Information Society in Poland 2008-2012

z lat 2008 - 2012
Warszawa 2012
Opracowanie publikacji:
Urząd Statystyczny w Szczecinie pod kierunkiem Dominika Rozkruta
Zespół autorski:
Justyna Berezowska, Michał Huet, Magdalena Kamińska, Mariola Kwiatkowska, Dominik Rozkrut, Beata Szczepańska
Prace redakcyjne:
Ewa Kacperczyk, Beata Rzymek
Skład komputerowy i opracowanie graficzne:

Ewelina Niewiadomska
ISSN 1898-7583
Publikacja dostępna na
http://www.stat.gov.pl/gus/nauka_technika_PLK_HTML.htm
Przy publikowaniu danych GUS prosimy o podanie źródła

PRZEDMOWA
Pomiar rozwoju społeczeństwa informacyjnego poprzez opracowanie i publikację wskaźników

dotyczących technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), rozpoczął się w kontekście strategii
i2010 – Europejskie społeczeństwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Strategia ta okre-
ślała ramy polityki UE dla społeczeństwa informacyjnego w latach 2005-2009, dostrzegając wagę po-
zytywnego oddziaływania ICT na rozwój gospodarczy i społeczny. Kontynuacją Strategii jest Agenda
cyfrowa, nowa inicjatywa opracowana w 2010 roku. Głównym celem Agendy Cyfrowej jest wsparcie
wzrostu gospodarczego, wzrostu inteligentnego, zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu spo-
łecznemu, poprzez uzyskanie trwałych korzyści ekonomicznych i społecznych z jednolitego rynku
cyfrowego w oparciu o Internet i interoperacyjne aplikacje.
Europejska Agenda Cyfrowa – jeden z siedmiu projektów przewodnich strategii Europa 2020
– opracowana została by określić rolę i znaczenie wykorzystania ICT w procesie realizacji ambitnych
celów określonych na 2020 rok. Sektor technologii informacyjnych i komunikacyjnych (sektor ICT)
to obecnie ok. 8 milionów miejsc pracy i 6% PKB Unii Europejskiej. W nowym programie ramowym
finansowania badań naukowych i innowacji na lata 2014-2020 – Horyzont 2020 – którego budżet
określono na poziomie 80 miliardów €, największy udział ma mieć sektor ICT. W Polsce rozpoczyna
się obecnie proces przygotowywania programów operacyjnych w ramach nowej perspektywy finan-
sowej 2014-2020, w administracji rządowej i samorządowej trwają intensywne prace nad opracowa-
niem dokumentów programowych, rośnie więc zapotrzebowanie na dane statystyczne niezbędne
dla opracowywania analiz, diagnoz i prognoz rozwoju społeczeństwa informacyjnego.
Niniejsza publikacja prezentuje wyniki badań statystyki publicznej z lat 2008-2012, dotyczące
wybranych aspektów rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. Planując jej kolejne edycje,
będziemy wdzięczni za każdą ̨sugestię dotyczącą tak zawartości tej publikacji, jak i zakresu prowadzo-
nych badań statystycznych. Składam tą drogą podziękowania wszystkim respondentom – gospodar-
stwom domowym i przedsiębiorstwom – biorącym udział w badaniach, których wyniki wykorzystano
w niniejszej publikacji. Wyrażam głęboką nadzieję, że niniejsza publikacja, jak i pozostałe inicjatywy
z zakresu statystyk nauki, techniki i innowacji, spotka się z Państwa pozytywnym przyjęciem, przyczy-
niając się do popularyzacji wiedzy o rozwoju statystyk społeczeństwa informacyjnego.
Dyrektor
Urzędu Statystycznego
w Szczecinie
dr Dominik Rozkrut
Szczecin, listopad 2012 r.

FOREWORD
Measuring the growth of information society by developing and publishing indicators concerning
Information and Communications Technologies (ICT) has started in the context of the strategy i2010
– A European Information Society for growth and employment. The strategy determined the frame-
work of the EU information society policy in the years 2005-2009 noticing a positive influence of ICT
on economic and social growth. The Digital Agenda for Europe, a new initiative developed in 2010,
constitutes a continuation of the previous strategy. The main aim of the Digital Agenda for Europe is
supporting economic growth, smart, sustainable and inclusive growth through delivering sustainable
economic and social benefits from a digital single market based on the Internet and interoperable
applications.
The Digital Agenda for Europe - one of the seven flagship initiatives of the Europe 2020 Strat-
egy – was developed to determine the role and importance of ICT usage in the process of reaching
goals established for the year 2020. The ICT sector accounts for 8 million jobs and 6% of EU GDP. The
ICT sector will have the biggest share in a new research and innovation funding programme for the
years 2014-2020 - Horizon 2020 – whose budget has been set on a level of 80 billion EUR. In Poland
works related to preparation of operational programmes in the context of a new financial perspec-
tive 2014-2020 have been started. Intensive works on programme documents are being conducted
in government and local government administration. Therefore, the need for statistical data neces-
sary for elaboration of analyses, diagnoses and predictions linked to the development of information
society in Poland is increasing.
The following publication presents results of public statistics surveys conducted in the years
2008-2012 concerning selected aspects of the development of information society in Poland. While
planning future editions, I will be grateful for all suggestions regarding contents of the publication as
well as the scope of conducted statistical surveys. I would like to thank all respondents – households
and enterprises – participating in surveys whose results have been used in the publication. I express
great hope that the following publication as well as other initiatives concerning science, technology
and innovation statistics will receive your positive reception contributing to popularising knowledge
of the development of information society statistics.
Dyrektor
Urzędu Statystycznego
w Szczecinie
dr Dominik Rozkrut
Szczecin, November 2012

Spis treści
Str.
PRZEDMOWA�� 3
STRESZCZENIE�� 9
WPROWADZENIE�� 13
SEKTOR I PRODUKTY ICT�� 15

Metodologia�� 15
Wyniki badań�� 18
Struktura sektora ICT�� 18
Przychody ze sprzedaży�� 18
Wydajność pracy w sektorze ICT�� 21
Koszty działalności sektora ICT�� 21
Rentowność sprzedaży w sektorze ICT�� 23
Nakłady sektora ICT na działalność B+R�� 24
Produkty ICT�� 25
Import i eksport wyrobów ICT�� 26
WYKORZYSTANIE ICT W PRZEDSIĘBIORSTWACH �� 29

Zakres podmiotowy i metodologia badań�� 29
Struktura zbadanych przedsiębiorstw i kompletność złożonych sprawozdań�� 31
Precyzja wyników badania�� 32
Uwagi ogólne�� 32
Wyposażenie przedsiębiorstw w komputery�� 32
Dostęp do Internetu w przedsiębiorstwach�� 35
Prędkości połączeń internetowych�� 52
Urządzenia przenośne umożliwiające mobilny dostęp do Internetu�� 54
Pracownicy korzystający z komputerów�� 57
Specjaliści ICT/IT�� 61
Strona WWW�� 63
Handel elektroniczny�� 67
Zakupy elektroniczne�� 67
Automatyczna wymiana danych z podmiotami zewnętrznymi�� 76
Automatyczna wymiana informacji wewnątrz przedsiębiorstwa �� 79
Elektroniczna administracja publiczna�� 80
Nakłady na ICT�� 85
WYKORZYSTANIE ICT W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH�� 87

Metodologia�� 87
Zakres podmiotowy badania�� 87
Dobór próby oraz udział respondentów w badaniu�� 87
Uogólnianie wyników�� 88
Precyzja wyników�� 88
Wyniki badań�� 89
Uwagi ogólne�� 89
Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery�� 90
Korzystanie z komputera�� 93
Dostęp do Internetu w gospodarstwach domowych�� 99
Szerokopasmowy dostęp do Internetu w gospodarstwach domowych�� 104
Korzystanie z Internetu�� 107
Cele korzystania z Internetu�� 115
Zakupy przez Internet�� 118
E-zdrowie�� 124
Łączenie się z Internetem poza domem lub miejscem pracy poprzez urządzenia
przenośne�� 127
Umiejętności informatyczne�� 131
ANEKS 1 Statystyka społeczeństwa informacyjnego w Polsce�� 137
ANEKS 2 Statystyka społeczeństwa informacyjnego w Europejskim Systemie Statystycznym�� 141
TABLE OF CONTENTS
Page
FOREWORD�� 3
EXECUTIVE SUMMARY�� 9
INTRODUCTION�� 13
THE ICT SECTOR AND PRODUCTS�� 15

Methodology�� 15
The survey results�� 18
The structure of the ICT sector�� 18
Sales revenues�� 18
Labour productivity in the ICT sector�� 21
The operating costs in the ICT sector�� 21
Return on sales in the ICT sector�� 23
The ICT sector expenditures on R&D�� 24
ICT products�� 25
Imports and exports of ICT products�� 26
ICT USAGE IN ENTERPRISES�� 29

The population and methodology of surveys �� 29
The structure of surveyed enterprises and completeness of submitted questionnaires�� 31
Precision of the survey results�� 32
General notes�� 32
Access to computers in enterprises�� 32
Access to the Internet in enterprises�� 35
The speed of Internet connections�� 52
Mobile devices enabling mobile access to the Internet�� 54
Usage of computer by employees�� 57
ICT/IT professionals�� 61
Website �� 63
E-Commerce�� 67
Electronic purchases�� 67
Automated data exchange with external entities�� 76
Automated share of information within the enterprise�� 79
E-Government�� 80
ICT expenditure�� 85
ICT USAGE IN HOUSEHOLDS�� 87

Methodology�� 87
Population�� 87
Sampling and participation of respondents in a survey�� 87
Generalisation of results�� 88
Precision of results�� 88
The survey results�� 89
General notes�� 89
Access to computers in households�� 90
Usage of computers�� 93
Access to the Internet in households�� 99
Broadband access to the Internet in households�� 103
Usage of the Internet�� 107
Purposes of using the Internet�� 115
Purchasing foods and services over the Internet�� 118
E-health�� 124
Accessing the Internet outside house or workplace via mobile devices�� 127
E-skills �� 131
APPENDIX 1 Information society statistics in Poland�� 137
APPENDIX 2 Information society statistics in the European Statistical System�� 141

STRESZCZENIE
Sektor i produkty ICT
W 2011 r. w sektorze ICT działało 1540 firm (o 10,1% więcej niż w roku poprzednim), spośród któ-
rych 85,8% świadczyło usługi ICT. Blisko trzy czwarte przedsiębiorstw zajmujących się usługami ICT
stanowiły firmy oferujące usługi informatyczne. W porównaniu z 2008 r. liczba podmiotów z sektora
ICT wzrosła o 21,6% (w tym usługowych – o 25,0%). Liczba osób pracujących w sektorze ICT wyniosła
174,3 tys. osób i zwiększyła się w porównaniu z rokiem poprzednim o 7,6% oraz w stosunku do 2008 r.
– o 10,2%, z czego trzy czwarte stanowiły osoby pracujące w usługach ICT (wzrost odpowiednio
o 13,3% i 14,9%). Usługi informatyczne stanowiły ten obszar działalności przedsiębiorstw, w którym
było najwięcej pracujących wśród wszystkich zatrudnionych w usługach ICT (56,8%).
Wartość przychodów netto ze sprzedaży w sektorze ICT zwiększyła się w porównaniu z 2008 r.
o 29,2% i w 2011 r. wyniosła prawie 121 mld zł. Największy wkład w generowanie przychodów sek-
tora ICT mają usługi, a w szczególności telekomunikacja. W 2011 r. firmy zajmujące się produkcją ICT
dwie trzecie swoich przychodów uzyskiwały ze sprzedaży na eksport, podczas gdy przedsiębiorstwa
oferujące usługi ICT – zaledwie 10%. W badanych latach systematycznie wzrastała wartość przycho-
dów netto uzyskiwanych z eksportu. W 2011 r. w porównaniu z 2008 r. wartość tych przychodów
w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją ICT zwiększyła się o 62,5%, natomiast w usługach
ICT – o 88,6%. Największy, blisko trzykrotny wzrost (o 1,3 mld zł) notowały firmy prowadzące sprze-
daż hurtową ICT, jednak największe przychody uzyskano z eksportu usług informatycznych.
W latach 2008-2011 zaobserwować można dynamiczny wzrost (ponad trzykrotny – o 704 mln zł)
nakładów poniesionych na działalność badawczą i rozwojową w sektorze ICT. W każdym badanym
roku ponad 80% wartości nakładów na działalność B+R przedsiębiorstw sektora ICT ponosiły firmy
świadczące usługi ICT.
W 2011 r. wartość produkcji sprzedanej wyrobów ICT w porównaniu z 2008 r. zwiększyła się o bli-
sko jedną trzecią. W okresie tym wzrosła również wartość eksportu ICT (o 42,6% do 34,5 mld zł) oraz
importu ICT (o 17,5% do 43,0 mld zł). Udział wyrobów ICT w eksporcie zwiększył się w analizowanym
okresie z 6,0% do 6,2%, natomiast w imporcie – zmniejszył się z 7,4% do 6,9%.
Wykorzystanie ICT w przedsiębiorstwach
W 2012 r. komputery wykorzystywało 95% przedsiębiorstw, w tym prawie wszystkie podmioty

duże. Wartość tego wskaźnika w 2011 r. lokowała Polskę na poziomie średniej dla Unii Europejskiej.
Od 2008 r. odsetek przedsiębiorstw mających dostęp do Internetu przekracza 90%, przy czym moż-
na zauważyć, że prawie wszystkie duże podmioty mają taki dostęp. W 2012 r. najwyższy wskaźnik
odnotowano w województwie mazowieckim (95,4%), a najniższy w – świętokrzyskim (90,3%). Po-
równując wyniki badania za 2011 r. w krajach Unii Europejskiej, wartość tego wskaźnika w Polsce
była nieznacznie niższa od średniej w UE, a dystans dzielący polskie przedsiębiorstwa od podmiotów
z czołówki europejskiej był niewielki. W 2012 r. w porównaniu z rokiem poprzednim nastąpił wzrost
liczby przedsiębiorstw korzystających z połączeń szerokopasmowych, a także bezprzewodowych łą-
czy 3G. Co ważne, największy wzrost dostępności do Internetu poprzez łącze szerokopasmowe odno-
towano wśród przedsiębiorstw małych. W większości województw odnotowano w skali roku wzrost
wartości tego wskaźnika, a największy – w województwie świętokrzyskim i śląskim. W analizowanym
okresie systematycznie wzrastał odsetek pracowników wykorzystujących komputer, w tym z dostę-
pem do Internetu. Wartość tego wskaźnika jest istotnie zróżnicowana terytorialnie oraz ze wzglę-
du na rodzaj działalności przedsiębiorstwa. W 2012 r. 41,1% firm wyposażało swoich pracowników
w sprzęt pozwalający na bezprzewodowy dostęp do Internetu. W przypadku podmiotów dużych
prawie dziewięć na dziesięć z nich zapewniało swoim pracownikom możliwość korzystania z urzą-
dzeń mobilnych. W 2012 r. 14,2% przedsiębiorstw w Polsce zatrudniało specjalistów z dziedziny ICT,
9
a największą aktywność w tym zakresie wykazały podmioty duże. W latach 2008-2011 odnotowa-
no wzrost odsetka firm otrzymujących zamówienia za pośrednictwem Internetu do poziomu 10,9%,
przy czym w przypadku małych przedsiębiorstw wyniósł on 9,2%, a dużych – 31,7%. Najczęściej tę
formę sprzedaży stosowały podmioty prowadzące działalność związaną z informacją i komunikacją
(24,5%) oraz naprawą i konserwacją komputerów i sprzętu komunikacyjnego (23,1%). Coraz czę-
ściej przedsiębiorstwa wymieniają między sobą informacje za pomocą systemów automatycznej
wymiany danych. Odsetek takich przedsiębiorstw wzrósł w 2012 r. do poziomu 74,1%. Najwyższy
odnotowano w przedsiębiorstwach dużych (94,4%), ale dynamicznie rośnie również odsetek małych
przedsiębiorstw. Najczęściej z automatycznej wymiany danych korzystały firmy z sekcji działalność
finansowa i ubezpieczeniowa (83,9%) oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz,
parę wodną i gorącą wodę (83,7%). W przypadku automatycznej wymiany danych wewnątrz przed-
siębiorstwa, najczęściej stosowana jest ona w księgowości, najrzadziej – w zarządzaniu dystrybucją.
Wzrasta odsetek przedsiębiorstw wykorzystujących Internet w kontaktach z organami administracji
publicznej, osiągając w 2011 r. poziom 90,2%. W 2011 r. ponad jedna trzecia przedsiębiorstw ponio-
sła nakłady na zakup sprzętu ICT, przede wszystkim sprzętu informatycznego. W grupie tej dominują
podmioty duże. Najczęściej zakupów dokonywały firmy należące do sekcji działalności finansowa
i ubezpieczeniowa oraz informacja i komunikacja.
Wykorzystanie ICT w gospodarstwach domowych
W 2012 r. ponad siedem na dziesięć gospodarstw domowych miało w domu przynajmniej jeden
komputer. Odsetek ten wzrastał systematycznie w ostatnich latach, przy czym jest on zdecydowanie
wyższy w gospodarstwach z dziećmi. Na przestrzeni lat 2008-2012 rosła również liczba regularnych
użytkowników komputerów. W 2012 r. dostęp do Internetu w domu posiadało 70,5% gospodarstw
domowych. Odsetek ten był wyższy o 3,9 p. proc. niż w poprzednim roku i wzrastał w całym bada-
nym okresie. Jego poziom był zróżnicowany w zależności od typu gospodarstwa, stopnia urbanizacji,
miejsca zamieszkania oraz regionu. Podobnie jak w przypadku posiadania komputera, zdecydowanie
częściej dostęp do Internetu w domu posiadały gospodarstwa domowe z dziećmi. Odsetek ten był
również nieco wyższy w dużych miastach oraz na obszarze Polski zachodniej. Deklarowane przyczyny
nieposiadania dostępu do Internetu w domu są zróżnicowane na przestrzeni badanych lat, tym nie-
mniej najczęściej wskazuje się na brak potrzeby posiadania dostępu do sieci w domu.
W latach 2008-2012 udział gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy dostęp do
Internetu rósł szybciej niż w przypadku dostępu do sieci ogółem, osiągając poziom 67,0% w 2012 r.
Z Internetu regularnie korzystało 58,7% osób w wieku 16-74 lata. Najwięcej regularnych użytkow-
ników jest wśród uczniów i studentów (97,2%), osób pracujących na własny rachunek (83,8%),
a także mieszkańców dużych miast (71,6%), osób z wyższym wykształceniem (91,9%). Poziom ten był
najwyższy w Polsce centralnej, a najniższy – w Polsce wschodniej.
Analizując cele korzystania z Internetu, największy odsetek stanowią osoby korzystające z pocz-
ty elektronicznej. W 2012 r. udział użytkowników poczty elektronicznej w liczbie ludności w wieku
16-74 lata wyniósł 51,1%, a wśród osób korzystających z Internetu – 82,0%. W 2012 r. ponad 12 mln
Polaków dokonywało zakupów przez Internet, a ich udział w badanej populacji wyniósł 40% i wzrósł
w stosunku do 2008 r. o 22,0 p. proc. W badanym okresie mężczyźni częściej niż kobiety robili zakupy
przez Internet.
W 2012 r. po raz pierwszy badano temat dotyczący korzystania z Internetu w sprawach związa-
nych ze zdrowiem. Odsetek osób korzystających z Internetu w celu wyszukania informacji dotyczą-
cych zdrowia wyniósł 31,4%. Zdecydowanie rzadziej respondenci wykorzystywali Internet do uma-
wiania się na wizytę lekarską lub zamawiania produktów związanych ze zdrowiem (odpowiednio
4,3% i 3,8%).
Z urządzeń przenośnych do łączenia się z Internetem poza domem lub miejscem pracy w 2012 r.
korzystało prawie 22% osób. Największy odsetek tych użytkowników występował wśród uczniów
i studentów, w grupie wieku 16-24 lata oraz wśród osób z wyższym wykształceniem. Podobnie jak
w przypadku innych wskaźników, najwięcej osób, które łączyły się z Internetem poza domem lub
miejscem pracy poprzez urządzenia przenośne było wśród mieszkańców dużych miast oraz na tere-
nach o wysokim stopniu urbanizacji.
10
executive summary
The ICT sector and products
In the year 2011 the number of enterprises in the ICT sector amounted to 1540 (10.1% increase
in comparison to the previous year) among which 85.8% offered ICT services. Almost three quarters
of ICT service enterprises provided IT services. Since 2008 the number of ICT enterprises increased
by 21.6% (of which service enterprises by 25.0%). The number of employees in the sector amo-
unted to 174.3 thousand persons. Employment rose by 7.6% against the previous year and 10.2%
against 2008 - with persons hired in ICT services constituting three quarters (an increase by 13.3%
and 14.9%, respectively). IT services were the field of activity of enterprises which hired the biggest
number of persons of all employed in ICT services (56.8%).
The ICT sector experienced the growth of net revenues from sale which amounted to nearly 121
billion PLN (i.e. 26% increase) in 2011 in comparison to 2008. Services, in particular telecommunica-
tions, had the biggest contribution in generating revenues of ICT sector. In 2011 ICT manufacturing
enterprises earned two thirds of revenue from export sales while ICT service enterprises – only 10%.
The value of net revenues from export was increasing on a systematic basis in the covered period.
In 2011 these revenues increased in ICT manufacturing enterprises by 62.5% and in ICT service en-
terprises by 88.6% when compared to 2008. The most significant increase, almost threefold – by 1.3
billion PLN, was noted by ICT wholesale enterprises, however, the biggest revenues were produced
by exports of IT services.
A dynamic increase of expenditures on R&D in ICT sector was noted in the years 2008-2011 (over
threefold – by 704 million PLN). Enterprises offering ICT services incurred over 80% of expenditures
on R&D in each surveyed year.
In 2011 the value of sold production of ICT products rose by almost one third in comparison to
2008. Over this period the value of ICT exports and imports also increased, by 42.6% to 34.5 billion
PLN and by 17.5% to 43.0 billion PLN, respectively. The share of ICT products in exports increased in
the analysed period from 6.0% to 6.2% while in imports it decreased from 7.4% to 6.9%.
ICT usage in enterprises
In 2012 96% of enterprises used computers including almost all big enterprises. The value of
this indicator in 2011 placed Poland on the EU average. Since 2008 percentage of enterprises with
access to the Internet has exceeded 90% with almost all big enterprises having such access. In 2012
the highest level was recorded in Mazowieckie Voivodship (95.4%) and the lowest in Świętokrzyskie
(90.3%). Comparing results of the survey conducted in the EU Member States covering the year
2011, the value of this indicator in Poland was slightly lower than the EU average and a gap between
Polish enterprises and European leaders was small. The number of enterprises using broadband
connections as well as wireless 3G connections increased in 2012 in comparison to the previous year.
The fact that the biggest rise in the Internet access via broadband connections occurred among small
enterprises is significant. The value of this indicator increased annually in the majority of voivodships
with the biggest gains in Świętokrzyskie and Śląskie. The systematic growth of the number of em-
ployees using computers including the ones with access to the Internet was noticed in the analysed
period. However, the value of this indicator varied considerably depending on a region and a type
of activity. In 2012 41.1% of enterprises equipped their employees with devices enabling wireless
access to the Internet. As for big enterprises, almost 9 out of 10 offered their employees the possi-
bility to use mobile devices. In 2012 14.2% of enterprises in Poland hired ICT professionals with the
biggest activity in this regard among big enterprises. In the years 2008-2011 an increasing percenta-
ge of enterprises receiving orders via the Internet was recorded. It amounted up to 10.9% with 9.2%
of small enterprises 31.7% of the big ones. Enterprises engaged in information and communication
11
(24.5%) and repair of computers and communication equipment (23.1%) used this form of sales
most frequently. Enterprises exchanged information using automated data exchange systems more
and more often. The percentage of such enterprises increased to 74.1% in 2012. The highest level
was recorded among big enterprises (94.4%) but small enterprises experienced a dynamic growth in
this regard. Enterprises classified in the section financial and insurance activities (83.9%) and electri-
city, gas, steam and air conditioning supply (83.7%) used such systems most widely. As for automatic
share of information within the enterprise, it was used most frequently in accounting and least fre-
quently in distribution management. The percentage of enterprises using the Internet for interaction
with public authorities was increasing and reached 90.2% in 2011. In the same year more than one
third of enterprises incurred expenditures on purchasing ICT equipment, mostly IT equipment. Big
enterprises prevailed in this group. Entities classified in the sections financial and insurance activities
as well as information and communication made purchases most frequently.
ICT usage in households
In 2012 more than 7 out of 10 households were equipped with at least one computer. The per-
centage was increasing on a systematic basis in the recent years and was significantly higher in ho-
useholds with children. The number of regular computer users was also increasing over the period
2008-2012. 70.5% of households had access to the Internet in 2012, which is a 3.9 pp increase in
comparison with the previous year. This indicator was also on the rise during the analysed years. The
percentage varied depending on a type of household, degree of urbanisation, place of residence and
region. Alike owning a computer, households with children had access to the Internet more frequen-
tly. The percentage was also higher in big cities and Western Poland. Reported reasons for lack of the
Internet access in households varied over the surveyed period, however, no need for the Internet
access at home was indicated most frequently.
In the years 2008-2012 the share of households having broadband access to the Internet was
increasing faster than access in total, reaching 67% in 2012. 58.7% of persons aged 16-74 used the
Internet on a regular basis. However, differentiation depending on age, economic activity, level of
education and place of residence was also observed. The highest number of regular users was fo-
und among pupils and students (97.2%), the self-employed (83.8%) as well as residents of big cities
(71.6%) and persons with tertiary education (91.9%). The level was the highest for the residents of
Central Poland and the lowest for Eastern Poland.
As for the purposes of using the Internet, persons using e-mail constituted the biggest share.
In 2012 the share of total population aged 16-74 using e-mails amounted to 51.1% and of Internet
users 82.0%. In 2012 over 12 million Poles aged 16-74 purchased goods and services over the Inter-
net. In the years 2008-2012 the share increased by 22.0 percentage points. In the analysed period
men made purchases over the Internet more frequently than women.
In 2012 using the Internet for health issues was covered for the first time. The share of persons
using the Internet to search for information concerning health amounted to 31.4%. Respondents
used the Internet less frequently to make an appointment with a doctor or order health products
(4.3% and 3.8%, respectively).
Almost 22% of persons used mobile devices to access the Internet outside house or workpla-
ce in 2012. The biggest share was found among pupils and students, in the age group 16-24 and
among persons with tertiary education. Similarly as with other indicators, the biggest share was
found among residents of big cities and areas with high degree of urbanisation.
12
WPROWADZENIE
Pod pojęciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych (w skrócie ICT, z ang. Information

and communication technologies, zwanych zamiennie technologiami informacyjno-telekomunikacyj-
nymi, teleinformatycznymi lub technikami informacyjnymi) kryje się rodzina technologii przetwarza-
jących, gromadzących i przesyłających informacje w formie elektronicznej. Rozwój międzynarodowej
statystyki społeczeństwa informacyjnego został zapoczątkowany przez Organizację Współpracy Go-
spodarczej i Rozwoju OECD w 1997 r., kiedy powołana została specjalna Grupa Robocza ds. Wskaź-
ników Społeczeństwa Informacyjnego (Working Party for Indicators on Information Society – WPIIS).
Celem jej powołania było opracowanie spójnych w skali międzynarodowej definicji i metodologii do-
starczania porównywalnych danych dotyczących różnych aspektów społeczeństwa informacyjnego1.
W początkowej fazie zdecydowano, że rozwój bazy statystycznej, będącej narzędziem do tworze-
nia polityki i planowania rozwoju rozpocznie się od opracowania istniejących danych, przede wszyst-
kim z obszernych, dostępnych w tym czasie w OECD, zbiorów dotyczących przemysłu i towarów.
Obecnie ciągły monitoring najnowszych obszarów rozwoju w dziedzinie ICT prowadzony przez OECD
daje możliwość ich uwzględnienia w badaniach rozwijanych przez Eurostat i implementowanych na-
stępnie na poziomie narodowym przez poszczególne kraje członkowskie.
Statystyka społeczeństwa informacyjnego stała się niezmiennym elementem Europejskiego Sys-
temu Statystycznego. Stworzono jednolity system wskaźników, umożliwiający dokonywanie porów-
nań oraz pokrywający kluczowe obszary wykorzystania ICT przez przedsiębiorstwa, gospodarstwa
domowe i osoby prywatne. Ramowe zasady systematycznego przygotowywania danych na temat
społeczeństwa informacyjnego zostały określone w Rozporządzeniu nr 808/2004 dotyczącym sta-
tystyk Wspólnoty w sprawie społeczeństwa informacyjnego, przyjętym przez Parlament Europejski
i Radę Unii Europejskiej. W dniu 21 września 2011 r. weszło w życie Rozporządzenie Komisji (EC)
nr 937/2011, które określiło zakres badań z tematyki społeczeństwa informacyjnego (zarówno dla
przedsiębiorstw, jak i gospodarstw domowych) na 2012 rok. W Polsce badania dotyczące społe-
czeństwa informacyjnego zostały włączone do Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej
w 2004 roku. Gromadzone dane stanowią podstawę do ewaluacji stanu realizacji założeń „Agendy
Cyfrowej” czy też „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego do roku 2013”.
Rozwój technologii informacyjno-telekomunikacyjnych jest niezmiernie szybki. Zaspokajanie po-
wstających w konsekwencji nowych potrzeb informacyjnych jest możliwe poprzez naprzemienne
uwzględnianie w badaniach wspólnotowych modułów dedykowanych wybranym tematom badaw-
czym, np. kompetencje informatyczne w 2007 r., korzystanie z zaawansowanych usług internetowych
oraz elektroniczna gospodarka w 2008 r., handel elektroniczny w 2009 r., bezpieczeństwo w sieciach
i systemach informatycznych oraz inwestycje i wydatki w 2010 r., rozwinięcie zagadnienia dotyczą-
cego stosowania narzędzi open source i wpływ ICT na środowisko w 2011 r., w 2012 r. – mobilny
dostęp do Internetu. W badaniach, które zostaną przeprowadzone w latach 2013 i 2014 planuje się
uwzględnienie zagadnień mediów społecznościowych oraz przetwarzania w chmurze.
W trakcie prac nad opracowaniem Programu badań statystycznych statystyki publicznej, Główny
Urząd Statystyczny systematycznie konsultuje treść ankiet ze wszystkimi ministerstwami i urzęda-
mi szczebla centralnego oraz wojewódzkiego. Ponadto treść kwestionariuszy do badań wykorzysta-
nia technologii informacyjno-telekomunikacyjnych jest regularnie konsultowana ze środowiskami
naukowymi i przedstawicielami biznesu. Najpilniejszą potrzebą zgłaszaną przez różne gremia jest
dostępność danych w podziale regionalnym i wojewódzkim. Tym bardziej staje się to konieczne
w świetle realizacji Regionalnych Programów Operacyjnych oraz Programu Operacyjnego Rozwój
Polski Wschodniej. Wyniki dotyczące wykorzystania ICT w przedsiębiorstwach w przekroju woje-
wódzkim zostały zaprezentowane w rozdziale „Wykorzystanie ICT w przedsiębiorstwach”. Począwszy
od 2007 roku dane z badania wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych są zbierane w po-
dziale na regiony Polski (NTS 1) oraz w przekroju korespondującym ze wspomnianym programem
operacyjnym, tj. na Polskę wschodnią, centralną i zachodnią.
1 Goliński M.: Społeczeństwo informacyjne - geneza koncepcji i problematyka pomiaru. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa - Oficyna Wydawnicza, 2011.
13
14
SEKTOR I PRODUKTY ICT
Sektor ICT odgrywa ważną rolę we współczesnej gospodarce wpływając bezpośrednio na wzrost
produktywności, zatrudnienia, wydajności lub pośrednio – na pozostałe gałęzie gospodarki.
Metodologia
Dane do sektora ICT prezentowane są dla podmiotów o liczbie pracujących 10 osób i więcej.
W 2007 r. grupa robocza do spraw wskaźników społeczeństwa informacyjnego (WPIIS) OECD

ukończyła prace nad zmianą definicji sektora ICT, która obecnie bazuje na Statystycznej Klasyfika-
cji Działalności Gospodarczej Unii Europejskiej NACE Rev. 2 (Polska Klasyfikacja Działalności 2007)
i obejmuje:
1. Przedsiębiorstwa, które zajmują się produkcją, gdzie produkowane przez nie dobra po-
zwalają na elektroniczne przetwarzanie informacji i komunikację (łącznie z transmisją
i wyświetlaniem),
2. Przedsiębiorstwa, które zajmują się usługami, gdzie świadczone usługi pozwalają na elek-
troniczne przetwarzanie informacji i komunikację.
SEKTOR ICT w oparciu o Statystyczną Klasyfikację Działalności Gospodarczej Unii Europejskiej

NACE Rev. 2 obejmuje następujące grupowania:
Klasa PKD Nazwa Grupowania
SEKTOR PRODUKCJI ICT
2611 Produkcja elementów elektronicznych
2612 Produkcja elektronicznych obwodów drukowanych
2620 Produkcja komputerów i urządzeń peryferyjnych
2630 Produkcja sprzętu telekomunikacyjnego
2640 Produkcja elektronicznego sprzętu powszechnego użytku
2680 Produkcja magnetycznych i optycznych niezapisanych nośników informacji
SEKTOR USŁUG ICT
Sprzedaż hurtowa ICT
4651 Sprzedaż hurtowa komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania
4652 Sprzedaż hurtowa sprzętu elektronicznego i telekomunikacyjnego oraz części do
niego
Telekomunikacja
6110 Działalność w zakresie telekomunikacji przewodowej
6120 Działalność w zakresie telekomunikacji bezprzewodowej, z wyłączeniem teleko-
munikacji satelitarnej
6130 Działalność w zakresie telekomunikacji satelitarnej
6190 Działalność w zakresie pozostałej telekomunikacji
15
SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE W POLSCE
Klasa PKD Nazwa Grupowania

SEKTOR USŁUG ICT (dok.)
Usługi informatyczne
5821 Działalność wydawnicza w zakresie gier komputerowych
5829 Działalność wydawnicza w zakresie pozostałego oprogramowania
6201 Działalność związana z oprogramowaniem
6202 Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki
6203 Działalność związana z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi
6209 Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych
6311 Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna
działalność
6312 Działalność portali internetowych
9511 Naprawa i konserwacja komputerów i urządzeń peryferyjnych
9512 Naprawa i konserwacja sprzętu telekomunikacyjnego
Przy opisywaniu produktów ICT posługujemy się Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU),
która jest klasyfikacją produktów pochodzenia krajowego i z importu oraz jest określona przez Polską
Klasyfikację Działalności (PKD 2007) oraz Nomenklaturę Scaloną (CN 2007), wprowadzaną corocznie
rozporządzeniem Komisji Europejskiej.
Według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU):
PRODUKTY to wyroby i usługi.
WYROBY to surowce, półfabrykaty, wyroby finalne oraz zespoły i części tych wyrobów - o ile
występują w obrocie.
USŁUGI to wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących dzia-
łalność o charakterze produkcyjnym, tzn. usługi dla celów produkcji nietworzące bezpośrednio
dóbr materialnych oraz wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodo-
wej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogól-
nospołecznej.
Zgodnie z definicją sformułowaną przez OECD, dane dobro można określić mianem wyrobu,
jeżeli pełni ono funkcję przetwarzania informacji i przekazywania jej drogą elektroniczną, jak
również posiada możliwość transmisji i wyświetlania.
16
Na potrzeby niniejszej publikacji wyroby ICT zostały zaklasyfikowane wg PKWiU w następujący

sposób:
Komputery i urządzenia peryferyjne
26.20.1 Komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych
26.20.2 Jednostki pamięci i półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej
26.20.3 Pozostałe urządzenia do maszyn do automatycznego przetwarzania danych
26.20.4 Części i akcesoria do komputerów i urządzeń peryferyjnych
Sprzęt telekomunikacyjny
26.30.1 Urządzenia nadawcze dla radiofonii i telewizji; kamery telewizyjne
26.30.2 Urządzenia elektryczne dla telefonii i telegrafii; wideofony
26.30.3 Części elektrycznych urządzeń telefonicznych i telegraficznych
26.30.5 Urządzenia przeciwwłamaniowe, przeciwpożarowe oraz inne tym podobne
Elektroniczny sprzęt powszechnego użytku
26.40.1 Odbiorniki radiowe
26.40.2 Odbiorniki telewizyjne, nawet zawierające odbiorniki radiowe lub aparaturę do
zapisu lub odtwarzania dźwięku lub obrazu
26.40.3 Urządzenia do zapisu i odtwarzania dźwięku i obrazu
26.40.4 Mikrofony, głośniki, urządzenia odbiorcze dla radiotelefonii i radiotelegrafii
26.40.51 Części i akcesoria do urządzeń do odbioru i zapisu dźwięku i obrazu
26.40.6 Konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym
lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub
hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem
26.70.13 Aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe
Pozostałe wyroby ICT
26.11.1 Lampy elektronowe z gorącą katodą (termokatodą), katodą zimną lub foto-kato-
dą, włączając lampy elektronopromieniowe
26.11.2 Diody i tranzystory
26.11.3 Elektroniczne układy scalone
26.11.4 Części lamp elektronowych i elektropromieniowych oraz pozostałe elementy elek-
troniczne, gdzie indziej niesklasyfikowane
26.12.1 Obwody drukowane zmontowane
26.12.3 Karty inteligentne
26.40.52 Części odbiorników i nadajników radiowych lub telewizyjnych
26.70.19 Części i akcesoria do sprzętu fotograficznego
26.70.23 Urządzenia ciekłokrystaliczne; lasery, z wyłączeniem diod laserowych; pozostałe
urządzenia i przyrządy optyczne, gdzie indziej niesklasyfikowane
26.70.25 Części i akcesoria do urządzeń ciekłokrystalicznych, laserów (z wyłączeniem diod
laserowych), pozostałych urządzeń i przyrządów optycznych, gdzie indziej nieskla-
syfikowanych
26.80.1 Magnetyczne i optyczne niezapisane nośniki informacji.
17
Wyniki badań
Struktura sektora ICT
W 2011 r. liczba firm z sektora ICT wzrosła o 21,6% w stosunku do 2008 r. (w tym usługowych
– o 25,0%), natomiast liczba pracujących w tym sektorze – o 10,2% (w tym w firmach usługowych
– o 14,9%). W 2011 r. firmy świadczące usługi ICT stanowiły 85,8% przedsiębiorstw z sektora ICT,
a ich liczba zwiększyła się w skali roku o 13,0%. Najwięcej z nich (niemal 73%) specjalizowało się
w usługach informatycznych, w których zatrudnionych było również najwięcej pracujących spośród
wszystkich pracujących w usługach ICT (56,8%). Osoby pracujące w usługach ICT stanowiły blisko trzy
czwarte wszystkich pracujących w całym sektorze ICT. Największy wzrost liczby pracujących w porów-
naniu z 2010 r. wykazały firmy zajmujące się sprzedażą hurtową ICT (o 29,8%).
Tablica 1. LICZBA PRZEDSIĘBIORSTW I PRACUJĄCYCH W SEKTORZE ICT

Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011
Liczba przedsiębiorstw
SEKTOR ICT (produkcja ICT + 1 266 1 313 1 399 1 540
usługi ICT)
Produkcja ICT 208 217 229 218
Usługi ICT 1 058 1 096 1 170 1 322
sprzedaż hurtowa ICT 121 134 158 178
telekomunikacja 180 181 170 185
usługi informatyczne 757 781 842 959
Liczba pracujących
SEKTOR ICT (produkcja ICT + 158 178 158 909 161 915 174 272
usługi ICT)
Produkcja ICT 45 223 42 312 47 383 44 485
Usługi ICT 112 955 116 597 114 532 129 787
sprzedaż hurtowa ICT 4 897 5 310 7 839 10 178
telekomunikacja 53 809 53 030 43 991 45 910
usługi informatyczne 54 249 58 257 62 702 73 699
Przychody ze sprzedaży
W 2011 r. przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w sektorze ICT

wyniosły blisko 121 mld zł i w porównaniu z 2008 r. zwiększyły się o 29,2%. W produkcji ICT przy-
chody wzrosły w tym okresie o 46,4%, natomiast w usługach ICT – o 23,3% (w tym dwuipółkrotnie
– w sprzedaży hurtowej). W 2011 r. przychody netto ze sprzedaży w firmach świadczących usługi ICT
stanowiły 71,3% przychodów w sektorze ICT, z czego blisko połowę wygenerowały firmy zajmujące
się telekomunikacją.
18
Tablica 2. PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY W SEKTORZE ICT

2008 2009 2010 2011
Wyszczególnienie
w mln zł
SEKTOR ICT (produkcja ICT + 93 649,7 96 226,9 113 504,7 120 969,6
usługi ICT)
Produkcja ICT 23 739,5 27 611,3 40 508,1 34 760,7
Usługi ICT 69 910,2 68 615,7 72 996,5 86 209,0
sprzedaż hurtowa ICT 7 692,6 6 797,0 11 192,7 19 420,3
telekomunikacja 44 341,4 42 609,4 41 888,5 42 848,0
usługi informatyczne 17 876,2 19 209,3 19 915,3 23 940,8
Wykres 1. UDZIAŁ PRZYCHODÓW NETTO ZE SPRZEDAŻY SEKTORA ICT W PRZYCHODACH NETTO

SEKTORA PRODUKCJI I USŁUG
SEKTOR ICT w sektorze produkcji

i usług ogółem
Produkcja ICT w produkcji ogółem
Usługi ICT w usługach ogółem
0 1 2 3 4 5 6 7%
2008 2009 2010 2011
W 2011 r. przychody netto ze sprzedaży usług ICT stanowiły 6,2% sprzedaży w całym sektorze
usług, a ich udział był o 2,8 p. proc. wyższy od udziału przychodów z produkcji ICT w produkcji ogó-
łem.
19
Wykres 2. STRUKTURA PRZYCHODÓW NETTO ZE SPRZEDAŻY W SEKTORZE ICT
2008 2011
19% 25%
20% 29%
8%
48% 35% 16%
Produkcja ICT Telekomunikacja

Sprzedaż hurtowa ICT Usługi informatyczne
W 2011 r. firmy zajmujące się produkcją ICT 67,5% swoich przychodów ze sprzedaży osiągnęły
z eksportu, natomiast podmioty świadczące usługi ICT – 10,4%. W każdym z badanych lat przedsię-
biorstwa zajmujące się produkcją ICT w zdecydowanie większym stopniu przyczyniły się do genero-
wania przychodów sektora ICT ze sprzedaży na eksport. Ich udział wyniósł w 2011 r. 72,3%. Wartość
przychodów netto sektora ICT ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów na eksport stanowiła
6,4% wartości eksportu przedsiębiorstw z Polski.
Tablica 3. PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY NA EKSPORT

Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011
W mln zł
SEKTOR ICT (produkcja ICT + 19 208,3 23 955,8 31 794,8 32 463,4
usługi ICT)
Produkcja ICT 14 438,5 18 436,7 25 739,7 23 468,2
Usługi ICT 4 769,9 5 519,1 6 055,2 8 995,2
sprzedaż hurtowa ICT 740,3 7 19,3 986,2 2 067,6
telekomunikacja 1 033,3 927,5 1 184,5 1 475,4
usługi informatyczne 2 996,3 3 872,30 3 884,4 5 452,2
SEKTOR PRODUKCJI I USŁUG 365 300,7 369 843,6 420 801,0 506 656,3
Produkcja ogółem 288 460,8 289 757,0 334 539,2 405 118,0
Usługi ogółem 76 839,9 80 086,6 86 261,8 101 538,3
Udziały w %
Sektor ICT w sektorze produkcji 5,3 6,5 7,6 6,4
i usług
Produkcja ICT w produkcji ogółem 5,0 6,4 7,7 5,8
Usługi ICT w usługach ogółem 6,2 6,9 7,0 8,9
20
Wydajność pracy w sektorze ICT
WYDAJNOŚĆ PRACY to wielkość efektów produkcyjnych uzyskiwanych w wyniku pracy ludzkiej

przypadających na jednostkę tej pracy, tj. pracy wydatkowanej na badaną produkcję w danym
przedsiębiorstwie. Przedstawiona poniżej wydajność pracy została obliczona jako wartość przy-
chodów netto ze sprzedaży przypadających na jednego zatrudnionego (na podstawie przeciętnej
liczby zatrudnionych w roku).
W badanym okresie zarówno w sektorze ICT, jak i w całym sektorze produkcji i usług ogółem wy-
dajność pracy systematycznie wzrastała. W każdym analizowanym roku sektor ICT przewyższał sektor
produkcji i usług ogółem pod względem wielkości tego wskaźnika, najbardziej w 2010 r. – o 40,0%
(o 202,4 tys. zł); w 2011 r. wydajność w sektorze ICT była wyższa o 28,3% (o 159,6 tys. zł). We wszyst-
kich analizowanych latach (z wyjątkiem 2008 r.) wydajność w sektorze ICT była wyższa w produkcji
niż w usługach. Największy dystans dzielił obie grupy w 2010 r. – wyniósł on 40,9%, tj. 259,5 tys. zł.,
natomiast w 2011 r. – 16,9%, tj. 116,8 tys. zł.
Wykres 3. Wydajność pracy w sektorze ICT
Wydajność sektora ICT
Wydajność sektora produkcji

i usług ogółem
Wydajność produkcji ICT
Wydajność produkcji ogółem
Wydajność usług ICT
Wydajność usług ogółem
0 200 400 600 800 1000 tys. zł

2008 2009 2010 2011
Koszty działalności sektora ICT
WSKAŹNIK POZIOMU KOSZTÓW jest to wyrażony w procentach stosunek kosztu uzyskania przy-
chodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności.
W analizowanym okresie wskaźnik poziomu kosztów w sektorze ICT był niższy w porównaniu
z sektorem produkcji i usług ogółem. Najbardziej widoczne było to w 2009 r., w którym różnica po-
między wartościami omawianego wskaźnika w obu grupach przedsiębiorstw wyniosła 5,4 p. proc.
(wobec 3,8 p. proc. w 2011 r.). Bardziej korzystna relacja kosztów do przychodów utrzymuje się
w sektorze usług ICT niż w sektorze produkcji ICT, w 2011 r. wyniosła 90,7%. Najniższy udział kosztów
w przychodach wykazały firmy związane z telekomunikacją (88,0%), natomiast najwyższy – przed-
21
siębiorstwa prowadzące sprzedaż hurtową ICT (98,5%). W przedsiębiorstwach zajmujących się pro-
dukcją ICT we wszystkich prezentowanych latach relacja kosztów do przychodów była niekorzystna
(powyżej 97%), zwłaszcza w 2008 r., w którym koszty przewyższyły wartość uzyskanych przychodów.
W produkcji ICT wskaźnik ten utrzymuje się na poziomie wyższym niż w produkcji ogółem.
Wykres 4. WSKAŹNIK POZIOMU KOSZTÓW W SEKTORZE ICT
Sektor ICT
Sektor produkcji i usług ogółem
Produkcja ICT
Produkcja ogółem
Usługi ICT
Usługi ogółem
Telekomunikacja
75 80 85 90 95 100 105 %
2008 2009 2010 2011
Udział kosztów wynagrodzeń w kosztach działalności operacyjnej w sektorze ICT utrzymuje się
na poziomie wyższym niż w sektorze produkcji i usług ogółem. Podobnie w usługach ICT omawiany
wskaźnik jest większy niż w usługach ogółem. W sektorze ICT udział kosztów wynagrodzeń w kosz-
tach działalności operacyjnej w analizowanym okresie był znacznie niższy w produkcji niż w usługach,
przy czym w 2011 r. różnica wskaźników w tych przedsiębiorstwach wyniosła 7,8 p. proc.
22
Wykres 5. UDZIAŁ KOSZTÓW WYNAGRODZEŃ W KOSZTACH DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
Sektor ICT
Produkcja ICT
Produkcja ogółem
Usługi ICT
Usługi ogółem
0 5 10 15 %
2008 2009 2010 2011
Rentowność sprzedaży w sektorze ICT
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY jest to wyrażony w procentach stosunek zysku ze sprze-

daży do przychodów netto ze sprzedaży.
Wskaźnik rentowności w sektorze ICT był w badanych latach wyższy niż w sektorze produkcji
i usług ogółem. Przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją ICT osiągnęły jednak niższą wartość tego
wskaźnika w porównaniu z przedsiębiorstwami produkcyjnymi ogółem. W przedsiębiorstwach
świadczących usługi ICT wskaźnik rentowności był wyższy niż w usługach ogółem. W 2011 r. naj-
wyższą rentowność wykazały przedsiębiorstwa świadczące usługi informatyczne (11,5%), natomiast
w trzech poprzednich latach – firmy zajmujące się telekomunikacją.
23
Wykres 6. WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY
Sektor ICT
Produkcja ICT
Produkcja ogółem
Usługi ICT
Usługi ogółem
Telekomunikacja
0 5 10 15 20 %
2008 2009 2010 2011
Nakłady sektora ICT na działalność B+R
Nakłady na działalność badawczo-rozwojową w sektorze ICT w latach 2008-2011 wzrosły ponad

trzykrotnie (o 704,2 mln zł). W 2011 r. wartość tych nakładów wyniosła 973,5 mln zł i była wyższa
niż przed rokiem o 28,3%. Zdecydowaną większość nakładów na B+R w sektorze ICT poniosły firmy
świadczące usługi (w 2011 r. – 91,8%).
Wykres 7. WARTOŚĆ NAKŁADÓW NA DZIAŁALNOŚĆ B+R W SEKTORZE ICT
Produkcja i usługi ICT
Produkcja ICT
Usługi ICT
0 200 400 600 800 1000 mln zł
2008 2009 2010 2011
24
W 2011 r. w porównaniu z 2008 r. udział nakładów sektora ICT na działalność B+R w nakładach
w sektorze produkcji i usług ogółem wzrósł o 8,2 p. proc., natomiast w stosunku do roku poprzednie-
go – o 1,5 p. proc. Notowano również wyraźny wzrost udziału nakładów poniesionych przez przedsię-
biorstwa świadczące usługi ICT w usługach ogółem (odpowiednio o 10,6 p. proc oraz o 2,5 p. proc.).
Wykres 8. Udział nakładów sektora ICT na działalność B+R w nakładach na działalność

B+R w wybranych sektorach gospodarki
Sektor ICT w sektorze produkcji

i usług ogółem
Produkcja ICT w sektorze produkcji

ogółem
Usługi ICT w sektorze usług ogółem
0 5 10 15 20%
2008 2009 2010 2011
Produkty ICT
PRODUKCJA SPRZEDANA jest to wartość przychodów uzyskanych ze sprzedanych w ciągu roku

wyrobów gotowych pochodzących z produkcji własnej oraz produkcji zleconej do wykonania
w innym przedsiębiorstwie, niezależnie od momentu wytwarzania. Wartość produkcji sprzeda-
nej wykazana jest w cenach bazowych, to jest bez należnego podatku od towarów i usług (VAT)
i podatku akcyzowego, a łącznie z wartością dotacji przedmiotowych do wyrobów i usług.
Wielkość produkcji określonego wyrobu zależy od fazy cyklu, w której się znajduje. Relatywnie do
rozwoju nowych technologii produkcja niektórych wyrobów ICT przechodzi regres, a innych wzrost.
Podczas gdy w 2011 r. w porównaniu z 2008 r. wzrosła produkcja maszyn cyfrowych do automatycz-
nego przetwarzania, obwodów scalonych, odbiorników telewizyjnych, głośników i anten, jednocze-
śnie spadła produkcja pozostałych prezentowanych wyrobów, a całkowicie zaprzestano wytwarzać
kineskopy.
Tablica 4. PRODUKCJA WYBRANYCH WYROBÓW ICT

2008 2009 2010 2011
Wyroby ICT
w tys. szt.
Maszyny cyfrowe do automatycz- 3 293,2 5 271,2 6 361,1 4 962,0
nego przetwarzania danych
Sprzęt i wyposażenie radiowe, telewizyjne i telekomunikacyjne
Kondensatory stałe 36 117,0 17 418,0 19 871,0 15 413,0
Rezystory stałe 1 055,0 1 085,0 1 014,0 698
Kineskopy barwne do odbiorników 1 768,5 63,3 - -
telewizyjnych i monitorów
25
Tablica 4. PRODUKCJA WYBRANYCH WYROBÓW ICT (dok.)

2008 2009 2010 2011
Wyroby ICT
w tys. szt.
Tyrystory, diaki i triaki (oprócz 143,0 106,0 26,0 26,0
światłoczułych)
Obwody scalone i mikromoduły 206 173,0 218 184,0 205 359,0 233 697,0
elektroniczne
Aparaty telefoniczne 728,7 378,2 17,9 23,1
Odbiorniki radiowe 21,9 17,7 16,9 9,7
Odbiorniki telewizyjne (w tym 17 563,3 21 559,4 26 349,2 20 674,2
monitory ekranowe)
Głośniki pojedyncze i zestawy 9 814,0 9 888,0 10 962,9 10 389,0
głośnikowe
Anteny zewnętrzne i wewnętrzne 4 514,3 4 175,9 5 142,7 5 129,5
z wyjątkiem satelitarnych
Urządzenia alarmowe 3 146,5 2 487,6 3 036,7 2 966,3
p/włamaniowe i p/pożarowe
Wykres 9. WARTOŚĆ PRODUKCJI SPRZEDANEJ WEDŁUG POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII WYROBÓW ICT
Ogółem
Elektroniczny sprzęt powszechnego

użytku
0 10 20 30 40 mld zł
2008 2009 2010 2011
W 2011 r. wartość produkcji sprzedanej wyrobów ICT była o 32,0% wyższa niż w 2008 r. Naj-
większy (pięciokrotny wzrost) odnotowano w kategorii pozostałe wyroby ICT, natomiast największy
spadek – w kategorii sprzęt telekomunikacyjny. Z wyrobów objętych badaniem w 2011 r. dominujący
udział w przychodach ogółem stanowił elektroniczny sprzęt powszechnego użytku oraz pozostałe
wyroby ICT (odpowiednio 64,7% i 29,4%).
Import i eksport wyrobów ICT
W prezentowanych latach wzrosła wartość eksportu i importu wyrobów ICT. W 2011 r. wartość
eksportu wyrobów ICT wyniosła 34,5 mld zł, tj. o prawie połowę więcej niż w 2008 r., a jej udział
26
w wartości eksportu ogółem wyniósł 6,2%. Tempo wzrostu importu ICT było wolniejsze niż eksportu
ICT. W 2011 r. wartość eksportu ICT zwiększyła się o 42,6% wobec 2008 r., natomiast importu ICT
– o 17,5%.
Tablica 5. WARTOŚĆ EKSPORTU I IMPORTU OGÓŁEM ORAZ WYROBÓW ICT

2008 2009 2010 2011
Wyszczególnienie
w mld zł
Wartość eksportu 405,4 423,2 481,1 558,7
w tym wartość eksportu ICT 24,2 35,8 39,5 34,5
Wartość importu 497,0 463,4 536,2 623,4
w tym wartość importu ICT 36,6 39,1 43,4 43,0
Wyższą wartość importu w sektorze ICT w stosunku do eksportu odnotowano w większości grup
wyrobów prezentowanych dla 2011 r. Jedynie w przypadku elektronicznego sprzętu powszech-
nego użytku wartość eksportu była wyższa niż importu (prawie trzykrotnie).
Wykres 10. WARTOŚĆ EKSPORTU I IMPORTU WEDŁUG KATEGORII WYROBÓW ICT W 2011 R.
Komputery i urządzenia
peryferyjne
Elektroniczny sprzęt
powszechnego użytku
0 5 10 15 20 mld zł
Eksport Import
27
Wykres 11. STRUKTURA EKSPORTU WYROBÓW ICT
2008 2011
5% 5%
24%
31%
13%
58% 56% 8%
Komputery i urządzenia Elektroniczny sprzęt

peryferyjne powszechnego użytku
Sprzęt telekomunikacyjny Pozostałe wyroby ICT
W 2011 r. w strukturze wartości eksportu wyrobów ICT, podobnie jak w 2008 r., dominował elek-
troniczny sprzęt powszechnego użytku (odpowiednio 56% i 58% ). Duży udział w wartości eksportu
ICT miały również komputery i urządzenia peryferyjne (31%), a jego wielkość wzrosła w porównaniu
do 2008 r. o 7 p. proc.
Wykres 12. STRUKTURA IMPORTU WYROBÓW ICT
2008 2011
23%
36% 33% 33%
17%
15%
24% 19%
Komputery i urządzenia Elektroniczny sprzęt

peryferyjne powszechnego użytku
Sprzęt telekomunikacyjny Pozostałe wyroby ICT
Dwie trzecie wartości importu ICT w 2011 r. stanowiły komputery i urządzenia peryferyjne oraz
pozostałe wyroby ICT. W porównaniu z 2008 r. zmniejszył się udział importu sprzętu telekomunika-
cyjnego, komputerów i urządzeń peryferyjnych oraz elektronicznego sprzętu powszechnego użytku,
a wzrósł – pozostałych wyrobów ICT, do których zalicza się m. in. części i akcesoria do sprzętu foto-
graficznego, inteligentne karty, elektroniczne układy scalone.
28
WYKORZYSTANIE ICT W PRZEDSIĘBIORSTWACH
Rozwój współczesnych przedsiębiorstw nierozerwalnie związany jest z wykorzystaniem osiągnięć

technologii teleinformatycznych. Firmy w swojej działalności powszechnie stosują komputery z sze-
rokopasmowym dostępem do Internetu. Dynamiczny rozwój wykorzystania Internetu w biznesie wy-
nika z jego istotnych cech, takich jak: brak ograniczeń biurokratycznych, możliwość międzynarodowej
współpracy specjalistów, światowy zasięg oraz elastyczność. Dzięki temu Internet stał się poważnym
narzędziem biznesowym firm służącym do realizacji kupna i sprzedaży, wymiany informacji, rozli-
czeń finansowych, promocji, poszukiwania dostawców, a więc ogólnie – do budowy przewagi konku-
rencyjnej i zwiększania efektywności. W dobie szerokiego rozwoju technologii teleinformatycznych
informacja i zdobyta dzięki niej wiedza staje się produktem strategicznym. Umiejętność jej pozyski-
wania na podstawie dostępnych danych oraz jej „transportu” za pomocą sieci nierzadko decyduje o
sukcesie firmy na rynku. Współczesne przedsiębiorstwa chcąc nadążyć za rozwijającą się w dużym
tempie technologią teleinformatyczną, zmuszone są do inwestowania w nowoczesny sprzęt. Dotyczy
to nie tylko firm związanych z produkcją i przetwarzaniem. Informacja zmieniła również świat bizne-
su. Przestrzeń wirtualna stworzyła szerokie możliwości dla kontaktów gospodarczych, przeprowadza-
nia transakcji oraz zdobywania wiadomości o rynkach na całym świecie.
W 2012 r. w Polsce 94,7% przedsiębiorstw wykorzystywało komputery, dając 42,8% swoim pra-
cownikom możliwość pracy na nich. Dostęp do Internetu miało 93,2% przedsiębiorstw, z czego 81,9%
posiadało dostęp szerokopasmowy. Komputery z dostępem do sieci globalnej wykorzystywało 36,1%
pracujących. Najczęściej w komputery z dostępem do Internetu wyposażone były przedsiębiorstwa
z województwa mazowieckiego (95,4%) i dolnośląskiego (95,0%), a najrzadziej – z województwa ma-
łopolskiego (90,7%). W poszczególnych branżach najlepiej wypadły przedsiębiorstwa zajmujące się
działalnością związaną z finansami i ubezpieczeniami (98,8%) oraz z obsługą rynku nieruchomości
(98,7%).
Zakres podmiotowy i metodologia badań
Badania dotyczące wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych (w tym handlu

elektronicznego) w przedsiębiorstwach, prowadzone są w urzędach statystycznych krajów członkow-
skich UE od 2002 r. według modelowych kwestionariuszy opracowanych przez służby statystyczne
tych państw oraz Urząd Statystyczny UE – Eurostat, przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
W 2002 r. w badaniu uczestniczyło 15 krajów członkowskich, a objęto nim łącznie ok. 137 000 przed-
siębiorstw zatrudniających co najmniej 10 osób.
W Polsce pierwsze badanie „Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych
w przedsiębiorstwach” przeprowadzono w 2004 r. Miało ono charakter pilotażowy i wzięło w nim
udział ponad 6 tysięcy firm działających na obszarze całego kraju. Od tego czasu badanie to zostało
wprowadzone na stałe do Programu badań statystycznych statystyki publicznej (PBSSP) w ramach
tematu Wskaźniki społeczeństwa informacyjnego i jest realizowane co roku w kwietniu, przy użyciu
formularzy o symbolach: SSI-01 - przeznaczonego dla przedsiębiorstw spoza sektora finansowego
i SSI-02 - przeznaczonego dla przedsiębiorstw z sektora finansowego.
Od 2009 r., w którym nastąpiła zmiana klasyfikacji, zakres podmiotowy badania SSI-01 i SS1-02
obejmuje podmioty o liczbie pracujących co najmniej 10 osób, które prowadzą działalność gospodar-
czą zaklasyfikowaną wg Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007 do następujących sekcji:
29
• sekcja C – przetwórstwo przemysłowe,

• sekcja D – wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą
wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych,
• sekcja E – dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana
z rekultywacją,
• sekcja F – budownictwo,
• sekcja G – handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
samochodowych, włączając motocykle
• sekcja H – transport i gospodarka magazynowa,
• sekcja I – działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi,
• sekcja J – informacja i komunikacja,
• sekcja K – działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
• sekcja L – działalność związana z obsługą rynku nieruchomości,
• sekcja M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (bez działu 75 - weterynaria),
• sekcja N – działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca,
• z sekcji S – grupa 95.1 naprawa i konserwacja komputerów i sprzętu komunikacyjnego.
Grupowanie
• sektor ICT: grupy/działy PKD (26.1-26.4)+(26.8)+(46.5)+(58.2)+(61)+(62)+(63.1)+(95.1)
Od 2009 r. zmienił się zakres sekcji G. Usunięto z niej działalność związaną z naprawą artykułów
użytku osobistego, zaś w sekcji I obok zakwaterowania zamieszcza się dane dotyczące usług gastro-
nomicznych.
Badanie SSI-01 jest prowadzone metodą reprezentacyjną. W 2012 r. próba liczyła niewiele ponad
17 tys. przedsiębiorstw, co stanowiło blisko 18% całej zbiorowości określonej w ramach wyżej opisa-
nego zakresu podmiotowego. Próbę do badania dobiera się według następujących założeń:
– warstwy macierzowe według rodzaju działalności przedsiębiorstw i ich wielkości, które zawie-
rają małą liczbę przedsiębiorstw, podobnie jak niektóre warstwy złożone z dużych przedsiębiorstw
w poszczególnych rodzajach działalności, są brane do próby w całości;
– pozostałe jednostki alokuje się przy wykorzystaniu metody jednakowej precyzji w każdej war-
stwie (według rodzaju działalności) oraz alokacji Neymana.
Ze względu na stosowanie rotacji próby, w danym roku włącza się jednostki, które nie zostały zli-
kwidowane w roku poprzednim i nie występowały w próbie sprzed dwóch lat. Zasada ta, nie dotyczy
jednostek zatrudniających 250 osób i więcej, z których każda corocznie uczestniczy w badaniu.
Badanie SSI-02 jest przeprowadzane równolegle do badania SSI-01. Jest to badanie pełne obej-
mujące wszystkie przedsiębiorstwa zajmujące się pośrednictwem finansowym, o liczbie pracujących
10 osób i więcej.
Zakres podmiotowy badania ograniczony jest do klas:
– 64.19 i 64.92 – pośrednictwo pieniężne i udzielanie kredytów,
– 65.11, 65.12 i 65.20 – ubezpieczenia na życie i pozostałe, reasekuracja.
Do badania w 2012 r. dobrano 1218 podmiotów, z czego z obowiązku sprawozdawczego wywią-
zało się 1015 przedsiębiorstw świadczących usługi finansowe.
Metodologia obu badań oparta jest na modelu wypracowanym przez Eurostat na podstawie kon-
sultacji i uzgodnień z ekspertami z urzędów statystycznych wszystkich krajów członkowskich, przed-
stawicielami Komisji Europejskiej oraz OECD. Jednocześnie przy opracowywaniu formularzy do ba-
dań brane są pod uwagę potrzeby krajowe zgłaszane podczas konsultacji przy opracowywaniu PBSSP.
W publikacji zastosowano skróty nazw niektórych poziomów klasyfikacyjnych. Zestawienie zasto-
sowanych skrótów i pełnych nazw zaprezentowano poniżej:
30
Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2007

skrót pełna nazwa
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię
elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę
i powietrze do układów klimatyzacyjnych
Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpa- Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpa-
dami; rekultywacja dami oraz działalność związana z rekultywacją
Handel; naprawa pojazdów samochodowych Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
samochodowych, włączając motocykle
Obsługa rynku nieruchomości Działalność związana z obsługą rynku
nieruchomości
Administrowanie i działalność wspierająca Działalność w zakresie usług administrowania
i działalność wspierająca
Struktura zbadanych przedsiębiorstw i kompletność złożonych sprawozdań
W badaniach prowadzonych metodą reprezentacyjną udział wylosowanych jednostek w badaniu

jest bardzo istotny i ma duży wpływ na jakość wyników, podobnie jak kompletność odpowiedzi na py-
tania umieszczone w kwestionariuszu. W 2008 r. w badaniu SSI-01 uczestniczyło 82% przedsiębiorstw
wybranych do próby, w 2009 r. – 77%, w 2010 r., 2011 r. i 2012 r. – po 75%. Najwyższy wskaźnik od-
powiedzi w 2012 r. – 94% wystąpił w przedsiębiorstwach dużych, najniższy zaś w przedsiębiorstwach
małych – 67%.
Wykres 13. STRUKTURA PRZEDSIĘBIORSTW, KTÓRE WZIĘŁY UDZIAŁ W BADANIU SSI-01 W 2012 R.
22,6%
małe
średnie
18,0% 59,4% duże
Badaniem SSI-02 w 2008 r. objętych zostało 841 przedsiębiorstw zajmujących się pośrednictwem
finansowym, w 2009 r. – 1164, w 2010 r. – 1199, w 2011 r. – 1217 i w 2012 r. – 1218. Odsetek firm,
które złożyły sprawozdanie wyniósł w 2008 r. – 96%, w 2009 r. – 86%, w 2010 r. – 81%, w 2011 r.
– 84%, a w 2012 r. – 83%. W 2012 r. udział podmiotów, które wypełniły obowiązek sprawozdawczy
SSI-02 największy był wśród firm średnich – 96%; wśród firm dużych wyniósł 94%, a małych –76%.
31
Wykres 14. STRUKTURA PRZEDSIĘBIORSTW, KTÓRE WZIĘŁY UDZIAŁ W BADANIU SSI-02 W 2012 R.
8,4%
małe
33,6% średnie
58,0% duże
Precyzja wyników badania
Wyniki badań reprezentacyjnych zawsze obarczone są błędami losowymi, wynikającymi z faktu

badania niewielkiej części populacji i uogólniania wyników na całość. Miarą tych błędów, zastosowa-
ną do wyników tego badania, jest współczynnik zmienności (CV). Minimalna wartość błędu z reguły
występuje przy danych dla całego kraju ogółem, a największa - gdy analizujemy rzadko występujące
zjawiska, jak np. otrzymywanie zamówień złożonych za pomocą Internetu przez klientów zlokalizo-
wanych w pozostałych krajach świata (oprócz Europy) w podziale na województwa.
Uwagi ogólne
O ile nie zaznaczono inaczej, wyniki w tej części publikacji są prezentowane jako odsetki przed-
siębiorstw. Znak # oznacza, iż dane objęte są tajemnicą statystyczną. W celu zapewnienia porów-
nywalności danych pomiędzy krajami europejskimi, prezentowane wartości w kategorii „Ogółem”
w podziale na klasy wielkości oraz w podziale na województwa, nie obejmują podmiotów z sektora
finansowego (sekcja K według PKD 2007).
Wielkość przedsiębiorstw ustalona została na podstawie liczby osób pracujących. Przedsiębior-
stwa MAŁE to firmy, w których liczba pracujących wynosi 10-49 osób, przedsiębiorstwa ŚREDNIE
– 50-249 osób, przedsiębiorstwa DUŻE – 250 i więcej osób.
Wyposażenie przedsiębiorstw w komputery
KOMPUTER OSOBISTY to urządzenie elektroniczne służące do automatycznego przetwarzania

informacji przedstawionych cyfrowo. Komputer osobisty jest wyposażony w klawiaturę do wpro-
wadzania danych, procesor do ich przetwarzania, pamięć do przechowywania danych i monitor
do ich wyświetlania. Współcześnie pod pojęciem „komputer” rozumiemy komputery stacjonar-
ne i komputery przenośne (laptopy, notebooki, netbooki) i inne urzadzenia przenośne takie jak
smartphony (np. iPhone, HTC), PDA.
Pojęcie to nie obejmuje komputerów zintegrowanych z innymi urządzeniami na jednej płycie
montażowej.
Najczęściej z komputerów korzystają przedsiębiorstwa duże i średnie.
32
W 2012 r. odsetek przedsiębiorstw wykorzystujących komputery wyniósł 94,7% i był niższy niż
przed rokiem o 1,0 p. proc. Najwyższy wskaźnik występował wśród przedsiębiorstw dużych (niemal
100% z nich wykorzystywało komputery). W latach 2008-2012 w pozostałych klasach wielkości odse-
tek firm wykorzystujących komputery przekroczył 90%.
Wykres 15. PRZEDSIĘBIORSTWA WYKORZYSTUJĄCE KOMPUTERY WEDŁUG klas WIELKOŚCI
Ogółem
Duże
Średnie
Małe
0 20 40 60 80 100%
2008 2009 2010 2011 2012
W większości województw w 2012 r. odnotowano niewielki spadek w skali roku odsetka przedsię-
biorstw wykorzystujących komputery. Jedynie w czterech województwach notowano wzrost: świę-
tokrzyskim (o 2,8 p. proc.), śląskim i opolskim (po 0,8 p. proc.) oraz pomorskim (o 0,2 p. proc.). Naj-
wyższy odsetek przedsiębiorstw wykorzystujących komputery w 2012 r. przypadł na województwo
dolnośląskie – 96,9% (w 2011 r. – województwo kujawsko-pomorskie – 98,0%), natomiast najmniej-
szy – na województwo podkarpackie – 92,3% (w 2011 r. – województwo świętokrzyskie – 88,6%).
33
Wykres 16. PRZEDSIĘBIORSTWA WYKORZYSTUJĄCE KOMPUTERY WEDŁUG WOJEWÓDZTW
2011
Pomorskie
94,7 Warmińsko-mazurskie
Zachodniopomorskie 96,1
96,1
% Kujawsko- Podlaskie
98 -pomorskie 97,0
96 98,0
94 Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie
92 97,5 96,5
94,1
90
88 Łódzkie
94,3
Dolnośląskie Lubelskie
97,0 97,2
Opolskie Śląskie Świętokrzyskie
94,8 95,7 88,6
Podkarpackie
95,7% Małopolskie
94,6
96,1
2012
Pomorskie
94,2
98 -pomorskie 94,9
96 95,5
92 95,8 96,4
92,7
90
88 Łódzkie
93,2
96,9 95,6
95,6 96,5 91,4
Podkarpackie
Małopolskie
94,7% 92,3
92,8
W 2011 r. wskaźnik obrazujący wykorzystanie komputerów przez przedsiębiorstwa w Polsce

kształtował się na poziomie średniej dla Unii Europejskiej (96%). Zdecydowanie najsłabiej wypa-
dła Rumunia ze wskaźnikiem wykorzystania komputerów na poziomie 83%. Państwami, w których
wszystkie przedsiębiorstwa wykorzystywały w 2011 r. komputery były Finlandia i Niderlandy.
34
Wykres 17. PRZEDSIĘBIORSTWA WYKORZYSTUJĄCE KOMPUTERY W WYBRANYCH KRAJACH

EUROPEJSKICH W 2011 R.
Niderlandy
Finlandia
Dania
Austria
Niemcy
Hiszpania
Litwa
Luksemburg
Słowenia
Słowacja
Norwegia
Belgia
Rep. Czeska
Francja
Malta
Portugalia
Szwecja
Chorwacja
UE-27
Estonia
Włochy
Polska
W. Brytania
Grecja
Łotwa
Irlandia
Cypr
Węgry
Bułgaria
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
Żródło : Baza danych Eurostatu.
Dostęp do Internetu w przedsiębiorstwach
INTERNET – ogólnoświatowa sieć komputerowa, będąca zbiorem milionów sieci lokalnych i po-
jedynczych komputerów z całego świata, oparta na protokole komunikacyjnym TCP/IP.
W ramach sieci Internet dostępne są usługi, takie jak: WWW, poczta elektroniczna, FTP [ang. File
Transfer Protocol].
35
Wykres 18. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE DOSTĘP DO INTERNETU Według KLAS WIELKOŚCI
100%
98
96
94
92
90
88
86
84
82
80
2008 2009 2010 2011 2012
ogółem małe średnie duże
Od 2008 r. wskaźnik przedsiębiorstw mających dostęp do Internetu w skali całego kraju utrzymuje
się na wysokim poziomie. W prezentowanym okresie ponad 90% firm posiadało dostęp do sieci glo-
balnej. Wśród przedsiębiorstw dużych wartość wskaźnika oscylowała w granicach 100% (we wszyst-
kich badanych latach przeważało 99%). Przedsiębiorstwa małe były najsłabiej wyposażone zarówno
w komputery, jak i w dostęp do sieci globalnej.
Wykres 19. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE DOSTĘP DO INTERNETU WEDŁUG WOJEWÓDZTW

w 2012 r.
Pomorskie
93,1
96,0 -pomorskie 92,3
94,5 93,5
93,0 Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie
91,5 93,9 95,4
92,1
90,0
Łódzkie
91,6
95,0 94,4
91,8 94,9 90,3
Podkarpackie
93,2% Małopolskie
91,2
90,7
W 2012 r. we wszystkich województwach odsetek przedsiębiorstw posiadających dostęp do

Internetu był wyższy niż 90%. Różnica pomiędzy województwem mazowieckim, w którym najwię-
36
cej przedsiębiorstw korzystało z Internetu (95,4%), a województwem świętokrzyskim o najniższym

wskaźniku (90,3%) wyniosła 5,1 p. proc.
Wykres 20. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE DOSTĘP DO INTERNETU W WYBRANYCH KRAJACH

EUROPEJSKICH W 2011 R.
Niderlandy
Finlandia
Dania
Litwa
Austria
Niemcy
Hiszpania
Luksemburg
Słowenia
Słowacja
Norwegia
Belgia
Rep. Czeska
Estonia
Francja
Szwecja
Chorwacja
UE-27
Malta
Portugalia
W. Brytania
Włochy
Polska
Irlandia
Grecja
Łotwa
Cypr
Węgry
Bułgaria
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
Porównania międzynarodowe w zakresie dostępu przedsiębiorstw do Internetu pokazują, że

w Polsce wskaźnik ten w stosunku do państw z czołówki europejskiej (Niderlandy, Finlandia) jest
niższy o 6 p. proc., natomiast w odniesieniu do średniej w UE – niższy jedynie o 1 p. proc.
W latach 2008-2012 poziom dostępu do Internetu w poszczególnych rodzajach prowadzonej
działalności utrzymywał się na wysokim poziomie. W 2012 r. w przeważającej większości badanych
sekcji, dziewięć na dziesięć przedsiębiorstw posiadało dostęp do sieci globalnej. Najwyższy wskaźnik
występował w firmach prowadzących działalność finansową i ubezpieczeniową (98,8%) oraz działal-
ność związaną z obsługą rynku nieruchomości (98,6%).
37
Wykres 21. przedsiębiorstwa posiadające dostęp do internetu WEDŁUG RODZAJU

prowadzonej DZIAŁALNOŚCI
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną, gaz,
parę wodną i gorącą wodę
Dostawa wody, gospodarowanie
ściekami i odpadami; rekultywacja
Budownictwo
Handel; naprawa pojazdów
samochodowych
Transport i gospodarka
magazynowa
Zakwaterowanie i gastronomia
Informacja i komunikacja
Działalność finansowa
i ubezpieczeniowa
Obsługa rynku nieruchomości
Działalność profesjonalna, naukowa
i techniczna
Administrowanie i działalność
wspierająca
Naprawa i konserwacja komputerów
i sprzętu komunikacyjnego
0 20 40 60 80 100%
2008 2009 2010 2011 2012
W dobie szybkiego wzrostu możliwości technicznych urządzeń, z Internetem możemy łączyć się
zarówno za pomocą tradycyjnego komputera PC, jak i za pomocą telefonu komórkowego. Nieogra-
niczony mobilny dostęp do Internetu pozwala na maksymalne wykorzystanie jego możliwości i zaso-
bów.
POŁĄCZENIE SZEROKOPASMOWE – rodzaj połączenia, które cechuje się dużą szybkością prze-
pływu informacji mierzoną w setkach kb/s (kilobitów na sekundę) lub w Mb/s (megabitach na
sekundę). Dostęp szerokopasmowy umożliwiają technologie z rodziny xDSL (ADSL, SDSL itp.),
sieci telewizji kablowej (modem kablowy), łącza satelitarne, połączenia bezprzewodowe przez
modem 3G lub 3G handset (telefon).
38
Wykres 22. WYBRANE RODZAJE POŁĄCZEŃ INTERNETOWYCH W PRZEDSIĘBIORSTWACH
2008
2009
2010
2011
2012
0 20 40 60 80 100%
połączenia szerokopasmowe mobilne przez modem 3G lub 3G handset (telefon)
połączenia szerokopasmowe a
połączenia przez modem analogowy lub cyfrowy
połączenia mobilne (wąsko lub szerokopasmowe)
a Od 2010 r. obejmuje także łącze mobilne w technologii 3G.
W latach 2008-2012 systematycznie rośnie wykorzystanie łączy szerokopasmowych. W 2012 r.

osiem na dziesięć przedsiębiorstw stosowało ten rodzaj połączenia z Internetem. Rozwój nowych
technik w zakresie połączeń internetowych powoduje coraz rzadsze korzystanie z tradycyjnych
technologii, jakimi są połączenia przez modem analogowy. Stopniowo zwiększa się również udział
przedsiębiorstw korzystających z połączeń mobilnych; w 2012 r. w porównaniu z rokiem poprzednim
wzrost wyniósł 7,1 p. proc.
W ciągu badanego okresu największy wzrost dostępności do Internetu poprzez połączenia szero-
kopasmowe odnotowano wśród przedsiębiorstw małych. W latach 2008-2012 wskaźnik ten wzrósł
o 23,2 p. proc. Najczęściej łącza tego typu wykorzystywane były w przedsiębiorstwach dużych, a ich
odsetek w analizowanych latach wyniósł ponad 90%, osiągając w 2012 r. wielkość 99,6%.
Wykres 23. DOSTĘP DO INTERNETU PRZEZ ŁĄCZA SZEROKOPASMOWEa W PRZEDSIĘBIORSTWACH

WEDŁUG klas WIELKOŚCI
2008
2009
2010
2011
2012
0 20 40 60 80 100%
a Od 2010 r. obejmuje także łącze bezprzewodowe w technologii 3G.
39
Analizując przedsiębiorstwa pod względem rodzaju prowadzonej działalności zaobserwować

można w latach 2008-2012 wzrost odsetka podmiotów posiadających dostęp do Internetu poprzez
łącze szerokopasmowe we wszystkich sekcjach, największy – w sekcji dostawa wody, gospodarowa-
nie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 30,3 p. proc.). W 2012 r. najwyższy udział przedsiębiorstw
posiadających ten typ połączenia internetowego wystąpił w sekcji działalność finansowa i ubezpie-
czeniowa (97,5%).
Wykres 24. Dostęp do Internetu przez łącza szerokopasmowea w przedsiębiorstwach

według rodzaju działalności
Budownictwo
samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
i techniczna
wspierająca
0 20 40 60 80 100%
2008 2009 2010 2011 2012

a Od 2010 roku obejmuje także łącze mobilne w technologii 3G.
W 2012 r. w większości województw odnotowano wzrost w skali roku udziału przedsiębiorstw

posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu, w tym największy w województwie świętokrzy-
skim i śląskim (odpowiednio o 12,8 i 11,7 p. proc.). Jednocześnie pierwsze z wymienionych, pomimo
największego wzrostu badanego wskaźnika, niezmiennie od dwóch lat zajmuje ostatnie miejsce w
rankingu województw korzystających z łączy szerokopasmowych. Liderami w tej grupie jest woje-
wództwo mazowieckie i dolnośląskie (odpowiednio 87,3% i 86,1%). W pięciu województwach odse-
tek przedsiębiorstw posiadających ten rodzaj dostępu do sieci globalnej przekroczył średnią krajową
(81,9%).
40
Wykres 25. SZEROKOPASMOWYa DOSTĘP DO INTERNETU WEDŁUG WOJEWÓDZTW
Świętokrzyskie
Warmińsko-mazurskie
Małopolskie
Podkarpackie
Opolskie
Podlaskie
Łódzkie
Wielkopolskie
Lubelskie
Lubuskie
Pomorskie
Polska
Śląskie
Zachodniopomorskie
Kujawsko-pomorskie
Dolnośląskie
Mazowieckie
0 20 40 60 80 100%
2011 2012
a Od 2010 r. obejmuje także łącze bezprzewodowe w technologii 3G.
Pomimo, że z roku na rok coraz więcej przedsiębiorstw w Polsce korzysta z szerokopasmowego

dostępu do Internetu, to porównania międzynarodowe wskazują, że kraj nasz nie należy do czołówki
pod względem zastosowania tego rodzaju technologii.
41
Wykres 26. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE SZEROKOPASMOWY DOSTĘP DO INTERNETU

W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH W 2011 R.
Finlandia
Hiszpania
Szwecja
Słowenia
Malta
Litwa
Dania
Francja
W. Brytania
Luksemburg
Niderlandy
Estonia
Irlandia
Niemcy
Norwegia
Łotwa
Austria
Cypr
Rep. Czeska
UE-27
Włochy
Węgry
Belgia
Portugalia
Chorwacja
Grecja
Słowacja
Polska
Bułgaria
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
Niezależnie od klasy wielkości przedsiębiorstwa, najczęściej stosowanym w 2012 r. typem łącza

szerokopasmowego było łącze DSL. Korzystało z niego prawie dwie trzecie firm (wśród przedsię-
biorstw posiadających łącze szerokopasmowe – osiem na dziesięć podmiotów). Jednocześnie rośnie
popularność pozostałych połączeń, zwłaszcza za pośrednictwem komputera z modemem 3G oraz
smartphona 3G. Szczególnie jest to widoczne w przedsiębiorstwach dużych, w których wzrost wy-
niósł w skali roku odpowiednio 13,2 i 15,5 p. proc. oraz w jednostkach średnich (wzrost odpowiednio
o 16,1 i 11,7 p. proc.). Bez względu na rodzaj prowadzonej działalności najczęściej stosowanym ty-
pem łączy w przedsiębiorstwach jest DSL. Wyjątek stanowi sekcja informacja i komunikacja, w której
w 2012 r. udział przedsiębiorstw wykorzystujących komputer z modemem 3G przewyższał odsetek
firm z łączem typu DSL.
42
Tablica 6. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE SZEROKOPASMOWY DOSTĘP DO INTERNETU WEDŁUG

TYPÓW POŁĄCZEŃ, KLAS WIEKOŚCI I RODZAJU DZIAŁALNOŚCI
Wyszczególnienie Sieci telewizji Smartfon 3G
DSL (xDSL, Komputer
a - 2011 ADSL, SDSL itp.) getycznej ener-
kablowej, handset
z modemem 3G
b - 2012 - PLC (telefon)
W % ogółu przedsiębiorstw danej grupy
Ogółem a 63,4 18,4 22,4 11,8
b 65,5 23,6 34,8 19,0
Według klas wielkości

Małe a 59,2 15,0 17,6 8,4
b 62,0 19,8 29,2 14,4
Średnie a 79,1 25,8 35,8 20,2

b 79,0 32,6 51,9 31,9
Duże a 85,6 65,5 72,0 51,9

b 85,8 71,5 85,2 67,4
Według rodzaju działalności

Przetwórstwo przemysłowe a 62,0 15,5 19,8 10,2
b 65,6 21,1 30,6 17,3
Wytwarzanie i zaopatrywanie w a 65,0 36,8 38,4 27,0

energię elektryczną, gaz, parę b 78,0 39,5 57,2 35,4
wodną i gorącą wodę
Dostawa wody, gospodarowanie a 73,4 14,6 20,8 9,7
ściekami i odpadami; rekulty- b 72,5 20,4 38,7 17,6
wacja
Budownictwo a 56,7 13,1 20,5 8,5
b 60,2 18,9 33,9 14,9
Handel; naprawa pojazdów a 67,9 17,1 23,4 12,2

samochodowych b 69,2 21,9 36,1 19,5
Transport i gospodarka maga- a 61,0 20,4 23,4 15,7

zynowa b 63,0 23,2 33,8 18,2
Zakwaterowanie i gastronomia a 54,7 16,9 12,5 5,3

b 50,4 23,8 22,6 11,9
Informacja i komunikacja a 76,4 53,7 54,0 39,0

b 66,1 60,0 67,2 48,3
Działalność finansowa i ubez- a 89,2 47,4 36,7 24,3

pieczeniowa b 90,3 67,6 50,2 34,4
Obsługa rynku nieruchomości a 60,2 33,9 15,2 7,5

b 67,2 37,6 27,1 13,9
Działalność profesjonalna, nau- a 70,2 30,9 32,9 17,0

kowa i techniczna b 72,4 37,0 46,1 28,9
Administrowanie i działalność a 58,8 25,8 24,3 13,4

wspierająca b 63,1 24,6 42,9 25,0
Naprawa i konserwacja kom- a 90,6 26,4 41,5 37,7

puterów i sprzętu komunika- b 89,2 36,9 67,7 44,6
cyjnego
43
Tablica 6. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE SZEROKOPASMOWY DOSTĘP DO INTERNETU WEDŁUG

TYPÓW POŁĄCZEŃ, KLAS WIEKOŚCI I RODZAJU DZIAŁALNOŚCI (dok.)
Wyszczególnienie Sieci telewizji Smartfon 3G
DSL (xDSL, Komputer
a - 2011 ADSL, SDSL itp.) getycznej ener-
kablowej, handset
z modemem 3G
b - 2012 - PLC (telefon)
W % przedsiębiorstw posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu w danej grupie
Ogółem a 81,8 23,8 28,9 15,2
b 80,0 28,8 42,5 23,2

Małe a 80,6 20,4 23,9 11,4
b 78,7 25,1 37,1 18,3
Średnie a 85,7 27,9 38,8 21,9

b 84,2 34,7 55,3 34,0
Duże a 86,5 66,2 72,8 52,5

b 86,1 71,8 85,5 67,7

b 81,1 26,1 37,8 21,4
Wytwarzanie i zaopatrywanie a 73,1 41,4 43,2 30,4

w energię elektryczną, gaz, b 81,8 41,4 60,0 37,1
wacja
Budownictwo a 78,9 18,3 28,4 11,9
b 77,1 24,3 43,5 19,1


zynowa b 76,7 28,2 41,2 22,1

b 69,8 32,9 31,2 16,4

b 69,9 63,5 71,1 51,1

pieczeniowa b 92,6 69,3 51,5 35,3

b 72,3 40,5 29,1 15,0
Działalność profesjonalna, a 76,4 33,6 35,7 18,5

naukowa i techniczna b 77,6 39,7 49,4 31,0

wspierająca b 79,7 31,1 54,2 31,6
Naprawa i konserwacja kompu- a 94,1 27,5 43,1 39,2

terów i sprzętu komunikacyj- b 93,5 38,7 71,0 46,8
nego
44
W każdym z prezentowanych lat największy odsetek przedsiębiorstw wyposażonych w Internet

mobilny przypada na firmy duże, które charakteryzowały się również największym wzrostem tego
wskaźnika w ciągu ostatnich pięciu lat (o 25,7 p. proc.). W 2012 r. w odniesieniu do roku poprzednie-
go największy przyrost odsetka podmiotów posiadających mobilny dostęp do Internet odnotowano
natomiast w firmach średnich. W latach 2008-2012 najszybciej rósł udział jednostek wykorzystują-
cych mobilne łącza internetowe wśród podmiotów prowadzących działalność związaną z finansami
i ubezpieczeniami (o 26,1 p. proc.) oraz administrowaniem i działalnością wspierającą (o 22,0 p. proc.).
Wykres 27. Mobilny dostęp do Internetu w przedsiębiorstwach według klas wielkości
2008
2009
2010
2011
2012
0 20 40 60 80 100%
Wykres 28. Dostęp do Internetu przez łącza mobilne (wąsko- lub szerokopasmowe)
w przedsiębiorstwach według rodzaju działalności
Budownictwo
samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
i techniczna
wspierająca
0 20 40 60 80%
2008 2009 2010 2011 2012
45
Pomimo obserwowanej tendencji wzrostowej związanej z wyposażaniem przedsiębiorstw

w Internet mobilny, Polska nie należy do grupy liderów pod względem wykorzystania tego rodzaju
technologii. W 2011 r. korzystała z niej średnio co druga firma w UE, natomiast w przodującej Finlan-
dii – osiem na dziesięć przedsiębiorstw.
Wykres 29. Przedsiębiorstwa posiadające mobilny dostęp do Internetu w 2011 r.

w wybranych krajach europejskich
Finlandia
Szwecja
Austria
Francja
Niemcy
Norwegia
Słowenia
Chorwacja
Litwa
W. Brytania
Luksemburg
Hiszpania
Estonia
Belgia
UE-27
Dania
Irlandia
Włochy
Słowacja
Niderlandy
Malta
Węgry
Bułgaria
Portugalia
Grecja
Łotwa
Rep. Czeska
Cypr
Polska
Rumunia
0 20 40 60 80%
Ponad jedna trzecia przedsiębiorstw w 2012 r. wykazała, że posiada bezprzewodowy dostęp do

Internetu poprzez modem 3G (wśród przedsiębiorstw posiadających mobilny dostęp – ponad 85%).
Wszystkie typy połączeń były wykorzystywane głównie przez przedsiębiorstwa duże (ponad dwie
trzecie firm), a w skali roku w każdym z nich zauważa się wzrost, największy w wykorzystaniu mo-
demu 3G (o 12,4 p. proc.). Biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności największy odsetek
podmiotów stosujących urządzenia z modemem 3G odnotowano w przedsiębiorstwach zajmujących
się naprawą i konserwacją komputerów i sprzętu komunikacyjnego (67,7%), jednocześnie w podmio-
tach tych wystąpił największy wzrost tego wskaźnika w skali roku (o 26,2 p. proc.).
46
Tablica 7. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE MOBILNY DOSTĘP DO INTERNETU WEDŁUG TYPÓW

POŁĄCZEŃ, KLAS WIELKOŚCI I RODZAJU DZIAŁALNOŚCI
Typy połączeń
Wyszczególnienie
a - 2011 wąskopasmowe szerokopasmowe
b - 2012 szerokopasmowe
(np. w technologii przez smartfon 3G
przez modem 3G
GSM, GPRS) handset (telefon)
W % ogółu przedsiębiorstw danej grupy
Ogółem a 20,7 22,4 11,8
b 25,4 34,8 19,0

Małe a 17,5 17,6 8,4
b 21,7 29,2 14,4
Średnie a 29,1 35,8 20,2

b 35,6 51,9 31,9
Duże a 58,2 72,0 51,9

b 67,1 85,2 67,4

Przetwórstwo przemysłowe a 18,1 19,8 10,2
b 22,3 30,6 17,3
Wytwarzanie i zaopatrywanie a 30,1 38,4 27,0

w energię elektryczną, gaz, b 40,1 57,2 35,4
Dostawa wody, gospodarowanie a 23,5 20,8 9,7
ściekami i odpadami; rekulty- b 26,7 38,7 17,6
wacja
Budownictwo a 17,9 20,5 8,5
b 21,5 33,9 14,9
Handel; naprawa pojazdów a 21,5 23,4 12,2

samochodowych b 27,0 36,1 19,5
Transport i gospodarka maga- a 26,2 23,4 15,7

zynowa b 26,2 33,8 18,2
Zakwaterowanie i gastronomia a 16,9 12,5 5,3

b 22,7 22,6 11,9
Informacja i komunikacja a 47,9 54,0 39,0

b 50,3 67,2 48,3
Działalność finansowa i ubez- a 33,4 36,7 24,3

pieczeniowa b 35,1 50,2 34,4
Obsługa rynku nieruchomości a 12,1 15,2 7,5

b 16,0 27,1 13,9
Działalność profesjonalna, a 27,2 32,9 17,0

naukowa i techniczna b 33,9 46,1 28,9
Administrowanie i działalność a 22,4 24,3 13,4

wspierająca b 34,8 42,9 25,0
Naprawa i konserwacja kompu- a 41,5 41,5 37,7

terów i sprzętu komunikacyj- b 46,2 67,7 44,6
nego
47
Tablica 7. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE MOBILNY DOSTĘP DO INTERNETU WEDŁUG TYPÓW

POŁĄCZEŃ, KLAS WIELKOŚCI I RODZAJU DZIAŁALNOŚCI (dok.)
Typy połączeń
Wyszczególnienie
a - 2011 wąskopasmowe szerokopasmowe
b - 2012 szerokopasmowe
(np. w technologii przez smartfon 3G
przez modem 3G
GSM, GPRS) handset (telefon)
W % przedsiębiorstw posiadających mobilny dostęp do Internetu w danej grupie
Ogółem a 61,6 66,5 34,9
b 62,2 85,1 46,5

Małe a 61,0 61,4 29,2
b 61,3 82,7 40,7
Średnie a 60,1 74,0 41,7

b 61,1 89,1 54,8
Duże a 71,0 87,9 63,4

b 75,8 96,2 76,1

Przetwórstwo przemysłowe a 59,2 64,9 33,5
b 60,1 82,5 46,8
Wytwarzanie i zaopatrywanie a 67,5 86,0 60,5

w energię elektryczną, gaz, b 66,7 95,1 58,9
Dostawa wody, gospodarowanie a 69,2 61,3 28,5
ściekami i odpadami; rekulty- b 62,6 90,7 41,1
wacja
Budownictwo a 53,9 61,5 25,6
b 55,1 86,9 38,2
Handel; naprawa pojazdów a 62,9 68,5 35,7

samochodowych b 63,7 85,1 46,1
Transport i gospodarka maga- a 68,0 60,8 40,7

zynowa b 64,0 82,8 44,5
Zakwaterowanie i gastronomia a 67,2 49,8 21,0

b 75,4 75,1 39,6
Informacja i komunikacja a 72,2 81,4 58,8

b 72,1 96,5 69,4
Działalność finansowa i ubez- a 66,0 72,6 48,1

pieczeniowa b 63,9 91,6 62,7
Obsługa rynku nieruchomości a 57,6 72,2 35,7

b 52,5 88,7 45,6
Działalność profesjonalna, a 63,9 77,2 39,9

naukowa i techniczna b 64,5 87,8 55,0
Administrowanie i działalność a 63,2 68,6 37,8

wspierająca b 70,0 86,3 50,3
Naprawa i konserwacja kompu- a 68,8 68,8 62,5

terów i sprzętu komunikacyj- b 65,2 95,7 63,0
nego
48
Mimo rosnącej popularności Internetu mobilnego wśród przedsiębiorców, wielu z nich wskazuje
na bariery, które ograniczają bądź uniemożliwiają korzystanie z tego rodzaju połączenia. W 2012 r.
ponad 40% podmiotów wymieniło przynajmniej jedną przyczynę. Co piąte przedsiębiorstwo jako
barierę uważało wysokie koszty abonamentu lub korzystania z Internetu. 16,8% przedsiębiorstw
w kraju, jako powód ograniczający korzystanie z mobilnych połączeń internetowych wymieniło pro-
blemy z dostępem do Internetu. Największy odsetek takich przedsiębiorstw wystąpił w wojewódz-
twie mazowieckim (20,6%).
Tablica 8. Przedsiębiorstwa wskazujące bariery ograniczające lub uniemożliwiające

korzystanie z mobilnego dostępu do Internetu w 2012 r.
W tym
przeszko-
dy tech-
niczne lub
obawy wysokie
problemy związane koszty
związane inne prze-
z dostę- wysokie z bez- szkody
pem do koszty pieczeń- z integra- (np. brak
Wyszczególnienie Internetu abona- stwem cją tego wiedzy
poprzez mentu lub (tj. ujaw- sposobu
ogółem i umiejęt-
połą- korzysta- nienie, komunika- ności pra-
czenie nia zniszcze- cji z apli- cowników,
z siecią z Inter- nie lub kacjami bariery
komórko- netu fałszo- bizneso- prawne)
wą wanie wymi wy-
danych) korzysty-
wanymi w
przedsię-
biorstwie
Ogółem 42,3 16,8 19,9 15,9 17,5 10,0
Małe 40,8 15,4 19,4 15,2 16,9 9,4
Średnie 47,1 21,0 22,0 19,0 20,3 12,0
Duże 54,7 29,7 23,2 19,8 20,6 14,6
Przetwórstwo przemysłowe 43,3 16,5 20,2 16,7 17,5 9,4
Wytwarzanie i zaopatrywanie 40,5 12,1 13,0 14,8 23,0 10,3
Dostawa wody, gospodarowanie 47,4 18,1 19,1 14,4 16,6 8,1
ściekami i odpadami; rekulty-
wacja
Budownictwo 41,5 16,4 19,3 15,1 17,5 9,3
Handel; naprawa pojazdów 41,9 16,9 20,8 17,1 18,5 11,0
samochodowych
Transport i gospodarka 40,7 17,3 18,5 11,4 15,6 10,3
magazynowa
Zakwaterowanie i gastronomia 34,1 11,3 16,7 13,5 15,9 9,0
Informacja i komunikacja 44,2 22,9 21,8 15,8 16,3 9,4
Działalność finansowa i ubez- 50,6 17,4 18,3 24,5 16,8 10,3
pieczeniowa
Obsługa rynku nieruchomości 42,9 10,0 14,1 10,3 15,0 11,2
Działalność profesjonalna, 46,5 21,5 21,4 17,4 17,1 10,2
naukowa i techniczna
49
Tablica 8. Przedsiębiorstwa wskazujące bariery ograniczające lub uniemożliwiające

korzystanie z mobilnego dostępu do Internetu w 2012 r. (dok.)
W tym
przeszko-
dy tech-
niczne lub
obawy wysokie
problemy związane koszty
związane inne prze-
z dostę- wysokie z bez- szkody
pem do koszty pieczeń- z integra- (np. brak
Wyszczególnienie Internetu abona- stwem cją tego wiedzy
poprzez mentu lub (tj. ujaw- sposobu
ogółem i umiejęt-
połą- korzysta- nienie, komunika- ności pra-
czenie nia zniszcze- cji z apli- cowników,
z siecią z Inter- nie lub kacjami bariery
komórko- netu fałszo- bizneso- prawne)
wą wanie wymi wy-
danych) korzysty-
wanymi w
przedsię-
biorstwie
Administrowanie i działalność 42,4 20,0 22,4 17,5 19,3 11,8
wspierająca
Naprawa i konserwacja kompu- 52,3 23,1 30,8 13,8 15,4 7,7
terów i sprzętu komunikacyj-
nego
W 2012 r. jedna piąta firm nie widziała konieczności korzystania z mobilnego Internetu w celach
biznesowych lub miała niewielkie potrzeby w tym zakresie. Najmniejsze potrzeby stosowania tego
rodzaju technologii wykazały przedsiębiorstwa prowadzące działalność finansową i ubezpieczenio-
wą, obsługę rynku nieruchomości oraz zajmujące się dostawą wody, gospodarowaniem ściekami
i odpadami; rekultywacją. W sekcjach tych dla blisko jednej trzeciej podmiotów korzystanie z mobil-
nego dostępu do Internetu nie było konieczne do prowadzenia działalności.
50
Wykres 30. Przedsiębiorstwa mające ograniczone potrzeby lub niemające potrzeb

korzystania z mobilnego dostępu do Internetu w celach biznesowych w 2012 r.
Ogółem
Małe
Średnie
Duże
w energię elektryczną,
gaz, parę wodną i gorącą wodę
Budownictwo

samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
Działalność profesjonalna,
wspierająca
0 10 20 30 40%
51
Wykres 31. Przedsiębiorstwa wskazujące w 2012 r. bariery ograniczające lub uniemo-

żliwiające korzystanie z mobilnego dostępu do Internetu z powodu
problemów z dostępem do Internetu poprzez połączenie z siecią komórkową
według województw
Pomorskie
16,6
21 -pomorskie 14,1
19 16,0
15 17,5 20,6
18,7
13
Łódzkie
16,2
17,6 15,2
16,3 15,3 13,0
Podkarpackie
16,8% Małopolskie
15,2
16,0
Prędkości połączeń internetowych
W 2012 r. przedsiębiorstwa we wszystkich klasach wielkości najczęściej wyposażone były w łącza

internetowe o prędkości przynajmniej 2 Mbit/s, ale mniej niż 10 Mbit/s. Wśród firm małych nadal
jednak bardzo popularne pozostają łącza o prędkości mniejszej niż 2 Mbit/s, które stosowała blisko
jedna trzecia z nich. Podmioty duże natomiast często używały również łączy o prędkościach z prze-
działu od 10 do 30 Mbit/s (ponad jedna czwarta firm). Przedsiębiorstwa te także częściej niż podmioty
z pozostałych klas wielkości korzystały z najszybszych połączeń.
Uwzględniając rodzaj prowadzonej działalności również najczęściej stosowanymi prędkościami
były te z przedziału od 2Mbit/s do 10 Mbit/s. Drugie pod względem popularności były łącza o pręd-
kości mniejszej niż 2Mbit/s, z wyjątkiem sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz, parę wodną i gorącą wodę, informacja i komunikacja, działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
nauka i technika oraz podmiotów prowadzących naprawę i konserwację komputerów i sprzętu ko-
munikacyjnego, w których częściej niż z łączy o najmniejszej prędkości, korzystano z prędkości od 10
do 30 Mbit/s.
52
Wykres 32. Prędkość połączeń internetowych w przedsiębiorstwach posiadających

dostęp do Internetu według rodzaju działalności w 2012 r.
w energię elektryczną, gaz, parę
Dostawa wody,
gospodarowanie ściekami
i odpadami; rekultywacja
Budownictwo

samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
wspierająca

0 10 20 30 40 50 60%
mniej niż 2 Mbit/s przynajmniej 10 ale mniej przynajmniej 100 Mbit/s

niż 30 Mbit/s
przynajmniej 2 ale mniej przynajmniej 30 ale mniej
niż 10 Mbit/s niż 100 Mbit/s
53
Wykres 33. Prędkość połączeń internetowych w przedsiębiorstwach posiadających

dostęp do Internetu według klas wielkości w 2012 r.
Mniej niż 2 mbit/s
Przynajmniej 2
ale mniej niż 10 mbit/s
Przynajmniej 10
Przynajmniej 30
Przynajmniej 100 mbit/s
0 10 20 30 40 50 60%
Urządzenia przenośne umożliwiające mobilny dostęp do Internetu
Dzięki wykorzystaniu urządzeń przenośnych, pozwalających na mobilne połączenie z Internetem,

możliwa stała się praca poza siedzibą przedsiębiorstwa, na przykład w trakcie podróży służbowej.
Pracownik wyposażony w taki sprzęt może mieć bowiem dostęp do swojego konta e-mail lub aplika-
cji firmowych i pracować tak, jakby przebywał w przedsiębiorstwie.
Pod pojęciem urządzeń mobilnych umożliwiających dostęp do Internetu rozumie się:

• Komputery przenośne (np. notebooki, netbooki, laptopy, Ultra Mobile PC-UMPC, tablety
PC itp.),
• Inne urządzenia przenośne (np. smartphony, telefony komórkowe z PDA).
Poprzez mobilny dostęp do Internetu rozumie się połączenie z Internetem za pomocą komórko-
wych sieci telefonicznych. Wyklucza się połączenie bezprzewodowe np. poprzez WiFi.
W 2012 r. 41,1% firm wyposażało swoich pracowników w sprzęt pozwalający na bezprzewodo-

wy dostęp do Internetu. Wśród podmiotów dużych tego rodzaju działania podjęło niemal dziewięć
na dziesięć przedsiębiorstw. Posiadały one najwięcej urządzeń przenośnych takich jak: notebooki,
netbooki czy tablety PC (85,8%). Nie mniejszym zainteresowaniem cieszyły się inne urządzenia tego
typu np. smartphony czy telefony komórkowe z PDA (81,3%). Ponad połowa podmiotów średnich
zapewniała swoim pracownikom możliwość korzystania z urządzeń mobilnych. Biorąc pod uwagę ro-
dzaj prowadzonej działalności, najwyższą wartość badanego wskaźnika obserwuje się wśród przed-
siębiorstw zajmujących się informacją i komunikacją (69,7%) oraz naprawą i konserwacją sprzętu
i urządzeń komunikacyjnych (69,2%).
54
Wykres 34. Przedsiębiorstwa wyposażające w 2012 r. swoich pracowników w urządzenia

przenośne pozwalające na mobilny dostęp do Internetu
Ogółem
Małe
Średnie
Duże
Budownictwo

samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
wspierająca
0 20 40 60 80 100%
ogółem w komputery przenośne (np. notebooki, w inne urządzenia przenośne
net-booki, tablety PC) (np. smartphony, telefony
komórkowe z PDA)
Urządzenia mobilne, pozostające w dyspozycji pracowników przedsiębiorstw, najczęściej były wy-

korzystywane do pozyskiwania informacji z Internetu (39,4%) oraz zapewnienia dostępu do poczty
elektronicznej (36,6%). Cele te dominują bez względu na wielkość przedsiębiorstwa oraz rodzaj pro-
wadzonej działalności. Urządzenia przenośne umożliwiają również dostęp i modyfikację dokumen-
tów oraz wykorzystywanie dedykowanych aplikacji biznesowych, które najczęściej wykorzystywane
były w przedsiębiorstwach dużych (co druga firma), a biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej działal-
ności – w podmiotach z sekcji informacja i komunikacja.
55
Wykres 35. Przedsiębiorstwa wyposażające w 2012 r. swoich pracowników w urządzenia

przenośne pozwalające na mobilny dostęp do Internetu według celu
wykorzystania
Ogółem
Małe
Średnie
Duże
Budownictwo

samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
wspierająca
0 20 40 60 80 100%
pozyskiwanie dostęp do poczty dostęp wykorzystanie
informacji elektronicznej i modyfikacja dedykowanych
z Internetu przedsiębiorstwa dokumentów aplikacji biznesowych
przedsiębiorstwa np. do zarządzania
zakupami i sprzedażą
lub powiązanych z ERP
56
Pracownicy korzystający z komputerów
Do PRACUJĄCYCH zalicza się osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę,
o pracę nakładczą, powołanie, mianowanie lub wybór), właścicieli i współwłaścicieli, agentów
(z wyłączeniem prowadzących własną działalność gospodarczą) oraz pracujących poza granicami
kraju. Nie zalicza się natomiast osób zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia lub o dzieło,
a także uczniów zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
W latach 2008-2012 obserwuje się systematyczny wzrost odsetka osób pracujących wyposażo-
nych w komputery. W 2012 r. blisko 43% pracowników w podmiotach zatrudniających co najmniej 10
osób, wykorzystywało w swojej pracy komputery. Prawie co drugi pracownik dużego przedsiębior-
stwa wyposażony był w służbowy komputer. W zdecydowanej większości były to urządzenia podłą-
czone do Internetu.
Tablica 9. Pracownicy wykorzystujący komputery w przedsiębiorstwach według klas

wielkości
Wykorzystujący komputer przynajmniej Wykorzystujący komputer z dostępem do
raz w tygodniu Internetu przynajmniej raz w tygodniu
Przedsiębiorstwa 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012
w % ogółu przedsiębiorstw danej grupy

Ogółem 35,9 39,1 40,1 42,3 42,8 28,2 32,3 33,3 35,2 36,1
Małe 36,2 36,2 37,1 38,3 39,0 31,2 31,8 33,6 34,3 35,7
Średnie 32,5 34,4 34,6 39,1 38,3 28,0 30,6 30,8 34,4 34,1
Duże 37,8 43,8 45,9 46,8 47,9 26,6 33,7 34,8 36,2 37,6
W zależności od rodzaju prowadzonej przez przedsiębiorstwa działalności obserwuje się znaczne

zróżnicowanie, sięgające kilkudziesięciu p. proc., odsetka pracowników wykorzystujących w swojej
pracy komputer. W 2012 r. najwyższy wskaźnik wystąpił w podmiotach zajmujących się działalnością
finansową i ubezpieczeniową, informacją i komunikacją oraz naprawą i konserwacją komputerów
i sprzętu komunikacyjnego, gdzie dziewięciu na dziesięciu pracowników korzystało z tych urządzeń.
Najrzadziej wyposażeni w komputery byli pracownicy przedsiębiorstw z sekcji budownictwo oraz
administrowanie i działalność wspierająca, w których nieco ponad jedna czwarta pracowników po-
siadała taki sprzęt.
Porównując odsetek pracujących korzystających z komputera oraz korzystających z komputera
z dostępem do Internetu zauważyć można, że największa różnica wystąpiła w podmiotach prowa-
dzących działalność finansową i ubezpieczeniową (o 15,2 p. proc.), natomiast w sekcji budownictwo
oraz informacja i komunikacja prawie wszystkie osoby – korzystające z komputera, posiadały jedno-
cześnie możliwość użytkowania Internetu.
W 2012 r., podobnie jak w latach poprzednich, obserwuje się zróżnicowanie poziomu skompute-
ryzowania w ujęciu terytorialnym. Niezmiennie najwyższy wskaźnik odnotowano w województwie
mazowieckim, gdzie ponad połowa pracujących (57,1%) wykorzystywała komputery, a 48,8% – kom-
putery z dostępem do Internetu. Wzrost badanych wskaźników w 2012 r. w stosunku do roku po-
przedniego dotyczył większości województw, wśród których największy odnotowano w wojewódz-
twie warmińsko-mazurskim (o 5,7 p. proc. w przypadku pracowników korzystających z komputerów
i o 6,1 p. proc. w przypadku komputerów z dostępem do Internetu). Pomimo największej dynamiki
wskaźnika województwo warmińsko-mazurskie plasuje się na ostatnim miejscu w kraju pod wzglę-
dem odsetka osób pracujących wyposażonych w komputery. Niska wartość wskaźnika cechuje rów-
nież województwo lubuskie (29,8%) i opolskie (31,0%).
57
Wykres 36. PRACOWNICY WYKORZYSTUJĄCY KOMPUTERY W PRZEDSIĘBIORSTWACH WEDŁUG

RODZAJU DZIAŁALNOŚCI W 2012 R.

Budownictwo

samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
wspierająca

0 20 40 60 80 100%
pracownicy wykorzystujący pracownicy wykorzystujący
komputer przynajmniej raz komputer z dostępem do
w tygodniu Internetu przynajmniej raz
w tygodniu
58

WOJEWÓDZTW w 2011 r.
Pracownicy wykorzystujący
komputer przynajmniej raz w tygodniu
Pomorskie
36,5
60 -pomorskie 37,1
50 35,1
30 28,8 57,8
38,0
19
Łódzkie
38,4
39,5 38,0
29,9 37,7 34,0
Podkarpackie
Małopolskie
42,3% 34,3
39,8
Pracownicy wykorzystujący komputer

z dostępem do Internetu przynajmniej
raz w tygodniu Pomorskie
32,0
60 -pomorskie 30,6
50 29,0
30 24,6 48,8
31,3
19
Łódzkie
31,2
31,4 29,3
26,1 31,4 27,1
Podkarpackie
35,2% Małopolskie
28,1
33,3
59

WOJEWÓDZTW w 2012 r.
Pracownicy wykorzystujący
komputer przynajmniej raz w tygodniu
Pomorskie
36,1
60 -pomorskie 36,9
50 33,9
30 29,8 57,1
39,2
19
Łódzkie
38,1
42,3 36,6
31,0 39,2 34,7
Podkarpackie
Małopolskie
42,8% 35,5
41,4
Pracownicy wykorzystujący komputer

z dostępem do Internetu przynajmniej
raz w tygodniu Pomorskie
31,6
60 -pomorskie 31,5
50 29,5
30 25,8 48,8
30,3
19
Łódzkie
33,5
33,9 29,2
26,1 34,0 29,9
Podkarpackie
36,1% Małopolskie
29,4
34,5
60
Wykres 39. Pracownicy wykorzystujący komputery z dostępem do Internetu

w wybranych krajach europejskich W 2011 R.
Litwa
Norwegia
Finlandia
Szwecja
Niderlandy
Luksemburg
Niemcy
Belgia
Francja
Irlandia
Słowenia
UE-27
Estonia
Hiszpania
Łotwa
Słowacja
Chorwacja
Włochy
Cypr
Polska
Malta
Rep. Czeska
Grecja
Portugalia
Rumunia
Węgry
Bułgaria
0 20 40 60 80 100%
Źródło : Baza danych Eurostatu.
W 2011 r. prawie co drugi pracownik w krajach Unii Europejskiej wyposażony był w komputer
z dostępem do Internetu. Liderem pod tym względem była Litwa, w której prawie wszyscy pracowni-
cy dysponowali komputerem z możliwością korzystania z Internetu.
Specjaliści ICT/IT
Specjaliści ICT/IT to osoby posiadające umiejętności specyfikacji, projektowania, rozwoju, in-

stalowania, obsługi utrzymania, zarządzania, oceny i badania systemów ICT i IT, dla których ww.
czynności są głównym zajęciem.
W 2012 r. nieco ponad 14% przedsiębiorstw w Polsce zatrudniało specjalistów z dziedziny ICT.
Największą aktywność w tym względzie wykazywały firmy duże, z których blisko trzy czwarte posia-
61
dało tak wyspecjalizowanych pracowników. Również największy odsetek tych firm zatrudniał bądź
próbował zatrudnić specjalistów ICT, a także wskazywał na trudności z obsadzeniem stanowisk wy-
magających specjalistycznych umiejętności z zakresu ICT w 2011 r. Niewielkie zainteresowanie za-
trudnieniem specjalistów ICT wykazywały firmy małe, z których w 2012 r. jedynie 8,3% posiadało
w swoich szeregach takich pracowników, a niespełna 2% miało trudności z obsadzeniem etatów dla
specjalistów ICT w 2011 r.
Obserwuje się wyraźną dysproporcję pod względem zatrudnienia specjalistów ICT w zależności
od rodzaju prowadzonej przez przedsiębiorstwa działalności. W 2012 r. co druga firma z sekcji infor-
macja i komunikacja oraz działalność finansowa i ubezpieczeniowa miała w swoich zasobach kadro-
wych przynajmniej jednego specjalistę z dziedziny technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
Niewiele przedsiębiorstw zatrudniało natomiast specjalistów ICT w budownictwie, zakwaterowaniu
i gastronomii oraz transporcie i gospodarce magazynowej (poniżej 10%).
Tablica 10. zatrudnienie specjalistów z dziedziny ict/it w przedsiębiorstwach

Przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwa
zatrudniające lub posiadające stanowi-
Przedsiębiorstwa próbujące zatrudnić ska pracy wymagające
zatrudniające specjali- osoby na stanowiska specjalistycznych
stów z dziedziny ICT/IT wymagające specjali- umiejętności z zakresu
Wyszczególnienie w 2012 r. stycznych umiejętności ICT/IT, które były
w dziedzinie ICT/IT trudne do obsadzenia
w ciągu 2011 r. w ciągu 2011 r.

Ogółem 14,2 7,7 3,4
Małe 8,3 4,6 1,8
Średnie 31,4 16,3 8,1
Duże 73,2 40,3 20,1
Przetwórstwo przemysłowe 13,3 6,6 2,8
Wytwarzanie i zaopatrywanie 37,9 20,6 4,1
Dostawa wody, gospodarowanie 18,8 5,7 2,6
wacja
Budownictwo 6,6 3,6 1,4
Handel; naprawa pojazdów 13,6 7,0 3,2
samochodowych
Transport i gospodarka maga- 9,0 5,9 1,9
zynowa
Zakwaterowanie i gastronomia 7,5 5,3 1,2
Informacja i komunikacja 57,4 46,5 31,7
Działalność finansowa i ubez- 57,6 28,8 13,7
pieczeniowa
Obsługa rynku nieruchomości 18,4 6,3 2,3
Działalność profesjonalna, 28,8 17,0 6,0
Administrowanie i działalność 17,9 7,9 2,9
wspierająca
Naprawa i konserwacja kompu- 47,7 35,4 20,0
nego
62
Wraz ze wzrostem wielkości firm zwiększał się odsetek przedsiębiorstw, które zapewniały swoim
pracownikom w 2011 r. szkolenia z zakresu technologii informacyjnych. Tego rodzaju działania pro-
wadziło prawie 59% firm dużych, natomiast zaledwie 6% podmiotów małych. Nacisk na szkolenie
pracowników w zakresie ICT jest zróżnicowany w zależności od profilu działalności przedsiębiorstwa.
Pod tym względem wyróżnia się sekcja działalność finansowa i ubezpieczeniowa, w której co dru-
gie przedsiębiorstwo zapewniało swoim pracownikom w 2011 r. szkolenia rozwijające i podnoszące
umiejętności z zakresu ICT. Do sekcji w których przeprowadzanie szkoleń było zjawiskiem rzadkim
należą m.in. zakwaterowanie i gastronomia, budownictwo (niecałe 6% firm).
Tablica 11. Przedsiębiorstwa zapewniające swoim pracownikom szkolenia rozwijające

i podnoszące umiejętności z zakresu ICT w 2011 r.
W tym zapewniające szkolenia dla
Ogółem
pozostałych
Wyszczególnienie specjalistów ICT/IT pracowników

Ogółem 10,3 5,5 8,4
Małe 6,0 2,4 5,0
Średnie 21,6 13,3 17,2
Duże 58,9 44,4 47,9
Dostawa wody, gospodarowanie 14,7 7,4 11,5
wacja
samochodowych
zynowa
pieczeniowa
wspierająca
nego
Strona WWW
W dobie powszechnego dostępu do Internetu z każdym rokiem coraz więcej przedsiębiorstw po-
strzega swoją stronę internetową jako narzędzie marketingowe. Współczesne strony internetowe
stają się coraz bardziej zaawansowane technologicznie i spełniają oprócz funkcji prezentacyjnych
63
również inne role. Umożliwiają one m.in. składanie zamówień oraz sprawdzanie stanu ich realizacji
on-line, a także zamieszczanie informacji o wolnych stanowiskach pracy.
W 2012 r. własną stronę internetową posiadało 67,6% przedsiębiorstw. Liderem pod tym wzglę-
dem były firmy duże, w których dziewięć na dziesięć korzystało z tej technologii. Najsłabiej wypadły
firmy małe (62,9%), zauważyć jednak trzeba, że w ciągu ostatnich pięciu lat odsetek podmiotów
z własną stroną internetową w tej klasie wielkości wzrastał najszybciej (o 12,8 p. proc.). Występuje
duże zróżnicowanie tego wskaźnika pod względem rodzaju prowadzonej przez firmy działalności.
Najwyższy odsetek przedsiębiorstw posiadających własna stronę internetową odnotowano w sekcji
informacja i komunikacja (89,6%), najniższy – w transporcie i gospodarce magazynowej (55,0%).
Tablica 12. PRZEDSIĘBIORSTWA POSIADAJĄCE WŁASNĄ STRONĘ INTERNETOWĄ WEDŁUG KLAS WIELKOŚCI
ORAZ RODZAJU DZIAŁALNOŚCI
2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
Ogółem 56,5 57,4 65,5 64,7 67,6
Małe 50,1 51,9 60,5 59,7 62,9
Średnie 77,2 79,2 81,6 83,1 85,5
Duże 88,1 88,2 90,7 92,0 93,2
Przetwórstwo przemysłowe 59,8 62,1 69,1 68,1 72,4
Wytwarzanie i zaopatrywanie 100 61,1 76,8 73,2 65,8
Dostawa wody, gospodarowanie 59,3 65,3 71,5 69,9 77,2
wacja
Budownictwo 47,3 50,0 59,3 55,1 61,1
Handel; naprawa pojazdów 52,2 53,3 59,5 60,9 63,0
samochodowych
Transport i gospodarka maga- 50,9 50,6 62,1 58,3 55,0
zynowa
Zakwaterowanie i gastronomia 83 52,4 65,4 69,7 68,9
Informacja i komunikacja 81,3 85,2 91,3 92,1 89,6
Działalność finansowa i ubez- 72,1 74,4 80,0 82,5 85,1
pieczeniowa
Obsługa rynku nieruchomości 56,4 62,6 67,0 63,3 70,9
Działalność profesjonalna, 71,8 69,1 80,6 79,5 80,4
Administrowanie i działalność 53,2 53,9 66,4 66,9 70,4
wspierająca
Naprawa i konserwacja kompu- . . 81,5 98,1 84,6
nego
W 2011 r. odsetek przedsiębiorstw w Polsce posiadających własną stronę internetową kształto-

wał się na poziomie o 4 p. proc. niższym niż średnio w Unii Europejskiej, w której wskaźnik ten wy-
niósł 69%. W zastosowaniu tego narzędzia przodowały Finlandia, Dania i Szwecja, w których dziewięć
na dziesięć podmiotów posiadało własną stronę internetową.
64
Wykres 40. Przedsiębiorstwa posiadające własną stronę internetową w wybranych

krajach europejskich W 2011 R.
Finlandia
Dania
Szwecja
Austria
Niderlandy
Niemcy
W. Brytania
Norwegia
Belgia
Rep. Czeska
Słowacja
Luksemburg
Słowenia
Estonia
Malta
Irlandia
UE-27
Litwa
Chorwacja
Polska
Grecja
Hiszpania
Włochy
Francja
Węgry
Cypr
Portugalia
Łotwa
Bułgaria
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
Do najczęściej wykorzystywanej funkcjonalności strony internetowej należy prezentacja wyro-

bów, katalogów lub cenników produktów bądź usług przedsiębiorstwa. W 2012 r. z tej funkcji strony
korzystało 51,4% firm w Polsce (o 4,5 p. proc. więcej niż przed rokiem), najwięcej wśród podmiotów
z sekcji działalność finansowa i ubezpieczeniowa (76,3%). Wzrasta rola stron WWW w udostępnia-
niu informacji o wolnych stanowiskach pracy. Wśród podmiotów dużych, w 2012 r. ponad połowa
przedsiębiorstw korzystała z tej formy w procesie rekrutacyjnym, jednocześnie w tej klasie wielkości
wskaźnik osiągnął najwyższy wzrost w skali roku (o 9,9 p. proc.). Uwzględniając rodzaj prowadzonej
działalności zauważa się, że ten rodzaj funkcjonalności strony internetowej najchętniej wykorzystują
podmioty związane z informacją i komunikacją (jedna trzecia z nich). Nadal do najrzadziej używanych
przez przedsiębiorców funkcji należy personalizacja strony WWW (7,7%).
65
Tablica 13. PRZEZNACZENIE STRON INTERNETOWYCH W PRZEDSIĘBIORSTWACH WEDŁUG KLAS WIELKOŚCI

ORAZ RODZAJU DZIAŁALNOŚCI
Informacje
Umożliwie- o wolnych
Prezentacja nie użyt- Zamawianie Personali- stanowi-
wyrobów, kownikom lub rezerwa- zacja strony skach pracy
Wyszczególnienie katalogów zamawiania cja on-line, dla stałych i przesyłanie
a - 2011 lub cenni- produktów np. „koszyk/ użytkowni- aplikacyj-
b - 2012 ków wg własnego wózek” ków nych do-
projektu kumentów
on-line

Ogółem a 46,9 11,4 11,6 8,1 12,4
b 51,4 11,0 15,1 7,7 15,4
Małe a 42,8 11,3 11,1 7,5 9,1
b 47,2 10,6 14,4 6,8 11,5
Średnie a 61,5 11,6 13,6 10,3 21,7
b 67,0 12,6 17,8 10,6 26,5
Duże a 72,5 11,4 14,3 13,1 44,8
b 75,6 12,0 19,6 14,4 54,7
Przetwórstwo przemysłowe a 54,7 13,7 10,3 7,9 10,9
b 60,5 13,1 13,8 6,9 13,1
Wytwarzanie i zaopatrywanie a 48,7 5,3 3,7 4,1 17,0
w energię elektryczną, gaz, b 47,5 1,6 5,3 2,7 20,6
Dostawa wody, gospodarowanie a 46,8 6,8 2,5 6,2 12,6
ściekami i odpadami; rekulty- b 62,4 3,5 4,5 3,7 18,2
wacja
Budownictwo a 30,4 6,8 5,3 6,1 9,3
b 38,5 6,1 8,2 5,1 12,3
Handel; naprawa pojazdów a 46,6 11,9 15,7 8,9 11,7
samochodowych b 51,6 12,7 20,6 9,4 14,5
Transport i gospodarka maga- a 37,1 8,4 8,6 5,8 12,2
zynowa b 37,6 7,6 10,7 5,7 15,8
Zakwaterowanie i gastronomia a 60,2 14,9 25,7 9,1 9,5
b 62,2 13,3 32,2 7,5 11,9
Informacja i komunikacja a 75,0 22,1 23,5 20,3 37,3
b 62,6 19,5 24,6 16,2 38,2
Działalność finansowa i ubez- a 72,0 10,3 9,3 11,5 18,0
pieczeniowa b 76,3 10,5 13,7 13,7 26,4
Obsługa rynku nieruchomości a 25,0 4,4 5,9 7,3 11,9
b 32,8 3,4 8,4 6,9 17,5
Działalność profesjonalna, a 44,8 7,7 7,6 8,8 6,6
naukowa i techniczna b 45,8 6,8 10,4 8,7 26,0
Administrowanie i działalność a 43,7 11,1 10,0 8,0 20,0
wspierająca b 46,1 13,0 14,0 11,5 25,4
Naprawa i konserwacja kompu- a 64,2 13,2 20,8 17,0 34,0
terów i sprzętu komunikacyj- b 64,6 16,9 32,3 15,4 27,7
nego
66
Handel elektroniczny
Jest to sprzedaż i zakup produktów (wyrobów i usług), towarów i materiałów dokonywany po-
przez sieci komputerowe (oparte na protokole IP oraz inne sieci, a także przy zastosowaniu stan-
dardu elektronicznej wymiany danych EDI). Działania dotyczące płatności i dostaw nie muszą
być wykonywane w wymieniony sposób. Z transakcji e- handlu wykluczone są zamówienia skła-
dane pocztą elektroniczną (e-mail), faxem lub przez telefon. Do podstawowych cech odróżniają-
cych handel elektroniczny od handlu tradycyjnego zaliczyć można dostępność ofert handlowych
z wielu źródeł w krótkim czasie i o każdej porze.
Zakupy elektroniczne
Zakupy elektroniczne poprzez sieci komputerowe obejmują:

Zakupy poprzez strony internetowe - obejmujące zamówienia składane on-line w sklepach in-
ternetowych lub poprzez elektroniczne formularze zamieszczone na stronie internetowej innego
przedsiębiorstwa lub przy wykorzystaniu extranetu innego przedsiębiorstwa,
Zakupy w systemie typu EDI - dokonywane za pomocą wiadomości typu EDI, umożliwiającym
tworzenie warunków do wysyłania lub otrzymywania informacji biznesowych w uzgodnionym
formacie, który pozwala na ich automatyczne przetwarzanie np. EDIFACT, UBL, XML itp.
W 2011 r. odsetek firm składających zamówienia przez sieci komputerowe wzrósł w odniesieniu
do roku poprzedniego o 2,9 p. proc. i wyniósł 19,3%. W ciągu ostatnich czterech lat zainteresowanie
elektronicznym sposobem składania zamówień najszybciej wzrastało w przedsiębiorstwach dużych
i w 2011 r. co druga firma w tej klasie wielkości stosowała tę formę zakupów. Biorąc pod uwagę ro-
dzaj prowadzonej działalności, handel elektroniczny cieszył się największą popularnością wśród firm
zajmujących się naprawą komputerów i sprzętu komunikacyjnego (60,0%). Najmniejsze zaintereso-
wanie takimi zakupami wykazywały podmioty gospodarcze związane z budownictwem (13,7%) oraz
zakwaterowaniem i gastronomią (14,5%). Największy wzrost w stosunku do 2010 r. udziału przed-
siębiorstw składających zamówienia przez sieci komputerowe odnotowano w sekcji wytwarzanie
i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz parę wodną i gorącą wodę (14,8 p. proc.).
67
Wykres 41. Przedsiębiorstwa składające zamówienia przez sieci komputerowe według

klas wielkości oraz rodzaju działalności
Małe
Średnie
Duże
Budownictwo
samochodowych
magazynowa

wspierająca
0 20 40 60 80%
a
2008 2009 2010 2011
a Od 2010 r. dane są pokazywane tylko z sumy przedsiębiorstw wysyłających zamówienia przez własna stronę internetową lub przy
wykorzystaniu wiadomości typu EDI.
W 2011 r., podobnie jak w roku poprzednim, największy odsetek firm składających zamówienia
przez sieci komputerowe wystąpił w województwie mazowieckim, gdzie co czwarte przedsiębior-
stwo skorzystało z tej formy zakupu. W porównaniu z 2010 r. udział tych firm najbardziej zwiększył
się w województwie łódzkim (o 6,2 p. proc.).
68
Wykres 42. Przedsiębiorstwa składające zamówienia przez sieci komputerowe według

województw
2010
Pomorskie
14,7
25 -pomorskie 13,7
22 15,5
16 14,6 20,7
15,5
13
10 Łódzkie
12,0
19,1 15,8
10,2 18,2 14,7
Podkarpackie
16,4% Małopolskie
13,0
15,1
2011
Pomorskie
20,1
25 -pomorskie 19,4
22 19,5
16 17,4 24,5
16,6
13
10 Łódzkie
18,2
21,5 16,3
15,2 19,8 13,7
Podkarpackie
Małopolskie
19,3% 13,9
18,8
W 2010 r. wśród krajów europejskich można było zaobserwować duże zróżnicowanie odsetka
przedsiębiorstw, które dokonywały zakupów elektronicznie. W Unii Europejskiej tę formę handlu wy-
bierała średnio jedna trzecia przedsiębiorstw. Przodowała pod tym względem Dania, w której prawie
trzy czwarte firm składało zamówienia przez sieci komputerowe, natomiast najmniejsze zaintereso-
wanie w tym zakresie odnotowano w Rumunii, Estonii i Bułgarii (co dziesiąta firma).
69
Wykres 43. Przedsiębiorstwa składające zamówienia przez sieci komputerowe

wybranych krajach europejskich w 2010 r.
Dania
Norwegia
Austria
Niemcy
Luksemburg
W. Brytania
Irlandia
Szwecja
Finlandia
Rep. Czeska
Chorwacja
Belgia
UE-27
Węgry
Litwa
Niderlandy
Francja
Włochy
Cypr
Malta
Słowenia
Łotwa
Hiszpania
Słowacja
Portugalia
Polska
Grecja
Bułgaria
Estonia
Rumunia
0 20 40 60 80%
Do składania zamówień przez sieci komputerowe firmy wykorzystują dwa narzędzia: stronę
WWW oraz wiadomości typu EDI, które w 2011 r. najczęściej stosowane były w podmiotach dużych
(odpowiednio 47,8% i 16,2%). Największy odsetek przedsiębiorstw dokonujących zakupu poprzez
stronę WWW odnotowano w podmiotach zajmujących się naprawą i konserwacją komputerów
i sprzętu komunikacyjnego (60,0%) oraz informacją i komunikacją (41,7%). Składanie zamówień
z wykorzystaniem wiadomości typu EDI było znacznie rzadziej stosowane.
70
Tablica 14. PRZEDSIĘBIORSTWA SKŁADAJĄCE ZAMÓWIENIA PRZEZ STRONĘ WWW I WIADOMOŚCI TYPU
EDI WEDŁUG KLAS WIELKOŚCI I RODZAJU DZIAŁALNOŚCI W 2011 R.
Przedsiębiorstwa wykorzystujące do składania zamówień
Wyszczególnienie stronę WWW wiadomości typu EDI

Ogółem 18,7 4,3
Małe 16,0 3,4
Średnie 25,9 6,6
Duże 47,8 16,2
Przetwórstwo przemysłowe 16,8 3,2
Wytwarzanie i zaopatrywanie 34,8 3,1
Dostawa wody, gospodarowanie 22,8 3,5
wacja
Budownictwo 13,3 2,1
Handel; naprawa pojazdów 21,2 7,0
samochodowych
Transport i gospodarka maga- 16,4 3,6
zynowa
Zakwaterowanie i gastronomia 14,4 2,6
Informacja i komunikacja 41,7 8,1
Obsługa rynku nieruchomości 16,5 3,7
Działalność profesjonalna, 24,0 5,1
Administrowanie i działalność 20,3 2,5
wspierająca
Naprawa i konserwacja kompu- 60,0 10,8
nego
Sprzedaż elektroniczna przez sieci komputerowe obejmuje:

Sprzedaż poprzez strony internetowe - obejmującą zamówienia otrzymywane on-line w skle-
pach internetowych lub poprzez elektroniczne formularze zamieszczone na firmowej stronie
internetowej lub w extranecie, niezależnie od sposobu dostępności (np. poprzez komputer oso-
bisty, laptop, telefon komórkowy).
Sprzedaż w systemie typu EDI - dokonywaną za pomocą wiadomości typu EDI i umożliwiającą
tworzenie warunków dla wysyłania lub otrzymywania informacji biznesowych w uzgodnionym
formacie, który pozwala na ich automatyczne przetwarzanie, np. EDIFACT, UBL, XML.
W 2011 r. odsetek przedsiębiorstw otrzymujących zamówienia na produkty za pośrednictwem

sieci był blisko dwukrotnie mniejszy niż odsetek podmiotów składających zamówienia tym sposo-
bem. Podobnie jak przed rokiem co dziesiąta firma otrzymywała zamówienia przez sieci kompu-
terowe. Najczęściej tę formę sprzedaży stosowały firmy duże (31,7%), a biorąc pod uwagę rodzaj
prowadzonej działalności – podmioty zajmujące się informacją i komunikacją (24,5%) oraz naprawą
i konserwacją sprzętu komputerowego i komunikacyjnego (23,1%).
71
Tablica 15. PRZEDSIĘBIORSTWA OTRZYMUJĄCE ZAMÓWIENIA PRZEZ SIECI KOMPUTEROWE WEDŁUG KLAS
WIELKOŚCI ORAZ RODZAJU DZIAŁALNOŚCI
2008 2009 2010 2011
Wyszczególnienie
Ogółem 4,9 8,7 10,0 10,9
Małe 3,9 7,3 8,3 9,2
Średnie 6,9 11,8 14,3 15,0
Duże 18,0 24,5 29,0 31,7
Przetwórstwo przemysłowe 5,1 10,0 11,6 11,8
Wytwarzanie I zaopatrywanie 0,8 5,2 2,9 1,9
parę wodną I gorącą wodę
Dostawa wody, gospodarowanie 1,4 0,8 0,9 2,2
wacja
Budownictwo 0,7 2,1 2,6 3,2
Handel; naprawa pojazdów 7,1 10,9 13,4 16,2
samochodowych
Transport i gospodarka maga- 5,9 10,7 9,1 9,2
zynowa
Zakwaterowanie i gastronomia 3,0 8,3 11,4 13,4
Informacja i komunikacja 10,9 20,7 24,2 24,5
Obsługa rynku nieruchomości 1,0 2,3 0,3 1,3
Działalność profesjonalna, na- 2,9 6,3 5,5 3,5
ukowa i techniczna
Administrowanie i działalność 3,5 4,5 5,5 7,1
wspierająca
Naprawa i konserwacja kompu- . 16,7 26,4 23,1
nego
Podobnie jak w przypadku składania zamówień, również najwyższy odsetek firm prowadzących
sprzedaż elektroniczną w 2011 r. odnotowano w województwie mazowieckim (15,0%). Największy
wzrost tego wskaźnika w skali roku (o 4,7 p. proc.), do poziomu wyższego niż średnio w kraju, miał
miejsce w województwie kujawsko-pomorskim, które pod tym względem plasowało się w 2010 r. na
przedostatnim miejscu w kraju.
72
Wykres 44. Przedsiębiorstwa otrzymujące zamówienia przez sieci komputerowe według

województw
2010
Pomorskie
8,3
15 -pomorskie 11,9
12 6,3
8 7,8 11,7
11,5
6
Łódzkie
8,7
11,6 8,3
9,1 10,5 9,4
Podkarpackie
Małopolskie
10,0% 7,1
10,9
2011
Pomorskie
9,6
15 -pomorskie 12,1
12 11,0
8 9,7 15,0
10,7
6
Łódzkie
10,4
11,5 6,4
8,7 10,5 7,5
Podkarpackie
10,9 Małopolskie
8,3
11,0
Korzystanie ze sprzedaży elektronicznej było bardzo zróżnicowane wśród krajów europejskich.

W 2010 r. najbardziej aktywne w tym zakresie były firmy z Norwegii (36%), a najmniej – z Rumunii
i Włoch (odpowiednio 4% i 5%). Polska plasuje się poniżej średniej dla Unii Europejskiej wynoszącej
15%.
73
Wykres 45. Przedsiębiorstwa otrzymujące zamówienia przez sieci komputerowe

w wybranych krajach europejskich w 2010 r.
Norwegia
Dania
Belgia
Rep. Czeska
Szwecja
Litwa
Niderlandy
Irlandia
Niemcy
Chorwacja
Finlandia
Malta
W. Brytania
Luksemburg
Portugalia
Słowacja
UE-27
Austria
Francja
Słowenia
Estonia
Hiszpania
Węgry
Polska
Grecja
Łotwa
Cypr
Bułgaria
Włochy
Rumunia
0 10 20 30 40%
Najbardziej popularną formą sprzedaży elektronicznej jest sprzedaż za pośrednictwem strony in-
ternetowej przedsiębiorstwa, którą prowadziło 8,4% podmiotów. Współczesne witryny internetowe
nie ograniczają się tylko do prezentacji produktów wraz z opcją składania zamówień, lecz stają się
coraz bardziej rozbudowanymi serwisami, które umożliwiają klientom wykonanie płatności on-line
lub uzyskanie natychmiastowej pomocy w trakcie dokonywania zakupów za pośrednictwem komu-
nikatora. Te formę sprzedaży elektronicznej preferują podmioty średnie i małe (odpowiednio 10,1%
i 7,8%), natomiast firmy duże częściej wykorzystują wiadomości typu EDI (23,2%). Analizując zjawisko
według rodzaju działalności przedsiębiorstw zdecydowanie wyróżnić można takie sekcje, w których
sprzedaż elektroniczna znajduje niewielkie zastosowanie, np. obsługa rynku nieruchomości, wytwa-
rzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę, dostawa wody, gospo-
darowanie ściekami i odpadami; rekultywacja, budownictwo, działalność profesjonalna, naukowa
i techniczna. W sekcjach, w których sprzedaż elektroniczna jest bardziej popularna, najczęściej wy-
korzystuje się do tego celu stronę internetową. Wśród tych rodzajów działalności wyróżnia się infor-
74
mację i komunikację oraz naprawę i konserwację komputerów i sprzętu komunikacyjnego, gdzie od-
setek firm wykorzystujących stronę internetową do sprzedaży wyniósł odpowiednio 23,1% i 21,5%.
Tablica 16. PRZEDSIĘBIORSTWA OTRZYMUJĄCE ZAMÓWIENIA PRZEZ STRONĘ WWW I WIADOMOŚCI

TYPU EDI WEDŁUG KLAS WIELKOŚCI I RODZAJU DZIAŁALNOŚCI W 2011 R.
Przedsiębiorstwa wykorzystujące do sprzedaży elektronicznej
Wyszczególnienie stronę internetową wiadomości typu EDI

Ogółem 8,4 3,6
Małe 7,8 2,3
Średnie 10,1 6,3
Duże 14,1 23,2
Przetwórstwo przemysłowe 7,6 5,3
Wytwarzanie i zaopatrywanie 1,6 0,4
Dostawa wody, gospodarowanie 1,9 0,4
wacja
Budownictwo 2,8 0,8
Handel; naprawa pojazdów 13,2 4,8
samochodowych
Transport i gospodarka maga- 6,9 3,5
zynowa
Zakwaterowanie i gastronomia 12,3 2,2
Informacja i komunikacja 23,1 3,8
Obsługa rynku nieruchomości 0,6 0,6
Działalność profesjonalna, na- 3,2 0,5
ukowa i techniczna
Administrowanie i działalność 6,5 1,9
wspierająca
Naprawa i konserwacja kompu- 21,5 6,2
nego
Przedsiębiorstwa duże w równym stopniu otrzymują zamówienia od odbiorców indywidualnych

jak i innych przedsiębiorstw oraz organów administracji publicznej. Przedsiębiorstwa małe i średnie
częściej prowadziły sprzedaż dla odbiorców indywidualnych.
75
Automatyczna wymiana danych z podmiotami zewnętrznymi
Automatyczna wymiana danych między przedsiębiorstwami i innymi zewnętrznymi systemami

ICT oznacza wymianę informacji w formie zamówień, faktur, opisów produktów lub transakcji
płatniczych. Wymiana ta następuje przez Internet lub inne sieci komputerowe, bez ręcznego
wprowadzania wiadomości. Odbywa się ona w uzgodnionym lub standardowym formacie, po-
zwalającym na automatyczne przetwarzanie danych, np. EDI, EDIFACT, ODETTE, TRADACOMS,
XML, Xcbl.
XML (ang. Extensible Markup Language, w tłumaczeniu Rozszerzalny Język Znaczników) – jest
to uniwersalny język formalny przeznaczony do reprezentowania różnych danych w ustruktura-
lizowany sposób. XML umożliwia łatwą wymianę dokumentów między różnymi systemami, co
znacząco przyczyniło się do popularności tego języka w dobie Internetu.
EDIFACT (ang. Electronic Data Interchange For Administration, Commerce and Transport) – jest
to system elektronicznej wymiany danych wykorzystujący zespół formatów powszechnie używa-
nych w elektronicznej komunikacji pomiędzy przedsiębiorstwami. System ten umożliwia sporzą-
dzanie standardowych form dla każdej z przesyłanych informacji, tak aby każdy użytkownik mógł
je odebrać w standardzie zgodnym z jego systemem informatycznym.
Przedsiębiorstwa coraz częściej wymieniają informacje między sobą oraz innymi systemami ICT
za pomocą automatycznej wymiany danych. W 2012 r. udział przedsiębiorstw korzystających z takie-
go sposobu wymiany informacji wzrósł w skali roku o 8,0 p. proc. do poziomu 74,1%. Najczęściej ww.
proces wykorzystują przedsiębiorstwa duże (94,4%), których odsetek, podobnie jak w podmiotach
małych, wzrósł o ponad 8 p. proc.
W 2012 r. z automatycznej wymiany danych najchętniej korzystały firmy z sekcji działalność finan-
sowa i ubezpieczeniowa (83,9%) oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę
wodną i gorącą wodę (83,7%), najrzadziej – podmioty zajmujące się zakwaterowaniem i gastronomią
(60,8%). W porównaniu z rokiem poprzednim największy wzrost udziału podmiotów stosujących ten
sposób wymiany informacji wystąpił w firmach obsługujących rynek nieruchomości (o 14,4 p. proc.).
76
Wykres 46. przedsiębiorstwa wykorzystujące automatyczną wymianę danych według

klas wielkości i rodzaju działalności
Ogółem
Małe
Średnie
Duże
w energię elektryczną, gaz, parę
Budownictwo
samochodowych
magazynowa
i ubezpieczeniowa
wspierająca
0 25 50 75 100%
2011 2012
Przedsiębiorstwa wykorzystywały w 2012 r. automatyczną wymianę danych głównie w kontak-

tach z organami administracji publicznej (72,0%). Połowa badanych podmiotów korzystała z tego
rozwiązania w celu wysyłania dyspozycji płatniczych do instytucji finansowych (54,5%). Jednocześnie
udział firm stosujących ten sposób wykorzystania automatycznej wymiany danych w porównaniu
z rokiem ubiegłym wzrósł najwięcej (o 17,2 p. proc.).
77
Wykres 47. PRZEDSIĘBIORSTWA KORZYSTAJĄCE Z AUTOMATYCZNEJ WYMIANY DANYCH

Z PODMIOTAMI ZEWNĘTRZNYMI według celów
Wymiana danych z organami

administracji publicznej
Wysyłanie lub otrzymywanie
informacji o produktach
Wysyłanie dyspozycji płatniczych
do instytucji finansowych
Wysyłanie lub otrzymywanie
dokumentów transportowych
0 10 20 30 40 50 60 70 80%
2011 2012
Wykres 48. PRZEDSIĘBIORSTWA KORZYSTAJĄCE Z AUTOMATYCZNEJ WYMIANY DANYCH

Z PODMIOTAMI ZEWNĘTRZNYMI W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH w 2011 r.
W. Brytania
Niderlandy
Słowenia
Polska
Niemcy
Węgry
Dania
Norwegia
Włochy
Austria
UE-27
Litwa
Belgia
Luksemburg
Finlandia
Łotwa
Słowacja
Francja
Malta
Portugalia
Bułgaria
Szwecja
Hiszpania
Chorwacja
Irlandia
Grecja
Estonia
Rep. Czeska
Rumunia
Cypr
0 20 40 60 80%
Źródło: Baza danych Eurostatu.
78
W 2011 r. Polska należała do czołówki krajów wykorzystujących automatyczną wymianę danych

z podmiotami zewnętrznymi, plasując się powyżej średniej dla krajów Unii Europejskiej. Dwie trze-
cie polskich przedsiębiorstw stosowało ten sposób wymiany informacji. Wyższe wskaźniki notowano
w Wielkiej Brytanii, Niderlandach i Słowenii.
Automatyczna wymiana informacji wewnątrz przedsiębiorstwa
Elektroniczna i automatyczna wymiana informacji wewnątrz przedsiębiorstwa między różnymi

sferami jego działalności oznacza działania takie, jak:
- korzystanie z jednego systemu informatycznego wspomagającego różne funkcje przedsiębior-
stwa,
- łączenie danych między systemami informatycznymi wspomagającymi różne funkcje przed-
siębiorstwa,
- korzystanie ze wspólnej bazy lub hurtowni danych dostępnych dla systemów informatycznych
wspomagających różne funkcje przedsiębiorstwa,
- elektroniczna wymiana informacji, które mogą być automatycznie przetwarzane wewnątrz
przedsiębiorstwa.
W 2012 r. automatyczna wymiana danych wewnątrz przedsiębiorstw stosujących ją w celu otrzy-
mywania zamówień dotyczących sprzedaży, najczęściej stosowana była w księgowości (21,7%) i pre-
ferowała ją niemal połowa podmiotów zajmujących się działalnością finansową i ubezpieczeniową
(44,7%). Z tego rodzaju rozwiązań najchętniej korzystały przedsiębiorstwa duże.
Tablica 17. STOSOWANIE AUTOMATYCZNEJ WYMIANY DANYCH WEWNĄTRZ PRZEDSIĘBIORSTWA

WEDŁUG CELÓW WYKORZYSTANIA INFORMACJI PRZEKAZYWANEJ ELEKTRONICZNIE
I AUTOMATYCZNIE
Otrzymywanie zamówień dotyczących sprze- Wysyłanie zamówień
daży dotyczących sprzedaży
Wyszczególnienie zarzą- zarządza- zarządza- zarzą-

a - 2011 dzanie księgo- nie pro- nie dystry- dzanie księgo-
b - 2012 poziomem wość dukcją lub poziomem wość
bucją
zapasów usługami zapasów

Ogółem a 15,8 20,3 15,4 13,1 13,5 13,6
b 16,6 21,7 16,6 14,6 15,2 16,2

Małe a 11,8 15,7 11,5 9,7 10,2 10,3
b 12,4 17,1 12,5 11,1 11,6 12,6
Średnie a 27,1 34,6 27,3 22,4 22,8 23,0

b 29,7 36,3 29,1 24,7 26,1 26,7
Duże a 54,0 61,8 51,7 48,1 46,8 47,8

b 54,9 62,8 56,1 51,0 49,0 50,6

Przetwórstwo przemysłowe a 17,2 18,7 17,9 14,1 13,9 13,0
b 18,8 21,3 20,1 16,8 16,4 15,9
Wytwarzanie i zaopatrywanie a 12,7 31,5 20,9 10,2 12,9 19,6

w energię elektryczną, gaz, b 19,8 32,9 22,0 15,8 20,2 26,8
79
Tablica 17. STOSOWANIE AUTOMATYCZNEJ WYMIANY DANYCH WEWNĄTRZ PRZEDSIĘBIORSTWA

WEDŁUG CELÓW WYKORZYSTANIA INFORMACJI PRZEKAZYWANEJ ELEKTRONICZNIE
I AUTOMATYCZNIE (dok.)
Otrzymywanie zamówień dotyczących sprze- Wysyłanie zamówień
daży dotyczących sprzedaży
Wyszczególnienie zarzą- zarządza- zarządza- zarzą-

a - 2011 dzanie księgo- nie pro- nie dystry- dzanie księgo-
b - 2012 poziomem wość dukcją lub poziomem wość
bucją
zapasów usługami zapasów

Dostawa wody, gospodarowanie a 6,8 23,3 13,0 5,4 6,9 12,9
ściekami i odpadami; rekulty- b 10,9 24,8 14,6 9,0 7,3 15,5
wacja
Budownictwo a 6,2 11,7 8,2 4,8 5,1 7,3
b 6,5 13,3 8,5 5,2 6,7 9,4
Handel; naprawa pojazdów a 25,6 25,4 15,5 20,2 22,9 18,4

samochodowych b 28,1 27,6 17,3 22,8 26,0 22,3
Transport i gospodarka maga- a 6,7 22,6 16,7 9,7 6,2 13,8

zynowa b 6,7 21,0 18,3 10,5 6,1 14,6
Zakwaterowanie i gastronomia a 7,6 10,8 10,2 5,9 6,3 7,3

b 6,7 10,7 11,3 6,3 5,6 6,9
Informacja i komunikacja a 17,7 35,5 34,4 21,8 15,1 21,5

b 13,3 29,0 28,5 16,1 13,6 18,8
Działalność finansowa i ubezpie- a 7,7 41,6 26,0 10,7 6,0 21,6

czeniowa b 9,3 44,7 26,3 11,1 8,9 26,5
Obsługa rynku nieruchomości a 5,7 25,6 11,2 4,1 3,6 8,5

b 3,8 20,2 9,0 1,9 2,7 10,0
Działalność profesjonalna, a 5,3 20,7 17,1 6,4 4,5 12,7

naukowa i techniczna b 4,4 22,9 15,5 6,1 6,2 15,4
Administrowanie i działalność a 7,4 18,5 15,1 6,7 6,6 11,7

wspierająca b 9,5 20,3 17,9 9,5 7,7 14,1
Naprawa i konserwacja kompu- a 20,8 17,0 22,6 17,0 22,6 15,1

terów i sprzętu komunikacyj- b 35,4 38,5 27,7 29,2 32,3 26,2
nego
Elektroniczna administracja publiczna
E-administracja – to zastosowanie technologii informatycznych w administracji publicznej.
Spośród usług jakie oferuje Internet, e-administracja należy do tych, z których przedsiębiorcy
korzystają coraz chętniej. Możliwość wypełnienia i wysyłania dokumentów on-line pozwala zaoszczę-
dzić czas, a zamieszczanie informacji na stronach publicznych, ułatwia śledzenia zmian w przepisach.
Celem tworzenia e-administracji jest więc zwiększanie efektywności działania administracji pu-
blicznej w zakresie świadczenia usług. Przyjęta forma pozwala na zebranie w jednym miejscu spraw
należących do kompetencji różnych jednostek administracji publicznej i udostępnienie ich procedur
w Internecie.
W latach 2008-2011 można zauważyć, iż z usług e-administracji najczęściej korzystają przedsię-
biorstwa duże (w 2010 r. i 2011 r. – niemal wszystkie podmioty). W 2011 r. wskaźnik korzystania
80
z usług e-administracji utrzymywał się na bardzo wysokim poziomie w większości sekcji, z wyjątkiem
zakwaterowania i gastronomii, w której był niższy od średniej krajowej o 10,7 p. proc.
Tablica 18. PRZEDSIĘBIORSTWA KORZYSTAJĄCE Z E-ADMINISTRACJI WEDŁUG KLAS WIELKOŚCI I RODZAJU

DZIAŁALNOŚCI
2008 2009 2010 2011
Wyszczególnienie
Ogółem 60,6 89,3 92,0 90,2
Małe 55,6 87,1 90,2 88,5
Średnie 80,0 96,8 98,7 97,2
Duże 91,3 99,1 99,7 99,7
Przetwórstwo przemysłowe 60,1 89,1 91,4 90,4
Wytwarzanie i zaopatrywanie 84,4 98,9 96,1 96,7
Dostawa wody, gospodarowanie 79,3 94,7 97,8 96,5
wacja
Budownictwo 58,4 88,3 91,1 89,0
Handel; naprawa pojazdów 58,6 88,5 92,1 89,7
samochodowych
Transport i gospodarka maga- 61,0 91,5 93,3 90,9
zynowa
Zakwaterowanie i gastronomia 43,6 80,9 82,8 79,5
Informacja i komunikacja 75,4 93,3 98,4 96,2
Działalność finansowa i ubez- 84,3 96,5 97,3 97,2
pieczeniowa
Obsługa rynku nieruchomości 77,6 97,2 96,5 98,3
Działalność profesjonalna, 70,6 92,5 97,2 95,9
Administrowanie i działalność 66,5 91,1 90,3 88,2
wspierająca
Naprawa i konserwacja kompu- . 90,7 100,0 95,4
nego
Internet do kontaktów z administracją publiczną w 2011 r. najchętniej wykorzystywały przedsię-

biorstwa z województwa śląskiego, w którym jednocześnie notowano najwyższy wzrost w stosunku
do roku poprzedniego (o 3,6 p. proc) odsetka firm korzystających z e-administracji.
81
Wykres 49. Przedsiębiorstwa korzystające z e-administracji według województw

2010
Pomorskie
94,3
96 -pomorskie 93,9
93 95,6
87 95,7 94,1
90,1
84
Łódzkie
90,4
93,1 96,0
87,6 90,4 84,5
Podkarpackie
Małopolskie
92,0% 89,5
90,4
2011
Pomorskie
87,5
96 -pomorskie 89,6
93 90,3
87 92,4 92,1
88,4
84
Łódzkie
91,0
90,8 92,3
89,1 94,0 84,1
Podkarpackie
90,2% Małopolskie
88,4
86,6
Wykorzystanie Internetu w kontaktach z administracją publiczną jest powszechne w większości

krajów europejskich. Największą aktywność pod tym względem wykazują przedsiębiorstwa z Finlan-
dii, Litwy i Niderlandów, gdzie w 2010 r. prawie wszystkie firmy wykorzystały Internet do komuni-
kacji z urzędami. Najrzadziej Internet w kontaktach z administracją stosuje się w Rumunii, w której
82
zaledwie połowa przedsiębiorców korzystała z usług e-administracji. W 2010 r. wskaźnik dla Polski,
podobnie jak rok wcześniej, przewyższał średnią dla Unii Europejskiej o 13 p. proc. i wyniósł 89%.
Wykres 50. Przedsiębiorstwa wykorzystujące Internet w kontaktach z administracją

publiczną w wybranych krajach europejskich w 2010 r.
Finlandia
Litwa
Niderlandy
Dania
Luksemburg
Szwecja
Islandia
Rep. Czeska
Polska
Słowenia
Słowacja
Irlandia
Włochy
Estonia
Norwegia
Francja
Belgia
Grecja
Malta
UE-27
Austria
Portugalia
Cypr
Łotwa
Węgry
Niemcy
Hiszpania
W.Brytania
Bułgaria
Chorwacja
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
W 2011 r. przedsiębiorcy najczęściej korzystali z e-administracji w celu odsyłania wypełnionych

formularzy (82,4%), pobierania formularzy (79,7%) i pozyskiwania informacji (78,0%). Ten typ kon-
taktów preferują głównie firmy duże, a nieco rzadziej stosują firmy średnie. Przedsiębiorstwa prowa-
dzące działalność związaną z finansami i ubezpieczeniami, obsługą nieruchomości oraz zajmujące się
wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę należały do
najaktywniej korzystających z omawianych form współpracy z administracją. Niezmiennie od kilku lat
najmniejsze zainteresowanie dotyczy składania ofert w elektronicznym systemie zamówień publicz-
nych. W 2011 r. co czwarta firma wybrała tę formę kontaktów z e-administracją.
83
Tablica 19. PRZEDSIĘBIORSTWA KORZYSTAJĄCE Z E- ADMINISTRACJI WEDŁUG CELÓW, KLAS WIELKOŚCI

ORAZ RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI
Składanie ofert
Odsyłanie w elektronicz-
a - 2008 Pozyskiwanie Pobieranie wypełnionych nym systemie
b - 2009 informacji formularzy formularzy zamówień
c - 2010 publicznych
d - 2011
Ogółem a 52,6 56,0 57,0 7,2
b 77,3 80,0 89,1 13,5
c 80,9 81,1 86,7 22,1
d 78,0 79,7 82,4 24,8
Małe a 47,3 50,6 51,5 6,2
b 74,0 76,6 86,9 12,2
c 77,9 77,7 84,0 21,3
d 74,5 76,1 79,5 24,1
Średnie a 72,6 76,9 78,0 11,2
b 87,7 91,4 96,8 17,9
c 92,0 94,4 97,1 25,1
d 91,7 93,3 93,2 27,9
Duże a 87,0 88,7 89,5 12,8
b 94,0 96,1 98,9 20,0
c 98,7 98,7 99,4 25,8
d 98,6 98,8 99,2 28,6
b 76,5 79,5 89,0 13,8
c 78,3 79,9 86,2 19,6
d 76,7 79,1 83,8 22,2
Wytwarzanie i zaopatrywanie a 75,9 83,8 80,9 9,5
w energię elektryczną, gaz, b 95,0 96,6 98,9 17,6
parę wodną i gorącą wodę c 91,0 93,0 93,9 22,1
d 92,0 94,7 93,8 24,9
wacja c 94,3 93,5 96,7 31,9
d 90,2 91,5 92,0 26,6
Budownictwo a 50,4 54,0 54,9 6,7
b 77,3 78,5 88,3 12,9
c 82,1 79,3 84,5 32,9
d 78,5 79,1 79,9 31,3
c 80,5 80,4 87,1 19,4
d 76,4 78,6 81,4 22,7
zynowa b 80,4 82,0 91,1 16,5
c 78,8 80,1 86,0 22,4
d 77,3 78,9 80,4 26,3
b 67,0 65,4 80,3 8,6
c 69,3 70,6 76,9 18,2
d 62,4 63,4 65,4 25,1
b 84,8 87,5 93,1 16,1
c 92,6 92,9 96,1 28,3
d 88,8 87,5 85,3 33,1
84
Tablica 19. PRZEDSIĘBIORSTWA KORZYSTAJĄCE Z E- ADMINISTRACJI WEDŁUG CELÓW, KLAS WIELKOŚCI

ORAZ RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI (dok.)
Składanie ofert
Odsyłanie w elektronicz-
a - 2008 Pozyskiwanie Pobieranie wypełnionych nym systemie
b - 2009 informacji formularzy formularzy zamówień
c - 2010 publicznych
d - 2011
pieczeniowa b 90,2 90,6 95,9 7,7
c 94,0 94,7 94,0 15,8
d 94,2 94,9 93,8 24,0
b 87,4 91,0 97,2 11,7
c 90,9 94,1 93,8 8,5
d 92,6 94,0 94,8 15,3
Działalność profesjonalna, nau- a 62,0 66,8 66,9 9,1
kowa i techniczna b 81,5 86,3 92,5 13,5
c 92,5 91,5 92,6 24,5
d 87,9 87,8 90,0 29,0
wspierająca b 76,5 81,4 91,0 12,7
c 82,8 82,0 85,9 24,6
d 80,2 80,4 82,6 28,0
Naprawa i konserwacja kom- a . . . .
puterów i sprzętu komunika- b 85,2 88,9 88,9 18,5
cyjnego c 96,2 94,3 92,5 37,7
d 86,2 87,7 89,2 35,4
Nakłady na ICT
W 2011 r. ponad jedna trzecia przedsiębiorstw poniosła nakłady na zakup sprzętu ICT (informa-
tycznego lub telekomunikacyjnego). Wśród podmiotów tych dominowały firmy duże, które trzykrot-
nie częściej dokonywały zakupów sprzętu ICT niż przedsiębiorstwa małe. We wszystkich firmach, nie-
zależnie od klasy wielkości, bardziej powszechne były inwestycje poniesione na zakup komputerów
i akcesoriów informatycznych niż sprzęt telekomunikacyjny.
Wykres 51. Przedsiębiorstwa, które poniosły nakłady na zakup wybranego rodzaju

sprzętu ICT Według klas wielkości w 2011 r.
Zakup sprzętu informatycznego

lub sprzętu telekomunikacyjnego
Zakup sprzętu informatycznego
Zakup sprzętu telekomunikacyjnego
0 20 40 60 80 100%
małe średnie duże
Największy odsetek firm, które nabyły sprzęt informatyczny w 2011 r. odnotowano w sekcji dzia-
łalność finansowa i ubezpieczeniowa (81,7%). Zakupu sprzętu telekomunikacyjnego najczęściej do-
85
konywały podmioty z sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną
i gorącą wodę (47,3%).
Tablica 20. PRZEDSIĘBIORSTWA, KTÓRE PONIOSŁY NAKŁADY NA ZAKUP SPRZĘTU ICT WEDŁUG RODZAJÓW
DZIAŁALNOŚCI W 2011 R.
Zakup sprzętu informa- Zakup sprzętu Zakup sprzętu
tycznego i/lub sprzętu informatycznego telekomunikacyjnego
Wyszczególnienie telekomunikacyjnego

Ogółem 34,9 33,3 13,9
Dostawa wody, gospoda- 50,0 47,7 21,7
rowanie ściekami i odpadami;
rekultywacja
samochodowych
zynowa
pieczeniowa
wspierająca
nego
W 2011 r. łączna wartość wydatków poniesionych przez przedsiębiorstwa na zakup sprzętu infor-
matycznego lub telekomunikacyjnego wyniosła 5,9 mld zł. Prawie trzy czwarte tej kwoty przypadło
na przedsiębiorstwa duże, które przeznaczyły niemal 58% swoich wydatków na zakup sprzętu infor-
matycznego. W firmach małych i średnich udział ten kształtował się na poziomie blisko 85%.
Tablica 21. WYDATKI PONIESIONE PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA NA SPRZĘT ICT WEDŁUG KLAS WIELKOŚCI
W 2011 R.
Zakup sprzętu informa- Zakup sprzętu Zakup sprzętu
tycznego i/lub sprzętu informatycznego telekomunikacyjnego
Przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego
w mln zł
Ogółem 5914 3821 2093
Małe 527 442 84
Średnie 987 837 149
Duże 4399 2540 1858
86
WYKORZYSTANIE ICT W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH
Metodologia
Badanie wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach do-

mowych i przez użytkowników indywidualnych rozpoczęto w UE w 2002 r. Objęto nim łącznie we
wszystkich krajach członkowskich UE ok. 120 tys. gospodarstw domowych i 200 tys. osób, stosując
najczęściej metodę wywiadu bezpośredniego bądź telefonicznego.
W Polsce monitorowanie wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych według metodologii
zharmonizowanej z UE rozpoczęto w 2004 r. Od tego czasu badanie jest realizowane corocznie, me-
todą wywiadu bezpośredniego, w którym udział jest dobrowolny.
Zakres podmiotowy badania
Wywiad dotyczący wykorzystania ICT jest prowadzony w gospodarstwach domowych, w skład

których wchodzą osoby w wieku 16-74 lata. W jego trakcie wypełniana jest ankieta na temat wypo-
sażenia gospodarstwa domowego w sprzęt ICT oraz dostępu do Internetu. Wypełniane są również
kwestionariusze indywidualne dla wszystkich członków gospodarstwa domowego w wieku 16-74
lata.
Nie bada się osób mieszkających w gospodarstwach zbiorowych, takich jak: domy studenckie, ho-
tele robotnicze, domy opieki społecznej, zakony, szpitale, koszary, zakłady karne itp. Gospodarstwa
domowe obywateli państw obcych przebywających w Polsce na stałe lub przez dłuższy okres mogą
uczestniczyć w badaniu, o ile mieszkające tam osoby mówią po polsku.
Dobór próby oraz udział respondentów w badaniu
W badaniu stosuje się dwustopniowy schemat doboru próby z warstwowaniem na pierwszym

stopniu. Najpierw losowane są terenowe punkty badań (TPB), a następnie – mieszkania.
WARSTWOWANIE oznacza podział badanej populacji na kategorie zwane warstwami, w celu

zwiększenia efektywności schematu losowania – umożliwia to uzyskanie wyników obarczonych
mniejszymi błędami losowymi.
TERENOWE PUNKTY BADAŃ (TPB) są tworzone na podstawie rejonów statystycznych utworzo-

nych na potrzeby spisów powszechnych. W miastach TPB obejmują nie więcej niż 250 mieszkań,
a na obszarach wiejskich – co najwyżej 150.
Terenowe punkty badań są podzielone na 96 warstw, uwzględniających podział na 16 woje-

wództw oraz klasy wielkości miejscowości. Aglomeracje miejskie z reguły tworzą osobne warstwy,
podczas gdy warstwy na obszarach wiejskich obejmują TPB z kilku sąsiednich powiatów.
Do próby wybiera się TPB przy zachowaniu następujących zasad:
• liczba TPB wybranych z danej warstwy jest w przybliżeniu proporcjonalna do liczby mieszkań
w danej warstwie,
• prawdopodobieństwo wyboru każdego TPB do próby jest proporcjonalne do liczby mieszkań
w TPB,
• wobec losowo uszeregowanych TPB stosuje się procedurę systematycznego doboru przy
użyciu metody Hartleya-Rao.
W pierwszym etapie losuje się 1 350 TPB, a w drugim z każdego z tych TPB losowo wybiera się po
6 mieszkań, w wyniku czego ogólna liczba wylosowanych mieszkań wynosi 8 100.
87
Powyżej przedstawiono sposób doboru próby do badań przeprowadzonych w latach 2008-2012,

który jest efektem końcowym procesu doskonalenia wykorzystywanej metodologii. Badanie pilo-
tażowe w 2004 r. połączone było z badaniem budżetów gospodarstw domowych i zostało przepro-
wadzone na próbie o połowę mniejszej. W kolejnym roku zastosowano oddzielną próbę o takiej
samej wielkości, jak w latach następnych (8 100 mieszkań), lecz losowaną w 675 TPB (po 12 mieszkań
w TPB). W 2012 r. wskaźnik odpowiedzi w badaniu wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych
wyniósł 76%.
Uogólnianie wyników
W badaniach reprezentacyjnych badana jest tylko niewielka część populacji, a informacje uzyska-
ne od gospodarstw domowych i osób zostały uogólnione na całą populację, czyli pomnożone przez
odpowiednio wyliczone liczby zwane wagami.
Wagi dla gospodarstw domowych obliczono uwzględniając prawdopodobieństwo ich wyloso-
wania, zgodnie z przyjętym schematem losowania oraz poziom braków odpowiedzi w każdej z sze-
ściu klas wielkości miejscowości, na obszarze których znajdują się dane gospodarstwa. Następnie
zastosowano warstwowanie ex-post, wykorzystując informacje z Narodowego Spisu Powszechne-
go Ludności i Mieszkań 2002 o strukturze gospodarstw domowych z osobami w wieku 16-74 lata.
Utworzono 12 warstw ex-post, biorąc pod uwagę liczbę osób w gospodarstwie (1, 2, 3, 4, 5 oraz 6
i więcej), a także podział na miasta i obszary wiejskie. Wagi dla każdej z 12 warstw odzwierciedlały
więc strukturę badanej populacji.
Wagi dla osób zostały obliczone na podstawie wag dla gospodarstw, skorygowanych o brak od-
powiedzi. Korekta ta została przeprowadzona w sześciu klasach miejscowości: 1 – Warszawa, 2 –
pozostałe miasta pow. 500 tys. mieszkańców, 3 – miasta 100 tys.-500 tys. mieszkańców, 4 – miasta
20 tys.-100 tys. mieszkańców, 5 – miasta do 20 tys. mieszkańców, 6 – wieś. Współczynnik korygujący
Mk został obliczony dla każdej kategorii według wzoru:
X1k X1k
Mk = Mk =
X2k X2k
gdzie:
X1k X miejscowości, które powinny zostać zbadane,
— oszacowana liczba osób w danej klasie
1k
X2k — oszacowana liczba osób w danej klasie miejscowości, które rzeczywiście zostały
X2k
zbadane.
Precyzja wyników
Wyniki badań reprezentacyjnych zawsze obarczone są błędami losowymi, wynikającymi z faktu

badania niewielkiej części populacji i uogólniania wyników na całość. Miarą tych błędów, zastosowa-
ną do wyników tego badania, jest współczynnik zmienności (CV). Minimalna wartość błędu z reguły
występuje przy danych dla całego kraju ogółem, a największa – przy danych w tych grupach spo-
łeczno-ekonomicznych, które są mało liczne w całej populacji (np. gospodarstwa domowe z jedną
osobą dorosłą i dzieckiem lub dziećmi poniżej 16 roku życia) lub w których dane zjawisko jest mało
rozpowszechnione (np. korzystanie z komputerów lub Internetu wśród osób po 65 roku życia albo
wśród osób w wieku 55-74 lata z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym, umiejętność
programowania komputerów wśród rolników itp.). W takich przypadkach zdarza się, że błąd losowy
jest większy niż wartość wskaźnika (CV przekracza 100%), co oznacza, że dane w takim przekroju są
całkowicie niewiarygodne. Również dane w przekrojach wojewódzkich są niewiarygodne statystycz-
nie i nie mogły być opublikowane.
88
Wyniki badań
Uwagi ogólne
O ile przy wykresie lub tabeli nie zaznaczono inaczej, to prezentowane odsetki dotyczą gospo-
darstw domowych z przynajmniej jedną osobą w wieku 16-74 lata lub osób w wieku 16-74 lata.
Odsetki mogą nie sumować się do 100%, ponieważ w wielu pytaniach w ankiecie istniała możliwość
wybrania więcej niż jednej odpowiedzi.
Wyniki z lat 2008-2011 wg grup dochodowych w przedziałach kwartylowych nie mogą być wprost
porównane z wynikami z lat 2004-2007 ze względu na zmiany wysokości dochodów kwalifikujących
dane gospodarstwo do określonego przedziału. Dane o dochodach gospodarstw domowych od 2006 r.
zbierane były w postaci przedziałów dochodowych, które zostały tak obliczone, aby teoretycznie uzy-
skać podział całej populacji na cztery równoliczne grupy (kwartyle). W praktyce jednak wyznaczenie
przed badaniem (ex ante) wartości dochodów idealnie dzielących zbiorowość na kwartyle jest bardzo
trudne i zgodnie z instrukcją metodologiczną Eurostatu dopuszczalne są odchylenia o kilka punktów
procentowych. Od 2007 r. istotnym zmianom ulegała zarówno liczba gospodarstw domowych po-
siadających cechy będące przedmiotem analizy, jak i wielkości poszczególnych grup dochodowych
(podstawa obliczania odpowiednich odsetków), co sprawiło, że dane w tym podziale stały się niepo-
równywalne i dlatego nie zostały zaprezentowane w niniejszej publikacji.
Podział gospodarstw domowych według dochodów na tzw. PRZEDZIAŁY KWARTYLOWE polega

na uszeregowaniu gospodarstw według wysokości przeciętnych miesięcznych dochodów netto,
a następnie na podzieleniu uzyskanego zbioru na cztery równe części. Pierwszy przedział kwar-
tylowy obejmuje 1/4 gospodarstw o najniższych dochodach, drugi – gospodarstwa o dochodach
wyższych niż w pierwszym, ale nadal poniżej wartości dochodów dzielącej zbiór gospodarstw na
połowy, trzeci – 1/4 gospodarstw o dochodach wyższych niż w drugim przedziale, lecz niezalicza-
nych do czwartego przedziału, który grupuje 1/4 gospodarstw o najwyższych dochodach.
Uwaga: Badanie wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych przeprowadzone jest corocz-

nie w kwietniu. Dane prezentowane w publikacji w układzie „ostatnich 3 miesięcy” dotyczą 3 miesię-
cy poprzedzających badanie, czyli I kwartału danego roku, natomiast dane prezentowane w układzie
„ostatnich 12 miesięcy” dotyczą 12 miesięcy poprzedzających badanie, czyli I kwartału roku badania
i ostatnich trzech kwartałów poprzedniego roku.
89
Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery
Podział według miejsca zamieszkania obejmuje trzy kategorie: DUŻE MIASTA – o liczbie miesz-
kańców przekraczającej 100 000, MNIEJSZE MIASTA – do 100 000 mieszkańców i OBSZARY WIEJ-
SKIE. Podział według stopnia urbanizacji obejmuje trzy kategorie: obszary o WYSOKIM stopniu
zurbanizowania – zbiór sąsiadujących ze sobą jednostek terytorialnych (lub pojedyncza jednost-
ka terytorialna), z których każda ma gęstość zaludnienia wyższą niż 500 mieszkańców na km2,
a ogólna liczba ludności wynosi przynajmniej 50 000 mieszkańców, o ŚREDNIM stopniu zurbani-
zowania – zbiór sąsiadujących ze sobą jednostek terytorialnych (lub pojedyncza jednostka tery-
torialna), z których każda ma gęstość zaludnienia wyższą niż 100 mieszkańców na km2 i jednocze-
śnie albo ogólna liczba ludności zbioru wynosi co najmniej 50 000 mieszkańców albo sąsiaduje
on z obszarem gęsto zaludnionym oraz o NISKIM stopniu zurbanizowania – zbiór sąsiadujących
ze sobą pozostałych jednostek terytorialnych; niemniej w przypadku zbioru jednostek teryto-
rialnych o ogólnej powierzchni mniejszej niż 100 km2, który ze względu na gęstość zaludnienia
i liczbę ludności powinien zostać zaliczony do obszarów o niskim stopniu urbanizacji, ale jest cał-
kowicie otoczony przez obszar gęsto lub średnio zaludniony to uważa się go za część odpowied-
nio obszaru o wysokim lub średnim stopniu urbanizacji. Podział według dużych regionów obej-
muje trzy duże grupy województw: POLSKA WSCHODNIA – obejmująca województwo lubelskie,
podlaskie, podkarpackie, świętokrzyskie oraz warmińsko-mazurskie (według delimitacji obszaru
przyjętego na potrzeby Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013), POLSKA
CENTRALNA – w skład której wchodzi województwo kujawsko-pomorskie, łódzkie, małopolskie,
mazowieckie, pomorskie, śląskie, POLSKA ZACHODNIA – w skład której wchodzi województwo
dolnośląskie, lubuskie, opolskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie (na podstawie porozumie-
nia marszałków tych województw z dn. 26.08.2010 r. w sprawie podjęcia wspólnych prac nad
strategią i programem operacyjnym rozwoju Polski zachodniej). Podział według regionów NTS1
obejmuje sześć grup województw: REGION CENTRALNY – w skład którego wchodzi wojewódz-
two łódzkie i mazowieckie, REGION POŁUDNIOWY – w skład którego wchodzi województwo
małopolskie i śląskie, REGION WSCHODNI – w skład którego wchodzi województwo lubelskie,
podkarpackie, świętokrzyskie i podlaskie, REGION PÓŁNOCNO-ZACHODNI – w skład którego
wchodzi województwo wielkopolskie, zachodniopomorskie i lubuskie, REGION POŁUDNIOWO-
-ZACHODNI – w skład którego wchodzi województwo dolnośląskie i opolskie oraz REGION PÓŁ-
NOCNY – w skład którego wchodzi województwo kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie
i pomorskie.
W 2012 r. ponad 7 na 10 gospodarstw domowych miało w domu przynajmniej jeden komputer.

Odsetek gospodarstw wyposażonych w komputery systematycznie wzrastał na przestrzeni badanego
okresu i w porównaniu z 2008 r. wzrósł o 14,5 p. proc. W różnych typach gospodarstw domowych
wyposażenie w komputery jest dość zróżnicowane. Gospodarstwa domowe z dziećmi znacznie czę-
ściej posiadały w domu komputer niż gospodarstwa bez dzieci. Na obszarach miejskich więcej go-
spodarstw było wyposażonych w komputery w porównaniu do gospodarstw z terenów wiejskich. Na
obszarach wysoce zurbanizowanych znacznie więcej gospodarstw domowych posiadało komputery
niż na obszarach o niskim stopniu urbanizacji. Na przestrzeni badanych lat dysproporcja ta utrzymuje
się na podobnym poziomie i w 2012 r. wyniosła 8,7 p. proc.
Tablica 22. WYPOSAŻENIE GOSPODARSTW DOMOWYCH W KOMPUTERY

2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
w % ogółu gospodarstw danej grupy
Ogółem 58,9 66,1 69 71,3 73,4
Typ gospodarstwa domowego
Gospodarstwa z dziećmi 80,7 86,6 90,8 93,6 94,6
Gospodarstwa bez dzieci 48,3 55,7 58,2 60,4 62,8
90
Tablica 22. WYPOSAŻENIE GOSPODARSTW DOMOWYCH W KOMPUTERY (dok.)

2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
Miejsce zamieszkania
Duże miasta 64,0 71,5 72,9 75,1 79,2
Mniejsze miasta 59,6 66,3 70,3 71,7 71,4
Obszary wiejskie 52,8 60,2 63,7 67,1 69,4
Stopień urbanizacji
Niski 54,7 60,6 65,4 67,3 68,8
Średni 57,7 66,4 67,9 72,1 73,0
Wysoki 63,0 71,0 72,6 74,8 77,5
Regiony
Polska wschodnia 57,7 64,4 64,5 68,0 69,6
Polska centralna 58,8 67,2 69,8 71,3 75,0
Polska zachodnia 60,1 65,2 71,1 74,0 72,9
Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery w poszczególnych regionach kraju jest

znacznie zróżnicowane. Najniższy poziom wyposażenia w komputer utrzymywał się we wschodniej
części Polski. Najczęściej dostęp do komputera w domu mieli członkowie gospodarstw domowych
centralnej części kraju.
Uwzględniając dodatkowo stopień urbanizacji poszczególnych regionów Polski, dysproporcje te-
rytorialne w poziomie wyposażenia gospodarstw domowych w komputery stają się jeszcze wyraź-
niejsze. W 2012 r. najmniejszy odsetek gospodarstw posiadających komputer w domu zaobserwowa-
no na obszarach o niskim stopniu zurbanizowania wschodniej części Polski (65,2%). Odsetek ten był
niższy niż na terenach o niskim stopniu urbanizacji w skali całego kraju.
Wykres 52. GOSPODARSTWA DOMOWE WYPOSAŻONE W KOMPUTERY W REGIONACH POLSKI

WEDŁUG STOPNIA URBANIZACJI W 2012 R.
%
80
75
70
65
60
55
50
45
wysoki średni niski wysoki średni niski wysoki średni niski
Polska zachodnia Polska centralna Polska wschodnia
91
W 2011 r. w Polsce odsetek gospodarstw domowych posiadających w domu komputer był niższy
o 6 p. proc. niż w całej Unii Europejskiej (77%) i dystans ten zwiększył się w stosunku do roku po-
przedniego o 1 p. proc. Pod względem udziału gospodarstw wyposażonych w komputery, w czołówce
rankingu utrzymuje się Islandia, w której 95% gospodarstw posiadało komputer, a także Niderlandy,
kraje skandynawskie oraz Luksemburg. Najmniejszym odsetkiem gospodarstw posiadających kom-
putery charakteryzowała się Bułgaria (47%), dla której występował największy wzrost w porównaniu
z ub. rokiem (o 12 p. proc.).
Wykres 53. Gospodarstwa wyposażone w komputery w wybranych krajach europejskich
Islandia
Niderlandy
Szwecja
Luksemburg
Norwegia
Dania
Niemcy
W. Brytania
Finlandia
Irlandia
Belgia
Austria
Francja
UE-27
Malta
Słowacja
Słowenia
Hiszpania
Estonia
Polska
Węgry
Rep. Czeska
Włochy
Łotwa
Cypr
Portugalia
Litwa
Grecja
Rumunia
Bułgaria
0 20 40 60 80 100%
2010 2011
92
Korzystanie z komputera
W Polsce w 2012 r. liczba osób korzystających z komputera wyniosła 19,4 mln, spośród których
18,3 mln stanowili regularni użytkownicy komputera.
Wykres 54. Osoby korzystające z komputera w ciągu ostatnich 3 miesięcy
mln
20
15
10
0
2008 2009 2010 2011 2012
osoby korzystające z komputera

osoby regularnie korzystające z komputera
We wspólnotowych badaniach wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych stosuje się po-

dział na trzy POZIOMY WYKSZTAŁCENIA, wyodrębniane na podstawie międzynarodowej klasy-
fikacji wykształcenia ISCED. Umożliwia to porównywanie danych z krajów o odmiennych syste-
mach edukacji.
Osoby bez formalnego wykształcenia, z ukończonym wykształceniem podstawowym oraz gimna-
zjalnym zaliczane są do pierwszej grupy, określanej przez GUS jako WYKSZTAŁCENIE PODSTAWO-
WE LUB GIMNAZJALNE. Kategoria WYKSZTAŁCENIE ŚREDNIE obejmuje osoby z wykształceniem
zasadniczym zawodowym, średnim technicznym lub ogólnokształcącym oraz pomaturalnym.
Osoby, które ukończyły studia z tytułem zawodowym licencjata, inżyniera lub magistra, ukończy-
ły kolegium nauczycielskie albo uzyskały stopień lub tytuł naukowy (doktora, doktora habilito-
wanego, profesora) są zaliczane do grupy WYKSZTAŁCENIE WYŻSZE.
Odsetek osób korzystających z komputera regularnie, tj. co najmniej raz w tygodniu, systematycz-
nie wzrastał na przestrzeni lat 2008-2012. Udział regularnych użytkowników komputerów w ogólnej
liczbie osób w wieku 16-74 lata wynosił w 2012 r. 60,2% i był większy o 10,3 p. proc. w stosunku do
2008 r.
Udział regularnych użytkowników komputerów wśród osób w wieku 16-74 lata jest zróżnicowany
w zależności od płci, wieku, wykształcenia, aktywności zawodowej, klasy i stopnia zurbanizowania
miejsca zamieszkania oraz regionu Polski. Na przestrzeni całego badanego okresu więcej regularnych
użytkowników komputerów było wśród mężczyzn niż wśród kobiet. Dysproporcja pomiędzy mężczy-
znami i kobietami zmalała w porównaniu z poprzednim rokiem z 3,4 p. proc. do 2,2 p. proc. Najwięk-
sze udziały osób regularnie korzystających z komputera w całym badanym okresie odnotowywano
wśród grupy uczniów i studentów, w której w 2012 r. odsetek ten wyniósł 98,1%. Podobnie kształ-
towała się sytuacja wśród osób z najmłodszej grupy wieku objętej badaniem (16-24 lata), w której
w 2012 r. odsetek regularnych użytkowników komputerów wyniósł 95,2%. Bardzo wysoki udział osób
regularnie korzystających z komputera obserwowano również wśród osób z wyższym wykształce-
niem – 92,6%. Najmniejszy wskaźnik odnotowano wśród osób w wieku 65-74 lata, chociaż i w tej
grupie osób odsetek regularnych użytkowników komputerów wzrastał w badanych latach.
93
Na przestrzeni badanego okresu największy wzrost odsetka regularnych użytkowników kompu-

terów zaobserwowano wśród osób bezrobotnych. W 2012 r. w porównaniu do 2008 r. udział ten
zwiększył sie o 23,7 p. proc. i osiągnął poziom 56,8%.
Tablica 23. OSOBY REGULARNIE KORZYSTAJĄCE Z KOMPUTERA

2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
w % ogółu osób danej grupy
Ogółem 49,9 55,3 57,7 60,0 60,2
Płeć
Mężczyźni 51,1 57,4 59,3 61,8 61,4
Kobiety 48,8 53,3 56,3 58,4 59,2
Wiek
16-24 lata 89,8 93,5 95,1 96,5 95,2
25-34 73,3 80,7 83,7 86,7 88,1
35-44 55,4 64,2 68,7 72,4 76,0
45-54 39,2 45,4 49,1 49,1 51,3
55-64 23,1 26,3 27,4 31,6 31,5
65-74 lata 5,7 6,9 8,8 10,8 14,9
Wykształcenie
Podstawowe lub gimnazjalne 35,3 38,8 41,6 41,9 39,1
Średnie 45,8 51,2 53,3 55,9 55,8
Wyższe 85,6 88,2 89,2 91,2 92,6
Aktywność zawodowa
Uczniowie i studenci 96,2 98,1 98,7 99,1 98,1
Pracujący 61,3 67,6 70,9 72,3 72,0
Bezrobotni 33,1 44,1 51,6 57,4 56,8
Emeryci i inni bierni zawodowo 15,7 19,9 21,2 24,4 26,2
Duże miasta 59,9 65,4 68,1 70,0 72,8
Mniejsze miasta 53,7 57,8 60,1 62,7 60,1
Niski 43,1 47,8 50,8 53,0 52,0
Średni 46,0 50,9 54,2 57,1 56,9
Wysoki 58,5 64,4 66,6 68,7 69,9
Regiony
Pod względem odsetka osób regularnie korzystających z komputera Polska centralna dominuje
wśród trzech regionów. W regionie tym regularni użytkownicy komputera w 2012 r. stanowili 63,3%
badanej populacji. Największy odsetek regularnych użytkowników komputerów wystąpił na tere-
nach o wysokim stopniu zurbanizowania w centralnej Polsce – 71,2%. Najmniejszy odsetek regu-
larnych użytkowników komputerów odnotowano na teranach o niskim stopniu zurbanizowania we
wschodniej Polsce – 50,0%, tj. o 4,9 p. proc. mniej niż w skali całego regionu wschodniego i o 21,2 p.
94
proc. mniej w porównaniu z wysoce zurbanizowanymi terenami Polski centralnej, gdzie współczyn-
nik ten był najwyższy.
Wykres 55. OSOBY REGULARNIE KORZYSTAJĄCE Z KOMPUTERA W REGIONACH POLSKI WEDŁUG

STOPNIA URBANIZACJI W 2012 R.
%
75
70
65
60
55
50
45
40
W Polsce regularni użytkownicy komputera w 2011 r. stanowili odsetek mieszkańców kraju mniej-
szy o 9 p. proc. niż w całej Unii Europejskiej i mniejszy o 34 p. proc. niż w Islandii, w której poziom
wskaźnika był najwyższy i wyniósł 94%. Od kraju charakteryzującego się najniższym poziomem tego
wskaźnika – Rumunii, Polskę dzieliły 21 p. proc.
95
Wykres 56. Osoby regularnie korzystające z komputera w wybranych krajach

europejskich
Islandia
Norwegia
Szwecja
Niderlandy
Luksemburg
Dania
Finlandia
W. Brytania
Niemcy
Słowacja
Belgia
Austria
Francja
Estonia
UE-27
Słowenia
Irlandia
Łotwa
Malta
Węgry
Hiszpania
Rep. Czeska
Litwa
Polska
Cypr
Portugalia
Włochy
Grecja
Bułgaria
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
2010 2011
W podziale na regiony NTS1, w 2012 r. gospodarstwa domowe posiadające w domu komputer

stanowiły największy odsetek wśród gospodarstw domowych z regionu południowego kraju (76,3%).
Pod względem odsetka osób korzystających z komputera dominował region centralny (72,9%).
W tym samym regionie zaobserwowano najwyższy odsetek regularnych użytkowników kompute-
rów (64,3%). Najmniejszy udział procentowy gospodarstw wyposażonych w komputery odnotowano
96
w regionie południowo-zachodnim (70,0%). Najniższy odsetek użytkowników komputerów oraz re-

gularnych użytkowników komputerów wystąpił w regionie wschodnim – odpowiednio 63,6% i 54,0%.
Wykres 57. Wyposażenie gospodarstw domowych w komputery oraz osoby korzystające

z komputera w 2012 r. według regionów NTS1
68,7
61,4
Północno-zachodni Północny
69,7
58,2
72,9
64,3
%
65,8 Centralny
79 58,5
76
73 63,6
54,0
70 72,2
62,7
Południowo-zachodni
odsetek osób korzystających

z komputera Wschodni
Południowy
odsetek osób regularnie korzystających
z komputera
Na przestrzeni badanych lat najczęstszym miejscem korzystania z komputera było miejsce za-
mieszkania. Odsetek osób korzystających z komputera w domu rósł systematycznie i w 2012 r. wy-
niósł powyżej 61%. Znaczny był również odsetek osób korzystających z komputera w miejscu pracy.
Udział osób używających komputer w szkole lub na uczelni zmalał w porównaniu z rokiem poprzed-
nim (o 0,4 p. proc.) i w 2012 r. wyniósł 8,0%. W pozostałych dwóch kategoriach – mieszkania innych
osób i inne miejsca zaobserwowano wzrost po 1,0 p. proc.
Wykres 58. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z KOMPUTERA WEDŁUG MIEJSCA KORZYSTANIA W CIĄGU

OSTATNICH 3 MIESIĘCY
%
70
60
50
40
30
20
10
0
Dom Miejsce pracy Szkoła lub Mieszkania Inne miejsca
uczelnia innych osób
2008 2009 2010 2011 2012
97
Odsetki użytkowników komputerów według miejsca korzystania w poszczególnych regionach Pol-

ski kształtowały się podobnie jak w całym kraju, jednak ich poziomy różniły się. W całym badanym
okresie wschodnia ściana Polski charakteryzowała się niższymi odsetkami osób korzystających z kom-
putera w domu oraz w miejscu pracy niż w centralnej i zachodniej Polsce, a jednocześnie wyższym
odsetkiem osób korzystających z komputera w miejscu pobierania nauki.
Wykres 59. Osoby korzystające z komputera według miejsca korzystania w regionach

Polski
%
70
60
50
40
30
20
10
0
szkoła lub uczelnia
miejsce pracy
mieszkania innych osób

miejsce pracy

dom

miejsce pracy

dom
dom
inne miejsca
inne miejsca
inne miejsca
2008 2009 2010 2011 2012
W krajach europejskich udział osób korzystających z komputera w domu jest również najwyższy
w porównaniu z innymi miejscami. Poza odsetkiem osób używających komputer w szkole lub na
uczelni, korzystanie z tego urządzenia w innych miejscach jest w Polsce mniej popularne niż w skali
całej Unii Europejskiej.
Tablica 24. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z KOMPUTERA WEDŁUG MIEJSCA KORZYSTANIA W WYBRANYCH

KRAJACH EUROPEJSKICH W 2011 R.
Dom Miejsce pracy Szkoła lub uczelnia Inne miejscaa
Kraje
w % ogółu osób
Belgia 78 37 10 9
Bułgaria 45 18 5 3
Cypr 53 29 11 13
Dania 88 47 16 14
Estonia 72 32 13 10
Francja 74 34 6 9
Hiszpania 63 30 9 15
Irlandi 71 27 8 3
Islandia 94 53 22 9
Litwa 60 23 12 7
a Kategoria ta nie obejmuje mieszkań innych osób, a jedynie pozostałe miejsca publiczne, takie jak np. kawiarenki internetowe lub biblioteki.
98
Tablica 24. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z KOMPUTERA WEDŁUG MIEJSCA KORZYSTANIA W WYBRANYCH

KRAJACH EUROPEJSKICH W 2011 R. (dok.)
Dom Miejsce pracy Szkoła lub uczelnia Inne miejscaa
Kraje
w % ogółu osób
Luksemburg 88 47 12 13
Malta 66 30 6 7
Niderlandy 91 52 14 11
Niemcy 79 42 7 12
Norwegia 91 59 15 21
Polska 61 19 8 3
Portugalia 53 26 9 11
Rep. Czeska 69 29 11 5
Rumunia 38 13 7 2
Słowacja 72 37 12 7
Słowenia 66 37 8 15
Szwecja 91 53 16 25
UE-27 67 31 8 10
Węgry 65 25 12 6
Włochy 49 23 6 11
a Kategoria ta nie obejmuje mieszkań innych osób, a jedynie pozostałe miejsca publiczne, takie jak np. kawiarenki internetowe lub biblioteki.
Dostęp do Internetu w gospodarstwach domowych
W 2012 r. dostęp do Internetu w domu posiadało 70,5% gospodarstw domowych. Odsetek ten
był wyższy o 3,9 p. proc. niż w poprzednim roku. Udział gospodarstw domowych posiadających
w domu łącze internetowe systematycznie wzrastał w całym badanym okresie.
Poziom odsetka gospodarstw domowych mających dostęp do Internetu był zróżnicowany w za-
leżności od typu gospodarstwa, klasy i stopnia urbanizacji miejsca zamieszkania oraz regionu Polski.
Zdecydowanie częściej dostęp do Internetu w domu posiadały gospodarstwa domowe z dziećmi niż
bez dzieci. Na przestrzeni badanych lat dysproporcja ta zwiększała się i w 2012 r. wyniosła 31,5 p.
proc. (wobec 20,5 p. proc. w 2008 r.) Na obszarach o wysokim stopniu zurbanizowania, podobnie jak
w dużych miastach, więcej gospodarstw domowych posiadało dostęp do Internetu w domu niż na
pozostałych obszarach.
Tablica 25. GOSPODARSTWA DOMOWE POSIADAJĄCE DOSTĘP DO INTERNETU W DOMU

2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
Ogółem 47,6 58,6 63,4 66,6 70,5
Gospodarstwa bez dzieci 40,9 50,1 53,7 56,0 60,0
Duże miasta 56,0 65,1 68,8 71,6 75,8
Mniejsze miasta 50,3 59,8 65,1 67,0 69,5
99
Tablica 25. GOSPODARSTWA DOMOWE POSIADAJĄCE DOSTĘP DO INTERNETU W DOMU (dok.)

2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
Niski 40,7 52,2 58,8 61,6 65,5
Średni 44,5 58,3 61,9 68,0 70,6
Wysoki 54,8 64,5 68,1 71,0 74,8
Regiony
Gospodarstwa domowe z Polski centralnej posiadały dostęp do Internetu w domu częściej niż
gospodarstwa we wschodniej i zachodniej części kraju. Najmniejszy udział gospodarstw domowych
wyposażonych w domowy dostęp do sieci internetowej odnotowano w zachodniej Polsce. W latach
2008-2011 odsetek gospodarstw z Polski wschodniej i posiadających dostęp do Internetu był naj-
mniejszy spośród trzech regionów. W 2012 r. udział ten przewyższył odsetek gospodarstw domowych
posiadających dostęp do Internetu w Polsce zachodniej.
Biorąc dodatkowo pod uwagę stopień urbanizacji poszczególnych regionów Polski, różnice teryto-
rialne w poziomie dostępu gospodarstw domowych do Internetu w domu stają się bardziej wyraźne.
W 2012 r. najmniejszy odsetek gospodarstw posiadających dostęp do sieci w domu zaobserwowano
na obszarach o niskim stopniu zurbanizowania we wschodniej (64,6%) oraz w zachodniej części Pol-
ski (65,1%). Odsetki te były niższe niż na terenach o niskim stopniu urbanizacji w skali całego kraju.
Najwyższy udział gospodarstw posiadających w domu dostęp do Internetu obserwowano na terenie
o średnim stopniu zurbanizowania w Polsce wschodniej – 78,5%.
Wykres 60. Gospodarstwa domowe posiadające dostęp do Internetu w domu w regionach

Polski według stopnia urbanizacji w 2012 r.
%
80
75
70
65
60
55
50
45
40
100
W 2011 r. wskaźnik gospodarstw domowych posiadających dostęp do Internetu w domu w Pol-

sce był niższy od średniej w Unii Europejskiej o 6 p. proc. Różnica dzieląca Polskę od przodujących
w tym względzie Niderlandów malała na przestrzeni lat, jednak w 2011 r. nadal była duża i wyniosła
27 p. proc. Najmniej gospodarstw domowych deklarujących posiadanie w domu dostępu do Inter-
netu odnotowano w Bułgarii.
Wykres 61. Gospodarstwa domowe z dostępem do Internetu w domu w wybranych

krajach europejskich
Niderlandy
Islandia
Norwegia
Luksemburg
Szwecja
Dania
Finlandia
Niemcy
W. Brytania
Irlandia
Belgia
Francja
Austria
Malta
Słowenia
UE-27
Estonia
Słowacja
Polska
Rep. Czeska
Węgry
Hiszpania
Łotwa
Litwa
Włochy
Portugalia
Cypr
Grecja
Rumunia
Bułgaria
0 20 40 60 80 100%
2008 2010 2011
101
Deklarowane przyczyny braku dostępu do Internetu w domu są zróżnicowane na przestrzeni

badanych lat. Niezmiennie najczęstszą przyczyną podawaną przez gospodarstwa jest brak potrzeby
korzystania z Internetu. Wskaźnik ten z roku na rok wzrastał i w 2012 r. wyniósł 57,2%. Drugą w kolej-
ności wskazywaną przyczyną nieposiadania Internetu w domu był brak odpowiednich umiejętności;
poziom tego wskaźnika również systematycznie wzrastał. W 2012 r. w stosunku do roku poprzednie-
go zmalał odsetek gospodarstw, dla których powodem braku dostępu do Internetu w domu były:
brak technicznej możliwości podłączenia, posiadanie Internetu gdzie indziej oraz zbyt wysokie koszty
sprzętu.
Wykres 62. gospodarstwa domowe bez dostępu do internetu według powodu braku
dostępu do tej sieci
Brak potrzeby
Brak odpowiednich umiejętności
Zbyt wysokie koszty sprzętu
Zbyt wysokie koszty dostępu
Posiadanie dostępu do Internetu

gdzie indziej
Niechęć do Internetu
Brak technicznych możliwości

podłączenia do Internetu
Względy bezpieczeństwa
0 10 20 30 40 50 60%
2008 2009 2010 2011 2012
Najczęściej jako przyczynę nieposiadania dostępu do Internetu w domu gospodarstwa domowe

wskazują brak potrzeby korzystania z Internetu (jest on nieużyteczny lub nieinteresujący dla człon-
ków gospodarstwa). Warto zwrócić uwagę, że odsetek gospodarstw domowych podających ten po-
wód jest zróżnicowany w zależności od charakterystyk gospodarstwa domowego. W 2012 r. wśród
gospodarstw domowych bez dzieci, udział tych gospodarstw, które z powodu braku zainteresowania
Internetem nie miały w domu dostępu do sieci wyniósł 60,9%, tj. aż o 38,5 p. proc. więcej niż wśród
gospodarstw domowych z dziećmi i jednocześnie o 3,7 p. proc. więcej niż w przypadku wszystkich
gospodarstw. Odsetek gospodarstw domowych wskazujących brak potrzeby korzystania z Internetu
102
jako powód braku łączy internetowych w domu był wyższy w małych miastach i na obszarach wiej-
skich niż w dużych miast, a także na terenach o niskim lub średnim stopniu zurbanizowania niż na
obszarach wysoce zurbanizowanych. Można również zauważyć, że gospodarstwa charakteryzujące
się niższymi dochodami częściej wskazują brak potrzeby korzystania z Internetu jako przyczynę nie-
posiadania dostępu do Internetu w domu, niż gospodarstwa, których przeciętne miesięczne dochody
netto należą do wyższych przedziałów kwartylowych.
Wykres 63. Gospodarstwa nieposiadające w domu dostępu do Internetu z powodu

braku potrzeby korzystania z Internetu w 2012 r. (w % gospodarstw
domowych danej grupy nieposiadających dostępu do Internetu w domu)
70 %
60
50
40
30
20
10
czwarty
pierwszy
Polska centralna
Polska zachodnia
trzeci
Polska wschodnia
drugi
z dziećmi
bez dzieci
mniejsze miasta
średni
duże miasta
niski
obszary wiejskie
wysoki
Typ gospo- Miejsce Stopień Regiony Przeciętny

darstwa zamieszkania urbanizacji miesięczny
domowego dochód netto
gospodarstwa
domowego
(przedział
kwartylowy)
103
Szerokopasmowy dostęp do Internetu w gospodarstwach domowych
POŁĄCZENIA SZEROKOPASMOWE – rodzaj połączeń internetowych charakteryzujących się dużą

szybkością przepływu informacji mierzoną w kb/s (kilobitach na sekundę) lub w Mb/s (megabi-
tach na sekundę). Ze względu na szybki postęp techniczny w tej dziedzinie telekomunikacji okre-
ślenie granicznej przepływności (przepustowości łączy cyfrowych), od której dane połączenie
uznajemy za szerokopasmowe, jest narażone na dezaktualizację wkrótce po przyjęciu definicji,
dlatego we wspólnotowych badaniach wykorzystania ICT połączenia szerokopasmowe definiuje
się na podstawie rodzaju łączy internetowych. Zgodnie z taką definicją dostęp szerokopasmowy
umożliwiają technologie z rodziny DSL (ADSL, SDSL itp.), sieci telewizji kablowej (modem kablo-
wy), telefony komórkowe 3G (UMTS, EDGE itp.) oraz inne, np. łącza satelitarne, stałe połączenia
bezprzewodowe (sieć radiowa). Połączenia szerokopasmowe umożliwiają przekazywanie wyso-
kiej jakości obrazów, filmów, oglądanie telewizji lub granie w gry internetowe, telefonowanie
przez Internet z możliwością oglądania rozmówcy oraz pozwalają na korzystanie z różnorodnych
zaawansowanych usług internetowych.
W 2012 r. w Polsce 67,0% ogółu gospodarstw domowych miało w domu szerokopasmowy dostęp
do Internetu. W porównaniu do 2008 r. odsetek ten wzrósł o 29,1 p. proc. Z roku na rok coraz więk-
sza część gospodarstw domowych mających w domu dostęp do Internetu posiada szerokopasmowe
połączenia z siecią. W 2008 r. gospodarstwa te stanowiły 82,2% ogółu gospodarstw domowych po-
siadających dostęp do Internetu, a w 2012 r. – już 95,0%.
W latach 2008-2012 udział gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy dostęp do
Internetu w ogólnej liczbie gospodarstw domowych rósł szybciej niż udział gospodarstw domowych
posiadających dostęp do Internetu. Z roku na rok odsetki te przeciętnie wzrastały odpowiednio
o 15,3% i 11,2%.
Wykres 64. Gospodarstwa domowe z dostępem do Internetu oraz z szerokopasmowym

dostępem do tej sieci
2008
2009
2010
2011
2012
0 10 20 30 40 50 60 70 80%
dostęp do Internetu szerokopasmowy dostęp do Internetu
Wąskopasmowe łącza internetowe są zastępowane połączeniami szerokopasmowymi. Corocznie

w Polsce malał odsetek gospodarstw domowych posiadających w domu wąskopasmowe łącza inter-
netowe przez modem analogowy lub cyfrowe typu ISDN. W 2012 r. gospodarstwa te stanowiły 2,4%
ogółu gospodarstw domowych, co w porównaniu z 2008 r. oznacza spadek o 5,2 p. proc.
Wzrastał natomiast odsetek gospodarstw domowych mających w domu dostęp do łączy o dużej
szybkości przepływu informacji. Udział procentowy gospodarstw domowych posiadających w domu
łącza szerokopasmowe typu DSL w 2012 r. zmalał o 8,7 p. proc. w stosunku do roku poprzedniego
i wyniósł 18,6%. Coraz częściej gospodarstwa domowe są wyposażone w inne rodzaje łączy szero-
104
kopasmowych. W 2012 r. szerokopasmowe łącza internetowe, inne niż łącza typu DSL, posiadało
w domu 53,7% gospodarstw domowych, czyli więcej o 16,1 p. proc. w porównaniu z 2011 r.
Wykres 65. Rodzaje łączy internetowych w gospodarstwach domowych
2008
2009
2010
2011
2012
0 10 20 30 40 50 60%
łącze typu DSL (ADSL. SDSL itp.) inne połączenie szerokopasmowe zwykły modem lub ISDN
W 2012 r. szerokopasmowe łącze internetowe posiadało w domu 87,8% gospodarstw domo-

wych z dziećmi oraz 56,6% gospodarstw bez dzieci. Wśród gospodarstw z dziećmi odsetek posiada-
jących szerokopasmowy dostęp do Internetu w domu wzrósł w stosunku do 2011 r. o 6,1 p. proc.,
a w stosunku do 2008 r. – o 39,0 p. proc. W grupie gospodarstw bez dzieci zmiany te były mniejsze
i wyniosły odpowiednio 5,6 p. proc. i 23,9 p. proc. Na obszarach wiejskich gospodarstwa domowe
znacznie rzadziej miały szerokopasmowy dostęp do sieci globalnej niż gospodarstwa z terenów miej-
skich. W 2012 r. odsetek ten wśród gospodarstw domowych na wsi przekroczył 60%, podczas gdy
w dużych miastach wyniósł 74,3%, a w mniejszych – 66,0%. W porównaniu do 2008 r. największy
wzrost odsetka odnotowano na terenach wiejskich – o 36,6 p. proc., podczas gdy w mniejszych i du-
żych miastach wzrost wyniósł odpowiednio 25,3 p. proc. oraz 25,6 p. proc. Gospodarstwa domowe
w Polsce centralnej częściej miały w domu szerokopasmowe łącze internetowe niż gospodarstwa
we wschodniej oraz zachodniej części kraju. W 2012 r. w stosunku do 2008 r. w Polsce centralnej
nastąpiła również największa zmiana zjawiska – odnotowano wzrost o 30,7 p. proc., podczas gdy we
wschodniej i zachodniej Polsce nastąpił wzrost odpowiednio o 28,2 p. proc. i 26,0 p. proc.
Tablica 26. GOSPODARSTWA DOMOWE POSIADAJĄCE SZEROKOPASMOWY DOSTĘP DO INTERNETU

W DOMU
2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
Ogółem 37,9 51,1 56,8 61,1 67,0
Gospodarstwa bez 32,7 43,4 47,6 51,0 56,6
dzieci
Duże miasta 48,7 60,7 63,7 67,8 74,3
Mniejsze miasta 40,7 51,8 59,5 62,0 66,0
105
Tablica 26. GOSPODARSTWA DOMOWE POSIADAJĄCE SZEROKOPASMOWY DOSTĘP DO INTERNETU

W DOMU (dok.)
2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
Niski 29,8 42,2 50,3 55,3 60,8
Średni 32,9 50,1 55,9 60,3 68,1
Wysoki 46,7 59,5 63,0 66,6 72,1
Regiony
W Polsce centralnej i zachodniej na terenach o wysokim stopniu zurbanizowania oraz we wschod-

niej – na terenach o średnim stopniu zurbanizowania w 2012 r. odsetek gospodarstw domowych
posiadających szerokopasmowe łącza internetowe w domu przekroczył 70%. Najmniej gospodarstw
domowych (poniżej 60%) wyposażonych w szerokopasmowy dostęp do Internetu było z terenów
o niskim stopniu urbanizacji w Polsce wschodniej.
Wykres 66. Gospodarstwa domowe z szerokopasmowym dostępem do Internetu

w regionach Polski według stopnia urbanizacji w 2012 r.
%
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
Wśród krajów europejskich największy odsetek gospodarstw domowych posiadających szeroko-

pasmowy dostęp do Internetu w domu odnotowano w 2011 r. w Islandii, w której poziom bada-
nego zjawiska był wyższy od średniej w Unii Europejskiej o 25 p. proc., a w porównaniu do Polski
– o 31 p. proc. Najniżej w rankingu plasowała się Rumunia, w której w 2011 r. zaledwie 31% gospo-
darstw domowych posiadało w domu szerokopasmowe łącza internetowe. W Polsce w stosunku do
2008 r. zwiększył się o 23 p. proc. odsetek gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy
dostęp do Internetu.
106
Wykres 67. Gospodarstwa domowe z szerokopasmowym dostępem do Internetu

w wybranych krajach europejskich
Islandia
Szwecja
Dania
Niderlandy
Finlandia
Norwegia
a
W. Brytania
Niemcy
Malta
Belgia
Austria
Francja
Luksemburg
Słowenia
UE-27
Estonia
Irlandia
Rep. Czeska
Hiszpania
Polska
Węgry
Litwa
Łotwa
Portugalia
Cypr
Słowacja
Włochy
Grecja
Bułgaria
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
2008 2010 2011
a Brak danych za 2010 r.
Korzystanie z Internetu
W 2012 r. w Polsce 58,7% osób w wieku 16-74 regularnie (co najmniej raz w tygodniu) korzystało
z Internetu (wobec 57,9% w roku poprzednim).
W 2011 r. w Unii Europejskiej odsetek regularnych użytkowników Internetu wynosił 68% i w po-
równaniu z 2010 r. wzrósł o 3 p. proc. Oznacza to, że dystans dzielący pod tym względem Polskę od
107
średniej unijnej od dwóch lat pozostaje na tym samym poziomie i wynosi 10 p. proc. Spośród kra-
jów europejskich najwięcej regularnych użytkowników Internetu było w Islandii (94%), a najmniej
– w Rumunii (37%).
Wykres 68. Osoby regularnie korzystające z Internetu w wybranych krajach

europejskich
Islandia
Norwegia
Szwecja
Niderlandy
Dania
Finlandia
Luksemburg
W.Brytania
Belgia
Niemcy
Austria
Francja
Estonia
Słowacja
Irlandia
UE-27
Malta
Węgry
Łotwa
Słowenia
Rep. Czeska
Hiszpania
Litwa
Polska
Cypr
Portugalia
Włochy
Grecja
Bułgaria
Rumunia
0 20 40 60 80 100%
2010 2011
W 2012 r. w Polsce wśród osób, które kiedykolwiek korzystały z Internetu 94,2% używało go
regularnie. Odsetek osób, które łączyły się z Internetem co najmniej raz w miesiącu wyniósł 4,8%,
a rzadziej niż raz w miesiącu – 0,9%.
108
Tablica 27. CZĘSTOTLIWOŚĆ KORZYSTANIA Z INTERNETU

Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011 2012
W % ogółu osób
Regularnie 44,3 51,6 54,6 57,9 58,7
Co najmniej raz w miesiącu 3,8 3,4 3,4 3,3 3,0
Rzadziej niż raz w miesiącu 0,9 0,7 0,8 0,8 0,6
W % osób korzystających z Internetu
Regularnie 90,3 92,7 92,9 93,4 94,2
Co najmniej raz w miesiącu 7,8 6,0 5,8 5,4 4,8
Rzadziej niż raz w miesiącu 1,9 1,3 1,3 1,2 0,9
Udział osób regularnie korzystających z Internetu różni się w zależności od wieku, aktywności
zawodowej, poziomu wykształcenia i miejsca zamieszkania. Biorąc pod uwagę rodzaj aktywności za-
wodowej, w 2012 r. najwięcej regularnych użytkowników było wśród grupy uczniów i studentów
(97,2%) oraz osób pracujących na własny rachunek (83,8%), najmniej – w grupie osób emerytowa-
nych i biernych zawodowo (24,9%). Największy wzrost udziału regularnych użytkowników Internetu
w porównaniu do 2008 r. odnotowano w grupie osób bezrobotnych (o 29,0 p. proc.).
Wykres 69. Osoby regularnie korzystające z Internetu według aktywności zawodowej
Uczniowie i studenci
Pracownicy najemni
Pracujący na
własny rachunek
Rolnicy
Pracujący
Bezrobotni
Emeryci i inni bierni

zawodowo
0 20 40 60 80 100%
2008 2009 2010 2011 2012
Najwięcej regularnych użytkowników Internetu obserwuje się w grupie osób w wieku 16-24 lata
(93,8%). W 2012 r. w porównaniu z 2008 r. największy wzrost udziału osób regularnie korzystających
z Internetu wystąpił wśród osób w grupie wieku 35-44 lata (o 26,8 p. proc.) oraz 25-34 lata (o 21,6
p. proc.).
109
Wykres 70. Osoby regularnie korzystające z Internetu według grup wieku
16-24
25-34
35-44
45-54
55-64
65-74
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100%
2008 2009 2010 2011 2012
Na przestrzeni badanych lat najwięcej regularnych użytkowników Internetu występowało wśród

mieszkańców dużych miast, najmniej – na terenach wiejskich. Zauważyć można, że największy wzrost
(o 17,2 p. proc.) udziału osób regularnie korzystających z Internetu według miejsca zamieszkania
w porównaniu z 2008 r. dotyczy obszarów wiejskich.
Wykres 71. Osoby regularnie korzystające z Internetu według miejsca zamieszkania
2008
2009
2010
2011
2012
0 10 20 30 40 50 60 70 80%
duże miasta mniejsze miasta obszary wiejskie
Wśród osób z wyższym wykształceniem odnotowuje się największy udział osób regularnie
korzystających z sieci internetowej (w 2012 r. wyniósł on 91,9%). Udział regularnie korzystających
z Internetu w grupie osób z wykształceniem średnim wzrastał w badanych latach i w 2012 r. wyniósł
54,0%, natomiast wśród osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym, w porównaniu
z ub. rokiem zmniejszył się o 3,2 p. proc. do 37,7%.
110
Wykres 72. Osoby regularnie korzystające z Internetu według wykształcenia

%
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2008 2009 2010 2011 2012
podstawowe lub gimnazjalne średnie wyższe
Zarówno w 2008 r. jak i 2012 r. największy odsetek osób regularnie korzystających z Internetu
odnotowano w centralnej części kraju (w 2012 r. wyniósł on 61,7%). Najniższy poziom odsetka re-
gularnych użytkowników Internetu obserwowano wśród osób zamieszkujących tereny wschodniej
Polski, gdzie w 2012 r. wyniósł on 53,2%.
Wykres 73. Osoby regularnie korzystające z Internetu według regionów Polski

%
70
60
50
40
30
20
10
0
2008 2009 2010 2011 2012
W podziale na sześć regionów NTS1 w 2012 r. największy odsetek gospodarstw domowych po-
siadających w domu dostęp do Internetu oraz odsetek osób korzystających z Internetu i odsetek
regularnych użytkowników Internetu zaobserwowano w centralnym regionie Polski. Najmniejszy od-
setek gospodarstw domowych posiadających dostęp do Internetu w domu wystąpił w regionie połu-
dniowo-zachodnim (65,8%). Najmniejszy odsetek osób korzystających z Internetu oraz regularnych
użytkowników Internetu zaobserwowano w regionie wschodnim (odpowiednio 61,6% oraz 51,9%).
111
Wykres 74. Gospodarstwa domowe posiadające dostęp do Internetu w domu oraz osoby
korzystające z Internetu w 2012 r. według regionów NTS1
67,4
60,2
Północno-zachodni Północny
67,7
56,3
71,2
62,7
%
64,7 Centralny
73 58,2
71
68 61,6
51,9
65 70,4
61,2
Południowo-zachodni
odsetek osób korzystających

z Internetu Wschodni
odsetek osób regularnie korzystających Południowy

z Internetu
W latach 2008-2012 większość użytkowników Internetu korzystała z dostępu do sieci w swoim

domu. Odsetek ten z roku na rok wzrastał i w 2012 r. wyniósł 59,3%. Drugim najczęściej wskazy-
wanym miejscem korzystania z sieci było miejsce pracy. Najmniej osób jako miejsce korzystania
z Internetu wskazywało inne miejsca, takie jak np. biblioteki czy kawiarenki internetowe, jednak
w porównaniu do roku poprzedniego nastąpił w tej kategorii wzrost o 3,5 p. proc. do 8,5%.
Wykres 75. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z INTERNETU WEDŁUG MIEJSCA KORZYSTANIA W CIĄGU

OSTATNICH TRZECH MIESIĘCY
Dom
Miejsce pracy
Szkoła lub uczelnia
Mieszkania innych osób
Inne miejsca
0 10 20 30 40 50 60 70%
2008 2009 2010 2011 2012
112
W każdym z badanych przekrojów: według wieku, poziomu wykształcenia, aktywności zawodo-

wej, miejsca zamieszkania i regionu, najwięcej osób korzystało z Internetu w domu. Rozkład odset-
ków osób korzystających z Internetu w poszczególnych miejscach w podziale według grup wieku, ak-
tywności zawodowej, czy nawet poziomu wykształcenia jest ze sobą powiązany w sposób oczywisty.
We wszystkich miejscach, oprócz miejsca pracy, z Internetu najczęściej korzystały osoby z naj-
młodszej grupy wieku 16-24 lata (w miejscu pracy – z grupy 25-34 lata). Analizując miejsca korzysta-
nia z Internetu pod względem wykształcenia, zauważyć można, że szkołę lub uczelnię wskazuje 21,9%
osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym. Osoby z wykształceniem wyższym częściej
korzystają z Internetu w innych miejscach niż osoby z wykształceniem podstawowym lub gimnazjal-
nym. Biorąc pod uwagę aktywność zawodową obserwujemy, że tylko w miejscu pracy z Internetu
najczęściej korzystają pracujący na własny rachunek (44,9%), a w pozostałych miejscach najwięcej
osób użytkujących Internet to uczniowie i studenci.
Tablica 28. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z INTERNETU WEDŁUG MIEJSCA UŻYTKOWANIA

A. DOM I MIEJSCE PRACY
Dom Miejsce pracy
Wyszczególnienie 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012

Ogółem 40,4 49,6 53,7 57,9 59,3 14,7 17,8 18,6 18,4 20,8
Wiek
16-24 lata 69,6 81,2 87,0 90,7 89,6 8,7 10,8 11,0 8,6 10,4
25-34 56,4 70,1 75,7 80,6 85,5 29,6 34,2 35,1 33,1 38,4
35-44 48,8 61,0 67,5 73,1 76,1 21,4 26,5 28,1 30,5 34,8
45-54 34,2 42,8 46,0 49,9 53,4 16,0 19,1 21,3 20,3 23,7
55-64 18,0 22,9 24,9 30,4 31,7 7,7 8,0 8,2 10,1 11,5
65-74 lata 5,0 6,5 8,9 10,1 14,4 0,8 0,8 1,5 1,5 1,2
Wykształcenie
Podstawowe lub 25,6 32,6 36,5 39,2 36,3 0,4 1,0 1,2 1,0 1,3
gimnazjalne
Średnie 37,0 46,2 50,1 54,7 55,7 9,9 11,8 12,6 11,6 13,2
Wyższe 73,7 80,8 83,7 86,7 90,8 53,0 57,8 56,7 57,8 61,5
Uczniowie i stu- 75,7 85,5 90,8 94,2 93,4 2,3 4,5 4,6 3,1 5,0
denci
Pracujący 49,9 61,1 65,7 69,9 72,9 27,7 32,7 34,0 33,7 38,4
pracownicy na- 51,2 62,9 67,9 72,6 75,6 30,8 35,6 37,6 37,8 41,9
jemni
pracujący na wła- 72,2 76,9 80,4 84,2 85,1 31,3 37,5 38,1 35,6 44,9
sny rachunek
Bezrobotni 24,7 38,5 46,8 52,9 53,6 0,5 2,0 3,5 2,2 3,1
Emeryci i inni bierni 13,5 18,4 20,6 24,4 26,8 0,6 0,5 0,4 0,6 0,4
zawodowo
Duże miasta 52,9 60,7 64,0 67,8 71,3 22,4 26,8 28,5 29,5 33,2
Mniejsze miasta 44,0 51,9 56,7 60,2 59,6 15,2 18,0 19,7 18,7 19,5
Obszary wiejskie 26,6 38,0 42,8 48,2 49,3 7,7 9,8 9,9 9,6 12,0
113
Tabela 28. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z INTERNETU WEDŁUG MIEJSCA UŻYTKOWANIA

B. POZOSTAŁE MIEJSCA (dok.)
Szkoła lub uczelnia Mieszkania innych osób Inne miejsca
Wyszcze- 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012
gólnienie
Ogółem 8,8 9,1 9,3 8,9 9,0 9,2 10,3 11,4 10,1 12,3 3,6 4,7 5,5 5,0 8,5
Wiek
16-24 lata 45,0 50,5 51,0 49,8 51,2 27,7 32,9 35,3 31,4 36,3 11,8 15,5 16,4 15,2 21,5
25-34 4,0 3,6 4,5 3,0 4,2 15,6 15,8 18,4 16,6 20,4 5,5 7,1 9,0 7,0 14,0
35-44 0,6 0,7 0,7 0,8 0,7 5,0 5,0 6,8 5,4 9,8 1,8 2,7 4,0 4,1 8,4
45-54 0,1 0,3 0,5 0,4 0,6 2,1 2,4 3,0 2,3 3,8 0,9 1,8 1,7 1,7 4,2
55-64 0,0 0,1 0,2 0,0 0,0 1,8 3,0 2,4 2,4 2,9 0,5 0,5 0,7 1,2 1,9
65-74 lata 0,1 0,1 - 0,1 0,1 0,8 1,1 1,1 1,7 1,3 0,1 - 0,3 0,8 1,2
Wykształcenie
Podstawo- 20,8 23,5 24,7 24,9 21,9 10,5 12,2 14,5 13,5 14,4 3,7 3,8 5,2 4,2 5,6
we lub
gimna-
zjalne
Średnie 6,1 5,9 5,8 5,4 6,2 8,2 8,7 9,6 8,3 9,6 2,9 3,9 4,0 3,9 6,8
Wyższe 3,8 4,6 5,2 4,6 5,8 11,3 13,7 14,1 12,6 18,6 6,2 8,6 10,6 9,7 16,2
Uczniowie 63,8 68,5 68,4 68,5 73,9 30,6 35,2 37,8 35,0 40,9 14,2 19,4 19,9 18,3 25,9
i studenci
Pracujący 1,7 1,7 2,4 2,0 2,2 8,4 9,1 10,6 8,8 11,7 3,1 4,2 5,1 4,7 9,0
pracow- 1,8 1,9 2,6 2,3 2,5 9,0 9,8 11,5 9,8 12,2 3,2 4,3 5,3 4,9 9,1
nicy
najemni
pracują- 1,9 1,2 3,0 1,3 1,4 9,1 9,8 9,8 6,5 15,8 4,6 5,4 8,1 7,7 13,9
cy na
własny
rachu-
nek
Bezrobotni 0,1 0,4 1,8 0,9 1,3 6,8 7,7 11,4 10,8 16,0 1,8 2,1 4,6 3,1 5,9
Emeryci 0,2 0,1 0,2 0,1 0,3 2,4 3,0 2,9 3,0 3,1 0,5 0,5 0,8 1,1 2,4
i inni
bierni
zawodo-
wo
Duże mia- 10,2 10,5 10,4 9,0 11,2 11,8 13,2 15,3 13,5 18,2 5,1 7,5 8,9 8,9 15,2
sta
Mniejsze 8,3 8,0 8,7 8,5 7,2 9,0 9,6 10,6 9,4 11,5 3,5 3,5 4,7 4,2 6,6
miasta
Obszary 8,0 9,0 9,1 9,1 8,7 7,1 8,3 9,0 8,1 8,2 2,3 3,4 3,5 2,8 4,8
wiejskie
114
Cele korzystania z Internetu
Najczęściej wykonywaną czynnością podczas użytkowania Internetu w celach komunikacyjnych

był udział w czatach, forach dyskusyjnych i korzystanie z serwisów społecznościowych. W 2012 r.
z tej formy komunikacji internetowej korzystało 38,5% populacji, a z komunikatorów internetowych
– 25,7%. Większe odsetki osób korzystających z różnych form komunikowania się przez Internet ob-
serwowano wśród osób w najmłodszych grupach wieku. Czytanie blogów było najmniej popularną
internetową usługą komunikacyjną. Wśród osób o różnej aktywności zawodowej najwięcej użytkow-
ników internetowych form komunikacji było w grupie uczniów i studentów. Pod względem poziomu
wykształcenia największe udziały odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym. Osoby miesz-
kające w miastach, szczególnie w dużych, częściej korzystały z Internetu w różnych celach komunika-
cyjnych niż osoby mieszkające na terenach wiejskich.
Tablica 29. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z INTERNETOWYCH USŁUG KOMUNIKACYJNYCH WEDŁUG RODZAJÓW

USŁUG
Udział w czatach
Korzystanie z komu- lub forach dyskusyj- Czytanie pamiętni-
Telefonowanie przez
nikatorów interneto- nych i korzystanie z ków internetowych
Internet
wych serwisów społeczno- (blogów)
Wyszczegól- ściowych
nienie
2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012

Ogółem 31,1 30,2 25,7 32,2 38,9 38,5 20,0 21,4 24,1 8,0 8,7 7,2
Płeć
Mężczyźni 32,5 31,7 26,1 32,6 39,0 37,8 21,4 23,1 24,8 7,3 7,8 6,0
Kobiety 29,9 29,0 25,3 31,9 38,8 39,2 18,9 19,9 23,6 8,6 9,6 8,3
Wiek
16-24 lata 78,5 75,1 65,6 74,0 81,8 82,1 34,0 37,5 43,1 21,3 22,1 18,2
25-34 51,0 49,8 44,3 50,9 61,8 65,5 30,5 32,3 38,1 10,3 12,5 11,5
35-44 28,2 27,4 24,8 34,4 43,2 41,6 23,2 24,4 27,4 7,3 8,3 7,3
45-54 13,8 13,4 12,0 16,9 22,5 24,8 14,9 13,7 17,2 3,7 3,2 3,2
55-64 7,6 8,5 6,2 8,7 12,9 11,5 10,0 12,3 12,1 2,9 3,4 2,2
65-74 lata 2,2 2,4 1,8 2,3 4,5 5,2 3,0 4,1 5,7 1,3 2,0 1,2
Wykształcenie
Podstawowe 32,0 31,4 25,0 30,4 34,8 32,6 13,5 16,8 16,7 9,3 9,8 7,3
lub gimna-
zjalne
Średnie 27,0 26,5 21,9 29,0 35,3 33,7 17,6 18,8 21,1 6,1 6,8 5,3
Wyższe 43,8 41,4 37,7 44,7 54,8 58,5 35,1 34,6 40,2 13,1 14,2 13,0
Uczniowie i 83,9 80,9 72,1 78,4 85,3 87,4 37,3 43,0 47,9 24,1 25,6 21,8
studenci
Pracujący 33,0 31,6 27,5 35,5 43,8 43,8 24,1 24,2 28,2 7,9 8,5 7,3
pracownicy 35,7 34,5 29,3 37,6 47,1 46,7 24,7 25,6 29,7 8,4 9,1 7,7
najemni
pracujący 32,2 30,0 31,0 38,1 45,5 46,9 32,8 29,2 32,7 7,8 9,0 9,3
na własny
rachunek
Bezrobotni 30,9 31,4 27,2 32,6 38,5 40,4 15,4 19,4 20,1 5,6 7,2 5,9
115
Tablica 29. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z INTERNETOWYCH USŁUG KOMUNIKACYJNYCH WEDŁUG RODZAJÓW

USŁUG (dok.)
Udział w czatach
Korzystanie z komu- lub forach dyskusyj- Czytanie pamiętni-
Telefonowanie przez
nikatorów interneto- nych i korzystanie z ków internetowych
Internet
wych serwisów społeczno- (blogów)
Wyszczegól- ściowych
nienie
2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012 2010 2011 2012

Emeryci 8,2 8,7 7,1 9,4 13,1 13,4 7,5 8,8 10,4 2,6 3,1 2,5
i inni bierni
zawodowo
Duże miasta 36,7 35,0 29,9 37,1 43,8 45,2 25,1 27,2 30,7 9,8 11,2 10,7
Mniejsze 32,7 30,5 26,3 33,2 39,5 38,6 21,2 21,5 24,2 7,9 8,7 6,3
miasta
Obszary 25,4 26,3 21,7 27,5 34,6 33,0 15,0 16,9 18,8 6,6 6,9 5,2
wiejskie
Z Internetu najczęściej korzystano w celu wysyłania i odbierania korespondencji za pomocą pocz-

ty elektronicznej. W 2012 r. odsetek użytkowników poczty elektronicznej w ogólnej liczbie ludności
w wieku 16-74 lata przekroczył 50%, a wśród osób korzystających z Internetu – 80%. Drugą najczę-
ściej wykonywaną za pośrednictwem Internetu czynnością było wyszukiwanie informacji o towarach
i usługach – ponad 47% populacji.
W badanych latach najbardziej wzrosła popularność korzystania z usług bankowych oraz wyszu-
kiwania informacji o towarach i usługach. W obu przypadkach odsetek osób w wieku 16-74 lata,
wykonujących te czynności, zwiększył się w porównaniu z 2008 r. o 14,9 p. proc. W porównaniu
z ubiegłym rokiem największy wzrost występuje wśród użytkowników Internetu, którzy czytali i po-
bierali czasopisma on-line (o 18,7 p. proc.).
Tablica 30. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z Internetu w sprawach prywatnych w ciągu ostatnich

3 miesięcy WEDŁUG WYBRANYCH CELÓW
2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012
Cele korzystania
z Internetu
w % ogółu osób w % osób korzystających z Internetu
Korzystanie z poczty 38,0 45,0 47,8 50,4 51,1 77,5 80,9 81,3 81,4 82,0
elektronicznej
Wyszukiwanie informa- 32,6 28,7 39,2 44,5 47,5 66,5 51,6 66,7 71,8 76,3
cji o towarach
i usługach
Czytanie, pobieranie 18,8 18,0 17,4 18,0 29,7 38,3 32,3 29,6 29,0 47,7
czasopism on-line
Szukanie informacji 18,6 22,4 25,3 23,4 31,4 38,0 40,2 43,1 37,8 48,3
dotyczących zdrowia
Słuchanie radia i 18,0 18,9 22,0 23,4 28,9 36,7 33,9 37,5 37,7 46,4
oglądanie telewizji
on-line
Korzystanie z usług 17,1 21,2 25,3 27,5 32,0 35,0 38,2 43,0 44,3 51,3
bankowych
Telefonowanie przez 17,3 19,9 20,0 21,4 24,1 35,2 35,8 34,1 34,6 38,7
Internet, odbywanie
wideokonferencji
116
Tablica 30. OSOBY KORZYSTAJĄCE Z Internetu w sprawach prywatnych w ciągu ostatnich

3 miesięcy WEDŁUG WYBRANYCH CELÓW (dok.)
2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012
Cele korzystania
z Internetu
w % ogółu osób w % osób korzystających z Internetu
Korzystanie z serwi- 14,0 14,3 17,4 19,2 12,4 28,6 25,8 29,6 31,1 19,9
sów poświęconych
turystyce
Pobieranie programów 12,5 16,1 16,5 16,0 16,5 25,4 29,0 28,1 25,8 26,5
komputerowych
Szukanie pracy, wysyła- 8,2 9,1 10,4 11,5 13,7 16,6 16,3 17,7 18,5 22,0
nie ofert
Sprzedawanie towarów 6,7 5,8 7,9 7,6 9,5 13,7 10,3 13,4 12,3 15,3
np. na aukcjach
W 2011 r. w Unii Europejskiej, podobnie jak w Polsce, największy udział stanowiły osoby wyszu-
kujące w Internecie informacji o towarach i usługach. W Polsce odsetek takich osób wyniósł 44% czyli
o 12 p. proc. mniej niż w Unii Europejskiej. W Niderlandach wskaźnik ten był najwyższy i wyniósł 82%
przewyższając średnią dla Unii Europejskiej o 26 p. proc.
Największym zróżnicowaniem w krajach europejskich charakteryzował się odsetek osób korzy-
stających z usług bankowych. Najmniejszy odsetek użytkowników bankowości elektronicznej odno-
towano w Bułgarii (3%), a największy – w Norwegii (85%), przy średniej w UE na poziomie 37%.
Odsetek osób czytających i pobierających czasopisma online w Polsce wyniósł 18% i był najniższy
w całej Unii Europejskiej.
Tablica 31. osoby korzystające z internetu w sprawach prywatnycha w wybranych

krajach europejskich według celów w 2011 r.
Szukanie Korzystanie Wyszukiwanie Czytanie,
Korzystanie
informacji z serwisów informacji pobieranie
z usług
Wyszczególnie- dotyczących poświęconych o towarach lub czasopism
bankowych
nie zdrowia turystyce usługach on-line
w % ogółu osób
Austria 53 44 40 62 42
Belgia 35 54 40 43 37
Bułgaria 24 3 15 28 29
Cypr 28 20 31 48 36
Dania 54 75 60 72 66
Estonia 34 68 25 54 68
Finlandia 58 79 59 76 76
Francja 36 51 41 67 23
Grecja 30 9 27 39 38
Hiszpania 38 28 39 47 45
Irlandia 40 33 47 53 29
Islandia 61 80 54 81 85
Litwa 38 41 15 55 57
Luksemburg 52 59 62 66 61
Łotwa 38 53 25 52 58
Malta 39 42 38 53 53
a W ciągu ostatnich 3 miesięcy.
117
Tablica 31. osoby korzystające z internetu w sprawach prywatnycha w wybranych

krajach europejskich według celów w 2011 r. (dok.)
Szukanie Korzystanie Wyszukiwanie Czytanie,
Korzystanie
informacji z serwisów informacji pobieranie
z usług
Wyszczególnie- dotyczących poświęconych o towarach lub czasopism
bankowych
nie zdrowia turystyce usługach on-line
w % ogółu osób
Niderlandy 53 79 50 82 53
Niemcy 54 45 54 70 52
Norwegia 52 85 60 78 79
Polska 23 27 19 44 18
Portugalia 36 22 17 41 32
Rep. Czeska 31 30 38 56 53
Rumunia 29 4 15 27 32
Słowacja 38 34 37 54 44
Słowenia 47 31 35 54 51
Szwecja 47 78 49 75 77
UE-27 38 37 39 56 40
W. Brytania 36 x 49 66 45
Węgry 48 21 21 54 56
Włochy 27 20 30 41 30
a W ciągu ostatnich 3 miesięcy.
Zakupy przez Internet
W 2012 r. ponad 12 mln Polaków w wieku 16-74 lata dokonywało zakupów przez Internet
(w ciągu ostatniego roku od badania), co stanowiło 30,3% populacji. Odsetek Polaków zamawiają-
cych lub kupujących w sieci zwiększył się w porównaniu z 2008 r. o 12,3 p. proc. Największy wzrost
udziału osób robiących zakupy przez Internet odnotowano w grupie wieku 25-34 lata oraz 35-44 lata
(odpowiednio o 21,1 i 20,9 p. proc).
W badanym okresie mężczyźni robili zakupy przez Internet częściej niż kobiety. W 2012 r. najwięk-
szy udział kupujących w sieci odnotowano także wśród osób z wykształceniem wyższym (60,1%) oraz
uczniów i studentów (50,0%).
Tablica 32. Osoby zamawiające lub kupujące przez Internet towary lub usługi do użytku
prywatnego w ciągu ostatnich 12 miesięcy
2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnie-
nie
Ogółem 18,0 23,2 28,9 29,7 30,3
Płeć
Mężczyźni 20,2 25,9 31,7 32,6 32,4
Kobiety 16,0 20,7 26,4 27,1 28,5
Wiek
16-24 lata 33,8 40,2 49,2 48,0 48,8
25-34 34,2 40,9 49,7 50,4 55,3
118
Tablica 32. Osoby zamawiające lub kupujące przez Internet towary lub usługi do użytku
prywatnego w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dok.)
2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnie-
nie
35-44 19,7 28,6 36,7 37,5 40,6
45-54 9,9 14,2 18,5 20,9 21,3
55-64 4,8 6,9 9,3 11,1 10,0
65-74 lata 1,6 2,2 2,8 3,6 4,0
Wykształcenie
Podstawowe lub 9,2 11,5 15,6 15,7 14,5
gimnazjalne
Średnie 14,7 18,7 24,5 25,8 25,2
Wyższe 43,0 51,9 57,3 56,3 60,1
Uczniowie i 34,9 42,7 50,0 47,1 50,0
studenci
Pracujący 23,5 30,2 37,5 38,2 40,0
pracownicy 24,2 30,8 38,4 39,3 41,8
najemni
pracujący 36,7 44,2 52,5 54,4 49,8
na własny
rachunek
rolnicy 4,0 6,0 11,8 13,2 13,0
Bezrobotni 7,8 11,7 21,0 22,5 23,6
Emeryci i inni 4,0 5,7 7,6 9,7 9,2
bierni zawo-
dowo
Duże miasta 24,7 32,0 39,7 38,8 41,6
Mniejsze miasta 20,1 22,9 28,6 31,2 29,5
119
ZAWODY ZWIĄZANE Z ICT – na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Zawodów ISCO i stwo-

rzonej na jej podstawie polskiej Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, do zawodów związanych
z ICT zalicza się następujące kategorie:
1330 Kierownicy do spraw technologii informatycznych i telekomunikacyjnych
2356 Instruktorzy technologii informatycznych
2511 Analitycy systemowi
2512 Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych
2513 Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów
2514 Programiści aplikacji
2519 Analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych gdzie indziej
niesklasyfikowani
2521 Projektanci i administratorzy baz danych
2522 Administratorzy systemów komputerowych
2523 Specjaliści do spraw sieci komputerowych
2529 Specjaliści do spraw baz danych i sieci komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani
3511 Operatorzy urządzeń teleinformatycznych
3512 Technicy wsparcia informatycznego i technicznego
3513 Operatorzy sieci i systemów komputerowych
3514 Technicy sieci internetowych
3521 Operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji obrazu i dźwięku
3522 Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych
7422 Monterzy i serwisanci sieci instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych
Bardzo duże dysproporcje w odsetkach osób korzystających z handlu elektronicznego odnoto-

wywano w różnych grupach zawodów. Zdecydowanie większy odsetek kupujących przez Internet
obserwowano wśród osób pracujących w zawodach nierobotniczych niż wykonujących zawody ro-
botnicze. Osoby wykonujące zawody związane z branżą informatyczną i telekomunikacyjną (zawody
związane z ICT) znacznie częściej dokonywały zakupów przez Internet w porównaniu z grupą osób
niezwiązanych zawodowo z branżą ICT.
Tablica 33. OSOBY ZAMAWIAJĄCE LUB KUPUJĄCE PRZEZ INTERNET TOWARY LUB USŁUGI DO UŻYTKU
PRYWATNEGO WEDŁUG WYKONYWANEGO ZAWODU W CIĄGU OSTATNICH 12 MIESIĘCY
2008 2009 2010 2011 2012
Wyszczególnienie
Ogółem 23,5 30,2 37,5 38,2 40,0
pracujący w zawodach:
Nierobotniczych 35,2 43,5 50,8 50,7 53,2
Robotniczych 10,2 13,2 20,3 22,7 22,1
Związanych z ICT 59,4 75,7 84,1 76,1 80,8
Niezwiązanych z ICT 22,9 29,3 36,6 37,7 39,3
W 2012 r. przeciętna wartość zamówionych przez Internet towarów i usług przypadająca na jedną
osobę w wieku 16-74 lata wyniosła ponad 398 zł, a na jedną osobę korzystającą z handlu elektronicz-
nego – 1311 zł.
Wśród krajów europejskich widoczne są znaczne różnice pod względem popularności zaku-
pów dokonywanych przez Internet. Najczęściej z tej formy zakupów korzystali mieszkańcy Norwegii
120
(w 2011 r. – 73%), od których Polaków dzielił dystans 43 p. proc. W porównaniu do średniej unijnej
odsetek osób dokonujących zakupów przez Internet w 2011 r. był w Polsce niższy o 13 p. proc. Naj-
mniejszy odsetek osób korzystających z e-handlu obserwowano w Rumunii (6%) oraz Bułgarii (7%).
Wykres 76. Zamawiający przez Internet produkty do użytku prywatnego w wybranych

krajach europejskich
Norwegia
W.Brytania
Szwecja
Dania
Niderlandy
Luksemburg
Niemcy
Finlandia
Francja
Islandia
Malta
Austria
Irlandia
Belgia
UE-27
Słowacja
Słowenia
Polska
Rep. Czeska
Hiszpania
Węgry
Cypr
Estonia
Łotwa
Portugalia
Grecja
Litwa
Włochy
Bułgaria
Rumunia
0 10 20 30 40 50 60 70 80%
2008 2010 2011

Najczęściej przez Internet kupowano w Polsce odzież i sprzęt sportowy. W 2012 r. ponad połowa
osób robiących zakupy przez Internet kupiła te produkty, najrzadziej natomiast kupowano sprzęt
komputerowy (11,1%).
121
Wśród osób robiących zakupy przez Internet w 2012 r. w porównaniu do 2008 r. zmalał odsetek
osób, które kupowały sprzęt elektroniczny, bez komputerowego (o 4,2 p. proc.), sprzęt komputerowy
(o 4,0 p. proc.) oraz książki i czasopisma (o 3,0 p. proc.).
Tablica 34. OSOBY KUPUJĄCE PRZEZ INTERNET PRODUKTY DO PRYWATNEGO UŻYTKU

2008 2009 2010 2011 2012 2008 2009 2010 2011 2012
Zakupione produkty
w % osób zamawiających lub kupujących
w % ogółu osób przez Internet
Ubrania i sprzęt spor- 8,0 10,8 14,0 15,5 16,1 44,6 46,6 48,7 52,3 53,2
towy
Pozostałe 6,1 9,5 12,5 12,2 13,7 34,1 41,0 43,5 40,9 45,3
wyposażeniea
Książki, czasopisma 5,5 7,0 8,9 8,7 8,3 30,3 30,4 31,0 29,4 27,3
Sprzęt elektroniczny 4,2 5,2 5,7 4,8 5,8 23,3 22,6 19,9 16,2 19,1
bez komputerowego
Artykuły spożywcze 3,0 4,3 5,6 5,6 6,5 16,6 18,7 19,4 18,9 21,5
i kosmetyki
Filmy, muzyka 2,7 4,4 5,7 4,7 5,1 15,1 18,8 19,8 15,9 16,7
Sprzęt komputerowy 2,7 3,2 3,4 3,0 3,4 15,1 13,6 11,8 10,1 11,1
Bilety na imprezy spor- 1,8 3,5 4,8 4,3 4,5 9,9 15,0 16,7 14,4 14,9
towe lub kulturalne
Oprogramowanie 1,8 4,1 5,2 4,6 4,8 9,8 17,8 18,1 15,6 15,9
(w tym gry)
Wczasy, wycieczki, 1,6 2,9 3,8 5,1 3,6 9,1 12,5 13,0 17,1 12,0
zakwaterowanie
i bilety
a Meble, pojazdy, artykuły AGD, ogrodowe, hobbistyczne, narzędzia, zabawki, biżuteria, dzieła sztuki i bibeloty.
Mieszkańcy Unii Europejskiej przez Internet najchętniej kupowali usługi turystyczne oraz ubrania
i sprzęt sportowy – co piąty mieszkaniec krajów członkowskich w 2011 r. kupował w sieci takie usługi
i produkty. Liderem pod względem odsetka osób kupujących przez Internet jest Dania, w której naj-
więcej zakupów dokonano w kategorii: wczasy, wycieczki, zakwaterowanie i bilety.
Tablica 35. OSOBY KUPUJĄCE PRZEZ INTERNET PRODUKTY DO PRYWATNEGO UŻYTKU W 2011 R.
W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH
Książki,
Wczasy, czaso- Sprzęt
Bilety na
wy- Ubrania pisma, Pozo- elektro- Oprogra-
imprezy
cieczki, i sprzęt mate- stałe niczny Sprzęt
sporto- Filmy, mowa- kompu-
zakwate- sporto- riały do wyposa- we lub muzyka bez
Kraje rowanie wy nauki żeniea kultural- kompu- nie (w terowy
i bilety przez terowe- tym gry)
ne
Internet go
w % ogółu osób
Austria 24 24 23 12 16 12 14 13 10
Belgia 19 14 11 8 16 9 5 8 5
Bułgaria 2 3 1 1 1 1 1 1 0
Cypr 11 9 4 1 2 2 4 2 3
Dania 49 36 28 31 47 29 25 31 16
Estonia 10 9 5 5 11 2 3 4 2
122
Tablica 35. OSOBY KUPUJĄCE PRZEZ INTERNET PRODUKTY DO PRYWATNEGO UŻYTKU W 2011 R.
W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH (dok.)
Książki,
Wczasy, czaso- Sprzęt
Bilety na
wy- Ubrania pisma, Pozo- elektro- Oprogra-
imprezy
cieczki, i sprzęt mate- stałe niczny Sprzęt
sporto- Filmy, mowa- kompu-
zakwate- sporto- riały do wyposa- we lub muzyka bez nie (w
Kraje rowanie wy nauki żeniea kultural- kompu- terowy
i bilety przez terowe- tym gry)
ne
Internet go
w % ogółu osób
Finlandia 41 36 24 18 35 22 18 19 15
Francja 32 26 15 23 15 11 8 11 13
Grecja 9 6 4 4 4 2 4 3 5
Hiszpania 17 8 6 5 11 3 5 5 4
Irlandia 33 17 15 8 27 14 13 11 4
Islandia 29 20 24 8 22 15 8 17 5
Litwa 3 6 3 4 6 2 2 2 1
Luksemburg 47 24 43 16 36 31 14 22 9
Łotwa 6 7 2 6 9 1 7 1 3
Malta 16 24 16 9 9 10 12 11 6
Niderlandy 40 34 30 18 31 17 16 16 8
Niemcy 33 39 29 29 26 22 22 15 19
Norwegia 52 32 30 21 50 31 17 27 14
Polska 5 16 10 12 4 5 5 5 3
Portugalia 8 6 5 3 4 3 3 4 2
Rep. Czeska 8 17 6 6 10 2 12 3 2
Rumunia 2 3 3 1 2 2 1 2 1
Słowacja 8 19 10 12 10 5 7 4 3
Słowenia 12 11 10 10 9 5 6 8 7
Szwecja 45 34 33 14 37 24 15 22 15
UE-27 22 22 16 16 16 13 11 11 8
W. Brytania 38 41 32 33 29 33 19 26 9
Węgry 7 8 10 5 6 4 3 3 2
Włochy 8 5 5 3 4 3 3 3 2
Wśród krajów europejskich pod względem udziału osób pobierających zakupione produkty bez-
pośrednio z Internetu w 2011 r. dominowała Norwegia, w której filmy i muzykę oraz oprogramowa-
nie pobierało bezpośrednio z sieci odpowiednio 15% i 23% mieszkańców. W 2011 r. w Polsce odsetek
osób pobierających zakupione produkty bezpośrednio z Internetu wyniósł we wszystkich kategoriach
3%.
123
Tablica 36. OSOBY POBIERAJĄCE ZAKUPIONE PRODUKTY BEZPOŚREDNIO Z INTERNETU W 2011 R.

W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH
Książki, czasopisma, materiały Oprogramowanie (w tym gry)
Filmy, muzyka do nauki przez Internet
Kraje
w % ogółu osób
Austria 5 3 9
Belgia 5 3 6
Bułgaria 1 1 0
Cypr 1 1 1
Dania 15 9 21
Estonia 1 2 3
Finlandia 13 5 11
Francja 6 4 7
Grecja . 0 1
Hiszpania 2 2 3
Irlandia 14 15 11
Islandia 9 10 15
Litwa 2 2 2
Luksemburg 12 9 13
Łotwa 1 1 0
Malta 4 3 4
Niderlandy 5 5 10
Niemcy 9 3 8
Norwegia 15 5 23
Polska 3 3 3
Portugalia 2 2 3
Rep. Czeska 0 1 1
Rumunia 2 3 2
Słowacja 5 8 4
Słowenia 2 2 4
Szwecja 10 6 14
UE-27 6 4 6
W.Brytania 14 9 14
Węgry 2 3 2
Włochy 2 1 2
E-zdrowie
W 2012 r. badanie rozszerzono o zagadnienia dotyczące korzystania z Internetu w sprawach

związanych ze zdrowiem. Odsetek osób korzystających z Internetu w celu wyszukania informacji do-
tyczących zdrowia wyniósł 31,4%. Zdecydowanie rzadziej respondenci wykorzystywali Internet do
umawiania się na wizytę lekarską lub zamawiania produktów związanych ze zdrowiem (odpowiednio
124
4,3% i 3,8%). W sprawach związanych ze zdrowiem z Internetu najczęściej korzystały osoby w wie-
ku 25-34 lata, kobiety oraz osoby z wyższym wykształceniem. Biorąc pod uwagę miejsce zamiesz-
kania respondentów największy odsetek osób korzystających z Internetu w sprawach związanych
ze zdrowiem występował w dużych miastach oraz w centralnej części Polski. Odsetek osób wyszu-
kujących w sieci informacje dotyczące zdrowia i zamieszkujących duże miasta wyniósł 45,3%, czyli
o 24,9 p. proc. mniej niż odsetek osób zamieszkujących obszary wiejskie.
Tablica 37. Osoby korzystające z Internetu w sprawach związanych ze zdrowiem

w 2012 r.
Osoby korzystające z Internetu w ciągu ostatnich 12 miesięcy w celu
umówienia się na wizytę zamówienia produktów wyszukiwania informacji

Wyszczególnienie lekarską związanych ze zdrowiem dotyczących zdrowia

Ogółem 4,3 3,8 31,4
Płeć
Mężczyźni 3,3 3,5 24,4
Kobiety 5,1 4,1 37,8
Wiek
16-24 lata 3,2 3,4 36,3
25-34 8,5 7,8 49,0
35-44 7,2 5,4 43,2
45-54 3,1 3,1 28,4
55-64 1,9 1,6 19,4
65-74 lata 1,2 1,2 8,6
Wykształcenie
Podstawowe lub gimna- 0,4 0,5 11,8
zjalne
Średnie 2,8 2,6 27,4
Wyższe 12,3 10,2 61,4
Uczniowie i studenci 3,0 3,2 36,0
Pracujący 6,2 5,4 40,2
Pracownicy najemni 6,5 5,8 42,7
Pracujący na własny 8,6 6,8 44,4
rachunek
Bezrobotni 1,8 1,7 27,1
Emeryci i inni bierni 2,0 1,6 16,4
zawodowo
Duże miasta 9,6 6,6 45,3
Mniejsze miasta 2,4 3,3 31,2
Obszary wiejskie 1,6 1,9 20,4
Niski 1,5 2,2 22,8
Średni 2,8 3,2 27,4
Wysoki 7,7 5,6 41,8
125
Tablica 37. Osoby korzystające z Internetu w sprawach związanych ze zdrowiem

w 2012 r. (dok.)
Osoby korzystające z Internetu w ciągu ostatnich 12 miesięcy w celu
umówienia się na wizytę zamówienia produktów wyszukiwania informacji

Wyszczególnienie lekarską związanych ze zdrowiem dotyczących zdrowia

Regiony
Polska wschodnia 2,5 2,9 27,9
Polska centralna 5,4 4,2 34,1
Polska zachodnia 3,2 3,7 28,8
Ponad 30% badanej populacji korzystało z Internetu w ciągu ostatnich 12 miesięcy w celu wyszu-
kania informacji dotyczących zdrowia. Najczęściej poszukiwanym tematem w Internecie była infor-
macja o chorobach i ich symptomach. Informacji o zdrowym stylu życia poszukiwało 17,9% badanej
populacji.
Wykres 77. Osoby wyszukujące w Internecie informacje dotyczące zdrowia według

rodzaju informacji w 2012 r.
O chorobach i ich symptomach

O zdrowym stylu życia
O godzinach przyjęć lekarza
O lekach, dawkowaniu
O altenatywnych sposobach leczenia
O systemie opieki zdrowotnej
O ciąży lub opiece nad dziećmi
Inne
0 5 10 15 20 25 30%
Wśród osób zamawiających w Internecie produkty związane ze zdrowiem najwięcej (2,4%) osób
zamawiało przez Internet suplementy diety, witaminy oraz minerały. Tylko 0,1% badanej populacji
zamawiało w sieci testy (np. ciążowe).
126
Wykres 78. Osoby zamawiające przez Internet produkty związane ze zdrowiem według
rodzaju zamówionego produktu w 2012 r.
%
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0
suplemety diety, lekarstwa urządzenia do mierzenia testy (np. ciążowe)
witaminy, minerały ciśnienia krwi,
termometry itp.
Ponad 60% osób nie korzystało z Internetu w celu skontaktowania się z lekarzem/specjalistą
w sprawach dotyczących zdrowia. Jednym z głównych powodów było preferowanie kontaktu osobi-
stego. Na brak potrzeby kontaktu z lekarzem w ogóle wskazało 14,8% badanej populacji.
Wykres 79. Osoby niekorzystające z Internetu w celu skontaktowania się z lekarzem/

specjalistą według powodów w 2012 r.
Osoby niekontaktujące się przez

Internet z lekarzem
z powodu:
preferowania kontaktu osobistego
braku potrzeby kontaktu z lekarzem

w ogóle
braku takiej możliwości u danego lekarza
innego
obawy o poufność danych osobowych
0 10 20 30 40 50 60 70%
Łączenie się z Internetem poza domem lub miejscem pracy poprzez urządzenia przenośne
Prawie 22% osób w wieku 16-74 lata korzystało z urządzeń przenośnych w celu łączenia się z
Internetem poza domem lub miejscem pracy. Największy odsetek tych użytkowników występował
wśród uczniów i studentów, w grupie wieku 16-24 lata oraz wśród osób z wyższym wykształceniem
(odpowiednio 52,8%, 46,3% i 45,8%). Biorąc pod uwagę miejsce zmieszkania najwięcej osób korzy-
stało z takiej formy łączenia się z Internetem w dużych miastach i na terenach o wysokim stopniu
urbanizacji.
127
Tablica 38. Osoby korzystające i niekorzystające z urządzeń przenośnych do łączenia się

z internetem w 2012 r.
Osoby korzystające Osoby niekorzystające
z urządzeń przenośnych z urządzeń przenośnych
Wyszczególnienie
Ogółem 21,9 40,4
Płeć
Mężczyźni 24,6 38,5
Kobiety 19,4 42,2
Wiek
16-24 lata 46,3 49,8
25-34 37,7 51,7
35-44 25,3 53,1
45-54 13,4 42,2
55-64 6,5 27,3
65-74 lata 1,4 14,1
Wykształcenie
Podstawowe lub gimna- 14,7 24,9
zjalne
Średnie 16,1 42,6
Wyższe 45,8 47,8
Uczniowie i studenci 52,8 46,0
Pracujący 27,8 48,5
Pracownicy najemni 28,5 50,9
Pracujący na własny 41,5 46,3
rachunek
Bezrobotni 13,0 45,7
Emeryci i inni bierni 3,7 24,3
zawodowo
Duże miasta 35,0 39,5
Mniejsze miasta 19,0 43,4
Obszary wiejskie 13,8 38,4
Niski 14,1 40,2
Średni 18,9 40,2
Wysoki 31,0 40,8
Regiony
Polska wschodnia 17,4 39,8
Polska centralna 23,8 41,3
Polska zachodnia 21,7 39,2
Respondenci najczęściej korzystali z laptopów, notebooków lub netbooków do łączenia się z In-
ternetem poza domem i miejscem pracy (17,1%). Ponad jedna trzecia osób w wieku 16-24 lata korzy-
stała z wyżej wymienionych urządzeń do łączenia się z siecią. Telefony komórkowe lub smartphony
128
były wykorzystywane do mobilnego łączenia się z Internetem przez 14,8% badanych osób. Najmniej
respondentów łączyło się z siecią poprzez tablety i inne urządzenia przenośne. Mężczyźni częściej niż
kobiety łączyli się z Internetem poprzez różne urządzenia przenośne.
Tablica 39. Osoby łączące się z Internetem poprzez urządzenia przenośne według
rodzaju urządzenia w 2012 r.
Laptop, notebook Telefon komórko- Inne urządzenia
Tablet
lub netbook wy lub smartphone przenośne
Wyszczególnienie
Ogółem 17,1 14,8 1,9 1,9
Płeć
Mężczyźni 19,3 18,0 2,6 2,4
Kobiety 15,2 11,9 1,3 1,4
Wiek
16-24 lata 34,6 33,9 4,2 5,1
25-34 29,0 27,5 3,2 3,3
35-44 20,9 16,1 2,8 2,3
45-54 10,6 7,6 1,0 0,5
55-64 5,9 2,8 0,2 0,3
65-74 lata 1,2 0,7 0,2 0,1
Wykształcenie
Podstawowe lub gimna- 9,7 11,1 1,2 1,8
zjalne
Średnie 12,2 11,2 1,2 1,4
Wyższe 38,9 29,0 4,9 3,7
Uczniowie i studenci 39,8 38,6 4,8 5,8
Pracujący 22,2 18,5 2,5 2,2
Pracownicy najemni 22,4 18,9 2,5 2,3
Pracujący na własny 36,5 28,3 4,2 3,2
rachunek
Bezrobotni 9,6 8,6 1,0 1,7
Emeryci i inni bierni 2,8 1,9 0,2 0,2
zawodowo
Duże miasta 29,3 23,3 3,9 3,3
Mniejsze miasta 13,9 13,0 1,0 1,6
Obszary wiejskie 10,3 9,5 1,2 1,1
Niski 10,3 9,7 1,0 1,1
Średni 14,8 12,8 1,6 1,8
Wysoki 25,1 20,7 3,1 2,8
Regiony
Polska wschodnia 13,0 11,4 1,7 1,4
Polska centralna 18,7 16,2 2,2 2,1
Polska zachodnia 17,3 14,5 1,5 1,8
129
Najczęściej osoby łączyły się z Internetem poprzez urządzenie przenośne w celu wysłania bądź
odebrania poczty elektronicznej. W 2012 r. taką aktywność deklarowało 11,8% respondentów. Mniej
osób korzystało z serwisów społecznościowych (6,8%), niewiele ponad 1% korzystało z serwisów
podcast.
Wykres 80. Osoby łączące się z Internetem poprzez urządzenia przenośne według
wybranych celów w 2012 r.
Wysyłanie, odbieranie poczty

elektronicznej
Korzystanie z serwisów
społecznościowych
Czytanie on-line lub pobieranie plików

z gazetami, czasopismami
Korzystanie z aplikacji internetowych
w celu uzyskania inf. na temat swojej
lokalizacji (np. GPS)
Odtwarzanie lub pobieranie filmów
lub muzyki, granie w gry komputerowe
lub ich pobieranie
Inne cele
Czytanie on-line lub pobieranie książek,

e-booków
Korzystanie z serwisów podcast
0 2 4 6 8 10 12%
Podczas łączenia się z Internetem poza domem lub miejscem pracy poprzez urządzenia przeno-
śne mogą pojawić się utrudnienia. Najczęściej zdarzają się problemy z sygnałem sieci telefonii ko-
mórkowej, które wskazało 7,5% respondentów. Najrzadziej występującą uciążliwością były trudności
w zdobyciu informacji na temat kosztów dostępu do Internetu.
130
Wykres 81. Osoby napotykające problemy podczas łączenia się z Internetem poprzez
urządzenia przenośne w 2012 r.
Częste problemy z sygnałem sieci

telefonii komórkowej
Niedogodność używania małego
ekranu lub wpisywania tekstu na
urządzeniu podręcznym
Inne
Trudność z ustawieniem lub zmianą

parametrów połączenia z Internetem
Niespodziewanie wysokie rachunki
Trudność w zdobyciu informacji na

temat kosztów dostępu do Internetu
0 2 4 6 8%
Osoby niekorzystające z urządzeń przenośnych do łączenia się z Internetem poza domem lub
miejscem pracy jako powód wskazują zazwyczaj brak takiej potrzeby. Taką przyczynę wskazało 33,4%
respondentów. Zbyt wysokie koszty były przeszkodą dla mniej niż 5% respondentów.
Wykres 82. Osoby niełączące się z Internetem poprzez urządzenia przenośne według
powodów w 2012 r.
Brak potrzeby korzystania z Internetu

poza domem lub miejscem pracy
Zbyt wysokie koszty
Inne powody
Niedogodność używania małego ekranu
na urządzeniu podręcznym
Brak wiedzy jak korzystać lub zbyt
skomplikowane korzystanie
Względy bezpieczeństwa lub prywatności
Niedostępność połączenia
szerokopasmowego lub zbyt wolne łącza
0 10 20 30 40%
Umiejętności informatyczne
W latach 2009-2012 pytano respondentów w Polsce o czynności wykonywane dotychczas pod-

czas korzystania z komputera i z Internetu. W badanym okresie największą grupę wśród użytkowni-
ków komputerów i Internetu stanowiły osoby, które umiały kopiować lub przenosić pliki lub foldery
oraz używać poleceń kopiowania lub wklejania, a także osoby, które wysyłały e-maile z załączni-
kami. W 2012 r. w porównaniu z 2009 r. wśród użytkowników Internetu najbardziej zwiększył się
131
(o 7,9 p. proc.) udział osób, które korzystały z poczty elektronicznej w celu wysyłania e-maili z załącz-
nikami i wyniósł 72,8%. Odsetek osób, które tworzyły stronę internetową systematycznie wzrastał do
2011 r., jednak w kolejnym roku odnotowano jego spadek o 2,0 p. proc.
Wykres 83. Czynności wykonywane podczas korzystania z komputera i Internetu

(w odsetkach osób korzystających z komputera i Internetu)a
Kopiowanie, przenoszenie
pliku lub folderu
Używanie poleceń kopiowania
lub wklejania
Wysyłanie e-maili z załącznikami

Korzystanie z podstawowych funkcji
matematycznych w arkuszu
kalkulacyjnym
Tworzenie strony internetowej
Pisanie programu komputerowego
0 10 20 30 40 50 60 70 80%
2009 2010 2011 2012

a Pisanie programu komputerowego, korzystanie z podstawowych funkcji matematycznych w arkuszu kalkulacyjnym, używanie poleceń
kopiowania lub wklejania oraz kopiowanie, przenoszenie pliku lub folderu podane są w odsetkach osób korzystających z komputera.
Tworzenie strony internetowej, wysyłanie e-maili z załącznikami podane są w odsetkach osób korzystających z Internetu.
W 2012 r. spośród osób kiedykolwiek korzystających z komputera najwięcej osób deklarowało

umiejętność kopiowania, przenoszenia plików lub folderów (75,7%), a także umiejętność używania
polecenia kopiowania lub wklejania (67,3%). We wszystkich rodzajach czynności mężczyźni częściej
deklarowali umiejętność ich wykonywania, przy czym największą dysproporcję między mężczyznami
i kobietami odnotowano w przypadku umiejętności instalowania nowych urządzeń (20,7 p. proc.)
oraz umiejętności kompresowania plików za pomocą specjalnego programu (12,9 p. proc.).
Tablica 40. Osoby korzystające z komputera i dotychczas wykonujące wybrane czynności

w 2012 r.
Ogółem Mężczyźni Kobiety
Wyszczególnienie
w % osób korzystających z komputera
Kopiowanie, przenoszenie pliku lub folderu 75,7 76,8 74,7
Używanie poleceń kopiowania lub wklejania 67,3 68,3 66,4
Instalowanie nowych urządzeń 50,6 61,4 40,7
Korzystanie z podstawowych funkcji matematycznych w arkuszu 47,6 48,4 47,0
kalkulacyjnym
Kompresowanie plików przy pomocy specjalnego programu 34,3 41,0 28,1
Pisanie programu komputerowego 8,3 11,6 5,2
Osoby niewykonujące żadnej z powyższych czynności 19,2 18,0 20,3
Osoby wykonujące jedną z najprostszych czynności (stanowiące największy odsetek użytkow-

ników komputerów – 75,7%) najczęściej deklarowały umiejętność wykonywania jeszcze dwóch in-
nych czynności (13,9% osób potrafiących kopiować, przenosić pliki lub foldery). Ponad połowa osób
132
(52,8%), które pisały programy komputerowe z użyciem specjalistycznego języka programowania,

deklarowały umiejętność wykonywania wszystkich wymienionych czynności komputerowych. Zna-
czący odsetek osób, które deklarowały umiejętność wykonywania wszystkich czynności, obserwo-
wano również wśród osób potrafiących instalować lub wymienić system operacyjny (24,2%). Można
zauważyć, że wraz ze zwiększającym się stopniem trudności wykonywanej czynności podczas korzy-
stania z komputera, zwiększa się liczba posiadanych umiejętności.
Tablica 41. Osoby deklarujące wykonywanie wybranych czynności podczas korzystania

z komputera według liczby wykonywanych czynności i ich rodzaju w 2012 r.
Liczba wykonywanych czynności
Razem
Rodzaj czynności 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
w % osób korzystających z komputera

Kopiowanie, prze- 4,7 11,1 13,9 13,2 11,0 10,6 10,3 10,0 9,5 5,8 100,0
noszenie pliku lub
folderu
Używanie poleceń 0,7 8,9 13,4 14,0 11,7 11,6 11,3 11,2 10,7 6,5 100,0
kopiowania lub
wklejania
Korzystanie z pod- 1,2 2,1 8,8 10,8 11,9 12,5 13,6 14,9 15,0 9,2 100,0
stawowych funkcji
matematycznych
w arkuszu kalkula-
cyjnym
Kompresowanie 0,0 0,5 1,7 5,4 8,3 13,2 16,8 20,6 20,8 12,8 100,0
plików przy pomocy
specjalnego pro-
gramu
Instalowanie nowych 1,2 3,4 7,5 11,6 12,2 12,6 14,2 14,5 14,2 8,6 100,0
urządzeń
Pisanie programu 0,2 0,1 1,9 2,0 3,7 4,2 8,0 9,5 17,6 52,8 100,0
komputerowego
Przenoszenie plików 1,6 3,3 7,2 12,2 11,8 13,8 13,9 14,2 13,6 8,3 100,0
między kompu-
terem a innymi
urządzeniami
Zmienianie lub 0,1 0,6 1,3 3,0 7,0 11,7 17,2 22,5 22,7 13,9 100,0
sprawdzanie usta-
wień programów
Tworzenie prezentacji 0,2 0,4 1,5 3,9 6,7 11,5 15,7 21,0 24,0 15,2 100,0
za pomocą odpo-
wiedniego progra-
mu zawierającej
zdjęcia, muzykę,
filmy lub wykresy
Instalowanie lub 0,2 0,4 0,6 2,4 4,3 7,0 10,4 15,2 35,1 24,2 100,0
wymiana systemu
operacyjnego
Zdecydowana większość osób korzystających z Internetu używała wyszukiwarki internetowej

(95,9%), a także deklarowała wysyłanie e-maili z załącznikami (72,8%). Wśród mężczyzn odnotowa-
no znacznie większy niż wśród kobiet udział osób, które wyszukiwały, pobierały i instalowały opro-
gramowanie (44,8%, tj. o 15,6 p. proc.), a także używały programów do wymiany plików filmowych,
muzycznych (29,3%, tj. o 13,0 p. proc.). Kobiety nieznacznie częściej deklarowały branie udziału w
czatach, forach dyskusyjnych (64,5%, tj. o 1,8 p. proc. więcej niż mężczyźni).
133
Tablica 42. Osoby korzystające z Internetu i wykonujące dotychczas wybrane czynności

w 2012 r.
Ogółem Mężczyźni Kobiety
Wyszczególnienie
w % osób korzystających z Internetu
Używanie wyszukiwarki internetowej 95,9 96,2 95,7
Wysyłania e-maila z załącznikami 72,8 73,0 72,6
Telefonowanie za pomocą Internetu 41,5 43,9 39,3
Branie udziału w czatach, forach dyskusyjnych 63,7 62,8 64,5
Wyszukiwanie, pobieranie i instalowanie oprogra- 36,7 44,8 29,2
mowania
Używanie programów do wymiany plików filmo- 22,6 29,3 16,4
wych, muzycznych itp.
Tworzenie strony internetowej 10,1 14,0 6,5
Osoby niewykonujące żadnej z powyższych czyn- 2,1 2,2 2,0
ności
Wśród użytkowników Internetu, którzy korzystali z wyszukiwarki internetowej, 12,1% nie dekla-
rowało wykonywania żadnej innej z wymienionych czynności. Blisko połowa użytkowników Interne-
tu, którzy tworzyli strony internetowe, deklarowała umiejętność wykonywania wszystkich wymie-
nionych czynności (42,7%). Podobnie jak w przypadku umiejętności komputerowych, im trudniejszy
stopień deklarowanej umiejętności, tym więcej czynności wykonywali użytkownicy Internetu.
Tablica 43. Osoby deklarujące wykonywanie wybranych czynności podczas

KORZYSTANIA z Internetu według liczby wykonywanych czynności i ich rodzaju
w 2012 r.
Razem
Rodzaj czynności 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Używanie wyszukiwarki 12,1 16,4 16,5 15,6 12,4 9,1 7,7 5,8 4,5 100,0
internetowej
Wysyłania e-maila z 0,1 12,1 17,8 18,9 15,8 11,8 10,0 7,6 5,9 100,0
załącznikami
Branie udziału w cza- 1,0 6,6 16,2 20,0 16,6 12,9 11,3 8,7 6,8 100,0
tach, forach dysku-
syjnych
Telefonowanie za po- 1,2 5,3 11,2 15,1 16,0 13,5 14,7 12,6 10,4 100,0
mocą Internetu
Używanie programów 0,3 0,7 1,8 5,9 12,3 17,0 21,7 21,4 19,0 100,0
do wymiany plików
filmowych, muzycz-
nych itp.
Tworzenie strony inter- 0,2 0,7 2,9 3,6 5,6 11,5 14,6 18,2 42,7 100,0
netowej
Umieszczanie na 0,1 1,0 4,6 14,2 18,4 17,7 17,1 14,9 12,0 100,0
stronach interneto-
wych lub w serwisach
społecznościowych
własnych tekstów,
zdjęć, filmów lub
muzyki
134
Tablica 43. Osoby deklarujące wykonywanie wybranych czynności podczas

KORZYSTANIA z Internetu według liczby wykonywanych czynności i ich rodzaju
w 2012 r. (dok.)
Razem
Rodzaj czynności 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Ustawianie w przeglą- 0,1 0,2 1,7 5,3 10,9 15,1 20,9 24,8 21,1 100,0
darce internetowej
opcji dot. bezpieczeń-
stwa
Wyszukiwanie, pobie- 0,1 1,2 4,9 11,7 18,1 19,0 18,5 14,8 11,7 100,0
ranie i instalowanie
oprogramowania
Najwięcej mieszkańców Unii Europejskiej w wieku 16-74 lat używało wyszukiwarki internetowej
(71%) oraz wysyłało e-maile z załącznikami (63%). Udział osób w Polsce, które deklarowały wyko-
nywanie tych czynności był niższy niż średnio w UE odpowiednio o 7 p. proc. i 16 p. proc. Najmniej
liczną grupę w Unii Europejskiej stanowiły osoby, które tworzyły strony internetowe (11% osób
w wieku 16-74 lata).
Tablica 44. Osoby posiadające umiejętności związane z korzystaniem z Internetu

w wybranych krajach europejskich w 2011 r.
Branie udziału Używanie
Używanie Wysyłanie Telefono- Tworzenie
w czatach, programów
wyszukiwarki e-maili z za- wanie przez stron interne-
forach dysku- do wymiany
Kraje internetowej łącznikami Internet towych
syjnych plików (P2P)
w % ogółu osób
Austria 78 71 33 29 8 12
Belgia 78 70 37 25 12 11
Bułgaria 49 37 22 28 13 4
Cypr 57 46 26 33 12 4
Dania 88 80 57 13 26 21
Estonia 73 66 39 51 24 14
Finlandia 88 76 50 35 18 22
Francja 77 69 32 35 15 11
Grecja 53 41 34 22 10 6
Hiszpania 69 58 32 20 22 9
Irlandia 69 63 25 25 10 6
Islandia 90 84 50 61 32 32
Litwa 66 54 45 53 31 9
Luksemburg 88 81 42 39 17 16
Łotwa 71 62 61 52 32 10
Malta 67 61 44 30 17 10
Niderlandy 89 83 38 38 27 16
Niemcy 80 70 31 20 5 9
Norwegia 91 86 42 43 30 24
Polska 64 47 27 25 16 8
135
Tablica 44. Osoby posiadające umiejętności związane z korzystaniem z Internetu

w wybranych krajach europejskich w 2011 r. (dok.)
Branie udziału Używanie
Używanie Wysyłanie Telefono- Tworzenie
w czatach, programów
wyszukiwarki e-maili z za- wanie przez stron interne-
forach dysku- do wymiany
Kraje internetowej łącznikami Internet towych
syjnych plików (P2P)
w % ogółu osób
Portugalia 58 50 32 20 14 10
Rep. Czeska 72 68 33 40 10 9
Rumunia 42 36 22 15 8 7
Słowacja 78 71 29 49 15 8
Słowenia 69 58 40 24 26 11
Szwecja 90 84 48 40 25 19
UE-27 71 63 33 26 15 11
Węgry 70 66 39 26 25 12
Wielka Bry- 80 77 37 27 16 14
tania
Włochy 57 51 32 23 15 10
136
ANEKS 1
Statystyka społeczeństwa informacyjnego w Polsce
Badania obejmujące swoim zakresem tematycznym informacje dotyczące społeczeństwa in-

formacyjnego zostały włączone do Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej (1.43.14)
w 2004 r. i prowadzone są corocznie. Obejmują dwa badania wykorzystania technologii informacyj-
no-telekomunikacyjnych (ICT - ang. Information and Communication Technologies) przez:
–– przedsiębiorstwa (w podziale na niefinansowe i finansowe),
–– gospodarstwa domowe i osoby prywatne.
Badanie wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach
Począwszy od 2008 r. badanie wykorzystania ICT w przedsiębiorstwach prowadzone jest w oparciu

o elektroniczną formę zbierania danych. Przedsiębiorstwa bardzo dobrze przyjęły zmianę formy zbie-
rania danych. W przypadku przedsiębiorstw niefinansowych jest to badanie reprezentacyjne (wyją-
tek stanowią podmioty o liczbie pracujących przekraczającej 249 osób, dla których jest to badanie
pełne), natomiast przedsiębiorstwa sektora finansowego objęte są badaniem pełnym. Na mocy roz-
porządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej (PBSSP)
ma ono charakter obowiązkowy. Badanie jest prowadzone w kwietniu każdego roku; wyjątek stano-
wiło pierwsze badanie pilotażowe w 2004 r. zrealizowane w maju.
Dane zbierane są w oparciu o dwa kwestionariusze:
–– dla przedsiębiorstw niefinansowych (SSI-01),
–– dla przedsiębiorstw sektora finansowego (SSI-02).
W kolejnych edycjach badania w przedsiębiorstwach, kwestionariusz zawierał pytania z zakresu
wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach, obejmując
następujące informacje:
• ogólna charakterystyka przedsiębiorstwa zawierająca dane o liczbie osób pracujących,
łącznej wartości netto zakupów i przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów,
• podstawowe informacje o systemach informacyjno-telekomunikacyjnych, tj. wykorzystanie
komputerów, sieci, systemów informatycznych do obsługi zamówień, zatrudnianie osób
w systemie telepracy,
• odsetek osób pracujących wykorzystujących podczas pracy komputer, w tym z dostępem do
Internetu,
• e-umiejętności,
• opracowywanie oprogramowania komputerowego na własne potrzeby i jego wartość,
• dostęp do Internetu, rodzaje połączeń z Internetem, cele wykorzystywania Internetu, w tym
w kontaktach z organami administracji publicznej,
• posiadanie własnej strony internetowej i jej funkcje,
• polityka bezpieczeństwa, stosowanie zabezpieczeń sieci i danych oraz ich aktualizacja,
• rodzaj problemów dotyczących bezpieczeństwa danych,
• stosowanie podpisu elektronicznego,
• handel elektroniczny przez Internet i inne sieci (udział wartości sprzedaży i zakupów
elektronicznych w wartości wszystkich transakcji),
• zamawianie produktów za pośrednictwem wyspecjalizowanych rynków internetowych,
137
• wartość sprzedaży za pośrednictwem Internetu w zależności od rodzaju klienta (B2B lub B2G
i B2C), a także jego pochodzenia geograficznego,
• otrzymywanie płatności w trybie bezpośrednim (on-line),
• znaczenie sprzedaży poprzez Internet w działalności przedsiębiorstwa,
• bariery ograniczające sprzedaż przez Internet,
• stosowanie technologii automatycznej identyfikacji,
• stosowanie zielonych technologii,
• inwestycje, wydatki na produkty ICT.
W 2006 r. wprowadzono pytania dotyczące trudności w pozyskiwaniu pracowników z umiejętno-
ściami ICT, dostępu tele-pracowników do systemów informatycznych przedsiębiorstwa, zastępowal-
ności poczty tradycyjnej przez pocztę elektroniczną, maksymalnej szybkości ściągania danych przez
przedsiębiorstwa. W 2007 r. w kwestionariuszu zawarto także pytania obejmujące zagadnienia ko-
rzystania przez przedsiębiorstwa z systemów do planowana zasobów (ERP), zarządzania relacjami
z klientami (CRM), bezpłatnego oprogramowania (open-source), wysyłania i otrzymywania e-faktur.
Rozwinięty także został moduł dotyczący umiejętności informatycznych wśród pracowników oraz
korzystania z usług specjalistów ICT z kraju i zagranicy. Kwestionariusz w 2008 r. zawierał specjali-
styczne moduły, z których pierwszy był poświęcony automatycznej wymianie informacji i danych
z systemami ICT dostawców i klientów np. na temat poziomu zapasów, planów produkcji czy prognoz
popytu, a drugi wymianie informacji wewnątrz przedsiębiorstwa poprzez wykorzystanie różnych apli-
kacji i oprogramowania w celu wsparcia działalności przedsiębiorstwa. Wprowadzono też nowe pyta-
nie poświęcone korzyściom z wykorzystywania ICT postrzeganym przez przedsiębiorstwo.
W 2009 r. wprowadzono moduł dotyczący stosowania technologii automatycznej identyfika-
cji, w którym pytano o to, w jakich obszarach działalności przedsiębiorstwa jest ona stosowana.
W 2010 r. wśród nowo zawartych w kwestionariuszu rodzajów połączeń z Internetem znalazły się sze-
rokopasmowe łącza bezprzewodowe przez modem 3G lub 3G handset. Szczególny nacisk położono
na moduł związany z bezpieczeństwem ICT, który zawierał pytania na temat posiadania przez przed-
siębiorstwo formalnie zdefiniowanej polityki bezpieczeństwa oraz zagrożeń i zabezpieczeń systemów
ICT. W 2010 r. również po raz pierwszy zbadano nakłady na produkty ICT.
W 2011 r. kontynuowano badanie nakładów na ICT, rozszerzono zakres pytań dotyczących elek-
tronicznego fakturowania oraz ponownie wprowadzono zagadnienia dotyczące stosowania automa-
tycznej identyfikacji (RFID). Specjalnym modułem w 2011 r. był moduł dotyczący tzw. „zielonych
technologii” (ICT i wpływ na środowisko).
W 2012 r. ponownie wprowadzono pytania dotyczące zatrudnienia przez przedsiębiorstwo spe-
cjalistów ICT/IT oraz szkoleń dla pracowników przedsiębiorstwa w dziedzinie ICT. Zamieszczono nowy
moduł zawierający pytania odnośnie mobilnego dostępu do Internetu w celach biznesowych.
W badaniu stosuje się różne okresy odniesienia dla różnego rodzaju informacji, np. dane doty-
czące wykorzystywanych systemów ICT odnoszą się do stycznia danego roku, w którym odbywa się
badanie, a informacje o obrotach w handlu elektronicznym oraz dotyczące e-administracji – do ca-
łego roku poprzedniego.
Wyniki badania są publikowane w formie:
• publikacji „Społeczeństwo Informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych”. Ukazało się
pięć edycji tej publikacji – za lata 2004-2006, 2004-2007, 2004-2008, 2006-2010, 2007-2011,
• informacji sygnalnych na konferencje prasowe,
• tablic wynikowych dostępnych na stronie internetowej GUS.
Rezultaty badania prezentowane są w podziale wg sekcji PKD lub klas wielkości przedsiębiorstwa
mierzonych liczbą pracujących, tj. przedsiębiorstwa małe – 10-49 osób, przedsiębiorstwa średnie
– 50-249 osób, przedsiębiorstwa duże – 250 i więcej osób. Od 2007 r. wyniki z badania w przedsię-
biorstwach są także przedstawiane według województw.
138
ANEKS
Dane ze wszystkich krajów UE są publikowane na stronie internetowej Eurostatu. Na ich podstawie

obliczane są wskaźniki porównawcze używane do oceny realizacji Strategii i2010, jak również wskaź-
niki strukturalne potrzebne do monitorowania postępów w realizacji Strategii Lizbońskiej. Eurostat
wykorzystuje je także do opracowywania krótkich informacji z serii Statistics in Focus oraz Data in Fo-
cus. Dane z 2004 r. zostały dodatkowo wykorzystane w publikacji poświęconej wskaźnikom społeczeń-
stwa informacyjnego w Regionie Morza Bałtyckiego przygotowanej pod koniec grudnia 2005 r. przez
międzynarodowy komitet redakcyjny w ramach programu Northern eDimmension Action Plan.
Badanie wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach domowych i przez

osoby prywatne
Wykorzystanie ICT w gospodarstwach domowych jest badaniem reprezentacyjnym, ankietowym,

realizowanym metodą wywiadu bezpośredniego (przez ankieterów), w którym udział jest dobrowol-
ny. Podobnie jak w przedsiębiorstwach, badanie w gospodarstwach domowych odbywa się w kwiet-
niu każdego roku. Wyjątkowo pierwsze badanie pilotażowe przeprowadzone było w lipcu 2004 r.
W badaniu stosowanych jest kilka okresów odniesienia w zależności od rodzaju pozyskiwanych
informacji. Większość zbieranych informacji dotyczy albo stanu w dniu badania, albo ostatnich trzech
miesięcy (co powinno pokrywać się z pierwszym kwartałem danego roku, w celu zapewnienia po-
równywalności międzynarodowej). Wyjątkiem są informacje dotyczące zakupów w handlu elek-
tronicznym, w tym wartości tych zakupów, gdzie okres odniesienia obejmuje ostatnie 12 miesięcy.
Wprowadzone od 2008 r. na potrzeby krajowe pytania o wartość wydatków na ICT każdorazowo
dotyczą całego minionego roku kalendarzowego.
Zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniach Komisji Europejskiej badanie obejmuje
gospodarstwa domowe z przynajmniej jedną osobą w wieku 16-74 lata znajdujące się na terenie ca-
łego kraju oraz wszystkie osoby w wieku 16-74 lata w tych gospodarstwach. Badaniem nie są objęte
osoby mieszkające w gospodarstwach zbiorowych, takich jak: domy studenckie, hotele robotnicze,
domy opieki społecznej, zakony, szpitale, koszary, zakłady karne itp. Cudzoziemcy mogą uczestniczyć
w badaniu, o ile znają język polski.
W badaniu tym wykorzystuje się dwa kwestionariusze zawierające osobne pytania dla gospo-
darstw domowych (SSI-10G) oraz osób indywidualnych (SSI-10I). Do rejestracji danych ankieterzy
wykorzystują laptopy z oprogramowaniem typu CAPI (ang. Computer Assisted Personal Interview
– wspomagany komputerowo wywiad bezpośredni), będącym elektroniczną wersją ankiet wraz
z systemem kontroli wprowadzanych danych pod względem spójności logicznej i rachunkowej.
Zebrane wyniki są następnie przesyłane przez Internet do centralnej bazy danych do dalszych etapów
przetwarzania.
Ankiety zawierają głównie pytania jakościowe (niezwiązane z wartościami podawanymi w postaci
liczb) i zamknięte (tzn. możliwości odpowiedzi są z góry ustalone, a respondent może jedynie wy-
bierać, które z nich opisują jego sytuację). Często lista możliwości jest dopełniana opcją „pozostałe”,
„inne, nie wymienione powyżej” lub „nie dotyczy”. Wyjątkiem są pytania o wartość wydatków na ICT
i dochodów netto gospodarstw domowych (jeśli respondent nie chce lub nie potrafi podać dokładnej
wartości dochodów, alternatywnie może wskazać przedział) oraz wartość zakupów internetowych
osób prywatnych.
Przeważają pytania wielokrotnego wyboru i dotyczące faktów. Występują również pytania na
które można udzielić tylko jednej odpowiedzi lub dotyczące bardziej subiektywnych ocen. Jeżeli nie
określono w pytaniu okresu odniesienia, to pytanie takie dotyczy stanu w dniu badania. Ankiety nie
zawierają pytań prognostycznych.
Pytania w formularzu dla gospodarstwa domowego (zgodnie z kwestionariuszem modelowym)
dotyczą wyposażenia gospodarstwa domowego w komputery (przed 2007 r. także w inny sprzęt ICT),
dostępu gospodarstwa domowego do Internetu, dostępu do Internetu poprzez wybrane urządze-
nia, rodzaju połączeń internetowych (celem jest zebranie informacji o dostępie szerokopasmowym),
przyczyn nieposiadania szerokopasmowego dostępu do Internetu, przyczyn nieposiadania dostępu
do Internetu w domu.
139
W formularzu dla osób znajdują się pytania dotyczące: korzystania z komputera (kiedy ostatnio?,
jak często?, gdzie?); korzystania z Internetu (kiedy ostatnio?, jak często?, gdzie?); korzystania z Inter-
netu za pomocą urządzeń przenośnych; celów korzystania z Internetu (w podziale na: komunikowa-
nie się, wyszukiwanie informacji oraz korzystanie z serwisów on-line, zamawianie i sprzedaż towarów
oraz usług, usługi bankowe, kontakty z instytucjami publicznymi, szkolenie i kształcenie); zakupów
przez Internet (kiedy ostatnio?, rodzaje zakupionych lub zamówionych towarów i usług, pobieranie
produktów bezpośrednio z sieci, kraj pochodzenia sprzedawców).
Oprócz podstawowego zestawu wskaźników, corocznie dodawany jest moduł zgodnie z zalece-
niami Eurostatu, umożliwiający szczegółowe zbadanie wybranego aspektu społeczeństwa informa-
cyjnego. W kolejnych edycjach badania były to następujące moduły:
• elektroniczna administracja publiczna (2006 r.),
• umiejętności informatyczne (2007 r.),
• korzystanie z zaawansowanych usług sieciowych (2008 r.),
• handel elektroniczny (2009 r.),
• e-bezpieczeństwo (2010 r.),
• umiejętności informatyczne (2011 r.).
• mobilne korzystanie z Internetu i powszechny dostęp (2012 r.)
W 2012 r. po raz pierwszy wprowadzony został nowy moduł krajowy, który dotyczył: e-zdrowia.
Ankiety zawierają pytania pozwalające na zestawianie wyników badania ze względu na grupy spo-
łeczno-demograficzne. Są to: przeciętny miesięczny dochód netto gospodarstwa domowego (na tej
podstawie wydzielane są 4 grupy dochodowe odpowiadające kwartylom); wiek (grupowany w prze-
działy: 16-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55-64, 65-74 lata); płeć; poziom wykształcenia (wyższe, policeal-
ne, średnie, zasadnicze zawodowe, gimnazjalne, podstawowe, bez wykształcenia); aktywność zawo-
dowa (pracujący najemnie, na własny rachunek, rolnicy, bezrobotni, uczący się, emeryci, renciści i
bierni zawodowo z innych powodów); zawód (4 znaki zgodnie z Klasyfikacją Zawodów i Specjalności
opartą na Międzynarodowej Klasyfikacji Zawodów ISCO).
W odpowiedzi na potrzeby informacyjne użytkowników krajowych, w kwestionariuszach doda-
wano również pytania, dotyczące m.in. wydatków gospodarstw domowych na ICT w podziale na
sprzęt komputerowy, oprogramowanie i usługi internetowe; użyteczności wyszukiwanych w Interne-
cie informacji; korzystania i zainteresowania telepracą.
Wyniki badania są publikowane w formie:
• publikacji „Społeczeństwo Informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych”. Ukazało się
dotychczas pięć edycji tej publikacji – za lata 2004-2006, 2004-2007, 2004-2008, 2006-2010,
2007-2011,
• informacji sygnalnych na konferencje prasowe,
• tablic wynikowych dostępnych na stronie internetowej GUS.
Eurostat publikuje wyniki badań wspólnotowych na stronach internetowych oraz w seriach wy-
dawniczych Statistics in Focus oraz Data in Focus.
140
ANEKS
ANEKS 2
Statystyka społeczeństwa informacyjnego w Europejskim Systemie Statystycznym
Statystyka społeczeństwa informacyjnego jest częścią Europejskiego Systemu Statystycznego.

Wspólnotowe badania wykorzystania ICT są prowadzone w krajach UE od 2002 r. Koordynacją prac
zajmuje się Eurostat, który co roku nadzoruje przygotowanie kwestionariuszy modelowych oraz in-
strukcji metodologicznych. Podstawowe założenia metodologiczne do badań ustalone są wspólnie
przez kraje członkowskie UE na bazie ich potrzeb i doświadczeń, z uwzględnieniem potrzeb Komisji
Europejskiej oraz rekomendacji OECD.
Od 2006 r. badania wykorzystania ICT we wszystkich krajach UE są prowadzone na podstawie
Rozporządzenia nr 808/2004 dotyczącego statystyk Wspólnoty w sprawie społeczeństwa informa-
cyjnego (SI), które ma na celu stworzenie jednolitego systemu międzynarodowej statystyki w tej
dziedzinie, aby umożliwić dokonywanie porównań wskaźników charakteryzujących kluczowe obszary
wykorzystania ICT w przedsiębiorstwach, gospodarstwach domowych i przez osoby prywatne. Parla-
ment Europejski i Rada Unii Europejskiej wydały je 21 kwietnia 2004 r. mając na względzie, że:
1. Rada Europejska w Lizbonie w marcu 2000 r. ustaliła cel dla Europy, którym jest stworzenie
w ciągu dziesięciu lat najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki opartej na wiedzy
na świecie.
2. Plan Działań eEuropa 2002 – zatwierdzony w czasie Rady Europejskiej w Feira w czerwcu 2000 r.
– przewidział proces określania celów i porównania z najlepszymi, aby stworzyć Europę
on-line tak szybko, jak to możliwe.
3. Rada Europejska w Sewilli w czerwcu 2002 r. ustaliła cele Planu działań eEuropa 2005, który
wzywa do ustalenia podstaw prawnych, zapewniających regularne dostarczanie
porównywalnych danych przez Państwa Członkowskie i umożliwia szersze wykorzystanie
oficjalnych danych statystycznych w społeczeństwie informacyjnym.
4. Wskaźniki strukturalne, które są wykorzystywane w corocznych Raportach Wiosennych Rady
Europejskiej wymagają wskaźników opartych na spójnych informacjach statystycznych
z dziedziny społeczeństwa informacyjnego.
5. Proces realizacji Planu Działań eEuropa wymaga wskaźników opartych na spójnych
informacjach statystycznych z dziedziny społeczeństwa informacyjnego.
6. Zharmonizowane statystyki dotyczące wykorzystania technologii informacyjnych
i telekomunikacyjnych przez użytkowników indywidualnych i gospodarstwa domowe oraz
w przedsiębiorstwach są corocznie niezbędne służbom Komisji.
7. Gwałtownie zmieniający się charakter dziedziny społeczeństwa informacyjnego wymaga,
by statystyki, które są przygotowywane, były dostosowane do nowych zmian. Można tego
dokonać przez moduły o stałej długości oraz zezwalając na modyfikację poprzez środki
wykonawcze uwzględniające środki Państw Członkowskich i obciążenia respondentów,
techniczną i metodologiczną wykonalność oraz wiarygodność wyników.
8. Ponieważ cel proponowanych działań, a mianowicie zapewnienie zharmonizowanych ram
dla systematycznego przygotowywania statystyk wspólnotowych dotyczących społeczeństwa
informacyjnego, nie może być osiągnięty przez Państwa Członkowskie, a ze względu na
zakres i skutki działań może zostać w wyższym stopniu osiągnięty na poziomie Wspólnoty,
Wspólnota może przyjąć metody, zgodne z zasadą pomocniczości, określoną w art. 5
Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze
rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu.
141
Na podstawie powyższego rozporządzenia ramowego Komisja Europejska corocznie (od 2005 r.)
wydaje rozporządzenia wykonawcze określające szczegółowo zakres badań do przeprowadzenia
w następnym roku oraz terminy przekazania do Eurostatu informacji wynikowych oraz raportów
metodologicznych i jakości.
Ponieważ wspomniane rozporządzenie ramowe nr 808/2004 zostało wydane tylko na pięć lat, aby
zapewnić dalsze obowiązywanie podstawy prawnej badań Wspólnotowych, w dniu 30 października
2008 r. Komisja Europejska przekazała wniosek w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady Unii Europejskiej, zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 808/2004 dotyczące statystyk Wspól-
noty w sprawie społeczeństwa informacyjnego. Celem zmienionego rozporządzenia jest zapewnienie
kontynuacji istniejących wspólnych ram dla systematycznego tworzenia wiarygodnych, zharmonizo-
wanych, terminowo przekazywanych i charakteryzujących się wysoką jakością statystyk Wspólnoty,
dotyczących społeczeństwa informacyjnego oraz dla dostarczania corocznych danych statystycznych
dotyczących wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych przez przedsiębiorstwa
i gospodarstwa domowe. Wniosek ma ponadto na celu uaktualnienie rozporządzenia pod kątem
potrzeb szybko zmieniającej się dziedziny statystyki.
W projekcie rozporządzenia zmieniającego ww. akt ramowy, które zostało przyjęte przez Parla-
ment Europejski w pierwszym czytaniu w dniu 2 kwietnia 2009 r. (nowe rozporządzenie zmieniające
nr 1006/2009 z dnia 16 września 2009 r.) i przekazane Radzie Unii Europejskiej do akceptacji, wska-
zywano w szczególności, że:
1. Zgodnie z przepisami rozporządzenia nr (WE) 808/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 21 kwietnia 2004 r. coroczne dostarczanie statystyk dotyczących społeczeństwa
informacyjnego jest ograniczone do pięciu lat referencyjnych od wejścia w życie rozporzą-
dzenia i zakończy się w 2009 r. Wciąż jednak istnieje na szczeblu europejskim potrzeba corocz-
nego dostarczania spójnych informacji statystycznych dotyczących społeczeństwa informacyj-
nego.
2. Na wiosennym szczycie Rady w marcu 2005 r. podkreślono znaczenie utworzenia w pełni
integracyjnego społeczeństwa informacyjnego na fundamencie powszechnego stosowania
technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK) w usługach publicznych, małych
i średnich przedsiębiorstwach oraz gospodarstwach domowych.
3. Na wiosennym szczycie Rady w marcu 2006 r. podkreślono kluczowe znaczenie
efektywniejszego wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych
w przedsiębiorstwach i organizacjach administracyjnych oraz wezwano państwa członkowskie
do energicznego wdrożenia strategii i2010. Strategia promuje otwartą i konkurencyjną
gospodarkę cyfrową i podkreśla rolę technologii informacyjnych i komunikacyjnych jako siły
napędowej integracji i jakości życia. Strategię uważa się za główny czynnik odnowionego
lizbońskiego partnerstwa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
4. W kwietniu 2006 r. grupa wysokiego szczebla ds. inicjatywy i2010 zatwierdziła ramy analizy
porównawczej i2010, które zawierają listę kluczowych wskaźników służących analizie
porównawczej europejskiego społeczeństwa informacyjnego, jak określono w strategii i2010.
5. Decyzja nr 1639/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r.
ustanawiająca Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007–2013) pomaga
zwiększyć konkurencyjność i innowacyjność we Wspólnocie, wspiera rozwój społeczeństwa
opartego na wiedzy i zrównoważony rozwój oparty na zrównoważonym wzroście
gospodarczym. Decyzja ta nakłada na Wspólnotę obowiązek zdobycia solidnej bazy
analitycznej w wielu obszarach w celu wspierania procesu tworzenia polityki. Program
ramowy ustanowiony tą decyzją wspiera działania na rzecz analiz polityki opartych na
oficjalnych statystykach.
6. Deklaracja ministerialna w sprawie e-integracji przyjęta w dniu 11 czerwca 2006 r. w Rydze
wzywa do stworzenia integracyjnego społeczeństwa informacyjnego. Określa ona ramy
kompleksowej polityki e-integracji poprzez poruszenie takich kwestii jak: starzejące się
społeczeństwo, różnice w dostępie do technologii cyfrowych spowodowane czynnikiem
142
ANEKS
geograficznym, dostępność, alfabetyzacja cyfrowa i kompetencje cyfrowe, różnorodność

kulturowa oraz integracyjne usługi publiczne on-line. Zwraca się do Komisji Europejskiej
o wsparcie procesu gromadzenia i porównywania materiału dowodowego w Europie
i poza nią.
7. Wskaźniki do analizy porównawczej rozwoju społeczeństwa informacyjnego, określone
w strategiach politycznych Wspólnoty, takich jak ramy analizy porównawczej i2010 strategii
i2010 i ich dalszy rozwój w ramach strategii lizbońskiej, powinny być oparte na spójnych
informacjach statystycznych.
8. Rozporządzenie nie powinno zwiększać obciążenia respondentów i krajowych organów
statystycznych, mierzonego liczbą obowiązkowych zmiennych lub czasem trwania
wywiadu, w odniesieniu do gromadzenia i przekazywania zharmonizowanych statystyk
w porównaniu z obecną sytuacją przed wejściem rozporządzenia w życie.
Zmienione rozporządzenie zapewnia podstawę prawną dla badań wykorzystania ICT na najbliższe
lata (rozporządzenie PE i Rady nr 1006/2009 załącznik 1 punkt 3: statystyki będą dostarczane co-
rocznie przez okres do 15 lat referencyjnych od dnia 20 maja 2004 r.). Prawo UE nakłada tym samym
na kraje członkowskie, w tym Polskę, obowiązek zebrania i dostarczenia do Eurostatu określonych
danych z zakresu statystyki społeczeństwa informacyjnego.
W dniu 21 września 2011 r. weszło w życie Rozporządzenie Komisji (EC) nr 937/2011, które okre-
śla zakres badań z tematyki społeczeństwa informacyjnego (zarówno dla przedsiębiorstw, jak i go-
spodarstw domowych) na 2012 rok.
Podstawą prawną przeprowadzenia badań wśród respondentów (przedsiębiorstw, gospodarstw
domowych i osób) w Polsce jest Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U.
z 1995 r. Nr 88, poz. 439 z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie
programu badań statystycznych statystyki publicznej na dany rok. W przypadku badania w przedsię-
biorstwach rozporządzenie to nakłada na respondentów obowiązek dostarczenia danych. Kwestie
rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz zbierania danych statystycznych z tej dziedziny znajdują
swoje odzwierciedlenie w wielu krajowych dokumentach określających strategie działań i priorytety.
Rząd Rzeczpospolitej Polskiej w grudniu 2008 r. przyjął „Strategię rozwoju społeczeństwa informa-
cyjnego do roku 2013”. Dla każdego z wyznaczonych celów rozwoju społeczeństwa informacyjnego
w Polsce ustalono wskaźnik służący do oceny stopnia jego realizacji, wskazano jego wartość bieżącą
w porównaniu do średniej dla trzech krajów UE będących liderami w danej kategorii. Przygotowana
Strategia jest spójna z kluczowymi dokumentami określającymi strategiczne kierunki rozwoju Polski,
uwzględnia także priorytety europejskiej polityki w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego wyni-
kające z założeń Strategii Lizbońskiej oraz inicjatywy i2010 – Europejskie społeczeństwo informacyjne
na rzecz wzrostu i zatrudnienia.
143

Information Society in Poland 2008-2012

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Information Society in Poland 2008-2012

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

z lat 2008 - 2012

Urząd Statystyczny w Szczecinie pod kierunkiem Dominika Rozkruta

Skład komputerowy i opracowanie graficzne:

Przy publikowaniu danych GUS prosimy o podanie źródła

Pomiar rozwoju społeczeństwa informacyjnego poprzez opracowanie i publikację wskaźników

Szczecin, listopad 2012 r.

Szczecin, November 2012

WYKORZYSTANIE ICT W PRZEDSIĘBIORSTWACH ������������������������������������������������������������������������� 29

WYKORZYSTANIE ICT W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH�������������������������������������������������������� 87

APPENDIX 1 Information society statistics in Poland����������������������������������������������������������������� 137

APPENDIX 2 Information society statistics in the European Statistical System�������������������������� 141

Sektor i produkty ICT

Wykorzystanie ICT w przedsiębiorstwach

W 2012 r. komputery wykorzystywało 95% przedsiębiorstw, w tym prawie wszystkie podmioty

Wykorzystanie ICT w gospodarstwach domowych

The ICT sector and products

ICT usage in enterprises

ICT usage in households

Pod pojęciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych (w skrócie ICT, z ang. Information

W 2007 r. grupa robocza do spraw wskaźników społeczeństwa informacyjnego (WPIIS) OECD

SEKTOR ICT w oparciu o Statystyczną Klasyfikację Działalności Gospodarczej Unii Europejskiej

Klasa PKD Nazwa Grupowania

Na potrzeby niniejszej publikacji wyroby ICT zostały zaklasyfikowane wg PKWiU w następujący

Struktura sektora ICT

Tablica 1. LICZBA PRZEDSIĘBIORSTW I PRACUJĄCYCH W SEKTORZE ICT

W 2011 r. przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w sektorze ICT

Tablica 2. PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY W SEKTORZE ICT

Wykres 1. UDZIAŁ PRZYCHODÓW NETTO ZE SPRZEDAŻY SEKTORA ICT W PRZYCHODACH NETTO

SEKTOR ICT w sektorze produkcji

Produkcja ICT w produkcji ogółem

Usługi ICT w usługach ogółem

2008 2009 2010 2011

Wykres 2. STRUKTURA PRZYCHODÓW NETTO ZE SPRZEDAŻY W SEKTORZE ICT

Produkcja ICT Telekomunikacja

Tablica 3. PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY NA EKSPORT

Wydajność pracy w sektorze ICT

WYDAJNOŚĆ PRACY to wielkość efektów produkcyjnych uzyskiwanych w wyniku pracy ludzkiej

Wykres 3. Wydajność pracy w sektorze ICT

Wydajność sektora ICT

Wydajność sektora produkcji

Wydajność produkcji ICT

Wydajność produkcji ogółem

Wydajność usług ICT

Wydajność usług ogółem

0 200 400 600 800 1000 tys. zł

Koszty działalności sektora ICT

Wykres 4. WSKAŹNIK POZIOMU KOSZTÓW W SEKTORZE ICT

Sektor produkcji i usług ogółem

Sprzedaż hurtowa ICT

Wykres 5. UDZIAŁ KOSZTÓW WYNAGRODZEŃ W KOSZTACH DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

Sektor produkcji i usług ogółem

2008 2009 2010 2011

Rentowność sprzedaży w sektorze ICT

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY jest to wyrażony w procentach stosunek zysku ze sprze-

Wykres 6. WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY

Sektor produkcji i usług ogółem

Sprzedaż hurtowa ICT

2008 2009 2010 2011

Nakłady sektora ICT na działalność B+R

Nakłady na działalność badawczo-rozwojową w sektorze ICT w latach 2008-2011 wzrosły ponad

Wykres 7. WARTOŚĆ NAKŁADÓW NA DZIAŁALNOŚĆ B+R W SEKTORZE ICT

Produkcja i usługi ICT

0 200 400 600 800 1000 mln zł

WYKORZYSTANIE ICT W PRZEDSIĘBIORSTWACH �� 29

WYKORZYSTANIE ICT W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH�� 87

APPENDIX 1 Information society statistics in Poland�� 137

APPENDIX 2 Information society statistics in the European Statistical System�� 141

Średnie a 79,1 25,8 35,8 20,2

Duże a 85,6 65,5 72,0 51,9

Wytwarzanie i zaopatrywanie w a 65,0 36,8 38,4 27,0

Handel; naprawa pojazdów a 67,9 17,1 23,4 12,2

Transport i gospodarka maga- a 61,0 20,4 23,4 15,7