Professional Documents
Culture Documents
sf]nlDaof tof/L sIff Mzfvf clws[t,gf=;'=,vl/bf/,k|f=;=,OG:k]S6/,CMA, ANM,JTA,AMIN / RBB1cGt/lqmof sIff M x/]s zlgjf/ / d+unjf/7am & 4pm
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657 sf]nlDaof tof/L sIff M nf]s;]jf, a}lsª, ;'/Iff
jftfj/0fLo kl/l:ylt / kof{j/0f ;+/If0f
IUCNg]kfnsf cg';f/ æxfd|f] jl/kl/sf ;Dk"0f{ k|fs[lts tyf s[lqd a:t'sf] cGtlqmof{af6 l;lh{t kl/j]z, hLljt a:t' tyf
o;nfO{ c;/ kfg]{ ;Dk"0f{ ef}lts a:t'x¿sf] ;dli6 ¿k g} jftfj/0f xf] .
k|s[ltdf /x]sf hLjhGt', jg:klt tyf k|fs[lts tTjx¿ aLrdf /x]sf] cGt/;DaGw / cGt/lge{/tfsf ;DaGwdf cWoog
ug]{ lj1fgnfO{ kfl/l:ylts zf:q (Ecology) elgG5 .
kfl/l:ylts k|0ffnL (Ecosystem) eGgfn] s'g} klg jftfj/0fdf /x]sf h}ljs tTj cyf{t hLjLt a:t' / ch}ljs tTjx?
cyf{t lghL{jj:t'x? h:t}M xfjf, kfgL, df6f], tfkqmd / /f;folgs a:t'x?sf aLrsf] cGt/lqmof / cGt/;DaGwaf6 :yflkt
:jrflnt k|0ffnL xf] .
!_ g]kfn k|s[lt ;+/If0f sf]if -NTNC_ sf] :yfkgf slxn] eof] < lj=;= @)#(–)*–@)
@_ g]kfndf jftfj/0f ;+/If0f P]g slxn] NofPsf] xf] < lj=;= @)%#
#_ ljZj ;Dkbf ;"rLdf ;"lrs[t /fli6«o lgs[~h s'g s'g x'g < ;u/dfyf / lrtjg /f=lg
$_ jftfj/0f ;+/If0f kl/ifbsf] :yfkgf slxn] ePsf] xf] < lj=;= @)$(
%_ j|'6Nof08 cfof]usf] u7g slxn] ePsf] lyof] < ;g\ !(*#
^_ g]kfndf jftfj/0f ;DjGwL ljifo ;j{k|yd s'g of]hgfdf ;dfj]z ePsf] lyof] < 5}7f]+ k+rjlif{o of]hgf
&_ Sof]6f] k|f]6f]sn slxn] b]lv ljZje/ sfof{Gjogdf cfPsf] xf] < ;g\ @))%
*_ g]kfndf ;j}eGbf klxn] :yfkgf ePsf] ;+/If0f If]q s'g xf] < cGgk"0f{
(_ ljZj jftfj/0f lbj; slxn] dgfOG5 < h'g %
!)_ cj|xd k'/:sf/ s] ;+u ;DjlGwt 5 < jftfj/0f
!!_ klxnf] cGt/fli6«o jftfj/0f ;Dd]ng sxfF / slxn] eof] < ;g\ !(&@ :6sxf]d
!@_ ;'Gb/nfnjx'u'0ffn] rnfPsf] lrksfcfGbf]ng s];+u ;DjlGwt 5 <jg tyf jg:klt ;+/If0f
!#_ Unf]jn %)) k'/:sf/ kfpg] klxnf] g]kfnL sf] x'g < 8f s[i0f s'df/ kf08]
!$_ ljZj jGohGt' sf]if -WWFF_ sf] :yfkgf slxn] eof] < ;g\ !(^!
!%_ Ol;df]8 -ICIMOD_ sf] :yfkgf slxn] ePsf] xf] < ;g\ !(*# l8;]Dj/ %
!^_ Sof]6f] cle;lGw slxn] / sxfF ePsf] lyof] < hfkfgsf] Sof]6f] zx/df ;g\ !((& df
!&_ g]kfndf ljZj jftfj/0f lbj; slxn] b]lv dgfpg yflnPsf] xf] < ;g\ !(&^
!*_ ;+o"Qm /fi6« ;+l3o jftfj/0f sfo{qmd -UNEP_ sf] :yfkgf slxn] eof] < ;g\ !(&@ l8;]Da/ !%
!(_ UNEP sf] k|wfg sfof{no s'g b]zdf 5 < s]Gofsf] g}/f]jL
@)_ jftfj/0f kl/ifbsf] cWoIf sf] x'G5 < k|wfgdGqL
@!_ …Unf]jn–%))Ú s] ;+u ;DjlGwt 5 <jftfj/0f If]qsf] k'/:sf/
@@_ s]Gofsf] lu|gj]N6 d'dd]G6sf] g]t[Tj s;n] / slxn] u/]sf] lyof] <jfªuf/L dfyfO{ -gf]j]n zftL k'/:sf/ k|fKt ug]{ dlxnf_ ;g\ !(&&
@#_ ;+o"Qm /fi6«;+l3o d?e"lds/0f ;Dd]ng slxn] / sxfF ;j{k|yd ;DkGg eof] < ;g\ !(&& df s]Gofsf] g}/f]jL
@%_ g]b/Nof08sf] x]u zx/df x]u 3f]if0ff slxn] eof] < !! dfr{ !(*(
@^_ lrksf] cfGbf]ng slxn] z'?jft eof] <;g\ !(&#
@&_ …Unf]jn %))Ú jftfj/0fLo k'/:sf/ slxn] s;n] :yfkgf u¥of] <;g\ !(*& ;+o'Qm /fi6« ;+3Lo jftfj/0f sfo{qmd -UNEP_
@*_ ;Ld;f/ ;+/If0f ;DjGwL /fd;f/ dx;GwL slxn] / sxfF eof] < ;g\ !(&! O/fgsf] /fd;f/df
@(_ /fd;f/ ;GwL slxn] b]lv nfu' eof] < ;g\ !(&% l8;]Dj/
#) /fd;f/ dxf ;lGwnfO{ g]kfnn] slxn] cg'df]bg u¥of] <;g\ !(*& l8 !&
#!_ g]kfndf s'g s'g :yfgnfO{ /fd;f/ ;'rLdf ;'lrs[t ul/Psf] 5 <
s_ sf]zL 6Kk' jGohGt' cf/If -;g\ !(*&_
v_ jL; xhf/L tfn, lrtjg -@))#_
u_ hulbzk'/ hnfzo slknj:t' -@))#_
3_ 3f]8f3f]8L tfn, s}nfnL -@))#_
ª_ ;u/dfyf /f=lg= ;f]n'v'Dj' -@))&_
r_ z]– kmf]S;'08f] If]q -@))&_
5_ /f/f tfn / lgs'~h -d'u'_ -@))&_
h_ uf];fOs'08, /;'jf - @))&_
em_ dfOkf]v/L, Onfd -@))*_
`_ kf]v/fsf ( tfn -@)!^ k]ma|'c/L @_
#@_ ljZj ;Ld;f/ lbj; slxn] dgfOG5 < km]a|'c/L @
jftfj/0f k'/:sf/
!_ Globle- 500 - UNEP - 1987
@_ Blue Panel Prize -hfkfg – 1992 7'nf] % nfv # xhf/ 8n/
#_ Goldman Environment Prize- 1989 75xhf/$(jftfj/0f If]qsf]Nobal Prize)
$_Richard and Rhodha Goldmann] ;g\ 1989 df :yfkgf u/]sf] k'/:sf/ -Goldman Award
%_ Galante Conservation Award - 4 xhf/ cd]l/sL 8n/M !(*@ :yfklt Disaster Riduction;Fu ;DalGwt k'/:sf/ .
sf]nlDaof tof/L sIff Mzfvf clws[t,gf=;'=,vl/bf/,k|f=;=,OG:k]S6/,CMA, ANM,JTA,AMIN / RBB2cGt/lqmof sIff M x/]s zlgjf/ / d+unjf/7am & 4pm
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657 sf]nlDaof tof/L sIff M nf]s;]jf, a}lsª, ;'/Iff
h}ljs ljljwtf
s'g} 7fpFsf] h}ljs ljljwtf eGgfn] k|lt PsfO ju{df ljBdfg hLjf0f', j+zf0f', k|f0fL / ToxfFsf] kfl/l:ylts k|0ffnLnfO{ hgfpF5.
h}ljs ljljwtfsf] cjwf/0ff / juL{s/0f tyf dxTj
h}ljs ljljwtfnfO{ d'Vo # efudf afF8\g ;lsG5 M
!= k|hflt ljljwtf @= j+zf0f' ljljwtf #= kfl/l:ylts ljljwtf
!= k|hflt ljljwtfM k|hflt k|hflt aLr x'g] km/skg Pj+ leGgtfnfO{ k|hflt ljljwtf elgG5 . Ps k|hfltsf jg:klt jf
hgfj/x¿ csf]{ eGbf leGg x'g' k|hflt ljljwtf xf] . of] k|hflt cg';f/sf] ;+VofTds u0fgf xf] . o; cGtu{t ufO, e}+;L,
af3, xflQ, sL/f, Eofu'tf] cflbnfO{ lng ;lsG5 .
@= j+zf0f' ljljwtfM cfdfafa'af6 hLjsf u'0fx¿ ;Gtltdf ;fg]{ sfo{df ;lqmo /xg] z/L/sf] ;"Id PsfO g} j+zf0f' xf] .
k|hflt Pj+ pkk|hflt leqsf ;Dk"0f{ j+zf0f'x¿sf] ;d"x, lsl;d tyf km/skgnfO{ g} j+zf0f' ljljwtf elgG5 . j+zf0f'
ljljwtfn] :ki6 ¿kdf s'g} lglZrt k|hflt leqsf] leGgtfnfO{ a'emfpF5 . h:t}M dflg;df klg cfo{g, d+uf]n, lgu|f] cflb .
#= kfl/l:ylts k|0ffnL ljljwtf M hLjhGt' / jftfj/0f aLrsf] cGt/;DaGw g} kfl/l:ylts k|0ffnL xf] . hGt' / jg:kltsf]
jftfj/0f;Fusf] ;DaGwsf sf/0f s'g} klg 7fpFdf lglZrt k|sf/sf] kfl/lylts k|0ffnLsf] lgdf{0f ePsf] x'G5 . ljleGg
kfl/l:ylts k|0ffnL aLr x'g] km/skgf tyf p:t} kfl/l:ylts k|0ffnL leqsf klg cg]sf}+ kfl/l:ylts tTjdf x'g]
leGgtfnfO{ kfl/l:ylts ljljwtf elgG5 .
!_ ;+o'Qm /fi6« ;+3Lo h}ljs ljljwtf dxf;lGwnfO{ g]kfnn] slxn] cg'df]bg u¥of] < ;g\ !((#
@_ g]kfndf h}ljs ljljwtf dxf;GwL slxn] b]lv nfu' ePsf] xf] < lj=;= @)%) kmfu'g (
#_ ljZj h}ljs ljljwtf lbj; slxn] dgfOG5 < d] @@ -klxnf] l8;]Dj/ @(_ xfn
$_ IUCN n] jGohGt'nfO{ slt k|sf/sf] ;"rLdf juL{s/0f u/sf] 5 < # k|sf/
%_ æPs dfu k[YjLsf] :ofxf/ / pkof]u u/f}Æ+ eGg] gf/f s'g lzv/ ;Dd]ngdf kfl/t ePsf] lyof] < k[YjL lzv/ ;Dd]ng !((@
^_ g]kfnIUCN sf] slxn] ;b:o ag]sf] xf] <;g\ !(&#
(_ ;fOl6; -CITES_ s] ;+u ;DjlGwt 5 < b'n{e hLjhGt', kz'k+IfL tyf jg:kltsf] ;+/If0f;+u
!)_ CITIES sf] :yfkgf slxn] eof] < ;g\ !(&%
!!_ WWF sf] :yfkgf slxn] sxfF eof] < ;g\ !(^! :jLh/Nof08sf] UNof08
!@_ WWF sf] nf]uf]df s] sf] lrq 5 < kf08f
!#_ IUCN sf] k|wfg sfof{no sxfF 5 < :jLh/Nof08sf] UNof08
!$_ ;+s6df k/]sf k|hfltsf] RED Data Book s;n] k|sflzt ub{5 <IUCN
!%_ g]kfndf h}ljs ljljwtf /0flglt slxn] nfu' eof] < ;g\ @))#
!^_ kf]v/fdf slxn] cGt/fli6«o ;Ld;f/ ;Dd]ng ePsf] lyof] < ;g\ @)!@ gf]e]Dj/ &–!)
!&_ kf]v/f l;d;f/ ;Dd]ngdf slt b]zsf k|ltlglwn] efu lnPsf lyP < !# b]zdf *% hgf
!(_ /f=lg= tyf jGohGt' ;+/If0f P]gn] slt hLjnfO{ ;+/If0f ;"rLdf /fv]sf] 5 < :tgwf/L– @&, k+IfL–(, 3;|g]–#, jg:klt–!*-& j6f
?v + !! h8Lj'6L_
@)_ CITES sf] k'/f ?k s] xf] <Convention on International Trade in Endengered Species of Wild fauna and Flora
@!_ CITES sf] d'Vo p2]Zo s] xf] < b'n{e hLjhGt' tyf kzk+IfLx?sf] ;+/If0f / ;+j4{g ug]{ .
h}ljs ljljwtf zAb ;g\ !(*) af6 k|rngdf cfPsf] xf] .
;g\ !((@ h'g #–!$ ;Dd a|flhnsf] l/of] ;Dd]ngn] h}ljs ljljwtfdxf;GwL kfl/t u/]sf] lyof] . h;df !%% b]zn] x:tfIf/ u/] .
cGt/fli6«o k|f0fL lbj; Oct 3 df dgfOG5 .
g]kfnn] ;g\ 1993 Nov 23df h}ljs ljljwtf dxf;GwL kfl/t u/L ;g\ 1994 Feb 22lj=;+= @)%) kmfNu'0f )( af6 nfu' ul/of] .
IUCN n] RED DATA Book sf] k|sfzg ;g\ 1966 af6 z'? u/]sf] xf] .
hnjfo' kl/jt{g
3fd, kfgL, xfjf, tfkqmd cflbsf] cj:yfn] l;h{gf u/]sf] jfo'd08nLo l:yltnfO{ df};d elgG5 . b}lgs ¿kdf abln/xg] xfjfkfgLsf]
l:yltnfO{ df};d elgG5 . s'g} 7fpFsf] df};dsf] nfdf] ;do -nueu #) aif{_ sf] cf};t cj:yfnfO{ To; 7fpFsf] xfjfkfgL jf hnjfo'
elgG5 . To;}n] k[YjLsf] s'g} lglZrt :yfgdf xfjf, aiff{, tfkqmd cflbsf] cj:yfdf nfdf] ;dodf cfpg] kl/jt{g hnjfo' kl/jt{g
xf] .
k[YjLsf] hnjfo' o;sf] ;[li6sfn b]lv g} kl/jt{g x'Fb} cfPsf] kfOG5 . h'g a]nf k[YjLdf hLjsf] ;[li6 eof] To; ;dootf hnjfo'df
lg/Gt/ kl/jt{g x'Fb} cfof] h;sf] kmn¿k sltko hLjn] cfˆgf] cl:tTj g} u'dfP eg] sltko gofF hLjsf] ;[li6 x'g k'Uof] . hnjfo'
cg's'n ePsf sf/0f g} k[YjLdf ljleGg k|sf/sf hGt' tyf jg:kltsf] ;[li6 / lg/Gt/tf ;Dej ePsf] xf] .
;'o{sf] tfk
k[YjLsf] hldg ;txdf 51% IUCN - 1948 :jLh/Nof08
hndf 24% WWF - 1961 :jLh/Nof08
afo'd08ndf 14% UNEP- 1972g}/f]jL, s]Gof
afbn 7%
k/fjt{g 4%
sf]nlDaof tof/L sIff Mzfvf clws[t,gf=;'=,vl/bf/,k|f=;=,OG:k]S6/,CMA, ANM,JTA,AMIN / RBB3cGt/lqmof sIff M x/]s zlgjf/ / d+unjf/7am & 4pm
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657 sf]nlDaof tof/L sIff M nf]s;]jf, a}lsª, ;'/Iff
sf]nlDaof tof/L sIff Mzfvf clws[t,gf=;'=,vl/bf/,k|f=;=,OG:k]S6/,CMA, ANM,JTA,AMIN / RBB5cGt/lqmof sIff M x/]s zlgjf/ / d+unjf/7am & 4pm
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657 sf]nlDaof tof/L sIff M nf]s;]jf, a}lsª, ;'/Iff
jftfj/0f ;+/If0fsf nflu ;g\ !(&& b]v clk|msfsf] s]Gofdf jfªuf/L dfyfO{n] dlxnfx?sf] ;xeflutfdf j[Iff/f]k0f ug]{ hËn kmF8fgL /f]Sg]
cleofg rnfPsL lyOg o;}nfO{ lu|g j]N6 df]ed]G6 elgG5 . o; sfo{ u/]sf]df jfªu/L dfyfO{nfO{ gf]a]n zfGtL k'/:sf/ lbOPsf] lyof] .
/fd;f/ sGe]G;g (Ramsar onvension)
;g\ !(&! df O/fgsf] /fd;f/ df l;d;f/ (wetland) sf] ;+/If0fsf nflu ul/Psf] ;Demf}tfnfO{ /fd;f/ sGe]G;g elgG5 . /fd;f/n]
ljZjsf ()) eGbf a9L l;d;f/ If]qnfO{ ;+/If0f of]Uo dfg]sf] 5 . g]kfndf ( j6f l;d;f/ If]q o;df ;"lrs[t ePsf 5g\ .
;g\ !(&# dfr{ b]lv ef/tsf] lxdf~rn / u9jfn k|j]zdf ;'Gb/nfn jx'u'0fsf] g]t[Tjdf ;+rflnt jg ;+/Ifs cleofgnfO{ lrksf]
cfGbf]ng elgG5 .
;fOl6; (CITES)
b"n{e tyf ;ªs6u|:t hLjhGt' tyf jg:kltsf] cj}w sf/f]jf/ tyf cf];f/k;f/ lgoGq0f ug]{ p2]Zon] ;g\ !(&# dfr{ # df cd]/Lsfsf]
jfl;ª\u6gdf x:tfIf/ eO{ ;g\ !(&% h'nfO{ ! b]lv nfu' ePsf] Convention oninternatioanal trade on endengered
species of wild fauna and flora = CITES nfO{ g} ;fOl6; elgG5 . CITES n] ## xhf/ eGbf a9L jGohLj tyf
jg:kltnfO{ ;+/If0fsf] ;"rLdf /fVg' kg]{ hgfPsf] 5 . g]kfnn] klg ;g\ !(&% df g} o;df x:tfIf/ ul/ ;s]sf] 5 .
Ol;df]8 (ICIMOD)
cGt/fli6«o PsLs[t kj{tLo ljsf; s]Gb| (International Centre For Integrated Mounaineering Development
ICIMOD) sf] :yfkgf ;g\ !(*# l8;]Da/ % df sf7df8f}+df ePsf] xf] . lxGb's'z lxdfnosf] b]zx?sf] cfly{s tyf jftfj/0fLo b[li6af6
pko'Qm lbuf] ljsf; ug]{ o;sf] k|d'v p2]Zo xf] . oo ;+:yfdf g]kfn, ckmuflg:tfg, kfls:tfg, ef/t, rLg, e'6fg, j+unfb]z / Dofgdf/
u/L * j6f b]z ;b:o 5g\ .
g]kfn g]6 (Nepal Net)
ICIMOD n] g]kfndf lbuf] ljsf; ;DalGw ljljw hfgsf/L pknAw u/fpg] p2]Zon] ;g\ !((* ;]K6]Da/ !& df :yfkgf u/]sf] OG6/g]6
;fO6nfO{ Nepal Net elgG5 .
Blue Planet Prize
;g\ !((@df Rio Earth Summit sf cj;/df hfkfgsf] c;fbL Unf; kmfp08];gn] :yfkgf u/]sf] hfkfgL P\g % s/f]8sf] of]
k'/:sf/ jftfj/0f ;+/If0fdf of]ubfg ug]{ JolQm jf ;+:yfnfO{ x/]s jif{ lbOg] ul/G5 .
k[YjL lbj; (Earth Day) ;g\ !(&) b]lv x/]s jif{ clk|n @@ nfO{ k[YjL lbj;sf] ?kdf dgfOG5 .
ljZjjGohGt' sf]if (WWf) The World Wild life fund ;g\ !(^! clk|n @( df of] ;+:yfsf] :yfkgf ePsf] xf] . ljZje/Ldf
jGohGt'sf] ;+/If0f cg';Gwfg / vf]h ug]{ p2]Zosf ;fy o;sf] :yfkgf ePsf] xf] .
hg;+Vof
s'g} lglZrt :yfgdf lglZrt ;dodf j;f]jf; ug]{ dflg;sf] ;+VofnfO{ To; :yfgsf] hg;+Vof elgG5 . s'g} b]zdf j;f]jf; ug]{
dflg;x?sf] hDdf ;+Vof g} To; b]zsf] hg;+Vof xf] . hg;+Vof ;DjlGw cWoog ug]{ zf:qnfO{ Demography elgG5 .
Demography zAb Demos / Graphien ldn]/ jg]sf] xf] . of] u|Ls efiffjf6 pTklt ePsf] xf] .Demos sf] cy{ dflg; /
Graphy s]f cy{ 1fgsf] zfvf xf] . To;}n] Demography eGgfn] dflg;sf] ;+Vof / o; ;DjlGw ljljw kIfsf] cWoog eGg]
j'emfpF5 . s'g} :yfgdf /x]sf] hg;+Vof dWo] d[To' x'g] ;+Vof eGbf hGdg] ;+Vof j9L ePdf To;nfO{ hg;+Vof j[l4 elgG5 . s'g} :yfgsf]
hg;+Vof jflif{s ?kn] @ Ü jf ;f] eGb j9L ePdf To;nfO{ tLj| hg;+Vof j[l5 elG5 . hg;+Vof kl/jt{g ug]{ k|d'v tLg tTj hGd, d[To',
j;fO{ ;/fO{ x'g\ . hDdf hg;+Vof = z'?sf] hg;+Vof + hGd – d[To' + cfk|jf;g – pTk|jf;g
(PT = Po + B - D + I - 0 )
s'g} b]z jf 7fpFsf] Ps ju{ ls=dL If]qkmn leq j;f]jf; ug]{ dflg;sf] cf};t ;+VofnfO{ hg3gTj elgG5 . hg;+Vofsf] cfsf/, ;+/rgf
tyf ljt/0fdf k|efj kfg]{ jf kl/jt{g Nofpg] tTjnfO{ hg;+flVosL tTj elgG5 .
hg;f+lVos tTj, k|lqmof / dfkg ljlwx?
hg;flVos tTj k|lqmof dfkg dfkgsf ljlwx? hg;+Vofdf k|efj
hGd k|hgg hGdb/ sf]/f hGdb/ hg;+Vof j[l4 x'g]
(Birth) (Fertility) (Fertility Rate) s'n k|hggb/ pd]/ ljlzi6
k|hgg b/
;fdfGo k|hggb/
d[To' d/0f d[To'b/ sf]/f d[To'b/ hg;+Vof 36\g]
(Dealth) (Mortality) (Mortality Rate) lzz' d[To'b/
jfn d[To'b/
dft[ d[To'b/
a;fO{;/fO{ a;fO{;/fO{ a;fO{;/fO{ b/ cfk|jf;g b/ 36\g] / j9\g]
(Migration) (Migration) (Migration Rate) pTk|jf;g b/
vf; j;fO{;/fO{ b/
s'n j;fO{;/fO b/
hg;ª\Vof tYofª\x?sf ;|f]tx? lgDg rf/ lsl;dsf 5g\ M
!= hgu0fgf -Census_
@= k~hLs/0f Joj:yf -Vital Registration_
#= gd'gf ;j]{If0f -Sample Survey_
$= k|zf;sLo clen]v -Administrative Record_
sf]nlDaof tof/L sIff Mzfvf clws[t,gf=;'=,vl/bf/,k|f=;=,OG:k]S6/,CMA, ANM,JTA,AMIN / RBB6cGt/lqmof sIff M x/]s zlgjf/ / d+unjf/7am & 4pm
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657 sf]nlDaof tof/L sIff M nf]s;]jf, a}lsª, ;'/Iff
!= hgu0fgf -Census_
– b]ze/ a;f]jf; ub}{ cfPsf ;j} dflg;sf] Ps} ;dodf lnPsf] u0fgfnfO{ hgu0fgf -Census_ elgG5 .
– hgu0fgfdf /fi6«sf] hg;ª\Vofsf] lnª\u pd]/, dft[efiff, k]zf, hfthflt, wd{h:tf] ljj/0fx? ;ª\sn ul/G5 .
– g]kfndf k|To]s !)÷!) jif{ cjlwdf ;/sf/4f/f lnOG5 .
– hgu0fgf ljlwx? b'O{ tYox? M– jf:tljs pkl:ylt ljlw / :yfoL a;f]jf; ljlw x'g\ .
– g]kfndf xfn;Dd !! k6s hgu0fgf eO;s]sf] 5 . -;g\ !(!! b]lv ;g\ @)!! ;Dd k|To]s !)÷!) jif{_
/fli6«o hgu0fgf @)^* sf] emns
lj=;= @)^* c;f/ # b]lv !# ;Dddf ;DkGg
sl/j *,))) ;'kl/j]Ifs / #@,))) u0fsx? ;+nUg
lj=;= @)^( dª;L/ !! ut] glthf ;fj{hlgs
s'n hg;+Vof – @,^$,($,%)$ kl/jf/ ;+Vof – %$,@&,#)@
k'?ifsf] ;+Vof – !,@*,$(,)$! -$*=%Ü_ zx/L hg;+Vof – $%,@#,*@) -!&=)&Ü, @)%* df !$=@Ü_
dlxnfsf] ;+Vof – !,#^,$%,$^# -%!=%Ü_ u|fld0f – @,!(,&),^*$ -*@=(#Ü,@)%* df *%=*Ü_
n}lËs cg'kft – ($=!^ -@)%* df ((=*_ sf7df8f}+ hg;+Vof – !&,$$,@$)
hg;+Vof j[l4b/ – !=#%Ü -@)%* df @=@%Ü_ sf7df8f}+ pkTosfsf] hg;+Vof– @%,!&,)@#
hg3gTj – !*) k|lt ju{ ls=ld -@)%* df !%&_
pRr hg;+Vof ePsf kfFr lhNnf #= ?kGb]xL – *,*)!(^
!= sf7df8f}+ – !&,$$,@$) $= emfkf – *,!@,^%)
@= df]/ª – (,^%,#&) %= s}nfnL – &,&%,&)(
;fF:s[lts ;Dkbf
k"vf{sf kfnfb]lv rNb}, dfGb} / k"Hb} cfPsf ;fF:s[lts w/f]x/nfO{ ;Dkbf elgG5 . ;fF:s[lts ;Dkbf d"Vo b'O{ lsl;dsf x'G5g\ . 7f]; ?kdf
b]lvg] ;fF:s[lts w/f]x/ (Tangible cultural heritage) / 7f]; ?kdf gb]lvg] ;fF:s[lts w/f]x/ (Intangible cultural
heritage)
;f“:s[lts ;Dkbf
7f]; ?kdf b]lvg] -ef}lts ;Dkbf_ 7f]; ?kdf gb]lvg] -cef}lts ;Dkbf_
– b]j dlGb/, u'Daf, :t'k, d"lt{, zflns, j:t'snf, d"ltsnf wd{, ;+:s[lt, k/Dk/f /Lltl/jfh, /xg;xg, e]ife'iff,
P]ltxfl;s ejg, b/jf/, tfd|kq, lznfn]v rf8kj{, rfnrng, d}qL, bof, zfGtL, ;b\effj, b]zelQm
Clif d'gLsf] tkf]e"ld u'kmf, kxf8 jf}l4s k|v/tf cflb .
tLy{:yn, wfld{s dxTjsf gbL, tfn u'kmf
k|frLg u/uxgf tyf xftxltof/
sf]nlDaof tof/L sIff Mzfvf clws[t,gf=;'=,vl/bf/,k|f=;=,OG:k]S6/,CMA, ANM,JTA,AMIN / RBB 9 cGt/lqmof sIff M x/]s zlgjf/ / d+unjf/ 7am & 4pm
Columbia Academy, New Baneshwor, Ktm. Ph:4784657 sf]nlDaof tof/L sIff M nf]s;]jf, a}lsª, ;'/Iff
k|flrg :df/s ;+/If0f lgodfjnL–@)$^
;+/lIft :df/s 3f]lift If]qdf x'g] lgdf{0f ;DaGwL dfkb08 Pjd\ lgb]{lzsf–@)$*
jftfj/0f ;+/Ifs P]g, @)%#
jftfj/0f ;+/If0f lgodfjnL – @)%$
;fF:s[lts tyf k|fs[lts ;Dkbf ;+/Ifsdf 6]jf k'¥ofpg] p2]Zo ;lxt ;g\ !(&@ gf]e]Da/ @# df ljZj ;fF:s[[lts tyf k|fs[lts ;Dkbf
;+/If0f ;lGw kfl/t eO{ ;g\ !(&@ l8;]Da/ !& af6 nfu' ul/of] .
ljZj ;Dkbf ;"lrdf g]kfn
;g\ @)!@ ;Dddf o'g]:sf]n] ljZjsf &$% :yfgnfO{ ljZj ;Dkbf ;"lrdf ;dfj]z u/]sf] 5 . pQm ;"rLdf g]kfnsf b'O{ ;fF:s[lts If]q
leqsf * :yfg / b'O{ k|fs[lt ;Dkbf u/L !) :yfgnfO{ ;dfj]z ul/Psf] 5 .
;fF:s[lts ;Dkbf k|fs[lts ;Dkbf
!_ sf7df8f}+ pkTosf If]q -;g\ !(&(_ #_ ;u/dfyf /fli6«o lgs'~h -;g\ !(&(_
s_ P]ltxfl;s :yfg $_ lrtjg /fli6«o lgs'~h -;g\ !(*$_
xg'dfg9f]sf b/jf/ If]q
kf6g b/jf/ If]q
eQmk'/ b/jf/ If]q
v_ lxGb' wfld{s If]q
kz'kltgfy dlGb/ If]q
rfFu'gf/fo0f dlGb/ If]q
u_ af}4 wfld{s If]q
:joDe'gfy :t'k If]q
af]4gfy dxfr}To If]q
@= n'lDagL If]q -;g\ !((&_
g]kfnsf /fli6«o lgs'~h, cf/If, ;+/If0f If]q, lzsf/ cf/If / dWojtL{ If]q
kof{j/0fLo ;Gt'ng, jGohLj, kz'k+5Lx?, sL6kt+u, b'n{e jg:kltsf] ;+/If0f / ;+j4{g u/L h}ljs ljljwtfsf] pko'Qm:t/ sfod ug]{
p2]Zon] b]zsf ljleGg ef}uf]lns If]qx?df lgs'~h, cf/If ;+/If0f If]qsf] :yfkgf ul/Psf] 5 .
xfn g]kfndf !@ j6f /fli6«o lgs'~h, ! j6f jGohGt' cf/If, ^ j6f ;+/If0f If]q,! j6f lzsf/ cf/If / !# dWojtL{ If]q /x]sf 5g\ .
7'nf] /f=lg=— ;]–kmf]S;'08f]-#%%% ju{ ls=ld=_ ;fgf] /f=lg=–/f/f -!)^ ju{ ls=ld=_lrtjg–h]7f]
dWojtL{ If]q -jkm/ hf]g_
qm=;+= dWojtL{ If]q 3f]lift jif{ If]qkmn ju{ ls=ld= ef}uf]lns If]q -lhNnf_
!= lrtjg /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ !((^ &%) lrtjg, dsjfgk'/, k;f{
@= alb{of /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ !((^ %)& alb{of
#= nfª6fª /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ !((* $@) /;'jf, g'jfsf]6, l;Gw'kfNrf]s
$= z] kmf]S;'08f] /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ !((* !#$( 8f]Nkf, d'u'
%= dsfn' a?0f /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ !((( *#) ;+v'jf;ef
^= ;u/dfyf /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ @))@ @&% ;f]n'v'Da'
&= z'SnfkmfF6f jGo hGt' cf/If dWojtL{{ If]q ;g\ @))$ @$#=% s~rgk'/
*= sf];L 6Kk' jGo hGt' cf/If dWojtL{{ If]q ;g\ @))$ !&# ;'g;/L
(= k;f{ jGohGt' cf/If If]q dWojtL{{ If]q ;g\ @))% @(*=!&
!)= /f/f /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ @))^ !(* d'u'
!!= vKt8 /fli6«o lgs'~h dWojtL{{ If]q ;g\ @))^ @!^
!@= afFs] /fli6«o lgs'~h dWojtL{ If]q ;g\ @)!) #$# bfª, afFs] / ;Nofg
!#= l;jk'/L gfufh'{g /fli6«o lgs'~h dWojtL{ If]q ;g\ @)!^ !!* sf7df08f}, g'jfsf]6 / wflbË
;dfKt
sf]nlDaof tof/L sIff Mzfvf clws[t,gf=;'=,vl/bf/,k|f=;=,OG:k]S6/,CMA, ANM,JTA,AMIN / RBB 10 cGt/lqmof sIff M x/]s zlgjf/ / d+unjf/ 7am & 4pm