
σύστημα Windows, καθώς το λειτουργικό σύστημα Macintosh βελτιστοποιεί
αυτόματα τη δομή του αρχείου στον σκληρό δίσκο.
941
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.3 Τεχνική υποστήριξη δικτύων
Η τεχνική υποστήριξη είναι η εξυπηρέτηση πελατών για συστήματα. Μπορεί να
ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες ή εσωτερικά και είναι ο τομέας που είναι
υπεύθυνος για τη λήψη της επαφής του χρήστη, την ανάλυση και την επίλυση του
προβλήματος. Η υποστήριξη χωρίζεται σε τρία επίπεδα: N1, N2 και N3.
1. Η N1 Υποστήριξη
Το Επίπεδο 1, γνωστό και ως γραφείο βοήθειας , είναι υπεύθυνο για την πρώτη
επαφή με τον χρήστη, θα καταχωρεί την υπηρεσία, θα πληροί τις προϋποθέσεις, θα
αναλύει τον βαθμό προτεραιότητας και θα λύνει το πρόβλημα, εάν είναι εντός του
επιπέδου απόδοσης. Διαφορετικά, θα προωθήσει την κλήση στο επόμενο επίπεδο.
Σε αυτό το επίπεδο, επιλύονται απλά ζητήματα, όπως η βοήθεια στην αλλαγή του
κωδικού πρόσβασης ή το ξεκλείδωμα του κωδικού πρόσβασης στο σύστημα. Αυτή η
υπηρεσία μπορεί να γίνει μέσω τηλεφώνου, συνομιλίας ή email και επομένως
μπορεί να πραγματοποιηθεί εξ αποστάσεως, από οπουδήποτε.
2. Η υποστήριξη N2
Το Επίπεδο 2 μπορεί επίσης να εκτελεστεί εξ αποστάσεως, αυτό που διαφέρει από
το επίπεδο 1 είναι οι αποδόσεις και οι προσβάσεις. Εδώ ο τεχνικός αξιολογεί
προβλήματα υλικού, λογισμικού και δικτύου. Αξιολογεί επίσης τα κενά ασφαλείας
στους διακομιστές. Εάν δεν υπάρχει λύση, η κλήση προωθείται στο επόμενο
επίπεδο, Ν3.
3. Υποστήριξη N3
Το Επίπεδο 3 χειρίζεται τις κλήσεις που προωθούνται από το N2. Συνήθως η
υπηρεσία είναι πρόσωπο με πρόσωπο, καθώς είναι υπηρεσίες με λίγη περισσότερη
πολυπλοκότητα, όταν δεν υπήρχε επιτυχία στην απομακρυσμένη εξυπηρέτηση. Το
Professional N3 έχει υψηλότερο επίπεδο εξειδίκευσης και, επομένως, το κόστος
αυτής της υπηρεσίας είναι υψηλότερο, με τα N1 και N2 να έχουν θεμελιώδη ρόλο
στη σωστή ανάλυση και στην ελαχιστοποίηση του λειτουργικού κόστους.
Τι κάνει ένας αναλυτής υποστήριξης δικτύου;
Εκτελεί υπηρεσίες σε εξοπλισμό τοπικού δικτύου, όπως εγκατάσταση και ρύθμιση
παραμέτρων υπολογιστών και στοιχείων δικτύου. Υποστηρίζει την περιοχή
ανάπτυξης εφαρμογών, καταγράφει περιστατικά, καθοδηγεί τους χρήστες,
παρακολουθεί και εξαλείφει βλάβες.
942
Τι κάνει ένας αναλυτής επικοινωνίας δικτύου και δεδομένων;
Σε αυτό το επάγγελμα εκτελείτε ανάλυση, ανάπτυξη και υλοποίηση συστημάτων
υπολογιστών, καθώς και διαχείριση έργων συστήματος, πληρώντας πρότυπα
ποιότητας, χρηστικότητας, ακεραιότητας και ασφάλειας πληροφοριών.
Τι κάνει ο αναλυτής υποστήριξης;
Πραγματοποιεί επιλογή, υλοποίηση και συντήρηση υλικού και βασικού λογισμικού
και λογισμικού υποστήριξης, ορίζει τον έλεγχο πρόσβασης στους πόρους, συμμετέχει
σε τακτική τεκμηρίωση και παρακολουθεί την απόδοση των εγκατεστημένων
τεχνικών πόρων.
Τι κάνει ένας επαγγελματίας δικτύωσης;
Ο επαγγελματίας του δικτύου είναι κυρίως υπεύθυνος για το σχεδιασμό, την
εγκατάσταση και τη διαμόρφωση της υποδομής δικτύου υπολογιστών εντός των
εταιρειών. Είναι υπεύθυνο για την εκτέλεση εργασιών που θα συνδέσουν πολλές
συσκευές στο διαδίκτυο και μπορεί επίσης να δημιουργήσει ένα σύστημα δικτύου
για την αποθήκευση αρχείων.
Τι είναι ο Αναλυτής Επικοινωνίας;
Συντάσσει στρατηγικό σχεδιασμό, προτάσεις, εκθέσεις, προϊόντα και υπηρεσίες
επικοινωνίας μαζί με τον συντονισμό επικοινωνίας. ... Επιβλέπει το έργο συμβούλων
και παρόχων προϊόντων και υπηρεσιών επικοινωνίας.
Τι κάνει ένας νεότερος αναλυτής υποδομής;
Τι κάνει ένας Junior Infrastructure Analyst; Υποστηρίζει και διατηρεί διακομιστές και
κέντρα δεδομένων, σχεδιάζει χωρητικότητα και αναπτύσσει έργα για τη βελτίωση
των εταιρικών υπηρεσιών. Πραγματοποιεί δημιουργία χρηστών και συντήρηση
ομάδων για την παραχώρηση προνομίων με άδεια πρόσβασης.
Τι κάνει ένας κατώτερος επιχειρησιακός αναλυτής;
Τι κάνει ο Operational Analyst; Διεξάγει μελέτη, διάγνωση και ανασκόπηση της ροής
των διοικητικών και διοικητικών δραστηριοτήτων. Παρακολουθεί δείκτες για να
εντοπίσει ευκαιρίες για βελτίωση στη λειτουργική διαδικασία.
Τι κάνει ένας κατώτερος αναλυτής πληροφορικής;
Τι κάνει ένας Junior IT Analyst; Αναπτύσσει, υλοποιεί και υποστηρίζει πληροφοριακά
συστήματα και τεχνολογικές λύσεις, καθορίζοντας απαιτήσεις και προσδιορίζοντας
943
την αρχιτεκτονική τους. Εγκαθιστά και προσαρμόζει λογισμικό, διαχειρίζεται
συστήματα και διαμορφώνει διαδικασίες ασφάλειας δικτύου.
Τι κάνει ένας Τεχνικός Δικτύων Υπολογιστών;
Τα δίκτυα υπολογιστών είναι κρίσιμα μέρη σχεδόν κάθε οργανισμού. Ο τεχνικός
δικτύων υπολογιστών είναι υπεύθυνος για την καθημερινή λειτουργία αυτών των
δικτύων.
Οργανώνουν, εγκαθιστούν και υποστηρίζουν τα συστήματα υπολογιστών ενός
οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών δικτύων (LAN), των δικτύων
ευρείας περιοχής (WAN), των τμημάτων δικτύου, των ενδοδικτύων και άλλων
συστημάτων επικοινωνίας δεδομένων.
Ο τεχνικός δικτύου και συστημάτων υπολογιστών συνήθως κάνει τα εξής:
• Καθορίζει τις ανάγκες του υπολογιστή και του συστήματος δικτύου ενός
οργανισμού πριν από τη ρύθμιση παραμέτρων.
• Κάνει εγκατάσταση σε όλο το υλικό και το λογισμικό δικτύου και
πραγματοποιεί οποιεσδήποτε απαραίτητες αναβαθμίσεις και επισκευές
• Διατηρεί το σύστημα δικτύου και την ασφάλεια του υπολογιστή και
διασφαλίζει ότι όλα τα συστήματα λειτουργούν σωστά
• Συλλέγει δεδομένα για την αξιολόγηση και τη βελτιστοποίηση της απόδοσης
του δικτύου ή του συστήματος
• Προσθέτει χρήστες σε ένα δίκτυο και εκχωρεί και ενημερώνει δικαιώματα
ασφαλείας στο δίκτυο
• Εκπαιδεύει τους χρήστες στη σωστή χρήση του υλικού και του λογισμικού
• Ερμηνεύει και επιλύει προβλήματα όταν ένας χρήστης ή ένα
αυτοματοποιημένο σύστημα παρακολούθησης τους ειδοποιεί ότι υπάρχει
σφάλμα
Ο τεχνικός δικτύου υπολογιστών διαχειρίζεται τους διακομιστές, τον επιτραπέζιο
και φορητό εξοπλισμό ενός οργανισμού. Διασφαλίζουν ότι τα δίκτυα αποθήκευσης
email και δεδομένων λειτουργούν σωστά.
Εξασφαλίζουν επίσης ότι οι σταθμοί εργασίας των εργαζομένων λειτουργούν
αποτελεσματικά και παραμένουν συνδεδεμένοι στο κεντρικό δίκτυο υπολογιστών.
Ορισμένοι διαχειριστές διαχειρίζονται δίκτυα τηλεπικοινωνιών.
944
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο τεχνικός δικτύου υπολογιστών βοηθά τους
αρχιτέκτονες δικτύου να σχεδιάσουν και να αναλύσουν μοντέλα
δικτύου. Συμμετέχουν επίσης σε αποφάσεις σχετικά με την αγορά μελλοντικού
υλικού ή λογισμικού για την αναβάθμιση του δικτύου του οργανισμού.
Τεχνική υποστήριξη σε Η/Υ προληπτική ή διορθωτική συντήρηση
Η τεχνική υποστήριξη υπολογιστών είναι μια υπηρεσία προληπτικής ή διορθωτικής
συντήρησης, η λειτουργία της οποίας είναι να εντοπίζει τεχνικά προβλήματα σε
επιτραπέζιους υπολογιστές ή φορητούς υπολογιστές, καθώς και να αποτρέπει την
επανεμφάνιση αυτών των αστοχιών. Ειδικά σε εταιρείες, όπου υπάρχει μαζική
χρήση υπολογιστών, η εμφάνιση οποιασδήποτε αστοχίας στο σύστημα ή στο δίκτυο
σύνδεσης μπορεί να είναι επιβλαβής για την παραγωγικότητα. Επομένως, όσο πιο
γρήγορα επιλυθεί το πρόβλημα, τόσο λιγότερος χρόνος θα χαθεί λόγω
ελαττωματικού υπολογιστή.
Τεχνική υποστήριξη σε Η/Υ έχουμε τη λύση για οποιοδήποτε πρόβλημα
Η τεχνική υποστήριξη υπολογιστών επεκτείνεται όχι μόνο σε υπολογιστές μικρών,
μεσαίων ή μεγάλων επιχειρήσεων, αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη υπολογιστική
μηχανή που έχει ελάττωμα απόδοσης. Όποιο κι αν είναι το πρόβλημα που εμποδίζει
την καλή χρήση ενός υπολογιστή, η τεχνική υποστήριξη υπολογιστή μπορεί να το
λύσει και να επαναφέρει το σύστημα στην κανονική λειτουργία. Ένα σημαντικό
πλεονέκτημα της τεχνικής υποστήριξης υπολογιστή είναι ότι προσφέρει δύο μορφές
εξυπηρέτησης, οι οποίες είναι η διόρθωση και η πρόληψη.
Στον τρόπο διόρθωσης, το πρόβλημα εντοπίζεται μέσω τεχνικής αξιολόγησης που
περιλαμβάνει ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο προς τον πελάτη και έναν έλεγχο
Η/Υ, που διενεργείται από εξειδικευμένους τεχνικούς πληροφορικής. Ο τρόπος
πρόληψης, από την άλλη πλευρά, λαμβάνει χώρα αμέσως μετά τη διόρθωση του
προβλήματος και είναι η στιγμή που λαμβάνονται προληπτικά μέτρα ώστε η
αποτυχία να μην επανεμφανιστεί.
Ανεξάρτητα από τον τύπο χρήσης του Η/Υ, οικιακής ή επαγγελματικής χρήσης, είναι
απαραίτητο να υπάρχει τεχνική υποστήριξη σε εξειδικευμένους υπολογιστές που να
παρέχουν διαφοροποιημένη υπηρεσία από τους άλλους. Επομένως, η επιλογή μιας
εταιρείας με εμπειρία και καλή φήμη στην αγορά μπορεί να είναι καθοριστική για
τη διατήρηση της ποιότητας του υπολογιστή για πολύ περισσότερο.
945
Ορισμός - Τι σημαίνει τεχνικός δικτύου υπολογιστών;
Ο τεχνικός δικτύων υπολογιστών είναι ένας επαγγελματίας πληροφορικής που
απασχολείται από μια επιχειρηματική οντότητα για να βοηθήσει στη δημιουργία, τη
συντήρηση και την αντιμετώπιση προβλημάτων τρέχοντος και μελλοντικού υλικού
και λογισμικού δικτύου υπολογιστών, για την υποστήριξη επιχειρηματικών
λειτουργιών. Ένας Τεχνικός Δικτύων είναι υπεύθυνος για τη διαμόρφωση, τη
συντήρηση και την αναβάθμιση δικτύων και πόρων και προετοιμάζει παρουσιάσεις
για να ενημερώσει τη διοίκηση σχετικά με την ανάγκη αναβάθμισης πόρων δικτύου.
Οι τεχνικοί δικτύων υπολογιστών εκτελούν φυσικές και ερευνητικές διαδικασίες,
συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής υποστήριξης. Συνήθως, οι έμπειροι τεχνικοί
υπολογιστών ειδικεύονται σε έναν μόνο τομέα, όπως συστήματα πληροφοριών,
ανάκτηση δεδομένων, διαχείριση δικτύου ή διαχείριση συστήματος.
Ένας τεχνικός δικτύων υπολογιστών πρέπει να έχει τις ακόλουθες δεξιότητες ή
γνώσεις:
• Η δυνατότητα εγκατάστασης, διαμόρφωσης, λειτουργίας, επισκευής,
συντήρησης, αντιμετώπισης προβλημάτων και διάγνωσης υπολογιστών,
διακομιστών, υλικού δικτύου, λογισμικού δικτύου και άλλου περιφερειακού
εξοπλισμού.
• Δυνατότητα εγκατάστασης, συντήρησης, επισκευής και επιθεώρησης
καλωδίωσης δικτύου και άλλου υλικού.
• Ικανότητα γρήγορης απόκρισης με λύσεις σε δυσλειτουργίες, διασφαλίζοντας
παράλληλα ότι οι καθορισμένοι υπολογιστές και ο εξοπλισμός δικτύου
παραμένουν λειτουργικοί.
• Γνώση τεχνικών αντιμετώπισης προβλημάτων, επισκευής και επίλυσης
προβλημάτων.
• Γνώση προγραμμάτων ελέγχου δικτύου, διαχείρισης δικτύου και αρχιτεκτονικής
δικτύου.
Οι διαχειριστές συστήματος μπορούν επίσης να συνεργαστούν με τεχνικούς
δικτύων υπολογιστών. Ανάλογα με την επιχείρηση, η οποία μπορεί να κυμαίνεται
από τοπικά δίκτυα (LAN) έως δίκτυα ευρείας περιοχής (WAN) και δίκτυα παρόχων
υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP), αυτοί οι τεχνικοί μπορούν να διαχειρίζονται υλικό
946
δικτύου, συμπεριλαμβανομένων πολυπλέκτης, αποπολυπλέκτης, οπτικών ινών,
ενισχυτών σήματος (όπως Erbium -Doped Fiber Amplifiers), δρομολογητές,
μεταγωγείς και ασύρματα δίκτυα.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ δικτύωσης που ορίζεται από λογισμικό (sdn) και
εικονικοποίησης δικτύου;
Η δικτύωση που ορίζεται από λογισμικό είναι μια έννοια δικτύου στην οποία, στην
αρχιτεκτονική δικτύου, το «επίπεδο ελέγχου» ή η δομή μετάδοσης δεδομένων του
δικτύου διαχωρίζεται από άλλες λειτουργίες. Δημιουργεί κάποια αφαίρεση στα
επίπεδα λογισμικού που διαχειρίζονται το δίκτυο.
Αντίθετα, η εικονικοποίηση δικτύου είναι μια έννοια μεγάλης κλίμακας για την
αλλαγή της αρχιτεκτονικής δομής ενός δικτύου. Οι ειδικοί μιλούν για
εικονικοποίηση δικτύου με όρους αντικατάστασης φυσικών δομών υλικού για
παράδειγμα, διαχωρισμού ή κατάτμησης ενός μόνο τμήματος υλικού σε
διαφορετικές λογικές συναρτήσεις. Είτε πρόκειται για λειτουργίες διακομιστή είτε
για αποθήκευση δεδομένων, η βασική ιδέα της χρήσης εικονικού υλικού (μερικές
φορές ονομάζεται VMware) είναι η ίδια.
Μερικοί από εκείνους που είναι εξοικειωμένοι με τη δικτύωση που ορίζεται από
λογισμικό και την εικονικοποίηση δικτύου θα περιέγραφαν τη δικτύωση που
ορίζεται από λογισμικό ως περισσότερο μια «μηχανική» ή πρακτική τεχνική για την
αλλαγή του τρόπου κατασκευής ενός δικτύου. Κατά μία έννοια, η δικτύωση που
ορίζεται από το λογισμικό θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τον γενικό σκοπό της
εικονικοποίησης δικτύου, η οποία θα βοηθούσε στον έλεγχο του έργου ως ένα
είδος σχεδιαστικής φιλοσοφίας υψηλού επιπέδου. Με άλλα λόγια, η χρήση
τεχνικών κρυπτογράφησης SDN έναντι της χρήσης εικονικών μηχανών για την
αρχική κατασκευή δικτύου.
Άλλοι μιλούν για τη δικτύωση που ορίζεται από το λογισμικό ως έναν τύπο
εργαλείου προγραμματισμού, για το πώς λειτουργούν μεμονωμένες γλώσσες
προγραμματισμού για την υποστήριξη αρχιτεκτονικών υλικού και λογισμικού. Αυτά
είναι τα βασικά δομικά στοιχεία που επιτρέπουν τη δημιουργία και τη λειτουργία
μεγαλύτερων, εξελιγμένων εγκαταστάσεων υπολογιστών.
947
Τι είναι η Εφαρμογή παρακολούθησης δικτύου που καθορίζεται από λογισμικό
(Εφαρμογή παρακολούθησης SDN);
Μια εφαρμογή παρακολούθησης δικτύου που ορίζεται από λογισμικό (εφαρμογή
παρακολούθησης SDN) είναι ένας τύπος προγράμματος που παρακολουθεί και
διαχειρίζεται τις λειτουργίες του δικτύου και την κυκλοφορία σε ένα περιβάλλον
δικτύου που ορίζεται από λογισμικό. Μια εφαρμογή παρακολούθησης SDN είναι
παρόμοια με μια τυπική εφαρμογή παρακολούθησης δικτύου, αλλά έχει σχεδιαστεί
ειδικά για να λειτουργεί σε περιβάλλοντα που βασίζονται σε SDN.
Η εφαρμογή παρακολούθησης δικτύου που καθορίζεται από λογισμικό
(Εφαρμογή παρακολούθησης SDN)
Μια εφαρμογή παρακολούθησης SDN είναι κυρίως ένα εργαλείο διαχείρισης και
παρακολούθησης δικτύου που λειτουργεί σε συνδυασμό με το λειτουργικό
σύστημα δικτύου και ένα σύνολο API. Αυτά τα API είναι ενσωματωμένα σε όλο το
δίκτυο σε κάθε κόμβο, συσκευή και μέσο δικτύου και βοηθούν στην εξαγωγή και
παράδοση συγκεκριμένων δεδομένων παρακολούθησης δικτύου στην εφαρμογή
παρακολούθησης SDN, η οποία τα καταγράφει και τα αναλύει για να αξιολογήσει
τις συνολικές λειτουργίες του δικτύου.
948
Εκπαιδευτική Υποενότητα 7.4 Διαχείριση και υποστήριξη διακομιστών
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΚΟΜΙΣΤΗ
Οι υπηρεσίες συντήρησης διακομιστή μας είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες μας,
με ευέλικτες επιλογές υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων προσαρμοσμένων
επιπέδων εξυπηρέτησης.
Οι διακομιστές είναι η ψυχή της επιχείρησής σας. Γι' αυτόν τον λόγο τα προβλήματα
που παρουσιάζονται σε αυτό μπορούν να προκαλέσουν διακοπή των
δραστηριοτήτων της επιχείρησής σας. Οι τεχνικοί μας είναι ειδικοί σε όλα τα στάδια
διαχείρισης διακομιστή: διαμόρφωση, εγκατάσταση, διάγνωση, συντήρηση και
παρακολούθηση.
Υποστήριξη διακομιστή, διάγνωση και επισκευή
• Οφέλη από τη συντήρηση διακομιστή

• Προληπτική και διορθωτική συντήρηση
• Υποστήριξη υλικού και λογισμικού
• εγκατάσταση λογισμικού;
• Εγκατάσταση και διαμόρφωση διακομιστή
• Διαχείριση και διαχείριση διακομιστή
• Εγγύηση χρόνου απόκρισης
• 24ωρο σύστημα παρακολούθησης και ειδοποίησης
Μερικά Χαρακτηριστικά.
Διαχείριση, εγκατάσταση και διαμόρφωση διακομιστών Windows, Linux ή Mac:
Διακομιστής δεδομένων, διακομιστής συστημάτων, διακομιστής web, διακομιστής
949
email, διακομιστής αντιγράφων ασφαλείας και διακομιστής διαχείρισης
δικτύου. Επιπλέον, φυσική εγκατάσταση και συντήρηση δικτύων (καλωδίωση, δομή
και δρομολόγηση), υλοποίηση λύσεων για απομακρυσμένη πρόσβαση και
διαχείριση, υλοποίηση Firewall, ασφαλής συγκέντρωση μηνυμάτων ημερολογίου και
διαχείριση συστημάτων.
Μερικές λύσεις διακομιστή
• Διαχείριση λογαριασμού χρήστη και υπολογιστή
• Διαχείριση υπηρεσιών τομέα Active Directory
• Διαχείριση και Εφαρμογή Πολιτικής Ομάδας
• Εφαρμογή και διαχείριση GPO
• Διαχείριση Terminal Server (TS).
• Διαχείριση πρόσβασης διακομιστή
• Διαχείριση πρόσβασης σε αντικείμενα με χρήση οργανωτικών μονάδων
• Παρακολούθηση απόδοσης συστήματος
• Διαχείριση αντιγράφων ασφαλείας, επαναφοράς και ανάκτησης
• Περιοδική ανασκόπηση στρατηγικών ασφάλειας και δημιουργίας αντιγράφων
ασφαλείας
Παρακολούθηση δικτύου και διακομιστή
Το Network and Server Monitoring είναι ένα σύστημα που παρακολουθεί προληπτικά
συμβάντα, σφάλματα, εισβολές και προϋποθέσεις που είναι απίθανο να οδηγήσουν
σε διακοπές λειτουργίας του συστήματος. Ειδικευόμαστε σε συστήματα ασφάλειας
δικτύων και διαχείρισης κίνησης.
Ένα σύστημα έχει διαμορφωθεί σε κάθε διακομιστή που παρακολουθείται για να
βρίσκει αυτόματα σφάλματα και να ξεκινά διορθωτικά μέτρα, για παράδειγμα
επανεκκίνηση μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας ή ομάδας υπηρεσιών ή αποκλεισμός
και ειδοποίηση πιθανών εισβολών.
Ρύθμιση διακομιστή δικτύου – Windows
Έχουμε αρκετούς επαγγελματίες που ειδικεύονται στην εγκατάσταση και συντήρηση
διακομιστών που βασίζονται σε πλατφόρμες Microsoft Windows Server.
950
Οι ειδικοί υποστήριξης διακομιστών μας είναι έτοιμοι να σας βοηθήσουν
Οι τεχνικοί υποστήριξης και συντήρησης διακομιστών μας είναι έτοιμοι να επιλύσουν
οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει. Επικοινωνήστε μαζί μας για να μάθετε πώς
μπορούμε να βοηθήσουμε την εταιρεία σας να διαχειριστεί και να συντηρήσει τους
διακομιστές σας.
Ο έλεγχος πρόσβασης χρησιμοποιείται για τη διαχείριση της πρόσβασης των ατόμων
σε συγκεκριμένες τοποθεσίες ελέγχοντας μια ηλεκτρική ή ηλεκτρομαγνητική
κλειδαριά. Με την εγγραφή του χρήστη στον εξοπλισμό, είναι δυνατή η πρόσβαση
και η διαχείριση των χρόνων εισόδου και εξόδου κάθε ατόμου στην τοποθεσία,
δημιουργώντας αναφορές που μπορούν να ληφθούν μέσω του δικτύου ή της
μονάδας flash.
Έλεγχος πρόσβασης με γραμμωτό κώδικα
Τα πιο χρησιμοποιούμενα στοιχεία ελέγχου πρόσβασης είναι οι γραμμικοί κώδικες,
οι αριθμοί (κωδικός πρόσβασης), η εγγύτητα (κάρτα, σήμα ή μπρελόκ) και τα
βιομετρικά στοιχεία.
Αριθμητικός έλεγχος πρόσβασης
από όλα τα μοντέλα είναι αυτό με το καλύτερο όφελος κόστους. Έχει απλοποιήσει
και υποστηρίζει κατά μέσο όρο χίλιους κωδικούς πρόσβασης έως και τεσσάρων
ψηφίων. Επιτρέπει την εγκατάσταση ενός αισθητήρα ανοιχτής πόρτας και ενός
κουδουνιού.
Έλεγχος πρόσβασης εγγύτητας
με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων, ο εξοπλισμός προσδιορίζει το σήμα ή το μπρελόκ για
να γνωρίζει εάν είναι καταχωρημένο στο σύστημα και έτσι επιτρέπει την
πρόσβαση. Ιδανικό για έλεγχο εξόδου μαζί με βιομετρικό χειριστήριο στην
είσοδο. Επειδή δεν έχει πληκτρολόγιο, έχει το μικρότερο μέγεθος εκτός από
μεγαλύτερη ευελιξία στην ενεργοποίηση.
Έλεγχος πρόσβασης μέσω βιομετρικών στοιχείων
διαβάζοντας το δακτυλικό αποτύπωμα, είναι ανάμεσα στα άλλα μοντέλα το πιο
ασφαλές, επιτρέπει την καταγραφή περισσότερων του ενός δακτύλων σε περίπτωση
οποιασδήποτε δυσκολίας ανάγνωσης. Αυτός ο τύπος ελέγχου πρόσβασης
περιλαμβάνει γενικά τα προηγούμενα μοντέλα, επιτρέποντάς σας να επιλέξετε εάν
951
θα χρησιμοποιήσετε κωδικό πρόσβασης, σήμα ή βιομετρικά στοιχεία ή ακόμα και τα
τρία για να απελευθερώσετε την πρόσβαση.
Μια καλή υπηρεσία διαχείρισης διακομιστή είναι απαραίτητη για κάθε επιχείρηση
σήμερα. Με τις εταιρείες να εξαρτώνται όλο και περισσότερο από αυτά τα
μηχανήματα –στην πραγματικότητα, ορισμένα υπάρχουν μόνο σε αυτά– η
διατήρηση της διαθεσιμότητας, της ασφάλειας και της απόδοσής τους γίνεται όλο
και πιο σημαντική και μάλιστα κρίσιμο ζήτημα. Άλλωστε, ένα μόνο τρακάρισμα ή
αποτυχία μπορεί να σημαίνει τεράστιες απώλειες.
Παρακάτω, θα γνωρίσετε καλύτερα τι είναι αυτή η υπηρεσία και πώς μπορεί να σας
βοηθήσει να διαχειριστείτε καλύτερα την επιχείρησή σας – και να βάλετε τέλος
στους πονοκεφάλους σας. Ακολουθήστε λοιπόν!
Τι είναι η Διαχείριση διακομιστή
Η διαχείριση διακομιστή είναι μια υπηρεσία που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα
δραστηριοτήτων που κυμαίνονται από την εγκατάσταση διακομιστή έως την
παρακολούθηση και τη διαχείριση του μηχανήματος στο σύνολό του σε συνεχή
βάση. Εξαιρετικά χρήσιμο και συμφέρον, παρέχεται από εξειδικευμένες εταιρείες,
οι οποίες διαθέτουν έμπειρους επαγγελματίες έτοιμους να αντιμετωπίσουν ό,τι
αφορά τον διακομιστή γρήγορα και οικονομικά.
952
Αυτή η υπηρεσία είναι μια εξαιρετική επιλογή για εταιρείες που δεν έχουν το χρόνο,
το προσωπικό ή τους πόρους για να χειριστούν τους διακομιστές τους. Και
δεδομένης της σημασίας μιας καλά διαχειριζόμενης δομής, μπορεί να είναι μια
συμφέρουσα εναλλακτική λύση για κάθε εταιρεία, ανεξαρτήτως μεγέθους.
Τι μπορεί να κάνει για εσάς η διαχείριση διακομιστή;
Η ύπαρξη διακομιστών με καλή διαχείριση είναι απαραίτητη για την εύρυθμη
λειτουργία της εταιρείας και για τη συνέχειά της. Εξάλλου, προβλήματα όπως
διακοπή σύνδεσης, απώλεια δεδομένων και ελαττώματα ασφάλειας είναι
απαράδεκτα στον σημερινό επιχειρηματικό κόσμο. Και ανάλογα με τον κλάδο στον
οποίο δραστηριοποιείσαι, μπορεί να σημαίνουν τεράστιες απώλειες τόσο σε
οικονομικό όσο και σε επίπεδο εικόνας.
Μια καλή υπηρεσία διαχείρισης διακομιστή δεν μπορεί μόνο να αντιμετωπίσει
γρήγορα αυτά τα προβλήματα μέσω της εργασίας εξειδικευμένων
επαγγελματιών. Αλλά τους αποτρέπει επίσης μέσω επιδιορθώσεων ασφαλείας ,
διαχείρισης πόρων και διαφόρων άλλων προληπτικών δραστηριοτήτων.
Και όλες αυτές οι υπηρεσίες μπορούν να χωριστούν σε τρεις ομάδες: εγκατάσταση,
υποστήριξη συμβάντων και συνεχής υποστήριξη. Αυτό το τμήμα, παρεμπιπτόντως,
χρησιμοποιείται από πολλές εταιρείες διαχείρισης διακομιστών για να προσφέρουν
τις υπηρεσίες τους.
Εγκατάσταση
Η εγκατάσταση ενός διακομιστή είναι ζωτικής σημασίας για να είναι
αποτελεσματικός στον μελλοντικό του ρόλο. Σε αυτό το σημείο πρέπει να ληφθούν
υπόψη μια σειρά από παράγοντες ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει με τον
καλύτερο δυνατό τρόπο την αίτηση που θα λάβει. Από τη βάση δεδομένων έως τη
χρήση συμπλεγμάτων, όλα πρέπει να είναι καλά μελετημένα και καθορισμένα για
καλή απόδοση.
Η υπηρεσία εγκατάστασης λειτουργεί ακριβώς με όλο αυτό το μέρος της
διαχείρισης διακομιστή. Διαμόρφωση ελέγχου δικτύου, υπηρεσίες καταλόγου και
κοινή χρήση αρχείων. εφαρμογή πολιτικών ασφαλείας, εγκατάσταση διακομιστών
βάσεων δεδομένων και συστημάτων διαχείρισης, e-mail και ακόμη
και εικονικοποίηση . όλα όσα σχετίζονται με την αρχική διάταξη διακομιστή
953
βρίσκονται στο πακέτο εγκατάστασης, με ορισμένες υπηρεσίες να διαφέρουν από
εταιρεία σε εταιρεία.
Ωστόσο, μετά την εγκατάσταση του διακομιστή και τη διαμόρφωση του συστήματος,
δεν παρέχεται περαιτέρω υποστήριξη.
Υποστήριξη ανά περιστατικό
Η υποστήριξη συμβάντων διαχείρισης διακομιστή συμβαίνει μόνο όταν η εταιρεία
ζητά μία ή άλλες υπηρεσίες, σποραδικά. Όταν παρουσιαστεί μια αστοχία και το
σύστημα πέσει εκτός λειτουργίας, για παράδειγμα, η εταιρεία μπορεί να ζητήσει την
υπηρεσία διόρθωσης και αποκατάστασης του συστήματος.
Το ίδιο όταν είναι απαραίτητο να ενημερώσετε συγκεκριμένο λογισμικό, να
εφαρμόσετε επιδιορθώσεις ασφαλείας, να εφαρμόσετε νέα συστήματα ή
οποιοδήποτε άλλο είδος ανάγκης εμφανίζεται και που η εταιρεία δεν μπορεί να
προμηθεύσει εσωτερικά. Έτσι, η εταιρεία μπορεί να βασιστεί σε μια εξειδικευμένη
υπηρεσία όποτε τη χρειαστεί.
Η χρέωση είναι γενικά σε ωριαία βάση και δεν παρέχεται άλλη υποστήριξη εκτός από
αυτή που έχει συναφθεί για αυτόν τον τύπο υπηρεσίας διαχείρισης διακομιστή.
Συνεχής υποστήριξη
Από την άλλη, η συνεχής υποστήριξη γίνεται συνεχώς και είναι η πιο ολοκληρωμένη
από όλες. Σε αυτό, η εταιρεία που παρέχει την υπηρεσία παρακολουθεί τον
διακομιστή 24 ώρες το 24ωρο και εργάζεται προληπτικά, διαμορφώνοντας και
βελτιστοποιώντας το σύστημα για μέγιστη απόδοση ανά πάσα στιγμή.
Στον τομέα της ασφάλειας, οι ενημερώσεις κώδικα, οι έλεγχοι αστοχίας δίσκου και οι
ρυθμίσεις παραμέτρων του τείχους προστασίας εφαρμόζονται για την αποτροπή
κακόβουλων επιθέσεων και συνδέσμων, εκτός από διάφορες άλλες προληπτικές
εργασίες. Όταν συμβαίνει ένα πρόβλημα, η ομάδα είναι πάντα εκεί για να ενεργήσει
γρήγορα και να αποκαταστήσει το σύστημα, ανεξάρτητα από το επίπεδο
κρισιμότητας.
Επιπλέον, η συνεχής υποστήριξη διαχείρισης διακομιστή προσφέρει επίσης ελέγχους
συστήματος, τόσο σε συνεχή όσο και σε προληπτική βάση. Επομένως, αποφεύγοντας
τις εκπλήξεις. προληπτική ενημέρωση βιβλιοθηκών, βάσεων δεδομένων και
εφαρμογών· βελτιστοποίηση των προεπιλεγμένων ρυθμίσεων του λειτουργικού
συστήματος και πολλών άλλων υπηρεσιών.
954
Αλλά γιατί χρειάζεστε μια υπηρεσία διαχείρισης διακομιστή;
Όλα όσα προσφέρει η υπηρεσία διαχείρισης διακομιστή μπορούν να γίνουν
εσωτερικά, από την ίδια την ομάδα της εταιρείας. Λοιπόν, γιατί να νοικιάσετε αυτήν
την υπηρεσία; Τι οφέλη προσφέρει; Με την πρώτη ματιά, μπορεί να φαίνεται απλώς
ένα επιπλέον κόστος, αλλά αν το αναλύσουμε καλύτερα, θα δούμε ότι η καλή
διαχείριση διακομιστή μπορεί να κάνει τη διαφορά στην εταιρεία. Ακόμη
περισσότερο για τις μικρές επιχειρήσεις, που δεν έχουν το χρόνο, τους πόρους ή το
προσωπικό να ασχοληθούν με τους διακομιστές.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από το μέγεθος της εταιρείας, η καλή διαχείριση διακομιστή
παρέχει:
Περισσότερη ασφάλεια
Η διόρθωση σφαλμάτων, η παρακολούθηση απειλών, η ενημέρωση και η εφαρμογή
πιο αποτελεσματικών λύσεων και πολλά άλλα μέτρα ασφαλείας που προσφέρονται
από τη διαχείριση διακομιστή προσφέρουν περισσότερη προστασία στην επιχείρησή
σας.
Αυτό αποτρέπει επιθέσεις, των πιο ποικίλων τύπων και στις πιο ποικίλες
συνθήκες. Επιπλέον, αποτρέπει τη διαρροή και την κλοπή δεδομένων, μια από τις
μεγαλύτερες ανησυχίες κάθε εταιρείας σήμερα. προστατεύει τους υπαλλήλους και
τους πελάτες της, φέρνοντας μεγαλύτερη αξιοπιστία στην επιχείρηση· και αφήνει την
εταιρεία ελεύθερη να αναπτυχθεί χωρίς ανησυχίες.
Μεγαλύτερη παραγωγικότητα
Η διατήρηση μιας ομάδας που παρακολουθεί και διαχειρίζεται τους διακομιστές,
εκτός από δαπανηρή, μειώνει την παραγωγικότητα της εταιρείας. Εξάλλου, αρκετοί
υπάλληλοι αφαιρούνται από τα κύρια καθήκοντά τους για να πραγματοποιήσουν
επιχειρησιακές δραστηριότητες που δεν προσθέτουν τίποτα.
Έτσι, η εξωτερική ανάθεση αυτής της εργασίας σε μια εταιρεία διαχείρισης
διακομιστών τοποθετεί περισσότερους υπαλλήλους στους βασικούς τους
ρόλους. Έτσι, αυξάνει την παραγωγικότητα της εταιρείας στο σύνολό της. Επιπλέον,
με λιγότερα προβλήματα και διακοπές στην εργασιακή ρουτίνα λόγω αποτυχιών, οι
εργαζόμενοι μπορούν να αφοσιωθούν ακόμη πιο σκληρά και περισσότερο στα
καθήκοντά τους.
955
Λιγότερους πονοκεφάλους
Το να ζει κανείς σβήνοντας πυρκαγιές που και που συχνά, εμποδίζει πολύ τη ζωή και
την εργασία του διευθυντή. Με αυτόν τον τρόπο, το να βασίζεσαι στη διαχείριση
διακομιστή μπορεί να είναι η λύση στους πονοκεφάλους σου. Γιατί μπορείς να
κοιμηθείς με ηρεμία γνωρίζοντας ότι τα πάντα φροντίζουν εξειδικευμένοι και
έμπειροι επαγγελματίες.
Διαχείριση διακομιστή: γιατί είναι σημαντικό και πώς να το κάνουμε;
Κάθε εταιρεία συνεργάζεται, σε κάποιο βαθμό, με διακομιστές για να επιτύχει

καλύτερη διαχείριση δεδομένων και επίσης να εφαρμόσει λύσεις που λειτουργούν
τόσο εσωτερικά όσο και για το εξωτερικό της κοινό. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο
να λειτουργούν σωστά, προκειμένου να αποφευχθεί η μη διαθεσιμότητα, μεταξύ
άλλων προβλημάτων.
Οι παραβιάσεις ασφαλείας, τα τρωτά σημεία και η απώλεια δεδομένων μπορεί να
προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα. Επιπλέον, η υπερφόρτωση της χρήσης των
πόρων μπορεί να προκαλέσει την επιχείρησή σας να χάσει σημαντικές ευκαιρίες στην
αγορά. Είναι ακόμα δυνατό να προσθέσουμε ότι αυτές οι προφυλάξεις βοηθούν στη
σύνθεση της διακυβέρνησης ΤΠ .
Μείνετε λοιπόν μαζί μας, κατανοήστε τη σημασία της διαχείρισης διακομιστή και
ποιες είναι οι βέλτιστες πρακτικές για την υλοποίησή της και κάντε τις ερωτήσεις σας
σχετικά!
956
Πόσο σημαντική είναι η διαχείριση διακομιστή;
Η διαχείριση διακομιστή είναι μια σειρά διαδικασιών που στοχεύουν στην
κατανόηση του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούνται οι διακομιστές της εταιρείας.
Με αυτόν τον τρόπο, βοηθούν τους υπεύθυνους διαχειριστές να μπορούν να
ελέγχουν τις μεταβλητές που εμπλέκονται στις διαδικασίες χρήσης τους, όπως η
απόδοση, η αποτελεσματικότητα, η αξιολόγηση της χρήσης των στοιχείων και η
ενημέρωση.
Όταν εφαρμόζεται στρατηγικά, καταφέρνει να ελαχιστοποιεί προβλήματα που
θέτουν σε κίνδυνο τη λειτουργία της εταιρείας σας με την πάροδο του χρόνου, εκτός
από την υιοθέτηση μέτρων που στοχεύουν, για παράδειγμα, στην αυτοματοποίηση
των διαδικασιών .
Θέλετε να δείτε ένα παράδειγμα για το πώς η διαχείριση μπορεί να είναι χρήσιμη;
Φανταστείτε ότι οι διακομιστές εφαρμογών σας λειτουργούν κοντά στο όριο και,
λόγω της εποχικότητας ορισμένων υπηρεσιών της εταιρείας σας, υπάρχει προσδοκία
αύξησης της ζήτησης διακομιστή.
Με την αποτελεσματική διαχείριση διακομιστή, είναι δυνατό να εντοπιστεί αυτή η
τάση και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα — είτε πρόκειται για σύνδεση με
υπολογιστές και cloud (και, κατά συνέπεια, κλιμάκωση των απαραίτητων πόρων),
είτε αγορά υλικού που αντιμετωπίζει το πρόβλημα.
Είναι σημαντικό να εξετάσετε το ενδεχόμενο εφαρμογής της διαχείρισης διακομιστή
στις ακόλουθες περιπτώσεις:
• όταν δεν υπάρχει εγγύηση επαρκούς διαθεσιμότητας για την εκτέλεση των
αιτήσεων·
• όταν παρατηρείται ότι η απόδοση των εφαρμογών δημιουργεί προβλήματα, δεν
μπορεί να φτάσει στο μέγιστο.
• όταν υπάρχει κάποια καθυστέρηση στον τομέα της πληροφορικής για να
μπορέσετε να διορθώσετε βλάβες διακομιστή.
• όταν υπάρχουν προβλήματα με τους δείκτες απόδοσης πληροφορικής .
• όταν εμφανίζονται ευπάθειες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τις
πληροφορίες της επιχείρησής σας·
• όταν δεν υπάρχει έλεγχος κόστους στους διακομιστές εφαρμογών.
957
Είναι σημαντικό να θεωρείτε τη διαχείριση διακομιστή ως θεμελιώδη επιλογή στην
επιχείρησή σας. Ωστόσο, για αυτό, είναι απαραίτητο να γίνει αποτελεσματικά
προκειμένου να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα.
Πώς να κάνετε μια αποτελεσματική διαχείριση διακομιστή;
Για την επιτυχία της στρατηγικής διαχείρισης διακομιστή σας, είναι απαραίτητο να
γνωρίζετε ορισμένους τρόπους για να επιτύχετε περισσότερο έλεγχο και
αποτελεσματικότητα σε αυτήν την πτυχή. Παρακάτω είναι μερικά σημεία που πρέπει
να λάβετε υπόψη.
Έχετε έναν επόπτη
Όταν υπάρχει η παρουσία ενός ατόμου που είναι επίσημα υπεύθυνος για τη
διαχείριση, γίνεται ευκολότερο να επιλυθούν τα ζητήματα που αφορούν τον έλεγχο
της απόδοσης του υλικού. Το υπεύθυνο άτομο μπορεί να έχει ηγετικό ρόλο και να
έχει μέλη της ομάδας αφιερωμένα σε αυτόν τον ρόλο επίσης.
Με αυτό, αυτό το άτομο είναι ο συνομιλητής με τους διευθυντές και άλλους
διευθυντές και μπορεί να επικοινωνεί πιο εύκολα, να ζητά τις απαιτήσεις τους και να
διατηρεί μεγαλύτερο έλεγχο στη διοίκηση, καθώς και να μπορεί να προετοιμάζει
αναφορές για παρακολούθηση ζητημάτων.
Ελέγξτε εάν υπάρχει ανάγκη αλλαγής διακομιστών
Είναι σημαντικό να αναλυθεί εάν οι διακομιστές συμβαδίζουν με τις τρέχουσες
απαιτήσεις και, ειδικά, για μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προβλέψεις.
Δεδομένου αυτού, είναι δυνατό να αξιολογηθεί εάν υπάρχει επείγουσα ανάγκη
ανταλλαγής, προγραμματισμού αντικατάστασης φυσικών διακομιστών ή, στη
συνέχεια, επανεκτίμησης της σύμβασης για διακομιστές cloud.
Αξιολογήστε τις επενδυτικές ανάγκες
Συχνά είναι απαραίτητο να κάνετε εφάπαξ επενδύσεις, ώστε να μπορέσετε να
αξιοποιήσετε στο έπακρο τις λύσεις σας. Για παράδειγμα, στην περίπτωση όσων
χρησιμοποιούν διακομιστές cloud, ενόψει της μεγάλης ζήτησης, καθίσταται δυνατή
η κλιμάκωση της υπηρεσίας και η εγγύηση της διαθεσιμότητας της υπηρεσίας σας.
Ποιες είναι οι βέλτιστες πρακτικές για αποτελεσματική διαχείριση διακομιστή;
Εκτός από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, είναι επίσης δυνατό να απαριθμηθούν
ορισμένες πρακτικές που ενισχύουν τη διαχείριση προκειμένου να γίνει όλο και πιο
958
επιτυχημένη και, επομένως, να έχει καλύτερα αποτελέσματα σε αυτήν την πρακτική.
Θα σας δείξω τα κυριότερα παρακάτω.
Να οργανωθεί
Ένα θεμελιώδες πρώτο βήμα είναι να μπορείτε να οργανώσετε τα δεδομένα που
προέρχονται από τους διακομιστές σας για να προσδιορίσετε πώς είναι η τρέχουσα
απόδοση, με ποιον τρόπο είναι απαραίτητο να παρέμβετε, ποιες είναι οι καμπύλες
αύξησης ζήτησης βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, ανάγκες
συντήρησης μεταξύ άλλων..
Αξιολογήστε τη δυνατότητα εξωτερικής ανάθεσης διαχείρισης διακομιστή
Εάν η εταιρεία σας δεν μπορεί να έχει αποκλειστικό συνεργάτη για τη διαχείριση των
διακομιστών, μια επιλογή είναι να αναθέσετε σε τρίτους αυτήν τη λειτουργία ( IT
outsourcing ). Πολλοί εξειδικευμένοι οργανισμοί μπορούν να λειτουργήσουν με
αυτές τις λειτουργίες προκειμένου να βελτιώσουν αυτό το ζήτημα, επιτρέποντας
μεγαλύτερο έλεγχο και καλύτερη λειτουργία των διακομιστών τους.
Προσλάβετε τις υπηρεσίες ενός αξιόπιστου παρόχου
Για όσους εργάζονται με διακομιστές cloud, είναι απαραίτητο να συνάψουν
συμβάσεις με εταιρείες που είναι αξιόπιστες, στην πραγματικότητα, ικανές να
προσφέρουν μια υπεύθυνη, αποτελεσματική υπηρεσία, ανάλογα με το μέγεθος και
τις ανάγκες του οργανισμού σας.
Για αυτό, μπορείτε να ακολουθήσετε μερικές συμβουλές:
• να αξιολογήσει εάν υπάρχουν παράπονα για τον πάροχο·
• ζητήστε παραπομπές από συναδέλφους και συνεργάτες.
• επιλέξτε αυτές που έχουν συνεργασίες με μεγάλα ονόματα της αγοράς.
• επιλέξτε αυτά που έχουν αποτελεσματική υποστήριξη .
• δείτε αν υπάρχουν ειδικοί στην ομάδα του αξιόπιστου παρόχου.
Με τη σωστή επιλογή ενός καλού διακομιστή, είναι δυνατό να γίνει ένα πρώτο βήμα
προς την καλύτερη διαχείριση διακομιστή και, κατά συνέπεια, να ελαχιστοποιηθούν
τα σφάλματα και οι αστοχίες που επηρεάζουν τη λειτουργία τους.
959
Πόσο σημαντικό είναι να κάνετε τις σωστές επενδύσεις για τη διαχείριση
διακομιστή;
Η διαχείριση διακομιστή είναι κρίσιμη για την επιτυχία της πληροφορικής. Άλλωστε,
όταν δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την επιχείρηση
συνολικά. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να παρέχεται όλη η απαραίτητη υποστήριξη
για αποτελεσματική διαχείριση.
Χωρίς αυτό, τα οφέλη που ανέφερα στην αρχή αυτού του κειμένου ενδέχεται να είναι
κατώτερα των προσδοκιών. Έτσι, εάν η επιθυμία σας είναι να κάνετε την επένδυση
πιο αποτελεσματική, είναι απαραίτητο να γνωρίζετε πώς να την κατευθύνετε σωστά.
Για αυτό, θα δείξω μερικά σημαντικά σημεία παρακάτω.
Βασιστείτε σε μια ομάδα υποστήριξης και παρακολούθησης
Η ομάδα υποστήριξης και παρακολούθησης θα είναι υπεύθυνη για την επίγνωση των
ζητημάτων που ενδέχεται να επηρεάσουν τη λειτουργία των διακομιστών σας.
Επομένως, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πιθανά προβλήματα που μπορεί να
προκύψουν και να γνωρίζετε πώς να τα λύσετε. Χωρίς την απαραίτητη υποδομή για
αυτό, μπορεί να προκύψουν διακοπές λειτουργίας, καθώς και απώλεια και ζημιά.
Για να λειτουργεί καλά, είναι σημαντικό να δημιουργηθεί μια ομάδα υποστήριξης και
παρακολούθησης, η οποία θα παρακολουθεί τη λειτουργία της και θα είναι σε θέση
να εντοπίσει πότε συμβαίνει οποιοσδήποτε τύπος παρέμβασης και να επιλύσει το
πρόβλημα γρήγορα.
Δημιουργήστε μια επιχειρηματική στρατηγική
Οι επενδύσεις πρέπει να κατευθύνονται σωστά, ώστε να είναι εφικτό να έχουμε
καλύτερα αποτελέσματα. Αυτό είναι δυνατό μόνο εάν γνωρίζετε ποιες είναι οι
επιχειρηματικές προοπτικές επί του παρόντος όσον αφορά τη χρήση διακομιστή:
υπάρχει βραχυπρόθεσμη ή μεσοπρόθεσμη προοπτική αλλαγής; Υπάρχει
αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης τους επόμενους μήνες; Εάν ναι, πώς μπορεί να
λυθεί αυτό;
Για όλα αυτά τα αδιέξοδα, μια επιχειρηματική στρατηγική μπορεί να είναι
ενδιαφέρουσα. Θα είναι υπεύθυνος για την καθοδήγηση του τι είναι προτεραιότητα
στη διαχείριση, τι είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου,
καθώς και για να του επιτρέπει να ακολουθεί μελλοντικά σχέδια για αυτόν τον τομέα.
960
Αποκτήστε προληπτική και κατ' απαίτηση διαχείριση
Έχει η επιχείρησή σας σχέδιο έκτακτης ανάγκης για καταστάσεις στις οποίες
παρουσιάζεται κάποιο είδος προβλήματος διαχείρισης διακομιστή; Ξέρετε πώς να
προχωρήσετε σε αυτές τις περιπτώσεις; Αν όχι, ήρθε η ώρα να αναθεωρήσετε αυτές
τις ερωτήσεις. Όταν υπάρχει επαρκής επένδυση σε αυτά τα ζητήματα, είναι επίσης
δυνατό να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες και να αποκατασταθεί η λειτουργία του
διακομιστή με ευελιξία.
Η διαχείριση διακομιστών είναι ζωτικής σημασίας για τους οργανισμούς ώστε να
μπορούν να διατηρήσουν τη διαθεσιμότητα των εσωτερικών και εξωτερικών
υπηρεσιών της εταιρείας τους. Χωρίς αυτό, η επιχείρησή σας μπορεί να υποστεί
σοβαρές απώλειες, εκτός από άλλα ζητήματα όπως προβλήματα ασφάλειας,
διαρροές, απώλεια δεδομένων, μεταξύ άλλων.
Με αυτό, είναι δυνατό να έχετε μεγαλύτερη ασφάλεια στα αρχεία που κυκλοφορούν
στην εταιρεία, καθώς και να προστατέψετε δεδομένα και έγγραφα. Σε ένα πλαίσιο
στο οποίο η εταιρεία σας μπορεί να τιμωρηθεί για προβλήματα αυτού του είδους,
σύμφωνα με τις διατάξεις του Γενικού Νόμου για την Προστασία Δεδομένων
Προσωπικού Χαρακτήρα (LGPD), είναι απαραίτητο να λαμβάνονται τα απαραίτητα
μέτρα για την προστασία των πληροφοριών που κυκλοφορούν εκεί. .
Επιτρέπει επίσης την καλύτερη παρακολούθηση των δεικτών και των μετρήσεων του
κλάδου, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Έτσι, μπορείτε να ελέγξετε εάν υπάρχει
κάποιο είδος προβλήματος που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πλήρη
λειτουργία τους και να διορθώσετε τα προβλήματα στο ακριβές σημείο, χειρουργικά.
Όπως ανέφερα, υπάρχει πολύ μεγάλη σημασία σε αυτή την έννοια. Ως εκ τούτου,
μπορεί να είναι μια καλή εναλλακτική λύση να έχετε μια συμβουλευτική εταιρεία
ικανή να πραγματοποιήσει αυτόν τον έλεγχο με αποτελεσματικότητα, στρατηγική και
διατήρηση της μέγιστης απόδοσης και επίσης την ασφάλεια των δεδομένων που
κυκλοφορούν στην εταιρεία σας.
Η διαχείριση διακομιστή είναι ένα από τα σημεία που πρέπει να προσέξει η εταιρεία
σας για να εξασφαλίσει ένα πιο σύγχρονο, αποδοτικό ΙΤ ικανό να εκτελεί τις
δραστηριότητές της αποτελεσματικά. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να είστε πάντα
ενήμεροι για νέα και θέματα στην περιοχή.
961
Σύνοψη
Η τεχνολογία αποτελεί τη βάση για τη λειτουργία μιας σειράς υπηρεσιών που
λειτουργούν με βάση διαδικτυακούς πόρους και υποστηρικτικό λογισμικό. Χωρίς
αυτόν τον αυτοματισμό, θα ήταν σχεδόν αδύνατο να εγγυηθεί κανείς την ποιότητα
της παρεχόμενης εργασίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ύπαρξη μιας καλής
υποδομής δικτύου είναι απαραίτητη για τις εταιρείες, είτε μικρές, μεσαίες ή μεγάλες.
Μόνο οι εξειδικευμένοι επαγγελματίες έχουν τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις για
να κλιμακώσουν τα δίκτυα και να τα καταστήσουν αποτελεσματικά, γεγονός που
εξηγεί την υψηλή ζήτηση για αυτούς τους ειδικούς στην αγορά.
962
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 7 Υποστήριξη ηλεκτρονικών υπολογιστών και
δικτυακών υποδομών
(1) Η αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού είναι η διαδικασία ελέγχου, διάγνωσης
και αναγνώρισης λειτουργικών ή τεχνικών προβλημάτων με μια συσκευή ή
εξοπλισμό υλικού. Σκοπός του είναι να λύσει φυσικά ή/και λογικά προβλήματα και
ζητήματα σε ένα υπολογιστικό υλικό.
α) Σωστό
β) Λάθος
(2) Ορισμένες διαδικασίες στην αντιμετώπιση προβλημάτων υλικού
περιλαμβάνουν: (Επιλέξτε 3)
α) Αφαίρεση, επισκευή και αντικατάσταση ελαττωματικής μνήμης RAM, σκληρού
δίσκου ή κάρτας βίντεο/γραφικών.
β) Καθαρίστε τη σκόνη από την υποδοχή και τις υποδοχές των καρτών βίντεο και
του ανεμιστήρα ψύξης.
γ) Σφίξτε το καλώδιο και τους βραχυκυκλωτήρες στη μητρική πλακέτα και/ή στα
δ) Εγκαθιστούμε πάλι το λειτουργικό σύστημα
(3) Τι συμβαίνει εάν αποτύχει μια δοκιμή UEFI του διαγνωστικού υλικού
υπολογιστή;
α) Το Διαγνωστικό Υλικού Η/Υ επαναλαμβάνει τη δοκιμή αυτόματα.
β) Εμφανίζεται ένας κωδικός σφάλματος και ένα 24ψήφιο αναγνωριστικό
σφάλματος.
γ) Θα σας ζητηθεί να επικοινωνήσετε με την Υποστήριξη της (π.χ. HP) για την
αποκωδικοποίηση του σφάλματος.
(4) Η αντιμετώπιση προβλημάτων λογισμικού είναι η διαδικασία σάρωσης,
αναγνώρισης, διάγνωσης και επίλυσης προβλημάτων, σφαλμάτων και σφαλμάτων
στο λογισμικό.
α) Σωστό
β) Λάθος
963
(5) Σε περίπτωση που θέλετε να διερευνήσετε ποιες ανοιχτές εφαρμογές μπορούν
να υπερφορτώσουν τη μνήμη RAM του υπολογιστή σας, λειτουργικά συστήματα
όπως τα Windows και Macintosh (OS)
α) παρέχουν εργαλεία που εμφανίζουν αυτές τις πληροφορίες
β) παρέχουν διαδικτυακά εργαλεία που εμφανίζουν αυτές τις πληροφορίες
γ) Πρέπει να απευθυνθούμε στον κατασκευαστή
δ) Πρέπει να απευθυνθούμε στον προμηθευτή
(6) Μερικές φορές τα προβλήματα λογισμικού προκύπτουν από μια σύγκρουση με
άλλα προγράμματα ή απλώς από δυσκολίες εκκίνησης.
α) Σωστό
β) Λάθος
(7) Τι κάνει ένας αναλυτής υποστήριξης δικτύου; (Επιλέξτε 3)
α) Εκτελεί υπηρεσίες σε εξοπλισμό τοπικού δικτύου
β) εγκατάσταση και ρύθμιση παραμέτρων υπολογιστών
γ) Τα διάφορα στοιχείων δικτύου.
δ) Παρακολουθεί τους χρήστες στο δίκτυο
(8) Ο τεχνικός δικτύου και συστημάτων υπολογιστών συνήθως κάνει τα εξής:
α) Καθορίζει τις ανάγκες του υπολογιστή και του συστήματος δικτύου
β) Κάνει εγκατάσταση σε όλο το υλικό και το λογισμικό δικτύου
γ) Διατηρεί το σύστημα δικτύου και την ασφάλεια του υπολογιστή
δ) Συλλέγει δεδομένα για την αξιολόγηση και τη βελτιστοποίηση της απόδοσης του
δικτύου
ε) Προσθέτει χρήστες σε ένα δίκτυο και εκχωρεί και ενημερώνει δικαιώματα
ασφαλείας στο δίκτυο
ζ) Εκπαιδεύει τους χρήστες στη σωστή χρήση του υλικού και του λογισμικού
η) Ερμηνεύει και επιλύει προβλήματα όταν ένας χρήστης ή ένα αυτοματοποιημένο
σύστημα παρακολούθησης τους ειδοποιεί ότι υπάρχει σφάλμα
θ) Όλα τα παραπάνω
(9) Ο έλεγχος πρόσβασης:
α) χρησιμοποιείται για τη διαχείριση της πρόσβασης των ατόμων σε συγκεκριμένες
τοποθεσίες ελέγχοντας μια ηλεκτρική ή ηλεκτρομαγνητική κλειδαριά.
964
β) με την εγγραφή του χρήστη στον εξοπλισμό, είναι δυνατή η πρόσβαση και η
διαχείριση των χρόνων εισόδου και εξόδου κάθε ατόμου στην τοποθεσία.
γ) δημιουργείται αναφορά που μπορεί να ληφθεί μέσω του δικτύου ή της μονάδας
flash
(10) Η διαχείριση διακομιστή είναι μια υπηρεσία που περιλαμβάνει ένα ευρύ
φάσμα δραστηριοτήτων που κυμαίνονται από την εγκατάσταση διακομιστή έως την
παρακολούθηση και τη διαχείριση του μηχανήματος στο σύνολό του σε συνεχή
βάση.
α) Σωστό
β) Λάθος
11) Άσκηση
Εάν στο δίκτυο είναι όλοι οι υπολογιστές και οι δικτυακές συσκευές συνδεδεμένες
και δουλεύουν αλλά δεν έχουν επικοινωνία με έναν συγκεκριμένο διακομιστή που
βρίσκεται σε άλλη χώρα. Ποια είναι τα βήματα που θα ακολουθήστε.
965
966
Εκπαιδευτική Ενότητα 8 Τεχνικές προδιαγραφές υλικού και λογισμικού
Σκοπός
Σκοπός της ενότητας είναι ο εκπαιδευόμενος να αποκτήσει πλήρη γνώση πάνω στα
τεχνικά θέματα και τις προδιαγραφές του υλικού των υπολογιστικών συστημάτων,
είτε αυτά είναι προσωπικά/σταθερά συστήματα είτε φορητά, να γνωρίζει τις
βασικές λειτουργίες και προδιαγραφές των περιφερειακών συσκευών, να γνωρίζει
τα χαρακτηριστικά και τις προδιαγραφές του λογισμικού των Η/Υ, τις δημοφιλείς
συσκευές δικτύωσης καθώς και στα εργαλεία που απαιτούνται για την κατασκευή
δικτύων.
Ολοκληρώνοντας αυτή την ενότητα ο εκπαιδευόμενος θα είσαι σε θέση να μπορεί
να διαλέξει και να ταιριάξει τις απαιτήσεις σχεδίασης του υλικού μέρους ενός
προσωπικού υπολογιστή. Επίσης, θα αναπτύξει κριτικές ικανότητες στη διαλογή
φορητών συσκευών με βάση τις πολύπλοκες προδιαγραφές τους, θα αναγνωρίζει
τις περιφερειακές συσκευές και τις συσκευές εμπορικού ενδιαφέροντος, θα
διατυπώνει τα τεχνικά χαρακτηριστικά, θα αναγνωρίζει τις κατηγορίες και τα
τεχνικά χαρακτηριστικά των Λειτουργικών Συστημάτων και των εφαρμογών που
κυκλοφορούν στο εμπόριο ή ελεύθερο λογισμικό, θα χρησιμοποιεί τα εργαλεία που
χρησιμοποιούνται για την επίλυση τεχνικών προβλημάτων τοπικών δικτύων.
Επιπλέον, θα προτείνει τις πιο κατάλληλες λύσεις ανάλογα με το πρόβλημα
τοπικών δικτύων που καλείται να αντιμετωπίσει και θα είναι ικανός να προτείνει
ολοκληρωμένη λύση δικτύωσης, από ένα σπίτι μέχρι μια μικρή επιχείρηση.
Μητρική πλακέτα ATX: Η Intel δημιούργησε τον συντελεστή φόρμας ATX και την
παρουσίασε για πρώτη φορά το 1995. Για σχεδόν 25 χρόνια, ο σχεδιασμός ATX ήταν
ο κυρίαρχος παράγοντας φόρμας για υπολογιστές στο σπίτι και στο γραφείο.
Socket ή «υποδοχέας επεξεργαστή»: είναι το εξάρτημα που είναι κατασκευασμένο

έτσι ώστε να φιλοξενήσει τον επεξεργαστή του συστήματος.
Chipset: είναι ένα σύνολο ηλεκτρονικών κυκλωμάτων που όλα μαζί απαρτίζουν ένα
ολοκληρωμένο κύκλωμα και αυτό λειτουργεί σαν μία οντότητα.
967
Northbridge: υποσύνολο chipset που εκτελεί μια πολύ σημαντική λειτουργία, τη
διαχείριση των περιφερειακών επικοινωνιών πολύ υψηλής ταχύτητας
Southbridge: υποσύνολο chipset που είναι υπεύθυνο για την υποστήριξη πιο αργών
περιφερειακών
GPU: μονάδες επεξεργασίας γραφικών οι οποίες είναι σχεδιασμένες ώστε να
διενεργούν τους υπολογισμούς που έχουν σχέση με τα γραφικά.
Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα: εννοούμε οποιοδήποτε software μας επιτρέπει να
δούμε τον πηγαίο του κώδικα (source code), να τον τροποποιήσουμε, και να τον
μοιραστούμε ελεύθερα.
Wireless Access point: Στα δίκτυα υπολογιστών, ασύρματο σημείο πρόσβασης ή
σταθμός βάσης (Wireless Access Point) είναι μια συσκευή που συνδέει μεταξύ τους
άλλες ασύρματες συσκευές επικοινωνίας με σκοπό τη δημιουργία ενός ασύρματου
δικτύου.
968
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.1 Προδιαγραφές υλικού ηλεκτρονικών υπολογιστών
Πώς να βρείτε και να ελέγξετε τις προδιαγραφές υπολογιστή των Windows 10, 8 ή
7
Ποιες είναι οι προδιαγραφές του μηχανήματος μου; Θέλετε να μάθετε τι είδους
RAM, CPU, μητρική πλακέτα ή κάρτα γραφικών (GPU) υπάρχει στον υπολογιστή
σας; Παρακάτω θα δούμε πώς να ελέγχετε τις προδιαγραφές του υπολογιστή ή του
φορητού υπολογιστή σας με Windows. Και στη συνέχεια, πώς μπορείτε να
διατηρήσετε την ομαλή λειτουργία του υπολογιστή σας με τα καλύτερα εργαλεία
ενίσχυσης της απόδοσης της αγοράς.
Βασικές προδιαγραφές υπολογιστή
Υπάρχουν πολλές πληροφορίες που μπορείτε να μάθετε για το τι υπάρχει μέσα στον
υπολογιστή σας, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι θέλουν να
μάθουν για τις βασικές προδιαγραφές που αναφέρονται εδώ.
Η κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) είναι ο εγκέφαλος του υπολογιστή. Πολλά
προγράμματα χρειάζονται μια CPU με ένα ελάχιστο επίπεδο επεξεργαστικής ισχύος
για να γνωρίζουν ακριβώς πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένας
υπολογιστής. Μια υπερφορτωμένη CPU μπορεί εύκολα να υπερθερμανθεί,
επομένως είναι καλύτερο να παρακολουθείτε τη θερμοκρασία του επεξεργαστή ,
ειδικά όταν έχει μεγάλη ζήτηση.
GPU
Η μονάδα επεξεργασίας γραφικών σας (GPU) διαχειρίζεται όλα όσα βλέπετε στην
οθόνη σας. Η γνώση των προδιαγραφών της GPU είναι ιδιαίτερα σημαντική
για παιχνίδια και άλλες εργασίες που απαιτούν γραφικά, όπως η επεξεργασία
βίντεο. Ακριβώς όπως η CPU, η GPU μπορεί επίσης να υπερθερμανθεί όταν
ανατίθενται περισσότερες εργασίες από την ικανότητα επεξεργασίας της.
Έμβολο
Ο υπολογιστής σας χρησιμοποιεί μνήμη τυχαίας πρόσβασης (RAM) για την εκτέλεση
όλων των εργασιών που είναι ενεργές στον υπολογιστή ανά πάσα στιγμή. Όσο
περισσότερη μνήμη RAM έχετε, τόσο περισσότερες ταυτόχρονες εργασίες μπορεί
να χειριστεί ο υπολογιστής σας.
969
Η CPU, η GPU και η RAM συνδέονται με τη μητρική πλακέτα, επιτρέποντάς τους να
επικοινωνούν μεταξύ τους. Επειδή είναι υλικό, η μητρική έχει κάποια φυσικά
όρια. Για παράδειγμα, εάν έχει μόνο δύο υποδοχές RAM , δεν θα είναι δυνατή η
εγκατάσταση περισσότερων από δύο στικ για να αυξηθεί η μνήμη RAM του
Χώρος HD
Κάθε φορά που εγκαθιστάτε ένα νέο πρόγραμμα, το λογισμικό θα σας ενημερώνει
πόσο χώρο στον σκληρό δίσκο θα χρειαστείτε. Εάν δεν υπάρχει αρκετός χώρος, δεν
θα είναι δυνατή η εγκατάσταση του προγράμματος. Το ίδιο ισχύει για τη λήψη ή τη
δημιουργία νέων αρχείων.
Γιατί είναι σημαντικό να ελέγχετε τις προδιαγραφές του υπολογιστή;
Η κατανόηση του υλικού μέσα στον υπολογιστή σας μπορεί να βοηθήσει σε πολλές
εργασίες και σε διαφορετικές καταστάσεις. Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα
σημαντικών περιόδων κατά τις οποίες είναι καλό να γνωρίζετε πώς να ελέγχετε τη
μνήμη RAM , τη CPU και άλλες προδιαγραφές στον υπολογιστή σας.
Όταν πουλάτε τον υπολογιστή σας: Όταν πουλάτε τον υπολογιστή σας, αναφέρετε
όλες τις προδιαγραφές του μηχανήματος. Αυτό δίνει στους πιθανούς αγοραστές
σημαντικές πληροφορίες για να γνωρίζουν τι αγοράζουν και πόσο να χρεώσουν για
το προϊόν.
Όταν αγοράζετε έναν νέο υπολογιστή: Η γνώση των προδιαγραφών του
υπολογιστή σας μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τι χρειάζεστε σε έναν νέο
υπολογιστή. Η κατανόηση του σημείου βλάβης του υπολογιστή σας είναι πολύ
χρήσιμη για τον προσδιορισμό της ενέργειας που χρειάζεται ο νέος σας
υπολογιστής . Εάν κατασκευάζετε το δικό σας μηχάνημα, μπορείτε να συγκρίνετε τις
προδιαγραφές της CPU και να αξιολογήσετε διαφορετικούς τύπους GPU για να
αποφασίσετε ποιος ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες σας.
Πότε χρειάζεστε υποστήριξη: Έχετε πρόβλημα υλικού ή απόδοσης; Όταν
επικοινωνείτε με την τεχνική υποστήριξη, να είστε έτοιμοι να προσφέρετε σχετικές
προδιαγραφές για το πρόβλημά σας. Για να προσφέρει την καλύτερη δυνατή
καθοδήγηση, ο επαγγελματίας θα πρέπει να γνωρίζει τον εξοπλισμό στον οποίο
εργάζεστε.
970
Κατά την ενημέρωση προγραμμάτων οδήγησης: Θα πρέπει να γνωρίζετε τον
ακριβή αριθμό μοντέλου των καρτών ήχου και γραφικών κατά την ενημέρωση των
προγραμμάτων οδήγησης γραφικών και ήχου . Αλλά μόνο εάν δεν έχετε αυτόματη
ενημέρωση προγραμμάτων οδήγησης, φυσικά.
Υπάρχουν προγράμματα που διατηρούν αυτόματα όλα τα προγράμματα οδήγησης
ενημερωμένα. Η εξαιρετικά διαισθητική διεπαφή τους σάς βοηθά να ενημερώσετε
παλιά ή ελαττωματικά προγράμματα οδήγησης, να διορθώσετε επίμονα ζητήματα
που σχετίζονται με τα προγράμματα οδήγησης και να επαναφέρετε τον υπολογιστή
σας στη βέλτιστη απόδοση σε ελάχιστο χρόνο.
Κατά τη δοκιμή ενός νέου παιχνιδιού ή εφαρμογής: Έχετε έναν παλιό υπολογιστή
ή φορητό υπολογιστή και θέλετε να παίξετε τα πιο πρόσφατα παιχνίδια ή ακόμα και
κλασικά όπως το GTA 5 ή το Ark: Survival Evolved; Πρώτα απ 'όλα, βεβαιωθείτε ότι ο
υπολογιστής σας πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις για τη λειτουργία του
παιχνιδιού. Διαφορετικά, δεν θα μπορείτε να το εγκαταστήσετε.
Κατά το overclocking της CPU ή της GPU σας: Το overclocking της CPU ή της GPU
σας σημαίνει συντονισμό αυτού του υλικού έτσι ώστε να εκτελείται πιο γρήγορα
από ό,τι στις αρχικές του ρυθμίσεις. Πριν ξεκινήσετε, ελέγξτε τις προδιαγραφές του
καθενός και δοκιμάστε την CPU ή την GPU σας, ώστε να έχετε ένα σημείο
εκκίνησης. Το overclocking της CPU ή της GPU μπορεί να είναι λίγο
επικίνδυνο. Επομένως, πρέπει να συλλέξετε όσο το δυνατόν περισσότερες
πληροφορίες πριν κάνετε αυτήν την αλλαγή.
Πώς και πού να ελέγξετε τις προδιαγραφές CPU, RAM, μητρικής πλακέτας και GPU
Τα Windows προσφέρουν μερικούς τρόπους εύρεσης προδιαγραφών
υλικού. Ανάλογα με το επίπεδο λεπτομέρειας που χρειάζεστε, δοκιμάστε μία από
τις παρακάτω μεθόδους για να ελέγξετε τις προδιαγραφές της CPU σας και να
μάθετε άλλες πληροφορίες.
Ελέγξτε τις προδιαγραφές του υπολογιστή σας με τις ρυθμίσεις συστήματος των
Windows
Οι Ρυθμίσεις των Windows παρέχουν έναν εύκολο και βολικό τρόπο ελέγχου των
προδιαγραφών του υπολογιστή σας. Αρχικά, θα σας δείξουμε πώς να το κάνετε
αυτό στα Windows 10 και μετά θα μιλήσουμε για τα Windows 7.
971
Πώς να ανοίξετε τις ρυθμίσεις συστήματος στα Windows 10
Κάντε κλικ στο Έναρξη, ανοίξτε τις Ρυθμίσεις σας και μεταβείτε
στο Σύστημα. Επιλέξτε Πληροφορίες από το μενού στα αριστερά.
Αυτό θα εμφανίσει τις βασικές προδιαγραφές του υπολογιστή σας και την έκδοση
των Windows που είναι εγκατεστημένη στο μηχάνημα.
Ελέγξτε τις προδιαγραφές του υπολογιστή με τη γραμμή εντολών
Φορέστε την (καλή) κουκούλα χάκερ και πληκτρολογήστε Windows + R για να
ανοίξετε το παράθυρο Εκτέλεση. Πληκτρολογήστε cmd και πατήστε Enter για να
ανοίξετε τη διεπαφή της γραμμής εντολών.
972
Πληκτρολογήστε τη γραμμή εντολών systeminfo και πατήστε Enter . Ο υπολογιστής
σας θα εμφανίσει όλες τις προδιαγραφές του συστήματός σας. Απλώς
μετακινηθείτε στα αποτελέσματα και αναζητήστε τις πληροφορίες που θέλετε.
Ελέγξτε τις προδιαγραφές του υπολογιστή σας με τη Διαχείριση Συσκευών

Θέλετε να μάθετε το ακριβές όνομα μιας συγκεκριμένης συσκευής, όπως η κάρτα
βίντεο ή ήχου; Στη συνέχεια, πρέπει να μεταβείτε στη Διαχείριση Συσκευών.
Κάντε δεξί κλικ στο μενού Έναρξη και επιλέξτε Διαχείριση Συσκευών .
973
Θα ανοίξει ένα παράθυρο με μια λίστα με όλα όσα είναι ενσωματωμένα στον
υπολογιστή ή τον φορητό υπολογιστή σας. Κοιτάξτε κάθε στοιχείο στη λίστα και
ελέγξτε τα ονόματα των συσκευών όπως στην παρακάτω εικόνα.
Η Διαχείριση Συσκευών συνήθως δίνει σαφή και πλήρη ονόματα σε κάθε αξεσουάρ
ή συσκευή που είναι συνδεδεμένη ή ενσωματωμένη στον υπολογιστή ή τον φορητό
υπολογιστή σας.
Ακόμα δεν είστε σίγουροι τι είναι μια συγκεκριμένη συσκευή; Η καταχώριση
γράφει Άγνωστο; Μην ανησυχείς. Μπορείτε ακόμη να μάθετε το GUID (Global
Unique Identifier) της συσκευής. Υπάρχει μια σειρά από αριθμούς που θα σας
βοηθήσουν να προσδιορίσετε ποιες συσκευές ψάχνετε.
Στη Διαχείριση Συσκευών, κάντε διπλό κλικ στο μυστηριώδες όνομα,
όπως Broadcom 802.11ac . Στη συνέχεια, μεταβείτε στις Λεπτομέρειες . Στην
περιοχή Ιδιότητες, επιλέξτε Αναγνωριστικά υλικού. Κάντε δεξί κλικ σε μία από τις
καταχωρήσεις, αντιγράψτε την και μεταβείτε στην αγαπημένη σας μηχανή
αναζήτησης για να μάθετε περισσότερα για αυτήν.
Με μια γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο, μπορείτε να μάθετε το ακριβές όνομα
της άγνωστης συσκευής.
974
Πώς να ελέγξετε τις λεπτομερείς προδιαγραφές χρησιμοποιώντας τις
Πληροφορίες συστήματος
Ας πάμε λίγο πιο βαθιά. Το πιο πλήρες ενσωματωμένο εργαλείο για τον έλεγχο των
προδιαγραφών του υπολογιστή σας ονομάζεται Πληροφορίες συστήματος. Για να
το ανοίξετε, κάντε κλικ στο μενού των Windows και ξεκινήστε να πληκτρολογείτε τη
φράση Πληροφορίες συστήματος . Τα Windows θα σας το βρούν.
Κάντε κλικ στις Πληροφορίες συστήματος (ή πατήστε Enter ). Το εργαλείο που

ανοίγει μπορεί να είναι το πιο πλήρες, αλλά είναι και ο πιο περίπλοκος τρόπος για
να βρείτε τις προδιαγραφές ενός Η/Υ. Μπορείτε να βρείτε οτιδήποτε με αυτό, από
την έκδοση BIOS/UEFI του υπολογιστή και τον αριθμό έκδοσης της μητρικής
πλακέτας, μέχρι τα προγράμματα οδήγησης και τις εφαρμογές που εκτελούνται στο
μηχάνημα.
975
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος που να σας δίνει περισσότερες πληροφορίες για ένα
σύστημα!
Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε αυτό το εργαλείο για:

Αναζήτηση για συγκεκριμένες πληροφορίες. Χρησιμοποιήστε το πεδίο Εύρεση στο
κάτω μέρος του παραθύρου για να αναζητήσετε οτιδήποτε όπως κάρτες γραφικών ή
θύρες USB.
Δημιουργία αναφοράς σάρωσης: Ανοίξτε το μενού Αρχείο και κάντε κλικ
στην Εξαγωγή για να αποθηκεύσετε όλες αυτές τις πληροφορίες σε ένα αρχείο
κειμένου που μπορεί να γίνει κοινή χρήση. Μπορεί να είναι χρήσιμο εάν η τεχνική
υποστήριξη ζητήσει αυτές τις πληροφορίες ή εάν πρέπει να μοιραστείτε τις
προδιαγραφές υλικού σας σε ένα φόρουμ ιστού.
Χρησιμοποιήστε ένα εργαλείο τρίτου κατασκευαστή για να δείτε εύκολα όλες
αυτές τις προδιαγραφές
Τα ενσωματωμένα εργαλεία των Windows για «κυνήγι» προδιαγραφών μπορεί να
είναι λίγο δύσκολα. Επιπλέον, με τόσες πολλές πληροφορίες, είναι δύσκολο να
ξέρεις πού ακριβώς θα βρεις αυτό που θέλεις. Εάν αισθάνεστε συγκλονισμένοι από
όλα αυτά, ίσως θέλετε να χρησιμοποιήσετε ένα εργαλείο που ειδικεύεται στον
έλεγχο προδιαγραφών.
Το Speccy (Όπως έχει προαναφερθεί) είναι ένα δωρεάν εργαλείο που εμφανίζει
εύκολα τις προδιαγραφές του υπολογιστή σας, επιτρέποντάς σας να βρίσκετε τις
πληροφορίες που χρειάζεστε εύκολα και γρήγορα.
976
Αποκτήστε την καλύτερη απόδοση από το υλικό σας
Χρησιμοποιώντας τα ενσωματωμένα εργαλεία των Windows ή ένα δωρεάν που έχει
αναπτυχθεί από άλλη εταιρεία όπως η Speccy, μπορείτε εύκολα να βρείτε όλες τις
προδιαγραφές του υπολογιστή σας. Είτε χρειάζεστε πληροφορίες σχετικά με τη
μνήμη RAM ή την CPU σας, είτε απλά θέλετε να μάθετε ποια προγράμματα είναι
εγκατεστημένα στον υπολογιστή σας, αυτά τα εργαλεία θα σας βοηθήσουν να
βρείτε όλες τις προδιαγραφές του υπολογιστή σας.
Για να αξιοποιήσετε στο έπακρο το υλικό μέσα στη θήκη του υπολογιστή σας και να
τερματίσετε τα ενοχλητικά σημεία συμφόρησης που εμποδίζουν την απόδοση του
υπολογιστή σας, φροντίστε να κάνετε τακτική συντήρηση και τροποποιήσεις στον
υπολογιστή σας.
977
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.2 Προδιαγραφές περιφερειακών συσκευών
Κύρια περιφερειακά
" Ο υπολογιστής θα ήταν άχρηστος σήμερα αν δεν είχαμε τα μέσα να
μετατρέψουμε τα δεδομένα του σε κάτι συγκεκριμένο και εύλογο για τους χρήστες
του. Περιφερειακά που περιλαμβάνουν εκτυπωτές, σαρωτές, οπτικό στυλό,
κάμερες, μόντεμ, κάρτες ήχου και άλλα, κάνουν τον χρήστη ζωή πολύ πιο πρακτική
και παραγωγική, γιατί όσο αυξάνεται ο αριθμός των περιφερειακών, διατίθονται
περισσότεροι πόροι, οι οποίοι μπορούν να μετατρέψουν ένα απλό πρόγραμμα
δεδομένων σε κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον... ».
Τα περιφερειακά είναι συσκευές που είναι εγκατεστημένες δίπλα στον υπολογιστή,
των οποίων η λειτουργία είναι να βοηθούν στην επικοινωνία ανθρώπου/μηχανής.
Αυτές οι συσκευές μπορεί να βρίσκονται στην περιφέρεια (γύρω) του υπολογιστή ή
μέσα στην ίδια τη θήκη. Η θήκη είναι ένα οριζόντιο ή κάθετο μεταλλικό κουτί, το
οποίο έχει τη λειτουργία να χρησιμεύει ως στήριγμα για τη μητρική πλακέτα, τις
μονάδες μεταγωγής και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές. Τα περιφερειακά είναι
συνδεδεμένα σε αυτό. Οι θήκες υπολογιστή έχουν συνήθως διακόπτες εναλλαγής:
I/O ή On/Off - η λειτουργία του είναι να ενεργοποιεί ή να απενεργοποιεί τον
Επαναφορά - αυτό το κουμπί διακόπτει στιγμιαία την ηλεκτρική ενέργεια που
παρέχεται στη μνήμη RAM, αναγκάζοντας το λειτουργικό σύστημα να
επανεκκινήσει.
Turbo - έχει τη λειτουργία της επιτάχυνσης ή της επιβράδυνσης της ταχύτητας
επεξεργασίας του υπολογιστή. Στους τρέχοντες υπολογιστές αυτό το κλειδί έχει
πέσει σε αχρηστία λόγω της ύπαρξης ενός μόνο τρόπου λειτουργίας.
Περιφερειακά εισόδου-εξόδου
Ο χρήστης, όταν χρησιμοποιεί τον υπολογιστή, χρειάζεται μέσα που επιτρέπουν την
είσοδο των επιθυμητών και τη συνακόλουθη έξοδο. Υπάρχουν περιφερειακά
εισόδου και εξόδου για αυτό. Η πιο κοινή περιφερειακή εισόδου είναι το
πληκτρολόγιο και η έξοδος είναι η οθόνη βίντεο του υπολογιστή. Στην περίπτωση
των περιφερειακών εισόδου, εκτός από το πληκτρολόγιο, υπάρχουν πολλά άλλα
μέσα που επιτρέπουν την εισαγωγή δεδομένων, μερικά από αυτά είναι:
978
• μαγνητική ταινία
• οπτικό στυλό
• Μαγνητική κάρτα
• Πληκτρολόγιο
• Ποντίκι
• Joystick (χρησιμοποιείται για χειρισμό παιχνιδιού)
• Μικρόφωνα κ.λπ.
Η φωνή χρησιμοποιείται ως συσκευή εισόδου, αλλά λόγω της μεγάλης ποικιλίας
μοτίβων ανθρώπινης φωνής, η ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα είναι δύσκολη.
Η οθόνη βίντεο είναι μια προσωρινή συσκευή εξόδου γιατί εάν διακοπεί η
τροφοδοσία θα χαθούν οι πληροφορίες που υπήρχαν στην οθόνη, επομένως για να
έχετε μια μόνιμη πηγή αναφοράς είναι απαραίτητο να καταφύγετε σε άλλα
υπάρχοντα περιφερειακά εξόδου, όπως:
• Εκτυπωτής
• Plotters
• Μικροφίλμ
• Ηχεία κ.λπ.
Μαγνητικές ταινίες
Βρίσκονται δύο τύποι: ρολό (Open Reel Tape) και κασέτα (Data Cassette). Οι ταινίες
Roll χρησιμοποιούνται συνήθως σε υπολογιστές mainframe. Χρησιμοποιούνται
επίσης για δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας αρχείων. Ως μειονέκτημα,
παρουσιάζουν κάποια λειτουργική βραδύτητα και επιτρέπουν μόνο διαδοχική
ανάγνωση. Οι κασέτες, που χρησιμοποιούνται σε μικρούς υπολογιστές και παλιά
τεχνολογία, έχουν τα ίδια μειονεκτήματα με τις κασέτες και συνήθως παρουσιάζουν
σφάλματα ανάγνωσης μετά από μερικές ημέρες εγγραφής ή ακόμα και αν
διαβάζονται σε διαφορετική μονάδα δίσκου. Αντικαταστάθηκαν από δισκέτες και
αυτές αντικαθίστανται από δίσκους zip. Η τάση είναι προς την αντικατάσταση της
"μαγνητικής ανάγνωσης/εγγραφής" με την "οπτική ανάγνωση/εγγραφή" όπως
βρίσκεται στους δίσκους ανάγνωσης/εγγραφής.
979
Οπτικό στυλό
Έχει το σχήμα ενός κοινού στυλό, αλλά στο άκρο του έχει ένα φωτεινό σήμα, ικανό
να ερμηνεύει τις διαφορές μεταξύ μαύρου και λευκού, όπως χρησιμοποιείται στον
γραμμωτό κώδικα.
Πληκτρολόγιο
Το πληκτρολόγιο χρησιμοποιείται για την εισαγωγή χαρακτήρων που ερμηνεύονται
στο πρόγραμμα και εκτελούνται στον υπολογιστή. Η οικογένεια υπολογιστών
διαθέτει ένα τυπικό πληκτρολόγιο γνωστό ως ενισχυμένο, με 101 πλήκτρα.
Κύρια κλειδιά που χρησιμοποιούνται:
DEL/DELETE - έχει τη λειτουργία διαγραφής των επιλεγμένων δεδομένων στον
υπολογιστή
SHIFT - έχει τη λειτουργία να διορθώνει τους χαρακτήρες με κεφαλαία γράμματα
και να τοποθετεί ορισμένους χαρακτήρες στην κορυφή των πλήκτρων
INS/INSERT - η λειτουργία του είναι να ενεργοποιεί τη λειτουργία εισαγωγής
κειμένου και, όταν είναι ήδη ενεργοποιημένη, να την απενεργοποιεί. Έτσι, κάθε
χαρακτήρας που πληκτρολογείτε εισάγεται όπου το σημείο εισαγωγής είναι μέσα
στο κείμενο.
CRTL - αυτό το κλειδί δημιουργεί ειδικές εντολές όταν χρησιμοποιείται σε
συνδυασμό με άλλο κλειδί. Αυτές οι εντολές εξαρτώνται από την εντολή που
CAPS LOCK - όταν ενεργοποιηθεί, οποιοσδήποτε χαρακτήρας θα ερμηνεύεται ως
κεφαλαίο, ισχύει μόνο για αλφαβητικά πλήκτρα. Πατώντας ξανά το πλήκτρο θα
απενεργοποιηθεί η εντολή.
ESC - συνήθως χρησιμοποιείται για την εγκατάλειψη ενός προγράμματος ή μιας
διαδικασίας, που προκαλείται από ατύχημα.
TAB - χρησιμοποιείται σε προγράμματα επεξεργασίας κειμένου με τη λειτουργία της
εσοχής στην καρτέλα κειμένου.
ALT - επιτρέπει επιπλέον χρήση ορισμένων πλήκτρων. Είναι ανενεργό.
ENTER - τα πλήκτρα ENTER και RETURN έχουν πανομοιότυπες λειτουργίες,
επιβεβαιώνοντας την εισαγωγή δεδομένων στον υπολογιστή.
980
BACKSPACE - μετακινεί τον κέρσορα προς τα πίσω, διαγράφοντας τον χαρακτήρα
αμέσως στα αριστερά του.
HOME - αναφέρεται σε μια μετατόπιση του δρομέα, που σας οδηγεί στην αρχή
κάποιου πράγματος.
ΤΕΛΟΣ - το αντίστροφο του HOME
PAGE UP - μετακινεί τον κέρσορα μία οθόνη προς τα πάνω
PAGE DOWN - μετακινεί τον κέρσορα προς τα κάτω κατά μία οθόνη
ΒΕΛΟΣ - μετακινεί τον κέρσορα προς την υποδεικνυόμενη κατεύθυνση
Ποντίκι
Το ποντίκι είναι μια συσκευή εισόδου υπολογιστή με κουμπιά ελέγχου (συνήθως
δύο ή τρία). Μετακινείται με το χέρι σε επίπεδη επιφάνεια Διαθέτει δρομέα που
κινείται στην οθόνη του υπολογιστή, ακολουθώντας την κίνηση του χεριού του
χρήστη.
Σαρωτές
Μετατρέπουν εικόνες, φιγούρες, φωτογραφίες, σε συγκεκριμένο κώδικα
προγράμματος, δίνοντας προϋποθέσεις μεταφοράς της εικόνας στην οθόνη του
υπολογιστή ακόμα και εκτύπωσης.
Έχουμε τρεις τύπους σαρωτών:
• Σαρωτές με τροφοδοσία φύλλου : διαθέτουν μηχανικά ρουλεμάν που
μετακινούν το χαρτί μέσα από την κεφαλή σάρωσης. Έχει ακρίβεια, αλλά
λειτουργεί μόνο με χαρτί πλήρους μεγέθους.
• Χειροκίνητος σαρωτής : Η κεφαλή σάρωσης μετακινείται με το χέρι.
• Επίπεδος σαρωτής : ο πιο ακριβός, λειτουργεί παρόμοια με ένα φωτοτυπικό
μηχάνημα.
Συστήματα βίντεο
Το σύστημα βίντεο είναι το πιο σημαντικό μέρος του υπολογιστή, καθώς είναι το
στοιχείο που αλληλεπιδρά περισσότερο με τον χρήστη. Και χωρίζεται σε δύο μέρη:
έναν προσαρμογέα βίντεο (κάρτα βίντεο) και μια οθόνη.
α) Κάρτα βίντεο : Χρησιμοποιείται για την απόκτηση καλής ποιότητας γραφικών.
981
Ορολογία:
• Pixels: Το pixel είναι το μικρότερο στοιχείο της εικόνας. Είναι επομένως η

μικρότερη περιοχή της οθόνης της οποίας το χρώμα και η φωτεινότητα
μπορούν να ελεγχθούν.
• Ανάλυση οθόνης: η ανάλυση ορίζει την ευκρίνεια της εικόνας σε μια οθόνη ως
συνάρτηση του αριθμού των pixel.
• Ανάλυση χαρακτήρων: ένας χαρακτήρας εμφανίζεται σε μια συγκεκριμένη
λειτουργία κειμένου, που σημαίνει ότι φωτίζονται ορισμένα pixel εντός των
περιοχών αυτών των χαρακτήρων.
• Αναλογία εικόνας: η αναλογία εικόνας είναι μια αναλογία μεταξύ του πλάτους
και του ύψους της οθόνης.
• Ανάλυση σε εικονοστοιχεία: ο αριθμός των εικονοστοιχείων μπορεί να
υπολογιστεί διαιρώντας τη διάσταση της οθόνης με το βήμα των σημείων.
• Λειτουργίες βίντεο: Οι οθόνες βίντεο μπορούν να λειτουργούν σε πολλές
λειτουργίες βίντεο, καθεμία από τις οποίες έχει μια συγκεκριμένη σχέση.
• Λειτουργία γραφικών: για τη μετάδοση γραμμών, κύκλων ή σχεδίων, ο
προσαρμογέας βίντεο πρέπει να διευθύνει και να ελέγχει κάθε pixel σε κάθε
οριζόντια γραμμή.
• Alpha – Numeric Mode: Αυτή είναι η λειτουργία κειμένου. Ο προσαρμογέας
βίντεο πρέπει να αντιμετωπίσει το σύνολο των γραμμών που απαιτούνται για
να σχηματιστεί ένας χαρακτήρας κειμένου. Για παράδειγμα: εάν η ανάλυση
είναι 720 x 400 pixel και το πλαίσιο χαρακτήρων (περιοχή) είναι μια μήτρα 9 x
16, τότε η μορφή κειμένου είναι 80 χαρακτήρες ανά γραμμή κειμένου και 25
γραμμές ανά οθόνη.
Υπάρχουν πολλά πρότυπα οθόνης βίντεο, ανάλογα με την ανάλυση γραφικών τους.
Οι πιο συνηθισμένες λειτουργίες βίντεο είναι:
Ακρωνύμια:
• CGC: Color Graphics Adapter
• EGA: Βελτιωμένος προσαρμογέας γραφικών
• MCGA: Ειδικό πρότυπο κατασκευαστή
• VGA: Συστοιχία γραφικών βίντεο
982
• MDA: Μονόχρωμος προσαρμογέας βίντεο
• 8514/A: Αρχιτεκτονική Micro Channel
• 8515/A: IBM
• PCG: Επαγγελματικός ελεγκτής γραφικών
Τα πιο χρησιμοποιούμενα μοτίβα είναι:
• VGA - έχει ανάλυση 640 οριζόντιων κουκκίδων επί 480 γραμμές.
• SVGA - μπορεί να φτάσει σε ανάλυση 1024 επί 768 πόντους.
• Σάρωση: Η οθόνη σαρώνεται από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς
τα κάτω, κάνοντας τον ακόλουθο αριθμό pixel ανά οθόνη. (80 στήλες, 25
σειρές)
• Οριζόντια συχνότητα: Κατά τη διάρκεια κάθε περιόδου σάρωσης, η δέσμη
ηλεκτρονίων πρέπει να κάνει αρκετές εκατοντάδες οριζόντιες διελεύσεις στην
οθόνη.
Κύριες οριζόντιες τιμές συχνότητας:
• MDA: 18,43 Hz
• CGA: 15,70 Hz
• EGA: 15,70 Hz
• VGA: 31,46 Hz
Κάθετη συχνότητα: Στην τηλεόραση, η συχνότητα είναι 60Hz. Στην οθόνη βίντεο, η
κατακόρυφη συχνότητα θα εξαρτηθεί από τη λειτουργία βίντεο, όπως συζητήθηκε
στον προηγούμενο σύνδεσμο.
Κύριες τιμές κάθετης συχνότητας
• MDA: 50,08 Hz
• CGA: 59,92 Hz
• EGA: 60,03 Hz
• VGA: 70,08 Hz
β) Οθόνες βίντεο
Όπου εμφανίζονται οι πληροφορίες, επιτρέποντας στον χρήστη να επικοινωνεί
απευθείας με το σύστημα του υπολογιστή.
983
Βρήκαμε οθόνες βίντεο του τύπου:
• Μονόχρωμο : χρησιμοποιεί μόνο ένα χρώμα σε μαύρο, λευκό ή πορτοκαλί
φόντο.
• Πολύχρωμο : έχουν διαφορετικές αναλύσεις γραφικών και χρώματα. Αυτό
συμβαίνει λόγω του αριθμού των σημείων ή των Pixel (Στοιχεία εικόνας) που
περιέχει η οθόνη.
Σήμερα μπορούμε να βρούμε επίσης οθόνες υγρών κρυστάλλων, που
χρησιμοποιούνται σε φορητούς υπολογιστές, γνωστούς και ως φορητούς
υπολογιστές, προσωπικούς υπολογιστές που μπορούν να μεταφερθούν
οπουδήποτε, λειτουργούν με μπαταρία, χωρίς να απαιτείται ηλεκτρική ενέργεια.
Εκτυπωτής
Συσκευή εξόδου που χρησιμοποιείται για την έξοδο λιστών δεδομένων ή πηγών
προγραμμάτων. Οι εκτυπωτές ταξινομούνται, ως προς τη μορφή επικοινωνίας, σε
Σειριακούς ή Παράλληλους και η τεχνολογία εκτύπωσης μπορεί να είναι Laser,
Inkjet, Impact Matrix, μεταξύ άλλων. Είναι μέσω αυτού που τα δεδομένα
στερεώνονται σε χαρτί, είναι αναμφίβολα η πιο σημαντική έξοδος δεδομένων.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι εκτυπωτών, τόσο χαμηλής όσο και υψηλής ταχύτητας.
Κάποια έχουν καλύτερη ευκρίνεια από άλλα, άλλα εκτυπώνουν ασπρόμαυρα και
άλλα έγχρωμα. Μερικοί συνηθισμένοι τύποι εκτυπωτών είναι :
• Dot -matrix : παρόμοιο με τη γραφομηχανή, είναι πολύ χρήσιμο όπου είναι
απαραίτητο να εκτυπώσετε πολυμερή έντυπα. Μια κεφαλή εκτύπωσης με dot
matrix έχει 9 έως 48 ακίδες, που ονομάζονται και κάθετα ευθυγραμμισμένες
ακίδες εκτύπωσης. Αυτές οι κεφαλές κινούνται προς το χαρτί και αγγίζουν μια
μελανοταινία που προβάλλει τον χαρακτήρα πάνω στο χαρτί. Δηλαδή, το χαρτί
τραβιέται μέσα από έναν κύλινδρο και τα γράμματα σχηματίζονται όταν οι
βελόνες χτυπούν στην κορυφή του χαρτιού με κρούση.
• Έγχυση μελάνης: Οι εκτυπωτές inkjet έχουν πολύ καλή ανάλυση (τόσο καλή όσο
μια εκτύπωση λέιζερ), αλλά μοιάζουν με dot - matrix: και οι δύο έχουν κεφαλές
εκτύπωσης που εκτείνονται σε όλο το μήκος της σελίδας, τοποθετώντας μια
πλήρη γραμμή κειμένου με κάθε πέρασμα . Αυτή η μηχανική κίνηση τοποθετεί
τους εκτυπωτές inkjet στην ίδια κατηγορία με τους εκτυπωτές dot-matrix όσον
984
αφορά την ταχύτητα, αλλά αποθέτουν μελάνι σε πολύ μικρότερα σημεία από
τους κρουστικούς εκτυπωτές. Οι εκτυπωτές inkjet έχουν γενικά τιμές κοντά
στους εκτυπωτές dot-matrix και είναι τέλειοι όσον αφορά το κόστος, την
ταχύτητα και την ποιότητα. Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των εκτυπωτών inkjet
και των δύο ξαδέρφων τους είναι στην κεφαλή εκτύπωσης. Χρησιμοποιώντας
ειδική τεχνολογία, ο εκτυπωτής Inkjet απλώνει μικροσκοπικές σταγόνες
μελανιού στο χαρτί. Δηλαδή, μέσω μιας ανακλαστικής πλάκας οι σταγόνες
μελανιού πέφτουν στο χαρτί σύμφωνα με την επιθυμητή διαμόρφωση.
Εκτυπωτής ψεκασμού μελάνης
• Λέιζερ: Ο Εκτυπωτής Laser έχει ως πρόγονο το φωτοτυπικό μηχάνημα, καθώς
χρησιμοποιεί μια μονάδα εκτύπωσης που χρησιμοποιεί την ίδια μαύρη σκόνη
με τα μηχανήματα xerox (toner cartridge). Παρόλα αυτά, οι εκτυπωτές λέιζερ
διαθέτουν τον υψηλότερο βαθμό τεχνολογίας εκτύπωσης,
συμπεριλαμβανομένης της απεικόνισης με λέιζερ, του ακριβούς χειρισμού του
χαρτιού και ενός μικροεπεξεργαστή που ελέγχει όλες αυτές τις εργασίες. Η
εκτύπωση λέιζερ έχει πολύ υψηλή ποιότητα γραφικών και λειτουργεί
εκτελώντας τις ακόλουθες διαδικασίες: ερμηνεύει τα σήματα που προέρχονται
από τον υπολογιστή, μετατρέποντας τέτοια σήματα σε οδηγίες που ελέγχουν
την κίνηση της δέσμης λέιζερ. μετακινεί το χαρτί και το πολώνει με το λέιζερ
έτσι ώστε να προσελκύει το μαύρο τόνερ που θα συνθέσει την εικόνα και να
συγχωνεύει το ήδη πολωμένο τόνερ στο χαρτί. Το αποτέλεσμα είναι μια
εξαιρετική εκτύπωση. Ο εκτυπωτής λέιζερ όχι μόνο παράγει αντίγραφα
γρηγορότερα από τον εκτυπωτή κουκκίδων, αλλά και οι σελίδες είναι πιο πιστές
σε λεπτομέρειες από τον εκτυπωτή με κουκκίδες.
Σχεδιογράφος
Είναι μια μηχανική συσκευή που χρησιμοποιείται για την εκτύπωση γραφικών σε
φύλλα χαρτιού. Το μέγεθος του χαρτιού ποικίλλει ανάλογα με το μοντέλο,
καλύπτοντας από μεγέθη Α0 έως Α4 που χρησιμοποιούνται συνήθως σε
μηχανολογικά και άλλα έργα. Η αγορά προσφέρει μοντέλα που χρησιμοποιούν
φτερά, inkjet, λέιζερ ή ηλεκτροστατικές τεχνολογίες για τη δημιουργία της εικόνας
σε χαρτί.
985
Περιφερειακά αποθήκευσης
Η λειτουργία αυτών των περιφερειακών είναι να διαβάζουν και να γράφουν
πληροφορίες. Είναι οι εξής:
Δισκέτα
Γνωστό και ως δισκέτα, είναι ένα λεπτό φύλλο πλαστικού υλικού, σε κυκλικό σχήμα,
και το οποίο, όπως οι κοινές κασέτες, καλύπτεται από ένα στρώμα οξειδίου του
σιδήρου ικανό να αποθηκεύει μαγνητικά πεδία και προστατεύεται από ένα ινώδες
στρώμα. Αυτοί οι δίσκοι εγγράφονται τυχαία, ανάλογα με τον διαθέσιμο χώρο σε
αυτούς. Η ανάγνωση γίνεται απευθείας, δηλαδή η κεφαλή ανάγνωσης πηγαίνει
κατευθείαν στα επιθυμητά δεδομένα, χωρίς να χρειάζεται να περάσει από τα άλλα
δεδομένα. Υπάρχει ένα ευρετήριο (κατάλογος) σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι, για να
εντοπίσετε την αρχή κάθε ομάδας δεδομένων (αρχείων) και τη διεύθυνση κάθε
εγγραφής σε αυτήν την ομάδα δεδομένων, στην οποία θέλετε να αποκτήσετε
πρόσβαση. Οι δισκέτες ονομάζονται βοηθητικές μνήμες (εξωτερικές ή
δευτερεύουσες). Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για την ανάγνωση ή εγγραφή
μιας δισκέτας είναι η μονάδα δίσκου ή η μονάδα δισκέτας που περιέχει την κεφαλή
ανάγνωσης και εγγραφής. Οι συσκευές ανάγνωσης δισκέτας μπορούν να
ταξινομηθούν ανάλογα με το μέγεθός τους (π.χ. 51 / 4 (ίντσες) και πρόγραμμα
οδήγησης 3 1 / 2 (ίντσες).
Σκληρός δίσκος
Ένας σκληρός δίσκος είναι δομημένος από έναν βραχίονα ελέγχου (τοποθετεί τις
κεφαλές), τις κεφαλές πρόσβασης και την επιφάνεια του δίσκου (θέση πρόσβασης).
Τόσο οι σκληροί όσο και οι δισκέτες χωρίζονται σε δύο μέρη, κομμάτια και τομείς.
Κάθε δίσκος έχει τουλάχιστον 300 κομμάτια.
Ο βραχίονας ελέγχου τοποθετεί όλες τις κεφαλές πρόσβασης ταυτόχρονα, οι οποίες
έχουν πρόσβαση σε πολλούς δίσκους ταυτόχρονα, αναζητώντας τα κομμάτια που
περιέχουν τα δεδομένα προς πρόσβαση. Εκείνη τη στιγμή παραμένουν
περιστρεφόμενα, ενώ η κεφαλή ανάγνωσης κινείται ακτινικά σε σχέση με το κέντρο
του δίσκου. Όταν εντοπίσει το κομμάτι που αναζητά, η κεφαλή ανάγνωσης αρχίζει
να διαβάζει ή να γράφει δεδομένα, παραμένοντας ακίνητος, ενώ οι δίσκοι
συνεχίζουν να περιστρέφονται.
986
Η μορφοποίησή του είναι βασικά ίδια με τις δισκέτες - κομμάτια και τομείς. Τα
κομμάτια αριθμούνται ανάλογα με τον τύπο του δίσκου που χρησιμοποιείται. Η
μέτρηση γίνεται από έξω προς τα μέσα (ο μηδενικός κύλινδρος είναι ο εξωτερικός
και ο μεγαλύτερος αριθμημένος κύλινδρος βρίσκεται στην εσωτερική διάμετρο του
δίσκου.
Οι τομείς είναι υποδιαιρέσεις τροχιών. Η επιφάνεια κάθε δίσκου χωρίζεται σε 17
τομείς. Ορισμένοι τομείς δεσμεύονται πάντα, κατά τη μορφοποίηση τομέα, για
ειδικά προγράμματα και ευρετήρια που χρησιμοποιούνται από το DOS για τους
ελέγχους του:
Τομείς μητρώου BOOT – αυτόματη εκτέλεση ενός συνόλου εντολών υπεύθυνων,
κυρίως, για το «φόρτωμα» της εκκίνησης του λειτουργικού συστήματος.
Τομείς αποθήκευσης FAT – περιέχει επίσημες πληροφορίες σχετικά με τη μορφή
δίσκου και τον χάρτη τοποθεσίας του αρχείου.
Τομείς Περιοχής Καταλόγου – πίνακας που αναφέρει όλα τα αρχεία που είναι
γραμμένα στο δίσκο και την αντίστοιχη θέση τους στο FAT, καθώς και την
ημερομηνία, την ώρα δημιουργίας του αρχείου και το μέγεθός του.
Τομείς Περιοχής Δεδομένων – είναι οι τομείς στο δίσκο όπου αποθηκεύονται τα
δεδομένα.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
• Αναλογία μεταφοράς δεδομένων : Είναι η ποσότητα δεδομένων που μπορεί να
μεταφερθεί από δίσκο σε ελεγκτή σε ένα δευτερόλεπτο. Π.χ.: 5 mbps
(megabyte ανά δευτερόλεπτο).
• Χρόνος πρόσβασης : Είναι ο χρόνος αναζήτησης, δηλαδή ο χρόνος που
αφιερώσατε για να μετακινήσετε το κεφάλι.
• Χωρητικότητα αποθήκευσης : Αυτή είναι η μέγιστη ποσότητα δεδομένων που
μπορεί να αποθηκευτεί στο δίσκο. Αυτή τη στιγμή είναι γύρω στα Gigabytes
• Ύψος δίσκου : Αναφέρεται στο ύψος του δίσκου, το οποίο έχει τυποποιηθεί σε
3 --τύπους: μισό ύψος, πλήρες ύψος ή τρίτο ύψος.
• Form Factor : Αυτή η παράμετρος αναφέρεται στο μέγεθος του δίσκου: 5 ¼ ή 3
½ ιντσών platters.
987
Σημείωση: Λειτουργία SPOOLING
Μια πολύ συνηθισμένη λειτουργία στην επεξεργασία δεδομένων είναι η ουρά, η
οποία αποτελείται από την αποθήκευση δεδομένων σε μια συσκευή, συνήθως σε
δίσκο ή μαγνητική ταινία, που ονομάζεται καρούλι. Χρησιμεύει για τη διατήρηση
δεδομένων για ορισμένο χρόνο, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερα
από την CPU ή οποιαδήποτε άλλη περιφερειακή εξόδου.
Ο σκοπός της ουράς είναι να ελευθερωθούν όσο το δυνατόν συντομότερα οι
μονάδες δίσκου που προσπαθούν να στείλουν δεδομένα σε μια άλλη μονάδα
δίσκου που είναι απασχολημένη ή είναι πολύ αργή για να παρακολουθήσει τη
μεταφορά σε πραγματικό χρόνο.
Για παράδειγμα: οι πληροφορίες που προκύπτουν από οποιαδήποτε επεξεργασία

θα εκτυπωθούν. Καθώς ο επεξεργαστής είναι πολύ πιο γρήγορος από τη συσκευή
εξόδου (εκτυπωτή), χρησιμοποιείται η λειτουργία ουρά, επομένως τα δεδομένα θα
αποθηκευτούν για μεταγενέστερη εκτύπωση.
Οι λειτουργίες ουρά μπορούν να γίνουν μόνο:
• από συσκευές αποθήκευσης έως συσκευές εξόδου.
• από συσκευές αποθήκευσης έως συσκευές επεξεργασίας·
• από συσκευές διεργασίας έως συσκευές αποθήκευσης ή εξόδου·
• από συσκευές εισόδου έως συσκευές αποθήκευσης ή επεξεργασίας.
Περιφερειακά επικοινωνιών
Πίνακας ελέγχου
Η πλακέτα ελεγκτή παρέχει μια de facto διεπαφή εισόδου και εξόδου μεταξύ της
CPU και του HARDWARE. Όλα τα υποσυστήματα εισόδου και εξόδου διαθέτουν
εξειδικευμένα κυκλώματα ελέγχου.
Μόντεμ
Υπεύθυνος για τη μετάδοση πληροφοριών σε μεγάλες αποστάσεις, μετατρέπει τα
ψηφιακά σήματα του υπολογιστή σε αναλογικά για τη μετάδοση δεδομένων στο
τηλεφωνικό σύστημα. Το μόντεμ είναι μια συσκευή υλικού που επιτρέπει σε δύο
υπολογιστές να συνδέονται μέσω τηλεφωνικών γραμμών. Πρώτον, το μόντεμ του
υπολογιστή αποστολής διαμορφώνει τα ψηφιακά σήματα του υπολογιστή σε
αναλογικά σήματα που ταξιδεύουν μέσω τηλεφωνικών γραμμών. Στη συνέχεια, το
988
μόντεμ του υπολογιστή λήψης αποδιαμορφώνει το αναλογικό σήμα ξανά σε
ψηφιακό σήμα που κατανοούν οι υπολογιστές.
Κάρτες δικτύου
Λόγω της μετάδοσης και λήψης δεδομένων μέσω δικτύων υπολογιστών, μπορούμε
να τα θεωρήσουμε ως περιφερειακό μέσο εισαγωγής/εξόδου δεδομένων,
επικοινωνίας αλλά και αποθήκευσης δεδομένων. Μέσω καρτών δικτύου (π.χ.
Ethernet) που συνδέονται εσωτερικά με υπολογιστές, οι χρήστες μπορούν να
λαμβάνουν/στείλουν, να μοιράζονται και να αποθηκεύουν πληροφορίες
χρησιμοποιώντας τοπικά δίκτυα (Intranet) ή το παγκόσμιο δίκτυο (Internet). Η
πρόσβαση στον Παγκόσμιο Ιστό μπορεί επίσης να γίνει με κάρτα φαξ/μόντεμ
(εξωτερική ή εσωτερική) συνδεδεμένη σε οικιακό υπολογιστή και τηλεφωνική
γραμμή.
989
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.3 Κατηγορίες και προδιαγραφές λογισμικού
ηλεκτρονικών υπολογιστών
Τα στοιχεία υποδομής διασυνδέονται για να σχηματίσουν ένα ολοκληρωμένο
περιβάλλον λειτουργίας και υποστήριξης εφαρμογών και υπηρεσιών.
Υπάρχουν δύο τύποι λογισμικού σε αυτήν την κατηγορία:
1. Εμπορικά Διαθέσιμο ή Καθιερωμένο Πολυεπίπεδο Λογισμικό – Εφαρμογές που
έχουν αναπτυχθεί για να λειτουργούν υπό τον έλεγχο αυτού του τύπου λογισμικού.
Αυτό το είδος λογισμικού περιλαμβάνει: συστήματα, λειτουργικά συστήματα,
διαχειριστές βάσεων δεδομένων, εργαλεία στατιστικού προγραμματισμού και
πακέτα υπολογιστικών φύλλων (αλλά όχι εφαρμογές που αναπτύχθηκαν
χρησιμοποιώντας αυτά τα πακέτα).
2. Εργαλεία λογισμικού υποδομής – Αυτός ο τύπος περιλαμβάνει εργαλεία όπως:
παρακολούθηση δικτύου, εργαλεία προγραμματισμού εργασιών παρτίδας,
λογισμικό ασφαλείας, antivirus και εργαλεία διαχείρισης διαμόρφωσης. Ωστόσο, η
αξιολόγηση κινδύνου πρέπει να πραγματοποιείται στα εργαλεία με υψηλό δυνητικό
αντίκτυπο, όπως διαχείριση κωδικού πρόσβασης ή ασφάλειας για να προσδιοριστεί
εάν οι πρόσθετοι έλεγχοι είναι κατάλληλοι.
Τα λογισμικά βαθμίδας δεν υπόκεινται σε συγκεκριμένη λειτουργική επαλήθευση,
αν και είναι χαρακτηριστικά που ελέγχονται λειτουργικά και αμφισβητούνται
έμμεσα κατά τη διάρκεια της δοκιμής της εφαρμογής. Οι ταυτότητες και οι αριθμοί
έκδοσης του λογισμικού το επίπεδο και το λειτουργικό σύστημα πρέπει να
τεκμηριώνονται και να επαληθεύονται κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης.
Τα εργαλεία και το λογισμικό υποδομής είναι συχνά εξαιρετικά αξιόπιστα και θα
απομακρυνθεί σημαντικά από οποιαδήποτε πτυχή κινδύνου για τον ασθενή. Όλο το
λογισμικό και οι υποδομές πρέπει να ελέγχονται και να διαχειρίζονται.
Μη διαμορφωμένα προϊόντα
Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει προϊόντα εκτός ραφιού που χρησιμοποιούνται για
την επιχειρηματική διαδικασία. Καλύπτει και τα δύο συστήματα που δεν μπορούν
να ρυθμιστούν ώστε να ανταποκρίνονται σε επιχειρηματικές διαδικασίες καθώς και
σε συστήματα που είναι με δυνατότητα διαμόρφωσης, αλλά χρησιμοποιείται μόνο
η προεπιλεγμένη διαμόρφωση. Και στις δύο περιπτώσεις, η διαμόρφωση εκτελείται
990
στο πιθανό περιβάλλον χρήστη (π.χ. εγκατάσταση εκτυπωτή). Κρίση με βάση τον
κίνδυνο.
Η πολυπλοκότητα πρέπει να καθορίσει εάν τα συστήματα που χρησιμοποιούνται με
την προεπιλεγμένη διαμόρφωση μπορούν να ληφθούν υπόψη. Μπορεί να
εφαρμοστεί μια απλοποιημένη προσέγγιση κύκλου ζωής, αξιολόγηση προμηθευτή
μπορεί να μην χρειάζεται. Η ανάγκη και η έκταση της αξιολόγησης του προμηθευτή
θα πρέπει να βασίζεται στον κίνδυνο.
Οι απαιτήσεις των χρηστών είναι απαραίτητες και θα πρέπει να επικεντρώνονται σε
βασικές πτυχές χρήσης. Οι προδιαγραφές δεν απαιτούνται λειτουργικά και
σχεδιαστικά, αν και πρέπει να υπάρχουν επαρκείς προδιαγραφές
(συνήθως σε ERU/URS) για να επιτρέπεται η δοκιμή. Η επαλήθευση αποτελείται
βασικά από μια ενιαία δοκιμαστική φάση.
Όλες οι αλλαγές πρέπει να παρακολουθούνται, συμπεριλαμβανομένων των
πακέτων ενημερώσεων κώδικα που παρέχονται από τον προμηθευτή.
Θα θεσπιστούν Τυπικές Λειτουργικές Διαδικασίες για τη χρήση και τη διαχείριση
του συστήματος.
Πρέπει να εφαρμοστεί η διαχείριση διαμόρφωσης για συστήματα όπου
χρησιμοποιείται η προεπιλεγμένη διαμόρφωση. Η διαχείριση διαμόρφωσης δείχνει
ότι η επιλογή "προεπιλογή" είναι σωστά επιλεγμένη.
Η εφαρμογή ενός έργου λογισμικού στις διαδικασίες μιας εταιρείας φέρνει μια
σειρά από πλεονεκτήματα στην καθημερινή ζωή. Και ένα από τα μεγάλα κέρδη
είναι σε σχέση με τον χρόνο. Εκτός από τη βελτιστοποίηση των καθημερινών
εργασιών και την αύξηση της παραγωγικότητας της ομάδας , οι νέες τεχνολογίες
μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση αυτού του χρόνου.
Ως εκ τούτου, η διαχείριση ενός έργου λογισμικού στοχεύει στην οργάνωση της
διαδικασίας και ανάπτυξης. Αυτή η δραστηριότητα διαχείρισης σχετίζεται με το
χρόνο, το κόστος και το εύρος αυτού του έργου. Έτσι, μέσω της διαχείρισης έργων
λογισμικού είναι δυνατό:
• Προβλέψτε τον προϋπολογισμό και διατηρήστε τον.
• Προσλάβετε τον σωστό αριθμό εργαζομένων.
• Θέστε προθεσμίες και εργαστείτε για να τις τηρήσετε.
991
• Προσδιορίστε κάθε στάδιο ανάπτυξης.
Και είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι όλα αυτά γίνονται πραγματικότητα μόνο με
την υιοθέτηση ευέλικτων μεθοδολογιών και τη χρήση πλαισίων διαχείρισης . Μαζί,
αυτά τα εργαλεία μπορούν να παρέχουν μια επισκόπηση της διαδικασίας και να
σας δώσουν χώρο για να διορθώσετε τα βήματα, να προσθέσετε νέα ή ακόμα και να
τα καταργήσετε.
Τι πρέπει να λάβετε υπόψη κατά την ανάπτυξη ενός έργου λογισμικού;
Πριν αποφασίσετε να δημιουργήσετε μια στρατηγική ανάπτυξης, είναι απαραίτητο
να κατανοήσετε ποιοι είναι οι στόχοι της εταιρείας με μια νέα λύση. Αυτό θα
διευκολύνει την κατανόηση του τι θα είναι χρήσιμο και στρατηγικό και τι θα πρέπει
να απορριφθεί. Επομένως, ορισμένα κριτήρια είναι απαραίτητα:
1. Οργανωτική στρατηγική σκέψη
Προκειμένου ο τομέας πληροφορικής της εταιρείας σας να θεωρηθεί στρατηγικός,
είναι απαραίτητο να συνεργαστείτε πιο στενά με αυτήν την ομάδα. Όχι μόνο επειδή
η τεχνολογία μπορεί να συμβάλει στη βελτιστοποίηση ολόκληρης της εταιρείας,
αλλά και στην ανάπτυξή της.
Σήμερα, τα έργα λογισμικού είναι όλο και πιο σημαντικά λόγω της ανάγκης για
αποθήκευση δεδομένων και ασφάλεια. Και αυτοί οι δύο παράγοντες είναι
στρατηγικοί για την αξιοπιστία μιας εταιρείας.
2. Πελατειακές σχέσεις
Ορισμένες ενέργειες που συνδέονται με ένα έργο λογισμικού ενδέχεται να
σχετίζονται με τον πελάτη σας. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι δυνατό να ενισχυθεί η
σχέση προσφέροντας αποκλειστικά κανάλια εξυπηρέτησης ή ακόμα και εφαρμογές
Όλα αυτά είναι και ανήκουν στην τεχνολογία και μπορούν να διευκολύνουν όχι
μόνο την επίλυση των καθημερινών αμφιβολιών, αλλά και την εμπειρία τους με το
εμπορικό σήμα ή την επιχείρησή σας.
3. Στρατηγική ανάλυση και σχεδιασμός
Το να έχετε κατά νου πού μπορεί να αναπτυχθεί αυτή η νέα τεχνολογική λύση είναι
απαραίτητο για την έναρξη ενός έργου λογισμικού. Είναι ακριβώς ο σχεδιασμός που
κάνει αυτή τη δράση πιο οργανωμένη και ευθυγραμμισμένη με τους στόχους της
εταιρείας.
992
Είναι πάντα καλό να θυμάστε ότι η ανάπτυξη προγραμματισμού μπορεί να
συμβάλει στη μείωση του κόστους, στην αποδοτικότητα και στη βελτίωση της
ποιότητας των παραδόσεων.
4. Αυτοματοποίηση διαδικασιών
Επιπλέον, η υλοποίηση ενός έργου λογισμικού έχει τη δυνατότητα να
εξορθολογήσει τις καθημερινές δραστηριότητες της ομάδας. Επιτρέποντας την
αυτοματοποίηση διεργασιών, η τεχνολογία μπορεί να εξαλείψει την επανάληψη
εργασιών, καθώς και τα σφάλματα διαδικασίας και τις πιθανές αποτυχίες.
Τα κύρια στάδια ενός έργου λογισμικού
Ακόμα κι αν η επιχείρησή σας δεν συνεργάζεται άμεσα με την τεχνολογία, είναι
πολύ πιθανό κάποια στιγμή να εξαρτηθείτε από αυτήν. Επί του παρόντος, οι
εταιρείες έχουν όλο και περισσότερες καινοτόμες λύσεις στην καθημερινή τους
ζωή, προκειμένου να φέρουν μεγαλύτερη παραγωγικότητα και ασφάλεια στις
λειτουργίες τους.
Έχουν μάθει ότι η οικονομική αποδοτικότητα της ανάπτυξης έργων λογισμικού
αξίζει τον κόπο. Εκτός από την αποδοτικότητα, η τεχνολογία δημιουργεί επίσης
καλύτερες παραδόσεις και ανταγωνιστικότητα.
Ωστόσο, για να εντάξετε ένα έργο λογισμικού στην καθημερινότητά σας, είναι
απαραίτητο να ακολουθήσετε κάποιες οδηγίες ώστε τελικά όλα να λειτουργήσουν
σωστά.
Μερικά βήματα σε αυτή τη διαδικασία είναι:
• Στρατηγική ευθυγράμμιση.
• Καθορισμός στόχων.
• Έρευνα των απαιτήσεων λογισμικού.
• Προδιαγραφή απαιτήσεων λογισμικού.
• Χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης.
• Τεκμηρίωση εργασιών.
• Δοκιμή λειτουργικότητας.
• Δοκιμές χρηστικότητας και αποδοχής.
• Βήμα προς βήμα ανάπτυξη.
993
Πώς μπορώ να συγκεντρώσω απαιτήσεις για το έργο του λογισμικού μου;
Η συγκέντρωση των απαιτήσεων ενός λογισμικού είναι ένα βήμα πριν από
τον καθορισμό των απαιτήσεων και την ανάλυσή τους.
Η φάση της έρευνας είναι βασικά η κατανόηση, με τον πελάτη, και των λειτουργιών
που πρέπει να εκτελέσει το σύστημα. Είναι σημαντικό γιατί ευθυγραμμίζει τις
προσδοκίες του πελάτη με τις πραγματικές δυνατότητες ανάπτυξης του έργου του
Επιπλέον, οι απαιτήσεις συστήματος σχετίζονται με τους στόχους της εταιρείας και
την επιχειρηματική στρατηγική.
Τρόποι απαιτήσεων λογισμικού
Για να ολοκληρωθεί αυτήν η εργασία, πρέπει να ταξινομήσετε αυτές τις απαιτήσεις
σε δύο κατηγορίες για να κατανοήσετε τις ιδιότητες. Αυτά εξαρτώνται από το εύρος
του έργου, την πλατφόρμα, μεταξύ άλλων.
Λειτουργικές απαιτήσεις
Αυτές είναι οι λειτουργίες που πρέπει να έχει το λογισμικό για να καλύψει τις
ανάγκες τόσο της εταιρείας όσο και των χρηστών. Πρέπει να τεκμηριώνονται για να
λειτουργεί καλά το σύστημα.
Σε αυτή την κατηγορία είναι η συμπεριφορά του λογισμικού σε ορισμένες ενέργειες
που εκτελούνται στο πρόγραμμα. Οι λειτουργικές απαιτήσεις πρέπει να
ακολουθούν τους κανόνες της εταιρείας. Αυτό είναι σημαντικό για να μην
αλλοιωθεί η χρηστικότητα και επίσης η προστασία των δεδομένων και των
πληροφοριών των χρηστών.
Μη Λειτουργικές Απαιτήσεις
Οι μη λειτουργικές απαιτήσεις ενός λογισμικού είναι τα κεντρικά χαρακτηριστικά
που το καθιστούν αυτό που είναι. Οι πτυχές ασφάλειας και η πρόληψη αστοχιών,
για παράδειγμα, είναι ήδη αναμενόμενες απαιτήσεις για το λογισμικό. Είναι
εγγενείς και εξαρτώνται από ορισμένες επιλογές όπως ο χώρος, οι γλώσσες
προγραμματισμού και το λειτουργικό σύστημα.
Τεχνικές συγκέντρωσης απαιτήσεων
Για τον προσδιορισμό των απαιτήσεων ενός έργου λογισμικού, χρησιμοποιούνται
ορισμένες τεχνικές. Ο στόχος της συμπερίληψής τους στη στρατηγική ανάπτυξης
994
είναι να αποφευχθούν λάθη στη διαδικασία και κακή ευθυγράμμιση στόχων και
λειτουργιών.
Συνέντευξη
Η συνέντευξη είναι μια κλασική και η πιο χρησιμοποιούμενη μορφή συγκέντρωσης
απαιτήσεων. Μέσω αυτού, οι προγραμματιστές και οι αναλυτές απαιτήσεων
μπορούν πρακτικά να εξαντλήσουν το θέμα με τον πελάτη και να κατανοήσουν
πολλά από το σύμπαν τους και τι χρειάζονται ως λύση.
Κουίζ “Λογισμικού”
Το ερωτηματολόγιο αντικαθιστά τη συνέντευξη όταν δεν είναι δυνατή η
πραγματοποίησή της. Είναι επίσης χρήσιμο για τη συλλογή πληροφοριών με πολύ
μεγάλες ομάδες, ακόμη και με υπαλλήλους σε μια ολόκληρη εταιρεία.
Ανάλογα με τη λύση, μπορεί να υπάρχει ανάγκη για ενσωματώσεις που καλύπτουν
την εργασία πολλών ανθρώπων καθιστώντας τις συνεντεύξεις σχεδόν ανέφικτες.
Πρωτότυπο
Η δημιουργία πρωτοτύπων, γνωστή και ως MVP (Minimum Viable Product),
επικεντρώνεται περισσότερο στην επικύρωση των απαιτήσεων λογισμικού. Ωστόσο,
είναι πολύ χρήσιμο να κατανοήσουμε τις κύριες λειτουργίες του συστήματος που
θα αναπτυχθεί και την ανταπόκριση του προγράμματος στις ενέργειες που
εκτελούνται.
Μεταξύ των πλεονεκτημάτων είναι η διεκδίκηση σε σχέση με το τελικό προϊόν,
καθώς το πρωτότυπο είναι συχνά μια έκδοση πολύ κοντά στην παράδοση.
Για να εφαρμοστούν όλες αυτές οι τεχνικές, υπάρχει ένας τομέας που ονομάζεται
Μηχανική Απαιτήσεων. Ο στόχος είναι να εγγυηθεί την ποιότητα της παράδοσης
(Quality Assurance) για να ικανοποιήσει τον πελάτη.
Η Διαδικασία Λογισμικού
Η χρήση μιας διαδικασίας λογισμικού έχει αναγνωριστεί ως βασικός παράγοντας
για την επιτυχία των εταιρειών ανάπτυξης λογισμικού.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα το θέμα, είναι απαραίτητο να ορίσουμε τι είναι μια
διαδικασία λογισμικού.
Μια διαδικασία λογισμικού μπορεί να γίνει κατανοητή ως ένα δομημένο σύνολο
δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την ανάπτυξη ενός συστήματος
λογισμικού. Έτσι ο Sommerville δίνει τον ακόλουθο ορισμό:
995
"Η διαδικασία λογισμικού είναι ένα σύνολο δραστηριοτήτων και συναφών
αποτελεσμάτων που παράγουν ένα προϊόν λογισμικού."
Ο Jalote καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μια διαδικασία λογισμικού είναι:
"είναι ένα σύνολο δραστηριοτήτων, που συνδέονται με πρότυπα σχέσης μεταξύ
τους, όπου εάν οι δραστηριότητες λειτουργούν σωστά και σύμφωνα με τα
απαιτούμενα πρότυπα, παράγεται το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το επιθυμητό
αποτέλεσμα είναι λογισμικό υψηλής ποιότητας, χαμηλού κόστους. Προφανώς, μια
διαδικασία που δεν αυξάνει την παραγωγή (δεν υποστηρίζει μεγάλα έργα
λογισμικού) ή δεν μπορεί να παράγει λογισμικό καλής ποιότητας δεν είναι
κατάλληλη διαδικασία."
Από αυτούς τους ορισμούς μπορούμε να θεωρήσουμε ότι γενικά μια τυπική
διαδικασία λογισμικού μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύνολο δραστηριοτήτων,
μεθόδων, εργαλείων και πρακτικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ενός
προϊόντος λογισμικού. Κατά τον καθορισμό μιας διαδικασίας λογισμικού, θα πρέπει
να λαμβάνονται υπόψη οι ακόλουθες πληροφορίες: δραστηριότητες που πρέπει να
εκτελεστούν, πόροι που απαιτούνται, τεχνουργήματα που απαιτούνται και
παράγονται, διαδικασίες που υιοθετούνται και το μοντέλο του κύκλου ζωής που
Εν συντομία, μπορούμε να ορίσουμε τη διαδικασία λογισμικού ως ένα σύνολο
τυποποιημένων δραστηριοτήτων που πρέπει να εφαρμόζονται συστηματικά, οι
οποίες ομαδοποιούνται σε φάσεις, καθεμία από τις οποίες έχει τους
ενδιαφερόμενους με αρμοδιότητες, οι οποίες έχουν διαφορετικές εισροές και
παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα. Δηλαδή, ορίζει ποιος κάνει τι, πότε και πώς
για να πετύχει έναν συγκεκριμένο στόχο.
Ο Humphrey ορίζει τους ακόλουθους λόγους για τον ορισμό μιας τυπικής
διεργασίας:
• Μείωση των προβλημάτων που σχετίζονται με την εκπαίδευση, τις
αξιολογήσεις και την υποστήριξη εργαλείων.
• Οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν στα έργα ενσωματώνονται στην τυπική
διαδικασία και συμβάλλουν σε βελτιώσεις σε όλες τις καθορισμένες
διαδικασίες.
996
• Εξοικονόμηση χρόνου και προσπάθειας στον καθορισμό νέων διαδικασιών
κατάλληλων για έργα.
Φάσεις μιας Διαδικασίας Λογισμικού
Για τον Schwartz οι κύριες φάσεις μιας διαδικασίας λογισμικού είναι:
1. Απαιτήσεις Προδιαγραφής: μετάφραση της λειτουργικής ανάγκης ή απαίτησης
σε περιγραφή της λειτουργικότητας που πρέπει να εκτελεστεί.
2. Σχεδιασμός συστήματος: μετάφραση αυτών των απαιτήσεων σε περιγραφή
όλων των στοιχείων που απαιτούνται για την κωδικοποίηση του συστήματος.
3. Προγραμματισμός (Κωδικοποίηση): παραγωγή του κώδικα που ελέγχει το
σύστημα και εκτελεί τους υπολογισμούς και τη λογική που εμπλέκονται.
4. Επαλήθευση και ενσωμάτωση (Verification): επαλήθευση της ικανοποίησης
των αρχικών απαιτήσεων από το παραγόμενο προϊόν.
Σε αντίθεση με ό,τι φαίνεται, δεν υπάρχει υποχρεωτική ακολουθία φάσεων και
αρκετοί συγγραφείς επισημαίνουν τη μη ταυτόχρονη φύση των φάσεων ως
πραγματικότητα στην εφαρμογή των διαδικασιών λογισμικού και επίσης
υποστηρίζουν ότι η διαδικασία λογισμικού είναι πολύ πιο επαναληπτική και κυκλική
από αυτή που θα μπορούσε να προτείνει η ιδέα των απλών φάσεων.
Δραστηριότητες Διαδικασίας Λογισμικού
Σε κάθε φάση μιας καθορισμένης διαδικασίας λογισμικού εκτελούνται οι βασικές
δραστηριότητες για την επίτευξη των προτεινόμενων στόχων. Σύμφωνα με τον
Pressman αυτές οι δραστηριότητες αποτελούν ένα ελάχιστο σύνολο για την
απόκτηση ενός προϊόντος λογισμικού.
Εκτελώντας έναν συνδυασμό ταξινομήσεων που δίνονται από τους Schwartz,
Pressman και Sommerville μπορούμε να αναγνωρίσουμε τις ακόλουθες
δραστηριότητες:
1. Προσδιορισμός
• Μηχανική Συστήματος: καθιέρωση μιας γενικής λύσης στο πρόβλημα, που
περιλαμβάνει επιπλέον ζητήματα λογισμικού.
• Ανάλυση Απαιτήσεων: Έρευνα των αναγκών του προς υλοποίηση λογισμικού. Η
ανάλυση στοχεύει στην παραγωγή μιας προδιαγραφής απαιτήσεων, η οποία
είναι συμβατικά σε ένα έγγραφο.
997
• Προδιαγραφές συστήματος: λειτουργική περιγραφή του συστήματος. Μπορεί
να περιλαμβάνει ένα σχέδιο δοκιμής για την επαλήθευση της καταλληλότητας.
2. Έργο
• Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός: όπου αναπτύσσεται ένα εννοιολογικό μοντέλο για
το σύστημα, που αποτελείται από περισσότερο ή λιγότερο ανεξάρτητες
ενότητες.
• Έργο διεπαφής: όπου κάθε ενότητα έχει τη διεπαφή επικοινωνίας της που
μελετάται και ορίζεται.
• Λεπτομερής Σχεδιασμός: όπου ορίζονται οι ίδιες οι ενότητες και πιθανώς
μεταφράζονται σε ψευδοκώδικα.
3. Εκτέλεση
• Κωδικοποίηση: Η πραγματική υλοποίηση του συστήματος σε γλώσσα
4. Επικύρωση
• Δοκιμή μονάδας: διεξαγωγή δοκιμών για την επαλήθευση της παρουσίας
σφαλμάτων και της κατάλληλης συμπεριφοράς στο επίπεδο των βασικών
λειτουργιών και μονάδων του συστήματος.
• Ενοποίηση: συγκέντρωση των διαφορετικών μονάδων σε ένα ομοιογενές
προϊόν λογισμικού και επαλήθευση της αλληλεπίδρασης μεταξύ τους όταν
λειτουργούν μαζί.
5. Συντήρηση και Εξέλιξη
• Σε αυτή τη φάση, το λογισμικό εισέρχεται γενικά σε έναν επαναληπτικό κύκλο
που καλύπτει όλες τις προηγούμενες φάσεις.
Με αυτόν τον τρόπο, οι δραστηριότητες που σχετίζονται με μια διαδικασία
λογισμικού συνδέονται άμεσα με την παραγωγή του λογισμικού ως τελικού
προϊόντος. Για να προσδιορίσουμε ποιες δραστηριότητες θα πρέπει να εκτελούνται
και με ποια σειρά έχουμε πολλά μοντέλα ανάπτυξης λογισμικού.
Μοντέλα Διαδικασιών Ανάπτυξης Λογισμικού
Τα μοντέλα διαδικασιών ανάπτυξης λογισμικού προέκυψαν από την ανάγκη
ανταπόκρισης στις προς αναλύσεις - καταστάσεις, γιατί μόνο όταν αντιμετωπίζουμε
το πρόβλημα μπορούμε να επιλέξουμε το μοντέλο.
998
Στα μοντέλα διαδικασιών λογισμικού, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην αφηρημένη
αναπαράσταση των στοιχείων διεργασίας και στη δυναμική τους, χωρίς να
καθιερώνονται μέθοδοι ανάπτυξης, καθώς αυτό λειτουργεί σε υψηλότερο επίπεδο
αφαίρεσης από τα μοντέλα κύκλου ζωής.
Παρακάτω περιγράφουμε τα κύρια μοντέλα:
Το μοντέλο του καταρράκτη
Ένα μοντέλο που επινόησε ο Royce, γνωστό και ως προσέγγιση «από πάνω προς τα
κάτω», το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η αλληλουχία δραστηριοτήτων κατά την
οποία κάθε φάση ολοκληρώνεται και τα προϊόντα του θεωρούνται η είσοδος σε μια
νέα φάση. Υπέστη αρκετές προσαρμογές και βελτιώσεις και χρησιμοποιείται
ευρέως σήμερα.
Οπτική περιγραφή του μοντέλου
Η κύρια ιδέα του μοντέλου είναι ότι τα διαφορετικά στάδια ανάπτυξης ακολουθούν
μια σειρά, δηλαδή:
Η έξοδος του πρώτου βήματος "ρέει" στο δεύτερο βήμα και η έξοδος του δεύτερου
βήματος "ρέει" στο τρίτο, και ούτω καθεξής. Οι δραστηριότητες που πρέπει να
εκτελεστούν ομαδοποιούνται σε εργασίες, που εκτελούνται διαδοχικά, έτσι ώστε
μια εργασία να μπορεί να ξεκινήσει μόνο όταν ολοκληρωθεί η προηγούμενη. Ένα
από τα πλεονεκτήματα του μοντέλου είναι ότι προχωρά στην επόμενη εργασία
μόνο όταν ο πελάτης επικυρώσει και αποδεχτεί τα τελικά προϊόντα της τρέχουσας
εργασίας.
999
Το μοντέλο υποθέτει ότι ο πελάτης συμμετέχει ενεργά στο έργο και ότι γνωρίζει
πολύ καλά τι θέλει. Αυτό το μοντέλο ελαχιστοποιεί τον αντίκτυπο της κατανόησης
που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια ενός έργου, καθώς εάν μια διαδικασία δεν
μπορεί να επιστρέψει για να αλλάξει τα μοντέλα και τα συμπεράσματα των
προηγούμενων εργασιών, είναι φυσιολογικό να μην χρησιμοποιούνται νέες ιδέες
για το σύστημα. Σε μια προσπάθεια επίλυσης αυτού του τύπου προβλήματος,
ορίστηκε ένας νέος τύπος διαδικασίας με βάση τον κλασικό καταρράκτη, που
ονομάζεται μοντέλο καταρράκτη.
Αναθεωρημένο, του οποίου η κύρια διαφορά είναι να προβλέπει τη δυνατότητα
επιστροφής σε προηγούμενη εργασία από οποιαδήποτε εργασία στον κύκλο,
προκειμένου να ληφθούν υπόψη λειτουργικές ή/και τεχνικές αλλαγές που
εν τω μεταξύ έχουν προκύψει, δυνάμει μιας μεγαλύτερης γνώσης που εν τω μεταξύ
έχει αποκτηθεί. Ο κίνδυνος αυτής της προσέγγισης είναι ότι, η έλλειψη μιας καλά
καθορισμένης διαδικασίας διαχείρισης έργου και ελέγχου αλλαγών, μπορούμε να
περάσουμε χρόνο σε έναν άπειρο βρόχο, χωρίς ποτέ να φτάσουμε στον τελικό
στόχο, δηλαδή να θέσουμε σε λειτουργία το σύστημα.
Τα μειονεκτήματα αυτού του μοντέλου είναι:
• Δυσκολία στην προσαρμογή των αλλαγών μετά την εκτέλεση της διαδικασίας.
• Ανελαστικός διαχωρισμός του έργου σε διακριτά στάδια.
• Δυσκολία ανταπόκρισης σε μεταβαλλόμενες απαιτήσεις.
• Είναι καταλληλότερο όταν οι απαιτήσεις είναι καλά κατανοητές.
• Τα πραγματικά έργα σπάνια ταιριάζουν στο γραμμικό και διαδοχικό μοντέλο.
• Είναι δύσκολο να συλλάβουμε τις απαιτήσεις ταυτόχρονα.
• Ο πελάτης πρέπει να περιμένει υπομονετικά για το τελικό αποτέλεσμα.
• Οι προγραμματιστές συχνά καθυστερούν άσκοπα.
• Υψηλό κόστος διόρθωσης των προδιαγραφών κατά τις φάσεις δοκιμής και
ανάπτυξης.
Spiral μοντέλο
Σε αυτό το μοντέλο, το έργο δέχεται επίθεση ως μια σειρά από μικρούς κύκλους, ο
καθένας από τους οποίους οριστικοποιεί μια έκδοση ενός εκτελέσιμου λογισμικού.
1000
Το σπειροειδές μοντέλο προτάθηκε από τον Boehm ως έναν τρόπο ενσωμάτωσης
των διαφόρων μοντέλων που υπήρχαν εκείνη την εποχή, εξαλείφοντας τις
δυσκολίες τους και εξερευνώντας τα δυνατά τους σημεία. Αυτό το μοντέλο
αναπτύχθηκε για να περιλαμβάνει τα καλύτερα χαρακτηριστικά τόσο του κλασικού
κύκλου ζωής όσο και της δημιουργίας πρωτοτύπων, προσθέτοντας παράλληλα ένα
νέο στοιχείο την ανάλυση κινδύνου που λείπει από αυτά τα παραδείγματα.
Ωστόσο, η ενσωμάτωση δεν πραγματοποιείται μέσω της απλής ενσωμάτωσης
χαρακτηριστικών των προηγούμενων μοντέλων. Το σπειροειδές μοντέλο υποθέτει
ότι η διαδικασία ανάπτυξης λαμβάνει χώρα σε κύκλους, καθένας από τους οποίους
περιέχει στάδια ανάπτυξης.
Αξιολόγησης και σχεδιασμού, όπου καθορίζεται η επιλογή προσέγγισης για την
επόμενη φάση ή κύκλο. Αυτές οι επιλογές μπορούν να φιλοξενήσουν
χαρακτηριστικά από άλλα μοντέλα.
Το αρχικό σπειροειδές μοντέλο οργανώνει την ανάπτυξη ως μια επαναληπτική

διαδικασία στην οποία πολλά σετ τεσσάρων φάσεων διαδέχονται το ένα το άλλο
μέχρι να επιτευχθεί το τελικό σύστημα. Ένας κύκλος ξεκινά με τον προσδιορισμό
1001
του στόχου, εναλλακτικές λύσεις και περιορισμούς (πρώτο καθήκον) όπου
προκύπτει η δέσμευση των εμπλεκομένων και η χάραξη στρατηγικής για την
επίτευξη των στόχων. Στη δεύτερη εργασία, ανάλυση και αξιολόγηση εναλλακτικών
λύσεων, εντοπισμός και επίλυση κινδύνων, πραγματοποιείται ανάλυση κινδύνου. Η
δημιουργία πρωτοτύπων είναι ένα καλό εργαλείο για την αντιμετώπιση των
κινδύνων. Εάν ο κίνδυνος κριθεί απαράδεκτος, το έργο μπορεί να σταματήσει. Το
τρίτο καθήκον είναι η ανάπτυξη προϊόντων. Σε αυτό το τεταρτημόριο, μπορεί να
ληφθεί υπόψη το μοντέλο του καταρράκτη. Στην τέταρτη εργασία, το προϊόν
αξιολογείται και προετοιμάζεται για την έναρξη ενός νέου κύκλου.
Οι παραλλαγές του σπειροειδούς μοντέλου λαμβάνουν υπόψη μεταξύ τριών και έξι
εργασιών ή τομέων της σπείρας, οι οποίες μπορεί να είναι:
• επικοινωνία με τον πελάτη.

• Προγραμματισμός.
• ανάλυση κινδύνου.
• Μηχανική.
• κατασκευή και απελευθέρωση.
• αξιολόγηση πελατών.
Το σπειροειδές μοντέλο είναι επί του παρόντος η πιο ρεαλιστική προσέγγιση για την
ανάπτυξη λογισμικού μεγάλης κλίμακας και χρησιμοποιεί μια προσέγγιση που
επιτρέπει στον πάροχο υπηρεσιών και στον πελάτη να κατανοούν και να αντιδρούν
στους κινδύνους σε κάθε εξελικτικό στάδιο. Αυτός ο τύπος μοντέλου απαιτεί
σημαντική εμπειρία στον προσδιορισμό του κινδύνου και βασίζεται σε αυτήν την
εμπειρία για να είναι επιτυχής, μπορεί να είναι δύσκολο να πειστούν οι πελάτες ότι
μια εξελικτική προσέγγιση είναι διαχειρίσιμη.
Πλεονεκτήματα αυτού του μοντέλου
• Το σπειροειδές μοντέλο επιτρέπει όλο και πιο ολοκληρωμένες εκδόσεις του

συστήματος σε κάθε επανάληψη, χρησιμοποιώντας πρωτότυπα για τη μείωση
των κινδύνων.
• Αυτός ο τύπος μοντέλου επιτρέπει την προσέγγιση βελτίωσης που

ακολουθείται από το μοντέλο καταρράκτη, αλλά το οποίο ενσωματώνει ένα
1002
επαναληπτικό πλαίσιο που αντανακλά, με πολύ ρεαλιστικό τρόπο, τη
διαδικασία ανάπτυξης.
• Μπορεί να είναι δύσκολο να πειστούν οι μεγάλοι πελάτες (ιδιαίτερα σε

περιπτώσεις συμβάσεων) ότι η εξελικτική προσέγγιση είναι διαχειρίσιμη.
• Η προσέγγιση αυτού του τύπου μοντέλου απαιτεί σημαντική εμπειρία στην

αξιολόγηση κινδύνου και βασίζεται σε αυτήν την εμπειρία για επιτυχία. Εάν δεν
ανακαλυφθεί ένας σημαντικός κίνδυνος, μπορεί να προκύψουν προβλήματα.
• Αυτός ο τύπος μοντέλου είναι σχετικά νέος και δεν έχει χρησιμοποιηθεί
ευρέως.
• Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορές μεταξύ
του πρωτοτύπου και του τελικού συστήματος. Το πρωτότυπο μπορεί να μην
πληροί τις απαιτήσεις απόδοσης, μπορεί να είναι ελλιπές και μπορεί να
αντικατοπτρίζει μόνο ορισμένες πτυχές του συστήματος που πρόκειται να
αναπτυχθεί.
• Το σπειροειδές μοντέλο μπορεί να οδηγήσει στην παράλληλη ανάπτυξη

πολλαπλών τμημάτων του έργου, με το καθένα να προσεγγίζεται διαφορετικά,
επομένως είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν συγκεκριμένες τεχνικές για
την εκτίμηση και τον συγχρονισμό των χρονοδιαγραμμάτων, καθώς και για τον
προσδιορισμό των καταλληλότερων δεικτών κόστους και προόδου.
Μοντέλο της διαδικασίας επαναληπτικής και σταδιακής ανάπτυξης
Αυτό το μοντέλο είναι μια επέκταση του σπειροειδούς μοντέλου αλλά είναι πιο
επίσημο και αυστηρό.
Η ανάπτυξη ενός εμπορικού προϊόντος λογισμικού είναι μια μεγάλη εργασία που
μπορεί να επεκταθεί σε αρκετούς μήνες, πιθανώς ένα χρόνο ή περισσότερο.
Επομένως, είναι πιο πρακτικό να χωρίσετε την εργασία σε μικρότερα κομμάτια ή
επαναλήψεις. Κάθε επανάληψη θα έχει ως αποτέλεσμα μια αύξηση.
Οι επαναλήψεις είναι βήματα σε μια ροή εργασίας και οι προσαυξήσεις είναι η
ανάπτυξη προϊόντος.
Η βασική αρχή της σταδιακής και επαναληπτικής διαδικασίας είναι ότι η
εμπλεκόμενη ομάδα μπορεί σταδιακά να βελτιώσει και να επεκτείνει την ποιότητα,
1003
τη λεπτομέρεια και το εύρος του εμπλεκόμενου συστήματος.
Για παράδειγμα, σε μια πρώτη επανάληψη πρέπει να προσδιορίσετε το παγκόσμιο
όραμα και να προσδιορίσετε την οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος, να
πραγματοποιήσετε το μεγαλύτερο μέρος της ανάλυσης και κάποιο σχεδιασμό και
υλοποίηση.
Σε μια δεύτερη γενιά, πρέπει να ολοκληρώσετε την ανάλυση, να κάνετε ένα
σημαντικό μέρος του σχεδιασμού και λίγο περισσότερη υλοποίηση.
Σε μια τρίτη επανάληψη, πρέπει να ολοκληρώσετε τη σχεδίαση, να κάνετε ένα
ουσιαστικό μέρος της υλοποίησης, να δοκιμάσετε και να το ενσωματώσετε.
Δηλαδή, η κύρια συνέπεια της επαναληπτικής προσέγγισης είναι ότι τα τελικά
προϊόντα ολόκληρης της διαδικασίας ωριμάζουν και ολοκληρώνονται με την
πάροδο του χρόνου, αλλά κάθε επανάληψη παράγει πάντα ένα σύνολο τελικών
προϊόντων.
Σε κάθε επανάληψη εκτελούνται οι ακόλουθες εργασίες:
• Ανάλυση (βελτίωση απαιτήσεων, βελτίωση εννοιολογικού μοντέλου)

• Σχεδιασμός (βελτίωση αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, σχεδιασμός χαμηλού
επιπέδου)
• Υλοποίηση (κωδικοποίηση και δοκιμή)

• Μετάβαση στο προϊόν (τεκμηρίωση, εγκατάσταση)
• Δυνατότητα αξιολόγησης των κινδύνων και των κρίσιμων σημείων του έργου
νωρίτερα και εντοπισμού μέτρων για την εξάλειψη ή τον έλεγχό τους.
• Μείωση των κινδύνων που συνεπάγονται κόστος σε μία μόνο αύξηση. Εάν η
ομάδα που αναπτύσσει το λογισμικό χρειάζεται να επαναλάβει την
επανάληψη, ο οργανισμός χάνει μόνο την εσφαλμένη προσπάθεια μιας
επανάληψης, όχι την αξία ενός ολόκληρου προϊόντος.
• Ορισμός μιας αρχιτεκτονικής που μπορεί να καθοδηγήσει καλύτερα την όλη
ανάπτυξη.
• Φυσική διαθεσιμότητα ενός συνόλου κανόνων για τον καλύτερο έλεγχο των
αναπόφευκτων αιτημάτων για μελλοντικές αλλαγές.
1004
• Επιτρέπει στα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη να εργαστούν πιο
αποτελεσματικά μέσω της προκύπτουσας αλληλεπίδρασης και κοινής χρήσης
Πρωτότυπο μοντέλο
Το μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στην κατασκευή πρωτοτύπων επιδιώκει να
ξεπεράσει δύο βασικούς περιορισμούς του μοντέλου καταρράκτη. Σύμφωνα με
τον Jalote η βασική ιδέα αυτού του μοντέλου είναι ότι αντί να διατηρούνται
αμετάβλητες οι απαιτήσεις κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού και της
κωδικοποίησης, αναπτύσσεται ένα πρωτότυπο για να βοηθήσει στην κατανόηση
των απαιτήσεων. Αυτή η ανάπτυξη περνάει από το σχεδιασμό, την κωδικοποίηση
και τη δοκιμή, και κάθε μία από αυτές τις φάσεις δεν εκτελείται
επίσημα. Χρησιμοποιώντας πρωτότυπα, ο πελάτης μπορεί να κατανοήσει καλύτερα
τις απαιτήσεις του συστήματος.
Το πρωτότυπο αναπτύσσεται με μια αρχική έκδοση του εγγράφου προδιαγραφών
απαιτήσεων. Αφού είναι έτοιμο το πρωτότυπο, ο πελάτης το χρησιμοποιεί και με
βάση την αξιολόγησή του για τον πελάτη, παρέχονται οι εντυπώσεις για το τι πρέπει
να αλλάξει, τι λείπει και τι δεν χρειάζεται. Στη συνέχεια, το πρωτότυπο
τροποποιείται ενσωματώνοντας τις προτάσεις αλλαγής και ο πελάτης χρησιμοποιεί
ξανά το πρωτότυπο, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία έως ότου η διαδικασία είναι
έγκυρη από άποψη κόστους και χρόνου. Στο τέλος οι αρχικές απαιτήσεις αλλάζουν
για να παραχθεί η τελική προδιαγραφή απαιτήσεων.
Σύμφωνα με τους Pressman και Jalote, αυτό το μοντέλο μπορεί να αποφέρει τα
ακόλουθα οφέλη:
• Το μοντέλο είναι ενδιαφέρον για ορισμένα μεγάλα συστήματα στα οποία

αντιπροσωπεύει έναν ορισμένο βαθμό δυσκολίας να εκφραστούν αυστηρά οι
απαιτήσεις
• Είναι δυνατό να λάβετε μια προεπισκόπηση του τι θα είναι το σύστημα με μια

μικρή αρχική επένδυση
• Η εμπειρία από την παραγωγή του πρωτοτύπου μπορεί να μειώσει το κόστος

των μεταγενέστερων φάσεων
1005
• Η κατασκευή του πρωτοτύπου μπορεί να αποδείξει τη σκοπιμότητα του
Ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη χρήση του μοντέλου:
• Η δημιουργία πρωτοτύπων θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν οι χρήστες

μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στο έργο
• Μην παραμελείτε μια καλή ανάλυση που πρέπει να πραγματοποιηθεί σε όλη τη

διαδικασία δημιουργίας πρωτοτύπων
• Διευκρινίστε στους χρήστες ότι η απόδοση που παρουσιάζεται από το

πρωτότυπο δεν θα είναι απαραίτητα ίδια με το τελικό σύστημα
• Αποφύγετε ότι το τελικό σύστημα είναι ένα πρωτότυπο στο οποίο έχουν
εφαρμοστεί όλες οι καθορισμένες απαιτήσεις, καθώς υπάρχει κίνδυνος να
έχουμε ένα σύστημα κακώς υλοποιημένο, καθώς οι τεχνικές που
χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη ενός πρωτοτύπου είναι διαφορετικές από
αυτές που χρησιμοποιούνται στην υλοποίηση ενός συστήματος (χαλάρωση
επιχειρηματικών κανόνων, χειρισμός εξαιρέσεων κ.λπ.)
• Κατά το στάδιο της κατασκευής πρωτοτύπων, τεκμηριώστε όλα τα σημεία που

τέθηκαν και εφαρμόστηκαν στο πρωτότυπο, τα οποία δεν περιλαμβάνονταν
στις αρχικές απαιτήσεις, για να τα συμπεριλάβετε στην τελική τεκμηρίωση
1006
Εκπαιδευτική Υποενότητα 8.4 Προδιαγραφές συσκευών και μέσων δικτύωσης
Μέχρι στιγμής έχουμε μελετήσει βασικές έννοιες επικοινωνίας δεδομένων αλλά και
βασικές έννοιες δικτύων υπολογιστών. Παρατηρήθηκαν παραπάνω ο ορισμός και η
εφαρμογή των δικτύων, οι τοπολογίες δικτύων και, επιπλέον, διάφορες
ταξινομήσεις και είδη δικτύων. Ποια είναι όμως τα στοιχεία ή οι συσκευές που
καθιστούν δυνατή τη δικτύωση;
Για να λειτουργήσει σωστά ένα δίκτυο υπολογιστών, πρέπει να εγκατασταθεί και να
λειτουργήσει ένα ελάχιστο σύνολο στοιχείων, δηλαδή να έχει ρυθμιστεί και να έχει
ενεργοποιηθεί σωστά.
Το φυσικό μέσο, το υλικό δικτύου και το λογισμικό δικτύου είναι οι βασικές ομάδες
στοιχείων ενός δικτύου υπολογιστών. Το φυσικό μέσο είναι υπεύθυνο για τη
μεταφορά του σήματος που περιέχει τις πληροφορίες που πρέπει να παραδοθούν
στον προορισμό. Το υλικό δικτύου περιλαμβάνει όλο τον εξοπλισμό δικτύου,
όπως διανομέα , μεταγωγέα , δρομολογητή, καθώς και υπολογιστές διακομιστή και
πελάτη. Όσον αφορά το λογισμικό δικτύου , είναι η ομάδα προγραμμάτων που
είναι υπεύθυνα για τη δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ μηχανών, που
αποτελείται από λειτουργικά συστήματα δικτύου και επίσης από τα πρωτόκολλα
της αρχιτεκτονικής επικοινωνίας δικτύου.
Σύμφωνα με τους Latzke και Gross, είναι δυνατό να προσδιοριστούν οι ομάδες των
βασικών στοιχείων ενός δικτύου, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης ενός παλιού
παραδείγματος, της επικοινωνίας με τη χρήση τηλεγράφων. Ξέρουμε ότι το καλώδιο
της τηλεγράφου αντιστοιχούσε στο φυσικό μέσο μέσω του οποίου μεταφέρθηκε το
ηλεκτρικό σήμα που αντιστοιχεί στο μήνυμα, η τηλεγραφική συσκευή
αντιστοιχούσε στο υλικό του δικτύου και ο κώδικας Μορς, που αναπτύχθηκε για να
αντιπροσωπεύει τα γράμματα του αλφαβήτου μέσω διαφορετικών σημάτων,
αντιστοιχούσε στο λογισμικό του δικτύου.
Το φυσικό δίκτυο σημαίνει
Τα φυσικά μέσα δικτύου, που ονομάζονται επίσης και μέσα μετάδοσης, είναι τα
κανάλια ή οι σύνδεσμοι μέσω των οποίων ταξιδεύει το φυσικό σήμα, υπεύθυνα για
τη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ μιας προέλευσης και ενός προορισμού. Τα
διαφορετικά φυσικά μέσα έχουν διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά, και
επομένως κάθε μέσο είναι κατάλληλο για μια συγκεκριμένη εφαρμογή, καθώς
1007
επηρεάζει άμεσα τη μέγιστη ταχύτητα μετάδοσης και τη μέγιστη απόσταση που
επιτυγχάνεται από αυτή τη σύνδεση.
Μπορούμε να ταξινομήσουμε τα μέσα μετάδοσης σε κατευθυνόμενα και μη
κατευθυνόμενα μέσα. Κάθε μέσο μετάδοσης έχει τις εγγενείς του ιδιότητες, οι
οποίες είναι περιοριστικοί παράγοντες για τη χωρητικότητα του δικτύου. Για να
έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα με τα μέσα μετάδοσης σε ένα δίκτυο, πρέπει να
τηρούμε ορισμένα σημεία, γιατί σύμφωνα με τον Dantas:
“Σε μια καθοδηγούμενη μετάδοση, για παράδειγμα, που πρέπει να προσέχουμε για
να επιτύχουμε μια αποδεκτή ποιότητα μετάδοσης είναι ο τύπος του φυσικού μέσου
που χρησιμοποιείται στη μετάδοση. Αυτός είναι ο περιοριστικός παράγοντας του
περιβάλλοντος. Από την άλλη πλευρά, σε μια επικοινωνία όπου χρησιμοποιούμε μη
κατευθυνόμενα μέσα (ή ασύρματα περιβάλλοντα), η ισχύς του σήματος και ο
θόρυβος κατά τη μετάδοση είναι σημεία στα οποία πρέπει να εστιάσουμε την
προσοχή μας προκειμένου να επιτύχουμε καλύτερης ποιότητας μετάδοση.”
Καθοδηγούμενα μέσα
Τα καθοδηγούμενα μέσα μετάδοσης μπορούν να χωριστούν σε δύο ομάδες, μια
ομάδα είναι μέσα χάλκινου σύρματος και μια άλλη ομάδα είναι οπτικά μέσα. Στην
ομάδα των μέσων με χάλκινο σύρμα, τα κύρια είναι το ομοαξονικό καλώδιο και το
συνεστραμμένο ζεύγος, ενώ στην ομάδα των οπτικών μέσων έχουμε ως κύρια τα
καλώδια οπτικών ινών.
Το ομοαξονικό καλώδιο σχηματίζεται από έναν εσωτερικό και έναν εξωτερικό
αγωγό, ο οποίος είναι ένα πλεγμένο χάλκινο πλέγμα, που χωρίζεται φυσικά από ένα
μονωτικό υλικό. Στο πλέγμα, του οποίου ο στόχος είναι να αποφευχθούν εξωτερικές
παρεμβολές, υπάρχει ένα κάλυμμα εύκαμπτο για φυσική προστασία και
επιβραδυντικό φλόγας.
Τα ομοαξονικά καλώδια έχουν ήδη πέσει σε αχρηστία, αντικαθίστανται από
συνεστραμμένο ζεύγος, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν εφαρμογές όπως
υπηρεσίες που παρέχονται από εταιρείες καλωδιακής τηλεόρασης (CATV). Αυτά τα
καλώδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μετάδοση αναλογικών σημάτων,
χρησιμοποιώντας ενισχυτές σε κανονικές αποστάσεις λίγων χιλιομέτρων ή ψηφιακά
σήματα με επαναλήπτες σημάτων κάθε χιλιόμετρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι όσο
1008
υψηλότερη είναι η αναλογική συχνότητα ή ο ρυθμός ψηφιακής μετάδοσης που
χρησιμοποιείται, τόσο μικρότερη είναι η απόσταση που επιτυγχάνεται.
Το Twisted Pair είναι το απλούστερο μέσο μετάδοσης και έχει αντικαταστήσει το
ομοαξονικό καλώδιο από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Το καλώδιο
συνεστραμμένου ζεύγους είναι πιο ευέλικτο από το ομοαξονικό καλώδιο,
υποστηρίζει υψηλότερες ταχύτητες, παρέχει ευκολότερη εγκατάσταση και είναι
λιγότερο ακριβό.
Το συνεστραμμένο ζεύγος αποτελείται από δύο χάλκινα σύρματα πλεγμένα με
ελικοειδές τρόπο, και αυτή η παρεμβολή έχει ως στόχο τη μείωση της
ηλεκτρομαγνητικής παρεμβολής που θα υπήρχε αν ήταν παράλληλα ζεύγη. Η
ποιότητα του καλωδίου συνεστραμμένου ζεύγους θα είναι υψηλότερη, τόσο όσο
μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των κλώνων ανά εκατοστό που υπάρχουν στο
καλώδιο, επειδή τόσο μεγαλύτερη είναι η επίδραση της ακύρωσης της
ηλεκτρομαγνητικής παρεμβολής μεταξύ των ζευγών.
• UTP ( Unshielded Twisted Pair – Unshielded Twisted Pair) – αυτό το καλώδιο δεν
έχει μεμονωμένη οθόνη ή εξωτερική προστατευτική οθόνη. Είναι το
απλούστερο και φθηνότερο καλώδιο, που χρησιμοποιείται ευρέως σε τοπικά
δίκτυα επιχειρήσεων και κατοικιών. Καθώς είναι ένα ελαφρύτερο και πιο
εύκαμπτο καλώδιο από το STP, είναι ευκολότερο να περάσει μέσα από
σωλήνες.
Τα καλώδια συνεστραμμένου ζεύγους ταξινομούνται σε κατηγορίες και επί του
παρόντος το πρότυπο TIA/EIA 568-B ορίζει τις ακόλουθες κατηγορίες:
• Κατηγορία 3 – ταχύτητα έως 10 Mbps, χρήση σε δίκτυα Ethernet .
• Κατηγορία 5 – ταχύτητα έως 100 Mbps, για χρήση σε δίκτυα Fast Ethernet
• Κατηγορία 5e – ταχύτητα έως 1 Gbps, για χρήση σε δίκτυα Gigabit Ethernet
• Κατηγορία 6 – ταχύτητα έως 1 Gbps, για χρήση σε δίκτυα Gigabit Ethernet
• Κατηγορία 6A – ταχύτητα έως 10 Gbps, για χρήση σε δίκτυα Ethernet 10
Gigabit.
• Κατηγορία 7 και 7Α – πρότυπα υπό ανάπτυξη, αλλά αναμένεται να φτάσουν τα
40 και 100 Gbps.
1009
Οι υποδοχές τύπου RJ-45 εγκαθίστανται ή συμπιέζονται στα άκρα των καλωδίων
UTP για σύνδεση σε διεπαφές δικτύου ή θύρες εξοπλισμού δικτύου ( μεταγωγείς ή
δρομολογητές). Στην παρακάτω εικόνα μπορούμε να δούμε έναν σύνδεσμο RJ-45
τσακισμένο σε ένα καλώδιο συνεστραμμένου ζεύγους UTP κατηγορίας 5.
ΣΥΝΔΕΣΗ RJ-45 ΓΙΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ FONTE: Amaral
Τα καλώδια οπτικών ινών δεν μεταδίδουν ηλεκτρική ενέργεια (με τη μορφή

ηλεκτρονίων), όπως κάνουν τα καλώδια ομοαξονικού και συνεστραμμένου ζεύγους,
αλλά μεταδίδουν φωτεινή ενέργεια (με τη μορφή φωτονίων). Η σύνθεση της
οπτικής ίνας είναι απλή, στην περίπτωση ενός εσωτερικού κυλίνδρου που
ονομάζεται πυρήνας, πολύ λεπτή, εύκαμπτη και ικανή να μεταφέρει ακτίνες
φωτός. από πυρίτιο, γυαλί ή πλαστικό. και επικαλυμμένο με ένα κέλυφος του
οποίου το υλικό έχει ελαφρύ δείκτη διάθλασης διαφορετικό από τον πυρήνα.
Στην οπτική ίνα, χρησιμοποιείται η έννοια της ανάκλασης του φωτεινού σήματος
στο κέλυφος των ινών, το οποίο πρέπει να έχει δείκτη διάθλασης φωτός (n2)
διαφορετικό από τον δείκτη διάθλασης του πυρήνα (n1), λαμβάνοντας έτσι τη
μεταφορά του φωτός που περιορίζεται στο πυρήνα ινών, και έτσι η ίνα μπορεί να
φτάσει σε μεγάλες αποστάσεις μεταφοράς. Αποδεικνύεται επίσης ότι οι δείκτες
διάθλασης στον πυρήνα και στο κέλυφος πρέπει να είναι διαφορετικοί, επιπλέον
ότι η διάμετρος του κελύφους είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή του πυρήνα.
Οι οπτικές ίνες ταξινομούνται σύμφωνα με τον τρόπο με τον οποίο το φως
μεταφέρεται στον πυρήνα της ίνας.
1010
Έχουμε την ταξινόμηση των ινών σε μονοτροπικές και πολυτροπικές. Στον τύπο
κλάσης single-mode, ένα μόνο φωτεινό σήμα μεταφέρεται απευθείας στον πυρήνα
του καλωδίου. Το σήμα μπορεί να φτάσει σε μεγαλύτερες αποστάσεις χωρίς
επανάληψη σε αυτή τη μορφή ελαφριάς κυκλοφορίας σε σύγκριση με τη μετάδοση
ινών δεύτερης κατηγορίας. Μια πολύτροπη ίνα χαρακτηρίζεται από μια δέσμη
φωτός που ταξιδεύει κατά μήκος της διαδρομής της, κάνοντας διαφορετικές
διαθλάσεις κατά μήκος των τοιχωμάτων του πυρήνα του καλωδίου.
Στην παρακάτω εικόνα δείχνουμε τη μεταφορά του σήματος φωτός σε μια
πολύτροπη ίνα και σε μια ίνα μονής λειτουργίας, όπου μπορούμε να δούμε ότι στην
πολύτροπη ίνα ένα φωτεινό σήμα ταξιδεύει με πολλούς τρόπους κατά μήκος του
πυρήνα, δημιουργώντας μεγαλύτερη εξασθένηση και χαμηλότερη ταχύτητα
μετάδοσης.
Ως εκ τούτου, η ίνα μονής λειτουργίας είναι καλύτερη, μπορεί να φτάσει δεκάδες

χιλιόμετρα μετάδοσης, ενώ η πολυλειτουργική ίνα είναι περίπου εκατοντάδες
μέτρα σε εμβέλεια. Επισημαίνουμε επίσης ότι στην ίνα μονής λειτουργίας η
διάμετρος του πυρήνα είναι πολύ μικρότερη, γύρω στα 8 με 10 μικρόμετρα, ενώ
στην πολύτροπη ίνα η διάμετρος είναι μεταξύ 50 και 60 μικρομέτρων. Η ίνα μονής
λειτουργίας έχει υψηλότερο κόστος λόγω της ποιότητάς της και είναι πιο δύσκολη
στην κατασκευή, καθώς χρησιμοποιείται περισσότερο από τηλεπικοινωνιακούς
φορείς για δίκτυα μετάδοσης μεγάλων αποστάσεων, ενώ η πολύτροπη ίνα
χρησιμοποιείται περισσότερο σε τοπικά δίκτυα. Εκτός από τις σημαντικές
αποστάσεις που φτάνουν, οι οπτικές ίνες έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι πολύ
εύκαμπτες, καθιστώντας ευκολότερη την εγκατάσταση και είναι επίσης εντελώς
απρόσβλητες σε ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές από το εξωτερικό περιβάλλον.
1011
Ακαθοδήγητα μέσα
Στην κατηγορία των μη καθοδηγούμενων μέσων, δηλαδή των μέσων μετάδοσης
που δεν χρησιμοποιούν καλώδια, υπάρχουν βασικά τρεις ομάδες: αυτά που
βασίζονται σε ραδιοσυχνότητες (Radio Frequencies), αυτά που βασίζονται σε
υπέρυθρες και αυτά που βασίζονται σε λέιζερ. Με αυτόν τον τρόπο, τα μη
καθοδηγούμενα μέσα χρησιμοποιούν τον ίδιο τον αέρα (ή τον ελεύθερο χώρο) ως
φυσικό μέσο μετάδοσης.
Σύμφωνα με τον Amaral, για να καταστεί δυνατή η ασύρματη επικοινωνία, είναι
απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν πομποί και δέκτες, συνδεδεμένοι με κεραίες με
επαρκή μεγέθη, οι οποίοι χρησιμοποιούν συχνότητες που εκπέμπονται στον αέρα
για την επικοινωνία. Συχνότητα είναι ο αριθμός των ταλαντώσεων ανά
δευτερόλεπτο ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος, μετρημένος σε Hz (Hertz).
Όσον αφορά τη χρήση φυσικών μέσων δικτύου, ο Dantas μας λέει ότι η προτίμηση
για χρήση πρέπει να δίνεται στα καθοδηγούμενα μέσα, καθώς έχουν χαμηλό
λανθάνοντα χρόνο, χαμηλότερο κόστος και είναι πιο άνοσα σε εξωτερικές
παρεμβολές. Τα μη καθοδηγούμενα μέσα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όταν
υπάρχει εμπόδιο στη χρήση κατευθυνόμενων μέσων, όπως, για παράδειγμα,
μετάδοση σε ερήμους, βάλτους ή πόλεις στις οποίες δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση
καλωδίων για κάποιο νομικό λόγο.
Μέσα που βασίζονται σε RF (Ραδιοσυχνότητες) χρησιμοποιούνται ευρέως και
υπάρχουν δύο τρόποι μετάδοσης. Ο πρώτος τρόπος είναι η πανκατευθυντική
μετάδοση, στην οποία τα κύματα διαδίδονται προς όλες τις κατευθύνσεις γύρω από
την κεραία εκπομπής, επιτρέποντας σε διαφορετικές κεραίες λήψης που βρίσκονται
στην περιοχή να συλλάβουν τις πληροφορίες. Έτσι, αυτή η λειτουργία δεν είναι
ασφαλής, αλλά έχει τις εφαρμογές της για περιπτώσεις που οι πληροφορίες είναι
δημόσιες. Εάν απαιτείται ασφάλεια, τα συστήματα κρυπτογράφησης μπορούν να
ενεργοποιηθούν στις πληροφορίες. Η παρακάτω εικόνα δείχνει ένα παράδειγμα
εξωτερικής πανκατευθυντικής μετάδοσης, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε
εσωτερικούς χώρους σε κτίρια ή σπίτια.
1012
Η λειτουργία κατευθυντικής μετάδοσης χρησιμοποιεί δύο κεραίες που σχηματίζουν
μια ενιαία σύνδεση, δηλαδή μόνο ένα σύστημα λήψης θα συλλάβει τις
πληροφορίες. Είναι ασφαλέστερο, επομένως, αλλά είναι απαραίτητο οι δύο κεραίες
να είναι τέλεια ευθυγραμμισμένες, ή με άλλα λόγια, να βρίσκονται σε άμεση
όραση. Στην παρακάτω εικόνα έχουμε ένα παράδειγμα κατευθυντικής μετάδοσης,
όπου είναι δυνατή η επικοινωνία δεδομένων με ταχύτητα 2Mbps.
Αναπτύχθηκαν αρκετές τεχνολογίες για τη μετάδοση δεδομένων μέσω

ραδιοσυχνοτήτων, που λειτουργούν σε διαφορετικές συχνότητες, όπως συστήματα
δορυφορικών επικοινωνιών για επικοινωνίες μεγάλων αποστάσεων, συστήματα
1013
επικοινωνίας WiFi που επιτρέπουν την υλοποίηση ασύρματων τοπικών δικτύων
(Wireless), μεταξύ άλλων.
Τα συστήματα που βασίζονται στις υπέρυθρες δεν χρειάζονται άδεια λειτουργίας,
σε αντίθεση με ορισμένα συστήματα ραδιοσυχνοτήτων που χρειάζονται άδεια από
την Anatel για να λειτουργήσουν. Το υπέρυθρο φως, που δεν είναι ορατό στον
άνθρωπο, χρησιμοποιείται για την επικοινωνία μεταξύ συσκευών. Η συχνότητα των
υπέρυθρων είναι πάνω από τα μικροκύματα και κάτω από το ορατό φως. Η
μεγαλύτερη χρήση τους είναι οικιακή, σε συσκευές τηλεόρασης και ήχου, αλλά
μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για δίκτυα υπολογιστών σε μικρές συσκευές,
όπως ένα smartphone, για παράδειγμα.
Η μετάδοση σε συστήματα υπερύθρων μπορεί να γίνει όραση ή μετάδοση. Στην
πρώτη, οι συσκευές πρέπει να είναι πρακτικά ευθυγραμμισμένες, καθώς το σήμα
αποστέλλεται κατευθυντικά από τον πομπό. Στη δεύτερη, το σήμα αποστέλλεται
προς όλες τις κατευθύνσεις και, με αυτόν τον τρόπο, οι συσκευές δεν χρειάζεται να
ευθυγραμμιστούν, ωστόσο, η εμβέλεια θα είναι μικρότερη από ό,τι στη μετάδοση
που βλέπουμε.
Ο περιορισμός της απόστασης είναι ένα μειονέκτημα, όπως και το γεγονός ότι το
υπέρυθρο φως δεν περνά μέσα από στερεά εμπόδια, όπως τοίχους, για
παράδειγμα. Η εμβέλεια υπερύθρων μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα σε θέαση και η
χωρητικότητα της συσκευής έως και 15.
Από την άλλη πλευρά, τα συστήματα που βασίζονται σε λέιζερ, τα οποία
χρησιμοποιούν μια τεχνική παρόμοια με τις υπέρυθρες, αλλά λειτουργούν σε άλλο
εύρος συχνοτήτων, είναι εξαιρετικά κατευθυντικά. Αυτό σημαίνει ότι οι συσκευές
πομπού και δέκτης πρέπει να είναι ακριβώς ευθυγραμμισμένες μεταξύ τους, εκτός
από το να είναι σταθερές ώστε να μην χάνεται η ευθυγράμμιση και κατά συνέπεια,
η επικοινωνία.
Επίσης δεν χρειάζονται άδεια από την Anatel και ως εφαρμογή μπορούμε να
αναφέρουμε τη διασύνδεση LAN μεταξύ κτιρίων, για παράδειγμα, αρκεί η θέα να
είναι τέλεια. Το σύστημα λέιζερ έχει το πλεονέκτημα έναντι των υπερύθρων στο
γεγονός ότι αποκτά πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια λόγω της ισχύος και της
κατευθυντικότητας των πομπών. Από την άλλη πλευρά, τα συστήματα λέιζερ είναι
1014
πολύ ευαίσθητα στις καιρικές συνθήκες, όπως η βροχή και η ομίχλη, που μπορεί να
βλάψουν την όραση και να διακόψουν την επικοινωνία.
Το υλικό δικτύου
Υλικό δικτύου είναι η ομάδα στοιχείων δικτύου που περιέχει τις συσκευές ή τον
εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για την φυσική ενεργοποίηση της επικοινωνίας
δικτύου. Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να μην συγχέονται με τα φυσικά μέσα
μετάδοσης, καθώς αυτά είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά φυσικών σημάτων
(ηλεκτρικών, ελαφρών, ηλεκτρομαγνητικών) μεταξύ των συσκευών. Οι κύριες
συσκευές στην ομάδα υλικού δικτύου είναι ο διανομέας , ο μεταγωγέας , ο
δρομολογητής, το μόντεμ , οι κάρτες δικτύου, οι σταθμοί εργασίας και οι
διακομιστές.
Ο διανομέας είναι μια παλαιότερη συσκευή, που είναι η πρώτη που
χρησιμοποιήθηκε για την υλοποίηση των τοπικών δικτύων (LAN) στην τοπολογία
αστεριών, διασυνδέοντας τους υπολογιστές μέσω καλωδίων συνεστραμμένου
ζεύγους. Λειτουργεί στο φυσικό επίπεδο ως βασικά ένας επαναλήπτης, του οποίου
η λειτουργία είναι να αναπαράγει, να ενισχύει και να αναμεταδίδει το σήμα που
λαμβάνεται σε μια θύρα, σε όλες τις άλλες θύρες της. Με αυτόν τον τρόπο, ένα
πακέτο που φθάνει σε μία θύρα του διανομέα αποστέλλεται σε όλες τις άλλες
θύρες του διανομέα, και έτσι όλα τα τμήματα LAN θα λάβουν ένα τέτοιο
πακέτο. Ωστόσο, μόνο ο υπολογιστής με τη διεύθυνση προορισμού του πακέτου θα
το επεξεργαστεί, οι άλλοι θα αγνοήσουν το πακέτο.
Οι διανομείς είναι πολύ γρήγοροι, καθώς κάνουν μόνο μια επανάληψη ενός
σήματος μέσω υλικού , ωστόσο, όλες οι συσκευές που είναι συνδεδεμένες
στον διανομέα θα μοιράζονται την ίδια ταχύτητα και αυτό προκαλεί μείωση της
απόδοσης του δικτύου. Έτσι, εάν έχουμε τρεις συσκευές συνδεδεμένες σε
έναν διανομέα 10 Mbps, κάθε συσκευή θα έχει μόνο 3,33 Mbps διαθέσιμα όταν
εκπέμπουν ταυτόχρονα.
Από την άλλη πλευρά, οι μεταγωγείς δεν λειτουργούν με κοινόχρηστη ταχύτητα,
δηλαδή εάν έχουμε τρεις συσκευές συνδεδεμένες σε μεταγωγέα 10 Mbps, και οι
τρεις μπορούν να χρησιμοποιούν ταχύτητα 10 Mbps. Ο μεταγωγέας λειτουργεί στο
επίπεδο σύνδεσης του μοντέλου OSI, και επομένως ένα εισερχόμενο πακέτο
αποστέλλεται μόνο στη θύρα στην οποία είναι συνδεδεμένος ο υπολογιστής
1015
παραλήπτης αυτού του πακέτου. Αυτό μειώνει, ή πρακτικά σβήνει, τον αριθμό των
συγκρούσεων που μπορεί να συμβούν στο δίκτυο, βελτιώνοντας την απόδοση του
ίδιου. Στην παρακάτω εικόνα έχουμε μια αναπαράσταση ενός δικτύου με οκτώ
υπολογιστές συνδεδεμένους σε ένα μεταγωγέα, όπου ο σταθμός "Α" στέλνει
πληροφορίες στο σταθμό "Ε" και ο μεταγωγέας δεν στέλνει αυτές τις πληροφορίες
σε άλλες θύρες, μόνο στη θύρα στην οποία βρίσκεται ο σταθμός "E".
Οι δρομολογητές έχουν τη λειτουργία να επιτρέπουν την ανταλλαγή πληροφοριών

μεταξύ δικτύων και συνήθως αυτά τα δίκτυα είναι απομακρυσμένα μεταξύ τους,
δηλαδή οι δρομολογητές διασυνδέουν τα δίκτυα WAN. Η αναγνώριση της
διαδρομής στο δίκτυο WAN για να φτάσει στο δίκτυο προορισμού γίνεται από τους
δρομολογητές μέσω των πρωτοκόλλων δρομολόγησης. Το δίκτυο Διαδικτύου, για
παράδειγμα, σχηματίζεται από τη διασύνδεση αμέτρητων δικτύων και μέσω
αμέτρητων μεγάλων, μεσαίων και μικρών δρομολογητών που διασκορπίζονται σε
ολόκληρο τον πλανήτη μας Γη, υπό την ευθύνη τηλεπικοινωνιακών φορέων σε
διάφορες χώρες, καθώς και παρόχων υπηρεσιών (παρόχων πρόσβασης και
παρόχους περιεχομένου).
Το μόντεμ , συντομογραφία του διαμορφωτή/αποδιαμορφωτή, έχει τη λειτουργία
προσαρμογής και μετάδοσης δεδομένων μέσω του φυσικού μέσου μετάδοσης. Εάν
το μέσο είναι οπτική ίνα, χρησιμοποιείται ένα οπτικό μόντεμ . Εάν το μέσο είναι
συρμάτινο πλέγμα, χρησιμοποιείται μόντεμ ενσύρματου ζεύγους, εάν το μέσο είναι
ραδιοσυχνότητας, χρησιμοποιείται μόντεμ ραδιοφώνου και ούτω καθεξής.
Στην περίπτωση της υπηρεσίας ADSL (ή Ευρυζωνικής) που χρησιμοποιούμε στα
σπίτια μας, χρησιμοποιούμε συχνά ένα αναλογικό μόντεμ που μοιράζεται
υπηρεσίες φωνής (συμβατική τηλεφωνία) και δεδομένων (ADSL- Asymmetric Digital
Subscriber Line ). Επί του παρόντος, οι υπηρεσίες ADSL που χρησιμοποιούν
μεταλλικό ζεύγος φτάνουν ταχύτητες έως και 30 Mbps, αλλά είναι ήδη δυνατό να
1016
φτάσουν τα 100 Mbps χρησιμοποιώντας οπτικές ίνες ως μέσο μετάδοσης. Στην
περίπτωση αυτή, ο τηλεπικοινωνιακός πάροχος μεταφέρει μια οπτική ίνα στην
κατοικία του χρήστη, αλλά είναι προφανές ότι η τιμή της υπηρεσίας θα είναι
υψηλότερη.
Οι κάρτες δικτύου, γνωστές επίσης ως διεπαφή δικτύου ή NIC ( Κάρτα Διασύνδεσης
Δικτύου ), απαιτούνται στους υπολογιστές ώστε να μπορούν να συνδεθούν στο
τοπικό δίκτυο. Είναι υπεύθυνοι για την προσαρμογή των πληροφοριών που θα
μεταδοθούν στο δίκτυο, τη συναρμολόγηση του πλαισίου σύμφωνα με το
πρωτόκολλο δικτύου που χρησιμοποιείται και την αποστολή του μέσω του
δικτύου. Εκτελείται επίσης η αντίθετη διαδικασία, δηλαδή, όταν φθάνουν
πληροφορίες μέσω του δικτύου, η κάρτα αναγνωρίζει μέσω της διεύθυνσης
MAC (διεύθυνση MAC) εάν αυτές οι πληροφορίες πρέπει να ληφθούν από τον
υπολογιστή στον οποίο βρίσκεται η κάρτα και εάν ναι, προωθεί την πληροφορίες
που χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο δικτύου στο ανώτερο επίπεδο που είναι ο
Η διεύθυνση MAC, είναι μια διεύθυνση που υπάρχει σε κάθε κάρτα δικτύου (ή
συσκευή δικτύου) για την αναγνώριση αυτού του υλικού . Αποτελείται από έξι
οκτάδες, με τις τρεις πρώτες να προσδιορίζουν τον κατασκευαστή του υλικού και τις
άλλες τρεις οκτάδες να αναφέρονται σε μια εσωτερική αναγνώριση που ορίζεται
από τον κατασκευαστή για αυτό το υλικό. Δεν υπάρχουν δύο διευθύνσεις MAC που
να είναι ίδιες στον κόσμο.
Η κάρτα δικτύου επικοινωνεί με τον υπολογιστή στον οποίο είναι εγκατεστημένη
χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα οδήγησης επικοινωνίας, το οποίο επικοινωνεί με
το λειτουργικό σύστημα που είναι εγκατεστημένο σε αυτήν. Υπάρχουν κάρτες για
διαφορετικά πρότυπα δικτύου, από τα οποία τα κυριότερα είναι 10Mbps Ethernet,
10 ή 100Mbps Fast Ethernet, 1Gbps Gigabit Ethernet, 10Gbps 10 Gigabit Ethernet,
μεταξύ άλλων τεχνολογιών.
Οι διακομιστές και οι σταθμοί δικτύου δεν είναι τίποτα άλλο από υπολογιστές που,
σε ένα δίκτυο πελάτη/διακομιστή, που εκτελούν διακριτές και καθορισμένες
λειτουργίες. Ένας διακομιστής (αρχείο, εκτύπωση, εφαρμογή, e-mail, κ.λπ.) είναι
αφιερωμένος μόνο στην κύρια λειτουργία του, περιμένοντας από τους πελάτες
δικτύου να ζητήσουν τις υπηρεσίες που παρέχει ο διακομιστής. Συνήθως έχει καλή
1017
επεξεργαστική ισχύ, μεγάλο δίσκο και μνήμη RAM, πιο στιβαρό και ανθεκτικό σε
σφάλματα εσωτερικό υλικό , όπως δύο τροφοδοτικά και/ή δύο πλακέτες
επεξεργαστή. Το πιο βαρύ μέρος του λογισμικού εφαρμογής εκτελείται στον
Οι σταθμοί δικτύου ή οι σταθμοί εργασίας ή οι σταθμοί πελάτη, με τη σειρά τους,
είναι απλούστεροι υπολογιστές που χρησιμοποιούν πόρους δικτύου ζητώντας
υπηρεσίες από διακομιστές και αναμένοντας απαντήσεις. Το απλούστερο μέρος
του λογισμικού εφαρμογής εκτελείται στο σταθμό πελάτη. Μπορεί να έχουν μικρή
χωρητικότητα δίσκου και μνήμη RAM. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, όπως είδαμε,
υπάρχουν και δίκτυα Point-to-Point (P2P), όπου οι υπολογιστές μπορούν να είναι
πελάτες και διακομιστές, ανάλογα με τις ανάγκες τους, τις ανάγκες άλλων σταθμών
και τους διαθέσιμους πόρους σε κάθε σταθμό.
Το λογισμικό δικτύου
Το λογισμικό δικτύου είναι η ομάδα στοιχείων δικτύου που αποτελείται κυρίως από
λειτουργικά συστήματα δικτύου (SOR) και πρωτόκολλα επικοινωνίας. Επιπλέον,
υπάρχουν εφαρμογές για δίκτυα και λογισμικό ασφάλειας και πρόσβασης δικτύου.
Έτσι, τα SOR είναι υπεύθυνα για την εκτέλεση δύο βασικών λειτουργιών, σύμφωνα
με τον Amaral:
• Το πρώτο είναι να λειτουργεί ως ένα κοινό λειτουργικό σύστημα, που ελέγχει
τους πόρους του υπολογιστή διακομιστή, όπως η πρόσβαση σε σκληρό δίσκο ή
μνήμη.
• Η δεύτερη λειτουργία είναι ο έλεγχος της χρήσης των εγκατεστημένων
δικτύων. Για παράδειγμα, το SOR μπορεί να ελέγξει εάν εσείς, ως χρήστης
δικτύου, μπορείτε ή όχι να έχετε πρόσβαση σε ένα αρχείο στον σκληρό δίσκο του
Τα λειτουργικά συστήματα δικτύου μπορούν να ταξινομηθούν ως peer-to-peer ή
client/server, και σύμφωνα με τον Amaral, στα δίκτυα peer-to-peer τα SOR που είναι
εγκατεστημένα σε όλους τους υπολογιστές είναι τύπου πελάτη, καθώς δεν υπάρχει
το σχήμα ενός αποκλειστικού διακομιστή σε αυτά τα δίκτυα. Δεν πρέπει να
χρησιμοποιούνται σε δίκτυα με περισσότερους από 20 υπολογιστές λόγω της
δυσκολίας στον έλεγχο της οργάνωσης και της ασφάλειας του δικτύου. Από την άλλη
1018
πλευρά, έχουν το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης απλότητας για την εγκατάσταση και
τη διαμόρφωση.
Στα δίκτυα πελάτη/διακομιστή, σύμφωνα με τον Amaral, οι υπολογιστές-πελάτες
διαθέτουν SOR πελάτη και ζητούν υπηρεσίες από διακομιστές. Οι διακομιστές
διαθέτουν διακομιστή SOR, όπως διανομές Windows Server 2012 ή Linux για
διακομιστές, και ικανοποιούν τα αιτήματα των πελατών. Αυτά τα δίκτυα είναι πιο
ακριβά επειδή είναι πιο περίπλοκα, απαιτούν διακομιστή SOR και απαιτούν
εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό για την εγκατάσταση, τη διαμόρφωση και τη
συντήρηση των υπηρεσιών που παρέχονται από τους διακομιστές.
SDN (Software Defined Network): πραγματικότητα εικονικού κόσμου;
Το Software - Defined Networking (SDN) είναι μια αναδυόμενη αρχιτεκτονική για
την κάλυψη των απαιτήσεων της Τρίτης Πλατφόρμας IT και την επίλυση ορισμένων
προβλημάτων των τρεχουσών υπαρχουσών αρχιτεκτονικών δικτύου.
Το SDN προτείνει μια δυναμική, διαχειρίσιμη, προσαρμόσιμη και οικονομικά
αποδοτική αρχιτεκτονική, καθιστώντας το την ιδανική πλατφόρμα για το υψηλό
εύρος ζώνης και τη δυναμική φύση των σημερινών εφαρμογών.
Το κύριο κίνητρο για την αντικατάσταση της συμβατικής αρχιτεκτονικής δικτύου για
ένα δίκτυο που καθορίζεται από το λογισμικό και είναι ο σχεδιασμός του που
ευθυγραμμίζεται με τις κύριες τάσεις της αγοράς:
• Hybrid Cloud: Γεωγραφικά κατανεμημένα συστήματα σε δημόσια και ιδιωτικά
νέφη απαιτούν εξαιρετικά ευέλικτη διαχείριση της κυκλοφορίας και πρόσβαση
στο εύρος ζώνης κατά παραγγελία.
• Καταναλωτισμός πληροφορικής: Η τάση BYOD απαιτεί δίκτυα που είναι
ευέλικτα και ασφαλή.
• Μεγάλα δεδομένα: Η εποχή των zetabyte σημαίνει περισσότερο εύρος ζώνης,
συνδεσιμότητα και πρόσβαση σε συστήματα κέντρων δεδομένων.
Είναι ακόμα δυνατό να αποδοθεί ως πλεονέκτημα της αρχιτεκτονικής SDN η
δυσκολία των σημερινών συμβατικών δικτύων να αυξηθούν στην κλίμακα και τη
δυναμική που χρειάζεται η πληροφορική, η πολυπλοκότητα στην εφαρμογή
πολιτικών και η αναπροσαρμογή του σχεδιασμού και η εξάρτηση από τους
κατασκευαστές.
1019
Ένα από τα βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής SDN είναι το πρωτόκολλο
OpenFlow , τυποποιημένο από το ONF. Το OpenFlow είναι η πρώτη τυποποιημένη
διεπαφή που έχει σχεδιαστεί ειδικά για SDN, παρέχοντας υψηλής απόδοσης,
αναλυτικό έλεγχο της κυκλοφορίας σε συσκευές δικτύου από διαφορετικούς
προμηθευτές. Το πρωτόκολλο παρέχει επίσης βελτιωμένη αυτοματοποίηση και
διαχείριση, χρησιμοποιώντας κοινά API για την αφαίρεση των υποκείμενων
λεπτομερειών υποδομής δικτύου από συστήματα ενορχήστρωσης και εφαρμογές
παροχής. Με αυτούς τους πόρους, είναι δυνατό να βελτιωθεί η εμπειρία του
τελικού χρήστη, με εφαρμογές που μπορούν να εκμεταλλευτούν πληροφορίες
σχετικά με τις συνθήκες δικτύου για να τις προσαρμόσουν τέλεια στη συμπεριφορά
και τις ανάγκες των χρηστών.
Η αρχιτεκτονική SDN και το πρωτόκολλο Openflow επηρεάζουν επίσης άμεσα την
αξιοπιστία και την ασφάλεια του δικτύου, καθώς η κεντρική και αυτοματοποιημένη
διαχείριση των συσκευών δικτύου επιτρέπει την εφαρμογή ενιαίων πολιτικών,
μειώνοντας πιθανά σφάλματα διαμόρφωσης.
Το ερευνητικό ινστιτούτο IDC εκτιμά ότι η αγορά SDN θα αξίζει περίπου 3,7
δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως το 2020, με το 58% αυτής της επένδυσης να
σχετίζεται με την υποδομή και τον έλεγχο του δικτύου δεδομένων. Είναι, επομένως,
μια τάση και θα προσφέρει τα οφέλη που ήδη αναφέρθηκαν εδώ.
1020
Σύνοψη
Δεν υπάρχει σωστή ή λάθος διαδικασία, καθώς δεν υπάρχει μοντέλο ανάπτυξης που
να αποτελεί την καθολική πανάκεια για το πρόβλημα της ανάπτυξης λογισμικού.
Ανάλογα με την εφαρμογή, το περιβάλλον και τον στόχο σας, η χρήση μιας
συγκεκριμένης διαδικασίας ή μοντέλου μπορεί να είναι ή όχι
συμφέρουσα. Εναπόκειται σε κάθε οργανισμό να αξιολογήσει προσεκτικά το
πρόβλημά του και να χρησιμοποιήσει τα μοντέλα που παρουσιάζονται ως οδηγό για
την ανάπτυξη της δικής του διαδικασίας ανάπτυξης.
1021
Ερωτήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 8 Τεχνικές προδιαγραφές υλικού και λογισμικού
(1) Κάθε φορά που εγκαθιστάτε ένα νέο πρόγραμμα
α) το λογισμικό θα σας ενημερώνει πόσο χώρο στον σκληρό δίσκο θα χρειαστείτε
β) το λογισμικό θα σας ενημερώνει εάν έχει κάποιον ιό
γ) Όλα τα παραπάνω
(2) : Το overclocking της CPU ή της GPU σας σημαίνει:
α) συντονισμό αυτού του υλικού έτσι ώστε να εκτελείται πιο γρήγορα από ό,τι στις
αρχικές του ρυθμίσεις
β) συντονισμό αυτού του υλικού έτσι ώστε να εκτελείται πιο γρήγορα με το
λειτουργικό σύστημα
γ) συντονισμό του προγράμματος του υλικού με το λειτουργικό σύστημα ώστε να
εκτελείται πιο γρήγορα
(3) Η Διαχείριση Συσκευών συνήθως δίνει σαφή και πλήρη ονόματα σε κάθε
αξεσουάρ ή συσκευή που είναι συνδεδεμένη ή ενσωματωμένη στον υπολογιστή ή
τον φορητό υπολογιστή σας.
α) Σωστό
β) Λάθος
(4) Ο υπολογιστής θα ήταν άχρηστος σήμερα αν δεν είχαμε τα μέσα να μετατρέψουμε
τα δεδομένα του σε κάτι συγκεκριμένο και εύλογο για τους χρήστες του.
α) εκτυπωτές
β) σαρωτές
γ) οπτικό στυλό
δ) κάμερες
(5) Υπάρχουν δύο τύποι λογισμικού
α) Εμπορικά Διαθέσιμο
β) Καθιερωμένο Πολυεπίπεδο Λογισμικό
γ) Εργαλεία λογισμικού υποδομής
δ) Όλα τα προηγούμενα
(6) Μέσω της διαχείρισης έργων λογισμικού είναι δυνατό:
α) Να προβλέψτε τον προϋπολογισμό και να τον διατηρήσετε
β) Να προσλάβετε τον σωστό αριθμό εργαζομένων.
1022
γ) Να θέστε προθεσμίες και να εργαστείτε για να τις τηρήσετε.
δ) Να προσδιορίστε κάθε στάδιο ανάπτυξης.
(7) Τι πρέπει να λάβετε υπόψη κατά την ανάπτυξη ενός έργου λογισμικού; (Επιλέξτε
4)
α) Οργανωτική στρατηγική σκέψη
β) Πελατειακές σχέσεις
γ) Στρατηγική ανάλυση και σχεδιασμός
δ) Αυτοματοποίηση διαδικασιών
ε) Να προσλάβετε τον σωστό αριθμό εργαζομένων
ζ) Να προβλέψτε τον προϋπολογισμό και να τον διατηρήσετε
(8) Η δημιουργία πρωτοτύπων, γνωστή και ως MVP (Minimum Viable Product)
α) επικεντρώνεται περισσότερο στην επικύρωση των απαιτήσεων λογισμικού
β) επικεντρώνεται περισσότερο στο να αποφευχθούν λάθη στη διαδικασία και κακή
ευθυγράμμιση στόχων και λειτουργιών.
γ) επικεντρώνεται περισσότερο στις ήδη αναμενόμενες απαιτήσεις για το λογισμικό
(9) Τα φυσικά μέσα δικτύου, που ονομάζονται επίσης και μέσα μετάδοσης, είναι τα
κανάλια ή οι σύνδεσμοι μέσω των οποίων ταξιδεύει το φυσικό σήμα, υπεύθυνα για
τη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ μιας προέλευσης και ενός προορισμού
α) Σωστό
β) Λάθος
(10) Τα καλώδια οπτικών ινών δεν μεταδίδουν ηλεκτρική ενέργεια (με τη μορφή
ηλεκτρονίων), όπως κάνουν τα καλώδια ομοαξονικού και συνεστραμμένου ζεύγους,
αλλά μεταδίδουν φωτεινή ενέργεια (με τη μορφή φωτονίων).
α) Σωστό
β) Λάθος
11)Άσκηση
Εάν θέλαμε να συνδέσουμε την πόλεις Αθήνα – Πάτρα με οπτική ίνα ποια θα ήταν
και αν έσπαγε στην περιοχή της Λάρισας τι θα κάνατε?
1023
Αράπογλου Α., Βραχνός Ε., Κανίδης Ε., Λέκκα Δ., Μακρυγιάννης Π., Μπελεσιώτης Β.,
Παπαδάκης Σπ., Τζήμας Δ., Προγραμματισμός Υπολογιστών.
1024
Απαντήσεις
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 1 Εισαγωγή στην Πληροφορική
(1) (α) (β)
(2) (α)
(3) (α)
(4) (δ)
(5) (γ)
(6) (α)
(7) (α) (β) (γ) (δ) (ε)
(8) (α) (β)
(9) (α)
(10) (α)
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 2 Υλικό και Δίκτυα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
(1) (α)
(2) (α)
(3) (δ)
(4) (α)
(5) (α)
(6) (α)
(7) (α)
(8) (α)
(9) (α)
(10) (α) (β) (γ) (δ)
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 3 Εισαγωγή στον προγραμματισμό
(1) (α)
(2) (ε)
(3) (α)
(4) (α)
(5) (α)
(6) (α) (β) (γ) (δ) (ε)
(7) (α)
(8) (α)
1025
(9) (α) (β) (γ)
(10) (α)
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 4 Λειτουργικά συστήματα και πληροφοριακά
συστήματα
(1) (α)
(2) (α)
(3) (ε)
(4) (α)
(5) (α)
(6) (α)
(7) (α)
(8) (α) (β) (γ)
(9) (α)
(10) (δ)
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 5 Οργάνωση ηλεκτρονικών υπολογιστών και
δικτύων
(1) (α)
(2) (α)
(3) (α)
(4) (α)
(5) (γ)
(6) (α)
(7) (α)
(8) (α)
(9) (α)
(10) (α)
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 6 Εργασίες σε υπολογιστικά συστήματα
(1) (α)
(2) (α)
(3) (α)
(4) (α)
(5) (α)
1026
(6) (α)
(7) (α)
(8) (α) (β) (γ)
(9) (α) (β) (γ) (δ)
(10) (ε)
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 7 Υποστήριξη ηλεκτρονικών υπολογιστών και
δικτυακών υποδομών
(1) (α)
(2) (α) (β) (γ)
(3) (δ)
(4) (α)
(5) (α) (β)
(6) (α)
(7) (α) (β) (γ)
(8) (θ)
(9) (δ)
(10) (α)
Απαντήσεις Εκπαιδευτικής ενότητας 8 Τεχνικές προδιαγραφές υλικού και λογισμικού
(1) (α)
(2) (α)
(3) (α)
(4) (ε)
(5) (δ)
(6) (ε)
(7) (α) (β) (γ) (δ)
(8) (α)
(9) (α)
(10) (α)
1027

ΤΕΧΝΙΚΟΣ Η-Υ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΤΕΧΝΙΚΟΣ Η-Υ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Τεχνικός Η/Υ και

Με το πέρας της εκπαίδευσης, ο εκπαιδευόμενος θα είναι σε θέση να

Εκπαιδευτική Ενότητα 1 Εισαγωγή στην Πληροφορική

Εκπαιδευτική Υποενότητα 1.1 Δεδομένα και Υπολογιστές.

Τα δεδομένα μπορούν να αποθηκευτούν σε μορφές αρχείων, όπως σε συστήματα

Διαχείριση και χρήση δεδομένων

Τα δεδομένα έχουν ορισμένες δομές για να διευκολύνουν την επεξεργασία και τη

Kilo K 103 1000 210 1024 2,4% 24

Mega M 106 1000000 220 1048576 4,9% 48576

Giga G 109 1000000000 230 1073741824 7,4% 73741824

Tera T 1012 1000000000000 240 1099511627776 10,0% 99511627776

Το πραγματικό πρόβλημα είναι η διαφορά στον τρόπο υπολογισμού των δυαδικών

Τα προθέματα SI εξακολουθούν να ισχύουν, αλλά μόνο με βάση το δεκαδικό

Χωρητικότητα αποθήκευσης σκληρών δίσκων

Αυτό σημαίνει ότι ανεξάρτητα από το πώς υπολογίζετε, το αποτέλεσμα δεν θα

Παράδειγμα πληροφοριών: Οι πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία γέννησης

Διαφορές και σύνδεση των όρων

Δεν είναι μόνο οι υπολογιστές, οι υπολογιστές είναι επίσης ενσωματωμένοι σε

• στο MP3 player

Τι είναι μια συσκευή αποθήκευσης δεδομένων υπολογιστή;

Υλικό: Σημαντικά στοιχεία του υπολογιστή

Θα περιγράψω και θα εξηγήσω τα κύρια μέρη ή στοιχεία υλικού του υπολογιστή

Σκληρός Δίσκος: Η μνήμη υλικού του υπολογιστή

Δεδομένου ότι τα προγράμματα συχνά ζητούν τα ίδια δεδομένα, αποθηκεύονται

Αυτές οι μονάδες είναι «μόνο» συμβατές προς τα πίσω, δηλαδή μπορείτε να

Υποστήριξη αξιολόγησης και ανατροφοδότησης

• Ακαδημαϊκό περιεχόμενο και στόχοι της διδασκαλίας

Έμπνευση Καινούργιες δοκιμές

Δημιουργήστε μια επισκόπηση των σχετικών ψηφιακών υλικών και τεχνολογιών

Τι ανταλλακτικά χρειάζονται για να λειτουργεί ένας υπολογιστής;

Παραδείγματα και τύποι υπολογιστών

Ορισμένα λειτουργικά συστήματα αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 1950, όταν οι

Network Attached Storage

Wireless Access Points

Φίλτρο Web & Ασφάλεια

• Word: Ένας επεξεργαστής κειμένου

• PowerPoint: Ένα πρόγραμμα για τη δημιουργία παρουσιάσεων

• Microsoft Access: Ένα σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων (ΣΔΒΔ)

• Outlook: Ένας διαχειριστής προσωπικών πληροφοριών, που περιλαμβάνει:

• OneNote: Ένα πρόγραμμα λήψης σημειώσεων που συλλέγει χειρόγραφες ή

• Publisher: Μια εφαρμογή δημοσίευσης επιτραπέζιου υπολογιστή για τη

• Skype για επιχειρήσεις: Ένας πελάτης επικοινωνίας που χρησιμοποιείται για

• Visio: Μια εφαρμογή διαγράμματος και διαγράμματος ροής

Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, η εφαρμογή του ψηφιακού μετασχηματισμού

Αρκετοί μελετητές έχουν αφοσιωθεί στον καθορισμό των στοιχείων που

Ορισμένα από τα κύρια οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού έχουν ήδη

Υπάρχουν επιχειρηματίες που κατανοούν πολύ καλά το παγκόσμιο σενάριο στο

Πρέπει να επαναληφθεί: στην έννοια του ψηφιακού μετασχηματισμού, οι νέες

Δευτερεύον αποθηκευτικός χώρος

Ένας σκληρός δίσκος με αφαιρούμενο το προστατευτικό κάλυμμα.

Η δευτερεύουσα αποθήκευση (γνωστή και ως εξωτερική μνήμη ή βοηθητική

Ο τριτογενής χώρος αποθήκευσης είναι επίσης γνωστός ως κοντινός χώρος

Αποθηκευτικός χώρος εγγραφής μίας χρήσης

Διαφορετικοί τύποι αποθηκών δεδομένων έχουν διαφορετικά σημεία αστοχίας και

Η επικείμενη αστοχία των σκληρών δίσκων μπορεί να εκτιμηθεί χρησιμοποιώντας

Εκπαιδευτική Υποενότητα 2.2 Δομικά στοιχεία ηλεκτρονικών υπολογιστών

Το πιο σημαντικό στοιχείο που χρησιμοποιείται στην κατασκευή συσκευών

Μηχάνημα πολλαπλασιασμού Wilhmen Schickard

Το 1650 εμφανίζεται ο κανόνας της διαφάνειας. Δημιουργημένο από την Patdrige,

Εικόνες του κανόνα διαφανειών του 17ου αιώνα

Το 1666, ο Μόργκαν δημιούργησε την αριθμητική μηχανή, η οποία ήταν σε θέση να

Αριθμομηχανή που κατασκευάστηκε από τον Matthieu Hahn

Το 1801, η έννοια του προγραμματισμού εμφανίστηκε με τη δημιουργία του

Το 1822, ο Babbage δημιουργεί τη μηχανή διαφοράς όπως φαίνεται στην παρακάτω

case '': return x y;